Scenariusze uroczystości szkolnych Gimnazjum i szkoły ponadgimnazjalne Część 2
SPIS TREŚCI
————————————————————————
5
Spis treści Wstęp __________________________________________________ 7 Józef Trytek Twierdza Scenariusz przedstawienia z okazji Święta Edukacji _______________ 9
Małgorzata Bernad Katyń – Golgota Wschodu ___________________________ 15 Ewa Kapturek Nikt im iść nie kazał... Scenariusz przedstawienia z okazji rocznicy powstania wielkopolskiego __22
Anna Wach Zanim jesteś w drodze _______________________________ 29 Katarzyna Chabior, Mariola Konieczna Praojcom na chwałę, braciom na otuchę Scenariusz przedstawienia poświęconego Świętu Niepodległości ___ 34
Elżbieta Minksztyn, ks. Lech Lachowicz Scenariusz przedstawienia z okazji Święta Niepodległości _______________________________________ 41 Józef Trytek Groby Scenariusz przedstawienia poświęconego Świętu Niepodległości ___ 55
Józef Trytek „Zobaczysz krwistej łuny źdźbło...” Scenariusz przedstawienia poświęconego Świętu Niepodległości ___ 62
Monika Kosińska Boże Narodzenie _____________________________________ 68
6 —————————
SCENARIUSZE UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH
Magdalena Maj, Justyna Zaremba Święta Wielkanocne w obyczaju _____________________ 83 s. Maria Paula Nikiel „Witaj, Majowa Jutrzenko” W rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 maja _____________________ 91
Bożena Szurlej-Duda, Bożena Wiśniewska Gdy zabiły wszystkie dzwony… Scenariusz przedstawienia z okazji uchwalenia Konstytucji 3 maja ___ 102
Ewa Gaweł Ucieczka Scenariusz przedstawinia poświęconego zagadnieniom profilaktyki zagrożeń _______________________________________________ 111
Irena Kołodziej Mur Scenariusz przedstawienia poświęconego profilaktyce uzależnień i zagadnieniu przemocy w rodzinie __________________________ 132
Małgorzata Sokołowska, Marzena Cogiel, Monika Kościesza, Elżbieta Wajszczuk Drogi przyjacielu... Scenariusz przedstawienia dotyczący profilaktyki narkomanii _____ 142
Marzena Cogiel Z nich zaś największa jest miłość Scenariusz przedstawienia poświęconego zagadnieniom wartości __ 152
Agnieszka Nowicka, Agnieszka Romańska Barwy poezji staropolskiej Scenariusz przedstawienia na różne uroczystości szkolne_________ 164
Justyna Jurdzińska Świat jest pełen energii, które zuchwale nazywam po imieniu Scenariusz przedstawienia poetycko-muzycznego z okazji święta patronalnego, poświęcony postaci papieża Jana Pawła II _________ 181
Ewa Gaweł Egzamin Scenariusz przedstawienia na zakończenie roku szkolnego _______ 191
WSTĘP
——————————————————————————
7
Wstęp „I w dziecku człowieczym będziecie się starali obudzić człowieka, ucząc je przemieniać siebie w coś, co je przerasta, gdyż nie mając tego, zamkniecie się w twardej skorupie” (A. de Saint-Exupery, „Twierdza”). Niniejszy zestaw Scenariuszy uroczystości szkolnych. Część 2, będący kontynuacją serii „Zabawmy się w teatr”, adresowany do uczniów gimnazjum i szkół ponadgimnazjalnych, można uznać za niebanalny środek realizacji owego „budzenia ku czemuś, co przerasta”. Aby człowiek rozwijał się prawidłowo, musi podejmować coraz to trudniejsze zadania, musi nieustannie sięgać po coś, co go przerasta. Tylko tak sam będzie wzrastał. Wśród prezentowanych tu scenariuszy przedstawień teatralnych na różne uroczystości szkolne w sposób szczególny został uwzględniony właśnie aspekt wychowawczy działań podejmowanych dla uczniów i z uczniami. Ważną część publikacji zajmują scenariusze poruszające problematykę profilaktyki uzależnień oraz zagadnienia dotyczące najważniejszych wartości w życiu człowieka. W grze scenicznej uczniowie, angażując się w różne role i prezentując różne problemy, sami mogą „przećwiczyć” różne życiowe postawy, przeżyć często skomplikowane emocje, a nierzadko nawet odreagować własne, autentyczne problemy. Warto także zwrócić uwagę Państwa na jeszcze inny tematycznie scenariusz autorstwa Agnieszki Nowickiej i Agnieszki Romańskiej, „Barwy poezji staropolskiej”. Dobrze zrealizowany – może spełniać zarówno cele kształcące, jak i być doskonałą zabawą. Tak jak to w teatrze bywa.
