Partnerstwo
ODRA
DOLNOŚLĄSKIE LUBUSKIE WIELKOPOLSKA ZACHODNIOPOMORSKIE BERLIN BRANDENBURGIA MEKLEMBURGIA - POMORZE PRZEDNIE SAKSONIA
„GRANICE DZIELĄ – ODRA ŁĄCZY” To hasło przewodnie „Partnerstwa – Odra”, wspólnych działań podjętych przez polskie i niemieckie regiony leżące wzdłuż rzeki Odry. Województwa: Dolnośląskie, Lubuskie, Wielkopolskie, Zachodniopomorskie oraz kraje związkowe: Saksonia, Brandenburgia, Berlin, Meklemburgia-Pomorze Przednie jednoczą swe siły w ramach projektów integracyjnych i wspólnego marketingu turystycznego. Rzeka, stanowiąca niegdyś fizyczną i mentalną granicę między dwoma światami, staje się dziś łącznikiem dobrze prosperującego europejskiego regionu, który ma ambicje nie tylko być atrakcyjnym miejscem do życia, ale też przyciągać coraz więcej gości z całego świata.
t
P a rt n e rst w o O D R A
3
DOLNOŚLĄSKIE
str. 4
Kraina zamków i tajemnic C Pałac Łomnica fot. arch. DOT
LUBUSKIE
str. 6
Warte zachodu Park Mużakowski - brama (lista UNESCO) V fot. arch. POT
WIELKOPOLSKA
str. 8
Wielka historia, wielka przygoda Ratusz w Poznaniu V fot. arch. WOT
ZACHODNIOPOMORSKIE str. 10
Morze przygody Zamek Książąt Pomorskich V fot. arch. ZROT
SPIS TREŚCI
BERLIN
str. 12
Nowoczesna metropolia z charakterem C B rama Brandenburska w Berlinie fot. © DZT e.v.
BRANDENBURGIA str. 14
Kraina wokół Berlina Dziewczyny jedzące ogórki, Spreewald V fot. © TVb-ki
MEKLEMBURGIA - POMORZE PRZEDNIE str. 16 Przyrodnicze i hanzeatyckie bogactwa C S kały Kredowe na Rugii fot. © TMV
SAKSONIA
str. 18
Kraj na miarę światową Semperoper w Dreźnie V fot. © DZT e.v.
P a rt n e rst w o O D R A
5
fot. Arch. DOT
Zamek Książ w Wałbrzychu t
fot. Arch. DOT
DOLNOŚLĄSKIE Kraina zamków i tajemnic
t S anatorium „Wojciech” w Lądku Zdroju
Natura szczodrze obdarowała Dolny Śląsk, tworząc niezwykle różnorodne krajobrazy, pasma górskie i malownicze kotliny poprzecinane rwącymi górskimi potokami. Na regionie piętno odcisnęła burzliwa historia, pozostawiając w spadku liczne dowody bogactwa tej krainy.
Zamki i pałace
Nigdzie w Polsce, a nawet w całej Europie nie ma takiego nagromadzenia zabytków architektury pałacowej i zamkowej, jak na Dolnym Śląsku (ok. 850 obiektów). Największy i najbardziej okazały to Zamek Książ w Wałbrzychu. Najpiękniejsza jest Dolina Pałaców i Ogrodów – trasa turystyczna wiodąca przez Kotlinę Jeleniogórską, na której co kilka kilometrów napotykamy pałac, dwór czy zamek. Niektóre z nich to malownicze ruiny, inne służą turystom i imprezom kulturalnym (Czocha, Chojnik, Bolków), jeszcze inne to dzisiaj eleganckie hotele, jak pałace Wojanów czy Kliczków.
DOLNOŚLĄSKIE
t Kopalnia Złota „Złoty Stok” Stolica: Wrocław
Powierzchnia: 19 947 km2
Wrocław – Europejska Stolica Kultury 2016
Stolica Dolnego Śląska i czwarte co do wielkości miasto w Polsce jest symbolem współczesnego sukcesu. Nazywany bywa Miastem Stu Mostów od ponad 1000 lat przegląda się w wodach Odry, nosząc ślady przeszłości czeskiej, niemieckiej i polskiej. Ale dziś jest miastem prawdziwie europejskim. Słynie z pięknego rynku, tętniącego życiem starego miasta, jedynego w swoim rodzaju obrazu – Panoramy Racławickiej o wymiarach 120x15 m oraz wpisanej na listę UNESCO widowiskowej Hali Stulecia.
Aktywnie w górach
Znaczną część województwa zajmują Sudety, w tym dwa pasma objęte ochroną w parkach narodowych, Karkonoskim (wraz z częścią czeską tworzy rezerwat biosfery UNESCO) i Gór Stołowych. Słyną one z doskonałych warunków do uprawiania turystyki aktywnej, zwłaszcza wspinaczki i narciarstwa. Znajdziemy tu szereg szlaków pieszych, rowerowych czy kajakowych, a także trasy do narciarstwa zjazdowego i biegowego. Na tych ostatnich każdego roku odbywa się najstarsza (od 1976 r.) i największa masowa impreza narciarska w Polsce – Bieg Piastów w Szklarskiej Porębie.
fot. Arch. DOT
Ludność: 2 914 400
t Stawy Milickie
„
Rezerwat przyrody chroniący Stawy Milickie, to jeden z cenniejszych obszarów ornitologicznych Europy.
