Podlaskie Agro nr 71/2016

NR 9(71)/2016

ISSN

WYDANIE JUBILEUSZOWE 1896 - 8260

GRUDZIEÑ 2016

CORIOLI CS BORGI CS

LAKTI CS

BELUGI CS

DONREMI CS

NKA

CZENIE NA

O

PRZE Z

MONLERI CS

KIS

Z

PONTIVI CS

BATISTI CS

HERKULI CS

SIRIANI CS

WYDANIE JUBILEUSZOWE

W NUMERZE:

Wesołych Świąt

QQ AKTUALNOŚCI QQZ wizytą u hodowców w woj. mazowieckim

s.4

QQSamasz buduje fabrykę w Zabłudowie

s.8

QQWCHiRZ świętuje swoje 60-te urodziny

s.12

QQMistrzowie AgroLigi gościli na Podlasiu

s.18

QQ HODOWLA QQOdwiedzamy Klimasze k. Zambrowa

s.24

QQ WETERYNARIA QQJak zadbać o racice

s.28

QQ PORADY QQJak ustanowić drogę konieczną

s.30

QQ MASZYNY QQInwestycja Pronaru w Siemiatyczach

s.36

QQKonkurs - wygraj 4.000 zł

s.38

QQCiągnik do ciężkiej pracy

s.40

QQZgrabiarki, przetrząsacze i kosiarki

s.44

QQ UPRAWA QQJakie odmiany królowej pasz sprawdziły się w 2016 r.

s.48

QQKukurydza na polach pod Goniądzem

s.54

Rok 2016 ma się ku końcowi.

Ku końcowi zmierzają także obchody naszego dziesięciolecia. Też nie mogłem w to uwierzyć, ale pierwszy numer Podlaskiego Agro ukazał się w 2006 r., a teraz mamy już 71 wydań.

Na zakończenie jubileuszu mamy jeszcze dla Was, konkurs, w którym do wygrania są bony o wartości 4.000 zł. Jeżeli zastanawiacie się, czy warto brać udział w konkursie, to podpowiadam, że warto! Pytania są bardzo proste, a na zgłoszenia czekamy aż do 15 stycznia.

Wracając jednak do meritum. Grudzień, ze względu na Boże Narodzenie, to najpiękniejszy okres w całym roku kalendarzowym. To świetna okazja, aby spotkać się z rodziną, sąsiadami i znajomymi.

Chciałbym też podziękować Wam za to, że byliście z nami przez ten cały rok i przez ostatnie 10 lat. Z tej okazji naszym Czytelnikom oraz współpracującym z nami specjalistom życzę, aby w Nowym Roku spełniły się Państwu wszystkie życzenia. Te trudne i łatwe do spełnienia, te całkiem błahe i te ważne, te dostojne i te ciut niepoważne, te duże i małe, mówione głośno lub niemówione wcale.

Zdrowych, pogodnych Świąt, pachnących choinką, ciepłych miłością, pełnych wiary, nadziei i miłości. Naszych i Waszych...

Szymon Martysz Redaktor Naczelny

QQ CIEKAWOSTKI QQCo kryje się pod śniegiem

s.58

QQ BUDUJEMY I MIESZKAMY

s.62

QQ ROLNICTWO NA KOŁACH

s.65

QQ DLA ZDROWIA I URODY

s.68

QQ ROZRYWKA

s.73

    

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72, www.podlaskieagro.pl, e-mail: biuro@podlaskieagro.pl Redaktor naczelny: Szymon Martysz , szmartysz@skryba.media.pl Redakcja: Barbara Klem, Marzena Bęcłowicz DTP: Jan Kitszel Reklama: Sebastian Rutkowski 503-039-455, kierownik biura reklamy Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788, Magdalena Pietraszko 533-379-533, Andrzej Niczyporuk 501-303-181, Wydawca: Wydawnictwo Skryba  Druk: Bieldruk Białystok  Nakład: 15.000 egz.  Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam.

Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

Na okładce: Marek i Sebastian Skiepko, fot. Szymon Martysz

PODLASKIE AGRO

3

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI Z wizytą w województwie

1 0 L A T AGRO

mazowieckim

Pracowitość popłaca

Niedługo po tym, jak spadł pierwszy śnieg, udaliśmy się z redakcją w okolice Sokołowa Podlaskiego. Tam w niewielkiej miejscowość Kudelczyn zwiedziliśmy prężnie działające gospodarstwo hodowlane oraz poznaliśmy ich właścicieli. Proszę Państwa przed Wami rodzina Stelęgowskich.

Tadeusz Stelęgowski wraz z małżonką Marianną oraz synami Piotrem i Pawłem to bardzo pracowici ludzie, którzy prowadzą gospodarstwo specjalizujące się w produkcji mleka. Areał jakim dysponują gospodarze to ok. 110 ha, z czego 40 ha to ich własność, a reszta to dzierżawy.

Ziemia użytkowana jest głównie pod uprawę pasz objętościowych dla bydła – kukurydzę i kiszonki traw.

Jak to się zaczęło?

Tadeusz Stelęgowski przejął majątek po rodzicach w 1986 r., który liczył wówczas 12,5 ha oraz sześć krów, trzy maciory, dwa konie i kilka owiec. Początki gospodarstwa związanego z hodowlą sięgają już połowy lat 90-tych. Natomiast od 1997 r. zwierzęta były pod oceną użytkowości. Gospodarze zaczęli wtedy systematycznie zwiększać pogłowie swojego stada.

– Na początku jałówki mieliśmy z zakupu, bo cieliczek nie zostawialiśmy. Paszę treściwą też nabywaliśmy. Areału mieliśmy mało, z dzierżawami nie było łatwo, więc bazowaliśmy tylko na zakupach – wspomina hodowca.

Gospodarstwo z roku na rok się jednak rozwijało. Państwo Stelęgowscy modernizowali i rozbudowywali budynki inwentarskie.

Zmieniali też hale udojowe – najpierw była 2x4, którą zamieniono na 2x7, natomiast obecnie jest 2x10 rybia ość firmy Gea. Ich stado, na dzień dzisiejszy, liczy bagatela 320 sztuk bydła, w tym ponad 200 krów dojnych. Średnia wydajność dojonych zwierząt to grubo ponad 10 tys. litrów, ale gospodarze liczą, że koniec roku zamknie się już pełną kwotą 11 tys. litrów.

– Synowie dbają i pilnują, aby wydajność w stadzie była wysoka.

Od roku bazujemy na pierwiastkach. Zajmują one ponad 60% całej naszej dojnej populacji. Wcześniej mało produkowaliśmy u siebie jałówek, ale obecnie zdecydowaliśmy się na nasienie seksowane i w ostatnim czasie wycieliło nam się 30 samic. Genetykę stosowaliśmy zarówno polską, jak i zagraniczną. Były zakupy z Golejewka i Osieka, ale był też transport z Niemiec. Próg jaki postawiliśmy przy zakupach to min. 35 l na udoju pierwiastki.

Nowa obora

Tadeusz Stelęgowski wraz synami swoją nową oborę zbudował systemem gospodarczym i we własnym zakresie. Ekipy budowlane zostały zatrudnione jedynie do postawiania konstrukcji nośnej oraz montażu świetlika i kurtyn. Budynek inwentarski ma wymiary 42 x 36 m.

C.D. NA STR. 6

4

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

SPRZEDAŻ - SERWIS ul. 1 Armii Wojska Polskiego 8C 15-103 Białystok tel. 85 66 47 112, fax 85 66 23 720

www.karchercenter-efekt.pl PODLASKIE AGRO

KÄRCHER CENTER EFEKT 5

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

QQ Tomasz Filipiuk, dyrektor firmy IF Sthal

||

Najlepsza pierwiastka Tadeusza Stelęgowskiego osiągnęła wydajność 14.800 l mleka w 305 dni.

C.D. ZE STR. 4

Gospodarz zdecydował się na podłogę wylewaną, gdzie obornik usuwany jest przez zgarniacze (wyciągi). Nieczystości zbierane są do kanału poprzecznego i następnie przepompowywane do zbiornika zewnętrznego. W oborze zamontowano świetlik kominowy z regulowaną (od 0 do 1 m) szczeliną wywiewu oraz dzielone kurty poliwęglanowe firmy IF Sthal Białystok. W oborze znajduje się 168 legowisk. Obora została zasiedlona na początku 2016 r.

Podsumowanie roku

– Jak oceniam ostatnie dwanaście miesięcy? Zbiory w tym roku były przyzwoite – twierdzi gospodarz. Hektarów mamy sporo, jednakże pola jakimi dysponujemy są „porozrzucane” na dwóch powiatach

Białystok

W oborze w Kudelczynie zamontowaliśmy dwa nasze produkty. Pierwszy to świetlik kominowy z regulowaną szczeliną wywiewu, która jest sterowana elektrycznie. Drugi to nowość – składane na wpół kurtyny poliwęglanowe. Technologię tą można porównać do przesuwnej ściany, która ma za zadanie regulować wlot powietrza do obory. Dzielone kurtyny są w stanie zamknąć dużo większe połacie ścian niż kurtyny tradycyjne – np. w tym obiekcie zamykają otwór o wysokości aż 280 cm (przy wys. ściany 150 cm). Kurtyny wykonane są z poliwęglanu komorowego o grub.

16 mm i napędzane są przekładniami elektrycznymi 400 V (trójfazowymi).

Dzięki temu gospodarz może bardzo łatwo sterować wielkością wlotu powietrza, dostosowując go do panujących na zewnątrz temperatur.

(sokołowskim i siedleckim), a to nie ułatwia pracy. Trzeba jednak przyznać, że z kukurydzy jestem zadowolony. Pogoda w miarę dopisała, więc i plonowanie było dobre. Z pokosami natomiast było różnie.

Sporo młodych traw w zeszłym roku nam wymarzło, więc musieliśmy dużo dosiewać. Na nowych łąkach zrobiliśmy trzy pokosy, natomiast na tych starych wyszły cztery pokosy oraz dodatkowo taka lekka przycinka. Jeżeli chodzi natomiast o produkcję mleka, to niestety cena nie powala. Na szczęście stado mam zdrowe i liczne. Tak naprawdę ratuje nas tylko ilość mleka jaką produkujemy.

Plany na przyszłość

W najbliższym czasie hodowcy chcą zwiększyć pogłowie swojego stada. W 2018 r. natomiast gospodarze planują całkowicie zmodernizować swoją starą oborę. Będzie się to wiązało z rozbudową obiektu, postawieniem stalowej konstrukcji, podniesieniem dachu, a także montażem świetlika i wstawieniem kurtyn poliwęglanowych. Oprócz tego w dalszych planach jest także zakup robota do podgarniania paszy.

Redakcja Podlaskiego Agro trzyma zatem kciuki, aby plany gospodarzy w pełni się powiodły.

Tekst i Fot. Szymon Martysz

||

Odpowiednie żywienie i genetyka to klucz do wielu sukcesów w hodowli.

6

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI Polski

producent maszyn rolniczych i komunalnych

– Samasz Białystok

1 0 L A T AGRO

buduje fabrykę w Z abłudowie

Wykoszą konkurencję

Blisko 4 ha wezmą pod dach. Będą tu produkować kosiarki i inne maszyny rolne i komunalne. Dlaczego rodzina Stolarskich idzie w tak trudną inwestycję? – To nie jest egoizm, realizujemy swoje wizje ku potomności, ku rozwojowi województwa i Polski – odpowiada Antoni Stolarski, prezes firmy Samasz z Białegostoku.

22 października blisko pół tysiąca osób w strugach deszczu przyglądało się powstającej fabryce, uczestnicząc w ceremonii wmurowania kamienia węgielnego. Budowa trwa w najlepsze, konstrukcję widać już z bardzo daleka, my zaś tradycyjnie zacznijmy od początku.

W lutym 1984 r. inż. Antoni Stolarski w wynajętym garażu przy ul. Kirkora w Białymstoku założył warsztat, w którym za namową ojca

||

zbudował pierwszą kopaczkę elewatorową do ziemniaków. Do końca roku zakład, nazwany Samasz, zatrudniał już dwie osoby i wyprodukował 15 kopaczek. W dwa lata później ofertę powiększyły kosiarki. Ważną datą był jeszcze rok 1991, kiedy Samasz przeniósł się na ul. Trawiastą, gdzie funkcjonuje do dziś.

Sam Samasz zmienił się jednak znacząco w porównaniu do czasów sprzed 32 lat. Obecnie firma należy do czołówki europejskich

Antoni Stolarki, prezes i założyciel Samaszu jako pierwszy podpisał akt

erekcyjny...

||

producentów maszyn rolniczych i komunalnych. Rocznie zakład opuszcza 7 tys. kosiarek i innych maszyn rolniczych. Zatrudnia ok. 630 osób.

Po zakładzie przy ul. Trawiastej oprowadza mnie Zdzisław Szymczukiewicz, dyrektor ds. inwestycji Samaszu. Imponująca fabryka. I choć niby to już koniec miasta, C.D. NA STR. 10

||

...a następnie po poświęceniu umieścił go w ścianie budynku biurowego. –

W ścianie mojego gabinetu – dodał z uśmiechem.

Deszczowa aura nikogo nie odstraszyła – powstającą fabrykę przybyło zobaczyć blisko 500 osób.

8

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

9

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

C.D. ZE STR. 8

Rys. Arch+

za płotem wolne tereny, widać, że wybitnie im tu ciasno.

– Stale się rozbudowywaliśmy – opowiada Zdzisław Szymczukiewicz. – Widać, że budynki nie są przystosowane do wymagań, część stanowią tymczasowe wiaty. O poważnej inwestycji myśleliśmy już cztery lata temu. Kiedy okazało się, że nie ma możliwości dalszego rozwoju w tym miejscu, zaczęliśmy szukać innej lokalizacji.

A tą inną lokalizacją okazał się Zabłudów.

Tu na wjeździe do miasta od strony Białegostoku Samasz nabył działkę o powierzchni – bagatela – 26 ha. Na 13 ha powstaje hala produkcyjna z parkingiem i oczyszczalnią ścieków, budynek socjalno-biurowy połączony z ośrodkiem badawczo-rozwojowym. Reszta terenu zostanie przeznaczona na pola doświadczalne.

Na początku tegorocznych wakacji, 4 lipca, rozpoczęła się budowa. Czterokondygnacyjny biurowiec o powierzchni użytkowej 8,5 tys. m² (w tym 2 tys. m² OBR) będzie mieścił stołówkę z pełną kuchnią i zapleczem. Co ciekawe dwie kondygnacje zajmą... szatnie. Muszą być dwie, szatnia czysta i brudna, a przy ponad tysiącu pracowników to rzeczywiście potrzebuje miejsca.

Powstaje jako tradycyjny obiekt szkieletowy – płyta i stropy monolityczne z wypełnieniem ścian murowanych. No i wreszcie

||

||

Jeszcze parę miesięcy temu były tu pola, a dzisiaj – obok pięknego, rozłożystego dębu – rośnie nowa fabryka jednego z polskich potentatów produkcji maszyn rolniczych i komunalnych.

gwóźdź programu – główna hala produkcyjna. Pod dach został wzięty teren o powierzchni 96x270 m, kubatura: 270 tys. m³.

Hala powstaje w typowej konstrukcji stalowej, którą tworzą dźwigary kratowe. Ściany są z płyt warstwowych. Na dachu będzie blacha falista z pianką pur i membrana pcw.

Cały zakład będzie wyposażony we wszystkie instalacje, m.in. wentylacji i klimatyzacji, instalację sprężonego powietrza i trzech gazów technicznych. Wewnątrz pracować będzie najnowocześniejsza malarnia proszkowa z pełnym wyposażeniem. Inwestycję zasilą w wodę dwie studnie głębinowe ze stacją uzdatniania. Ciekawostką jest też nowoczesna oczyszczalnia ścieków, wykorzystująca beztlenowe

Ciekawostką jest też fakt, że teren 13 ha, na którym są zlokalizowane budynki, jako własność Samaszu jest wniesiona do SSSE. Jest to ewenement w skali kraju. Na zdjęciu wizualizacja inwestycji.

10

mikroorganizmy. Na terenie inwestycji zbudowana zostanie stacja gazu ziemnego i lpg.

Budżet inwestycji opiewa na 82 mln zł, z tego ok. 7 mln zł stanowi dofinansowanie unijne na budowę Ośrodka Badawczo-Rozwojowego.

– Samasz opracowuje prototypy maszyn, stąd potrzeba budowy Ośrodka – uzupełnia dyrektor Szymczukiewicz. – Zatrudniamy 20 konstruktorów, którzy pracują nad rozwojem maszyn już wdrożonych do produkcji i nad nowymi. Ogólnie maszyny są coraz bardziej zaawansowane technologicznie, a przede wszystkim coraz większe. Zwiększają się areały, trzeba szybciej pracować, szybciej kosić. Średnio ok. 3% małych gospodarstw w Europie jest wchłanianych przez duże. Rolnik ma wciąż ten sam czas, a pola coraz większe. Nasza największa kosiarka ma szerokość roboczą 9,5 m, a tymczasem przyjeżdżają Duńczycy i pytają, czy nie mamy większej, bo potrzebują aż 12 metrowej. A przecież trzeba wziąć pod uwagę, że maszyny te nie tylko pracują w polu – one jeżdżą po drogach.

Zwiększenie szerokości roboczej to zupełnie inna konstrukcja maszyny do złożenia transportowego itd. I to jest właśnie zadanie dla „samaszowych” konstruktorów.

Zakończenie budowy przewidywane jest na koniec września 2017 r. W dwa miesiące później ma przenieść się już tu cała produkcja.

Teren przy ul. Trawiastej w Białymstoku już jesienią był wystawiony na sprzedaż.

Tekst: Barbara Klem

Fot. Samasz i Barbara Klem

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI 60

lat istnienia

Wielkopolskiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt

Zawsze po stronie hodowcy

||

Andrzej Baehr, prezes zarządu WCHiRZ.

H o d o w c y z P o l s k i Ws c h o d n i e j , na zaproszenie prezesa WCHiR Z , wyruszyli do Poznania świętować sześć dekad istnienia tej cenionej w naszym regionie firmy. Podczas uroczystych obchodów goście mogli zapoznać się także z działalnością spółki oraz wymienić się swoimi doświadczeniami z hodowcami z całej Polski.

Wyjazd jak zwykle rozpoczął się od zbiórki w siedzibie firmy Trans-Rol, we wsi Kruszewo-Wypychy. Stąd, 24 listopada autokar zabrał nas do zlokalizowanej w Tulcach pod Poznaniem siedziby Wielkopolskiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt. Wesoła atmosfera oraz smaczne pączki sprawiły, że całodniowa podróż „zleciała” dosyć szybko.

Na miejscu hodowców serdecznie przywitał Andrzej Baehr, prezes zarządu WCHiRZ. – Cieszę się, że hodowcy z Polski Wschodniej po raz kolejny odwiedzają naszą główną siedzibę w Tulcach i mogą sami zobaczyć jak działa i funkcjonuje Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt. A najważniejsze, 12

że mogą na własne oczy przyjrzeć się zwierzętom, które znają głównie z artykułów prasowych i katalogów – powiedział z uśmiechem szef WCHiRZ. Po tym wstępie Andrzej Baehr opowiadał ciekawie o działalności Wielkopolskiego Centrum Hodowli, podkreślając przy tym istotną rzecz jaką jest całkowita niezależność firmy pozostającej w 100% w rękach kapitału polskiego. Następnie prezes dokonał krótkiego podsumowania kończącego się roku oraz odpowiedział na pytania redakcji Podlaskiego Agro, dotyczące planów rozwoju spółki w regionie północno-wschodniej Polski.

– W tym roku przybyło do nas kilku nowych pracowników, ponieważ wyraźnie rozwijamy się we wschodniej części kraju. Prowadziliśmy liczne szkolenia dla rolników, wielokrotnie też jeździłem na Mazury, Podlasie i Lubelszczyznę na rozmowy z hodowcami oraz samorządowcami. Słuchamy bardzo dokładnie opinii hodowców i staramy się spełniać ich wszelkie oczekiwania – wyjaśniał Andrzej Baehr. – Hodowla bydła w Polsce Wschodniej jest jednak specyficzna i trudno ją porównać

1 0 L A T AGRO

z tym co widzimy w innych częściach kraju. Te przepiękne regiony mlekiem płynące mają swoje „trudne praktyki”. Oczywiście nie można generalizować, ale w wielu przypadkach o wyborze buhaja decydują inseminatorzy lub unasieniający lekarze weterynarii. Edukujemy hodowców by więcej uwagi poświęcali wyborowi odpowiedniej genetyki, która jest fundamentem zysków w każdym gospodarstwie.

