Θεσσαλονίκη by Visit Greece

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Θεσσαλονίκη 4 Η ιστορία της Θεσσαλονίκης 6 1ος περίπατος: Βυζαντινά Μνημεία UNESCO

2ος περίπατος: Ιστορικό Κέντρο (1) - Το παραδοσιακό εμπορικό κέντρο 15 3ος περίπατος: Ιστορικό Κέντρο (2) - Η περιοχή των μουσείων 24 4ος περίπατος: Ιστορικό Κέντρο (3)

5ος περίπατος: Άνω (Παλιά) Πόλη 42

Χριστίνα Καρκάνα, 7,5 ετών. Το έργο του εξωφύλλου αποτελεί ευγενική παραχώρηση του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης. Μέσα από το βλέμμα και τη δημιουργικότητα των παιδιών, που συμπυκνώνονται στις συλλογές του Μουσείου Ελληνικής Παιδικής Τέχνης, απεικονίζεται με τον πιο αφοπλιστικό και εύγλωττο τρόπο, η ιστορία, η παράδοση, η καθημερινότητα και ο πολιτισμός της Ελλάδας. Ανακαλύψτε το μαγικό κόσμο της παιδικής τέχνης σε ένα από τα ελάχιστα τέτοια Μουσεία στον κόσμο.

Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης: www.childrensartmuseum.gr

6ος περίπατος: Νέα Παραλία - Λεωφ. Βασιλίσσης Όλγας

7ος περίπατος: Δυτικά από το Κέντρο - Σταυρούπολη

Προάστια και Περίχωρα

Μουσεία

Ημερήσιες εκδρομές

Αγορές στη Θεσσαλονίκη

Νυκτερινή διασκέδαση

Γαστρονομία και κρασιά

Στη Θεσσαλονίκη με παιδιά

100

Πληροφορίες

102

Χάρτες

112

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ

Θεσσαλονίκη 4 Η ιστορία της Θεσσαλονίκης 6 1ος περίπατος: Βυζαντινά Μνημεία UNESCO

5ος περίπατος: Άνω (Παλιά) Πόλη 42

Μουσείο Ελληνικής Παιδικής Τέχνης: www.childrensartmuseum.gr

6ος περίπατος: Νέα Παραλία - Λεωφ. Βασιλίσσης Όλγας

7ος περίπατος: Δυτικά από το Κέντρο - Σταυρούπολη

Προάστια και Περίχωρα

Μουσεία

Ημερήσιες εκδρομές

Αγορές στη Θεσσαλονίκη

Νυκτερινή διασκέδαση

Γαστρονομία και κρασιά

Στη Θεσσαλονίκη με παιδιά

100

Πληροφορίες

102

Χάρτες

112

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΔΙΟΝ – ΒΕΡΓΙΝΑ – ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΛΛΑ ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ – ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΙΜΝΩΝ Από την ίδρυσή της, τον 4ο αι. π.Χ., έως σήμερα η Θεσσαλονίκη διατηρεί σταθερά τον χαρακτήρα της πόλης, αποτελώντας πάντα ένα μεγάλο, κομβικής σημασίας, άστυ. Στη μακραίωνη και πολυποίκιλη ιστορία της, πέρασε διαδοχικά στη σφαίρα μεγάλων αυτοκρατοριών (ρωμαϊκή, βυζαντινή, οθωμανική), ενώ οι επιδράσεις που δέχτηκε εμπλουτίστηκαν και από την εγκατάσταση σ’ αυτήν πολλών άλλων εθνοτήτων και θρησκευτικών ομάδων (Εβραίων, Λατίνων, Αρμενίων κ.λπ.), αλλά και Ελλήνων από την Κωνσταντινούπολη, τον Πόντο και τη Μικρά Ασία. Τα διαφορετικών περιόδων πολυάριθμα μνημεία της, που σώζονται σήμερα στην πόλη σε μια σπάνια και γοητευτική συνύπαρξη, αποτυπώνουν με τον εμφατικότερο τρόπο αυτή τη διαχρονικά πολυπολιτισμική και κοσμοπολίτικη φυσιογνωμία της.

1. Η περιοχή του Λευκού Πύργου, στη «συμβολή» της παλιάς (λεωφ. Νίκης) και της νέας (ανατολικής) παραλίας της Θεσσαλονίκης, είναι ένα από τα πλέον πολυσύχναστα σημεία της πόλης.

Στις μέρες μας, η Θεσσαλονίκη -η ιστορική και φυσική πρωτεύουσα της Μακεδονίας, της γης του Μεγάλου Αλεξάνδρου- έχει εξελιχθεί σε μια σύγχρονη και ιδιαίτερα ελκυστική μητρόπολη. Το πλούσιο μνημειακό και πολιτιστικό της απόθεμα και η παραδοσιακή εκδοχή της «συμβιώνουν» αρμονικά με τις σύγχρονες όψεις και τις υψηλών προδιαγραφών μοντέρνες υποδομές της, τη χαλαρή διάθεση, το φιλόξενο πνεύμα και τον δυναμισμό των κατοίκων της και ιδιαίτερα της νεολαίας, που δίνει τον «τόνο» στη ζωή της πόλης, την έντονη καλλιτεχνική δράση, τις απειράριθμες επιλογές για διασκέδαση, τη ξεχωριστή γαστρονομική παράδοση και την «αύρα» που της προσδίδει η επαφή με το θαλάσσιο μέτωπο και η φρεσκάδα του βορειοδυτικού άνεμου Βαρδάρη. Παράλληλα, καθώς βρίσκεται στο κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής με απαράμιλλο ιστορικό και φυσικό πλούτο, προσφέρει την ευκαιρία για μια επίσκεψη σε αρχαιολογικούς χώρους παγκόσμιας ακτινοβολίας (Αρχαία Πέλλα, Βεργίνα, Δίον, Σπήλαιο Πετραλώνων), τοποθεσίες υψηλής οικολογικής αξίας (Δέλτα ποταμών, λίμνες, Όλυμπος), τη μοναστική πολιτεία του Αγίου Όρους, αλλά και τον διάσημο τουριστικό προορισμό της Χαλκιδικής. Και ακόμα, τη δυνατότητα για άθληση (κολύμβηση, σκι βουνού, γκολφ κ.ά.) και τουρισμό ευεξίας (ιαματικά λουτρά, spa). Κοντολογίς, η Θεσσαλονίκη είναι μια πόλη που μπορεί να ικανοποιήσει τις επιθυμίες και του πιο απαιτητικού επισκέπτη, κάθε εποχή του χρόνου.

«…Κανείς δεν μένει χωρίς πατρίδα, όσο θα υπάρχει Θεσσαλονίκη» Νικηφόρος Χούμνος, Βυζαντινός αξιωματούχος και λόγιος του 14ου αι.

Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ 315 π.Χ.: Ίδρυση της πόλης, με τη συνένωση 26 μικρών πολισμάτων της περιοχής, από τον βασιλιά των Μακεδόνων Κάσσανδρο, προς τιμήν της γυναίκας του Θεσσαλονίκης, ετεροθαλούς αδελφής του Μεγάλου Αλεξάνδρου. 168 π.Χ.: Κατάληψη της πόλης από τους Ρωμαίους. 148 π.Χ.: Γίνεται πρωτεύουσα της ρωμαϊκής επαρχίας της Μακεδονίας. 130 π.Χ.: Κατασκευάζεται η Εγνατία οδός, που συνδέει την πόλη με όλο τον τότε γνωστό κόσμο.

περίπου 50 π.Χ.: Εγκαθίσταται στην πόλη ο Ρωμαίος ρήτορας Κικέρων.

Τέλη 4ου αι.: Η πόλη ορίζεται ως διοικητικό κέντρο της Μακεδονίας και κατασκευάζεται η βυζαντινή οχύρωσή της από τον αυτοκράτορα Θεοδόσιο. 5ος-12ος αι.: Επιδρομές Γότθων, Περσών, Αράβων, Τούρκων και Βουλγάρων. Η πόλη σώζεται χάρη στα ογκώδη και μεγάλα τείχη της. 1185: Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Νορμανδούς. 1224: Μετά από 20χρονη κυριαρχία των Φράγκων, η πόλη καταλαμβάνεται από τον Θεόδωρο Δούκα Κομνηνό και ανακηρύσσεται πρωτεύουσα του Δεσποτάτου της Ηπείρου.

1300-1430: Η «χρυσή» περίοδος της πόλης, που παρουσιάζει μεγάλη οικονομική, κοινωνική 42 π.Χ.: Ανακηρύσσεται σε ελεύθερη και πνευματική ανάπτυξη. Την περίοδο αυτή κτίζονται μερικά πόλη (civitas libera). από τα σημαντικότερα μνημεία που σώζονται έως σήμερα. 50 μ.Χ.: Πρώτη επίσκεψη του Απο1342-1349: στόλου Παύλου στην πόλη. Θα Επικρατεί στην πόλη το επιστρέψει, για δεύτερη φορά, Κίνημα των Ζηλωτών, ως επτά χρόνια αργότερα. αντίδραση στον μεσαιωνικό ου ου Τέλη 3 - αρχές 4 αι. μ.Χ.: ηγεμονισμό και την «ελέω Θεού» βασιλεία. Γίνεται έδρα του ανατολικού τμήματος της Ρωμαϊκής 1423: Αυτοκρατορίας (Τετραρχία), Παράδοση της πόλης στους με καίσαρα τον Γαλέριο ΜαξιΕνετούς. μινιανό. 323 μ.Χ.: Εγκατάσταση στην πόλη του πρώτου αυτοκράτορα του Βυζαντίου Κωνσταντίνου, για να κατευθύνει τον πόλεμο εναντίον του Λικίνιου.

1430: Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς. 15ος αι.: Διωγμένοι από διάφορες

ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ευρωπαϊκές χώρες και κυρίως την ιβηρική χερσόνησο, εγκαθίστανται στην πόλη μεγάλοι πληθυσμοί Εβραίων, οι οποίοι θα διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην ιστορία της πόλης ως τα μέσα του 20ου αι. 16ος-18ος αι.: Η Θεσσαλονίκη αναπτύσσεται διαρκώς, με τις εθνικές και θρησκευτικές κοινότητες να ζουν αρμονικά. Από τον 18ο αι., η πόλη διαμορφώνει χαρακτηριστικά μεγάλου εμπορικού κέντρου. Τέλη 19ου αι.: Συνδέεται σιδηροδρομικώς με την Ευρώπη και την Κωνσταντινούπολη. Οι υποδομές εκσυγχρονίζονται και η Θεσσαλονίκη αποκτά εικόνα κοσμοπολίτικης ευρωπαϊκής πόλης. Οι Έλληνες αποτελούν, πλέον, το πλέον πολυάριθμο τμήμα του πληθυσμού. 1890: Πυρκαγιά αποτεφρώνει μεγάλο τμήμα της παραθαλάσσιας ζώνης της πόλης. 1912: Στις 26 Οκτωβρίου, κατά τη διάρκεια του 1ου Βαλκανικού Πολέμου, ο ελληνικός στρατός καταλαμβάνει την πόλη, που μετά από πέντε αιώνες οθωμανικής παρουσίας ενσωματώνεται ξανά στο ελληνικό κράτος.

1917: Το μεγαλύτερο μέρος της πόλης καταστρέφεται από πυρκαγιά που εκδηλώνεται στις 18 Αυγούστου και διαρκεί 32 ώρες. Αρχίζει ο ανασχεδιασμός της, σε σχέδια ειδικής διεθνούς αρχιτεκτονικής επιτροπής υπό τον Γάλλο αρχιτέκτονα και πολεοδόμο Ερνέστ Εμπράρ (Ernest Hebrard). 1922-1923: Μετά την Μικρασιατική καταστροφή και τη συμφωνία μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας για την ανταλλαγή πληθυσμών, η Θεσσαλονίκη υποδέχεται μεγάλο αριθμό Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία. Πάντως, η εισροή προσφύγων (από την ανατολική Θράκη, τον Πόντο κ.α.) στην πόλη, είχε αρχίσει ήδη από το 1913. 1943: Οι γερμανικές δυνάμεις κατοχής εξοντώνουν το μεγαλύτερο μέρος του εβραϊκού πληθυσμού της πόλης, με την αποστολή του σε στρατόπεδα συγκέντρωσης. 1978: Στις 20 Ιουνίου, ισχυρός σεισμός, μεγέθους 6,5 Ρίχτερ, προκαλεί σημαντικές ζημιές στην πόλη και τον θάνατο 49 ανθρώπων. 1997: Η Θεσσαλονίκη γίνεται η «Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης».

1916: Ως αποτέλεσμα της διαφωνίας του με τον βασιλιά 2014: Κωνσταντίνο, ο Ελ. Βενιζέλος εγκαθιστά στην πόλη για Η Θεσσαλονίκη αναδεικνύεμερικούς μήνες την προσωρινή ται σε «Ευρωπαϊκή Πρωτεύου«Κυβέρνηση Εθνικής Αμύνης». σα Νεολαίας».

περίπου 50 π.Χ.: Εγκαθίσταται στην πόλη ο Ρωμαίος ρήτορας Κικέρων.

1430: Κατάληψη της Θεσσαλονίκης από τους Οθωμανούς. 15ος αι.: Διωγμένοι από διάφορες

DRIN

LEOS

AMFIP O

ANATO LIKIS RO MYLIAS

TOUS

STIR

DIM STEFAN OU OC MISIRHAROU S LI

MIK

SLI

INA

MARA

LOU

OPOU

TZAV

ELA

TZAV

OU ATH

SKI

ANIN

ATO

URI

MERKO

ELEFTHERI

NTO

TYP

DAK

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS ILA

YPS

GEO

AIR

EIA

KYDONION DR EOU

PAP

IOU

KASSOMOU

PLO

PARNASSOU

LOGOTHETOU

PAPA

KRITIS

UTO

SOFOULI

ALATINI

ELA

CHO

RIGA NOU FERA IOU

ICHA

MARS LI

ROM

FYRA POR

MOUSOURI PAPANTON IOU CHRIS TOVA SILI KAR

IDI

ITOS

DEPO

SPETSO

OLA

THAL

DRE

LAS

KOU

PAN

NIK

U PA

VOG

PATRIKIOU SQ.

THEMISTOKLI

RGIO

PITTA

GEO

MAV

CHOU

PARA S

LLIN

VIAS

KOR

VRO MA

FILE

PAPAD IAMAN TI OLG AS

KRIE ATO ZOT U OU KOR OM ILA GRA VIAS

SIS

GRA

KAV

KAR

AKI XENO P

YOT

ILIS

MELE NIK I OU RID LLA E I AK S MEL H. THE

GAVRIILIDI

KAR

ITSA

MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIA TOU ZI

VAS

RITIS

FON

TREIS IERARCH

VOG

DEL

SIS

SA MOT HR A K IS

ANALIPSI

LDOU

XYNG

OUPO

ADRIAN

AKAS

MAL

MID

ART E

ND IKA NAS TOU

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO X N NTO ANDRIA S S K

ZOU

OU LOU

LO U

TYPA

KIDIK

GLY

MNIT

VOULGA

CHAL

S TR APE

T RA

S NO

AIG

TRO

ATREID

ZA N KO A IA SM TR OP OU

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

OR ES

AF EIM

.S ER

EAS

ETA

ONIA

STRO

TEG

AKA

T BO MA AB NO M. VO U ED G

POLY

RATO

MAKED

KAR

LIO

LYSIK

LEOS

MIA

U SO

RO GAMV

KAOUDI SQ.

PLA

ANT ROU ISTH ENO

U MIT

ADIO

GENN

NATS

OPO

MITR

CHAN

OLEOS

KALLIP

RON

IOU

PAP

AGE

ORG

AREIA

MET

KAIS

KOU

NOU

MAR

IOAN

PRIA

ULO

SAR

NIKAIAS SANTA S

MOU

KLEA

PSAR

BOT

OPIS

MALAK

EPTALO

FOU

MIDEIAS NEAPOL KYZIKO EOS NIKOM U IDEIAS

KLEANTHOUS

U KROM PYRGO NIS U

IKONIO

ARGEN TI

NTHO

YMMIT

ULI

KLITIO

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

FILIMO

MIN

LID

FLE

AGR

NOS

IVYSKO

DIA NIOV S IS

MIAO

FLEM

ING

LIS

SIO

PELIA

DOU

YVIA

OS LAMIAS

XENOFONT

DOS

ILIA

IOU

V OP YZAN OU TIO LO U GIK U O

AIO

ETSIO U

VALT

EVR

OMIROU

SERRON TROIAS

ARCHIMIDOUS

MIL T IA DOU

KORYTSAS

ELEFT

HERO

TON

KRESNAS

LITOCHOROU

CHIS

ORA

AET

DAS

RIA

AGIA

IANO

SIA

ME SO GYM LONG NA IOU STIR IOU OS

FSE

AN APA

CHO

LITO

NEVROKOPI OU

DOIRANIS

LACHANA

ANIO

BIZ

ANIO

YDRAS

DOIRANIS

ROU

KERKYRAS

ATH

SSIOU

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON S S ARA NTA POR OU ENO

EDIS

OR TAN

. SP YRID ON A

ST OU RODIOU RIGOPOU LO

HON OS

PLIT

ANTZ OGLO KILKI U

A KT

AKA

KAR

C ISK KO HRY AK I LO SO KO CH TR OU ON I

TH O U PO LEO S

OU AN

ON G

EP AS

POIM

FILO

RRA

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

ERM A

NOU

R. IO AKE

PAT

PATR

AG A

KA VA FI

S PY MYR RG NI OU S

STANTINOUPO LEOS

IFIKRATOU

ELA

ION

ITSA

TOS

THETIDO S AFXE MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPIDO S KON

CHY

AIS

AV D

PALA

KID O N

IMA

CHIRS

. NAVM LIMNOU

ANT H KRITIS EON

KY AVIA PR S OU

SIO

DIO

PEL OP ON NIS OU

PA STE R MAK

SAC H

NOS

TIO

IFAIS

I ONOS GLADST PA LAM A

VIL MA

LOU

IDOU

EPIMEN

KLIO

AL . P A

INI

OIAS

PRO N

IDI ZO

OUZ

OUGKO

CH ON

S T O U R NA R A

LY PO

THEOTOKOPOULOU AKR

IRA K

LIO

PAN IDO U OINO IS KA OLYMPO RAO U LI

IOU

N OU ASTA S KAS

TYR U

OP OLE

TON RIGA OU FERA IO

ROK

LG A

VOU

KAF

KRITIS

AIO

F ER

F ELL IS LEF PONT O K R I OSIAS U

MAN

URM

GOU

NOS

LLO

CHO

CHE

KRITONOS

K N AGIOS SERAFEIM

DROSINI

FILINTA

NAFPLIOU

APO

TENE DOU TINO U

PSAROU

DRA

OU SS

AILIA

LIOU NAFP

EFE

IS OLO TIR LA

OU PAP

PAP

RM ETZ I

O RAIV

NOU TSIAPA

POU AERO OU YP PAFSIL

IKO AM

PIAS OLYM

N AETIO NOS

KER

EM TOL

TON VRY

PER

TOS OUN

NO AGAMEM

IDI

PARMEN

TRIP

ANA

M OS

OUS KRAT

INA ATH

HEM ANT

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON

TRIT

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA SM

U ORO

ISID

G IKO

IKI

L U LO OU TO OP AI DRE AN

DODEKANISOU

GAVRIILID

MITROPOL

ROS

ROSIDI

U PAPADIMITRIO OMIDI TAKI OIKON A KOUSKOUR

Ένας από τους παλαιότερους ναούς της πόλης, κτίστηκε το διάστημα 1310-1314 με χορηγία του Πατριάρχη Νήφωνα Α’. Ήταν καθολικό μονής αφιερωμένης στη Θεοτόκο, όπως μαρτυρούν η τοιχογραφία με τη Θεοτόκο και τον Κτήτορα καθώς και η εικονογράφηση της στοάς με θέματα από τη ζωή της Παναγίας. Από το μοναστηριακό συγκρότημα διατηρούνται σήμερα, εκτός από το καθολικό, ο πυλώ-

AGIA

TRO

KATSIMDID

KAS

AGIOS PAVLOS

IPP

1 ΑΓΙΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ

IS OLO

OS ONT LOM S CHO ILA IS OM

KYK

SKYROU AMOLIANIS

IRO

FIL OTHE NIS AF FIL U HO INT

SID

LID

3. Η Αγία Σοφία, με τον μικρό κήπο που την περιβάλλει.

Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Η περιήγηση σε αυτό το μοναδικό «υπαίθριο» βυζαντινό μουσείο αποτελεί ξεχωριστή εμπειρία.

YAK

OU RIF

2. Η νότια όψη της Παναγίας Χαλκέων.

Η Θεσσαλονίκη αποτέλεσε μία από τις πρώτες περιοχές διάδοσης του χριστιανισμού από τον Απόστολο Παύλο, ενώ κατά τα βυζαντινά χρόνια ήταν η δεύτερη σημαντικότερη πόλη της αυτοκρατορίας (συμβασιλεύουσα), μετά την Κωνσταντινούπολη. Την περίοδο αυτή (4ος - 15ος αι.) ανεγέρθηκαν στην πόλη χριστιανικά μνημεία και ναοί, που συγκροτούν μια διαχρονική τυπολογία, η οποία επέδρασε καθοριστικά σε ολόκληρο τον βυζαντινό κόσμο. Τα παρακάτω παλαιοχριστιανικά και βυζαντινά μνημεία της πόλης χαρακτηρίζονται ως αριστουργηματικά δείγματα της βυζαντινής ναοδομίας και τέχνης και για τον λόγο αυτό από το 1988 η UNESCO τα έχει ανακηρύξει ως Μνημεία

ANAFI

AIGIN

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

ROD

IDI IM TS

IKOU

VOTSI

ALL

1ος περίπατος:

KYTHIRON

TSOPE

TIR

KIS RA IAS TH HER T EF

IAS TOR AIOU T IS YN AM OUSS NA

MATSI

KAS

A F XE NT IOU

HER

KESSAN

VELLID

FT ELE

IOANNI

NIKIS

RO A NIKIFO

FOK

MORKENTAOU

SIF

YRNIS

CHR. SM

VOGATS

LASSAN

MITR. IO

FANARIOTON SQ.

ASIA

IOU

ETI DIAL I

NARI GOU

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ. ISAVRO

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

ROM IPPOD

LOU

RAS

RAIV

PELO

AG. ANTONIOS

RCHOU

PLOUTA

PR MILA KORO

IKTINO

NOU

NIKIS

ENIK MEL

TATI I AKAK PRAS

U ELAO

MEN

INON

ENOUS DIMOSTH

KOMN

S POLEO MITRO OX.

SVOL

I IM ZA U LI AO MI R I I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

SKO

NOU

LOUS

TOTE

ARIS

STAVRO

MIK

PER

AS PETR

ITS

DOS

ILIA

N OU SPA

N KO

ARIA

ONO PLAT

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU EVRIP

BALA

KALAPO

HENO

GYZI

U ADIO . GEN MITR

AGIA THEODORA

THAKI

KLEIST

US KLEO SOFO

IOU AG. SOFIAS SQ.

TSIMIS

ELEFTHERIAS SQ.

RON KAST

EON

ONO

AXIOU PANGAIOU

VAIOU PINDOU DOXIS

URIOTI AVEROF

KOUNTO

AKLEIO

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SO KARATA

VAS. IR

EMPORIOU SQ.

OCH

CHALK

NIS

SALAMINO

OZA

IOU

ZALIK

LOU

ANTI

ADO

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

U RO NG SY RKITI POLIO

ANID

VALA

ITS KASTR

ERMO

I ORIT

ORPH

IDI

OS SE YS OD KON ENOTI

ITHEO

PROM

OU SOLOM I VLAL U ASKITO

PTO

NIDO

O ANTIG

R SYNG

OU L

ION LEMA

RYD

MOREAS

VLAT

OS ARE S ONTO

AN RAKTIV USIDI ANTON

LAMPO

SOUTS

SOURI

LOU

NO STINIA

IOU

OSIOU

AMVR

R IKA

P AV

ARTIS

ARIG

CHN LYTE

FILO

TALI

KRYS

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

IVA

TER KRA

IS IAN

IS EIRIN

AIDO

SAPFO

NTZA

DAM

I SEOS

PAP

ALOU

TAR

KAZA

DAN

POU

AISO

AKIO

E NN

KAV

TIA

YLLI

AN AG

AP RAILWAY S ATION SQ.

RON

S YS

DITIS AFRO

TANT

SAN

FIN

TYR

KARIOF

ZEFYRON

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

NTEKA

OU KALV DIOS

LEO

CHOU

VAK

KALO

CHATZITSIROU

AKI STEFAN AKI FARM

U TIRIO

MON

POU

OLYM

METEO

IL AVR

IOU

RAILWAY STATION SQ.

RIL

RIT AK

AD ARK

GALANOPOULOU SQ.

PAPATHANASIOU

ON YL

IMA

VENIZELO

A STIR

DID

ED EVRYM U EVRO

HOU ARC

TRO

GALANAKI

OUN

FERON U EL O EL. V E NI Z I

RIF

T ARIS

OKO

KAPATOU

AXIOS

ID ROMAN

DIMOK R IT OU

IDOU ARISTE

KOL

PRIAMOU

PAP

NTI

SYKIES

TRANOU

K OUNT OUR IOT I ELLISPONTOU ANATOLIKIS ROMYLIAS MARKOU BOTSARI VAS. KONSTANTINOU DODEKANISOU

ROUZVELT

GDON

PLATONOS AGIOS DIMITRIOS

PLA

IPPOKRATOUS

A NA XA G OR A US TOKLEO

THEMIS

EAPOLI

KYPROU 28 OKTOVRIOU M. ASIAS

TOS AIAN

N N HO RO AC IAT M FIL ONO AG HTA ED IO K MA EL. U KARADIMOU RI RODOCHORI OU EPTAPYRGIO IOU CH AS DRAGATSANIOU ALEX US PAK KASTAMONIS MO NUE AM OS OROU IOU OU AGIOS PAVLOS OUS AVE N I EN KAL OU U H TH O ILIK KLISFIL OC RG DR M YD MATROZOU SO VAS IPPOU PARASCHOU LAFTH POL PTAPY ERIAN YS LEOS E K 40 EKKLISIES P AV EVDOKIOU ROPO OF K AR AL OS A AK N TS O EIAS ELI VARNAS KIM OU AKL EVANGELISTRIA AMPATZ KARAVANG RINAS EN NIGDIS OGLOUIR SQ. UM FLO CH. IATROU PARA ADRIAN IGO SKEV S PARASKEVA OUPO A KESANIS RO LE AGIOS O OS N ST DIMITRIOS PYDNAS AKOUSO KALLIKRATIAS KA VRYA HOSPITAL SYR SOULINI NDO ANO U SARAFI I LYSSIATREIO POLI UKID O TAXIARCHES Z Y V PAPAGOU EOS PANORMOU OU STAS KOLOKOTRONI . ANTI OS ETHN EVANGELISTRIA'S SE KARAOLI AG. TERPSITHEA DYS ROMFEI PILEOS CEMETERY AS ATHINAS S THEODOROI O ONOS N O SQ. I SQ. H OU ELPID AT OU FIL EO OLYMPI YIN A TH URI SIOU ADOS L OU S AV VIZ HTO P OUPE NO CH LAODI RSEO ATHO SAC GENERAL VLA D OOS GITRIA S E HOSPITAL OUMAN T HE R TH U M PY OF THESSALONIKI RINO ROU G. GENNIMATAS AND OS NAVA OREIOU IPEIROU DIMITRION MELENIKOU KASS IAD IOU KYR SQ. GKRATZ LYMP GKRATZIO RIGAS FERAIOS O IAK U ON O LOU LA D U O E U O P K U KAFKASOU KA TOM ZALONGO MA ENO ROU D U M N R T A A IO SO EIO ARCHAIOTI KASS TO OR NI N S O P O U NI PANAKALLITHEA AME ITRIO GIAS KIT TOU DEX IAS RO FANERO U DIM AIS MOUSHOUNTI AGIOS STYLIANOS ONID US MENIS AM AGIO U SQ. OU YN OUZO TA DELM U EOS U O FANEROMENI P KYPRION PANASYNTRIVANIOU TYROLOI IPPO MODI NNI LYM IL TH GIA SQ. F O IA S AL AGONISTON YPAPANTI DE U LA AKRYG ASTI TYROLOIS IAS O IO M B L R EM R R A IOU SQ. IT K K APOLL ARCHAIAS ONIADO U DIM AGORAS S IO. IVA AN AG. AGIO HAIL N SQ. G ATHANASIOS D MIC

NGEL KARAVA

IPPO

AG KA RAFO RV N ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL GIA AOU

ZIDROU SQ.

νας στα νοτιοδυτικά και η 3 ΑΧΕΙΡΟΠΟΙΗΤΟΣ κιστέρνα στα βορειοδυτικά. Ιδρύθηκε το β’ μισό του 5ου αι. Είναι σύνθετος τετρακιόνιος στη θέση ρωμαϊκών δημόσισταυροειδής εγγεγραμμένος K ων λουτρών και ήταν αφιεναός με νάρθηκα και περίρωμένη στην Παναγία. Είναι στωο στις τρεις πλευρές και τρίκλιτη, ξυλόστεγη βασιλική, LOU εξαιρετικά αρμονικές αναλοRETIREMENT POU HOME ELO TRIANDRIA με νάρθηκα και υπερώα. Το ANG γίες. Κατά την τουρκοκρατία, TOUMPA GOVATZIDAKI IDI I IN T L NOTARA O TAN CEMETERY SQ. ) DIV ONS SIS RA KAIRI SK K STEFANOU όταν μετατράπηκε σε Τζαμί, οι κεντρικό κλίτος χωρίζεται από NIT OU OP (KO GK KISSOU OU IOU SKOUFA OR AKI τα πλάγια με κιονοστοιχίες με AS R TID IG RIA P R KA τοιχογραφίες και τα ψηφιδωG XANTHOU TA AM ONA U VIS UL MYL INO TSAKALOF RIO θεοδοσιανάTHκιονόκρανα και KAVIRON LEFAKNI IA VIZY SPYRIDONAS τά, που αποτελούν από τα πιοAGIOS IGO OU ZIDI GR N PANTA STR PATMOU FSA IS OLY A S M S P L IA I U E E IAO GI επιθήματα, υλικό AL U PIGIS ON MALAKOPI TO U S ULI STRATI σημαντικά δείγματα παλαιο-L TRIKORURON μαρμάρινα SEM MAR VARNIANDRO IPO AIS ISS IFANO I AGIA V ANO RED L L T ACH PI N KYRIAK TI AN OUS με το οποίοMARINA είναι SA IDI ANA TSAMI RIO κατασκευTOUMPA E λόγειας τέχνης και χρονολοKE AND EOUS AKL S L MA MEG TIAS TSELEPI KE NOS του DOK EFT ου EPID ασμένο καιIRIDOτοEMPEδάπεδο IPA ARIO HER DONIA γούνται στις αρχές τουKOUELN14 AVR IAS S OPOULOU OU TOU OU κλίτους. Ο ψηφιδωTRIANTAFYLL AGIA FOTEINI κεντρικού FIL DAN RIOTI LOT HOU C αι., σκεπάστηκαν με κονίαμα, R EFS GLI YPA TAT ELEFT HIO TSELIOU UNIVERSITY HERIA διάκοσμος που σώζεOU U U τός S YLID U VAIO GENERAL ενώ στη νοτιοδυτική πλευρά MITROP STO NOS RGAIO FOK HOSPITAL OLITOU ου AGIA FILO OF THESSALONIKI EPIDAVROU AMO ται είναι του 5 DOXA PILEAS αι., ενώ A οι RGOU A MIN TZOVAROP μιναρές. AHEPA προστέθηκε A VARVARA OULOU PRAXAGOR ELEA SAMOU S DIMIT OU S IKO SANAS MIL PILE DRIO KI OIN τοιχογραφίες στο νότιο κλίτος POROU F A R S MP KARANIVALOU DORY U LA N ο LAIOU ULO ORIO RYO GRIG KAISAR U χρονολογούνται στον 13 Vαι. EVVOIAS O EI EVAGORA AS 2 ΠΑΝΑΓΙΑ ΧΑΛΚΕΩΝ ONNMYIS KOΜετά S την κατάληψη της πόλης NOU ASIA VO AL ATLANTIDAS SPORO OU RAS U DR MIK AN GRIGORIOU LAMPRAKI SVOLOU S από τους Οθωμανούς, ήταν η AMMO Βρίσκεται στην ΝΔKOπλευρά της PONTO DARD PESTON ONO CHOST AN PE U ELLIO OU STON TH N NS RA πρώτη εκκλησία που TA PAPAFIO PROU μετατράπλατείας Δικαστηρίων. OSTRO MA PO NT ΚτίστηVOSPOROU SIS NTOU VOU INO PAPAFI LARN MONO AKOS UK KIS πηκε σε KIτζαμί. Το 1922-1923 PAPAFI S ZACHOU κε το 1128 σε θέση αρχαίου RTA AR AGIOS THERAPON A AM AGIOS FANOURIOS KAPA ZIRINI FAIAKO AN D D φιλοξένησε πρόσφυγες από τη O KATO PASALID KIAS N ναού του Ηφαίστου ή του LI US I IOANNINON A N IO ATOL NIAS TOUMPA NO PERDIK AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IKIS RA E A PERDIKA STRA Μικρά Ασία και το 1939 NA AXIM THRA PAPA απο- VITHYN IPEIR I PA O Καβείρου. Είναι αντιπροσωOUN Z RN LTS TOU IAS FI SKA KIS CHA ITHAS OU SYROU AN AVE. RISI LYKA ONIA U δόθηκε εκCHAνέου στη χριστιανιCHARISI πευτικό δείγμα της αρχιτεκτοS CHIO RISI ARI SINIO KAN SOG ISOK LOU κή λατρεία. THEAGENEIO RATO ASTASIOU νικής «Σχολής της ΚωνσταντιPAPAN U CANCER HOSPITAL PAP U VRO IO SPEF IM A IP K L KON NAS OU SIPO PELIS KI AROLIDO ASK M STA T νούπολης» Vκαι έλαβε το όνομά A O A U SIOU U NTIN ELIS ITS YST D M PIN . ID SAR SARA DAROU R I MYS NTI MIT AMAπως IOU TAKID IPPOKRATEIO της από τοSPγεγονός LIAS IOU EIOU ART I 4 ΑΓΙΑ GENERAL HOSPITAL NAD ASIL ΣΟΦΙΑ IS GEN GIOU V A OS RI βρισκόταν στην περιοχή των ODUIONOS DELIGIAKNONNSTOFATHESSALONIKI VA A IA N PAP S XEN NTIN KA KARA S A IS I K O N UPO A AST T GA GALIVAL DI LEOμέσα ASIO Κτίστηκε στα του 7ου αι. DI MV χακλωματάδων (μάστορες PRτου S DANIO U E P G T LA LO A AX A TAIO ZI ALKM U IT N THIN βασιλικής INIS CHARILAO πάνω σε IAKερείπια χαλκού). Ιδιαίτερο χαρακτηριPA ELOU EAS OVOU D PA S O USM DEL FLE MAKEDONIA ANI VA KYP SS R του IG5IORGVEουILI αι., ως κατασκευαστικό SI όροφος στικό PALACE της αποτελεί ο A SO LIS OU NEME OSIA XENI KON NATH OU AS LO STAN SI ANA S TINO N ARKA αντίγραφο της Αγίας Σοφίας IL πάνω από τον νάρθηκα.OLG Το MAKED OS UPO DIOU MAN ALKM ONIA LEOS 9 TINE OU IN S AS L AINOU IA Gκαι S στην Κωνσταντινούπολη 1430 μετατράπηκε σε μουAMV OU SQ. ETA OP GENNISI SOTIRA TI RPS ALT αποτελεί έναM από τα σημαντικόσουλμανικό τέμενος με την OU I ZOUM AR CH ETIKO YP M AL U τερα παλαιοχριστιανικά μνημεία επωνυμία Καζαντζιλάρ Τζαμί. GR KID YKIN IDI O IOU

RI U NA ISO KA ONN P LO

ARACHTHOU

NTI

LAS

IPE IR

IOU

SOUFL

IOU

LO UR OU YPA TRO U GR

AR AP B OU B OU

AN A FOKA

LA CH

RIA S STO

MUNICIPAL PARK

LEVE

ATHANASIOU DIAKOU

APY

AFO

AGR

VER MIO

EPT

PO NT O

IOU

KR ITIS

EPTAPYRG

OAD

O KALV

THAS SOU

TH FR AS EID E KR RI ITI S

VOULGA

EIO OM U IPEIR O MIA IROU U OU LI

TSACHILA

DELTA

KONITSIS

VOR

1ος περίπατος:

BIZANIOU

NG R

SOLOMOU

EPTAPYRGIOU

RIO

T MI

KANA

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

FSIN

KILKIS

AGIOU DIMITRIOU

LAMPRAKI

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU S S LIOU KOZANI

E LE

A ESS U AFL PAP AKIO LP KA

DOU LOR

KONDYLI PANGKALOU

LEC

VITSI ROU OKAST ARGYR

THYRO

U YRGIO N EPTAP NINO KOM

R MEGA

ATOU

NIKITAR

N TRIDO

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA ELLIS

KORD

LAMPRA

FINTIA U FEIDIO OU OLYMPI SIOU PAPANASTA

ELPIDOS

SOGLO

KONTO IATI CHORT EPIDAVROU

O MAVR

RAS KLEISOU

DAIDAL

ICHNI

ARGONAFTO

SANGARIO ARGYROPO

NEAPOL

RIO

STRAVONOS

VIS

DRIN

LEOS

AMFIP O

ANATO LIKIS RO MYLIAS

TOUS

STIR

DIM STEFAN OU OC MISIRHAROU S LI

MIK

SLI

INA

MARA

LOU

OPOU

TZAV

ELA

TZAV

OU ATH

SKI

ANIN

ATO

URI

MERKO

ELEFTHERI

NTO

TYP

DAK

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS ILA

YPS

GEO

AIR

EIA

KYDONION DR EOU

PAP

IOU

KASSOMOU

PLO

PARNASSOU

LOGOTHETOU

PAPA

KRITIS

UTO

SOFOULI

ALATINI

ELA

CHO

RIGA NOU FERA IOU

ICHA

MARS LI

ROM

FYRA POR

MOUSOURI PAPANTON IOU CHRIS TOVA SILI KAR

IDI

ITOS

DEPO

SPETSO

OLA

THAL

DRE

LAS

KOU

PAN

NIK

U PA

VOG

PATRIKIOU SQ.

THEMISTOKLI

RGIO

PITTA

GEO

MAV

CHOU

PARA S

LLIN

VIAS

KOR

VRO MA

FILE

PAPAD IAMAN TI OLG AS

KRIE ATO ZOT U OU KOR OM ILA GRA VIAS

SIS

GRA

KAV

KAR

AKI XENO P

YOT

ILIS

MELE NIK I OU RID LLA E I AK S MEL H. THE

GAVRIILIDI

KAR

ITSA

MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIA TOU ZI

VAS

RITIS

FON

TREIS IERARCH

VOG

DEL

SIS

SA MOT HR A K IS

ANALIPSI

LDOU

XYNG

OUPO

ADRIAN

AKAS

MAL

MID

ART E

ND IKA NAS TOU

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO X N NTO ANDRIA S S K

ZOU

OU LOU

LO U

TYPA

KIDIK

GLY

MNIT

VOULGA

CHAL

S TR APE

T RA

S NO

AIG

TRO

ATREID

ZA N KO A IA SM TR OP OU

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

OR ES

AF EIM

.S ER

EAS

ETA

ONIA

STRO

TEG

AKA

T BO MA AB NO M. VO U ED G

POLY

RATO

MAKED

KAR

LIO

LYSIK

LEOS

MIA

U SO

RO GAMV

KAOUDI SQ.

PLA

ANT ROU ISTH ENO

U MIT

ADIO

GENN

NATS

OPO

MITR

CHAN

OLEOS

KALLIP

RON

IOU

PAP

AGE

ORG

AREIA

MET

KAIS

KOU

NOU

MAR

IOAN

PRIA

ULO

SAR

NIKAIAS SANTA S

MOU

KLEA

PSAR

BOT

OPIS

MALAK

EPTALO

FOU

MIDEIAS NEAPOL KYZIKO EOS NIKOM U IDEIAS

KLEANTHOUS

U KROM PYRGO NIS U

IKONIO

ARGEN TI

NTHO

YMMIT

ULI

KLITIO

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

FILIMO

MIN

LID

FLE

AGR

NOS

IVYSKO

DIA NIOV S IS

MIAO

FLEM

ING

LIS

SIO

PELIA

DOU

YVIA

OS LAMIAS

XENOFONT

DOS

ILIA

IOU

V OP YZAN OU TIO LO U GIK U O

AIO

ETSIO U

VALT

EVR

OMIROU

SERRON TROIAS

ARCHIMIDOUS

MIL T IA DOU

KORYTSAS

ELEFT

HERO

TON

KRESNAS

LITOCHOROU

CHIS

ORA

AET

DAS

RIA

AGIA

IANO

SIA

ME SO GYM LONG NA IOU STIR IOU OS

FSE

AN APA

CHO

LITO

NEVROKOPI OU

DOIRANIS

LACHANA

ANIO

BIZ

ANIO

YDRAS

DOIRANIS

ROU

KERKYRAS

ATH

SSIOU

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON S S ARA NTA POR OU ENO

EDIS

OR TAN

. SP YRID ON A

ST OU RODIOU RIGOPOU LO

HON OS

PLIT

ANTZ OGLO KILKI U

A KT

AKA

KAR

C ISK KO HRY AK I LO SO KO CH TR OU ON I

TH O U PO LEO S

OU AN

ON G

EP AS

POIM

FILO

RRA

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

ERM A

NOU

R. IO AKE

PAT

PATR

AG A

KA VA FI

S PY MYR RG NI OU S

STANTINOUPO LEOS

IFIKRATOU

ELA

ION

ITSA

TOS

THETIDO S AFXE MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPIDO S KON

CHY

AIS

AV D

PALA

KID O N

IMA

CHIRS

. NAVM LIMNOU

ANT H KRITIS EON

KY AVIA PR S OU

SIO

DIO

PEL OP ON NIS OU

PA STE R MAK

SAC H

NOS

TIO

IFAIS

I ONOS GLADST PA LAM A

VIL MA

LOU

IDOU

EPIMEN

KLIO

AL . P A

INI

OIAS

PRO N

IDI ZO

OUZ

OUGKO

CH ON

S T O U R NA R A

LY PO

THEOTOKOPOULOU AKR

IRA K

LIO

PAN IDO U OINO IS KA OLYMPO RAO U LI

IOU

N OU ASTA S KAS

TYR U

OP OLE

TON RIGA OU FERA IO

ROK

LG A

VOU

KAF

KRITIS

AIO

F ER

F ELL IS LEF PONT O K R I OSIAS U

MAN

URM

GOU

NOS

LLO

CHO

CHE

KRITONOS

K N AGIOS SERAFEIM

DROSINI

FILINTA

NAFPLIOU

APO

TENE DOU TINO U

PSAROU

DRA

OU SS

AILIA

LIOU NAFP

EFE

IS OLO TIR LA

OU PAP

PAP

RM ETZ I

O RAIV

NOU TSIAPA

POU AERO OU YP PAFSIL

IKO AM

PIAS OLYM

N AETIO NOS

KER

EM TOL

TON VRY

PER

TOS OUN

NO AGAMEM

IDI

PARMEN

TRIP

ANA

M OS

OUS KRAT

INA ATH

HEM ANT

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON

TRIT

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA SM

U ORO

ISID

G IKO

IKI

L U LO OU TO OP AI DRE AN

DODEKANISOU

GAVRIILID

MITROPOL

ROS

ROSIDI

U PAPADIMITRIO OMIDI TAKI OIKON A KOUSKOUR

AGIA

TRO

KATSIMDID

KAS

AGIOS PAVLOS

IPP

1 ΑΓΙΟΙ ΔΩΔΕΚΑ ΑΠΟΣΤΟΛΟΙ

IS OLO

OS ONT LOM S CHO ILA IS OM

KYK

SKYROU AMOLIANIS

IRO

FIL OTHE NIS AF FIL U HO INT

SID

LID

3. Η Αγία Σοφία, με τον μικρό κήπο που την περιβάλλει.

YAK

OU RIF

2. Η νότια όψη της Παναγίας Χαλκέων.

ANAFI

AIGIN

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

ROD

IDI IM TS

IKOU

VOTSI

ALL

1ος περίπατος:

KYTHIRON

TSOPE

TIR

KIS RA IAS TH HER T EF

IAS TOR AIOU T IS YN AM OUSS NA

MATSI

KAS

A F XE NT IOU

HER

KESSAN

VELLID

FT ELE

IOANNI

NIKIS

RO A NIKIFO

FOK

MORKENTAOU

SIF

YRNIS

CHR. SM

VOGATS

LASSAN

MITR. IO

FANARIOTON SQ.

ASIA

IOU

ETI DIAL I

NARI GOU

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ. ISAVRO

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

ROM IPPOD

LOU

RAS

RAIV

PELO

AG. ANTONIOS

RCHOU

PLOUTA

PR MILA KORO

IKTINO

NOU

NIKIS

ENIK MEL

TATI I AKAK PRAS

U ELAO

MEN

INON

ENOUS DIMOSTH

KOMN

S POLEO MITRO OX.

SVOL

I IM ZA U LI AO MI R I I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

SKO

NOU

LOUS

TOTE

ARIS

STAVRO

MIK

PER

AS PETR

ITS

DOS

ILIA

N OU SPA

N KO

ARIA

ONO PLAT

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU EVRIP

BALA

KALAPO

HENO

GYZI

U ADIO . GEN MITR

AGIA THEODORA

THAKI

KLEIST

US KLEO SOFO

IOU AG. SOFIAS SQ.

TSIMIS

ELEFTHERIAS SQ.

RON KAST

EON

ONO

AXIOU PANGAIOU

VAIOU PINDOU DOXIS

URIOTI AVEROF

KOUNTO

AKLEIO

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SO KARATA

VAS. IR

EMPORIOU SQ.

OCH

CHALK

NIS

SALAMINO

OZA

IOU

ZALIK

LOU

ANTI

ADO

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

U RO NG SY RKITI POLIO

ANID

VALA

ITS KASTR

ERMO

I ORIT

ORPH

IDI

OS SE YS OD KON ENOTI

ITHEO

PROM

OU SOLOM I VLAL U ASKITO

PTO

NIDO

O ANTIG

R SYNG

OU L

ION LEMA

RYD

MOREAS

VLAT

OS ARE S ONTO

AN RAKTIV USIDI ANTON

LAMPO

SOUTS

SOURI

LOU

NO STINIA

IOU

OSIOU

AMVR

R IKA

P AV

ARTIS

ARIG

CHN LYTE

FILO

TALI

KRYS

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

IVA

TER KRA

IS IAN

IS EIRIN

AIDO

SAPFO

NTZA

DAM

I SEOS

PAP

ALOU

TAR

KAZA

DAN

POU

AISO

AKIO

E NN

KAV

TIA

YLLI

AN AG

AP RAILWAY S ATION SQ.

RON

S YS

DITIS AFRO

TANT

SAN

FIN

TYR

KARIOF

ZEFYRON

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

NTEKA

OU KALV DIOS

LEO

CHOU

VAK

KALO

CHATZITSIROU

AKI STEFAN AKI FARM

U TIRIO

MON

POU

OLYM

METEO

IL AVR

IOU

RAILWAY STATION SQ.

RIL

RIT AK

AD ARK

GALANOPOULOU SQ.

PAPATHANASIOU

ON YL

IMA

VENIZELO

A STIR

DID

ED EVRYM U EVRO

HOU ARC

TRO

GALANAKI

OUN

FERON U EL O EL. V E NI Z I

RIF

T ARIS

OKO

KAPATOU

AXIOS

ID ROMAN

DIMOK R IT OU

IDOU ARISTE

KOL

PRIAMOU

PAP

NTI

SYKIES

TRANOU

K OUNT OUR IOT I ELLISPONTOU ANATOLIKIS ROMYLIAS MARKOU BOTSARI VAS. KONSTANTINOU DODEKANISOU

ROUZVELT

GDON

PLATONOS AGIOS DIMITRIOS

PLA

IPPOKRATOUS

A NA XA G OR A US TOKLEO

THEMIS

EAPOLI

KYPROU 28 OKTOVRIOU M. ASIAS

TOS AIAN

NGEL KARAVA

IPPO

AG KA RAFO RV N ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL GIA AOU

ZIDROU SQ.

RI U NA ISO KA ONN P LO

ARACHTHOU

NTI

LAS

IPE IR

IOU

SOUFL

IOU

LO UR OU YPA TRO U GR

AR AP B OU B OU

AN A FOKA

LA CH

RIA S STO

MUNICIPAL PARK

LEVE

ATHANASIOU DIAKOU

APY

AFO

AGR

VER MIO

EPT

PO NT O

IOU

KR ITIS

EPTAPYRG

OAD

O KALV

THAS SOU

TH FR AS EID E KR RI ITI S

VOULGA

EIO OM U IPEIR O MIA IROU U OU LI

TSACHILA

DELTA

KONITSIS

VOR

1ος περίπατος:

BIZANIOU

NG R

SOLOMOU

EPTAPYRGIOU

RIO

T MI

KANA

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

FSIN

KILKIS

AGIOU DIMITRIOU

LAMPRAKI

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU S S LIOU KOZANI

E LE

A ESS U AFL PAP AKIO LP KA

DOU LOR

KONDYLI PANGKALOU

LEC

VITSI ROU OKAST ARGYR

THYRO

U YRGIO N EPTAP NINO KOM

R MEGA

ATOU

NIKITAR

N TRIDO

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA ELLIS

KORD

LAMPRA

FINTIA U FEIDIO OU OLYMPI SIOU PAPANASTA

ELPIDOS

SOGLO

KONTO IATI CHORT EPIDAVROU

O MAVR

RAS KLEISOU

DAIDAL

ICHNI

ARGONAFTO

SANGARIO ARGYROPO

NEAPOL

RIO

STRAVONOS

VIS

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

1ος περίπατος:

Βρίσκεται στην Εγνατία οδό (βλ. σελ. 34), σχεδόν ανάμεσα στην Καμάρα (βλ. σελ. 37) και το Ανάκτορο του Γαλερίου (βλ. σελ. 28). Κατασκευάστηκε πιθανόν το 1340 και αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα της μεταβατικής

4. Ο ναός Μεταμορφώσεως του Σωτήρα. 5. Η εντυπωσιακή Ροτόντα (Άγιος Γεώργιος). 6. Η βυζαντινή εκκλησία του Αγίου Δημητρίου, πολιούχου της πόλης.

6 ΡΟΤΟΝΤΑ Το εντυπωσιακό αυτό κυκλικό οικοδόμημα, βρίσκεται στον άξονα που συνδέει τη θριαμβική αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα, βλ. σελ. 37) με το Ανάκτορο του Γαλερίου (βλ. σελ. 28). Έχει διάμετρο 24,5 μ. ενώ ο γιγαντιαίος τρούλος του ύψος 30 μ. Κτίστηκε το 306 μ.Χ. από τον Γαλέριο, ίσως ως ναός του Δία ή του Καβείρου ή ως μαυσωλείο του, αλλά τον 5ο αι. μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό, αφιερωμένο στους Αγίους Ασώματους. Στα εξαιρετικά ψηφιδωτά (5ου αι.) που διασώζονται, εντυπωσιάζει ο πλούτος των θεμάτων, η φυσιοκρατική τους απόδοση, η ποικιλία των χρωμάτων και η λαμπρότητα των χρυσών και ασημένιων ψηφίδων. Το 1591 μετατράπηκε σε τζαμί, όταν προστέθηκε και ο επιβλητικός μιναρές που σώζεται ως σήμερα. Στην πλατεία γύρω από τη Ροτόντα βρίσκεται και η μικρή εκκλησία Άγιος Γεώργιος, απ’ 5

όπου το μνημείο πήρε την άλλη ονομασία του, ενώ λειτουργούν πολλά καφέ και μπαρ. Επίσης, στην παρακείμενη οδό Μελενίκου σώζονται τμήματα του ανατολικού τείχους της πόλης.

7 ΑΓΙΟΣ ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΟΝΑΣ Βρίσκεται στην οδό Ιασωνίδου, πολύ κοντά στη Ροτόντα. Σύμφωνα με ορισμένους μελετητές, ταυτίζεται με το καθολικό της Μονής Ισαάκ ή Θεοτόκου Περιβλέπτου, με κτήτορα τον μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Ιάκωβο (1295-1314). Είναι σταυροειδής τετρακιόνιος ναός, με τρούλο και εξωτερική στοά, από την οποία σώζονται τα ανατολικά άκρα διαμορφωμένα σε παρεκκλήσια. Κατά την τουρκοκρατία μετατράπηκε σε τζαμί με την επωνυμία Ισαακιέ Τζαμί (τζαμί του Ισαάκ). Από την τοιχογράφηση, σώζονται παραστάσεις με μορφές αγίων και ιεραρχών, καθώς και παράσταση της Παναγίας, του 13ου-14ου αι.

8 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Είναι ο γνωστότερος βυζαντινός ναός της πόλης, καθώς ο Άγιος Δημήτριος είναι ο

πολιούχος της Θεσσαλονίκης. Κτίστηκε τον 7ο αι. σε ερείπια βασιλικής του 5ου αι. και το 1493 μετατράπηκε σε τζαμί. Καταστράφηκε το 1917 από τη πυρκαγιά, όμως αναστηλώθηκε και επαναλειτούργησε το 1948. Είναι πεντάκλιτη βασιλική με εγκάρσιο κλίτος, υπερώα και νάρθηκα. Ο γλυπτός διάκοσμός του προέρχεται από τη βασιλική του 5ου αι. και άλλα κτήρια, γι αυτό παρουσιάζει αξιοσημείωτη ποικιλία, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν τα κιονόκρανα (5ου και 6ου αι.). Τα ψηφιδωτά που βρίσκονται στη δυτική πλευρά είναι του 5ου αι. ενώ αυτά στους πεσσούς γύρω από το ιερό νεότερα. Ξεχωρίζουν αυτά που εικονίζουν τον άγιο με παιδιά και ανάμεσα στον επίσκοπο και τον έπαρχο. Στο υπόγειο, σε σημείο όπου προϋπήρχαν ρωμαϊκά λουτρά, βρίσκεται η Κρύπτη, ο χώρος όπου μαρτύρησε ο Άγιος Δημήτριος το 303 ή 305 μ.Χ. Όταν κτίστηκε ο ναός του 5ου αι., τα λουτρά μετατράπηκαν σε αγίασμα και χώρο ιδιαίτερης λατρείας. Από το 1988, λειτουργεί ως εκθεσιακός χώρος (εκτίθενται γλυπτά, κιονόκρανα, θωράκεια, αγγεία κ.ά.), όπου πραγματοποιούνται και πολιτιστικές εκδηλώσεις. 6

1ος περίπατος:

5 ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ

φάσης στη βυζαντινή ναοδομία, ιδιαίτερα της Μακεδονίας. Υψηλό ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι παραστάσεις της Ανάληψης, των Προφητών και της Θείας Λειτουργίας στον τρούλο.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

σε ολόκληρο τον ορθόδοξο κόσμο. Ανήκει στον τύπο του μεταβατικού σταυροειδούς ναού με τρούλο και περίστωο. Λειτούργησε ως μητροπολιτικός ναός μέχρι τον 1523, όταν μετατράπηκε σε τζαμί, για να αποδοθεί ξανά στη χριστιανική λατρεία μετά το 1912. Τα κιονόκρανα είναι του 5ου-6ου αι. (από τον παλαιότερο ναό), ενώ αξίζει να προσέξετε τα θαυμάσια ψηφιδωτά, ιδιαίτερα αυτό του τρούλου που εικονίζει την Ανάληψη του Χριστού, και τις τοιχογραφίες της, που κατασκευάστηκαν σε διάφορες φάσεις από τον 8ο έως το 11ο αι. Στη νότια πλευρά του ναού και σε κατάφυτη αυλή, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Ιωάννη Προδρόμου (1940), απ΄ όπου εισέρχεστε στο παλαιοχριστιανικό βαπτιστήριο (κατακόμβη) της Αγίας Σοφίας, κτισμένο στα λείψανα ρωμαϊκού λουτρού.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

1ος περίπατος:

8 ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ Είναι ο γνωστότερος βυζαντινός ναός της πόλης, καθώς ο Άγιος Δημήτριος είναι ο

1ος περίπατος:

5 ΝΑΟΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΕΩΣ ΣΩΤΗΡΟΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

1ος περίπατος:

10 ΝΑΟΣ ΠΡΟΦΗΤΗ ΗΛΙΑ Ο επιβλητικός αυτός ναός (τέλη 13ου-μέσα 14ου αι.), που δεσπόζει στην οδό Ολυμπιάδος, στις παρυφές της Άνω Πόλης (βλ. σελ. 42), πιθανολογείται πως αποτελούσε το καθολικό της Νέας Μονής ή της Μονής Ακαπνίου. Βρισκόταν

7. Ο ναός του Προφήτη Ηλία. 8. Η Μονή Βλατάδων βρίσκεται στην «καρδιά» της Άνω (Παλιάς) Πόλης.

11 ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΛΟΥΤΡΟ (ΚΟΥΛΕ ΚΑΦΕ) Βρίσκεται στην πλατεία Ρομφέη (βλ. σελ. 43), στην Άνω Πόλη και είναι το μοναδικό σωζόμενο βυζαντινό λουτρό. Πλινθόκτιστο με τρούλο, κτίστηκε τον 13ο αι. και λειτούργησε ως το 1940.

νό μοναστήρι της πόλης που εξακολουθεί να λειτουργεί. Ιδρύθηκε τον 14ο αι. από τους μοναχούς Βλατή (ή Βλατέους). Αφιερώθηκε στον Παντοκράτορα Χριστό και τιμάται στη ΟΣΙΟΣ ΔΑΥΙΔ 12 γιορτή της Μεταμόρφωσης του (ΜΟΝΗ ΛΑΤΟΜΟΥ) Σωτήρα. Το καθολικό της ανήΗ Μονή Λατόμου παρουσιάζει κει στον τύπο του εγγεγραμτεράστια αρχαιολογική και ιστο- μένου σταυροειδούς ναού, ρική αξία, αφού αποτελεί πρώαλλά ο τρούλος του στηρίζεται ιμο τύπο σταυροειδούς ναού με στους τοίχους και σε δύο πεστρούλο. Η ίδρυσή της ανάγεται σούς και όχι σε κίονες. Περιστον 5ο ή 6ο αι. και θεωρείται βάλλεται από στοά και έχει δύο πως κτίστηκε από τη Θεοδώρα, παρεκκλήσια. Τοιχογραφήθηκε κόρη του βυζαντινού αυτοκράτην περίοδο 1360-1380, ενώ τορα Μαξιμιλιανού, που είχε ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουβαπτιστεί χριστιανή. Ονομάστηκε σιάζει το τέμπλο, του 17ου αι. Όσιος Δαυίδ το 1921. ΞεχωΠεριβάλλεται από μεγάλο κήπο ριστό ενδιαφέρον παρουσιάζει με θαυμάσια θέα στην πόλη η ψηφιδωτή παράσταση στην και μικρό εκτροφείο παγωνιοροφή με το Όραμα του Ιεζεκιήλ ών, όπου βρίσκονται ακόμα (σύγχρονη με την κατασκευή τα νεότερα οικοδομήματα της της μονής) αλλά και οι μεταΜισιρόγλειου Βιβλιοθήκης, γενέστερες του 12ου, 13ου και του Πατριαρχικού Ιδρύματος 14ου αι., εξέχοντα δείγμα της Πατερικών Μελετών (1968), Κομνήνειας περιόδου. Ακόμα, χώρος μελέτης εικονογρασώζεται η είσοδος μιναρέ, που φημένων χειρογράφων του αναγέρθηκε όταν ο ναός μετα- Αγίου Όρους, βιβλιοπωλείο και τράπηκε σε τζαμί τον 16ο αι. Η πωλητήριο. μικρή γραφική αυλή, προσφέρει άπλετη θέα στην πόλη και τον 14 ΝΑΟΣ ΑΓΙΟΥ Θερμαϊκό κόλπο. Την περίοδο της Τουρκοκρατίας, όταν και ονομάστηκε Κουλέ Χαμάμ, μετατράπηκε σε διπλό (ανδρικό και γυναικείο).

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ

13 ΜΟΝΗ ΒΛΑΤΑΔΩΝ Είναι το μοναδικό βυζαντι8

Κατασκευάστηκε το 13101320, ως μετόχι της Μονής Βλατάδων και ήταν καθολικό

1ος περίπατος:

στην περιοχή των βυζαντινών ανακτόρων, κάτι που ενισχύεται και από το γεγονός ότι οι ου Βυζαντινός ναός του 14 αι., Τούρκοι την μετονόμασαν σε που βρίσκεται στο κέντρο της Μπαλαάτ (Παλάτι) και το ναό ομώνυμης συνοικίας της Άνω σε Εσκή-Σεράι Τζαμί (τζαμί Πόλης (βλ. σελ. 42). Είναι σύν- των Παλιών Ανακτόρων). Είναι θετος τετρακιόνιος σταυροειτετρακιόνιος σταυροειδής με δής εγγεγραμμένος με πέντε τρούλο και έχει επιδράσεις από τρούλους και κλειστή περιμετη μοναστηριακή αρχιτεκτονική τρική στοά. Χαρακτηρίζεται από του Αγίου Όρους. Τον κεντρικό τον πλούσιο κεραμοπλαστικό τρούλο υποβαστάζουν γρανιδιάκοσμο των εξωτερικών τένιοι κίονες, που σχηματίζουν επιφανειών και τις εξαιρετισχήμα σταυρού, ο βασικός κές τοιχογραφίες, που είναι κτηριακός πυρήνας διευρύνεται σύγχρονες με την κατασκευή με την προσθήκη δύο κογχών του και απεικονίζουν μορφές («χόροι»), ενώ στο δυτικό αγίων, σκηνές από το Ευαγγέτμήμα υπάρχει ορθογώνιος λιο, θαύματα του Χριστού κ.ά. νάρθηκας («λιτή») που στεγάζεΤην περίοδο της τουρκοκρατίας, ται με τρουλίσκους. Οι τοιχοόταν ο ναός μετατράπηκε σε γραφίες (14ου αι.) παριστάνουν τζαμί (Γιακούπ Πασά Τζαμί), οι μορφές αγίων και σκηνές από τοιχογραφίες αυτές καλύφθηκαν, τη ζωή και τα θαύματα του για να αποκαλυφθούν κατά τις Χριστού. Εξάλλου, στη συμβοαναστηλωτικές εργασίες που λή των οδών Ολυμπιάδος και έγιναν την περίοδο 1947-1951. Αμφιλοχίας, σώζεται μία ακόμα οθωμανική κρήνη.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

9 ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

1ος περίπατος:

7. Ο ναός του Προφήτη Ηλία. 8. Η Μονή Βλατάδων βρίσκεται στην «καρδιά» της Άνω (Παλιάς) Πόλης.

ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΟΡΦΑΝΟΥ

13 ΜΟΝΗ ΒΛΑΤΑΔΩΝ Είναι το μοναδικό βυζαντι8

Κατασκευάστηκε το 13101320, ως μετόχι της Μονής Βλατάδων και ήταν καθολικό

1ος περίπατος:

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ UNESCO

9 ΝΑΟΣ ΑΓΙΑΣ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ

LAR

OUGKO

FANARIOTON SQ.

NIKIFORO

RMA NOU N GE

ATRO SIKOU

. NAVM LIMNOU

PALA ION P

KID O N

PO LY

UMA

KA RA TZ A

A FOK

DRA GO

ISAVR

NIKIS

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

TTI

RLI

TSO

PIP

ALL

RYD KO

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

ARA

MAZ

KOLE

KIDO

CHAL

ONOM

VIL I ONOS GLADST PA LAM

ZO IDI

NOU

DY L

HA LK OK ON

VOTSI

AG. ANTONIOS

LOU

MORKENTAOU

VOGAT

U ARCHO PLOUT

ENOUS DIMOSTH

I OUN KAT PTOU Y AIG

ONO DAM

OZA TAR

SALAMIN

SAN

CHAPSA

INON KOMN

THEA

OU SVOL

YRNIS CHR. SM SIF MITR. IO

U IKTINO

I ANID

ITHEO

KALL I

HA MIC

ELI

IO.

TICH

INI

ALL

KEF

ASO

PIG

XOU FRI

E ACH

R TAV

O MIN

LIM

LET

NGO

OVA

KOR

T SONT OU

LOO S

U LITO

9. Άποψη των ανατολικών τειχών της Θεσσαλονίκης.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 1 ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Είναι η κεντρική πλατεία της Θεσσαλονίκης και μία από τις μεγαλύτερες και εντυπωσιακότερες στην Ελλάδα, πολύβουη όλες τις ώρες της μέρας. Αποτελεί ένα από τα λίγα μέρη του σχεδίου της επιτροπής Εμπράρ που εφαρμόστηκε μετά την πυρκαγιά του 1917, αν και η διαμόρφωσή της ολοκληρώθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 1960. Πρόκειται για παραθαλάσσια πλατεία με «άνοιγμα» 100 μ., που προσφέρει εξαιρετική θέα στον Θερμαϊκό κόλπο και τον ορεινό όγκο του Ολύμπου. Διαθέτει μνημειακή αρχιτεκτονική, ενώ οι προσόψεις των κτηρίων, με κιονοστοιχίες, καμάρες και

στοές συνδυάζουν στοιχεία από τη βυζαντινή παράδοση της πόλης με ευρωπαϊκά μοτίβα του μεσοπολέμου. Την πλατεία οριοθετούν δύο «δίδυμα» κοίλα κτήρια: στη δυτική όψη, το ξενοδοχείο «Ηλέκτρα Παλλάς», (τέλη δεκαετίας 1960), που κτίστηκε από αρχιτέκτονες του Ε.Ο.Τ. και στην ανατολική πλευρά το «Ολύμπιον», που αναγέρθηκε σταδιακά έως τα τέλη της δεκαετίας του 1950 (σε σχέδια του Ζ. Μοσέ) και αποτελεί έδρα του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (βλ. σελ. 108). ΔΕΙΤΕ: 1.1 Οδός Αριστοτέλους. Πεζοδρομημένο μνημειακό βουλεβάρτο, που εκτείνεται έως την οδό Εγνατία (βλ. σελ.

IKIS A IKIS ETAIR ETHN FI L

TO U

PANASYNTRIVANI GIA SQ. YPAPANTI D

AKI

KAV

YLLI

A TYR

U VO

KARIOF

TIA FIN

ALOU

TANT

PROM

OS SE YS OD IKON ENOT

ORPH

LOUS

U ULO

T OT E

A RIS

ONID

NO U BALA

VR OK OR DA

ROMIO

KEON

TATI I AKAK PRAS

CHAL

KI ZALI

ANTIG

MO U U

GO ARI

IS EIRIN

PAP

KALO

CHATZITSIROU

FRYZI

ENIS IDOMZARIFI

S IM D HERIAS T ELEF

OS US ON AT RATO HE NOUS PL OK OST

GALANAKI

PAT R.

AG. ATHANASIOS

Lτην νοτροφείο, απ’ όπου πιθανόν AN περίοδο. Τους επόμενους POU LIGDON TALI GA να προέρχεταιM και το όνομα PA αιώνες, οι Τούρκοι πραγματο- OLYM KRYS NOU D P TINIA A O AXIOS A U KO Είναι SCHμονόχωρος IOUS D «Ορφανός». ποίησαν ενισχυτικές εργασίες U U I IO MA LO OS UNT RITSIO NIA καιOπεριβάλλεται AMVR AP I και Pξυλόστεγος σε διάφορα σημεία. Σε επιγραKAST ZEFYRON N AG. SOFIAS ATH RI IO A EM A BAR κλειστή OU από 7.2 SQ. αποτυπώνονται PTOL 7.2 SOLOM KO NASIO στοά σε σχήμα «Π». φές των τειχών U AKI PO αριστουργηματικές LALI GALANOPOULOU SSO V Διαθέτει MICHA οι επεμβάσεις και οι ανακαινίULO U TEFAN S LA U PIN O 7.3 SQ. IT K I U L AS AK IO οι τοιχογραφίες του 14ου αι., SE XIROKRINI U σεις, που U PAPATHANASIO FARM πραγματοποιήθηκαν U AGIA I U ERMO STAV TA OU ORIT CHOΤα ROU 7 THEODORA L οποίες απεικονίζουν σκηνές του OU A K 7.1 διαχρονικά. τείχη είχαν L A G A N V O V STAVR TA AL B LID DIMOKRATIAS A U K Δωδεκαόρτου, των Παθών, του E IO T σχήμα ακανόνιστου τραπεζίE N AMPELONON 7.4 . IRAKL I VARDARI KOUΛειτουργικού RI DITIS 6.7 VAS Αναστάσιμου, του SEKEREGKOU AFRO ου, με απολήξεις στον Πύργο 1.1 RIOU SQ. 6.8 U FANA 6.6 OXATOU Κύκλου O D H 7.5 DO C 6.5 και μορφές αγίων και A I 6.2 Βαρδαρίου (βλ. σελ. 59) στα N N I O N DE ISK PAR IDO UIL M θεωρούνται ως ένα από τα M I K OLEOS A O P S RAILWAY STATION M N O πληT A SKE A R A δυτικά και τον Λευκό Πύργο S NIS D EMPORIOU MIT 6 NOS SQ. OU O P H PROXO.1.2 6.3 O T O ILA A ρέστερα διατηρούμενα σύνολα SQ. U AG AIS (βλ. σελ. 24) στα ανατολικά και 6.1 KOR M LOU GON U 6.4 N O A DI P R O U F στη Θεσσαλονίκη. Περιβάλλεται R IO A P U συνολικό μήκος 7 χλμ. Μετά το G 1 2 RIO I OLYM MAR ANTI VAIOU ASTI OTHAK από κατάφυτο και γαλήνιο OUS DIAM των KALAP MON κήπο. 1870 για την εξυγίανση SAPF S I U 3.1 DO K I PIN K N πεδινώνAZπεριοχών αλλά και την ANTZ 5 ELEFTHERIAS ADOU DOXIS KY KI επέκταση της Aπόλης, ξεκίνησεTηECHNIOU SQ. 3 RIL 15 ΤΕΙΧΗ AN TASOU A R A K LO A G κατεδάφιση των παραθαλάσσιUP POLY E NN VITSI AT I SEOS URIOTI Η Θεσσαλονίκη περιτοιχίστηκε R. ων και στη συνέχεια τμημάτων KOUNTO N μετά τη δημιουργία OUS των δυτικών και ανατολικών AVEROF αμέσως O IOU PF OS OS R 4.1 I A N T N S S O . της από τον Κάσσανδρο, ενώ A OLD RAILWAY τειχών. Σήμερα διατηρούνται 3 LIM LIAKM ON OU STATION SQ. A S περίπου το 390 μ.Χ. πραγμαT R I χλμ. (κυρίως στην Άνω Πόλη, N A 4 GIAN TZ μεγάλης κλίμακας τοποιήθηκαν βλ. σελ. 42), που με ύψος AN KATεπεμβάσεις M ECHAK από τον OΘεοδόσιο U από 8,30 μ. έως 10,50 μ. και I THM χρόνους Α’. Στους βυζαντινούς πλάτος έως 4,50 μ., αποτελούν STA κατασκευάστηκε το λιμάνι (στο ένα εντυπωσιακό μνημείο, ΝΔ τμήμα) και ανεγέρθηκε το ιδιαίτερης αρχαιολογικής και τείχος της Ακρόπολης (βλ. σελ. πολιτιστικής αξίας. 44). Κατά την Ενετοκρατία (α’ Σημείωση: Για μια ολοκλημισό 15ου αι.) έγιναν προσπάθειες ενίσχυσής του, λόγω του ρωμένη εικόνα της βυζαντινής 2ος περίπατος: U O I G τουρκικού τέχνης στην πόλη, μην παραλείOR κινδύνου και για το 14 GE λόγο αυτό ορισμένοι μελετητές ψετε μία επίσκεψη στο Μουσείο αποδίδουν την αρχική καταΒυζαντινού Πολιτισμού (βλ. σελ. σκευή του Πύργου Τριγωνίου 26 και σελ. 71). KRITIS

MODI NNI YGIA A M KR

I OA KEI M

TSA TOS I

STIO

IF AI

NID

IPPOD

S T O U R NA R A

BO RO U

DE RM

NO S

KO U

ME AM S O KA OCH U ME O R KA L I MP IAS AN I

ASO

LASSA

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ C UNESCO OIK

U LIPPO

NARI GOU

1ος περίπατος:

OUZO

DELM

NOU

ARCHAIAS AGORAS SQ.

