Mleczne Agro Nr 2/2019 by Wydawnictwo Skryba

NR 2(10)/2019

CZERWIEC 2019

Mlekpol

w stolicy

Szczuka

poszerza ofertę

Nowe

mobilne mieszalnie pasz

Sprawdź

kombajn przed żniwami

PROMOCJA LATO 2019 Czas trwania promocji czerwiec & lipiec Przy zakupie 250 kg produktów firmy BERGOPHOR® otrzymają Państwo Promocja ważna do wyczerpania zapasów Bergophor Futtermittelfabrik Dr. Berger GmbH & Co. KG

95326 Kulmbach · Tel. +49 9221 806-0 · www.bergophor.pl michal.suchy@bergophor.pl · Tel +48 602 28 49 27 slawomir.jaksim@bergophor.pl · Tel. +48 510 06 44 01

T-Shirt gratis

AKTUALNOŚCI W NUMERZE:

Gdzie zgoda wzajemna

– str. 4-6

Łaciata stolica

– str. 8

Rośnie rzeka mleka

– str. 10

Mierzyć siły na zamiary

– str. 12

Oszczędzają czas i pieniądze

– str. 14-16

Rolnictwo 4.0 Zadbaj o heder i młocarnię

– str. 18 – str. 20-22

Podróże szkodzą

– str. 24

Nowości rynkowe

– str. 36

Dla zdrowia i urody

– str. 28

Rozrywka

– str. 29-30

Zdjęcie na okładce: Bożena i Ireneusz Piłkowscy, z synem Karolem i synową Katarzyną oraz wnukami Łukaszem i Bartoszem. Rolnicy z Gardlina pod Zambrowem Fot. Barbara Klem

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72 Redaktor naczelny: Barbara Klem, klem@skryba.media.pl Redakcja: Marzena Bęcłowicz, Szymon Martysz DTP: Jan Kitszel Kierownik Biura Reklamy: Sebastian Rutkowski 503-039-455 Reklama: Magdalena Pietraszko 533-379-533, Andrzej Niczyporuk 501-303-181 Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788 Wydawca: Wydawnictwo Skryba Druk: Bieldruk Białystok Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

MLECZNE AGRO

Bezpiecznie na wsi I miejsce: Marcin Wszeborowski – Zespół Szkół Agroprzedsiębiorczości w Zambrowie, drugie – Paweł Nowikow – Zespół Szkół Centrum Kształcenia Rolniczego w Suwałkach i trzecie – Maciej Świerżewski – Zespół Szkół Ogólnokształcących i Zawodowych w Czyżewie. To tegoroczni laureaci etapu wojewódzkiego XXIII edycji wojewódzkiego konkursu dla uczniów klas maturalnych o profilu rolniczym „Bezpieczna praca w gospodarstwie rolnym”. Wyniki poznaliśmy pod koniec marca. Góra siana do wygrania Do wygrania aż 1.111 nagród o wartości 200 tys. zł. Marka Łaciate ponownie zachęca konsumentów do udziału w konkursie z wartościowymi nagrodami. Już dziś Mlekpol uruchamia loterię „Góra siana do wygrania śmietanki łaciatej”. Tym razem bohaterami loterii są śmietanki łaciate. Aby wziąć udział w zabawie, należy kupić w dniach 6 maja – 30 czerwca jedną ze śmietanek w specjalnie oznaczonym opakowaniu, zachować paragon, wejść na stronę www. laciate.pl i zarejestrować zakup. Wygraną można sprawdzić od razu, klikając na jedną z grafik przedstawiających górę siana na stronie loterii. Regulamin loterii dostępny na www.laciate.pl. Mleko na rowerach Zdrowy i aktywny tryb życia to wartości wpisane w strategię działań lidera branży mleczarskiej z Grajewa. Już po raz drugi Mlekpol zaangażuje się w cykl wyścigów kolarskich Mazury MTB. Milko Mazury MTB to najpiękniejsze krajobrazowo zawody kolarskie w Polsce. Wspieranie wydarzeń sportowych wpisuje się w promowany przez nas zdrowy aktywny tryb życia. Marka Milko, należąca do Spółdzielni z Grajewa, została sponsorem tytularnym zawodów kolarskich MTB, które odbywają się w pięknej scenerii Mazur. Forum Mleczarskie w Serocku 17 edycja jednego z największych wydarzeń w branży mleczarskiej w Europie Środkowo odbędzie się 4-6 września. Wydarzenie ma swoją rangę i na stałe wpisało się w kalendarz wszystkich, którzy interesują się sektorem mleczarskim. Podczas trzech dni Forum wspólnie z naszymi gośćmi przeanalizujemy sytuację na krajowym, unijnym i światowym rynku mleka, poznamy innowacyjne rozwiązania na rynku mleczarskim, omówimy zmiany prawne w handlu artykułami mlecznymi, a także porozmawiamy o roli kobiet w branży. Hybrydowy jęczmień Firma Syngenta wypracowała kompleksową technologię uprawy odmian mieszańcowych jęczmienia ozimego o nazwie Hyvido. Jedną z nowości tej technologii jest Galileoo. Odmiana ta charakteryzuje się najwyższymi plonami w doświadczeniach rejestracyjnych na obu poziomach agrotechniki. Galileoo wyróżnia się także zimotrwałością, dobrą odpornością na choroby oraz wysoką jakością ziarna. zebrała

Barbara Klem

Następne wydanie „Mlecznego Agro” otrzymacie Państwo w lipcu br. Czekajcie na nas :)

AKTUALNOŚCI

– Wszystkie pasze przygotowujemy we własnym zakresie, z własnych komponentów. Kupujemy jedynie pasze białkowe i witaminy. Wiemy, czym karmimy i zdrowotność stada, przy tak wysokiej wydajności, jest dużo lepsza. Przetestowane na własnych krowach, to najlepsze laboratorium – opowiada z humorem Ireneusz Piłkowski, a na zdjęciu pan Karol z synem.

Z wizytą w gospodarstwie Bożeny i Ireneusza Piłkowskich w miejscowości Gardlin w gm. Zambrów

Gdzie zgoda wzajemna

Jak jest zgoda i pracuje się w pokoleniach, to osiąga się sukcesy. Nam pomagali rodzice dopóki mogli i my, to co dostaliśmy, chcemy oddać swoim dzieciom. Jesteśmy z nich dumni. Rodzina Piłkowskich to trzy pokolenia pod jednym dachem: Bożena i Ireneusz, ich syn Karol z żoną Katarzyną i dziećmi Łukaszem i Bartoszem. Rodzeństwo pana Karola mieszka poza domem rodzinnym. Formalnie gospodarzą najstarsi, choć pracują wszyscy. – Gospodarstwo przejąłem po rodzicach w 1979 r. – opowiada pan Ireneusz. – Rodzice starali się być samowystarczalni, ale wyraźnie szli w kierunku produkcji mleka. Jak na tamte czasy, mieli duże stado, bo 13 krów i obrabiali 13 ha ziemi. Mleko sprzedawali do mleczarni w Zambrowie. Kultywowałem ten kierunek i rozwijałem, aż do dzisiejszego wyniku: 140 krów i 140 ha (z dzierżawą). Przez jedno pokolenie dopisaliśmy zera do liczb rodziców (uśmiech). Jak się osiąga taki sukces? – Ciężką pracą – odpowiada szybko pani Bożena. – Nie było wolnych weekendów, sobót i niedziel. W 1980 r. pobraliśmy się i pracując szliśmy do przodu, krok po kroku. Karol, jako dzisiejszy następca gospodarstwa, (bo państwo Piłkowscy mają jeszcze jednego syna i córkę) jest bardzo pracowity. 4

Od dzieciństwa pomagał w pracy, jest rolnikiem z zamiłowania. Po przejęciu majątku rodziców wiadomo już było, że krowy będą tu wiodły prym. Zapadła decyzja o rozwijaniu hodowli, powiększaniu stada i areału. Ale... nie wszystko naraz. – Było mnóstwo decyzji do podjęcia – mówi Ireneusz Piłkowski. – Po pierwsze obora. Stara uwięziowa była na 25 sztuk z dojarką konwiową. Potem ją trochę przebudowaliśmy, postawiliśmy część na rusztach, dobudowaliśmy 30 m. Dojarka z konwiowej zmieniła się na przewodową. A po dziesięciu latach tę dobudowę zburzyliśmy. Wszystko po to, by zrobić więcej miejsca dla zwierząt. Ostatnia zmiana to inwestycja z 2007 r. – nowa obora wolnostanowiskowa powstała częściowo na bazie zmodernizowanej części starej. Od tamtej pory zaczęło się szybsze tempo rozwoju. W oborze mieści się 180 legowisk. Udój odbywa się w hali typu „rybia ość” 2x12 krowy

dojone są od tyłu. W budynku pracują dwa roboty, jeden na rusztach zgarniający obornik i drugi – podgarniający paszę w korytarzu paszowym. Sercem obory jest komputerowy system zarządzający stadem Alpro firmy DeLaval. Rejestruje wszystkie wydarzenia od chwili uruchomienia obory. Pozwala na szczegółową analizę każdej krowy m.in. aktywność, pobór paszy, dni laktacji, dane udojowe i wydajność. Absolutną rekordzistką jest krowa Anna z wynikiem za 2018 r. – 15.530 l w 305 dni laktacji. W ciągu pięciu laktacji wydała już 74 tys. l mleka. Wynik wysoki, ale podobne ma kilka innych krów w stadzie Piłkowskich. Dlaczego Anna? – Przeważyły parametry mleka – ocenia Karol Piłkowski. – Mleko od tej krowy ma wysoki tłuszcz – ok. 6,21% i białko na poziomie 3,63%, co daje ilość suchej masy – 1.534 kg, najwyższy wynik wśród wszystkich ocenianych krów C.D. NA STR. 6

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 4

w kraju. Nawet sami nie wiedzieliśmy, sporo krów dobrze się doi, to miłe zaskoczenie. Średnia wydajność stada to ponad 10 tys. l od sztuki. A roczna produkcja: 1,49 mln l w 2018 r. i 1,47 mln l w 2017 r. Gratulacje. Mleko trafia do Mlekpolu. Jak gospodarze oceniają współpracę z grajewską mleczarnią. – Bardzo dobrze – mówi pan Ireneusz. – Ceny mamy w miarę stabilne, oby gorzej nie było. – Ale ostatnie 8 gr zabolało – śmieje się syn. – Produkujemy dobre mleko, to nie ma problemów ze współpracą. Jeśli można, chciałbym podziękować Mlekpolowi za codzienny odbiór. Dzięki czemu mamy na bieżąco monitorowanie zdrowotności stada. Czas na plany na przyszłość. – Mniej pracować – odpowiada natychmiast pan Ireneusz. – Zaplanowaliśmy przedłużenie obory, żeby poprawić dobrostan zwierząt – wyjaśnia dokładniej syn. – W ten sposób oczywiście ułatwimy pracę również sobie.

