H έκδοση αυτή πραγματοποιήθηκε με την οικονομική ενίσχυση της Βιβλιοθήκης Γεωργίου Ι. Θεοτόκη
Αλίκη-Ξενία Δ. Νικηφόρου Δημόσιες Τελετές στην Κέρκυρα κατά την περίοδο της Βενετικής Κυριαρχίας 14ος-18ος αι. © 2014 Fagotto - Νίκος Θερμός Πρώτη έκδοση: 1999, Αθήνα ISBN 978-960-6685-54-5 Fagottobooks Κεντρικό: Βαλτετσίου 15 Εξάρχεια, 10680 Αθήνα τηλ. 210-3645147, fax: 210-3645149 Υποκατάστημα: Ζακύνθου 7, 31100 Λευκάδα τηλ./fax: 26450-21095 info@fagottobooks.gr www.fagottobooks.gr Απαγορεύεται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή ολική, μερική ή περιληπτική, καθώς και η απόδοση κατά παράφραση ή διασκευή του περιεχομένου του βιβλίου με οποιονδήποτε τρόπο, μηχανικό, ηλεκτρονικό, φωτοτυπικό, ηχογράφησης ή άλλο, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη άδεια του συγγραφέα, σύμφωνα με το νόμο 2121/1993 και τους κανόνες του διεθνούς δικαίου που ισχύουν στην Ελλάδα.
DHMOSIES TELETES_new.indd 2
09/12/2013 5:45 μ.μ.
ΑΝΤΙ ΠΡΟΛΟΓΟΥ ΣΤΗ Β΄ ΕΚΔΟΣΗ Η επανέκδοση ενός βιβλίου υπαγορεύεται συνήθως από τη ζήτηση μεγαλύτερου αριθμού αντιτύπων, απ' αυτά που είχαν παραχθεί κατά την πρώτη ή την προηγούμενη έκδοσή του, απόδειξη αδιάψευστη της επιτυχίας του. Συνήθως το διάστημα που μεσολαβεί ανάμεσα στις εκδόσεις ευπώλητων βιβλίων είναι σύντομο. Αντίθετα υπάρχουν βιβλία τα οποία αργούν να εξαντληθούν, είτε διότι δεν προκαλούν το ενδιαφέρον αντίστοιχων αναγνωστών για διάφορους λόγους, είτε διότι προϋποθέτουν εξειδίκευση στον τομέα τους. Στη δεύτερη περίπτωση ο αριθμός των αντιτύπων που απορροφώνται είναι μικρός, παρά το ότι δεν αποκλείεται τα εν λόγω βιβλία, εκτός των ειδικών, να έχουν κινήσει, με αργούς πάντοτε ρυθμούς, το ενδιαφέρον και ενός περιορισμένου αριθμού ευαισθητοποιημένων στα θέματά του αναγνωστών. Η επανέκδοση ενός βιβλίου με τα παραπάνω χαρακτηριστικά επιχειρείται συνήθως μόνον αν θεωρηθεί ότι παρά τη διέλευση ικανού χρόνου από την πρώτη του έκδοση είναι σε θέση ακόμα να συμβάλει στην περαιτέρω διερεύνηση ενός ερευνητικού πεδίου, ή και ακόμα ότι μπορεί να εξακολουθήσει να ενδιαφέρει έστω κι ένα περιορισμένο αριθμό αναγνωστών. Την επανέκδοση του βιβλίου Δημόσιες τελετές στην Κέρκυρα κατά την περίοδο της βενετικής κυριαρχίας, 14ος -18ος αι., την επιχειρήσαμε επειδή θεωρούμε ότι εντάσσεται στην προειρημένη κατηγορία εντύπων. Από το 1999 που είδε το φως η πρώτη έκδοση έως τις μέρες μας, ενδιαφέρθηκε για το βιβλίο ένας μικρός, αλλά ευαισθητοποιημένος αριθμός αναγνωστών και χρηστών, ενώ το περιεχόμενό του στήριξε, κατά το διάστημα αυτό, μαθήματα και εργασίες φοιτητών σε πανεπιστημιακά τμήματα της ημεδαπής σε προπτυχιακό και μεταπτυχιακό στάδιο, ή συνέβαλε σε εργασίες ερευνητών ή πανεπιστημιακών δασκάλων, έστω κι αν σε κάποιες μεμονωμένες περιπτώσεις σκοπίμως αποσιωπήθηκε, για αυτονόητους λόγους, χωρίς να αναιρείται η συμβολή του.
Επομένως, μπορούμε να υποθέσουμε ότι μια δεύτερη έκδοση των Δημόσιων τελετών, αφενός δεν θα πάψει να προσελκύει ευαισθητοποιημένους αναγνώστες και αφετέρου θα εξακολουθήσει να συμβάλει σε έρευνες για τη μελέτη ζητημάτων που αφορούν είτε στη σημασία του τελετουργικού φαινομένου στο μεσογειακό χώρο κατά τους νεότερους χρόνους, είτε στην πολιτική, εκκλησιαστικήθρησκευτική και κοινωνική ιστορία των Ιονίων Νήσων, αλλά και της Βενετίας την ίδια περίοδο, ζητήματα δηλαδή, τα οποία έχουν ακόμα μακρύ δρόμο να διανύσουν προκειμένου να ολοκληρωθεί η μελέτη τους. Ο ιστορικός Σπύρος Ασδραχάς, στον Πρόλογό του, έχει συνοψίσει με σαφήνεια τους λόγους, οι οποίοι τεκμηριώνουν την παραπάνω σκέψη. Πέρα όμως απ' όλα αυτά, στην πραγματοποίηση μιας δεύτερης έκδοσης συνηγορούν και λόγοι τοπικής φιλοτιμίας. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι το διάστημα που μεσολάβησε ανάμεσα στις δύο εκδόσεις, προκαλεί το συγγραφέα να προβεί σε αναθεωρήσεις. Δυστυχώς αυτή την επιθυμία εξουδετερώνει το ύψος της δαπάνης, η οποία θα αντιστοιχούσε σε μία αναμόρφωση της ύλης. Παρότι όμως αρκεστήκαμε στην απλή επανάληψη της πρώτης εκτύπωσης, η επανέκδοση δεν θα ήταν εφικτή χωρίς την αμέριστη συμπαράσταση των ιδρυτών της «Βιβλιοθήκης Γεωργίου Ι. Θεοτόκη», Κλάουντιας και Γεωργίου Θεοτόκη, στους οποίους εκφράζουμε τη βαθειά ευγνωμοσύνη μας. Το ζεύγος Γεωργίου Θεοτόκη απέδειξε ακόμα μια φορά την ευαισθησία της ιστορικής οικογένειας σε θέματα πολιτισμού, αφού και την έκδοση του 1999 είχε στηρίξει ο πρώτος εξάδελφός τους, αείμνηστος ευπατρίδης πολιτικός Γεώργιος Ράλλης, ως Πρόεδρος του Πολιτιστικού Συλλόγου «Κόρκυρα». Ευχαριστίες εκφράζουμε επίσης και στον εκδότη Νίκο Θερμό που δέχθηκε να υποστηρίξει μια έκδοση, η οποία από τη φύση της προϋποθέτει υπομονή και κατάλληλη διαχείριση έως την εξάντλησή της.
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΕΣ
ΙΙ: Κιβώριο: Ciborium, α΄ μισό του 16ου αι.
ΙΙΙ: Λατινικός ωαός της Παναγίας της Ευαγγελιστρίας (Annunziata). Κέρκυρα.
ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΕΣ ΤΕΛΕΤΕΣ
ΙV: Δόγης Leonardo Donà (1606-1612).