U ELAO MEN

R SYNG

SOUTS

SOUR

OLA

KARB

N KIDO

OLY

NOS

U MPO

U ADIO . GEN MITR

KYPRION AGONISTON SQ.

TA FILO

OU K ALV DIOS

S LEO PO IOU AD ARK

KAPATOU

K IL K IS

U AFXENTIO

MAZI IGENI SEOS

AGIO

NTON

FANER MOUSHOUNTI F OMEN IS SQ. CEMETERY S LEO UPO ILIO FANEROMENI U TYROLOI O TH LA S AL NE OU ASTISTYROLOIS IAS EA TIS ME ITRI KREMAPOL I IOUίδιο χώρο λειτουρITHΣτον R L μονής. (βλ. σελ. 45) και του Λευκού L DIM O NIADO L A RA U O A I IVA E K παλιότερα γούσε και ορφαΠύργουS(βλ. σελ. 24), σ’ εκείνη AG AF NO RIG F

LAR

OUGKO

FANARIOTON SQ.

NIKIFORO

RMA NOU N GE

ATRO SIKOU

. NAVM LIMNOU

PALA ION P

KID O N

PO LY

UMA

KA RA TZ A

A FOK

DRA GO

ISAVR

NIKIS

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

TTI

RLI

TSO

PIP

ALL

RYD KO

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

ARA

MAZ

KOLE

KIDO

CHAL

ONOM

VIL I ONOS GLADST PA LAM

ZO IDI

NOU

DY L

HA LK OK ON

VOTSI

AG. ANTONIOS

LOU

MORKENTAOU

VOGAT

U ARCHO PLOUT

ENOUS DIMOSTH

I OUN KAT PTOU Y AIG

ONO DAM

OZA TAR

SALAMIN

SAN

CHAPSA

INON KOMN

THEA

OU SVOL

YRNIS CHR. SM SIF MITR. IO

U IKTINO

I ANID

ITHEO

KALL I

HA MIC

ELI

IO.

TICH

INI

ALL

KEF

ASO

PIG

XOU FRI

E ACH

R TAV

O MIN

LIM

LET

NGO

OVA

KOR

T SONT OU

LOO S

U LITO

9. Άποψη των ανατολικών τειχών της Θεσσαλονίκης.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ 1 ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

IKIS A IKIS ETAIR ETHN FI L

TO U

PANASYNTRIVANI GIA SQ. YPAPANTI D

AKI

KAV

YLLI

A TYR

U VO

KARIOF

TIA FIN

ALOU

TANT

PROM

OS SE YS OD IKON ENOT

ORPH

LOUS

U ULO

T OT E

A RIS

ONID

NO U BALA

VR OK OR DA

ROMIO

KEON

TATI I AKAK PRAS

CHAL

KI ZALI

ANTIG

MO U U

GO ARI

IS EIRIN

PAP

KALO

CHATZITSIROU

FRYZI

ENIS IDOMZARIFI

S IM D HERIAS T ELEF

OS US ON AT RATO HE NOUS PL OK OST

GALANAKI

PAT R.

AG. ATHANASIOS

MODI NNI YGIA A M KR

I OA KEI M

TSA TOS I

STIO

IF AI

NID

IPPOD

S T O U R NA R A

BO RO U

DE RM

NO S

KO U

ME AM S O KA OCH U ME O R KA L I MP IAS AN I

ASO

LASSA

ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ C UNESCO OIK

U LIPPO

NARI GOU

1ος περίπατος:

OUZO

DELM

NOU

ARCHAIAS AGORAS SQ.

U ELAO MEN

R SYNG

SOUTS

SOUR

OLA

KARB

N KIDO

OLY

NOS

U MPO

U ADIO . GEN MITR

KYPRION AGONISTON SQ.

TA FILO

OU K ALV DIOS

S LEO PO IOU AD ARK

KAPATOU

K IL K IS

U AFXENTIO

MAZI IGENI SEOS

AGIO

NTON

2ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΝΙΚΗΣ Εκτείνεται από το λιμάνι στα δυτικά ως τον Λευκό Πύργο (βλ. σελ. 24) στα ανατολικά και είναι γνωστή και ως Παλιά Παραλία. Διανοίχτηκε το 1882, μετά την κατεδάφιση των παραθαλάσσιων τειχών, στο πλαίσιο του συνολικού εκσυγχρονισμού της πόλης από τους Τούρκους. Για πολλές δεκαετίες, 10

10. Η συνήθως πολύβουη λεωφόρος Νίκης, με τον Λευκό Πύργο στο βάθος.

και το παλιό κινηματοθέατρο «Παλλάς» στον αριθμό 73, έδρα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.).

το μεγαλύτερο τμήμα της είναι πεζοδρομημένο. Εδώ υπάρχουν πολύ ενδιαφέροντα νεοκλασικά και Bauhaus κτήρια, στα οποία λειτουργούν δημο3 ΠΛΑΤΕΙΑ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑΣ φιλή καφέ, εστιατόρια-μπαρ και μικρά ξενοδοχεία. Στη συμΒρίσκεται κοντά στο λιμάνι και βολή με την οδό Ελ. Βενιζέλου σήμερα χρησιμοποιείται ως βρίσκεται το Μέγαρο Στάιν, ύπαιθρος χώρος στάθμευσης που κτίστηκε το 1908 για να αυτοκινήτων. Εδώ, το 1943 οι στεγάσει πολυκατάστημα και γερμανικές δυνάμεις κατοχής είναι ένα από τα ελάχιστα κτήσυγκέντρωσαν περίπου 50.000 ρια της περιοχής που διασώΕβραίους κατοίκους της πόλης, θηκαν από την πυρκαγιά του προτού αποσταλούν σε στρα1917. Προσέξτε στην κορυφή τόπεδα συγκέντρωσης. Για τον τη γυάλινη υδρόγειο σφαίρα, λόγο αυτό, στη ΝΑ πλευρά της που αποτελεί σημείο αναφοπλατείας τοποθετήθηκε το 1997 ράς στην πλ. Ελευθερίας. Στη το Μνημείο Ολοκαυτώματος γειτονική οδό Κομνηνών, εξάλΕβραίων Θεσσαλονίκης (έργο του γλύπτη N. Glid). Στη συμβολή λου, αξίζει να παρατηρήσετε τα εκλεκτικιστικά κτήρια των των οδών Μητροπόλεως και Ί. Δραγούμη βρίσκονται τα επιβλη- ξενοδοχείων «Λουξεμβούργο» και στη συμβολή με την οδό τικά κτήρια της Εθνικής ΤράπεΜητροπόλεως «Τουρίστ» και ζας - Τράπεζας Ελλάδας (1928) «Εξέλσιορ». και της Ιονικής-Λαϊκής Τράπεζας (σήμερα Alpha Bank, 1929), και τα δύο με στοιχεία όψιμου νεο4 ΛΙΜΑΝΙ κλασικισμού και μεσοπολεμικού Ένα από τα μεγαλύτερα λιμάνια εκλεκτικισμού στην εξωτερική της χώρας και της νοτιοανατους όψη. τολικής Μεσογείου, με ζωηρή εμπορική και επιβατική κίνηση. ΔΕΙΤΕ: Εδώ, κατά τη σύντομη παρα3.1 Οδός Καλαποθάκη. μονή του στην πόλη (322-323 μ.Χ.) ο Μέγας Κωνσταντίνος Εκτείνεται από τα Λαδάδικα κατασκεύασε το πρώτο τεχνητό ως την οδό Δημοσθένους και

2ος περίπατος:

Εμπορικοί δρόμοι (βλ. σελ. 27) 1.2

κατά μήκος της προκυμαίας έδεναν εμπορικά και πολεμικά πλοία, ψαρόβαρκες και ιδιωτικά σκάφη. Σήμερα, είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα σημεία της Θεσσαλονίκης, από το οποίο περνούν καθημερινά χιλιάδες κάτοικοι και επισκέπτες. Η μία πλευρά είναι γεμάτη με καφέ και μικρά μπαρ, ενώ ο φαρδύς πεζόδρομος δίπλα στη θάλασσα κατακλύζεται από περιπατητές, ποδηλάτες, καλλιτέχνες του δρόμου και μικροπωλητές. Εξάλλου, ανάμεσα στις μοντέρνες πολυκατοικίες, βρίσκονται και μερικά από τα σημαντικότερα τοπόσημα της πόλης: μετά την πλατεία Ελευθερίας, το τριώροφο μεσοπολεμικό αρχοντικό, που παλιότερα στέγαζε το φημισμένο εστιατόριο «Όλυμπος-Νάουσα», η πλατεία Αριστοτέλους, το Μέγαρο Κονιόρδου (στη γωνία με την οδό Καρ. Ντηλ), το μεσοπολεμικό Μέγαρο Τυρολόη (μεταξύ των οδών Καρ. Ντηλ και Αγίας Σοφίας), όπου για πολλά χρόνια βρισκόταν το καφενείο Τόττης, το Μανδαλίδειο Μέγαρο (1931) και το Μέγαρο Εξαρχόπουλου (1935), και τα δύο στη συμβολή με την οδό Βογατσικού, το τριώροφο κτήριο της Λέσχης Θεσσαλονίκης (1926) στον αριθμό 63, καθώς

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

34) και σύμφωνα με το σχέδιο Εμπράρ θα συνέδεε το πολιτικό κέντρο της πόλης (πλατεία Δικαστηρίων, βλ. σελ. 35) και την οδό Κασσάνδρου με την πλατεία Αριστοτέλους και τη θάλασσα. Σε όλο του το μήκος, τα κτήρια έχουν επιβεβλημένες όψεις με σειρά κιονοστοιχιών και στοών και στεγάζουν γραφεία, βιβλιοπωλεία, καταστήματα, ξενοδοχεία, δημόσιες υπηρεσίες, κατοικίες κ.ά. Στη συμβολή με την οδό Ερμού βρίσκεται ο ναός της Αγίας Θεοδώρας (1937, κτισμένη στη θέση παλιού μοναστηριού), που λειτουργεί ως ανδρική μονή, ενώ στο βόρειο άκρο της διαμορφώνεται η Άνω πλατεία Αριστοτέλους.

2ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

10. Η συνήθως πολύβουη λεωφόρος Νίκης, με τον Λευκό Πύργο στο βάθος.

και το παλιό κινηματοθέατρο «Παλλάς» στον αριθμό 73, έδρα της Κρατικής Ορχήστρας Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.).

2ος περίπατος:

Εμπορικοί δρόμοι (βλ. σελ. 27) 1.2

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος: 18

11. Χαρακτηριστικός δρόμος στα Λαδάδικα. 12. Το μέγαρο του Επιβατηγού Σταθμού (παλιό Τελωνείο), στο λιμάνι. 13. Η εκκλησία του Αγίου Μηνά είναι κτισμένη στην «καρδιά» του παραδοσιακού εμπορικού κέντρου της πόλης.

5 ΛΑΔΑΔΙΚΑ Από τις ελάχιστες περιοχές του κέντρου, που διασώθηκε από την πυρκαγιά του 1917. Δημιουργήθηκε τον 16ο αι., όταν οι Τούρκοι επιχωμάτωσαν το βυζαντινό τεχνητό λιμάνι, έφτανε ως την περιοχή «Φραγκομαχαλάς» (βλ. σελ. 22) και μέχρι την κατεδάφισή τους βρισκόταν έξω από τα δυτικά τείχη της πόλης. Περιοχή χονδρεμπορίου κοντά στο λιμάνι, υπήρχαν εδώ καταστήματα μπαχαρικών και σιτηρών και μετά το 1917 κυρίως αποθήκες λαδιού. Η χάραξη των οδών παραμένει ίδια από τα τέλη του 19ου αι., ενώ τα περισσότερα κτήρια -κυρίως του β’ μισού 19ου αι.- είναι διώροφα, κατασκευασμένα από βιομηχανικό τούβλο και ξύλο, αν και αρκετά από αυτά κατεδαφίστηκαν αργότερα για τη διάνοιξη ή διαπλάτυνση δρόμων. Μετά 12

τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο, η περιοχή σταδιακά υποβαθμίστηκε, αλλά το 1985 κηρύχθηκε ιστορική και τα κτήριά της διατηρητέα και από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 σειρά αναπλάσεων την ανέδειξαν σε έναν από τους βασικότερους πόλους διασκέδασης της πόλης, όπου λειτουργούν πολυάριθμα εστιατόρια, μπαρ, χώροι ζωντανής ελληνικής μουσικής και καφέ. Κεντρικό σημείο για να αρχίσετε την περιήγησή σας είναι η πλατεία Μοριχόβου, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζουν ακόμα η πλατεία Πετρακάκη, όπου μεταξύ άλλων βρίσκεται και το Μέγαρο του Οθωμανικού Ταχυδρομείου (σήμερα, ξενοδοχείο), καθώς και οι οδοί Αιγύπτου, Κατούνη, Λυκούργου και Εδέσσης (στην πλατεία Εμπορίου ή Άνω Λαδάδικα, μετά την οδό Τσιμισκή) στην οποία σώζονται και δύο παλιά χάνια. Εξάλλου, σε προσόψεις κτηρίων προς το λιμάνι, παραμένουν ακόμα ίχνη καπνού από τη πυρκαγιά του 1917!

6 ΟΔΟΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ Από τους βασικότερους και πιο πολυσύχναστους δρόμους στο κέντρο της πόλης, ενώνει την

πλατεία Χ.Α.Ν.Θ. (βλ. σελ. 26) με τα Λαδάδικα. Διανοίχτηκε πλήρως μετά την πυρκαγιά του 1917 και μεταπολεμικά αναδείχτηκε στον εμπορικότερο άξονα της πόλης, αφού εδώ συγκεντρώνονται πολλά από τα γνωστότερα εμπορικά καταστήματα της Θεσσαλονίκης, γραφεία και αντιπροσωπείες εταιρειών, αλλά και πολλά δημοφιλή καφέ και μπαρ. ΔΕΙΤΕ: 6.1 Μέγαρο Καζές. Βρίσκεται απέναντι από το κτήριο της Εθνικής ΤράπεζαςΤράπεζας Ελλάδας (βλ. σελ. 17), στη συμβολή με την οδό Ι. Δραγούμη. Κτίστηκε το 1924 σε σχέδια του Ξεν. Παιονίδη και σήμερα στεγάζει καταστήματα και γραφεία. Στην απέναντι πλευρά της Ι. Δραγούμη, σώζεται ένα ακόμα διατηρητέο κτήριο (του 1925), με καμπυλωτά μπαλκόνια. 6.2 Ναός Αγίου Μηνά. Είναι κτισμένος στο κέντρο της αγοράς, στη θέση παλαιοχριστιανικής βασιλικής, από την οποία σώζεται μόνο η ημικυκλική κόγχη του ιερού και ο άμβωνας. Από το 1806 κάηκε δύο φορές και έλαβε τη σημερινή

2ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ: 4.1 Τελωνείο (Επιβατηγός Σταθμός). Το επιβλητικό αυτό μέγαρο, μήκους 200 μ., κατασκευά-

στηκε το 1910 σε σχέδια του μηχανικού Ελί Μοδιάνο και η μορφολογία του έχει επιρροές από τη γαλλική αρχιτεκτονική των αρχών του 20ου αι. Από το 1987 λειτουργεί ως ο επιβατηγός σταθμός του λιμανιού της πόλης.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

λιμάνι της πόλης, που αργότερα και κυρίως επί Τουρκοκρατίας επιχωματώθηκε. Η προβλήτα Α’ του λιμανιού άρχισε να κατασκευάζεται στα τέλη του 19ου αι., ενώ το 1910 κτίστηκαν και έξι αποθήκες, έξοχα δείγματα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της εποχής. Το 1997, με αφορμή τις εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης, πέντε από αυτές ανακαινίστηκαν και επαναχρησιμοποιήθηκαν: οι αποθήκες 1 και Δ παραχωρήθηκαν στο Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης (για το Φεστιβάλ, βλ. σελ. 108), η Α στεγάζει το Μουσείο Κινηματογράφου και το Μουσείο Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης (για τα εκθέματα των μουσείων, βλ. σελ. 77 και 78), η Β1 το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (βλ. σελ. 75), ενώ η Γ λειτουργεί ως εστιατόριο-μπαρ. Αποτελεί έναν από τους δημοφιλέστερους χώρους για περίπατο ή ανάπαυση, ενώ παράλληλα προσφέρει εξαιρετική θέα προς το παραλιακό μέτωπο της πόλης.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος: 18

6 ΟΔΟΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ Από τους βασικότερους και πιο πολυσύχναστους δρόμους στο κέντρο της πόλης, ενώνει την

2ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ: 4.1 Τελωνείο (Επιβατηγός Σταθμός). Το επιβλητικό αυτό μέγαρο, μήκους 200 μ., κατασκευά-

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος:

16. Εκλεκτικιστικό μέγαρο στην οδό Βενιζέλου. 17. Ένα από τα χαρακτηριστικά μικρά καταστήματα, που λειτουργούν στο Μπεζεστένι.

6.5 Παζάρ (Γιαχουντί) Χαμάμ. Κτίστηκε στις αρχές του 16ου αι. στην περιοχή της αγοράς (παζάρ), όπου λίγο αργότερα 6.3 Εβραϊκό Μουσείο εγκαταστάθηκαν οι Εβραίοι (ΓιΘεσσαλονίκης. αχουντί), όταν εξορίστηκαν από την ιβηρική χερσόνησο. Είναι Στεγάζεται σε διατηρητέο «δίδυμο» (ανδρών-γυναικών), κτήριο του 1904 (Β. Ποζέλι), με τριμερή διάταξη των χώρων εβραϊκής ιδιοκτησίας, που (κρύοι, χλιαροί και ζεστοί) και διασώθηκε από την πυρκαγιά τοιχοδομία που μιμείται τη βυτου 1917. Άλλοτε εμπορική στοά, φιλοξένησε κατά καιρούς ζαντινή. Στην περιοχή υπάρχει τράπεζα και γραφεία εβραϊκής υπαίθρια αγορά λουλουδιών και για τον λόγο αυτό είναι γνωστή εφημερίδας της πόλης (για τα και ως «Λουλουδάδικα». εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 73). 6.6 Εμπορικό & Βιομηχανικό Επιμελητήριο 6.4 Οδός Βενιζέλου. (Τσιμισκή 29). Πολυσύχναστος δρόμος, που Εντυπωσιακό νεοκλασικό από το 1867 ενώνει την πλ. μέγαρο, που κατασκευάστηκε Ελευθερίας με το Διοικητήριο το 1930 και ανακαινίσθηκε (βλ. σελ. 39). Διαθέτει εμπορική πλήρως το 2003. Απέναντι βρίαγορά και πολλά ενδιαφέροντα σκεται το Μέγαρο (Στοά) Χιρς κτήρια σε όλο του το μήκος και (γνωστή και ως Στοά Τόττη), κυρίως ως την οδό Εγνατία (βλ. διαμορφωμένο σήμερα σε σελ. 34), κυρίως εκλεκτικιστικού εμπορικό κέντρο (είσοδος και ρυθμού και art deco. Στη βόαπό την οδό Μητροπόλεως). ρεια πλευρά της συμβολής με 6.7 Καπναποθήκες την οδό Τσιμισκή βρίσκεται το Αυστριακού Μονοπωλίου. μέγαρο Γκατένιο-Φλωρεντίν, έξοχο δείγμα εκλεκτικισμού, Συγκρότημα δύο art deco κτισμένο το 1925 από τον κτηρίων του 1926 (για τις κα-

πναποθήκες της πόλης βλ. και σελ. 62). Την περίοδο 19951997, για τη μετασκευή του σε εμπορικό κέντρο («Πλατεία») αναμορφώθηκε πλήρως και διατηρήθηκαν μόνο οι εξωτερικές του όψεις. Σήμερα, περιλαμβάνει καταστήματα, κινηματογραφικές αίθουσες, καφέ και εστιατόρια, που αναπτύσσονται γύρω από το κεντρικό αίθριο.

να βρείτε όλων των ειδών τα προϊόντα -από τρόφιμα και μπαχαρικά μέχρι υφάσματα, κοσμήματα και μικρές μπουτίκαλλά και ταβέρνες, ουζερί και καφενεία. ΔΕΙΤΕ: 7.1

Αγορά Μοδιάνο.

Κατασκευάστηκε το 1922 από τον μηχανικό Έ. Μοδιάνο, 6.8 Μέγαρα Καρόλου Ντηλ. που της έδωσε και το όνομα. Στη συμβολή των δύο οδών, Ορθογώνιο κτίσμα με γυάλινη σώζονται εντυπωσιακά μέγαρα στέγη, φιλοξενεί στις τρεις στοές της περίπου 140 κατατων πρώτων δεκαετιών του στήματα τροφίμων. Εδώ, θα 20ου αι., που στεγάζουν καβρείτε εκλεκτά παραδοσιακά ταστήματα και γραφεία στους προϊόντα, ενώ ιδιαίτερα δημοορόφους τους και αξίζει να φιλή είναι τα εστιατόρια που παρατηρήσετε. λειτουργούν εσωτερικά και στην περίμετρό της.

7 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

Η περιοχή δυτικά της οδού Αριστοτέλους και νότια της οδού Εγνατία συγκροτεί την παραδοσιακή αγορά της πόλης, με διάσπαρτα μικρά καταστήματα και οργανωμένες αγορές και στοές, οι περισσότερες από τις οποίες υπάρχουν από την εποχή της τουρκοκρατίας. Σήμερα, στις αγορές αυτές, που κατακλύζονται από τους κατοίκους και τους επισκέπτες, μπορείτε 16

7.2 Αγορές Βλάλη-Καπάνι & Άθωνος-Βατικιώτη.

Σχεδιασμένες από τον Ερν. Εμπράρ, τέμνουν κάθετα την οδό Αριστοτέλους, με την οποία επικοινωνούν από ειδικά περάσματα. Πρόκειται για σύνολα διώροφων εμπορικών κτηρίων, με τοξοστοιχίες στο ισόγειο. Η αγορά Βλάλη-Καπάνι βρίσκεται στη δυτική πλευρά της Αριστοτέλους, στη θέση όπου κατά την τουρκοκρατία υπήρχε η εμπορική αγορά 17

2ος περίπατος:

14 & 15. Στη Στοά (Αγορά) Μοδιάνο (αριστερά) υπάρχει πληθώρα καταστημάτων τροφίμων (δεξιά).

μηχανικό Ι. Πλεϊμπέρ. Διαθέτει ισόγειο και τρεις ορόφους, ενώ έχει πρόσοψη σε τρεις δρόμους.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

του μορφή το 1852 στον τύπο της τρίκλιτης μεταβυζαντινής βασιλικής. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο εσωτερικός διάκοσμός του που έχει επιρροές από το μπαρόκ, το ροκοκό και τον νεοκλασικισμό.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος:

Αγορά Μοδιάνο.

7 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ

7.2 Αγορές Βλάλη-Καπάνι & Άθωνος-Βατικιώτη.

2ος περίπατος:

14 & 15. Στη Στοά (Αγορά) Μοδιάνο (αριστερά) υπάρχει πληθώρα καταστημάτων τροφίμων (δεξιά).

μηχανικό Ι. Πλεϊμπέρ. Διαθέτει ισόγειο και τρεις ορόφους, ενώ έχει πρόσοψη σε τρεις δρόμους.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος:

19. Στην πλατεία Άθωνος λειτουργούν πολλές δημοφιλείς ταβέρνες. 20. Στις παραδοσιακές αγορές της Θεσσαλονίκης, θα βρείτε εξαιρετικής ποιότητας τρόφιμα, λαχανικά και φρούτα. 21. Εντυπωσιακό κτήριο των αρχών του 20ου αι., κοντά στο Μπεζεστένι.

Μπεζεστένι.

Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Σολωμού και Βενιζέλου. Ορθογώνιο κτίσμα, με τέσσερις εισόδους και έξι μολυβδοσκέπαστους τρούλους, στους οποίους είναι χαραγμένα τα ονόματα όλων των τεχνιτών, κτίστηκε στα τέλη 15ου-αρχές 16ου αι. ως υφασματαγορά (μπεζεστένι) και αγορά πολύτιμων λίθων, η οποία φρουρούνταν όλο το 24ωρο. Σήμερα, διατηρεί εν 18

7.4

2ος περίπατος:

18. Το κτήριο της Στοάς Μαλακοπής, στην πλατεία Χρηματιστηρίου.

7.3

πολλοίς τον χαρακτήρα του, καθώς στο εσωτερικό του και στην εξωτερική πλευρά λειτουργούν περισσότερα από 110 καταστήματα, τα περισσότερα από τα οποία πωλούν υφάσματα ή κοσμήματα.

Στοά «Σαούλ».

Η κατασκευή της ολοκληρώθηκε το 1881 (σε σχέδια Β. Ποζέλι), ενώ μετά τη μερική καταστροφή της από την πυρκαγιά του 1917 ξανακτίστηκε το 1929 (σε σχέδια Κ. Μοδιάνο). Συνδυάζει νεοαναγεννησιακά και art deco στοιχεία και αρχικά στέγαζε τον τραπεζικό οίκο του Σαούλ Μοδιάνο και καταστήματα, ενώ σήμερα εδώ λειτουργούν κυρίως χώροι διασκέδασης. 7.5 Οδός Βασ. ΗρακλείουΦράγκων.

Κεντρικός δρόμος της περιοχής που παλιότερα ονομαζόταν «Φραγκομαχαλάς», εξαιτίας της εγκατάστασης σε αυτήν μετά τον 13ο αι. πολλών Λατίνων. Ξεκινά ουσιαστικά από την οδό Αριστοτέλους και καταλήγει στην περιοχή των Δικαστηρίων (βλ. σελ. 59). Παλαιότερα, εδώ υπήρχαν τράπεζες, αντιπροσωπείες ξένων οίκων και ξενο-

δοχεία, ενώ σήμερα μαζί με τις παρακείμενες οδούς είναι μία κατ’ εξοχήν εμπορική περιοχή, που έχει εξελιχθεί και σε πόλο διασκέδασης, αφού στην κοντινή οδό Βαλαωρίτου και τους γύρω δρόμους (Συγγρού, Βηλαρά κ.ά.) τα τελευταία χρόνια λειτουργούν πολλά καφέ, μπαρ και εστιατόρια. Στην οδό Συγγρού, βρίσκεται η πλατεία Χρηματιστηρίου με το νεοαναγεννησιακού ρυθμού κτήριο (1907, Β. Ποζέλι) της Στοάς Μαλακοπής, όπου ως το 1954 στέγαζε τράπεζα και αργότερα εμπορικούς οίκους. Στο κέντρο του αετώματος (στην οδό Βηλαρά) ξεχωρίζει το ρολόι, που σταμάτησε την ώρα του σεισμού το 1978, ενώ στο εσωτερικό της στοάς λειτουργούν χώροι διασκέδασης και καταστήματα. Πολύ κοντά, βρίσκεται η Καθολική Εκκλησία, 20

(1898, Β. Ποζέλι), κτισμένη σε σημείο που υπήρχε παλιότερη εκκλησία η οποία καταστράφηκε από την πυρκαγιά το 1917. Βρίσκεται σε γαλήνια αυλή, ενώ εντυπωσιάζει το ύψους 40 μ. καμπαναριό της. Στη συμβολή με την οδό Λ. Σοφού, προσέξτε το κτήριο-έδρα του Κρατικού Ωδείου Θεσσαλονίκης (1903), το οποίο κτίστηκε σε νεομπαρόκ ρυθμό από Τούρκους αρχιτέκτονες στη θέση παλιάς έπαυλης που ανατινάχτηκε εκείνη τη χρονιά από Βούλγαρους εθνικιστές, καθώς στέγαζε την Οθωμανική Τράπεζα. Στον κήπο του φιλοξενούνται τα αρχαιότερα υπαίθρια αγάλματα της πόλης (Οικονομία, Πίστις και Τρίτων), του 19ου αι. Εξάλλου, στην παράλληλη οδό Ερμού, θα βρείτε ενδιαφέρουσα εμπορική αγορά. 21

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

«Ουν Καπάν» (αλευροπάζαρο). Εδώ λειτουργεί κυρίως αγορά τροφίμων και μπαχαρικών, ενώ στη μικρή πλατεία Βλάλη θα βρείτε καφενεία και παραδοσιακά εστιατόρια. Στη συμβολή των οδών Σπανδωνή, Ερμού και Βενιζέλου, έχει ανεγερθεί μνημείο που θυμίζει τη δολοφονία του βουλευτή Γρ. Λαμπράκη, τον Μάιο 1963. Στην αγορά Βατικιώτη, που μαζί με την πλατεία Άθωνος εκτείνονται στην ανατολική πλευρά της Αριστοτέλους, λειτουργούν κυρίως καταστήματα με οπωροκηπευτικά, μπαχαρικά, ωδικά πτηνά, είδη πακεταρίσματος και υποδηματοποιίας, ενώ στην πλατεία Άθωνος εργαστήρια πώλησης ξύλινων και ψάθινων καρεκλών καθώς και πολλές ταβέρνες και ουζερί.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

2ος περίπατος:

Μπεζεστένι.

7.4

2ος περίπατος:

18. Το κτήριο της Στοάς Μαλακοπής, στην πλατεία Χρηματιστηρίου.

7.3

Στοά «Σαούλ».

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (1) ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ

PA K

GE MI ST OU RODIOU RIGOPO ULOU

DOIRANIS

ROU

CH O

ATH O

DOIRANIS

NEVROKOPIOU

LITO

IOANNINON

PERDIKA

ELEF T

S CHI

TRI ADA

NTIN IDI AMA LIAS

AGI AS

THEA CANC

STA

KE V

ANI

MAKEDONIA PALACE

PA R

BIZ

FILO

ARI

RTI

KON

AET

ISS

SPA

AGIOS IOANNIS IPEIR OU

ORA

ANI OU

BIZ

RV EFZ A ON ON S S ARA NTA POR OU VEL

ZE ON

1.1

1.2

EDIS

HERO

RISI

POIM ENO

ELA

TSOP

1.3

TON

CHA

AVE.

KRESNAS

LITOCHOROU

PAPAFI

KORYTSAS

KA RP

LACHANA

O KILKISSIOU GLOU

ANTZ KAFT

TOU

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

NOU

U KE RKYRAS

OS PLIT HON

1.7

1.6

EVVOIAS

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

1.5

STRA

AN O

ON G ERM A

OA KE

PATR ION PALA

10.2

GE RM

A IS CHY L

LA DE AV

KON

LAR

THEOTOKOPOUL

IFIKRATO US

PAT R. I

10.1

IS AIGIN

PO NN ISO U

SIM

SAMO PORO

KYTHIRON

FOROU A NIKI

NIKIS

T KA

OULOU

FOK

IKOU

FANARIOTON SQ.

MORKENTAOU

VOGATS

VELLID

1.4

ETI DIAL I

ARI

AG. 7I 8 KONSTANTINOU NAVARINOU SQ.

ISAVR

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

LOU

ROMIO

OLOU

LASSA

NIKIS

AG. ANTONIOS

DOXA

TZOVAROP

GRIGORIOU LAMPRAKI

10.3

RCHOU

ENOUS MOSTH

PLOUTA

S 4 POLEO MITRO PROX.MILA KORO

M 9IC

YRNIS CHR. SM SIF MITR. IO

STA

10.4

IO HAIL

IOANNI

PANASYNTRIVANIOU GIA SQ.

YPAPANTI D 9.2 9.3 ELIOU

9.1

S ELOU

STOT

SKI

VROU

IKTINO

NOU BALA

AGIA THEODORA

AGIOS STYLIANOS

N GOU

IOU AG. SOFIAS 6 SQ.

AS U IO NTA SIS US AO

IPPOD

TATI I AKAK PRAS

U ELAO MEN

U ADIO . GEN MITR

AG. ATHANASIOS

OU ENIK

KIT

DOU

MODI NNI YGIA MAKR

EN ARM

MEL

AGIA FOTEINI

U ULO

ONI

POU

FILIP

IDI

OPO

NOU ARIA MI G OU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID O PO U

ONO

IAS

OUZO

DELM

RITS KAST

PETR

IDOU

PLAT

NTA

MELENIKOU

IAK

KYRIAK

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

NOU

EVRIP

KYR

VIZ

IADOS

ROU

RED

YIN

OLYMP

ARIA

GYZI

S EOU

LAODI GITRIA

UKID

VYZO

PANORMOU EVANGELISTRIA'S CEMETERY

ATHINAS

AND

KASS

LYSSIATREIO

THENO

H LAC

A AV

KLEIS

MFEI SQ.

TAXIARCHES

MOREAS

LIS

LID

3ος περίπατος: 24

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ Η περιοχή θεωρείται από τις πιο προνομιούχες του κέντρου της Θεσσαλονίκης, εξαιτίας και της εγγύτητάς της προς την παραλία και παραδοσιακά αποτελεί τόπο κατοικίας των εύπορων Θεσσαλονικέων. Εδώ βρίσκονται πολλά γνωστά εμπορικά καταστήματα της πόλης, χώροι πρασίνου, αλλά και μερικά από τα σημαντικότερα μουσεία και πνευματικά ιδρύματά της.

1 ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΕΥΚΟΥ ΠΥΡΓΟΥ 22. Ο Λευκός Πύργος, το διασημότερο μνημείο της Θεσσαλονίκης.

Κεντρικό σημείο, όπου συγκλίνουν βασικές αρτηρίες της πόλης (λεωφ. Νίκης, λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου, Παύλου Μελά, Εθνικής Αμύνης, Γερμανού) και «ενώνει» την παλιά και τη νέα

παραλία. Διαθέτει υπέροχη θέα στο θαλάσσιο μέτωπο, χώρους πρασίνου και πολλά εμπορικά καταστήματα, καφέ και μπαρ. ΔΕΙΤΕ: 1.1

Λευκός Πύργος.

Το σήμα-κατατεθέν και το διασημότερο μνημείο της πόλης. Κτίστηκε πιθανότατα στα τέλη του 15ου αι. στη συμβολή του ανατολικού και του παραθαλάσσιου τείχους της πόλης, ενώ πιθανολογείται η ύπαρξη πύργου στο σημείο ήδη από την Ενετοκρατία. Είναι κυκλικός, έχει ύψος 33,90 μ. με έξι ορόφους, διάμετρο 22,70 μ. και έως τις αρχές του 20ου αι. τον περιέβαλε οχυρωματικός περίβολος. Κατά καιρούς, πήρε διάφορες ονομασίες, ενώ το 19ο αι. ονο-

3ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

ου (βλ. σελ. 37) και την οδό Αγίου Δημητρίου (βλ. σελ. 39). Χαράχτηκε μετά την κατεδάφιση το 1889 του ανατολικού τείχους (τμήμα του βυζαντινού προτειχίσματός του σώζεται στην παράλληλη οδό Φιλικής Εταιρείας) και ως το 1912 ονομαζόταν λεωφόρος Χαμηδιέ, προς τιμήν του Σουλτάνου Χαμίτ Β’, καθώς όλα τα κτήρια της οδού αποτελούσαν ιδιοκτησία του. Σήμερα, εδώ βρίσκονται το Μέγαρο Θεάτρου της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών (1962, Β. Κασσάνδρας), όπου στεγάζεται το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε.) και η Πινακοθήκη της Ε.Μ.Σ. (βλ. σελ. 77) και το παρακείμενο Μέγαρο Α’ της Ε.Μ.Σ. (1951, Α. Νικολόπουλος), η Λέσχη Αξιωματικών (1953, Π. Μυλωνάς) και ο κινηματογράφος «Αλέξανδρος». Επίσης, αναπτύσσεται το μικρό πάρκο 1.2 Βασιλικό Θέατρο. Τσιρογιάννη, γύρω από το Κατασκευάστηκε το 1940 και ανακαινίστηκε το 1996. Με χω- οποίο λειτουργούν δημοφιλή καφέ και μπαρ. ρητικότητα 800 θέσεων, είναι μία από τις χειμερινές αίθουσες 1.4 «Διαγώνιος». (Σκηνή «Μελίνα Μερκούρη») Χαρακτηριστική συνοικία του του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε., βλ. σελ. 109). κέντρου της πόλης, γύρω από τη συμβολή των οδών Τσιμισκή 1.3 Οδός Εθνικής Αμύνης. και Παύλου Μελά, που πήρε το όνομά της από τη διαγώνια Ενώνει τον Λευκό Πύργο με την πλατεία Συντριβανίχάραξη της Π. Μελά. μαζόταν «Πύργος των Γενίτσαρων» ή «του Αίματος», καθώς ήταν φυλακή θανατοποινιτών, που οι γενίτσαροι εκτελούσαν στις επάλξεις. Το 1890 βάφτηκε λευκός, παίρνοντας τη σημερινή του ονομασία. Στο εσωτερικό του, λειτουργεί εξαιρετικά ενδιαφέρουσα έκθεση για την ιστορία της Θεσσαλονίκης (για την Έκθεση, βλ. σελ. 73), ενώ από την κορυφή του η θέα είναι πανοραμική. Η μικρή πλατεία γύρω από το μνημείο είναι ένα από τα πιο πολυσύχναστα σημεία της πόλης, ενώ από εδώ ξεκινούν και μικρά πλωτά μπαρ, που πραγματοποιούν μικρή βόλτα στον Θερμαϊκό κόλπο με τη συνοδεία καφέ ή ποτού. Απέναντι, βρίσκεται το ομώνυμο Πάρκο, με το υπαίθριο Δημοτικό Θέατρο Κήπου, αναψυκτήριο, παιδική χαρά και πίστα skateboard.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος:

Εμβληματικό μέγαρο της πόλης (1934), που στεγάζει τις δραστηριότητες της Χριστιανικής Αδελφότητας Νέων Θεσσαλονίκης. Χαρακτηρίζεται από ανάμικτα στοιχεία νεοαποικιακής και βυζαντινής αρχιτεκτονικής. Στο κτήριο στεγάζεται, επίσης, το θέατρο «Αυλαία», ενώ στον περιβάλλοντα χώρο υπάρχουν υπαίθρια γήπεδα μπάσκετ και τένις, κλειστό γυμναστήριο και πολιτιστικό κέντρο. Μπροστά από το μέγαρο, αναπτύσσεται η μικρή ομώνυμη πλατεία, ενώ πολύ κοντά (ανάμεσα στις οδούς Διαλέττη και Αντ. Καμάρα) βρίσκεται η Αρμενική Εκκλησία (1903, Β. Ποζέλι). 1.6

Αρχαιολογικό Μουσείο.

Σχεδιάστηκε από τον σημαντικό Έλληνα αρχιτέκτονα Π. Καραντινό και εγκαινιάστηκε το 1962. Εμπνευσμένο από τις αρχαιοελληνικές κατοικίες, θεωρείται ένα από τα αντιπροσωπευτικότερα δείγματα μοντερνιστικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Το 1980 έγινε νέα προσθήκη, ενώ το 2003 μετασκευάστηκε ριζικά με βάση τις νέες μουσειολογικές ανάγκες. Διαθέτει αίθουσες για περιοδικές εκθέσεις, εκδηλώ-

23. Το Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ., με τα νεοβυζαντινά αρχιτεκτονικά στοιχεία. 24. Πανοραμική άποψη του Αρχαιολογικού Μουσείου Θεσσαλονίκης.

σεις και εκπαιδευτικά προγράμματα, καφέ και πωλητήριο (για τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 70). 1.7 Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού.

Κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών 1989-1993 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Κ. Κρόκου. Συνδυάζει στοιχεία μοντερνισμού και ελληνικής αρχιτεκτονικής παράδοσης, θεωρείται ένα από τα καλύτερα σύγχρονα έργα δημόσιας αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα, ενώ το 2001 κηρύχθηκε ως «ιστορικό διατηρητέο μνημείο» και έργο τέχνης. Διαθέτει μικρό αμφιθέατρο, καφέ-εστιατόριο και πτέρυγα περιοδικών εκθέσεων (για τα εκθέματα του Μουσείου, βλ. σελ. 71). Δίπλα, βρίσκεται το νέο Δημαρχιακό Μέγαρο (εγκαινιάστηκε το 2009), ενώ στην πίσω πλευρά απλώνεται πάρκο (πρώην Πεδίον Άρεως, τμήμα παλιού στρατοπέδου), με παιδική χαρά, μικρή λίμνη και καφέ, καθώς και το εκλεκτικιστικό (στρατιωτικό) κτήριο (στη συμβολή των οδών Βασ. Γεωργίου και Καυτανζόγλου), που σήμερα στεγάζει το τοπικό παράρτημα των Ελλήνων Προσκόπων.

2 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΝΙΚΗΣ

σικά κτήρια της πόλης, κατασκευάστηκε μεταξύ των ετών (βλ. σελ. 16) 1890-1893 με σχέδια του Ερν. Τσίλλερ, μετά την πυρκαγιά του 1890. Έως το 1912 3 ΕΜΠΟΡΙΚΟΙ ΔΡΟΜΟΙ στέγαζε το Ελληνικό Γενικό Προξενείο, ενώ την περίοδο Στην περιοχή των οδών Προ1923-1978 δημόσια δημοτικά ξένου Κορομηλά και Μητροσχολεία. Έκτοτε, παραχωρήπόλεως με τις παρακείμενες οδούς, όπως Παλαιών Πατρών θηκε για την εγκατάσταση των Γερμανού-Βογατσικού, Χρυσο- συλλογών του Μουσείου (βλ. στόμου Σμύρνης, Μητροπολίτου σελ. 74). Δίπλα, βρίσκεται ο Ιωσήφ, Λασσάνη, Αγίας Σοφίας, μητροπολιτικός ναός Αγίου Καρόλου Ντηλ (όπου υπάρχουν Γρηγορίου Παλαμά (1914, σε αξιόλογα μεσοπολεμικά κτήρια) σχέδια των Ερν. Τσίλερ και Ξεν. και την Τσιμισκή συγκεντρώνο- Παιονίδη), που ανήκει στον νται μερικά από τα ακριβότερα βυζαντινό οκταγωνικό τύπο εμπορικά καταστήματα (ρούχα, με νεορωμανικά και νεοκλαπαπούτσια, κοσμηματοπωλεία, σικά στοιχεία, ενώ πίσω από έπιπλα, αξεσουάρ κ.λπ.) και τον ναό (στη συμβολή των ορισμένα από τα γνωστότερα οδών Βογατσικού και Μητροεμπορικά κέντρα της πόλης. πόλεως), το Εκκλησιαστικό Επίσης, στην ίδια περιοχή Μουσείο Μητρόπολης Θεσλειτουργούν μπουτίκ υψηλής σαλονίκης που περιλαμβάνει ραπτικής Ελλήνων και ξένων σημαντική συλλογή εικόνων σχεδιαστών, αλλά και αρκετές και εκκλησιαστικών κειμηλίων. γκαλερί τέχνης. Οι Θεσσαλονικείς επισκέπτονται την περιοχή 5 ΟΔΟΣ ΤΣΙΜΙΣΚΗ για τις αγορές τους, που συνδυάζουν με καφέ, φαγητό ή (βλ. σελ. 19) ποτό στα δεκάδες μικρά μαγαζιά που λειτουργούν εδώ.

4 ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ Από τα ελάχιστα αμιγή νεοκλα24

6 ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Όμορφη πλατεία με αρκετό πράσινο, διαμορφώθηκε μετά την πυρκαγιά του 1890

3ος περίπατος:

Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

1.5

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος:

Αρχαιολογικό Μουσείο.

2 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΝΙΚΗΣ

4 ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ Από τα ελάχιστα αμιγή νεοκλα24

6 ΠΛΑΤΕΙΑ ΑΓΙΑΣ ΣΟΦΙΑΣ

Όμορφη πλατεία με αρκετό πράσινο, διαμορφώθηκε μετά την πυρκαγιά του 1890

3ος περίπατος:

Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

1.5

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος:

7 ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ

Πρόκειται για ένα υπαίθριο αρχαιολογικό μουσείο, στο κέντρο της πόλης. Η κατασκευή του ξεκίνησε στα τέλη του 3ου-αρχές 4ου αι. από τον Γαλέριο και ανήκει στο Γαλεριανό Συγκρότημα (συνολικής έκτασης 150.000 τ.μ.), που

Παραδοσιακά χώρος συγκέντρωσης των φοιτητών, θεωρείται ως μία από τις «εναλλακτικές» περιοχές της πόλης. Στην πλατεία, που αναπτύσσεται γύρω από το Ανάκτορο

25. Το «Κόκκινο Σπίτι» και το μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, στην πλατεία Αγίας Σοφίας.

8 ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΓΑΛΕΡΙΟΥ

περιλάμβανε επίσης τον Ιππόδρομο, την Αψίδα ή Καμάρα (βλ. σελ. 37) και τη Ροτόντα (βλ. σελ. 10), καθώς και άλλα οικοδομήματα ποικίλων χρήσεων, που σήμερα βρίσκονται κάτω από σύγχρονες οικοδομές. Έως την καταστροφή του τον 7ο αι., εκτός από τον Γαλέριο διέμειναν εδώ και άλλοι αυτοκράτορες (Θεοδόσιος Α’ κ.ά.). Θεωρείται ως ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της ύστερης αρχαιότητας σε ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο. ΔΕΙΤΕ: 8.1

Οκτάγωνο.

Αίθουσα θρόνου και ακροάσεων με δίκογχο προθάλαμο και οκταγωνικό σχήμα. Διαθέτει εξαιρετική εσωτερική διακόσμηση και περίτεχνα δάπεδα. Επικοινωνούσε με τη θάλασσα μέσω πρόπυλου και μεγάλου περιστυλίου, από το οποίο προέρχεται ένα εντυπωσιακό μαρμάρινο διακοσμητικό τόξο με προτομή του Γαλερίου (βρίσκεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο, βλ. σελ. 70). 8.2

Περίστυλη αυλή.

Στις τρεις πλευρές της πλαισιωνόταν από δωμάτια.

Στοές με ψηφιδωτά δάπεδα απομόνωναν το αίθριο από τα υπόλοιπα κτίσματα. 8.3

8.4

Βασιλική.

Μνημειακό οικοδόμημα, που επίσης λειτουργούσε ως αίθουσα για επίσημες ακροάσεις. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα εξαίρετα ψηφιδωτά δάπεδά της στην αψίδα. 8.5

Λουτρά.

Δίπλα στη Βασιλική, με δωμάτια για λούσιμο με κρύοχλιαρό-ζεστό νερό και μεγάλη αίθουσα υποδοχής με κρήνη. 8.6

Ιππόδρομος.

Σώζεται αποσπασματικά κάτω από τις πολυκατοικίες της παρακείμενης πλατείας Ιπποδρομίου. Είχε μήκος 450 μ. και πλάτος 95 μ. και ήταν το κέντρο της κοινωνικής δραστηριότητας των πολιτών έως το 390 μ.Χ., όταν με διαταγή του αυτοκράτορα Θεοδοσίου

8.8

8.7 8.6

8.2

8.3

26. Λεπτομέρεια από το Ανάκτορο του Γαλερίου. 27. Σκαρίφημα του Ανακτόρου Γαλερίου και της γύρω περιοχής.

Δεξαμενή.

Διώροφο κτίσμα, που χρησιμοποιούνταν για τη συγκέντρωση νερού από τις στέγες του ανακτόρου και της Βασιλικής.

3ος περίπατος:

του Γαλερίου, αλλά και στους γύρω δρόμους (πεζόδρομος Γούναρη, Γονατά, Βύρωνος, Ισαύρων, Ι. Μιχαήλ, Θεοχάρη) υπάρχουν καφέ, ατμοσφαιρικά μπαρ, ταβέρνες και ουζερί, κινηματογραφικές αίθουσες αλλά και συναυλιακοί χώροι. Παράλληλα, στην περιοχή θα βρείτε βιβλιοπωλεία και ενδιαφέροντα μαγαζιά που πωλούν δίσκους, αντίκες, ρούχα κ.ά. Στο κέντρο της πλατείας υπάρχει σιντριβάνι με το γλυπτό «Το παιδί που σφυρίζει» και μικρή παιδική χαρά. Παρατηρείστε την προοπτική από την οδό Γούναρη προς την Καμάρα και τη Ροτόντα αλλά και προς τη θάλασσα, ενώ αξίζει μια επίσκεψη και στη γειτονική εκκλησία της Νέας (ή Μεγάλης) Παναγίας (στη συμβολή των οδών Γούναρη και Μητροπόλεως), του 1727.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

και περιλαμβάνει τον χώρο γύρω από τον ομώνυμο ναό (βλ. σελ. 9) και τμήματα των οδών Ερμού (ως την οδό Καρ. Ντηλ) και Αγ. Σοφίας (ως την Εγνατία). Η τελευταία είναι πεζοδρομημένη, επίσης, ως την οδό Τσιμισκή. Στο μέσον υπάρχει μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού (2006, Ελ. Βάλβη), ενώ σημαντικό ενδιαφέρον παρουσιάζουν αρκετά από τα γύρω κτήρια, όπως το Μέγαρο Λόγγου («Κόκκινο Σπίτι») του 1925 (στη συμβολή των οδών Ερμού και Αγ. Σοφίας) και το Μέγαρο Χατζηδημητρίου του 1924 (στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Καρ. Ντηλ). Εξάλλου, από την πλατεία ξεκινούν οι οδοί Παύλου Μελά και Ικτίνου (πεζόδρομος) που μαζί με την παρακείμενη οδό Ζεύξιδος, αποτελούν σύνηθες σημείο για αγορές και στάση για καφέ, ποτό ή φαγητό.

8.5 8.1

8.4

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος:

7 ΠΛΑΤΕΙΑ ΝΑΥΑΡΙΝΟΥ

25. Το «Κόκκινο Σπίτι» και το μνημείο για τη Γενοκτονία του Ποντιακού Ελληνισμού, στην πλατεία Αγίας Σοφίας.

8 ΑΝΑΚΤΟΡΟ ΓΑΛΕΡΙΟΥ

Οκτάγωνο.

Περίστυλη αυλή.

Στις τρεις πλευρές της πλαισιωνόταν από δωμάτια.

Στοές με ψηφιδωτά δάπεδα απομόνωναν το αίθριο από τα υπόλοιπα κτίσματα. 8.3

8.4

Βασιλική.

Λουτρά.

Δίπλα στη Βασιλική, με δωμάτια για λούσιμο με κρύοχλιαρό-ζεστό νερό και μεγάλη αίθουσα υποδοχής με κρήνη. 8.6

Ιππόδρομος.

8.8

8.7 8.6

8.2

8.3

26. Λεπτομέρεια από το Ανάκτορο του Γαλερίου. 27. Σκαρίφημα του Ανακτόρου Γαλερίου και της γύρω περιοχής.

Δεξαμενή.

3ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

8.5 8.1

8.4

3ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

Αψιδωτή Αίθουσα.

Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Γούναρη και Σβώλου και ήταν θερμαινόμενος χώρος διοργάνωσης συμποσίων και τελετών. Είχε απ’ ευθείας πρόσβαση στο αυτοκρατορικό θεωρείο του Ιππόδρομου. 8.8 Θέατρο-στάδιο οδού Απελλού.

Στη νότια πλευρά της οδού Εγνατία, μεταξύ των οδών Κ. Παλαιολόγου (προς τα δυτικά) 28

28. Το Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. 29. Άποψη των εγκαταστάσεων της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης. 30. Ο Πύργος του ΟΤΕ δεσπόζει στον ορίζοντα της πόλης.

9.1 Ναός Παναγούδας (Παναγία Γοργοεπήκοος).

Ονομάζεται και ναός της Μικρής Παναγίας. Πρόκειται για νεότερο κτίσμα (1818), το οποίο χτίστηκε στη θέση ναού που καταστράφηκε από πυρκαγιά το 1789 και βρισκόταν στο κέντρο των ελληνικών συνοικιών της πόλης κατά την Τουρκοκρατία. Σύμφωνα με πηγές του 12ου-14ου αι., στο σημείο βρισκόταν η Μονή της Παναγίας Γοργοεπηκόου, όνομα με το οποίο είναι επίσης γνωστός. Δίπλα, βρίσκεται το ιστορικό νεοκλασικό κτήριο του Ελληνικού Γυμνασίου (1893).

Στον αριθμό 5 και 7, έχουν εντοπιστεί λείψανα κτηρίου, που θεωρείται πως αποτελούν τμήμα του θεάτρου-σταδίου της πόλης, το οποίο χρησιμοποιούταν από τον 1ο - 4ο αι. μ.Χ. Συνδέεται με το μαρτύριο 9.2 Ναός Μεταμορφώσετου πολιούχου της πόλης Αγίου ως Σωτήρος Δημητρίου. (βλ. σελ. 10)

9 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

ΔΕΙΤΕ:

9.3

Ναός Υπαπαντής.

Κτίστηκε το 1840, σε σημείο όπου το 1543 είχε ανεγερθεί παρεκκλήσι αφιερωμένο

στον Άγιο Ιωήλ, από το οποίο σήμερα σώζεται βημόθυρο με παράσταση Ευαγγελισμού (Κρητικής Σχολής). Το επίπεδο στο οποίο βρίσκεται ο ναός, ταυτίζεται με το επίπεδο της Εγνατίας οδού κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Το τέμπλο, με απεικόνιση του Ευαγγελισμού, είναι του 1843, ενώ οι πέντε μεγαλύτερες εικόνες φιλοτεχνήθηκαν το 1943.

κέντρα «Ιωάννης Βελλίδης», 2.100 ατόμων και «Νικόλαος Γερμανός», 400 ατόμων. Μπορείτε να εισέλθετε από την πύλη της πλατείας Χ.Α.Ν.Θ., της οδού Αγγελάκη και τις δύο στην Εγνατία (για τη Δ.Ε.Θ., βλ. σελ. 109).

10 ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Δ.Ε.Θ.)

Ιδρύθηκε το 1979 και είναι το πρώτο μουσείο σύγχρονης τέχνης στην Ελλάδα. Στο κτήριο αυτό, συνολικού εμβαδού 4.000 τ.μ. στεγάζεται από το 2001. Στον προαύλιο χώρο έχουν τοποθετηθεί μοντέρνα γλυπτά, μεταξύ των οποίων η κινητική κατασκευή με νερό «Ομπρέλες» (1995, Γ. Ζογγολόπουλου, βλ. σχετικά και σελ. 51), ενώ εκτίθενται επίσης ρωμαϊκός δρόμος και τάφοι του 2-3ου αι. μ.Χ. (για τις συλλογές και τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 76).

Εγκαινιάστηκε το 1926 στο κοντινό Πεδίο Άρεως, αλλά το 1940 οι αυξημένες ανάγκες οδήγησαν στη μετεγκατάστασή της στον σημερινό χώρο, όπου λόγω του πολέμου επαναλειτούργησε το 1951. Κατά τις δεκαετίες 1950 και 1960 κατασκευάστηκαν πολλά εκθεσιακά περίπτερα, που βασίζονταν στις επιταγές του μοντέρνου κινήματος και υπέγραψαν μερικοί από τους σημαντικότερους Έλληνες αρχιτέκτονες (Ά Κωνσταντινίδης, Ν. Βαλσαμάκης, Ι. Ρίζος, Π. Τσολάκης, Δ. Καψαμπέλης, Ά Ζάννος κ.ά.). Επιπλέον, στον χώρο της Δ.Ε.Θ. λειτουργούν τα σύγχρονα συνεδριακά 29

ΔΕΙΤΕ: 10.1 Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

10.2

3ος περίπατος:

8.7

και Αγαπηνού (στα ανατολικά) και σε μικρή απόσταση μεταξύ τους, βρίσκονται τρεις ενδιαφέροντες ναοί που αξίζει να επισκεφθείτε.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

σφαγιάστηκαν εδώ 7.000 Θεσσαλονικείς, γεγονός που σήμανε το τέλος της λειτουργίας του. Στη νότια πλευρά της πλατείας βρίσκεται το κτήριο του Κέντρου Ιστορίας Θεσσαλονίκης, ενώ στην κοντινή οδό Μαργαρίτη, ο αξιόλογος ναός του Αγίου Αντωνίου (18ου αι.).

Πύργος ΟΤΕ.

Κατασκευάστηκε το 1969 σε σχέδια του αρχιτέκτονα Αλ. Αναστασιάδη, ως το εκθεσιακό περίπτερο του Οργανισμού, αλλά και για τηλεπικοινωνι-

3ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

Αψιδωτή Αίθουσα.

Στη νότια πλευρά της οδού Εγνατία, μεταξύ των οδών Κ. Παλαιολόγου (προς τα δυτικά) 28

9.1 Ναός Παναγούδας (Παναγία Γοργοεπήκοος).

9 ΟΙ ΤΡΕΙΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ

ΔΕΙΤΕ:

9.3

Ναός Υπαπαντής.

Κτίστηκε το 1840, σε σημείο όπου το 1543 είχε ανεγερθεί παρεκκλήσι αφιερωμένο

10 ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Δ.Ε.Θ.)

ΔΕΙΤΕ: 10.1 Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης.

10.2

3ος περίπατος:

8.7

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

Πύργος ΟΤΕ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος: 32

ακές ανάγκες. Δεσπόζει στον ορίζοντα της πόλης, αφού μαζί με την κεραία έχει συνολικό ύψος 70 μ. Στους ορόφους του στεγάζονται ραδιοφωνικοί σταθμοί και ψηλότερα τουριστικό καφέ με περιστρεφόμενο δάπεδο (πλήρης περιστροφή σε 70΄), απ΄ όπου η θέα ολόκληρης της πόλης, αλλά και του θαλάσσιου μετώπου είναι εκπληκτική. Πολύ κοντά, βρίσκεται και το ενδιαφέρον Μουσείο Ραδιοφώνου (για τα εκθέματα, βλ. σελ. 78). 10.3 «Αλεξάνδρειο Αθλητικό Μέλαθρο».

Γνωστό και ως Palais des Sports, βρίσκεται στη ΒΑ πλευρά της Δ.Ε.Θ. Από την κατασκευή του το 1966 ως σήμερα είναι στενά συνδεδεμένο με την ιστορία της Θεσσαλονίκης, καθώς σε αυτό έχουν πραγματοποιηθεί μεγάλες αθλητικές και καλλιτεχνικές εκδηλώσεις, αλλά και σημαντικά πολιτικά γεγονότα. Κυκλικής κατασκευής και με χωρητικότητα 4.800 ατόμων ήταν ως το 1985 το μεγαλύτερο κλειστό γήπεδο στην Ελλάδα. Σήμερα, χρησιμοποιείται κυρίως ως έδρα της ομάδας μπάσκετ «Άρης». 31

31. Το κτήριο του Παπάφειου Ορφανοτροφείου στην ομώνυμη περιοχή. 32. Εξωτερική άποψη του Αλεξάνδρειου Αθλητικού Μελάθρου (Palais des Sports ή Nick Galis Hall).

10.4

Οδός Αγγελάκη.

Εκτείνεται κατά μήκος της δυτικής πλευράς της Δ.Ε.Θ. και λόγω της γειτνίασής της με την Πανεπιστημιούπολη, εδώ υπάρχουν πολλά καφέ και μπαρ, ιδιαίτερα δημοφιλή στους φοιτητές. Ακόμα, έχουν την έδρα τους αρκετοί ραδιοφωνικοί σταθμοί και ο δημόσιος τηλεοπτικός σταθμός ΕΡΤ3. Στη συμβολή με την οδό Εγνατία (πλατεία Σιντριβανίου, βλ. σελ. 37), παρατηρείστε το επιβλητικό γλυπτό, ύψους 18 μ. (1966, Γ. Ζογγολόπουλου).

11 Γ’ ΣΩΜΑ ΣΤΡΑΤΟΥ Βρίσκεται μεταξύ των οδών 3ης Σεπτεμβρίου, Στρατού, Καυτανζόγλου και Λαμπράκη και καταλαμβάνει τμήμα του άλλοτε Πεδίου Άρεως. Το κεντρικό κτήριο (Στρατηγείο), στη λεωφ. Στρατού, κτίστηκε την περίοδο 1900-1902 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Β. Ποζέλι ως τουρκικός στρατώνας, ενώ για μερικούς μήνες (1916-1917) ήταν η έδρα της προσωρινής «Κυβέρνησης Εθνικής Αμύνης» υπό τον Ελ. Βενιζέλο. Στην οδό Λαμπράκη, σε κτήριο που σχεδίασε την ίδια περίοδο ο Β. Ποζέλι, στε-

γάζεται σήμερα το Πολεμικό Μουσείο (για τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 74), ενώ κάτω από το οδόστρωμα της λεωφ. 3ης Σεπτεμβρίου (στη δυτική πλευρά) έχουν εντοπιστεί και είναι ορατά λείψανα κοιμητηριακής βασιλικής (4ου-7ου αι.) και τάφου χριστιανού μάρτυρα.

12 ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΑΠΑΦΗ Εκτείνεται ανατολικά από τις εγκαταστάσεις του Γ’ Σώματος Στρατού. Έλαβε το όνομά της από το κτήριο του Παπάφειου Ορφανοτροφείου, που κάποτε δέσποζε στην περιοχή. ΔΕΙΤΕ: Παπάφειο Ορφανοτροφείο «Ο Μελιτεύς» (Παπάφη 33 και Κατσιμήδου). Η κατασκευή του ολοκληρώθηκε το 1903 (σε σχέδια του Ξεν. Παιονίδη) και ήταν κληροδότημα του Θεσσαλονικιού Ι. Παπάφη (1792-1866), που έζησε και πέθανε στην Μάλτα (Μελίτη). Αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα κλασικισμού, με τρεις ορόφους και πρόπυλο στην κεντρική 32

είσοδο. Εκτός από οικοτροφείο αρρένων, χρησιμοποιήθηκε επίσης ως στρατώνας και στρατιωτικό νοσοκομείο. Περιβάλλεται από εντυπωσιακό κήπο, όπου τα τελευταία χρόνια κτίστηκε μικρή εκκλησία. Εργοστάσιο ΥΦΑΝΕΤ. Βρίσκεται σε μικρή απόσταση από το Παπάφειο Από το 1926 ως το 1964, όταν σταμάτησε η λειτουργία της και εγκαταλείφθηκε, ήταν μία από τις μεγαλύτερες υφαντουργικές μονάδες της Μακεδονίας, με εγκαταστάσεις 4.000 τ.μ. Σήμερα, σχεδιάζεται η εδώ μετεγκατάσταση του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης (βλ. σελ. 75) και έως τότε χρησιμοποιείται από κατοίκους ως χώρος εκδηλώσεων με βιβλιοθήκη, αναγνωστήριο και καφενείο. Σε μικρή απόσταση μπορείτε να δείτε έναν από τους ελάχιστους μακεδονικούς τάφους (3ου αι. π.Χ.) που βρέθηκαν στην πόλη (στη συμβολή των οδών Παπαναστασίου και Ομήρου), καθώς και το ενδιαφέρον νεοκλασικό συγκρότημα του Ιπποκράτειου Νοσοκομείου (1891, Κωνσταντινουπόλεως 49).

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (2) Η ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΕΙΩΝ

3ος περίπατος: 32

10.4

Οδός Αγγελάκη.

αθέτει ξεχωριστά διαμερίσματα για άνδρες και γυναίκες, που Ευρύχωρη, δενδροσκεπής εκτείνονται σε δύο παράλληπλατεία που αναπτύσσεται στο λους άξονες. Χωρίζεται σε τρία τέλος του άξονα της οδού Αριμέρη (κρύα, χλιαρά και ζεστά στοτέλους, Σύμφωνα με το σχέ- διαμερίσματα), ενώ σώζεται και διο Εμπράρ, εδώ προβλεπόταν η θολωτή δεξαμενή για το ζέσταανέγερση των Δικαστηρίων και μα του νερού. Είναι ευρύτερα άλλων δημόσιων κτηρίων της γνωστά ως «Λουτρά Παράπόλης (πολιτικό 9 κέντρο), όμως 10 11 δεισος», καθώς με αυτή την το 1966 η ανασκαφική έρευνα ονομασία λειτουργούσε ως το αποκάλυψε τη Ρωμαϊκή (Αρχαία) 1968. Ακριβώς δίπλα, υπάρχει Αγορά και το σχέδιο σταμάτησε. ρωμαϊκή εξέδρα, που υποδειΣτην πλατεία υπάρχει παιδική χαρά, ενώ στο κέντρο της υψώ- κνύει το επίπεδο του εδάφους πριν από 2.000 χρόνια. νεται ο επιβλητικός ανδριάντας του Ελευθέριου Βενιζέλου 1.6 Ρωμαϊκή (Αρχαία) (1977, Γ. Παππάς), που διατέλε- Αγορά. σε πρωθυπουργός της Ελλάδας Κατά τους ρωμαϊκούς χρόγια περισσότερα από 12 χρόνια την περίοδο 1910-1932. Τέλος, νους, η περιοχή (έκτασης 20 στρ.) αποτελούσε το κοινωνικό στις γειτονικές οδούς Χαλκέων και θρησκευτικό κέντρο της και Κλεισούρας θα βρείτε μικρά πόλης. Η κατασκευή της πραγεργαστήρια επεξεργασίας χαλκού, παράδοση που διατηρείται ματοποιήθηκε σε δύο φάσεις (μέσα 2ου και μέσα 3ου αι. μ.Χ.), στην περιοχή από τα βυζαντινά ενώ εγκαταλείφθηκε σταδιακά χρόνια. μετά τον 7ο αι. Το ΒΔ τμήμα του 1.4 Παναγία Χαλκέων. αρχαιολογικού χώρου καταλαμβάνει μεγάλη ορθογώνια (βλ. σελ. 9) πλατεία Α με ίχνη μαρμάρινης πλακόστρωσης. Στο Ν τμή1.5 Μπέη Χαμάμ. μα της πλατείας σώζεται το Βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά της ισόγειο τμήμα της πολυόροφης πλατείας Δικαστηρίων. Εντυπω- μεγαλύτερο μέρος της διπλής υπόγειας Κρυπτής Στοάς Β σιακό οικοδόμημα, το μεγαλύπου πιθανόν λειτουργούσε ως τερο οθωμανικό λουτρό στην δημόσια αποθήκη. Σε τοίχο Ελλάδα, κατασκευάστηκε το 1444, είναι πολύτρουλο και δι- της βρέθηκε μεγάλης αξίας RETIREMENT

AMFIP OLEOS MIK

STA

PLAT

SIOU

AION

SA TOUS

MYS

TAKID

CHA

INA

. MITR

LOU

SIPO

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

R. MIT IOU EIOU NAD ASIL GEN GIOU V A OS IAS X PAP ENIS ANA

OLEOS KALLIP

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

RON

AGR

IANO

MET

IOU

ORG

PAP AGE

DANIO

INIS

ISO

SPEF

U ANT ROU ISTH ENO

EPTALO

ARI

AREIA

KAIS

OTS

MAR

KOU B

ALKM

DIOU

MITR

ANATO LIKIS RO MYLIAS

FOU

MIDEIAS NEAPO KYZIKO LEOS NIKOM U IDEIAS

PIS MALA KO

MOU

ULO

PRIA

PSAR

KLEA

NOU

KLEANTHOUS

IKONIO U KROM PYRGO NIS U

NTHO

ARGEN

ULI

NIKAIAS SANTA S

NOS FILIMO

YMMIT

DIA NIOV S IS

MIAO

ING

VE LIS

OPO

OS LAMIAS

XENOFONT

ILIA

IOAN

S SIA TAN

IVYSKO U

DOU

YVIA

ETSIO

EVR

VALT

YDRAS

PELIA

SEO MES O S GYM LONG NA IOU STIR IOU

AN APA F

DOS

O ZA IM USEI I OU

SK E RA

AIO

FLEM

OTO

THER ELEF

VO VYZA PO NT UL IOU LO OU GIK O

CHIS

ORA

RIA

DAS

AET

OMIROU

KORYTSAS

SERRON TROIAS

LITO

NEVROKOPIO

LITOCHOROU

LACHANA

DOIRANIS

U NIO

AGIA

SIO

DOIRANIS

ROU

CHO

ATH RP KA

O KILKISSIOU GLOU

KRESNAS

S ON O

OU KERKYRAS

IOU

ANTZ

BIZ A

MIL T IA DOU

MI ST

EP A

KTO R

AN A

YRI DO

AG . SP

U OU RODIOU RIGOPOU LO

LEO

HO UPO

AGA T

PLIT H

KAFT

ZE RV EFZ A ON ENO ON S SAR BIZ ANIO ANT U APO ROU POIM

DE LA

NO U

RM A

EDIS

LAR

ON G ERM PATR

A KAR

LF DE

CHIRS

FILO

ARR

IM CHE

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LOU

CHY

AIS

S PY MYR RG NI OU S

ANO

NY SIO

THEOTOKOPOULOU AKR

STANTINOUPO LEOS

THETID AFXE OS MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID OS KON

ION

ARCHIMIDOUS

IPE

OP OLE

DIO PEL OP ON NIS OU

ATHANASIOU DIAKOU

IRO

ROU

U YP AT

GR KY AVIA PR S OU

OL GIA AOU LO UR O

AG KA RAFO R

N V ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN

NIK

VIL I ONOS GLADST PA LAM A

IDI

ARI

KAN

ANT H KRITIS EON

AR AP ITS BOU BOU IS LINA S

PA AL . P A HIN I SAC

OS TIO N

IFAIS

KLIO

KAF

CH ON

OIAS

PRO N

LA CH AN A FOKA

S RIA STO

SOU

THAS

K OLYMPO ARAO U LI

PAN IDO U OINO IS

SIO U

A KAS NAS OU TA

VO U

EPIMEN IDOU

ROK TON RIGA OU FERA IO

KRITIS

NA TYR

RO U

S T O U R NA R A

LY ZO

ARI

RA NA IM ZO NAX A

RAKIS

CHIO

OUZ

KID O N

TH A EID SOU E KR RIKIS ITI S FR ITIS KR LGA VOU

IS TH

TO DYS

KAN

ZIRIN

NOS

SYROU

ZACH

LLO

NAFPLIOU

FAIAKO

OLIK

SVOLO

VOSPO

AKOS

RO IMV

ATLANTID

AMMO CHOS TOU

ANAT

IAS

KARANIVAL

APO

AIOU

LARN

AKIS

URM

MAN

DORYL

ART

CHO

AGO U

EPIDAVROU LIOU NAFP

KATO TOUMPA

OLITOU

SANAS

PONTO

RAIV

PILEAS

ANELLI

VITHYN

PER

MITROP

DIMIT

TENE DOU TINO U

K KI AROLIDO SA U MISTA RANT I

DARD

ROU

NO TSIAPA

O SS

VOSPO

AGIOS THERAPON

LOU

NOU

EFE

IS OLO TIR ULA O

PAP

EIAS

LOPOULOU

TRIANTAFYL

TSELIOU

HIO

KAISAR

STRATI

TSAMI TSELEPI

PIAS

TAT

ZIDI

PANTA

MALAKOPI

OLYM

RIO

IGO

POU AERO POU Y PAFSIL

EFS

RAIV

ONIA S SINIO SOG

IN ATH TOS OUN HEM

IKO AM KER

TOL

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI

SIOU

IAS

KAPA DDOK IAS IONIA S

LYKA

DAV

A PRAXAGOR S IKO FOIN N LO OU VRY

PAPA

DI KON ON S DELIG IANN TANTIN OU OS I OUP GA GALIVALD OLEO MV I S PR E T AX A ITE THIN IAKOV PA LOU DOU EAS OU P S AK

TRIP

AILIA

PAP

SIS

STA

YPA

RAS

PROU

ANA

EPI

OU RCH

OU U YLID U VAIO STO NOS RGAIO FOK A FILO

ISI

PAP

ANT

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA

CHAR

A MEG TIAS IPA

MIK PONTO U

I GOVATZIDAKI OL SQ. DIV RA STEFANOU N OU U KO GK RIO KI ( O PRA GRIG TA AM VIS UL

KI LEFA IA SAN PAF ELIS SEM

N AETIO NONOS AGAMEM IDI PARMEN

OLO

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON TRIT

TIR

PASALIDI PERDIK A PARNIT HAS

KRITONOS

ALIA

TON

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U LIPIO KON PELIS ASK STA NTIN PINDARO IDI U AM

CHARISI

U ORO ISID

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIR SKALTSOUNI OU

PESTO

OSTRO VO KIMON U OS

AGIOS FANOURIOS

PSAROU

EVAGORA

KLE

NOS

ARIO

AGIA VARVARA

VRY

ANA

H AT

PAPAFI

KYK

SKYROU AMOLIANIS

O ON

KISSOU AS KARIATID KAVIRON

U IPO OS LISS TIFAN AN OUS

ANO TOUMPA

AGIA

INT

YAK

IKOU

ARIO

RTI

ROD

ISS

SPA

RISI

IFO

INO

R MA

PAPAFIO

TRO

CHA

KATSIMDID

PERDIKA

KAS

IOANNINON

AKI MPR U LA ORIO GRIG U O IS NNMYKONO U ALO

PESTON

A MIN ELEA S DRIO S

RGOU

IRO

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

PAPAFI

VEL

SID

AVE.

