“Met een lach op je gezicht kom je verder in het leven”
Onderwijs als veilige haven in Guatemala
Levensreddende zorg in Oekraïne
Proef de gevarieerde smaken uit de Ethiopische keuken
Lichtpuntjes
De feestdagen zijn in aantocht. De ‘donkere dagen voor kerst’ vullen we graag met lichtjes en gezelligheid. Tegelijk pakken donkere wolken zich samen boven de wereld. De oorlog in het Midden-Oosten zorgt voor ontzettend veel pijn en verdriet. Maar ook in Oekraïne blijft het geweld maar voortduren. Op pagina 7 vertelt Maria Pedenko dat ze zich grote zorgen maakt over de komende winter.
Klimaatverandering, hoge voedselprijzen, corruptie, ondermijning van de democratie. Het zorgt allemaal voor grote onzekerheden. Ondertussen sluiten wij onze grenzen en worden in Europa vluchtelingen ongewenst verklaard.
Gelukkig mogen we ons optrekken aan allerlei hoopgevende lichtpuntjes. Dit jaar zagen we bij Wilde Ganzen weer honderden prachtige projecten van start gaan, opgezet door enthousiaste aanpakkers. Zelfs in moeilijke gebieden als Mali en Haïti gingen zij door met hun werk en gaven ze mensen moed om door te zetten. Het is ook hartverwarmend om te zien hoeveel Nederlanders er bij zulke projecten betrokken zijn. Hopelijk mogen we allemaal een lichtpuntje voor een ander zijn. Dat kan al heel eenvoudig door een compliment uit te delen, iemand te bezoeken die eenzaam is of te koken voor een naaste. Op pagina 12 en 13 vindt u een mooi verhaal over hoe eten mensen verbindt.
Omkijken naar een ander. Dat is wat we in deze wereld meer nodig hebben. Ik wens u heel fijne feestdagen. En laat ik afsluiten met een compliment aan u: dank voor uw steun aan Wilde Ganzen en voor uw betrokkenheid voor mensen die in armoede leven. Alle lichtpuntjes in het donker vormen samen een lichtend vuur dat nooit meer dooft.
Kees de Jong
directeur Wilde Ganzen
Jongeren in Guatemala werken aan toekomstdromen pag. 4
Een doeltreffende samenwerking in Nigeria pag. 6
Auto’s met medische apparatuur redden levens pag. 7
Deze 14 projecten zijn te zien op tv pag. 8
Eindelijk luistert de Oegandese overheid pag. 10
Georgina Kwakye: “Acceptatie helpt me om van tegenslagen te leren” pag. 11
De Ethiopische keuken is uniek in zijn smaken en eettradities pag. 12
Puzzel mee en maak kans op Wilde Ganzen sokken pag. 14
Donateur Gesina
Zijlstra: “Gun elkaar wat, kleine gebaren kunnen veel betekenen” pag. 15
Vrouwen in Oeganda maken herbruikbare tassen pag. 16
Jongeren leggen groentetuinen aan bij basisscholen
Toen kwam er regen!
In het vorige nummer vroegen wij uw aandacht voor natuurherstel in Mali. Projectleider Saïdou Temé vertelde ons dat het in zijn land ondertussen flink heeft geregend. Dat zorgde voor overstromingen, maar het water zorgt er ook voor dat het project succesvol is. Zo zijn er vele hectares duinen hersteld door gras in te zaaien en zijn er 1650 bomen gepland. Jongeren zijn op dit moment bezig om groentetuinen aan te leggen voor vrouwengroepen en basisscholen, met waterputten en beschermingsmaterialen voor jonge bomen. Dankzij u wordt er zo hard gewerkt aan een groene toekomst in Mali.
Een school met impact
In een gevaarlijke regio van Guatemala, waar straatbendes en drugs het leven domineren, staat een school die hoop biedt aan honderden jongeren en families. Instituto Tecnologico is een veilige haven waar jongeren werken aan hun toekomstdromen.
Gezinnen in Mixco, een stad grenzend aan Guatemala-Stad, worden dagelijks geconfronteerd met armoede en criminaliteit. Voor jongeren is het ontzettend moeilijk om een baan te vinden. Hoewel er werkgelegenheid is - vooral in de snelgroeiende industrie van callcenters - ontbreekt het hen aan de juiste opleiding en aan Engelse taalvaardigheid om in aanmerking te komen voor deze banen.
