PRZEDMOWA* Modlitwa myślna jest nieodzownym środkiem do osiągnięcia życia wewnętrznego; co więcej, jest normalnie jego spontanicznym oddechem. Zazwyczaj jednak nie można go osiągnąć, jeśli dusza, nawet nie szczędząc wysiłków, nie oddaje się modlitwie przez dłuższy czas: trzeba, innymi słowy, nauczyć się odprawiać modlitwę. Drogę do niej pokazują różne metody modlitwy myślnej. Istnieje ich kilka i wszystkie posiadają swoje zalety; wśród nich jest również metoda terezjańska, wypływająca z nauki św. Teresy od Jezusa, założycielki Karmelitanek Bosych, wielkiej mistrzyni życia duchowego**. Dobrze już dziś znane jest określenie modlitwy myślnej, podane przez św. Teresę, która w swej Autobiografii określa ją jako: „przyjacielskie obcowanie oraz częstą i poufną rozmowę z Tym, o którym wiemy, że nas kocha” (8, 5). Św. Teresa podkreśla tu charakter i nastrój uczuciowy modlitwy myślnej: jest to *
**
Uważano za stosowne zachować główną część Przedmowy o. Gabriela do I wydania; jasno oddaje ona jego myśli i zamiary. Z chwilą ogłoszenia św. Teresy od Jezusa doktorem Kościoła, jej nauka o modlitwie nabrała znaczenia powszechnego. Stwierdził to Paweł VI w przemówieniu z okazji ogłoszenia doktoratu, kiedy mówił, że Święta „ozdobiona tym tytułem nauczycielskim, ma spełnić z większą powagą zadanie… w Kościele modlącym się i w świecie przez swoje stałe i obecne posłannictwo: posłannictwo modlitwy” („L’Osservatore Romano”, 28–29 września 1970 roku).
| 18 |
PRZEDMOWA
„przyjacielskie obcowanie”, czyli wymiana „wzajemnej życzliwości, pomiędzy duszą a Bogiem, podczas której „rozmawia się poufnie” z Bogiem; wiadomo, że taka zażyłość jest owocem miłości – i że rozmawia się z Tym, którego miłość jest nam znana. Każdy wyraz tej definicji zawiera pojęcie miłości; jednak przy końcu Święta wspomina, że dusza również powinna „poznać”, zdać sobie sprawę z istnienia miłości Boga ku niej. Takie jest, według św. Teresy, zadanie rozumu w modlitwie. Dlatego św. Teresa również w praktyce modlitwy myślnej uwzględnia zarówno działanie rozumu, jak i woli: rozum usiłuje uświadomić sobie, że Bóg miłuje swoje stworzenie i pragnie jego miłości; wola zaś, odpowiadając na wezwanie Boże, kocha. Oto wszystko. Nie można dać jaśniejszego pojęcia w tym przedmiocie. Jakże więc wprowadzić tę teorię w czyn? Odpowiedź daje poznanie metody. By dobrze zrozumieć strukturę metody terezjańskiej, trzeba mieć w pamięci poprzednio podaną definicję modlitwy myślnej. Wówczas poznamy, że właśnie dzięki tej metodzie definicja owa okazuje się bardzo odpowiednia. Główną rzeczą zatem w modlitwie jest poufna rozmowa z Panem, o którym wiemy, że nas kocha. By móc rozmawiać serdecznie z Bogiem, trzeba nawiązać z Nim łączność. Do tego pomaga „przygotowanie”, polegające na stawieniu się w obecności Bożej i skierowaniu do Niego swych myśli.
