WĘDRUJĄC KU DOROSŁOŚCI Wychowanie do życia w rodzinie
ĆWICZENIA
7
S Z K O Ł A P O D S TAW O WA
Wędrując ku Dorosłości Wychowanie do życia w rodzinie dla uczniów klasy 7 szkoły podstawowej pod redakcją Teresy Król
Ćwiczenia 1
© Copyright 2017 by Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon
Autorzy ćwiczeń: Małgorzata Bojarska, Maria Fotruta-Sudor, Magdalena Guziak-Nowak, Teresa Król, Józef Nowakowski, Jolanta Tęcza-Ćwierz Redakcja: Teresa Król Adiustacja i korekta: Anna Grochowska-Piróg Projekt graficzny i skład: Marcin Nowak Zdjęcia: www.123rf.com
(5, 7, 8, 11, 14, 15, 17, 18, 20, 21 ,22, 25, 26, 31, 33, 35, 36, 38, 39, 40, 43, 44, 46, 47, 51, 52, 56, 58, 59, 60, 64, 65, 68, 69, 75)
www.pixabay.com (28 – @/Wokandapix, 30 – @/lisajules, 67 – @/geralt, 71 – @jarmoluk, 72 – @/Reiseblogger, 74 – @/photoshootings)
ISBN 978-83-65217-11-0 Katarzyna Król Wydawnictwo i Hurtownia Rubikon ul. Na Leszczu 17, 30-376 Kraków tel. 12 398 18 43, fax. 12 398 18 44 www.KsiegarniaRubikon.pl REGON 351450547, NIP 944-147-11-82
Książka, którą nabyłeś, jest dziełem twórcy i wydawcy. Prosimy, abyś przestrzegał praw, jakie im przysługują. Jej zawartość możesz udostępnić nieodpłatnie osobom bliskim lub osobiście znanym. Ale nie publikuj jej w internecie. Jeśli cytujesz jej fragmenty, nie zmieniaj ich treści i koniecznie zaznacz, czyje to dzieło. A kopiując ją, rób to jedynie na użytek osobisty. Szanujmy cudzą własność i prawo! Polska Izba Książki Więcej o prawie autorskim na www.legalnakultura.pl
Spis treści 1.
Rozwój człowieka
5
2.
Dojrzałość, to znaczy...
11
3.
Dojrzewanie – rozwój fizyczny
15
Lekcja dla dziewcząt
4.
Dojrzewanie – rozwój fizyczny
18
Lekcja dla chłopców
5.
Zmiany psychiczne w okresie dojrzewania
21
Lekcja dla dziewcząt
6.
Zmiany psychiczne w okresie dojrzewania
26
Lekcja dla chłopców
7.
Pierwsze uczucia
30
8/9.
Przekazywanie życia
36
Lekcja osobno dla dziewcząt i chłopców
10/11. Mężczyzna i kobieta. Co warto wiedzieć o ich płodności?
39
Lekcja osobno dla dziewcząt i chłopców
12.
Czas oczekiwania
43
13.
Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo
46
Lekcja dla dziewcząt
14.
Pierwsze kroki w szczęśliwe dzieciństwo
51
Lekcja dla chłopców
15.
Komunikacja w rodzinie
56
16. Savoir-vivre, czyli zasady dobrego wychowania 59 17.
Utrata wolności. Uzależnienia chemiczne
64
18.
Uzależnienia behawioralne
69
19.
Ludzie drogowskazy
74
3
Niektóre fragmenty ćwiczeń zostały wyróżnione za pomocą piktogramów (powtarzających się obrazków): Istotne treści warte zapamiętania
4
@
Wypowiedzi nastolatków i nie tylko...
1
Numery ćwiczeń do wykonania lub pytania, na które trzeba odpowiedzieć
2
Dojrzałość, to znaczy...
