บทเพลงแห่งคริสต์มาส

A CHRISTMAS CAROL in prose

A Ghost Story of Christmas

Charles Dickens

บทเพลงแห่ งคริสต์ มาส ในร้ อยแก้ ว

นิทานผีแห่ งคริสต์ มาส ชาร์ ลสฺ ดิก๊ เก็นสฺ วิภาดา กิตติโกวิท แปล

คานาผู้แปล บทเพลงแห่งคริ สต์ มาส - A Christmas Carol พิมพ์ ในปี 1843 ถื อกันว่าเป็ น วรรณกรรมที่ ผ้ ูอ่านรักมากที่ สุด เรื่ อง หนึง่ ในศตวรรษที่ 19 และกลายเป็ นหนังสือคูเ่ ทศกาลคริ สต์มาส มาจนถึงวันนี ้ ปี 1843 ชาร์ ลสฺ ดิ๊กเก็นสฺได้ อ่านรายงานว่าด้ วยการ จ้ างแรงงานผู้หญิงกับเด็กโดยคณะกรรมาธิการรัฐสภา รายงาน สภาพที่ เด็ก อายุน้ อยมากถูก จ้ างงานในสภาพการท างานที่ เลวร้ ายและทางานในชั่วโมงยาวนานแต่ค่าแรงต่า ดิ๊กเก็น สฺ ตะลึงเมื่อได้ อ่าน เขาตัดสินใจจะเป็ นปากเสียงให้ แก่เหยื่อของ การปฏิ วัติอุต สาหกรรม เดือนตุล าคม 1843 เขาไปกล่า ว สุนทรพจน์ที่แมนเชสเตอร์ ซงึ่ เป็ นเมืองอุตสาหกรรมขนาดใหญ่ ระหว่างนัน้ เองก็เกิดความคิดว่าจะเขียนนิทานแทนบทความ และเริ่ มคิดถึงคริ สต์มาส - สมัยนัน้ คริ สต์มาสยังไม่ใช่เทศกาล ที่ รื่น เริ งนัก เหมือนหลังการตีพิ มพ์ ข องหนังสื อ A Christmas Carol เขาเริ่ มสร้ างตัวละคร คิดชื่อที่ร้ ู จักกันดีคือ Scrooge โดยเอาคาว่า screw กับ gouge หรื อไขควงกับสิ่วแซะร่ องมา

2

ผสมกัน สครู้ จเป็ นพ่อค้ าเงิน เป็ นนายทุนเงินกู้ที่ตระหนี่ที่สดุ ไร้ นา้ ใจ โดดเดี่ยวและมองโลกในแง่ ร้าย จนชื่อเขากลายเป็ นคา สามัญนามที่ใช้ ในปั จจุบนั - scrooge แปลว่าคนขี ้เหนียว งก จากนันเอาความคิ ้ ดจากนิทานผีพื ้นบ้ าน สร้ างผีคริ สต์มาสขึ ้น 3 ตน - คริ สต์มาสอดีต คริ สต์มาสปั จจุบนั และคริ สต์มาสอนาคต ผีสามตนต่างมาให้ บทเรี ยนแก่ สครู้ จ และเปลี่ยนเขาจากคน ขี ต้ ืดใจร้ ายเป็ นคนใจดี ร่ าเริ งสดใสในคืนก่อนคริ สต์มาสเพียง คืนเดียว ดังนัน้ แก่นเรื่ องของ บทเพลงแห่งคริ สต์ มาส นี ้ คือ “การเปลี่ยนแปลง” เราล้ วนสามารถเปลี่ยนเป็ นคนที่ดีขึน้ ได้ ดิ๊กเก็นสฺเขียน นิ ทานผี คริ สต์ มาส ในลีลาที่ เขาเป็ นผู้ เล่าเรื่ อง เห็นทัง้ หมด แล้ วนามาเล่าสู่ผ้ อู ่านในลักษณะเหมือน คุยกัน จึงทาให้ นิทานให้ ความรู้ สกึ อบอุน่ เป็ นมิตร เรื่ องนีใ้ ช้ เวลาเขียนเรื่ องนี ้เพียงหกสัปดาห์ ตีพิมพ์ทัน ช่วงคริ สต์มาส พอวางจาหน่ายก็ได้ รับการต้ อนรับสูงมาก มีการ เขียนแนะนาอย่างกว้ างขวาง ความตังใจของเขาที ้ ่จะประณาม ความโลภ การข่มเหงของนายจ้ างต่อคนงานในเรื่ องนีเ้ ป็ นที่ ยอมรับของสังคม และกลายเป็ นประเพณีที่จะมีการบริ จาคเงิน เพื่อช่วยคนยากไร้ ในเทศกาลคริ สต์มาสต่อมา ตัวละครเอก

3

คือ เอเบนีเซอร์ สครู้ จกลายเป็ นตัวละครที่มีชื่อในวรรณกรรม การกลับใจของเขาในตอนท้ ายให้ ความปี ติยินดีแก่ผ้ อู ่านอย่าง มาก นิทานเรื่ องนี ้ถูกดัดแปลงเป็ นละครทีเดียวพร้ อมกันห้ าคณะ ในเวลาสองสัปดาห์หลังการตีพิมพ์ สมัยนั ้นยังไม่มีกฎหมาย ลิขสิทธิ์ ดิ๊กเก็นสฺถกู ปล้ นโดยทาอะไรไม่ได้ แต่สิ่งที่เขาได้ มาคือ ความรักระหว่างเขากับคนอ่าน ผู้อา่ นทัว่ โลกรู้ จกั เขาและรักเขา มากจากงานนี ้ ผู้เขีย นภาพประกอบให้ A Christmas Carol ฉบับ พิมพ์ ครั ง้ แรกคือจอห์ น ลีช (John Leech, 1817-1864) เป็ น นักเขียนการ์ ตนู เพื่อนสนิทของดิ๊กเก็นสฺ วาดภาพ 8 ภาพ เป็ น ภาพสีสวยงาม แต่นิทานผีเรื่ องนี ไ้ ม่เคยขาดตลาด มีการพิมพ์ ต่อเนื่องมาตลอด และมีนักวาดภาพประกอบหลายคนเขียน ภาพประกอบในฉบับพิมพ์ต่อๆ มา ในฉบับภาษาไทยนี ้ ได้ ค้น และรวบรวมภาพประกอบจากหลายๆ ฉบับพิมพ์เท่าที่รวบรวม ได้ เพื่อให้ หนังสือสวยงามและสมบูรณ์ ขึ ้น หลายๆ ฉากในเรื่ อง จึงมีภาพประกอบหลายภาพ เพราะมีผ้ เู ขียนภาพหลายคน ใน แต่ละภาพได้ ระบุผ้ เู ขียนภาพไว้ ซึง่ ได้ แก่ โซล หรื อ โซโลมอน ไอติงเกอ (Solomon Eytinge,

4

1833-1905) ชาร์ ลสฺ กรี น (Charles Green, 1840-1898) เฟร็ ด บาร์ นาร์ ด (Fred Barnard, 1846-1896) อี. เอ. หรื อ เอ็ด วิน ออสติน อับ บีย์ (Edwin Austin Abbey, 1852-1911) ฮาร์ รี เฟอร์ นีส (Harry Furniss, 1854-1925) อาร์ เธอร์ แร็ คคัม (Arthur Rackham, 1867-1939) ซี. อี. หรื อชาร์ ลสฺ เอ็ดมุนด์ บร็ อก (Charles Edmund Brock, 1870-1938) เราจะเห็ น ว่านัก เขี ย นภาพแต่ ล ะคนต่ างมี มุม มอง และตีความเนื ้อหากับลีลาการเขียนต่างกันไป ดูเพลินทีเดียว ภาพทัง้ หมดรวบรวมจากเว็บ ไซต์ ประวัติศาสตร์ ยุค วิกตอเรี ยน - http://www.victorianweb.org/index.html โดย ภาพประกอบในงานของชาร์ ลส์ ดิ๊กเก็นสฺนนสแกนจากหนั ั้ งสือ มาลงเว็บโดย ดร.ฟิ ลิป วี. อัลลิงแฮม (Philip V. Allingham) ศาสตราจารย์กิตติคณ ุ แห่งมหาวิทยาลัยเลคเฮด บรรณาธิการ คนแรกของ The Victorian Web ท่านระบุไว้ ว่า ภาพทั ้งหมด นันอนุ ้ ญาตให้ ใช้ ได้ แม้ ในเชิงธุรกิจ เพียงขอให้ ระบุนามผู้สแกน

5

ภาพ ... เราขอขอบพระคุณอย่างสูงในการทางานของท่านไว้ ณ ที่นี ้ค่ะ

6

คานา ผมได้ เพียรพยายามในการเขียนหนังสือเกี่ยวกับผีเล่ม เล็กๆ นี ้ เพื่อเลี ้ยงผีแห่งความคิดสักตน ที่ไม่ทาให้ ผ้ อู า่ นของผม อารมณ์ เสียกับตนเอง กับกันและกัน กับ เทศกาล หรื อกับผม ขอให้ มนั สิงบ้ านพวกเขาอย่างเป็ นมิตร และไม่มีใครอยากไล่ มันกลับลงหลุม มิตรและผู้รับใช้ ที่จงรักของพวกเขา ช. ด. ธันวาคม 1843

7

สารบาญ

บทเพลงที่หนึง่ ผีของมาร์ ลีย์ บทเพลงที่สอง ผีตนแรกในผีสามตน บทเพลงที่สาม ผีตนที่สองในผีสามตน บทเพลงที่สี่

ผีตนสุดท้ าย

บทเพลงที่ห้า บทเพลงแห่งอวสาน

8

บทเพลงที่หนึ่ง ผีของมาร์ ลีย์ ~~~~~~~~~~~~~~~~~~ มาร์ ลีย์ตายแล้ ว นั่นคือจุดเริ่ มต้ น 1 เรื่ องนัน้ ไม่มีข้ อ สงสัยใดๆ การลงทะเบียนเพื่อฝั งศพเขาลงนามโดยพระ เสมียน สัปเหร่ อ และเจ้ าภาพงานศพ สครู้ จ2ก็เซ็นชื่อด้ วย และชื่อเสียง ของสครู้ จนันดี ้ ในตลาดหลักทรัพย์ ทังเป็ ้ นที่เชื่อถือในทุกเรื่ องที่ มือเขาสัมผัส เฒ่ามาร์ ลีย์จงึ ตายสนิทเหมือนตะปูประตู3 1 2

3

ความตายคือจุดจบ และเป็ นจุดเริ่ มต้ น - ของเรื่ องผีๆ สครู้ จ - Scrooge เป็ นนายทุนเงินกู้ บ้ านคงอยู่ใกล้ ตลาดหลักทรัพย์ ของอังกฤษ ซึง่ เปิ ดในปี 1571 เขาเป็ นตัวละครที่ตระหนี่ที่สดุ ในเรื่ อง จนเมื่อหนังสือตีพิมพ์ ชื่อสครู้ จได้ กลายเป็ นคาที่หมายถึงคนตระหนี่ งก หน้ าเลือด เป็ นคาที่ใช้ กนั มาจนทุกวันนี ้ ตายสนิทเหมือนตะปูประตู เป็ นสานวนในภาษาอังกฤษ - as dead as doornail ตะปูประตูเป็ นตะปูหวั โตที่ตอกบนบานประตูไม้ สมัย โบราณ เดิมใช้ เพื่อยึดแผ่นไม้ ให้ มงั่ คง ต่อมาเป็ นเครื่ องตกแต่ง โดย ตอกตะปูหวั โตให้ ทะลุไม้ แล้ วบิดด้ านหลังให้ งอ ดังนัน้ ตะปูนนั่ จะไม่ สามารถนามาใช้ ได้ อีก คือตายสนิทในเชิงเปรี ยบเทียบ

9

ระวังนะ! ผมไม่ได้ บอกว่า ผมรู้ ด้วยความรู้ ของผมเอง ว่ามีความตายเฉพาะเกี่ยวกับตะปูประตู4 สาหรับผมเอง ค่อน ไปทางเห็น ว่าตะปูโลงศพเป็ น ตะปูที่ ตายสนิ ทที่ สุด ในสินค้ า ประเภทเครื่ องเหล็ก แต่มีปัญญาของบรรพบุรุษเราอยู่ในการ เปรี ยบเทียบนี 5้ มือหยาบๆ ของผมไม่บังควรไปรบกวนมัน หา ไม่แล้ วบ้ านเมืองจะจบเห่ ดังนัน้ พวกคุณต้ องยอมให้ ผมพูดซ ้า และย ้าว่า มาร์ ลีย์ตายสนิทเหมือนตะปูประตู สครู้ จรู้ หรื อไม่วา่ มาร์ ลีย์ตายแล้ ว? รู้ สิ รู้ แน่นอน จะไม่ รู้ ได้ อย่างไร? เขากับสครู้ จเป็ นหุ้นส่วนกันมานานจนผมนับปี ไม่ ถูก มาบัดนีส้ ครู้ จก็กลายเป็ นผู้จดั การมรดกคนเดียว ผู้ดาเนิน กิจการคนเดียว ผู้รับโอนทรั พย์ สินคนเดียว ผู้รับมรดกที่ เหลือ หลังใช้ หนี ้แล้ วคนเดียว เพื่อนคนเดียว และเป็ นเจ้ าภาพงานศพ 4

5

ผู้ดาเนินเรื่ องในเรื่ องนี ้เป็ นบุรุษที่หนึ่ง และไม่เคยบอกชื่อ สันนิษฐาน ได้ ว่าคือตัวดิ๊กเก็นสฺเอง ซึง่ แสดงให้ เห็นอารมณ์ขนั และปั ญญาแบบ ชาวบ้ าน อัน เหมาะสาหรั บการเล่านิท านเกี่ยวกับผี และเขียนใน ลักษณะคุยกับผู้อ่าน และเป็ นผู้ที่ร้ ู เห็นเรื่ องราวทังหมด ้ ส านวนดัง กล่ า วน่ า จะเริ่ ม ใช้ ในบทกวี ข องวิ ล เลี ย ม แลงแลนด์ (William Langland) ในศตวรรษที่ 14 ว่า "ศรัทธาที่ไร้ การทางานนัน้ ปวกเปี ยกยิ่งกว่าความไม่มีอะไร และตายสนิทดังตะปูประตู" - Faith without works is feebler than nothing, and dead as a doornail…

10

คนเดียวของมาร์ ลีย์ ยิ่งกว่านัน้ สครู้ จไม่ได้ เสียใจนักจากเรื่ อง น่าเศร้ า เขาคงความเป็ น นัก ธุร กิ จ ชัน้ เลิศ ในวัน ฝั งศพ และ ทาพิ ธีศพด้ วยการเจรจาต่อรองที่ได้ เปรี ยบ การพูดถึงงานศพของมาร์ ลีย์พาผมกลับไปที่จดุ เริ่ มต้ น ไม่มีข้อสงสัยว่ามาร์ ลีย์ตายแล้ ว เรื่ องนี ้ต้ องทาความเข้ าใจให้ ชดั ไม่เช่นนันจะไม่ ้ มีสิ่งมหัศจรรย์ใดๆ เกิดขึ ้นจากเรื่ องที่ผมกาลัง จะเล่านี ้ ถ้ าเราไม่เชื่ออย่างเต็มที่ว่าพ่อของแฮมเล็ตตายตังแต่ ้ ก่อนละครจะเริ่ มแล้ ว6 ก็จะไม่มีอะไรน่าสนใจในการท่องราตรี กลางสายลมตะวันออกเหนือป้อมปราการของเขามากไปกว่า ของสุภาพบุรุษวัยกลางคนที่ผลุนผลันออกไปยังจุดที่มีลมโชย เช่นสุสานของเซ็นต์ปอล - หลังฟ้ามืด และทาให้ จิตใจอ่อนแอ ของลูกชายตระหนกตกใจเอาอย่างแท้ จริ ง สครู้ จไม่เคยทาสีทบั ชื่อของมาร์ ลีย์ หลายปี ต่อมา ป้าย ชื่อ "สครู้ จและมาร์ ลีย์" ก็ยงั อยู่เหนือประตูสานักงาน บางครัง้ ลูกค้ ารายใหม่ที่มาจะเรี ยกสครู้ จว่าสครู้ จ บางทีก็เรี ยกมาร์ ลีย์ ซึง่ เขาขานรับทังสองชื ้ ่อ สาหรับเขามันเหมือนกัน 6

Hamlet เป็ นบทละครโศกนาฏกรรมของวิลเลียม เชคสเปี ยร์ เขียน ราวปี 1600 เป็ นเรื่ องราวที่บิดาของแฮมเล็ต เจ้ าชายเดนมาร์ กถูกลุง สังหารเพื่อชิงบัลลังก์ แล้ วสมรสกับมารดาของเขา ผีของบิดาได้ มา พบและขอให้ แฮมเล็ตแก้ แค้ น และละครเริ่ มเมื่อแฮมเล็ตเจอผี

11

ป้ายร้านสครู้จและมาร์ ลีย์ ภาพโดยโซล ไอติ งเกอ

โอ้ ! แต่เขาเป็ นคนตระหนี่และงกมากกับคนงาน สครู้ จ! คนบาปเฒ่าที่ทั ้งบีบ เค้ น บิด กา ขูด รี ด โลภ! แข็งและคมดุจ หินเหล็กไฟ ที่ไม่เคยมีเหล็กใดๆ สามารถเคาะเอาไฟอันกรุ ณา ออกมาได้ เขาลึกลับ ไม่สงุ สิงกับใครเลย อยู่ตามลาพังเหมือน หอยนางรม ความเย็นชาด้ านในทาให้ รูปโฉมชราของเขาแข็ง กระด้ าง จมูกแหลม แก้ มเหี่ยว ท่าเดินแข็งทื่อ ทาให้ ตาเขาแดง ริ มฝี ปากบางเขียวคล ้า และพูดโพล่งๆ อย่างคนเจ้ าเล่ห์ด้วยเสียง แหบแห้ ง เหมือนมีคราบน ้าแข็งเกาะบนหัวคิ ้วและคางผอมเรี ยว เขาพกพาอารมณ์ เย็นชาของตนไปทัว่ เสมอ ในวันอากาศร้ อน จัดของฤดูร้อนก็ทาให้ ห้องทางานหนาวเหน็บ และไม่ได้ ละลาย มันแม้ องศาเดียวในวันคริ สต์มาส

12

ความร้ อนกับความเย็นภายนอกมีอิทธิ พ ลต่อสครู้ จ น้ อยมาก ไม่มีความอบอุ่นใดทาให้ เขาอุ่นได้ ไม่มีความหนาว เหน็บใดทาให้ เขาหนาวได้ ไม่มีลมใดที่พดั ผ่านเกรี ย้ วกราดกว่า เขา ไม่มีหิมะใดที่ตกลงมาจะหมายมุ่งในจุดหมายยิ่งกว่า ไม่ มี ฝนที่กระหน่าใดปรานีน้อยกว่า อากาศเลวร้ ายไม่ร้ ู ว่าจะกักเขา ไว้ ที่ใด ฝนที่ตกหนักที่สดุ หิมะ ลูกเห็บ ฝนหิมะสามารถคุยโวว่า เหนือกว่าเขาได้ เพียงเรื่ องเดียว นัน่ คือ พวกมัน "เทลงมา" อย่าง ใจกว้ างเสมอ แต่สครู้ จไม่เคยใจกว้ างกับเงินของตน ไม่เคยมีใครหยุดทัก เขาตามถนนด้ วยสีหน้ าดีใจว่า "สครู้ จที่รัก สบายดีไหม คุณจะไปเยี่ยมผมเมื่อใด?" ไม่เคยมี ขอทานคนใดขอเงินเขา ไม่มีเด็กถามเขาว่ากี่โมงแล้ ว ไม่เคยมี ชายหรื อหญิ งสักคนที่ในชีวิตเคยถามทางไปยังสถานที่หนึ่งที่ ใดกับสครู้ จ แม้ กระทัง่ สุนขั ของคนตาบอดก็ดเู หมือนจะรู้ จกั เขา และเมื่อมันเห็นเขาเดินมา จะดึงนายตาบอดเข้ าประตูหรื อหลบ เข้ าไปในซอย แล้ วส่ายหางเหมือนจะบอกว่า "นายตาบอด ไม่ มีตายังดีกว่ามีตาชัว่ ร้ าย!" แต่สครู้ จจะไปสนใจอะไร! มันเป็ นสิ่งที่เขาชอบมาก การค่อยๆ ย่างไปบนเส้ นทางชีวิตที่คบั คัง่ เตือนทุกความเห็นใจ ของมนุษย์ให้ อยู่ห่างๆ สาหรับสครู้ จ นัน่ คือสิ่งอันพึงใจยิ่ง กาลครัง้ หนึง่ - ในวันที่ดีที่สดุ ของปี วันก่อนคริ สต์มาส เฒ่าสครู้ จนัง่ ทางานในสานักงาน อากาศหนาวจัด เสียดแทง

13

อ้ างว้ าง หมอกหนา เขาได้ ยินเสียงคนเดินหายใจฟื ดฟาดในถนน ข้ างนอก เอามือทุบอก กระทื บเท้ าบนหิ น ทางเท้ าเพื่ อให้ อุ่น นาฬิกาเมืองเพิ่งตีบอกเวลาบ่ายสามโมง แต่มืดมากแล้ ว - มัน ไม่สว่างเลยตลอดวัน - แสงเทียนวูบไหวในหน้ าต่างสานักงาน ข้ างๆ ดูเหมือนรอยเปื อ้ นสีแดงในอากาศสีนา้ ตาลที่ เห็นชัด 7 อันเนื่องมาจากการเผาถ่านหิน หมอกซึมผ่านรอยแตกทุกรอย กับรู กญ ุ แจ และหนาจนแม้ ถนนจะแคบมาก บ้ านฝั่ งตรงข้ ามก็ เป็ นเงาเลือนรางราวกับผี เห็นเมฆหนาทึบลอยต่าลง จนทุกสิ่ง มืดสลัว เราอาจคิดว่า "ธรรมชาติ" คงอยู่ใกล้ เคียง และกาลังต้ ม น ้าหม้ อใหญ่ ประตูห้องทางานของสครู้ จเปิ ดอ้ า เพื่อให้ เขาได้ คอย สอดส่องเสมียน ผู้นงั่ คัดลอกจดหมายอยู่ในห้ องเล็กๆ มืดมน ข้ างนอก ซึง่ เหมือนกรงขังในเรื อนจา สครู้ จก่อไฟกองเล็กมาก แต่กองไฟของเสมียนนันยิ ้ ่งเล็กกว่ามากจนดูเหมือนถ่านก้ อน เดียว แต่เขาก็เติมถ่านไม่ได้ เพราะสครู้ จเก็บลังถ่านไว้ ใน ห้ องตน และแน่นอนว่า ถ้ าเสมียนเดินเข้ าไปพร้ อมกับพลัว่ 7

ในทศวรรษ 1840 ทุกคนเผาถ่านหินเมื่อทาความอุบอุ่นในบ้ าน ใน ธุรกิจและทาอาหาร ควันถ่านหินกลายเป็ นอากาศสีน ้าตาล และเป็ น เขม่าสีดาที่ปกคลุมทุกสิ่งทุกอย่าง จนลอนดอนมีชื่อ ว่าเป็ นเมื องที่ สกปรกที่สดุ ในโลก

14

นายจะบอกว่าถึงเวลาที่เขาทังสองต้ ้ องแยกจากกันแล้ ว ดังนัน้ เสมียนจึงพันผ้ าพันคอสีขาว และพยายามหาความอบอุน่ จาก เทียนไข

บน เสมี ยนทางานในกรง ภาพโดยโซล ไอติ งเกอ ล่าง หาความอบอุ่นจากเที ยน ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

15

"สุขสันต์คริ สต์มาส ลุง! พระเจ้ าคุ้มครอง!" มีเสียงร้ อง ทักร่ าเริ ง นัน่ คือหลานชายของสครู้ จ ซึง่ เข้ าถึงตัวเขาอย่างเร็ ว นัน่ เป็ นการเข้ าหาเขาครัง้ แรก "บ๊ ะ!" สครู้ จกล่าว "เหลวไหล!"8

"สุข สันต์ คริ สต์ มาส ลุง! พระเจ้าคุ้มครอง!" ภาพโดยจอร์ จ อัลเฟร็ ด วิ ลเลี ยมสฺ

8

"บ๊ ะ เหลวไหล!" - 'Bah Humbug!" เป็ นคาพูดของสครู้ จที่พูดถึงวัน คริ สต์มาสซึ่งดิ๊กเก็นสฺสร้ างขึน้ เขาเห็นว่าการฉลองคริ สต์มาสเป็ น เรื่ องหลอกลวง ไร้ สาระ และกลายเป็ นสานวนที่ร้ ู จกั กันดี

16

มีไอร้ อนอวลจากหลานชาย เพราะเดินฝ่ าหมอกกับ น ้าค้ างแข็งมาอย่างเร็ ว ตัวเหมือนเปล่งประกาย หน้ าแดง และ ดูงาม ตาเป็ นประกาย พ่นลมหายใจเป็ นไอ "คริ สต์มาสเป็ นเรื่ องเหลวไหล ลุง !" หลานชายกล่าว "ลุงคงไม่ได้ หมายความอย่างนัน?" ้ "ฉันหมายอย่างนัน"้ สครู้ จกล่าว "สุขสันต์วนั คริ สต์มาส! แกมีสิทธิ์ อะไรที่จะสุขสันต์? แกมีเหตุผลอะไรที่จะสุขสันต์? แก ยากจนพอแล้ ว" "ถ้ าอย่างนัน้ " หลานชายย้ อนอย่างร่ าเริ ง "ลุงมีสิทธิ์ อะไรที่จะห่อเหี่ยว? มีเหตุผลอะไรที่จะบูดบึ ้ง? ลุงก็ร่ ารวยพอ" สครู้ จไม่มีคาตอบที่ดีกว่าในขณะนัน้ พูดแต่ "บ๊ ะ!" อีก และตามด้ วย "เหลวไหล" "อย่าโกรธเลย ลุง!" หลานชายกล่าว "ฉันจะทาอะไรได้ " ลุงย้ อน "ในเมื่อฉันอยู่ในโลกที่มีแต่ คนโง่อย่างนี ้? สุขสันต์คริ สต์มาส! ให้ ตายกับสุขสันต์คริ สต์มาส! คริ สต์มาสจะเป็ นอะไรสาหรับแกได้ นอกจากต้ องจ่ายใบเสร็ จ โดยไม่มีเงิน เป็ นเวลาที่พบตัวเองแก่ขึ ้นปี หนึ่งแต่ไม่ได้ ร่ ารวยขึ ้น สักชั่วโมง เวลาที่ แกต้ องทาบัญชี และลงทุกรายการตลอดสิบ สองเดือนที่ทาให้ แกเป็ นหนี ้? ถ้ าฉันทาตามใจได้ " สครู้ จพูดอย่าง เดือดดาล "เจ้ าหน้ าโง่ทุกคนที่เดินไปทัว่ พร้ อมกับคาว่าสุขสันต์ คริ สต์ มาสติดปากนั่น ต้ องถูกต้ มพร้ อมกับพุดดิงของมันเอง

17

และถูกฝั งโดยมีไม้ ฮอลลีเสียบอก มันควรจะโดน!"9 "โธ่ ลุง!" หลานชายอ้ อนวอน "หลานชาย!" ลุงตอบเสียงเข้ ม "แกฉลองคริ สต์มาส ในแบบของแกไป ปล่อยให้ ฉนั ฉลองในแบบของฉัน" "ฉลอง!" หลานชายสครู้ จทวนคา "แต่ลงุ ไม่มีคริ สต์มาส" "ช่างฉันเถอะที่ไม่ยุ่งกับมัน " สครู้ จกล่าว "มันจะดีกับ แกมาก! มันดีกบั แกมากทีเดียว!" "ผมกล้ าบอกว่าผมได้ อะไรดีๆ จากหลายสิ่งหลายอย่าง แต่ไม่ใช่กาไร" หลานชายตอบ "หนึง่ ในนันคื ้ อคริ สต์มาส ผมมัก คิดถึงคริ สต์มาสเมื่อเทศกาลมาถึง - นอกจากความเลื่อมใสอัน เกิดจากนามและที่มาอันศักดิ์สิทธิ์ของมัน ถ้ าสิ่งใดๆ ก็ตามที่ เป็ นของคริ สต์มาสนันเกิ ้ ดจากนามและที่มาของมัน10 - ในฐานะ ที่เป็ นเวลาดี เป็ น เวลาอัน น่ายิน ดีที่ เรามีความกรุ ณ า การให้ 9

10

พุดดิงนัน้ เป็ นได้ ทงอาหารหวานและอาหารคาว ั้ ถ้ าเป็ นอาหารคาว จะเป็ นแป้งรู ปทรงเหมือนพุดดิงขนมหวานที่เรารู้ จัก แต่ข้างในมีไส้ เป็ นเนื ้อสเต๊ ก สมัยก่อน ฆาตกรและคนที่ฆ่าตัวตายจะถูกฝั งโดยมีไม้ เสียบอก การ ระบุวา่ ไม้ ฮอลลี แสดงว่าจะฝั งในช่วงคริ สต์มาส เพราะฮอลลีเป็ นไม้ ที่ใช้ ตกแต่งบ้ านในเทศกาลคริ สต์มาส นามของพระคริ สต์ มาจากวันสมภพของพระเยซู

18

อภัย ความอาทร เป็ นเวลาเดียวในปฏิทินอันยาวนานของปี ที่ ผมรู้ จกั ที่ดเู หมือนว่าชายหญิ งจะได้ รับอนุญาตให้ เปิ ดหัวใจที่ ถูกปิ ดกันไว้ ้ อย่างอิสระ และคิดถึงคนที่อยู่ต่ากว่าตนว่าพวกเขา คือเพื่อนร่ วมทางสูส่ สุ านด้ วยกันโดยแท้ ไม่ใช่สิ่งมีชีวิตเผ่าพันธุ์ อื่นที่ต้องเดินทางสู่ที่หมายอื่น ดังนัน้ ลุง ถึงแม้ ว่ามันจะไม่เคย ให้ เศษทองเศษเงินแก่กระเป๋ าผม ผมก็เชื่อว่ามันทาให้ ผม ได้ ดี และ จะ เป็ น ประโยชน์ แก่ผม แล้ วผมก็ จะพูดว่า ขอพระเจ้ า ประทานพรแก่มนั !" เสมียนในกรงข้ างนอกปรบมือให้ โดยไม่ตงใจ ั ้ แต่ร้ ู ตวั ทัน ทีว่าไม่เหมาะ เขาเขี่ยกองไฟ ทาให้ ประกายไฟสุดท้ ายดับ สนิท "ให้ ฉัน ฟั งอย่างอื่นจากแกเถอะ" สครู้ จกล่าว "แกจะ ฉลองคริ สต์มาสของแกแล้ วเสียงานก็ตามใจ! แกเป็ นนักพูดที่ เก่งจริ ง" เขาเสริ ม หันไปมองหลานชาย "ฉันสงสัยว่าทาไมแก ไม่เข้ าไปในสภา" "อย่าโกรธเลยลุง ไปเถอะ ไปกินมื ้อเย็นกับเราพรุ่ งนี ้" สครู้ จกล่าวว่าตนจะไปพบเขา - ใช่ จะพบจริ งๆ เขา ทิ ้งคาพูดไว้ แล้ วกล่าวว่าจะไปพบเขาที่ปลายทางนัน่ ก่อน11 11

จากข้ อความก่อนหน้ านัน้ ปลายทางคือ "สุสาน" หมายความว่า ให้ เขาตายก่อนจะไปกินอาหารค่ากับหลานชาย

19

"ทาไมล่ะลุง?" หลานชายร้ อง "ทาไม?" "แกแต่งงานทาไม?" สครู้ จกล่าว "เพราะผมตกหลุมรัก" "เพราะแกตกหลุมรัก!" สครู้ จคาราม ราวกับว่านัน่ เป็ น สิ่งเดียวในโลกที่น่าหยันยิ่งกว่าคริ สต์มาสสุขสันต์ "สวัสดี!" "โธ่ ลุง ก่อนหน้ านันลุ ้ งไม่เคยไปเยี่ยมผม ทาไมตอนนี ้ จะใช้ มนั เป็ นเหตุผลที่จะไม่ไป?" "สวัสดี" สครู้ จกล่าว "ผมไม่ต้องการอะไรจากลุง ผมไม่ขออะไรจากลุง ทาไม เราเป็ นมิตรกันไม่ได้ ?" "สวัสดี" สครู้ จกล่าว "ผมเสียใจด้ วยใจจริ งที่สดุ ที่เห็นลุงใจแข็งอย่างนี ้ เรา ไม่เคยขัดอะไรกันมาก่อน อย่างน้ อยจากส่วนของผม แต่ผมได้ พยายามจะฉลองคริ สต์มาส และจะรักษาอารมณ์ ดีๆ ในเทศกาล คริ สต์มาสนี ้ไปถึงที่สดุ สุขสันต์คริ สต์มาส ลุง!" "สวัสดี" สครู้ จกล่าว "และสวัสดีปีใหม่!" "สวัสดี" สครู้ จกล่าว หลานชายออกจากห้ องไปโดยไม่มีคาพูดโกรธขึง้ สัก คา และหยุดลงที่ประตูด้านนอกเพื่ออวยพรเสมียน ซึ่งแม้ ตวั จะ หนาวเหน็บแต่อบอุน่ กว่าสครู้ จ เพราะตอบรับอย่างเป็ นมิตร

20

"นัน่ ก็อีกคน" สครู้ จพึมพาเมื่อได้ ยิน "เสมียนข้ า ค่าแรง อาทิตย์ละสิบห้ าชิลลิง มีเมียมีครอบครัว บ้ าพอจะพูดเกี่ยวกับ สุขสันต์คริ สต์มาส ข้ าจะไปอยู่เบดแลม"12 ขณะที่คนบ้ าคนนี ้เปิ ดประตูให้ หลานของสครู้ จออกไป ก็รับคนเข้ ามาสองคน เป็ นสุภาพบุรุษร่ างอ้ วน ดูได้ เพลินตา ได้ ถอดหมวกและเข้ ามายืนอยู่ในห้ องทางานของสครู้ จ ในมือถือ สมุดกับกระดาษและโค้ งให้ เขา "ที่ นี่คงเป็ นร้ านของสครู้ จกับมาร์ ลีย์" สุภาพบุรุษคน หนึง่ กล่าว "ผมกาลังพูดกับมิสเตอร์ สครู้ จ หรื อมิสเตอร์ มาร์ ลีย์?" "มิสเตอร์ มาร์ ลีย์ตายไปเจ็ดปี แล้ ว" สครู้ จตอบ "เขาตาย คืนเดียวกันนี ้เมื่อเจ็ดปี ที่แล้ ว" "เราไม่สงสัยเลยว่าความใจบุญของเขาจะแสดงออก โดยหุ้นส่วนของเขาที่ยังอยู่" สุภาพบุรุษพูดพลางยื่นหนังสือ รับรองของตนเพื่อขอรับการบริ จาค นั่นย่อมแน่นอน เพราะทัง้ สองเป็ นคู่หูค่คู ิดกัน แต่ได้ ยินคาว่า "ใจบุญ" อันเป็ นเสมือนลางร้ าย สครู้ จก็ขมวดคิ ้ว ส่าย 12

เบ็ดแลม (Bedlam) คือโรงพยาบาลหลวงเบ็ดแลม - Bethlem Royal Hospital สร้ างในปี 1247 เพื่ อ เป็ น โรงพยาบาลหลวง ในปี 1402 ได้ เปลี่ยนเป็ นโรงพยาบาลคนบ้ า สครู้ จคิดว่าคนรอบตัวที่อวยพร คริ สต์มาสกันล้ วนเป็ นคนบ้ า ตนไปอยู่โรงพยาบาลบ้ าเสียเลยดีกว่า

21

ศีรษะ และส่งหนังสือรับรองคืน

ผูข้ อรับบริ จาค โดย โซล ไอติ งเกอ

"มิส เตอร์ ส ครู้ จ ในเทศกาลเฉลิม ฉลองประจาปี นี "้ สุภาพบุรุษกล่าวพลางหยิบปากกา "มันเป็ นความปรารถนายิ่ง กว่าปกติที่เราควรจัดหาอาหารให้ คนยากจนแร้ นแค้ น ซึง่ เวลา นี เ้ ดือดร้ อนกัน มาก คนนับพันๆ กาลังต้ องการความจาเป็ น พื ้นฐาน คนนับแสนๆ ต้ องการสิ่งอานวยความสะดวกพื ้นฐาน"

22

"ไม่มีคกุ รึ?" สครู้ จถาม "มีคกุ อยู่เต็มไปหมด" สุภาพบุรุษกล่าว วางปากกาลง อีกครัง้ "แล้ วสถานสงเคราะห์รวม?" สครู้ จถาม "ยังดาเนินการ อยู่หรื อไม่?" "ยังอยู่" สุภาพบุรุษตอบ "ผมอยากจะสามารถบอกได้ ว่าไม่" "แล้ วเครื่ องปั่ นกับกฎหมายสงเคราะห์คนยากจนยังมี การปฏิบตั ิเต็มที่หรื อไม่?"13 สครู้ จกล่าว "ล้ วนแต่ย่งุ มากครับ คุณ" 13

สครู้ จถามว่าไม่มีคุก สถานสงเคราะห์รวม เครื่ องปั่ น กับกฎหมาย สงเคราะห์คนยากจนหรื อ สถานเหล่านันเป็ ้ นที่ที่มีงานมีที่พกั อาศัย สาหรั บคนจนคนยากแค้ น เพราะในคุกยังมีอาหารมีงานให้ สถาน สงเคราะห์รวม หรื อ Union Workhouse เป็ นสถานสงเคราะห์คนจน โดยให้ ที่พักอาหารแลกกับการทางาน ถ้ ามี คาว่า Union หมายถึง ดาเนินการโดยวัด ถ้ าเครื่ องปั่ น หรื อ treadmill จะเป็ นการลงโทษ โดยให้ เดิน บนเครื่ อ งจักรที่เป็ น ล้ อ เพื่อ ให้ มัน หมุน เพื่อ ไปปั่ น เป็ น พลังงานในการโม่แป้ง กฎหมายสงเคราะห์คนยากจน หรื อ Poor Law เป็ นกฎหมายหลายฉบับที่ออกในปี 1601 สมัยราชินีเอลิซาเบธ ที่ 1 แต่ว่ากันว่าทาให้ คนจนยิ่งทุกข์ยากหนักขึ ้น ซึง่ ดิ๊กเก็ นสฺต่อต้ าน กฎหมายนี ้เต็มที่ในงานเขียนต่างๆ

23

เครื ่องปั่นเพือ่ ลงโทษ ภาพจากนิ ตยสาร Gentleman's Magazine 1822

"อ้ อ จากที่คณ ุ พูดตอนแรก ทาให้ ผมคิดว่ามีบางอย่าง หยุดการดาเนินการอันมีประโยชน์ของมัน" สครู้ จกล่าว "ผมดี ใจที่ได้ ยินว่ามันยังอยู่กนั " "ด้ วยความรู้ สกึ ว่ามันแทบไม่ช่วยเสริ มทังกายและใจ ้ ชาวคริ สต์จานวนมากเลย" สุภาพบุรุษตอบ "พวกเราจานวนหนึง่ กาลังพยายามระดมเงินซื ้อเนือ้ กับเครื่ องดื่ม และเครื่ องนุ่งห่ม ไปให้ คนจน เราเลือกเวลานี ้ เพราะเป็ นเวลาที่ ความต้ องการ เป็ นสิ่งที่สมั ผัสได้ สาหรับทุกคน และมีความปี ติยินดีกนั มากมาย คุณจะให้ ผมเขียนจานวนเงินเท่าใด?"