Uzdrowiskowe zagłębie
Dolny Śląsk to największe i najstarsze zagłębie uzdrowiskowe w Polsce. Jest tu aż 10 zdrojów i kilkadziesiąt ujęć wód mineralnych. W samej tylko niewielkiej Kotlinie Kłodzkiej znajdują się: Lądek-Zdrój, Kudowa-Zdrój, Polanica-Zdrój i Duszniki-Zdrój – prężnie działające i wciąż rozszerzające swoją ofertę uzdrowiska z tradycjami. Tutaj leczyć się można nawet pod ziemią – w dawnej kopalni uranu w Kowarach znajduje się jedyne w Polsce inhalatorium radonowe.
Dolnośląskie osobliwości
Wśród przyrodniczych niezwykłości znajdują się największy polski park krajobrazowy – Dolina Baryczy oraz największy rezer-
wat przyrody chroniący Stawy Milickie, największy kompleks stawów hodowlanych o powierzchni 8 tys. ha i jeden z cenniejszych obszarów ornitologicznych Europy. Prawdziwą osobliwością Dolnego Śląska są podziemne trasy turystyczne, a wśród nich naturalne jaskinie (Jaskinia Niedźwiedzia w Kletnie), dawne kopalnie (Kopalnia Złota w Złotym Stoku) czy tajemnicze korytarze wydrążone w czasie II wojny światowej (Podziemny Kompleks Osówka w Górach Sowich). t
Dolnośląska Organizacja Turystyczna ul. Świdnicka 44, 50-027 Wrocław ✆ +48 71 793 97 22 8 dot@dot.org.pl www.dolnyslask.info.pl P a rt n e rst w o O D R A
7
Kajakiem przez lubuskie t
Warte zachodu
fot. Arch. LOTUR
W województwie lubuskim można wypocząć w otoczeniu dwóch parków narodowych (Ujścia Warty i Drawieńskiego), ośmiu parków krajobrazowych, podziwiając ponad 50 rezerwatów i 1500 pomników przyrody.
t Rzeczpospolita Ptasia
Lubuskie to kraina dziewiczej przyrody, lasów (zajmują blisko połowę powierzchni województwa) oraz rzek (cztery największe to Odra, Warta, Noteć i Bóbr) i jezior (ponad 500).
Rzeczpospolita Ptasia
Jeśli ptaki mają swój raj w Europie, to zapewne jest nim Ujście Warty objęte ochroną w parku narodowym, krajobrazowym oraz Natura 2000. Od późnej jesieni do początku lata, duża część parku jest pokryta wodą i niedostępna dla ludzi, co zapewnia ptakom bezpieczeństwo i obfitość pokarmu. Stale lub okresowo żyje tu ok. 250 gatunków, w tym ok. 35 zagrożonych wyginięciem. W celu promocji tego niezwykłego krajobrazu powstała zrzeszająca miłośników ptaków Rzeczpospolita Ptasia oraz zorganizowana oferta weekendowa ułatwiająca zwiedzanie okolicy.
fot. I. Skałecka
LUBUSKIE
Stolica: Gorzów Wielkopolski i Zielona Góra
fot. Arch. LOTUR
LUBUSKIE
Powierzchnia: 13 988 km2 Ludność: ok. 1 mln
Kajakiem przez lubuskie
Na rzekach, jeziorach i w lasach województwa lubuskiego wyznaczono tysiące kilometrów szlaków pieszych, nordic walking, rowerowych, wodnych i konnych, które pozwalają na bliski kontakt z naturą. Najpopularniejszy jest Lubrzański Szlak Kajakowy, dosyć krótki (15 km) i dostępny nawet dla niezbyt wprawnych wioślarzy, a dostarczający niezapomnianych wrażeń.
Przystanek Woodstock
Jedną z najbardziej rozpoznawalnych imprez w Polsce jest Przystanek Woodstock. To wielkie muzyczne święto z udziałem kilkudziesięciu zespołów z kraju i świata. Przystanek odbywa się na przełomie lipca i sierpnia w Kostrzynie nad Odrą i przyciąga
„
t P rzystanek Woodstock . PO T
t Pałac Mierzęcin Wellnes & Wine Resort
Arch
Bogate tradycje winiarskie i pszczelarskie regionu sięgają XVI wieku. Wskrzeszając je, utworzono Lubuski Szlak Wina i Miodu, na którym zwiedza się winnice, skanseny i gospodarstwa pszczelarskie oraz muzea (m.in. Muzeum Wina i Muzeum Etnograficzne) i hotele – wśród nich Pałac Mierzęcin z drugą co do wielkości winnicą w Polsce i winnym spa. Największą atrakcją szlaku są oczywiście degustacje w miejscowych winnicach i piwnicach. Szlakiem można podróżować przez cały rok, choć najwięcej atrakcji czeka na gości w czasie jesiennego winobrania, którego punktem kulminacyjnym jest Festiwal Wina w Zielonej Górze.
Tysiące kilometrów szlaków turystycznych pieszych, wodnych, konnych i rowerowych gwarantują bezpośredni kontakt z przyrodą.
setki tysięcy uczestników. Jego organizatorem jest Fundacja Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy, która w ten oryginalny sposób dziękuje młodzieży za zaangażowanie w coroczny Finał WOŚP, którego celem jest zbiórka pieniędzy na cele charytatywne.
Lubuskie osobliwości
Wśród największych osobliwości znajduje się Międzyrzecki Rejon Umocniony, jeden z najpotężniejszych na świecie systemów fortyfikacji podziemnych powstały w latach 30. XX wieku. Dziś to nie tylko ogromna atrakcja turystyczna, ale też dom nietoperzy. Każdego roku zimuje tu ok. 20-30
f ot.
