Dawca przysięgi 1

BRANDON SANDERSON

DAWCA PRZYSIĘGI

KSIĘGA TRZECIA CYKLU „ARCHIWUM BURZOWEGO ŚWIATŁA” TOM I

PRZEŁOŻYŁA ANNA STUDNIAREK

WYDAWNICTWO MAG WARSZAWA 2017

Tytuł oryginału: Oathbringer Copyright © 2017 by Dragonsteel Entertainment, LLC Copyright for the Polish translation © 2017 by Wydawnictwo MAG Redakcja: Urszula Okrzeja Korekta: Magdalena Górnicka Ilustracja na okładce: Tomasz Maroński Opracowanie graficzne okładki: Piotr Chyliński Ilustracje wewnętrzne: Kelley Harris, Howard Lyon, Ben McSweeney, Miranda Meeks, Dan dos Santos i Isaac Stewart Projekt typograficzny, skład i łamanie: Tomek Laisar Fruń ISBN 978-83-7480-891-0 Wydanie I Wydawca: Wydawnictwo MAG ul. Krypska 21 m. 63, 04-082 Warszawa tel./fax 22 813 47 43 www.mag.com.pl Wyłączny dystrybutor: Firma Księgarska Jacek Olesiejuk Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością S.K.A. ul. Poznańska 91, 05-850 Ożarów Maz. tel. 22 721 30 00 www.olesiejuk.pl Druk i oprawa: biuro@drukarnia-katarzyna.pl

Niektórzy z pewnością poczują się zagrożeni tą kroniką. Nieliczni mogą się poczuć wyzwoleni. Większość bez wątpienia będzie czuła, że nie powinna powstać.

– Z przedmowy Dawcy Przysięgi Dalinar Kholin pojawił się w wizji, stojąc obok wspomnienia martwego boga.

Minęło sześć dni od przybycia jego sił do Urithiru, starożytnego świętego miasta Świetlistych Rycerzy. Poprzez starożytny portal umknęli przed nadejściem niszczycielskiej nowej burzy, a teraz zasiedlali nowy dom w górach.

A jednak Dalinar czuł się tak, jakby niczego nie wiedział. Nie rozumiał siły, przeciwko której walczył, a tym bardziej nie miał pojęcia, jak ją pokonać. Ledwie pojmował burzę i to, co oznaczał powrót Pustkowców, starożytnych wrogów ludzi.

Dlatego przybył tutaj, do swoich wizji. Próbował wydobyć tajemnice od boga – zwanego Honorem lub Wszechmocnym – który ich opuścił. Ta szczególna wizja była pierwszą, której Dalinar doświadczył. Na początku stał obok obrazu boga w ludzkiej postaci na szczycie urwiska wznoszącego się nad Kholinarem. Dom Dalinara, siedziba władz. W jego wizji miasto zostało zniszczone przez nieznaną siłę.

Wszechmocny zaczął mówić, ale Dalinar go zignorował. Został Świetlistym Rycerzem, wiążąc się z samym Ojcem Burz – duszą arcyburzy, najpotężniejszym sprenem na Rosharze – i odkrył, że może teraz w dowolnie wybranej chwili odtwarzać te wizje.

Trzy razy słyszał ten monolog i powtórzył go słowo w słowo Navani, by go zapisała.

Tym razem Dalinar podszedł do krawędzi urwiska i ukląkł, by spojrzeć na ruiny Kholinaru. Powietrze wydawało się suche, zakurzone i ciepłe. Zmrużył oczy, próbując 27

dostrzec jakieś znaczące szczegóły pośród chaosu zniszczonych budynków. Nawet ostrza wiatru – niegdyś oszałamiające, smukłe formacje skalne odsłaniające niezliczone i niezmiernie różnorodne warstwy – zostały strzaskane.

Wszechmocny kontynuował przemowę. Te wizje były jak dziennik, zbiór pochłaniających wiadomości, które bóg zostawił po sobie. Dalinar doceniał pomoc, ale w tej chwili potrzebował szczegółów.

Wpatrzył się w niebo i ujrzał falowanie w powietrzu – jak gorąco wznoszące się nad odległymi skałami. Migotanie rozmiarów budynku.

– Ojcze Burz – powiedział. – Czy mógłbyś mnie zabrać na dół, do gruzów?

Nie powinieneś tam schodzić. To nie jest część wizji.

– Na chwilę zignoruj to, co powinienem. Możesz to zrobić? Możesz mnie przenieść do tych ruin?

Ojciec Burz zagrzmiał. Był dziwną istotą, w jakiś sposób związaną z martwym bogiem, jednak nie była ona równoznaczna z Wszechmocnym. Przynajmniej dziś nie używał głosu, który wstrząsał kośćmi Dalinara.

Arcyksiążę w mgnieniu oka został przeniesiony. Już nie stał na szczycie urwiska, ale na równinie przed ruinami miasta.

– Dziękuję – powiedział i przebył krótką odległość dzielącą go od zniszczeń.

Minęło zaledwie sześć dni od odnalezienia Urithiru. Sześć dni od przebudzenia Parshendich, którzy zyskali dziwne moce i świecące czerwienią oczy. Sześć dni od przybycia nowej burzy – Wiecznej Burzy, nawałnicy ciemnych chmur i czerwonych błyskawic.

