Podlaskie Agro Nr 8(79)/2017 by Wydawnictwo Skryba

NR 8(79)/2017

ISSN

1896 - 8260

PAŹDZIERNIK - LISTOPAD 2017

Olimpiada w Rudce

wizytą u hodowców

wracają do łask DKozy ożynki Prezydenckie

metody genomowej ZZalety asiłek pogrzebowy Odwiedzamy Idźki Młynowskie

Optymalne

Spale

bez tajemnic

zbiory kukurydzy na ziarno

DRODZY CZYTELNICY!

W NUMERZE: QQ AKTUALNOŚCI QQDożynki Prezydenckie w Spale

s.4

QQPokazy kukurydzy we wsi Rębiszewo-Zegadły QQNa spokojnie o zwycięstwie w AgroLidze QQJesienne Targi w Szepietowie

QQKonkurs Wydój Krasulę

s.8 s.10 s.12 s.14

QQ BUDOWNICTWO INWENTARSKIE QQDoświadczony wykonawca

s.16

QQ HODOWLA QQOdwiedzamy rodzinę Zawadzkich

s.20

QQBezpieczne Gospodarstwo Rolne z gm. Perlejewo

s.24

QQ MASZYNY QQNajnowsze rozwiązania stosowane w kombajnach

s.30

Jesień w pełni. Ostatnio nawet pogoda się dostosowała do kalendarza. Wszystkie najważniejsze targi i wystawy już za nami, łącznie z – kończącymi sezon – Jesiennymi Targami w Szepietowie. Podobnie z dożynkami. Na polach ostatnie pokosy dawno zrobione, kukurydza na kiszonkę zebrana, oziminy posiane. Zostało jeszcze zająć się kukurydzą na ziarno. Jesień była, jest i zawsze będzie pracowita. Jednak za chwilę zima i odrobina odpoczynku... W jesiennym numerze „Podlaskiego Agro” przygotowaliśmy dla Was wiele ciekawostek. Odwiedziliśmy dwie rodziny hodowców – w miejscowościach Ciemnoszyje i Moczydły-Pszczółki. Pojechaliśmy też do Spały na Dożynki Prezydenckie. Relacjonujemy konkursy Wydój Krasulę, czyli Mistrzostwa w Dojeniu Sztucznej Krowy. Natomiast „gwoździem programu” aktualnego wydania jest merytoryczny i świetnie napisany artykuł dr Adama Majewskiego na temat zbiorów kukurydzy na ziarno – Lepiej wcześniej niż później. Polecam. Udanej lektury na coraz dłuższe jesienne wieczory i do zobaczenia, po raz ostatni w tym roku, już w grudniu! Szymon Martysz

QQ UPRAWA QQKiedy zbierać kukurydzę na ziarno

Redaktor Naczelny

s.38

QQ PORADY QQZasiłek pogrzebowy z KRUS

s.43

QQWkraczamy na światową giełdę nabiału

Fot. KWS

QQ FINANSE s.44

QQ BUDUJEMY I MIESZKAMY QQSamodzielny przegląd dachu

s.46

QQ MOTORYZACJA QQMocny, sportowy sedan

s.49

QQ ZDROWIE I URODA

s.50

QQ ROZRYWKA

s.53

Na okładce: Maria i Jan Wojtkowscy z synem Januszem i synową Eweliną. Maleńka Izabela śpi w wózku – nie chcieliśmy jej budzić do zdjęcia (uśmiech). Fot. Podlaskie Agro

PODLASKIE AGRO

    

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72, www.podlaskieagro.pl, e-mail: biuro@podlaskieagro.pl Redaktor naczelny: Szymon Martysz , szmartysz@skryba.media.pl Redakcja: Barbara Klem, Marzena Bęcłowicz DTP: Jan Kitszel, Izabela Krentowska Reklama: Sebastian Rutkowski 503-039-455, kierownik biura reklamy Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788, Magdalena Pietraszko 533-379-533, Andrzej Niczyporuk 501-303-181, Joanna Kulesza 792 793 882 Wydawca: Wydawnictwo Skryba  Druk: Bieldruk Białystok  Nakład: 15.000 egz. Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

AKTUALNOŚCI 17

września odbyły się w Spale ( woj . łódzkie )

Dożynki Prezydenckie

Wdzięczni

po wsze czasy

Pomimo bardzo pracowitego okresu, podlascy rolnicy i agroprzedsiębiorcy znowu nie zawiedli i dzielnie stawili się na Dożynkach Prezydenckich. Atrakcji w tym roku było mnóstwo – było coś dla ciała i było coś dla ducha. I nawet padający co chwila deszcz nie był w stanie popsuć tych pięknych uroczystości. – dzięki którym sześciogodzinna podróż minęła niezauważenie. Niedzielne uroczystości rozpoczęły się od mszy świętej w Kaplicy Polowej AK. Eucharystii przewodniczył biskup Józef Zawitkowski. Po nabożeństwie orszak dożynkowy wyruszył na stadion, gdzie odbywał się dalszy ciąg ceremoniału dożynkowego. W t ym miejscu war to pr z ypomnieć, że historia Dożynek w Spale sięga czasów II

Rzeczpospolitej i prezydenta Ignacego Mościckiego. Tutaj już 90 lat temu (w 1927 r.) odbyły się pierwsze Dożynki u Prezydenta. Ta piękna tradycja, która jest wyrazem uznania rolniczego trudu, trwa do teraz. Gospodarzem Dożynek w Spale był już po raz trzeci Andrzej Duda. Uroczystościom przewodniczyli starostowie dożynkowi – Agnieszka Węglewska z woj. łódzkiego oraz Dawid Jezierski z woj. małopolskiego. Pani Agnieszka wraz z mężem prowadzi gospodarstwo rolne we wsi Buczek (pow. łaski) o pow. 166 ha położone. Gospodarstwo specjalizuje się w produkcji roślinnej (rzepak, zboża, kukurydza). Dodatkowo pani Agnieszka angażuje się w życie lokalnego społeczeństwa i jest aktywnym członkiem Lokalne Grupy Działania Dolina Grabi. Natomiast Dawid Jezierski prowadzi wspólnie z żoną 70 hektarowe gospodarstwo w miejscowości Łowiczki (pow. oświęcimski). Większość swojej rolniczej kariery poświęcił hodowli trzody chlewnej. Ze względu na niską opłacalność przebranżowił się i od kilku lat zajmuje się uprawą rzepaku, kukurydzy i pszenicy. – Panie Prezydencie proszę przyjąć ten bochen chleba z tegorocznego zboża. Krajcie nie dużo, nie mało, by go nigdy nie zabrakło

Uczestnicy Dożynek w Spale, a dokładniej ta część, która się nie rozeszła od razu po przyjeździe (uśmiech).

C.D. NA STR. 6

Wyjazd do Spały rozpoczął się od zbiórki o trzeciej nad ranem w miejscowości Kruszewo-Wypychy. Tutaj właściciele firmy Trans-Rol – Grażyna i Andrzej Remisiewicz serdecznie przywitali uczestników. Stąd, parę minut przed czwartą, autokar pełen rozradowanych rolników i agroprzedsiębiorców wyruszył na Dożynki Prezydenckie. Wycieczką opiekowały się Joanna Czarkowska i Justyna Grabowska – dwie urocze pracownice firmy Trans-Rol

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

SPRZEDAŻ - SERWIS ul. 1 Armii Wojska Polskiego 8C 15-103 Białystok tel. 85 66 47 112, fax 85 66 23 720

www.karchercenter-efekt.pl PODLASKIE AGRO

KÄRCHER CENTER EFEKT 5

AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 4

i dla wszystkich stało – mówili starostowie dożynkowi, przekazując bochen chleba na ręce Andrzeja Dudy. Przyjmując go, prezydent podziękował i obiecał, że „symbol tradycji naszych przodków” będzie dzielił mądrze i sprawiedliwie. W tym momencie, pomimo rzęsiście padającego deszczu, na stadionie odbyła się prezentacja najładniejszych wieńców dożynkowych nagrodzonych w konkursie prezydenckim. Pierwsze miejsce w tegorocznej edycji zdobył wieniec z miejscowości Nowa Jabłona w gm. Niegosławice (woj. lubuskie). Następnie odbyły się występy ludowego zespołu pieśni i tańca Mazowsze, a po nich przemówienie wygłosił prezydent. – Dziękuję za cały rok trudu i pracy tym, którzy od stuleci żywią nas i bronią. Dziękuję tym, którzy niosą niezwykłą polską tradycję, opartą na wierze oraz umiejętności pokonywania wszelkich przeszkód i przeciwności losu. To, co robi rolnik, to także obrona Rzeczpospolitej. Nie tylko wtedy, gdy trzeba chwycić za broń, ale to obrona Rzeczpospolitej na co dzień, bo to zapewnienie bezpieczeństwa żywnościowego polskiemu społeczeństwu – mówił Andrzej Duda. Prezydent docenił też ofiarę polskiego rolnika w walce o niepodległość. Wspomniał także, że posłowie przyjęli uchwałę ustanawiającą 12 lipca Dniem Walki i Męczeństwa

Wsi Polskiej. Dzień ten upamiętnia pacyfikację w 1943 r. świętokrzyskiej wsi Michniów przez Niemców – wymordowana została wówczas prawie cała wieś. – Zawsze tak było w historii, że polski chłop nigdy tego trudu i poświęcenia dla ojczyzny nie odmawiał. Zawsze szedł i za to ojczyzna powinna być mu wdzięczna po wsze czasy – zakończ ył – Na Dożynki Prezydenckie przygotowałyśmy wianek w pełni zrobiony podniesionym głowłasnoręcznie. Jego podstawą są zebrane z podlaskich pól tegoroczne zboża, sem prezydent. zioła i kwiaty. Nasz wieniec wymagał sporo pracy. Dlatego w zbieranie, suszenie Słowa te rozniosły i wyplatanie zaangażował się cały zespół. Wianek jest sześcioramienny, zamyka się echem po Spale, go korona zwieńczona krzyżem – mówi Eugenia Górko, przewodnicząca a wystąpienie zostało zespołu Malwianki ze Studzianek w gm. Wasilków. nagrodzone ogromnymi brawami. Z kolei minister rolnictwa podsumował kierunki dają też gwarancję, że polska wieś czas dożynkowy, przypomniał historię do- będzie się rozwijała. Na zakończenie ceremoniału dożynkowego żynek w Spale oraz podziękował prezydentowi za wrażliwość i głębokie zrozumienie raz jeszcze wystąpił zespół Mazowsze. Naproblemów rolnictwa i polskiej wsi. Następ- stępnie para prezydencka oraz zgromadzeni nie minister wspomniał o działaniach swoje- goście, pomimo solidnie padającego deszczu go resortu, które mają zapewnić stabilność zwiedzali Miasteczko Regionów. Na pięknie społeczną i ekonomiczną rolnikom. Obrane przygotowanych stoiskach rolnicy ze wszystkich szesnastu województw prezentowali regionalne potrawy oraz wyroby rękodzieła. Po spotkaniu z parą prezydencką podlascy rolnicy udali się do autokaru. Pomimo że wszyscy byli przemoknięci i zmęczeni, to jednak dobry humor nikogo nie opuszczał przez całą drogę powrotną.

Tekst i Fot. Szymon Martysz

Para prezydencka, pomimo deszczowej aury, bardzo dobrze czuła się w naszym namiocie.

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI 16

września, we wsi

Rębiszewo-Zegadły (gm. Kołaki Kościelne),

zaprezentowano odmiany kukurydzy na kiszonkę

Liczy się sucha masa

W piękny, słoneczny dzień, kiedy sieczkarnie już kosiły w większości niedojrzałą kukurydzę, firmy KWS Polska i Elmar-Pro zorganizowały, na polach należących do Wiesława (ojciec) i Pawła (syn) Kulesza, spotkanie z producentami mleka. Przybyli goście mogli posłuchać i zobaczyć jak wyglądają najnowsze trendy w genetyce kukurydzy na kiszonkę oraz dowiedzieć się jak najlepiej ustrzec się przed błędami w uprawie i zbiorze tych roślin. Na spotkanie do miejscowości Rębiszewo-Zegadły przybyło 60 gospodarzy. Na poletkach zaprezentowano dwanaście odmian kukurydzy na kiszonkę firmy KWS, które zostały zasiane 2 maja br. Na roślinach zostały zastosowane nawozy dolistne z firmy Vitera. Specjaliści wyjaśniali, że w tym roku, w okresie wegetacji były raczej korzystne warunki do rozwoju roślin. Jedyną niedogodnością dla rolników była konieczność opóźnienia siewu z powodu nadmiernej wilgotności gleby. Skutkowała ona nieco mniejszym plonem kolb w późnych odmianach. Gospodarze wraz z przedstawicielami firm ocenili, że w momencie pokazów tylko wczesne odmiany typu Kwinns i Ambrosini nadawały się do zbioru na kiszonkę. Miały one zawartość suchej masy ok. 34%. Natomiast obejrzenie całego przekroju odmian – od wczesnych (FAO 220) do późnych (FAO 280) – pozwolił hodowcom na wyciągnięcie wniosków, dzięki którym będą oni mogli uniknąć błędów w uprawie kukurydzy. Specjaliści przypominali także, że ten rok jest chłodniejszy od dwóch ostatnich sezonów, co przy opóźnionych siewach, także

przeciąga wegetację. Zrozumiała była dla nich także chęć uzyskania więk szego plonu, jednak tłumaczyli, że odmiany późne mają większy potencjał plonowania, ale tylko na południowych krańcach naszego kraju. Kukurydza, która urośnie dużo więk sz a (bo jest późniejsza), może budzić zazdrość Największym zainteresowaniem, ze względu na swoją budowę, cieszyły w oczach sąsiada, się odmiany Agro Polis (FAO 240) oraz Walterinio (FAO 260). Sporo uwagi jednak że po dopoświęcono także Figaro (FAO 240) – nowej odmianie wyróżniającej się kładniejszej analizie niespotykaną tolerancją na patogeny grzybowe i stabilnym plonowaniem szybko okazuje się, na słabszych stanowiskach. Na zdjęciu (od lewej) organizatorzy spotkania: że plon suchej masy dr inż. Dariusz Minakowski, Stefan Wysocki, Paweł Kulesza. nie jest większy. Natomiast w przypadku gdy pogoda jesienią nie mieć wysoki plon ziarna typu flint o dojrzałopozwoli na uzyskanie właściwej dojrzałości, ści co najmniej woskowej przed nadejściem to plon jakościowo będzie zdecydowanie dużo jesiennych przymrozków. gorszy. Kukurydza kiszonkowa powinna więc Stefan Wysocki, KWS Polska

Prawidłowe mycie

detergentów, wody oraz temperatury. Daje to wymierne korzyści ekonomiczne użytkownikowi myjni i zmniejsza negatywny wpływ na środowisko. Test DCA analizuje nie tylko ustawienia, ale przede wszystkim sprawdza rzeczywisty przebieg mycia, który zależy od prawidłowości wytwarzania tzw. korków wodnych, które powinny wypełniać cały rurociąg mleczny, myjąc całą jego powierzchnię. Muszą one także przechodzić przez rurociąg z odpowiednią szybkością. Testy DCA mogą być wykonywane w dojarniach, w których wytwarzana jest automatyczna pulsacja. W DeLaval oznacza to systemy z myjniami automatycznymi klasy C100 i C200. Badania tego typu wykonuje się w dojarniach bardziej rozbudowanych i mogą one być przeprowadzone wyłącznie przez profesjonalnego technika serwisu DeLaval.

