Żyć Bogiem - Wielkanoc by Wydawnictwo Karmelitów Bosych

O. GABRIEL OD ŚW. MARII MAGDALENY OCD

Żyć Bogiem WIELKI POST

Z języka włoskiego przełożył o. Leonard Kowalówka OCD

Wydanie III

Kraków 2013 Wydawnictwo Karmelitów Bosych

Tytuł oryginału INTIMITÀ DIVINA © Copyright for the Polish edition Wydawnictwo Karmelitów Bosych, Kraków 2013 Redakcja I wydania Sebastian Ruszczycki OCD Projekt okładki Paweł Matyjewicz Imprimi potest Andrzej Ruszała OCD, prowincjał Kraków, dnia 9 stycznia 2013 r. nr 8/2013 Imprimatur nr 4400/81/82 Kraków, dnia 19 maja 1982 r.

Wydawnictwo Karmelitów Bosych 31-222 Kraków, ul. Z. Glogera 5 tel.: 12-416-85-00, 12-416-85-01 fax: 12-416-85-02 www.wkb-krakow.pl www.karmel.pl e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl

ISBN 978-83-7604-231-2 Druk: Drukarnia TOTEM – Inowrocław

WYKAZ SKRÓTÓW

SOBÓR WATYKAŃSKI II (Konstytucje – Dekrety – Deklaracje) Dekret o apostolstwie świeckich* Apostolicam actuositatem Acta Apostolicae Sedis

–

AAS

–

Dekret o działalności misyjnej Kościoła Ad gentes divinitus

ChD

–

Dekret o pasterskich zadaniach biskupów w Kościele Christus Dominus

–

Deklaracja o wolności religijnej Dignitatis humanae

–

Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum

–

Deklaracja o wychowaniu chrześcijańskim Gravissimum educationis

–

Konstytucja duszpasterska o Kościele w świecie współczesnym Gaudium et spes

* Cytaty z dokumentów soborowych według wydania Pallottinum, Poznań 1968.

|6|

WYKAZ SKRÓTÓW

–

Dekret o społecznych środkach przekazywania myśli Inter miriﬁca

–

Konstytucja dogmatyczna o Kościele Lumen gentium

–

Deklaracja o stosunku Kościoła do religii niechrześcijańskich Nostra aetate

–

Dekret o Kościołach Wschodnich katolickich Orientalium Ecclesiarum

–

Dekret o formacji kapłanów Optatam totius

–

Dekret o przystosowanej odnowie życia zakonnego Perfectae caritatis

–

Dekret o posłudze i życiu kapłanów Presbyterorum ordinis

–

Konstytucja o liturgii świętej Sacrosanctum Concilium

–

Dekret o ekumenizmie Unitatis redintegratio AUTORZY I DZIEŁA cytowane częściej w rozmyślaniach

Dzieła św. Jana od Krzyża DGK JKL

– –

Droga na Górę Karmel Listy

WYKAZ SKRÓTÓW

NC P PD S ŻPM

– – – – –

Noc ciemna Przestrogi duchowne Pieśń duchowa Sentencje Żywy płomień miłości

Dzieła św. Teresy od Jezusa D F PG PN R SP T TJL W Ż

– – – – – – – – – –

Droga doskonałości Księga fundacji Przestrogi Podniety miłości Bożej Rady i wskazówki Sprawozdania duchowe Twierdza wewnętrzna Listy Wołania duszy do Boga Księga życia

Dzieła św. Teresy od Dzieciątka Jezus M OS Rps RW TDL

– – – – –

Modlitwy Ostatnie rozmowy Rękopisy autobiograﬁczne Rady i wspomnienia Listy

Dzieła bł. Elżbiety od Trójcy Świętej ETL MT OR PR

– – – –

Listy Modlitwa do Trójcy Świętej Ostatnie rekolekcje Pierwsze rekolekcje

|7|

|8|

WYKAZ SKRÓTÓW

Inne dzieła STh

–

Św. Tomasz z Akwinu, Suma teologiczna

RÓŻNE LiG MP RRd.