24

"ไม่มี!" สครู้ จตอบ "ไม่ประสงค์จะออกนาม?" "ผมไม่ประสงค์ให้ ใครมายุ่งกับ ผม" สครู้ จกล่าว "ใน เมื่อคุณถามผมว่าไม่ประสงค์ อะไร นั่นคือคาตอบของผม ผม เองไม่ได้ ฉลองอย่างรื่ นเริ งในวันคริ สต์มาส และไม่สามารถทา ให้ พวกคนขี ้เกียจร่ าเริ งยินดี ผมได้ ช่วยในการสร้ างสิ่งต่างๆ ที่ได้ พูดถึงนัน่ แล้ ว - มันแพงมากพอ และคนที่ไม่ทางานก็ต้องไปอยู่ ที่นนั่ " "คนมากมายไปที่นนั่ ไม่ได้ และคนมากมายอยากตาย มากกว่าไปอยู่ที่นนั่ " "ถ้ าพวกมันอยากตาย" สครู้ จกล่าว "ก็ควรทา และลด จานวนประชากรล้ นเกิน นอกจากนี ้ - ขอโทษ - ผมไม่ร้ ู " "แต่คณ ุ อาจจะรู้ " สุภาพบุรุษตังข้ ้ อสังเกต "มันไม่ใช่ธุระของฉัน" สครู้ จย้ อน "มันเพียงพอสาหรับ คนคนหนึ่งที่จะเข้ าใจธุระของตัวเอง และไม่ไปก้ าวก่ายธุระของ คนอื่น ธุระของฉันก็ทาให้ ฉนั ยุ่งตลอดแล้ ว สวัสดี สุภาพบุรุษ!" เห็นชัดแล้ วว่าไร้ ประโยชน์ที่จะพยายามต่อ สุภาพบุรุษ ทังสองจึ ้ งกลับไป สครู้ จทางานต่อด้ วยความรู้ สกึ ที่ดีตอ่ ตนเอง มากขึ ้น และอยู่ในอารมณ์ที่ร่าเริ งกว่าปกติของเขา ขณะเดียวกัน หมอกกับความมืดก็หนาขึน้ จนคนวิ่ง กันไปทั่วกับคบไฟที่จุดสว่าง เสนอบริ การที่จะนาทางให้ รถม้ า

25

หอคอยโบราณของโบสถ์แห่งหนึง่ ซึง่ ระฆังเก่าแก่เสียงแหบของ มันมักแอบมองลงมาที่สครู้ จจากหน้ าต่างแบบโกธิกบานหนึ่ง ในกาแพงนัน้ ถูกหมอกคลุมจนมองไม่เห็น เคาะบอกเวลาอยู่ ในเมฆ เกิดเป็ นเสียงสัน่ รัวอย่างน่ากลัวหลังจากนัน้ ราวกับฟั น ของมันกระทบกันในหัวที่หนาวจนแข็งเบื ้องบน ความหนาวเย็น หนาวเหน็บ ยิ่ ง ขึน้ ในถนนสายหลัก ตรงหัวมุมถนนสายสัน้ คนงานบางคนกาลังซ่อมท่อก๊ าซ และจุดไฟกองใหญ่ในเตา ซึง่ มีทัง้ ชายกับเด็กชายเสื ้อผ้ ารุ่ งริ่ งกลุ่มหนึ่งยืนล้ อม อังมือเพื่อ ความอบอุ่นและกะพริ บตาหน้ าเปลวไฟที่เริ งร่ า ก๊ อกน ้าถูกทิ ง้ ไว้ เดียวดาย น ้าที่ล้นออกมาข้ นขึ ้นและกลายเป็ นน ้าแข็งซึมเซา ความสว่างของร้ านค้ าซึ่งกิ่ งฮอลลีกับลูกเบอร์ รีแตกในความ ร้ อนของไฟในหน้ าต่างร้ าน ทาให้ ใบหน้ าซีดเซียวที่เดินผ่านไป แดงเรื่ อขึ ้น การซื ้อขายในร้ านสัตว์ปีกและของชาเป็ นเรื่ องเล่าที่ สนุก เพราะมีการเลี ้ยงฉลองที่รื่นเริ ง ทาให้ เป็ นไปไม่ได้ ที่จะเชื่อ ว่าหลักการบื อ้ ใบ้ เช่น การต่อรองและการลดราคาจะเข้ ามา เกี่ยวข้ องได้ 14 นายกเทศมนตรี ในคฤหาสน์หรู หราสัง่ ให้ พ่อค้ า กับคนรับใช้ ห้าสิบคนจัดงานคริ สต์มาสให้ สมกับที่เป็ นครัวของ นายกเทศมนตรี แม้ กระทัง่ ช่างตัดเสื ้อเล็กๆ ที่ถกู เขาปรับไปห้ า 14

ดิ๊กเก็นสฺพูดประชด เพราะโดยหลักการ การซื ้อขายต้ องต่อรองและ ลดราคา แต่ในเทศกาลแห่งความสุข มันก็ไม่มีส่วนได้ เกี่ยวข้ องเลย

26

ชิลลิงเมื่อวันจันทร์ ที่แล้ วในฐานเมาและอาละวาดในถนน ก็ยงั กวนพุดดิงสาหรับวันพรุ่ งนีอ้ ยู่ในห้ องพักใต้ หลังคา ขณะที่เมีย ผอมแห้ งอุ้มลูกทารกรี บออกไปซื ้อเนื ้อ หมอกหนาขึ ้น หนาวขึ ้น อากาศเสียดแทง หนาวบาด เนื ้อ ถ้ านักบุญดันสแตนจะหนีบจมูกผีร้ายด้ วยอากาศหนาวจัด เช่นนี แ้ ทนการใช้ อาวุธที่ร้ ู จักกัน ดีข องเขา มันคงต้ องร้ องลัน่ สุดเสียง15 ส่วนเจ้ าของจมูกเล็กๆ ซึ่งปวดแสบและบ่นพึมพา จากความหนาวราวกับกระดูกถูกหมาแทะ ได้ มาหยุดและก้ ม ลงที่รูกุญแจบ้ านของสครู้ จ เพื่อร้ องเพลงอวยพรคริ สต์มาสให้ เขา แต่เพียงวรรคแรกๆ ว่า "พระเจ้ าคุ้มครอง สุภาพบุรุษผู้ยินดี ขออย่าให้ มีสิ่งใดทาให้ ท่านตกใจ!" สครู้ จก็คว้ าไม้ บรรทัดด้ วย ความแรงจนนักร้ องวิ่งหนี ด้ วยความหวาดกลัว ทิง้ รู กุญแจไว้ กับหมอกและกลายเป็ นน ้าแข็งที่ข่นุ ขึ ้น ในที่สดุ ก็ได้ เวลาปิ ดร้ าน สครู้ จลงจากม้ านั่งอย่างบูด 15

นักบุญ ดันสแตน - Saint Dunstan เป็ นประมุขของศาสนจักรแห่ง อั ง กฤษ (Archbishop of Canturbury) ในปี 960 มี ต านานเล่ า เกี่ ยวกับเขามากมาย เรื่ องหนึ่งคือ ปี ศาจเข้ าหาเขาโดยแปลงเป็ น สาวงาม เขาใช้ คีมร้ อนๆ ของช่างตีเหล็กหนีบจมูกมัน การกล่าวถึง นักบุญดันสแตนหนีบจมูกผีร้ายด้ วยอากาศหนาวในที่นีจ้ ึงเป็ นการ อ้ างอิงตานานนี ้ นักบุญดันสแตนเป็ นนักบุญอุปถัมภ์ของช่างทอง

27

บึง้ และยอมรับความจริ งนีเ้ งียบๆ กับเสมียนที่คอยอยู่ในกรง ซึง่ เป่ าเทียนดับทันที หยิบหมวกใส่ "แกคงจะลาพรุ่ งนี ้ทังวั ้ น?" สครู้จกล่าว "ถ้ าท่านสะดวกขอรับ" "มันไม่สะดวก" สครู้ จกล่าว "แล้ วก็ไม่ยุติธรรม ถ้ าฉัน จะหยุดให้ เงินครึ่งคราวน์เพราะแกหยุดไป ฉันแน่ใจว่าแกก็ต้อง คิดว่าแกถูกใช้ ประโยชน์ ใช่ไหม?"16

มันไม่สะดวก ภาพโดยเฟร็ ด บาร์ นาร์ ด 16

เงินครึ่ งคราวน์เท่ากับสองชิลลิงหกเพ็นนี คือหนึ่งในหกของค่าแรง แต่ละสัปดาห์ของเสมียน เพราะเขาต้ องทางานสัปดาห์ละหกวัน

28

เสมียนยิ ้มบางๆ "แต่แกจะไม่คิดว่าถูก ฉัน ใช้ ประโยชน์ถ้าฉันจ่ายค่าแรง แกเต็มวันโดยไม่ต้องทางาน" เสมียนบอกว่ามันแค่ปีละครัง้ "เป็ นข้ ออ้ างที่ฝืดมากสาหรับการล้ วงเงินจากกระเป๋ า คนอื่นในทุกวันที่ยี่สิบห้ าของเดือนธันวาคม!" สครู้ จกล่าว กลัด กระดุมเสื ้อนอกใหญ่จนติดคาง "แต่ฉันคิดว่าแกคงต้ องการวัน ทังวั ้ น พรุ่ งนี ้เช้ ามาให้ เช้ ากว่าปกติ" เสมียนรับปากว่าจะมา สครู้ จเดินออกไปพร้ อมเสียง คาราม สานักงานปิ ดในพริ บตา เสมียนพร้ อมกับชายทัง้ สอง ของผ้ าพันคอสีขาวสะบัดอยู่ใต้ เอว (เขาไม่ได้ โอ้ อวดว่าอยากมี เสื อ้ คลุม ใหญ่ ) เดิน ออกไปและเล่น ไถลยี่ สิบ ครั ง้ ลงไปตาม ถนนคอร์ น ฮิล ล์ ต ามหลังกลุ่มเด็ก ชายเพราะเป็ น ค่า คืนก่อน คริ สต์มาส จากนันวิ ้ ่งกลับบ้ านที่แคมเด็นทาวน์เร็ วเท่าที่จะเร็ ว ได้ เพื่อไปเล่นซ่อนหา สครู้ จกินอาหารค่าอันหงอยเหงาของตนในร้ านอาหาร ซึมเซาที่กินประจา อ่านหนังสือพิมพ์ทงหมด ั้ ฆ่าเวลาที่เหลือใน ค่านันด้ ้ วยการอ่านหนังสือสาหรับนายธนาคาร แล้ วกลับบ้ าน

29

เสมี ยนไถลไปตามถนน บนโดยอี . เอ. อับบีย์ ล่างโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

30

แฮร์ รี เฟอร์ นิส วาดภาพหลายฉากในภาพเดียว โบสถ์ เสมี ยนทีอ่ อกจาก ทีท่ างาน เมี ยกับลูกช่างตัดเสือ้ ออกไปซื ้อเนือ้ เด็กมาร้องเพลงอวยพร สครู้จกิ นอาหารค่าตามลาพัง

31

เขาพักในห้ องที่เคยเป็ นของหุ้นส่วนผู้ล่วงลับไปแล้ ว มันเป็ นห้ องชุดที่มืดสลัว อยู่ในอาคารทึมๆ ตรงปลายลาน ซึง่ มันไม่น่าไปอยู่ที่นนั่ จนเราช่วยไม่ได้ ที่จะคิดว่ามันคงต้ องวิ่งไป ที่นนั่ เมื่อมันยังเป็ นบ้ านหนุ่ม ไปเล่นซ่อนแอบกับบ้ านหลังอื่นๆ แล้ วลืมทางออก เวลานี ้มัน แก่มากแล้ ว และทึบทึมมืดมนมาก ไม่มีใครพักอาศัยที่นนั่ นอกจากสครู้ จ ห้ องอื่นๆ ล้ วนให้ เช่าเป็ น สานักงาน ลานมืดมากจนแม้ กระทัง่ สครู้ จซึง่ รู้ จกั หินทุกก้ อนของ มันยังต้ องยื่นมือออกไปคลาทาง หมอกกับน ้าค้ างแข็งปกคลุม ช่องประตูเก่าๆ มืดๆ ของบ้ าน จนดูเหมือนผีแห่งความหนาว เหน็บมานัง่ ครุ่ นคิดอย่างเศร้ าสร้ อยบนธรณีประตู ทีนี ้ ความจริ งมีอยู่วา่ ไม่มีอะไรเป็ นพิเศษเลยเกี่ยวกับ ที่เคาะประตูนอกจากมันใหญ่มาก และเป็ นความจริ งอีกเช่นกัน ว่าสครู้ จเคยเห็นมันทังกลางคื ้ นและตอนเช้ าตลอดเวลาที่เขาพัก อยู่ที่นั่น และอีกที่สครู้ จมีสิ่งที่เรี ยกว่ าจินตนาการน้ อยเช่นคน อื่นในนครลอนดอน รวมทัง้ - ซึง่ เป็ นคาที่ออกจะแรง - เทศบาล คนสูงอายุ คนมีชื่อเสียง และเราต้ องจาไว้ ด้วยว่า สครู้ จไม่ได้ คิดถึงมาร์ ลีย์เลยตังแต่ ้ เขากล่าวถึงหุ้นส่วนที่ ตายไปแล้ วเจ็ดปี ครัง้ ล่าสุดเมื่อบ่ายวันนัน้ ทีนี ้ ใครช่วยอธิ บายกับผมทีถ้าทาได้ ว่ามันเกิดขึ ้นได้ อย่างไรที่พอสครู้ จเสียบกุญแจเข้ าไปในรู กุญแจ ที่ประตูนัน้ สิ่งที่เขาเห็นไม่ใช่ที่เคาะประตู ทัง้ ไม่มีกระบวนการ เปลี่ยนแปลงให้ เห็น แต่มนั กลายเป็ นหน้ าของมาร์ ลีย์

32

ทีเ่ คาะประตูหน้ามาร์ ลีย์ ซ้ายโดยชาร์ ลสฺ กรี น ขวาโดยโซล ไอติ งเกอ

หน้ าของมาร์ ลีย์ ไม่ได้ เป็ นเงาทึบแสงเช่นวัตถุอื่นๆ ใน ลาน แต่เปล่งแสงซีดๆ น่ากลัวออกมาโดยรอบ ดูเหมือนกุ้ง ก้ ามกรามเน่าๆ ในห้ องใต้ ดินมืดๆ มันไม่โกรธไม่ดรุ ้ าย แต่จ้อง มองสครู้ จเช่นที่มาร์ ลีย์เคยมอง แว่นตาเหมือนผีอยู่บนหน้ าผาก ผีของมัน ผมตังชั ้ นอย่างประหลาดราวกับถูกพ่นลมหายใจใส่

33

หรื อโดนลมร้ อน และแม้ ตาจะเบิกกว้ าง มันก็นิ่ง สนิท เมื่อรวม กับสีซีดจัด ทาให้ ดนู ่ากลัวมาก แต่ความน่ากลัวของมันดูเหมือน จะอยู่ในความมุ่งร้ ายของใบหน้ าและเหนือการควบคุมของมัน มากกว่าจะเป็ นจากสีหน้ าของมันเอง เมื่อสครู้ จจ้ องปรากฏการณ์ นั ้นเขม็ง มันกลับ ไปเป็ น ที่เคาะประตูอีกครัง้ หากจะบอกว่าเขาไม่ตกใจ หรื อเลือดเขาไม่ได้ รับรู้ ถึง ความรู้ สึกที่น่ากลัวอันเป็ นสิ่งประหลาดสาหรั บเขาตังแต่ ้ เด็ก แล้ วก็จะไม่เป็ นความจริ ง แต่เขาวางมือบนกุญแจแล้ วบิด เดิน เข้ าไป และจุดเทียน เขาหยุด ลังเลชัว่ ขณะ ก่อนปิ ดประตูก็มองด้ านหลังมัน อย่างรอบคอบก่อน ราวกับกึ่งๆ คาดว่าจะถูกทาให้ สะดุ้งจาก การเห็น ผมของมาร์ ลีย์โผล่มาอยู่ในโถง แต่ไม่มีอะไรอยู่หลัง ประตูนอกจากตะปูควงกับแหวนตะปู ซึ่งยึดที่เคาะไว้ เขาร้ อง "พูห์ พูห์!" แล้ วปิ ดประตูปัง เสียงดังก้ องไปทั่วบ้ านราวเสียงฟ้า ลัน่ ห้ องทุกห้ องชันบน ้ และถังไม้ ทกุ ใบในห้ องเก็บของใต้ ดินของ พ่อค้ าไวน์ต่างมีเสียงก้ องเฉพาะตัว สครู้ จไม่ใช่คนที่จะตกใจกับ เสียงก้ อง เขาปิ ดประตู เดินผ่านห้ องโถง ขึ ้นบันไดช้ าๆ เล็มไส้ เทียนไปด้ วย

34

คุณอาจพูดถึงการขับรถเทียมม้ าหกตัวขึ ้นบันไดโบราณ หรื อขับลอดกฎหมายใหม่แย่ๆ ของรัฐสภาได้ 17 แต่ผมจะบอก ว่าคุณอาจจะเอารถบรรทุกโลงศพขึ ้นไปบนบันไดนัน่ ได้ โดยหัน หน้ ารถขึน้ ประตูรถอยู่ด้านราวบันได และทาได้ ง่ายๆ เพราะ บันไดกว้ างมาก ยังมีที่ว่างเหลือเฟื อ ซึ่งอาจเป็ นเหตุผลที่ ทา ให้ สครู้ จคิดว่าเห็นรถบรรทุกโลงศพนาหน้ าเขาขึ ้นไปในความ มืดสลัว โคมไฟน ้ามันก๊ าดหกดวงนอกถนนไม่อาจส่องทางเข้ า บ้ านให้ สว่างมากนัก ดังนันคุ ้ ณคาดได้ เลยว่ามันค่อนข้ างมืดใน 18 เทียนไขสัตว์ของสครู้ จ สครู้ จเดินขึ ้นไป ไม่สนใจแม้ แต่น้อย ความมืดนันราคา ้ ถูก และสครู้ จชอบมัน แต่ก่อนจะปิ ดประตูบานหนักใหญ่ เขา เดินเข้ าห้ องต่างๆ เพื่อตรวจดูวา่ ทุกอย่างเป็ นปกติดี อาจเพราะ คิดถึงใบหน้ าลึกลับนัน้ ทาให้ เขาอยากทาเช่นนี ้ ห้ องนัง่ เล่น ห้ องนอน ห้ องเก็บของ ทุกห้ องที่ควรดู ไม่ มีใครอยู่ใต้ โต๊ ะ ไม่มีใครอยู่ใต้ โซฟา กองไฟเล็กๆ อยู่ในเตาผิง ช้ อนกับชามพร้ อม มีข้าวต้ มในกระทะท้ องแบนใบเล็กบนเตา 17

18

กฎหมายของสภามักมีช่องโหว่ขนาดใหญ่ให้ ทนายความใช้ เป็ นช่อง ในการช่วยลูกความ เทียนไขสัตว์ เป็ นการเอาไส้ เทียนชุบในไขสัตว์ ราคาถูกกว่าเทียนไข ที่หล่อจากขี ้ผึ ้ง และไม่สว่างนัก

35

(สครู้ จเป็ นหวัด) ไม่มีใครอยู่ใต้ เตียง ไม่มีใครอยู่ในตู้เสื ้อผ้ า ไม่ มีใครอยู่ในเสื ้อนอนของเขาซึง่ แขวนบนผนังในลักษณะแปลกๆ ห้ องเก็บ ของเป็ น ปกติ มีก รอบกัน้ หน้ าเตาไฟอันเก่า รองเท้ า เก่าๆ ตระกร้ าปลาสองใบ อ่างซักล้ างสามขา ที่เขี่ยไฟหนึง่ อัน

ไม่มีใครอยู่ในห้องแต่งตัว โดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

เขาปิ ดประตูอย่างพอใจ ขังตัวเองไว้ ในห้ องโดยลงสลัก ประตูสองชันซึ ้ ง่ ไม่ใช่การปฏิบตั ิโดยปกติของเขา เมื่อป้องกันตัว จากเรื่ องอันจะสร้ างความแปลกใจแล้ ว เขาคลายผ้ าพันคอ สวม

36

ชุดนอน รองเท้ าแตะ หมวกใส่นอน แล้ วนั่งลงหน้ าเตาผิง กิน ข้ าวต้ ม ไฟในเตาอ่อนมาก ในค่าคืนที่หนาวจัดเช่นนีแ้ ทบไม่ ช่วยอะไรเลย เขาจาต้ องนัง่ ติดกองไฟ แล้ วโน้ มเข้ าหามัน จึงจะ พอได้ ความรู้ สกึ อุน่ บ้ างจากเชื ้อเพลิงเพียงหยิบมือนี ้ เตาผิงเป็ นเตาโบราณ สร้ างโดยพ่อค้ าชาวดัตชฺเมื่อ นานมาแล้ ว กรุ ด้วยกระเบื ้องลายครามแบบดัตชฺ ออกแบบเป็ น ภาพในพระคัมภี ร์ไบเบิ ล มี คาอินกับอาเบล บุตรชายสองคน ของอาดัมกับอีฟ มีธิดาฟาโรห์ ราชินีชีบา มีเทวทูตลงจากเมฆ ที่เหมือนเตียงขนนก มีอบั ราฮัม เบลชาซา อัครสาวกลงเรื อออก ทะเล ภาพนับร้ อยที่ดงึ ดูดความคิดเขา กระนัน้ หน้ าของมาร์ ลีย์ ทัง้ ที่ ตายไปแล้ วเจ็ดปี คอยแต่จะโผล่มาให้ เห็นเหมือนไม้ เท้ า ของประกาศกยุคโบราณ แล้ วกลืนทุกอย่างไปหมด ถ้ ากระเบื ้อง ผิวเรี ยบแต่ละแผ่นนันเป็ ้ นแผ่นว่างเปล่า และเขามีอานาจที่จะ สร้ างภาพบนนันจากความคิ ้ ดที่ไม่เป็ นชิ ้นเป็ นอันของเขา คงจะ มีหวั ของมาร์ ลีย์อยู่บนกระเบื ้องทุกแผ่น "เหลวไหล!" สครู้ จกล่าว แล้ วเดินข้ ามห้ อง หลังจากเดิน กลับไปกลับมาหลายรอบ เขานัง่ ลงอีก แล้ วเอนหลังเงยหน้ าใน เก้ าอี ้ สายตาบังเอิญไปหยุดบนระฆังที่ไม่ใช้ แล้ วซึง่ แขวนอยู่ใน ห้ อง และเชื่อมกับห้ องที่อยู่ชนบนสุ ั้ ดของอาคารด้ วยจุดประสงค์ บางอย่างซึ่งบัดนี ถ้ ูกลืมไปแล้ ว และเป็ นความแปลกใจอย่าง

37

ใหญ่หลวงกับความกลัวอันประหลาดซึง่ อธิบายไม่ได้ เมื่อเขา มองไป เขาเห็นระฆังแกว่ง เริ่ มแรกมันแกว่งเบามากจนแทบไม่ มีเสียง แต่ไม่ช้าก็ดังลั่น แล้ ว ระฆังทุกใบในบ้ านก็ดัง สนั่นขึน้ พร้ อมกันในลักษณะนี ้ มัน ดังอยู่ ราวครึ่ งหรื อหนึ่ งนาที แต่ ร้ ู สึกเหมือนหนึ่ ง ชั่วโมง แล้ วระฆังทัง้ หมดก็หยุดลงพร้ อมกันเหมือนเมื่อเริ่ มขึน้ ตามด้ วยเสียงโลหะกระทบกันมาจากด้ านล่าง เหมือนมีคนลาก โซ่หนักๆ ไปบนถังเหล้ าในห้ องใต้ ดินของพ่อค้ าไวน์ สครู้ จนึก ขึ ้นได้ วา่ เคยได้ ยินคนพูดว่าผีที่สิงในบ้ านจะลากโซ่ไปด้ วย ประตูห้องใต้ ดินเหวี่ยงเปิ ดด้ วยเสียงดังสนัน่ จากนันก็ ้ ได้ ยินเสียงที่ดงั กว่ามากบนพื น้ ห้ องชัน้ ล่าง แล้ วขึน้ บันไดมา แล้ วตรงมายังประตูห้องเขา "มันเหลวไหล!" สครู้ จกล่าว "ฉันไม่เชื่อ" แต่หน้ าเขาถอดสี เมื่อเสียงนันไม่ ้ หยุดและทะลุประตู ห้ องหนักๆ นันมา ้ ผ่านเข้ ามาในห้ องต่อหน้ าเขา ขณะที่มนั เข้ า มา เปลวไฟที่ริบหรี่ นนลุ ั ้ กพรึบขึ ้น เหมือนมันจะร้ องว่า "ข้ ารู้ จกั เขา ผีของมาร์ ลีย์!" แล้ วมอดลงอีกครัง้ คือใบหน้ าเดียวกัน ยังเหมือนเดิม มาร์ ลีย์ยงั มีผมเปี ย อยู่ สวมเสื ้อกัก๊ ถุงน่อง รองเท้ าบู๊ต พู่ห้อยที่รองเท้ าชี ้ขึ ้นเหมือน ผมเปี ยและเสื ้อนอกกับผมบนหัว โซ่ที่เขาลากนันล่ ้ ามอยู่กลาง ลาตัว ยาวและพันรอบกายเขาเหมือนหาง ทาด้ วยหีบเก็บเงิน

38

มี นกั เขี ยนภาพวาดภาพผีของมาร์ ลีย์มาพบสครู้จหลายคน บนซ้ายโดย โซล ไอติ งเกอ บนขวาโดยจอห์ น ลี ช ล่างโดยอี เอ อับบี ย์

39

บนซ้ายโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม บนขวาโดยแฮร์ รี เฟอร์ นีส ล่างซ้ายโดยเฟร็ ด บาร์ นาร์ ด ล่างขวาโดยชาร์ ลสฺ กรี น

40

ลูกกุญแจ แม่กญ ุ แจ สมุดบัญชี โฉนด กับกระเป๋ าเงินหนักๆ หุ้ม อยู่ในเหล็ก ร่ างเขาโปร่ งแสง สครู้ จสารวจเขา มองทะลุเสื ้อกัก๊ ไปเห็นกระดุมสองเม็ดที่อยู่ด้านหลังเสื ้อโค้ ต สครู้ จได้ ยินคนพูดกันบ่อยๆ ว่ามาร์ ลีย์ไม่มีไส้ 19 แต่เขา ไม่เชื่อจนบัดนี ้ ไม่ จนเวลานีเ้ ขาก็ยงั ไม่เชื่อ แม้ จะเห็นผีทะลุปรุ โปร่ ง เห็นมันยืนอยู่ตรงหน้ า แม้ จะรู้ สกึ ถึงอิทธิพลความเย็นเฉียบใน ตาเย็นทื่อของมัน และผ้ าพันแผลที่พันรอบหัวกับคางของมัน ซึง่ เป็ นการพันที่เขาไม่เคยเห็นมาก่อน เขาก็ยงั รู้ สกึ ไม่อยากเชื่อ และสู้กบั เหตุผลของตน "นี่ หมายความว่ายังไง" สครู้ จกล่าว ถากถางเย็น ชา เช่นเคย "แกต้ องการอะไรจากฉัน?" "มาก!" - เสียงมาร์ ลีย์แน่นอน ไม่ต้องสงสัย "แกเป็ นใคร?" "ถามข้ าว่าข้ า เคย เป็ นใคร" "ถ้ าอย่างนัน้ แก เคย เป็ นใคร?" สครู้ จกล่าว พูดเสียง ดังขึ ้น "แกมันไม่ธรรมดา สาหรับผี" เขากาลังจะพูดว่า "แกมัน แปลก" แต่เปลี่ยนเพราะคิดว่าเหมาะกว่า 19

ในสมัยวิกตอเรี ย คาพูดที่ว่า "ไม่มีลาไส้ " จะเหมือนการพูดว่า "ไม่มี หัวใจ" หมายถึงใจดา ไร้ เมตตา

41

"ในชีวิต ฉันเป็ นหุ้นส่วนแก เจค็อบ มาร์ ลีย์" "แกจะ - จะนัง่ ลงได้ ไหม?" สครู้ จถาม มองเขาอย่าง สงสัย "นัง่ ได้ " "งันก็ ้ นงั่ " สครู้ จถามคาถามนัน้ เพราะไม่ร้ ู ว่าผีที่โปร่ งใสขนาดนี ้ จะนัง่ ได้ หรื อไม่ และรู้ สกึ ว่าถ้ าเกิดเป็ นไปไม่ได้ มันอาจต้ องให้ คาอธิบายที่ชวนอึดอัด แต่ผีนงั่ ลงด้ านตรงข้ ามของเตาผิง ราว กับคุ้นเคยกับมันดี "แกไม่เชื่อฉัน" ผีตงข้ ั ้ อสังเกต "ไม่เชื่อ" สครู้จกล่าว "แกต้ องการหลักฐานอะไรเพื่อยืนยันความเป็ นจริ งของ ฉัน ซึง่ อยู่พ้นจากประสาทสัมผัสของแก?" "ฉันไม่ร้ ู " สครู้ จกล่าว "ทาไมแกสงสัยประสาทสัมผัสของแก?" "เพราะว่า" สครู้ จกล่าว "มีเรื่ องเล็ก ๆ ไปกระทบมัน ความไม่สบายบ้ างในท้ องทาให้ มนั หลอกตา แกอาจเป็ นเนือ้ ที่ ไม่ย่อยชิ น้ หนึ่ง เป็ นรอยเปื อ้ นมัสตาร์ ด เป็ นเศษเนยแข็ง เป็ น

42

มันฝรั่งเสี ้ยวที่ไม่สกุ มีน ้าเกรวีมากกว่าหลุมฝั งศพรอบตัวแก20 ไม่วา่ แกจะเป็ นอะไรก็ตาม!" สครู้ จไม่มีนิสยั พูดตลก ทังในเวลานั ้ นก็ ้ ไม่มีความรู้ สกึ ตลกใดๆ ในใจ ความจริ งคือ เขาพยายามทาใจกล้ า เพื่อหันเห ความสนใจ และกดความหวาดกลัวของตนเอง เพราะเสียงของ ผีนนบาดเข้ ั้ าไปถึงไขกระดูก สครู้ จรู้ สึกว่าการนั่งจ้ องตาที่ ลุกเป็ นไฟคู่นัน้ ในความ เงียบแม้ เพียงครู่ เดียวก็สยองขวัญ มีบางอย่างที่น่ากลัวมาก เพราะในตัวผีมีบรรยากาศของนรกที่ สครู้ จไม่สามารถสัมผัส ด้ วยตัวเอง แต่ต้องด้ วยเหตุนี ้อย่างแน่นอน เพราะแม้ ผีจะนัง่ นิ่ง สนิท แต่ผม กระโปรง พู่ของมันก็ยงั ไหวเหมือนถูกเป่ าด้ วยไอ ร้ อนจากเตาอบ "แกเห็นไม้ จิ ้มฟั นนี่ไหม?" สครู้ จกล่าว รี บหันไปยังสิ่งที่ พูดถึงอย่างรวดเร็ วด้ วยเหตุผลที่เพิ่งกล่าว และหวังว่าจะหันเห สายตาที่จ้องตนแน่นิ่งนันไปได้ ้ แม้ เพียงวินาทีก็ดี 20

สครู้ จไม่กลัวผี พยายามหาเหตุผลอธิบายภาพผีที่เห็น แต่ก็กลัวอยู่ บ้ าง จึงพยายามหาทางไล่ผี ไป เขาจึงบอกว่า "มี นา้ เกรวีม ากกว่า หลุมฝั งศพรอบตัวแก" ซึง่ ในภาษาอังกฤษเป็ นการเล่นคา คือ there is more of gravy than of grave about you เล่ น ค าว่ า gravy ซึ่ ง แปลว่าน ้าเกรวี่สาหรับราดเนื ้อ กับ grave คือหลุมฝังศพ

43

"เห็น" ผีตอบ "แกไม่ได้ มองมัน" สครู้จกล่าว "แต่ฉนั เห็นมัน" ผีตอบ "ก็ดี!" สครู้ จย้ อน "ฉันเพียงแต่กลืนไอ้ นี่ แล้ วตลอดชีวิต ที่เหลือก็จะถูกก่อกวนโดยภูตผีเป็ นกรม ล้ วนเป็ นสิ่งที่ฉันสร้ าง ขึ ้นเอง เหลวไหล ฉันจะบอกแกให้ ! มันเหลวไหล!" ผีฟังแล้ วส่งเสียงร้ องโหยหวน เขย่าโซ่ด้วยเสียงที่น่า กลัว จนสครู้ จเกาะเก้ าอี ้แน่น เพื่อไม่ให้ เป็ นลมไป แต่เขาจะ หวาดกลัวยิ่งขึน้ เมื่อผีดึงผ้ าที่พันรอบหัวออก ราวกับมันร้ อน เกินไปเมื่ออยู่ในบ้ าน กรามของมันตกลงไปที่หน้ าอก!21 สครู้ จคุกเข่าลงพนมมือ "กรุ ณ าเถอะ!" เขากล่าว "ผีที่น่ากลัว แกก่อกวนฉัน ทาไม?" "มนุษย์โลก!" ผีตอบ "แกเชื่อฉันหรื อไม่?" "ฉันเชื่อ" สครู้ จตอบ "ฉันจาต้ องเชื่อ แต่ผีมาเดินบน โลกทาไม แล้ วมาหาฉันทาไม?"

21

การแต่งศพในสมัยวิกตอเรี ย จะใช้ ผ้าพันแผลพันรอบหัวไว้ เพื่อไม่ให้ ปากอ้ าแล้ วกลายเป็ นรู ปโฉมที่น่าเกลียดน่ากลัว เมื่อมาร์ ลีย์ดงึ ผ้ า ที่ พันออก กรามก็ตกลงไปที่หน้ าอก จึงน่าเกลียดน่ากลัวมาก

44

สครู้จคุกเข่าลงพนมมื อ ภาพโดยโซล ไอติ งเกอ

"เป็ นข้ อเรี ยกร้ องต่อมนุษย์ทกุ คน" ผีตอบ "ว่าวิญญาณ ภายในตัวเขาต้ องเดินไปท่ามกลางเพื่อนมนุษย์ และเดินทาง ไปให้ ไกลและกว้ าง ถ้ าวิญญาณใดไม่ไปยามมีชีวิต จะถูกลงโทษ ให้ ทาเช่นนันหลั ้ งความตาย - โอ ข้ าต้ องโทษนัน! ้ - มันต้ องเร่ ร่อน ไปในโลก ไปดูในสิ่งที่มนั ไม่สามารถแบ่งปั นได้ อีก แต่อาจเคย แบ่งปั นเมื่อครัง้ ยังอยู่ในโลก และแปรเป็ นความสุข!" ผีส่งเสียงร้ องดังขึน้ อีกครั ง้ เขย่าโซ่และบิ ดมือที่ เป็ น เงารางๆ ของมัน

45

"แกถูกตีตรวน" สครู้จกล่าว "เพราะอะไร?" "ฉันถูกล่ามด้ วยโซ่ที่ฉนั หล่อขึ ้นในชีวิต" ผีตอบ "ฉันทา มันทีละห่วง ทีละหลา ฉันรั ดมันไว้ ด้วยความสมัครใจของฉัน เอง ฉันพันมันไว้ เอง มันแปลกสาหรับ แก รึ?" สครู้ จสัน่ แรงขึ ้นเรื่ อยๆ "แล้ วแกอยากรู้ ไหม" ผีพูดต่อ "ถึงน ้าหนักกับความยาว ของขดโซ่ที่แกทาให้ ตวั เอง? มันจะหนักและยาวอย่างนี ้ แกทา มันตังแต่ ้ วนั ก่อนคริ สต์มาสเมื่อเจ็ดปี ที่แล้ ว มันเป็ นโซ่มหึมา!" สครู้ จชายตามองพืน้ รอบตัว คาดว่าจะพบตัวเองถูก ล้ อมด้ วยโซ่เหล็กยาวราวสามสี่ร้อยฟุต แต่ไม่เห็นอะไร "เจค็อบ" เขากล่าว เสียงวิงวอน "เฒ่าเจค็อบ มาร์ ลีย์ บอกฉันให้ มากกว่านี ้ พูดปลอบใจฉันบ้ าง เจค็อบ!" "ฉันไม่มีจะให้ " ผีตอบ "มันมาจากแดนอื่น เอเบนีเซอร์ สครู้ จ และถ่ายทอดโดยพระอื่น ไปยังคนประเภทอื่น22 ทังฉั ้ นก็ 22

ตรงนีต้ ีความว่า มาร์ ลีย์เป็ นวิญญาณที่ถูกสาป ไม่สามารถเอ่ยนาม พระคริ สต์หรื อพูดถึงสวรรค์ ซึง่ ดิ๊กเก็นสฺ อ้างอิงความเชื่อนี ้จาก "ท่อง นรก" - Inferno วรรณกรรมอิตาเลียนโดยดันเต (Dante, 1265-1321) ที่ว่าวิญญาณซึง่ เกิดก่อนการกาเนิดของพระคริ สต์และไม่ได้ รับการ ล้ างบาป และวิญญาณที่ถูกสาปจะไม่ได้ ไปสวรรค์ และติดค้ างอยู่ใน นรกขุมที่สี่ จะเอ่ยนามและรับพรจากพระคริ สต์ไม่ได้

46

ไม่สามารถบอกแกในสิ่งที่ฉันอยากบอก ฉัน ได้ รับอนุญาตให้ บอกได้ อีกน้ อยนิด ฉันพักไม่ได้ ฉันอยู่ไม่ได้ ฉันจะอ้ อยอิ่งอยู่ที่ ใดไม่ได้ วิญญาณฉันไม่เคยได้ ไปไกลกว่า สานักงานเงินกู้ของ เรา - ดูฉันไว้ ! - เมื่อมีชีวิต วิญ ญาณฉันไม่เคยท่องไปพ้ นเขต แคบๆ ของรั งแลกเงินของเรา มาบัดนี ้ การเดินทางอันเหน็ด เหนื่อยจึงอยู่ตรงหน้ าฉัน!" โดยนิสยั เมื่อใดก็ตามที่ สครู้ จครุ่ นคิด เขาจะเอามือ ล้ วงกระเป๋ ากางเกง เวลานีเ้ ขากาลังทาเช่นนีข้ ณะพินิจคาพูด ของผี และกล่าวโดยไม่เงยหน้ ามองหรื อลุกจากการคุกเข่าว่า "แกก็ต้องเดินทางช้ ามาก เจค็อบ" สครู้ จตังข้ ้ อสังเกต เยี่ยงนักธุรกิจ แม้ จะด้ วยท่าทางถ่อมตนและอ่อนน้ อม "ช้ า!" ผีทวนคา "ตายแล้ วเจ็ดปี " สครู้ จราพึง "และเดินทางตลอดเวลา!" "ตลอดเวลา ไม่มีการพัก ไม่มีความสงบ ถูกทรมาน ด้ วยความสานึกผิดไม่ได้ หยุด" "แกเดินทางเร็ วรึ?" สครู้จกล่าว "บนปี กของลม" ผีตอบ "แกคงได้ ผ่านพื ้นที่มากมายในเจ็ดปี " สครู้จกล่าว ได้ ยินคาพูดนี ้ ผีร้องโหยหวนอีก และเขย่าโซ่อย่างแรง ในความเงียบของราตรี จนยามมีเหตุผลที่จะระบุว่าเป็ นการ ก่อกวน

47

"โอ! นักโทษ พันธนาการ ล่ามโซ่สองชัน" ้ ผีร้อง "ฉันไม่ เคยรู้ มาก่อนถึงการทางานอันไม่ร้ ู จบชัว่ กัปกัลป์ ของชีวิตที่ไม่ ตายนี 23้ เพราะโลกนี ต้ ้ องผ่านเข้ าสู่นิรันดร์ ก่อนความดีอัน เปราะบางของมันจะได้ พฒ ั นาขึ ้นโดยทังหมด ้ ฉันไม่ร้ ู มาก่อน ว่า วิญญาณชาวคริ สต์ที่ทางานอย่างกรุ ณาในพื ้นที่เล็กๆ ของ มัน - ไม่วา่ จะเป็ นอะไรก็ตามนัน้ จะพบว่าชีวิตที่ต้องตายสัน้ เกินไปสาหรับการทาประโยชน์ ฉันไม่ร้ ู มาก่อนว่าไม่มีช่องว่าง แห่งความเสียใจจะสามารถชดเชยการใช้ ไปอย่างผิดๆ ของ โอกาสในชีวิต! แต่นี่คือฉัน! โอ! นี่คือฉัน!" "แต่แกเป็ นนักธุรกิจที่เก่งเสมอมา เจค็อบ" สครู้ จผู้ซงึ่ เริ่ มคิดถึงเรื่ องนี ้กับตนเองพูดตะกุกตะกัก "ธุรกิจ!" ผีร้อง บิดมืออีก "มนุษยชาติเป็ นธุระของฉัน สวัสดิการร่ วมกันเป็ นธุระของฉัน การทาบุญกุศล ความเมตตา ความอดทนอดกลันและความกรุ ้ ณาปรานีล้วนเป็ นธุระของฉัน การทาการค้ าของฉันเป็ นเพียงน ้าหยดเดียวในมหาสมุทรอัน ไพศาลของกิจธุระของฉัน!" มันชูโซ่ขึ ้นจนสุดแขน ราวกับว่านัน่ คือเหตุแห่งความ 23

ชีวิตที่ไม่ตายเหมือ นมาร์ ลีย์เอง ที่ต้อ งเร่ ร่อนตลอดกาล ขึน้ สวรรค์ ไม่ได้ ลงนรกก็ไม่ได้ และต้ องทางานหนักไม่มีที่สิน้ สุด ซึง่ เมื่อครัง้ มี ชีวติ เขาไม่ร้ ู เรื่ องนี ้

48

โศกเศร้ าเสียใจที่ไร้ ประโยชน์ของมัน แล้ วเหวี่ยงมันลงบนพื ้น อย่างแรงอีกครัง้ "ในเวลานี ้ของปี ที่ผ่านๆ ไป" ผีกล่าว "ฉันทุกข์ทรมาน ที่สดุ ทาไมฉันจึงได้ เดินไปท่ามกลางเพื่อนผู้มีชีวิตโดยมองแต่ พื ้น และไม่เคยเงยหน้ าขึ ้นมองดวงดาวสุกใสซึง่ นานักปราชญ์ ไปยังที่พกั ซ่อมซ่อนัน่ !24 ไม่มีบ้านเรื อนยากไร้ ใดที่แสงของมัน จะนาทาง ฉัน เลย!" สครู้ จตกใจมากที่ได้ ยินผีพดู ต่อด้ วยน ้าเสียงนี ้ และ เริ่ มสัน่ อย่างแรง "ฟั งฉัน!" ผีร้อง "เวลาฉันใกล้ หมดแล้ ว" "ฉันจะฟั ง" สครู้จกล่าว "แต่อย่ารุ นแรงกับฉันนัก! อย่า เล่นสานวนโวหารกับฉัน เจค็อบ! ขอร้ อง!" "ฉันมาปรากฏตัวในร่ างที่แกมองเห็นได้ อย่างไรนัน้ ฉันจะไม่บอก ฉันนัง่ อยู่ข้างๆ แกโดยไม่มีใครเห็นมานานวัน" มันไม่ใช่ความคิดที่น่ายินดีเลย สครู้ จตัวสัน่ เช็ดเหงื่อ 24