PRZEDMOWA
| 19 |
Chcąc przekonać się o miłości Boga ku nam, obieramy za temat rozważania jakąś prawdę wiary, dzięki której możemy poznać tę miłość. W tym celu oddajemy się stosownemu czytaniu. Nie wystarczy jednak czytać, trzeba zgłębić treść; dokonuje się to przez rozważanie, czyli rozmyślanie. Wszystkie prawdy objawione mogą nam mówić o miłości Boga ku nam. Lecz dzisiaj staramy się to zrozumieć, rozważając temat podany w czytaniu. Pomagamy sobie pięknymi myślami zawartymi w „punktach” rozmyślania i uczuciami, które spontanicznie cisną się nam do serca, a może nawet i na usta. Tak zaczynamy naszą rozmowę z Bogiem, w czasie której na wszelki sposób (najlepiej w taki, jaki spontanicznie się nam nasuwa) mówimy Bogu, że Go kochamy, że chcemy Go kochać, że chcemy postępować w Jego świętej miłości i pragniemy dowieść jej czynami, spełniając Jego świętą wolę. I oto jesteśmy w samym centrum, w sercu modlitwy. Wielu duszom to wystarcza. Są jednak i takie, którym odpowiada większa rozmaitość. Ona bowiem ułatwia im dłuższą modlitwę – a raczej rozmowę z Bogiem. Dostarczyć jej mogą następne trzy części modlitwy, które są dowolne: Dziękczynienie. Skoro już powiedzieliśmy Panu, że Go kochamy, wyrażamy Mu naszą wdzięczność za wszystkie dobrodziejstwa otrzymane od Niego i okazujemy się za nie wdzięczni.
| 20 |
PRZEDMOWA
Ofiarowanie. Przekonani, że otrzymaliśmy tak wiele, staramy się, jak tylko możemy, odpłacić Panu składając Mu w darze jakieś dobre postanowienie. Zresztą z wielkim pożytkiem należy to czynić przy końcu każdej modlitwy. Prośba. Świadomi własnego niedostatku i słabości błagamy Boga o pomoc. Oto cała terezjańska metoda składająca się z siedmiu części: Dwie wstępne: przygotowanie (stawienie się w obecności Bożej) i czytanie. Dwie zasadnicze: rozważanie i rozmowa. Trzy dowolne, dla ułatwienia dłuższej rozmowy: dziękczynienie, ofiarowanie i prośba. Poniższe rozmyślania ułożone są według tej metody. Rozpoczynamy je aktem uświadomienia sobie obecności Bożej albo jakąś dobrą myślą, dzięki której nawiązujemy łączność z Bogiem i zwracamy się ku Niemu. Przez czytanie rozumiemy tu poznanie „punktów” rozmyślania. Ponieważ wiele osób prowadzących życie wewnętrzne odprawia rozmyślanie dwa razy dziennie, dlatego każde rozmyślanie składa się z dwóch punktów. Oddajemy się rozważaniu pomagając sobie dowolnie przeczytanym tekstem. W ten sposób samorzutnie przechodzi się do rozmowy, która według terezjańskiego ujęcia modlitwy myślnej jest jej „sercem” i ośrodkiem.
PRZEDMOWA
| 21 |
Dlatego szczególnie w tym względzie nasze rozważania służą duszom pomocą. Toteż pragnęliśmy „rozmowom” nadać raczej luźną formę – a należy posługiwać się nimi swobodnie, bardzo swobodnie, wybierając to, co najbardziej odpowiada naszej aktualnej potrzebie. By lepiej dopomóc modlącym się, posłużyłem się w nich pięknymi i płomiennymi wyrażeniami dusz gorących i świętych. Często jednak zachodziła konieczność pewnej zmiany, by słowa lepiej przystosować do rozmowy dwu bliskich sobie istot; zawsze jednak podane zostało źródło. Rozmowy te wyrażają nie tylko uczucia miłości, ale również prośby, podziękowania itd., a nawet objawiające się w postanowieniach wzniesienia duszy do Boga. Mam nadzieję, że tak ułożone rozmyślania będą skutecznie pomagać duszom w praktyce modlitwy myślnej – według ujęcia i metody terezjańskiej. Duchowość terezjańska