Pośredniczące w handlu nasieniem prywatne punkty często nie są niestety ambasadorami wartościowej genetyki zainteresowanymi rozwojem gospodarstw hodowlanych. Inwestując w przyszłość krów nie można się kierować ceną nasienia jako jedynym kryterium – zaznaczył szef WCHiRZ. Prezes zarządu podkreślił na zakończenie wystąpienia, że Wielkopolskie Centrum Hodowli będzie stało zawsze po stronie hodowcy. Miał na myśli w pełni uczciwe podejście do polskiego gospodarza, z którego wynika bardzo bogata, konkurencyjna w stosunku do firm amerykańskich i europejskich oferta nasienia pochodzącego od buhajów ocenionych genomowo.

Hodowcy ze wschodnich województw mieli okazję zobaczyć w Tulcach najnowsze rozpłodniki oraz laboratoria, gdzie według najwyższych standardów dokonuje się oceny i konfekcjonowania nasienia.

Następnie goście mogli wysłuchać wykładu Marty Czekalskiej, specjalistki do spraw hodowli WCHiRZ, która przybliżyła strukturę firmy i opowiedziała o jej nowych jednostkach terenowych we wschodniej części kraju w Kosieradach Wielkich (pow. sokołowski) oraz Łomży. Część wystąpienia eksperta z Tulec poświęcona była wyjaśnieniu jak przebiega selekcja bydła w oparciu o ocenę genomową.

– Nasza spółka realizuje program oceny i selekcji buhajów oraz zajmuje się pozyskiwaniem, konfekcjonowaniem i sprzedażą nasienia od najlepszych rozpłodników. Wyhodowanie wybitnego rozpłodnika to długi i skomplikowany proces. W pierwszej kolejności wybieramy kandydatów na rodziców, kojarzymy matkę i ojca przyszłego pokolenia buhajów.

Coś na zasadzie biura matrymonialnego – komentowała żartobliwie przedstawicielka WCHiRZ. – Łączymy w pary osobniki wybitne pod względem cech produkcyjnych, pokrojowych oraz funkcjonalnych, tak aby powstała najlepsza męska linia genetyczna przyszłych rozpłodników. Kandydatki na matki buhajów muszą spełniać określone parametry hodowlane wyrażone indeksem PF, w tym sezonie to: dla krów PF> 125, a dla jałowic gPF> 140.

Na ojców buhajów wybierani są liderzy wycen C.D. NA STR. 14

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

||

Browary restauracyjne nawiązują do tradycji karczm. Podawane tam napoje oferowane są wyłącznie na terenie restauracji. Nasi hodowcy byli zachwyceni doskonałymi walorami smakowymi degustowanych trunków.

C.D. ZE STR. 12

||

Marcin Roszkowski, czyli Maestro Chives.

14

tak zagranicznych, jak i krajowych. Następnie spośród urodzonego, zdrowego potomstwa tych par, wybieramy do stacji tylko najlepsze zwierzęta. Selekcja oparta o genomową wartość hodowlaną pozwala na zakup bardzo młodych osobników. W ostatnim sezonie oceny kupowaliśmy buhaje z gPF 145. Warto dodać, że w tym roku kupiliśmy już w polskich hodowlach 30 buhajów, a rok się jeszcze nie skończył. Wybierając buhaje do kojarzeń we własnych stadach musimy pamiętać, że głównym atutem krajowych buhajów jest to, że ich ocena jest oparta na informacjach uzyskanych w naszych stadach. Uwzględnia warunki środowiskowe i żywieniowe panujące w polskich hodowlach, a tym samym jest bardziej wiarygodna. Ponadto polskie rozpłodniki mają wycenę genomową dla cech uwzględnianych w polskim programie hodowlanym wyrażoną indeksem gPF. Ocena buhaja pochodzącego z zagranicy dokonywana jest na innej populacji bydła, selekcjonowanej na inne cechy, gdzie często są różne systemy

utrzymania i warunki żywienia, a w wielu przypadkach również zupełnie odmienne warunki klimatyczne. Rozpłodniki, które pochodzą z naszego Centrum, dokładnie odpowiadają na potrzeby polskiego hodowcy. A potwierdzeniem tego są buhaje z Tulec wybierane na krajowych ojców buhajów, córki naszych rozpłodników zajmujące wysokie miejsca w rankingach w top 100, na listach krów 100 tysięcznych oraz zdobywające czempionaty na wystawach hodowlanych – dodała Marta Czekalska.

Ostatnim punktem pierwszego dnia była wizyta w Brovarii, czyli mieszczącym się na Starym Rynku w Poznaniu browarze restauracyjnym. Tutaj po długim i wyczerpującym dniu pełnym wrażeń, hodowcy mogli delektować się warzonym na miejscu trunkiem i wymieniać się wiedzą na temat mleczności krów w swoich stadach.

Drugi dzień wizyty (25 listopada) skupiony był na najważniejszej uroczystości w tym roku, czyli oficjalnych obchodach 60-lecia WCHiRZ, C.D. NA STR. 16

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

C.D. ZE STR. 14

które odbywały się w Biocentrum Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu.

– Witam znamienitych gości. Bardzo dziękuję za przyjęcie naszego zaproszenia. Jest mi niezmiernie miło, że tak wielu z państwa jest dzisiaj z nami – rozpoczął obchody jubileuszu Andrzej Baehr. – 60 lat to długi odcinek czasu, chociażby dlatego, że przeżywamy w nim już siódmy pontyfikat papieski. Jakże trudno byłoby wymienić wszystkich związanych przez te lata z Wielkopolskim Centrum pracowników i hodowców. Trudno wybrać też najważniejsze z tysięcy spraw, które wydarzyły się w tym okresie. Dzisiaj natomiast jest właściwy moment, żeby wspomnieć tych, którzy odeszli na zawsze, a którzy wspólnie z nami budowali wielkość firmy – mówił prezes spółki.

Następnie szef WCHiRZ-u przedstawił krótką historię oraz omówił największe osiągnięcia firmy. Podkreślił przy tym, że Wielkopolskie Centrum jest spółką, której udziałowcami jest ponad 7100 hodowców reprezentujących wyłącznie polski kapitał. Prezes firmy dodał też, że jest to ogromny komfort w podejmowaniu właściwych decyzji, gdy obcy kapitał nie wymusza działań krzywdzących pracowników i hodowców.

– Chciałbym raz jeszcze wyrazić moją wdzięczność wsz ystkim hodowcom za to, że nam ufacie, wspieracie nas i przez

||

Hodowcy mieli okazję zobaczyć na ringu najwyżej wycenione w kraju rozpłodniki: m.in. Rockstara, Nikkelbacka, Nielsa oraz buhaja Albero.

60 lat pomagaliście tworzyć to wiekopomne dzieło. Jednocześnie dziękuję wszystkim, z którymi współpracujemy dla dobra polskiej hodowli. A teraz zapraszam do wspólnego świętowania – zakończył swoje wystąpienie Andrzej Baehr.

Kolejnym punktem programu były wykłady, a po nich odbyło się wręczenie odznaczeń – Złotego i Srebrnych Krzyży Zasługi, Medali Za Długoletnią Służbę oraz odznak honorowych Za zasługi dla rolnictwa.

Zwieńczeniem tego uroczystego dnia był występ Marcina Roszkowskiego występującego pod pseudonimem Maestro Chives.

Podlascy hodowcy poznali już pana Marcina kilka miesięcy temu, gdy wystąpił podczas Finału Podlaskiej Agroligi (lipiec 2016 r.). Wspaniały, białostocki skrzypek młodego pokolenia, swoją energetyczną muzyką, poderwał wszystkich z foteli. Podczas jego show ręce same składały się do oklasków.

Jeszcze tylko smaczny tort, dziesięć godzin jazdy autobusem i znowu byliśmy w swoich domach. Podróż minęła dosyć szybko, a to zasługa dowcipów Jakuba Krasuskiego, wesołych wierszy Ewy Osakowicz i pączków serwowanych na każdym postoju.

Tekst i Fot. Szymon Martysz

QQ Waldemar K amiński, hodowca, Wszerzecz (gm. Śniadowo).

Jestem szczęśliwym mężem Edyty oraz ojcem Pauliny, Kuby i Mikołaja.

Od dziesięciu lat zajmuję się produkcją mleka. Moje stado liczy 60 sztuk, w tym 40 krów mlecznych. Posiadam gospodarstwo, które łącznie z dzierżawami ma ok. 40 ha. Podstawą upraw jest oczywiście kukurydza – w zależności od sezonu jest to 15-20 ha, pozostały areał to użytki zielone.

Wcześniej zajmowałem się trzodą, ale rozwój rynku sprawił, że w naszym regionie mleko jest zdecydowanie bardziej opłacalne, a przynajmniej było wcześniej (śmiech). Ostatnio na szczęście powoli wszystko zaczyna się stabilizować, a cena 1,50 zł na rękę jest już przyzwoita.

Z usług Wielkopolskiego Centrum Hodowli korzystam od niedawna. Jestem jednak bardzo zadowolony z tej współpracy oraz z obsługi i doradztwa jakie zapewnia Grzegorz Milewski, regionalny przedstawiciel firmy. Sprawdzona genetyka staje się coraz ważniejsza i dlatego zdecydowałem się skorzystać z nasienia buhajów z WCHiRZ, które gwarantują wysoką produkcję mleka.

16

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

17

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

||

Pamiątkowe zdjęcie agroligowej rodziny w gospodarstwie Państwa Klimaszewskich w Klimaszach k. Zambrowa na Podlasiu.

Mistrzowie AgroLigi

od 14 do 17 października gościli na Podlasiu

Moja tęsknota AgroLiga złota

Kto raz stanął na jej podium, został w nią „wciągnięty”. Wciągnięty w bardzo sympatycznym tego słowa znaczeniu. Najlepsi polscy rolnicy i firmy z sektora rolnego co roku spotykają się w innej części kraju. W tym roku padło na Podlasie. Czterodniowy pobyt mistrzowie zakończyli wesołą biesiadą w gospodarstwie Danuty i Zbigniewa Klimaszewskich k. Zambrowa.

Rozmawiają o rolnictwie, o krowach i halach udojowych. Za chwilę pytają się nawzajem o dzieci. Czemu Kasia nie przyjechała, a co Jasia robi? Z zainteresowaniem oglądają obory. Potem śmieją się i tańczą. Mają swoje piosenki i własne teksty. Nawet własne anielskie sto lat. Obcy dla siebie ludzie...

Co tak zbliża? To moc AgroLigi. W tym roku elita polskiego rolnictwa cztery dni spędziła na Podlasiu. Ukoronowaniem pobytu była wizyta w gospodarstwie nastawionym na produkcję mleka – gospodarstwie Danuty i Zbigniewa Klimaszewskich z miejscowości Klimasze.

18

Po sympatycznym powitaniu i ciepłym posiłku, bo zimno było nieprzeciętnie jak na polską złotą jesień, goście udali się na zwiedzanie gospodarstwa. Zajrzeli w niemal każdy kąt.

A że nie wszyscy zajmują się bydłem, więc i pytań było sporo, aż po takie: po co wam tyle trocin? To o kiszonce z kukurydzy (uśmiech).

No tak, w uprawie ogórków, kiszonka nie jest potrzebna.

Uroczyste spotkanie nie obyło się bez oficjeli. Gospodarzy ucieszyło przybycie Jarosława Koca – wójta gminy Zambrów i Stefana Krajewskiego – wicemarszałka województwa podlaskiego.

– Inicjatywa, która zrodziła się kilka lat temu, aby promować podlaskich rolników i firmy poprzez udział w AgroLidze jest bardzo słuszna.

Cieszę się, że się rozwija i zaszczepia w kolejnych rolnikach – powiedział w rozmowie z „Podlaskim Agro” Stefan Krajewski. – Zgłoszenie do konkursu, przygotowanie i chęć wygrania sprawia, że podlaskie rolnictwo prezentuje coraz wyższy poziom i to nie tylko pod kątem „ładnie”, ale i bezpiecznie. AgroLiga „wyciąga” podlaskich gospodarzy na czołówkę krajową. Dla nas zarządzających powiatem czy C.D. NA STR. 20

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

63-800 Gostyń, ul. Ogrodowa 6 tel. 65 572 50 90 / 65 572 94 81 email: biuro@zuptor.pl www.zuptor.pl

KOMPAKT ROZDRABNIAJĄCO – MIESZAJĄCY

MIESZALNIK 3000 KG Z AUTOMATYCZNYM ROZDZIELACZEM

WIELKA ŚWIĄTECZNA PROMOCJA ZAPYTAJ U NASZYCH DYSTRYBUTORÓW* Oferta ważna do 31.12.2016

*Wykaz dystrybutorów na

www.zuptor.pl AUTOMATYCZNA MIESZALNIA PASZ

MIESZALNIE PASZ – UKŁAD PODWÓJNY

a! a i ł n i Siadcze w doś ocję

k

dź a raw

om ą pr

ln tua

Sp

oj u sw

ra

eale

d ego

rk ma

skin

i Jo

40 - 6 0

Silo-SPACE

m3

www.joskin.com

SKONTAKTUJ SIĘ Z DEALEREM: tel.: 67 216 82 99 • e-mail: handlowy@joskin.com

PODLASKIE AGRO

19

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI

1 0 L A T AGRO

samorządami to wielki zaszczyt. Dzięki nim jesteśmy kojarzeni jako teren nowoczesnego rolnictwa, ale jednocześnie rolnictwa szanującego środowisko i tradycję. No i ta nasza słynna podlaska gościnność (uśmiech).

Marszałek zaapelował też za naszym pośrednictwem do instytucji pracujących na rzecz rolnictwa, aby zachęcały rolników do zgłaszania się do szlachetnej agroligowej rywalizacji.

Udało mi się oderwać od obowiązków Jarosława Koca, który usługiwał gościom wyręczając gospodarzy.

– Gmina Zambrów jest gminą typowo rolniczą. Mamy blisko półtora tysiąca gospodarstw o średniej powierzchni ok. 13 ha. Wśród nich jest kilkadziesiąt o dużym potencjale ekonomicznym. Do nich należy też gospodarstwo Danuty i Zbigniewa Klimaszewskich. Mamy kilku laureatów AgroLigi, m. in. państwa Jałbrzykowskich czy Leśniewskich. Gospodarstwa te z każdym rokiem stają się coraz bardziej nowoczesne i zwiększają pogłowie. Stają się wizytówką naszej gminy i przyczyniają się do jej promocji. Władze samorządowe nagradzają najlepszych swoich rolników. W tym roku odbył się po raz pierwszy konkurs ,,Mój ogród – moja posesja wizytówką gminy Zambrów”. Wśród laureatów znaleźli się również

||

||

Jednym z punktów czterodniowej wycieczki były odwiedziny firmy Trans-Rol (Mistrz Krajowy AgroLigi 2011) w miejscowości Kruszewo-Wypychy. Od lewej: wójt gminy Kulesze Kościelne Józef Grochowski, wójt gminy Sokoły Józef Zajkowski, doradca Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi Wojciech Petera oraz Andrzej i Grażyna Remisiewicz.

państwo Klimaszewscy. Planujemy też zgłosić naszych zasłużonych rolników i przedsiębiorców z branży rolniczej do uhonorowania odznaką „Zasłużony dla gminy Zambrów”. Przy okazji chcę podziękować wszystkim rolnikom z naszej gminy za trud ich pracy i życzyć sukcesów w dalszym rozwoju.

Wioletta i Sylwester Imiołek spod Łowicza. Pan Sylwester, oprócz zajmowania się gospodarstwem, pracuje w radzie nadzorczej łowickiej mleczarni. Jest wiceprezesem Łódzkiego Związku Hodowców Bydła i członkiem zarządu PFHBiPM O/Łódź.

20

Fot. Trans-Rol

C.D. ZE STR. 18

Mając takie elitarne grono obok siebie aż żal, że nie można porozmawiać z każdym, że brakuje na to czasu i miejsca w gazecie.

Kogo więc wybrać? Podpowiadają mi: Wioletta i Sylwester Imiołek spod Łowicza – pierwsi wicemistrzowie krajowi z 2011 r.

Zaczynali w 1997 r. od ośmiu krów i 20 ha.

Jakże śmieszą te liczby w kontekście chwili obecnej. Dziś ich stado liczy 700 zwierząt, w tym 500 sztuk mlecznych (wydajność ok. 9 tys. l).

Utrzymywane są w czterech oborach, dojone karuzelą z 22 stanowiskami. Przybyło i trochę pola – mają 300 ha. Najwięksi dostawcy spółdzielni mleczarskiej w Łowiczu. Ale najbardziej imponujące jest to, że pomysły na swoje gospodarstwo czerpali z Podlasia właśnie.

– Zaczynając swoją mleczną drogę bazowałem na rolnikach podlaskich – opowiada pan Sylwester. – To tu, u was zaczęła się nowoczesność w rolnictwie. To was podglądaliśmy. Dziś poziom się wyrównał, pomysłów szukamy za granicą, choć i zagranica może się uczyć od nas. Spotkania nadal są potrzebne. Wymieniamy poglądy, poznajemy firmy.

C.D. NA STR. 22

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

21

PODLASKIE

AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 20

Fajnie zobaczyć fabrykę, której maszyny jeżdżą po naszych polach (mowa o Pronarze w Narwi – przyp. red.), bardzo sympatycznie było również w firmie nawozowej (to o Trans-Rol Kruszewo-Wypychy – przyp. red.).

W czasie naszych rozmów trwała w najlepsze agroligowa biesiada, przerywana krótkimi wystąpieniami chętnych „zabrać głos”.

– Jestem zadziwiony siłą, jaką ma AgroLiga – mówił Adam Pietruszyński, prezes firmy AgroCentrum z Grajewa, tegoroczny mistrz w kategorii firm rolniczych. – Zgłaszając się do konkursu nie zdawałem sobie sprawy, że ma on takie oddziaływanie. Cieszę się zatem z przynależności do tak zacnego i tak licznego grona.

Pan prezes obiecał też publicznie bardziej się angażować w sprawy Agroligi. Napiszę, aby się nie zapomniało (uśmiech). Sektor nagrodzonych przedsiębiorstw reprezentowała również Krystyna Szepietowska – właścicielka Gamy Wysokie Mazowieckie. Zaś naszych – podlaskich laureatów poprzednich edycji konkursu – reprezentowali: Małgorzata Chylińska, Mariola i Adam Guzel, Regina Zawadzka i Katarzyna Kraszewska.

Była pyszna zupa z podlaskich grzybów, zapachniało świętami – kiedy pojawił się smażony karp. Kapela grała, śpiewały Laskowianki, a gości nie trzeba było zachęcać do tańców przy ognisku. Prym wiodła pani Danusia, niestrudzona niczym nastolatka.

Potem jeszcze przez pół godziny wszyscy się ściskali i żegnali, goście suto obładowani

22

prezentami z Podlasia, zapakowali się do autokaru i wyruszyli – mamy nadzieję – pełni wrażeń w drogę powrotną.

Ale tak na przekór, na koniec wróćmy jeszcze do początku. Wyjazd studyjny wystartował w piątek – w Dzień Nauczyciela z parkingu Ubojni Drobiu „Piórkowscy” w Woli Cyrusowej k. Łodzi. Na ziemi podlaskiej wizytę rozpoczęło zwiedzanie firm: Podlaska Chata w Sokołach oraz Trans-Rol w Kruszewie-Wypychach.

Ta ostatnia – Mistrz Krajowy AgroLigi – zorganizowała uczestnikom poczęstunek. Nocleg – w Bojarskim Gościńcu w Narewce.

