Industriebouw editie5

Work4Media

Industrie bouw

business magazine

Vaktijdschrift over industriÍle gebouwen en utiliteitsbouw projecten – juni 2013

Erasmus MC

Medische stad in een stad

BMW Mini Den Haag

Diffutherm

Hapert/Bladel

Danone Innovation Centre Utrecht

Overdekte markthal Rotterdam

Constructief in totaaloplossingen www.jpvaneesteren.nl

betrokken bouwen beleven

Industrie bouw

Editie: juni 2013

Vakblad IndustrieBouw is een bouwtechnisch vakblad waarin de nadruk ligt op project­beschrijvingen van bouwwerken voor industrie, utiliteit, logistiek en voor de agrarische sector. Artikelen richten zich op materialisering en ­detaillering van gebouwen, innovatieve bouw­materialen, kosten­besparende oplossingen en ­manieren om het bouw­proces in te richten.

Colofon Verschijnt 8x per jaar

Work4Media

business magazines

Het Romeinse Rijk wankelt Zou er dan eindelijk iets gaan veranderen in de bouw? Volgens mij hangt het in de lucht. Je hoort wel eens zeggen dat sinds de Romeinen de bouw in principe nauwelijks veranderd is. Elk bouwproject wordt nog steeds behandeld alsof het een unicum is waarvoor het wiel opnieuw moet worden uitgevonden. Ontwerp- en bouwmethoden, zoals de auto-industrie hanteert, zijn vreemd voor de sector.

De laatste jaren zien we dat de toepassing bouwinformatiesystemen en ketenintegratie in opkomst is en dat ideeën om meer klantgericht te bouwen vastere grond onder de voeten krijgen. (leve de crisis). De projecten die in deze editie zijn beschreven, zijn daarvan het treffende bewijs. De Wielslag in Rotterdam is met BIM gerealiseerd: tijdwinst en minder faalkosten. De BIM-methodiek was ook leidraad bij het Danone Innovation Center. Men vertaalde alle architectonische, bouwkundige en constructieve input naar een 3D-model, waarmee het complex vooraf volledig virtueel werd gebouwd. Het Leisuredome in Kerkrade was door de constructeur in 3D ontworpen, waardoor het mogelijk was betrekkelijk eenvoudig van prefab naar ‘in het werk gestort’ over te stappen. Zorglocatie De Hooge Tuinen in Naaldwijk is een van de projecten die volgens Lean bouwen tot stand is gebracht, BMW Mini in Den Haag met Smart Building Logistics. De productielocatie van Diffutherm is volledig klantgericht (of nog nauwkeuriger: procesgericht) ontwikkeld. Slimmer bouwen lijkt door te breken, in elk geval in de utiliteitssector.

Work4Media - ISSN: 2356-8978

Deze ontwikkeling kan nu in een stroomversnelling raken, omdat de volgende stap allesomvattend is. Mogelijk heeft u al van Bouwconnect gehoord, nu is er ook Woonconnect. Dat is BIM maar nu kunnen alle partijen ermee aan de slag. Je kunt als consument je eigen woning vormen.

Een nieuwe auto ‘maken’ we al met een configurator die de meeste automerken op hun website hebben. Een nieuw huis of een renovatie kan nu via Woonconnect.

De ontwikkelaar en/of bouwer zetten met de architect (die de rol krijgt van concept­ ontwikkelaar) een plan op, bepalen de vrijheidsgraden die ze aan de consument aanbieden en er wordt binnen een week een website gebouwd, waarop de potentiele kopers aan de slag kunnen. Een magnifiek gebruiksvriendelijk systeem dat ook voor de corporaties is te gebruiken om met huurders een renovatieplan uit te werken.

Er hangt een ontzagwekkend grote bibliotheek met bouwdelen (vormomschrijving + eigenschappen) waarmee je een dakkapel kan opzetten maar ook een hele woonwijk.

Ook mensen met twee linkerhanden kunnen nu hun eigen huis vormgeven. Ze zien al ontwerpend direct wat de consequenties zijn van hun keuzes. Niet alleen op het aanzicht en de indeling van hun woning maar ook op de prijs en op het energieverbruik.

Dat konden die oude Romeinen niet.

We zullen u op de hoogte houden van de eerste projecten die zijn opgestart.

Uitgever Work4Media Postbus 215 2990 AE Barendrecht Tel.nr. +31 (0)85 1117890 E-mail info@work4media.nl

Redactie Tjerk van Duinen – Inhoud.cc redactie@industriebouw-online.nl

Redactiemedewerkers Patricia van der Beek Melissa van der Beek Jan Hofmeester Carla de Koning Sjoerd Meuleman Jean Reijnders Margot Visser Ries van Wendel de Joode

Bladmanager Cock Penning cpenning@work4media.nl

Advertentieverkoop/ Media-adviseurs Hans Vonk hvonk@work4media.nl Toos van de Sanden tvdsanden@work4media.nl

Backoffice Petra Schaap pfschaap@work4media.nl

Tjerk van Duinen

Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt in enige vorm of op enige wijze, hetzij ­elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opname of enig andere manier, zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. Hoewel dit vaktijdschrift zorgvuldig en naar beste weten wordt samengesteld, kan de uitgever niet instaan voor de juistheid of volledigheid van de informatie. uitgever en auteurs aanvaarden geen enkele aansprakelijkheid voor schade, van welke aard dan ook, die het gevolg is van handelingen en/of beslissingen die gebaseerd zij n op de in dit vaktijdschrift gegeven informatie.

Vormgeving en ­ grafische begeleiding Linkt, Rotterdam Tel.nr. +31-(0)10-737 0883 info@linktmedia.nl Peter van der Horst Michel van Kleeff

IndustrieBouw • juni 2013 • 3

Inhoud 6

Utrecht Danone Innovation Centre is een internationaal georiënteerde campus die huis­vesting biedt aan een Research & Developmentafdeling, een proeffabriek, een laboratorium en kantoren.

12

Hapert/Bladel Veiligheid staat voorop bij nieuwbouw Diffutherm

18

Vakwerk Rotterdam CS

20

Amsterdam Modulair bouwsysteem ook geschikt voor moskee

22

28

Rotterdam Overdekte markthallen boordevol vers koopwaar kennen we van wereldsteden als Barcelona, Londen en Parijs. Binnenkort heeft Nederland zijn eerste, spectaculaire markthal

38

Halfweg

41

Aan de Stegge bouwt PostNL-kwartet

Productnieuws

Kerkrade

31 32

35

Megabioscoop, wokrestaurant, (1000 plaatsen), bowlingbaan, (20 banen), kinderspeelparadijs, ‘GlowGolf’-baan, minigolfbaan, Leisuredome is precies wat de naam zegt: vermaak in het groot.

IndustrieBouw • juni 2013 • 4

Den Haag Bernard Tschumi vindt inspriratie voor Nieuwe Haagse Passage in Delfts Blauw

Velsen Gemeentehuis van Dudok duurzaam monumentaal

Productnieuws Novoferm en Kingspan ­Insulation

42

Apeldoorn

Rotterdam

44

48

De Voorwaarts zoekt visuele aansluiting op Omnisport­ centrum

Restauratie monumentale dikhuidenverblijf Diergaarde Blijdorp

Den Haag ‘We zijn open’, zo valt te lezen op de grote visual bij de entree van BMW MINI. En dat is precies waar het om draait tijdens de uitbreiding en vernieuwing van het autobedrijf.

Industrie bouw 56

Rotterdam

Naaldwijk

66

68

Het Erasmus MC is met 185.000 m2 een medische stad in een stad. Onlangs is Bouwdeel Oost opgeleverd.

Zorglocatie De Hooge Tuinen combinatie van integraal ontwerpen, lean plannen en duurzaam bouwen

Zutphen Cape Cod zet de toon op ­recycleplein

Abonnementen Abonnementsprijs 8 nummers € 39,00 Los nummer € 8,50 Proefabonnement 4 nummers € 16,50 (prijzen zijn exclusief btw) ING 6772647 t.n.v. Work4Media o.v.v. Industrie-Bouw

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl

Opzeggingen abonnement

70

72

79

82

Breda De Nederlandse Bouw Unie waagde met Dr. Struyckplein een stap die anderen twintig jaar lang niet aandurfden.

Utrecht Tactvol 870 woningen ­renoveren in Overvecht

Amsterdam Praktijkschool De Dreef helder en kleurrijk

Rotterdam

Annuleringen abonnement schriftelijk en uitsluitend drie maanden voor afloop abonnementsperiode. Het abonnements­geld dient bij vooruitbetaling te worden voldaan.

Zie www.work4media.nl/ algemenevoorwaarden

Doelgroep Directies en management van opdrachtgevende bedrijven vanuit de industriebouw, betrokken ministeries en rijksdiensten, provinciale, gemeentelijke en andere betrokken overheden, architectenbureaus, advies- en ingenieursbureaus, aannemers en toeleveranciers.

De Wielslag: 71 appartementen, een schoolgebouw, zorgvoorzieningen, winkels en een parkeergebied, midden in de stad.

IndustrieBouw • juni 2013 • 5

Danone Innovation Centre • Utrecht

Danone ‘Een prachtig en uiterst innovatief gebouw, op een internationaal georiënteerde campus’

Tekst: Jean Reijnders Beeld: Cepezed

Op 3 mei jl. vond de oplevering plaats van het Danone Innovation Centre, op het Utrecht Science Park. De bouw duurde krap 20 maanden, wat voor een project van deze omvang betrekkelijk kort is. Dat komt voor een groot deel op het conto van BAM Utiliteitsbouw, die in staat is geweest om het voorbereidings- en uitvoeringsproject met maar liefst 12 weken te versnellen.

Dit had alles te maken met de manier van samenwerken van BAM met andere bouwpartners, waarbij de principes van Lean Management een hoofdrol speelden.

Opdrachtgever OVG, Rotterdam

Adviseur bouwfysica DGMR, Arnhem

Liftinstallaties Mitsubishi Elevators, Veenendaal

Architect Cepezed, Delft

Bouwmanagement Stevens en Van Dijck, Zoetermeer

Adviseurs installaties E&W en laboratorium Deerns, Rijswijk

Bouwprogramma Proeffabriek met grootkeuken, laboratoria, kantoor en parkeergelegenheid

Stalen trappen, leuningen en balustraden Wolter Tijding bv, Borculo

Constructeur Bartels, Veenendaal

Aannemers BAM Utiliteitsbouw regio Utrecht, Utrecht (bouwkundig); BAM Techniek Regio Midden, Veenendaal (installaties)

IndustrieBouw • juni 2013 • 6

Bruto vloeroppervlakte 24.000 m2 Bouwperiode september 2011- mei 2013

Innovation Centre

BAM versnelt oplevering met 12 weken

Wolter Tijdink B.V. is een moderne, dynamische onderneming, gespecialiseerd op het gebied van trappen, bordessen, leuningen, balustrades en hekwerken in staal en roestvrij staal.

Als één van de weinigen in Nederland beschikt Wolter Tijdink B.V. over een doornbuigmachine, welke buizen van staal en RVS met een diameter van 21,2 tot 48,3 mm. 3-dimensionaal kan buigen. De radius van de bochten komt overeen met 3S lasbochten.

Projectleider Mark van der Horst van BAM Utiliteitsbouw is erg te spreken over de samenwerking met opdrachtgever OVG. ‘Vanuit het Definitief Ontwerp hebben wij het werk overgenomen en is een engineer & build-overeenkomst gesloten. Dat was een wens van OVG en wij hebben dit direct aanvaard, want op die manier kunnen wij onze opdrachtgever zoveel mogelijk ontzorgen. Het heeft onze voorkeur om op die manier te werken. Wij hebben dan de vrijheid om al onze expertise als ontwikkelende bouwer in te zetten om te komen tot

www.woltertijdink.nl 1_2_liC5_fc_A.indd 1

1:28:24 PM IndustrieBouw6/21/2012 • juni 2013 •7 1000-21-2000-2686 BNA 12/13 Kleur: fc

In het oog springende constructies van Bartels Constructief ontwerper en projectleider Hans Berkhout denkt met veel plezier en voldoening terug aan de bijdrage die Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra mocht leveren aan de totstandkoming van het Danone Innovation Centre.

Tot en met de DO-fase was Bartels hoofdconstructeur in opdracht van OVG en tijdens de uitvoering toetste het bureau in opdracht van BAM Utiliteitsbouw Utrecht stukken van derden en adviseerde de aannemer bij de montage en bouw van de ruwbouwconstructie. Hans Berkhout: ‘Samen met OVG, BAM, Deerns en Cepezed vormden we een heel hecht team. Het klikte vanaf dag 1. Dit project was voor ons overigens de eerste keer dat we samenwerkten met Cepezed en dat is wederzijds heel goed bevallen. Alle architectonische, bouwkundige en constructieve zaken hebben we met Revit Structure van Autodesk verwerkt in een 3D-model en daarmee het Danone Innovation Centre samen vooraf volledig virtueel gebouwd. Dit alles als onderdeel van de BIM-methodiek.’

Slank aanzicht Het was een wens van Cepezed om de stalen kolommen in de voorgevel in een minimale dikte uit te voeren. ‘Wij hebben daar een speciale constructie voor bedacht, wat resulteerde in kolommen van slechts 8 cm breed en 70 cm diep. Ze overspannen een hoogte van 20 meter. De kolommen aan de entreezijde moesten doorlopen van buiten naar binnen. Om condensproblemen te voorkomen hebben wij die overgangen van buiten naar binnen met een thermische onderbreking gemaakt, door toepassing

van isokorven van Schöck, type KST. Op die plekken was dan ook geen isolatiemateriaal nodig, waardoor alles een fraai slank aanzicht kreeg. Ook voor de constructie van het balkon moest een thermische onderbreking worden gerealiseerd om condensproblemen te voorkomen. Hier zijn stalen consoles toegepast die momentvast zijn verbonden met de gevelkolommen. Ter hoogte van de kozijnen zijn de consoles onderbroken met een kopplaatverbinding waar eveneens KST-isokorven zijn gebruikt.’

Rendering stalen gevelkolom

Zwevende trappen Een andere bijzondere constructie van Bartels in dit project betreft de trappen in de entreehal. ‘Tussen de drie vleugels van het gebouw zitten twee atriums. De atriums zijn met elkaar verbonden door loopbruggen die bereikbaar zijn via trappen. De architect zocht naar een opvallende vormgeving van die trappen. Wij hebben er toen voor gekozen om trappen te ontwerpen die uit de loopbruggen kragen, waarbij de tussenbordessen niet ondersteund worden door kolommen.

Die tussenbordessen en trappen lijken daardoor vrij in de ruimte te zweven. Het is weliswaar geen hoofddraagconstructie, maar wel iets wat direct in het oog springt. Uiteraard is de constructie trillingsvrij, wat de gebruikers een comfortabel gevoel geeft.’

Balkonconsole

BAM Techniek van fundering tot inrichting betrokken Ontwerp en realisatie installaties in één hand BAM Techniek sloot bij aanvang van het project een Design & Build-overeenkomst met de opdrachtgever en is daarom verantwoordelijk voor zowel ontwerp als realisatie van alle technische installaties in het Danone Innovation Centre. Behalve de eisen van de BREEAM-certificering was ook het waarborgen van de veiligheid van de monteurs en de uiteindelijke gebruikers een topprioriteit bij dit project. Unit Manager Antonio Censabella van BAM Techniek: ’Tijdens de ontwerpfase hebben we zoveel mogelijk gewerkt met 3D-modellen. Zo krijg je een goed inzicht in de uitvoerbaarheid van het ontwerp en ben je tevens in staat om mogelijk onveilige situaties direct te signaleren en het ontwerp

IndustrieBouw • juni 2013 • 8

daarop aan te passen. Vaak gaan veiligheid en duurzaamheid overigens hand in hand.

Zo hoef je niet elke leiding te isoleren maar uit veiligheidsoogpunt hebben we dat toch regelmatig gedaan.’

Integraal project In het kader van de BREEAM-certificering zijn diverse complexe en energiezuinige installaties toegepast zoals WKO, luchtbehandelingskasten met warmteterugwinning door middel van warmtewielen, toepassing van twincoil-hr-batterijen en subbemetering van diverse installaties met als doel de gebruiker bewust te maken van het energiegebruik. Antonio Censabella: ‘Overal

waar mogelijk zijn besparingsmaatregelen genomen. Waterbesparende toiletten, kranen en douchekoppen maar ook led- en hoogfrequente verlichting, daglichtregeling en aanwezigheidssensoren. Een flinke investering die zichzelf op termijn echter ruimschoots terugverdient. Uniek aan dit project is niet alleen dat BAM Techniek alle installaties heeft gerealiseerd plus de inrichting van het laboratorium, de proeffabriek en de grootkeuken, maar dat dit een integraal project is van BAM Utiliteitsbouw én BAM Techniek, van fundering tot en met inrichting. En daar zijn wij best trots op.’

Utrecht • Danone Innovation Centre een functioneel en efficiënt ontwerp.

Ook voor de opdrachtgever levert dit belangrijke voordelen op. Zo kunnen wij hem zekerheid bieden over de prijs, een besparing in advieskosten en garanties omtrent het tijdstip van oplevering.’

Duurzaam denken, vooruitzien...

Afspraken nakomen Het Danone Innovation Centre biedt huisvesting aan onder meer een Research & Developmentafdeling, een proeffabriek, een laboratorium en kantoren. ‘Het cascobouwtraject is flink versneld om meer tijd genereren voor

Als je nauwer samenwerkt, kun je ook meer bij elkaar in de keuken kijken het inbouwpakket, dat wij in nauw overleg met Danone hebben afgestemd. Wij hebben daarom zoveel mogelijk gewerkt met preferred suppliers. Als je nauwer samenwerkt, kun je ook meer bij elkaar

BAM Techniek bv Regio Midden Industrielaan 34 3903 AD Veenendaal Tel. (0318) 54 60 60 veenendaal@bamtechniek.nl www.bamtechniek.nl

Het gebouw heeft een vleugel met kantoren en twee vleugels met laboratoria; daartussen bevinden zich twee grote atriums met zwevende trappen

IndustrieBouw • juni 2013 • 9

Passie voor techniek Bartels Ingenieurs voor Bouw & Infra is een zeer veelzijdig bedrijf. Met ongeveer 250 medewerkers met een passie voor techniek en meer dan 40 jaar ervaring, leveren wij praktisch iedere adviesdienst op ingenieursgebied die u zich kan bedenken. Van ontwerp tot en met uitvoering. Denk hierbij aan constructieadvies, brandveiligheid, schade-expertise en meer. Als meedenkend adviesbureau zijn wij u graag van dienst!

Bartels is druk bezig met de ontwikkeling op BIM gebied. Ook bij het project Danone hebben wij op een redelijk niveau geBIMd met de architect Cepezed. Wij geloven in de toekomst van BIM!

Interesse in onze ideeĂŤn?

Benieuwd wat Bartels kan toevoegen aan uw project? Kijk voor meer informatie op onze website www.bartels.nl en neem contact op met een van onze vestigingen in Nederland.

www.bartels.nl

BAM Utiliteitsbouw feliciteert Danone

Met veel plezier heeft ons team gewerkt aan de realisatie van de nieuwbouw van het Danone Innovation Centre in Utrecht.

Voor meer informatie over dit project en over onze werkwijze kunt u contact opnemen met onze projectleider Mark van der Horst, vestiging Utrecht (030) 256 86 11. Wij schuiven graag bij u aan. Hoe vroeger, hoe beter. www.bamutiliteitsbouw.nl

Utrecht • Danone Innovation Centre

in de keuken kijken en daardoor falen verminderen. Je kan alles beter afstemmen met als resultaat dat je sneller kan werken. In feite hanteer je dan de beginselen van Lean Management. Eigenlijk werkt dat best simpel. Het is een kwestie van afspraken nakomen en continu bezig zijn om je fouten eruit te snijden.

Vervolgens kijk je wat daarna weer de zwakste schakel is. Als je zo werkt, is succes verzekerd.’

Krachtige impuls De doelstelling achter de realisatie van het nieuwe R&D-centrum binnen Danone is het bevorderen van creativiteit en het verhogen van de efficiency en effectiviteit van R&D-processen door het samenbrengen van gerelateerde disciplines op een inspirerende locatie. ‘Deze doelstelling zal met dit project zeker gehaald worden. Het is een prachtig en uiterst innovatief gebouw, op een internationaal georiënteerde campus. Het is een win-winsituatie. Voor Danone omdat er een koppeling tussen de R&D-divisie met de universiteit wordt gefaciliteerd en voor de Universiteit Utrecht omdat de

Entreezone

vestiging van bedrijven als Danone een krachtige impuls geeft aan vernieuwing en werkgelegenheid. BAM Utiliteitsbouw neemt dit project natuurlijk bijzonder graag op in haar lijst van referenties.’

Trapontwerpen sluiten optimaal aan bij wensen van klant Voor trappenfabrikant Wolter Tijdink is geen uitdaging te groot, mits het ontwerp technisch uitvoerbaar is en binnen het budget van de opdrachtgever valt. Adjunct-directeur Martin Sanderman: ‘Wij zijn flexibel in engineering en in uitvoering. Hoe moeilijker hoe liever, dat zou zomaar ons motto kunnen zijn. Wij maken alles op het gebied van trappen, hekken, balustrades en leuningen.

Basismateriaal is daarbij altijd staal, dat gecombineerd kan worden met een diversiteit van materialen zoals hout, glas, kunststof of natuursteen. Daardoor is het vrijwel altijd mogelijk om een product te realiseren dat qua stijl en vormgeving optimaal aansluit bij de wensen van de architect.’

Bij een prestigieus gebouw als het Danone Innovation Centre behoort alles perfect op

elkaar te zijn afgestemd. De vakkennis van Wolter Tijdink kwam dan ook uitstekend van pas waar het ging om de vormgeving van trappen en balustrades naadloos te laten aansluiten op de ruimtelijke concepten die zo kenmerkend zijn voor Cepezed. In de atria worden de verdiepingsvloeren met elkaar verbonden door drie imposante vrijdragende trapcombinaties. Naast deze trappen ontwierp en produceerde Wolter Tijdink ruim 500 m2 glasbalustrade langs de videranden, een balkonbalustrade, hekwerk in de fietsenkelder en leuningen in het vluchttrappenhuis. Kortom, een project dat een prominente plaats verdient tussen de andere fraaie referentieprojecten van deze gerenommeerde trappenfabrikant.

Trappen kragen uit de loopbruggen, waarbij de tussenbordessen niet ondersteund worden door kolommen

IndustrieBouw • juni 2013 • 11

Diffutherm • Hapert/Bladel

Veiligheid staat voorop bij nieuwbouw

Diffutherm

Diffutherm is een producent van anticorrosie-, steenslag- en geluiddempende coatings, lijmen en afdichtingen, reinigingsmiddelen en van een uitgebreid pakket chemische producten ten behoeve van de bouw en de automotive industrie. Sinds 1965 is deze onderneming gevestigd in Bergeijk (NL). De nabijheid van een woonomgeving en beperkte uitbreidingsmogelijkheden verhinderden verdere groei van de onderneming in het Brabantse Bergeijk.

De bouwplaats op het Kempisch Bedrijvenpark begin juni

Archicom raakte betrokken bij het uitermate complexe proces rondom bedrijfsverplaatsing inclusief het zoeken naar een geschikte locatie. Allereerst is nauw samengewerkt met diverse overheden om verplaatsing en herontwikkeling van de achterblijvende locatie mogelijk te maken. Archicom heeft verschillende modellen opgesteld en scenario’s integraal doorgerekend.

Dat gaf inzage in het risicoprofiel en maakte heldere afspraken tussen partijen mogelijk. Daarna heeft Archicom geadviseerd bij de aankoop en ontwikkeling van de nieuwe productielocatie op het Kempisch Bedrijvenpark (Hapert/Bladel). Archicom draagt daarbij zorg voor ontwerp, engineering en het complete pro-

Opdrachtgever Diffutherm, Bergeijk Architect, bouwmanagement, -directie Archicom Consultants + Archineers + Managers, Eindhoven

IndustrieBouw • juni 2013 • 12

jectmanagement. Een nieuwe toekomst voor Diffutherm in een optimaal en uiterst veilig bedrijfspand.

Toegevoegde waarde Medio 2013 staat de bouwkundige oplevering inclusief alle gebouwgebonden installaties van de nieuwe productielocatie gepland. De procesgebonden installaties zullen twee maanden voor oplevering in het gebouw worden geïntegreerd, waarna Diffutherm direct na oplevering zal beginnen met het verplaatsen van de productiemachines. De nieuwbouw is 197 m breed, 93 m diep en 11 m hoog, met daarin circa 6.000 m² productieruimte, 890 m² laboratorium, 8.700 m² expeditie

Adviseurs Uticon Engineering, Eindhoven ­(gebouwgebonden installaties) Markslag Beljaars, Tilburg ­(hoofdconstructeur) Prefab binnenwanden Concrete International, Krimpen a/d IJssel

Uitvoering Bouwbedrijf Remmers, Tilburg (bouwkundig aannemer) HVL, Eindhoven/Dordrecht (W- en E-installaties) ENVO, Eindhoven (sprinklertechniek) Concrex Bedrijfsbouw, Zaltbommel (onderaannemer prefab beton) Bouwperiode september 2012 – oktober 2013

Tekst: Tjerk van Duinen en magazijn, 550 m² techniek, 1400 m² tankenopslag en 1850 m² kantoorvloer over drie lagen. Deze opsomming vertelt niet zo veel over het pand. Bruggeman: ‘Bij Archicom ontwerpen we geen gebouw, onze core business is het ontwerpen van optimale huisvesting voor bedrijfsprocessen. Dat is toegevoegde waarde waar de opdrachtgever doorlopend geld mee verdient.

Veel interessanter dan een goedkoop gebouw dat eenmalig een voordeel oplevert.

In nauw overleg met Diffutherm is een meest optimale indeling van de huisvesting ontwikkeld (zie schema).

Doordat de kernactiviteiten van Diffutherm zich rond de centraal achter het gebouw geplaatste tankenpark bevinden, is het gebouw eenvoudig naar behoefte aan beide zijden uit te breiden met zowel productieals opslagfaciliteiten . Alle belangrijke ruimten in de bedrijfshal zijn gelegen aan een centrale verbindingsgang. Er is in het kader van veiligheid dan ook bewust gekozen om een scheiding tussen heftruckverkeer en voetgangers aan te brengen, door in de gang op 5 ­meter hoogte een loopbordes te voorzien.

ENVO Sprinkler Techniek maakt Diffutherm brandveilig

Expeditieruimte met de verdiepings­ vloer van het toekomstig laboratorium

Beton Het complete bouwwerk is nagenoeg geheel opgetrokken uit prefab betonnen elementen, zowel de Skelet kantoorgedeelte

De nieuwe productie­ locatie van Diffutherm is opgebouwd rond twee productiehallen.

Vanuit het grondstoffen magazijn, de opslag gevaarlijke stoffen (PGS*) en de tankenopslag, gaan ingrediënten voor de verschillende producten naar twee productiehallen. Daar worden de producten gemaakt en deels afgevuld in verpakkingen (kitspuit, bus, enzovoorts) die op pallet gaan naar de PGS-opslag die aan de expeditie grenst; het andere deel van de productie wordt opgeslagen in het tankenpark en per tankwagen afgevoerd.