Vakonderwijs en zelfontplooiing
Op zoek naar snel geld en een beter leven, zijn deze jongeren vaak een gemakkelijke prooi voor bendes en komen ze sneller in aanraking met drugs. Ook zijn er veel jongeren die wegtrekken uit Guatemala en hun heil zoeken in de Verenigde Staten. Instituto Tecnologico is een particuliere school die hen een toekomst in eigen land en een kans op een beter leven biedt. Weg van de gevaren van de straat. Op deze school krijgen studenten niet alleen de mogelijkheid om een vak te leren, maar ook om te groeien als persoon. Ze ontwikkelen zichzelf en versterken hun gemeenschap. De school biedt naast technisch onderwijs van hoge kwaliteit, ook trainingen
Van thuisscholing tot vakopleiding
Dit project wordt uitgevoerd door de organisatie AGDI in Guatemala, in samenwerking met Stichting Flor Ayuda in Nederland. Oprichter van AGDI is Vitalino Cuca. “Jaren geleden vonden mijn vrouw en ik het vreselijk dat er geen school in onze buurt was. We besloten zelf les te geven, gewoon in ons huis. Dat is uitgegroeid tot een echte school, met basisonderwijs, middelbaar onderwijs en vakopleidingen. Als ik nu uit eten ga in een lokaal restaurant, dan kom ik oud-leerlingen tegen die daar werken. Dat maakt mij zo ontzettend trots!”
Engels, computervaardigheden en speciale vakopleidingen aan, zoals een koksopleiding en verpleegkunde. Allemaal vakken die afgestemd zijn op de arbeidsmarkt. Tijdens de opleiding worden de studenten via een stage in contact gebracht met werkgevers, zodat ze na hun afstuderen makkelijker een goede baan vinden. Studenten die het schoolgeld niet kunnen betalen, kunnen een aanvullende beurs aanvragen.
Zichtbare impact
De impact van deze school is al duidelijk zichtbaar. Instituto Tecnologico heeft het leven van talloze jongeren veranderd en al meer dan 1.200 studenten zijn afgestudeerd. Deze studenten werken bijvoorbeeld als automonteur, kok of grafisch ontwerper.
Ondanks dat de lessen van hoge kwaliteit zijn, is het gebouw dat helaas nog niet. Door ruimtegebrek kregen de studenten de laatste jaren les in de lokalen van de basisschool van dezelfde organisatie. Als de jonge kinderen klaar waren, konden de oudere leerlingen les krijgen. Ook moesten elke dag de lokalen omgebouwd worden en computers en bijvoorbeeld laboratoriumspullen verplaatst worden. Vrouwelijke studentes haken af als ze horen dat ze tot 18.00 uur naar school moeten, want ze vinden het veel te gevaarlijk om in het donker over straat te lopen.
Uitbreiding voor toekomstige generaties
De school wil groeien en uitbreiden. Met extra lokalen, nieuwe toiletten en beter lesmateriaal kunnen straks meer jongeren hun dromen waarmaken. Bovendien betekent een stijging van het aantal studenten een stijging van het schoolgeld. Hogere inkomsten zorgen ervoor dat de school uiteindelijk op eigen benen kan staan en niet meer afhankelijk is van buitenlandse hulp. Samen kunnen we ervoor zorgen dat Instituto Tecnologico blijft groeien als een baken van hoop voor komende generaties. Uw steun betekent niet alleen een betere toekomst voor deze studenten, maar ook voor hun families en de hele gemeenschap.
Investeer in hoop voor deze jongeren, zodat zij de kans krijgen om te leren, te groeien en hun familie en gemeenschap te ondersteunen. Kijk op wildeganzen.nl/vakschool hoe u kunt bijdragen.
€ 300.476
Guatemala Onderwijs
Vitalino Cuca
Betrokken overheid
In 2013 woonde ik een jaar in Nigeria. De reisgids die ik toen las, noemt Nigeria ‘Afrika voor zeer ervaren reizigers’. Het land is mateloos interessant, maar ook bijzonder complex.
Daarom heb ik des te meer respect voor onze partners die projecten uitvoeren in Nigeria. Rural Women Foundation (RWF) bijvoorbeeld. Zij slaan waterputten en bouwen douches en toiletten bij gezondheidscentra en basisscholen op het platteland. Heel belangrijk werk. Kun je je voorstellen dat je pas bent bevallen en de kraamkliniek niet beschikt over schoon water? De problemen in Nigeria zijn veel te groot voor de overheid alleen. Daarom is het zo belangrijk dat organisaties als RWF hun projecten uitvoeren. Maar, het zorgen voor goede faciliteiten bij gezondheidscentra blijft natuurlijk wel een overheidstaak.