ชาวคริ สต์ฉลองวันคริ สต์มาสโดยถือเป็ นวันประสูติของพระเยซู ใน คัมภีร์ไบเบิลเล่าว่าพระเยซูทรงถือกาเนิดมาในรางหญ้ า มีนกั ปราชญ์ 3 คน รู้ จากดาวเหนื อ ซึ่งสุกสว่างที่สุดบนฟ้าถึงการกาเนิดมาของ พระองค์ และได้ เดินตามดาวไปจนพบพระกุมาร เพื่อถวายของขวัญ แด่พระองค์

49

จากหน้ าผาก "มันไม่ใช่เรื่ องง่ายสาหรับการสานึกบาปของฉัน" ผีพดู ต่อ "ฉันมาที่นี่คืนนี ้เพื่อเตือนแก ว่าแกยังมีโอกาสและความหวัง ที่จะหนีรอดจากชะตากรรมแบบฉัน โอกาสและความหวังที่ฉนั ให้ แก เอเบนีเซอร์ " "แกเป็ นเพื่อนรักของฉันเสมอมา" สครู้ จกล่าว "ขอบใจ มาก!" "แกจะถูกสิงโดยผีสามตน" ผีพดู ต่อ สครู้ จหน้ าซีดจนเกือบเหมือนผี "นัน่ คือโอกาสกับความหวังที่แกบอกรึ เจค็อบ?" เขา ถามเสียงสัน่ "ใช่" "ฉัน - ฉันคิดว่าฉันไม่เอาดีกว่า" สครู้ จกล่าว "ถ้ าไม่มีการมาเยือนของพวกเขา" ผีกล่าว "แกไม่ อาจจะหวังว่าจะเลี่ยงเส้ นทางที่ฉนั เดินมาแล้ วได้ คอยผีตน แรกพรุ่ งนี ้ เมื่อระฆังเคาะหนึง่ นาฬิกา" "ให้ ฉนั เจอทีเดียวพร้ อมกันทังหมดและเสร็ ้ จเลยไม่ได้ รึ เจค็อบ?" สครู้ จพูดอ้ อมค้ อม "คอยตนที่สองคืนต่อไปในเวลาเดียวกัน ตนที่สามคืน ต่อไปเมื่อเสียงเคาะบอกเวลาเที่ยงคืนเสียงสุดท้ ายเงียบลง อย่าหวังว่าจะได้ เห็นฉันอีก และจาไว้ ในสิ่งที่เกิดขึ ้นระหว่างเรา

50

นี่เพื่อประโยชน์ของแกเอง!" กล่าวถ้ อยคาเหล่านี ้แล้ ว ผีหยิบผ้ าพันแผลจากโต๊ ะ พันรอบหัวไว้ ดงั เดิม สครู้ จรู้ จากเสียงที่ฟันมันกระทบกันเมื่อ กรามถูกจัดให้ เข้ าที่โดยผ้ าพันแผล เขาเงยหน้ ามองอีกครัง้ พบว่าแขกเหนือธรรมชาติของตนยืนอยู่ตรงหน้ าโดยถือโซ่ไว้ และพันรอบแขน ผีเดินถอยไปจากเขา ด้ วยทุกก้ าวที่มนั ก้ าว หน้ าต่าง จะยกตัวเองขึ ้นเล็กน้ อย ดังนันเมื ้ ่อผีเดินไปถึงหน้ าต่าง มันก็ เปิ ดกว้ าง มันพยักหน้ าเรี ยกสครู้จเข้ าหา เขาไป เมื่อทังสองอยู ้ ่ ห่างกันในระยะสองก้ าว ผีของมาร์ ลีย์ยกมือขึ ้น ห้ ามเขาเข้ า ใกล้ ไปกว่านัน้ สครู้ จหยุด ไม่ใช่ด้วยการเชื่อฟั ง แต่แปลกใจและหวาดกลัว มากกว่า เพราะในการยกมือขึ ้นนัน้ เขาได้ ยินเสียงสับสน อลหม่านในอากาศ เป็ นเสียงคร่ าครวญ โศกเศร้ า เสียงร้ อง ด้ วยความเสียใจและกล่าวโทษตัวเอง หลังจากฟั งอยู่ครู่ หนึง่ ผี ก็เข้ าร่ วมกับการร่ าร้ องนัน้ แล้ วลอยออกทางช่องหน้ าต่าง สู่ ความมืดภายนอก

51

สครู้ จตามไปที่หน้ าต่าง ด้ วยความอยากรู้ เกินจะยัง้ เขามองออกไปข้ างนอก ผีในอากาศวิ่ งกันเพ่นพ่าน โดย อาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

52

ในอากาศเต็มไปด้ วยผี ท่องกันเพ่นพ่านไปทัว่ ทุกทิศใน ความรี บร้ อนและร้ องครวญครางไปด้ วย ทุกตนมีโซ่ตรวนเหมือน ผีของมาร์ ลีย์ มีบางตนถูกตีตรวนไว้ ด้วยกัน (คงพวกที่อยู่ในวง การเมืองเดียวกัน ทาความผิดเหมือนกัน) ไม่มีตนใดเป็ นอิสระ มีหลายตนเคยเป็ นคนที่สครู้ จรู้ จกั เขาคุ้นเคยทีเดียวกับผีแก่ตน หนึง่ สวมเสื ้อกัก๊ สีขาว มีต้ เู ซฟเหล็กดูน่ากลัวติดอยู่กบั ข้ อเท้ า

ภาพโดยจอห์น ลี ช

53

กาลังร้ องอย่างน่าสงสารที่ไม่สามารถช่วยหญิงเคราะห์ร้ายกับ เด็กทารกที่มนั เห็นอยู่ข้างล่าง บนบันไดหน้ าประตูบานหนึ่ง เห็น ได้ ชดั ว่า ความทุกข์ของพวกมันคือมันอยากเข้ าแทรกแซงกิจของ มนุษย์เพื่อทาความดี แต่สายเกินไป มันได้ สญ ู เสีย พลังที่เคยมี นันไปแล้ ้ ว ไม่วา่ ผีเหล่านันเลื ้ อนหายไปในหมอก หรื อหมอกห่อหุ้ม พวกมัน เขาบอกไม่ได้ แต่พวกมันกับเสียงร้ องโหยหวนเลือน หายไปพร้ อมกัน ราตรี กลับคืนเป็ นเช่นเมื่อเขาเดินกลับบ้ าน สครู้ จปิ ดหน้ าต่าง ตรวจสอบประตูที่ผีผ่านเข้ ามา มัน ยังลงกลอนสองชันอยู ้ ่เช่นเมื่อเขาใส่มนั ด้ วยมือตนเอง กลอนก็ ยังเหมือนเดิมไม่ถกู ถอด เขาพยายามจะพูดว่า "เหลวไหล!" แต่ หยุดลงที่พยางค์แรก และอาจเนื่องจากอารมณ์ที่ต้องผ่านมา หรื อความเหน็ดเหนื่อยตลอดวัน หรื อการที่ได้ เห็นโลกที่มองไม่ เห็น หรื อการสนทนาอันน่าเบื่อกับผี หรื อความดึกดื่นของราตรี ทาให้ เขาต้ องการการพักผ่อน จึงตรงไปที่เตียง นอนลงโดยไม่ ผลัดเปลี่ยนเสื ้อผ้ าและหลับไปทันที

54

บทเพลงที่สอง ผีตนแรกในผีสามตน ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ เมื่อสครู้ จตื่นขึ ้นมานัน้ มืดมากจนเมื่อเขามองออกไป จากเตียง แทบไม่สามารถแยกแยะระหว่างบานหน้ าต่างใสกับ ผนังห้ องที่ทึบแสง เขาพยายามจะมองฝ่ าความมืดด้ วยสายตา ค้ นหา เมื่อระฆังของโบสถ์ ใกล้ เคียงเคาะบอกเวลาครบชัว่ โมง เขาจึงนิ่งฟั ง และประหลาดใจมากเมื่อระฆัง หนักๆ นันเคาะไป ้ หก เจ็ด แปด จนถึงสิบสอง แล้ วหยุด สิบสอง! เมื่อเขาเข้ านอน มันเลยตีสองแล้ ว นาฬิกาเพี ้ยนแน่นอน คงโดนน ้าแข็งเข้ าไปอุด เขากดสปริ งของรี พีตเตอร์ เพื่อตรวจสอบนาฬิกาที่ผิดเพี ้ยนที่สดุ 25 เสียงติ๊กๆ ของมันดังสิบสองทีแล้ วหยุด "เป็ นไปไม่ได้ " สครู้ จกล่าว "ที่ฉันจะหลับตลอดวันจน ล่วงเข้ าอีกคืน เป็ นไปไม่ได้ ที่จะเกิดอะไรขึ ้นกับดวงอาทิตย์ และ เวลานี ้เป็ นเวลาเที่ยงวัน!"

25

รี พีตเตอร์ (repeater) เป็ นนาฬิกาที่มีกลไกบอกเวลา เมื่ อกดสปริ ง จะเคาะบอกได้ วา่ เป็ นเวลากี่โมงกี่นาที

55

ความคิดนีช้ วนตกใจ เขาตะเกียกตะกายลุกจากเตียง คลาทางไปที่หน้ าต่าง ต้ องเอาแขนเสื ้อคลุมเช็ดนา้ แข็งที่เกาะ อยู่ออกจึงพอมองเห็นอะไรได้ แต่ยงั เห็นได้ น้อยมาก ทังหมดที ้ ่ ดูออกคือ หมอกยังหนาและหนาวจัด ไม่มีเสียงคนวิ่งไปมาและ ก่อให้ เกิดความเอะอะดังที่ควรเป็ นถ้ ากลางคืนถูกกลางวันไล่ไป แล้ วเข้ าครองโลก นั่นเป็ นความโล่งอกอย่างยิ่ง เพราะ "ตัว๋ เงิน ซึง่ สัง่ จ่ายสามวันหลังถูกทวงถาม" ที่จ่ายให้ มิสเตอร์ เอเบนีเซอร์ สครู้ จหรื อตามคาสัง่ ของเขานัน้ จะไร้ ค่าเหมือนธนบัตรสหรัฐ ถ้ าไม่มีวนั ให้ นบั 26 สครู้ จกลับไปนอนอีกครัง้ และคิดแล้ วก็คิดแล้ วก็คิด คิดแล้ วคิดอีก แต่ไม่เข้ าใจอะไรเลย ยิ่งคิดยิ่งงุนงง และยิ่งเขา พยายามไม่คิด เขาก็ยิ่งคิด ผีของมาร์ ลีย์กวนใจเขามาก ทุกครัง้ ที่เขาตัดสินหลัง การซักไซ้ ตวั เองว่ามันเป็ นความฝั นทังหมด ้ ความคิดเขาก็จะ เหวี่ยงกลับอีกครัง้ เหมือนสปริ งที่ดีดกลับไปยังตาแหน่งเดิม 26

สครู้ จอยู่ด้วยการปล่อยเงินกู้และนับดอกเบี ้ย โดยได้ เงินคืนจากตัว๋ เงิน ที่จะสั่งจ่ายเมื่ อ ทวงถามแล้ วสามวัน ดังนัน้ ถ้ าเกิดวันหายไป เพราะความเพีย้ นของวันเวลา เขาก็ขาดทุน ส่วนที่ถากถางว่าไร้ ค่า เหมือนธนบัตรสหรัฐนัน้ เพราะในช่วง 1840 สหรัฐเศรษฐกิจตกต่า หนี ้สินมันไม่ได้ รับการคืน

56

ของมัน เสนอปั ญหาเดิมให้ ครุ่นคิดทังหมดอี ้ ก "มันเป็ นความ ฝั นหรื อไม่เป็ น?" สครู้ จนอนอยู่ในสภาพนีก้ ระทั่งเสียงระฆังบอกเวลา อีกสี่สิบห้ านาที เมื่อเขานึกขึน้ ได้ ในทันใดว่า ผี ได้ เตือนเขาถึง การจะมาเยือนของผีเมื่อนาฬิกาตีหนึ่งที เขาตัดสินใจว่าจะนอน โดยไม่หลับจนกว่าเวลานัน้ จะผ่านไป เมื่อพิ จารณาว่าเขาไม่ อาจหลับได้ พอกับที่ไม่อาจขึ ้นสวรรค์แล้ ว บางทีนี่อาจเป็ นการ ตัดสินใจที่ฉลาดที่สดุ ในอานาจของเขา สิบห้ านาทีช่างยาวนานจนเขาเชื่อว่าเขาคงต้ องผล็อย หลับไปโดยไม่ร้ ู ตัวมากกว่าครัง้ และพลาดที่จะฟั งนาฬิกาไป ในที่สดุ มันก็ดงั ขึ ้นในหูที่ตงใจฟั ั ้ งของเขา "ติ๊ง ต่อง !" "สิบห้ านาที" สครู้ จนับ "ติ๊ง ต่อง !" "ครึ่งชัว่ โมง" "ติ๊ง ต่อง !" "สี่สิบห้ านาที" "ติ๊ง ต่อง !" "ถึงเวลาแล้ ว" สครู้ จกล่าว รู้ สกึ ชนะ "ไม่มีอะไรเกิดขึ ้น!" เขาพูดก่อนที่เสียงเคาะของระฆังจะดัง ซึง่ บัดนี ้มัน เคาะหนึง่ ครัง้ เสียงดังกลวง ทุ้ม เศร้ าสร้ อย แสงสว่างวาบขึ ้น

57

ทันใดในห้ อง ม่านเตียงของเขาถูกดึงเปิ ด

การมาของผีตนแรก ภาพบนโดยโซล ไอติ งเกอ ล่างโดย ซี อี บร็ อค

58

ผมจะบอกว่า ม่านเตียงของเขาถูกดึงไปข้ างๆ โดยมือ ข้ างหนึง่ ไม่ใช่ผ้าม่านส่วนที่อยู่ปลายเท้ าเขา ไม่ใช่ตรงหลัง แต่ เป็ นตรงหน้ าเขา เมื่อผ้ าม่านถูกดึงรู ดไปข้ างๆ สครู้จสะดุ้ง ลุก ขึ ้นนัง่ เอนๆ บนเตียง พบว่าตนเผชิญหน้ ากับผู้มาเยือนเหนือ ธรรมชาติซงึ่ ดึงผ้ าม่าน และอยู่ใกล้ กบั มันเช่นที่ผมอยู่ใกล้ กบั คุณในขณะนี ้ และผมเป็ นผีที่ยืนอยู่ตรงข้ อศอกคุณ มันเป็ นสิ่งประหลาด - ดูเหมือนเด็ก แต่ก็เหมือนคนแก่ ที่ มองผ่านสื่อเหนื อธรรมชาติบางอย่าง ซึ่ง จะเห็นมันอยู่ห่าง ออกไป จนมีขนาดเล็กลงและดูเป็ นเด็ก ผมยาวที่ปรกรอบคอ และยาวลงไปกลางหลังนันสี ้ ขาวโพลน เหมือนขาวเพราะวัย แต่ใบหน้ าไม่มีริว้ รอยเลย ผิวเนียนนุ่ม แขนยาวมากและกายา มือก็เช่นกัน เหมือนมีกาลังอันไม่ธรรมดา ขากับเท้ าที่งาม ประณี ตนันเปลื ้ อยเช่นอวัยวะท่อนบน สวมชุดสีขาวบริ สทุ ธิ์ รอบเอวคาดเข็มขัดวาววับ ทอประกายงดงาม มือถือกิ่งฮอลลี เขียวสด และในสิ่งเดียวที่ขดั กับสัญลักษณ์ของฤดูหนาวเหน็บ คือ ชุดของมันตกแต่งด้ วยดอกไม้ ฤดูร้อน27 แต่สิ่งประหลาด ที่สดุ ของมันคือ มีลาแสงสุกใสพุ่งขึ ้นจากมงกุฎเหนือศีรษะ ทา 27

ฮอลลีเป็ นพืชฤดูหนาว กิ่งและใบเขียวสด ลูกสีแดง การที่ถือกิ่งฮอล ลีและสวมชุดดอกไม้ ฤดูร้อน คือการอยู่ร่วมกันของสองฤดู สื่อสาร จากผีถงึ การอยู่เคียงกันของวัยเยาว์กบั วัยชราผ่านความทรงจา

59

ให้ สามารถมองเห็นทุกอย่างได้ และเป็ นเหตุผลที่ในยามไม่ อยากเปล่งแสงจะใส่หมวกครอบแสงซึง่ เวลานี ้หนีบไว้ ใต้ แขน กระนันก็ ้ ตาม เมื่อสครู้ จจ้ องมันนิ่งมากขึ ้นนัน้ ไม่ใช่ ความประหลาดที่สดุ ของมัน เพราะเมื่อเข็มขัดของมันเป็ น ประกายวิบๆ วับๆ และเดี๋ยวมืดเดี๋ยวสว่างนัน้ ร่ างของมันจะ เปลี่ยนไปมาในความกระจ่าง เดี๋ยวมีแขนเดียว เดี๋ยวมีขาเดียว เดี๋ยวมียี่สิบขา เดี๋ยวมีสองขาไม่มีหวั เดี๋ยวมีหวั ไม่มีร่าง ส่วนที่ หายไปนันไม่ ้ มีเค้ าโครงให้ เห็นในความมืดที่มนั เลือนไป และใน ความประหลาดใจ มันจะกลับคืนมาอีกครัง้ ชัดเจนแจ่มแจ้ ง ดังเดิม "คุณคือผีที่วา่ จะมาหาผมใช่ไหม?" สครู้ จถาม "ใช่" เสียงนันนุ ้ ่มนวลและอ่อนโยน เบามาก ราวกับว่าแม้ จะอยู่ใกล้ ข้างๆ เขา แต่มนั อยู่ไกลมาก "คุณเป็ นใคร เป็ นอะไร?" สครู้จถาม "ฉันเป็ นผีคริ สต์มาสแห่งอดีต" "อดีตที่ห่างไกลรึ?" สครู้จซัก สังเกตร่ างแคระของมัน "ไม่ใช่ อดีตของเจ้ า" บางที สครู้ จอาจไม่สามารถบอกใครได้ วา่ ทาไม หาก มีใครถามเขา แต่เขามีความปรารถนาเป็ นพิเศษที่จะเห็นผีสวม หมวก และขอให้ สวมหมวกดับแสง

60

"อะไรกัน!" ผีอทุ าน "เจ้ าอยากดับแสงที่ฉนั ให้ ด้วยมือ โลกๆ เร็ วเพียงนี ้เชียวรึ? ยังไม่พออีกรึที่เจ้ าเป็ นคนหนึง่ ในพวก ที่ใช้ อารมณ์บ้าคลัง่ สร้ างหมวกใบนี ้แล้ วบังคับให้ ฉนั สวมมันต่า จนปิ ดหน้ าผากนานนับปี ๆ!" สครู้ จปฏิเสธอย่างสุภาพว่าตนไม่มีเจตนาล่วงเกิน หรื อรู้ ถงึ การ "สวมหมวก" ให้ ผีไม่วา่ ในช่วงใดของชีวิต แล้ วทา ใจกล้ าถามว่า ธุระอะไรพาเขาไปที่นนั่ "ความสุขของเจ้ า!" ผีกล่าว สครู้ จบอกว่าเขาเชื่อ แต่อดคิดไม่ได้ วา่ การได้ นอนพัก ตลอดคืนโดยไม่ถกู รบกวนจะนาไปสูจ่ ดุ หมายนันได้ ้ มากกว่า ผี คงได้ ยินเขาคิด เพราะมันพูดทันทีวา่ "ทีนี ้ เพื่อการเปลี่ยนแปลงของเจ้ า ระวัง!" มันยื่นมือยาวมาขณะพูดแล้ วจับแขนเขาได้ อย่าง อ่อนโยน "ลุกขึ ้น! แล้ วเดินไปกับฉัน!" มันย่อมไร้ ประโยชน์สาหรับสครู้ จที่จะวอนว่า อากาศ กับเวลานันไม่ ้ เหมาะกับไปเดินบนทางเท้ า เตียงนันอุ ้ น่ และ เทอร์ โมมิเตอร์ ก็ต่ากว่าศูนย์ไปมาก เขาสวมแค่เสื ้อคลุมนอน กับรองเท้ าแตะ และเขาเป็ นหวัดอยู่ในขณะนัน้ เพราะการกุมที่ แขนเขานันแม้ ้ จะนุ่มนวลเหมือนมือผู้หญิง แต่ก็ไม่อาจขัดขืน เขาลุกขึ ้น แต่พบว่าผีได้ มงุ่ ไปทางหน้ าต่าง จึงคว้ าเสื ้อเขาและ

61

อุทธรณ์วา่ "ฉันเป็ นคนธรรมดา" สครู้ จท้ วง "และจะตกลงไปได้ " "เพียงฉันแตะมือ ตรงนี"้ ผีกล่าวพลางวางมือที่ หน้ าอกเขา "ทีนี ้เจ้ าจะลอยได้ !" ขณะกล่าวคา ทังสองก็ ้ ผ่านผนังห้ องไป และยืนอยู่บน ถนนโล่งนอกเมือง มีท่งุ อยู่ทงสองด้ ั้ าน เมืองอันตรธานไปสิ ้น ไม่มีร่องรอยให้ เห็นเลย ความมืดกับหมอกหายไปกับมันด้ วย เพราะที่นนั่ เป็ นเวลากลางวันในฤดูหนาวที่ฟ้าใส หนาวเย็น มี หิมะบนพื ้น "สวรรค์!" สครู้ จกล่าว สานมือขณะมองรอบตัว "ฉันโต ที่นี่ ฉันเป็ นเด็กที่นี่!" ผีจ้องเขาอย่างอ่อนโยน สัมผัสอ่อนโยนของมัน แม้ จะ เบาและเพียงครู่ เดียว ได้ ปลุกอารมณ์ความรู้ สกึ ของชายชรา ขึ ้น เขารับรู้ ถงึ กลิน่ ต่างๆ นับพันที่อวลอยู่ในอากาศ แต่ละกลิน่ เชื่อมกับความคิดเป็ นพัน และความหวัง ความสุข ความใส่ใจ ที่ถกู ลืมไปนาน นานแสนนานแล้ ว! "ริ มฝี ปากเจ้ าสัน่ " ผีกล่าว "แล้ วที่แก้ มเจ้ าคืออะไร?" สครู้ จพึมพา เสียงมีอารมณ์อนั ไม่ปกติ บอกว่าเป็ นลัก ยิ ้ม และขอให้ ผีพาเขาไปยังที่ซงึ่ เขาจะไป "เจ้ าจาทางได้ ไหม?" ผีถาม "จาทาง!" สครู้ จร้ องด้ วยความโกรธ "ฉันหลับตาเดินได้ "

62

"แปลกที่เจ้ าลืมมันมาตลอดหลายปี ที่!" ผีตงข้ ั ้ อสังเกต "เราไปกันเถอะ" ทังสองเดิ ้ นไปตามถนน สครู้ จจะประตูทกุ บาน เสา และต้ นไม้ ทกุ ต้ นได้ กระทัง่ เมืองตลาดเล็กๆ ปรากฏให้ เห็นในที่ ไกลออกไป พร้ อมกับสะพาน โบสถ์ และแม่น ้าที่คดเคี ้ยวของ มัน ลูกม้ าขนรุ งรังหลายตัวเดินมายังพวกเขาโดยมีเด็กชายขี่ อยู่หลัง และร้ องเรี ยกเด็กชายคนอื่นๆ ที่นงั่ มาในเกวียนกับรถ ม้ าสองล้ อที่ขบั โดยชาวนา เด็กทุกคนร่ าเริ งมาก ตะโกนร้ อง เรี ยกกัน กระทัง่ ท้ องทุ่งกว้ างเต็มไปด้ วยเสียงดนตรี สดใส จน อากาศที่สดชื่นหัวเราะเมื่อได้ ยิน! "พวกนี ้เป็ นเงาของสิ่งที่เคยมีอยู่" ผีกล่าว "พวกเขาไม่ร้ ู ว่าเรามีอยู่" เหล่านักเดินทางผู้ร่าเริ งใกล้ เข้ ามา และเมื่อพวกเขา มาถึง สครู้ จรู้ จกั และเรี ยกชื่อเขาแต่ละคน ทาไมเขาดูช่างยินดี นักกับการได้ เห็นพวกเขา? ทาไมนัยน์ตาอันเย็นชาเป็ นปกติ ของเขาจึงเป็ นประกาย และใจเขาเต้ นเมื่อพวกเขาผ่านไป? ทาไมดูเขาช่างดีใจนักเมื่อได้ ยินพวกเขาร้ องอวยพรสุขสันต์ คริ สต์มาสแก่กนั และกันเมื่อแยกกันตรงทางแยกและต่างกลับ บ้ านตน? สุขสันต์คริ สต์มาสคืออะไรสาหรับสครู้จ? คริ สต์มาส มีดีอะไรสาหรับเขา? "โรงเรี ยนไม่ได้ ร้างคนเสียทีเดียว" ผีกล่าว "เด็กคนหนึง่

63

ถูกเพื่อนทิ ้งให้ อยู่คนเดียวที่นนั่ " สครู้ จบอกว่าเขารู้ แล้ วสะอื ้น ทังสองออกจากถนนหลวงไปทางซอยที ้ ่จาได้ ดี ไม่ นานก็เข้ าใกล้ คฤหาสน์อิฐแดง มีกงั หันอยู่บนหลังคาโดม และ มีระฆังแขวนอยู่ มันเคยเป็ นบ้ านหลังใหญ่ แต่เสื่อมโทรมลง ห้ องทางานใหญ่ๆ ถูกใช้ น้อยมาก กาแพงชื ้นตะไคร่ น ้าขึ ้น หน้ าต่างแตกหัน ประตูผพุ งั ไก่ร้องในเล้ า โรงเก็บรถม้ ากับเพิง หญ้ าขึ ้นสูง ด้ านในก็ไม่ได้ ถกู รักษาไว้ ในสภาพเดิม เพราะเมื่อ เข้ าไปในห้ องโถงที่ทบึ ทึม แล้ วมองผ่านประตูห้องที่เปิ ดอยู่ของ หลายๆ ห้ อง ก็พบว่ามีเครื่ องเรื อนน้ อยมาก หนาวเย็นอ้ างว้ าง มีกลิ่นดินในอากาศ ความเปลือยเปล่าหนาวเหน็บของสถานที่ ซึง่ ทาให้ ร้ ู สกึ ว่าคนที่นนั่ ต้ องตื่นแต่เช้ าและไม่คอ่ ยจะมีกิน ทังสอง ้ - ผีกบั สครู้ จ - ข้ ามห้ องไปยังหลังบ้ าน ประตู เข้ าไปในห้ องยาว ว่างเปล่า ซึมเศร้ า และยิ่งดูร้างจากม้ านัง่ กับ โต๊ ะนักเรี ยนที่เรี ยงเป็ นแถว มีเด็กชายนัง่ อ่านหนังสืออยู่คนเดียว ข้ างกองไฟที่ออ่ นมาก สครู้ จนัง่ ลงบนม้ าตัวหนึง่ ร่ าไห้ เมื่อเห็น ตัวตนที่น่าสงสารของตนในอดีตซึง่ ถูกลืมไปแล้ ว ไม่มีเสียงก้ องสักเสียงในบ้ าน ไม่มีเสียงร้ องแหลมหรื อ เสียงวิ่งชุลมุนของหนูหลังแผ่นไม้ ที่กรุ ผนัง ไม่มีเสียงหยดน ้า จากก๊ อกน ้ากึง่ เป็ นน ้าแข็งในลานหลังบ้ าน ไม่มีเสียงถอนใจ กลางกิ่งไร้ ใบของต้ นป๊ อปลาร์ เฉา ไม่มีการแกว่งของบานประตู

64

เด็กชายนัง่ อ่านหนังสือคนเดียว ภาพโดย ซี อี บร็ อค

ห้ องเก็บของว่างเปล่า ไม่มีเสียงแตกในกองไฟสักเสียง ... ที่ไม่ ร่ วงลงบนหัวใจของสครู้จด้ วยอิทธิพลที่ทาให้ ใจอ่อนลงและ เปิ ดทางให้ น ้าตาของเขา ผีแตะแขนเขาแล้ วชี ้ไปยังตัวเขาในวัยเยาว์ ซึง่ กาลัง ตังใจอ่ ้ านหนังสือ ทันใดนัน้ มีชายคนหนึง่ ในอาภรณ์คน ต่างชาติ ซึง่ ดูเป็ นจริ งและชัดเจนมาก ยืนอยู่นอกหน้ าต่าง เสียบขวานเล่มหนึง่ ที่เอว จูงลาเทียมฟื นมาเต็มหลัง "อ้ าว นัน่ อาลีบาบา! สครู้ จอุทานขึ ้นอย่างดีใจเป็ นที่สดุ

65

"นัน่ คือเฒ่าอาลีบาบาผู้ซื่อสัตย์ที่รัก! ใช่ ใช่ ฉันรู้ จกั ! คริ สต์มาส ครัง้ หนึง่ เมื่อเด็กว้ าเหว่คนนันถู ้ กทิ ้งไว้ ที่นี่คนเดียว เขา มา ใน ครัง้ แรก เด็กน่าสงสาร! แล้ วก็วาเล็นไทน์กบั ออร์ สนั น้ องชาย คนป่ าของเขา แล้ วนัน่ เขาชื่ออะไร คนที่ใส่แต่กางเกงในถูกพา ไปที่ประตูดามัสกัสทังหลั ้ บๆ แกเห็นไหม! แล้ วคนเลี ้ยงม้ าของ สุลต่านถูกจับห้ อยหัวที่เจนี ยืนด้ วยหัว สมแล้ ว ฉันดีใจ ธุระ อะไรที่เขาจะแต่งงานกับเจ้ าหญิง!"28 28

สครู้ จคิดถึงเมื่อเขาถูกทิ ้งให้ อยู่คนเดียวในวัยเด็ก นัง่ อ่านหนังสือและ จมไปกับตัวละครในนิทาน คริ สต์มาสในสมัยวิกตอเรี ยมีนกั แสดง ละครใบ้ เร่ ร่อนและเล่านิทานเกี่ยวกับอาลีบาบา สุลต่าน เจ้ าหญิง "อาลีบาบากับโจรสี่สิบคน" เป็ นนิทานใน "อาหรับราตรี " อาลีบาบา เป็ นคนตัดไม้ ผ้ บู งั เอิญรู้ ความลับที่ซอ่ นสมบัติของโจร โจรรู้ พยายาม จะฆ่าเขา แต่ทาสสาวของเขาได้ ช่วยเขาไว้ อาลีบาบาจึงให้ ลูกชาย แต่งงานกับนางเพื่อเก็บความลับ - วาเล็นไทน์กบั ออร์ สนั เป็ นนิยาย ทังสองเป็ ้ นฝาแฝดเกิดในป่ า ออร์ สนั ได้ หมีเลี ้ยงจนโต ส่วนวาเล็นไทน์ ถูกนาไปเลี ้ยงในวัง แต่ต่อมาวาเล็นไทน์ได้ ช่วยออร์ สันให้ กลับมาใช้ ชีวิตในสังคมมนุษย์ - นิทานในอาหรับราตรี อีกเรื่ องเล่าว่า ลูกสาวของ เชมเอ็ดดินถูกบังคับให้ แต่งงานกับคนเลี ้ยงม้ าของสุลต่านที่หลังค่อม แต่ด้วยคาถาของเจนี ลูกชายของนูร์เอ็ดดินได้ เข้ าแทนที่คนเลี ้ยงม้ า ส่วนคนเลีย้ งม้ าถูกเจนีเอาไปห้ อยหัวไว้ ที่ประตูดามัสกัสโดยใส่แ ต่ กางเกงใน

66

อาลี บาบากับตัวละคร ภาพบนโดยชาร์ ลสฺ กรี น ล่าง โซล ไอติ งเกอ

67

ถ้ าเพื่อนฝูงทางธุรกิจในเมืองได้ มาฟั งสครู้ จพูดถึงเรื่ อง แบบนี ้ ด้ วยเสียงที่ไม่ปกติที่สดุ ระหว่างหัวเราะกับร้ องไห้ และ เห็นสีหน้ าที่ตื่นเต้ นดีใจของเขาแล้ วคงต้ องประหลาดใจมาก "นัน่ นกแก้ ว!" สครู้ จร้ องขึ ้น "ตัวเขียวหางเหลือง บนหัว มีดอกกะหล่างอกออกมา นัน่ เขา โรบิน ครู โซผู้น่าสงสาร มัน เรี ยกเขา 'โรบิน ครู โซที่น่าสงสาร เจ้ าไปไหนมา? โรบิน ครู โซ?' เขาคิดว่าเขาฝั น แต่เขาไม่ได้ ฝัน มันคือเจ้ านกแก้ ว แกรู้ ไหม แล้ วนัน่ ไฟรเดย์ วิ่งสุดชีวิตไปที่ลาธาร! ฮาลโล! ฮู้ป! ฮัลลู!"29 แล้ วด้ วยความเร็ วของการเปลี่ยนที่แปลกแยกมาก จากบุคลิกโดยปกติของเขา เขาพูดถึงตัวตนอดีตอย่างสงสาร "เด็กน่าสงสาร!" แล้ วร้ องไห้ อีก "ฉันหวัง" สครู้ จพึมพา มือล้ วนกระเป๋ า มองรอบตัว หลังจากเช็ดตาด้ วยข้ อมือเสื ้อ "แต่มนั สายไปแล้ ว" "เรื่ องอะไร?" ผีถาม "ไม่มีอะไร" สครู้ จกล่าว "ไม่มีอะไร มีเด็กคนหนึง่ ร้ อง เพลงคริ สต์มาสที่หน้ าบ้ านฉันเมื่อคืน ฉันอยากจะได้ ให้ อะไร 29

เรื่ องนีอ้ ้ างจาก "โรบินสัน ครู โซ" ของแดเนียล เดโฟ (Daniel Defoe, 1660-1731) ซึ่งโรบิน สันไปติด เกาะร้ าง ต้ อ งอยู่ค นเดี ยว เหมื อ น ทีส่ ครู้ จวัยเด็กถูกทิ ้งให้ อยู่คนเดียวแม้ กระทัง่ ในวันคริ สต์มาส

68

แกบ้ าง ก็แค่นน" ั้ ผียิ ้มอย่างครุ่ นคิด แล้ วโบกมือพลางกล่าวว่า "เราไปดู คริ สต์มาสอีกครัง้ กันเถอะ!" ตัวตนในอดีตของสครู้ จโตขึ ้นพร้ อมกับถ้ อยคานี ้ ห้ อง มืดลงและสกปรกมากขึ ้น ผนังที่กรุ ไม้ ทรุ ดลว หน้ าต่างแตก ปูน ฉาบร่ วงจากเพดานเป็ นชิ ้นๆ จนมองเห็นไม้ ขดั ด้ านใน แต่การ เปลี่ยนแปลงทังหมดนี ้ ้เกิดขึ ้นอย่างไร สครู้ จไม่ได้ ร้ ู มากไปกว่า คุณ เขารู้ เพียงว่ามันถูกต้ องแล้ ว ที่ทกุ อย่างเกิดขึ ้นดังนัน้ ที่เขา อยู่ตรงนัน้ คนเดียว เมื่อเด็กอื่นๆ กลับไปในวันหยุดอันรื่ นเริ ง บัดนี ้เขาไม่ได้ อา่ นหนังสือแล้ ว แต่เดินไปเดินมาอย่าง หมดอาลัย สครู้ จมองหน้ าผี แล้ วส่ายหัวอย่างเศร้ าสร้ อย ชายตามองประตูอย่างวิตก ประตูเปิ ด แล้ วเด็กหญิงตัวน้ อยที่ เล็กกว่าเด็กชายมากวิ่งถลาเข้ ามา อ้ าแขนโอบรอบคอเขา จูบ เขา เรี ยกเขาว่า "พี่ที่รัก" "ฉันมาพาพี่กลับบ้ าน พี่ที่รัก!" หนูน้อยกล่าวพลาง ปรบมือน้ อยๆ แล้ วก้ มลงหัวเราะ "พาพี่กลับบ้ าน บ้ าน บ้ าน!" "บ้ านหรื อ แฟนน้ อย?" เด็กชายย้ อนถาม "ใช่!" หนูน้อยตอบด้ วยความยินดีปรี ดา "บ้ าน ตลอดไป และตลอดกาล เดี๋ยวนี ้พ่อใจดีมากกว่าที่เคย จนบ้ านเหมือน สวรรค์! เขาพูดกับฉันอย่างใจดีมากในคืนหนึง่ เมื่อฉันจะเข้ า นอน จนฉันไม่กลัวที่จะถามเขาว่าให้ พี่กลับบ้ านได้ หรื อไม่ แล้ ว

69

เขาบอกว่าได้ ให้ พี่กลับได้ ให้ ฉนั นัง่ รถมารับพี่ และพี่จะเป็ นคน คนหนึง่ !" หนูน้อยกล่าว เบิกตาโต "และจะไม่กลับมาที่นี่อีก แต่ ก่อนอื่น เราจะได้ อยู่ด้วยกันตลอดคริ สต์มาส และจะมีเวลที่มี ความสุขที่สดุ ในโลก"

เด็กชายกับน้องสาว ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

"เจ้ าเก่งจริ ง แฟนน้ อย!" เด็กชายอุทาน เธอปรบมือ และหัวเราะ พยายามจะจับหัวเขา แต่ตวั เล็กเกินไป จึงหัวเราะ

70

อีก แล้ วยืนเขย่งเท้ าขึ ้นกอดเขา จากนันก็ ้ ลากเขาไปยังประตู ด้ วยความร่ าเริ งแบบเด็กๆ และเขาตามเธอไปโดยปราศจาก ความไม่เต็มใจ

ภาพอดีต โดย โซล ไอติ งเกอ

เสียงที่น่ากลัวเสียงหนึง่ ร้ องเรี ยกอยู่ในห้ องโถง "เอา

71

หีบของมาสเตอร์ สครู้ จลงมา!"30 และครู ใหญ่ปรากฏตัวในห้ อง โถง จ้ องมาสเตอร์ สครู้ จด้ วยท่าทางเหนือกว่าที่ดดุ นั และทาให้ เขาหวาดกลัวด้ วยการเขย่ามือเขาในเชิงบอกลา จากนันพาเขา ้ กับน้ องสาวเข้ าไปในห้ องที่หนาวที่สดุ เท่าที่เคยเห็น มีแผนที่บน ผนัง มีลกู โลกในเวิ ้งหน้ าต่าง และหนาวจัดจนเป็ นไข ที่นนั่ เขา หยิบขวดไวน์ชนิดเบามากกับเค้ กที่แข็งมากออกมา แล้ วแบ่ง อาหารหรู นนให้ ั ้ เด็กทังสอง ้ ขณะเดียวกันก็สง่ คนรับใช้ ผอมแห้ ง

ครู แบ่งอาหารหรู ให้เด็กทัง้ สอง ภาพโดย ซี อี บร็ อค

30

มาสเตอร์ - master เป็ นคาเรี ยกเด็กชาย

72

ออกไปเสนอ "อะไรบางอย่าง" สักแก้ วให้ คนขับรถม้ า ซึง่ ตอบ มาว่าขอบคุณสุภาพบุรุษ แต่ถ้าเป็ นน ้าชนิดเดียวกับที่เขาลิ ้ม รสมาก่อน เขาไม่รับดีกว่า ขณะนัน้ หีบของมาสเตอร์ สครู้ จถูก มัดไว้ กบั หลังคารถแล้ ว เด็กๆ โบกมือลาครู อย่างเต็มที่ แล้ วขึ ้น รถ ซึง่ แล่นไปตามทางโค้ งอย่างเริ งร่ า ล้ อที่หมุนอย่างรวดเร็ ว ดีดน ้าค้ างแข็งกับหิมะออกจากใบไม้ สีดาของต้ นไม้ ที่มีใบเขียว ตลอดปี นนราวกั ั้ บสเปรย์ "มักเป็ นคนที่ประณีตละเอียดอ่อนเสมอ ที่ลมหายใจ จะค่อยๆ หมดไป" ผีกล่าว "แต่เธอมีหวั ใจดวงใหญ่!" "เธอมี" สครู้ จร้ อง "เจ้ าพูดถูก ฉันไม่ปฏิเสธ พระเจ้ า ห้ าม!" "เธอตายเมื่อโตแล้ ว" ผีกล่าว "และฉันคิดว่ามีลกู ด้ วย" "ลูกชายคนหนึง่ " สครู้จตอบ "จริ ง" ผีกล่าว "หลานชายเจ้ า!" สครู้ จเหมือนไม่สบายใจ ตอบห้ วนๆ ว่า "ใช่" ขณะนัน้ ทังสองได้ ้ ออกจากโรงเรี ยนมาแล้ ว และอยู่ บนถนนคับคัง่ ในเมือง ที่ซงึ่ เงาคนผ่านไปและผ่านไปอีก ที่ซงึ่ เงาเกวียนกับรถม้ าขอทาง กับความอึกทึกทังปวงแบบที ้ ่เมือง จริ งๆ เป็ นที่ชดั เจนทีเดียวจากการตกแต่งหน้ าร้ านต่างๆ ว่าที่นี่ ก็เป็ นช่วงคริ สต์มาสด้ วย แต่เป็ นเวลาเย็น ถนนหนทางติดไฟ สว่างไสว