Rolnik powinien żyć pracą a nie biurokracją, uważają Piłkowscy. Niestety tego drugiego wciąż przybywa. Z pomocą przychodzi m.in. elektroniczny system zarządzania stadem.

Prace już ruszyły, są nawet częściowo przygotowane materiały na budowę. Ją samą wstrzymał jednak zakup ziemi. W tych terenach, typowo rolniczych, grunt jest rozchwytywany, choć sprzedający górują stawki. – Trafiła się okazja, skorzystaliśmy, rozbudowa obory musi poczekać – mówi pan Karol. Co poza tym? Gospodarze zastanawiają się nad robotem udojow ym, dzieci podpowiadają paszowóz samojezdny. Trzeba przebudować pomieszczenie i wymienić zbiornik na mleko na większy. Pomysłów jest dużo. Do wszystkiego trzeba podchodzić z rozwagą i kalkulować. Decyzje

Średnia wydajność stada to ponad 10 tys. l od sztuki. A roczna produkcja: 1,49 mln l w 2018 r. i 1,47 mln l w 2017 r. Krowy dojone są w hali typu rybia ość.

podejmowane są w ostatniej chwili, w zależności na co pozwalają przepisy i pogoda. – Żeby ktoś zdjął z rolnictwa biurokrację – mówi. – Co jest bardzo uciążliwe i czasochłonne Weźmy na przykład nowe wymagania co do nawożenia. Na 1 marca mamy mieć plan nawożenia. Jak mam go ustalić, kiedy choćby pogody nie da się przewidzieć. Nikt mi nie musi mówić, czy mam stosować środki ochrony roślin, czy nie. Jak nie trzeba, to nikt nie pojedzie. Nikt darmo nie pryska i każdy rolnik umie to przeliczyć. – Dobrze, że mamy dzieci – dodaje pani Bożena. – Tych formalności jest dużo i są takie trudne. Kiedyś żyliśmy pracą, a nie uczyliśmy się, jak rubryki wypełniać. Powspominaliśmy jeszcze czasy sprzed 25 lat, kiedy nową Toyotą Corollą pan Irek wyjechał z salonu po zapłaceniu 50 tys. zł. Wtedy nowy 160-konny Ursus kosztował 110 tys. zł. Dziś za takie auto trzeba zapłacić niewiele więcej, pewnie z 60 tys. zł, ale ciągnik... Dziś nowy traktor 150 kM to wydatek rzędu 450 tys. zł. A dziś pięć ciągników w jednym w gospodarstwie, to nie fanaberie. – Są prace jak np. zbiór zielonek, które trzeba wykonać szybko, żeby nie przeschło za mocno, powodując straty białka. Jak zacznę wracać do domu, a na niektóre pola mam 10 km drogi, przepinać sprzęt, to będą straty czasu i jakości paszy. Sprzęt jest duży, przepiąć to nie taka prosta sprawa. Jakby tak policzyć, to w sezonie można śmiało tydzień nazbierać na samo przepinanie. Mimo problemów dnia codziennego, państwo Piłkowscy żyją radośnie z wiarą, że zdrowie i zgoda są najważniejsze. Tekst

i zdjęcia :

Barbara Klem

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI Wyjątkowy

piknik w W arszawie z udziałem

Mlekpolu

Łaciata stolica

Łaciate, Milko, Maślanka Mrągowska, Mazurski Smak to tylko niektóre marki produktów obecnych na stoisku Spółdzielni Mleczarskiej „Mlekpol” w Grajewie podczas Pikniku Poznaj Dobrą Żywność „Polska smakuje”. Piknik odbywał się 11 maja na terenie Toru Wyścigów Konnych Służewiec w Warszawie. Odwiedzający stoisko Mlekpolu mogli spróbować doskonale znanych i lubianych serów, jogurtów, kefirów i maślanek oraz zupełnie nowych produktów Spółdzielni. Stoisko Mlekpolu odwiedziło tysiące gości z Warszawy i spoza stolicy, którzy specjalnie pojawili się na terenie pikniku, aby spróbować i poznać najlepsze polskie produkty rekomendowane przez Ministerstwo Rolnictwa znakiem „Poznaj Dobrą Żywność”. Znakomite sery Jantar, Królewski z Kolna, Rolada Ustrzycka, nowe jogurty w rodzinie Milko i legendarne Maślanki Mrągowskie we wszystkich smakach idealnie wpisały się główne hasła pikniku – żywność tradycyjna i regionalna. Gościem specjalnym, k tór y odwiedził stoisko Mlekpolu był Jan Krzysztof Ardanowski, minister rolnictwa, który zdradził pracownikom Spółdzielni, że jest fanem

Nowość,

ser mascarpone w ofercie

tradycyjnych produktów mleczarskich, w tym napojów mlecznych fermentowanych, a szczególnie lubi maślankę pochodzącą z Mrągowa. Znak Poznaj Dobrą Żywność przyznawany jest wyłącznie tym wyrobom, które spełniają precyzyjne kryteria opracowane przez Kolegium Naukowe Programu Ministerstwa Rolnictwa, w skład którego wchodzą wybitni eksperci z dziedziny żywienia, uprawy roślin hodowli zwierząt, zdrowia oraz prawa. Masło Łaciate z Mlekpolu jest produktem Spółdzielni, który spełnia te kryteria i posiada znak Poznaj Dobrą Żywność. opracowała

Barbara Klem

Fot. Mlekpol

Mlekpolu

Do tiramisu nieodzowny Mlekpol rozszerza swoją ofertę produktową o ser Mascarpone. Nowy produkt dołączy do portfolio firmy już w drugiej połowie kwietnia. Powstaje on z naturalnej polskiej śmietanki najwyższej jakości, pochodzącej z mleka od krów karmionych paszami wolnymi od GMO. W Polsce Mascarpone znany jest jako główny składnik popularnego tiramisu, jednak jego aksamitna konsystencja oraz wyjątkowo subtelny, lekko słodkawy smak, pozwalają wykorzystać ten ser na wiele sposobów. Mascarpone w połączeniu ze szpinakiem stanowi wspaniały sos do makaronu tagliatelle lub pieczonego filetu z kurczaka. Jest wyśmienitym 8

serem wzbogacającym smak wytrawnych zapiekanek. Można zastąpić nim śmietankę, by zagęszczając zupy i sosy, otrzymać cudownie kremowe danie. Ser Mascarpone to idealna baza do przygotowania deserów i wypieków: serników i placuszków. Bez tego mocno śmietankowego sera nie może powstać najpopularniejszy tort bezowy dacquoise. W połączeniu z miodem lub świeżymi owocami znakomicie wzbogaci każde słodkie śniadanie.

Oprac. BK

Fot. Mlekpol

S er oferowany jest w praktycznych kubeczkach

z zamknięciem w gramaturach 250 i 500 g oraz w wiaderku

1 kg.

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI Wiceminister

rolnictwa gościem

Rośnie

Mlekpolu

rzeka mleka Przedstawienie osiągnięć lidera polskiego rynku mleka i dialog z producentami mleka oraz Radzą Nadzorczą i zarządem czołowej polskiej spółdzielni mleczarskiej. 28 marca w Mlekpolu gościł Tadeusz Romańczuk, wiceminister rolnictwa i rozwoju wsi. Podczas posiedzenia Rady Nadzorczej zaprezentowano wyniki gospodarcze spółdzielni i aktualną sytuację w skupie mleka. Spółdzielnia może pochwalić się rekordowym skupem mleka w 2018r. który wyniósł 1,826 mln litrów i szacuje się, że w tym roku wynik przekroczy 1,9 mld, a w 2020 r. 2 mld litrów. Dziś dynamika skupu wynosi ponad 7%. Niepokojącym dla spółdzielni jest wzrost kosztów czynników energetycznych, kosztów pracy, podatków od nieruchomości i opłat za recykling, co w końcowym efekcie odbija się na cenach płaconych członkom spółdzielni za mleko. – Wizyta w Mlekpolu napawa mnie optymizmem i pozwala z nadzieją spojrzeć na polskie mleczarstwo – powiedział Tadeusz Romańczuk. – Sukcesy Mlekpolu wynikają z ciężkiej

Jak

otyrzymać certyfikat

„Wolne

pracy producentów mleka i profesjonalnego zarządzania firmą. To wielki powód do dumy. W czasie dyskusji członkowie SpółBożenę i Ireneusza Piłkowskich z Gardlina uhonorowano statuetką „Kryształowej dzielni przedstawili Krowy”, za osiągnięcia oraz rekordowe wyniki w hodowli. Właściciele tego ministrowi problegospodarstwa rodzinnego, są wyróżniającymi się członkami Spółdzielni z Grajewa my z jakimi borykajuż ponad 30 lat. ją się rolnicy-producenci mleka. Poruszono m.in. problem bydła dla producentów mleka w Mlekpolu. rosnącej biurokracji w kontaktach z agencjami Minister zadeklarował swoje wsparcie i podobsługującymi rolnictwo, problemy z finanso- kreślił rangę branży mleczarskiej w kontekście waniem projektów wykorzystania odpadów rozwoju polskiego rolnictwa. do produkcji bioenergii oraz przedstawiono oprac . BK plan wprowadzenia oceny wartości użytkowej Fot. Mlekpol

GMO”