Jakość mleka zależy w dużej mierze od pra- mycie. Analiza prawidłowości mycia obejmuje widłowości mycia systemu udojowego oraz sprawdzenie ustawień ilości wody płuczącej schładzalnika. Dlatego firma DeLaval opraco- i roztworu myjącego, nastawy temperatury, wała specjalistyczne urządzenia diagnostycz- ustawienia zużycia środków myjących. Wykono-pomiarowe, które badają prawidłowość nanie testu DCA pozwala na optymalizowanie tego procesu. procesu mycia w zakresie ustawień pobierania Test diagnostyczny DCA (ang DeLaval Cleaning Analyisis) przeprowadza się zazwyczaj w czasie rutynowego serwisu dojarni. Można go jednak także wykonać, gdy pojawią się w mleku bakterie – jako podstawowe sprawdzenie przebiegu mycia. Testy wykonywane są za pomocą rozbudowanego urządzenia serwisowego VPR200, które może diagnozować wiele istotnych elementów działania dojarni, jak podciśnienie, pulsacja, mierniki mleka, a także Test diagnostyczny DCA sprawdza działanie procesu mycia dojarni. 8

Piotr Mańkowski, DeLaval

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Podlasie firmy

ponownie zostaje

Mistrzem Krajowej AgroLigi –

tym razem w kategorii

Z szacunkiem do hodowcy

– To wielki zaszczyt móc uczestniczyć w konkursie AgroLigi, a jeszcze większym zaszczytem jest dla nas zdobycie tytułu Mistrza Krajowej AgroLigi. Dziękując bardzo serdecznie za wybór naszej firmy, chciałbym podkreślić, że Grupa Agrocentrum jest firmą rodzinną ze 100% kapitałem polskim – powiedział w Warszawie, po otrzymaniu nagrody, Adam Pietruszyński, prezes Grupy Agrocentrum. Szymon Martysz, Podlaskie Agro: Dzisiaj, po kilku miesiącach, gdy wielkie emocje opadły, spotykamy się ponownie. Proszę przypomnieć czytelnikom Podlaskiego Agro całą drogę, którą przeszliście od początku, aż do osiągnięcia zaszczytnego tytułu Mistrza Krajowej AgroLigi. Adam P ietrusz yńsk i , prezes Grupy A grocentrum : Początki produkcji pasz w Agrocentrum sięgają 1993 r. Dążąc do osiągnięcia pozycji partnera hodowcy, już wtedy prowadziliśmy szerokie doradztwo w zakresie żywienia, profilaktyki oraz ekonomiki chowu i hodowli. Poprzez zakup i budowę ferm, mogliśmy sprawdzać rozwiązania korzystne dla rolników. Zaczęliśmy więc od chowu indyków na fermie w Borkach (gm. Pisz) i Drozdowie (gm. Kowale Oleckie). W 2002 r. naszą działalność hodowlaną rozszerzyliśmy o fermę zarodowego bydła mlecznego w Lachowie (gm. Kolno), a w 2007 r. również w Stradunach (gm. Ełk). To pozwoliło wprowadzić na ry-

nek sprawdzone i gwarantujące wysokie wyniki hodowlane produkty. Gospodarze szybko to zauważyli i docenili. Obecnie posiadamy dwa nowoczesne zakłady do produkcji pasz, premiksów i koncentratów. Jeden mieści się w Kałęczynie (gm. Pisz), drugi, nowo powstały zakład, który zalicza się do najnowocześniejszych tego typu obiektów w Polsce i w Europie, ma lokalizację w Grajewie. Trzeba zaznaczyć, że przeprowadziliśmy dobrze przemyślane inwestycje, co nie wszystkim firmom z naszej branży udawało się w ostatnich latach. Dzięki nim uzyskujemy produkty efektywne w swoim działaniu i tym samym pomagamy hodowcom zwiększyć wydajność ich zwierząt.

SzM. Jak oceni Pan całe ogromne przedsięwzięcie zwane AgroLigą? AP: To jest niesamowicie potrzebny konkurs. Nie tylko konsoliduje środowisko, ale także wywołuje taką pozytywną rywalizację między rolnikami, a także między przedsiębiorcami. Hodowcy rozwijają swoje gospodarstwa i wiedzę, a firmy podnoszą jakość swoich produktów. To wszystko działa na korzyść całej branż y. Zdobycie tytułu Mistrza Krajowej AgroLigi to zasługa hodowców, którzy nam zaufali przez te wszystkie lata. Zaszczytne miano prz ypadło Grupie Agrocentrum, ale to rolnicy z Polski północno-wschodniej sprawili, że jeRodzina Pietruszyńskich podczas Gali AgroLigi w Warszawie. steśmy topową fir-

mą w kraju. Od samego początku stawialiśmy na długofalową współpracę z hodowcami. Nasze zaangażowanie w budowanie dobrych relacji oraz szacunek do hodowcy i jego ciężkiej pracy w pełni zostało docenione. Przez te wszystkie lata współpracujący z Agrocentrum rolnicy rozwinęli niesamowicie swoje gospodarstwa, a ich zyski pozwoliły zbudować nam światową markę. Dziś to już nie są „tylko klienci”. W większości przypadków są to nasi przyjaciele i to im dedykujemy nagrodę. SzM: Pięknie powiedziane. Czy może Pan zdradzić na koniec jeszcze najbliższe plany Grupy Agrocentrum? AP: Nasze ostatnie plany rozwojowe związane z produkcją spełniły się w 110%. Oznacza to, że wykonaliśmy je zdecydowanie szybciej niż niedawno zakładaliśmy. W dniu dzisiejszym nie posiadamy już wolnych mocy. Produkujemy prawie 40 tys. ton paszy miesięcznie, a do tego dochodzą jeszcze premiksy. W dalszym ciągu więc rozbudowujemy zakłady. Do końca stycznia 2018 r. uruchomimy dodatkowe moce w Grajewie. Następnie chcemy otworzyć duży magazyn, który podwoi naszą przestrzeń załadunkową. W drugiej połowie następnego roku planujemy zaś rozbudowę zakładu w Kałęczynie. Natomiast w 2019 r. uruchomimy kolejną linię w Grajewie. Te wszystkie kroki pozwolą nam zwiększyć moce produkcyjne aż o 50%. Skala podejmowanych przez nas działań jest naprawdę duża. Sz M: Dziękuję za rozmowę. Trzymamy kciuki za udaną realizację wszystkich rozpoczętych inwestycji i jeszcze raz gratulujemy tytułu Mistrza Krajowej AgroLigi. PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI XXIV Targi

ogrodnicze Jesień w sadzie i ogrodzie oraz

V Targi Leśne

Udane zakończenie sezonu

Przez dwa dni, 7 i 8 października 2017 r., tereny wystawowe Podlaskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Szepietowie gościły miłośników zieleni, ogrodników, sadowników oraz leśników. Na zwiedzających czekała moc atrakcji m.in.: ciekawe pokazy, bogata oferta wystawiennicza, konkursy, występy zespołów artystycznych oraz maszyny.

Na targach w Szepietowie frekwencja jak zwykle była znakomita.

Sezon ogrodniczy dobiega końca, październik to ostatni moment na dokonanie nasadzeń i przygotowanie ogrodu do zimy, aby na wiosnę móc cieszyć się jego pięknem. Odwiedzający targi mogli dobrać odpowiednie gatunki, obejrzeć i kupić materiał szkółkarski oraz dowiedzieć się jak zadbać o rośliny przed zimą. Kupujący byli konkretni, szukali nasadzeń do uzupełnienia swoich kolekcji, wypatrywali tzw. perełek ogrodniczych, interesowali się nowymi odmianami. A co się cieszyło największym zainteresowaniem? Do łask wracają stare odmiany jabłoni takie jak antonówka, kosztela, malinówka, papierówka i szara reneta. Ludzie poszukują

Oficjalnego otwarcia targów dokonał Adam Niebrzydowski, dyrektor PODR.

ich ze względu na walory smakowe, mimo mniejszej intensywności produkcji odmiany te są bardziej odporne. Wraca też zainteresowanie różami. Dużym popytem cieszyły się również kwiaty modne i widywane w przydomowych ogródkach kilka dekad temu, takie jak wrzosy, lawenda, piwonia czy jeżówka. Zainteresowanie kupujących wzbudzały również trawy ozdobne, wśród których królowały miskanty i niezwykle urokliwie kwitnąca trawa pampasowa. Tekst: Anna Kostro, PODR

PODLASKIE AGRO

POTĘGA

URODZAJU

NAWOZY Z PUŁAW To Azot decyduje o Twoim plonie • Stabilna jakość nawozów wynikająca z ponad 50 lat doświadczeń • Różnorodność opakowań dostosowanych do potrzeb odbiorców • Rozwinięta logistyka samochodowa i kolejowa • Odpowiedzialność biznesowa • Obsługa po sprzedaży: wizyty u dystrybutorów i rolników, doradztwo fachowe i szkolenia

AUTORYZOWANY DYSTRYBUTOR

ROLPOL Ołdakowscy ul. Towarowa 1, 18-210 Szepietowo Tel. 864770300, e-mail: rolpol@rolpol.com.pl www.rolpol.com.pl

AKTUALNOŚCI Mistrzostwa w dojeniu

sztucznej krowy

Fantastyczna Przez cały okres dożynkowy w czerech gminach powiatu wysokomazowieckiego odbywały się Mistrzostwa w dojeniu sztucznej krowy. W konkursach wzięło udział ponad 400 osób. Organizatorem tej zabawy było Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt z Poznania. Szymon Martysz, Podlaskie Agro: Skąd pomysł na taki konkurs? Marta Czekalska , Wielkopolskie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt: Wielokrotnie nasza firma „zabierała” na różne targi czy dożynki sztuczną krowę do dojenia, głównie z myślą o najmłodszych pociechach naszych hodowców. Dzieci miały zawsze ogromną frajdę, gdy mogły same bez obaw udoić choćby trochę mleka. Jednak szybko się okazało, że z nutką nieśmiałości i dorośli chcieli sobie przypomnieć jak to „się robiło”. Wówczas pojawił się pomysł, by przeprowadzić zawody w dojeniu na czas dla dorosłych. I tak to się właśnie zaczęło. SzM: Konkurs dojenia sztucznej krowy robił furorę w naszym regionie, ale proszę powiedzieć, jak Państwo oceniają to ze swojej strony.

MC z : Myślę, że był to strzał w dziesiątkę. Konkurs idealnie wpasował się w kanon zabaw dożynkowych. Potwierdza to duże zainteresowanie mieszkańców gmin oraz lokalnych mediów. Dlatego, korz ystając z okazji, chciałabym raz jeszcze w imieniu Wielkopolskiego Centrum podziękować władzom gmin za umożliwienie przeprowadzenia Mistrzostw i okazaną pomoc oraz wsparcie. SzM: Czy liczba osób startujących w konkursie Was zaskoczyła? MCz: Konkursy cieszyły się bardzo dużym zainteresowaniem miejscowych hodowców. Biorąc pod uwagę fakt, że pogoda na dożynkach w tym roku nas nie rozpieszczała, to można spokojnie powiedzieć, że liczba osób biorących udział w konkursach pozytywnie nas zaskoczyła. Łącznie w naszej zabawie wzięło udział kilkaset osób. SzM: A jaki był poziom tej rywalizacji? MC z : Poziom był raczej wyrównany. Najlepsze wyniki padły jednak w Kuleszach Kościelnych. Rekordową ilość mleka, bo aż 2111 ml, w czasie 30 sekund

Fot. WCHiRZ

zabawa

Marta Czekalska, sgłówny pecjalista ds. hodowli i marketingu WCHiRZ.

wydoił pan Adam Kosiński. W żadnym innym konkursie ten rekord nie został pokonany. U kobiet wyniki były bardziej wyrównane. Największe zainteresowanie konkursem było w Kuleszach, ale nie ma się co dziwić, ponieważ niedługo po zakończeniu konkursu, występował zespół Akcent (śmiech). SzM: Planujecie w następnym sezonie powtórzyć Mistrzostwa? MCz: Na pewno chcemy kontynuować naszą zabawę. Gdzie dokładnie zawitamy w przyszłym roku jeszcze nie wiemy. SzM Czy poprzez taką zabawę zdobywacie nowych klientów? MCz: Cieszymy się, że tak naprawdę większość uczestników to już nasi klienci, co jest wynikiem ponad trzyletniej działalności i promocji naszej marki na Podlasiu. Dla zdecydowanej większości mieszkańców gmin, w których gościliśmy z naszym konkursem, WCHiRZ kojarzy się z solidną polską firmą, a nade wszystko z dobrą ofertą genetyki oraz fachowym doradztwem i obsługą. SzM: Dziękuję za rozmowę.

