Proef de wereld. Verrijk je smaak. Duurzame projecten in oorsprong.
15
THEE ZETTEN MET KOFFIEZETMETHODES. Magazine voor koffie- en theeliefhebbers. Herfst/winter 2017/2018. Neem gratis mee.
H.A.N.D waterketel koper 800 ml 119,95 H.A.N.D carafe set 600 ml 66,95
ÓOGST SIMON LÉVELT 3
COLOFON
SIMON LÉVELT B.V. A. Hofmanweg 3 2031 BH Haarlem Tel. +31 (0)23-512 25 22 www.simonlevelt.nl REDACTIE Willemijn van Hardeveld, Ilja de Jong, Marique Knijnenburg, Sanne Sips VORMGEVING Willemijn van Hardeveld www.willemijnvanhardeveld.nl ART DIRECTOR Heldergroen www.heldergroen.nl REDACTIESECRETARIAAT marketing@simonlevelt.nl PRODUCTIEBEGELEIDING Plan B www.planb.nl FOTOGRAFIE Simon Lévelt, iStock, Martin Dijkstra, Opmeer Reports, Fairtransport BEELD COVER iStock TEKST Willemijn van Hardeveld, Ilja de Jong, Mikkel Levelt, Sanne Sips, Paula Koelemij, Milo van Velzen AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Martin Bless, Coos Heijink, Sandra Hermsen, Hans Levelt, Alexander Nobels, Rob Sikkema, Jordi Storms DRUKWERK Printall AS, Talinn © 2017/2018 - Simon Lévelt ISSN 2214-8124 Deze uitgave is met grote zorg tot stand gekomen. Ondanks deze zorg zijn fouten nooit helemaal uit te sluiten. Wij kunnen derhalve geen enkele aansprakelijkheid aanvaarden voor eventuele prijs-, zet- en drukfouten en de gevolgen daarvan. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/ of openbaar gemaakt door middel van fax, druk, fotografie, microfilm of op welke wijze dan ook
TEKST
Mikkel Levelt
In je handen heb je de nieuwste editie van Oogst; het beste alternatief voor een koekje bij de koffie en de thee. De vorige keer vertelde ik hoe de frisse, heldere uitstraling van het magazine aansluit bij de nieuwe weg die Simon Lévelt inslaat. De komende tijd ga je hier steeds meer van terugzien. Wil je hier niet op wachten? Neem dan alvast een kijkje in onze proefwinkel in Amsterdam. De winkel aan de Ferdinand Bolstraat is namelijk rigoureus verbouwd naar nieuw concept. In de winkel nemen we je mee op reis en heb je de mogelijkheid om zelf nieuwe smaken te ontdekken. Hiervoor hoef je natuurlijk niet per se naar Amsterdam te komen. We helpen je ook bij het ontdekken van nieuwe smaken in je eigen keuken. Blader door naar pagina 30 en experimenteer met het zetten van thee met koffiezetmethodes, kook met koffie of doe mee met onze nieuwe rubriek op pagina 12 en verrijk je smaak! Kortom… zet een heerlijke kop koffie of thee, zak lekker onderuit en geniet van deze nieuwe Oogst.
© Martin Dijkstra
EEN NIEUWE WEG
Dit magazine is een speciale uitgave van Simon Lévelt b.v.
MIJ N KO F F IE- E N T HE E ADVIE ZEN KOFFIE Atenas – Costa Rica Deze zachte Fairtrade koffie uit de Atenas regio heeft een gebalanceerde smaak en een lichte body. Red Honey – Honduras De Red Honey is geproduceerd volgens de honey methode waarbij de schil van de bes wordt verwijderd en de boon wordt gedroogd in het vruchtvlees. De koffie krijgt hierdoor een zoete smaak. THEE Saliethee Dit is een heerlijke, zachte en volle kruidenthee met salie, rozenbottel, kokosschaafsel, braamblad en rozenbloemblad.
zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever en andere auteursrechthebbenden.
Yunnan Gold Het neusje van de zalm onder de theeën. Een heerlijk zoete en sappige thee met tonen van honing en karamel.
4 INHOUD
INHOUD
32 24 In de spotlight
Agenda & Tips
Koffie & Thee
0 6 M E E R OV E R M ATC H A De meest bijzondere thee in Japan.
08 UIT & THUIS
1 2 PRO E F L A B Verrijk je smaak. 2 2 JA M A I CA B LU E M O U N TA I N ’s Werelds beroemdste single origin koffie. 2 4 D E W E R E LD VA N KO F F I E Koffie op de kaart. 30 THEETREND Thee zetten met koffiezetmethodes.
ÓOGST SIMON LÉVELT 5
“Seattle is het koffiewalhalla van de Verenigde Staten, dus dit was meteen een mooi moment om op safari te gaan in de koffiescene.”
8
38
36
Shopping
Reizen
En ook...
1 4 F L AVO U R I T E S Koffie en thee voor de feestdagen.
3 8 O P KO F F I E SA FA R I I N S E AT T LE
1 5 T I E R R A N OVA Duurzame projecten in oorsprong.
2 0 N I C E TO H AV E Mooie producten.
2 8 CA F É F E M E N I N O Echt krachtige koffie 32 TRES HOMBRES Koffie importeren zonder CO2 uitstoot.. 3 6 CU LI N A I R Entrecote met koffie en venkelzaad.
6 IN DE SPOTLIGHT MATCHA
Meer over matcha Matcha is de meest bijzondere theesoort in Japan. Het smaakt niet als alle andere theeĂŤn en ziet er zeker niet zo uit. De gemalen poederthee lijkt op groen cacaopoeder en smaakt naar groene groenten. Matcha is verkrijgbaar in verschillende gradaties. Bij Japanse theeceremonies wordt meestal een hoge kwaliteit Matcha gebruikt. De mindere kwaliteit Matcha wordt tegenwoordig vaak gebruikt om mee te koken. Voor Matcha geldt: hoe groener, hoe beter. Alleen de jongste bladeren van de theeplant worden geplukt. Daarna worden ze gestoomd om de groene kleur te behouden en oxidatie tegen te gaan. Na het drogen van de theebladeren worden ze gesorteerd en vermalen tot poeder. Het Matcha poeder klop je met een Chasen tot een schuimende drank. Een premium kwaliteit Matcha is heel fijn gemalen en voelt zijdeachtig aan. Een mindere kwaliteit Matcha is wat grof en voelt korrelig tussen je vingers. Kies voor een hogere kwaliteit Matcha wanneer je het wilt drinken. De Matcha smaakt dan zacht en heeft een fijn mondgevoel. Een mindere kwaliteit Matcha is grover, voelt korrelig in de mond en kan soms bitter zijn. Deze Matcha is wel prima te gebruiken in recepten.
8 AGENDA & TIPS UIT EN THUIS
UIT & THUIS K ALITA WAVE Breid je slow coffee zetmethodes uit met de Kalita Wave dripper. De platte bodem, golvende filter en drie gaten in de Wave werken samen voor een gelijkmatige extractie van de koffie. Je kunt de Wave direct op de mok zetten, wat het zetten van een kop koffie nog makkelijker maakt. De Kalita Wave is verkrijgbaar in rvs en glas, en in verschillende maten.
H UTTE NBO UWE N I S OOK O PVO E DE N Kiind is het tijdschrift over natuurlijk en bewust ouderschap. Waarschijnlijk heb je het online al eens voorbij zien komen. Sinds vorig jaar maken ze ook een papieren tijdschrift met artikelen over duurzaam leven met je kleine kinderen en bewuste keuzes maken. En ze organiseren leuke evenementen zoals het Kiindfestival. En dat alles lekker fris en met een knipoog. Kortom: echt een aanrader! Meer info vind je op kiind.nl
G LAZE N HUIS I N APELDOORN In de week voor kerst staat het Glazen Huis in Apeldoorn. Speciaal voor dit event organiseert Simon Lévelt Apeldoorn speciale acties waarvan de opbrengst aan Serious Request wordt gedoneerd. Wil je genieten van lekkere koffie en thee, én meteen een steentje bijdragen? Breng dan een bezoek aan de winkel aan de Hoofdstraat 124.