Sobotę rozpoczęły odwiedziny w pustelni ojca Gabriela w Odrynkach. Jest to prawosławny mnich, który zbudował na wyspie swoiste sanktuarium i zajmuje się zielarstwem i pszczelarstwem. Wizyta na Podlasiu nie mogła się odbyć – rzecz jasna – bez wycieczki do Puszczy Białowieskiej. Tu pokazaliśmy reszcie Polski Rezerwat Żubrów i Muzeum Przyrodnicze w Białowieży. W drodze powrotnej goście jeszcze na chwilę zatrzymali się w Soborze Św. Trójcy w Hajnówce. Jak na weekendowy wieczór przystało, w Bojarskim Gościńcu do późnej nocy trwała podlaska wieczornica integracyjna, okraszona regionalnymi potrawami i muzyką.

Niedziela upłynęła na zwiedzaniu św. Góry Grabarki k. Siemiatycz, Ziołowego Zakątka w Korycinach (wicemistrz krajowy AgroLigi) i Muzeum Rolnictwa i Skansenu w Ciechanowcu. To była ta bardziej turystyczna część wizyty. W poniedziałek bowiem pojawiło się z większym naciskiem rolnictwo, poprzez zwiedzanie firmy Pronar w Narwi (dwukrotny

1 0 L A T AGRO

mistrz krajowy AgroLigi) i opisane na kolejnych stronach gospodarstwo w Klimaszach.

Zapraszamy na przyszłość.

Tekst i fot.: Barbara Klem

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

KOMPONENTY PASZOWE I PASZE WOLNE OD GMO ŚRUTA SOJOWA ŚRUTA RZEPAKOWA MAKUCH SOJOWY KUKURYDZA PASZOWA DDGS MŁÓTO BROWARNIANE WYSŁODKI GRANULOWANE MELASA BURACZANA WYSŁODKI W BELACH NAJWYŻSZA JAKOŚĆ W ROZSĄDNEJ CENIE

PHU AGROVET ANDRZEJ KONOPKA 18-411 ŚNIADOWO, UL. SZOSOWA 84 501 170 194, 514 984 434, 798 493 208

PODLASKIE AGRO

23

PODLASKIE

HODOWLA Jak w ciągu ostatnich 12 lat zmieniło się rolnictwo – Zbigniew Klimaszewski z Klimasz k. Zambrowa

1 0 L A T AGRO

opowiada

Żyje się raz

Kochają to co robią. A to co robią, robią z pasją. Danusia i Zbyszek, bo tak wszyscy do nich mówią, Klimaszewscy – jedni z większych podlaskich hodowców bydła mlecznego. Oddają się pracy, nie zapominając o sobie. Cieszą się każdą chwilą, bo ich życiowe motto to słowa „żyje się raz”.

Poczekam chwilę... czy już skończyliście Państwo nucić dość znaną piosenkę polskiego zespołu folklorystycznego Baciary: „żyje się raz, spróbuj więc sam, jak najlepiej wykorzystać swój czas”. Proste, mądre, a jakże często o tym zapominamy. Dobrze, po muzycznym wstępie, ad rem.

Tuż za nowiutką wschodnią obwodnicą Zambrowa, niemalże na przedmieściach miasta, leży wieś Klimasze. Gospodarze pod numerem jeden to – rzecz jasna – Klimaszewscy. Państwa Danutę i Zbigniewa gościliśmy już na łamach „Podlaskie Agro” m.in. jako laureatów konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne w 2007 r.

Kiedyż to było? Wróciliśmy do Klimasz przy okazji październikowej wizyty mistrzów AgroLigi, którzy zagościli i u nich. Już wieczorem, kiedy duża grupa gości opuściła Klimasze, gospodarze znaleźli czas na rozmowę ze mną.

– Rolnictwo to nasza rodzinna tradycja od setek lat – zaczyna pan Zbyszek. – Mam dokumenty potwierdzające, że tu Klimaszewscy żyli już w XV w. Ziemie przekazywali z pokolenia na pokolenie. Też przejąłem gospodarstwo po rodzicach i mam nadzieję, że dalej przejmą ją po nas nasi synowie Karol i Daniel.

Teresa i Kazimierz – seniorzy Klimaszewscy, oddali gospodarkę w ręce syna w 1994 r. Musieli jednak parę lat poczekać na jego mocny start, ponieważ pan Zbigniew pracował zawodowo jako strażak.

Na strażacką emeryturę odszedł po 22 latach pracy, dopiero w 2004 r.

No i wtedy to się zaczęło...

– To był czas największych zmian w polskim rolnictwie – zaczyna gospodarz. – Wchodziła Unia, nowe przepisy, wymagania, a jednocześnie zmieniał się bardzo rynek maszyn. Trzeba było patrzeć w przyszłość i podejmować ważne decyzje. Nasza była oczywista.

Postawiliśmy pierwszą oborę wolnostanowiskową i wspólnie z żoną zaczęliśmy modernizować i rozwijać gospodarstwo.

||

Cielęta utrzymywane są cały rok na podwórku...

24

||

Rodzina Klimaszewskich w ogrodzie – warto dodać, że w ogrodzie uznanym za najładniejszy w gminie. Na zdjęciu: Teresa i Kazimierz – seniorzy rodu, Danuta i Zbigniew – gospodarze oraz synowie: Karol (w swetrze) i Daniel (w marynarce). Jeden chyba „do wzięcia” (uśmiech).

||

…a maszyny i ciągniki w przestronnym garażu.

C.D. NA STR. 24

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

Autoryzowany Dystrybutor: Trans-Rol Andrzej Remisiewicz, Kruszewo-Wypychy 29, 18-218 Sokoły tel. tel.: (86) 476 31 63 tel. kom.: 604 167 434

PODLASKIE AGRO

25

PODLASKIE

HODOWLA

1 0 L A T AGRO

C.D. ZE STR. 24

Namawiam pana Zbyszka na podsumowanie, na porównanie sytuacji z jego dziś i sprzed 12 lat.

– Duży postęp w każdej dziedzinie – mówi szybko. – Wtedy mieliśmy 30 krów, dziś – 85 dojnych, a całe stado liczy blisko dwie setki.

Wydajność 9,5 tys. kg. To zupełnie inna skala produkcji, choć nakład pracy jest podobny.

Zadawaliśmy pasze ręcznie, a krowy doiliśmy dojarką przewodową.

Obecnie stado jest utrzymywane w dwóch oborach, w jednej pracuje hala udojowa 2x5 sztuk. W kolejnych budynkach zorganizowana jest tzw. porodówka. W zacisznym miejscu, ale zupełnie na podwórku znajduje się żłobek – budki dla cieląt. Oczywiście obszerny garaż, a w nim m.in. ciągnik – nagroda wygrana w konkursie Bezpieczne Gospodarstwo, silosy paszowe.

Na 65 ha tylko kukurydza i zielonki, gospodarz żartuje, że ma uczulenie na zboża.

A na serio chodzi o to, że tu cenny jest każdy metr pola.

Komu z Czytelników w tym momencie wydało się, że takie gospodarstwo uwiązuje do siebie właścicieli – mocno się myli. Państwo Klimaszewscy regularnie wyjeżdżają na wczasy. Tak, to nie błąd w druku (uśmiech)...

||

Stado Państwa Klimaszewskich liczy 200 sztuk. Krowy, podobnie jak gospodarze – są bardzo przyjazne, wychodzą z legowisk na przywitanie gości (uśmiech).

na wczasy. Wyjeżdżają z reguły na 7-10 dni.

Raz udało się im wziąć takie wolne cztery razy w roku. Ich pasją są szczególnie góry, choć zwiedzili już całą Polskę i szmat Europy.

Recepta na to, jak to zrobić: – Koordynacja prac z rodziną – mówią i apelują do wszystkich. – Nie odkładajcie przyjemności na potem.

A ja uzupełnię. Zgłoście się też do konkursu AgroLiga. Wymagania są, owszem. Ale ich spełnienie przyniesie korzyści Waszym gospodarstwom. A jak Was wciągnie „agroligowa” rodzina, to ani się obejrzycie jak będziecie z nimi śpiewać „żyje się raz...” Czego oczywiście wszystkim życzę.

Tekst i Fot. Barbara Klem

Czytelnicy piszą Każdy rolnik w oknie czeka,

Aż wpadnie mleczarnia po odbiór mleka, Gdyż każdy kierowca ze sobą posiada Podlaskie Agro, gdzie dobra porada, Tudzież artykuł o jakimś sąsiedzie

Co ma głowę na karku, więc mu się wiedzie.

Czytają wszyscy z zaciekawieniem

Między porannym a wieczornym dobytku karmieniem.

I nie jeden chciałby się znaleźć na łamach tej gazety, Lecz na to trzeba sobie zasłużyć niestety.

Trzyma ona poziom niesamowity,

Gdyż trudno jest dogodzić dostawcom Mlekowity.

Sama jestem zdziwiona, że mój skromny wiersz się tu znajduje Za co serdecznie redaktorowi dziękuję.

A także życzę by czytających grono się powiększało

I w coraz większym nakładzie Podlaskie Agro się ukazywało.

Ewa Osakowicz Podgrodzisk, gmina Suchowola

Dziękujemy za ten wspaniały wiersz. Zapraszamy też innych czytelników do dzielenia się z nami swoją twórczością. Najciekawsze listy opublikujemy i nagrodzimy.

26

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

dla Twojego stada bydła • Mieszanki mineralne • Preparaty mlekozastępcze • Lizawki • Produkty specjalne

nem dla Z perfekcyjnym Sele wydajności! krów o wysokiej

NE od

O

Perfekcyjne rozwiązania

WOL

PODLASKIE

G M

Bergophor Futtermittelfabrik Dr. Berger GmbH & Co. KG 95326 Kulmbach · Tel. +49 9221 806-0

www.bergophor.pl

michal.suchy@bergophor.pl · Tel. +48 602 28 49 27 slawomir.jaksim@bergophor.pl · Tel. +48 510 06 44 01

PODLASKIE AGRO

27

PODLASKIE

WETERYNARIA Jak

1 0 L A T AGRO

właściwie zadbać o zdrowe racice bydła mlecznego

Pedicure na gwiazdkę

Stan zdrowia racic i szpary międzyracicowej u bydła najlepiej jest sprawdzić po sezonie pastwiskowym, późną jesienią, a w zasadzie to już niemal kalendarzową zimą. Choroby nóg mają niewątpliwy wpływ na zaburzenia rozrodu krów, schorzenia wymion i niewłaściwą pracę przewodu pokarmowego.

Na schorzenia – mówiąc po lekarsku (uśmiech) – narządów ruchu wpływają nieodpowiednie warunki utrzymania zwierząt w oborze. Może je powodować też brak lub zła korekcja racic i niewystarczająca opieka weterynaryjna. Oczywiście winne mogą być geny, czy zła selekcja hodowlana.

Zacznijmy od tego pierwszego: jakie więc mamy warunki utrzymania bydła?

Na szczęście rzadko zdarza się, by bydło przebywało wyłącznie w oborze. Betonowe posadzki 24 godziny dziennie, siedem dni w tygodniu itd. cały rok – to zło dla zwierząt. Układ mięśniowo-kostny przestaje normalnie funkcjonować. Słabną mięśnie i to nie tylko te w nogach. Pojawiają się problemy z wycieleniem, bo ruchy odpowiedzialne za akcję porodową mięśni są niewystarczające dla naturalnego wyparcia płodu. Zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego wywołane są brakiem ruchu i normalnej perystaltyki jelit. Poza tym twarde posadzki są przyczyną wrzodów racic, a ruch potrzebny jest, aby róg kopytowy ścierał się. Przy okazji – korekcje racic powinny być przeprowadzane dwa razy w ciągu roku: na wiosnę i na jesieni.

Nasi rolnicy najczęściej preferują utrzymanie oborowe-pastwiskowe. Przyjrzyjmy się zatem teraz jakie mamy typy obór: głęboko-ściółkowe uwięziowe, głęboko-ściółkowe wolnostanowiskowe, płytko-ściółkowe uwięziowe, płytko-bezściółkowe uwięziowe, płytko-bezściółkowe wolnostanowiskowe i płytkie bezściółkowe w boksach.

Na podstawie własnych obserwacji i doświadczenia wiem, że najwięcej schorzeń racic i wymion występuje w oborach bezściółkowych. Związane jest to z urazami mechanicznymi, których następstwem są rany zakażone bakteryjnie. Gdy do środowiska obory dostają się bakterie z zapaleń wymion, ropnych stanów zapalnych macicy, to wystarczy drobna rana, otarcie naskórka racicy, czy palców, a już bakterie wnikają do środka i powodują poważne schodzenia racic. Przy złych warunkach 28

Fot. Szymon Martysz

utrzymania (brak ściółki) i jednocześnie dużej ilości wody na posadzkach dochodzi do występowania następujących schorzeń: gnicie rogu kopytowego, stłuczenia racicy, aseptyczne lub septyczne zapalenia tworzywa racicowego, zanokcicy, pojawia się wrzód podeszwy, krwiaki szpary międzyracicowej, zapalenia nekrotyczne skóry, zapalenia skóry i szpary międzyracicowej, ropowice, ropowice szpary i palców, pęknięcia rogu kopytowego, ciała obce, obrzęki stawów skokowych i wrzody piętki racicowej. Aż chciałoby się powiedzieć: do wyboru, do koloru... Ale nic w tym zabawnego.

Choroby nóg u bydła są w dużym stopniu zależne od prawidłowej budowy kończyny.

Krzywe racice mają mniejszą powierzchnię podeszwową, co w konsekwencji daje nadmierne obciążenie na 1 cm² racicy. Gdy racice są ostrokończyste występuje nadmierne obciążenie opuszki racicowej i piętki. Racica płaska to typowe schorzenie dla zwierząt otyłych i buhajów. Gdy szpara racicowa jest szeroko rozstawiona, to powoduje stały stan zapalny szpary międzyracicowej.

Oglądając racice od tyłu zwierząt można zauważyć nieprawidłowe postawy kończyn.

Z tego powodu dochodzi do nierównomiernego obciążenia stawów, zwiększonego napięcia ścięgien, więzadeł, mięśni, a w konsekwencji do stanów zapalnych.

Schorzenia racic i palców bydła powodują zmniejszenie wydajności mlecznej, nawet do trzech litrów na dzień.

Chore sz tuki są ner wowe, mniej jedzą i w efekcie chudną. Pogarszają się też warunki rozrodu. Dochodzi do zwiększonych ilości nieskutecznych prób zacielenia.

Ruje częściej się powtarzają i są nieregularne. Pierwsza ruja po porodzie występuje później i jest słabo widoczna. Pojawiają się zaburzenia w wydzielaniu takich hormonów jak GnRH i LH, powodujących zwiększoną liczbę rui słabo wyznaczonych. Zwiększone jest również wydzielanie prostaglandyn, co powoduje zamieranie zarodków i poronienia. Po porodzie macica potrzebuje więcej czasu na normalną inwolucję, co w efekcie może powodować chroniczny stan zapalny, a ruja jest opóźniona i słabo zaakcentowana. W takiej sytuacji pierwsza ruja może pojawiać się dopiero po trzech lub czterech miesiącach od porodu. Pogarszają się również parametry mleka, takie jak ilość białka i tłuszczy.

Wszystkie te stany chorobowe prowadzą w efekcie do sytuacji, że zwiększają się koszty leczenia zwierząt. Nie zawsze próby te dają zadowalające efekty dla hodowców. Z danych naukowych wynika, że aż 20% wszystkich chorób bydła to schorzenia racic i palców, które co piątą krowę eliminują ze stada.

W następnych artykułach omówimy szerzej poszczególne choroby nóg.

QQ Józef Wszeborowski, lekarz weterynarii

Przychodnia dla zwierząt 16-061 Juchnowiec Dolny 98 tel. 85 71-96-100 608-155-871

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

29

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

Rys. Podlaskie Agro

PORADY

W jaki

sposób formalnie ustanawia się dostęp do swojej nieruchomości

Konieczna droga,

niekoniecznie droga Czym jest? Komu przysługuje? W jakich sytuacjach występuje? Jak ją ustanowić? Czy można ją stracić? Droga konieczna – wszystko co powinniśmy wiedzieć o dostępie do nieruchomości.

Zgodnie z art. 145 § 1 kodeksu cywilnego żądanie ustanowienia drogi koniecznej jest zasadne w sytuacji gdy nieruchomość nie ma odpowiedniego dostępu do drogi publicznej lub należących do tej nieruchomości budynków gospodarczych. W takim stanie faktycznym właściciel nieruchomości może żądać od właścicieli gruntów sąsiednich ustanowienia za wynagrodzeniem potrzebnej służebności drogowej, tj. drogi koniecznej. Roszczenie powyższe przysługuje właścicielowi nieruchomości gruntowej i budynkowej, a także użytkownikowi wieczystemu. Prawo, te nie przysługuje natomiast właścicielom odrębnych lokali, ponieważ uregulowanie dostępu do poszczególnych lokali należy do zarządu wspólną nieruchomością.

Rozważając problem drogi koniecznej musimy zadać sobie pytanie: czy nasza nieruchomość ma odpowiedni dostęp do drogi publicznej? Czy mamy odpowiedni dostęp do budynków gospodarczych z których korzystamy? Nasz ustawodawca, na całe szczęście, nie zdefiniował pojęcia odpowiedniego dostępu, którym posłużył się w kodeksie cywilnym. Ustalenie, czy dostęp jest odpowiedni, jest kwestią stanu faktycznego i jego oceny 30

przez sąd. Roszczenie o ustanowienie drogi koniecznej może być uzasadnione dopiero w razie ustalenia, że istniejący dostęp nie może zostać usprawniony i wykorzystany do przechodu, przejazdu (w tym maszyn rolniczych o większych gabarytach), przepędu bydła, albo że przystosowanie go wymagałoby znacznych nakładów finansowych przekraczających możliwości właściciela nieruchomości w stopniu czyniącym tę inwestycję nieopłacalną. Wartym przytoczenia jest także stanowisko Sądu Najwyższego, zawarte w postanowieniu z dnia 7 lipca 1999 r., II CKN 786/98, gdzie wyrażono pogląd, że dostęp do drogi publicznej jest nieodpowiedni, gdy wyjazd z nieruchomości przylegającej do drogi publicznej stwarza niebezpieczeństwo w ruchu drogowym. Zatem podkreślić należy, że zastanawiając się nad ustanowieniem drogi koniecznej, nie możemy mieć na celu łatwiejszego korzystania ze swojej nieruchomości. Wszystkie czynności podjęte w ramach ustanowienia drogi koniecznej winny mieć na uwadze przede wszystkim zapewnienie normalnego, gospodarczego korzystania z nieruchomości.

Przeprowadzenie drogi koniecznej powinno nastąpić z uwzględnieniem interesu

społeczno-gospodarczego. Powyższe wyraża się w dążeniu do tego, aby sposób ustalenia szlaku drożnego odpowiadał potrzebom nieruchomości niemającej dostępu do drogi publicznej i następował z najmniejszym obciążeniem gruntów, przez które droga będzie przebiegać. Także w tym zakresie orzecznictwo sądowe zawiera wiele wskazówek, jak droga konieczna powinna albo nie powinna przebiegać. Sąd wydający rozstrzygnięcie winien w miarę możności, unikać przeprowadzenia drogi przez grunty uprawne, czy w każdy inny sposób, który powodowałby konflikty sąsiedzkie i stanowił szczególną uciążliwość dla właściciela nieruchomości obciążonej. W miarę możliwości droga powinna być najkrótszym i najtańszym połączeniem z drogą publiczną. Konsekwencją powyższej zasady jest fakt, że w sprawie o ustanowienie służebności drogi koniecznej sąd (właściwy ze względu na miejsce położenia nieruchomości) nie jest związany żądaniem wniosku co do sposobu przebiegu służebności i sam ustala jej przebieg.

Drogę konieczną można ustanowić jedynie za wynagrodzeniem, które należy się C.D. NA STR. 32

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

31

PODLASKIE

PORADY C.D. ZE STR. 30

właścicielowi nieruchomości obciążonej. Wynagrodzenie należy się za samo ustanowienie służebności drogowej i jest niezależne od szkody właściciela nieruchomości obciążonej, jeżeli zaś właściciel poniesie na skutek ustanowienia służebności drogi koniecznej szkodę, to obowiązany jest wykazać jej wysokość. Wynagrodzenie powinno być jednorazowe, jednakże dopuszczalna jest także możliwość określenia wynagrodzenia w formie świadczeń okresowych.

