Via Terca nr. 9 | januari 2012
Inhoudsopgave 2 Lange vormbak in Groesbeek 6 Duurzame oevers voor de Rijn 8 Winterswijk kiest keramisch
Straatbakstenen komen via Terca. Natuurlijk, duurzaam en blijvend mooi.
Groesbeek: vijf dorpskernen (Groesbeek, Berg en Dal, Heilig Landstichting, De Horst en Breedeweg) en in totaal zo’n 19.000 inwoners. Met een voor Nederlandse begrippen bijzonder heuvellandschap (zie kadertekst). Én een nieuw en bruisend dorpshart waaraan de afgelopen jaren hard werd gewerkt.
Dorpsplein Groesbeek
Hart van een ‘ruisend en bruisend’ centrum
De eerste plannen voor het nieuwe centrum stammen alweer uit 2001. Een ingrijpende aanpak die in ieder geval moest zorgen voor een ‘ruisend en bruisend’ centrum. Met onder meer nieuwe woningen, een autoluwe dorpsstraat, een groene zone langs de spoorlijn en – hoog op het verlanglijstje – een centraal plein. Dat laatste werd vertaald in het deelproject Dorpsplein. De plannen daarvoor werden in het voorjaar van 2008 aan de omwonenden gepresenteerd. Belangrijk was de verschuiving van parkeer- naar verblijfsplein. Kortom, op het plein zelf geen blik meer in parkeervakken, maar ruimte voor onder meer evenementen. Autovrij, met veel ruimte voor groen.
Dorpsplein Groesbeek
Kwaliteitsslag in de openbare ruimte
Voor de keuze qua inrichting van de openbare ruimte ging de gemeente niet over één nacht ijs. “We wilden als gemeente wat dat betreft echt de puntjes op de ‘i’ zetten”, aldus Cees van der Ree, als senior projectleider belast met de herinrichting. “Met de centrumplannen wilden we echt een kwaliteitsslag maken in de openbare ruimte. Tot dan toe was het centrum van Groesbeek onsamenhangend. De auto voerde de boventoon en het was tamelijk ongezellig. Niet echt een plek om te wandelen of te zitten.” Lange vormbak Het Dorpsplein van nu is van geheel andere orde. Een plein met een rustige uitstraling die past bij het winkelgebied van
Opdrachtgever: Projectleider: Aannemer: Sortering:
het Groesbeekse centrum. Met gebakken straatstenen, zitelementen en andere objecten. Als straatbaksteen viel de keuze uiteindelijk op de langformaten van Wienerberger. Een extra lange vormbak straatbaksteen van 24 cm. Cees van der Ree over de keuze voor dit formaat: “De overweging stamt al uit de eerste ontwerpen voor het dorpshart door landschapsarchitect Harrie Derks (DLA+ Landscape Architects). Hij wilde graag een groter formaat dan de standaard klinker; het moest een onderscheidende steen worden. De eerste plannen gingen daarbij uit van een baksteen die erg kostbaar bleek. Gaandeweg kwamen we bij de langformaten uit.”
gemeente Groesbeek Cees van der Ree Van Kesteren, Groesbeek Wienerberger Kijfwaard, Nero LF en DF & Bruno DF
Over Groesbeek Het heuvellandschap rond Groesbeek doet denken aan Zuid-Limburg. De heuvels zijn echter ontstaan door opstuwing van het landijs in de voorlaatste ijstijd. Groesbeek ligt in het bekken van deze stuwwal en is omgeven door bossen van het Reichswald, de boswachterij Groesbeek, de Sint Jansberg en de Duivelsberg. Het hoogste punt van Groesbeek ligt op de roemruchte Zevenheuvelenweg, internationaal bekend vanwege de Vierdaagse. Dit punt ligt op 95.10m +NAP. Het laagste punt bevindt zich op 13.20m +NAP, een hoogteverschil dus van circa 82 meter.
Verlengd visgraatverband Van der Ree vervolgt: “In het bestek is uiteindelijk een donkere, bijna zwarte langformaat in vormbak gekozen. Na aanbesteding kwam daar de Wienerberger langformaat uit. Deze is op het dorpsplein verwerkt in een verlengd visgraatverband die om de 10 meter wordt doorsneden door lijnen in een recht verband. Dezelfde straatbakstenen zie je trouwens ook op diverse andere plekken in het centrum terug. Het resultaat is echt heel erg mooi.”
3
Over duurzaamheid gesproken ...
Straatbakstenen vormen al generaties een bron van inspiratie voor infrastructurele ontwerpers. We hebben het over authentieke, tijdloze producten. De vele vormen, formaten, kleuren en texturen zijn blijvende waarden voor wegen, straten, pleinen, promenades, parkeerplaatsen, opritten, parken en terrassen.