Na een goede naam te hebben opgebouwd met bijna dertig projecten in tien jaar tijd, is RWF er nu in geslaagd om overeenkomsten te sluiten met de overheid. Daarin maken ze afspraken over ieders bijdrage aan de projecten. RWF zorgt voor een waterput, douches en toiletten. De overheid zorgt dan dat het gezondheidscentrum onderhouden wordt en voldoende medicijnen krijgt. Daarvan denken wij in Nederland ‘dat is toch heel normaal!’, maar in een land als Nigeria is dat niet zo vanzelfsprekend.
Naast overeenkomsten met de overheid lukt het ook steeds beter om afspraken te maken met de lokale gemeenschappen. Zij zorgen voor goede beveiliging en het verstrekken van wc-papier. Ook zorgen ze dat mensen trainingen kunnen volgen, bijvoorbeeld over hoe je de faciliteiten goed en hygiënisch moet gebruiken, schoonmaken en onderhouden. Op deze manier werken RWF, de provinciale overheid en de gemeenschap samen heel doeltreffend aan betere gezondheidszorg.
Uw mening telt!
Wij willen graag van u horen welke artikelen u graag leest. Maar ook waar u graag meer over wilt weten. En wat vindt u van de vormgeving van het magazine en de foto’s? Wij horen graag uw mening tijdens een rondetafelgesprek op het kantoor van Wilde Ganzen in Amersfoort.
Wilt u meedoen? Stuur een e-mail naar hoofdredacteur Marten Groen via marten@wildeganzen. nl. In het voorjaar van 2025 plannen we een bijeenkomst met een kleine groep donateurs.
Lezen over nalaten
Jaarlijks brengt Wilde Ganzen een nalatenkrant uit. Dat is een speciale uitgave over uw idealen nu en later. Onlangs is de nieuwste editie verschenen, met verhalen over het geheim van gezond ouder worden, maar ook over wat er met geld uit nalatenschappen wordt gedaan, hoe u kunt nalaten aan Wilde Ganzen en wat het verschil is tussen een testament en een codicil.
Levensreddende zorg in Oekraïne
In Oekraïne rijden twee doktersauto’s rond die met uw steun zijn aangeschaft. “Levensreddend”, noemt medisch coördinator Maria Pedenko van stichting Zeilen van Vrijheid het.
Waar worden de auto’s voor ingezet?
“De auto’s zijn uitgerust met eenvoudige medische apparatuur. Ze worden gebruikt om vanuit huisartsenposten mensen te bezoeken die wonen in afgelegen gebieden. In dorpen die voorheen bezet waren door de Russen en nu terugveroverd zijn. Hier is de schade aan ziekenhuizen en infrastructuur groot.”
Waarom is dit zo belangrijk?
lukte het al nauwelijks om ouderen en chronisch zieken goede zorg te geven, maar nu is veel zorgpersoneel vertrokken en is het nog een stuk moeilijker geworden. Met deze auto’s kunnen de artsen mensen thuis onderzoeken, diagnoses stellen en ze eventueel naar een ziekenhuis brengen.”
Hoe gaat het nu met deze mensen?
Esly van Dam werkt als Adviseur Projecten bij Wilde Ganzen en wordt enthousiast van de mooie projecten die ze onder ogen krijgt.
Wilt u deze nalatenkrant ontvangen of heeft u vragen over schenken aan Wilde Ganzen? Neem dan contact op met Emmy Janssen, Relatiemanager nalatenschappen via 033-2045522 of emmy@wildeganzen.nl.
“Ouderen zijn gewend om zichzelf te redden, zeker op het platteland. Zij willen niet vluchten voor het oorlogsgeweld, ze kiezen er bewust voor om te blijven wonen in hun vertrouwde omgeving. Met hun eigen kippen en hun eigen groentetuin. In Oekraïne kennen we geen thuiszorg, zoals in Nederland. Voor de oorlog
Stichting Zeilen van Vrijheid heeft in totaal nu 192 ambulances, 3 brandweerwagens en 107 auto’s kunnen financieren met steun uit Nederland
“Tijdens de bezetting was er geen hulp. Mensen zijn overleden door gebrek aan zorg. Ik ken een verhaal van een jonge vrouw die een MRI-scan zou krijgen, maar door de oorlog moest dat maanden uitgesteld worden. Toen ze uiteindelijk naar een ziekenhuis kon, was de kanker in haar lichaam al uitgezaaid. Ik maak me grote zorgen over deze winter. Als het heel koud wordt, dan krijgen deze kwetsbare groepen het thuis ontzettend moeilijk. Maar wij geven niet op. Elk leven telt. Als iedereen zich inzet, dan komt daar iets goed uit voort. Daar ben ik van overtuigd.”