73

ผีหยุดลงตรงประตูร้านหนึง่ ถามสครู้ จว่ารู้ จกั หรื อไม่ "รู้ จกั !" สครู้ จกล่าว "ฉันเคยเป็ นเด็กฝึ กงานที่นี่!" ทังสองเข้ ้ าเข้ าใน เห็นสุภาพบุรุษชราสวมหมวกไหม พรมนัง่ หลังโต๊ ะสูง ซึง่ ถ้ าเขาสูงขึ ้นอีกสองนิ ้วหัวจะชนเพดาน สครู้ จร้ องเรี ยกอย่างตื่นเต้ นยินดีมาก "อ้ าว นัน่ ตาเฒ่าเฟซซีวิก! พระคุ้มครองเขา เฟซซีวิกมี ชีวิตขึ ้นมาอีกครัง้ !" เฒ่าเฟซซีวิกวางปากกา แหงนมองนาฬิกา ซึง่ บอกว่า เป็ นชัว่ โมงที่เจ็ดแล้ ว31 เขาถูมือ จัดเสื ้อกัก๊ ตัวใหญ่ หัวเราะจน กระเพื่อมไปทังตั ้ วจากรองเท้ าถึงกระหม่อม แล้ วร้ องทักด้ วย เสียงสบาย ร่ าเริ ง นุ่มนวลแบบคนอ้ วน "อ้ าว นัน่ ! เอเบนีเซอร์ ! ดิ๊ก!" ตัวตนในอดีตของสครู้ จซึง่ บัดนี ้โตเป็ นหนุ่ม เข้ าไป อย่างปราดเปรี ยวกับเพื่อนเด็กฝึ กงาน "ดิ๊ก วิลกินสฺ ใช่แน่!" สครู้ จบอกผี "ใช่ พระเจ้ า เขาแน่ เขาสนิทกับฉัน ดิ๊ก! ดิ๊กที่น่า 31

หมายถึงชัว่ โมงที่เจ็ดของการทางาน การทางานวันละ 8 ชั่วโมงถือ เป็ นสิ่ ง ใหม่ ในยุ ค ปฏิ วัติ อุ ต สาหกรรม ในช่ ว งทศวรรษ 1840 นี ้ คนงานยังทางานวันละ 10-12 ชัว่ โมงต่อวัน ดังนัน้ ถือว่าเฟซซีวิกใจ ดีมากที่ให้ คนงานเลิกงานในชัว่ โมงที่เจ็ด

74

สงสาร! ที่รัก ที่รัก!" "โย โฮ เด็กๆ!" เฟซซีวิกร้ อง "คืนนี ้ไม่มีงานแล้ ว คืนก่อน คริ สต์มาส ดิ๊ก คริ สต์ มาส เอเบนี เซอร์ ! เราจะปิ ดร้ าน" เฒ่า เฟซซีวิกตะโกนพร้ อมกับปรบมือดัง "ก่อนใครจะพูดว่าแจ๊ ก โร บินสัน!"32 คุณจะไม่เชื่อเลยว่าหนุ่มสองคนทากันอย่างไร! พวก เขายกแผ่นเหล็กสาหรับปิ ดร้ านวิ่งออกไปที่ถนน - หนึง่ สอง สาม - เอาวางลงในร่ องของมัน - สี่ ห้ า หก - เอาสลักใส่ เอา หมุดตอก - เจ็ด แปด เก้ า - แล้ วกลับมาก่อนคุณจะนับถึงสิบ สอง หอบเหมือนม้ าแข่ง "ฮิลลี-โฮ" เฒ่าเฟซซีวิกร้ อง กระโดดลงจากโต๊ ะสูงด้ วย ความไวอันน่าทึง่ "เก็บของ เด็กๆ เราต้ องจัดที่วา่ งๆ ! ฮิลลี-โฮ ดิ๊ก! เร็ วเข้ า เอเบนีเซอร์ !” เก็บของ! ไม่มีอะไรที่พวกเขาจะไม่เก็บออกไป หรื อไม่ สามารถเก็บออกไป ภายใต้ การเฝ้ามองของเฒ่าเฟซซีวิก มัน เรี ยบร้ อยในนาทีเดียว ทุกอย่างที่ย้ายได้ ถกู ห่อเอาออกไป ราว กับมันถูกขับออกจากชีวิตสาธารณะไปตลอดกาล พื ้นถูกกวาด และถู ไส้ ตะเกียงถูกเล็มออก ฟื นถูกใส่เข้ าไปในกองไฟ โกดัง 32

Jack Robinson เป็ น บุค คลลึก ลับ แต่ ท าอะไรเร็ วมาก ส านวนว่า "ก่อนคุณจะพูดว่าแจ๊ ก โรบินสัน" จึงหมายถึงเร็ วมาก

75

อบอุน่ และแห้ ง สว่างเหมือนห้ องเต้ นราเหมือนที่คณ ุ อยากเห็น ในคืนฤดูหนาว นักไวโอลินคนหนึง่ เข้ ามาพร้ อมหนังสือเพลง ขึ ้นไป ยืนบนโต๊ ะสง แล้ วทาดนตรี ออร์ เคสตรา ตังเสี ้ ยงโดยบิดตัวราว กับปวดท้ องห้ าสิบครัง้ มิสซิสเฟซซีวิกเข้ ามาพร้ อมรอยยิ ้ม กว้ าง และมิสเฟซซีวิกทังสาม ้ ยิ ้มกว้ างและน่ารัก ตามมาด้ วย หนุ่มหกคนที่พวกเธอได้ หกั อกพวกเขาไป และหนุ่มสาวทังหมด ้ ในธุรกิจ จากนันเป็ ้ นสาวใช้ กบั คนทาขนมปั ง ลูกพี่ลกู น้ องของ เธอ แม่ครัวกับคนส่งนม เพื่อนสนิทของน้ องชายเธอ จากนัน้ เด็กหนุ่มจากฝั่ งตรงข้ ามผู้สงสัยว่านายของตนคงไม่มีอะไรให้ กิน เขาพยายามซ่อนตัวเองหลังเด็กสาวจากบ้ านติดกันผู้ถกู นายหญิงดึงหู พวกเขาเดินตามเข้ ามากันหมด บางคนมา อย่างเขินๆ บางคนมาอย่างกล้ าหาญ บางคนอย่างสง่า บาง คนงุ่มง่าม บางผลัก บางดึง แต่ก็มากันหมดไม่วา่ จะด้ วยวิธีใด จากนันก็ ้ แยกกันไป จับคูเ่ ป็ นยี่สิบคู่ คล้ องแขนกันเดินมาครึ่ง รอบแล้ วกลับลงไปอีกทาง ลงไปตรงกลางแล้ วขึ ้นมาใหม่ เป็ น วงๆ หลายๆ ชัน้ คูแ่ รกเดิมมักหันผิดทาง คูแ่ รกที่ขึ ้นมาใหม่เริ่ ม กันใหม่ สุดท้ ายเป็ นคูแ่ รกหมด และไม่มีคสู่ ดุ ท้ ายตามหลังมา ช่วย ถึงตรงนี ้ เฒ่าเฟซซีวิกปรบมือให้ หยุดเต้ น ร้ องว่า "ดีมาก!" นักไวโอลินจุ่มหน้ าร้ อนๆ ของตนลงในเหยือกเบียร์ ดาที่จดั มา เพื่องานนี ้โดยเฉพาะ แต่หมิ่นการพัก ดื่มเบียร์ เสร็ จ เขากลับมา

76

อีกทีก็เริ่ มใหม่ทนั ที แม้ จะยังไม่มีใครเต้ นรา ทาเหมือนว่านัก ไวโอลินอีกคนนันถู ้ กส่งกลับบ้ านไปเพราะหมดแรง ส่วนเขา เป็ นคนใหม่ที่มาแทน และตังใจจะหวดให้ ้ ฝ่ายนันพ้ ้ นสายตา หรื อไม่ก็ตายไปเลย

เฒ่าเฟซซี วิกปรบมื อ ร้องว่า "ดีมาก!" ภาพโดย อี . เอ. อับบีย์

มีการเต้ นราอีก มีการเล่นเกม แพ้ ต้องเสียค่าปรับซึง่ มักเป็ นการจูบ เต้ นรากันอีก มีขนมเค้ ก มีไวน์หวาน มีเนื ้อย่าง เย็นชิ ้นใหญ่ เนื ้อต้ มเย็นชิ ้นใหญ่ พาย และเบียร์ แต่ผลสาคัญ ของคืนนันตามมาหลั ้ งเนื ้อย่างกับเนื ้อต้ ม เมื่อนักไวโอลิน (ดูให้ ดีนะ นัน่ เป็ นหมาเก่ง! คนประเภทที่ร้ ู งานของตนดีกว่าที่คณ ุ

77

หรื อผมจะไปบอกอะไรเขาได้ !) เล่นเพลง "เซอร์ โรเจอร์ เดอ โค เวอร์ ลีย์"33 เฒ่าเฟซซีวิกก็ก้าวออกมา เต้ นรากับมิสซิสเฟซซีวิก เป็ นคูน่ าที่เด่นมาก นาคูเ่ ต้ นยี่สบิ สามหรื อยี่สิบสี่คู่ ซึง่ จะทา ตลกด้ วยไม่ได้ คนที่ จะ เต้ น ไม่มีความคิดเรื่ องเดิน

เฒ่าเฟซซี วิกเต้นรากับมิ สซิ สเฟซซี วิก ภาพโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

33

เพลงนี ้ Sir Roger de Coverley มักเป็ นเพลงสุดท้ ายในการเต้ นรา

78

งานเต้นราบ้านเฟซซี วิก บนโดยจอห์น ลี ช ล่างโดยโซล ไอติ งเกอ

79

แต่ถ้าพวกเขามีมากเป็ นสองเท่า - โอ้ สี่เท่า - เฒ่า เฟซซีวิกก็เข้ ากับพวกเขาได้ มิสซิสเฟซซีวิกก็เช่นกัน เพราะ สาหรับ เธอ คูค่ วรกับการเป็ นคูข่ องเขาตามความหมายโดย สมบูรณ์ของคาคานี ้ ถ้ านี่ไม่ใช่คาชมอย่างสูง บอกผมในคาชม ที่สงู กว่านี ้ แล้ วผมจะใช้ มนั มีแสงสะท้ อนออกจากน่องของเฟซ ซีวิก มันเปล่งแสงในการเต้ นระบาราวกับดวงจันทร์ คุณไม่ อาจจะคาดล่วงหน้ าได้ เลยว่าเวลานันเวลานี ้ ้มันจะเป็ นอย่างไร ต่อไป และเมื่อเฒ่าเฟซซีวิกกับมิสซิสเฟซซีวิกเต้ นจนจบเพลง ไปข้ างหน้ ามาข้ างหลัง จับมือคูเ่ ต้ น โค้ งและถอนสายบัว หมุนรอบตัวเอง จับมือแล้ วหมุนลอดแขนแต่ละฝ่ าย เฟซซีวิกก ระโดดเตะขากลางอากาศ - อย่างคล่องแคล่ว จนเหมือนเขา กะพริ บตาด้ วยขาแล้ วกลับมาเหยียบพื ้นโดยไม่เซ เมื่อนาฬิกาเคาะเวลาห้ าทุ่ม งานเต้ นราในบ้ านก็ เลิกรา มิสเตอร์ กบั มิสซิสเฟซซีวิกยืนประจาที่ ข้ างประตูคนละ ด้ าน และจับมือกับทุกคนที่เดินจากไป อวยพรให้ มีความสุขใน วันคริ สต์มาส เมื่อทุกคนไปกันหมด เหลือเด็กฝึ กงานสองคน ทังสองก็ ้ บอกลาแบบเดียวกัน เสียงร่ าเริ งเลือนหาย เหลือเพียง เด็กหนุ่มทังสองให้ ้ เข้ านอนใต้ เคาน์เตอร์ หลังร้ าน ตลอดเวลานี ้ สครู้ จทาเหมือนคนเสียสติ หัวใจกับ วิญญาณเขาอยู่ในฉาก อยู่กบั ตัวตนในอดีต เขายืนยันในทุก สิ่ง จาได้ ได้ ทกุ สิ่ง มีความสุกกับทุกสิ่ง กระสับกระส่ายอย่าง

80

ประหลาดที่สดุ จนกระทัง่ เมื่อใบหน้ าสดใสของเขาในอดีต กับดิ๊กหันไปจากเขา เขาจึงนึกถึงผีได้ และรู้ วา่ มันมองเขาอยู่ ขณะที่แสงบนหัวมันสุกใสมาก

งานเลิ ก มิ สเตอร์ กบั มิ สซิ สเฟซซี วิกส่งแขก ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

"เรื่ องเล็กๆ" ผีกล่าว "ก็ทาให้ คนโง่ๆ พวกนี ้เต็มไปด้ วย ความรู้ สกึ ขอบคุณ" "เล็กๆ!" สครู้ จทวนคา ผีโบกมือให้ เขาฟั งเด็กฝึ กงานสองคนที่กาลังคุยกัน และชื่นชมเฟซซีวิก แล้ วกล่าวว่า "ไม่จริ งรึ? เขาใช้ เงินที่เป็ นของ มนุษย์อย่างพวกเจ้ าเพียงไม่กี่ปอนด์ อาจจะเพียงสามสี่ปอนด์ แค่นนก็ ั ้ สมควรจะได้ รับคาชมนัน่ รึ?"

81

"มันไม่ใช่อย่างนัน" ้ สครู้ จกล่าว โกรธเมื่อได้ ยินคาพูด นัน้ และพูดอย่างไม่ร้ ู ตวั ด้ วยตัวตนอดีตของเขาไม่ใช่ในระยะ หลัง "ไมใช่อย่างนัน้ ผี เขามีอานาจที่จะให้ สขุ หรื อทุกข์แก่เรา ทาให้ การทางานของเราเบาหรื อหนัก เป็ นความพอใจหรื อเป็ น งานหนักก็ได้ บอกได้ วา่ อานาจของเขาอยู่ในคาพูดกับสายตา อยู่ในสิ่งต่างๆ ที่เล็กน้ อยและไร้ ความหมายมากจนมันเป็ นไป ไม่ได้ ที่จะเพิ่มหรื อนับมัน แล้ วอย่างไร? ความสุขที่เขาให้ นนั ้ มันมากจนอาจนับได้ กบั ทรัพย์สินมหาศาล" เขาเห็นสายตาของผี จึงหยุดลง "มีเรื่ องอะไรรึ?" ผีถาม "ไม่มีอะไรเป็ นพิเศษ" สครู้ จตอบ "ฉันคิดว่าต้ องมีอะไรสักอย่าง" ผียืนกราน "ไม่" สครู้ จกล่าว "ไม่มี ตอนนี ้ฉันอยากจะสามารถพูด อะไรกับเสมียนของฉัน ก็เท่านัน"้ ตัวตนในอดีตของเขาดับตะเกียงขณะที่เขาพูดถึง ความปรารถนานัน้ และสครู้ จกับผีก็มายืนเคียงกันในที่โล่งอีก "เวลาฉันเหลือน้ อยแล้ ว" ผีกล่าว "เร็ วเข้ า!" นัน่ ไม่ได้ พดู กับสครู้ จหรื อใครก็ตามที่เขามองเห็นได้ แต่มนั ก่อให้ เกิดผลในทันใด เพราะสครู้ จเห็นตนเองอีกครัง้ บัดนี ้เขาอายุมากขึ ้นอีก เป็ นชายในวัยฉกรรจ์ หน้ าเขายังไม่มี ริ ว้ รอยกร้ านและเครี ยดของปี ท้ายๆ แต่เริ่ มมีสญ ั ญาณแห่ง

82

ความระมัดระวังและความตระหนี่ มีความหลุกหลิก ความ กระหาย ความโลภในแววตา ซึง่ แสดงให้ เห็นความลุม่ หลงที่ได้ ฝั งราก และที่ซงึ่ เงาของต้ นไม้ ที่โตขึ ้นจะทอดลง เขาไม่ได้ อยู่คนเดียว แต่นงั่ อยู่ข้างสาวน้ อยในชุดไว้ ทุกข์ น ้าตาคลอ เป็ นประกายในแสงที่สอ่ งจากผีแห่งคริ สต์มาส ในอดีต "มันไม่สาคัญ" เธอพูดเบาๆ "สาหรับเธอ สาคัญน้ อย มาก เธอมีสิ่งบูชาอื่นแทนที่ฉนั แล้ ว และถ้ ามันทาให้ เธอสบาย ใจขึ ้นในวันข้ างหน้ าเหมือนที่ฉนั ได้ พยายามทาแล้ ว ฉันก็ไม่มี เหตุผลอันควรที่จะเศร้ า" "สิ่งบูชาอะไรที่แทนที่เธอ?" เขาถาม "ที่เป็ นทอง" "มันเป็ นการค้ าขายที่ยตุ ิธรรมของโลก!" เขากล่าว "ไม่ มีอะไรในโลกที่หนักหนาเท่าความยากจน และไม่มีอะไรที่มนั ยืนยันที่จะประณามด้ วยความรุ นแรงเท่าการไล่ลา่ ความมัง่ มี!" "เธอกลัวโลกมากเกินไป" เธอตอบอ่อนโยน "ความหวัง ทังหมดของเธอถู ้ กกลืนไปในความหวังที่จะไปพ้ นจากการถูก ตาหนิอย่างเลวทราม ฉันได้ เห็นความปรารถนาที่สง่ กว่าของ เธอร่ วงหายไปทีละอย่าง จนกระทัง่ เธอหมกมุน่ อยู่ในการหา กาไร มันกลายเป็ นความลุม่ หลงที่เป็ นนายเธอ ฉันพูดผิดรึ?" "แล้ วอย่างไร?" เขาย้ อน "แม้ วา่ ฉันจะฉลาดขึ ้นมาก

83

แล้ วทาไม? ฉันไม่ได้ เปลี่ยนอะไรเกี่ยวกับเธอ" เธอส่ายศีรษะ "แล้ วฉันเปลี่ยนรึ? สัญญาของเราเป็ น เรื่ องเก่า เราทาเมื่อเรายังยากจนด้ วยกันและพอใจที่จะเป็ น เช่นนัน้ จนกระทัง่ เราสามารถสร้ างทรัพย์สนิ ทางโลกของเรา ด้ วยความอุตสาหะที่อดทนของเรา แต่เธอเปลี่ยนไปแล้ ว ตอน ที่เราสัญญากันนัน้ เธอเป็ นคนอีกคน" "ฉันยังเป็ นเด็ก" เขากล่าวอย่างหงุดหงิด "ความรู้ สกึ ของเธอเองบอกเธอว่าเมื่อก่อนเธอไม่ได้ เป็ นอย่างเวลานี ้" เธอย้ อน "แต่ฉนั เป็ น สิ่งซึง่ เคยเป็ นความหวัง ว่าจะเป็ นความสุขเมื่อครัง้ เรายังเป็ นหนึง่ เดียวกันทางใจนัน้ เวลานี ้เต็มไปด้ วยความทุกข์เมื่อเรากลายเป็ นสองแล้ ว ฉันคิด เรื่ องนี ้บ่อยและจดจ่อเพียงใดนัน้ ฉันจะไม่บอก แต่มนั มาก พอที่ฉนั ได้ คิดถึงมัน และสามารถปล่อยเธอไป" "ฉันเคยขอการปล่อยรึ?" "ในคาพูดนันไม่ ้ ไม่เคย" "แล้ วในอะไร?" "ในนิสยั ที่เปลี่ยนไป ในวิญญาณที่เปลี่ยนไป ใน บรรยากาศของชีวิตอีกแบบหนึง่ ในความหวังอื่นที่เป็ น เป้าหมายใหญ่ ในทุกสิ่งทุกอย่างที่ทาให้ รักของฉันมีราคาหรื อ คุณค่าในสายตาเธอ ถ้ าสิ่งนี ้ไม่เคยมีอยู่ระหว่างเรา " หญิงสาว กล่าว มองเขาอย่างอ่อนโยนแต่ด้วยความแน่วแน่ "บอกฉัน ว่า

84

เธอจะตามหาและเอาชนะฉันในเวลานี ้หรื อไม่? อาห์ ไม่!" ดูเหมือนเขาจะยอมรับในความถูกต้ องของข้ อสมมุติ นี ้แม้ ไม่อยากจะยอมรับ แต่ยงั พยายามขัดขืน "เธออย่าคิด อย่างนัน" ้ "ฉันก็อยากคิดเป็ นอย่างอื่นถ้ าทาได้ " เธอตอบ "สวรรค์ร้ ู ! เมื่อ ฉัน ได้ เรี ยนรู้ ความจริ งบางเรื่ องเช่นเรื่ องนี ้ ฉันรู้ ว่ามันต้ องหนักและสุดจะขัดขืนเพียงใด แต่ถ้าเธอเป็ นอิสระใน วันนี ้ พรุ่ งนี ้ เมื่อวานนี ้ ฉันเชื่อได้ หรื อว่าเธอจะเลือกผู้หญิงที่ไม่ มีสินเดิมอยู่เลย - เธอ ผู้มีความมัน่ ใจในตัวหญิง ผู้ชงั่ น ้าหนัก ทุกอย่างด้ วยผลประโยชน์ หรื อไม่เธอก็อาจเลือกในชัว่ ขณะที่ เธอพลาดมากพอที่ไม่ทาตามหลักการของเธอ แต่ฉนั จะไม่ร้ ู หรื อว่าจากนันเธอต้ ้ องรู้ สกึ เสียใจกับการเลือกนันอย่ ้ าง แน่นอน? ฉันรู้ ฉันจึงปล่อยเธอไป ด้ วยหัวใจทังดวง ้ เพื่อความ รักที่มีตอ่ เขาคนที่เธอเคยเป็ น" เขากาลังจะพูด แต่เธอพูดต่อโดยเบือนหน้ าไปจาก เขา "เธออาจจะ - ด้ วยความทรงจาต่อสิ่งที่เป็ นอดีต ฉันกึง่ หวัง ว่าเธอจะ - รู้ สกึ เจ็บปวดในเรื่ องนี ้ แต่จะเป็ นเวลาที่สนมาก ั้ แล้ ว เธอจะปั ดความทรงจาต่อมันทิ ้งไปอย่างยินดีในฐานะที่เป็ น ความฝั นอันไม่ก่อกาไรเมื่อเธอตื่นเต็มตาแล้ ว ขอให้ เธอมี ความสุขในชีวิตที่เธอได้ เลือก!" เธอไปจากเขา ทังสองแยกจากกั ้ นไป

85

คนรักลาจาก ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

"ผี!" สครู้จ "อย่าให้ ฉนั เห็นอีก! พาฉันกลับบ้ าน ทาไม เจ้ าดีใจกับการทรมานฉัน?" "อีกเงาเดียว!" ผีอทุ าน "ไม่เอาแล้ ว!" สครู้ จร้ อง "ไม่เอาอีกแล้ ว ฉันไม่อยาก เห็น ไม่ต้องให้ ฉนั เห็นอีก!"

86

แต่ผีที่ไม่ผ่อนผันรัดเขาไว้ ในอ้ อมแขน บีบให้ เขาดูสิ่งที่ เกิดขึ ้นต่อไป มันเป็ นอีกฉากในอีกแห่ง ห้ องห้ องหนึง่ ไม่ใหญ่หรื อ หรู นกั แต่เต็มไปด้ วยความสุขสบาย มีหญิงสาวสวยนัง่ อยู่ข้าง กองไฟ เหมือนคนก่อนจนสครู้จเชื่อว่าเป็ นคนเดียวกัน ซึง่ เวลา นี ้เธอเป็ นแม่ นัง่ ตรงข้ ามลูกสาว เสียงในห้ องนีอ้ กึ ทึกเต็มที่ มี

อดีตคนรักกับครอบครัวเธอ โดยชาร์ ลสฺ กรี น

87

เด็กในห้ องมากเกินกว่าที่จิตใจที่ฉนุ เฉียวขึ ้งโกรธของสครู้ จจะ นับได้ ถ้วน ต่างจากฝูงสัตว์ที่มชี ื่อในบทกวี34 พวกเขาไม่ใช่เด็ก สี่สิบคนที่ทาตัวเรี ยบร้ อยเหมือนคนเดียว แต่เด็กทุกคนทาตัว เป็ นตัวเองจนเหมือนเด็กสี่สิบคน ผลคือความเอะอะอันเหลือเชื่อ แต่ดเู หมือนไม่มีใครสนใจ ตรงข้ าม แม่กบั ลูกสาวหัวเราะกัน อย่างเบิกบานและมีความสุขกันมาก ไม่นานลูกสาวก็เข้ าร่ วม วงในการเล่น ถูกพวกโจรสลัดตัวน้ อยปล้ นอย่างไร้ ปรานีที่สดุ ผมไม่ขอเป็ นหนึง่ ในพวกเขาเลย! ผมไม่อาจจะหยาบคายไร้ ปรานีขนาดนัน้ ไม่ ไม่! ต่อให้ แลกกับความมัง่ คัง่ ทังโลก ้ ผมจะ ไม่ดงึ ทึ ้งผมเปี ยนัน่ แล้ วดึงมันขาด ผมจะไม่ฉีกรองเท้ าเล็กๆ น่ารักข้ างนัน้ พระเจ้ าเมตตาวิญญาณผม ช่วยผมด้ วย! ผมจะ ไม่เล่นเอาแขนวัดเอวเธอเหมือนกลุม่ เด็กเกเรนัน่ อย่างนันแขน ้ ผมคงจะถูกลงโทษให้ โค้ งงอและจะไม่ได้ เหยียดตรงอีกเลย แต่ ผมอยากสัมผัสริ มฝี ปากเธอ จะตังค ้ าถามเธอ เพื่อเธออาจจะ เปิ ดปาก จะมองขนตาที่หรุ บตา่ และไม่ทาให้ เธอหน้ าแดง จะ 34

ฝู งสั ต ว์ ที่ มี ชื่ อ ใน บ ท ก วี - the celebrated herd in the poem หมายถึ ง บทกวี ข องวิล เลี ย ม เวิ ร์ ด สเวิร์ ธ (William Wordsworth, 1771-1850) กวีชาวอังกฤษ ซึง่ เขียนว่า : ฝูงวัวเล็มหญ้ า หัวไม่เคย เงย สี่สิบตัวกินเหมือนตัวเดียว! ซึง่ สมัยของดิก๊ เก็นสฺ เด็กๆ ก็ร้ ู จกั บท กวีของเวิร์ดสเวิร์ธดี

88

คลี่ลอนผม ซึง่ เพียงนิ ้วเดียวก็เป็ นสิ่งที่ระลึกล ้าค่า สรุ ป ผม สารภาพว่า ผมอยากมีสิทธิ์เพียงน้ อยนิดที่สดุ ของเด็กในการ เล่นกับเธอ แต่ก็เป็ นผู้ใหญ่พอที่จะรู้ จกั ค่าของมัน เสียงเคาะประตูดงั ขึ ้น ความโกลาหลตามมาทันทีเมื่อ ใบหน้ ายิ ้มแย้ มกับเสื ้อผ้ าขาดลุย่ ของเธอวิ่งตรงไปยังประตูใน ท่ามกลางกลุม่ เด็กหน้ าแดงเอะอะ เพื่อต้ อนรับพ่อ ซึง่ กลับบ้ าน มาพร้ อมกับชายคนหนึง่ ที่แบกของเล่นและของขวัญคริ สต์มาส มามากมาย จากนัน้ เสียงตะโกนและการแย่งชิงกันเบียดกัน

ต้อนรับพ่อ ภาพโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

89

ในการเข้ าปล้ นคนขนของที่ป้องกันตัวเองไม่ได้ ! เอาเก้ าอี ้มา ต่อขาเพื่อให้ สงู เท่าแล้ วล้ วงกระเป๋ าเขา แย่งหีบห่อในกระดาษ สีน ้าตาล ดึงเนกไทเขา กอดคอเขา ทุบหลังเขา เตะขาเขาด้ วย ความรักใคร่ ที่สนิทสนมร่ าเริ ง! เสียงตะโกนด้ วยความแปลกใจ และดีใจจากการแกะห่อของขวัญที่ได้ รับทุกห่อ! เสียงประกาศ ด้ วยความตกใจว่าทารกน้ อยเอากระทะของตุ๊กตาใส่ปาก และ สงสัยว่าจะกลืนไก่งวงของปลอมที่ติดอยู่กบั จานไม้ ลงไปด้ วย! ความโล่งอกอย่างมากเมื่อพบว่าไม่เป็ นจริ ง! ความดีใจ ความ ขอบคุณ และความปี ติสขุ ! ทังหมดนั ้ นสุ ้ ดพรรณนา ในที่สดุ ก็ ถึงจุดที่เด็กๆ หมดแรง ค่อยๆ ออกจากห้ องนัง่ เล่นขึ ้นบันไดไป นอน และทุกอย่างเงียบลง

พ่อมาพร้อมของขวัญ ภาพโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

90

เวลานี ้สครู้ จมองด้ วยความตังใจกว่ ้ าเดิม เมื่อนายของ บ้ านซึง่ มีลกู สาวคลอเคลียมานัง่ ลงกับเธอและแม่ของเธอข้ าง กองไฟของตน และเมื่อเขาคิดว่ามีคนที่สวยงามและมีความหวัง เช่นเดียวกันนี ้อาจเรี ยกเขาว่าพ่อ และเป็ นฤดูใบไม้ ผลิในฤดู หนาวอันห่อเหี่ยวแห่งชีวิต สายตาเขาก็พร่ ามัว "แบล" สามีกล่าว ยิ ้มและหันไปทางภรรยา "บ่ายนี ้ฉัน เห็นเพื่อนเก่าเธอ" "ใครหรื อ?" "ทายดู!" "ฉันจะทายได้ อย่างไร? โธ่ ฉันจะรู้ ได้ อย่างไร?" เธอ เสริ มแล้ วหัวเราะขณะที่เขาหัวเราะ "มิสเตอร์ สครู้ จ" "มิสเตอร์ ครู้ จ ฉันเดินผ่านหน้ าต่างสานักงานเขา และ มันไม่ได้ ปิด เขาจุดเทียนข้ างใน ฉันก็เห็นเขา ฉันได้ ข่าวว่า หุ้นส่วนเขากาลังจะตาย เห็นเขานัง่ อยู่คนเดียวตรงนัน้ ฉันว่า เขาคงเหลือตัวคนเดียวในโลก" "ผี!" สครู้จพูดเสียงแหบ "เอาฉันออกไปจากที่นี่" "ข้ าบอกเจ้ าแล้ วว่าพวกนี ้เป็ นเงาของสิ่งต่างๆ ที่เคย เกิดขึ ้น" ผีกล่าว "มันเป็ นสิ่งที่เป็ น อย่าตาหนิข้า!" "พาฉันออกไป!" สครู้ จร้ อง "ฉันทนไม่ได้ !” เขาหันไปทางผี และเห็นมันมองเขาด้ วยใบหน้ าซึง่

91

เป็ นการรวมของส่วนเสี ้ยวของใบหน้ าทังหมดที ้ ่มนั ได้ แสดงให้ เขาดูมาตลอด เขาจึงปลุกปล ้ากับมัน "ปล่อยฉัน! พาฉันกลับไป อย่ามาสิงฉันอีก!" ในการต่อสู้ - ถ้ านัน่ สามารถเรี ยกได้ วา่ การต่อสู้ ในที่ ซึง่ ผีไม่แสดงการต่อต้ านอย่างเห็นได้ ชดั และไม่ถกู รบกวนโดย ความพยายามใดๆ ของคูต่ ่อสู้ - สครู้ จสังเกตเห็นว่าแสงของ มันสุกใสและพุ่งสูงมาก และมีความรู้ สกึ รางๆ ว่าแสงนันมี ้ อิทธิพลเหนือตน เขาจึงแย่งหมวกดับแสงมาแล้ วกดลงบน หัวมันทันที

สครู้จกดหมวกครอบผี แต่แสงยังสาดออกมา ภาพโดยจอห์น ลี ช

92

ผีทรุ ดลงข้ างใต้ หมวกดับแสงจึงคลุมร่ างทังหมดนั ้ น้ แต่แม้ สครู้ จจะกดมันลงสุดแรง เขาก็ไม่สามารถซ่อนแสงไฟซึง่ ส่องลอดออกมาจากใต้ หมวกนันไว้ ้ ได้ และสาดส่องไปเหนือ พื ้น เขารู้ สกึ หมดแรง และง่วงจนทนไม่ไหว และเมื่อพบว่า อยู่ในห้ องนอนตนเอง เขาบีบหมวกในความพยายามที่จะดับ แสงเป็ นครัง้ สุดท้ าย และแทบไม่ทนั ได้ ล้มตัวลงบนเตียงก็จมสู่ การหลับใหล

93

บทเพลงที่สาม ผีตนที่สองในผีสามตน ~~~~~~~~~~~~~~~~~~~ ตื่นขึ ้นท่ามกลางเสียงกรนสนัน่ และลุกนัง่ บนเตียงเพื่อ รวบรวมความคิด สครู้ จไม่จาเป็ นต้ องบอกตนเองว่าระฆังกาลัง จะเคาะเวลาหนึ่งนาฬิกา เขารู้ สึกว่าฟื น้ คืนสติมาได้ เวลาพอดี เพื่อจะได้ พบกับผู้นาสารรายที่สองซึ่งส่งถึงเขาโดยเจค็อบ มาลีย์ แต่ร้ ู สกึ ว่าหนาวจนไม่สบายเมื่อเริ่ มสงสัยว่าม่านผืนไหนที่ผีตน ใหม่จะดึงออก เขารู ดม่านไปด้ านข้ างด้ วยมือตนเองทุกผืน แล้ ว นอนลงอีกครัง้ ตังใจเฝ้ ้ าดูรอบเตียง เพราะเขาอยากท้ าทายผี ในขณะที่มนั ปรากฏตัว ไม่ต้องการถูกจู่โจมและเสียขวัญอีก สุภาพบุรุษประเภททาตัวตามสบาย จะภูมิใจในตัวเอง ว่าคุ้นเคยกับเรื่ องทางโลก พร้ อมสาหรับทุกอย่างที่อาจเกิดขึ ้น จะอวดความสามารถของตนในการผจญภัย อ้ างว่าตนสามารถ ในทุกเรื่ องตังแต่ ้ ทอยเหรี ยญไปจนถึงการฆ่าคนได้ โดยไม่ต้อง คิด เตรี ยมไว้ ก่ อน และระหว่างสองขัว้ นัน้ ย่ อมมีสิ่ งต่างๆ อยู่ มากมาย ผมไม่กล้ าบอกว่าสครู้ จก็เก่งเช่นนัน้ แต่ยินดีจะขอให้ คุณ เชื่ อว่าเขาพร้ อมส าหรั บ การปรากฏตัวของสิ่ งประหลาด

94

ต่า งๆ และไม่มีอะไรระหว่างเด็ก ทารกกับ แรดจะทาให้ เขา แปลกใจมากนัก ทีนี ้ เมื่อเตรี ยมตัวไว้ วา่ จะต้ องเจออะไรบ้ างเกือบทุก อย่างแล้ ว เขาก็ไม่ได้ เตรี ยมตัวว่าจะไม่เจออะไรเลย ผลคือ เมือ่ ระฆังเคาะเวลาตีหนึง่ แล้ ว ไม่มีร่างใดๆ ปรากฏ เขาเกิดอาการ สัน่ อย่างแรง ห้ านาที สิบนาที สิบห้ านาทีผ่านไป ก็ยงั ไม่มีอะไร มา ตลอดเวลานัน้ เขานอนอยู่บนเตียง เห็นแสงสว่างจ้ าสาดมา เหนือมันเมื่อนาฬิกาเคาะบอกเวลา แต่มีเพียงแสง ซึง่ น่ากลัว กว่าเห็นผีสกั สิบตน เพราะเขาไร้ อานาจที่จะรู้ ว่ามันหมายถึง อะไร หรื อจะทาอะไร และอาจหวัน่ ด้ วยว่าตนอาจกลายเป็ นกรณี น่าสนใจของการเผาไหม้ เกิดเอง35 โดยไม่ร้ ู จกั มัน อย่างไรก็ตาม ในที่สดุ เขาเริ่ มคิด - เช่นที่คณ ุ หรื อผมจะคิดตังแต่ ้ แรก เพราะ มักคือผู้ที่ไม่ได้ อยู่ในเหตุการณ์ คบั ขันจึงจะรู้ วา่ ควรทาอะไรและ จะทาโดยไม่มีข้อสงสัย - ผมบอกว่า ในที่สดุ เขาก็เริ่ มคิดว่าต้ น ตอและความลับของแสงผีๆ นัน่ อาจมาจากห้ องติดกัน ซึง่ เมื่อ 35

การเผาไหม้ เกิดเอง - Spontaneous combustion คือการลุกไหม้ ขึ ้น โดยไม่มีการจุดไฟ แต่ลกุ ไหม้ เพราะความร้ อนที่คอ่ ยๆ เพิ่มขึ ้น เหมือน กรณีไฟไหม้ ดงหญ้ าแห้ ง ในที่นี ้ ดิก๊ เก็นสฺอาจหมายถึงการไหม้ เองของ คนเป็ นๆ หรื อ ศพที่เพิ่งเสี ยชีวิตไปไม่นาน - Spontaneous human combustion ซึง่ มีเป็ นข่าวในสมัยศตวรรษที่ 19

95

ตามรอยดู เหมือนมันจะส่องจากที่นนั่ ความคิดนี ้ครอบงา เขา จึงลุกขึ ้นเบาๆ เดินลากเท้ าในรองเท้ าแตะไปที่ประตู เมื่อมือของสครู้ จจับกุญแจห้ อง มีเสียงประหลาด เรี ยกชื่อเขาและเรี ยกเขาเข้ าไป เขาทาตาม แน่นอน มันเป็ นห้ องของเขาเอง แต่ได้ เกิดการ เปลี่ยนแปลงอันชวนประหลาดใจ ผนังกับเพดานห้ องมีกิ่งไม้ ใบเขียวห้ อยไว้ เต็มจนเป็ นป่ าละเมาะไปโดยสมบูรณ์ มีลกู เบอร์ รี วาววับสุกใสจากทุกส่วน มีใบหยักๆ ของกิ่งฮอลลี มิสเซิลโท และเถาไอวี่สะท้ อนแสง ราวกับมีกระจกเงาบานเล็กๆ กระจัด กระจายอยู่ในนัน้ และกองไฟกองใหญ่ลกุ โหมขึ ้นไปยังปล่องไฟ ชนิดที่เตาหินทึมๆ นันไม่ ้ เคยรู้ จกั ในสมัยที่สครู้ จหรื อมาร์ ลีย์อยู่ หรื อในหลายต่อหลายฤดูหนาวที่ผ่านมา ที่กองอยู่บนพื ้นเพื่อ ก่อเป็ นบัลลังก์นนคื ั ้ อไก่งวง ห่าน สัตว์ป่า สัตว์ปีก เนื ้อหมู เนื ้อ ชิ ้นใหญ่ หมูหนั ไส้ กรอกพวงยาว พายไส้ ผลไม้ กวน พุดดิงพลัม หอยนางรมเป็ นถัง เกาลัดร้ อนแดง แอปเปิ ล ส้ ม ลูกพลับ เค้ ก วันที่สิบสองขนาดใหญ่ๆ36 และน ้าพันชฺเป็ นชามๆ ที่มีไอเดือด จนทาให้ ห้องมัวด้ วยกลิ่นไอหอมหวาน เหนือบัลลังก์นนมี ั ้ ยกั ษ์ 36

เค้ กวันที่สิบสอง - twelfth-cake คือเค้ กที่ทาเลี ย้ งญาติมิตรในวันที่ สิบสองของเทศกาลคริ สต์มาส หรื อวันที่ 6 มกราคม ซึง่ ถือเป็ นคืนที่ นักปราชญ์สามคนได้ นาของขวัญไปถวายพระเยซู

96

ร่ าเริ งนัง่ อยู่ ถือคบไฟที่ไม่ตา่ งจากคอร์ นโู คเปี ย37และชูไว้ สงู เพื่อ ส่องแสงลงมาที่สครู้ จ ขณะที่เขาเมียงมองเข้ าไปในประตู

คบไฟทีผ่ ีคริ สต์มาสปัจจุบนั ถือ เป็ นเหมื อนเขาคอร์ นูโคเปี ยทีม่ ี อาหาร อุดมสมบูรณ์ ภาพโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

"เข้ ามา!" ผีร้องเรี ยก "เข้ ามา! แล้ วมารู้ จกั ข้ าให้ ดีขึ ้สน มนุษย์!" สครู้ จเดินเข้ าไปอย่างขลาดๆ ก้ มหัวต่อหน้ าผีตนนี ้ เขาไม่ใช่สครู้ จคนหัวดื ้อที่เคยเป็ น และแม้ ดวงตาของผีจะ กระจ่างและกรุ ณา เขาก็ไม่ชอบสบมัน "ข้ าคือผีแห่งคริ สต์มาสปั จจุบนั " ผีกล่าว "มองหน้ าข้ า!" สครู้ จทาตามด้ วยความเคารพ ผีนนห่ ั ้ มเรื อนร่ างด้ วย 37

คอร์ นูโคเปี ย (cornucopia) คื อ เขาแห่ ง ความสมบู ร ณ์ (Plenty's Horn) ซึง่ เป็ นเขาแกะที่เต็มไปด้ วยอาหารทุกชนิดอย่างอุดม เป็ นเขา ของแกะที่ให้ นมจอมเทพซีอสุ ในเทพตานานกรี กเมื่อครัง้ เป็ นทารก