Niektórzy z jego armii sądzili, że już się skończyła, że burza była tylko pojedynczym kataklizmem. Dalinar wiedział, że jest inaczej. Wieczna Burza powróci i wkrótce uderzy w Shinovar na dalekim zachodzie. A później przejdzie nad lądem.

Nikt nie wierzył w jego ostrzeżenia. Władcy krain takich jak Azir i Thaylenah przyznali, że na wschodzie pojawiła się dziwna burza, ale nie wierzyli, że powróci.

Nawet się nie domyślali, jak niszczycielski będzie powrót tej burzy. Kiedy pojawiła się po raz pierwszy, zderzyła się z arcyburzą, tworząc wyjątkową katastrofę.

Mogli mieć nadzieję, że samotna nie będzie aż tak zła – ale wciąż pozostawała burzą wiejącą w przeciwną stronę. Do tego obudzi służących parshmenów i uczyni z nich Pustkowców.

Czego spodziewasz się dowiedzieć? – zapytał Ojciec Burz, kiedy Dalinar dotarł do ruin miasta. Ta wizja została stworzona, by ściągnąć cię na krawędź urwiska, byś porozmawiał z Honorem. Reszta jest tłem, obrazem.

– Te gruzy umieścił tu Honor. – Dalinar objął szerokim gestem zniszczone mury. – Nawet jeśli to jedynie tło, jego znajomość tego świata i naszego wroga musiała wpłynąć na sposób, w jaki stworzył tę wizję.

Wspiął się po ruinach zewnętrznych murów. Kholinar było kiedyś... niech to burza, wciąż było... wspaniałym miastem, któremu mogły dorównać nieliczne metropolie. Nie kryło się w cieniu urwiska ani wewnątrz osłoniętego wąwozu, lecz ufało, 28

że ogromne mury ochronią je przed arcyburzą. Rzucało wyzwanie wichrom i nie kłaniało się burzom.

W wizji coś i tak je zniszczyło. Dalinar wspiął się na szczyt rumowiska i rozejrzał po okolicy, próbując sobie wyobrazić, jakie to było uczucie, osiąść tu przed wieloma tysiącleciami. W czasach, kiedy nie było murów. Ci, którzy stworzyli to miejsce, byli wytrwali i uparci.

Jego uwagę zwróciły zadrapania i wyżłobienia na kamieniach, wyglądające jak pozostawione przez drapieżnika w ciele ofiary. Ostrza wiatru zostały strzaskane, a z bliska dostrzegał na nich te same znaki.

– Widziałem stwory, które mogły tego dokonać. – Dalinar ukląkł obok jednego z kamieni i pomacał nierówne wyżłobienie w jego powierzchni. – W wizjach ujrzałem potwora, który wyrwał się z otaczających go skał.

– Nie ma trupów, ale pewnie dlatego że w tej wizji Wszechmocny nie zaludnił miasta. Potrzebował jedynie symbolu nadchodzącego zniszczenia. Nie wierzył, by Kholinar padł pod naporem Wiecznej Burzy, tylko Pustkowców.

Tak. Burza będzie katastrofą, ale nieporównywalną z tym, co nadejdzie. Można znaleźć schronienie przed burzą, Synu Honoru. Ale nie przed naszymi wrogami.

Teraz, gdy monarchowie Rosharu odmówili wysłuchania jego ostrzeżeń, że wkrótce uderzy w nich Wieczna Burza, cóż jeszcze mógł zrobić? W prawdziwym Kholinarze podobno trwały zamieszki – a królowa umilkła. Armie Dalinara były osłabione po pierwszej konfrontacji z Pustkowcami, a wielu z jego arcyksiążąt w ogóle nie wzięło w niej udziału.

Nadchodziła wojna. Przebudziwszy Spustoszenie, wróg znów rozpalił konflikt sprzed tysiącleci, ze starożytnymi istotami o niepojętych motywacjach i nieznanych mocach. Heroldowie mieli się pojawić i poprowadzić natarcie na Pustkowców. Świetliści Rycerze powinni już być na miejscu, przygotowani i wyszkoleni, gotowi stawić czoło wrogowi. Mieli ufać we wskazówki Wszechmocnego.

Tymczasem Dalinar dysponował jedynie garstką nowych Świetlistych i nie miał żadnych znaków ze strony Heroldów. Poza tym Wszechmocny – Bóg we własnej osobie – nie żył.

A Dalinar i tak miał ocalić świat.

Grunt zaczął się trząść – wizję kończyła zapadająca się ziemia. Na szczycie urwiska Wszechmocny właśnie skończył przemowę.

Ostatnia fala zniszczenia przetoczyła się nad ziemią jak arcyburza. Metafora stworzona przez Wszechmocnego, by przedstawić ciemność i zniszczenie, które miały spaść na ludzkość. „Nasze legendy mówią, że zwyciężyliście”, powiedział. „Ale prawda jest taka, że przegraliśmy. I przegrywamy”.

Ojciec Burz zadudnił.

Pora iść.

– Nie. – Dalinar stał na szczycie gruzów. – Zostaw mnie.

29

Ale...

– Pozwól mi to poczuć.

Fala zniszczenia uderzyła o Dalinara, a on krzyknął wyzywająco. Nie kłaniał się arcyburzy, nie ukłoni się i przed tym! Stanął z nią twarzą w twarz, a w fali mocy, która rozerwała ziemię, zobaczył coś.

