Work4Media
Industrie bouw
business magazine
Vaktijdschrift over industriÍle gebouwen en utiliteitsbouw projecten – januari 2013
Mainport Inntel Hotel Vijfsterren wellnesshotel
Energiehuis Dordrecht
Kloosterboer
Rotterdam Maasvlakte
Pompstation De Punt Glimmer
Eindhoven Airport Eindhoven
Een gebouw voor nu en de toekomst
Met Schüco zet u een stap in de toekomst. Schüco Energy3 Buildings zijn gebouwen die energie besparen, winnen én managen. De combinatie van zeer efficiënte, energiebesparende geveloplossingen met geïntegreerde zonne-energie systemen maakt ieder gebouw duurzaam zonder hierbij afbreuk te doen aan de Schüco peilers comfort, veiligheid en design. Speciaal voor de renovatiemarkt is het gevelsysteem ERC 50 ontwikkeld. Hiermee kan een (k)oude gevel vervangen worden door een modern vormgegeven, multifunctionele en uitstekend geïsoleerde nieuwe huid. Het is bijvoorbeeld mogelijk om decentrale klimaatbeheersing, buitenzonwering en domotica in de gevel te integreren. Dit kan zelfs in bewoonde situatie, zodat er geen verlies is aan inkomsten. Het resultaat: een modern en weer waardevol gebouw dat zijn tijd ver vooruit is door het gebruikerscomfort te verhogen en het energieverbruik te verlagen. Een uitdagend project? Onze technische adviseurs ondersteunen u graag in het vinden van de perfecte oplossing. www.schueco.nl
Groene Technologie voor de Blauwe Planeet Duurzaam in Energie door Solar en Ramen
Industrie bouw Land Bedrijfsgebouwen maken deel uit van de grote groep boosdoeners als er gesproken wordt van de verrommeling van het landschap in Nederland. Andere delinquenten zijn windmolens, woonwijken, verkeersborden, kassen (’s nachts!), golfbanen, autosloperijen, smakeloze kantoorgebouwen in de polder, zendmasten, geluidsschermen, eigenlijk teveel om op te noemen. De befaamde landschapsarchitect Adriaan Geuze van bureau West 8 was laatst nog op de landelijke televisie om te vertellen dat we steeds meer van het Hollandse landschap aan het verliezen zijn. Dit was naar aanleiding van een initiatief om dat landschap fotografisch vast te leggen. Bij elke voorgenomen aantasting zou de ter zake beslissingsbevoegde wethouder een foto voorgehouden moeten worden om aan te geven wat er verloren gaat. Bewust maken van de consequenties. Ondertussen wandelde Adriaan Geuze door een tentoonstelling van Hollandse Meesters met vooral – prachtige – landschappen. Even laten zien wat we al lang kwijt zijn. En er is inderdaad al veel verloren gegaan. Maar dat krijg je als er sinds die geschilderde landschappen drie keer zoveel mensen in ons kleine kikkerlandje zijn gaan wonen en werken en de mobiliteit oneindig veel intensiever is. En het leven veel luxer en complexer. Geuze c.s. hebben wel een punt. Als we door blijven gaan met overal lelijke dingen neerplanten, raken we vervreemd van het landschap of raken we het zelfs helemaal kwijt. (Kanttekening: vrijwel al het landschap in Nederland is door mensenhanden gemaakt en vervormd, zelfs de Park de Hoge Veluwe.) Hij pleit onder meer voor het intensiveren van bijvoorbeeld bedrijfsactiviteiten in stedelijke gebieden, liefst in bestaande gebouwen die we kunnen herbestemmen. Prima idee, gebeurt al, maar op te beperkte schaal. Er is wel een omslag te zien in het denken over herbestemming, gezien de de vele initiatieven in het land om bestaande gebouwen te matchen met nieuwe bestemmingen. Dat er veel kan toont de transformatie van het energiegebouw in Dordrecht: zelfs een zeer lastig gebouw kan weer tot leven komen een veelsoortige nieuwe bestemming krijgen. Zonder nieuwbouw, zonder aantasting van landschap. Is nieuwbouw onvermijdelijk: doen met enige eerbied voor de omgeving. Dat zijn we toch wel verplicht aan de huidige en toekomstige consumenten van het landschap.
Editie: januari 2013
Vakblad IndustrieBouw is een bouwtechnisch vakblad waarin de nadruk ligt op project beschrijvingen van bouwwerken voor industrie, utiliteit, logistiek en voor de agrarische sector. Artikelen richten zich op materialisering en detaillering van gebouwen, innovatieve bouwmaterialen, kostenbesparende December 2012 oplossingen en manieren om het bouwproces in te richten.
Colofon Verschijnt 8x per jaar
Work4Media
business magazines Uitgever Work4Media Postbus 215 2990 AE Barendrecht Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 Faxnr. +31-(0)85 111 7891
Hoofdredacteur Tjerk van Duinen - Inhoud.cc redactie@industrie-bouw.eu
Redactiemedewerkers Patricia van Beek Martijn van den Bouwhuijsen Sjoerd Meulemans Margot Visser
Bladmanagement / advertentieverkoop Cock Penning cpenning@work4media.nl
Backoffice Petra Schaap pfschaap@work4media.nl
Tjerk van Duinen
Work4Media - ISSN: 2356-8978
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enig andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Hoewel dit vaktijdschrift zorgvuldig en naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zij n op de in dit vaktijdschrift gegeven informatie.
Vormgeving en grafische begeleiding Linkt, Rotterdam Tel.nr. +31-(0)10-737 0883 info@linktmedia.nl Peter van der Horst Michel van Kleeff
IndustrieBouw • januari 2013 • 3
Inhoud 6
16 21
24
Dordrecht Aan de Noordendijk is de transformatie gaande die de oude machine- en ketelhallen van het Gemeentelijk Energiebedrijf omtoveren tot gezamenlijke huisvesting van verschillende culturele instellingen. Het bouwproces is complex en zat vol verrassingen maar desondanks zal Het Energiehuis op tijd zijn deuren kunnen openen. Voorwaar een kunststukje.
32
Almere
36
Sittard
40
Hapert
44
Rotterdam
52
Maastricht
Glimmen Pompstation De Punt gaat na renovatie en nieuwbouw minder grondwater oppompen en meer oppervlaktewater winnen
Zwolle
Warmte-koudeopslag, klimaat plafonds, extreem isolerende gevels, een dak met 1300 zonnepanelen, duurzaam grondstoffengebruik en nog een hele trits maatregelen tijdens de bouw. Bij het kantoor van Enexis is overal aan gedacht en dat leverde op een Breeam ‘excellent’-certificaat op.
Rotterdam Komend voorjaar opent het Mainport Hotel haar deuren. Het vijfsterrenhotel van de Inntel-keten verrijst op de plaats van het voormalige Imaxtheater en is gelegen aan de Leuvehaven, pal naast het viersterren zusterhotel.
IndustrieBouw • januari 2013 • 4
Nice to Meat besloot na 120 jaar Amsterdam te verruilen voor een zichtlocatie aan de A6 in Almere. Zo kan de kwaliteitsslager, die uit haar jasje groeide, klanten beter bedienen.
Na Hengelo heeft de bouwcombinatie Ufkes ApeldoornSystabo Enschede een tweede sorteer- en distributiecentrum neergezet voor Post NL, nu is de Design & Build opdracht uitgevoerd in Limburg.
Op het Kempisch Bedrijvenpark verrijst het Kempisch Logistiek Centrum: een logistiek truckersbolwerk met een distributiecentrum, bandensteunpunt, truckwerkplaats, wasplaats, secure parking en facilitair centrum met truckersrestaurant.
In een der meest westelijke uithoeken van de Maasvlakte nadert de bouw van een koel- en vriesuitbreiding voor logistiek dienstverlener Kloosterboer zijn ontknoping. Bijna vijfduizend, met hoogwaardige machines uitgeruste vierkante meters en ook gecertificeerd met BREEAM’s ‘very good’. Groener dan elders.
Scannerlab technisch en architectonisch kunststukje
Industrie bouw 56
Soest
59
Bleiswijk
Schone bouw nieuw onder komen vaatmachine producent Rhima
Brandproevencentrum Efectis veilig en zonder opsmuk
62
Heiloo
65
Ede
68
Eindhoven
Pand JR Food in vier maanden tot stand gebracht. ‘Als de fundering eenmaal ligt, gaan we bliksemsnel stapelen.’
Afvaloverslaghal goed voor 100.000 ton huisvuil per jaar
Eindhoven Airport slaat de vleugels uit met de uitbreiding van de terminal en de bouw van een hotel ‘op poten’. Dat moest wel want het aantal passagiers dat de luchthaven jaarlijks verwerkt stijgt razendsnel. De uitbreiding was overigens al in het eerste ontwerp uit 2005 meegenomen.
74
Apeldoorn
77
Rotterdam
79
Breda
Datacenter ITB-Kwadraat excelleert in efficiëntie
Restauratie schil RDM loods werk van grote getallen
Vrachtwagen en –busfabrikant Scania nestelt zich op het Spinveld
Abonnementen Abonnementsprijs 8 nummers € 39,00 Los nummer € 8,50 Proefabonnement 4 nummers € 16,50 (prijzen zijn exclusief btw) ING 6772647 t.n.v. Work4Media o.v.v. Industrie-Bouw
Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl
Opzeggingen abonnement Annuleringen abonnement schriftelijk en uitsluitend drie maanden voor afloop abonnementsperiode. Het abonnementsgeld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan. Zie www.work4media.nl/ algemenevoorwaarden
Doelgroep Directies en management van opdracht gevende bedrijven vanuit de industriebouw, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, architectenbureaus, advies- en ingenieursbureaus, aannemers en toeleveranciers.
IndustrieBouw • januari 2013 • 5
Energiehuis • Dordrecht
Martin de Jong loopt monter over de bouwplaats van Het Energiehuis in Dordrecht. Hij is adjunct-directeur van hoofdaannemer Van Wijnen Dordrecht B.V. en heeft reden om vrolijk te zijn. De transformatie van dit voormalige gebouw van het Gemeentelijk Energiebedrijf aan de Noordendijk loopt voorspoedig. ‘Ondanks dat we hier te maken hebben met een complexe operatie met wel zeven verschillende gebouwen van verschillende leeftijden, liggen we redelijk op schema’, verklaart hij tevreden. De bouw begon in april 2011. Begin 2013 al worden de bouwdelen successievelijk opgeleverd en in gebruik genomen en heeft Dordrecht een “huis voor de podiumkunsten” dat van regionaal belang is. Martin de Jong (Van Wijnen Dordrecht) naast een zwaar geïsoleerde wand van een poppodium
IndustrieBouw • januari 2013 • 6
hergebruik industrieel erfgoed:
Energiehuis Noordoostzijde van het Energiehuis, met vooraan in beeld Machinehal 3, links daarvan Ketelhal 3 en rechts Machinehal 2 en 1 (onder de molen)
Dat belang onderstreept Ciska Meijer, die namens de gemeente projectleider van het Energiehuis is. ‘Het Energiehuis heeft een voortrekkersrol als het gaat om cultuur in de stad en een goed voorbeeld hergebruik van industrieel erfgoed. We werken sinds 2005 aan deze herbestemming en het is ons gelukt een flink aantal gebruikers samen te bundelen onder een heel groot dak. Het betreft de cultuurinstellingen Kunstmin, ToBe, Bibelot, Popcentrale en Hollands Diep. Allemaal met een eigen bloedgroep. Het zorgen voor samenwerking en synergie heeft
dan ook enige tijd nodig gehad, maar alle zijn nu verenigd in een Stichting Energiehuis. En we hebben straks een van de toonaangevende poppodia tussen Tilburg en Den Haag.’
Allesomvattend De supervisie van het hele project ligt bij de adviseurs van bbn. Zij zijn verantwoordelijk voor de haalbaarheidsstudie, de programma’s van eisen, het selecteren van architect en adviseurs, het doen van de Europese aanbestedingen, het bewaken van budgetten en de ontwerp-
Het is ons gelukt een flink aantal gebruikers samen te bundelen onder een heel groot dak
IndustrieBouw • januari 2013 • 7
Aandacht maakt het verschil! Alleen dan kun je gebouwen realiseren waar mensen zich thuis voelen. Het bouwproces is ons thuis. Daarom zijn wij net zo bekwaam in het initiĂŤren en ontwikkelen als in het bouwen, onderhouden en beheren. Daag Van Wijnen uit en laat ons uw plannen en details concreet maken.
Ontwikkelen en bouwen met aandacht voor waarde
www.vanwijnen.nl
Energiehuis • Dordrecht
Opdrachtgever Gemeente Dordrecht Architect Jonkman en Klinkhamer architecten, Amersfoort Bouwmanagement, bouw kostenadvies en huisvestingen vastgoedmanagement bbn adviseurs voor gebouw & gebied, Houten Constructeur/adviseur constructies IMd raadgevend ingenieurs, Rotterdam Adviseur installaties Royal Haskoning, Rotterdam
kwaliteit, de invulling van het thema duurzaamheid, de risicobeheersing en de bouwbegeleiding. Daarnaast adviseerden zij mede de inrichting van de organisatie van het Energiehuis. bbn organiseerde ook de selectie voor de aanneming. Martin de Jong: ‘Van Wijnen Dordrecht B.V. werd na deze selectieronde uitgenodigd om met de aanbesteding mee te doen en wonnen deze. Vervolgens zijn we in vol vertrouwen in zee gegaan met bedrijven als Viets en Themos. Dat zijn partners waar we mee kunnen lezen en schrijven.’ De renovatie startte met de hoogste onderdelen van het Energiehuis, Machine- en Ketelhal 3, gebouwd in 1928. Machine- en Ketelhal 2 (1915) waren vanaf de tweede helft van 2011 aan de beurt. In mei 2012 gingen de oudste onderdelen (1905) onder het mes; deze waren tot die tijd in gebruik.
Aanpakken Een cultuurpodium van deze schaal en met zoveel gebruikers in een oud energiecomplex bouwen, is geen sinecure. Allereerst zijn de gebouwen minstens tachtig jaar oud. ‘Van tevoren kun je niet zien hoe alles eraan toe is. Bijvoorbeeld als je een kozijn aanpakt, kun je pas ontdekken of de bovenlatei nog goed is. Als je de kopgevel van Machinehal 3 bekijkt, zie je hoeveel er vervangen zijn. Bij de gehele renovatie was de strategie dat wanneer er een probleem zich voor deed, dit meteen
Adviseur bouwfysica, akoestiek en brandveiligheid DGMR Raadgevende Ingenieurs, Den Haag Adviseur akoestiek SCENA akoestisch adviseurs, Uden Adviseur theatertechniek PB theateradviseurs, Uden Hoofdaannemer Van Wijnen Dordrecht B.V., Dordrecht Staalconstructies Viets Staalconstructie, Harskamp W-installaties Thermos Installatietechniek bv, Utrecht
E-installaties Verkerk Groep, Zwijndrecht Start haalbaarheidsonderzoek eind 2005 Start ontwerp 2008 Bouwperiode Interne sloop en asbestsanering juni 2012 2010 t/m maart 2011 renovatie april 2011 – april 2013
Impressie van de entree aan de westkant gezien vanaf de Noordendijk
Glazen lichtstraat doorsnijdt Energiehuis Een glazen lichtstraat breekt het Energiehuis overlangs doormidden. De realisatie van deze lichtstraat is complex, want glas, staalconstructie, timmerwerk en zinkafwerking sluiten nauw op elkaar aan. ‘Bij een grote renovatie kom je altijd onvoorziene zaken tegen , dus dat vraagt om flexibiliteit van alle partijen.’ Aan het woord is René Morren, projectleider bij Licotec uit Duiven. Dit bedrijf, dat ook glazen overkappingen voor bijvoorbeeld stations en stadions maakt, realiseert de lichtstraat. De brede gang met trappenhuis, die naar de verschillende ruimten in het cultureel centrum leidt, wordt geheel van glas gemaakt. ‘Het oude dak van bitumen en dakpannen wordt dus door midden gesneden’, legt Morren uit. ‘Dit deel van vier meter breed volgt de contouren van het dak. De uitdaging zit in het logistieke verhaal en de moeilijkheidsfactor. Er komen veel onder-
delen bij elkaar, op een hoogte van 25 tot 30 meter. Je staat niet altijd gemakkelijk en de oppervlaktes zijn klein.’ Daarbij vragen de ruiten, die elk meer dan 200 kg wegen, bijzondere aandacht. Licotec Daklicht heeft in het verleden meerdere complexe werken in uitvoering (gehad), met als meest in het oog springend de huidige nieuwbouw van het Centraal Station in Rotterdam.
IndustrieBouw • januari 2013 • 9
Enhancing Society Together Functies van de glazen licht straat: ontsluiting en oriëntatie, daglichtinval en hoofdverkeersas
royalhaskoningdhv.com
UNIEKE OPLOSSINGEN IN GLAS. Glas is Van Noordenne. Want of het nu recht moet zijn of gebogen, een groot of klein oppervlak, in woning- of utiliteitsbouw, infra- of interieurbouw, in nieuwbouw of renovatie: we berekenen, produceren en monteren al ons glas zelf. Zo krijg je als (binnenhuis)architect of opdrachtgever altijd een unieke glasoplossing.
Appartementencomplex De Parels, Oisterwijk
Glasprojecten Van Noordenne BV
GLAS IS VAN NOORDENNE.
Kade 36 • 3371 EP Hardinxveld-Giessendam • T: +31 (0) 184 67 58 35 • F: +31 (0) 184 63 00 36 • projecten@noordennegroep.nl
Energiehuis • Dordrecht
Historische foto van generatoren in Machinehal 3
Overzicht van de gebouwen en de functie-indeling
werd aangepakt. Alle tegenvallers hebben zo tot een beperkte vertraging geleid. Een fijne bijkomstigheid is de opvatting van de architect om alle aantastingen gewoon te tonen en niet te maskeren. Het gebouw is ook een opeenvolging van jaargangen en bouwstijlen, dus kan het Energiehuis littekens juist goed dragen. Daar waar vroeger een kozijn zat is nu een grijs gestuuct vlak te zien.
gebouw bedacht, was het aanbrengen van een centraal verkeersgebied over de gehele lengte van het gebouw. Deze hoofdstraat verbindt de beide entrees en alle ruimten aan elkaar en zorgt door de uitvoering in glas voor daglichttoetreding in het hart van het complex. De Jong: ‘Wat eerst een samenraapsel was met een donker middengebied is nu één geheel met spannende lichtval.’
Straat van glas
Spanten
Een grote ingreep die architectbureau Jonkman en Klinkhamer voor het
Een onderdeel dat veel aandacht vroeg is het veelvormige dak. Van een aantal
Het Energiehuis kan littekens juist goed dragen
Staalconstructies completeren transformatie Energiehuis Viets Staalconstructie maakte de vernieuwbouw van Het Energiehuis compleet met nieuwe staalconstructies en uitbreidingen van de bestaande constructies. In totaal is ongeveer 700 ton staal verwerkt in het monumentale pand. Het werk, dat gefaseerd werd uitgevoerd, verliep voorspoedig door de intensieve samenwerking tussen aannemer Van Wijnen en Viets Staalconstructie. Oplevering vond eind 2012 plaats. Vliets Staalconstructies, dat ervaring opdeed met ongeveer 250 renovatieprojecten waaronder theater Carré, is verantwoordelijk voor het staalwerk in het Energiehuis. Dit behelst draagconstructies van tribunes, loopbruggen, verdiepingsvloeren en daken. In totaal is 700 duizend kilo staal verwerkt, veelal S235, en in alle gevallen donkergrijs gecoat. Het Energiehuis, dat op een grondvlak staat van ongeveer 2500 vierkante meter, is een aaneenschakeling van zes voormalige machinehallen en ketelhuizen. In het constructief ontwerp staat de combinatie tussen bestaand en nieuw centraal. Er is onderzocht welke delen van de oude constructie
gehandhaafd konden blijven en welke beter vervangen konden worden. Een nieuw bouwkundig onderdeel in het culturele centrum is bijvoorbeeld de centrale gang, waarop een glazen dak is gekomen. Viets Staalconstructies zorgde hier voor een stalen draagstructuur die bestaat uit platen die aan elkaar zijn gelast. Ook kwamen er veel nieuwe vloeren die met staalwerk worden gedragen. De bestaande daken zijn veelal verzwaard, omdat er in de nieuwe situatie allerlei installaties aan hangen voor bijvoorbeeld luchtbehandeling, belichting en geluid. Het verbouwen van het Energiehuis vergde
het nodige puzzelwerk, omdat het lastig is om materiaal en materieel in een bestaand pand te krijgen, helemaal als er allerlei partijen tegelijk op locatie werken. Bovendien moesten de betonnen constructies die het staalwerk dragen dikwijls verzwaard worden. Van Wijnen maakte lokaal nieuwe funderingsconstructies zodat de extra belasting opgenomen kan worden. Ook moest de aannemer allerlei bouwkundige voorbereidingen treffen, zoals het plaatsen van muurplaten voor ondersteuning van stalen liggers. Een en ander vergde een haarfijne afstemming tussen aannemer en staalbouwer. Dit mocht baten, want het resultaat mag er zijn. Bij Viets Staalconstructie werken 45 mensen. De staalbouwer ontzorgt aannemers door projecten van voorcalculatie tot en met montage volledig in eigen beheer uit te voeren.
IndustrieBouw • januari 2013 • 11
De kortste weg naar boven... begint bij VIETS!
MHB SL30® serie
MEER LICHT
Slanke en ranke stijlen met 30 mm aanzichtbreedte. Oók brandwerend. De stalen SL30- serie is speciaal ontworpen om de architect in de gelegenheid te stellen slanke en ranke deuren en puien toe te kunnen passen in een gebouw. Verschillende innovaties zijn toegepast in het stalen SL30- profielsysteem om ervoor te zorgen dat de functionele eisen zoals sterkte, brandwerendheid en glasopsluiting toch kunnen worden gerealiseerd in een dergelijk slank profiel. SL30- serie is leverbaar in een brandwerendheid van 30, 60 minuten en bij sommige deurtypes zelfs 90 en 120 minuten, conform NEN 6069 en EN 1634-1.
mhb naw_Opmaak 1 12-07-12 11:09 Pagina 1
Dankzij onze innovatieve benadering en professionele materiaalbehandeling kunnen wij in eigen beheer staalconstructies ontwerpen, uitvoeren en monteren
Al ruim 80 jaar zijn constructies van Viets zo sterk.
Molenstraat 8 - 6732 BP Harskamp Postbus 33 - 6732 ZG Harskamp Tel. 0318 456 252 - Fax: 0318 457 567 e-mail: info@vietsconstructie.nl
Voor meer informatie over SL30 kunt u contact opnemen met: MHB b.v. Postbus 6, 6674 ZG Herveld 0488 - 45 19 51 www.mhb.nl Roland Werring rw@mhb.nl Ernst Mahler em@mhb.nl
De noodzaak tot het inschakelen van deskundigen op het gebied van de totale installatietechniek bij bouwprojekten wordt steeds meer onderkend. Als veelzijdig installatiebedrijf is Thermos in het bezit van alle relevante erkenningen gecertificeerd volgens ISO 9001, KOMO Instal, SCIOS en VCA.
Beveiliging • Communicatie • Energie Inspectie • Installaties • Paneelbouw Technische Automatisering • Verpleegroepsystemen
www.verkerkgroep.nl
KLIMAATINSTALLATIE Met name de huidige bouwwijze vraagt een uitgebalanceerd klimaatsysteem. Verwarming, koeling, ventilatie, bevochtiging en ontvochtiging dienen zorgvuldig op elkaar te worden afgestemd, om zodoende een klimaat te scheppen waarin het goed werken of wonen is. Thermos heeft die know-how in huis, adviseert u en levert u de juiste installaties. Klimaatbeheersing vereist totaalsystemen, die toegespitst zijn op iedere bedrijfssituatie. Uiteraard vormt het kostenaspect een essentieel onderdeel in deze afweging. ELEKTROTECHNIEK Voor het aanleggen van elektrotechnische installaties beschikt Thermos over een team van
vakbekwame medewerkers. Alle voorkomende installaties op het gebied van licht-, kracht- en zwakstroominstallaties, alsmede inbraakbeveiliging, toegangscontrolesystemen, brandmeldinstallaties en volledige data-installaties, behoren tot het werkgebied van Thermos. SANITAIRE INSTALLATIES Op gebied van sanitaire installaties, rioleringstechniek en hemelwaterafvoerinstallaties heeft Thermos alle kennis in huis om deze werkzaamheden in iedere voorkomende situatie te realiseren. Wij vertrouwen erop dat de goede werking van onze werktuigkundige en sanitaire installaties een positieve bijdrage zal leveren aan het verblijf van de hotelbezoekers. Wij wensen Het Energiehuis veel succes toe met de exploitatie van dit unieke cultureel centrum Hudsondreef 40 3565 AV Utrecht Telefoon 030 262 45 04 E-mail: info@thermos-inst.nl
Energiehuis • Dordrecht Interieur Machinehal 3 anno 2012. Als de plastic folie van de akoestische panelen is verwijderd zijn de wanden klaar. Herstelsporen blijven in beeld. Doorsnede Machine- en Ketelhal 1 toont mooi de spanten die over de nieuwe wand en over de glazen lichtstraat lopen
gebouwen was het dak slecht. Alles moest vanwege geluid flink worden geïsoleerd en de constructies waren niet toereikend om de luchtbehandelingskasten op kwijt te kunnen. De Jong: ‘De constructeur vertelde het beeldend door te zeggen dat plaatselijk een vingerafdruk al te zwaar was.’ Vooral de daken van K3, M3 en K2 waren slecht. Bij M3 zijn de oude spanten gehandhaafd en werden over het dak nieuwe zware spanten gelegd die de installaties dragen. Dit was ook de opzet bij K3. Staalbouwer Viets kwam met het voorstel de spanten na te maken met
net iets dikker staal. Qua bouwlogistiek kwam dat ook beter uit. Ook bij K2 heeft Viets de spanten historiserend vernieuwd en versterkt. De spanten van K3 zijn per twee stuks tegelijk vervangen en de wanden zijn tijdelijke met IPE-profielen versterkt om de stabiliteit van het gebouw tijdelijk te kunnen overnemen . Daarna is het dak plaatselijk geïsoleerd met maar liefst 50 cm steenwol om het geluid van het poppodium binnen te houden. De daken van de andere gebouwen kregen tussen de 80 en 120 mm isolatie op het dak. De gehele dakconstruc-
Impressie verkeersgebied: oude versus nieuwe muur
Uitdagend werk voor Thermos Het volledige loodgieters- en werktuigbouwkundige werk in het Energiehuis komt voor rekening van Thermos Installatatietechniek. De Utrechtse totaalinstallateur vervangt alle waterleidingen en de complete riolering, monteert het sanitair en installeert de luchtbehandeling en de verwarmingsinstallatie in het gebouw (kleine en grote popzaal, theaterzalen, oefenruimtes en kantoren). Wat betreft de luchtbehandeling heeft Thermos voor iedere ketel- en machinehal een eigen lucht behandelingskast geïnstalleerd. ‘Aangezien er verschillende hallen zijn, hadden we rekening te houden met voldoende luchtverversing. Noemenswaardig is dat de koeling is geïntegreerd in de kasten. En de kasten hebben elk een eigen regeling, die is aangesloten op een centrale regelkast.’ Qua sanitair is een groot deel uitgevoerd in standaard keramiek,
maar in de popzalen is gekozen voor een RVS-uitvoering. ‘Vandaalbestendig’, aldus projectmanager Bert Overvest. De grootste uitdaging voor de installateur zat in de enigszins gebrekkige bouwkundige tekeningen waarmee gewerkt moest worden. Overvest: ‘Aangezien het om een oud
gebouw gaat waar in de loop der tijd delen aan zijn gebouwd, konden we niet volledig vertrouwen op de tekeningen. Het stond er allemaal wel op, maar we moesten alles nameten en controleren voordat we aan de slag konden gaan. Bij het aanbrengen van de riolering bijvoorbeeld, moesten we vooraf de kruipruimtes goed in kaart in brengen. In dat soort controles heeft flink wat tijd gezeten.’ Een renovatieproject als het Energiehuis is geen onbekend terrein voor Thermos. Eerder werkte het bedrijf aan onder meer het Oude Provinciehuis in Utrecht en het oude Postkantoor in Haarlem.