Jaarlijks steunt Wilde Ganzen honderden projecten. Elk project is verschillend, maar allemaal zijn ze opgezet door lokale organisaties, samen met buurtbewoners. Zo maken we concreet het verschil! Een selectie van de nieuwe projecten.
Elke week zendt Wilde Ganzen een tv-programma uit over de projecten die u kunt steunen. Iedere zondag rond 12.30 uur op NPO 2 of kijk terug op npostart.nl.
Samen steunen we aanpakkers
Bouw ziekenhuis Ghana
In het noorden van Ghana willen we met uw steun een ziekenhuis bouwen. Straks krijgen 60.000 mensen in deze geïsoleerde regio toegang tot goede gezondheidszorg. 2024.0152
Wateropvang in Kenia
Door toenemende droogte kunnen vrouwen in Kenia nauwelijks nog maïs verbouwen. Door over te stappen op andere groenten en met de aanleg van een irrigatiesysteem is er straks meer voedsel. 2024.0017
Moderne landbouw Nepal
Nu verbouwen de boeren in Nepal nog voor eigen consumptie. Met uw steun kunnen ze meer verbouwen om te verkopen. Zo kunnen ze hun inkomen flink verbeteren om uit de armoede te komen. 2024.0079
Tienerzwangerschappen Peru Met seksuele voorlichting, gratis toegang tot anticonceptie en publiekscampagnes willen we tienerzwangerschappen in Peru voorkomen. 2024.0062
Gelijke rechten in Malawi
Vijftig kwetsbare vrouwen in Malawi leren een vak, zodat ze in hun eigen onderhoud kunnen voorzien en hun kinderen naar school kunnen. 2024.0040
Nieuwbouw vakschool
Guatemala
2022.0282
Lees ons verhaal op pagina 4 en 5.
Hiv-zorg in Zuid-Afrika
In Zuid-Afrika heeft de hiv/aidsepidemie nog steeds een grote impact op het land. Met goede voorlichting en steun aan patiënten worden nieuwe besmettingen voorkomen en taboes doorbroken. 2023.0392
Toiletten Zambia
Voor 2.300 leerlingen van een basisschool en een middelbare school zijn er slechts twaalf toiletten. Met uw steun willen we voor de middelbare school nieuwe toiletten bouwen. 2024.0270
Wereldburgerschap Peru
Met trainingen voor docenten en ouders in Peru worden thema’s als discriminatie, democratie en klimaatverandering bespreekbaar in de klas.
2024.0279
Betere zorg in DRC
Met betere gezondheidszorg en een voorlichtingscampagne, willen we het leven van 1.200 kinderen met een beperking in de Democratische Republiek Congo verbeteren. 2024.0030
Waterreservoirs in Ghana
Tekort aan schoon drinkwater is een groot probleem in Ghana. Door metselaars op te leiden en zelf waterreservoirs te bouwen, krijgen nu en in de toekomst veel gezinnen toegang tot schoon drinkwater. 2023.0361
Opvanghuis in Zambia
Met de bouw van een opvanghuis krijgen tienermoeders en hun kinderen in Zambia een veilige plek om weer rustig hun toekomst op te kunnen bouwen. 2024.0150
Lerarenopleiding
Guatemala
Goed onderwijs begint bij goede docenten. Met het opzetten van een lerarenopleiding in een arme regio in Guatemala, wordt de kwaliteit van onderwijs flink verbeterd. 2024.0249
Echo-apparaat Ecuador
Toekomstige moeders die in het regenwoud van Ecuador wonen, zijn nu lang onderweg voor onderzoek. Door de aanschaf van een echo-apparaat hoeven deze zwangere vrouwen niet meer uren te reizen. 2024.0125
Geef aan een project
U kunt een of meerdere projecten steunen door de machtingskaart in te vullen of uw bijdrage over te maken op NL53 INGB 0000 040 000 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON o.v.v. het projectnummer.
Scan de QR-code of kijk op wildeganzen.nl/ projecten
Seksuele voorlichting in Peru
Taboes op hiv doorbreken in Zuid-Afrika
Eindelijk steun van de lokale overheid
Luke Bwambale Musubaho gebruikte zijn fondsenwervingskennis om een bijeenkomst voor zijn gemeenschap in Oeganda te organiseren. “Dit zorgde voor steun van de overheid.”