Złociste światło – jasne, lecz straszliwe. Przed nim stała ciemna postać w czarnym Pancerzu Odprysku. Miała dziewięć cieni, każdy padał w inną stronę, a jej oczy emanowały jaskrawoczerwonym blaskiem.

Dalinar wpatrzył się w te oczy i poczuł, że przeszywa go dreszcz. Choć wokół niego szalało zniszczenie unicestwiające skały, te oczy przerażały go bardziej. Widział w nich coś straszliwie znajomego.

Niebezpieczeństwo wykraczające poza burze.

To był czempion wroga. I nadchodził. „Zjednocz ich. Szybko”.

Dalinar westchnął, gdy wizja się rozpadła. Odkrył, że siedzi obok Navani w cichej kamiennej komnacie w Urithiru. Już nie musiał być wiązany na czas wizji, panował nad nimi w takim stopniu, że przestawał je odgrywać, kiedy je przeżywał.

Oddychał głęboko, pot płynął mu po twarzy, a serce biło szybko. Navani coś powiedziała, ale on jej nie słyszał. Wydawała się odległa w porównaniu z szumem w uszach.

– Co to za światło? – szepnął.

Nie widziałem światła, stwierdził Ojciec Burz.

– Było jasne i złociste, a jednak przerażające. Wszystko kąpało się w jego gorącu.

Odium, zadudnił Ojciec Burz. Wróg.

Bóg, który zabił Wszechmocnego. Siła stojąca za Spustoszeniami.

Dalinar drżał.

– Dziewięć cieni.

Dziewięć cieni? Niestworzeni. Jego słudzy, starożytne spreny.

Na burze. Dalinar znał je jedynie z legendy. Straszliwe spreny, które wypaczały umysły ludzi.

Najbardziej jednak dręczyły go te oczy. Choć myśl o Niestworzonych go przerażała, najbardziej bał się postaci o czerwonych oczach. Czempion Odium.

Dalinar zamrugał i spojrzał na ukochaną Navani. Trzymała go za rękę, a na jej twarzy malowała się troska. W tym dziwnym miejscu, i jeszcze dziwniejszym czasie, była czymś prawdziwym. Czymś, czego mógł się trzymać. Dojrzała piękność – i w pewnym sensie uosobienie vorińskiego ideału kobiety: pełne wargi, jasnofioletowe oczy, siwiejące czarne włosy zaplecione w idealne warkocze, obcisła jedwabna havah podkreślająca krągłości. Żaden mężczyzna nie mógłby zarzucić Navani wychudzenia.

– Dalinarze? – spytała. – Dalinarze, co się stało? Dobrze się czujesz?

Odetchnął głęboko.

– Nic mi nie jest, Navani. I wiem, co musimy zrobić.

Zmarszczyła czoło jeszcze bardziej.

30

– Co? – Muszę zjednoczyć świat przeciwko wrogowi szybciej, niż on zdoła go zniszczyć.

Musiał wymyślić, jak skłonić innych władców, by go wysłuchali. Musiał przygotować ich na nową burzę i Pustkowców. A gdyby mu się to nie udało, musiał im pomóc przetrwać skutki.

Ale gdyby mu się udało, nie musiałby samotnie stawiać czoła Spustoszeniu. Tu nie chodziło o jeden naród przeciwko Pustkowcom. Królestwa świata musiały do niego dołączyć i musiał odnaleźć Świetlistych Rycerzy, którzy pojawiali się wśród innych narodów.

Zjednoczyć ich.

– Dalinarze. Sądzę, że to godny cel... ale, na burze, co z nami? Ta okolica jest pustkowiem... Jak nakarmimy nasze armie?

– Dusznicy...

– Prędzej czy później skończą im się klejnoty. Poza tym oni tworzą jedynie najbardziej podstawowe rzeczy. Dalinarze, jesteśmy tu na wpół zamarznięci, złamani i podzieleni. Struktura dowodzenia się rozpadła i...

– Spokojnie, Navani. – Dalinar wstał i podniósł ją za sobą. – Wiem. I tak musimy walczyć.

Objęła go. Trzymał ją w ramionach, czując jej ciepło i woń perfum. Wolała mniej kwiatowe zapachy niż inne kobiety – aromat z korzenną nutą, jakby świeżo porąbanego drewna.

– Uda nam się – powiedział. – Moja nieustępliwość. Twoja błyskotliwość. Razem przekonamy inne królestwa, by do nas dołączyły. Kiedy burza powróci, zobaczą, że nasze ostrzeżenia były słuszne, i zjednoczą się przeciwko wrogowi. Możemy wykorzystać Bramy Przysięgi, by przenosić wojska i wspierać się nawzajem.

Bramy Przysięgi. Dziesięć portali, starożytnych fabriali, bram do Urithiru. Kiedy Świetlisty Rycerz aktywował jedno z urządzeń, ludzie stojący wokół niego przenosili się do Urithiru i pojawiali na podobnym urządzeniu w wieży.

Na razie aktywna była tylko jedna para Bram Przysięgi – przenosząca ludzi między Urithiru i Strzaskanymi Równinami. Dziewięć pozostałych można było teoretycznie zmusić do działania – ale niestety, badania wykazały, że mechanizm wewnątrz każdej z nich musiał najpierw zostać odblokowany z obu stron.