Lubuski Szlak Wina i Miodu
tys. nietoperzy z 12 gatunków, tworząc największą w Europie Środkowej kolonię tych ssaków. Turyści tłumnie odwiedzają też Muzeum Obozów Jenieckich w Żaganiu, powstałe na terenie niemieckich obozów jenieckich z II wojny światowej, z których jeden – Stalag Luft III – zasłyną z Wielkiej Ucieczki alianckich lotników. t
Lubuska Regionalna Organizacja Turystyczna „LOTUR” ul. Podgórna 7, 65-057 Zielona Góra ✆ +48 68 456 55 53 8 turystyka@lotur.eu www.lotur.eu, www.lubuskie.travel
P a rt n e rst w o O D R A
9
fot. Arch. WOT
Stary Rynek w Poznaniu t
WIELKOPOLSKA fot. A. Piechocka
Wielka historia, wielka przygoda
t Wielka Pętla Wielkopolski
Wielkopolska najlepiej ze wszystkich krain pamięta historię Polski. Tutaj ponad dziesięć wieków temu rodziła się Polska. Dlatego malowniczy, pagórkowaty krajobraz polodowcowy, oprócz ponad 1000 jezior, kryje też tysiące zabytków.
Kolebka Polski
Historię państwa i chrześcijaństwa polskiego najlepiej poznawać na Szlaku Piastowskim z cennymi zabytkami z X-XIII wieku. Główna i najbardziej piastowska część trasy wiedzie z Poznania przez Gniezno, Trzemeszno, Strzelno do Kruszwicy i liczy 115 km. Czasy pierwszych Piastów pamiętają m.in. Kalisz, najstarsze miasto w Polsce znane jako Calisia już II wieku n.e., Ostrów Lednicki, gdzie już w VII wieku istniała osada, Giecz, Strzelno czy Kruszwica.
WIELKOPOLSKA
t Kaliski Gród Piastów
Stolica: Poznań
Powierzchnia: 29 826 km2
Ludność: ok. 3,5 mln
Wielokulturowy Poznań
Symbolami stolicy są renesansowy ratusz oraz figurki koziołków trykające się na ratuszowej wieży, a także najstarsza część miasta, Ostrów Tumski. Tysiącletnia metropolia jest dziś handlową stolicą Polski. Międzynarodowe Targi Poznańskie odbywają się od 1921 roku. Rocznie ma tu miejsce ok. 80 imprez targowych i ponad 1,5 tys. kongresów i konferencji. Liczne wydarzenia kulturalne organizowane są w Centrum Sztuki i Biznesu „Stary Browar” w dawnych zakładach piwowarskich z XIX wieku. Każdego roku miasto i jego ulice goszczą też słynny Malta Festival Poznań, jedno z najważniejszych wydarzeń artystycznych Europy Środkowo-Wschodniej.
Pociągi pod parą
W Wolsztynie znajduje się jedyna w Europie czynna parowozownia, do dziś obsługująca
t P arada Parowozów w Wolsztynie
„
Niezapomnianą wycieczkę pociągiem pod parą wybrać można spośród kilkudziesięciu oferowanych w ciągu całego roku przez TurKol.pl
planowe pociągi osobowe oraz trasy specjalne. Najstarszy parowóz pochodzi z 1917 roku, ale chlubą tutejszych kolejarzy jest Piękna Helena (Pm36-2) rozwijająca prędkość 130 km/godz. Warto tu zawitać wiosną, kiedy odbywa się największa w Europie Parada Parowozów oraz wieczorny, nowoczesny spektakl „Światło, dźwięk, para”.
Wielkopolska aktywnie
Najdłuższy szlak wodny w Polsce dla motorowodniaków i kajakarzy wbrew pozorom nie znajduje się na Mazurach, lecz właśnie w Wielkopolsce. Wielka Pętla Wielkopolski ma łącznie prawie 690 km. Prowadzi rzekami i kanałami przez Wielkopolski Park Narodowy, Rogaliński Park Krajobrazowy, a po drodze można zwiedzić zabytkowe
fot. W. Lis
Wielka historia tocząca się w tym regionie odcisnęła swe piętno również w architekturze kolejnych stuleci. Dzisiaj rzesze turystów przyciągają wspaniałe zamki i pałace, z których większość przeżywa kolejną młodość, mieszcząc piękne muzea, hotele i restauracje (Kórnik, Rogalin, Gołuchów, Rydzyna, Antonin czy Śmiełów). Są też niezwykłej urody ratusze w Poznaniu i Lesznie czy urokliwe drewniane kościoły w Bralinie i Tarnowie Pałuckim.
fot. Arch. Muzeum Okreg.Ziemi Kaliskiej.
