WPROWADZENIE
Nuncjusz papieski, Felipe Sega, nazwał matkę Teresę „włóczęgą” i „kobietą, która nie może usiedzieć na miejscu”. Podobny epitet, choć nieco łagodniejszy, nadał Świętej jego poprzednik na stanowisku nuncjusza, Nicolás Ormaneto. To dowód wrażenia, jakie wywarły na nich podróże i fundacje Teresy, które objęły ziemię Kastylii i Andaluzji. Obaj nuncjusze byli rówieśnikami Teresy i bez wątpienia punktem odniesienia dla ich osądu była panująca wówczas ideologia męskiej dominacji. Z dzisiejszego punktu widzenia określilibyśmy ją trafniej jako „pisarkę i fundatorkę”. Są to dwa aspekty, które uwydatnia jej Księga fundacji. Według niej matka Teresa najpierw w danym miejscu zakłada każdy ze swych Karmeli. Później pisze, opowiadając o wyprawach oraz zgiełku, który im towarzyszył „pośród wielkich trudów pokonywanej drogi, zimna, upałów, śniegu…”. Pisze w odcinkach, w wolnych chwilach. To znaczy: etapami, w drodze. Rozpoczyna dzieło w Salamance, przywołując na pamięć sielankowe życie karmelitańskiej wspólnoty w Awili, po czym redaguje projekt „pierwszego wyjazdu” i pierwszych dni w dwukółce. To blok dziewięciu rozdziałów, które stanowią pierwszą część dzieła. Pisze ją w roku 1573. Przerywa z powodu podróży i fundacji Karmelu w Segowii, gdzie później schroniły się mniszki, które z powodu księżnej Éboli zbiegły z Pastrany. Tam pisze drugą część dzieła, następnych dziesięć roz-
8| działów (10–19), zawierających historię kolejnych pięciu fundacji. Rozpoczyna się już rok 1574. Teraz pojawia się długa przerwa z odważną podróżą do Andaluzji, po której przymusowo przerwane zostaje dzieło fundacyjne. Święta zamyka się w Karmelu w Toledo i jesienią 1576 roku pisze trzecią część dzieła, które uważa za definitywnie zamknięte – zarówno jeśli chodzi o fakt zakładania nowych klasztorów, jak i redagowania ich historii: „Skończyłam dzisiaj […] dnia czternastego listopada 1576”. Jest to następnych osiem rozdziałów (20–27). Wznawia jednak dzieło cztery lata później przy fundacji w Villanuevie de la Jara na terenie La Manchy i przy trzech ostatnich na ziemi kastylijskiej: w Palencji, Sorii i Burgos. To ostatnie cztery rozdziały (28–31). To również cztery ostatnie lata jej życia. Kończy fundacje i swe dzieło w wieku sześćdziesięciu siedmiu lat. Teresa włóczy się jednak do końca życia i w przerwie ostatniej podróży, nie wiemy dokładnie gdzie, dodaje jeszcze do dzieła niezwykłe dwustronicowe zakończenie. Pisze je, aby nakreślić połączenie pierwszej fundacji z wszystkimi pozostałymi i ustanowić w ten sposób jedną rodzinę Karmelu terezjańskiego. Księga fundacji jest w gruncie rzeczy niewielkim historycznym sprawozdaniem, ale zawiera w sobie wątek i charakter świętej historii. Nie dlatego, że jej scenariusz wypełniają osoby konsekrowane, mniszki, takie jak jej autorka, ale ponieważ Teresa wprowadza w nią własny element mistyczny, który otwiera opowiadanie na przestrzeń tego, co transcendentne. Opowiadanie nasycone jest odniesieniami chronologicznymi i geograficznymi, dokładnym opisem głównych postaci oraz przeciwstawionych im osób, począwszy od Teresy do księżnej Éboli czy Cardony, od króla do furmanów i służących zajmujących się mulicami. W rzeczywistości jednak głównym bohaterem jest Bóg. Konstrukcja narracyjna rozwidla się w dwóch występujących na przemian kierunkach: ku czytelnikowi i ku Bogu, raz po raz pośrednicząc w dialogu z autorką i jej współpracownikami. Lektura tych rozdziałów bez żadnego zaangażowania ze strony czytelnika jest czymś niemożliwym. Opisywane wydarzenia za-