Gdyby chciał udać się do Vedenaru, Thaylenu, Azimiru albo innych miejsc, najpierw jeden z ich Świetlistych musiałby dotrzeć do miasta i odblokować urządzenie.

– W porządku – powiedziała. – Zrobimy to. Jakimś sposobem zmusimy ich, by nas posłuchali... nawet jeśli wciskają palce w uszy. Zastanawiam się, jak w ogóle są do tego zdolni, skoro jednocześnie cały czas trzymają głowy głęboko między pośladkami.

Uśmiechnął się i nagle poczuł się głupio, że przed chwilą tak ją idealizował. Navani Kholin nie była nieśmiałym, perfekcyjnym ideałem – była burzową kobietą z różnymi nawykami, upartą jak głaz toczący się w dół zbocza i z coraz mniejszym zapasem cierpliwości do rzeczy, które uważała za głupie.

31

Kochał ją. Za to, że była otwarta i prawdziwa w społeczeństwie, które z tajemnic uczyniło powód do dumy. Od czasu ich młodości łamała tabu i serca. Czasami myśl, że ona też go kochała, wydawała się równie nierealna, jak jedna z jego wizji.

Rozległo się pukanie do drzwi. Navani kazała wejść. Do środka zajrzała jedna ze zwiadowczyń Dalinara. Arcyksiążę odwrócił się i zmarszczył czoło, kiedy zauważył nerwowość kobiety i jej przyspieszony oddech.

– O co chodzi? – spytał.

– Panie. – Kobieta zasalutowała, ale jej twarz była blada. – Doszło do... wypadku.

W jednym z korytarzy znaleziono ciało.

Dalinar poczuł, jak coś narasta, powietrze wypełnia energia przypominająca nadchodzącą błyskawicę.

– Kto? – Arcyksiążę Torol Sadeas, panie. Został zamordowany.

I tak musiała powstać.

– Z przedmowy Dawcy Przysięgi – Stać! Co wy wyprawiacie?

Adolin Kholin podszedł do grupki robotników w poplamionych kremem ubraniach roboczych, którzy rozładowywali skrzynie z tyłu wozu. Ich chull kręcił się, próbując znaleźć skałopąki, które mógłby zjeść. Bezowocnie. Choć ta jaskinia miała wielkość małego miasteczka, znajdowali się daleko w głębi wieży.

Robotnicy zachowali dość przyzwoitości, by zrobić skonsternowane miny, choć pewnie nie wiedzieli, o co chodzi. Stadko skryb towarzyszące Adolinowi sprawdziło zawartość wozu. Lampki oliwne ustawione na ziemi słabo rozpraszały mrok wielkiej sali, której sklepienie wznosiło się na wysokości czterech kondygnacji.

– Oświecony? – Jeden z robotników podrapał się po głowie pod czapką. – My tylko żeśmy rozładowywali. To właśnie żeśmy wyprawiali.

– Zgodnie z listem przewozowym to piwo – powiedziała Adolinowi młoda żarliwczyni imieniem Rushu.

– Dział drugi. – Adolin postukał kostkami palców lewej dłoni o wóz. – Gospody powstają wzdłuż centralnego korytarza z windami, sześć skrzyżowań w głąb. Moja ciotka wyraźnie to powiedziała waszym lordom.

Mężczyźni patrzyli na niego tępo.

– Wyślę z wami skrybę, żeby wam pokazała. Załadujcie te skrzynie z powrotem.

Mężczyźni westchnęli, ale zabrali się za ładowanie wozu. Wiedzieli, że nie należy się kłócić z synem arcyksięcia.

33

Adolin rozejrzał się po głębokiej jaskini, w której trwał rozładunek towarów i ludzi. Obok przebiegały grupki dzieci. Robotnicy rozstawiali namioty. Kobiety czerpały wodę ze studni na środku. Ludzie z czterech obozów przekroczyli w panice Strzaskane Równiny, by dotrzeć do Urithiru, a Navani starała się znaleźć właściwe miejsce dla nich wszystkich.

Mimo panującego chaosu Adolin cieszył się z obecności tych ludzi. Byli świeży, nie ucierpieli podczas bitwy Parshendich, ataku Skrytobójcy w Bieli i straszliwego zderzenia dwóch burz. Żołnierze Kholinów byli w kiepskim stanie. Adolina bolał złamany w czasie walki prawy nadgarstek, na którym nadal nosił opatrunek. Na twarzy miał wielki siniec, a i tak był jednym z większych szczęściarzy.

– Oświecony. – Rushu wskazała na kolejny wóz. – To mi wygląda na wino.

– Cudownie.

Czy nikt nie zwracał uwagi na polecenia ciotki Navani?

Zajął się tym wozem, a później musiał przerwać kłótnię mężczyzn, rozwścieczonych, że kazano im czerpać wodę. Twierdzili, że to praca dla parshmenów, poniżej ich nahnu. Niestety, parshmenów już nie było.

Adolin uspokoił ich i zasugerował, że jeśli będą zmuszeni robić to nadal, mogą założyć gildię czerpiących wodę. Ojciec z pewnością by to zaaprobował, choć Adolin się martwił. Czy mają dość funduszy, by zapłacić tym wszystkim ludziom? Wysokość wypłaty zależała od nahnu, a ludzi nie można było tak po prostu przymusić.