De begane grond vloer is geheel het

domein van heftrucks, personen verplaatsen zich via loopbruggen (niveau +1) en trappen.

Boven de expeditie liggen laboratorium en opleidingsruimten waar onder meer applicatietechnieken aangeleerd worden. De expeditie ligt aan een laad- en loskuil, die tevens dient als opvang voor blus­water. Door het kantoor op het noorden te oriënteren, wordt de warmtelast flink beperkt. *PGS is de Publicatie­ reeks Gevaarlijke Stoffen, een handleiding voor bedrijven en overheden die te maken hebben met productie, transport, opslag of gebruiken van gevaarlijke stoffen

Een van de belangrijkste aandachtspunten bij de nieuwbouw van het bedrijfspand van Diffutherm is brandveiligheid. Om de veelal brandbare vloeistoffen veilig te kunnen produceren en opslaan, wordt veel aandacht besteed aan de sprinkler- en brandmeldinstallatie. De engineering, levering en montage van deze hoogwaardige installaties is in handen van ENVO groep BV. ENVO groep BV is een totaalinstallateur met bijna vijftig jaar ervaring in gebouwgebonden installaties. ‘Sinds 2005 zijn we erkend installateur voor sprinklerinstallaties’, vertelt technisch directeur brandbeveiliging Leo de Groot.

‘We bezitten het hiervoor benodigde CIBV-certificaat. Daarnaast hebben onze medewerkers jarenlange ervaring met het monteren van algemene sprinklerinstallaties, en installaties voor specifieke industriële bedrijven als Diffutherm.’

Sprinklerinstallatie met ­schuimtoevoeging In mei 2012 kreeg ENVO Sprinkler Techniek opdracht voor de engineering, levering en montage van de installaties voor brandbeveiliging.

De Groot: ‘Wij dragen zorg voor een sprinklerinstallatie met schuimtoevoeging. Hierbij leveren we ook een grote watertank van 660 kubieke meter, 22 kubieke meter schuimconcentraat, twee dieselpompen en een schuimbijmengsysteem. Daarnaast leveren we de brandmeld- en ontruiminstallatie.’

Naar verwachting zijn de installaties in augustus operationeel, waarna ze geïnspecteerd worden door een geaccrediteerde inspectieinstelling. Die moet onafhankelijk vaststellen dat ze de vereiste brandbeveiliging bieden voor Diffutherm.

IndustrieBouw • juni 2013 • 13

De ervaring stapelt zich op

hoofddraagconstructie, het dak als de scheidingswanden en gevels’, verklaart Bruggeman. Op basis van een optimale procesindeling in relatie tot de meest voordelige overspanningen hebben we stramienmaten en maximale kolom- en liggerafmetingen bepaald.’ De in het werk gestorte begane grond vloeren van de productieruimten liggen onder afschot naar lijnafwateringsgoten in het midden van de ruimte. De vloeren van de expeditieruimte en de magazijnen zijn ook voorzien van lijnafwateringsgoten en putten. Alle lijngoten zijn ondergronds verbonden met het centrale stamriool dat uitmondt in de laad- en loskuil.’ Dit totale systeem zorgt ervoor dat bluswater en/of vloeibare producten in geval van calamiteiten in de laad-/loskuil gebufferd worden.

Tracing ‘Een ander interessant onderwerp is de samenhang tussen gebouwgebonden en procesgebonden installaties’, vervolgt Geurden. ‘Het productieproces genereert veel warmte uit wrijving en uit chemische reacties. Warmtewisselaars in de gecombineerde proces/ruimteafzuiging zorgen in de koelere seizoenen voor de basis van de gebouwverwarming. Verder wordt ‘restwarmte’ ingezet bij de tracing van leidingen. Dat zijn spiralen met warm water rond de aan- en afvoerleidingen van producten die zorgen dat stroperige producten vloeibaar blijven tijdens het transport door de lange transportleidingen.

Het is heel helaas moeilijk, zo niet onmogelijk om alle

Bouwen is complex en bouwen betekent investeren.

Dat doe je niet zomaar. Bij het bouwen van bedrijfspanden en distributiecentra is dat niet anders. Sterker nog: dit vraagt een bijzondere expertise van alle partijen.

Remmers Bouwgroep heeft die expertise. Gefundeerd op het gebruik van de modernste technieken en organisatorische inzichten, gecombineerd met vakmanschap en een heldere organisatie. Niet zo vreemd dat de ervaring zich opstapelt.

Nu al meer dan honderd jaar. De meest recente ontwikkeling is de bouw van het nieuwe bedrijfspand van Diffutherm in Bladel. Daarover leest u elders in dit blad meer.

Remmers Bouwgroep BV Kranenberg 1, 5047 TR Tilburg T (013) 572 93 00 E info@remmersbouwgroep.nl I www.remmersbouwgroep.nl

Remmers Bouwgroep

Uw partner in boUwen

Concrete International B.V.

Postbus 712, 2920 CA Krimpen aan den IJssel T 0180 - 514946 info@concrete-international.nl www.concrete-international.nl

prefabbeton & cellenbeton producten

Hapert/Bladel • Diffutherm

Vogelvlucht impressie van het complex. Op de voorgrond de laad- en loskuil, aan de achterzijde de twee tankenparken (onder luifels) en geheel links de sprinklertank

‘restwarmte’ te hergebruiken, want de warmte komt vaak vrij op plaatsen waar je het niet kunt hergebruiken of op momenten wanneer je het niet nodig hebt.

Degelijk

Impressie kantoor­ volume: ‘Je wilt dat het kantoor er mooi uitsteekt’

Moet een gebouw als dit nu mooi zijn? Architect Bruggeman nuanceert: ‘Het is een groot volume, maar het hoeft geen sprankelend pand te zijn. Degelijk is het goede woord. Je wilt dat het kantoor er mooi uitsteekt, daarvoor zorgen de vliesgevel, de luifel en de terugspringende entree. We hebben nog een groengevel overwogen, maar voor dergelijke oppervlakten is dat wat onderhoud betreft veel te kostbaar. Een haag met leibomen zal straks de lange voorgevel wat breken.

We willen dat de grote grijze vlakken egaal van kleur zijn en blijven. Daarom hebben we goed onderzocht welk toeslagmateriaal in het buitenspouwblad van de prefab betonnen gevelpanelen daar het best aan voldoet. De opdrachtgever en wij willen natuurlijk geen schaakbordeffect in de gevel.’

Directeur Peter Picavet, Remmers Bouwgroep:

‘Samenwerking basis succes bouw Diffutherm’ ‘Het is voor onze organisatie beslist een uniek project, waarbij de samenwerking met andere bouwpartijen niet alleen uitstekend verloopt, maar ook essentieel is voor hoogwaardige kwaliteit die we op alle fronten nastreven’.

Directeur Peter Picavet van Remmers Bouwgroep uit Tilburg verwijst hiermee naar de bouw van de nieuwe productiefaciliteit van Diffutherm op het Kempisch Bedrijvenpark in Hapert (gemeente Bladel). Remmers Bouwgroep is als hoofdaannemer verantwoordelijk voor de coördinatie van onder meer de bouw van de doos, zoals Picavet het betonnen casco noemt en de E-, W- en sprinklerinstallaties.

Als procescoördinator binnen het bouwteam werkt het Tilburgse bouwbedrijf nauw samen met HVL TBI techniek, Concrex Bedrijfsbouw en Envo Installatietechniek.

Veiligheid Diffutherm BV, dat nu nog opereert vanuit Bergeijk, is producent van coatings, lijmen en afdichtingen, reinigingsmiddelen en diverse chemische producten voor de automotive sector en in mindere mate voor de bouw. En wie aan chemische productie denkt, denkt aan veiligheid. Picavet: ‘Dat maakt dit project ook zo bijzonder. Bij de productie van chemische middelen is veiligheid natuurlijk een eerste

vereiste. Daarom is ook gekozen voor een betonskeletbouw, dat een hoge brandveiligheid garandeert. Het is bovendien duurzamer dan bijvoorbeeld staal. De massa van het beton zorgt daarnaast voor uitstekende isolatie en is van positieve invloed op de energiehuishouding; er ontstaat minder opwarming in de zomermaanden en het houdt warmte vast juist in koudeperiodes.’

Kanaliseren Volgens Marcel Ruijsch, die namens Remmers Bouwgroep optreedt als projectleider, is de complexiteit van de nieuwbouw per vierkante meter erg hoog. ‘Er is een grote verwevenheid van processen binnen het gebouw. Dat vraagt om soms creatieve oplossingen. Zo is in de bouwfase bijvoorbeeld ten behoeve van de veiligheid het ontwerp van de distributieruimte tijdens het bouwproces moeten aanpassen door in de - tijdens de bouw gestorte - betonvloer onder de stellingen lekgoten aan te brengen om eventuele brand letterlijk te kunnen kanaliseren. Tevens hebben we gedurende het bouwproces een adviserende rol. Aan de buitenzijde van het gebouw bevindt zich een tankenpark met vloeistofsilo’s. Ruijsch: ‘ Bij de aanleg van het tankenpark hebben we geadviseerd om het dak later aan te brengen, nadat een groot deel van de tanks zijn geplaatst. Tevens hebben we het ontwerp van

de dakconstructie aangepast, zodat het dak makkelijk is te demonteren in delen ter grote van twee tanks. Je moet immers probleemloos silo’s kunnen verwijderen of plaatsen.’

Minimale vertraging De lange koudeperiode en natte voorjaar van de afgelopen tijd heeft geleid tot enige vertraging in de bouw van de nieuwe productielocatie van Diffutherm. Directeur Peter Picavet over de coördinerende rol van Remmers Bouwgroep: ‘Die vertraging hebben we tot een minimum weten te beperken, dankzij de goede samenwerking binnen het bouwteam. Als onderneming hebben we meer dan honderd jaar ervaring. En die ervaring hebben we volop kunnen inzetten. Samenwerking, ervaring en specialistische kennis vormen de sleutel tot succes.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 15

Tachtig ladingen binnenwanden Binnen het totale pakket aan prefab betonnen elementen waarvoor Concrex verantwoordelijk was, leverde Concrete International uit Krimpen a/d IJssel de prefab binnenwanden. Het transport gebeurde met vrachtwagens (binnenladers met zetbakken) die de elementen in tachtig ritten van de productielocaties naar de bouwplaats vervoerden. Dit werd in twaalf fasen tussen half januari en begin april uitgevoerd. Het betreft traditioneel gewapende wandelementen van zelf verdichtend beton, waarvan de grootste 7.70 m lang was. Ook de wanden van liftkoker en het kantoor hoorden in dit pakket.

Kolom met hemelwaterafvoer

Hectisch was het wel, vertelt Ronald van den Berg van Concrete International: ‘De productie voor Diffutherm was al van een aardige omvang, maar we moesten gelijktijdig produceren en leveren voor de nieuwe DC Lidl in Heerenveen.

We zaten dus even aan de maximale capaciteit hetgeen veel heeft gevraagd van onze productie medewerkers; die hebben een gigantische prestatie geleverd. Maar als je dit soort werken goed voorbereid, verlopen ze prima. Zeker als je kunt samenwerken met een partij als Concrex.’

Hooge Zijde 32 5626 DC Eindhoven

T: +31(0)40 - 280 02 22 F: + 31(0)40 - 280 01 48

Spreken structureel lagere exploitatiekosten u aan?

Structureel lagere exploitatiekosten realiseren wij voor opdrachtgevers met gerichte consultancy, vooral op het gebied van logistiek en productie.

Met als resultaat een functioneel en integraal ontwerp met een evenwichtige combinatie van lage operationele kosten, efficiency, hoge mate van flexibiliteit en blijvende gebouwwaarde.

Dat doen we al ruim 25 jaar voor opdrachtgevers als Elho, Oskomera, Diffutherm, etc…

Tel. (040) 267 72 72 www.archicom.nl

Hapert/Bladel • Diffutherm

Prefab beton Bij de nieuwbouw van Diffutherm is prefab beton een omvangrijke post: het is toegepast voor veruit de meeste gevels en alle binnenwanden, balken, spanten, kolommen, verdiepingsvloeren en dakplaten. Concrex Bedrijfsbouw uit Geldermalsen vervulde voor deze post een centrale rol.

Directeur William Holvoet: ‘Wij leveren en monteren hier alle betonnen prefab elementen. Dit soort projecten is op ons lijf geschreven, omdat we net als Archicom en Remmers dezelfde insteek hebben: je maakt een gebouw zodanig dat het voor de gebruiker optimaal is in gebruik. We hebben al eerder samengewerkt aan projecten in Tilburg en op de Maasvlakte en dan merk je dat dat ook synergie oplevert. Dan kom je niet altijd tot het goedkoopste gebouw, maar wel tot het voordeligste, omdat je als klant elk jaar weer bij je bedrijfsvoering profijt hebt van optimale huisvesting. Daarbij zijn de voordelen van beton, zeker voor een producent van chemische producten, evident: het is brandwerend, warmteaccumulerend, onderhoudsarm,

130095_Concrexadv.indd 1

geluidswerend, waardevast en het roest niet.

Over honderd jaar staat het er bij wijze van spreken nog.’

Graniet Voor de gevel is men uitgekomen op een element met een grijs buitenspouwblad met grijs graniet in een korrelgrootte van 8 to 12 mm.

Holvoet: ‘De opdrachtgever had een voorkeur voor een donkere gevel. Het advies dat wij hebben gegeven was een granieten gevel omdat deze voor een gemêleerd gevelbeeld zorgt. Met Diffutherm en Archicom hebben we daarom een project in Schijndel bezocht met de uitvoering in grijs graniet en die beviel erg goed.’

hemelwaterafvoer opgenomen. Uitsparingen voor procesleidingen en ventilatiekanalen zijn vanaf een diameter van 150 mm in de prefab delen opgenomen, kleinere diameters werden ter plekke gezaagd.

Holvoet tot besluit: ‘Dit zijn goede projecten omdat je vanaf het begin mee kan denken over de ideale maten van het gebouw. Zijn die bepaald, gaan wij vervolgens berekenen welke oplossing voor elk onderdeel weer optimaal is: de juiste dikte, voorgespannen of zacht gewapend, enzovoorts. Wij gaan voor een optimaal resultaat, niets minder.’

HWA De gevelelementen – 6.15 m bij 3.20 m groot – zijn overal toegepast en dus beeldbepalend. Alleen de vliesgevels van het kantoor en raamstroken in het bedrijfsgedeelte onderbreken het prefabwerk. Voor het binnenwerk is een veelheid aan dragende binnenwanden geplaatst die voor de compartimentering zorgt. In de vrijstaande kolommen is de

Op de vloer na volledig uit prefab opgetrokken hal

28-02-13 11:01

IndustrieBouw • juni 2013 • 17

Vakwerk Werknemers van ME Construct leggen de laatste hand aan de roestvrij stalen afwerking van het dak van de OV terminal te Rotterdam. De bekleding is slechts 0,5mm dik dus bobbelt het materiaal bij verschillen in temperatuur. Zonlicht weerspiegelt zodoende alle kanten op waardoor het dak stilstaand water lijkt te zijn. De mannen van ME Construct hebben schijnbaar vooral last van (hemel)water. Het dak is overigens gefelst maar wel continu doorgelast en daardoor waterdicht.

Vakwerk is een fotorubriek waarin Ries van Wendel de Joode vaklieden op de bouwplaats in beeld brengt. Vakwerk.

IndustrieBouw • juni 2013 • 18

Foto: Ries van Wendel de Joode

IndustrieBouw • juni 2013 • 19

Moskee • Amsterdam

Hercuton

‘Modulair bouwsysteem ook geschikt voor moskee’

Minaret van staal

Met de realisatie van een moskee in het Amsterdamse Westpoort heeft prefab betonbouwspecialist Hercuton een primeur in handen. Niet alleen is dit de eerste moskee binnen de ring A10, ook qua ontwerp en bouwmethode is dit gebouw uniek in zijn soort.

Gebedsruimte

Bouwprogramma Nieuwbouw moskee (686m2, waarvan 182m2 verdiepingsvloer) Bouwperiode 3e kwartaal 2012 – februari 2013 Opdrachtgever Stichting Nederlandse Moslim ­Associatie, Amsterdam IndustrieBouw • juni 2013 • 20

Architect Architectenbureau De Jonge, Breda Aannemer Hercuton bv, Nieuwkuijk Minaretten en koepel EBRS, Oosterhout

In oktober 2011 werd Hercuton door de Stichting Nederlandse Moslim Associatie (SNMA) benaderd om mee te denken in het ontwerp van haar nieuwe moskee. Jack van den Broek, commercieel adviseur bouwprojecten bij Hercuton, is vanaf het eerste moment betrokken. Hij vertelt: ‘Het eerste contact was vrijblijvend. Op dat moment was er al een traditioneel ontwerp gemaakt, maar daarmee kwam de SNMA niet verder met de gemeente Amsterdam. Wij adviseerden toen om het ontwerp op een andere manier te bekijken. In samenwerking met Architectenbureau De Jonge zetten we een meer alledaags ontwerp op papier. Hiermee ging de gemeente vrijwel meteen akkoord.’

Casco in nog geen vier maanden klaar

Postbus 6041

T (0162) 460 996

4900 HA Oosterhout

F (0162) 460 957 E info@ebrs.nl W www.ebrs.nl

Stalen zichtwerk van EBRS Absolute blikvangers van de nieuwe moskee in Westpoort zijn de twee minaretten en de koepel. Deze uit staal vervaardigde elementen zijn het product van EBRS, een van de vaste bouwpartners van aannemer Hercuton.

Vierkante opbouw

‘Wij zijn sinds het eerste schetsontwerp bij dit project betrokken’, vertelt eigenaar Peter de Kok van EBRS. ‘Zoals bij veel projecten zijn we verantwoordelijk voor de engineering, levering en montage van de staalconstructies. Daarnaast dragen we zorg voor de façade, bestaande uit aluminium gepoedercoate elementen waarin een fraai patroon verwerkt zit.’ Zoals bij elk gebouw waar beton en staal samenkomen, bestond de grootste uitdaging in het aansluiten van de stalen op de betonnen delen. De verschillende bouwtoleranties vormden hierin een belangrijk aandachtspunt.

Het ontwerp van de moskee is gebaseerd op de bijeenkomstfunctie van het gebouw, waarin de gebedsruimten, wasruimten en ontmoetingsruimten een belangrijke rol spelen. Kenmerkend voor het exterieur is de vierkante opbouw, uitgevoerd in prefab elementen van wit beton. Deze kleurkeuze vereiste extra aandacht tijdens het ontkisten, vervoeren en monteren van de elementen. Op het betonnen gedeelte bevinden zich een koepel en 16 meter hoge minaret, die als absolute blikvangers van het gebouw gelden. Beide onderdelen zijn wit en doorzichtig, en zijn als geheel op de bouwplaats aangeleverd. Van den Broek: ‘In het architectonische ontwerp werd ook meteen het constructieve ontwerp meegenomen. Na akkoord van de Welstand konden we vrijwel direct de bouwvergunning aanvragen.’

Sluitstuk Het plaatsen van de minaretten en de koepels vormde het sluitstuk in de bouw van deze bijzondere moskee. ‘Begin 2013 leverden we ons deel op’, aldus De Kok, die met veel plezier op het werk terugkijkt. ‘In tegenstelling tot de ondersteunende staalconstructies die wij regelmatig maken, blijven de minaretten en koepel in het zicht.

Bovendien verliep de afstemming met de bouwpartners zeer goed.

Dit was écht samenwerken.’

Snel en degelijk Na de ontwerpfase kreeg Hercuton in april 2012 opdracht om te bouwen. ‘Onze bouwsnelheid, degelijkheid en ontzorgende rol gaven de doorslag om met ons verder te gaan’, aldus Van den Broek.

‘Snelheid en degelijkheid hebben alles te maken met ons bouwconcept. Wij werken met een uniek prefab betonbouwsysteem, waarbij we met vaste modules als basiselementen in zeer korte tijd een compleet pand realiseren.

Daarbij komt dat beton als materiaal een aantal gunstige kernmerken heeft. Het

is zeer solide, heeft een lange levensduur en draagt bij aan inbraakwering en brandveiligheid. Op dit project was vandalismebestendigheid een belangrijke randvoorwaarde. Op het beton, dat zelf al zeer bestendig is, brachten we op de begane grond ter plaatse van de gevels een vandalisme werende coating aan.’

Voor herhaling vatbaar In het laatste kwartaal van 2012 ging de bouw van start, in februari 2013 zijn het betonnen casco, de minaret en de koepel

opgeleverd. De rest van de afbouw en het installatietechnische gedeelte worden verzorgd door partijen uit de gemeenschap van de SNMA. Wat Van den Broek betreft, is dit project voor herhaling vatbaar: ‘We hebben het hier over een product-marktcombinatie die zich niet snel voordoet, maar we kregen het toch voor elkaar om met ons modulaire bouwsysteem een moskee neer te zetten die naar ieders tevredenheid is: zowel de SNMA als de gemeente en wijzelf staan er vierkant achter.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 21

Markthal • Rotterdam

Tekst: Melissa van der Beek

Eerste Nederlandse

overdekte in Rotterdam Bovenbouw verrijst op de parkeergarage

IndustrieBouw • juni 2013 • 22

Overdekte markthallen boordevol vers koopwaar kennen we van wereldsteden als Barcelona, Londen en Parijs. Het zijn plekken waar mensen boodschappen doen, eten, drinken en elkaar ontmoeten. Rotterdam heeft de primeur en krijgt als eerst in Nederland zo’n overdekte markthal. Naar verwachting in september 2014 levert J.P. van Eesteren het markante gebouw op.

markthal

IndustrieBouw • juni 2013 • 23

Constructief in totaaloplossingen www.jpvaneesteren.nl

betrokken bouwen beleven

Rotterdam • Markthal

‘Door de combinatie met wonen en recreëren zelfs uniek in de wereld’

De Markthal ligt in het levendige Laurenskwartier, driehonderd meter bij de bekende Koopgoot vandaan, en grenst aan de plek waar de huidige buitenmarkt staat. Zes dagen in de week kan het publiek straks van ’s ochtends negen tot ’s avonds acht inkopen doen. In de hal zijn na oplevering 100 units voor verse producten te vinden. Daarnaast komen er verschillende winkels waaronder een Albert Heijn, diverse restaurants en 228 appartementen. Het project is verdeeld in twee fasen: een ondergrondse parkeergarage met ruim 1200 plekken en de markthal zelf. De parkeergarage is inmiddels klaar en is gebouwd door de combinatie Martens en Van Oord/Mobilis. Met de bovenbouw is J.P. van Eesteren op 15 oktober vorig jaar begonnen.

Uniek in de wereld ‘Het is een uniek gebouw. Uniek in Nederland, maar door de combinatie met wonen en recreëren zelfs uniek in de wereld,’ vertelt Michel Hoogendoorn projectdirecteur bij J.P. van Eesteren. Ook voor het bouwbedrijf, met vestigingen in Barendrecht, Amsterdam en Bunnik,

Bouwprogramma 100 versunits (2.000 m2); 20 food (gerelateerde) winkels (4.600 m2); 6 horecavestigingen (1.600 m2), AH supermarkt (1.500 m2); Gall & Gall en Etos (300 m2); koeling- opslag en preparatieruimten (1.200 m2); 126 koopappartementen (van 70 tot 250 m2); 102 huurappartementen (van 70 tot 150 m2); parkeer­ garage met 1.200 plaatsen Bouwperiode oktober 2009 – september 2014 Opdrachtgever Markthal Rotterdam bv, Rotterdam

is het een bijzonder project. In de eerste plaats vanwege de verschillende functies van de Markthal. Maar daarnaast ook constructief vanwege de vorm. ‘De Markthal bestaat uit een enorme boog, waarin de appartementen komen. De hoogte van de boog is 40 meter en op de begane grond is de opening 70 meter breed. Dat luistert heel nauw, daarom lopen er iedere dag twee mensen rond om te kijken of het betonwerk op maat staat. Het betonskelet en de dakconstructie nemen het grootste gedeelte van de bouwtijd in beslag: een half jaar.’

Geen project is hetzelfde J.P. van Eesteren onderscheidt zich in het bouwen van bijzondere utiliteitsgebouwen. ‘Geen project is hetzelfde. Onze vraag iedere keer weer is: hoe pak je zo’n uniek project aan? Daar gaat ons bloed sneller van stromen en daarom past de bouw van deze hal zo goed bij ons.’ Het bouwbedrijf heeft twee jaar de tijd om de

Markthal te bouwen. Volgend jaar september is de oplevering. Het is een korte periode voor zo’n uitdagend project, maar daar ligt de projectdirecteur niet wakker van. In zijn keet is hij omringd door tientallen schema’s met daarop de werkzaamheden in kaart gebracht. ‘Wij zitten dicht bij het vuur en ik heb dagelijks overleg met mijn mensen. De ene keer duurt dat tien minuten, de andere keer een uur.’

Regelmatig overleg Ook met zijn onderaannemers heeft Hoogendoorn op regelmatige basis overleg. ‘Eerst kijken we zelf naar de detaillering en vervolgens gaan we met de andere partijen om de tafel. Hoe pakken we het zo efficiënt mogelijk aan?

We maken heldere afspraken. Zo weet iedereen wat er moet gebeuren en wat zijn verantwoordelijkheid is. Alleen zo kunnen we deze complexe klus klaren,’ sluit Hoogendoorn af.

Architect MVRDV, Rotterdam (hoofdarchitect) INBO, Amsterdam (coarchitect)

J.P van Eesteren, Barendrecht ­(bovenbouw) Unica Installatietechniek bv, Rotterdam

Constructeur DHV BV building and industry

Wapening, tunnel en betonbouw Beton Bouw Nederland, Dordrecht

Adviseur installaties Techniplan

Totaalpartner metaal Blacon, Ridderkerk

Bouwfysisch adviseur Peutz, Zoetermeer

Stalen trappen,hekken en ­glasbalustrades Wolter Tijdink BV, Borculo

Uitvoering Martens en Van Oord, Moerdijk en ­Mobilis, Capelle a/d IJssel (onderbouw)

IndustrieBouw • juni 2013 • 25

Trappenfabrikant Wolter Tijdink ontwerpt in 3D VAN ONTWERP TOT REALISATIE CONTRUCTIE WERKZAAMHEDEN PLAATBEWERKING MAATWERK OPLOSSINGEN FLEXIBEL & SERVICEGERICHT

t 0180 - 412 777 e info@blacon.nl

Keurmeesterstraat 29 2984 BA Ridderkerk WWW.BLACON.NL

IJZERSTERK EN TOCH FLEXIBEL

Wolter Tijdink uit Borculo is een van de grootste specialisten op het gebied van stalen trappen, hekken en balustrades.