Nadto, wynagrodzenie nie musi być określone w sumie pieniężnej, może być świadczeniem niepieniężnym. Sąd, ustanawiając służebność, orzeka o wynagrodzeniu z urzędu, niezależnie od wniosku właściciela nieruchomości służebnej, chyba że uprawniony zrzekł się wynagrodzenia. W razie nieprzyznania wynagrodzenia w sprawie o ustanowienie służebności nie ma przeszkód do dochodzenia go w drodze odrębnego procesu cywilnego.

Najczęstszym sposobem ustanawiania służebności drogi koniecznej jest orzeczenie sądu w postępowaniu nieprocesowym, wszczęte na wniosek właściciela nieruchomości z brakiem odpowiedniego dostępu. Sądy orzekają służebność drogi koniecznej, także przy zniesieniu współwłasności nieruchomości, przy dziale spadku lub podziale majątku wspólnego. Ustanowienie drogi koniecznej może

nastąpić także dobrowolnie, poza sądem – w formie umowy między właścicielem nieruchomości pozbawionej dostępu do drogi publicznej, a właścicielem nieruchomości, przez którą będzie przebiegać droga. Co ważne, aby tak zawarta umowa była ważna musi ona zawierać oświadczenie właściciela nieruchomości obciążanej – w formie aktu notarialnego.

Dodatkowo, źródłem powstania służebno-

ści gruntowej może być także zasiedzenie.

Stanowi to cechę wyróżniającą służebności gruntowej, w tym znaczeniu, że jest ona jedynym ograniczonym prawem rzeczowym, które może powstać w trybie zasiedzenia. Bardzo ważne jest, że roszczenie o ustanowienie drogi koniecznej nie ulega przedawnieniu, zatem powództwo w tym zakresie możemy złożyć w każdym dogodnym dla nas czasie.

Nie zapominajmy, że droga konieczna nie jest prawem absolutnym. Możliwa jest bowiem zmiana jej przebiegu bądź całkowita

PRAWNIK AGATA ŻOCHOWSKA – BEZPŁATNE PORADY PRAWNE

1 0 L A T AGRO

utrata. Zniesienie służebności drogi koniecznej może nastąpić wtedy, gdy utraciła ona dla nieruchomości władnącej wszelkie znaczenie, a więc z reguły, gdy nieruchomość władnąca uzyskała odpowiedni dostęp do drogi publicznej. Dodatkowo, co ważne, wygaśnięcie służebności drogi koniecznej następuje na skutek jej niewykonywania przez 10 lat.

Możliwa jest także sprawa o zmianę treści lub sposobu wykonywania służebności drogi koniecznej (np. poszerzenie drogi koniecznej, jej zabezpieczenie podczas przejazdu), wszczyna ją właściciel nieruchomości władnącej, jest rozpoznawana w trybie postępowania nieprocesowego.

Ko ń c z ą c p o dk r e ś l a m , że cz ynności procesowe związane z ustanowieniem drogi koniecznej nie są przyjemne, bowiem po drugiej stronie postępowania często występują sąsiedzi, krewni, znajomi... W środowisku rolniczym prawo własności jest prawem bezwzględnie pilnowanym i przestrzeganym, toteż niekiedy żądanie korzystania z cudzej własności może być początkiem eskalacji konfliktu. Niemniej, pamiętajmy, że to przede wszystkim nasze dobro tj. prawo do normalnego, gospodarczego i bezpiecznego korzystania z naszej własności, jest dobrem najwyższym. A skoro nasz ustawodawca przewidział procedurę, która ma na celu obronę naszego interesu, nie widzę przeszkód ażeby z tej procedury nie skorzystać.

Agata Żochowska

504 123 838

W ramach współpracy z Podlaskim Agro zapewniamy każdemu Czytelnikowi darmową pomoc prawną. Porady udzielane będą telefonicznie w każdą środę w godzinach 8:30 - 11:30 podczas cotygodniowego dyżuru prawnika.

Zakres udzielanych porad to szeroko rozumiane prawo cywilne i administracyjne, w tym w szczególności sprawy z zakresu: QQ obrotu nieruchomościami, uregulowania stanu prawnego, zasiedzenia, QQ znoszenia współwłasności, QQ prawa spadkowego,

QQ dochodzenia odszkodowań w związku z powstałymi szkodami na osobie

i mieniu, QQ o zapłatę, polubowne oraz sądowe windykowanie należności finansowych, QQ postępowań przed ARiMR, ANR, ARR, KRUS, ZUS, QQ wszelkich problemów występujących na co dzień przy prowadzeniu gospodarstw rolnych, produkcji rolnej czy zwierzęcej.

32

PODLASKIE AGRO

Nowoczesne standardy nawożenia Siarka a plonotwórcze działanie azotu Pod koniec XX wieku zauważalne stało się pogorszenie zaopatrzenia gleby w siarkę, a w niektórych krajach wysoko rozwiniętych pojawiły się sygnały o niedoborach tego pierwiastka. Jest to poniekąd efektem działań proekologicznych przemysłu oraz postępu w zakresie odsiarczania spalin z zakładów energetycznych, zmierzających do ograniczenia emisji związków siarki do atmosfery. Oznacza to światowy deficyt tego pierwiastka w glebie wynoszący obecnie 7–8 mln t. Na niedobór siarki w glebie wpływa też stosowanie nawozów o ograniczonej zawartości siarki oraz coraz częstsze występowanie w uprawach odmian roślin o wysokich plonach i o zwiększonym zapotrzebowaniu na siarkę, a także zwiększenie areałów roślin siarkolubnych, np. rzepaku.

Pod względem wymagań w stosunku do siarki rośliny można podzielić na trzy grupy: rośliny o bardzo dużym zapotrzebowaniu na siarkę – rzepak, kapustne, cebula, czosnek – ze średnim plonem rośliny te pobierają ok. 50 kg siarki z 1 ha; rośliny o dużym zapotrzebowaniu na siarkę – rośliny motylkowe (koniczyna, lucerna) oraz kukurydza i buraki – średni pobór ok. 40 kg siarki z 1 ha; rośliny o niewielkim zapotrzebowaniu na siarkę – ziemniaki, trawy (w tym zboża) – średni pobór do 25 kg siarki z 1 ha.

Na terenie Polski gleby o niskiej zawartości siarki przekraczają 50%, z tego względu celowe jest zwiększanie zawartości siarki w glebie poprzez odpowiednie dodatkowe nawożenie tym składnikiem. Najbardziej do-

godną formą siarki w glebie jest forma siarczanowa, która jest jedyną jej postacią przyswajalną przez rośliny uprawne.

Rośliny dla prawidłowego rozwoju wymagają zrównoważonego żywienia wszystkimi składnikami pokarmowymi. Zapotrzebowanie na siarkę wzrasta proporcjonalnie do ilości azotu pobieranego przez rośliny. Badania naukowe dowodzą na silną interakcję pomiędzy wysokością nawożenia azotem i dawkami siarki. Wskazane jest zachowanie następujących proporcji N do S – rzepak 5 : 1, kukurydza 6 : 1, zboża 7 : 1. Niedobór 1 kg siarki w glebie ogranicza pobranie do 10 kg azotu. Zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie stężenia składników (również siarki) pogarszają jakość produktów roślinnych.

Siarka zaliczana jest do podstawowych składników pokarmowych warunkujących rozwój wszystkich organizmów żywych. decyduje o prawidłowym rozwoju roślin; poprawia jakość plonów i walory smakowe; jest jednym z podstawowych składników białka, niektórych witamin i enzymów; zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki oraz na wyleganie zbóż.

Niedobór siarki ogranicza: rozwój i plon roślin; zawartość i jakość białka, obniża zawartość cukrów i tłuszczów (rośliny oleiste); nadmierne gromadzenie się azotanów w roślinie.

Odpowiedzią Grupy Azoty Zakłady Azotowe „Puławy” S.A. na zapotrzebowanie rynku są NOwe NAwOZy PłyNNe Z dOdAtkiem SiArki

Szczegóły na www.pulawy.com

Nawóz XXI wieku

rsm@grupaazoty.com

AUTORYZOWANY DYSTRYBUTOR

www.sklodowski.com.pl

Skłodowski Spółka Jawna 07-323 Zaręby Kościelne ul. Czyżewska 20 tel. 86 270 69 00, fax. 86 270 69 44 email: biuro@sklodowski.com.pl

PODLASKIE

MASZYNY

Inwestycja goni inwestycję

1 0 L A T AGRO

Pozycja lidera w kraju to wciąż za mało. Nowe inwestycje przyniosą dalszą ekspansję na rynki światowe. W Siemiatyczach dobiega końca budowa nowej hali produkcyjnej Pronaru, gdzie na powierzchni 4,5 ha powstaną najnowocześniejsze maszyny komunalne i recyclingowe.

36

PODLASKIE AGRO

ARTYKUŁ REKLAMOWY

||

Fot. Pronar

Pronar, firma założona w 1988 r., dzięki cięż- byli odpowiedzialni m.in. za podłączenie sieci należy wspomnieć o oddziale w Narewce, kiej pracy oraz przemyślanym decyzjom bizne- elektrycznej, doprowadzenie wody czy za- który został powiększony niemal dwukrotsowym w ciągu szeregu lat wyrosła na lidera dbanie o system ogrzewania. Ten fakt czyni nie – z obecnych prawie 15 tys. do 27 tys. m2. w produkcji maszyn i urządzeń rolniczych, firmę niemal samowystarczalną. Podjęte prace Pozwoliło to usprawnić produkcję i zwiększyć komunalnych, recyklingowych, felg, osi i ukła- powiększą dotychczasową powierzchnię pro- liczbę wytwarzanych maszyn i tarcz do kół. Łączna powierzchnia hal produkcyjnych dów jezdnych. Obecnie posiada ponad 50% dukcyjną niemal dwukrotnie – o dodatkowe krajowego rynku i ciągle poszerza pole swoich 21 tys. m2. Całkowita zaś przestrzeń jaką zaj- siedmiu fabryk Pronaru po zakończeniu prodziałań o nowe zagraniczne rynki zbytu. Swoje mie fabryka wyniesie 49 tys. m2, gdzie wytwa- wadzonych inwestycji wyniesie 210 tys. m2. produkty eksportuje do 60 krajów na całym rzane są maszyny i komponenty do maszyn Z nowej inwestycji cieszą się również mieszświecie, w tym m.in. do Stanów Zjednoczo- recyclingowych o masie do 60 ton. W nowej kańcy Siemiatycz, którzy widzą w niej szanplacówce sięgnięto po pionierskie rozwiązania sę na zerwanie z pewną stagnacją panującą nych, Argentyny, Australii czy Rosji.

Firma podjęła w ostatnim roku kilka decy- technologiczne, które pozwalają na osiągnię- w mieście. Błyskawiczny rozwój firmy stazji o dalszej rozbudowie swojej sieci fabryk. cie niemożliwych nigdy wcześniej efektów. je się impulsem do rozwoju gospodarczeObecnie ich lic zba go całego regionu. sięga siedmiu. Każda Praca w Pronarze dla z nich wyposażona jest wielu mieszkańców w najnowocześniejszą może stać się altertechnologię, zwiększanatywą do emigrającą wydajność procji za granicę. Do tej pory w oddziale w Siedukcji oraz jakość wytwarzanych maszyn. miatyczach pracowaJednocześnie ciągle ło 170 osób. Po urupodwyższane są stanchomieniu produkcji w nowej hali zapotrzedardy dotyczące warunków pracy. Obecbowanie na pracowninie zajęcie w zakładach ków wzrośnie do 250. produkcyjnych PronaSzanse na znalezienie zatrudnienia mają nie ru znajduje ok. 2 tys. tylko wykwalifikowani osób, a w niedalekiej pracownicy, ale takprzyszłości planowany jest znaczny wzrost że osoby, które do tej zatrudnienia. Liczby te pory nie miały szansy sprawiają, że firma stana zdobycie doświadOtwarcie nowo wybudowanej hali w Siemiatyczach jest zaplanowane na 30 grudnia o godzinie 10:00. ła się liderem na lokalczenia zawodowego. nym rynku pracy i w wymierny sposób przy- Dzięki, np. innowacyjnym wycinarkom lase- Firma organizuje dla nowozatrudnionych weczynia się do rozwoju regionu. rowym można precyzyjnie wykonać detale wnętrzne szkolenia, na których można zapoOddział w Siemiatyczach rozpoczął pro- do 25 mm grubości i maksymalnym formacie znać się z podstawowymi zasadami pracy oraz dukcję już w lutym 2012 r. i był odpowiedzią 2000x6000 mm, a zastosowanie nowoczes- zdobyć niezbędne umiejętności.

Dalsza ekspansja na rynki krajowy oraz na ciągle rosnące zapotrzebowanie na maszy- nych wypalarek plazmowych umożliwia wyciny i urządzenia komunalne. Oferta wykonywa- nanie jakościowe blach aż do 70 mm. Nowoś- światowy wymusiła na Pronarze podjęcie nych tu wyrobów jest różnorodna i naprawdę cią jest także wykorzystanie słupowysięgnika, decyzji o kolejnych inwestycjach budowlaszeroka – liczy ponad 200 pozycji. Zaczyna który jest zautomatyzowanym stanowiskiem nych, pozwalających na zapewnienie odposię od prostych pługów, a kończy na nowo- do spawania sit bębnowych dla przesiewaczy. wiedniej jakości oraz ilości produkowanych czesnych i skomplikowanych pod względem Produkcja utrzymana jest na nowoczesnym, maszyn. Na wprowadzonych zmianach beztechnologicznym maszynach do recyclingu, światowym poziomie. pośrednio skorzystają klienci. Rozszerzenie A nie jest to jedyna inwestycja, którą fir- powierzchni produkcyjnej oraz zastosowanie takich jak: mobilne rozdrabniacze wolnoobrotowe i przesiewacze bębnowe. Popyt okazał ma zrealizowała w ostatnim czasie. W 2016 r. nowoczesnej technologii pozwoli na zwięksię jednak znacznie większy niż przewidywano do użytku została oddana całkowicie nowa fa- szenie tempa produkcji, przy zachowaniu i konieczna stała się dalsza rozbudowa Zakła- bryka w Hajnówce, gdzie na obszarze ponad dotychczasowych wysokich standardów. du. W grudniu poprzedniego roku rozpoczęto 18 tys. m2 hal fabrycznych wytwarzane będą To wszystko przełoży się na znaczne skróbudowę nowej hali. Dużą część robót budow- komponenty układów jezdnych i przeniesie- cenie czasu dostawy gotowych produktów lanych wykonali pracownicy Pronaru, którzy nia napędu. Z pozostałych zamierzeń firmy do poszczególnych klientów.

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

WYJ¥TKOWA OFERTA DLA POSIADACZY

G O S P O DA R S T W R O L N Y C H SPECJALNA OFERTA PRODUKTOWA 10% wartoœci pierwszych zakupów otrzymasz na karcie podarunkowej.*

Programy lojalnoœciowe bez op³at.*

Projekt kuchni i ³azienki za 1 grosz*

50% rabatu na us³ugê transportu.*

W Leroy Merlin znajdziesz produkty do domu, ogrodu i gospodarstwa: • materia³y budowlane • p³ytki elewacyjne • przydomowe oczyszczalnie • ogrodzenia i bramy • architektura ogrodowa • kostki brukowe, p³yty chodnikowe • roœliny, nasiona, nawozy • maszyny ogrodnicze• elektronarzêdzia • agregaty pr¹dotwórcze• pod³ogi, drzwi i schody • oœwietlenie • glazura, terakota, gres • wyposa¿enie ³azienki • meble kuchenne • farby i lakiery • klimatyzacja i instalacje• dekoracje i tekstylia domowe Sklep Leroy Merlin Bia³ystok, ul. Produkcyjna 86 nr. tel. 85 664 98 00, www.leroymerlin.pl/bialystok-produkcyjna Sklep Leroy Merlin Bia³ystok, ul. Hetmañska 18 nr. tel. 85 678 98 00, www.leroymerlin.pl/bialystok-hetmanska Regulamin w punkcie informacyjnym sklepu*.

Oferta wa¿na do 31.12.2017r.

PODLASKIE AGRO

37

NAJWIĘKSZY REGIONALNY MAGAZYN ROLNICZY ŚWIĘTUJE

10 - T E U RO DZ I N Y K O N K U R S

ponad 4.000 zł DO WYGRANIA

TAW ZESNKÓW G AR

FUNDATORZY NAGRÓD: 18-200 Wysokie Mazowieckie, ul. 1 Maja 24, tel. 86 275 42 54, fax 86 275 42 54 e-mail: biuro@edmasz.pl www.edmasz.pl

Sklep Leroy Merlin Białystok, ul. Produkcyjna 86 tel. 85 664 98 00, www.leroymerlin.pl/bialystok-produkcyjna Sklep Leroy Merlin Białystok, ul. Hetmańska 18 tel. 85 678 98 00, www.leroymerlin.pl/bialystok-hetmanska

ZASADY KONKURSU

Aby wziąć udział w konkursie należy prawidłowo odpowiedzieć na sześć pytań. Pierwsze trzy zamieściliśmy w październikowym wydaniu „Podlaskiego Agro”. Kolejne trzy poniżej. Komplet odpowiedzi (łącznie sześć) należy przesłać: pocztą lub e-mailem. Na zgłoszenia czekamy do 15 stycznia 2017 r.

ZADANIA KONKURSOWE: 1. Ile numerów Podlaskiego Agro ukazało się do tej pory?

2. Czy w sklepach Leroy Merlin Białystok można odebrać towar zamówiony przez internet?

3. Firma Edmasz sprzedaje dojarki i schładzalniki – jakiego producenta?

Odpowiedzi – zgłoszenia wysyłamy na adres: Podlaskie Agro, ul. Bema 11/80, 15-369 Białystok lub biuro@podlaskieagro.pl UWAGA! W konkursie wezmą udział zgłoszenia zawierające imię, nazwisko i adres uczestnika.

Szczegółowy regulamin – w siedzibie redakcji.

Podatek od wygranej w wysokości 10% pokrywa zwycięzca.

ZAPRASZAMY DO WSPÓLNEJ ZABAWY

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

39

PODLASKIE

MASZYNY Nowoczesny

ciągnik do ciężkiej pracy

1 0 L A T AGRO

– Kubota M7001

Więcej mocy

Kubota to producent ciągników rolniczych, który jest obecny na polskim rynku od 2004 roku. Japońska marka bardzo szybko zdobyła stałe miejsce w czołówce najpopularniejszych producentów ciągników rolniczych na polskim rynku. Maszyny Kuboty są cenione przez użytkowników przede wszystkim za ich zwrotność i japońską niezawodność. Wprowadzając na rynek nową serię ciągników rolniczych – M7001, Kubota wchodzi w segment maszyn dużej mocy. Na temat nowej serii M7001 rozmawiamy z przedstawicielem firmy Kubota – Grzegorzem Czerwiakiem.

Podlaskie Agro: Dlaczego Kubota zdecydowała się na poszerzenie gamy produktów o nową serię ciągników przeznaczonych do uprawy?

Grzegorz Czerwiak: Ta decyzja to część strategii Kuboty, która zamierza rozszerzyć swoją obecność na wszystkich segmentach, czyli oferować pełną gamę produktów – od ciągnika, po każde narzędzie, które klient sobie zażyczy. Plan jest więc taki, że w przyszłości przychodząc do dealera Kubota, będzie można kupić ciągniki w każdym segmencie mocy, wraz z wszystkimi potrzebnymi maszynami towarzyszącymi. Oznacza to, że w najbliższej przyszłości możemy spodziewać się kolejnych premier ciągników o jeszcze większej mocy, ale nie tylko…

Kubota realizuje ten plan nie tylko przez stworzenie nowej serii traktorów uprawowych, ale również między innymi przez przejęcie w 2012 roku firmy Kverneland w Europie, czy w 2016 roku firmy Great Plains w USA. PA: Czy udało się przenieść najlepsze cechy mniejszych maszyn z logo Kubota do większej serii – M7001?