IndustrieBouw • januari 2013 • 13
Gerenoveerde kap van het Grand Café (Machinehal 1)
E-installaties: aandacht voor afwerking en duurzaamheid ‘Het Energiehuis is een project waar in de loop der tijd steeds nieuwe wensen naar voren kwamen’, vertelt directeur Peter Schneiders van elektrotechnisch installatiebedrijf de Verkerk Groep. ‘Het is een prachtig oud gebouw waar de architect bijzondere plannen mee heeft. Daardoor is er veel aandacht voor de afwerking. Dat komt bijvoorbeeld terug in de verlichtingsarmaturen. Elke ruimte heeft een specifieke kleur, waarop de armaturen en schakelmaterialen worden aangepast. Dat soort details maakt het een bijzonder project voor ons.’ Het Zwijndrechtse bedrijf verzorgt de complete elektrotechnische installatie in het Energiehuis, waaronder de brandmeld- en ontruimingsinstallatie, toegangscontrolesysteem, data-installatie, videofooninstallatie en alarminstallatie. Schneiders: ‘In het Energiehuis zijn straks diverse culturele instellingen gehuisvest. Met deze partijen zijn afspraken gemaakt inzake specifieke wensen voor de invulling van deze ruimten. Bijvoorbeeld de theaterinstallatie in de grote zaal: daarvoor hebben we onder andere een voedings- en een aparte datainstallatie gemaakt. Een band die daar komt spelen steekt zijn stekkers in de contact dozen en ze kunnen aan de slag. Ook wordt een meeluisterinstallatie gemaakt die het geluid van de zaal laat horen op de gangen en toiletten.’ Voor de stroomvoorzienin-
gen binnen het gebouw heeft Verkerk een hoofdverdeelkast 3 x 1250 A gebouwd, gemaakt in de eigen afdeling Paneelbouw. Een railkokersysteem door het gebouw zorgt voor de verdeling van de voedingen. ‘In overleg met de gebruikers is ervoor gekozen om de hele installatie te schakelen op basis van het KNX-protocol met bediening door middel van touchscreens’, vervolgt Schneiders. ‘Klimaat, verlichting en daglichttoetreding worden hiermee bediend, waardoor het energieverbruik beter wordt beheerst.’ Een installatie met een duurzaam karakter dus, een gebied waarop de Verkerk Groep zich actief profileert. ‘Wij zijn een modern, innovatief elektrotechnisch installatiebedrijf dat zich bezighoudt met adviseren, ontwerpen, engineeren, realiseren en onderhouden van duurzame elektrotechnische installaties.’
Het hele complex is vergeven van de geluids absorberende en isolerende voorzieningen
Monumentaal glas Wat de vraag op glasgebied van een klant ook is, Van Noordenne kan voor een oplossing zorgen. En daarbij is zij onafhankelijk in haar productkeuze. Directeur José Zaman: ‘We geven onafhankelijk advies en zoeken naar de beste oplossing voor de klant, zowel qua product als kostentechnisch. Liefst zitten we in het voortraject al met de architect om tafel. Zo komen we tot de beste oplossing die ook uitvoerbaar is.’ Sinds eind oktober is Van Noordenne als bedrijf VCA gecertificeerd. ‘Al onze monteurs en projectleiders waren al BVCA of VOLVCA gecertificeerd. Wij zagen echter noodzaak om dit door te trekken naar heel de organisatie en zien hier ook zeker de positieve effecten van’, aldus Zaman. Het bedrijf kan een breed scala aan producten leveren in afwijkende formaten. ‘We leveren bijvoorbeeld regelmatig ruiten met een afmeting van elf meter, terwijl de standaard zes meter is. Onlangs hebben we voor Apple drie Engelse winkels beleverd. Het betreft hier de bekende glazen trap uit de Apple Store en de vloerbeglazing. Apple
IndustrieBouw • januari 2013 • 14
stelt extra hoge eisen aan glas wat betreft toleranties. Wij hebben onze productie en controles hierop ingesteld. Ook was speciaal transport nodig, aangezien de afmetingen van de ruiten ongeveer 18 m2 bedroegen. Dat wordt dan onze uitdaging.’ Voor het Energiehuis leverde het bedrijf uit Hardinxveld een enorme hoeveelheid
glas. ‘De volledige beglazing van het pand is aangepast naar de huidige functies, met behoud van het oorspronkelijke zicht. We hebben daarom monumentaal glas toegepast. Hierin zit een bepaalde tekening die het oud doet lijken, maar het voldoet wel aan de huidige normen wat betreft isolatie en veiligheid. In het theater van het Energiehuis heeft de beglazing een hoge geluidswaarde, die nodig is gezien de functie van het gebouw.’ Noemenswaardig is verder de afwerking met een speciale kit, Vanoseal Monu. ‘Vroeger werd al het glas met stopverf geplaatst. Nu hebben we een speciale kit gebruikt die eruitziet als stopverf, maar wel met de eisen van vandaag de dag: elastisch en UV-bestendig.’
Klein poppodium boven in Ketelhal 3: Ook hier is een grote hoeveelheid staal gebruikt
tie is daarom omhoog gelift zoals te zien is aan de nieuwe rollaag. De dakpannen zijn waar mogelijk hergebruikt en daarnaast is er moeite gedaan om ongeveer dezelfde pannen elders op te kopen.
db Geluidsisolatie is uiteraard niet alleen in het dak aangebracht. Het hele complex is vergeven van de geluidsabsorberende en isolerende voorzieningen. Om zo het geluid binnen de ruimte te houden én binnen het hele gebouw. Zo zijn de poppodia
en de grote theaterzaal gemaakt als een doos-in-doosconstructie, waarvan de binnendoos is uitgerust met zwaar isolerend glas (40 mm dik), steenwol en akoestische panelen langs de binnenwanden. Nog een aantal weken en dan kunnen de eerste bands hun gitaren hier laten horen, terwijl in de woningen tegenover het Energiehuis geen geluidsoverlast hebben. Dan is een wonderbaarlijk transformatie ogenschijnlijk met de snelheid van het geluid afgerond. ‘Een kwestie van goed teamwerk’, eindigt De Jong.
Energiehuis • Dordrecht
Reparaties van lateien in de gevel: ingrepen die getoond mogen worden
Duurzame installaties ontwerpen voor een oud gebouw Royal Haskoning DHV uit Rotterdam heeft voor het Energiehuis de installaties ontworpen en was vanaf de VO-fase in 2008 lid van het ontwerpteam. Volgens Alex Ockhuysen, projectleider namens het adviesbureau, waren een aantal aspecten bij het ontwerp bovenliggend. ‘Dat waren het systematisch zoeken naar duurzame installatietechnische oplossingen, het feit dat je in een oud gebouw met een oorspronkelijk andere functie een passende installatie moet gaan bedenken, de aandacht voor strenge geluidseisen in het gebouw en naar de omgeving, en het gegeven dat je te maken hebt met verschillende gebruikers, elk met afwijkende aandachtsgebieden. Wat het eerste aspect betreft is er veel bereikt. Ockhuysen: ‘Het Energiehuis is een van de eerste gebruikers in dit stadsdeel dat verwarmd wordt met restwarmte uit de vuilverbrandingsinstallatie (HVC). Verder heeft het gebouw warmteterugwinning in de ventilatiesystemen, geavanceerde regeltechnische besturing die de ventilatie afhankelijk van de programmering in- en uitschakelt, de ventilatiecapaciteit wordt op basis van
bezetting regelt, de verlichting is goeddeels uitgevoerd met Led-armaturen en de hoge zalen zijn voorzien van stralingspanelen die zorgen voor een “snelle opwarming”. Bij dit laatste zorgt stralingswarmte heel snel voor behaaglijkheid op het leefniveau. Bovendien hebben we het gebouw voorzien van energiemonitoring, zodat energieverbruik per bouwdeel en zelfs per activiteit kan worden weergegeven. Met name deze
bewustwording speelt een belangrijke rol bij de gebruikers.’ Elk gebouw is met een eigen luchtbehandelingsinstallatiedie ontworpen. De capaciteit is gebaseerd op het aantal personen, variërend kleinere systemen met een capaciteit van circa 10.000 m3 per uur tot 60.000 m3 per uur voor de grote popzalen. Projecten als het Energiehuis vallen onder de categorie complex. Ockhuysen: ‘Uitdagend is het zeker. De constructie en indeling van het gebouw zijn een gegeven, waardoor er meer creativiteit van ons wordt verwacht om toch een acceptabel eindresultaat te kunnen komen. De installatietechnische oplossingen worden veelal maatwerk, doordat de bouwfysische gebouweigenschappen niet optimaal zijn in een industriegebouw dat stamt uit het begin van de vorige eeuw.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 15
Pompstation De Punt • Glimmen Tekst: Patricia van Beek
Al meer dan honderd jaar levert waterpompstation De Punt drinkwater aan Groningen. Dit pompstation, eigendom van Waterbedrijf Groningen, zet van oudsher grondwater en oppervlaktewater om in zuiver drinkwater. Om natuur en milieu te sparen, besloot het waterbedrijf enkele jaren geleden om minder grondwater op te pompen en meer oppervlaktewater te winnen uit de Drentsche Aa. Dit resulteerde in een fikse metamorfose.
Van historisch pompstation naar moderne
drinkwaterproductie Sinds medio 2009 werkt Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw uit Goor aan de renovatie en nieuwbouw van De Punt, tot een hypermodern en milieuvriendelijk pompstation. Werktuigbouwkundig projectleider is Bert aan de Stegge. Hij vertelt: ‘Het bouwkundige en werktuigbouwkundige deel voeren we geheel in eigen beheer uit. Voor het elektrotechnische deel werken we samen met Stork Technical Services uit Emmen.’
Impressie van het nieuwe complex De Punt
Minder grondwater oppompen, meer oppervlaktewater winnen
Grondwaterzuivering ‘In het vernieuwde pompstation De Punt hebben we een tweestratenconcept gerealiseerd’, vertelt Aan de Stegge. ‘Deze bestaan uit een grondwaterzuivering en een oppervlaktewaterzuivering. Elke
productiestraat is voorzien van eigen elektrische voeding en noodstroomvoorziening.’ De grondwaterzuivering is voor het overgrote deel intact gebleven. Het water wordt via de bestaande bronpompen opgepompt naar het bestaande filtergebouw. Aan de Stegge: ‘Het gefilterde water wordt opgeslagen in de door ons gerenoveerde reinwaterkelders. Middels hogedrukpompen wordt het water in het drinkwaternet gepompt. De nieuwe hogedrukpompen zijn opgesteld in het nieuw gebouwde pompgebouw.’
Oppervlaktewaterzuivering Opdrachtgever Waterbedrijf Groningen, Groningen
E-installaties Stork Technical Services, Emmen
Ontwerp Waterbedrijf Groningen, Groningen
Bouwperiode Juni 2009 – oktober 2012 (werkplaats/ magazijn juli 2013 gereed)
Bouwkundig en werktuig bouwkundig aannemer Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw, Goor IndustrieBouw • januari 2013 • 16
Bruto vloeroppervlakte 4573 m2 (pompgebouw, RWR, FDP, olieopslag, etc).
De zuivering van oppervlaktewater is een uitvoeriger proces dan bij grondwaterzuivering. Zo worden er chemicaliën toegevoegd om de PH-waarde van het water te reguleren en het aandeel fosfaten te reduceren. ‘De oppervlaktewaterzuivering is nagenoeg geheel vernieuwd’, zegt Aan de Stegge. ‘Zo is het filtergebouw, bestaande uit zes zandfilters, zes actief koolfilters, een cascadebeluchting en hogedruk pompen, nieuw gebouwd.
ELDRA industriële bekabeling HET PRODUCEREN EN MONTEREN VAN INSTALLATIES IN RVS EN KUNSTSTOF,GESPECIALISEERD IN HET VERVAARDIGEN VAN DOSEER INSTALLATIES C.J. Meijer Kerkstraat 164 1511 EL Oostzaan. Info@ montagebedrijfmeijer.nl www.montagebedrijfmeijer.nl
zekerheid in extreme omstandigheden www.eldra.nl
Doseerkast HCL
CABLE AND CONNECTIVITY SOLUTIONS
IndustrieBouw • januari 2013 • 17
Hogedrukpompen zijn opgesteld in het nieuw gebouwde pompgebouw
Duurzame, veilige bekabeling In de technische ruimten van waterpompstation De Punt, maar vooral ook onder de grond, gaat een complexe infrastructuur schuil van kilometers kabel. De productie en levering van de diverse kabels, en het stroomlijnen van de keuzeprocessen, is in handen van Eldra BV uit Ittervoort. Eldra is een internationaal opererende onderneming, gespecialiseerd in de ontwikkeling en levering van kabeloplossingen voor systemen, netwerken, ICT en toepassingen op industrieel en elektrotechnisch gebied. Als onderdeel van de TKH Group NV is Eldra zelfstandig verantwoordelijk voor zijn marktaandeel. ‘We leveren jaarlijks 130.000 kilometer kabel en zijn goed voor 6.500 verschillende producten’, vertelt accountmanager Gert Koerselman. ‘Innovatie staat bij ons centraal, we ontwikkelen bijna elke dag een nieuw product.’
Halogeenvrije kabels Voor waterpompstation De Punt werd Eldra benaderd door Stork Technical Services. Koerselman: ‘Zij vroegen ons om mee te denken over de kabels die op het project toegepast moesten worden. Uit veiligheids- en duurzaamheidsoverwegingen werd gekozen voor halogeenvrije, moeilijk brandbare kabels. Concreet kwam dit neer op een gevarieerd pakket van halogeenvrije installatiekabels, halogeenvrije stuurstroomkabels en halogeenvrije instrumentatiekabels. Toepassingen lopen uiteen van terreinverlichting
tot het aansturen van motoren.‘Het voordeel van halogeenvrije kabels ten opzichte van PVC is dat deze geen chloor bevatten’, vervolgt Koerselman. ‘Hierdoor zijn zij aan het einde van hun levensduur ‘schoon’ te recyclen. Bovendien komen er bij brand geen schadelijke gassen vrij. Als duurzame onderneming juichen we het gebruik van dergelijke producten toe.’ Duurzaamheid is, net als kwaliteit, terug te vinden in het ISO-9001 en ISO-14001 certificaat van Eldra. Bovendien heeft Eldra zich sinds november 2011 gecertificeerd op niveau 3 van de CO2 Prestatieladder. Koerselman: ‘Dit vinden wij een must om in aanmerking te komen voor projecten als De Punt.’
Betrouwbaarheid
Veiligheid
De zekerheid om samen mee te draaien aan de top Onze klanten worden voortdurend met enorme uitdagingen geconfronteerd, zowel wat betreft hun producten en innovatieve technologieën als hun inspanningen op het gebied van duurzaamheid. Voor dergelijke wereldspelers is elke productieonderbreking er één teveel. Elke dag telt. Stork Technical Services helpt hen op het scherpst van de snede te presteren. Wij bieden één aanspreekpunt voor een totaaloplossing, variërend van onderhoud en controles op installaties tot het adviseren over en implementeren van methodes om efficiënter, kosteneffectiever, veiligheidsbewuster
en milieuvriendelijker te werken. Kijk vandaag nog hoe we u kunnen helpen om uw actuele uitdagingen aan te pakken op: www.storktechnicalservices.com Stork Technical Services Nederland Vestiging Emmen Vitus Beringstraat 1 7825 AH Emmen Telefoon: +31 (0)591 66 90 66
P0376
Beschikbaarheid
Glimmen • Pompstation De Punt
Tijdens de werkzaamheden moest de levering van drinkwater aan de Groningse huishoudens gewaarborgd blijven
Daarnaast hebben we het inlaatwerk vervangen, het coagulatiegebouw gerenoveerd, de reinwaterkelders gebouwd en de spoelwaterbehandelingsinstallatie uitgebreid met een pompgebouw en een indikker.’ Overige werkzaamheden omvatten de bouw van de werkplaats en het magazijn, het vervangen en nieuw aanleggen van diverse kabels en leidingen, de renovatie van de gehele bestaande besturing en procesautomatisering, en de sloop van de oude onderdelen. Aan de Stegge verzorgde tevens de detailengineering van het door Waterbedrijf Groningen opgestelde ontwerp.
Levering waarborgen Tijdens de werkzaamheden moest de levering van drinkwater aan de Groningse huishoudens gewaarborgd blijven. Aan de Stegge: ‘We bouwden de nieuwe oppervlaktewaterzuivering naast de oude. Gaandeweg implementeerden we de nieuwbouw in de bestaande installatie. Hierbij moesten we garanderen dat de nieuwe installatie goed functioneert. Na een geslaagde proefperiode van negentig dagen leverden we in mei 2011 de nieuwbouw op. Daarna startten we de renovatie van de grondwaterzuivering,
Veelzijdig en compleet Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw is een multidisciplinair aannemersbedrijf waarbij in één BV de disciplines bouwkunde, civiele techniek en werktuigbouwkunde verenigd zijn.
telefoon
Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw is actief in de volgende marktsegmenten: • waterbehandeling (rioolwater zuiverings-installaties en drinkwaterproductieinstallaties) • civiele werken (met name op de zuiveringsmarkt) • utiliteitsbouw • constructies • industrie.
telefax email internet
postbus 93 7470 ab goor 0547 286 386 0547 286 380 info@aandestegge.org www.aandestegge.org
IndustrieBouw • januari 2013 • 19
Pompstation De Punt • Glimmen Veel constructies zijn van beton, dus moest er veel gevlochten
De zuivere kunst van het doseren Het zuiveren van grond- en drinkwater is een uitvoerig traject, waarbij m echanische, fysische en chemische processen elkaar afwisselen. Voor de t oevoeging van chemische producten aan het te zuiveren water worden speciale doseerinstallaties gebruikt. De doseerinstallaties voor waterpompstation De Punt zijn afkomstig van Montage bedrijf Meijer uit Oostzaan. Montagebedrijf Meijer is gespecialiseerd in het fabriceren van kunststof en RVS doseerinstallaties voor vloeistoffen en alle soorten kunststof leidingwerk. Eigenaar van deze firma is Cees Meijer. Hij vertelt: ‘Kwaliteit en veiligheid zijn heel belangrijk in onze branche. Wij werken daarom uitsluitend met de beste producten, zoals de doseerpompen van Prominent en het leidingmateriaal van Georg Fischer. Om onze kwaliteit te waarborgen, en om onze opdrachtgevers zo veel mogelijk te ontzorgen, nemen we het gehele fabricageproces uit handen. Inclusief engineering en installatie. Wij werken voor aannemers, maar ook in directe opdracht van o.a. industriële bedrijven, waterzuiveringen en laboratoria.’ Montagebedrijf Meijer is gecertificeerd volgens VCA en BRL 903/8.
Complete doseerinstallaties Voor waterpompstation De Punt leverde Montagebedrijf Meijer vier complete doseerinstallaties en een PE-doseerinstallatie met aanmaakunit. ‘De doseerinstallaties worden gebruikt voor het toevoegen van zure en basische doseermiddelen om de PH-waarde van het water te reguleren’, vertelt Meijer. ‘Dit is nodig om het zuiveringsproces goed te laten verlopen. Met name tijdens het coagulatie- en flocculatieproces, waarbij vlokvorming wordt teweeggebracht tussen de vuildeeltjes, is de juiste PH-waarde van groot belang. De PEdoseerinstallatie met aanmaakunit wordt gebruikt voor chemische fosfaatreiniging in de voorbezinktanks.’ Inmiddels zijn de installaties geplaatst, uitvoerig getest en al volledig in bedrijf.
die in oktober 2012 in bedrijf is gegaan.’ Inmiddels draait de vernieuwde zuiveringsinstallatie. De sloopwerkzaamheden en de bouw van het magazijn en de werkplaats zijn nog in volle gang.
Aan de Stegge Aan de Stegge Bouw & Werktuigbouw uit Goor is een multidisciplinair aannemersbedrijf waarbinnen de afdelingen bouwkunde, civiele techniek en werktuigbouwkunde verenigd zijn. Door dit multidisciplinaire karakter is Aan de Stegge in staat complete turnkey projecten te engineeren en te realiseren. Andere turnkey projecten van Aan de Stegge met zowel een bouwkundig als werktuigbouwkundig deel, zijn suppletiepompstation Elzengors in Zwijndrecht, PS Hoogveld, PS Hunsel/Ospel, PS Laren, PS Andijk en rioolwaterzuiveringen in o.a. Heiloo, Den Helder, Zeist, Demon Amersfoort, Woudenberg/Bennekom, Katwoude en Rijngemaal Arnhem.
Stork Technical Services levert mooi stukje techniek De renovatie en nieuwbouw van waterpompstation De Punt bestaan voor een belangrijk deel uit werkzaamheden aan de technische installaties. Stork Technical Services uit Emmen verzorgt het E&I gedeelte, de hardware, procesautomatisering en installaties. Stork Technical Services Noord-Nederland, vestiging Emmen, is sinds 2008 betrokken bij waterpompstation De Punt. Het bedrijf is een onderdeel van Stork BV. ‘Wij vallen onder de divisie Electrical & Instrumentation Services van afdeling Noord-Nederland’, zegt projectmanager Jannes Klein. ‘Wij zijn gespecialiseerd in hardware engineering, software engineering en technische realisatie. We voeren opdrachten uit voor o.a. Attero Wijster, de NAM, Gasunie en Vitens.’
Van engineering tot inbedrijfstelling In 2009 startte Stork Technical Services Emmen, in opdracht van Aannemingsbedrijf
Aan de Stegge, met de werkzaamheden aan waterpompstation De Punt. Deze werkzaamheden bestaan uit de engineering, uitvoering en inbedrijfstelling van de hardware en procesautomatisering van de complete installatie. Klein: ‘Het werk is heel divers en loopt uiteen van procesmatige vraagstukken tot het leggen van kabels. In de engineeringsfase hielden we ons voornamelijk bezig met vragen als: Hoe delen we processen op? en Hoe besturen we die? Op basis daarvan zetten we een tracé op. ‘Het installatiewerk bestaat uit onder meer verlichting, brandmeldinstallaties, inbraakbeveiliging, de complete elektro- en
besturingsinstallatie, signalering in het veld, het plaatsen van meetinstrumenten en het bouwen en plaatsen van besturingskasten.’ Tijdens de uitvoering moet de leverbetrouwbaarheid van de installatie gewaarborgd blijven. Het zuiveringsproces van dit waterpompstation wordt dan ook stapsgewijs omgezet. Met de oplevering in zicht, kijkt Klein alvast met gepaste trots terug op het bereikte resultaat: ‘In een goede samenwerking met onze klant, Aan de Stegge en Waterbedrijf Groningen, hebben we een mooi stukje techniek geleverd. Het waterpompstation kan de komende jaren blijven zorgen voor een ononderbroken levering van schoon drinkwater.’
Zwolle • Kantoor Enexis
Tekst: Sjoerd Meulemans Beeld: Atelier Pro
Kantoor Enexis hoog op BREEAM ladder
Als middelste van drie zeer duurzaam te bouwen Enexis kantoorgebouwen geldt de nieuwe huisvesting in Zwolle met minimaal verschil als het energiezuinigst. De opdrachtgever ontving hiervoor het BREEAM ‘excellent’ ontwerpcertificaat, overigens net als de nieuwe kantoorgebouwen van Maastricht en Venlo. Locatie aan het water, 1300 zonnepanelen op het dak
Opdrachtgever Enexis, Zwolle Architect Atelier Pro, Den Haag Adviseurs Bouwfysica, installaties: Deerns Raadgevend Ingenieurs, Rijswijk
Constructies IMd Raadgevende Ingenieurs, Rotterdam Duurzaamheid Builddesk bv, Arnhem Aannemer BAM Utiliteitsbouw, Bunnik
Elektrotechnische installaties Nooter bv, Zwolle Trappen en Balustrades Krepla Trappen en Balustrades, Ommen Bouwperiode 2011-2012
IndustrieBouw • januari 2013 • 21
Kantoor Enexis • Zwolle
Met een EPC score van 0 wordt het nieuwe gebouw van de energiebeheerder energieneutraal. Dit houdt in dat het kantoor voorziet in haar eigen energieverbruik, met als beloning het hoogst haalbare BREEAM excellent ontwerpcertificaat. Ten grondslag aan deze prestatie liggen onder meer een warmtekoudeopslag, klimaatplafonds, extreem isolerende gevels en voor de energieopwekking zelf - een dak met 1300 zonnepanelen. Daarnaast vereist het duurzaamheidinstituut ook minder concrete maatregelen. Voorbeelden hiervan zijn uit biologische grondstoffen vervaardigde materialen, registratie van tijdens de bouw gemaakte transportbewegingen, strikte afvalscheiding en inpandig aanwezige schermen met staatjes van energieverbruik. Die laatste dienen voor meer bewustwording onder het eigen personeel.
