Broedplaats Beekhuizen maart 2013

Broedplaats beekhuizen

01

_____________ Maart 2013

Broedplaats Beekhuizen?

Introductie van het project

DE LANCERING

impressie aftrap op 17 januari

Introductienummer

DE LANCERING

Broedplaats Beekhuizen is een voormalig zwembadcomplex waar ecologische woningbouw wordt gerealiseerd naast bijzonder natuurbeheer. www.broedplaats-beekhuizen.nl Op het voormalige zwembadterrein in Velp worden zes woningen gerealiseerd, een educatief centrum en een uitkijktoren. Een groot deel van het terrein is vrij toegankelijk voor publiek.

Met inachtneming van de cultuurhistorische waarde wordt in 2013 het gehele complex ecologisch verbouwd, wat onder meer inhoudt dat panden energieneutraal worden opgeleverd; er wordt zoveel mogelijk aanwezig materiaal hergebruikt en er wordt gewerkt met hernieuwbaar natuurlijk materiaal zoals stro en leem.

Op donderdag 17 januari 2013 was de officiĂŤle aftrap van dit unieke project. In dit magazine blikken we terug op deze bijeenkomst.

Uniek ecologisch woonproject neemt startduik ‘Momenteel het meest bijzondere project in de provincie Gelderland!’ Zo opent middagvoorzitter Remond Molenkamp, vestigingsmanager Vastgoedbouw Oost BV locatie Arnhem de inspiratiemiddag op 17 januari van Broedplaats Beekhuizen. De middag trekt veel belangstelling en draagt de toepasselijke titel Een Frisse Duik. Deze creatief gekozen titel refereert aan de voormalige bestemming van het project, zwembad Beekhuizen. Daarnaast is het een verwijzing naar de officiële start van dit unieke, gezamenlijke project van ‘Team Beekhuizen’: de twee corporaties Woningbouwvereniging Gelderland (WBVG) en De Woonplaats en van Vastbouw Oost BV, architectuuratelier Jos Bannink en bewonersvereniging Beekhuizen.

Beekhuizen ligt op een mooie plek aan de Veluwezoom. Op het voormalige zwembadterrein komen zes woningen met gemeenschappelijke voorzieningen. De woningen worden energieneutraal gebouwd waarbij ook de bewoners meebouwen. Er komt een educatieruimte ten dienste van het natuurbeheer. Er zijn plannen voor een openbaar toegankelijke uitkijktoren zodat het ook echt een naar buiten gericht project is. Er wordt op logische wijze gebruik gemaakt van zelfwerkzaamheid in alle stadia van het bouwproces. ‘Dit project is zo bijzonder door de locatie en de inhoud van het project, maar ook door de manier waarop we samenwerken met de bewoners, zegt Molenkamp.

Mussen en mensen De gemeente speelt een belangrijke rol bij de totstandkoming van dit project. Wethouder Ron König van de gemeente Rheden maakt zich hard voor de realisatie van de plannen. Hij is groot voorstander van energieneutraal bouwen. Dat gebeurt dus volop op Beekhuizen. ‘Ik heb er zelf ooit nog gezwommen!’, vertelt hij enthousiast. Hij blikt terug op de geschiedenis van het project. ‘Het heeft lang geduurd voordat er een goede invulling kwam voor dit terrein. Van 1989 tot 2000 heeft het leeggestaan. In 2006 heeft de gemeente een prijsvraag uitgeschreven. Het plan van de krakers die al een tijd hun intrek hadden genomen in het leegstaande complex Beekhuizen, mocht het uitgangspunt zijn voor de verdere ontwikkeling. Een duurzame woonplek met educatieruimte waar mensen en dieren samen kunnen leven. ‘Het is geweldig dat het een natuur- en milieu educatieplek wordt. We zijn op weg naar een duurzame samenleving, daar hoort duurzame educatie bij. Je moet het hebben van de mussen en de mensen’, vindt König.

Sommige plannen worden mooier naarmate de tijd verstrijkt, zegt hij. Zo zijn er in de jaren negentig plannen geweest om hier villa’s te bouwen, in 2000 is er nog sprake geweest van een outdoorcentrum en nu in 2013 komt het definitieve plan: sociale woningbouw in een duurzame jas.

BEEKHUIZEN ALS INSPIRATIEBRON Het project staat niet op zichzelf. Het is een voorbode van een ontwikkeling die Nederland mooier gaat maken. Dat voorspelt Bernard Smits, directeur van de WBVG. Hij schetst drie fasen die de woningmarkt markeren. In de eerste fase was de staat dominant. De staat zorgde na de Tweede Wereldoorlog voor gesubsidieerde woningbouw die zich kenmerkte door enorme productie om de woningnood tegen te gaan, maar ook door saaie en relatief dure bouw. Vervolgens kwam er marktwerking in de sociale sector. De woningmarkt werd efficiënter, innovatiever en meer consumentgericht. Tegelijkertijd ontstond er een grotere afstand tussen huurder en verhuurder en daardoor minder betrokkenheid van de huurder. Nu bevinden we ons aan de start van de derde fase waarbij de burger met zijn initiatieven aan zet is. Burgers zijn betrokken, creatief en innovatief. Het gevaar is wel dat burgerinitiatieven als dekmantel voor bezuinigingen worden gebruikt en dat hinderlijke wet- en regelgeving initiatieven om zeep helpen. De burgerinitiatieven zijn divers, variërend van wijkondernemingen en energiecoöperaties tot zelfbouwverenigingen.