E E N MUS T HAVE ! Waar je ook bent – uit of thuis – een Corkcicle komt altijd van pas. In en om het huis gebruik je de Tumbler. Deze grote thermosbeker houdt je drankje 9 uur koud of 3 uur warm. Ga je op pad, dan klik je de deksel erop. Heb je een wilde rit voor de boeg, schenk je drankje dan over in de Canteen thermosfles. Dankzij de draaidop lekt hij niet en de unieke derde isolatiewand houdt je drank nog eens 25 uur koud of 12 uur warm. De Canteen en Tumbler zijn verkrijgbaar in verschillende maten en kleuren.
ÓOGST SIMON LÉVELT 9
“Een koffiecocktail om warm van te worden.”
T HE AMS T E R DA M CO F F E E F E S T I VA L Duizenden koffieliefhebbers komen naar Amsterdam om de nieuwste trends op het gebied van koffie te ontdekken, kennis met elkaar te delen en een feestje te bouwen. Vorig jaar stonden wij daar ook en lieten zien dat je met de populaire slow coffee zetmethodes ook heel goed thee kunt zetten (zie pagina 30). Van 9 t/m 11 maart staan we er weer. Zien we je daar? amsterdamcoffeefestival.com
WAAROM HEBBEN WIJ IN HET WESTEN EEN VOORKEUR VOOR ZWARTE THEE? Beeld: WorldMarket
CA F É BRULOT Soms vraagt een avond om iets feestelijks in plaats van een gewone kop koffie. Duik dan de keuken in en maak deze heerlijke koffiecocktail! Ingrediënten • 4 espresso’s • 6 kruidnagels • 4 schijfjes sinaasappel • 2 kleine kaneelstokjes • 8 suikerklontjes • 80 ml cognac • 2 el geklopte slagroom
Bereiding 1. S teek de kruidnagels door de sinaasappelschijfjes en leg ze in een steelpan. 2. Voeg de kaneelstokjes, suikerklontjes en de cognac toe en verwarm het tot de suikerklontjes bijna zijn opgelost. 3. D raai daarna het vuur lager en laat het trekken. We hebben het zelf ca. 45 minuten laten trekken tot er een siroop ontstond, maar dit hoeft niet per se. Een kwartier zou voldoende moeten zijn. 4. Z eef het mengsel, schenk het over de espressokoffie en voeg een toef slagroom toe.
Dit heeft waarschijnlijk te maken met de keuze van de Europese handelscompagnieën om zwarte thee naar Europa te brengen in plaats van groene thee. Vanwege het oxidatieproces doorstond deze thee de lange reis beter dan groene thee. Deze keuze heeft tot vandaag de dag zijn sporen achtergelaten. Terwijl ze in China vooral groene thee drinken, hebben we in het Westen juist een voorkeur voor het drinken van zwarte thee.
10 AGENDA & TIPS UIT EN THUIS
LO ND O N FO G
P RO E F DE WE RE LD Onze collega’s reizen regelmatig naar verre landen op zoek naar ingrediënten en inspiratie. De koffiebonen voor onze nieuwe espresso komen uit Colombia. Voor het perfecte roosterprofiel haalde koffiekenner Milo van Velzen herinneringen op uit Bogotá.
Candelaria & Mueso de Oro, fietsen door de stad op autovrije zondag, spectaculaire street art en uitzonderlijke koffie. Bogotá, vervoerd met de wind en donker geroosterd. Stevig, maar waar je bitter verwacht, vind je zoet, chocolade, karamel en fruit. Dit is mijn Bogotá.” Milo.
“Bogotá, de stad van mijn Colombiaanse neefjes en nichtjes. Een intrigerende naam ergens aan de andere kant van de wereld. Het zaadje van mijn verlangen om te ontdekken en liefde voor Latijns-Amerika. Een stad worstelend met het hardnekkige imago van geweld, dat maar niet weg te poetsen lijkt. Onterecht! Bogotá: een bruisende stad in de Andes, hippe bars en restaurants rond Parque 93, historisch La
ESPRESSO BO G OT Á Het Bogotá van Milo proef je terug in deze donker geroosterde koffie. In de espresso herkennen we frisse tonen van blauwe bessen, bramen en de volle smaak van pure chocolade. Zet hem als filterkoffie om de zoete smaken van karamel en melasse naar voren te laten komen.
Wanneer de lucht grauw is en de regen tegen de ramen slaat, is het tijd voor een London Fog. De London Fog – ook bekend als een Earl Grey Latte – bestaat uit Earl Grey, warme melk en vanille, en is een heerlijk lichtpuntje in de donkere dagen. Voor de perfecte London Fog hebben wij de perfecte Earl Grey thee en hebben deze de toepasselijke naam London Earl Grey gegeven. Zet een kop van deze thee volgens het zetadvies en verwarm in de tussentijd 125 ml melk of amandelmelk. Roer de melk ongeveer 5 minuten door, maar laat het niet koken. Giet de melk bij de kop thee en roer er een halve theelepel vanillesiroop of vanille-extract door. Met een London Fog kom je de donkere dagen vast wel door.
NIE U W E KO F F IE- & T HE E VE RPAK K IN G E N Zijn onze nieuwe winkelverpakkingen je al opgevallen? In onze winkels en webshop krijg je de koffie en thee tegenwoordig in deze zakjes mee. Bijzonder is dat de verpakking – zonder etiket – industrieel composteerbaar is en dus in zijn geheel in de gft-container kan, maar niet op je eigen composthoop.
ÓOGST SIMON LÉVELT 11
S I M O N L É VE LT R A DIO Sinds kort zorgen wij niet alleen voor de beste koffie en thee tijdens jouw koffie- of theemoment, maar voorzien wij je ook van de lekkerste achtergrondmuziek. Open je favoriete webbrowser, ga naar simonlevelt. kollekt.fm en luister naar ons eigen radiokanaal. Zet hem in je favorieten, want de playlist wordt maandelijks aangevuld.
A N A LOVE Sinds kort verkopen onze winkels de Fruit Press repen van Ana Love. Perfect voor een tea pairing of gewoon voor de lekkere trek. De repen van gedroogd fruit zijn verkrijgbaar in verschillende smaken als vijg met peer en roze peper, abrikoos met kiwi en amandel, en Brownie Special. analove.nl
S C RUBBE N ME T KOF F I E Als je je lichaam de hele winter onder dikke lagen kleding verstopt, kan het wel wat extra verzorging gebruiken. Vertroetel het deze koude maanden met The Rub Scrub, een lichaamsscrub van gemalen koffie. De scrub is gemaakt van natuurlijke ingrediënten die zorgen voor een zachte en gehydrateerde huid. Als dan straks de eerste lentezon weer schijnt en de armen weer ontbloot mogen worden, is jouw huid super zacht, stevig en stralend! Er zijn drie soorten Rub Scrub verkrijgbaar: Original, Hammam en Coconuts. therubscrub.com
INZE T T E N OP CIRCU LAIRE ECO NO MIE Gemeente Haarlem en verschillende initiatieven zetten in op een circulaire economie om afval te verminderen en grondstoffen te verduurzamen. Het ultieme doel is dat er geen afvalstoffen meer naar verbrandingsovens vervoerd hoeven te worden. Om ook een bijdrage te leveren hebben we ons bij verschillende initiatieven aangesloten. Zo worden de koffievliezen tegenwoordig opgehaald door een bedrijf dat er compost van maakt en een paddenstoelenkweker. Daarnaast zijn we in gesprek met een aantal bedrijven die onze restwarmte van de branderij kunnen gebruiken. Ook de Simon Lévelt winkel in de Gierstraat draagt zijn steentje bij. Zij verzamelen de kilozakken waarin de thee verpakt is voor Nederlands Hout. Zij gebruiken de zakken om rookmot in te verpakken voor de gebruikers van rookovens. De rookoven eigenaren zijn erg blij met de zakken omdat ze nog een beetje naar thee ruiken.
12 PROEFLAB VERRIJK JE SMAAK
“Wij drinken altijd espresso. We hebben voor de Roma gekozen, omdat we houden van een krachtige, volle smaak, zonder dat de koffie bitter smaakt.”
ÓOGST SIMON LÉVELT 13
VERRIJK JE SMAAK Wanneer je jouw favoriete smaak hebt gevonden, blijf je deze vaak trouw. En hoewel sommige koffie- en theeliefhebbers weigeren hun vaste kop op te geven, zijn er ook dappere avonturiers die op ons verzoek hun vaste smaak even in de kast laten staan.