Groene long Het nieuwe kantoor staat op een locatie aan water. Voor het opvallende ontwerp tekende het Haagse architectenbureau atelier PRO, dat ook de nieuwe Enexis huisvestingen in Venlo en Maastricht ontwierp. Onderscheidend zijn de gevels, die deels zijn gemaakt van composiet. Het product is nog maar weinig toegepast en haalt in deze dikte (200 mm) een R-waarde van 8. De opbouw ervan bestaat uit een tweezijdig met com posiet beplate kern van PIR-foam, met een inpandige afwerking van vezelcementplaat. Ook niet alledaags is de vorm van het gebouw. In het hart bevindt zich een atrium – door de architect gedoopt als ‘groene long’ – van waaruit verspreiding geschiedt van ventilatielucht. Bovendien zorgen de in het atrium aanwezige planten voor luchtzuivering. Een extra atriumvoorziening betreft het te openen dak. Natuurlijke ventilatie is hierdoor mogelijk en bovendien wordt de lucht ook ’s winters voorverwarmd door passieve zonnestraling.
Nooter onderscheidend in zonnepanelen Voor het energieneutrale Enexis kantoor in Zwolle ontwierp Nooter Technische Installaties eerst het meest efficiënte indelingsplan, voordat het bedrijf kon overgaan op de levering en montage van ruim 1300 zonnepanelen. Met composiet als gevelmateriaal beschikt de nieuwe huisvesting van de netwerkbeheerder over een schilconstructie met een Rwaarde van 8. Bij dergelijk isolerende gevels kunnen zonnepanelen vanzelfsprekend niet ontbreken. Nooter Technische Installaties uit Zwolle kreeg daarom de ambitieuze opdracht voor de installatie van ruim 1300 panelen, met als doelstelling een energieneutraal gebouw. Aan projectleider Erik-Jan van Oort en zijn team vervolgens de taak, waar de panelen exact te plaatsen. ‘Met een capaciteit van ruim tweehonderd mensen is Enexis een meer dan gemiddeld kantoorge-
IndustrieBouw • januari 2013 • 22
bouw. Om die allemaal van energie te kunnen voorzien, was het doorslaggevend dat elke hoekje en gaatje van het dak zou worden benut. Het was een hele puzzel, maar in goed overleg met zowel de opdrachtgever als bouwkundig aannemer zijn we er toch uitgekomen.’ Besloten werd uiteindelijk voor een oost-west opstelling. Op die manier ging er zo min mogelijk ruimte verloren.
Feestje De opbrengst van de panelen wordt nauwgezet in kaart gebracht. Dit gebeurt middels een zogeheten sunny web-box,
waarmee op afstand – lees in het kantoor van Nooter – monitoring plaatsvindt. Voor ook bewustwording onder werknemers verschijnen er flatscreens in het gebouw. Hierop worden de resultaten van de panelen van minuut tot minuut kenbaar gemaakt. Diezelfde voorzieningen zullen te zien zijn in de nieuwe Enexis kantoren van Maastricht en Venlo. Ook hier kreeg Nooter opdracht voor een aanzienlijke hoeveelheid zonnepanelen, verworven tijdens dezelfde Europese aanbesteding. Dat betekent al met al bijna vierduizend panelen, voor een en dezelfde opdrachtgever. Van Oort: ‘Dat de vlag uit ging is wat overdreven, maar een klein feestje hebben we inderdaad wel gevierd.’
De groene long
Gehoekte kozijnen Binnen kenmerkt het gebouw zich door flexibiliteit. De werkruimten zijn open en licht, waarbij als uitgangspunt werd gekozen voor het zogeheten nieuwe werken. De kozijnen staan schuin gehoekt op de gevel, met als doel vermijding van al te veel binnendringend zonlicht. Verder beschikken diverse ruimten over klimaatplafonds en ook de verlichting is energiezuinig. Als gezegd staat het kantoor in Zwolle niet op zich: de nieuwe huisvesting is onderdeel van een reeks van drie, vrijwel gelijktijdig opgestarte kantoorgebouwen. Die in Maastricht is daarin het verst op weg, direct gevolgd door Zwolle en de vestiging in Venlo. Volgens verwachting zal de aannemer de Zwolse huisvesting in januari 2013 kunnen opleveren.
Excellent!
Exclusieve trappen en balustraden Krepla Trappen Postbus 12 7730 AA Ommen
De kozijnen staan schuin gehoekt op de gevel
T 0529 - 469220 (alg.) W www.krepla.nl I info@krepla.nl
Krepla maakt markante trap voor Enexis In Zwolle verrijst het nieuwe, energieneutrale regiokantoor van Enexis. Binnen dit bijzondere gebouw werkte Krepla Trappen, in opdracht van BAM Utiliteitsbouw regio Oost, aan een even bijzondere trap. Krepla ontwikkelt en vervaardigt maatwerk trappen en balustrades voor met name grote projecten in de utiliteitsbouw. Met o.a. een eigen constructie- en RVS-afdeling voert Krepla alle werkzaamheden, van ontwerp tot en met montage, in eigen huis uit. “We werken regelmatig samen met BAM Utiliteitsbouw”, zegt bedrijfsleider Arjen Meerman van Krepla. “Naast Enexis werkten we mee in projecten als theater De Spiegel
in Zwolle, de Isala klinieken in Zwolle en het Topsportcentrum in Almere.”
Exclusief stukje maatwerk De trap voor het Enexis-kantoor bestaat uit een stalen constructie met stalen baktreden en een zwarte bolidtop vloerafwerking. “Een markante verschijning”, zegt Meerman. “De trap is opgebouwd uit vier delen van 1700 kg per stuk, die samen met een stalen
ondersteuningsconstructie in het 12 meter hoge trappenhuis zijn gemonteerd. Hiervoor gebruikten we een speciale hijsinstelling.” De trap is bewust als stijve constructie ontworpen, om de gebouwconstructie zo min mogelijk te belasten. Om diezelfde reden zijn de stalen loopbruggen en balustraden, eveneens afkomstig van Krepla, zo licht mogelijk uitgevoerd. Met het werk achter de rug kijkt Meerman terug op een mooi project: “We hebben, wederom in prettige samenwerking met BAM Utiliteitsbouw, een exclusief stukje maatwerk geleverd.”
IndustrieBouw • januari 2013 • 23
Mainport Inntel Hotel • Rotterdam
Vijfsterren
IndustrieBouw • januari 2013 • 24
Het vijsterrenhotel ligt direct aan de Leuvenhaven
wellnesshotel
aan de Leuvehaven
IndustrieBouw • januari 2013 • 25
De belofte om energie- en exploitatiekosten te drukken door energieverbruik te verminderen, kan op ieders aandacht rekenen. Al was het maar vanwege de positieve effecten op het milieu. Maar een energieneutraal gebouw is één kant van het verhaal. U wilt ook een aangenaam werkklimaat aanbieden. Want dat is wat mensen op de werkvloer als positief ervaren. Om dit blijvend te realiseren, is meer nodig dan een installatiepartner. Het vraagt om een specialist op het gebied van de centrale energieomzetting en energieopslag. Een specialist zoals A. de Jong Installatietechniek. De relatie met onze klanten begint aan de tekentafel en loopt via realisatie door in het vervolgtraject van beheer, onderhoud en service (al dan niet op afstand). U krijgt een totaaloplossing op het gebied van warmte- koeltechniek en gebouwgebonden installaties. Gericht op uw specifieke situatie en organisatie.
HRI Installatietechniek b.v. Postbus 144 1500 EC Zaandam www.hri.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 26
A. de Jong Groep Postbus 5 3100 AA Schiedam E-mail: info@dejong.nl
Rotterdam • Mainport Inntel Hotel Rotterdam had slechts één vijfsterrenhotel, maar binnenkort komt daar een tweede bij. Komend voorjaar opent Mainport Hotel haar deuren. Het luxueuze hotel van de Inntel-keten verrijst op de plaats van het voormalige Imaxtheater en is direct naast het viersterren zusterhotel gelegen. Inntel wil met Mainport een nieuwe markt aanboren. General Manager Hans van Schaick: ‘We leggen als eerste in Rotterdam het accent sterk op wellnessfaciliteiten.’ Avondimpressie
Waar vroeger het Imaxtheater was gelegen, verrijst nu het tien verdiepingen tellende Mainport Hotel. De oude bioscoop is tot de grond toe gesloopt en op de fundamenten is Mainport gebouwd. Hans van Schaick, al jaren werkzaam voor het naastgelegen Inntel hotel, kwam zelf met het idee voor een nieuw
vijfsterrenhotel. ‘Het Imax theater stond al vanaf het begin te verloederen. In 2006 leken er serieuze plannen te zijn om een nieuwe invulling te geven aan de locatie. Ik heb toen tegen mijn baas gezegd: is dit niks voor ons? We waren het er snel over eens dat we niet in hetzelfde segment moesten gaan uitbreiden. ‘Ik denk dat
we vijf sterren moeten doen’, heb ik toen gezegd. Er is er maar één in Rotterdam en ik zag kansen voor een tweede.’
City XL Zo gezegd, zo gedaan. Inntel Hotels ziet het plan wel zitten en het idee wordt verder uitgewerkt. ‘We hebben bewust
Opdrachtgever Inntel Hotels, Rotterdam
E-Installaties Breedveld en Schröder, Almere
Systeemwanden/plafonds 4U2, Hoogwoud
Ontwerp MAS Architectuur, Rotterdam
W-installaties HRI Installatietechniek bv, Zaandam
Bouwperiode juni 2011 – april 2013
Advies Zonneveld Ingenieurs, Rotterdam
S-installaties Alex Jonker Installaties , Schiedam
Uitvoering Heddes Bouw & Ontwikkeling / Ballast Nedam Bouw en Ontwikkeling, Hoorn
Keuken installaties Regeer Grootkeukentechniek, Wateringen IndustrieBouw • januari 2013 • 27
‘Voordat een gast incheckt, zorgt het systeem ervoor dat de kamer op de gevraagde conditie is. Dit levert behoorlijke besparingen op.’
nagedacht over een nieuwe markt die we konden aanboren. De keuze viel op wellness. Wellness is momenteel erg populair en we zagen kansen om als eerste hotel in Rotterdam op die trend in te spelen. Inntel heeft al een sterke positie opgebouwd in de weekendmarkt en die positie willen we verder uitbreiden met Mainport. Elke kamer krijgt een whirlpool en een inloopdouche, een groot aantal kamers heeft een privésauna en boven in het hotel komt een uitgebreide spa met Finse panoramasauna, behandelkamers voor massages en lichaamsbehandelingen, een Turks stoombad en een echte hammam’ De zakelijke markt wordt niet vergeten. ‘Bekend is dat de zakenman naast goede Wifi en een royale TV twee belangrijke wensen heeft: een royaal comfortabel bed en een ruime badkamer
Turfschipper 7-9 2292 JC Wateringen tel: +31(0)174446080 mob: +31(0)624851255 info@regeergrootkeukentechniek.nl www.regeergrootkeukentechniek.nl
Uw vertrouwde partner voor Horeca en Grootkeukentechniek Slaapkamers met stijl
Gegarandeerd geen geluidsoverlast Gasten van het Mainport Hotel zullen niets van elkaar horen dankzij extra geluidswerende hotelscheidende wanden. ‘Deze opdrachtgever stelde heel hoge eisen’, vertelt projectleider Nico Dekker van leverancier 4-U-2. ‘We hebben daarom wanden geplaatst met een isolatie van meer dan 0 decibel.’ Het bedrijf uit het Noord-Hollandse Hoogwoud levert en monteert allerlei soorten wanden, plafond en vloeren, en is gespecialiseerd in geluidsisolerende wanden en plafonds. 4-U-2 is FSC- en VCA gecertificeerd. Voor het Mainport hotel leverde 4-U-2 alle hotelscheidende wanden, kamerscheidende wanden, gangwanden, de gipsplafonds in de hotelkamers en de vergaderzalen en de koven en systeemplafonds in de restaurants. ‘In de keukens en restaurants hebben we Rockfon Hydroclean systeemplafondplaten
IndustrieBouw • januari 2013 • 28
geplaatst. Deze zijn afneembaar en dus gemakkelijk te reinigen. Voor de vergaderzalen is gekozen voor Rockfon Alu platen, een mooie aluminiumkleurige plaat. Verder is al het staalwerk (liggers, staanders en kolommen) brandwerend bekleed met Rockwool Conlit, wat 90 minuten brandwerend is’,
aldus Dekker. 4-U-2 werkt alle plafonds en wanden sausklaar af. 4-U-2 bestaat inmiddels alweer ruim tien jaar. In de beginjaren werkte het bedrijf veel voor kroegen en feestzalen. Dekker: ’Dat is door de crisis helaas minder geworden. Nu zijn we vooral bezig voor scholen, kantoren en hotels.’ Vaak in combinatie met aannemer Heddes Bouw & Ontwikkeling. ‘We werken al jaren samen, komen allebei uit Noord-Holland. We kennen elkaar heel goed en weten wat we aan elkaar hebben.’
Rotterdam • Mainport Inntel Hotel
met goede douche. Voor deze doelgroep is de City XL het ideale kamertype.’
Diesellamp Subtiel doorgevoerd in het hotel is het thema ‘gateway to the world’. Van Schaick:’We zitten hier aan de Leuvehaven, één van de oudste havens van Rotterdam. Van hieruit zijn enorm veel schepen vertrokken en heel veel buitenlandse invloeden naar Nederland gekomen. Die invloed ga je subtiel terugzien in de styling van het hotel. Niet heel plat, we gaan geen grote boeddha’s neerzetten, het blijft tenslotte een Rotterdams hotel.’ De kamers zijn professioneel ingericht door een binnenhuisarchitect en gestyled door een styliste. ‘Je ziet haar hand terug in bijzondere details, zoals een design
Vijfsterren badkamer
Ook hier heeft 4-U-2 alle MS wanden en plafonds geleverd en gemonteerd Maar ook de systeemplafonds en koven gemaakt en een dansje gedaan En in elke badkamer een wirlpool
Frank Appel Isolationist
Koningspade 36 1718 MP Hoogwoud Tel: 0226-355599 Mobiel: 0653805292
Internet Website: www.4-U-2.org E-mail: info@4-U-2.org
IndustrieBouw • januari 2013 • 29
Duurzame, op maat gesneden grootkeuken voor Mainport Hotel In 2013 opent Mainport een uniek vijfsterrenhotel aan de Rotterdamse Leuvehaven. Het design hotel telt 215 kamers en heeft faciliteiten voor een luxe, comfortabel verblijf. Binnen dit hoogwaardige concept levert Regeer Grootkeukentechniek, in nauwe samenwerking met restaurant- en keukenmedewerkers, een totaaloplossing op keukengebied. Regeer Grootkeukentechniek is grootkeukenleverancier voor o.a. de reguliere horeca, bedrijfsrestaurants, zorginstellingen en de hotellerie. Als totaalpartner in grootkeukens draagt Regeer Grootkeukentechniek zorg voor advies, ontwerp, projectmanagement, levering, montage en aftersales. “Binnen onze aandachtsgebieden focussen wij ons zeer actief op het hotelwezen”, vertelt directeur/eigenaar Harry Regeer. “We hebben de kennis en ervaring in huis om mee te denken in de bedrijfsprocessen van deze doelgroep. Bovendien is Regeer Grootkeukentechniek een geselecteerd vertegenwoordiger van toonaangevende merken als MKN, Lohberger, Ake-Ideal en Meiko.” Regeer Grootkeukentechniek is leverancier van o.a. Inntel Hotels, Mainport, Bilderberg, en Amstel Hotel.
apparatuur, waarbij het geheel ook moet voldoen aan de wettelijke arbo-technische en HACCP eisen. Vanzelfsprekend moest dit gerealiseerd worden binnen een beheersbare investering.”
Gezamenlijk ontwerpen In 2010 werd Regeer Grootkeukentechniek betrokken bij het ontwerp van de keukens voor het Rotterdamse Mainport Hotel. Regeer: “We werken in directe opdracht van de eigenaars. Wat zij doen, is bijzonder en slim: ze betrekken alle verantwoordelijke interne mensen hierbij en laten hen, samen met ons, nadenken over het ideale keukenconcept. Met acht tot twaalf mensen, waaronder de directie, chef kok, F&B manager en de maître, hebben we een aantal brainstormsessies gehouden. Op basis daarvan deden wij een ontwerpvoorstel. Daar gaven zij hun feedback weer op en zo kwamen we tot het uiteindelijke ontwerp.” Op de vraag wat de medewerkers belangrijk vonden, antwoordt Regeer: “Een goed werkbare keukenlogistiek met een hoge werkefficiëntie en duurzame
Duurzaam en efficiënt Het definitieve keukenconcept bestaat uit een à la carte keuken, banqueting keuken, spoelkeuken, satellietkeuken en een front cooking keuken. Regeer: “De à la carte keuken en banqueting keuken lopen in één ruimte in elkaar over. Om het geheel beheersbaar te houden, is gekozen voor een inductie-kookeiland in de à la carte keuken. De banqueting en satellietkeuken zijn ook geheel voorzien van hoogwaardige apparatuur. Aan de kwaliteit van de apparatuur zijn geen concessies gedaan.” Momenteel is Regeer Grootkeukentechniek druk doende met de uitwerking en realisatie hiervan. In maart 2013 zullen de keukens geïnstalleerd worden, om een maand later al in bedrijf te gaan.
Slimme W-installaties bieden hoog comfort en veel besparingen Het Mainport wordt voorzien van een hoge kwaliteit klimaatinstallatie, passend bij het luxueuze afwerkingsniveau van het interieur. Gekozen is voor een energiezuinig VRF-systeem van Mitsubishi Electric. Directeur Michel Rijnen van HRI Installatietechniek: ‘Met dit systeem kunnen we gelijktijdig, door middel van één leidingnet, verwarmen en koelen. Het heeft als groot voordeel dat je energie kunt terugwinnen. Om een voorbeeld te geven: een hotelkamer op het Zuiden kan een koelvraag hebben, terwijl een kamer op het Noorden wil verwarmen. Het VRF-systeem onttrekt warmte van die ene kamer en transporteert deze naar de kamer die verwarming nodig heeft. Op deze manier verplaats je in feite gratis energie. Op jaarbasis kunnen we hierdoor een extra besparing op energieverbruik realiseren van minimaal twintig procent.’ Een verdere besparing wordt verkregen doordat het klimaatbeheerssysteem is gekoppeld aan het boekingssysteem van het hotel. Hierdoor ‘weet’ het systeem wanneer een kamer niet bezet is en er dus geen koude- of warmtevraag is. Rijnen: ‘Voordat een gast incheckt, zorgt het systeem ervoor dat de kamer op de gevraagde conditie is. Dit levert behoorlijke besparingen op.’ HRI heeft de verschillende protocollen van de softwareprogramma’s aan elkaar gekoppeld, waardoor de systemen met elkaar kunnen communiceren. ‘Het probleem met softwaresystemen was altijd dat ze los van elkaar opereren. Hierdoor kan het voorkomen dat in een gebouw onnodig gelijktijdig
IndustrieBouw • januari 2013 • 30
verwarmd en gekoeld wordt. Je bent dan energie aan het vernietigen. Door het koppelen van de systemen los je dit probleem op en gaat er geen energie meer verloren.’ HRI paste dit voor het eerst toe in het Inntel hotel in Zaandam en nu dus ook in Rotterdam. De instellingen van het klimaatbeheerssysteem worden op afstand beheerd. ‘We stellen grenswaarden in en bewaken zo de temperatuur in het gebouw. De klant heeft hier geen omkijken naar en voor de gasten levert het extra comfort op, omdat we heel snel kunnen anticiperen op veranderingen in klimaat.’
Het installatiebedrijf uit Zaandam, sinds twee jaar onderdeel van de A.de Jong groep, is een bekende speler in de hotelbranche. Het bedrijf werkt onder meer voor Holiday Inn, Accor, Ibis, Inntel Hotels, Golden Tulip en The Grand in Amsterdam. Onlangs is de A. de Jong Groep genomineerd voor de WNF Cleantech Award, een belangrijke prijs op het gebied van duurzaam ondernemen. Het onderstreept nog eens hoe hoog A. de Jong Groep duurzaamheid in het vaandel heeft staan.
Rotterdam • Mainport Inntel Hotel
Diesellamp en een apart badkrukje. We zijn erg tevreden over het resultaat.’
Zilver Het ontwerp van Mainport komt van de hand van Ad Thuns van Mas Architectuur, die tevens het oorspronkelijke Inntel-hotel en het Imax-theater ontwierp. ‘Het was voor ons een logische stap om hem ook voor dit project in te schakelen,’ licht Van Schaick toe. In de ontwerpfase had de architect te maken met twee duidelijke eisen van de Commissie Welstand. ‘De eerste was dat het nieuwe hotel anders moest zijn dan het bestaande gedeelte, maar wel een duidelijke relatie moest hebben. De architect gaf de voorkeur aan dezelfde beplating als op de toren van het Inntel. Welstand was een andere mening toegedaan. Dat heeft ertoe geleid dat wij het originele pand nu gaan overbeplaten in het zilver. Verder vond de Commissie transparantie belangrijk. Als je langs het gebouw loopt, zou je de Leuvehaven moeten
De instellingen van het klimaat beheerssysteem worden op afstand beheerd.
Ook de keuken is natuurlijk van de hoogste kwaliteit
kunnen zien. Daaraan hebben we gehoor gegeven met een volledig glazen pui op de benedenverdieping, en de liften zijn glazen panoramaliften.’
Schade Voor de constructie van het gebouw is de fundering van het Imaxtheater gebruikt. Dit pand is volledig tegen de grond gegaan. Daar ging begin 2011 nog iets flink mis. Een trappenhuis kwam onverwacht op klaarlichte dag naar beneden. ‘Gelukkig was er alleen schade aan geparkeer-
de auto’s en waren er geen ongevallen’, vertelt Van Schaick. Van Schaick gelooft dat het Mainport hotel in een behoefte gaat voorzien. Daarbij zal zeker helpen dat het hotel zich mag gaan rekenen tot het exclusieve Design Hotels. Een trotse Van Schaick:’We hebben onlangs gehoord dat we geselecteerd zijn. Dat is best uniek, wij zijn het derde hotel in Nederland. Het zorgt ervoor dat we ons verder kunnen onderscheiden.’
Hoogwaardige en duurzame installaties Al vanaf het allereerste begin zat elektrotechnisch aannemer Breedveld en Schröder aan tafel met opdrachtgever Inntel, waardoor een optimaal ontwerp voor de installaties kon worden gemaakt. ‘We maken op dit werk onderdeel uit van het bouwteam, wat erg prettig werken is voor ons. Helaas is dat tegenwoordig meer uitzondering dan regel’, vertelt directeur Hans Marsé. ‘ Wel brengt het natuurlijk een stuk verantwoordelijkheid met zich mee, maar daar kunnen we goed mee omgaan.’ Het bedrijf uit Almere heeft betrouwbaarheid hoog in het vaandel staan. ‘Afspraak is afspraak bij ons, op die manier leggen wij installaties aan.’ Breedveld en Schröder was geen onbekende voor de opdrachtgever. Eerder was het bedrijf al betrokken bij het Inntel hotel in Zaandam. Het installatiebedrijf neemt vrijwel het gehele elektrotechnische installatiepakket voor haar rekening, waaronder de brandmeld- en ontruimingsinstallatie, (nood)verlichtingsinstallatie, toegangscontrolesysteem, beveiligingssysteem en data-installatie. Gekozen is voor een stekkerbare installatie, waardoor de installatietijd substantieel wordt verkort. Wat betreft de brandmeld- en ontruimingsinstallatie is de keuze gevallen op een vrij nieuw systeem. ‘Het is een B+-installatie, terwijl normaal gesproken A voldoende is voor een dergelijk gebouw. Een gecombineerd systeem, goedgekeurd door de brandweer. In geval van brand op
een kamer wordt alleen die kamer ontruimd, wat natuurlijk een hoop reuring in het hotel voorkomt’, legt Marsé uit. De Inntel-keten heeft duurzaamheid hoog in het vaandel staan en dus was dit installatietechnisch ook een belangrijk onderwerp. Marsé: ’Alle verlichting is uitgevoerd in LED. Er zit geen gloeilamp of TL-lamp meer bij. Alle verlichting in noodtrappenhuizen en secondaire ruimtes werkt op sensoren en gaat dus alleen aan als dit nodig is. Er zijn geen schakelaars meer, alles werkt op aanwezigheid. Door deze gekozen oplossingen realiseren we een besparing van in
totaal 75% van het verlichtingsvermogen ten opzichte van conventionele verlichting.’ De gekozen LED-verlichting is ook onderhoudsvriendelijk volgens directeur Marsé. ‘De gangbare LED-systemen werken zo’n twee tot drie jaar zonder problemen, maar Inntel heeft gekozen voor gerenommeerde merken die garanties geven van vier à vijf jaar.’ Noemenswaardig is verder dat in de vergaderzalen een complete KNX-installatie
Zonder schakelaars stroom sparen
is aangelegd. ‘Deze werkt op vooruit ingestelde instellingen en mocht dit dan nog niet helemaal aan de wensen voldoen, dan kan men in de ruimte alles na-regelen met een i-pad: warmte, koeling, verlichting, audio et cetera, het werkt volledig draadloos.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 31
Nice to Meat • Almere
Slagerij Nice to Meat
diffuusdicht Entreezijde kantoren met luifels
Nice to Meat besloot na 120 jaar bedrijfsvoering vanuit Amsterdam om zich te vestigen op een zichtlocatie aan de A6 in Almere. Zo kan de kwaliteitsslager, die uit haar jasje groeide op de oude locatie, klanten beter bedienen. De nieuwbouw beslaat onder andere 3500 vierkante meter met moderne productieruimtes en een 12 meter hoge koel/vriescel. Aannemer Dijkham Bouw realiseerde in bouwteam verband met Minerva Development het nieuwe onderkomen. Veel aandacht ging er naar het voorkomen van koudebruggen en diffuusdicht bouwen. Dat is de specialiteit van het bouwbedrijf, dat zich niet voor niets ‘ijskoud de beste in vrieshuizen’ noemt. Eindoplevering van het pand vindt, volgens planning, in januari 2013 plaats.
