Industriebouw februari 2014 editie 9

Work4Media

Industrie bouw

business magazine

Vaktijdschrift over industriÍle gebouwen en utiliteitsbouw projecten – februari 2014

Locloods

Roosendaal

Garfield Aluminium Cuijk

Bronneberg

3M

Helmond

Delft

Industrie bouw paviljoen op de 4e editie Port Exhibition Rotterdam 2014 (Mosselen aan de Maas) Woensdag 3, donderdag 4 en vrijdag 5 september in een enorm tentencomplex van maar liefst 6000 m2 op de kade van het SS Rotterdam.

Het Industriepaviljoen heeft een oppervlakte van 500 m2 waar bedrijven uit de Industrie, Haven, Utiliteit en Logistiek sector kun-

nen deelnemen met een stand.

De Beurs is op zeer hoog niveau en is sfeervol ingericht met luxe standaardstands, culinaire hoogstandjes, mosselen eten op grootmoeders wijze, gepaste live muziek en dit alles met uitzicht op het SS Rotterdam en de skyline van de havenstad Rotterdam.

rmatie?

Meer info ibition.com exh www.port

Industrie bouw

Editie: februari 2014

Vakblad IndustrieBouw is een bouwtechnisch vakblad waarin de nadruk ligt op project­beschrijvingen van bouwwerken voor industrie, utiliteit, logistiek en voor de agrarische sector. Artikelen richten zich op materialisering en ­detaillering van gebouwen, innovatieve bouw­materialen, kosten­besparende oplossingen en ­manieren om het bouw­proces in te richten.

Colofon Verschijnt 8x per jaar

Work4Media

business magazines

Natte voeten De afgelopen maanden zit ik gefascineerd te kijken wat zich allemaal afspeelt in het zuiden van Engeland. De oude grootmacht heeft ernstig last van natte voeten en dat doet pijn. Daarvoor blik ik even terug tot in de 16e eeuw. De Gouden Eeuw, dat was nog eens een tijd. De Nederlanders waren oppermachtig op de wereldzeeën en in de wereldhandel, zetten de eerste multinationale onderneming op (VOC) en bedachten de aandelenbeurs. Na deze hoogmis van welvaart en overvloed waren het de Britten die de rol van wereldleider voor lange tijd overnamen. Nederland had het toen druk genoeg met zichzelf en met de strijd tegen het water. Die strijd wordt hier al bijna duizend jaar gevoerd, is in de genen van de Nederlanders gaan zitten en heeft het land zoals we het nu kennen gevormd.

Groot-Brittannië koestert het water: het is al eeuwen de beste verdedigingslinie tegen alles wat van buiten kan komen, of het nu vreselijke ziekten, Fransen, Nederlanders of Duitsers zijn. Dat water ook een vijand kan zijn, zit blijkbaar niet in hun systeem. En daar lopen ze nu tegen aan.

Door een ongunstige straalstroom in de bovenste luchtlagen wordt in een paar maanden tijd de ene na de andere stormdepressie over de Engelse zuidkust gejaagd. Wat statistisch eens per 100 jaar zou moeten voorkomen, gebeurt opeens meerdere keren op rij. Landbouwgronden en dorpen verzuipen, lokale economieën komen tot stilstand. En wat roept de bevolking in nood? “Bring in the army, bring

Uitgever in the Dutch”. En zo toog een team van dijkexperts van Rijkswaterstaat, de Unie van Waterschappen en kennisinstituut Deltares naar het rampgebied om advies te geven.

(Wist u dat de Nederlandse waterschappen de allereerste vorm van democratie zijn in de wereld?) Ondertussen hebben Nederlandse bedrijven batterijen reuzenpompen opgesteld die de hoogste nood moeten lenigen. De organisaties die verantwoordelijk zijn voor de waterhuishouding op de Britse eilanden, worden incompetent verklaard; toch onthutsend voor een land dat zo sterk met het water is verbonden. Anyway: de Dutch kunnen aan de bak en maken meteen reclame over de kennis en kunde die we in Nederland hebben vergaard en vooral blijven ontwikkelen. Arcadis krijgt ondertussen nieuwe bodemsaneringsopdrachten in de VS, Fugro mag in Maleisie voor 250 miljoen euro waterbouwkundig aan de bak en de baggerbedrijven blijven het over de wereld goed doen. Het is de nieuwe gedaante van de oude VOC. Hollandse inventiviteit en ondernemingslust die een onoverbrugbare voorsprong wereldwijd uitnutten en uitdragen.

Mocht de zuidpoolkap geheel smelten, dan komt de Noordzee 61 meter hoger te liggen dan nu. Daar is geen enkele waterbouwkundige VOC tegen opgewassen. Tot die tijd moeten de waterbouwkundige hulptroepen maar veel landen om ons heen helpen, want daarna komen The Dutch vanzelf hun kant op. Despireert niet!

Tjerk van Duinen

Work4Media Postbus 215 2990 AE Barendrecht Tel.nr. +31 (0)85 1117890 E-mail info@work4media.nl

Redactie Tjerk van Duinen – Inhoud.cc redactie@industriebouw-online.nl

Redactiemedewerkers Melissa van der Beek Patricia van der Beek Margot Visser Cynthia van der Waal

Bladmanager Cock Penning cpenning@work4media.nl

Advertentieverkoop/ Media-adviseurs Toos van de Sanden tvdsanden@work4media.nl Hans Vonk hvonk@work4media.nl

Backoffice Petra Schaap pfschaap@work4media.nl

Vormgeving en ­ grafische begeleiding Linkt, Rotterdam Tel.nr. +31-(0)10-737 0883 info@linktmedia.nl Peter van der Horst Michel van Kleeff

Work4Media - ISSN: 2356-8978

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij ­elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enig andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Hoewel dit vaktijdschrift zorgvuldig en naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zij n op de in dit vaktijdschrift gegeven informatie.

Industriebouw • februari 2014 • 3

Inhoud 6

Cuijk Garfield Aluminium focust op efficiency

11

Dordrecht Montessori Kind­ centrum Mozaïk wordt een villa voor kinderen

14

Genk Renovatie en uitbreiding moet Shopping 1 weer toonaangevend maken

18

Amsterdam Piet Hein Buildings: een multifunctioneel economisch centrum

28

32

Helmond

Delft Tijdelijke huisvesting Bouwkunde wordt inspirerend faculteitsgebouw

Roosendaal Monumentale Locomotiefloods van gietijzer en staal was toe aan restauratie

22

38

42

Zwolle Poppodium Hedon terug in de schijn­ werpers

46

Delft Het kantoor van 3M langs de A13 is écht rond

Gekanteld bouw­ proces bij bedrijfspand Bronnenberg: eerst de calculatie, daarna het ontwerp

51

Drachten

54

Barendrecht Brandweerkazerne energieneutraal, flexibel indeelbaar en demontabel

Woonwinkelcomplex Raadhuisplein vergroot leefbaarheid en bereikbaarheid stadshart

Middenmeer Snel schakelen voor Hiemstra en je hebt een flink bedrijfspand in 21 weken

58

Vlaardingen Een fastfoodrestaurant moet natuurlijk ook snel gebouwd

Industriebouw • februari 2014 • 4

Industrie bouw 62

Rotterdam Cool 63: kantoren, appartementen en een enorme vestiging van Saturn aan de ­Coolsingel

66

Zierikzee

Abonnementen

Onderdak wordt ­grootste sportcomplex van Zeeland

Abonnementsprijs 8 nummers € 39,00 Los nummer € 8,50 Proefabonnement 4 nummers € 16,50 (prijzen zijn exclusief btw) ING 6772647 t.n.v. Work4Media o.v.v. Industriebouw

68 Hoorn Hotel/casino/bioscoop voor Van der Valk laatste toevoeging aan wijk De Blauwe Berg

71

Hengelo The Huygens Project: gloednieuwe campus van 24.000 m2 voor ­defensiebedrijf Thales

76

Putten In De Samaritaan kunnen ouderen heel lang zelfstandig wonen

79

Oosterhout Gym- en turnzaal Strijen is duurzaamste sportaccommodatie

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl

Opzeggingen abonnement Annuleringen abonnement schriftelijk en uitsluitend drie maanden voor afloop abonnementsperiode. Het abonnements­geld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan.

Zie www.work4media.nl/ algemenevoorwaarden

Doelgroep Directies en management van opdrachtgevende bedrijven vanuit de industriebouw, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, architectenbureaus, advies- en ingenieursbureaus, aannemers en toeleveranciers.

Industriebouw • februari 2014 • 5

Garfield Aluminium • Cuijk

Garfield

Aan Het Riet in Cuijk bouwt Aan de Stegge Twello een bedrijfsgebouw voor Garfield Aluminium. Het nieuwe gebouw vervangt twee bestaande vestigingen in Cuijk en Bergen. Het aantal transportbewegingen dat hiermee wordt gereduceerd, leidt tot een flinke efficiencyslag.

Garfields nieuwe onderkomen: bedrijfshal met overheaddeuren aan weerszijden van het kantoorgedeelte

Bouwprogramma Nieuwbouw bedrijfsgebouw, bestaande uit bedrijfshal (4.500 m2 BVO) en kantoor (350 m2 BVO).

Bouwperiode Oktober 2013 – maart 2014

Opdrachtgever Focus Projectontwikkeling en Vastgoed BV, Eindhoven

Aannemer Bouwbedrijf Aan de Stegge Twello BV, Twello

Architect Palazzo Architectuur & Stedenbouw, Duiven

Engineering, levering E-installaties B+I Beveiliging, Eindhoven Aluminium kozijnen Gevel Design Beek BV, Beek

Industriebouw • februari 2014 • 6

Aluminium

focust op efficiency

Matjeskolk 16 7037 DZ Beek Postbus 12 7037 ZG Beek

T 0316 - 53 23 20 F 0316 - 53 22 60

Kozijnen

Vliesgevels

Ramen

Serres

Deuren

Veranda’s

info@gevel-design-beek.nl www.gevel-design-beek.nl

09144

Industriebouw • februari 2014 • 7

Eén partij voor telecom, data, beveiliging en sterkstroom De engineering, levering en installatie van de elektra voor Garfield Aluminium is in handen van B+I Beveiliging. Het in beveiliging en telecommunicatie gespecialiseerde bedrijf draagt zorg voor alle zwakstroominstallaties, zoals het telecom- en datasysteem, inbraakbeveiliging en branddetectie. In samenwerking met een collega-bedrijf is B+I Beveiliging tevens verantwoordelijk voor het sterkstroomgedeelte.

te maken met specifieke wensen van de eindgebruiker en in dit geval ook met voor de specifieke vermogens van de machines en kraanbanen.’

Snel schakelen In het kantoor en de bedrijfshal plaatst B+I Beveiliging een branddetectie- en ontruimingssysteem, bestaande uit handmelders en signaalgevers. De inbraakbeveiliging bestaat in de basis uit een BORG-gecertificeerde beveiligingsinstallatie, waaraan een toegangscontrolesysteem is toegevoegd. ‘De deuren worden voorzien van motor gestuurde sloten die alleen met een tag te openen zijn’, licht bedrijfsleider Patrick van den Berg van B+I Beveiliging toe. ‘Ook hebben we, met het oog op energiebesparing, het inbraaksysteem gekoppeld aan de verlichting: als

het alarm wordt ingeschakeld, gaat het licht automatisch uit.’ B+I Beveiliging werkt onder de keurmerken KIWA NCP, BMI branddetectie bedrijf en BORG.

Sterkstroom De sterkstroominstallaties hebben betrekking op de reguliere aansluitingen en verlichting, evenals de machines en kraanbanen in de bedrijfshal. Op de vraag of deze installaties nog voor bepaalde uitdagingen zorgen, antwoordt Van den Berg: ‘Elk project heeft zijn aandachtspunten. Je hebt

Eind 2013 startte B+I Beveiliging met het aanleggen van de bekabeling. Het inbraaken brandbeveiligingssysteem is geïnstalleerd, de eindoplevering stond gepland in februari. ‘De planning is vrij krap, maar daar zijn we als organisatie op ingericht’, besluit Van den Berg. ‘Omdat we een platte organisatie hebben, hanteren we korte lijnen en kunnen we snel schakelen. Bovendien hebben we op elk project één vast aanspreekpunt, wat voor zowel de opdrachtgever als onszelf prettig werkt.’

T (040) 232 97 90

brandmeld • inbraak • camera • toegangscontrole

www.bi-beveiliging.nl

Cuijk • Garfield Aluminium

De zijgevel van de bedrijfshal is, op verzoek van de Welstand met het oog op een toekomstige weg, voorzien van een lichtstrook Garfield Aluminium is een internationale groothandel die vrijwel alles levert op het gebied van aluminium: van standaard en supersized platen tot staven, fittingen en carrosserie-onderdelen. De bouw van het nieuwe bedrijfsgebouw is een gezamenlijk ontwikkeld project van Aan de Stegge Twello en Garfield Aluminium. Om aan het gewenste huurscenario van Garfield te kunnen voldoen, heeft Aan de Stegge Twello Focus benaderd.

Deze ontwikkelende belegger verhuurt het gebouw voor meerdere jaren aan Garfield Aluminium.

Bedrijfshal en kantoor Het nieuwe bedrijfsgebouw omvat een bedrijfshal van bruto 4.500 m2 vloeroppervlakte, met aan de voorzijde een kantoorgebouw van 350 m2. De bedrijfshal is in te delen in drie stramienen en is voorzien van dubbele kraanbanen voor onder andere de bijzondere aluminium lengtes die het bedrijf verhandelt. Aan de voorkant bevinden zich drie overheaddeuren

Strak grijze kleurstelling

voor laden en lossen. Het kantoorgebouw, bestaande uit twee bouwlagen met op de begane grond een grote kantoortuin, biedt ruimte aan de kantoren, een vergaderruimte en de directiekamer.

Functioneel met verrassende details ‘Het aantal vierkante meters vormde de basis voor het ontwerp’, vertelt projectleider Huub Roelofs van Aan de Stegge Twello. ‘Palazzo Architectuur & Stedenbouw maakte een ontwerpvoorstel, dat wij in samenwerking met Garfield Aluminium verder uitwerkten. Het ex-

terieur bleef nagenoeg ongewijzigd. Aan de binnenzijde voerden we een aantal aanpassingen door in met name de indeling van het kantoor.’ Kenmerkend voor het ontwerp is de functionele, efficiënte opzet en strak grijze kleurstelling, waar enkele verrassende elementen aan zijn toegevoegd. Zo is de zijgevel van de bedrijfshal, op verzoek van de Welstand met het oog op een toekomstige weg, voorzien van een lichtstrook. Deze functionele strook geeft het gebouw een esthetische meerwaarde. Daarnaast zijn de ramen van het kantoorgebouw

Aluminium kozijnen in zeven weken In de huidige markt kenmerken bouwprojecten zich door steeds kortere doorlooptijden. Zo wordt het nieuwe bedrijfsgebouw van Garfield Aluminium in niet meer dan vijf maanden gerealiseerd. Voor het vervaardigen en aanbrengen van de aluminium kozijnen stonden slechts zes tot zeven weken.

In opdracht van Aan de Stegge Twello engineerde, leverde en monteerde Gevel Design Beek de aluminium kozijnen voor Garfield Aluminium. De allround producent van aluminium gevelelementen voorzag deze kozijnen compleet van beglazing, zetwerk, beslag en geïntegreerde zonwering.

Jarenlange relatie ‘Tijd was het belangrijkste criterium’, zo laat Ton ten Brincke van Gevel Design Beek weten. ‘In oktober 2013 kregen we de opdracht gegund en vóór de kerst moest het gebouw al dicht zijn. Mede dankzij onze jarenlange relatie met Aan de Stegge Twello konden wij dit realiseren. We weten wat we van elkaar kunnen verwachten. Daardoor kunnen we snel schakelen en stevige afspraken maken.

Zo stemden we bij de contractbespreking al het tekenwerk af.’

Kwaliteit Binnen de krappe planning streeft Gevel Design Beek de hoogst haalbare kwaliteit na.

Ten Brincke vertrouwt hierbij op de ervaring en deskundigheid van zijn eigen fabricage en montageteam, maar ook op die van zijn toeleveranciers: ‘Het tijdig geleverd krijgen van de onderdelen was een behoorlijke uitdaging, maar met elkaar hebben we de deadline gehaald. We kunnen terugkijken op een goed verlopen project.’

Industriebouw • februari 2014 • 9

Garfield Aluminium • Cuijk

voorzien van kaders, die het geheel extra cachet geven.

Innovatieve fundering Op 23 september 2013 gingen de grondwerkzaamheden van start, twee weken later ging de eerste paal de grond in. De nieuwbouw is gefundeerd op schroefmortelpalen met daarop een B-smart funderingssysteem. Bij deze innovatieve funderingsmethode wordt het funderingselement prefab aangeleverd, zodat op locatie alleen nog beton gestort hoeft te worden. Door de EPS-bekisting en het EPS-vulelement heeft de B-smart fundering een isolerende werking en wordt 35% beton bespaard. Roelofs: ‘Het bedrijfsgebouw is opgetrokken uit een staalconstructie, waarbij de hal is uitgevoerd als geïsoleerde binnendoos met buitenbeplating. Het kantoorgedeelte is voorzien van sandwichbeplating met

aluminium kozijnen en deuren. Tussen beide bouwdelen hebben we een gasbetonnen scheidingswand aangebracht. Op het gebouw ligt kunststof dakbedekking.’

Oplevering nabij ‘Het storten van de betonvloer op de begane grond vormde het meest spannende moment tijdens de uitvoering’, vervolgt Roelofs. ‘Door de weersomstandigheden was het mogelijk de gehele vloer van bijna 4.700 vierkante meter in één keer te storten. Door de kerstvakantieperiode met kerst had de vloer ruim voldoende droogtijd onder ideale omstandigheden.’

Inmiddels bevindt het project zich in de eindfase. Momenteel worden de metalstud binnenwanden in het kantoor geplaatst en wordt de buitenbestrating aangelegd. Als alles volgens planning blijft verlopen, levert Aan de Stegge Twello het project in maart 2014 op.

Aan de Stegge bouwt aan uw business

Door de EPS-bekisting en het EPS-vulelement heeft de B-smart fundering een isolerende werking en wordt 35% beton bespaard

www.adst.nl

Dordrecht • Montessori Kindcentrum Mozaïk

Tekst: Cynthia van der Waal

Villa voor kinderen, met wel drie dakniveau’s

Straatbeeld Nassauweg

Het nieuwe Montessori Kindcentrum Mozaïk is één van de laatste in de serie projecten van het Intergraal Huisvestingsplan Onderwijs van de Gemeente Dordrecht. Met dit plan werkt de gemeente aan de gelijkstelling en opwaardering van het Dordtse onderwijs. Pullen Bouw uit Dordrecht is als hoofdaannemer verantwoordelijk voor de nieuwbouw van het Kindcentrum.

Onderwijsgebouw wordt een villa voor kinderen Bijzonder aan het Montessori Kindcentrum is het ontwerp van Ector Hoogstad Architecten, dat weinig gelijkenis vertoont met traditionele schoolgebouwen.

Het wordt ook wel omgeschreven als een ‘villa voor kinderen’. Peter Bijl, technisch directeur bij Pullen Bouw, licht toe: ‘Het Kindcentrum is een multifunctionele onderwijsomgeving waarin basisonderwijs en opvang worden gecombineerd met diverse activiteiten op het gebied van

Opdrachtgever Gemeente Dordrecht Ontwikkelaar Ingenieursbureau Drechtsteden, ­Dordrecht Architect Ector Hoogstad Architecten, Rotterdam

kunst, cultuur en zelfontwikkeling. Een grote huiselijke keuken dient als centrale ontmoetingsruimte en geeft toegang tot de verschillende flexibele leeromgevingen. Het gebouw kenmerkt zich door veel speelse elementen. Het trappenhuis is opgebouwd uit verschillende trappen en het plafond varieert in hoogtes van circa 2,5 tot 3,5 meter. Het dakterras ligt ook op een ander niveau dan de eerste verdiepingsvloer. In totaal zijn er drie

Adviseurs constructies, ­installatie, akoestiek Iv Bouw, Alblasserdam

Bouwperiode Nieuwbouw object van juli 2013 tot 30 juni 2014

Aannemer Pullen Bouw, Dordrecht

Bouwprogramma Nieuwbouw Montessori Kindcentrum Mozaïk als onderdeel van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs

Installaties Installatiebedrijf Giesbers & van der Graaf, Rotterdam; Gertenbach Elektro, Dordrecht; Seijffert & van Hillo Zwijndrecht

Aantal m2 Circa 2.100m2 (vloeroppervlak) Industriebouw • februari 2014 • 11

Elektrotechnische installaties Netwerkbekabeling voor DATA en/of telefonie Verlichting

Voor: - scholen - bedrijven - overheid - banken - woningcorporaties - aannemers - particulieren Tel.: 078 – 6512555 Fax: 078 – 6187803 E-mail: info@gertenbach-elektro.nl

Nummer IB275

Certificaatnummer: 2026851

E-installaties door Gertenbach Elektro Gertenbach Elektro uit Dordrecht verzorgt bij de bouw van het Montessori Kindcentrum een volledig pakket E-installaties.

Die bestaan uit verlichting, een krachtstroominstallatie, data­ bekabeling en brandmeld- en inbraakbeveiliging. Het werk geschiedt in onderaanneming van Pullen Bouw, een aannemer waar Gertenbach al meerdere malen mee heeft samengewerkt, altijd met passie en deskundigheid.

Bij het engineeren van de verlichting was de focus gericht op duurzaamheid, bedieningsgemak en energiebesparing. Gekozen is voor hoogfrequente lichtbronnen met aanwezigheidsdetectie.

Centrale ruimten zijn te bedienen met touchpaneel waarop bijvoorbeeld ook storingsmeldingen terug zijn te vinden. Belangrijk in een school van vandaag zijn de voorzieningen op ICT-gebied.

Gertenbach heeft hiertoe een datanetwerk en CAT-6 met patchkasten geinstalleerd.

Pullen Bouw, al 85 jaar garant voor uitstekend vakmanschap!

Wieldrechtseweg 32 3316 BG Dordrecht 078-6137727

info@pullenbouw.nl www.pullenbouw.nl

Impressie interieurinrichting onderbouw

Industriebouw • februari 2014 • 12

Dordrecht • Montessori Kindcentrum Mozaïk

dakniveau’s. Dit soort afwijkende details maken het bouwproject extra uitdagend en bijzonder.’

PvE Frisse Scholen Bijl vervolgt: ‘We hebben gewerkt met prefab betonnen heipalen en een betonnen fundering. De begane grondvloer is

opgebouwd uit geïsoleerde kanaalpaten.

De gevels zijn opgebouwd uit HSB-elementen voorzien van houten kozijnen en afgewerkt met ruitleien, baksteen en hout. De gevels inclusief kozijnen zijn grotendeel prefab geleverd. Niet alleen met oog op tijdwinst, maar ook gelet op de hoge kwaliteitseisen waaraan een

onderwijsbouw moet voldoen. Alles draait om een comfortabele leeromgeving. Prefab betekent dat de kozijnen onder ideale fabrieksomstandigheden worden geproduceerd, waardoor alles tot in de kleinste details kan worden afgestemd. Hierdoor wordt de kans op bijvoorbeeld ventilatielekken tot een minimum beperkt. Voldoende daglicht is eveneens een belangrijke factor, daarom bevatten de gevels grote raampartijen.

Tot slot mag ook een goede mechanische ventilatie niet ontbreken. Deze moet voldoen aan het Programma van Eisen Frisse Scholen. Het plaatsen van de kanalen vraagt om een uitgekiende voorbereiding: alles moet passen. Op het dak staan acht grote units. Het platte dak is voorzien van een afschot isolatielaag van Contiroof met als eindafwerking bitumineuze dakbedekking.’