EVVOIAS

TOU

OPELA

STRA

AIGIN

KYTHIRON

NIKIS

TOU

AMO

O MIL

ANAFI

YRNIS

ROU A NIKIFO

FOK

FANARIOTON SQ.

MORKENTAOU

SIF

VOGATS

LASSAN

MITR. IO

CHR. SM

U IKTINO

LLIDI

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ. ISAVR

ETI DIAL I

NARI

MIOU

LOU

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

GOU

AKAK

RO IPPOD

AG. ANTONIOS

GRIGORIOU LAMPRAKI

VE IOANNI

IO.

U VOLO

SAMOU POROU

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARNIANDRO AGIA V MARINA IOTI R D AN EOUS OS KL IRID EMPEDO

R SE

OULOU

HAIL

MIC

DOXA

TZOVAROP

HERIA

IDI IM

ENIK

1.13 KITROUS AGIOS STYLIANOS 1.14 1.15 PANASYNTRIVANIOU GIA SQ. 1.12 YPAPANTI DE LIO 1.11 U

TS KA

AGIA FOTEINI

MIA

TRIK RON LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA MA S ELE KED FT O KOU HERIA NIAS S NTO U DAN RIOTI GLI ELEFT

3.9

AGIOS SPYRIDONAS

SER

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS AF FIL

KIS RA IAS TH HER T EF EL

IDI

IAS TOR AIOU T IS YN AM OUSS NA

ARM

KAS

PO ENO

MATSI

2.1

LOU

A F XE NT IOU

KYRIAK

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

2.2 2.3 2

PATMOU PIGIS

ON HER

KESSAN

FT ELE

S KE

TSAKALOF

ANG

PER

IS EDA

ONA

MYL

LOU

POU

ELO

HOME

TOUMPA CEMETERY

I IM ZA ULI AO MI I I R NA TRON U KA KO TO LO AN N KO PSIL RRO Y SE

PELO

TOU

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

35 SPA

TOS

SKO

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

MELENIKOU

MEL

TATI

RCHOU

PLOUTA

HENOUS DIMOST

IN KOMN

PR MILA KORO

3.8

O IZYIN

TRIANDRIA

IPPO

AIAN

PETR

SIS

NIT

ON NOU

U STAVRO

S POLEO MITRO OX.

NIKIS

R KAST ARIA

LOUS

PAN

ELEFTHERIAS SQ.

PRAS

AOU

EL MEN

NOU

BALA

TOTE

ARIS

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMIN

AKI

VYZO

STA

ON SK K OP OU

I UKID

1.9 AG. 1.10 1 ATHANASIOS

AGIA THEODORA

OLEO

MODI NNI YGIA MAKR

U ITSIO AG. SOFIAS SQ.

3.7

ONID

KASTR

TSIMIS TH KALAPO

IAS

NDO

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

NOS

NOUP

IN IZY

ADOS

KYR

P FILIP

VRYA

LEIA

ID NTIN

OLYMPI

IAK

IDOU

O PLAT

U ADIO . GEN MITR

AKLEIO

VAS. IR

GITRIA

ROU

ADRIA

DOS

ILIA

OU ILIK VAS

AK OGLOUIR

AMPATZ

PANORMOU EVANGELISTRIA'S CEMETERY

THENO

EVRIP

ERMO

KLEIS

U KLEO

1.3 1.4 1.5

OU SOLOM VLALI U O ASKIT U

3.6 LAODI

1.8 UZOU DELM

LYSSIATREIO

ATHINAS

AND

LOU

GYZI

SOFO

ARCHAIAS AGORAS SQ.

H AT

KASS

1.6

IKA

PAV

SQ.

VAIOU PINDOU DOXIS

ADO

KEON CHAL

I ANID

ITHEO

ISO

SOU KARATA

ORPH

PROM

OS SE YS OD KON ENOTI

DAM

TAR

NIO TECH

IATO

LOU OU

O SE

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

RBOLA

NOU

TINIA

IOUS

OSIOU

CHO

ILIA

1.7 KA

NIDO

OP ARIG

N KAME

FITI

PAP

IS EIRIN

POU

OLYM

I ZALIK

ROU

O ANTIG

ZEFYRON

ANTIO

PRO

U RO NG SY RKITI POLIO

SYNG

SOUTS

SOURI

U DIM

AGIO

C VLA

V HA

ITR

40 EKKLISIES EVANGELISTRIA AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

MOREAS

ANTON

3.1

S RO

TAXIARCHES

3.4

3.3 3.2 IOU

AND

ROMFEI SQ.

E ENU AGIOS PAVLOS

I AV

OCH

ANO POLI

DIMITRION SQ.

ROU

KASS

ALI RYST

VLAT

REO

VENIZELOU

3.5

AN RAKTIV SIDI

POU

TSACHILA

STIR

O FIL

O HE

33. AMVR N MAIO Σκαρίφημα PTOLE 1.2 PIN της Ρωμαϊκής IOU 1.1 ITI TA OR NT (Αρχαίας) VALA AL DIMOKRATIAS ID VARDARI Αγοράς τηςI SQ. N DODE Θεσσαλονίκης. KA AIDO N DAN EMPORIOU S

NTI

PLA

A RIT

U LAMPO

TER

FILO

OU KALV DIOS

LE PO

IOU

AGIO

TERPSITHEA SQ.

O ATH

KYPRION AGONISTON SQ.

RIOU

IT U DIM

PO OLYM

AISO

IOU

AKRO

N ME

IGO

I IOU GKRATZ YMP GKRATZIO

KRA

IS IAN IAS

FLO

S NO

IVA

ORON

IL AVR

ALOU

TANT

EO TH PY

METE

MOUSHOUNTI SQ. AL

A TOS ARTIS EDON EVRYM U EVRO

U SAPFO

NTZA

L OU P OU D O S PERSEO RA

ARK

URI

KLA

PYDNAS AKOUSO SYR

Κατασκευάστηκε το 1467 FOREST από την κόρη του στρατιωτικού διοικητή του σουλτάνου (SEICH SOU) Μουράτ Β’ Χαμζά Μπέη και είναι το μοναδικό τζαμί στην Ελλάδα με περίστυλη αυλή. Για πολλές δεκαετίες λειτούργησε ως κινηματογράφος με την RING ROAD επωνυμία «Αλκαζάρ». Σήμερα, KA VA LAS αναστηλώνεται προκειμένου να στεγάσει έκθεση με ευρήματα από τις ανασκαφές του μετρό. Ακριβώς πίσω, βρίσκεται το Μέγαρο Δήμου, που έως πρόRI U NA NISO KA σφατα N στέγαζε το Δημαρχείο PO O L PE της πόλης και είναι γνωστό και N N HO ως «Καραβάν Σεράι», αφού RO AC IAT M FIL ONO AG εδώ υπήρχε οθωμανικό χάνι D IO KE A U M EL. (αρχών 16ου αι.).

OU U OS ON YDOR RGIO DROU Y L PO PTAP ERIAN S E P OLEO

M FTH

PARASCHOU

PILEOS

H ARC

ON YL

DITIS

AFRO

ROM

I IDI

T ARIS

VAKCH

KAZA

SARAFI

O CHT

LEVE

OF TSAKAL ELI KARAVANG RINAS

KIM

FERON U EL O EL. V E NI Z I ANID

RIF

YD UK

AKI STEFAN AKI FARM

FANEROMENI

VITSI TROU OKAS

DIMOK R IT OU

O TH

TRO

MENIS

NTEKA

SKEV

ELPID

ME EXA

AFO

AGR

1.1 UFLΠλατεία IOU

ENOUS KLISTH FILIPPO U

EOS STAS . ANTI OS ETHN SE AG. DYS S THEODOROI O

NO E DO

FANERO

IADOS

SYKIES

PARA

IDOU ARISTE

OKO KOL

RINO

NAVA

ALLITHEA

LOIS

RON

TRANOU

VARNAS SQ.

PARASKEVA

NGOU MA K ME ZALO IO ARCHAIOTITO N

ΔΕΙΤΕ:

MUNICIPAL PARK

KAL

O SS

NIGDIS

KOLOKOTRONI

IPPOKRATOUS

THEMIS

IOU

ALEX

APY

ARACHTHO Κολόμβου. SO KONITSIS ZIDROU PS SQ. Στη συμβολήARμε ON την οδό PLATONOS AC Αντιγονιδών, πρόκειται στην HTA AGIOS DIMITRIOS NTI KARADIMOU RI RODOCHORI OU πραγματικότητα για ένα ποEPTAPYRGIO S CH DRAGATSANIOU US AKA

DELTA

AGIOU DIMITRIOU

A NA XA G OR A US TOKLEO

KYPROU 28 OKTOVRIOU M. ASIAS

SOULINI

A ESS U AFL PAP AKIO LP

EPT

BIZANIOU

TR MI

FSIN

ELE

DOU LOR

KILKIS

MEGA

ELLIS

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU IS S LIOU KOZAN

ELI

ARGYR

IATI CHORT EPIDAVROU

DATO

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA

KONTO

U YRGIO N NINO KOM

DIM

U SOGLO

EPTAP

ITS

. NAVM LIMNOU

NNIN

Χαμζά Μπέη Τζαμί.

1.2

AKE

KYR

RAS

BO IAKO UB POU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

IN FILELL

IOA

ATTALO

GRANIK

HEAS KALLIT

O GRAMM

KRYSTA

PAT R. IO

STE

AGIA KYRIAKI

MAK

CHORTIA

YRIAKIS

ITSA

SALIAS

PALA

TOS

S AVALA

IFIKRATOU S

KLI O

N RIA

TIA

IRA

OUGKO

EOS

NIS

GEN

ANA

VER

IAS

SIAS

KIFIS

GIAS

Κεντρική λεωφόρος, που δια6 σχεδόν από την σχίζει την πόλη ίδρυσή της αφού αποτελεί τμήμα της οδού η οποία κατασκευάστηκε από τους Ρωμαίους τον 2ο αι. π.Χ. και συνέδεε το Δυρράχιο (σημερινή Αλβανία) με την Κωνσταντινούπολη. Εκτείνεται από την πλατεία Δημοκρατίας (βλ. σελ. 58) ως τις εγκαταστάσεις της Δ.Ε.Θ. (βλ. σελ. 31) και το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο και χωρίζει το ιστορικό κέντρο της Θεσσαλονίκης σε δύο μέρη. Διαθέτει δημοφιλή εμπορική αγορά, ενώ εδώ βρίσκονται πολλά αξιόλογα εκλεκτικιστικά και art deco κτήρια των αρχών του 20ου αι. U KA RA RIO ISK IST LECHOVOU D (κυρίως, που U παλιά ξενοδοχεία), O O AK V KAP I SOLOMOU HO LEC να προσέξετε, καθώς αξίζει και VOR I E R A IO N OM U IPEIR μερικά από ταKA σημαντικότερα OU I R MIA O EPTAPYRG EPTAPYRGIOUτης πόλης. OU U IOU μνημεία LI

ASVESTOCHORI CHORTIATI

MIO

λύβουο σταυροδρόμι. Πήρε το όνομά της από τον Ιταλό Τζ. Κολόμπο, ο οποίος στις 7του 20ου αι. άνοιξε στην8 αρχές περιοχή ξενοδοχείο. Εδώ βρίσκεται και η Στοά Κολόμβου (Εγνατίας 31), που σήμερα έχει εξελιχθεί σε χώρο διασκέδασης, καθώς στο εσωτερικό της λειτουργούν καφέ-μπαρ και εστιατόρια.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3) 1 ΟΔΟΣ ΕΓΝΑΤΙΑ

Πλατεία Δικαστηρίων.

1.3

4ος περίπατος:

AMFIP OLEOS MIK

STA

PLAT

SIOU

AION

SA TOUS

MYS

TAKID

CHA

INA

. MITR

LOU

SIPO

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

R. MIT IOU EIOU NAD ASIL GEN GIOU V A OS IAS X PAP ENIS ANA

OLEOS KALLIP

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

RON

AGR

IANO

MET

IOU

ORG

PAP AGE

DANIO

INIS

ISO

SPEF

U ANT ROU ISTH ENO

EPTALO

ARI

AREIA

KAIS

OTS

MAR

KOU B

ALKM

DIOU

MITR

ANATO LIKIS RO MYLIAS

FOU

MIDEIAS NEAPO KYZIKO LEOS NIKOM U IDEIAS

PIS MALA KO

MOU

ULO

PRIA

PSAR

KLEA

NOU

KLEANTHOUS

IKONIO U KROM PYRGO NIS U

NTHO

ARGEN

ULI

NIKAIAS SANTA S

NOS FILIMO

YMMIT

DIA NIOV S IS

MIAO

ING

VE LIS

OPO

OS LAMIAS

XENOFONT

ILIA

IOAN

S SIA TAN

IVYSKO U

DOU

YVIA

ETSIO

EVR

VALT

YDRAS

PELIA

SEO MES O S GYM LONG NA IOU STIR IOU

AN APA F

DOS

O ZA IM USEI I OU

SK E RA

AIO

FLEM

OTO

THER ELEF

VO VYZA PO NT UL IOU LO OU GIK O

CHIS

ORA

RIA

DAS

AET

OMIROU

KORYTSAS

SERRON TROIAS

LITO

NEVROKOPIO

LITOCHOROU

LACHANA

DOIRANIS

U NIO

AGIA

SIO

DOIRANIS

ROU

CHO

ATH RP KA

O KILKISSIOU GLOU

KRESNAS

S ON O

OU KERKYRAS

IOU

ANTZ

BIZ A

MIL T IA DOU

MI ST

EP A

KTO R

AN A

YRI DO

AG . SP

U OU RODIOU RIGOPOU LO

LEO

HO UPO

AGA T

PLIT H

KAFT

ZE RV EFZ A ON ENO ON S SAR BIZ ANIO ANT U APO ROU POIM

DE LA

NO U

RM A

EDIS

LAR

ON G ERM PATR

A KAR

LF DE

CHIRS

FILO

ARR

IM CHE

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LOU

CHY

AIS

S PY MYR RG NI OU S

ANO

NY SIO

THEOTOKOPOULOU AKR

STANTINOUPO LEOS

THETID AFXE OS MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID OS KON

ION

ARCHIMIDOUS

IPE

OP OLE

DIO PEL OP ON NIS OU

ATHANASIOU DIAKOU

IRO

ROU

U YP AT

GR KY AVIA PR S OU

OL GIA AOU LO UR O

AG KA RAFO R

N V ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN

NIK

VIL I ONOS GLADST PA LAM A

IDI

ARI

KAN

ANT H KRITIS EON

AR AP ITS BOU BOU IS LINA S

PA AL . P A HIN I SAC

OS TIO N

IFAIS

KLIO

KAF

CH ON

OIAS

PRO N

LA CH AN A FOKA

S RIA STO

SOU

THAS

K OLYMPO ARAO U LI

PAN IDO U OINO IS

SIO U

A KAS NAS OU TA

VO U

EPIMEN IDOU

ROK TON RIGA OU FERA IO

KRITIS

NA TYR

RO U

S T O U R NA R A

LY ZO

ARI

RA NA IM ZO NAX A

RAKIS

CHIO

OUZ

KID O N

TH A EID SOU E KR RIKIS ITI S FR ITIS KR LGA VOU

IS TH

TO DYS

KAN

ZIRIN

NOS

SYROU

ZACH

LLO

NAFPLIOU

FAIAKO

OLIK

SVOLO

VOSPO

AKOS

RO IMV

ATLANTID

AMMO CHOS TOU

ANAT

IAS

KARANIVAL

APO

AIOU

LARN

AKIS

URM

MAN

DORYL

ART

CHO

AGO U

EPIDAVROU LIOU NAFP

KATO TOUMPA

OLITOU

SANAS

PONTO

RAIV

PILEAS

ANELLI

VITHYN

PER

MITROP

DIMIT

TENE DOU TINO U

K KI AROLIDO SA U MISTA RANT I

DARD

ROU

NO TSIAPA

O SS

VOSPO

AGIOS THERAPON

LOU

NOU

EFE

IS OLO TIR ULA O

PAP

EIAS

LOPOULOU

TRIANTAFYL

TSELIOU

HIO

KAISAR

STRATI

TSAMI TSELEPI

PIAS

TAT

ZIDI

PANTA

MALAKOPI

OLYM

RIO

IGO

POU AERO POU Y PAFSIL

EFS

RAIV

ONIA S SINIO SOG

IN ATH TOS OUN HEM

IKO AM KER

TOL

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI

SIOU

IAS

KAPA DDOK IAS IONIA S

LYKA

DAV

A PRAXAGOR S IKO FOIN N LO OU VRY

PAPA

DI KON ON S DELIG IANN TANTIN OU OS I OUP GA GALIVALD OLEO MV I S PR E T AX A ITE THIN IAKOV PA LOU DOU EAS OU P S AK

TRIP

AILIA

PAP

SIS

STA

YPA

RAS

PROU

ANA

EPI

OU RCH

OU U YLID U VAIO STO NOS RGAIO FOK A FILO

ISI

PAP

ANT

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA

CHAR

A MEG TIAS IPA

MIK PONTO U

I GOVATZIDAKI OL SQ. DIV RA STEFANOU N OU U KO GK RIO KI ( O PRA GRIG TA AM VIS UL

KI LEFA IA SAN PAF ELIS SEM

N AETIO NONOS AGAMEM IDI PARMEN

OLO

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON TRIT

TIR

PASALIDI PERDIK A PARNIT HAS

KRITONOS

ALIA

TON

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U LIPIO KON PELIS ASK STA NTIN PINDARO IDI U AM

CHARISI

U ORO ISID

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIR SKALTSOUNI OU

PESTO

OSTRO VO KIMON U OS

AGIOS FANOURIOS

PSAROU

EVAGORA

KLE

NOS

ARIO

AGIA VARVARA

VRY

ANA

H AT

PAPAFI

KYK

SKYROU AMOLIANIS

O ON

KISSOU AS KARIATID KAVIRON

U IPO OS LISS TIFAN AN OUS

ANO TOUMPA

AGIA

INT

YAK

IKOU

ARIO

RTI

ROD

ISS

SPA

RISI

IFO

INO

R MA

PAPAFIO

TRO

CHA

KATSIMDID

PERDIKA

KAS

IOANNINON

AKI MPR U LA ORIO GRIG U O IS NNMYKONO U ALO

PESTON

A MIN ELEA S DRIO S

RGOU

IRO

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

PAPAFI

VEL

SID

AVE.

EVVOIAS

TOU

OPELA

STRA

AIGIN

KYTHIRON

NIKIS

TOU

AMO

O MIL

ANAFI

YRNIS

ROU A NIKIFO

FOK

FANARIOTON SQ.

MORKENTAOU

SIF

VOGATS

LASSAN

MITR. IO

CHR. SM

U IKTINO

LLIDI

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ. ISAVR

ETI DIAL I

NARI

MIOU

LOU

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

GOU

AKAK

RO IPPOD

AG. ANTONIOS

GRIGORIOU LAMPRAKI

VE IOANNI

IO.

U VOLO

SAMOU POROU

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARNIANDRO AGIA V MARINA IOTI R D AN EOUS OS KL IRID EMPEDO

R SE

OULOU

HAIL

MIC

DOXA

TZOVAROP

HERIA

IDI IM

ENIK

1.13 KITROUS AGIOS STYLIANOS 1.14 1.15 PANASYNTRIVANIOU GIA SQ. 1.12 YPAPANTI DE LIO 1.11 U

TS KA

AGIA FOTEINI

MIA

TRIK RON LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA MA S ELE KED FT O KOU HERIA NIAS S NTO U DAN RIOTI GLI ELEFT

3.9

AGIOS SPYRIDONAS

SER

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS AF FIL

KIS RA IAS TH HER T EF EL

IDI

IAS TOR AIOU T IS YN AM OUSS NA

ARM

KAS

PO ENO

MATSI

2.1

LOU

A F XE NT IOU

KYRIAK

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

2.2 2.3 2

PATMOU PIGIS

ON HER

KESSAN

FT ELE

S KE

TSAKALOF

ANG

PER

IS EDA

ONA

MYL

LOU

POU

ELO

HOME

TOUMPA CEMETERY

I IM ZA ULI AO MI I I R NA TRON U KA KO TO LO AN N KO PSIL RRO Y SE

PELO

TOU

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

35 SPA

TOS

SKO

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

MELENIKOU

MEL

TATI

RCHOU

PLOUTA

HENOUS DIMOST

IN KOMN

PR MILA KORO

3.8

O IZYIN

TRIANDRIA

IPPO

AIAN

PETR

SIS

NIT

ON NOU

U STAVRO

S POLEO MITRO OX.

NIKIS

R KAST ARIA

LOUS

PAN

ELEFTHERIAS SQ.

PRAS

AOU

EL MEN

NOU

BALA

TOTE

ARIS

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMIN

AKI

VYZO

STA

ON SK K OP OU

I UKID

1.9 AG. 1.10 1 ATHANASIOS

AGIA THEODORA

OLEO

MODI NNI YGIA MAKR

U ITSIO AG. SOFIAS SQ.

3.7

ONID

KASTR

TSIMIS TH KALAPO

IAS

NDO

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

NOS

NOUP

IN IZY

ADOS

KYR

P FILIP

VRYA

LEIA

ID NTIN

OLYMPI

IAK

IDOU

O PLAT

U ADIO . GEN MITR

AKLEIO

VAS. IR

GITRIA

ROU

ADRIA

DOS

ILIA

OU ILIK VAS

AK OGLOUIR

AMPATZ

PANORMOU EVANGELISTRIA'S CEMETERY

THENO

EVRIP

ERMO

KLEIS

U KLEO

1.3 1.4 1.5

OU SOLOM VLALI U O ASKIT U

3.6 LAODI

1.8 UZOU DELM

LYSSIATREIO

ATHINAS

AND

LOU

GYZI

SOFO

ARCHAIAS AGORAS SQ.

H AT

KASS

1.6

IKA

PAV

SQ.

VAIOU PINDOU DOXIS

ADO

KEON CHAL

I ANID

ITHEO

ISO

SOU KARATA

ORPH

PROM

OS SE YS OD KON ENOTI

DAM

TAR

NIO TECH

IATO

LOU OU

O SE

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

RBOLA

NOU

TINIA

IOUS

OSIOU

CHO

ILIA

1.7 KA

NIDO

OP ARIG

N KAME

FITI

PAP

IS EIRIN

POU

OLYM

I ZALIK

ROU

O ANTIG

ZEFYRON

ANTIO

PRO

U RO NG SY RKITI POLIO

SYNG

SOUTS

SOURI

U DIM

AGIO

C VLA

V HA

ITR

40 EKKLISIES EVANGELISTRIA AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

MOREAS

ANTON

3.1

S RO

TAXIARCHES

3.4

3.3 3.2 IOU

AND

ROMFEI SQ.

E ENU AGIOS PAVLOS

I AV

OCH

ANO POLI

DIMITRION SQ.

ROU

KASS

ALI RYST

VLAT

REO

VENIZELOU

3.5

AN RAKTIV SIDI

POU

TSACHILA

STIR

O FIL

O HE

NTI

PLA

A RIT

U LAMPO

TER

FILO

OU KALV DIOS

LE PO

IOU

AGIO

TERPSITHEA SQ.

O ATH

KYPRION AGONISTON SQ.

RIOU

IT U DIM

PO OLYM

AISO

IOU

AKRO

N ME

IGO

I IOU GKRATZ YMP GKRATZIO

KRA

IS IAN IAS

FLO

S NO

IVA

ORON

IL AVR

ALOU

TANT

EO TH PY

METE

MOUSHOUNTI SQ. AL

A TOS ARTIS EDON EVRYM U EVRO

U SAPFO

NTZA

L OU P OU D O S PERSEO RA

ARK

URI

KLA

PYDNAS AKOUSO SYR

OU U OS ON YDOR RGIO DROU Y L PO PTAP ERIAN S E P OLEO

M FTH

PARASCHOU

PILEOS

H ARC

ON YL

DITIS

AFRO

ROM

I IDI

T ARIS

VAKCH

KAZA

SARAFI

O CHT

LEVE

OF TSAKAL ELI KARAVANG RINAS

KIM

FERON U EL O EL. V E NI Z I ANID

RIF

YD UK

AKI STEFAN AKI FARM

FANEROMENI

VITSI TROU OKAS

DIMOK R IT OU

O TH

TRO

MENIS

NTEKA

SKEV

ELPID

ME EXA

AFO

AGR

1.1 UFLΠλατεία IOU

ENOUS KLISTH FILIPPO U

EOS STAS . ANTI OS ETHN SE AG. DYS S THEODOROI O

NO E DO

FANERO

IADOS

SYKIES

PARA

IDOU ARISTE

OKO KOL

RINO

NAVA

ALLITHEA

LOIS

RON

TRANOU

VARNAS SQ.

PARASKEVA

NGOU MA K ME ZALO IO ARCHAIOTITO N

ΔΕΙΤΕ:

MUNICIPAL PARK

KAL

O SS

NIGDIS

KOLOKOTRONI

IPPOKRATOUS

THEMIS

IOU

ALEX

APY

DELTA

AGIOU DIMITRIOU

A NA XA G OR A US TOKLEO

KYPROU 28 OKTOVRIOU M. ASIAS

SOULINI

A ESS U AFL PAP AKIO LP

EPT

BIZANIOU

TR MI

FSIN

ELE

DOU LOR

KILKIS

MEGA

ELLIS

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU IS S LIOU KOZAN

ELI

ARGYR

IATI CHORT EPIDAVROU

DATO

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA

KONTO

U YRGIO N NINO KOM

DIM

U SOGLO

EPTAP

ITS

. NAVM LIMNOU

NNIN

Χαμζά Μπέη Τζαμί.

1.2

AKE

KYR

RAS

BO IAKO UB POU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

IN FILELL

IOA

ATTALO

GRANIK

HEAS KALLIT

O GRAMM

KRYSTA

PAT R. IO

STE

AGIA KYRIAKI

MAK

CHORTIA

YRIAKIS

ITSA

SALIAS

PALA

TOS

S AVALA

IFIKRATOU S

KLI O

N RIA

TIA

IRA

OUGKO

EOS

NIS

GEN

ANA

VER

IAS

SIAS

KIFIS

GIAS

ASVESTOCHORI CHORTIATI

MIO

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3) 1 ΟΔΟΣ ΕΓΝΑΤΙΑ

Πλατεία Δικαστηρίων.

1.3

4ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

34. Το πλήρως αναστηλωμένο Ωδείο της Ρωμαϊκής Αγοράς. 35. Η Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα) με τις ανάγλυφες παραστάσεις. 36. Το σιντριβάνι, στην ομώνυμη πλατεία.

1.7

Μπιτ-Παζάρ.

Οικοδόμημα με ξεχωριστή ατμόσφαιρα, αφού παραδοσιακά συγκεντρώνει τα παλαιοπωλεία της πόλης (η λέξη σημαίνει «Μικρό Παζάρι»). Το ισόγειο τμήμα του κατασκευάστηκε το 1930, ενώ οι όροφοι προστέθηκαν τη δεκαετία του 1960. Στην εσωτερική πλατεία αλλά και τους περιμετρικούς δρόμους Τοσίτσα (όπου βρίσκεται η κεντρική είσοδος), Βενιζέλου και Ολύμπου υπάρχουν δεκάδες παλαιοπωλεία, αντικερί και καταστήματα πώλησης επίπλων, ενώ τα τελευταία χρόνια λειτουργούν και πολλά εστιατόρια, ουζερί και καφέ-μπαρ, που το ανέδειξαν σε δημοφιλές σημείο διασκέδασης, ιδίως των φοιτητών. Σε μικρή απόσταση (Συγγρού 35), βρίσκεται και Εβραϊκή Συναγωγή (Μοναστηριωτών), η μοναδική που διασώθηκε κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Πειραματικό Σχολείο. Δημιούργημα του κορυφαίου 1.8

Έλληνα αρχιτέκτονα Δ. Πικιώνη, κατασκευάστηκε σταδιακά από το 1936 ως το 1970. Συνδυάζει στοιχεία μοντέρνας και παραδοσιακής μακεδονικής αρχιτεκτονικής, με αναφορές στα μοναστήρια του Αγίου Όρους. 1.9 Αχειροποίητος. (βλ. σελ. 9)

Άγιος Αθανάσιος. Ο ξυλόστεγος αυτός ναός βρίσκεται στη ΝΑ πλευρά της Αχειροποιήτου. Κατασκευάστηκε το 1818 σε ρυθμό τρίκλιτης βασιλικής, ενώ ως το 1880 στην αυλή του σώζονταν ερείπια αρχαίου κτίσματος. Σήμερα, είναι ενοριακός ναός. 1.10

λείο και εκθεσιακό χώρο. 1.12 Αψίδα Γαλερίου (Καμάρα).

Από τα χαρακτηριστικότερα τοπόσημα της πόλης και συνηθισμένο σημείο συνάντησης των Θεσσαλονικέων. Κατασκευάστηκε το 295-305 μ.Χ. ύστερα από την οριστική νίκη του Γαλερίου επί των Περσών και αποτελούσε μνημειακή πύλη στη βόρεια πλευρά του ανακτορικού του συγκροτήματος (βλ. σελ. 28). Σώζεται το δυτικό της τμήμα, όπου μπορείτε να δείτε και ανάγλυφες παραστάσεις από τις στρατιωτικές επιτυχίες του Γαλερίου. Συνδέεται με τη Ροτόντα με φαρδύ πεζόδρομο. Δίπλα, βρίσκεται η εκκλησία Παναγία Δεξιά (δεκαετία 1950), κτισμένη στη θέση μεταβυζαντινού ναού, όπου υπάρχει σπάνια εικόνα της Παναγίας να κρατά τον Χριστό από τη δεξιά της πλευρά.

1.11 Μέγαρο Νεδέλκου (Εγνατία 109). Διώροφο κομψοτέχνημα του 1909 (Ξεν. Παιονίδης). Το ισόγειο, στέγαζε καταστήματα και ο όροφος το σπίτι της οικογένειας Νεδέλκου. Συνδυάζει αναγεννη1.13 Ροτόντα. σιακά, μπαρόκ, νεοκλασικά και (βλ. σελ. 10) αρτ-νουβό στοιχεία, ενώ ενδιαφέρον παρουσιάζει και η εσω1.14 Άγιος Παντελεήμονας τερική του διακόσμηση. Σήμερα, (βλ. σελ. 11) είναι η έδρα της Αγιορείτικης Εστίας, απ΄ όπου παρέχονται τα 1.15 Πλατεία Συντριβανίου. διαμονητήρια για επίσκεψη στις μονές του Αγίου Όρους (βλ. σελ. Πήρε το όνομά της από το 92), ενώ έχει ακόμα βιβλιοπω- μαρμάρινο συντριβάνι με τον

4ος περίπατος:

πιθανώς στην νότια είσοδο της αγοράς (από την Εγνατία). Το 1864, οι πεσσοί μεταφέρθηκαν από τον Γάλλο Εμμ. Μιλέρ στο Μουσείο του Λούβρου (Παρίσι), όπου βρίσκονται έως σήμερα.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

παλαιοχριστιανική τοιχογραφία, γεγονός που δείχνει πως ο χώρος χρησιμοποιήθηκε και από τους χριστιανούς κατά τους όψιμους ρωμαϊκούς χρόνους. Νότια της στοάς υπήρχαν καταστήματα που λειτουργούσαν από τον 1ο ως τον 13ο αι., ενώ ως προέκταση, έχει διαμορφωθεί το υπόγειο Μουσείο Ρωμαϊκής Αγοράς (βλ. σελ. 71). Πίσω από την καλοδιατηρημένη ανατολική στοά εντοπίστηκε το Ωδείο (2ου-3ου και 4ου αι. μ.Χ.) Γ , που αναστηλώθηκε και φιλοξενεί πολιτιστικές εκδηλώσεις, ενώ δίπλα διασώζονται νομισματοκοπείο και αρχείο εγγράφων. Τέλος στην ΝΑ πλευρά αποκαλύφθηκε κυκλικό Λουτρό Δ , με χρήση από τον 1ο αι. π.Χ. Στον αρχαιολογικό χώρο έχουν βρεθεί τμήματα κιονοστοιχίας, ψηφιδωτά δάπεδα, μαρμάρινα σκαλοπάτια, τμήμα λιθόστρωτου δρόμου, αγωγοί αποχέτευσης, αργυρά νομίσματα, λίθινα και μαρμάρινα γλυπτά. Η αγορά συνδέεται, επίσης, με τις «μαγεμένες» (las incantadas), μια διώροφη στοά με κορινθιακούς κίονες και πεσσούς, από τους οποίους σώθηκαν τέσσερις διακοσμημένοι με ανάγλυφες μορφές στην εσωτερική και εξωτερική τους πλευρά («Στοά των Ειδωλίων»). Η Στοά βρίσκονταν

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

1.7

Μπιτ-Παζάρ.

λείο και εκθεσιακό χώρο. 1.12 Αψίδα Γαλερίου (Καμάρα).

4ος περίπατος:

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

39. Το νεοκλασικό μέγαρο του Διοικητηρίου.

ανθρώπινα κρανία που βρέθηκαν στην περιοχή του Αξιού (ηλικίας 9,5 εκατ. ετών) και στο Σπήλαιο Πετραλώνων (βλ. σελ. 92), ηλικίας περίπου 200.000400.000 ετών. Υπάρχουν ακόμα Βιβλικό, Λαογραφικό και Εγκληματολογικό Μουσείο, σημαντικά αρχεία (θεάτρου, νεοελληνικής λογοτεχνίας, Παιδαγωγικής Ακαδημίας κ.ά.) και συλλογές χειρογράφων, βιβλίων κ.ά.

τελευταίες δεκαετίες στην οδό Κασσάνδρου και στους γύρω δρόμους εγκαταστάθηκαν μετανάστες, κυρίως από την ανατολική Ευρώπη, που άνοιξαν εμπορικά καταστήματα και μικρά εστιατόρια, δίνοντας στην περιοχή ενδιαφέρον πολυεθνικό χρώμα.

ΔΕΙΤΕ: 3.1 Διοικητήριο. Κατασκευάστηκε το 1891 από τον αρχιτέκτονα Β. Ποζέλι, 2.3 Μετεωροσκοπείο. ως το οθωμανικό Κονάκι Ένα από τα αισθητικά αρτιό- (Διοικητήριο) της πόλης. Έχει τερα κτήρια του συμπλέγματος νεοκλασική όψη με αναγεννητου Α.Π.Θ., κατασκευάστηκε το σιακά στοιχεία και αρχικά ήταν 1954 σε σχέδια του Ι. Τριαντα- τριώροφο (ο τέταρτος όροφος φυλλίδη και λόγω του κυκλικού προστέθηκε το 1955). Σήμερα, του σχήματος παραπέμπει στεγάζει το Υπουργείο Μακεευθέως στη Ροτόντα. δονίας-Θράκης, ενώ συχνά αποτελεί το σημείο όπου καταλήγουν πορείες διαμαρτυρίας. ΟΔΟΣ 3 Το 1990, μετά από ανασκαΑΓΙΟΥ ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ φές που πραγματοποιήθηκαν Κεντρικός δρόμος στο βόρειο στην πλατεία μπροστά από το Διοικητήριο, εντοπίστηκαν τμήμα του ιστορικού κέντρου, σπαράγματα ρωμαϊκών, παλαιαπό τους παλαιότερους της οχριστιστιανικών, βυζαντινών πόλης. Παρά την μεταπολεμικαι οθωμανικών οικιών, δείγμα κή ανοικοδόμηση, σε αρκετά ότι η περιοχή αποτελούσε ανέσημεία της ευρύτερης περικαθεν διοικητικό κέντρο οχής διατηρούνται δείγματα της πόλης. όμορφων πολυκατοικιών του μεσοπολέμου, ιδιαίτερα στις 3.2 Άγιος Δημήτριος οδούς Παστέρ, Προφήτη Ηλία (βλ. σελ. 11) και Καμενιάτου. Ακόμα, τις 39

4ος περίπατος:

38. Άποψη των εγκαταστάσεων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.).

ΔΕΙΤΕ:

2.1 Κτήριο παλιάς Φιλοσοφικής Σχολής. Το εντυπωσιακό αυτό μέγαρο 2 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ κτίστηκε το 1887 σε σχέδια ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ (Α.Π.Θ.) του Β. Ποζέλι. Το 1908 έγινε προσθήκη δύο διώροφων Είναι η πρώτη σχεδιαστικά ολο- πλαϊνών πτερύγων και το 1927 κληρωμένη Πανεπιστημιούπολη μεταφέρθηκε εδώ από τη Βίλα στην Ελλάδα (έκτασης, περίπου, Αλλατίνη (βλ. σελ. 54) το νεο500 στρ.). Χωροθετημένη στο σύστατο τότε (1925) Πανεπιπαλιό εβραϊκό νεκροταφείο (βλ. στήμιο Θεσσαλονίκης. Σήμερα, σελ. 61), με βάση το σχέδιο της στεγάζεται τμήμα της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ. επιτροπής Εμπράρ, άρχισε να κατασκευάζεται το 1938, όμως 2.2 Μουσεία Α.Π.Θ. οι εργασίες διακόπηκαν λόγω του πολέμου και συνεχίστηκαν Το Μουσείο Εκμαγείων τη δεκαετία του 1950. Έκτοτε, περιλαμβάνει γύψινα εκμαγεία στον χώρο της ανεγέρθηαρχαίων γλυπτών και αντίγρακαν σειρά κτηρίων, κυρίως φα έργων μικροτεχνίας, τοιχομοντερνιστικού ύφους, από γραφιών από τους μινωικούς κορυφαίους Έλληνες αρχιτέκτο- ως τους βυζαντινούς χρόνους νες, όπως το κεντρικό συγκρό- και βυζαντινών εικόνων. Στο Μουσείο Γεωλογίας-Παλαιτημα της Διοίκησης, τα κτήρια οντολογίας εκτίθενται, μεταξύ του Χημείου, της Νομικής, της άλλων, τα παγκοσμίως γνωστά Θεολογικής και της Παιδαγω-

37. Το επιβλητικό μέγαρο της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

γικής Σχολής, αλλά και τα δύο της Κεντρικής Βιβλιοθήκης, που συγκροτούν ένα σημαντικό σύνολο μοντέρνας αρχιτεκτονικής. Σήμερα, φιλοξενεί περισσότερους από 100.000 φοιτητές (η μεγαλύτερη στην Ελλάδα), οι οποίοι δίνουν ξεχωριστό τόνο και ιδιαίτερα νεανικό χαρακτήρα σε όλη την πόλη.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

χαρακτηριστικό οβελίσκο, που βρίσκεται στο κέντρο αυτού του πολυσύχναστου συγκοινωνιακού κόμβου. Κατασκευάστηκε το 1866 από τον σουλτάνο Χαμίτ ως δώρο στην πόλη και τότε βρισκόταν έξω από τα ανατολικά τείχη της (Κασσανδρεωτική Πύλη). Κατά τη διάρκεια του μεσοπολέμου, μεγάλο μέρος του αποξηλώθηκε για τη διαπλάτυνση της οδού Εγνατία, για να αποκατασταθεί στην αρχική μου μορφή το 1977.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

39. Το νεοκλασικό μέγαρο του Διοικητηρίου.

4ος περίπατος:

38. Άποψη των εγκαταστάσεων του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (Α.Π.Θ.).

ΔΕΙΤΕ:

37. Το επιβλητικό μέγαρο της Φιλοσοφικής Σχολής του Α.Π.Θ.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

40 & 41. Το σπίτιμουσείο του Κεμάλ Ατατούρκ (αριστερά) φιλοξενεί και ένα ατμοσφαιρικό καφέ (δεξιά). 42. Το Καυτανζόγλειο, το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα στάδιο της πόλης. 43. Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών.

3.6 Ναός Παναγίας Λαγουδιανής (Λαοδηγήτρια).

Μικρή βυζαντινή τρίκλιτη βασιλική, στις παρυφές της Άνω Πόλης. Καθολικό μοναστηριού του 14ου αι., έλαβε τη σημερινή της μορφή του 19ο αι. Το όνομά της προέρχεται από τον κτήτορά της Λαγουδάτο ή σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή από έναν λαγό που έγινε αιτία να αποκαλυφθεί η εικόνα της Παναγίας. Η «Οδηγήτρια» θεωρείται η γυναίκα-προστάτης της πόλης, μαζί με τον Άγιο Δημήτριο. 3.7 Σπίτι-Μουσείο Κεμάλ Ατατούρκ.

Βρίσκεται δίπλα στο κτήριο του τουρκικού προξενείου (Απ. Παύλου 75). Τριώροφη κατοικία, κτίστηκε στα τέλη του 19ου και σε αυτή διέμεινε ο γεννημένος στη Θεσσαλονίκη Κεμάλ Ατατούρκ (1880;-1938). Στην αυλή, θα δείτε μια ροδιά, που φύτεψε ο πατέρας του. Είναι βαμμένη με το αυθεντικό ροζ χρώμα και στεγάζει μικρό μουσείο-αφιερωμένο στον ιδρυτή του σύγχρονου τουρκικού κράτους. Για την είσοδό 41

σας, χρειάζεται ταυτότητα ή διαβατήριο (για τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 74). 3.8 Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών. Κτισμένο σε μικρό ύψωμα, στη βόρεια πλευρά της Πανεπιστημιούπολης, αποτελεί ένα σύνθετο, μοντέρνο κτηριακό συγκρότημα, εμβαδού 3.200 τ.μ., που εγκαινιάστηκε το 1998. Περιλαμβάνει μεγάλο εκθεσιακό χώρο, αμφιθέατρο, βιβλιοθήκη-αναγνωστήριο, χώρους έρευνας και εκπαιδευτικών προγραμμάτων, πωλητήριο και καφέ-εστιατόριο (για τις συλλογές του Ιδρύματος, βλ. σελ. 76). Ανατολικά του, βρίσκεται το Εθνικό Κολυμβητήριο της πόλης.

Καυτανζόγλειο Στάδιο. Κατασκευάστηκε το 1960, με δωρεά του Λυσ. Καυτανζόγλου, γόνου παλιάς οικογένειας της Θεσσαλονίκης και έως το 1982 ήταν το μεγαλύτερο σε χωρητικότητα στάδιο της χώρας. Είναι έδρα της ομάδας «Ηρακλής», που ιδρύθηκε το 1908 και είναι η παλιότερη στην πόλη. Στο στάδιο αυτό πραγματοποιούνται συχνά εγχώριες και διεθνείς αθλητικές διοργανώσεις, ενώ το 2004 ήταν ένα από τα επίσημα γήπεδα των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Σε μικρή απόσταση (στη συμβολή των οδών Αγίου Δημητρίου και 3ης Σεπτεμβρίου) βρίσκεται το Ολυμπιακό Μουσείο Θεσσαλονίκης (για τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 78). 3.9

4ος περίπατος:

Αλατζά Ιμαρέτ. Σύμφωνα με επιγραφή, που βρίσκεται πάνω από την κύρια είσοδό του, κτίστηκε το 1484. Το όνομά του οφείλεται στο γεγονός πως εδώ λειτουργούσε πτωχοκομείο (ιμαρέτ), ενώ ο μιναρές (σώζεται μόνο η βάση του) ήταν στολισμένος με πολύχρωμες (αλατζά) πέτρες. Το επιβλητικό αυτό κτίσμα, που τις τελευταίες δεκαετίες περιστοιχίζεται από ψηλές πολυκατοικίες, χαρακτηρίζεται από συμμετρία και φροντισμένη τοιχοποιία και διαθέτει έναν κεντρικό χώρο με δύο σφαιρικούς θόλους και στοά στεγασμένη με πέντε θόλους. Περιοδικά, λειτουργεί ως χώρος εκθέσεων και πολιτιστικών εκδηλώσεων. 3.4

3.5 Ναός Προφήτη Ηλία (βλ. σελ. 12)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

3.3 Γενί Χαμάμ («Αίγλη»). Κτίστηκε το 1531 στη θέση ρωμαϊκού ή βυζαντινού λουτρού. Σώζεται μόνο το 1/3 του κτηρίου, ενώ οι δύο τρουλαίοι χώροι υποδοχής ενοποιήθηκαν τον 20ο αι., αφού μέχρι το 1944-45 λειτουργούσε ως λουτρό ανδρών και γυναικών. Είναι γνωστό με την επωνυμία «Αίγλη», καθώς με αυτό το όνομα λειτούργησε ως κινηματογραφική αίθουσα και τα τελευταία χρόνια ως αίθουσα πολλαπλών χρήσεων.

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

4ος περίπατος:

3.6 Ναός Παναγίας Λαγουδιανής (Λαοδηγήτρια).

4ος περίπατος:

3.5 Ναός Προφήτη Ηλία (βλ. σελ. 12)

ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ (3)

KRYSTA

(SEICH SOU)

ATTALO

KYR IAK

TSA

I DIM

AR AP ITS BO U BOU IS LINA S

NIN

U VO

U KA R

RIO

IST

OD KAP

AIS

LECHOVOU

RING

2 ΤΣΙΝΑΡΙ

μότερα οθωμανικά μνημεία της Θεσσαλονίκης. Έχει οκταγωνικό σχήμα, με διακοσμητικά οξύκορφα πλαίσια στα παράθυρα, ενώ παλιότερα ο τρούλος του ήταν μολυβδοσκέπαστος.

5ος περίπατος:

OAN

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

BO UB OPOU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

GRANIK

RON

OLEOS

CHAN DRIN OU

TOUS

ATREI DON XYNG OPOU LO

TZAV

ELA

CHO R ELA

TZAV

OU ATH

SKI

PAPA

DAK

KRITIS

MERKO

ELEFTHER

NTO U

TYP

ILA

YPS

GEO

AIR

NO UTO

EIA

PAP

IOU

PARNASSOU

LOGOTHETOU

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS

PLO

IDI

PLA

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

MIK

MARA S

NOUP ADRIA

HALI

RIGA NOU FERA IOU

OMIC

ANIN

ATO

OLA

ANT ROU ISTH ENO

SLI

INA NATS

LI MARS

MAV R

SILI

FYRA

TOVA

OLEO

MITR .

DIOU IOU

MELE NIK I OU RID I MEL THE

SOFOULI

ALATINI

TREIS IERARCH

A ELL

MOUSOURI PAPANTON

NIK

KOU

GENN A

SCHO U

PARA

FILE LLIN

ITSA

IAS

GRA V

KAV

KAR

IAS

GRA V

PITTA

LAS KAR

TOU

YT MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIA TOU ZI

TOU OM ILA

AMFIP

IANO

PAP

AGE

ORG

AGR

IOU

MET

SAR

BOT

KAIS

KOU

NOU

MAR

IOAN

MAL AKAS I

ART EMID OS

DIK A YN

NAS

P. S

KOR

LO U

KA TA

AREIA

NIKAIAS SANTA S

MP A

AIG CHAT IOU ZILA ZAR ANA OU LIPS EOS

EIM

ANATO LIKIS RO MYLIAS

EPTALO

FOU

MIDEIAS NEAPO KYZIKO LEOS NIKOM U IDEIAS

KOPIS

MALA

MOU

MITR OPO

ULO

PRIA

PSAR

KLEA

DO RI D

ZA N KO A IA SM TR OP OU

OU ES T

KALLIP OLEOS

KLEANTHOUS

U KROM PYRGO NIS U

IKONIO

ARGEN

NTHO

YMMIT U

KLITIO

FLE MIN G OU LI MIA

KA K

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

NOS

FILIMO

FLEM

MIAO

ING

ULI

KAR YOT X VRO AKI ENO KO POU LOU KRIE RDATO ZO U M

POR

IVYSKO

DIA NIOV S IS

OS LAMIAS

XENOFONT

AR VO VYZA CH PO NT AIO UL IOU LO OU GIK AT OU KA HA RA AV NA C ISK S ZA MOUS OU IM KO HRY AK IOU EIO I I LO SO U KO CH ILIA TR OU DOS ON KA I LID K YV OP EL OU IS LO

DAS

AS KE PA R

PELIA

DOU

YVIA

OMIROU

SERRON TROIAS

ARCHIMIDOUS

MIL T IA DOU

KORYTSAS

KRESNAS

OTO

THER

ELEF

CHIS

RIA

AGIA

ETSIO

EVR

YDRAS

NEVROKOPIO

LITO

LITOCHOROU

AET

ORA

ANIO

BIZ

ANIO

ENO

POIM

FILO

EDIS

M OS ESO GYM LONG NA IOU STIR IOU FSE

APA

CHO

ATH

LACHANA

DOIRANIS

O KILKISSIOU GLOU

ANTZ

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON S S ARA NTA POR OU

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

ROU

KERKYRAS DOIRANIS

GE M

HON

PLIT

ANO

ON G

PATR

SIA

OR TAN

YRI D

AG . SP

OR IOU

AKT

AKE

VALT

CHRIS

LEO

TO U

UPO

THO

AGA

KA VA FI

S PY MYR RG NI OU S

KONSTANTINO UPOLEOS

ERM

OUGKO

THETID AFXE OS MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID OS

IST OU RODIOU RIGOPOU LOU

HYL O DE

R. IO

ITSA

TOS

OLE OS

PEL OP ON NIS OU

STE

MAK

AIS C

ION

KID O N

. NAVM LIMNOU

PALA

I ONOS GLADST PA LAM A

PAT

EPIMEN

KLIO

AL . P A

HIN

SAC

NOS

TIO

IFAIS

VIL

IFIKRATOU

IDOU

THEOTOKOPOULOU AKR OP

KLI

IRA

KAS

KAF

CH ON

NOIA

PRO

IDI

DIO

SIO

PAN IDO U OINO IS KA OLYMPO RAO U LI

SIO

N OU ASTA

S T O U R NA R A

ALO

UR O

GR KY AVIA PR S OU

AG KA RAFO RV N ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL GI AOU

U YP ATR

IPE IRO U

SIS

DEPO

GLY

ITOS

DONIA

PATRIKIOU SQ.

SPETSO

ALKM

VOULGA

THAL

DRE

FON

ETIKO

GAVRIILIDI

PAN

VOG

FILINTA

RITIS

PAPAD IAMAN TI OLG AS

U PA

DEL

DIOU

ZOUM

ETA

THEMISTOKLI

RGIO

I ROID GAMV MNIT

LDOU

GAZ

OSIA XENI

ARKA

SA MOT HR A K IS

SIS

NAFPLIOU

ATHANASIOU DIAKOU

ANT H KRITIS EON

LA CH AN A FOKA

VER MIO

PO NT OU

VOU LGA ROK TON RIGA OU FERA IO

KRITIS

TYR

OUS

KRAT IPPO

ILIS

GEO

RAIV

VAS

NOS

LLO

IOU

VOG

L NAFP

KIDIK

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO UNT XANDR N OS IAS K

EZO

ANALIPSI

TYPA

VA KARA

CHARILA

AINOU SQ.

STRO

IPP

CHAL

R OK

TRO

US TRAP

O AT

AION

MAKE

SIOU

KAOUDI SQ.

EAS

STAN

POLY

OSIAS XENIS

STA

NEME AS TINO UPO LEOS

KON

SI AKA

TEG

LOU

INIS

ANA

PLAT

KAR

T BO MA AB NO M. VO U ED G

DANIO

DROSINI

RATO

APO

IO UL

LYSIK

OUZ

O UL

KIN

IKI

URM

KID

TENE DOU TINO U

NATH ANA IL MAN TIN GAM EIAS VET A

NO TSIAPA

POU AERO POU Y PAFSIL

ALKM

L OU OP TR MI PSALT OU

CHO

PAP

SI AKA KAR

PER

PIAS

OLYM

U IKO

S RRA

IN ATH TOS OUN HEM ANT

NOS AETIO NOS

EFE

IMA

L PO ITO REO A A A ND NDRO U SM A

KO KO NI AGIOS SERAFEIM

CHE

CHIRS

GENNISI SOTIRA

AM KER

IS OLO TIR ULA O

KRITONOS

N FO

DONIA

O GL

KAN

MAKE

AGIOS PAVLOS

NO AGAMEM IDI PARMEN

PAP

PSAROU

NS DELIG IANN TANTIN S I OUP GA GALIVALD OLEO MV I S ETA THIN IAKOV DOU EAS OU DELIG SMA IORGI NI SO VELIO U L

L DE

AILIA

LID

PAP

TOL

TRO

KATSIMDID

KAS

TRIP

RYT

IRO

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON

TRIT

V ANA

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA

KYK

SKYROU AMOLIANIS

SID

LIS

ORO ISID

RIF SE

S ANAFI

AGIA

THO

IN YAK

IDI IM TS

AIGIN

KYTHIRON

IKOU

MAKEDONIA PALACE

IS OLO TIR

ROD

VELLID

SIF

YRNIS

VOGATS

RCHOU

1 ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS FIL ODAF

KIS RA IAS TH HER T EF

MATSI

IAS U TOR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

A F XE NT IOU

ERO FTH

KESSAN

ELE

IOANNI

RO A NIKIFO

FOK

MORKENTAOU

LASSAN

MITR. IO

CHR. SM

PLOUTA

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

κατοικούσαν κυρίως εξισλαμισθέντες Εβραίοι (ντονμέδες). Μετά το 1922, στην περιοχή εγκαταστάθηκαν, επίσης, πολλοί πρόσφυγες. Παρά την ανέγερση νεότερων κτισμάτων και τη διάνοιξη δρόμων τις τελευταίες δεκαετίες, διατηρεί σε μεγάλο βαθμό την αρχική της ρυμοτομία με στενά δαιδαλώδη δρομάκια και λιγοστές πλατείες, αλλά και την αυθεντική αρχιτεκτονική της φυσιογνωμία, ιδιαίτερα στο δυτικό και ανατολικό τμήμα της. Το στοιχείο αυτό την έχει αναδείξει τα τελευταία χρόνια σε περιοχή εγκατάστασης διανοουμένων, καλλιτεχνών και φοιτητών.

ETI DIAL I

ROMIO

NARI

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

GOU

IKTINO

NOU

INON

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMIN

HENOUS DIMOST

KOMN

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

(βλ. σελ. 12)

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

PELO

I IM ZA ULI AO MI RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

SKO

IPPOD

TATI I AKAK PRAS

ELAO

S ONO

DAM

ANID

ALOU

ITHEO

TANT

PROM

OS SE YS OD KON ENOTI

ORPH

LOUS

TOTE

TSOPE

RAIV

MEN

ARIS

AGIA THEODORA

NIKIS

AG. KONSTANTINOU

ASIA

PER

PETR

ENIK

ONO

BALA

ONID

LOU

ARIG

SOU

KARATA

MEL

PLAT

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU

KEON

ANTIG

PAP

IS EIRIN

AKI

TH KALAPO

RAS

N SPA

TOS

N RO SIS NIT KO

RON

NOU

EVRIP

CHAL

ZALIK

ROU

SYNG

SOURI

SOUTS

U ADIO . GEN MITR

FILO

VAIOU PINDOU DOXIS

MIK

AIAN

IKA

KAST

ARIA

GYZI

ILIA

NIAT

FITI

U RO NG SY RKITI POLIO

USIDI ANTON

TER

NIS

KRA

ILIA

RAKTIV

LAMPO

AVR

OU KALV DIOS

LEO

IOU

ARK

ILIA

LEIA

AK OGLOUIR

AMPATZ

DOS

OU ILIK VAS

US THENO

US KLEO SOFO

PRO

KAME

IVA

ORON

TZIOU

Πρόκειται για την ιδιαίτερα ELEFTHERIAS SQ. ατμοσφαιρική Παλιά Πόλη της TI URIO KOUNTO Θεσσαλονίκης, που εκτείνεται AVEROF μεταξύ των τειχών (στα βόρεια και ανατολικά) και της οδού Ολυμπιάδος (στα νότια) και έμεινε ανέπαφη από τη μεγάλη πυρκαγιά του 1917. Ήταν ουσιαστικά ακατοίκητη έως τα μέσα 44. του 15ου αι., όταν μετά την Η προτομή του κατάληψή της Θεσσαλονίκης Βασ. Τσιτσάνη, από τους Οθωμανούς επιλέστην ομώνυμη χθηκε ως τόπος κατοικίας των πλατεία της Τούρκων, εξαιτίας του καλού Άνω Πόλης. κλίματος, της πανοραμικής θέας 45. και της στρατηγικής θέσης της. Ένα από τα Τα διώροφα ή τριώροφα σπίτια «καστρόπληκτα» χαρακτηρίζονται από τη μείξη προσφυγικά μακεδονικών και οθωμανικών σπίτια, κτισμέ- αρχιτεκτονικών στοιχείων («σανα κατά μήκος χνισιά»), ενώ συναντώνται και του τείχους κατοικίες με νεοκλασικά ή εκλε(Άνω Πόλη). κτικιστικά μοτίβα, στα οποία U

ENU

I AV

OCH

ATHINAS

METE

GKRA

PIOU OLYM ANTI DIAM

CHNIO

TE POLY

LOU

RIT

S EO TH PY

GO FRAN

LAS

KLEIS

CHO

PILEOS

H ARC

ROAD

MOREAS

ANTIO

DON

ONTO

A VLAT

ARE

U EL O

IDI YD

T ARIS

PAV

ARTIS

ED EVRYM U EVRO

FERON

EL. V E NI Z

IDI

ROMAN

DIMOK R IT OU

I RIF ZA

IDOU

O TH

EIO OM U IPEIR O MIA IROU U OU LI

VENIZELOU

TRANOU

ARISTE

VOR

A STIR

US SAPFO

PLA

IPPOKRATOUS

AGIOU DIMITRIOU

TOKLEO

THEMIS

A NA XA G OR A

AME

DEX

TZAK

SOLOMOU

TSACHILA

A ESS AFL IOU K PAP

L KA

THAS SOU

ELE

DOU LOR

ARCHAIOTIT O

ZAN

KANA

KA STO RIA S

DE U KR RIKIS ITI S

VITSI TROU OKAS ARGYR

ELLIS

RON MEGA AS FSIN

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA

IATI CHORT EPIDAVROU

RIT IS

LEC

O KALV

Μέσω της οδού Αλ. Παπαδοπούλου, από τις χαρακτηριστιEPTAPYRG κότερες της Άνω Πόλης, με τις EPTAPYRGIOU IOU EPT οδούς Τσαμαδού, Σαχτούρη και APY BIZANIOU U U R GIO IO YRGIO U Ισμήνης όπου βρίσκεται το ΜέEPTAP ITR ON IN M N DI KOM LEVE λαθρο Ποντιακού Ελληνισμού, VA NTI L VY 10 RI SOU FON RO NA TETS A A 4 ΠΛΑΤΕΙΑ ΡΟΜΦΕΗ R N I NO FP IOU AG KA ONN οδηγείστε στην περιοχή αυτή, ZANIS S LIOU ARACHTHOU DELTA P O L IOU 19.2 MUNICIPAL PE FL U O η οποία πήρε το όνομά της από Κεντρική πλατεία της Άνω ΠόS KONITSIS K ZIDROU PARK LKIS PS SQ. N AR KYPROU τον πλάτανο που φυτεύτηκε 19.1 N CHO ON λης, στην οποία φτάνετε μέσω TROMA A I 28 OKTOVRIOU ου O OS L PLATON FI ON AG στις αρχές του 20 αι. (τσινάρ AC D M. ASIAS HTA IO 19.3 AGIOS DIMITRIOS KE της ενδιαφέρουσας οδού Θεο19 NTI MA EL. U KARADIMOU RI RODOCHORI OU σημαίνει πλάτανος). Κεντρικό EPTAPYRGIO S IOU 11 12 CH A LOU S ANIOU φίλου με το νεοκλασικό κτήριο K RETIREMENT DRAGATS ALEX PA POU OU M HOME M U S A ELO O σημείο της Άνω Πόλης, καθώς AGIOS PAVLOS TRIANDRIA NO ENOUS ANG KAL IOU OU OR που στεγάζει την Αντιδημαρχία OU KLISTH MO LYD PYRG NDR TOUMPA GOVATZIDAKI IDI S FIL H I IN IP T T L O NOTARA POU PARASCHOU LAF P PTA 7 ERIA O YS από εδώ περνούν όσοι κατευTAN CEMETERY SQ. OS E K 40 EKKLISIES P DIV AV ONS Πολιτισμού του Δήμου. Εδώ POLE SIS SYKIES RA OF KAIRI SK K STEFANOU AR OS AKRO NIT OU TSAKAL OP 9 ON 14 U KO U GK KISSOU ELI OU VARNAS KIM SKOUFA θύνονται στη γειτονική περιοχή EVANGELISTRIA RIO KI ( NO KARAVANG RINAS βρίσκεται και το βυζαντινό O A E AS NIGDIS R SQ. TID IG P KARIA UM FLO GR XANTHOU των Συκεών. Στο μέσον, βρίTA PARA 20 ADRIA ONA LAM U IGO VIS SKEV S NOUP PARASKEVA MYL INO λουτρό Κουλέ Καφέ (βλ. σελ.KAVIRON LEFAKI TSAKALOF 13 AGIOS IOU A AGIOS OLEO VIZY OR S 6N 8 ASTORO 7 U DI SPYRIDONAS DIMITRIOS RIG NIA THO NTAZI σκεται οθωμανική κρήνη με PYDNAS AKOUSO A G N PA K ST Y 15 S PATMOU L F V 12), ονομασία με την οποία HOSPITAL RYAN O S MIA ULINI SER SYR PA ANO ELIS DOU GI OU U PIGIS ONIA ALI MALAKOPI OU SARAFI OU OS IST STRATI I SEM MAR VARNIANDRO TRIK RON 5 POLI IP A L μαρμάρινη ρωμαϊκή σαρκοφάID LYSSIATREIO S I K D IS IFAN είναι επίσης AGIA Vγνωστή OU OU ANO η Lπεριοχή. RE TAXIARCHES LI Z 18 L Y T A V N P KY I CHA I T RIAKID MARINA AN OUS EOS SA TSAMI PANORMOU RIO S TOUMPA I NA E STAS γο, ενώ εδώ λειτουργούν το KE AND EOUτης KOTRONI AKL . ANTI OS Στη ΒΑ πλευρά πλατείας 16 MA OS ETHN KL MEG TIAS EVANGELISTRIA'S TSELEPI SE ELE KED NOS AG. 17 IRID EMPEDO EPI TERPSITHEA IPA FTH της DYS ON πόλης ARIO ROMFEI παλιότερο εστιατόριο CEMETERY AS D E 4 S THEODOROI O IA 3 (Κρίσπου 7) παρατηρείστε το A K R N O SQ. OUN IAS S VRO 2 SQ. HI OU LOPOULOU U TOU ELPID U AT FIL TRIANTAFYL TOU U AGIA FOTEINI NO RIO O O I FI (από το 1885), καφέ και μικρά EO I D L H O Y LY H R περίτεχνο νεοκλασικό του 19ου T ANG MPIADO I T RC U EFS VA L OU LI VIZ YPA S TAT OS ELEFT HA HTO P OUPE LAODI U ON HIO AC TSELIOU UNIVERSITY H O O L H U RS E SAC εμπορικά καταστήματα. GENERAL R T V D EOS A U IASπου στεγάζει τη δημοτική GITRIA ΒιβλιU OKYLID VAIO GENERAL O HOSPITAL IO T MI S F TROPOL U HOSPITAL NOS ARGA ITOU OF THESSALONIKI RINO ROU FILO OF THESSALONIKI EPIDAVROU AMO DOXA AGIA Κοντά οθήκη στην PILEAS G. GENNIMATAS AND OS NAVA RGOU A M I N Άνω Πόλης. TZOVAROP AHEPA A DIMITRION MELENIKOU VARVARA KASS IAD OULOU IOU PRAXAGOR ELEA KYR SAMOU SQ. GKRATZ LYMP DIMIT OU OS S O IL IK πλατεία (οδός Θεοτοκοπούλου), I U SA 1 N A M PIL NAS O KO DRIO ULO POROU FOIN AKI 3 U A K E DO O R O P G U S P ΠΛΑΤΕΙΑ ΤΕΡΨΙΘΕΑΣ U N O O M M EN RO KARANIVALOU DORYL U LA N AND ARM βρίσκεται επίσης η βυζαντινή AIOU KASS ULO ORIO RYO GRIG KAISAR U EVVOIAS ου V O EI EVAGORA AS εκκλησία των Ταξιαρχών IA(14 THEA U IS Από την οδό Πηλέως, με ταLONNMY S ITRIO KIT KONOU IAS AS RO ANERO A U DIM MOUSHOUNTI VOSPO ATLANTIDAS AGIOS STYLIANOS U ONID US MENIS αι.), που αποτελούσε καθολικό RAS AM AGIO ROU U RO χαρακτηριστικά διατηρητέα SQ. OU YN MIK ND MOUZO U EL A T GRIGORIOU LAMPRAKI D SVOLOU U S A FANEROMENI AMMO PO PO KYPRION PANASYNTRIVANIOU PONTO MODI NNI DARD PESTON ONO μονής PEκαι υπέστη μεταγενέστεCHOS TH GIA SQ. FILIP OLYM ANELLI και νεότερα σπίτια, φτάνετε KO GIA TOU U AL AGONISTON H Y ST D R YPAPANTI U K T O O LA A N N E IAS O NS M LIO SQ. RA ITRIO KARB PAPAFIO ARCHAIAS T A IM U ρες μετασκευές. PROU AN OSTRO M PONTO UD VOSPOROU στην πλατεία αυτή. SIS TIN Διαθέτει AGORAS VO IO. AN U AG. PAPAFI AGIO LARN OU HAIL KIMON U AKOS SQ. G ATHANASIOS DE KIS MIC OS PAPAFI ZACHOU KA θαυAG. RTA SP ELA εξαιρετικά κτήρια και RA OU AGIOS THERAPON A I ANTONIOS P L E U K AGIOS FANOURIOS A M T O M Y R K L S APAD I OL E ZIRINI U FAIAKO AN KRY SVO DOKIA IANO KATO PASALIDI N μάσια θέα S U USTIN INON στην πόλη καιLI το IOANN 5 IO A U N IO ΟΣΙΟΣ ΔΑΥΙΔ U ATOL NIAS TOUMPA NO LOU PE OSIO ITSIO RDIKA AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IKIS I RA E AMVR PERDIKA KASTR AG. SOFIAS STRA ZEFYRON NA AXIM VITHYN THRA N P θαλάσσιο μέτωπο, ενώ στο IP A I PA O IO P OUN NAVARINOU A E Z R A LTS TOU IROU NITHAS IAS M FI SKA KIS CHA N SYROU OU A SQ. M TOLE A R SQ. LO P V IS SO E. I LYKA I (Μονή Λατόμου, βλ. σελ. ON ONIA 13) ANAK μέσον υπάρχει παιδικήCHARISI χαρά U VLALI U ISAVR PIN CHAR S O CHIO ARI ISI SINIO ASKIT U IOU MAKI KAN SOG και μικρό υπαίθριο θέατρο. LOU ERMO RITI TA THEAGENEIO ος ASIOU O CHOU 42 U NAST PAPA RO LA 43 ISOKRAT NT VA STAV U CANCER HOSPITAL O FANARIOTON A 5 περίπατος: R P U V L DIMOKRATIAS APA U KA IDI SPEF IM Εδώ βρίσκεται, επίσης και οASKLIPIO PELIS 6 ΠΛΑΤΕΙΑ KON NAS AKLEIO SQ. I KAROLID OU VARDARI SIPO DITIS STA TAS VAS. IR AK ΤΣΙΤΣΑΝΗ OM O T U S VEL AFRO U S N IO T SQ. TINID U DY ISS MISA Τουρμπές Μουσά PINDAROU R. I ARIO (Τάφος) RANT MYS I N DODE MIT U AMA K O S I TAKID S U IS O U IPPOKRATEIO ID PAR KA LIAS DIO SILEIO NA TSIM I S ROPOLE A A KI IT N GENERAL HOSPITAL NI D EMPORIOU N M T A ISO Μικρή πλατεία με ωραία, IπεριΜπαμπάIS (1543), από τα οψιPOU PROX.MILA GEN GIOU V DI SQ. U KO OF THESSALONIKI AISO N O KORO U

SOGLO

KONTO

KYDONIO DR EOU

KASSOMOULI

KRYSTA

(SEICH SOU)

ATTALO

KYR IAK

TSA

I DIM

AR AP ITS BO U BOU IS LINA S

NIN

U VO

U KA R

RIO

IST

OD KAP

AIS

LECHOVOU

RING

2 ΤΣΙΝΑΡΙ

5ος περίπατος:

OAN

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

BO UB OPOU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

GRANIK

RON

OLEOS

CHAN DRIN OU

TOUS

ATREI DON XYNG OPOU LO

TZAV

ELA

CHO R ELA

TZAV

OU ATH

SKI

PAPA

DAK

KRITIS

MERKO

ELEFTHER

NTO U

TYP

ILA

YPS

GEO

AIR

NO UTO

EIA

PAP

IOU

PARNASSOU

LOGOTHETOU

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS

PLO

IDI

PLA

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

MIK

MARA S

NOUP ADRIA

HALI

RIGA NOU FERA IOU

OMIC

ANIN

ATO

OLA

ANT ROU ISTH ENO

SLI

INA NATS

LI MARS

MAV R

SILI

FYRA

TOVA

OLEO

MITR .

DIOU IOU

MELE NIK I OU RID I MEL THE

SOFOULI

ALATINI

TREIS IERARCH

A ELL

MOUSOURI PAPANTON

NIK

KOU

GENN A

SCHO U

PARA

FILE LLIN

ITSA

IAS

GRA V

KAV

KAR

IAS

GRA V

PITTA

LAS KAR

TOU

YT MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIA TOU ZI

TOU OM ILA

AMFIP

IANO

PAP

AGE

ORG

AGR

IOU

MET

SAR

BOT

KAIS

KOU

NOU

MAR

IOAN

MAL AKAS I

ART EMID OS

DIK A YN

NAS

P. S

KOR

LO U

KA TA

AREIA

NIKAIAS SANTA S

MP A

AIG CHAT IOU ZILA ZAR ANA OU LIPS EOS

EIM

ANATO LIKIS RO MYLIAS

EPTALO

FOU

MIDEIAS NEAPO KYZIKO LEOS NIKOM U IDEIAS

KOPIS

MALA

MOU

MITR OPO

ULO

PRIA

PSAR

KLEA

DO RI D

ZA N KO A IA SM TR OP OU

OU ES T

KALLIP OLEOS

KLEANTHOUS

U KROM PYRGO NIS U

IKONIO

ARGEN

NTHO

YMMIT U

KLITIO

FLE MIN G OU LI MIA

KA K

VIZYIS KORD ELIOU DERKO N

NOS

FILIMO

FLEM

MIAO

ING

ULI

KAR YOT X VRO AKI ENO KO POU LOU KRIE RDATO ZO U M

POR

IVYSKO

DIA NIOV S IS

OS LAMIAS

XENOFONT

AR VO VYZA CH PO NT AIO UL IOU LO OU GIK AT OU KA HA RA AV NA C ISK S ZA MOUS OU IM KO HRY AK IOU EIO I I LO SO U KO CH ILIA TR OU DOS ON KA I LID K YV OP EL OU IS LO

DAS

AS KE PA R

PELIA

DOU

YVIA

OMIROU

SERRON TROIAS

ARCHIMIDOUS

MIL T IA DOU

KORYTSAS

KRESNAS

OTO

THER

ELEF

CHIS

RIA

AGIA

ETSIO

EVR

YDRAS

NEVROKOPIO

LITO

LITOCHOROU

AET

ORA

ANIO

BIZ

ANIO

ENO

POIM

FILO

EDIS

M OS ESO GYM LONG NA IOU STIR IOU FSE

APA

CHO

ATH

LACHANA

DOIRANIS

O KILKISSIOU GLOU

ANTZ

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON S S ARA NTA POR OU

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

ROU

KERKYRAS DOIRANIS

GE M

HON

PLIT

ANO

ON G

PATR

SIA

OR TAN

YRI D

AG . SP

OR IOU

AKT

AKE

VALT

CHRIS

LEO

TO U

UPO

THO

AGA

KA VA FI

S PY MYR RG NI OU S

KONSTANTINO UPOLEOS

ERM

OUGKO

THETID AFXE OS MOUD NTIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID OS

IST OU RODIOU RIGOPOU LOU

HYL O DE

R. IO

ITSA

TOS

OLE OS

PEL OP ON NIS OU

STE

MAK

AIS C

ION

KID O N

. NAVM LIMNOU

PALA

I ONOS GLADST PA LAM A

PAT

EPIMEN

KLIO

AL . P A

HIN

SAC

NOS

TIO

IFAIS

VIL

IFIKRATOU

IDOU

THEOTOKOPOULOU AKR OP

KLI

IRA

KAS

KAF

CH ON

NOIA

PRO

IDI

DIO

SIO

PAN IDO U OINO IS KA OLYMPO RAO U LI

SIO

N OU ASTA

S T O U R NA R A

ALO

UR O

GR KY AVIA PR S OU

AG KA RAFO RV N ELE NIS OUN ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL GI AOU

U YP ATR

IPE IRO U

SIS

DEPO

GLY

ITOS

DONIA

PATRIKIOU SQ.