Historia opowiedziana architekturą
śluzy na Noteci, bazylikę w Licheniu, pałac w Śmiełowie czy klasztor w Lądzie. Swoje eldorado pośród polodowcowych pagórków mają też miłośnicy dwóch kółek podróżujący Wielkopolskim Systemem Szlaków Rowerowych (blisko 1800 km). Nowością jest możliwość nawigacji GPS. Pobierając na telefon pliki ze strony internetowej www.gpswielkopolska.pl można udać się w podróż bez mapy czy przewodnika. t
Wielkopolska Organizacja Turystyczna ul. 27 Grudnia 17/19, 61-737 Poznań ✆ +48 61 664 52 34 8 biuro@wot.org.pl www.wielkopolska.travel, www.wielka-petla.pl
P a rt n e rst w o O D R A
11
fot. Arch. ZROT
Plaża w Świnoujściu t
ZACHODNIOPOMORSKIE fot. Arch. ZROT
Morze przygody
t Port w Kołobrzegu
Zachodniopomorskie to kraina polskich rekordów. W Świnoujściu znajduje się najszersza plaża w Polsce (miejscami ponad 100 m), która wciąż rośnie. Dzieje się tak za sprawą najdłuższego w kraju falochronu liczącego 1400 m. Ten zaś stoi nieopodal najwyższej nad Bałtykiem latarni morskiej (68 m).
Na największej z polskich wysp – Wolin (265 km2) znajduje się zaś najwyższy klif. Góra Gosań opada prawie pionową ścianą na wąską, kamienistą plażę z wysokości 93 m.
Miasto tysiąca wrażeń
Szczecin to miasto parków i wody z XIX-wiecznym układem urbanistycznym wzorowanym na francuskiej stolicy. Stąd tyle tu placów i promieniście rozchodzących się ulic i szerokich alej. Choć miasto leży ponad 60 km od morza, jest jednym z dwóch największych portów morskich i już dwukrotnie gościło finał międzynarodowych regat
ZACHODNIOPOMORSKIE
t Golf na Pomorzu Zachodnim
t Szczecin – finał Tall Ship Races 2013
fot. Arch. ZROT
Stolica: Szczecin
Powierzchnia: 22 892 km
2
Ludność: 1,7 mln
The Tall Ships Races. Najbardziej reprezentacyjną częścią miasta są Wały Chrobrego, a najważniejszą historyczną budowlą – renesansowy Zamek Książąt Pomorskich.
Sprzyjający, łagodny klimat regionu, nasycona jodem morska bryza, pokłady leczniczej borowiny i źródła wód mineralnych przyczyniły się do powstania aż pięciu miejscowości turystyczno-uzdowiskowych: Kamień Pomorski, Połczyn-Zdrój, Świnoujście, Dąbki oraz Kołobrzeg. Ten ostatni uchodzi za największe polskie uzdrowisko i centrum spa z bogatą ofertą sprzyjającą poprawianiu zdrowia i urody.
Centrum Słowian i Wikingów
Symbolem Wolina są nie tylko klify i bieliki (symbol Wolińskiego Parku Narodowego), ale też legendarni wikingowie. Na Wyspie Ostrów koło Wolina znajduje się Skansen Centrum Słowian i Wikingów, który jest rekonstrukcją zabudowy Wolina z czasów jego średniowiecznej świetności.
Na wodzie
Dostęp do morza, rozwinięta sieć rzeczna, liczne jeziora i transgraniczne położenie to atuty, dzięki którym region jest doskonałym miejscem do uprawiania turystyki i sportów wodnych. Zachodniopomorski Szlak Żeglarski to prawdziwy raj dla żeglarzy,
fot. Arch. ZROT
Po zdrowie i urodę
„
t F estiwal Słowian i Wikingów
Coroczny „Festiwal Słowian i Wikingów” gromadzi ponad 1000 wojowników i odtwórców dawnych obrzędów oraz kilkadziesiąt tysięcy turystów z całej Europy.
umożliwiający przedostanie się drogami wodnymi (śródlądowymi i morskimi) z Berlina do Bałtyku. Szczecinek (z najdłuższym w Europie – 1100 m – wyciągiem do nart wodnych i wakeboardu) oraz Pojezierze Zachodniopomorskie pełne atrakcji dla kajakarzy czy miłośników nurkowania uzupełniają mapę atrakcji dla amatorów nieco mniejszych akwenów i rzek.
Golf i nordic walking
Nie tylko sporty wodne są domeną zachodniopomorskiego. Tutaj znajduje się Europejska Stolica Nordic Walking – Barlinek, pierwsze w kraju centrum tego sportu
z prawdziwego zdarzenia. Na dobre zagościł też golf. Są tu cztery mistrzowskie pola golfowe: Amber Baltic Golf Club na wyspie Wolin, Binowo Park Golf Club w Binowie, Modry Las Golf Club w Choszcznie oraz Kamień Country Club w Grębowie. Już dziś zachodniopomorskie pola golfowe przyciągają graczy z całej Europy. t
Zachodniopomorska Regionalna Organizacja Turystyczna ul. Partyzantów 1, 70-222 Szczecin ✆ + 48 91 433 41 26 8 info@zrot.pl www.zrot.pl, www.morzeprzygody.eu P a rt n e rst w o O D R A
13
fot. © 2012 Scholvien
Wieża Telewizyjna t
BERLIN fot. © Marc Darchinger
Nowoczesna metropolia z charakterem
t East-Side Gallery
Po zburzeniu Muru Berlińskiego, niemiecka stolica stanęła przed ogromnym wyzwaniem – jak skleić w jedną całość odseparowane od siebie dwie części miasta, żyjące przez pół wieku w odmiennych rzeczywistościach. Postawiono na nowoczesność i rozrywkę.
Dlatego dzisiaj Berlin to młoda, dynamiczna, kreatywna, otwarta na świat i oszałamiająca nowoczesnością europejska metropolia, w której można nie tylko zachłysnąć się atrakcjami i wydarzeniami kulturalnymi i rozrywkowymi, czy dobrze zabawić się w licznych klubach, ale też wypocząć. Miejsca spokoju i relaksu na łonie natury są bowiem w niewielkiej odległości od centrów biznesowych.