GC: Oczywiście, silniki w dalszym ciągu są produkowane w Japonii, dalej jest to ta sama japońska dokładność, technologia oraz kontrola jakości. Europejska fabryka znajduje się

pod ścisłym nadzorem i kontrolą japońskich inżynierów, dlatego zachowane są standardy japońskiego produktu, z którego znana jest Kubota.

Ponadto, mimo że nowa Kubota M7 miała być ciężkim „wołem pociągowym” współpracującym z największymi narzędziami przewidzianymi do tego zakresu mocy, udało się osiągnąć zwrotność przewyższającą tę znaną z konkurencyjnych konstrukcji czterocylindrowych.

Modele Premium są już wyposażone w terminal do sterowania ciągnikiem, elektrohydrauliczne rozdzielacze, zamknięty układ hydrauliczny oraz znacznie wyższy poziom komfortu i wyposażenia. Natomiast model Premium KVT jest dodatkowo wyposażony w bezstopniową przekładnię. Klient decydując się na nową Kubotę, może więc wybrać moc, opcje wyposażenia, oraz dowolnie dostosować wyposażenie pod swoje potrzeby.

PA: W jakich wersjach mocy i wyposażenia są dostępne nowe Kuboty M7001?

GC: Kubota M7001 dostępna jest w trzech wersjach mocy – 130, 150 i 170 konnych. Dwie pierwsze posiadają 20 dodatkowych koni dostępnych dzięki funkcji Power Boost, opcja 170 konna natomiast posiada 5 koni Power Boost. Każda z wersji mocy jest dostępna w trzech opcjach wyposażenia – Standard, Premium oraz Premium KVT. Standard to modele przewidziane dla klientów, którzy cenią sobie proste rozwiązania techniczne oraz mechaniczne – ta wersja jest wyposażona np. w mechaniczne rozdzielacze hydrauliczne.

Od strony elektroniki, model Standard jest więc prosty i w dalszym ciągu mechaniczny, mimo że oferuje silnik oraz przekładnię, które zastosowane są również w modelach Premium.

PA: Jakie wyposażenie znajdzie się w wersji Standard? Jakie w wersji Premium i Premium KVT? GC: Podstawowe wyposażenie wersji Standard to wspomniane już rozdzielacze mechaniczne sterowane dźwigniami w kabinie, brak terminala do ustawiania parametrów pracy ciągnika – w tym modelu odbywa się to pokrętłami i przełącznikami na podłokietniku i panelu bocznym. Do tego otwarty układ hydrauliczny i pompa o stałym wydatku 80 litrów na minutę. Dżojstik wielofunkcyjny do sterowania przekładnią czy podnośnikiem znajduje się na wyposażeniu nawet modeli Standard, mają one prosty podłokietnik zintegrowany z panelem bocznym, z którego poziomu można sterować funkcjami ciągnika – większością, ponieważ hydraulika sterowana jest mechanicznie. W modelu Premium sterowanie hydrauliką odbywa się już w sposób elektroniczny – z pozycji siedmio- lub dwunastocalowego terminala. W modelach Premium to na tych terminalach dokonuje się zmiany ustawień silnika, przekładni, układu hydraulicznego, podnośnika, wałka odbioru mocy, menadżera pracy na uwrociach itd. Ponadto modele Premium i Premium KVT w standardzie są wyposażone w zamknięty układ hydrauliczny, a terminal ciągnika umożliwia zarządzanie urządzeniami wykorzystującymi złącze ISOBUS. Jest to unikatowa funkcja nowej Kuboty M7001, co oznacza, że nie ma potrzeby instalowania dodatkowych sterowników i innych urządzeń dla każdej maszyny pomocniczej wyposażonej w to złącze.

C.D. NA STR. 42

40

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

41

PODLASKIE

MASZYNY C.D. ZE STR. 40

PA: Dlaczego warto zainwestować w model Premium lub Premium KVT? GC: Modele Premium i Premium KVT są ciągnikami przeznaczonymi dla tych, którzy umieją liczyć koszty. Inwestycja w nowe technologie i nowe rozwiązania przekłada się na obniżenie kosztów pracy, oraz zwiększenie komfortu pracy – to z kolei w prostej linii wpływa na to, że operator ciągnika może pracować dłużej.

Operator jest bardziej wypoczęty, nie musi skupiać się na wielu zadaniach, które wykonuje za niego ciągnik. Weźmy przykład uwrocia. W Kubocie M7001 uwrocie wykonuje się wciskając jeden przycisk, ciągnik resztę pracy wykonuje samodzielnie. Do tego rolnictwo precyzyjne – kontrola sekcji, zmienne dawki wysiewu, automatyczne prowadzenie ciągnika – wszystko to przekłada się na zmniejszenie kosztów prowadzenia gospodarstwa.

PA: Gdyby miał Pan wskazać dwie cechy, które wyróżniają Kubotę M7001 na tle konkurencji, to co by to było?

GC: Przede wszystkim wydajny i oszczędny silnik o świetnej charakterystyce pracy, który zaskakuje użytkowników tych ciągników.

42

Wszyscy, którzy poszukują ciągnika w tym zakresie mocy, przychodzą do nas po testach ciągników sześciocylindrowych. Po jeździe próbnej Kubotą serii M 7001, widząc jak silnik Kuboty zachowuje się w ciężkiej pracy, z dużymi narzędziami przewidzianymi do tego zakresu mocy, okazuje się, że klienci są zaskoczeni możliwościami jakie daje dostępność wysokiego momentu obrotowego w szerokim zakresie obrotów silnika, inteligentnym zarządzaniem mocą i oszczędnością w zużyciu paliwa. Taka charakterystyka wynika z dużej pojemności – aż 6,1. W dzisiejszych czasach łatwiej jest produkować silniki o małych pojemnościach, gdyż przy mniejszej pojemności łatwiej jest spełnić normy emisji spalin. Kubota natomiast, jako światowy lider produkcji jednostek napędowych, dzięki posiadanej technologii i doświadczeniu, może sobie pozwolić na duże jednostki napędowe spełniające najbardziej rygorystyczne normy emisji.

Drugą rzeczą wyróżniającą nowy model marki Kubota są zaawansowane rozwiązania technologiczne, jak chociażby obsługa ciągnika terminalem – pozwala on nie tylko na sterowanie funkcjami ciągnika, kamer, czy narzędzia, ale również ułatwia pracę przez ich automatyzację.

Ponadto możliwe jest zbieranie informacji o tym

1 0 L A T AGRO

jaka praca jest wykonywana, możemy odtwarzać pewne cykle w kolejnym sezonie, używać danych zebranych przez ciągnik do zarządzania gospodarstwem. Funkcja Auto Steer, dostępna z poziomu 12 calowego terminalu, po zaprogramowaniu barier pola pozwala na bardzo precyzyjną pracę nawet w nocy, przy bardzo ograniczonej widoczności. Ciągnik sam zaczyna pracę, np. siewnika w wyznaczonym miejscu, oraz wyłącza go w tym momencie, w którym powinien to zrobić. Dzięki temu pracę można kontynuować w nocy, kończąc pracę wtedy, kiedy rzeczywiście dobiegnie ona końca, a nie wtedy, kiedy pozwolą na to warunki.

PA: Dziękujemy za rozmowę.

Fot.: Kubota

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

DOTACJE WNIOSKI BIZNESPLANY

Zbliżające się terminy naborów wniosków o dofinansowania: WSPARCIE PRZEDSIEBIORCZOŚCI NA TERENACH WIEJSKICH – nabory planowane grudzień/styczeń – Dofinansowanie: Premie na start 100 000zł dla mieszkańców obszarów wiejskich, Rozwój firmy do 70% kosztów max 300 000zł MODERNIZACJA GOSPODARSTW ROLNYCH obszar produkcji prosiąt (A), bydła mlecznego (B), bydła mięsnego (C) – planowany termin naboru I kwartał 2017. Dofinansowanie 50%/60% kosztów, maksymalnie do 900 000zł PREMIE DLA MŁODYCH ROLNIKÓW – planowany termin naboru I lub II kwartał 2017. Premia 100 000zł RESTRUKTURYZACJA MAŁYCH GOSPODARSTW – planowany termin naboru I kwartał 2017, Premia 60 000zł PREMIE NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOSCI POZAROLNICZEJ – planowany nabór I kwartał 2017, Premia 100 000zł, dla osób ubezpieczonych w KRUS Przygotowujemy również biznesplany do kredytów preferencyjnych dla rolników oraz wnioski do Powiatowych Urzędów Pracy dla bezrobotnych oraz firm.

Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń i umów się na bezpłatne konsultacje 794 499 381!

EMES-EKO Bielsk Podlaski biuro@emes-eko.pl, www.emes-eko.pl

PODLASKIE AGRO

43

PODLASKIE

MASZYNY Zgrabiarki,

1 0 L A T AGRO

przetrząsacze i kosiarki z południa Europy dostępne w Z ambrowie

Solidne zbiory na polu

SIP to słoweńska firma z ponad 40-letnią tradycją w produkcji urządzeń stosowanych w rolnictwie. SIP jest głównym dostawcą maszyn do gospodarstw rolnych na Słowenii i jednocześnie firmą, której aż 85% produkcji trafia na rynki zagraniczne. Maszyny te na naszym rynku oferuje spółka FarmTrade, która obsługuje rolników poprzez punkt sprzedaży w Zambrowie.

||

Zgrabiarka Star 1000.

Przypomnijmy, że siedziba firmy FarmTrade mieści się w Emilianowie k. Marek. Misją firmy jest dostarczanie profesjonalnych, nowoczesnych, efektywnych i kompleksowych rozwiązań dla rolnictwa. W ofercie firmy znaczącą pozycję stanowią kosiarki, zgrabiarki i przetrząsacze marki SIP. Początki firmy sięgają 1954 roku, kiedy to powstał Agroservis – warsztat zajmujący się konserwacją i naprawą maszyn rolniczych, stopniowo wprowadzono również produkcję maszyn rolniczych. W roku 1967 nazwę Agroservis zamieniono na SIP. Punktem przełomowym dla firmy był rok 1969, wówczas firma skoncentrowała się na seryjnej produkcji maszyn rolniczych. W latach 80-tych firma znalazła się wśród najbardziej wyróżniających się w Europie producentów maszyn rolniczych, a od lat 90-tych SIP z powodzeniem działa na rynkach całego kontynentu.

44

||

Kosiarkach Silvercut S-Flow.

– Wysoka jakość, niska awaryjność (odsetek reklamacji na poziomie 0.57%), innowacyjność oraz niewygórowana cena to najważniejsze zalety marki. Dlaczego polecam ją podlaskim gospodarzom? Ponieważ SIP to porządne maszyny wykonane z surowców z najwyższej półki. Do tego dochodzą dogodne warunki gwarancji, a w późniejszym okresie także łatwa dostępność części zamiennych, co zapewnia bardzo dobra organizacja firmy oraz zarządzanie systemem SAP – przekonuje Paweł Kryjom, właściciel firmy FarmTrade.

Polecamy zatem Czytelnikom Podlaskiego Agro zapoznanie się z kilkoma produktami firmy SIP: – Star 1000 to zgrabiarka charakteryzująca się dużym kątem skrętu (75°). Maszyna zapewnia doskonałą zwrotność podczas pracy oraz w transporcie. Natomiast rozwiązanie

||

Przetrząsacz Spaider 1100.

Hydro-pneumatic 3D pozwala dostosować się do ukształtowania terenu.

– Spider 1100 to przetrząsacz, który dzięki optymalnie zaprojektowanym kształtom sprawdza się w każdym terenie. Doskonała manewrowość w pozycji roboczej i transportowej to zasługa ramy, która ma mniej niż 4 m długości. Przetrząsacz wyróżnia się mocną, solidną i bardzo trwałą konstrukcją.

– Silvercut S-Flow to seria nowoczesnych kosiarek z hydropneumatycznym zawieszeniem.

Maszyny wyposażone są w mechanizm poziomowania podnośnika. Rozwiązanie to pozwala ustawić belkę tnącą pod kątem 28°, a także pochylić ją do przodu (do -6°) lub podnieść do góry (do +14°) w pełni dostosowując kosiarkę do sytuacji w terenie.

Tekst: Szymon Martysz Fot. Sip

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

Nowootwarty Salon Fabryczny Ursus w Łomży, ul.Wojska Polskiego 163 A 18-400 Łomża, tel. 785 150 838, 604 998 345 PODLASKIE AGRO

45

PODLASKIE

UPRAWA Jakie

1 0 L A T AGRO

odmiany kukurydzy sprawdziły się w 2016 r.

Fot. IGP

Podsumowanie „królowej pasz” Kończący się 2016 r. był dla podlaskich pól o niebo lepszy niż poprzedni. Poprosiliśmy firmy zajmujące się hodowlą, produkcją i sprzedażą nasion o ocenę sezonu i omówienie najbardziej wydajnych odmian kukurydzy przeznaczonej na kiszonkę.

Zakończenie roku to czas podsumowań i w odpowiedzi na Wasze liczne prośby przygotowaliśmy zestawienie najlepiej plonującej kukurydzy w regionie północno-wschodniej Polski. Poniżej prezentujemy w porządku alfabetycznym najpopularniejsze odmiany „królowej pasz”.

Agrofert

Cebesto FAO 220 to wczesna odmiana kiszonkowa o wysokich roślinach i sztywnej ło-

dydze. Charakteryzuje się szybkim rozwojem początkowym, bardzo dobrym udziałem kolb w masie kiszonkowej. Bardzo odporna na suszę, wyróżniająca się wysokim plonem masy zielonej i suchej, a także wyjątkową strawnością masy kiszonkowej. Cebesto to także wysoka zdrowotność oraz odporność na fuzariozy kolb i zgorzele. Kiszonka może być wykorzystywana do produkcji biogazu.

Cebir FAO 240 to mocne, dobrze ulistnione rośliny o sztywnej łodydze. Roślinę wyróżnia duży wigor początkowy i duża tolerancja na chłody wiosenne, a także odporność na suszę i wyleganie. Kukurydza ma wysoki udział skrobi, wyjątkową koncentrację energii i bardzo dobrą strawność włókna oraz wysoki udział kolb w masie kiszonkowej.

Celio FAO 250 charakteryzuje się znakomitą strawnością rośliny, która przekłada się na wysoką produkcję mleka. Imponujący plon zielonej masy, przy równoczesnym dużym udziale kolb w plonie ogólnym, zapewniają dużą energię w paszy objętościowej. Kukurydzę cechuje duża plastyczność, co pozwala uprawiać tą odmianę na różnych stanowiskach.

48

Caussade

Rianni cs FAO 230-240 jest odmianą wczesną, wysoko notowaną pod względem wartości energetycznej i strawności uzyskiwanej kiszonki. Dzięki temu znajduje się w elitarnym programie żywienia zwierząt Agro Zoo. Ze względu ma niską liczbę FAO (230-240) i jednocześnie bardzo wysoki potencjał plonowania, Rianni cs określana jest jako łamacz korelacji! W trzech ostatnich sezonach, w tym także w wyjątkowo trudnym roku 2015, przewyższała poziomem plonowania odmiany z wyższym FAO. Charakterystyczne dla odmiany Rianni cs jest pełne zaziarnienie kolb i często występujący tzw. „kaczy dziób”. Odmiana posiada intensywny wzrost wegetatywny i dobrze radzi sobie nawet w mniej sprzyjających warunkach. Sprawdza się także na glebach słabszych.

Borgi cs FAO 230-240 polecana jest do uprawy na energetyczną kiszonkę, biogaz oraz ziarno. Odmiana ceniona jest zwłaszcza na Wielkopolsce, Mazowszu i Podlasiu. W uprawie na kiszonkę cechuje się większą strawnością dzięki przedłużonej zieloności liści. Borgi cs wyróżnia się mocnym wigorem początkowym i tolerancją na wiosenne chłody. Odmiana corocznie zdobywa coraz większą popularność dzięki wyjątkowej stabilności plonowania i adaptacji do zmiennych warunków glebowych.

Belugi cs FAO 240-250 to odmiana kiszonkowo-ziarnowa z grupy średnio wczesnej rekomendowana także na rejon Podlasia. Belugi cs cechuje się wysokim i stabilnym poziomem plonowania. Jest to kukurydza tolerancyjna na wiosenne chłody i nadająca się na wczesne siewy. Praktycznie w każdych warunkach środowiska odmiana wyróżnia się wyjątkowo intensywnym wzrostem początkowym roślin.

Rekomendowana jest do uprawy na wszystkich stanowiskach ze względu na wyjątkowo regularne plonowanie gwarantujące wysokie uzyski świeżej i suchej masy z ha.

FarmSaat

Farmfire to mieszaniec pojedynczy o liczbie FAO: K 230/Z 230. Roślinę wyróżnia wysoka

wydajność ziarna, stabilność łodyg i zdrowotność liści. Poprzez bardzo wysoki plon skrobi Farmfire jest odmianą podwójnego przeznaczenia – na ziarno i kiszonkę. Polecana na wszystkie standardowe stanowiska.

W przypadku słabszych gleb zalecana jest mniejsza obsada roślin nawet 7 roślin/m².

Farmplus to mieszaniec pojedynczy o liczbie FAO: K 240/Z 220 z przeznaczeniem na ziarno, kiszonkę i biogaz. Wysoki efekt stay-green daleko przewyższa średnią w swojej grupie wczesności. Roślina wyróżnia się wybitną strawnością, wysoką elastycznością dopasowania się do stanowisk oraz bardzo wysoką odpornością na fuzariozę łodyg i liści. Farmplus to także silny start i rozwój początkowy, co jest dużym atutem na suchych stanowiskach. Roślina polecana na wszystkie C.D. NA STR. 50

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

UPRAWA

1 0 L A T AGRO

C.D. ZE STR. 48

standardowe stanowiska uprawy oraz na słabsze stanowiska.

Farmgigant to mieszaniec pojedynczy o FAO: K 260/Z 260. Roślina szczególnie polecana na ziarno w regionach o średnich i wyższych sumach temperatur. Bardzo wysoka wydajność ziarna oraz SM i znakomita koncentracja energii przy wysokiej strawności.

Bardzo silny i wyrazisty efekt stay-green daje „szerokie okno zbiorów” – idealne do uprawy na ziarno, kiszonkę i na cele biogazowe.

HR Smolice

Tonacja to trójliniowa odmiana z grupy wczesnej zarejestrowana w 2014 roku.

Ze względu na jej wczesność z powodzeniem można uprawiać ją w III rejonie uprawy kukurydzy, w którym znajduje się Podlasie. Jest to odmiana o typie ziarna semi flint, bardzo dobrym wzroście początkowym i dość dobrej tolerancji na suszę. Jej zaletą jest uniwersalność w użytkowaniu. Posiada bardzo dobrą strawność całych roślin w uprawie na kiszonkę oraz cechę „dry down”, dzięki której odmiana oddaje szybciej wodę w polu. Umożliwia to zbiór ziarna o niższej wilgotności, czyli po-

zwala sporo zaoszczędzić na kosztach suszenia ziarna.

Kosynier – to mieszaniec o wysokiej jakości paszy, która została potwierdzona w laboratorium Polskiej Federacji Hodowców Bydła i Producentów Mleka, uzyskując wyniki dobrej kiszonki – energetycznej oraz o wysokiej jakości.

Kosynier został też sprawdzony na północnych terenach kraju w oficjalnych doświadczeniach prowadzonych przez COBORU. W plonie ziarna w swojej grupie wczesności zajął pierwsze miejsce na rejonie północnym.

z potencjału siedliskowego, również w przypadku stanowisk słabszych. Silny system korzeniowy lepiej zaopatruje roślinę w wodę i składniki odżywcze w warunkach stresowych, jednocześnie zabezpieczając ją przed wyleganiem.

Skalde FAO 250 – niezawodny mieszaniec z przeznaczeniem na kiszonkę o bardzo dobrych plonach świeżej i suchej masy przy jednoczesnej tolerancji na słabsze stanowiska glebowe. Wysoka zawartość skrobi (blisko 30% SM), niski udział frakcji NDF oraz ciężkostrawnej frakcji włókna ADF. Odmianę cechuje znakomita stabilność plonowania oraz odporność na choroby liści.