MISTRZOSTWA W DOJENIU SZTUCZNEJ KROWY Gmina

Zwycięzcy

Wynik (ml)

Sokoły

Marta Tomaszewska

1226

Maciej Karpiński

1771

Agnieszka Kossakowska

1530

Adam Kosiński

2111

Karolina Gołębiewska

1535

Karol Wyszyński

1830

Karolina Gołębiewska

1599

Krzysztof Gołębiewski

1917

Kulesze Kościelne

Fot. WCHiRZ

Nowe Piekuty

Szepietowo

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

BUDOWNICTWO INWENTARSKIE Jeżeli

szukasz sprawdzonego wykonawcy obiektów inwentarskich to odwiedź

Woszczele

Obory dopasowane do potrzeb Przedsiębiorstwo Budowlane Szczuka działa na rynku już ponad 20 lat. W tym czasie pracownicy firmy zbudowali w północnowschodniej Polsce setki budynków inwentarskich. Słynące ze swojej solidności i terminowości przedsiębiorstwo niedawno przeniosło się do swojej nowej siedziby w Woszczelach. Właścicielem firmy jest Jacek Szczuka. Przedsiębiorstwo zatrudnia ponad 70 osób. – Nasza działalność w 80% dotyczy budownictwa dla rolnictwa. Budujemy głównie obory, magazyny, silosy oraz układamy polbruk i robimy utwardzenia na terenie gospodarstwa. Pozostałe 20% działalności dotyczy inwestycji jedno i wielorodzinnych, a także wykonywania hal przemysłowych oraz prace ziemne – wylicza Jacek Szczuka, właściciel firmy.

Nowa siedziba

W ostatnim czasie firma otworzyła swoją nową siedzibę we wsi Woszczele. Piętrowy budynek ma łączną powierzchnię 1500 m2. Na górze znajdują się wygodne pomieszczenia socjalne. Natomiast na parterze mieści się biuro obsługi klienta. Znaczna część przestrzeni wydzielona została również na halę produkcyjną – w tym usługi spawalnicze dla rolnictwa. – Nowy budynek z pewnością poprawia komfort pracy i obsługi naszych klientów. Teraz w jednym miejscu możemy pokazać naszą pełną ofertę – wyjaśnia pan Jacek.

Wczoraj i dziś

Budownictwo dla rolnictwa to główna gałąź działalności firmy Szczuka Budownictwo. Przez ostatnie dwadzieścia lat zaszło bardzo wiele zmian w budownictwie inwentarskim. Obora w Łojkach w gm. Grajewo.

Dotyczy to zarówno czasu wznoszenia obiektów, dostępnych rozwiązań technologicznych, jak i trendów w samej hodowli zwierząt. – Lata 90-te były dosyć trudne i dla rolników i dla wykonawców. Na rynku był słaby dostęp do maszyn. Większość prac była wykonywana ręcznie. Budowa małej obory trwała kiedyś osiem miesięcy. Dzisiaj natomiast dużą oborę oddajemy do użytku po czterech miesiącach. Jest to efekt mechanizacji, gotowych rozwiązań, ale także i doświadczenia ekipy budowlanej – mówi przedsiębiorca.

Pomoc w wyborze

Szczuka Budownictwo, oprócz wykonawstwa, oferuje także pełne doradztwo z zakresu wyboru technologii budowy oraz wielkości i odpowiedniego rozplanowania obiektu. Prościej rzecz ujmując – pomagają dopasować odpowiedni projekt do potrzeb i wymagań inwestora. Znają się na tym doskonale, bo pierwszą oborę postawili już w 1996 r. (dla Krzysztofa Rogowskiego z Glinek). – Do każdego projektu podchodzimy indywidualnie. Nie posiadamy swoich przedstawicieli – sam dojeżdżam do gospodarzy i wszystko dokładnie omawiamy. Nie stawiamy na ilość, ale na jakość. Od lat budujemy dziesięć obór rocznie i nie planujemy stawiać więcej – podkreśla Jacek Szczuka.

Nowa siedziba Przedsiębiorstwa Budowlanego Szczuka znajduje się we wsi Woszczele.

Na hali produkcyjnej wykonuje się drzwi do budynków rolniczych oraz kojce dla cieląt.

Według przedsiębiorcy najczęściej wybieraną oborą wśród gospodarzy, którzy dopiero zaczynają inwestować, jest budynek mający trzy rzędy legowisk krów mlecznych z jednej strony i rząd legowisk dla jałowizny lub krów zasuszonych z drugiej strony. Taka mniejsza obora ma szerokość zazwyczaj ok. 25- 26 m. Liczne grono dużych gospodarstw ze względów praktycznych i ekonomicznych decyduje się zaś na budowę nowej obory sześciorzędowej, nastawionej wyłącznie na produkcję mleczną. Natomiast stare obiekty inwentarskie modernizuję na jałowniki. Tekst: Szymon Martysz Fot. PB Szczuka

Obora w Bożej Wólce w gm. Mrągowo.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

POLICE RADZĄ:

Plon zbóż ozimych rodzi się już jesienią Zapewnienie komfortowych warunków od początku wegetacji to podstawa budowania plonu zbóż i zadawalającej efektywności ekonomicznej, niezależnej od kaprysów pogodowych i rynkowych. Staranna agrotechnika, w tym przedsiewne stosowanie nawozów i jak najgłębsze ich wymieszanie z glebą, a także terminowy siew i umiarkowana gęstość siewu ziarna, to dobry początek tworzenia warunków dla rozwoju pojedynczej rośliny i całej plantacji zboża. Czy nawozić przedsiewnie? Coroczne zamieszanie i wahania na rynku zbóż nie zaskakują już rolników, a na pytanie: czy nawozić przedsiewnie, każdy doświadczony rolnik odpowie, że tak, ponieważ nawożenie mineralne jest najważniejszym czynnikiem zwiększającym plony. A im wydajniejsze odmiany, tym bardziej nawożenie decyduje o wykorzystaniu ich potencjału plonowania. Głodne w początkowych fazach rozwoju rośliny szybko tracą potencjał plonowania i niweczy się trud uprawy. Dobrze „wyprowadzona” od początku uprawy roślina lepiej przezimuje, a wiosną szybko zregeneruje się. Kiedy nawożenie jest najskuteczniejsze? Wtedy, gdy równomiernie rozmieścimy składniki pokarmowe w warstwie ornej na głębokość co najmniej 10 cm, w optymalnej dla zbóż koncentracji, by fosfor, potas, magnez i inne składniki mogły być dobrze pobierane, także po przesuszeniu się wierzchniej warstwy gleby. Dlatego fosfor i potas zawsze najlepiej jest stosować „pod pług”.

Gwarancją efektywnego działania jest także stosowanie nawozów z wysoką zawartością przyswajalnych form składników pokarmowych, w atrakcyjnej cenie za te składniki, a nie za tonę masy nawozu. Analizę ceny czystego składnika można wykonać na stronie www.polifoska.pl, korzystając z programu „kalkulator nawozowy”.

To jesienią rolnik „programuje” plon ozimin, umożliwiając zbożom ozimym dobre ukorzenienie oraz rozkrzewienie, a więc i zaprogramowanie plonu. Zboża pobierają jesienią tylko po 30-50 kg azotu i potasu oraz 15 kg fosforu. Należy jednak zabezpieczyć oziminom większe ilości fosforu i potasu, bez obaw o ich straty. W przeciętnych warunkach powinno to być co najmniej 8 kg fosforu na każdą planowaną tonę ziarna.

Trafnie zbilansować dawkę nawozem wieloskładnikowym. Składniki pokarmowe, w zależności od potrzeb łatwo jest dostarczyć w zbilansowanych ilościach, korzystając z szerokiej gamy nawozów POLIFOSKA®. Na glebach zasobniejszych w potas i gdy przyorano słomę zbóż, należy zastosować nawóz o węższym stosunku fosforu do potasu (P:K), czyli od 1:1 do 1:1,5, to znaczy przemiennie w latach należy stosować nawóz o stosunku P:K-1:1 – POLIFOSKA® 8, z nawozami o stosunku P:K-1:1,5 – POLIFOSKA® 6. Na stanowiskach, gdzie nie przyorano słomy oraz na glebach lżejszych lub o niższej zasobności w potas, lepsze są nawozy o szerszym stosunku P:K: POLIFOSKA® KRZEM, w której na 1 kilogram P przypada 2,8 kg K i POLIFOSKA® 5 lub POLIFOSKA® PLUS (P:K 1:2).

Oziminy potrzebują jesienią także azotu i mikroskładników. Gdy słoma w dużej ilości pozostaje na polu, powszechne są po żniwach zakłócenia dostępności azotu w glebie, czyli jesienna fiksacja azotu. Im szybciej słoma ulegnie rozkładowi, tym lepiej dla ozimin. Dlatego powinno się

dostarczyć rozkładającym słomę mikroorganizmom azot i fosfor. Średnio na każdą tonę przyorywanej słomy (oprócz kukurydzianej) należy stosować 6-8 kg azotu, czyli praktycznie 80-100 kg mocznika.pl ® lub 150-210 POLIFOSKI® 21 lub 100-150 kg RMS 32. Koniecznie powinno się stosować azot przed przyoraniem słomy na polu, gdy siane będą rośliny ozime (zboża, rzepak). Pamiętajmy także, że dawka azotu na przyoraną słomę nie jest dawką pod oziminę.

Pielęgnacja zboża ozimego jesienią. Niedobór azotu amonowego w glebie działa niekorzystnie na rozwój zbóż już od fazy 2 liścia (BBCH 12), bo ogranicza rozwój korzeni, a więc pobieranie składników i wody z gleby. Ważniejszy jest drugi, bardziej wrażliwy okres, gdy ozimina rozpoczyna krzewienie (faza 21), a szczególnie ważna jest faza 25, bo wtedy zawiązują się kłoski i kwiatki. Na słabszych plantacjach, głównie późno posianej pszenicy, często trzeba zasilić rośliny azotem. Można zastosować do 30 kg N/ha azotu w formie mocznika.pl ® i oprysk (zboża bezpiecznie opryskiwać dopiero od 5. liścia – BBCH 15) siarczanem magnezu z dodatkiem boru (50 g/ha), miedzi (50 g/ha i molibdenu (20-40 g/ha) lub około 150 kg/ha POLIFOSKI® 21. Na glebie świeżo wapnowanej lub o odczynie obojętnym bardzo efektywne jest stosowanie pogłównie jesienią (BBCH 15) na pszenicę i pszenżyto azotu w formie POLIFOSKI® 21 lub siarczanu amonu (150 kg/ha), ponieważ poza dostarczeniem azotu i siarki nawozy te lokalnie, płytko zakwaszają glebę, co ułatwia roślinom pobranie mikroskładników. Na przyorywaną słomę i jesienią nie zaleca się stosować saletrzanej formy azotu, bo oziminy słabo się ukorzenią i nie zahartują się na zimę. dr inż. Adam Grześkowiak

AUTORYZOWANY DYSTRYBUTOR: BIURO HANDLOWE AGRA, al. Legionów 135a, 18-400 Łomża tel. 86 212 78 23, agra@agrocentrum.pl, www.agrazambrow.pl

polifoska.pl

nawozy.eu

Grupa Azoty Zakłady Chemiczne „Police” S.A., ul. Kuźnicka 1, 72-010 Police tel. 91 317 28 19, e-mail: polifoska@grupaazoty.com

HODOWLA

Młodzi

chętnie przejmą nowoczesne gospodarstwa, które pozwolą im na swobodne życie

To nasza pasja

Zazwyczaj mówi się o nich, że prowadzą jedno z najbardziej rozwiniętych i pięknych gospodarstw mlecznych w Polsce. My zaczęlibyśmy jednak tak: otwarci ludzie, pełni pasji, wzajemnej miłości i szacunku do pracy i zwierząt. Tu powinny zabrzmieć fanfary (uśmiech), przedstawiamy bowiem Rodzinne Gospodarstwo Reginy i Jana, Anety i Emilii Zawadzkich ze wsi Ciemnoszyje w gm. Grajewo. Gospodarstwo, od niemal 35 lat, specjalizuje się w hodowli bydła i produkcji mleka. Rzeczywiście, jedno z najlepszych. U Zawadzkich byli i o Zawadzkich słyszeli już chyba wszyscy. I premierzy, i ministrowie,

dyrektorzy i oficjele, sąsiedzi i dziennikarze. Jednak kto by się u nich nie pojawił, i choćby nie wiem jak często, zawsze będzie zaskoczony. Tu się stale coś dzieje, zmienia na nowsze i lepsze. Zanim o tym opowiemy, trzeba dla porządku, wspomnieć historię gospodarstwa. A nuż ktoś nie był, nie słyszał... Tak więc młody Janek Zawadzki gospodarzył z rodzicami. Z czasem przejął dobytek w ilości

40 ha i 15 krów, plus trochę trzody. Rzecz się działa w latach 80-tych, nowy gospodarz od razu postawił jedynie na bydło. W 1992 r. miał już 30 krów dojnych. W tym czasie mleczarnia rozpoczęła bezpośredni odbiór mleka od hodowców. Gospodarstwo Zawadzkich było jednym z pierwszych takich dostawców. Wzrósł też do 50 ha areał. W starych C.D. NA STR. 22

Jan Zawadzki godzi zawód hodowcy z przewodniczeniem radzie nadzorczej spółdzielni, radzie powiatu i do tego ma dwie pasje: konie i myślistwo. A... buduje jeszcze domek nad wodą.

PODLASKIE AGRO

HODOWLA C.D. ZE STR. 20

budynkach zrobiło się ciasno. W głowach gospodarzy „zrodził się” nowy obiekt. Postawili na komfort krów i ułatwienie sobie pracy. 13 grudnia 1997 r. odbyło się nie lada wydarzenie. No nie... nie świętowaliśmy stanu wojennego. Została uruchomiona pierwsza wolnostanowiskowa obora na Podlasiu (na 64 krowy). Niektórzy ponoć pukali się w głowy, jak tak można krowy luzem puścić. Natomiast, gdy tylko do Polski zaczęły wkraczać roboty udojowe, rzecz jasna, Zawadzcy byli w gronie pierwszych zainteresowanych takim rozwiązaniem. Fascynowała ich nowoczesna technologia, która miała radykalnie zmienić ich życie. I zmieniła. – Robotyzacja doju to ułatwienie pracy poprzez inne planowanie dnia – powiedział po latach, czyli podczas naszej rozmowy, Jan Zawadzki. 15 grudnia 2010 r., w istniejącej oborze, został uruchomiony robot udojowy DeLaval VMS. Praca stała się łatwiejsza. Stało się też jasne, że przyszedł czas na budowę nowej obory, zaprojektowanej na dwa roboty udojowe. Ten obiekt to... to obora z najwyższej półki. No i podsumujmy. Dziś jest tak: cztery obory, 500 krów, w tym 200 dojnych, 10 tys. l mleka dziennie, 200 ha i pełny park maszynowy. To ta strona powiedzmy „pracowa” Zawadzkich. Jest jeszcze ta przyjemniejsza, rodzinna. Pan Jan ma sześć dziewczyn: żonę Reginę i pięć córek, z których dwie już oficjalnie gospodarzą z rodzicami. Do wzięcia jest

Regina i Jan Zawadzcy z córką Anetą.

