WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ ZAJĘCIA WYCHOWAWCZE I PRORODZINNE Scenariusze dla szkół ponadgimnazjalnych pod redakcją Barbary Charczuk
3
Spis treści WSTĘP ........................................................................................................................................................................................................................................5
I. CZŁOWIEK Oprac. Teresa Herman
Obraz własnej osoby ............................................................................................................................................................................................................7 Oprac. Krystyna Koziara
Jaki jestem? ........................................................................................................................................................................................................................... 10 Oprac. Anna Kałamarz
Co to znaczy być sobą? .................................................................................................................................................................................................... 13 Oprac. Teresa Herman
Akceptacja siebie (również jako osoby niepełnosprawnej), a obraz własnego „ja” ................................................................................. 15 Oprac. Anna Kałamarz
Reagowanie na oceny – krytykę i pochwałę ........................................................................................................................................................... 19 Oprac. Barbara Luchowska
Kim jestem? .......................................................................................................................................................................................................................... 23 Oprac. Barbara Luchowska
Cechy dojrzałej osobowości........................................................................................................................................................................................... 28 Oprac. Teresa Gabor-Mikuła
Wpływ aktywności własnej na rozwój ....................................................................................................................................................................... 32 Oprac. Barbara Luchowska, Barbara Charczuk
Cele życiowe a wartości ................................................................................................................................................................................................... 36 Oprac. Małgorzata Dybka
Porozmawiajmy o wartościach ..................................................................................................................................................................................... 41 Oprac. Renata Gładysz, Barbara Charczuk
Tęsknota za dobrem .......................................................................................................................................................................................................... 46 Błogosławieństwa starego człowieka – o godną starość.................................................................................................................................... 48
II. MIŁOŚĆ I SEKSUALNOŚĆ Oprac. Barbara Kwaśnicka, Bernadeta Sojka-Musioł
Jesteś mężczyzną, ja jestem kobietą .......................................................................................................................................................................... 53 Oprac. Małgorzata Kubat
Różnice płci – tacy sami, czy zupełnie inni? ............................................................................................................................................................. 58 Oprac. Anna Bugała
Wpływ mediów na kształtowanie wzoru kobiecości i męskości ...................................................................................................................... 61 Oprac. Małgorzata Dybka
Czy to jest kochanie?......................................................................................................................................................................................................... 63 Oprac. Urszula Hubicka, Bernadeta Sojka-Musioł
Uczymy się miłości ............................................................................................................................................................................................................. 66 Oprac. Jadwiga Wiśniewska, Aleksandra Gil
Co to jest miłość dojrzała? .............................................................................................................................................................................................. 76 Oprac. Małgorzata Łysik
Miłość prawdziwa............................................................................................................................................................................................................... 82 Oprac. Małgorzata Łysik
Miłość nigdy nie ustaje..................................................................................................................................................................................................... 85 Oprac. Urszula Hubicka
Człowiek i potrzeba miłości............................................................................................................................................................................................ 88 Oprac. Irena Dukała
„Jeśli mnie kochasz...” – czyli co z tzw. „dowodem miłości”? ............................................................................................................................. 92 Oprac. Jolanta Andros, Danuta Nurska
Współżycie przedmałżeńskie: tak czy nie? ............................................................................................................................................................... 97 Oprac. Urszula Hubicka, Barbara Charczuk
Dlaczego warto czekać? ................................................................................................................................................................................................100
III. MAŁŻEŃSTWO Oprac. Urszula Gruszka
Narzeczeństwo – przeżytek czy konieczność? .....................................................................................................................................................105 Oprac. Joanna Urych