Codiview FAO 210 – wczesna odmiana kiszonkowa o najwyższej koncentracji energii.

Kukurydza z której kiszonka w analizach UTP Bydgoszcz uzyskała wybitne parametry jakościowe, tj. NDF 33,98% SM, ADF 16,89% SM, zawartość skrobi 34,09 SM. Wartość JPM, w analizach UTP, dla kiszonki z odmiany Codiview wyniosła rekordowe 0,99, co pozwala znacznie ograniczyć koszty żywienia poprzez redukcję ilości paszy treściwej w dawce pokarmowej.

KWS

Ronaldinio to odmiana mieszańcowa, trójliniowa, średnio wczesna (FAO 260).

Jest to jedna z najwyżej i najstabilniej plonujących roślin w ostatnich latach. W PDOiR w 2014 r. plon ogólny suchej masy wyniósł 204,1 dt/ha (54,2% udziału plonu kolb),

IGP

Codikart FAO 250 – odmiana charakteryzująca się potężnym pokrojem (ponad 3 m) bogato ulistnionych roślin, a co za tym idzie ogromnej produktywności świeżej masy. Duży udział kolb w masie wpływa pozytywnie na zawartość energii w kiszonce, a silny efekt stay-green pozwala czerpać do końca wegetacji 50

C.D. NA STR. 52

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

51

PODLASKIE

UPRAWA C.D. ZE STR. 50

a w roku 2015 – 174 dt/ha i najwyższy udział kolb w plonie – 54%. Strawność całych roślin to 74,6%. Odmiana o silnym stay green. Kukurydza dobrze też znosi okresowe susze, a także może być uprawiana na różnych glebach.

Agro Polis – nowa odmiana na ziarno i wysokoenergetyczną kiszonkę z grupy średnio-wczesnej FAO Z 230/K 240. W doświadczeniach rejestracyjnych COBORU w latach 2014-2015 odmiana dała 192,4 dt/ha plonu SM całych roślin i plonu kolb 105 dt/ha, a w porejestrowych PDO COBORU w 2016 – 220 dt/ha SM całych roślin i 56% udziału kolb w plonie.

Polecana na średniej jakości gleby.

Walterinio KWS to odmiana wyróżniająca się potężnymi i bardzo wysokimi roślinami, bogato ulistniona, z dobrze wypełnionymi i długimi kolbami. Walterinio KWS bardzo wysoko plonuje. Odmiana ma ziarno flint-dent, które jest bogate w skrobię by-pass. Jest to najwyżej plonująca na kiszonkę i biogaz odmiana hodowli KWS w Polsce w trzech ostatnich sezonach i na wszystkich stanowiskach.

Limagrain

LG 31.233 to mieszaniec trójliniowy, średnio wczesny (FAO 240). Odznacza się wysoką

strawnością włókna (DINAG 53,45) oraz wysokim i stabilnym potencjałem plonowania w różnych warunkach glebowych. W doświadczeniach firmy w Polsce w 2015 r. odmiana osiągnęła 15,31 t/ha suchej masy przy zawartości 36,1% s.m. Polecana do uprawy także na słabszych stanowiskach.

LG 30.260 to mieszaniec pojedynczy, średnio wczesny (FAO 250). Cechuje się wysoką strawnością włókna (DINAG 54,56) oraz wysokim i stabilnym potencjałem plonowania. Tworzy rośliny bardzo wysokie. Jej atuty to bardzo dobry wzrost początkowy i silny efekt stay green. Nadaje się także na słabsze stanowiska.

LG 30.238 to mieszaniec pojedynczy, średnio wczesny (FAO 240), kiszonkowy („strawny piegus” z programu LG Animal Nutrition).

Odznacza się bardzo wysokim potencjałem plonowania na kiszonkę i bardzo wysoką strawnością włókna (DINAG 54,07).

52

Sprawdza się w warunkach chłodnej wiosny.

Polecana do uprawy zwłaszcza na Podlasiu i w Wielkopolsce.

Maïsadour

Mas 26.B o FAO 240-250 to odmiana charakteryzująca się dobrym wigorem początkowym

i dużą odpornością na suche warunki. W tym roku potwierdziła dobrą wartość żywieniową, wysoką strawność i szybkie wypełnianie silosu.

Jej wysoki stay green zapewnia przedłużony zbiór na kiszonkę.

Odmiana Dynamite o FAO 250 to już pewniak dla hodowców mleka na Podlasiu. Doskonale sprawdza się w każdym sezonie, nawet w suchym 2015 r. odmiana zajęła pierwsze miejsce w plonie suchej masy w doświadczeniach porejestrowych w Polsce. Dynamite zapewnia wysoki plon i energetyczną paszę dzięki wysokiemu udziałowi kolb w suchej masie. Kukurydza ta dostosowuje się do wszystkich warunków glebowych.

1 0 L A T AGRO

w rejonach z niedoborem wilgoci. Roślinę wyróżnia wysoka strawność masy kiszonkowej oraz bardzo duża plastyczność i odporność na stres w trudnych okresach sezonu wegetacyjnego.

Codimon to mieszaniec Tc o ziarnie flint/ semi flint i FAO 240. Kukurydza przeznaczona na wysokojakościową kiszonkę lub ziarno.

Odmiana charakteryzuje się dużą wysokością i szerokimi erektywnymi liśćmi. W jej kolbie znajduje się 14 rzędów nasion. Najważniejsze zalety rośliny to: wyjątkowa strawność, bardzo duży potencjał plonu ziarna i kiszonki, przydatność do uprawy na „zimnych” i wilgotnych stanowiskach oraz odporność na helmintosporium (plamistość liści).

Opcja to mieszaniec Tc o ziarnie flint/semi flint i FAO 240. Jest to wysoka roślina, dobrze ulistniona, z efektem stay green i erektywnymi liśćmi. W czasie dojrzewania cechuje ją dry down (dobre oddawanie wody). Roślina toleruje słabsze gleby i ma bardzo dobry wigor na początku wegetacji.

RAGT

RGT Babexx FAO 220 to mieszaniec pojedynczy z ziarnem flint-dent/dent. Jego atutami

Oseva

Silicia to mieszaniec Tc o ziarnie flint i FAO 140. Odmiana wykorzystywana jako plon główny (w warunkach opóźnionego siewu) lub międzyplon (po życie pastewnym, wczesnych ziemniakach, jęczmieniu ozimym). Dzięki wigorowi powschodowemu i wczesnemu dojrzewaniu jest plastyczna i nadaje się do uprawy również w rejonach suchych oraz na poplon lub międzyplon. Polecana także do uprawy

są wysokie, zrównoważone wartości odżywcze, bardzo wysoki plon ogólny suchej masy oraz udział kolb w plonie ogólnym suchej masy. Odmianę cechuje wysoki plon skrobi i energii. Rośliny są bardzo wysokie, silnie ulistnione, typu mocnego stay green. Cechują się bardzo dobrym wigorem początkowym i małą wrażliwością na choroby. Odmiana uniwersalna ze względu na tolerancję na słabsze gleby oraz zimno. Może być uprawiana na zimnych glebach lub we wczesnym siewie.

Wykazuje wysoką stabilność w trudnych warunkach uprawy.

RGT Geoxx FAO 240 to mieszaniec pojedynczy z ziarnem flint-dent. Roślina wysoka, C.D. NA STR. 56

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

KUKURYDZA NA KISZONKĘ

RGT BABEXX RGT COXXIMO RGT GEOXX RGT LEOVOXX RGT TRUXX RGT XXILO Wysoka strawność oraz pewne źródło energii i skrobi dla Twoich krów www.ragt.pl • kontakt 56 6783279

PODLASKIE AGRO

53

PODLASKIE

UPRAWA

1 0 L A T AGRO

||

Szkolenie poprowadził Stefan Wysocki (z prawej).

13

października, na polach pod G oniądzem, odbyło się szkolenie firmy KWS

Od skrobi do wydajności

Wykorzystanie potencjału plonowania, omówienie różnych systemów nawożenia i uprawy oraz prezentacja nowych odmian kukurydzy to główne tematy szkolenia na polach we wsi Doły pod Goniądzem. Spotkanie zorganizowała, zajmująca z się hodowlą roślin, firma KWS.

||

– Chętnie przyjeżdżam na szkolenia, bo są one dla mnie sporym źródłem wiedzy. Na kiszonkę stosuję jedynie kukurydzę KWS, która sprawdza się w naszym regionie – powiedział Łukasz Wysocki z Goniądza.

54

W połowie października, w gospodarstwie należącym do Stefana Wysockiego, przeprowadzono szkolenie, które przyciągnęło wielu podlaskich rolników. Spotkanie poprowadził sam gospodarz, który jednocześnie jest doradcą z ramienia KWS w naszym regionie.

Zebrani pod Goniądzem rolnicy mieli również okazję zobaczyć ciągniki Fendt i Massey Ferguson, które na pokazy przygotowała spółka Voltrans z Goniądza. Na szkoleniu byli także przedstawiciele firmy Agrocentrum z Grajewa (gdzie gospodarz oddaje kukurydzę mokrą) – którzy służyli pomocą w kwestiach żywieniowych związanych z hodowlą krów.

– Dziękuję wszystkim za tak liczne przybycie.

Pracuję w firmie KWS 8 lat, a kilka hektarów ziemi pozwala mi na rozwijanie mojej pasji.

Zajmuję się uprawą ziemi, tak jak państwo – rozpoczął Stefan Wysocki. – Postaram się wyjaśnić jak w pełni wykorzystać możliwości plonowania jakie daje nam najnowsza genetyka KWS. Oprócz tego opowiem o systemach nawożenia i uprawy, a także zaprezentuję najnowsze odmiany kukurydzy, które warto

stosować na naszych polach. Szczególnie ten ostatni temat jest bardzo ważny, ponieważ odmiany, które wprowadzane są w ostatnim czasie mają rożne kierunki użytkowania. Wiadomo przecież, że to, co jest wyhodowane w innych krajach, nie musi się sprawdzać u nas – podsumował doradca KWS. Stefan Wysocki opowiadając o różnych aspektach plonowania kukurydzy nadmienił również o przedplonie, którym na jego polu była kukurydza zbierana co roku na ziarno, a w sezonie ubiegłym skoszona na kiszonkę.

W tym roku na ziemiach V i IV klasy, z dwóch hektarów gospodarz zebrał 28,5 tony, czyli nieco ponad 14 ton kukurydzy z ha przy wilgotności ok. 29%.

– Obecny plon zrekompensował nam sezon 2015, w którym była susza i pozwolił też w kiszonkach odrobić zapasy. W tym roku posiałem trochę więcej kukurydzy na kiszonkę, by mieć rezerwę w bazie paszowej. Mój zapas wzrośnie również dzięki wysokiej jakości C.D. NA STR. 56

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

55

PODLASKIE

UPRAWA C.D. ZE STR. 54

kiszonek. Otóż odpowiednia wysoka ilość skrobi pozwoli zwiększyć wydajność mleka u krów – wyjaśniał mieszkaniec wsi Doły.

Dlaczego skrobia kukurydziana jest tak ważna? Ponieważ jest to skrobia, która ma inną budowę niż skrobia w zbożach. Jej ziarenko jest otoczone peptydami (białkiem), które spowalniają trawienie w żwaczu. Cały proces polega na tym, że w pierwszej kolejności są trawione białka, a dopiero później w żwaczu powoli rozkłada się skrobia. Spowolnienie tych procesów hamuje szybką fermentację skrobi i zapobiega kwasicy.

– Oprócz tego część skrobi (ok. 20-30%), która nie uległa rozłożeniu w żwaczu, trafia do jelita. Tutaj następuje jej ostateczne wchłonięcie przez kosmki jelitowe i produkowana jest właśnie laktoza – wyjaśnia Stefan Wysocki.

Doradca z firmy KWS swoją kukurydzę posiał w drugim tygodniu kwietnia, czyli dosyć wcześnie. Gospodarz zawsze stara się zasiać „królową pasz” przed 20 kwietnia, bo jak twierdzi – jest ona rośliną ciepłolubną i „dnia krótkiego”.

– Oznacza to, że bardziej odpowiednie warunki dla kukurydzy są na południu Polski.

Z tego też względu na region północno-wschodni polecane są głównie odmiany wczesne. Wczesna kukurydza ma swój potencjał mniejszy, ale mamy gwarancję, że będzie on w pełni wykorzystany – podkreślał doradca.

Odmiany polecane przez firmę KWS w naszym regionie na ziarno charakteryzują się liczbą FAO od 170 do 250. Natomiast na kiszonkę rekomenduje się kukurydzę z FAO 220 -260, a przy ziarnie typu flint także odmiany z FAO 270.

– Odmiany z ziarnem flint mają lepszy wigor początkowy i można je wcześniej siać. Temperatura gleby może wynosić jedynie 5-6° C. To wystarczy, aby uaktywnić procesy fizjologiczne rośliny. Natomiast odmiany z ziarnem dent są zazwyczaj późniejsze i mniej nadają się na kiszonkę – zawarta w nich skrobia szybciej fermentuje w żwaczu – powiedział Stefan Wysocki.

Na koniec spotkania omawiano temat deszczu i zbiorów. Specjalista wyjaśniał, że wystarczy tylko, aby kukurydza obeschła od zewnątrz. W kolbie się nic nie zmienia z wilgotnością, ponieważ szklista budowa ziarniaka i gęsto nabita kolba sprawiają, że woda nie jest wchłaniana do wnętrza.

Tekst i Fot. Szymon Martysz

C.D. ZE STR. 52

Saatbau

mocno ulistniona, kolby wypełnione do końca, równym grubym ziarnem. Odmiana o dość dobrym wigorze początkowym i małej wrażliwości na choroby łodyg i kolb. Charakteryzuje się bardzo wysokim plonem ogólnym suchej masy, wysokim plonem suchej masy kolb oraz dość wysokim udziałem kolb w plonie ogólnym suchej masy. Odmiana posiada wysoką zawartość skrobi, bardzo dobrą strawność oraz wysoki plon jednostek pokarmowych.

Mocny stay green to dodatkowy atut tej odmiany. Geoxx dobrze adaptuje się do różnych warunków glebowo-klimatycznych.

RGT Xxilo FAO 250 to mieszaniec trójliniowy z ziarnem flint-flint/dent. Wyróżnia się wysoką zdrowotnością i bardzo dobrym wigorem początkowym. Tworzy rośliny wysokie i mocno ulistnione. Odmiana o bardzo wysokim plonie ogólnym suchej masy i wysokim plonie suchej masy kolb. Kiszonka z Xxilo posiada bardzo wysoką zawartość skrobi, wysoką energię i dość dobrą strawność włókna. Odmiana nadająca się na każdą glebę, szczególnie dobrze toleruje zimne gleby oraz w miarę dobrze znosi okresy suszy. Dzięki grubej i sztywnej łodydze nie ma problemów z wyleganiem.

Danubio wyróżnia się wysokimi, ale przede wszystkim bardzo masywnymi roślinami o grubej, mocno ulistnionej łodydze. Uzyskuje wysokie wyniki plonu zielonki, plonu suchej masy oraz plonu jednostek pokarmowych z ha. Odmiana zapewnia uzyskanie wysokoenergetycznej kiszonki. Mocny stay-green i niższa zawartość włókna wpływają na wysoką strawność. Danubio pełnię możliwości

56

Danubio FAO 240 to popularna odmiana polecana w uprawie na ziarno i na kiszonkę.

1 0 L A T AGRO

||

– Jestem na emeryturze, więc posiadam jedynie pięć krówek -można powiedzieć, że tak dla dekoracji (śmiech). Z kukurydzy najbardziej cenię odmianę Ronaldinio, która daje stabilne plony – mówił Jerzy Wysocki z Goniądza.

plonotwórczych prezentuje na średnich i lepszych stanowiskach, gdzie bardzo dobrze toleruje wiosenne chłody.

Chicago FAO 250 to średniowczesny mieszaniec pojedynczy. Odmiana o uniwersalnym kierunku użytkowania, zarówno na ziarno, jak i na kiszonkę. Roślina wyróżnia się wysokim udziałem kolb w plonie suchej masy. Sprzyja to bardzo dobrej efektywności w produkcji na ziarno, ale również pozwala na zachowanie korzystnej struktury kiszonki i wysokiej energetyczności.

Dublino FAO 260 to przede wszystkim odmiana, z której można uzyskać rekordowe plony kiszonki i pewność stabilnego plonu w bardzo różnorodnych warunkach pogodowych.

Istotnym jest, że ze względu na bardzo dobry wczesny wigor i tolerancję na wiosenne chłody roślinę z powodzeniem można uprawiać w rejonach o chłodnej wiośnie, na glebach lekkich oraz ciężkich i zlewnych. Odmiana ma wysokie, mocno ulistnione rośliny i dorodną kolbę z ziarnem flint-dent. Podwyższony udział kolb w zakiszanej masie poprawia parametry kiszonki i podnosi jej energetyczność, co przekłada się na wydajność mleczną karmionych krów.

Zebrał: Szymon Martysz Fot. Archiwum

firm

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

57

||

1 0 L A T AGRO

Jarząb pospolity (Sorbus aucuparia).

Zimowo i ziołowo,

pixabay.com

PODLASKIE

CIEKAWOSTKI

czyli jakie dary przyrody możemy zbierać zimą

Schowane pod śniegiem

Liście spadły z drzew, spada i temperatura. Pierwsze przymrozki, a nawet pierwszy śnieg już dawno mamy za sobą. Przyroda wydaje się powoli zapadać w sen… Wbrew pozorom późna jesień, a nawet zima nie są jednak czasem, kiedy miłośnicy ziołolecznictwa i naturalnej medycyny nie znajdą dla siebie niczego ciekawego. Nie dajmy się nabrać na rzekome „uśpienie” przyrody i korzystajmy z jej darów, także w środku zimy.

W strefie umiarkowanego i chłodnego klimatu spotykamy wiele gatunków roślin, których kolorowe owoce utrzymują się na gałązkach jeszcze długo po tym, jak opadną liście.

Stanowią one łasy kąsek nie tylko dla ptaków, ale również dla amatorów fitoterapii. Późną jesienią możemy zbierać owoce jarzębiny, dzikiej róży, berberysu, kaliny czy rokitnika. Większość z nich jest najwartościowsza po przemrożeniu, jakie funduje im sama Matka Natura wraz z pierwszymi przymrozkami.

Na skutek działania niskiej temperatury tracą one cierpki lub gorzki posmak, a w przypadku jarzębiny, także właściwości trujące. Owoce wszystkich wymienionych gatunków są bogatym źródłem witaminy C, czyli właśnie tej, której bardzo potrzebujemy, szczególnie w sezonie jesienno – zimowym, kiedy wyjątkowo często zapadamy na grypę i przeziębienie.

Organizm ludzki nie potrafi ani syntetyzować ani magazynować witaminy C. Jeśli więc 58

chcemy cieszyć się dobrym zdrowiem, musimy zadbać o dostarczenie tego ważnego związku wraz z pożywieniem. I tu pomocą służą nam dzikie owoce, z których możemy sporządzać prozdrowotne, wzmacniające przetwory – dżemy, konfitury, soki, a także leki tradycyjne, takie jak odwary, maceraty czy nalewki.

Praktycznie przez całą zimę, aż do wczesnej wiosny można zbierać owoce żurawiny błotnej. Kuliste, czerwone i bardzo kwaśne jagody używane są od setek lat w celach leczniczych i kulinarnych. Nasze babki stosowały żurawinę w leczeniu przeziębienia, chorób zakaźnych i gorączki, bólów gardła i krtani. Obecnie wiadomo, że spektrum działania tych owoców jest znacznie szersze. Preparaty z żurawiny są polecane przy infekcjach dróg moczowych, wykazują też działanie bakteriobójcze, probiotyczne i immunostymulujące. Najprostszą formą kuracji żurawinowej jest spożywanie owoców świeżych lub suszonych; można

je także przerabiać na konfitury i przeciery.

Warto dodać, że owoce żurawiny konserwują żywność i na kresach wschodnich były tradycyjnie dodawane m.in. do kiszonej kapusty.