Wienerberger bundelde 57 Nederlandse projecten tot een mooi kleinood. Het boek telt 120 pagina’s met ideeën voor bestrating die over 125 jaar nóg van waarde zijn. Want pure kwaliteit kent geen tijd. Wilt u dit ‘tijdloze’ boek ontvangen? Stuur uw aanvraag naar straatbakstenen@wienerberger.com
Terca straatbakstenen Generaties lang
• Een straatbaksteen gaat gemiddeld 125 jaar mee. De keuze voor straatbaksteen is dus niet alleen een keuze voor kleur en vorm, maar ook voor lage ‘total costs of ownership’. • Straatbakstenen worden gebakken bij een temperatuur van 1.100 à 1.200 °C. Dit maakt ze uitstekend bestand tegen vorst, druk, slijtage en agressieve stoffen. • Qua onderhoud bestaat er geen makkelijker plaveisel. Het bijna onderhoudsvrije keramiek behoudt zijn kleur en overleeft ons qua schoonheid. • De kleurvastheid, de mooie veroudering, de hoge slijtageweerstand en het feit dat ze eenvoudig zijn op te breken, maakt dat 80% van de straatbakstenen wordt hergebruikt (onderzoek door Royal Haskoning). • Kijkend naar de hele levenscyclus van een wegconstructie (100 jaar) is de CO2- uitstoot en het materiaalverbruik het laagst bij toepassing van gebakken straatsteen (onderzoek Tauw voor gemeente Amsterdam). Kijk voor meer informatie op www.terca-straatbakstenen.nl
Wienerberger introduceert een nieuwe uitbreiding van het nog jonge assortiment gebakken tegels. Het rijke keramische (strengpers) kleurenpalet van Wienerberger Heteren is nu uitgebreid met de Caron en Astra in tegelformaat. Mooi en ‘kamerbreed’ voor ieder project. De tegels hebben een formaat van 20 x 20 cm en een dikte van 6,5 cm.
Penter rood
Mooi en ’kamerbreed’
Uitbreiding keramische tegels
Roodblauw bont
Het assortiment keramische tegels biedt naast de Caron en Astra van Wienerberger Heteren, ook een tweetal tegels afkomstig van Wienerberger Pente: Penter rood (20 x 20 x 5,2 cm) en Roodblauw bont ( 20 x 20 x 5,2 en 15 x 15 x 5,2 cm). Kijk voor meer informatie in het productzoeksysteem op www.terca-straatbakstenen.nl
5
In 2009 startte het project Rijn in Beeld. Een grootschalige inventarisatie om de resultaten van twintig jaar natuurontwikkeling langs de Rijntakken in beeld te brengen. Wienerberger is een van de projectpartners. Zoals Wienerberger al sinds 1992 uitvoering geeft aan het plan ‘Levende rivieren’ van het Wereld Natuur Fonds.
Project Rijn in Beeld:
Impuls voor natuur in uiterwaarden Kleiwinning en natuur Rijn in Beeld onderzoekt de resultaten van nieuwe natuurgebieden en inrichtingprojecten in de uiterwaarden van de Nederrijn, Waal en IJssel. Welk beheer geeft de beste resultaten? Welke manier van uiterwaardinrichting werkt het best? Voelen planten en dieren zich er thuis? En hoe bewaren we de balans tussen kleiwinning en behoud c.q. versterking van de natuurlijke waarden? Verruiming van rivieren Aandachtspunt blijft ook rivierverruiming. Een aantal nevengeulen is in Rijn in Beeld uitgebreid bemonsterd. Nevengeulen verhogen de veiligheid bij hoog water omdat ze extra water opvangen.
De onderzoeken leren dat ze tevens een extra impuls geven aan de natuur van het rivierengebied. Soorten die geen plaats meer vinden in de druk bevaren en uitgebaggerde hoofdrivier, vinden wel geschikt stromend water in de nevengeulen. Inmiddels keren soorten als rivierfonteinkruid, beekrombout (rivierlibel) en winde terug. Spectaculaire nieuwe natuur Rivierecoloog Gijs Kurstjens noemt de afzetting van zand “een enorme motor voor natuurontwikkeling, juist omdat er op het zand in de uiterwaarden zo veel nieuwe plantensoorten groeien”. Kurstjens stelt wel dat moderne landbouw en natuurontwikkeling lastig samengaan. “Je kunt je euro maar
Wienerberger staat voor verantwoord ondernemen. Met respect voor natuur, mens en maatschappij. We baseren onze activiteiten op economische, ecologische en sociale aspecten. Kijk voor meer informatie over onze duurzame visie op www.wienerberger.nl/duurzaamheid
één keer uitgeven. De landbouw is dermate intensief, ook in de bemesting, dat echte resultaten uitblijven.” Over de samenwerking met de keramische industrie: “Ze graven de klei ondiep af, tot daar waar het schrale zand aan de oppervlakte komt. En, zoals gezegd, vooral op zand ontstaat prachtige nieuwe natuur.” Onderzoeker Bart Peters, Bureau Drift: “Los van de nuances kun je dit gerust een succesverhaal noemen. Een ontwikkeling die nu zo’n 20 tot 25 jaar geleden is ingezet. De ingrepen en de nieuwe aanpak van delfstofwinning hebben voor spectaculaire natuurgebieden gezorgd. In feite veel meer dan aanvankelijk verwacht.”