– – –

Liturgia Godzin Mszał Polski Rytuał Rzymski dawny

OKRES WIELKIEGO POSTU

51. POPIELEC „Zmiłuj się, Panie, bo jesteśmy grzeszni” (psalm responsoryjny).

1. „Prochem jesteś i w proch się obrócisz” (Rdz 3, 19). Te słowa, które Bóg wypowiedział po raz pierwszy i skierował do Adama w następstwie popełnionego grzechu, Kościół powtarza dzisiaj każdemu chrześcijaninowi, aby mu przypomnieć trzy zasadnicze prawdy: jego nicość, stan grzesznika oraz rzeczywistość śmierci. Proch – popiół, którym posypuje się głowy wiernych – nie ma trwałości; wystarcza lekki podmuch wiatru, aby zniknął. Obrazuje bardzo dobrze znikomość człowieka. „Panie… życie moje jak nicość przed Tobą” (Ps 39, 6), woła Psalmista. Jakże pycha ludzka musi się uniżyć wobec tej prawdy! Ale człowiek sam przez się nie tylko jest nicością, lecz także grzesznikiem, a darami otrzymanymi od Boga posługuje się tak, że Go obraża. Kościół dzisiaj zachęca swoich synów, aby pochylili głowy i przyjęli popiół na znak pokory, prosząc o przebaczenie grzechów; równocześnie przypomina im, że za karę za swoje winy muszą kiedyś rozsypać się w proch. Grzech i śmierć są owocami gorzkimi, nieodłącznymi od buntu człowieka przeciw swojemu Panu. „Bóg nie uczynił śmierci” (Mdr 1, 13); weszła ona na świat przez grzech i jest jego smutną „zapłatą” (Rz 6, 23). Człowiek został stworzony dla życia, radości, uświęcenia; nosi w sobie zaród wieczności (GS

| 12 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

18). Dlatego cierpi wobec grzechu i śmierci, które mu zagrażają i przeszkadzają w osiągnięciu celu, to jest w pełnym urzeczywistnieniu siebie. Kościół, wzywając do zastanowienia się nad tą przykrą rzeczywistością, nie zamierza przygnębiać umysłów pesymistyczną wizją życia, lecz raczej zmierza do otwarcia serc na pokutę i nadzieję. Nieposłuszeństwo Adama wprowadziło na świat grzech i śmierć, posłuszeństwo zaś Chrystusa przyniosło ratunek. Wielki Post przygotowuje wiernych do obchodu tajemnicy wielkanocnej; ona właśnie jest tą tajemnicą, przez którą Chrystus zbawia człowieka od grzechu i od śmierci wiecznej, zmieniając śmierć ﬁzyczną w przejście do prawdziwego życia, do uszczęśliwiającej i niekończącej się łączności z Bogiem. Chrystus umierając i zmartwychwstając, zwyciężył grzech i śmierć; człowiek zaś stanie się uczestnikiem Jego zwycięstwa w takiej mierze, w jakiej będzie uczestnikiem śmierci i zmartwychwstania Pana. 2. „Tak mówi Pan: «Nawróćcie się do Mnie całym swym sercem, przez post i płacz, i lament. Rozdzierajcie jednak wasze serca, a nie szaty»” (Jl 2, 12–13). Zasadniczą cechą nawrócenia jest właśnie skrucha serca: serce bolejące, skruszone żalem za grzechy. Szczera skrucha istotnie zawiera pragnienie odmiany życia i praktycznie prowadzi do takiej zmiany. Nikt nie jest wolny od tego obowiązku. Każdy człowiek, nawet najbardziej cnotliwy, musi się stale nawracać, czyli dążyć do Pana z coraz większą doskonałością i gorliwością, pokonując te słabości i nędze, które zmniejszają całkowite nastawienie na Boga.