Moja skala wartości cenionych w małżeństwie..................................................................................................................................................... 112 Oprac. Barbara Kwaśnicka
Małżeństwo to zadanie .................................................................................................................................................................................................. 115 Oprac.: Maria Grach
Dojrzałość do małżeństwa............................................................................................................................................................................................ 120 Oprac. Maria Grach
Kochać całe życie .............................................................................................................................................................................................................. 127 WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Wygrajmy przyszłość
Oprac. Anna Jachim
4 Oprac.: Maria Grach
Wybór partnera życiowego .......................................................................................................................................................................................... 135 Oprac. Barbara Charczuk
Jak wybrać współmałżonka? ....................................................................................................................................................................................... 139 Oprac. Barbara Kwaśnicka
Więź małżeńska................................................................................................................................................................................................................. 147 Oprac. Barbara Charczuk, Barbara Kwaśnicka
„Koniczyna szczęścia” czyli recepta na udane małżeństwo ............................................................................................................................ 152
IV. PROKREACJA Oprac. Beata Chopkowicz
Być ojcem. Być matką...................................................................................................................................................................................................... 157 Oprac. Barbara Charczuk
Postawa wobec życia a rozwój osobowy ................................................................................................................................................................ 159 Oprac. Barbara Charczuk
Macierzyństwo – szczęściem czy udręką? ..............................................................................................................................................................164 Oprac. Barbara Charczuk
Macierzyństwo i kariera zawodowa ..........................................................................................................................................................................168 Oprac. Maria Wronka, Alicja Zielińska
Zanim zostanę ojcem (lekcja z grupą chłopców) ................................................................................................................................................. 173 Oprac. Barbara Kwaśnicka
Ojcostwo – najważniejszą karierą mężczyzny (lekcja z grupą chłopców) .................................................................................................. 177 Oprac. Tomasz Wójtowicz, Barbara Charczuk
Zanim zostanę rodzicem... ............................................................................................................................................................................................ 179 Oprac. z archiwum WOM
Odpowiedzialne rodzicielstwo ................................................................................................................................................................................... 181 Oprac. Jolanta Mazur
Oto jestem – pokochaj mnie! .......................................................................................................................................................................................184 Oprac. Mirosław Lizner
Wygrajmy przyszłość
Tajemnice ludzkiej płodności ......................................................................................................................................................................................187 Oprac. Barbara Charczuk
Dar płodności, jak z niego korzystać?....................................................................................................................................................................... 191 Oprac. Barbara Charczuk
Naturalne planowanie rodziny a antykoncepcja – czym się różnią? ............................................................................................................193 Oprac. Barbara Charczuk
Aborcja .................................................................................................................................................................................................................................203
V. RODZINA Oprac. Małgorzata Boczarska
Życie rodzinne – wartości rodziny .............................................................................................................................................................................205 Oprac. Ludmiła Prusko
Podstawowe funkcje rodziny .......................................................................................................................................................................................209 Oprac. Alicja Wojnowicz-Ziółko
Konflikty w rodzinie......................................................................................................................................................................................................... 211 Oprac. Alicja Wojnowicz-Ziółko
Rozwiązywanie konfliktów ........................................................................................................................................................................................... 216 Oprac. Barbara Charczuk
Rozwody, czy można im zapobiec? ...........................................................................................................................................................................220 Oprac. Ilona Piontek
Rodzina z problemem alkoholowym........................................................................................................................................................................224 Oprac. Renata Gładysz