Luke werkt bij het Kihyo Community Development Forum in Oeganda en volgde online een training over lokale fondsenwerving bij Change the Game Academy. “Ik dacht dat donaties altijd uit het buitenland moesten komen, want wij wonen hier in een buurt met extreme armoede. Maar door de training werden we aangemoedigd om juist in eigen omgeving te proberen geld in te zamelen. We vroegen mensen bij te dragen aan een bijeenkomst met de lokale overheid, want we wilden in kaart brengen wat de problemen en mogelijke oplossingen voor de arme gemeenschap in mijn district zijn.” Uiteindelijk werd er genoeg geld opgehaald om een onderzoeksrapport te maken en de bijeenkomst te organiseren. Mensen die geen geld hadden, hielpen op andere manieren mee.
Beter onderwijs
De bijeenkomst zelf was een succes. “De voorzitter van de lokale overheid erkende de dringende noden van onze gemeenschap en beloofde hulp, zoals het leveren van schoolbanken en de uitbreiding van klaslokalen. Ook beloofde hij een goed woordje te doen bij de organisatie die de toegang tot elektriciteit regelt. Zo hebben we eindelijk zicht op een goede stroomaansluiting.” Luke concludeert dat de actie niet alleen succesvol was in het ophalen van donaties in eigen regio, maar dat dit ook zorgde voor meer respect voor het werk dat zijn eigen organisatie doet voor mensen die in armoede leven. “Geïnspireerd door dit resultaat, zijn we van plan om elk jaar opnieuw lokaal fondsen te werven en om onze buurtbewoners regelmatig te vertellen over onze inzet en resultaten.”
De 3 kernwaarden van
Georgina
Kwakye
1
Wilskracht
Wilde Ganzen geeft niet alleen geld aan projecten. We willen er ook voor zorgen dat de organisaties achter deze projecten minder afhankelijk worden van buitenlandse hulp én dat ze hun eigen overheid aanspreken op hun verantwoordelijkheid. Dat doen we met het trainingsprogramma Change the Game Academy.
Naast klassikale trainingen in meer dan zestien landen, zijn er ook gratis online cursussen te volgen in vier talen.
Georgina Kwakye kreeg landelijke bekendheid als actrice in Goede Tijden, Slecht Tijden en als presentator van verschillende tv-programma’s. Met haar organisatie Pimp My Village geeft ze communicatieadviezen aan kleine ontwikkelingsorganisaties en ondersteunt ze projecten. Bij Wilde Ganzen werkt ze onder andere als trainer.
“Ik wil respectvol met onze planeet omgaan”
“Als ik iets wil bereiken, dan ga ik er ook voor. Ik wilde vroeger acteren en tv-programma´s presenteren. Dat lukte. Toen ben ik een documentaire in Afrika gaan maken en heb ik met mijn Ghanese vader in Ghana een ziekenhuis laten bouwen. Daarbij moet je een sterke wil hebben, omdat het een flinke uitdaging is. Vervolgens heb ik Pimp My Village opgericht, om migrantenorganisaties die projecten opzetten in hun land van herkomst te ondersteunen. Als coach begeleid ik hen om te kijken hoe ver zij kunnen komen door hun wilskracht. Door positief te communiceren maken migrantenorganisaties zichzelf zichtbaar, nemen ze vooroordelen in de westerse samenleving weg en laten ze het belang van internationale samenwerking zien.”
2
Acceptatie
“Je hebt wilskracht nodig in je leven, maar je moet ook kunnen accepteren dat het weleens anders loopt dan je had verwacht. Voor mij is dat iets dat ik graag toepas in het leven. Acceptatie helpt me om van tegenslagen te leren. Even afstand nemen, doelen aanpassen en ja, soms mag je ook opgeven. Naast coaching heb ik een boek geschreven en een cursus opgezet waarbij ik vrouwen help relaxed te bevallen. Een bevalling kan heel anders lopen dan van tevoren bedacht. Ik help aanstaande ouders om van een zeer pijnlijke gebeurtenis zoveel mogelijk een bijzondere levenservaring te maken. Loslaten van angst en leren te ontspannen is ook acceptatie.”
3
Vriendelijkheid
“Wie vriendelijk is, komt veel verder in het leven. Daarom denk ik dat het mooi is als je alles met een lach kunt doen. In Afrikaanse gemeenschappen zie ik die vriendelijke uitstraling ook terug. In de Nederlandse samenleving zie ik dat minder. Sinds een paar jaar woon ik op een berg in Spanje. Hier vind ik rust en groeien mijn kinderen midden in de natuur op. De mensheid is niet altijd vriendelijk, niet onderling, maar zeker ook niet voor de natuur. Ik wil respectvol met onze planeet omgaan en probeer mensen met een open, vriendelijke houding te ontmoeten.”