Bouwteam Indeling onderbouw K1: groepsatelier, flexibel , multifunctioneel zonder begrenzingen K2: ontspanningsruimte, grotendeels open en flexibel indeelbaar K3: stamgroep, deels gesloten, open relatie met aansluitende ruimte maar helder afgebakend K4: stilteruimte/spreekkamer, gesloten, met zichtrelaties, wel te verbinden met omringende ruimten K5: toilet, garderobe

Pullen Bouw is verantwoordelijk voor het totale nieuwbouwproject. Bijl: ‘Van grondwerk, heiwerk, ruwbouw, afbouw en installaties tot en met oplevering en terreininrichting. Dit alles valt onder onze verantwoordelijkheid. Inrichting van het binnenterrein, meubilair en speeltoestellen worden door derden verzorgd. In een bouwteam werken wij vanaf het eerste moment nauw samen met de onderaannemers, installateurs, architect, constructeur en de opdrachtgever. Door deze effectieve manier van samenwerken maken wij onze afspraken waar. Een aantal weken geleden hebben we samen met de leerlingen het hoogste punt gevierd. We liggen redelijk op schema voor wat betreft de opleverdatum.’

Onderwijs en zorg Met meer dan 85 jaar ervaring is Pullen Bouw een bekende naam in de bouwwereld. Het bedrijf is in nieuwbouw, onderhoud, renovatie en restauratie van onder meer bedrijfshuisvesting, utiliteitsbouw, onderwijs- en zorginstellingen. ‘Op dit moment zijn we vooral actief in het onderwijs en de zorg’, vertelt Bijl. ‘Naast het Montessori Kindcentrum realiseren we nog twee scholen in opdracht van de Gemeente Dordrecht, waarvan één al is opgeleverd. De verwachte oplevering van het Kindcentrum is op 30 juni 2014.’

Industriebouw • februari 2014 • 13

Shopping 1 • Genk

Tekst: Patricia van der Beek

In 1968 opende Shopping 1 in Genk zijn deuren.

Geïnspireerd op de Amerikaanse shopping mall was dit omvangrijke winkelcentrum toonaangevend voor heel Vlaanderen. Nu, ruim 45 jaar later, eist Shopping 1 opnieuw deze rol op. Eind 2014, na een grootschalige renovatie en uitbreiding, zal het gestalte geven aan de shopbeleving van de toekomst.

Goudkleurige panelen van strekmetaal onttrekken de parkeerplaatsen aan het zicht

Shopping 1 is aan de noordzijde ontsloten door de Europalaan, aan de oostzijde door de Albert Remansstraat en ten westen door de Rootenstraat. Aan de achterzijde ligt de Molenstraat. Het oorspronkelijke shopping center van 15.600 m2 winkeloppervlakte en parkeerdek met 720 plaatsen, wordt uitgebreid naar 27.100 m2 en 1.250 plaatsen.

Opknappen en nieuw bouwen De renovatie en uitbreiding zijn in handen van de tijdelijke handelsvereniging Willemen General Contractor en Cit BLATON. Projectleider namens de bouwcombinatie is Vaast Wouters: ‘Het bestaande deel krijgt een flinke opknapbeurt. De uitbreiding vindt plaats op de voormalige parkeerzone aan de Europalaan. Hier komt een nieuw gebouw met winkelruimtes op de begane grond en een vijflaagse parkeertoren op de verdieping. De Carrefour verruilt zijn pand aan de Rootenstraat voor een nieuw onderkomen aan de Remansstraat. De oude Carrefour wordt verbouwd en zal ruimte bieden aan winkels.’

Dynamisch gevelbeeld ‘Het shoppingcentrum wordt letterlijk in een nieuw jasje gestoken’, vervolgt Wouters. ‘Zo voorzien we de winkel-

Opdrachtgever Wereldhave Belgium nv, Vilvoorde

puien van veel glas en verticale panelen van travertijn.

De wanden van de verdiepingsvloer, de oostzijde van het parkeerdek en de hogere delen van de oude Carrefour worden deels bekleed met strekmetaal in combinatie met webnet, en deels met eternit. Het strekmetaal wordt in verschillende hoeken en op verschillende afstanden van de gevel gemonteerd, zodat een dynamisch gevelbeeld en lichtspel ontstaat.’ In het shoppingcentrum komen een ruime patio en een spectaculaire lichtstraat. Vlak voor de nieuwe Carrefour is een lichtkoepel voorzien, die vakkundig wordt geplaatst door de ervaren torenkraanmachinist Harry De Vaal van Willemen General Contractor. Op diverse andere locaties komen kleinere glasdaken.

Ruwbouw gereed September 2012 ging de nieuwbouw in drie fasen van start. De funderingen van het parkeergebouw, de begane grondvloer en kolommen bestaan uit ter plaatse gestort gewapend beton. Alle balken zijn geprefabriceerd in gewapend beton, de meeste wanden zijn prefab. De verdiepingsvloeren zijn gemaakt uit voorgespannen betonnen kanaalplaatvloeren en plaatselijk uit breedplaatvloeren.

Het parkeerdek wordt afgewerkt met Parkdak®-tegels, de

Architecten Jaspers-Eyers Architects, Hasselt en Barchitecten, Antwerpen

Aannemer Bouwkundig hoofdaannemer: Willemen General Contractor NV, Mechelen en Cit BLATON S.A., Antwerpen E-installaties: Vanderhoydoncks elektrotechnieken NV, Alken

Interieurarchitect Creneau International, Hasselt

W-installaties Imtech, Brussel

Adviseurs Adviseur constructies: ISP, Hasselt

Sprinklerinstallatie Cofely Axima, Aartselaar

Engineering en EPB Technum, Hasselt

Liften Kone, Brussel

Industriebouw • februari 2014 • 14

Brandbeveiliging S.air, Aalst Glasdaken AKS Specials, Grubbenvorst Bouwperiode September 2012 – eind 2014 Bouwprogramma Verbouwing en uitbreiding shoppingcentrum: 27.100 m2 bruto vloeroppervlakte, 1.250 parkeerplaatsen Bouwsom ca. € 35 miljoen euro

Shopbeleving van de

toekomst In het shoppingcentrum komen een ruime patio en een spectaculaire lichtstraat

Betonskelet nieuwbouw

Nieuw gezicht langs de Europalaan

vloeren van de parkeertoren met polybeton. Wouters: ‘De nieuwe parkeergarage is al voor een groot deel in gebruik en de ruwbouw van het uitbreidingsdeel is gereed. In het voorjaar van 2014 verwachten we de nieuwbouw op te leveren en vangen we aan met de verbouwing van de oude Carrefour.’

’s Nachts renoveren De renovatiewerken startten in de zomer van 2013 en vinden voornamelijk in de openbare gedeelten van het

shoppingcentrum plaats. In negen fasen vernieuwt de bouwcombinatie de vloeren, plafonds en leidingen. De oude E- en W-installaties worden vervangen door nieuwe.

Om de overlast voor de winkeliers en het publiek te minimaliseren en hun veiligheid te garanderen, vinden deze werkzaamheden vooral ‘s nachts plaats. ‘Momenteel breken we de vloeren van de eerste fase uit’, besluit Wouters. ‘De tijdelijke hoogteverschillen die hierdoor ontstaan, vangen we op met loopbruggen. Naar verwachting leveren we het renovatiedeel medio 2014 op.’

Industriebouw • februari 2014 • 15

Glasheldere kwaliteit 60 m2 glasdak boven de winkelstraat, een atriumkap zes kleine glasdaken Diverse delen van het vernieuwde Shopping Genk worden voorzien van glasdaken.

Niet zo vreemd, als je bedenkt dat het hierdoor binnenkomende daglicht een positieve invloed heeft op de gemoedstoestand van het winkelend publiek. Bovendien geeft daglichttoetreding via het dak een ruimtelijk effect. De engineering, productie en montage van de glasdaken is in handen van AKS Specials, de jongste telg binnen de AKS Groep.

is zonwerend en ‘incidenteel beloopbaar voor onderhoud’ uitgevoerd. Als onderdeel van de brandveiligheid worden alle glasdaken voorzien van een RWA-installatie.

Productie en montage In april 2013 kreeg AKS Specials opdracht van THV CIT Blaton-Willemen voor de realisatie van een zestig meter lang glasdak boven de winkelstraat, een groot atrium bij Carrefour en een zestal kleine glasdaken. Een van de criteria in het gunningstraject was kwaliteit. Commercieel directeur Jos Toorians van AKS Specials: ‘We zijn een jong bedrijf, maar beschikken over jarenlange kennis en ervaring in glasdaken en vliesgevels. Bovendien werken we met Schüco-profielen, wat in de bouwwereld gelijk staat aan kwaliteit en betrouwbaarheid.’

Engineering Toorians vervolgt: ‘Op basis van de specificaties van de stalen onderconstructies en de wensen van de architect engineerden we de glasdaken. Hierin zijn onder meer overspanningen, glasdikten en belastingen meegenomen. De detaillering stemden we zoals gebruikelijk af met Schüco. Hierdoor wordt naast onze eigen garantie ook nog een systeemgarantie van Schüco afgegeven bij een dakhelling van nog geen 5°.’ De glasdaken worden vervaardigd uit profielsysteem Schüco FW60 en zijn vrijdragend met een overspanning van bijna 5 meter. De beglazing

De productie van de profielen is in handen van Schüco. Op een van de Duitse productielocaties van de AKS Groep worden de glasdaken geprefabriceerd en klaargemaakt voor montage. Een gespecialiseerd montagebedrijf brengt de glasdaken op locatie aan. Toorians: ‘De winkelstraat en het atrium zijn inmiddels wind- en waterdicht. In maart verwachten we de rest op te leveren. De planning is krap, maar mede dankzij de goede samenwerking met de betrokken partijen en de ondersteuning vanuit de AKS Groep kunnen we hieraan voldoen.’

specials AKS Specials BV Uw partner voor duurzame en innovatieve glasdakconstructies en volglazen gevels.

Mercurius plein 4 AKS SPECIALS WAS ONDERAANNEMER BIJ DE 5971 LW Grubbenvorst PROJECTEN Postbus 8534 LEASEPLAN, KPMG YPENBURG 5970 AA Grubbenvorst Telefoon +31 (0)77-30 30 480 info@aksspecials.nl www.aksspecials.nl

Industriebouw • februari 2014 • 16

Genk • Shopping 1

S.air leidt brandbeveiliging Shopping Genk in goede banen In opdracht van de TV Willemen - Cit BLATON zorgt S.air voor de rook- en warmteafvoer (RWA) in Shopping Genk. Deze specialist in alle facetten van actieve brandbeveiliging is verantwoordelijk voor de engineering, productie, levering en installatie.

‘Wij zijn een van de weinige partijen in België die dergelijke projecten integraal kunnen uitvoeren’, aldus afgevaardigd bestuurder Olivier Dons van S.air. ‘Onze activiteiten gaan van het ondersteunen van architect en adviseur tot het integreren van esthetisch verantwoorde RWA-systemen, inclusief bouwkundige detailleringen. Daarnaast hebben we een eigen studiedienst die de benodigde berekeningen, computersimulaties en evacuatiemodellen maakt.’ Als volledig Belgisch bedrijf is S.air een unicum in de sector en al ruim 27 jaar een betrouwbare partner voor complexe projecten in binnen- en buitenland.

Rook- en warmteafvoer De RWA-systemen in het shopping center voeren hete rookgassen af, waardoor een

rookvrije vluchtweg ontstaat. Zo kunnen de aanwezige personen het gebouw verlaten en kan de brandweer gericht blussen. Dons: ‘In de winkelgedeelten passen we natuurlijke ventilatie en mechanische afvoer toe, waarbij de rookluiken in de glazen lichtstraten verwerkt zijn. De grote winkels krijgen een eigen rookafvoersysteem conform de richtlijnen voor shopping centra. De RWAinstallaties voldoen aan de normen NBN S21-208-1 en EN 12101-5.’

Rook- en brandschermen De rookschermen in het winkelcentrum worden bij brand automatisch neergelaten.

Zij geleiden de rook richting extractiepunten, waar de rookluiken en mechanische ventilatoren de afvoer verzorgen. De

brandschermen zorgen voor een afscheiding tussen de grotere units en de gemeenschappelijke delen. De volledige RWA-installatie is opgebouwd uit componenten die voldoen aan de norm EN 12101-1/2/3.

Planning en logistiek Inmiddels heeft S.air de eerste gedeelten opgeleverd. De komende weken volgen de grotere glasoverkappingen en aparte winkels. ‘De uitdaging ligt in de strikte deadlines en de complexe logistiek’, aldus Dons. ‘Onze werkzaamheden hebben betrekking op zowel de buitenschil als de installatietechniek.

Bovendien moeten we rekening houden met de verwachtingen van de toekomstige uitbaters en de veiligheid van de bezoekers, aangezien het bestaande gedeelte continu open gebleven is voor het winkelend publiek. Ondanks deze uitdagingen kunnen we wederom spreken van een geslaagd project.’

• Smoke & Heat exhaust systems • Skylights & domes • CFD system design • Solar shading • Smoke- & firescreens • Service & Maintenance

S.air international nv | Kromstraat 64 C | B-2520 Ranst | TEL.:+32 (0)3 466.04.40 | FAX:+32 (0)3 466.04.49 | info@sair.be | www.sair.be

• • • •

Smoke & Heat exhaust ventilation CFD system design Thrust fan systems CO/LPG/NOx-detection

• • • •

Fire detection Evacuation systems Smoke- & Firescreens Service & Maintenance

S.air SVS nv | Denderweg 98 | B-9308 Aalst (Gijzegem) | TEL.: +32 (0)53 216.317 | FAX: +32 (0)53 781.311 | info@sairsvs.be | www.sairsvs.be

Industriebouw • februari 2014 • 17

Restauratie locomotievenloods • Roosendaal

Constructieve aanpak

Een grootschalige restauratie was nodig om de loods weer te kunnen gebruiken waarvoor hij bedoeld is: het repareren van treinstellen

Locloods Als onderdeel van het spoorwegemplacement van Roosendaal is de monumentale Locomotiefloods, kortweg Locloods, gerestaureerd.

Dit grootschalige werk is een project van BOEi, specialist in het herbestemmen van industrieel erfgoed. Voor deze opdrachtgever herstelde restauratiebouwbedrijf Koninklijke Woudenberg de constructie, ramen en daken.

Opdrachtgever/ontwikkelaar BOEi, Amersfoort

Aannemer Koninklijke Woudenberg, Ameide

Adviseurs Adviseur constructies: Movares, Utrecht Kleuradvies: Moons Architectuur, Waalwijk

Bouwperiode 2010 - 2012

Industriebouw • februari 2014 • 18

Bouwprogramma Restauratie locomotiefloods Bruto vloeroppervlakte: opslagloods 2.700 m2; werkplaats 2.125 m2

Tekst: Patricia van der Beek

De Locloods werd in 1907 gebouwd naar een ontwerp van spoorwegarchitect ir. G.W. van Heukelom en bestaat uit twee hallen. De grote hal, met een hoogte van 35 meter, werd gebruikt voor de stalling van stoomlocomotieven. In de kleine hal vonden onderhoudswerkzaamheden plaats. In de loop der jaren ging de conditie van de Locloods sterk achteruit. Een grootschalige restauratie was nodig om de loods weer te kunnen gebruiken waarvoor hij bedoeld is: het repareren van treinstellen.

Proefrestauratie De restauratie omvatte het herstel van de staalconstructie, de gietijzeren ramen, de daken en de monumentale beglazing. ‘In 2010 kwam de opdracht op de aanbestedingsmarkt’, vertelt Commercieel Bedrijfsleider Bas Dobbelaer van Koninklijke Woudenberg. ‘De inschrijvingen kwamen echter boven budget uit, wat mede veroorzaakt werd door de vele aannames. Uiteindelijk kregen wij opdracht om in eerste instantie een proefrestauratie te doen.

Gedurende een half jaar namen we één hoek van het pand onder handen, om in kaart te brengen wat er zoal moest gebeuren. Daaruit vloeide de vervolgopdracht voort.’

De grote hal, 35 meter hoog

Aanpak stabiliteit De Locloods is opgebouwd uit een niet-alledaagse constructie van stalen vakwerkspanten en stalen gordingen, met gietijzeren kozijnen. Door achterstallig onderhoud, met roestvorming als gevolg, kon deze constructie de stabiliteit van de loods niet meer garanderen.

Dit probleem werd aangepakt door bestaande, losse panelen constructief te verlassen en de spanten op te vullen met constructief beton. Dobbelaer: ‘De gietijzeren ramen hebben we verwijderd, constructief verlast, behandeld en

Staalconstructie en gietijzeren ramen zijn ook aangepakt

Industriebouw • februari 2014 • 19

Uit het juiste hout gesneden Bij de renovatie van de LocLoods is veel houtwerk vervangen, in totaal een paar duizend meter. De levering van dit timmerwerk, waaronder lijsten, deuren en kozijnen, was in handen van J. van de Plas Timmerwerken voor renovatie en restauratie.

‘Renovatieprojecten zoals de LocLoods vereisen specifieke houtsoorten, afmetingen en bewerkingen’, vertelt eigenaar Rolf van de Plas van J. van de Plas. ‘Ons timmerbedrijf is hier al acht generaties lang in gespecialiseerd. Wij beschikken over het

juiste hout, geavanceerde machines en vergaande kennis en ervaring.’

houtsoort die mooi af te werken is en een authentieke uitstraling heeft.

Duurzame houtsoorten

Hoeveelheid en omvang

J. van de Plas leverde o.a. de boeiboorden, neuslijsten, sierlijsten, muurplaten en klossen voor de vernieuwde LocLoods.

Deze timmerwerken zijn uitgevoerd in Western Red Cedar, een duurzame lichtroze naaldhoutsoort die vaak gebruikt wordt voor gevelbetimmeringen.

De kozijnen en deuren van de zijgevels van de LocLoods zijn uitgevoerd in Oregon Pine. Dit is een duurzame

‘De grote hoeveelheid timmerwerk zorgde voor de nodige uitdagingen’, aldus Van de Plas. ‘Voor het goed laten drogen en opslaan van al het houtwerk was veel capaciteit nodig. Daar kwam bij dat de lijsten erg zwaar geprofileerd waren, waardoor we ze lastig konden stapelen. De productie was overigens geen probleem. Onze machine kon de lijsten in één keer zagen, vierzijdig schuren en van het gewenste profiel voorzien.’

Herstel van de draagconstructie

Industriebouw • februari 2014 • 20

Roosendaal • Restauratie locomotievenloods

opnieuw gespoten. Ook voorzagen we de ramen van nieuw monumentaal glas.

Bijzonder detail is dat we zo’n dertig gietijzeren ramen conform het oude model lieten bijgieten.’

Erger dan verwacht ‘Toen de ramen eruit waren, namen we de gevels onder handen’, vervolgt Dobbelaer. ‘Na het stralen van de stalen onderdelen zagen we pas hoe erg het staal eraan toe was. Ondanks de proefrestauratie overstegen de hoeveelheid roest en beschadigingen alle verwachtingen.

De stalen vakwerkspanten waren bijvoorbeeld bijna helemaal weggeroest.’ De constructeur stond voor een flinke uitdaging. De hoofdconstructie bleek zodanig verzwakt, dat hij niet meer aan de eisen voldeed. De oplossing lag in het aanbrengen van hulpstaal, maar ook in het rekenkundig toevoegen van de windverbanden aan de constructie. Deze windverbanden waren oorspronkelijk bedoeld om de stijfheid van de ramen te garanderen.

Wet van de grote getallen De grootste uitdaging voor Koninklijke Woudenberg was de werking van de ‘wet van de grote getallen’. De schade was niet alleen onverwacht, maar deed zich ook op grote schaal voor. Het aantal te herstellen ramen zat bijvoorbeeld al op 1.400.

Hoe is dit enorme werk op een voor alle partijen beheersbare manier uitgevoerd?

Dobbelaer: ‘Om de kosten te beheersen, restaureerden we vanuit het standpunt: ‘onderhoud mag je zien’. Uiteraard wel met respect voor de historie. Moons Architectuur deed bijvoorbeeld onderzoek naar de oorspronkelijke kleuren en gaf op basis daarvan kleuradvies: groen voor de hoofdconstructie en geel voor de panelen.’

Uiteindelijk heeft de restauratie drie jaar geduurd. Koninklijke Woudenberg focust zich alweer op de volgende fase: de restauratie van de kantoorvleugel.

Schilderwerk in de oorspronkelijke kleurstelling

ROTTERDAM OOSTELIJK ZWEMBAD

VOORSTRAAT 7 | 4233 EA AMEIDE | T (0183) 60 66 00 | INFO@KONINKLIJKEWOUDENBERG.NL I WWW.KONINKLIJKEWOUDENBERG.NL Zwembad_190x137.indd 1

17-10-13 10:36

Industriebouw • februari 2014 • 21

Industrie bouw paviljoen op de 4e editie Port Exhibition Rotterdam 2014 (Mosselen aan de Maas) Woensdag 3, donderdag 4 en vrijdag 5 september in een enorm tentencomplex van maar liefst 6000 m2 op de kade van het SS Rotterdam.

Het Industriepaviljoen heeft een oppervlakte van 500 m2 waar bedrijven uit de Industrie, Haven, Utiliteit en Logistiek sector kun-

nen deelnemen met een stand.

De Beurs is op zeer hoog niveau en is sfeervol ingericht met luxe standaardstands, culinaire hoogstandjes, mosselen eten op grootmoeders wijze, gepaste live muziek en dit alles met uitzicht op het SS Rotterdam en de skyline van de havenstad Rotterdam.

rmatie?

Meer info ibition.com exh www.port

Tekst: Cynthia van der Waal

Amsterdam • Kantorencomplex Piet Hein Buildings

Schitterende ligging aan het IJ

Multifunctioneel economisch centrum aan de

Oostelijke Handelskade Jarenlang was de bouwput naast de Passenger Terminal Amsterdam (PTA) onderwerp van discussie. Het project begon meer dan tien jaar geleden onder de naam ‘Nieuw Europa’, als verwijzing naar het gesloopte pakhuis Europa dat voorheen op die locatie stond. Nu, jaren later, is Amsterdam een multifunctioneel economisch centrum rijker onder de naam ‘Piet Hein Buildings’. Vijf prominente kantoorgebouwen rijken aan de Amsterdamse Oostelijke handelskade. Een project van Slavenburg Bouw in opdracht van Piet Hein Buildings BV te Haarlem.

Het kantorencomplex Piet Hein Buildings is strategisch gelegen op loopafstand van Amsterdam Centraal Station en op slechts vijf minuten rijden vanaf de Ring Amsterdam. Het complex bestaat uit drie bouwdelen met elk een eigen entree.

Hierdoor zijn de gebouwen geschikt voor zowel single- als multi tenant gebruik.

Het complex aan de kant van de Piet

Opdrachtgever Piet Hein Buildings BV, Haarlem

Hoofdaannemer Slavenburg Bouw, Bergambacht

Trappen en balustrades Staalbouw Purmerend, Purmerend

Architecten Hans van Heeswijk architecten, Amsterdam; Dick van Gameren architecten, Amsterdam

Onderaannemers Prefab beton skelet: Hurks Oosthoek Kemper, Tilburg Aluminium gevels en vliesgevels: Blitta, Venray Natuursteen gevels en vloeren: Van Stokkum, Venlo Installaties: Installatiebedrijf Andriessen, IJsselstein

Vloerafwerking Matrix Projectvloeren BV, Bleiswijk

Directie Monteflore Vastgoed BV, Amsterdam Adviseur constructies Zonneveld ingenieurs, Rotterdam Adviseurs installaties Hiensch Engineering BV, Badhoevedorp

Vloerondersteuning Fast Bekistingen en Steigerbouw, ­Rotterdam

Bouwprogramma vijf kantoorgebouwen, cruiseterminal, ondergrondse parkeergarage (2 lagen) Bruto vloeroppervlakten parkeerkelder 13.000 m2 Passenger Terminal 4.200 m2 kantoren 31.000 m2 Bouwperiode juli 2010 – medio 2013 Industriebouw • februari 2014 • 23

Loopbruggenop drie niveaus

BEDRIJFSGEBOUWEN | DISTRIBUTIECENTRA | KANTOREN | HOTELS | WINKELCENTRA

Heeft u bouwplannen?