POPIELEC

| 13 |

Wielki Post jest właśnie okresem specjalnie przeznaczonym na tę odnowę duchową: „Oto teraz czas upragniony, oto teraz dzień zbawienia” (2 Kor 6, 2), przypomina św. Paweł; każdy chrześcijanin winien zeń uczynić czas decydujący dla historii własnego zbawienia. „W imię Chrystusa prosimy: pojednajcie się z Bogiem” – nalega usilnie Apostoł – „napominamy was, abyście nie przyjmowali na próżno łaski Bożej” (tamże 5, 20; 6, 1). Nie tylko ten, kto znajduje się w grzechu śmiertelnym, winien pojednać się z Bogiem; każdy brak wielkoduszności, brak wierności dla łaski utrudnia serdeczną przyjaźń z Bogiem, oziębia obcowanie z Nim, jest odrzuceniem Jego miłości i dlatego wymaga skruchy, nawrócenia, pojednania. W Ewangelii (Mt 6, 1–6; 16–18) sam Jezus wskazuje ważne środki, które powinny podtrzymywać wysiłek nawrócenia: jałmużna, modlitwa, post. Nalega przede wszystkim na usposobienie wewnętrzne, które tym środkom daje skuteczność. Jałmużna „gładzi grzechy” (Syr 3, 30), lecz jedynie wtedy, kiedy spełniona jest po to, by podobać się Bogu i wesprzeć potrzebującego, a nie dla zyskania pochwał. Modlitwa jednoczy człowieka z Bogiem i wyjednuje łaskę, lecz tylko wtedy, gdy wypływa z głębi serca i nie sprowadza się do ostentacji lub do bezmyślnego poruszania wargami. Post jest oﬁarą miłą Bogu i gładzi winy, byleby tylko umartwienie ciała łączyło się z ważniejszym jeszcze umartwieniem miłości własnej. Tylko wtedy, kończy Jezus, „Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie” (Mt 6, 4; 6, 18), czyli przebaczy grzechy i udzielać będzie coraz obﬁtszej łaski.

| 14 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

Panie, wszystkim okazujesz miłosierdzie i żadnego ze swych stworzeń nie masz w nienawiści. Nie zważasz na grzechy ludzi, aby mogli się nawrócić, przebaczasz im, bo Ty jesteś Panem, Bogiem naszym. Panie, Boże, Ty przebaczasz temu, kto żałuje za grzechy, i udzielasz swojego pokoju temu, kto się nawraca; przyjmij z dobrocią ojcowską modlitwę Twojego ludu; pobłogosław dzieci swoje, przyjmując surowy symbol popiołu, aby, całkowicie odnowione w czasie duchowej drogi trwającej czterdzieści dni, przygotowały się do obchodzenia tajemnicy wielkanocnej Chrystusa, naszego Pana (MP: antyfona na wejście i błogosławieństwo popiołu). O Jezu, jakże długie życie człowieka, chociaż się mówi, że jest krótkie! Krótkie jest, Boże mój, w porównaniu z tym życiem bez końca, na które tu sobie zapracować mamy, ale długie dla duszy pragnącej rychło oglądać Ciebie. Duszo moja, kiedy zjednoczysz się z tym Dobrem najwyższym i będziesz znała to, co zna, i miłowała, co Ono miłuje, i tym się cieszyła, czym Ono się cieszy, wówczas wejdziesz do twego odpocznienia. Wola twoja utraci swoją niestałość i nie będzie podlegała już więcej zmianom… będziesz się radowała stale Nim i Jego miłością. Błogosławieni, którzy są zapisani w księdze tego żywota! Jeśli ty masz być w ich liczbie, dlaczego jesteś smutna, duszo moja, i czemu się trwożysz? Miej nadzieję w Bogu, bo Jemu wyznam na nowo moje grzechy i głosić będę Jego miłosierdzie. O Panie, wolę żyć i umierać w nadziei i wysiłku zdobywania życia wiecznego, niż posiadać wszystkie stworzenia i wszystkie dobra przemijające. Nie opuszczaj mnie, o Panie! W Tobie pokładam nadzieję moją, która nie będzie zawiedziona.

52–54. DNI PO POPIELCU

| 15 |

Zaledwie żałujemy, żeśmy Cię obrazili, a już puszczasz w niepamięć nasze grzechy i nieprawości. O Dobroci bez miary! Czegóż można pragnąć więcej? Któż by nie wstydził się swej śmiałości prosząc o tak wielką łaskę? Czas już jest wykorzystać ją przyjmując to, co nam dajesz do ręki Ty sam, miłościwy Panie, Boże nasz. Ty pragniesz naszej przyjaźni. Któż będzie jej odmawiał Tobie, skoro Ty nie wahałeś się przelać wszystką krew swoją dla nas i własne życie oddać za nas w oﬁerze? (W 15, 1; 17, 5, 6; 14, 3).