Slagerij Nice to Meat is een van origine Amsterdams familiebedrijf dat kip, kalfsvlees en wild verwerkt en levert aan restaurants in het hogere segment. De slagerij groeide uit haar jasje op de oorspronkelijke locatie in Amsterdam, waarop de directie besloot om een nieuw onderkomen te zoeken in Almere. Na het vinden van een geschikte kavel, benaderde Nice to Meat Minerva Development die op haar beurt weer Dijkham inschakelde. In november 2011 begon het bouwteam, waar ook Dedato Architecten en constructeur Bartels in deelnamen, met de uitwerking van het ontwerp.
Op de groei gekocht Het twee verdiepingen hoge gebouw staat op een kavel van 5000 m2. Het nieuwe onderkomen van Nice to Meat herbergt 2500 m2 productieruimte, een 12 m hoge koel/vriescel, loadingdocks, ongeveer 600 m2 kantoorruimte, een kantine, was- en kleedruimten, een ambach-
Links: loszone vrachtwagens; hier komen de karkassen het gebouw binnen
Productieruimte
Opdrachtgever Nice to Meat, Amsterdam
Constructeur Bartels, Enschede
Bouwperiode mei 2012 – december 2012
Ontwikkelaar Minerva Development, Amsterdam
Aannemer Dijkham Bouw, Nijkerk
Gebruiker Nice to Meat, Amsterdam
W-installaties Gijsbertsen Installatiebedrijf, Putten
Bouwprogramma kantoor, koel/vrieshuis, productie ruimte, was-en kleedruimten, keuken
Projectmanagement BVF Projectmanagement, Limmen
E-installaties Kromwijk Elektrotechniek, Woerden
Architect Dedato Architecten, Amsterdam
Trappen + RVS stootranden Nijborg Staalbouw, Renswoude
IndustrieBouw • januari 2013 • 32
Koel- en vriesinstallatie veld Koeltechneik bv, Groenlo Bedrijfsvloeren Jadi Bedrijfsvloeren, Rijssen
Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen
telijke ‘gold label’ slagerij en een demokeuken. Voor verwachte uitbreidingen sloten de gemeente Almere en Nice to Meat een reserveringsovereenkomst voor een aansluitende kavel ter grootte van circa 4000 vierkante meter. Hier wil Nice to Meat ook koeien laten grazen, om het beeldmerk van het bedrijf te versterken. Projectleider Jan Lozeman van Dijkham Bouw zegt over de indeling van de nieuwe slagerij: ‘Vrachtwagens aan de achterzijde van de nieuwbouw lossen er straks de karkassen, die naar de koel- of vriescel gaan of naar de bewerkingsruimte, waar bijvoorbeeld kleinere porties worden versneden. Aan de voorkant van het gebouw gaan de producten – dagvers of gekoeld – in bedrijfsbusjes voor transport door heel Nederland. Personeel komt binnen via de personeelsingang. Zij kleden zich vervolgens om en gaan via de hygiënesluis naar de productieruimten.’
Diffuusdicht bouwen De nieuwbouw van Nice to Meat ziet eruit als een grote doos. Bovenop de onderheide fundering staat een staalconstructie. Hiervoor koos het bouwteam vanwege de uitvoeringssnelheid. De enkellaags gevel bestaat uit geïsoleerde panelen met een kern van PIR en een stalen schil. Deze isopanelen – 175, 100 of 220 mm dik – zijn aan de binnenzijde
IJskoud de beste in vrieshuizen voorzien van een makkelijk te reinigen foodsave coating. De gevel wordt gedeeltelijk voorzien van led verlichting, in de vorm van een koe (beeldmerk van Nice to Meat). Veel aandacht in het ontwerp en de uitvoering ging uit naar realisatie van het koel/vrieshuis. ‘We moeten diffuusdicht bouwen. Hiermee voorkomen we dat warme lucht in de vriescellen komt en dat er ijsvorming ontstaat’, zegt Lozeman. ‘Om de beoogde kwaliteit te realiseren, verbonden we de 22 centimeter dikke isopanelen rondom het koel/ vrieshuis met een dubbele kit, blind en aan de binnenzijde. Ook isoleerden we de leidingen tussen technische ruimte
W- installaties binnen vijf maanden gereed In opdracht van Dijkham Bouw ontwierp en bouwde Gijsbertsen Installatiebedrijf de werktuigbouwkundige installaties voor Nice to Meat. Het werk voor de nieuwe slagerij behelst verwarmingsinstallaties, luchtbehandelingsinstallaties, koud- en warmwatervoorzieningen, WTW installaties en airconditioning. Met warmteterugwinning wordt een hoop energie bespaard. Gijsbertsen Installatiebedrijf begon met de inbouw in Almere in augustus 2012. Binnen vijf maanden vond de oplevering plaats.
Gijsbertsen Installatiebedrijf installeert al ruim 75 jaar allerlei voorzieningen voor zowel bedrijven als particulieren. Door het goede onderlinge overleg en de pret tige samenwerking met hoofdaannemer Dijkham Bouw en eindgebruiker Nice to Meat verliepen volgens Gijs Gijsbertsen de werkzaamheden. ‘Waar installatiewerk voor vergelijkbare projecten dikwijls een jaar vergt, klaarde wij de klus binnen vijf maanden’, zegt Gijsbertsen. De meest
bijzondere voorziening is de WTW instal latie. Gijsbertsen: ‘De warmte die vrijkomt bij de koeling gebruikt Nice to Meat voor de bereiding van warm water, dat in de productieruimtes fungeert als schoon maakwater. Per uur wordt ongeveer 3,5 kuub aan water gebruikt voor schoonmaak. 70% van de benodigde verwarmingsener gie halen we uit warmteterugwinning en 30% uit stadsverwarming. Zo bouw je een duurzame installatie.’
Nijborg Staalbouw BV: focus op flexibiliteit, prijs-kwaliteit, en snelheid Het nieuwe onderkomen van Nice to Meat is door Nijborg Staalbouw voorzien van de stalen trappen en hekwerken. Ook vervaar digde de staalbouwer uit Renswoude de stootranden die de wanden beschermen tegen aanrijding van heftrucks. Nijborg Staalbouw realiseerde de staalwerken in Almere in opdracht van aannemer Dijkham Bouw. De gunstige prijs-kwaliteitverhou ding en de vlotte manier van werken gaven de doorslag voor de gunning. Alle stalen trappen en bijbehorende hekwerken zijn door Nijborg in eigen beheer getekend, geproduceerd, en op locatie gemonteerd. Behalve de trappen en toebehoren leverde Nijborg Staalbouw ook de stalen stoot randen die de wanden van de productie ruimten beschermen tegen de impact van heftrucks. Deze roestvaststalen stoot randen zijn verankerd aan de betonnen vloeren, en door de aannemer volgestort met beton. In november en december 2012 monteerde Nijborg Staalbouw de diverse stalen onderdelen. De staalbouwer werkt zo veel mogelijk in eigen beheer en met eigen personeel en materieel, en kent korte communicatielij nen en korte levertijden. De organisatie is
met ca. 40 medewerkers groot genoeg om ook grote projecten uit te kunnen voeren, en klein en flexibel genoeg om bijvoorbeeld een eenmansbedrijf te voorzien van enkele op maat gemaakte hoeklijnlateien. Deze brede doelgroep zal altijd met dezelfde enthousiasme en inzet worden bediend. Nijborg Staalbouw BV hanteert een no nonsens beleid en hecht veel waarde aan het nakomen van afspraken, en wederzijdse betrouwbaarheid.
IndustrieBouw • januari 2013 • 33
INDUSTRIE
effectieve koude verantwoorde koude met techniek techniek
cold&safe
Industriële koel- en vriesinstallaties
Efficiënt met energie... www.veld.nl
zijn maatwerk en energiezuinig. Vanuit onze jarenlange ervaring in de industrie denken we graag met u mee. Vanaf het ontwerp tot en met de realisatie.
Nijborg Staalbouw B.V. Bezoekadres: Telefoon: 0318-578140 Utrechtseweg 4c E-mail: info@nijborgstaalbouw.nl 3927 AV RENSWOUDE Internet: www.nijborgstaalbouw.nl
Veld Koeltechniek - Groenlo - Telefoon +31 (0)544 476 476 - info@veld.nl - www.veld.nl
VLAKKER onafhankelijke ontwikkelaar van logistieke bedrijfshuisvesting
De SXP LASER SCREED van Jadi aan het werk
NAUWKEURIGER
wij behartigen uitsluitend de belangen van de gebruiker zodat deze de beste deal krijgt
ontwikkeling - Sale & Lease Back
We Fight for Every Dollar Wij werken met de nieuwste hightech apparatuur waaronder de
SXP LASER SCREED INFO: Tel. 0548-545836 - www.jadivloeren.nl - info@jadivloeren.nl
020 4715783
www.minerva.nl
Almere • Nice to Meat
Duurzame koudetechniek Veld Koeltechniek heeft de nieuw beno digde koude-installaties ontworpen en ge realiseerd. Belangrijke uitgangspunten voor het ontwerp waren veiligheid, voor zowel mens als milieu, en energieprestaties. ‘Nice to Meat koos bewust voor toepassing van de natuurlijke koudemiddelen ammoniak en koolstofdioxide’, vertelt Bart Ueffing, Projectleider Industriële Koudetechniek van Veld Koeltechniek. ‘Deze toepassing vergt een initieel hogere investering, maar levert gunstige milieuprestaties en een gering energieverbruik op.’ In tegenstel ling tot chemische koudemiddelen kennen natuurlijke koudemiddelen geen negatieve milieueffecten, zoals aantasting van de ozonlaag en het broeikaseffect.
Cascadesysteem Het gerealiseerde koudesysteem is uitge voerd als cascadesysteem. Ueffing geeft uitleg: ‘Op basis van de energieprestaties wordt bij de vriesruimtes gebruikgemaakt van het koudemiddel koolstofdioxide. Voor de gekoelde ruimtes, zoals de koelcellen, dry-aged cellen en werkruimtes, maakt het systeem gebruik van ammoniak in combi natie met een koudedrager. Hierdoor kan worden volstaan met een kleine koudemid
delinhoud, waarbij het ammoniak alleen in de afgesloten technische ruimte aanwezig is.’ De totale capaciteit van de ammoniak koelinstallatie bedraagt 287kW. De kool stofdioxide vriesinstallatie levert 70kW. De restwarmte uit de koude-installatie wordt teruggewonnen voor het verwarmen van o.a. vloerverwarming en reinigingswater.
Ontzorgen De installatie is voorzien van intelligente besturingstechnologie en wordt continu bewaakt door de centrale Veld Service Meldkamer in Groenlo. ‘Op deze manier ontzorgen we Nice to Meat op een aantal belangrijke aspecten’, aldus Ueffing. ‘We bewaken de temperaturen en controleren de installatie op beschikbaarheid, energie verbruik en HACCP.’ www.veld.nl
en het koel/vrieshuis, waarmee we condens en schadelijke ijsvorming voorkomen. Hiernaast isoleerden we het dak en de vloer en maakten we een thermische ontkoppeling tussen de stalen kolommen en de fundering met Azobe klossen. Met deze maatregelen blijft het koel/ vrieshuis op temperatuur en blijft het gebouw intact.’
Trafo In het kader van de brandveiligheid is de technische ruimte van de vriesinstallatie omhuld met brandwerend materiaal. Ook bracht Dijkham Bouw een brandscheiding van 60 minuten aan met het naastgelegen perceel en brandcompartimentering in het gebouw zelf. Het koelen van de vleeswaren vergt veel elektriciteit. Het bleek nodig om een extra 630 kVa trafo vlakbij de nieuwbouw te realiseren om in de elektriciteitsbehoefte te voorzien. Nice to Meat, dat een subsidie kreeg voor extra isolatiemateriaal, gebruikt straks de restwarmte die de technische ruimte van het koel/vrieshuis produceert om het schoonmaakwater van de productieruimten bij te verwarmen. ‘We zijn nu volop bezig met de afwerking van het bouwproject’, zegt Lozeman. ‘Inmiddels droegen we al een deel over aan Nice to Meat. Ik verwacht dat we begin 2013 het hele gebouw hebben opgeleverd, inclusief kantoor.’
Specialistische bedrijfsvloeren van Jadi Aan de bedrijfsvloeren van Nice to Meat werden hoge vlakheideisen gesteld, reden voor een echte specialist. Vloerstortbedrijf Jadi uit het Overijsselse Rijssen bleek hiervoor de aangewezen partij. Jadi bedrijfsvloeren stort dag in dag uit betonvloeren, in alle soorten en maten. Zo ook de bedrijfsvloer voor het vleesverwer kingsbedrijf Nice to Meat uit Almere. De opdracht luidde ditmaal een kleine 4.000 m2 betonvloer, monolithisch gevlinderd en met een afwerking van ingestrooide kwarts. Een mooie opdracht, volgens directeur Di drich Jansen, ‘omdat dergelijke oppervlakten tegenwoordig niet elke dag meer langsko men’. ‘Wij pakken elke opdracht aan, maar
hoe omvangrijker ze zijn, hoe interessanter ze natuurlijk worden. Dit was echt een opdracht die ons past, want behalve groot was de klus ook complex. Koel- en vrieshui zen hebben namelijk zo hun geheimen, waar niet ieder stortbedrijf zich raad mee weet.’
Toegangsdeur Jansen doelt op de vooraf gestelde rails, waarover stellingen zich vrijuit kunnen be wegen. Daarnaast kenmerkend voor vriescel
len is de uit een en dezelfde toegangsdeur bestaande ontsluiting, met als gevolg een voorzichtige teruggang over de nog natte beton. Jadi stortte de vloer ditmaal met een hydraulische rol, waarbij de rails fungeer den als waterpas gestelde referentiekaders. Voor het landelijk opererende bedrijf staan twintig gespecialiseerde vloerenstorters ter beschikking, onderverdeeld in vier ploegen. Per ploeg zijn dagelijks producties haalbaar van circa 2000 m2. En ondanks de moeilijke tijden heeft het bedrijf geen klagen. Jansen: ‘Natuurlijk gaat het minder makkelijk, maar gelukkig hebben we tot dusver nog geen dag zonder werk gezeten.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 35
PostNL • Sittard
Distributiecentrum PostNL:
verfijnde afstemming Post NL heeft er weer een nieuw sorteer- en distributiecentrum voor pakketten bij. In het nieuwe depot te Sittard verwerken 250 personeels leden, in nauwe samenwerking met geavanceerde apparatuur, dagelijks zo’n 22.000 postpakketten.
Witte wand met kantoren en expeditiedeuren
De realisatie van het PostNL distributiecentrum is een Design & Build opdracht van Post NL Real Estate. De uitvoering is in handen van de bouwcombinatie Ufkes Apeldoorn-Systabo Enschede. Beide bedrijven zijn onderdeel van VolkerWessels. ‘Dit is de tweede PostNL locatie die we samen uitvoeren’, zegt algemeen directeur Paul Bekhuis van Ufkes Apeldoorn. ‘Eerder al leverden we als combinatie het distributiecentrum in Hengelo op en momenteel zijn we bezig met PostNL Leeuwarden.’
Geïntegreerd proces Als ontwikkelend aannemer is Ufkes Apeldoorn gespecialiseerd in utiliteitsbouw, bedrijfsbouw en woningbouw. Het bedrijf wordt regelmatig gevraagd om vanuit de ontwikkelfase mee te denken in het voortraject van een project. Bekhuis: ‘Ook in dit project waren we actief
Opdrachtgever PostNL Real Estate, Den Haag Architect Habeon, Roelofarendsveen Constructeur Aveco de Bondt, Rijssen Adviseur specifieke onderdelen ABT bv, Arnhem Adviseur buitenbestrating Infrasoil, Veenendaal IndustrieBouw • januari 2013 • 36
betrokken bij de voorbereidende werkzaamheden. Projectleider Erik Achterberg heeft dit vanuit Systabo begeleid.’ Een belangrijk uitgangspunt dat vanaf het begin vaststond, was dat het bouwproces geïntegreerd moest worden met de implementatie van het sorteer- en distributiesysteem. Hierbij werd de lopende band voor het sorteren en distribueren van de pakketten door PostNL geleverd en aangebracht. Een ander belangrijk uitgangspunt was het behalen van de deadlines voor de statische en dynamische oplevering. De statische oplevering had betrekking op het bouwkundige deel. Voor de dynamische oplevering moesten alle technische onderdelen succesvol getest zijn op functionaliteit.
busjes, het sorteer- en distributiecentrum op de begane grond, en het kantoor en de kantine op de eerste verdieping. ‘Het ontwerp en de indeling zijn geheel afgestemd op de bedrijfsprocessen en logistieke stromen binnen het distributiecentrum’, vertelt Bekhuis. ‘Doel is om met zo min mogelijk arbeid een maximaal aantal postpakketten te kunnen afhandelen.’ In het ontwerp is tevens veel aandacht besteed aan beveiliging. Talloze camera’s registreren de activiteiten op en rond het gebouw en geavanceerde toegangscontrole zorgt ervoor dat niet iedereen overal kan komen. Bovendien zijn er in het sorteercentrum enkele ‘secure areas’ gebouwd, met extra beveiliging en beperkte toegang.
Efficiënt en veilig
Geavanceerde techniek
Het distributiecentrum bestaat uit laad- en losdocks voor vrachtwagens en
Bekhuis benadrukt dat de realisatie van het distributiecentrum een verfijnde
Aannemer Bouwmaatschappij Ufkes Apeldoorn bv, Apeldoorn en Systabo bv Turn Key Bouw, Enschede Installateur Bosman, Amersfoort
Bouwprogramma Nieuwbouw distributiecentrum, inclusief laad- en losdocks en buiten terrein (21.000 m2)
Bouwperiode Februari 2012 – november 2012 Dockequipment Novoferm Nederland bv, Almelo Hekwerken en poorten Heras bv, Oirschot Aluminium puien Prokual bv, Wert
Grote vlakken polycarbonaat zorgen voor royale lichtinval binnen
vereist
ar 12 9 na 20 01 m a dF Ko i s ti c t a n g S Lo 11, l Ha
Snelle service en energie sparen op uw bedrijfsdeuren en dock equipment
www.novoferm.nl 088-8888220
IndustrieBouw • januari 2013 • 37
Dit is de Grence. Een nieuwe generatie spijlenhekwerk dat grenzen verlegt. Door slimme productie het groenste hek van Nederland. In vele kleuren, stijlvol ĂŠn betaalbaar. Dus eigenlijk het ultieme hek. Scan de code en oordeel zelf.
Of bel gerust 0499 - 55 12 55
Grence Buitengewoon Beveiligd
www.heras.com
SYSTABOADV121205.indd 2
06-12-12 15:10
Sittard • PostNL
afstemming vereiste tussen alle onderdelen: ‘Het bouwkundige deel, de gebouwgebonden installaties, beveiliging, procesautomatisering: alles staat met elkaar in verbinding. Bovendien moesten de technische onderdelen al tijdens het bouwproces getest worden. Dit betekende dat zaken als nutsvoorzieningen, patchkasten en hekwerken ook al in een vroeg stadium meegenomen moesten worden.’ Installateur Bosman implementeerde een zeer geavanceerd systeem, waarin alle technische onderdelen geïntegreerd zijn. Het systeem is in de basis een NOX High Security Management Systeem met ca. 170 camera’s. Dit is gekoppeld aan de systemen voor verlichting, productiebegeleiding en klimaatbeheersing. Alles wordt vanuit één centraal punt, het beveiligingssysteem, geregeld. Het systeem is en wordt ook toegepast op de overige depots van PostNL, die hierdoor allemaal met elkaar in verbinding staan.
Traditioneel met bijzondere elementen
Profiteren van ervaring
In februari 2012 startte de bouw van het distributiecentrum. ‘Het gebouw bestaat uit een staalconstructie met wand- en dakbeplating’, legt Bekhuis uit. ‘Bijzonder binnen dit traditioneel gebouwde volume zijn de secure areas. Deze beveiligde ruimten voor waardevolle pakketten zijn voorzien van een solide betonconstructie en speciaal hekwerk.’ Ten aanzien van een prettige lichtbeleving zijn op het gebouw speciale polycarbonaat platen aangebracht. Om energieverlies tegen te gaan, zijn de deuren voorzien van shelters en fan shields. In de uitvoering is ook veel tijd en aandacht besteed aan het buitenterrein. Bekhuis: ‘Het terrein heeft een behoorlijke oppervlakte. Bovendien is het aanleggen van bestrating op elke locatie anders. In Hengelo hadden we te maken met een ondergrond van zand, hier in Sittard met löss. De ondergrond is vanzelfsprekend ook van invloed op de uitvoering van de gebouwconstructie.’
Na de statische en dynamische oplevering vond op 1 november 2012 de definitieve oplevering plaats. Bekhuis spreekt over een behoorlijke uitdaging: ‘We hadden te maken met veel verschillende onderdelen die nauwkeurig afgestemd en gecheckt moesten worden, hoge kwaliteitseisen van een kritische opdrachtgever en een strakke planning. Die uitdaging was alleen haalbaar met de volledige inzet van alle betrokkenen. We werkten bewust met dezelfde partijen als op het PostNL project in Hengelo. Hierdoor konden we profiteren van de specifieke kennis, maar ook van de leermomenten die we daar hadden opgedaan. En zo konden we nog beter anticiperen op het uitvoeringsproces en het project zo lean mogelijk realiseren.’
Het bouwproces moest geïntegreerd worden met de implementatie van het sorteer- en distributiesysteem
IndustrieBouw • januari 2013 • 39
Kempisch Logistiek Centrum • Hapert
Logistiek Op het Kempisch Bedrijvenpark in Hapert verrijst het Kempisch Logistiek Centrum: een logistiek bolwerk met o.a. een distributiecentrum, bandensteunpunt, truckwerkplaats, wasplaats, secure parking en facilitair centrum met truckersrestaurant. De turnkey bouw van het distributiecentrum, een opdracht van Van der Heijden Transport en Logistiek BV, is in handen van Valeres Industriebouw BV. In opdracht van KLC BV bouwt Valeres ook de werkplaats.
Opdrachtgever distributiecentrum Van der Heijden Transport en Logistiek bv, Bladel Opdrachtgever overige delen KLC BV, Hapert Architect LSWA Architecten, Oirschot S-installatie Altebra Sprinklertechniek B.V., Deventer IndustrieBouw • januari 2013 • 40
Constructeur Valeres Industriebouw bv, Best
Sprinklerinstallatie Altebra, Deventer
Aannemer Valeres Industriebouw bv, Best
Bouwperiode oktober 2012 – april 2013
Montage staal en prefab beton Van Gestel montage, Kaatsheuvel
Bouwprogramma Nieuwbouw distributiecentrum met kantoor (800 m2), laaddock (1800 m2), crossdockgedeelte (2956 m2) en opslagruimte (5540 m2). Op het terrein komen tevens een truckwerkplaats, wasstraat, bandensteunpunt en facilitair centrum met truckrestaurant.
W-installaties Willems Uden, Uden E-installaties Bink Installatie Groep, Zundert
Tekst: Patricia van Beek
bolwerk Valeres is een bouwbedrijf met een eigen ontwerp- en engineeringsafdeling, gespecialiseerd in bedrijfs- en kantoorgebouwen. Veel van deze gebouwen realiseert Valeres als turnkey aannemer, waarbij ontwerp en realisatie in eigen beheer plaatsvinden. ‘Wij onderscheiden ons door onze efficiënte manier van werken’, vertelt projectleider Bart Driesen. ‘Vanaf het moment dat een project bij ons in uitvoering gaat, zijn wij als projectleider het aanspreekpunt voor de klant en alle betrokken partijen. Dit levert een snel en soepel bouwproces op en een hoge prijs-kwaliteitverhouding.’ Groot logistiek gebouw In april 2010 werd Valeres betrokken bij de realisatie van het Kempisch Logistiek Centrum. Ongeveer twee jaar later vond de daadwerkelijke aanbesteding plaats. Driesen: ‘Van Steensel Consultants had toen al een Programma van Eisen en enkele schetsen opgesteld. Op basis daarvan hebben we in samenwerking met architectenbureau LSWA een totaalplan ontwikkeld. We verzorgden ook de complete aanvraag van de omgevingsvergunning met bijbehorende rapportages en aanvraag voor alle nutsvoorzieningen.’ Het distributiecentrum is een groot logis-
tiek gebouw met een tweelaags kantoor van 800 m2, een laaddock van 1800 m2 met twintig dockdeuren, een crossdockgedeelte van 2956 m2 en een opslagruimte van 5540 m2 met supervlakke betonvloeren en een hoogte van ruim dertien meter.
KLC in vier weken casco klaar Ruim binnen een maand tijd realiseerde montagebedrijf Van Gestel Montage het volledige frame van het Kempisch Logistiek Centrum (KLC) in Hapert. Dankzij de precieze planning, het gebruik van prefab elementen en de goede samenwerking met aannemer Valeres was dit mogelijk. Dit zonder in te boeten aan kwaliteit. Eind november 2012 vond de oplevering van het casco plaats. Bovenop de in-het-werk-gestorte fundering bouwde Van Gestel Montage het complete casco, dat bestaat uit stalen kolommen, liggers en windverbanden en prefab betonnen vloerplaten. De onderaannemer uit SprangCapelle, die al vaker distributiecentra bouwde, hanteerde op voorspraak van Valeres een hoog bouwtempo. Met een team van vier man, waaronder een kraanmachinist, werd de klus geklaard. Dankzij de haarfijne afstemming met Valeres en overige bouw-
partijen en het gebruik van kant-en-klare elementen verrees in een korte tijd een indrukwekkend casco. In slechts vier weken verwerkte Van Gestel Montage 330 ton staal, 2880 m2 betonpanelen en 600 m2 aan kanaalplaatvloeren, uiteraard volgens de huidige normering en waterpas. Voor meer informatie zie: www.vangestelmontage.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 41
Kempisch Logistiek Centrum • Hapert
Efficiënt ontwerp ‘Het distributiecentrum is ontworpen op efficiëntie’, vervolgt Driesen. ‘Hierbij is goed gekeken naar de routing op het terrein en in het pand, zodat de goederen efficiënt geladen, gelost en opgeslagen kunnen worden.’ In het ontwerp is tevens aandacht voor veiligheid. In het gehele pand wordt een sprinklerinstallatie aangebracht en er komt toegangscontrole. Ook wordt er een camerasysteem geïnstalleerd, dat het pand en het buitenterrein 24/7 in de gaten houdt. Drie-
ALTEBRA is in België en Nederland actief in:
SPRINKLERINSTALLATIES SCHUIMBLUSINSTALLATIES (HI-EX FOAM) BRANDMELDINSTALLATIES SERVICE EN ONDERHOUD Altebra Sprinklertechniek B.V. Dortmundstraat 30, 7418 BH Deventer T +31 (0) 570 - 69 09 49 - E info@altebra.nl - www.altebra.nl
Industriebouw b.v. Postbus 204 5680 AE Best www.valeres.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 42
Van Gestel Montage Nieuwevaart 64 5161 AS Sprang-Capelle www.vangestelmontage.nl
sen: ‘Duurzaamheid is terug te vinden in onder meer de isolatie van het gebouw. Zowel het kantoor als de truckwerkplaats worden voorzien van vloerisolatie. Daarnaast onderzoeken we de mogelijkheden voor het boren van bronnen voor warmte-koudeopslag. In de toekomst komen er ook nog zonnepanelen.’