TEKST
Ilja de Jong BEELD
Uulko & Bernadette iStock
Zo ook espressoliefhebbers Uulko en Bernadette. Zij drinken al jaren de Espresso Roma, een Italiaanse espresso met een krachtig karakter en aromatische afdronk.
H ET SM AA K P RO F IE L “Wij drinken altijd espresso”, vertelt Bernadette. “We hebben voor de Roma gekozen, omdat we houden van een krachtige, volle smaak, zonder dat de koffie bitter smaakt. Koffie moet een soort opkikker zijn. Ook houden we ervan als de smaak even in je mond blijft hangen. Het valt ons op dat het ook zo is met de espresso die je in Italië of Portugal drinkt.” Na een kort gesprek met Uulko en Bernadette stellen we een smaakprofiel samen. Aan de hand hiervan selecteren onze collega’s uit het Proeflab drie koffies die hierbij aansluiten en hopelijk ook in de smaak vallen. 1. Espresso Indonesia: deze koffie ligt in het verlengde van het smaakprofiel. Het is een aromatische koffie, maar door de samenstelling van de bonen net iets krachtiger dan de Roma. Hierdoor blijft de koffie wat langer in de mond hangen, zonder bitter te zijn. 2. Espresso Palermo: deze koffie is iets gewaagder, want hij is donker geroosterd en bevat meer Robusta voor een krachtig aroma.
3. Yellow Bourbon: de bonen zijn vrij licht geroosterd, maar hebben toch een weinig rinse smaak. De koffie is wel minder krachtig dan de Roma.
D E U IT S LAG We sturen de drie verschillende koffies op naar Uulko en Bernadette om te proeven. Drie weken later sturen ze ons het resultaat. “We zijn begonnen met de Palermo. De verwachtingen waren hooggespannen vanwege de beschreven krachtige smaak, maar hij viel helaas een beetje tegen. De koffie rook naar filterkoffie, was een beetje bitter en bleef niet lang in de mond hangen. En we vonden de créma laag wat minder mooi, maar misschien ligt dat aan ons apparaat. De tweede koffie die we proefden was de Indonesia. Deze was echt heerlijk. Een lekkere geur, goede krachtige smaak en bleef heel lang in de mond hangen. De créma laag was ook mooi. We denken erover om deze een keer te kopen in plaats van de Roma. Als laatste proefden we de Yellow Bourbon. Dit was een duidelijke nummer 2. Lekkerder dan de Palermo, echter minder qua geur en smaak dan de Indonesia.” ♦
J O U W S MAAK HE RO NT D EK K E N ? Wanneer je trouw blijft aan je vaste smaak, kan het dus zomaar zijn dat we iets in het assortiment hebben staan dat je eigenlijk nog lekkerder vindt. Ben jij ook avontuurlijk genoeg ingesteld om op zoek te gaan naar een nieuwe smaak? Geef je dan op voor deze nieuwe rubriek en misschien staat jouw avontuur in de volgende Oogst. Mail naar: marketing@simonlevelt.nl
14 SHOPPING FLAVOURITES
FLAVOURITES Heerlijke koffie- en theesoorten voor de feestdagen. Leuk om te geven of krijgen.
PI ETEN TH EE Tijdens de Sinterklaasperiode mag de Pietenthee niet ontbreken. De geur van een warme, dampende kop Pietenthee zorgt namelijk voor het ultieme Sinterklaasgevoel.
L A M BAYEQUE - PERU Het Café Femenino Coffee Program geeft vrouwen in koffieproducerende landen de mogelijkheid om deel te nemen aan de koffie-industrie en zorgt voor culturele veranderingen die helpen armoede te verminderen. Omdat de vrouwen zo trots zijn om de kwaliteit van hun product, wordt het verkocht onder hun eigen label; Café Femenino. Lees meer op pagina 28.
“De Lambayeque is een heerlijke zoete koffie die ik je zeker aanraad als je slow coffee zet.” – I L JA –
“Dit is de lekkerste winterthee die ik heb gedronken... Alleen de geur al.. Werkelijk een genotsdrank! Ik hoop dan ook dat deze thee elke winter terug komt in het assortiment!” - LISA ANN -
VO O R E E N WA R M E HE RF S T E N W I N T E R Deze seizoenstheeën zijn tijdelijk verkrijgbaar, dus wees er snel bij! Herfstthee Deze verwarmende thee met zoethout en kaneel is extra lekker tijdens regenachtige dagen. Winternacht betovering Deze magische kruidenthee betovert jouw winteravonden. White Christmas tea Terwijl de sneeuwvlokken uit de lucht vallen, verwarm jij je met een glas groene thee met tropisch fruit, kokos en gember. Haardvuur melange Voor een echte warme winter verwarm je jezelf bij het haardvuur en drink je deze kruidenthee met fruit en specerijen.
LON DON EARL G RE Y Een nieuwe variatie op de populaire Earl Grey thee, onze London Earl Grey. Deze krachtige, stoere en biologische Earl Grey thee heeft een spierig blad en een friszoete bergamotsmaak.
ÓOGST SIMON LÉVELT 15
DUURZAME PROJECTEN IN OORSPRONG TIERRA NOVA FOUNDATION Hans Levelt is zonder meer een van de meest idealistische directeuren die Simon Lévelt heeft gekend. Het was Hans die de knoop doorhakte om rechtstreeks bij de producenten in te kopen, die zich hard maakte voor de belangen van de arbeiders en die duurzaam ondernemen tot speerpunt maakte. Zijn toewijding resulteerde in een prachtige stichting: Tierra Nova.
16 TIERRA NOVA DUURZAME PROJECTEN IN OORSPRONG
HANS LEV ELT: PI ON I ER
en kunstmest te gebruiken. Dit had te maken met het feit dat de producenten van deze artikelen heel dicht bij de banken zaten en een flinke vinger in de pap hadden. De koffie- en theeproducenten hadden geen enkele inspraak. Hier in Europa en in de VS was men al geruime tijd bezig met de vraag hoe op een duurzame wijze geproduceerd kan worden. Deze kennis wilde ik delen met de koffie- en theeproducenten.”
Wanneer Hans in 1969 het volledig directeurschap in handen krijgt, heeft dat belangrijke consequenties voor de bedrijfsvoering van Simon Lévelt. In de jaren ‘70 reisde hij voor het eerst naar de koffie- en theeplantages van zijn producenten. Hij schrok van de slechte arbeidsomstandigheden en milieuaspecten die hij daar aantrof. Onder meer het veelvuldig gebruik van chemicaliën stuitte Hans tegen de borst: “Wat mij met name opviel was dat de mensen die het hardst werkten, er het slechts aan toe waren. De banken gaven de boeren weliswaar geld om de periode tot de nieuwe oogst te overbruggen, maar verbonden hier strenge voorwaarden aan. Zo werd het de boeren verplicht chemische bestrijdingsmiddelen
Hans realiseerde zich dat de producenten onvoldoende op de hoogte waren van de mogelijkheden. Zowel op het gebied van productiemethoden als op het gebied van de marktprijs. Simon Lévelt besloot hierop de inkoop anders aan te pakken en ondersteunde haar producenten bij de omschakeling naar duurzame landbouw. Hans: “Het was voor de producenten heel vernieuwend. Ik kan me nog herinneren dat ik bij een koffieproducent op bezoek was en daar besproken we het dilemma met de banken. De producent beweerde dat hij zonder kunstmest en chemicaliën geen koffieoogst kon realiseren. Na de vraag hoe zijn ouders en grootouders dit voorheen deden ≥
“Op dit moment kunnen er maar liefst 40 kleuters en 120 kinderen naar school.”
TEKST
Sanne Sips BEELD
Opmeer Reports
ÓOGST SIMON LÉVELT 17
18 TIERRA NOVA DUURZAME PROJECTEN IN OORSPRONG
viel het kwartje, zij gebruikten immers ook geen chemische bestrijdingsmiddelen en kunstmest.” Simon Lévelt stuurde landbouwkundigen naar Latijns-Amerika om de producenten te helpen betere productiemethoden op te zetten. Met een klein beetje extra aandacht viel er al veel winst te behalen. “Dit hele traject van meer kennis en informatie, daar hebben wij ons best voor gedaan.” De pioniersrol past Hans goed. In de jaren ‘80 introduceerde hij voor het eerst biologische koffie en thee op de Nederlandse markt en droeg hij bij aan de oprichting van Max Havelaar. Na zijn pensioen zette hij zijn missie voort met een eigen stichting: Tierra Nova.
