Februari 2012
Kuddegedrag Hoe meer zielen hoe meer vreugd? Sommige diersoorten denken daar echt zo over. Maar puur voor de gezelligheid hangen ze meestal niet rond met zo veel soortgenoten. Vaak is het vooral veiliger. Of handig om samen te werken. Het probleem bij zo’n grote groep is wel dat je héél goed met elkaar moet communiceren en afspraken moet maken, anders wordt het een zooitje. Hoe pakken dieren dat aan?
Foplicht De lantaarnvis heeft een heel bijzonder communicatiemiddel: een ingebouwde zaklamp! Een lichtgevend orgaan onder hun ogen trekt prooien aan en – nog belangrijker – ze kunnen er vijanden mee foppen. Overdag zitten de lantaarnvisjes verstopt onder tropische koraalriffen, ’s nachts komen ze in kleine scholen tevoorschijn. Hun vijanden
helaas ook. Dus wat doet een lantaarnvis dan? Het licht uit, door een soort ooglid over het lichtje te vouwen. De vijand snapt er niks meer van, zeker als de lantaarnvissen afspreken om allemaal tegelijk het licht uit te switchen en dan snel de andere kant op te zwemmen...
Spreeuwenwolk
Heb je het wel eens gezien: zo’n wolk van spreeuwen die als één organisme door de lucht scheert? Een indrukwekkend gezicht! Het soepele schouwspel doet zich voor nét voordat de spreeuwen gaan slapen. Ze sluiten zich in kleine groepjes bij elkaar aan tot een groep van soms wel honderdduizenden vogels. Ze doen dit omdat het veilig is tegen roofvogels, want die kunnen zich zo echt niet op één beestje concentreren. Hoe het dan geen enorme
kettingbotsing wordt? Elke spreeuw houdt in de gaten wat zijn naaste buren doen, houdt voldoende afstand en volgt elkaar bij elke beweging.
Goed, een Hyves-profiel hebben ze niet, maar ook dieren hebben hun eigen sociale netwerk. Ze sluiten zich aan bij gro epjes – voor de veilighe id of om samen te werke n – en hebben zo hun eigen manieren om elkaar op afstand op de hoogte te houden. Maak kennis met de grootste netwerk ers uit de dierenwereld.
Bizontrek Het beeld van een massale kudde denderende bizons over de Amerikaanse prairies ken je wel uit films. Toch brengt de bizon het grootste deel van het jaar in een veel kleinere kudde door. Tijdens de trek in het najaar komen die groepjes samen. Ze hebben dan kalfjes en wat is er nu een betere manier om die kwetsbare kleintjes te beschermen tegen vijanden als wolven, dan om ze met al die enorme lijven te omringen? De kleinere kuddes houden elkaar trouwens wel goed in de gaten, zodat ze na de trek weer samen verder kunnen met grazen en andere belangrijke bizonbezigheden...
rmen die Check de mooie vo er m kan een spreeuwenzw .wnf.nl rd ua eg maken op lif
Otters he uitwerp rkennen elka a selen. Leeftijd r aan hun ze in z , sekse ijn voo r ee en of kunnen ze daa n vrijpartij… a ruit op maken lles _
Met een gelu id van maxim aal 188 decib 150 decibel) la el (straalvlieg at een blauw tuig: e vinvis zijn so honderden ki ortgenoten o lometers wet ver en dat ie 'in d e buurt' is_
Een wolf la at net als een hond achter om plasjes te laten w eten: hé, stek, blijf dit is míjn uit de buu rt!_
ur e t i f o r p e Zwevend
rikt de Met zijn zware loeiende roep sch n af. nne ma ere mannetjesbrulkikker and _ ! Laat mijn vrouw met rust
nen. alleen af kun niet dat ze ’t dig en elkaar no Gieren hebb . Ze n e tt o as te sp om een kark ze n te e o dus m ruiken slecht, en g o rm e r-zichtv op hun supe rme o n e n e e Vanaf vertrouwen. vend en ze al zwe hoogte houd de ot gebied in een heel gro n de va g e w enoeg gaten. Ver g ij aar zo dichtb concurrent, m als n e zi n e n ét kun dat ze nog n den ar een gevon een ander na r ziet t. De buurgie maaltijd duik non en binnen ’t dan metee lekker rs u te fi lle pro time zitten a n. mee te pikke
zijn kt vooral aan Een gier den m . Kan het hé eigen hachje l buurman we schelen of de ie ? Maar als d te eten heeft kker eerste een le buurman als de ls an is ie er a hapje spot, d ie rt o ook een p kippen bij om te s nden karka van het gevo k! n aso eigenlij eten. Best ee lms rs zie je op fi Deze aasete , wanneer ze altijd samen r een dood die met z’n allen k lij aar eigen kaalvreten, m n elemaal gee zijn het dus h nt ke n. Dat bete sociale diere
samen sterk Bavian en clu b Het is me een gezellige boel bij de bavianen! Nou ja, gezellig... zolang je je plaats maar weet als baviaan. De apen leven in een grote groep, soms met meer dan honderd tegelijk. Dan is het natuurlijk wel handig als er enigszins een rangorde is en één echte baas. Die baas stuurt de jonge mannetjes aan om de tent te verdedigen. Bavianen hebben onderling dus een slim sociaal netwerk. Goed geregeld! De grootste en sterkste mannetjes domineren de boel meestal, maar zwakkere jongens zijn niet per se kansloos. Soms spannen ze met z’n tweeën samen tegen de baas om zo te proberen ‘m van de troon te stoten. Ook de vrouwen hebben wel wat voor het zeggen. Helemaal als de baas wel van ze gecharmeerd is.