Wij denken graag met u mee, van initiatief tot nazorg!

Slavenburg Bouw biedt oplossingen voor al uw huisvestingsvraagstukken. Met onze vooruitstrevende bouwmethode ‘Virtual Design and Construction’ maken wij het totale bouwproces inzichtelijk, van ontwerp tot en met uitvoering, voor de meest efficiënte aanpak.

Slavenburg BOUW

Slavenburg Bouw is onderdeel van de Adriaan van Erk Groep

Slavenburg Bouw B.V. Kadijk 4a, Bergambacht (010) 426 01 00 info@slavenburgbouw.nl www.slavenburg.nl

Amsterdam • Kantorencomplex Piet Hein Buildings

KL-R

GR-L

GR-L

K-09a GR-L

GR-L

KL-L

KL-R

KL-L

KL-R

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

KL-L

GR-L

KL-R K-09b

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

K-09a

GR-L

GR-L

GR-R

MEETING

GR-R

KL-R

M

GR-L

Modern kantoorconcept

M

Office Service

Office Service

pantry

Office Service

GR-R

M

pantry

GR-R

‘Het stedenbouwkundig plan lag al grotendeels vast in 1998’, vervolgt Renee, ‘maar onder leiding van Harry Nefkens is het gebouw voorzien van een moderne eigentijdse uitstraling en een hoge gebruiksvriendelijkheid. Voor de constructie hebben we een ontwerp gemaakt dat

GR-L

GR-L

pantry

GR-L

Office Service

KL-R

GR-L

KL-L

KL-R

GR-L

KL-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-R

GR-L

GR-L

GR-L

M

GR-R GR-R

MEETING M

Office Service

M

M

pantry

GR-R

M

MEETING

MEETING MEETING MEETING

M

MEETING

MEETING

pantry

Kantoren zijn zeer flexibel indeelbaar M

MEETING

MEETING MEETING

M

M

M

M

MEETING MEETING MEETING

M

MEETING MEETING

Office Service

M

M

Office Service

M

MEETING

Office Service

Office Service

GNITEEM

MEETING

MEETING MEETING

MEETING

MEETING

MEETING

MEETING

M

MEETING MEETING

M

M

MEETING

MEETING

M

Indelingsvoorbeeld derde verdieping

KL-R

GR-L

GR-L

GR-L

K-09a GR-L

KL-L

KL-R

KL-L

KL-R

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

KL-L

GR-L

KL-R K-09b

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

K-09a

GR-L

GR-L

M

M

GR-L

GR-R

MEETING

GR-R

KL-R

GR-L

Office Service

Office Service

Office Service

GR-L

pantry

GR-L

pantry

Office Service GR-R

M GR-R

pantry

GR-L

KL-R

GR-L

KL-L

KL-R

KL-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

GR-L

MEETING MEETING MEETING

GR-L

MEETING

MEETING

M

GR-L

MEETING MEETING MEETING

M

MEETING

GR-R

GR-L

Office Service

M MEETING

M

MEETING

M

MEETING

MEETING

M

GR-R

M

GR-R GR-R

M

Office Service

M

pantry

M

M

kantoorruimte M

horizontaal verkeer verticaal verkeer pantry

Office Service

Office Service

sanitaire ruimte

pantry

Office Service

overig

GNITEEM

kantoorruimte overig MEETING

‘Al in 2009 zijn we gestart met de ontwikkeling van de Piet Hein Buildings’, vertelt Bob Renee, hoofd planvoorbereiding bij Slavenburg Bouw. Onze jarenlange relatie met de opdrachtgever en ontwikkelaar, de familie Nefkens, en de ervaring met bouwen in het Amsterdamse havengebied waren redenen dat Slavenburg Bouw voor deze opdracht in aanmerking kwam. Wij hebben in deze omgeving het Mövenpick Hotel en het kantoorgebouw Loftice aan de Ruyterkade gerealiseerd.

In de haven komen jaarlijks meer dan honderd grote cruiseschepen binnen die aanleggen bij de huurder van de terminal, de PTA. Het is dan tijdelijk een douanegebied, wat vraagt om extra aandacht met oog op de veiligheid. Wij zijn bekend met de regels en voorschriften in dit gebied. Daarnaast staan we bekend om onze vooruitstrevende manier van werken. Door Integrated Concurrent Engineering (ICE), Meetings en Virtual Design & Construction (VDC) zijn we in staat om zeer complexe gebouwen te realiseren.

Aan de kant van de Piet Heinkade telt het complex acht lagen en drie hoofdentrees, voor elk gebouw één.

Office Service

Virtual Design & Construction

Samen met de opdrachtgever, de architecten, de constructeur en bouwpartners hebben we een bouwteam gevormd.

Door verschillende partijen direct met elkaar in contact te brengen kunnen we snel informatie uitwisselen en vroegtijdig mogelijke problemen opsporen en oplossen. Alle deelnemers kunnen tijdens de meeting direct peilen of een bepaald aspect aan de orde is of dat er een alternatief moet komen. VDC is een belangrijk onderdeel van onze meetings.

Hiermee visualiseren we alle onderdelen van het bouwproces, van ontwerp tot planning. Dit inzicht helpt alle betrokkenen bij een efficiënte uitvoering.’

Office Service

Heinkade telt acht verdiepingen en zes aan de IJ-zijde. Een dubbele ondergrondse parkeergarage biedt ruimte aan zo’n 400 openbare parkeerplaatsen. Op straatniveau is een cruiseterminal gerealiseerd die dienst doet als aankomst- en vertrekhal voor passagiers van cruiseschepen.

Het complex is gedeeltelijk opgeleverd en in maart 2013 namen de eerste huurders hun intrek. Inmiddels zijn verschillende gerenommeerde bedrijven gevestigd in het nieuwe, bruisende business centrum.

vide

www.fast-bv.nl

binnen- buitenzonwering; systeemplafonds en -wanden; schilderwerk; interieurontwerp; meubilair Goudsesingel 64 Kantoor 6 3011 KD Rotterdam

Tel: +31 (0)10 – 245 94 27 info@fast-bv.nl

T: +31 (0)10 522 0339 @: info@matrixprojectvloeren.nl W: http://www.matrixprojectvloeren.nl

Industriebouw • februari 2014 • 25

Op zo’n vijf meter diepte kwamen we duizend houten palen, kademuren en ontlastvloeren tegen

Fast Bekistingen & Steigerbouw voor het juiste fundament

Verfijnde trappen en balustrades van Staalbouw Purmerend Staalbouw Trappen Purmerend is specialist in het fabriceren van trappen en balustrades. Daarnaast ontwikkelt het bedrijf veelal bijzondere stalen constructies voor onder meer utiliteitsbouw, transport en industrie. Voor de Piet Hein Buildings heeft het bedrijf alle trappen en hekwerken verzorgd, zowel binnen als buiten.

Kenmerkend voor de (trappen)staalconstructies van Staalbouw Trappen Purmerend zijn het gedetailleerde ontwerp en de verfijnde uitvoering. Hans Konijn, directeur-eigenaar van Staalbouw Purmerend licht toe: ‘Wij zijn meer dan een staalbouwer. Wij richten ons op de allerkleinste details. Zowel in het ontwerp en de fabricage van onze (trappen)staalconstructies als in onze werkwijze. Vanaf het allereerste moment hebben we met de opdrachtgever om de tafel gezeten. We hebben meerdere projecten voor Slavenburg Bouw gedaan en ook dit keer was het bouwbedrijf op zoek naar een partner die het complete pakket aankon.’

Met het complete pakket doelt Konijn op alles wat bij trappen en hekwerken komt kijken. ‘Dus niet alleen de constructie’, vervolgt hij, ‘maar ook de afwerking. Van traptreden tot leuningen van hout of rvs en glazen balustrades. Wij doen alles in eigen beheer. Voor dit project was de uitdaging vooral gelegen in de ruimtelijke opzet.

Daarom hebben we vooral gewerkt met vrijdragend glas en waar mogelijk met zo min mogelijk balusters en kolommen. Ik kan denk ik wel zeggen dat we een mooi staaltje werk hebben geleverd.’

Fast Bekistingen & Steigerbouw was verantwoordelijk voor de vloerondersteuning van de parkeerkelders en de eerste verdiepingsvloer van de Piet Hein Buildings. Directeur-eigenaar Marco Oppewal: ‘Fast Bekistingen & Steigerbouw is gespecialiseerd in vloerondersteuning en steigerbouw. Wij zijn een partner voor de grotere aannemers in Nederland, voor zowel grootschalige woningbouw als utiliteitsbouw. In opdracht van Voorbij Prefab Beton hebben wij de vloerondersteuning gerealiseerd. In totaal hebben we 11.694m2 BubbleDeck vloerplaten gelegd. Dit vloersysteem bestaat uit fabrieksmatig samengestelde schilvloeren met een onder- en een bovennet in combinatie met kunststof bollen. De bollenvloerplaatelementen hebben we gekoppeld tot één constructief geheel. Met deze methode kunnen grote overspanningen worden gerealiseerd.

Voor de eerste verdiepingsvloer gold een meer specifieke aanpak in verband met de hoogte. Deze ligt 5,5 meter boven het maaiveld. Hiervoor hebben we de zwaarst mogelijke stempels gebruikt. De betonbalken die uiteindelijk het hele complex dragen, zijn uitgekist met wandbekisting waarmee we normaal muren maken. Dat is bijzonder te noemen. Voordeel hiervan was de snelheid waarmee we de bekisting gereed konden maken.’

Naast de aanleg van het vloersysteem was Fast Bekistingen & Steigerbouw ook verantwoordelijk voor het reken- en tekenwerk. Oppewal: ‘Uiteindelijk bepaalt de constructeur, maar ook wij zetten onze kennis en expertise in. Bij elk project nemen wij de aannemer een stuk werk uit handen door middel van een goede voorbereiding.’

De betonbalken die uiteindelijk het hele complex dragen, zijn uitgekist met wandbekisting waarmee we normaal muren maken

Amsterdam • Kantorencomplex Piet Hein Buildings Kopgevel oostzijde met aan de kade een arm van de Passenger Terminal

aansluit bij een modern kantoorconcept.’

Als voorbeeld noemt Renee de flexibele indeling van werkplekken en de grote verdiepingsvloeren. Hierdoor komt Piet Hein Buildings tegemoet aan de nog steeds toenemende vraag naar huisvesting die het Nieuwe Werken faciliteert. De ruimte kan gemakkelijk worden afgestemd op specifieke wensen van huurder.

Ook duurzaamheid speelde en grote rol bij de ontwikkeling van de Piet Hein Buildings. Renee licht toe: ‘Het gebruik van warmte- en koudeopslag voorziet het

business centrum van duurzame verwarming en koeling. Daarnaast is de gehele installatie uitgevoerd met een detectiesysteem. Niet alleen de verlichting, maar ook de ventilatie, koeling en verwarming werken op basis van aanwezigheid.’

Prefab Het ontwerp is afkomstig van Hans van Heeswijk architecten en Dick van Gameren architecten. Laatstgenoemde is onder meer verantwoordelijk voor het ontwerp van de gevels die zijn gemaakt

van gekleurde prefab betonnen elementen. Renee vertelt: ‘Het sprekende reliëf in de gevel is gebaseerd op dat van oude deurlijsten. Hans van Heeswijk ontwierp de natuurstenen gevelpanelen voorzien van een doorlopend bollen patroon met daartussen uiterst fijn gedetailleerde kozijnen. De gevel van cruiseterminal is opgebouwd uit geprefabriceerde glazen bouwstenen van uitzonderlijke afmeting.

Nog nooit eerder hebben we zulke grote stenen gebruikt. Omdat de er achter het complex nauwelijks ruimte was voor een bouwplaats moesten veel elementen prefab worden aangeleverd, waaronder de sandwichgevel inclusief kozijnen en glas. Zo hebben we in een paar maanden tijd circa 15.000 meter gebouw neergezet. Dat is erg snel gezien de omvang en complexiteit van het bouwproject.’

Duikers in de put Tijdens het uitgraven van de bouwput in de oude haven stuitte Slavenburg Bouw op oude bouwelementen. Renee: ‘Op zo’n vijf meter diepte kwamen we duizend houten palen, kademuren en ontlastvloeren tegen. De muren en vloeren hebben duikers verwijderd. De palen hebben we laten staan en hieromheen hebben we nog eens duizend palen geslagen als basis voor de Piet Hein Buildings.’

Matrix Projectvloeren en meer…

Matrix Projectvloeren uit Bleiswijk is verantwoordelijk voor de vloerafwerking in het restaurant en diverse spreekkamers op de eerste verdieping van de Piet Hein Buildings. Gerard Sonsma, directeur bij Matrix Projectvloeren, kan terugkijken op een zeer geslaagd en leuk project. ‘Wij zijn een full service projectvloeren- en in inrichtingsbedrijf. Naast vloerafwerkingen verzorgen wij de complete (re)styling van bedrijven, retail, hotels en zorginstellingen. Voor de Piet Hein Buildings hebben wij verschillende vloerafwerkingen toegepast. Deze variatie maakte het project extra leuk. Het restaurant is

ingericht in nautische sferen. De basis vormt een geëgaliseerde grijze vloer (betonlook), afgewerkt met een minerale coating als vuilwerend bestanddeel. De egaline vloer wordt afgewisseld met patronen van Portugese cementtegels en parket in speciale Hexagonvorm. De patronen accentueren de diverse functies in het restaurant, zoals het zitgedeelte en de bar. Op de eerste verdieping zijn de gangen en het restaurantgedeelte voorzien van pvc-vloerbedekking en in de drie spreekkamers is tapijt met maritieme afbeeldingen geplaatst.’

De Piet Hein Buildings faciliteren het Nieuwe Werken. Elke verdieping is daarom voorzien van een verhoogde computervloer, waarin de stroom en ICT-voorzieningen zijn weggewerkt. Sonsma: ‘Aanvankelijk was het idee hier een houten vloerafwerking te plaatsen, maar om de flexibele functie van de ondervloer te behouden hebben we gekozen voor geweven vinyl tegels. Hiermee komen we maximaal tegemoet aan de wensen van de opdrachtgever. Dat is ook precies waar wij als bedrijf voor staan: honderd procent meedenken voor de meest efficiënte en verrassende oplossingen.’

Industriebouw • februari 2014 • 27

Bronneberg recycling • Helmond

Het bouwproces

op zijn kop

Eind vorig jaar verhuisde Bronneberg recycling machines & services naar zijn nieuwe bedrijfspand aan de Branchweg in Helmond. Met 4.000 m2 bedrijfshal en 800 m2 kantoor heeft deze machinefabriek weer alle ruimte om te doen waar het al bijna zeventig jaar goed in is: het bieden van totaaloplossingen voor de recycling industrie.

Opdrachtgever De Bronneberg, Helmond Ontwikkelaar Krikke & van der Hulst B.V. Bouwmanagement en Onderhoud, Valkenswaard Architect Margry Arts Architecten BNA bv, Valkenswaard Aannemer Krikke & van der Hulst, Valkenswaard Industriebouw • februari 2014 • 28

Tekst: Patricia van der Beek

E-installaties: Valkenaars Elektrotecnisch Installatieburo, Budel

Ontwerp trap kantoor: Interieur ontwerpburo Muurbloem, Utrecht

Verlichting: Led-e-lux, Helmond

Bouwperiode April 2013 – februari 2014

Prefab Betonnen Elementen en Kanaalplaatvloeren Concrete International B.V., Krimpen a/d IJssel

Bouwprogramma Nieuwbouw bedrijfshal (ca. 4.000 m2) en kantoor (ca. 800 m2)

Constructieve samenwerking tussen oude bekenden In opdracht van Krikke & van der Hulst leverde Concrete International de prefab betonnen vloer- en gevelelementen voor de Bronneberg. De bedrijven kenden elkaar al van een eerder project uit 2008. Ronald van den Berg, eigenaar van Concrete International: ‘Het is altijd leuk als een oud contact je weer weet te vinden.’

Voor het kantoorgedeelte leverde Concrete International geïsoleerde kanaalplaatvloeren met een dikte van 265 mm en isolatiewaarde 3. De verdiepingsvloeren van het kantoor, in totaal 575 m2, hebben eveneens een dikte van 265 mm. De entresolvloer van de bedrijfshal is vanwege de grote overspanningen en belastingen voorzien 320 mm dikke kanaalplaatvloeren.

Betonnen geveldelen Van den Berg: ‘Het kantoor heeft een ‘jasje’ van 200 mm dikke prefab betonnen elementen met een isolatie van 80 mm polyurethaan. De borstwering van de hal

bestaat uit massieve betonnen elementen met een dikte van 100 en 140 mm. Alles is uitgevoerd in glad grijs beton. Dit vormt een nette combinatie met de stalen beplating boven de betonnen plint.’

Prettige samenwerking Op basis van de tekeningen van Krikke & van der Hulst nam Concrete International de elementen in productie. De bedrijven gingen samen naar de fabriek om het productieproces bij te wonen. ‘Van daaruit is een constructieve samenwerking ontstaan’, besluit Van den Berg. ‘Mede hierdoor is dit werk voor ons soepel verlopen.’

Een luifel, dieper liggende kozijnen en naar voren stekende geveldelen geven een dynamisch gevelbeeld

Vanwege de aanhoudende groei van Bronneberg, wat ook de aanleiding was voor de verhuizing, moest het nieuwe pand meer dan genoeg ruimte bieden.

Er werd een ontwerp gemaakt en de opdracht werd aanbesteed. De aanbiedingen kwamen echter boven het budget van 2,5 miljoen euro uit, waardoor het

project leek te stagneren. Huub Verbeeten, eigenaar van Krikke & van der Hulst B.V. Bouwmanagement en Onderhoud, was ervan overtuigd dat het budget haalbaar was en nam het project voor zijn rekening. Het ontwikkelende bouwbedrijf voerde het bouwmanagement en was risicodragend voor het gehele bouwproces.

Gekanteld bouwproces Op de vraag hoe Krikke & van der Hulst het voor elkaar kreeg om binnen budget te blijven, antwoordt Verbeeten: ‘We hebben het bouwproces als het ware gekanteld, door te beginnen met de calculatie. Daar destilleerden we het ontwerp uit, rekening houdend met de

Industriebouw • februari 2014 • 29

Bronneberg moest eerder verhuizen, waardoor de bouwplanning drie maanden korter werd

beschikbare ruimte en de wensen van de opdrachtgever. Het nieuwe gebouw moest vooral functioneel zijn met zo veel mogelijk gebruiksoppervlakte.’

Op het gebied van kwaliteit zijn geen enkele concessies gedaan, zeker wat de installaties en isolatie betreft.

Bovendien is het gebouw ruim berekend op de zware vloerbelastingen en de aanwezigheid van de twee 25-tons bovenloopkranen.

Functioneel met esthetische aspecten ‘De functionele opzet komt tot uiting in de 12 meter hoge, rechthoekige hal die in directe verbinding staat met het kantoor’, aldus Verbeeten, die zelf de eerste schetsen op papier zette. De uitwerking liet hij aan Margry Arts Architecten over, die een aantal esthetische aspecten toevoegde.

Zo zorgen een luifel, dieper liggende kozijnen en naar voren stekende geveldelen voor een dynamisch gevelbeeld. Verbeeten:

‘We hebben zo veel mogelijk recyclebare materialen toegepast, zoals hout, staal en beton. De entree is uitgevoerd in Cortenstaal.’ Aan de binnenzijde heeft het gebouw een industriële uitstraling, waarbij de constructie en installaties voor een groot deel in het zicht gelaten zijn. Enkele binnenwanden zijn deels voorzien van parket. Absolute blikvanger is de trap, die door een kunstenares ontworpen is en een origami-achtige vormgeving heeft.

LED FLOODLIGHT De energiebesparende en robuuste schijnwerper, op basis van de nieuwste LED technologie.

90W

Houtsestraat 33 5706 LR Helmond

Industriebouw • februari 2014 • 30

0492-667576 ledelux.nl

Helmond • Bronneberg recycling Alle betrokkenen op scherp In april 2013 ging de bouw van start.

De nieuwbouw is opgetrokken uit een onderheide staalconstructie en uitgevoerd als binnendoos met buitenbeplating en een betonnen plint. De bedrijfshal en het kantoor zijn van elkaar gescheiden door een geïsoleerde wand met veel raampartijen.

‘Niet de techniek, maar de korte bouwtijd zorgde voor de uitdagingen’, aldus Verbeeten. ‘Bronneberg moest eerder verhuizen, waardoor de bouwplanning drie maanden korter werd. Dat zette alle betrokkenen op scherp. Zo werden de puien binnen een week ingemeten, geproduceerd en gemonteerd. Eén onderaannemer kwam zelfs van vakantie terug om dakplaten te leggen.

Het was onze taak om alle activiteiten lean achter elkaar te plannen en partijen op elkaar af te stemmen.’ Het harde werken werd beloond. Op 1 november 2013 werden de eerste machines naar binnen gereden, een maand later ging het kantoor over.

Bouwmanagement en onderhoud

Led-e-Lux schijnt licht op Bronneberg Uit duurzaamheidsoverwegingen liet machinefabriek Bronneberg in en op het nieuwe gebouw LED-verlichting aanbrengen. Led-e-Lux, ontwikkelaar en producent van commerciële LED-verlichting, werd al vroeg bij het project betrokken om in het lichtplan mee te denken.

‘In overleg met opdrachtgever, architect en aannemer bepaalden we waar we het beste LED-verlichting konden toepassen’, vertelt eigenaar Wietse van Bokhoven van Led-e-Lux. ‘Ook keken we naar de uitvoering van de armaturen.’ Led-e-Lux leverde de buitenverlichting, bestaande uit LED-lampen van 90 Watt en robuuste armaturen van aluminium, een duurzame coating en dik glas. Voor de verlaagde plafonds in het kantoor leverde Led-e-Lux hoog waardige LED-panelen.

Meedenken Van Bokhoven: ‘We ontwikkelden en vervaardigden ook een maatwerk oplossing voor het aanlichten van het logo op de voorgevel. Door de toepassing van backlight, waarbij we een paneel van gelijkmatig verdeelde LED lichtpuntjes voorzagen, lijkt het net of de gevel licht geeft. Het leuke aan dit project is dat we onze meerwaarde als meedenkend partner konden laten zien, zeker omdat we zelf ook in Helmond gevestigd zijn.’

Voor risicodragend ontwikkelen en bouwen Dé nieuwe benadering van economische projectrealisatie

www.krikkeenvanderhulst.nl

Krikke & van der Hulst bouwmanagement onderhoud Postbus 742 5550 AS Valkenswaard Tel: 0031 651 075 697

Industriebouw • februari 2014 • 31

Raadhuisplein • Drachten

Drachtster stadsplein krijgt

kwaliteitsboost

Opdrachtgever Gemeente Smallingerland, Drachten; WEBSCON, Nieuwegein; bouwcombinatie Raadhuisplein Drachten VOF, Enschede Architect TANGRAM architecture and urban landscape, Amsterdam

Industriebouw • februari 2014 • 32

Adviseurs Hoofdconstructeur: Ingenieursbureau Goudstikker - de Vries BV, Emmen Technisch adviseur: Techniplan ­Adviseurs BV, Rotterdam

Installateur: Van Dorp Installaties, Heerenveen

Aannemer Bouwcombinatie Raadhuisplein ­Drachten VOF, Enschede

Bouwprogramma Ondergrondse parkeergarage (700 parkeerplaatsen), commerciële ruimten (21.000 m2) en 187 appartementen.

Bouwperiode Eind 2011 – begin 2016

Tekst: Patricia van der Beek

Boven de winkels bevinden zich de appartementen, die met hun gevarieerde gevels voor een levendige invulling van het gebied zorgen

buitenruimten en bovengrondse parkeergelegenheden. Eén bestaand flatgebouw is om architectonische redenen blijven staan en wordt gerenoveerd.