Deze fase is volop in ontwikkeling. De WBVG bevindt zich tussen de markt en de burger. Het project Beekhuizen bevindt zich óók op die plek.. ‘Broedplaats Beekhuizen daagt uit’, zegt Smits. ‘De bewoners krijgen veel verantwoordelijkheid. Zij zijn mede risicodragend.’ De woningen zijn betaalbaar, maar geen koopje. Smits droomt van de volgende stap in deze fase: van een ‘bewonersproject’ waarbij bewoners echt mede-eigenaar zijn, een deel van het eigendom krijgen en waar nodig professionele ondersteuning. ‘Ik hoop van harte dat deze toekomstvisie er gaat komen. Beekhuizen kan hiervoor als inspiratiebron werken.’

BIJNA PARADIJSELIJK Naast de gemeente en de corporatie is ook een architect nodig om de woonwensen te vervullen. Architect Jos Bannink past precies bij Beekhuizen door zijn visie op duurzaam bouwen en de wijze waarop hij de bewoners en hun wensen centraal stelt. ‘Dit is bijna paradijselijk’, zegt Bannink over de locatie. Met het Programma van Eisen van zowel de opdrachtgever, de bewoners en dat van hem zelf is hij aan de slag met het ontwerp. ‘Ik houd van eenvoud, hergebruik en aandacht voor details, dus ik kan me hier uitleven. Het heeft al schoonheid van zichzelf, waar ik dankbaar gebruik van maak.’

Bannink maakt gebruik van de hoogteverschillen op het terrein en zorgt voor voldoende privacy en minimaal gebruik van fossiele bronnen. ‘Direct grenzend aan dit project is nog een kavel te koop. Dus wie wil aansluiten…’.

KRAAMKAMER VAN DE VELUWEZOOM Esther van den Berge is toekomstig bewoner van Broedplaats Beekhuizen. Nu woont ze in een naar eigen zeggen leuk huis in Velp, maar ze heeft weinig binding met de buurt. Dat zoekt ze in Beekhuizen, waar ze hoopt veel samen te doen met de bewoners. ’Voor ringslangen is Beekhuizen de kraamkamer van de Veluwezoom. Zij vinden hier de rust om te paren’, zegt van den Berge. De bewoners gaan zelf helpen met de bouw van hun huis. Zij gaan meehelpen met het stapelen van stro, maar gaan ook zelf zorgen voor het beheer van de plek.

‘We gaan ongewenste bramenstruiken verwijderen, vijvers schoonmaken en de biotoop op orde houden.’ De plek zal op zondagmiddag open zijn voor iedereen, voor buurtbewoners maar ook dagjesmensen. Scholen kunnen op afspraak langskomen. ‘Beekhuizen is het hele jaar door een ideale leefomgeving voor ringslangen en andere dieren. En voor de bewoners natuurlijk!’

STRO VOOR JONG EN OUD Michel Post is voorzitter van strobouw Nederland en de meest actieve én enthousiaste strobouwarchitect van Nederland. ‘Nee, stro is geen muizenmagneet. Het is afgestuct en muizen hebben geen ruimte om zich te nestelen’, zo ontkracht Post een paar vooroordelen die er bestaan over bouwen met stro. Stro is brandwerend, duurzaam, het isoleert, is vochtregulerend, volledig herbruikbaar en niet duurder dan traditionele bouw.

Bovendien is de kwaliteit beter. Met de houdbaarheid zit het ook goed. Het oudste nog bestaande huis van stro dateert uit 1898. Toch zijn er in Nederland nog maar zo’n 100 woningen met stro gebouwd. Post verwacht dat dit aantal de komende jaren fors gaat stijgen. Volgens hem hebben momenteel nagenoeg alle mensen die via Collectief Particulier Opdrachtgeverschap willen bouwen, interesse in bouwen met stro. Hij merkt duidelijk een verandering. ‘Maar het mooiste is: er zit emotie in stro.

Kijk eens hoe sfeervol woningen van stro worden’, glundert Post terwijl hij foto’s van prachtige huizen met een warme uitstraling toont. ‘En het leuke is dat iedereen kan meehelpen met bouwen, van 8 tot 80 jaar.’ Er volgt direct een spontaan aanbod om te helpen uit het publiek. En hulp is zeker welkom. De bewoners steken zelf de handen uit de mouwen en krijgen hierbij professionele ondersteuning, maar buurtbewoners en andere vrijwlligers zijn meer dan welkom. Vanaf half februari start de bouw, zodat Beekhuizen eind van dit jaar gereed kan zijn. Een mooi detail is dat de planning van de bouw wordt afgestemd op het paar- en broedseizoen van de ringslang omdat deze dieren gevoelig zijn voor trillingen. Er wordt dus rekening gehouden met wensen van mens én dier.

WIE VOLGT?

We staan aan de vooravond van een nieuwe fase van maatschappelijke ontwikkeling. De professionele partijen vervullen vaker een dienende rol. Burgers staan centraal, nemen het initiatief en dragen de verantwoordelijkheid.

Beekhuizen is hier een mooi voorbeeld van. Extra bijzonder is de ecologische woningbouw en natuurbeheer. Toch kan zo’n prachtig project alleen slagen door optimale samenwerking tussen alle partijen. Het team Beekhuizen heeft al laten zien dat zij op een frisse, harmonieuze wijze een gezamenlijke duik nemen.

Wie volgt? www.broedplaats-beekhuizen.nl

PARTNERS

Broedplaats Beekhuizen is een gezamenlijk project van Woningbouwvereniging Gelderland/De Woonplaats, Vastbouw Oost BV, architectuuratelier Jos Bannink en bewonersvereniging Beekhuizen.

Wilt u meer weten?

Woningbouwvereniging Gelderland Bernard Smits Van Lawick van Pabststraat 2 6814 HH Arnhem 026-3510952

Dit magazine is gemaakt door: Equip Media, Eline Menkveld en Wilma Mulder