wierają elementy, które budzą to, co religijne. Autorka w obecności czytelnika nie jest również w stanie przedstawić tych wydarzeń, nie wchodząc w dialog z głównym bohaterem. A wszystko dzieje się w sposób naturalny, spontaniczny, z równowagą i ogromnym realizmem. Pojawiają się krótkie wtrącenia i momenty modlitwy. Tak, jakby opowiadanie wzorowało się na dawnym opisie z Dziejów Apostolskich. W każdym razie pominięcie aspektu religijnego przy lekturze dzieła byłoby jego banalizacją. Na szczęście tekst posiada wszelkie elementy uwierzytelniające jego autentyczność. Nienaruszony rękopis zachował się na półkach biblioteki Eskurialu, wśród pereł dziedzictwa narodowego. Niniejszy komentarz chce umiejscowić w kontekście i ubogacić uwagami każdy z trzydziestu jeden rozdziałów, z których zbudowane jest dzieło. Podkreśla szczególnie dwa punkty zawarte w narracji: zawsze dramatyczny i złożony epizod założenia każdego Karmelu oraz bardziej pogodny – choć czasami charakteryzujący się napięciem psychologicznym – drugi punkt, w którym pisarka opowiada dany fakt. Książka stanowi zatem kontynuację poprzednich trzech komentarzy do dzieł większych Teresy od Jezusa: Księgi życia, Drogi doskonałości i Twierdzy wewnętrznej, wielokrotnie publikowanych przez to samo wydawnictwo Monte Carmelo z Burgos w odpowiedzi na liczne prośby czytelników świętej Teresy.
10 | ETAPY REDAKCJI KSIĘGI FUNDACJI
Części redakcji I kartki 3–32v
Rozdziały i daty redakcji
Fundacje
1–9 Salamanca 1573
Medina del Campo Malagon
1567 1568
II kartki 32v–65v
10–19 Segowia 1574
Valladolid Duruelo Toledo Pastrana Salamanca
1568 1568 1569 1569 1570
III kartki 65v–99
20–27 Toledo 1576
Alba de Tormes Segowia Beas Sewilla Caravaca
1571 1574 1575 1575 1576
IV kartki 101–131v
28–31 Villanueva de la Jara Palencja Soria Burgos
1580 1580 1581 1582
Dodatek kartki 132v–133
1580 1581 1581 1582
1582
PROLOG
Zazwyczaj prolog jest wstępem, bramą wejściową dzieła. Autorzy umieszczają go przeważnie na pierwszej stronie, bezpośrednio po okładce, chociaż piszą po zredagowaniu całej książki. Święta Teresa nie zna tej techniki. Rozpoczyna od prologu, który tym samym odzwierciedla bezpośrednio jej stan ducha w momencie, w którym bierze pióro do ręki. W tym przypadku rozpoczyna od skomponowania pochwały cnoty posłuszeństwa. Z bardzo prostej przyczyny: fakt pisania Księgi fundacji będzie takim aktem. Mają na to wpływ dwa czynniki: jeden zewnętrzny i drugi głęboko wewnętrzny. Mianowicie: decyzja napisania dzieła wynika z polecenia jej spowiednika, jezuity, ojca Hieronima Ripaldy: „polecił mi zatem podjąć się tej pracy”. Ale zaraz potem, z głębi duszy, polecenie to uwierzytelnia głos Pana: „Córko, posłuszeństwo dodaje siły”. Teresa jest posłuszna i zabiera się do pracy. Natychmiast nakreśla treść dzieła: na razie opisze historię siedmiu klasztorów, które ufundowała po klasztorze św. Józefa w Awili, „jak również pierwsze początki klasztorów ojców bosych tejże Reguły pierwotnej”, Duruelo i Pastrany. Niemalże zaraz w następnej linijce formułuje własne kryterium historyka: „W opowiadaniu moim, upewniam, będzie czysta prawda, bez żadnej przesady, o ile sama rozumiem, zgodna z tym, co było rzeczywiście. W najmniejszej rzeczy nawet, za nic na świecie nie powiedziałabym kłamstwa; tym bardziej więc, gdy to, co tu piszę, ma być na chwałę Panu, za ciężki grzech poczytywałabym sobie najlżejsze rozminięcie się z prawdą”.