TIE R RA N OVA Tierra Nova werd in 2004 opgericht en is een onafhankelijke stichting, nauw verweven met Simon Lévelt. Het bestuur wordt – naast Hans – gevormd
“Met een klein beetje extra aandacht viel er al veel winst te behalen. Dit hele traject van meer kennis en informatie, daar hebben wij ons best voor gedaan.”
door twee Simon Lévelt medewerkers: Rob Sikkema (directie) en Paula Koelemij (hoofd Category Management). Daarnaast zorgt Ignace Breemer (inkoper bij Simon Lévelt) voor extra ondersteuning. De inkomsten voor de stichting komen grotendeels voort uit de winst van Simon Lévelt. De stichting richt zich op projecten in oorsprong. Naast de ontwikkeling van duurzame productiemethoden speelt Tierra Nova een belangrijke rol bij het verbeteren van de werken leefomstandigheden van de boeren. Zo wordt er onder andere geïnvesteerd in scholen, gezondheidscentra en voorzieningen op en rond de plantages. En dat is hard nodig. Als we bijvoorbeeld naar India kijken, hebben nog lang niet alle kinderen toegang tot onderwijs. In 2001 besloot Simon Lévelt daarom in samenwerking met Ambootia Tea Estate een basisschool te bouwen op een van haar theeplantages: The Ambootia Simon Lévelt Primary School. In 2003 is het schoolgebouw uitgebreid
ÓOGST SIMON LÉVELT 19
met een extra klaslokaal en in 2008 is er, dankzij een financiering van Tierra Nova, een aula aan toegevoegd. De school beschikt inmiddels over enkele computers die gefinancierd zijn met donaties van Simon Lévelt klanten. Op dit moment kunnen er maar liefst 40 kleuters en 120 kinderen naar school. De ondersteuning die Tierra Nova biedt kan zowel bestaan uit een financiële bijdrage als de uitwisseling van kennis en ervaring. Een voorbeeld hiervan zien we terug in Oeganda bij het Sipi Falls project (mede gefinancierd door Economische Zaken). Toen Simon Lévelt in 2008 haar medewerking verleende aan de bouw van een centrale koffiefabriek, heeft Tierra Nova op haar beurt bijgedragen aan de oprichting van een speciaal trainingscentrum voor de – bij de fabriek aangesloten – koffieboeren. De trainingen die daar gegeven worden dragen bij aan een betere koffiekwaliteit én ze zorgen voor een hogere prijs voor de boeren.
AC TIE F IN BRAZI LI Ë Brazilië is de grootste koffieproducent ter wereld, maar blijft achter op het gebied van duurzame landbouwmethoden. Slechts 0,2% van de Braziliaanse koffieteelt is biologisch. Een opmerkelijk verschil met de 5-10% die omliggende landen als Peru en Honduras produceren. Dit verschil valt te verklaren door het karakter van de koffiesector. In Brazilië kunnen we spreken van een hightech koffiesector. Er is maar weinig traditionele teelt. Daarnaast spelen de hoge levensstandaard en arbeidskosten mee. Deze beletten de ontwikkeling van biologische teelt, die zeer arbeidsintensief is.
Uniek aan de ontwikkelde trainingsprogramma’s is dat deze geïntegreerd zijn in de reguliere onderwijsinstellingen in Minas Gerais. Hans: “Het project in Brazilië is een project dat zichzelf moet ontwikkelen. Het wordt dit jaar weliswaar financieel afgerond, maar er is nog een lange weg te gaan. Het is dan aan de producenten, handelaren en Braziliaanse overheid om dit verder op te pakken. Het moet uiteindelijk een zelfdragend project worden en daar heb ik alle vertrouwen in. Tijdens de conferentie viel me op hoe slim de producenten zijn. Ik was erg onder de indruk van de mogelijkheden die ze opperden. Ik verwacht dat deze stijgende lijn doorgezet gaat worden.”
TO E KO MS T VIS IE In de toekomst wil Tierra Nova zich blijven inzetten voor duurzame idealen. Met de afronding van het Brazilië project in zicht, zijn er nog geen concrete plannen voor een nieuwe missie. Wel is de wens uitgesproken om na verschillende koffieprojecten de aandacht ook te richten op de theeproductie. ♦
Het gebrek aan biologische koffieteelt deed Tierra Nova besluiten haar pijlen op Brazilië te richten. In februari 2013 organiseerde ze – samen met diverse producenten, handelaren en wetenschappers – een koffieconferentie om te onderzoeken of de ontwikkeling van biologische koffieteelt in Brazilië levensvatbaar is. “Veel mensen waren aanvankelijk cynisch of namen een afwachtende houding aan, maar het bleek een vruchtbare conferentie”, vertelt Hans. Zo werd er besloten om de Braziliaanse biologische koffieassociatie ACOB (Associação Café Organico do Brasil) nieuw leven in te blazen en werd er een meerjarenproject opgezet met als doel Brazilië ook het land met het grootste percentage biologische koffie te maken. Toen er verschillende koffiebranders bij betrokken werden en ook de Nederlandse overheid middels het IDH (Initiatief Duurzame Handel) besloot mee te financieren, nam het project grote vormen aan. Sinds de kick-off in 2014 volgen ruim 2.220 kleine tot middelgrote koffieboeren in de regio Minas Gerais speciaal ontwikkelde trainingsprogramma’s. De boeren leren onder andere hoe zij op duurzame wijze hoge kwaliteit koffie kunnen verbouwen en hoe ze weerbaarder worden tegen klimaatverandering. Zo worden er trainingen en adviezen gegeven over geschikte schaduwbomen, bodembedekkers en watermanagement. Het uiteindelijke doel is certificering van hun plantages. Dat is niet alleen gunstig voor de afnemers, het verbetert ook de inkomenspositie van de boeren.
Hans samen met Sanjay van Ambootia Tea Estate.
ME E R W E T E N? Bekijk de website tierranovafoundation.com. Hier vind je meer informatie over de projecten en delen verschillende producenten hun verhaal.
20 SHOPPING NICE TO HAVE
ÓOGST SIMON LÉVELT 21
NICE TO HAVE TOA S T M I N I CU P Deze cups van het merk Toast hebben een houtlook, maar zijn gemaakt van porselein.
T H E E KO P TA J I M I Deze hoogwaardige serie porselein is vernoemd naar het Japanse stadje Tajimi. De tinten zijn op de natuur geïnspireerd en verlopen van ijsblauw naar donkergrijs.
G L A Z E N D R I PPE R In de glazen dripper is goed zichtbaar wat de golving van de papieren filters doet voor de flow van het opgegoten water; het water stroomt door de ‘waves’.
CA F E T I È R E Zet zelf gemakkelijk verse koffie met de Crema Coffee maker van Bodum.
E A R L G R E Y S U PE R I E U R Een volle en krachtige theemelange uit China. Als beste getest door het testpanel van KTC Magazine.
D E M O K A KO F F I E M O LE N Dit is de kleinste barista professional bonenmaler! Hiermee zet je elke kop espresso met vers gemalen koffie.
P O RS E LE I N E N D R I PPE R Door de gevormde spiraal aan de binnenkant van het koffiefilter en de grote opening aan de onderzijde van de kegel zorgt het Hario filter voor een heerlijke kopje filterkoffie.
VO O R O N D E RW EG Deze compacte thermosfles, met een inhoud van 350 ml, past makkelijk in je (school)tas en houdt de drank 3 tot 4 uur op temperatuur.
22 KOFFIE JAMAICA BLUE MOUNTAIN
JAMAICA BLUE MOUNTAIN ’S WERELDS BEROEMDSTE SINGLE ORIGIN KOFFIE De Blue Mountains in Jamaica; 45 km lang berggebied ten noordoosten van Kingston waar ’s werelds beste en beroemdste single origin koffie groeit, aldus de Jamaicaanse regering. Het ziet ernaar uit dat ze gelijk hebben, want de Jamaica Blue Mountain is een van de duurste en meeste gewilde koffiesoorten ter wereld.
ÓOGST SIMON LÉVELT 23
TEKST
Ilja de Jong BEELD
iStock
B LU E MOU N TAINS
KO F F IE ME T E E N CE RT IF ICER I N G
Het is de combinatie van verschillende factoren in de Blue Mountains die deze koffie kostbaar en zeldzaam maakt. Het zijn ook deze factoren die de koffie zo lekker maakt dat veel koffieliefhebbers bereid zijn een uitzonderlijk hoge prijs voor de koffie te betalen.