52. WYBIERZ WIĘC ŻYCIE „Błogosławiony mąż, który ma upodobanie w prawie Pańskim” (Ps 1, 1–2).

1. Mojżesz zachęcając lud Izraela do wierności Bogu, stawia przed nim wielką alternatywę: albo kochać Boga, być posłusznym Jego przykazaniom, a więc dostąpić Jego błogosławieństw lub odwrócić się, iść za innymi bogami i wskutek tego popaść w przekleństwo Boże. „Kładę przed tobą życie i śmierć, błogosławieństwo i przekleństwo; wybieraj więc życie, abyś żył” (Pwt 30, 19). Bóg jeden jest „żyjący”, jest źródłem życia, więc tylko ten, kto wybiera Go i słowo Jego, wybiera też życie i będzie nim żył. Nie wystarczy jeden wybór; trzeba go odnawiać i żyć nim z dnia na dzień, tak w wielkich, jak i „szarych” okolicznościach życia. Wszystko należy oglądać, rozważać, wybierać w świetle wiary, w odniesieniu do Boga, zgodnie z Jego słowem.

| 16 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

Słabość ludzka z jednej strony, a troski życia codziennego z drugiej często odwracają człowieka od tego istotnego zadania. Kościół właśnie podczas Wielkiego Postu zachęca wszystkich do większego skupienia, do częstszego słuchania słowa Bożego oraz do gorliwszej modlitwy (SC 109), aby każdy zbadał własne postępowanie i starał się coraz lepiej zestroić je z prawem Boga i z Jego wolą. Wielki Post powinien być czasem prawdziwych ćwiczeń duchowych, mających na celu przegląd i poprawę życia, by przygotować się do święcenia z większą czystością i gorliwością tajemnicy wielkanocnej, tego szczytu i dokonania dzieła zbawienia. Nie można oszukiwać siebie samego: „Nikt nie może dwom panom służyć” (Mt 6, 24). Chrześcijaństwo nie dopuszcza kompromisu: nie można wybrać Boga a równocześnie iść za światem, dogadzać namiętnościom, hołdować samolubstwu, zaspokajać pożądliwość czy ambicję. Kto chwieje się i nie umie stanąć całkowicie po stronie Boga, Ewangelii, Chrystusa, dowodzi, że nie jest głęboko przekonany, iż Bóg jest jedynym Panem, godnym, aby Go miłować i służyć Mu całym sercem. Dlatego trzeba koniecznie rozważyć słowa Pisma świętego: „Wybieraj więc życie, abyś żył… miłując Boga swego, słuchając Jego głosu, lgnąc do Niego, bo tu jest twoje życie” (Pwt 30, 20). 2. Zaledwie Jezus zapowiedział swoją mękę, od razu przemówił do wszystkich: „Jeśli kto chce iść za Mną, niech się zaprze samego siebie, niech co dnia bierze krzyż swój i niech Mnie naśladuje” (Łk 9, 23). O sobie