Hectisch bouwtraject Driesen omschrijft de bouw van het distributiecentrum als een hectisch traject, waarbij veel verschillende werkzaamheden en partijen op elkaar afgestemd moeten worden. ‘Onze uitdaging is om dit project zo efficiënt mogelijk en naar tevredenheid van de klant op te leveren. De planning is krap, maar door er continu bovenop te zitten, liggen we nog altijd op schema.’ Het distributiecentrum wordt op staal gefundeerd met daarop een staalconstructie van totaal 350.000 kg, 3000 ton betonpanelen, borstweringselementen en 600 m2 kanaalplaat vloerelementen. Het dak wordt uitgevoerd met een kunststof dakbedekking in combinatie met 130 mm isolatie. Voor de buitengevels worden in totaal zo’n 6000 m2 sandwichpanelen toegepast. Driesen: ‘Eind oktober 2012 zijn we gestart met bouwen. De staalconstructie, dak en wanden zijn nagenoeg gereed waardoor we praktisch al wind- en waterdicht zijn. Sinds eind vorig jaar zijn we de betonvloeren aan het storten. In april verwachten we het totale complex op te leveren.’
Sprinklerinstallaties verhogen bedrijfszekerheid In opdracht van aannemer Valeres Best monteert Altebra Sprinklertechniek de sprinklerinstallatie in het Kempisch Logistiek Centrum (KLC) in Hapert. Dit voorkomt compartimentering en komt ook de bedrijfszekerheid ten goede. ‘Omdat het KLC veel groter is dan 2.500 vierkante meter moest vanuit overheidswege het magazijn worden gecompartimenteerd’, zegt August Habers namens Altebra. ‘Om dit te voorkomen is gekozen voor een sprinklerinstallatie. Deze wordt als gelijkwaardig beoordeeld en hiervoor is bij het KLC gekozen. Met deze voorzieningen waarborgen wij verder de continuïteit van het distributiecentrum. In geval van brand, beperkt de sprinklerinstallatie, de schade meestal tot een oppervlakte van enkele vierkante meters. Geavanceerde sprinklers zijn daarom de
beste waarborg voor de continuïteit van een onderneming.’ Voor het distributiecentrum koos Altebra voor zogeheten Quick Response Level Storage sprinklers. Hiermee blijft onder andere de benodigde watervoorziening beperkt en kunnen kostbare sprinklers in stellingen achterwege blijven. Met de plaats van stellingen, hoeft verder bij dit type sprinkler, geen enkele rekening gehouden te worden.
Vervolgopdracht Altebra is in België en Nederland actief met zowel sprinklerinstallaties als lichtschuimin-
stallaties (Hi-Ex). Aannemer Valeres werkte al meerdere malen prettig samen met Altebra, wat leidde tot een vervolgopdracht in Hapert. ‘Wij zijn onafhankelijk van derden, omdat we onze sprinklerinstallaties zelf engineeren, prefabriceren en monteren’, zegt Habers. ‘Hierdoor kunnen we zeer snel schakelen en bieden we een hoge kwaliteit voor een concurrerende prijs. In de voorbereiding stemmen wij onze sprinklerinstallaties volledig af op het bouwkundige en de overige installaties, waardoor de uitvoering geheel naar verwachting van de opdrachtgever zal verlopen.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 43
Koel- en vriesuitbreiding • Rotterdam Maasvlakte
Tekst: Sjoerd Meuleman
Ver weg van de bewoonde wereld, in een der meest westelijke uithoeken van de Maasvlakte, realiseert Dijkham Bouw uit Nijkerk een koel- en vriesuitbreiding voor logistiek dienstverlener Kloosterboer. Bijna vijfduizend, met hoogwaardige koel- en vriesmachines uitgeruste vierkante meters, verrijzen hier volgens BREEAM’s ‘very good’ certificatie.
Hij is er oprecht trots op, het koel- en vriescomplex dat nu langzamerhand vorm begint te krijgen. De gevels staan, de vloeren worden gestort en ook de staalprofielen van het kantoorgedeelte rijzen gestaag omhoog. Niet dat Dijkhams Jaap van Herwaarden niet eerder dergelijke complexen de grond uittrok, integendeel: de adjunct-directeur beschouwt Kloosterboer juist als een specialiteit, namelijk een voor voedingsopslag dienend gebouw. Het bijzondere betreft de groene totstandkoming ervan, want niet alleen waren de voorbereidingen “groen”, de uiteindelijke uitvoering is dat ditmaal ook. Van Herwaarden: ‘In tegenstelling tot woningbouw of kantoorutiliteit blijven duurzame aspiraties bij industriële bouwprojecten vaak steken in goede voornemens. Dit project loopt anders. Kloosterboer heeft van begin af aan ingezet op een hoge klassering op de BREEAM duurzaamheidladder en wil die ambitie hoe dan ook waarmaken. Een groen gebouw wordt namelijk beschouwd als een meerwaarde voor de branche.’
Sterren Voor die gewilde drie sterren blijken maatregelen benodigd die veelal betrekking hebben op de installaties. Een belangrijke daarvan betreft een grijswatercircuit, met opgevangen hemelwater voor spoelbeurten van toiletten. Daarnaast zal
Opdrachtgever Kloosterboer Maasvlakte bv, Rotterdam Ontwikkelaar Kloosterboer Maasvlakte bv, Rotterdam Bouwkundige hoofdaannemer Dijkham Bouw bv, Nijkerk IndustrieBouw • januari 2013 • 44
warmte worden hergebruikt, resterend uit koel- en vriesinstallaties. Als derde ingreep gelden de deuren van de in totaal achtentwintig dockshelters die zich pas ontsluiten nadat een kunststof hoes de trucklaadklep hermetisch heeft afgesloten. Bovenmodaal isolerende gevelpanelen en met sensors voorziene waterkranen besluiten de bouwkundige lijst. Voor de aannemer wellicht nog bewerkelijker zijn de maatregelen, gericht op een schone bouwplaats. Afval wordt gescheiden in vijf afvalstromen en van elke transportbeweging wordt een notitie gemaakt. Dit laatste met als doel een meer bewuste aan- en afvoer van materialen.
Lef De opdracht werd geboren omwille van expansie. Hoewel het bestaande deel beschikt over hoogwaardige en geautomatiseerde machines bleken die ontoereikend voor assortimentsverruiming - niet alleen facilitair, maar ook qua omvang. Van Herwaarden toont zich een bewonderaar van bedrijven die hun nek uitsteken. ‘De opdrachtgever behandelde hier tot dusver vooral aardappel- en fruitproducten, maar zag ondanks onzekere tijden mogelijkheden voor uitbreiding. Voor ondernemers die juist nu investeren, kan ik alleen maar respect opbrengen.’ Voor die expansie is een constructie benodigd die geheel
Onderaannemers Nijssen Koeling bv, Leiden (koel- en vriesinstallaties) Van Wensen bv, De Lier (E-installaties ) SSI Schäffer bv, Arnhem (verrijdbare stellingen)
Voor ondernemers die juist nu investeren, kan ik alleen maar respect opbrengen
Bouwperiode augustus 2012 - april 2013 Aantal m2 vries- en koelruimten 5050 m2 expeditieruimten 3070 m2 kantoor 835 m2 veterinair keurstation 805 m2
Kloosterboer heeft van begin af aan ingezet op een hoge klassering op de BREEAM duurzaamheidladder
Kloosterboer koel- en vriesopslag
groener dan elders De rails van de verrijdbare stellingen worden in de vloer ingestort
Jadi bedrijfsvloeren: vlak en strak Jadi bedrijfsvloeren uit het Overijsselse Rijssen stortte ruim 10.000 m2 betonvloeren voor het Rotterdamse opslagbedrijf Kloosterboer. De vloeren zijn aangebracht conform de NEN 2747 klasse 3. Storten van grootschalige opslagvloeren zijn specialistische klussen, aangezien de ruimten vaak worden ingericht met metershoge stellingen. Voldoende vlakheid is daarom essentieel. Jadi bedrijfsvloeren heeft van die discipline haar specialiteit gemaakt. Directeur Didrich Jansen somt enkele verschillen op met standaard stort. ‘Het onderscheid met “aannemersstort” is dat wij niet anders doen. We werken met vaste ploegen en vormen als het ware een ingespeeld team.
Bovendien beschikken we over de meest moderne machines, zodat voor elke situatie een pasklare oplossing voorhanden is. En we blijven investeren.’ Jansen doelt met dit laatste op concurrenten, die dat nogal eens nalaten. Met veelal zuinigheid als reden. Een extra moeilijkheid bij Kloosterboer vormden de op de wapening vooraf gestelde rails. Hierover heen komen stellingen, die reiken tot maximale hoogten van circa twaalf meter. Om die obstakels te vermij-
den, maakte Jadi gebruik van een speciaal ontwikkelde hydraulische rol. Na het afreien ontstond een vlakheid, die ruim voldoende bleek voor vrijwel te lood komende stellingen. Als afwerking viel de keus ditmaal op monolithisch vlinderen, met een antislijtlaag van ingestrooide kwarts. Jansen: ‘Ook dat bedoel ik met investeren. Als een van de weinigen beschikken wij over eigen strooimachines. De klant moet immers kunnen kiezen, wat hij wilt.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 45
Het Nieuwe Koelen
SpecialiSt In koEltEchnologIE
We verdiepten ons als een van de
eerste koelspecialisten in natuurlijke koudemiddelen en energiezuinige
componenten. Inmiddels beschikken
we dan ook over een enorme expertise en ervaring. En die leert ons dat een
investering in duurzame technologie
in veel situaties lonend is. We rekenen het u graag voor!
Nijssen Koeling B.V. • Bio Science Park Einsteinweg 3 • 2333 CC Leiden • The Netherlands T +31 (0)71 521 62 14
www.nijssen.com
Rotterdam Maasvlakte • Koel- en vriesuitbreiding
Innovatieve koeling voor Kloosterboer Nijssen Koeling BV installeert voor de uitbreiding van Kloosterboers Delta Terminal een duurzame en innovatieve koel- en vriesinstallatie, die is voorzien van warmteterugwinning. Bijzonder is daarbij dat de koel- en vriescellen volledig automatisch kunnen worden omgeschakeld. De nieuw te bouwen koel- en vriescellen vormen een uitbreiding op de bestaande geautomatiseerde opslagruimten van Kloosterboer. Hierin worden voornamelijk grotere partijen voedselwaren opgeslagen, onderverdeeld in gekoeld en ingevroren. Om ook kleinere en/of deelpartijen te kunnen hanteren, besloot de opdrachtgever tot uitbreiding van de bestaande opslagruimte. Het nieuw te bouwen deel beslaat een oppervlak van circa 9600 m2, met een opslagcapaciteit van 7650 palletplaatsen voor koelen c.q. vriezen.
Klantwensen Nijssens nieuwe installatie maakt gebruik van de natuurlijke koudemiddelen ammoniak en CO2, in plaats van het bij koel- en vriescellen doorgaans toegepaste milieuonvriendelijke chloor. Met de aanbouw van 3 vriescellen en 5 koel- en vriescellen wordt Kloosterboer flexibeler, omdat zodoende beter kan worden ingesprongen op klantwensen. De nieuw te bouwen cellen hebben een temperatuurbereik tussen de -/-25 en +/+ 12 graden. Uitzonderlijk aan de installatie is de mogelijkheid tot volautomatische omschakeling. Anders gezegd zijn de cellen te gebruiken voor koelen en vriezen en vice versa.
Driesterren Het is Kloosterboers ambitie om de CO2 uitstoot met 20 procent terug te dringen binnen een tijdbestek van vijf jaar. Dit moet gebeuren middels onder meer innovatieve logistiek en energiezuinige installaties. De firma Nijssen maakt daarom gebruik van frequentiegeregelde en energiezuinige ventilatoren, waarmee de verdampingscondensors en luchtgekoelde condensors worden voorzien. Bovendien wordt de afgestane warmte deels hergebruikt voor de vloerverwarming, kantoren en ontdooiing van luchtkoelers. Het door het bedrijf zelf ontwikkelde Nijssen Power Saving besturingssysteem levert een energiebesparing op van circa 15 procent. In samenhang met de energiezuinige bouwmethodiek moet het koelsysteem uiteindelijk leiden tot het driesterren BREEAM-certificaat.
Stertil docks duurzaam op meerdere fronten Producent Stertil uit het Friese Kootstertille installeerde voor foodopslagbedrijf Kloosterboer 28 dock levellers met opblaasbare shelters. Hierdoor zal de koel temperatuur vrijwel gelijk blijven. Stertil is een wereldwijd opererende producent van dock equipement en Koni hefkolommen. Voor de koel- en vriescellen van opslagbedrijf Kloosterboer verkreeg het bedrijf de opdracht voor de installatie van 28 dock levellers, met als extra ambitie een bijdrage te leveren aan de drie sterren BREEAM aspiraties van de opdrachtgever. Dat houdt in dat de opblaasbare shelters (hoezen) zich vrijwel luchtdicht afsluiten, voordat de deuren van de docks geopend kunnen worden. Hoofd buitendienst Herman Cohen: ‘Opblaasbare shelters worden vaker toegepast, maar bijzonder hier was dat de aanrijd-
hoogte lager ligt dan het vloerpeil. Er is door aannemer Dijkham daartoe een sponning uit de vloer genomen, waardoor de deuren doorlopen tot de onderzijde van de leveller. Dat is duurzamer dan anders.’
kwaliteit Ook speciaal was dat de totale installatie werd ondergebracht bij één partij. Stertil nam zowel de docks, deuren als volautomatische SMC besturingskast onder haar hoede, met als gevolg slechts één benodigd CE certificaat. Belangrijk, zegt Cohen, omdat er dan nooit onduidelijkheid kan bestaan wie
waarvoor verantwoordelijk is. ‘Vaak worden de elementen ondergebracht bij meerdere partijen. Bij eventuele storingen kan er dan onduidelijkheid ontstaan wie de verantwoording draagt. En dat is onwenselijk voor opdrachtgevers.’ Ook materiaal en conservering van de producten blijken bovengemiddeld. Stertil fabriceert haar producten in een hoge staalkwaliteit S355JO/staal, dat sterker is dan het gebruikte staal van concurrenten. Bovendien worden de instortframes standaard thermisch verzinkt en zijn de levellerdecks zwaarder uitgevoerd dan die van anderen. Cohen: ‘Wij zien een toename van driewielige heftrucks, die nogal eens kunnen leiden tot beschadigingen. Onze decks zijn hiertegen beter bestendig.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 47
Koel- en vrieshuisbouw
isolatiesysteembouw
Bij K.I.M. Nederland profiteert u van een unieke expertise in de koel- en K.I.M. Nederland B.V. Tweelingenlaan 144
vrieshuisbouw en isolatiesysteembouw. Deze is volledig afgestemd op uw logistieke organisatie en de actuele marktontwikkelingen in uw branche.
7324 BP Apeldoorn T. +31 (0)55 368 91 91
Dat zorgt voor een eindproduct dat exact aansluit op uw eisen en wensen!
info@kim-nederland.nl www.kim-nederland.nl
Onze koudste showroom
VLAKKER
De SXP LASER SCREED van Jadi aan het werk
NAUWKEURIGER Horizontale koel- en vriesdeuren, (brandwerende) vriesdraaideuren, brandwerende rolschermen en diverse elektrische bedieningen; een groot deel van ons assortiment vond een warm onthaal bij Kloosterboer Maasvlakte. Allemaal Salco, dus allemaal safe en solide. Want voor wie zoekt naar meer efficiency en minder energiekosten, gaan er bij ons heel wat deuren open! Meer informatie: www.salco.nl.
Wij werken met de nieuwste hightech apparatuur waaronder de
SXP LASER SCREED INFO: Tel. 0548-545836 - www.jadivloeren.nl - info@jadivloeren.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 48
Rotterdam Maasvlakte • Koel- en vriesuitbreiding bestaat uit staal. Heiwerk bleek hiervoor niet nodig - de geïsoleerde betonvloer kon rechtstreeks worden gestort op het opgespoten zandpakket. In deze contreien bereikt dat een hoogte van circa vijf meter boven NAP. Tegen de skeletprofielen bevinden zich zoutbestendige stalen sandwichpanelen, met een kern van PIRschuim. Diezelfde panelen zijn te vinden als dakafsluiting van de opslagruimten, die van de expeditieruimten en kantoor bestaan uit stalen dakplaten. Inmiddels zijn de productieruimten een eind op weg, gevolgd door de contouren van het kantoor. Als het werk volgens planning blijft lopen, verwacht Van Herwaarden in april 2013 te kunnen opleveren.
De contouren van het kantoor tekenen zich ook al af
Verrijdbaar Na die datum beschikt Kloosterboer over een uitbreiding, onderverdeeld in vijf segmenten. Het eerste deel beslaat 2770 m2 opslagruimte, gesplitst in vijf compartimenten en bestemd voor zowel gekoelde- als diepgevroren producten. Direct daaraan vast bevindt zich een uit drie segmenten bestaande volgende ruimte (2020 m2), waarin louter diepgevroren producten worden opgeslagen. Voor een gestroomlijnde logistiek komen twee expeditieruimten, ook weer onder te verdelen in koel/vries (1880 m2) en louter vries (1380 m2). Een kantoorge-
deelte en een veterinair keurstation (laatstgenoemde niet in opdracht) besluiten het werk. Vanzelfsprekend bijna zijn de opslag- en logistieke ruimten voor Dijkham het meest boeiend. Bijzonder aan de koel- en vrieshuizen zijn de ingestorte rails, die de toekomstige stellingen verrijdbaar maken. In de expeditieruimten imponeren de achtentwintig dockshelters, vooral vanwege de al eerder genoemde afsluitbare hoezen.
Impressie zoals het er in april 2013 zal bijstaan
Speciale deuren voor uitbreiding Kloosterboer Voor Kloosterboer produceert en monteert Salco BV diverse koel- en vriesdeuren voor de uitbreiding van het bestaande vriescomplex op de Maasvlakte. De opdracht behelst grote vriesdeuren die transport met reachtrucks mogelijk maken, brandwerende vriesdraaideuren en brandwerende rolschermen. Voor de aansluiting op het bestaande volautomatische hoogbouw vrieshuis van Kloosterboer wordt een sluis gemaakt met volautomatische deuren voor het conveyor transport. Salco bestaat ruim 35 jaar en heeft circa 80 medewerkers. De onderneming komt voort uit Bouwbedrijf Sijm. In de jaren 70 besloot deze aannemer om ook aluminium schuifdeuren te gaan produceren onder de naam SALCO (Sijm ALuminium COnstructies). In de loop der jaren breidde het deurengamma zich uit met onder andere koel- en vriesdeuren, wat uiteindelijk het specialisme werd. ‘Met Kloosterboer hebben wij een zeer lange relatie. Wij leveren al 25 jaar koel- en vriesdeuren aan dit bedrijf dat producten op
25°C onder nul opslaat, zoals friet, vlees en vis’, zegt Johan Muis, hoofd verkoop bij Salco. ‘Zo hebben we ook alle vries- en koeldeuren voor een volautomatisch hoogbouw vrieshuis in Harnes (Frankrijk) mogen leveren. De huidige opdracht op de Maasvlakte sluit letterlijk aan op de vorige uitbreiding die we voor Kloosterboer verrichtten.’
ting van 3 bij 5 meter. In combinatie met een 60 minuten brandwerend rolscherm is ook de brandwerende compartimentering gerealiseerd. Verder worden er koelschuifdeuren en brandvertragende koel- en vriesdraaideuren geïnstalleerd. De verbinding met het bestaande hoogbouw vrieshuis wordt gerealiseerd door een tweetal airlocks die met hoge snelheid de automatische doorvoer van pallets tot stand brengen. Snelheid is van belang omdat in het hoogbouw magazijn een regime wordt gecreëerd met circa 16% zuurstof als brandpreventie. Traag sluitende deuren betekenen dan ook veel toetreding van zuurstof. Salco start met de montage halverwege januari 2013.
Bedrijfszekerheid Voor de vriescellen is gekozen voor een achttal automatische vriesdeuren met een afme-
IndustrieBouw • januari 2013 • 49
Cluistra snelle en betrouwbare staalpartner Staalbouw Cluistra bv uit Renswoude zette op de Maasvlakte voor Kloosterboer Delta Terminal ruim 600 ton staal weg, waarvan het merendeel in een thermisch verzinkte afwerking. Tussen de opdrachtverstrekking en start bouw zaten amper zes werkweken tijd. Cluistra is een staalconstructiebedrijf dat graag gebruik maakt van korte lijnen. De onderneming pretendeert sneller en daardoor doeltreffender te anticiperen op klantwensen dan veel concurrenten dat kunnen. Een treffend voorbeeld van slagvaardig optreden vormde de staalconstructie voor de firma Kloosterboer, die vrijwel gelijk opging met de berekeningen van de constructeur. Een unicum, volgens directeur Theo van Eijndhoven, alleen al omdat “andere bedrijven dan snel weglopen”. ‘Als wij ergens goed in zijn, is het snel handelen. Kort gezegd bedroeg de voorbereidingstijd voor Kloosterboer vrijwel
nul. Dat betekende dat de in de ochtend gemailde constructieve berekeningen diezelfde dag nog werden uitgetekend tot kolommen, liggers en spanten. Dat zullen maar weinig concurrenten ons nadoen.’
Afspraken Een extra prestatie was dat de constructie niet de meest simpele was. Met name dakdragende vakwerkspanten staan algemeen bekend als arbeidsintensief. Bovendien moest het leeuwendeel thermisch worden verzinkt, aangezien koel- en vrieshuizen komen bloot te staan aan extreme tempe-
ratuurschommelingen. En verzinken kost tijd, zegt Van Eijndhoven. ‘Staalprofielen maken we in onze eigen werkplaats, maar het verzinkproces gebeurt elders. Dan ben je zo weer een week verder. Goed plannen is daarom essentieel. Want nooit zullen we onze afspraken niet nakomen.’ Hij noemt betrouwbaarheid en financiële gezondheid als de belangrijkste speerpunten van het bedrijf. Staalbouw Cluistra bv onderhoudt intensieve relaties met haar opdrachtgevers, zoals in dit geval hoofdaannemer Dijkham Bouw. Al sinds het prille begin van het bedrijf - nu ruim veertig jaar geleden - voert de staalconstructeur opdrachten uit voor het bouwbedrijf uit Nijkerk. Van Eijndhoven: ‘Betrouwbaarheid gaat voor alles. Want één keer verzaken en weg is je klant.’
Superieure oplossingen voor laden en lossen
STERTIL SUPERIOR SOLUTIONS BY QUALITY PEOPLE STERTIL B.V., P.O.BOX 23, 9288 ZG KOOTSTERTILLE, (THE NETHERLANDS), WWW.STERTIL.NL, E-MAIL INFO@STERTIL.NL
IndustrieBouw • januari 2013 • 50
Rotterdam Maasvlakte • Koel- en vriesuitbreiding Specialisme Dijkham verkreeg de opdracht na een aanbesteding op uitnodiging. Er werd voor deze opdrachtgever nog niet eerder gewerkt. Naar Van Herwaardens eigen zeggen was de uitnodiging te danken aan de goede naam, die Dijkham heeft opgebouwd met koel- en vriesprojecten. ‘Net als in feite elk bouwwerk is de bouw van een koel- en vriesopslag specia-
De constructie bestaat geheel uit staal
listisch werk. Dijkham bouwt bewust alleen bedrijfshuisvestingen, omdat we van mening zijn dat specialisme loont. Woningen bouwen bijvoorbeeld zal ons niets opleveren: dat doen anderen vast beter en ook goedkoper. Alleen als bedrijven doen waar ze echt goed in zijn, komen ze tot betere resultaten. En natuurlijk ook tegen een scherpere prijs.’
De 28 dockshelters, die zich pas ontsluiten nadat een kunststof hoes de trucklaadklep hermetisch heeft afgesloten
Of u dit vakblad nu leest als zakelijke of particuliere klant. Of u nu een dak van een aantal vierkante meters of een grootschalig project wilt laten uitvoeren. Of het nu nieuwbouw of renovatie betreft. Of het nu om een hellend of vlak dak gaat. De Boer Dakbedekkingen is thuis op elk dak !!
De Boer Dakbedekkingen Stationsstraat 26 3881 AD Putten T. 0341 361759 F. 0341 361194 info@deboer-dakbedekkingen.nl
KIM Nederland koel- en vrieshuisbouwer nummer 1 Begonnen als traditionele wandisolator is KIM Nederland in 44 jaar uitgegroeid tot dé Nederlandse bouwer van koel- en vrieshuizen. Voor opslagbedrijf Kloosterboer zette de onderneming ruim 21.000 m2 stalen sandwichpanelen weg – dampdicht, strak, in een bovendien hoog tempo.
kosten te kunnen drukken. Dat doen wij bewust dus niet. Anders word je nooit een specialist en blijft het bij knoeiwerk.’
Verbindingen Noem hem geen gevelplaatmonteur, want daarmee doe je directeur Elbert-Jan Drieënhuizen tekort. KIM Nederland heeft zich namelijk gespecialiseerd in opslagruimten voor foodindustrie, een stiel waarvoor er naar zijn zeggen maar weinig bedrijven in Nederland rondlopen. ‘Standaard gevelplaatmontage is onvergelijkbaar met wat wij doen. Koel- en vrieshuizen zijn gevoelig voor temperatuurschommelingen, waardoor montage specifieke vakmanschap vereist. Ik zie het gelijk, wanneer bedrijven aan het experimenteren zijn geslagen. De gevolgen zijn veelal niet te overzien.’ Pijnlijke voorbeelden blijken op meer dan één hand te tellen. Regelmatig zegt Drieënhuizen door bedrijven te worden gebeld, met het dringend verzoek problemen te komen oplossen.
