Recenzje: prof. dr hab. Barbara Mikołajczyk dr hab. Katarzyna Myszona-Kostrzewa Redaktor prowadząca: Anna Raciborska Redakcja i korekta: Anna Wojewódzka Projekt okładki: Katarzyna Juras Zdjęcie na okładce: Obóz uchodźców, Telskuf, Kurdystan, Iran – 22.06.2014; iStock©Claudiad Copyright © by Authors
Publikacja dofinansowana przez Wydział Prawa i Administracji Uniwersytetu Warszawskiego ze środków Network on Humanitarian Action oraz Komisji Europejskiej ISBN 978-83-7383-750-8 doi: 10.7366/9788373837508 Wydawnictwo Naukowe Scholar Spółka z o.o. ul. Wiślana 8 (róg Browarnej), 00-317 Warszawa tel./fax 22 692 41 18; 22 826 59 21; 22 828 93 91 dział handlowy: jak wyżej w. 108 e-mail: info@scholar.com.pl www.scholar.com.pl
Wydanie pierwsze Skład i łamanie: WN Scholar – Master Łódź Druk i oprawa: Mazowieckie Centrum Poligrafii, Marki
Spis
treści
Patrycja Grzebyk, Elżbieta Mikos-Skuza Pomoc humanitarna – uwagi wstępne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
Część I Ramy prawne udzielania pomocy humanitarnej Zdzisław Galicki Związki międzynarodowego prawa humanitarnego z międzynarodowymi standardami ochrony praw człowieka w sytuacji konfliktu zbrojnego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 Michał Balcerzak Pomoc humanitarna a międzynarodowa ochrona praw człowieka . . . . 25 Elżbieta Mikos-Skuza Pomoc humanitarna w świetle międzynarodowego prawa humanitarnego konfliktów zbrojnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Patrycja Grzebyk Międzynarodowe prawo dotyczące reagowania w przypadku katastrof . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Jacek Jagielski Pomoc humanitarna w prawie polskim . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
Część II Dawcy pomocy humanitarnej Agnieszka Bieńczyk-Missala Państwa jako dawcy pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99 Tomasz Kamiński Pomoc humanitarna w systemie Narodów Zjednoczonych – aspekty instytucjonalne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115 Maria Magdalena Kenig-Witkowska Unia Europejska jako podmiot świadczący pomoc humanitarną . . . . . . 136 Magdalena Stefańska Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca – historia, zasady, działania . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
6 Dorota Heidrich Znaczenie i rola organizacji pozarządowych w świadczeniu pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
Część III Biorcy pomocy humanitarnej Katarzyna Kot-Majewska Działania humanitarne na rzecz uchodźców i osób wewnętrznie przesiedlonych – kwestie prawno-instytucjonalne oraz praktyka . . . . . 205 Joanna Nowakowska-Małusecka Dzieci jako szczególni biorcy pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . 226 Katarzyna Sękowska-Kozłowska Stosowanie perspektywy płci w procesie udzielania pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
Część IV Praktyka pomocy humanitarnej Monika Korowajczyk-Sujkowska Klastry pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 263 Marek Madej Militaryzacja pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 277 Jerzy Makowski, Joanna Miętkiewska-Brynda Klęski żywiołowe. Wpływ środowiska przyrodniczego na możliwości niesienia pomocy humanitarnej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 297 Anna Dudek Wpływ świadczenia pomocy humanitarnej na środowisko przyrodnicze . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 314 Piotr Girdwoyń Kryminalistyka humanitarna – odwieczne problemy, nowe perspektywy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 332 Indeks nazwisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 347 Indeks rzeczowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 353 Noty o Autorach. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 359 Wykaz dokumentów zamieszczonych na płycie CD. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 363