SPETSO

ALKM

VOULGA

THAL

DRE

FON

ETIKO

GAVRIILIDI

PAN

VOG

FILINTA

RITIS

PAPAD IAMAN TI OLG AS

U PA

DEL

DIOU

ZOUM

ETA

THEMISTOKLI

RGIO

I ROID GAMV MNIT

LDOU

GAZ

OSIA XENI

ARKA

SA MOT HR A K IS

SIS

NAFPLIOU

ATHANASIOU DIAKOU

ANT H KRITIS EON

LA CH AN A FOKA

VER MIO

PO NT OU

VOU LGA ROK TON RIGA OU FERA IO

KRITIS

TYR

OUS

KRAT IPPO

ILIS

GEO

RAIV

VAS

NOS

LLO

IOU

VOG

L NAFP

KIDIK

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO UNT XANDR N OS IAS K

EZO

ANALIPSI

TYPA

VA KARA

CHARILA

AINOU SQ.

STRO

IPP

CHAL

R OK

TRO

US TRAP

O AT

AION

MAKE

SIOU

KAOUDI SQ.

EAS

STAN

POLY

OSIAS XENIS

STA

NEME AS TINO UPO LEOS

KON

SI AKA

TEG

LOU

INIS

ANA

PLAT

KAR

T BO MA AB NO M. VO U ED G

DANIO

DROSINI

RATO

APO

IO UL

LYSIK

OUZ

O UL

KIN

IKI

URM

KID

TENE DOU TINO U

NATH ANA IL MAN TIN GAM EIAS VET A

NO TSIAPA

POU AERO POU Y PAFSIL

ALKM

L OU OP TR MI PSALT OU

CHO

PAP

SI AKA KAR

PER

PIAS

OLYM

U IKO

S RRA

IN ATH TOS OUN HEM ANT

NOS AETIO NOS

EFE

IMA

L PO ITO REO A A A ND NDRO U SM A

KO KO NI AGIOS SERAFEIM

CHE

CHIRS

GENNISI SOTIRA

AM KER

IS OLO TIR ULA O

KRITONOS

N FO

DONIA

O GL

KAN

MAKE

AGIOS PAVLOS

NO AGAMEM IDI PARMEN

PAP

PSAROU

NS DELIG IANN TANTIN S I OUP GA GALIVALD OLEO MV I S ETA THIN IAKOV DOU EAS OU DELIG SMA IORGI NI SO VELIO U L

L DE

AILIA

LID

PAP

TOL

TRO

KATSIMDID

KAS

TRIP

RYT

IRO

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

U OTO YGN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON

TRIT

V ANA

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA

KYK

SKYROU AMOLIANIS

SID

LIS

ORO ISID

RIF SE

S ANAFI

AGIA

THO

IN YAK

IDI IM TS

AIGIN

KYTHIRON

IKOU

MAKEDONIA PALACE

IS OLO TIR

ROD

VELLID

SIF

YRNIS

VOGATS

RCHOU

1 ΑΓΙΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS FIL ODAF

KIS RA IAS TH HER T EF

MATSI

IAS U TOR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

A F XE NT IOU

ERO FTH

KESSAN

ELE

IOANNI

RO A NIKIFO

FOK

MORKENTAOU

LASSAN

MITR. IO

CHR. SM

PLOUTA

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

ETI DIAL I

ROMIO

NARI

GL S DAN MYNA IAS IKIS A IKIS ETAIR ETHN FIL

GOU

IKTINO

NOU

INON

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMIN

HENOUS DIMOST

KOMN

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

(βλ. σελ. 12)

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

PELO

I IM ZA ULI AO MI RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

SKO

IPPOD

TATI I AKAK PRAS

ELAO

S ONO

DAM

ANID

ALOU

ITHEO

TANT

PROM

OS SE YS OD KON ENOTI

ORPH

LOUS

TOTE

TSOPE

RAIV

MEN

ARIS

AGIA THEODORA

NIKIS

AG. KONSTANTINOU

ASIA

PER

PETR

ENIK

ONO

BALA

ONID

LOU

ARIG

SOU

KARATA

MEL

PLAT

NOU ARIA MI GOU DRA U IANO IOUL S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU

KEON

ANTIG

PAP

IS EIRIN

AKI

TH KALAPO

RAS

N SPA

TOS

N RO SIS NIT KO

RON

NOU

EVRIP

CHAL

ZALIK

ROU

SYNG

SOURI

SOUTS

U ADIO . GEN MITR

FILO

VAIOU PINDOU DOXIS

MIK

AIAN

IKA

KAST

ARIA

GYZI

ILIA

NIAT

FITI

U RO NG SY RKITI POLIO

USIDI ANTON

TER

NIS

KRA

ILIA

RAKTIV

LAMPO

AVR

OU KALV DIOS

LEO

IOU

ARK

ILIA

LEIA

AK OGLOUIR

AMPATZ

DOS

OU ILIK VAS

US THENO

US KLEO SOFO

PRO

KAME

IVA

ORON

TZIOU

ENU

I AV

OCH

ATHINAS

METE

GKRA

PIOU OLYM ANTI DIAM

CHNIO

TE POLY

LOU

RIT

S EO TH PY

GO FRAN

LAS

KLEIS

CHO

PILEOS

H ARC

ROAD

MOREAS

ANTIO

DON

ONTO

A VLAT

ARE

U EL O

IDI YD

T ARIS

PAV

ARTIS

ED EVRYM U EVRO

FERON

EL. V E NI Z

IDI

ROMAN

DIMOK R IT OU

I RIF ZA

IDOU

O TH

EIO OM U IPEIR O MIA IROU U OU LI

VENIZELOU

TRANOU

ARISTE

VOR

A STIR

US SAPFO

PLA

IPPOKRATOUS

AGIOU DIMITRIOU

TOKLEO

THEMIS

A NA XA G OR A

AME

DEX

TZAK

SOLOMOU

TSACHILA

A ESS AFL IOU K PAP

L KA

THAS SOU

ELE

DOU LOR

ARCHAIOTIT O

ZAN

KANA

KA STO RIA S

DE U KR RIKIS ITI S

VITSI TROU OKAS ARGYR

ELLIS

RON MEGA AS FSIN

NIOU TEPELE OLI NIK PAPA

IATI CHORT EPIDAVROU

RIT IS

LEC

O KALV

SOGLO

KONTO

KYDONIO DR EOU

KASSOMOULI

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

5ος περίπατος:

Πρόκειται για έναν από τους πιο ενδιαφέροντες δρόμους της Άνω Πόλης, που εκτείνεται στην εσωτερική πλευρά των βόρειων τειχών, τα οποία αποτελούσαν προτείχισμα της Ακρόπολης (για τα τείχη, βλ. και σελ. 14). Αξίζει να περπατήσετε από τη συμβολή με την οδό Παλαμηδίου (προς τα δυτικά), όπου βρίσκεται η 3η Πορτάρα, γνωστή με το όνομα «Εσκί Ντελίκ» ως την κεντρική Πορτάρα. Εκτός από τα ενδιαφέροντα παραδοσιακά κτίσματα και το εγκαταλελειμμένο Ζιχνί Τζαμί (1902), παρατηρείστε τα χαρακτηριστικά «καστρόπληκτα», παλιά προσφυγικά σπίτια, που κτίστηκαν κατά μήκος του τείχους ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1920.

46. Η Πορτάρα, στα βόρεια τείχη της Θεσσαλονίκης. 47. Το Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ) και τμήμα των ανατολικών τειχών. 48. Η περιοχή του Πύργου Τριγωνίου προσελκύει πολλούς κατοίκους και επισκέπτες της πόλης.

8 ΜΟΝΗ ΒΛΑΤΑΔΩΝ (βλ. σελ. 13)

9 ΠΟΡΤΑΡΑ Μία από τις δύο κεντρικές πύλες (μαζί με την «Εσκί Ντελίκ») στα βόρεια τείχη της πόλης. Κοντά στις πύλες, η κατασκευή των τειχών ήταν ιδιαίτερα επιμελημένη και σε πολλά σημεία διακοσμούνταν με κεραμικά, επιγραφές κ.ά., που αξίζει να παρατηρήσετε από την οδό Πολυδώρου. Το σημείο είναι σήμερα πολυσύχναστος οδικός κόμβος, ενώ στη γύρω περιοχή λειτουργούν τουριστικά καταστήματα και ταβέρνες.

10 ΑΚΡΟΠΟΛΗ - ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΟ (ΓΕΝΤΙ ΚΟΥΛΕ) Το εντυπωσιακό αυτό φρούριο βρίσκεται στο ΒΑ άκρο των τειχών της πόλης, μέσα στην Ακρόπολη, που είναι από τις λίγες κατοικημένες στον κόσμο. Για να φτάσετε από την Πορτάρα, ακολουθήστε τις οδούς Πολυδώρου, κατά μήκος των βόρειων τειχών, Γιαλούρου και Εράσμου. Κτίστηκε τον 12ο αι., 47

πιθανότατα πάνω σε φρούριο του 9ου αι. και πήρε το όνομά του από το γεγονός πως αρχικά είχε επτά πύργους. Στη σημερινή του μορφή αποτελείται από δέκα πύργους και τον περίδρομο. Η βόρεια πλευρά ήταν τμήμα του παλαιοχριστιανικού τείχους της πόλης, ενώ οι πύργοι της νότιας πλευράς προστέθηκαν κατά τους βυζαντινούς χρόνους. Το 1431, οι Οθωμανοί πραγματοποίησαν επεμβάσεις, όπως αναφέρεται σε επιγραφή που βρίσκεται πάνω από την είσοδο. Γύρω στο 1890 μετατράπηκε σε φυλακές βαρυποινιτών με την ανέγερση νεότερων κτηρίων, εσωτερικά και εξωτερικά. Το 1989, οι φυλακές, που έμειναν γνωστές με το τουρκικό όνομά τους Γεντί Κουλέ, μεταφέρθηκαν και το φρούριο διαμορφώθηκε σε επισκέψιμο μνημείο. Αξίζει να διασχίσετε τον περιμετρικό χωματόδρομο του φρουρίου, όπου σώζεται παλαιοχριστιανική δεξαμενή και τμήματα παλαιοχριστιανικής βασιλικής και η θέα στη γύρω περιοχή είναι θαυμάσια.

11 ΠΥΛΗ ΠΑΛΑΙΟΛΟΓΙΝΑΣ Για να οδηγηθείτε στον Πύργο Τριγωνίου, μπορείτε να περάστε από την γραφική, πλατανοσκέπαστη, πλατεία των Αγίων Αναργύρων, με την ομώνυμη

εκκλησία και τα μικρά, παραδοσιακά καφενεία και εστιατόρια. Εδώ βρίσκεται η διπλή πύλη της Άννας Παλαιολογίνας (η δυτικότερη ονομάζεται και Πύλη Αγίων Αναργύρων), που η βυζαντινή αυτοκράτειρα κατασκεύασε το 1355 κατά την περίοδο διαμονής της στην πόλη.

12 ΠΥΡΓΟΣ ΤΡΙΓΩΝΙΟΥ Γνωστός και ως Πύργος της Αλύσεως (Αλυσίδας), βρίσκεται στο σημείο όπου τέμνονται το βόρειο και το ανατολικό τείχος. Κατασκευάστηκε τον 16ο αι., πιθανόν στη θέση προηγούμενου της Ενετοκρατίας και μαζί με τον Λευκό Πύργο (βλ. σελ. 24) και τον Πύργο Βαρδαρίου (βλ. σελ. 59) ήταν τμήματα των έργων που πραγματοποίησαν οι Τούρκοι για την οχυρωματική ενίσχυση της Θεσσαλονίκης. Αποτελεί δημοφιλές σημείο περιήγησης για τους κατοίκους και τους επισκέπτες της πόλης («Κάστρα»), αφού από εδώ η θέα των ανατολικών τειχών αλλά και ολόκληρης της Θεσσαλονίκης είναι μοναδική.

13 ΟΔΟΣ ΜΑΙΑΝΔΡΟΥΠΟΛΕΩΣ Κεντρικός δρόμος που μαζί με την οδό Έλ. Ζωγράφου συνδέει την περιοχή του Αγίου Παύλου 48

5ος περίπατος:

7 ΟΔΟΣ ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΟΥ

Παρόμοια σπίτια σώζονται, επίσης, στα ανατολικά και δυτικά τείχη.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

ποιημένα σπίτια, ανάμεσα στον Όσιο Δαυίδ (απ΄ όπου μπορείτε να φτάσετε μέσω των οδών Τιμοθέου με την οθωμανική κρήνη και Δημητρίου Πολιορκητού) και τη Μονή Βλατάδων. Στο κέντρο, έχει τοποθετηθεί προτομή του κορυφαίου Έλληνα λαϊκού συνθέτη και τραγουδιστή Βασ. Τσιτσάνη (19151984), που έζησε και εργάστηκε στην πόλη κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

5ος περίπατος:

8 ΜΟΝΗ ΒΛΑΤΑΔΩΝ (βλ. σελ. 13)

5ος περίπατος:

7 ΟΔΟΣ ΕΠΤΑΠΥΡΓΙΟΥ

Παρόμοια σπίτια σώζονται, επίσης, στα ανατολικά και δυτικά τείχη.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

5ος περίπατος:

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

Κατασκευάστηκαν το 1904 από άγνωστο αρχιτέκτονα και αποτελούν το μοναδικό δείγμα φανταστικής αρχιτεκτονικής στην πόλη. Καταλαμβάνουν έκταση 1 στρ., διαθέτοντας ιδιαίτερη διακόσμηση, αφού στο κέντρο τους δεσπόζει ένα αρτ-νουβό σιντριβάνι που δεν λειτουργεί πλέον. Στο βάθος, βρίσκεται ο ναός του Αγίου Παύλου, στην ομώνυμη συνοικία, που σύμφωνα με τον μύθο πήρε το όνομά της από μία πηγή στην οποία ήπιε νερό ο Απόστολος Παύλος κατά την παραμονή του στην πόλη.

15 ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ «ΑΓΙΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ» Πρώην Δημοτικό Νοσοκομείο, κατασκευάστηκε πιθανότατα το 1902-3, ενώ ως αρχιτέκτονάς του φέρεται ο Ξεν. Παιονίδης (κατ’ άλλες πηγές, ο Β. Ποζέλι). Είναι διώροφο, επίμηκες, με τέσσερις πτέρυγες στα άκρα

49. Ο Άγιος Νικόλαος Ορφανός με τον γαλήνιο κήπο του. 50. Το αρτ-νουβό σιντριβάνι, στους Κήπους του Πασά. 51. Πανοραμική άποψη της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής, από τον Πύργο Τριγωνίου.

16 ΝΕΚΡΟΤΑΦΕΙΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΣΤΡΙΑΣ Η Ευαγγελίστρια είναι προνομιούχα περιοχή του κέντρου της Θεσσαλονίκης, χάρη στη χαμηλή δόμηση και το άφθονο πράσινο. Εδώ βρίσκεται το παλαιότερο χριστιανικό κοιμητήριο της πόλης, που δημιουργήθηκε το 1875 από τη Φιλόπτωχο Αδελφότητα και στο οποίο έχουν ενταφιαστεί μερικές από τις σημαντικότερες προσωπικότητες της πόλης. Στην απέναντι πλευρά (επί της οδού Ελ. Ζωγράφου) βρίσκονται το Αρμενικό και το Προτεσταντικό νεκροταφείο, καθώς και το διατηρητέο Μηχανουργείο-Χυτήριο Αξυλιθιώτη, που σταμάτησε τη λειτουργία του τη δεκαετία του 1990 και σήμερα χρησιμοποιείται ως χώρος πολιτισμού. Στη συμβολή των οδών Αγίου Δημητρίου και Ολυμπιάδος βρισκόταν η Νέα Χρυσή Πύλη,

μία από τις κεντρικές των ανατολικών τειχών, που στο σημείο αυτό γκρεμίστηκαν για τη διάνοιξη των δύο οδών (διατηρούνται ελάχιστα τμήματα). Εξάλλου, απέναντι από το νεκροταφείο θα δείτε και το νεοκλασικό κτήριο του νοσοκομείου «Γ. Γεννηματάς».

χαρακτηριστικοί δρόμοι της περιοχής, όπως οι Ηροδότου, Ανδοκίδου και Γοργούς. Από την τελευταία μπορείτε να βγείτε ξανά έξω από τα τείχη, ενώ σε παραδοσιακό κτήριό της βρισκόταν ως το 2009 το ενδιαφέρον Παιδικό Μουσείο Θεσσαλονίκης (βλ. σελ. 79).

17 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ

19 ΣΕΙΧ ΣΟΥ (ΚΕΔΡΗΝΟΣ ΛΟΦΟΣ)

(βλ. σελ. 13)

18 ΠΛΑΤΕΙΑ ΚΑΛΛΙΘΕΑΣ Από τις οδούς Ολυμπιάδος και Απ. Παύλου φτάνετε στη γραφική πλατεία Καλλιθέας της Άνω Πόλης (με μικρή παιδική χαρά) απ’ όπου ξεκινούν 51

Το δάσος του Σέιχ Σου («πηγή του Σεΐχη») ή Κεδρηνός Λόφος ή Χίλια Δέντρα είναι ο σημαντικότερος (περιαστικός) πνεύμονας πρασίνου της πόλης, με έκταση 30.000 στρ. Λόγω της εκμετάλλευσης που υπέστη κατά τα βυζαντινά χρόνια, έχει διασωθεί μόνο ένα μικρό τμήμα

5ος περίπατος:

14 ΚΗΠΟΙ ΤΟΥ ΠΑΣΑ

του και ανήκει στο ίδιο ρυθμολογικό ύφος με τα κτήρια του Γ’ Σώματος Στρατού (βλ. σελ. 32), του Τελωνείου (βλ. σελ. 18) και του Διοικητηρίου (βλ. σελ. 39), έχοντας έντονα κλασικιστικά και μπαρόκ στοιχεία. Το 1984, το κεντρικό κτήριο μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο χαρακτηρίστηκαν ως διατηρητέα.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

με την οδό Αγίου Δημητρίου. Από εδώ έχετε θαυμάσια θέα στην εξωτερική πλευρά των ανατολικών τειχών της πόλης, που στο σημείο αυτό σώζονται σε εντυπωσιακή κατάσταση (για τα τείχη, βλ. σελ. 14).

5ος περίπατος:

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

17 ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΟΡΦΑΝΟΣ

19 ΣΕΙΧ ΣΟΥ (ΚΕΔΡΗΝΟΣ ΛΟΦΟΣ)

(βλ. σελ. 13)

5ος περίπατος:

14 ΚΗΠΟΙ ΤΟΥ ΠΑΣΑ

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

5ος περίπατος:

19.1

Ζωολογικός Κήπος.

Βρίσκεται στο τμήμα νότια από την περιφερειακή οδό της πόλης. Καλύπτει έκταση 58 στρ. και φιλοξενεί δεκάδες θηλαστικά και πτηνά από την άγρια πανίδα της Ελλάδας. Επίσης, από το 1994 λειτουργεί εδώ Μουσείο Φυσικής Ιστορίας και από το 2000 το «Σπίτι των Ερπετών». 19.2

Θέατρο Δάσους.

Σε μικρή απόσταση από τον Ζωολογικό Κήπο, το υπαίθριο αυτό θέατρο (χωρητικότητας 4.000 θεατών) φιλοξενεί κάθε καλοκαίρι σημαντικές

52. Η είσοδος του Ζωολογικού Κήπου στο Σέιχ Σου. 53. Η θέα από το δάσος του Σέιχ Σου προς τη συνοικία του Αγίου Παύλου. 54. Το Σέιχ Σου αποτελεί ένα από τα δημοφιλέστερα σημεία των Θεσσαλονικέων για περίπατο, αναψυχή και ξεκούραση.

19.3

Θέατρο Γης.

Εντυπωσιακό υπαίθριο θέατρο (χωρητικότητας 4.300 θεατών), που βρίσκεται στην περιοχή Τριανδρία (βόρεια από το Καυτανζόγλειο Στάδιο, βλ. σελ. 41). Εγκαινιάστηκε το 1997 για τις εκδηλώσεις της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης και θεωρείται ως ένας από τους αρτιότερους πολιτιστικούς χώρους στην Ελλάδα. Πώς να πάτε: Από την πλ. Ελευθερίας επιβιβαστείτε στο λεωφορείο αρ. 24 που έχει τερματικό σταθμό στο πάρκινγκ του Ζωολογικού Κήπου.

20 ΣΥΚΕΕΣ Όμορφη περιοχή, ΒΔ της Άνω Πόλης και έξω από τα τείχη, που παρά τη σημαντική ανοικοδόμηση των τελευταίων δεκαετιών είναι διάσπαρτη από μονοκατοικίες του μεσοπολέμου. Αν και δημιουργήθηκε κυρίως για να υποδεχτεί πρόσφυγες στις αρχές του 20ου αι., υπάρχουν ίχνη κατοίκησης ήδη

από τον 2ο αι. μ.Χ. Στο κατάφυτο Δημοτικό Άλσος λειτουργεί ανοικτό Δημοτικό Θέατρο, όπου τους καλοκαιρινούς μήνες διοργανώνονται σημαντικές πολιτιστικές εκδηλώσεις, καθώς και θερινός κινηματογράφος. Νοτιότερα και σε χαμηλό ύψωμα, βρίσκεται ο επιβλητικός ναός των Αγίων Θεοδώρων, που κτίστηκε πάνω σε ερείπια βυζαντινής εκκλησίας του 7ου αι. και απ’ όπου η θέα σε ολόκληρη την πόλη είναι εκπληκτική, ενώ 54

5ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ:

συναυλίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

του παλιού δρυοδάσους Κουρί. Η σημερινή εικόνα οφείλεται σε συστηματική αναδάσωση που πραγματοποιήθηκε τη δεκαετία του 1930. Παρά την ανοικοδόμηση των γύρω περιοχών, αλλά και τη μεγάλη πυρκαγιά του 1997, παραμένει ένας εξαιρετικά δημοφιλής προορισμός για τους Θεσσαλονικείς, που έρχονται εδώ για πεζοπορία, άθληση, ποδήλατο βουνού, πικ-νικ ή απλώς για να απολαύσουν τη θαυμάσια θέα.

στην παρακείμενη οδό Ελπίδος και προς τα τείχη θα δείτε ένα σύνολο προσφυγικών σπιτιών, που διαμορφώνεται σε «Πολιτιστική Γειτονιά». Πώς να πάτε: Για να φτάσετε στις Συκεές, μπορείτε να περπατήσετε από την Άνω Πόλη ή να χρησιμοποιήσετε το λεωφορείο αρ. 23 (αφετηρία πλ. Ελευθερίας) και να αποβιβαστείτε στη στάση «Άγιος Χαράλαμπος».

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

5ος περίπατος:

19.1

Ζωολογικός Κήπος.

Θέατρο Δάσους.

19.3

Θέατρο Γης.

5ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ:

συναυλίες Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, καθώς και άλλες πολιτιστικές εκδηλώσεις.

ΑΝΩ (ΠΑΛΙΑ) ΠΟΛΗ

TO T ME ELO GA US LOU MP AL E IAD X AN OS DR OU

ARIS

TRONI KOLOKO

AK AK I

OLY

NIKIS

NGOU

ZALO

KAZAZI

LASANI

ARISTEIDOU

OMIR

OUS

THIC H FOK IS AIAS

AGIOU VASILEIO U

GIRID

TON

TSA

PLASTI

1.4 Ναός Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Ο επιβλητικός αυτός ναός (επί της λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου), από τους νεότερους της πόλης, είναι αφιερωμένος στα δύο αδέλφια που τον 9ο αι. συνέβαλαν καθοριστικά στον εκχριστιανισμό των Σλάβων και την απόδοση γραφής στη σλαβική γλώσσα. Περιβάλλεται από περιποιημένο κήπο.

Θεματικοί Κήποι. Κατά μήκος της λεωφόρου 1.5

NIS

SMYR

POSEIDONOS

CHRY

OU SOSTOM

KAZIKA

I ARETSOU KORA EIM G’ NIS SMYR IOAK

TSO

ROU

AND

ULI MIAO SIOU NASTA

AOUN

KARAM

NTI

SKRA SQ.

EFES

PAPA

AGIOS NIKOLAOS

LEVA

N METRO U MITIO ADRA IAS IRAKLE U IO CHOR MAKRO

SO KARATA

IDI

TAXIARCHON

KOURI

HARIA

EION

PROUSA

MYSTAK

PLASTI

ULOU

AGIOU ZAC

NIKOLA AGIOU DOU EVELPI

THERAP

55MOUDANION PASALIDI

CHILIS

ENIS

IOANNO

EL AGIAS

AGIOU

S NIKAIA

NIKOMIDEIAS

A G R IT E L I

IA VITHYN S CHALKI

A MARMAR OU VOSPOR NTOU ELLISPO

PONTOU ARISTOTELIS

SARATSI IS KONITS ULEA MIKRO

DERKON

TON

ALA

XENOFONTOS METAMORFOSI

OPO

ROK

KOMNINON

SKEV

LGA

AKI

VOU

IAS

ONI

POU

DAV

LDE

KOTR

FILIP

PAVLOU

PARA

DIOGE

CHA

PAPAFLESS

NOUS KALA VRYTO KYZIKO N U KAFK ASOU FLEM ING

LEF KOS IAS PTS IDI OLID IOU

KAR

POK

ULIDI

NIKO PAPA

IRAS

ALKIONO

IANOU

IOUSTIN

THOU KYDIDI

IKO MA

SOKRAT

PS ELO U

OU TM

ER TH S OU AN OF IST AR

PAPAKYRITSI

I ITID

LOU

TSIN

GEL

ETEO KLI

LEN IKO U ME

NT OU

SIGALA KA SS AN AN DR DRONIKO EO U S

PR AS S

ASEO S

PTOLE MAIO U

FIL IKIS

E TA

IRIA

ETHNIKIS ANTIST

ANAXIM ENOUS

EFTALIOT I DOMP OLI DOUKA

SEFER I

POS EIDO NOS MELE A AN GROU TOS

ANA

A DIGK

I LG AR VO U

US KOR AI

KLE O IRA

ELA

TZAV

ILA

YP SIL A

AKR

STO

APO

IDI

ARTAKIS

CHERIANON KOLOTOUROU

KERAMOPOULOU PAP V. IPEIR ADIA OU MAN TI KOLO

KONSTANTINOUPO LEOS

ANEMONAS

CHRYSO

CHAN

TOUSS A

STIR A

PLA

MIK

NOU K

KRE ON

LEOS

AMFIPO

ANTIROU STH ENO

SLI

NATS INA

MARA

POLEOS ATREID ON XYNG OPOU LOU

ADRIAN OU

CHO RIGA NOU FERA IOU

PARA

ICHA

MARS

MAV ROM

FYRA

THO

POR

SKIA

TYP A

NTO

GENN ADIO U MIT R. OU

VASILI

MOUSOURI PAPANTONI

CHRIST O

KAR ATO LAS

LAID

PITTAK

ELA

AGRI AN O

MAR KOU B VIAS

GRA

FILE LLIN

ITSA

KAV

KAR

KRIE RDATO ZOT U OU KOR OM ILA GRA VIAS

TZAV

LE KALLIPO

RDELIO U ANATOL DERKON IKIS RO MYLIAS

VIZYIS KO

OTS IOAN ARI NOU KAIS AREI AS GEO RGIO U MET RON KASI

MALA

TOU

DIK

NAS

MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIAZ TOU I

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

NIKAIAS SANTAS

MID OS ART E

SY N LOU

POU

AKI XENO

YOT

KAR

OKO MA VR

AZ I

TO MP

EPTALO FOU

MIDEIAS NEAPOL KYZIKOUEOS NIKOMI DEIAS

OPIS MALAK

EO DO RI

AIG CHAT IOU ZILA ZAR ANA OU LIPS EOS

SCHO U

PRIA MOU

POU LOU MITRO

DO U

KLITIOU

EIM

ZA N

KO A IA SM TR OP OU OU LO U

MIA

ES TO

ER AF

PAP A

KLEANTHOUS

IKONIO U KROM PYRGOUNIS

ARGENT I THOU S

KLEAN

ULI

MIAO

FLEM IN

ING

FLE M

KA KA VO

PSAR

LYDIA

NIOV IS

YMMITO U

IOU

EVR YVIA D

LAMIAS

XENOFONTO S

DOS

ILIA

RA S

AT KA HA RA N ISK ASIO U K CHR U AK OL YS I O K OC OT HO RO U KA N I LID KY OP VE O L

ARCHIMIDOUS

VALT ETS

YDRAS

OMIROU

SERRON TROIAS

KORYTSAS

MIL T IA DOU

ELEF THER OTO

KE VO VYZA P O NT UL IOU OG OU IKO U ZA MOUS IM EIO I U

ACH IS

RIA DAS

AET OR

U NIO

BIZ A

AGIA ST

HA IOL

AR C

TH OU KERKYRAS

KILKISSIOU

DOIRANIS LITO CHO NEVROKOPIO RO U KRESNAS U

KA RP A

DOIRANIS

LOU

LACHANA

BIZ ANIO U

ZE RV E FZ A ON ON RAN TAP ORO U S S A ENO

FILO

POIM

ON EDIS

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LITOCHOROU

PLIT HON OS

TZOG KAFT AN

NO U

GE RM A

PELIAS

NIK O

YPS

S NO UTO

ZID

OS ON EIM TEL PAN IOU AG

PLO

ANAPAFSEOS

MIKRA CHALKIDIKI

EIAS

AIV

LOU IZE VEN EL. PASTER

SOULIOU

«Ομπρέλες». Εμβληματικό γλυπτό (ύψους 13 μ.) του σημαντικού Έλληνα εικαστικού Γιώργου Ζογγολόπουλου (γλυπτό του με τον ίδιο τίτλο βρίσκεται στην είσοδο του Μακεδονικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης, βλ. σελ. 31), που τοποθετήθηκε στο σημείο το 1997, ενώ το 1993 είχε εκπροσωπήσει την Ελλάδα στην Biennale της Βενετίας. Είναι ένα από τα πλέον σύγχρονα μνημεία της πόλης και από τα πιο φωτογραφημένα σημεία της. 1.3

6ος περίπατος:

FILADELF

Έλληνα πρωθυπουργού και των υπουργών κατά τις ημέρες διεξαγωγής της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ενώ έχουν φιλοξενηθεί πολλές ελληνικές και διεθνείς προσωπικότητες (πολιτικοί, καλλιτέχνες κ.ά.).

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

IDO

AIANTOS

PERIKLEOUS

AIMIL IANO U MIT R.

KATIRLI

KALANTIDI

THRAKIS

Μακεδονία ENGLISH Παλλάς. CEMETERY Ένα από τα «ορόσημα» στην αστική τοπογραφία της πόλης. Κτίστηκε τη δεκαετία του 1970 σε προνομιακό σημείο, ανακαινίστηκε ριζικά το 1995 και το 2003 και θεωρείται ως ένα από τα πολυτελέστερα ξενοδοχεία στην Ελλάδα. Αποτελεί παραδοσιακά το κατάλυμα του

IME R A S KYFONIDI KYRIAKIDI IASONIDI VAZELONOS PARANIKA SOUMELA

KIOU

SEVASTEIAS IAS LOUI ION P

FILELLINON

OLEOS

AKI ASITON POULANTZ S KAV TRIPOLEO KROMNIS

Διαμορφώθηκε στη σημερινή της μορφή τη δεκαετία του 1960. Εκτείνεται κατά μήκος της λεωφ. Μεγάλου ΑλεξάνKARAMPOURNAKI δρου, από τον Λευκό Πύργο (βλ. σελ. 24) ως το Μέγαρο Μουσικής και αποτελεί ένα από τα προσφιλέστερα σημεία άθλησης, περιπάτου και αναψυχής για τους Θεσσαλονικείς, που την κατακλύζουν όλες τις ώρες της ημέρας και ιδιαίτερα τα σαββατοκύριακα. Επιπλέον, λόγω του προσανατολισμού της, η θέα που προσφέρει στον Θερμαϊκό κόλπο και τον Όλυμπο είναι συναρπαστική, κυρίως την ώρα του ηλιοβασιλέματος.

ANTIGONIS

NIKOPOLEOS

TRAPEZOUNTAS

1.2

CHEIMON

METAMORFOSEOS

CHEN

ERATYRAS

ADRIANOUP

SOURMENON

SIFILINON

IST

IRODOTOU DORILEOU

FANARIOU

KOTYORON KOMNINON

OR GR MO TATAOU IGO LON U RIA DI

AIGAIOU

SOU

ION

A AIS KANA TOLIKIS

KORYTSAS

AIGAIOU

BALA

PAPAGO

AMIS

MYR

IPPO

PALA P MA

ARGYROUPOLEOS

KALIDOU

1 ΝΕΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΙΑ

PAP

ETHNIKIS ANTISTASIS

KALAMARIA

DALIPI

A IR

56. Οι φημισμένες «Ομπρέλες» του Ν. Ζογγολόπουλου, στη νέα παραλία.

AVDELA

APETROU

A PL

55. Ο έφιππος ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεσπόζει στο παραλιακό μέτωπο της πόλης.

Η περιοχή άρχισε να αναπτύσσεται τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αι., μετά την κατεδάφιση των ανατολικών τειχών και την εγκατάσταση του τραμ (ιππήλατου το 1893, ηλεκτροκίνητου το 1907). Ονομάστηκε «Εξοχές», εξαιτίας του εξοχικού της χαρακτήρα ή «συνοικία των Πύργων» από τις πολυτελείς επαύλεις που άρχισαν να κτίζονται εκεί, με ευρωπαϊκά πρότυπα και μεγάλους κήπους. Στην περιοχή αυτή, σε αντίθεση με την εντός των τειχών πόλη, οι διάφορες εθνότητες (Έλληνες, Τούρκοι, Εβραίοι) συμβίωναν με μοναδικό κριτήριο τον πλούτο. Από τη δεκαετία του 1930, η περιοχή σταδιακά άρχισε να φθίνει και από τη δεκαετία του 1960 εξελίχθηκε σε έναν κατ’ εξοχήν αστικό χώρο.

TOS

KERASOUN

LI SOFOULI

THEMISTOK

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ KA

VASILEIADOU

NAVARINOU KOLCHIDAS

LER

STRAVONOS

VIS

LIOU

YPSILANTOU

6ος περίπατος:

LOMOU

POU

KALIDI

SANGARIOU LOU ARGYROPOU NEAPOLEOS OS

ION

R SA

KIFISI

PROM ITHEO KAPADDOKIAS XENO POUL S ZIR KRAT OUIK GA NTZ AIN OUS O OU NO I NIO N U PAPANT KRYSTALI KOR ONIOU RANGAVI U MO NAR S OU SOURI PLOUTAR LY LAODIKIA DIOS O CH OU OS IAS TSOUNTA RE IER SO

S FR A

KYDONION

MITROPOLITI

ARGONAFTO

AMVROSIOU

DODEKANISO

U PAPADIMITRIO OMIDI TAKI OIKON KOUSKOURA

GAVRIILIDI

ROSIDI

MITROPOLITI

ROSIDI

EPANOMIS

KASSOMOUL

THESSALONIKI

VLACHERNON

KIFISIA

GRIGORIOU

2.4

LOGOTHETOU

KYDONION DR EOU

PAP

KYPROU

IOU

TAIO

KYMIS

AIR

THERMI - CHALKIDIKI

KERAMEIA ALATINI

MAKRYRACHIS

2.3 ONEIAS 3.1 RG

GEO

AGISILAO

IOU

ERYTHROU STAVRO

AGIOS ELEFTHERIOS

IDOU

LEON

I I LEM DM PO PA A NS EL IN OU

MITROPOLITI

PARNASSOU

1.6

SQ.

SOFOULI

ALATINI 2.1

KOURIO

MER 3.2 AGIOU ELEFTHERIOU

KARAVANGE LI

2.2

SPETSO

KRITIS

SELEFK OU

ITOS

3.3

IAD

OLY

AKI

STAS

RTID

IKA

DAV

MEGALO U ALEXAN DROU

DAK

EVRIPIDOU

THAL

VOG

DRE

KOU

PAPA

NISION

PAN

ANIN

SIS

MOSCHO

U PA

THEMISTOKLI

RGIO

DEPO

NIT

STANTINOU

OLG

STR

MOPYL

ORO

OLEM

NALTSA

GEO

AMAN

PATRIKIOU SQ.

ER TH

SIS

MELEN IK I OU RID LLA KE ELI SA M . E TH TH

IZEL

FILIPPOU

ILIS

FON

DEL

GLYN

TREIS IERARCHES

VOULGA

VOG

PAPADI

SIS

GAVRIILIDI

1.5

3.4

VAS

MNIT

SA MOT HR A K IS

3.5

KRIT

STRO

LDOU

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO UNTO XANDR N IAS S

EZO

ONIAS

IOU

OU DR N AN IDO US IM AX EAN O AN OK KRAT INO DE VA VAM

IDIKIS

ETIKO

MOUSE

LEIO

SCHO

U ERO OT

CHALK

ANALIPSI

TYPA

TRO

US TRAP

O AT

K PO

MAKED

NEARCHOU

POLY

RATO

ZOUM

ETE

ANA

INIS

1.1 Μνημείο Μεγάλου Αλεξάνδρου. Μνημειακή γλυπτική σύνθεση (Ευάγ. Μουστάκα, 1974), που δεσπόζει στην παραλία αμέσως μετά τον Λευκό Πύργο και το TROCHIODROMIKON Βασιλικό Θέατρο (βλ. σελ. 25). Ο έφιππος ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου (6 μ, ύψους και 7 μ. πλάτους) είναι τοποθετημένος σε βάση, ενώ γύρω αναπτύσσεται ζωφόρος με ανάγλυφη παράσταση της EXOCHES μάχης της Ισσού (333 π.Χ.), καθώς και 8 μακεδονικές ασπίδες με ισάριθμα δόρατα. Σε μικρή απόσταση, βρίσκεται, επίσης, ο ανδριάντας του μακεδόνα πολιτικού Κωνσταντίνου Καραμανλή (1907-1998), που μεταπολεμικά διατέλεσε πρωθυπουργός της Ελλάδας για 14 χρόνια και KIFISIA πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας για δέκα, καθώς και VOTSI το Μνημείο Εθνικής Αντίστασης (1989, Ευαγ. Μουστάκας). KALAMARIA VYZANTIO CEMETERY

NIKAN

NEOPT

PAP

ALKM

VEN

MIN

ND EVM ROU ENO IOU US

OSIA XENI

PRO

ΔΕΙΤΕ:

IFAISTIONOS

U TEG 3.6 E

LYSIK

I ROID GAMVE

LAOGR.

ILIA FITI

FLE

XIM

VA KARA SIKYROU THEO DORI GAZI

DIOU

NEARCHOU

ARKA

AINOU SQ.

U RIGA FERAIO

TAKID

CHARILAOU

KAOUDI SQ.

T BO MA AB NO M. VO U ED G

STAN

MYS

S ANTA

SIOU

AION

NEMEA S TINO UPO LEOS

KON

DROSINI

STA

PLAT

LOU

ANA

ATOU

SIPO

ITS RD

DYS R. MIT IOU EIOU NAD ASIL GEN GIOU V A OSI AS XE PAP NIS ANA

I KAS

O RE A

NATH ANA IL MAN TIN GAM EIAS VET A

DANIO

INIS

ISOKR

SPEF

T AI

ALKM

KIN

IKIS

OU UL OL PO

KID

RI ANA

A KAR

LIO

1.5

ARI

KAN

TIR

PALAIOL

OGOU

EIRINIS

O TOM

UIL

RA E NA IM ZO NAX A

KIS

LI PARA

U SO AGIOS

OP TR MI PSALT

GENNISI SOTIRA

3.7 GLOU SMA O KO NIK SERAFEIM

ZIRINI

THRA

CHIO

RO IMV

ZACHOU

FAIAKO

LIKIS

SYROU

NO ME

ONIA

IAS

ALIO

VOSPOROU

AKOS

ANATO

VITHYN

EFT

U MAKED

KATO TOUMPA

SVOLOU

VELIO

3.8

AGIOS PAVLOS

LARN

AKIS

ATLANTIDAS

IAS

AGRA

F AM U HO OC IGIL

ORGI

DORYLAIOU

FILINTA

1.4

DELIGI

PONT

PILEAS

KARANIVALOU

AMMOC HOST OU

RT AGIOS THERAPON A

LIDO

S MIT SA

THIN DOU EAS SMA NI SO LO NO S U LO OU

IAKOVO

ANELLIO

LAIOU

NAFPLIOU

KARO

RANTI

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL

KON OF THESSALONIKI S IANN TANTIN I OUP GALIV OLEO ALDI MV S E

DARD

LIOU NAFP

SIOU

LOU

I AK

DORY

NOS LLO APO

3.11 ILISSIS U 3.10 OLGA 3.9 S

STA

REIAS

SI AKA KAR

ANA

DELIG

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

ONIAS SINIO SOG

ISI

S RRA

DIO U NOS KO GA DIA

LYKA

CHAR

PAP

ANAS

VOSPOR

KAPA DDOK IAS IONIAS

PAPA

IMA

3.13

PASALID I PERDIK A PARNITH AS

CHE

3.12

LI AI CH MI

1.3

1.2

ALIA

MAKEDONIA PALACE

CHARISI

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U LIPIO KON PELIS ASK STA NTIN PINDARO IDI U AM

CHIRS

3.14

AGIOS FANOURIOS

SIS

DIMITS

TENED OU TINO U

ARIO

PROU

KAISA

I OUZ URM CH O

ISS

VEL

3.15PARTIS

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIRO SKALTSOUNI U

RAS

MIK

PONT

PESTON OSTROV OU KIMON OS

KRITONOS

1.1

PAPAFI

SS EFE

RISI

3.16

IS OLO TIR ULA O

AVE.

IAS

EDON

PRAXAGORA S IKO FOIN LON OU Y R V

PAP

CHA

PAPAFIO

INO

KI AILIA PAP

ELA

TSOP

IOANNINON

PERDIKA

TOU

T RA

VARVARA

EVAGORA

PSAROU

TI DIALEGLI

STRA

PAPAFI

PESTON

SKYROU AMOLIANIS

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

A MI ELEA S DRIO S

RGOU

AKI MPR U LA ORIO GRIG U ISO N N MYKONO U ALO

U TRO KAS IRO SID KATSIMDIDI

IS ANAF

MIL

IS AIGIN

LLIDI

GRIGORIOU LAMPRAKI

VE IOANNI

KYTHIRON

OS STYLIANOS

SAMOU POROU

EVVOIAS

OU RIF

LOU

ZOVAROPOU

AHEPA

TO T ME ELO GA US LOU MP AL E IAD X AN OS DR OU

ARIS

TRONI KOLOKO

AK AK I

OLY

NIKIS

NGOU

ZALO

KAZAZI

LASANI

ARISTEIDOU

OMIR

OUS

THIC H FOK IS AIAS

AGIOU VASILEIO U

GIRID

TON

TSA

PLASTI

Θεματικοί Κήποι. Κατά μήκος της λεωφόρου 1.5

NIS

SMYR

POSEIDONOS

CHRY

OU SOSTOM

KAZIKA

I ARETSOU KORA EIM G’ NIS SMYR IOAK

TSO

ROU

AND

ULI MIAO SIOU NASTA

AOUN

KARAM

NTI

SKRA SQ.

EFES

PAPA

AGIOS NIKOLAOS

LEVA

N METRO U MITIO ADRA IAS IRAKLE U IO CHOR MAKRO

SO KARATA

IDI

TAXIARCHON

KOURI

HARIA

EION

PROUSA

MYSTAK

PLASTI

ULOU

AGIOU ZAC

NIKOLA AGIOU DOU EVELPI

THERAP

55MOUDANION PASALIDI

CHILIS

ENIS

IOANNO

EL AGIAS

AGIOU

S NIKAIA

NIKOMIDEIAS

A G R IT E L I

IA VITHYN S CHALKI

A MARMAR OU VOSPOR NTOU ELLISPO

PONTOU ARISTOTELIS

SARATSI IS KONITS ULEA MIKRO

DERKON

TON

ALA

XENOFONTOS METAMORFOSI

OPO

ROK

KOMNINON

SKEV

LGA

AKI

VOU

IAS

ONI

POU

DAV

LDE

KOTR

FILIP

PAVLOU

PARA

DIOGE

CHA

PAPAFLESS

NOUS KALA VRYTO KYZIKO N U KAFK ASOU FLEM ING

LEF KOS IAS PTS IDI OLID IOU

KAR

POK

ULIDI

NIKO PAPA

IRAS

ALKIONO

IANOU

IOUSTIN

THOU KYDIDI

IKO MA

SOKRAT

PS ELO U

OU TM

ER TH S OU AN OF IST AR

PAPAKYRITSI

I ITID

LOU

TSIN

GEL

ETEO KLI

LEN IKO U ME

NT OU

SIGALA KA SS AN AN DR DRONIKO EO U S

PR AS S

ASEO S

PTOLE MAIO U

FIL IKIS

E TA

IRIA

ETHNIKIS ANTIST

ANAXIM ENOUS

EFTALIOT I DOMP OLI DOUKA

SEFER I

POS EIDO NOS MELE A AN GROU TOS

ANA

A DIGK

I LG AR VO U

US KOR AI

KLE O IRA

ELA

TZAV

ILA

YP SIL A

AKR

STO

APO

IDI

ARTAKIS

CHERIANON KOLOTOUROU

KERAMOPOULOU PAP V. IPEIR ADIA OU MAN TI KOLO

KONSTANTINOUPO LEOS

ANEMONAS

CHRYSO

CHAN

TOUSS A

STIR A

PLA

MIK

NOU K

KRE ON

LEOS

AMFIPO

ANTIROU STH ENO

SLI

NATS INA

MARA

POLEOS ATREID ON XYNG OPOU LOU

ADRIAN OU

CHO RIGA NOU FERA IOU

PARA

ICHA

MARS

MAV ROM

FYRA

THO

POR

SKIA

TYP A

NTO

GENN ADIO U MIT R. OU

VASILI

MOUSOURI PAPANTONI

CHRIST O

KAR ATO LAS

LAID

PITTAK

ELA

AGRI AN O

MAR KOU B VIAS

GRA

FILE LLIN

ITSA

KAV

KAR

KRIE RDATO ZOT U OU KOR OM ILA GRA VIAS

TZAV

LE KALLIPO

RDELIO U ANATOL DERKON IKIS RO MYLIAS

VIZYIS KO

OTS IOAN ARI NOU KAIS AREI AS GEO RGIO U MET RON KASI

MALA

TOU

DIK

NAS

MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA KYRIAZ TOU I

DIM STEFAN OU OC MIS HAROU IRLI S

NIKAIAS SANTAS

MID OS ART E

SY N LOU

POU

AKI XENO

YOT

KAR

OKO MA VR

AZ I

TO MP

EPTALO FOU

MIDEIAS NEAPOL KYZIKOUEOS NIKOMI DEIAS

OPIS MALAK

EO DO RI

AIG CHAT IOU ZILA ZAR ANA OU LIPS EOS

SCHO U

PRIA MOU

POU LOU MITRO

DO U

KLITIOU

EIM

ZA N

KO A IA SM TR OP OU OU LO U

MIA

ES TO

ER AF

PAP A

KLEANTHOUS

IKONIO U KROM PYRGOUNIS

ARGENT I THOU S

KLEAN

ULI

MIAO

FLEM IN

ING

FLE M

KA KA VO

PSAR

LYDIA

NIOV IS

YMMITO U

IOU

EVR YVIA D

LAMIAS

XENOFONTO S

DOS

ILIA

RA S

AT KA HA RA N ISK ASIO U K CHR U AK OL YS I O K OC OT HO RO U KA N I LID KY OP VE O L

ARCHIMIDOUS

VALT ETS

YDRAS

OMIROU

SERRON TROIAS

KORYTSAS

MIL T IA DOU

ELEF THER OTO

KE VO VYZA P O NT UL IOU OG OU IKO U ZA MOUS IM EIO I U

ACH IS

RIA DAS

AET OR

U NIO

BIZ A

AGIA ST

HA IOL

AR C

TH OU KERKYRAS

KILKISSIOU

DOIRANIS LITO CHO NEVROKOPIO RO U KRESNAS U

KA RP A

DOIRANIS

LOU

LACHANA

BIZ ANIO U

ZE RV E FZ A ON ON RAN TAP ORO U S S A ENO

FILO

POIM

ON EDIS

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LITOCHOROU

PLIT HON OS

TZOG KAFT AN

NO U

GE RM A

PELIAS

NIK O

YPS

S NO UTO

ZID

OS ON EIM TEL PAN IOU AG

PLO

ANAPAFSEOS

MIKRA CHALKIDIKI

EIAS

AIV

LOU IZE VEN EL. PASTER

SOULIOU

6ος περίπατος:

FILADELF

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

IDO

AIANTOS

PERIKLEOUS

AIMIL IANO U MIT R.

KATIRLI

KALANTIDI

THRAKIS

IME R A S KYFONIDI KYRIAKIDI IASONIDI VAZELONOS PARANIKA SOUMELA

KIOU

SEVASTEIAS IAS LOUI ION P

FILELLINON

OLEOS

AKI ASITON POULANTZ S KAV TRIPOLEO KROMNIS

ANTIGONIS

NIKOPOLEOS

TRAPEZOUNTAS

1.2

CHEIMON

METAMORFOSEOS

CHEN

ERATYRAS

ADRIANOUP

SOURMENON

SIFILINON

IST

IRODOTOU DORILEOU

FANARIOU

KOTYORON KOMNINON

OR GR MO TATAOU IGO LON U RIA DI

AIGAIOU

SOU

ION

A AIS KANA TOLIKIS

KORYTSAS

AIGAIOU

BALA

PAPAGO

AMIS

MYR

IPPO

PALA P MA

ARGYROUPOLEOS

KALIDOU

1 ΝΕΑ ΑΝΑΤΟΛΙΚΗ ΠΑΡΑΛΙΑ

PAP

ETHNIKIS ANTISTASIS

KALAMARIA

DALIPI

A IR

56. Οι φημισμένες «Ομπρέλες» του Ν. Ζογγολόπουλου, στη νέα παραλία.

AVDELA

APETROU

A PL

55. Ο έφιππος ανδριάντας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, δεσπόζει στο παραλιακό μέτωπο της πόλης.

TOS

KERASOUN

LI SOFOULI

THEMISTOK

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ KA

VASILEIADOU

NAVARINOU KOLCHIDAS

LER

STRAVONOS

VIS

LIOU

YPSILANTOU

6ος περίπατος:

LOMOU

POU

KALIDI

SANGARIOU LOU ARGYROPOU NEAPOLEOS OS

ION

R SA

KIFISI

PROM ITHEO KAPADDOKIAS XENO POUL S ZIR KRAT OUIK GA NTZ AIN OUS O OU NO I NIO N U PAPANT KRYSTALI KOR ONIOU RANGAVI U MO NAR S OU SOURI PLOUTAR LY LAODIKIA DIOS O CH OU OS IAS TSOUNTA RE IER SO

S FR A

KYDONION

MITROPOLITI

ARGONAFTO

AMVROSIOU

DODEKANISO

U PAPADIMITRIO OMIDI TAKI OIKON KOUSKOURA

GAVRIILIDI

ROSIDI

MITROPOLITI

ROSIDI

EPANOMIS

KASSOMOUL

THESSALONIKI

VLACHERNON

KIFISIA

GRIGORIOU

2.4

LOGOTHETOU

KYDONION DR EOU

PAP

KYPROU

IOU

TAIO

KYMIS

AIR

THERMI - CHALKIDIKI

KERAMEIA ALATINI

MAKRYRACHIS

2.3 ONEIAS 3.1 RG

GEO

AGISILAO

IOU

ERYTHROU STAVRO

AGIOS ELEFTHERIOS

IDOU

LEON

I I LEM DM PO PA A NS EL IN OU

MITROPOLITI

PARNASSOU

1.6

SQ.

SOFOULI

ALATINI 2.1

KOURIO

MER 3.2 AGIOU ELEFTHERIOU

KARAVANGE LI

2.2

SPETSO

KRITIS

SELEFK OU

ITOS

3.3

IAD

OLY

AKI

STAS

RTID

IKA

DAV

MEGALO U ALEXAN DROU

DAK

EVRIPIDOU

THAL

VOG

DRE

KOU

PAPA

NISION

PAN

ANIN

SIS

MOSCHO

U PA

THEMISTOKLI

RGIO

DEPO

NIT

STANTINOU

OLG

STR

MOPYL

ORO

OLEM

NALTSA

GEO

AMAN

PATRIKIOU SQ.

ER TH

SIS

MELEN IK I OU RID LLA KE ELI SA M . E TH TH

IZEL

FILIPPOU

ILIS

FON

DEL

GLYN

TREIS IERARCHES

VOULGA

VOG

PAPADI

SIS

GAVRIILIDI

1.5

3.4

VAS

MNIT

SA MOT HR A K IS

3.5

KRIT

STRO

LDOU

MICHAILIDI SQ. THERMO ALE PYLO UNTO XANDR N IAS S

EZO

ONIAS

IOU

OU DR N AN IDO US IM AX EAN O AN OK KRAT INO DE VA VAM

IDIKIS

ETIKO

MOUSE

LEIO

SCHO

U ERO OT

CHALK

ANALIPSI

TYPA

TRO

US TRAP

O AT

K PO

MAKED

NEARCHOU

POLY

RATO

ZOUM

ETE

ANA

INIS

NIKAN

NEOPT

PAP

ALKM

VEN

MIN

ND EVM ROU ENO IOU US

OSIA XENI

PRO

ΔΕΙΤΕ:

IFAISTIONOS

U TEG 3.6 E

LYSIK

I ROID GAMVE

LAOGR.

ILIA FITI

FLE

XIM

VA KARA SIKYROU THEO DORI GAZI

DIOU

NEARCHOU

ARKA

AINOU SQ.

U RIGA FERAIO

TAKID

CHARILAOU

KAOUDI SQ.

T BO MA AB NO M. VO U ED G

STAN

MYS

S ANTA

SIOU

AION

NEMEA S TINO UPO LEOS

KON

DROSINI

STA

PLAT

LOU

ANA

ATOU

SIPO

ITS RD

DYS R. MIT IOU EIOU NAD ASIL GEN GIOU V A OSI AS XE PAP NIS ANA

I KAS

O RE A

NATH ANA IL MAN TIN GAM EIAS VET A

DANIO

INIS

ISOKR

SPEF

T AI

ALKM

KIN

IKIS

OU UL OL PO

KID

RI ANA

A KAR

LIO

1.5

ARI

KAN

TIR

PALAIOL

OGOU

EIRINIS

O TOM

UIL

RA E NA IM ZO NAX A

KIS

LI PARA

U SO AGIOS

OP TR MI PSALT

GENNISI SOTIRA

3.7 GLOU SMA O KO NIK SERAFEIM

ZIRINI

THRA

CHIO

RO IMV

ZACHOU

FAIAKO

LIKIS

SYROU

NO ME

ONIA

IAS

ALIO

VOSPOROU

AKOS

ANATO

VITHYN

EFT

U MAKED

KATO TOUMPA

SVOLOU

VELIO

3.8

AGIOS PAVLOS

LARN

AKIS

ATLANTIDAS

IAS

AGRA

F AM U HO OC IGIL

ORGI

DORYLAIOU

FILINTA

1.4

DELIGI

PONT

PILEAS

KARANIVALOU

AMMOC HOST OU

RT AGIOS THERAPON A

LIDO

S MIT SA

THIN DOU EAS SMA NI SO LO NO S U LO OU

IAKOVO

ANELLIO

LAIOU

NAFPLIOU

KARO

RANTI

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL

KON OF THESSALONIKI S IANN TANTIN I OUP GALIV OLEO ALDI MV S E

DARD

LIOU NAFP

SIOU

LOU

I AK

DORY

NOS LLO APO

3.11 ILISSIS U 3.10 OLGA 3.9 S

STA

REIAS

SI AKA KAR

ANA

DELIG

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

ONIAS SINIO SOG

ISI

S RRA

DIO U NOS KO GA DIA

LYKA

CHAR

PAP

ANAS

VOSPOR

KAPA DDOK IAS IONIAS

PAPA

IMA

3.13

PASALID I PERDIK A PARNITH AS

CHE

3.12

LI AI CH MI

1.3

1.2

ALIA

MAKEDONIA PALACE

CHARISI

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U LIPIO KON PELIS ASK STA NTIN PINDARO IDI U AM

CHIRS

3.14

AGIOS FANOURIOS

SIS

DIMITS

TENED OU TINO U

ARIO

PROU

KAISA

I OUZ URM CH O

ISS

VEL

3.15PARTIS

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIRO SKALTSOUNI U

RAS

MIK

PONT

PESTON OSTROV OU KIMON OS

KRITONOS

1.1

PAPAFI

SS EFE

RISI

3.16

IS OLO TIR ULA O

AVE.

IAS

EDON

PRAXAGORA S IKO FOIN LON OU Y R V

PAP

CHA

PAPAFIO

INO

KI AILIA PAP

ELA

TSOP

IOANNINON

PERDIKA

TOU

T RA

VARVARA

EVAGORA

PSAROU

TI DIALEGLI

STRA

PAPAFI

PESTON

SKYROU AMOLIANIS

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

A MI ELEA S DRIO S

RGOU

AKI MPR U LA ORIO GRIG U ISO N N MYKONO U ALO

U TRO KAS IRO SID KATSIMDIDI

IS ANAF

MIL

IS AIGIN

LLIDI

GRIGORIOU LAMPRAKI

VE IOANNI

KYTHIRON

OS STYLIANOS

SAMOU POROU

EVVOIAS

OU RIF

LOU

ZOVAROPOU

AHEPA

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

57. Ο ναός Αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. 58. Το κτήριο του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης. 59. Η Βίλα Αλλατίνη στην περιοχή Ντεπό.

2 ΠΕΡΙΟΧΗ ΝΤΕΠΟ Έλαβε το όνομά της από το χαρακτηρισμένο σήμερα ως Διατηρητέο Ιστορικό Μνημείο κτηριακό συγκρότημα του αμαξοστασίου (ντεπό, στα γαλλικά) του τραμ, που ένωνε το κέντρο της πόλης με την περιοχή από το 1893 ως το 1957 (βρίσκεται στη συμβολή των οδών Βασ. Όλγας και Τύπα). Πρόκειται για το ανατολικότερο τμήμα της «περιοχής των Εξοχών», που σε αρκετά σημεία διατηρεί στοιχεία από την παλαιότερη ατμόσφαιρά της. 58

ΔΕΙΤΕ: 2.1 Μύλοι Αλλατίνη. Εντυπωσιακό συγκρότημα 14 διατηρητέων βιομηχανικών κτηρίων, που από το 1990 παραμένουν εγκαταλελειμμένα. Κατασκευάστηκαν το 1854 και συγκροτούσαν τον πρώτο ατμοκίνητο αλευρόμυλο της πόλης, ο οποίος τότε βρισκόταν δίπλα στη θάλασσα. Αρχικά ήταν γαλλικών συμφερόντων, αλλά το 1882 περιήλθαν στην ιδιοκτησία της οικογένειας Αλλατίνη. 2.2 Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο. Συγκρότημα δύο συνεχόμενων κτηρίων, που εγκαινιάστηκε το 1983 από τον Δήμο Θεσσαλονίκης. Φιλοξενεί εικαστικές εκθέσεις, θεατρικές και μουσικές παραστάσεις και εκδηλώσεις λόγου, ενώ διαθέτει και τρεις βιβλιοθήκες, η μία από τις οποίες είναι Παιδική και περιλαμβάνει περισσότερα από 14.500 βιβλία. 2.3 Συνοικία Ουζιέλ. Σύνολο μονοκατοικιών ιδιαίτερης γραφικότητας (μεταξύ των οδών Παπανδρέου, Πλούτωνος, Χαιρώνειας και Δημητρακοπούλου), που κατασκευάστηκαν ως κατοικία των εργατών οι οποίοι εργάστηκαν στην κατασκευή του τραμ και πήρε το όνομά της από

τον Γάλλο εργολάβο Ουζιέλ. Το 1985 χαρακτηρίστηκε ως «έργο τέχνης» και τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται από μια νέα γενιά κατοίκων. Δίπλα, βρίσκεται η βίλα Ζαρντινίδη (ή Μορπούργκο), που κτίστηκε στις αρχές του 20ου αι. ως ιδιωτική κατοικία και σήμερα στεγάζει Σχολή Μουσικών Σπουδών, το Ωδείο Βορείου Ελλάδος και υπαίθριο μπαρ. 2.4 Οδός Σοφούλη. Κεντρικός οδικός άξονας, που συνδέει τις ανατολικές συνοικίες του Δήμου Θεσσαλονίκης με την περιοχή της Καλαμαριάς (βλ. σελ. 64). Δενδροφυτεμένη στο μεγαλύτερο τμήμα της, διαθέτει εμπορικά καταστήματα, καφέ και εστιατόρια, ιδιαίτερα δημοφιλή στους Θεσσαλονικείς, ενώ στο παραλιακό τμήμα -με υπέροχη θέα στην πόλη- υπάρχουν μικρά μπαρ και ουζερί. Μεταξύ των οδών Λογοθέτου και Ρωσσίδη παρατηρείστε το συγκρότημα τεσσάρων μονοκατοικιών με κήπο, ανάμνηση του άλλοτε εξοχικού χαρακτήρα της περιοχής.

3 ΛΕΩΦΟΡΟΣ ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ Παλιότερα ονομαζόταν λεωφόρος των «Εξοχών» ή των «Πύργων» και αποτελούσε την αγαπημένη βόλτα των Θεσσα59

6ος περίπατος:

Μέγαρο Μουσικής. Εγκαινιάστηκε το 2000 σε προνομιακή θέση, με υπέροχη θέα. Η αρχιτεκτονική του φυσιογνωμία είναι εμπνευσμένη από τη βυζαντινή ιστορία της πόλης και είναι ένα από τα πλέον σύγχρονα μουσικά μέγαρα της Ευρώπης. Διαθέτει αίθουσα 1.464 θέσεων, που φιλοξενεί συναυλίες, παραστάσεις χορού και όπερας αλλά και συνέδρια, καθώς και εστιατόριο. Δίπλα, βρίσκεται το 2ο κτήριο του Μεγάρου (σε σχέδια του Ιάπωνα Α. Ισοζάκι), με αίθουσες συναυλιών και συνεδρίων, Μουσείο Μουσικής και Μουσική Βιβλιοθήκη. Πολύ κοντά, βρίσκεται και το Ποσειδώνιο Αθλητικό Κέντρο. 1.6

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

Μεγάλου Αλεξάνδρου και προς τη θάλασσα διαμορφώνονται 12 Θεματικοί Κήποι, που συνολικά καλύπτουν έκταση 76.657 τ.μ. και αποτελούν ιδανικό σημείο περιπάτου, αναψυχής και ξεκούρασης. Συγκεκριμένα, αναπτύσσονται ο «Κήπος του Αλέξανδρου», ο «Κήπος του Απογευματινού Ήλιου», ο «Κήπος της Άμμου», με αναψυκτήριο, γήπεδα τένις και παιδική χαρά, ο «Κήπος των Εποχών», με αμφιθέατρο για εκδηλώσεις και αναψυκτήριο, ο «Κήπος του Οδυσσέα Φωκά», με παιδική χαρά, ο «Κήπος της Μεσογείου», με αναψυκτήριο, ο «Κήπος των Γλυπτών», υπαίθρια γλυπτοθήκη σύγχρονων έργων, ο «Κήπος του Ήχου», με τρεχούμενα νερά, ο «Κήπος των Ρόδων», με κήπο καλλωπιστικών φυτών και παιδότοπο, ο «Κήπος της Μνήμης», με γήπεδα μπάσκετ και τένις, ο «Κήπος του Νερού», με λίμνες υδρόφιλων φυτών, μικρό καταρράκτη και πίστα skateboard και ο «Κήπος της Μουσικής», με ειδικό χώρο για τη φιλοξενία μουσικών εκδηλώσεων. Επίσης, στο σημείο έχει διαμορφωθεί ποδηλατόδρομος μήκους 3 χλμ., ενώ βρίσκεται και ο Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης.

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

3.1 Βίλα Αλλατίνη. Το επιβλητικό αυτό μέγαρο με τα κόκκινα τούβλα, που περιβάλλεται από μεγάλο κήπο, κατασκευάστηκε το 1898 (σε σχέδια του Β. Ποζέλι), ως εξοχική κατοικία του Κάρ. Αλλατίνη, ιδιοκτήτη του ομώνυμου εμπορικού οίκου. Εδώ τέθηκε σε κατ’ οίκον περιορισμό για τρία χρόνια ο Οθωμανός σουλτάνος Χαμίτ B’, μετά την επικράτηση του Κινήματος των Νεοτούρκων (1908). Το 1926, στέγασε για λίγο το νεοσύστατο τότε Πανεπιστήμιο της Θεσσαλονίκης (βλ. και σελ. 38), ενώ κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου στρατιωτικό νοσοκο-

60, 61 & 62. Τρεις από τις εντυπωσιακότερες βίλες (επαύλεις) στη λεωφόρο Βασ. Όλγας: από αριστερά, η Βίλα Αχμέτ Καπαντζή, η Βίλα (Κάζα) Μπιάνκα και η Βίλα Μορντόχ.

3.2 Βίλα (Κάζα) Μπιάνκα. Κτίστηκε το 1912 από τον Ντίνο Φερνάντεζ-Ντιάζ σε σχέδια του Π. Αριγκόνι. Οφείλει το όνομά της στη σύζυγο του Φερνάντεζ, Μπιάνκα και έχει εκλεκτικιστικά και αρτ-νουβό στοιχεία. Το 1976 κηρύχθηκε διατηρητέα και σήμερα στεγάζει παράρτημα της Δημοτικής Πινακοθήκης. Στον αριθμό 203 βρίσκεται η εκλεκτικιστική βίλα Νεχαμά, που οικοδομήθηκε το 1907 από τον τραπεζίτη Αλ. Νεχαμά και αρχικά ήταν διώροφη (το 1940-1945 προστέθηκε τρίτος όροφος). 3.3 Βίλα Μορντόχ (Δημοτική Πινακοθήκη). Εντυπωσιακό εκλεκτικιστικό κτήριο (1905, Ξεν. Παιονίδη), στη διασταύρωση με την οδό 25ης Μαρτίου. Κτίστηκε ως κατοικία του Τούρκου αξιωματικού Σεϊφουλάχ Πασά, αλλά έμεινε γνωστή από τον τελευταίο ιδιοκτήτη της Εβραίο έμπορο Σ. Μορντόχ, που πέθανε σε στρατόπεδο συγκέντρωσης κατά τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. Κατά περιόδους χρησιμοποιήθηκε ως στρατώ-

νας και πολυιατρείο, ενώ από το 1986 φιλοξενεί τη Δημοτική Πινακοθήκη (βλ. σελ. 76). Στον όμορφο κήπο της ξεχωρίζει το χάλκινο γλυπτό του γλύπτη Κ. Καμπαδάκη. Εξάλλου, σε μικρή απόσταση (στη συμβολή με την οδό Γραβιάς), σώζεται, ερειπωμένη, η βίλα Χιρς (αρχές 20ου αι., Π. Αριγκόνι), όπου παλιότερα βρισκόταν το Α’ Αστυνομικό Τμήμα. Στο όριο της αυλής παρατηρείστε το παλιό πολυβολείο, απομεινάρι της περιόδου του Εμφυλίου Πολέμου (1946-1949). 3.4 Οικία Χατζηλαζάρου (Βασ. Σοφίας 131). Γνωστή, σήμερα, και ως οικία Σιάγα, κτίστηκε το 1890 σε σχέδια Ξεν. Παιονίδη. Δίπλα, βρίσκεται η επίσης ενδιαφέρουσα Οικία Μαρόκου, που παλιότερα λειτουργούσε ως σχολείο (οικοτροφείο) και σήμερα είναι εγκατεστημένο τμήμα της Τροχαίας. Απέναντι, σε μικρό κήπο, υπάρχει το μικρό ρωμαιοκαθολικό παρεκκλήσι της Ιερής Καρδιάς του Ιησού.

επιρροές από την κεντροευρωπαϊκή αρχιτεκτονική, αποτελείται από το κυρίως κτήριο, με τρεις ορόφους και περίτεχνη εσωτερική διακόσμηση, κι έναν πύργο με τον οποίο επικοινωνεί. Το 1912 εγκαταστάθηκε εδώ ο πρώτος Έλληνας στρατιωτικός διοικητής της πόλης πρίγκιπας Νικόλαος, ενώ το 1916-1917 ο Ελ. Βενιζέλος, επικεφαλής της προσωρινής επαναστατικής «Κυβέρνησης Εθνικής Αμύνης». Το 1928, αγοράστηκε από την Εθνική Τράπεζα Ελλάδας και την περίοδο 1938-1961 στέγαζε γυμνάσια της πόλης. Από το 1989, το κτήριο λειτουργεί ως Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης του Μορφωτικού Ιδρύματος Εθνικής Τράπεζας (Μ.Ι.Ε.Τ., βλ. σελ. 77). Δίπλα, βρίσκεται ένας πύργος, κατασκευασμένος με κόκκινα τούβλα, γνωστός ως «Chateau mon bonheur», του 1890.

3.6 Βίλα Αχμέτ Καπαντζή (Βασ. Όλγας 105). Κατασκευάστηκε το 1905 από τον Π. Αριγκόνι, ως εξοχική (παραθαλάσσια) κατοικία του Αχμέτ Καπαντζή, Εβραίου εμπόρου και 3.5 Βίλα Μεχμέτ Καπαντζή δημάρχου της πόλης. Παρουσι(Βασ. Όλγας 108). άζει μικτό αρχιτεκτονικό ύφος, καθώς συνδυάζει εκλεκτικιστική Σχεδιασμένη από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Π. Αριγκόνι, κτίστηκε αρχιτεκτονική με νεοκλασικά, αναγεννησιακά αρτ-νουβό και το 1893 για τον Μεχμέτ Καπαγοτθικά μοτίβα. Το 1926 πέρασε ντζή, Εβραίο έμπορο και τραπεζίτη της πόλης σε κήπο 4 στρ. Με στην ιδιοκτησία του ελληνικού

6ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ:

μείο. Σήμερα, είναι η έδρα της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Στην παρακείμενη οδό Δελφών 201, σώζεται μία ακόμα κατοικία της περιόδου.

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

λονικέων, αφού εκτεινόταν δίπλα στη θάλασσα, σε κατάφυτο περιβάλλον. Σήμερα, έχει εξελιχθεί σε πολύβουο δρόμο, κατά μήκος του οποίου αναπτύσσονται οι συνοικίες (από ανατολικά προς το κέντρο) Ντεπό, Ανάληψη, Σαλαμίνα και Φάληρο. Παρά την ανοικοδόμηση της περιοχής, εδώ βρίσκονται μερικά εντυπωσιακά κτήρια του τέλους του 19ου-αρχών 20ου αι., που δίνουν ανάγλυφα τον παλιότερο χαρακτήρα της και προσφέρουν έναν από τους γοητευτικότερους περιπάτους στην πόλη.

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

ΔΕΙΤΕ:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

3.8 Κτήριο Βασ. Όλγας 71. Πρώην ιδιωτική κατοικία, παλιότερα στέγαζε ιδιωτικό εκπαιδευτήριο και σήμερα ιδιωτικό παιδικό σταθμό και νηπιαγωγείο.

63. Το Γενί Τζαμί ξεχωρίζει για τα εκλεκτικιστικά στοιχεία στην αρχιτεκτονική του. 64. Η Βίλα Μοδιάνο (λεωφόρος Βασ. Όλγας) στεγάζει το Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης. 65. Το εντυπωσιακό κτήριο της Σχολής Τυφλών, στη Βασ. Όλγας.