Prawo małżeńskie i rodzinne w Polsce.....................................................................................................................................................................231 Oprac. Renata Gładysz
Rodzice – dzieci. Zakres władzy rodzicielskiej ......................................................................................................................................................234 Oprac. Ludmiła Prusko
Postawy rodzicielskie prawidłowe i nieprawidłowe ...........................................................................................................................................236 Oprac. Ludmiła Prusko
Rodzina pierwszym środowiskiem wychowawczym – style wychowawcze ...........................................................................................238 Oprac. Beata Chopkowicz
Narkomania – dramat współczesnego człowieka ..............................................................................................................................................242 Oprac. Barbara Rycharska
Mity na temat pornografii .............................................................................................................................................................................................246 Oprac. Barbara Rycharska
Pornografia – wyzwolenie czy zniewolenie? (zajęcia osobno dla chłopców i dziewcząt) ..................................................................250 Oprac. Barbara Rycharska
Obrona przed pornografią ...........................................................................................................................................................................................254 Oprac. Grażyna Nalepa
Sekty – co o nich powinniśmy wiedzieć ..................................................................................................................................................................259 Oprac. s. Marcela Sporysz
Manipulacja sekt ...............................................................................................................................................................................................................264
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Barbara Charczuk
Wstęp
5
WSTĘP Niniejsza książka to kolejna, cenna pomoc dla nauczycieli wychowania do życia w rodzinie, a także dla pedagogów i wychowawców. Zawiera ona kilkadziesiąt scenariuszy zajęć przeznaczonych do pracy z młodzieżą szkół ponadgimnazjalnych. Tematyka zaproponowanych zajęć realizuje treści zawarte w podstawie programowej wychowania do życia w rodzinie (rozporządzenie MENiS z dnia 20 lutego 2002 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego). Scenariusze są skorelowane z programem nauczania dla szkół ponadgimnazjalnych Teresy Król i Marii Ryś (nr dopuszczenia DKW-4015-22/01) oraz podręcznikiem tych samych autorek pod tytułem „Wędrując ku dorosłości” (nr dopuszczenia 270/01). Znaczna grupa tematów (szczególnie z części I, II i V) z powodzeniem może być realizowana na godzinach wychowawczych. Przedstawiona propozycja to efekt wieloletniej pracy z nauczycielami w Podyplomowym Studium Rodziny na Uniwersytecie Opolskim i kursach kwalifikacyjnych z zakresu „Wychowania do życia w rodzinie” organizowanych przez Wojewódzki Ośrodek Metodyczny w Opolu. Wypracowane pomysły zostały w większości sprawdzone w praktyce i spotkały się z doskonałym odbiorem ze strony uczniów, a nauczycielom pozwoliły zrealizować postawione cele. Scenariusze zgrupowano w pięciu podstawowych blokach: człowiek, miłość i seksualność, małżeństwo, biologia prokreacji, rodzina. W każdym bloku jest kilkanaście propozycji zajęć, co stwarza nauczycielowi możliwość wyboru odpowiedniego tematu dostosowanego do grupy uczniów i klasy. Wszystkie zajęcia realizowane są w oparciu o uczenie się w działaniu, inaczej uczenie się przez doświadczanie, które najlepiej ilustruje przedstawiony poniżej tak zwany cykl Kolba.
Wygrajmy Wstępprzyszłość Wiek rozwojowy młodzieży ponadgimnazjalnej sprzyja wnioskowaniu, uogólnianiu i refleksji. To z kolei pozwala na wyrażanie osobistych sądów i opinii, na kształtowanie postaw, które są celem wychowania. Jednakże pracując aktywnie uczniowie mogą sformułować wnioski promujące niewłaściwe, negatywne zachowania i postawy. Stąd niezbędna jest stała czujność nauczyciela i właściwy dobór oraz wykorzystanie metod i technik aktywizujących. Koniecznością jest precyzowanie jasnych i osiągalnych celów zarówno ogólnych (dla nauczyciela) jak i operacyjnych (dla ucznia). To nauczyciel organizując pracę uczniów czy też kierując dyskusją musi pilnować wyznaczonego „szlaku”, nie pozostawiając jednocześnie problemów nierozwiązanych.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
6
Wstęp
Barbara Charczuk
Do poruszanych przez młodzież tematów trzeba niejednokrotnie powrócić; warto jednak wcześniej najpierw je przemyśleć i przygotować tak, by efektywnie wykorzystać czas zajęć. Każda propozycja zawarta w niniejszej publikacji pozwala na osobiste doświadczanie i przeżycie konkretnych spraw i problemów, inspiruje do szukania rozwiązań, formułowania wniosków, porządkowania wiedzy o sobie i świecie, wymiany doświadczeń. Zajęcia inspirują do poszukiwania odpowiedzi nawet na najtrudniejsze pytania. A pytań w tym okresie nie brakuje. Jest to bowiem czas podejmowania ważnych decyzji związanych z dorosłym życiem. Niełatwo przecież rozpoznać swoje powołanie, niełatwo określić cele zawodowe i osobiste, niełatwo znaleźć bratnią duszę na całe życie, itd. I chociaż każdy młody człowiek sam musi dokonywać wyborów, można i trzeba go wspierać (szczególnie w trudnych chwilach osobistych zmagań). Niewątpliwie pomocą i wsparciem mogą się okazać dobrze przygotowane i przeżyte zajęcia „wychowania do życia w rodzinie” czy też godziny wychowawcze. Mam nadzieję, że nasze propozycje staną się ciekawą wędrówką po „problemach życia”, a także inspiracją do poszukiwania i tworzenia coraz to nowszych i ciekawszych zajęć, które pomogą młodym wygrać przyszłość.
Wygrajmy przyszłość
Barbara Charczuk
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
246 Oprac. Barbara Rycharska
Mity na temat pornografii CEL OGÓLNY Ukazanie mitów na temat pornografii.
CELE OPERACYJNE Po zajęciach uczeń: – zna prawdę o pornografii, – potrafi odróżnić prawdę od mitów dotyczących pornografii, – rozumie wpływ pornografii na człowieka.