Rozrywka i relaks
Zieleń i woda są bogactwem miasta. Parki zajmują jego znaczną powierzchnię. W każdej dzielnicy są oazy zieleni: Ogród
BERLIN
t Reichstag Stolica Niemiec
Powierzchnia: 891 tys. km2 Ludność: 3,4 mln
Zoologiczny, Pole Tempelhof, Park Görlitzer czy Grunewald. Zaś Szprewa i Hawela wraz z licznymi kanałami tworzą wodne szlaki komunikacyjne o łącznej długości prawie 190 km, nad którymi rozpiętych jest blisko dwa tysiące mostów, mostków i kładek dla pieszych. Nad brzegami Szprewy powstały plaże, baseny, drewniane pomosty i knajpki. Ekskluzywne sklepy, hotele i kawiarnie znajdują się na jednej z najbardziej znanych ulic miasta Friedrichstrasse, gdzie życie tętni na okrągło. Stąd już niedaleko do jednego z najpiękniejszych placów Berlina – Gendarmenmarkt.
Symbole miasta
Bez wątpienia najbardziej znanym symbolem miasta jest Brama Brandenburska. Jednak niewiele ustępują jej również Reichstag, z którego szklanej kopuły można podziwiać rozległą panoramę miasta, Wieża Telewizyjna – jedna z częściej odwiedzanych atrakcji, Wyspa Muzeów, czyli centrum historii i kultury oraz „mur berliński”, a właściwie to, co z niego zostało – Muzeum Muru Berlińskiego i Checkpoint Charlie, gdzie w przeszłości znajdowało się przejście graniczne pomiędzy Wschodnim i Zachodnim Berlinem.
Wspomnienia przeszłości
Symbolem niedawnej przeszłości jest też 365-metrowa Wieża Telewizyjna stojąca przy Alexanderplatz zwanym przez Berlińczyków po prostu Alexem. Plac ten był centralnym punktem nie tylko dawnego Berlina
„
fot. © 2012 Scholvien
Zieleń i woda są bogactwem miasta. Parki zajmują jego znaczną powierzchnię.
Park Tiergarten t
Wschodniego, ale i całej NRD. Rozchodzą się z niego we wszystkich kierunkach szerokie magistrale (m.in. Karl-Marx-Allee z odrestaurowanymi budowlami w stylu socjalistycznego klasycyzmu). W niewielkiej odległości znajduje się Czerwony Ratusz – siedziba Burmistrza Berlina i dzielnica Nikolaiviertel, odrestaurowana w latach 80. XX w. według historycznych planów. W sąsiedztwie Placu Aleksandra stoją też dwa najstarsze kościoły miasta – Nikolaikirche z roku 1230 i Marienkirche z roku 1294.
budowlano –kulturowy położony na wyspie opływanej wodami Szprewy. To pięć budowli powstałych między 1830, a 1930 rokiem, prezentujących ponad 6 tysięcy lat historii i kultury w muzeach: Stare Muzeum, Nowe Muzeum otwarte ponownie w 2009 r., Stara Galeria Narodowa, Muzeum Pergamońskie i Muzeum im. Bodego. t
Wyspa Muzeów
Am Karlsbad 11, 10785 Berlin ✆ +49 (0) 30 25 00 25 8 info@visitBerlin.de
Unikatem na skalę światową, wpisanym w 1999 r. na listę UNESCO, jest zespół
Berlin Tourismus & Kongress GmbH
www.visitBerlin.com P a rt n e rst w o O D R A
15
fot. © TMB-Fotoarchiv/Schwarz
Przerwa na odpoczynek t
fot. © TV Spreewald e.V.
BRANDENBURGIA Kraina wokół Berlina
t Spreewald
30 procent obszaru Brandenburgii znajduje się pod ochroną. 240 rezerwatów przyrody, 11 parków krajobrazowych, 2 rezerwaty biosfery i Park Narodowy Doliny Dolnej Odry stwarzają niepowtarzalną okazję do odpoczynku na łonie natury.
Kajakiem i na rowerze
Aktywnemu wypoczynkowi sprzyja 3000 jezior, 30 tys. km dróg wodnych i 7000 km doskonale przygotowanych i oznakowanych szlaków rowerowych. Od licznych jezior w regionie Havelland po Morze Brandenburskie na Pojezierzu Odry i Szprewy, od rzeki Haweli po jezioro Scharmützelsee, Brandenburgia to prawdziwy raj dla rowerzystów, żeglarzy i kajakarzy. Jest tu również jedyny w Europie Park Flaeming-Skate z ponad 200 km torem jazdy na rolkach i rowerze, Snowtropolis – eldorado dla narciarzy i snowbordzistów, z gwarantowanym
BRANDENBURGIA
fot. © SPSG/Leo Seidel
t Pałac Sanssouci Stolica: Poczdam
Ludność: ok. 2,5 mln
śniegiem przez cały rok i czynny na okrągło Tropical Island o powierzchni 66 tys. m2 dla amatorów plaż i tropików.
fot. © Filmpark Babelsberg
Powierzchnia: 29 477 km2
Region Spreewald
Spreewald to wspólne dzieło lodowca i człowieka. Szprewa dzieli się tu na labirynt rzek i kanałów o łącznej długości ponad 1000 km. Wszędzie na turystów czekają przewoźnicy z łódkami gotowi odkryć przed nimi tajemnice ukrytych w dziewiczych lasach urokliwych wsi. Wiejski charakter tej części Brandenburgii przejawia się również w kuchni. Miejscowe restauracje i wiejskie karczmy kuszą prawdziwymi regionalnymi specjałami, jak kwaśne ogórki czy chrzan. Tu znajduje się jedyne w Niemczech Muzeum Ogórka, w którym można poznać tradycyjne przepisy i posmakować potraw.