Cieszył się jednak z tego zadania, bo odwracało jego uwagę. Choć nie musiał osobiście zajmować się każdym wozem – miał jedynie nadzorować pracę – natychmiast wziął się do roboty. Z uszkodzonym nadgarstkiem nie mógł ćwiczyć fechtunku, ale jeśli zbyt długo siedział w samotności, zaczynał myśleć o tym, co zdarzyło się poprzedniego dnia.

Naprawdę to zrobił?

Naprawdę zamordował Torola Sadeasa?

Niemal poczuł ulgę, kiedy przyszedł do niego goniec i szepnął mu do ucha, że w korytarzach na drugim piętrze coś znaleziono.

Adolin był przekonany, że wie, o co chodzi. *** Dalinar usłyszał krzyki na długo przed przybyciem na miejsce. Odbijały się echem w tunelach. Znał ten ton. Zwiastował konflikt.

Zostawił Navani i ruszył biegiem. Spocony wpadł na szerokie skrzyżowanie tuneli. Mężczyźni w niebieskich mundurach, zalani ostrym blaskiem latarni, stali naprzeciwko innych w zieleni. Między nimi z podłogi wyrastały złościospreny przypominające kałuże krwi.

Na ziemi leżał trup z twarzą zakrytą zieloną kurtką.

34

– Cofnąć się! – ryknął Dalinar, wbiegając w przestrzeń między dwiema grupami żołnierzy. Szarpnął do tyłu mostowego, który stał niemal twarzą w twarz z jednym z żołnierzy Sadeasa. – Cofnąć się, albo wpakuję was wszystkich do ciupy, co do jednego!

Jego głos uderzył w mężczyzn jak burzowe wiatry, przyciągając spojrzenia ze wszystkich stron. Dalinar popchnął mostowego w stronę towarzyszy, później podobnie odepchnął jednego z żołnierzy Sadeasa. Modlił się, by mężczyzna zachował dość rozsądku i powstrzymał się przed zaatakowaniem arcyksięcia.

Navani i zwiadowczyni zatrzymały się na obrzeżach konfliktu. Mężczyźni z mostu czwartego w końcu wycofali się do jednego korytarza, a ludzie Sadeasa do drugiego.

Wystarczająco blisko, by mogli nadal piorunować się wzrokiem.

– Lepiej bądźcie gotowi na grzmot Potępienia! – krzyknął oficer Sadeasa do Dalinara. – Wasi ludzie zamordowali arcyksięcia!

– Tak go znaleźliśmy! – odkrzyknął Teft z mostu czwartego. – Pewnie się nadział na własny nóż. I dobrze mu tak, burzowemu sukinsynowi.

– Teft, cofnij się! – krzyknął do niego Dalinar.

Mostowy zrobił zmieszaną minę i zasalutował sztywno.

Dalinar ukląkł i zdjął kurtkę z twarzy Sadeasa.

– Krew zaschła. Leży tu od jakiegoś czasu.

– Szukaliśmy go – przyznał oficer w zielonym.

– Szukaliście go? Zgubiliście własnego arcyksięcia?

– Te tunele są dezorientujące! – stwierdził mężczyzna. – Nie biegną w naturalnym kierunku. Skręciliśmy w złą stronę i...

– Pomyśleliśmy, że mógł wrócić do innej części wieży – dodał kolejny mężczyzna. – Szukaliśmy go przez całą ostatnią noc. Niektórzy mówili, że go chyba widzieli, ale się mylili i...

I arcyksiążę przez pół dnia leżał tu we własnej krwi, pomyślał Dalinar. Krwi ojców moich.

– Nie mogliśmy go znaleźć – powiedział oficer – bo twoi ludzie go zamordowali i przenieśli ciało...

– Ta krew zbierała się tutaj od wielu godzin. Nikt nie poruszył ciała. – Dalinar pokazał palcem. – Przenieście księcia do tamtej bocznej komnaty i poślijcie po Ialai, jeśli jeszcze tego nie zrobiliście. Chciałbym mu się przyjrzeć. *** Dalinar był koneserem śmierci.

Nawet w młodości wygląd trupów był dla niego znajomym widokiem. Wystarczy spędzić dość czasu na polu bitwy, by zaznajomić się z jego panem.

Dlatego zakrwawiona, zniszczona twarz Sadeasa nim nie wstrząsnęła. Przekłute oko, wbite w oczodół ostrzem, które dosięgło mózgu. Płyn i krew wysączyły się na zewnątrz, po czym zaschły.

35

Cios nożem w oczodół zabijał wojownika w pancerzu i hełmie z zasłoną. Taki manewr ćwiczono na polu bitwy. Ale Sadeas nie miał na sobie pancerza i nie był na polu bitwy.

Dalinar pochylił się i w blasku migoczących lampek oliwnych przyjrzał się ciału leżącemu na stole.

– Skrytobójca. – Navani kląsnęła językiem i pokręciła głową. – Niedobrze.

Za nim stali Adolin i Renarin, wraz z Shallan i kilkoma mostowymi. Naprzeciwko Dalinar miał Kalami – chuda kobieta o pomarańczowych oczach była jedną z jego najstarszych skryb. W bitwie przeciwko Pustkowcom stracili jej męża Teleba.