– Oczywiście pomoc rodzicom traktowałyśmy z siostrami jako obowiązek – przyznaje Aneta, młody hodowca i gospodarz. – Z czasem jednak przerodził się on w pasję. Ugruntowało ją przygotowywanie

krów na wystawy. Najcięższe jest poczucie obowiązku, bo po drugiej stronie mam żywe zwierzęta, nie mogę ich zlekceważyć. Najciekawsze zaś jest osiąganie dobrych wyników hodowlanych, które potwierdzają zrealizowanie celu.

już – niestety, drodzy Czytelnicy – tylko jedna, albo tylko prawie dwie. Aneta jest „po słowie”, ale przed ślubem (uśmiech). Są też oczywiście zięciowie i wnuczęta. Zaczynając, napisałam, że to gospodarstwo rodzinne. Bo tak w istocie jest. Państwo Zawadzcy zawsze czuli wsparcie dzieci. A teraz... Emilia studiuje w Poznaniu, zgłębiając pasjonujące ją tajniki embriotransferów. Aneta zaś pracuje na miejscu. W tym roku przeszła chrzest bojowy, gdy rodzice wyjechali na urlop do USA, zostawiając majątek na jej głowie. Pan Jan przyznał, że zdała egzamin, coś tam jednak pomrukując, że tylko jego oko widzi więcej (uśmiech). – Już nie raz zostawałam na polu bitwy sama, ale w tym roku rodzice wyjechali w szczycie prac polowych – mówi Aneta. I cóż, można by rzec, że nic więcej do szczęścia nie potrzeba. Rolnik na wakacjach, a mleko produkuje się samo. Nic bardziej mylnego! W tej rodzinie głowy są pełne pomysłów, ręce zapału do pracy, a gospodarstwo – pełne wymagań. – Mamy pomysły jeszcze na sto lat – zapewniają Zawadzcy. – Dwa tematy, które chcemy zrealizować najszybciej to budowa magazynu paszowego i biogazowni – mówi Jan Zawadzki. – Mamy już podpisaną umowę na realizację budynku 25x60 m, w którym ulokujemy kuchnię paszową i magazyn. Interesuje nas modernizacja gospodarstwa i usprawnienie pracy w każdym szczególe. Stąd pomysł na zautomatyzowanie żywienia. Dziś żywienie stada Zawadzkich zajmuje cały dzień dla jednego pracownika. – Analizujemy rynek – mówi pan Jan. – Podobają mi się rozwiązania dwóch firm, które najchętniej bym połączył. Jedna oferuje idealną część kuchenną, ale problematyczne jest to, że mamy cztery obory i trzeba te

pasze rozwieść. Oni proponują wózki na szynach. W tej części inwestycji pasuje mi jednak oferta innych, bo chciałbym iść w kierunku taśmociągów. Biogazownia o mocy 40 kW ma być zasilana jedynie gnojowicą. – Widziałem taką w Niemczech u gospodarza, który miał 80 krów – wspomina pan Jan. – Przy naszym stadzie powinna więc sprawdzić się znakomicie. Chcemy iść w kierunku odnawialnych źródeł energii, a biogazownia zaspokoi nasze potrzeby z nadwyżką. Za inwestycją przemawia również fakt, że odgazowana gnojowica będzie – powiedzmy – atrakcyjniejsza zapachowo na polu. Złożyliśmy wniosek, czekamy. Koszt rzędu 1,2 mln zł, z czego 85% dopłaca Unia. – A nie wiecie dlaczego tak długo trwa rozpatrywanie wniosków? – rzuca trudne pytanie gospodarz. Spotkanie z hodowcami o tak bogatym doświadczeniu chcieliśmy wykorzystać na skłonienie ich do refleksji i podzielenie się wiedzą z innymi, szczególnie z młodymi rolnikami. – Jak się weszło w hodowlę, nie można się zatrzymać – mówią jednym głosem. – Trzeba się rozwijać, ale planować ostrożnie. Kalkulować, aby nie przeinwestować. – Jak zaczynaliśmy, to musieliśmy się napracować, dziś, dzięki technice, młodym jest łatwiej i warto zostać na takim gospodarstwie – mówi pani Regina. Tak więc u Państwa Zawadzkich zawitamy ponownie niedługo – na otwarciu biogazowni, albo magazynu paszowego. A potem przy okazji innych inwestycji, albo... bez okazji. Bo to bardzo gościnna rodzina. Dziękujemy za poświęcony czas. Tekst: Barbara Klem

Fot. Szymon Martysz

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA Maria i Jan Wojtkowscy – laureaci konkursu Bezpieczne Gospodarstwo Rolne

Porządek mają we krwi

Ład i porządek przed domem i w obejściu gospodarskim to nie tylko walory estetyczne. To nade wszystko bezpieczeństwo pracy. I wbrew pozorom nie trzeba wiele, by takie warunki panowały. Jeśli myśli się o tym na bieżąco, to codziennie potrzebny jest tylko ten przysłowiowy szlif i... jest pięknie. Tak rywalizację o tytuł najbezpieczniejszego gospodarstwa rolnego oceniają Maria i Jan Wojtkowscy z Moczydeł Pszczółek w gm. Perlejewo, zdobywcy trzeciego miejsca w etapie wojewódzkim konkursu organizowanego przez Kasę Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego. – Jesteśmy zaskoczeni i bardzo zaszczyceni – mówi z uśmiechem Maria Wojtkowska. – W naszym gospodarstwie nic się w zasadzie nie zmieniło, ale odebraliśmy mnóstwo gratulacji. Jest nam bardzo miło. Na udział w konkursie namówiła gospodarzy – jak mówią – pani z KRUS-u. Zauważyła porządek i zachęciła do startu. – Porządek u nas jest zawsze – mówi gospodyni. – Szczerze, to nawet nie byłoby czasu przed wizytą komisji na przygotowanie się. Pozamiataliśmy trochę i już (śmiech). Posesja z numerem 13 w Moczydłach Pszczółkach robi wrażenie już od przekroczenia bramy. W moje babskie oko jako pierwsze wpadają kwiaty. Pełno ich przed domem i wzdłuż wjazdu. Zadbane, u schyłku lata już w pełnym rozkwicie – śliczne. Gospodarze chętnie pokazują obejście, uporządkowany zapas drewna, materiały gaśnicze z instrukcją obsługi. Tuż za drzwiami z ostrzeżeniem „wstęp wzbroniony” – dojarnia i zbiornik z mlekiem. Pomieszczenia z nawozami i środkami C.D. NA STR. 26

Rodzinę Wojtkowskich spotkaliśmy na Dożynkach Wojewódzkich w Perlejewie, podczas których odebrali nagrodę konkursową.

Pan Jan żartował, wchodząc w białej odświętnej koszuli do obory, że krowy go nie poznają. Ale jak zapewniał to na pewno jego stado.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

Idealny wóz do balotów

Blattin King Najchętniej kupowany poziomy wóz paszowy King perfekcyjnie rozdrabnia baloty King jako jedyny na rynku posiada zabezpieczenie bezpośrednio na przekładni King może przygotować niewielką ilość TMR (np.: 200 kg) King posiada system obrotowych noży, co znacznie wydłuża ich żywotność i znacznie obniża koszty przygotowania TMR.

Zobacz jak KING radzi sobie z balotem na www.wozy-paszowe.pl

Blattin Polska sp. z o.o. tel.: +48 602 643 993; e-mail: blattin_technika@blattin.pl; www.wozy-paszowe.pl

PODLASKIE AGRO

Blattin Polska sp. z o.o. tel.: +48 608 301 907; e-mail: blattin@blattin.pl; www.blattin.pl

HODOWLA

Oprócz obowiązków w gospodarstwie, pani Maria znajduje także czas by zadbać o obejście. Te piękne rośliny oraz idealny porządek to jej zasługa.

C.D. ZE STR. 24

ochrony roślin – wyraźnie oznaczone. Szafki z tzw. chemią – zamknięte. Podwórko utwardzone, czyściutkie. Od nas – szóstka. Państwo Wojtkowscy gospodarzą już 35 lat. Majątek przejęli po rodzicach pana Jana. W 1982 r. było to typowe gospodarstwo samo wystarczające. Powoli przybywało bydła i ziemi. – Decyzja o produkcji mlecznej nie zrodziła się z dnia na dzień – wspomina pan Jan. – Mieliśmy coraz więcej krów, nie wystarczało miejsca na trzodę i tak z biegiem czasu wyszło, że mamy tylko produkcję mleka. Dziś państwo Wojtkowscy powiększyli majątek rodziców trzykrotnie. Obrabiają 50 ha. Mają stado liczące 60 zwierząt, w tym 35 to krowy dojne. Roczna wydajność sięga 260 tys. l. Mleko trafia do wysokomazowieckiej Mlekovity. Krowy są utrzymywane w oborze uwięziowej i dojone dojarką przewodową. Plany na przyszłość? Państwo Wojtkowscy mają czwórkę dzieci i tyle samo wnucząt. Marta, Urszula i Grzegorz mieszkają w Białymstoku. Pracę rodziców już za kilka lat będzie kontynuował Janusz z żoną Eweliną. Rodzice deklarują pomoc, ale w jakim kierunku pójdą młodzi – ich decyzja. Rozwój musi być – mówi Janusz Wojtkowski. – Nie możemy stanąć w miejscu, a poza tym nie będziemy słabsi od ojca (śmiech). Tekst i Fot: Barbara Klem

W całym gospodarstwie panuje ład i porządek. Wszystko jest oznaczone i zabezpieczone jak należy, a maszyny są w bardzo dobrym stanie technicznym.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

MASZYNY

Wygodne i ergonomiczne sterowanie

Automatyzacja

jest sposobem na rozwiązanie problemu braku doświadczonych rąk do pracy

Roboty

kombajnem za pomocą dżojstika i monitora dotykowego pomaga poprawić wydajność pracy.

na polu Kombajn prowadzony bez użycia rąk? Zdalne monitorowanie maszyny za pomocą połączenia sieciowego? Możliwość zajrzenia „do środka” kombajnu i obserwacja na żywo jakości zbieranego ziarna? Nowoczesne i zautomatyzowane rozwiązania odgrywają coraz większą rolę w rolnictwie.

Liczba doświadczonych kombajnistów jest zdecydowanie zbyt mała w stosunku do potrzeb w czasie sezonu. Ostanie żniwa kolejny raz pokazały, że okna czasowe z optymalną pogodą do zbioru są bardzo wąskie, dlatego operatorzy muszą być dostępni niemal „od ręki” przez dwanaście godzin dziennie. Podczas koszenia kombajnem operator jest zmuszony obserwować na bieżąco parametry maszyny: prędkość obrotową bębna młócącego, wentylatorów pod sitami, temperatury płynu chłodzącego, czy szczeliny na klepisku. Dodatkowo kontroluje poziom strat ziarna oraz jego jakość czy ilość w zbiorniku. Równocześnie dostosowuje prędkość jezdną kombajnu do warunków na polu i poziomu strat ziarna i stara się wykorzystać maksymalną wydajność maszyny, kosząc łan pełną szerokością zespołu żniwnego. Widząc ten problem, producenci maszyn rolniczych wprowadzają na rynek kombajny, które posiadają innowacyjne systemy, potrafiące automatycznie regulować ustawienia podczas koszenia, jak najmniej uzależniając wyniki pracy kombajnu od doświadczenia operatora. Prowadzi to do uzyskania maksymalnej wydajności i wysokiej jakości zebranego ziarna z minimalnym poziomem strat. Systemy te, automatycznie monitorują jakość plonu i wydajność bez ingerencji operatora.

Automatyczne prowadzenie

Maszyna kierowana przez operatora, który nie musi dotykać kierownicy podczas zbioru 30

to nie żadna wizja przyszłości, a teraźniejszość, za którą odpowiada satelitarny system. – Kombajny są projektowane w ten sposób, aby można było łatwo je zintegrować z systemem automatycznego prowadzenia maszyny. Pozwala to odciążyć operatora od ciągłego obserwowania, a koszenie odbywa się na pełnej szerokości kosy. Wystarczy podłączyć wyświetlacz z aktywacją do przewidzianego gniazda wewnątrz kabiny i zamontować odbiornik na dachu – mówi Mateusz Janicki z John Deere Polska. Tego typu układ poprawia wydajność kombajnu poprzez koszenie pełną szerokością zespołu żniwnego z dokładnością nawet do 2,5 cm, co pozwala na podniesienie prędkości jezdnej kombajnu. Do tego zapewnia wyższą wydajność podczas pracy po zmierzchu oraz w ograniczonej widoczności (kurz). Wspomnieć należy również o zmniejszeniu obciążenia skupienia operatora poprzez wyższy komfort w trakcie trwających wiele godzinnych prac żniwnych, dzięki czemu operator może skoncentrować więcej swojej uwagi na obserwacji i kontroli innych parametrów. Tyle teorii. A jak działa taki system w pracy? Przykładem może być zbiór kukurydzy, gdzie kombajn prowadzony jest na podstawie sygnałów z czujników, dzięki systemowi o nazwie RowSense. – Czujniki prowadzenia w rzędzie sygnalizują, kiedy kombajn odjeżdża od środka rzędu. W momencie, kiedy czujniki nie odbierają sygnału (np. łan zniszczony przez zwierzynę),

prowadzenie przejmuje satelitarny system automatycznego prowadzenia AutoTrac, aby kombajn nie zgubił swojego toru jazdy. I to wszystko bez jakiejkolwiek ingerencji operatora – mówi przedstawiciel John Deere.