Herontwikkelen en bouwen

In het centrum van Drachten, op het stadsplein aan de Drift, verrijst het nieuwe woonwinkelcomplex Raadhuisplein. Deze binnenstedelijke herontwikkeling geldt als een van de grootste bouwprojecten in Noord-Nederland en geeft de Friese plaats een flinke kwaliteitsimpuls.

Raadhuisplein Drachten is een project van gemeente Smallingerland, WEBSCON en bouwcombinatie Raadhuisplein Drachten VOF. Het werk neemt ongeveer vier jaar in beslag en omvat de realisatie van een ondergrondse parkeergarage voor 700 auto’s, 21.000 vierkante meter commerciële ruimte en 187 appartementen. De ruimten tussen de bebouwing worden ingericht met horeca, gemeenschappelijke

Op 11 november 2011, na een lange voorbereiding, kregen Koopmans Bouwgroep en Friso Bouwgroep opdracht voor de realisatie van dit grootschalige project. Als bouwcombinatie Raadhuisplein Drachten VOF zijn zij enerzijds verantwoordelijk voor de bouw van de parkeergarage en winkels. Daarnaast ontwikkelen en bouwen zij de appartementen. Projectleider Gert Paul Bonhof van Raadhuisplein Drachten VOF: ‘WEBSCON ontwikkelt de parkeergarage en de winkels, die vervolgens afgenomen worden door respectievelijk de gemeente Smallingerland en Spoorweg Pensioenfonds. De ontwikkeling en exploitatie van de appartementen hebben wij voor onze rekening genomen.’

Open en dynamisch Transparantie, variatie en een plezierige beleving staan centraal in het ontwerp van het woonwinkelcomplex. De lichte, open parkeergarage is voorzien van frisse kleuren en biedt duidelijke ontslui-

Industriebouw • februari 2014 • 33

de Waard Grond-, straat- en rioleringswerk Sloop-, asbest- en saneringswerk Transport wegenbouwmaterialen Overslag wegenbouwmaterialen Handel wegenbouwmaterialen Verhuur grondverzetmachines Verhuur vrachtwagens Projectadvisering Traditioneel metselwerk in vier verschillende, neutrale tinten’

Zeewolde / Sneek / Meppel Baardmeesweg 20 Postbus 1288 3890 BB Zeewolde

Tel: 036 - 522 12 39 Fax: 036 - 522 21 99 E-mail: info@dewaardbv.nl

www.dewaardbv.nl

Het plan ligt ingeklemd tussen het Raadhuisplein (onder) en De Drift (straat en plein boven)

metselwerk lijmwerk voegwerk

een steengoed verband Russchenreed 50, 9241 EE Wijnjewoude, tel.: (0516) 48 16 98, e-mail: info@mhmetselbedrijf.nl

Industriebouw • februari 2014 • 34

w w w. m h m e t s e l b e d r i j f . n l

Drachten • Raadhuisplein

tingen naar de winkeldelen en woningen. De winkels, grotendeels gelegen in de plint van de bebouwing, kenmerken zich door grote vliesgevels en natuurstenen penanten. Boven de winkels bevinden zich de appartementen, die met hun gevarieerde gevels voor een levendige invulling van het gebied zorgen. ‘De

gevels zijn afgewerkt met traditioneel metselwerk in vier verschillende, neutrale tinten’, aldus Bonhof. ‘Vooruitstekende geveldelen van gezet plaatstaal in bronzen poedercoat kleur zorgen voor een dynamisch contrast. De overige gevelvulling bestaat uit kunststof kozijnen en vlak plaatmateriaal van eternit.’

Traditionele bouw Eind 2011 gingen de damwanden voor de bouwkuip van de parkeergarage de grond in. In januari 2012 vonden de eerste grond- en heiwerkzaamheden plaats. Bonhof: ‘De parkeergarage bestaat uit een in het werk gestorte keldervloer, gefundeerd op bijna 300 poeren. De vloer

Aan het Raadhuisplein is een nieuwe toren verrezen met 11 woonlagen boven de winkelplint

1.200 kunststof kozijnen Vrijwel alle woningen op project Raadhuisplein zijn voorzien van kunststof kozijnen.

De engineering, productie, levering en montage hiervan is in handen van Kumij BV. ‘In totaal leveren we ruim 1.200 kunststof kozijnen en waterslagen’, vertelt Commercieel Manager Michel Dagelet van Kumij.

‘De kozijnen zijn uitgevoerd in een K-Vision Trend kozijnprofiel en voorzien van een Renolit cachering in lichtgrijs.’ Een aantal kozijnen is brandwerend uitgevoerd.

Parallelle bouwstromen In maart 2013 ging de productie van start.

Intussen is het grootste deel geleverd en kijkt Dagelet terug op een mooi, uitdagend project: ‘Doordat een aantal bouwstromen parallel aan elkaar liep, moesten we met meerdere werkvoorbereiders tegelijk werken. Dat is ongebruikelijk, maar voor ons

zeker niet onmogelijk. Kumij is een van de grotere marktspelers in kunststof kozijnen en heeft als projectorganisatie het gehele traject, van advisering tot nazorg, in eigen hand. Bovendien werkt onze productieafdeling in twee ploegendiensten. Zo konden we snel schakelen en bleven we, in goede samenwerking met de aannemer, binnen het tijdspad.’

Industriebouw • februari 2014 • 35

Flexibel in stijlvol kunststof

Onderdeel van de Rollecate Groep

Gotenburgweg 21 9723 TK Groningen

T. 050 8532000 E. alg@kumij.nl I. www.kumij.nl

Icarusweg 3 8938 AX Leeuwarden Tel. 058-2844544 Fax. 058-2887617 info@vdgeest.nl www.vandergeestschilderspecialisten.nl

150.000 m3 grond In opdracht van Koopmans Bouwgroep verzorgt de Waard Grondverzet het grondwerk op project Raadhuisplein. Het bedrijf ontgraaft in totaal 150.000 m3 grond en voerde een grond- en grondwatersanering uit. De afvoer van de grond is in handen van de Waard Transport & Overslag.

‘Dit project is vanwege zijn omvang, het binnenstedelijk karakter en de tijdsdruk vrij complex’, vertelt mede-eigenaar Willem Dijkstra van de Waard Grondverzet. ‘Ons voordeel is dat we alle werkzaamheden – ontgraven, transport en grondafzet – in eigen hand hebben. Zo houden we de kwaliteit en snelheid onder controle en we halen maximaal rendement.’

In 2012 heeft de Waard 125.000 m3 grond voor de parkeerkelder ontgraven en op eigen projecten in Groningen en Friesland afgezet.

Dit kwam neer op 10.000 vrachtbewegingen, die in goede banen geleid moesten worden. Dijkstra: ‘Dit jaar staat de sloop van het oude winkelcentrum op de planning en moeten we nog ongeveer 25.000 m3 grond ontgraven en afzetten.’

Saneren Voorafgaand aan de ontgraving voerde de Waard een grond- en grondwatersanering uit ter plaatse van een voormalige wasserette. De vervuilde grond is ontgraven en afgevoerd. Het grondwater werd onttrokken, gezuiverd en op het riool geloosd. ‘Een bijzondere opdracht’, aldus Willem Dijkstra.

‘Door de omvang van het werk en de prettige samenwerking met Koopmans kijken we alvast positief terug.’ www.dewaardbv.nl

Gevarieerd metselwerk Binnen de nieuwbouw van winkelcentrum Raadhuisplein voorzag MH Metselbedrijf de laagbouwdelen en het grand café van schoon metselwerk. Het in metsel-, voegen lijmwerk gespecialiseerde bedrijf met vestigingen in Wijnjewoude en Drachten verwerkte in totaal ongeveer 300duizend gevelstenen.

‘Kenmerkend voor het metselwerk was de variatie in de stenen’, vertelt eigenaar Henk Olivier van MH Metselbedrijf. ‘We brachten zowel strengpers- als handvormstenen aan in rood, brons en bruinzwart. Alles is uitgevoerd in de doorstrijktechniek.’ Op de gevel van het grand café is het metselwerk

Industriebouw • februari 2014 • 36

gecombineerd met stucwerk. Hierdoor heeft dit gebouw, ondanks zijn kleine omvang, een opvallende rol in het geheel.

Logistieke afstemming In april 2013 bracht MH Metselbedrijf het eerste metselwerk aan. Voor de kerst waren

alle bouwdelen dicht. ‘Een omvangrijke klus’, blikt Olivier terug. ‘Omdat we op verschillende plekken tegelijkertijd bezig waren, was vooral de logistieke afstemming een belangrijk aandachtspunt. Niet alleen binnen onze organisatie, maar ook met de andere partijen op de bouwplaats. Mede door de goede samenwerking kijken we met veel plezier op dit werk terug.’

Drachten • Raadhuisplein

Winkels zijn royaal voorzien van glas in de gevel

is monoliet afgewerkt en vervolgens voorzien van wanden, kolommen en een traditioneel gestort dak. De winkels en appartementen zijn eveneens traditioneel opgebouwd uit in het werk gestorte wanden en breedplaatvloeren. Prefab betonnen gevelelementen, zoals kolommen en sierkaders, dragen bij aan het dynamische karakter van het project.

Het hoogste bouwdeel, een twaalf verdiepingen tellende woontoren, voeren we uit in tunnelgietbouw.’

Krappe planning, complexe logistiek Bonhof vervolgt: ‘Het werk is opgedeeld in twee fasen. De eerste fase, het overgrote deel, is nagenoeg gereed. De parkeergarage is, met uitzondering van het gedeelte aan de Driftzijde, opgeleverd en wordt begin maart geopend. Vanaf dat moment neemt gemeente Smallingerland de exploitatie van de parkeergarage voor haar rekening. Verder moeten we nog 15 procent van de commerciële ruimte realiseren en 24 appartementen. De eindoplevering staat begin 2016 gepland. Dat lijkt nog ver, maar is voor een project van deze omvang een kort tijdsbestek. Dit in combinatie met het binnenstedelijke karakter en dus de complexe logistiek, maakt dit project tot een uitdagend maar zeer interessant werk.’

Schilderen in een complex geheel Van der Geest Schilderspecialisten neemt al vanaf een vroeg stadium deel aan het bouwteam van project Raadhuisplein, om mee te denken in een efficiënte uitvoering. In september 2013 startten de werkzaamheden, de oplevering vindt medio maart 2014 plaats.

met gekleurde banen en een sectorletter. De vloeren zijn voorzien van parkeerbelijning, pijlen en symbolen.

Winkels en appartementen Projectmanager Jelle van der Velde: ‘Het project kent een ambitieuze planning en bestaat uit diverse kernen, een parkeergarage, winkels en appartementen. Om binnen dit complexe geheel het schilderwerk in goede banen te leiden, zetten we op elk bouwdeel een goede leidinggevende schilder in.’

Parkeergarage In de parkeergarage voorzag Van der Geest Schilderspecialisten de binnenpuien van brandvertragend veiligheidsglas. Het houtwerk is afgeschilderd, de wanden en kolommen zijn afgewerkt met een lambrisering en diverse kleuren en de kolommen

Boven het maaiveld zijn de houten kozijnen en ramen voorzien van beglazing. Het houtwerk is afgeschilderd en diverse binnenwanden zijn in de muurverf gezet. De buitengevel is met een anti-graffiti behandeld. Op verzoek van bewoners kan hun nieuwe appartement worden afgewerkt met behang.

Industriebouw • februari 2014 • 37

BK City STAY • Delft

Tijdelijke huisvesting wordt inspirerend

faculteitsgebouw In mei 2008 ging het gebouw van de faculteit Bouwkunde van de TU Delft verloren tijdens een brand.

Vervangende ruimte werd gevonden in het voormalige TU-hoofdgebouw, dat in korte tijd geschikt werd gemaakt voor tijdelijke huisvesting. Nog geen vijf jaar later werd besloten om de faculteit hier permanent te vestigen.

Project BK City STAY werd opgezet om het gebouw bouwkundig en installatietechnisch te optimaliseren.

Overzicht van het pand met de huidige fase in uitvoering.

Bouwprogramma Renovatie en onderhoud faculteits­ gebouw (ca. 36.000 m2 BVO) Bouwtijd September 2013 – september 2015 Opdrachtgever TU Delft Directie Facilitair Management & Vastgoed, Delft Architect Braaksma & Roos Architectenbureau BV, Den Haag Industriebouw • februari 2014 • 38

Projectmanagement BBN Adviseurs Bouwteam Jurriëns BV, Delft (bouwkundig); Breijer Projecten BV, Rotterdam (W-installa­ ties); Schoonderbeek Installatietech­ niek BV, Hillegom (E-installaties) Onderaannemers Natuursteenwerk: Steenhouwerij Maarssen, Maarssen Metsel- en voegwerk: Van Milt restaurateurs, Lunteren

Aluminium raamstrook: Blitta, Venray Herstel stalen gevelkozijnen: Van der Vegt, Meerkerk EPDM dakbedekkingen: Mastum, De Meern Lei- en loodwerk herstel: M.C. Hegeraat, Schaijk Schilderwerk: Schults Schilders, Zierikzee Beglazing: B&O speciaalglashandel, Dordrecht

Tekst: Patricia van der Beek

Duizenden vierkante meters schilderwerk Het schilderwerk voor de renovatie van het faculteitsgebouw BK City STAY is in handen van Schults Schilders. Dit familiebedrijf, onder meer gespecialiseerd in het conserveren van monumentale panden, voert in twee jaar tijd het binnen- en buitenschilderwerk uit.

De herstelde gevel met nieuwe aluminium raamstrook, de verticale stijlen dienen als geleiding voor de zonwering en hierin is tevens de hemelwaterafvoer opgenomen;

‘In november 2013 gingen onze werk­ zaamheden van start’, vertelt bedrijfslei­ der Iwan Pankow, die samen met project­ leider Pieter van Hooijdonk het project coördineert. ‘Het buitenschilderwerk heeft betrekking op de stalen ramen, kozijnen en deuren. Aan de binnenzijde van het gebouw schilderen we 3.800 vierkante meter gevelkozijnen en 10.000 vierkante meter gevelaansluitingen.’

Juiste omstandigheden ‘Aandachtspunt bij het buitenschilderwerk zijn de weersomstandigheden’, vervolgt Pankow. ‘Met het oog op de fabrieksgaran­ tie van de verf monitoren we continu of we de juiste omstandigheden hebben om het schilderwerk uit te voeren.’ De werkzaam­ heden worden ‘lean’ uitgevoerd en verlopen voorspoedig. Van de dertien fasen is de tweede fase nagenoeg afgerond.

De renovatie- en onderhoudswerkzaamheden binnen BK City STAY worden uitgevoerd in een bouwteam, bestaande uit bouwkundig aannemer Jurriëns, W-installateur Breijer Projecten, E-installateur Schoonderbeek Installatietechniek en opdrachtgever TU Delft. Werkvoorbereider Martijn Barendregt van Jurriëns: ‘In het bouwteam werkten we de werkomschrijvingen en richtlijnen, opgesteld door Braaksma & Roos Architecten, verder uit en hebben we het gehele pand opgenomen. In de zomer van 2013 was het ontwerp uitvoeringsgereed en zijn we gestart met de uitvoering.’

Rijksmonument De renovatie moet de staat van het faculteitsgebouw verbeteren, met een aangenaam binnenklimaat en goede isolatie. Aandachtspunt hierbij is de rijksmonumentale status van het pand.

‘De herstelmethoden, kleuren en materialen worden afgestemd met de architect en de commissie voor Welstand en Monumenten’, aldus Barendregt.

‘Bijvoorbeeld bij het vervangen van de doorlopende raamstrook. De vormgeving en kleurbepaling van dit nieuwe aluminium kozijn gebeurde in nauw overleg. Ook het hergebruiken van de

De nieuwe aluminium raamstrook op de 2e verdieping, tijdens de bouw en de nieuwe situatie;

‘zuurkastopeningen’, die nog verwijzen naar het oorspronkelijke doel van het pand als faculteit voor de scheikunde, vereiste de nodige afstemming. Deze openingen fungeren straks als ventilatieopeningen.’

Gevel en dak De bouwkundige renovatie heeft voornamelijk betrekking op de gevel en het dak. Zo herstelt Jurriëns het metsel- en voegwerk en delen van de stalen kozijnen; de eigen steenhouwerij repareert

Industriebouw • februari 2014 • 39

de verweerde natuurstenen delen.

Barendregt: ‘We herstellen op diverse onderdelen terughoudend, er is bewust voor gekozen om het natuursteen niet compleet te vervangen. Ook het metselwerk wordt alleen technisch hersteld. Kleurafwijkingen, als gevolg van eerdere herstelwerkzaamheden, blijven zichtbaar.’ Om de isolatiewaarde van het gebouw te verbeteren, worden de kozijnen voorzien van dubbelglas. De kap en de zolders worden geïsoleerd, het platte dak vernieuwd en het lei- en loodwerk hersteld. Installatietechnisch gezien vormt een nieuw luchtbehandelingssysteem de grootste toevoeging, ook weer gericht op het verbeteren van het binnenklimaat.

De uitblaasopeningen voor de nieuwe installatie, ter plaatse van de gaten in de gevel komen nog nieuwe replica’s van de originele zuurkastopeningen;

Complexe logistiek In september 2013 startte de uitvoering, die in ongeveer vijftien verschillende fasen wordt uitgevoerd. De werkzaamheden beginnen aan de oostvleugel, waarna stapsgewijs de anderhalve

De huidige houten raamstrook, geschilderd in diverse kleuren wordt vervangen door aluminium

Voor méér dan alleen een product Restauratie, stalen ramen, hekwerken, smeedwerk, constructie, trappen in (roestvrij)staal, al dan niet in combinatie met hout.

Jurriëns West Buitenwatersloot 316 Postbus 87 T 015 214 1745 E mail@jurrienswest.nl www.jurriens.nl

adviseren, produceren en begeleiden, van ontwerp tot en met uitvoering: Ontzorgen is ons motto!

2614 GR Delft 2600 AB Delft

Schults Schilders feliciteert City STAY Delft Schults Schilders verzorgde het schilderwerk aan stalen ramen, kozijnen en deuren aan binnen en buitenzijde. Wilt u ook liever professioneel schilderwerk van de vakman, kijk dan op www.schultsschilders.nl

oud rh e nd lo a a t to in n a m k va . ..

Deltastraat 4 • 4301 RC Zierikzee • T: 0111 414065 E: info@schultsschilders.nl • www.schultsschilders.nl

Industriebouw • februari 2014 • 40

Delft • BK City STAY

‘Elk raam is een project op zich’ De restauratie van BK City STAY vereist gespecialiseerde vakkennis en -kunde. Voor het herstellen van de stalen ramen deed aannemer Jurriëns Bouw een beroep op smeed- en constructiebedrijf Van der Vegt.

De zolder voorzien van naisolatie en nieuwe installaties;

kilometer aan gebouwlengte onder handen wordt genomen. De installaties lopen in deze fasering mee. ‘Een logistieke uitdaging’, aldus Barendregt.

‘Omdat de faculteit tijdens de renovatie blijft doordraaien, moeten we de werkzaamheden nauwkeurig afstemmen op de interne planning van de TU. Het ontruimen van gebouwdelen vergt immers de nodige organisatie en communicatie.

Bovendien kunnen bepaalde ruimten, zoals de kantine en grote collegezaal, alleen tijdens vakanties vrijgemaakt worden. Verder is het onze taak om de werkzaamheden en de dagelijkse gang van zaken gescheiden te houden, zonder overlast te bezorgen en zonder dat gebouwdelen onbereikbaar worden.’

Verwijderen, herstellen, monteren

De nieuwe installatie welke door de gevel uitmonden in de ‘zuurkastopeningen’;

Interessant project ‘Eind 2013 rondden we de eerste fase af’, vervolgt Barendregt. ‘Na de kerstvakantie startten we met de tweede fase, die naar verwachting sneller zal verlopen.

Partijen zijn meer op elkaar ingespeeld en op basis van de reeds opgedane ervaringen kunnen we processen optimaliseren.’ Tot aan de oplevering in 2015 vindt regelmatig overleg plaats tussen de bouwteamleden, maar ook met de TU Delft en andere uitvoerende partijen. Barendregt besluit: ‘Eén keer per maand kunnen de bouwkundestudenten deelnemen aan een rondleiding over het werk, in het kader van “learning by doing”. Voor hen is dit natuurlijk ook een interessant project, met een inspirerende leeromgeving als eindresultaat.’

‘Jurriëns Bouw is een vaste klant van ons’, vertelt eigenaar Addy Kon van Van der Vegt. ‘Als specialist in het restaureren van grote projecten op het gebied van metaal sluiten wij aan op hun core business. Bijkomend voordeel op dit project is dat wij vrijwel het enige bedrijf zijn dat de benodigde stalen profielen op voorraad heeft.’

De stalen ramen worden in het werk gerestaureerd. Dit betekent dat Van der Vegt de versleten delen, vaak de onderdorpels, verwijdert en in de eigen werkplaats herstelt. Kon: ‘Waar mogelijk behouden we het oorspronkelijke deel en waar nodig maken we ze na in het authentieke profiel. Daarna monteren we de gerestaureerde delen zo naadloos mogelijk in de bestaande bouw. Elk raam is een project op zich en vereist van vooropname tot montage de grootste nauwkeurigheid.’

Arbeidsintensief Van der Vegt heeft fase één opgeleverd en maakt momenteel de opnames voor de tweede fase.

‘Elke fase duurt acht weken’, aldus Kon. ‘Dit zijn arbeidsintensieve perioden waarbij we binnen de planning de hoogste kwaliteit en de wensen van de klant waarborgen. Uiteraard zonder de aanwezige studenten en faculteitsmedewerkers overlast te bezorgen.’

Herstelwerk aan de gevel;

Industriebouw • februari 2014 • 41

Popodium Hedon • Zwolle

Sinds de jaren zeventig is Hedon hét poppodium van Zwolle. Het karakteristieke gebouw, van oorsprong bestaande uit één popzaal met kleine backstagefaciliteiten, werd in de jaren negentig samengevoegd met enkele naastgelegen ruimten. Tien jaar later besloot de gemeente tot een rigoureuzere aanpak: een verbouwing en uitbreiding moesten het poppodium functioneel en esthetisch upgraden.

Poppodium

terug in de schijnwerpers De uitbreiding van poppodium Hedon omvat in grote lijnen een capaciteitsvergroting van de grote zaal, de kleine zaal, de ontvangstruimte en de backstagevoorzieningen. Verder is er een inpandige laadlosruimte bijgekomen.

Het ontwerp is afkomstig van TenBrasWestinga Architecten. Friso Bouwgroep verzorgde de bouw.

Capaciteit vergroten In het ontwerp besteedde TenBrasWestinga veel aandacht aan de opvangcapaciteit van de bezoekers, de verdeling van de publieksstromen en de gebruiksvriendelijkheid voor de medewerkers en de artiesten. Architect Roel ten Bras: ‘We realiseerden de uitbreiding rondom het bestaande gebouw. De vernieuwde grote

Podium in bedrijf

Opdrachtgever Gemeente Zwolle, Zwolle

Aannemer Friso Bouwgroep, Sneek

Bouwperiode Mei 2013 – januari 2014

Architect TenBrasWestinga, Amersfoort

Afbouw Habovo Groep, IJsselmuiden

Adviseur installaties Huygen Installatieadviseurs, Zwolle

Interieurbouw Esmé Interieurbouw, Groningen

Bouwprogramma Uitbreiding 2 popzalen, backstage faciliteiten en foyer poppodium

Industriebouw • februari 2014 • 42

Bruto vloeroppervlakte 2.380 m2

Impressie met de sfeer van een concertzaal door gevelbeplating met een paarse coating en daaroverheen een vitrage van zwart staal

Installatieontwerp integreert functionaliteit en duurzaamheid Binnen het ontwerp van poppodium Hedon was Huygen Installatie Adviseurs verantwoordelijk voor de E/W-installaties en de voorbereidingen voor de specifieke horeca- en theaterinstallaties. Adviseurs Wilbert van den Boom en Gerrit de Groot zijn sinds 2012 bij dit project betrokken.