Proef de wereld
Elke maaltijd vertelt een verhaal. Het verbindt ons met verschillende culturen, mensen en tradities. Reis met ons mee naar Ethiopië.
De Ethiopische keuken is rijk, gevarieerd en uniek in zijn smaken en eettradities. Tefera Zerfu en zijn vrouw Etetu weten er alles van. Zij komen uit Ethiopië en zijn eigenaar van restaurant Addis Ababa in Amsterdam.
Speciale eetgewoonten
“Ethiopiërs eten traditioneel met hun handen en gebruiken injera (een sponzig platbrood) om het eten mee op te scheppen. Maaltijden worden meestal gedeeld van een gemeenschappelijk bord, wat eenheid en gelijkheid symboliseert. Een andere speciale gewoonte is gursha, waarbij mensen elkaar voeren om liefde en respect te tonen. Het is gebruikelijk om voor de maaltijd een kort woord van dank te zeggen, maar er is geen strikte formule voor.”
Feestgerechten
“Het Ethiopische Nieuwjaar, Enkutatash genaamd, is een groot feest en kitfo (een gekruid gehaktgerecht) wordt vaak op deze dag gegeten. De feestdag valt in september, samen met het einde van het regenseizoen. Er worden dan verse bloemen op tafel gezet en veel heerlijk eten dat wordt gedeeld met familie en vrienden.”
Verkrijgbaarheid
Het ontbrekende ingrediënt
Voor miljoenen mensen wereldwijd ontbreekt er een belangrijk ingrediënt om voedsel op tafel te kunnen zetten: een goede oogst. Met de campagne ‘Proef de Wereld’ nodigen we mensen uit om de smaken en tradities van andere landen te ontdekken, maar vragen we ook om bij te dragen aan de toekomst van deze gemeenschappen. Zo helpen we samen mensen aan een gezonde maaltijd.
wildeganzen.nl/proefdewereld
Doro Wot
Het favoriete gerecht van Tefera Zerfu is Doro Wot, een pittige kippenstoofpot. “Het is meer dan alleen eten: het symboliseert verbinding en traditie, en brengt mensen samen rond een gedeelde maaltijd. Het wordt vaak geserveerd tijdens religieuze feesten zoals Genna (Ethiopisch Kerstmis) en Fasika (Pasen), en ook wanneer er gasten op bezoek komen. De bereiding zelf is een uiting van liefde en weerspiegelt het belang van gastvrijheid in de Ethiopische cultuur.”
Ingrediënten:
• 1 hele kip (in stukken gesneden, bij voorkeur zonder vel)
• 4 grote uien (fijngehakt)
• 5 teentjes knoflook (fijngehakt)
• 2 eetlepels gember (vers geraspt)
• 3-4 eetlepels berbere-kruidenmix (berbere is een typisch Ethiopisch kruidenmengsel, verkrijgbaar in Ethiopische winkels of online)
• 1 kopje boter (of geklaarde boter, bekend als niter kibbeh in Ethiopië)
“De meeste ingrediënten zijn makkelijk verkrijgbaar in Ethiopië, vooral basisproducten zoals berbere (specerijenmix), uien en injera Door economische omstandigheden en regenseizoenen zijn sommige ingrediënten zoals kip of niter kibbeh (gekruide boter) wel steeds duurder geworden.”
Tefera en Etetu steunen met hun restaurant Stichting Wondem, dat hulp biedt aan arme kinderen in Ethiopië. Kijk voor meer informatie op addisababa.nl
• 1-2 eetlepels paprikapoeder
• 2 kopjes water of kippenbouillon
• 3-4 hardgekookte eieren (gepeld en met een paar sneetjes erin)
• Zout en peper naar smaak
• Sap van 1 citroen
Bereiding:
1. Spoel de kip goed af. Wrijf de stukken in met citroensap en laat 30 minuten staan. Spoel daarna af en zet opzij.
2. Verhit een droge koekenpan op middelhoog vuur (zonder olie of
boter). Voeg de fijngehakte uien toe en kook ze langzaam zonder olie, onder regelmatig roeren. Dit is een traditioneel Ethiopisch kookproces om de uien te laten karamelliseren. Dit duurt ongeveer 10-15 minuten totdat de uien goudbruin worden.