52–54. DNI PO POPIELCU

| 17 |

powiedział: „Syn Człowieczy musi wiele wycierpieć: będzie odrzucony… będzie zabity, a trzeciego dnia zmartwychwstanie” (tamże 22). W ten sposób po raz pierwszy Pan objawił tajemnicę swojej Paschy, przejścia z cierpienia i śmierci do zmartwychwstania, do chwały wiecznej. Takie przejście obowiązuje wszystkich Jego naśladowców: wziąć własny krzyż i naśladować Chrystusa aż do śmierci z Nim, a potem z Nim i w Nim zmartwychwstać. To jedyny sposób, byśmy święcili tajemnicę wielkanocną nie tylko jako widzowie, lecz jako aktorzy biorący udział osobiście, przez życie. Krzyż, utrapienia nieodłączne od życia ludzkiego przypominają chrześcijaninowi jedyną drogę do zbawienia, a więc do prawdziwego życia. „Kto chce zachować swoje życie, straci je, a kto straci swe życie z mego powodu, ten je zachowa” (tamże 24). Kto buntuje się przeciw krzyżowi, odrzuca umartwienie, dogadza namiętnościom i usiłuje za wszelką cenę zapewnić sobie życie wygodne, radosne, ten zmierza do grzechu, a zatem do śmierci duchowej. Kto natomiast jest gotowy zaprzeć się samego siebie i oﬁarować własne życie, oddając je wielkodusznie na służbę Boga i braci, nawet gdyby musiał z tego powodu utracić je czasowo, zachowa je na wieczność. „Cóż za korzyść ma człowiek, jeśli cały świat zyska, a siebie zatraci lub szkodę poniesie?” (tamże 25). Wybierać życie to znaczy naśladować Jezusa, zapierając się siebie samego i niosąc krzyż. Lecz nie tyle chodzi o umartwienie, o wyrzeczenie się siebie, ile o to, by podjąć je „z mego powodu”, jak powiedział Pan. To znaczy z miłości ku Niemu, pragnąc upodobnić się

| 18 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

do Jego męki, śmierci i zmartwychwstania. I to nie tylko dla własnego zbawienia wiecznego, lecz właśnie z wewnętrznej potrzeby miłości, która pobudza, by dzielić we wszystkim życie osoby umiłowanej. Jak Jezus cierpiał, umarł i zmartwychwstał dla zbawienia wszystkich ludzi, tak też chrześcijanin pragnie uczestniczyć w Jego tajemnicy, by współpracować z Nim dla zbawienia braci. O Panie, byłem nierozumny, a nie zdawałem sobie z tego sprawy: byłem przed Tobą jak juczne zwierzę. Lecz zawsze byłem z Tobą: Tyś ujął moją prawicę. Prowadzisz mnie według swojej rady i przyjmujesz mnie wreszcie do chwały. Kogo prócz Ciebie mam w niebie?… Ciebie tylko pragnę na ziemi… Ty jesteś mym udziałem na wieki. Giną ci, którzy od Ciebie odstępują… mnie zaś dobrze jest być blisko Ciebie, Boże mój (Ps 73, 22–28). Wybieram Ciebie, Boże mój; chcę miłować Cię, chodzić Twoimi drogami, zachowywać przykazania, prawa i nakazy Twoje, abym żył i abyś mi błogosławił. Spraw, aby serce moje nie odwracało się od Ciebie i abym nie pozwolił pociągnąć się fałszywym bogom, im się kłaniać i służyć. Chcę kochać Cię, o Panie, Boże mój, słuchać głosu Twojego i lgnąć do Ciebie, bo Ty jesteś moim życiem (zob. Pwt 30, 16–20). O Słowo, Baranku ogołocony i opuszczony na krzyżu… powiedziałeś: „Jam jest Droga, Prawda i Życie”, nikt nie może przyjść do Ojca jak tylko przez Ciebie. Niech się otworzy oko naszego poznania, aby widziało… a uszy, aby słyszały naukę, jaką nam głosisz… Oto Twoja nauka: dobrowolne ubóstwo, cierpliwość w znoszeniu krzywd, dobrem płacić tym, którzy nam

52–54. DNI PO POPIELCU

| 19 |

czynią źle; być małym, pokornym, wzgardzonym i opuszczonym na świecie… iść przez utrapienia, prześladowania ze strony świata i szatana widzialnego i niewidzialnego oraz od własnego ciała, które jako buntownik zawsze usiłuje buntować się przeciw swojemu Stwórcy i walczyć przeciw duchowi. Taka więc jest Twoja nauka: znosić w cierpliwości i opierać się, używając broni nienawiści [przeciw złu] oraz miłości. O słodka i miła nauko! Ty jesteś owym skarbem, jaki Chrystus wybrał dla siebie i przekazał swoim uczniom. Ten skarb pozostawił, aby nas ubogacić bogactwem największym, jakie mógł nam oﬁarować… O Chryste Człowieku, spraw, abym się przyodziała w Ciebie, to jest w Twoje utrapienia i wzgardę; nie chcę innych rozkoszy (św. Katarzyna ze Sieny).