KIM-hart KIM Nederland monteerde voor het opslagbedrijf zo’n beetje alles dat gekoeld of bevroren moet worden ingepakt. Dat wil zeggen dat behalve de gevels, daken en compartimenteringswanden ook de vloerisolatie werd aanbracht. Die gevel-, wand- en dakpanelen bestaan uit tweezijdig geprofileerde staalplaten, gevuld met 220 mm PIR-schuim. Met zulke dikten blijken R-waarden haalbaar tot meer dan 10.5. Voor de opdrachtgever een interessante bijkomstigheid, aangezien de panelen een aantrekkelijke belastingaftrek opleveren. Tot zover het materiaal, want waar het bij Drieënhuizen werkelijk om draait, is montage. En de ene monteur blijkt de andere niet. ‘Wij werken met vijftig vaste monteurs, met stuk voor stuk - zoals ik dat noem - een KIM-hart. Zichzelf koelhuismontagebedrijven noemende concurrenten schakelen bij een beetje drukte over op ZZP’ers om de vaste
Panelenmontage geschiedt doorgaans met hoogwerkers in combinatie met een telescoopkraan. Met speciale klemprofielen worden de panelen bevestigd, waardoor er ruimte overblijft voor opvang van temperatuurschommeling. Aansluitingen blijken daarbij van het grootste belang. Elke verbinding met vloer, dak, kozijn of tussen de panelen onderling vormt een potentieel lek. Om dat te voorkomen, maakt het bedrijf gebruik van gespecialiseerde kit- en schuimsoorten. Ook de breedte van de isolatiepanelen speelt een rol. Producent Isocab vervaardigt die breedtematen van 1180 mm, enkele centimeters breder dan dat anderen die kunnen maken. Drieënhuizen: ‘Het lijkt peanuts, maar over honderden meters is elke centimeter er een. Koel- en vrieshuizen isoleren is en blijft een specialistische aangelegenheid. Maar dat was, geloof ik, al duidelijk.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 51
Scannerlab • Maastricht
Een laboratorium waar drie MRI scanners staan die zeer sterke magnetische golven produceren, die geen daglicht verdragen maar waar wel kantoorruimten bij moeten. Dat vraagt niet alleen om oplossingen technisch gebied, maar evenzo op het architectonische vlak.
Scannerlab veroorzaakt zware
golven
Tekst: Margot Visser en Patricia van Beek
IndustrieBouw • januari 2013 • 52
Bij de totstandkoming van het ontwerp en de bouw van het nieuwe MRI Scannerlab van onderzoeksinstituut Brains Unlimited in Maastricht diende aannemer LAUDY Bouw & Ontwikkeling sterk rekening te houden met de ligging van het gebouw ten opzichte van de omgeving. Het gebouw maakt deel uit van de Health Campus in Maastricht en ligt aan de Oxfordlaan. Het Scannerlab biedt onderdak aan een drietal zeer sterke MRI scanners van 3, 7 en 9,4 tesla en met name de grootste scanner zorgt voor zware magnetische golven. Directeur
Paul van Montfort: ‘Een grasmaaier kan al invloed hebben op de scanresultaten. Wegen en paden moesten daarom een bepaalde afstand hebben ten opzichte van het gebouw, en ook nog ver genoeg van de nabijgelegen spoorlijn liggen.’
60 ton Ander belangrijk aandachtspunt was het afschermen van de ruimtes rondom de scannerruimtes. ‘Dit is gerealiseerd met constructies bestaande uit massieve stalen platen. Rondom de ruimte van de 9,4 tesla scanner zijn deze platen van 30 cm dik.’ Gezien het enorme gewicht van de scanners, de grootste weegt 60 ton, en de stalen afscherming, was een extra zware fundering vereist. Wat verder speciale
Het Scannerlab (links) staat naast de faculteit van psychologie en neurowetenschappen
Opdrachtgever Unlimited Maastricht University Stichting SLIM
Advies Constructies Palte B.V., Valkenburg Bouwfysica DGMR, Sittard
Opdrachtnemer Siemens Nederland, Den Haag
Uitvoering LAUDY Bouw & Ontwikkeling, Sittard
Ontwerp Wiegerinck Architecten, Arnhem
Installaties Cofely Zuid Oost, Maastricht
Bouwperiode Q3 2011 - Q2 2012 Aanneemsom Bouwkundig & gebouw gebonden installaties € 3.300.000,- excl. B.T.W.
IndustrieBouw • januari 2013 • 53
Duurzaam omgaan met energie?
Cofely maakt ’t waar. U wilt energie efficiënter benutten en de uitstoot van CO2 fors beperken.
windenergie en energiebesparingsvoorstellen voor uw huidige installaties.
En u ziet ook graag uw energierekening dalen. De oplossingen van Cofely maken
Op die manier zijn we in staat voor onze opdrachtgevers een CO2 reductie
dit waar. Dat doen we met duurzame technologieën voor industrie, utiliteit en
te realiseren tot wel 60%. Wilt u weten wat onze oplossingen voor u kunnen
infrastructuur. Denk aan koude- en warmteopslag in de bodem, CO2 opslag,
betekenen? Kijk op www.cofely.nl voor meer informatie, praktijkvoorbeelden en
biomassa-centrales, het efficiënt gebruiken van rest warmte, zonne- en
de mogelijkheid om een persoonlijke afspraak te maken.
ver vooruit in duurzame technologie
Innovatieve bouwer met rijke traditie
LAUDY Bouw & Ontwikkeling is in anderhalve eeuw uitgegroeid tot een full-service bouwonderneming die met 160 medewerkers in alle segmenten opereert. Met een heldere kijk op ontwikkelingen, een procesmatige werkwijze, een concurrerend prijsniveau en een grote regionale betrokkenheid is LAUDY de ideale partner om mee te bouwen.
Irenelaan 8 • 6133 BG Sittard NL • Postbus 89 • 6130 AB Sittard NL • T (046) 451 69 33 • F (046) 452 06 31 • E laudy@laudybouw.nl • I www.laudybouw.nl
Maastricht • Scannerlab
Een grasmaaier kan al invloed hebben op de scanresultaten aandacht vereiste, was de waterdichtheid van het gebouw en de grondwaterstand. Van Montfort: ‘Het gebouw ligt vlak langs de Maas. Om eventueel overvloedig water op te vangen is een speciale kelder aangelegd.’
BIM
op aangepast.’ Cofely draagt zorg voor de HAVC-installatie en de elektrotechnische installaties van de kantoren en voorzieningen. ‘De installaties zijn vrij traditioneel’, vervolgt Segers. ‘De omstandigheden waarbinnen we ze moesten aanbrengen, waren echter zeer bijzonder. We krijgen doorgaans niet te maken met magnetische velden en de invloeden die zij uitoefenen.’
Het MRI Scannerlab maakt onderdeel uit van een groter uitbreidingsplan van de Universiteit Maastricht. Wiegerinck Architecten uit Nijmegen heeft voor het volledige plan het ontwerp gemaakt tot en met de welstandsgoedkeuring. De technische uitwerking is middels een driedimensioneel BIM-model door de planontwikkelingsafdeling van LAUDY uitgewerkt. Dit, in combinatie met de specifieke technische installaties, heeft ertoe geleid dat de uitvoering vlekkeloos is verlopen. Van Montfort vindt dat het bureau een knappe prestatie heeft neergezet. ‘Het is moeilijk om architectonisch gezien een mooi geheel ervan te maken. Je hebt te maken met de scannerruimtes waar geen daglicht bij mag komen, en kantoorruimtes waar je dat juist wel weer wilt. Wiegerinck heeft dit mooi opgelost.’ Hij doelt onder meer op de fraaie gevel die de architect heeft bedacht. In het gebouw zit een aparte gevel die straling tegenhoudt, en het scannerlabgebouw heeft een glazen gevel welke een translucent effect geeft, waardoor je een mooie dieptewerking krijgt.
Uniek project
Tender
Impressie
Traditionele installaties, unieke omstandigheden Bij het MRI Scannerlab in Maastricht draait alles om techniek. Uitgangspunt voor het ontwerp en de realisatie van het gebouw was dan ook niet het bouwkundige deel, maar de geavanceerde apparatuur en de gebouwgebonden installaties. De E- en W-installaties van het MRI Scannerlab vallen onder de verantwoordelijkheid van Cofely Zuid Nederland BV. Projectmanager Robert Segers: ‘In 2010 benaderde Siemens ons om mee te denken over de bouw van een scannerlab voor Brains Unlimited. Het idee van de opdrachtgever was om het gebouw, de scanners en de installaties als één totaalproject op de markt te brengen. Toen dit project werd aanbesteed, hebben we ons als consortium ingeschreven.’ Naast het installatietechnische deel neemt Cofely ook de coördinatie en het bouwkundige deel voor zijn rekening. Het bouwkundige deel is ondergebracht bij aannemer Laudy.
Groot elektrisch vermogen In december 2010 kreeg het consortium Siemens – Cofely opdracht voor de realisatie van het MRI Scannerlab. Segers: ‘Het gaat hier om een relatief klein gebouw met een enorm elektrisch vermogen. De scanners en de technische installaties vormden de basis in dit project, het gebouw is daar geheel
Het gebouw, inclusief de E- en W-installaties, is inmiddels opgeleverd. In juni 2012 zijn de twee kleinste scanners geïnstalleerd. De grote scanner van 9,4 tesla volgde in december. Op 1 maart 2013 wordt het MRI Scannerlab officieel geopend en zijn alle scanners operationeel. Segers blikt alvast terug op een uniek, interessant project: ‘Het bouwen van een scannerlab is iets wat we wellicht maar één keer meemaken. Over het resultaat ben ik zeer tevreden. In samenwerking met Siemens en Laudy, maar vooral ook met Brains Unlimited, hebben we een mooi gebouw neergezet.’
Aannemer Laudy Bouw werd door technisch dienstverlener Cofely, onderdeel van GDF Suez, benaderd voor het project. ‘Opdrachtgever Brains Unlimited had een tender uitgeschreven om het project in één keer in zijn geheel uit te besteden: scanners, gebouw en technische installaties. De leveranciers van de scanners, Siemens, heeft Cofely benaderd, zij hebben ons ingeschakeld.’ Voor de ontwikkelende aannemer uit Sittard past het project helemaal binnen haar positionering, want zo zegt Van Montfort: ‘Wij doen alles wat niet standaard is.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 55
Kantoor+technische dienst Rhima • Soest Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen
Wit dak voor producent
bedrijfs
Bouwkundig aannemer Slingerland Bouw voert het project in Soest in bouwteam verband uit samen met nevenaannemers Instaan BV en JWR elektrotechniek, die verantwoordelijk zijn voor de W- en E- installaties. Zij werden gekozen door Rhima en architectenbureau Groen + Schild op basis van bedrijfsvisitaties, de kwaliteit van de voorgestelde plannen en de prijs. ‘In maart 2012 begonnen we met de
bouw van de nieuwe bedrijfshal en het nieuwe kantoor. Inmiddels zijn we halverwege’, zegt Hendry van Riesen, projectleider bij Slingerland Bouw. ‘Vanwege de slankheid, de grote overspanningen en de snelheid van bouwen is gekozen voor een stalen constructie en kanaalplaatvloeren. Het casco hebben we inmiddels gereed. Momenteel zijn we bezig met de montage van de gevelbeplating,
de overheaddeuren, de vliesgevels en het zetwerk in de luifel bij de entree. Hierna beginnen we met het aanbrengen van de niet–dragende binnenwanden en de installaties, waaronder luchtbehandelingskanalen, heaters en pluvia. Wij verwachten dat we rond mei volgend jaar kunnen opleveren.’
Opdrachtgever Rhima Nederland bv, Soest
Adviseur installaties Grontmij Technical Management
Bouwperiode maart 2012 – mei 2013
Architect Studio Groen + Schild, Deventer
Aannemer bouwkundig Slingerland Bouw, Nijkerk
Constructeur Konstruktieburo Krabbendam-Boerkoel bv, Soest
Aannemer W-installaties Instaan BV, Wijchen
Bouwprogramma Technische dienst, onderdelenmagazijn, opslag vaatmachines
IndustrieBouw • januari 2013 • 56
Aannemer E-installaties JWR elektrotechniek, Arnhem
Bruto vloeroppervlakte 2200 m2
Rhima produceert en installeert bedrijfsvaatwasmachines in Nederland en België. De Nederlandse vestiging in Soest wordt uitgebreid. Slingerland Bouw kreeg de opdracht voor de realisatie van een kantoor met technische dienst, een opslag van vaatmachines en een materialenmagazijn. Het nieuwe onderkomen, dat rond mei 2013 in gebruik zal worden genomen, krijgt een hoog kwaliteitsniveau. De opdrachtgever koos bijvoorbeeld voor het gebruik van onderhoudsarme en energie-efficiënte bouwmaterialen en hanteerde strenge vloervlakheidseisen om verrijdbare stellingen mogelijk te maken.
vaatwasmachines
Impressie Rhima te Soest
14 duurzame technieken en een optimaal comfort Instaan BV realiseert de verwarming, koeling, luchtbehandeling, pluvia en sanitair in de nieuwbouw van vaatwasmachineproducent Rhima in Soest. Duurzaamheid en comfort speelden een belangrijke rol in het ontwerp. Dit uit zich bijvoorbeeld in het gebruik van een energie-efficiënte warmtepomp en luchtbehandeling met warmteterugwinning. Het bouwproces verloopt soepel door een uitgekiende voorbereiding en een streng beleid. Bouwpartijen houden, op voorspraak van Rhima, de werkplek schoon en opgeruimd wat de veiligheid en het werkplezier ten goede komt. ‘Rhima gaf ons de installatieopdracht op basis van het bestek, een referentieproject en een aparte aanbieding. Wij boden de vaatwasmachineproducent 18 extra duurzame technieken, waarvan er 14 in het gebouw zijn toegepast’, zegt Bas Arends namens Instaan BV. ‘Hoewel de installaties duurder zijn in aanschaf, verdient Rhima dit binnen 15 jaar terug. Hiermee nemen ze bovendien hun maatschappelijke verantwoordelijkheid.’
Na overleg met Instaan koos Rhima voor lage temperatuur verwarming, hoge temperatuur koeling en het terugwinnen van warmte uit de luchtbehandeling. Stralingspanelen in de opslaghallen en werkplaatsen zorgen voor een ‘warm zonnetje’. De luchtverversing is aangepast aan het type ruimte, en de verwarming is per werkplek individueel te regelen. Genoemde
maatregelen komen, behalve de energieefficiënte, ook het comfort ten goede.
Schone vaat én bouw ‘We zijn halverwege onze werkzaamheden. De vloerverwarming, riolering en pluvia hebben we geïnstalleerd’, zegt Arends. ‘Het project verloopt door een goede voorbereiding en het bouwplaatsbeleid van Rhima voortvarend en prettig, waarmee dit bedrijf laat zien dat ze niet alleen van een schone vaat houden maar ook een schone bouw. Ik verwacht dat we begin 2013 opleveren. Hierna zijn we, zeer waarschijnlijk, verantwoordelijk voor het onderhoud voor de komende 15 jaar. Daar hielden we in het ontwerp rekening mee, door de installaties te centraliseren en makkelijk toegankelijk te maken.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 57
Kantoor+technische dienst Rhima • Soest
Casco gereed, nu de montage van de gevelbeplating, de overheaddeuren, de vliesgevels en het zetwerk in de luifel bij de entree
Vlakke vloeren ‘Rhima wilde het onderdelenmagazijn voorzien van een super vlakke vloer, zodat de verrijdbare stellingen van SSI Schäfer er straks soepel kunnen bewegen. Dit komt de opslagcapaciteit en de flexibiliteit van het onderdelenmagazijn ten goede’, zegt Van Riesen. ‘Wij hebben ervaring met dit soort vloeren en verrijdbare stellingen. De onderdelenmagazijnvloer van Rhima, met vlakheidsklasse 2, maakten we in twee stortgangen. Eerst zijn de verdiepte stroken gestort om de ankerrails op te bevestigen, zodat deze maatvast blijven. Vervolgens stortten we de tweede laag beton en gebruikten gelijktijdig de rails als geleide voor het vlak maken van de vloer. Waar geen rail is voor de stellingen plaatsten we aanvullende strippen om de rollen te begeleiden en zo de vlakheid van de vloer te waarborgen. Hiernaast dient er voor zowel de constructie als ook voor
de installaties rekening te worden gehouden met de benodigde vrije hoogte om de stellingen te laten bewegen.’
Energiezuinig en onderhoudsarm ‘Rhima koos bewust voor het toepassen van kwalitatief hoogwaardige materialen, die de energiebehoefte en het benodigde gebouwonderhoud beperken. Dit uit zich onder andere in het toepassen van witte dakbedekking’, zegt Van Riesen. ‘Het bitumen met een witte bovenlaag voorkomt dat het dak in de zomer te veel opwarmt, wat de benodigde koellast van het kantoor in de zomer reduceert. Een ander voorbeeld van hoogwaardig materiaalgebruik zijn de aluminium kozijnen en stalen gevelplaten, die nauwelijks onderhoud vereisen. Hiernaast gebruiken wij gewolmaniseerd hout in de luifelconstructie, waarmee wij een lange levensduur nastreven.’
Zorg
Onderwijs
Utiliteitsbouw Kantoren
Slingerland Bouw b.v. is een dynamische bouworganisatie, die gevestigd is in het centraal gelegen Nijkerk, nabij de A28. Met een Slingerland Bouw b.v. team van enthousiaste
INSTAAN Installaties uw professionele partner van installaties voor nieuwbouw en renovatie in de Utiliteit & Industrie.
is een dynamische medewerkers is bouworganisatie, Slingerland Bouw
die gevestigd in het actief in zowelisde centraal gelegen utiliteitsbouw alsNijkerk, de
actief in zowel de bedrijven, utiliteitsbouw als deen overheidsinstanties woningbouw. Onze projectontwikkelaars. opdrachtgevers bestaan uit
E-mail: info@instaan.nl web: www.instaan.nl
Maatschappelijk Woningbouw Showrooms
nabij de A28. Met een woningbouw. Onze team van enthousiaste opdrachtgevers medewerkers bestaan uit is Slingerland Bouw particulieren,
De Overmeet 33 6831 AE Arnhem Tel: 026 – 353 09 70
Bedrijfsgebouwen Showrooms Utiliteitsbouw
Agrarisch
Zorgsector Woningbouw
Appartementen
Slingerland Bouw b.v. particulieren, Postbus 203 bedrijven, 3860 AE Nijkerk overheidsinstanties en Tel. 033 - 246 21 21 projectontwikkelaars. Fax 033 - 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl
Onderwijssector Zorgsector
Slingerland Bouw b.v. Postbus 203 3860 AE Nijkerk Tel. 033 - 246 21 21 Fax 033 - 246 65 00 info@slingerlandbouw.nl
Kerkbouw Onderwijssector
Woningen
Renovatie en Onderhoud
Slingerland Bouw www.slingerlandbouw.nl
www.slingerlandbouw.nl
UwKerkbouw bouw Onze zorg! Uw bouw Onze zorg!
Slingerland Bouw www.slingerlandbouw.nl
Tekst: Sjoerd Meuleman
Bleiswijk • Brandproevencentrum Efectis
Brandproevencentrum veilig en
zonder opsmuk Hercuton uit het Noord-Brabantse Nieuwkuijk bouwt in opdracht van Efectis met duurzame prefab beton een nieuw brandproevencentrum, met enkele zeer specifieke onderdelen. Centraal in het project staat een in Turkije geproduceerde oven met een thermisch vermogen van 12 Megawatt en een piekverbruik van 2500 m3 gas per uur.
Brandproevencentrum van prefab beton
Uitvoerend hoofdaannemer Hercuton is een systeembouwer die uitsluitend bouwt met hoogwaardig geproduceerde prefab beton. Een logische keus van Efectis, aangezien beton bekend staat als een der meest brandvertragende constructiematerialen. Bovendien had Hercuton, volgens projectleider Coen Plompen, al meermalen bewezen projecten snel en zelfstandig vlot te kunnen trekken. ‘Net als veel andere opdrachten was dit er een op basis van een design & build contract. Er lag een globaal ontwerp op tafel voor de testwerkplaats en ovenruimte, maar de precieze invulling van het centrum moest nog worden uitgewerkt. In goed overleg met zowel de opdrachtgever als installateurs zijn we uitgekomen op een representatief ogend en volgens alle moderne eisen ontworpen pand, dat nu razendsnel tot stand komt. Samenwerking loont, blijkt eens te weer.’
Eenvoudig, doch representatief
Draagconstructie
Opdrachtgever Efectis Real Estate Company, Bleiswijk Bouwkundige hoofdaannemer Hercuton b.v., Nieuwkuijk Ontwerp Hercuton b.v., Nieuwkuijk
Procesgebonden installaties Array Industries, Nieuwerkerk aan den IJssel E- en W-Installaties Den Doorn BV Installatietechniek BV, Nieuwendijk
De uit vier delen bestaande bedrijfshuisvesting komt te staan in het Zuid-Hollandse Bleiswijk. Doel van het gebouw is het nemen van brandproeven, bestemd voor testen van uiteenlopende materialen – voor zowel bouwkundige, als industriële producten. Inmiddels is de voortgang van het gebouw al een eind op weg. Na een met heiwerk en fundering begonnen aftrap volgde een draagconstructie, bestaande uit een kolommenbalken structuur, met kanaalplaten voor
IndustrieBouw • januari 2013 • 59
Hoogeveenenweg 29 2913 LV Nieuwerkerk aan den IJssel Tel Fax Mail Web
0180 33 16 55 0180 32 82 76 info@arrayindustries.com www.arrayindustries.com
/arrayindustries @arrayindustries.com
Array Industries voor het totaalpakket
Simulatie afzuigkap van verticale oven
Simulatie afzuigkap van verticale oven
Het in rookgasafvoer gespecialiseerde bedrijf Array Industries bv ontwikkelde en installeerde niet alleen de afvoerkanalen voor Efectis, maar voerde daarnaast alle daaraan gerelateerde berekeningen uit. Daarin speelde het gebruikte software programma CFD een cruciale rol. Eendrachtige realisatie Array Industries is een ingenieurs- en productiebedrijf dat onder meer oplossingen voor rookgasafvoer bedenkt, berekent, ontwikkelt en uiteindelijk ook produceert en installeert. De onderneming uit Nieuwerkerk aan den IJssel bleek zodoende de uitgelezen partij voor het brandproevencentrum van Efectis. Met het volledige traject van engineering en productie onder één dak, is de kans op miscommunicatie nihil, betoogt sales manager Rob Versteeg. ‘Juist voor gecompliceerde projecten als brandproevencentra zijn korte lijnen essentieel. Vaak gaan dingen mis doordat er te veel partijen rondlopen. Omdat wij over alle ins en outs beschikken, loopt de installatie zoals die moet lopen.’ Het totale tijdbestek waarover hij spreekt, bedraagt nu ruim tweeënhalf jaar.
IndustrieBouw • januari 2013 • 60
Het door het bedrijf gebruikte softwareprogramma CFD bleek daarbij van grote waarde.
Functionele simulatie De functie ervan luidt in één woord: visualisering. CFD maakt digitaal inzichtelijk hoe de rookgassen zich zullen gedragen. En dat is belangrijk, volgens Versteeg, omdat de temperaturen van de door de oven uitgestoten gassen kunnen oplopen tot ruim 1200 graden. ‘Bij hitte van deze omvang valt niet te voorspellen hoe rookgassen zich zullen mengen met andere gasvormen. De CFD software is vrijwel uniek, omdat het programma een waarheidsgetrouwe simulatie vormt van de werkelijkheid. We zijn een van de weinigen die op die manier werken.’
Als kanalenmateriaal viel de keus op corten staal. Dit omdat het materiaal het voordeel kent van de ongevoeligheid voor doorroesten. Ook de enorme, boven het centrum uittorende schoorsteen wordt hiervan vervaardigd. Inmiddels is de installatie in aanvang genomen. Array Industries verwacht te kunnen opleveren in januari 2013. Al met al noemt Versteeg de opdracht van Efectis een ‘hele mooie’. Bijzonder is vooral het open karakter van het werk. Versteeg: ‘Niet veel eerder maakte ik een samenwerking mee zoals die hier gebeurt. Je merkt aan alles dat iedereen zijn uiterste best doet. We werken met elkaar samen, met als uiteindelijk doel het beste resultaat. Daar kunnen andere projecten een voorbeeld aan nemen.’
Bleiswijk • Brandproevencentrum Efectis
verdiepingen en kantoordak. Vervolgens werden PVC dakbedekking gelegd en de kozijnen geplaatst. Als constructieve afsluiting volgde een in het werk gestorte betonvloer, gevlinderd en monolithisch afgewerkt. Voor zowel de daken van de testwerkplaats als ovenruimte viel de keus op zogeheten TT-liggers. Dit omdat die grotere overspanningen aankunnen dan de elders gebruikte kanaalplaten.
1200 graden. De installateur monteert kanalen van 1.00 m bij 1.80 m voor de benodigde koeling. Elementen van een dergelijke omvang maken we niet dagelijks mee.’ De oven blijkt van Turks fabricaat en kent verbruikspieken van 2500 m3 gas per uur. Voor de juiste proporties is dat circa evenveel als het verbruik van een gemiddelde vrijstaande woning, maar dan gedurende een heel jaar.
Afstemming
Pionieren
Die laatstgenoemde ruimten staan gelijk ook het meest centraal in het project. Plompen noemt hiervan veilige en schone werkomstandigheden als de voornaamste speerpunten. ‘Voorheen huisde Efectis in Rijswijk in een pand waar verbranding en testen geschiedden in een en dezelfde ruimte. Dat wilde het bedrijf niet meer, reden om de activiteiten hier te scheiden.’ Ter illustratie noemt hij de hoeveelheid rook die tijdens het verbrandingsproces vrijkomt. ‘Op pieken genereert de oven bijna 100.000 m3 af te zuigen verbrandingsgassen. Temperaturen kunnen daarbij oplopen tot circa
Daarin ligt gelijk ook het meest boeiende van het werk, namelijk de juiste afstemming vinden tussen bouwkundige en installatietechnische werkzaamheden. Dankzij eendrachtige samenwerking loopt het werk echter vlot. Plompen: ‘Elk werk vraagt om een goede afstemming met installateurs, maar ditmaal woog die nauwer dan nauw. Voor de winstallateur is het bijna puur pionieren. Niet eerder hoefde die gasaanluitingen te realiseren van deze omvang.’ Naast de spectaculaire productieruimten omvat het gebouw een aan de voorzijde gelegen kantoorgedeelte, met vliesgevelpuien als
gevelafsluiting. Ten slotte komen er tussen de ovenruimte en kantoren enkele laboratoria, waarin de uitkomsten van testen worden geanalyseerd.