97

ชุดยาวหรื อเสื ้อคลุมสีเขียวธรรมดา ชายเสื ้อเป็ นขนสัตว์สีขาว อาภรณ์นนห่ ั ้ มไว้ หลวมๆ บนร่ าง หน้ าอกแผ่นใหญ่เปลือย ประหนึง่ รังเกียจที่จะถูกห่อหุ้มหรื อปกปิ ดโดยของปลอมใดๆ เท้ าที่เห็นได้ จากใต้ ชายเสื ้อคลุมก็เปลือยด้ วย บนหัวไม่มีสิ่งปก คลุมใดๆ นอกจากมาลัยฮอลลี มีแท่งน ้าแข็งเป็ นเงาห้ อยลง จากตรงนันตรงนี ้ ้ ลอนผมสีน ้าตาลเข้ มยาวและปล่อยไว้ เป็ น อิสระ อิสระเหมือนหน้ าที่ใจดี ดวงตาเป็ นประกาย มือที่ผาย ออก เสียงที่ร่าเริ ง ท่าทางที่ผ่าเผย และทุกส่วนที่ดรู ่ าเริ งเบิก บานของมัน ที่คาดรอบเอวมันเป็ นปลอกมีดโบราณ แต่ไม่มี ดาบในนัน้ และปลอกโบราณนัน่ ก็สนิมเขลอะ "เจ้ าไม่เคยเห็นผีแบบข้ ามาก่อน!" ผีอทุ าน "ไม่เคย" สครู้ จตอบ "เจ้ าไม่เคยเดินไปกับสมาชิกเด็กๆ ในครอบครัวข้ ารึ (เพราะข้ ายังเด็กมาก) ข้ าหมายถึงพวกพี่ชายข้ าที่เกิดในปี ท้ ายๆ นี ้?" ผีถามต่อ "ข้ าคิดว่าไม่เคย" สครู้ จกล่าว "ข้ าเกรงว่าจะไม่เคย เจ้ ามีพี่ชายหลายคนรึ ผี?" "มากกว่าพันแปดร้ อย"38 ผีกล่าว 38

เรื่ องนี ้เขียนในปี 1843 จึงหมายถึงมีคริ สต์มาสมากว่าพันแปดร้ อยปี แต่ในงานของดิก๊ เก็นสฺ จะไม่มีการกล่าวนามพระเยซูออกมาชัดเจน

98

แขกรายทีส่ ามของสครู้จ บนขวาโดยจอห์น ลี ช บนซ้ายโดยชาร์ ลสฺ กรี น ล่างโดยโซล ไอติ งเกอ

99

"ครอบครัวมหึมา ต้ องเลี ้ยงดูกนั !" สครู้ จพึมพา ผีคริ สต์มาสปั จจุบนั ลุกขึ ้น "ผี" สครู้ จพูดอย่างอ่อนน้ อม "นาข้ าไปที่ใดก็ได้ ที่เจ้ า จะไป คืนก่อนข้ าไปโดยถูกบังคับ และข้ าได้ เรี ยนรู้ บทเรี ยนที่ ได้ ผลในเวลานี ้ คืนนี ้ ถ้ าเจ้ ามีสิ่งที่จะสอนข้ า ขอให้ ข้าได้ ประโยชน์จากมัน" "จับเสื ้อข่า!" สครู้ จทาตามและกามันไว้ แน่น กิ่งฮอลลี มิสเซิลโท เบอร์ รีแดง ไอวี ไก่งวง ห่าน เนื ้อสัตว์ป่า สัตว์ปีก หมูป่า เนื ้อ หมู ไส้ หรอก หอยนางรม พาย พุดดิง ผลไม้ และน ้าพันชฺล้วนหายวับไปกับตา ห้ อง กองไฟ แสงสว่างจ้ า เวลากลางคืนก็เช่นกัน ทังสองมายื ้ นอยู่บนถนน ในเมืองของเช้ าวันคริ สต์มาส ที่ซงึ่ ผู้คนสร้ างเสียงดนตรี ที่ห้าว (คงเพราะอากาศหนาวเหน็บมาก) แต่กระฉับกระเฉงและไม่ได้ ไม่น่าฟั งในการกวาดหิมะจากทางเท้ าหน้ าบ้ านเรื อนตนและ จากหลังคาบ้ าน ซึง่ เด็กๆ ดีใจกันมากที่เห็นมันร่ วงลงมาใน ถนนและกระจายจนเหมือนพายุหิมะขนาดเล็ก ด้ านหน้ าบ้ านเป็ นสีดา หน้ าต่างยิ่งดากว่า ตัดกับสี ขาวเป็ นแผ่นบนหลังคา และหิมะที่สกปรกบนพื ้นซึง่ กองล่าสุด ถูกคราดเป็ นร่ องลึกโดยล้ อหนักๆ ของเกวียนกับรถบรรทุก ร่ อง ที่ตดั กันไปมาไปร้ อยๆ ชันตรงที ้ ่ถนนสายใหญ่แยกจากกัน

100

กลายเป็ นช่องทางที่ยากจะติดตามในโคลนหนาสีเหลืองกับน ้า ที่เย็นจัด ฟ้ามืดครึม้ ถนนสายสันๆ ้ อึดอัดด้ วยหมอกสกปรกใน สภาพที่น ้าแข็งเริ่ มละลาย และอณูที่หนักกว่าร่ วงลงเป็ นเขม่า ราวกับว่าปล่องไฟทังหมดในสหราชอาณาจั ้ กรได้ ลกุ เป็ นไฟ และลุกโหมอย่างเริ งร่ าเมื่อได้ รับอนุญาต ไม่มีอะไรที่น่ายินดี มากนักในอากาศหรื อในเมือง แต่ก็มีบรรยากาศเบิกบานอยู่ ทัว่ ไปจนอากาศฤดูร้อนที่สดใสที่สดุ และตะวันฤดูร้อนที่สกุ ใส ที่สดุ อาจพยายามแทรกเข้ ามาแต่ไม่เกิดผล สาหรับผู้ที่กาลังกวาดหิมะบนหลังคาบ้ านนันเต็ ้ มไป ด้ วยความคึกคักและร่ าเริ งยินดี กู่เรี ยกกันจากคนละด้ านของ รัว้ ลูกกรง โยนลูกบอลหิมะใส่กนั เล่นเป็ นพักๆ - เป็ นกระสุนที่ อารมณ์ดีกว่าและยิงได้ ไกลกว่าคาพูดตลกมาก - หัวเราะกัน เต็มที่ถ้ายิงเข้ าเป้าและหัวเราะไม่น้อยกว่ากันถ้ ามันพลาด ร้ าน พ่อค้ าเป็ ดไก่ยงั เปิ ดประตูแง้ มอยู่ ร้ านผลไม้ สว่างไสว มีตะกร้ า เกาลัดทรงกลมพุงป่ องขนาดใหญ่อยู่ที่ประตู ดูเหมือนเสื ้อกัก๊ ของสุภาพบุรุษชราผู้ร่าเริ งและพร้ อมจะล้ มกลิ ้งเข้ าไปในถนน เพราะความสมบูรณ์ของมัน มีหอมหัวใหญ่จากสเปนสีแดงสี น ้าตาลลูกใหญ่ เป็ นเงาในความอ้ วนของมันเหมือนนักบวช สเปน และกะพริ บตาอย่างเจ้ าเล่ห์ใส่สาวๆ เมื่อพวกเธอเดิน ผ่านลงมาจากหิ ้งของมัน และชายตามองมิสเซิลโทที่ห้อยอยู่ อย่างเคร่ งขรึม มีลกู แพร์ กบั แอปเปิ ล กองกันเป็ นพีระมิดสูง มี

101

พวงองุ่นแขวนบนตะขอที่เห็นชัดเจนจนคนเดินผ่านอาจ น ้าลายไหล มีเฮเซลนัทเป็ นกองสีน ้าตาลปกคลุมด้ วยต้ นมอส ส่งกลิ่นหอมที่ทาให้ คิดการเดินในป่ าครัง้ ก่อนๆ และลุยไปใน กองหญ้ าแห้ งที่ลกึ ถึงข้ อเท้ า มีนอร์ โฟล์คบิฟฟิ น อ้ วนเตี ้ยสี คล ้า39 ตัดกับสีเหลืองของส้ มกับเลมอน ความแน่นของเนื ้อฉ่า ของพวกมันกาลังเว้ าวอนและขอให้ พามันกลับบ้ านในถุง กระดาษและกินหลังอาหารค่า ปลาทองกับปลาเงินในอ่างที่ อยู่กลางกองผลไม้ มีคณ ุ ภาพเหล่านี ้ แม้ จะเป็ นเผ่าพันธุ์ เลือดเย็นก็ดเู หมือนจะรู้ วา่ มีบางสิ่งบางอย่างเกิดขึ ้น และแหวก ว่ายไปรอบโลกใบเล็กของมันในความตื่นเต้ นอันเชื่องช้ าไร้ อารมณ์ ร้ านของชา โอ ร้ านของชา! ใกล้ ปิดแล้ ว อาจมีแผ่นมูล่ ี่ ปิ ดหน้ าต่างร้ านถูกดึงลงแล้ วสองช่องหรื อช่องเดียว แต่ถ้ามอง ลอดช่องเหล่านันเข้ ้ าไป! ไม่เพียงแต่ตาชัง่ ลงมาส่งเสียงร่ าเริ ง อยู่บนเคาน์เตอร์ เสียงเชือกที่ถกู ตัดขาดเพื่อห่อของ เสียงกล่อง บรรจุใบชาหรื อกาแฟที่กลิ ้งไปมา หรื อกลิ่นหอมของชากาแฟที่ ให้ ความรื่ นรมย์แก่จมูก หรื อลูกเกดหายากที่มีมากมาย อีก 39

นอร์ โฟล์ คบิฟฟิ น - Norfolk Biffin เป็ นแอปเปิ ลพันธุ์หนึ่งที่ปลูกใน เมืองนอร์ โฟล์ค ทางตะวันออกของอังกฤษ เป็ นแอปเปิ ลเปลือกหนา ผิวดา ทรงแป้น จึงเอาไปอบเหมือนขนมเค้ ก

102

ทังอั ้ ลมอนด์ขาวจัด แท่งอบเชยยาวและตรง เครื่ องเทศกลิ่น หอมนานา ผลไม้ เชื่อมน ้าตาลเกาะหนาจนทาให้ คนดูผ้ หู นาว เหน็บรู้ สกึ คลื่นเหียนอยากเป็ นลม มะเดื่ออ้ วนฉ่า พลัมฝรั่งเศส สีแดงส่งกลิ่นหอมเปรี ย้ วจากกล่องสวย ทุกอย่างล้ วนน่ากิน และตกแต่งตามเทศกาลคริ สต์มาส ลูกค้ าล้ วนรี บร้ อนและ กระตือรื อร้ นในการฉลองวันนัน้ จนเบียดเสียดกันที่ประตู ทา ให้ ตะกร้ าหวายกระแทกกัน หรื อลืมของที่ซื ้อไว้ บนเคาน์เตอร์ แล้ ววิ่งกลับมาเอา หรื อทาความผิดทานองนี ้เป็ นร้ อยในอารมณ์ ที่ดีที่สดุ ขณะที่เจ้ าของร้ านกับลูกจ้ างตรงไปตรงมาและเปิ ดเผย จนหัวใจงดงามซึง่ พวกเขาผูกผ้ ากันเปื อ้ นไว้ ด้านหลังนันเหมื ้ อน จะเป็ นที่เห็นจะๆ ของคนทัว่ ไป แต่ไม่ช้า หอระฆังก็สง่ เสียงเรี ยกผู้คนให้ ไปโบสถ์หรื อ วัดน้ อย พวกเขาไป เดินเป็ นกลุม่ ไปในถนนในเสื ้อผ้ าที่ดีที่สดุ ด้ วยหน้ าตาที่สดใสที่สดุ ขณะเดียวกันก็มีคนจานวนนับไม่ถ้วน โผล่ออกมาจากถนนแยก ซอย หัวมุมไม่มีชื่อ เอาตะกร้ าอาหาร ค่าไปที่ร้านขนมปั ง40 เห็นได้ วา่ ภาพของคนฉลองเทศกาลที่ ยากจนนันผี ้ สนใจมาก ไปยืนหน้ าประตูร้านขนมปั งข้ างสครู้จ และเปิ ดฝาครอบตะกร้ าเมื่อคนถือเดินผ่าน โปรยกายานบน 40

คนจนจานวนมากไม่มีเตาอบที่บ้าน จึงต้ องเอาอาหารค่าไปอบไป ปรุ งที่ร้านขนมปัง

103

คนเอาอาหารค่าไปร้านขนมปัง ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

อาหารเย็นของพวกเขาด้ วยคบไฟของเขา มันเป็ นคบไฟที่ไม่ ธรรมดามาก เพราะมีครัง้ สองครัง้ เมื่อเกิดปากเสียงเกรี ย้ วกราด ระหว่างผู้นาอาหารเย็นมาและเบียดเสียดกระแทกกัน เขาพรม น ้าจากคบไฟใส่พวกเขาสองสามหยด อารมณ์ดีของพวกเขาก็ คืนมาทันที และบอกกันว่า มันน่าอายที่จะมาทะเลาะกันในวัน คริ สต์มาส และมันเป็ นดังนัน! ้ พระเจ้ า มันเป็ นดังนัน! ้

104

เสียงระฆังค่อยๆ หยุดลง ร้ านขนมปั งปิ ด แต่มีเงาของ อาหารเย็นที่กาลังอบอยู่เหล่านันในปื ้ น้ ความชื ้นเหนือเตาอบ ขณะที่พื ้นเตามีควันลอยขึ ้นเหมือนหินก็กาลังทาอาหารด้ วย "มีรสชาติพิเศษในสิ่งที่เจ้ าพรมจากคบไฟของเจ้ ารึ?" สครู้ จถาม "มี ของข้ าเอง" "ใช้ ได้ กบั อาหารเย็นทุกชนิดในวันนี ้หรื อ?" สครู้ จถาม "ใช้ ได้ กบั อาหารเย็นทุกชนิดที่ให้ ด้วยความกรุ ณา และ โดยเฉพาะที่ให้ แก่คนจน" "ทาไมเฉพาะที่ให้ แก่คนจน?" สครู้ จถาม "เพราะเป็ นผู้ที่ต้องการมันเป็ นพิเศษ" "ผี" สครู้ จพูดหลังจากคิดอยู่ครู่ หนึง่ "ข้ าแปลกใจที่ใน บรรดาสิ่งมีชีวิตทังปวงในหลายๆ ้ โลกรอบตัวเรานี ้ เจ้ าเป็ นผู้ที่ ปรารถนาจะขัดขวางโอกาสของคนเหล่านันจากความสุ ้ ขที่ บริ สทุ ธิ์" "ข้ า!" ผีร้อง "เจ้ าจะลิดรอนปั จจัยในการกินอาหารค่าทุกวันที่เจ็ด ของพวกเขา ซึง่ อาจบอกได้ วา่ มันเป็ นวันเดียวที่พวกเขาจะได้

105

กินอาหารเย็น"41 สครู้ จกล่าว "ถูกไหม?" "ข้ า!" ผีร้อง "เจ้ าจะหาทางปิ ดสถานที่เหล่านี ้ในวันที่เจ็ดรึ?" "ข้า หาทาง!" ผีอทุ าน "ข้ าขอโทษถ้ าข้ าผิด เพราะมันถูกทาในนามของเจ้ า หรื ออย่างน้ อยที่สดุ ก็ของครอบครัวเจ้ า"42 สครู้ จกล่าว "มีบางคนในโลกนี ้ของเจ้ า" ผีย้อน "ที่อ้างว่ารู้ จกั พวก เรา แล้ วก่อกรรมแห่งอารมณ์ลมุ่ หลง ยโส มุง่ ร้ าย เกลียดชัง 41

42

กล่าวเช่นนี ้เพราะในระยะนัน้ แอนดริ ว แอ็กนิว (Andrew Agnew, 1793-1849) สมาชิกรัฐสภา ซึง่ เป็ นผู้เคร่ งครัดในเรื่ องวันสะบาโต วันหยุดวันที่เจ็ดจากการที่พระเจ้ าทรงสร้ างโลกในหกวัน และหยุด วันที่เจ็ด จึงถื อเป็ นวันที่ต้อ งหยุด ไม่ทางานใดๆ ทัง้ สิ น้ แอ็กนิวได้ เสนอกฎหมายเกี่ ยวกับ วันที่ เจ็ด ที่ทุกคนต้ อ งหยุดทางาน ร้ านค้ า ต้ อ งปิ ดหมด เพื่ อเข้ าโบสถ์ สวดภาวนา ดิ๊กเก็นสฺ โจมตีกฎหมายนี ้ อย่างแรง เห็นว่ามันลิดรอนสิทธิ์ของคนจนที่จะได้ หยุดพักและหา ความบัน เทิ งและจะได้ กิ น อาหารเย็ น เพราะเมื่ อ ร้ านขนมปั งปิ ด คนงานก็ไม่มีที่อบอาหาร แต่ในที่สดุ กฎหมายก็ไม่ผ่านสภา "ทาในนามของเจ้ า" คือทาในนามของพระเจ้ าและพระคริ สต์ เพราะ ผีคือผีคริ สต์มาส และแอนดริ ว แอ็กนิวเสนอกฎหมายเพื่อบังคับให้ ประชาชนต้ อ งหยุด ทาทุกอย่างในวันที่เจ็ด หรื อ วันอาทิตย์ เพื่ อ ไป โบสถ์และบูชาพระเจ้ าเท่านัน้

106

อิจฉาริ ษยา ดันทุรัง และเห็นแก่ตวั ในนามของเรา สาหรับเรา และญาติมิตรทังหมดของเราแล้ ้ ว พวกเขาแปลกจนเหมือนไม่ เคยมีชีวิต จาเรื่ องนี ้ไว้ และกล่าวโทษพวกเขาในสิ่งที่พวกเขา ทากับตนเอง ไม่ใช่เรา" สครู้ จรับปากว่าจะทา แล้ วทังสองก็ ้ เดินทางต่อโดยไม่ ถูกมองเห็นเช่นเดิม เข้ าสูย่ ่านชานเมือง เป็ นคุณสมบัติพิเศษ ของผี (ซึง่ สครู้ จสังเกตเห็นที่ร้านขนมปั ง) ที่ร่างยักษ์ ของเขา สามารถเข้ ากับทุกที่ได้ สบาย เขายืนใต้ หลังคาเตี ้ยได้ อย่างสง่า เยี่ยงสิ่งเหนือธรรมชาติเหมือนที่ทาได้ ในห้ องโถงสูงทุกแห่ง และบางที อาจเป็ นความพอใจของผีใจดีที่จะแสดง อานาจนี ้ของตน หรื อไม่ก็โดยความใจดี ใจกว้ าง และเห็นใจ คนจนของเขาเองที่พาตรงไปยังบ้ านเสมียนของสครู้ จ โดย พาสครู้ จซึง่ เกาะเสื ้อเขาไปด้ วย มาหยุดลงบนธรณีประตูบ้าน ผียิ ้ม แล้ วอานวยพรให้ ที่อยู่ของบ๊ อบ ครัตชิตโดยหว่านด้ วยคบ ไป คิดดูเถอะ! บ๊ อบเองมีรายได้ เพียงสัปดาห์ละสิบห้ า "บ๊ อบ" ทุกวันเสาร์ เขาจะเอาชื่อแรกของเขาใส่กระเป๋ าไปสิบห้ าอัน43 43

บ๊ อบ ครัตชิต - Bob Cratchit เป็ นชื่อเสมียนของสครู้ จ ซึง่ เพิ่งรู้ ชื่อใน บทนี ้ Bob เป็ นชื่อ และ bob ก็เป็ นสแลงของเงินชิลลิงด้ วย เสมียน ได้ ค่าแรงเพียงอาทิตย์ละ 15 บ๊ อบ - 15 ชิลลิง ซึง่ ต่ามาก วันเสาร์ เขา จะไปซื ้อของโดยเอาเงินทังหมดนั ้ นใส่ ้ กระเป๋ า - สิบห้ า "บ๊ อบ"

107

แต่ผีคริ สต์มาสปั จจุบนั ก็อานวยพรแก่บ้านที่มีสหี่ ้ องของเขา!44 ขณะนัน้ มิสซิสครัตชิตลุกขึ ้น เธอแต่งกายเหมาะสม ในสภาพของคนจน สวมชุดที่เย็บซ ้าสองครัง้ 45 สวยงามด้ วย ริ บบิ ้นตกแต่งราคาถูก ดูดีด้วยเงินครึ่งชิลลิง เธอกางผู้ปโู ต๊ ะ มีเบลินดา ครัตชิต ลูกสาวคนที่สองซึง่ สวยด้ วยริ บบิ ้นเช่นกัน เป็ นผู้ช่วย ขณะที่ปีเตอร์ ครัตชิตจิ ้มส้ อมลงในกระทะมันฝรั่ง และเอามุมปกเสื ้อขนาดใหญ่ (เป็ นทรัพย์สินส่วนตัวของบ๊ อบ ยกให้ เป็ นเกียรติแก่ลกู ชายและทายาทเพื่อวันนี ้) ใส่ปาก ดีใจที่ ได้ แต่งตัวโอ่อ่า และอยากไปอวดเสื ้อในสวนสาธารณะต่างๆ ที่ คนชอบไปกัน เวลานี ้ครัตชิตตัวน้ อยสองคน ชายหนึง่ หญิงหนึง่ ถลันกันเข้ ามา กรี ดเสียงร้ องบอกว่าได้ กลิ่นห่านนอกร้ านขนม ปั ง และรู้ วา่ มันเป็ นของพวกเขา และพากันเต้ นไปรอบโต๊ ะ อย่างมีความสุขเมื่อคิดถึงกลิ่นหอมของใบเสจกับหัวหอม และ ช่วยกันยกมาสเตอร์ ปีเตอร์ ครัตชิตขึ ้น (ไม่ปลื ้มนัก เพราะปก เสื ้อใหญ่ทาให้ เขาหายใจลาบาก) ขณะที่เขากาลังเป่ าไฟ จน 44 45

ดิ๊ ก เก็ น สฺ ใ ช้ บ้ านที่ ต นเองอยู่ ใ นวัย เด็ ก เป็ นบ้ านของครั ต ชิ ต บ้ านเลขที่ 16 ถนนเบย์แฮม ย่านแคมเด็นทาวน์ ชุดที่ตะเข็บขาดและได้ กลับข้ างในออกมาแล้ วเย็บซ ้า ทาให้ เห็นรอย ตะเข็บและเย็บซ ้าแล้ วสองครัง้ ภาพที่ไม่เพียงบอกถึงความยากจน แต่เธอไม่มีปมด้ อยทาตัวเหมาะสม

108

มันฝรั่งที่ต้มอยู่เดือดส่งเสียงเคาะฝาหม้ อเพื่อจะออกมาให้ ปอกเปลือก "มีอะไรเอาตัวพ่อแสนดีของพวกเจ้ าไว้ ?" มิสซิสครัตชิต ถาม "แล้ วน้ องชายไทนีทิม! มาร์ ธาล่ะ คริ สต์มาสก่อนมาตังแต่ ้ ครึ่งชัว่ โมงที่แล้ วไม่ใช่รึ?" "มาร์ ธามาแล้ ว แม่!" เสียงเด็กสาวมาพร้ อมปรากฏตัว "มาร์ ธามาแล้ ว แม่!" ครัตชิตน้ อยทังสองร้ ้ องบอก "ฮูร์ ราห์! เรามีห่านด้ วย มาร์ ธา!" "อ้ อ พระคุ้มครอง ที่รัก ทาไมมาสายขนาดนี!้ " มิส ซิสครัตชิตกล่าว จูบเธอเป็ นสิบครัง้ ช่วยเธอถอดผ้ าคลุมไหล่ กับหมวกด้ วยความรัก

"ทีร่ ัก ทาไมมาสายขนาดนี"้ - ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

109

"เมื่อคืนเรามีงานต้ องทาให้ เสร็ จ" เด็กสาวตอบ "แล้ ว เช้ านี ้ต้ องทาความสะอาด" "เถอะ ไม่เป็ นไร ในเมื่อลูกมาถึงแล้ ว" มิสซิสครัตชิต กล่าว "ไปนัง่ ลงหน้ าไฟ ที่รัก ผิงไฟให้ อนุ่ พระเจ้ าคุ้มครองลูก!" "นัน่ นัน่ ! พ่อมาแล้ ว" สองครัตชิตน้ อยร้ อง ทังคู ้ อ่ ยู่ทกุ ที่ในเวลาเดียวกัน "ไปซ่อน มาร์ ธา ไปซ่อน!" มาร์ ธาจึงไปซ่อน แล้ วพ่อบ๊ อบก็เดินเข้ ามาพร้ อมด้ วย ชายผ้ าพันคออย่างน้ อยสามฟุตสบัดอยู่ข้างหน้ า เสื ้อผ้ าเก่าแต่ ผ่านการปะชุนและแปรงสะอาดเพื่อฉลองเทศกาล มีไทนีทิม นัง่ อยู่บนบ่า น่าสงสารไทนีทิม เขาถือไม้ เท้ าพยุงอันเล็ก ขาใส่ ปลอกเหล็ก46 "อ้ าว ไหนมาร์ ธาของเรา?” บ๊ อบ ครัตชิตร้ องถาม พลางเหลียวมองรอบๆ "ไม่มา!" มิสซิสครัตชิตกล่าว 46

ไทนีทิม - Tiny Tim หรื อทิมน้ อย มาจากชื่อทีโมธี - Timothy เป็ นลูก ชายคนเล็กของบ๊ อบและขาเสีย ในเรื่ องนี ้ ดิ๊กเก็นสฺไม่ได้ กล่าวถึงมาก นักเกี่ยวกับการป่ วยของเขา แต่ได้ มีนกั วิชาการที่ศกึ ษางานดิก๊ เก็นสฺ อธิบายว่า ไทนีทิมป่ วยเป็ นโรคไตที่ทาให้ เลือดเป็ นกรดมากเกินไป โรคนี ้รักษาได้ ในสมัยนัน้ แต่เพราะความยากจนของบ๊ อบ ทาให้ ไทนี ทิมต้ องพิการ

110

นักเขี ยนภาพประกอบให้เรื ่องนีห้ ลายคนเขี ยนภาพไทนีทิม ซ้ายบนโดย อาร์ เธอร์ แร็ คแฮม ล่างโดยซี . อี . บร็ อค ขวาโดยชาร์ ลสฺ กรี น

111

ไทนี ทิม ภาพบนทัง้ สองภาพเป็ นของเฟร็ ด บาร์ นาร์ ด ภาพล่างโดยโซล ไอติ งเกอ

112

"ไม่มา!" บ๊ อบกล่าว อารมณ์คกึ คักลดลงทันที เพราะ เขาเป็ นม้ าให้ ทิมขี่มาตลอดทางจากโบสถ์ และวิ่งกลับบ้ านมา มาร์ ธาไม่ชอบเห็นพ่อผิดหวังแม้ จะเป็ นแค่การเล่น ตลก จึงวิ่งออกจากหลังประตูต้ กู ่อนเวลาเข้ าสูอ่ ้ อมแขนเขา ขณะที่สองครัตชิตน้ อยเร่ งไทนีทิม ชวนเขาออกไปที่ห้องซักล้ าง ข้ างนอกเพื่อจะได้ ฟังเสียงพุดดิงเดือดในหม้ อทองแดง47 "ทิมน้ อยทาตัวอย่างไรบ้ าง?" มิสซิสครัตชิตถาม เมื่อ เธอล้ อเขาในเรื่ องการเชื่อคนง่าย ส่วนบ๊ อบก็กอดลูกสาวเต็มรัก "ดีเหมือนทองคา" บ๊ อบกล่าว "และดีกว่า เขานัง่ คิด และนัง่ เอง และคิดในเรื่ องแปลกที่สดุ ที่เธอเคยได้ ยิน ขณะกลับบ้ าน เขา บอกฉันว่าเขาหวังให้ คนที่โบสถ์เห็นเขา เพราะเขาขาพิการ และมันอาจทาให้ พวกเขาจาเกี่ยวกับวันคริ สต์มาสได้ ซึง่ ทาให้ ขอทานขาพิการเดินได้ และคนตาบอดมองเห็น"48 47

48

คนจนมักต้ องใช้ ห้องซักล้ างนอกบ้ านเพราะใช้ ร่วมกันหลายครอบครัว และเนื่องจากที่บ้านไม่มีเตาอบ ในการทาพุดดิงจึงต้ องไปใช้ หม้ อต้ ม ผ้ าในห้ องซักล้ าง หม้ อทองแดง (copper) เป็ นหม้ อต้ มผ้ า โดยทัว่ ไป เป็ นหม้ อเหล็ก แต่คงเรี ยกชื่อตามชื่อเดิมซึง่ เป็ นทองแดง ในไบเบิล พระเยซูทรงช่วยให้ คนขาเสียเดินได้ คนตาบอดมองเห็น วันคริ สต์มาสคือวันประสูตขิ องพระเยซู ไทนีทมิ จึงหวังให้ คนราลึกถึง พระเยซู และเขาก็หวังด้ วยว่าสักวันตนจะได้ รับการรักษาจนหาย

113

บ๊อบกอดลูกๆ ภาพโดยโซล ไอติ งเกอ

เสียงบ๊ อบสัน่ เมื่อเล่าเรื่ องนี ้ และสัน่ มากขึ ้นเมื่อกล่าว ว่าไทนีทิมแข็งแรงขึ ้นและมีน ้าใจมากขึ ้น เสียงไม้ เท้ าเคาะพื ้น ของเขาดังมา ไทนีทิมกลับมาก่อนจะได้ พดู อะไรอีก พี่ชายพี่สาว พาไปนัง่ ที่ม้านัง่ หน้ ากองไฟ และขณะที่บ๊อบพับแขนเสื ้อ - คน น่าสงสาร ทาราวกับมันจะมอซอได้ มากกว่านัน้ - กวนส่วนผสม

114

ในเหยือกด้ วยเหล้ ายินกับเลมอนแล้ วเอาไปวางบนตะแกรงอุน่ อาหารบนเตาเพื่อให้ เดือด มาสเตอร์ ปีเตอร์ กบั สองครัตชิตน้ อย ก็ไปเอาห่าน ไม่นานก็กลับมาอย่างคึกคัก ความโกลาหลตามมาจนคุณอาจคิดห่านเป็ นนกที่หา ยากที่สดุ ในบรรดานกทังหมด ้ เป็ นปรากฏการณ์พิเศษของหงส์ ดา - และในความเป็ นจริ งมันก็เป็ นดังนันในบ้ ้ านนี ้ มิสซิสครัต ชิตอุน่ น ้าเกรวี (ซึง่ ทาไว้ แล้ วในหม้ อใบเล็ก) ให้ เดือด มาสเตอร์ ปี เตอร์ บดมันฝรั่งด้ วยแรงที่เหลือเชื่อ มิสเบลินดาเชื่อมซอส แอปเปิ ล มาร์ ธาปั ดฝุ่ นจานร้ อน บ๊ อบพาไทนีทิมไปนัง่ ข้ างเขา ในมุมที่โต๊ ะ สองครัตชิตน้ อยจัดเก้ าอี ้สาหรับทุกคน ไม่ลืม ตัวเอง และเมื่อเข้ าประจาที่ของตนแล้ วก็เอาช้ อนใส่ปากเพื่อ ไม่ให้ ร้องตะโกนขอห่านก่อนที่พวกเขาจะได้ รับการเสิร์ฟ ใน ที่สดุ จานก็ถกู จัดเรี ยงบนโต๊ ะ สวดขอบคุณพระเจ้ า ตามด้ วย ความเงียบที่หายใจไม่ออก เมื่อมิสซิสครัตชิตมองมีดยาว เตรี ยมจะแทงลงไปที่อกมัน เมื่อไส้ ข้างในโผล่ออกมา เสียง พึมพาด้ วยความดีใจดังขึ ้นรอบโต๊ ะ และแม้ แต่ไทนีทิม ถูกเร้ า ให้ ตื่นเต้ นโดยสองครัตชิตน้ อย ก็เอาด้ ามมีดเคาะโต๊ ะด้ วย แล้ ว ร้ องฮูร์ราห์เสียงเบาๆ! ไม่เคยมีห่านแบบนี ้มาก่อน บ๊ อบกล่าวว่าเขาไม่อยาก เชื่อเลยว่าจะมีการปรุ งห่านแบบนี ้ ทังความนุ ้ ่มและรสชาติ ขนาดและราคาถูก เป็ นเรื่ องที่ชื่นชม เสริ มด้ วยซอสแอปเปิ ลกับ

115

มันบด เป็ นอาหารค่าคริ สต์มาสที่เพียงพอสาหรับทังครอบครั ้ ว อันที่จริ งก็เป็ นดังที่มสิ ซิสครัตชิตพูดด้ วยความดีใจมาก (ขณะ สารวจเศษกระดูกชิ ้นเล็กในจาน) ว่า ในที่สดุ พวกเขาก็ไม่ได้ กินทังหมด! ้ แต่ทกุ คนก็กินอิ่ม โดยเฉพาะสองครัตชิตน้ อย เลอะเสจกับหัวหอมจนถึงคิ ้ว! แต่ตอนนี ้ มิสเบลินดามา เปลี่ยนจาน มิสซิสครัตชิตออกจากห้ องไปคนเดียว - ตื่นเต้ น เกินกว่าจะมีพยานไปด้ วย - เพื่อไปเอาพุดดิงจากเตาและ นาเข้ ามา เกิดมันยังสุกไม่ดี! เกิดมันแตกตอนเคาะออกจากพิม! เกิดมีคนปี นข้ ามกาแพงเข้ ามาในลานหลังบ้ านแล้ วขโมยมันไป ขณะที่พวกเขากาลังเพลินกับห่าน - การคาดคะเนที่ทาให้ สองครัตชิตน้ อยหน้ าซีด! ความน่ากลัวสารพัดถูกคาดคิด โอ! มีไอพวยพุ่ง! พุดดิงถูกเอาออกจากหม้ อแล้ ว มี กลิ่นเหมือนวันซักผ้ า! มันคือผ้ าที่คลุม กลิ่นเหมือนห้ องอาหาร กับขนมแป้งอบจากบ้ านติดกัน กับบ้ านคนซักผ้ าที่ถดั จากมัน! นัน่ คือพุดดิง อีกครึ่งนาที มิสซิสครัตชิตเข้ ามา - หน้ าแดง แต่ ยิ ้มอย่างภูมิใจ - กับพุดดิง ซึง่ ดูเหมือนลูกกระสุนปื นใหญ่ กระดากระด่าง แข็งและแน่น ลุกเป็ นไฟอยู่ในบรั่นดี ปั กกิ่งฮอล ลีคริ สต์มาสไว้ ข้างบน โอ พุดดิงแสนวิเศษ! บ๊ อบ ครัตชิตกล่าว และด้ วยความ สงบ เขามองมันราวกับ นัน่ คือความสาเร็ จที่ยิ่งใหญ่ที่สุดของ

116

"โอ พุดดิ งแสนวิ เศษ!" ภาพบนโดยซี . อี . บร็ อค ลางซ้ายโดยฮาโรลด์ ค็อปปิ ง ขวาโดยโซลไอติ งเกอ ล่างโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

117

มิสซิสครัตชิตนับแต่ทงสองแต่ ั้ งงานกันมา มิสซิสครัตชิตกล่าว ว่าทีนี ้เธอโล่งอกแล้ ว เธอสารภาพว่าสงสัยเกี่ยวกับปริ มาณ แป้งที่ต้องใช้ ทุกคนมีเรื่ องให้ พดู เกี่ยวกับมัน แต่ไม่มีใครพูด หรื อคิดว่ามันเป็ นพุดดิงที่เล็กมากสาหรับครอบครัวใหญ่ มัน จะเป็ นความคิดนอกรี ตทื่อๆ หากทาดังนัน้ ครัตชิตทุกคนจะ หน้ าแดงหากพูดในเรื่ องเช่นนี ้ ในที่สดุ ก็กินอาหารเย็นกันเสร็จ เก็บผ้ าปูโต๊ ะ กวาด พื ้นเตา ก่อไฟกองใหม่ ส่วนผสมในเหยือกถูกชิม และลง ความเห็นว่าสมบูรณ์ แอปเปิ ลกับส้ มถูกนาขึ ้นโต๊ ะ เกาลัดเต็ม พลัว่ ถูกอบในไฟ จากนัน้ สมาชิกทุกคนในครอบครัวครัตชิตก็ ลากเก้ าอี ้มานัง่ ล้ อมวงหน้ าเตาผิง ที่บ๊อบ ครัตชิตเรี ยกวงกลม นันคื ้ อครึ่งวงกลม ที่ข้อศอกของบ๊ อบ ครัตชิตมีแก้ วที่มีไว้ แสดง ของครอบครัว แก้ วไม่มีหสู องใบ และชามแก้ วใบเล็ก อย่างไรก็ตาม ภาชนะเหล่านี ้รองรับของผสมใน เหยือกได้ เช่นที่ถ้วยทองคาทา และบ๊ อบเสิร์ฟมันด้ วยสีหน้ าเบิก บาน ขณะที่เกาลัดบนไฟแตกเปรี๊ ยะๆ จากนันบ๊ ้ อบดื่มอวยพร "สุขสันต์คริ สต์มาสสาหรับเราทุกคน ที่รัก ขอพระเจ้ า อวยพรเรา!" ซึง่ คนทังครอบครั ้ วขานรับ "พระเจ้ าอวยพรเราทุกคน!" ไทนีทิมกล่าว เป็ นคน สุดท้ าย เขานัง่ บนม้ านัง่ ตัวเล็กของเขาข้ างพ่อ บ๊ อบจับมือ

118

"พระเจ้าอวยพรเราทุกคน!" ภาพบนโดยชาร์ ลสฺ กรี น ล่างโดยอี . เอ. อับบีย์

119

ผอมบางของเขาไว้ ราวกับว่าเขารักเด็ก และปรารถนาจะให้ เขาอยู่ข้างๆ แต่กลัวว่าเขาจะถูกพรากไปจากตน "ผี" สครู้ จพูดด้ วยความสนใจที่เขาไม่เคยรู้ สกึ มาก่อน "บอกฉันทีวา่ ไทนีทิมจะมีชีวิตอยู่ตอ่ หรื อไม่" "ข้ าเห็นที่นงั่ ว่างที่หนึง่ " ผีตอบ "อยู่ในมุมปล่องไฟ กับ ไม้ เท้ าค ้ายันที่ไม่มีเจ้ าของซึง่ ถูกเก็บรักษาไว้ อย่างดี ถ้ าเงา เหล่านี ้ไม่ถกู เปลี่ยนแปลงโดย 'อนาคต' เด็กจะตาย" "ไม่ ไม่" สครู้ จกล่าว "โอ ไม่ ผีผ้ ใู จดี! บอกสิวา่ เขาจะ รอด" "ถ้ าเงาพวกนันยั ้ งไม่ถกู เปลี่ยนโดย 'อนาคต' ก็จะไม่มี ใครอื่นในเผ่าพันธุ์ข้าจะพบเขาอยู่ตรงนี ้อีก แล้ วอย่างไรต่อ? ถ้ าเขาควรตาย ทางที่ดีก็ตายเสีย จะลดประชากรที่ล้นเกิน" สครู้ จก้ มหน้ าเมื่อได้ ยินคาพูดของตนถูกอ้ างอิงโดยผี เต็มไปด้ วยความสานึกผิดและเสียใจ "มนุษย์" ผีกล่าว "ถ้ าหัวใจเจ้ าเป็ นคน ไม่ใช่หินแข็ง จง เลิกใช้ คาพูดชัว่ ร้ ายนัน่ จนกว่าเจ้ าจะค้ นพบว่าอะไรคือล้ นเกิน และมันอยู่ที่ไหน เจ้ าจะตัดสินรึวา่ ใครควรอยู่ใครควรตาย? บางที ในสายตาของสวรรค์ เจ้ านันไร้ ้ คา่ และไม่เหมาะที่จะอยู่ เสียยิ่งกว่าเด็กลูกคนจนคนนี ้ล้ านๆ คน โอ พระเจ้ า! ฟั งแมลง บนใบไม้ สง่ เสียงเกี่ยวกับการมีชีวิตอยู่มากเกินไปในหมูพ่ ี่น้องผู้ หิวโหยของเขาในฝุ่ นธุลี!"