Ooit begonnen als smederij heeft het bedrijf zich in de loop der jaren gespecialiseerd tot fabrikant van trappen en alles wat daarbij komt kijken. Op grond van bewezen expertise en kwaliteit is Wolter Tijdink betrokken bij de bouw van de Markthal in Rotterdam. Voor de trappenfabrikant staan de uitvoerende werkzaamheden vanaf begin 2014 in de planning, maar men is al druk doende met de engineering. In dit project wordt daarbij door de aannemer gebruikgemaakt van BIM. Hierdoor kan een project beter worden gestuurd en nemen de faalkosten sterk af.

Aangezien Wolter Tijdink sinds

twee jaar ook in 3D tekent, sluit dit goed aan bij de wens van de opdrachtgever.

Voor Wolter Tijdink valt de Markthal Rotterdam in de categorie grote projecten en omvat naast ruim 500 m2 glasbalustrade langs vloerranden en betontrappen ook ca. 280 m2 spijlenhekwerk langs vloerranden en bij de entree van de parkeergarage, 750 m2 muurleuningen en enkele trappen.

Werken aan een blikvanger Blacon is sterk in staal, RVS en aluminium. Dit Ridderkerkse bedrijf heeft meer dan tien jaar ervaring in de metaalbranche en werkt samen met J.P. van Eesteren aan de Markthal.

‘De Markthal is een prachtig project en we zijn trots dat we hieraan meewerken. Zeker met het idee dat er straks op een zaterdagmiddag veel mensen doorheen lopen. Het wordt een echt blikvanger’, aldus Gert van der Meer, werkvoorbereider en calculator bij Blacon.

Voor de markthal maakt en plaatst het bedrijf verschillende constructieonderdelen. Van der Meer: ‘Zo hebben we zware constructieve instortvoorzieningen gemaakt in een aantal

draagmuren. Vaak worden wij erbij gehaald als het lastig is.

Natuurlijk kunnen we ook rechttoe rechtaan constructies verzorgen, maar van aparte dingen gaat ons hart sneller kloppen.’

Op dit moment is Blacon bezig met het plaatsen van een achterconstructie voor de natuurstenen wanden die op iedere verdieping aan de buitenkant van de hal komen.

Daarnaast is Blacon begonnen met het tekenwerk voor andere speciale constructieve delen. De werkvoorbereider ervaart de samenwerking met de bouwer als prettig. ‘Menselijke mensen en dat is fijn als de werkdruk zo hoog is.’

Rotterdam • Markthal

Wolter Tijdink B.V. is een moderne, dynamische onderneming, gespecialiseerd op het gebied van trappen, bordessen, leuningen, balustrades en hekwerken in staal en roestvrij staal.

Er lopen er iedere dag twee mensen rond om te kijken of het betonwerk op maat staat.

Als één van de weinigen in Nederland beschikt Wolter Tijdink B.V. over een doornbuigmachine, welke buizen van staal en RVS met een diameter van 21,2 tot 48,3 mm. 3-dimensionaal kan buigen. De radius van de bochten komt overeen met 3S lasbochten.

www.woltertijdink.nl 1_2_liC5_fc_A.indd 1

6/21/2012 1:28:24 PM

1000-21-2000-2686 BNA 12/13

Kleur: fc

Beton Bouw Nederland meer dan bouwen alleen Als Rotterdam bouwt, is het dikwijls groot. Zo ook de nieuwe markthal in het centrum tussen de Binnenrotte, Hoogstraat en Blaak. Cascobouwer Beton Bouw Nederland realiseert het gevaarte op in een meer dan voortvarend tempo.

In een almaar zieltogender bedrijfstak houdt hij er een enigszins filosofische marketingopvatting op na. Want, zo stelt commercieel directeur Frank Castricum: ‘Beton Bouw Nederland BV wil niet de goedkoopste, maar de voordeligste zijn’. Ter verduidelijking verwijst hij naar de markthal casco-offerte met daaronder misschien niet de laagste, maar dankzij ‘optimaal gecombineerde mankracht/materieel inzetting’ wel voordeligste prijs. Castricum: ‘Wij zijn geen “u vraagt, wij draaien bedrijf”.

Wij proberen voor elk project de juiste invalshoek te vinden, met waarden als kwaliteit, snelheid en gebruikerscomfort als leidraad. En aan het eind van de rit zijn we dan toch vaak voordeliger dan anderen.’ Hij zegt te willen meedenken met processen. Zoals het aandragen van bestekalternatieven, dat dan eerder regel dan uitzondering blijkt. ‘Willen mee ontwikkelen hoort bij een ambitieus, zichzelf serieus nemend bedrijf. Wij kijken naar wat benodigd is, niet naar wat er wordt gevraagd’, zegt Castricum.

Materieel Voor het Rotterdamse markthalcasco resulteerde dit in gegoten tunnelbouw met een weekopbrengst van 25 beuken. Dat is al met al een bouwtijd van krap vier maanden. En dat is snel, volgens Castricum, te meer gezien de benodigde hoeveelheden (1 miljoen kg betonijzer, 14.000 m3 beton) en de moeilijk toegankelijke locatie. ‘Prefab lijkt wellicht sneller, maar was vanwege de constructieve complicaties hier niet haalbaar. We werken daarom met vijf modulaire tunnelkisten die dagelijks worden afgestort. Je kunt het vergelijken met een trein, maar dan zonder oponthoud.’ Het bedrijf blijkt daarbij niet te zuinig voor ontwikkeling van specifiek, op het werk toegespitst materieel.

Een voorbeeld hiervan zijn de steigers met veiligheidsvoorzieningen, die voor dit werk speciaal werden ontwikkeld.

Zelfvoorziening Volgens motto pakt Beton Bouw Nederland elk werk aan dat grijs is. Opdrachten variëren van

Prefab lijkt wellicht sneller, maar was vanwege de constructieve complicaties hier niet haalbaar

seriematige woningbouw, grootschalige utiliteit tot alles wat daartussen zit. Veel daarvan wordt binnengehaald dankzij vaste contacten (zoals in dit geval via hoofdaannemer J.P. van Eesteren), maar ook voor aanbestedingen wordt de neus niet opgehaald. Al gaat dat wel steeds moeizamer, erkent Castricum. ‘Het is een echte vechtmarkt geworden. Maar aan concessies doen we niet. We zullen altijd proberen opdrachtgevers te overtuigen van nut en noodzaak.’ Veel aspecten worden daarom bewust in eigen hand gehouden. Voorbeelden van zelfvoorziening zijn ontwikkelde woon cascoconcepten en geïnvesteerd specialisme in koude gietbouw (zelfdrogende beton). Castricum: ‘En we hebben een eigen fabriek voor geprefabriceerde ruwbouwelementen. Maar fabricaten van derden, zoals bij de Ziggdome in Amsterdam, monteren we natuurlijk ook.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 27

Post NL • Halfweg

Aan de Stegge bouwt

PostNL-kwartet Hoewel recente berichtgeving anders doet vermoeden, is het niet in elke postbezorgingstak kommer en kwel. Pakkettendienst via webwinkels heeft de laatste jaren een enorme vlucht genomen. Een van de grotere spelers uit die branche, distribiteur en pakkettenbezorger PostNL, besloot daarom tot vervanging van de huidige centra door achttien nieuwe depots. Vier daarvan werden gegund aan Aan de Stegge Bouw uit Twello, alle voortkomend uit een en dezelfde aanbesteding. Logisch dus dat projectleider

Martijn Lammertink er verheugd mee is.

‘Dit zijn zeer welkome opdrachten omdat ze eenvoudigweg zorgen voor continuïteit. Bovendien geschieden de werken op basis van design & build, een contractvorm die – zacht gezegd – onze voorkeur heeft. Sterker nog: we zien reikhalzend uit naar de kansen die nog komen.’

Productieproces Aan de Stegge bouwt het project op een kavel van 16-duizend vierkante meter op het nieuwe bedrijventerrein Polanenpark. Aan het esthetisch ontwerp hoefde weinig te gebeuren, centraal in het project staat vooral het logistieke proces dat zich afspeelt rond de sorteermachine. Lammertink: ‘De opdrachtgever wilde voor alle nieuwe centra eenzelfde uitstraling, met als gevolg dat het ontwerp in grote lijnen vaststond. Bij dit soort werken gaat het vooral om het creëren van randvoorwaarden voor een optimaal logisch productieproces. Dus elk te bouwen onderdeel staat in dienst van pakketafhandeling.’ Toch blijkt ook hier met schuin oog te zijn gekeken naar eventuele toekomstige functiewijziging.

Opdrachtgever Post NL Real Estate, Den Haag Adviseurs Constructie: Bartels Apeldoorn Hoofdaannemer Aan de Stegge Bouw Twello Bouwprogramma 5100 m2 sorteer/distributie, 500 m2 kantoor Bouwperiode januari 2013 - augustus 2013

IndustrieBouw • juni 2013 • 28

Tekst: Sjoerd Meuleman

Als derde in een reeks van vier bouwt Aan de Stegge Bouw een nieuw Halfwegs PostNL sorteer- en distributiecentrum, dat zich feitelijk begeeft rondom een gigantische sorteermachine. Op stapel staan nog veertien vergelijkbare centra.

Lichtdoorlatende polycarbonaat voorgevel met daaraan een enorme luifel voor overkapping van de overheaddeuren

Expeditie van vrachtwagens en busjes gebeurt op iets verschillende vloerniveaus

Aan de Stegge bouwt het project op een kavel van 16-duizend vierkante meter

ar 12 9 na 20 01 m a dF Ko i s ti c t a n g S Lo 11, l

Ha

Snelle service en energie sparen op uw bedrijfsdeuren en dock equipment

www.novoferm.nl 088-8888220

IndustrieBouw • juni 2013 • 29

Post NL • Halfweg

Want procesmatig bouwen of niet: flexibiliteit geeft hoe dan ook mogelijkheden bij bestemmingswijziging. Lammertink: ‘De vloer bijvoorbeeld is iets zwaarder belastbaar uitgevoerd dan strikt noodzakelijk. Een ander voorbeeld is de grotendeels kolommenvrije hal met daardoor ruimte voor andere toepassingen.’

Blauwdruk Die kolommen zijn van staal met daarop vakwerkliggers met overspanningen tot dertig meter. Het totale gewicht van de constructie bedraagt ruim 400 ton. Elk onderdeel daarvan is thermisch verzinkt en zichtwerk bovendien gepoedercoat.

De kolommen staan op een met prefab betonpalen onderheide 24 cm dikke betonvloer die is gevlinderd en monolithisch afgewerkt. De gevels zijn van stalen geïsoleerde gevelpanelen met inpandig een binnendoos en als buiten-

‘De kunst van repeterende werken is om het deze keer toch weer beter te doen dan de vorige.’

afwerking staalplaat met golfprofiel. Ook het dak is gemaakt van staal en afgewerkt met een dakbedekking van kunststof. Echt opvallend aan het gebouw is de lichtdoorlatende polycarbonaat voorgevel, met daaraan vast een enorme luifel voor overkapping van 52 overheaddeuren. Een soort blauwdruk, zo blijkt: ‘Het centrum is op zich eenvoudig qua vorm en opzet. Daarom krijgt elk nieuw centrum dezelfde voorgevel, als een soort van logo. Bovendien wordt hiermee de eenheid van het bedrijf benadrukt’, zegt Lammertink.

Verbeteren Als gezegd staat de halinrichting geheel in dienst van de sorteermachine. Deze loopt door het gebouw heen met vanaf de hoofdband zijtakken naar de verschillende sorteerafdelingen. Verder omvat de hal een rondom gelegen tussenvloer met daarop sobere maar netjes ingerichte kantoorruimten. Ten slotte de inrichting van het buitenterrein die beduidend bewerkelijker blijkt dan normaal. Reden hiervoor is het verschil in vloerpeilen voor de verschillende transportmiddelen: 1,20 m – P ter plaatse van groot vervoer en 55 centimeter hoger bij kleine busjes. Alles bij elkaar genomen spreekt Lammertink van een werk waaruit – hoewel sober van opzet – toch een hoop te halen valt. ‘De kunst van repeterende werken is om het deze keer toch weer beter te doen dan de vorige. Want een proces kan altijd beter.’

Aan de Stegge bouwt aan uw business IndustrieBouw • juni 2013 • 30

www.adst.nl

Persberichten

Nefit Service Tool II maakt onderhoud gebruiksvriendelijker en sneller Als eerste cv-ketelfabrikant introduceert Nefit een app waarmee installateurs cv-toestellen kunnen uitlezen, testen en instellen via de eigen smartphone of tablet. Met deze Nefit Service Tool II wil de ketelfabrikant uit Deventer installateurs ondersteunen bij onderhoud en service.

De app maakt onderhoud aan cv-ketels gebruiksvriendelijker, levert installateurs tijdswinst op en zorgt voor een professionele uitstraling.

Cv-ketels draadloos uit te lezen en in te stellen met app van Nefit

De Service Tool bestaat uit een app, geschikt voor Android of iOS, en een speciale key met ingebouwde WiFi module, de Nefit Service Key II. Deze key zorgt voor de communicatie tussen de ketel en de smartphone of tablet. Het apparaatje in broekzakformaat is snel aan te sluiten op ieder type Nefit-toestel met EMS-protocol.

Makkers in de Bouw wint Lighthouse Club Bouwprijs 2013 Stichting Makkers in de Bouw is tijdens de landelijke jaardag van The Lighthouse Club Nederland uitgeroepen tot winnaar van de The Lighthouse Club Bouwprijs 2013. Deze prijs wordt één keer in de twee jaar uitgereikt aan een persoon of organisatie die een belangrijke of bijzondere bijdrage heeft geleverd aan de Nederlandse bouw. De prijs bestaat uit een beeld van de Amsterdamse kunstenares Marijke de Goey en een geldbedrag van € 5.000,-.

Stichting Makkers in de Bouw zet zich in voor een cultuurverandering van rakkers- naar makkersgedrag in de bouw. Daarvoor biedt Makkers in de Bouw goede voorbeelden een podium en zet deze prestaties in de spotlights. Daarmee wil de stichting laten zien dat het zo ook kan. Kijk voor meer informatie op www.makkers.tv. Makkers in de Bouw zal het geldbedrag, verbonden aan de Bouwprijs 2013, in zijn geheel besteden aan de beoogde cultuurverandering.

325 inzendingen In totaal zijn 325 personen en organisaties voorgedragen voor de The Lighthouse Club Bouwprijs 2013. Iedereen die verbonden is aan de bouwsector kan via de website een persoon of organisatie nomineren. Na de eerste verkiezingsronde waren naast Makkers in de Bouw ook het afzwaaiend bestuur van de Stichting HTI in Amsterdam en

Rob Roef genomineerd voor de prijs. De tweede stemronde via internet resulteerde in de winst voor Makkers in de Bouw. Stichting HTI was genomineerd vanwege haar grote inzet om jonge mensen in de bouw en techniek op te leiden. Z’n voortrekkersrol bij de ontwikkeling en toepassing van BIM, leverde Rob Roef de nominatie op.

Bijzondere bijdrage The Lighthouse Club Bouwprijs is bestemd voor een persoon of organisatie die een bijzondere bijdrage heeft geleverd op het gebied van architectuur, bouwconstructie, installatie, renovatie, ruimtelijke ontwikkeling, vastgoedontwikkeling of op bestuurlijk vlak. De prijs is in 2011 voor het eerst uitgereikt. Toen heeft prof.dr.ir. Jos Lichtenberg de prijs gekregen voor zijn oeuvre op het gebied van duurzaam en innovatief bouwen. www.lighthouseclub.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 31

LeisureDome • Kerkrade

Tekst: Melissa van der Beek

Met een investering van 20 miljoen euro is het LeisureDome een van de grootste bouwprojecten in de provincie Limburg. Naar verwachting gaat het vrijetijdscentrum met een megabioscoop, een wokrestaurant, een kinderspeelparadijs, een bowlingbaan en een minigolf deze zomer open. Het LeisureDome op de Rodaboulevard in Kerkrade heeft met 16.000 m2 een grote omvang. Een bezoek aan het complex is een waar dagje uit voor jong en oud.

Megavrijetijdscentrum naast

Roda JC

De nieuwe norm voor ontspanning en vertier in de regio

Vrijetijdscentrum Megabioscoop met 8 zalen, wokrestaurant (1000 zitplaatsen), bowlingbaan (20 banen), kinderspeelparadijs ‘GlowGolf’-baan, minigolfbaan Bruto vloeroppervlakte 16.000 m2 IndustrieBouw • juni 2013 • 32

Bouwperiode zomer 2012 - zomer 2013

Constructeur Palte bv, Valkenburg

Opdrachtgever Wyckerveste Adviseurs, Kerkrade Architect Wildershoven architecten, Kerkrade

Aannemer Aannemersbedrijf Jongen bv, L­ andgraaf Brandbeveiliging Ajax Chubb Varel, Sittard

Brandbeveiligingsoplossing op maat voor elke huurder

Retail-icoon De dome wordt gebouwd naast het Parkstad Limburg Stadion, de thuisbasis van voetbalclub Roda JC. Op het bedrijventerrein, waar de nadruk op retail en leisure ligt, zijn al veel grote en kleinere winkels gevestigd. Enkele grote namen zijn AH XL, Hornbach, Decathlon, Intratuin en Karwei. Ontwikkelaar Wyckerveste Adviseurs verwacht dat het LeisureDome zo’n 700.000 extra mensen per jaar zal trekken bovenop de 4 miljoen die de Rodaboulevard nu al jaarlijks trekt. En dat past precies bij de afspraken die de gemeente Kerkrade met de 7 omliggende gemeentes heeft gemaakt: de Rodaboulevard tot één van de ‘retail-iconen’ van de regio Parkstad Limburg maken.

Maquette met opengewerkte zijkant ter plekke van de grote bioscoopzaal

Een gecertificeerde brandmeldinstallatie die in elke afzonderlijke ruimte van het Leisuredome in een vroeg stadium kan detecteren en ontruimen, dat was de opdracht voor beveiligingsbedrijf Ajax Chubbs Varel. ‘Het pand is voorzien van de zwaarste klasse ontruimingsinstallatie: met gesproken woord’, vertelt beveiligingsadviseur Jean-Pierre Bijsmans. ‘’We hebben afspraken gemaakt om gefaseerd te ontruimen. Als er bijvoorbeeld in de keuken van het wokrestaurant iets gebeurt, wordt alleen het restaurant ontruimd en niet de overige delen van het gebouw.’ Volgens Bijsmans zat de uitdaging op dit project in het aantal en de diversiteit van de huurders. ‘Het is een groot complex

Grootste van de provincie Werkelijk alles is groot in het LeisureDome. Zo beschikt de megabioscoop, die in handen komt van JT Bioscopen, over 8 zalen. De grote zaal met 600 zitplaatsen krijgt een megascherm van 22 x 12 meter compleet met meebewegende stoelen op de eerste rij. Het Wokrestaurant Parkstad, dat 1000 zitplaatsen krijgt, komt in het souterrain en op de begane grond van

met veel verschillende soorten gebruikers.

Daardoor heb je te maken met verschillende typen brandhaarden. In een restaurant wordt gekookt op open vuur en denk aan een sfeermaker zoals kaarslicht. In een bioscoop heb je dat risico niet, maar moet je meer aandacht besteden aan de technische ruimten waarin geautomatiseerde installaties hun werk doen. Daar hebben we rekening mee gehouden bij de keuze van het type detectie en de montage ervan.’

De Limburgse vestiging van Ajax Chubb Varel is er trots op betrokken te zijn bij het Leisuredome, ‘een mooi lokaal project’ zoals Bijsmans zelf omschrijft.

het complex. Vanuit het wokrestaurant kunnen ouders hun kinderen in speelparadijs Darteldome in de gaten houden.

Met 20 bowlingbanen wordt het bowlingcentrum het grootste van de provincie.

De laatste exploitant in het vrijetijdscentrum is GlowGolf, een minigolf met ‘glow in the dark’-effecten. Het is de eerste vestiging van dit bedrijf in Limburg.

IndustrieBouw • juni 2013 • 33

LeisureDome • Kerkrade

Direct inzicht in problematiek door 3D Tekenen in 3D heeft veel voordelen. Zo is de kans op maatfouten bijna uitgesloten. Daarnaast kan een constructeur veel sneller schakelen als de plannen wijzigen, zoals dat gebeurde bij de bouw van het LeisureDome. Voor de aanvang van de bouw wilde aannemer Jongen uit Landgraaf van prefab overschakelden naar storten in het werk.

Doordat Palte de constructieplannen in 3D had ontworpen, kon het adviesbureau uit Valkenburg in hele korte tijd de plannen aanpassen.

Math Feyen, directeur van Palte, vertelt: ‘Wij tekenen constructies in 3D, hierdoor hebben we direct inzicht in de problematiek van een gebouw. Ook kunnen we sneller alternatieven aan een opdrachtgever voorleggen. Daarnaast werk je met 3D heel nauwkeurig en zo weten onze leveranciers precies waar ze aan toe zijn.’ Het bedrijf heeft 42 jaar ervaring en is een wereldwijde speler op het gebied van advies en projectmanagement voor bouwprojecten.

In opdracht van ontwikkelaar Wyckersveste heeft Palte de constructies van de ruwbouw uitgewerkt en in 3D-getekend. Bijzonder is dat het immense nieuwbouwpand in een waterbuffer staat.

‘Aangezien het met palen gefundeerd moest worden, hebben we eerst een dam gemaakt om het bassin leeg te krijgen. Vervolgens hebben we het niveau omringd, zodat de begane grond erop kon.’

Betonnen casco op hoogte

Succesvolle visie Het LeisureDome, dat in de toekomst waarschijnlijk een officiële naam krijgt, is een paradijs voor ontspanning en vertier.

De ontwikkelaar verwacht een synergie tussen de verschillende formules. En dat geldt eigenlijk niet alleen voor de bedrijven in het LeisureDome zelf. Wyckerveste Adviseurs hoopt namelijk op een samenwerking ­tussen alle leisurebedrijven op de Roda­ boulevard. Langzaam wordt duidelijk dat de visie die de ontwikkelaar 10 jaar geleden had om de boulevard met leisure en retail in te vullen een succesvolle is gebleken.

Wat wij voor u kunnen betekenen ...

Bij Ajax Chubb Varel kunt u terecht voor een totaaloplossing op het gebied van elektronische beveiliging, (brand)detectie en brandbestrijding. Denk daarbij aan:

INGENIEURSBUREAU VOOR BETONEN STAALKONSTRUKTIE A. PALTE B.V. ONAFHANKELIJKE ADVISEURS GESPECIALISEERD IN HET ONTWERPEN, ONTWIKKELEN EN ENGINEEREN VAN DRAAGCONSTRUCTIES VOOR DE BOUW.

Inbraakbeveiliging Camerabeveiliging Toegangscontrole Terreinbeveiliging Alarmcentrale diensten Service op afstand

Brandblussystemen Branddetectie Haspels en blussers Noodverlichting Opleidingen (o.a. BHV) Service en onderhoud

Wilt u meer informatie over onze producten of diensten, of een vrijblijvend bezoek van onze adviseur, aarzel dan niet contact met ons op te nemen.

KONINGSWINKELSTRAAT 3, 6301 WH VALKENBURG A/D GEUL POSTBUS 819, 6300 AV VALKENBURG A/D GEUL T 0436013637 F 0436015485 E INFO@PALTEBV.NL W WWW.PALTEBV.NL

Uw veiligheid is onze zorg!

Ajax Chubb Varel Handelsstraat 15 6135 KK Sittard

T: (046) 449 67 00 E: sittard@ajaxchubbvarel.nl I : www.ajaxchubbvarel.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 34 Ajax_Chubb_Varel_INDUSTRIEbouw.indd 1

14-5-2013 15:40:46

Den Haag • Nieuwe Haagse Passage

Tekst: Melissa van der Beek

Eerste Haagse nieuwbouwwinkelproject met

BREAAM-NL In het winkelhart van Den Haag vindt een grote vernieuwingsoperatie plaats. Eén van die vernieuwingen is een passage tussen de Grote Marktstraat en de Spuistraat.

Aannemer J.P. van Eesteren bouwt deze Nieuwe Haagse Passage met 10.500 m2 aan winkelruimte en een hotel met 118 suites. Het nieuwbouwproject is onderdeel van de ontwikkeling Spuikwartier. De oplevering staat gepland op 1 september 2014.

De passage, die is ontworpen door architect Bernard Tschumi, wordt een licht, open en transparant gebouw. Op het dak komt een glazen kap van vijftien meter hoog en aan de gevels grote keramische tegels met een blauw stippenpatroon. De Amerikaanse architect heeft zich hierbij laten inspireren door Delfts Blauw. ‘De afwerking van de gevel vraagt straks veel aandacht van ons. Het zijn hele grote tegels en het patroon moet strak doorlo-

Bouwprogramma Winkels 10.500 m2 (waarvan 4.000 m2 vervanging), Novotel met 118 suites Opdrachtgever Ontwikkelingsmaatschappij Spuimarkt CV i.s.m. gemeente Den Haag Beleggers ASR Vastgoed Vermogensbeheer, Utrecht Accor Hospitality, Schiphol Oost

pen,’ laat Leo Mosselman, bedrijfsleider bij J.P. van Eesteren, weten.

Viersterrenhotel In de kelder van de passage en op de eerste twee verdiepingen komen de winkels. Naast The Sting en Parfumerie Douglas hebben ook Mango, Miss Etam en Intertoys getekend. Vanaf de tweede verdieping van het gebouw komt, verdeeld over vijf lagen, het Suite Novotel.

Concept T+T Design, Gouda

Installaties Parallel Groep, Hazerswoude Rijndijk

Architect Bernard Tschumi Architects, New York/ Parijs

Totaalpartner metaal Blacon, Ridderkerk

Betrokken partijen Constructeur: Corsmit Raadgevend Ingenieurs bv, Rotterdam Uitwerkend architect: htv Bouw­techniek, Rotterdam Installatieadviseur: Technisch ­Advies­bureau Maat bv, Rotterdam

Aannemer J.P. van Eesteren bv, Barendrecht Bouwperiode 2011 – 2014

IndustrieBouw • juni 2013 • 35

De entree van dit viersterrenhotel, dat vooral is gericht op een langer verblijf, komt op de begane grond. De suites van 30 m2 zijn flexibel en in te delen naar de behoefte werken, ontspannen of slapen.

Restaurant en roomservice ontbreken bij dit hotel nieuwe stijl, omdat gasten gebruik kunnen maken van voorzieningen in de buurt.

Binnenstedelijke bouwwerken Mosselman en zijn team liggen goed op schema. ‘We zijn geen rare dingen tegengekomen. Dat heeft er ook mee te maken dat wij veel ervaring hebben met

complexe binnenstedelijke bouwwerken.