53. POST MIŁY PANU „Moją oﬁarą, Boże, duch skruszony; Ty nie gardzisz sercem pokornym i skruszonym” (Ps 51, 19).

1. „Czemu pościliśmy, a Ty nie wejrzałeś? Umartwialiśmy siebie, a Tyś tego nie uznał?” (Iz 58, 3). W ten sposób lud izraelski, dokładnie przestrzegający prawa postu, skarżył się Bogu, dochodząc swoich rzekomych praw, bo opartych na praktykach pokutnych, pozbawionych jednak prawdziwego ducha pobożności. Odpowiedź zaś Boża brzmiała: „Otóż pościcie wśród waśni i sporów, i wśród bicia niegodziwą pięścią… czyż ja taki post, jak ten wybieram sobie?” (tamże 4–5).

| 20 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

Kościół słowem Bożym poucza swoich synów o prawdziwym znaczeniu wielkopostnej pokuty: „Na próżno odejmuje się ciału pożywienie, jeśli duch nie ucieka od grzechu” (św. Leon Wielki). Jeśli pokuta nie prowadzi do wewnętrznego wysiłku, by zwalczać grzech i praktykować cnotę, nie może być miła Bogu, który pragnie, aby Mu służono sercem pokornym, czystym, szczerym. Samolubstwo i skłonność do podkreślania własnego ja zbyt często prowadzą człowieka do stawiania swej osoby w centrum wszechświata, z podeptaniem praw bliźniego, a więc z pominięciem zasadniczego prawa miłości braterskiej. Dlatego też Żydów wstrzymujących się od pokarmu, używających wora i popiołu jako łoża, ale nieprzestających uciskać bliźniego, Bóg surowo karci i odrzuca ich praktyki pokutne. Na niewiele lub na nic się nie przyda nakładać wyrzeczenia swojemu ciału, jeśli nie potraﬁmy wyrzekać się własnego interesu, by szanować i popierać sprawę bliźniego; własnych zapatrywań, by uznać zdanie bliźniego; jeśli nie staramy się żyć w zgodzie ze wszystkimi i znosić cierpliwie doznane krzywdy. Pismo święte zaznacza, że właśnie miłość bliźniego czyni miłymi Bogu praktyki pokutne. Post miły Panu „czyż nie jest raczej ten post, który wybieram… dzielić swój chleb z głodnym, wprowadzić w dom biednych tułaczy, nagiego, którego ujrzysz, przyodziać? Wtedy twoje światło wzejdzie jak zorza i szybko zagoi się twoja rana” (Iz 58, 7–8). Wówczas „światło” dobrego sumienia rozbłyśnie wobec Boga i ludzi, a „rana”

52–54. DNI PO POPIELCU

| 21 |

zadana przez grzech zostanie uleczona prawdziwą miłością Boga i bliźniego. 2. Uczniowie Jana Chrzciciela, zdziwieni faktem, że zwolennicy Jezusa nie zachowywali postu jak oni, pewnego dnia zapytali o to Mistrza. A Jezus odpowiedział: „Czy goście weselni mogą się smucić, dopóki pan młody jest z nimi?” (Mt 9, 15). Dla Żydów post był znakiem żalu, pokuty. Stosowano go szczególnie w czasie klęski, by wyjednać miłosierdzie Boże lub wyrazić żal za grzechy. Teraz jednak, gdy Syn Boży znajduje się na ziemi i świętuje swe gody weselne z ludzkością, post wydaje się pomyłką. Uczniom Chrystusa przystoi raczej radość niż płacz. Chrystus sam przyszedł uwolnić ich od grzechu, dlatego zbawienie ich nie polega tyle na pokutach cielesnych, ile raczej na otwarciu się całkowitym na słowo i łaskę Zbawiciela. Jezus jednak nie miał bynajmniej zamiaru przekreślić postu; owszem, On sam pouczał, z jak czystą intencją należy go podejmować, jak wystrzegać się wszelkich objawów próżności, aby zyskać pochwały. „Gdy pościsz, namaść sobie głowę i umyj twarz, aby nie ludziom pokazać, że pościsz, ale Ojcu twemu… A Ojciec twój, który widzi w ukryciu, odda tobie” (Mt 6, 17–18). A teraz uczniom Chrzciciela Pan odpowiada: „Przyjdzie czas, kiedy zabiorą im pana młodego, a wtedy będą pościć” (Mt 9, 15), Gody weselne, o których mówił Jezus, przyrównując siebie do oblubieńca, a swoich uczniów do zaproszonych, nie będą trwać długo; gwałtowna śmierć zabierze oblubieńca i wówczas biesiadnicy, pogrążeni w smutku, będą pościć.