jest duchowością ścisłej zażyłości z Bogiem. Stara się ona obudzić ten ideał w duszach i pomóc im go osiągnąć. Modlitwa myślna stanowi główny środek do tego celu – podtrzymania w duszy tej wielkiej i wzniosłej dążności. Taki właśnie „ton” pragnąłbym nadać moim rozważaniom, które zostały wydane pod tytułem Intimità divina, by okazać, że ich celem jest wspierać w miarę możności dusze w dążeniu do tego wzniosłego ideału. Duchowość terezjańska ma ponadto także stronę naukową. Teresa od Jezusa, wielka „mistrzyni życia duchowego”, zawsze pragnęła i starała się o to, aby
| 22 |
PRZEDMOWA
życie ascetyczne i mistyczne drogich jej dusz opierało się na zdrowej nauce, toteż Święta bardzo kochała teologię. Usiłowałem więc oprzeć te rozmyślania na mocnej podstawie teologicznej. Starałem się ułożyć je tak, aby w ciągu roku omówić podstawowe zagadnienia życia duchowego i wszystkie prawdy nadprzyrodzone, z którymi nawiązujemy styczność poprzez życie wewnętrzne. Duch Święty, Duch Miłości, który raczy zamieszkiwać dusze nasze, by coraz bardziej poddawać je pod swój wpływ i panowanie, niech „jak najobfitszym wylaniem” łaski zapali w nas miłość, która doprowadzi do ścisłego współżycia z Bogiem. Najśw. Maryja Panna, Matka Pięknej Miłości, pełna łaski i zawsze posłuszna natchnieniom Ducha Świętego, niech nam wyjedna u tego Ducha Bożego, abyśmy i my byli posłuszni Jego wezwaniom, a przez wytrwałą i skuteczną praktykę modlitwy myślnej osiągnęli piękny ideał ścisłego zjednoczenia z Bogiem. Rzym, uroczystość Najśw. Serca Jezusa 1952 o. Gabriel od św. Marii Magdaleny OCD
1−7. PIERWSZY TYDZIEŃ
| 35 |
Okaż mi, Panie, swoje miłosierdzie i daj mi Twoje zbawienie… O Mądrości nieskończona, przyjdź i prowadź mnie drogami zbawienia. O Jasności chwały Ojca, przyjdź i oświeć mnie blaskiem cnót Twoich. O Słońce sprawiedliwości, przyjdź i udziel światła i żywotnego ciepła pogrążonemu w cieniach śmierci. O Królu królów, przyjdź kierować mną. O Nauczycielu ludów, przyjdź nauczać mnie. O Zbawicielu świata, przyjdź zbawić mnie (L. da Ponte).
ROK C O Panie, utwierdź nasze serca jako nienaganne w świętości, na przyjście Pana naszego Jezusa (1 Tes 3, 13).
„Oto nadchodzą dni – wyrocznia Pana – kiedy wypełnię pomyślną zapowiedź, jaką obwieściłem domowi izraelskiemu… Wzbudzę Dawidowi potomstwo sprawiedliwe” (Jr 33, 14–15). Jeremiasz zapowiada Boży zamiar wypełnienia „pomyślnej obietnicy”, tzn. zapowiada Zbawiciela, który narodzi się z pokolenia Dawida, przedstawionego jako „potomstwo sprawiedliwe”. Ono przywróci „sprawiedliwość na ziemi”, czyli zbawi ludzi od grzechu i pojedna ich z Bogiem. Spełnienie się tego wielkiego wydarzenia, które dokonało się przez narodzenie Zbawiciela z Dziewicy Maryi, jest jednym z głównych aspektów Adwentu. Kościół stara się, aby lud chrześcijański nie ograniczył się tylko do tradycyjnego wspomnienia: pragnie, aby
| 36 |
OKRES ADWENTU