Nie chciał jej wzywać w czasie żałoby, ale kobieta uparła się, że nie porzuci swoich obowiązków.

Na burze, zostało mu tak niewielu wyższych oficerów. Cael zginął w zderzeniu Wiecznej Burzy i arcyburzy, niewiele brakowało, by udało mu się uciec. Ilamara i Perethoma stracił, gdy Sadeas zdradził go na Wieży. Pozostał mu jedynie Khal, który wciąż leczył ranę odniesioną podczas starcia z Pustkowcami – ranę, którą ukrywał do chwili, gdy wszyscy znaleźli się w bezpiecznym miejscu.

Nawet król Elhokar został raniony przez skrytobójców w pałacu, kiedy armie walczyły na Naraku. Od tego czasu wciąż nie wrócił do siebie. Dalinar nie był pewien, czy przyjdzie zobaczyć ciało Sadeasa.

Tak czy inaczej, braki wśród oficerów wyjaśniały obecność arcyksięcia Sebariala i jego metresy Palony. Sebarial mógł być niesympatyczny, ale odpowiedział na wezwanie Dalinara, by pomaszerować na Narak, i jako jeden z dwóch arcyksiążąt pozostał przy życiu. Dalinar musiał komuś zaufać, a większości arcyksiążąt nie ufał dalej, niż mógł ich rzucić wiatr.

Sebarial – wraz z Aladarem, który został wezwany, ale jeszcze nie dotarł – miał stworzyć fundament nowego Alethkaru. I niech Wszechmocny im wszystkim pomoże.

– Cóż! – Palona oparła dłonie na biodrach i wpatrywała się w trupa Sadeasa. – Wygląda na to, że jeden problem mamy rozwiązany!

Wszyscy odwrócili się w jej stronę.

– Co takiego? Nie mówcie mi, że sami o tym nie myśleliście.

– To nie będzie wyglądać dobrze, oświecony – powiedziała Kalami. – Wszyscy będą się zachowywać jak ci żołnierze na zewnątrz i zakładać, że kazaliście go zamordować.

– Ktoś znalazł jego Ostrze Odprysku? – spytał Dalinar.

– Nie, panie – odparł jeden z mostowych. – Ktokolwiek go zabił, pewnie je zabrał.

Navani pomasowała ramię Dalinara.

– Powiedziałabym to w inny sposób niż Palona, ale on rzeczywiście próbował cię zabić. Może tak jest najlepiej.

– Nie. – Głos Dalinara brzmiał chrapliwie. – Potrzebowaliśmy go.

– Wiem, że jesteś zdesperowany, Dalinarze – odezwał się Sebarial. – Wyraźnie świadczy o tym moja obecność w tym miejscu. Ale z pewnością nasza sytuacja nie 36

jest aż tak zła, by obecność Sadeasa mogła ją poprawić. Zgadzam się z Paloną. Nie będę po nim płakał.

Dalinar podniósł wzrok i rozejrzał się po zebranych. Sebarial i Palona. Teft i Sigzil, porucznicy z mostu czwartego. Garstka innych żołnierzy, w tym młoda zwiadowczyni, która go tu sprowadziła. Jego synowie, opanowany Adolin i nieprzenikniony Renarin. Navani trzymająca rękę na jego ramieniu. Nawet starzejąca się Kalami, z rękami na piersiach, spojrzała mu w oczy i pokiwała głową.

– Wszyscy się zgadzacie, prawda? – spytał Dalinar.

Nikt się nie sprzeciwił. Tak, to morderstwo szkodziło reputacji Dalinara i z pewnością żadne z nich nie posunęło się tak daleko, by osobiście zabić Sadeasa. Ale teraz, kiedy odszedł... dlaczego mieliby go opłakiwać?

Umysł Dalinara wypełniły wspomnienia. Dni spędzone z Sadeasem, gdy słuchali wielkich planów Gavilara. Noc przed ślubem Dalinara, gdy pili razem wino na hałaśliwej uczcie zorganizowanej w jego imieniu przez Sadeasa.

Trudno było pogodzić tego młodszego mężczyznę, tego przyjaciela, z nalaną, starszą twarzą na stole przed nim. Dorosły Sadeas był mordercą, którego zdrada kosztowała życie ludzi lepszych od niego. Z powodu tych mężczyzn, porzuconych podczas bitwy na Wieży, Dalinar mógł czuć jedynie satysfakcję na widok zabitego Sadeasa.

To go niepokoiło. Doskonale wiedział, co czują pozostali.

– Chodźcie ze mną.

Pozostawił ciało i wyszedł z komnaty. Minął strażników Sadeasa, którzy pospiesznie weszli do środka. Zajmą się trupem – miał nadzieję, że uspokoił sytuację na tyle, by nie dopuścić do bitwy między dwiema grupami żołnierzy. Jak na razie najlepszym, co mógł zrobić, było zabranie mostu czwartego z tego miejsca.

Orszak Dalinara podążył za nim korytarzami ogromnej wieży, w rękach nieśli lampki oliwne. Ściany pokrywały wijące się linie – naturalne pasma w barwach ziemi, jakby pozostawione przez wysychające warstwy kremu. Nie miał pretensji do żołnierzy, że zgubili Sadeasa – w tym miejscu składającym się z niekończących się przejść wiodących w mrok można było zadziwiająco łatwo stracić orientację.