Zdalny dostęp do wyświetlacza

Wyobraźmy sobie sytuację, w której operator musi dokonać zmiany ustawienia kombajnu na wyświetlaczu maszyny w pierwszych dniach żniw po kilkumiesięcznej przerwie od ostatniego sezonu. Zamiast „w ciemno” tłumaczyć przez telefon serwisowi, co jest widoczne na ekranie, przedstawiciel dealera może zalogować się do maszyny i widzieć na monitorze swojego komputera dokładnie to samo, co ma przed oczami operator na wyświetlaczu w kombajnie znajdującym się na polu. Specjalista dzięki tej funkcji może poprowadzić kombajnistę, krok po kroku w rozmowie telefonicznej, do poszukiwanej strony optymalizacji ustawień w menu wyświetlacza. Wszystko to dzięki zdalnemu dostępowi do wyświetlacza kombajnu (RDA – ang. Remote Display Access). To automatyczne rozwiązanie zapewnia szybkie i precyzyjne wsparcie operatora, który dzięki temu nie musi czekać kilka godzin na przyjazd specjalisty.

Układ synchronizacji maszyny

Do wielu zadań operatora kombajnu należy dodać jeszcze kontrolowanie i sterowanie C.D. NA STR. 32

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

MASZYNY

Synchronizacja ciągnika z kombajnem podczas rozładunku ziarna pozwala na łatwiejszą obsługę obu maszyn.

C.D. ZE STR. 30

kombajnem podczas rozładunku ziarna w trakcie koszenia. Często zdarza się, że część rozładowywanego ziarna ze zbiornika kombajnu nie trafia do przyczepy jadącej obok. Powodem jest niedostosowanie toru jazdy oraz prędkości ciągnika do pracującego kombajnu. System automatycznej synchronizacji ciągnika i kombajnu, umożliwia wyładunek ziarna w trakcie koszenia poprzez synchronizację prędkości i kierunku jazdy ciągnika z kombajnem. Dzięki temu obsługa staje się łatwiejsza, co prowadzi do zmniejszenia strat ziarna podczas odbioru plonu z kombajnu. – Automatyzacja i przekazywanie danych logistycznych z systemu synchronizacji maszyn jest możliwe dzięki bezprzewodowej komunikacji między kombajnem i ciągnikiem John Deere – mówi Mateusz Janicki. – Operator za pomocą automatycznego systemu MachineSync, sterując kombajnem jednocześnie steruje prędkością i kierunkiem jazdy ciągnika jadącego przy kombajnie. Oczywiście operator ciągnika musi zaakceptować aktywację tego systemu. Radio komunikacyjne tworzy sieć pomiędzy flotą ciągników i kombajnów, umożliwiając zautomatyzowanie współpracy kombajnu i ciągnika. Sieć może objąć dowolną kombinację maksymalnie 10

ciągników i kombajnów – dodaje. Dane logistyczne dostarczane dzięki systemowi, umożliwiają operatorom ciągników i przyczep przeładowczych najlepiej określić, który z kombajnów wymaga Kamera Active Vision monitoruje jakość zliczając liczbę uszkodzonych ziaren. wyładunku w pierwszej kolejności. Dzięki temu ogranicza się co jest dla niego priorytetem: jakość ziarna, czas bezproduktywnego przestoju maszy- czy np. poziom strat. Dalej system przejmuje kontrolę nad ny w oczekiwaniu na przyczepę. Operator ma również możliwość zgłoszenia żądania kombajnem, a kamery, monitorując ziarno wyładunku. Dzięki temu za pośrednictwem oraz niedomłoty na żywo, przekazują obraz wyświetlacza ma wpływ na działania opera- do komputera. Komputer analizuje na bieżąco tora ciągnika i przyczepy przeładowczej. Zgło- otrzymane informacje i natychmiast dokonuje szenie wyładunku nie wymaga już polegania automatycznie zmian ustawień różnych parawyłącznie na gestach, telefonach lub CB radiu. metrów (prędkości bębna młócącego/rotora, szczeliny na klepisku itp.), aby nie przekroczyć ustawionego przez operatora poziomu strat Interaktywna regulacja Obecnie produkowane kombajny są wypo- i jakości ziarna. Jednocześnie prędkość komsażone w bardzo innowacyjny pakiet techno- bajnu jest automatycznie regulowana, aby cały logii, który daje możliwość automatycznego, czas zagwarantować maksymalną wydajność maksymalnego zwiększenia wydajności i jako- maszyny. Dzięki temu, niezależnie od umiejętści zbieranego plonu. Pomagają one operato- ności operatora, kombajn osiąga maksymalną rowi w ustawieniu i optymalizacji kombajnu wydajność przez cały dzień. oraz dostosowują jego pracę do warunków na polu. Operator musi jedynie określić, C.D. NA STR. 34

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

63-800 Gostyń, ul. Ogrodowa 6 tel. 65 572 50 90, 65 572 94 81 email: biuro@zuptor.pl www.zuptor.pl

LINIA DO PRODUKCJI PASZY WYDAJNOŚĆ 1 t/h

LINIA ROZDRABNIAJĄCO-MIESZAJĄCA WYDAJNOŚĆ 2 t/h

NAJLEPSZA OFERTA U NASZYCH DYSTRYBUTORÓW LISTA DYSTRYBUTORÓW NA WWW.ZUPTOR.PL

PODLASKIE AGRO

MIESZALNIA PASZ Z GNIOTOWNIKIEM WYDAJNOŚĆ 3 t/h

MASZYNY C.D. ZE STR. 32

Kombajn w sieci

Każdy właściciel gospodarstwa rolnego chce wiedzieć, ile zebrano ziarna, jaka była wydajność jego kombajnu, czy rozładunek ziarna odbywał się w trakcie koszenia, a jeśli nie, to ile czasu poświęcono na postój podczas rozładunku. Sprawdza się także poziom zużycie paliwa, łączny czas pracy kombajnu na poszczególnych polach oraz aktualną lokalizację maszyny. Szczególnie istotne są informacje o wielkości plonu oraz jego wilgotność w poszczególnych miejscach na polu, ponieważ te informacje mają kluczowy wpływ na kolejne zabiegi na polu: nawożenie i opryski. Pomiar wielkości plonu oraz wilgotności odbywa się automatycznie w kombajnie bez ingerencji uwagi operatora. W najnowocześniejszych kombajnach stosowany jest system ważenia, który automatycznie kalibruje się, dzięki czemu operator nie musi spędzać czasu w kabinie na zbieranie danych i ich wprowadzaniu do komputera pokładowego kombajnu. Zebrane przez kombajn dane mogą być automatycznie przesyłane poprzez telematyczny terminal JDLink i zapisywane w internetowym

centrum operacyjny m , do k tó r e go dostęp po zalogowaniu mają upoważnione przez właściciela komb ajn u os oby, w dowolnym miejscu i czasie. – Narzędzia w Centrum Operacyjnym zapewniają gospodar st wom rolnym i usługobiorcom możliwość monitorowania i analizowania W internetowym centrum operacyjnym zbierane są wszystkie dane dotyczące zebranych informapracy maszyn. cji o plonie, maszyRolnictwo wykorzystujące połączenia siecionie, optymalizacji logistyki, pracy w polu, jak również zwiększenia plonów i rentowności we oferuje wielki potencjał ogólnej poprawy – mówi przedstawiciel John Deere. wydajności. W ciągu ostatnich lat gospodarUżytkownik może włączyć całą flotę po- stwa stały się kompleksowymi przedsiębiorsiadanych maszyn do centrum operacyjnego stwami. Integracja i automatyczna łączność i zarządzać nią niezależnie od marki. Postęp między biurkiem, polem, maszyną i operaprac i położenie maszyny są w dowolnym torem ma kluczowe znaczenie dla sukcesu. momencie widoczne na bieżąco, dzięki czemu Zastosowanie pow yższych rozwiązań osoba zarządzająca wie, na których polach na przykładzie kombajnów pokazuje, że rolprzeprowadzono prace i jakie jeszcze zadania nictwo jest dziś jedną z najbardziej zaawannależy wykonać. sowanych technologiczne gałęzi przemysłu i w pełni korzysta z cyfrowej rewolucji, która rozwija automatyzację unowocześniając polską wieś. Producenci innowacyjnych kombajnów cały czas starają się wykorzystać System automatycznie kalibrujących się wag automatyzację, aby uniezależnić wydajność i jakość pracy maszyny od poziomu umiew zbiorniku ziarna. jętności operatora.

MaSz, Fot. John Deere

Satelitarny system prowadzenia automatycznego kombajnu pozwala wykorzystać w pełni szerokość koszenia.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

Nowoczesne standardy nawożenia Siarka a plonotwórcze działanie azotu Pod koniec XX wieku zauważalne stało się pogorszenie zaopatrzenia gleby w siarkę, a w niektórych krajach wysoko rozwiniętych pojawiły się sygnały o niedoborach tego pierwiastka. Jest to poniekąd efektem działań proekologicznych przemysłu oraz postępu w zakresie odsiarczania spalin z zakładów energetycznych, zmierzających do ograniczenia emisji związków siarki do atmosfery. Oznacza to światowy deficyt tego pierwiastka w glebie wynoszący obecnie 7–8 mln t. Na niedobór siarki w glebie wpływa też stosowanie nawozów o ograniczonej zawartości siarki oraz coraz częstsze występowanie w uprawach odmian roślin o wysokich plonach i o zwiększonym zapotrzebowaniu na siarkę, a także zwiększenie areałów roślin siarkolubnych, np. rzepaku. Pod względem wymagań w stosunku do siarki rośliny można podzielić na trzy grupy: rośliny o bardzo dużym zapotrzebowaniu na siarkę – rzepak, kapustne, cebula, czosnek – ze średnim plonem rośliny te pobierają ok. 50 kg siarki z 1 ha; rośliny o dużym zapotrzebowaniu na siarkę – rośliny motylkowe (koniczyna, lucerna) oraz kukurydza i buraki – średni pobór ok. 40 kg siarki z 1 ha; rośliny o niewielkim zapotrzebowaniu na siarkę – ziemniaki, trawy (w tym zboża) – średni pobór do 25 kg siarki z 1 ha. Na terenie Polski gleby o niskiej zawartości siarki przekraczają 50%, z tego względu celowe jest zwiększanie zawartości siarki w glebie poprzez odpowiednie dodatkowe nawożenie tym składnikiem. Najbardziej do-

Odpowiedzią Grupy Azoty na zapotrzebowanie rynku są NOWE NAWOZY PŁYNNE Z DODATKIEM SIARKI

godną formą siarki w glebie jest forma siarczanowa, która jest jedyną jej postacią przyswajalną przez rośliny uprawne. Rośliny dla prawidłowego rozwoju wymagają zrównoważonego żywienia wszystkimi składnikami pokarmowymi. Zapotrzebowanie na siarkę wzrasta proporcjonalnie do ilości azotu pobieranego przez rośliny. Badania naukowe dowodzą na silną interakcję pomiędzy wysokością nawożenia azotem i dawkami siarki. Wskazane jest zachowanie następujących proporcji N do S – rzepak 5 : 1, kukurydza 6 : 1, zboża 7 : 1. Niedobór 1 kg siarki w glebie ogranicza pobranie do 10 kg azotu. Zarówno zbyt niskie, jak i za wysokie stężenia składników (również siarki) pogarszają jakość produktów roślinnych. Siarka zaliczana jest do podstawowych składników pokarmowych warunkujących rozwój wszystkich organizmów żywych. decyduje o prawidłowym rozwoju roślin; poprawia jakość plonów i walory smakowe; jest jednym z podstawowych składników białka, niektórych witamin i enzymów; zwiększa odporność roślin na choroby i szkodniki oraz na wyleganie zbóż. Niedobór siarki ogranicza: rozwój i plon roślin; zawartość i jakość białka, obniża zawartość cukrów i tłuszczów (rośliny oleiste); nadmierne gromadzenie się azotanów w roślinie.

Szczegóły na www.nawozy.eu

Nowoczesne standardy nawożenia

Płynna formuła na sukces 28% N, 30% N, 32% N

26% N + 3% S

20% N + 6% S

AUTORYZOWANY DYSTRYBUTOR

STAN-ROL

Bogusław Stankiewicz

rsm@grupaazoty.com nawozy.eu

19-124 Jaświły 73 tel: 85 716 82 51, 85 716 83 32 | fax: 85 716 88 96 stan-rol@tlen.pl | www.stan-rol.pl

UPRAWA Wczesny

zbiór kukurydzy na ziarno obniża ryzyko porażenia mikotoksynami

Lepiej wcześniej niż później Jaki jest optymalny termin tegorocznych zbiorów kukurydzy na kiszonkę? Co warto wiedzieć o mikotoksynach i jak ograniczyć ich działanie? Czy ziarnem zarażonym grzybami można skarmiać zwierzęta hodowlane? Na te i na wiele innych pytań odpowiada dr Adam Majewski – specjalista z firmy KWS Polska. Niedługo rozpoczną się w pełni zbiory kukurydzy na ziarno. Niestety sezon wegetacji w tym roku jest opóźniony o około dwa – trzy tygodnie w porównaniu do lat o normalnym przebiegu pogody. W tym roku wiosna była bardzo zimna, deszczowa, a na niektóre pola nawet spadł śnieg po zasiewach kukurydzy. Dwukrotnie – w kwietniu i w maju – wystąpiły przygruntowe przymrozki, które uszkadzały wschodzące kiełki kukurydzy. Deszczowe i chłodne lato również spowolniło wegetację kukurydzy, która jest rośliną ciepłolubną i w takim roku jak 2017 wyraźnie odczuwa niedostatek ciepła. Taka sytuacja stwarza poważne zagrożenie dla zbioru zdrowego ziarna kukurydzy – wolnego od mikotoksyn. Jest oczywiście nadzieja, że jesień będzie ciepła i słoneczna, co przyśpieszy dojrzewanie ziarna. Co jednak w przypadku gdy pogoda będzie deszczowa, ziarno nie będzie dosychać, a plantatorzy, czekając na niższe wilgotności podczas zbioru, będą opóźniać zbiór kukurydzy?