Nabiał z papierkiem Polska Izba Mleka opracowała Standard Certyfikacji Systemów Zarzadzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności dotyczący kontroli nad produkcja i przerobem mleka wytwarzanego przez krowy żywione paszami niemodyfikowanymi genetycznie. Certyfikacja przeprowadzona przez niezależną jednostkę stworzoną przez PIM pozwala stwierdzić na podstawie szczegółowego audytu, czy dana firma wdrożyła i stosuje zasady określone w poszczególnych katalogach wymagań, w wyniku czego jej produkcja może być oceniona jako „Wolna od GMO”. Izba, jako właściciel standardu, m.in.: szkoli audytorów, przeprowadza audyty, intensywnie buduje prestiż standardu, reprezentuje posiadaczy certyfikatu w instytucjach mających wpływ na tworzenie regulacji prawnych. Każde przedsiębiorstwo zainteresowane certyfikacją standardu zobowiązane jest do wdrożenia wymagań określonych w poszczególnych katalogach zagrożeń zawierających 10

zagadnienia, jakie należy opracować i wdrożyć, aby poddać się certyfikacji. Katalogi wymagań są jednocześnie wytycznymi dla osób audytujących i na ich podstawie zostały stworzone listy kontrolne audytu, którymi posługują się audytorzy w toku oceny przedsiębiorstwa poddającego się certyfikacji. Zdaniem eksperta programu,,Wolne od GMO” prof. dr hab. Andrzeja Babuchowskiego „Standard Certyfikacji Systemów Zarzadzania Jakością i Bezpieczeństwem Żywności” dotyczy „kontroli i nadzoru nad produkcją i przerobem mleka wytwarzanego przez krowy żywione paszami niemodyfikowanymi genetycznie. Ma on zapewnić, że mleko i produkty z niego wytwarzane nie pochodzą od krów żywionych paszami zawierającymi GMO. Jest to forma wsparcia branży mleczarskiej w walce o zaufanie konsumenta, tak w kraju, jak i za granicą. Sprawa jest o tyle ważna, iż mimo że nie ma żadnych dowodów naukowych na to, że

mleko od krów żywionych paszami zawierającymi GMO, zawiera pozostałości GMO obecnego w paszach, to jednak część konsumentów nie daje temu wiary, poszukując mleka pochodzącego od krów, które nie są nimi żywione. Obecnie, takie mleko, to tylko mleko ekologiczne. Jednak jego produkcja jest ograniczona. Tak więc wprowadzenie ww. standardu zwiększać może zaufanie konsumentów do mleka, które nie jest ekologiczne, a również nie zawiera GMO. Problemem, który mamy w Polsce jest to, że nie ma polskiego aktu prawnego, który definiowałby produkt wolny od GMO, czyli tzw. bez GMO. W tym zakresie proponowany przez Izbę Standard wychodzi naprzeciw planowanym rozwiązaniom krajowym odwołując się do nich bezpośrednio. Celowość stworzenia takiego unormowania nie budzi wątpliwości. Uporządkować to może obecnie dość chaotyczną sytuację na polskim rynku, gdzie pojawiają się różne standardy, z których najpopularniejszy lub najbardziej znany jest niemiecki VLOG. oprac .

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI Ponad 350 dużych budynków naszych Czytelników

rolniczych w 23 lata

– Przedsiębiorstwo Budowlane „Szczuka”

poznało już wielu

Mierzymy siły na zamiary

O nowościach w ofercie i dorobku rozmawiamy z Jackiem Szczuką, właścicielem Przedsiębiorstwa Budowlanego „Szczuka” z miejscowości Woszczele k.Ełku. „Mleczne Agro”: Budownictwo rolnicze, przemysłowe i drogowe. Obsługa kompleksowa, od załatwiania spraw formalnych, przez projektowanie, aż do oddania gotowego obiektu. Stale rośnie liczba kończonych inwestycji i spełnionych oczekiwań inwestorów. To „Szczuka” dziś po prawie ćwierćwieczu działalności. Prosze przypomnieć początki? Jacek S zczuka : Firma powstała w 1996 r. Na początku naszej drogi byliśmy małą grupką współpracowników, świadczących usługi z zakresu remontów i modernizacji. Oczywiście, nie było łatwo. Pamiętam, remontowałem dom w Grajewie i brat klientki namówił mnie, abym wybudował mu oborę wolnostanowiskową, to była nowość w tej części Polski. Glinki, gmina Radziłów – to było moje pierwsze duże zlecenie (uśmiech). Z upływem lat nabieraliśmy doświadczenia, powiększaliśmy nasz dorobek inwestycyjny, a grono naszych klientów rosło. Od tamtej pory wiele się zmieniło. Dzisiaj firmę tworzy ponad 70 osób plus podwykonawcy. Są to osoby profesjonalne, z jasno postawionym zakresem obowiązków, dzięki czemu każde z zadań jest wykonywane na 110%. To sprawiło, że staliśmy się liderem w budownictwie rolniczym. MA: No właśnie, dlaczego budownictwo rolnicze? JS: Ta tematyka od zawsze była mi najbliższa. Jako młody chłopak wychowywałem się w średniej wielkości na tamte czasy gospodarstwie na Podlasiu, gdzie od podszewki poznałem rolnictwo. Do tego zawsze interesowało mnie budownictwo, więc z czystą przyjemnością połączyłem obie te branże. Budujemy średnio 11 budynków inwentarskich w ciągu roku. Dzięki temu znamy rozwiązania, które oszczędzają czas gospodarza i ułatwiają mu pracę. Pomagamy w projektowaniu, wyborze technologii, jesteśmy obecni na każdym etapie realizacji zamówienia. Doradzamy także w sprawach urzędowych. Na naszym doświadczeniu i kompetencjach można w pełni polegać i nasi klienci to doceniają. Krokiem w kierunku ułatwienia współpracy było poszerzenie oferty i produkcja własnych elementów wyposażenia obiektów inwentarskich takich jak np. drabiny paszowe, 12

– Lubimy wyzwania, odważnie podejmujemy się trudnych realizacji, stale dokształcamy naszych pracowników. Teraz rozwijamy nasze skrzydła także w spawalnictwie – mówi Jacek szczuka, właściciel Przedsiębiorstwa Budowlanego „Szczuka”.

furtki przepędowe, wybiegi zewnętrzne, kojce dla cieląt. Większość dostawców narzuca z góry wymiary swoich produktów, a wiemy, że często zdarzają się miejsca „nieustawne” dlatego jesteśmy elastyczni i staramy się dostosować swój produkt, aby spełnił oczekiwania naszego klienta. Oczywiście, mamy bardzo szeroką ofertę. Wiemy jak dużym obciążeniem psychicznym i finansowym jest wybudowanie nowego obiektu, więc chcemy uprościć cały ten proces i bierzemy na swoje barki kompleksowe wykonawstwo. Projekt budowlany, kosztorys do banku, wybudowanie obiektu inwentarskiego, wyposażenie go oraz utwardzenie ternu. MA: Ostatnio zaczęliście świadczyć usługi z zakresu spawalnictwa... JS: Tak świadczymy również takie usługi. Wychodzimy naprzeciw indywidualnym potrzebom naszych klientów i dostosowujemy produkt do ich indywidualnych potrzeb, nie przyjeżdżamy na rozmowę z gotowymi katalogami. MA: Czy usługi spawalnicze są skierowane tylko do hodowców bydła mlecznego, skoro większość osób tak kojarzy Waszą firmę?

JS: Oczywiście że nie, możemy zaproponować o wiele więcej dla naszego klienta niż tylko wygrodzenia dla krów. W ofercie mamy nowoczesne ogrodzenia, furtki oraz bramy. Jednak naszym atutem są konstrukcje stalowe, dzięki którym jesteśmy w stanie wykonać magazyny, garaże, różnego rodzaju dobudowy, ogrodzenia i bramy. MA: Przed nami wakacje. Prowadząc tak dobrze zorganizowaną już firmę, może Pan pozwolić sobie na odpoczynek. JS: Zatrudniając tyle osób czuję się bardziej odpowiedzialny. Nadal osobiście jeżdżę na spotkania z klientami, staram się doradzać i pokazywać najlepsze rozwiązania dla nich. Znajduję czas dla siebie i rodziny. Na wakacje mam zaplanowy aż tydzień urlopu (uśmiech), jadę z rodziną w góry. Ale proszę się nie obawiać, mój telefon będzie aktywny. Zapraszam serdecznie do współpracy rolników szukających solidnego i doświadczonego wykonawcy. MA. Życząc dalszych sukcesów, dziękuję za rozmowę.

Barbara Klem

Fot. Szczuka Budownictwo

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

HODOWLA

Mieszalnia przyjeżdża na podwórko z obsługą. Zadaniem pana Karola jest jedynie wskazanie składników, te niedostępne w gospodarstwie dowiezie również Rolmax.

Mobilne

mieszalnie pasz doskonale wspomagają mniejsze gospodarstwa mleczne

Oszczędzają czas i pieniądze

Po trzech tygodniach od rozpoczęcia zadawania pasz z mieszalnika, wzrosła wydajność stada o ok. 100 l na odbiorze. Na początku roku średnio od krowy było 12,5 l, a już w połowie lutego – 16,7 l. Poprawiły się pozostałe parametry: tłuszcz z 4,12 na 4,30, białko z 3,50 na 3,77, kazeina z 2,7 na 2,93, no i mocznik ze 136 na 248. Wszystko to przy zadawaniu tych samych składników, które wcześniej były mieszane ręcznie.

No i do tego czas. Ręczne przygotowanie paszy dla 24 krów zajmowało gospodarzom dziesięć razy więcej czasu w porównaniu do teraz, kiedy korzystają z usługi mobilnej mieszalni pasz firmy Rolmax z Brańska. Ale zaraz, zaraz... jakim gospodarzom? Zacznijmy od początku, przedstawiam rodzinę Kiersnowskich z kolonii Popławy. Karol Kiersnowski, jedynak, mieszkał z rodzicami i pomagał w prowadzeniu gospodarstwa. Zawsze dominowały w nim krowy mleczne. Kilkanaście lat temu było to stado składające się z ponad 20 sztuk, pół na pół bydło mleczne i reszta. Do tego 13 ha ziemi.