De vrouwtjes gaan relaxed door het leven, maken vrienden bij de vleet en blijven hun hele leven in dezelfde groep. Komt een jongens-baviaan in de puberteit, dan houdt hij het voor gezien bij zijn grote familie en gaat ie op zoek naar een nieuwe groep. Best lastig, want hij moet zich eerst maar eens zien te bewijzen voordat hij in een nieuwe groep geaccepteerd wordt... Je ziet bavianen eigenlijk altijd wel bezig met elkaar. Soms maken ze ruzie, maar meestal zijn ze elkaar gewoon gezellig aan het vlooien of samen aan het spelen. Maar beter ook, want ruzie maken met een baviaan wil je – ook als baviaan zelf – liever niet. Ze hebben namelijk messcherpe hoektanden.
De één heeft een superieur gehoor, een tweede bezit ogen als verrekijkers en weer een ander ruikt op kilometers afstand. Dieren hebben allemaal hun eigen sterke én zwakke punten. Niet gek dat ze dus soms intensief samenwerken. Zoals zebra’s en impala’s op de Afrikaanse savanne. De lopende streepjescode’s kunnen enor m goed ruiken, in tegenstelling tot de slanke impala’s, die juist veel beter kunnen horen. Handig dat ze in een groep samenleven, want zo ruikt de één het gevaar de ene keer eerder, en de volgende keer hoort de ander het als eerste.
Ook de dwergmangoest en geelsnaveltok profiteren beide van hun 'partnership'. De kleine zoogdiertjes hebben met de geelsnaveltokken hun eigen bewakingsdienst. Bij gevaar slaan de vogels alarm, een handige waarschuwing voor de dwergmangoest om naar zijn hol te vluchten. Andersom kan de geelsnaveltok de insecten vangen – vooral sprinkhanen – die worden opgeschrikt door de wegrennende mangoesten. Eet smakelijk partner!
Kaal en soci aal
darmbericht
eren uwtjesgibbons prob Mannetjes- en vro e wel di d un so n n met ee elkaar te imponere rm_ zangvogel-autoala lijkt op een combi
Het sociale gedrag van een groep groene bavianen zie je op lifeguard.wnf.nl
De tactieken van ee n tijger om rivalen te laten we ten dat ze uit de buurt moeten blijven : geurende plas achterlaten en kras sen op bomen_
bben Vrouwtjes-olifanten he ilig ve en l een lekker stabie n als tte kli sociaal netwerk. Ze n stel ee t echte kuddedieren me bij dikke dames en kinderen otste en elkaar. 'Oma' – de gro . Zodra oudste koe – is de baas zijn, n se as de mannetjes volw kickt ge ep worden ze uit de gro de red n. en moeten ze zichzelf bij Dan sluiten ze zich aan je of ep gro en nn een kleiner ma de er ov e ntj ee gaan ze in hun savanne dwalen.