Innym gatunkiem, który dostarcza nam zimowych „jagódek” jest jałowiec pospolity. Dojrzałe, ciemnofioletowe szyszkojagody zbiera się późną jesienią i zimą, gdy łatwo odpadają z gałązek. Zawierają one olejki eteryczne, flawonoidy, garbniki, substancje żywicowe, kwasy organiczne, cukry i sole mineralne. Owoc jałowca jest surowcem wykazującym działanie moczopędne, bakteriobójcze i przeciwreumatyczne. Tradycyjnie polecany w zapaleniu dróg moczowych i pęcherza oraz jako lek żołądkowy i wiatropędny, zewnętrznie znajduje zastosowanie jako środek rozgrzewający, pomocny w leczeniu reumatyzmu i zapaleniu korzonków nerwowych. W kuchni C.D. NA STR. 60

PODLASKIE AGRO

wierzat.pl

iDlaZ www.Kolczyk

Szczęśliwych i radosnych Świąt Bożego Narodzenia oraz pomyślności w Nowym Roku życzy firma

I K Y Z C KOL

t ą z r e i w dla z

Dzięki bardzo wysokiej jakości wszystkie nasze kolczyki posiadają dożywotnią gwarancję!

DOJARKI

mobilne oraz stacjonarne dla bydła, kóz i owiec

MONITROING BEZPRZEWODOWY

do obserwacji zwierząt w oborze oraz kontroli obiektów gospodarczych

Bentley Polska Sp. z o.o. ul. Czereśniowa 98 02-456 Warszawa

Tel. 22 863 90 42 bentleyfarm@bentley.pol.pl www.sklep.bentleypolska.pl

PODLASKIE

CIEKAWOSTKI

||

Jemioła pospolita (Viscum album).

60

Fot. A. Chmiel

szyszkojagody stanowią aromatyczną przyprawę do mięs (głównie dziczyzny) oraz potraw tłustych i ciężkostrawnych. Ze względu na wysoką zawartość cukrów i silny aromat owoce jałowca są wykorzystywane do wyrobu napojów regionalnych, takich jak piwo jałowcowe oraz alkoholi (anglosaski gin i jego odpowiedniki).

Zima jest także czasem żniw dla osób zajmujących się gemmoterapią, czyli leczeniem przy pomocy pączków roślin (od łac. gemmae – pączki). W trakcie badań nad właściwościami leczniczymi roślin odkryto, że pączki oraz młode pędy w fazie wzrostu, różnią się składem biochemicznym od surowca „dorosłego” – zawierają więcej witamin i minerałów, hormony wzrostu, kwasy nukleinowe, enzymy oraz szczególny rodzaj tkanki, zwanej merystematyczną. U rodzimych gatunków drzew pączki rozwijają się zwykle w lutym i w marcu – właśnie wtedy przychodzi czas na zbiory. W celach prozdrowotnych możemy pozyskiwać pączki różnych gatunków: sosny, jodły, kasztanowca, klonu, olchy, brzozy, wiązu, leszczyny. Wykazują one pozytywne działanie na nasz organizm: pączki topoli zawierają salicylany i stosuje się je w stanach zapalnych nerek i dróg moczowych, pączki brzozy działają przeciwzapalnie na uszkodzoną skórę, pączki sosny odkażają i ułatwiają odksztuszanie. Syrop z sosnowych pączków jest znanym tradycyjnym lekiem polecanym w stanach nieżytowych górnych dróg

oddechowych, przebiegających z kaszlem, chrypką i bólem gardła. Odwary z pąc zków można dodawać do kąpieli ogólnie wzmacniających, pobudzających krążenie krwi, uspokajających i łagodzących bóle reumatyczne i nerwobóle.

Podczas zimowego spaceru po lesie warto zebrać także porcję igliwia sosnowego lub świerkowego. Zimą igliwie ma najwięcej składników ak t y wnych, w tym ogromne ilości łatwo przyswajalnej witaminy C. Herbatka z igieł sosnowych jest od wieków używana Jałowiec pospolity (Juniperus communis). w leczeniu infekcji górnych dróg oddechowych, ponadto może wystarczy chwilę podgotować na małym ogbyć pomocna w kuracji tak uciążliwych cho- niu, aby otrzymać złocisty, aromatyczny napój. rób jak depresja, miażdżyca, nadciśnienie czy Odwar z pędów malin zawiera wszystkie poalergie. Gałązki sosny mogą być stosowane trzebne witaminy i mikroelementy. do inhalacji w stanach zapalnych zatok. OdNa koniec chciałabym jeszcze wspomnieć war z igliwia lub gałązek świerku jest polecany o jemiole. W ostatnich latach przywykliśmy w leczeniu nieżytów układu oddechowego, traktować tę ciekawą roślinę jako dekorację pomaga w oczyszczeniu dróg oddechowych bożonarodzeniową, tym milszą, że prowoz wydzieliny śluzo- kującą do okazywania sobie serdeczności. wej, pobudza oddy- I choć nie jest to tradycja wywodząca się chanie. Lotne skład- z naszych terenów, niemniej przyczyniła się nik i ś wierkowego do popularyzacji tej niezwykłej rośliny. Jeigliwia hamują roz- mioła, zwana też strzęślą, jest półpasożytniwój grzybów i bakte- czym krzewem rosnącym na gałęziach różrii w przewodzie po- nych gatunków drzew. Według pradawnych karmowym i układzie wierzeń celtyckich posiadała moce pobudzaoddechowym. jące do miłości i płodności. Obecnie ziele staA co jeśli nagle do- nowi wartościowy surowiec w fitoterapii wiepadnie nas przezię- lu chorób. Szczyty pędów o niezdrewniałej bienie albo nie star- łodydze pozyskuje się od grudnia do marca. czy czasu na wyprawy Służą one do sporządzania preparatów poledo lasu? I tu znowu canych przy nadciśnieniu, a także w okresie natura podsuwa nam przekwitania. Jemioła wykazuje działanie pomysł na pyszny do- moczopędne i uspokajające, cytostatyczne mowy medykament. i immunostymulujące, bywa wykorzystywana W leczeniu przezię- wspomagająco przy leczeniu nowotworów. bienia i grypy (a tak- Zaznaczyć jednak trzeba, że jest surowcem że i zimowej depresji) silnie działającym i powinna być stosowane można wykorzystać pod kontrolą lekarza. Zawsze jednak można świeżo ścięte pędy liczyć na uzdrawiającą moc bożonarodzeniomalin z własnego wych pocałunków pod jemiołą – bez skutogródka. Kilkucen- ków ubocznych. t ymetrowe kawałDorota Gnatowska ki umytych gałązek Muzeum Rolnictwa w Ciechanowcu

||

Fot.: pixabay.com

C.D. ZE STR. 58

1 0 L A T AGRO

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

Wesołych Świąt oraz Szczęśliwego Nowego Roku!

PODLASKIE AGRO

61

PODLASKIE

BUDUJEMY I MIESZKAMY

1 0 L A T AGRO

Przy ul. Kawaleryjskiej powstanie „Moje Nowe Miasto” – niski budynek o nowoczesnej architekturze, usytuowany w wyjątkowej dzielnicy o niepowtarzalnym klimacie.

Z końcem tego roku gotowa będzie „Komfortowa Skorupska”, do kupienia są ostatnie mieszkania – zapraszamy.

Zamieszkaj w Białymstoku –

zapraszamy z firmą K alter N ieruchomości

Mieszkania z „duszą”

Nowe, gotowe mieszkania – czekają w budynku przy ul. Skorupskiej w Białymstoku. Inwestycja w realizacji? – zapraszamy na Kawaleryjską. Rozpoczęła się tu budowa kameralnego budynku. Zakończenie w wakacje 2018 r.

Kalter, to deweloper z wieloletnim doświadczeniem. Jako generalny wykonawca inwestycji jest na rynku znacznie dłużej, już ponad 12 lat. W portfolio ma już setki zadowolonych mieszkańców.

Inwestycję „Komfortowa Skorupska” stanowi niewielki dwuklatkowy budynek z wewnętrznym ogrodem. Lokalizacja u zbiegu ulic Skorupskiej i Chrobrego sprawia, że jest to miejsce blisko centrum, a jednocześnie oferujące ciszę i spokój. Warto podkreślić, że jest to zagospodarowane osiedle. W sąsiedztwie znajdują się: przedszkola, szkoły, urzędy, banki, sklepy, placówki medyczne, apteki, przystanki komunikacji miejskiej.

Nowoczesna bryła budynku ma ciekawy kształt i zróżnicowaną wysokość: cztery i sześć kondygnacji. W części podziemnej znajdują

62

się miejsca parkingowe, a na parterze lokale usługowo-handlowe. Do dyspozycji tylko mieszkańców jest ciekawie zaprojektowane patio wyposażone w plac zabaw dla dzieci i małą architekturę. W ofercie ostatnie wolne mieszkania, przede wszystkim dwupokojowe.

– Kalter od zawsze stawia na wysoki standard mieszkań oraz dobrą lokalizację – mówi Izabela Grygolec-Roszko z firmy Kalter Białystok. – Kontynuując ten zamysł przy ul. Kawaleryjskiej rozpoczęliśmy kolejną kameralną, klimatyczną inwestycję. „Moje Nowe Miasto” to niski budynek o nowoczesnej architekturze, usytuowany w wyjątkowej dzielnicy o niepowtarzalnym klimacie. W otoczeniu znajduje się pełna infrastruktura: szkoły, przedszkola, a także liczne sklepy, apteki i punkty usługowe, a bliskość zielonych terenów rekreacyjnych

i ścieżek rowerowych to komfort i wygoda dla mieszkańców.

W trzypiętrowym budynku wyposażonym w cichobieżne windy znajdować się będzie 45 mieszkań o pow. 45-76 m2 z dużymi przeszklonymi balkonami bądź ogródkami. W parkingu pod budynkiem dostępne będą miejsca postojowe oraz komórki lokatorskie. Na parterze zlokalizowane zostaną dwa lokale usługowe o pow. 43 i 60 m2.

Większość mieszkań znajduje się od południowej strony, dzięki temu będą dobrze doświetlone i jasne. Dodatkowym atutem jest możliwości wydzielenia kuchni z oknem. Układ ścianek działowych daje możliwość dowolnej aranżacji. Przemyślane, funkcjonalne układy mieszkań sprawią, iż każdy będzie mógł znaleźć tu coś dla siebie. Zapraszamy. oprac .

BK, Fot. Kalter

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

63

REKLAMA

64

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

Top Auto,

1 0 L A T AGRO

ROLNICTWO NA KOŁACH

autoryzowany diler firmy Opel , radzi jak bezpiecznie przetrwać na drogach

Zima może być przyjemna

Ślizganie się po śniegu może dostarczyć sporo frajdy — o ile ma się na nogach narty lub siedzi się na sankach. Kierowcy patrzą jednak na taką sytuację zupełnie inaczej. Mamy już zimę na całego, nadszedł więc czas, aby zacząć sobie radzić z niesprzyjającymi warunkami drogowymi.

Firma Opel wyposażyła swoje samochody w rozwiązania poprawiające komfort i bezpieczeństwo. Niemieckie pojazdy są doskonale przygotowane do zimy dzięki takim rozwiązaniom jak adaptacyjny napęd na wszystkie koła, matrycowe reflektory LED IntelliLux oraz podgrzewana kierownica i ogrzewanie postojowe.

QQ Opony zimowe zapewniają lepszą przyczepność i krótszą drogę hamowania na zaśnieżonej nawierzchni. Głębokość bieżnika — cztery do pięciu milimetrów — ma decydujące znaczenie. Opona, której powierzchnia stała się porowata, nie zapewnia już odpowiedniej przyczepności — jej właściwości są zbliżone do opony letniej.

QQ Adaptacyjny napęd na wsz ystkie koła zapewnia maksymalną przyczepność

PODLASKIE AGRO

i pomaga w spokoju przemieszczać się po oblodzonych lub śliskich drogach.

System w ułamku sekundy rozdziela moc zgodnie z zapotrzebowaniem, zapewniając maksymalną przyczepność. Warto też zapisać się na jazdy doszkalające. Kierowca powinien się nauczyć jak prawidłowo korzystać z dostępnych „narzędzi” oraz przyzwyczaić się do działania systemu kontroli trakcji i ABS. QQ Inteligentne matrycowe reflektory LED IntelliLux wyjątkowo skutecznie oświetlają drogę. Adaptacyjne rozwiązanie dostosowuje się do sytuacji i umożliwia jazdę na światłach drogowych bez oślepiania innych kierowców.

Reflektory pozwalają również dostrzec zwierzęta na poboczu wcześniej niż w przypadku konwencjonalnych świateł mijania.

QQ Do wielu

wypadków zimą dochodzi na początku podróży, kiedy szyba czołowa oraz pozostałe szyby samochodu nie zostały dokładnie oczyszczone z lodu i szronu.

Ogrzewanie postojowe eliminuje niedogodności związane ze skrobaniem oszronionych szyb oraz odmrażaniem zamków, a lepsza widoczność poprawia bezpieczeństwo.

QQ Podgrzewana kierownica, oferowana w większości modeli Opla, zwiększa komfort użytkowania pojazdu w chłodne dni. Po niespełna minucie kierowca czuje przyjemne ciepło.

Wygodę kierowcy i pasażera podróżującego z przodu mogą zwiększyć także podgrzewane fotele.

Dzięki tym wszystkim rozwiązaniom zima może być przyjemna!

MaSz, Fot. Opel

65

PODLASKIE

ROLNICTWO NA KOŁACH Nowa Kia Optima

1 0 L A T AGRO

w wersji kombi

Komfort podróżowania Kia Optima Sportswagon zapewnia komfort podróżowania, stabilne zachowanie podczas jazdy z dużą prędkością oraz pewne prowadzenie.

Światowa premiera nowej Optimy Sportswagon odbyła się podczas Międzynarodowego Salonu Samochodowego w Genewie.

Niedługo po tym Optima Sportswagon zawitała do polskich salonów samochodowych. Największe zalety pojazdu to przestronne i funkcjonalne wnętrze, opływowe nadwozie oraz oszczędne i dynamiczne silniki.

Optima Sportswagon jest pierwszym kombi klasy średniej marki Kia. Przestronna, jak na kombi przystało, bardzo praktyczna w codziennym użytkowaniu i elegancka Optima zasługuje na miano jednego z najładniejszych kombi w swojej klasie. Samochód oferuje wysokiej jakości wykonanie i dobrej klasy materiały we wnętrzu, zaprojektowanym z myślą o ergonomicznej i komfortowej obsłudze. Niektóre elementy wyposażenia i systemy asystujące dostępne w pojeździe, wcześniej były oferowane wyłącznie w samochodach wyższej klasy.

Pierwsze kombi segmentu D w historii marki Kia jest wyposażone w nowoczesny, audio-wizualny system nawigacyjny (AVN) z 7- lub 8-calowym ekranem dotykowym oraz cyfrowym radiem DAB. Dzięki systemowi AVN i usługom TomTom możemy dowiedzieć się o aktualnej sytuacji na drodze, otrzymywać ostrzeżenia o fotoradarach, wyszukiwać interesujące miejsca czy sprawdzić prognozę pogody. Dla nabywców Optimy Sportswagon rozwiązanie będzie oferowane bezpłatnie przez 7 lat.

Nowa Optima Sportswagon to najbardziej funkcjonalna Optima w historii. Zasługa w tym nie tylko pojemnego przedziału bagażowego, ale także przemyślanych rozwiązań ułatwiających zagospodarowanie przestrzeni w bagażniku. W porównaniu z sedanem, bagażnik

66

Sportswagona znacząco urósł i ma pojemność 552 l. Rozbudowany system podziału przestrzeni w bagażniku i zabezpieczenia przedmiotów przed przesuwaniem się sprawiają, że Optima Sportswagon jest bardziej praktycznym kombi niż wielu klasowych konkurentów. Bariera z elastyczną siatką, znajdująca się za oparciem tylnej kanapy, przesuwane przegrody i szyny w podłodze oraz płaska podłoga, umożliwiają zabezpieczenie przedmiotów o różnych kształtach. Pakowanie bagażnika Optimy Sportswagon ułatwia również elektrycznie sterowana klapa bagażnika, która otwiera się automatycznie, gdy kluczyk zostanie zlokalizowany w jej bezpośrednim sąsiedztwie.

Dzięki wytrzymałemu nadwoziu o lekkiej konstrukcji i licznym systemom asystującym samochód zapewnia wysoki poziom bezpieczeństwa (5-gwiazdek w teście zderzeniowym Euro NCAP). Nowa Optima Sportswagon seryjnie jest wyposażona w Vehicle Stability Management, czyli w system stabilizacji auta.

VSM pomaga utrzymać stabilność samochodu zarówno podczas hamowania, jak i w trakcie pokonywania zakrętów. System wpływa na zachowanie auta za pośrednictwem systemu stabilizacji toru jazdy (ESC) i układu kierowniczego z elektrycznym wspomaganiem. Gdy nastąpi utrata przyczepności chociaż jednego

z kół, VSM natychmiast ustabilizuje samochód i ułatwi kierowcy bezpieczny powrót na właściwy tor jazdy.

W napędzanej na przednie koła Optimie Sportswagon stosowane są silniki spełniające normę emisji spalin Euro 6. Pierwszą jednostką napędową jest turbodiesel 1.7 CRDi o mocy 141 KM. Kolejną jest dwulitrowy, wolnossący silnik 2.0 CVVL osiągający moc 163 KM. Natomiast najmocniejsza i najbardziej sportowa z wyglądu odmiana Optimy kombi – w wersji 2.0 T-GDI GT – jest napędzana turbodoładowanym silnikiem benzynowym z bezpośrednim wtryskiem paliwa.

Optima w tej wersji oddaje kierowcy do dyspozycji 245 KM i 353 Nm. Ceny nowej Kia Optimy sedan rozpoczynają się od 89.900 zł, zaś w wersji kombi od 93.300 zł („benzyniak”) i od 98.900 zł (wysokoprężny).

MaSz, Fot. Kia

QQ

QQ

QQ

Gwarancja Kia

7 lat lub 150.000 km przebiegu, pierwsze trzy lata bez limitu km 7 lat aktualizacji mapy nawigacji i usług TomTom 2 lata na części zamienne zakupione w ASO wraz z usługą wymiany

QQ

5 lat lub 150.000 km na powłokę lakierniczą

QQ

12 lat na perforację nadwozia

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

1 0 L A T AGRO

||

ROLNICTWO NA KOŁACH

RAV4 2016 (po liftingu) z klasycznym silnikiem po raz pierwszy dostępna jest od 99.900 zł, natomiast ceny bardzo oszczędnej wersji hybrydowej rozpoczynają się od 127.900 zł.

Dwanaście

modeli

Toyoty

w promocyjnej ofercie

Nowy samochód na święta Pod koniec listopada Toyota rozpoczęła promocyjną sprzedaż aut z rocznika 2016. Rabaty na poszczególne modele sięgają nawet 28.000 zł. W naszym regionie ta atrakcyjna oferta dostępna jest w salonie Toyota Alta w Ełku.

z pakietem VIP, Yarisa 1.0 Active, Aurisa 1.33 Active, Corollę 1.33 Active, Avensisa sedan 1.6 Active i minivana Verso 1.6 Active. Atrakcyjność oferty wzmacniają dodatkowe pakiety wyposażenia, opracowane na tę okazję.

MaSz, Fot. Toyota

Na Czytelników, którzy zamówią samochód i pokażą Podlaskie Agro w salonie Alta czeka prezent w postaci dodatkowego zabezpieczenia przeciwkradzieżowego.

Rozpoczynająca się promocja to doskonała okazja, aby kupić nowe modele Toyoty w bardzo korzystnych cenach. Rav4 po liftingu kosztuje od 99.900 zł, zaś cena wersji hybrydowej po rabacie wynosi 127.900 zł. Prius z bogatym wyposażeniem Premium jest teraz dostępny za 117.900 zł, czyli w kwocie niższej od katalogowej ceny podstawowej wersji Active.