– Czy będę rolnikiem. Nie zdążyłem się nad tym zastanowić – mówi z zadumą młody gospodarz. – Byłem w klasie maturalnej, kiedy tata zachorował. Diagnoza lekarzy była najgorszą z możliwych. Niedługo zmarł. Decyzja zapadła więc jakby sama. Karol Kiersnowski formalnie przejął gospodarstwo w październiku 2004 r. – Zrezygnowałem ze studiów, poszedłem do studium rolniczego – opowiada dalej. – Zdałem egzamin zawodowy z wynikiem 96%, uzyskując tytuł technika rolnego. I tak to się zaczęło. Początki były trudne. Po śmierci taty trzeba było sobie jakoś radzić. Dużo pomagała mi mama Jadwiga, która łączyła pracę

w gospodarstwie z pracą zwodową. Wcześniej o wszystkim decydował tata, ja byłem tylko „siłą wykonawczą”. Kazał kosić, to kosiłem. Pryskaj, to pryskałem. A nie obchodziło mnie już to, czy pora jest właściwa, albo co tam mam namieszane w tym opryskiwaczu. Kiedy stanąłem sam przed podejmowaniem decyzji, to była przysłowiowa czarna magia. Uczyłem się sam metodą prób i błędów. Sąsiadów mam fajnych, starsi gospodarze, szczególnie jeden – pan Franciszek. Zawsze mogłem na niego liczyć. Właściwie to on nauczył mnie, jak wycielać krowy. Oczywiście część wiedzy wyniosłem ze studium rolniczego. I tak się zaczęło powoli coraz lepiej układać.

ROLNIKU MASZ WYPOWIEDZIANĄ UMOWĘ LUB PROBLEM Z:



LEASINGIEM



BANKIEM



KO M O R N I KI E M

DZ WO Ń !!! TE L . 8 8 3 1 8 1 600 Restrukturyzacja Pomoc prawna 14

zadłużenia gospodarstw rolnych prz y Upa d ło śc i Kon sumenc kiej MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

HODOWLA

Dorota i Karol Kiersnowscy, właściciele gospodarstwa mlecznego w Popławach gm. Brańsk.

Odbuduj bazę paszową!

Dobry plon także podczas suszy! I Mieszanki traw pastewnych COUNTRY 2013 COUNTRY 2014 COUNTRY 2058 COUNTRY 2059

NOWOŚĆ NOWOŚĆ

I Lucerny Planet, Fraver, Felicia i PowerMix 2w1

I Mieszanki lucern z trawami

Nasiona motylkowych zaszczepione w technologii DynaSeed

www.dsv-polska.pl

Z czasem pojawiły się pierwsze dofinansowania unijne. Gospodarstwo się rozrastało. Stara obora została rozbudowana, dojarka konwiowa zamieniona na przewodową. Wymieniono zbiornik na mleko na większy. Dobrą decyzją była zmiana odbiorcy mleka. Obecnie jest ono sprzedawane do Mlekovity. Przybyło trochę ziemi. Chcemy koniecznie utwardzić podwórko, mieszkamy na kolonii, teren jest zacieniony, grunt gliniasty. Druga najpilniejsza sprawa to płyta pod kukurydzę. No i rzecz najważniejsza... Pojawiła się gospodyni. W kwietniu 2018 r. pani Dorota została panią Kiersnowską. Obecnie majątek, już państwa Kiersnowskich, to 15 ha własnych gruntów i 27 ha dzierżaw, 24 krowy dojne i tyle samo młodzieży. Pola obsiewają głównie na własne potrzeby trawami i kukurydzą, ale udaje się też uprawiać coś na sprzedaż, np. pszenicę. Głowa pełna planów i ostrożne, przemyślane zmiany. Oczywiście na lepsze. Jedną z nich – zmiana sposobu przygotowania pasz. – Jesienią zeszłego roku zastanawialiśmy się nad zakupem linii do mieszania pasz – mówi pan Karol. – Sprzęt, wcale z nie najwyższej półki, miał kosztować 15 tys. zł netto. Przed nowym rokiem dowiedzieliśmy się, że Rolmax oferuje usługi mieszania pasz. Zainteresowała nas ta oferta. Po przekalkulowaniu, państwo Kiersnowscy zdecydowali się skorzystać z usługi mobilnej mieszalni. I dziś są bardzo zadowoleni. Odwiedzam ich podczas drugiego „mieszania”. – Koszt to jedna sprawa, a druga to czas – ocenia pan Karol. Obie są na plus. Korzystamy z tych samych składników i w takiej samej ilości, które wcześniej mieszaliśmy metodą „łopatologiczną” (uśmiech). I o ile dawniej były problemy, krowy łapały zapalenia, to odkąd

zadajemy paszę mieszaną przez Rolmax, pozbyliśmy się kłopotów, rośnie wydajność i poprawiły się parametry mleka. Przeanalizowaliśmy najpierw koszt. Nawet nie uwzględniając poboru energii, finansowo jest to dobre rozwiązanie. – Przy takim gospodarstwie jak nasze mieszamy trzy tony raz na sześć tygodni – liczymy z panem Karolem. – Mieszanie kosztuje nas 70 zł/t. Koszt zakupu linii za te wspomniane wyżej 15 tys. zł to równowartość wymieszania 215 t. Łatwo licząc, wychodzi nam, że za cenę zakupu możemy mieszać w Rolmax przez osiem lat. A trzeba mieć na uwadze jeszcze zużycie własnej maszyny, zakup części i naprawy. – Jeśli ktoś ma większe stado, inwestycja we własny sprzęt zwróciłaby się szybciej – dodaje pani Dorota. – W naszej sytuacji takie rozwiązanie jest bardzo dobre i cieszymy się ze współpracy z Rolmaxem. O pomysł na wzbogacenia oferty firmy o usługę mieszania pasz pytam jeszcze Wojciecha Maksymiuka, właściciela firmy Rolmax. – Dziś rolnicy są obciążeni biurokracją – mówi. – Muszą wyjeżdżać „do miasta”, by załatwić formalności, kupić paliwo itp. Wieś się starzeje, brakuje rąk do pracy. Rolnicy produkujący zboża, sprzedają je, a potem kupują gotowe wysokoporcjowe pasze. Oczywiście tracą na tym finansowo, ale robią tak z powodu braku czasu na samodzielne przygotowanie pasz. Nasza firma sprzedaje dodatki do pasz z dowozem do gospodarstw. Zauważyliśmy, że wielu rolników samodzielnie przygotowuje pasze i jest to dla nich poważny kłopot. To właśnie tacy ludzie zmobilizowali nas do zakupu mobilnej mieszalni pasz. Oferujemy przy tym serwis zootechniczny i doradztwo żywieniowe w pełnym zakresie. tekst i fot:

Barbara Klem

MLECZNE AGRO

Sulcotrek 500 SC – pewnym krokiem do wysokich plonów.

Sulcotrek 500 SC ®

Pewnym krokiem do wysokich plonów!

Najlepszy wybór w ochronie herbicydowej kukurydzy.

NOWOŚĆ!

herbicyd

Ochrona herbicydowa w uprawie kukurydzy jest niezbędna i oczywista bez względu na to czy przeznaczeniem będzie zbiór na kiszonkę czy na ziarno. Pokrój i tempo wzrostu kukurydzy sprzyja silnej konkurencji chwastów, które wpływają na ilość zebranego plonu. Do decyzji każdego rolnika uprawiającego kukurydzę należy – w jaki sposób chce kontrolować chwasty w swojej uprawie i czy może pozwolić sobie na niepewne i niesprawdzone rozwiązania. Sulcotrek 500 SC to najnowszy i niepowtarzalny na rynku herbicyd do powschodowego stosowania w uprawie kukurydzy. Zawiera w składzie sulkotrion (substancję z grupy trójketonów) i terbutylazynę (substancję z grupy triazyn). Sulcotrek 500 SC dzięki wysokiej skuteczności na szerokie spektrum chwastów jest strategicznym elementem ochrony herbicydowej kukurydzy. Sulcotrek 500 SC zapewnia dużą niezależność od warunków wilgotnościowych gleby, szybki efekt chwastobójczy oraz zapobieganie wtórnemu zachwaszczeniu.

Sulcotrek 500 SC 1,5 l/ha + Nicogan 040 SC 1 l/ha

W celu osiągnięcia pełnej ochrony herbicydowej kukurydzy, ADAMA Polska w 2017 roku przeprowadziła testy polowe potwierdzające skuteczność stosowania mieszaniny zbiornikowej w terminie 4-6 liści kukurydzy: Skuteczność badanej mieszaniny zbiornikowej Sulcotrek 500 SC + Nicogan 040 SC wynosiła powyżej 90% na występujące w doświadczeniu chwasty:

17/32

z koleoptyla powstaje pierwszy liść

faza 2 liścia

faza 3 liścia

faza 7 liścia /faza 2 kolanka

faza 4 kolanka

chwastnica jednostronna

komosa biała

żółtlica drobnokwiatowa

gwiazdnica pospolita

rdest ptasi

rdest plamisty

® zarejestrowana nazwa ADAMA Polska

ADAMA Polska Sp. z o.o. ul. Sienna 39, 00-121 Warszawa tel.: 22 395 66 66, fax: 22 395 66 67 e-mail: biuro@adama.com www.adama.com/polska

Ze środków ochrony roślin należy korzystać z zachowaniem bezpieczeństwa. Przed każdym użyciem przeczytaj informacje zamieszczone w etykiecie i informacje dotyczące produktu. Zwróć uwagę na zwroty wskazujące rodzaj zagrożenia oraz przestrzegaj środków bezpieczeństwa zamieszczonych w etykiecie.

HODOWLA Pogłowie

bydła wg danych

Urzędu Statystycznego

Z bydła słyniemy

Jeden z najwyższych udziałów w krajowym pogłowiu bydła ma województwo podlaskie. Rywalizujemy tylko z mazowieckim i wielkopolskim. W czerwcu 2018 r. mieliśmy blisko 1.021 tys. sztuk, tj. o 0,3% więcej niż rok wcześniej.