Industrieel Qua uitstraling oogt het gebouw eenvoudig, doch representatief. Tegen de gevels komen sandwichpanelen, gevuld met hoog isolerend PIR-schuim. Naast metal stud in kantoren en kalkzandsteen in de testruimten komen er rond de ovenruimte binnenwanden van prefab beton. Dit ook weer omwille van brandveiligheid. Passend is dat functie en inrichting van het gebouw in één lijn liggen. Daarom geen systeemplafonds en met marmoleum afgewerkte vloeren, maar ruige industriële omgevingen, zowel in de werkruimten als kantoren. Al met al wordt het een gebouw dat uitstraalt waarvoor het staat. Plompen: ‘Efectis wilde een huisvesting met veiligheid als kernpunt, zonder al te veel opsmuk. Het is nu nog niet te zien maar als de inrichting eenmaal is voltooid, staat er een gebouw dat recht zal doen aan haar functie.’
Pionieren voor totaalinstallateur Den Doorn Voor het snel vorderende brandproevencentrum Efectis verzorgt Den Doorn Installatie techniek uit het Brabantse Nieuwen dijk alle gebouwgebonden installaties. Bewust werden daarmee zowel de E- als W-installaties ondergebracht bij een en dezelfde partij.
Efectis achterhalen en onderzoeken. Maar dat maakt het natuurlijk wel zo spannend.’
Slagkracht Den Doorn is – zoals dat in vakjargon heet – een totaalinstallateur. Met een personeelsbestand van ruim veertig werknemers beslaat de onderneming het complete spectrum van gebouwgebonden installaties. En dat heeft zo zijn voordelen, betoogt directeur Tjerk van Opzeeland: ‘Wij hanteren graag het motto ‘slim vanaf het begin’, waarmee wordt bedoeld, dat door heldere communicatie, korte lijnen en vroege inbreng van kennis en kunde betere bouwprojecten ontstaan. Elke partij in een bouwteam is er eigenlijk een teveel, met als gevolg daarvan een toenemende kans op fouten. Daarom willen we het totaalpakket kunnen leveren en - al zeg ik het zelf - doen we het zo beter, dan veel anderen.’ De cijfers spreken in zijn voordeel. Naar eigen zeggen wist de onderneming voor het vierde achtereenvolgende jaar groei te behalen, met een positief rendement.
Uitdokteren Hoewel Den Doorn veel utilitaire projecten installeert, blijkt een brandproevencentrum toch weer iets heel bijzonders. Niet eerder immers hoefde het bedrijf gasaansluitingen te realiseren voor verbruikspieken, die oplopen tot ruim 2500 m3 per uur. Ter vergelijking is dat ongeveer evenveel als een vrijstaande woning verbruikt in een heel jaar. Een ander unicum betreft de oven in het centrum die bestemd is voor de te nemen brandproeven. Het apparaat is van Turkse afkomst en blijkt tot dusver amper toegepast. Van Opzeeland: ‘Het klinkt als een cliché, maar zo’n oven is nu echt wat je noemt een uitdaging. De machine is naar mijn weten behoorlijk uniek in ons land, dus moeten we alle ins en outs wat betreft aansluitingen en capaciteiten samen met
Den Doorn is actief op alle markten, met opdrachten voor zowel industriële en utiliteitprojecten, als seriematige woningbouw. Het bedrijf beschikt over een trouw personeelsbestand, dat zich continu laat bijscholen. Het onderscheidende van de onderneming, volgens Van Opzeeland, is gelegen in de juiste omvang. Met andere woorden beschikt Den Doorn over de expertise en kennis van een groot bedrijf, maar kan de installateur dankzij een overzichtelijke structuur veel flexibeler en slagvaardiger inspelen op specifieke klantwensen. Dat maakt Den Doorn bij uitstek geschikt als vaste partner in moeilijkere projecten, zoals in dit geval voor hoofdaannemer Hercuton uit Nieuwkuijk. Van Opzeeland: ‘Hercuton werkt vaker met ons samen en dat zullen ze niet voor niets doen.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 61
Bedrijfsruimte Hercuton • Heiloo
Tekst: Sjoerd Meuleman
Systeembouwers leveren in toenemende mate van start tot finish uitgewerkte bouwplannen, bij voorkeur met eigen tekenwerk. Zoals Hercuton uit het Noord-Brabantse Nieuwkuijk, dat voor opslagbedrijf JR Food een compact bedrijfsgebouw voor bakkersproducten ontwikkelde, uittekende en vanzelfsprekend ook neerzette. ‘Als de fundering eenmaal ligt, gaan we bliksemsnel stapelen.’
Hercuton
bouwt bedrijfsruimte in vier maanden Impressie met logo
JR Food snel en autonoom
Opdrachtgever J.R. Food vof, Heiloo Ontwerp Hercuton bv, Nieuwkuijk Bouwbegeleiding Robin Vos Bouwperiode maart 2012 – juli 2012 Bouwprogramma bedrijfspand van 751 m2 TP Deuren Alpha Deuren International, Didam Spanten Megaton Prefab Systems, Ninhove Belgie IndustrieBouw • januari 2013 • 62
Opdrachtgevers van bouwprojecten binden systeembouwers tegenwoordig vaak aan design & build contracten, omdat het doorgaans ondernemingen zijn die projecten met weinig sturing kunnen realiseren. Met andere woorden zijn het bedrijven die gebruikersinzicht en zelfstandigheid koppelen aan efficiënte bouwmethoden en - het meest belangrijk - een hoge bouwsnelheid. Hercuton uit Nieuwkuijk vormt hierop geen uitzondering. In krap vier maanden tijd realiseerde de onderneming een van wieg tot graf zelf uitgedachte bedrijfsunit voor JR Food, bestemd voor opslag en verwerking van bakkersartikelen. Onderscheidend is het bedrijf naar eigen zeggen in bouwconcept, zelfstandige manier van werken en vroegtijdige budgetzekerheid.
Compact Projectleider Guus Dijkhuis: ‘Feitelijk werken we met design & build altijd hetzelfde. Samen met de opdrachtgever stellen we eerst een programma van eisen op. Aan
de hand hiervan ontwerpen we een zo optimaal functionerend en duurzaam bedrijfspand, tegen een concurrerende prijs. En dat we daarin sneller zijn dan traditionele aannemers, is wel algemeen bekend.’ Geheel in die bovenstaande lijn voltrok zich de opdracht voor opslagbedrijf JR Food in Heiloo. Op een in het werk gestorte fundering trok Hercuton een compact ogend bedrijfspand op - even eenvoudig als doeltreffend tegelijk. Dat er ditmaal geen prefab fundering werd toegepast, had te maken met planning. Dijkhuis: ‘Meestal kiezen we voor prefab balken, maar in dit geval werd wegens tijdgebrek besloten voor een handmatige fundering, zodat het werk eerder kon starten.’
Representatief Een en ander resulteerde in een bedrijfshuisvesting zonder al te veel toeters en bellen. Binnen overheerst met name opslagruimte, die wordt ontsloten door twee overheaddeuren met loopdeuren.
Alpha: kwaliteit, servicegericht en snel De opdracht voor twee bedrijfsdeuren met loopdeuren erbij was ditmaal bescheiden in omvang. Maar hoe groot of klein maakt het deurenbedrijf niet uit. ‘Alpha gaat voor elke deur.’ Alpha Deuren Zuidwest uit Houten leverde en monteerde voor bedrijfsunit JR Food twee iso-sectionale overheaddeuren, beide glasloos en beide vergezeld van een loopdeur. Een relatief kleine opdracht, zeker gezien de circa 50.000 deuren die de fabriek jaarlijks door heel Europa wegzet. Toch springt Alpha met net zoveel elan op twee als twintig deuren, want of een opdracht de moeite waard is, hangt volgens Edward Waleveld niet
af van grootte of status. De commercieel directeur wil leveren voor elk project - hoe, wat, hoeveel of waar is hem om het even. ‘Alpha is mede zo groot geworden, omdat wij geen onderscheid maken in omvang van opdrachten. Grote of kleine klanten zijn ons allen evenveel waard. Wat Alpha slechts beoogt, is ‘s werelds beste deurenproducent te worden, zowel kwalitatief als qua service.’
Bovenop Die nadruk op service is - naar eigen zeggen - een onderscheidende kracht van het bedrijf. Alpha beschikt over een wagenpark van negentien busjes, dat zeven dagen per week het land doorkruist, veelal door zelf
opgeleide monteurs. Calamiteiten zijn er immers om te worden opgelost, meent Waleveld. ‘Wij werken bijvoorbeeld veel voor de autobranche. Dat zijn bedrijven die representatieve producten verkopen, met bovendien ruime openingstijden. Die kun je niet met storingen laten zitten.’ Een ander sterk punt is snelle afhandeling. Ofschoon bedrijven wel vaker reppen van korte lijnen, claimt Alpha niet meer dan een half uur tijd voor het maken van een offerte. Waleveld: ‘Wij zitten er bovenop. Iedere klant heeft te maken met één aanspreekpunt, waardoor wij aantoonbaar sneller handelen dan anderen. Zéér korte lijnen, inderdaad.’
Een ouderwets geval van mond-op-mond reclame
IndustrieBouw • januari 2013 • 63
Bedrijfsruimte Hercuton • Heiloo
Kantoorgedeelte doorlopende vliesgevelpui
Aan de voorkant bevindt zich het kantoorgedeelte met een tussenvloer, waarvan de gevels zijn gevuld met van vloer tot dak doorlopende vliesgevelpuien. Bij de opslagruimte bestaan die uit geïsoleerde betonnen sandwichelementen, met een afwerking van natuursteen granulaat. De aluminium kozijnen werden achteraf geplaatst, aangezien de geveldelen uit modules worden opgebouwd. Ook andere gevelafwerkingen dan natuursteen granulaat blijken mogelijk. Dijkhuis: ‘Onze panelen komen bij onze co-maker uit België vandaan en kunnen worden vervaardigd in meerdere kleuren en afwerkingen. Het pand hier aan de overzijde is bijvoorbeeld glad afgewerkt. Het is maar net wat de klant wilt.’
Stapelen Dijkhuis doelt op het tegenoverstaande bedrijfspand van TG Lining, eveneens door Hercuton gebouwd. De opdracht voor JR Food vormde aldus een ouderwets geval van
mond-op-mond reclame. Dijkhuis: ‘Hoe onze opdrachten binnenkomen, verschilt. Het is natuurlijk altijd prettig wanneer je werk wordt gewaardeerd, maar helemaal wanneer daar nieuwe opdrachten uit ontstaan.’ En van gebrek aan opdrachten is volgens Dijkhuis niet veel sprake. Sinds de huidige malaise neigen opdrachtgevers steeds vaker hun werken uit te besteden aan specialistische (beton)bouwers als Hercuton. Dijkhuis: ‘Door ons duurzaam integrale betonbouwconcept kunnen wij efficiënter, sneller en tegen lagere kosten werken dan traditionele aannemers. Daarnaast kent prefab beton voordelen, die andere materialen ontberen. Het is degelijk, duurzaam, brandwerend, inbraakveilig en waardevast. Bij JR Food speelde ook het accumulerende vermogen ervan een grote rol. Beton geeft een prettig werkklimaat, met bovendien weinig temperatuurschommelingen. En dat is bij de opslag van bakkersbenodigdheden zeker belangrijk.’
De perfecte combinatie … van hoogwaardige kwaliteit, service & prijs
Alpha deuren Zuid-West feliciteert Hitachi alvast met haar nieuwe pand
Alpha deuren Zuid-West Zeilschip 16 ● 3991 CT HOUTEN T.030-2548120 ● F.030-2548121 E. info@alphazuidwest.nl IndustrieBouw • januari 2013 • 64
Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen
Ede • Afvaloverslaghal
Afvaloverslaghal
verwerkt 100.000 ton huisvuil per jaar
In opdracht van Grontmij realiseerde Pleijsier Bouw een overslaghal voor ACV Gemeenten BV in Ede. De hal kent een grondvlak van 45 bij 55 meter en is 13 meter hoog. Mies Architectuur tekende voor het ontwerp, dat uitgaat van slim materiaalgebruik en fijnzinnige esthetiek (less is more). Dit uit zich onder andere in de gevel, waar de grootte en vorm van de geprofileerde gevelbeplating varieert.
Gebruiker ACV, Ede
Aannemer bouwkundig Pleijsier Bouw, Genemuiden
Projectontwikkelaar Grontmij Nederland bv
Dak en Wandbeplating Hardeman | van Harten, Lunteren
Architect Mies Architectuur, Ede
Betonwerk Kroes bv, Maassluis
Constructeur Grontmij Nederland bv
Installaties Van Dalen Installatietechniek, Nijkerk
Industrievloer Twintec Nederland BV, Culemborg Bouwperiode juli 2012 – november 2012
IndustrieBouw • januari 2013 • 65
Dankzij een intensieve voorbereiding en goede afstemming verrees het pand in slechts 4 maanden tijd. ACV nam het gebouw, dat huisvuil inzamelt uit Ede en omstreken, kortgeleden in gebruik, en gaat het gebouw gezamenlijk met AVU (Afval Verwerking Utrecht) exploiteren.
Een nieuwe overslaghal voor ACV/AVU te Ede
METALEN OPBOUWSYSTEEM PREFAB SYSTEEM
DUURZAAM RECYCLEBAAR
IndustrieBouw • januari 2013 • 66
De nieuwe afvaloverslaghal in Ede dient als vervanging en uitbreiding van de huidige locatie in Veenendaal. De nieuwe hal zal op jaarbasis 100.000 ton afval van de diverse gemeentes uit de omgeving van Ede overslaan en afvoeren naar de eindverwerkers. De hal heeft een oppervlakte van 2360 m2, een kolomvrije overspanning en een vrije hoogte van 9,4 meter. De hal is kolomvrij uitgevoerd zodat kranen, shovels en vrachtwagens goed kunnen manoeuvreren. Voor de bedrijfsbouw worden er in de basis 2 soorten metalen bouwsystemen toegepast, namelijk het metalen opbouwsysteem en het prefab systeem. Elk systeem heeft zijn eigen voordelen. Functionele eigenschappen als isolatie waarde, brandveiligheid en bouwsnelheid zijn belangrijke elementen in de bedrijfsbouw.
Specialisten in dak en gevelbeplating Lage Veldweg 10, 6741 JL Lunteren T 0318 46 1551 F 0318 46 2116 E info@hardeman-vanharten.nl S www.hardeman-vanharten.nl
Slim materiaalgebruik, accenten in esthetiek De draagconstructie bestaat uit thermisch verzinkte stalen kolommen, windverbanden en vakwerkliggers in het dak. Dit stalen skelet staat op een 3 meter hoge betonnen onderbouw die verankerd is aan de betonnen strokenfundering. Voor deze onderbouw is gekozen om het gebouw te beschermen tegen aanrijdingen en om opslagcapaciteit te creëren. De hal heeft een vloeistofdichte vloer met kolken. Vloeistoffen die uit de afvalstroom komen, worden zo afgevoerd. Een afscheider zorgt ervoor dat de vloeistoffen niet rechtstreeks in het riool komen. Zogeheten fog-blowers, die voor verneveling zorgen, worden ingezet op het moment dat er veel hinderlijke stof vrijkomt. De gevel kent een opbouw van drie materialen. Boven de laag met stootvast schoon beton is tegen de draagconstructie oranje-bruin gecoat staal aangebracht. Dit geprofileerde metaal
Ede • Afvaloverslaghal
De hal heeft een vloeistofdichte vloer met kolken. Vloeistoffen die uit de afvalstroom komen, worden zo afgevoerd.
Oranje-bruin gecoat staal met bovenin thermisch verzinkte lamellenroosters
wijkt af van de daklijn, waardoor een interessant lijnenspel ontstaat. Hierboven bevinden zich thermisch verzinkte lamellenroosters. Deze roosters zorgen voor ventilatie in de overslaghal, wat de arbeidsvreugde ten goede komt.
Vier maanden De nieuwbouw van ACV is gemaakt op basis van een design & built contract dat Grontmij en ACV tekenden. Grontmij ver-
richtte eerst een haalbaarheidsstudie. Vervolgens verwierf het bedrijf de opdracht voor de bestemmingsplanwijziging, de omgevingsvergunning, het opstellen van het ontwerp en de turnkey realisatie. Bouwbedrijf Pleijsier Bouw en architectenbureau Mies Architectuur werden in een vroeg stadium erbij gehaald om mee te denken over het ontwerp en de uitvoering. Omdat het bestemmingsplan in 2010 nog gewijzigd moest worden, waren de ontwerpers en bouwers genoodzaakt om te wachten met daadwerkelijke realisatie. Twee jaar na het initiatief van ACV, na akkoord van de gemeente Ede, ging alsnog de eerste schop in de grond. Vervolgens verliep de uitvoering, door de goede voorbereiding en intensieve samenwerking, voorspoedig. In slechts vier maanden verrees de overslaghal, die in november 2012 in gebruik is genomen.
Vloeistofdichte vloer in één dag gestort Europa’s grootste specialist in industrievloeren, Twintec, realiseerde in oktober 2012 een vloeistofdichte ondergrond voor de overslaghal ACV/ACU in Ede. De 20 centimeter dikke betonvloer is geschikt voor het gebruik als werkvloer van het afvalrecyclingstation. Twintec gaf bij de oplevering van het 2469 vierkante meter grote oppervlak een verklaring vloeistofdichte voorziening af (CUR44). Door de regie in eigen hand te houden tot en met de keuring van de vloer werd de aannemer ontzorgt. Twintec verkreeg de opdracht van Pleijsier Bouw vanwege de gunstige prijs-kwaliteitverhouding. Nadat Grontmij het constructieve ontwerp maakte, kon de vloerspecialist in Ede aan de slag gaan. ‘Omdat de vloer vloeistofdicht moet zijn en zwaar wordt belast, is gekozen voor een traditionele constructie met veel wapening met ondernet Ø9-100 en bovennet Ø12-100’, zegt Richard Groen namens Twintec. ‘Het resultaat is een 20
centimeter dikke bedrijfsvloer (C28/35) bovenop een door de aannemer aangebracht puinbed. Een vloeistofdichte constructie, gemaakt volgens de CUR44.’
45 truckmixers De opdracht van Twintec behelsde zowel het leveren als plaatsen van de wapening, het bekisten en ontkisten, het storten van de betonspecie, het kitten van de voegen en het
afgeven van een verklaring vloeistofdichte voorziening. Groen zegt: ‘De vloer werd uiteindelijk in één dag gestort op 1 oktober jongstleden. Niet minder dan 45 truckmixers reden aan om de betonspecie te kunnen verwerken. Onze inspanningen mochten baten. Dankzij een goede voorbereiding is alles gladjes verlopen conform de planning van onze opdrachtgever. We kunnen terugkijken op een geslaagd project.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 67
Uitbreiding terminal en nieuwbouw hotel • Eindhoven
De luchthaven van Eindhoven investeert flink om het gestegen aantal passagiers beter te verwerken. Het vliegveld besteedt 26 miljoen euro aan uitbreiding van de terminal en de bouw van een hotel ‘op poten’. KCAP Architects & Planners en De Bever Architecten maakten het ontwerp van de luchthavenuitbreiding, die direct aansluit op de bestaande terminal. De oplevering vindt naar verwachting in de eerste helft van 2013 plaats.
In 2005 maakten 900.000 reizigers gebruikt van de luchthaven van Eindhoven. Deze passagiersstroom groeide naar ruim 2,7 miljoen in 2011. De huidige terminal stamt uit 2005 en is niet toegerust op de gestegen passagiersstroom. Vandaar de keuze voor nieuwbouw. De mogelijkheid van uitbreiding is overigens in het eerste ontwerp uit 2005 – van dezelfde architectencombinatie – al meegenomen. De bestaande vertrekhal wordt 65 meter langer. De uitbreiding omvat 4800 m2 op de begane grond en 3000 m2 op een verdieping, onder andere met kantoorruimte. Ook komt er een hotel met 4400 m2 vloeroppervlak. Naast de 120 hotelkamers kunnen gasten straks gebruik maken van een bar, een ontbijtruimte en een
Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen
Opdrachtgever Eindhoven Airport
Adviseur brandveiligheid STE bv, Maarheze
Bouwperiode december 2011 – medio 2013
Projectmanagement Plan B Advies, Amersfoort
Aannemer bouwkundig Heijmans Utiliteitsbouw, Rosmalen
Architect KCAP Architects & Planners, Rotterdam en De Bever Architecten, Eindhoven
W-installaties Kuipers Installaties, Helmond
Bouwprogramma uitbreiding terminal (7800 m2), hotel met 120 kamers (4550 m2) Aanneemsom terminaluitbreiding € 3 miljoen
Adviseur constructies en bouwfysica DHV bv, Eindhoven IndustrieBouw • januari 2013 • 68
E-installaties Mansveld Projecten & Services, Eindhoven
Aanneemsom hotel € 9 miljoen Totale investering € 23 miljoen
Eindhoven Airport slaat
vleugels uit Aan de vertrekhal is 65 meter toegevoegd
Vijfduizend vierkante meter Chinees natuursteen Door de uitbreiding van de ontvangst- en vertrekhal krijgt Eindhoven Airport er vijfduizend vierkante meter bij. Imarco uit Montfoort voorziet deze extra vloeroppervlakte van Chinees natuursteen en sluit hiermee naadloos aan op de bestaande vloer. Imarco is een toonaangevend en full service tegelbedrijf dat al meer dan 37 jaar luxe vloeren vervaardigt. Opdrachtgevers zijn winkels, showrooms, bedrijven en instellingen in Nederland, België en Duitsland. Imarco was onder andere al betrokken bij projecten voor Schiphol Airport, V&D, Hema, ICI Paris en de RAI.
Eén geheel
Onder leiding van projectleider Rob Korver is Imarco sinds maart 2012 betrokken bij de uitbreiding van Eindhoven Airport. Hij vertelt: ‘Eindhoven Airport is geen vreemde van ons. De bestaande vloer van de terminal hebben wij eveneens gelegd. De nieuwe vloer moest hier één geheel mee vormen. Dat was een uitdaging, want kenmerkend voor natuur-
steen is juist dat het zo uniek is. Elke partij, zelfs al komt ze uit dezelfde steengroeve, is verschillend. We hebben er dus goed op gelet dat de nieuwe tegels qua tint goed passen bij die van de bestaande tegels.’ Met het werk in volle gang kijkt Korver alvast tevreden terug: ‘Meer dan de helft van de tegels is inmiddels gelegd. Als alles zo blijft doorgaan, en als de overige bouwkundige werkzaamheden volgens planning verlopen, zullen wij in het eerste kwartaal van 2013 opleveren.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 69
Eindhoven Airport WVH Gevelprojecten levert en monteert Alubond gevel- en plafondbekleding, HSB en gebogen sandwichpanelen.
Alubond gevelpanelen voorzien van 3D patroon
Gebogen sandwichpanelen naadloos gekoppeld
WVH is een specialist in engineering, productie en montage van talloze gevel- en plafondbekledingen, inclusief de achterconstructie. Gevelbekledingen in Alubond composiet, aluminium, zink, RVS, Trespa, Eternit, en HSB : al het denkbare is mogelijk bij WVH. Wij laten ons graag inspireren door de visie van de architect en worden dan ook vaak al in een vroeg stadium vrijblijvend betrokken bij de uitwerking van die visie. Als medespeler en partner nemen wij de complete gevel voor onze rekening, inclusief de verantwoordelijkheden die daarbij horen: een hele zorg minder voor opdrachtgever, architect en aannemer.
www.wvhgevelprojecten.nl
WVH Gevelprojecten bv De Scheper 211, 5688 HP Oirschot • T. 0499-577476 • info@wvhgevelprojecten.nl
Eindhoven • Uitbreiding terminal en nieuwbouw hotel
Vogelvluchtimpressietoont het hotel dat bovenop de vergrootte terminal staat. Rechts daarvan de doorgetrokken vertrekhal
fitnessruimte. De hotellobby met receptie en toegang tot de liften bevindt zich in de nieuwe ‘voorzone’ van de vernieuwde terminal.
Hotel op poten Heijmans Utiliteitsbouw is, net zoals in 2005, verantwoordelijk voor de bouwwerkzaamheden. De logistiek vormt een belangrijk aandachtspunt, omdat de luchthaven tijdens de bouw in gebruik
blijft. Om overlast te beperken voor gebruikers en passagiers, stelde aannemer Heijmans in samenwerking met Eindhoven Airport een speciaal faserings- en calamiteitenplan op. Bijzonder is dat het hotel vanaf 13 meter boven het maaiveld oprijst. Het Holiday Inn stevent boven de uitgebreide vertrekhal uit met een imposante betonconstructie, en staat gefundeerd op twee
De logistiek vormt een belangrijk aandachtspunt, omdat de lucht haven tijdens de bouw in gebruik blijft
Eindhoven Airport kiest voor CTI Het beveiligingsinstallatiebedrijf CTI Security & Telecom bv installeerde in 2010 een ultramodern digitaal IP-camerabeveiligingssysteem op Eindhoven Airport. De luchthaven koos zodoende voor het meest geavanceerde beschikbare systeem. Nu, twee jaar later, is CTI Security bezig met de grootschalige uitbreiding van het camerabeveiligingssysteem in zowel de terminal als het nieuw te bouwen hotel. CTI Security & Telecom is een elektrotechnisch installatiebedrijf, gespecialiseerd in camera-, telecom-, intercom- en toegangssystemen en installaties voor brandmelding, ontruiming en inbraaksignalering. De opdracht voor de uitbreiding werd gegund, dankzij de positieve ervaringen die Eindhoven Airport eerder opdeed met het bedrijf. Niet toevallig, volgens projectleider René Seelen, aangezien er maar weinig locaties zijn waar camerabeveiliging zo belangrijk is als op luchthavens.
Dag en nacht paraat ‘Ons bedrijf installeert bewust alleen beveiligingsinstallaties, omdat CTI van mening is dat specialisme leidt tot betere resultaten. Wij pretenderen niet het enige bedrijf te zijn dat zich specifiek bezighoudt met beveiligingsinstallaties, maar vooral qua service gaan we beduidend verder, dan bijvoorbeeld generalistische bedrijven.’ Seelen doelt in het bijzonder op de 24-uurservice, die inhoudt dat het bedrijf dag en nacht paraat staat om in te grijpen. Niet voor niets voert CTI Security als motto “vandaag bellen is vandaag verhelpen”.