n De dames dikhuiden zij samen. t tan ns trouwens niet co Toch ld. ee Als ze eten bijvoorb t da zorgen ze er wel voor de ze steeds van elkaar op vaar hoogte blijven. Als er ge rdovend dreigt kunnen ze oorve n nog ee ar 'trompetteren', ma luid ge belangrijker olifanten t Da l. is hun darmgeromme lve als borrelt maar door, beha oedt. de olifant onraad verm rmen da n hu ze Dan schakelen de et we en onbewust even uit is! rest: er is iets niet plu
In de mensenw ereld zou de naakte molrat he t niet makkelijk hebben. Wát ee n lelijk beestje met zijn rimpelig e velletje en enor me voortand en! En nog bijna blind bove ndien! Toch maken de kale knaagdiertjes in een groep flink wat indruk. Ze hebben een heel knap sociaal systeem, waarb ij iedere kale rakker zijn eige n taak heeft. De naakte molra tten bouwen in de halfwoest ijnen van OostAfrika hun eige n ondergrondse steden. Daar is de koningin de baas, net als bi j mieren- en bijenkolonies. Zi j is de grootste van de hele mol rattenfamilie en is ook de en ige die zwanger wordt en nog meer van die kleine m or mels kan voortbrengen. H oe dat komt? De koningin ga at naar dezelfd e wc als het werkv olk en haar plas bevat een goedje dat de
andere naakte molratvrouwtjes onvruchtbaar ho udt. Fijn voor haar, want hierdo or is ze ook de enige die door ha ar 'harem' van mannetjes in de watten gelegd kan worden.
Dan is er een kl ein groepje van zo’n 5 tot 10 soldaten, de wat stoerder e en grotere molratten die de wacht houden. Ze komen alleen in actie als er mogelijke indr ingers zijn (bijvoorbeeld ee n slang of een molrat uit een an dere kolonie). De kleinste dier en – zo’n 50 tot 200 werkste rs – graven met hun tanden kilo meterslange gangen en gaan zo op zoek naar het schaar se voedsel in de grond. Mee stal zijn dat knollen en worte ls van planten. Daar kauwen ze een papje van waarmee ze de jongen van de koningin voeren . Verschil moet er zijn...
Bekijk de naakte molrat in zijn natuurlijke habitat op lifeguard.wnf.nl
Glowgolf
enorme Durf jij een balletje in de ? Of len rol bek van een haai te een van ten onder de zware po tje po n ee n olifant door? Ga da n ee in en dd Glowgolf spelen, mi el ew oft d, rel magische beestenwe rk' -da the inminigolfen in 'glowom k leu ral voo sfeer. Glowgolfen is dig no s du , en met een groep te do Neem wel lekker veel vrienden uit. e mee, ekj bo en de bon uit je bonn eer, lsm Aa in want bij Glowgolf en cph Ru , Houten, Middelburg FWN n jge en Scheveningen kri g. tin LifeGuards 50% kor 'fun'. Kijk op lifeguard.wnf.nl bij
Warme typvingers
nog best In februari kan het soms gers vin e rm wa je koud zijn. Wil ven blij t tac con in h houden en toc n ee n da k Tre ? en met al je vriend n ne oe sch nd ha paar speciale aan om je smartphone of raat te ander touchscreen-appa zonder zijn ige bedienen. Somm andere je, top im du wijsvinger- en n ee van s pje rto hebben vinge l. De iaa ter ma d en speciaal geleid , dig an erh sup zijn Touchy Gloves uren kle e nd ille sch ver verkrijgbaar in dien en designs en ze zijn boven fairtrade. der Kijk op lifeguard.wnf.nl on '. 'hebbedingen
Melige match
The Hunger Games
d Elk jaar moeten in het lan gen jon n éé t Panem per distric edoen me ht plic en één meisje ver ens Tijd s. me aan The Hunger Ga 24 n ete mo dit gruwelijke 'spel' orme jongeren elkaar in een en de. In ein t he tot arena bevechten jarige 16de om s de film draait alle t de da isje me ig Katniss, een moed als mt ee inn je plaats van haar zus van n ee als n eze zij wordt aangew maar de strijders. Katniss heeft ar da’s ma – ven één doel – overle daan. ge n da d makkelijker gezeg Superspannend!
Een boze wesp laat een geurstof achter zodat z’n maatjes te hulp kunnen komen. Niet meppen dus!_
een tijger Een jongen die soepel als een meisje over de catwalk loopt. Of stuk dat met een oerkreet een me 'De ga De kt. ha ën hout in twee isjes' Me en ns ge Jon Strijd Tussen vragen he risc hila i rle bestaat uit alle isjes en en opdrachten waarin me eten mo r aa elk en teg jongens het n typische opnemen. Jongens moete dersom. meidendingen doen en an lijk vrienden Trommel dus zoveel moge zussen, en vriendinnen, broers en ck wie opa’s en oma’s op en che slacht' ge re rke 'ste t er nu echt he februari is. De game is vanaf eind ve en Wii. verkrijgbaar voor PS3 Mo
Kijk op lifeguard.wnf.nl onder 'hebbedingen'.