Hedon zaal met halfrond balkon is bijna twee keer zo groot geworden en biedt ruimte aan 850 staanplaatsen, maar heeft zijn intieme karakter behouden. Een licht getrapte zaalvloer zorgt voor optimale zichtlijnen, ook tijdens zitconcerten.’ De capaciteit van de multifunctionele kleine zaal is vergroot naar 200 personen. Om het toegenomen publieksaantal te kunnen opvangen, zijn de foyer en garderobe uitgebreid. Backstage beschikken de artiesten over drie kleedkamers, een artiestenfoyer en acht oefenruimtes.

Van den Boom: ‘In dit uitbreidingsproject dienden we rekening te houden met de bestaande bouwkundige constructie, beperkte ruimte voor de installaties en de wensen van de eindgebruikers.

Aandachtspunten binnen dit budgetgestuurde project waren de akoestiek, de geluidsisolatie en duurzaamheid. Wat betreft dit laatste punt zijn onder meer LED-verlichting en een bodeminfiltratiesysteem voor hemelwaterafvoer toegepast.’

BaOpt-systeem De Groot vervolgt: ‘Alle installaties dragen zo efficiënt mogelijk bij aan het functioneren van het gebouw. Een energiezuinige cv- en koelinstallatie speelt bijvoorbeeld snel en effectief in op de warmte- en koeltevraag in de verschillende ruimten. Voor de luchtbehandeling van de zalen, oefen- en kleedruimten kozen we voor het BaOpt-systeem. Dit systeem zorgt voor een ongerichte stroming van de lucht. Hierdoor wordt een optimale menging van de binnenlucht met de frisse buitenlucht verkregen, zonder dat daarbij tocht ontstaat. Gevolg is een veel aangenamer en stabieler binnenklimaat waarbij minder energie nodig is voor verwarming, koeling of ventilatie.’

Paarse gloed Het uitgebreide poppodium is voorzien van een nieuwe buitenschil. Hiervoor bedacht het architectenbureau een kleurrijk, eigentijds ontwerp. Ten Bras: ‘We voorzagen de gevelbeplating van een paarse coating, met daaroverheen een

Gespecialiseerd in dak en wand Industriebouw • februari 2014 • 43

ZWOLLE | ’s-HERTOGENBOSCH AMSTERDAM | ROTTERDAM | MAASTRICHT E zwolle@huygen.net W www.huygen.net

Stavangerweg 10 9723 JC Groningen Telefoon +31 50 547 00 44

Postbus 1590 8001 BN ZWOLLE T 038 4606474

E-mail Web

Habovo Afbouw • Nicon Vloeren • Donec Afbouw • Metselbedrijf Van der Weerd • Brabant Afbouw • B-Inside • Zendijk Personeelsdiensten

info@esme.nl www.esme.nl

www.habovo.nl

Habovo ontzorgt in afbouw Twee bedrijven van de Habovo Groep droegen bij aan de afbouw van poppodium Hedon. Habovo Afbouw was verantwoordelijk voor de afwerking van de buitengevelisolatie en alle stucadoorswerkzaamheden; zusterbedrijf Nicon Vloeren voor de vloeren en vloerafwerkingen.

‘Door optimaal gebruik te maken van de synergie tussen onze bedrijven, konden we Friso Bouwgroep op vele fronten ontzorgen’, vertelt commercieel manager Roel Tromp van Habovo Groep. ‘Bovendien kregen we alle ruimte om vanaf het begin onze kennis en ervaring in te brengen. Dit leidde tot een efficiënte, prettige samenwerking en diverse optimalisaties in de wandafwerking, buitengevelisolatie en vloeren.’

Wandafwerking Tromp vervolgt: ‘In de ontvangstruimte wilde de opdrachtgever een harde, gepleisterde wandafwerking met een natuurstenen uitstraling. Deze afwerking moest snel aan te brengen zijn. De reguliere, vaak sterk kalkhoudende oplossingen voldeden niet.

Samen met partner Strikolith kwamen we

Industriebouw • februari 2014 • 44

tot een uniek, machinaal aan te brengen alternatief: een harde spuitpleister, afgewerkt met handpleister en bewerkt met wax. Deze afwerking, die ook architectonisch voldeed, brachten we in de lounge, entree en het theater aan.’

Buitengevelisolatie Habovo Afbouw dacht tevens mee in de afwerking van de buitengevel. Het voorgeschreven geventileerde gevelsysteem was planningtechnisch niet haalbaar, waardoor de aannemer een prefab systeem met buitengevelisolatie voorstelde. ‘De uitstraling moest hetzelfde blijven’, aldus Tromp.

‘Aandachtspunt hierbij was de donkere antracietkleur, die vanwege de warmteopname spanning in de gevel kon veroorzaken.

Na overleg met Strikotherm werkten we

de betreffende geveldelen af met rustiek pleister en coolverf.’

Vloeren Nicon vloeren dacht vanuit haar kennis en ervaring al in het voortraject mee over de toe te passen vloeren gedurende de ruwbouw. Dit leidde tot traditionele cementdekvloeren op het dak en natte cellen, calciumsulfaat gietvloeren in de algemene ruimten, sneldrogende mortelvloeren in de zalen en egalisatie ter plaatse van de renovatie. Projectleider Leon van den Bogaert van Nicon Vloeren: ‘De planning was extreem kort. Ook werden tijdens de uitvoering diverse wijzigingen doorgevoerd. Om de juiste afwerkingen toe te passen in een zo kort mogelijke doorlooptijd, overlegden we meerdere malen per week met de projectleiding en bouwdirectie. Ook werkten de fabrikanten en medewerkers in de weekenden en het kerstverlof door. In januari is het werk opgeleverd.’

Zwolle • Popodium Hedon

vitrage van zwart staal. Sta je recht voor de gevel, dan is de paarse ondergrond goed zichtbaar. Sta je er schuin voor, dan loopt de zwarte vitrage dicht. Dat dynamische spel van deels zwarte en deels paarse vlakken doet sterk denken aan de zwarte gordijnen in combinatie met de paarse gloed die je vaak in concertzalen ziet.’ De ramen op begane grond niveau zijn schuin en geheel random op de gevel aangebracht. Deze ramen, die als een soort ‘spotlights’ op het gebouw en de omgeving gericht zijn, zorgen binnen voor een intieme sfeer.

Robuust en duurzaam Het interieur van Hedon is uitgevoerd in uniforme, robuuste materialen als houten vloeren, gestucte wanden en stalen trappen. Dit om een ‘poppy’ karakter neer te zetten, maar ook om de binnenzijde ‘hufterproof’ te maken. Met het oog op duurzaamheid zijn de bestaande vloe-

ren, daken en theatertechnieken zo veel mogelijk hergebruikt. De klimaattechnieken zijn vervangen door duurzame en energiezuinige installaties, met optimaal gebruik van warmteterugwinning. Er staan zonnepanelen op het dak en een zogenoemd BaOpt-systeem zorgt voor ventilatie. Bijzonder aan dit CO2-gestuurde systeem is dat het niet werkt met luchtstromen, maar met drukverschillen.

Klinkende prestatie Ten Bras besluit: ‘Tot aan de oplevering afgelopen januari zijn we bij de bouw betrokken gebleven. We bewaakten de esthetische kwaliteit van het werk en leverden waar nodig aangepaste tekeningen aan. Ook lieten we de materialen bemonsteren.’ Ten Bras kijkt met trots op het werk terug: ‘Binnen een zeer krap budget hebben we de gewenste kwaliteit en capaciteit weten te behalen. Een klinkende prestatie van het gehele team.’

Speels, dynamisch gevelbeeld Een van de blikvangers van het vernieuwde poppodium Hedon is de geperforeerde stalen gevel. De realisatie hiervan – in totaal bijna 600 m2 – was in handen van Montage­ bedrijf Struik.

‘In opdracht van Friso Bouwgroep waren we verantwoordelijk voor de detailengineering, productie, levering en montage van de gevelbeplating’, vertelt directeur/eigenaar Jan Struik van Montagebedrijf Struik. ‘Het betreft twee soorten beplating, die over elkaar geplaatst zijn. De onderste laag bestaat uit een stalen golfplaatprofiel. Daarop brachten we een geperforeerde stalen plaat aan. De onderste laag blijft dus deels zichtbaar, wat een speels en dynamisch gevelbeeld geeft.’ In september 2013 waren de tekeningen gereed en startte Montagebedrijf Struik met de productie. De levering en montage volgden snel daarna en zijn inmiddels afgerond.

Montagebedrijf Struik bekleedt voornamelijk fabriekshallen, loodsen, schuren, hangars en garages. De productie, levering en montage van de damwand- en dakplaten, inclusief het zetwerk, vinden grotendeels in eigen huis plaats. Montagebedrijf Struik werkt voor aannemers, agrariërs en particulieren.

Strak en functioneel uitgewerkte bar

Meubilair op maat In opdracht van Friso Bouwgroep leverde en monteerde Esmé Interieurbouw het algemeen meubilair en de bars voor Poppodium Hedon. Kenmerkend is de hoge kwaliteit, wat onder meer tot uiting komt in massief eiken meubeldelen.

In juni 2013 kreeg Esmé Interieurbouw opdracht voor de garderobe, de loketbalie, de receptiebalie en de keuken. Daarna volgde de aanbesteding voor vijf barmeubels: drie in de grote zaal, één in de kleine zaal en één in het backstage café. Esmé Interieurbouw kreeg in oktober 2013 ook deze opdracht gegund.

Productie en montage ‘In beide opdrachten namen we het gehele productie- en montagetraject uit handen’, vertelt projectleider Gerrit Wouda. ‘We maakten de werktekeningen, zaagden en freesden het plaatmateriaal en op locatie assembleerden en monteerden de prefab delen.’ Half november 2013 startte de productie, medio januari leverde Esmé Interieurbouw volgens planning op.

Esmé Interieurbouw richt al tachtig jaar theaters, ziekenhuizen, apotheken, kantoren, winkelpanden en scholen in. Het bedrijf heeft tevens een marinetak, gespecialiseerd in het inbouwen van schepen.

Industriebouw • februari 2014 • 45

Hoofdkantoor 3M • Delft

Icoon langs de A13

Industriebouw • februari 2014 • 46

Tekst: Cynthia van der Waal

3M

Een icoon, zo wordt het in aanbouw zijnde kantoorgebouw van 3M nu al genoemd. Eind november bereikte het kantoor officieel het hoogste punt in de bouw. Het nieuwe pand ligt op Sience Park – Technopolis Delft, markant gelegen aan de A13. Wat maakt dit gebouw zo bijzonder? ‘Het is écht rond’, vertelt Claude Witberg, projectleider bij Cordeel Nederland.

De strakke ronde vormgeving onderscheidt zich van de omliggende bebouwing en fungeert als een soort alzijdig ‘billboard’, waardoor de eindgebruiker profiteert van maximale exposure.

is écht rond Het gebouw is een integraal ontwerp van architectenbureau cepezed. Samen met bouwbedrijf Cordeel vormt cepezed de ontwikkelingscombinatie PANOR3MA, speciaal in het leven geroepen voor dit project. PANOR3MA verzorgt het ontwerp, de bouw en de financiering. Als belangrijkste adviseurs zijn DGMR en ingenieursbureau SmitWesterman bij het project betrokken. ‘We zijn erg trots op dit project’, vertelt Sander Dekker, commercieel manager bij Cordeel Nederland. ‘De kantorenmarkt ligt onder druk, maar wij laten zien dat er ook nu prachtige kansen bestaan. Er is altijd ruimte voor ontwikkeling als partijen krachtig samenwerken en kennis en kunde bundelen.’

Very Good ‘Cordeel heeft in België al een langlopende zakelijke relatie met 3M’, vervolgt Dekker. ‘De goede onderlinge band was voor 3M aanleiding om wederom met ons bedrijf in zee te gaan. Cordeel staat bekend als een innovatieve en betrokken aannemer. We zoeken continu naar de meest duurzame oplossingen voor onze klanten, met oog op

Opdrachtgever, ontwikkelaar Ontwikkelingscombinatie PANOR3MA (architectenbureau cepezed bv en ­Cordeel Invest NV) Architect Architectenbureau cepezed bv, Delft

Adviseurs DGMR, Rotterdam (bouwfysica, ­geveltechniek, d ­ uurzaam) Ingenieursbureau SmitWesterman (constructies) Hoofdaannemer Cordeel Nederland BV, Zwijndrecht Detailengineering dragende prefab betonconstructie Brak & Eijlers, Gouda

Onderaannemers Prefab Beton: Cordeel Prefab Temse (BE) Staalconstructie: Hanse Staalbouw, Nieuwerkerk Bouwperiode januari 2013 - eind 2e kwartaal 2014 Bruto vloeroppervlakte 4.950 m2

Industriebouw • februari 2014 • 47

Partners for the Future

www.cordeel.nl

Delft • Hoofdkantoor 3M

Staalconstructie in combinatie met prefab gebogen betonnen gevelelementen en koud gebogen freeformglass platen. Auto’s staan straks in de parkeergarage onder het gebouw

bouwkosten, uitvoeringstermijn en functionaliteit. We hebben een eigen ontwerp- en engineerafdeling en diverse productiefaciliteiten, zoals een timmerwerkplaats, staalconstructiebedrijf en prefab-betonfabrieken. Cordeel is een hecht familiebedrijf en dat merkt de klant. Wij realiseren elk project conform de strikte afspraken over uitvoeringstermijn, kwaliteit en prijs. Daarnaast heeft ons bedrijf ruime ervaring met BREEAM-NL certificering, wat voor dit gebouw een vereiste is. Onder meer ons eigen pand in Zwijndrecht is gebouwd volgens de BREEAMmethode. Deze ervaring en kennis zetten we ook nu weer in. Het gebouw wordt met een BREEAM-NL certificering ‘Very Good’ opgeleverd.’

gewerkt met een staalconstructie in combinatie met een prefab gebogen betonnen gevelelement. De open geveldelen worden voorzien van 412 identieke koudgebogen freeformglass platen. Dit wordt ter plaatse gerealiseerd.

De nieuwbouw krijgt veel belangstelling, niet alleen van architecten, maar ook van bedrijven uit de staalbouw. Er zit maar liefst 168 ton staal in het gebouw.’

Dekker vult aan: ‘Het gebouw is volledig symmetrisch.

Rondom het atrium bevinden zich straks diverse functionele ruimten, waaronder kantoren, een Innovation Experience Center, een laboratorium en een restaurant. De glasgevel, het glazen dak boven het atrium en de transparante inrichting zorgen voor een open uitstraling.’

Science Park

Minimale verliesoppervlakte

‘Het nieuwe kantoorgebouw wordt voor een lange periode gehuurd door technologiebedrijf 3M (Minnesota Mining and Manufacturing Company). Het bedrijf ontwikkelt nieuwe, innovatieve producten voor uiteenlopende sectoren. Als voorbeeld noemt Dekker de bekende Postit® producten. ‘Maar ook op het gebied van onder meer gezondheidszorg, transport, veiligheid en elektrotechniek levert 3M innovatieve producten en diensten.’

Belangrijk bij de nieuwbouw van het hoofdkantoor is de BREEAM-NL certificering. Dekker: ‘De vraag naar een duurzaam en vooruitstrevend kantoorgebouw kwam in eerste instantie bij de eindgebruiker vandaan. Samen met cepezed zijn we in deze vraag tegemoet gekomen door het nastreven van een BREEAM-NL certificering.

Hiervoor hebben we diverse specifieke maatregelen genomen, zowel tijdens het ontwerpproces als tijdens

3M, dat als bijnaam ‘THE innovation company’ draagt, heeft bewust gekozen voor Science Park Technopolis als nieuwe vestigingslocatie. Het gebied langs de A13 tussen Rotterdam en Delft biedt hoogwaardige faciliteiten en aansluiting met andere internationale technologiebedrijven en kennisinstituten.

Puur rond Witberg is als projectleider nauw betrokken bij de realisatie van de nieuwbouw. Hij vertelt: ‘In het gebouw worden diverse innovatieve producten van 3M verwerkt; het fungeert feitelijk als een customer experience center. Daarnaast is de ronde vorm het toonbeeld van innovatie, dat uitstekend past bij een innovatief bedrijf als 3M. In veel gevallen worden ronde vormen in gebouwen bereikt door segmentatie, maar écht rond is het dan niet. Wij hebben

BRAK

EIJL ERS

adviseurs voor bouwconstructies bv

ontwerp van constructies funderingstechniek woningbouw

utiliteitsbouw

schade-expertise Hoge Gouwe 77 Gouda Tel. [0182] 51 31 92

www.brakeijlers.nl

Industriebouw • februari 2014 • 49

Hoofdkantoor 3M • Delft

Staalconstructie kantoorgebouw 3M te Delft Beton + staal ook dat is een sterk verhaal!

hanse + staal een sterk verhaal

de uitvoering van de bouw.’ Witberg noemt een aantal voorbeelden: ‘Door de circulaire vormgeving is er sprake van een minimale verliesoppervlakte. Daarnaast hebben we gekozen voor een WKO-installatie, energiezuinige LED-verlichting en daglicht- en aanwezigheidsschakelingen. Voor wat betreft het bouwproces zelf hebben we met elkaar gestuurd op een zo efficiënt mogelijke uitvoering.

Veel industriële elementen werden bijvoorbeeld prefab aangeleverd. Hierdoor kunnen we snel bouwen en wordt overlast voor de natuurlijke omgeving beperkt.

‘In het tweede kwartaal van 2014 wordt het nieuwe pand turn key aan 3M opgeleverd, maar dan zit ons werk er nog niet op. Ook na oplevering staan wij de eindgebruiker terzijde. Bijvoorbeeld door ondersteuning bij de implementatie van het Nieuwe Werken en correcte afvalscheiding.’ ‘En dat is nu precies waar wij als bedrijf voor staan’, besluit Dekker. ‘Wij gaan voor een lang­durige relatie met onze klanten.’

De Weel 13 · 4306 NV Nieuwerkerk · www.hansestaalbouw.nl

Inventieve constructies van Brak & Eijlers

Staal- en laswerk van de hoogste kwaliteit

‘Een fraai architectonisch ontwerp voorzien wij van de juiste constructie’, vertelt Rob Eijlers, constructeur bij Brak & Eijlers. Het bouwkundig adviesbureau uit Gouda is specialist in inventieve constructies van elk formaat, van ontwerp tot uitvoering.

Voor het nieuwe kantoorgebouw van 3M was Brak & Eijlers verantwoordelijk voor de detailengineering van de dragende prefab betonconstructie. Het bedrijf werkte al eerder samen met hoofdconstructeur SmitWesterman en is zodoende bij het project betrokken geraakt.

De bouw van het nieuwe kantoorgebouw voor 3M is niet te missen. Vele passanten hebben al diverse fasen gezien van deze bouw. De vormgeving van het kantoorgebouw is een echte blikvanger, volledig rond en transparant door het gebruik van veel glas. De ronde vorm is tot stand gebracht door een combinatie van beton en staal. Het beton is prefab, waarbij hoekstalen zijn ingestort. Deze hoekstalen waren vooraf getoogd.

‘De ronde vorm maakt dit project bijzonder’, aldus Eijlers. ‘De draagelementen in de gevel lopen niet recht uit, maar in een bocht. Dit betekent dat de elementen van nature willen krommen. Aan ons de taak om de draagelementen perfect aan te laten sluiten op de vloer. Een constructie staat nooit op zichzelf. Onze werkzaamheden mogen geen conflict hebben met bijvoorbeeld andere disciplines, de gevel of het glas. Meedenken met andere partijen en engineering op detailniveau zijn essentieel voor een efficiënt eindresultaat.’

Industriebouw • februari 2014 • 50

Door de ronde vorm bevinden zich in de constructie bijzondere verbindingen, zoals het K-spant, waarbij drie buizen aan elkaar gelast zijn. Een bijzondere verbinding, ook omdat hierbij van de lasser gedegen kwaliteit wordt geëist. Dat laatste is geen probleem voor Hanse Staalbouw, aangezien zij onlangs het certificaat voor NEN-EN 1090 én ISO 3834-2 hebben behaald. Alle lassers zijn gekwalificeerd volgens EN 287-1. Deze certificeringen geven aan dat de kwaliteit van staalconstructies en andere producten is gewaarborgd. Ook wordt hiermee voldaan aan de Europese wettelijke eis die pas vanaf juli 2014 geldt op de productie van stalen producten.

Barendrecht • Brandweerkazerne

In zes maanden een brandweerkazerne

Brandweerkazerne

energieneutraal, flexibel indeelbaar en demontabel

Opdrachtgever Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond

Installaties Alewijnse, Delft

Bouwer/projectontwikkelaar Bouwbedrijf De Vries en Verburg, Stolwijk

Bouwperiode juli 2013 - december 2013

Architect De Roon Van Es Architecten, Rotterdam

Aanneemsom circa € 1 miljoen exclusief installaties

Het ontwerp van de nieuwe brandweerkazerne in Barendrecht is opvallend, vindt projectleider Guido Jongebreur van bouwbedrijf De Vries en Verburg. ‘Het is een heel eigentijds en speels ontwerp waarin het Clickbrick-systeem en zinken gevelbekleding de toon aangeeft.’ De nieuwe kazerne wordt gekenmerkt door een zeer duurzame en flexibele bouw. Het gebouw gaat in zijn eigen energiebehoefte voorzien.

Tekst: Margot Visser

Industriebouw • februari 2014 • 51

De zonnepanelen leveren voldoende energie voor de levering van elektra.

Clickbrick, houten kozijnen en zink

Bouwbedrijf D E V R I E S E N V E R B U R G O N D E R D E E L

‘t Vaartland 8 2821 LH Stolwijk Postbus 59 2820 AB Stolwijk Telefoon 0182 - 34 17 41 Telefax 0182 - 34 24 75 info@devriesverburg.nl www.devriesverburg.nl

U W

D E

B U R G L A N D

Stolwijk

G R O E P

Kennis en daadkracht Bouwbedrijf De Vries en Verburg bouwt kantoren, zorginstellingen, scholen, bedrijfsobjecten en woningen. Al meer dan 25 jaar maakt Bouwbedrijf De Vries en Verburg het verschil door betrouwbaarheid, degelijkheid en vakmanschap.

V O O R T V A R E N D E

Industriebouw • februari 2014 • 52

VA N

P A R T N E R

B I J

B O U W E N

Barendrecht • Brandweerkazerne

Garage met plek voor vijf voertuigen

De realisatie van de nieuwe brandweerkazerne, in opdracht van de Veiligheidsregio Rotterdam Rijnmond, ging vlot. In juli ging de eerste paal de grond in en eind december was de kazerne operationeel. Een erg korte bouwtijd, beaamt Guido Jongebreur van bouwer De Vries en Verburg. ‘De start bouw was flink vertraagd door een paar bezwaarprocedures die waren opgestart door omwonenden.

Half mei van dit jaar zijn deze ongegrond verklaard. Doordat we een aantal onderdelen qua engineering al hadden opgestart, konden we snel van start gaan en bleven we nog steeds op planning.’

Zink De nieuwe kazerne heeft een oppervlakte van 750 m² en biedt plaats aan vijf brandweervoertuigen. Nieuwbouw was nodig omdat de huidige kazerne was verouderd en niet meer voldeed aan de geldende wet- en regelgeving. Architectenbureau De Roon van Es is verantwoordelijk voor het ontwerp van het nieuwe gebouw. Een ontwerp dat eruit springt, meent Jongebreur. ‘Het is speelser dan meestal het geval is bij brandweerkazernes. Dat komt vooral door de toepassing van het Clickbrick-systeem en de zinken gevelbekleding.’

Lat hoog Er is hoog ingezet op het gebied van duurzaam bouwen. Jongebreur ziet dit soort projecten steeds vaker, maar zo hoog ligt de lat niet vaak, meent hij. ‘Het is niet alleen duurzaam qua energie, maar ook qua toegepaste materialen.

De opdrachtgever heeft gekozen voor de materialen en bouwmethodes die het minst belastend zijn voor het milieu.

Zo zijn houten kozijnen toegepast in plaats van aluminium kozijnen. Die zijn voordeliger in onderhoud, maar kosten veel meer energie om te produceren, waardoor ze minder milieuvriendelijk zijn. Hetzelfde geldt voor de gevelsteen.