Brandenburgia królów i filmowców
Olśniewająca jest Brandenburgia królów i magnatów. Można tu podziwiać ponad 500 pałaców i dworów. Najcenniejsze pałace i zespoły parkowe zajmują obszar 500 ha i obejmują 150 budowli wzniesionych między 1730 a 1916 rokiem i wpisanych na listę UNESCO. Najsłynniejszy zespół parkowo-pałacowy Sansucci w Poczdamie to prawdziwa brandenburska perła. Poczdam to także miasto filmów ze stuletnią tradycją. Przeżyć rodem z Hollywood
t Park Filmowy Babelsberg
„
dostarcza Park Filmowy Jeśli ktoś lubi podróże szlakiem Babelsberg. W jednym kultury, zachwyci go Brandenburgia królów z najstarszych studiów i magnatów, po których pozostały okazałe filmowych na świecie, rezydencje oraz średniowieczne starówki. Babelsbergu powstało ponad 2000 filmów. Dziś gigantyczny most przerzutowy o długości wciąż produkuje się tu międzynarodowe ponad 500 m i wysokości 80 m, który mógł hity kinowe nagradzane Oscarami, jak przenosić do 50 tys. ton nadkładu węgla na i niemieckie seriale telewizyjne. Dla turystów godzinę. Ta gigantyczna konstrukcja była od kwietnia do października przygotoeksploatowana zaledwie rok. Od 2002 r. wywane są pokazy trików i kina akcji. służy turystom jako doskonały punkt widokoJak w NRD wy – z wysokości 75 m podziwiają panoramę Pamiątką po NRD-owskim epizodzie regionu okolicy z jeziorem Bergheider See. t jest pierwsze wzorcowe miasto socjaliTMB Tourismus-Marketing Brandenburg GmbH styczne Esienhüttenstadt oraz Centrum Am Neuen Markt 1, 14467 Potsdam Dokumentacji Kultury Codziennej NRD, ✆ +49 (0) 3 31/200 47 47 w którym zgromadzono eksponaty z życia 8 service@reiseland-brandenburg.de codziennego w NRD. Inną osobliwość www.brandenburgia-turystyka.pl www.brandenburgia.pl znajdziemy w Lichterfeld. Można tu zwiedzić P a rt n e rst w o O D R A
17
fot. © TV Mecklenburg-Schwerin/Mosewald
Bajkowy Zamek t w Schwerinie otoczony 7 jeziorami
MEKLEMBURGIA – POMORZE PRZEDNIE fot. © DZT e.v.
Przyrodnicze i hanzeatyckie bogactwa
t Wyspa Usedom, Plaża w Ahlbeck
Krajobraz kraju związkowego wschodnich Niemiec tworzą malownicze miasteczka, białe piaszczyste plaże, 1900 km wybrzeża Bałtyku, bujne łąki i lasy, trzy parki narodowe, wśród których największy to Park Narodowy Pomorza Przedniego, największy na niemieckim wybrzeżu bałtyckim.
Ponad 2000 krystalicznie czystych jezior Pojezierza Meklemburskiego oraz dwie duże wyspy: Rugia z imponującymi, białymi klifami i Uznam z cesarskimi kurortami. Bogaci kupcy, książęta i możnowładcy dodatkowo urozmaicili malowniczy pejzaż potężnymi zamkami (z najpiękniejszym zamkiem w Schwerinie), dworami, parkami i ogrodami, które dziś przyciągają tłumy zwiedzających, czyniąc z regionu topową destynację turystyczną z rekordową liczbą 28 milionów osobonoclegów rocznie.
Hanzeatycka spuścizna
Meklemburgia jest najsłabiej uprzemysłowionym regionem Niemiec. Od wieków jej bogactwo związane było z handlem, czemu sprzyjało położenie nad Bałtykiem. W średniowieczu Hanza (związek miast handlowych istniejący od XIII do XV wieku) umożliwiła rozkwit wielu miast, zwłaszcza nadmorskich. Wśród nich znalazły się Stralsund i Wismar. Ich starówki w 2002 roku zostały wpisane na Światową Listę Dziedzictwa Kulturalnego UNESCO. Zachowały się tu zabytkowe ceglane kościoły i spichrze, domy bogatych kupców z ozdobnymi szczytami i okazałe ratusze.
Oceanarium w Stralsund
W miastach nie brakuje fascynujących muzeów, wśród których największym zainteresowaniem cieszą się Muzeum Zamkowego w Schwerin, Gusrow i Lugwidslust. Jednak najciekawsze jest Muzeum Morskie w Stralsund. Wizyta w ogromnym Oceanarium z licznymi wystawami i akwariami to fascynująca podwodna podróż przez morza północne. Oceanarium zyskało miano najlepszego europejskiego muzeum 2010 roku. Największe wrażenie na zwiedzających robią podobizny wielorybów w skali 1:1 i ogromne akwarium o pojemności 2,6 mln litrów z ławicami ryb, płaszczkami i rekinami.