| 22 |

OKRES WIELKIEGO POSTU

Post chrześcijański jednak jest nie tylko znakiem bólu z powodu oddalenia się Pana, lecz także jest znakiem wiary i nadziei w Niego, pozostającego niewidzialnie w pośrodku swoich przyjaciół, w Kościele, w sakramentach, w przepowiadaniu, dopóki nie powróci w sposób widzialny w chwale. Post chrześcijański jest znakiem czuwania, lecz czuwania radosnego „w oczekiwaniu błogosławionej nadziei i objawienia się chwały wielkiego Boga i Zbawiciela naszego, Jezusa Chrystusa” (Tt 2, 13). Post, jak każdy inny sposób pokuty cielesnej, ma za cel głębsze oderwanie się od przyjemności ziemskich, by uczynić serce bardziej swobodnym i zdolnym zakosztować radości Bożych, a zatem radości Paschy Pana. Dzięki Ci zawsze i wszędzie, Panie, Ojcze święty, wszechmogący i wieczny Boże, przez Chrystusa, Pana naszego, przez którego przykład i łaskę umacnia się wiara tego, kto pości, ożywia się nadzieja i rozpłomienia miłość; On bowiem prawdziwie jest chlebem żywym, posilającym na życie wieczne, i pokarmem udzielającym tężyzny duchowej. Twoje Słowo, przez które stworzyłeś wszystkie rzeczy, jest istotnie pokarmem nie tylko ludzi, lecz także aniołów. Mojżesz, Twój sługa, posilony takim pokarmem, kiedy miał otrzymać Prawo, pościł przez czterdzieści dni i czterdzieści nocy, wstrzymując się od pokarmu materialnego, by lepiej zakosztować Twej niewysłowionej słodyczy. Dlatego nie odczuwał nawet głodu ciała i zapomniał o pokarmie ziemskim, bo oświecała go moc Twojej chwały i posilało go życiodajne słowo Bożego Ducha. O, nie dozwól, aby nam kiedyś zabrakło tego chleba, którego – jak nas zachęcasz – zawsze powinniśmy łaknąć,

52–54. DNI PO POPIELCU

| 23 |

a jest nim Pan nasz Jezus Chrystus (Sakramentarz Gregoriański). O Panie, w czasie postu zachowaj trzeźwym mój umysł i ożyw we mnie zbawienne wspomnienie tego, co miłosiernie uczyniłeś dla mego dobra, poszcząc i modląc się za mnie… Czyż może być większe miłosierdzie nad to, które Ciebie, Stworzyciela nieba, skłoniło, abyś zstąpił na ziemię i abyś… cierpiał głód; aby w Twojej osobie sytość łaknęła, moc doświadczyła słabości, zdrowie uległo zranieniu, życie umarło?… Czyż jest większe miłosierdzie, że Stworzyciel stał się stworzeniem, a Pan sługą? że został sprzedany Ten, kto przyszedł odkupić, poniżony, który wywyższa, zabity Ten, co ożywia? Spośród jałmużn, jakie należy czynić, polecasz mi dawać chleb głodnemu; Ty, by dać się mnie głodnemu, na pokarm wydałeś naprzód sam siebie w ręce oprawców. Polecasz mi przyjmować podróżnych, a Ty dla mnie przyszedłeś do swego domu i Twoi Cię nie przyjęli. Niech Cię uwielbia dusza moja, bo okazujesz się tak miłosierny względem wszelkich moich nieprawości, leczysz wszystkie ułomności, zachowujesz od zepsucia życie moje i napełniasz swoimi dobrami serce moje. Spraw, bym poszcząc uniżał duszę swoją, pamiętając, jak Ty, nauczyciel pokory, uniżyłeś samego siebie, stawszy się posłusznym aż do śmierci na krzyżu (św. Augustyn).