3. Voeg de niter kibbeh (of boter) toe aan de pan en bak nog eens 5-10 minuten tot de uien zacht en rijk van kleur zijn.
4. Voeg het fijngesneden knoflook en geraspte gember toe. Roer goed en laat het geheel nog enkele minuten sudderen. Voeg dan de berbere-kruiden en paprikapoeder toe. Dit mengsel moet een diepe, aromatische basis vormen voor de saus.
5. Doe de stukken kip in de pan en roer ze goed door de gekruide uienmix, zodat de kip volledig bedekt is met de kruiden. Laat de kip even bruin worden.
6. Voeg water of kippenbouillon toe, net genoeg om de kip half te bedekken. Breng aan de kook en zet dan het vuur laag. Laat de stoofpot ongeveer 40-50 minuten sudderen totdat de kip volledig gaar is en de saus is ingedikt. Roer af en toe door en voeg eventueel wat extra water toe als de saus te droog lijkt te worden.
7. Voeg de hardgekookte eieren toe tijdens de laatste 10 minuten van de kooktijd. Zorg ervoor dat de eieren de saus goed absorberen door ze voorzichtig door de saus te roeren.
8. Breng het gerecht op smaak met zout en peper en serveer het heet.
Kruiswoord
Puzzel mee en maak kans op een paar Wilde Ganzen sokken. Stuur uw oplossing voor 9 januari 2025 naar puzzel@wildeganzen.nl o.v.v. Kruiswoord 4-2024. U kunt de oplossing ook per post opsturen naar ons adres (zie colofon onderaan deze pagina). Wij gaan vertrouwelijk om met uw gegevens.
horizontaal
horizontaal
Kruiswoordraadsel
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.
Kruiswoordraadsel
Breng de letters uit de genummerde vakjes over naar de gelijkgenummerde vakjes van de oplossingsbalk.
1 lege ruimte 6 hoger beroep 11 peulvrucht 12 eigenaardig 14 hoewel 16 lichtzure melkspijs 17 Griekse letter 18 scherp 20 steensoort 22 deel van een open haard 23 tijdrekening 25 plaats in Noord-Holland 26 eenvoudig huisje 28 zinledige uitdrukking 29 opbrengst 30 verouderd 33 terras 37 nobel
38 eer 40 naar beneden 41 vergeving 43 gerecht 45 voegwoord 46 omslagdoek voor baby's 47 computer 48 computerspel 49 plantengeslacht 51 werktuig 52 Engels graafschap. verticaal
1 lege ruimte 6 hoger beroep 11 peulvrucht 12 eigenaardig 14 hoewel 16 lichtzure melkspijs 17 Griekse letter 18 scherp 20 steensoort 22 deel van een open haard 23 tijdrekening 25 plaats in Noord-Holland 26 eenvoudig huisje 28 zinledige uitdrukking 29 opbrengst 30 verouderd 33 terras 37 nobel 38 eer 40 naar beneden 41 vergeving 43 gerecht 45 voegwoord 46 omslagdoek voor baby's 47 computer 48 computerspel 49 plantengeslacht 51 werktuig 52 Engels graafschap. verticaal
2 rivier in Siberië 3 getrouw 4 klankkleur 5 nauwe doorgang 6 Antilliaans eiland 7 parachutist 8 opschepper 9 bijwoord 10 Spaanse borrelhapjes 13 cadans 15 slimmigheid 17 ondiep meer 19 door elkaar kloppen 21 verloopstekker 24 koeksoort
27 pluspunt 28 Arabisch hoofddeksel 30 ijspiek 31 Arabische havenstad 32 kom voor groente 34 plotseling 35 legerauto
2 rivier in Siberië 3 getrouw 4 klankkleur 5 nauwe doorgang 6 Antilliaans eiland 7 parachutist 8 opschepper 9 bijwoord 10 Spaanse borrelhapjes 13 cadans 15 slimmigheid 17 ondiep meer 19 door elkaar kloppen 21 verloopstekker 24 koeksoort 27 pluspunt 28 Arabisch hoofddeksel 30 ijspiek 31 Arabische havenstad 32 kom voor groente 34 plotseling 35 legerauto 36 dopheide 38 gelooide huid 39 dragende constructie 42 vrouw 44 werk van een componist 48 Japans bordspel
“Kleine gebaren kunnen al veel betekenen”
Wie
Gesina Zijlstra (51) Woonplaats
Stiens
Steunt ons als Periodiek schenker Hobby Houten meubels opknappen
36 dopheide 38 gelooide huid 39 dragende constructie
50 meer dan goed is.