3.10 Κτήριο Σχολής Τυφλών (Βασ. Όλγας 32). Κτίστηκε το 1907 ως ιδιωτική κατοικία (έπαυλη Χαφίζ Μπέη) και κατά καιρούς χρησιμοποιήθηκε ως εμπορική σχολή και βρεφοκομείο. Χαρακτηρίζεται από τα εκλεκτικιστικά στοιχεία σε συνδυασμό με μοτίβα ώριμης Αναγέννησης. Από το 1948, στεγάζει τη Σχολή Τυφλών «Ήλιος». 3.11 Βίλα Τζεμποργά (Βασ. Όλγας 20). Κατασκευάστηκε το 1878, ως κατοικία του Εβραίου εμπόρου γαλλικής καταγωγής Τζεμποργά και αποδίδεται στον αρχιτέκτονα Ξεν. Παιονίδη. Από το 1901 ως το 1978 λειτούργησε ως ιταλικό προξενείο. Σήμερα είναι εγκαταλελειμμένο. Ενδιαφέρον, εξάλλου, παρουσιάζει και η κομψή βίλα

Θεμελή, στον αριθμό 18 της οδού, γνωστή και ως βίλα Λεβή Μοδιάνο και οικία Μιχαηλίδη. 3.12 Γενί (Νέο) Τζαμί. Βρίσκεται στην οδό Αρχαιολογικού Μουσείου 30. Κτίστηκε το 1902 από τον Ιταλό αρχιτέκτονα Β. Ποζέλι και ήταν το τζαμί των εξισλαμισθέντων Εβραίων (ντονμέδων). Συνδυάζει στοιχεία της μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής παράδοσης και του εκλεκτικισμού. Το 1922 στέγασε πρόσφυγες και στο διάστημα 1925-1963 το Αρχαιολογικό Μουσείο της πόλης. Σήμερα, λειτουργεί ως δημοτικός εκθεσιακός χώρος, ενώ στο προαύλιο του φυλάσσεται συλλογή μαρμάρινων γλυπτών των ρωμαϊκών και πρωτοχριστιανικών χρόνων (σαρκοφάγοι, επιτύμβια ανάγλυφα κ.ά.) από ολόκληρη την πόλη. 3.13 Βίλα Χατζημήσεφ (Βασ. Όλγας 3). Χαρακτηριστικό κτήριο της περιοχής, που στεγάζει το ο 1 Γυμνάσιο. Στον αριθμό 5, ακατοίκητη σήμερα, βρίσκεται η βίλα Γιοσέφ Μοδιάνο, που διακρίνεται δύσκολα πίσω από την περίφραξή της. Παλιότερα, εδώ λειτουργούσε παράρτημα του 1ου Γυμνασίου. 3.14 Προτομή Γεωργίου Α’. Βρίσκεται στη συμβολή με την οδό Αγίας Τριάδας. Εδώ, στις 5

Μαρτίου 1913, δολοφονήθηκε ο βασιλιάς Γεώργιος Α’, από τον 43χρονο δάσκαλο Αλ. Σχινά. Έργο του γλύπτη Κ. Δημητριάδη (1915), είναι το πρώτο γλυπτό σε δημόσιο χώρο στην ελεύθερη Θεσσαλονίκη και θεωρείται ως ένα από τα καλύτερα της πόλης. 3.15 Κτήριο «Σχολείο» (Βίλα Ιβάν Χατζημήσεφ). Βρίσκεται στην οδό Βασ. Γεωργίου 27 (προέκταση της οδού Βασ. Όλγας). Κτίστηκε το 1897 και έως πριν από μερικά χρόνια στέγαζε το 12ο Δημοτικό Σχολείο Θεσσαλονίκης. Σήμερα, χρησιμοποιείται από κατοίκους της πόλης ως αυτοδιαχειριζόμενος χώρος, όπου πραγματοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις, προβολές ταινιών κ.ά. Επίσης, κάθε Σάββατο διοργανώνεται μικρή αγορά βιολογικών προϊόντων. Ενδιαφέρον παρουσιάζουν, επίσης, η βίλα Ναβάρο (Βασ. Γεωργίου 29) που τα τελευταία χρόνια χρησιμοποιείται ως έδρα ιδιωτικής εταιρείας και η βίλα αδελφών Χατζημήσεφ (Βασ. Γεωργίου 25). 3.16 Κτήριο οδού Ευζώνων 34-36. Εντυπωσιακό σπίτι, με περίτεχνο διάκοσμο, που συνδυάζει στοιχεία από τον κλασικισμό, το μπαρόκ και την αναγέννηση. Προσέξτε το σμιλεμένο άγαλμα στην πρόσοψη.

6ος περίπατος:

3.7 Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο ΜακεδονίαςΘράκης (Βασ. Όλγας 68). Το εκλεκτικιστικό αυτό κτήριο (καλύτερα ορατό από τη λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου) κτίστηκε ως κατοικία του τραπεζίτη Γιάκο Μοδιάνο, στις αρχές του 20ου αι. Το 1913 αγοράστηκε από το ελληνικό δημόσιο, παραχωρήθηκε στην ελληνική βασιλική οικογένεια και αργότερα χρησιμοποιήθηκε ως κατοικία του εκάστοτε γενικού διοικητή Μακεδονίας, Στρατιωτική Ιατρική Σχολή και Ιερατική Σχολή. Το 1970 παραχωρήθηκε στο Μουσείο, ενώ το 1980 το κτίσμα και η αυλή κηρύχθηκαν διατηρητέα (για τα εκθέματα του μουσείου, βλ. σελ. 75). Δίπλα, βρίσκεται το αξιόλογο κτηριακό συγκρότημα του Ινστιτούτου Γκαίτε (1929).

3.9 Κτήριο «Μέλισσα» (Βασ. Όλγας 36). Κτίστηκε το 1896 ως κατοικία Τούρκου εμπόρου και το 1908 αγοράστηκε από το βουλγαρικό κράτος. Από το 1922 ως το 1977 λειτούργησε εδώ το ομώνυμο ορφανοτροφείο, ενώ από το 1978 στεγάζει το Κέντρο Βυζαντινών Ερευνών του Α.Π.Θ. Έχει έντονα νεοκλασικά και αναγεννησιακά στοιχεία, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν οι οροφογραφίες. Περιβάλλεται από μικρό κήπο.

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

κράτους για να στεγάσει, κατά καιρούς, τον Ερυθρό Σταυρό, την Γκεστάπο και υπηρεσίες του ΝΑΤΟ ως το 1973. Το 1997, ήταν η έδρα των υπηρεσιών της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης.

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

6ος περίπατος:

ΝΕΑ ΠΑΡΑΛΙΑ - ΛΕΩΦ. ΒΑΣΙΛΙΣΣΗΣ ΟΛΓΑΣ

FILIMON

KLEANTHOUS

IVYSKO U

AN APA FSE ME OS SO LO

GYM NG NA IOU STIR IOU

OR TA

ON A

AG . SP YRID

KERKYRAS DOIRANIS

CHO RO

NS IAS

IST OU RODIOU RIGOPOU LO

GE M

KA RP ATH

AGA T HO UPO LEO S

KA V

S PY MYR RG NIS OU

THETIDO AFXEN S MOUD TIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID

KONSTANTINOUOS POLEOS

IFIKRATO US

TO U

PLIT HON OS

AIS CHY LOU

AN AKT OR IOU

KIN

LYSIK

NAS

IKA

POU LOU MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA TO KYR

AKI XENO

7ος περίπατος:

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

66. Πύργος Βαρδαρίου (Τοπ Χανέ). 67. Παλιά ατμομηχανή, μπροστά στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης.

1 ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΒΑΡΔΑΡΙ)

2 ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

Από τους αρχαίους χρόνους είναι η σημαντικότερη είσοδος της Θεσσαλονίκης. Σχετικά υποβαθμισμένη περιοχή, αποτελεί συγκοινωνιακό κόμβο που συνδέει τα δυτικά και βορειοδυτικά προάστια με το κέντρο της πόλης, ενώ εδώ υπάρχουν αρκετά ξενοδοχεία, μικρά καταστήματα, ταβέρνες και καφενεία. Στο κέντρο της πλατείας βρίσκεται το άγαλμα του βασιλιά Κωνσταντίνου (1868-1923), που ήταν ο αρχιστράτηγος του ελληνικού στρατού κατά την είσοδό του στην πόλη, τον Οκτώβριο του 1912. Επίσης, από την πλατεία αυτή υπολογίζονται οι οδικές χιλιομετρικές αποστάσεις με αφετηρία τη Θεσσαλονίκη.

Η περιοχή έχει κυρίως απρόσωπα κτήρια, ανάμεσα στα οποία μικρές βιοτεχνίες ή παλιές βιομηχανίες. Ωστόσο, δεν στερείται ιστορικού ενδιαφέροντος, καθώς εδώ σώζονται τμήματα των δυτικών τειχών της πόλης, βυζαντινά και οθωμανικά μνημεία, ενώ ακόμα έχουν εντοπιστεί αρχαιολογικές θέσεις (ναός της Αφροδίτης, 6ου αι. π.Χ.). ΔΕΙΤΕ: 2.1 Σιδηροδρομικός Σταθμός. Βρίσκεται στην οδό Μοναστηρίου, προέκταση της οδού Εγνατία (βλ. σελ. 34). Η κατασκευή του ξεκίνησε το 1939, άρχισε να λειτουργεί το 1951, αλλά εγκαινιάστηκε επίσημα το 1962 (Σ. Μολφέσης, Θ. Παπαγιάν-

VRO

LITO

YOT

ELO

KAR

ACH

VRO

ION

KAL

DEF

KRIE RDATO ZOT U OU KOR OM ILA

MICHAILID ALE UNTO XANDR IAS S

EZO

OTA

TRO

INIA

FRIX

US TRAP

RATO

AIG

ART

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

LIM

ALL

LET

KEF

ASO

PIG

NIS

MIO

T BO AB M. ED

EMID

ZA N KO A IA SM TR OP OU

LIO

MIDEIA S NEA

TO MP A

OU UL PO EO DR AND RO AN U

EIM

PRIA

LOU

MITR OPO U

TH S

U SO

MOU

KLITIO

ONIA

GENNISI SOTIRA

MALAK OP

ARGEN TI

KLEA NTHO

MAKED

OP OU LO FLE U MIA MING OU LI

PSAR

YMMITO

DIA NIOV S IS

ING

MIAO U

VELIOU

LID

KROM PYRGOUNIS

IKONIO U

PELIAS

VALT ETSIO

OMIROU

LAMIAS

VE L

FLEM

IAKOVO

ORGI

MIL T IA DOU

ARCHIMIDOUS

DELIGI

LID

TH KA U AN RA C ISK ASIO ZA MOUS IM U KO HRY AK EIO I I LO SO U KO CH ILIA TR OU DOS ON I KY

SK EV VY CH OP ZAN AIO OU TIO LO LO U GIK U O

EVR YVIA DOU

YDRAS

SERRON TROIAS

KORYTSAS

KRESNAS

THER OTO N

ELEF

BIZ ANIO U AET AGIA ORA ST CHIS RIA DAS

ANIO U

XENOFONTO S

NEVROKOPIO U

LITO

DOIRANIS

LACHANA

LITOCHOROU

KILKISSIOU GLOU

SAR

POIM

ENO S

BIZ

EDIS

ERM A

ON G

PATR

ION

KAFT ANTZ O

ZE RV EFZ A ON ON ANT APO ROU

AN OU

FILO

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

KA KI R SA MIT SARA NTI

CHIRS

MAKEDONIA PALACE

ONIA SINIO SO

ISI

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI

DIO N DELIGI ANNI OU OS GA GALIVALD MV I ETA

LYKA

CHAR

RRA

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

KA LA

NOU

AKE

R. IO

PAT

DIO

NY SIO THEOTOKOPOULOU U AKR OP OLE OS

EPIMEN IDOU

IRA KLIO U

PA STE R MAK

TOS ITSA

PALA

KID O N

AV DE

PA AL . P A SAC HIN I

OS TIO N

IFAIS

VIL I ONOS GLADST PA LAM A

S T O U R NA R A

PO LY ZO IDI

PEL OP ON NIS OU

P AN IDO U OINO IS

AS IOU

PA KAF KAS NAS OU T

MA CH PRO ON NOIA S

TYR NA V

BO RO U

OU GOU MAN

KA R

K OLYMPO ARAO U LI

IOU

VO U LGA ROK TON RIGA OU FERA

KRITIS

IOU

ER A

RO N

RM E

DRA

LI AL KO KO ND Y

KLIO

OUGKO

PINDARO

. NAVM LIMNOU

NTIN IDI AMA LIAS

OMOU

U PELIS

IPIO SKL

STA

ARIO

OIKON

ELL IS LEF PONT O K R IGOSIAS U

AG ATH OU SM POLE ATS OS NY MF AIO U IAS ON IDI I

KO U

ITHE AS

THEAGENEIO CANCER HOSPITAL

KAPA DDO IONIA S

IMA

KALL

TZI

AK I

KA RA ISK

ZA KA DAV

ITR IOU DIM

RA S

LAV

E RO F AV

EIA S

MID

IPO ELO K

AM P

AG IAS

ME AM TIFA S O R KA OCH ULA I M O K KA EL RIO I MP IAS U AN I

OR DA

VR OK MA

O GR POU AM LO MO U U

ISS

SIS

CHE

NA G

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIR OU

KON

PROU

OSTROV OU KIMON OS

AGIOS FANOURIOS

KRITONOS

VEL

OU TAM PO

VOTSI

KIL KIS

ZALO N

GOU

AL CH AV RYS RY OS T TO MO U VE SV SMYR NIZ OL NIS EL O

ORA IOK AST ROU

OD IST RIO U

ODR OM IOU

IPP

RO ND

IS OL O TIR ULA O

PAP

KI AILIA PAP

OU EM TOL TRIP

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA SM

OTA

U OT O Y GN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON TRIT

IS OLO TIR

PAPAFIO

IPP

3.3

MEG

NOS

ARIO

PESTON

PSAROU

RISI

ELA

TSOP

U LO OG NIK AGIOS SERAFEIM

NGO

OVA

KOR

T SONT OU

MIN

XAN

IT ERIM

TO N VRY ANA

TI DIALE

SIF

YRNIS

RO A NIKIFO FOK

FANARIOTON SQ.

MORKENTAOU

IKOU VOGATS

I LASSAN

GLI S DAN MYNA IAS IKIS A KIS ETAIR ETHN FILI

NARI GOU N

ISAVRO

IOANNINON

PERDIKA

CHA

RCHOU

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

IPOI

VELLID

AG. ANTONIOS

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

2.4

AGIOS PAVLOS

U GIO 3.2 OR GE 3.1

ANO LISS AN TOUMPA

U VAIO STO NOS R A LO AGIA FI VARVARA P

EVAGORA

N MYKONO U

ALO

ORO

IOANNI

IO.

U OMIO IPPODR

LOU

MITR. IO

HAIL

MIC

CHR. SM

U IKTINO

AGIOS STYLIANOS

PANASYNTRIVANIOU GIA SQ. YPAPANTI

MODI NI GIAN MAKRY

STAVRO

PLOUTA

NON

ENOUS DIMOSTH

KOMNI

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMINO

IOU

A MIN ELEA S DRIO S

SKYROU

AMOLIANIS

U TRO KAS IRO SID KATSIMDIDI

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

ISID

MIL

EVVOIAS

ERIAS

RGOU

IS ANAF

AIGIN

OU ENIK

KYTHIRON

SAMOU POROU

OU RIF

ULOU

ELEFTH

AMO

TZOVAROPO

LOT

KYK

IDI

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARNIANDRO AGIA V TI MARINA RIO AND EOUS S L O K IRID EMPEDO

AGIA

IM TS KA

AGIA FOTEINI

7ος περίπατος:

RO N

IDI

AGIOS SPYRIDONAS

TRIK LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA MA S ELE K FTH EDON ER IAS KOU NTO IAS U DAN RIOTI GLI

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS FIL ODAF U RO D HO INT YAK

KIS RA IAS T H HE R T EF EL

MATSI

E FTH

KYRIAK

IAS U T OR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

TSAKALOF

PATMOU PIGIS

R MIK Συγκρότημα «Δελασάλ». GRIGORIOU LAMPRAKI S PONTO PESTON ONO KO U H NS AT R TA για MA Ανεγέρθηκε τοPAPAF 1926 NT INO I UK PAPAFI AR να στεγάσει το ελληνογαλλικό AM AN PASALID I κολέγιο Delasalle St Michel. LI PERDIK A STRA PAPA PARNIT TOU 2.2 Παλιός FI SKALTSOUNI HAS AVE. νεοβυζαντινής Με στοιχεία CHARISI Σιδηροδρομικός Σταθμός. αρχιτεκτονικής, αποτελείται από ASTASIOU PAP δύο πτέρυγες, που «τέμνο- PAPAN ANA Κατασκευάστηκε το 1894 STA SIOU νται» στη γωνία των οδών κοντά στο λιμάνι NIK (οδός Παλιού SPA IS RTIS Φράγκων και Μοσκώφ, όπου KON Σταθμού) σε νεοκλασικό ύφος STAN TINO KAN UPO βρίσκεται η μνημειακή είσοδος. LEOS και σταδιακά συνέδεσε τη THIN Σήμερα στεγάζει τα ΔιοικητιΘεσσαλονίκη με τα Σκόπια, το DOU EAS SMA NI VA SI κά Δικαστήρια της πόλης. Βελιγράδι, το Μοναστήρι και SO LIS Σε NAT LO SI S NO μικρή απόσταση, βρίσκεται το O MAN την Κωνσταντινούπολη. Σήμερα, S LG OU AS UL GAM O νέο Δικαστικό Μέγαρο που χρησιμοποιείται αποκλειστικά OP TR MI PSALT OU αναγέρθηκε εδώ, μετά την ως σταθμός εμπορευματικών CH AL KID κατεδάφιση του παλιού κτηρίου IKIS συρμών. Εδώ, στο διάστημα U το οποίο βρισκόταν στην οδό Μαρτίου-Αυγούστου 1943, οι LO ITO AA Εθνικής Αμύνης (βλ. σελ. 25), γερμανικές δυνάμεις κατοχής SM KO TEG συγκέντρωσαν περίπου 50.000 μετά τις ζημιές που υπέστη από EAS MA VO NOU Εβραίους κατοίκους της πόλης, τους σεισμούς του 1978. GA προκειμένου να τους μεταφέ2.5 Ξενοδοχείο «Βιέννη». ρουν με τρένα σε στρατόπεδα ANALIPSI Το κτήριο κτίστηκε το 1925 συγκέντρωσης. VAS ILIS VOG SIS A (σε σχέδια του αρχιτέκτονα Γ. ΚαO 2.3 Τοπ Χανέ μπανέλλου), στην αρχή της οδού (Πύργος Βαρδαρίου). Εγνατία, περιοχή που άρχισε να GEO RGIO UP αναπτύσσεται εμπορικά ήδη από Βρίσκεται στο σημείο όπου 59 ενώνονταν το δυτικό και το πα- τη δεκαετία του 1880. Η όψη ραθαλάσσιο τείχος. Κτίστηκε από του χαρακτηρίζεται από τις εκλεκτικιστικές τάσεις της εποχής, με τους Οθωμανούς το 1546 και TATI I AKAK PRAS

TOUM CEME

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

ONA

MYL

OU IST

TRIANDRIA

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

ήταν γνωστός και ως Πύργος Οπλοστασίου. Εξάπλευρος, τρι-SERRO MIAO ULI LI και με ύψος 10 μ., για N Nώροφος SA E K πολλούς αιώνες ήταν το κεντρικό φρούριο της πόλης. Γύρω, αναπτύσσεται μικρό άλσος, ενώ DOXA στην περιοχή διατηρούνται σε καλή κατάσταση και τμήματα του U LAMPRAKI ORIO δυτικού τείχους. GRIG OU NIS U

INO

IS KESSAN

MEL

IDI

NTIN

ELE

NOU

NOUS

ARIA

KIT

VIZY

RED

LOU

A F XE NT IOU

IAS

ILIA

STA

KON

I IM ZA ULI AO MI RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

U PELO SKO

ON KASTR

HE KLEIST

U ELAO MEN

TOS AS PETR

LOU

SIS NIT

PAV

LEOS

POU

ARM

OLEOS MITROP PROX.MILA RO

NIKIS

OUPO

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

ENO

NOU ARIA MI GO U DRA U ANO IOULI S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU

EVRIP

NOS

I ANID

ELEFTHERIAS SQ.

MOREAS

GYZI

PLATO

ORPH

LOUS TOTE

ARIS

NOU

BALA

ONID

ONO

TI AVEROF

URIO KOUNTO

ADRIAN

NDO

VIZ

AG. ATHANASIOS

AGIA THEODORA

VRYA

DOS

OU ILIK VAS

LE AMPATZO IRAK GLOU

YIN

U RITSIO AG. SOFIAS SQ.

ANTIG

DAM

SOU

KARATA

ATHINAS

LAODI GITRIA

OUZO

THAKI

HIN

LYSSIATREIO

MELENIKOU

DELM

TSIMIS KALAPO

KAST

IOU IRAKLE

VAS.

VAIOU PINDOU DOXIS

IOU GENAD MITR.

ROU

ERMO

EMPORIOU SQ.

US KLEO

ARCHAIAS AGORAS SQ.

U SOLOMOI VLAL U ASKITO U

2.2

EO CHALK

ZALI

SYNG

SOUTSO

SOUR

LOU

NIO

OLA KARB

ANOU

TINI

IOUS

OSIOU N MAIO PTOLE

NIS

S O FO

LOU OU OP RIG

IS EIRIN

A PAP

OLYM

ORITI

POU

VALA

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

TECH

U RO NG SY RKITI POLIO

AN RAKTIV USIDI ANTON

FILO

OU KALV DIOS

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

LAMPO

OU TER

KRA

N ILIA

A VR

IDI

DO N OU VLATA OCH ANTI

A RIT AK

IVA KT RA

RON METEO

OS SE YS OD KON ENOTI

TANTA

ITHEOS PROM

2.4 2.3 U

S REO

2.5 ON

AID DAN

POLY

A TOS ARTIS EDON EVRYMOU EVR

FERON U EL O EL. V E NI Z I

I RIF

ID ROMAN

DIMOK R IT OU

VENIZELOU

TRANOU

TALI

ITRIO

U DIM

AGIO

KYPRION AGONISTON SQ.

KRYS

ROU

AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

VLA

AND

KASS

LLO

U STA

YDA

R KO

O THM

POU

OUS

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

AISO

SAPF

NTZA

OZA

I SEOS

IOU

DIMITRION SQ.

IA IOU GKRATZ LYMP GKRATZIO U

AMVR

ZEFYRON 2.8

S DO

TAXIARCHES

ROMFEI SQ.

EKKLISIES

νης). Στην εξωτερική του όψη συνδυάζει μοντέρνα και κλασικά IDI OUK στοιχεία με την προσθήκη VYZπτεPANORMOU EVANGELISTRIA'S ρύγων στις άκρες. Συνδέει τη CEMETERY Θεσσαλονίκη με την υπόλοιπη OLYMPI ADOS Ελλάδα, τα Βαλκάνια και την ROU AND KASS Κωνσταντινούπολη, ενώ αποτεKYR IAK OU λεί και αφετηρία λεωφορειακών γραμμών προς τις περισσότερες IAS ONID περιοχές της πόλης. Επίσης, εδώ OU PPOU FILIσχεδιάζεται ο δυτικός τερματιDE LIO U κός σταθμός του υπό κατασκευή AN G DE SP ELA ER U KI μετρό της πόλης. E SVOLO

IGO

ANO POLI

FIL

O HE

L OU OS P OU ON D O PERSEOS ATH

SQ.

E UM

PYDNAS AKOUSO SYR

TERPSITHEA PILEOS

S EO TH PY

RIO IMIT

AGIO

R FLO

N KIO

S OU

KAZA

TAR

E NN

IAS

A STIR PLA

TOUS

ID YD

S EO

AN AG

A KAV

TIA

PIP

I RLIN

TSO

ID CHALK

SAN

FIN

TYR

LLI

KARIOFY

ONO OLD RAILWAY SA . U LIM LIAKM A RO STATION SQ. MA

2 IS

DIT

AFRO

RIOU

ASTI

MON

N SO NO

S YS

NTEKA

2.1

ULOU

AKI

VAKCH

RAILWAY STATION SQ.

KATECH

AKI STEFAN AKI FARM

KALO

RI SEKEREGKO

AROPO

KI ARA MAZ

TT KOLE

DAFN

IC EST DEM OIS CHL

NTIO

A VYZ

IMI

KYR

EVIS

LAS

A KAV

U CHATZITSIRO

UKOU

2.7

GALANOPOULOU SQ.

PAPATHANASIOU

U VO

RASK

VOSPOROS

IMA

GLO BALO

2.6 OLYMPOU

OS OLE

IOU

ULO

STAVROU

MOUSHOUNTI SQ.

P IOU AD

NTI

ARK

HOU

AXIOS

USC

NIA

RIL

U CHO

NITS

TAR

VITSI

GIAN

K OU TH

DOXATOU ACHOU ON UIL M SAMO S

IOU

ON YL

BAR

XIROKRINI

AGATHO

MARG

HTO

FANEROMENI

ADOS

PAP

URI

SAC

RINO

NAVA

ENOUS KLISTH FILIPPOU

ELPID

MENIS

OLLONI

SARAFI

EOS STAS . ANTI OS ETHN SE AG. DYS S THEODOROI O

NO E DO

S ASTI TYROLOIS KREMAP

SKEVA

GI CH O TA K MA EL. U KARADIMOU RI EPTAPYRGIO DRAGATSANIOU E U S ENU AGIOS PAVLOS NO DORO GIOU ROU I AV H O C O R M D Y PARASCHOU LAFTH POL PTAPY ERIAN OS E K 40 P POLE OF OS AKRO TSAKAL ON U LI KIM EVANGELISTRIA NO KARAVANGE INAS

NTI

SYKIES

PARA

FANERO

TYROLOI

IVA

LIGDON

ADOU

GALANAKI

RIGAS FERAIOS

KAPATOU

KID

IPEIROU

FAIS

FRYZI

ALKIVI

MAKEDONOMACHON SQ.

S LINA N BOU NNITSO GIA MANTEION

EN IDOMZARIFI

PIGIS

OS S ON TOU AT HE NOUS PL KRA

SO IMO IAS D HER ELEFT IS

RMA

DOU

TIR ONAS

BOU

K IL K IS

U AFXENTIO

RIOU FANA I ARN

P SKE

TRO

ULO

NIS

MICHALA

T HE R

VARNAS SQ.

AT NGOU MA K U KAFKASOU KATS OME ZALO RIO ON IO ARCHAIOTITO N HO I OC OS I NE EKROP U PANAKALLITHEA AMEN K GIAS TO DEX

CEMETERY ILIOUPOLEOS OU LA S NE EA IS ME ITH IT U LL AR RAIO A E K AF RIG

KRITIS

AMPELONON

VOREIOU

ARIS

TROUMAN

OKO

DIT

PRIAMOU

4.1

PAISIOU

KOLOKOTRONI

KARAOLI

ROUZVELT

LE O

OPO

PER

O DR AN

NAK

LEX

GIAN

ING FLEM NOS

ISSO

THER

VYRONOS

ANAGENNISI

U IO DIR IN VA

O UP

RIA AD

EOS

THIS

FILIPP

IAS

I ELMAZ I DIGEN EOS

TIR

NAS

PAPAGOU

ADRAMERIOU ODEMISIOU

SOULINI

PAK

KAL

A AR

OU ARISTEID

OU LOM

OS OUPOLE

TAN

KAS

ATHO

NATSI

LO MOPY

MAR

THER

I DAVAK

ALKIVIADO

M DID ELIT YM EOS OTE ICH OU

RODOCHORI

PARASKEVA

KALLIKRATIAS

IMVROU

AGIOS DIMITRIOS

IOU

ALEX

NIGDIS

KOL

ITI

IKIS

ETHN

TI DIAMAN

DAVAKI

ON PLATAI ARKADIOU

ODIT

LAN

ZEITENLIK CEMETERY

AS ANTIST

EPTALOFOS

KARAOLI-DIMITRIOU SQ. ZOODOCHOS PIGI

KYRIM

VARNAL

KYPR

LO GA ME

OPOULO

PANTAZ

ARI

GEVGEL

ZANGOL

Y KENNED DAVAKI

VYRONO

AFR

G OR A LEOUS MISTOK

SOFOUL

OULI MIA

LOU IVOU

STIR

PLA

S PA

ITIS FROD

LIA

K OUNT OUR IOT I ELLISPONTOU ANATOLIKIS ROMYLIAS MARKOU BOTSARI VAS. KONSTANTINOU DODEKANISOU

ARI

NGIOU

AGIA

FAN

KALL

ADIO

OURIOT

TRA

MESOLO

STE

AMASEIAS ARCH. IATROU KESANIS

V E R MIOU MOSCHOUNTI DODONIS OR E ST IA DOS MOUDA NION

RTIS S PA

KAN

GENN

LOU

SVO

SA PAFLES

NIS

IOU

AFS

RIT

IOU

AMPELOKIPOI

LON MOPY OUS LE THER N PERIK NINO KOM

IANOU AIMIL MITR. US KLEO SOFO S

LAKI

AKIS THR IAS GNIS SIS MA S EDE

EZA TM PE

GOU

SMYR

NISE

PAPA

MENEMENI

4.2

ITR

IM UD 4.3 AGIO

LOK

IVIA

ALK

GEN

ANA

ANGE

LEO FOK

OTA

TRIP

OUNT

IS LIT

TERPSITHEA

IKO

CHR.

U INO VAR SIS NA S EDE NIOU

A AS

OU ROD

RA SK

4.3

KO UF AN A A IAS ZAIMI S

PARASKEVI

PAP

ELEFTHERIAS CHAIA AR SQ.

VR P YO KA ARN ULO L I VYZ AVR THASN AN YTO TIO N U

EVDOKIOU

R AT IOT I

4.4

JEWISH CEMETERY

ENI

N VOTSI LLIO PISIDIAS NE CHRYSOUPOLEOS ARDA D

IDI

IRA

U ST

MATROZOU

DIG

TO OS

PLA

M. ASIAS

KASTAMONIS

AGN

IAS

OS O U LE RAK PO GE OU KALO

U I RA NO KO THE S MO

UTSOU

N AR IKIS IST OT EL KO OUS NIT SIS OLY T AN ECHN TIN IO IDI U

NEAPOLI

FILIMON

KLEANTHOUS

IVYSKO U

AN APA FSE ME OS SO LO

GYM NG NA IOU STIR IOU

OR TA

ON A

AG . SP YRID

KERKYRAS DOIRANIS

CHO RO

NS IAS

IST OU RODIOU RIGOPOU LO

GE M

KA RP ATH

AGA T HO UPO LEO S

KA V

S PY MYR RG NIS OU

THETIDO AFXEN S MOUD TIOU PANEPIS ANION TIMIOU KALELPID

KONSTANTINOUOS POLEOS

IFIKRATO US

TO U

PLIT HON OS

AIS CHY LOU

AN AKT OR IOU

KIN

LYSIK

NAS

IKA

POU LOU MY T MA OUDI VRO K PAPA ORDA TO KYR

AKI XENO

7ος περίπατος:

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

66. Πύργος Βαρδαρίου (Τοπ Χανέ). 67. Παλιά ατμομηχανή, μπροστά στον Σιδηροδρομικό Σταθμό Θεσσαλονίκης.

1 ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ (ΒΑΡΔΑΡΙ)

2 ΓΥΡΩ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΛΑΤΕΙΑ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑΣ

VRO

LITO

YOT

ELO

KAR

ACH

VRO

ION

KAL

DEF

KRIE RDATO ZOT U OU KOR OM ILA

MICHAILID ALE UNTO XANDR IAS S

EZO

OTA

TRO

INIA

FRIX

US TRAP

RATO

AIG

ART

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

LIM

ALL

LET

KEF

ASO

PIG

NIS

MIO

T BO AB M. ED

EMID

ZA N KO A IA SM TR OP OU

LIO

MIDEIA S NEA

TO MP A

OU UL PO EO DR AND RO AN U

EIM

PRIA

LOU

MITR OPO U

TH S

U SO

MOU

KLITIO

ONIA

GENNISI SOTIRA

MALAK OP

ARGEN TI

KLEA NTHO

MAKED

OP OU LO FLE U MIA MING OU LI

PSAR

YMMITO

DIA NIOV S IS

ING

MIAO U

VELIOU

LID

KROM PYRGOUNIS

IKONIO U

PELIAS

VALT ETSIO

OMIROU

LAMIAS

VE L

FLEM

IAKOVO

ORGI

MIL T IA DOU

ARCHIMIDOUS

DELIGI

LID

TH KA U AN RA C ISK ASIO ZA MOUS IM U KO HRY AK EIO I I LO SO U KO CH ILIA TR OU DOS ON I KY

SK EV VY CH OP ZAN AIO OU TIO LO LO U GIK U O

EVR YVIA DOU

YDRAS

SERRON TROIAS

KORYTSAS

KRESNAS

THER OTO N

ELEF

BIZ ANIO U AET AGIA ORA ST CHIS RIA DAS

ANIO U

XENOFONTO S

NEVROKOPIO U

LITO

DOIRANIS

LACHANA

LITOCHOROU

KILKISSIOU GLOU

SAR

POIM

ENO S

BIZ

EDIS

ERM A

ON G

PATR

ION

KAFT ANTZ O

ZE RV EFZ A ON ON ANT APO ROU

AN OU

FILO

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

KA KI R SA MIT SARA NTI

CHIRS

MAKEDONIA PALACE

ONIA SINIO SO

ISI

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI

DIO N DELIGI ANNI OU OS GA GALIVALD MV I ETA

LYKA

CHAR

RRA

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

KA LA

NOU

AKE

R. IO

PAT

DIO

NY SIO THEOTOKOPOULOU U AKR OP OLE OS

EPIMEN IDOU

IRA KLIO U

PA STE R MAK

TOS ITSA

PALA

KID O N

AV DE

PA AL . P A SAC HIN I

OS TIO N

IFAIS

VIL I ONOS GLADST PA LAM A

S T O U R NA R A

PO LY ZO IDI

PEL OP ON NIS OU

P AN IDO U OINO IS

AS IOU

PA KAF KAS NAS OU T

MA CH PRO ON NOIA S

TYR NA V

BO RO U

OU GOU MAN

KA R

K OLYMPO ARAO U LI

IOU

VO U LGA ROK TON RIGA OU FERA

KRITIS

IOU

ER A

RO N

RM E

DRA

LI AL KO KO ND Y

KLIO

OUGKO

PINDARO

. NAVM LIMNOU

NTIN IDI AMA LIAS

OMOU

U PELIS

IPIO SKL

STA

ARIO

OIKON

ELL IS LEF PONT O K R IGOSIAS U

AG ATH OU SM POLE ATS OS NY MF AIO U IAS ON IDI I

KO U

ITHE AS

THEAGENEIO CANCER HOSPITAL

KAPA DDO IONIA S

IMA

KALL

TZI

AK I

KA RA ISK

ZA KA DAV

ITR IOU DIM

RA S

LAV

E RO F AV

EIA S

MID

IPO ELO K

AM P

AG IAS

ME AM TIFA S O R KA OCH ULA I M O K KA EL RIO I MP IAS U AN I

OR DA

VR OK MA

O GR POU AM LO MO U U

ISS

SIS

CHE

NA G

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIR OU

KON

PROU

OSTROV OU KIMON OS

AGIOS FANOURIOS

KRITONOS

VEL

OU TAM PO

VOTSI

KIL KIS

ZALO N

GOU

AL CH AV RYS RY OS T TO MO U VE SV SMYR NIZ OL NIS EL O

ORA IOK AST ROU

OD IST RIO U

ODR OM IOU

IPP

RO ND

IS OL O TIR ULA O

PAP

KI AILIA PAP

OU EM TOL TRIP

OU MID U ADA KLEITO Y POL ALON S TPIK ARINA SM

OTA

U OT O Y GN IOU POL OM ODR IOU IPP IV POL NOUS E TOG ORA PRO DIAG OS ON TRIT

IS OLO TIR

PAPAFIO

IPP

3.3

MEG

NOS

ARIO

PESTON

PSAROU

RISI

ELA

TSOP

U LO OG NIK AGIOS SERAFEIM

NGO

OVA

KOR

T SONT OU

MIN

XAN

IT ERIM

TO N VRY ANA

TI DIALE

SIF

YRNIS

RO A NIKIFO FOK

FANARIOTON SQ.

MORKENTAOU

IKOU VOGATS

I LASSAN

GLI S DAN MYNA IAS IKIS A KIS ETAIR ETHN FILI

NARI GOU N

ISAVRO

IOANNINON

PERDIKA

CHA

RCHOU

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

IPOI

VELLID

AG. ANTONIOS

I AG. NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

2.4

AGIOS PAVLOS

U GIO 3.2 OR GE 3.1

ANO LISS AN TOUMPA

U VAIO STO NOS R A LO AGIA FI VARVARA P

EVAGORA

N MYKONO U

ALO

ORO

IOANNI

IO.

U OMIO IPPODR

LOU

MITR. IO

HAIL

MIC

CHR. SM

U IKTINO

AGIOS STYLIANOS

PANASYNTRIVANIOU GIA SQ. YPAPANTI

MODI NI GIAN MAKRY

STAVRO

PLOUTA

NON

ENOUS DIMOSTH

KOMNI

I OUN KAT PTOU Y AIG

CHAPSA

SALAMINO

IOU

A MIN ELEA S DRIO S

SKYROU

AMOLIANIS

U TRO KAS IRO SID KATSIMDIDI

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

ISID

MIL

EVVOIAS

ERIAS

RGOU

IS ANAF

AIGIN

OU ENIK

KYTHIRON

SAMOU POROU

OU RIF

ULOU

ELEFTH

AMO

TZOVAROPO

LOT

KYK

IDI

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARNIANDRO AGIA V TI MARINA RIO AND EOUS S L O K IRID EMPEDO

AGIA

IM TS KA

AGIA FOTEINI

7ος περίπατος:

RO N

IDI

AGIOS SPYRIDONAS

TRIK LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA MA S ELE K FTH EDON ER IAS KOU NTO IAS U DAN RIOTI GLI

OS ONT LOM AS CHO MIL FILO OTHEISNIS FIL ODAF U RO D HO INT YAK

KIS RA IAS T H HE R T EF EL

MATSI

E FTH

KYRIAK

IAS U T OR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

TSAKALOF

PATMOU PIGIS

TOUM CEME

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

ONA

MYL

OU IST

TRIANDRIA

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

INO

IS KESSAN

MEL

IDI

NTIN

ELE

NOU

NOUS

ARIA

KIT

VIZY

RED

LOU

A F XE NT IOU

IAS

ILIA

STA

KON

I IM ZA ULI AO MI RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

U PELO SKO

ON KASTR

HE KLEIST

U ELAO MEN

TOS AS PETR

LOU

SIS NIT

PAV

LEOS

POU

ARM

OLEOS MITROP PROX.MILA RO

NIKIS

OUPO

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

ENO

NOU ARIA MI GO U DRA U ANO IOULI S ATOU ON SOKR LAKID OPOU PETR

IDOU

EVRIP

NOS

I ANID

ELEFTHERIAS SQ.

MOREAS

GYZI

PLATO

ORPH

LOUS TOTE

ARIS

NOU

BALA

ONID

ONO

TI AVEROF

URIO KOUNTO

ADRIAN

NDO

VIZ

AG. ATHANASIOS

AGIA THEODORA

VRYA

DOS

OU ILIK VAS

LE AMPATZO IRAK GLOU

YIN

U RITSIO AG. SOFIAS SQ.

ANTIG

DAM

SOU

KARATA

ATHINAS

LAODI GITRIA

OUZO

THAKI

HIN

LYSSIATREIO

MELENIKOU

DELM

TSIMIS KALAPO

KAST

IOU IRAKLE

VAS.

VAIOU PINDOU DOXIS

IOU GENAD MITR.

ROU

ERMO

EMPORIOU SQ.

US KLEO

ARCHAIAS AGORAS SQ.

U SOLOMOI VLAL U ASKITO U

2.2

EO CHALK

ZALI

SYNG

SOUTSO

SOUR

LOU

NIO

OLA KARB

ANOU

TINI

IOUS

OSIOU N MAIO PTOLE

NIS

S O FO

LOU OU OP RIG

IS EIRIN

A PAP

OLYM

ORITI

POU

VALA

GON FRAN PIOU OLYM ANTI DIAM

TECH

U RO NG SY RKITI POLIO

AN RAKTIV USIDI ANTON

FILO

OU KALV DIOS

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

LAMPO

OU TER

KRA

N ILIA

A VR

IDI

DO N OU VLATA OCH ANTI

A RIT AK

IVA KT RA

RON METEO

OS SE YS OD KON ENOTI

TANTA

ITHEOS PROM

2.4 2.3 U

S REO

2.5 ON

AID DAN

POLY

A TOS ARTIS EDON EVRYMOU EVR

FERON U EL O EL. V E NI Z I

I RIF

ID ROMAN

DIMOK R IT OU

VENIZELOU

TRANOU

TALI

ITRIO

U DIM

AGIO

KYPRION AGONISTON SQ.

KRYS

ROU

AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

VLA

AND

KASS

LLO

U STA

YDA

R KO

O THM

POU

OUS

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

AISO

SAPF

NTZA

OZA

I SEOS

IOU

DIMITRION SQ.

IA IOU GKRATZ LYMP GKRATZIO U

AMVR

ZEFYRON 2.8

S DO

TAXIARCHES

ROMFEI SQ.

EKKLISIES

IGO

ANO POLI

FIL

O HE

L OU OS P OU ON D O PERSEOS ATH

SQ.

E UM

PYDNAS AKOUSO SYR

TERPSITHEA PILEOS

S EO TH PY

RIO IMIT

AGIO

R FLO

N KIO

S OU

KAZA

TAR

E NN

IAS

A STIR PLA

TOUS

ID YD

S EO

AN AG

A KAV

TIA

PIP

I RLIN

TSO

ID CHALK

SAN

FIN

TYR

LLI

KARIOFY

ONO OLD RAILWAY SA . U LIM LIAKM A RO STATION SQ. MA

2 IS

DIT

AFRO

RIOU

ASTI

MON

N SO NO

S YS

NTEKA

2.1

ULOU

AKI

VAKCH

RAILWAY STATION SQ.

KATECH

AKI STEFAN AKI FARM

KALO

RI SEKEREGKO

AROPO

KI ARA MAZ

TT KOLE

DAFN

IC EST DEM OIS CHL

NTIO

A VYZ

IMI

KYR

EVIS

LAS

A KAV

U CHATZITSIRO

UKOU

2.7

GALANOPOULOU SQ.

PAPATHANASIOU

U VO

RASK

VOSPOROS

IMA

GLO BALO

2.6 OLYMPOU

OS OLE

IOU

ULO

STAVROU

MOUSHOUNTI SQ.

P IOU AD

NTI

ARK

HOU

AXIOS

USC

NIA

RIL

U CHO

NITS

TAR

VITSI

GIAN

K OU TH

DOXATOU ACHOU ON UIL M SAMO S

IOU

ON YL

BAR

XIROKRINI

AGATHO

MARG

HTO

FANEROMENI

ADOS

PAP

URI

SAC

RINO

NAVA

ENOUS KLISTH FILIPPOU

ELPID

MENIS

OLLONI

SARAFI

EOS STAS . ANTI OS ETHN SE AG. DYS S THEODOROI O

NO E DO

S ASTI TYROLOIS KREMAP

SKEVA

NTI

SYKIES

PARA

FANERO

TYROLOI

IVA

LIGDON

ADOU

GALANAKI

RIGAS FERAIOS

KAPATOU

KID

IPEIROU

FAIS

FRYZI

ALKIVI

MAKEDONOMACHON SQ.

S LINA N BOU NNITSO GIA MANTEION

EN IDOMZARIFI

PIGIS

OS S ON TOU AT HE NOUS PL KRA

SO IMO IAS D HER ELEFT IS

RMA

DOU

TIR ONAS

BOU

K IL K IS

U AFXENTIO

RIOU FANA I ARN

P SKE

TRO

ULO

NIS

MICHALA

T HE R

VARNAS SQ.

AT NGOU MA K U KAFKASOU KATS OME ZALO RIO ON IO ARCHAIOTITO N HO I OC OS I NE EKROP U PANAKALLITHEA AMEN K GIAS TO DEX

CEMETERY ILIOUPOLEOS OU LA S NE EA IS ME ITH IT U LL AR RAIO A E K AF RIG

KRITIS

AMPELONON

VOREIOU

ARIS

TROUMAN

OKO

DIT

PRIAMOU

4.1

PAISIOU

KOLOKOTRONI

KARAOLI

ROUZVELT

LE O

OPO

PER

O DR AN

NAK

LEX

GIAN

ING FLEM NOS

ISSO

THER

VYRONOS

ANAGENNISI

U IO DIR IN VA

O UP

RIA AD

EOS

THIS

FILIPP

IAS

I ELMAZ I DIGEN EOS

TIR

NAS

PAPAGOU

ADRAMERIOU ODEMISIOU

SOULINI

PAK

KAL

A AR

OU ARISTEID

OU LOM

OS OUPOLE

TAN

KAS

ATHO

NATSI

LO MOPY

MAR

THER

I DAVAK

ALKIVIADO

M DID ELIT YM EOS OTE ICH OU

RODOCHORI

PARASKEVA

KALLIKRATIAS

IMVROU

AGIOS DIMITRIOS

IOU

ALEX

NIGDIS

KOL

ITI

IKIS

ETHN

TI DIAMAN

DAVAKI

ON PLATAI ARKADIOU

ODIT

LAN

ZEITENLIK CEMETERY

AS ANTIST

EPTALOFOS

KARAOLI-DIMITRIOU SQ. ZOODOCHOS PIGI

KYRIM

VARNAL

KYPR

LO GA ME

OPOULO

PANTAZ

ARI

GEVGEL

ZANGOL

Y KENNED DAVAKI

VYRONO

AFR

G OR A LEOUS MISTOK

SOFOUL

OULI MIA

LOU IVOU

STIR

PLA

S PA

ITIS FROD

LIA

K OUNT OUR IOT I ELLISPONTOU ANATOLIKIS ROMYLIAS MARKOU BOTSARI VAS. KONSTANTINOU DODEKANISOU

ARI

NGIOU

AGIA

FAN

KALL

ADIO

OURIOT

TRA

MESOLO

STE

AMASEIAS ARCH. IATROU KESANIS

V E R MIOU MOSCHOUNTI DODONIS OR E ST IA DOS MOUDA NION

RTIS S PA

KAN

GENN

LOU

SVO

SA PAFLES

NIS

IOU

AFS

RIT

IOU

AMPELOKIPOI

LON MOPY OUS LE THER N PERIK NINO KOM

IANOU AIMIL MITR. US KLEO SOFO S

LAKI

AKIS THR IAS GNIS SIS MA S EDE

EZA TM PE

GOU

SMYR

NISE

PAPA

MENEMENI

4.2

ITR

IM UD 4.3 AGIO

LOK

IVIA

ALK

GEN

ANA

ANGE

LEO FOK

OTA

TRIP

OUNT

IS LIT

TERPSITHEA

IKO

CHR.

U INO VAR SIS NA S EDE NIOU

A AS

OU ROD

RA SK

4.3

KO UF AN A A IAS ZAIMI S

PARASKEVI

PAP

ELEFTHERIAS CHAIA AR SQ.

VR P YO KA ARN ULO L I VYZ AVR THASN AN YTO TIO N U

EVDOKIOU

R AT IOT I

4.4

JEWISH CEMETERY

ENI

N VOTSI LLIO PISIDIAS NE CHRYSOUPOLEOS ARDA D

IDI

IRA

U ST

MATROZOU

DIG

TO OS

PLA

M. ASIAS

KASTAMONIS

AGN

IAS

OS O U LE RAK PO GE OU KALO

U I RA NO KO THE S MO

UTSOU

N AR IKIS IST OT EL KO OUS NIT SIS OLY T AN ECHN TIN IO IDI U

NEAPOLI

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

7ος περίπατος:

69. Το συγκρότημα της Μονής Λαζαριστών είναι, μεταξύ άλλων, και η έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

3.2 Πολυχώρος «Μύλος». Στεγάζεται στις εγκαταστάσεις του παλιού Αλευρόμυλου Χατζηγιαννάκη-Αλτιναλμάζη (1924). Το 1991, παραχωρήθηκε σε ιδιώτες και μετατράπηκε σε χώρο πολιτισμού με πανελλήνια εμβέλεια. Τα μεγαλύτερα ονόματα της εγχώριας και διεθνούς μουσικής σκηνής έχουν εμφανιστεί εδώ, ενώ τα καφέ, τα μπαρ και τα εστιατόρια που λειτουργούν στις εγκαταστάσεις του, είναι ιδιαίτερα δημοφιλή στους Θεσσαλονικείς. 3.3 Ζυθοποιείο ΦΙΞ. Το ζυθοποιείο ιδρύθηκε το 1893 από τους Μισραχή και Φερνάντεζ. Στην συνέχεια, επέκτεινε τις εγκαταστάσεις του και μετατράπηκε διαδοχικά στις εταιρείες «Ζυθοποιείο Όλυμπος» και «Ζυθοποιεία Όλυμπος-Νάουσσα». Το 1926 περιήλθε στην ιδιοκτησία της εταιρείας ΦΙΞ μέχρι τα μέσα της δεκαετίας του 1980, όταν και σταμάτησε η λειτουργία του. Σήμερα, οι εγκαταστάσεις του είναι εγκαταλελειμμένες και μόνο κάποιες νεότερες αποθήκες έχουν μετασκευαστεί σε συναυλιακούς χώρους. Στο παρακείμενο παλιό κεντρικό αντλιοστάσιο της Εταιρείας Υδάτων (1890-94), που λει-

τουργούσε ως το 1978, στεγάζεται από το 2001 το Μουσείο Ύδρευσης (για το μουσείο, βλ. σελ. 79).

4 ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΕΡΨΙΘΕΑΣ (ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ) Πρόκειται για μια σχετικά ήσυχη περιοχή του Δήμου Σταυρούπολης, κοντά στο κέντρο της πόλης, με καλή ρυμοτομία και αρκετούς ελεύθερους χώρους. Κατά μήκος της κεντρικής οδού Λαγκαδά εκτείνεται ο χώρος παλιού στρατοπέδου με το τζαμί Λεμπέτ, που πρόκειται να μετατραπεί σε πάρκο. Εξάλλου, μεταξύ των οδών Καραολή Δημητρίου και Δενδροποτάμου βρίσκεται από το 1938 το εβραϊκό νεκροταφείο, όπου έχουν μεταφερθεί και μερικά μάρμαρα από το παλιό (βρισκόταν στον χώρο του Α.Π.Θ., βλ. σελ. 38), το οποίο κατέστρεψαν οι Γερμανοί κατά τη διάρκεια του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Μετά την περιήγησή σας στην περιοχή, μπορείτε να επιστρέψετε στο κέντρο της πόλης χρησιμοποιώντας τις λεωφορειακές γραμμές 27 και 29 (από την οδό Λαγκαδά προς την οδό Εγνατία). ΔΕΙΤΕ: 4.1 Συμμαχικά Νεκροταφεία (Ζέιτενλικ). Είναι η μεγαλύτερη στρατιωτική νεκρόπολη στην Ελλάδα. Εδώ, σε πέντε τομείς, βρίσκονται θαμμένοι περισσότεροι από 21.000 στρατιώτες των χωρών της Αντάντ (8.089 Γάλλοι, 8.000 Σέρβοι, 3.000 Ιταλοί, 1.648 Βρετανοί και 400 Ρώσοι), που σκοτώθηκαν στο μέτωπο της Μακεδονίας, κατά τη διάρκεια του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου. Εισερχόμενοι από την κεντρική είσοδο (οδός Λαγκαδά) θα δείτε το εντυπωσιακό σερβικό μνημείο, στην πίσω πλευρά του οποίου λειτουργεί μικρή σερβική εκκλησία. Εξάλλου, στην παράπλευρη οδό Κουτηφάρη, βρίσκεται το καθολικό νεκροταφείο της πόλης. 4.2 Μονή Λαζαριστών. Το εντυπωσιακό αυτό κτήριο κτίστηκε το 1886 από μονα-

7ος περίπατος:

Η περιοχή άρχισε να αναπτύσσεΆγιοι Δώδεκα Απόστολοι ται τις τελευταίες δεκαετίες του (βλ. σελ. 8). 19ου αι., μετά την κατεδάφιση του παραθαλάσσιου και ακολού2.7 Δυτικό Τείχος. θως μεγάλων τμημάτων των δυΚατά μήκος των οδών Αρκατικών και ανατολικών τειχών της διουπόλεως και Ειρήνης σώζοπόλης. Η γειτνίαση με το λιμάνι νται τμήματα του δυτικού τείχους και η κατασκευή του σιδηροδρότης πόλης, ενώ στη συμβολή μου συνετέλεσαν καθοριστικά των οδών Αγίου Δημητρίου και στην εγκατάσταση στην περιοχή Αγίου Νέστορος εντοπίστηκαν μεγάλων βιομηχανικών μονάδων. πρόσφατα ευρήματα της Ληταίας Τις τελευταίες δεκαετίες, πολλά Πύλης, μίας από τις επτά μεγάαπό αυτά τα κτήρια μετατράπηλες πύλες της περιτειχισμένης καν σε χώρους πολιτισμού και Θεσσαλονίκης, που ήταν μέρος διασκέδασης, ενώ άλλα -όπως της παλαιοχριστιανικής της οχύ- το κτήριο των παλαιών Δημορωσης και όφειλε το όνομά της τικών Σφαγείων (αρχών 20ου στη βυζαντινή πόλη Λητή, στην αι.), κοντά στο εργοστάσιο ΦΙΞ, οποία οδηγούσε. Στο ύψος της που έδωσε το όνομά του στην οδού Εγνατία, υπήρχε, επίσης, η ευρύτερη περιοχή και έχει κριθεί Χρυσή Πύλη. διατηρητέο- σχεδιάζεται να μετατραπούν σε κέντρα αθλητισμού 2.8 Πασά Χαμάμ (Λουτρά ή πολιτισμού. «Φοίνιξ»). Κτίστηκε μεταξύ των ετών ΔΕΙΤΕ: 1520-1530 από τον Κεζερίμ Κασίμ Πασά. Γνωστό και 3.1 Πολυχώρος «Βίλκα». ως «Λουτρά Φοίνιξ», ήταν το Πρόκειται για το παλιό τελευταίο οθωμανικό λουτρό εργοστάσιο κλωστουφαντουρπου λειτουργούσε στην πόλη, γίας Τόρρες και Σία, μετέαφού έκλεισε μόλις το 1981. πειτα «Βίλκα», που έπαψε να Βρίσκεται στη συμβολή των οδών Κάλβου και Πηνειού, λειτουργεί το 1988 και σήμερα κοντά στα δυτικά τείχη και την έχει μετασκευαστεί σε χώρο εκκλησία των Αγίων Δώδεκα εκδηλώσεων και διασκέδασης, Αποστόλων, και χαρακτηρίζεται καθώς περιλαμβάνει θεατρική από την εξαιρετικά επιμελημένη αίθουσα, χώρους συναυλιών, καφέ και μπαρ. δόμησή του. 2.6

68. Ο πολυχώρος «Μύλος», από τους δημοφιλέστερους χώρους εκδηλώσεων και διασκέδασης στη Θεσσαλονίκη.

3 ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

νεοκλασικές επιρροές. Σήμερα στεγάζει γραφεία εταιρειών.

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

7ος περίπατος:

69. Το συγκρότημα της Μονής Λαζαριστών είναι, μεταξύ άλλων, και η έδρα του Κρατικού Μουσείου Σύγχρονης Τέχνης.

τουργούσε ως το 1978, στεγάζεται από το 2001 το Μουσείο Ύδρευσης (για το μουσείο, βλ. σελ. 79).

7ος περίπατος:

68. Ο πολυχώρος «Μύλος», από τους δημοφιλέστερους χώρους εκδηλώσεων και διασκέδασης στη Θεσσαλονίκη.

3 ΔΥΤΙΚΑ ΤΟΥ ΛΙΜΑΝΙΟΥ

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

νεοκλασικές επιρροές. Σήμερα στεγάζει γραφεία εταιρειών.

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

7ος περίπατος: 62

χούς του τάγματος του Αγίου Βικεντίου ντε Πολ (του Παύλου), γνωστοί ως Λαζαριστές από την έδρα του τάγματος στην εκκλησία Saint-Lazare του Παρισιού. Κατά καιρούς, το κτήριο χρησιμοποιήθηκε ως νοσοκομείο και κέντρο φιλοξενίας προσφύγων. Το 1980 χαρακτηρίστηκε «ιστορικό μνημείο» και «έργο τέχνης» και το 1997 αναπαλαιώθηκε πλήρως για τις ανάγκες εκδηλώσεων στο πλαίσιο της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης. Έκτοτε, λειτουργεί ως πολυχώρος πολιτισμού και διασκέδασης, καθώς εδώ βρίσκονται δύο αίθουσες του Κρατικού Θεάτρου Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε., βλ. σελ. 109), Πολιτιστικό Κέντρο, καφέ-εστιατόριο και μπαρ, ενώ στον υπαίθριο χώρο πραγματοποιούνται θεατρικές παραστάσεις, συναυλίες και άλλες εκδηλώσεις. Επίσης, στο παλαιότερο τμήμα του και σε συνολική έκταση 3.270 τ.μ. στεγάζεται το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (για τις συλλογές του μουσείου, βλ. σελ. 75) Καπναποθήκες. Στην περιοχή σώζονται τα κτήρια πέντε παλιών καπναποθηκών (καπνομάγαζα), δείγματα της μεγάλης ανάπτυξης του καπνεμπορίου στην πόλη 4.3

70. Το σερβικό μνημείο, στο συμμαχικό νεκροταφείο Ζέιτενλικ.

από τα μέσα του 19ου έως το 1990. Τα περισσότερα είναι κτισμένα κατά την περίοδο του μεσοπολέμου, ενσωματώνοντας στοιχεία αρχιτεκτονικής art deco και Bauhaus. Σήμερα, ένα από αυτά (απέναντι από τη Μονή Λαζαριστών) έχει μετατραπεί σε πολυτελές ξενοδοχείο, σε άλλο έχει εγκατασταθεί το Τμήμα Κινηματογράφου του Α.Π.Θ. (στη συμβολή των οδών Ικονίου και Αγ. Δημητρίου), ενώ το «Κόκκινο Καπνομάγαζο» (οδός Αραπίτσης Ναούσης) στεγάζει διοικητικές υπηρεσίες και το παρακείμενο της Αυστροελληνικής Εταιρείας Καπνών εμπορικό κέντρο. 4.4 Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης. Έχει έκταση 5 στρ. και βρίσκεται μέσα σε χώρο πρασίνου 27 στρ. με παιδικές χαρές, γήπεδα, αναψυκτήριο και αμφιθέατρο. Διαθέτει περισσότερα από 1.000 είδη φυτών (ποικιλίες τριανταφυλλιών, είδη κάκτων, φαρμακευτικά και μεσογειακά είδη κ.ά.), θερμοκήπιο με μπανανιές και ορχιδέες, καθώς κι ένα εξωτερικό κιόσκι κατασκευασμένο σε τεχνητό λοφίσκο στο σημείο της καλύτερης θέας. Είσοδος από τις οδούς Περικλέους, Ολύμπου και Κ. Κωνσταντινίδη.

1.1 1

3.1 3 2 4

7.1 5 7

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ 1 ΚΑΛΟΧΩΡΙ

ποταμού και η λιμνοθάλασσα Καλοχωρίου, με ερωδιούς, Σε μικρή απόσταση από το πελεκάνους, φλαμίνγκο και νεκέντρο (5 χλμ. Δ), βρίσκεται ροβούβαλους. Λίγο δυτικότερα κοντά στη δυτική είσοδο της (έξω από τα όρια της πόλης), πόλης. Δημιουργήθηκε από ξεκινά ο υγρότοπος του Δέλτα πρόσφυγες στις αρχές του των ποταμών Αξιού-Λουδία20ου αι. και παρά τον κατά Αλιάκμονα (έκτασης 320 τ. βάση βιομηχανικό του χαραχλμ.), που προστατεύεται από κτήρα, αποτελεί ένα ραγδαία τη Διεθνή Σύμβαση Ραμσάρ αναπτυσσόμενο οικιστικά προ- και περιλαμβάνεται στο δίκτυο άστιο, γνωστό για τα ουζερί και «Natura 2000». O «Φορέας Διτις ψαροταβέρνες του. αχείρισης Δέλτα Αξιού-ΛουδίαΑλιάκμονα» προσφέρει δωρεάν ΔΕΙΤΕ: ξεναγήσεις στην περιοχή (www. axiosdelta.gr). Γαλλικός ποταμός. 1.1 Σίνδος. Εκτείνεται στο δυτικό άκρο του Καλοχωρίου. Κατά μήΒρίσκεται περίπου 9 χλμ. ΒΔ κος της όχθης του, ο τοπικός του Καλοχωρίου και οφείλει δήμος έχει τοποθετήσει κιόσκια τη σημαντική ανάπτυξή τη και εγκαταστάσεις για στάση, λόγω της εγκατάστασης στην αναψυχή ή πικ-νικ. Νοτιότερα, περιοχή της Βιομηχανικής διαμορφώνεται το Δέλτα του Ζώνης Θεσσαλονίκης. Οι μικροί

ΔΥΤΙΚΑ ΑΠΟ ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ-ΣΤΑΥΡΟΥΠΟΛΗ

7ος περίπατος: 62

70. Το σερβικό μνημείο, στο συμμαχικό νεκροταφείο Ζέιτενλικ.

1.1 1

3.1 3 2 4

7.1 5 7

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ 1 ΚΑΛΟΧΩΡΙ

DIGKA

TRONI

LOU

XAN

TOTE

ALE

ARIS

LOU

IAD

KOLOKO

PR AS

AIOU

PTOL EM

IRIA

ETA

FIL IKIS

OLY

NIKIS

OU S KOR AI

KLE

IRA

KA KI

TASE

NOUS

ANAXIME

ELO

KLI

ETEO

KREO

ANA

ELA

IKO

LEN

TO AN

PAPAFLESSA

NGOU

S FS EO

AGIOU VASILEI OU

OPOU

AP A AN

LOU

GIRID

TON

TSIN

OUS KALAVR YTON KYZIK KAFK OU ASOU FLEM ING

ZALO

ALKION

KAZAZI

LASANI

ARISTEIDOU

OMIR OU

ENGLISH CEMETERY

I AR

THIC HI FOKA S IAS

PAPA

DIOGEN

NIKO

POK

IDI

IRAS

INIANOU

IOUST

KYDIDI THOU

RO DO U

LEFK OSIA S KARO PTSID I LIDI

IKO MA

PAPAKYRITSI CHRYSO UL

IOU

TH ER US

OUS

ELO U

PA TM

AN O OF IST AR

I ITID

SOKRAT

SIL YP

AN AN DR DRONIKO EO U S

SS KA

AKR

KALAMARIA CEMETERY

ZID

FILIPP KOTRONI OU

DAVA

TZAV

OS TON

ANAPAFSEOS

PLO U

MIKRA CHALKIDIKI

ANEMONAS

SKEV

ROK

SOULIOU

FA KA

KA RA OL

YRA

SKIA THO

YPS

ILA

TYP

NTO U

SIGAL A

ELA

MAV

ROM

RIGA NOU FERA IO

ICHA

MARSL

SILI TOVA

MOUSOURI PAPANTONIOU

PORF

CHRIS

NIK

STAVROU

DELFEIAS AIANTOS

FILA

KARAVANGE

OS ON EIM TEL PAN IOU AG

AGIOU ZAC

HARIA ALAT N

SATO POSEIDONOS

SOU

PLASTIR

2.4

NIS

SMYR

LI MIAOU U ASIO

OMOU

ST CHRYSO

NAST

OUNA

KARAMA

I ARETSOU KORA EIM G’ NIS SMYR IOAK

TSO

ROU

AND

KAZIK

SKRA SQ.

EFES

PAPA

AGIOS NIKOLAOS

NT LEVA

ON METR U MITIO ADRA EIAS IRAKL RIOU OCHO MAKR

KARATA

NIKOLA AGIOU OU EVELPID

2.4

KOURI TAXIARCHON

A PLASTIR

PROUSA

MYSTAKID

MA OU VOSPOR ONTOU ELLISP

PONTOU ARISTOTELIS

S VITHYNIA CHALKIS N ANIO

MOUD

RID

PAVLOU

PARA

SARATSI KONITSIS LEA MIKROU

PASALIDI

RMARA

LGA

EION

2.2

IZE VEN EL. PASTER

AIV

LOU

VOU

THERAP

A TIR

KARAMPOURNAKI

CHILIS

ELENIS

OU IOANN

AGIAS

AGIOU

2.3

TOLO

DERKON

NIKAIAS

KATIRLI

2.5

KOMNINON

VOTSI

KALANTIDI

APOS

IAS

XENOFONTOS METAMORFOSI

NIKOMIDEIAS

KIOU

LDE

KI KAVASITON POULANTZA TRIPOLEOS KROMNIS

BALA

DALIPI

KALIDOU

AVDELA

PAPAPETRO U PAPAGO

CHERIANON KOLOTOUROU

KALAMARIA

CHA

A G R IT E L I

ARTAKIS

KONSTANTINOUPOLEOS

KORYTSAS

SOURMENO

TRAPEZOUNTAS

THRAKIS

FILELLINON

CHEIMONID I AIMILI ANOU MITR .

IME R A S KYFONIDI KYRIAKIDI IASONIDI VAZELONOS PARANIKA SOUMELA

VASILEIADOU

NIKOPOLEOS

CHEN

SEVASTEIAS IAS LOUI ION

KERAMOPOULOU PAPA V. IPE DIAM IROU ANTI KOLO

LEOS

ADRIANOUPO

KOTYORON KOMNINON

KERASOUNT

I LI SOFOUL

THEMISTOK

IST

ERATYRAS

METAMORFOSEOS

N TA

NAVARINOU KOLCHIDAS

IRODOTOU DORILEOU

FANARIOU

ION ARGYROUPOLEOS

SIFILINON

GR MO TATAOUL IGO ON U RIA DI VYZANTIO

AIGAIOU

A AIS KANAT OLIKIS

KIFISIA

ANTIGONIS

AMISS

MYR

STRAVONOS

VIS

2.1

ION

R SA

PALPAMA

EPANOMIS

SANGARIOU

ARGYROPOULOU NEAPOLEOS

PERIKLEOUS

ARGONAFTON

SOLOMO

AIGAIOU

LER

KYDONION

KOUSKOURA

PAPADIMITRIOU NOMIDI

TAKI OIKO

GAVRIILIDI

KALIDI MITROPOLITI AMVROSIOU MITROPOLITI DODEKANISOU

ROSIDI

IOU

ETHNIKIS ANTISTASIS

YPSILANTOU

GRIGORIOU

KASSOMOULI

ROSIDI

ARO

POUL

KYPROU

PARNASSOU

KYDONION DR EOU

KIFISIA

PROM ITHEO KAPADDOKIAS XENO POUL S ZIR KRAT OUIK GA OUS O NO N RANGAV IOU ON U M I LY LAODIKIAS DIOS O RCHO U OS IAS RE IER

IPPO

U PAPANT KRYSTALI ONIOU SOURI PLOUTA

VLACHERNON

PAP

KORN

EVRIPIDOU

EIA

KIFISIAS FRANTZ AI I NO

TSOUNTA

MITROPOLITI

IOU

THESSALONIKI

KYMIS

KAR AVA OS NG TOM ELI OU CH RΥS

CHAN DRIN OU

EFTALIOTI DOMP OLI DOUKA

FE POS RI EIDO S NOS MEL EA ANG GROU

NTO

STIR

NOU

PLA

MIK

MARAS

OLEO S ATREIDO N OPOU LOU

NOUP

XYNG

ADRIA

CHO

AMFIP OLEOS

ANTIROU STHE NO

DIM STEFAN OCH OU MIS AROU IRLI S

TOUS

LEOS KALLIPO

VIZYIS KO

RON

MET

ANON

U MIT

INA

ADIO

NATS

GENN

SCHO

PARA

FILE LLIN O

RATO

VIAS

GRA

RIO MERKOU

I IT DA LEM DM PA PO PA A PA NS EL IN OU

IS MAKRYRACH

AIR

TIDI

TAIO

ERYTHROU

PITTAK

DAKI

THERMI - CHALKIDIKI

KERAMEIA ALATINI

LAS KA

NAS

AVIT SA

KARK

GRA VIAS

MYT MAV OUDI ROKO RD PAPA KYRIA ATOU ZI

PAPA

KRITIS

ELEFTHERIOS

LOGOTHETOU

KOUR

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS

GEO

SOFOULI

ALATINI

THEMISTOKLI

TOU

IKA ND

AGRI

ARI

BOTS

AREI

KAIS NOU

GEO

IOAN

I AKAS MAL

OS MID ARTE

AIG

TOU OM ILA

SIS

ALEXANDRO

KOR

ANIN

NIT

NALTS

YOTA XE KI NOP KO OU LOU KRIE RDATO ZO U

EXOCHES

MEGALOU

KAR

DEPO

SPETS

ONISION MOSCH

VRO

I EMEL

GAVRIILIDI

STR

MELEN IKOU IDI

AR ELL

S H.

PATRIKIOU SQ.

OLA ID

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

FON

TREIS IERARCHES

VOULGARI

DEL

SA MOT HR A K IS

RDELIO U ANATOL DERKON IKIS RO MYLIAS

FOU

MIDEIA S NEAPOL KYZIKO EOS NIKOM U IDEIAS

EPTALO

MAR

MOU PRIA

NIKAIAS SANTAS

NTHO ON PSAR

POUL MITRO

AZ MP

RID

ZA NA IA SM TR OP OU KO

PAPA

KLEANTHOUS

KOPIS

IKONIO U KROM PYRGOUNIS

MALA

ARGENT

KLEA

KOU

FILIMON

YMMIT

LYDI

NIOVI

MIA

EIM

RGIO

TAN SIA

IVYSKOU

PELIA S

ETSI

EVRY VIAD

YDRAS

VALT

S LAMIAS

XENOFONTO

FLEM

FLE

MIN

LID

KLITIOU

OMIROU

LIS

ILIA

EIO

SIO

C ISK KO HRY AK I LO SO KO CH TR OU ON I

ING

THER

ELEF

ARCHIMIDOUS

OTON

MIL T IA DOU

V OP YZAN OU TIO LO U U

GIK

AIO

MIAOU

YRID

. SP

APA

KORYTSAS

SERRON TROIAS

LITO

DOIRANIS

NEVROKOPIOU

KRESNAS

LITOCHOROU

CHIS

ANIO

ORA

BIZ

AET

IAD

S TR

AGIA

OU DR N AN IDO IM AX KEAN TOUS O KRA INO DE

KERKYRAS DOIRANIS

CHO RO

ATH OU

LACHANA

ORO

TAP

FSE ME OS SO GYM LONG NA IOU STIR IOU

GE MIS TO U RODIOU RIGOPO ULOU

PLIT HON OS

OGLO U

ANTZ

KILKISSIOU

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON

RAN

S S A

ENO

POIM

ANIO

BIZ

FILO

EDIS

DOS

LEO

UPO

IOU

AGAT

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

AKE

R. IO

RMAN

ON GE

PATR

ION

PALA

AKT

S PY MYR RG NIS OU

THETIDO AFXENT S MOUDA IOU PANEPIS NION TIMIOU KALELPIDO

KONSTANTINO S UPOLEOS

IFIKRATOUS

PAT

ETHNIKIS ANTIS

IRO U

IPE

DIO

OLE

CHYL

AIS

DE LA

ATHANASIOU DIAKOU

ANT H KRITIS EON

ROU

YPA T

GR KY AVIA PR S OU

AG KA RAFO R ELEN VOU N N IS ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL A GIA OU SIO U

THEOTOKOPOULOU AKR

PA STE R MAK

TSA

SAC

PRO

LA CH AN A FOKA

IAS

PA AL . P A I HIN

S NOIA

NOS TIO

IFAIS

VIL I OS GLADSTON PA LAM A

IRA

PAN IDO U OINO IS

K OLYMPO ARAO U LI

U SIO

PA P

TOSI

PO NT OU

A ASO NAS TA U KAFK

CH ON

S T O U R NA R A

IDI ZO LY PO

RA KA

ITIS

OKT ON RIGA OU FERA IO

VOU LGAR

KRITIS

NA V TYR U

ERO

ITS

GLYN

IAD

OLY

ΔΕΙΤΕ: «Πλατανάκια». Σημείο αναψυχής σε κατάφυτη ρεματιά, με μικρό Ζωολογικό Κήπο και αναψυκτήριο. Από

Πώς να πάτε. Από την πλατεία Ελευθερίας αναχωρούν MNITS

IKA

VAM

LEIO

SCHO

SELEFKO

LON

AGISILAOU

TASI

U PO YM PA PA

ER TH

FILIPPOU

NAS

PAVLOU MELA

VAS. KONSTANTINOU

MOPY

AKI

IRO

EIOU

ETA

ONIA

DAV

PILEA CEMETERY

MOUS

ETIKOU

ZOUM

LAOGR.

