via VIA
Uitgave van studievereniging VIA Stedebouw TU/e
Themakatern ‘Resilient Cities’ MDE Sint Petersburg Pop-Up Exp. Afstudeerproject ‘Stationspark Eindhoven’ 1
viaVIA September 2015
Afstudeerproject: Stationspark Eindhoven
Wietse Oostra
In de toekomst worden stationsgebieden plekken waar meer te halen is dan enkel de trein. Met het ontwerp Stationspark Eindhoven wordt gestreefd naar een gebied dat naast een efficiëntere verkeersafwikkeling tevens een sociale functie vervuld.
Dagelijks komen er in het stationsgebied van Eindhoven duizenden mensen met de trein, bus, auto, fiets of te voet. Via een directe busverbinding met het nabij gelegen vliegveld is het zelfs een internationaal knooppunt. Ondanks de goede bereikbaarheid en de centrale ligging is het gebied echter niet aantrekkelijk. Zo is de openbare ruimte hoofdzakelijk ingericht met verkeerskundige elementen en is het gebied slecht ingebed in de stedelijke omgeving. Zodoende verlaten de meeste mensen de stationsomgeving na aankomst direct. Dit terwijl deze centrale plek met vele bezoekers, juist van groter belang zou kunnen zijn voor Eindhoven. Het zou een plek kunnen en moeten zijn voor verschillende mobiliteitsvormen, wonen, werken en recreatie. Een plek waar mensen graag willen zijn. In het ontwerp stationspark Eindhoven wordt voorgesteld deze ‘nieuwe’ plek te creëren door van het stationsgebied van Eindhoven een levendig park te maken.
Op het eerste gezicht vormen een park en een station misschien een onwaarschijnlijk duo. In de ruimtelijke structuur van Eindhoven schuilt echter een kans om beide typologieën succesvol met elkaar te verbinden. Natuurgebieden als de Wielewaal, het Dommeldal en de Genneperparken dringen namelijk tot diep in de stad door. Daarnaast vormen de parkways zoals de Kennedylaan en de Veldmaarschalk Montgomerylaan groenstructuren die vanuit het landschap de stad binnen dringen. Het stationsgebied vormt de ontbrekende schakel tussen deze verschillende groenverbindingen en waterlopen. Door deze met elkaar te verbinden ontstaat er een Stationspark, van waaruit de gehele stad bereikbaar is via het netwerk van reeds aanwezige groene ruimtes. Deze groene omgeving is niet alleen aantrekkelijk voor de bewoners van het centrum en de mensen die er werkzaam zijn. Ook voor bezoekers is het een aangename ervaring Eindhoven binnen te treden via een parkachtige omgeving. Ten slotte kunnen reizigers er op aangename wijze wachten op de trein of bus. In het ontwerp wordt het stationsgebied geprofileerd als een groen stedelijk eiland gevormd door het gebied binnen de Fellenoord, Vestdijk, Stationsweg en de Dommel. Het binnengebied van dit eiland wordt verkeersluw door de interne verkeersstructuren te vervangen door een parallelweg rondom het stationsgebied. De parallelweg is een gedeelde straat inge-
30
viaVIA
Het masterplan
richt voor langzaam verkeer en geeft toegang tot bestaande en nieuwe ondergrondse parkeergarages en fietsenstallingen. Autoverkeer rijdt er in één richting, voor fietsers zijn beide rijrichtingen toegestaan. Aan deze weg zijn er een zestal kiss & ride plekken ingericht. Deze bevinden zich op strategische punten zoals het busstation, nabij de TU/e campus, de stationsentree of aan de binnenstad. De parallelweg is niet de enige ruimtelijk begrenzing van het stationspark. Het gehele gebied wordt omzoomd met brede bomen lanen. Deze vele bomen zorgen voor aansluiting bij de omliggende groenstructuren. Daarnaast geven de bomen de stationsomgeving een menselijke schaal met intieme plekken en een lommerrijk karakter. Het ritme waarin de bomen langs de straten zijn aangeplant is overal gelijk, echter varieert het aantal bomenrijen van twee tot zes. Er zijn drie plaatsen waar deze zogenoemde ‘groene zoom’ zich verbreedt, hier bevinden zich verblijfsplekken met een eigen karakteristiek en functie. Het gaat hier om het reizigersplein Neckerspoel, het recreatieve en commerciële Stationsplein en de Gendermonding waaraan wordt gewoond en gewerkt. Nieuwe ruimtelijke ontwikkelingen kunnen aan deze drie verblijfsplekken plaatsvinden.
Jaargang 21, uitgave 1 - September 2015
Vandaag de dag is het busstation Neckerspoel een asfaltvlakte. In het stationspark worden reizigers verwelkomd in Eindhoven door een druk en groen plein. Dit plein wordt gecreëerd door het busstation op te tillen tot het niveau van het hoger gelegen verkeersplein ‘de Fellenoord’. Hierdoor is de hellingbaan, om het niveau verschil te overbruggen, niet langer nodig. Het reizigersplein Neckerspoel bevindt ingeklemd tussen de noordelijke stationsentree en het gereorganiseerde busstation. Verschillende mensenstromen bevolken dit plein, zoals reizigers die schakelen tussen vervoersmiddelen, werknemers van de omliggende kantoren of studenten aan de hoge scholen en universiteit. Bovenop het busstation is plek voor nieuwe kantoren en educatieve functies. Aan de zuidkant van het stationsplein krijgt Eindhoven een representatieve entree. Met veel waterpartijen, groen, horeca en commerciële ruimtes wordt het een ontmoetingsplek. Het water van Gender, die wordt terug gebracht in de binnenstad, vormt samen met de Dommel een verbindend element tussen het stationsgebied, het centrum en TU/e campus. De Gender is prominent aanwezig aan de zuidkant van het station. Hier draagt een grote vijver bij aan de verblijfskwaliteit van het plein. De positie van vijver is zodanig gekozen dat het mensenstromen langs de plinten van gebouwen en onder de groene zoom worden gestuwd. De Gender stroomt vanaf het plein tussen
31
Sfeerimpressie
hotel, kantoren en appartement en mondt uit in de Dommel. De verbinding tussen stationspark, centrum, en TU/e campus krijgt vorm door de gesloten oevers van de Dommel te openen en erlangs nieuwe routes aan te leggen, met als hoogtepunt een nieuwe entree tot het station. Het Dommeltunneltje wordt verbreedt en waar zich de perrons recht bovenop het Dommeltunneltje bevinden worden openingen gemaakt. Zo wordt het stationspark een plek waar meer te halen is dan enkel de trein. Voetgangers bewegen zich er vrij in een aangename omgeving. Daarnaast is het uitstekend bereikbaar per fiets, auto, bus, taxi of trein. Het stationspark Eindhoven wordt een bestemming op zich! //
Meer informatie? Kijk op: www.behance.net/wietseoostra of mail naar: w.a.oostra@student.tue.nl
32
viaVIA
Sponsoren VIA Stedebouw
Partners van VIA Stedebouw zijn Architectuurcentrum Eindhoven, BNSP, gemeente Eindhoven, Eindhovense School.net, Motta Kunstboekhandel, NAi
Jaargang 21, uitgave 1 - September 2015
33
ies’
34
bezoek ons op www.viastedebouw.nl wordt lid van van www.facebook.com/groups/viastedebouw www.facebook.com/groups/viastedebouw word lid