Całe szczęście miał pojęcie, gdzie byli, i doprowadził swoich ludzi na zewnętrzną krawędź wieży. Przeszedłszy pustą komnatę, znalazł się na balkonie, jednym z wielu przypominających szerokie ganki.

Nad nim wznosiła się ogromna wieża Urithiru, uderzająco wysoka konstrukcja wybudowana wśród gór. Miasto składało się z dziesięciu przypominających kręgi poziomów – każdy z nich miał osiemnaście kondygnacji – a zdobiły je akwedukty, okna i balkony, tak jak ten.

Najniższy poziom otaczały szerokie występy – duże płaszczyzny kamienia wielkości płaskowyżu. Wzdłuż ich krawędzi wznosiły się kamienne balustrady chroniące przed upadkiem do głębokich rozpadlin między szczytami gór. Z początku nie rozumieli ich sensu. Ale wyżłobienia w kamieniu i skrzynki na rozsadę wzdłuż wewnętrznych krawędzi wyjawiły ich cel. Jakimś sposobem to były pola. Podobnie jak w dużych ogrodach na szczycie każdego poziomu, tak i tutaj jakimś sposobem 37

niegdyś uprawiano żywność, mimo zimna. Jedno z tych pól rozciągało się pod tym balkonem, dwa poziomy niżej.

Dalinar podszedł do krawędzi balkonu i oparł dłonie na gładkim kamiennym murze oporowym. Pozostali zebrali się za nim. Po drodze spotkali arcyksięcia Aladara, dystyngowanego łysego Alethyjczyka o brązowej skórze. Towarzyszyła mu jego córka May, niska, ładna dwudziestolatka o beżowych oczach, krągłej twarzy i krótko przyciętych, całkowicie czarnych włosach otaczających twarz. Navani szeptem opowiedziała im o śmierci Sadeasa.

Dalinar wyciągnął rękę w chłodnym powietrzu i wskazał poza balkon.

– Co widzicie?

Mostowi zebrali się, by wyjrzeć z balkonu. Był wśród nich Herdaz, który po uzdrowieniu Burzowym Światłem miał teraz obie ręce. Ludzie Kaladina zaczęli objawiać moce Wiatrowych – choć najwyraźniej byli jedynie „giermkami”. Navani mówiła, że ten rodzaj Świetlistych kiedyś występował dość często – mężczyźni i kobiety, których moce wiązały się z ich panem, pełnym Świetlistym.

Mężczyźni z mostu czwartego nie związali się z własnymi sprenami, a – choć wcześniej zaczęli objawiać moce – utracili zdolności, kiedy Kaladin poleciał do Alethkaru, by ostrzec rodzinę przed Wieczną Burzą.

– Co widzę? – powtórzył Herdaz. – Widzę chmury.

– Mnóstwo chmur – dodał inny mostowy.

– I jakieś góry – stwierdził kolejny. – Wyglądają jak zęby.

– Nie, rogi – sprzeciwił się Herdaz.

Dalinar przerwał ich sprzeczkę.

– Znajdujemy się ponad burzami. Łatwo będzie zapomnieć o nawałnicy, jakiej musi stawiać czoło reszta świata. Wieczna Burza powróci, niosąc Pustkowców. Musimy założyć, że to miasto... nasze armie... wkrótce pozostanie jedynym bastionem porządku na świecie. Naszym powołaniem, naszym obowiązkiem jest przejąć przywództwo.

– Porządku? – odezwał się Aladar. – Dalinarze, widziałeś nasze armie? Zaledwie przed sześcioma dniami walczyli w niemożliwej bitwie. I choć zostaliśmy ocaleni, to, formalnie rzecz biorąc, przegraliśmy. Syn Roiona jest żałośnie nieprzygotowany do zajęcia się resztkami swojego księstwa. Niektóre z najpotężniejszych oddziałów, te należące do Thanadala i Vamaha, pozostały w obozach!

– A ci, którzy przybyli, już zaczęli się sprzeczać – dodała Palona. – Śmierć starego Torola da im jedynie kolejny powód do konfliktów.

Dalinar odwrócił się i ścisnął szczyt muru obiema rękami. Marzły mu palce. Uderzył w niego chłodny podmuch i minęło go kilka wiatrosprenów przypominających przezroczystych ludzi unoszących się na podmuchach.

– Jasności Kalami – odezwał się. – Co wiesz o Spustoszeniach?

– Oświecony? – spytała z wahaniem kobieta.

– Spustoszenia. Jako uczona badałaś teorię vorinizmu, prawda? Możesz nam powiedzieć o Spustoszeniach?

38

Kalami odchrząknęła.

– Były ucieleśnieniem zniszczenia, oświecony. Każde było tak druzgocące, że rujnowało ludzkość. Zdziesiątkowane narody, zniszczone struktury społeczne, zabici uczeni. Po każdym ludzie poświęcali pokolenia na odbudowę. Wedle pieśni straty nakładały się na siebie, przez co za każdym razem osuwaliśmy się odrobinę głębiej, aż pewnego razu Heroldowie zostawili ludzi z mieczami i fabrialami, a kiedy powrócili, tamci mieli tylko kije i kamienne topory.

– A Pustkowcy? – spytał Dalinar.