się przygotował do głębokiego przeżycia niewysłowionej tajemnicy Słowa Bożego, które stało się człowiekiem „dla naszego zbawienia” (Wierzę). A ponieważ będzie ono zupełne, czyli obejmie całą ludzkość, dopiero na końcu czasów, kiedy „ujrzą Syna Człowieczego nadchodzącego… z wielką mocą i chwałą” (Łk 21, 27), Kościół pobudza wiernych do życia w nastroju nieustannego adwentu. Pamiątkę narodzenia Pana należy przeżywać, „oczekując obiecanej nagrody i przyjścia Zbawiciela naszego Jezusa Chrystusa” (MP). Pan przyszedł, przychodzi i przyjdzie. Należy więc dziękować Mu, przyjmować Go i wyczekiwać. Jeśli zaś chrześcijanin zejdzie z tej orbity, pobłądzi. Kościół, rozpoczynając Adwent czytaniem Ewangelii, która opowiada o końcu świata i ostatecznym przyjściu Pana, nie zamierza straszyć swoich synów, lecz napomnieć ich, że czas mija, życie ziemskie zaś jest chwilowe, że celem nadziei i pragnień nie może być ziemia, lecz niebo. Jeśli świat aktualnie jest wzburzony przez wojny, rewolucje, przewrót idei, deprawację obyczajów, wszystko to powinno być ostrzeżeniem: człowiek, odrzucając Boga, zginie, bo tylko On może go zbawić. A więc: „Nabierzcie ducha i podnieście głowy, ponieważ zbliża się wasze odkupienie” (Łk 21, 28). Kościół pragnie obudzić w sercach pragnienie i potrzebę zbawienia, tęsknotę za Zbawicielem. Zamiast dać się porwać i pochłonąć przez zmienne ziemskie wypadki, trzeba opanować je i przeżywać w świetle przyjścia Pana. „Uważajcie na siebie, aby wasze serca nie były ociężałe wskutek obżarstwa, pijaństwa i trosk doczesnych, żeby ten dzień nie przypadł na was znie-
1−7. PIERWSZY TYDZIEŃ
| 37 |
nacka” (tamże 34). Należy więc czuwać, „modląc się w każdym czasie” (tamże 36), i korzystać z czasu, by postępować w miłości Boga i bliźniego. Takie jest życzenie i zachęta św. Pawła: „Bracia, Pan niech pomnoży i niech spotęguje waszą wzajemną miłość dla wszystkich… aby serca wasze utwierdzone zostały jako nienaganne w świętości… na przyjście Pana naszego Jezusa” (1 Tes 3, 12–13). Ta sprawiedliwość, ta świętość, jaką Zbawiciel przyniósł na ziemię, winna rodzić się i rozwijać w sercu chrześcijanina, a stąd rozlewać się na świat. Wzdycham do Ciebie, o Panie, przez cały dzień. Wspomnij, Panie, na łaskę i dobroć Twoją, bo one trwają przez całą wieczność… Jesteś dobry i prawy, o Panie, dlatego wskazujesz drogę grzesznikom. Rządzisz pokornymi w sprawiedliwości, ubogich uczysz swej drogi. Wszystkie Twoje ścieżki to łaskawość i wierność dla tych, co strzegą Twojego przymierza i Twoich przykazań (Ps 25, 5–6. 8–10). Na co się przyda mnie, świadomemu własnych grzechów, że Ty, o Panie, przychodzisz, jeśli nie przyjdziesz do mojej duszy, jeśli nie wstąpisz w mojego ducha, jeśli Ty, o Chryste, nie będziesz żył we mnie i nie będziesz mówił we mnie? To Ty do mnie masz przyjść, dla mnie ma dokonać się Twój adwent. Twoje drugie przyjście, o Panie, dokona się przy końcu świata. Obyśmy mogli wtedy powiedzieć: „Dla mnie świat jest ukrzyżowany, a ja dla świata”. Spraw, o Panie, aby koniec świata zastał mnie… takim, abym już duchowo żył w niebie… Wówczas dla mnie urzeczywistni się obecność mądrości, obecność cnoty i sprawiedliwości, obecność odkupienia. Istotnie, Ty, o Chryste, raz jeden umarłeś za grzechy ludzi, lecz na to, by zbawiać każdego dnia lud od jego grzechów (św. Ambroży).
8−14. DRUGI TYDZIEŃ
| 71 |
Spojrzyj we mnie na swoje dzieło, a nie na moje; patrząc bowiem na moje, potępisz mnie; patrząc na swoje, wynagrodzisz mnie. Albowiem ile jest dobrego we mnie, wszystko pochodzi od Ciebie, a zatem więcej jest Twoje niż moje… przez łaskę zostałem zbawiony za pośrednictwem wiary, i nie dla moich zasług, lecz z Twojej dobroci; nie przez własne uczynki, abym przypadkowo nie miał się czym chełpić. Jestem Twoim dziełem, Ty utworzyłeś mnie w łasce swojej razem z moimi dobrymi uczynkami (św. Augustyn).