ADOB® Siła nauki ADOB® Mikro Trawa specjalistyczny nawóz nieorganiczny przeznaczony do dolistnego nawożenia traw pastewnych

W odniesieniu do grudnia 2017 r. pogłowie bydła na Podlasiu zwiększyło się o 28 tys. sztuk (o 2,8%). Struktura bydła w czerwcu 2018 r. przedstawiała się następująco: cielęta w wieku poniżej roku – 25,2%, młode bydło w wieku 1-2 lat – 23,8%, krowy – 45,5%, buhaje, bukaty, opasy, jałówki w wieku 2 lat i więcej – 5,5%. Pogłowie krów wzrosło w ciągu roku o 400 sztuk (0,1%) i ukształtowało się na poziomie 464 tys. sztuk. Natomiast w porównaniu do grudnia 2017 r. zwiększyło się o 18,1 tys. sztuk (o 4,1%). W ogólnej populacji krów aż 95,4% stanowiły krowy mleczne, a pozostałą część – krowy ras

mięsnych i urodzonych z krzyżówek z rasami mięsnymi (tzw. mamki). Wyniki badania pogłowia bydła przeprowadzonego w czerwcu 2018 r. wskazują na utrzymujące się zainteresowanie hodowlą zwierząt tego gatunku, o czym świadczy wzrost pogłowia cieląt. W pierwszym półroczu 2018 r. przeciętna cena kilograma żywca wołowego w skupie wynosiła 7,22 zł i była o 16,5% wyższa od notowanej w analogicznym okresie 2017 r., a za litr mleka płacono producentom 1,41 zł, tj. o 2,9% więcej niż przed rokiem. oprac .

zbilansowany skład NPK wzbogacony o magnez i siarkę oraz mikroelementy: Cu, Fe, Mo, Mn, Zn niezbędny do uzupełnienia nawożenia doglebowego traw nawóz w postaci stałej, krystalicznej, całkowicie rozpuszczalny w wodzie zawiera mikroelementy w formie łatwo przyswajalnych chelatów EDTA

NAWÓZ WE

B.1.1. nawozy NPK NPK (Mg-S) 10-10-10 (2,7-3,5) z mikroskładnikami pokarmowymi

ADOB®

Mikro Trawa

Ć OŚ W NO

ADOB®

Mikro Trawa

ADOB®

Mikro Trawa Wieloskładnikowy nawóz nieorganiczny przeznaczony do nawożenia dolistnego traw pastewnych Całkowicie rozpuszczalny w wodzie Wysoka zawartość makro– i mikroskładników pokarmowych dostosowana do potrzeb pokarmowych traw pastewnych

15 kg

mikroskładniki pokarmowe schelatowane przez

www.adob.com.pl 18

MLECZNE AGRO

MASZYNY Specjaliści

marki

John Deere

doradzają jak podnieść sprawność kombajnów podczas żniw

Zadbaj o heder i młocarnię

Ubiegłoroczne żniwa pokazały, że kombajny muszą zapewnić operatorom z mniejszym doświadczeniem najwyższą wydajność i jakość pracy. Z pewnością wielu z nich zastanawia się w jak eksploatować swoją maszynę, aby pracowała z maksymalną wydajnością. zespołem żniwnym, chwytanie kamieni). Dla- QQStan nożyków tnących oraz stan krawędzi przeciwtnących, tego ważne jest, aby w pierwszej kolejności dokręcić koła kombajnu z zalecanym momen- QQRegulację przenośnika ślimakowo-palcowego, tem oraz ustawić w nich prawidłowe ciśnienie QQRegulacja kąta pracy palców przenośnika w oponach do pracy na polu. Po wykonaniu ślimakowo-palcowego, Q Q tych podstawowych czynności, możemy przyRównomierne przekazywanie materiału z zestąpić do regulacji kąta natarcia zespołu żniwspołu żniwnego do przenośnika ukośnego. nego. Regulacji dokonuje się na przenośniku ukośnym po obu stronach – mówi Mariusz Przenośnik ukośny lub pochyły Pastuszka z John Deere Polska. Mówiąc o uzyskaniu maksymalnej wydajności kombajnu, nie możemy zapomnieć o praAgregowanie zespołu żniwnego Zespół żniwny widłowym ustawieniu komponentów na przeZanim zdecydujemy się na połączenie zeBardzo istotny element maszyny, który nośniku ukośnym. Wyróżniamy trzy rodzaje społu żniwnego z kombajnem, powinniśmy często jest niedoceniany przez rolników, regulacji. Pierwszym z nich jest pozycja bębna zwrócić uwagę na to, aby heder był prawid- a tymczasem jego odpowiednie ustawie- przedniego. Do wyboru są dwie propozycje: łowo podłączony do naszego kombajnu i aby nie ma ogromny wpływ na to w jaki sposób górna (kukurydza, rzepak, rośliny o wysokim pracował pod odpowiednim kątem w stosun- materiał jest przygotowywany, a następnie plonie słomy) oraz dolna (zboża, trawy). Dziękoszony, transportowany i przekazywany ki odpowiedniej regulacji zapewniamy praku do podłoża. – Jeżeli tą czynność pominiemy, wydajność dalej do przenośnika ukośnego. Na jakie widłowy odbiór masy od zespołu żniwnego maszyny i praca kombajnu może przysporzyć aspekty zwrócić uwagę, jeśli chodzi o rodzaj i transport jej dalej do młocarni. wiele problemów (gromadzenie się ziemi pod jego regulacji? Drugi rodzaj regulacji to prędkość przenośnika łańcuchowo-listwowego. Jej odpowiednie dopasowanie pozwala na płynny odbiór masy z zespołu żniwnego i transport skoszonych roślin bez uszkodzeń ziarna, co ma bardzo duże znaczenie w trakcie zbioru kukurydzy, grochu czy fasoli. Trzeci aspekt regulacji to napięcie przenośnika Przykład nieprawidłołańcuchowo-listowego. Zapewnia ono równomierwego zasilania przenośnika ukośnego. W many odbiór i transport masy do bębna młócącego. Ustawienie poszczególnych komponentów maszyny żniwnej w taki sposób, aby była w stanie zebrać jak najwięcej plonu i w jak najkrótszym czasie, jest niezwykle istotne dla sukcesu całego sezonu. Wąskie okna czasowe z optymalną pogodą pokazały, że maszyny i rolnicy muszą być dostępni niemal przez dwanaście godzin dziennie. Sprawdźmy zatem jakie podzespoły wpływają na odpowiednią wydajność kombajnu.

szynie zainstalowano

zbyt długie przedłużenia i masa podawana jest środkiem.

Młocarnia

Czas na serce kombajnu, którego praca decyduje o wydajności maszyny. Na wejściu do młocarni znajduje się chwytacz kamieni, C.D. NA STR. 22

MLECZNE AGRO

MASZYNY C.D. ZE STR. 20

który wymaga systematycznego opróżniania dwa – trzy razy dziennie. Należy również zwrócić uwagę, aby cepy bębna młócącego z biegiem lat zużywały się równomiernie, zarówno w środku, jak i po bokach. Zbierając różne rośliny, należy zwrócić uwagę na rodzaj zastosowanego klepiska na maszynie. Kolejny aspekt to sprawdzenie prawidłowego położenia klepiska w stosunku do bębna młócącego. Jeżeli w kombajnie znajduje się listwa domłacająca, przyjmujemy, iż powinna ona być wyłączona i stosujemy ją tylko wtedy, gdy jest to naprawdę konieczne, np. gdy mamy problem z wymłóceniem niektórych rodzajów roślin, takich jak pszenżyto, niektóre odmiany pszenicy, czy jęczmienia. Kupując kombajn, warto zainwestować również w przekładnię zwalniającą prędkość bębna młócącego.

Bęben separujący i odrzucający

Po wymłóceniu ziarna nadszedł czas na jego odseparowanie. – W kombajnach John Deere serii T regulujemy prędkość bębna separującego z prędkością 740 obr/min (zalecana do zbóż, rzepaku, trawy) oraz 370 obr/min dla rzepaku, co do którego mamy stu procentową pewność, iż łodygi roślin są bardzo suche. Kombajny serii W nie wymagają takich specjalnych regulacji. W trakcie ustawień podzespołów kombajnów, należy pamiętać o prawidłowym ustawieniu odległości klepisk od bębna separującego i bębnów odrzucających – mówi Mariusz Pastuszka.

Wytrząsacze

Słoma, która przeszła przez separację aktywną na bębnach opisanych powyżej, trafia dalej na wytrząsacze, które mogą posiadać kilka lub kilkanaście kaskad. Gdybyśmy chcieli ją poprawić podczas zbioru roślin o bardzo wysokich plonach oraz w trudniejszych warunkach, możemy zastosować wkładki na wytrząsacze, które będą dodatkowo bardziej intensywnie separować ziarno od słomy.

Najbardziej uniwersalnym rozwiązaniem

stosowanym przy średnio i nisko wydajnych roślinach są sita żaluzjowe.

Kosz sitowy

– Sito wstępne (np. w maszynach serii W/T John Deere) ustawiane jest w pozycji wyjściowej 10 mm i nie ma zazwyczaj potrzeby regulacji sita wstępnego. Jeśli chodzi o sita górne to właściwy ich dobór ma duży wpływ na uzyskanie maksymalnych wydajności – wyjaśnia ekspert. Wyróżniamy kilka ich rodzajów. Sita typu HP zalecane są dla zbioru rzepaku oraz wysoko wydajnych roślin o plonowaniu powyżej 6-7 ton. Sita żaluzjowe 22 mm z kolei są najbardziej uniwersalną i jednocześnie najtańszą opcją, którą możemy zastosować dla średnio i nisko wydajnych roślin. W przypadku zbioru kukurydzy stosuje się sita 40 mm, które są samoczyszczące i bez problemów poradzą sobie w wilgotnych warunkach. Co natomiast z sitami dolnymi? – Pracując z kombajnami John Deere stosujemy dwa rodzaje sit dolnych. W przypadku zboża na 5-8 mm jest to sito żaluzjowe typu 10 mm, o ile sito górne jest typu żaluzjowego 22 mm lub typu HP. W przypadku kukurydzy możemy pracować na dwa sposoby: sito dolne typu 22 mm oraz sito dolne zdemontowane – dodaje Mariusz Pastuszka. Zanim wyjedziemy w pole, warto sprawdzić czy wartości na wyświetlaczu, informujące na jaką szczelinę otwarte są sita, zgadzają się z rzeczywistym pomiarem na maszynie. Jeśli wyświetlacz pokazuje np. 8 mm, to nasze sito po lewej i po prawej stronie powinno być otwarte również na 8 mm. Zmierzyć to możemy specjalnym „grzebykiem” pomiarowym lub używając np. śruby o średnicy zewnętrznej 8 mm. Bardzo ważne jest, aby te wymiary się zgadzały, ponieważ każda nawet najmniejsza rozbieżność, może prowadzić do strat.

możemy mieć bardzo duży wpływ na zużycie paliwa. Ostre noże na wale sieczkarni, prawidłowo ustawione noże stałe, będą powodować, iż proces cięcia, będzie przebiegał ławo i dzięki temu uzyskamy drobno pociętą sieczkę, która będzie rozrzucona na całą szerokość zespołu żniwnego. W przypadku transportu oczyszczonego ziarna, mamy kilka różnych regulacji. Najczęściej wykonywaną, jest ustawienie góra/ dół osłon nad przenośnikami ślimakowymi wygarniającymi ziarno ze zbiornika. W przypadku zbioru kukurydzy i traw oferowana jest możliwość zastosowania różnych prędkości wyładunku dla danej rośliny. Jeśli kosimy większe ilości traw czy kukurydzy, inwestycja w takie rozwiązania może okazać się bardzo opłacalna, ponieważ zaoszczędzimy bardzo dużo czasu eliminując przestoje, wynikające z blokowania się przepływu masy i zapewnimy płynny wyładunek ziarna ze zbiornika. MaSz, Fot. John Deere

Zagospodarowanie resztek i transport

Cięcie słomy oraz rozrzucanie plew odgrywa coraz większą rolę w wielu gospodarstwach, zwłaszcza w tych, gdzie wprowadzana jest uprawa bezorkowa. Poprzez zwrócenie uwagi na ostrość noży i na stopień ich zużycia,

Zębatka zwalniająca prędkość przenośnika

ukośnego stosowana przy kukurydzy, grochu

Istotną sprawą jest praca hedera pod

odpowiednim kątem w stosunku do podłoża.

i fasoli.