Opdracht buitenkans Om die service te garanderen, beschikt CTI Security over een team van louter specialisten. Bij het bedrijf werken 28 mensen, verdeeld over een binnen- en buitendienst. Een deel hiervan is nu werkzaam aan de in negen fasen gesplitste ombouw van de terminal. Die werkzaamheden zijn nu gevorderd tot halverwege, afronding zal geschieden in april 2014. Seelen noemt de verkregen opdracht een buitenkans. “Voor beveiligingsinstallateurs zijn luchthavens de mooiste opdrachten die er zijn. De dynamische omgeving, de samenwerking met andere partijen en natuurlijk ook verkregen status maken het werk echt onvergelijkbaar met andere projecten.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 71
Camerasystemen Toegangscontrolesystemen Inbraaksignaleringsystemen Brandmeldingsystemen Ontruimingsysteem Telecommunicatie Intercomsystemen Meldkamer Onderhoud en storingsdienst
Tel: 0492 - 57 44 88
Schootense dreef 24 5708 HZ Helmond Fax: 0492 57 44 56 info@cti-security.nl www.cti-security.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 72
VOOR BEDRIJVEN EN PARTICULIEREN
3 3 3 3 3 3 3 3 3
IMARCO B.V. | Tasveld 11 | 3417 XS Montfoort | 0348 411800
Hotel en terminal krijgen al vorm
grote poeren. Op deze twee funderingsconstructies staan twee wandschijven. De vier ‘poten’ van ongeveer 13 meter hoog dragen de hele bovenbouw. Het hoogste punt van het hotel zal bij op levering ongeveer 33 meter bedragen.
Eindhoven • Uitbreiding terminal en nieuwbouw hotel
De gestroomlijnde gevels en zwevende installaties van de panden refereren naar de techniek en dynamiek van de luchtvaart
Wat betreft materiaalgebruik sluit de nieuwbouw aan op de bestaande ter minal. Het dak van alle gebouwen is straks gerond en bekleed met metalen panelen. De gestroomlijnde gevels en zwevende installaties van de panden refereren naar de techniek en dynamiek van de luchtvaart. Met het energieconcept voor de uitbreiding streeft Eindhoven Airport naar energielabel A++. De huidige terminal kent het label A+.
Impressie terminaluitbreiding en hotel
Dynamiek luchthaven weerspiegeld in gevels en plafonds In opdracht van Heijmans Utiliteitsbouw engineert en monteert WVH Gevelprojecten gevel- en plafondpanelen voor de uitbreiding van Eindhoven Airport. De vergrote aankomst- en vertrekhal en het nieuwe hotel worden voorzien van lichtgewicht Alubond composiet- en sandwichpanelen. Zowel de rechte en afgeronde vormen als de detaillering van de panelen past bij de dynamiek die de luchthaven wil uitstralen. Omdat het vliegveld in gebruik blijft tijdens de bouw vinden de verschillende werkzaamheden gefaseerd plaats. Net zoals 6 jaar geleden, toen de bestaande terminal werd gebouwd, is de directeur van WVH Gevelprojecten bij de uitbreiding van Eindhoven Airport betrokken. Paul Wijtman zegt over de bouw: ‘De aankomst – en vertrekhal is 60 meter verlengd en uitgebreid met een voorzone. In deze gebouwdelen monteren wij dezelfde sandwich gevelele-
menten die we 6 jaar geleden ook al leverden. Bij elkaar gaat het om 2500 vierkante meter aan rechte en gebogen panelen tegen een staalconstructie. Ook gebruiken we dezelfde mechanische, onzichtbare bevestigingen, met geïsoleerde koppelstukken. Hiermee sluit de nieuwbouw perfect aan op de bestaande bouw.’
Gedrukte, gefreesde en gewalste panelen
Alubond gevelpanelen waarin vliegtuigjes zijn geperst
WVH Gevelprojecten is behalve voor de montage ook verantwoordelijk voor de engineering en de productie van de gevelen plafondpanelen bij Eindhoven Airport. Wijtman zegt: ‘Momenteel zijn we bezig met de montage van plafond- en gevelpanelen in de nieuwe voorzone van de terminal, en de montage van panelen op de hotelgevel. De
voorzone van de terminal voorzien we van rechte en afgeronde sandwichelementen, net zoals bij de verlenging van de aankomst – en vertrekhal. De plafonds bekleden we met speciale Alubond composiet panelen, waarin aan de zichtzijde van de schil vliegtuigjes zijn ingeperst door middel van een speciale ontwikkelde mal. Deze panelen zijn tot op de millimeter nauwkeurig gefreesd en vervolgens met een wals rond gevormd.’
Akoestische ontkoppeling ‘Het hotel krijgt een omhulling met 2000 vierkante meter aan rechte en ronde Alubond gevelpanelen, waarin eveneens vliegtuigjes in worden geperst’, zegt Wijtman. ‘De Alubond gevelpanelen lijmen we op een aluminium achterconstructie systeem, dat we bevestigen aan de verschillende onderconstructies. Het is belangrijk om de gevelconstructie akoestisch te ontkoppelen van de betonnen onderconstructie. Zo kunnen hotelgasten straks rustig doorslapen als een vliegtuig aankomt of vertrekt. Ik verwacht dat we in het eerste kwartaal van 2013 ons werk voor Eindhoven Airport opleveren.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 73
Datacenter ITB Kwadraat • Apeldoorn
Datacenter ITB-Kwadraat excelleert
in efficiëntie
Op de Ecofactorij in Apeldoorn bouwt ITB-Kwadraat een nieuw datacenter. Het 1500 m2 grote gebouw voldoet aan een zeer hoog ambitieniveau op het gebied van energieefficiëntie, continuïteit en veiligheid. Tegelijkertijd is het ook een van de blikvangers op het bedrijventerrein.
Het gebouw is feitelijk om de functies heen ontworpen
Opdrachtgever ITB-Kwadraat, Apeldoorn Architect FACD, Rotterdam Bouwkundige hoofdaannemer Bouwmaatschappij Ufkes Apeldoorn b.v., Apeldoorn
W-installaties, aansluitvoorzieningen koelsysteem datacenter Linthorst Installatietechniek, Apeldoorn Bruto vloeroppervlak 3300 m2 Start project maart 2012 Oplevering (verwacht) februari 2013
IndustrieBouw • januari 2013 • 74
Energie-efficiëntie
Niels Hensen
‘De stroom voorziening- en distributie is cruciaal voor de continuïteit en efficiëntie van onze dienstverlening’
Aanleiding voor de bouw van het datacenter was expansie. ‘Na grondig onderzoek bleek nieuwbouw kostenefficiënter dan het verbouwen van ons bestaande datacenter in Deventer’, vertelt directeur-eigenaar Niels Hensen. ‘Een andere optie was het verbouwen van een bestaand pand. In Apeldoorn, waar wij ons wilden vestigen, waren echter geen geschikte panden beschikbaar. Al met al kozen we dus voor nieuwbouw, met als voordeel dat we nieuwe technieken konden toepassen.’
ITB-Kwadraat past diverse nieuwe technieken toe voor onder andere het behalen van een hoge energie-efficiëntie. ‘Het datacenter heeft een PUE-waarde van 1,09’, aldus Hensen. ‘Dit betekent dat we voor 1000 kilowatt aan IT-last, slechts 1090 kilowatt aan stroom nodig hebben.’ Een onderdeel waar flink op bespaard wordt, is koeling. In plaats van een traditioneel koelsysteem met compressoren, koos ITB-Kwadraat voor een recirculerend binnenklimaat met een lucht-luchtkruiskoeling. Hierbij wordt de warme binnenlucht rechtstreeks gekoeld tegen de koele buitenlucht. Dit gebeurt in vier enorme luchtkanalen van 22 m bij 1,5 m bij 9 m. Hensen: ‘Wanneer de buitenlucht te warm is, passen we adiabatische koeling toe. Dit koelsysteem, waarbij regen- of leidingwater verdampt wordt in de buitenluchtstroom, werkt op het natuurkundige principe dat bij de overgang van vloeistof naar gas warmte aan de omgeving wordt onttrokken.’
De innovatieve ondernemingsdrang van installateur Linthorst W-installateur Linthorst verzorgde onder meer de aansluitvoorzieningen voor het koelsysteem van datacentrum ITB-Kwadraat. Voor het bedrijf een unicum, aangezien adiabatische koeling nog niet eerder in Nederland werd toegepast.
en de overige opdrachten vloeien voort uit aanvragen van aannemers. Dat zijn best bijzondere cijfers.’
Linthorst Installatietechniek is een installatiebedrijf dat niet terugdeinst om haar nek uit te steken. Een voorbeeld van innovatieve ondernemingsdrang vormen de aansluitvoorzieningen van het hypermoderne adiabatische koelsysteem voor het Apeldoornse datacentrum ITB-Kwadraat. Volgens directeur Gijs Linthorst een passende opdracht, omdat ‘het dynamische bedrijf zich ten doel heeft gesteld de grenzen van ontwikkelingen te blijven verkennen’. ‘Hoewel we met 160 vaste werknemers zeker niet tot de kleinsten behoren, bestaat het bedrijf pas sinds 1978. In die ruim dertig jaar zijn we weten uit te groeien tot een vooral innovatief bedrijf, met als kerntaak aandacht voor nieuwe ontwikkelingen. En dat zullen we blijven doen.’ Ter illustratie wijst hij op de directie, die blijkt te bestaan uit louter dertigers. ‘We vormen een jong en dynamisch
Meedenken
team met lef. Waar anderen wellicht eerder zullen kiezen voor gebaande paden, wijken wij daar vaak bewust van af.’
Luxe positie Naast de inwerkingstelling van het adiabatische koelsysteem installeerde Linthorst tevens de W-installaties van de kantoorgedeelten. In dezelfde duurzame lijn als de koeling werd een warmte-koudeopslag geïnstalleerd voor deels energieneutrale verwarming ’s winters en koeling in de zomer. Geregeld voert Linthorst eigen ontwikkelende concepten uit, voortgekomen uit vraagstellingen van adviesbureaus of de opdrachtgever zelf. En dat is een luxe positie, volgens Linthorst, omdat het bedrijf daardoor niet afhankelijk is van de vooral in deze tijden hectische aanbestedingsmarkt. ‘Ik schat de verhouding op 40% opdrachtgevers, 40% adviesbureaus
En de zaken draaien goed, volgens de directeur. Linthorst behaalde de afgelopen zes jaar constant groei, die varieerde van 15 tot 20%. Kenmerkend voor de goede cijfers is dat het bedrijf sinds enige tijd beschikt over een 1500 m2 tellend nieuwbouwkantoor, waar de als gezegd veelal jonge werknemers zich blijven pogen te ontwikkelen. Dit gebeurt middels her- en bijscholing, uitwisseling van ervaring en kennisoverdracht. Vooral de laatste jaren heeft de onderneming zich steeds verder gespecialiseerd in innovatief ontwikkelde utiliteitsbouw, van waaruit geregeld design & construct opdrachten voorkomen. Linthorst: ‘Eigenlijk viel bij ITB-Kwadraat alles tezamen. Innovatieve producten, een jonge bedrijfstak én de mogelijkheid te kunnen meedenken. In dat soort projecten voelen we ons het meest thuis.’
IndustrieBouw • januari 2013 • 75
Datacenter ITB Kwadraat • Apeldoorn
Continuïteit In het ontwerp van het nieuwe datacenter is tevens veel aandacht besteed aan optimale stroomvoorziening- en distributie. ‘Cruciaal voor de continuïteit en efficiëntie van onze dienstverlening’, zegt Hensen. ‘We halen onze stroom uit het private stroomnet van de Ecofactorij, maar ook, in geval van nood, uit eigen opwekking via in totaal zes dieselgeneratoren. We hebben een tweezijdige 10 kilovolt aansluiting en beschikken over twee volledig gescheiden stroompaden, tot aan de servers op de vloer. In de praktijk betekent dit dat we een A en B feed hebben, die elk zijn aangesloten op het stroomnet en de beschikking hebben over een eigen dieselgenerator en een batterij. We voldoen hiermee aan de eisen van de Tier IV-classificatie uit de datacenterstandaard van het Uptime
Institute. Slimme ups-technieken zorgen bovendien voor extra stroombesparing.’
Brievenbus In tegenstelling tot de meeste bouwprojecten, vormde de architect het sluitstuk in het ontwerpproces. Hensen: ‘Eerst deelden we de computerzalen, dataruimten en de daaromheen liggende faciliteiten zo efficiënt, functioneel en veilig mogelijk in. Daarna gaven we FACD de opdracht om hier een gebouw omheen te ontwerpen. Op basis van de indeling en vormbepalende elementen, zoals de grote luchtkanalen en inpandige luchtbehandelingskasten, slaagde het architectenbureau erin om een stoer datacenter te ontwerpen met een eigen gezicht. Kenmerkend zijn de schuine belijningen en de luchtsleuf op de zijgevels, die het gebouw de bijnaam ‘de brievenbus’ ople-
Inpandige luchtbehandelingskasten in een verder nog maagdelijk lege ruimte
verden.’ Na een intensief ontwerpproces, waarbij Hensen een prominente rol had in het bouwteam, ging in januari 2012 de bouw van start. Inmiddels is de bouwkundige oplevering achter de rug en is de afmontage van de technische installaties in volle gang. ‘In januari 2013 gaan we het datacenter testen’, besluit Hensen. ‘Op 1 februari zijn we in bedrijf.’
VERDUURZAMEN OF NIEUW BOUWEN? WIJ ZORGEN VOOR DE TECHNIEK. Linthorst bouwt mee aan ITB-Kwadraat, één van de meest duurzame datacenters van Nederland. Bekijk meer referenties op:
IndustrieBouw • januari 2013 • 76
Rotterdam • Restauratie RDM scheepsloods
Tekst: Sjoerd Meuleman
Scheepsloods RDM werk van
grote getallen In opdracht van Havenbedrijf Rotterdam restaureert aannemingsbedrijf De Combi Rotterdam b.v. de schil van scheepsloods RDM, een reusachtig havengebouw met een vloeroppervlak van bijna 33.000 m2. Dat komt neer op circa 800.000 metselstenen, 3000 m2 stalen kozijnen en 1000 m1 betonnen dakranden, die respectievelijk worden nagelopen en hersteld, van nieuw glas en schilderwerk voorzien en ontdaan van door betonrot vernielde stukken.
Met een te renoveren geveloppervlak van plusminus 14.000 m2 is de schilrestauratie van de in Heijplaat gelegen scheepsloods RDM er een van de grote getallen. Voor De Combi behoort de renovatie althans tot de omvangrijkere die het Rotterdamse bedrijf de laatste jaren uitvoerde. De renovatieaannemer verkreeg de opdracht na een openbare aanbesteding op prijs. Maar scherpe prijs of niet: hoofd productie Ton Krijgsman wenst projecten als deze vaker te mogen uitvoeren. ‘Restauraties hebben sowieso onze voorkeur, omdat bestaande situaties worden omgezet naar nieuwe mogelijkheden voor de opdrachtgever. Al wordt het natuurlijk boeiender naarmate een opdracht omvangrijker wordt. Los daarvan is het gewoon ook een mooi en historisch gebouw.’ Wat eveneens blijkt te tellen, is status van een opdrachtgever. Het Havenbedrijf is een geliefde referentie, wil de aannemer wel toegeven. Het is een Rotterdams bedrijf immers, dat naar eigen zeggen graag grootse stedelijke projecten aanpakt voor het liefst aansprekende opdrachtgevers. En een klant als het Havenbedrijf is dan een welkome naam op het portfolio.
Hoogwerkers Inhoudelijk blijkt het werk overzichtelijk, qua grootte als gezegd des te omvangrijker. De opdracht luidde kort gezegd de gevels weer toonbaar maken voor nieuwe huurders. Wat betreft het
metselwerk lopen de werkzaamheden uiteen van eenvoudig herstel tot aan het compleet vervangen van geveldelen toe. Bewust wordt daarbij gekozen voor hoogwerkers, en niet - meer gebruikelijk - steigerwerk. Krijgsman: ‘Behalve dat steigers gezien de oppervlakte evengoed duur zijn, werken ze veel minder flexibel. Bovendien zijn hele geveldelen nog prima in orde, met daar dus steigers die alleen maar lucht inpakken. En dat is zonde geld.’ Een andere reden voor hoogwerkers vormen huurderswensen. In overleg met de opdrachtgever mogen zij tijdens het werk hun wensen indienen - bijvoorbeeld een extra gevelpui of toegangsdeur -, waardoor de aannemer soms genoodzaakt wordt bepaalde stukken tijdelijk stil te zetten. Steigers zouden daar dus al die tijd voor niets staan. Hoogwerkers daarentegen zijn oproepbaar wanneer benodigd, en anders gemakkelijk verplaatsbaar.
Eenwording Ook veel werk betreffen de kozijnen. Die bestaan uit nog ouderwetse stalen profielen, gevuld met enkele beglazing in stopverf. Na voorafgaand de demontage van beglazing verwijdert De Combi de roest en oude verflagen, middels stralen. Na een eerste primerlaag worden de nieuwe ruiten geplaatst en profielen geschilderd. Ofschoon een aantal ruiten nog heel waren, was het volgens de opdrachtgever niet lonend om die te handhaven. Krijgsman: ‘De bestaande beglazing moest er
Opdrachtgever Havenbedrijf Rotterdam N.V.
Hoofdaannemer De- Combi, Rotterdam
Renovatieperiode circa 12 maanden
Architect Adcom 2000 Architecten en Ingenieurs bv, Rotterdam
Adviseurs Constructiebureau Van de Werf & Lankhorst bv, Arnhem
Bouwprogramma renovatie metselwerk, kozijnen, d akrand Oppervlakte gevel 14.000 m2 IndustrieBouw • januari 2013 • 77
hoe dan ook uit, omdat laten zitten het schoonmaak- en schilderwerk te veel zou hinderen. Dan ben je bijna al op slopershoogte, reden waarom is besloten om al het glas te vervangen.’ Ook de in het metselwerk opgenomen staalconstructie werd aangepakt. De rastervormige profielen krijgen dezelfde signaalrode kleur als de kozijnen, waardoor de gevels als geheel weer een worden.
‘Het is gewoon ook een mooi en historisch gebouw’
Vakbekwaam Het laatste onderdeel vormen de betonnen randen van de daken. Grote stukken bleken de tand des tijds niet te hebben doorstaan, met als gevolg een hoge mate van betonrot. Ook weer via hoogwerkers moesten vakbekwame timmerlieden eerst het blootliggende betonijzer vrij hakken, vervolgens uitkisten en ten slotte aanstorten. En dat allemaal vanzelfsprekend handmatig. Dat dergelijke werkzaamheden veel tijd kosten, mag geen verwondering heten. Krijgsman: ‘Dat is juist de charme van renoveren. Je weet nooit wat je tegenkomt, dingen zijn altijd anders dan verwacht en in dit geval staan we op grote hoogte bewerkelijke kistjes te timmeren, om die vervolgens vol te storten. De Combi is een renovatieaannemer, omdat we met vakbekwame mensen complexe problemen willen oplossen. Dat vinden we beduidend interessanter werk, dan nieuwbouw.’
Alles in dezelfde signaalrode kleur als de kozijnen, waardoor de gevels als geheel weer een worden
Zuiddiepjeskade 36 3077 WC Rotterdam T: (010) 292 15 55 F: (010) 485 33 93 E: info.rotterdam@de-combi.nl W: www.de-combi.nl
IndustrieBouw • januari 2013 • 78
Hoofdkantoor
Breda • Hoofdkantoor Scania
Scania Benelux in 9 maanden gereed
Het nieuwe onderkomen van Scania Benelux: een aanwinst voor Spinveld en omgeving
BVR Bouw en Ontwikkeling, vestiging Rotterdam, realiseerde voor vrachtwagen- en busfabrikant Scania Benelux een nieuw hoofdkantoor aan het Spinveld in Breda. De bedrijfshuisvesting vlakbij de snelweg A16 herbergt onder andere een werkplaats, een showroom, presentatieruimtes en kantoren. Dankzij allerlei duurzame toepassingen behaalde de nieuwbouw het BREEAM very good ontwerpcertificaat. Begin december 2012 nam Scania het pand in gebruik.
Voor de herontwikkeling van het Bredase kantorenpark Spinveld ging BVR Projectontwikkeling, onderdeel van de BVRGroep, op zoek naar geschikte huurders voor nieuwe bedrijfsgebouwen. Scania Benelux bleek geïnteresseerd in nieuwbouw. De vrachtwagen- en busfabrikant hield hiervoor kantoor in een kleiner onderkomen op 200 meter van Spinveld. De nieuwe vestiging levert mettertijd 75 extra banen op. BVR Bouw en Ontwikkeling, vestiging Rotterdam, kreeg de bouwopdracht en nam ook de terreininrichting op Spinveld onder handen. Doel is om een bomenrijke bedrijfscampus te creëren met volop parkeerruimte. Op het 20.000 vierkante meter grote terrein is, naast bestaande huisvesting van BN DeStem en de komst van Scania, nog ruimte voor een of
Tekst: Martijn van den Bouwhuijsen
Ontwikkelaar BVR Projectontwikkeling, Roosendaal
Aannemer bouwkundig BVR Bouw en Ontwikkeling, Rotterdam
Bouwperiode 5 februari 2012 – 23 november 2012
Gebruiker Scania Benelux
W-installaties Dubotechniek Bedrijven, Zaltbommel
Architect Hooper Architects, Oosterhout
E-installaties Van Loon elektrotechniek, Dongen
Bouwprogramma kantoren, presentatie- en vergaderruimten, showroom, werkplaats
Constructeur BMNED, Terneuzen
Energietechniek M&R Energietechniek, Maarheze IndustrieBouw • januari 2013 • 79
189-022_ADV.indd 1
23-10-12 13:24
Breda • Hoofdkantoor Scania
De showroom bevindt zich op de begane grond
De inspanningen in processen, locatiekeuze en slimme materialisatie zorgden ervoor dat het nieuwe Scania onderkomen het ontwerpcertificaat BREEAM very good draagt
enkele gebouwen met een totale oppervlakte van 8000 tot 10.000 m2.
Snel gebouwd, flexibel indeelbaar Het nieuwe hoofdkantoor van Scania Benelux in Breda telt vijf bouwlagen en biedt in totaal 3700 m2 vloeroppervlak. Op elke bouwlaag bevindt zich een blok met toiletten en pantry in de stabiliteitskern. De begane grond herbergt een werkplaats, een showroom en een restaurant. Hier is ook de hoofdentree en de entree voor de werkplaats. Op de eerste verdieping bevinden zich presentatie- en vergaderruimtes en individuele kantoren voor de directieleden. De drie verdiepingen hierboven zijn ingericht als kantoortuin voor het personeel. ‘Er is gekozen voor een draagconstructie van prefab betonnen binnenspouwbladen, balken, kolommen en vloeren. De keuze voor kant-en-klare elementen maakte een snelle bouw mogelijk. Bovendien biedt de flexibele constructie zonder dragende binnenwanden ruimte voor aanpassingen in de toekomst, door de lichte scheidingswanden te herplaatsen’, zegt BVR Bouw en Ontwikkeling - projectleider Patric van Crugten. ‘De gevels bestaan uit metselwerk die worden afgewisseld met ramen met aluminium kozijnen.’ Op 5 februari 2012 begon BVR Bouw en Ontwikkeling met de uitvoering en op
23 november leverde de aannemer de nieuwbouw op. Met een bouwvakvakantie van 4 weken, komt dit neer op een bouwtijd van 9 maanden. ‘Ik vond het een geslaagd project. De samenwerking met Scania Benelux verliep goed’, zegt Van Crugten. ‘Bijzonder was dat Scania Benelux zelf de kans kreeg de inbouw te realiseren, die past bij de corporate identity van de het bedrijf, maar dit uiteindelijk door BVR Bouw en Ontwikkeling heeft laten uitvoeren.’
Very good ‘Bijzonder is ook het duurzaamheidsniveau van het nieuwe Scania kantoorgebouw, dat past bij het milieubewuste beleid van de vrachtwagen- en bussenbouwer’, zegt Van Crugten. ‘Zo staat een WKO-installatie garant voor energieefficiënte verwarming en koeling van de nieuwbouw. Hiernaast maakten we gebruik van bouwmaterialen met een
lage milieulast. Ook keken we kritisch naar de afstand die de bouwmaterialen moesten afleggen van leverancier tot bouwplaats, om de koolstofdioxide emissies tijdens het uitvoeringsproces zoveel mogelijk te beperken. Een andere duurzame oplossing behelst het gebruik van sensor gestuurde verlichting, waardoor elektriciteit wordt bespaard tijdens het gebruik van het nieuwe kantoor. De locatie van het gebouw zelf, vlakbij een treinstation, nodigt aanwezigen bovendien uit om veel gebruik te maken van het openbaar vervoer.’ De inspanningen in processen, locatiekeuze en slimme materialisatie zorgden ervoor dat het nieuwe Scania onderkomen het ontwerpcertificaat BREEAM very good draagt, waarmee de aannemer aantoont dat ze maatschappelijk verantwoord ondernemen en oog hebben voor duurzaamheid en innovativiteit.
IndustrieBouw • januari 2013 • 81
Mis niets! Blijf voor nog geen vier tientjes per jaar op de hoogte van alle ontwikkelingen in de industriebouw
Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl
Abonneme
n
€ 39 per jat ar e xclusief b
tw
Work4Media
business magazines
IndustrieBouw • januari 2013 • 82
93 procent van uw afval krijgt u gewoon weer terug! Van Vliet Contrans doet meer met afval. Recyclen bijvoorbeeld. Wist u dat we door vernieuwende technieken en methoden tegenwoordig maar liefst 93 procent van alle afval kunnen hergebruiken? Als vooraanstaande afvalverwerker in deze regio lopen we voorop. Niet alleen met milieuverantwoorde oplossingen voor de generaties die na ons komen, maar ook met een efficiĂŤnte en betaalbare dienstverlening.
Voor meer informatie: 0174 - 297 888 www.vanvlietcontrans.nl
BETAALBAAR EN VERRASSEND BOUWEN IN BETON
representatieve uitstraling
●
snelle bouwtijd
●
duurzame kwaliteit
●
uitstekende brandwerendheid
●
inbraak veiligheid
●
meervoudig grondgebruik
●
Hercuton b.v. Touwslager 2 5253 RK Nieuwkuijk Tel.: (073) 511 26 60 info@hercuton.jajo.com
www.hercuton.nl