METODY miniwykład, konferencja prasowa, praca w grupach lub rozmowa kierowana
ŚRODKI DYDAKTYCZNE – – – – – –
kartki z wypowiedziami ekspertów (załącznik nr 1), kartki z przygotowanymi pytaniami z gazet młodzieżowych (załącznik nr 2), instrukcja dla prowadzącego konferencję (załącznik nr 3), plansza z tekstem podsumowującym lub foliogram – (załącznik nr 4), flamastry, czyste kartki papieru.
RODZINA
CZAS: 45 minut.
PRZEBIEG ZAJĘĆ 1 Wprowadzenie Lobby producentów pornografii i środowiska wspierające swobodę jej rozpowszechniania z niezwykłą skutecznością upowszechniają mity, które mają na celu sprzyjanie całkowitej wolności produkcji i obrotem materiałami pornograficznymi.
2 „Specjaliści mówią” – konferencja prasowa
5 min.
a) Nauczyciel wybiera spośród uczniów 3 osoby, którym przydziela rolę specjalistów: dra Jerry’ego Kirka, Aleksandra Nawrockiego, dra Victora Cline i przekazuje przygotowane materiały (załącznik 1). b) Uczniowie otrzymują pytania (załącznik 2), które zadawać będą ekspertom. c) Jeden uczeń występuje w roli gospodarza, wraz z kolegami przygotuje salę do konferencji, przedstawia zaproszonych gości, kieruje rozmową (załącznik 3). d) Rozmowa uczniów z ekspertami. e) Zakończenie spotkania. 20 min. WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Mity na temat pornografii
247
3 Praca w grupach a) Nauczyciel dzieli klasę na parzystą liczbę grup. b) Połowa uczniów pracuje nad listą mitów dotyczących pornografii, druga połowa nad listą ukazującą prawdę o pornografii. c) Prezentacja efektów pracy. Uwaga: można tę część zajęć przygotować w formie rozmowy kierowanej, wykorzystując przygotowaną planszę lub foliogram (załącznik nr 4).
4 Podsumowanie
15 min.
Każdy człowiek posiada popęd płciowy, na bazie którego powinien budować prawidłowe więzi z innymi. Ma on służyć wyrażaniu miłości i przekazywaniu życia. Nie może być on jednak prowokowany przez pornografię, która wyzwala agresję i złe pragnienia, zniewala, prowadzi do perwersji, przestępstw i gwałtów. Narusza prawo do intymności, niszczy rodzinę i osobowość człowieka. 5 min.
Instrukcja dla prowadzącego konferencję
Informacja o ekspertach:
RODZINA
Jesteś gospodarzem konferencji prasowej. Twoim zadaniem jest przygotowanie sali (ustawienie stolików, krzeseł, by stworzyć jak najlepsze warunki do rozmowy) i poprowadzenie konferencji (otwarcie konferencji, przedstawienie gości, kierowanie rozmową, zakończenie spotkania).
Pierwszy gość – dr Jerry Kirk – od 35 lat zajmuje się ofiarami gwałtów i przestępstw o charakterze seksualnym, jest wybitnym specjalistą z tej dziedziny. Drugi gość – Aleksander Nawrocki – znany poeta, prozaik, artysta i redaktor.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Załącznik nr 3
Trzeci gość – dr Victor Cline – psycholog kliniczny Uniwersytetu Utah, który wydał znany w świecie raport opisujący proces uzależnienia od pornografii.
248
Mity na temat pornografii
Oprac. Barbara Rycharska
Odpowiedzi ekspertów Dr Jerzy Kirk 1. Proszę powiedzieć; czy istnieją powiązania między pornografią a przestępczością? Odpowiedź: Istnieje ścisły związek pomiędzy pornografią a gwałtem, molestowaniem dzieci, a nawet morderstwem na tle seksualnym. Sami przestępcy przyznają, że byli zafascynowani pornografią, w której oglądali brutalne sceny, akty bestialskie, tortury, dewiacje, wykorzystywanie dzieci.
2. Czy od pornografii można się uzależnić? Odpowiedź: Tak, pornografia działa jak narkotyk, powoduje uzależnienie od materiałów i częsty powrót do nich w celu osiągnięcia seksualnego podniecenia. W dalszym etapie nasilają się potrzeby oglądania coraz bardziej dosadnych, dewiacyjnych scen, a w konsekwencji uniewrażliwienie i chęć „wypróbowywania” scen i materiałów pornograficznych.