8 —————————
SCENARIUSZE UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH
TWIERDZA
————————————————————————
9
Józef Trytek
Twierdza Scenariusz przedstawienia z okazji Święta Edukacji Osoby: Recytator I, II, III, IV, V, VI, VII, VIII
Recytator I Siedzibo ludzka, kto cię zbuduje na sile rozumu? Kto cię zdoła postawić zgodnie z logiką? Istniejesz i nie istniejesz zarazem. Jesteś uczyniona z przeróżnych materiałów, ale żeby cię odkryć, trzeba cię stworzyć wyobraźnią.
Recytator II (wysuwając się do przodu sceny) Ja – posiadający duszę i serce. Ja jeden posiadłem moc, aby kamień przemienić w ciszę. Ludziom z mojego pokolenia daję przywiązanie do domu, ażeby mogli go rozpoznać wśród innych. A rozpoznają go dopiero pod warunkiem, że go żywili własną krwią. I przystroili własnym poświęceniem. Dom będzie od nich wymagał nawet krwi i ciała, bo będzie ich własnym sensem. Oto kochają dom, który moja wyobraźnia stworzyła zgodnie z moim pragnieniem. A poprzez dom kochają i mnie – architekta, tak jak ten, kto kocha posąg, nie kocha gliny albo cegły, ni brązu, tylko zamysł rzeźbiarza.
10 ————————
SCENARIUSZE UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH
Zbudowałem cię więc, twierdzo, jak się buduje statek. Dałem maszty i wszelki osprzęt potrzebny i puściłem na fale czasu, to jest na wiatr sprzyjający. Jestem przywódcą. Jestem władcą. Jestem odpowiedzialny. A ich wzywam, aby mi pomogli.
Recytator III Dlatego też wezwałem wychowawców i powiedziałem im tak: – Wasz obowiązek nie polega na tym, żeby w dzieciach ludzkich zabijać człowieka ani żeby go zamieniać w mrówkę, której przyjdzie żyć w mrowisku. Nieważne jest w oczach moich, czy człowiek będzie mniej lub więcej posiadał. Ważne jest, czy będzie mniej czy bardziej człowiekiem. Nie pytam przede wszystkim o to, czy człowiek będzie szczęśliwy, ale jaki to człowiek ma być szczęśliwy. I bogactwo sytych, osiadłych plemion tyle dla mnie znaczy, co zadowolenie bydła stojącego w oborze. Nie zasypujcie ich pustymi formułami, ale obfitością obrazów, z których rodzą się struktury. Nie wpajajcie im martwej wiedzy, ale dawajcie pewien styl myślenia, który pozwoli ująć istotę rzeczy.
Recytator IV Nie sądźcie o ich zdolnościach na podstawie przejawianych uzdolnień w określonym kierunku. Ten bowiem dojdzie najdalej i osiągnie najwięcej, kto trudził się wbrew swojej naturze. Gdyż najważniejsza jest we wszystkim miłość. Nie przywiązujcie nadmiernego znaczenia do przydatności, ale do twórczych zdolności człowieka, aby nawet ten, kto hebluje deskę, robił to z godnością, a wtedy będzie ją heblował jeszcze lepiej. Będziecie więc nauczać szacunku, gdyż ironia, która jest niepamięcią twarzy, przystoi łobuzom.
Recytator V Będziecie zwalczać uzależnienie człowieka od dóbr materialnych. I w dziecku człowieczym będziecie się starali obudzić człowieka, ucząc je przemieniać siebie w coś, co je przerasta, gdyż nie umiejąc tego, zamkniecie się w twardej skorupie. Będziecie uczyć medytacji i modlitwy, gdyż dzięki nim dusza się rozszerza. I będziecie ćwiczyć je w miłości.
TWIERDZA
———————————————————————— 11
Bo czy można ją czymkolwiek zastąpić? A miłość własna jest przeciwieństwem miłości.
Recytator VI Będziecie karać przede wszystkim za kłamstwo i za donosicielstwo, które mogą być przydatne pojedynczemu człowiekowi, a pozornie także społeczności. Ale tylko wierność nie jest czymś, co się praktykuje w jednym obozie, a w drugim zaś – nie. Kto jest wierny – będzie zawsze wierny. A kto potrafi zdradzać towarzysza pracy, nie może być wierny. Potrzebna mi jest społeczność silna i nie będę tej siły opierał na ludzkim zepsuciu. (brzmi nagranie magnetofonowe pieśni J. Kaczmarskiego „Niech”)
Recytator VII Bywa, że ktoś domaga się wdzięczności: zrobiłem dla ludzi to czy tamto... A przecież nie ma czegoś takiego jak dar przyjęty i bogactwo odłożone na zapas. Dar to krążenie od jednego człowieka do drugiego. Jeśli przestaniesz dawać, nic nie dałeś. Jeśli powiesz: „wczoraj się zasłużyłem, więc nadal należy mi się nagroda”, odpowiem: „Nie!” Liczy się tylko, kim się stałeś w godzinę śmierci. Z człowieka hojnego, którym byłeś wczoraj, zmieniłeś się może dziś w skąpca. Jesteś korzeniem drzewa, które tobą żyje. Jeśli korzeń powie: „Zbyt dużo dostarczyłem soków”, drzewo umrze.