42 vrouw 44 werk van een componist 48 Japans bordspel
50 meer dan goed is.
COLOFON
Wilde Ganzen Magazine verschijnt 4 keer per jaar. Redactie Marten Groen (hoofdredacteur), Lena Visser, Marianne Been, Josje van de Grift Aan dit nummer werkten mee Kees de Jong, Esly van Dam Eindredactie, concept en realisatie Eva van Meijl, Anna van der Gaag, Bindinc. Hilversum Vormgeving Wijstudio/Marjolein Rams Fotografie Alex Quintana, De Beeldredaktie/Jaap Schaaf, Janita Sassen en Wilde Ganzen Contactgegevens Wilde Ganzen, Piet Mondriaanlaan 14, 3812 GV Amersfoort, IBAN: NL53 INGB 0000 0400 00 t.n.v. Stichting Wilde Ganzen/IKON, info@wildeganzen.nl, 033-204 5555. Wij zijn te bereiken op werkdagen van 9.00-17.00 uur. Wilt u ons magazine niet meer per post ontvangen? Laat het ons weten via info@wildeganzen.nl.
VOLG ONS OP www.wildeganzen.nl @WildeGanzenNL facebook.com/wildeganzen wildeganzen
Wij worden gesteund door de
Gesina Zijlstra woont samen met haar dochter en is onlangs periodiek schenker geworden voor een periode van vijf jaar. Als militair heeft ze veel van de wereld gezien.
Ik heb mooie herinneringen aan vroeger toen ik Wilde Ganzen op tv zag bij mijn ouders thuis. Daarom had ik ook gelijk een leuk gesprek met de persoon die bij mij aan de deur kwam om te vragen of ik donateur wilde worden. Ik vind het fijn dat bij Wilde Ganzen mensen die in armoede leven zélf gestimuleerd worden om een probleem aan te pakken. En ik hou van basic projecten. Als de meester niet naar de school kan komen omdat hij te ver weg woont, nou dan bouwen we een huis naast de school. Ik werk zelf ook graag met mijn handen, als hobby knap ik oude meubels of woondecoratie op, die vervolgens een tweede leven krijgen via een kringloopwinkel. Met verf, kwast en decoratiespullen kan ik mijn creativiteit kwijt.
In mijn carrière als militair ben ik in veel landen geweest. Zo heb ik een half jaar in Eritrea gewerkt en was ik meerdere keren in Afghanistan. Ik heb prachtige culturen leren kennen. Maar ik heb ook armoede, agressie en geweld gezien. Ik weet dat je niet iedereen kan helpen, dat er grenzen zijn aan onze mogelijkheden. Maar ik weet ook dat je door persoonlijk contact iets voor een ander kunt betekenen. Dat maakt het steunen van kleine projecten juist zo zinvol. Gun elkaar wat en bedenk dat ook kleine gebaren, financieel of letterlijk in actie, al veel kunnen betekenen. Daar wordt de wereld een stukje mooier van.”
Wilt u net als Gesina periodiek schenker worden? Vul dan de antwoordkaart in of ga voor meer informatie naar wildeganzen.nl/periodiek
© Sanders puzzelboeken
Een unieke kerstbal gevuld met herinneringen
Herinneringen Kerstbal
€7,95
Van dit bedrag gaat €3,50 naar Alzheimer Nederland
Herbruikbare boodschappentassen
Leg samen je dierbaarste herinneringen vast van afgelopen jaar en beleef ze iedere Kerst opnieuw.
Deze vrouwen in Oeganda wilden geld verdienen en besloten herbruikbare boodschappentassen te maken. Met een kleine donatie van Wilde Ganzen is het project opgezet. Goed voor mens en milieu!
De Herinneringen Kerstbal is te koop bij Karwei of online via alzheimer-nederland.nl/kerstbal
Meer weten? Lees het hele verhaal op wildeganzen.nl/boodschappentas
RETOURADRES: POSTBUS 4071, 3006 AB ROTTERDAM
RETOURADRES: POSTBUS 2077, 3800 CB AMERSFOORT
Armoede is een grote vijand van vooruitgang en geluk. Maar het is geen onoplosbaar probleem. Dat bewijzen aanpakkers overal ter wereld; mensen die een kans zien en gewoon beginnen. Wilde Ganzen steunt ze, omdat je armoede samen van onderop kunt doorbreken. Met kleine, slimme projecten zorg je voor cruciale vooruitgang in mensenlevens, buurten en dorpen.
ALZ… uitgelezen?
Geef ‘m door!