3. Czy pornografia jest szkodliwa? Odpowiedź: Jest, gdyż burzy spokój psychiczny, buduje fałszywy obraz życia seksualnego, osłabia uczucie, znieczula, programuje mężczyzn tak, aby widzieli kobietę jak przedmiot.
Aleksander Nawrocki 1. Proszę powiedzieć, czy pornografię da się zdefiniować? Odpowiedź: Tak, definicję podaje chociażby „Słownik wyrazów obcych” PWN, s. 592. Pornografia – to pisma, rysunki, obrazy o treści nieprzyzwoitej, przedstawiające sceny erotyczne obliczone na wywołanie u odbiorców podniecenia płciowego. RODZINA
2. Czy według Pana pornografia jest sztuką? Odpowiedź: Pornografia jest zdradą miłości i erotyzmu. Jest obdzieraniem miłości z ducha, wystawieniem ciała człowieka na pokaz w sposób brutalny, wulgarny.
Dr Victor Cline 1. Czy pornografia jest zagrożeniem dla rodziny? Odpowiedź: Tak, gdyż promuje seks w każdym momencie, z kimkolwiek, uczy seksu pozamałżeńskiego, prowadzi do zdrady, może przyczynić się do molestowania dzieci, budzi agresję i brutalność. Niszczy miłość oraz jedność małżeńską i rodzinę.
Załącznik nr 1
2. Czy jest związek między pornografią a chorobami przenoszonymi drogą płciową i AIDS? Odpowiedź: Pornografia, co nie podlega dyskusji, powoduje rozwiązłość, a ta prowadzi do wzrostu zachorowań na choroby przenoszone drogą płciową (obecnie ok. 50 rodzajów takich chorób), leczy się na nie wiele milionów ludzi, w tym nastolatków.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Mity na temat pornografii
249
Pytania do ekspertów: Proszę powiedzieć, czy istnieją powiązania między pornografią, a przestępczością?
•
Czy od pornografii można się uzależnić?
•
Czy pornografia jest szkodliwa?
•
Proszę powiedzieć, czy pornografię da się zdefiniować?
•
Czy według Pana pornografia jest sztuką?
• •
Jak Pan uważa, czy pornografia jest zagrożeniem dla rodziny? Czy istnieje związek między pornografią a chorobami przenoszonymi drogą płciową i AIDS?
Załącznik nr 2
•
Pornografia
Pornografia: – pornografia nie szkodzi? – pornografia znudzi się i zniknie? – zakaz pornografii uderza w wolność wypowiedzi? – nie można zdefiniować pornografii? – zakaz rozpowszechniania jest przejawem cenzury? – skoro istnieje, to lepiej ją zalegalizować? – pornografia jest sztuką?
Pornografia: – wywołuje agresję seksualną – narusza godność człowieka – jest formą przemocy – dociera do coraz to nowych i młodszych grup społecznych – degraduje kobiety i dzieci do przedmiotu użycia – niszczy rodzinę – budzi brutalność – prowadzi do dewiacji – jest przyczyną licznych chorób przenoszonych drogą płciową, w tym AIDS.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Foliogram – załącznik nr 4
PRAWDA RODZINA
MITY
250 Oprac. Barbara Rycharska
Pornografia – wyzwolenie czy zniewolenie? (zajęcia osobno dla chłopców i dziewcząt) CELE OPERACYJNE Po zajęciach uczeń: – wie, czym jest pornografia, – zna wpływ pornografii na rodzinę, rozwój osobowy, społeczny, – rozumie, dlaczego pornografia zniewala człowieka.
METODY analiza tekstu, praca w grupach, rozmowa kierowana
ŚRODKI DYDAKTYCZNE – kartki z tekstem dla każdej grupy (załącznik nr 1) i koperty z rysunkami (nadgniłe jabłka), – plansza lub foliogram z tekstem podsumowującym zajęcia (załącznik nr 2) przygotowane z kartonu dwa drzewa, – szablon jabłka (załącznik nr 3).
CZAS: 45 min.
RODZINA
PRZEBIEG ZAJĘĆ 1 Wprowadzenie Żyjemy w warunkach, w których pojawiło się wiele zagrożeń, które znacznie przyczyniają się do pogłębienia kryzysu rodziny. Wpływają one destrukcyjnie na dzieci, młodzież i ludzi dorosłych. Powodują deprawacje i dewiacje w społeczeństwie.