We werken hier met het Clickbricksysteem. Dat heeft als voordeel dat je in de toekomst veel beter gescheiden kunt slopen/hergebruiken.’

Panelen

isolatiematerialen. Normaal bedraagt de isolatiewaarde van een vloer drie of drieënhalf, hier is gekozen voor vijf’, aldus Jongebreur. Vermeldenswaardig zijn verder de waterbesparende maatregelen: hemelwater wordt opgevangen in ondergrondse tanks en gebruikt voor het vullen van de blusauto’s en het schoonmaken van de voertuigen. Ook is door de architecten al nagedacht over het hergebruik van het pand, mocht de brandweer het in de toekomst onverhoopt verlaten.

De algemene ruimtes zijn flexibel indeelbaar, waardoor met wat lichte ingrepen een andere bestemming aan het gebouw kan worden gegeven.

Kleedruimte

Het gebouw voorziet in zijn eigen energiebehoefte door een warmtepomp met warmte/koude opslag in de grond en zonnepanelen op het dak. ‘Er zijn geen gasgestookte ketels. De zonnepanelen leveren voldoende energie voor de levering van elektra. Eventuele bijverwarming kan plaatsvinden met deze elektrische energie. Er is bovendien minder warmteverlies door het toepassen van dikkere

Industriebouw • februari 2014 • 53

Bedrijfspand Hiemstra • Middenmeer Hiemstra zal het gebouw in eerste instantie verhuren aan behanggroothandel Graham & Brown

Industriebouw • februari 2014 • 54

Veertig kilometer boven Amsterdam ligt Agriport A7, een grootschalige glastuinbouwlocatie. Hier zijn productie, verwerking en logistiek van verse groente geclusterd. Agriport A7 wordt wel beschouwd als het meest moderne agropark ter wereld. Centraal in de locatie is een nieuw bedrijventerrein aangelegd.

Hier werd onlangs het nieuwe bedrijfspand van groenteverwerkingsbedrijf Hiemstra opgeleverd.

Laatste aanwinst Agriport A7

Tekst: Margot Visser

Snel schakelen en je hebt een flink bedrijfspand in

21 weken

Anton Hiemstra, initiatiefnemer van Agriport A7, schakelde Ooms Bouw en Ontwikkeling in om de nieuwbouw te realiseren. Het sla-verwerkingsbedrijf wil het pand in de toekomst gaan betrekken, maar zal het in eerste instantie gaan verhuren aan behanggroothandel Graham & Brown. Het pand omvat ongeveer 7.800 m² en is voorzien van een laadkuil met dockshelters. Circa 900 m² is kantoorruimte, verder bestaat het uit bedrijfsruimte. Het gebouw is een ontwerp van Koorn Architecten uit Hoorn.

Het uiterlijk is in stijl met het groene

Architect Koorn Architecten, Hoorn Hoofdaannemer Ooms Bouw en Ontwikkeling Onderaannemers Vroom funderingstechniek, Oosthuizen Holland staal, Den Helder

karakter van Agriport. ‘In de gevel zijn groene tinten verwerkt: je vindt deze terug in de beplating, accenten en lijnen’, vertelt Ab Negenman van Ooms Bouw en Ontwikkeling.

Vrijheid Aangezien het pand perse vóór het eind dit jaar moest worden opgeleverd, moest Ooms snel schakelen. ‘We zijn in juni gestart met bouwen en half november hebben we opgeleverd. Dat is een bouwtijd van 21 weken. Om dit te realiseren moesten we heel snel een aantal partijen

inschakelen. We zijn meteen aan de slag gegaan om het ontwerp verder te optimaliseren. Het was erg prettig dat we daar veel vrijheid in kregen. Hiemstra en Koorn stonden open voor onze alternatieven. Zo hebben we het heisysteem en de staalconstructie geoptimaliseerd. Voor het heisysteem vonden we het beter om een andere afmeting te gebruiken en een gewijzigde paalindeling. Hierdoor was minder wapening nodig bij een ongewijzigde belasting. Wat betreft de staalconstructie zijn we met de leverancier gaan kijken waar we de profielen lichter

Catsburg Dak-en Gevelbekleding, Almelo B&A installaties, Avenhoorn

Prefab betonelementen Concrete International BV, Krimpen a/d IJssel

Aluminium buitenkozijnen Intal BV, Opmeer

Bouwperiode juni 2013 – november 2013

Prefab Borstweringspanelen PreTon Nederland BV, Franeker

Geen omkijken naar prefab beton ‘We ontzorgen de aannemer volledig wat betreft prefabbeton’, stelt Eric Hergaarden, directeur/eigenaar van PreTon Nederland.

Het bedrijf is gespecialiseerd in het leveren en monteren van verschillende soorten prefabbouwconstructies in zowel civiele als utiliteitsbouw, waaronder cellenbetonwanden, - vloeren of -dakelementen, cellenbetonlijmwerk en complete betonconstructies.

Voor het pand van Hiemstra leverde en monteerde PreTon Nederland circa 1.900 m2 cellenbeton brandwanden en de traliesandwichelementen aan de buitenzijde van het

gebouw. ‘De brandwanden waren nodig voor het compartimenteren van het vloeroppervlak. De voordelen van cellenbeton zijn onder andere dat het onbrandbaar en licht van gewicht is. Met een brandwandhoogte van 10.5 m gaf dit voordelen in de fundatie’, aldus Hergaarden.

Teken- en montageafdeling PreTon Nederland biedt opdrachtgevers een compleet pakket. Hergaarden: ‘We zien dat aannemers steeds meer disciplines gaan uitbesteden, ook montage. PreTon Nederland

heeft daarom een eigen teken- en montageafdeling. De kans op fouten is daardoor veel kleiner geworden.’ Op het project in Middenmeer werkte PreTon samen met Concrete International, de leverancier van de prefabbetonnen borstweringen. ‘We kennen elkaar goed en doen veel projecten samen’, vertelt Hergaarden. ‘PreTon tekent zowel het prefab beton als de cellenbetonwanden uit en ook de montage wordt door ons gedaan.

Er is dus maar één aanspreekpunt, en dat is een groot voordeel voor de aannemer.’

Industriebouw • februari 2014 • 55

Kortere levertijden door eigen gevelprofielsysteem ‘Doordat wij alles in eigen hand houden, kunnen wij sneller en tegen lagere kosten leveren’, stelt Frank Hageman van gevelbouwbedrijf Intal. Het bedrijf uit Opmeer leverde en monteerde de aluminium kozijnen en vliesgevels voor het bedrijfspand van Hiemstra.

‘We hebben zowel voor kozijnen als vliesgevels een eigen systeem ontwikkeld’, legt Hageman uit. ‘Daar ligt onze kracht. Concurrenten kopen profielen in, wij produceren alles zelf en zijn volledig onafhankelijk. Intal ontwerpt, produceert, levert en plaatst. Dat levert tijdwinst en kostenbesparing op. Ook voor Hiemstra hebben we dit eigen systeem toegepast. We kunnen andere, gerenommeerde, merken profielsystemen leveren indien een opdrachtgever dit wenst, maar wij geven de voorkeur aan ons eigen systeem, omdat wij zien dat dit voor alle betrokken partijen een win-win situatie oplevert.’

De samenwerking met Ooms verliep naar volle tevredenheid. ‘Het was het eerste werk dat wij samen met hen hebben gerealiseerd.

Ondertussen hebben we het pand naast Hiemstra, voor BNT bedrijfsgebouwen, ook gedaan.’ Intal richt zich voornamelijk op de utiliteitsbouw. Daarnaast zijn aluminium puien voor tijdelijke huisvesting, hal-/systeembouw en export belangrijke pijlers binnen de organisatie.

ALUMINIUM KOZIJNEN EN VLIESGEVELS

prefabbeton & cellenbeton producten

Zie advertentie op de omslag

konden maken, ook bij gelijkblijvende belasting. Op deze manier konden we de prijskwaliteit verbeteren. Om de krappe planning te halen zijn we de bouw gestart met dubbele ploegen. Dat is goed verlopen. We hebben volgens planning opgeleverd’, aldus Negenman.

Microsoft Het bedrijventerrein Agriport A7 is in november 2008 geopend. Diverse bedrijven hebben zich al op het terrein gevestigd en Microsoft is van plan hier een groot datacentrum te openen. Het bedrijventerrein onderscheidt zich

door de goede bereikbaarheid, duurzame energie door gebruik van reststromen van bedrijven in de omgeving en een uitgebreid glasvezelnetwerk voor snel dataverkeer.

‘Het is de bedoeling dat er straks energie uitgewisseld wordt tussen het datacenter en het nabijgelegen kassencomplex’, vertelt Negenman.

Oom Bouw en Ontwikkeling heeft kwaliteit en aandacht voor het milieu hoog in het vaandel staan. Het bedrijf uit Scharwoude is 9001 en 14001 gecertificeerd. Op 30 maart j.l. vierde het bedrijf haar honderdjarig bestaan.

Levering & montage van:

massieve en geïsoleerde betonelementen cellenbeton wand-, vloer- & dakelementen kanaalplaatvloeren prefab balken en kolommen architectonisch beton

INTAL B.V. | DE VEKEN 103 | 1716 KG OPMEER TEL: +31 (0) 226 34 15 25 | INFO@INTAL.NL | WWW.INTAL.NL

Industriebouw • februari 2014 • 56

Postbus 119 8800 AC Franeker

Tel.: 0517-34 15 64 Fax: 0517-34 19 04

www.preton.nl info@preton.nl

Middenmeer • Bedrijfspand Hiemstra

Prefab betonnen elementen met uitgewassen grind (silex) in de kleurstelling Verde Alpi 8/12

Opdrachtgever met smaak!

In lijn met de groene gevelbekleding, is door Hiemstra gekozen voor het toepassen van compleet afgewerkte geïsoleerde prefab betonnen elementen in uitgewassen grind (silex) in een groene kleurstelling met de mooie naam Verde Alpi. Dit toeslagmateriaal is afkomstig uit de Italiaanse Alpen en wordt niet veel toegepast; meestal zijn het antracietkleurige uitgewassen deklagen, terwijl er qua kleurstelling nog zoveel andere mogelijkheden zijn. Gelukkig keken ze hier verder dan grijs alleen.

In de nieuwbouw is zo’n 400 m2 geïsoleerde prefab betonnen elementen toegepast met een dikte van 200 mm, voorzien van een hoogwaardige isolatie van 80 mm PIRschuim. Concrete directeur Ronald van den Berg: ‘Door de toenemende vraag naar beter geïsoleerde bedrijfspanden passen wij onze producten aan naar deze eisen. Zo zien we een toenemende vraag naar hoogwaardiger toe te passen isolatiematerialen zoals PIR en Resol; daarmee worden ook de dikten van

inclusief engineering en uitvoering, wordt de aannemer hiermee voor meerdere bouwkundige disciplines ontlast en kent hij slechts één aanspreekpunt. En dat voor een marktconforme prijsstelling. Wel zo prettig voor de aannemer’, aldus van den Berg.

onze producten aangepast om aan bepaalde ­eisen te kunnen voldoen. Er is dus geen sprake van standaarden, wij produceren dat wat de markt vraagt en passen onze producten hierop aan.’

Concrete International heeft de opdracht uitgevoerd in opdracht van PreTon Nederland. ‘Het is niet de eerste keer dat we op deze wijze samenwerken. Doordat we onze productgroepen prefabbeton en cellenbetonproducten compleet kunnen aanbieden

Industriebouw • februari 2014 • 57

Burger King • Vlaardingen

Een snel gebouwd Restaurant met strakke sandwichpanelen in de gevel

fastfood Voor een Big Whopper kun je tegenwoordig ook terecht in Vlaardingen. Bouwdrijf Vrolijk uit Zevenbergen leverde in december de nieuwbouw van Burger King aan de Schiedamsedijk op.

Bouwperiode juni 2013 – december 2013

Architect Bias Architecten, Rotterdam

Hovenier A. Molenaar VOF, Bergambacht

Bruto vloeroppervlakte 600 m2

Staalconstructies Buchinhorn BV, Moerdijk

Metsel- en lijmwerkzaamheden Jovado, Zundert

Opdrachtgever DCB Beheer BV, Vlaardingen

Gevelbekleding Cladding Partners BV, Oosterhout

Hoofdaannemer Bouwbedrijf Vrolijk BV, Zevenbergen

Gevelkozijnen VPG geveltechniek, Nieuwkuijk

Industriebouw • februari 2014 • 58

Tekst: Melissa van der Beek

restaurant William Smits is projectleider van Bouwbedrijf Vrolijk. Hij kijkt met tevredenheid naar het eindresultaat, een ontwerp van Bias Architecten. ‘Het is een pand met rondingen en kent veel details en daardoor was het een behoorlijke uitdaging.’

Snelle bouwtijd Het gebouw is in een hele korte bouwtijd gerealiseerd door het bouwbedrijf en zijn onderaannemers. ‘Eind juni zijn we begonnen met heiwerk en 6 maanden later is het opgeleverd. Deze snelle bouwtijd hebben we kunnen bereiken door te werken volgens het Lean-principe’, aldus Smits. De aannemer werkte voor het eerst volgens deze methode en gaat dat zeker vaker doen. ‘Ik kijk positief terug op de Lean-sessies. We wisten per dag welk onderdeel er gereed moest zijn.’ De bouwer deelde het project in fases op waardoor de verschillende onderaannemers in de verschillende bouwfases hun werkzaamheden konden verrichten.

‘In fase 1 begon een onderaannemer met het metselwerk, terwijl er in fase 3 al gestart werd met het straatwerk. Zo behaalde we de benodigde bouwsnelheid om een tijdige oplevering te halen.’

Beschermingszone De bouwer diende rekening te houden met een aantal beperkende factoren.

Smits geeft een voorbeeld: ‘Buurbedrijf DFDS had als eis dat het hekwerk rondom het terrein een meter vrij moest zijn van obstakels. Dat vroeg om discipline van onze kant, want ons materiaal en materieel konden we als gevolg van deze eis niet overal neerzetten. Niet onoverkomelijk, maar wel een constant punt van aandacht, omdat het bouwterrein al een beperkte opslagcapaciteit had.’ Een andere uitdaging was het tijdig aanbrengen van de nutsvoorzieningen op het terrein.

De bouwplaats is gelegen tegen een dijk

Gevelsluiting met snelmontagekraan De planning was strak bij de nieuwbouw van de Burger King in Vlaardingen. Johan van Dongen van Jovando had zes weken de tijd om zijn gedeelte van de klus te klaren: de complete gevelsluiting van de binnen- en buitenmuren. ‘Bij deze opdracht ging het om zowel de metsel- als lijmwerkzaamheden. Daarnaast verzorgde ik ook de steigers. Om de deadline te halen hebben we continu met een groep van 4 tot 5 man gewerkt’, laat de jonge en ambitieuze ondernemer weten.

Eigen snelmontagekraan Van Dongen heeft de klus in zijn totaliteit aangenomen. ‘Dat betekent dat ik vooraf alles uitreken en de totaalprijs bepaal, zo weet de opdrachtgever – in dit geval Bouwbedrijf Vrolijk – direct waar hij aan toe is.’ Een ander voordeel van in zee gaan met Jovando is dat het bedrijf uit Zundert een eigen bouwkraan heeft. Van Dongen zegt trots: ‘Een snelmontagekraan van 26 meter hoog om precies te zijn.’ Het bedrijf, met veel ervaring in de nieuwste metsel- en lijmtechnieken, gaat voor kwaliteit en duurzaamheid. ‘Een gebouw moet lang meegaan, daarom vind ik het belangrijk dat de verschillende technieken en materialen op elkaar zijn afgestemd.

Alleen zo krijg je een optimaal bouwresultaat.’

Cladding Partners: dak- en gevelbekleding, dakbedekking, isolatie en lichtstraten.

Industriebouw • februari 2014 • 59

Aanpakkers in tuinontwerp, grond-, weg- en waterbouw Het hoveniersbedrijf Beschouw uw tuin als verlengstuk van uw woning die u, mits goed uitgevoerd,

Jo va nd o

veel extra woonplezier kan verschaffen.

Vanuit onze professie zien wij mogelijkheden waar u wellicht nooit aan gedacht heeft. In ieder geval zorgen wij ervoor dat uw tuin in volledige harmonie is met uw woning met gebruikmaking van de beste materialen.

Met sel - en Lijm we rke n

Grond-, wegen waterbouw Deze werken vinden vooral plaats in de woningbouw en onze opdrachtge-

www.jovando.nl

vers hier zijn veelal grote aannemers en gemeenten. We zijn daarnaast tevens actief op cultuurtechnisch gebied zoals kaderconstructies, het grootschalig opknappen van binnendijken, bermonderhoud en landschapsherinrichting.

VOOR ELK (GROEN)PROJECT STAAN WIJ U GRAAG TEN DIENSTE VOOR EEN VRIJBLIJVEND ORIËNTEREND GESPREK! Bekijk diverse projecten op onze website

www.amolenaar.nl

Hoveniers- en aannemersbedrijf G.W.W.

A. Molenaar v.o.f.

Tussenlanen 20/b | 2861 CD Bergambacht | Telefoon: (0182) 35 18 61 | Fax: (0182) 35 11 64 E-mail: info@amolenaar.nl | Website: www.amolenaar.nl

Veelzijdig, Flexibel & Betrokken

Rond gebouw vraagt andere aanpak Kenmerkend voor het nieuwste fastfoodrestaurant van Burger King zijn de vele rondingen. Hierdoor was het voor gevelbekleder Cladding Partners BV van belang al in een vroeg stadium met aannemer en architect om de tafel te zitten. ‘De montage was in dit geval niet ingewikkeld, het ontwerp wel’, aldus Erik van de Koppel, commercieel directeur van het bedrijf uit Oosterhout. Van de Koppel merkt dat zijn organisatie vaker in een vroeg stadium bij projecten betrokken wordt. ‘Onze ervaring is dat je dan het beste resultaat krijgt.’

Vlak

Al 25 jaar een betrouwbare bouwer

Bouwbedrijf Vrolijk B.V. Zevenbergen

Niets is ons te groot of te klein.

We hebben een multidiciplinair team, waarmee we van ontwerp tot oplevering klaar staan voor nieuwe uitdagingen.

We hebben ruime ervaring in de woning-, utiliteits-, agrarische bouw en dienstverleningssector.

Campagneweg 16 | 4761 RM Zevenbergen | 0168 - 40 55 55 | info@bbvrolijk.nl | www.bbvrolijk.nl

Industriebouw • februari 2014 • 60

De gevelbekleder gebruikte in Vlaardingen sandwichpanelen.

‘Normaal zit er reliëf in een sandwichpaneel, maar deze zijn vlak.

Doordat we de kopkanten dichtgezet hebben, ziet de gevel er heel strak uit.’ Naast de buitengevel bekleedde het bedrijf ook het plafond en verzorgde het de dakbedekking. Bij Cladding Partners kunnen bedrijven terecht voor dak- en gevelbedekking in de ruimste zin van het woord. ‘We richten ons in het bijzonder op de industriële en agrarische sector. Utiliteitsbouw dus, maar woningbouw is ook mogelijk. Ons werk is heel divers, van eenvoudige bedrijfshallen tot aan projecten met het keurmerk BREEAM-NL Excellent.’

Vlaardingen • Burger King

Een fraai stukje gebogen metselwerk

Links is de opstelplaats voor de drive through

waar niet gegraven mocht worden vanaf 1 oktober tot 1 april. ‘Hierdoor moesten we ervoor zorgen dat al het graafwerk voor oktober gereed was. Tijdelijke voorzieningen en veel telefoontjes naar de nutsbedrijven hebben ervoor gezorgd dat het uiteindelijk gelukt is’, lacht Smits.

Turn-key aannemer Het is niet de eerste keer dat Bouwbedrijf Vrolijk in opdracht van DCB Beheer bouwt. Ook Facillity Point ‘Borchwerf’ in Roosendaal is voor deze opdrachtgever gerealiseerd. Het bouwbedrijf richt zich naast utiliteitsbouw ook op woningen agrarische bouw. ‘In 1988 begon de huidige directeur de heer K. Vrolijk zijn bedrijf met het bouwen van aardappelloodsen. Toen was de agrarische sector de corebusiness. Het bouwbedrijf is zich blijven ontwikkelen en is nu een turnkey aannemer. Wij denken mee met onze opdrachtgevers, zijn vindingrijk, waarbij het budget en de wensen van de klant uiteraard leidend zijn.’

Grondwerk, inclusief machinaal straten Al in 1941 startte het bedrijf A. Molenaar v.o.f. als loonbedrijf voor de landbouw. ‘Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een aannemingsbedrijf in de grond-, weg- en waterbouw. En verzorgen we de aanleg en het onderhoud van tuinen’, aldus André Molenaar, die samen met zijn neef Marc eigenaar is.

Machinaal straten Al jarenlang is uit het bedrijf uit Bergambacht een betrouwbare partner. ‘We hanteren een nette prijs voor een hoge kwaliteit.’ Die hoge kwaliteit heeft het bedrijf ook geleverd bij de nieuwbouw van de Burger King. ‘In Vlaardingen hebben we het grondwerk van de bouw verzorgd, daarnaast het straatwerk en de buitenriolering. Vanwege de strakke planning hebben we gekozen om machinaal te straten.’ Wat Molenaar opviel aan het project was de fijne samenwerking. Hij legt uit: ‘Kwamen we iets tegen, dan probeerden we om samen een oplossing te zoeken. Het werken volgens lean heeft goed gewerkt.’

Industriebouw • februari 2014 • 61

Cool63 • Rotterdam

Tekst: Margot Visser

Overzicht van het complex met links en centraal de gerenoveerde bebouwing (voorheen Generale Bank) aan het Stadhuisplein

Het beeld­bepalende gebouw van De Generale Bank aan de Coolsingel, in het hart van Rotterdam, wordt herontwikkeld tot een duurzaam multifunctioneel complex met 25.000 m2 retail, kantoren, horeca en woningen. Grootste huurder wordt elektronicagigant Saturn, die maar liefst 12.000 m2 gaat betrekken. De bovenste vijf verdiepingen zijn bestemd voor kantoren en appartementen. De horeca op de begane grond krijgt een compleet nieuw aanzien.

Lange tijd was het een witte vlek in de herontwikkeling van het Stadhuisplein in Rotterdam: het gebouw van De Generale Bank en het naastgelegen Spinozahuis en Paviljoen Monisima. Er werden diverse plannen bedacht, maar uiteindelijk werd door de gemeente Rotterdam gekozen voor het ontwerp van MAB Development. In dit plan worden de drie panden herontwikkeld tot een modern complex

Industriebouw • februari 2014 • 62

waarin zowel wonen, werken, horeca als retail is ondergebracht. Het Spinozahuis en Monisimapaviljoen worden gesloopt en vervangen door nieuwbouw. De Generale Bank wordt volledig gerenoveerd.

Opmerkelijk is de Breeam Excellent kwalificatie van Cool 63. Het is voor het eerst dat een binnenstedelijk mixed use project deze kwalificatie krijgt.

Natuursteen Een stringente eis van de gemeente was het behoud van het oorspronkelijke aanzicht van het bankgebouw, vertelt Martijn Luigies, hoofd werkvoorbereiding van Bouwcombinatie Cool 63. ‘De kantoorpanden langs de Coolsingel hebben allemaal eenzelfde soort uitstraling. Die moest behouden blijven. We brengen het pand dus in oude staat terug, maar dan

Cool 63 geeft nieuw elan

aan Coolsingel

Opdrachtgever MAB Development, Den Haag Architect Allies and Morrison Architects, London Adviseur installaties Techniplan Adviseurs, Rotterdam

Aannemer Bouwcombinatie Cool 63 (Dura Vermeer/BAM Utiliteitsbouw), Rotterdam E-installaties Steegman Elektrotechniek, Den Haag W-installaties Van Galen Klimaattechniek, Rotterdam

Liften Roltrappen Otis BV, Amersfoort Bouwperiode april 2013 – december 2014 Aanneemsom € 27.720.000 incl. installaties Industriebouw • februari 2014 • 63

De voormalige Generale Bank wordt volledig gerenoveerd

Palen boren door de bestaande keldervloer

Flagship store met nieuwbouw die erbovenuit rijst

Rotterdam • Cool63

geïsoleerd en aangepast aan de huidige eisen. Beeldbepalend was de natuurstenen gevel. Deze is volledig verwijderd en vervangen door een nieuwe gevel van dezelfde natuursteen.’