Cesarskie kurorty
Wszystko zaczęło się od Heiligendamm – najstarszego kąpieliska morskiego
„
W średniowieczu Hanza umożliwiła rozkwit wielu miast, zwłaszcza nadmorskich.
w Europie kontynentalnej. Po nim powstały kolejne, położone wzdłuż całego wybrzeża Morza Bałtyckiego, malownicze z charakterystyczną architekturą kąpieliskową. Podobnie Wyspa Uznam. Wyrósł tu rząd miejscowości letniskowych zalewanych przez fale turystów pragnących korzystać ze słonecznych kąpieli i plażować na białym piasku. Trzy z nich, połączone dziś promenadą zwaną „cesarską drogą”, Ahlbeck, Heringdorf i Bansin, zasłużyły na miano cesarskich kurortów. Tutaj bowiem bywały koronowane głowy, m.in. cesarze Niemiec Wilhelm I, Fryderyk III i Wilhelma II oraz cesarz Austro-Węgier – Franciszek Józefa I, a ostatnio także obecna królowa Szwecji, Sylwia.
V/ W erk 3
Ludność: ok. 1,6 mln
© TM
Powierzchnia: 23 180 km2
t Oceanarium w Strlasund
fot.
Stolica: Schwerin
fot. © OZEANEUM Stralsund/Schlorke
MEKLEMBURGIA – POMORZE PRZEDNIE
t Starówka w Stralsund
Pomorze Przednie aktywnie
Najpiękniejsze zakątki regionu najlepiej odkrywać podczas wycieczek pieszych, rowerowych i wodnych. Wodniacy przemierzają kraj kajakami, łodziami mieszkalnymi, jachtami czy żaglówkami. Na lądzie wtórują im piechurzy i rowerzyści podążający do kolejnych imponujących budowli ceglanych, malowniczych klifów czy gęstych bukowych lasów. t
Tourismus Verband Mecklenburg-Vorpommern e.V. Platz der Freundschaft 1, 18059 Rostock ✆ + 49 (0) 381 40 30 770 8 info@off-to-mv.com www.off-to-mv.com P a rt n e rst w o O D R A
19
fot. Arch. TMGS
Zamek w Rochlitz t
fot. Arch. TMGS
SAKSONIA Kraj na miarę światową
t Galeria Obrazów Starych Mistrzów w Dreźnie
Niemcy to kraj artystów, muzyków, poetów, myślicieli. A Saksonia jest na to najlepszym dowodem, to region numer 1 w niemieckiej turystyce kulturowej. Tutaj tworzyli najwięksi niemieccy kompozytorzy – Ryszard Wagner i Jan Sebastian Bach.
Stąd też pochodzi najsłynniejsza porcelana produkowana w Miśni. Drezno zachwyca bogactwem architektury (od okazałego baroku, po secesję, budowle przemysłowe, aż po współczesną elegancję) i sztuki, a w promieniu zaledwie 50 km jest całe mnóstwo prawdziwych pereł przyrody i architektury, choćby Szwajcaria Saksońska z bajecznie uformowanymi skałami czy winnice na stokach wzgórz nad wodami Łaby. Nie mówiąc już o zamkach, pałacach, malowniczych miasteczkach i Lipsku – słynnym mieście muzyki.
Powierzchnia: 18 415 km2
Ludność: ok. 4 mln
t K oncert w kościele św. Mikołaja we Freibergu
fot. Arch. TMGS
Stolica: Drezno
fot. Arch. TMGS
SAKSONIA
t Drezno
Miasto sztuki
Położone nad Łabą Drezno to miasto baroku, kultury i sztuki. Zachwyca architekturą, zwłaszcza wokół Placu Teatralnego z Zwingerem, gmachem opery Semperoper (renomę jednej z najlepszych na świecie zawdzięcza wspaniałej akustyce) i tarasami Bruhla oraz skarbami sztuki zgromadzonymi w Państwowych Zbiorach Sztuki. To wytworne miejsce w sercu Drezna mieszczące w 12 muzeach bezcenne zbiory, jedne z najbardziej znanych na świecie. Gwiazdą wśród muzeów jest Zielone Sklepienie w Zamku-Rezycencji. Równie słynna jest Galeria Obrazów Starych Mistrzów
M eiss en
-M
an
ufa
ktur
t M alarka porcelany w Miśni
l
la n
Łaba jest główną arterią tej krainy. Turyści podróżują nią w dół rzeki – do Miśni i w górę, do Pillnitz, Pirny oraz kurortów przytulonych do skalnych urwisk Szwajcarii Saksońskiej w większości objętej ochroną w parku narodowym. To kraina wzgórz, lasów i piaskowcowych skał o niesamowitych kształtach przypominających mosty, iglice, wieże. W Parku jest 400 km oznakowanych szlaków turystycznych, 50 km szlaków rowerowych i wiele skał wyznaczonych do wspinaczki. To tutaj przed ponad stu laty rodził się nowy sport – wspinaczka klasyczna.
GmbH
Góry i doliny
fot. P. Ga rt ner, S ta
a
e tlich
Po
rze
„
Największym i niewątpliwie bezcennym dziełem z porcelany jest 102-metrowa ściana zdobiąca drezdeńską starówkę i przedstawiająca poczet saksońskich elektorów.
z arcydziełami słynnych malarzy od XVI do XVIII wieku, Tycjana, Dürera, Rubensa czy Rembrandta oraz z ikoną sztuki Madonną Sykstyńską Rafaela Santi.