12 | To znaczy, że nie będzie to świeckie opowiadanie; Teresa napisze książkę o znaczeniu głęboko religijnym, świadoma, że w dziele fundacji jej klasztorów jako pełnomocnik i główny bohater interweniował Bóg. Dlatego też „zawsze, ilekroć nadarzy się okazja”, będzie wtrącać rady i wskazówki na temat życia modlitwy, które czytelniczki w jej klasztorach przyjmą jako swoje. Na dzieło złoży się zatem zarówno historia, jak i nauki duchowe. Jeszcze kilka wyjaśnień: „postaram się pisać zwięźle i krótko, o ile potrafię; bo styl mam taki ciężki…”. Jeśli o to chodzi, to nie ma tu nic z ciężkiego stylu, ale owszem, niejednokrotnie będzie potrzebowała wrócić do tego, co zaczęła. „Skutkiem tej słabej pamięci mojej zapewne tu opuszczę niejedną rzecz ważną”: to oznacza, że podstawowa dokumentacja znajduje się w archiwum jej pamięci. Rzadko kiedy odwoła się do pomocy ze strony papierów i dokumentów. Kluczem tej pracy jest miłość, która łączy autorkę z czytelniczkami: „miłość, jaką mają dla mnie córki moje, którym to pismo ma się dostać po śmierci mojej…”. Nie pisze więc dla rozgłosu, ale w klimacie poufałości. Dopiero bardzo późno, w ostatnich latach swego życia, zdecyduje o publikacji dzieła w formie drukowanej. Dodaje jeszcze obowiązujące oświadczenie uległości „temu, czego matka święta Kościół Rzymski naucza”. Kończy datą. Powiedziała już, że dzieje się to „w Salamance, w roku 1573”. Powtórzy to na końcu. Pod tą pozornie niewinną podwójną datacją ukrywa się złożona sytuacja, w której autorka znajduje się podczas pisania dzieła: od ponad dziesięciu lat jest karmelitanką bosą, aktualnie przeoryszą swego dawnego klasztoru Wcielenia, ale od ponad miesiąca przebywa w Karmelu w Salamance, walcząc o rozwiązanie nieustannie zagmatwanej sytuacji materialnej tego klasztoru, obciążona „tyloma interesami do załatwienia i tyloma listami do pisania, i innymi jeszcze obowiązkami […] przy tak zniszczonym zdrowiu”. Oto zewnętrzna i wewnętrzna panorama tego, co przeżywa Teresa w momencie, w którym rozpoczyna swe dzieło, w „roku 1573,
| 13 w dzień świętego Ludwika, króla francuskiego, to jest dnia 24 (?) sierpnia. Niech będzie Bóg pochwalony!”.
PRZYPISY DO PROLOGU Chronologia: święta Teresa ma pięćdziesiąt osiem lat, kiedy zaczyna książkę. Skończy ją, mając lat sześćdziesiąt siedem. Opowiadanie obejmuje ostatnie piętnaście lat jej życia (1567–1582). Polecenie napisania tego dzieła dają jej: ojciec Hieronim Ripalda, jezuita (1535–1618), i ojciec Hieronim Gracián, karmelita (1545– 1614). Mistyczne poruszenie wewnętrzne powtarza się w całym dziele aż do ostatniego rozdziału – fundacji w Burgos – gdzie staje się bardziej uporczywe i naglące.
CZĘŚĆ PIERWSZA Rozdziały 1–9, napisane w Salamance w roku 1573. W rękopisie kartki 3–32v. Spotkanie z ojcami Maldonado i Rubeo: rozdz. 1–2. Wskazówki duchowe: rozdz. 4–8. Fundacje w Medinie i Malagonie: rozdz. 3 i 9.