Notatki:
Definicja dojrzałości Człowiek dojrzały to znaczy „gotowy do określonych zadań, odpowiednio ukształtowany, osiągający wysoki stopień swoich możliwości” (Słownik języka polskiego pod red. M. Szymczaka, t. 1, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999). Do najważniejszych zadań rozwojowych dorastającego człowieka będzie należało: w sferze fizycznej – osiągnięcie zdolności prokreacyjnych (możliwość posiadania dzieci); w sferze intelektualnej – zdobycie wiedzy o sobie samym, o świecie, o społeczeństwie, aby umieć podejmować ważne życiowe decyzje; w sferze psychicznej – umiejętności interpersonalne oparte na przyjaźni, życzliwości, miłości i empatii, a także umiejętność rozwiązywania konfliktów;
11
w sferze społecznej – rozwijanie aktywności, współpracy, solidarności z innymi oraz wiedza i umiejętności niezbędne do podjęcia pracy zawodowej; w sferze moralnej – rozumienie i przyjęcie tych wartości, które zapewnią możliwość pełnienia przyszłych ról małżeńskich, rodzinnych i zawodowych; w sferze duchowej – samorealizacja i rozwój własnego człowieczeństwa. Dorastanie to okres, w którym dokonuje się wiele zmian i ważnych procesów rozwojowych. Przebiegają one między 12. a 20. rokiem życia.
Praca w 5 grupach
1
Pracując z podręcznikiem „Wędrując ku dorosłości”, przedstawcie „metodą słoneczka” różne rodzaje dojrzałości człowieka. a) Wybierzcie liderów grup, którzy wylosują kartkę z jednym rodzajem dojrzałości: dojrzałość biologiczna dojrzałość społeczna dojrzałość psychiczna dojrzałość prawna dojrzałość moralna
b) Przerysujcie pisakami powyższy schemat na arkusz papieru. W środek koła wpiszcie hasło – wylosowany rodzaj dojrzałości. c) Na promieniach odchodzących od głównego hasła dopiszcie informacje bardziej szczegółowe, charakteryzujące poszczególny rodzaj dojrzałości. Możecie dorysować dowolną liczbę promieni; chodzi o to, aby zanotować wszystkie Wasze skojarzenia. d) Zaprezentujcie wynik pracy na forum klasy. Wasze plakaty mogą utworzyć wystawkę klasową.
12
2
Praca indywidualna Przyporządkuj dane kryteria poszczególnym rodzajom dojrzałości, wpisując numery w odpowiednie rubryki.
Dojrzałość biologiczna
Dojrzałość psychiczna
1. Pełnienie ról w życiu społecznym.
2. Życie według określonych zasad, np. zasad wiary; zgodnych z wyznawaną moralnością.
3. Gruczoły płciowe wytwarzają hormony.
4. Przewidywanie następstw, prawidłowe wyciąganie wniosków.
5. Zdolność oceny postępowania swojego i innych.
6. Posiadanie wykształcenia umożliwiającego podjęcie pracy zarobkowej.
7. Odpowiedzialność za siebie i innych.
Dojrzałość społeczna
8. Umiejętność uczenia się, dyskutowania, argumentowania, wyrażania własnych opinii i liczenia się ze zdaniem innych.
9. Umiejętność logicznego myślenia, kojarzenie przyczyny ze skutkiem.
10. Aktywność polityczna, m.in. udział w głosowaniu.
11. Przyjęcie systemu wartości, według którego chce się postępować.
12. Sylwetka przybiera kształt męski lub kobiecy.
13. Odpowiedzialność prawna za swoje czyny.
Dojrzałość moralna
Dojrzałość prawna
14. Umiejętność kontrolowania swoich emocji.
15. Umiejętność wchodzenia w relacje z innymi ludźmi, podejmowanie współpracy.
16. Zdolność do samodzielnego utrzymania się, założenia i utrzymania rodziny.
17. Umiejętność naprawiania wyrządzonych krzywd.
18. Świadome kierowanie swoim zachowaniem.
19. Posiadanie dowodu osobistego.
20. Panowanie nad swoimi emocjami.
13
Samowychowanie – to znaczy...
3
a) Po przeczytaniu tekstu z podręcznika podajcie jak najwięcej skojarzeń i określeń związanych z samowychowaniem. Zapiszcie je poniżej.
b) Porozmawiajcie o tym, w jaki sposób rozwijać i realizować zdolność człowieka do stawiania sobie wysokich wymagań? Sporządźcie notatkę.
14
Wędrując Dorosłości
ku
Wychowanie do życia w rodzinie
podręcznik s z k o ł a p o d s taw o wa
7