Ondertussen hebben we behoorlijk wat expertise opgebouwd‘, vervolgt Mosselman. Bouwen in een stadshart vraagt om een goede logistiek. Op de bouwlocatie is weinig ruimte. Alle leveringen van materialen gebeuren daarom op afspraak en dat vereist een strakke planning. Wekelijks zit Mosselman daarom om de tafel met zijn opdrachtgever, Ontwikkelings Maatschappij Spuimarkt CV (OMS). Dit is een samenwerkingsverband tussen Multi Vastgoed en AM Real Estate Development. ASR Vastgoed Vermogensbeheer is de eigenaar van de commerciële ruim-

Totaalpartner op metaalgebied Metaalbewerkingsbedrijf Blacon uit Ridderkerk leverde de constructie voor een zware bouwkraan. ‘Deze bouwkraan staat op het dak van het oude parkeerdek en blijft daar ongeveer een jaar staan’, vertelt Gert van der Meer, werkvoorbereider en calculator bij Blacon. Het bedrijf is totaalpartner op metaalgebied. ‘Wij kunnen alles bewerken en leveren. Je kunt het zo gek niet bedenken of wij weten een oplossing.’

Blacon heeft mooie projecten op zijn naam staan, zoals de Markthal in Rotterdam, het Ministerie van Landbouw in Den Haag en het Rijks­museum in Amsterdam.

Staalconstructies betonvloeren De 10 medewerkers van Blacon denken graag mee met de opdrachtgever. Van der Meer: ‘Dat is ook onze kracht. Wij zijn heel goed in eenvoudige constructies. Maar ook als het ingewikkeld wordt, dan duiken wij er graag in. Wij hebben korte lijnen, kunnen snel schakelen en zijn daardoor heel flexibel.’ Op de vraag wat Blacon nog meer voor werkzaamheden gaat uitvoeren op de bouwplaats van de Haagse Passage, antwoordt Van der Meer: ‘We zijn begonnen met het tekenwerk voor de staalconstructie van de betonvloeren.

Blacon verzorgt hier zowel het ontwerp, de productie als de montage.’

tes in de passage en Accor Hospitality van het hotel . ‘Ook het omgevingsmanagement is een belangrijke factor. We voeren dit project uit onder het certificaat Bewuste Bouwers, met als focus het stimuleren van goede en transparante communicatie tussen de bouwlocatie en de directe omgeving. Hiervoor heeft de stichting Bewuste Bouwers een gedragscode opgesteld waaraan wij ons houden.’

Duurzame binnenstad

De voet van de kraan is verankerd aan het dak van het oude parkeerdek

IndustrieBouw • juni 2013 • 36

De partijen hebben een duurzame stedelijke structuur van de Haagse binnenstad voor ogen. Om dit te bereiken hebben ze het BREEAM-NL Nieuwbouw Good ontwerpcertificaat voor het winkelgedeelte behaald. Dit is een beoordelingsmethode om de duurzaamheid van nieuwe bouwwerken te bepalen. ‘Door ons te houden aan de richtlijnen van BREAAM-NL bouwen we credits op. Bijvoorbeeld door het scheiden van afval, maar ook door het versturen van een nieuwsbrief aan omwonenden. Daarnaast vallen ecologische maatregelen, zoals kraamkasten voor vleermuizen, ook hieronder.’ Alle partijen zijn er trots op dat de Nieuwe Haagse Passage het eerste Haagse project is, dat wordt gerealiseerd met dit duurzaamheidskeurmerk.

Den Haag • Nieuwe Haagse Passage

Bernard Tschumi heeft zich laten inspireren door Delfts Blauw

Parallel Groep verzorgt compleet pakket Bij het project de Nieuwe Haagse Passage voert Parallel Groep Energie - Techniek B.V., onderdeel van de Parallel Groep, het totale pakket aan E-, W- en S-installaties uit. Dit doet het bedrijf in opdracht van aannemer J.P. van Eesteren. ‘Op dit moment zijn wij, in de bouwput die grenst aan de Grote Marktstraat en de Spuistraat, bezig met de instortvoorzieningen. De hele begane grond is volledig gestort en al snel komen de contouren van de passage naar voren’, zegt Hans Vlietstra, directeur van Parallel Groep.

Prachtige aanwinst

VAN ONTWERP TOT REALISATIE CONTRUCTIE WERKZAAMHEDEN

Het bedrijf moet nog veel werk verzetten voordat de passage in het najaar van 2014 haar deuren kan openen. Onder andere op het programma staan de elektrotechnische installaties, de beveiligingsinstallaties, de luchtbehandeling, de verwarming en de sanitaire installaties. Vlietstra, vindt het een mooi project: ‘We verzorgen de complete installaties en zitten op het moment volop in de werkvoorbereiding. De Nieuwe Haagse Passage zal een prachtige aanwinst zijn in het toekomstige straatbeeld van de Grote Marktstraat en de Spuistraat in Den Haag.’

PLAATBEWERKING MAATWERK OPLOSSINGEN FLEXIBEL & SERVICEGERICHT

t 0180 - 412 777 e info@blacon.nl

Keurmeesterstraat 29 2984 BA Ridderkerk WWW.BLACON.NL

IJZERSTERK EN TOCH FLEXIBEL

Parallel Groep Energie Techniek is trots om mee te mogen werken aan de bouw van de Haagse Passage en het Novotel Suite Hotel.

Rijndijk 130a 2394 AK Hazerswoude-Rijndijk tel. 071-3419128 • fax. 071-3413134 info@energietechniekbv.nl • www.energietechniekbv.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 37

Stadhuis

Renovatie stadhuis • Velsen

Onderdelen voor de nieuwe luchtbehandelingsinstallatie staan klaar in de fractiekamers

Met als hoofddoel energiebesparing renoveert BAM Utiliteitsbouw het monumentale Stadhuis van Velsen. De nadruk op het werk ligt op sanering van asbesthoudende installatiekanalen, nieuwe installaties en vervanging van gevelkozijnen. Ook wordt het gebouw flexibeler dankzij nieuwe plafonds met vrij indeelbare stramienen.

Een echte Dudok

Wat wij hier hoofdzakelijk doen, is faciliteiten scheppen voor nieuwe installaties Zeg architect Dudok en velen zullen refereren aan zijn Rotterdamse Bijenkorf, Collège Néerlandais in Parijs of het Raadhuis van Hilversum. Iets minder bekend is zijn Velsens stadhuis, door ingewijden wel beschouwd als Dudoks laatste grote wapenfeit.

Hij begon ermee in 1948, maar de bouw zou pas starten in 1962 met drie jaar later uiteindelijk de oplevering. Nu een halve eeuw verder ondergaat het pand een duurzame opknapbeurt. Aannemer BAM Utiliteitsbouw renoveert het stadhuis met vervanging van werktuigbouwkundige installaties

Bouwperiode december 2012 - december 2013 Opdrachtgever Gemeente Velsen

IndustrieBouw • juni 2013 • 38

als voornaamste bestekonderdeel. Ook worden E-installaties aangepast, asbesthoudende kanalen verwijderd, gevelkozijnen vervangen en komen er nieuwe plafonds, waaronder weer met stucwerk.

De renovatie die in februari 2013 van start ging, is nu halverwege. Projectleider Kees Benschop verwacht de oplevering eind november 2013.

Faciliteren Hij spreekt van typische monumentenrenovatie, in die zin dat de oude glorie zoveel mogelijk wordt

Bouwkundige hoofduitvoering BAM Utiliteitsbouw Noordwest, ­Amsterdam Nevenaannemer installaties P.G. Kuijpers & Zonen bv, Helmond

Sloopwerk Beelen Sloopwerken, Harderwijk Schilderwerk Dick Zwarthoed bv, Volendam Stukadoor Groot Afbouwbedrijf bv, Volendam

Velsen

Tekst: Sjoerd Meuleman

duurzaam ­monumentaal

gehandhaafd. ‘Wat wij hier hoofdzakelijk doen, is faciliteiten scheppen voor nieuwe installaties. Het gebouw was installatietechnisch gedateerd en had daardoor hoge energiekosten. En daar komt meer bij kijken dan op het eerste gezicht lijkt.’ Zo’n onvoorzien punt is bijvoorbeeld het feit dat de verdiepingsvloeren slechts dertien centimeter dik zijn. De puntbelasting van de binnensteigers bleek dusdanig hoog dat doorstempeling noodzakelijk was. En dat leverde vertraging op. Benschop: ‘Goed inschatten is onderdeel van het vak, maar je kunt niet alles overzien. Probleem met monumenten is vaak het ontbreken van bruikbare stukken en tekeningen.’ Een uitdaging was de plaatsing van nieuwe stalen (renovatie)kozijnen. Dat moet vanwege installaties en plafondkoven van buitenaf, met als gevolg dat neggedetails niet meer kloppen.

Benschop: ‘We hebben de buitendetaillering moe-

Beelen Asbestverwijdering B.V. Kelvinstraat 4 3846 BV Harderwijk Postbus 380 3840 AJ Harderwijk Telefoon:

+31 (0)34 126 30 10 Telefax:

+31 (0)34 126 25 75 Email:

asbestverwijdering@beelen.nl

• ASBESTVERWIJDERING • VOLLEDIG GECERTIFICEERD • JARENLANGE ERVARING MET ALLE VOORKOMENDE ASBESTSANERINGEN • MODERN MATERIEEL • BEGELEIDING MET VERGUNNINGEN EN NAZORG

www.beelen.nl

45685_Beelen_Asbestverwijdering_210x297.indd 1

28-02-13 11:49

Beelen sloopgigant der lage landen Als grootste van Nederland richt sloop-, asbestsanering- en recyclingbedrijf Beelen zich bij voorkeur op de grootschalige (verbouw)projecten. Van een iets kleinere orde is de asbestsanering van het te renoveren stadhuis van Velsen.

Met een jaaromzet van bijna honderd miljoen is de Beelen Groep BV uit Amersfoort het grootste sloopbedrijf van Nederland.

Enkele voorbeelden van indrukwekkende projecten zijn de Amsterdamse UVA renovatie en het Erasmus Medisch Centrum in Rotterdam.

Voor het stadhuis in Velsen was de vraag bescheidener. De hoofzaak bestond uit de afvoer van asbesthoudende luchtkanalen.

Directeur asbestverwijdering Eric Paauwe spreekt niettemin van een typische Beelen klus. ‘Voor de leek is asbestverwijdering wel-

licht weinig aansprekend omdat totaalsloop nu eenmaal veel spectaculairder oogt. Toch zijn wij ook in sanering koploper en dat is voornamelijk te danken aan onze gebruikte technieken.’ Paauwe doelt onder andere op een onlangs aangekochte mobiele onafhankelijke ademluchtunit waarmee zestien man worden voorzien van onafhankelijke lucht.

Het apparaat wordt ingezet bij zogeheten risicoklasse 3 saneringen. De sanering in Velsen geschiedt in nauwe samenwerking met hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw. Dit

omdat de kanalen zijn weggetimmerd achter monumentale panelen die na afloop van het installatiewerk weer terugkomen. Na demontage en dubbele verpakking volgt ten slotte transport met speciale asbestcontainers.

Als concern telt de Beelen Groep drie verschillende takken met recycling als omvangrijkste.

Daarna volgen voornamelijk grootschalige sloopwerken, waaronder dus de al eerder genoemde voorbeelden. Die ook weer te danken zijn aan het in huis hebben van het betere equipement. Paauwe zonder valse bescheidenheid: ‘Wij hebben de grootste kranen, langste gieken, zwaarste scharen en ga zo maar door. Geen uitdaging gaat ons te ver.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 39

Renovatie stadhuis • Velsen

Dick Zwarthoed Schilders ontzorgt Dick Zwarthoed Schilders verzorgt al zo’n 25 jaar schilderwerk in de nieuwbouw en onderhoudssector. Voor een schildersbedrijf is het scala aan werkzaamheden uitgebreid: denk naast schilderwerk (nieuwbouw en onderhoud) aan beglazing, wandafwerking, spuitwerk en vloercoating.

Met zo’n breed pakket kan het bedrijf opdrachtgevers ontzorgen.

Omdat altijd samengewerkt wordt met gerenommeerde en gecertificeerde bedrijven, is het afgeleverde werk steeds van hoge kwaliteit. Daardoor heeft Dick Zwarthoed Schilders in veel gevallen langdurige relaties met opdrachtgevers, zowel in de zakelijke (aannemers, woningbouw, utiliteitsbouw) als de particuliere hoek.

Vanaf het eerste begin is het een erkend leerbedrijf en kan de onderneming beschikken over een goed geschoolde groep vakbekwame medewerkers.

ten aanpassen om hetzelfde beeld terug te krijgen.

Het plafond- en saneringswerk verloopt wel vlot.’

Voorzieningen Ook zijn er enkele constructieve ingrepen benodigd. Onder het bordes komen extra stalen portalen voor versteviging van de onderconstructie.

In één gang door vervangt de BAM hiervan ook bestrating, dakbedekking en afschotlaag. Een mooi staaltje van bouwkundige voorzieningen is te zien op het dak. In verdiept aangebrachte loggia’s komen installatietechnische onderdelen, waardoor luchtbehandelingskasten zo goed als onzichtbaar worden. Wel diende Benschop hiervoor de rand-

Stuc- en tegelwerk: integrale afbouwkwaliteit Groot Afbouw uit Volendam, een van de grootste afbouwbedrijven in Nederland, levert en monteert in het project Stadhuis te Velsen de interieurafbouw, bestaande uit stucwerk en tegelwerk. Het bedrijf werkt op basis van co-makership en integrale afbouwkwaliteit. Bedrijfsleider Pieter Veerman: ‘Wij maken alles in het werk zelf, op basis van een goede mix van eigen mensen en onderaannemers, en proberen de klant zoveel mogelijk te ontzorgen. De samenwerking met hoofdaannemer BAM Utiliteitsbouw – een vaste partner – is op dit vlak uitstekend. Zij hebben zelf geen afbouwers in dienst, ze weten wat wij kunnen en wat onze kwaliteiten zijn. Wij werken project-overstijgend samen. Het gaat ons in hoofdzaak om het verbeteren van de samenwerking, vooral slimmer, en voor de huidige scherpe prijzen toch een mooi resultaat te leveren.

Steigers staan op de dunne vloer van de burgerzaal

stroken uit te voeren in eenzelfde koperkleurig bitumen. Ook komen er in het gebouw twee liften voor minder validen. Het bouwkundige afbouwwerk ten slotte lijkt te worden uitgevoerd onder het motto ‘less is more’. De ruimten worden groter en vooral ook transparanter. Benschop: ‘De kleine werkruimten van voorheen komen niet meer terug.

Ook de overheid gaat mee in het nieuwe werken.’

Dick Zwarthoed b.v.

SCHILDER - GLAS - WANDAFWERKINGEN MEUBELSPUITERIJ · · · ·

Nieuwbouw - onderhoud - utiliteitsbouw Binnen/buitenwerk Wandafwerkingen - beglazingen Meubelspuitwerk - keukens - deuren

www.dickzwarthoed.nl info@dickzwarthoed.nl T 0299-361313 F 0299-322540

Klasse in schilderwerk IndustrieBouw • juni 2013 • 40

1 van de grootste afbouwbedrijven van Nederland Julianaweg 147 1131DH Volendam Tel: 0299-365160

Fax: 0299-369201 E-mail: info@grootafbouw.nl www.grootafbouw.nl

Persberichten

Chique uitstraling met

Microline panelen

Speciaal voor industriële sectionaaldeuren heeft Novoferm een nieuw paneel ontwikkeld: Microline. Het design van dit paneel zorgt voor een professionele, chique uitstraling, die zeker bij moderne bedrijfsgebouwen een waardevolle aanvulling biedt.

De kenmerken van dit paneel zijn gebaseerd op het vertrouwde concept van de huidige 45 mm dikke stalen sandwichpanelen. De geluidsisolatie (R = 24 db) heeft dezelfde waarde behouden. De panelen zijn verkrijgbaar in de paneelhoogte 625 en 500 mm. Dit is precies dezelfde hoogte als de huidige sectionaaldeuren. Hierdoor ontstaat geen hoogteverschil in aanzicht met eventuele andere bedrijfsdeuren.

Het microline paneel is verkrijgbaar in vier standaard RAL kleuren (zonder

meerprijs) in Ral 9002, Ral 7016, Ral 9006 en RAL 9007. Graag tonen wij u het nieuwe Microline-paneel in onze showroom in Waardenburg.

Novoferm Nederland bv T 088-8888210 W www.novoferm.nl E industrie@novoferm.nl

Kingspan Insulation introduceert:

The Next Generation Insulation Zowel bij nieuwbouw als renovatie worden steeds hogere eisen gesteld aan de energieprestatie van gebouwen. Dit vraagt om nieuwe, innovatieve oplossingen. Kingspan Insulation ontwikkelt voortdurend vernieuwende, hoogwaardige energiezuinige isolatie waarmee u kunt voldoen aan de nieuwe eisen. Onze nieuwste innovatie heet OPTIM-R™: The Next Generation Insulation. OPTIM-R™ heeft een extreme isolerende werking en is gebaseerd op vacuüm technologie.

Door vacuüm te creëren in de kern van de isolatieplaat ontstaat een hoge warmteweerstand, die tot wel vijf keer beter is dan die van traditionele isolatiematerialen.

Door de extreme isolerende werking van OPTIM-R™ kan met minder dikte een hogere isolatiewaarde worden bereikt. Met een lambda waarde van 0,007 W/m·K wordt al met slechts 6 cm OPTIM-R™ de passiefhuis standaard gerealiseerd. Dit stelt architecten en verwerkers in staat om met slankere constructies te werken.

Met de introductie van OPTIM-R™

onderstreept Kingspan ­Insulation opnieuw dat ze zich richt op innovatieve technologieën, die nog meer energie-efficiëntie en duurzaamheid in de bouwsector mogelijk maken. Hiermee wil Kingspan Insulation helpen om de hoge nationale en internationale doelstellingen voor energiebesparing te realiseren. www.kingspaninsulation.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 41

De Voorwaarts • Apeldoorn

Tekst: Carla de Koning

Winkelcentrum De Voorwaarts ­ gemaakt van

Beton

De Voorwaarts en het Omnisportcentrum (rechts)

De bouw van het grootschalige winkelcentrum even buiten het stadscentrum van Apeldoorn nadert zijn einde. In oktober 2013 levert hoofdaannemer Hercuton de eerste fase op (22.000 m2 winkeloppervlakte). Begin 2014 openen onder andere Media Markt, Telstar Sports, Buitenhuis Fietsen en restaurant hun deuren voor publiek.

Ook speelgoedketen ToyChamp tekende een huurcontract.

Aan het project ging een jarenlange voorbereiding vooraf, waarbij Hercuton nauw betrokken was. Met een zogenaamde bouwteamovereenkomst brachten verschillende partijen al in een vroeg stadium bouw hun specifieke ervaring en kennis in. Girt-Jan Vissers van Hercuton vormde samen met de architect en de opdrachtgever het bouwteam: ‘Deze manier van samenwerken heeft geleid tot een optimaal, functioneel en duurzaam ontwerp. De gemeente Apeldoorn gaf hier, na 2 tot 3 jaar voorbereiding, vorig jaar de bouwvergunning voor af.’

Ontvangsthal De nieuwbouw staat niet op zichzelf.

Het wordt verbonden met het bestaande Omnisportcentrum Apeldoorn (25.000 m2 sportvoorzieningen), gelegen aan de Voorwaarts. Er worden bij het nieuwe winkelcentrum 2.000 (gratis) parkeerplaatsen aangelegd. De hoofdingang van het winkelcomplex komt in de nieuwbouw in de vorm van een grote, lichte ontvangsthal. De architectonische uitdaging was om de nieuwbouw en het bestaande Omnisport een eenduidige uitstraling te geven. Dat is gelukt door

Ontwikkelaar en opdrachtgever AM Real Estate Development

Sprinklerinstallatie KIN Sprinklertechniek bv, Tilburg

Bouwperiode september 2012 - oktober 2013

Architect FaulknerBrowns Architects, Newcastle

E- en W-installaties Van Panhuis Installatietechniek, Hoogeveen

Bouwprogramma grootschalige detailhandel, horeca-, fitness- en leisurevoorzieningen, maatschappelijke voorzieningen en kantoren.

Adviseur installaties Technisch adviesbureau Becks, ‘s-Hertogenbosch Hoofdaannemer Hercuton bv, Nieuwkuijk IndustrieBouw • juni 2013 • 42

Aluminium en stalen kozijnen J.M. van Delft en zn, Drunen Staalconstructie E.B.R.S., Oosterhout

Bruto vloeroppervlakte circa 38.000 m2. Fase 1: 22.000 m2

gebruik te maken van een golvende staalconstructie die de gevel siert.

Toekomst Binnen het ontwerp is gekozen voor een heel flexibele opzet van het gebouw. Zo wordt er gezorgd dat scheidingswanden flexibel geplaatst kunnen worden en dat er over de volledige lengte van het gebouw – midden op het dak – een strook is voorzien voor het plaatsen van installaties. Zo komen de installaties netjes in het midden van het dak te staan, waardoor ze minder zichtbaar zijn. Bovendien is er voldoende rekening gehouden met de belasting van de installaties op de draagconstructie, nu en in de toekomst.

Postbus 6041

T (0162) 460 996

4900 HA Oosterhout

F (0162) 460 957 E info@ebrs.nl W www.ebrs.nl

Helikopterview van het plangebied

EBRS: Engineering Budgettering en ­Realisatie van Staalconstructies

De gevel als beeldbepalend en verbindend element EBRS zorgt er voor dat De Voorwaarts op een fraaie manier verbonden wordt met de bestaande, glooiende gevel van het naastgelegen Omnisport. Het bedrijf uit Oosterhout ontwierp de stalen gevelconstructie waartussen platen van polycarbonaat komen. De lange voorbereidingstijd om de gevel in overleg met de architect en de hoofdaannemer te ontwerpen, is EBRS niet vreemd. Aangezien de specialisatie ligt in het ontwerpen en construeren van designconstructies, is men vaak al lang

van te voren betrokken bij het ontwerpproces. Het ontwerp van de architect moet immers in de praktijk, op de bouwplaats, ook mogelijk zijn. Voor het ontwerp maakt EBRS gebruik van Building Information Modelling (BIM). Dit systeem maakt het vormgeven en het overleggen van het ontwerp heel gemakkelijk. Naast de gevel, leverde EBRS ook het staal en de beplating van de luifel en het atrium. De kunststof platen voor de gevel (in diverse kleuren) worden geleverd door Rodeca.

Materialen Naast de stalen gevel, koos de ontwikkelaar AM Real Estate Development voor de toepassing van prefab beton. In de eerste plaats vanwege het duurzame karakter; in betonnen gebouwen zijn minder temperatuurschommelingen, waardoor er minder energie nodig is om het gebouw koel (in de zomer) of juist warm (in de winter) te houden. In de tweede plaats bouwsnelheid: bij dit project was het, na de lange voorbereidingstijd belangrijk dat het bouwtempo hoog zou liggen, en dat kan prima met prefab beton. Daarnaast spelen eigenschappen als brandwerendheid, inbraakveiligheid én de waardevastheid een rol in het keuzeproces. Vooral de winkeliers kunnen zich hier goed in vinden.

Hercuton levert begin oktober De Voorwaarts op. Dat gaat de goede kant op met Apeldoorn.

IndustrieBouw • juni 2013 • 43

Renovatie Dikhuidenvleugel Diergaarde Blijdorp • Rotterdam

Tekst: Melissa van der Beek

Dikhuidenverblijf Voor aannemingsbedrijf Nico de Bont is het restaureren van historische gebouwen dagelijkse kost.

De 90 medewerkers zijn gewend om op bijzondere plekken te werken. Van Paleis Soesdijk, Kasteel Heeze tot aan de vestingwerken van ’s-Hertogenbosch. Op dit moment werkt het bedrijf weer op zo’n inspirerende locatie. In Rotterdam deze keer, bij Diergaarde Blijdorp.

De roze natuurstenen tegels worden waar nodig vervangen: maatwerk

In opdracht van de dierentuin restaureert het aannemingsbedrijf een deel van de Rivièrahal. Het gaat hierbij om de binnen- en buitenkant van het dikhuidenverblijf. De Rotterdamse Architectencombinatie Broekbakema, Kees Rouw en Siebold Nijenhuis Architect is verantwoordelijk voor het ontwerp, het bouwmanagement en de esthetische begeleiding. Begin september moet de hal

opengaan voor publiek. ‘Na de restauratie heeft het monumentale ontwerp van Sybold van Ravesteyn weer het aanzicht van vroeger’, zegt Herman Hooijmans, projectleider bij Nico de Bont.

Juiste verhoudingen Het meeste restauratiewerk vindt plaats aan de buitenzijde. Zo zijn de medewerkers van het bouwbedrijf uit Vught bezig

Bouwprogramma Renovatie buitenperken, bassins, gracht­randen en publieksplein ­Dikhuidenvleugel.

Architect Architectencombinatie Broekbakema, Kees Rouw en Siebold Nijenhuis ­Architect

Opdrachtgever Diergaarde Blijdorp, Rotterdam

Constructeur CAE Nederland BV

Bouwperiode December 2012 – september 2013

Installatieadviseur Deerns Nederland BV

IndustrieBouw • juni 2013 • 44

geweest met de natuurstenen tegels aan de gevel. Hooijmans legt uit: ‘De tegels die beschadigd zijn hebben we eruit gehaald. De stukadoors hebben ze vervangen door nieuwe handgemaakte tegels.

Om de juiste kleur voor de roze tegels te bepalen hebben we monsters gemaakt en dat betekende mengen tot we de juiste kleurverhouding hadden. Wij werken nu eenmaal niet met standaardpro-

Kostenadviseur Ingenieursbureau Multical Aannemer Aannemingsbedrijf Nico de Bont bv, Vught Installaties Heijmans Utiliteit

Olli

Rivièrahal

terug in oude stijl De bassins worden ook gerenoveerd

1938 de opdracht kreeg de gehele nieuwe Diergaarde te ontwerpen. Niet voor niets werd de architect de ‘meester van de gebogen lijnen’ genoemd. Om tot het juiste ontwerp te komen is het architectenbureau uitgebreid in de archieven gedoken en kwam erachter dat er geen drie ramen per segment zijn, maar vijf. ‘Dat zijn kleine details, maar wel heel belangrijk voor het in oude staat terugbrengen.

En dat is het leuke van mijn vak. Het gaat om de details. Niets is standaard. Je denkt dat het iets is en dan blijkt het net iets anders te zijn’, aldus Hooijmans.

Herbestemming binnenkant

ducten. Het is allemaal maatwerk.’

Uit de archieven Naast het herstellen van de tegels worden ook de niet oorspronkelijke kozijnen vervangen. Deze nieuwe gebogen kozijnen zijn in de oorspronkelijke detaillering en worden gemaakt door Van Delft kozijntechniek. Die gebogen stijl is kenmerkend voor Van Ravensteyn, die in

Leverancier keramische tegels St. Joris Keramische Industrie b.v.

Leverancier hekwerken Metaal Techniek Morée b.v.