9. NIEPOKALANE POCZĘCIE 8 grudnia ,,Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą” (Łk 21, 28. 42).
1. Uroczystość Maryi Niepokalanej dobrze zgadza się z duchem Adwentu, bo kiedy Kościół przygotowuje się na przyjście Zbawiciela, bardzo słusznie zwraca się myśl do Tej, która będąc poczęta bez grzechu, miała stać się Jego matką. Sama obietnica Zbawiciela łączy się, a nawet zawiera w przyobiecaniu tej niezwykłej Dziewicy. Kiedy bowiem Bóg przeklął węża kusiciela, ogłosił: „Położę nieprzyjaźń między tobą a między niewiastą, i między nasieniem twoim i nasieniem jej: Ona zetrze głowę twoją” (Rdz 3, 15). Z Maryją rozpoczyna się walka między potomstwem niewiasty a potomstwem węża; walka wypowiedziana od pierwszej chwili istnienia Dziewicy, ponieważ została poczęta bez najmniejszej
| 72 |
OKRES ADWENTU
zmazy grzechu, a więc w całkowitym przeciwieństwie do Szatana. Nieprzyjaźń stanie się później olbrzymia i zakończy zwycięstwem, kiedy Jezus, „nasienie” Maryi, przyjdzie na świat i przez swoją śmierć zniszczy grzech. Powołanie Maryi stoi w ten sposób na pierwszym miejscu w historii zbawienia. Ona jest Matką Odkupiciela i równocześnie jest pierwszą odkupioną, zachowaną od najmniejszego cienia winy, na mocy zasług Jezusa. Przywilej Niepokalanej nie polega jednak tylko na zachowaniu od grzechu pierworodnego, lecz ponadto na pełni łaski. „Matka Jezusa, która wydała na świat samo Życie odradzające wszystko… obdarzona została przez Boga darami godnymi tak wielkiego zadania… ubogacona od pierwszej chwili poczęcia blaskami szczególnej zaiste świętości” (LG 56). Pozdrowienie Gabriela: „Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan jest z Tobą” (Łk 1, 28), to najmocniejszy dowód na Niepokalane Poczęcie Maryi. Nie byłaby Ona w całym tego słowa znaczeniu „pełna łaski”, gdyby choć przez chwilę została dotknięta przez grzech. Najświętsza Dziewica rozpoczęła więc swoje istnienie ozdobiona bogactwem łaski, przewyższającej niezmiernie tę, jaką posiadają nawet najwięksi święci u kresu swego życia. A jeśli jeszcze się zważy Jej bezgraniczną wierność i całkowite posłuszeństwo natchnieniom Boga, można sobie wyobrazić, jakie szczyty miłości i zjednoczenia z Najwyższym osiągnęła Maryja, „górując wielce nad wszystkimi innymi stworzeniami zarówno ziemskimi, jak i niebieskimi” (LG 53).
8−14. DRUGI TYDZIEŃ
| 73 |
2. Z tekstem ewangelicznym ukazującym Maryję „pełną łaski” zgadza się list św. Pawła do Efezjan: „Niech będzie błogosławiony Bóg… który napełnił nas wszelkim błogosławieństwem duchowym na wyżynach niebieskich, w Chrystusie. W Nim bowiem wybrał nas przed założeniem świata, abyśmy byli święci i nieskalani przed Jego obliczem ku chwale Majestatu swej łaski” (Ef 1, 3–6). Najświętsza Dziewica zajmuje pierwsze miejsce w błogosławieństwie i wyborze Boga. Ona jest jedynym świętym i niepokalanym stworzeniem w ścisłym i pełnym tego słowa znaczeniu. W Maryi błogosławieństwo Boże wydało najpiękniejszy i najdoskonalszy owoc. Musiało to nastąpić nie tylko dlatego, że była błogosławiona i wybrana „w Chrystusie”, dla Jego zasług, lecz także ze względu na zadanie, jakie miała spełnić względem Chrystusa; miała