2 Ćwiczenie pt.: „Pornografia a rozwój osobowy”
3 min.
a) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy za pomocą losowania kolorowych kartek. b) Uczniowie określają wpływ pornografii na człowieka. Wykonują zadania zawarte w instrukcji dla każdej grupy (załącznik nr 1). c) Nauczyciel przyczepia na tablicy dwa plakaty. Na pierwszym znajduje się rysunek drzewa z jabłkami – symbolizujący pełne owocowanie (pień drzewa, liście i owoce jabłoni są piękne i dorodne).
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Pornografia – wyzwolenie czy zniewolenie
251
Drugi rysunek symbolizuje drzewo chore (liche, marne, słabe, pień drzewa jest uszkodzony, a liście zwiędłe)
d) Przedstawiciele grup prezentują wypracowane materiały zapisane na „niezdrowych owocach jabłoni” i przyklejają na chorym drzewie. e) W podsumowaniu uczniowie porównują drzewa i odpowiadają na pytanie: Jak pornografia wpływa na rozwój osobowy człowieka? 30 min.
3 Rozmowa kierowana Pornografia jest wyzwoleniem czy zniewoleniem człowieka, i dlaczego?
7 min.
4 Podsumowanie Nauczyciel zawiesza planszę lub foliogram z przygotowanym tekstem (załącznik nr 2).
5 min.
Szablon
RODZINA Załącznik nr 3 WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
252
Pornografia – wyzwolenie czy zniewolenie
Oprac. Barbara Rycharska
Grupa 1 Instrukcja • Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na zadane pytania. • Odpowiedzi zapisujcie na otrzymanych owocach jabłoni (szablon – załącznik nr 3). • Przedstawiciel grupy zaprezentuje wypracowane przez was efekty. Mając 12 lat odkryłem pornografię w jednym sklepie blisko naszego domu. Zacząłem czytać i oglądać czasopismo pornograficzne. Było to ciężkie i straszne doświadczenie. Najszkodliwsza pornografia to ta, która pokazuje gwałty seksualne, gdyż wzbudza straszne pragnienia. Podniecałem moją wyobraźnię i stałem się niewolnikiem moich wyobrażeń. Zacząłem szukać silniejszych, potężniejszych emocji, bez których nie mogłem się obejść. Z czasem przestała mi wystarczać i zacząłem gwałcić i mordować... Ted Bundy – skazany na karę śmierci za gwałty i morderstwa na ponad 100 kobietach
Pytania: Jak oglądanie pornografii wpłynęło na Teda Bundy’ego? Czego w niej poszukiwał?
Grupa 2 RODZINA
Instrukcja • Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na zadane pytania. • Odpowiedzi zapisujcie na otrzymanych owocach jabłoni (szablon – załącznik nr 3). • Przedstawiciel grupy zaprezentuje wypracowane przez was efekty. Pierwszy film pornograficzny obejrzałem w wieku 11 lat, wtedy zacząłem coraz częściej uprawiać masturbację. Wiedziałem i czułem, ze to coś złego. Trafiały do moich rąk czasopisma i książki wulgaryzujące ludzką seksualność. Stawałem się człowiekiem, dla którego przestawały istnieć jakiekolwiek reguły w zakresie płciowości. Samogwałt uprawiałem codziennie, a nawet kilka razy na dzień, dostarczając sobie coraz to silniejszych wrażeń. To co widziałem na filmach i zdjęciach, stawało się źródłem podniety. Całe szczęście, że moja nieśmiałość ograniczała dostęp do kaset, ale pozostały jeszcze erotyki w telewizji kablowej i czasopisma. Wydawałem na nie mnóstwo pieniędzy. Były wśród nich magazyny „gejowskie”. Seks z wszystkimi dewiacjami wydawał się czymś normalnym. Jednocześnie stawałem się coraz bardziej samotny, skryty, nieufny, cyniczny, opanowany przez nihilizm i egoizm. Miałem coraz mniejsze poczucie wartości i nie szanowałem innych, zwłaszcza kobiet...
Załącznik nr 1
Marek („Miłujcie się” nr 9-10/1999 r.)
Pytania: Jakim człowiekiem stał się Marek przez oglądanie treści pornograficznych? Skąd Marek wiedział i czuł, że pornografia to coś złego?