Om de kwaliteit van de koffie te waarborgen, mag niet alle koffie die op de Blue Mountains groeit Jamaica Blue Mountain genoemd worden. De Coffee Industry Board of Jamaica (CIB) zorgt dat alleen de koffie die aan specifieke eisen voldoet een certificering ontvangt. Zo moet de koffie gegroeid zijn tussen de 3.000 en 5.500 voet (914 - 1.676 meter) en gegroeid, geplukt en bewerkt zijn volgens strenge eisen.
De temperatuur in de Blue Mountains ligt lager dan in de rest van Jamaica. De warme zeewind waait via de kust de bergen in en ontmoet daar de koudere berglucht. Dit zorgt voor het wolkendek en de mist waar de Blue Mountains zo bekend om staan. Hierdoor krijgt de zon weinig kans en groeit de koffiebes een stuk langzamer dan op andere plekken op Jamaica. Deze langzame rijping resulteert in een intensieve ontwikkeling van het prachtige, rijke aroma in de koffie.
De Coffee Industry Board bewaakt de kwaliteit onder andere door de koffieboeren te adviseren bij het gehele traject van de koffieproductie. Zo weten ze zeker dat alle Jamaica Blue Mountain koffie de kenmerkende smaak heeft waar hij zo beroemd mee is geworden.
Op Jamaica is maar een klein deel van het land geschikt voor koffieproductie. En op de populaire vulkanische grond van de Blue Mountains is weinig ruimte voor de koffieplanten. Op de gevaarlijk steile hellingen wordt koffie geplant waar mogelijk. Omdat al deze factoren samen voor de kenmerkende smaak en het heerlijke aroma zorgen, trotseren de koffieplukkers dagelijks de steile hellingen.
Het is alweer enige tijd geleden dat je bij ons terecht kon voor de Jamaica Blue Mountain, maar we hebben goed nieuws! Op dit moment wordt er door onze koffiekenners Jamaica Blue Mountain gecupt en geselecteerd om in de periode november en december 2017 de lekkerste Jamaica Blue Mountain aan te kunnen bieden als tijdelijke specialiteit. De Jamaica Blue Mountain is de ultieme afronding van het diner tijdens de feestdagen. ♦
Jamaica Blue Mountain is door de Board als merknaam geregistreerd. Zij zorgt ervoor dat alle koffie met deze naam uitvoerig is gekeurd en regelen de documentatie bij het exporteren. Zo kan de Coffee Industry Board garanderen dat alle uitgevoerde koffie met het CIB handelsmerk een echte Jamaica Blue Mountain is.
G O E D NIE U WS !
24 DE WERELD VAN KOFFIE KOFFIE OP DE KAART
DE WERELD VAN KOFFIE Colombia
koffielandschap Sinds 2011 op de
werelderfgoed lijst
Panama
exclusief Hier halen wij de wereldberoemde
Mexico
mix and match Ideaal voor in blends, weinig aciditeit
Panama Geisha
Peru
authentiek
60% VAN DE EXPORT BESTAAT UIT DE OORSPRONKELIJKE
Typica variant
Brazilië
koffiereus
300.000 KOFFIEPLANTAGES.
PRODUCEERT JAARLIJKS
2.720.520 ton koffie
ÓOGST SIMON LÉVELT 25
Guatemala
300
Nicaragua
MICROKLIMATEN
bloemig en mild Wij halen onze koffie bij
Een enorme koffiediversiteit
de familie Mierish
Oeganda duurzaam project Een centrale koffiefabriek in
Sipi Falls
Indonesië zwaargewichten Koffie uit Azië en de Pacific zijn
krachtig en kruidig
Ethiopië DE EERSTE KOFFIEPLANT WERD
300 JAAR NA CHR. ONTDEKT IN DE PROVINCIE KAFFA de bakermat
India schaduw geteeld Op de koffieplantages vind je vaak
sinaasappelbomen, kaneel en kardemom. Dit proef je in de cup
de mde
sha
26 DE WERELD VAN KOFFIE KOFFIE OP DE KAART
“ Voor onze koffie en thee reizen we de hele wereld over en bezoeken de mooiste plantages en theetuinen. Reis met ons mee en ontdek de wereld die schuil gaat achter de lekkerste koffie.”
GUATEM ALA TEKST
Ilja de Jong BEELD
iStock
Guatemala
300 MICROKLIMATEN Een enorme koffiediversiteit
NICARAG UA
In het land met een enorme Onze Nicaraguaanse koffie komt van Finca El Limonkoffiediversiteit groeit het cillo in de Matagalpa regio. De plantage dankt zijn grootste deel van de koffienaam aan de oorspronkelijke groei van citroenbomen planten in de schaduw van in dit gebied en wordt gerund door de familie bomen. Het bladerdek vormt Mierisch. Zij zijn al drie generaties lang eigenaar van een soort paraplu die de planten deze finca en hebben een bedrijf gecreëerd waar beschermd tegen vocht- en een hoge kwaliteit schaduwkoffie wordt geprodroogteverschillen en voorkomt duceerd. Nicaragua bodemerosie tijdens het regenbloemig en mild seizoen. De koffieplanten groeien O EGANDA Wij halen onze koffie bij hierdoor ook langzamer, wat meer De twee regenseizoenen in Oeganda maken het de familie Mierish aciditeit en body in de smaak van een geschikt klimaat voor de productie van koffie, de koffie betekent. een van de belangrijkste inkomsten van Oeganda. In samenwerking met Oeganda Kawacom bouwde Simon Lévelt duurzaam project hier een fabriek waar de koffie op milieuvriendelijke ETH I OPI Ë Een centrale wijze verwerkt wordt. Na de ontdekking van de koffiekoffiefabriek in plant in Kaffa, verspreidde koffie IND O NE S IË Sipi Falls zich door verschillende regio’s. Het eiland Java staat bekend om zijn mooie Arabica Elke regio geeft de koffie zijn eigen koffie die van nature mild en evenwichtig is. Op kenmerken. In koffie uit de Sidamo Sulawesi groeit koffie in bergachtig gebied en heeft regio proef je citroentonen en een krachtige en iets kruidige smaak. Van Sumatra kruidige en nootachtige aroma’s. komen ’s werelds beroemdste koffies van hoge De citroentonen komen ook terug kwaliteit. De koffie die er groeit is vergelijkbaar met in koffie uit Yirgacheffe, in combiJava koffie, maar kenners tippen dit gebied als nóg natie met bloemige kenmerken. beter. Harar koffie is vaak aardser van smaak. Een zoetere koffie komt uit ME XICO Lekempti, Wellega en Gimbi. En Koffie uit de Chiapas regio heeft een fris, zoet de koffie uit Limu en Dhimmah is karakter en fruitige tonen. Onze Chiapas Altura komt vaak milder van smaak. hier vandaan. De bergachtige regio Coatepec, Veracruz zorgt voor koffie met een nootachtig aroma Indonesië en milde aciditeit. Koffie uit de Oaxaca regio heeft zwaargewichten een medium body en chocolade- en amandeltonen.
Koffie uit Azië en de Pacific zijn
krachtig en
ÓOGST SIMON LÉVELT 27
Colombia
koffielandschap Sinds 2011 op de
werelderfgoed lijst
“De koffie is zo geroemd dat het koffielandschap van Colombia sinds 2011 op de Mexico Werelderfgoedlijst mix and match staat.” Ideaal voor in blends, weinig aciditeit Koffiebessen plukken in Colombia
Peru CO LOMBIA
authentiek
60%
Bijzonder aan Colombia is dat er van noord tot zuid koffie groeit. De koffie is zo geroemd dat het koffielandschap van Colombia sinds 2011 op de Werelderfgoedlijst staat. Volgens UNESCO is het een goed voorbeeld van VAN DE EXPORT BESTAAT een duurzaam en productief cultuurlandschap. UIT DE OORSPRONKELIJKE
B R A ZIL IË
Typica variant
De belangrijkste koffievariëteiten in Brazilië zijn de Mundo Novo, Caturri, Icatu, Bourbon en Catuai. Deze zijn in vrijwel al onze espressomelanges verwerkt. Onze bijzondere Braziliaanse specialiteit is de Yellow Bourbon. Deze koffie bestaat voor 100% uit de Bourbon variëteit en heeft een perfecte balans tussen zoet en rins. ♦
Brazilië
koffiereus
300.000 KOFFIEPLANTAGES.
PRODUCEERT JAARLIJKS
2.720.520 ton koffie
Pana
exclusief Hier hale wereldb
Panama
28 CAFÉ FEMENINO ECHT KRACHTIGE KOFFIE
ECHT KRACHTIGE KOFFIE Al met één kopje Café Femenino koffie verenig je jezelf met miljoenen vrouwen over de hele wereld. Vrouwen die altijd al een belangrijke rol in de koffieproductie hadden, maar pas sinds kort de erkenning krijgen die ze verdienen.