120

สครู้ จก้ มหัวลงต่อหน้ าการตาหนิของผี ตามองพื ้นตัว สัน่ แต่เงยหน้ าขึ ้นอย่างรวดเร็ ว เมื่อได้ ยินชื่อของตน "มิสเตอร์ สครู้ จ!" บ๊ อบกล่าว "ผมจะดื่มให้ ผู้สนับสนุน งานเลี ้ยง!" "ผู้สนับสนุนงานเลี ้ยงจริ ง!" มิสซิสครัตชิตร้ องขึ ้น หน้ า แดง "ฉันอยากให้ เขาอยู่ที่นี่ ฉันจะเสิร์ฟความเห็นฉันให้ เขาสัก ชิ ้น และหวังว่าเขาจะเจริ ญอาหาร" "ที่รัก" บ๊ อบกล่าว "เด็กๆ ! นี่วนั คริ สต์มาส" "มันก็เป็ นวันคริ สต์มาส ฉันแน่ใจ" เธอกล่าว "วันที่เรา ดื่มเพื่อสุขภาพของคนน่ารังเกียจ ขี ้งก ใจดา ไร้ ความรู้ สกึ อย่าง มิสเตอร์ สครู้ จ เธอรู้ วา่ เขาเป็ น โรเบิร์ต! ไม่มีใครรู้ มนั ดีกว่าเธอ เธอรู้ ดี คนน่าสงสาร!" "ที่รัก" คือคาตอบอ่อนโยนของบ๊ อบ "วันคริ สต์มาส" "ฉันจะดื่มเพื่อสุขภาพของเขาเพื่อเห็นแก่เธอกับเพื่อ วันนี ้" มิสซิสครัตชิตกล่าว "ไม่ใช่เห็นแก่เขา ขอให้ เขามีอายุยืน มีคริ สต์มาสกับปี ใหม่ที่สขุ สันต์! เขาจะสนุกและมีความสุขมาก ฉันไม่สงสัยเลย!" เด็กๆ ดื่มอวยพรตามหลังเธอ เป็ นเรื่ องแรกในการ ฉลองที่ทาอย่างไม่เต็มใจ ไทนีทิมดื่มเป็ นคนสุดท้ าย แต่เขาไม่ สนใจเลย สครู้ จเป็ นยักษ์ กินคนของครอบครัว การเอ่ยชื่อเขา ทอดเงามืดลงเหนืองานฉลอง ซึง่ ไม่สามารถขับไปได้ เป็ นเวลา

121

ห้ านาทีเต็มๆ หลังจากมันผ่านไป พวกเขาครึกครื น้ กว่าเดิมสิบเท่า จากการที่เพียงแต่ร้ ู สกึ ว่าหมดเรื่ องกับสครู้ จผู้ชวั่ ร้ าย บ๊ อบ ครัตชิตบอกพวกเขาว่าเขามองงานหนึง่ ไว้ ให้ มาสเตอร์ ปีเตอร์ ซึง่ ถ้ าได้ เข้ าไปทา จะได้ คา่ แรงสัปดาห์ละห้ าชิลลิงครึ่ง - ซึง่ มากกว่าหนึง่ ในสามของที่พ่อได้ สองครัตชิตน้ องหัวเราะกัน งอหายกับความคิดที่ปีเตอร์ จะไปทาธุรกิจ ปี เตอร์ เองก็จ้อง มองกองไฟระหว่างปกเสื ้อของตนอย่างครุ่ นคิด เหมือนกาลัง ใคร่ ครวญว่าควรทาอะไรถ้ ามีรายได้ อนั ชวนงุนงงนัน้ มาร์ ธา ซึง่ เป็ นเด็กฝึ กงานที่ร้านทาหมวกซึง่ ชัว่ โมงทางานยาวนานแต่ ค่าแรงต่าได้ เล่าเรื่ องงานที่ทาให้ ฟัง และบอกว่าพรุ่ งนี ้อยาก นอนพัก พรุ่ งนี ้เป็ นวันพักผ่อนของเธอและจะอยู่บ้าน เธอเล่า ด้ วยว่าหลายวันก่อนได้ เห็นเคาน์เตสกับลอร์ ด และลอร์ ดคน นัน้ "สูงพอๆ กับปี เตอร์ " ทาให้ ปีเตอร์ ดงึ ปกเสื ้อขึ ้นสูงจนคุณจะ ไม่เห็นหัวเขาถ้ าคุณอยู่ที่นนั่ ตลอดเวลานี ้เกาลัดกับเหยือก เครื่ องดื่มได้ วนไปรอบแล้ วรอบเล่า แล้ วไทนีทิมเริ่ มร้ องเพลง เกี่ยวกับเด็กที่หลงทางในหิมะ เสียงเล็กๆ ของเขาฟั งเศร้ า และ ไพเราะทีเดียว ไม่มีอะไรสาคัญในนี ้ พวกเขาไม่ใช่ครอบครัวที่ สวยงาม ไม่ได้ แต่งตัวดี รองเท้ าที่สวมห่างไกลจากการเป็ น รองเท้ ากันน ้า เสื ้อผ้ าเก่าๆ ขาดๆ และปี เตอร์ ก็คงรู้ จกั ด้ านใน

122

ของโรงรับจานาดี49 แต่พวกเขามีความสุข รู้ คณ ุ และยินดีใน กันและกัน พอใจกับสิ่งที่ตนมี เมื่อพวกเขาค่อยๆ เลือนไปใน ประกายจากคบไฟของผีนนดู ั ้ จะยิ่งมีความสุข สครู้ จมองพวก เขา โดยเฉพาะไทนีทิม จนกระทัง่ ภาพหายไป เวลานี ้ฟ้ามืดลงแล้ ว หิมะตกหนัก และเมื่อสครู้ จกับผี เดินไปตามถนน แสงสุกใสจากไฟลุกโชนในครัว ห้ องนัง่ เล่น และห้ องต่างๆ นันช่ ้ างสวยงาม ที่นี่ เปลววูบไหวของไฟบอก ถึงการเตรี ยมอาหารเพื่ออาหารค่ามื ้ออบอุน่ จานร้ อนๆ อบใน ไฟ ผ้ าม่านสีแดงพร้ อมจะถูกดึงลงเพื่อปิ ดความหนาวและ ความมืดข้ างนอก ที่นนั่ เด็กๆ ทุกคนในบ้ านวิ่งออกไปในหิมะ เพื่อไปต้ อนรับพี่สาวที่แต่งงานไป พี่ชาย ลูกพี่ลกู น้ อง และลุง ป้าน้ าอาเป็ นคนแรก ที่นี่อีกครัง้ เงาของแขกที่รวมกันทอดลง บนมูล่ ี่หน้ าต่าง ที่นนั่ มีกลุม่ เด็กสาวน่ารัก ล้ วนสวมหมวกฮู้ด กับรองเท้ าบู๊ตขลิบขนสัตว์และคุยพร้ อมกัน เดินไปยังบ้ าน เพื่อนบ้ านไม่ไกลบางคน ที่ซงึ่ เคราะห์จะตกแก่ชายโสดผู้ได้ เห็นพวกเธอ - แม่มดเจ้ าเล่ห์ พวกเขารู้ ดี - เข้ าไปในแสงสุกใส! แต่ถ้าคุณตัดสินจากจานวนคนที่อยู่ระหว่างทางไปยังที่ชมุ นุม ของญาติมิตรแล้ ว คุณอาจคิดว่าคงไม่มีคนอยู่ให้ การต้ อนรับ 49

ดิ๊กเก็นสฺเองรู้ จักดี เพราะถูกใช้ ให้ เอาของใช้ ในบ้ านไปจานาบ่อยๆ เมื่อพ่อมีปัญหาขาดเงิน

123

เมื่อพวกเขาไปถึง แต่ตรงข้ าม ทุกบ้ านรอคอยเพื่อน ก่อไฟจน สูงถึงครึ่งของปล่องไฟ พระเจ้ าคุ้มครอง ผียินดีปรี ดามาก! มัน เปิ ดอกกว้ าง ผายมือใหญ่ลอ่ งลอยไปและหว่านความสุขความ รื่ นเริ งที่สกุ ใสและไม่เป็ นภัยแก่ทกุ สิ่งที่เข้ ามาในเอื ้อมมือมัน! คนจุดโคมไฟซึง่ วิ่งไปก่อนหน้ านันได้ ้ ประถนนมืดสลัวด้ วยแต้ ม แห่งแสง และแต่งตัวเพื่อไปงานที่ใดที่หนึง่ ค่าวันนัน้ หัวเราะ เสียงดังเมื่อผีผ่านไป แม้ เขาจะไม่ร้ ู วา่ ตนไม่มีเพื่อนนอกจาก คริ สต์มาส! แล้ วในทันใด โดยไม่มีคาเตือนจากผี ทังสองได้ ้ มายืน อยู่เหนือทุ่งร้ างหนาวเย็น เกลื่อนไปด้ วยหินหยาบก้ อนใหญ่ๆ ราวกับเป็ นที่ฝังศพยักษ์ มีน ้าซึมออกมาจากทุกแห่งที่เป็ นร่ อง มีแต่น ้าแข็งที่คมุ ขังมัน ไม่มีสิ่งใดงอกนอกจากหญ้ ามอสส์กบั พุ่มไม้ หนามและหญ้ าแข็ง ทางตะวันตกนัน้ ดวงอาทิตย์ที่ กาลังลับฟ้าได้ ทิ ้งแนวสีแดงเพลิงไว้ ซึง่ จ้ องลงมาบนความ ทุรกันดารครู่หนึง่ เหมือนตาหงอยๆ ที่ถมึงทึงลงเรื่ อยๆ จนหาย ในความมืดของราตรี ที่มืดมิดที่สดุ "ที่นี่ที่ไหน?" สครู้ จ "ที่ที่คนงานเหมืองอยู่ ผู้ทางานในพุงของโลก" ผีตอบ "แต่พวกเขารู้ จกั ข้ า ดูนนั่ !" แสงส่องลอดออกจากหน้ าต่างกระท่อมหลังหนึง่ ทัง้ สองมุง่ ไปหามัน ผ่านกาแพงโคลนกับหิน พบกลุม่ คนที่รื่นเริ ง

124

นัง่ ล้ อมกองไฟ เป็ นชายหญิงที่แก่มากๆ กับลูกๆ หลานๆ และ คนรุ่ นถัดไป ทุกคนแต่งตัวกันสดใสเพื่อเทศกาล ชายชรากาลัง ร้ องเพลงคริ สต์มาสด้ วยเสียงที่แทบไม่สงู กว่าเสียงหวีดหวิว ของลมพัดเหนือทุ่งร้ าง - เป็ นเพลงเก่ามาก ตังแต่ ้ สมัยเขาเป็ น เด็ก - คนอื่นๆ จะร้ องรับกันเป็ นท่อนๆ พวกเขาเปล่งเสียงสูง อย่างมัน่ ใจ ชายชราจะดีใจและเสียงดังด้ วย และเมื่อพวกเขา หยุด เสียงเขาก็ลดลงอีก ผีไม่หยุดที่นี่ แต่สงั่ ให้ สครู้ จจับชายเสื ้อ และร่ อนผ่าน ไปเหนือทุ่ง ไปไหน? ไม่ใช่ทะเล? ไปทะเล สครู้ จตกใจเมื่อ เหลียวมอง เขาเห็นแผ่นดินช่วงสุดท้ ายที่เป็ นแนวโขดหินน่า กลัวอยู่ข้างหลัง หูตงึ ไปจากเสียงดังสนัน่ ของน ้าเมื่อมันสาดซัด คารามก้ องไปท่ามกลางถ ้าที่น่ากลัวซึง่ มันซัดเป็ นโพรง และ พยายามเต็มที่ที่จะกัดกร่ อนผืนดิน ที่สร้ างบนหินจมน ้าในแนวหินโสโครกมืดทึม ห่างจาก ฝั่ งราวยี่สิบกิโลเมตรเป็ นประภาคารโดดเดี่ยวซึง่ ถูกน ้าซัดใส่ ตลอดปี สาหร่ ายทะเลเกาะเต็มตรงฐานของมัน และนกพายุ50 - เราคิดว่ามันเกิดกลางลมเหมือนที่สาหร่ ายทะเลเกิดในทะเล ร่ อนขึ ้นลงอยู่รอบมัน เหมือนกระแสคลื่นที่พวกมันร่ อนผ่าน 50

นกพายุ - storm bird เป็ นนกกาเหว่าพันธุ์หนึง่ ชอบส่งเสียงร้ องก่อน พายุจะมา

125

แม้ กระทัง่ ที่นี่ ชายสองคนที่เฝ้าไฟประภาคารก็ได้ ก่อ กองไฟ และสาดแสงสว่างลอดช่องในกาแพงหินหนาออกสู่ ทะเลอันน่ากลัว ทังสองจั ้ บมือหยาบกร้ านเหนือโต๊ ะหยาบๆ ที่ นัง่ กันอยู่ อวยพรคริ สต์มาสแก่กนั และกันจากกระป๋ องกร็ อก51 และคนที่อายุมากกว่าซึง่ ใบหน้ ากร้ านและเต็มไปด้ วยแผลเป็ น จากการเผชิญอากาศรุ นแรงนานปี เหมือนรู ปปั น้ บนหัวเรื อ เก่าแก่ ก็เปล่งเสียงร้ องเพลงดังเหมือนเสียงลมเอง ผีร่อนผ่านไปอีก ร่ อนไปเหนือทะเลดามืดและก่อคลื่น สูง - ไป ไป เรื่ อยๆ - จนกระทัง่ ห่างจากฝั่ งทุกฝั่ งไกลมากดังที่ เขาบอกสครู้ จ ก็ร่อนลงบนเรื อลาหนึง่ ทังสองไปยื ้ นข้ างคนถือ หางเสือ ป้อมมองที่หวั เรื อ มีคนเฝ้ายาม พวกเขาอยู่ในความ มืด ร่ างเลือนรางอยู่ในหลายจุด แต่ทกุ คนร้ องเพลงคริ สต์มาส และคิดเกี่ยวกับคริ สต์มาส หรื อคุยเบาๆ กับเพื่อนถึงวัน คริ สต์มาสที่ผ่านไป ด้ วยความคิดถึงบ้ าน และทุกคนบนเรื อ ไม่วา่ จะตื่นหรื อหลับ ดีหรื อเลว ล้ วนมีคาพูดดีๆ ให้ แก่กนั ในวัน นันมากกว่ ้ าวันอื่นใดของปี ได้ ร่วมสนุกกันในเทศกาล คิดถึงคน ที่ตนใส่ใจในที่ห่างไกล และรู้ วา่ พวกเขาก็คิดถึงตน เป็ นที่แปลกใจอย่างมากของสครู้ จ ขณะฟั งเสียง

51

กร็ อก - grog คือเหล้ ารัมผสมน ้า

126

ครวญของลม และคิดว่ามันช่างเป็ นสิ่งที่น่าขนลุกในการร่ อน ไปในความมืดอันอ้ างว้ างเหนือหุบเหวที่ไม่ร้ ูจกั ซึง่ ความลึก ของมันลึกพอกับความตาย เป็ นความประหลาดใจอย่างสูง สาหรับสครู้ จที่ได้ ยินเสียงหัวเราะอย่างรื่ นเริ งขณะรู้ สกึ เช่นนี ้ และเป็ นความประหลาดใจยิ่งขึ ้นสาหรับสครู้ จเมื่อจาได้ วา่ นัน่ คือเสียงหัวเราะของหลานชายตน แล้ วพบตนเองอยู่ในห้ องที่ สว่าง แห้ ง สว่างไสว โดยมีผียืนยิ ้มอยู่ข้างๆ มองหลานชายคน เดียวกันนันด้ ้ วยสายตาชื่นชมและอ่อนโยน! "ฮ่าฮ่า!" หลานชายของสครู้ จหัวเราะ "ฮ่าฮ่าฮ่า!" หากโดยโอกาสที่ไม่น่าเป็ นไปได้ อย่างไรก็ตาม คุณ เกิดรู้ จกั คนที่หวั เราะได้ มีความสุขกว่าหลานชายของสครู้ จ ผม ก็อยากรู้ จกั เขาด้ วย แนะนาเขาให้ ผมด้ วย แล้ วผมจะขอฝึ ก จากเขา มันเป็ นการปรับที่เป็ นดีงาม เที่ยงธรรม สูงส่งของสิ่ง ต่างๆ ที่เมื่อมีการติดต่อของเชื ้อโรคและความโศกเศร้ า ก็ไม่มี สิ่งใดในโลกที่ติดต่ออย่างห้ ามไม่อยู่เหมือนการหัวเราะและ อารมณ์ดี เมื่อหลานชายของสครู้ จหัวเราะในลักษณะนี ้ คือ กุม เอว ส่ายหัว หน้ าตาบิดเบี ้ยวอย่างมาก หลานสะใภ้ ของสครู้ จก็ หัวเราะเต็มที่เหมือนเขา และเพื่อนๆ ในวงก็ไม่มีใครยอม น้ อยหน้ า หัวเราะกันครื น้ เครง "ฮ่า ฮ่า! ฮ่า ฮ่า ฮ่า ฮ่า!" "เขาพูดว่าคริ สต์มาสเป็ นเรื่ องเหลวไหล เชื่อฉัน!"

127

หลานชายของสครู้ จร้ อง "แล้ วเขาก็เชื่อมันด้ วย!" "น่าอายสาหรับเขา เฟร็ ด!" หลานสะใภ้ พดู อย่างขุ่น เคือง ให้ ตายกับผู้หญิงพวกนี ้ พวกหล่อนไม่เคยทาอะไรครึ่งๆ กลางๆ แต่ทาอย่างกระตือรื อร้ นเต็มที่เสมอ เธอสวยมาก สวยมากๆ มีลกั ยิ ้ม สีหน้ าไร้ เดียงสา ใบหน้ าซื่อตรง ปากอิ่มเล็กๆ ซึง่ เหมือนถูกสร้ างมาเพื่อให้ จุมพิต - และไม่ต้องสงสัยว่ามันเป็ นเช่นนัน้ รอบคางมีกระซึง่ กลืนเข้ าด้ วยกันเมื่อเธอหัวเราะ และดวงตาสุกใสที่สดุ ที่คณ ุ ไม่ เคยเห็นในหัวของหญิงสาวคนใด โดยสรุ ป เธอมีสิ่งที่คณ ุ จะ เรี ยกได้ วา่ ยัว่ ยวน แต่น่าพอใจด้ วย โอ น่าพอใจโดยสมบูรณ์ "เขาเป็ นตาแก่ที่ตลก" หลานชายของสครู้ จกล่าว "นัน่ เป็ นความจริ ง และไม่น่าพอใจตามที่เขาอาจจะเป็ น อย่างไรก็ ตาม ความก้ าวร้ าวของเขาก็เป็ นบทลงโทษในตัวมันเอง ฉันไม่ มีอะไรจะตาหนิเขา" "ฉันแน่ใจว่าเขารวยมาก เฟร็ ด" หลานสะใภ้ พดู เป็ น นัย "อย่างน้ อยที่สดุ เธอก็มกั บอก ฉัน อย่างนี ้" "พูดอะไรนัน่ ที่รัก!" หลานชายสครู้ จกล่าว "ความ ร่ ารวยของเขาไม่มีประโยชน์สาหรับเขา เพราะเขาไม่ได้ ใช้ มนั ทาอะไรดีๆ เลย เขาไม่ทาให้ ตวั เองสุขสบายด้ วยเงินทองนัน่ เขาไม่มีความพอใจในการคิด - ฮ่า ฮ่า ฮ่า! - ว่าเราจะได้ ประโยชน์จากมัน"

128

"ฉันทนเขาไม่ได้ " หลานสะใภ้ ของสครู้ จกล่าว และ น้ องสาวของเธอกับผู้หญิงทุกคนแสดงความเห็นเดียวกัน "โอ ฉันทนได้ !" หลานชายสครู้จกล่าว "ฉันเสียใจแทน เขา ฉันโกรธเขาไม่ได้ ถงึ จะพยายาม ใครเล่าเป็ นทุกข์จาก อารมณ์ร้ายของเขา ก็ตวั เขาเอง อย่างที่นี่ เขาตังใจเกลี ้ ยดเรา แล้ วไม่ยอมมากินอาหารค่ากับเรา ผลคืออะไร? เขาก็ไม่ได้ เสีย อะไรมากนักกับอาหารค่ามื ้อหนึง่ " "จริ งๆ แล้ ว ฉันว่าเขาเสียอาหารค่าที่ดีมากไปมื ้อหนึง่ " หลานสะใภ้ พดู แทรก และคนอืน่ ๆ ก็พดู เหมือนกัน พวกเธอคง ต้ องได้ เป็ นผู้พิพากษาที่สามารถ เพราะเพิ่งได้ กินอาหารค่าไป มีของหวานอยู่บนโต๊ ะ รวมกันอยู่รอบกองไฟ ข้ างโคมไฟ "ดีแล้ ว ฉันดีใจที่ได้ ยินอย่างนี ้" หลานของสครู้ จกล่าว "เพราะฉันไม่คอ่ ยเชื่อในคนดูแลบ้ านเด็กๆ พวกนี ้ แก ว่า อย่างไร ท็อปเปอร์ ?" ท็อปเปอร์ มองหน้ าน้ องสาวคนหนึง่ ของหลานสะใภ้ ของสครู้ จ เขาตอบว่าชายโสดเป็ นคนนอกที่น่าเวทนา ไม่มี สิทธิ์ออกความเห็นในเรื่ องนี ้ ซึง่ น้ องสาวของหลานสะใภ้ สครู้จ - คนท้ วมที่มีลกู ไม้ ระบาย ไม่ใช่คนติดดอกกุหลาบ - หน้ าแดง "พูดต่อสิเฟร็ ด" หลานสะใภ้ กล่าวพลางปรบมือ "เขา ไม่เคยพูดอะไรให้ จบ! คนอะไรตลกจริ ง!" หลานชายสครู้ จหัวเราะร่ วนอีกครัง้ และเป็ นไปไม่ได้ ที่

129

จะไม่ติดเชื ้อ แม้ น้องสาวร่ างท้ วมจะพยายามกลันโดยการสู ้ ด ดมน ้าส้ มสายชูที่มีกลิ่นหอมแต่ก็กลันไม่ ้ อยู่ ทุกคนหัวเราะตาม เขา "ฉันแค่กาลังจะบอกว่า" หลานสครู้ จกล่าว "ผลจาก การที่เขาไม่ชอบเรา ไม่ยอมมาสนุกกับเรา ทาให้ เขาสูญเสีย ห้ วงเวลาแห่งความสุขบางขณะไป ซึง่ ที่จริ งไม่ได้ มีผลเสียต่อ เขา ฉันแน่ใจว่าเขาเสียเพื่อนที่น่าพอใจกว่าที่เขาจะสามารถหา ได้ ในความคิดของเขาเอง ไม่ว่าจะในสานักงานเก่าๆ อับๆ หรื อ ในห้ องฝุ่ นจับของเขา ฉันตังใจจะให้ ้ โอกาสเดียวกันแก่เขาทุกปี ไม่วา่ เขาจะชอบหรื อไม่ เพราะฉันสงสารเขา เขาอาจจะก่นว่า คริ สต์มาสไปจนวันตาย แต่จะอดไม่ได้ ที่จะคิดถึงมันดีขึ ้น - ฉัน ท้ าเขาเลย - ถ้ าเขาพฉันไปที่นนั่ อย่างอารมณ์ดี ปี แล้ วปี เล่า พูด ว่า ลุงสครู้ จ ลุงสบายดีไหม? ถ้ าเพียงแต่ทาให้ เขาคิดจะทิ ้งเงิน ไว้ ให้ เสมียนที่น่าสงสารของเขาสักห้ าสิบปอนด์แล้ ว นัน่ จะ เป็ นเรื่ องทีเดียว และฉันคิดว่าฉันได้ เขย่าเขาเมื่อวานนี ้" คราวนี ้พวกเธอเป็ นฝ่ ายหัวเราะกับความคิดที่เขาไป เขย่าสครู้ จ แต่ด้วยการเป็ นคนใจดีโดยสมบูรณ์ และไม่ได้ สนใจสิ่งที่พวกเธอหัวเราะนัก ถึงอย่างไรพวกเธอก็จะหัวเราะ เขาส่งขวดเวียนไปอย่างยินดี หลังดื่มน ้าชา พวกเขาเล่นดนตรี กนั เพราะเป็ น ครอบครัวนักดนตรี และรู้ วา่ ตัวเองทาอะไร ผมรับรองกับคุณได้

130

เมื่อพวกเขาร้ องเพลงทานองกลีหรื อแคช52 โดยเฉพาะท็อปเปอร์ จะส่งเสียงครวญด้ วยเสียงต่าได้ เหมือนนักร้ องเก่งและไม่เคย ทาให้ เส้ นเลือดที่หน้ าผากปูดหรื อหน้ าแดงจากการร้ อง หลาน สะใภ้ ของสครู้ จเล่นพิณฮาร์ พ หรื อพิณตังได้ ้ ดี และเล่นเพลง ง่ายๆ (ไม่มีอะไรยากเลย คุณหัดผิวปากคลอได้ ในเวลาสอง นาที) ซึง่ เป็ นเพลงที่ค้ นุ เคยสาหรับหนูน้อยที่ไปรับสครู้ จจาก โรงเรี ยนประจา ซึง่ เขาถูกเตือนให้ ระลึกถึงโดยผีของคริ สต์มาส อดีต เมื่อเสียงดนตรี นี ้ดังขึ ้น ทุกสิ่งที่ผีได้ ให้ เขาดูก็ปรากฏขึ ้นใน ใจ เขาอ่อนโยนลงเรื่ อยๆ และคิดว่าถ้ าเขาสามารถได้ ฟังมัน บ่อยๆ เมื่อหลายปี ก่อน เขาอาจจะได้ เพาะความกรุ ณาของ ชีวิตเพื่อความสุขของตนด้ วยมือตนเองโดยไม่ต้องมองหาพลัว่ ของสัปเหร่ อที่ฝังเจค็อบ มาร์ ลยี ์ แต่พวกเขาไม่ได้ อทุ ิศเวลาทังคื ้ นให้ ดนตรี ไม่นานก็ เล่นเกมได้ เสียกัน เพราะมันดีที่จะเป็ นเด็กในบางครัง้ และไม่มี เวลาใดดีกว่าช่วงคริ สต์มาส เมื่อผู้สร้ างผู้ทรงอานาจนันเองก็ ้ 52

กลี - glee เป็ นเพลงของอังกฤษ ประกอบด้ วยเสียงร้ องสามแนวหรื อ มากกว่า เนื ้อเพลงจะขึงขังหรื อร่ าเริงก็ได้ ส่วนแคช - catch เป็ น เพลงที่ประกอบด้ วยเสียงสามหรื อมากกว่า ซึง่ ร้ องในทานอง เดียวกัน นักร้ องคนที่สองจะเริ่ มร้ องจากแถวแรก ขณะที่คนแรกไป ร้ องแถวที่สอง เวียนกันไปในลักษณะนี ้

131

เป็ นเด็ก หยุดก่อน! มีเกมแรกคือปิ ดตาคลาทาย แน่นอนที่มี และผมไม่เชื่อว่าท็อปเปอร์ จะตาบอดจริ งเหมือนที่ไม่เชื่อว่าเขา มีตาอยู่ในรองเท้ าบู๊ตของเขา ความคิดผมคือมันเป็ นเรื่ องปกติ ระหว่างเขากับหลานชายสครู้ จ และผีคริ สต์มาสปั จจุบนั รู้ ลักษณะที่เขาตามหลังน้ องสาวคนท้ วมที่มีลกู ไม้ นนั ้ เป็ นการ ทาร้ ายต่อความไว้ วางใจของธรรมชาติมนุษย์ ชนเหล็กเขี่ยไฟ ทาเก้ าอี ้ล้ ม ชนเปี ยนโน คลุมตัวเองในม่าน ไม่วา่ ที่ใดที่เธอไป เขาตามไปด้ วย! เขามักจะรู้ วา่ น้ องสาวคนท้ วมอยู่ที่ไหน เขาจะ ไม่ไปจับคนอื่น ถ้ าคุณเจตนาไปยืนตรงหน้ าเขา (ดังที่พวกเธอ บางคนทา) เขาแสร้ งทาเป็ นจะจับซึง่ ทาให้ คณ ุ เข้ าใจผิด แล้ วจะ แฉลบไปยังทางน้ องสาวคนท้ วม เธอมักร้ องโวยวายว่ามันไม่ ยุติธรรม และไม่ยตุ ิธรรมจริ ง แต่เมื่อในที่สดุ เขาจับตัวเธอได้ ทังที ้ ่เธอวิ่งผ่านเขาไปอย่างรวดเร็ วในเสียงสวบสาบของเสื ้อผ้ า ไหม เขาก็ต้อนเธอไปจนมุมที่เธอไม่มีทางหนี แล้ วการกระทา ของเขาก็น่ารังเกียจที่สดุ เพราะการที่เขาทาเป็ นไม่ร้ ู จกั เธอ จาเป็ นที่เขาต้ องคลาเครื่ องประดับศีรษะของเธอ และรับรอง กับตัวเขาเองถึงรู ปพรรณของเธอโดยใส่แหวนในนิ ้วเธอและ คล้ องสร้ อยรอบคอเธอนัน้ เลวทรามน่ากลัวมาก! ไม่ต้องสงสัย ว่าเธอบอกเขาเช่นนี ้ เมื่อมีคนปิ ดตาอีกคนรับผ้ าปิ ดตาต่อ ทัง้ สองคุยกันลับๆ หลังผ้ าม่าน

132

ปิ ดตาไล่ตอ้ นน้องสาวคนท้วม บนโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม กลางโดย ชาร์ ลสฺ กรี น ล่างโดยซี . อี . บร็ อค

133

หลานสะใภ้ ของสครู้ จไม่ร่วมวงด้ วย ไปนัง่ ในเก้ าอี ้ตัว ใหญ่มีที่วางเท้ าในมุมอุน่ สบาย ซึง่ ผีกบั สครู้ จอยู่ข้างหลังเธอ นัน่ เอง แต่เธอร่ วมในการเล่มเกม เธอชอบเกม "ฉันรักที่รักของ ฉันด้ วย A"53 ทานองเดียวกับเกม "อย่างไร เมื่อใด และที่ไหน"54 ซึง่ เธอเก่งมาก และหลานชายสครู้ จแอบดีใจที่เธอชนะน้ องสาว เธอทุกคน แม้ พวกเธอก็เก่งมากด้ วย ดังที่ท็อปเปอร์ จะบอกคุณ 53

54

เป็ นเกมตัวอักษร โดยคนแรกจะเริ่ มว่า "I love my love with an A, because she/he is an accountant" - ฉัน รั ก คนรั ก ของฉัน เพราะ เธอ/เขาเป็ นนักบัญชี คนที่สองจะต่อด้ วย "I love my love with a B, because she/he is a book-seller" คนที่สามต่อด้ วย I love my love with a C, because she/he is a cook" คนต่อไปก็ไล่ตามตัวอักษร ต่อไปเรื่ อยๆ โดยได้ ตกลงกันก่อนแล้ วว่าจะใช้ ศพั ท์เกี่ยวกับ อะไร ใน ตัวอย่างนี ้คือศัพท์เกี่ยวกับอาชีพ เช่น จาก cook ก็อาจเป็ น doctor, engineer … หรื อจะใช้ ศพั ท์ในเรื่ องอื่นๆ ก็ตามแต่จะตกลงกัน เกม How, When, and Where เป็ นเกมทายศัพท์ โดยผู้เล่นคนหนึ่ง ต้ องออกไปนอกวง ในวงเลือกคาหนึ่งคา แล้ วเรี ยกคนข้ างนอกกลับ เข้ าไป ซึ่งจะถามว่า ชอบมันอย่างไร ชอบมันเมื่อไร ชอบมันที่ไหน คนในวงจะผลัดกันให้ คาตอบที่จะอธิบายคาที่เลือกไว้ เมื่อตอบครบ ก็ต้อ งทาย ถ้ าทายถูก คนสุดท้ ายที่ถูก ถามต้ อ งลุกออกไปเป็ นคน ทายคนต่อไป ถ้ าผิด คนทายเดิมก็ทายคาใหม่

134

ที่นนั่ มีคนอยู่ราวยี่สิบคน ทังเด็ ้ กและแก่ เล่นกันทุกคน รวม ทังสครู ้ ้ จซึง่ ลืมไปว่าตนไม่ได้ มสี ว่ นใดๆ ในเหตุการณ์ที่ดาเนิน ไปและไม่มีใครได้ ยินเสียงเขา บางครัง้ เขาตะโกนทายคาศัพท์ เสียงดังและมักทายถูกด้ วย เพราะเข็มที่แหลมที่สดุ ดีที่สดุ ที่ ผลิตในย่านไวท์แชพเพิล รับรองว่ารู เข็มไม่ทาด้ ายขาดนันก็ ้ ไม่ แหลมไปกว่าสครู้ จ แม้ เขาจะดูทื่อตามที่ภาพปรากฏให้ เห็นก็ ตาม ผีพอใจมากที่เห็นเขาอยู่ในอารมณ์นี ้ มองเขาด้ วย ความพอใจจนเขาอ้ อนวอนเหมือนเด็กว่าให้ เขาอยู่จนแขกกลับ แต่เรื่ องนี ้ผีบอกว่าทาไม่ได้ "นี่มีเกมใหม่" สครู้จกล่าว "แค่ครึ่งชัว่ โมงนะ ผี อีกเกม เดียว!" มันเป็ นเกมที่ชื่อ "ใช่หรื อไม่ใช่" ซึง่ หลานสครู้จต้ อง คิดถึงอะไรบางอย่าง และคนอื่นๆ ต้ องทายว่าคืออะไร โดยตัง้ คาถาม และเขาตอบได้ เพียงว่าใช่ หรื อไม่ใช่ ไฟแห่งการตัง้ คาถามที่ลกุ โชน ทาให้ เขาคิดถึงสัตว์ตวั หนึง่ สัตว์ที่มีชีวิต ค่อน ไปทางดุดนั ไม่เป็ นมิตร เป็ นสัตว์ที่คารามและบ่นเป็ นบางครัง้ พูดคุยเป็ นบางครัง้ และอยู่ในลอนดอน เดินไปตามถนนสาย ต่างๆ ไม่แสดงอะไร ไม่เคยมีใครจูงเดิน ไม่ได้ อยู่ในสวนสัตว์

135

ไม่เคยถูกฆ่าไปขายในตลาด ไม่ใช่ม้า ไม่ใช่ลา ไม่ใช่แม่ววั ไม่ใช่ววั ตัวผู้ ไม่ใช่เสือ ไม่ใช่หมา ไม่ใช่หมู ไม่ใช่แมว ไม่ใช่หมี หลานชายหัวเราะร่ วนกับทุกคาถามที่ถกู ถาม และขบขันมาก จนต้ องลุกจากโซฟาขึ ้นมากระทืบเท้ า ในที่สดุ น้ องสาวคนท้ วม เกิดอาการเดียวกัน ร้ องว่า "ฉันรู้ แล้ ว! ฉันรู้ แล้ วว่ามันคืออะไร เฟร็ ด! ฉันรู้ แล้ วว่ามันคืออะไร!" "มันคืออะไร?" เฟร็ ดร้ องถาม "มันคือลุงของเธอ สครู้ - - -จ!" ซึง่ มันใช่แน่นอน ความชื่นชมเป็ นอารมณ์ร่วม แม้ มี บางคนค้ านว่า คาตอบที่ให้ แก่คาถาม "มันเป็ นหมีหรื อไม่?" นัน้ ต้ องตอบว่า "ใช่" เพราะคาตอบปฏิเสธนัน่ หันเหความคิดของ พวกเขาไปจากมิสเตอร์ สครู้ จ แม้ อาจจะมีแนวโน้ มที่จะคิดไป ทางนันก็ ้ ตาม "เขาได้ ให้ ความสนุกสนานแก่เรามากมาย" เฟร็ ดกล่าว "และเราจะอกตัญญูถ้าไม่ดื่มให้ สขุ ภาพของเขา นี่เรามีเหล้ า องุ่นหวานพร้ อมอยู่แล้ ว ฉันจะพูดว่า 'ลุงสครู้ จ!' " "เพื่อลุงสครู้ จ!" พวกเขาร้ อง "ขอความสุขแห่งคริ สต์มาสและปี ใหม่เป็ นของผู้เฒ่า ไม่วา่ เขาจะเป็ นอะไร!" หลานของสครู้ จกล่าว "เขาไม่ยอมรับ จากฉัน แต่ถงึ อย่างไรก็ขอให้ เขามีความสุข ลุงสครู้ จ!" ลุงสครู้ จร่ าเริ งและมีความสุขขึ ้นโดยไม่ทนั รู้ ตวั จน

136

อยากดื่มอวยพรและหมูค่ ณะที่ไม่ร้ ู ตวั นันและขอบคุ ้ ณพวกเขา ด้ วยคาพูดที่ไม่อาจได้ ยินถ้ าผีจะยอมให้ เวลาแก่เขา แต่ฉากทัง้ ฉากเลือนหายไปพร้ อมคาพูดคาสุดท้ ายของหลานชาย เขากับ ผีเดินทางต่อกันอีกครัง้ พวกเขาเห็นมาก ไปไกล เยี่ยมบ้ าน เพื่อนาความสุข ไป ผีไปยืนข้ างเตียงคนป่ วย พวกเขาร่ าเริ ง ไปต่างแดน พวก เขาเหมือนอยู่ใกล้ บ้าน ข้ างคนที่กาลังต่อสู้ พวกเขาอดทนใน ความหวังอย่างใหญ่หลวง ข้ างคนยากจนและพวกเขารู้ สกึ ว่า ตนร่ ารวย ไปในโรงทาน โรงพยาบาล เรื อนจา ทุกที่ลี ้ภัยของ คนทุกข์ ที่ซงึ่ คนต่าต้ อยไม่ได้ ใช้ อานาจอันน้ อยนิดของตนปิ ด ประตูและกันผีออกไป เขาทิ ้งคาพรไว้ แล้ วสัง่ สอนสครู้ จ เป็ นราตรี ยาวนาน ถ้ ามันเป็ นเพียงคืนเดียว แต่ สครู้ จ สงสัยในเรื่ องนี ้ เพราะดูเหมือนวันหยุดคริ สต์มาสจะหดลงใน ช่องว่างของเวลาที่ทงสองไปด้ ั้ วยกัน เป็ นเรื่ องประหลาดด้ วยที่ เมื่อสครู้ จไม่ได้ มีการเปลี่ยนแปลงในโฉมหน้ าภายนอก แต่ผีแก่ ชราลง ชราลงอย่างชัดเจน สครู้ จเห็นการเปลีย่ นแปลงนี ้ แต่ไม่ พูดถึง กระทัง่ ทังสองออกจากงานฉลองคื ้ นที่สบิ สองของเด็กๆ เมื่อมองผีขณะทังสองยื ้ นด้ วยกันในที่โล่งแห่งหนึง่ เขา สังเกตเห็นว่าผมของผีกลายเป็ นสีเทา "ชีวิตของผีสนอย่ ั ้ างนี ้เลยหรื อ?" สครู้ จถาม "ชีวิตข้ าบนโลกนี ้สันมาก ้ มันสิ ้นสุดในคืนนี ้" ผีตอบ

137

"คืนนี ้!" สครู้ จร้ อง "คืนนี ้เวลาเที่ยงคืน ฟั งสิ! เวลาใกล้ เข้ ามาแล้ ว" เสียง ระฆังเคาะเวลาห้ าทุ่มสี่สิบห้ านาทีพอดี "ขอโทษด้ วยถ้ าข้ าผิดในสิ่งที่ถาม" สครู้ จกล่าว มอง เสื ้อคลุมของผีอย่างตังใจ ้ "แต่ข้าเห็นของประหลาดที่ไม่ใช่ของ เจ้ า ยื่นออกมาจากใต้ เสื ้อเจ้ า มันเป็ นเท้ าหรื อกรงเล็บ?" "มันอาจเป็ นกรงเล็บ เพราะยังมีเนื ้อติดอยู่" คือคาตอบ เศร้ าของผี "ดูนี่" มันเอาเด็กสองคนออกมาจากในจีบเสื ้อคลุมยาว ดู น่าอนาถ น่าสังเวช น่าสงสาร น่ากลัว น่าตกใจ ยากไร้ ทังสอง ้ คุกเข่าแทบเท้ ามัน เกาะเสื ้อด้ านนอกของมัน "โอ มนุษย์! ดูนี่ ดู ดู ข้ างล่างนี่!" ผีอทุ าน เด็กสองคน เด็กชายคนเด็กหญิงคน ซีดเหลือง ผอม แห้ ง รุ่ งริ่ ง หน้ าง ้า ดูดรุ ้ ายแต่หมอบในความต่าต้ อยของตน ตรงที่เด็กสวยงามจะเปล่งปลัง่ สดใสที่สดุ นัน้ มีมือเหม็นอับ และเหี่ยวย่นเหมือนคนแก่บีบและบิดแล้ วดึงจนแหว่งวิ่น ตรงที่ นางฟ้าอาจนัง่ บัลลังก์นนั ้ ปี ศาจซุม่ ซ่อนอยู่และจ้ องออกมา อย่างคุกคาม ไม่มีการเปลี่ยนแปลง ไม่มีการเสื่อมสลาย ไม่มี ความวิปริ ตของมนุษยชาติไม่ว่าระดับใดในความลี ้ลับทัง้ ปวง ของการสร้ างอันอัศจรรย์ จะสามารถสร้ างอสุรกายที่น่าเกลียด น่ากลัวได้ ครึ่งหนึง่ ของทังสอง ้

138

สครู้ จผงะ ตกใจกลัว จากการที่เด็กทังสองถู ้ กนามา ให้ เขาเห็นในลักษณะนี ้ เขาพยายามจะพูดว่าพวกแกเป็ นเด็กที่ สวยงาม แต่ถ้อยคาสะดุดตัวมันเอง เพราะไม่อาจร่ วมเป็ นส่วน หนึง่ ในคาเท็จอันมโหฬารเช่นนัน้ "ผี! พวกมันเป็ นของเจ้ า?" สครู้จไม่สามารถพูดอะไร มากกว่านี ้ "พวกมันเป็ นของมนุษย์" ผีกล่าว มองลงไปยังทังสอง ้ "แต่มนั เกาะอยู่กบั ข้ า วอนขอจากพวกพ่อของมัน เด็กผู้ชายคือ ความไม่ร้ ู เด็กผู้หญิงคือความยากจน ระวังพวกมันกับลูกหลาน มันให้ ดี แต่ที่ต้องระวังที่สดุ คือเด็กผู้ชาย เพราะข้ าเห็นคาว่า หายนะบนหน้ าผากมัน เว้ นแต่ต้องลบมันทิ ้ง ปฏิเสธมัน!" ผีร้อง ยื่นมือไปยังเมือง "ให้ ร้ายคนที่บอกมันแก่เจ้ า ยอมรับมันเพื่อ จุดประสงค์สว่ นตัวของเจ้ า และทาให้ มนั เลวร้ ายลง และรอคอย จุดจบ" "พวกมันไม่มีที่หลบภัยหรื อทรัพย์สินเลยรึ?" สครู้ จร้ อง "ไม่มีคกุ รึ?" ผีกล่าว ย้ อนเขาด้ วยคาพูดของเขาเอง "ไม่มีสถานสงเคราะห์รวมรึ?" ระฆังเคาะสิบสองที สครู้ จเหลียวมองไปดูผี แต่ไม่เห็นมัน เมื่อเสียงระฆัง เสียงสุดท้ ายหยุดสัน่ เขาก็จาได้ ถงึ คาทานายของเฒ่าเจค็อบ มาร์ ลีย์ จึงเหลือกตาขึ ้น เห็นผีขรึมๆ ตนหนึง่ ห่อร่ างอยู่ในผ้ าที่

139

มีหมวกคลุม กาลังเดินมาหาเขา เหมือนหมอกลอยมาเรี่ ยพื ้น

ความไม่รู้ กับ ความยากจน ภาพซ้ายโดยชาร์ ลสฺ กรี น ขวาบนโดยจอห์ น ลี ช ล่างโดยโซล ไอติ งเกอ

140

บทเพลงที่ส่ ี ผีตนสุดท้ าย ~~~~~~~~~~~~~~~~ ผีนนเข้ ั ้ ามาใกล้ อย่างช้ าๆ ขึงขัง เงียบๆ เมื่อมันมา ใกล้ ตวั สครู้ จคุกเข่าลง เพราะท่าทางของผีตนนี ้ดูเหมือนเพื่อ หว่านความโศกเศร้ าและความทุกข์เข็ญ มันหุ้มกายอยู่ในผ้ าสีดาสนิท ซึง่ ปิ ดหมดทังหั ้ ว หน้ า ร่ างทังร่้ าง ไม่มีสว่ นใดให้ เห็นยกเว้ นมือข้ างหนึง่ ที่ยื่นออกมา จึงยากที่จะแยกแยะร่ างมันจากราตรี และแยกมันจากความ มืดที่ห้อมล้ อมมันอยู่ เขารู้ สกึ ว่ามันสูงและน่าเกรงขามเมื่อมันมาอยู่ข้างเขา และลักษณะลึกลับของมันทาให้ เขาหวาดกลัว เขาไม่ร้ ู อะไร มากกว่านัน้ เพราะผีไม่พดู และไม่ขยับ "ข้ ากาลังอยู่กบั ผีของคริ สต์มาสที่จะมาถึงใช่หรื อไม่?" สครู้ จกล่าว ผีไม่ตอบ แต่ชี ้มือไปข้ างหน้ า "เจ้ าจะมาแสดงให้ ข้าเห็นเงาของสิ่งที่ยงั ไม่เกิด แต่จะ เกิดในเวลาข้ างหน้ าเรา" สครู้ จพูดต่อ "อย่างนันใช่ ้ หรื อไม่ ผี?"