Leverancier vloerafwerkingen PU Nederland BV

Werken aan de grachtrand

Aan de binnenzijde van het dikhuidenverblijf vinden vooral herbestemmingswerkzaamheden plaats. De hal, met publieksruimtes en dierenverblijven van onder andere neushoorns en dwergnijlpaarden, wordt in een modern jasje gestoken. De publieksruimtes krijgen een nieuwe invulling. Zo komt er een nieuwe entree voor een betere instroom en worden er zitbanken geplaatst waar bezoekers kunnen uitrusten. ‘Wij maken het binnen bouwkundig op orde, maar wel met de nieuwste middelen. Kijk maar naar de kunststof vloer. De gehele hal, dus ook de dierenverblijven, krijgt deze

F. Janssens Metaalwerken B.V. Hogerwerf 6 4704 RV Roosendaal Tel: 0165 534855 Fax: 0165 533501 E-mail: janssens@metaalwerken.nl www.janssensmetaalwerken.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 45

• Duurzaam amoveren • Asbestsanering • Bodemsanering • GWW werkzaamheden (bouw- en woonrijp maken) • Duurzame recycling

Industrieweg 120 3044 AT Rotterdam

T: 010-8001100 F: 010-8001109

De gevelreinigingsexpert en meer

Stralend ! de beste

Hazepad 10 4825 AV Breda Telefoon +31 (0)76 5874207 e-mail info@superlook.nl www.superlook.nl

F. Janssens voor niet-alledaags constructiewerk Gereconstrueerd hekwerk naar Ravesteyn F. Janssens Metaalwerken is een nog ouderwets familiebedrijf dat ‘in principe alles maakt dat niet standaard is’. Voor het dikhuidenverblijf in Diergaarde Blijdorp betekent dit restauratie dan wel vernieuwing van stalen schuifdeuren, harpramen, toegangsdeuren en een letterlijke kopiecreatie van een origineel Van Ravensteyn hekwerk.

Gelukkig zijn ze er nog, de vakbekwame op oude leest gestoelde familiebedrijven. Zoals F. Janssens Metaalwerken uit het WestBrabantse Roosendaal. Het bedrijf maakt al bijna een eeuw lang kleinschalig constructiewerk, waaronder trappen, kozijnen, ramen, deuren en hekwerken. Opa Janssens begon ermee in 1920 en kleinzoon Frans doet nu als derde generatie de directievoering. En blijkt daarbij niet te lui te willen meebuffelen. ‘Metaalbewerking is voor mij niet zomaar een vak, eerder een roeping - zit in mijn genen opgesloten. Met z’n vijven

proberen we van elk metaal een pronkstuk te maken, zolang het maar niet standaard is.

En alle vijf zijn we even grote vakidioten.’

Details Voor Blijdorp betekent dit onder meer de aanpak van 4 stel stalen schuifdeuren, waarvan 1 gerestaureerd en 3 vernieuwd. Ook hersteld worden de zogeheten harpramen met nieuw hang- en sluitwerk, ingezette stukken en schilderwerk. Het derde onderdeel vormt de vervanging van de dienstentree, bestaande uit een vijf meter hoge deur met daarin

verwerking van een geperforeerd bladmotief. Maar het mooist van de opdracht, meent Janssens, is de reconstructie van een door Blijdorp architect Ravensteyn ontworpen hekwerk voor publieksafscherming. ‘Een oorspronkelijk publiekshek detail voor detail mogen reconstrueren; dat zijn echt klussen, waar ik blij van word.’ www.janssensmetaalwerken.nl

Van de Plas: ruim 250 jaar timmerwerk op maat Familiebedrijf J. van de Plas vervaardigt al meer dan tweeënhalve eeuw houtoplossingen op maat.

Zoals de kozijnen met deuren voor het dikhuidenverblijf in Diergaarde Blijdorp te Rotterdam.

J. van de Plas bv is een timmerbedrijf met haar wortels diep in het verleden. Sinds 1754 worden vanuit de vestiging in Udenhout onder meer kozijnen, deuren, ramen en trappen vervaardigd voor speciale, om maatwerk vragende situaties. Een voorbeeld zijn de vijftien kozijnen met deuren voor het dikhuidenverblijf van Diergaarde Blijdorp.

Directeur Rolf van de Plas noemt de opdracht een authentieke timmerklus voor een aansprekende opdrachtgever. ‘Het is een oud gebouw, waaraan nogal wat is geknutseld.

IndustrieBouw • juni 2013 • 46

Dan is het altijd mooi iets te mogen maken, zoals het vroeger ooit was.’

Bijzonder Een en ander resulteert in deurcombinaties voor zowel de entree van het verblijf als de dierenhokken daarbinnen. De diensttoegangen bestaan uit van Oregon Pine vervaardigde kozijnen met daarin paneeldeuren. Wellicht nog mooier vindt Van de Plas de deur/ kozijncombinaties voor de hokken zelf. Ook deze zijn gemaakt van Oregon Pine, maar

dan in een dubbel diagonaal opgeklampte uitvoering met een afwerking van blanke lak. De productie ervan geschiedt door vijf vakkundige werkplaatstimmerlieden vanuit een goed geoutilleerde werkplaats in Udenhout. Zeven generaties gingen hem daar voor en als laatste telg blijft de huidige directeur werken aan aanwas van kwali­ tatief goede vakmensen. ‘Wij leiden daarom al onze mensen intern op. Want ons vak is te bijzonder om te laten uitsterven.’

Rotterdam • Renovatie Dikhuidenvleugel Diergaarde Blijdorp

Plaatselijke reconstructie van grachtrand

TIMMERWERKEN voor

RENOVATIE

vloer, die bestaat uit een dunne keiharde laag. Op die manier vloeit alles in elkaar over en dat zorgt voor een strak beeld.’

en

RESTAURATIE

Olli Wat Hooijmans erg aanspreekt bij dit project is de positieve sfeer. ‘Het is een heel bijzondere plek om te werken.

Iedereen is enthousiast. Niet alleen de mensen op de bouw, de medewerkers van de Diergaarde, maar ook de bezoekers. En zeg nou zelf: je begint niet vaak je werkdag door de gorilla’s goedemorgen te zeggen’, vertelt Hooijmans lachend. Ook denkt hij aan die keer dat hij uit een vergadering kwam en hij een paar kinderen voorbij zag rennen, die dolblij waren met het beroemde olifantje Olli. ‘Tja, dan ben je dat ingewikkelde gesprek gelijk weer vergeten en ga je weer vol energie aan de slag.’

Van de Plas bv levert een bijdrage aan de conservatie en het behoud van cultureel erfgoed Een compact en flexibel bedrijf met vakmanschap hoog in het vaandel www.jvdplas.nl

Kreitenmolenstraat 67 - 5071 BB Udenhout - T 013 5111903 - F 013 5112754

Superlook specialist in kalkwassen Superlook Gevelreiniging uit Breda is een nog relatief jong bedrijf dat werkelijk barst van de geldingsdrang. ‘Wij lopen harder dan veel van onze concurrenten.’

Tegeldaktrim

Voor

Na de schoonmaak: ‘Er bestaat een verschil tussen glanzend en authentiek schoon’

Superlook Gevelreiniging blijkt een schoonmaakbedrijf met een hoog ambitieniveau. Zo werd voor het dikhuidenverblijf in Diergaarde Blijdorp wekenlang gezocht naar juiste mengsels, totdat de vierhonderd meter geglazuurde tegeldaktrim er weliswaar gereinigd maar niettemin authentiek uitzag. Meewerkend directeur Roy Nordsiek over verschillen tussen schoon en schoon. ‘Er bestaat een verschil tussen glanzend en authentiek schoon. Als nieuw kan iedereen, is gewoon een kwestie van goed poetsen. Veel moeilijker is reinigen met behoud van oude uitstraling. Want dat kunnen er niet zo veel.’ Uiteindelijk werd de daktrim gereinigd met de relatief zachte manier van kalkwassen. De benodigde apparatuur hiervoor ontwikkelde het bedrijf zelf.

Ziel De overige onderdelen gingen een stuk eenvoudiger. Superlook verwijderde alg en aanslag van de grachtkade en ook de wanden van de dierenverblijven werden ontdaan van oude verflagen. En beide onderdelen geschiedden ook weer met de methode kalkwassen.

Een specialiteit, zo blijkt. ‘Waar het bij monumentale reiniging om gaat, is zoeken naar zo min mogelijk inslag. Kalkwassen is ideaal, omdat de samenstelling de helft zachter is dan bijvoorbeeld zand. Alleen zo houd je de ziel van een oud gebouw overeind’, meent Nordsiek. Een methodiek die al veel oude-gebouwenbezitters heeft overtuigd. Waaronder ook de Rijksgebouwendienst. Nordsiek: ‘Wij hebben geen klagen, onze agenda zit al tijden barstensvol. Ik zeg altijd maar zo: wie goed werkt die goed boert.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 47

BMW Mini • Den Haag

‘Bouwen met een extra

Tekst: Patricia van der Beek Beeld: Jan Hofmeester, Bijl Architecten

dimensie’

IndustrieBouw • juni 2013 • 48

Grootschalige verbouwing BMW Mini ‘We zijn open’, zo valt te lezen op de grote visual bij de entree van BMW MINI in Den Haag. En dat is precies waar het om draait tijdens de uitbreiding en vernieuwing van het autobedrijf.

Terwijl achter op het terrein het nieuwbouwgedeelte verrijst, gaan aan de voorzijde de verkoop en service gewoon door.

Hoogwaardige en transparante architectuur van BMW, gebaseerd op autonome witte wand- en dakvlakken

IndustrieBouw • juni 2013 • 49

Volledig CNC-gestuurd machinepark

De modernste technieken en ambachtelijk timmerwerk

Voor het vernieuwde pand van BMW – MINI verzorgt Bouwer Kozijntechniek de binnendeurkozijnen en -deuren. ‘Dit doen we voor zowel de showroom, de werkplaats als de kantoren. De deuren zijn brandwerend en geluidsreducerend’, zegt Jaap ­Manche, bedrijfsleider bij Bouwer Kozijntechniek.

Snel en accuraat Het Haagse houtbewerkingsbedrijf werkt voor veel aannemers uit de regio. In hun modern uitgeruste timmerfabriek maken ze kozijnen, deuren, ramen, balkonhekken en lijstwerk. Manche legt uit: ‘Wij werken met de modernste productietechnieken, maar hebben het ambachtelijke timmerwerk nooit uit het oog verloren. In ons volledig CNC-gestuurde machinepark maken wij snel en accuraat nieuw en authentiek ­gelijkend timmerwerk.’

Helder beeld Flexibiliteit en snel schakelen kenmerken

het bedrijf. Het handelsmerk van Bouwer Kozijntechniek, dat sinds 1985 bestaat en 15 medewerkers in dienst heeft, is ‘bijzonder’ geveltimmerwerk. ‘Kozijnen in afwijkende afmetingen en speciale vormen? Een exact nagemaakt balkonhek voor een traditioneel herenhuis? We draaien er onze hand niet voor om. Of iemand nu één product nodig heeft of een hele serie.’ Een opdracht begint altijd met een productietekening gemaakt door de afdeling werkvoorbereiding. ‘Ook in het geval van BMW – MIMI, zo heeft de opdrachtgever een helder beeld van onder meer kleurkeuze, detaillering en maatvoering,’ sluit Manche zijn verhaal af.

k e g e t s n o s i Niets

Warmoesland 24 2351 EX Leiderdorp T + 31 71-2400663 | E info@totalcladding.nl | www.totalcladding.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 50

Koperwerf 23 2544 EM ’s-Gravenhage E-mail: info@bouwerkozijntechniek.nl Website: www.bouwerkozijntechniek.nl

Tel: 070 - 321 10 01 Fax: 070 - 329 31 92

Den Haag • BMW Mini

Ruim twintig jaar geleden opende BMW Den Haag, als eerste bedrijf op het ­Forepark, zijn deuren. De locatie, bewust gekozen vanwege de strategische ligging aan de A4, groeide al snel uit zijn jasje. Frans Dirken, Directeur Project Retail Nederland bij BMW, geeft uitleg: ‘De verkoop verdubbelde in volume en het merk MINI kwam erbij met onder andere een eigen showroom en werkplaats. Daarnaast groeiden we met BMW Premium Selection, ons gebruikte wagen label, uit tot de grootste dealer van het land. En ook op corporate identity gebied vonden de nodige ontwikkelingen plaats.

Dit alles leidde ertoe dat we, in nauwe samenwerking met onze moedermaatschappij in Duitsland, besloten tot een grootschalige verbouwing.’

Haalbaarheidsonderzoek Eind 2011 schreef BMW MINI een tender uit voor het ontwerp. Het bedrijfspand moest zodanig verbouwd worden, dat

Bouwprogramma Uitbreiding en vernieuwing BMW MINI: showroom, magazijn en werkplaats BMW (2.300m2); showroom, magazijn en werkplaats MINI (1.675 m2); parking (5.300m2).

Bouwperiode Januari 2013 – eind 2013/begin 2014

alle onderdelen als één gebaar naar buiten traden. Binnen dit geheel dienden de merken BMW en MINI zich elk volgens hun eigen corporate identity te profileren. Bijl Architecten bracht deze gedachte het beste in beeld en kreeg de opdracht gegund. Er volgde een intensieve, maar zeer interessante en inspirerende samenwerking. Architect Sander van der Wel: ‘Voordat we achter de tekentafel plaatsnamen, voerden we een haalbaarheidsonderzoek uit. Hieruit kwam onder meer naar voren dat een verbouwing veel erfenissen uit het verleden zou behouden. We stelden voor om een deel te vernieuwen. De showroom, het kantoor, het magazijn en de serverruimte zijn inmiddels gesloopt en worden nieuw gebouwd. Ook wordt er in fase twee een strook van het parkeerdek gehaald voor de nieuwe routing.’

‘Urban black’ van MINI

Verkoop en service gewoon door

Opdrachtgever BMW MINI, Den Haag

W-installateur Oostendorp Installatietechniek, Tiel

Architect Bijl Architecten, Utrecht

Metalen dak- en gevel systeem Total Cladding, Leiderdorp

Adviseur Installaties 360(graden) Techniek

Binnendeurkozijnen en -deuren Bouwer Kozijntechniek

Aannemer BAM HABO bv, Den Haag

Betonveredeling AFN Products, Roden IndustrieBouw • juni 2013 • 51

Total Cladding blij met LEAN-bouwmethode Opdrachtgever BMW - MINI laat zijn pand aan het Forepark in Den Haag ver­bouwen en uitbreiden. Na 20 jaar blijken de showroom en werkplaats aan ver­nieuwing toe.

Total Cladding verzorgt voor dit project het metalen dak- en gevel­systeem, stalen ­dakplaten, sandwichpanelen, buitenplafonds en ‘grid’ zetwerk.

‘We hebben net de stalen dakplaten van de MINI-toren geplaatst,’ zegt Leo van Beek, eigenaar van Total Cladding. Het bedrijf uit Leiderdorp engineert, construeert en monteert alle soorten metalen en kunststof dak- en gevelsystemen. ‘Dit doen we voor zowel renovatie als nieuwbouw,’ vult Van Beek aan. Total Cladding denkt graag met hun opdrachtgevers mee. In dit geval heeft het bedrijf het plan van de opbouwconstructie geoptimaliseerd. ‘Allereerst hebben we gekeken naar de esthetische eisen van de opdrachtgever.

IndustrieBouw • juni 2013 • 52

Het ging om het boeideel, de luifel en de ‘grid’. Vervolgens hebben we een snellere en slimmere manier van werken voorgesteld dat perfect paste binnen het budget.’

De hoofdaannemer BAM bouwt volgens het LEAN-principe. Van Beek is daar erg blij mee.

‘Doordat je in een LEAN-sessie alle disciplines bij elkaar zet, heb je een heel duidelijk overzicht. Zo weet je exact wanneer je van start moet gaan en dat werkt voor ons erg prettig.’

Den Haag • BMW Mini

Overzicht met links de A4 opzet met twee grote bouwvolumes – één voor BMW en één voor MINI – en een parkeerrotonde met verdiept parkeren

Gescheiden routing Op basis van het haalbaarheidsonderzoek stelden BMW MINI en Bijl Architecten een Programma van Eisen op voor het ontwerp en de uitvoering. De belangrijkste randvoorwaarden hadden betrekking op routing, uitstraling, continuïteit van de bedrijfsvoering en veiligheid. Van der Wel: ‘We brachten een duidelijke scheiding aan in de routing van leveranciers en klanten. De leveranties, die doorgaans met grote vrachtwagens plaatsvinden, vereisen veel ruimte.

Deze ruimte is als eerste ingetekend. Bij het publieke deel besteedden we veel aandacht aan een klantvriendelijke parkeeroplossing.’ Dirken voegt toe: ‘BMW is een premium brand en dat moet in alles zo ervaren worden. De parkeerplaatsen voor onze klanten zijn extra groot en bevinden zich dicht bij de ingang op de begane grond. De parkeergarage is bestemd voor de auto’s van medewerkers, voorraad, ex-leaseauto’s, auto’s waarvoor we op onderdelen wachten, enzovoorts.’

Interieurimpressie showroom BMW

Dynamisch samenspel De routing en parkeeroplossingen vormden een belangrijk handvat voor de inrichting van het terrein: een overzichtelijke stedenbouwkundige opzet met twee grote bouwvolumes – één voor BMW en één voor MINI – en een parkeerrotonde met verdiept parkeren. Van der Wel: ‘Binnen deze heldere context gaven

360Techniek: resultaat dankzij praktijkkennis Met zowel een nieuwe als verbouwde showroom, extra kantoorruimten en nog een parkeergarage, ondergaat het Haagse BMW MINI verkooppunt een ingrijpende metamorfose. Installatieadvies­ bureau 360Techniek ontwierp hiervoor alle gebouwgebonden installaties.

360Techniek is een onafhankelijk adviesbureau dat gebouwgebonden installaties ontwerpt, bestekken schrijft en eventueel de montage begeleidt voor de meest uiteenlopende bouwprojecten. Voor de verbouwing van de Haagse BMW MINI showroom betekende dit ontwerp en uitwerking van een nieuwe verwarmings- en koelinstallatie, ventilatie met warmte-terugwinningsysteem en een verlichtingsplan. Vooral het laatstgenoemde onderdeel woog zwaar.

Mededirecteur/eigenaar Eric Stokkink: ‘De verlichting diende aan te sluiten op de BMW

dealership lighting. Het uitdagende was een vastomlijnd verlichtingsplan te integreren in een niet conforme setting. Bovendien bestaat het project niet uit louter nieuwbouw, dus met aansluitingen op bestaande installaties. Dat maakt een werk complexer dan te starten met een schone lei.’

Behalve de elektra ontwierp het bedrijf als gezegd tevens de werktuigbouwkundige installaties. Voor koeling en verwarming viel de keus op een warmtepomp, met als doorslaggevend argument terugdringing

van energiegebruik. Ook de warmteterugwinningsinstallatie met warmtewiel vormt een mooi staaltje van duurzame installatietechniek.

360Techniek opereert vanuit de vestiging in Amersfoort met een personeelsbestand van slechts drie man. En alle drie blijken doorgewinterd door praktijkervaring. Stokkink: ‘Ieder van ons heeft jarenlange “vloerervaring” en is dus gezegend met kennis van binnenuit. Juist bij dit soort projecten is dat een groot voordeel.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 53

Vanaf de entree zorgt een overdekte promenade voor verbinding tussen alle bouwdelen

ASHFORD FORMULA, THE OLDER IT GETS THE BETTER IT LOOKS!

Betonveredeling loont Praat eens met dé specialisten in het veredelen en renoveren van betonvloeren

ashfordformula.nl

Deeling 20, 9301 ZT Roden Tel. (050) 501 18 23 info@ashfordformula.nl

1000-21-1000-4811 vLm 2012

17-01-12 Kleur: fc

Technisch adviesbureau voor al uw gebouwgebonden installaties Postbus 1773

3800 BT AMERSFOORT

IndustrieBouw • juni 2013 • 54

www.360TECHNIEK.nl

Bedrijfscontinuïteit borgen Tijdens de bouwwerkzaamheden wil BMW MINI zijn bedrijfsactiviteiten continueren. Verkooptargets moeten gehaald worden en de service dient minstens op hetzelfde niveau te blijven. ‘Deze ambitie

KijK voor referenties op:

1_2_liC5_fc_A.indd 1

we het gehele bouwprogramma als eenheid vorm, maar wel zodanig dat BMW en MINI hierin hun eigen belevingswereld konden creëren. Zo is er enerzijds de hoogwaardige en transparante architectuur van BMW, gebaseerd op autonome witte wand- en dakvlakken, waarin het merk en de auto’s volledig tot hun recht komen. Anderzijds is er het ‘urban black’ van MINI, een robuuste grungeachtige stijl die met spiegels, neon kleurvlakken en visuals de hoge fun factor van het merk weerspiegelt. Beide stijlen vormen een dynamisch spanningsveld, dat een interessante wisselwerking teweegbrengt.’ Vanaf de entree zorgt een overdekte promenade voor de letterlijke en figuurlijke verbinding tussen alle bouwdelen. Deze promenade koppelt visueel en praktisch de diverse bedrijfsonderdelen en geeft klanten een droge verbindingsroute.

09:16

Tot op de halve dag wordt er nauwkeurig op elkaar afgestemd voegt een extra dimensie toe aan het gehele ontwikkelproces’, zegt Dirken.

‘Het is van invloed op de planning, de fasering, het ontwerp en natuurlijk de bouw. In de selectie van de aannemer hebben we het logistieke aspect dan ook laten meewegen. BAM HABO bv kwam als beste uit de bus en heeft zijn meerwaarde inmiddels bewezen door ons op alle fronten te ontzorgen.’ Van der Wel voegt toe: ‘Door van tevoren alle doelen en randvoorwaarden helder te formuleren, staan alle neuzen vanaf het begin dezelfde kant op. Gezien het hoge ambitieniveau – we moesten bijvoorbeeld in slechts vier weken de bouwvergunning rondkrijgen – is het belangrijk om een team te smeden dat als één partij voor het maximale resultaat gaat. Dit geldt ook voor de samenwerking met de ­gemeente, die erg goed verloopt.’

Den Haag • BMW Mini Het glazen bouwvolume van BMW in aanbouw

Smart Building Logistics Om de bedrijfscontinuïteit te borgen, past BAM in samenwerking met UTS het zogenoemde ‘Smart Building Logistics’ toe. Dit is een unieke methode om tegen lagere kosten sneller en groener te bouwen. ‘We richten het bouwproces om de bedrijfscontinuïteit heen’, vertelt projectleider Bart Meppelder van BAM HABO bv. ‘In overleg met BMW MINI brachten we eerst in kaart wanneer de meeste transporten op het terrein plaatsvinden. Op basis daarvan spraken we af dat de bouwtransporten zo veel mogelijk gepland worden tussen 10.00 en 12.00 uur ’s ochtends, en altijd onder begeleiding van transportbegeleiders. De meeste leveringen gaan eerst naar een hub. Daar worden zij gebundeld en justin-time geleverd.’ In samenwerking met de leveranciers werkt BAM HABO bv volgens de lean methodiek. Alle onderdelen

worden tot op de halve dag nauwkeurig op elkaar afgestemd.

Ruwbouw gereed In december 2012 startte BAM HABO bv met de sloop van de showroom. In de eerste week van januari 2013 ging het heiwerk van start. ‘In het nieuwbouwgedeelte vormde de voorbereiding een belangrijk onderdeel’, benadrukt Meppelder.

‘We optimaliseerden het ontwerp, om tot snel uitvoerbare gebouwen te komen. We kozen bijvoorbeeld voor een prefab fundering, en in plaats van grote palen pasten we bij de in het werk gestorte vloer

kleinere palen toe. Deze zijn gangbaarder, dus sneller te verkrijgen. Ook vereenvoudigden we de detaillering, door in de aansluitingen zo veel mogelijk met dezelfde materialen te werken.’ Inmiddels zijn de fundering, het staalwerk, het metselwerk en de vliesgevels gereed. Op de vloeren worden de laatste druklagen aangebracht.

Meppelder: ‘In zes weken tijd hebben we vanaf de vloer het gehele casco opgebouwd. Binnenkort gaat de dakbedekking erop een starten we met de afbouw. Het streven is om fase één rond de zomervakantie af te ronden en het totale project eind dit jaar op te leveren.’

Wereldwijd bekende afwerking van de vloeren De betonvloer van de nieuwbouw BMW Mini Parts Tower krijgt een afwerking met wereldfaam.

Ashford Formula is een transparante impregneervloeistof die de toplaag van de monoliet afgewerkte betonvloer chemisch verdicht. Hierdoor wordt de vloer harder, slijtvaster, minder doordringbaar voor vloeistoffen en 100% stofvrij. Het product is gemaakt van natuurlijke grondstoffen en dus milieuvriendelijk.

Ashford Formula is een alternatief voor de gebruikelijke coatings. Het product wordt

geïmpregneerd in de betonvloer, waarna door een chemische reactie met het cement in de beton de toplaag van de betonvloer 6 tot 8 mm dicht kristalliseert. Er komt dus geen aparte filmlaag bovenop de betonvloer, zoals bij een coating wel het geval is. Er is dus ook geen toplaag die kan afslijten. Het product staat het bouwtempo nauwelijks in de weg. Binnen 24 uur na het storten van de betonvloer wordt het product geïmpregneerd en zorgt het er meteen voor dat

de betonvloer niet uitdroogt. Er hoeft niet gewacht te worden totdat het beton is uitgehard.

Ashford Formula bedient al veertien jaar de gehele Benelux met klanten als DHL, IKEA, BMW Mini store Amsterdam en nu dus ook BMW Mini Parts Tower Den Haag. Over de hele wereld is al ruim 400 vierkante meter betonvloer met Ashford Formula geïmpregneerd. Een behoorlijke staat van dienst.

IndustrieBouw • juni 2013 • 55

Tekst: Melissa van der Beek, Sjoerd Meuleman

Erasmus MC • Rotterdam

Medische stad verrijst op locatie

Erasmus MC

De verwachting is dat het ziekenhuis in 2017 klaar is. Tijdens de bouw is het ziekenhuis met zo’n 12.000 personeelsleden gewoon in bedrijf. De bekende witte faculteitstoren blijft staan en wordt samen met de andere bestaande bebouwing via een glazen overkapping verbonden met de nieuwe gebouwen. Deze overkapping zorgt voor een heldere ontsluiting en een duidelijke oriëntatie voor de patiënt. Naast de nieuwbouw verzorgt de bouwcombinatie ook een deel van de infrastructuur en alle gebouwgerelateerde installatiecomponenten.

In Rotterdam verrijst op en rond de locatie van het Erasmus MC een nieuw universitair medisch centrum. Hartje stad, waar oude gebouwen gecombineerd worden met nieuwe. Het project, dat eind 2009 begon, wordt gerealiseerd door Bouwcombinatie Nieuwbouw Erasmus MC VOF, bestaande uit BAM Utiliteitsbouw BV en BallastNedam bouw & ontwikkeling.

Eerste deel opgeleverd In februari is het eerste deel, Bouwdeel Oost, opgeleverd. Dit gedeelte grenst aan het Sophia Kinderziekenhuis en het nieuwe Onderwijscentrum aan de Westzeedijk. Het bestaat uit een toren van 120 meter, een toren van 56 meter en laagbouw met nog altijd tien bouwla-

Bouwprogramma Toren hoogbouw (120 m, 31 verdiepingen), Toren laagbouw (56 m, 13 verdiepingen), laagbouw (10 en 13 verdiepingen), daktuin. Totaal bruto vloeroppervlak: 185.000 m2 Aanneemsom ongeveer € 450 mln (bouwkundig constructief ± € 300 mln installaties ± € 150 mln) Bouwperiode 2009 – 2017 in 2 fasen.