Palen door keldervloer In april 2013 startte de bouwcombinatie, een samenwerkingsverband van BAM Utiliteitsbouw en Dura Vermeer, met het heiwerk. ‘Het Spinozahuis werd gesloopt, maar de kelder bleef behouden. We hebben de palen door de bestaande keldervloer geboord. Vervolgens zijn we gestart met het sloopwerk en de renovatie van het bankgebouw en daarnaast de nieuwbouw van het Spinozahuis. We bouwen nu naar de vierde verdiepingsvloer van het Saturnpand toe. Hier bovenop komen nog vijf lagen kantoren en vijftien appartementen.’

Uitdaging Door de herontwikkeling wordt 10.000 m² verouderde kantoorruimte omgezet in winkelruimte. Retailer Saturn zal hier haar eerste Nederlandse flagshipstore, en tevens één van de grootste vestigingen van Europa, openen. Om het voormalige kantoorpand geschikt te maken voor retailactiviteiten, ­waren flinke bouwkundige aanpassingen vereist. ‘De verdiepingen waren te laag’, legt Luigies uit. ‘We hebben daarom in de bestaande toren twee verdiepingsvloeren verwijderd en vervangen door één vloer.

Uitvoeringstechnisch was dat één van de grootste uitdagingen op dit project.’

Een kraan, twee bouwstromen Een andere uitdaging was de logistieke problematiek die werken in de binnenstad met zich meebrengt. ‘We werken op een hele kleine bouwplaats, op één van de drukste locaties in de binnenstad. Lastig is dat er maar één torenkraan gebruikt kan worden, terwijl we twee bouwstromen hebben. Verder is de

bereikbaarheid van de bouwplaats een probleem. Om het transport goed te organiseren werken we met een hub vlakbij Delft. Grote hoeveelheden materialen worden daar afgeleverd en met kleinere vrachtwagens naar de bouwplaats vervoerd’, aldus Luigies.

Het project kent een strakke planning: in augustus moet de vooroplevering aan Saturn plaatsvinden. Het totale complex wordt naar verwachting in december 2014 opgeleverd.

Excellente elektrotechniek ‘Alle disciplines die wij in huis hebben, komen terug in dit project’, vertelt Ralph Reedeker van Steegman Elektrotechniek, onderdeel van de Steegman Groep. ‘Cool63 heeft van alles wat: kantoren, horeca, woningen en retail. Dat brengt een grote diversiteit aan elektrotechnische installaties met zich mee. Zo zijn wij onder meer bezig met een parkeersysteem, een centraal toegangscontrolesysteem, een brandmeldinstallatie en een ontruimingsinstallatie.’

Groepen Het project heeft het predicaat Breeam Excellent, waardoor hoge eisen worden gesteld

aan de installaties. Een van de aspecten hiervan is een zeer uitgebreide bemetering.

‘Normaal gesproken worden alleen de hoofdverdeelgroepen bemeterd. Hier zijn kWhmeters voor alle afzonderlijke groepen, zoals pompen en liften. Centraal wordt uitgelezen wat het verbruik per groep is. Het zorgt voor een stukje bewustwording ten aanzien van het energieverbruik bij de gebruiker.’

Per armatuur wordt gemeten wat het lichtniveau is op het werkblad en vervolgens wordt de hoeveelheid verlichting daarop aangepast’, aldus Reedeker. Het is soms zoeken naar wegen om de installaties te maken, stelt hij. ‘Er zit veel kanaal- en leidingwerk in de kelder van het Spinozahuis, en dat moet passen met de elektrotechnische installaties. Dat vereist flink wat coördinatie met de werktuigbouwkundig installateur.’

Coördinatie Energiezuinigheid komt ook terug in de verlichting. ‘Door het hele pand is aanwezigheidsdetectie en voor de kantoorverdiepingen wordt ook daglichtregeling toegepast.

Industriebouw • februari 2014 • 65

Zierikzee • Sportcomplex ‘Onderdak’

‘Onderdak’

wordt grootste sportcomplex van Zeeland In Zierikzee verrijst op dit moment het grootste sportcomplex van Zeeland. Het is de bedoeling dat sportcentrum ‘Onderdak’ in juli zijn deuren opent voor het publiek. Het project wordt als Design & Build uitgevoerd in opdracht van de gemeente Schouwen-Duiveland. Wind Design & Build, Wind Architecten Adviseurs, Laco en Bouwgroep Peters realiseren dit project gezamenlijk.

Opengewerkte impressie toont indeling: links de sporthal, midden boven de tennisbanen, midden onder de turnhal en rechts de zwembaden

Het nieuwe complex van 12.000 m2 omvat een sporthal, een turnzaal met springkuilen, een tennishal, een zwembad met 25-meterbad, fitnessruimtes en horecafaciliteiten. Op het terrein naast de nieuwbouw aan de Lange Blokweg liggen diverse buitensportvelden, onder andere voor hockey, hand- en korfbal. Samen met exploitant Laco heeft ontwikkelaar Wind Design & Build een gebouw ontworpen waar de uitwisseling van functies, synergie en multifunctioneel gebruik optimaal geïntegreerd zijn.

Vanwege de stedenbouwkundige uitgangspunten, de functie en het respect voor het agrarische landschap is in het ontwerp terughoudend omgegaan met materialen en kleuren. Door de functie zijn sportcentra vaak introverte gebouwen. Ondanks de terughoudende kleurstelling geldt dit voor het grootste Zeeuwse sportcentrum echter niet.

Dit heeft mede te maken met de locatie: de nieuwbouw ligt juist opvallend aan een doorgaande provinciale weg.

Daarnaast heeft het gebouw zelf een open karakter en dat zorgt voor een levendig en uitnodigend beeld aan de rand van de stad.

Bouwprogramma Sportcomplex met sporthal, een turnzaal met springkuilen, een tennishal, een zwembad met 25-meterbad, fitnessruimtes en horecafaciliteiten.

12.000 m2 Bouwperiode april 2013 – juli 2014

Industriebouw • februari 2014 • 66

Voorbijtrekkende wolken De gemeente Schouwen-Duiveland wilde graag de sportvoorzieningen clusteren, zodat de inwoners van Zierikzee in 2014 een centrale en goed bereikbare sportlocatie hebben op een representatieve en herkenbare plaats. Om het complex op drukke dagen goed bereikbaar te maken, wordt de infrastructuur rondom het gebouw geheel afgestemd op het aantal verwachte sporters en bezoekers van het complex. De wens van de gemeente is om een sterke relatie te leggen tussen de binnensporten onderling en de activiteiten op de sportvelden eromheen. Daarom zitten er heldere zichtlijnen in het pand die de relatie binnenbuiten versterken. Om dit voor elkaar te krijgen heeft de architect de elementen aarde en lucht naar voren laten komen. Het bureau uit Drachten omschrijft het als volgt: ‘Met de gemetselde plint - in aardse tinten - zoekt het complex de verankering met de locatie. De stalen bovenbouw - met kleine nuanceverschillen in grijstinten - maakt contact met de lucht.’

Opdrachtgevers Gemeente Schouwen-Duiveland, ­Zierikzee; Wind Design & Build ­(ontwikkelaar), Drachten Laco (exploitant), Hilvarenbeek Hoofdaannemer Bouwgroep Peters, Middelburg Architect Wind Architecten Adviseurs, Drachten

Adviseur installaties BraaksmaWolting Adviseurs, Z ­ eewolde; RKS Technisch Adviesbureau, ­Megchelen Directievoering, ­kwaliteitsbewaking Geuze Bouwconsult, Eenum

Tekst: Melissa van der Beek

Turnhal in afwerkfase

Tennishal: gemetselde plint (aarde) en gevelplaten in grijstinten (lucht)

Modern visitekaartje Eind april 2013 is de eerste paal de grond ingegaan en als de deuren in juli opengaan, zal het sportpark het moderne visitekaartje van de historische stad Zierikzee zijn. In het stedenbouwkundige rapport van de gemeente valt te lezen dat hier bewust voor een moderne uitstraling gekozen is. ‘Vanwege de functie en ligging van het sportcomplex is het niet gewenst om in de beeldvorming aan te sluiten op de historische kenmerken van de stad Zierikzee.’ De gemeente vindt het belangrijk dat het gebouw past in zijn omgeving, net zoals de toekomstige gebruiker zich straks thuis voelt in zijn sportcomplex.

De balans tussen de gebruikerswensen, de context en het architectonische beeld staan hier centraal.

Wij wensen iedereen veel zwemplezier!

Karreweg-Noord 57 - Kessel Telefoon: 077 4622020 www. polypla.nl

Directievoering, kwaliteits­ bewaking en inkoop Ondanks de natte herfst en winter ligt de bouw van het nieuwe sportcomplex Onderdak in Zierikzee goed op schema. ‘Van oktober tot december is er extreem veel regen gevallen. Juist op dat moment zaten wij net in de grondbouw en hadden we daar veel hinder van. Gelukkig is het door de harmonieuze samenwerking met alle partijen prima in orde gekomen,’ zegt Harry Geuze, eigenaar van Geuze Bouwconsult uit het Groningse Eenum. Het complex, waarvan het dak bijna waterdicht is, is straks het grootste sportcomplex in Zeeland.

Allround bouwadviesbureau

Directievoering Het allround bouwadviesbureau, dat ruim 30 jaar bouwkundige ervaring heeft en zowel regionaal als landelijk opereert, verzorgt in opdracht van Wind Design & Build de directievoering, de kwaliteitsbewaking en de inkoop van leveringen van derden. Voor dezelfde opdrachtgever is Geuze in Andel bezig met de directievoering van een zwembadcomplex met binnen- en buitenbaden.

Ook verzorgt de eigenaar voor een zwembadexploitant de onderhoudsschema’s voor een periode van tien jaar. Geuze: ‘Ik richt me vooral op bouwkundige projecten met een speciale regelgeving. Denk hierbij aan legionella-trajecten of luchtproblemen bij zwembaden. Dat doe ik in opdracht van zowel aannemers als collega-adviseurs.’ Daarnaast wordt Geuze ook regelmatig ingehuurd door aannemers voor allerlei hand- en spandiensten.

Hogeweg 5 9913 TA Eenum Tel: 06-53311086 E-mail: info@geuzebouwconsult.nl Web: www.geuzebouwconsult.nl

Industriebouw • februari 2014 • 67

Hotel, casino en bioscoop Van der Valk • Hoorn

Tekst: Melissa van der Beek

Hotel/casino/bioscoop laatste toevoeging

De Blauwe berg Ontwikkelaar Kees Hermans vond al in 1996 het gebied De Blauwe Berg in Hoorn de perfecte locatie voor een compleet nieuwe wijk. Ook BAM geloofde in het plan en – nu 18 jaar later – heeft de aannemer onder andere de infrastructuur, een geluidswal en een vrijetijdspark aangelegd.

Ook zette BAM Woningbouw eind 2011 175 eengezinswoningen en appartementen neer op deze locatie. Op dit moment legt BAM Utiliteitsbouw in Hoorn de laatste hand aan een nieuw Van der Valk Hotel.

In november 2012 begon BAM Utiliteitsbouw in opdracht van het Van der Valkconcern met de bouw van het hotel, dat pal aan de A7 ligt. ‘In februari leveren we het gebouw, dat is ontworpen door Inbo Architecten uit Drachten, casco op. Een aantal aanvullende zaken zoals cementvloeren en stucwerk hebben we eind maart klaar’, zegt Mark van der Mast, projectleider bij BAM Utiliteitsbouw. Het hotel, dat ook onderdak biedt aan een bioscoop van JT Bioscopen en een casino van Flamingo Casino, verzorgt zelf de verdere inrichting. Het is een uniek concept: de combinatie hotel, casino met 200 spelautomaten en bioscoop is er namelijk nog niet in Nederland.

Eén verdieping per week De 157 hotelkamers, waarvan sommige een mooi uitzicht over Hoorn en het Markermeer hebben, bevinden zich in een 48 meter hoge toren van 14 verdiepingen. Met een tunnelbekisting bouwde de aannemer iedere week één

Industriebouw • februari 2014 • 68

verdieping. Van der Mast: ‘De hele tunnel hebben we intern laten uitwerken door onze materieeldienst. Het grote voordeel hiervan is dat de dienst ook direct de veiligheidsvoorzieningen meenam. Zo is er rondom de toren een gevelsteiger geplaatst, hierdoor konden we op de verdieping eronder meteen beginnen met het voorbereidende werk voor de gevel.’

Wanden van 30 centimeter dik In het hotel zijn ook vergaderzalen, een collegezaal, een restaurant, een café, een bar, een zwembad, fitness en wellnessfa-

ciliteiten. Het restaurant en het zalencentrum bevinden zich op de onderste 2 verdiepingen van het complex. ‘Deze verdiepingen zijn een stuk hoger dan die van de hotelkamers en hebben we in het werk gestort.’ Ook bij de bioscoop, met 5 zalen en totaal 900 stoelen, heeft BAM veel in het werk gestort. ‘Ten eerste hebben we een dakoverspanning van maar liefst 18 meter moeten overbruggen met grote kanaalplaten. Daarnaast hebben we wanden van 12 meter hoog en 30 centimeter dik gestort, dat was een mooi staaltje betonwerk’, laat de projectleider

Bam Utiliteitsbouw aan het werk, de toren in de steigers

Eerste hotel-casinobioscoop-combinatie staat in Hoorn

Luchtopname De Blauwe Berg uit september 2011

Bouwprogramma Hotel (11.000 m2, 152 kamers, 5 suites); casino (1.000 m2); bioscoop (5 zalen, 900 stoelen) Bouwperiode november 2012 – februari 2014 Opdrachtgever Van der Valk International, Tiel

Architect Inbo Architecten, Drachten Adviseur constructies Berkhout Tros, Alkmaar Adviseur geluid DGMR, Den Haag

Hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw regio Noordwest, Amsterdam Installaties Techval Technische installaties, Nuland; Linthorst Installatietechniek, Apeldoorn

Industriebouw • februari 2014 • 69

Hotel, casino en bioscoop Van der Valk • Hoorn

berkhout tros bouwadviseurs is een onafhankelijk ingenieurs­ bureau in Alkmaar dat zich bezighoudt met advisering en uitwerking van beton­, staal­ en houtconstructies t.b.v.

• woningbouw • kantoorgebouwen • bedrijfsgebouwen • renovatie • funderingsherstel

trots weten. ‘DGMR adviesbureau, verantwoordelijk voor het akoestische gedeelte, heeft in onze opdracht de berekeningen van de wanden gedaan.’

BIM Het bouwteam bestaat uit BAM Utiliteitsbouw, Linthorst Installatietechniek en Techval, waarbij BAM verantwoordelijk is voor de bouw, Techval voor de Einstallaties en Linthorst Installatietechniek voor de W-installaties. De partijen werkten volgens het BIM-principe. Van der Mast: ‘De architect en constructeur hebben het ontwerp in 3D-Revit uitgewerkt. Dat is de laatste jaren in opkomst en wordt steeds meer en meer toegepast.

Ook in dit project kwam naar voren dat het met alle partijen werken in 3D veel toegevoegde waarde heeft.’

scheldestraat 32 1823 wb alkmaar telefoon 072­5270090 alkmaar@berkhouttros.nl www.berkhouttros.nl

Snel en praktisch handelen Vanaf het voortraject tot aan de oplevering is Berkhout Tros Bouwadviseurs als hoofdconstructeur betrokken bij de bouw van het nieuwe hotel in Hoorn. ‘We hebben de gehele constructie van fundering tot dak berekend en in nauw overleg met BAM en Van der Valk de tekeningen gemaakt’, zegt Lukas Pielage, projectleider van Berkhout Tros.

Revit Het bureau, waar 10 mensen werken, heeft samen met de architect het project 3D uitgewerkt in het programma Revit. Pielage: ‘Op deze manier hebben alle partijen een goed inzicht in de te bouwen onderdelen. Een groot voordeel van de toegepaste werkwijze is dat het tekenwerk van architect en constructeur met elkaar overeenstemmen.’ Het project zit op dit moment tegen oplevering aan, waardoor het meeste werk voor de constructeur achter de rug is.

Kenmerkend voor Berkhout Tros is de snelheid waarmee het bedrijf handelt. ‘Ons streven is altijd het bouwproces gaande te houden.

Daarom reageren we direct op vragen en verzoeken en hebben we praktische oplossingen.’ Berkhout Tros houdt zich bezig met bouwkundige constructies van beton, staal en hout in verschillende sectoren, zoals woning- en utiliteitsbouw en renovatie.

Industriebouw • februari 2014 • 70

Tel.: +31(0)73 - 532 11 97 Fax: +31(0)73 - 532 36 93 Website: www.techval.nl

Hotel met nieuwste snufjes In het nieuwe Van der Valk Hotel in Hoorn met bioscoop en casino, zitten de nieuwste snufjes op elektronisch gebied. Denk hierbij aan het aan en uit doen van de verlichting in de vergaderzalen via een iPad, maar ook het bedienen van de beamers via touchscreens (KNX-EIB systeem). Verantwoordelijk voor de aanleg en installatie van deze techniek is Techval BV. Het bedrijf uit Nuland werkt veel in de hotel- en horecasector en dan met name voor het Van der Valk-concern. Eén van de uitdagingen die projectmanager Robbert van de Laar in Hoorn tegenkwam, was de aanleg van het leidingwerk in de bioscoop. ‘Om de beleving nog intenser te maken, komt er een geluidsysteem in van maar liefst 102.000 Watt. Dat is 5 keer zoveel Watt als normaal. Dolby regelt het technische gedeelte en wij verzorgen het leidingwerk en dat is een behoorlijke klus met zo’n gigantische installatie.’ Eind april verwacht het bedrijf klaar te zijn met de werkzaamheden.

Hengelo • The Huygens Project

Restaurant van het shared facility center met moiré-effect in de aluminium gevel

In één jaar nieuwe campus voor Thales

met BIM en Lean

Bouwprogramma Office building (12.500 m2), warehouse (4.000 m2 BVO), shared facility cen­ ter (3.500 m2 BVO) en productiehal (4.000 m2 BVO).

Bouwtijd Maart 2013 – maart 2014 Opdrachtgever Thales Nederland, Hengelo Architect Bouwkundig: LKSVDD architecten, Hengelo Landschap: MTD landschapsarchitecten, Den Bosch

Interieur office: Kippers Interieur­ architectuur, Warnsveld Interieur SFC: Zenber Amsterdam Adviseur constructies Lucassen Bouwconstructies, Hengelo Adviseur brandbeveiliging EFPC, Bilthoven Installatie- en energieadvies DWA, Rijssen Bouwkundig hoofdaannemer Dura Vermeer Bouw Hengelo, Hengelo

Installaties Linthorst Installatietechniek, Apeldoorn Vliesgevels Alkondor, Hengelo Prefab beton De Veluwe Beton, Staphorst Plafond- en wandsystemen Eissink, Hengelo Gevel SFC VPT Versteeg, Heusden

Industriebouw • februari 2014 • 71

Productiehal en warehouse zijn beide 4.000 m2 groot

Elk gebouw zijn eigen zonwering Een aangenaam binnenklimaat en prettig licht zijn onontbeerlijk in elke werkomgeving. De nieuwe gebouwen van The Huygens Project zijn daarom voorzien van diverse soorten zonwering. Zon- en insectenweringspecialist Henny Hendriks, een gerenommeerd familiebedrijf dat dit jaar zijn 50-jarig bestaan viert, nam de engineering, levering en montage uit handen.

‘Rond de bouwvak van 2012 vroeg de architect ons mee te denken in het ontwerp van de zonweringen’, vertelt Isabel Hendriks. ‘We gaven advies over de lamelgrootte, type zijgeleiding, type kap en bediening. Ook maakten we een proefopstelling, waarvan de gegevens gebruikt zijn voor het bestek.’ Op basis van de aanbe­ steding kreeg Henny Hendriks het werk gegund. De opdracht omvatte het leveren en monteren van buitenjaloezieën, zonwe­ ring voor de lichtkoepels, en vlak hangende screens.

Unieke sfeer en uitstraling ‘De producten zijn qua kleur en uitvoering afgestemd op de unieke sfeer en uitstraling van de verschillende gebouwen’, aldus Hendriks. ‘Zo pasten we op het ene gebouw buitenjaloezieën met een spandraad geleiding toe, terwijl een ander gebouw zich meer leende voor een zijgeleidingsprofiel. Een aantal producten is voor­ zien van een koof, maar het grootste deel is weggewerkt in de bouwkundige koof. Zoals op elk project was het onze uitdaging om de producten zo onopvallend mogelijk te integreren met de gevel.’ In augustus 2013 startte Henny Hendriks met de uitvoe­ ring, in januari 2014 vonden de laatste werkzaamheden plaats.

Industriebouw • februari 2014 • 72

Hengelo • The Huygens Project

Het office building heeft witte gevelbekleding aan de buitenzijde en eiken afwerking rond binnenplein en atrium

Op het Thalesterrein in Hengelo, waar in de jaren tachtig nog zo’n 4.500 mensen in de metaalproductie werkten, verrijst een hightech campus voor ontwerp en integratie van complexe technische systemen.

Als onderdeel van dit omvangrijke project realiseert Dura Vermeer Bouw Hengelo vier nieuwe gebouwen, die samen met enkele verbouwingen ‘The Huygens project’ vormen.

Thales Nederland is het grootste defensiebedrijf in Nederland en wereldmarktleider in marine radarsystemen. De afgelopen decennia heeft de multinational een flinke transformatie doorgemaakt van productiebedrijf naar technisch-innovatieve omgeving waar voornamelijk ingenieurs werken. Core business is de ontwikkeling en realisatie van innovatieve toepassingen op defensie- en veiligheidsgebied, zoals geavanceerde radarinstallaties en communicatiesystemen.

Met de nieuwe hightech campus, die volledig in het teken staat van hoogstaande technologie, wil Thales jong technisch talent aantrekken en ruimte bieden aan andere hightech organisaties.

Het Nieuwe Werken

Tekst: Patricia van der Beek

De nieuwbouw van The Huygens Project omvat een office building, een shared facility center, een warehouse en een productiehal. Het office building, waar onder meer elektronica wordt ontwikkeld en getest, is ontworpen vanuit de filosofie van Het Nieuwe Werken. Het lichte, ruimtelijke kantoor kent een flexibele

opzet met open werkvloeren en zogenoemde ‘kubics’: losse, schots en scheef geplaatste units voor geconcentreerd werken, conferentie, telefoneren, etc. Het shared facility center biedt ruimte aan een gasten- en personeelsrestaurant, vergaderruimtes en instructielokalen met op de eerste verdieping plaats voor zo’n 370 medewerkers. Het warehouse is voorzien van een hoogwaardige beveiliging en sprinklerinstallatie; hier worden alle ontwikkelde elektronische componenten opgeslagen en verpakt voor verzending.

Duurzaam, transparant ontwerp In april 2012 kreeg LKSVDD architecten opdracht voor het ontwerp van The Huygens Project. In een integraal ontwerpteam met landschapsarchitect, constructeur en adviseurs werkte het architectenbureau de ontwerpen in BIM uit. Het meest opvallend zijn de transparante gevels van het office gebouw, met eiken delen ter hoogte van het atrium. Verder is gekozen voor duurzame materialen, zoals beton en aluminium, en uiteenlopende duurzame installa-

Industriebouw • februari 2014 • 73

ties en technieken. In het office building zitten klimaatplafonds en het warehouse is voorzien van airstop luchtgordijnen.

Andere duurzame installaties zijn o.a. een grijswatersysteem, omkeerbare lucht-water warmtepompen en een ­verlichtingsplan met LED en TL5.