141

ส่วนบนของเสื ้อหดลงชัว่ ขณะในรอยพับของมัน เหมือนผีก้มหัวลง นัน่ เป็ นคาตอบเดียวที่เขาได้ รับ แม้ ถงึ เวลานี ้เขาจะคุ้นเคยแล้ วกับการอยู่กบั ผี สครู้จก็ ยังกลัวร่ างเงียบงันนันมากจนขาสั ้ น่ และพบว่าแทบยืนไม่ได้ เมื่อเขาเตรี ยมจะตามมันไป ผีหยุดลงชัว่ ขณะ เหมือนสังเกตเห็น สภาพเขา และให้ เวลาเขาได้ คืนสภาพ แต่สครู้ จรู้ สกึ แย่มาก มันทาให้ เขาสัน่ ด้ วยความกลัวที่ ไม่แน่ใจ รู้ วา่ ด้ านหลังผ้ าห่อสีดานันมี ้ ตาผีจ้องตนเขม็ง ขณะที่ เขาแม้ จะเหยียดตัวเองเต็มที่แล้ วก็ยงั ไม่เห็นอะไรนอกจากมือผี ข้ างเดียวกับสีดากองใหญ่ "ผีแห่งอนาคต!" เขาอุทาน "ข้ ากลัวเจ้ ายิ่งกว่าผีทกุ ตน ที่ข้าเห็นมา แต่เมื่อข้ ารู้ ว่าจุดประสงค์ของเจ้ านันดี ้ ตอ่ ข้ า และ เมื่อข้ าหวังที่จะเป็ นอีกคนต่างจากที่ข้าเคยเป็ น ข้ าเตรี ยมพร้ อม ที่จะไปกับเจ้ าและทาด้ วยหัวใจที่ขอบคุณ เจ้ าจะไม่พดู กับข้ า เลยรึ?" มันไม่ตอบเขา ชี ้มือตรงไปข้ างหน้ าเขา "นาไป!" สครู้ จกล่าว ราตรี ลว่ งเลยไปเร็ ว และมันเป็ น เวลามีคา่ สาหรับข้ า ข้ ารู้ นาไป ผี!" ผีเคลื่อนจากไปเหมือนที่มนั มา สครู้ จเดินตามเงาเสื ้อ ของมัน เขาคิดว่ามันพาเขาไป มันแทบไม่เหมือนว่าพวกเขาเข้ าเมือง แต่เมืองโผล่

142

ขึ ้นมารอบๆ พวกเขามากกว่า และล้ อมพวกเขาไว้ แต่พวกเขา ก็มาอยู่ตรงนัน้ กลางใจเมือง อยู่ที่ตลาดหลักทรัพย์ กลางหมู่ พ่อค้ า ซึง่ เดินไปมาอย่างเร่ งรี บ เสียงเงินกระทบกันในกระเป๋ า และคุยกันเป็ นกลุม่ แล้ วดูนาฬิกา เล่นกับตราประทับของตน อย่างครุ่ นคิด ดังนี ้เป็ นต้ น ซึง่ สครู้ จเคยเห็นบ่อยๆ ผีหยุดลงข้ างกลุม่ นักธุรกิจกลุม่ เล็กๆ เห็นมือที่ชี ้ไปยัง พวกเขา สครู้ จจึงเข้ าไปฟั งว่าพวกเขาคุยอะไรกัน "ไม่ร้ ู " คนร่ างอ้ วนใหญ่คางใหญ่กล่าว "ผมไม่ร้ ู อะไร มากนัก รู้ แต่วา่ เขาตายแล้ ว" "ตายเมื่อไร?" อีกคนถาม "คิดว่าเมื่อคืนวาน" "เกิดอะไรขึ ้นกับเขารึ?" คนที่สามถาม หยิบยานัตถุ์ จากกล่องใบใหญ่ในปริ มาณมากออกมาสูด "ผมคิดว่าเขาจะ ไม่มีวนั ตายเสียอีก" "พระเจ้ ารู้ " คนแรกพูดแล้ วหาว "เขาทาอะไรกับเงินของเขา?" สุภาพบุรุษหน้ าแดงมีติ่ง เนื ้อตรงปลายจมูกกล่าวแล้ วทาตัวสัน่ เหมือนหงอนไก่งวง "ผมไม่ได้ ข่าว" คนคางใหญ่กล่าว "อาจจะทิ ้งไว้ ให้ บริ ษัทของเขา เขาไม่ได้ ทิ ้งไว้ ให้ ผม นัน่ คือทังหมดที ้ ่ผมรู้ " คาพูดเล่นได้ รับเสียงหัวเราะจากทุกคน

143

กลุ่มนักธุรกิ จคุยกัน ซ้ายบน - ชาร์ ลสฺ กรี น ล่างเฟร็ ด บาร์ นาร์ ด ขวาบน - ซี อี บร็ อก ล่าง - โซล ไอติ งเกอ

144

"คงเป็ นการฝั งศพแบบง่ายๆ" คนพูดคนเดิมกล่าว "ผม ไม่ร้ ู จกั ใครจะจัดการมัน พวกเรารวมกลุม่ และหาอาสาสมัคร มาช่วยจะได้ หรื อไม่?" "ผมยินดีไปถ้ ามีอาหารกลางวันให้ " สุภาพบุรุษคนมี ติ่งเนื ้อบนจมูกกล่าว "ถ้ าผมไป ก็ต้องได้ รับการเลี ้ยงดู" หัวเราะกันอีก "เอาเถอะ ผมเป็ นคนที่ไม่สนใจที่สดุ ในพวกคุณ" คน พูดคนแรกกล่าว "เพราะผมไม่เคยสวมถุงมือสีดา และไม่เคย อาหารกลางวัน แต่ผมเสนอตัวไป ถ้ ามีคนอื่นไปด้ วย มาคิดดู แล้ ว ผมไม่แน่ใจว่าผมจะไม่ใช่เพื่อนที่สนิทที่สดุ ของเขา เพราะ เราจะหยุดคุยกันทุกครัง้ ที่ได้ เจอกัน สวัสดี!" ทังผู ้ ้ พดู ผู้ฟังแยกย้ ายกันไปรวมกับกลุม่ อื่นๆ สครู้ จ รู้ จกั พวกเขา มองผีขอคาอธิบาย ผีไถลไปในถนนสายหนึง่ ชี ้นิ ้วไปยังคนสองคนที่คยุ กัน สครู้ จฟั งอีก คิดว่าคาอธิบายคงอยู่ที่นนั่ เขารู้ จกั คนทังสองดี ้ เช่นกัน นักธุรกิจ ร่ ารวยมากและ สาคัญมาก เขาจะแสดงความนับถือเสมอตามทัศนะทางธุรกิจ นัน่ คือในทัศนะทางธุรกิจอย่างเคร่ งครัด "สบายดีหรื อ?" คนหนึง่ ทัก "สบายดี" "ปี ศาจเฒ่าเสร็ จแล้ วรึ?"

145

"ได้ ข่าวมาอย่างนัน" ้ คนที่สองตอบ "หนาวนะ?" "ตามฤดูคริ สต์มาส คุณคงไม่ใช่นกั สเก็ต?" "ไม่ ไม่ มีอย่างอื่นให้ คิดมากกว่า สวัสดี!" ไม่มีคาพูดอื่น นัน่ คือการพบกัน สนทนา และแยกกัน ไปของพวกเขา ตอนแรกสครู้ จโน้ มเอียงที่จะแปลกใจที่ผีให้ ความสาคัญ แก่การสนทนาที่ไม่มีอะไรสาคัญนี ้ แต่ก็ร้ ู สกึ แน่ใจว่ามันต้ องมี วัตถุประสงค์บางอย่างซ่อนอยู่ เขาพยายามคิดว่ามันน่าจะเป็ น อะไร ไม่น่าจะเกี่ยวกับการตายของเจค็อบ หุ้นส่วนเก่าของเขา เพราะนัน่ เป็ น "อดีต" และอานาจของผีตนนี ้อยู่ใน "อนาคต" ทังเขาก็ ้ ไม่สามารถคิดถึงคนรู้ จกั ที่จะโยงกับคาพูดเหล่านันได้ ้ แต่ไม่มีอะไรให้ สงสัยว่า ไม่วา่ มันจะหมายถึงใคร ในนันมี ้ ศีลธรรมที่จะช่วยในการปรับปรุ งตัวของเขาเอง เขาตังใจว่ ้ าจะ พินิจทุกคาพูดที่ได้ ยิน และทุกสิ่งที่เห็น โดยเฉพาะอย่างยิ่งจะ สังเกตเงาของตนเองเมื่อมันปรากฏ เพราะเขาคาดหวังว่า การ ประพฤติของตัวเขาเองในอนาคตจะให้ ร่องรอยที่เขาพลาด และจะไขปริ ศนาเหล่านี ้ได้ ง่ายขึ ้น เขามองไปรอบๆ สถานที่ของเขาเองนัน้ แต่มีคนอีก คนยืนในมุมปกติของเขา และแม้ นาฬิกาจะชี ้ว่าเป็ นเวลาปกติ ของวันที่เขาจะต้ องอยู่ที่นนั่ เขาก็ไม่เห็นใครที่เหมือนตัวเขาใน ท่ามกลางฝูงชนที่ผ่านเข้ าไปในประตู ทาให้ เขาแปลกใจอยู่

146

บ้ าง เพราะเขาคิดถึงการเปลี่ยนแปลงของชีวิต และหวังว่าจะ เห็นการตัดสินใจที่เกิดใหม่ของตนในนัน้ ผียืนข้ างเขา เงียบและดามืด มือยื่นไปข้ างหน้ า เมื่อ เขาปลุกตัวเองจากการครุ่ นคิด เขาคิดจากการหมุนของมือ และท่าของมันว่าหมายถึงตัวเขาเอง และรู้ สกึ ว่าตาที่มองไม่ เห็นนันก ้ าลังจ้ องเขา มันทาให้ เขาสะท้ าน เย็นยะเยือก ทังสองออกจากย่ ้ านธุรกิจ เข้ าไปในส่วนที่ไม่เป็ นที่ รู้ จกั ของเมือง ที่สครู้ จไม่เคยไปมาก่อน ทางเดินส่งกลิ่นเหม็น และคับแคบ ร้ านค้ ากับบ้ านเรื อนโกโรโกโส ผู้คนกึง่ เปลือย เมา รองเท้ าขาด อัปลักษณ์ ซอกซอยต่างๆ เหมือนบ่อน ้าเสีย ส่ง กลิ่นเหม็นและสกปรก กับชีวิตบนถนนที่คดเคี ้ยว ย่านทังย่ ้ าน เต็มไปด้ วยอาชญากรรม ความทุจริ ต และความทุกข์ยาก ลึกเข้ าไปในแหล่งเสื่อมโทรมนี ้ มีร้านเตี ้ยๆ ยื่นออกมา จากใต้ หลังคาเอียงลาด ที่จะหาซื ้อเหล็ก ผ้ าเก่าๆ ขวด กระดูก และเศษอาหารได้ บนพื ้นด้ านใน กองเป็ นกองด้ วยกุญแจ ตะปู โซ่ บานพับ ตะไบ ตราชัง่ เศษเหล็กสารพัดที่สนิมเขลอะ ความลับที่น้อยคนอยากตรวจสอบถูกแพร่ และซุกซ่อนในกอง เศษของเก่า ในมวลไขมันที่บดู เน่า และสุสานของกระดูก ที่นงั่ อยู่กลางสิ่งของข้ างเตาถ่านที่ก่อด้ วยอิฐเก่าๆ นันเป็ ้ นชายแก่ ผมสีเทาวัยเกือบเจ็ดสิบ ซึง่ กันตัวเองจากความหนาวภายนอก ด้ วยผ้ าม่านผ้ าขี ้ริ ว้ เหม็นอับสกปรกที่แขวนบนราว และสูบ

147

กล้ องยาเส้ นในความสุขสบายอย่างสงบ สครู้ จกับผีเข้ าไปหาชายคนนี ้ พอดีหญิงคนหนึง่ หอบ ของห่อใหญ่เดินลับๆ ล่อๆ เข้ ามาในร้ าน แต่นางยังไม่ทนั ได้ เข้ ามาก็มีหญิงอีกคนที่หอบของคล้ ายกันเข้ ามาด้ วย และมี ชายคนหนึง่ ในเสื ้อสีดาซีดๆ ตามมาติดๆ ซึง่ ตกใจที่เห็นพวก นางไม่น้อยกว่าเมื่อพวกนางพบกัน เพราะต่างจากันได้ หลังจาก ต่างก็แปลกใจอยู่ครู่ สนๆ ั ้ รวมทังชายแก่ ้ ที่สบู กล้ องด้ วย พวก เขาก็ระเบิดเสียงหัวเราะ "ให้ หญิงทาความสะอาดก่อน!" คนที่เข้ าไปคนแรก ร้ องบอก "ให้ หญิงซักผ้ าเป็ นคนที่สอง และสัปเหร่ อเป็ นคนที่ สาม ดูนี่นะ เฒ่าโจ นี่เป็ นเรื่ องบังเอิญจริ งๆ! การที่เราสามคน มาเจอกันที่นี่คงไม่ได้ ไม่มีความหมาย!" "พวกแกไม่อาจไปเจอกันในที่ที่ดีกว่านี ้หรอก" เฒ่าโจ ว่า ดึงกล้ องออกจากปาก "เข้ ามาข้ างในนี่ แกเข้ าออกได้ สบาย มานานแล้ ว อีกสองคนก็ไม่ใช่คนแปลกหน้ า รอเดี๋ยว ข้ าจะปิ ด ประตูร้าน อาห์! ฟั งมันส่งเสียง! ข้ าเชื่อว่าไม่มีเหล็กที่ไหนขึ ้น สนิมได้ เหมือนในบานพับของมัน และข้ าแน่ใจว่าไม่มีกระดูก แก่ที่ไหนเท่ากระดูกของข้ า ฮ่า ฮ่า! เราล้ วนเหมาะสมแล้ วกับ อาชีพของเรา เราล้ วนเข้ ากันได้ เข้ ามาในร้ าน เข้ ามาในร้ าน" ร้ านเป็ นที่วา่ งหลังฉากผ้ าขี ้ริ ว้ ชายชราเขี่ยถ่านไฟเข้ า เป็ นกองด้ วยเหล็กยาวที่ใช้ ยดึ พรมบนบันไดไม่ให้ หลุดเลื่อน

148

แล้ วเขี่ยไส้ ตะเกียงควันโขมง (เพราะเป็ นเวลากลางคืน) ด้ วย ด้ ามกล้ อง แล้ วเอาใส่ปากอีกครัง้ ขณะที่เขาทาเช่นนี ้ หญิงคนที่ได้ พดู แล้ วโยนห่อของ นางลงบนพื ้น แล้ วนัง่ ลงบนม้ านัง่ ในท่าหยิ่งๆ ไขว้ ข้อศอกบน เข่า มองอีกสองคนด้ วยสายตาท้ าทาย "มันช่างบังเอิญ! บังเอิญอะไรอย่างนี ้ มิสซิสดิลเบอร์ ?" หญิงนันกล่ ้ าว "ทุกคนมีสิทธิ์ดแู ลตัวเอง เขา ทาอย่างนี ้เสมอ" "จริ ง จริ งๆ!" หญิงซักผ้ ากล่าว "ไม่มีเป็ นมากกว่าเขา" "อย่างนันก็ ้ อย่ายืนจ้ องเหมือนเจ้ ากลัว ผู้หญิงซึง่ ฉลาด กว่า เราคงไม่มีใครอยากจับผิดใครถูกไหม?" "ไม่!" มิสซิสดิลเบอร์ กบั ผู้ชายพูดพร้ อมกัน "เราหวังว่าไม่" "อย่างนันก็ ้ ดี!" หญิงนันร้ ้ อง "นัน่ ก็พอแล้ ว ใครจะแย่ กว่าในการสูญเสียของไม่กี่อย่างอย่างของพวกนี ้? คงไม่ใช่คนที่ ตายแล้ ว" "ไม่ใช่ แน่นอน" มิสซิสดิลเบอร์ หวั เราะ "ถ้ าเขาอยากเก็บมันไว้ หลังจากเขาตาย ตาแก่ขี ้ตืด" หญิงนันพู ้ ดต่อ "ทาไมเขาไม่ทาตัวเป็ นธรรมชาติตอนมีชีวิต? ถ้ า เขาดี เขาจะมีคนดูแลเขาเมื่อถูกความตายหวดเอา แทนที่ต้อง นอนกลืนลมหายใจสุดท้ ายอยู่ตรงนันคนเดี ้ ยว" "เป็ นคาพูดที่จริ งที่สดุ เท่าที่เคยพูดกัน" มิสซิสดิลเบอร์

149

กล่าว "มันเป็ นคาพิพากษาสาหรับเขา" "ฉันอยากให้ มนั เป็ นคาพิพากษาที่หนักกว่านี ้อีก" หญิงนันตอบ ้ "และเธอเชื่อได้ วา่ มันจะเป็ นถ้ าฉันทาอะไรได้ แก้ ห่อดู เฒ่าโจ แล้ วบอกราคามา พูดออกมาเลย ฉันไม่กลัวที่จะ เป็ นคนแรก และไม่กลัวที่จะให้ พวกมันเห็น เรารู้ กนั ดีวา่ เราช่วย ตัวเราเองก่อนที่เราจะมาพบกันที่นี่ ฉันเชื่อว่ามันไม่บาป เปิ ด ห่อดู โจ" แต่เพื่อนทังสองของนางมี ้ มารยาทและไม่ยอมในเรื่ อง นี ้ ชายในเสื ้อดาปิ ดช่องโหว่ก่อน เอา ของโจร ของเขาออกมา มันไม่ใช่ของแพง ตราประทับอันหรื อสองอัน กล่องดินสอ กระดุมติดแขนเสื ้อคูห่ นึง่ เข็มกลัดราคาถูกอันหนึง่ มีแค่นนั ้ มันถูกตรวจสอบอย่างจริ งจังและได้ รับคาชมจากเฒ่าโจ ซึง่ ใช้ ชอล์กเขียนตัวเลขที่เขาตีราคาให้ ของแต่ละชิ ้นไว้ บนผนังแล้ ว รวมจานวนเงินเมื่อพบว่าไม่มีของอื่นอีก "นี่บญ ั ชีแก" โจกล่าว "แล้ วฉันจะไม่เพิ่มให้ อีกแม้ แต่ หกเพ็นนี ถึงจะถูกต้ มก็เถอะ ใครเป็ นรายต่อไป?" มิสซิสดิลเบอร์ เป็ นคนต่อมา เป็ นผ้ าปูเตียงกับ ผ้ าเช็ดตัว เครื่ องแต่งตัวจานวนหนึง่ ช้ อนชาทาด้ วยเงินแบบ เก่าสองคัน คีมคีบน ้าตาลก้ อนอันหนึง่ รองเท้ าบู๊ตสองสามคู่ บัญชีของนางถูกเขียนบนผนังในลักษณะเดียวกัน "ข้ ามักจะให้ สภุ าพสตรี มากเกินไป มันเป็ นจุดอ่อน

150

ของข้ า และนัน่ เป็ นวิธีที่ข้าทาลายตัวเองจนพัง" เฒ่าโจกล่าว "นัน่ เป็ นบัญชีของเจ้ า ถ้ าเจ้ าขอข้ าอีกเพ็นนีเดียว และทาให้ มนั เป็ นปั ญหา ข้ าจะเสียใจที่ใจกว้ างขนาดนี ้แล้ วจะลดราคาลง ครึ่งคราวน์"55 "ทีนี ้แก้ ห่อของ ฉัน โจ" หญิงคนแรกกล่าว โจคุกเข่าลงเมื่อจะได้ แก้ ห่อได้ สะดวกขึ ้น และต้ องแก้ ปมหลายปม แล้ วดึงม้ วนสีดาใหญ่และหนักออกมา "แกเรี ยกมันว่าอะไร?" โจกล่าว "ม่านเตียง!" "อ่าห์!" หญิงนันตอบ ้ หัวเราะแล้ วก้ มลงในท่ากอดอก "ม่านเตียง!" "แกไม่ได้ หมายความว่าแกเอามันลงมา ทังห่ ้ วงร้ อย ด้ วย โดยที่เขานอนอยู่บนนัน?" ้ โจกล่าว "ใช่ ฉันทาเอง" หญิงนันตอบ ้ "ทาไมจะไม่ได้ ?" "แกเกิดมาเพื่อสร้ างความมัง่ คัง่ ให้ ตวั เอง" โจกล่าว "แล้ วแกจะทาได้ แน่นอน" "ฉันจะไม่งอมือแน่ถ้าจะเอื ้อมมือไปหยิบฉวยอะไรได้ เพื่อเห็นแก่คนเช่น เขา ฉันสัญญากับแกได้ โจ" หญิงนันตอบ ้ อย่างใจเย็น "อย่าทาน ้ามันนัน่ หกใส่ผ้าห่ม"

55

เหรี ยญเงินโบราณ หนึง่ คราวน์เท่ากับ 5 ชิลลิง

151

"ผ้ าห่มของเขารึ?" โจถาม "แกคิดว่าจะเป็ นใครได้ เล่า?" หญิงนันตอบ ้ "ฉันกล้ า บอกว่าเขาจะไม่เป็ นหวัดโดยไม่มีมนั อีกแล้ ว" "ข้ าหวังว่าเขาไม่ได้ ตายเพราะติดเชื ้ออะไรนะ?" เฒ่า โจกล่าว หยุดงานและแหงนมอง "แกไม่ต้องกลัวเรื่ องนัน" ้ หญิงนันตอบ ้ "ฉันไม่ได้ ชอบ อยู่กบั เขามากจนจะอ้ อยอิ่งอยู่รอบๆ เขาเพื่อของพวกนี ้ถ้ าเขา ติดเชื ้อ อาห์! แกอาจจะมองเสื ้อนัน่ จนปวดตาก็จะไม่พบรู สกั รู ในนัน้ หรื อมีที่ด้ายหลุดลุย่ มันเป็ นตัวที่ดีที่สดุ ของเขา และสวย ด้ วย พวกนันอาจท ้ าเสียของ ถ้ าฉันไม่เอามา" "แกหมายความว่าอะไรที่วา่ เสียของ?" เฒ่าโจถาม "เอาใส่ให้ เขาแล้ วเอาไปฝั ง นัน่ แน่ๆ" หญิงนันตอบ ้ พร้ อมหัวเราะ "บางคนก็โง่พอจะทาอย่างนัน้ แต่ฉนั ถอด ออกมาอีกที ถ้ าผ้ าฝ้ายดิบไม่ดีพอสาหรับวัตถุประสงค์นนั่ มัน ก็ไม่ดีพอสาหรับอะไรเลย มันเหมาะกับศพดีเดียว เขาไม่ อาจจะดูน่าเกลียดกว่าที่เขาใส่ตวั นัน" ้ สครู้ จฟั งการสนทนานี ้ในความสยดสยอง ขณะที่พวก เขานัง่ ล้ อมวงสิ่งที่พวกเขาขโมยในสิ่งสลัวจากตะเกียงของชาย ชรา เขามองพวกเขาด้ วยความรังเกียจและขยะแขยง ซึง่ การค้ าศพเองก็คงไม่อาจน่ารังเกียจน่าขยะแขยงมากไปกว่านี ้

152

ภาพร้ านเฒ่าโจ : บนซ้ายโดย อาร์ เธอร์ แร็ คแฮม ขวาโดย ซี . อี . บร็ อก กลางซ้ายโดยชาร์ ลสฺ กรี น ขวาโดยโซล ไอติ งเกอ ล่างโดย เฟร็ ด บาร์ นาร์ ด

153

"ฮ่า ฮ่า!" หญิงคนเดิมหัวเราะเมื่อเฒ่าโจหยิบถุงผ้ า สักหลาดที่มีเงินอยู่ในนันออกมา ้ เทออกมานับบนพื ้น "นี่เป็ น จุดจบของมัน พวกแกดู! เขาทาให้ ทกุ คนหนีไปจากเขาเมื่อยังมี ชีวิต เพื่อให้ เราได้ กาไรเมื่อตายแล้ ว ฮ่า ฮ่า ฮ่า!" "ผี!" สครู้จกล่าว สัน่ ตังแต่ ้ หวั จดเท้ า "ข้ ารู้ แล้ ว ข้ ารู้ แล้ ว ศพของคนที่ไม่มีความสุขนัน่ คือตัวข้ าเอง ชีวิตข้ าเป็ นไป ทางนัน้ ทีนี ้ สวรรค์กรุ ณา นัน่ อะไร!" เขาผงะถอยด้ วยความหวาดกลัว เมื่อฉากเปลี่ยนไป และเวลานี ้ เขาเกือบสัมผัสเตียงเตียงหนึง่ เตียงว่างเปล่า ไม่มี ม่าน บนเตียง ภายใต้ ผ้าปูรุ่งริ่ ง มีบางอย่างถูกคลุมไว้ ซึง่ มัน แม้ จะเป็ นใบ้ ก็ได้ ประกาศตัวมัน่เองด้ วยภาษาที่น่ากลัว ห้ องมืดมาก มืดเกินกว่าจะเห็นอะไรได้ ชดั สครู้ จมอง ไปรอบห้ องด้ วยแรงกระตุ้นลับๆ อยากรู้ วา่ มันเป็ นห้ องอะไร แสงสลัวลาหนึง่ ส่องเข้ ามาจากข้ างนอก ส่องตรงลงไปบนเตียง และบนนันคื ้ อศพของชายคนนัน้ ถูกปล้ นและไม่เหลืออะไร ไม่ มีคนเฝ้า ไม่มีคนร้ องไห้ ไม่มีใครเหลียวแล สครู้ จชายตามองไปยังผี มือที่มนั่ คงของมันชี ้ไปที่หวั ผ้ าที่คลุมไว้ นนไม่ ั ้ ได้ จดั ไว้ ดี เพียงแต่สครู้ จจะขยับนิ ้วยกมันขึ ้น เล็กน้ อยก็จะเห็นใบหน้ า เขาคิด รู้ สกึ ว่ามันง่ายมากที่จะทา และอยากทา แต่ไม่มีอานาจที่จะดึงผ้ าคลุมมากไปกว่าอานาจ

154

ที่จะขับไล่ผีที่อยู่ข้างๆ ไป โอ ความตายที่เย็น เย็นเฉียบ แข็งทื่อ น่ากลัว สร้ าง หิ ้งบูชาของเจ้ าขึ ้นที่นี่ และตกแต่งมันด้ วยความน่าพรั่นพรึง เพียงนี ้ตามบัญชาของเจ้ า เพราะนี่คืออาณาจักรของเจ้ า แต่ กับหัวอันเป็ นที่รัก นับถือและให้ เกียรติแล้ ว เจ้ าไม่อาจจะขยับ เส้ นผมสักเส้ นตามความประสงค์อนั น่ากลัวของเจ้ า หรื อทาให้ หน้ าตาน่าเกลียดน่ากลัว ใช่วา่ เพราะมือหนักและจะร่ วงลงเมื่อ ปล่อย ใช่วา่ เพราะหัวใจกับชีพจรหยุดนิ่ง แต่เพราะมือนันกาง ้ อารี และเป็ นจริ ง หัวใจนันกล้ ้ า อบอุน่ และอ่อนโยน และชีพจร เป็ นของคน ตี เป็ นเงา ตี! แล้ วดูกรรมดีของเขาดีดขึ ้นจาก บาดแผล หว่านชีวิตอมตะลงในโลก! ไม่ได้ มีเสียงพูดถ้ อยคาเหล่านี ้ในหูของสครู้ จ แต่เขา ได้ ยินมันเมื่อมองไปที่เตียง เขาคิดว่าถ้ าคนคนนันสามารถลุ ้ ก ขึ ้นได้ เดี๋ยวนี ้ เขาจะคิดอะไรก่อนอื่น? ความตระหนี่ การต่อรอง ที่ไม่ลดราวาศอก กาผลประโยชน์แน่น? แต่มนั ก็นาความร่ ารวย มาให้ เขาจริ ง! เขานอนอยู่ในบ้ านว่างเปล่ามืดมิด ไม่มีชายสักคน หญิงสักคน หรื อเด็กสักคนที่จะพูดว่า "เขาดีกบั ฉันในเรื่ องนี ้ เรื่ องนัน" ้ หรื อ "คิดถึงคาพูดดีๆ ที่เขาเคยพูดด้ วยแล้ วฉันอยาก พูดดีกบั เขา" เสียงแมวข่วนประตู และมีเสียงกัดแทะของหนู ใต้ พื ้นหินของเตาผิง พวกมัน ต้ องการอะไรในห้ องแห่งความ

155

ตาย และทาไมจึงวุน่ วายและรังควานเพียงนี ้ สครู้ จไม่กล้ าคิด "ผี!" ที่นี่เป็ นที่ที่น่ากลัว ไปจากที่นี่ ข้ าก็จะไม่ทิ ้ง บทเรี ยนของมัน เชื่อข้ า ไปกันเถอะ!" ผียงั คงชี ้นิ ้วที่ไม่กระดิกไปที่หวั "ข้ าเข้ าใจเจ้ า" สครู้ จตอบ "และข้ าอยากทาถ้ าทาได้ แต่ข้าไม่มีพลัง ผี ข้ าไม่มีพลัง" เหมือนมันจะจ้ องเขาอีกครัง้ "ถ้ ามีใครในเมืองที่ร้ ู สกึ สะเทือนใจจากการตายของ ชายคนนี ้" สครู้ จกล่าวด้ วยความเจ็บปวด "ช่วยชี ้ให้ ข้าดูที ข้ า ขอร้ อง!" ผีสยายเสื ้อดาจนเหมือนกางปี กตรงหน้ าเขาครู่ หนึง่ จากนันหุ ้ บลง เผยให้ เห็นห้ องห้ องหนึง่ ในแสงแดด ที่มีแม่อยู่ กับลูกๆ เธอกาลังคอยคนบางคน ด้ วยความวิตกและร้ อนใจ เพราะเดินไปเดินมาในห้ อง สะดุ้งกับเสียงทุกเสียง มองออกไป ทางหน้ าต่าง เหลือบดูนาฬิกา พยายามจะเย็บผ้ าแต่ไม่ได้ ผล และแทบทนไม่ได้ กบั เสียงเล่นกันของเด็กๆ ในที่สดุ เสียงเคาะประตูที่คอยมานานก็ดงั ขึ ้น เธอรี บ เดินไปที่ประตู เปิ ดรับสามี ชายที่หน้ าตาหดหู่เป็ นทุกข์ทงที ั ้ ่ยงั หนุ่ม แต่เวลานี ้มีสีหน้ าที่ดแู ปลก เหมือนความยินดีซงึ่ เขารู้ สกึ ละอายที่ร้ ู สกึ เช่นนันและพยายามจะสะกดกลั ้ น้

156

เขานัง่ ลงกินอาหารค่าที่เก็บไว้ ให้ เขาข้ างกองไฟ เมื่อ เธอ และเมื่อเธอถามเบาๆ ว่ามีข่าวอะไร (ซึง่ ถามหลังความ เงียบยาวนาน) เขาดูอดึ อัดที่จะตอบ "ข่าวดี?" เธอกล่าว "หรื อร้ าย?" - เพื่อช่วยเขา

ข่าวดี หรื อร้าย? - ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

"ร้ าย" เขาตอบ "เราล่มจมเลย?" "ไม่ ยังมีหวัง แคโรไลน์" "ถ้ า เขา ยอมผ่อนผัน" เธอกล่าว แปลกใจ "มันก็มีหวัง ไม่มีอะไรเป็ นความหวังที่ผ่านเลย ถ้ าปาฏิหาริ ย์ชนิดนันเกิ ้ ดขึ ้น"

157

"เขาเป็ นการผ่อนผันที่ผ่านเลย" สามีกล่าว "เขาตาย แล้ ว" เธอเป็ นสัตว์โลกที่ออ่ นโยนและอดทนถ้ าหน้ าตาเธอ พูดความจริ ง แต่เธอขอบคุณในวิญญาณที่ได้ ยิน และเธอพูด ออกมาพร้ อมกับปรบมือ นาทีตอ่ มาเธอสวดขอการอภัยและ บอกเสียใจ แต่ครัง้ แรกนันเป็ ้ นอารมณ์จากใจเธอ "ที่ฉนั บอกเธอแล้ วเมื่อคืน เรื่ องที่ผ้ หู ญิงกึง่ เมาบอกฉัน เมื่อพยายามไปขอพบเขาเพื่อขอเลื่อนไปหนึง่ อาทิตย์นนั่ ก็เป็ น เรื่ องจริ ง ตอนนันฉั ้ นคิดว่าเขาแค่อ้างเพื่อหลบฉัน แต่จริ งๆ แล้ ว เขาไม่เพียงแต่ป่วยหนัก ยังกาลังจะตายด้ วย" "แล้ วหนี ้ของเราจะถูกโอนไปให้ ใคร?" "ฉันไม่ร้ ู แต่ก่อนถึงตอนนันเราจะพร้ ้ อมในเรื่ องเงิน ถ้ า ไม่พร้ อม มันจะเป็ นเคราะห์ร้ายจริ งๆ ที่เราไปเจอเจ้ าหนี ้ไร้ เมตตาขนาดนี ้ในทายาทของเขา แต่คืนนี ้เราจะหลับได้ สบาย ใจ แคโรไลน์!" ใช่ พวกเขาสบายใจขึ ้น หน้ าของลูกๆ ที่นิ่งเงียบและ มายืนล้ อมฟั งสิ่งที่ตนไม่เข้ าใจนันยิ ้ ่งสดใสกว่า และมันคือบ้ าน ที่มีความสุขขึ ้นจากการตายของชายคนนี ้! อารมณ์เดียวที่เกิด จากเหตุนี ้ซึง่ ผีชี ้ให้ เขาดูได้ นนคื ั ้ อความยินดี "ให้ ข้าได้ ดคู วามอ่อนโยนที่เกี่ยวข้ องกับการตายบ้ าง" สครู้ จกล่าว "หรื อห้ องมืดๆ ห้ องนัน้ ที่เราเพิ่งจากมา จะปรากฏ

158

ให้ ข้าเห็นเสมอ" ผีพาเขาเดินทะลุถนนหลายสายที่เขาคุ้นเคยดี และ ขณะเดินไป สครู้ จเหลียวซ้ ายแลขวาเพื่อมองหาตนเองแต่ไม่ พบ ทังสองเข้ ้ าไปในบ้ านของบ๊ อบ ครัตชิตผู้น่าสงสาร เห็นแม่ กับลูกๆ นัง่ ล้ อมกองไฟ เงียบ เงียบมาก สองครัตชิตน้ อยผู้เอะอะนัง่ นิ่งราวกับ รู ปปั น้ อยู่ในมุมหนึง่ และมองไปยังปี เตอร์ ซงึ่ มีหนังสือเล่มหนึง่ ตรงหน้ า แม่กบั ลูกสาวกาลังเย็บผ้ า และเงียบมาก! "พระองค์จงึ ทรงเอาเด็กเล็กๆ คนหนึง่ มาให้ ยืนท่ามกลาง เหล่าสาวก"56 สครู้ จได้ ยินคาเหล่านี ้จากที่ใด? เขาไม่ได้ ฝัน เด็กชาย คงต้ องอ่านออกเสียงขณะที่เขากับผีเดินข้ ามธรณีประตู ทาไม ไม่อา่ นต่อ? แม่วางงานลงบนโต๊ ะ เอามือปิ ดหน้ า "สีมนั ทาให้ ฉนั เจ็บตา" เธอกล่าว 56

จากคัมภีร์ไบเบิลภาคพันธะสัญญาใหม่ หนังสือวรสารมะระโก บทที่ 9 วรรคที่ 36-37 : "พระองค์จึงทรงเอาเด็ก เล็กๆ คนหนึ่งมาให้ ยื น ท่ามกลางเหล่าสาวก แล้ วทรงอุ้มเด็กนัน้ ไว้ ตรั สแก่เหล่าสาวกว่า "ถ้ าผู้ใดจะรั บเด็กเล็กๆ เช่นนี ค้ นหนึ่งในนามของเรา ผู้นัน้ ก็รับเรา และผู้ใดได้ รับเรา ผู้นนก็ ั ้ มิใช่รับเรา แต่รับพระองค์ผ้ ทู รงใช้ เรามา"

159

สี? อาห์ ไทนีทิมที่น่าสงสาร!57 "ตอนนี ้ดีขึ ้นแล้ ว" เมียของครัตชิตกล่าว "แสงเทียนทา ให้ เคืองตา จะด้ วยอะไรก็ตาม แม่จะไม่ให้ พ่อเห็นตาแย่ๆ เมื่อ พ่อกลับมา คงใกล้ มาแล้ ว" "ก็เลยเวลามาแล้ ว" ปี เตอร์ ตอบ ปิ ดหนังสือ "แต่ผมว่า หลายคืนมานี ้เขาเดินช้ าลงกว่าที่เคยนะแม่" ทุกคนเงียบกันอีก เงียบมาก ในที่สดุ เธอพูดด้ วยเสียง ที่คอ่ นข้ างแจ่มใสมัน่ คง สัน่ เพียงครัง้ เดียว "แม่เคยเห็นพ่อเดินกับ - เห็นเขาเดินโดยแบกไทนีทิม บนบ่า และเดินเร็ วมากจริ ง" "ผมก็เห็น" ปี เตอร์ ร้อง "บ่อยๆ" "ลูกก็เห็น" คนอื่นๆ ร้ องบอก ดังนันทุ ้ กคนเห็น "แต่แกตัวเบามากที่จะแบก" เธอพูดต่อ ตังใจกั ้ บงานที่ ทา "แล้ วพ่อแกก็รักแกมาก มากจนไม่ลาบากเลย นี่พ่อคง มาแล้ ว!" เธอรี บออกไปรับเขา แล้ วบ๊ อบร่างบางกับผ้ าพันคอ เขาจาเป็ นต้ องมีมนั คนน่าสงสาร - เดินเข้ ามา น ้าชาของเขา พร้ อมสาหรับเขาบนตะแกรงเหนือเตา ทุกคนพยายามจะช่วย