TEKST
Ilja de Jong BEELD
iStock
Het Café Femenino programma is ontstaan uit de ideeën van Isabel Uriarte Latorre, van de Peruaanse koffiecoöperatie PROASSA, en haar man Victor Rojas Diaz. Tijdens hun werk – het bieden van ondersteuning en trainingen aan kleine producenten – zagen ze dat vrouwen vaak meewerkten aan de koffieproductie, maar het hun man was die de koffie verkocht en het geld kreeg. Deze inkomsten werden niet altijd gedeeld met de rest van het gezin. Isabel en Victor zochten naar een manier om deze vrouwen te helpen en hun positie binnen de gemeenschap te versterken.
HET PROGRAMMA In 2004 richtten zij, samen met enkele vrouwelijke koffieproducenten en Organic Products Trading Company (OPTCO), Café Femenino op. Een programma waarbij vrouwelijke koffieproducenten zich kunnen aansluiten als ze ermee akkoord gaan hun koffie volgens de criteria van Café
Femenino verbouwen, dit is conform de Fairtrade en de biologische standaard. Daarnaast moeten ze een actieve rol (willen) vervullen binnen hun gemeenschap. Eisen waar de vrouwen graag aan voldoen. Veel van de Café Femenino vrouwen zijn mishandeld en verlaten, en wonen alleen met hun kinderen zonder enige andere vorm van inkomen. Ondanks deze tegenslagen streven ze naar een beter leven. Elke vrouwelijke koffieproducent die deelneemt aan het programma, verkoopt ze haar oogst aan de coöperatie. Deze betaalt direct aan haar en verwerkt de koffie gescheiden van de overige koffie. De OPTCO betaalt een extra premie voor deze koffie en exporteert deze naar de internationale markt. De inkopers doneren een percentage aan het Café Femenino fonds, die daarmee de ontwikkelingsprogramma’s steunt. De vrouwen krijgen uiteindelijk hun trainingen en voor het eerst krijgen zij de erkenning als koffieproducenten die ze verdienen.
MEER DAN SPECIALITEITENKOFFIE De vrouwen van Café Femenino zijn trots op het product dat ze maken. Wanneer jij Café Femenino koffie koopt, kies je voor meer dan alleen een specialiteitenkoffie. Je geeft deze vrouwen de kracht om te strijden voor gelijke rechten. Café Femenino geeft hen de mogelijkheid hun positie in de samenleving te verbeteren. ♦
ÓOGST SIMON LÉVELT 29
LAMBAYEQUE – PERU Simon Lévelt heeft uit het Café Femenino project een koffie uit Peru geselecteerd met een bijzonder hoge kwaliteit. Een kopje koffie dat je verenigt met miljoenen vrouwen over de hele wereld. Het gebeurt bij het drinken van onze tijdelijke specialiteit Lambayeque; een mild-zoete koffie met een honingzoet en een rinse toets van rood fruit. mondgevoel rood fruit.
30 THEETREND THEE ZETTEN MET KOFFIEZETMETHODES
THEE TREND
THEE ZETTEN MET KOFFIEZETMETHODES Na alle verschillende kopjes koffie die tijdens het Amsterdam Coffee Festival geproefd konden worden, bleken onze kopjes thee een welkome afwisseling. Thee zetten met koffiezetmethodes was zo’n groot succes, dat we dit ook graag hier met je delen.
ÓOGST SIMON LÉVELT 31
“Een cafetière is de perfecte zetmethode om losse thee mee te zetten. En het staat ook nog eens leuk op tafel.” CAFETIÈRE Een cafetière is de perfecte zetmethode om losse thee mee te zetten. En het staat ook nog eens leuk op tafel. • Weeg de thee af en stop deze in de cafetière. (Bekijk onze tips in het kader hiernaast.) • Schenk 500 ml water van de juiste temperatuur op de thee. • Laat de thee volgens het zetadvies trekken. • Druk de filter omlaag en de thee is klaar om te drinken. Tip: Je kunt er ook voor kiezen om bij het zetten de thee bovenop het filter te leggen. Wanneer de thee klaar is, trek je het filter omhoog en trekt de thee niet langer door.
HARIO V60 & CHEMEX Spoel eerst het filter door met heet water. Vergeet daarna niet de kan te legen. • Weeg de thee af en leg dit in het filter. • Schenk 500 ml water van de juiste temperatuur rustig over de thee. • Laat het water in 2 tot 2,5 minuut doorlopen en verwijder het filter. Tip: Sommige theesoorten kun je met de Hario V60 en Chemex gemakkelijk meerdere keren opschenken.
AEROPRESS Zet je thee volgens de inverted methode, waarbij het gedeelte dat je gebruikt om hem door te duwen onderop staat en je het filter bovenop draait. • Plaats het filter in de houder en spoel deze met heet water. • Weeg de thee af en plaats deze in de Aeropress. • Schenk 200 ml water van de juiste temperatuur erbij en roer het een aantal keer door. • Laat de thee volgens het zetadvies trekken. • Schroef het filter erop en draai deze goed vast. • Keer de Aeropress om op een mok of kan en druk het water door. ♦
T HE E T IPS E N D O S E RING E N Voor de meeste thee kun je 5 gram thee op 500 ml water als dosering aanhouden. Afhankelijk van de theesoort kan het lekkerder zijn om de thee eerst te wassen. Doe dit met ca. 200 ml water van de juiste temperatuur. Schenk het water over de thee en leeg de kan. Witte thee King of Jasmine – 4 minuten, 80 °C Voor deze witte jasmijnthee worden alleen de jongste knoppen van de theestruik gebruikt. De silvertips zijn gedroogd op een bed van jasmijnbloesem en heerlijk geurig. Groene thee Snow Buds Lu Xue Ya – 2 minuten, 80 °C Een beroemde groene thee met veel zilveren tips (snow buds) die groeit in het Tai Mu gebergte op 600-800 meter hoogte. Gele thee Huo Shan Yellow Tips – 5 minuten, 80 °C Een grofbladige thee met een frisgroene kleur. Deze bloemige thee is zacht en soepel met tonen van kastanje, gras en boter. Oolong thee Taiwan Grand Pouchong – 3 minuten, 100 °C Deze Oolong thee heeft een lang, sierlijk blad en is intens geurig. De kort geoxideerde thee heeft een zoete, haast orchidee-achtige geur. Zwarte thee Four Seasons Black – 4 minuten, 100 °C Een grofbladige thee met vele gezichten. Je kunt smaken herkennen als steenfruit, cacao en hout tegen een zoete achtergrond.
32 TRES HOMBRES KOFFIE IMPORTEREN ZONDER CO2 UITSTOOT
KOFFIE IMPORTEREN ZONDER CO2 UITSTOOT Koffie halen uit Colombia, dat doen we wel vaker. Maar koffie op een duurzame manier naar Nederland laten komen, daar ligt vandaag de dag toch wel een uitdaging. Omdat wij graag uitdagingen aangaan, rijden collega’s Milo en Ilja naar Willemsoord in Den Helder.