Oplevering fase 1: 30 januari 2013; ­laatste fase: medio 2017 IndustrieBouw • juni 2013 • 56

Opdrachtgever Erasmus MC, Rotterdam

Bouwmanagement EGM Architecten, Dordrecht

Architect EMG Architecten, Dordrecht

Ontwerp buitenruimte Juurlink [+] Geluk stedenbouw en ­landschapsarchitectuur, Rotterdam

Constructeur Aronsohn raadgevende ingenieurs, Rotterdam Adviseur bouwfysica Peutz, adviesbureau voor bouwfysica, Zoetermeer Adviseur installaties Royal HaskoningDHV, Rotterdam

Aannemer Bouwcombinatie Nieuwbouw ­Erasmus MC VOF, Rotterdam Installaties Installatie Combinatie Bam ULC, ­Rotterdam

De twee torens van Bouwdeel Oost

IndustrieBouw • juni 2013 • 57

Elektronische Bouwplaats Beveiliging

2.0

Hoe beveiligt u een bouwplaats anno 2013?

Een maatwerkoplossing, ingericht op uw bouwplaats, afgestemd op uw bouwfases. Heras combineert vertragen, afschrikken en beveiligen.

Indringers worden gedetecteerd en gevolgschade blijft uit.

www.tijdelijkebeveiliging.nl Buitengewoon Beveiligd

Rotterdam • Erasmus MC

gen. Jos Vermeulen, Bouwplaatsmanager bij de bouwcombinatie, vertelt: ‘De hoogste toren is op een unieke manier gebouwd, namelijk met een hijsloods. Deze loods – noem het een quasi-fabriek – die groter is dan het gebouw zelf, hebben we geplaatst over de vierde verdieping. Iedere vrijdag om 13.00 uur vijzelden we de loods 4 meter omhoog en op die manier realiseerden we één verdieping per week.’ Aan de toren hebben 30 weken lang 24 mensen gewerkt. Op dit moment wordt het nieuwe gebouw, dat het Sophia Kinderziekenhuis verbindt met de nieuwbouw, in gebruik genomen door de personeelsleden van het ziekenhuis.

Geen last van wind Vermeulen, die inmiddels aan zijn achtste bouwcombinatie met BAM en Ballast Nedam bezig is, is erg blij

In de laagbouw bevindt zich de transparante hoofdentree

Bijl Security Service: betrouwbaar in beveiliging Bijl Security Service is een in 1972 opgericht Rotterdams beveiligingsbedrijf met vertrouwen uit ook de hogere regionen.

Als particuliere beveiligingsorganisatie heeft het bedrijf zich namelijk toegang weten te verschaffen tot het hele Nederlandse grondgebied. En dat onder de verantwoordelijkheid van het Ministerie van Justitie in Den Haag.

Bijl Security Service is een beveiligingsbedrijf met opdrachtgevers uit zowel de zakelijke als particuliere hoek. Voorbeelden zijn scholen, medische instanties en havenbedrijven, maar ook overheden, horecabedrijven en private opdrachtgevers maken deel uit van het klantenbestand. Vanuit de centrale vestiging in Pernis worden werkzaamheden gecoördineerd en aangestuurd voor met name in de regio Rotterdam-Rijnmond. Bijl werkt met

louter vakmensen die allemaal hun beveiligingssporen hebben verdiend. Met andere woorden: iedere medewerker heeft lange ervaring in uiteenlopend beveiligingswerk.

Flexibel Met een zo gedifferentieerd klantenbestand levert de onderneming het totale spectrum aan beveiligingswerk. Voorbeelden hiervan zijn objectbeveiliging, haventoezicht en

receptiediensten. Ook doet Bijl veel aan mobiele surveillance, alarmopvolging, beveiliging van evenementen en meldkamerbemanning. Het bedrijf kent een platte bedrijfscultuur met daardoor korte lijnen tussen opdrachtgever en personeel. Of zoals het bedrijf op de website zelf vermeldt: ‘De goede naam van Bijl Security Service is mede te danken aan de concurrerende, flexibele en vooral servicegerichte bedrijfsvoering.’

Punt Interieurbouw van seriematig tot uniek Punt Interieurbouw BV uit Dordrecht is een in 1984 opgerichte onderneming die gebouwen inricht met kasten, balies, pantry’s en aanverwante meubelstukken. Dat gebeurt in grote series, maar ook op maat. Voor het Erasmus Medisch Centrum was de opdracht in die zin tweeledig: gestandaardiseerde pantry’s en werkbladen voor in en rond kantoorruimten en een eenmalige ontvangstbalie ter plaatse van de entree. En juist voor dergelijke ‘unieke’ stukken loopt directeur Jerry Punt echt goed warm. ‘Los van serie-

matig of op maat is het een mooie opdracht, omdat langlopende klussen zorgen voor continuïteit. Maar het is natuurlijk altijd prachtig om jouw eenmalige baliepronkstuk blijvend te kunnen terugzien.’

Voorspraak De elementenproductie geschiedt vanuit de modern ingerichte meubelfabriek in Dordrecht. Tot het equipement behoren hier onder meer een CNC opdeelzaagmachine, bewerkingscentrum en kantaanlijmmachi-

ne. Daarnaast beschikt het bedrijf ook over meer traditionele houtbewerkingsmachines, zoals zaag-, schaaf- en freesapparatuur.

De opdracht voor het in verschillende fasen gebouwde centrum ging op voorspraak van de architect. De eerste fase ervan is nu afgerond, de volgende komt eraan. En Punt zegt goede hoop te hebben op meer. ‘De architect heeft ons uitgeselecteerd voor fase 1, wat natuurlijk een goed teken is. Ik denk dat het in ons gestelde vertrouwen tot dusver niet is beschaamd.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 59

Gerrijn® b.v.

Dé specialist in producten voor de bouw en industrie Vanuit onze vestiging in Mijdrecht leveren we de meest uiteenlopende producten voor de bouw en industrie. Dat doen we inmiddels ruim 40 jaar met veel kennis, ervaring en vakmanschap. We zijn gespecialiseerd in onder meer centerpennen van Gerrijn® en SAS-Dywidag, inclusief toebehoren. Maar ons leveringsprogramma omvat ook verbruiksartikelen voor betonwanden en vloeren, bevestigingsartikelen en metrische draadeinden. Stuk voor stuk tegen erg aantrekkelijke prijzen.

Ons persoonlijke advies, de snelle levertijden, onze eigen maatwerk en productie- en bewerkingsfaciliteiten, vormen samen de pijlers van onze uitgebreide en flexibele dienstverlening.

Wilt u meer weten over onze mogelijkheden, een bestelling plaatsen, de catalogus aanvragen of onze prijslijst ontvangen?

Kijk dan op www.gerrijn.nl of bel met 0297 28 86 60!

Ook dit is Gerrijn®: • Bekistingsmaterialen • Kimmaterialen • Dekkingsafstandhouders • Bevestigingsmaterialen Gerrijn® bv | Constructieweg 20 | 3641 SB Mijdrecht | T 0297 28 86 60 | F 0297 28 35 62 | E info@gerrijn.nl | www.gerrijn.nl

Tienduizenden ankers en stekeinden van Gerrijn Gerrijn uit Mijdrecht leverde voor het Erasmus Medisch Centrum grote aantallen bevestigingsmiddelen die benodigd waren voor koppeling van betonconstructies.

Gerrijn BV is een fabrikant en handelsmaatschappij in gespecialiseerde producten voor bouw en industrie. Voorbeelden zijn centerpennen en verankeringssystemen, maar ook afgeleiden als bekistingsafstandshouders en stelsystemen maken deel uit van het assortiment. De over enkele jaren uitgesmeerde afzet voor het Medisch Centrum Erasmus was niet gering, sterker nog veelomvattend: liefst 23.000 stekeinden, 29.000 stekankers en 2.600 strekkende meters stekkenbakken werden gedurende het werk afgeleverd. Een

IndustrieBouw • juni 2013 • 60

van de twee eigenaren Edwin van Rijn. ‘Ik zeg altijd maar: als je je werk doet zoals het moet, komt het vanzelf goed.’

Familie Samen met zus Patricia voert hij de directie over de onderneming. Materialenkennis zit hen in de genen, aangezien broer en zus de zaak in 2009 overnamen van vader Gert. Die was er in de avonduren mee begonnen als kleinschalig productiebedrijf, met later het accent meer gericht op handelsactiviteiten.

Nu 45 jaar later is de zaak uitgegroeid van een eenmansbedrijf tot een onderneming van ca. 15 mensen. Behalve een 4.500 m2 groot magazijn beschikt Gerrijn over een werkplaats met daarin zaag-, las-, buig- en knipapparatuur. Want dat doet het bedrijf ook, bevestigingsmiddelen op maat maken.

Van Rijn: ‘Ze zeggen vaak dat familiebedrijven net even harder willen lopen. Dat zal het dan zijn.’

Rotterdam • Erasmus MC

met de keuze van de hijsloods. ‘Als we het traditioneel hadden uitgevoerd, dan had het met een hele zware torenkraan moeten gebeuren. Er was er één beschikbaar in Dubai, maar dan zaten we met een hele hoge tijdsdruk. Zelf een nieuwe laten bouwen was ook een optie, maar de loods had een pre. En nu na afloop hoeven we er bij een volgend vergelijkbaar project niet eens meer over na te denken: dan is dat de keuze.’

De bouwplaatsmanager, bij wie het BAM-bloed door de aderen stroomt, heeft wel vaker met zo’n soort constructie gebouwd. ‘ In de jaren ’80 hebben we als BAM een soortgelijk concept gebruikt bij de bouw van het hoofdkantoor van Nationale Nederlanden. Het is ideaal: je hebt geen last van regen, wind of vorst. En in dit geval hoefden we geen extra (val)veiligheidsmaatregelen te nemen vanwege de geringe afstand tot de aangrenzende gebouwen.’ Een klein nadeel is dat de demontage wat tijd in beslag nam.

Hijsloods op de toren (Foto: Civiele Technieken De Boer)

Aanzicht noordoostzijde. De toegangsweg komt uit in het centrale entreegebied.

Andere benadering Een ziekenhuis bouwen is een aparte tak van sport.

Het is iets wat je als aannemer niet vaak doet. Zeker niet in de enorme omvang van het Erasmus MC. ‘In een ziekenhuis staan de ontwikkelingen op het gebied van techniek niet stil. De bouw kenmerkt zich daarom door veel wijzigingen. Als de techniek verandert, bijvoorbeeld doordat er een nieuw röntgenapparaat op de markt komt, dan moet je meegaan en dus de plannen aanpassen. Dit is een andere benadering dan bij bijvoorbeeld een stadion of een kantoorgebouw, waar alles al vast staat’ legt Vermeulen uit.

Patiëntvriendelijkheid Het ontwerp van het nieuwe medische centrum komt uit de koker van EMG Architecten uit Dor­ drecht. Het architectenbureau, dat gespecialiseerd is in ziekenhuizen, heeft in opdracht van het Erasmus MC patiëntvriendelijkheid voorop gesteld in het plan.

PUNT interieurbouw Postbus 9094 3301 AB Dordrecht

Kantoor- en afleveradres: Veerplaat 79 3313 LJ Dordrecht Tel. (078) 6164190 Internet www.punt-interieurbouw.nl E-mail jerry@punt-interieurbouw.nl

Klaar in 2017: Bouwdeel West. Op de verdiepingen met de transparante gevels komen de beddenhuizen. Rechtsonder loopt de Backbone, de glazen verbindingssluis die alle bouwdelen verbindt.

Heras luxaflex onder beveiligingshekken Sommige fabricanten verworden – om welke reden ook – tot algemeen aanvaarde productnamen. De firma Heras BV van de blauw beletterde hekwerkplaatjes is zo’n fabrikant. Te beschouwen als de luxaflex onder beveiligingshekken.

Er zullen in Nederland maar weinig mensen zijn die nooit eerder iets van Heras hebben gezien.

De hekken met het bekende merkplaatje staan immers al decennia lang synoniem voor afscheidingen van sportvelden, bedrijventerreinen, spoorwegemplacementen en vergelijkbare locaties. Iets minder bekend is Heras als beveiligingsspecialist voor delicate instanties, zoals het gevangeniswezen, energiebedrijven en – in dit geval – een medisch centrum. In tegenstelling tot veel anderen produceert Heras afscheidingen inclusief de mechanische en elektronische (hekwerk)onderdelen. Een groot verschil, zegt marketingmanager

Cindy van den Dungen. ‘Wij bieden integrale beveiligingsoplossingen, vanaf het eerste ontwerp tot en met het allerlaatste besturingsknopje. Wij geloven in zelfvoorziening, omdat we denken dat hierdoor de kans op vooral miscommunicatie wordt beperkt. En dat we zodoende een betere totaaloplossing leveren.’

Internationaal De onderneming heeft vestigingen in Nederland, Zweden, Duitsland en Frankrijk en is onderverdeeld in twee beveiligingsonderdelen, te weten tijdelijk en permanent. Voor het Rotterdamse Erasmus Medisch Centrum werden beide discipli-

nes aangewend, met levering van bouwplaatshekken als continu terugkerend tijdelijk onderdeel. Meer nadruk lag er op blijvend beveiligen, waaronder de levering en montage van dubbele draai- en schuifpoorten met toegangscontrolesysteem.

Eveneens in de opdracht zaten de hekken die functioneren als permanente afscheiding rond het terrein. Het laatste te verrichten werk omvatte een speedgate ter afsluiting van de ambulancehal.

grootste hekwerkproducenten.

Een van de pijlers van het succes is ‘advisering aan de voorkant’. Van den Dungen: ‘Elk project vraagt om een specifieke oplossing, want iedere klant heeft immers zijn eigen wensen op het gebied van veiligheid, design en ook duurzaamheid.

Want was dat niet zo, dan hadden we onze producten wel vanuit een webwinkel kunnen verkopen.’ Een ander onderscheidend kenmerk noemt zij de servicegerichtheid van

Pijlers Dat Heras zo’n bekende naam is geworden, heeft zo zijn redenen.

Met meer dan 450 werknemers behoort het bedrijf tot ’s werelds

BIJL SECURITY SERVICE B.V. betonboor- & zaagtechniek

• Objectbewaking • Receptiediensten • Port Security/ISPS • Alarmopvolging • Mobiele Surveillance • Evenementbeveiliging

Professioneel & Betrouwbaar Interboor Nederland BV

Centrale planning:

Postbus 40392

+31 (0)30 - 241 19 19

3504 AD Utrecht Maarssenbroeksedijk 31

www.interboor.nl

3542 DM Utrecht

post@interboor.nl

Met vestigingen in: Utrecht, Haarlem, Ridderkerk, Urk en ’s-Hertogenbosch

IndustrieBouw • juni 2013 • 62

OMDAT BEWAKEN MEER IS DAN JE OGEN DE KOST GEVEN!

WWW.BIJLSECURITY. NL Burgemeester van Esstraat 231 • 3195 AE • Pernis-Rt Telefoon: 010 - 416 33 66 • Fax: 010 - 472 07 28

Rotterdam • Erasmus MC

Maak kennis met Bos’ totaalconcept RAMEN, DEUREN EN KOZIJNEN

het bedrijf. Heras beschikt over een grote serviceafdeling die zich ten doel stelt elke calamiteit zo snel mogelijk op te lossen - als het even kan binnen vier uur tijd. Van den Dungen wijst in dit verband

op de klanttevredenheidsonderzoeken die het bedrijf continu laat uitvoeren. ‘Gemiddeld scoren we daarin bijna een 8. Dat zal toch niet zomaar zijn?’

Zuidz ij de 15 2 p o s tbus 4 2 9 7 7 ZG Go udria a n T 018 3 - 5 8 3 5 8 3 F 018 3 - 5 8 2 6 7 8

HSB PROJECTEN RONDWERK

www.tifabos.nl

TRAPPEN MEUBEL- EN INTERIEURBOUW RESTAURATIE EN RENOVATIE

T I M M E R FA B R I E K

GEBRS BOS BV

ID

EA UW AL TO IN C EG OM AN B GS INA CO TI NT E M RO E LE T

DE SNELLE EN BETROUWBARE IDENTITEITSCONTROLE O P B O U W P L A AT S E N E N B E V E I L I G D E T E R R E I N E N · No-nonsense: controleert identiteits­ documenten snel en klantvriendelijk · Efficiënt: automatische registratie, ID controle en check op tewerk­ stellingsvergunning en WAV · Aantoonbaar: maakt van elke controle een overzichtelijk PDF r apport, handig ivm bewaarplicht · Doeltreffend: signaleert fraude, voorkomt boetes en verhoogt het security level · Bewezen: succesvol op diverse bouwplaatsen en terreinen van o.a. BAM, Ballast Nedam en J.P. van Eesteren

KBAAR APP BESCHI NU OOK ALS NE O H MARTP VOOR UW S

w w w. k e e s i n g t e c h n o l o g i e s . c o m

Machinefabriek J. Poot BV veelzijdig in staalwerk Dankzij doortastend acquisitiewerk produceerde de Rotterdamse Machinefabriek vrijwel al het kleine staalwerk voor fase 1 van het Erasmus Medisch Centrum.

De opdrachten in deze tijd van economische crisis komen niet vanzelf. Directeur Ferry Brakel van Machinefabriek J. Poot B.V. besloot daarom zelf te informeren bij de Bouwcombinatie of er niet behoefte was aan een flexibel bedrijf voor diverse maatwerk in Staal, RVS, Aluminium etc. Toen eenmaal de bouwplaats was ingericht en de bouw opgestart werd ging de telefoon met het verzoek voor een bedrijfsbezoek. Nu drie jaar later heeft zijn bedrijf de werkzaamheden voor fase 1 afgerond. Om de hoek, kleinschalig van aard inderdaad. Brakel: ‘Wij zijn niet van de grote staalconstructies, daar is ons bedrijf te ambachtelijk voor. Ons bedrijf produceert hoofdzakelijk de wat kleinere maatwerkcon-

structies, zowel vanaf tekening als ingemeten op locatie. Want daar ligt onze kracht.’

Wat extra voor hem pleitte, is de locatie van het centrum op bijna loopafstand van de werkplaats. Met als voordeel korte lijnen, snel schakelen enzovoort.

Veelzijdig Voor het medisch centrum resulteerde dit in hulpconstructies, trappetjes, bordessen, railings en diverse plaatwerk. Het gros daarvan werd ad hoc besteld, dus een hoge productiesnelheid was veelal vereist. Daarnaast werkt het bedrijf veelvuldig voor de grotere liftenfabrikanten, offshore, scheepvaart, voedingsmiddelenindustrie, laboratoria, ziekenhuizen, etc.

Onder de naam SP-Acces worden installaties geleverd en gemonteerd voor toegangstechniek van terreinen en gebouwen zoals snelsluitdeuren, roadblockers en slagbomen. Tevens zijn ze gespecialiseerd in de fabricage en montage van railbaansystemen voor de gevelreinigingsbranche. De productie hiervan gebeurt vanuit de eigen werkplaatsen met ook hier de nadruk op maatgerichte toepassingen.

Machinefabriek J. Poot B.V. staat garant voor Kwaliteit, Snelheid en Service in elke branche!

Graafstroomstraat 39 3044 AN ROTTERDAM T: 010-4155773 F: 010-4621593 E: info@mfpoot.nl I: www.mfpoot.nl

“Constructief in technische oplossingen” • • • • • • •

IndustrieBouw • juni 2013 • 64

Machinale bewerkingen Plaatwerk Constructiewerk Leidingsystemen Onderhoudswerkzaamheden Machinebouw Electrotechniek / Hydrauliek

Rotterdam • Erasmus MC

Het universitair ziekenhuis met slechts 398 bedden op een bruto oppervlakte van 185.000 m2 wil vooral rust uitstralen.’ Het ziekenhuis voert veel poliklinische behandelingen uit. Daarnaast hanteren ze een verpleegduur die korter is dan in andere academische ziekenhuizen.’ In het ontwerp is hier rekening mee gehouden. Zo werkt het ziekenhuis met patiëntenthema’s als Thorax, Ronald McDonald en Daniel den Hoed. Via de glazen overkapping (de Backbone) die de gebouwen aan elkaar verbindt, bereikt de patiënt de verschillende themagebieden en is alles voor de behandeling dicht bij elkaar, wat een snelle doorlooptijd met zich meebrengt.

Cruciaal moment Op dit moment zijn de bouwers begonnen met de eerste fase van Bouwdeel West. Vermeulen geeft aan dat het rond februari 2015 spannend wordt. ‘Op dat moment hebben we zes primaire afbouwstromen, die van begin tot eind cruciaal zijn voor de oplevering. We leveren dan gemiddeld zesmaal maal 100 m2 per dag op.’ Maar voorlopig houdt Vermeulen zich bezig met de dagelijkse gang van zaken en daar heeft hij zijn handen vol aan.

Licht stroomt rijkelijk de Backbone binnen

Keesing identiteitsscan: snel en betrouwbaar Toegangscontrole van aanwezigen is een tegenwoordig niet meer weg te denken fenomeen op Nederlandse bouwplaatsen.

Een geautomatiseerde stap voorwaarts betreft een door Keesing Technologies ontwikkeld softwareprogramma dat identiteitsbewijzen razendsnel controleert op echtheid en geldigheidsduur.

Sinds de invoering van de Wet op de Identificatieplicht (WID 2005) en de Wet Arbeid Vreemdelingen (WAV) dienen werkgevers iedere arbeidskracht te controleren op identiteit en het recht te mogen werken. Tevens dient het controledocument voor langere tijd te worden bewaard (bewaarplicht).

Voor een betrouwbare check ontwikkelde Keesing Technologies BV uit Amsterdam de zogeheten Keesing ID DocumentScan, een softwareprogramma dat in één oogopslag de echtheid en geldigheidsduur van een identiteitsbewijs aantoont. Bovendien geeft de scan een sein, wanneer de noodzaak wordt vermoed van een werkvergunning.

Accountmanager Ylva Mignot noemt de voordelen in vergelijking met handmatige controles. ‘Die gebeuren voornamelijk met kopietjes van paspoorten. Tijdrovend maar erger nog onbetrouwbaar, omdat veel controleurs niet precies weten waarop ze moeten letten. Juist voor grootschalige projecten als het Erasmus is de software een uitkomst:

je haalt het paspoort over de scan en gelijk is alles duidelijk.’

geld kan kosten. En de hoofdaannemer is verantwoordelijk, dus zal hij voor de geleden schade opdraaien’, zegt Mignot.

Boetes De installatie geschiedt even snel als eenvoudig. De paspoortscanner met hierop de software wordt verbonden met de computer van de controleur. Wat hem nog rest is het document te scannen, waarmee de werkgever zich kan indekken tegen boetes. En die zijn niet mals, blijkt uit de woorden van Mignot. ‘Bij een eerste overtreding bedraagt de boete circa 12.000 euro, een bedrag dat bij herhalingen wordt verveelvoudigd. Vaak is er helemaal geen sprake van onwelwillendheid, veel meer van onwetendheid. Want lang niet alle aannemers weten precies waaraan ze moeten voldoen.’ Nog schrijnender wordt het als werken compleet worden stilgezet. Dit kan gebeuren wanneer de arbeidsinspectie bijvoorbeeld illegale werknemers constateert. ‘Iedere ingewijde weet dat stopzetting van een werk gigantisch veel

Tijdwinst Een ander voordeel is dat de scan zorgt voor overzicht. Doordat iedereen bij binnenkomst wordt geregistreerd, weet de projectleider en/of uitvoerder precies wie er op de bouwplaats aanwezig is en wanneer. Dit vergroot de veiligheid, vermindert criminaliteit (diefstal, vandalisme) en leidt uiteindelijk tot een beter bouwplaatsproces. En hoewel nog niet iedere aannemer de scan gebruikt, constateert Mignot een groeiende vraag ernaar.

Logisch ook, aangezien de wetgeving is verscherpt en de opbrengst ruimschoots blijkt op te wegen tegen de investeringskosten.

‘Het grootste voordeel is natuurlijk tijdwinst.

Iedereen is inmiddels heus wel overtuigd van het nut van controles. Alleen moeten ze efficiënt zijn en niet te lang duren.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 65

Zorgcentrum De Hooge Tuinen • Naaldwijk

Het centrale plein van de Hooge Tuinen

Gerecycled betongranulaat in

Hooge Tuinen

In iets meer dan een jaar tijd zette VORM Bouw een nieuwe zorglocatie voor psychogeriatrische ouderen neer in Naaldwijk. De bouwer uit Papendrecht paste het Lean-principe toe, waardoor het bedrijf slim en snel kon bouwen. Half mei was de oplevering van complex De Hooge Tuinen.

Situatie

Vogelvlucht­ impressie van zorggebouw (links) en appartements­ gebouwen

Zorginstellingen Pieter van Foreest is een aanbieder van een breed pakket aan diensten voor ouderen in de regio Delft, Midden-Delfland, Pijnacker-Nootdorp en Westland. Deze opdrachtgever ging niet alleen vanwege de scherpe prijs in zee met Vorm Bouw. ‘Juist die slimme manier van werken sprak onze opdrachtgever aan’, vertelt Rick van der Starre, uitvoerder bij Vorm Bouw. Het bouwprogramma omvatte een zorgcentrum van 6.000 m2 en een appartementencomplex van 5.000 m2. Ook de terreininrichting en de complete vaste binneninrichting van de twee gebouwen behoorden tot het pakket.

Patio

Lean-planning ‘Ongeveer een jaar is een hele korte doorlooptijd voor zo veel vloeroppervlakte, ‘ vervolgt Van der Starre. Werken volgens het

Bouwprogramma Zorgcentrum (6.000 m2) en 42 huurappartementen (5.000 m2) Opdrachtgever Zorginstellingen Pieter van Foreest, Delft Architect Royal HaskoningDHV, Amsterdam IndustrieBouw • juni 2013 • 66

Aannemer Vorm Bouw bv, Papendrecht Bouwperiode april 2012 – mei 2013 Betrokken partijen Constructeur: Corsmit Installatieadviseur: VH Enginering Bouwdirectie: Oostelbos van den Berg

Tekst: Melissa van der Beek Beeld: Frans Wuijts, Royal HaskoningDHV

Lean-principe was de oplossing. Zo maakte het bouwbedrijf met alle betrokken partijen een planning. ‘Door deze Leanplanning kom je in een vroeg stadium achter de mogelijke knelpunten in de uitvoering. Naast het turn key opleveren was een uitdaging in dit project de droogtijd van de anhydriet vloeren. Tijdens het proces hebben we daarom besloten de CVinstallatie eerder in bedrijf te stellen. Dan merk je dat je door Lean elkaar uitdaagt om tot een optimaal resultaat te komen.

Dat gaf een enorme boost en leverde betere oplossingen op.’

x

Duurzame oplossingen maken het verschil

Computergestuurde zonwering

Royal HaskoningDHV is een onafhankelijk en internationaal adviserend ingenieurs- en projectmanagementbureau. Onze 7.000 professionals leveren vanuit 100 kantoren in 35 landen innovatieve en duurzame adviesdiensten op het gebied van onder andere bouw en vastgoed.