57

สี? มันเป็ นสีดา เพราะพวกเธอกาลังเย็บเสื ้อผ้ าสาหรับไว้ ทกุ ข์

160

เขา สองครัตชิตปี นขึ ้นนัง่ ตัก แต่ละคนเอาแก้ มแนบแก้ มเขาคน ละข้ าง เหมือนจะบอกว่า "ไม่เป็ นไรนะ พ่อ อย่าเสียใจ!" บ๊ อบร่ าเริ งมากกับพวกเขา พูดคุยกับทุกคนอย่างมี ความสุข เขามองงานบนโต๊ ะ แล้ วชมความขยันและความเร็ ว ในการทางานของมิสซิสครัตชิตกับลูกสาว เขาบอกว่า พวกเขา จะเตรี ยมเสร็ จก่อนวันอาทิตย์นาน "วันอาทิตย์! แล้ วเธอไปวันนี ้ โรเบิร์ต?" เมียกล่าว "ใช่ ที่รัก" บ๊ อบตอบ "ฉันอยากให้ เธอไปด้ วย มันจะทา ให้ เธอสบายเมื่อได้ เห็นว่าที่นนั่ เป็ นพื ้นที่เขียวสดแค่ไหน แต่เธอ จะได้ เห็นมันบ่อยๆ ฉันเคยสัญญากับแกว่าจะพาแกเดินไปที่ นัน่ วันอาทิตย์ ลูกพ่อ" บ๊ อบร้ อง "ลูกน้ อยของพ่อ" เขาพังครื นในทันใด เขาช่วยไม่ได้ ถ้ าเขาช่วยได้ เขา กับลูกอาจจะต้ องแยกห่างกันกว่าที่เป็ น เขาออกจากห้ อง ขึ ้นไปชันบน ้ ซึง่ จุดไฟไว้ สว่าง แต่ง ห้ องตามเทศกาลคริ สต์มาส มีเก้ าอี ้ตัวหนึง่ วางข้ างเด็ก มี ร่ องรอยว่ามีคนมานัง่ ที่นนั่ เมื่อไม่นานนี ้ บ๊ อบที่น่าสงสารนัง่ ลง เมื่อเขาได้ คิดและสงบอารมณ์ ตวั เอง เขาจูบหน้ าเล็กๆ ยอมรับ สิ่งที่เกิดขึ ้น แล้ วลงชันล่ ้ างอีกครัง้ อย่างมีความสุขพอสมควร

161

พวกเขานัง่ ล้ อมวงคุยกันรอบกองไฟ แม่กบั ลูกสาวยัง ทางานต่อ บ๊ อบเล่าให้ ฟังถึงความกรุ ณาอย่างมากของหลาน ของมิสเตอร์ สครู้ จ ซึง่ เขาเคยพบเพียงครัง้ เดียว และได้ พบบน ถนนในวันนัน้ และเห็นเขาดู "เศร้ าเล็กน้ อย" บ๊ อบกล่าว "จึง ถามว่ามีเรื่ องอะไรที่ทาให้ เขาเศร้ า เพราะเขาเป็ นสุภาพบุรุษที่ พูดจาดีที่สดุ เท่าที่เธอเคยได้ ยิน ฉันบอกเขาไปอย่างนี ้ เขาบอก ว่า 'ผมเสียใจกับมันจริ งๆ มิสเตอร์ ครัตชิต และเสียใจกับ ภรรยาแสนดีของคุณด้ วย' แต่เขารู้ เรื ่องนี ้ ได้ อย่างไรฉันก็ไม่ร้ ู"

162

"รู้ อะไรหรื อ ที่รัก?" "อ้ าว ก็ร้ ู วา่ เธอเป็ นภรรยาแสนดีน่ะสิ" บ๊ อบตอบ "ทุกคนรู้ เรื่ องนี ้!" ปี เตอร์ กล่าว "เป็ นข้ อสังเกตที่ดีมากลูก!" บ๊ อบร้ อง "พ่อก็หวังว่า พวกเขารู้ ทีนี ้เขาพูดว่า 'เสียใจจริ งๆ กับภรรยาแสนดีของคุณ ถ้ าผมพอจะช่วยอะไรได้ บ้าง' เขาบอกแล้ วให้ นามบัตรพ่อมา 'นี่ที่อยู่ผม ขอให้ ไปหาผม' ทีนี ้" บ๊ อบร้ อง "มันไม่ใช่ด้วยเรื่ อง อะไรก็ตามที่เขาสามารถทาให้ เราได้ แต่มนั คือความกรุ ณาของ เขาที่น่าชม ดูเหมือนเขาจะรู้ จริ งๆ รู้ เรื่ องไทนีทิมของเราแล้ ว รู้ สกึ ร่ วมกับเรา" "ฉันแน่ใจว่าเขาเป็ นคนใจดี!" มิสซิสครัตชิตกล่าว "เธอจะแน่ใจยิ่งกว่านี ้ ที่รัก" บ๊ อบตอบ "ถ้ าเธอได้ พบ และพูดกับเขา ฉันจะไม่แปลกใจเลย - จาคาพูดฉันนะ - ถ้ าเขา จะให้ งานที่ดีกว่าแก่ปีเตอร์ " "ฟั งไว้ นะ ปี เตอร์ " มิสซิสครัตชิตบอก "แล้ วปี เตอร์ ก็จะไปอยู่เป็ นเพื่อนกับใครบางคน สร้ าง บ้ านของตัวเอง" หนึง่ ในสาวๆ ร้ อง "ไปเลยไป!" ปี เตอร์ ย้อน แสยะยิ ้ม "มันอาจเป็ นและไม่อาจเป็ นได้ ทงนั ั ้ น" ้ บ๊ อบกล่าว "วัน ใดวันหนึง่ นี่แหละ แม้ จะยังมีเวลาอีกมากสาหรับเรื่ องนัน้ ที่รัก แต่ไม่วา่ อย่างไรก็ตามหรื อเมื่อใดก็ตามที่เราแยกจากกันไป พ่อ

163

ก็แน่ใจว่าพวกเราจะไม่มีใครลืมไทนีทิม - ใช่ไหม นี่จะเป็ นการ พรากจากกันครัง้ แรกในหมูพ่ วกเรา?" "ไม่มีวนั พ่อ!" ทุกคนร้ องบอกพร้ อมกัน "พ่อรู้ " บ๊ อบกล่าว "พ่อรู้ ที่รัก ว่าเมื่อเราคิดถึงว่าเขา อดทนและอ่อนโยนแค่ไหนทังที ้ ่เป็ นเด็กเล็กๆ เล็กมากแล้ ว เรา จะไม่ทะเลาะกันง่ายๆ ในหมูพ่ วกเรา แล้ วลืมไทนีทิมไปเมื่อทา อย่างนัน" ้ "ไม่มีวนั พ่อ!" ทุกคนร้ องพร้ อมกันอีก "พ่อมีความสุขมาก" บ๊ อบตัวเล็กกล่าว "พ่อมีความสุข มาก!" มิสซิสครัตชิตจูบเขา ลูกสาวจูบเขา สองครัตชิตน้ อย จูบเขา แล้ วปี เตอร์ จบั มือกับเขา วิญญาณของไทนีทิม หัวใจที่ เป็ นเด็กของเจ้ าได้ มาจากพระเจ้ า!" "ผี" สครู้ จกล่าว "มีบางอย่างบอกข้ าว่า เวลาจากของ เราใกล้ มาแล้ ว ข้ ารู้ แต่ไม่ร้ ู วา่ เป็ นอย่างไร บอกข้ าทีวา่ คนที่เรา เห็นนอนตายอยู่นนั่ เป็ นใคร?" ผีแห่งคริ สต์มาสที่ยงั มาไม่ถงึ พาเขาไป เหมือนก่อน หน้ านี ้ - แต่คนละเวลา เขาคิด ภาพหลังๆ ที่เห็นนันไม่ ้ มีระเบียบ เพราะมันเป็ นเรื่ องอนาคต - เข้ าไปในบ้ านของพวกนักธุรกิจ แต่ไม่มีเขา และผีไม่ได้ หยุดให้ ดอู ะไร แต่ตรงไปเรื่ อยๆ เหมือน จะมุง่ ไปยังจุดสุดท้ ายที่บดั นี ้แน่นอนแล้ ว กระทัง่ สครู้จขอให้

164

หยุดสักครู่ "ลานที่เรารี บผ่านมานี่" สครู้ จกล่าว "เป็ นที่ข้าทาอาชีพ มานาน ข้ าเห็นบ้ านนัน้ ขอข้ าดูหน่อยว่าต่อไปมันจะเป็ น อย่างไร!" ผีหยุด มือชี ้ไปทางอื่น "บ้ านอยู่โน่น" สครู้ จอุทาน "ทาไมเจ้ าชี ้ไปไกล?" นิ ้วนันไม่ ้ เปลี่ยนทิศ สครู้ จรี บไปที่หน้ าต่างสานักงานของเขาแล้ วมองเข้ า ไป มันยังเป็ นสานักงาน แต่ไม่ใช่ของเขา เครื่ องเรื อนไม่ เหมือนเดิม ร่ างที่นงั่ บนเก้ าอี ้ไม่ใช่เขา ผีชี ้ไปทางเดิม เขาไปกับมันอีกครัง้ แต่เฝ้าสงสัยว่าทาไมและที่ใดที่ เขาไปมา กระทัง่ ไปถึงประตูเหล็กบานหนึง่ เขาหยุดและมอง รอบๆ ก่อนเดินเข้ าไป และที่นี่คือสุสาน ชายเคราะห์ร้ายที่เขาจะได้ ร้ ู ชื่อ เดี๋ยวนี ้แล้ วนอนอยู่ใต้ ดิน มันเป็ นสถานที่มีเกียรติ ล้ อมรอบ ด้ วยบ้ านเรื อน หญ้ ากับวัชพืชขึ ้นเต็ม มากด้ วยความตายของ พืช ไม่ใช่ชีวิต แน่นด้ วยการฝั งศพที่มากเกินไป อ้ วนด้ วยความ อยากที่อิ่มเอม เป็ นสถานที่อนั มีเกียรติ!58 58

ช่วงทศวรรษ 1840 นัน้ ลอนดอนถูกคุกคามด้ วยโรคไข้ รากสาดใหญ่ กับอหิวาตกโรค มีคนตายมากจากอาหาร

165

ผียืนอยู่กลางหลุมฝั งศพ แล้ วชี ้นิ ้วลงไปยังหลุมหนึง่ เขาเดินเข้ าไปหามัน ตัวสัน่ ผีกย็ งั เป็ นเช่นที่มนั เป็ นมาแต่เดิม แต่เขากลัวจะได้ เห็นความหมายใหม่ในร่ างขรึมของมัน "ก่อนที่ข้าจะเข้ าไปใกล้ หินที่เจ้ าชี ้นัน" ้ สครู้ จกล่าว "ตอบคาถามข้ าข้ อหนึง่ พวกนี ้คือเงาของสิ่งที่ 'จะต้ อง' เกิด หรื อสิ่งที่ 'อาจจะ' เกิดเท่านัน?" ้ ผียงั คงชี ้ลงไปยังหลุมฝั งศพที่ซงึ่ มันยืนอยู่ข้างๆ "เส้ นทางของคนจะบอกล่วงหน้ าได้ ถงึ ปลายทางที่ แน่นอน ซึง่ ถ้ ามุง่ มัน่ ไป พวกเขาจะไปถึง" สครู้ จกล่าว "แต่ถ้า หันเหจากเส้ นทางนัน้ ปลายทางจะเปลี่ยนไป บอกสิวา่ มันเป็ น ดังนี ้กับสิ่งที่เจ้ าจะบอกข้ า!" ผียงั คงนิ่งเช่นเดิม สครู้ จคลานไปหา ตัวสั่น มองตามนิ ว้ อ่านแผ่ น หิ น เหนื อหลุมฝั งศพที่ ถูกทอดทิ ง้ ซึ่งเป็ นชื่ อเขาเอง เอเบนี เซอร์ สครู้ จ "ข้า คือคนที่นอนบนเตียงนัน่ ใช่ไหม?" เขาร้ อง คุกเข่า ลง นิ ้วมือชี ้หลุมฝั งศพแล้ วชี ้ที่เขาแล้ วกลับไปอีกที "ไม่ ผี! โอไม่ ไม่ใช่!" นิ ้วยังอยู่ตรงนัน้

166

หลุมศพของสครู้จ ภาพบนซ้ายโดยจอห์น ลี ช บนขวาโดยซี . อี . บร็ อก ล่างโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม

167

ในสุสาน ภาพบนโดยชาร์ ลสฺ กรี น ล่างซ้ายโดยฮาร์ รี เฟอร์ นีซ ล่างขวาโดยโซล ไอติ งเกอ

168

"ผี!" เขาร้ อง กาเสื ้อมันแน่น "ฟั งข้ า! ข้ าไม่ใช่คนที่ข้า เคยเป็ นอีกแล้ ว ข้ าจะไม่เป็ นคนที่ข้าเคยต้ องเป็ น เมื่อข้ าได้ มา พบเจ้ า เจ้ าให้ ข้าสิ่งนี ้ทาไม ถ้ าข้ าหมดสิ ้นความหวังทุกอย่าง แล้ ว!" เป็ นครัง้ แรกที่มือสัน่ อย่างเห็นได้ ชดั "ผีที่ดี" เขาพูดต่อ ยังคงคุกเข่าบนพื ้น "ธรรมชาติของ เจ้ าวิงวอนเพื่อข้ า และสงสารข้ า รับรองกับข้ าว่าข้ ายังอาจจะ เปลี่ยนภาพที่เจ้ าแสดงให้ ข้าได้ เห็นพวกนี ้ได้ โดยชีวิตที่ เปลี่ยนไป!" มือที่กรุ ณานันสั ้ น่ "ข้ าจะให้ เกียรติคริ สต์มาสในใจ และจะพยายาม รักษามันไว้ ตลอดปี ข้ าจะอยู่ในอดีต ปั จจุบนั และอนาคต ผีทงั ้ สามจะคงอยู่ภายในข้ า ข้ าจะไม่ลืมบทเรี ยนที่พวกเขาสอน โอ บอกข้ าเถอะว่าข้ าจะสามารถลบตัวหนังสือบนหินนี ้ออกได้ !" ในความรวดร้ าว เขาจับมือผี มันพยายามดึงออก แต่ เขาแข็งแรงในการอ้ อนวอนและรัง้ มันไว้ ทว่าผีแข็งแรงกว่า สลัดเขาออก ยกมือขึ ้นในการภาวนาครัง้ สุดท้ าย ขอให้ ชะตากรรม ของเขาพลิกผัน เขาเห็นการเปลี่ยนแปลงในหมวกและเสื ้อของ ผี มันหดลง ยุบลง และค่อยๆ ลดลงเป็ นเสาเตียงเสาเดียว

169

บทเพลงที่ห้า บทเพลงแห่ งอวสาน ~~~~~~~~~~~~~ ใช่! และเสาเตียงนันเป็ ้ นของเขาเอง เตียงเป็ นของเขา เอง ห้ องของเขาเอง ที่ดีที่สดุ และมีความสุขที่สดุ คือ มีเวลา ตรงหน้ าเป็ นของเขาเองที่จะได้ แก้ ไขให้ ถกู ต้ องขึ ้น! "ข้ าจะอยู่ในอดีต ปั จจุบนั และอนาคต!" สครู้ จพูดซ ้า ขณะที่ตะเกียกตะกายขึ ้นจากเตียง "ผีทงสามตนจะอยู ั้ ่ในตัวข้ า โอ เจค็อบ มาร์ ลีย์! ข้ าขอสดุดีสวรรค์ และกาลคริ สต์มาสสาหรับ เรื่ องนี ้! นี่ข้าคุกเข่าพูดนะ เจค็อบเฒ่า ข้ าคุกเข่า!" เขาช่างตื่นเต้ นและกระตือรื อร้ นด้ วยความตังใจอั ้ นดี จนเสียงแตกพร่ าของเขาแทบไม่สามารถตอบสนองความ อยากพูดของเขาได้ เขาสะอื ้นไห้ อย่างแรงในการขัดแย้ งกับผี หน้ านองน ้าตา "มันไม่ถกู ถอดออกไป" สครู้ จร้ อง พับม่านเตียงผืน หนึง่ พาดบนแขน "มันไม่ถกู ถอดลงมา ทังหมดนั ้ น้ มันอยู่ที่นี่ ข้ าอยู่ที่นี่ - เงาของสิ่งต่างๆ ที่เคยเกิดจะหายไป มันจะหายไป ข้ ารู้ !"

170

มือเขาวุน่ กับเสื ้อผ้ าตัวเองตลอดเวลานี ้ พลิกข้ างใน ออก วางมันกลับหัวกลับหาง ฉีกมัน วางสลับที่ ทาให้ มนั เป็ น ส่วนหนึง่ ของความฟุ่ มเฟื อยทุกประเภท "ข้ าไม่ร้ ู จะทาอะไร!" สครู้จร้ อง หัวเราะร้ องไห้ ไปพร้ อม กัน ทาให้ ตวั เองกลายเป็ นเลโอคูนไปโดยสมบูรณ์ด้วยถุงเท้ า ของตน59 "ข้ าตัวเบาเหมือนขนนก ข้ ามีความสุขเหมือนเทวดา ข้ าร่ าเริ งเหมือนเด็กนักเรี ยน ข้ ามึนเหมือนคนเมา สุขสันต์ คริ สต์มาสสาหรับทุกคน! สวัสดีปีใหม่แก่โลกทังโลก ้ ฮัลโล วู้ป ฮัลโล!"

สครู้จตืน่ แล้ว ภาพโดยโซล ไอติ งเกอ 59

เลโอคูน (Laocoön) เป็ นพระชาวทรอยในเรื่ อ งสงครามทรอย เทพ ตานานกรี ก เลโอคูนเตือ นชาวทรอยให้ ระวังม้ าไม้ ข องกรี ก ทาให้ เทพี เอเธนากริ ว้ ส่งงูใหญ่ มารั ดคอเขากับลูกชายสองคนตาย ในที่ นี ้ สครู้ จตื่นเต้ น เล่นกับเสื ้อผ้ าถุงเท้ าจนถุงเท้ ารัดคอเหมือนเลโอคูน

171

เขากระโดดโลดเต้ นเข้ าไปในห้ องนัง่ เล่น และเวลานี ้ ก็ยืนอยู่ตรงนัน้ วิงเวียนโดยสมบูรณ์ "มีหม้ อที่ยงั มีข้าวต้ มอยู่!" สครู้ จร้ อง เต้ นต่อไปรอบ เตาผิง "มีประตูที่ผีของเจค็อบ มาร์ ลียเข้ ามา! มีมมุ ที่ผีของ คริ สต์มาสปั จจุบนั นัน่ ! มีหน้ าต่างที่ข้าเห็นพวกผีเร่ ร่อน! มัน ถูกต้ องทังหมด ้ เป็ นความจริ งทังหมด ้ เกิดขึ ้นทังหมด ้ ฮ่าฮ่า ฮ่า!" สาหรับคนที่ไม่เคยหัวเราะมานานปี เช่นนี ้ มันเป็ นการ หัวเราะที่ยอดเยี่ยมโดยแท้ เป็ นเสียงหัวเราะที่แจ่มใสที่สดุ เป็ น พ่อของเสียงหัวเราะที่ร่าเริ งเบิกบานอันจะสืบทอดไปยาวนาน! "ข้ าไม่ร้ ู วา่ วันนี ้เป็ นวันอะไรของเดือน!" สครู้ จกล่าว "ข้ าไม่ร้ ู วา่ ข้ าอยู่กบั พวกผีๆ มานานแค่ไหน ข้ าไม่ร้ ู อะไรเลย ข้ า เป็ นเด็กทารกจริ งๆ ไม่เป็ นไร ข้ าไม่สนใจ ข้ าอยากเป็ นเด็ก ทารก ฮัลโล! วู้ป! ฮัลโล! ตรงนี ้!" เขาถูกขัดในความปี ติยินดีนี ้โดเสียงระฆังโบสถ์ที่สง่ เสียงกังวานอันเสนาะชนิดที่เขาไม่เคยได้ ยินมาก่อน แก๊ ง แก๊ ง เสียงค้ อนเคาะ แต๊ ง แต๊ ง เสียงระฆังดัง ค้ อน ระฆัง โอ ล ้าเลิศ ล ้าเลิศ! เขาวิ่งไปเปิ ดหน้ าต่าง ยื่นหัวออกไป ไร้ เมฆหม่น ไร้ หมอกมัว ฟ้าใส เริ งร่ า เย็นสดใส กระจ่าง ความเย็นที่ฉีดเลือด ให้ อยากเริ งระบา แดดสีทอง ฟ้าโปร่ งใส อากาศสดชื่น เสียง

172

ระฆังเริ งร่ า โอ เยี่ยมจริ ง! เยี่ยมจริ งหนอ! "วันนี ้วันอะไร!" สครู้ จตะโกนถามเด็กชายที่สวมชุดวัน อาทิตย์ข้างล่าง ซึง่ บางทีอาจหยุดมองเขา

สครู้จเปิ ดหน้าต่าง - ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

"อะไรนะ?" เด็กชายถามกลับด้ วยความแปลกใจสูงสุด "วันนี ้วันอะไร เจ้ าหนู?" สครู้ จกล่าว "วันนี ้!" เด็กชายตอบ "อ้ าว ก็วนั คริ สต์มาสน่ะสิ" "มันเป็ นวันคริ สต์มาส!" สครู้ จพูดกับตัวเอง "ข้ าไม่ได้ พลาดมัน ผีทาทังหมดในคื ้ นเดียว พวกมันทาทุกอย่างได้ ตามที่ อยากทา มันทาได้ แน่นอน มันทาได้ แน่นอน ฮัลโล เจ้ าหนู!"

173

"ฮัลโล!" เด็กชายตอบกลับ "เจ้ ารู้ จกั ร้ านสัตว์ปีก ที่หวั มุมใถนนถัดไปอีกสาย ไหม?" สครู้ จถาม "หวังว่าจะรู้ " เด็กชายตอบ "เจ้ าเด็กฉลาด!" สครู้ จ "เจ้ าเก่งมาก! เจ้ ารู้ ไหมว่าพวก เขาไก่งวงที่แขวนไว้ นนไปรึ ั ้ ยงั ? - ไม่ใช่ตวั เล็ก แต่ตวั ใหญ่นนั่ ?" "ตัวไหน ตัวที่ใหญ่เท่าผมหรื อ?" เด็กชายย้ อน "ช่างเป็ นเด็กที่ร่าเริ งจริ ง!" สครู้จ "ข้ าดีใจที่ได้ พดู กับ มัน ใช่ เจ้ าหนุ่ม!" "มันยังแขวนอยู่ที่นนั่ " เด็กชายตอบ "งันรึ ้ ?" สครู้ จกล่าว "ไปซื ้อมันมา" "วอล์ก - เกอร์ !"60 เด็กชายอุทาน "จริ ง จริ ง ฉันพูดจริ งๆ" สครู้ จ "ไปซื ้อแล้ วให้ พวกเขา เอามาส่งที่นี่ ฉันจะบอกให้ วา่ เอามันไปให้ ใคร เจ้ ากลับมากับ เขา แล้ วฉันจะให้ เจ้ าหนึง่ ชิลลิง ถ้ าเจ้ ากลับมาพร้ อมเขาภายใน ห้ านาที ฉันจะให้ เจ้ าครึ่งคราวน์!"

60

“Walk-er!” คาเต็มๆ คือ Hookey Walker เป็ นคาอุทานที่แสดงว่าไม่ เชื่ อ อาจมาจากชื่ อ ของสายลับ จมูก งุ้ม Hookey Walker ซึ่ง ชอบ โกหก

174

"วอล์ ก - เกอร์ !" ภาพโดยชาร์ ลสฺ กรี น

เด็กชายพุ่งออกไปราวกับกระสุน เขาต้ องมีมือที่ มัน่ คงมากในการเหนี่ยวไกจึงจะยิงกระสุนออกไปได้ ด้วย ความเร็ วเพียงครึ่งหนึง่ "ข้ าจะส่งมันไปให้ บ๊อบ ครัตชิต!" สครู้ จกระซิบพลางถู มือแล้ วหัวเราะร่ วน "เขาจะไม่ร้ ูวา่ ใครส่งไป มันใหญ่เป็ นสอง เท่าของตัวไทนีทิม โจ มิลเลอร์ จะไม่เล่นตลกแบบที่สง่ มันไปให้ บ๊ อบ!"61 61

โจ มิลเลอร์ - Joe Miller เป็ นนักแสดงตลกในยุค 1700 แต่มักเป็ น ตลกฝื ด

175

มือที่เขาเขียนที่อยู่นนไม่ ั ้ ใช่มือที่มนั่ คงแต่เขาก็เขียน มันจนเสร็ จ ลงข้ างล่างไปเปิ ดประตูด้านติดถนน พร้ อมสาหรับ คนจากร้ านสัตว์ปีก ขณะที่เขายืนคอยตรงนันก็ ้ เห็นที่เคาะ ประตู "ข้ าจะรักมันตราบเท่าที่ยงั มีชีวิตอยู่!" สครู้ จร้ อง เอา มือตบมันเบาๆ "ข้ าแทบไม่เคยมองมันมาก่อน มันช่างมีสี หน้ าที่ซื่อสัตย์! มันเป็ นที่เคาะประตูที่วิเศษมาก! - ไก่งวง มาแล้ ว ฮัลโล! วู้ป! สบายดีนะ! คริ สต์มาสสุขสันต์!" มัน คือ ไก่งวง! มันไม่เคยได้ ยืนบนขาตัวเองเลย นกนัน่ เขาจะหักมันได้ ภายในนาทีเดียวเหมือนแท่งขี ้ผึ ้งปิ ดผนึก

มันคือไก่งวง ภาพซ้ายโดยโซล ไอติ งเกอ ขวาโดยซี . อี . บร็ อก

176

"เอาล่ะ มันเป็ นไปไม่ได้ ที่จะแบกนกนัน่ ไปถึงแคมเด็น ทาวน์" สครู้ จกล่าว "พวกเจ้ าต้ องมีรถรับจ้ าง" เสียงหัวเราะเบาๆ จากคาพูดนี ้ของเขา เสียงหัวเราะ เบาๆ เมื่อเขาจ่ายค่าไก่งวง เสียงหัวเราะเบาๆ จากที่เขาจ่าย ค่ารถรับจ้ าง และเสียงหัวเราะเบาๆ เมื่อเขาให้ เงินเด็ก ล้ วนถูก กลบโดยเสียงหัวเราะของเขาเมื่อเขานัง่ ลงหายใจหอบบนเก้ าอี ้ ของตนอีกครัง้ และหัวเราะจนน ้าตาไหล โกนหนวดไม่ใช่เรื่ องง่าย เพราะมือเขายังสัน่ แรง และ การโกนหนวดต้ องใช้ ความตังใจ ้ แม้ คณ ุ จะไม่ได้ เต้ นระบาไป ด้ วยเวลาโกน แต่เขาก็บาดเอาปลายจมูกเข้ า ต้ องเอาพลา สเตอร์ ปิดไว้ ซึง่ เขาก็ยงั พอใจ เขาแต่งตัว "อย่างดีที่สดุ " ในที่สดุ ก็ออกสูถ่ นน เวลานี ้ ในถนนคลาคล่าด้ วยผู้คนเหมือนที่เขาเห็นเมื่อไปกับผีคริ สต์มาส ปั จจุบนั เขาเดินเอามือไขว้ หลัง มองหน้ าทุกคนด้ วยรอยยิ ้ม ยินดี เขาดูมีความสุขจนคนอารมณ์ดีสามหรื อสี่ทกั เขาว่า "สวัสดี สุขสันต์คริ สต์มาส!" ซึง่ ภายหลังสครู้ จมักบอกว่า ใน เสียงเสนาะทังปวงที ้ ่เขาเคยได้ ยินนัน้ เสียงทักทายเหล่านัน้ เป็ นเสียงที่ฟังไพเราะที่สดุ ในหูของเขา เขาไปไม่ไกลก็พบสุภาพบุรุษร่างท้ วมคนที่เดินเข้ าไป ในสานักงานเขาเมื่อวาน และพูดว่า "สครู้ จกับมาร์ ลีย์ใช่ไหม?" มันทาเขาใจเต้ นเมื่อคิดว่าสุภาพบุรุษชราคนนี ้จะมองเขา

177

อย่างไรเมื่อพบหน้ ากัน แต่เขารู้ วา่ เส้ นทางตรงหน้ าตนคือเส้ นท ทางใด เขาจึงเดินไปทางนัน้ "คุณที่รัก" สครู้ จกล่าว สาวเท้ าเข้ าหาและจับ สุภาพบุรุษชราไว้ ด้วยสองมือ "เป็ นอย่างไรบ้ า? ผมหวังว่าคุณ คงประสบผลสาเร็ จเมื่อวานนี ้ คุณกรุ ณามาก สุขสันต์ คริ สต์มาสแด่คณ ุ !" "มิสเตอร์ สครู้ จ?" "ใช่" สครู้ จกล่าว "นัน่ เป็ นชื่อผม และผมเกรงว่ามันคง ไม่น่ายินดีสาหรับคุณ ขอให้ ผมได้ ขอโทษคุณ และถ้ าคุณจะ กรุ ณา" แล้ วสครู้ จก็กระซิบข้ างหูเขา "พระเจ้ าประทานพร!" สุภาพบุรุษร้ องขึ ้น เหมือนจะ หายใจไม่ออก "มิสเตอร์ สครู้ จที่รัก นี่คณ ุ พูดจริ งหรื อ?" "ถ้ าคุณจะกรุ ณา" สครู้ จกล่าว ไม่น้อยกว่านี ้แม้ แต่ ฟาร์ ธิงเดียว มีการรวมที่จ่ายย้ อนหลังด้ วย ผมรับรอง คุณจะ ช่วยผมหรื อไม่?" "คุณที่รัก" อีกฝ่ ายกล่าว จับมือกับเขา "ผมไม่ร้ ู จะพูด อะไรสาหรับความใจก - " "กรุ ณาอย่าพูดอะไรเลย" สครู้ จตอบ "ไปเยี่ยมผมบ้ าง คุณจะไปเยี่ยมผมหรื อไม่?" "ผมไป!" สุภาพบุรุษชราร้ องตอบ และชัดเจนว่าเขา ตังใจท ้ าดังนัน้

178

"ขอบคุณมาก" สครู้ จกล่าว "ผมเป็ นหนี ้บุญคุณคุณ มาก ขอขอบคุณห้ าสิบครัง้ พระคุ้มครอง!" เขาไปโบสถ์ และเดินไปตามถนนสายต่างๆ ดูคนรี บ ร้ อนไปมากัน ตบหัวเด็ก คุยกับขอทาน มองเข้ าไปตาม ห้ องครัวบ้ านเรื อน แหงนมองหน้ าต่าง และพบว่าทุกสิ่งทุก อย่างล้ วนให้ ความสุขแก่เขาได้ เขาไม่เคยฝั นเลยว่า การเดิน ใดๆ - สิ่งใดๆ ก็ตาม - จะให้ ความสุขแก่เขาได้ มากเพียงนี ้ ตอน บ่าย เขาหันกลับไปยังบ้ านหลานชาย

เขาตบหัวเด็ก ภาพโดยชาร์ ลสฺ ไอติ งเกอ

179

เขาเดินผ่านประตูบ้านนับสิบครัง้ กว่าจะรวบรวม ความกล้ าไปเคาะประตู แต่ต้องใช้ วิธีพ่งุ เข้ าใส่อย่างรวดเร็ ว เพื่อไม่เปลี่ยนใจ "นายของเธออยู่บ้านไหม ที่รัก" สครู้ จพูดกับเด็กสาว เธอเป็ นเด็กน่ารัก น่ารักมาก "อยู่เจ้ าค่ะ" "เขาอยู่ไหน ที่รัก?" สครู้ จถาม "อยู่ในห้ องอาหารเจ้ าค่ะ ท่าน อยู่กบั นายหญิง ฉันจะ พาท่านขึ ้นไปข้ างบนก่อน ถ้ าท่านจะกรุ ณา" "ขอบใจ เขารู้ จกั ฉัน" สครู้ จกล่าว วางมือบนลูกบิด ประตูห้องอาหารแล้ ว "ฉันจะเข้ าไปในห้ องนี ้เลย ที่รัก" เขาหมุนลูกบิดเบาๆ แล้ วยื่นหน้ าเข้ าประตูไป ทังสอง ้ กาลังมองที่โต๊ ะ (ซึง่ จัดวางไว้ มากมายเต็มโต๊ ะ) เพราะพ่อบ้ าน แม่บ้านหนุ่มสาวมักเคร่ งเครี ยดกับการที่ต้องเห็นทุกอย่าง เรี ยบร้ อยไม่มีที่ติ "เฟร็ ด!" สครู้ จเรี ยก พระเจ้ า หลานสะใภ้ สะดุ้ง! สครู้ จลืมไปว่าเธอนัง่ อยู่ ในมุมห้ องกับที่วางเท้ า ถ้ ารู้ เขาจะไม่ทา "พระเจ้ าช่วยลูกด้ วย!" เฟร็ ดร้ อง "นัน่ ใคร?" "ลุงเอง ลุงสครู้ จของแก ลุงมากินอาหารค่า จะให้ ลงุ เข้ าไปได้ ไหม เฟร็ ด?"

180

"ลุงเอง" - ภาพบนซ้ายโดยอาร์ เธอร์ แร็ คแฮม บนขวาโดยชาร์ ลสฺ กรี น ล่างโดยอี . เอ. อับบีย์

181

ให้ เขาเข้ า! โชคดีแล้ วที่เขาไม่ได้ ถกู เขย่ามือจนหลุด เขาสุขสบายภายในเวลาห้ านาที ไม่มีอะไรจะเป็ นสุขได้ มากกว่านี ้ หลานสะใภ้ ก็เหมือนที่เขาได้ เห็น รวมทังท็ ้ อปเปอร์ เมื่อ เขา เข้ ามา และน้ องสาวคนท้ วมเมื่อ เธอ มา และทุกคน เมื่อ พวกเขา มา เป็ นงานฉลองที่วิเศษ เล่นเกมที่วิเศษ ความมี น ้าหนึง่ ใจเดียวกันที่วิเศษ ความสุขที่วิ-เศษ! เช้ าวันรุ่ งขึ ้น62 เขาไปอยู่ที่สานักงานแต่เช้ า โอ เขาอยู่ ที่นนั่ ตังแต่ ้ เช้ า ถ้ าเพียงแต่เขาจะไปอยู่ที่นนั่ ก่อนและทาให้ บ๊อบ ครัตชิตมาสาย! นัน่ เป็ นสิ่งที่เขาคิดเอาไว้ ในใจ และเขาทาตามนัน้ ใช่ เขาทา! นาฬิกาเคาะเก้ าโมง บ๊ อบไม่มา อีกสิบห้ านาทีผ่านไป ก็ยงั ไม่เห็นบ๊ อบ เขามาสาย ไปสิบแปดนาทีครึ่ง สครู้ จนัง่ ในห้ องและเปิ ดประตูกว้ าง เพื่อจะ ได้ เห็นเมื่อเขาเข้ าไปในแท็งก์ เขาถอดหมวกก่อนเปิ ดประตู ผ้ าพันคอด้ วย เขานัง่ ลง บนม้ านัง่ ในชัว่ อึดใจ จับปากกาขีดเขียนทัน เหมือนพยายาม จะชดเชยเวลาที่สาย "ฮัลโล!" สครู้ จคารามด้ วยเสียงปกติซงึ่ เขาพยายาม 62

วันรุ่ งขึน้ ของวันคริ สต์มาสคือ Boxing day เป็ นวันที่นายจ้ าง หรื อ พ่อ ค้ าจะมี ของขวัญ ให้ ลูกจ้ างหรื อลูกค้ า โดยใส่ในกล่องของขวัญ เพื่อเป็ นน ้าใจ ยุคปัจจบันจะมีการให้ กล่องของขวัญแก่คนยากจน

182

แสร้ งทาให้ เหมือนเดิม "แกหมายความว่ายังไงที่มาเอาเวลา นี ้?" "ผมขอโทษจริ งๆ ท่าน" บ๊ อบกล่าว "ที่มาสาย" "สาย?" สครู้จ "ใช่ ฉันก็คิดว่าแกสาย มาทางนี ้ ท่าน ถ้ าจะกรุ ณา" "มันก็แค่ปีละครัง้ ท่าน" บ๊ อบกล่าว โผล่มาจากแท็งก์ "มันจะไม่เกิดอีก เมื่อวานนี ้ผมค่อนข้ างสนุกอยู่ขอรับ ท่าน" "ทีนี ้ ฉันจะบอกอะไรให้ นะ เพื่อน" สครู้จ "ฉันจะไม่ทน กับเรื่ องแบบนี ้อีกต่อไป และดังนัน" ้ เขาพูดต่อ กระโดดลงจาก ม้ านัง่ แล้ วทิ่มเข้ าไปที่สีข้างจนเขาเซกลับเข้ าไปในแท็งก์อีกครัง้ "และดังนันฉั ้ นจะขึ ้นเงินเดือนให้ แก!" บ๊ อบตัวสัน่ ขยับเข้ าไปใกล้ ไม้ บรรทัด เขามีความคิด ว่าจะใช้ ไม้ บรรทัดฟาดสครู้ จให้ ล้ม จับตัวเขาไว้ แล้ วร้ องเรี ยก คนในถนนให้ มาช่วยและขอชุดรัดแขน63 "สุขสันต์คริ สต์มาส บ๊ อบ!" สครู้จพูดอย่างจริ งจังจนไม่ น่าจะผิดขณะที่ตบหลังเขา "ขอให้ มีความสุขสาหรับคริ สต์มาส มากกว่าทุกปี บ๊ อบ พ่อคนดี! ฉันจะขึ ้นเงินเดือนแก และจะ 63

ชุดรัดแขน - straitjacket เป็ นเสื ้อที่ใช้ ผ้าหนามีสายรัดแขนไว้ สาหรับ คนไข้ โรคจิตที่อาละวาด เพื่ อ ไม่ให้ ทาร้ ายตัวเองและคนอื่ น ในที่นี ้ แสดงว่าบ๊ อบเชื่อว่าสครู้ จเป็ นบ้ า

183

พยายามช่วยครอบครัวที่ลาบากของแก บ่ายนี ้เราจะคุยเรื่ อง งานของแก พร้ อมด้ วยสโม้ กกิ ้งบิช็อปสักอ่าง64 บ๊ อบ! ก่อไฟ แล้ วไปซื ้อลังใส่ถ่านหินมาอีกใบก่อนที่เธอจะเติมจุดบน ตัว i อีกตัว บ๊ อบ ครัตชิต!"

ฉันจะขึ้นเงิ นเดือนแก ภาพซ้าย ซี . อี .บร็ อก ขวา โซล ไอติ งเกอ

64

สโม้ กกิ ง้ บิช็อ ป - smoking bishop เป็ นเครื่ อ งดื่ ม ผสม โดยเทไวน์ แดงร้ อนลงบนกลีบส้ ม อาจเติมเครื่ องเทศเช่นกานพลู อบเชยตาม ชอบและน ้าตาล แล้ วอุ่นจนร้ อน จะมีสีแดงอมม่วงเหมือนสีอาภรณ์ ของบิช็อป - สังฆราชในศาสนาคริ สต์

184

สครู้จกับครัตชิ ตดืม่ ฉลองคริ สต์มาสกัน ภาพบน จอห์น ลี ช ล่าง ชาร์ ลสฺ กรี น

185

สครู้ จทาดีกว่าที่พดู เขาทาตามนันทุ ้ กอย่าง และ มากกว่ามาก เขากลายเป็ นพ่อคนที่สองของไทนีทิมซึง่ ไม่ตาย เขากลายเป็ นเพื่อนที่ดี นายที่ดี และคนดีเท่าๆ กับคนในเมือง เก่าๆ ที่ดี หรื อเมืองเก่าๆ ดีๆ ในโลกเก่าที่ดี บางคนหัวเราะเมื่อ เห็นการเปลี่ยนแปลงในตัวเขา แต่เขาปล่อยให้ หวั เราะไป และ ไม่สนใจ เพราะเขาฉลาดพอที่จะรู้ วา่ บนโลกเรานี ้ ไม่เคยมีสิ่ง ดีๆ เกิดขึ ้นกับคนบางคนที่ไม่ได้ หวั เราะเยาะใครเสียก่อน และรู้ ว่าคนเหล่านันย่ ้ อมจะมืดบอด เขาคิดว่าพวกเขาจะต้ องหยีตา แสยะยิ ้ม เหมือนเป็ นโรคในรู ปแบบที่น่าสนใจน้ อย หัวใจเขา เองหัวเราะ และนัน่ เพียงพอยิ่งแล้ วสาหรับเขา เขาไม่ได้ พบปะเกี่ยวข้ องใดๆ กับผีอีก และใช้ ชีวิตตาม "หลักการงดเสพโดยสิ ้นเชิง" ต่อมาหลังจากนัน้ 65 และมักมีการ กล่าวถึงเขาว่า เขารู้ ว่าจะเฉลิมฉลองคริ สต์มาสอย่างไร ถ้ ามี ใครที่ยงั มีชีวิตอยู่ร้ ู เรื่ อง ขอให้ สงิ่ นันเป็ ้ นสิ่งที่กล่าวถึงเรา และ เราทุกคน! ดังที่ไทนีทิมกล่าวว่า พระเจ้ าคุ้มครองเรา ทุกๆ คน!

65

"หลักการงดเสพโดยสิ ้นเชิง" - Total Abstinence Principle เป็ นการ เล่ น ค าของดิ๊ ก เก็ น สฺ เพราะ Total Abstinence Principl คื อ การ เรี ยกร้ องในการละเว้ นแอลกอฮอล์ ส่วนสครู้ จละเว้ นจากติดต่อกับผี

186