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Pornografia – wyzwolenie czy zniewolenie
253
Grupa 3 Instrukcja • Przeczytajcie tekst i odpowiedzcie na zadane pytania. • Odpowiedzi zapisujcie na otrzymanych owocach jabłoni (szablon – załącznik nr 3). • Przedstawiciel grupy zaprezentuje wypracowane przez was efekty. Po prostu stałem się uzależniony od porno. Stale miałem coś pod ręką – albo film, albo gazetę. Powodowało to, że byłem stale pobudzony seksualnie. Potrzebowałem ciągłego rozładowania. Masturbowałem się coraz częściej, a moje myśli krążyły wokół seksu. Na kobiety patrzyłem jak na obiekty seksualne. Alkohol, imprezy, przygodne „panienki” – nawet te na autostradach. Zaraziłem się chorobą weneryczną. Długie leczenie, wstyd i moje postanowienie – nigdy więcej! Jest trudno, ale ćwiczę swój charakter, wiem że wytrzymam. Co by było, gdyby to był AIDS? Jarek
Pytania: Jakie skutki spowodowała u Jarka fascynacja pornografią? Do czego mogą doprowadzić przygodne kontakty seksualne?
RODZINA
PAMIĘTAJ! Pornografia działa jak narkotyk, wyzwala agresję i złe pragnienia, zniewala uzależniając od seksu i powoduje niszczycielskie wyobrażenia – prowadzi do perwersji, przestępstw i gwałtu.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Załącznik nr 2
Narusza brutalnie prawo do intymności ludzkiego ciała. Prowadzi do zburzenia wewnętrznej harmonii w człowieku oraz do groźnych zmian w jego zachowaniu.
254 Oprac. Barbara Rycharska
Obrona przed pornografią CEL OGÓLNY Ukazanie negatywnych skutków pornografii
CELE OPERACYJNE Po zajęciach uczeń powinien: – wiedzieć, czym jest pornografia, – rozumieć szkodliwość rozpowszechniania treści pornograficznych, – wiedzieć, jak bronić się przed pornografią, – uświadamiać sobie konieczność zrezygnowania z tego, co może mieć zły wpływ na człowieka.
METODY miniwykład, praca w grupach, metoda sądu, burza mózgów, rozmowa kierowana
ŚRODKI DYDAKTYCZNE – – – – –
kartki z przygotowanym tekstem dla każdej grupy (załącznik nr 1), instrukcja dla grup (załącznik nr 2), plansza lub foliogram z tekstem podsumowującym (załącznik nr 3), makieta telewizora, komputera, kasety wideo, kartki z napisem: pisma pornograficzne.
RODZINA
CZAS: 45 min.
PRZEBIEG ZAJĘĆ 1 Wprowadzenie Nauczyciel wyjaśnia słowo pornografia [gr. porne = nierządnica (prostytutka) + grapho = piszę] – pisma, rysunki, obrazy o treści nieprzyzwoitej, przedstawiające sceny erotyczne, obliczone na wywołanie u odbiorców podniecenia płciowego (por. Słownik wyrazów obcych, PWN Warszawa 1980, s. 592). 2 min. 2 Burza mózgów Uczniowie odpowiadają na pytanie: Gdzie możecie zetknąć się z pornografią? Odpowiedzi zapisywane są na tablicy. 5 min. 3 Ćwiczenie pt.: „Sąd nad pornografią” a) Nauczyciel odczytuje list Grażyny pt. „Pornografia rozbiła moją rodzinę” (załącznik nr 1), następnie na „ławie oskarżonych” kładzie: makietę telewizora, komputera, kasety wideo, kartki z napisem – pisma pornograficzne.
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Obrona przed pornografią
255
b) Nauczyciel dzieli uczniów na trzy grupy, rozdaje tekst wcześniej przeczytany i kartki z poleceniami dla poszczególnych grup (załącznik nr 2). c) Uczniowie przygotowują wystąpienia i odgrywają swoje role. d) Ława przysięgłych – (pozostali uczniowie) wydaje wyrok. 35 min.
4 Podsumowanie
Pornografia stanowi wielkie zagrożenie dla ładu społecznego, niszczy rodzinę, deprawuje dzieci i młodzież. Korzystanie z pornografii ma negatywny wpływ na rozwój osobowości, niszczy pozytywne normy moralne i obyczajowe, osłabia poczucie winy i wstydu.
5 Na zakończenie nauczyciel umieszcza planszę lub wyświetla foliogram z wnioskami o destrukcyjnym
wpływie pornografii na człowieka (załącznik nr 3). 5 min.