BIM en Lean Eind 2012 werd Dura Vermeer Bouw Hengelo aan het bouwteam toegevoegd voor de realisatie van The Huygens Project.

‘We pakten het werk vanaf het definitief ontwerp op’, vertelt bedrijfsleider Adri van Veggel van Dura Vermeer Bouw Hengelo. ‘Samen met de constructeur, installateurs en vliesgevelspecialist werkten we de ontwerpen verder uit in BIM. We lieten zo veel mogelijk partijen aan dit model bijdragen, om het werktempo te verhogen en de kans op fouten te minimaliseren.’ Dura Vermeer Bouw Hengelo startte tevens een lean traject op.

Tijdens een intensieve voorbereiding met diverse planningsessies werden partijen

efpc.nl

Onafhankelijk in integrale brandveiligheid en machineveiligheid

en werkzaamheden naadloos op elkaar afgestemd. Gedurende de bouw vinden dagelijks startgesprekken plaats om de planning door te nemen en werkzaamheden onderling af te stemmen.

Atrium

Henny Hendriks b.v. hse-advies.nl

Project zonwering en raambekleding www.hennyhendriks.nl

sinds 1964

EFPC

(European Fire Protection Consultants)

&

HSE-advies

(Health Safety and Environment) Dé specialisten voor u op het gebied van brandveiligheid en machineveiligheid

European Fire Protection Consultants N.V. Internationale beveiligingsadviseurs Leyenseweg 113G Postbus 261, 3720 AG Bilthoven Telefoon 030 225 24 00 | Fax 030 225 24 49 E-mail info@efpc.nl | www.efpc.nl

Industriebouw • februari 2014 • 74

Haaksbergerstraat 331 7545 GK Enschede T 053 431 34 55 F 053 430 33 37 info@hennyhendriks.nl

Hengelo • The Huygens Project Officegebouw met sandwichgevel

Impressie kantoorinrichting

In maart 2013 ging de nieuwbouw van start. Het grootste gebouw, het drielaagse office building, is opgetrokken uit een in het werk gestorte fundering op palen met daarop kanaalplaatvloeren. De verdiepingen zijn opgebouwd uit prefab vloeren en wanden. ‘Het kantoorgebouw is uitgevoerd met een betonnen sandwichgevel’, vertelt Van Veggel. ‘Deze gevelsluiting hebben wij in de aanbestedingsfase als alternatief aangedragen, omdat het diverse voordelen biedt. De kwaliteit, isolatiewaarde en brandwerendheid van de dragende prefab betonnen sandwichelementen zijn hoog.

Net als de bouwsnelheid. Binnen enkele maanden was de gevel dicht.’ Het shared

Brandveiligheid troef bij Thales In een hightech omgeving als The Huygens Project is brandveiligheid onmisbaar. In de diverse gebouwen bevinden zich sprinkler-, brandmeld- en ontruimingsinstallaties. European Fire Protection Consultants (EFPC), marktleider in geïntegreerd en onafhankelijk beveiligings- en HSE-advies, is hier sinds het beginstadium bij betrokken.

facility center, het warehouse en de productiehal bestaan uit een staalconstructie met stalen gevelbekleding.

Parallel bouwen ‘We hebben de gebouwen parallel opgetrokken’, vervolgt Van Veggel. ‘Dit heeft onder meer te maken met de korte bouwtijd. We hadden slechts één jaar om de nieuwbouw te realiseren. Mede dankzij de intensieve voorbereiding en constructieve samenwerking met partners en de opdrachtgever halen we die planning. De productiehal is opgeleverd, het shared facility center en het warehouse volgen daarna en naar verwachting in maart is het office building af.’

Bijzonder lichtspel in transparante gevelopbouw Een patroon van lichte en donkere banden, die bovenop de onderliggende lijnen geprojecteerd lijken. Dit verschijnsel, het moiré-effect, is waarneembaar op de gevel van het bedrijfsrestaurant van The Huygens Project. VPT Versteeg ontwikkelde en vervaardigde hiervoor een unieke gevelopbouw.

Voor het officegebouw en het lab schreef EFPC passende brand­ meld- en ontruimingsinstallaties voor, plus een sprinklerinstal­ latie voor het atrium. Voor het warehouse adviseerde EFPC een ESFR-sprinklerinstallatie. Adviseur Robin van Riet: ‘Dit is een mooi alternatief voor stellingsprinklers, dat door zijn grote bluscapa­ citeit een hoge opslag toelaat. Anderzijds heeft deze installatie consequenties voor de benodigde hoeveelheid water, de uitvoe­ ring van de stellingen en de opslagwijze van de goederen. Dit vereiste de nodige afstemming met Thales.’

Als systeemleverancier en producent van bijzondere plaatwerk gevels werd VPT Versteeg al vroeg bij het gevelontwerp van het bedrijfsrestaurant betrokken. Directeur Peter Moser: ‘Met de architect zochten we naar een manier om op enkele gebouwzij­ den het moiré-effect te creëren. De oplossing lag in een dubbele laag geperforeerd aluminium. Beide lagen zijn in wit uitgevoerd en zodanig gepositioneerd dat het daglicht het optische effect teweegbrengt.’

Nieuwe watervoorziening

Compleet systeem

EFPC schreef tevens het uitgangspuntendocument voor de nieuwe bluswaterinfra. Van Riet legt uit: ‘Alle activiteiten op het voormalige Thales-terrein verplaatsen naar het nieuwe ter­ rein. Dit geldt ook voor de bluswaterwatervoorziening voor de sprinklerinstallaties en hydranten. Vanuit onze uitgebreide kennis en ervaring op dit gebied hebben we de uitgangspunten en rand­ voorwaarden voor deze nieuwe voorziening opgesteld.’

Om het bijzondere lichtspel te creëren, moest de gevel zo transparant mogelijk blijven. In een bouwteamachtig verband dacht VPT Versteeg mee over een slank ophangsysteem, rekening houdend met de krachtwerkingen en de gewenste afstand tot de gevel. Moser: ‘We kwamen tot een volledig in aluminium uitge­ voerde gevelopbouw, waarbij het ophangsysteem en de gevelpla­ ten één compleet systeem vormen.’

Ondersteunende rol

Alles in eigen huis

De installatiewerkzaamheden zijn inmiddels gestart. De advi­ serende rol van EFPC heeft plaatsgemaakt voor een ondersteu­ nende rol. ‘We zijn aanwezig bij de bouwvergaderingen en maken tussenopnames’, besluit Van Riet, die alvast tevreden terugkijkt op een interessant en uitdagend project.

Onder leiding van Hoofd Bedrijfsburo Egbert van Mensfoort ging de uitvoering medio 2013 van start. De productie, coating, levering en montage vonden in eigen huis plaats. Moser kijkt terug op een mooi, uitdagend werk en een prettige samenwerking met de aan­ nemer: ‘Complimenten ook richting de opdrachtgever, die met een minimale referentie meeging met het unieke gevelontwerp.’

Industriebouw • februari 2014 • 75

De Samaritaan • Putten

Tekst: Melissa van der Beek

De Samaritaan in Putten is een plek waar mensen vanaf 55 jaar tot op hoge leeftijd kunnen wonen. In opdracht van KS en Vandenbrink Putten Zorg O.G. BV bouwde Slingerlang Bouw BV dit woonzorgcomplex met 52 woonzorgappartementen, 32 verpleegappartementen en een medisch centrum.

Lang zelfstandig wonen in

De Samaritaan

Het langgerekte woonzorgcomplex is in bouwteamverband gerealiseerd

Appartementen 46 huur, 6 koop (penthouses met dakterras), 32 verpleegappartementen, medisch centrum, dagbehandeling voor ouderen, dagbehandeling voor anders begaafden

Opdrachtgever KS en Vandenbrink Putten Zorg O.G. BV, Ermelo

Bouwperiode augustus 2012 – december 2013

Adviseur constructies Reijneveld ­Engineering bv, Scherpenzeel

Industriebouw • februari 2014 • 76

Architect Van Beijnum architecten, Amerogen

Adviseur installaties BvTA bureau voor technisch advies Hoofdaannemer Slingerland Bouw BV, Nijkerk Totaalinstallateur Brian Franken Technieken, Nunspeet

Hoofdentree

Op 18 december vorig jaar leverde de bouwer uit Nijkerk het complex op. ‘Het hele traject hebben we in een bouwteam uitgevoerd. Op deze wijze konden we onze kennis in een vroeg stadium inbrengen om het ontwerp en de realisatie van het bouwproject sneller en vooral beter te laten verlopen,’vertelt Teunis van de Pol, projectmanager bij Slingerland Bouw.

Het bouwbedrijf boorde op 31 augustus 2012 de eerste paal de grond in en vierde bij het hoogste punt op 12 april 2013 een klein feestje. ‘De winter van vorig jaar was erg streng. De vorst leverde ons veel vertraging op, maar uiteindelijk hebben we het toch gered.’ Op de vraag hoe dat komt, antwoordt hij: ‘Door onze bouwmethode, maar ook door de goede voorbereidingen en de strakke uitvoering’.

woning blijven wonen, waardoor verhuizen of overplaatsen tot een minimum beperkt wordt. En dat komt de sfeer ten goede, hoopt de Stichting De SamaritaanWonen en Zorg, die graag een vertrouwde omgeving wil creëren en de zorg verleent vanuit een christelijke zorgvisie. De stichting streeft een woon- en leefsfeer na waarin mensen vanuit verschillende achtergronden zich thuis voelen.

24/7 hulp, met één druk op de knop

Vertrouwde omgeving Het unieke aan het complex is dat bewoners van De Samaritaan lang zelfstandig kunnen wonen. ‘En mocht iemand uiteindelijk zorg nodig hebben, dan kan die persoon in het appartement gebruik maken van zorg op maat’, legt Van de Pol uit. Zo kunnen ouderen zo lang mogelijk in hun

www.dww.eu ● 078-6184100 Industriebouw • februari 2014 • 77

De Samaritaan • Putten

Verpleegoproepsysteem De verwachting is dat het gebouw half februari volledig in gebruik genomen is. In het pand komt ook een dagbehandeling voor ouderen en een dagbesteding voor anders begaafden. Stichting Rozelaar biedt deze dagbesteding aan mensen aan met een verstandelijke beperking. Thuiszorgorganisatie RST zorgt voor de huishoudelijke zorg, persoonlijke verzorging en verpleegkundige zorg. Van de Pol: ‘In de appartementen hebben we ook alle voorzieningen voor bewoners aangelegd, zoals het verpleegoproepsysteem. Met één druk op de knop staan de medewerkers van de thuisorganisatie klaar om zorg te verlenen in de huurappartementen. Dat doen ze dag en nacht.’

Speels uiterlijk Het lange en smalle gebouw is een ontwerp van Van Beijnum architecten uit Amerogen. ‘De architect heeft de nadruk

Slingerland Bouw b.v.

Slingerland Bouw b.v. is een dynamische is een dynamische bouworganisatie, bouworganisatie, die gevestigd is in het die gevestigd is in het centraal gelegen Nijkerk, centraal gelegen Nijkerk, nabij de A28. Met een nabij de A28. Met een team van enthousiaste team van enthousiaste medewerkers is medewerkers is Slingerland Bouw Slingerland Bouw actief in zowel de actief in zowel de utiliteitsbouw als de utiliteitsbouw als de woningbouw. Onze woningbouw. Onze opdrachtgevers opdrachtgevers bestaan uit bestaan uit particulieren, particulieren, bedrijven, bedrijven, overheidsinstanties en overheidsinstanties en projectontwikkelaars. projectontwikkelaars.

gelegd op de entree, waar de gootlijn in een punt naar voren komt met daaronder een opvallende kolom en het complex er daardoor speels uitziet: het loopt zeg maar als een slinger. Het speelse wordt in het metselwerk in drie kleuren nog eens benadrukt,’ aldus Van de Pol. Tijdens de bouw heeft Slingerland Bouw het complex in tweeën – rechts en links – gesplitst. ‘Op deze manier werkten we als een trapje naar boven. De houten kozijnen hebben we met beglazing uit de fabriek laten komen. Zo hadden we geen last van weersinvloeden en konden eerder met de afbouw starten.’ Slingerland Bouw, met 100 medewerkers, bestaat nog niet zo lang: in 2006 heeft Arie Slingerland het bouwbedrijf opgericht. ‘We zijn hard gegroeid en hebben een uitgebreide orderportefeuille opgebouwd, met daarbij veel ervaring in hele breedte van de bouw maar vooral in de zorg en in het onderwijs.’

Zorg

Utiliteitsbouw

Slingerland Bouw Utiliteitsbouw b.v.

Onderwijs

is een dynamische Slingerland Bouw b.v. bouworganisatie, is een dynamische die gevestigd is in het bouworganisatie, Utiliteitsbouw Showrooms centraal gelegen Nijkerk, die gevestigd is in het Slingerland Bouw b.v. nabij de A28. Met een Showrooms centraal gelegen Nijkerk, is een dynamische team van enthousiaste nabij de A28. Met een bouworganisatie, medewerkers is Kantoren team van enthousiaste die gevestigd Slingerland Bouw is in het medewerkers is Showrooms centraal gelegen Nijkerk, actief in zowel de Woningbouw Slingerland Bouw nabij de A28. utiliteitsbouw als deMet een actief in zowel de Woningbouw team van enthousiaste woningbouw.

Onze utiliteitsbouw als de medewerkers is opdrachtgevers woningbouw. Onze Slingerland Bouw bestaan uit opdrachtgevers actief in zowel de Woningbouw particulieren, Bedrijfsgebouwen Zorgsector bestaan uit utiliteitsbouw als de bedrijven, particulieren, Zorgsector woningbouw.

Onze overheidsinstanties en bedrijven, opdrachtgevers projectontwikkelaars. overheidsinstanties en bestaan uit projectontwikkelaars. particulieren, Zorgsector Slingerland Bouw b.v.

Onderwijssector bedrijven, Postbus 203 en Slingerland Bouw b.v. 3860 AEoverheidsinstanties Nijkerk Onderwijssector Maatschappelijk Agrarisch Postbus 203 Tel. 033projectontwikkelaars.

- 246 21 21 3860 AE Nijkerk Fax 033 - 246 65 00 Tel. 033 - 246 21 21 info@slingerlandbouw.nl Fax 033 - 246 65 00 Slingerland Bouw b.v.

Onderwijssector Kerkbouw info@slingerlandbouw.nl Postbus 203

Slingerland Bouw b.v.

Slingerland Postbus 203Bouw b.v.

Postbus 3860 AE 203 Nijkerk 3860 AE- Nijkerk Tel. 033 246 21 21 Tel. Fax 033 033 -- 246 246 21 65 21 00 Fax 033 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl info@slingerlandbouw.nl

Industriebouw • februari 2014 • 78

Appartementen

Woningen

Slingerland Bouw Slingerland Bouw

3860 AE Nijkerk Kerkbouw Tel. 033 - 246 21 21 Fax 033 - 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl Kerkbouw

Uw bouw Uw bouw Onze zorg!

Onze zorg!

Uw bouw Onze zorg!

Slingerland Bouw www.slingerlandbouw.nl

www.slingerlandbouw.nl

Renovatie en Onderhoud

Tekst: Melissa van der Beek

In slechts 16 weken neergezet

Oosterhout • Gym- en turnzaal Strijen

Duurzaamste

Duurzaam bouwen is niets nieuws voor Bouwbedrijf Aan de Stegge uit Twello. Wel nieuw is de combinatie van alle duurzaamheidsmaatregelen die de bouwer toepaste bij de nieuwbouw van gym- en turnzaal Strijen voor de gemeente Oosterhout. Deze sportzaal in Oosterhout is daarom ook de meest energiezuinige van Nederland.

GPR sportaccommodatie staat in Oosterhout Via een Design & Build-tender conform de UAV-GC 2005 kreeg de bouwer in september 2012 de opdracht. Samen met turnvereniging EOC, vaste bespeler van de zaal, stelde de gemeente een programma van eisen op. ‘De gemeente selecteerde onder andere op functionaliteit, prijs, architectuur en duurzaamheid.

Duurzaamheid had hierin de hoogste wegingsfactor’, aldus Rombout Welbergen, vanuit het bouwbedrijf commercieel

Bouwprogramma Gym- en turnzaal

Hoofdaannemer Aan de Stegge, Twello

Bruto vloeroppervlakte 900 m2

Architect Pr8 Architecten, Almelo

Bouwperiode april 2013 – juli 2013

sporttechnisch ontwerp en levering sportinrichting Janssen-Fritsen B.V., Helmond

Opdrachtgever Gemeente Oosterhout

verantwoordelijk voor het project. ‘We hebben onze jarenlange bouwkundige kennis gebundeld met die van onze adviseurs. Uiteindelijk heeft dit geleidt tot de beste aanbieding en zo hebben we de opdracht gegund gekregen.’

Dubbele functie De zaal heeft een dubbele functie: overdag krijgen basisschoolleerlingen er gymlessen en ’s avonds en in het week-

Adviseur constructies JVZ Raadgevend Ingenieursburo, ­Deventer Adviseur installaties Adviesbureau W-inst, Eindhoven Adviseur bouwfysica Alcedo, Holten

Industriebouw • februari 2014 • 79

De EPN van 0,55 is 70% lager dan de eis uit het bouwbesluit

evenwicht tussen innovatie en functionaliteit

end is de zaal het domein van turnvereniging EOC. Bijzonder is dat Aan de Stegge het g ­ ebouw in slechts 16 weken neerzette. De bouwer startte vorig jaar in april en leverde het pand eind juli 2013 op. ‘Deze korte bouwtijd hebben we kunnen realiseren door een goede voorbereiding van 2 tot 3 maanden.’ Van het ontwerp van PR8 Architecten heeft de bouwer een 3D-model gemaakt. ‘Je bouwt dan het gebouw in de computer, dat betekent dat alles al op voorhand bedacht is en je bij de bouw geen verrassingen tegenkomt.’

van educatie tot wereldprestatie!

Of het nu gaat om turnen of zaalsporten, bewegingsonderwijs of professionele gebruikers, wij vinden de juiste balans in de inrichting bij ieder project.

3D-model

Janssen-Fritsen B.V. www.janssen-fritsen.nl

Aan de hand van het ontwerp in 3D kon het concept verder geoptimaliseerd wor-

Sporttechnisch ontwerp door Janssen-Fritsen Al lange tijd is Janssen-Fritsen met de gemeente Oosterhout in gesprek over een nieuwe sportzaal met turngedeelte. Toen in oktober 2012 het plan van een gecombineerde gym- en turnzaal Strijen definitief werd, mocht de organisatie uit Helmond het sporttechnisch ontwerp verzorgen en de sportinrichting leveren.

Overdag gymmen schoolkinderen in de zaal en ’s avonds en in het weekend is het de plek van turnvereniging EOC. ‘Ondanks deze dubbele functie hebben de turntoestellen in ons ontwerp een vaste opstelling, waardoor trainers en sporters niet hoeven te slepen met de toestellen,’ vertelt Mark Decker, die verkoopmanager Nederland is bij Janssen-Fritsen.

Kuil met polyetherblokken Het bedrijf dat al meer dan 60 jaar sportinrichtingen van gymzalen verzorgt, heeft de

Industriebouw • februari 2014 • 80

aanbouw, die uiteindelijk ook gerealiseerd is, aangeraden. Deckers: ‘In deze aanbouw hebben we een zachte landingssituatie gecreëerd door een kuil van 1.20 meter diep te maken met een polyetherblokkenvulling. Boven deze kuil hebben wij een door ons ontworpen toestel, dat een combinatie is van een damesbrug en een rekstok, geplaatst. Op deze manier kunnen zowel mannelijke als vrouwelijk sporters eenvoudig en veilig oefenen.’

Fabrikant en ontwikkelaar Het bedrijf, dat wereldwijd opereert en 200 mensen in dienst heeft, heeft turnen als core-business. Niet alleen levert JanssenFritsen sporttoestellen, ook is het fabrikant en ontwikkelaar van deze producten. ‘En daarin zijn we uniek,’ zegt Deckers stellig.

Op de vraag waar het bedrijf nog meer mee bezig is, antwoordt hij: ‘In Hoofddorp leveren we binnenkort het Huis van de Sport op: een sporthal met een vrije hoogte van 13 meter met een uitgebreide turnhal erbij. En in Hoogvliet hebben we net 11 sportzaaldelen van de Campus Hoogvliet afgerond.’

Oosterhout • Gym- en turnzaal Strijen

Inrichting met sporttoestellen en de bak met schuimblokken (links)

den. Voor het team was dit een intensief proces. ‘Dit was de periode van finetunen, dat deden we integraal: dus met opdrachtgever, constructeur, architect en installateur. Zo kwamen we met al deze partijen samen voor vergaderingen van één dag - pitstopmeetings noemen we die – om zo samen de knelpunten en de oplossingen uit te werken.’ Vooral de integratie van alle onderdelen samen, zoals de kruising van een luchtkanaal met een stalen balk, worden integraal en adequaat opgelost. ‘In het voortraject aan de tekentafel zijn dit soort problemen nog eenvoudig op te lossen. Daarom is het een voorwaarde om dit samen te doen, zodat een ieder op zijn vakgebied direct de consequenties kan overzien.’

Compact Het plan van de bouwer scoorde hoog op aspecten als duurzaamheid, energieverbruik en alternatieve energieopwekking.

Enkele toepassingen zijn: een lichte dakbedekking waardoor het dak minder snel opwarmt en er minder koelvraag nodig is en hoge isolatiewaarden van vloer, gevel en dak. ‘Daarnaast zijn er 6 bronnen, een zonnecollector voor warm water, PV-cellen voor stroom en is er CO2-gestuurde ventilatie.’ Al bij de opzet van het gebouw en het ontwerp kwam het duurzaamheidaspect om de hoek kijken. Zo heeft het bouwbedrijf gekozen voor een compact gebouw en heeft de gevelopeningen aan de zuidzijde geminimaliseerd tegen opwarming. ‘Mede door deze maatregelen heeft de gymzaal een EPN (Energieprestatie Nieuwbouw) van 0,55. Dat is 70% lager dan de eis uit het bouwbesluit. Al met al een duurzame sportvoorziening voor de gemeente en EOC die zowel in onderhoud als exploitatie optimaal presteert met dank aan de gemeente en alle partijen’, sluit Welbergen zijn verhaal af.

Aan de Stegge bouwt aan uw business

www.adst.nl Industriebouw • februari 2014 • 81

Mis niets!

Blijf voor nog geen vier tientjes per jaar op de hoogte van alle ­ontwikkelingen in de industriebouw

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-mail: admin@work4media.nl

Abonneme

€ 39,- per nt jaar exclusief

Work4Media

business magazines

Industriebouw • februari 2014 • 82

btw

Perfectie tot in elk detail Perfectie tot in elk detail Liften zijn belangrijke verkeersaders Liften zijn belangrijke verkeersaders in uw gebouw. U eist terecht dat in uw gebouw. U eist terecht dat ze feilloos functioneren. Daarvoor ze feilloos functioneren. Daarvoor bent u bij Mitsubishi aan het juiste bent u bij Mitsubishi aan het juiste adres. Wij zijn uw partner vanaf de adres. Wij zijn uw partner vanaf de selectie van de lift in de ontwerpselectie van de lift in de ontwerpfase, tijdens het installeren tot en fase, tijdens het installeren tot en met de serviceverlening als de lift met de serviceverlening als de lift in gebruik is. Ge誰nteresseerd? in gebruik is. Ge誰nteresseerd?

Bel ons voor meer informatie of Bel ons voor meer informatie of een afspraak. een afspraak.

M i t s u b i s h i e l e v a t e s M i t s u b i s h i e l e v a t e s y o u

T 0318 - 586 586 T 0318 - 586 586 www.mitsubishi-liften.nl www.mitsubishi-liften.nl

y o

prefabbeton & cellenbeton producten

Postbus 712, 2920 CAÂ Krimpen aan den IJssel T 0180 - 514946 info@concrete-international.nl www.concrete-international.nl

prefabbeton & cellenbeton producten