DE DR I E H EREN TEKST
Ilja de Jong BEELD
Fairtransport & Simon Lévelt
Ze bezoeken Fairtransport Shipping & Trading om meer te weten te komen over het zeilschip Tres Hombres. Sinds vijf jaar vaart dit schip van Den Helder naar de Caraïben. Het brengt Europese producten heen en neemt rum, cacao, thee en koffie mee terug. Het schip vaart zonder motor en heeft daardoor geen uitstoot. Een duurzamere manier van transport is er eigenlijk niet. Ze ontmoeten - onder andere - twee van de drie heren van Tres Hombres. In 2000 waren het Andreas Lackner, Jorne Langelaan en Arjen van der Veen die samen werkten op de driemaster Europa, een passagiersschip dat naar Antarctica vaart. Tijdens hun vaart werden ze zich ervan bewust voor hoeveel uitstoot de cargoschepen zorgen. Ze begrepen niet waarom je een passagiersschip niet meteen gebruikt voor het vervoer van goederen. Na dit vraagstuk jarenlang in hun achterhoofd te hebben gehad, besluiten de heren in 2007 om dit idee verder uit te werken. Ze kopen een vervallen romp van een bijna 70-jarige visserskotter en financieren de verbouwing door 500 aandelen te verkopen. Eind 2009 legden ze de laatste hand aan het schip dat ze Tres Hombres noemden, naar hun bijnaam op het schip Europa. ≥
ÓOGST SIMON LÉVELT 33
“Onze koffie vervoeren zonder uitstoot, het klinkt geweldig, maar onze vraag blijft: hoe verloopt de reis en hoe houden koffiebonen het?”
34 TRES HOMBRES KOFFIE IMPORTEREN ZONDER CO2 UITSTOOT
“We kopen koffiebonen in Colombia en laten deze meenemen door Tres Hombres, die inmiddels onderweg is naar het Caraïbisch gebied.”
DE T ESTTOC H T VA N TRES HO MBRE S Na ruim twee jaar aan het schip te hebben gewerkt, hebben de drie heren wel een schip, maar geen vracht. Om tijdens de eerste testtocht ook echt alles te testen, vertrekken ze naar Haïti dat begin 2010 werd getroffen door een zware aardbeving. Ze vullen het ruim met kleding, dekens, rollators, ampullen en injectienaalden, en er gaat een arts mee aan boord. Zes weken later leveren ze alles en iedereen af in Haïti. En dan vaar je natuurlijk niet met een lege laadruimte terug. Ze vullen deze onder andere met 4.000 flessen rum uit de Dominicaanse Republiek. Een kleine gok, maar terug in Nederland verkopen ze alle flessen rum binnen een jaar.
FAIRT RANS P O RT Bijna zeven jaar later importeren ze nog steeds Tres Hombres rum naar Nederland en hebben de lading uitgebreid met cacao, thee en koffie. Zo’n 90% van alle goederen wordt per vrachtschip naar ons gebracht. Volgens Fairtransport kan dit percentage veel lager zijn als alleen de noodzakelijke goederen worden geïmporteerd. Cacao, thee en koffie kan hier niet worden geteeld en moet wel verscheept worden. Maar dan nemen zij het liever mee, zonder uitstoot.
D E T E S T TO CHT VAN S IMO N L É V E LT Onze koffie vervoeren zonder uitstoot, het klinkt geweldig, maar onze vraag blijft: hoe verloopt de reis en hoe houden koffiebonen het? Dus in de zomer van 2016 besluiten we het te testen. We kopen koffiebonen in Colombia en laten deze meenemen door Tres Hombres, die inmiddels onderweg is naar het Caraïbisch gebied. Terwijl wij collega’s enthousiast vertellen over deze spannende testtocht, komt het bericht binnen over een transportstaking in Colombia. Alle transporten in het land komen tot stilstand en in plaats van onderweg te zijn naar de haven, staan onze
ÓOGST SIMON LÉVELT 35
De route
Koffiebonen zijn aangekomen in Amsterdam
“ Wanneer het schip in Amsterdam aankomt kunnen we niet wachten om een kijkje te nemen en te helpen bij het lossen van onze 70 kg zware koffiebalen.”
koffiebonen nog in de fabriek. Tres Hombres ligt inmiddels in de buurt van Santa Marta en ook zij blijken moeilijkheden te hebben: het schip mag de haven niet in. Omdat het schip vaart tijdens het orkaanseizoen, kan het niet wachten tot de stakingen zijn opgelost en moet doorvaren. De koffie bleef dus in Colombia achter. Onze testtocht liep helemaal mis.
A A NKO MST IN A MSTER DAM Maar gelukkig biedt Colombia een heleboel mooie koffie én vaart Tres Hombres twee keer per jaar. Dus we proberen het gewoon nog een keer. We kopen Colombiaanse koffiebonen en wachten gespannen op de aankomst van het schip in Santa Marta. In februari was het zover en deze keer verloopt alles een stuk soepeler. De koffie wordt zonder problemen op het schip geladen en een paar dagen later is de Tres Hombres onderweg naar Nederland. Tijdens de reis houden we het schip via internet nauwlettend in de gaten en zien hem steeds dichterbij komen. Wanneer het schip in Amsterdam aankomt kunnen we niet wachten om een kijkje te nemen en te helpen bij het lossen van onze 70 kg zware koffiebalen. ♦
KO F F IE U IT CO LO MBIA De koffiebonen die vorig jaar achterbleven in Colombia hebben we natuurlijk wel naar Nederland laten komen. Deze koffie is afgelopen zomer verkocht onder de naam: Risaralda. De koffiebonen die we in Amsterdam van het schip hebben geladen vind je tijdelijk in ons assortiment als de San Agustín – een light roast – en de Espresso Bogotá – een dark roast.
36 CULINAIR ENTRECOTE MET KOFFIE EN VENKELZAAD
ENTRECOTE MET KOFFIE EN VENKELZAAD We laten je graag experimenteren met andere zetmethodes. Maar deze keer dagen we je uit om het eens helemaal anders aan te pakken. Koken met koffie! BE REI DI N G 1. Voor de marinade maal je de koffie, het venkelzaad en de chilivlokken met 2 el olijfolie in een vijzel fijn. Wrijf de entrecotes in met de marinade en laat ze afgedekt in de koelkast ca. 2 uur marineren. Neem het vlees ca. 20 minuten voor het bereiden uit de koelkast. 2. Verhit een grillpan. Maak de lente-uitjes schoon, meng ze met 1 el olijfolie en bestrooi met zout en peper. Gril de entrecotes 2-3 minuten aan beide kanten. Neem het vlees uit de pan en laat het afgedekt met aluminiumfolie ca. 4 minuten rusten. Gril intussen de lente-uitjes en druk ze met een brede spatel een beetje plat op de grillpan. 3. Snijd het vlees in dikke plakken en bestrooi ze met grof zeezout. Serveer het vlees met de gegrilde lente-ui. Lekker met gepofte (zoete) aardappel en verse koriander. ♌
Tip: Dit recept verscheen eerder in het tijdschrift foodies. Voor meer lekkere recepten neem je een kijkje op hun site foodiesmagazine.nl
ÓOGST SIMON LÉVELT 37
I NGRE DIË NTEN (4 personen) • • • • •
1 el gemalen koffie 1 tl venkelzaad 1 tl chilivlokken 3 el olijfolie 4 entrecotes (à ca. 150 g) • ca. 12 lente-uitjes • zout en peper • grof zeezout
38 REIZEN OP KOFFIESAFARI IN SEATTLE
OP KOFFIESAFARI IN SEATTLE In april bezochten onze koffiekenners Milo van Velzen en Paula Koelemij de Specialty Coffee Association expo in Seattle. Seattle is het koffiewalhalla van de Verenigde Staten, dus dit was meteen een mooi moment om op safari te gaan in de koffiescene.
ÓOGST SIMON LÉVELT 39
In de jaren negentig heeft Caffe Vita zich opgeworpen als een van de voortrekkers in de Farm Direct beweging door koffie uitsluitend rechtstreeks bij de koffieboer aan te kopen.