Miasto muzyki
Bliskie związki Lipska z muzyką zaczęły się ponad 1000 lat temu. W 1212 roku założono tu chór chłopięcy Thomanerchor, zaliczany do najstarszych chórów świata. Przez 27 lat prowadził go, jako kantor kościoła św. Tomasza, Jan Sebastian Bach. Dzisiaj co roku w Lipsku odbywa się Festiwal Bacha. Ale miasto pielęgnuje też muzyczne dziedzictwo kompozytorów Roberta Schumanna, Feliksa Mendelssohna-Bartholdy’ego i Ryszarda Wagnera.
Sztuka zrodzona z porcelany W średniowiecznej Miśni od 1710 roku znajduje się słynna manufaktura. Co roku odwiedza ją kilkaset tysięcy turystów, by podziwiać fascynujący pokaz produkcji kruchych dzieł sztuki oraz bogatą ekspozycję. Receptura miśnieńskiej porcelany jest pilnie strzeżoną tajemnicą, podobnie jak skład barwników i szkliwa. Niewielka 10-centymetrowa figurka może kosztować nawet kilka tysięcy euro. Tu się płaci za tajemnice i kunszt rzemieślników. t
Tourismus Marketing Gesellschaft Sachsen mbH Bautzner Str. 45-47, 01099 Dresden ✆ +49 351 49 17 00 www.sachsen-tourismus.de P a rt n e rst w o O D R A
21
Ratusz w Stralsund V fot. © TMV/Werk3
Mecklenburg Vorpommern Zabytki Gotyku Ceglanego, hanzeatyckie miasteczka, urokliwa architektura nadmorskich kurortów. Wyjątkowa podróż przez Meklemburgię i Pomorze.
Trasy DŁUGIE
Berlin Brandenburg
Pałac Moriztburg V fot. © TMGS Lohse
Sachsen Zamki jak z bajki, cuda natury, imponujące obiekty sakralne… Wymarzone wakacje w bajecznych krainach obfitujących w zabytki UNESCO – Brandenburgia, Saksonia, Dolny Śląsk – Berlin-Poczdam-Drezno
TRASY DŁUGIE
C S zlak Piastowski fot. Arch. WOT
Śladami Słowian, Germanów i Wikingów –o dkryj tajemnice Brandenburgii, Pomorza Zachodniego oraz Wielkopolski
Zachodniopomorskie
Lubuskie
Wielkopolska
Odra
Szparagi, currywurst, pierogi oraz regionalne miody i piwa –S maki Brandenburgii, Dolnego Śląska, Wielkopolski i Lubuskiego
Oder
Dolnośląskie C P ierogi fot. Arch. POT
P a rt n e rst w o O D R A
23
MEKLEMBURGIA - POMORZE PRZEDNIE: • Zamek w Schwerinie • Oceanarium w Stralsund • Cesarskie uzdrowiska na wyspie Uznam • Skały kredowe na wyspie Rugii • Meklemburska Kraina Jezior
Trasy KRÓTKIE 1-2 dni Berlin – Wrocław – Berlin Berlin – Karkonosze – Berlin
Wismar
BERLIN: • Brama Brandenburska • Reichstag • Wyspa Muzeów • Wieża Telewizyjna • Mur Berliński
Berlin – Żagań – Berlin Berlin – Lubuskie – Berlin Berlin – Uznam – Berlin Berlin – Schwerin – Wismar – Rostock – Berlin Berlin – Poznań – Berlin
BRANDENBURGIA: • Poczdam • Spreewald - rezerwat biosfery Unesco • Eisenhüttenstadt – pierwsze wzorcowe miasto socjalistyczne • Park Filmowy Babelsberg
Berlin – Wolsztyn – Rydzyna – Poznań – Berlin Berlin – Poznań – Gniezno – Berlin Berlin – Szczecin – Berlin Berlin – Szczecin – Kołobrzeg – Berlin Berlin – Szczecin – Świnoujście – Wolin – Berlin Berlin – Zielona Góra – Gorzów Wlkp. – Berlin
SAKSONIA: • Państwowe Zbiory Sztuki w Dreźnie • Manufaktura Porcelany w Miśni • Saksońska Szwajcaria • Lipsk
Schwerin
Rostock
TRASY KRÓTKIE
ZACHODNIOPOMORSKIE:
Kołobrzeg Uznam
• Zalew Szczeciński • Wyspa Wolin • Nadmorska Kolej Wąskotorowa • Polskie Centrum Spa– Kołobrzeg
Świnoujście Wolin
WIELKOPOLSKA:
Szczecin
• Szlak Piastowski • Parowozownia w Wolsztynie i turystyczne pociągi pod parą • Wielka Pętla Wielkopolski
Gniezno
Gorzów Wlkp.
Berlin
Poznań
Lubuskie Wolsztyn Rydzyna Zielona Góra
LUBUSKIE: • Międzyrzecki Rejon Umocnień • Park Mużakowski (lista UNESCO) • Przystanek Woodstock • Lubuski Szlak Wina i Miodu
Żagań
Karkonosze
Wrocław
DOLNOŚLĄSKIE: • Wrocław – Europejska Stolica Kultury 2016 • Europejski Szlak Zamków i Pałaców • Południowo Zachodni Szlak Cysterski – trasa dla zmotoryzowanych • Stawy Milickie –Największy kompleks stawów rybnych w Europie P a rt n e rst w o O D R A
25
We współpracy z: We współpracy z: We współpracy z:
We We współprac współprac
www.oder-partnerschaft.eu www.polska.travel