Gdy ziarno osiągnie fazę czarnej plamki, ma wilgotność około 33-35%, a pole jest wilgotne, to można rozpoczynać zbiór. Otóż war to wiedzieć, że każdy dzień opóźnienia zbioru to niestety coraz większe ryzyko porażenia ziarna grzybowymi truciznami. Lustrując kolby na plantacjach, wyraźnie widać w tym roku silne porażenie fuzariozami. W tym miejscu należy zaapelować o zdrowy rozsądek i o wcześniejsze rozpoczęcie zbiorów, aby uniknąć sytuacji z roku 2014, kiedy całe transporty ziarna kukurydzy i pszenicy wracały do plantatorów, gdyż został przekroczony dopuszczalny poziom mikotoksyn. Nawet przyjęcie do punktu skupu nie gwarantuje odbioru ziarna, ponieważ w takich punktach jest głównie badany poziom DON. Szczególnie zagrożone mikotoksynami są późno dojrzewające i bardziej opóźnione w rozwoju, z powodu takiego przebiegu 38

pogody, odmiany o ziarnie dent. Istnieje uzasadniona obawa, że plantatorzy, chcąc uniknąć w ysokich kosz tów suszenia, będą opóźniali zbiór licząc na dosychanie ziarna na polu. Z jednej strony jest to zupełnie zrozumiałe, gdyż zbyt wysokie koszty suszenia mogą „pochłonąć” cały zysk z uprawy kukurydzy na ziarno. Jednakże trzeba brać pod uwagę fakt, że każdy dzień opóźnienia zbiorów to większe stężenie mikotoksyn w ziarnie porażonym przez Fusarium spp. Problem porażeOpóźniona w rozwoju kolba zainfekowana Fusarium spp. nia ziarna kukurydzy mikotoksynami w mniejszym stopniu do- dla bydła mikotoksyny nie są obojętne, choć tyczy wcześnie zbieranych odmian o ziar- bardzo mało się o tym mówi. Co zatem można doradzić plantatorom kunie flint-dent, które znacznie szybciej osiągają stadium czarnej plamki niż odmiany kurydzy w temacie terminu zbioru? Rozsądent. Kukurydze o ziarnie flint-dent z grup dek podpowiada, że gdy ziarno osiągnie fazę wczesnej i średnio wczesnej są pewniejsze czarnej plamki i wilgotność około 33-35%, w plonowaniu w lata chłodne i z nadmierną a pole jest wilgotne to można rozpoczynać ilością opadów. Wynika to z faktu, że mają zbiór. Oczywiście jeśli jest możliwość wjeniższe wymagania cieplne, czyli potrzebują chania ze sprzętem na pole. A w tym szczemniejszej sumy temperatur efektywnych dla gólnym roku to może być trudne, zwłaszcza uzyskania dojrzałości zbiorczej na ziarno przy mokrych polach i późnych odmianach. niż odmiany dent z grupy średnio późnej Na glebach lżejszych, o mniejszej zasobności i późnej. w wodę, kukurydza dosycha normalnie i możPrawdopodobnie w tym sezonie na rynku na trochę poczekać, aby ziarno doschło, ale też będzie dużo ziarna kukurydzy skażonego mi- nie należy czekać ze zbiorem zbyt długo, gdyż kotoksynami i nie będzie można go sprzedać. dla grzyba Fusarium spp. zimne noce (a szczeZ kolei skarmianie takiego ziarna we własnym gólnie przymrozki) to silny sygnał do produkzakresie naraża zwierzęta na duże dawki naj- cji mikotoksyn. W praktyce po przymrozkach silniejszych trucizn jakimi są mikotoksyny. w ziarnie porażonym fuzariozami zawartość Może to prowadzić do występowania róż- mikotoksyn rośnie lawinowo i szybko osiąga nych chorób, a nawet śmierci bardziej wraż- poziom 1,7 ppm dla DON (1 ppm to jedna liwych gatunków zwierząt (szczególnie dotyczy to prosiąt, warchlaków i drobiu). Również C.D. NA STR. 40

PODLASKIE AGRO

REKLAMA DOTACJE WNIOSKI BIZNESPLANY Przygotowujemy wnioski, biznesplany oraz dokumentację niezbędną w procesie ubiegania się oraz po otrzymaniu dofinansowania, w ramach działań: INWESTYCJE W GOSPODARSTWACH POŁOŻONYCH NA OBSZARACH NATURA 2000 – termin naboru od 28.09 do 27.10.2017, warunek: co najmniej 1ha łąk lub pastwisk na obszarze NATURA 2000, Dofinansowanie 50%/60% kosztów maksymalnie 500 000zł PREMIE DLA MŁODYCH ROLNIKÓW – planowany termin naboru I kwartał 2018, Premia 100 000zł RESTRUKTURYZACJA MAŁYCH GOSPODARSTW – termin naboru I kwartał 2018, Premia 60 000 zł PREMIE NA ROZPOCZĘCIE DZIAŁALNOŚCI POZAROLNICZEJ – I kwartał 2018, Premia 100 000zł, dla osób ubezpieczonych w KRUS MODERNIZACJA GOSPODARSTW ROLNYCH obszar produkcji prosiąt (A), bydła mlecznego (B), bydła mięsnego (C), pozostałe (D) – planowany termin naboru I /II kwartał 2018. Dofinansowanie 50%/60% kosztów, maksymalnie do 900 000zł PROGRAM ROLNO-ŚRODOWISKOWO-KLIMATYCZNY – dodatkowe dopłaty do łąk od 600 do 1300 zł do hektara. Nabór od 15 marca do 15 maja 2018 Przygotowujemy również biznesplany do kredytów preferencyjnych dla rolników oraz wnioski do Powiatowych Urzędów Pracy dla bezrobotnych oraz firm. Aby dowiedzieć się więcej zadzwoń i umów się na bezpłatne konsultacje 794 499 381! EMES-EKO Bielsk Podlaski biuro@emes-eko.pl, www.emes-eko.pl

PODLASKIE AGRO

UPRAWA

Zainfekowane ziarno w miejscu żerowania larwy omacnicy prosowianki.

C.D. ZE STR. 38

część na milion) i przy kontroli zawartości DON nie zostanie ono kupione. Co zatem zrobić, gdy na naszym polu posialiśmy późną odmianę (szczególnie dotyczy to odmian dent), a ziarno ciągle jest zbyt

Niedomłócone niektóre osadki kolby to wynik kompromisu pomiędzy mocnym zmniejszeniem szczeliny młócącej, uszkadzaniem większości ziarna oraz częściowym niedomłóceniem niedojrzałych kolb.

wilgotne i nie można go wymłócić? Oczywiście nie należy liczyć na to, że w listopadzie lub grudniu będzie tak ciepło, że to ziarno szybko doschnie, a jednocześnie Fusarium nie będzie przez ten czas produkowało mikotoksyn. Doradzam, aby systematycznie kontrolować wilgotność ziarna i próbować je młócić, jeśli będziemy widzieć wyraźną czarną plamkę. W przypadku zakiszania ziarna można rozpocząć zbiór już wtedy, gdy tylko zacznie się wymłacać z kolb. Przyśpieszony termin zbioru to jest mniejsze zło niż opóźnianie zbioru, w którego efekcie możemy zebrać ziarno o kilka% wilgotności suchsze, ale z powodu zbyt wysokiej zawartości mikotoksyn nie będziemy mogli go wcale sprzedać lub będziemy truć nim zwierzęta! Z takiego roku jak ten mijający płynie nauka, że pogoda jest nieprzewidywalna. Nie należy więc, kierując się doświadczeniami udanych zbiorów późnych odmian w latach poprzednich, uprawiać tylko odmian o wysokim FAO i typie ziarna dent. Warto rozłożyć rozsądnie ryzyko i również brać pod uwagę najgorszy scenariusz przebiegu pogody – czy to możliwość wystąpienia suszy jak w roku 2015 r., czy też chłodny rok 2017. Przypominam, że taki skrajny układ pogodowy już wystąpił w przeszłości: 2003 r., który był uznany za najbardziej sprzyjający dla uprawy kukurydzy pod

względem warunków termicznych oraz 2004 r. – najgorszy dla uprawy kukurydzy – o najniższej sumie temperatur efektywnych.

Przyśpieszony termin zbioru to jest mniejsze zło niż opóźnianie zbioru, w efekcie którego możemy zebrać ziarno o kilka % wilgotności suchsze, ale z powodu zbyt wysokiej zawartości mikotoksyn nie będziemy mogli go wcale sprzedać lub będziemy truć nim zwierzęta! Podsumujmy więc na koniec wszystkie informacje dotyczące tegorocznego sezonu. Przyśpieszając zbiór kukurydzy mamy większą pewność zbioru zdrowego ziarna, a ewentualne straty z powodu niedomłócenia niektórych kolb nie są warte, w sytuacji zagrożenia mikotoksynami, uwagi. Gdy zbieramy ziarno do zakiszania, to uszkodzenia ziarna nie mają znaczenia. Dlatego doradzam, aby nie opóźniać zbytnio terminu zbioru, gdyż ryzyko skażenia ziarna mikotoksynami w tym roku jest bardzo duże. Dr Adam Majewski

Agroservice Kukurydza KWS Polska

PODLASKIE AGRO

PORADY

Wymagania,

wysokość i termin uzyskania zasiłku pogrzebowego z K asy

Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego

Na wieczny odpoczynek

Cztery tysiące złotych – to wartość wypłacanego obecnie zasiłku pogrzebowego (na 1 września 2017 r.). Jest to jedno ze świadczeń pieniężnych, jakie przysługuje z mocy ustawy z 20.12.1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników. Jego wartość określają przepisy emerytalne. My zaś, określimy poniżej, w jaki sposób się o niego ubiegać. Zasiłek pogrzebowy przysługuje po śmierci:

QQ ubezpieczonego, nie wyłączając osoby pod-

legającej tylko ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu; QQ uprawnionego do emerytury lub renty z ubezpieczenia społecznego rolników; QQ członka rodziny osoby, o której mowa powyżej, tj. małżonka, rodziców, ojczyma, macochy oraz osoby przysposabiającej; QQ dzieci drugiego małżonka, dzieci przysposobionych i dzieci umieszczonych w rodzinie zastępczej; QQ dzieci przyjętych na wychowanie i utrzymanie przed osiągnięciem pełnoletności (innych niż dzieci wymienione wyżej); QQ rodzeństwa; QQ dziadków; QQ wnuków; QQ osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna. Prawo do zasiłku pogrzebowego po zmarłym rolniku ma przede wszystkim jego rodzina. Mogą go otrzymać także inne osoby czy instytucje, które poniosły koszty pogrzebu, a nie są one spokrewnione ze zmarłym. Możemy do nich zaliczyć np.: ośrodki pomocy społecznej, pracodawców, gminę, powiat, organizacje, w tym kościół lub inne osoby, w tym osoby prawne, które nie są rodziną osoby zmarłej. Jeżeli koszty pogrzebu poniosło kilka osób bądź organów, zasiłek dzieli się proporcjonalnie pomiędzy nich. Dodatkowo pamiętać należy, iż KRUS nie wypłaci należnego 42

zasiłku pogrzebowego w sytuacji kiedy jednej osobie jednocześnie przysługuje prawo do zasiłku pogrzebowego udzielanego przez KRUS, a także prawo do zasiłku pogrzebowego przyznawanego na podstawie odrębnych przepisów. Taka kolizja przepisów prawa występuje względem takich zawodów jak policjanci, strażacy czy żołnierze. Podkreślę, iż zasiłek pogrzebowy jest świadczeniem, które przysługuje w ramach ubezpieczenia emerytalno-rentowego. Dlatego, aby móc go pobrać po zmarłym rolniku bądź po zmarłych członkach rodziny rolnika, w pierwszej kolejności to rolnicy muszą spełniać warunki podlegania powyżej wskazanemu ubezpieczeniu. Art. 16 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników wskazuje wprost kto z mocy ustawy podlega ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu, a kto ma możliwość zawnioskowania o objęcie takim ubezpieczeniem. Przypomnę jedynie, że ubezpieczeniu z mocy ustawy podlega rolnik, którego gospodarstwo obejmuje obszar użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego lub dział specjalny, domownik rolnika, osoba pobierająca rentę strukturalną bądź jej małżonek. Natomiast objęcie dobrowolnym ubezpieczeniem emerytalno-rentowym może obejmować m.in. rolnika lub domownika, który podlega ubezpieczeniu wypadkowemu, chorobowemu i macierzyńskiemu w pełnym zakresie, jeżeli złożono wniosek o objęcie go ubezpieczeniem emerytalno-rentowym czy

osobę, która podlegała ubezpieczeniu jako rolnik i zaprzestała prowadzenia działalności rolniczej, nie nabywając prawa do emerytury lub renty z ubezpieczenia, jeżeli podlegała ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu przez co najmniej 12 lat i 6 miesięcy. Zasiłek jest wypłacany na podstawie złożonego wniosku. Ważne jest, aby wniosek złożyć w ciągu 12 miesięcy od śmierci. Jeżeli jest to niemożliwe np. z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania osoby zmarłej, prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od pogrzebu. Wzór wniosku o zasiłek pogrzebowy to druk SR-26an. Jest on dostępny na stronach internetowych KRUS oraz w wersji papierowej w każdej stacjonarnej placówce. Do wniosku trzeba dołączyć: skrócony akt zgonu, oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, dokumenty potwierdzające pokrewieństwo z osobą zmarłą, tj. dowód osobisty wnioskodawcy, czy odpis aktu urodzenia. Kończąc, pewnym jest, że przyznana kwota 4.000 zł nie zrekompensuje nikomu odejścia bliskiej osoby. Niemniej są to pieniądze mające na celu umożliwić zgodny z miejscowymi zwyczajami i obyczajami pochówek zmarłego. Toteż warto wystąpić z wnioskiem do właściwej miejscowo placówki KRUS, tym bardziej, że ustawodawca przewidział na podjęcie takiej inicjatywy długi, bo 12 miesięczny okres. Agata Żochowska Radca

prawny

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

AGATA ŻOCHOWSKA

– BEZPŁATNE PORADY PRAWNE

504 123 838

W ramach współpracy z Podlaskim Agro zapewniamy każdemu Czytelnikowi darmową pomoc prawną. Porady udzielane będą telefonicznie w każdą środę w godzinach 8:30 - 11:30 podczas cotygodniowego dyżuru radcy prawnego. Zakres udzielanych porad to szeroko rozumiane prawo cywilne i administracyjne, w tym w szczególności sprawy z zakresu: QQ obrotu nieruchomościami, uregulowania stanu prawnego, zasiedzenia, QQ znoszenia współwłasności, QQ prawa spadkowego,

QQ dochodzenia odszkodowań w związku z powstałymi szkodami na osobie

i mieniu, QQ o zapłatę, polubowne oraz sądowe windykowanie należności finansowych, QQ postępowań przed ARiMR, ANR, ARR, KRUS, ZUS, QQ wszelkich problemów występujących na co dzień przy prowadzeniu gospodarstw rolnych, produkcji rolnej czy zwierzęcej.