Laat u inspireren
In april start Floriade 2012, dé Wereld Tuinbouw Expo. Wienerberger draagt bij aan het paviljoen ‘Relax in the City’
De INFRA Relatiedagen zijn van 31 januari t/m 3 februari hét trefpunt waar relaties in de grond-, weg- en waterbouw elkaar kunnen ontmoeten. Wienerberger inspireert u graag op onze stand in de Evenementenhal aan de Energieweg in Hardenberg. De beurs is elke dag geopend van 13:00 tot 21:00 uur. Wienerberger heet u graag van harte welkom. Ook om ons nieuwe assortiment keramische tegels te aanschouwen.
Het Floriadepark wordt 66 hectare groot en bestaat uit vijf unieke werelden, van elkaar gescheiden door bosgebied. “De natuur steeds op een andere manier zien, voelen en beleven”, aldus de organisatie. De Floriadewereld Relax & Heal laat bezoekers ervaren hoe de natuur ons welzijn en gezondheid beïnvloedt. Wienerberger is betrokken bij het paviljoen Relax and the City. Dit stadspark wordt een oase van rust in een stedelijke omgeving. Bloemen, planten, hagen, bomen, struiken, meubilair en bestrating zorgen voor een kekke, vrolijke ruimte. Daarnaast zal Wienerberger op meerdere plekken vertegenwoordigd zijn op de Floriade. We houden u op de hoogte! www.floriade.nl
Projectpartners Rijn in Beeld zijn, in alfabetische volgorde: ARK, Dekker Van de Kamp, Dienst Landelijk Gebied, gemeente Arnhem, gemeente Deventer, ministerie van ELI, Natuurmonumenten, Prins Bernhard Cultuurfonds, Ruimte voor de Rivier, Rijkswaterstaat, Staatsbosbeheer, Utrechts Landschap, Waterschap Groot Salland, Waterschap Veluwe, Wereld Natuurfonds en Wienerberger.
31 januari – 2 februari 2012, Hardenberg
5 april – 7 oktober 2012, Venlo
INFRA Relatiedagen
Floriade 2012
Wereld Tuinbouw Expo
7
Blaauwehand: “Toen ik hier twintig jaar geleden kwam werken, zag je al veel gebakken materialen. Die lijn is doorgezet. Waar mogelijk maken we een kwaliteitsslag. Burgers die je belasting laat betalen, moet je ook iets willen bieden. Geen overdreven luxe, maar gedegen kwaliteit en een doelmatige inrichting. Natuurlijk, het budget moet het toelaten. Maar in de discussie over geld moet je ook de geringe afschrijving betrekken. Keramiek blijft een solide restwaarde vertegenwoordigen.”
Winterswijk is al 25 jaar een goede relatie van Wienerberger. De gemeente is zeer actief in het vervangen van beton en asfalt door gebakken straatstenen. In het centrum, in de jongere woonwijken uit de jaren ’60 en ’70 én in het nieuwbouwwijkje Huininkhof, dat een sfeervol jaren ’50-imago kreeg. Ontwerper en voorbereider openbare ruimte Peter Blaauwehand: “Het is ook een beetje de trots van ons dorp.”
Wienerberger B.V. Verkoop Terca straatbakstenen
“Tweede variabele is de situatie. Bijvoorbeeld de classificatie van de weg, een 30 of 50 kilometerzone, het streefbeeld van de ontwikkelaars. De locatie kan om een andere oplossing vragen. Staan de huizen erg dicht op de weg, dan moet je concessies durven doen. We hebben een keer gekozen voor beton met geluidsreductie. De huizen stonden bijna op de doorgaande weg. Maar we blijven vooral kwaliteit neerleggen; warm, ingetogen, klassiek en sfeervol. Het is de trots van Winterswijk.”
Kijfwaard 10 6911 KE Pannerden T 0316 - 37 95 70 F 0316 - 37 95 74
Keramiek behoudt waarde
straatbakstenen@wienerberger.com www.terca-straatbakstenen.nl
Winterswijk blijft kwaliteit neerleggen