Recytator VIII Nie można nagromadzić na zapas czujnych kroków strażnika. Nie można nagromadzić na zapas uderzeń serca. Nawet spichlerz nie jest magazynem zapasów, ale portem przedładunkowym. Nigdy nie słyszałem, żeby jedyny prawdziwy geometra, a mój przyjaciel, pysznił się z powodu swoich trójkątów. On był sługą trójkątów i ogrodnikiem w ogrodzie znaków. (brzmi nagranie magnetofonowe „Pieśni dla ludzi plonów”, sł. i muz. M. Grechuta)
Recytator I Człowiek codziennie wychodzi na pustynię i nie zna granic tej pustyni. I codziennie kuszony jest człowiek,
12 ————————
SCENARIUSZE UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH
i nie zna granic tej pokusy. I codziennie walczy ze złem. I nie zna granic tego zła.
Recytator II Można kochać i nie wiedzieć, czym jest miłość, można budować, i nie wiedzieć, czym jest budowa, można zwyciężać i nie wiedzieć, czym jest zwycięstwo, można rodzić i nie wiedzieć, czym jest rodzenie, można umrzeć i nie wiedzieć, czym jest śmierć.
Recytator III Boże nauki, serc i intuicji, pragnę odnaleźć nici, które łączą serce z sercem, zjawisko ze zjawiskiem, pragnę odnaleźć kiełki wszystkich zdarzeń, ich sen i jawę, spoczynek i trud, i te klęczące w naiwnej pokorze pyłki i ziarenka, i te przeciwko Tobie zbuntowane góry gigantów, abym mógł wreszcie zrozumieć i pojąć, jak żyć, by przeżyć godnie odrobinę wrogiego czasu, jak żyć, by nie złamać Twego imienia – ja celnik, który kiedyś będę Cię błagał o kromkę wieczności jak o kromkę chleba.
Recytator IV Jesteśmy nie przygotowani do tego, co czynimy i piszemy. Nasze czyny i słowa są figurami rysowanymi w powietrzu. A jeśli nasze drzewa obficie rodzą, nie jesteśmy godni
TWIERDZA
———————————————————————— 13
ich doskonałej dojrzałości. Żyjemy na powierzchni naszej egzystencji jak pływające ślimaki, dlatego nie wzbudzimy z kamieni Synów Abrahamowych. A obok nas, za rogiem ulicy, w białym domu o płaskim dachu czuwa czas utajony.
Recytator V A my zjadamy winogrona i nieruchomi, jak posągi fałszywych bogów, patrzymy na biały dom o płaskim dachu i na zasłonę palmowych liści poruszoną dłonią Zamyślonego Młodzieńca który poszedł drogą niezabliźnioną, drogą kadzidlaną, drogą królewską, wzbudzić Synów Abrahamowych z kamieni.
Recytator VI Chwalę Nauczyciela z Qumran, Nauczyciela sprawiedliwości, Nauczyciela smutnych trzcin, Nauczyciela, którego przywrócił do życia płacz zagubionej owcy i taneczny krok Beduinów ze szczepu Taamire. Chwalę Nauczyciela prześladowanego przez bezbożnych kapłanów świątyni, wypiekającej chleb pokuszenia i obłudy. Chwalę Nauczyciela, którego pojmali jak harfę i zaprowadzili przed oblicze kłamliwych mieczów, i sądzili według prawa kolczastych kaktusów i robaczywych owoców. Chwalę zamazaną postać,
14 ————————
SCENARIUSZE UROCZYSTOŚCI SZKOLNYCH
nieczytelny ślad rzeczywistości, zrodzony nad Morzem Martwym w jaskini dziejów i papirusów. (brzmi nagranie magnetofonowe piosenki „Przy sadzeniu róż”, sł. S. Goszczyński, muz. autor nieznany, w wykonaniu Antoniny Krzysztoń) W scenariuszu wykorzystano fragmenty „Twierdzy” A. de Saint-Exupery`ego i wiersze Romana Brandstaettera.