ROZDZIAŁ 1 SIELANKOWE ŻYCIE PIERWSZEGO KARMELU TERESY. WIZYTA I PRZESŁANIE MISJONARZA Z AMERYKI
Tytuł rozdziału zapowiada opowieść o fundacji Karmelu w Medinie del Campo; nie znajdzie się ona jednak tutaj. Teresa zrelacjonuje ją później, w rozdziale trzecim. (Proszę zauważyć, jak w tym ostatnim powtarza motto pierwszego). Otóż już w prologu autorka zaznaczyła, że Księga fundacji będzie kontynuacją fragmentu Księgi życia, w którym opowiadała o fundacji klasztoru św. Józefa w Awili. Teraz rozpocznie od uzupełnienia okresu pięciu lat pomiędzy tymi dwoma fundacjami: założeniem Karmelu w Awili w 1562 roku i otwarciem klasztoru w Medinie del Campo w roku 1567. Pięć lat. Jakie były owe lata? Co się wydarzyło w tym interludium? Na to pytanie nasz rozdział odpowiada dwoma podstawowymi opowiadaniami: pierwsze odnosi się do beztroski duchowej, przeżywanej w tych pięciu „najspokojniejszych latach życia” Teresy. Pokój, prostota i serdeczność, gorliwość, ubóstwo i posłuszeństwo tych „młodych, pobożnych panien”, a także oddźwięk, jaki miało to wszystko w duszy Teresy: „Rozkoszą było dla mnie żyć pospołu z takimi świętymi i czystymi duszami […]. Z uwielbieniem dzięki czyniłam Panu, patrząc na tyle tak wysokich cnót […]. Żyłam więc, ja nędzna, wśród tych dusz anielskich. [...] nieraz myślałam sobie, że Pan, takie w nich składając bogactwa, snadź wielki jakiś ma w tym cel i zamiar. […] pobudzałam siostry, aby żarliwe w sobie utrzymywały pragnienie zbawienia dusz i wzrostu Kościoła świętego”.
18 | Teresa kontynuuje to swego rodzaju napięcie narracyjne aż do końca punktu szóstego, utrzymując umysł czytelnika w zawieszeniu i oczekiwaniu. Wreszcie jednak notuje zdarzenie, jakie przerwało tę beztroskę: rodzaj oślepiającego błysku, który otworzył drogę drugiej części opowiadania. Z Ameryki przybył pewien rozentuzjazmowany franciszkański misjonarz o nazwisku Maldonado, uczeń znakomitego Bartolomégo de Las Casas. Miał przedstawić królowi sprawę tubylców Ameryki Środkowej. W Awili znalazł się przejazdem. Najprawdopodobniej to sama Teresa umówiła z nim spotkanie w rozmównicy mniszek, które zgromadziły się, aby go słuchać. Współcześni mu świadkowie opowiadają o tym „rozmownym” misjonarzu, że w każdym klasztorze, przez który przechodził, całymi godzinami potrafił utrzymywać uwagę zachwyconych słuchaczy, relacjonując im problem misyjny Ameryki. Tak też było w „zakątku” św. Józefa. Mówił Teresie i jej dwunastu mniszkom o „milionach dusz, które tam giną, bo nie ma, kto by je uczył prawdziwej wiary”. Teresa pisze dalej: „Miał do nas przemowę, pobudzając nas do pokuty; potem nas pożegnał”, ponieważ spieszył się, by dotrzeć do Rady Ameryki w Madrycie… i trybunału papieskiego w Rzymie! Teresa czuje się tym bardzo dotknięta: „Pozostałam tak przejęta żalem nad zgubą tylu dusz, że prawie odchodziłam od siebie”. Usuwa się na samotność do jednej z pustelni ogrodu i prosi Boga, by temu zaradził, pełna zazdrości wobec tych, „którym dane jest dla miłości Pana naszego poświęcać się tej wielkiej sprawie, chociażby tysiąc razy na śmierć narazić się mieli”. I dzieje się rzecz niespodziewana: Pan odpowiada na jej błagania. „Z wielką do mnie mówiąc miłością i pocieszając mnie, rzekł: Córko, poczekaj nieco, a ujrzysz rzeczy wielkie” – „aż wreszcie nastąpiło” to, co Teresa zaraz opowie. Tak kończy się rozdział, który wprowadza czytelnika w jedno wielkie napięcie. Teraz pozwala mu się dostrzec, że całe przedsięwzięcie fundacyjne rodzi się właśnie z tego punktu napięcia i obietnicy tajemniczego bohatera, którym jest Bóg.