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

WETERYNARIA Zapalenia

płuc opasów

–

bronchopneumonia

Podróże szkodzą

Od kilku lat utrzymuje się tendencja, że niektóre gospodarstwa rolne rezygnują z produkcji mleka, a przechodzą na produkcję młodego bydła z przeznaczeniem na mięso. Zagrożeniem w takich hodowlach może być zapalenie płuc.

Coraz większe wymagania co do jakości mleka stawiane przez spółdzielnie mleczarskie sprawiają, że nie wszyscy producenci są w stanie je spełnić. Produkcja mleka to praca ciągła, przez całą dobę bez względu na pogodę, święta, czy chorobę. Wymaga ona poświęceń, więc ludzie starsi, ze względów zdrowotnych, z pracy tej rezygnują, a młodzi chcą mieć urlop, czas wolny, czy po prostu lżej pracować. Powyższa sytuacja sprawia, że są coraz więks ze z ap o trzebowania na cielęta opasowe z przeznaczeniem na rzeź. Na jc zę ś cie j je s t t ak , że partia cieląt to zbieranina zwierząt z różnych gospodarstw, gdzie jest odmienny stan epizootyczny, hodowlany, genetyczny. Zwierzęta zarażają się nawzajem w czasie transportu. Przewożone są na duże odległości i w różnych warunkach higienicznych. Po dotarciu na miejsce w ciągu kilku dni zaczynają się problemy zdrowotne. Powodują one duże straty ekonomiczne ze względu na długotrwałe leczenie. Pojawiają się sztuki charłacze i dochodzi do upadków. Zapalenia płuc, które wywołują różne czynniki, nazwalibyśmy ogólnie bronchopneumonią. Temu zapaleniu sprzyja transport, przemieszczenia zwierząt, stres, małe i słabo wentylowane klatki. Choroby wywołują wirusy (B.S.V, BVD), bakterie czy mykoplazmy. Czynniki te powodują uszkodzenie nabłonka oddechowego płuc i stanowią bramę wniknięcia dla czynników chorobotwórczych. Powstaje stan zapalny i nadprodukcja śluzu przez nabłonek oddechowy, co utrudnia oddychanie, wentylację, a jednocześnie jego zaleganie. Śluz to idealna pożywka dla rozwoju bakterii, czy wirusów. Cielę ciężko oddycha, przez co przyjmuje mniej pokarmu, a jego kondycja jest coraz słabsza. W śluzie, w późniejszym etapie, rozwijają się bakterie ropotwórcze (arcanobakterium), co objawia się białą wydzieliną z dróg oddechowych. Mogą rozwinąć się grzybice płuc (aspergilus), a nawet różne formy larwalne pasożytów (strongyloides), 24

gdy skończy się siara i karmienie mlekiem do wieku 7-10 dni. Cielę odsadzone w pierwszym lub drugim dniu życia jest pozbawione ciał odpornościowych, więc nie rokuje nadziei, że będzie dobrym materiałem hodowlanym. Pierwsze dni życia cielęcia to także stres, gdy łączy się je w różne grupy hodowlane, a te muszą ustalić między sobą hierarchię stada. Sprzyja temu też nadmierne zagęszczenie cieląt w grupach. Cielę prawidłowo żywione i odsadzane po dziesiatym dniu życia ma dużą odporność chorobotwórczą. Błędów popełnionych w tym okresie nie da się nadrobić żadną szczepionką, cz y ant ybiotykiem. Choroba pr zebiega w formie ostrej, podostrej i przewlekłej. Zależy to od odporności organizmu, jak również od ilości i zjadliwości bakterii, wirusów czy grzybów. Zazwyczaj rozwija się jako wirusowe zapalenie płuc. Temperatura zwierzęcia jest podwyższona, występuje kaszel i zmniejszone pobieranie pokarmu. Po poprawie warunków środowiskowych może dojść do samowyleczenia. Gdy dołączą się bakterie, czy grzyby dochodzi do zaostrzenia objawów chorobowych: temperatura do 41 st. C., apatia, przyspieszona akcja serca, brak apetytu, zapalenie spoRys. Podlaskie Agro jówek, wypływ śluzowo ropny z nosa, dusznokurzu. Cielęta zaczynają szybciej oddychać, ści, przyspieszone oddechy i silne ataki kaszlu. by wyrównać wewnętrzną temperaturę ciała Zwierzę stoi na szeroko rozstawionych nogach, i pobierają większą ilość zarażonego powie- z wyciągniętą do przodu szyją, by poprawić trza. Przeciągi zaś uszkadzają rzęski błony sobie wentylację płuc. Dochodzi do śródmiążśluzowej górnych dróg oddechowych, któ- szowego zapalenia płuc z zalegąjącą ropną re zabezpieczają przed wnikaniem bakterii wydzieliną, która doprowadza do zaburzeń do błony śluzowej. Przy okazji w gorącym wymiany gazowej. Wskutek niedotlenienia powietrzu jest więcej amoniaku, siarkowo- organizmu dochodzi do charłactwa, a później doru, które powodują skurcze oskrzeli, a tym śmierci zwierzęcia. samym ograniczają proces oczyszczania dróg oddechowych. W powietrzu znajdują się różne QQ Józef Wszeborowski, pyłki roślin, które również wnikają do dróg lekarz weterynarii oddechowych, powodując podrażnienia. Przychodnia dla zwierząt 16-061 Juchnowiec Dolny 98 Oprócz stresu transportowego ogromne tel. 85 71-96-100 znaczenie ma odsadzanie cieląt. Najlepszym 608-155-871 sposobem jest odsadzanie cieląt od matek, dlatego w początkowym momencie leczenia tych zwierząt tak ważne jest podanie leków wykrztuśnych, celem usunięcia zalegającej wydzieliny. Dlaczego latem tych chorób jest najwięcej? Wysoka temperatura i wilgotność powietrza doprowadzają do silnego zanieczyszczenia powietrza różnymi patogenami, które wnikają do tchawicy, oskrzeli i płuc. Patogeny te biorą się ze ściółki, ścian i zwykłego

MLECZNE AGRO

każdy plac budowy

p refbet Ś Niadowo

poleca ...

Maxiblok

Bloki betonowe MAXIBLOK, produkowane przez Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie to doskonała alternatywa dla popularnie stosowanych murów oporowych z elementów typu „L” i „T” używanych przy budowie silosów na kiszonki jak i inne materiały sypkie: kruszywa, piasek. Idealnie sprawdzają się również jako elementy konstrukcyjne takie jak: fundamenty, przegrody, ściany tymczasowych wiat na maszyny rolnicze lub płody rolne, podwaliny, umocnienia skarp, a nawet ogrodzenia, czy obciążniki.

Oddział Śniadowo, tel. 86 217 62 95 Oddział Łomża, tel. 86 218 06 72 Oddział Zambrów, tel. 86 475 04 24

www.prefbet.pl

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Charakteryzują się łatwością montażu i demontażu. W bardzo prosty i stosunkowo tani sposób można przenieść daną konstrukcję w inne miejsce lub wykorzystać bloki do innych celów. Uchwyty montażowe ułatwiają ich transport wózkami widłowymi, ładowarkami, koparkami, HDS-em, suwnicą, czy też Parametry: innym sprzętem budowlanym bądź rolniczym. 1. PODŁOŻE: Bloki betonowe nie wymagają budowania specjalnych funda| nawierzchnia drogowa: beton/beton asfaltowy/trylinka/ mentów, wymagane jest jedynie utwardzone, równe podłoże. kostka brukowa/płyty drogowe – nośność podłoża/podbuW przypadku budowy silosów na kiszonki, gdzie wymagane dowy podłoża: 300kPa jest zapewnienie szczelności, bloki należy układać na pły| maksymalne nachylenie podłoża ≤2°. W przypadku większego cie betonowej lub posadzce betonowej. Ogromną zaletą jest stosować warstwę wyrównującą z mrozoodpornej zaprawy ich trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne cementowej M20/mrozoodpornego betonu C20/25 (kruszywo i mechaniczne. do 8 mm) PREFBET Śniadowo 2. UKŁADANIE: produkuje MAXIBLOKI o wymiarach: | układać na równym, oczyszczonym podłożu tak, aby stykały 180x60x60 cm (1.425kg), się całą powierzchnią z betonowym podłożem (patrz pkt 1) 120x60x60 cm (950kg), | układać w osi pionowej jeden nad drugim (bez poziomych przesunięć na „grubości” muru) – patrz poniższy rysunek 60x60x60 cm (475kg). | stosować przewiązanie bloków w postaci przesunięcia pioDo korzystania z bloków betonowych nie jest potrzebne ponowej spoiny minimum o 60cm zwolenie na budowę, ponieważ bloki nie są trwale połączone 3. WARUNKI SKŁADOWANIA KISZONKI: z gruntem. | kiszonkę składować w obrębie boksu z zachowaniem makZalety bloków betonowych: symalnej wysokości składowania | łatwość montażu i demontażu | dla muru grubości 60 cm: Hmax ≤2,40m dla ściany o wyso| wielozadaniowość kości Hściany 3,0 m | szybkość wznoszenia konstrukcji 4. WARUNKI TRANSPORTU: | wysoka masa Transportować za pomocą zawiesia lub specjalistycznego | trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne i mecha- chwytaka. Przy stosowaniu zawiesia belkowego niedopuszczalny niczne (wykonanie z betonu o klasie ekspozycji XC4, XF2), jest rozstaw cięgien zawiesia równy lub szerszy od rozstawu | brak potrzeby budowania fundamentów (wystarczy proste haków montażowych. Warunki stosowania zawiesi przedstai utwardzone podłoże) wiono na poniższym schemacie: | nie wymagają spoiw, bezpośrednio po wybudowaniu mogą być 5. WARUNKI SKŁADOWANIA: poddawane obciążeniom Bloki składować na utwardzonym placu układając w stosy | brak czasochłonnego procesu związanego z wydaniem pozwo- po max trzy elementy. W przypadku stosowania podkładek lenia na budowę. drewnianych umieszczać je w odległości 1/5 długości elementu.