NIKA TROCHIODROMIKON NORO S TOLE MOU IDOU LEON

INIS

NEARCHOU

ETE

NEOP

PAPA

ALKM

PARA

I ROID GAMV

MAKED

ND EVM ROU ENO US

OSIA XENI

DIOU

IZELO

MIN

FLE

XIM

VA KARA SIKYROU THEO DORI GAZI

ARKA

IFAISTIONOS

VEN

F AM U HO OC IGIL

TAKI

NEARCHOU

IOU

CHARILAOU

RIGA FERAIOU

IRO

U IANO

ANA

US ANTA

PROFITIS ILIAS

PALAIOLOG

ILIA

IPE

AGAL

IRITI

MYS

STADIOU

STAG

NOS

ANO

OU ATEL PRAIDI STAM

FILINTA

NAFPLIOU

LLO

OUM

VISVIZ

RATIA

OUS

IOU

DRAG

SEFERI

DIMOK

LAOU NIKO PAPA

PALAMA

KALV

KRAT IPPO

NAFPL

SIOU

STRO

STA

RATO

TIR

SIPO

FITI

PRO

EIRINIS

A PL

ISOK

SPEF

UIL

A AN

ARI

KAN

AINOU SQ.

OTI

Από τα καλύτερα προάστια της πόλης (12 χλμ. Ν από το κέντρο), χτισμένο στις πλαγιές του όρους Χορτιάτης, με πανοραμική θέα στην πόλη. Ακατοίκητο ως τις αρχές του 20ου αι. (αν και έχουν εντοπιστεί ίχνη προϊστορικού οικισμού), οι πρώτοι κάτοικοί του ήταν πρόσφυγες από τη Μικρά Ασία και τον Πόντο. Σήμερα, το μεγαλύτερο μέρος του καλύπτεται από πολυτελείς επαύλεις και εντυπωσιακές μονοκατοικίες, ενώ στο κέντρο υπάρχει μικρή εμπορική αγορά. Από την περιοχή, εξάλλου, πήραν και το όνομά τους τα «Τρίγωνα Πανοράματος», ένα από τα διασημότερα γλυκά της πόλης, καθώς εδώ βρισκόταν το ζαχαροπλαστείο που τα παρασκεύασε για πρώτη φορά τη δεκαετία του 1950. PANORAMA

NOS

AGRA

ALI

A E AR ON XIM

AION

ZIRINI

IOU

EFT

ZACHOU

RAKI

LEOS

DREO

U AIVO

PERR

DOU

TENE

TINO

APO

S TH

PLAT

LDOU

PAN

VOG

ATHO

DONIA

DORYLAIOU

SVOLOU

UPO

KAOUDI SQ.

PAPADI AMAN TI OLG AS

NOU

TSIAPAN

FAIAK

SYROU

ITIS

MAR

PILEA MAKE

PILEAS

AKOS

NEMEA

AKA

ROU

LIOU

VOSPOROU

R. MIT IOU LEIOU SI NAD GEN IOU VA AG PAPA OSIAS XENI S NA

KAR

KIDIKI

MEN

IAS OMAG PROT NIDI SYMEO

KYP

TSE

ATLANTIDAS

TOM

TINO

TYPA

FILI

KARANIVALOU

AMMO CHOS TOU

OLIKI

OUZ

CHAL

U PA

KIS

ARTA

URM

AKA

RGIO

LAIOU

LARN

CHO

KAR

GEO

POU AERO POU PAFSILY

SIS

ANAS

DORY

OU ANDR

Οδός Κομνηνών. Ο κεντρικός δρόμος της πόλης, πεζοδρομημένος στο μεγαλύτερο τμήμα. Κατά μήκος του, λειτουργούν πολυάριθμα εμπορικά καταστήματα, καφέ, μικρά μπαρ και εστιατόρια, ενώ βρίσκεται και η κεντρική πλατεία της περιοχής με το Δημαρχείο και την εκκλησία της Μεταμόρφωσης. Από την παραλιακή ζώνη, μπορείτε να φτάσετε μέσω της οδού Ι. Πασσαλίδη. 2.5

OLOU

STAN

POULOU

EPIDAVROU

DANI

INIS

POLY

ILIS

TSELEPI

TSELIOU OLITOU

PILEA

DYS

KON

DROSINI

VAS

PIAS

EFE

ALKM

OUS

ITOS

72. Το Πανόραμα προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή.

ALI VARN UI OU LO

SPYR

TIGI

STRA

TSAMI

TRIANTAFYLLO

MITROP

IMVR

ARI

KRAT

OLYM

VOG

OU RAIV PER

S UNTO EMO

ANTH

IKO

NIAS

IDI

PANTAZ

STRATIG

DIMITS

ANAT

VITHY

L MAN TIN GAM EIAS VET A

MALAKOPI

ION

KATO TOUMPA

ANAI

TRO

R IGO

IOU

ANELL

NATH

INA ATH

DARD

KAN

THAL

71. Το Κυβερνείο (Παλατάκι) δεσπόζει στο ακρωτήριο Καραμπουρνάκι (Καλαμαριά).

U R ASIO OK NAST IPPGLYNOUPAPA IOU VYZANT FLESSA PAPA ANOIXIS

I GOVATZIDAKI OL SQ. DIV IS) RA ITS STEFANOU OU ON GK IOU KI (K OR PRA GRIG TA AM VIS UL

TATH

PONT

MICHAILIDI SQ. THERMOP AL YLON OUN EXAND TOS RIAS KR

S TR APEZ

ANALIPSI

KER

IPP

IDI

EAS

EFS

AGIOS THERAPON

THIN DOUSEAS MAN I SO LO NO S U O UL

KA KI ROLIDOU SA MIT SARA NTI

LYSI

R OK

NOS AETIO NONOS

AVR

VOSPOR

TEG

T BO MA AB NO M. VO U ED G

EPID

KAISA

PARMEN

IOU

AGAMEM

TAS

MARR

IKIS

ONIA S SINIOS OGLO

ISI

NAS

KIN

KAPA DDOK IAS IONIAS

PAPA

KI LEFA IA AN PAFS ELIS SEM

REIAS

MIK

CHEI

K NIK AGIOS SERAFEIM

KID

OU UL OL OPO AIT DRE AND N R

LON

SIA

LYKA

PO RO MIT PSALT

IS OLO TIR ULA O

OU MA S

L OG

PAP

DONI

MAKE

IKO

FOIN

GENNISI SOTIRA

LEM

HOU

YPA

A RAS

SIS

IAKOV

IORGI

IPAT

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL

DELIG

IAS

VRY

PONT

PAPA

VELIO

AGIOS PAVLOS

ARIO

TO TRIP

AILIA

PAP

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

TOU U GNO MIO POLY DRO U IPPO LIVIO S U PO ENO TOG ORA PRO DIAG OS ON

ILID

CHAR

MEG

NOS

PROU

KON OF THESSALONIKI STAN TINO UPO LEOS

CHIRS

LIS

MIC

PASALIDI PERDIKA PARNITH AS

DELIG IANNI GALIV ALDI ETA

DIO U NOS GA

DIA

MAKEDONIA PALACE

CHARISI

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U IPIO PELIS ASKL PINDAROU I

IAS

TRIT

AGIOS FANOURIOS

TINID

AMAL

OLO

TIR

KOU

KYK

OU MID U ADA KLEITO ON POLY AL TPIK ARINAS SM AGIA U ORO ON ISID VRYT ANA

STAN

S NTO AS MIL FILO THEIS IS FILO ODAFN ROD OU

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIRO SKALTSOUNI U

KON

RIO

PAPAFI

IPO

ANO LISS TIFANO AN OUS TOUMPA LE

PESTON

OSTRO VO KIMON U OS

KRITONOS

RTIS

SKYROU

SPA

SSA

INTH

VELI

YAK

ELA

TSOP

KISSOU KARIATIDAS KAVIRON

OU U YLID U VAIO STO NOS RGAIO FOK A LO AGIA FI A VARVARA PRAXAGOR S

EVAGORA

PSAROU

ISI

PAPAFIO

INO

A MIN ELEA S DRIO S

AMOLIANIS

AVE.

U TRO KAS

CHAR

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARN ANDRO AGIA VI TI MARINA RIO AND EOUS S O KL IRID EMPEDO

OU LOT

ERIAS

GOU

PESTON

ELEFTH

OU RIF

PERDIKA

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

AMOR

TOU

IOANNINON

IRO SID KATSIMDIDI

STRA

AKI MPR U LA ORIO GRIG U ISO NNMYKONO U ALO

MIL

EVVOIAS

PAPAFI

ANAF

IDI

NIKIS

NIKIFOROU

MORKENTAOU

FANARIOTON SQ.

VELLIDI

FOKA

YRNIS

RCHOU

PLOUTA

VOGATSI

LASSA

MITR. IOS

CHR. SM

IKTINOU

ON ISAVR

SAMOU POROU S AIGINI

IOANNI

AG.

NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

GRIGORIOU LAMPRAKI

ETI DIAL I

ARI

ROMI

GOUN

LOUI

GL DAN YNAS AS IKIS AMKIS ETAIRI ETHN FILI

IPPOD

SVOL

OULOU

KYTHIRON

OU ENIK

TATI I AKAK PRAS

LAOU

AG. ANTONIOS

SIM

MEL

NOU ARIA MI GOU DRA U ANO IOULI S N ATOU SOKR LAKIDO OPOU PETR

IO.

DOXA

TZOVAROP

AGIOS STYLIANOS

SYNTRIVANIOU PANAG IA SQ. LIO U

YPAPANTI DE

T KA

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

MIA

SER

TRIK RON LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA M S ELEF AKED THER ONIA KOU S NTO IAS U DAN RIOTI GLI

LO CHO

AGIA FOTEINI

IL ICHA

NOU ARIA

U PIDO EVRI

KIT

KIS RA IAS TH HER T EF

IAS U TOR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

MATSI

NIS

KESSA

THER ELEF

A F XE NT IOU

PATMOU PIGIS

KYRIAKID

I IM ZA ULI O MIA RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

ELOU

SKOP

AGIOS SPYRIDONAS

LOU

POU

O NGEL

TOUMPA CEMETERY

SPA

AS PETR

ITS

RON

GYZI

THENOU

KLEIS

INON

HENOUS DIMOST

KOMN

OLEOS MITROP PROX. ILA KOROM

NIKIS

TOU

AIS

RED

TSAKALOF

VOSP

KONSTANTINOUPOLITON

RETIREMENT HOME

3 ΠΑΝΟΡΑΜΑ

RITOU DIMOK OU GLYN OROU

AIANT

N KO

R IKA

KAST

MOREAS

LOUS

TOTE

ARIS

NOU

UKID

VYZO

MYL

U RITSIO KAST AG. SOFIAS SQ.

STAVRO

NDOU

INO

VIZY

οι λεωφορειακές γραμμές 5 και 5Α. Αποβιβαστείτε στη στάση «Ναυτικός Όμιλος» ή εναλλακτικά στη στάση «Χαμόδρακας» στην περιοχή Αρετσού.

2.4 Αρετσού-Κρήνη. Οι δημοφιλέστερες περιοχές της Καλαμαριάς, που εκτείνονται κατά μήκος της θάλασσας. Εδώ βρίσκονται οι εγκαταστάσεις του τοπικού ναυταθλητικού ομίλου, η ομώνυμη πλαζ όπου λειτουργεί και υπαίθριος κινηματογράφος καθώς και η μοναδική μαρίνα της πόλης, χωρητικότητας 242 θέσεων (παρέχει ηλεκτροδότηση, νερό και τηλεφωνική σύνδεση). Στην παραλιακή οδό Νικ. Πλαστήρα λειτουργούν καφέ-μπαρ και ψαροταβέρνες, που κατακλύζονται από κόσμο όλες τις εποχές του χρόνου. O AT

TRIANDRIA

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

ONA

OULO

ENOP

ARM

MODI NI YGIAN MAKR

AG. ATHANASIOS

AGIA THEODORA

VRYA

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

MELENIKOU

BALA

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

ELEFTHERIAS SQ.

OLEO

IDI

TIN

STAN

N SK KO OP OU

VIZ

DOS

ONID

OUZO

MENE

UNI KATO TOU YP AIG

CHAPSA

ONO

RIOTI AVEROF

IAS

NOUP

ILIA

YIN

OLYMPIA

KYR

FILIPP

THAKI

KALAPO

LAODI GITRIA

ZOGLOUIR

ADRIA

DOS

LIKOU VASI

IAS

AKLE

AMPAT

PANORMOU EVANGELISTRIA'S CEMETERY

IAK

DELM

TSIMIS

EMPORIOU SQ.

SALAMINO

SOU

KARATA

KOUNTOU

KLEIO

VAS. IRA

VAIOU PINDOU DOXIS

DIOU . GENA MITR

ERMOU

ONOS PLAT

NIS

KLEO

SOFO

ANID

KASS

LYSSIATREIO

ATHINAS

ANDR

OU SOLOM I VLAL OU ASKIT

VALA ORPH

KEON

CHAL

KI IO

HIN

VLA

ARCHAIAS AGORAS SQ.

AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

ROAD

N N HO RO AC IAT M FIL ONO ED AK

TAXIARCHES

ADO

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

ZALI

IAN USTIN

ORITI

IDI

R TO

ROMFEI SQ.

CHOU

OLA

KARB

ANTIO

U RO NG SY RKITI POLIO

POU

OLYM

AI OLEM

VLAT

NTOS

ONID

NIOU

TECH

AREO

ANTIG

AIDO

ROU

GON FRAN PIOUI OLYM NT DIAMA

POLY

ARTIS

MIT

SYNG

ITHEO

SOUR

LOU

ARIG

IOU

DAN

OUS

SAPF

NTZAK

DAM

TARO

SAN

ALOU

TANT

PROM

OS SE YS OD IKON ENOT

AISOP

U ERO KRAT

IS EIRIN

PAP

KAZA

RIOU

DI IOU

IOU

OS AMVR

ANDR

KASS

TALI

KRYS

ZEFYRON

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

TZIOU

KYPRION AGONISTON SQ.

SOUTSO

S YS

DITIS

AFRO

EOS

NTEKA

TA FILO

OU KALV DIOS

LEO

U YMPO

U IGO

ANO POLI

DIMITRION SQ.

GKRA

N RAKTIVA I OUSID ANTON LAMP

NIS

IOU

VAKCHO

IAD

P LYM

IOU

GKRATZ

ITRI

U DIM

AGIO

ILIA IAS

IV KT

AVR

AD KI

NA STEFA AKI FARM

S EO TH PY

ILO

F EO

ORON

METE

ARK

TERPSITHEA SQ.

ITA

U N

MOUSHOUNTI SQ.

PYDNAS KOUSON SYRA

PILEOS

R AK

CHO

ON YL

ENI

FLO

URI U L OU OS PO ON D O PERSEOS ATH

HTO

SAC

ZIDROU SQ.

DO EVRYME EVROU

ROMA

DID

TAR

U EL O EL. V E NI Z I NID

RIF

ARIS

ONI KOTR KOLO

ONO

NTI

FERON

DIMOK R IT OU

OU TH

IDOU

FANEROMENI S

SARAFI

ELPI

MENIS

OLOIS

NIADO

AG AC HTA IO M EL. U KARADIMOU RI EPTAPYRGIO DRAGATSANIOU S ENUE AGIOS PAVLOS OU NO I AV IOU OU HENOUS OR KLISTFILI OCH MO LYD PYRG NDR H PPOU PARASCHOU LAFT PO PTA RIA LEOS E K PE PO OF OS AKRO TSAKAL ON KIM OU EVANGELISTRIA KARAVANGELI NAS EN

TASEOS . ANTIS S ETHN SEO AG. DYS S THEODOROI O

DEXA

FANERO

SKEV

τη θέση της Αρχαίας Θέρμης.

LAS

RI U NA ISO KA ONN P ELO

LOU

TRANOU

PARA

ARISTE

RINO

NAVA

KALLITHEA

SYKIES

VARNAS SQ.

NTI

ARACHTHOU

LIOU

EIO OM U IPEIR IRO OU OU U LI EPT APY RG IOU

PAV

PARASKEVA

OU A K ED OM ZALONG M EIO ARCHAIOTI TO N

PAK

M ALA

NIGDIS

SOULINI

AGIAS

RODOCHORI

VOR

MIA

LEVE

FO AGRA

SOUF

RING

VENIZELOU

ALEX

KOLOKOTRONI

PLATONOS AGIOS DIMITRIOS

IOU

S TOKLEOU

THEMIS

28 OKTOVRIOU M. ASIAS

MUNICIPAL PARK

IOU

BIZANIOU

LECHOVOU

EPTAPYRG

TIRA PLAS

A NA XA G OR A

GELI

DELTA

KONITSIS

KYPROU

ISK

SOLOMOU

TSACHILA

KILKIS

THAS

OU LORD

DIM

KANA

EPTAPYRGIOU

ITR

NINO

KOM

IOU KARA

ISTR

KAP

FILOU THEO

TIATI CHOR EPIDAVROU

U DATO OKOR

RGIO

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU S LIOU KOZANIS

O CH

VITSI U KASTRO ARGYRO RON MEGA AS SIN ELEF NIOU TEPELE KOLI A AGIOU DIMITRIOU NI ESS U PAPA AFL PAP AKIO IPPOKRATOUS LP ELLIS

TH FR ASO EID U E KR RIKIS ITIS

DIM

OGLO

KONTOS

EPTAPY

RON

ITS

MIO

NNIN

AR AP ITS BOU BOU IS LINAS

KYR IAK

INON

AS KERKYR

FILELL

BO UB OPOU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

IOA

ATTALO

SOU

EAS KALLITH

GRAMMO

KRYSTA GRANIK

KLIO

AGIA KYRIAKI

KLIO

VER

OUGKO

KA STO R

CHORTIA

KYRIAKIS

λοφίσκοι στον κάμπο είναι οχή, δίνοντας την εικόνα της αρχαίοι ταφικοί τύμβοι, ενώ παλιότερης ατμόσφαιράς της. σε έναν από αυτούς αποκαλύΔΕΙΤΕ: φθηκε νεολιθικός οικισμός με FOREST νεκροταφείο της γεωμετρικής και της αρχαϊκής εποχής.(SEICH Στον SOU) 2.1 Οδός Σοφούλη (βλ. σελ. 53). Άγιο Αθανάσιο αποκαλύφθηκε, επίσης, εντυπωσιακός μακεδο2.2 Κυβερνείο (Παλατάκι). νικός τάφος. Βρίσκεται στο ακρωτήριο Πώς να πάτε. Από τον ΣιΜικρό Έμβολο ή Καραμπουρδηροδρομικό Σταθμό αναχωνάκι. Κτίστηκε τη δεκαετία του ρούν οι λεωφορειακές γραμμές 1950 και αποτελούσε εξοχική 40, 40Α και 40Κ για το Καλοκατοικία της ελληνικής βασιλιχώρι. Με ιδιωτικό αυτοκίνητο, κής οικογένειας, αλλά σήμερα ακολουθείτε την εθνική οδό διατίθεται για τη φιλοξενία του 40 EKKLISIES προς Αθήνα και στρίβετε προς υπουργού Μακεδονίας-Θράκης Καλοχώρι. ή του Προέδρου της Ελληνικής Δημοκρατίας. Στον ισόγειο χώρο είναι τα σαλόνια, αίθουσα 2 ΚΑΛΑΜΑΡΙΑ χορού και αίθριο, ενώ στον Ουσιαστικά προέκταση της όροφο δύο σουίτες και βοηΘεσσαλονίκης προς τα αναθητικά δωμάτια. Περιβάλλεται τολικά, είναι το γνωστότερο από κήπο, ενώ η θέα προς την προάστιο της πόλης, που αναπόλη, τον Χορτιάτη και τον πτύσσεται κατά μήκος της θάΌλυμπο είναι εκπληκτική. λασσας, διαθέτοντας παράλλη2.3 Πρώην στρατόπεδο λα αρκετούς χώρους πρασίνου και αυτοτελές εμπορικό κέντρο. Κόδρα. Άρχισε να κατοικείται στις αρΔιαμορφώνεται σε πάρκο, χές του 20ου αι., αλλά κατά τη ενώ συχνά εδώ φιλοξενούδεκαετία του 1920 εγκαταστά- νται πολιτιστικές εκδηλώσεις θηκαν εδώ σημαντικοί πληθυτου Δήμου Καλαμαριάς και σμοί Ελλήνων προσφύγων από εικαστικές εκθέσεις. Ανασκαφιτον Καύκασο, τη Μικρά Ασία και κές εργασίες έφεραν στο φως τον Πόντο, κτίζοντας μικρά προ- οικισμό των αρχαϊκών και των σφυγικά σπίτια. Σήμερα, παρά κλασικών χρόνων (9ος-5ος αι. π.Χ.), που σύμφωνα με ορισμέτην ανοικοδόμηση, αρκετά από νους επιστήμονες ταυτίζεται με αυτά διατηρούνται στην περι-

EPIMENID

KAVA

LAS

SSALIAS

U OU

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

LAS

. NAVM LIMNOU

SA FLES

TIA

O IAN

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

EOS

NIS

GEN

KID O N

IAS

SIAS

KIFIS

ANA

ASVESTOCHORI CHORTIATI

PELO PO NN ISO U

DIGKA

TRONI

LOU

XAN

TOTE

ALE

ARIS

LOU

IAD

KOLOKO

PR AS

AIOU

PTOL EM

IRIA

ETA

FIL IKIS

OLY

NIKIS

OU S KOR AI

KLE

IRA

KA KI

TASE

NOUS

ANAXIME

ELO

KLI

ETEO

KREO

ANA

ELA

IKO

LEN

TO AN

PAPAFLESSA

NGOU

S FS EO

AGIOU VASILEI OU

OPOU

AP A AN

LOU

GIRID

TON

TSIN

OUS KALAVR YTON KYZIK KAFK OU ASOU FLEM ING

ZALO

ALKION

KAZAZI

LASANI

ARISTEIDOU

OMIR OU

ENGLISH CEMETERY

I AR

THIC HI FOKA S IAS

PAPA

DIOGEN

NIKO

POK

IDI

IRAS

INIANOU

IOUST

KYDIDI THOU

RO DO U

LEFK OSIA S KARO PTSID I LIDI

IKO MA

PAPAKYRITSI CHRYSO UL

IOU

TH ER US

OUS

ELO U

PA TM

AN O OF IST AR

I ITID

SOKRAT

SIL YP

AN AN DR DRONIKO EO U S

SS KA

AKR

KALAMARIA CEMETERY

ZID

FILIPP KOTRONI OU

DAVA

TZAV

OS TON

ANAPAFSEOS

PLO U

MIKRA CHALKIDIKI

ANEMONAS

SKEV

ROK

SOULIOU

FA KA

KA RA OL

YRA

SKIA THO

YPS

ILA

TYP

NTO U

SIGAL A

ELA

MAV

ROM

RIGA NOU FERA IO

ICHA

MARSL

SILI TOVA

MOUSOURI PAPANTONIOU

PORF

CHRIS

NIK

STAVROU

DELFEIAS AIANTOS

FILA

KARAVANGE

OS ON EIM TEL PAN IOU AG

AGIOU ZAC

HARIA ALAT N

SATO POSEIDONOS

SOU

PLASTIR

2.4

NIS

SMYR

LI MIAOU U ASIO

OMOU

ST CHRYSO

NAST

OUNA

KARAMA

I ARETSOU KORA EIM G’ NIS SMYR IOAK

TSO

ROU

AND

KAZIK

SKRA SQ.

EFES

PAPA

AGIOS NIKOLAOS

NT LEVA

ON METR U MITIO ADRA EIAS IRAKL RIOU OCHO MAKR

KARATA

NIKOLA AGIOU OU EVELPID

2.4

KOURI TAXIARCHON

A PLASTIR

PROUSA

MYSTAKID

MA OU VOSPOR ONTOU ELLISP

PONTOU ARISTOTELIS

S VITHYNIA CHALKIS N ANIO

MOUD

RID

PAVLOU

PARA

SARATSI KONITSIS LEA MIKROU

PASALIDI

RMARA

LGA

EION

2.2

IZE VEN EL. PASTER

AIV

LOU

VOU

THERAP

A TIR

KARAMPOURNAKI

CHILIS

ELENIS

OU IOANN

AGIAS

AGIOU

2.3

TOLO

DERKON

NIKAIAS

KATIRLI

2.5

KOMNINON

VOTSI

KALANTIDI

APOS

IAS

XENOFONTOS METAMORFOSI

NIKOMIDEIAS

KIOU

LDE

KI KAVASITON POULANTZA TRIPOLEOS KROMNIS

BALA

DALIPI

KALIDOU

AVDELA

PAPAPETRO U PAPAGO

CHERIANON KOLOTOUROU

KALAMARIA

CHA

A G R IT E L I

ARTAKIS

KONSTANTINOUPOLEOS

KORYTSAS

SOURMENO

TRAPEZOUNTAS

THRAKIS

FILELLINON

CHEIMONID I AIMILI ANOU MITR .

IME R A S KYFONIDI KYRIAKIDI IASONIDI VAZELONOS PARANIKA SOUMELA

VASILEIADOU

NIKOPOLEOS

CHEN

SEVASTEIAS IAS LOUI ION

KERAMOPOULOU PAPA V. IPE DIAM IROU ANTI KOLO

LEOS

ADRIANOUPO

KOTYORON KOMNINON

KERASOUNT

I LI SOFOUL

THEMISTOK

IST

ERATYRAS

METAMORFOSEOS

N TA

NAVARINOU KOLCHIDAS

IRODOTOU DORILEOU

FANARIOU

ION ARGYROUPOLEOS

SIFILINON

GR MO TATAOUL IGO ON U RIA DI VYZANTIO

AIGAIOU

A AIS KANAT OLIKIS

KIFISIA

ANTIGONIS

AMISS

MYR

STRAVONOS

VIS

2.1

ION

R SA

PALPAMA

EPANOMIS

SANGARIOU

ARGYROPOULOU NEAPOLEOS

PERIKLEOUS

ARGONAFTON

SOLOMO

AIGAIOU

LER

KYDONION

KOUSKOURA

PAPADIMITRIOU NOMIDI

TAKI OIKO

GAVRIILIDI

KALIDI MITROPOLITI AMVROSIOU MITROPOLITI DODEKANISOU

ROSIDI

IOU

ETHNIKIS ANTISTASIS

YPSILANTOU

GRIGORIOU

KASSOMOULI

ROSIDI

ARO

POUL

KYPROU

PARNASSOU

KYDONION DR EOU

KIFISIA

PROM ITHEO KAPADDOKIAS XENO POUL S ZIR KRAT OUIK GA OUS O NO N RANGAV IOU ON U M I LY LAODIKIAS DIOS O RCHO U OS IAS RE IER

IPPO

U PAPANT KRYSTALI ONIOU SOURI PLOUTA

VLACHERNON

PAP

KORN

EVRIPIDOU

EIA

KIFISIAS FRANTZ AI I NO

TSOUNTA

MITROPOLITI

IOU

THESSALONIKI

KYMIS

KAR AVA OS NG TOM ELI OU CH RΥS

CHAN DRIN OU

EFTALIOTI DOMP OLI DOUKA

FE POS RI EIDO S NOS MEL EA ANG GROU

NTO

STIR

NOU

PLA

MIK

MARAS

OLEO S ATREIDO N OPOU LOU

NOUP

XYNG

ADRIA

CHO

AMFIP OLEOS

ANTIROU STHE NO

DIM STEFAN OCH OU MIS AROU IRLI S

TOUS

LEOS KALLIPO

VIZYIS KO

RON

MET

ANON

U MIT

INA

ADIO

NATS

GENN

SCHO

PARA

FILE LLIN O

RATO

VIAS

GRA

RIO MERKOU

I IT DA LEM DM PA PO PA A PA NS EL IN OU

IS MAKRYRACH

AIR

TIDI

TAIO

ERYTHROU

PITTAK

DAKI

THERMI - CHALKIDIKI

KERAMEIA ALATINI

LAS KA

NAS

AVIT SA

KARK

GRA VIAS

MYT MAV OUDI ROKO RD PAPA KYRIA ATOU ZI

PAPA

KRITIS

ELEFTHERIOS

LOGOTHETOU

KOUR

AGIOU ELEFTHERIOU SQ. AGIOS

GEO

SOFOULI

ALATINI

THEMISTOKLI

TOU

IKA ND

AGRI

ARI

BOTS

AREI

KAIS NOU

GEO

IOAN

I AKAS MAL

OS MID ARTE

AIG

TOU OM ILA

SIS

ALEXANDRO

KOR

ANIN

NIT

NALTS

YOTA XE KI NOP KO OU LOU KRIE RDATO ZO U

EXOCHES

MEGALOU

KAR

DEPO

SPETS

ONISION MOSCH

VRO

I EMEL

GAVRIILIDI

STR

MELEN IKOU IDI

AR ELL

S H.

PATRIKIOU SQ.

OLA ID

CH IOU ATZIL AZA ROU ANA LIPS EOS

FON

TREIS IERARCHES

VOULGARI

DEL

SA MOT HR A K IS

RDELIO U ANATOL DERKON IKIS RO MYLIAS

FOU

MIDEIA S NEAPOL KYZIKO EOS NIKOM U IDEIAS

EPTALO

MAR

MOU PRIA

NIKAIAS SANTAS

NTHO ON PSAR

POUL MITRO

AZ MP

RID

ZA NA IA SM TR OP OU KO

PAPA

KLEANTHOUS

KOPIS

IKONIO U KROM PYRGOUNIS

MALA

ARGENT

KLEA

KOU

FILIMON

YMMIT

LYDI

NIOVI

MIA

EIM

RGIO

TAN SIA

IVYSKOU

PELIA S

ETSI

EVRY VIAD

YDRAS

VALT

S LAMIAS

XENOFONTO

FLEM

FLE

MIN

LID

KLITIOU

OMIROU

LIS

ILIA

EIO

SIO

C ISK KO HRY AK I LO SO KO CH TR OU ON I

ING

THER

ELEF

ARCHIMIDOUS

OTON

MIL T IA DOU

V OP YZAN OU TIO LO U U

GIK

AIO

MIAOU

YRID

. SP

APA

KORYTSAS

SERRON TROIAS

LITO

DOIRANIS

NEVROKOPIOU

KRESNAS

LITOCHOROU

CHIS

ANIO

ORA

BIZ

AET

IAD

S TR

AGIA

OU DR N AN IDO IM AX KEAN TOUS O KRA INO DE

KERKYRAS DOIRANIS

CHO RO

ATH OU

LACHANA

ORO

TAP

FSE ME OS SO GYM LONG NA IOU STIR IOU

GE MIS TO U RODIOU RIGOPO ULOU

PLIT HON OS

OGLO U

ANTZ

KILKISSIOU

KAFT

ZE RV EFZ A ON ON

RAN

S S A

ENO

POIM

ANIO

BIZ

FILO

EDIS

DOS

LEO

UPO

IOU

AGAT

RIAD G I LYTR KYZ A I CHA TZI

LAR

AKE

R. IO

RMAN

ON GE

PATR

ION

PALA

AKT

S PY MYR RG NIS OU

THETIDO AFXENT S MOUDA IOU PANEPIS NION TIMIOU KALELPIDO

KONSTANTINO S UPOLEOS

IFIKRATOUS

PAT

ETHNIKIS ANTIS

IRO U

IPE

DIO

OLE

CHYL

AIS

DE LA

ATHANASIOU DIAKOU

ANT H KRITIS EON

ROU

YPA T

GR KY AVIA PR S OU

AG KA RAFO R ELEN VOU N N IS ERA KAPE IDI SM TAN OU NIK OL A GIA OU SIO U

THEOTOKOPOULOU AKR

PA STE R MAK

TSA

SAC

PRO

LA CH AN A FOKA

IAS

PA AL . P A I HIN

S NOIA

NOS TIO

IFAIS

VIL I OS GLADSTON PA LAM A

IRA

PAN IDO U OINO IS

K OLYMPO ARAO U LI

U SIO

PA P

TOSI

PO NT OU

A ASO NAS TA U KAFK

CH ON

S T O U R NA R A

IDI ZO LY PO

RA KA

ITIS

OKT ON RIGA OU FERA IO

VOU LGAR

KRITIS

NA V TYR U

ERO

ITS

GLYN

IAD

OLY

ΔΕΙΤΕ: «Πλατανάκια». Σημείο αναψυχής σε κατάφυτη ρεματιά, με μικρό Ζωολογικό Κήπο και αναψυκτήριο. Από

Πώς να πάτε. Από την πλατεία Ελευθερίας αναχωρούν MNITS

IKA

VAM

LEIO

SCHO

SELEFKO

LON

AGISILAOU

TASI

U PO YM PA PA

ER TH

FILIPPOU

NAS

PAVLOU MELA

VAS. KONSTANTINOU

MOPY

AKI

IRO

EIOU

ETA

ONIA

DAV

PILEA CEMETERY

MOUS

ETIKOU

ZOUM

LAOGR.

NIKA TROCHIODROMIKON NORO S TOLE MOU IDOU LEON

INIS

NEARCHOU

ETE

NEOP

PAPA

ALKM

PARA

I ROID GAMV

MAKED

ND EVM ROU ENO US

OSIA XENI

DIOU

IZELO

MIN

FLE

XIM

VA KARA SIKYROU THEO DORI GAZI

ARKA

IFAISTIONOS

VEN

F AM U HO OC IGIL

TAKI

NEARCHOU

IOU

CHARILAOU

RIGA FERAIOU

IRO

U IANO

ANA

US ANTA

PROFITIS ILIAS

PALAIOLOG

ILIA

IPE

AGAL

IRITI

MYS

STADIOU

STAG

NOS

ANO

OU ATEL PRAIDI STAM

FILINTA

NAFPLIOU

LLO

OUM

VISVIZ

RATIA

OUS

IOU

DRAG

SEFERI

DIMOK

LAOU NIKO PAPA

PALAMA

KALV

KRAT IPPO

NAFPL

SIOU

STRO

STA

RATO

TIR

SIPO

FITI

PRO

EIRINIS

A PL

ISOK

SPEF

UIL

A AN

ARI

KAN

AINOU SQ.

OTI

NOS

AGRA

ALI

A E AR ON XIM

AION

ZIRINI

IOU

EFT

ZACHOU

RAKI

LEOS

DREO

U AIVO

PERR

DOU

TENE

TINO

APO

S TH

PLAT

LDOU

PAN

VOG

ATHO

DONIA

DORYLAIOU

SVOLOU

UPO

KAOUDI SQ.

PAPADI AMAN TI OLG AS

NOU

TSIAPAN

FAIAK

SYROU

ITIS

MAR

PILEA MAKE

PILEAS

AKOS

NEMEA

AKA

ROU

LIOU

VOSPOROU

R. MIT IOU LEIOU SI NAD GEN IOU VA AG PAPA OSIAS XENI S NA

KAR

KIDIKI

MEN

IAS OMAG PROT NIDI SYMEO

KYP

TSE

ATLANTIDAS

TOM

TINO

TYPA

FILI

KARANIVALOU

AMMO CHOS TOU

OLIKI

OUZ

CHAL

U PA

KIS

ARTA

URM

AKA

RGIO

LAIOU

LARN

CHO

KAR

GEO

POU AERO POU PAFSILY

SIS

ANAS

DORY

OU ANDR

OLOU

STAN

POULOU

EPIDAVROU

DANI

INIS

POLY

ILIS

TSELEPI

TSELIOU OLITOU

PILEA

DYS

KON

DROSINI

VAS

PIAS

EFE

ALKM

OUS

ITOS

72. Το Πανόραμα προσφέρει ανεμπόδιστη θέα προς τη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή.

ALI VARN UI OU LO

SPYR

TIGI

STRA

TSAMI

TRIANTAFYLLO

MITROP

IMVR

ARI

KRAT

OLYM

VOG

OU RAIV PER

S UNTO EMO

ANTH

IKO

NIAS

IDI

PANTAZ

STRATIG

DIMITS

ANAT

VITHY

L MAN TIN GAM EIAS VET A

MALAKOPI

ION

KATO TOUMPA

ANAI

TRO

R IGO

IOU

ANELL

NATH

INA ATH

DARD

KAN

THAL

71. Το Κυβερνείο (Παλατάκι) δεσπόζει στο ακρωτήριο Καραμπουρνάκι (Καλαμαριά).

U R ASIO OK NAST IPPGLYNOUPAPA IOU VYZANT FLESSA PAPA ANOIXIS

I GOVATZIDAKI OL SQ. DIV IS) RA ITS STEFANOU OU ON GK IOU KI (K OR PRA GRIG TA AM VIS UL

TATH

PONT

MICHAILIDI SQ. THERMOP AL YLON OUN EXAND TOS RIAS KR

S TR APEZ

ANALIPSI

KER

IPP

IDI

EAS

EFS

AGIOS THERAPON

THIN DOUSEAS MAN I SO LO NO S U O UL

KA KI ROLIDOU SA MIT SARA NTI

LYSI

R OK

NOS AETIO NONOS

AVR

VOSPOR

TEG

T BO MA AB NO M. VO U ED G

EPID

KAISA

PARMEN

IOU

AGAMEM

TAS

MARR

IKIS

ONIA S SINIOS OGLO

ISI

NAS

KIN

KAPA DDOK IAS IONIAS

PAPA

KI LEFA IA AN PAFS ELIS SEM

REIAS

MIK

CHEI

K NIK AGIOS SERAFEIM

KID

OU UL OL OPO AIT DRE AND N R

LON

SIA

LYKA

PO RO MIT PSALT

IS OLO TIR ULA O

OU MA S

L OG

PAP

DONI

MAKE

IKO

FOIN

GENNISI SOTIRA

LEM

HOU

YPA

A RAS

SIS

IAKOV

IORGI

IPAT

IPPOKRATEIO GENERAL HOSPITAL

DELIG

IAS

VRY

PONT

PAPA

VELIO

AGIOS PAVLOS

ARIO

TO TRIP

AILIA

PAP

AX IT PA ELOU PA S FLE SS A

TOU U GNO MIO POLY DRO U IPPO LIVIO S U PO ENO TOG ORA PRO DIAG OS ON

ILID

CHAR

MEG

NOS

PROU

KON OF THESSALONIKI STAN TINO UPO LEOS

CHIRS

LIS

MIC

PASALIDI PERDIKA PARNITH AS

DELIG IANNI GALIV ALDI ETA

DIO U NOS GA

DIA

MAKEDONIA PALACE

CHARISI

THEAGENEIO PAPANASTASIOU CANCER HOSPITAL U IPIO PELIS ASKL PINDAROU I

IAS

TRIT

AGIOS FANOURIOS

TINID

AMAL

OLO

TIR

KOU

KYK

OU MID U ADA KLEITO ON POLY AL TPIK ARINAS SM AGIA U ORO ON ISID VRYT ANA

STAN

S NTO AS MIL FILO THEIS IS FILO ODAFN ROD OU

AGIOS IOANNIS CHRYSOSTOMOS IPEIRO SKALTSOUNI U

KON

RIO

PAPAFI

IPO

ANO LISS TIFANO AN OUS TOUMPA LE

PESTON

OSTRO VO KIMON U OS

KRITONOS

RTIS

SKYROU

SPA

SSA

INTH

VELI

YAK

ELA

TSOP

KISSOU KARIATIDAS KAVIRON

OU U YLID U VAIO STO NOS RGAIO FOK A LO AGIA FI A VARVARA PRAXAGOR S

EVAGORA

PSAROU

ISI

PAPAFIO

INO

A MIN ELEA S DRIO S

AMOLIANIS

AVE.

U TRO KAS

CHAR

OU NTH OLY S U ONIA ALI MAR VARN ANDRO AGIA VI TI MARINA RIO AND EOUS S O KL IRID EMPEDO

OU LOT

ERIAS

GOU

PESTON

ELEFTH

OU RIF

PERDIKA

INFECTIOUS DISEASES HOSPITAL

AMOR

TOU

IOANNINON

IRO SID KATSIMDIDI

STRA

AKI MPR U LA ORIO GRIG U ISO NNMYKONO U ALO

MIL

EVVOIAS

PAPAFI

ANAF

IDI

NIKIS

NIKIFOROU

MORKENTAOU

FANARIOTON SQ.

VELLIDI

FOKA

YRNIS

RCHOU

PLOUTA

VOGATSI

LASSA

MITR. IOS

CHR. SM

IKTINOU

ON ISAVR

SAMOU POROU S AIGINI

IOANNI

AG.

NAVARINOU KONSTANTINOU SQ.

GRIGORIOU LAMPRAKI

ETI DIAL I

ARI

ROMI

GOUN

LOUI

GL DAN YNAS AS IKIS AMKIS ETAIRI ETHN FILI

IPPOD

SVOL

OULOU

KYTHIRON

OU ENIK

TATI I AKAK PRAS

LAOU

AG. ANTONIOS

SIM

MEL

NOU ARIA MI GOU DRA U ANO IOULI S N ATOU SOKR LAKIDO OPOU PETR

IO.

DOXA

TZOVAROP

AGIOS STYLIANOS

SYNTRIVANIOU PANAG IA SQ. LIO U

YPAPANTI DE

T KA

UNIVERSITY GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI AHEPA

MIA

SER

TRIK RON LA OU MIK CHA PI RAS NA ASIA M S ELEF AKED THER ONIA KOU S NTO IAS U DAN RIOTI GLI

LO CHO

AGIA FOTEINI

IL ICHA

NOU ARIA

U PIDO EVRI

KIT

KIS RA IAS TH HER T EF

IAS U TOR IO KAS YNTA IS AM OUSS NA

MATSI

NIS

KESSA

THER ELEF

A F XE NT IOU

PATMOU PIGIS

KYRIAKID

I IM ZA ULI O MIA RI I ON NA KA OTR OU K T LO AN N KO PSIL RRO Y SE

ELOU

SKOP

AGIOS SPYRIDONAS

LOU

POU

O NGEL

TOUMPA CEMETERY

SPA

AS PETR

ITS

RON

GYZI

THENOU

KLEIS

INON

HENOUS DIMOST

KOMN

OLEOS MITROP PROX. ILA KOROM

NIKIS

TOU

AIS

RED

TSAKALOF

VOSP

KONSTANTINOUPOLITON

RETIREMENT HOME

3 ΠΑΝΟΡΑΜΑ

RITOU DIMOK OU GLYN OROU

AIANT

N KO

R IKA

KAST

MOREAS

LOUS

TOTE

ARIS

NOU

UKID

VYZO

MYL

U RITSIO KAST AG. SOFIAS SQ.

STAVRO

NDOU

INO

VIZY

TRIANDRIA

NOTARA KAIRI SKOUFA XANTHOU

ONA

OULO

ENOP

ARM

MODI NI YGIAN MAKR

AG. ATHANASIOS

AGIA THEODORA

VRYA

GENERAL HOSPITAL OF THESSALONIKI G. GENNIMATAS

MELENIKOU

BALA

VOTSI

AXIOU PANGAIOU

ELEFTHERIAS SQ.

OLEO

IDI

TIN

STAN

N SK KO OP OU

VIZ

DOS

ONID

OUZO

MENE

UNI KATO TOU YP AIG

CHAPSA

ONO

RIOTI AVEROF

IAS

NOUP

ILIA

YIN

OLYMPIA

KYR

FILIPP

THAKI

KALAPO

LAODI GITRIA

ZOGLOUIR

ADRIA

DOS

LIKOU VASI

IAS

AKLE

AMPAT

PANORMOU EVANGELISTRIA'S CEMETERY

IAK

DELM

TSIMIS

EMPORIOU SQ.

SALAMINO

SOU

KARATA

KOUNTOU

KLEIO

VAS. IRA

VAIOU PINDOU DOXIS

DIOU . GENA MITR

ERMOU

ONOS PLAT

NIS

KLEO

SOFO

ANID

KASS

LYSSIATREIO

ATHINAS

ANDR

OU SOLOM I VLAL OU ASKIT

VALA ORPH

KEON

CHAL

KI IO

HIN

VLA

ARCHAIAS AGORAS SQ.

AGIOS DIMITRIOS HOSPITAL

ROAD

N N HO RO AC IAT M FIL ONO ED AK

TAXIARCHES

ADO

U IATO KAMEN ILIA FITI PRO

ZALI

IAN USTIN

ORITI

IDI

R TO

ROMFEI SQ.

CHOU

OLA

KARB

ANTIO

U RO NG SY RKITI POLIO

POU

OLYM

AI OLEM

VLAT

NTOS

ONID

NIOU

TECH

AREO

ANTIG

AIDO

ROU

GON FRAN PIOUI OLYM NT DIAMA

POLY

ARTIS

MIT

SYNG

ITHEO

SOUR

LOU

ARIG

IOU

DAN

OUS

SAPF

NTZAK

DAM

TARO

SAN

ALOU

TANT

PROM

OS SE YS OD IKON ENOT

AISOP

U ERO KRAT

IS EIRIN

PAP

KAZA

RIOU

DI IOU

IOU

OS AMVR

ANDR

KASS

TALI

KRYS

ZEFYRON

DIMOKRATIAS VARDARI SQ.

TZIOU

KYPRION AGONISTON SQ.

SOUTSO

S YS

DITIS

AFRO

EOS

NTEKA

TA FILO

OU KALV DIOS

LEO

U YMPO

U IGO

ANO POLI

DIMITRION SQ.

GKRA

N RAKTIVA I OUSID ANTON LAMP

NIS

IOU

VAKCHO

IAD

P LYM

IOU

GKRATZ

ITRI

U DIM

AGIO

ILIA IAS

IV KT

AVR

AD KI

NA STEFA AKI FARM

S EO TH PY

ILO

F EO

ORON

METE

ARK

TERPSITHEA SQ.

ITA

U N

MOUSHOUNTI SQ.

PYDNAS KOUSON SYRA

PILEOS

R AK

CHO

ON YL

ENI

FLO

URI U L OU OS PO ON D O PERSEOS ATH

HTO

SAC

ZIDROU SQ.

DO EVRYME EVROU

ROMA

DID

TAR

U EL O EL. V E NI Z I NID

RIF

ARIS

ONI KOTR KOLO

ONO

NTI

FERON

DIMOK R IT OU

OU TH

IDOU

FANEROMENI S

SARAFI

ELPI

MENIS

OLOIS

NIADO

TASEOS . ANTIS S ETHN SEO AG. DYS S THEODOROI O

DEXA

FANERO

SKEV

τη θέση της Αρχαίας Θέρμης.

LAS

RI U NA ISO KA ONN P ELO

LOU

TRANOU

PARA

ARISTE

RINO

NAVA

KALLITHEA

SYKIES

VARNAS SQ.

NTI

ARACHTHOU

LIOU

EIO OM U IPEIR IRO OU OU U LI EPT APY RG IOU

PAV

PARASKEVA

OU A K ED OM ZALONG M EIO ARCHAIOTI TO N

PAK

M ALA

NIGDIS

SOULINI

AGIAS

RODOCHORI

VOR

MIA

LEVE

FO AGRA

SOUF

RING

VENIZELOU

ALEX

KOLOKOTRONI

PLATONOS AGIOS DIMITRIOS

IOU

S TOKLEOU

THEMIS

28 OKTOVRIOU M. ASIAS

MUNICIPAL PARK

IOU

BIZANIOU

LECHOVOU

EPTAPYRG

TIRA PLAS

A NA XA G OR A

GELI

DELTA

KONITSIS

KYPROU

ISK

SOLOMOU

TSACHILA

KILKIS

THAS

OU LORD

DIM

KANA

EPTAPYRGIOU

ITR

NINO

KOM

IOU KARA

ISTR

KAP

FILOU THEO

TIATI CHOR EPIDAVROU

U DATO OKOR

RGIO

VA L VY RO NA TETS NO FP IOU S LIOU KOZANIS

O CH

VITSI U KASTRO ARGYRO RON MEGA AS SIN ELEF NIOU TEPELE KOLI A AGIOU DIMITRIOU NI ESS U PAPA AFL PAP AKIO IPPOKRATOUS LP ELLIS

TH FR ASO EID U E KR RIKIS ITIS

DIM

OGLO

KONTOS

EPTAPY

RON

ITS

MIO

NNIN

AR AP ITS BOU BOU IS LINAS

KYR IAK

INON

AS KERKYR

FILELL

BO UB OPOU MA OU LO U RKO L U B INAS OTS ARI

IOA

ATTALO

SOU

EAS KALLITH

GRAMMO

KRYSTA GRANIK

KLIO

AGIA KYRIAKI

KLIO

VER

OUGKO

KA STO R

CHORTIA

KYRIAKIS

EPIMENID

KAVA

LAS

SSALIAS

U OU

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

LAS

. NAVM LIMNOU

SA FLES

TIA

O IAN

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

EOS

NIS

GEN

KID O N

IAS

SIAS

KIFIS

ANA

ASVESTOCHORI CHORTIATI

PELO PO NN ISO U

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

κέντρο), που διατηρεί σε μεγάλο βαθμό τον εξοχικό του χαρακτήρα. Σύμφωνα με ανασκαφικά ευρήματα, στην περιοχή βρισκόταν το σημαντικό λιμάνι της αρχαίας Θέρμης, γνωστή και για τις ιαματικές πηγές της, απ’ όπου πήρε το όνομά του 3.1 Χορτιάτης. ο Θερμαϊκός κόλπος. Κατά τη Μικρός οικισμός στο ομώνυμο βυζαντινή και οθωμανική περίοδο ονομαζόταν Σέδες, ενώ η βουνό (1.201 μ.), περίπου 10 σύγχρονη κατοίκησή της έγινε χλμ. ΒΑ από το Πανόραμα. Από στις αρχές του 20ου αι. από τα ρωμαϊκά χρόνια, η περιοχή πρόσφυγες. τροφοδοτούσε τη Θεσσαλονίκη με νερό, μέσω της Μονής ΔΕΙΤΕ: Βλατάδων (βλ. σελ. 44) και για το λόγο αυτό στην είσοδο του Πλατεία Παραμάνα. οικισμού σώζονται τμήματα Είναι η βραβευμένη το 2009 βυζαντινού υδραγωγείου. Το βουνό καλύπτεται από καστανι- σε αρχιτεκτονικό διαγωνισμό κεντρική πλατεία της περιοχής, ές, βελανιδιές, οξιές και έλατα, με εντυπωσιακή φουτουριστική διαθέτει ορειβατικό καταφύγιο διαμόρφωση. Εδώ βρίσκονται (θέση «Κισσός», υψ. 1.201 μ.) το κτήριο του Δημαρχείου της και αποτελεί ιδανικό σημείο για περιοχής, οι εκκλησίες του πεζοπορία (έχει 32 χαρτογραΑγίου Νικολάου (παλιότερη και φημένα μονοπάτια), ποδήλατο νεότερη) και ξεκινά η βασική βουνού και διαδρομές 4Χ4. εμπορική οδός Καραολή-ΔημηΠώς να πάτε. Χρησιμοποιτρίου, όπου λειτουργούν επίσης είστε τη λεωφορειακή γραμμή καφέ-μπαρ και εστιατόρια. 58 από την οδό Εγνατία και Τεχνητή λίμνη. αποβιβαστείτε στις στάσεις «Δημαρχείο», «Αστυνομία» ή Βρίσκεται λίγο έξω από τον «Πλατανάκια». οικισμό και δημιουργήθηκε με την κατασκευή φράγματος σε ρέμα της περιοχής. Ιδανι4 ΘΕΡΜΗ κός χώρος για χαλάρωση και αναψυχή, το καλοκαίρι φιλοΣχετικά απομακρυσμένο ξενεί το μουσικό Φεστιβάλ προάστιο (15 χλμ. ΝΑ από το 73

73. Στις πλαγιές του Χορτιάτη, προς τη Θέρμη. 74. Η «φουτουριστική» πλατεία Παραμάνα (Θέρμη).

Φράγματος. Βορειότερα και σε κοντινή απόσταση, βρίσκεται το Περιβαλλοντολογικό Πάρκο, που περιλαμβάνει παιδική χαρά καθώς και γήπεδα τένις, μπάσκετ και ποδοσφαίρου.

στην πλατεία Παραμάνα ή στη στάση «Ζώνη Καινοτομίας» για το «Noesis». Με αυτοκίνητο, ακολουθείτε τον δρόμο Θεσσαλονίκης-Θέρμης.

Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Noesis». Το μοναδικό του είδους του στην Ελλάδα! Εντυπωσιακό μοντέρνο συγκρότημα 14.000 τ.μ., η κατασκευή του οποίου ολοκληρώθηκε το 2004 σε ύψωμα της περιοχής με πανοραμική θέα. Αποτελεί τη μετεξέλιξη του Τεχνικού Μουσείου Θεσσαλονίκης και περιλαμβάνει αίθουσες προβολών, μόνιμες εκθέσεις (Μουσείο Τεχνολογίας), συνεδριακό κέντρο, ψηφιακή βιβλιοθήκη, χώρους περιοδικών εκθέσεων και εκπαιδευτικών δράσεων, αμφιθέατρο Επιδείξεων και Πειραμάτων, πωλητήριο και εστιατόριο-καφέ (για τις εκθέσεις και τα προγράμματα, βλ. σελ. 79).

5 ΠΕΡΑΙΑ-ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ-ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

Πώς να πάτε. Από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό ή την οδό Εγνατία χρησιμοποιείστε τη λεωφορειακή γραμμή 10 μέχρι τον τερματικό σταθμό στην περιοχή Χαριλάου και από εκεί μετεπιβιβαστείτε στη γραμμή 66 ή 66Β για να αποβιβαστείτε 74

Παραθαλάσσιες περιοχές, περίπου 20 χλμ. Ν από την πόλη. Η περιοχή πρωτοκατοικήθηκε το 1923 όταν εγκαταστάθηκαν οι πρώτοι κάτοικοι, πρόσφυγες από την Μικρά Ασία. Ως τότε, η Περαία ήταν ιδιοκτησία Τούρκου μπέη, οι Νέοι Επιβάτες τουρκικό τσιφλίκι (Μπακτσέ Τσιφλίκ) και η Αγία Τριάδα ονομαζόταν «Λευκή Βρύση». Σήμερα, οι περιοχές αυτές έχουν αναδειχθεί σε προάστια της πόλης, αλλά και παραθεριστικά κέντρα. Σε όλο το παραθαλάσσιο μέτωπο αναπτύσσονται παραλίες βραβευμένες με «Γαλάζιες Σημαίες», που διαθέτουν υποδομές για θαλάσσια σπορ, beach volley κ.λπ., ενώ κατά μήκος του παραλιακού πεζοδρόμου λειτουργούν ψαροταβέρνες, καφέ και μπαρ με θέα στη θάλασσα. Πώς να πάτε. Από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό αναχωρούν τον Ιούλιο-Αύγουστο οι λεωφορειακές γραμμές 71 και 71Α για Ν. Μηχανιώνα

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

εδώ, ξεκινά διαμορφωμένη διαδρομή 6 χλμ., με σημεία ανάπαυσης, μικρούς καταρράκτες και σπαράγματα οκτώ βυζαντινών νερόμυλων, που καταλήγει στη τεχνητή λίμνη (φράγμα) της Θέρμης.

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

73. Στις πλαγιές του Χορτιάτη, προς τη Θέρμη. 74. Η «φουτουριστική» πλατεία Παραμάνα (Θέρμη).

5 ΠΕΡΑΙΑ-ΝΕΟΙ ΕΠΙΒΑΤΕΣ-ΑΓΙΑ ΤΡΙΑΔΑ

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

6 ΕΠΑΝΟΜΗ Γραφική κωμόπολη (7.500 κατ.), 25 χλμ. ΝΑ από τη Θεσσαλονίκη. Στην ευρύτερη περιοχή αναπτύσσονται οι πανέμορφες περιαστικές παραλίες Κτήμα Καραγκιόζη, Όρμος, Πάλιουρα, Αγελαδάρικο, Μεσημέρι και Ποταμός, όπου από το 1967 βρίσκεται μισοβουλιαγμένο ναυάγιο μικρού εμπορικού πλοίου. Εξάλλου, στη θέση Τσαΐρι (4 χλμ. Ν από την Επανομή) υπάρχει ο ομώνυμος υδροβιότοπος, καταφύγιο για περισσότερα από 80 είδη πουλιών. Τέλος, 2 χλμ. Β, βρίσκεται το Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου, το μοναδικό στη βόρεια Ελλάδα (για το μουσείο, βλ. σελ. 80). Πώς να πάτε. Από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό αναχωρούν τον Ιούλιο-Αύγουστο 75

75. Η Νέα Μηχανιώνα είναι ένα από τα σημαντικότερα αλιευτικά κέντρα στην Ελλάδα. 76. Η παραλία της Περαίας. 77. Άποψη της παραλιακής ζώνης στους Νέους Επιβάτες. 78. Η περιοχή από την Περαία ως την Επανομή, διαθέτει σύγχρονες υποδομές για θαλάσσια σπορ.

οι λεωφορειακές γραμμές 70 και 70Α και όλο τον χρόνο από τον Α.Σ. ΙΚΕΑ οι λεωφορειακές γραμμές 69Α, 69Β, 69Ε, 69Κ, 69Ν, 69R, 69Τ και 69Χ. Με αυτοκίνητο, κατευθύνεστε προς το αεροδρόμιο και κατόπιν ακολουθείτε τις επαρχιακές οδούς Μηχανιώνας, Μιαούλη και Επανομής.

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

(αποβίβαση στις στάσεις από τη «Παραλία Περαίας» ως την «Αγία Τριάδα»). Επίσης, όλο τον χρόνο, αναχωρούν οι γραμμές 02 και 02Α έως τον σταθμό Α.Σ. ΙΚΕΑ, με μετεπιβίβαση στις γραμμές 72, 72Α, 72Β για Ν. Μηχανιώνα και 76 για Αγγελοχώρι. Με ιδιωτικό αυτοκίνητο, ακολουθείστε τις λεωφόρους Εθνικής Αντίστασης, Γεωργικής Σχολής και Μηχανιώνας.

7 ΝΕΑ ΜΗΧΑΝΙΩΝΑ Σημαντικό αλιευτικό κέντρο (32 χλμ. Ν της Θεσσαλονίκης), με τον μεγαλύτερο στόλο μέσης αλιείας στην Ελλάδα! Άλλοτε προσφυγικός οικισμός, σήμερα παρουσιάζει διαρκή ανάπτυξη. Το κτήριο της ιχθυόσκαλας στο γραφικό λιμάνι της κατακλύζεται από κόσμο ιδιαίτερα τις πρωινές ώρες, ενώ στον παραλιακό δρόμο λειτουργούν πολλά καφέ-μπαρ και ταβέρνες. Ακόμα, στην ευρύτερη περιοχή υπάρχουν δημοφιλείς παραλίες (Τουρμπάνι, Αγγελοχώρι, κ.ά.), βραβευμένες με «Γαλάζια Σημαία». ΔΕΙΤΕ: 7.1 Αγγελοχώρι. Μικρός οικισμός, 4 χλμ. Β. από τη Νέα Μηχανιώνα. Στο ακρωτήριο Μεγάλο Έμβολο (ή Μεγάλο Καραμπουρνού), με

υπέροχη θέα στον ορεινό όγκο του Ολύμπου, υπάρχουν τμήματα οθωμανικού φρουρίου σπάνιας αρχιτεκτονικής, κατασκευασμένου το 1884 από Γερμανούς μηχανικούς, φάρος ύψους 10,50 μ. (1864), καθώς και πυροβολείο του 2ου Παγκοσμίου Πολέμου. Νοτιότερα, βρίσκονται αλυκές και αναπτύσσεται υδροβιότοπος, όπου βρίσκουν καταφύγιο 178 είδη πουλιών, ανάμεσά τους φλαμίγκο, κορμοράνοι, ερωδιοί και μαυροκέφαλοι γλάροι. 77

Πώς να πάτε. Από τον Σιδηροδρομικό Σταθμό αναχωρούν οι λεωφορειακές γραμμές 71 και 71Α (μέσω Αγγελοχωρίου) με τερματικό σταθμό τη Ν. Μηχανιώνα. Επίσης, αναχωρούν οι γραμμές 02 και 02Α έως τον σταθμό Α.Σ. ΙΚΕΑ, με μετεπιβίβαση στις γραμμές 72, 72Α και 72Β για Ν. Μηχανιώνα. Με αυτοκίνητο, ακολουθείστε τις λεωφόρους Εθνικής Αντίστασης, Γεωργικής Σχολής και Μηχανιώνας. 78

ΠΡΟΑΣΤΙΑ ΚΑΙ ΠΕΡΙΧΩΡΑ

ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Φιλοξενεί μοναδικά έργα τέχνης και ανασκαφικά σύνολα από ολόκληρη τη Μακεδονία, που παρουσιάζουν όλες τις πτυχές του ιδιωτικού και δημόσιου βίου στην περιοχή από τους προϊστορικούς χρόνους ως την ύστερη αρχαιότητα. Τα εκθέματα κατανέμονται σε έξι βασικές ενότητες: • Προς τη γένεση των πόλεων (ισόγειο, αιθ. 4). Παρουσιάζονται μαρτυρίες για οικισμούς της εποχής του σιδήρου στη Μακεδονία, από το 1100-700 π.Χ. • Η Μακεδονία από τον 7ο αι. π.Χ. ως την Ύστερη Αρχαιότητα (ισόγειο, αιθ. 5). Με οκτώ μεγάλα θεματικά σύνολα, καλύπτονται ποικίλες εκδοχές της ιδιωτικής και δημόσιας ζωής στη Μακεδονία από τα αρχαϊκά χρόνια -όταν δημιουργήθηκε το ανεξάρτητο μακεδονικό βασίλειο- έως και τους αυτοκρατορικούς χρόνους (1ος-4ος αι. μ.Χ.), όταν η Μακεδονία αποτέλεσε επαρχία της ρωμαϊκής αυτοκρατορίας. Τα ευρήματα προέρχονται κυρίως από ανασκαφές σε περιοχές της κεντρικής Μακεδονίας.

79 & 80. Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης φιλοξενεί μοναδικά ευρήματα από τη Μακεδονία, από τους προϊστορικούς χρόνους έως την ύστερη αρχαιότητα. 81. Το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού θεωρείται ως ένα από τα κορυφαία του είδους του, διεθνώς.

• Θεσσαλονίκη, Μακεδονίας μητρόπολη (ισόγειο, αιθ. 6). Παρουσιάζονται ιστορικές και αρχαιολογικές πληροφορίες για την πόλη από την ίδρυσή της το 315 π.Χ. Επίσης, ανασυγκροτείται εν μέρει αρχαϊκός ιωνικός ναός, άγνωστης αρχικής θέσης, που κατά τη ρωμαιοκρατία μεταφέρθηκε στην περιοχή των Ιερών της Θεσσαλονίκης. • Ο χρυσός των Μακεδόνων (ισόγειο, αιθ. 7). Περιλαμβάνει εξαιρετικής τέχνης εκθέματα (διαδήματα, στεφάνια, δακτυλίδια, βραχιόλια, σκουλαρίκια κ.ά.) κυρίως από νεκροταφεία των αρχαϊκών και των κλασικών χρόνων, ενώ παρουσιάζει και όλη τη διαδικασία επεξεργασίας ευγενών μετάλλων. Πρόκειται για τη μεγαλύτερη συλλογή χρυσών στεφανιών, ενώ ξεχωριστό ενδιαφέρον έχουν και ορισμένα μοναδικά αντικείμενα, όπως ο κρατήρας και ο πάπυρος του Δερβενίου (4ος αι. π.Χ.). • Αγρός-Οικία-Κήπος-Τόπος (αυλή). Περιλαμβάνει αρχαιότητες από τον 2ο-4ο αι. μ.Χ. και απαρτίζεται από δύο ενότητες: στην πρώτη, αναπλάθεται

υποθετικά τμήμα νεκροταφείου με ευρήματα, σαρκοφάγους και βωμούς και στη δεύτερη αναπαριστάται ένα ελληνορωμαϊκό σπίτι, όπου εκτίθενται ψηφιδωτά δάπεδα και αντικείμενα καθημερινής χρήσης. • Προϊστορική Μακεδονία (υπόγειο, αιθ. 11). Εκτίθενται αντικείμενα σχετικά με την έναρξη του παραγωγικού σταδίου του ανθρώπου στη Μακεδονία (κυνήγι, αλιεία, γεωργία, κτηνοτροφία, υφαντική, μεταλλουργία, κ.ά.), καθώς και εκμαγεία κρανίων του Μακεδονικού Ουρανοπίθηκου, πρώιμου ανθρωποειδούς και του ανθρώπων του σπηλαίου των Πετραλώνων (βλ. σελ. 92). • Περιοδικές εκθέσεις. Κάθε χρόνο, το μουσείο διοργανώνει μία μεγάλη θεματική έκθεση και 2-5 μικρότερες, που καλύπτουν ιδιαίτερα ζητήματα της καθημερινότητας των Μακεδόνων σε συνάρτηση με τον ελληνικό αλλά και μεσογειακό χώρο.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Μικρό αλλά πολύ ενδιαφέρον μουσείο, που εγκαινιάστηκε το 2010. Στον προθάλαμο παρου80

σιάζεται το ιστορικό των ανασκαφών στην περιοχή και στοιχεία για τις εργασίες ανέγερσης του μουσείου, ενώ στην κύρια αίθουσα η ιστορία του χώρου από τα ελληνιστικά χρόνια μέχρι τον 4ο αι. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν το ελληνιστικό βαλανείο, το αρχαίο πορνείο και η κρήνη που σχετίζεται µε τη «Στοά των Ειδωλίων» («μαγεµένες»). Ακόμα, εκτίθενται ευρήματα που σχετίζονται με την ιστορία της περιοχής από την Τουρκοκρατία έως την πυρκαγιά του 1917. Τα εκθέματα πλαισιώνουν επεξηγηματικά κείμενα και φωτογραφίες.

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΒΥΖΑΝΤΙΝΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Από τα πιο σύγχρονα μουσεία στην Ελλάδα και από τα σημαντικότερα του είδους του στον κόσμο, προσφέρει μια ολοκληρωμένη εικόνα του βυζαντινού πολιτισμού. Μέσα από 2.900 αριστουργηματικά εκθέματα, στα οποία συγκαταλέγονται τοιχογραφίες, ψηφιδωτά, εικόνες, μαρμάρινα αρχιτεκτονικά μέλη, ολόκληροι παλαιοχριστιανικοί τάφοι, εκκλησιαστικά σκεύη, είδη προσωπικού στολισμού, αλλά και αντικείμενα καθημερινής χρήσης και εργαλεία 81

ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΩΜΑΪΚΗΣ ΑΓΟΡΑΣ Μικρό αλλά πολύ ενδιαφέρον μουσείο, που εγκαινιάστηκε το 2010. Στον προθάλαμο παρου80

ΜΟΥΣΕΙΑ

82, 83 & 84. Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης: αριστερά και στο μέσον, τα μόνιμα εκθέματα της ενότητας «Εβραϊκή Νεκρόπολις» και δεξιά, η έκθεση «Εβραϊκή Ιστορία».

ρικές δυναστείες από τον Ηράκλειο (610-641) μέχρι τους Παλαιολόγους (1261-1453) και «Το βυζαντινό κάστρο» (αιθ. 6) με θέμα τη δημιουργία και οργάνωση του κάστρου την περίοδο αυτή. • Υστεροβυζαντινή περίοδος (1204-1453). Περιλαμβάνει την ενότητα «Το λυκόφως του Βυζαντίου» (αιθ. 7) για τους τελευταίους αιώνες της βυζαντινής αυτοκρατορίας, ανάμεσα στις δύο αλώσεις της Κωνσταντινούπολης, το 1204 από τους Λατίνους και το 1453 από τους Οθωμανούς Τούρκους. • Μεταβυζαντινή περίοδος (1453-19ος αι.). Περιλαμβάνει την ενότητα «Το Βυζάντιο μετά το Βυζάντιο - Η βυζαντινή κληρονομιά στους χρόνους μετά την Άλωση» (αιθ. 10). • Ιδιωτικές συλλογές. Περιλαμβάνουν τη Συλλογή Ντ. Παπαστράτου (αιθ. 8), με 210 σπάνια έργα ορθόδοξων θρησκευτικών χαρακτικών και τη Συλλογή Δ. Οικονομόπουλου (αιθ. 9) με 1.460 έργα κάθε είδους (νομίσματα, κεραμικά, εικόνες κ.ά.). • Ανακαλύπτοντας το παρελθόν. Στην αιθ. 11 παρουσιάζο83

νται οι ανασκαφές στην πόλη και οι διαδικασίες δημιουργίας και λειτουργίας ενός αρχαιολογικού μουσείου. • Περιοδικές εκθέσεις και εκδηλώσεις. Κατά καιρούς, το Μουσείο διοργανώνει σημαντικές περιοδικές εκθέσεις και πολιτιστικές εκδηλώσεις, οι περισσότερες από τις οποίες συνδέονται με τη βυζαντινή κληρονομιά της Θεσσαλονίκης και της βόρειας Ελλάδας.

ΕΚΘΕΣΗ ΛΕΥΚΟΥ ΠΥΡΓΟΥ Παρουσιάζει την ιστορία της Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή της μέχρι τη σύγχρονη εποχή, μέσω multimedia εφαρμογών, ειδικών εγκαταστάσεων, έντυπων γραφιστικών συνθέσεων και αρχαιολογικού υλικού. Διαρθρώνεται σε επτά θεματικές ενότητες ανά όροφο: «Ο χώρος και ο χρόνος» (ισόγειο), «Μεταμορφώσεις» (1ος ορ.), «Μνημεία και Ιστορία» (2ος όρ.), «Πατρίδα των ανθρώπων» (3ος ορ.), «Στους δρόμους του εμπορίου» (4ος ορ.), «Το τερπνόν μετά του ωφελίμου» (5ος ορ.) και «Θεσσαλονίκη-Γεύσεις» (6ος ορ.). Στον τελευταίο όροφο λειτουργεί, εξάλλου, και πωλητήριο.

ΕΒΡΑΪΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Δημιουργήθηκε με πρωτοβουλία της Ισραηλιτικής Κοινότητας της Θεσσαλονίκης και λειτουργεί από το 1997, προβάλλοντας την Σεφαραδίτικη κληρονομιά στη Θεσσαλονίκη από τον 15ο αι. Περιλαμβάνει Κέντρο Ερευνών και Μελέτης της Ιστορίας των Εβραίων της πόλης, πλούσια βιβλιοθήκη και Οπτικοακουστικό Κέντρο. Οι μόνιμες εκθέσεις κατανέμονται σε τέσσερις ενότητες: • Εβραϊκή νεκρόπολις (ισόγειο). Εκτίθενται ταφόπλακες και επιτύμβιες στήλες από τη μεγάλη εβραϊκή νεκρόπολη που εκτείνονταν ανατολικά από τα τείχη της πόλης. Σειρά φωτογραφιών απεικονίζει το νεκροταφείο, όπως ήταν το 1914. • Εβραϊκή ιστορία (α’ όροφος). Καταλαμβάνει τον κεντρικό χώρο του ορόφου και παρουσιάζει την ιστορία της εβραϊκής παρουσίας στη Θεσσαλονίκη ως τον 2ο Παγκόσμιο Πόλεμο. • Λαογραφία (α’ όροφος). Παρουσίαση μέσω πλούσιων εκθεμάτων μιας συνολικής εικόνας της θρησκευτικής και 84

ΜΟΥΣΕΙΑ

διαφόρων επαγγελματιών, παρουσιάζονται όψεις της καθημερινής ζωής, της τέχνης και του πολιτισμού του Βυζαντίου από την πρωτοβυζαντινή μέχρι τη μεταβυζαντινή περίοδο. Η έκθεση είναι οργανωμένη χρονολογικά, με τις παρακάτω θεματικές ενότητες: • Παλαιοχριστιανική ή πρωτοβυζαντινή περίοδος (4ος-7ος αι.). Περιλαμβάνει τις ενότητες «Ο παλαιοχριστιανικός ναός» (αίθ. 1) που παρουσιάζει τη γενική μορφή και τα επί μέρους στοιχεία των ναών της περιόδου, «Παλαιοχριστιανική πόλη και κατοικία» (αιθ. 2) για τη δημόσια και ιδιωτική ζωή των ανθρώπων κατά την εποχή αυτή και «Από τα Ηλύσια Πεδία στο χριστιανικό παράδεισο» (αιθ. 3) με θέμα την ταφή των νεκρών και τα κοιμητήρια της παλαιοχριστιανικής περιόδου. • Μεσοβυζαντινή περίοδος (8ος-12ος αι.). Περιλαμβάνει τις ενότητες «Από την Εικονομαχία στη λάμψη των Μακεδόνων και των Κομνηνών» (αίθ. 4) όπου παρουσιάζεται η τέχνη και ο πολιτισμός της μεσοβυζαντινής περιόδου, «Οι δυναστείες των βυζαντινών αυτοκρατόρων» (αιθ. 5) με την έκθεση εποπτικού υλικού για τις αυτοκρατο-

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΑ Τα εκθέματα του Μουσείου αναπτύσσονται σε επτά αίθουσες του ισογείου, προβάλλοντας τις κυριότερες φάσεις της ιστορίας της Μακεδονίας του 19ου και των αρχών του 20ού αι., κατά τη διάρκεια του αγώνα για την απελευθέρωση της περιοχής από τους Οθωμανούς. Στην αίθ. Α’ παρουσιάζονται τα ελληνικά επαναστατικά κινήματα στη Μακεδονία της περιόδου, στην αίθ. Β’ η κοινωνία της Μακεδονίας στα τέλη του 19ου αι., στην αίθ. Γ’ αναπαριστάται το γραφείο του Έλληνα

85 & 86. Το νεοκλασικό μέγαρο του Μουσείου Μακεδονικού Αγώνα (αριστερά) και ένα από τα χαρακτηριστικά εκθέματά του (δεξιά). 87. Το κτήριο και ο προαύλιος χώρος του Πολεμικού Μουσείου.