je eigen fotoboek Ja, leuk natuurlijk, al die foto’s op Hyves of Facebook of Flickr... Maar zou het niet nóg leuker zijn om een echt boek met al jouw persoonlijke foto’s te hebben? Dat kan bij Superfoto.NL. Kies je formaat, aantal pagina’s en coverdikte en ga aan de slag met het dagboek van jouw leven, met foto’s van al je vrienden erin en dingen die jij belangrijk vindt. Natuurlijk horen daar ook foto’s bij van jouw 'Missie: Kom in Actie’ of je mooiste dierenfoto’s die je bijvoorbeeld gemaakt hebt voor 'Missie: Shoot Them'. Kortom: wees lekker creatief! Met de gratis Superfoto-editor kun je heel makkelijk jouw unieke album samenstellen. Helemaal fijn: Superfoto geeft aan WNF-LifeGuards
10 softcover fotoboekjes van 14x14 cm weg (24 pagina’s). Winnen? Vertel ons dan welk dier in jouw fotoalbum beslist niet mag ontbreken en waarom niet. De tien origineelste inzendingen winnen elk een Superfoto-fotoboek. Mail jouw antwoord vóór 13 april 2012 naar lifeguard@wnf.nl en vermeld in de onderwerpregel 'LifeGuard prijsvraag fotoboek'.
Première: 29 maart 'fun'. Kijk op lifeguard.wnf.nl bij
Colofon: WNF-LifeGuard Posterzine februari 2012. Posterzine is een uitgave van het Wereld Natuur Fonds en verschijnt zes keer per jaar. Voor € 2,25 per maand ben je WNF-LifeGuard. Meer info: lifeguard.wnf.nl.
E n....acti e ! Om te laten horen wat jij denkt, hoef je tegenwoordig nog maar je computer aan te zetten en online je mening te spuien. Of digitaal je handtekening te zetten tegen iets waar je het niet mee eens bent. Tegen de verwoesting van bossen in Brazilië of tegen de 'plastic soep' in onze oceanen bijvoorbeeld. Dat gaat gewoon vanuit je luie stoel: easy! 'Clicktivism' heet deze vorm van actievoeren.
Earth Hour Ook het WNF mobiliseert mensen via internet. Zoals met Earth Hour, een wereldwijde symbolische actie waarbij iedereen wordt gevraagd om op hetzelfde moment een uur lang het licht uit te doen. Niet alleen iets roepen, maar ook écht iets voor de aarde
n... WNF-resultate Filmpjes, tips, u zo ie informat Wat voor WNFn ge ei je uren via jij willen doorst s on Laat het social media? uard.wnf.nl. eg weten op lif
doen dus. 'Geef de aarde door' Earth Hour -facts is de boodschap van Earth -Honderden miljoenen Hour, zodat generaties na deelnemers wereldwijd ons ook nog van onze mooie -In 2011: 135 landen en 5200 planeet kunnen genieten. steden Op 31 maart is het weer zover -Earth Hour begon in 2006 in en worden via onder meer Australië; Nederland doet dit Facebook, Hyves en Twitter jaar voor de 4e keer mee zoveel mogelijk mensen -André Kuipers is in 2012 de opgeroepen om mee te doen. Nederlandse ambassadeur van Leuk is bijvoorbeeld de Earth Hour 'Pimp your Hyves'-optie: zet -Check ook de Earth Hour-video je Hyves-profiel op zwart! op lifeguard.wnf.nl. Doe jij in 2012 ook mee met Earth Hour? Laat zien dat je met z’n allen enorm veel power kunt hebben en doof samen met miljoenen anderen vanaf 20.30 uur een uur lang het licht. Ga naar lifeguard.wnf.nl, meld je aan en laat (bijvoorbeeld via Hyves) aan iedereen weten dat je meedoet!
LifeGuard -friend
Nog geen friend van WNFLifeGuard? Ga dan snel naar lifeguard.wnf.nl, klik op 'friends' en meld je aan op onze Hyves- of Facebookpagina. Of kom echt in actie: maak je eigen actiepagina aan en haal geld op voor jouw favoriete dier.
Concept en creatie: YoungWorks, Amsterdam. Productiebegeleiding: Graphic, Leusden. Mocht er twijfel bestaan over het auteursrecht op gegevens of afbeeldingen in deze posterzine, neem dan contact op met YoungWorks, lifeguard@youngworks.nl.