PODLASKIE AGRO

FINANSE Debiut

polskich produktów nabiałowych na międzynarodowej giełdzie

Global Dairy Trade

Hurtowy obrót nabiałem

Począwszy od 21 listopada 2017 r. polskie produkty mleczarskie będą oferowane, po raz pierwszy w historii, na światowej giełdzie nabiału Global Dairy Trade (GDT) w Nowej Zelandii. Polskie towary sprzedawane będą za pośrednictwem Polish Dairy – pierwszego polskiego integratora obrotu. Dzięki temu rozwiązaniu każda mleczarnia w Polsce uzyska łatwy i efekGDT to światowa giełda obrotu nabiałem, tywny ekonomicznie dostęp do mięoferująca szeroką dzynarodowego rynku importerów gamę usług dla branobejmującego 520 hurtowych nabywży mleczarskiej, w tym ców. W obrocie uczestniczyć będą moproducentów i nabywgły te polskie mleczarnie, które podców. Co dwa tygodnie piszą umowę o współpracy z Polish or g anizowany je st Dairy. event przetargowy, W pierwszym okresie realizowany na którym sprzedaje będzie obrót czterema wystandarysię masowo produkty zowanymi produktami: odtłuszczomleczne. W aukcjach nym mlekiem w proszku, pełnym mlebierze udział 520 hurkiem w proszku, masłem oraz laktozą. t ow yc h n a by wc ów W kolejnym etapie przewidywane jest z ponad 80 krajów. rozszerzenie tej listy o inne produkty. – Od czasu wejścia Polski do Unii Europej- polskich mleczarni przeszła w ostatnich latach skiej w 2004 r. nasz sektor mleczarski rozwija głębokie procesy modernizacyjne. Przedsięsię w szybkim tempie – powiedział Mirosław biorstwa te obecnie należą do najnowocześSzczepański, prezes zarządu Polish Dairy. – niejszych w Europie i na świecie. Polskie proPanują doskonałe warunki do produkcji mle- dukty są konkurencyjne jakościowo na rynkach ka, cieszymy się dobrą infrastrukturą oraz międzynarodowych dzięki restrykcyjnym repotencjałem terenów paszowych. Większość gulacjom odnośnie warunków pozyskiwania

Ruszył KOWR Krajowy Ośrodek Wsparcia Rolnictwa to nowa instytucja w sektorze rolnym, która 1 września zastąpiła Agencję Rynku Rolnego oraz Agencję Nieruchomości Rolnych. Powstały podmiot przejął zadania związane z rozwojem obszarów wiejskich, jednak bez głównych funkcji płatniczych, które przeszły do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. KOWR utworzono z potrzeby zapewnienia wsparcia działaniom i projektom służącym podnoszeniu konkurencyjności polskiego rolnictwa zarówno w kraju, jak i za granicą. Tak zrodził się pomysł stworzenia nowej instytucji, która ma wspierać rolników i producentów oraz zajmować się rozwojem rolnictwa w kraju. Ponieważ część zadań umiejscowiona była w istniejących agencjach rolnych, stworzono na ich bazie nową instytucję rozwojową. Aby uporządkować zakres zadań i przygotować czytelny dla beneficjentów system wsparcia i pomocy, nastąpił podział ich aktywności na te związane z płatnościami i te związane 44

z rozwojem. Działania związane z realizacją płatności, w zakresie środków finansowych UE, przejęła ARiMR. Zadania dotyczące wsparcia i rozwoju, czyli te, które dotychczas skupione były w Agencji Rynku Rolnego oraz Agencji Nieruchomości Rolnych, znalazły się w Krajowym Ośrodku Wsparcia Rolnictwa. Jego zadania zostały uporządkowane według czterech kluczowych kompetencji: QQ Zasób, czyli gospodarowanie gruntami i nieruchomościami, polegające na tworzeniu warunków sprzyjających racjonalnemu wykorzystaniu Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa; QQ Promocja, czyli prowadzenie działań informacyjnych i promocyjnych w kraju i zagranicą; dotyczy to także wspierania i budowania relacji pomiędzy rządami wybranych państw, na których rynki skierowany, prowadzony i planowany jest eksport; QQ Wiedza, czyli wspieranie beneficjentów w zakresie rozwoju ich działalności, polegające na informowaniu o nowych trendach i tendencjach w rolnictwie, jak również o możliwościach uzyskania wsparcia;

mleka, jego przetwarzania, przechowywania i transportu. GDT oferuje polskim mleczarniom łatwiejszy dostęp do szerokiego popytu międzynarodowego, stwarza możliwość większej widoczności i efektywniejszej konkurencji na światowych rynkach. Nasze wejście na GDT jest ważnym krokiem dla Polish Dairy, dla naszych partnerów biznesowych i rolników. – Polish Dairy o zaoferowaniu na naszej platformie szerokiej gamy produktów z Polski potwierdza rolę GDT jako wiodącego mechanizmu wyznaczania ceny nabiału w obrocie międzynarodowym. Europa Centralna była i jest coraz ważniejszym światowym regionem mleczarskim. Pojawienie się Polish Dairy oferującego produkty z Polski jest dowodem na rosnącą siłę narodowego sektora polskiej gospodarki jakim jest produkcja nabiału – dodał Eric Hansen, prezes Global Dairy Trade. Źródło:

polishdairy .pl

QQ Analiza,

czyli prowadzenie badań, analiz i działań kształtujących politykę rolną, służącą podnoszeniu konkurencyjności polskiego rolnictwa zarówno w kraju, jak i za granicą.

W woj. podlaskim będą działały cztery placówki KOWR: Białystok (ul. Kombatantów 4) oraz Suwałki (ul. Sportowa 22), Bielsk Podlaski (ul. Białowieska 109b/12) i Michałowo (ul. Projektowana 34). Podsumowując – KOWR to nowoczesna państwowa instytucja, która powstała jako odpowiedź na zmieniające się trendy w rolnictwie. Ma być ona zaufanym partnerem sektora rolnego i rozwijać rynek polskiego rolnictwa w kraju oraz budować jego konkurencyjność na świecie.

Źródło: KOWR, BI ARiMR

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

BUDUJEMY I MIESZKAMY Jak

przeprowadzić samodzielny przegląd pokrycia , stolarki i orynnowania

Jesień na dachu Przegląd zaczynamy od środka, czyli od poddasza lub na strychu. O przeciekającym dachu świadczą odbarwienia i zacieki na ścianach, a także odkształcenia konstrukcji dachowej. Od zewnątrz powinniśmy przyjrzeć się rynnom, kominowi oraz obróbkom blacharskim. Zwróćmy uwagę, czy nie są poluzowane i czy nie wykruszył się uszczelniający je silikon. Upewnijmy się, że uszczelki w koszach dachowych są na miejscu, a taśma do obróbki komina pozostaje nietknięta. Osobny akapit należy poświęcić stolarce. Okna dachowe warto poddawać okresowym kontrolom. W pierwszej kolejności należy usunąć liście i inne elementy gromadzące się wokół kołnierza i oblachowania. Pozwoli to na prawidłowe odprowadzanie wody z dachu. Uszczelki najlepiej czyścić środkami czyszczącymi z zawartością gliceryny. Metalowe

okucia, zawiasy i zamki dobrze jest potraktować smarem stałym, który usprawni ich działanie. Drewniane profile zabezpieczymy zaś przed wilgocią, smarując je mleczkiem lub pastą do drewna. Istotną kwestią w kontekście prac konserwacyjnych dachu jest to… jak się na niego dostaniemy. Popularnym zabiegiem, zwłaszcza w przypadku domów ze strychem, jest montaż wyłazu dachowego umożliwiającego bezproblemowy ruch z i na dach. Naturalną alternatywę dla wyłazów dachowych stanowią drabiny. To, z jakich urządzeń należy skorzystać, uzależnione jest z jednej strony od rodzaju i zakresu prowadzonych robót, z drugiej natomiast od konstrukcji dachu, w tym jego nachylenia. Jeśli chodzi o prace na dachu płaskim, wystarczy prosta drabina przystawna – np. model Sibilo. Jeśli czekają nas zaś prace przy występach dachu, radzimy

Fot. Krause

Jesienna aura, choć cieszy oko feerią barw, stanowi prawdziwy test dla szczelności dachu. Z ekspertami Okpol i Krause podpowiadamy, jak dokonać samodzielnego przeglądu dachu.

Aby dach służył nam długo i bez problemów, warto pamiętać o jego regularnej kontroli i konserwacji. Drobne usterki warto niwelować w zarodku, nim przeistoczą się w poważniejsze problemy. Zarówno dla naszego komfortu, jak i portfela.

skorzystać z uchwytu dystansowego. Wsporniki teleskopowe wysuwają się aż do 60 cm. Do pracy na pochyłej płaszczyźnie polecamy drabinę dachową, którą cechują stabilne, wygięte szczeble, ułatwiające utrzymanie równowagi. Marcin Demski, Okpol

Marek Banach, Krause

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

MOTORYZACJA

|| Mocny

Za wygląd Stingera odpowiada zespół europejskich stylistów z centrum designu Kia we Frankfurcie, kierowany przez Petera Schreyera – głównego stylistę Kia Motors.

sportowy sedan z nadwoziem w stylu coupe w duchu granturismo

Radość z jazdy

Stylowy. Śmiały. Komfortowy. Stinger zaskakuje pod każdym względem. Eleganckie nadwozie o dynamicznej sylwetce wyróżnia się na drodze i przyciąga spojrzenia. Uwodzi zmysłowymi kształtami. Rozkochuje w sobie podczas prowadzenia. Kia Stinger to najbardziej spektakularna nowość koreańskiej marki w jej historii. Samochód z racji wyglądu i zastosowanych w nim rozwiązań technicznych otwiera nową erę. Jest to pierwsze prawdziwe auto sportowe Kia, mogące konkurować z markami premium. Stinger to pięciodrzwiowy sedan o sylwetce przypominającej coupe. Auto idealnie wpisuje się w segment klasycznych, mocnych i eleganckich aut typu GT. Jest to najmocniejszy samochód produkowany seryjnie w historii marki Kia. Do wyboru są współpracujące z 8-biegową automatyczną skrzynią biegów silniki o mocy od 200 do 370 KM. Sportowy sedan, model marki Kia, oferowany jest z napędem na tylną oś lub na wszystkie cztery koła. Samochód wyposażony w napęd AWD ma dodatkowo nowy system dynamicznego rozdziału momentu obrotowego między koła – Torque Vectoring. System ten na bieżąco monitoruje przyczepność poszczególnych kół i, w zależności od chwilowej potrzeby, automatycznie dostosowuje wielkość momentu obrotowego, który trafia do każdego z kół. Torque Vectoring może również przyhamować jedno koło lub więcej, aby utrzymać stabilny kurs aut podczas jazdy w trudnych warunkach. Stinger to pierwszy model Kia, który umożliwia kierowcy wybór trybu pracy układu

przeniesienia napędu poprzez system regulacji elektronicznie sterowanych amortyzatorów, znany jako Dynamic Stability Damping Control. Dzięki temu systemowi Stinger, zawsze przewidywalny podczas jazdy, potrafi dostosować siłę tłumienia amortyzatorów do warunków na drodze i do stylu jazdy. Zawieszenie można dostroić tak, aby Stinger zapewniał bardziej dynamiczny sposób pokonywania zakrętów lub zachowywał się bardziej stabilnie podczas jazdy z dużą prędkością. W pierwszym wypadku zmniejsza się siła tłumienia przednich amortyzatorów, dzięki czemu pracują one bardziej miękko, a zwiększa siła tłumienia tylnych, które stają się twardsze. W drugim wypadku system działa odwrotnie – usztywniają się przednie amortyzatory, a tylne stają się bardziej miękkie. Po raz pierwszy w Kia system oferuje pięć trybów pracy: Personal, Eco, Sport, Comfort i Smart. Na uwagę zasługuje również przestronność wnętrza i pojemność bagażnika. Pod względem rozstawu osi Stinger przerasta Audi A4,

PORÓWNANIE CENOWE Z DODATKOWYM WYPOSAŻENIEM Marka

KIA

AUDI

Model

STINGER ARTEON

Wersja

2WD 2.0 2.0 TSI 2.0 TPSI TGDI AT8 DSG S tronic GT_Line ELEGANCE 252 KM

BMW

Marka

430i

KIA

AUDI

BMW

430i

Model

STINGER ARTEON

2.0 252 Sport Line

Wersja

4WD 3.3 2.0 TSI 3.0 BENZ. 3.0 326 KM TGDI AT8 DSG 4WD TFSI 354 KM xDrive ATB tiptronic M-Sport GT R-LINE quattro

Pojemność silnika (l)

2,0 G

Pojemność silnika (l)

3,3

2,0

3,0

Moc (KM)

255

190

252

Moc (KM)

370

280

354

326

Cena cennikowa 174 900 156 690 210 800 198 219 (zł) Wyposażenie 10 000 41 060 69 310 54 716 dodatkowe (zł) Z wyposażeniem 184 900 197 750 280 110 252 935 dodatkowym (zł) -

+12 850 +95 210 +68 035

Różnica w cenie (zł)

+9 390 +131 030 +107 976

MaSz, Fot. Kia

Gwarancja Kia

7 lat lub 150.000 km przebiegu, pierwsze trzy lata bez limitu km 7 lat bezpłatnej aktualizacji map nawigacji oraz usługi TomTom

3 lata na części eksploatacyjne bez limitu km

5 lat lub 150.000 km na powłokę lakierniczą

7, 10 lub 12 lat na perforację nadwozia

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Różnica w cenie(zł)

Cena cennikowa 234 900 205 290 308 800 290 230 (zł) Wyposażenie 39 000 57 130 52 646 dodatkowe (zł) Z wyposażeniem 234 900 244 290 365 930 342 876 dodatkowym (zł)

Infiniti Q50, Lexusa IS, BMW serii 4 Gran Coupé, a nawet Lexusa GS i Mercedesa CLS. Jest też dłuższy (4830 mm) i szerszy (1870 mm) niż porównywalne modele w tym segmencie, co przekłada się na bardziej przestronne wnętrze. Bagażnik Stingera, który mieści pełnowymiarowe walizki – również jest większy niż u rywali. Stinger będzie dostępny z najnowszymi, zaawansowanymi układami wspomagania kierowcy (ADAS), znanymi jako pakiet systemów Drive Wise. Standardowo Kia Stinger jest wyposażona w układ Vehicle Stability Management (VSM), który pozwala zachować autu stabilność podczas hamowania i skręcania, wykorzystując do tego celu elektroniczną kontrolę stabilności (ESC). Salon Top Motors przygotował bardzo atrakcyjne ceny, które doskonale pozycjonują Stingera w gronie konkurentów segmentu D i D coupe oraz segmentu samochodów sportowych. Wersję z turbodoładowanym silnikiem benzynowym o pojemności 2 litrów i mocy 255 KM można nabyć już od 149.900 zł.