– Przybywali, by unicestwiać. Ich celem było starcie ludzkości z powierzchni Rosharu. Byli widmami, pozbawionymi postaci... niektórzy mówią, że to duchy zabitych, wedle innych spreny z Potępienia.

– Musimy znaleźć sposób, by to się nie powtórzyło – powiedział cicho Dalinar i odwrócił się z powrotem do swoich towarzyszy. – Jesteśmy tymi, których ten świat powinien traktować jako wzór. Musimy zapewnić stabilność i miejsce, w którym mogliby się zgromadzić.

– Dlatego nie mogę się radować śmiercią Sadeasa. Był mi solą w oku, ale był też dobrym generałem i miał błyskotliwy umysł. Potrzebowaliśmy go. Nim to się skończy, będziemy potrzebować każdego zdolnego do walki.

– Dalinarze – powiedział Aladar. – Kiedyś się sprzeczałem. Byłem jak inni arcyksiążęta. Ale to, co zobaczyłem na tamtym polu bitwy... te czerwone oczy... Panie, jestem z wami i pójdę za wami choćby na koniec burz. Czego ode mnie chcecie?

– Nie mamy dużo czasu. Aladarze, mianuję cię nowym Arcyksięciem Informacji, odpowiedzialnym za sądy i prawo w tym mieście. Zaprowadź ład w Urithiru i dopilnuj, by arcyksiążęta mieli wyraźnie odgraniczone tereny, nad którymi będą panować.

Stwórz siły porządkowe i patroluj te korytarze. Strzeż spokoju i nie dopuszczaj do konfliktów między żołnierzami, w rodzaju tego, któremu wcześniej zapobiegliśmy.

– Sebarialu, mianuję cię Arcyksięciem Handlu. Sporządź spis naszych zapasów i zorganizuj targi w Urithiru. Chcę, żeby ta wieża stała się w pełni działającym miastem, nie zaś jedynie tymczasowym postojem.

– Adolinie, dopilnuj, by armie zajęły się szkoleniem. Policz oddziały, które mamy, należące do wszystkich arcyksiążąt, i przekaż im, że ich włócznie będą potrzebne do obrony Rosharu. Póki tu przebywają, pozostają pod moim dowództwem jako Arcyksięcia Wojny. Zmiażdżymy ich konflikty wewnętrzne pod ciężarem ćwiczeń. Dusznikowie i żywność należą do nas. Jeśli chcą dostać swoje racje, będą musieli posłuchać.

– A my? – spytał zaniedbany porucznik z mostu czwartego.

– Dalej badajcie Urithiru z moimi zwiadowcami i skrybami – odparł Dalinar. – I powiadomcie mnie w chwili, kiedy powróci wasz kapitan. Miejmy nadzieję, że przyniesie dobre wieści z Alethkaru.

Odetchnął głęboko. W jego umyśle odbijał się głos dochodzący jakby z wielkiej odległości. „Zjednocz ich.

Bądź gotów na chwilę, gdy przybędzie czempion wroga”.

39

– Naszym celem jest zachowanie całego Rosharu – powiedział cicho Dalinar. – Widzieliśmy cenę podziałów w naszych szeregach. Z ich powodu nie udało się nam powstrzymać Wiecznej Burzy. Ale to była jedynie próba, ćwiczenia przed prawdziwą walką. Aby stawić czoło Spustoszeniu, znajdę sposób, by dokonać tego, co mojemu przodkowi Słonecznemu nie udało się przez podbój. Zjednoczę Roshar.

Kalami westchnęła cicho. Nikomu nie udało się zjednoczyć całego kontynentu – ani w trakcie najazdów Shinów, ani w szczycie Hierokracji, ani podczas podbojów Słonecznego. Zyskiwał coraz większą pewność, że na tym polega jego zadanie.

Wróg wypuści na nich swoją największą grozę: Niestworzonych i Pustkowców. Tego widmowego czempiona w ciemnym pancerzu.

Dalinar przeciwstawi im zjednoczony Roshar. Jaka szkoda, że nie udało mu się znaleźć sposobu, by przekonać Sadeasa do swojej sprawy.

Ach, Torolu, pomyślał. Co moglibyśmy osiągnąć razem, gdybyśmy nie byli tak podzieleni...

– Ojcze? – Jego uwagę przyciągnął cichy głos. Renarin, który stał obok Shallan i Adolina. – O nas nie wspomniałeś. O mnie i jasności Shallan. Jakie jest nasze zadanie?

– Ćwiczyć. Przybędą do nas inni Świetliści, a wy dwoje będziecie musieli ich poprowadzić. Rycerze byli kiedyś naszą najpotężniejszą bronią przeciwko Pustkowcom.

Wkrótce znów będą musieli się nią stać.

– Ojcze, ja... – Renarin zaczął się jąkać. – Po prostu... Ja? Nie mogę. Nie wiem jak... nie wspominając już...

– Synu. – Dalinar podszedł bliżej i wziął Renarina za rękę. – Ufam ci. Wszechmocny i spreny dali ci moce, by bronić i chronić tych ludzi. Wykorzystaj je. Zapanuj nad nimi, a później powiedz mi, czego możesz dokonać. Sądzę, że wszyscy chcielibyśmy się tego dowiedzieć.

Renarin odetchnął głęboko i pokiwał głową.