Vorm Bouw heeft een lange historie en is bekend met alle taken van sport in de bouw. Inmiddels heeft de aannemer verschillende zorgprojecten op haar referentielijst. Van der Starre: ‘Standaard wil je bij een project natuurlijk alles goed opleveren. Bij een zorgproject is het van belang dat de complete installatie goed functioneert: van het warme water, het gebouwbeheerssysteem tot aan de computergestuurde zonwering toe. Dat geldt ook voor het legionellabeheerssysteem dat is aangebracht. Zeker met ouderen als doelgroep.’ Dat goed en compleet opleveren is de bouwer gelukt: de opdrachtgever is meer dan tevreden.

Wij ondersteunen u bij het optimaliseren van uw huisvesting in alle fases van het huisvestingsproces: onze huisvestingsadviseurs, ontwerpers en asset management experts dragen bij aan de beste duurzame en financiële verantwoorde keuzes voor uw organisatie. De bijdrage van uw vastgoed aan uw succes maken we mede mogelijke door multidisciplinaire projectoplossingen. Beter, sneller en slimmer.

Gerecycled granulaat De architectuur van het pand is bijzonder. Dat vindt ook Cora Jongenotter, Innovatiemanager bij Vorm Bouw. ‘Het is een transparant gebouw. Het heeft veel puien en deuren. Overal waar je kijkt zie je daglicht en dat straalt openheid en rust uit.

Je voelt je direct thuis.’ Als Innovatiemanager houdt Jongenotter zich bezig met Lean, duurzaamheid, veiligheid en kwaliteit. temp.indd In dit project paste Vorm Bouw hergebruik van granulaat in beton toe. Dit gerecyclede materiaal was gemaakt van restbeton uit niet helemaal geleegde betonwagens. Een afvalverwerker hield het apart en brak het in granulaat. Van der Starre: ‘Het granulaat vervangt de grondstof grind voor 20 procent. We hebben dit materiaal gebruikt bij de verdiepingsvloeren.’ Het toepassen van granulaat was geen eis van de opdrachtgever, maar komt voort uit de duurzaamheidambities van Vorm Bouw zelf.

De bouwer kijkt tevreden terug op dit hergebruik van granulaat en is van plan om het bij meer projecten toe te passen.

Postbus 107 - 3100 AC Schiedam T 06-31905907

royalhaskoningdhv.com

1

Snelheid door integraal ontwerpen

6/11/13 8:42 AM

Door hervormingen van het kabinet verandert de zorg. De kosten van zorg en wonen worden vanaf 2015 losgekoppeld.

Hierop inspelend wilde zorginstelling Pieter van Foreest een flexibel gebouw voor haar nieuwe woonzorglocatie.

Het complete ontwerp - van gebouwen, installaties tot infrastructuur - is gemaakt door Royal HaskoningDHV. In het ontwerp zijn flexibiliteit en toekomstbestendigheid verankerd. Jan Koelink, verantwoordelijk voor dit ontwerp, vertelt: ‘Zowel ruimtelijk als technisch kan het ontwerp eenvoudig aangepast worden. Als de regels in de toekomst veranderen, dan is een andere functie van de gebouwen snel gerealiseerd. Zo kunnen appartementen van 55 m2 bijvoorbeeld aangepast worden in een groepswoning met 6 of 8 kamers en een gezamenlijke ruimte.’ De opdrachtgever wilde snel tot bouwen overgaan.’ Wij ontwerpen integraal en daardoor hebben we dit project zo snel kunnen realiseren. Alle parijen die nodig zijn om tot een ontwerp te komen, hebben we in huis.

Sterker nog: op dezelfde verdieping. Was er een vraag, dan stapten we bij elkaar binnen.’ Nu het gebouw klaar is, is de architect nog enthousiaster. ‘Samen met de opdrachtgever hebben we het complexe doel bereikt en nu het gebouw ook nog eens heel mooi is, ben ik tevreden,’ sluit Koelink af.

IndustrieBouw • juni 2013 • 67

Afvalbrengpunt Berkel Milieu • Zuthphen

Tekst: Sjoerd Meuleman

Cape Cod zet de toon op recycleplein

Bouwbedrijf Ter Steege Bouw uit Rijssen realiseert een nieuw Zutphens recycleplein met als doel bundeling van afvaltaken voor omringende gemeenten. Met acht strekkende kilometer houten geveldelen vergt het werk een uitzonderlijke hoeveelheid timmerwerk.

Industriële bouwprojecten – waaronder ook voor afvalverwerkingsbedrijven – laten zich nogal eens leiden door een ‘functionaliteit boven alles’ motto. Het nieuwe recycleplein op het Zutphense bedrijventerrein Revelhorst vormt hierop geen uitzondering: het wordt een forse, bijna mathematisch ingerichte kavel puur gericht op afvalverwerking. Maar terwijl vergelijkbare projecten dan meestal wel ‘klaar’ zijn, blijkt hier ook aandacht te worden geschonken aan de verschijningsvorm. Met als resultaat een complex dat spreekt, dankzij de onder meer eenduidige Cape Cod gevelbekleding. Dit zijn ruige, verduurzaamde houten delen met daarop een afwerking van terracotta-achtige beits. De gevels zijn ook gelijk leidraad voor de voortgang van het werk, zegt Bert Blaazer, projectleider van Ter Steege Bouw Rijssen BV. ‘Cape Cod is geen houtsoort die je even bestelt bij de eerste de beste houthandel. De ruim achtduizend strekkende meters zijn afkomstig uit Canada en moesten vanwege acht weken levertijd in één keer, en op maat worden besteld. Een goede voorbereiding is dan cruciaal.’

Recycleplein: 1 hoofdgebouw - 2 weegstation - 3 inzamelpunt chemisch afval 4 was- en stallingsruimte vrachtwagens- 5 laad- en loskuil particulieren

Handmatig Blaazer besloot de achterconstructie handmatig tegen het staalskelet aan te timmeren. Naar zijn zeggen was dit de enige manier om grip te kunnen houden op de voortgang van het werk. ‘Geprefabriceerde houten rekken waren geen optie, omdat we dan op de levering vooruit waren gelopen. Gelukkig ligt specialistisch timmerwerk ons wel.’ De Cape Cod delen worden eveneens handmatig aangebracht. Een hele puzzel, volgens Blaazer, omdat de verschillende breedtematen volgens een vast patroon tegen de gevels komen. Ook de kozijnen ertussen zijn niet bepaald industrieel. Ze zijn gemaakt van Accoya, een snelgroeiend naaldhoutsoort uit duurzaam beheerde bos-

Opdrachtgever Berkel Milieu, Zutphen

Constructeur Witteveen & Bos, Breda

Bruro vloeroppervlakte ca. 1.400 m2

Architect Architectenbureau van Erken Calandt, Apeldoorn

Hoofdaannemer Ter Steege Bouw, Rijssen

Aanneemsom Bouwkundig: € 2.163.000,Infra: € 950.000,-

Directievoerder Koppelsprengen Vastgoed Advies, Apeldoorn IndustrieBouw • juni 2013 • 68

Bouwperiode januari 2013 - december 2013

Links het weegstation, rechts de entreezijde van het hoofdgebouw

sen, die met een gifvrij verduurzamingsproces geschikt wordt ­gemaakt voor onder meer raam-, deur- en kozijnproductie.

Programma Het complex staat op een kavel van circa 14.000 m2 en bestaat uit vier losstaande gebouwen. Aan de voorkant van het terrein staat het hoofdgebouw voor directie, administratie en ondersteunende taken. Net als de andere bouwdelen is de constructie gemaakt van staal en kanaalplaatvoeren met daartegenaan de als gezegd ruige delen van Cape Cod. Het gebouw is dubbellaags met daarin een lift, twee trappenhuizen, een kantine, werkplekken, was- en kleedruimten en een vergaderkamer.

Haaks op het kantoor bevinden zich twee weegbruggen met luifel en een weegmeesterkantoor. Hierachter komt een aparte ruimte voor de inzameling van chemisch afval . Aan de zijkant wordt de was- en stallingsruimte voor vrachtwagens gebouwd.

Ook van dit deel is het buitengebied overkapt. Het complex sluit af met een bescheiden brengpunt voor kringloopspullen.

Zaagtanden Een item op zich is de terreininrichting van gemêleerde klinkerbestrating. Deze is niet voorzien van putten of straatkolken, maar waterpas gelegd op een laag van achtereenvolgens een meter opvulzand, puin en tien centimeter straatzand. Een gevolg van milieuoverwegingen, vertelt Blaazer, aangezien bedrijventerreinen tegenwoordig steeds vaker zelf verantwoordelijk zijn voor hun waterafvloeiing. De bijna twee meter diepe laad- en loskuil voor particulier afval is van beton met aan de randen zaagtandvormen voor de te lossen voertuigen. Het hele complex wordt uiteindelijk een geheel van naadloos op elkaar aansluitende onderdelen. Blaazer: ‘Dat vind ik persoonlijk ook het mooie van dit werk. Je bouwt iets op en top functioneels dat er nog stijlvol uitziet ook.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 69

Dr. Struyckenplein • Breda

NBU

toont lef met ontwikkeling Dr. Struyckenplein Na twintig jaar eindelijk verbond met daadkracht Sommige wijkvernieuwingsplannen vereisen een lange adem voordat de eerste spade daadwerkelijk in de grond verdwijnt. Zoals die van het Dr. Struyckenplein in de Struyckenwijk aan de zuidwestkant van Breda. De ontwikkelende aannemer Nederlandse Bouw Unie waagde een stap die anderen twintig jaar lang niet aandurfden.

Impressie van het noordelijk deel van het plan

De Struyckenwijk is een typische eenzijdige woonwijk uit de jaren vijftig waarvan Nederland er honderden telt. Een wijk met weinig bedrijvigheid, wegtrekkende bewoners en verloedering van de woonomgeving. Er waren diverse pogingen tot herontwikkeling, maar de meest concrete ervan uit 2009 bleek uiteindelijk toch te moeten stranden op gebrek aan vertrouwen. Meer lef nu toont een verbond van aannemersbedrijf Nederlandse Bouw Unie en woningcorporatie WonenBreburg met een nieuwbouwproject voor het centraal gelegen Dr. Struyckenplein. Het complex omvat ruim tweehonderd merendeels Ook deze appartementen zijn overwegend middelgroot Vanuit de lucht zijn de twee driehoekige kavels mooi te zien

Opdrachtgever Ontwikkelingscombinatie Dr.Struyckenplein vof (WonenBreburg, Nederlandse Bouw Unie) Architect Architectenburo JMW, Tilburg ­(Winkelblok, zuidelijk gedeelte) MIX architectuur, Ede (maatschappelijk bouwdeel + Toren, noordelijk gedeelte).

Constructeur Goudstikker de Vries, ’s-Hertogenbosch Hoofdaannemer Nederlandse Bouw Unie, Etten-Leur IndustrieBouw • juni 2013 • 70

Tekst: Sjoerd Meuleman

85 procent van de winkels is reeds verhuurd

(75 tot 100 m2), levensloopbestendige huur- en koopappartementen, winkels, horecagelegenheden en een gedeelte met maatschappelijke voorzieningen. Inmiddels is het werk goed op stoom: de winkels zijn gevorderd tot de afbouwfase en ook de appartementen zijn al enige tijd wind- en waterdicht. NBU bedrijfsleider Rob van der Velden verwacht omstreeks oktober dit jaar met opleveren te kunnen beginnen.

Gewaagd Het lijkt gewaagd in deze tijd gewaagd, ruim tweehonderd ­appartementen ontwikkelen. Toch durfde NBU de stap te zetten. Van der Velden: ‘NBU is een grotendeels zelf ontwikkelende aannemer en een zeker beheersbaar risico hoort daar nu eenmaal bij. Bovendien ontwikkelen we met een corporatie die een groot deel van de wijk beheert en daardoor weet wat er leeft. En de ontwikkeling lijkt een goede beslissing, want 85 procent van de winkels is reeds verhuurd en ook voor de woningen blijkt genoeg interesse.’ Wat in het gezamenlijke besluit meetelde, was dat beide partijen elkaar al langere tijd kenden. Van der Velden: ‘Wij werken vaker voor de corporatie, dus je weet wat je aan elkaar hebt.’

is en omdat de constructievloeren op die manier grotendeels staalloos konden worden uitgevoerd.’

Ten slotte nog de openbare inrichting die de gemeente Breda in samenwerking met NBU in dezelfde gang meeneemt. ‘WonenBreburg wilde voorkomen dat boodschappen de eerste maanden moeten geschieden te midden van zandhopen. Dus ook buiten is het complex in één keer af’, verklaart Van der Velden.

Waar in de reguliere bouwwereld architecten en bouwers hun werkterreinen afbakenen, bundelen ze binnen Nederlandse Bouw Unie vanaf het eerste moment hun krachten.

Vrij indeelbaar De ontwikkeling geschiedt op twee driehoekige kavels die worden gescheiden door de Dr. Struyckenstraat. Aan de zuidkant van deze as komen circa honderd appartementen in een gebouw van negen lagen. De noordelijke zijde omvat de woontoren “Teun” (15 lagen met 64 koop- en huurappartementen) en een gebouw met 47 huurwoningen op een parkeerkelder en een plint met van mix van maatschappelijke/zakelijke voorzieningen. De uitstraling van het hele complex wordt sterk bepaald door de open gemetselde gevelstructuur, met binnen de gevel liggende balkons en ranke aluminium kozijnpartijen.

De lagere woongebouwen zijn constructief vervaardigd met in het werk gestorte wanden en breedplaatvloeren, terwijl commerciële ruimten op de begane grond en het parkeerdek erboven vanwege de vrije indeelbaarheid opgebouwd zijn met kolommen en opgestorte balken. De woontoren is opgetrokken uit prefab betonelementen met naar vier zijden overspannende vloeren. Van der Velden: ‘We hebben bij de woontoren gekozen voor prefab omdat dat efficiënter bouwen

Nederlandse Bouw Unie bv Nijverheidsweg 16 4879 AR Etten-Leur

T. (076) 502 28 88 E. info@nbu.nl W. www.nbu.nl IndustrieBouw • juni 2013 • 71

Vechtzoom • Utrecht

Opdrachtgever Mitros, Utrecht Ontwikkelaar Rutges, Utrecht Architect De Nijl Architecten, Rotterdam

IndustrieBouw • juni 2013 • 72

Adviseurs LBP SIGHT, Nieuwegein Kleurbureau Beata Franso, Amsterdam Hoofdaannemer Rutges, Utrecht Bouwprogramma renovatie 840 woningen

Bouwperiode maart 2011 - april 2014 Aanneemsom € 47 miljoen

Tekst: Sjoerd Meuleman

Tactvol 870 woningen

renoveren Met de opknapbeurt van 870 woningen schaart het Utrechtse Overvecht zich onder de meer grootschalige renovatieprojecten.

Hoofdaannemer is renovatie­ specialist Rutges die onder meer de gevels en kozijnen vervangt en inpandig vernieuwingen en herstelwerkzaamheden uitvoert.

De woonblokken blijven tijdens de renovatie bewoond.

oude toestand

Nieuw gevelpakket: speciale gebakken stenen met een breedtemaat van 65 mm, Kingspan Therma isolatieplaat en kunststof kozijnen

Een blok na renovatie

IndustrieBouw • juni 2013 • 73

WEGENBOUW WATERBOUW GRONDWERKEN SLOOPWERKEN MILIEUTECHNIEK

binnen- en buitenzonweringen vakkundige reparatie projectzonwering snelle 24 uurs-service efficiënte zonweringsystemen topkwaliteit en lange levensduur professioneel maatwerk

Hoofdvestiging: Ambachtweg 1, 3831 KA Leusden Postbus 52, 3830 AB Leusden Tel. (033) 49 41 538 Fax (033) 49 45 966

Nevenvestiging: Postbus 62, 3900 AB Veenendaal Tel. (0318) 51 91 21 Fax (0318) 51 79 76

www.vanschoonhoveninfra.nl

perfectie

Voordorpsedijk 9 3566 MN Utrecht Tel: 030-2731019

Fax:030-2722199 www: eurobetonboringen.nl e-mail: info@eurobetonboringen.nl

www.dekroon.com  servicedesk@dekroon.com  Telefoon (030) 242 72 00 2011_2306 a4 flyers-de kroon.indd 3

23-09-2011 15:54:44

Energie besparen en Energie winnen

Meer dan 25 jaar ervaring op platte daken

Ventura Gevelbouw ontwikkelt, produceert en monteert hoogwaardige gevelelementen en residentiele zonnepaneelsystemen voor de professionele bouw. Ventura is actief in ketensamenwerking, conceptueel bouwen en in oplossingen voor het passief bouwen. Door gezamenlijke expertise, BIM aanpak en visualisatie, leidt deze samenwerking tot intelligente enginering, die gebouwen energie zuiniger maakt.

• Eén adres voor energie besparen & energie winnen • Eigen fabricage van kunststof kozijnen • Hoge kwaliteit en kostenreductie door lean planning en procesbeheersing • Bezit van alle relevante keurmerken

elijk Voor deg dakwerk Ambachtsweg 18 6562 AV Groesbeek Telefoon: 024-397 34 73 Fax: 024-397 64 75 Email: info@weijerspd.nl www: www.weijerspd.nl

www.venturagevelbouw.nl tel: 0880 20 30 40 IndustrieBouw • juni 2013 • 74

Utrecht • Vechtzoom

Sommige bedrijven groeien als bijna vanzelf tot steeds groter. Waartoe dat kan leiden, toont het Utrechtse aannemingsbedrijf Rutges met de renovatie van 18 woonblokken en 64 trappenhuizen in de Utrechtse wijk Overvecht. Wat 118 jaar begon als eenvoudig schildersbedrijf, is uitgegroeid tot een allround renovatieaannemer die projecten ontwikkelt, bestekken maakt, werken uitvoert en labelkeuringen doet. Een schaalvergroting die vruchten afwerpt, vertelt Jan Taapken projectleider van Rutges. ‘Overvecht is qua omvang ook voor ons van een echt uitzonderlijke orde. Maar het meest uitdagend eraan is dat de operatie in geheel bewoonde toestand plaatsvindt.

Dat vraagt – naast het gebruikelijke vakmanschap – om een meer dan gemiddelde hoeveelheid tact van personeel en medewerkers.’

Gevelsteen Het werk is geknipt in twee fasen. Fase 1 is reeds uitgevoerd (2008) en omvatte voornamelijk gevelherstel van de eerste 230 woningen. Rutges doet nu dus ook fase 2 en begon daarmee in maart 2011. Ook hier vormt gevelherstel de hoofdmoot van het werk. ‘Te wijten aan een verkeerde bouwtechniek’, stelt Taapken, doelend op het gevelmetselwerk dat draagt op betonneuzen. ‘Wanneer je twee verschillend zettende materialen koppelt, krijg je onherroepelijk scheurvorming. Daarom wordt de gevelsteen nu helemaal los gehouden van de constructie.’ Taapken liet hiervoor speciale stenen bakken met een breedtemaat van slechts 65 mm. Dit met als doel van de fundering te kunnen afblijven. ‘In combinatie met de speciale Kingspan Therma isolatieplaat (zachte binnenkant) blijft het werk precies binnen de bestaande fundering. En dat is pure winst.’ Die nieuw gemaakte gevels blijken goed voor een R-waarde van 3,6. Die tevens te danken is aan de nieuwe kunststof kozijnen.

Label Daarmee is gelijk de tweede doelstelling benoemd.

Want behalve kwaliteitsverbetering in en om de woningen beoogt de renovatie een forse stap voorwaarts in energielabels. Een belangrijk instrument hiervoor betreffen de 8.300 m2 zonnepanelen die worden geïnstalleerd op de 18 daken. Ook de aanleg van mechanische ventilatie, aansluiting van warmwater op stadsverwarming en het isoleren van daken en begane grond vloeren dragen bij aan de beoogde labelstappen. Uiteindelijk doel is opwaardering met vijf stappen, te weten woningen met F labels naar B en E gelabelde woningen naar A.

Inpandig De werkzaamheden binnen zijn gericht op wooncomfort. Circa 35 procent van de badkamers blijkt dusdanig verouderd dat ze geheel worden vernieuwd. Dat betekent vervanging van leidingwerk, wand- en vloer-

Ventura thuis in gevelbouw Ventura Gevelbouw ontwikkelt, vervaardigt en monteert ­kwalitatief hoogwaardige gevelelementen voor zowel ­bestaande als nieuwe woningen.

Ventura Gevelbouw is een productie-, leveranciers- en montagebedrijf voor duurzame geveloplossingen. Kenmerkend voor het bedrijf is de grote expertise in kunststof gevelelementen. Want, zo stelt directeur marketing Ignace Boreel de Mauregnault: ‘voor elke woningbouwuitdaging bestaat een kunststof oplossing’. In het geval van renovatieproject Overvecht bestond de opdracht uit levering en montage van kunststof kozijnen met complexe samenstellingen in een aantal bijzondere kleuren. De kozijnen zijn van het type K-vision, het nieuwste profielsysteem van leverancier Profine.

Vakbekwaam Al dertig jaar is Ventura actief in kunststof gevelbouw met een sterk geautomatiseerd productieproces. Vanuit vier vestigingen opereert de onderneming door heel Nederland. Enkele van die vestigingen zijn voorzien van showrooms, met daardoor een goed beeld van wat er op gevelgebied allemaal mogelijk is. Ventura opereert veelal als turn key aannemer voor gevels. In andere gevallen wordt geclusterd gewerkt met bouwbedrijven, waarbij het bedrijf de gevels voor haar rekening neemt. Het Ventura-team bestaat uit 75 mensen, waarmee de onderneming zich mag scharen onder de grotere gevelbouwers. Ventura werkt in opdracht van zowel woningbouwverenigingen, ontwikkelaars als aannemers.

Strak geplande boorwerkzaamheden ‘We werken al twee jaar volgens een zeer strakke planning’, vertelt Henny Klarenbeek van Euro Beton Boringen. ‘Elke dinsdag worden oude badkamers en toiletten gesloopt, waarna wij op woensdag aan de slag kunnen.’ Het Utrechtse bedrijf boort gaten voor de afvoer in toiletten, badkamers en balkons. ‘De woningen zijn nog deels bewoond. Door deze minutieuze planning hebben bewoners zo min mogelijk overlast van onze werkzaamheden’, aldus Klarenbeek. Een flexibeler planning geldt voor de balkons.

‘Zodra een blok klaar is, gaan wij de ankers voor het hekwerk en de ­afvoerputjes inboren.’

Euro Beton Boringen is gespecialiseerd in alle mogelijke boor- en zaagwerkzaamheden voor zowel bedrijven als particulieren. Voor bouwbedrijf Rutges werkt het bedrijf al verscheidende jaren. Het werk op het project Vechtzoom verloopt voorspoedig. ‘Behalve de vorst en sneeuw zijn er geen problemen opgetreden.’

IndustrieBouw • juni 2013 • 75

Gefolieerde binnen­aftimmering levert tijdwinst op

Betrouwbaarheid als basis

‘Bij renovatieprojecten is de detaillering altijd anders. We hebben daarom voor het project Vechtzoom eerst een proefwoning gemaakt, waarna we de opdracht voor het hele project hebben verkregen’, vertelt Ruud Geurkink, eigenaar van Proge Binnenafwerking. Zijn bedrijf levert de dagkantaftimmering en vensterbanken voor dit project. Alle aftimmering is voorzien van een finishfolie.

Dat maakt het tot een kant-en-klaar product dat niet nabewerkt hoeft te worden. ‘Er komt geen schilder meer aan te pas’, aldus Geurkink. ‘Dat betekent minder troep en vooral tijdwinst op de bouw.’ Gezien de strakke planning van dit project, was dat een groot voordeel. ‘Hoe minder disciplines er nodig zijn op een project, hoe sneller en efficiënter je natuurlijk kunt werken. Voor ons was de uitdaging om de bouwstroom snel en constant te houden. We waren gebonden aan een strak tijdsschema. Dat is gelukkig vlekkeloos verlopen, zeker ook door de goede samenwerking met Rutges.

We werken vaak met hen samen en zijn goed op elkaar ingespeeld.’

Proge werkt uitsluitend met producten op basis van FSC gecertificeerd materiaal. Naast oplossingen voor kozijnaftimmering houdt het bedrijf zich ook bezig met oplossingen voor leidingkokers, stelkozijnen, plinten en sinds kort ook gevelbekleding.

Van Schoonhoven Infra BV is gericht op grond-, weg- en waterbouw, bodemsanering, cultuurtechniek, sloopwerken en terreinonderhoud. Met circa twintig vaste, gemotiveerde medewerkers kan Van Schoonhoven zowel kleine als grote projecten aan. De onderneming is vooral actief in Midden-Nederland vanuit vestigingen in Leusden (hoofdkantoor) en Veenendaal.

Bedrijfscultuur Een goede bedrijfscultuur staat centraal in de bedrijfsdoelstellingen. Van Schoonhoven werkt met een kwaliteitsborgingsysteem op basis van NEN-EN-ISO 9001:2008. Dit draagt bij aan een hoge mate van tevredenheid bij de klanten. Ook veiligheid is van belang en het bedrijf beschikt over het VCA**2008/05 certificaat. Van Schoonhoven Infra is tevens een erkend leerbedrijf en heeft certificaat Stichting Erkend Bestratingsbedrijf (SEB).

Van Schoonhoven heeft zowel ruime ervaring met nieuwe werken als met renovaties en herontwikkelingen. Dankzij de diversiteit van de activiteiten is het bedrijf in staat een totaalpakket aan te bieden. Volgens relaties blinkt het bedrijf uit in projecten die hoge eisen stellen aan de logistieke organisatie.

onderhoud renovatie advies en ontwerp De Meern 030 890 64 00 info@rutgesvernieuwt.nl www.rutgesvernieuwt.nl IndustrieBouw • juni 2013 • 76

Paans installeert tussen bewoners door In opdracht van hoofdaannemer Rutges installeert instal­ latiebedrijf Paans de nieuwe werktuigbouwkundige instal­ laties voor het renovatieproject Vechtzoom. Hoofdmoot vormt vervanging van de warmwatertoevoer met individuele units op het stadsverwarmingsnet.

Het is een zeer grondige renovatie. Buiten, maar ook binnen, getuige de nieuwe keukenblokken, doucheaanpassingen en de vervanging van de warmwatertoevoer. Paans Klimaatsystemen BV uit Leerdam monteert hiertoe stijgleidingen in de trappenhuizen en van hieruit aftappunten naar de woningen. Juist de bewoonde situatie vraagt om een goede communicatie tussen werknemers en bewoners, zegt projectleider Alex Ruitenburg. ‘Corporaties zijn tegenwoordig zuiniger dan ooit op hun huurders. Je zult daarom elke stap goed moeten plannen en doorspreken. Dat vraagt om tact, flexibiliteit en inlevingsvermogen.’

tegels en het sanitair. De overige badkamers zullen indien nodig worden hersteld. Voor de keukens geldt een verdeelsleutel van 30 procent vervanging en 70 procent herstel. Van de toiletten wordt 80 procent vervangen. Ook krijgen de woningen een nieuwe riolering en worden – vanzelfsprekend bijna – de gevelkozijnen afgetimmerd met vensterbanken. Ten slotte worden de algemene ruimten aangepakt met uitbreiding van de trappenhuizen en bergingen van kalkzandsteen.