| 19 Podsumowując, w opowiadaniu pojawiają się cztery postacie: franciszkanin Maldonado, który już nie wróci na strony Księgi fundacji; Teresa i Bóg, główni bohaterowie; zaś w tle sceny grupa karmelitanek, prekursorek nowego Karmelu. Ten pierwszy rozdział Księgi fundacji łączy więcej niż jeden paralelizm z początkowym rozdziałem Księgi życia. Przystaje on jednak bardziej bezpośrednio do pierwszego rozdziału Drogi doskonałości, dzieła przeznaczonego dla dwunastu sióstr reformowanego Karmelu. W nim, przywołując kwestię rozłamu w Kościele oraz bratobójczych wojen z powodu luteran, Teresa zarysowuje charakter całego dzieła, zarówno literackiego, jak i dzieła reformy. Wołanie „Oto świat płonie pożarem” wprawia w ruch dynamikę tego dzieła. W pierwszym rozdziale Księgi fundacji siłą napędową wszystkiego jest misyjne napięcie Świętej i grupy czytelniczek, która jej towarzyszy. W Drodze doskonałości – mocne „poczucie Kościoła” i Europy. W Księdze fundacji – wspaniałomyślne otwarcie na nowy świat i odpowiadające mu zaangażowanie misyjne. W obu przypadkach tekst terezjański staje w sercu aktualnych spraw społecznych i eklezjalnych współczesnego jej czasu. Podobnie i naszego.
PRZYPISY DO ROZDZIAŁU 1 Ojciec Alonso Maldonado de Buendía (1515–1597), urodzony w Salamance franciszkanin reguły pierwotnej; był misjonarzem w Peru i w Meksyku (1551–1561). Po powrocie do Hiszpanii przedstawił Radzie Ameryki oraz królowi szereg petycji. Następnie spotkał się w Rzymie ze św. Piusem V. Nieco później jednak, z powodu skrajnych poglądów, jego życie uległo komplikacjom. Spędził wiele lat w więzieniach Inkwizycji. Daty odnoszące się do kontekstu: – 1562: Teresa zakłada w Awili swój pierwszy karmelitański klasztor. – 1562–1564: Burzliwy proces w mieście przeciw fundacji.
20 | – 1564: Pierwsze nowicjuszki składają profesję (Izabela od św. Pawła, Urszula od Świętych, Maria Baptysta); zostały wspomniane w pierwszym rozdziale. – 1565: Pius IV wysyła brewe odnoszące się do całkowitego ubóstwa (17 lipca 1565). – 1565, koniec roku: Teresa kończy Księgę życia. – 1566: Wizyta i wywód ojca Maldonado; obietnica Pana (pkt 8). – 1566–1567: Teresa redaguje dla swych dwunastu sióstr Drogę doskonałości. – 27 kwietnia 1567: Ojciec Rubeo, generał Zakonu, udziela matce Teresie – „naszej pokornej i poddanej córce” – pozwolenia na fundację innych klasztorów w Kastylii. – „Następne pół roku” później (nieco mniej), połowa sierpnia: Teresa zakłada klasztor w Medinie del Campo.
SPIS TREŚCI
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Prolog . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
7 11
CZĘŚĆ PIERWSZA Rozdział 1: Sielankowe życie pierwszego Karmelu Teresy. Wizyta i przesłanie misjonarza z Ameryki . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 2: Spotkanie w Awili z ojcem generałem, który udziela Teresie pozwolenia na fundacje . . . . . . . . . . . . . Rozdział 3: Karmel w Medinie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 4: Rady i wskazówki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 5: O istocie doskonałej modlitwy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 6: „Zachwyt” – ryzyko pojawiające się w modlitwie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 7: Osoby o usposobieniu melancholijnym we wspólnocie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 8: Rady odnoszące się do nadzwyczajnych fenomenów doświadczanych na modlitwie . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 9: Fundacja Karmelu w Malagonie . . . . . . . . . . . . . . . . .