NOWOŚCI RYNKOWE QQ Szybka pompa do gnojowicy

Wysokowydajne krowy mleczne potrzebują na wyprodukowanie 1 kg mleka ok. 4 litrów wody. Ma to bezpośredni wpływ na ilość odchodów jakie należy zebrać i przepompować do zbiornika głównego. Przykładowo dla gospodarstwa ze 150 sztukami krów dojnych dzienna produkcja gnojowicy to około 9 tys. litrów. Odpowiednie planowanie systemów usuwania gnojowicy z obory jest bardzo ważnym aspektem poprawnego funkcjonowania gospodarstwa. Firma DeLaval posiada w swojej ofercie szeroką gamę produktów do usuwania gnojowicy w tym elektryczne pompy EP300. Pompę można dobrać do różnej głębokości studzienki (od 1,6m do 4m) oraz dobrać odpowiedniej mocy silnik (od 5,5kW do 18,5kW), który zapewni szybkie przepompowanie gnojowicy na dalsze odległości, jak i szybkie napełnianie beczkowozu. Pompa posiada również funkcję mieszania gnojowicy w studzience poprzez dyszę oraz może być doposażona w dodatkowy rozdrabniacz montowany pod wirnikiem. Obsługa pompy jest bardzo prosta i łatwa, poprzez szereg dźwigni otwierających i zamykających poszczególne zawory. Skrzynka sterownicza może być wyposażona w timer sprzęgnięty z pływakiem pozwalający na automatyczne włączanie i wyłączanie pompy w nastawionym czasie.

QQ Większa objętość i łatwiejszy wyładunek

Belgijski producent przyczep transportowych i wozów asenizacyjnych Joskin całkowicie, i z powodzeniem, zmodyfikował swoją serię SiloSpace. Nowa przyczepa Silo-SPACE 2 ma samonośną ramę, która zastąpiła podwójną ramę z poprzedniego modelu. Układ jezdny i dyszel są zatem przymocowane bezpośrednio do skrzyni ładunkowej. Poza obniżeniem ramy, taka budowa pozwala zmniejszyć masę i zwiększyć wysokość skrzyni ładunkowej o 200 mm. W konsekwencji możliwy jest przewóz ładunków o większej objętości. Na nowo zaprojektowana została również przednia ścianka nowej przyczepy. Teraz jest ona nachylona pod kątem 22° w stosunku do ciągnika, poprzednie nachylenie wynosiło 10°. W efekcie dostępna jest większa ładowność. Przednia ścianka składa się do wnętrza skrzyni, aby usprawniać wyładunek. Podczas wyładunku, w pewnym momencie, można ją hydraulicznie złożyć do tyłu (do wnętrza skrzyni) i w ten sposób popchnąć zgromadzony materiał do wyładunku.

Oprac. MaSz, Fot. Archiwum

firm

QQ Ciągnik na prąd

John Deere, we współpracy z Uniwersy tetem Kaiserslautern oraz Baum, opracował ciągnik GridCon z napędem elektrycznym o mocy do 400 KM. Warto przypomnieć, że JD swój pierwszy w pełni elektryczny ciągnik Sesam zaprezentowała już w 2016 r. Nowy projekt, ciągnik GridCon znacznie różni się od poprzednika – nie jest wyposażony w kabinę operatora czy zestaw akumulatorów. Jest to pierwszy pojazd w pełni elektryczny, trwale zasilany za pomocą przewodu elektrycznego i zdolny do w pełni autonomicznej pracy w terenie. Przewód przekazuje do maszyny w sposób ciągły prąd o mocy 300 kW. Zasięg kabla to ok. 1000 m, ale w razie potrzeby można go wydłużyć. W trakcie pracy w terenie przewód jest automatycznie wysuwany i zwijany, co rwyklucza przejechanie po kablu. Maszyna porusza się w prędkościach roboczych do 20 km/h. Opcja zdalnego sterowania przez operatora jest szczególnie ważna przy manewrowaniu ciągnikiem przed rozpoczęciem pracy. Maszyna wymaga zasilania o napięciu 2,5 kV, zaś do efektywnego rozdziału energii elektrycznej wykorzystano szynę 700 V DC.

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

ZDROWIE I URODA Ortokorekcja –

bezoperacyjna metoda korekcji miopii

Pozbądź się krótkowzroczności

Widzieć idealnie bez konieczności używania okularów lub soczewek kontaktowych – to marzenie każdego krótkowidza. Teraz może się spełnić! Ortokorekcja – bo o niej będziemy mówić – to w 100% bezpieczna, odwracalna i nieinwazyjna metoda korekcji krótkowzroczności. Dostępna także w Białymstoku. Krótkowzroczność, czyli się” skorygować ortokorekinaczej miopia, jest jedną cją zależy w dużym stopz najbardziej rozpowszechniu właśnie od krzywizny rogówki. Z doświadczenia nionych wad wzroku – wiem, że z dużym powoszczególnie wśród dzieci. Choć nie ma jednoznacznej dzeniem metodą tą koryetiologii jej powstawania, gowany jest wzrok osób, to wiemy że może być poktórych rogówki są strome, a wada wzroku to -6,0,-7,0 chodzenia genetycznego, dioptrii – dodaje specjalista. ma związek z długotrwaDobór soczewek ortołą pracą oczu w bliży oraz, że pogłębia się na skutek korekcyjnych zaczyna się stosowania korekcji okuod oceny stanu przednielarowej. Im większa wada go odcinka oka w lampie wzroku u dziecka, t ym szczelinowej, badania rewiększe ryzyko wystąpienia Piotr Sakowski, optometrysta z salonu 123Okulary.pl w Białymstoku z pacjentką. frakcji oraz komputerowew dorosłym życiu chorób go badania topografii rooczu, prowadzących nawet do utraty wzroku. że bezpieczeństwo ortokorekcji jest niepo- gówki i stworzenia jej mapy. – Ortokorekcją – najnowocześniejszą meto- równywanie większe ze względu na całkowi– Jeżeli wyniki tych badań sa pozytywne, dą terapii krótkowzroczności i hamowania jej cie odwracalny efekt i nieinwazyjny sposób pacjentowi „projektuje się” indywidualne orpostępu – zajmujemy się jako jedyni w woje- działania. tosoczewki. Proces ten trwa zazwyczaj kilka Dla kogo przeznaczona jest ta metoda? Dla tygodni. Po tym czasie spotykamy się kolejny wództwie podlaskim – mówi Piotr Sakowski, optometrysta z salonu 123Okulary.pl w Bia- dużych i małych. Okazuje się też, że nie jest raz. Jest to tzw. wizyta aplikacyjna, na której uczę nakładania, zdejmowania i pielęgnacji sołymstoku. – Jest to niechirurgiczna i całkowicie to nowość w świecie okulistyki. – Ortokorekcję wynaleziono pod koniec czewek. Pielęgnacja jest tu niezmiernie ważna, odwracalna metoda korekcji krótkowzroczności lub krótkowzroczności połączonej z nie- lat 60 ub. wieku, jako alternatywną metodę gdyż soczewki te mają dwuletni termin ważwielkim astygmatyzmem rogówkowym, przy korekcji wzroku krótkowidzów, zatrudnionych ności. Kolejne wizyty są kontrolne i ocenia się pomocy sztywnych, gazoprzepuszczalnych w służbach mundurowych. Chodziło głów- na nich efekty terapii – mówi Piotr Sakowski. soczewek kontaktowych zakładanych na noc. nie o wojskowych, strażaków, policjantów, O ile ortokorekcja jest najczęściej stosowana Po nocy widzenie przez cały dzień jest ostre, którzy mieli wadę wzroku, ale ze względu u dzieci w wieku szkolnym, to – ze względu bez używania okularów lub soczewek kon- na swój zawód nie mogli korzystać z oku- na wygodę funkcjonowania w ciągu dnia – taktowych. Nadrzędną wartością tej metody larów. Na przestrzeni lat zauważono też, korzystają z niej także dorośli. – Doborem soczewek ortokorekcyjnych zajjest spowolnienie lub całkowite zatrzymanie że po zastosowaniu tej metody u dzieci, progresji wady wzroku. krótkowzroczność nie postępuje u nich tak muję się od czterech lat. Wada wzroku u moA teraz trochę medycznej – bardziej skom- szybko, lub nie postępuje wcale – w porów- jego „najstarszego” pacjenta – po czterech plikowanej – teorii. Zasada działania soczewek naniu z dziećmi, które miały wadę wzroku latach stosowania soczewek – nie zmieniła ortokorekcyjnych polega na czasowej zmianie korygowaną okularami – tłumaczy Piotr Sa- się. Są też niestety i tacy – choć to nieliczne przypadki – u których metoda nie sprawdza krzywizny rogówki (podczas snu w soczew- kowski z 123Okulary.pl. Według teorii za pomocą ortokorekcji moż- się aż tak dobrze. Dzieje się tak w przypadkach), czyli „modelowaniu” jej kształtu. Film łzowy oka, który znajduje się pomiędzy ro- na korygować krótkowzroczność do około kach, w których pacjent nie przestrzega zalegówką a soczewką ortokorekcyjną, tworzy siły -5,0 dioptrii (rogówkowy astygmatyzm pro- ceń higieny pracy wzrokowej, czyli non stop hydrauliczne, które powodują przemieszcze- sty do -2,5, odwrotny do -1,5). W przypad- korzysta z urządzeń cyfrowych – trzymając nie komórek nabłonka rogówki od centrum kach wyższych wad wzroku istnieje możliwość je „tuż przy oczach”, nie robi przerw w pracy ku obwodowi (tzw. redystrybucja nabłonka). częściowej korekcji, łącznie z korekcją wady wzrokowej nie dając „odpocząć” oczom. Choć może wydawać się, że są to sprawy błahe, Dochodzi do „ścienienia” centralnej grubości resztkowej soczewkami okularowymi. rogówki i w ten sposób mamy niejako wyrzeź– To teoria. W praktyce uzyskujemy nie- w przypadku krótkowidzów, są bardzo istotbioną soczewkę minusową w rogówce oraz kiedy zaskakujące efekty pełnej korekcji ne – dodaje pan Piotr. zapewnione dobre widzenie w ciągu dnia, wady, znacznie wykraczającej poza zakres Jak widać ortokorekcja to nic strasznego. bez użycia korekcji. Przypomina to efekt po- -5,0 dioptrii. Chodzi o to, że wada wzroku Spróbuj a zobaczysz, że warto! wszechnie znanej i uznanej jako bezpieczna – nie „bierze się” tylko z długości oka, ale też MB laserowej operacji wady wzroku, z tą różnicą, z wypukłości rogówki. To czy wada „pozwala Fot. 123Okulary.pl