γενικού προξένου, στην αίθ. Δ’ παρουσιάζεται η στελέχωση των ελληνικών ανταρτικών σωμάτων της περιόδου, στην αίθ. Ε’ ο ρόλος του κλήρου, στην αίθ. ΣΤ’ οι Βαλκανικοί Πόλεμοι και στην αίθ. Ζ’ η εξέλιξη της Μακεδονίας μετά τη λήξη των Βαλκανικών Πολέμων. Στον α’ όροφο εκτίθενται στολές και αυθεντικά κειμήλια των Βαλκανικών Πολέμων (όπλα, στολές κ.ά.), καθώς και συλλογή μικρογραφιών οχημάτων του ελληνικού στρατού.

ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Παρουσιάζει εκθέματα (στολές, όπλα, χάρτες, ομοιώματα πολεμικών πλοίων, έγγραφα, παράσημα κ.λπ.), που συνδέονται με τα σημαντικότερα γεγονότα της νεότερης ελληνικής ιστορίας από την Επανάσταση του 1821 ως την απελευθέρωση από τις δυνάμεις κατοχής, το 1944. Στον προαύλιο χώρο εκτίθενται τεθωρακισμένα οχήματα, μαχητικά αεροπλάνα και τορπίλες που χρησιμοποίησε στο παρελθόν ο ελληνικός στρατός.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ Εκτείνεται σε δύο ορόφους: στον 1ο, βρίσκεται το σαλόνι, το

δωμάτιο καθημερινής χρήσης, το δωμάτιο της μητέρας του Κεμάλ Ατατούρκ και η κουζίνα. Στον 2ο, το δωμάτιο στο οποίο γεννήθηκε ο Κεμάλ, ενώ σε άλλους χώρους εκτίθενται τα προσωπικά του αντικείμενα και έγγραφα από το σχολείο του. Το μεγαλύτερο μέρος της επίπλωσης είναι αυθεντικό, ενώ στους τοίχους είναι αναρτημένες φωτογραφίες από διάφορες φάσεις της ζωής του.

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ & ΕΘΝΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ-ΘΡΑΚΗΣ Ιδρύθηκε το 1957 ως Λαογραφικό Μουσείο Βορείου Ελλάδος και το 1993 έλαβε το σημερινό του όνομα. Διαθέτει 20.000 αντικείμενα από τη Μακεδονία και τη Θράκη, που καλύπτουν κυρίως την περίοδο 1860-1960, σημαντικό λαογραφικό αρχείο (φωτογραφίες, χάρτες, δίσκους ήχου και εικόνας κ.ά.), καθώς και ειδική βιβλιοθήκη. Στα εκθέματά του περιλαμβάνονται λαϊκές φορεσιές, κεντήματα, υφαντά, έργα μικροτεχνίας και ξυλοτεχνίας, λαϊκά μουσικά όργανα, ξύλινα και χάλκινα οικιακά σκεύη, φιγούρες του Θεάτρου Σκιών κ.ά. 86

ΚΡΑΤΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Ιδρύθηκε το 1997 και πυρήνας του είναι η Συλλογή Κωστάκη, η οποία περιλαμβάνει αντιπροσωπευτικά δείγματα του καλλιτεχνικού ρεύματος της Ρωσικής Πρωτοπορίας, που άνθισε τις τρεις πρώτες δεκαετίες του 20ου αι. Απαρτίζεται από 1.277 έργα τέχνης (πίνακες ζωγραφικής, σχέδια, κατασκευές, κεραμικά κ.ά.) σημαντικών Ρώσων καλλιτεχνών, όπως οι K. Malevich, V. Kandinsky, L. Popova, A. Rodchenko, I. Kliun, V. Stepanova, N. Udaltsova, M. Matiushin, κ.ά. και αποτελεί μία από τις πλουσιότερες στην κατηγορία της στον κόσμο. Το Μουσείο διαθέτει, επίσης, πλούσιο αρχειακό υλικό για τη Ρωσική Πρωτοπορία, και αξιόλογη συλλογή έργων σύγχρονων Ελλήνων εικαστικών (Κ. Γιαννάκος, Στ. Αντωνάκος, Γ. Βακαλό κ.ά.), ενώ, κατά καιρούς, διοργανώνει σημαντικές περιοδικές εκθέσεις. Αυτοτελές τμήμα του Μουσείου αποτελεί το Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης (λιμάνι), στους χώρους του οποίου πραγματοποιούνται περιοδικές εκθέσεις Ελλήνων και ξένων εικαστικών,

ΜΟΥΣΕΙΑ

καθημερινής ζωής των Εβραίων της πόλης. • Ολοκαύτωμα. Ειδικός εκθεσιακός χώρος, αφιερωμένος στη γενοκτονία των περίπου 49.000 μελών της ισραηλιτικής κοινότητας της Θεσσαλονίκης, που εκτοπίστηκαν στα στρατόπεδα Άουσβιτς και Μπέργκεν Μπέλσεν όπου και εξοντώθηκαν. • Φωτογραφικές εκθέσεις. Το μουσείο παρουσιάζει ενδιαφέρουσες φωτογραφικές εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και αυτή του Σ. Μάρκς: «Θεσσαλονίκη, Μητρόπολη του Σεφαραδισμού».

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΕΜΑΛ ΑΤΑΤΟΥΡΚ Εκτείνεται σε δύο ορόφους: στον 1ο, βρίσκεται το σαλόνι, το

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΣΥΓΧΡΟΝΗΣ ΤΕΧΝΗΣ Στη μόνιμη συλλογή του περιλαμβάνονται 1.800 έργα κορυφαίων Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, ενώ κατά καιρούς έχουν διοργανωθεί περισσότερες από 100 επιλεγμένες εκθέσεις Ελλήνων και ξένων εικαστικών, όπως των Τσαρούχη, Χατζηκυριάκου-Γκίκα, Τσόκλη, Κόντογλου, Ψυχοπαίδη, Ακριθάκη, Μυταρά, Λαζόγκα, Βαρώτσου, Warhol, R. και S. Delaunay, Viallat, Hecker, Greenaway, Beckmann κ.ά. Η βιβλιοθήκη του διαθέτει περισσότερους από 2.500 τίτλους εξειδικευμένων εκδόσεων για τη ζωγραφική, τη γλυπτική, τη χαρακτική, την αρχιτεκτονική και τη φωτογραφία, ενώ έχει πραγματοποιήσει και σημαντικές εκδόσεις.

του Νέστορα και της Αλίκης Τέλλογλου στο Α.Π.Θ., που εμπλουτίστηκε αργότερα με δωρεές καλλιτεχνών και συλλεκτών. Πυρήνας των συλλογών είναι η δωρεά Τέλλογλου, που περιλαμβάνει ειδώλια της ελληνιστικής εποχής, κορινθιακά, ελληνιστικά και ρωμαϊκά αγγεία, περσικές μινιατούρες, δείγματα αραβικής και κινέζικης τέχνης (βάζα, πανώ, πιάτα), ταϋλανδέζικα ξυλόγλυπτα, καθώς και έργα σημαντικών Ελλήνων και Ευρωπαίων ζωγράφων και γλυπτών του 19ου και 20ου αι. Παράλληλα, διοργανώνει περιοδικές εκθέσεις, ποικίλες πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκπαιδευτικά προγράμματα.

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

Φιλοξενεί περισσότερα από 1.000 έργα τέχνης, που κατανέμονται σε 4 συλλογές: Έργων Θεσσαλονικέων Καλλιτεχνών, που αποτελεί τη σημαντικότερη και περιλαμβάνει έργα εικαστικών της πόλης από το 1898 ως το 1967 (μεταξύ άλλων των Π. Ρέγκου, Ν. Φωτάκη, Χρ. Λεφάκη, Ν. Γαβριήλ ΤΕΛΛΟΓΛΕΙΟ ΙΔΡΥΜΑ Πεντζίκη. Κ. Λάχα, Γ. ΣβορώΤΕΧΝΩΝ Α.Π.Θ. νου), Νεοελληνικής Τέχνης Ιδρύθηκε το 1972 με τη δω- με έργα κορυφαίων Ελλήνων ρεά της συλλογής έργων τέχνης καλλιτεχνών, Βυζαντινών και

88. Το Μέγαρο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών φιλοξενεί πολύ ενδιαφέρουσα Πινακοθήκη. 89. Η Βίλα (Κάζα) Μπιάνκα στεγάζει τη Δημοτική Πινακοθήκη Θεσσαλονίκης. 90. Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης.

Μεταβυζαντινών Εικόνων της σχολής της Θεσσαλονίκης, που καλύπτει την περίοδο από τον 14ο-19ο αι. και Ελληνικής Χαρακτικής με 360 έργα. Ακόμα, οργανώνει συχνά αναδρομικές εκθέσεις Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, σε συνεργασία με ιδρύματα τέχνης της Ελλάδας και του εξωτερικού.

ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ Στεγάζεται στον τελευταίο όροφο του Μεγάρου Θεάτρου της Ε.Μ.Σ. και είναι ο πρώτος οργανωμένος εικαστικός μουσειακός φορέας της πόλης. Περιλαμβάνει 300 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής και χαρακτικής σημαντικών Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών, κυρίως από τη βόρεια Ελλάδα, που αντιπροσωπεύουν τις σημαντικότερες τάσεις της τέχνης του 20ου αι.

κούς φορείς της πόλης, σημαντικές εκθέσεις ζωγραφικής, γλυπτικής, φωτογραφίας και αρχιτεκτονικής, ενώ πραγματοποιούνται και εκδηλώσεις που αναφέρονται στην ιστορία της Θεσσαλονίκης και της ευρύτερης περιοχής. Στη συλλογή του περιλαμβάνονται περίπου 250 έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, κεραμικά, ψηφιδωτά, τοιχογραφίες και χαρακτικά.

ΜΟΥΣΕΙΑ

εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες και παιδιά, καθώς και παράλληλες εκδηλώσεις (ημερίδες, workshops κ.λπ.).

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

Δημιουργήθηκε το 1997, με την ευκαιρία των εκδηλώσεων για την Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης και συνδέεται στενά με την παράδοση της πόλης, στην οποία από το 1960 διοργανώνεται το Φεστιβάλ Κινηματογράφου (βλ. σελ. 108). Στα εκθέματά του, που κατανέμονται σε έξι χρονικές ενότητες («Αδελφοί Μανάκια», «1900-1940», «1940-1960», ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ «1960-1970», «1970-1990» ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ και «1990 και εντεύθεν») (ΜΟΡΦΩΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ παρουσιάζοντας την ιστορία ΕΘΝΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ) του ελληνικού κινηματογράφου, συγκαταλέγονται μεταξύ Η λειτουργία του άρχισε το άλλων σπάνιες κινηματογρα1989 και έκτοτε διοργανώνει, συχνά σε συνεργασία με άλλους φικές μηχανές, παλιές ταινίες, φωτογραφικό υλικό για Έλληνες εκπαιδευτικούς και πολιτιστι90

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΗ

ΜΟΥΣΕΙΑ

εκπαιδευτικά προγράμματα για ενήλικες και παιδιά, καθώς και παράλληλες εκδηλώσεις (ημερίδες, workshops κ.λπ.).

ΜΟΥΣΕΙΟ ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΥ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

ΜΟΥΣΕΙΑ

Μουσείο Αθλητισμού Θεσσαλονίκης και η αρχική συλλογή απαρτιζόταν από αντικείμενα διαφόρων διοργανώσεων (Βαλκανικών, Μεσογειακών, Ευρωπαϊκών, Παγκόσμιων και Ολυμπιακών Αγώνων) που είχαν διατεθεί από ελληνιΜΟΥΣΕΙΟ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ κές αθλητικές ομοσπονδίες, αθλητές, δημοσιογράφους ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ κ.ά., με σκοπό τη διατήρηση Ιδρύθηκε το 1997 και είναι και προβολή αθλητικού υλικού το μοναδικό κρατικό μουσείο με ιστορική σημασία. Τον φωτογραφίας στην Ελλάδα. Δια- Ιανουάριο 2008, η Διεθνής θέτει περισσότερα από 100.000 Ολυμπιακή Επιτροπή (Δ.Ο.Ε.) φωτογραφικά αντικείμενα, που το αναγνώρισε ως Ολυμπιακό καλύπτουν την περίοδο 1890Μουσείο και έκτοτε η συλλογές 1980, και περιλαμβάνουν έργα του επικεντρώνονται κυρίως κορυφαίων Ελλήνων φωτογράσε αντικείμενα Ολυμπιακών φων (Σωκ. Ιορδανίδη, Γ. Στυλιακαι Παραολυμπιακών Αγώνων, νού, Δ. Λέτσιου, τμήμα των αρόπως στολές, εξοπλισμός, χείων του Κ. Μπαλάφα και της δάδες, μετάλλια, σουβενίρ και Νelly’s, και το ελληνικό τμήμα του αρχείου του F. Boissonnas). εκδόσεις. Το Μουσείο διοργανώνει συχνά περιοδικές εκθέσεις και κάθε ΜΟΥΣΕΙΟ ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΥ δύο χρόνια το Διεθνές Φεστιβάλ «ΧΡΗΣΤΟΣ ΤΣΙΓΓΙΡΙΔΗΣ» Φωτογραφίας PhotoΒiennale Περιλαμβάνει μερικά από (www.photobiennale.gr). τα μηχανήματα του ιδρυτή Ακόμα, πραγματοποιεί ποικίλες παράλληλες εκδηλώσεις (λόγου του πρώτου ραδιοφώνου στα Βαλκάνια, Χ. Τσιγγιρίδη κ.ά.) καθώς και εκπαιδευτικά (1877-1947), παλιό υλικό προγράμματα. του Ραδιοφωνικού Σταθμού Μακεδονίας, μηχανήματα του ΟΛΥΜΠΙΑΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ στρατού, καθώς και μηχανήμαΔημιουργήθηκε το 1998 ως τα ερασιτεχνικών σταθμών της 91

91. Το Ολυμπιακό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. 92. Το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Noesis».

πόλης. Επίσης, διαθέτει πλούσιο φωτογραφικό υλικό και φωνητικό αρχείο με δείγματα ομιλιών σημαντικών προσωπικοτήτων της νεότερης ελληνικής ιστορίας.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΥΔΡΕΥΣΗΣ Εκτείνεται σε τρία αποκατεστημένα κτήρια και στον περιβάλλοντα χώρο, συνολικής έκτασης 3.000 τ.μ. Στο κεντρικό κτήριο (αντλιοστάσιο) παρουσιάζονται αντλητικά συγκροτήματα, μηχανήματα κίνησης και παραγωγής ηλεκτρισμού, παλιοί ηλεκτρικοί πίνακες διανομής και ένα μοντέλο παλιάς ατμομηχανής, η αίθουσα πολλαπλών χρήσεων (παλιό λεβητοστάσιο) περιλαμβάνει και τον εντυπωσιακό χώρο των παλιών ατμολεβήτων, ενώ στο κτήριο διοίκησης υπάρχει εξειδικευμένη βιβλιοθήκη για το νερό και τα υδραυλικά έργα, καθώς και αρχείο σπάνιων ιστορικών χαρτών, παλιών σχεδίων ύδρευσης και φωτογραφιών. Τέλος, στο Πάρκο του Νερού εκτίθενται ιστορικά αντλητικά συγκροτήματα και αγωγοί νερού.

ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Το πολυθεματικό αυτό μουσείο, 92

άρχισε να λειτουργεί το 1997 και ως το 2009 στεγαζόταν σε παραδοσιακό κτήριο της Άνω Πόλης (βλ. σελ. 47), που καταστράφηκε από πυρκαγιά. Σήμερα. φιλοξενείται στο Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης και απευθύνεται σε παιδιά 4-12 ετών, μέσω ειδικών προγραμμάτων παιχνιδιού, ψυχαγωγίας και εκπαίδευσης, ενώ διοργανώνει ακόμα σεμινάρια για φοιτητές και εκπαιδευτικούς.

ΜΟΥΣΕΙΑ

και ξένους ηθοποιούς, διαφημιστικό υλικό ταινιών και ταινίες επικαίρων από το 1910. Επίσης, διοργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά έως 18 ετών, καθώς και αξιόλογες περιοδικές εκθέσεις.

ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑΔΟΣΗΣ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ «NOESIS» Πυρήνας του κέντρου είναι το Μουσείο Τεχνολογίας και οι τρεις ειδικοί εκπαιδευτικοί χώροι του. Το Μουσείο Τεχνολογίας συγκροτείται από τρεις επιμέρους εκθέσεις: • Αρχαία Ελληνική Τεχνολογία. Παρουσιάζονται δείγματα τεχνολογικών στοιχείων και επιτευγμάτων της αρχαίας Ελλάδας, με πιστά ομοιώματα που σχετίζονται με την καθημερινή ζωή, τις κατασκευές, τη ναυπηγική, τη μηχανολογία, τη μετρική κ.λπ. • Τεχνοπάρκο. Περιλαμβάνει 50 διαδραστικά εκθέματα σχετικά με τον ηλεκτρισμό, τον

ΜΟΥΣΕΙΑ

91. Το Ολυμπιακό Μουσείο της Θεσσαλονίκης. 92. Το Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Noesis».

ΠΑΙΔΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ Το πολυθεματικό αυτό μουσείο, 92

ΜΟΥΣΕΙΑ

Οι εκπαιδευτικοί χώροι είναι: • Πλανητάριο. Αίθουσα 160 θέσεων με θολωτή οθόνη (ο θόλος είναι ορατός και εξωτερικά), που προβάλλονται ταινίες εκπαιδευτικού και ψυχαγωγικού περιεχομένου («Η Γη και εγώ», «Τα θαύματα του Σύμπαντος» κ.ά.). • Κοσμοθέατρο. Κινηματογραφική αίθουσα με τη μεγαλύτερη επίπεδη οθόνη στη νοτιοανατολική Ευρώπη (23 μ.Χ17 μ.), όπου προβάλλονται ταινίες όπως «Δεινόσαυροι», «Πέρα από τους ουρανούς» κ.ά. • Προσομοιωτής Εικονικής Πραγματικότητας. Ο θεατής, φορώντας τρισδιάστατα γυαλιά, κινείται με βαγονάκι, έχοντας την εμπειρία προσομοίωσης ποικίλων καταστάσεων, όπως πτήση, ταξίδια στον βυθό και περιηγήσεις σε φανταστικούς κόσμους.

93. Εσωτερική άποψη του «Noesis». 94. Η είσοδος του Μουσείου Οίνου Γεροβασιλείου. 95 & 96. Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου: αριστερά, τμήμα της εντυπωσιακής συλλογής ανοιχτηριών και δεξιά, μέρος της συλλογής σκευών και εργαλείων για την παραγωγή κρασιού.

Ακόμα, το «Noesis» οργανώνει εκπαιδευτικά προγράμματα για τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας και επιστημονικά θεάματα (Science Shows), για την εύληπτη επεξήγηση των νόμων της Φυσικής και της Χημείας.

ΜΟΥΣΕΙΑ

μαγνητισμό, την οπτική, τη μηχανική κ.ά., μέσω των οποίων ο επισκέπτης συμμετέχει ενεργά και μαθαίνει διασκεδάζοντας. • Εκθετήριο Αυτοκινήτων. Παρουσιάζονται παλιότερα μοντέλα αυτοκινήτων, που υπήρξαν «σταθμοί» στην ιστορία της αυτοκίνησης.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΟΙΝΟΥ ΓΕΡΟΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Το εξαιρετικό αυτό μουσείο, που λειτουργεί από το 2008, βρίσκεται στις εγκαταστάσεις του οινοποιείου, όπου αναπτύσσονται και αμπελώνες 560 στρ. με θέα στην ευρύτερη περιοχή και τον Θερμαϊκό κόλπο. Οι συλλογές του μουσείου κατανέμονται σε επτά ενότητες: • Εισαγωγική ενότητα. Παρουσιάζεται η οινοποιητική ιστορία της οικογένειας Γεροβασιλείου και η διαδικασία δημιουργίας του μουσείου. • Το κρασί ταξιδεύει (α΄αίθ.). Παρακολουθεί διαχρονικά τους δρόμους του κρασιού και τα σκεύη μεταφοράς του από τους αρχαίους χρόνους. • Κρασί και φαγητό (α΄αίθ.). Τρισδιάστατες απεικονίσεις παρουσιάζουν συνδυασμούς φαγητών και κρασιών από τους αμπελώνες.

• Ιστορίες με ανοιχτήρια (α΄αίθ.). Εκτίθενται περισσότερα από 2.500 ανοιχτήρια από τον 16ο-20ο αι., που προέρχονται από την προσωπική συλλογή του οινοποιού, η οποία είναι από τις μεγαλύτερες παγκοσμίως. Το κύριο μέρος της συλλογής χωρίζεται σε μη μηχανικά και μηχανικά ανοιχτήρια, αλλά ομαδοποιούνται και ως προς τη χρήση τους από άντρες ή γυναίκες, τις καταναλωτικές συνήθειες, τις μόδες και τα καλλιτεχνικά ρεύματα κάθε εποχής. Η παρουσίαση συμπληρώνεται με επεξηγηματικά κείμενα και φωτογραφίες. • Λέξεις (α΄ αίθ.). Παρουσί95

αση λέξεων από το αμπελοοινικό γλωσσάρι, μέσω οθονών αφής. • Ιστορίες του κρασιού (β΄ αίθ.). Παρουσιάζεται η οικονομική, κοινωνική και συμβολική σημασία του κρασιού διαχρονικά και εκτίθενται εργαλεία και σκεύη που συνδέονται με την παραδοσιακή διαδικασία παραγωγής του. • Στιγμές (β΄ αίθ.). Σε ειδικές οθόνες παρουσιάζονται σκηνές από κινηματογραφικές ταινίες και φωτογραφίες, με στιγμιότυπα από την παραγωγή και την κατανάλωση κρασιού. Για πληροφορίες σχετικά με τα μουσεία, βλ. σελ. 106-108. 96

ΜΟΥΣΕΙΑ

Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται στο κέντρο μιας ευρύτερης περιοχής με τεράστιο αρχαιολογικό, ιστορικό και φυσιολατρικό ενδιαφέρον, που παράλληλα προσφέρει αναρίθμητες επιλογές υπαίθριων δραστηριοτήτων, χαλάρωσης και διασκέδασης. Έτσι, μπορείτε να συνδυάσετε την παραμονή σας στην πόλη με μια ημερήσια εκδρομή σε φημισμένους αρχαιολογικούς χώρους και ιστορικούς τόπους, ενδιαφέρουσες πόλεις, τοποθεσίες με υψηλό οικολογικό ενδιαφέρον ή περιοχές αναψυχής και ξεκούρασης.

Αγορά. Σύνθετο κτηριακό συγκρότημα (4ου αι. π.Χ.), που καταλάμβανε έκταση 70.000 τ.μ. και αποτελούσε διοικητικό, εμπορικό, πνευματικό και καλλιτεχνικό κέντρο της πόλης. Στο μέσον αναπτυσσόταν μεγάλη αυλή, που περιβαλλόταν από στοές και δωμάτια στα οποία στεγάζονταν εργαστήρια, πλήθος εμπορικών καταστημάτων και το δημόσιο αρχείο.

π.Χ., εξελίχθηκε στο σημαντικότερο πολιτικό, οικονομικό και πολιτιστικό κέντρο της Ελλάδας. Το 168 π.Χ., μετά την ήττα των Μακεδόνων στη μάχη της Πύδνας, καταλήφθηκε από τους Ρωμαίους για να παρακμάσει σταδιακά και να εγκαταλειφθεί τον 1ο αι. π.Χ. Από τα συναρπαστικότερα ευρήματα είναι τα έξοχα ψηφιδωτά δάπεδα των κτηρίων, δείγματα του υψηλού βιοτικού επιπέδου των κατοίκων.

Ιερά. Έχουν ανασκαφεί το Ιερό της Μητέρας των Θεών και της Αφροδίτης (4ου αι. π.Χ.), το Ιερό του Δάρρωνα (2ου αι. π.Χ.) και το κυκλικό Θεσμοφόρειο (βρίσκεται στον σύγχρονο οικισμό), ιερό της Δήμητρας.

ΔΕΙΤΕ:

Οικίες. Τα περισσότερα σπίτια της πόλης ήταν ευρύχωρα, με εσωτερική κεντρική αυλή, περιστύλιο και πλούσια διακόσμηση. Η Οικία του ροελλαδική εποχή, γνώρισε μεγάλη ακμή όταν ο Μακεδόνας Διονύσου (4ου αι. π.Χ) πήρε το όνομά της από το ψηφιδωτό βασιλιάς Αρχέλαος μετέφεπου εικονίζει τον θεό Διόνυσο ρε εδώ την πρωτεύουσα του μακεδονικού κράτους (τέλη του πάνω σε πάνθηρα κρατώντας 5ου-αρχές του 4ου αι. π.Χ.), αντι- θυρσό, ενώ ένα ακόμα εικονίζει γρύπα να σπαράζει ελάφι. Στην καθιστώντας τις Αιγές (ΒερΟικία της Αρπαγής της Ελένης γίνα). Η παραθαλάσσια τότε (325-300 π.Χ.) βρίσκονται τα πόλη επεκτάθηκε στα χρόνια ψηφιδωτά με την αρπαγή της του Φιλίππου Β΄ (εδώ γεννήθηκε ο Μέγας Αλέξανδρος) και Ελένης από τον Θησέα, σκηνές από την Αμαζονομαχία και αργότερα του Κασσάνδρου, κυνήγι ελαφιού. ενώ έως τα μέσα του 2ου αι.

Ανάκτορο. Βρίσκεται στον βορειότερο λόφο (πηγαίνετε μέσω του σύγχρονου οικισμού) και είχε έκταση 60.000 τ.μ. Τα παλιότερα κτήρια χρονολογούνται στο β’ μισό του 4ου αι. π.Χ. ενώ άλλα αναγέρθηκαν σε μεταγενέστερους χρόνους. Στο κέντρο του υπήρχε περίστυλη αυλή με πρόπυλο, ενώ τα βασιλικά διαμερίσματα βρίσκονταν στη βόρεια πλευρά.

1 ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΛΛΑ Κατοικημένη από την Υστε-

1.2

Ανατολικό νεκροταφείο. Βρίσκεται ανατολικά της πόλης και εδώ έχουν ανασκαφεί κιβωτιόσχημοι τάφοι, λαξευμένοι 97

1 1.1

5.1 5.2

5.6 5

5.4 5.3

2.1 2 4.1 3.2

97. Αρχαιολογικός χώρος Πέλλας: το αναστηλωμένο περιστύλιο της αυλής στην Οικία Α.

3 3.1

5.5

σε βράχο, που χρονολογούνται από την εποχή του Χαλκού ως τους κλασικούς χρόνους και σε κοντινή απόσταση πολυθάλαμος τάφος (4ου-2ου αι. π.Χ.). Λουτρά Μεγάλου Αλεξάνδρου. Λουτρικό συγκρότημα της ελληνιστικής εποχής, στον δρόμο προς τα Γιαννιτσά. Αρχαιολογικό Μουσείο. Μοντέρνο μουσείο, από τα πιο ενδιαφέροντα της βόρειας Ελλάδας. Τα εκθέματα παρουσιάζονται σε 5 κύριες θεματικές ενότητες: η πρώτη αναφέρεται στην καθημερινή ζωή των κατοίκων της Πέλλας (ψηφιδωτά, διακόσμηση τοίχων, αντικείμενα καθημερινής χρήσης κ.λπ.), η δεύτερη στη δημόσια ζωή με ευρήματα κυρίως από την Αγορά, στην τρίτη εκτίθενται ευρήματα από τα ιερά και παρέχονται πληροφορίες για τη θρησκευτική ζωή των κατοίκων, η τέταρτη παρουσιάζει ευρήματα από τα νεκροταφεία και η πέμπτη στοιχεία για την αρχιτεκτονική μορφή και τις λειτουργίες του ανακτόρου, καθώς και τη ζωή του Μεγάλου Αλεξάνδρου. Τέλος, σε ειδική αίθουσα προβάλλεται ενδιαφέρουσα ταινία για την ιστορία της περιοχής.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

ΔΕΙΤΕ:

1 ΑΡΧΑΙΑ ΠΕΛΛΑ Κατοικημένη από την Υστε-

1.2

1 1.1

5.1 5.2

5.6 5

5.4 5.3

2.1 2 4.1 3.2

97. Αρχαιολογικός χώρος Πέλλας: το αναστηλωμένο περιστύλιο της αυλής στην Οικία Α.

3 3.1

5.5

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

98 & 99. Αρχαιολογικό Μουσείο Πέλλας: αριστερά, ψηφιδωτό δάπεδο με σκηνή κυνηγιού λιονταριού (325-200 π.Χ.) και δεξιά μαρμάρινη κεφαλή του Μεγάλου Αλεξάνδρου (325-300 π.Χ.). 100. Η είσοδος των Βασιλικών Τάφων της Βεργίνας.

στην πόλη σώζονται μερικά από τα σημαντικότερα οθωμανικά μνημεία στην Ελλάδα. Στο κέντρο της, βρίσκεται το μαυσωλείο του Γαζή Εβρενός (1417, ανακατασκευάστηκε τον 19ο αι.), περίτεχνο διώροφο κτίσμα ορθογώνιου σχήματος, που ανακαινίστηκε πρόσφατα και χρησιμοποιείται ως χώρος πολιτιστικών εκδηλώσεων. Σε μικρή απόσταση (οδός Στράντζης) βρίσκονται τα λουτρά του Γαζή Εβρενός (λουτρά Καϊάφα), του 14ου αι., που είναι το παλιότερο τούρκικο μνημείο της πόλης, το εντυπωσιακό ρολόι (1668), ύψους 25 μ. και λίγο βορειότερα (οδός Στράντζης) το διώροφο μαυσωλείο του Αχμέτ Μπέη Εβρενόσογλου (εγγονού του Εβρενός), κτίσμα του β΄ μισού του 15ου αι. Ακόμα, σώζονται δύο πολύ ενδιαφέροντα οθωμανικά τεμένη, το τζαμί Ισκεντέρ Μπέη (1511) στην είσοδο της πόλης και το τζαμί Σεΐχη Ιλαχή (15ου αι.) στο στρατόπεδο Καψάλη. Εξάλλου, σε μικρή απόσταση από τα Γιαννιτσά βρίσκονται δύο όμορφες κατάφυτες τοποθεσίες με άφθονα νερά και δυνατότητα υπαίθριων δραστηριοτήτων: 15 χλμ. ΒΔ οι πηγές Αραβησσού, όπου λειτουργούν και ταβέρ-

νες και 17 χλμ. ΒΑ (κοντά στο χωριό Αγροσυκιά) η τεχνητή λίμνη του Πλατανοπόταμου, όπου υπάρχουν ερείπια του φρουρίου Πελίτ (αλεξανδρινών χρόνων) και εκκλησάκι του Προφήτη Ηλία. Πώς να πάτε. Η Αρχαία Πέλλα απέχει 40 χλμ. Δ. από τη Θεσσαλονίκη. Με αυτοκίνητο ακολουθείστε την εθνική οδό προς την πόλη της Έδεσσας και κατόπιν τις ταμπέλες για τον αρχαιολογικό χώρο. Για το Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων μπορείτε να χρησιμοποιήσετε τη λεωφορειακή γραμμή 68, με αφετηρία τον σταθμό στο πέταλο της οδού Αριστοτέλους (στο ύψος της οδού Εγνατία).

2 ΒΕΡΓΙΝΑ (ΑΙΓΕΣ) Σπουδαίο αστικό κέντρο ήδη από τον 10ο-8ο αι. π.Χ., οι Αιγές ήταν η έδρα του μακεδονικού κράτους έως τον 5ο αι. π.Χ., όταν ο βασιλιάς Αρχέλαος τη μετέφερε στην Πέλλα. Βρίσκονταν στην «καρδιά» της περιοχής, που κατά τον Ηρόδοτο ήταν η «Μακεδονίς γη». Εδώ χτίστηκαν τα πρώτα λαμπρά παλάτια των Μακεδόνων βασι99

λέων και τέθηκαν οι βάσεις του μεγάλου μακεδονικού κράτους. Διατήρησε τον χαρακτήρα της ιερής πόλης των Μακεδόνων και μετά τον 5ο αι., αφού ήταν το λίκνο της δυναστείας των Αργεαδών βασιλέων, που θεωρούνταν απόγονοι των Τημενιδών και του Ηρακλή. Το 168 π.Χ. καταστράφηκε από τους Ρωμαίους και εγκαταλείφθηκε οριστικά τον 1ο αι. μ.Χ. Λόγω της σπουδαιότητάς του, από το 1996 ο αρχαιολογικός χώρος, που αναπτύσσεται ως ένα Πολυκεντρικό Μουσείο, συγκαταλέγεται στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

1.1 Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων. Βρίσκεται στο χωριό Γέφυρα (25 χλμ. ΒΔ από τη Θεσσαλονίκη) και στεγάζεται σε εξοχική έπαυλη του Γ. Μοδιάνο (1906, Π. Αριγκόνι). Εδώ, από τις 24-27 Οκτωβρίου 1912 εγκαταστάθηκε το στρατηγείο του ελληνικού στρατού υπό τον διάδοχο του ελληνικού θρόνου Κωνσταντίνο και έγιναν οι τελικές διαπραγματεύσεις με τους Τούρκους για την παράδοση της Θεσσαλονίκης. Εκτίθενται σπάνια κειμήλια (χάρτες, στολές, όπλα, μετάλλια, έγγραφα, καθημερινά αντικείμενα κ.ά.), φωτογραφίες και πίνακες με σχετικά θέματα, ενώ με τη χρήση αυθεντικών επίπλων αναπαριστώνται οι χώροι της έπαυλης, όπως ήταν διαμορφωμένοι εκείνη την περίοδο. 1.2 Γιαννιτσά. Σύγχρονη πόλη με 35.000 κατοίκους, 10 χλμ. Δ από την Αρχαία Πέλλα. Αποτελούσε ιερή πόλη για τους μουσουλμάνους, αφού εδώ έχει ενταφιαστεί ο Γαζή Εβρενός, από τους μεγαλύτερους πολέμαρχους των Οθωμανών και ο Σεΐχης Ιλαχή, δάσκαλος και πνευματικός πατέρας του. Σήμερα,

ΔΕΙΤΕ: Βασιλικοί τάφοι. Στο εσωτερικό ενός χωμάτινου λόφου (Μεγάλη Τούμπα) βρίσκονται οι βασιλικές ταφές που ανακάλυψε ο αρχαιολόγος Μανόλης Ανδρόνικος το 1977. Οι τάφοι και το εσωτερικό της τούμπας έχουν διαμορφωθεί σε εξαιρετικό μουσείο με ιδιαίτερα υποβλητική ατμόσφαιρα, καθώς κυριαρχεί το σκοτάδι και ο επιλεγμένος φωτισμός των εκθεμάτων. Μετά την είσοδο υπάρχουν επιτύμβιες στήλες, ευρήματα από τάφους απλών 100

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

101

101, 102 & 103. Βασιλικοί Τάφοι Βεργίνας: αριστερά, η χρυσή λάρνακα της Μήδας, συζύγου του Φίλιππου Β΄, στο μέσον ο τάφος του ίδιου και δεξιά, η τεφροδόχος με το χρυσό στεφάνι του Αλέξανδρου Δ΄.

μένη από τα ελεφαντοστέινα ανάγλυφα της κλίνης. Τέλος, σε ειδική αίθουσα γίνεται προβολή βίντεο με τον Μ. Ανδρόνικο να ξεναγεί στα μνημεία. Εξάλλου, στην ευρύτερη περιοχή της νεκρόπολης των Αιγών έχουν ανασκαφεί αρχαϊκοί τάφοι, λακοειδείς και κιβωτιόσχημοι τάφοι (6ου και 5ου αι. π.Χ.) και δέκα «ναόσχημοι» μακεδονικοί τάφοι, ανάμεσά τους και αυτός που θεωρείται πως ανήκε στη μητέρα του Φιλίππου Β’, βασίλισσα Ευρυδίκη. Ανάκτορο. Με έκταση 12.500 τ.μ. ήταν το μεγαλύτερο και μαζί με τον Παρθενώνα (Αθήνα) το σημαντικότερο οικοδόμημα της κλασικής Ελλάδας. Πρωτοποριακής αρχιτεκτονικής και διώροφο, πιθανόν έργο του Πυθέου, αρχιτέκτονα του Μαυσωλείου της Αλικαρνασού, που ήταν ένα από τα 7 θαύματα του αρχαίου κόσμου, xτίστηκε με πωρόλιθο το β’ μισό του 4ου αι. π.Χ., σε πλάτωμα και ήταν ορατό σε όλη την περιοχή. Διέθετε μεγάλη περίστυλη αυλή με μνημειακό πρόπυλο, ιερό αφιερωμένο στον Πατρώο Ηρακλή, πολυτελείς χώρους συμποσίων με μωσαϊκά δάπεδα και βοηθητικά δωμάτια (στάβλους, αποθήκες κ.λπ.).

Θέατρο. Κατασκευάστηκε περίπου το 340 π.Χ. βόρεια του Ανακτόρου και είναι ένα από τα αρχαιότερα λίθινα θέατρα της Ελλάδας. Είχε εννέα σειρές καθισμάτων, ενώ από τη σκηνή σώζονται μόνο τα θεμέλια. Εδώ, το 336 π.Χ. δολοφονήθηκε ο Φίλιππος Β΄.

κατά τους ρωμαϊκούς χρόνους -όταν την επισκέφθηκε και ο Απόστολος Παύλος, προς τιμήν του οποίου το 1995 ανεγέρθηκε «Βήμα»- και τη βυζαντινή εποχή. Παλιότερα αναφερόταν και ως η «Μικρή Ιερουσαλήμ», λόγω των πολυάριθμων βυζαντινών και μεταβυζαντινών εκκλησιών της, από τις οποίες Ιερά. Κοντά στο θέατρο βρίσώζονται περισσότερες από σκονται τα ιερά της Ευκλείας 50. Επίσης, έχει μακραίωνη (4ου αι. π.Χ.), με δύο ναούς, παράδοση εβραϊκής παρουσίας βωμό, στοά, ένα περίστυλο και η Μπαρμπούτα (στις όχθες κτήριο και ενεπίγραφες βάσεις του ποταμού Τριπόταμου) είναι βασιλικών αναθημάτων και της η μοναδική εβραϊκή συνοικία ου Κυβέλης (β΄ μισό 4 αι. π.Χ.), στην Ευρώπη που διατηρεί της μητέρας των θεών, κοντά στο σύνολο τον παραδοσιακό στο οποίο έχει ανασκαφεί ελλη- της χαρακτήρα. Αξίζει, ακόμα, νιστικό κτήριο του 2ου αι. π.Χ. να περπατήσετε στις παραδοΑκρόπολη. Έχει ανασκαφεί σιακές συνοικίες Κυριώτισσα, τμήμα της με πέντε πύργους και Παναγία Δεξιά και Μακαριώσε κοντινή απόσταση τμήματα τισσα, να δείτε τα ρωμαϊκά, από τον οχυρωτικό περίβολο οθωμανικά και βιομηχανικά (πάχους 3 μ.), ενώ στην περιοχή μνημεία, να επισκεφθείτε τη σώζονται ακόμα θεμέλια οικιών διεθνώς βραβευμένη Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη της και να από τον 5ο ως τον 1ο αι. π.Χ. χαλαρώσετε στα πάρκα και τις 2.1 Βέροια. πλατείες της. Από τις ομορφότερες και ιστορικότερες πόλεις της Πώς να πάτε. Η Βεργίνα βόρειας Ελλάδας, απέχει 12 απέχει, περίπου, 63 χλμ. ΝΔ της χλμ. ΒΔ από τη Βεργίνα. Ήταν Θεσσαλονίκης. Με αυτοκίνητο, η δεύτερη σημαντικότερη πόλη ακολουθείστε τις πινακίδες των αρχαίων Μακεδόνων, μετά προς την Βέροια και ακολούθως προς τη Βεργίνα. Μπορείτε τις Αιγές, ενώ άκμασε επίσης 102

103

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Μακεδόνων και τα ερείπια τάφου του 3ου αι. π.Χ. (τάφος IV) από τον οποίο σώζονται μόνο τμήματα τοίχων και κιόνων και η ανωδομή της πρόσοψης. Στη συνέχεια βρίσκεται το «Ηρώο», μνημείο αφιερωμένο στους εξέχοντες νεκρούς και μετά ο κιβωτιόσχημος τάφος (τάφος Ι «Περσεφόνης»), μιας από τις συζύγους του Φίλιππου Β’. Κατόπιν, βρίσκεται η ενότητα του τάφου του βασιλιά Φιλίππου Β’, με τις αριστουργηματικές τοιχογραφίες και ζωφόρους, τα όπλα και τη χρυσοποίκιλτη πανοπλία του, τα υπολείμματα της νεκρικής πυράς, τη χρυσή λάρνακα (βάρους 11 κιλών), διακοσμημένη με το μακεδονικό αστέρι, που περιείχε τα οστά και το χρυσό στεφάνι βελανιδιάς του νεκρού, τη χρυσή λάρνακα με τα οστά της βασιλικής συζύγου, το χρυσοκέντητο ύφασμα που τα τύλιγε και τις δυο χρυσελεφάντινες κλίνες. Στην τελευταία ενότητα, βρίσκεται ο πιθανολογούμενος τάφος του Αλέξανδρου Δ΄, γιου του Μεγάλου Αλεξάνδρου και της Ρωξάνης, που δολοφονήθηκε από τον Κάσσανδρο το 310 π.Χ., με την ασημένια τεφροδόχο που περιέχει τα οστά του νεκρού, πλαισιω-

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

101

103

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

3 ΔΙΟΝ

Πρόκειται για έναν από τους μαγευτικότερους αρχαιολογικούς χώρους της Ελλάδας (αρχαιολογικό πάρκο), καθώς αναπτύσσεται κάτω από τον επιβλητικό ορεινό όγκο του Ολύμπου, σε κατάφυτη περιοχή 1.500 στρ. με άφθονα νερά από τον ποταμό Βαφύρα και διάφορες πηγές, όπου διαβιούν πολλά είδη πουλιών, ερπετών και αμφίβιων ζώων. Ήταν ιερός τόπος των αρχαίων Μακεδόνων, αφού εδώ λατρευόταν ο Ολύμπιος Δίας και οι Μούσες. Τον 5ο αι. π.Χ. καθιερώθηκαν αθλητικοί και θεατρικοί αγώνες («Εν Δίω Ολύμπια»), ενώ αργότερα δίπλα στους ιερούς χώρους αναπτύχθηκε η πόλη, που απέκτησε μνημειακή μορφή κατά τους ελληνιστικούς χρόνους και διατήρησε, με διακυμάνσεις, την αίγλη της ως τον 5ο αι. μ.Χ., όταν εγκαταλείφθηκε μετά από σεισμικές καταστροφές. 104

104, 105 & 106. Αρχαιολογικός χώρος Δίου: αριστερά, οι Μεγάλες Θέρμες, στο μέσον άποψη του ιερού της Δήμητρας και δεξιά, λεπτομέρεια από ψηφιδωτό οικίας.

ΔΕΙΤΕ: Ιερές πηγές-Βαφύρας. Οι πολλές πηγές της περιοχής συνετέλεσαν στην επιλογή της ως ιερού του Διός, που αρχικά λατρεύτηκε ως θεός του καιρού και της βροχής. Τα νερά τους καταλήγουν στον Βαφύρα, που στην αρχαιότητα ήταν πλωτός και συνέδεε το Δίον με τον Θερμαϊκό κόλπο. Ιερό Δήμητρας. Συγκροτείται από περισσότερα κτήρια, που κτίστηκαν από τον 6ο αι. π.Χ. έως τους ρωμαϊκούς χρόνους. Ιερό Διός Υψίστου. Βρίσκεται στη βόρεια πλευρά ευρύχωρης πλατείας, ενώ μπροστά του υπάρχει ο βωμός. Αντίγραφα από το λατρευτικό άγαλμα και βάσεις γλυπτών με παράσταση αετών έχουν τοποθετηθεί στις αρχικές θέσεις τους. Ιερό Ίσιδας. Ίσως το πιο γοητευτικό ιερό, καθώς είναι μισοβυθισμένο στο νερό. Είναι αφιερωμένο στην Αιγύπτια θεά, που στα ελληνιστικά χρόνια αντικατέστησε τη λατρεία της Άρτεμης. Στο ιερό υπάρχει ναΐσκος της Αφροδίτης Υπολυμπιδίας, ενώ αντίγραφα αγαλμάτων που βρέθηκαν εδώ

τοποθετήθηκαν στις αρχικές τους θέσεις. Ιερό Διός Ολυμπίου. Το τέμενος απέκτησε οργανωμένη μορφή στα ελληνιστικά χρόνια. Εδώ βρέθηκε ο μεγάλος βωμός και επιγραφές με επίσημα κείμενα Μακεδόνων βασιλέων. Τον 2ο αι. μ.Χ., στη νότια παρυφή του κτίστηκε ρωμαϊκό θέατρο (πεταλόσχημο, με 24 σειρές εδωλίων) που αντικατέστησε το ελληνιστικό, ενώ βορειοανατολικά του ιερού εντοπίστηκε μικρό λουτρικό συγκρότημα (Θέρμες). Ελληνιστικό Θέατρο. Αντικατέστησε τον 3ο αι. π.Χ. θέατρο των κλασσικών χρόνων. Σήμερα, στο κοίλο του (όπου έχουν διαμορφωθεί σύγχρονες κερκίδες), πραγματοποιείται μέρος των καλλιτεχνικών εκδηλώσεων του Φεστιβάλ Ολύμπου. Ιερό Ασκληπιού. Ιδρύθηκε τον 4ο-3ο αι. π.Χ. και λειτούργησε ως τον 3ο αι. μ.Χ. Το σημαντικότερο εύρημα, είναι ένα μαρμάρινο αγαλμάτιο της Υγείας. Κοιμητηριακή βασιλική. Κτίστηκε τον 5ο αι. μ.Χ., μέσα στο χριστιανικό νεκροταφείο της πόλης. Ήταν τρίκλιτη, με 105

ημικυκλική αψίδα, νάρθηκα και αίθριο. Ελληνιστικό και ρωμαϊκό τείχος (οχυρωματικός περίβολος). Κατασκευάστηκε αρχικά από τον Κάσσανδρο το 306-304 π.Χ. Είχε σχεδόν τετράγωνο σχήμα με μήκος 2.625 μ., πλάτος 3 μ. και ύψος 7-10 μ. Ανοικοδομήθηκε το 219 π.Χ. και τον 3ο αι. μ.Χ., μετά από επιδρομές. Στη ΝΔ πλευρά υπάρχουν λείψανα δεξαμενής νερού, ενώ έξω από τη δυτική πύλη ο καλύτερα διατηρημένος μακεδονικός τάφος της περιοχής. Κεντρικός δρόμος. Φαρδύς λιθόστρωτος δρόμος, που διέσχιζε την πόλη από βορρά προς νότο. Κατά μήκος του, υπήρχαν η αγορά, καταστήματα, δημόσια κτήρια και οικίες. Μεγάλες θέρμες. Συγκρότημα δημόσιων λουτρών, έκτασης 4.000 τ.μ. Οι λουτρικοί χώροι ήταν στρωμένοι με μαρμάρινα και ψηφιδωτά δάπεδα, ενώ υπήρχαν ακόμα βεσπασιανές, χώροι αναψυχής, αυλή, καταστήματα, αίθουσα λατρείας του Ασκληπιού και στεγασμένο Ωδείο για εκδηλώσεις πολιτισμού. 106

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

επίσης να χρησιμοποιήσετε υπεραστικό λεωφορείο ή το τραίνο έως την πόλη της Βέροιας και από εκεί με τοπικό λεωφορείο να φτάσετε στη Βεργίνα.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

3 ΔΙΟΝ

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Παλαιοχριστιανική (επισκοπική) βασιλική. Βρίσκονται στο ΝΑ τμήμα Ο αρχικός ναός ήταν τρίκλιτη της πόλης. Ήταν στολισμένες με ψηφιδωτά δάπεδα και γλυ- βασιλική που καταστράφηκε τον 4ο αι. για να ανοικοδομηθεί τον πτές προτομές. 5ο αι. με αίθριο και βαπτιστήριο. Ρωμαϊκή Αγορά (Forum). «Πραιτώριον». Χρονολογείται στα τέλη 2ουΣυγκρότημα ξενώνα για αρχές 3ου αι. και αποτελείται κρατικούς αξιωματούχους από πλακοστρωμένη πλατεία («πραιτώριον») και απλούς που περιβάλλεται από στοές ταξιδιώτες («ταβέρνες»). Νότια και δημόσια καταστήματα. Στη του Πραιτωρίου υπήρχαν οι Δ πλευρά υπήρχαν οι πολυΘέρμες Κεντρικού Δρόμου τελείς οικίες Επιγένους και (αυτοκρατορικών χρόνων) και Ευβούλου, διακοσμημένες στα ανατολικά του δημόσιες με εξαίρετα ψηφιδωτά, και τουαλέτες (βεσπασιανές), που ανάμεσά τους το «Σεβαστείο», εξυπηρετούσαν τους επισκέπτες. ναός αφιερωμένος στη λατρεία Τομέας Υδραύλεως. των Ρωμαίων αυτοκρατόρων. Οικοδομικό συγκρότημα, Στην Α πλευρά, βρίσκεται η που πήρε το όνομά του από τη ρωμαϊκή βασιλική, χώρος χάλκινη ύδραυλη που βρέθηκε εμπορικών και τραπεζικών εδώ, μαζί με πλήθος άλλων συναλλαγών, το Μνημείο χάλκινων αντικειμένων. Ασπίδων (με παραστάσεις ασπίδων και θωράκων) και οι Έπαυλη Διονύσου. Θέρμες Αγοράς. Αστική έπαυλη (2ου αι. μ.Χ.), με το εξαίρετο ψηφιδωτό του Πολυγωνικό κτήριο. Διονύσου, που παριστάνεται Τετράγωνο εξωτερικά με πάνω σε άρμα να βγαίνει μέσα 12πλευρη αυλή, είχε εμβαδόν από τη θάλασσα. 1.400 τ.μ. και χρησιμοποιΑρχαιολογικό Μουσείο. ούταν ως στεγασμένη αγορά. Βόρεια του κτηρίου, υπάρχουν Στεγάζεται σε νεότευκτο λείψανα του παλαιοχριστιανι- κτήριο του ομώνυμου χωριού κού τείχους της πόλης (365και φιλοξενεί ευρήματα από τις ανασκαφές στο Δίον (αγάλματα, 380 μ.Χ.). 107

107. Χαρακτηριστικό μονοπάτι στον Εθνικό Δρυμό Ολύμπου. 108. Γενική άποψη του επιβλητικού ορεινού όγκου του Ολύμπου. 109. Μουσείο Πετραλώνων: αναπαράσταση προϊστορικής ανθρώπινης δραστηριότητας στο χώρο του σπηλαίου.

108

επιγραφές, έργα μικροτεχνίας κ.ά.), χωρισμένα σε θεματικές ενότητες (δημόσια κτήρια, οικίες, ιερά, αρχαία τεχνολογία κ.λπ.), τις υπώρειες του Ολύμπου και την αρχαία Πύδνα. Απέναντι, βρίσκεται η Αρχειοθήκη, όπου εκτίθενται νεότερα ευρήματα από τις συνεχιζόμενες ανασκαφικές εργασίες.

3.2 Αρχαία Πύδνα. Βρίσκεται περίπου 43 χλμ. Β από το Δίον. Κτίστηκε τον 8ο-7ο αι. π.Χ., ενώ τον 4ο αι. π.Χ., ο μακεδόνας βασιλιάς Φίλιππος Β’ την ανέδειξε σε διοικητικό κέντρο της περιοχής. Το 168 π.Χ. κοντά στην πόλη ο ρωμαϊκός στρατός νίκησε τον μακεδονικό, γεγονός που σή3.1 Όλυμπος. μανε την απαρχή της ρωμαϊκής κυριαρχίας στη Μακεδονία. Το ψηλότερο ελληνικό βουνό (2.918 μ.), γνωστό παγκοσμίως Βαθμιαία η πόλη παράκμασε, καταλήφθηκε διαδοχικά από από τη μυθολογία ως κατοικία Βούλγαρους, Λατίνους και των 12 θεών των αρχαίων ΕλΤούρκους, για να εγκαταλειφθεί λήνων. Είναι ο πρώτος Εθνικός οριστικά τον 15ο αι. Οι ανασκαΔρυμός της Ελλάδας (1938), φές έχουν αποκαλύψει νεολιενώ το 1981 η UNESCO τον θικό οικισμό, που θεωρείται ο κήρυξε διατηρητέο τμήμα πιο εκτεταμένος στον ελλαδικό της παγκόσμιας βιόσφαιρας. χώρο, νεκροταφείο, δύο παλαιΠεριλαμβάνει 45.000 στρ. με οχριστιανικές βασιλικές (4ου και βελανιδιές, μαυρόπευκα, οξιές, ρόμπολα, αλπική βλάστηση και 6ου αι.) και βασιλική του 10ου 1.700 είδη φυτών, ενώ έχουν αι. με αξιόλογα ψηφιδωτά και καταγραφεί 32 είδη θηλαστικών, τοιχογραφίες. 108 είδη πτηνών, πολλά είδη Πώς να πάτε. Το Δίον ερπετών και εντόμων και άφθονες πεταλούδες. Στο βουνό, ιδι- απέχει 87 χλμ. ΝΔ από τη αίτερα δημοφιλές στους λάτρεις Θεσσαλονίκη. Ακολουθείστε την εθνική οδό προς την Αθήνα της πεζοπορίας και της ανάβασης, υπάρχουν έξι καταφύγια και και κατόπιν τις ταμπέλες για Κατερίνη και Δίον. Επίσης, εννέα ορειβατικές διαδρομές χρησιμοποιείστε το υπεραστι(ανάμεσά τους, και τμήμα του ευρωπαϊκού μονοπατιού Ε4) ως κό λεωφορείο για Κατερίνη τις ψηλότερες κορυφές («Μύτι- (Πιερία) και από εκεί την τοπική κας» και «Στεφάνι»). συγκοινωνία έως το Δίον.

109

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Οικίες Ζωσά και Λήδας.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

108

109

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Οικίες Ζωσά και Λήδας.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

Ανακαλύφθηκε τυχαία το 1959, στην δυτική πλευρά της Χαλκιδικής. Έχει μήκος 1.500 μ. (επισκέψιμα τα 400 μ.) και διαθέτει ενδιαφέροντες σταλαγμιτικούς και σταλακτιτικούς σχηματισμούς και εντυπωσιακές αίθουσες. Απέκτησε παγκόσμια φήμη όταν στο εσωτερικό του εντοπίστηκαν πλήθος προϊστορικών ευρημάτων (απολιθωμένα φύλλα δέντρων, οστά ρινόκερων, ελεφάντων, ιπποειδών, ύαινας κ.ά.), κατάλοιπα ανθρώπινης δραστηριότητας (ίχνη φωτιάς, λίθινα εργαλεία κ.λπ.), αλλά κυρίως το κρανίο γυναίκας, που σύμφωνα με τον παλαιοανθρωπολόγο Α. Πουλιανό και άλλους ερευνητές έχει ηλικία 200.000-400.000 ετών και τοποθετείται ανάμεσα στον Homo Erectus και τον Homo Sapiens. Τα στοιχεία αυτά, καθιστούν το σπήλαιο ως μία από τις παλαιότερες αρχαιολογικές θέσεις στην Ευρώπη. Στο Μουσείο εκτίθενται ευρήματα από το σπήλαιο (εργαλεία, οστά ζώων κ.λπ.), εκμαγείο του κρανίου (το πρωτότυπο βρίσκεται στο Μουσείο Γεωλογίας-Παλαιοντολογίας του Α.Π.Θ., βλ. σελ. 38) και αναπαριστάται η θέση όπου αυτό βρέθηκε. 110

110. Μία από τις εκατοντάδες πανέμορφες παραλίες της Χαλκιδικής. 111. Άγιο Όρος: η Μονή Αγίου Παντελεήμονα.

4.1

Χαλκιδική-Άγιο Όρος.

Πατρίδα του αρχαίου Έλληνα φιλοσόφου Αριστοτέλη, η Χαλκιδική είναι από τους δημοφιλέστερους και πιο ανεπτυγμένους τουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας με σημαντική ιστορία, πολυσύχναστους παραθεριστικούς οικισμούς, παραδοσιακά χωριά, μαγευτικές παραλίες, καταπράσινα βουνά και έντονη νυκτερινή ζωή. Βρίσκεται νότια της Θεσσαλονίκης και καταλήγει στις χερσονήσους («πόδια») Κασσάνδρας, Σιθωνίας και Άθω. Οι Θεσσαλονικείς κατακλύζουν την Κασσάνδρα και τη Σιθωνία, πραγματοποιώντας ταξίδια ημερήσιας (λόγω της μικρής απόστασης από την πόλη) ή μεγαλύτερης διάρκειας, ενώ πολλοί από αυτούς διαθέτουν και εξοχικές κατοικίες. Εξάλλου, στη χερσόνησο του Άθω, μέσα σε πανέμορφο και παρθένο φυσικό περιβάλλον βρίσκεται η παγκοσμίως γνωστή μοναστική κοινότητα του Αγίου Όρους, όπου σήμερα λειτουργούν 20 μοναστήρια (10ου-14ου αι.), σκήτες και κελιά μοναχών. Λόγω της εξέχουσας αρχιτεκτονικής και των ανεκτίμητων θησαυρών της μοναστικής κοινότητας, από το 1988 περι-

λαμβάνεται στον κατάλογο της UNESCO ως Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς. Πώς να πάτε. Το Σπήλαιο Πετραλώνων βρίσκεται 53 χλμ. ΝΑ από τη Θεσσαλονίκη. Με το υπεραστικό λεωφορείο για τη Χαλκιδική αποβιβάζεστε στο χωριό Νέα Καλλικράτεια και από εκεί με ταξί (περίπου, 10 χλμ.) φτάνετε στο σπήλαιο. Με ιδιωτικό αυτοκίνητο ακολουθείτε την εθνική οδό Θεσσαλονίκης-Χαλκιδικής και ακολούθως τις ταμπέλες για το χωριό Πετράλωνα και το σπήλαιο.

5 ΠΕΡΙΟΧΗ ΛΙΜΝΩΝ Βορειοανατολικά από τη Θεσσαλονίκη και προς τον Στρυμονικό κόλπο αναπτύσσεται μια περιοχή έκτασης περίπου 2 εκ. στρ. γύρω από τις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη, που έχει κηρυχθεί Εθνικό Πάρκο. Πρόκειται για σπάνιο σύμπλεγμα οικοσυστημάτων με υγρόφιλα δάση και λιβάδια, ποτάμια και θαμνώνες, που ενδείκνυται για υπαίθριες δραστηριότητες (ιππασία, ποδήλατο βουνού, birdwatching, αγροτουρισμό κ.ά.), ενώ ο Φορέας Διαχείρι111

σης Λιμνών Κορώνειας Βόλβης (www.foreaskv.gr), πραγματοποιεί και οργανωμένες ξεναγήσεις. Επίσης, μπορείτε να δοκιμάστε τοπικές γεύσεις και λιμνίσια ψάρια. ΔΕΙΤΕ: 5.1 Λαγκαδάς. Γραφική κωμόπολη (20 χλμ. ΒΑ από τη Θεσσαλονίκη), γνωστή για το έθιμο της πυροβασίας («αναστενάρια») στις 21 Μαΐου. Δύο χλμ. Α, σε κατάφυτη περιοχή, βρίσκονται οι εξαιρετικά σύγχρονες εγκαταστάσεις των Ιαματικών Λουτρών, που διαθέτουν και δύο βυζαντινούς λουτήρες (10ου και 15ου αι.). Οι θειούχες πηγές (θερμοκρασία νερού 39,2ο C) είναι κατάλληλες για νευροπάθειες, ρευματισμούς, αρθριτικές, δερματικές και γυναικολογικές παθήσεις. 5.2 Λίμνη Κορώνεια. Ονομάζεται και λίμνη Αγίου Βασιλείου ή Λαγκαδά. Η έκταση της την δεκαετία του 1970 ήταν 46.000 στρ. και το μέγιστο βάθος της 8 μ., όμως λόγω της υπερεκμετάλλευσης των υδάτινων πόρων της, σήμερα έκταση και το βάθος της ποικίλουν ανάλογα με τις κλιματολογικές συνθήκες.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

4 ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

110. Μία από τις εκατοντάδες πανέμορφες παραλίες της Χαλκιδικής. 111. Άγιο Όρος: η Μονή Αγίου Παντελεήμονα.

4.1

Χαλκιδική-Άγιο Όρος.

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

4 ΣΠΗΛΑΙΟ ΠΕΤΡΑΛΩΝΩΝ

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

112

112. Η παραλία του Σταυρού. 113. Άποψη της λίμνης Βόλβη από το Λουτρά (Υδροθεραπευτήριο) Νέας Απολλωνίας. 114. Γραφικό εκκλησάκι στα κατάφυτα Στενά Ρεντίνας.

Νέα Απολλωνία.

113

αθλήματα και beach volley, ενώ ο Σταυρός είναι παράλληλα και το μεγαλύτερο λιμάνι του κόλπου. Στις παρυφές του όρους Κερδύλια βρίσκονται, επίσης, τα χωριά Βρασνά και Άνω Σταυρός, που διαθέτουν αυθεντική παραδοσιακή αρχιτεκτονική και αξίζει να επισκεφθείτε. Πώς να πάτε. Από τη Θεσσαλονίκη, μετακινηθείτε στον Λαγκαδά με τις λεωφορειακές γραμμές 83, 83Μ και 83Ν. Για τις άλλες περιοχές, χρησιμοποιείστε υπεραστικά λεωφορεία. Με αυτοκίνητο, κατευθυνθείτε προς Πανόραμα, Χορτιάτη και Άγιο Βασίλειο (για την λίμνη Κορώνεια) και από εκεί ανατολικά προς την Καβάλα (για τη λίμνη Βόλβη και τον Στρυμονικό κόλπο).

6 ΠΙΚΡΟΛΙΜΝΗ Βρίσκεται στα νότια του γειτονικού νομού Κιλκίς. Είναι μια αβαθής λίμνη (έκτασης 4.500 στρ.), που στον πηλό του πυθμένα της υπάρχουν θειούχες ενώσεις και νιτρικά άλατα (σε συγκεντρώσεις τρεις φορές υψηλότερες από τη Νε-

κρά Θάλασσα), με ιαματικές και καλλυντικές ιδιότητες γνωστές σε πανελλήνια κλίμακα. Στο γειτονικό χωριό Ξυλοκερατιά, λειτουργεί το πρώτο οργανωμένο Κέντρο Πηλοθεραπείας (spa) των Βαλκανίων. Διαθέτει ομαδικές πισίνες για άντρες και γυναίκες, 10 ατομικά υδρομασάζ με ιαματικό νερό, σάουνες, γυμναστήριο, χώρους επάλειψης πηλού, ενώ το καλοκαίρι υπάρχει η δυνατότητα πηλοθεραπείας στην ειδικά διαμορφωμένη όχθη της λίμνης, που το καλοκαίρι συνήθως αποξηραίνεται. Ακόμα, στον χώρο λειτουργεί οργανωμένο φυσιοθεραπευτήριο, ιατρείο, ξενοδοχείο, εστιατόριο, μπαρ και γήπεδα μπάσκετ και ποδοσφαίρου. Πώς να πάτε. Η Πικρολίμνη απέχει 23 χλμ. Β από τη Θεσσαλονίκη. Με αυτοκίνητο ακολουθείστε τις ταμπέλες προς Κιλκίς και ακολούθως από το χωριό Γαλλικό προς την Ξυλοκερατιά (Πικρολίμνη). Επίσης, από την πλατεία Δημοκρατίας (Βαρδάρι) αναχωρεί κάθε μέρα (9 π.μ.) λεωφορείο για δωρεάν μεταφορά στο Κέντρο Πηλοθεραπείας. 114

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

στην Απολλωνία υπάρχει θέση για birdwatching, ενώ στην Μικρός οικισμός στη νότια ευρύτερη περιοχή (Απολλωνία πλευρά της λίμνης Βόλβη (56 και Νέα Μάδυτος) λειτουργεί χλμ. ΒΑ από τη Θεσσαλονίναυταθλητικό κέντρο για κωπηκη), με ιστορικό ενδιαφέρον, λασία, ιστιοπλοΐα, κανό-καγιάκ αφού εδώ υπήρχε σημαντική και θαλάσσιο σκι. Στη βόρεια ου μακεδονική πόλη του 5 αι π.Χ. πλευρά της λίμνης υπάρχει ο Η ιαματική πηγή της, το νερό ομώνυμο παραθεριστικό χωριό της οποίας έχει θερμοκρασία που αποτελείται από τους οι49ο-50ο C και χύνεται στη λίμνη κισμούς Μεγάλη Βόλβη, Μικρή Βόλβη, είναι υδροθειούχος, Βόλβη, Βαμβακιά και Ρεντίνα. κατάλληλη για νευροπάθειες, ρευματισμούς, αρθριτικές, 5.5 Ρεντίνα. δερματικές και γυναικολογικές Η περιοχή διασχίζεται από παθήσεις. Η περιοχή έχει ξενο- τον ποταμό Ρήχιο, το παραδοχειακή υποδομή, σύγχρονο ποτάμιο δάσος του οποίου υδροθεραπευτήριο και πλήρες είναι τόπος ιδιαίτερης φυσικής ιατρικό κέντρο. Επίσης, στη ομορφιάς με πλούσια χλωρίδα γειτονική Απολλωνία βρίσκεται και πανίδα. Σε ύψωμα, εξάλλου, το Κέντρο Πληροφόρησης Υγρο- σώζονται ερείπια βυζαντινού τόπου Κορώνειας-Βόλβης, όπου οικισμού και κάστρου. λειτουργεί και περιβαλλοντική έκθεση για τη λίμνη και τα είδη 5.6 Ασπροβάλτατων οργανισμών που φιλοξενεί. Νέα Βρασνά-Σταυρός. Παραθεριστικά κέντρα με 5.4 Λίμνη Βόλβη. μεγάλη τουριστική ανάπτυξη, Είναι η δεύτερη σε μέγεθος που εκτείνονται κατά μήκος των φυσική λίμνη της Ελλάδας (39 ομώνυμων πανέμορφων παραχλμ. Α της Θεσσαλονίκης), με λιών του Στρυμονικού κόλπου. έκταση 68.000 στρ. και μέγιστο Στις παραλίες της Ασπροβάλτας βάθος 20 μ., που λόγω της (μήκους 10 χλμ. και βραβευσημαντικής οικολογικής σημαμένη με «Γαλάζια Σημαία») και σίας της προστατεύεται από τη των Νέων Βρασνών υπάρχουν Διεθνή Σύμβαση Ramsar. Κοντά εγκαταστάσεις για θαλάσσια 5.3

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

112

Νέα Απολλωνία.

113

ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΕΚΔΡΟΜΕΣ

ΑΓΟΡΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

Διάσημες είναι οι παραδοσιακές σκεπαστές και υπαίθριες αγορές της (βλ. σελ. 21), όπου μπορείτε να βρείτε σε ικανοποιητικές τιμές τρόφιμα, μπαχαρικά, ρούχα, έπιπλα και μικροαντικείμενα, ενώ δεν πρέπει να παραλείψετε μια επίσκεψη στο Μπιτ-Παζάρ (βλ. σελ. 36), σημείο συγκέντρωσης πολλών παλαιοπωλείων και αντικερί.

115. Το Εμπορικό Κέντρο «Πλατεία» στην οδό Τσιμισκή. 116. Στην περιοχή του Παζάρ (Γιαχουντί) Χαμάμ λειτουργεί υπαίθρια αγορά λουλουδιών («Λουλουδάδικα»). 117. Στις περισσότερες στοές της πόλης φιλοξενούνται πολλά δημοφιλή εστιατόρια και μπαρ.

115

καταστημάτων, κοσμηματοπωλεία, καταστήματα επίπλων, διακόσμησης και γουναρικών, καθώς και τα εμπορικά κέντρα Μεγάρου Χιρς (βλ. σελ. 20) και «Πλατεία» (βλ. σελ. 20). Ανεπτυγμένες αγορές σε χαμηλότερες τιμές υπάρχουν και στις περιοχές των οδών Βενιζέλου (βλ. σελ. 20), Εγνατία (βλ. σελ. 34) και Αγίου Δημητρίου (βλ. σελ. 39). Ιδιαίτερα δημοφιλή είναι και τα εμπορικά κέντρά «Mediterranean Cosmos» (περιοχή Πυλαίας), που συνδυάζει αγορές στα περισσότερα από 200 καταστήματά του με τη λειτουργία καφέ, εστιατορίων, πολυκινηματογράφου, αίθουσας μπόουλινγκ, παιδότοπου αμφιθεάτρου 400 θέσεων και «παραδοσιακού ελληνικού χωριού», καθώς και «Απολλώνια Πολιτεία» (στον σταθμό λεωφορείων Α.Σ. ΙΚΕΑ). Επίσης, σύγχρονες αγορές με ποικιλία προϊόντων υπάρχουν στην Καλαμαριά και τα περισσότερα προάστια της πόλης.

Η Θεσσαλονίκη φημίζεται για την έντονη νυκτερινή ζωή και τις απεριόριστες επιλογές που προσφέρει. Κάποιοι, μάλιστα, υποστηρίζουν πως στην πραγματικότητα πρόκειται για την ελληνική «πρωτεύουσα» της διασκέδασης, αφού από εδώ ξεκίνησαν τις τελευταίες δεκαετίες πολλές από τις τάσεις και τις νέες μόδες, που κατόπιν υιοθετήθηκαν σε όλη την επικράτεια. Τα σκήπτρα κρατούν τα πολυάριθμα μπαρ (συχνά με πρωτοποριακό design), οι ταβέρνες, τα ουζερί αλλά και τα μοντέρνα εστιατόρια, τα κέντρα με ζωντανή ελληνική μουσική και ιδιαίτερα με ρεμπέτικο -χαρακτηριστικό είδος της ελληνικής λαϊκής μουσικής, που παρουσίασε αξιοσημείωτη άνθηση στην πόλη- τα παραθαλάσσια κλαμπ και οι μουσικές σκηνές. Στο κέντρο της πόλης, δημοφιλές σημείο νυχτερινής διασκέδασης παραμένουν από τις αρχές του 1990 τα Λαδάδικα (βλ. σελ. 18) με την παρακείμενη οδό Καλαποθάκη (βλ. σελ. 17), τα καφέ και τα μπαρ στην Παλιά Παραλία (βλ. σελ. 16) και τα μοντέρνα εστιατόρια 116

και μπαρ που λειτουργούν στις ιστορικές στοές της πόλης. Ακόμα, σταθερά σημεία αναφοράς παραμένουν οι ταβέρνες στις παραδοσιακές αγορές της πόλης (βλ. σελ. 21), τα μπαρ και τα μικρά κομψά εστιατόρια στους σύγχρονους εμπορικούς δρόμους της (βλ. σελ. 27) και η περιοχή των οδών Ζεύξιδος και Ικτίνου (βλ. σελ. 28). Οι πολυάριθμοι φοιτητές που ζουν στην πόλη προτιμούν την περιοχή γύρω από την πλατεία Ναυαρίνου (βλ. σελ. 28), τη Ροτόντα (βλ. σελ. 37) και την οδό Αγγελάκη (βλ. σελ. 32), καθώς και το Μπιτ-Παζάρ με τους γύρω δρόμους (βλ. σελ. 36). Εναλλακτικά στέκια (ταβέρνες, ουζερί, μικρά καφέ-μπαρ), ιδιαίτερα προσφιλή στους Θεσσαλονικείς, βρίσκονται επίσης στην Άνω Πόλη (βλ. σελ. 42). Τα τελευταία χρόνια, σε επίκεντρο της νυκτερινής διασκέδασης έχει αναδειχθεί η περιοχή της οδού Βαλαωρίτου (βλ. σελ. 23), που τις βραδινές ώρες -ιδιαίτερα τους καλοκαιρινούς μήνες- κατακλύζεται από κόσμο, τραπέζια και ποικίλες μουσικές επιλογές! Δυτικά του λιμανιού (περιοχή Σφαγείων, βλ. σελ. 60) 117

ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Λόγω της θέσης της ως «πέρασμα» από την ανατολή στη δύση και το αντίστροφο, η Θεσσαλονίκη ήταν από την ίδρυσή της εμπορικό σταυροδρόμι. Σήμερα, η μητροπολιτική της περιοχή αποτελεί ιδανικό προορισμό για όσους επιθυμούν να συνδυάσουν το ταξίδι τους με αγορές κάθε είδους.