SPIS TREŚCI Wykaz skrótów ............................................................................... 5 OKRES WIELKIEGO POSTU 51. Popielec ..................................................................................... 11 52. Wybierz więc życie ................................................................... 15 53. Post miły Panu ........................................................................... 19 54. Wezwanie do pokuty ................................................................ 23 55. I Niedziela Wielkiego Postu Rok A ................................ 28 Rok B ................................ 31 Rok C ................................ 34 56. Nie samym chlebem ................................................................. 38 57. Mocne słowa.............................................................................. 42 58. Grzech ....................................................................................... 46 59. Zbaw nas ode złego................................................................... 50 60. Komu się zdaje, że stoi ............................................................. 54 61. Będziesz posłuszny Jego wezwaniu ......................................... 58 62. II Niedziela Wielkiego Postu Rok A ................................ 63 Rok B ................................ 66 Rok C ................................ 69 63. Byliśmy buntownikami ............................................................ 73 64. Mówią, a nie czynią .................................................................. 77 65. Chwała chrześcijanina.............................................................. 81 66. Właściwe miejsce ...................................................................... 85 67. Winnica Pańska ......................................................................... 89 68. Ojciec i synowie........................................................................ 94 69. III Niedziela Wielkiego Postu Rok A ................................ 98 Rok B ................................101 Rok C ............................... 104

| 242 |

SPIS TREŚCI

70. Żyć chrztem świętym ............................................................. 71. Pokora i ufność ........................................................................ 72. Całopalenie doskonałe ........................................................... 73. Z Chrystusem posłusznym ................................................... 74. Wyrzeczenie się i oderwanie.................................................. 75. Kto się uniża ...........................................................................

108 112 116 120 124 128

76. IV Niedziela Wielkiego Postu

Rok A .............................. Rok B .............................. Rok C .............................. 77. Radość i cierpienie ................................................................. 78. Moc uzdrawiająca i ożywiająca ............................................. 79. Droga życia ............................................................................. 80. Wiara i pokora ......................................................................... 81. Z Jezusem upokorzonym ....................................................... 82. W tajemnicy Chrystusa cierpiącego .....................................

132 135 138 141 146 150 154 158 162

83. V Niedziela Wielkiego Postu

Rok A .............................. Rok B .............................. Rok C .............................. 84. Nie grzesz już ......................................................................... 85. W znaku krzyża ...................................................................... 86. Syn was uwolni ....................................................................... 87. Przestrzeganie słowa............................................................... 88. Tobie powierzam moją sprawę............................................... 89. O krzyżu, jedyna nadziejo .....................................................

166 169 172 175 180 184 188 192 196

90. Niedziela Palmowa Męki Pańskiej ..................................... 91. Do Betanii (Poniedziałek Wielkiego Tygodnia) ........................ 92. Chwała i zdrada (Wtorek Wielkiego Tygodnia) ....................... 93. Godzina ciemności (Środa Wielkiego Tygodnia) .................... 94. Wieczerza Pańska (Czwartek Wielkiego Tygodnia) ................. 95. Przebity za nasze grzechy (Wielki Piątek Męki Pańskiej) ...... 96. W oczekiwaniu na Zmartwychwstanie (Wielka Sobota) ......

201 205 209 213 218 223 227

| 243 |

TOM DRUGI

UROCZYSTOŚCI PRZYPADAJĄCE W TYM CZASIE 388. Uroczystość świętego Józefa (19 marca) ........................... 232 389. Uroczystość Zwiastowania Pańskiego (25 marca) ........... 236

Polecamy!

19,90 zł

6,00 zł

Wszystkie książki można zakupić w Wydawnictwie Karmelitów Bosych 31-222 Kraków • ul. Z. Glogera 5 • tel. 12-416-85-00, tel. 12-416-85-01 e-mail: wydawnictwo@wkb.krakow.pl lub przez sklep internetowy: www.wkb-krakow.pl