Klienci indywidualni oraz osoby prowadzące firmę otrzymają świetną ofertę na nowego „dostawczaka” Proace. Po raz pierwszy samochód drugiej generacji jest dostępny w cenie poniżej 80.000 zł brutto. Trzymiejscowy furgon Compact z silnikiem 95 KM oferowany jest teraz od 78.047 zł brutto (63.453 zł netto).

Toyota Alta proponuje również wyjątkowo atrakcyjne warunki klientom zainteresowanym modelami Aygo, Auris i Avensis. Po raz pierwszy maksymalny rabat na najmniejszą Toyotę sięga aż 7.000 zł. Upusty na Aurisa dochodzą do 12.000 zł, na minivana Verso sięgają 14.500 zł, zaś na Avensisa osiągają kwotę aż 17.000 zł. Avensis jest dostępny już za 72.900 zł. Natomiast ceny najpopularniejszego samochodu hybrydowego w Polsce, czyli Aurisa Hybrid, rozpoczynają się od 75.900 zł.

W ramach oferty promocyjnej salon z Ełku przygotował także wyjątkowo korzystną propozycję na niektóre modele w wybranych specyfikacjach. Specjalna pula obejmuje Aygo X z pakietem Comfort oraz Aygo X-cite PODLASKIE AGRO

67

PODLASKIE

DLA ZDROWIA I URODY Implanty

1 0 L A T AGRO

przeznaczone są dla osób z częściową lub całkowitą utratą uzębienia

Luksus czy konieczność

O zaletach stosowania implantów zębowych z Urszulą Łotowską, lekarzem stomatologiem z Kliniki Implantologii i Stomatologi Estetycznej PH Medical Group w Białymstoku, rozmawia Marzena Bęcłowicz.

Marzena Bęcłowicz: Czym są implanty?

Urszula Łotowska: Implant jest elementem zastępującym korzeń zęba. Ma kształt śruby, a wykonany jest najczęściej z tytanu. To właśnie na nim mocuje się koronę, most lub protezę, odtwarzające brakujące zęby. Tytan jest materiałem biozgodnym, co oznacza, że nie wywołuje reakcji alergicznych organizmu. Na całym świecie znanych jest tylko kilka przypadków alergii przy kilku milionach wszczepionych implantów. Każdy implant jest jednorazowy, sterylnie pakowany, dobierany kształtem do warunków anatomicznych danego pacjenta.

Fot. PH Medical Group

MB: Czy od razu po założeniu implantu można na nim mocować koronę?

UŁ: Postępowaniem sprawdzonym i standardowym jest odczekanie po założeniu implantu. Jeśli chodzi o żuchwę, czyli szczękę dolną to trzy miesiące, a sześć miesięcy w przypadku szczęki górnej. W tym czasie dochodzi do połączenia tkanki kostnej z tytanową powierzchnią implantu. Zjawisko to nosi na-

zwę osseointegracji. Jednak decyzja, kiedy można założyć koronę, jest i tak zawsze podejmowana indywidualnie. Warto dodać, iż jest na rynku taki typ implantu, tzw. implant beleczkowy (Trabecular Implant), który jest wykonany z tantalu. Ma on unikalną budowę, dzięki której znacznie szybciej kość wrasta w jego strukturę. Pozwala to na obciążenie implantu koroną już po ok. 3-4 tygodniach.

Zawsze jednak o możliwości zastosowania tego implantu decyduje lekarz w trakcie konsultacji, posiadając odpowiednie diagnostyczne badania RTG. MB: Czy implanty to rozwiązanie dla każdego?

UŁ: Większość pacjentów może poddać się zabiegowi wszczepienia implantu. Dzięki dostępności różnych systemów implantologicznych można zastosować metodę najlepszą dla danej osoby pod względem medycznym, estetycznym, jak i finansowym. Oczywiście istnieją także przeciwwskazania do zabiegu i dlatego każdy przypadek jest zawsze rozpatrywany indywidualnie.

||

– Implanty to rozwiązanie z praktycznie zerowym ryzykiem. Badania wykazują,

że metoda ta, w porównaniu z innymi rozwiązaniami odbudowującymi brakujące zęby, osiąga najwyższy 98% wskaźnik skuteczności – mówi Urszula Łotowska, lekarz stomatolog z Kliniki Implantologii i Stomatologi Estetycznej

PH Medical Group w Białymstoku.

68

MB: Czy istotny jest tu wiek pacjenta?

UŁ: Na zabieg implantologiczny możemy się zdecydować w każdym wieku.

Z pewnością decydujący jest dobry stan zdrowia, w tym jamy ustnej, m.in. odpowiednie warunki kostne. Aby wykonać zabieg, rozwój struktur kostnych u pacjenta musi być zakończony, co średnio przypada na około 21 rok życia. W przypadku utraty kości, implanty stomatologiczne mogą być założone po wcześniejszym procesie odbudowy kości, bowiem implant musi mieć solidny fundament. W tym celu chirurg odbu-

dowuje brakujące fragmenty kości szczęk za pomocą np. sterowanej regeneracji kości, gdzie użyty zostaje biomateriał, czyli specjalna membrana zastępująca utraconą przez pacjenta kość, która jest wówczas bazą do zabiegu implantacji.

MB: Jak prawidłowo dbać o implanty?

UŁ: Korony z implantami wymagają regularnej pielęgnacji i higieny, czyli szczotkowania oraz nitkowania, podobnie jak naturalne zęby. Co prawda ubytki w koronach nam nie grożą, bo wykonane są z ceramiki, która nie ulega próchnicy. Błędem jest założenie, że przy implantach nie grożą nam dolegliwości zębowe i nie musimy odwiedzać dentysty.

Przy niewłaściwych nawykach pielęgnacyjnych może rozwinąć się np. periimplantitis – schorzenie podobne do paradontozy, które objawia się zapaleniem tkanek wokół implantu. Najczęściej wywołane jest ono nieodpowiednią higieną jamy ustnej, stresem, czynnikami genetycznymi, paleniem papierosów, chorobą okluzyjną zębów, a także chorobami współistniejącymi, takimi jak cukrzyca, które mogą zaburzać proces gojenia, a co za tym idzie skutkować niepowodzeniem zabiegu.

Co więcej, jeśli implant sąsiaduje z zębami, w których toczy się stan zapalny, to mogą one doprowadzić do infekcji zdrowej tkanki wokół implantu.

MB: Czy to prawda, że implanty to inwestycja na lata?

UŁ: Tak. Implanty to rozwiązanie z praktycznie zerowym ryzykiem. Nawet wyleczona paradontoza czy cukrzyca nie wyklucza ich.

Badania wykazują, że metoda ta, w porównaniu z innymi rozwiązaniami odbudowującymi brakujące zęby, osiąga najwyższy 98% wskaźnik skuteczności. Zarówno protezy, mosty, jak i korony mają ograniczony termin użytkowania. Protezy mogą wymagać wymiany lub modyfikacji po pięciu latach, zaś korony i mosty przetrwają 10-15 lat. Trwałość implantów zależy od wielu czynników, m.in. od tego, czy pacjent stosuje się do wskazań lekarza, od jego stanu zdrowia i schorzeń (nie tylko jamy ustnej), ale także od jakości produktu i zastosowanych rozwiązań technologicznych.

MB: Dziękuję za rozmowę.

PODLASKIE AGRO

PODLASKIE

PODLASKIE AGRO

1 0 L A T AGRO

REKLAMA

71

PODLASKIE

DLA ZDROWIA I URODY PERFEKCYJNY MAKIJAŻ

Po pierwsze baza

Matująco-wygładzająca baza pod makijaż ma właściwości wyrównujące powierzchnię skóry, wygładza drobne zmarszczki i niedoskonałości cery. Matuje, zapobiega świeceniu się i spływaniu makijażu.

Kolor i blask

Szybkoschnący żelowy lakier w modnych, jesiennych kolorach. Równomiernie rozlewa się po płytce paznokcia, nie pozostawiając smug i zacieków.

Odporny na odpryski i uszkodzenia.

Przyjemne malowanie

Trwałe, odporne na ścieranie cienie do powiek o kremowej konsystencji. Można je nakładać zarówno palcem, jak i pędzelkiem. Nadadzą twojemu spojrzeniu tajemniczości, a makijażowi klasy.

Druga skóra

Lekki, matujący puder prasowany. Doskonale stapia się z cerą, zapewniając naturalne wykończenie makijażu.Pozostawia skórę aksamitnie gładką i miękką w dotyku na wiele godzin.

Fot. Bell, oprac. MB

KONKURS

Zaprezentowane pow y ż e j ko s m e t y k i m a rk i B e l l m o g ą być Two je. Przyślij nam, na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl hasło reklamujące sponsora nagród. Nagrodzimy osiem najciekawszych propozycji. Na zgłoszenia czekamy do 15 stycznia 2017 r.

72

Kuchenny „niezbędnik” –

1 0 L A T AGRO

czyli co warto mieć pod ręką

Co za smak, co za aromat!

Zima to czas na esencjonalne, sycące i rozgrzewające zupy. Są one smaczne i szybkie do przygotowania, a doskonały smak nadadzą im niezastąpione buliony Knorr.

Zupy są polskim daniem numer jeden. Jedzenie ich jest pierwszym krokiem do zdrowych nawyków żywieniowych. Są one bowiem lekkostrawne i sycące, a teraz zimą doskonale rozgrzewają, zapobiegając zimowym infekcjom.

Jaką zupę przygotować? Wybór jest duży, ale o tej porze roku postawmy na dynię.

Ta prosta zupa z dodatkiem świeżego imbiru idealnie rozgrzeje nas w chłodne dni.

Możemy też zaserwować krem z cukinii, brokułową urozmaiconą płatkami migdałów, czy tradycyjną grochówkę. Zimowe zupy warto też urozmaicić dodatkiem kiełbasy, boczku czy mięsnych klopsików. Doskonały smak zapewnią im buliony Knorr.

Sprawią, że będą one idealnie doprawione i bardzo aromatyczne. Np. podczas przyrządzania grzybowej pomoże Bulion grzybowy na borowikach leśnych Knorr, dzięki któremu zupa będzie pachnąca i intensywna w smaku.

Warto dodać, iż produkty marki Knorr mają uniwersalne zastosowania. Buliony doskonale wzbogacą także drugie dania – pulpety, pieczeń, gulasz, a nawet sos.

Choć ten będzie smakował wyśmienicie jeśli przygotujemy go z pomocą Esencji do sosu pieczeniowego ciemnego. Gdy dodamy do niego dodatkowo soki z pieczonego mięsa, będzie smakował naprawdę wyjątkowo.

Zupa krem z dyni

Składniki: 1 kg dyni, rosół z kury Knorr, 200 ml mleka kokosowego, cebula, ząbek czosnku, kawałek świeżego imbiru, brązowy cukier, 50 g pestek z dyni, łyżka oleju rzepakowego.

Przygotowanie: Dynię obierz i pokrój na kawałki, cebulę i czosnek posiekaj i przesmaż krótko na oleju na dużej patelni. Dodaj dynię, imbir (obrany i starty na tarce) oraz cukier.

Smaż wszystko przez ok. 5 min. Następnie przełóż wszystko do garnka, dodaj litr wody i kostki bulionowe Knorr, by danie zyskało głęboki smak. Całość gotuj do miękkości przez ok. 10 min. Na koniec zmiksuj zupę na gładko, dodaj mleko kokosowe i jeszcze raz zagotuj.

Podawaj posypane prażonymi pestkami z dyni.

MB, Fot. Knorr

PODLASKIE AGRO

Jednorodny obszar kraju

Wagary w pracy

1 0 L A T AGRO Podziałka Zadrapanie

ROZRYWKA Buster, legendarny komik

Podoficer na statku

Powab, wdzięk

Jak Wisła szeroka

Miejsce zakończenia wyścigu

Zestaw znaczków

Prymitywne urządzenie do mielenia zboża Samosąd

Odcisk stopy na piasku

Imię Andrycz, aktorki

9

Akcja na bramkę rywala

Muzyka Liroya Gawędziarz Denuncjacja Samiec kozy

Spód naczynia Biblijny prorok

Pojazd na płozach BokSwoboserski da zwód

Prawy dopływ Warty

Worek podróżny

15

Potocznie o jelicie Kołyska

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło wylosujemy cztery i nagrodzimy grami Shadow Tactics. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl.

Na rozwiązania czekamy do 15 stycznia 2017 r.

Uwaga! W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.

3

Krótki żakiecik damski, bez rękawów i zapięcia

Kamień półszlachetny

Ozdobna chustka Szaniec Ujemne saldo na rachunku bankowym

Mityczne uosobienie zdrady

Oddzielane od ziarna

14

Sala wykładowa Szlam

Magma Celtycki pieśniarz

Opiekacz Auto z Korei

18 Pełen trunków Wyspa chorwacka Wielkie jezioro w Europie

1

2

3

4

5

6

7

Płynie przez Myślenice

8 Nacierające wojsko

5

Pokrew- Dzielnica na przyWarsłowiu szawy

Miasto nad rzeką Ural

Składnik powietrza

Smar ochronny

Drobna wytwórczość

10

Wojciech, dziennikarz

Brana przez krawca

Nakłanianie

7

9

Kulinarna Paciorek nazwa Rzymski kałabóg marnic miłości

Ukrop

11

12

13

6

Czasem brzmi fałszywie

Bolesne uderzenie, cios

Film Akiry Kurosawy

Pracował przy szafocie

14

25

1

24

Figura w kartach

8

Zioła zalane wrzątkiem

Poszkodowana w wypadku

21

23

19 Z korzeniem i liśćmi

Ryba morska

Uroczys- Miasto te nabonad żeństwo Renem

Zimowy miesiąc

Pionowy kanał górniczy Graniczy z Turcją

22

Owijany wokół szyi

16

Zbrojna napaść, inwazja

2

Niemieckie imię męskie

Nerwowy skurcz Polska furgonetka

Benedyktyni lub cystersi

4 Służył do narkozy

U boku Adama

Uczeń szkoły wojskowej Wsparcie, zapomoga

Dźwięk "h" z krzyżykiem Sztuka układania kwiatów

Psie lokum

12

Grecka bogini nieszczęścia Kij z żyłką i haczykiem

Fiasko, krach Kojarzony z lampą

Kraj z Limą

11

Cyrk lodowcowy Pyszałek, zarozumialec Ogon cietrzewia Pled

Mija bezpowrotnie Słup z zaostrzonym końcem

17

... Łęcka Składnik marynaty

13

Postać leku

15

16

20 17

18

19

OSTRZA SHOGUNA

20

21

10 22

23

24

25

Shadow Tactics Blades of Shogun to kolejna propozycja od Wydawnictwa Techland. Akcja gry toczy się w czasach feudalnej Japonii. To szereg złożonych misji wymagających taktycznego myślenia. Gracz ma do dyspozycji piątkę bohaterów. Ninja najlepiej czuje się pod osłoną cienia, a samuraj Mugen dzięki sile potrafi walczyć z kilkoma przeciwnikami na raz. Gejsza Aiko to mistrzyni kamuflażu, Yuki specjalizuje się w zastawianiu pułapek, z kolei Takuma – w atakach z dystansu. Wykorzystując indywidualne predyspozycje każdej postaci gracze będzie w stanie sprostać wszystkim wyzwaniom.

– Wydanie premium to ukłon w stronę fanów taktycznej walki oraz gier takich jak Commandos, Jagged Alliance czy Desperados. Shadow Tactics czerpie z tych produkcji i dodaje od siebie unikatowy setting kraju kwitnącej wiśni – powiedział Tomasz Gawlikowski, dyrektor ds. marketingu i PR Wydawnictwa Techland. – Do wersji premium trafiają szczególne produkcje. Wysoka jakość tych wydań jest jednym z naszych znaków rozpoznawczych. MB, Fot. Techland

PODLASKIE AGRO

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Stosuj RadioProtect w radioterapii.

PODLASKIE

73

PODLASKIE

ROZRYWKA

1 0 L A T AGRO

***

Spotkanie weteranów II wojny światowej.

Wspominają: – Już dokładnie nie pamiętam c z y służ yłem w I armii II dywizji, czy w II armii I dywizji.

– A ja nie pamiętam czy dostałem kulką między łopatki, czy łopatką między kulki.

Na to jedna z kombatantek: – Ja nie pamiętam czy Niemcy wystrychnęli mnie na dudka, czy Rosjanie wydudkali na strychu.

– A ja nie pamiętam czy jak mnie ścigali żandarmi to leciałam jak strzała, czy szczałam jak leciałam...

***

– Co robi kominiarz na dyskotece?

– Daje czadu!

***

Zoo. Jeden z opiekunów zagląda w rozdziawioną paszczę krokodyla. Drugi pyta go: – Co z nim?

– Nie wiem, weterynarz już pół godziny nie wraca.

***

Mąż mówi do żony: – Kochanie, spełniło się twoje marzenie, by zamieszkać w droższym mieszkaniu. Od przyszłego tygodnia podnoszą nam czynsz.

***

Przychodzi baba do lekarza i mówi.

– Panie doktorze jestem chora na skleroze.

– Od kiedy? – pyta lekarz.

– Co od kiedy?

– Panie doktorze, moja żona pojechała tydzień temu do sanatorium, a ja opiekuję się naszym synkiem. Ubieram go, kąpię, codziennie chodzę z nim na spacer, a mimo tego schudł już 6 kg. Dlaczego?

– A czym pan go karmi?

– O Je z u! W ie dzia ł e m , że o c z y mś zapomniałem...

***

Syn piłkarza wraca z zakończenia roku szkolnego i mówi: – Tato mój kontrakt z czwartą klasą został przedłużony o rok.

***

Kłótnia małżeństwa z wieloletnim stażem.

Mąż mówi: – Ostrzegam cię, napiszę na twoim nagrobku: Tu leży moja żona – zimna jak zawsze. Żona nie pozostaje mu dłużna: – A ja każę wyryć na twoim: Tu leży mój mąż – nareszcie sztywny.

***

Facet w łóżku z kochanką. Nagle ona go pyta: – Pracowałeś kiedyś jako hydraulik?

– Nie, a co?

– Masz chwilę, żeby się nauczyć, słyszę kroki męża na schodach.

***

Spotkanie z profesorem Miodkiem. Z sali pada pytanie: – Panie profesorze, czy forma „porachuje” jest poprawna?

– W zasadzie tak, ale o ileż zgrabniej zabrzmiałoby: „Już czas panowie”.

***

Wraca Zenek po szóstej rano do domu.

Otwiera drzwi i na wejściu dostaje wałkiem od żony. Pada i leży... Żona na niego patrzy... patrzy. Nagle doznaje olśnienia. Pada na kolana. Zaczyna go tulić i płakać: – Zenuś... Zenuś, żyjesz? Przepraszam! Zapomniałam, że miałeś nocną zmianę.

***

Stare chińskie przysłowie mówi: Dopiero wtedy, gdy komar usiądzie ci na jądra, uświadamiasz sobie, że nie wszystko jesteś w stanie załatwić siłą.

***

– Kelner, co jest dziś do jedzenia?

– Pieczeń husarska.

– A czy ja jestem husarem, żeby ją jeść? Macie coś jeszcze?

– Ta k , j e s t j e s zc ze p i e c ze ń wieprzowa.

– O tak! Bardzo proszę.

***

– Proszę pani – mówi Jaś do nauczycielki. – Nie chcę pani straszyć, ale mój tata wczoraj powiedział: Jeszcze jedna pała i ktoś tu dostanie łomot!

***

74

Sebastian Skiepko za hasło: „Z Podlaskim Agro – od zera do farmera” otrzymał grę Farming Simulator 17. Po nagrodę zgłosił się ze swoim tatą – Markiem.

– Żona ma do mnie pretensje.

Po pierwsze, że jej nie słucham.

– A po drugie?

– A coś tam jeszcze gadała.

***

– Nasz nowy sąsiad zawsze całuje żonę na do widzenia. Czemu ty tego nie robisz? – pyta żona.

– No weź. Nawet jej nie znam! – odpowiada mąż.

Wygrali :)

***

Nie za tego Mikołaja się przebrałeś baranie!

– Jaka jest ulubiona kolęda świeżo upieczonych rodziców?

– Cicha noc.

Zeb. MB

PODLASKIE AGRO