17 21 24 28 31 35 39 43 46
CZĘŚĆ DRUGA Rozdział 10: Fundacja Karmelu w Valladolid . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 11: Powołanie Casildy de Padilla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 12: Beatriz Óñez, wzór karmelitanki . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 13: Duruelo na widoku . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 14: Fundacja klasztoru Karmelitów Bosych w Duruelo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
51 54 58 61 65
156 | Rozdział 15: Fundacja Karmelu w Toledo . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 16: Praktyka cnót . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 17: Dwie fundacje w Pastranie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 18: Fundacja w Salamance. Rady dla przeorysz . . . . Rozdział 19: Fundacja Karmelu w Salamance. Kontynuacja opowiadania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
69 74 77 81 84
CZĘŚĆ TRZECIA Rozdział 20: Karmel w Albie de Tormes . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 21: Teresa zakłada klasztor w Segowii . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 22: Fundacja w Beas de Segura (Jaén) . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 23: Spotkanie z Hieronimem Graciánem. Fundacja Karmelu w Sewilli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 24: Fundacja Karmelu w Sewilli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 25: Otwarcie Karmelu w Sewilli . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 26: Pożegnanie z Sewillą. Pierwsze andaluzyjskie powołanie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 27: Fundacja Karmelu w Caravace. Pierwszy epilog Księgi fundacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
93 96 101 105 109 114 118 122
CZĘŚĆ CZWARTA Rozdział 28: Karmel w Villanuevie de la Jara . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 29: Fundacja Karmelu w Palencji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 30: Fundacja Karmelu w Sorii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Rozdział 31: Fundacja Karmelu w Burgos . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
129 134 138 144
Epilog: Karmel św. Józefa w Awili łączy się z innymi klasztorami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 151 Tabela . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 154
Polecamy! Wszystkie książki można zakupić w Wydawnictwie Karmelitów Bosych 31-222 Kraków • ul. Z. Glogera 5 • tel. 12-416-85-00, tel. 12-416-85-01 e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl lub przez sklep internetowy: www.wkb-krakow.pl
Tomás Álvarez OCD KOMENTARZ DO KSIĘGI ŻYCIA ŚW. TERESY OD JEZUSA format 14,5 × 20,5 cm, s. 288 • oprawa twarda, cena – 36,00 zł
KOMENTARZ DO DROGI DOSKONAŁOŚCI ŚW. TERESY OD JEZUSA format 14,5 × 20,5 cm, s. 312 • oprawa twarda, cena – 39,90 zł
KOMENTARZ DO TWIERDZY WEWNĘTRZNEJ ŚW. TERESY OD JEZUSA format 14,5 × 20,5 cm, s. 320 • oprawa twarda, cena – 39,90 zł Tomás Álvarez OCD jest jednym z największych znawców życia i pism św. Teresy od Jezusa. Jego trzy komentarze do „trylogii terezjańskiej” zawierają głęboką refleksję nad każdym z rozdziałów poszczególnego traktatu, pozwalając czytelnikowi lepiej zrozumieć kontekst historyczny, kulturowy i doktrynalny tekstów mistyczki z Awili. Kim są adresaci niniejszych stron? To po prostu miłośnicy świętej Teresy od Jezusa, przyjmujący ją jako mistrzynię chrześcijańskiego życia i towarzyszkę drogi. Książki ułatwiają lekturę i studium pism św. Teresy, mogą stanowić także konkretną pomoc w modlitwie opartej na jej pismach.