bowiem stać się Jego matką. Dzisiaj Kościół wzywa swoich synów, aby wielbili Boga z powodu cudów, jakich dokonał w pokornej Dziewicy: „Śpiewajcie Panu pieśń nową, bo uczynił cuda” (psalm respons.). Cud, bo Bóg zerwał więzy grzechu pierworodnego, które wiążą wszystkie dzieci Adama i zastosował do Maryi dzieło zbawienia (zanim jeszcze dokonało się historycznie), jakiego Jezus, rodząc się z Niej, miał dokonać. Dziewica z Nazaretu otwiera w ten sposób zastęp odkupionych. Od Niej zaczyna się historia zbawienia i Ona sama współpracuje w niej, dając światu Tego, który zbawi ludzi. Wszyscy wierzący w Zbawiciela winni iść za Nią. Po Maryi, dzięki Jej pośrednictwu, Bóg wybrał ich i pobłogosławił „w Chrystusie”, aby
| 74 |
OKRES ADWENTU
„byli święci i nieskalani… w miłości”. Jeśli ten plan Boży dokonał się w Maryi z niezwykłą pełnią uprzywilejowania, winien spełniać się w każdym wierzącym według miary ustanowionej przez Najwyższego. Jeśli ma to nastąpić, to chrześcijaninowi nie pozostaje nic innego, jak tylko wzorować swoje życie na życiu Niepokalanej, naśladować Ją w wierności łasce, w nieustannym otwieraniu się na Boga i oddawaniu Mu. Jak w Maryi pełnia łaski rozwinęła się w pełnię miłości ku Bogu i ludziom, tak w każdym wierzącym łaska powinna wydać owoc miłości ku Bogu i braciom, na chwałę Najwyższego i rozwój Kościoła. Zaprawdę słuszne to i sprawiedliwe, o Boże Wszechmogący, abyśmy Ci składali dziękczynienie i z pomocą Twej łaski obchodzili uroczystość Najświętszej Maryi Dziewicy. Z Jej ofiary zaiste zakwitła różdżka, która następnie żywiła nas Chlebem anielskim. Ewa zjadła owoc grzechu, Maryja natomiast przywróciła nam słodki owoc Zbawiciela. Jak bardzo są różne czyny węża i czyny Dziewicy! Wąż wydał truciznę, która oddzieliła nas od Boga, z Maryi natomiast wzięły początek tajemnice naszego odkupienia. Przez Ewę zwyciężyła złość kusiciela, w łasce zaś Maryi majestat Zbawiciela pozyskał współodkupicielkę. Ewa przez grzech zabiła swoje własne potomstwo, ono jednak zmartwychwstało w Maryi przez łaskę Stworzyciela, który uwalnia naturę ludzką z niewoli i przywraca ją do dawnej wolności. To, co straciliśmy we wspólnym ojcu Adamie, odzyskaliśmy w Chrystusie (św. Ambroży). Niech nam będzie wolno, przez Ciebie, Maryjo, iść do Syna; Tyś błogosławiona, bo znalazłaś łaskę, zrodziłaś Życie i stałaś się Matką zbawienia. Niech przez Twoje
8−14. DRUGI TYDZIEŃ
| 75 |
pośrednictwo przyjmie nas Ten, który przez Ciebie został nam dany. Twoja Niepokalaność niech Mu wynagrodzi winy naszej grzeszności, a Twoja pokora niech będzie miłą Bogu i wyjedna nam przebaczenie próżności. Twoja wielka miłość niech pokryje mnóstwo naszych grzechów, a chwalebna Twa płodność niech wyjedna nam obfitość zasług. O Pani, Pośredniczko i Orędowniczko nasza, pojednaj nas z Twoim Synem, polecaj i przedstawiaj nas Jemu. Przez łaskę, którą znalazłaś, przez przywilej, na jaki zasłużyłaś, przez Miłosierdzie, które zrodziłaś, spraw, o Błogosławiona, aby Ten, który dzięki Tobie raczył stać się uczestnikiem naszej słabości i nędzy, przez Twoje także wstawiennictwo uczynił nas uczestnikami swej chwały i szczęśliwości (św. Bernard).