TEKST & BEELD
Paula Koelemij Milo van Velzen
DRU KTE I N CAP ITO L HILL Capitol Hill is een spannende wijk met een boeiend straatleven. Je vindt hier de art scene, gay scene, een coffee counter culture en ludieke protesten tegen het conservatieve regime van Donald Trump. Op het moment dat wij onze safari starten, verzamelen duizenden demonstranten zich in Capitol Hill voor de internationale pro wetenschap demonstratie. Hierdoor is het druk in espressobar en koffiebranderij Caffe Vita. Sinds de oprichting in de jaren negentig heeft Caffe Vita zich opgeworpen als een van de voortrekkers in de Farm Direct beweging door koffie uitsluitend rechtstreeks bij de koffieboer aan te kopen. Vandaag de dag ontwikkelt het bedrijf nog steeds duurzame zakenrelaties met de boeren waarbij de focus ligt op wederzijdse belangen. Daarnaast ondersteunt Caffe Vita tal van buurtprojecten op het gebied van educatie, armenzorg, huisvesting van daklozen, gezondheidscentra en kunst en cultuur. De betrokkenheid bij buurtprojecten is een van kenmerken van 4th wave koffiebars en – branders (zie kader volgende pagina). Onze volgende stop in Capitol Hill is Victrola op 15th Avenue. Hier worden buurtgerichte kunstexposities en muziekevenementen georganiseerd. In de drukbezochte vestiging van Victrola in East Pike Street wordt de koffie geroosterd. Terwijl we ons verdiepen in het aanbod, wordt de koffie geroosterd op twee Diedrichs koffiebranders. Uit het prachtige aanbod single origins en single estates valt onze keuze op een zogenaamde Coffee Flight van het Michicoy lot van Finca Vista Hermosa uit Huehuetenango, Guatemala. De koffie wordt geserveerd op drie verschillende zetmethodes: pour over, espresso en latte, om de verschillende smaakprofielen van de microlot te kunnen proeven. ≥
40 REIZEN OP KOFFIESAFARI IN SEATTLE
CO F FE E WAVES 1st wave: coffee to consume. Het toenemen van de koffieconsumptie na de Tweede Wereldoorlog. 2nd wave: coffee to enjoy. Het verkopen van kwaliteitskoffie. 3rd wave: coffee to appreciate. Aandacht voor specialiteitenkoffie, single origins en licht geroosterde koffie. 4th wave of coffee De nadruk op transparantie in de koffieketen en koffieexpertise is de sleutel tot het commercieel en sociaal succes van de 4th wave. Het gaat niet meer om enorme volumes, maar om aandacht voor duurzaamheid, unieke kwaliteiten en sociale omstandigheden. De explosieve groei van espressobars waar ter plekke koffie wordt geroosterd heeft koffiedrinken als het ware een nieuwe beleving gegeven. Het is weer een sociale beleving geworden. Een typische kenmerk van de 4th wave is de functie die de espressobars hebben in de buurt waarin zij gevestigd zijn. Het zijn plaatsen waar de buurtbewoners elkaar dagelijks treffen, aan het werk zijn, een boek of krant lezen en ideeën uitwisselen.
“De koffie wordt geserveerd op drie verschillende zetmethodes: pour over, espresso en latte, om de verschillende smaakprofielen van de microlot te kunnen proeven.” Ook bij Victrola zien we de 4th wave kenmerken terug: wekelijkse cuppingsessies, directe aankoop en vers geroosterd. In de ongedwongen mix van industrieel design, vintage en kunst, is de koffieervaring – zien, ruiken, proeven én beleven – compleet.
TH E B I G F I V E Een koffiesafari in Seattle is natuurlijk geen succes zonder bezoek aan de coffeeshops uit de Big Five, met als absolute must see: de Starbucks Roastery. Het is een prachtige locatie voor de nodige inspiratie en beleving, echter de kwaliteit is niet vergelijkbaar met die van eerder beschreven locaties en de prijzen stijgen er ver bovenuit. Op de locaties van Stumptown waait duidelijk een commerciëlere wind dan tijdens ons eerdere bezoek twee jaar geleden. Er wordt niet meer op
locatie geroosterd, maar alle koffie komt direct uit Portland en de medewerkers lijken minder bezeten van het product. Ons bezoek voelt daardoor iets minder avontuurlijk. Al is de kwaliteit van de koffie nog steeds uitstekend. Het kleinere koffie-wild dat we deze dagen spotten bestaat uit het veel geprezen Vivace en Seattle Coffee Works. En Metier & Coffee met hun interessante combinatie van wielrennen en koffie en Chrome Industries met een vergelijkbare samensmelting tussen koffie en outdoorkleding. ≥
42 REIZEN OP KOFFIESAFARI IN SEATTLE
In Seattle begint de dag met koffie en eindigt met bier.
SP ECI ALTY COFFEE ASSOC I ATI ON Vergeleken met onze vorige koffiesafari in Seattle hebben er geen hele grote verschuivingen plaatsgevonden op koffiegebied. In 2015 zagen we veel licht geroosterde, fris-zure pour over koffies uit onder andere Kenia, Ethiopië en Rwanda. Nu is het aanbod pour over koffie beperkt en is de smaakrichting toegankelijker en zoeter. We zien vooral veel Braziliaanse koffie en opvallend veel full bodied Indonesische koffie. Dat we veel Braziliaanse koffie tegenkomen, blijkt geen toeval. Op het Specialty Coffee Association expo zien we veel leveranciers uit Brazilië die bijzondere koffie laten proeven. Met hulp van onder andere universiteiten en experts experimenteren de producenten volop met de verschillende onderdelen van het productieproces. De focus ligt vooral op het experimenteren met de fermentatiefase van de koffie. We proeven dubbel, koud gefermenteerde lots en andere prachtige specialiteiten. In Seattle begint de dag met koffie en eindigt met bier. Tijdens ons bezoek aan de bierbrouwerijen zien we een ontmoeting tussen beide werelden met verschillende soorten bier waarin koffie van de plaatselijke branders is gebruikt. We hebben dit jaar geen schokkende ontwikkelingen gezien, maar vooral kleine verschuivingen. De koffiebranders in Seattle maken duidelijk commerciëlere keuzes in hun smaak en zetmethodes. Een
Paula: “Nu is het aanbod pour over koffie beperkt en is de smaakrichting toegankelijker en zoeter. We zien vooral veel Braziliaanse koffie en opvallend veel full bodied Indonesische koffie.”
zoete espresso uit Brazilië verkoopt duidelijk beter dan een zuurder smakende Kenia koffie uit de Hario V60. Als grote liefhebbers van Keniaanse koffie vinden we dat jammer. We zijn dan ook benieuwd of het grotere publiek de komende jaren dit soort smaken ook gaat waarderen. Seattle 2019, here we come! ♦
BIALE T T I MO K A E XP RE SS CO LO R De alom bekende Italiaanse espressomaker van Bialetti; de 8-hoekige Moka Express. Uitgevoerd in temperamentvol rood of in designer zwart. Verkrijgbaar in 3 en 6 kops. â‚Ź 28,90/â‚Ź 38,90
44 THEMA TITEL ARTIKEL
SIMON LÉVELT WINKELS Houttil 44 ALKMAAR Julianastraat 40 ALPHEN A/D RIJN Langestraat 85 AMERSFOORT Binnenhof 77c AMSTELVEEN Ferdinand Bolstraat 154 AMSTERDAM Jodenbreestraat 20 AMSTERDAM Kinkerstraat 109 AMSTERDAM Prinsengracht 180 AMSTERDAM Stationsplein 39f AMSTERDAM Waldenlaan 4 AMSTERDAM Hoofdstraat 124 APELDOORN Koningstraat 79 ARNHEM Grote Markt 14a BREDA Noordzandstraat 19 BRUGGE (B) Veerstraat 15 BUSSUM Markt 1 DELFT Schapenmarkt 39 DEN BOSCH Frederik Hendriklaan 178 DEN HAAG Passage 24 DEN HAAG Voorstraat 326 DORDRECHT Heuvel Galerie 97-99 EINDHOVEN Raadhuisstraat 2 ENSCHEDE Kleine Vismarkt 5 GENT (B) Korte Tiendeweg 22 GOUDA Zwanestraat 38 GRONINGEN Café Oude Kijk in ‘t Jatstraat 2 GRONINGEN Gierstraat 65 HAARLEM Barteljorisstraat 36 HAARLEM Kerkstraat 104 HILVERSUM Polderplein 106 HOOFDDORP Breed 56 HOORN Botermarkt 1 LEIDEN Leopold Vanderkelenstraat 3 LEUVEN (B) Wycker Brugstraat 21a MAASTRICHT Guldenstraat 1 MECHELEN (B) Markt 28 NIEUWEGEIN Lange Hezelstraat 47 NIJMEGEN Freerickplaats 17a ROTTERDAM Meent 114 ROTTERDAM Heuvelstraat 114 TILBURG Vismarkt 21/21a UTRECHT Hoogstraat 5 VEGHEL Turnhoutsebaan 5 WIJNEGEM (B) Slotlaan 192 ZEIST Kamperstraat 2 ZWOLLE SIMON LÉVELT B.V. A. Hofmanweg 3 - 2031 BH Haarlem Nederland - Tel. +31 (0)23 512 25 22
simonlevelt.com