MLECZNE AGRO

ROZRYWKA Kraina pełna jezior

Składnik Ciężkie Pies powie- działo gończy trza okrętowe

Jeden ze zmysłów

Typ siodła wojskowego Uchodzi do Morza Północnego

Rachunek w banku

Wokół głowy świętego

Uwaga! W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię i nazwisko uczestnika.

17 11 Chwyt komediowy "Wiecz- Jadłosne pis miasto"

Łącznik, kreska Powieść Zoli

Chronometr

Religijne malowidło

Zakładana psu na szyję

Potomek białego i Murzynki

Przepływa przez Przemyśl

8 Osłona na lampę

Między sopranem a tenorem

Pieśń patriotyczna

Każdego dnia inna

10 Znak zodiaku Argument

Reklama świetlna

Winkiel, róg

Rosyjskie imię męskie

Trunek z Francji

Miał cudowną lampę Malwa

Płynie przez Trenczyn

Przydo- Odkrycie mek państwa Eisenhowera Curie Cios

Graniczy z Płuca Algierią miasta Nadaje Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło połysk krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy wybranymi obuwiu kosmetykami marki Bielenda, z linii Bielenda Stolica Camellia Oil. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres Jemenu redakcji lub mailem mleczne@skryba.media.pl. Na rozwiązania czekamy do końca czerwca 2019 r.

Puszysta u lisa

Mały sklepik z odzieżą

Karty Srebrzydo wróżb stobiały Newerly, metal pisarz

Wstrząs psychiczny

4 Smakołyk, przysmak

Ptasie zaloty Mleczny napój

Taniec towarzyski

Kolonista

Wędrowiec Taniec z Kuby

ObramoOfiarowanie wywanie czapki

Długi skok

Płynie po zboczu wulkanu

Nadziemna część grzyba

Niedobór w kasie

Włókno Rów polie- obronny, strowe szaniec

Grecki bóg słońca

Schron w twierdzy bastionowej

Mknie szosą

Służył do narkozy

Turecka metropolia

9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Czytanie grozi własną opinią.

Rozżarzona drobina

PIĘKNA W K AŻDYM WIEKU

MLECZNE AGRO

ROZRYWKA

nieje ż y ś, że ist łe a z s ły –S tem? interne . cie poza lisz, podaj linka – Pierdo

ta, ace y, f z jn s tka z ys to cę, o p r ra is eśl d r y, p brą p dny, j , d o za r a i e ieto m ą Kob je s t ny, ma liw y, i i z w irp ry co ew ec k tó szta ł ny, cie a dzi y i ni ta w s t k h r w y t w ie , k o c k o b ie . . . o d e s i ę ą y s e b n ,ż j o je c i p anu oza t na to w z o s d ta, a p ląd a rzę ś wiat w yg o dzi ka, b ił aś. n i d r ro n a p os t – C o rob isz? – Ogląd am film . – Jaki? S e r yj n y mord talnie z a m o rd o e r c a b r u wa ł kole żon ę, a s siow y W dram n a ucz ynił kale i atyczny ką . mz cji syn z ostaje p wrocie akorwany, ciec mu a oj si porywac n a mierz yć i g o za przez n tysiące ić metrów kiloz pomoc ą psychic upośled znie zonej k obiet y. – Ufff. Dawaj t ytu ł? – Gdzie je s t N e mo.

Panie Bo ż skie dzie e, da łe ś mi bezt ro ciń stwo, kt łeś. Da łe ś mi wspa óre zabrania łą mło którą za dość bra n ą żon ę.. łeś. Dałeś mi cud , ow. lata mij ają , ja t p rz y p o m ylko in am.

wizor aje tele d d o t n Klie ? isu. do serw m co się stało ie m w e r ie o N – iecz sobie w , grzeSiedzę em r o elewiz hu przed t d z i e m w u c ź o w k wię . bię g iad ł dź s y w le i n ag

Mąż wa ł u p o w i e dz ia p d o p rz yjacie ł mi, że n la . Z ię ciu oco ad , a u d w ó ch u t r z e c h z w o n i ł a m je szc ze śp n o c o w a ł, i.

Wakacyjne remont y

egzaprzed a ż ę om y. Żona d prawo jazd mną a z n ś e minem e poszedłby ę? ż o re suj –M się st gę, pójdę e ż , z mo w ie s iaj nie m. e – Dzis z a r p n ym n astę

Dl a c żej? zego kob iet y ż yją Bo ja d ł un a cz k zwykle a s. nie są gotow e

Babcia u lekarza. – Doktorze chciałabym się od razu zapisać na kolejną wizytę. – Na NFZ, czy prywatnie? – Na NFZ. Lekarz wertuje kajecik. Końcówka sierpnia 2021 r. – Ale p a nie doktorze, ja mam 85 lat. – To co, ołóweczkiem?

ięciem: Rozmawia teściowa z z to zroty jak m – Synu, nie wie da sz, ga po im z k m bisz, nie wie hopoc ie mn yś żeb m ale chciałby wa ł na Wawelu. Nazajutrz: to zro– Mamo, nie wiem jak ty da sz, ga po im bisz, nie wiem z k warcz na a tow go ale masz być tek.

się akrad ł w a cz z agle s łyy m ła N oc . W zie cicho i n z y. ie patr u. Id do dom Jezus na cieb wu g łos: s: no sz y g ło idzie dalej i z Rozgląi il atrz y. Po chw iebie p u dostrzega c a n s Jezu pokoj w rogu da się, ha gą. o d d yc z papu klatkę y m ó w i ł a ś – – To t k ci n a imię? – Ja z ulg ą . jaki e sz. j o papugi, la d –M ż ię pie im – To g łu ię n azwa ł? tk a c z wa ł ro idiota t a m, k tór y n a – Te n s zus. a Je tweiler dw óc h W pa rk u si ed zi emer ytów: ło dzie ż – Pa tr z ja k ta m . Je dn eg o m a dz iś ci ęż ko w pięciu papapierosa muszą e ch łopaki, lić. N o, ale dzieln śmieją. się mimo wszystko

MLECZNE AGRO

Ford Focus Active

w nadwoziu pięciodrzwiowym i kombi

Ford Focus Active wprowadza wszechstronność inspirowaną samochodami SUV. Crossover oferuje powiększony prześwit i wyjątkową konfigurację podwozia, poz walającą zachować wiodącą w klasie d y n a m i kę j a z d y, p r z y jednoczesnym zapewnieniu lepszych możliwości na trudnym terenie.

MLECZNE AGRO

o mocach do 182 KM oraz 1,5-litrowe i 2,0-litrowe silniki wysokoprężne EcoBlue o mocach do 150 KM.

Dostęp do przestrzeni ładunkowej jest teraz znacznie łatwiejszy – bagażnik można otworzyć za pomocą prostego ruchu stopy pod tylnym zderzakiem.

MaSz

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Nowy Focus Active jest trzecim, po Fieście i KA+, crossoverem Forda z rodziny Active. Samochód w wersjach nadwoziowych pięciodrzwiowego hatchbacka lub kombi jest standardowo wyposażony w konfigurację niezależnego tylnego zawieszenia z układem krótkiego i długiego wahacza (SLA), a jego podwozie zaopatrzono w unikalne sprężyny, amortyzatory i stabilizatory. Wprowadzono również odpowiednią geometrię zawieszenia, a prześwit auta znacznie powiększono w porównaniu do standardowego Focusa. Zawieszenie SLA optymalizuje komfort jazdy i reakcje samochodu, a do tego mocowane jest do izolowanej ramy pomocniczej, która zapewnia pożądaną równowagę między zachowaniem przedniego i tylnego zawieszenia przy pokonywaniu większych nierówności na drodze, co zapewnia odpowiednią płynność jazdy. Unikalna geometria zawieszenia SLA Focusa kombi objęła zmianę położenia amortyzatorów, pozwalając pojazdowi zachować zwinność i zdolność reagowania na działania kierowcy nawet przy całkowicie załadowanym bagażniku. Przyjdźmy teraz do nowoczesnego wnętrza. Focus Active wyposażony został w system łączności i rozrywki Ford Sync 3 z ośmiocalowym, kolorowym ekranem dotykowym, który można obsługiwać za pomocą gestów. Rozwiązanie to umożliwia kierowcy sterowanie funkcjami audio, nawigacją i klimatyzacją. Natomiast system FordPass Connect z modemem pokładowym sprawia, że samochód staje się mobilnym punktem dostępowym Wi-Fi, gwarantującym w czasie jazdy łączność bezprzewodową nawet dziesięciu urządzeń, a panel do indukcyjnego ładowania pod deską rozdzielczą umożliwia łatwe ładowanie kompatybilnych smartfonów. I teraz najważniejsze – opcje układu napędowego obejmują mocne i oszczędne 1-litrowe i 1,5-litrowe silniki benzynowe EcoBoost

Fot. Ford

Radość z jazdy

DZWOÅ&#x192;:

513 600 630