10. OTO DROGA „Chodźcie, wstąpmy na Górę Pańską… niech nas nauczy dróg swoich” (Iz 2, 3).
1. Słowa Izajasza nie przestają rozbrzmiewać w Adwencie: „Pokrzepcie ręce osłabłe, wzmocnijcie kolana omdlałe… będzie tam droga czysta, którą nazwą Drogą Świętą… tamtędy pójdą wyzwoleni, i odkupieni przez Pana powrócą” (35, 3. 8–9). Jak lud Izraela był wezwany, aby nie tracił ufności w Bogu mimo nieszczęść i wygnania, lecz aby pokładał w Nim nadzieję, bo jedynie On go zbawi i przyprowadzi do Jerozolimy teraz już wyzwolonej i cieszącej się pokojem, tak
SPIS TREŚCI
Od tłumacza ................................................................................... Wstęp ............................................................................................... Uwaga .............................................................................................. Przedmowa ..................................................................................... Wykaz skrótów ...............................................................................
7 9 16 17 23
OKRES ADWENTU 1. Niedziela I Adwentu
Rok A ............................................ Rok B............................................. Rok C ............................................ 2. Powołani do świętości ............................................................... 3. Uświęceni w Chrystusie Jezusie ............................................... 4. Święci w miłości......................................................................... 5. Dom na skale ............................................................................. 6. Życie w woli Bożej ..................................................................... 7. Wysłannicy zbawienia ............................................................... 8. Niedziela II Adwentu Rok A ............................................
29 32 35 38 42 46 50 54 58 62
Rok B............................................. Rok C ............................................ 9. Uroczystość Niepokalanego Poczęcia (8 grudnia) ............... 10. Oto droga .................................................................................. 11. Gdybyś znała dar Boży ............................................................. 12. Przyjdźcie do mnie ................................................................... 13. Na poszukiwanie Boga ............................................................. 14. Życie z Bogiem..........................................................................
65 68 71 75 79 83 87 91
| 254 |
SPIS TREŚCI
15. Niedziela III Adwentu Rok A ........................................... 95 Rok B............................................ 98 Rok C ........................................... 101 16. Pustynia .................................................................................... 104 17. Zbawienie przyobiecane ubogim............................................ 108 18. Szukać Boga przez wiarę ......................................................... 112 19. Szukać Boga przez miłość ....................................................... 116 20. Lampa płonąca i świecąca ....................................................... 120 21. Szukać Boga w stworzeniach .................................................. 124 22. Niedziela IV Adwentu Rok A ........................................... 128 Rok B ............................................ 131 Rok C ........................................... 135 23. Korzeniu Jessego ...................................................................... 138 24. Dziewica Wcielenia ................................................................. 141 25. Wschodzące słońce .................................................................. 145 26. Wielka tajemnica .....................................................................149 27. Słowo ciałem się stało .............................................................. 153 28. Bóg z nami ............................................................................... 157 OKRES BOŻEGO NARODZENIA 29. Narodzenie Pańskie (25 grudnia) ........................................... 163 30. Święto Rodziny Świętej (niedziela w oktawie Bożego Narodzenia) ................................................................ 168 31. Wierzyć miłości (26 grudnia) ................................................... 172 32. Płacić miłością (27 grudnia) ..................................................... 176 33. Chwała Bogu (28 grudnia) ....................................................... 180 34. Pokój ludziom (29 grudnia) ..................................................... 184 35. Znak sprzeciwu (30 grudnia) ................................................... 188 36. Ku wieczności (31 grudnia) ...................................................... 191 37. Uroczystość Świętej Bożej Rodzicielki Maryi (1 stycznia) ................................................................................. 195 38. Niedziela II po Bożym Narodzeniu .................................... 200
TOM PIERWSZY
| 255 |
39. Imię w którym jest Zbawienie (2 stycznia) ............................ 204 40. Jedyny Pośrednik (3 stycznia) .................................................. 208 41. Pierworodny wszelkiego stworzenia (4 stycznia) .................. 212 42. Jezus Król Wszechświata (5 stycznia) ..................................... 216 43. Uroczystość Objawienia Pańskiego (6 stycznia) ................. 220 44. Kościół misyjny ...................................................................... 224 45. Królestwo ................................................................................ 228 46. Rozwój Królestwa .................................................................. 232 47. Komórka Królestwa ............................................................... 235 48. Robotnicy Królestwa ............................................................. 239 49. Królestwo nie będzie miało końca ........................................ 243 50. Chrzest Pański (niedziela po Objawieniu) ......................... 247