RODZINA WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
256
Obrona przed pornografią
Oprac. Barbara Rycharska
„Pornografia rozbiła moją rodzinę”
RODZINA Załącznik nr 1
Mój mąż uzależnił się od pornografii i Internetu. Nie pomagały prośby ani żadne argumenty. Staczał się coraz bardziej. Bardzo cierpiałam. W każdej wolnej chwili liczył się dla niego tylko komputer i Internet. Na początku były to tylko gry biznesowe. Później jednak zaczęły się wojenne gry strategiczne, a kolejnym etapem były już filmy pornograficzne. Miałam się wkrótce przekonać, do jak strasznej tragedii doprowadzi pornografia jego samego i naszą rodzinę. Dzieci przestały go obchodzić. Dawał jedynie na ich utrzymanie, karcił i kazał zabierać je sobie z drogi, a one tak go kochały.... Siedział całymi nocami w Internecie, rano był niewyspany, cały dzień agresywny. Atmosfera w domu była tak napięta, że zaczęłam myśleć o rozwodzie. Mój mąż był cały czas jakby nieobecny i żył w wirtualnym świecie. Nie wiedziałam wówczas jeszcze, że to może człowieka tak zdegenerować. Był przecież tak dobrym mężem, a pornografia go w tak krótkim czasie zniszczyła, stał się bardzo złym człowiekiem. Tragedia wydarzyła się, gdy byłam z chorym synem w szpitalu. Korzystając z mojej nieobecności, mąż molestował seksualnie naszą starszą córkę. Stoczył się zupełnie. Córka powiedziała o tym babci, kiedy była na wakacjach, ja dowiedziałam się jeszcze później. Była bita, zastraszana i wykorzystywana. Ta myśl jest dla mnie nie do zniesienia – ból mojej córki, dramat, który odbył się w miejscu, gdzie dzieci powinny być najbardziej bezpieczne, w domu rodzinnym. Obecnie mąż jest zatrzymany tymczasowo, trwa proces o molestowanie seksualne. Córka cierpi, odsunęła się ode mnie i mieszka u babci. Młodsze dzieci też cierpią – straciły ojca i siostrę, a przede wszystkim poczucie bezpieczeństwa.... Teściowie też się do mnie nie odzywają. Zostałam sama z trójką dzieci, bez środków do życia. Proszę, niech to świadectwo będzie dla wszystkich ostrzeżeniem przed pornografią, która deprawuje ludzi i niszczy rodziny.
Grażyna (Miłujcie się (1-2003) s. 52) WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Oprac. Barbara Rycharska
Obrona przed pornografią
257
SĄD NAD PORNOGRAFIĄ Grupa I Polecenie: • Proszę wyznaczyć spośród was po jednej osobie do roli: sędziego i prokuratora. • Przygotować teksty przemówień. • Pozostali uczniowie będą ławą przysięgłych i otrzymują karteczki z napisem: winny i niewinny.
Grupa 2
RODZINA
Polecenie: • Proszę wyznaczyć spośród was chętną osobę, która wystąpi w roli obrońcy. • Przygotować tekst przemówienia. • Pozostali uczniowie będą ławą przysięgłych i otrzymują karteczki z napisem: winny i niewinny.
Grupa 3
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE
Załącznik nr 2
Polecenie: • Proszę wyznaczyć spośród was chętnych do odegrania ról świadków (żony, męża, córki). • Przygotować teksty przemówień. • Pozostali uczniowie będą ławą przysięgłych i otrzymują karteczki z napisem: winny i niewinny.
258
Obrona przed pornografią
Oprac. Barbara Rycharska
PORNOGRAFIA – NISZCZY ŻYCIE MAŁŻEŃSKIE I RODZINNE – PROWADZI DO DEWIACJI – ZNIECZULA I NISZCZY POCZUCIE MORALNE – DEGRADUJE KOBIETY I DZIECI DO PRZEDMIOTU UŻYCIA
RODZINA
– BUDZI BRUTALNOŚĆ I NIEBEZPIECZNĄ AGRESJĘ SEKSUALNĄ – UNIESZCZĘŚLIWIA LUDZI – NISZCZY ROZWÓJ OSOBOWY CZŁOWIEKA
Foliogram – załącznik nr 3
– WYPACZA PODEJŚCIE DO SEKSUALNOŚCI
– NIESIE CIERPIENIE JEJ OFIAR
WYGRAJMY PRZYSZŁOŚĆ LEKCJE WYCHOWAWCZE I ZAJĘCIA PRORODZINNE