Św. Teresa od Jezusa • LISTY Pierwsze pełne wydanie listów św. Teresy od Jezusa. Listy odsłaniają praktyczną i ziemską stronę życia i osoby Matki Karmelu, która opisuje konkrety życia i dziejów zarówno własnej osoby, jak i dokonanej przez nią Reformy Zakonu Karmelitańskiego. Tłumaczenia na język polski dokonał Jan Efrem Bielecki OCD. format 12,5 × 19,5 cm, s. 1250 (papier biblijny) • oprawa twarda, cena – 69,90 zł
Św. Teresa od Jezusa • DROGA DOSKONAŁOŚCI Modlitwa, rozumiana jako życie wypływające z kontaktu z Bogiem, a zarazem droga do Niego prowadząca, ogniskuje rozważania w tym traktacie. Głównym jego celem jest zachęcenie czytelników do modlitwy wewnętrznej. Święta omawia założenia, na których opierają się modlitwa, jej istota i wzrost życia modlitwy. Ukazuje wpływ kontemplacji na życie codzienne. format 12,5 × 19,5 cm, s. 256 • oprawa twarda, cena – 28,00 zł
Św. Teresa od Jezusa • KSIĘGA ŻYCIA Jest to autobiografia teologiczna, ponieważ element teologiczny przeważa nad biograficznym. Odpowiada to zresztą zmianom w życiu św. Teresy, w którym wyróżnić można dwa okresy: aktywny, podporządkowany wymogom świeckiego życia czas spędzony w domu rodzinnym, a następnie okres życia zakonnego. Ten drugi okres sprzyja rozwojowi życia wewnętrznego, które Święta z zamiłowaniem opisuje, przedstawiając kolejne jego etapy, aż do modlitwy mistycznej. format 14,5 × 20,5 cm, s. 532 • oprawa miękka, cena – 16,70 zł
Św. Teresa od Jezusa • TWIERDZA WEWNĘTRZNA Święta Teresa ukazuje w tym traktacie doskonałość duchową poprzez alegorię twierdzy, którą nazywa wewnętrzną, bo chodzi jej przede wszystkim o budowę życia wewnętrznego. Twierdza ta wyobraża duszę, w której mieszka Bóg nie tylko przez swoją wszechmoc, lecz także przez łaskę. Tę drogę duszy do najgłębszego wnętrza swej istoty, gdzie mieszka sam Bóg, Teresa przedstawia w postaci siedmiu mieszkań twierdzy. format 12,5 × 19,5 cm, s. 270 • oprawa twarda, cena – 28,00 zł
Św. Teresa od Jezusa • KSIĘGA FUNDACJI Teresa z rozbrajającą szczerością i humorem opowiada o przygodach swoich i jej sióstr, a także karmelitów podczas zakładania nowych klasztorów zreformowanej gałęzi Zakonu. Mimochodem daje barwny obraz kultury i zwyczajów Hiszpanów w XVI wieku. Księga ukazuje zarówno ogrom pracy św. Teresy nad stworzeniem odpowiednich warunków do życia charyzmatem karmelitańskim, jak i jej tęsknotę, by Karmel był przestrzenią ciszy, w której można spotkać miłującego Boga. format 12,5 × 19,5 cm, s. 464 • oprawa twarda, cena – 39,00 zł • oprawa miękka, cena – 32,00 zł
Św. Teresa od Jezusa • DZIEŁA MNIEJSZE Niniejszy tom pism zawiera: Sprawozdania duchowe (zbiór m.in. autobiograficznych opisów przeżyć wewnętrznych, notatek duchowych, rad spowiedników, proroczych wskazań), Podniety miłości Bożej (komentarz do wybranych wersetów Pieśni nad Pieśniami, stanowiący zwięzły traktat teologii życia wewnętrznego), Wołania duszy do Boga (zbiór modlitw i rozmów z Boskim Oblubieńcem), Konstytucje, Sposób wizytowania klasztorów, dwa pisma humorystyczne, poezje i myśli. format 12,5 × 19,5 cm, s. 384 • oprawa twarda, cena – 36,00 zł
do nabycia w salonach
„Głos Karmelu” to dwumiesięcznik o charakterze formacyjnym, dla wszystkich podążających ścieżkami życia duchowego. Dzielimy się w nim naszym karmelitańskim dziedzictwem modlitwy i kontemplacji. Na jego łamach spotkasz wielkich mistrzów modlitwy: św. Teresę od Jezusa, św. Jana od Krzyża, św. Teresę od Dzieciątka Jezus i innych doświadczonych przewodników po szlakach świętości, tu znajdziesz rady i wskazówki dotyczące życia duchowego, wreszcie tutaj możesz zaprzyjaźnić się z naszą wielką rodziną karmelitańską. Każdy numer stanowi kolejną odsłonę tematu rocznego. Stałe działy: Duchowa Tradycja Karmelu, Z Biblią w dzień i w nocy, Kultura ducha, Spotkanie, Życie liturgiczne Kościoła, Poradnik św. Teresy, Szkoła modlitwy, Ikony, Karmel i młodzi oraz Misje.
Prenumerata: od dowolnego numeru: roczna – 30 zł, półroczna – 15 zł, na terenie kraju wysyłka na nasz koszt. Można zamawiać numery archiwalne. Zamówienia: listownie – ul. Glogera 5, 31–222 Kraków, telefonicznie – 12 416-85-12, internet – prenumerata@gloskarmelu.pl
www. gloskarmelu.pl