Het werk verloopt in twee bouwstromen en is nu voor driekwart klaar. Taapken denkt in april 2014 met opleveren te kunnen beginnen. Hij is vooral tevreden over de samenwerking met bewoners. ‘Bouwen in een bewoonde situatie blijft een vak apart.’

Dakkappen Bij de aanpak van de mechanische ventilatie koos Paans voor vernieuwing van de ventilatiekanalen. Eerdere ervaringen hadden uitgewezen dat aansluiten op bestaand werk kan leiden tot lekkage en verstopping. Ruitenburg: ‘Hoe je het wendt of keert, renoveren van bewoonde woningen brengt een zekere overlast met zich mee. En aangezien niemand zit te wachten op problemen achteraf, was het beter om de kanalen te vervangen.’ Ook in esthetisch opzicht blijkt er over het werk goed te zijn nagedacht.

Een voorbeeld hiervan betreffen de ventilatiekappen op de daken die vanwege instandhouding van het gevelbeeld mooi verdiept zijn uitgevoerd.

• Verwarming • Koeling • Ventilatiesystemen • Warmtepompsystemen • Meet- & Regeltechniek

tel. (088) 554 62 62

paans.nl

Paans Klimaatsystemen: Leerdam - Utrecht - Gorinchem Op het geisoleerde dak: mechanische ventilatie en zonnepanelen

Haaglanden - Altena - Bommelerwaard

IndustrieBouw • juni 2013 • 77

Vechtzoom • Utrecht

De Kroon zonwering maakt gevels ‘af’ Voor een zowel uniform als esthetisch verantwoord gevel­ aanzicht blijken de verticale zonweringscreens van zon­ wering- en interieurbedrijf De Kroon een prima keus.

Niet zelden zijn vernieuwde gevels de slagroom op de taart van grootschalige renovatieprojecten. Zonde als verschillende soorten zonweringen gedane inspanningen ontsieren. En van een gevelschermenmengelmoes was in de Utrechtse wijk Overvecht juist sprake, zegt Hugo Vink zakelijk accountmanager van De Kroon BV. ‘Door de jaren heen is er van alles voor de ramen gehangen – verschillende kleuren, systemen, materialen… echt een ratjetoe. Soms moeten we demonteren en weer terughangen, maar veel mooier is natuurlijk een eensgezinde vervanging. Dan wordt zo’n project ook echt af.’ In dit geval werd gekozen voor verticale screens met daarin opgenomen een transparant glasvezeldoek. Kleuren sluiten naadloos aan bij de omringende materialen, te weten zachtgrijze doeken gecombineerd met kozijnkleurige frames.

Schakelen

lekker door, zegt Vink. ‘Het is een beetje afhankelijk van de locatie – op zongerichte gevels vanzelfsprekend meer dan op noordkanten.

Maar al met al hebben we inmiddels toch wel een kleine honderd schermen geplaatst.’ Hij noemt renovatie Overvecht een mooi werk omdat ‘Rutges een fijne club is om voor te werken’ en de gefaseerde uitvoering zorgt voor continuïteit. Bovendien is de locatie gunstig, vrijwel om de hoek. ‘Wij zijn een bedrijf met snel schakelen hoog in het vaandel. Dat kunnen we hier dagelijks waarmaken.’

Progé

De Kroon plaatst de Overvechtscreens op afroep. Tegen een kleine huurverhoging kunnen huurders namelijk zelf beslissen of er wordt gekozen voor zonnewering of niet. Er is daarbij keuze tussen elektrisch aangedreven of handbediend. En beide vormen lopen

Bovenste verdieping: bij 1 woning 2 screens en een knikarmscherm op het balkon.

Uw partner in innovatieve bouwproducten Progé is sinds 1997 innovatief op het gebied van productie en toelevering van kant en klaar producten voor de bouw. U moet hierbij denken aan dagkant aftimmering en vensterbanken, stelkozijnen, leidingkokers, plinten en sinds kort ook gevelbekleding.

In eigen productie voorzien wij deze producten van een finish folie waardoor er veel dure uren van de schilder worden bespaard. Als bedrijf willen wij kwaliteit, betrouwbaarheid en duurzaamheid uitstralen. Al onze producten zijn dan ook FSC® gecertificeerd. Naast ons standaard productgamma bieden wij ook maatwerk. Neem vrijblijvend contact met ons op om u te laten adviseren voor een oplossing op maat.

044044

meer informatie:

www.proge.nl Progé Redoute 1, 7141 JW Groenlo tel. (0544) 37 25 34 info@proge.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 78

Amsterdam • Praktijkschool De Dreef

Tekst: Carla de Koning

De Dreef is L-vormig Beschutte oksel

In de grote centrale ruimte komt alles samen

Een heldere In februari 2014 hebben de ruim 160 leerlingen van De Dreef in Amsterdam Zuid Oost een gloednieuw schoolgebouw. Zij krijgen dan les in een overzichtelijk en helder gebouw. In opdracht van Stichting Kolom uit Amsterdam bouwt Aannemingsmaatschappij Friso Almere de nieuwe school.

Enerzijds een bijzonder project, gezien de verscheidenheid aan functies binnen het gebouw en de eisen die een praktijkschool aan het ontwerp van het nieuwe gebouw stelt. Anderzijds een project als ieder ander schoolgebouw, gezien het materiaalgebruik.

Opdrachtgever Stichting Kolom, Amsterdam Architect Rietvink Architecten, Oosthuizen Adviseur installaties Syperda Hardy Adviesbureau, IJlst Hoofdaannemer Aannemingsmaatschappij Friso Almere bv, Almere

school Binnen in het gebouw draait alles om de grote centrale ruimte. De verdieping en beide entrees komen daar samen. Door een vide en een extra brede statietrap, met daarboven daklicht, heb je een zeer ruimtelijk zicht op de verdieping. Het gebouw is overzichtelijk en helder opgezet.

Dat was een van de eisen die een praktijkschool als De Dreef stelt. Afleiding is voor leerlingen van het praktijkonderwijs immers vaak een valkuil.

Beschutting Niet alleen aan de binnenkant van het gebouw is nagedacht over de eisen die (leerlingen van) het praktijkonderwijs

Installaties Installatiebedrijf P. Th. Vink & Zonen bv, Roelofarendsveen Aluminium kozijnen J.M. Van Delft + zn., Drunen Staalconstructie Postma-Groen bv, Sneek

met zich meebrengen. Ook bij het ontwerp aan de buitenkant is hierover nagedacht. De leerlingen komen de school binnen via het schoolplein dat zo ligt, dat de leerlingen geen direct contact hebben met de straat. Dit was mogelijk doordat de twee vleugels van het gebouw het schoolplein in een L-vorm omsluiten. Het plein is zodoende een veilige plek voor de leerlingen. En als het regent, waait of sneeuwt kunnen de leerlingen beschutting zoeken onder de grote luifel.

Verschillende functies Naast de theorielokalen krijgt de nieuwbouw daarom praktijklokalen als een

Vaste zonweringspanelen VPT Versteeg, Heusden Bouwprogramma school voor 160 leerlingen met gymzaal Bouwperiode april 2013 - februari 2014

IndustrieBouw • juni 2013 • 79

Vink Installatie Groep: multidisciplinair en gezond Zoals veel scholen tegenwoordig wordt ook praktijkschool De Dreef in Amsterdam Zuidoost gebouwd volgens het frisse scholen concept. Voor installatiebedrijf Vink betekent dit onder meer de aanleg van een CO2 gestuurd ventilatiesysteem.

Vink Installatie Groep uit het Zuid-Hollandse Roelofarendsveen is een middelgrote installateur met als specialiteit utiliteitswerken. Voor praktijkschool De Dreef werd de opdracht verkregen voor zowel de elektrotechnische, werktuigbouwkundige als sanitaire werkzaamheden, waarmee het bedrijf aantoont het gehele installatiespectrum te beheersen. En dat is beter voor een werkproces, meent directeur Peter Bakker, ‘Omdat E- en W-installaties nogal wat overlappingen met zich meebrengen’. ‘Hoewel niet altijd even zichtbaar behoren installaties hoe dan ook tot de meest ingrijpende gebouwonderdelen. Dan is het voor een opdrachtgever prettig om hiervoor met een en dezelfde partij aan tafel te zitten.’

Gezonde lucht Behalve standaard items als verwarming, loodgieterswerk, sanitair en elektra omvat het werk ook meer specifieke onderdelen. Een daarvan behelst een CO2 gestuurd ventilatiesysteem in de klaslokalen met daardoor constante controle op gezonde lucht. Ook duurzaam zijn onderdelen als aanwezigheidscensoren voor verlichting en energiezuinige verwarming.

Vink verkreeg de opdracht volgens de traditionele weg (offerteaanvraag van aannemer) dankzij een scherpe aanbieding. Toch denkt Bakker niet dat alleen de prijs bepalend was. ‘Opdrachtgevers kijken meer dan ooit of een bedrijf gezond is of niet. En gelukkig zijn wij dat want ondanks de nu moeilijke tijden is de portefeuille ook dit jaar weer redelijk goed gevuld.’

Work4Media

business magazines Educatieve communicatie

Uitgeverij

Grafisch ontwerp en consultancy

Customer Media Websites Platform voor industriebouw

Marketing

www.linktmedia.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 80

Amsterdam • Praktijkschool De Dreef

Klimaat installaties

Sanitaire Service en installaties onderhoud

Elektro techniek Leerlingen vieren mee bij het slaan van de eerste paal

Veenderveld 13, 2371 TS Roelofarendsveen T (071) 332 01 10 F (071) 331 54 02

www.vinkinstallatiegroep.nl restaurant, een kapper en een keuken, en ook een timmerwerkplaats en een autowerkplaats. Aan de gevels is straks te zien waar welk lokaal zich bevindt.

De werkplaats autotechniek herken je bijvoorbeeld aan een garage met overheaddeur.

Twee vliegen in een klap Qua functies van het gebouw (en de herkenbaarheid daarvan) kon de architect de nodige creativiteit kwijt, maar ook qua kleurgebruik kon hij zijn gang gaan.

In de gevels van het gebouw komen gekleurde schermen. De nieuwe school krijgt hiermee een heel eigen uitstraling waar de leerlingen zich mee kunnen identificeren. Zij kunnen met recht trots zijn op hun nieuwe school. Bovendien heeft het nieuwe, vrolijk gekleurde gebouw een verfrissende uitwerking op de buurt waarin het komt te staan. Hiermee sloeg de architect twee vliegen in één klap: een school waaraan de leerlingen zich kunnen laven én een opwaardering van de buurt.

Totaal Installateur

Installatieadviseur ervaren in de scholenbouw Installatietechnisch adviesbureau Sijperda-Hardy is een volledig zelfstandig en onafhankelijk adviesbureau. De hoofdactiviteiten bestaan uit de advisering van elektrotechnische en werktuigkundige installaties, bouwfysica en brandveiligheid.

Sijperda-Hardy heeft veel ervaring in de scholenbouw.

Onze doelstelling is altijd het creëren van een comfortabele school waarin het goed toeven is. De technische installaties bepalen een belangrijk deel van het leer- en werkcomfort. Deze is als het ware het hart van het gebouw. En dat moet kloppen! De mensen van Sijperda-Hardy realiseren zich dat. Ons streven is een optimale integratie tussen bouw- en installatietechniek. Dat doen we door een technisch doordacht

ontwerp te maken gebaseerd op onze ruime ervaring in de scholenbouw. Gebruikerseisen en een optimaal leefcomfort gaan hierin harmonieus samen met zo laag mogelijke investerings- en exploitatiekosten. Uiteraard kunnen we de opdrachtgever volledig adviseren over toepassen van duurzame technieken, inclusief de (economische) terugverdientijd, onderhoudskosten, CO2-besparing e.d.

Geperforeerd staalplaat De beeldbepalende, gekleurde, zonwerende schermen in de gevels worden gemaakt van geperforeerde staalplaat.

Verder wordt er gebruik gemaakt van aluminium kozijnen en metselwerk van baksteen. De gebruikte materialen moeten, zoals bij de bouw van iedere andere school, ‘hufter-proef’ zijn.

De fundering van De Dreef is pas gelegd.

Een aantal details wordt nog onderzocht wat betreft onderhoudskosten. Daaronder hoogwaardige isolatie, zonwerende beglazingen en diverse aanpassingen aan de installaties.

Oog voor techniek

Eegracht 12

•

8651 EG IJlst

T 0515 429 777 • F 0515 429 778 w w w.sijperda-hardy.nl

IndustrieBouw • juni 2013 • 81

Work4Media

business magazines Educatieve communicatie

Uitgeverij

Grafisch ontwerp en consultancy

Customer Media Websites Marketing

Platform voor industriebouw

www.linktmedia.nl

Uw droom, ons werk Uw droom, ons werk

Nieuwbouwprojecten Renovatiewerk Utiliteitsbouw Showroom

Kelvinring 22 | 2952 BG Alblasserdam | (078) 691 39 48 | info@tegelidee.nl

www.tegelidee.nl

2 | Alblasserdam | (078) 39 48 | info@tegelidee.nl Kelvinring 22 |691 Alblasserdam | (078) 691

39 48 | info@tegelidee.nl

w.tegelidee.nl www.tegelidee.nl

Bouwen in een nieuwe

dimensie Tekst: Patricia van der Beek

De complete bouw en het installatiewerk van De Wielslag valt onder de verantwoordelijkheid van een van de vier teams van bouwbedrijf Waal. Elk team heeft zijn eigen focus op basis van een productmarktcombinatie. Hierbij draagt het team vanaf de eerste contacten met de opdrachtgever tot en met de servicefase tijdens de exploitatie de totale verantwoording. De realisatie van dit project vindt plaats onder leiding van Marcel Ruijs. Hij vertelt: ‘Woning- en utiliteitsbouw komen hier letterlijk samen, waardoor we onze kennis van de verschillende bouwsystemen zo breed mogelijk inzetten. Bij de bouw van de appartementen draait het vooral om een goede bouwsystematiek en gedegen planning op basis van de lean filosofie. Binnen het utilitaire deel ligt de grootste uitdaging in de realisatie van de school, waarbij we te maken hebben met complexe installaties en specifieke wensen van de eindgebruiker. We leveren het schoolgebouw tot aan de wand- en vloerafwerking en het vaste meubilair op.’

Het overgrote deel van de buitengevels bestaat uit traditioneel metselwerk

Opdrachtgever Vestia, Rotterdam Ontwikkelaar Estrade projecten, Rotterdam Architect SP architecten, Waddinxveen E-W Installatie Rijndorp Installatietechniek B.V., Zoeterwoude

CV-MV Installatie Spindler Installatietechniek bv, Rotterdam Keukens Bruynzeel Keukens, Bergen op Zoom Tegelwerk Tegel-Idee, Alblasserdam Schilderwerk Schults Schilders, Zierikzee

Rotterdam • MFA De Wielslag

Geheel in 3D gemodelleerd

In Rotterdam Feyenoord wordt de laatste hand gelegd aan multifunctionele accommodatie De Wielslag. Dit complex beslaat zo’n 25.000 m2 vloeroppervlak en biedt ruimte aan 71 appartementen, een schoolgebouw, zorg­voor­ zie­ningen, winkels en een parkeergebied.

Duurzaam ontwerp Het ontwerp van MFA De Wielslag, afkomstig van SP architecten, kenmerkt zich door een afwisselend gevelbeeld en door het gebruik van duurzame materialen. Ruijs: ‘Het overgrote deel van de buitengevels bestaat uit traditioneel metselwerk. De kozijnen van de woningen bestaan uit FSC-hout, die van het schoolgebouw uit aluminium. Absolute blikvanger is de vliesgevel van het schoolgebouw, die zich als transparant en kleurrijk element in het geheel manifesteert.’ Naast de materialen dragen ook de installaties bij aan de duurzaamheid van MFA De Wielslag. Hierbij valt te denken aan de aansluiting op stadsverwarming, vloerverwarming en energiezuinige verlichting.

BIM Eind 2010 verkreeg Waal opdracht voor de bouw en installaties van het complete bouwprogramma. ‘Vanuit onze visie op ketenintegratie gaven we Topos Fields opdracht voor de bouwkundige, en Wijcon voor de constructieve uitwerking van het plan in BIM’, aldus Ruijs.

Metselwerk Haverhals Kaatsheuvel BV, Kaatsheuvel Bouwprogramma 71 appartementen, schoolcomplex (9.000 m2), zorgvoorzieningen (1.400 m2), winkels (500 m2), parkeergebied (3.900 m2).

Bouwperiode november 2011 – juni 2013 Bouwkosten 19 miljoen euro IndustrieBouw • juni 2013 • 83

 

Bewuste keuzes

 Zuidhollandsedijk 209 Postbus 56 5170AB KAATSHEUVEL Tel. 0416-34 93 93 Fax. 0416-38 20 01 E- mail info@haverhals-metselwerken.nl www.haverhals-metselwerken.nl

VAN BRUYNZEEL

Schults Schilders feliciteert De Wielslag in Rotterdam Schults Schilders verzorgde de wandbekleding en het binnen- en buitenschilderwerk aan de school. Wilt u ook liever professioneel schilderwerk van de vakman, kijk dan op www.schultsschilders.nl

oud ... va kma n in to taa lo nderh

Deltastraat 4 • 4301 RC Zierikzee • T: 0111 414065 E: info@schultsschilders.nl • www.schultsschilders.nl

KEUKENS

UW DUURZAME KEUKENPARTNER Bij Bruynzeel Keukens geloven we dat keukens niet alleen het hart van de woning vormen, maar ook het centrum van duurzame ontwikkeling. Als marktleider in Nederland zijn we dé keukenpartner van iedereen die in de bouw-, verhuur- en vastgoedsector serieus werk wil maken van slimme en duurzame groei, dicht bij huis.

DUURZAME GROEI Innovatie staat bij Bruynzeel Keukens voor een groot deel in het teken van duurzaamheid. Neem Solid10Green: een aanrechtblad dat volledig biologisch afbreekbaar is en 100% kan worden hergebruikt. We zijn de eerste keukenfabrikant van Nederland die het duurzame laserafkanting toepast en diverse keukenmodellen uit ons assortiment worden volledig gefabriceerd met FSC®-gecertificeerd hout.

Zo kunt u bij Bruynzeel heel bewust kiezen voor keukens die het milieu minimaal belasten. Als organisatie zijn we ISO 14001 gecertificeerd.

www.bruynzeelkeukens.nl

55040010 Adv Industriebouw 93x137.indd 1

Duurzame keukens in MFA De Wielslag

07-05-13 08:31

Duurzaamheid speelt een belangrijke rol in MFA De Wielslag. Zo ook in de 71 huurappartementen van Vestia, waar Bruynzeel Keukens haar duurzame ­Atlas keuken installeerde.

Atlas keuken

Pieter van den Biggelaar is accountmanager bij Bruynzeel Keukens en verantwoordelijk voor de projecten voor Vestia. ‘Anderhalf jaar geleden vroeg Vestia ons een offerte te maken voor de keukens in MFA De Wielslag, met daarin diverse kleurkeuzes en opties. Na opdracht zijn we samen met Waal, Vestia en ontwikkelaar Estrade tot de definitieve keukenopstelling gekomen. Vestia koos voor een drietal vaste kleuropties voor de keukens, die vooraf per bouwnummer zijn bepaald.

Qua ontwerp conformeerden we ons aan de tekeningen van de architect.’

Gecertificeerd Bruynzeel Keukens installeerde de zogenoemde Atlas keuken in de appartementen. Deze keuken voldoet aan een van de belangrijkste randvoorwaarden van Vestia: duurzaamheid. Van den Biggelaar: ‘De Atlas

IndustrieBouw • juni 2013 • 84

keuken is gecertificeerd met FSC en M ­ ilieukeur. Met ­Milieukeur tonen we aan dat we belang hechten aan duurzaamheid en lage milieubelasting.

Daarnaast is de Atlas keuken een stijlvolle keuken met een strak, eigentijds design en een krachtige uit­ straling.’

Inmiddels zijn alle keukens geleverd en in samenwerking met Waal aangesloten op water en elektra.

Momenteel vindt de fine tuning plaats. Van den Biggelaar kijkt terug op een geslaagd project: ‘We werken veelvuldig samen met

Vestia, we weten wat we aan elkaar hebben.

Ook met Waal hebben we al diverse projecten uitgevoerd; hun projectmatige aanpak werkt erg prettig. We kunnen met elkaar trots zijn op het eindresultaat.’

Rotterdam • MFA De Wielslag

Absolute blikvanger is de vliesgevel van het schoolgebouw

Atrium woongebouw

‘Het gehele project is 3D gemodelleerd, waardoor we een realistisch beeld van het project kunnen geven. Dit werkt zeer prettig in de communicatie met de klant en partners. Het schoolgebouw is in de BIM uitwerkingsfase volledig omgezet naar een prefab skelet met dragende buitenwanden wat onder meer geresulteerd heeft in een zeer snelle bouwtijd.

Een ander voordeel van dit model is dat je er heel veel informatie uit kunt halen voor je planning en werkvoorbereiding.

Je kunt bijvoorbeeld stap voor stap laten zien hoe het project is opgebouwd en eenvoudig achterhalen hoeveel stenen, stucwerk, en dergelijke nodig zijn.’

Ketenintegratie Ruijs vervolgt: ‘Wanneer partners, zoals onderaannemers en leveranciers, ook gebruik maken van het BIM, kun je de verschillende werkzaamheden op een project optimaal op elkaar afstemmen en raakvlakken al in een vroeg stadium ondervangen. Zo tekende op dit project de prefab betonleverancier in nauwe samenwerking met de hoofdconstructeur het betonnen casco in tot aan werktekeningniveau. Dit leidde tot een enorme versnelling in het engineering- en uitvoeringstraject.’ Het toepassen van een BIM en lean plannen zijn middelen c.q. methoden die bijdragen in een optimale ketenintegratie, een integrale werkwijze die binnen heel Waal wordt toegepast.

Het belangrijkste doel van ketenintegratie is om in nauwe samenwerking met de bouwpartners de bouwtijd te verkorten, faalkosten te reduceren en de gewenste kwaliteit te realiseren.

nodige uitdagingen: ‘We bouwen middenin de stad, op een kleine bouwlocatie.

Plaats voor voorraden is er nauwelijks, waardoor toeleveringen just-in-time plaatsvinden. Afgestemd op de beschikbare locatie werkten wij met een torenkraan voor de woningen op de locatie van de parkeergarage en een zware dragline voor de school op de locatie van de later te bouwen gymzalen. Inmiddels is de torenkraan weer afgebroken en zijn we met de laatste werkzaamheden bezig. In juni 2013 leveren wij als laatste de woningen op, drie maanden eerder dan gewenst.’

Tegel Idee: ‘Kwaliteit en snelheid door ketensamenwerking’ Als ketenpartner van Waal verzorgt Tegel Idee het tegelwerk van MFA De Wielslag.

In een hoog bouwtempo voorziet de Alblasserdamse tegelspecialist de vloeren en wanden van zowel de school als de woningen van hoogwaardige tegels.

Tegel Idee is sinds eind 2011 bij het project betrokken, zo laat mede-eigenaar Johan Noteboom weten: ‘Waal vroeg ons om mee te denken en rekenen in het aanbestedingstraject. Na de opdrachtverstrekking werkten we in nauwe samenwerking met Waal de tekeningen en berekeningen verder uit.

Hierbij kun je denken aan detailtekeningen van badkamervloeren, met daarin de exacte positie en afmeting van het afvoerputje.’

Wand- en vloertegels In de uitvoeringsfase levert en monteert Tegel Idee de wandtegels van de entrees, toiletten, badkamers en keukens in alle 76 woningen. In het schoolgebouw legt Tegel Idee de leistenen vloer op de begane grond, in totaal

zo’n 2.000 meter tegelwerk. Noteboom: ‘De uitdaging bij deze natuurstenen vloer is dat niet alle tegels gelijk zijn. Het aanbrengen ervan vergt dus de nodige aandacht.’

Ketensamenwerking Noteboom vervolgt: ‘Een andere uitdaging op dit project betreft het hoge bouwtempo.

Dit kunnen we realiseren door als ketenpartners samen te werken. Net als Waal zijn we een groot voorstander van ketensamenwerking en de lean werkwijze. Hierin gaan we behoorlijk ver. Zo zit een van onze uitvoerders regelmatig bij Waal, en een werkvoorbereider van Waal bij ons. Zo ontstaat een onderlinge openheid die de kwaliteit en efficiëntie van het werk bevordert.’

Logistieke uitdagingen In november 2011 startten de bouwwerkzaamheden, medio dit jaar dient het project gereed te zijn. Met het einde in zicht blikt Ruijs alvast terug op een interessant project, met vooral op logistiek gebied de

IndustrieBouw • juni 2013 • 85

Mis niets!

Blijf voor nog geen vier tientjes per jaar op de hoogte van alle ­ontwikkelingen in de industriebouw

Opgave abonnementen Tel.nr. +31-(0)85 111 7890 (tussen 09:00 uur en 12:30 uur) Faxnr. +31-(0)85 111 7891 E-Mail: admin@work4media.nl

Abonneme

n

€ 39 per jat ar e xclusief b

tw

Work4Media

business magazines

IndustrieBouw • juni 2013 • 86

BETAALBAAR EN VERRASSEND BOUWEN IN BETON

representatieve uitstraling

●

snelle bouwtijd

●

duurzame kwaliteit

●

uitstekende brandwerendheid

●

inbraak veiligheid

●

meervoudig grondgebruik

●

Hercuton b.v.

Touwslager 2 5253 RK Nieuwkuijk Tel.: (073) 511 26 60 info@hercuton.jajo.com

www.hercuton.nl

Perfectie tot in elk detail Perfectie tot in elk detail Liften zijn belangrijke verkeersaders Liften zijn belangrijke verkeersaders in uw gebouw. U eist terecht dat in uw gebouw. U eist terecht dat ze feilloos functioneren. Daarvoor ze feilloos functioneren. Daarvoor bent u bij Mitsubishi aan het juiste bent u bij Mitsubishi aan het juiste adres. Wij zijn uw partner vanaf de adres. Wij zijn uw partner vanaf de selectie van de lift in de ontwerpselectie van de lift in de ontwerpfase, tijdens het installeren tot en fase, tijdens het installeren tot en met de serviceverlening als de lift met de serviceverlening als de lift in gebruik is. Ge誰nteresseerd? in gebruik is. Ge誰nteresseerd?

Bel ons voor meer informatie of Bel ons voor meer informatie of een afspraak. een afspraak.

M i t s u b i s h i M i t s u b i s h i

e l e v a t e s e l e v a t e s

T 0318 - 586 586 T 0318 - 586 586 www.mitsubishi-liften.nl www.mitsubishi-liften.nl

y o u y o u