Το σύγχρονο εμπορικό κέντρο της πόλης (βλ. σελ. 27), αναπτύσσεται κυρίως στην περιοχή ανάμεσα στην οδό Αριστοτέλους (βλ. σελ. 15), τον Λευκό Πύργο (βλ. σελ. 24) και την οδό Τσιμισκή, όπου λειτουργούν ακριβές μπουτίκ ρούχων, αλυσίδες

ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

ΑΓΟΡΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

115

ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

ΑΓΟΡΕΣ ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ

ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλη γαστρονομική παράδοση, που αποτελεί ένα από βασικότερα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας και της «κουλτούρας» των κατοίκων της. Ο ιστορικά πολυπολιτισμικός χαρακτήρας της πόλης έχει επιδράσει καθοριστικά στην παραδοσιακή κουζίνα της, που συνδυάζει στοιχεία βυζαντινά, χριστιανικά, οθωμανικά, μικρασιατικά (λόγω των πολλών προσφύγων που συνέρρευσαν στην πόλη μετά τη δεκαετία του 1920), εβραϊκά αλλά και δυτικοευρωπαϊκά, δημιουργώντας έτσι ένα μοναδικό γευστικό αμάλγαμα. Στο κέντρο της πόλης (βλ. σελ. 15 - 41), την Άνω Πόλη (βλ. σελ. 42 - 49) και τα παραθαλάσσια προάστια και περίχωρα (βλ. σελ. 63 69) παραδοσιακές ταβέρνες, ουζερί αλλά και πολυτελή εστιατόρια συντηρούν την τοπική παραδοσιακή γαστρονομία, που συχνά συνδυάζουν δημιουργικά με gourmet γεύσεις.

118. Τα Λαδάδικα, μία από τις κυριότερες περιοχές διασκέδασης στη Θεσσαλονίκη. 119 & 120. Δύο από τα χαρακτηριστικότερα παραδοσιακά προϊόντα της Θεσσαλονίκης: το κουλούρι και τα τρίγωνα Πανοράματος.

λειτουργούν μεγάλα κέντρα διασκέδασης με ζωντανή ελληνική μουσική (τα λεγόμενα «μπουζούκια») και τα μεγαλύτερα κλαμπ της πόλης, όπως και ιδιαίτερα γνωστοί πολυχώροι πολιτισμού. Τα περισσότερα από τα κέντρα και τα κλαμπ αυτά, κατά τους καλοκαιρινούς μήνες μεταφέρονται στην περιοχή του αεροδρομίου (βλ. σελ. 106), όπου λειτουργούν σε υπαίθριους χώρους. Επίσης, ιδιαίτερα προσφιλείς στους Θεσσαλονικείς είναι η Καλαμαριά (βλ. σελ. 64) και λίγο μακρύτερα η Περαία (βλ. σελ. 67). Όμως, εκτός από επιλογές διασκέδασης, καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους η πόλη προσφέρει και μεγάλη ποικιλία καλλιτεχνικών εκδηλώσεων, που πραγματοποιούνται στο Μέγαρο Μουσικής (βλ. σελ. 52), το Βασιλικό Θέατρο (βλ. σελ. 25), το Θέατρο της Εταιρείας Μακεδονικών

Σπουδών (βλ. σελ. 25 και 109) τη Μονή Λαζαριστών (βλ. σελ. 61), το Θέατρο Δάσους και το Θέατρο Γης (βλ. σελ. 48), σε μουσεία (βλ. σελ. 70-81) αλλά και μικρότερους χώρους πολιτισμού, καθώς και στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου, της Διεθνούς Έκθεσης Βιβλίου, του Φεστιβάλ «Δημήτρια» (βλ. σελ. 108-109), καθώς και άλλων ειδικότερων θεσμών που διοργανώνονται από ιδιώτες ή φορείς της πόλης. Τέλος, στο 12ο χλμ. της οδού Θεσσαλονίκης-Αεροδρομίου βρίσκεται το Regency Casino Θεσσαλονίκης, που λειτουργεί όλο το 24ωρο. Η είσοδος επιτρέπεται σε όσους έχουν συμπληρώσει το 21ο έτος με επίδειξη ταυτότητας ή διαβατηρίου (τηλ. 2310 491.234, website: www.regencycasinos.gr).

Στον πυρήνα της θεσσαλονικιώτικης γαστρονομίας βρίσκονται οι ευφάνταστοι μεζέδες, ο γύρος (ντονέρ) και 119

το σουβλάκι, ο πατσάς, σούπες, πίτες, ανατολίτικα πιάτα (τζιγεροσαρμάδες, γιαπράκια, γαρδούμπες, κεμπάπ κ.ά.), τα λιμνίσια ή θαλασσινά ψάρια, αλλά και οι θαλασσινοί μεζέδες (μυδοπίλαφο, γαρίδες σαγανάκι, γεμιστό καλαμάρι κ.λπ.). Επίσης, έντονη παρουσία έχει η ζαχαροπλαστική, που αποτυπώνεται στα διάσημα κωσταντινουπολίτικα σοροπιαστά γλυκά (εκμέκ καταϊφι, καζάν ντιπί, τουλούμπα κ.ά.), τις φημισμένες μπουγάτσες (με τυρί ή κρέμα), το γαλακτομπούρεκο και τα περίφημα τρίγωνα Πανοράματος (βλ. σελ. 65). Επίσης, ξεχωριστή θέση στην καθημερινή ζωή των κατοίκων έχει το κουλούρι Θεσσαλονίκης με σουσάμι, που θα το βρείτε κυρίως τις πρωινές ώρες σε υπαίθριους μικροπωλητές ή φούρνους, καθώς και το σαλέπι, ζεστό ρόφημα κατά τους χειμωνιάτικους μήνες. Τα κρασιά της Θεσσαλονίκης. Η Μακεδονία διαθέτει μεγάλη οινική παράδοση, καθώς στην περιοχή βρίσκονται ορισμένοι από τους πλέον φημισμένους ελληνι120

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΣΙΑ

118

ΝΥΚΤΕΡΙΝΗ ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ

Στον πυρήνα της θεσσαλονικιώτικης γαστρονομίας βρίσκονται οι ευφάνταστοι μεζέδες, ο γύρος (ντονέρ) και 119

ΓΑΣΤΡΟΝΟΜΙΑ ΚΑΙ ΚΡΑΣΙΑ

118

ντα σημεία της αμπελουργικής ζώνης, που συνδυάζεται με τη γνωριμία του αρχαιολογικού και ιστορικού πλούτου τους, φυσιολατρικές δραστηριότητες, επίσκεψη σε οινοποιεία και γευσιγνωσία. Τέλος, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει και το Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου, στην Επανομή (βλ. σελ. 68 και 80). Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε στους «Οίνους Βόρειας Ελλάδας»: τηλ.: 2310 281.617 και 2310 281.632, www. winesofnorthgreece.gr

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ Λόγω του σχετικά μικρού της μεγέθους για τα δεδομένα μιας μεγαλούπολης, η Θεσσαλονίκη είναι μια κατ’ εξοχήν φιλική πόλη για τα παιδιά, προσφέροντας παράλληλα και μεγάλη ποικιλία δραστηριοτήτων γι αυτά. 100

Κάντε μια βόλτα με ποδήλατο στους ποδηλατοδρόμους της πόλης και ιδιαίτερα 121

121, 122 & 123. Η Θεσσαλονίκη προσφέρει απειράριθμες ευκαιρίες διασκέδασης και παιχνιδιού για τους μικρούς επισκέπτες της.

στο παραλιακό μέτωπο από το λιμάνι (βλ. σελ. 17) στην περιοχή του Λευκού Πύργου (βλ. σελ. 24) και μέχρι το Μέγαρο Μουσικής (βλ. σελ. 52) ή επισκεφθείτε τα Θεματικά Πάρκα (Κήπους) της νέας (ανατολικής) παραλίας (βλ. σελ. 51), όπου λειτουργούν παιδότοποι και αθλητικές εγκαταστάσεις. 122

Περιηγηθείτε στα περιαστικά δάση του Σέιχ Σου (βλ. σελ. 47) και του Χορτιάτη (βλ. σελ. 66), όπου υπάρχουν μονοπάτια για πεζοπορία και ποδήλατο βουνού καθώς και σημεία άθλησης και αναψυχής, στο Δέλτα του Γαλλικού ποταμού και των ποταμών Αξιού-Λουδία-Αλιάκμονα (βλ. σελ. 63) ή στις λίμνες Κορώνεια και Βόλβη (βλ. σελ. 93-94). Παρακολουθείστε τα ιδιαίτερα ενδιαφέροντα εκπαιδευτικά προγράμματα που οργανώνουν για παιδιά τα περισσότερα μουσεία της πόλης (βλ. σελ. 70 - 81) και ειδικότερα το μοναδικό εξειδικευμένο Παιδικό Μουσείο (βλ. σελ. 79). Διασκεδάστε και εξοικειωθείτε με ψυχαγωγικό τρόπο με την επιστήμη και την τεχνολογία στο Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Noesis» (βλ. σελ. 67 και 79) ή στον πολυχώρο Nouvelle (7ο χλμ. οδού Θεσσαλονίκης-Ωραιόκαστρου), όπου λειτουργεί το θεματικό Περιβαλλοντικό Πάρκο Δεινοσαύρων, με

αναπαραστάσεις σε φυσικές διαστάσεις, το Μουσείο Μαμούθ με απολιθώματα από το τριχωτό μαμούθ, το «Σπήλαιο» με απεικόνιση της δημιουργίας και της προϊστορικής ζωής στα σπήλαια, καθώς και το Διαδραστικό Μουσείο Ελληνικού Παραδοσιακού Παιχνιδιού (www.parkodeinosauron.gr). Ακόμα, κολυμπήστε στις όμορφες παραλίες που βρίσκονται στα παραθαλάσσια προάστια και περίχωρα της πόλης (βλ. σελ. 63-69), την ευρύτερη περιοχή του νομού Θεσσαλονίκης (βλ. σελ. 91-95) και στη Χαλκιδική (βλ. σελ. 92) ή επισκεφθείτε το Magic Park (12ο χλμ. οδού Θεσσαλονίκης-Αεροδρομίου), το μεγαλύτερο ψυχαγωγικό πάρκο (amusement park) στην Ελλάδα, που απευθύνεται σε παιδιά, εφήβους, ενήλικες και οικογένειες (www. magicpark.gr), καθώς και τη WaterLand (Ταγαράδες, περιοχή Θέρμης, βλ. σελ. 66) με πισίνες και νεροτσουλήθρες ποικίλων μεγεθών και βαθμού δυσκολίας, χώρους εστίασης και μίνι-μάρκετ. 123

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ

κούς αμπελώνες. Ειδικότερα, στην ευρύτερη περιοχή της Θεσσαλονίκης καλλιεργούνται οι ποικιλίες Ροδίτης, Ασύρτικο, Μαλαγουζιά, Sauvignon Blanc, Chardonay, Viognier, Syrah, Merlot, Grenache Rouge, Λημνιό, Μαυρούδι, Μαυροτράγανο, Ξινόμαυρο, Cabernet Sauvignon, Αθήρι και Μαλβαζία. Η «Ένωση Οινοπαραγωγών του Αμπελώνα της βορείου Ελλάδος» με τη διακριτική ονομασία «Οίνοι Βορείου Ελλάδος» υλοποιεί το πρόγραμμα «Δρόμοι του Κρασιού Βόρειας Ελλάδας» (www. wineroads.gr), μια εκδρομική πρόταση στα πιο ενδιαφέρο-

101

Κάντε μια βόλτα με ποδήλατο στους ποδηλατοδρόμους της πόλης και ιδιαίτερα 121

ΣΤΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ ΜΕ ΠΑΙΔΙΑ

101

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Kαθαγιασμός των υδάτων: Ρίχνεται ο Σταυρός στη θάλασσα και νεαροί άνδρες βουτούν για να Η Ελλάδα βρίσκεται στο νοτιτον πιάσουν. οανατολικό άκρο της Ευρώπης. Ο πληθυσμός της χώρας είναι • Καθαρά Δευτέρα: 41 ημέρες 10.788.000 κάτοικοι. Το πολίπριν το Πάσχα. Είναι η ημέρα που τευμά της είναι Προεδρευομένη ξεκινά η νηστεία. Την Καθαρά Κοινοβουλευτική Δημοκρατία και Δευτέρα οι Έλληνες πετούν χαρτο από το 1981 είναι μέλος της ταετούς, τρώνε νηστήσιμα φαγηΕυρωπαϊκής Ένωσης. τά και γιοτάζουν τα κούλουμα. Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται 510 • Ημέρα της Ανεξαρτησίας χλμ. Β από την Αθήνα. Είναι η & Γιορτή του Ευαγγελισμού: δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της 25η Μαρτίου. χώρας και η μεγαλύτερη της • Πάσχα: Μεγάλη Παρασκευή βόρειας Ελλάδας, πρωτεύουσα έως Δευτέρα του Πάσχα. Το του ομώνυμου νομού και της απόγευμα της Μεγάλης ΠαραΠεριφέρειας Κεντρικής Μακεσκευής κάθε εκκλησία στολίζει δονίας. Αναπτύσσεται στον μυχό έναν επιτάφιο. Κατά την περιφορά του Θερμαϊκού κόλπου και το του Επιταφίου, πομπή την οποία πολεοδομικό της συγκρότημα συακολουθεί ο κόσμος κρατώντας γκεντρώνει περισσότερους από 1 αναμμένα κεριά στα χέρια και εκ. κατοίκους. ψάλλοντας ύμνους, γεμίζουν οι η • Νόμισμα: Από την 1 Ιανουαδρόμοι κάθε πόλης και κάθε ρίου 2001 το εθνικό νόμισμα της χωριού της χώρας. Ελλάδας είναι το ευρώ. Για αγορά • Ανάσταση: Γιορτάζεται τα συναλλάγματος, μπορείτε να μεσάνυχτα, την παραμονή του απευθύνεστε στο αεροδρόμιο, τα Πάσχα, με πυροτεχνήματα και ιδιωτικά ανταλλακτήρια συναλλαμπάδες. λάγματος και τις τράπεζες. • Ημέρα του Πάσχα: Παραδο• Κωδικός κλήσης: Ο διεθνής σιακά, την ημέρα του Πάσχα οι τηλεφωνικός κωδικός κλήσης για Έλληνες τρώνε σουβλιστό αρνί. την Ελλάδα είναι +30. Οι εορταστικές εκδηλώσεις περι• Ώρα: Η Ελλάδα είναι επτά ώρες λαμβάνουν τραγούδια και χορούς μπροστά από την επίσημη ανατοκατά τη διάρκεια της ημέρας. λική ώρα (Eastern Standard Time), η δύο ώρες από την ώρα Γκρήνουιτς • Εργατική Πρωτομαγιά: 1 Μαϊου. Πολλές γιορτές λουλουδιών και μία ώρα από εκείνη της Κεντρισε όλη τη Θεσσαλονίκη. κής Ευρώπης. • Κοίμηση της Θεοτόκου: • Κλίμα: Το κλίμα της Θεσσαλονίκης είναι μεσογειακό, με Η 15η Αυγούστου. ηπειρωτικά χαρακτηριστικά και • 26-28 Οκτωβρίου: αρκετές ημέρες ηλιοφάνειας κατά Τριήμερες εκδηλώσεις για την τη διάρκεια του έτους. Η μέση επέτειο απελευθέρωσης της θερμοκρασία, ανά μήνα, είναι: πόλης και τον εορτασμό του ποΟ Μήνας Θερμοκρασία ( C) λιούχου Αγίου Δημητρίου (26.10) Ιανουάριος 5 και την εθνική εορτή με στρατιω Φεβρουάριος 6 τική παρέλαση (28.10). Μάρτιος 9 • Χριστούγεννα: Απρίλιος 12,5 25η - 26η Δεκεμβρίου Μάιος 17,5 Ιούνιος 22 ΛΟΙΠΕΣ Ιούλιος 23,5 ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ Αύγουστος 24 Σεπτέμβριος 20,5 • Απόκριες: Καρναβαλικές εκδη Οκτώβριος 16 λώσεις διάρκειας 3 εβδομάδων, Νοέμβριος 10 οι οποίες λήγουν την Καθαρά Δεκέμβριος 6 Δευτέρα. Καρναβαλικές εκδηλώσεις διοργανώνονται σε πολλές ΕΘΝΙΚΕΣ ΕΟΡΤΕΣ & ΑΡΓΙΕΣ περιοχές του νομού Θεσσαλονίκης. • Πεντηκοστή: Γιορτάζεται 50 • Πρωτοχρονιά: 1η Ιανουαρίου ημέρες μετά το Πάσχα. • Θεοφάνεια: 6 Ιανουαρίου.

ΓΕΝΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ

102

Για πληροφορίες σχετικά με τα Προξενεία όλων των χωρών που βρίσκονται στη Θεσσαλονίκη, απευθυνθείτε στα γραφεία του Ε.Ο.Τ. στην πόλη ή στο: • Υπουργείο Εξωτερικών: Βασ. Σοφίας 1 (Αθήνα) τηλ.: 210 36.81.000 fax: 210 36.81.717 website: www.mfa.gr

ΑΡΚΤΙΚΟΛΕΞΑ Υπάρχουν αρκετά ελληνικά αρκτικόλεξα, που σίγουρα θα δείτε συχνά κατά την επίσκεψή σας στη Θεσσαλονίκη: Ε.Ο.Τ.: Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού Ε.Λ.Π.Α.: Οδική Βοήθεια ΕΛ.ΤΑ.: Ελληνικά Ταχυδρομεία Κ.Τ.Ε.Λ.: Υπεραστικά λεωφορεία Ο.Α.Σ.Θ.: Αστικές Συγκοινωνίες Ο.Σ.Ε.: Οργανισμός Σιδηροδρόμων Ελλάδος O.T.Ε.: Οργανισμός Τηλεπικοινωνιών Ελλάδος

ΗΛΕΚΤΡΙΚΟ ΡΕΥΜΑ Στην Ελλάδα, το πρότυπο είναι το εναλλασσόμενο ρεύμα των 220V (50Hz).

INTERNET Σε κεντρικά σημεία της Θεσσαλονίκης (Καμάρα, πλατεία Αριστοτέλους κ.α.), αλλά και στα προάστια (Καλαμαριά, Εύοσμος κ.ά.) προσφέρεται η δυνατότητα για δωρεάν ασύρματη σύνδεση στο internet, όπως επίσης και σε άλλους δημόσιους χώρους (μουσεία, βιβλιοπωλεία, καφέ, μπαρ, εστιατόρια κ.λπ.). Επίσης, στις περισσότερες συνοικίες και προάστια της πόλης λειτουργούν πολλά internet café.

ΤΑΧΥΔΡΟΜΕΙΟ Τα σήματα των ταχυδρομείων είναι μπλε και κίτρινου χρώματος, ενώ τα ταχυδρομικά κουτιά είναι κίτρινα. Τα ταχυδρομεία είναι ανοιχτά από Δευτέρα μέχρι Παρασκευή από 7.30 π.μ. - 2 μ.μ. Τα κεντρικά ταχυδρομικά καταστήματα βρίσκονται στις οδούς Εθνικής Αμύνης 9 Α (έως τις 2.30 μ.μ.), Φράγκων 6-8 (έως τις 4.30 μ.μ.) και Βασ. Ηρακλείου 38 (έως τις 8.30 μ.μ.). Ακόμα, στο κέντρο της πόλης ταχυδρομικά καταστήματα

υπάρχουν στην οδό Αγίου Δημητρίου 98 (Πανεπιστημιούπολη) και στον Σιδηροδρομικό Σταθμό (ως τις 2.30 μ.μ.). Πληροφορίες: τηλ.: 800 11 82.000 website: www.elta.gr

ΤΗΛΕΦΩΝΑ ΑΝΑΓΚΗΣ Αστυνομία (ΕΛ.ΑΣ.). Γενική Αστυνομική Διεύθυνση Θεσσαλονίκης – Διεύθυνση Αλλοδαπών: Μοναστηρίου 326, τηλ.: κέντρο: 2310 388.000 Άμεση Δράση: τηλ.: 100 Τροχαία Θεσσαλονίκης: Μαργαροπούλου 26 τηλ.: 2310 557.541 Τροχαία Αυτοκινητοδρόμων: Σταθμός διοδίων Μαλγάρων, τηλ.: 23910 21.450-1 Οδική Βοήθεια Ε.Λ.Π.Α.: τηλ.: 10400 Πυροσβεστική Υπηρεσία: τηλ.: 199 Ιατρική περίθαλψη: Κέντρο Άμεσης Βοηθείας: τηλ.: 166 Εφημερεύοντα νοσοκομεία, φαρμακεία, γιατροί: τηλ.: 14944 (στην ελληνική γλώσσα) Αγγλοελληνικές ιατρικές πληροφορίες: τηλ.: 210 89.83.146 SOS Ιατροί: τηλ.: 1016 Εθνικό Κέντρο Αιμοδοσίας: τηλ.: 210 24.10.000 Άμεση κοινωνική και ψυχολογική βοήθεια: τηλ.: 197 (24ωρη λειτουργία)

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ Ελληνικός Οργανισμός Τουρισμού (Ε.Ο.Τ.) Περιφερειακή Υπηρεσία Τουρισμού Κεντρικής Μακεδονίας: Τσιμισκή 136 (νέο κτήριο Χ.Α.Ν.Θ.) τηλ.: 2310 252.170 (τηλ.: κέντρο), 2310 221.100 (γραφείο πληροφοριών) mail: tour-the@otenet.gr Γραφείο πληροφοριών αερολιμένα «Μακεδονία»: Αίθουσα αφίξεων εσωτερικού, τηλ: 2310 985.215 Κεντρικά γραφεία Αθήνας: Τσόχα 7

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

ΠΡΕΣΒΕΙΕΣ - ΠΡΟΞΕΝΕΙΑ

103

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 104

τηλ.: 210 87.07.000, 210 87.07.088, 1572 email: info@gnto.gr website: www.gnto.gov.gr και www.visitgreece.gr Γραφεία Ε.Ο.Τ. εξωτερικού: Για τα γραφεία Ε.Ο.Τ. εξωτερικού απευθυνθείτε στα κεντρικά γραφεία του Οργανισμού ή επισκεφθείτε τις ιστοσελίδες www.gnto.gov.gr και www.visitgreece.gr Info Point Δήμου Θεσ/νίκης: Πλατεία Αριστοτέλους, ώρες λειτουργίας: Δε-Πα 9 π.μ.-5 μ.μ. τηλ.: 2310 229.070 Οργανισμός Τουρισμού Θεσσαλονίκης: Εγνατία 154 (Δ.Ε.Θ. HELEXPO), Περίπτερο 15, τηλ.: 2310 279.282 email: welcome@thessaloniki.travel, website: www.thessaloniki.travel Τουριστική Αστυνομία: Είναι τμήμα της Ελληνικής Αστυνομίας (ΕΛ.ΑΣ.) και αποτελείται από άνδρες και γυναίκες, που μιλούν ξένες γλώσσες και είναι ειδικά εκπαιδευμένοι, με αρμοδιότητα να προσφέρουν πληροφόρηση και βοήθεια στους τουρίστες, όποτε τη χρειάζονται. Έχουν επίσης αρμοδιότητα να επιλύουν μικροδιαφορές μεταξύ τουριστών και τουριστικών επιχειρήσεων. Για τουριστικές πληροφορίες, καλέστε 1571 οποιαδήποτε μέρα και ώρα, απ’ οποιοδήποτε σημείο της χώρας. Τμήμα Τουριστικής Αστυνομίας Θεσσαλονίκης: Δωδεκανήσου 4 τηλ.: 2310 554.874

ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΑΚΟ ΔΥΝΑΜΙΚΟ Στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή λειτουργούν περισσότερα από 130 καταλύματα όλων των κατηγοριών, με συνολική δυναμικότητα περίπου 13.000 κλινών, που διαθέτουν σύγχρονες υποδομές υψηλών προδιαγραφών. Για πληροφορίες σχετικά με κρατήσεις δωματίων σε καταλύματα, campings κ.λπ. απευθυνθείτε στον Ε.Ο.Τ. ή στους αρμόδιους φορείς: Ένωση Ξενοδόχων Θεσσαλονίκης: Εγνατία 81Α τηλ.: 2310 273.993 website: www.tha.travel Ξενοδοχειακό Επιμελητήριο

Ελλάδος: Σταδίου 24 - 105 64 Αθήνα τηλ.: 213 216.99.00, 213 216.99.25 email: info@grhotels.gr website: www.grhotels.gr Πανελλήνια Ομοσπονδία Ξενοδόχων (Π.Ο.Ξ.): Σταδίου 24 - 105 64 Αθήνα τηλ.: 210 33.12.535-6 fax: 210 32.30.636 email: info@hhf.gr website: www.pox.gr Πανελλήνια Ένωση Ιδιοκτητών Campings: Σταδίου 24 - 105 64 Αθήνα τηλ.: 210 36.21.560 fax: 210 36.21. 918 email: gr-camp@otenet.gr website: www.greececamping.org

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ Συνέδρια: Η Θεσσαλονίκη και άλλα περιφερειακά κέντρα στο νομό διαθέτουν άριστα εξοπλισμένους χώρους για την πραγματοποίηση συνεδρίων και επαγγελματικών συναντήσεων οποιασδήποτε κλίμακας. Για περισσότερες πληροφορίες, απευθυνθείτε: Γραφείο Συνεδρίων Θεσσαλονίκης: Εγνατία 154 (Δ.Ε.Θ.-HELEXPO), Περίπτερο 15 τηλ.: 2313 053.355 email: welcome@ thessalonikiconventionbureau.gr website: www. thessalonikiconventionbureau.gr Οργανωμένες ξεναγήσεις-εκδρομές. Εάν επιθυμείτε να απολαύσετε μια οργανωμένη εκδρομή εκτός της Θεσσαλονίκης, απευθυνθείτε στον Ε.Ο.Τ. ή στους φορείς: Ένωση Τουριστικών Γραφείων Μακεδονίας-Θράκης: Βασ. Ηρακλείου 26 τηλ.: 2310 242.695 website: www.etgmth.gr Σύνδεσμος Πρακτόρων Τουρισμού Μακεδονίας-Θράκης: Τερτσέτη 6 (περιοχή Βαρδάρι) τηλ.: 2310 533.069 website: www.thessaloniki-tours.gr Σύνδεσμος Ξεναγών Θεσσαλονίκης: τηλ.: 2310 546.037 e-mail: info@touristguides-ngreece.gr website: www.touristguides-ngreece.gr Ενοικίαση Αυτοκινήτων. Στη Θεσσαλονίκη υπάρχουν

Ελληνικός Σύνδεσμος Μεσιτών και Εμπειρογνωμόνων Θαλαμηγών: Γραφείο A1 στη Μαρίνα Ζέας, 185 36 – Πειραιάς τηλ.: 210 45.33.134 fax: 210 45.99.563 email: hyba@ath.forthnet.gr website: www.hyba.gr Ένωση Πλοιοκτητών Ελληνικών Σκαφών Τουρισμού: Κτήριο Διοίκησης Μαρίνας Ζέας, 185 36 – Πειραιάς τηλ.: 210 45.26.335 fax: 210 42.80.465 website: www.hpyoa.gr

ΜΑΡΙΝΑ Στη Θεσσαλονίκη και την ευρύτερη περιοχή λειτουργεί η Μαρίνα Θεσσαλονίκης (Αρετσού Καλαμαριάς) τηλ.: 2310 444.598, 2310 444.541 (Λιμενικό Φυλάκιο) fax: 2310 444.585, VHF μαρίνας: Κανάλι 9 (24 ώρες) website: www.thessaloniki-marina.gr

ΠΑΡΑΛΙΕΣ Μπορείτε να κολυμπήσετε στην παραλία της Αρετσούς (Καλαμαριά, βλ. σελ. 65) και στις κοντινές παραλίες της Περαίας, των Νέων Επιβατών και της Αγίας Τριάδας (βλ. σελ. 67) ή στη Νέα Μηχανιώνα, το Αγγελοχώρι (βλ. σελ. 68) και στις παραλίες της Επανομής (βλ. σελ. 68). Μακρύτερα, βρίσκονται οι πλαζ στην περιοχή της Ασπροβάλτας, των Νέων Βρασνών και του Σταυρού (βλ. σελ. 94), ενώ σε απόσταση 60’-90’ από την πόλη οι πολυσύχναστες, πανέμορφες παραλίες της Χαλκιδικής (βλ. σελ. 92).

ΙΑΜΑΤΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ - SPA Λαγκαδά: Λαγκαδάς Θεσσαλονίκης τηλ.: 23940 22.221 website: www.loutralagada.gr Νέας Απολλωνίας: τηλ.: 23930 41.207 (Δήμος), 23930 41.510, 23930 42.151 (Λουτρά) Σουρωτής (με εμφιαλωτήρια του φυσικού μεταλλικού νερού): Σουρωτή Θεσσαλονίκης τηλ.: 23960 41.182 («Σουρωτή Α.Ε.», website: www.souroti.gr) Ιαματικό-Τουριστικό Κέντρο Πηλοθεραπείας (Πικρολίμνη): Ξυλοκερατιά Κιλκίς τηλ.: 23410 29.971-3 website: www.pikrolimnispa.gr

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

πολλές αξιόπιστες εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων. Για πληροφορίες σχετικά με την ενοικίαση αυτοκινήτων απευθυνθείτε στον: Σύνδεσμο Τουριστικών Επιχειρήσεων Ενοικιάσεως Αυτοκινήτων: Βιλτανιώτη 31, Κάτω Κηφισιά,145 64 Αθήνα τηλ.: 210 62.64. 281 fax: 210 62.64. 289 email: steea@steea.gr website: www.steea.gr Ναυλομεσίτες. Σε περίπτωση που θέλετε να νοικιάσετε γιοτ (θαλαμηγό), επικοινωνήστε με τους εξής φορείς:

ΜΕΤΑΚΙΝΗΣΕΙΣ Λεωφορεία. Τα δρομολόγια των αστικών συγκοινωνιών της Θεσσαλονίκης καλύπτουν το σύνολο του πολεοδομικού συγκροτήματος της πόλης. Κεντρικά σημεία αφετηρίας των περισσότερων λεωφορειακών γραμμών είναι ο Σιδηροδρομικός Σταθμός (βλ. σελ. 58), η οδός Βενιζέλου (πλατεία Ελευθερίας, βλ. σελ. 17) η πλατεία Αριστοτέλους (βλ. σελ. 15) και οι σταθμοί μετεπιβίβασης στη Σταυρούπολη (βλ. σελ. 61), στα Κ.Τ.Ε.Λ. (σταθμός υπεραστικών λεωφορείων), στο ΙΚΕΑ (περιοχή Πυλαίας) και στον Λαγκαδά (βλ. σελ. 93). Τα λεωφορεία κυκλοφορούν από τις 5 π.μ. ως τα μεσάνυχτα, όμως ορισμένες γραμμές που συνδέουν κομβικά σημεία, λειτουργούν και κατά τις μεταμεσονύκτιες ώρες. Διατίθενται κάρτες απεριορίστων διαδρομών (μηνιαίες, τριμηνιαίες και ετήσιες) και τέσσερεις τύποι εισιτηρίων: βασικό μίας μόνο διαδρομής, χρονικό που ισχύει για δύο μετακινήσεις επί 70’, χρονικό που ισχύει για τρεις μετακινήσεις επί 90’, χρονικό που ισχύει για τέσσερις μετακινήσεις επί 120’, από και προς οποιαδήποτε λεωφορειακή γραμμή. Τα εισιτήρια διατίθενται στα εκδοτήρια που βρίσκονται σε κεντρικά σημεία της πόλης και στους σταθμούς μετεπιβίβασης ή από ειδικά μηχανήματα στο εσωτερικό των λεωφορείων και είναι υποχρεωτικό να επικυρωθούν κατά την πρώτη επιβίβαση (πληροφορίες για τα δρομολόγια: τηλ.: 11085,

105

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 106

στην ελληνική γλώσσα, website: www.oasth.gr). Πολιτιστική διαδρομή: Η λεωφορειακή γραμμή 50, που ξεκινά από τον Λευκό Πύργο, πραγματοποιεί περιήγηση στα σημαντικότερα ιστορικά και πολιτιστικά μνημεία της πόλης, σε μια κυκλική διαδρομή διάρκειας 50’. Κατά τη διάρκεια της περιήγησης, στους επιβάτες παρέχονται πληροφορίες μέσω οπτικοακουστικού υλικού και ειδικών εντύπων (στην ελληνική και αγγλική γλώσσα). Ακόμα, κυκλική διαδρομή στην Άνω Πόλη προσφέρει η λεωφορειακή γραμμή 22, με αφετηρία και κατάληξη την πλατεία Μουσχουντή. Περιήγηση στα σημαντικότερα αξιοθέατα της πόλης πραγματοποιούν, επίσης, ιδιωτικά ανοιχτά τουριστικά λεωφορεία, με αφετηρία τον Λευκό Πύργο. Η περιήγηση διαρκεί 70’ και η ξενάγηση γίνεται σε 8 γλώσσες. Διεθνής Αερολιμένας Θεσσαλονίκης «Μακεδονία». Βρίσκεται στην περιοχή Μίκρα, 15 χλμ. ΝΑ από το κέντρο της πόλης (τηλ.: 2310 985.000). Συνδέεται με τον Σιδηροδρομικό Σταθμό και τα Κ.Τ.Ε.Λ. (σταθμό υπεραστικών λεωφορείων) με τη λεωφορειακή γραμμή 78 (την ημέρα) και 78Ν (νύχτα) και με τον σταθμό Α.Σ. ΙΚΕΑ με τη λεωφορειακή γραμμή 79. Olympic Air: πληροφορίες-κρατήσεις θέσεων τηλ.: 8018010101 website: www.olympicair.com Aegean Airlines: πληροφορίες-κρατήσεις θέσεων τηλ.: 8011120.000 (από σταθερό τηλέφωνο) 210 62.61.000 (από κινητό τηλέφωνο) website: www.aegeanair.com Επιβατικός Σιδηροδρομικός Σταθμός. Μοναστηρίου 28 πληροφορίες για δρομολόγια τραίνων εσωτερικού και εξωτερικού: τηλ.: 14511, website: www.ose.gr Κεντρικό Λιμεναρχείο Θεσσαλονίκης (στο λιμάνι). Για πληροφορίες σχετικές με τα δρομολόγια επιβατικών πλοίων, τηλ.: 2313 325.821-4 Λιμενικός Σταθμός Σταυρού: τηλ.: 23970 61.280

Υπεραστικά λεωφορεία (Κ.Τ.Ε.Λ.). Λεωφορεία για το νομό Θεσσαλονίκης, τις περισσότερες περιοχές της ηπειρωτικής Ελλάδας και τα νησιά Κέρκυρα, Ζάκυνθος και Κρήτη αναχωρούν από τον Σταθμό Υπεραστικών Λεωφορείων «Μακεδονία», Γιαννιτσών 244 (5 χλμ. Δ από το κέντρο) τηλ.: 2310 595.400 website: www.ktelmacedonia.gr Ταξί. Είναι εφοδιασμένα με μετρητή διαδρομών, στον οποίο αναγράφεται η χρέωση, ενώ ο οδηγός είναι υποχρεωμένος να τον θέτει σε λειτουργία σε κάθε μίσθωση. Από τις 05.00-24.00 γίνεται χρήση του τιμολογίου 1 και από τις 24.00-05.00 του τιμολογίου 2. Κάθε ταξί είναι εφοδιασμένο με το εκάστοτε ισχύον τιμολόγιο, στο οποίο αναγράφονται οι τιμές που διαμορφώνουν το κόμιστρο, καθώς και οι πρόσθετες χρεώσεις που δεν περιέχονται στο ταξίμετρο. Ραδιοταξί: «Taxiway» (τηλ.: 18300), «Mercedes» (τηλ.: 18180), «Μακεδονία» (τηλ.: 18288).

ΜΟΥΣΕΙΑ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΧΩΡΟΙ Στη Θεσσαλονίκη, τα προάστια και τα περίχωρά της, αλλά και σε άλλες περιοχές γύρω από την πόλη λειτουργούν πολλά σημαντικά μουσεία και αρχαιολογικοί χώροι. Στον κατάλογο αυτό αναφέρονται, ενδεικτικά μόνο, ορισμένα από αυτά. Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά, δείτε: http://odysseus.culture.gr Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης: Μανόλη Ανδρόνικου 6 τηλ.: 2313 310.201 website: www.amth.gr Μουσείο Ρωμαϊκής Αγοράς: Οδοί Ολύμπου και Φιλίππου τηλ.: 2313 310.400, 2310 221.266 Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού: Λεωφόρος Στρατού 2 τηλ.: 2313 306.400 website: www.mbp.gr Έκθεση Λευκού Πύργου: τηλ.: 2310 267.832 website: www.lpth.gr Κρύπτη Αγίου Δημητρίου: Αγίου Δημητρίου 83 τηλ.: 2310 270.591

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

website: www.inad.gr τηλ.: 2310 566.716 Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης: website: www.thmphoto.gr Αγίου Μηνά 13 Ολυμπιακό Μουσείο: τηλ.: 2310 250.406 Αγ. Δημητρίου και 3ης Σεπτεμβρίου website: www.jmth.gr τηλ.: 2310 968.531-2 Μουσείο Μακεδονικού Αγώνα: website: www.olympicmuseumΠροξένου Κορομηλά 23 thessaloniki.org τηλ.: 2310 229.778 Μουσείο Ραδιοφώνου: website: www.imma.edu.gr Εντός Δ.Ε.Θ. (νότια πύλη Χ.Α.Ν.Θ.) Πολεμικό Μουσείο: τηλ.: 2310.299.445 Γρηγορίου Λαμπράκη 4 website: www.radiomuseum.gr τηλ.: 2310 249.803-05 Μουσείο Ύδρευσης: Μουσείο Κεμάλ Ατατούρκ: 26ης Οκτωβρίου 19 Αποστόλου Παύλου 75 τηλ.: 2310 514.029, τηλ.: 2310 248.452 2310 966.600 Λαογραφικό & Εθνολογικό Μουσείο Μακεδονίας-Θράκης: website: www.eyath.gr Βασιλίσσης Όλγας 68 τηλ.: 2310 830.591, 2310 889.840 Παιδικό Μουσείο: Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλοwebsite: www.lemmth.gr νίκης, Γρ. Λαμπράκη & Κλεάνθους 57 Κρατικό Μουσείο τηλ.: 2310 913.047 Σύγχρονης Τέχνης: website: www.paidikomouseio.gr Κολοκοτρώνη 21 (Μονή Λαζαριστών) τηλ.: 2310 589.140-1 Γενί Τζαμί: website: www.greekstatemuseum.com Αρχαιολογικού Μουσείου 30 τηλ.: 2310 857.978 Κέντρο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης: Μουσείο Εκμαγείων Α.Π.Θ.: Αποθήκη Β1 (λιμάνι) τηλ.: 2310 997.301 τηλ.: 2310 593.270, 2310 546.683 website: www.auth.gr website: www.cact.gr Μουσείο ΓεωλογίαςΜακεδονικό Μουσείο Παλαιοντολογίας Α.Π.Θ.: Σύγχρονης Τέχνης: Εγνατίας 154 (εντός ΔΕΘ-HELEXPO) τηλ.: 2310 998.540 τηλ.: 2310 240.002, 2310 240.403 website: www.auth.gr website: www.mmca.org.gr Κέντρο Ιστορίας Τελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Θεσσαλονίκης (Κ.Ι.Θ.): Α.Π.Θ.: Αγίου Δημητρίου 159Α Μέγαρο Μπίλλη, πλατεία τηλ.: 2310 991.610 Ιπποδρομίου website: www.teloglion.gr τηλ.: 2310 264.668 Δημοτική Πινακοθήκη Εκκλησιαστικό Μουσείο (Βίλα Μορντόχ): Μητρόπολης Θεσσαλονίκης: Βασιλίσσης Όλγας 162 Βογατσικού 7 τηλ.: 2310 427.555 τηλ.: 2310 261.216 Πινακοθήκη Εταιρείας Βαφοπούλειο Πνευματικό Μακεδονικών Σπουδών: Κέντρο (Βιβλιοθήκη): Εθνικής Αμύνης 4 Γ. Βαφοπούλου 3 τηλ.: 2310 271.195 τηλ.: 2310 424.132-3 website: www.ems.gr Πολιτιστικό Κέντρο Κέντρο Πολιτισμού Δήμου Θεσσαλονίκης Μ.Ι.Ε.Τ. Θεσσαλονίκης: (βίλα Μεχμέτ Καπαντζή): Γρ. Λαμπράκη & Κλεάνθους - Τούμπα Βασιλίσσης Όλγας 108 τηλ.: 2310 425.531 τηλ.: 2310 295.170 Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη: website: www.miet.gr Εθν. Αμύνης 27 Μουσείο Κινηματογράφου τηλ.: 2313 318.593 Θεσσαλονίκης: email: library@thessaloniki.gr Αποθήκη Α (λιμάνι) τηλ.: 2310 508.398 Αγιορείτικη Εστία: website: www.cinemuseum.gr Εγνατίας 109 τηλ.: 2310 263.308 Μουσείο Φωτογραφίας website: www.agioritikiestia.gr Θεσσαλονίκης: Γραφείο Προσκυνητών Αγίου Αποθήκη Α (λιμάνι)

107

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 108

Όρους: 2310 252.575 Κέντρο Διάδοσης Επιστημών και Μουσείο Τεχνολογίας «Noesis»: 6ο χλμ. οδού Θεσσαλονίκης-Θέρμης, (Θέρμη) τηλ.: 2310 483.000 website: www.noesis.edu.gr Μουσείο Οίνου Γεροβασιλείου: Κτήμα Γεροβασιλείου (Επανομή) τηλ.: 23920 44.567 website: www.gerovassiliou.gr Βοτανικός Κήπος Σταυρούπολης: τηλ.: 2310 600.717 Ζωολογικός Κήπος Θεσσαλονίκης: τηλ.: 2310 219.980 Στρατιωτικό Μουσείο Βαλκανικών Πολέμων: τηλ.: 2310 716.000 Αρχαία Πέλλα: τηλ.: 23820 31.160, 23820 32.730 (αρχαιολογικός χώρος) 23820 32.963 (μουσείο) Δίον: τηλ.: 23510 53.484 (αρχαιολογικός χώρος), 23510 45.057 (μουσείο) website: www.ancientdion.org Αιγές (Βεργίνα): τηλ.: 23310 92.347 (αρχαιολογικός χώρος μουσείο βασιλικών τάφων) website: www.aigai.gr Σπήλαιο Πετραλώνων: τηλ.: 23730 73.365 website: www.petralona-cave.gr «Κίνηση 5 Μουσείων Θεσσαλονίκης». Φορέας που έχουν συστήσει τα Μουσεία της πόλης Αρχαιολογικό, Βυζαντινού Πολιτισμού, Κρατικό Σύγχρονης Τέχνης, Μακεδονικό Σύγχρονης Τέχνης και Τελλόγλειο Ίδρυμα για τη κοινή στήριξη και προβολή πολιτιστικών δραστηριοτήτων, οργάνωση θεματικών εκθέσεων και άλλων εκδηλώσεων και συμμετοχή σε εκπαιδευτικά και ερευνητικά προγράμματα. Περισσότερες πληροφορίες: www.5museums.gr

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΔΟΓΜΑΤΩΝ Ορθόδοξος Μητροπολιτικός Ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά: Αγίας Σοφίας 3 τηλ.: 2310 271.520 Καθολικός Ναός Αμιάντου Συλλήψεως Παναγίας: Φράγκων 19 τηλ.: 2310 539.550 Αρμενική Ορθόδοξη Εκκλησία:

Διαλέττη 4 τηλ.: 2310 275.352 Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία: Παλαιών Πατρών Γερμανού 37 τηλ.: 2310 273.380 Συναγωγή Γιαντ Λεζικαρόν (Κέντρο Ιστορικής Διαδρομής Εβραϊσμού Θεσσαλονίκης): Βασ. Ηρακλείου 24 τηλ.: 2310 223.231 Συναγωγή Μοναστηριωτών: Συγγρού 35 τηλ.: 2310 524.968

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ Δημήτρια. Είναι ο παλαιότερος καλλιτεχνικός θεσμός της πόλης, αναπόσπαστο τμήμα της πολιτιστικής φυσιογνωμίας της. Πραγματοποιείται κάθε φθινόπωρο (ΣεπτέμβριοςΝοέμβριος) και περιλαμβάνει θεατρικές, χορευτικές και μουσικές παραστάσεις, εκθέσεις, επιστημονικά συνέδρια, ημερίδες και ειδικά αφιερώματα σε ελληνικούς και ξένους προορισμούς. Πληροφορίες: Αντιδημαρχία Πολιτισμού, Παιδείας και Τουρισμού Δήμου Θεσσαλονίκης, Θεοφίλου 25 (Άνω Πόλη) τηλ.: 2310 228.243 Τμήμα Διοργάνωσης Εκδηλώσεων & Φεστιβάλ τηλ.: 2313 318.214 website: www.dimitria.thessaloniki.gr Διεθνές Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης. Πραγματοποιείται κάθε Νοέμβριο και είναι το κορυφαίο του είδους του στη νοτιοανατολική Ευρώπη. Εγκαινιάστηκε το 1960 ως Εβδομάδα Ελληνικού Κινηματογράφου και από το 1992 έγινε διεθνές. Περιλαμβάνει Διαγωνιστικό Τμήμα με πρώτες και δεύτερες ταινίες σκηνοθετών, τα τμήματα Εκτός Συναγωνισμού και Ειδικές Προβολές, τις Ματιές στα Βαλκάνια με επιλογή από τις σημαντικότερες βαλκανικές ταινίες της χρονιάς, Ελληνικό Τμήμα όπου παρουσιάζεται το σύνολο της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής, το τμήμα Ανοιχτοί Ορίζοντες με την παρουσίαση ανεξάρτητων δημιουργών από τον παγκόσμιο κινηματογράφο και ειδικά Αφιερώματα στο έργο κορυφαίων Ελλήνων και ξένων σκηνοθετών. Ακόμα, διοργανώνει τιμητικές εκδηλώσεις, masterclasses, συζητήσεις με κοινό και επαγγελματίες και το ετήσιο Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ. Οι προβολές πραγματοποιούνται στο

Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (Δ.Ε.Θ.) - HELEXPO. Από το 1926 έως σήμερα έχει αναδειχθεί ως η σημαντικότερη εμπορική έκθεση στα Βαλκάνια και θεσμός για την πόλη. Εγκαινιάζεται κάθε Σεπτέμβριο και αποτελεί μείζον οικονομικό γεγονός, προβάλλοντας διεθνώς τα επιτεύγματα της ελληνικής βιομηχανίας και επιχειρηματικότητας. Εδώ λειτούργησε ο πρώτος ραδιοφωνικός σταθμός της νοτιοανατολικής Ευρώπης (1926) και η τηλεόραση στην Ελλάδα (μέσα δεκαετίας 1960), ενώ από τη δεκαετία του 1960, η Δ.Ε.Θ. καθιέρωσε το Φεστιβάλ Ελληνικού Κινηματογράφου (1960, βλ. σελ. 108) και το Φεστιβάλ Τραγουδιού Θεσσαλονίκης (από το 1962).Το 1999 διασπάστηκε σε δύο εταιρείες, τη Δ.Ε.Θ. Α.Ε. και την HELEXPO Α.Ε., η οποία διοργανώνει περισσότερες από 20 κλαδικές εκθέσεις (ένδυση, έπιπλο, περιβάλλον, μεταφορές, τουρισμός, τεχνολογία, τρόφιμα, υπηρεσίες κ.λπ.), που πραγματοποιούνται καθ’ όλη τη διάρκεια του έτους. Στην έκθεση συμμετέχουν πολυάριθμες ελληνικές και ξένες εταιρείες και φορείς, ενώ κάθε χρόνο τις εγκαταστάσεις της επισκέπτονται περισσότεροι από 2 εκ. άνθρωποι. Πληροφορίες: Εγνατία 154 τηλ.: 2310 291.530, 2310 291.111 website: www.helexpo.gr

Βιβλίου, Αθαν. Διάκου 4 Αθήνα τηλ.: 210 92.00.300 website: www.ekebi.gr και www. thessalonikibookfair.com Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών (Ε.Μ.Σ.). Από τους σημαντικότερους πολιτιστικούς φορείς της Θεσσαλονίκης έχει ως σκοπό τη συλλογή, συντήρηση, μελέτη και προβολή γλωσσολογικών, ιστορικών, παραδοσιακών και αρχαιολογικών αρχείων, που σχετίζονται με την ιστορία της Μακεδονίας. Διαθέτει πλούσια βιβλιοθήκη, Πινακοθήκη (βλ. σελ. 77), ενώ στις δραστηριότητές τις περιλαμβάνονται εκδηλώσεις, επιστημονικά συνέδρια και εξειδικευμένες εκδόσεις. Πληροφορίες: Εθνικής Αμύνης 4 τηλ.: 2310 271.195 website: www.ems.gr

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

«Ολύμπιον» (βλ. σελ. 15) και σε τέσσερις κινηματογραφικές αίθουσες σε αποθήκες του λιμανιού (βλ. σελ. 18). Πληροφορίες: Πλατεία Αριστοτέλους 10 τηλ.: 2310 378.400 website: www.filmfestival.gr

Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. 25ης Μαρτίου (νέα παραλία), πληροφορίες-κρατήσεις εισιτηρίων στο τηλ.: 2310 895.938-9, website: www.tch.gr Εκδοτήρια κέντρου: Πλατεία Αριστοτέλους, ώρες λειτουργίας: Δε, Τε, Σα 10 π.μ.3.30 μ.μ. και Τρ, Πε, Πα 10 π.μ.2 μ.μ. & 5.30 μ.μ.-8 μ.μ.

Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε.). Ιδρύθηκε το 1961 και αποτελεί τον μεγαλύτερο πολιτιστικό οργανισμό της βόρειας Ελλάδας και έναν από τους μεγαλύτερους της Ευρώπης. Διαθέτει Παιδική Σκηνή, τη χορευτική ομάδα «Αέναον Χοροθέατρο» (ιδρύθηκε το 1982) και Δραματική Σχολή (ιδρύθηκε το 1973), ενώ από το 1997 λειτουργεί ως αυτοτελές τμήμα του η Όπερα Θεσσαλονίκης. Έδρα Διεθνής Έκθεση Βιβλίου. του είναι το θέατρο της Εταιρείας Πραγματοποιείται κάθε άνοιξη Μακεδονικών Σπουδών (βλ. σελ. στις εκθεσιακές εγκαταστάσεις της 25), ενώ δίνει παραστάσεις ακόHELEXPO-Δ.Ε.Θ. και έχει καθιεμα στο Βασιλικό Θέατρο (βλ. σελ. ρωθεί ως το ετήσιο ραντεβού για 25), στη σκηνή «Σωκράτης Καραεπαγγελματίες και φίλους του βιντινός» και το Μικρό Θέατρο της βλίου. Παρουσιάζεται η σύγχρονη Μονής Λαζαριστών (βλ. σελ. 61), βιβλιοπαραγωγή των Ελλήνων και καθώς και στα υπαίθρια θέατρα ξένων εκδοτών, ενώ στις εκδηλώ- Δάσους και Γης (βλ. σελ. 48). σεις της συγκαταλέγονται ειδικά Πληροφορίες: αφιερώματα σε συγγραφείς και Εθνικής Αμύνης 2 λογοτεχνικά είδη με παρουσιάσεις τηλ.: 2315 200.000, βιβλίων και ανοικτές συζητήσεις 2315 200.200 (ταμεία) με δημιουργούς, ο θεσμός της website: www.ntng.gr τιμώμενης χώρας, επαγγελματικές συναντήσεις, η «Παιδική Γωνιά», Θέατρα. η «Γωνιά των Εφήβων» και η Η Θεσσαλονίκη διαθέτει πολλές «Γωνιά της Φιλαναγνωσίας». κλειστές ή υπαίθριες θεατρικές Πληροφορίες: Εθνικό Κέντρο

109

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ 110

σκηνές, που λειτουργούν κατά τη διάρκεια του χειμώνα ή τους καλοκαιρινούς μήνες. Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών: Εθνικής Αμύνης 2 τηλ.: 2315 200.000 Βασιλικό Θέατρο: Πλατεία Λευκού Πύργου τηλ.: 2315 200.000 Θέατρο Κήπου: Πάρκο Λευκού Πύργου τηλ.: 2310.256.775 Θέατρο Δάσους: Δάσος Σέιχ Σου τηλ.: 2315 200.000 Θέατρο Γης: Περιοχή Τριανδρίας τηλ.: 2310 206.730 Θέατρο «Αυλαία»: Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ. τηλ.: 2310 237.700 Θέατρο «Άνετον»: Παρασκευοπούλου 42 & Δελφών τηλ.: 2310 869.869 Συγκρότημα Μονής Λαζαριστών: Κολοκοτρώνη 21 (Σταυρούπολη) τηλ.: 2310 589.237, 2310 589.200 Κρατική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης (Κ.Ο.Θ.). Ιδρύθηκε το 1959 ως Συμφωνική Ορχήστρα Βορείου Ελλάδος και το 1969 κρατικοποιήθηκε, παίρνοντας τη σημερινή της ονομασία. Θεωρείται ως μία από τις καλύτερες στην Ελλάδα, έχοντας εμφανιστεί στα μεγαλύτερα Φεστιβάλ και στις γνωστότερες μουσικές σκηνές στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Αριθμεί περίπου 100 μουσικούς και πραγματοποιεί τις συναυλίες της στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης. Πληροφορίες: Λεωφ. Νίκης 73 τηλ.: 2310 257.900 website: www.tsso.gr Θερινοί κινηματογράφοι. Ένας ακόμη πόλος έλξης για όσους επισκέπτονται τη Θεσσαλονίκη. Βρίσκονται συνήθως σε κήπους με δέντρα και λουλούδια και μπορείτε να παρακολουθήσετε μία ταινία απολαμβάνοντας παράλληλα το ποτό σας ή κάποιο σνακ. Οι ταινίες στην Ελλάδα δεν μεταγλωττίζονται, αλλά προβάλλονται με ελληνικούς υπότιτλους.

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ Η Θεσσαλονίκη έχει μεγάλη αθλητική παράδοση, ενώ τις τελευταίες δεκαετίες στην πόλη πραγματοποιούνται κορυφαίες αθλητικές διοργανώσεις (τελικοί

ευρωπαϊκών διοργανώσεων ποδοσφαίρου και μπάσκετ, διεθνείς αγώνες στίβου και μαραθωνίου, αγώνες των Ολυμπιακών Αγώνων 2004, διεθνή τουρνουά beach volley κ.λπ.). Παράλληλα, διαθέτει ιδιαίτερα ανεπτυγμένη υποδομή και πολλούς χώρους άθλησης, στους οποίους μπορείτε να χαλαρώστε και να ασκηθείτε κατά την παραμονή σας στην πόλη. Ενδεικτικά, αναφέρονται: Καυτανζόγλειο Εθνικό Στάδιο: Προέκταση Αγίου Δημητρίου τηλ.: 2310 205.534 website: www.kaftanzoglio.gr Ποσειδώνιο Αθλητικό Κέντρο (με δύο πισίνες και γήπεδα μπάσκετ, τένις, βόλεϊ και χάντμπολ):

Ν. Παραλία & 25ης Μαρτίου τηλ.: 2310 428.456

Εθνικό Κολυμβητήριο Θεσσαλονίκης: οδός Τέλλογλου (προέκταση οδού Αγίου Δημητρίου) τηλ.: 2310 203.129 Αθλητικές εγκαταστάσεις Χ.Α.Ν.Θ.: Ν. Γερμανού 1 (πλατεία Χ.Α.Ν.Θ.) τηλ.: 2310 241.007 website: www.ymca.gr Δημοτικό κολυμβητήριο. Αλάνα Τούμπας τηλ.: 2310 907.711 Όμιλος Φίλων Θάλασσας: Λεωφ. Μεγάλου Αλεξάνδρου 10 (νέα παραλία) τηλ.: 2310 831.333 website: www.ofth.gr Ναυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης: Θεμ. Σοφούλη 112 τηλ.: 2310 414.521 website: www.ncth.gr Ναυτικός Αθλητικός Όμιλος Καλαμαριάς: Μικρό Έμβολο, Καλαμαριά τηλ.: 2310 454.111 website: www.naokth.gr Γήπεδα Θεματικών Πάρκων (βλ. σελ. 51) Διεθνής Μαραθώνιος «Μέγας Αλέξανδρος». Διοργανώνεται την άνοιξη κάθε χρόνου με αφετηρία την Αρχαία Πέλλα και σημείο τερματισμού τη Θεσσαλονίκη. Παράλληλα, διοργανώνονται και αγώνες 5 και 10 χλμ. Για περισσότερες πληροφορίες: τηλ.: 2310 200.360, website: www.atgm.gr Τμήμα Δημοτικών Γυμναστηρίων, Κολυμβητηρίων και Αθλητικών Χώρων Δήμου

ΓΚΟΛΦ Σε απόσταση 120 χλμ. ΝΑ από τη Θεσσαλονίκη, στις εγκαταστάσεις το ξενοδοχειακού συγκροτήματος Porto Carras στη Σιθωνία Χαλκιδικής, βρίσκεται ένα διεθνών προδιαγραφών 18 οπών γήπεδο γκολφ, από τα πλέον σύγχρονα της χώρας. Στο ξενοδοχείο προσφέρονται, ακόμα, ιδιωτικά ή ομαδικά μαθήματα για αρχάριους ή πεπειραμένους παίκτες. Πληροφορίες: τηλ.: 23750 77.000, website: www.portocarras.com

ΧΙΟΝΟΔΡΟΜΙΚΑ ΚΕΝΤΡΑ Η Θεσσαλονίκη βρίσκεται σχετικά κοντά στα πιο γνωστά χιονοδρομικά κέντρα της βόρειας Ελλάδας, προσφέροντας τη δυνατότητα για μια ημερήσια εξόρμηση σε αυτά. Συγκεκριμένα, στην ευρύτερη περιοχή λειτουργούν τα παρακάτω Χιονοδρομικά Κέντρα: Σελίου. Σε υψόμετρο 1.500-2.000μ., περιλαμβάνει 16 πίστες (συνολικού μήκους 15 χλμ.), 11 αναβατήρες και δύο σαλέ. Επίσης, λειτουργεί και το ιδιωτικό Χιονοδρομικό Κέντρο «Χρυσό Ελάφι». Απέχει 95 χλμ. ΒΔ από τη Θεσσαλονίκη (24 χλμ. ΒΔ από την πόλη της Βέροιας). Πληροφορίες: τηλ.: 23310 26.237 website: www.seli-ski.gr Ελατοχωρίου. Βρίσκεται 8 χλμ. Δ από το ομώνυμο χωριό σε υψόμετρο 1.400-1.900 μ. Διαθέτει 8 πίστες (συνολικού μήκους 9 χλμ.), 5 αναβατήρες, καταστήματα ενοικίασης και πώλησης εξοπλισμού και σαλέ. Βρίσκεται 105 χλμ. ΝΔ από τη Θεσσαλονίκη (36 χλμ. Δ από την πόλη της Κατερίνης). Πληροφορίες: τηλ.: 23510 82.994, website: www.elatohori-ski.gr. «3-5 Πηγάδια». Σε υψόμετρο 1.425-2.005 μ.,

έχει 10 πίστες διαβαθμισμένης δυσκολίας (συνολικού μήκους 10 χλμ.), 7 αναβατήρες, σαλέ, και εγκαταστάσεις τεχνητής χιόνωσης. Απέχει 108 χλμ. Δ από τη Θεσσαλονίκη (17 χλμ. Δ από την πόλη της Νάουσας). Πληροφορίες: τηλ.: 23320 44.300 (Νάουσα), 2310 488.600-2 (Θεσσαλονίκη) website: www.3-5pigadia.gr. Λαϊλιά (Βροντούς). Σε υψόμετρο 1.847 μ., διαθέτει μία πίστα κατάβασης, τρεις συρόμενους αναβατήρες, σαλέ και καταφύγιο διαμονής. Απέχει 116 χλμ. ΒΑ από τη Θεσσαλονίκη (25 χλμ. ΒΑ από την πόλη των Σερρών). Πληροφορίες: τηλ.: 23210 58.783 (Χιονοδρομικό Κέντρο), 23210 620.400 (Καταφύγιο) website: www.katafigiolailias.gr Βόρα («Καϊμακτσαλάν»). Το χιονοδρομικό κέντρο με το μεγαλύτερο υψόμετρο στην Ελλάδα (2.480 μ.). Έχει 6 αναβατήρες, 13 πίστες (συνολικού μήκους 15 χλμ.), 4 μονοπάτια για σκι, ενώ διαθέτει και εγκαταστάσεις τεχνητής χιόνωσης. Απέχει 118 χλμ. ΒΔ από τη Θεσσαλονίκη (33 χλμ. ΒΔ από την πόλη της Έδεσσας). Πληροφορίες: τηλ.: 23810 32.000 website: www.kaimaktsalan.gr. Φαλακρού. Διαθέτει 9 αναβατήρες και 20 πίστες (συνολικού μήκους άνω των 20 χλμ.). Απέχει 190 χλμ. ΒΑ από τη Θεσσαλονίκη (43 χλμ. Β από την πόλη της Δράμας). Πληροφορίες: τηλ.: 25220 41.822 website: www.falakro.gr

WEBSITES * Δήμος Θεσσαλονίκης: www.thessaloniki.gr * Πληροφορίες για τους αρχαιολογικούς χώρους, τα ιστορικά μνημεία και τα μουσεία: http://odysseus.culture.gr * Εικονικός τουριστικός οδηγός Θεσσαλονίκης-Χαλκιδικής: www.thessaloniki360.com * Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (πρόγνωση καιρού): www.hnms.gr * Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων: www.amna.gr

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Θεσσαλονίκης (Γρ. Λαμπράκη και Κλεάνθους 57 τηλ.: 2313 317.638). Τμήμα Εκδηλώσεων & Προγραμμάτων Αθλητισμού Δήμου Θεσσαλονίκης (Γρ. Λαμπράκη και Κλεάνθους 57 τηλ.: 2313 317.636). Πληροφορίες για τα δημοτικά γυμναστήρια, το δημοτικό κολυμβητήριο και τους άλλους χώρους άθλησης του Δήμου, καθώς και για τις αθλητικές εκδηλώσεις που διοργανώνονται στην πόλη.

111

112

ΧΑΡΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ 1. Γραφείο Πληροφοριών ΕΟΤ 2. Υπουργείο Μακεδονίας-Θράκης 3. Περιφ. Κεντρ. Μακεδονίας (βίλα Αλλατίνη) 4. Νέο Δημαρχείο 5. Αστυνομικό Τμήμα - Γραφείο Αλλοδαπών 6. Τουριστική Αστυνομία 7. Κεντρικό Ταχυδρομείο 8. Τελωνείο (λιμάνι) 9. Δικαστήριο 10. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Πανεπιστημιούπολη 11. Μαρίνα ΡΩΜΑΪΚΆ ΜΝΗΜΕΙΑ 12. Ρωμαϊκή Αγορά 13. Ροτούντα (Άγιος Γεώργιος) 14. Αψίδα του Γαλερίου (Καμάρα) 15. Παλάτι του Γαλερίου 16. Ιππόδρομος ΒΥΖΑΝΤΙΝΑ ΜΝΗΜΕΙΑ

113

17. Άγιοι Δώδεκα Απόστολοι 1 8. Παναγία Χαλκέων 19. Αχειροποίητος 20. Αγία Σοφία 21. Ναός Μεταμορφώσεως Σωτήρος 22. Άγιος Παντελεήμονας 23. Άγιος Δημήτριος 24. Ναός Αγίας Αικατερίνης 25. Ναός Προφήτη Ηλία 26. Βυζαντινό Λουτρό (Κουλέ Καφέ) 27. Όσιος Δαβίδ (Μονή Λατόμου) 28. Μονή Βλατάδων 29. Ναός Αγίου Νικολάου Ορφανού 30. Τείχη ΟΘΩΜΑΝΙΚΑ ΜΝΗΜΕΙΑ 31. Λευκός Πύργος 32. Πύργος Βαρδαρίου (Τοπ Χανέ) 33. Πασά Χαμάμ (Λουτρά “Φοίνιξ”) 34. Χαμζά Μπέη Τζαμί (“Αλκαζάρ”) 35. Παζάρ Χαμάμ (“Λουλουδάδικα”) 36. Μπέη Χαμάμ (“Λουτρά Παράδεισος”) 37. Γενί Χαμάμ («Αίγλη») 38. Αλατζά Ιμαρέτ 39. Πύργος Τριγωνίου 40. Επταπύργιο (Γεντί Κουλέ) 41. Γενί Τζαμί (εκθεσιακός χώρος) ΜΝΗΜΕΙΑ 19ου – 20ου ΑΙΩΝΑ 4 2. Πλατεία Αριστοτέλους 43. Μέγαρο Χ.Α.Ν.Θ. 44. Πύργος ΟΤΕ 45. Κήποι του Πασά 46. Βίλα Μπιάνκα 47. Βίλα Αχμέτ Καμπατζή 48. Κυβερνείο (Παλατάκι)

113

114

ΧΑΡΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ ΔΟΓΜΑΤΩΝ 4 9. Ορθόδοξος Μητροπολιτικός Ναός 50. Καθολικός Εκκλησία 51. Ελληνική Ευαγγελική Εκκλησία 52. Αρμενική Ορθόδοξη Εκκλησία 53. Ρωσική Εκκλησία 54. Συναγωγή Γιαντ Λεζικαρόν 55. Συναγωγή Μοναστηριωτών ΜΟΥΣΕΙΑ 5 6. Μουσείο Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης 57. Εβραϊκό Μουσείο Θεσσαλονίκης 58. Mουσείο Μακεδονικού Αγώνα 59. Aρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης 60. Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού 61. Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης 62. Μουσείο Κεμάλ Ατατούρκ 63. Tελλόγλειο Ίδρυμα Τεχνών Α.Π.Θ. 64. Ολυμπιακό Μουσείο 65. Πολεμικό Μουσείο 66. Λαογραφικό & Ενθολογικό Μουσείο Μακεδονίας – Θράκης 67. Πολιτιστικό Κέντρο Θεσσαλονίκης [Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας] (Βίλα Μεχμέτ Καπατζή) 68. Δημοτική Πινακοθήκη (Βίλα Μορντόχ) 69. Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ - ΕΚΘΕΣΕΙΣ 7 0. Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) 71. Θέατρο Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών – Εθνικό Θέατρο Βορείου Ελλάδας 72. Θέατρο Κήπου 73. Βασιλικό Θέατρο 74. Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης 75. Βαφοπούλειο Πνευματικό Κέντρο – Βιβλιοθήκη 76. Δημοτικό Θέατρο Καλαμαριάς 77. Θέατρο Δάσους 78. Θέατρο Γης ΑΘΛΗΤΙΚΕΣ ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ 7 9. Κλειστό Γήπεδο Βυζαντινού Αθλητικού Ομίλου 80. Aλεξάνδρειο Μέλαθρο (Palais des Sports) 81. Καυτανζόγλειο 82. Εθνικό Κολυμβητήριο 83. Ποσειδώνιο Αθλητικό Κέντρο 84. Γήπεδο Τούμπας 85. Γήπεδο “Κλεάνθης Βικελίδης” 86. Γήπεδο Καλαμαριάς 87. Nαυτικός Όμιλος Θεσσαλονίκης 88. Λέσχη Θαλάσσιων Σπορ Καλαμαριάς ΔΗΜΟΣΙΑ ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑ 8 9. Σταθμός Υπεραστικών Λεωφορείων 90. Σιδηροδρομικός Σταθμός 91. Λιμάνι ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΕΣ ΑΓΟΡΕΣ 9 2. Καπάνι (Αγορά Βλάλη) 93. Αγορά Μοδιάνο 94. Μπεζεστένι

115

116

ΧΑΡΤΗΣ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ

117

ΕΚΔΟΣΗ: ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ OKTΩΒΡΙΟΣ 2015

Εποπτεία Έκδοσης: ΑΝΤΖΕΛΑ ΒΑΡΕΛΑ Προϊσταμένη Διεύθυνσης Έρευνας Αγοράς και Διαφήμισης Συντονισμός Έκδοσης: ΕΛΕΝΗ ΜΗΤΡΑΚΗ Προϊσταμένη Τμήματος Εκδόσεων & Οπτικοακουστικών Μέσων Έρευνα - Σχεδιασμός Ύλης - Κείμενα: ΓΙΑΝΝΗΣ ΡΑΓΚΟΣ Δημοσιογράφος - Συγγραφέας, Tμήμα Εκδόσεων & Οπτικοακουστικών Μέσων Συνεργάτης: ΠΕΡΣΕΦΟΝΗ ΤΡΙΧΑ Αναπληρώτρια Προϊσταμένη Περιφερειακής Υπηρεσίας Τουρισμού Κεντρικής Μακεδονίας Σχεδιασμός Εντύπου: ΖΩΗ ΤΖΟΜΕΝΤΖΙΔΟΥ Art Director, Tμήμα Εκδόσεων & Οπτικοακουστικών Μέσων

118 118

Φωτογραφίες: Χ. Κακαρούχας (3, 6, 13, 15, 17, 18, 20, 21, 25, 29, 30, 31, 37, 38, 40, 44, 50, 52, 53, 54, 56, 58, 59, 62, 63, 64, 65, 67, 72, 74, 79, 80, 81, 82, 83, 84, 86, 90, 94, 96, 97, 98, 99, 100, 101, 102, 103, 105, 106, 107, 116, 117, 118, 120, 121, 122, 123), Γ. Κόττας (11, 19, 41, 43, 68, 69, 71, 75, 76, 77, 78, 88, 91, 112, 113, 114, 115), Γ. Ράγκος (14, 16, 24, 28, 32, 42, 45, 48, 49, 60, 85, 87, 89, 95), Shutterstock (1, 2, 4, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 22, 23, 26, 34, 35, 36, 39, 46, 47, 51, 55, 57, 61, 66, 70, 73, 92, 104, 108, 110, 111, 119), Περιφερειακή Ενότητα Χαλκιδικής (109). Επεξεργασία φωτογραφιών: ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΚΟΥΖΟΥΝΗ Φωτογράφος, Tμήμα Εκδόσεων & Οπτικοακουστικών Μέσων Σκαρφιφήματα: ΙΣΤ΄ ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΡΟΪΣΤΟΡΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΛΑΣΙΚΩΝ ΑΡΧΑΙΟΤΗΤΩΝ Χάρτες:

CHARTOGRAPHICA HELLENICA

Εκτύπωση: ISBN: 978-960-534-077-3 Copyright:

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ

Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΚΔΟΣΗ ΔΕΝ ΠΩΛΕΙΤΑΙ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ www.visitgreece.gr

ΑΚΟΛΟΥΘΗΣΕ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΠΑΝΤΟΥ

FREE COPY

ΔΩΡΕΑΝ ΔΩΡΕΑΝ

Распространяется

бесплатно

Распространяется

бесплатно

ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ TΟΥΡΙΣΜΟΥ