PODLASKIE AGRO

ZDROWIE I URODA O możliwościach

jakie dają osiągnięcia współczesnej medycyny nuklearnej i radiologii

Oferta białostockiej pracowni Bio-skaner Niedaleko od centrum Białegostoku znajduje się, ciągle jeszcze robiący duże wrażenie, Białostocki Park NaukowoTechnologiczny (BPNT). To miejsce, w któr ym swoją siedzibę znalazł y nowoc zesne laboratoria, a dzięki pasji i zaangażowaniu ludzi otwartych na innowacje powstają zaawansowane projekty naukowe. Mimo kilkuletniej działalności BPNT niewiele osób wie, że na jego terenie poza licznymi pracowniami technologicznymi znajduje nowoczesna placówka medyczna. Dzięki inicjatywie władz miasta we współpracy z Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku powstało Laboratorium Obrazowania Molekularnego (LOM), a na jego bazie pracownia Bio-skaner wyposażona w najnowocześniejszy sprzęt do obrazowania ludzkiego ciała, za pomocą techniki pozytronowej tomografii emisyjnej (PET) oraz 3-teslowy rezonans magnetyczny. Wnętrze utrzymane jest w modnej kolorystyce, złamanej ciepłymi akcentami pomarańczy i zieleni. Poczekalnia jest jasna, przestronna, z widokiem na zielone patio. Jeszcze większe wrażenie robią miejsca, w których pacjenci oczekują na badanie. Jednak to nie wrażenia estetyczne są najistotniejsze. Porównanie do nowoczesnego laboratorium ma w tym przypadku sporo prawdy. Badania, które są dostępne dla pacjentów Bio-skaner są najbardziej zaawansowanymi zdobyczami technologii w służbie nauce i zdrowiu. Jak

bardzo są unikatowe może potwierdzić między innymi fakt, że w Anglii nadal nie ma takiego urządzenia jak PET/MR (połączenie pozytonowej tomografii emisyjnej z rezonansem magnetycznym), które od jakiegoś czasu oferuje polskim pacjentom białostocki ośrodek. Doktor Dorota Jurgilewicz, koordynator pracowni – drobna, uśmiechnięta i energiczna lekarka, z ogromną pasją opowiada o możliwościach jakie dają osiągnięcia współczesnej medycyny nuklearnej i radiologii. – Ratujemy ludzkie życie – wykrywając przerzuty lub określając zasięg zmian nowotworowych, znacznie dokładniej niż przy użyciu innych metod diagnostycznych – mówi doktor Jurgilewicz. – Jednocześnie wierzę, że prowadząc w Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku projekty naukowo-badawcze wyjaśniające mechanizmy rozwoju groźnych chorób, poszukując zależności między nimi oraz szukając sposobów na ich pokonanie przyczyniamy się do lepszego, zdrowego życia

PRACOWNIA BIO-SKANER

Zapraszamy od poniedziałku do piątku w godzinach 8.00 – 16.00 Rejestracja telefoniczna: tel. 85 686 50 94, tel. kom.: 737 48 00 41 email: rejestracja@bioskaner.eu, www.bioskaner.eu

PRACOWNIA BADAŃ PET/CT PRACOWNIA BADAŃ PET/MR PRACOWNIA REZONANSU MAGNETYCZNEGO (MR)

następnych pokoleń. Badania PET są w Polsce wciąż wykonywane znacznie rzadziej niż w krajach Europy Zachodniej, czy w Stanach Zjednoczonych, gdzie stanowią jedną z podstawowych procedur w diagnostyce onkologicznej. Korzyści z ich wykonania wynikają z czynnościowego charakteru badań – dzięki zastosowaniu izotopów promieniotwórczych możemy wykryć zmiany zaburzeń metabolizmu i funkcji już na poziomie komórkowym, czyli znacznie wcześniej niż zmian morfologicznych z użyciem tradycyjnych technik obrazowania. Co ważne – skanowane jest całe ciało, co pozwala kompleksowo ocenić zasięg zmian, tak więc badania PET w istotny sposób wpływają na wybór optymalnego sposobu leczenia. Bio-skaner dysponuje obecnie dwoma urządzeniami PET: unikalnym na skalę światową urządzeniem PET/MR oraz – dzięki współpracy z prywatnym podmiotem Cyklosfera sp. z o.o. – urządzeniem PET/CT (połączenie pozytonowej tomografii emisyjnej z tomografią komputerową. – Daje nam to niesamowite możliwości porównywania, oceniania i diagnozowania nie wykrytych wcześniej, czy nie jasnych zmian. W schorzeniach onkologicznych, gdzie czas odgrywa najważniejszą rolę – trafna diagnoza często decyduje o szansach na przeżycie pacjenta. W nie tak długiej historii naszej działalności, dzięki wykryciu odległych przerzutów, znalezieniu dodatkowych zmian nowotworowych czy zdiagnozowaniu

na terenie Białostockiego Parku Naukowo-Technologicznego (budynek II) ul. Żurawia 71A, 15- 540 Białystok Dojazd autobusem komunikacji miejskiej nr 19 Wykonujemy badania rezonansu magnetycznego: głowy, szyi, kręgosłupa, serca, klatki piersiowej, jamy brzusznej, miednicy, kolan, bioder, barków i inne

PODLASKIE AGRO

ZDROWIE I URODA

PODLASKIE AGRO

– Aparatura, którą dysponujemy pozwala nam na wykonywanie całego szeregu badań rezonansu magnetycznego. Oczywiście dzisiaj, w dobie powszechnych schorzeń cywilizacyjnych, najczęściej wykonywane są badania kręgosłupa do oceny charakteru dolegliwości bólowych. Ma to podstawowe znaczenie przy kwalifikowaniu pacjentów z wypuklinami krążków międzykręgowych do zabiegów neurochirurgicznych, właściwej fizjoterapii czy zabiegów rehabilitacyjnych. Jednakże należy podkreślić, że mamy znacznie większe możliwości i dzięki odpowiedniemu oprzyrządowaniu i kwalifikacjom naszych techników i lekarzy; poza badaniami głowy, jamy brzusznej, stawów, miednicy (w tym prostaty u mężczyzn i macicy u kobiet) wykonujemy również bardziej skomplikowane badania rezonansu magnetycznego serca i piersi – dodaje dr Dorota Jurgilewicz. Poza działalnością adresowaną bezpośrednio do pacjentów, w pracowni Bio-skaner prowadzone są projekty naukowo-badawcze. Zespoły naukowców z białostockich uczelni pracują

nad wieloma zagadnieniami z dziedziny medycyny, fizyki i inżynierii medycznej. – Dostęp do takiej technologii zobowiązuje – nie marnujemy naszego potencjału – podkreśla pani doktor. W czasach ciągłego wzrostu zachorowań na schorzenia onkologiczne, rośnie zapotrzebowanie na tę kompleksową diagnostykę. Dlatego tak ważne jest poszerzenie oferty placówki o badania PET/CT. – Mimo, że koszt badania jest względnie wysoki, to należy mieć na uwadze, że najczęściej wykonuje się je raz w życiu, a informacje, których dostarcza pozwalają wcześnie wykryć chorobę i właściwie ukierunkować leczenie. Na Podlasiu ceny badania PET/CT są najniższe w Polsce. Wierzymy też, że uda się nam uzyskać refundację Narodowego Funduszu Zdrowia, a wtedy te nowoczesne badania staną się zdecydowanie bardziej dostępne – podsumowuje dr Jurgilewicz. ARTYKUŁ REKLAMOWY

wznowy choroby nowotworowej, udało nam się uratować życie kilku osobom. Takie „odkrycia” nigdy nas, lekarzy nie cieszą, ale mamy również świadomość, że w dzisiejszej medycynie wczesne stadium raka, w wielu przypadkach, daje dużą szansę na całkowite wyleczenie – dodaje doktor Jurgilewicz. Opis badań hybrydowych (PET/CT i PET/MR) w pracowni Bio-skaner wykonywany jest zawsze przez co najmniej dwóch lekarzy specjalistów. Oznacza to, że nad obrazami każdego pacjenta pochyla się nie jeden, ale kilku lekarzy. Wszystko po to, by wynik był jak najbardziej dokładny. – Mamy świadomość, że wynik badania zawiera trudne dla pacjenta informacje. O ile technologia jest istotna, to nie może przy niej zabraknąć pamiętania o najważniejszym – o pacjencie. Jego komforcie, samopoczuciu i rzetelnej informacji – tłumaczy doktor Jurgilewicz. I dodaje, że zespół, który pracuje w Bio-skaner to nie tylko doświadczeni specjaliści, ale przede wszystkim pasjonaci zaangażowani w rozwój medycyny i niesienie pomocy pacjentom. Należy podkreślić, że oprócz nowoczesnej technologii hybrydowej, pracownia Bio-skaner wykonuje badania rezonansu magnetycznego z użyciem 3-teslowego, jednego z najnowszych w mieście aparatu firmy Siemens.

Dr Dorota Jurgilewicz Fot. Pracownia Bio-skaner, Białostocki Park Naukowo-Technologiczny

ZDROWIE I URODA Kulinarne

wspomnienie lata

Coś dla ciała...

Lato się skończyło, a my już za nim tęsknimy. Na szczęście wystarczy odrobina wyobraźni, szczypta dobrego humoru i odpowiednie towarzystwo, by znów poczuć jego klimat. Przygotujmy kojarzące się z latem potrawy, a potem – ciesząc się ich smakiem – oglądajmy zdjęcia i opowiadajmy sobie wakacyjne przygody.

LUBELLA KOKARDKI Z KREWETKAMI I KWIATAMI CUKINII

Składniki: opakowanie makaronu Lubella Kokardki, 20 krewetek tygrysich, 12 kwiatów cukinii lub cukinia pokrojona w cienkie paski, 25 dag pomidorków wiśniowych, 3 ząbki czosnku, cytryna, koperek, olej rzepakowy do smażenia, 4 dag masła, sól, pieprz. Wykonanie: Makaron ugotuj, odcedź – zostawiając pół kubka wody z gotowania. Z kwiatów cukinii wyjmij pręcik kwiatowy. Na rozgrzanej patelni przesmaż krewetki. Dodaj pokrojony czosnek, pomidorki wiśniowe, kwiaty cukinii lub cukinię. Wrzuć makaron i podlej kilkoma łyżkami wody pozostałej z jego gotowania. Gotuj około minuty. Dodaj masło, sok z cytryny. Dopraw solą i pieprzem, udekoruj koperkiem.

LUBELLA MINI PIÓRA Z ZIELONĄ FASOLĄ, FETĄ, POMIDORKAMI WIŚNIOWYMI

Składniki: opakowanie makaronu Lubella Mini Pióra, 30 dag sera feta, 30 dag fasolki szparagowej, 30 dag pomidorków wiśniowych, 2 ząbki czosnku, bazylia, natka pietruszki, 5 dag prażonych pestek z dyni, 30 ml octu z białego wina, 150 ml oliwy, sól i pieprz do smaku. Wykonanie: Makaron ugotuj, odcedź i schłodź. Fasolkę szparagową ugotuj i pokrój na 2-3 cm kawałki. Czosnek posiekaj i dodaj do oliwy z octem, solą, pieprzem i połową ziół. Dodaj pomidorki, fasolkę, makaron. Całość wymieszaj, rozłóż na talerze, posyp pokruszoną fetą, resztą ziół i pestkami dyni.

ROLADKI Z TORTILLI Z KORNISZONAMI Z CHILI OD KRAKUSA

Składniki: ogórki korniszone z chili Krakus, 2- 3 tortille, 4-5 łyżek pasty z pieczonej papryki, 30 dag piersi kurczaka, pół papryki czerwonej, ćwierć główki sałaty lodowej, awokado, ćwierć czerwonej cebuli, natka pietruszki, sól, pieprz, sok z połowy limonki. Wykonanie: Awokado, cebulę, natkę, oliwę z oliwek, sok z limonki oraz szczyptę soli i pieprzu zmiksuj na gładki sos. Pierś kurczaka zamarynuj w soli, pieprzu, majeranku, a następnie ugrilluj. Paprykę oraz sałatę pokrój w paski. Tortille podgrzej, posmaruj pastą z pieczonej papryki. Na jednym z brzegów ułóż sos na bazie awokado, sałatę, paprykę, kurczaka oraz ogórki korniszone. Zwiń, a następnie pokrój na kawałki, każdy z nich zabezpieczając wykałaczką.

ŚLEDZIE Z PAPRYKĄ I KORNISZONAMI Z CZOSNKIEM KRAKUS

Składniki: 10 ogórków korniszonów z czosnkiem Krakus, 500 g śledzi Matjas, czerwona i żółta papryka, cebula, pół pęczka koperku, 3 łyżki zalewy octowej z korniszonów, świeżo mielony pieprz, łyżeczka cukru, olej rzepakowy lub oliwa z oliwek. Wykonanie: Filety śledziowe wymocz, by pozbyć się nadmiaru soli, a następnie pokrój na kawałki. Cebulę, papryki oraz ogóreczki pokrój w kostkę. Do warzyw dodaj pieprz oraz zalewę z ogórków. Warzywa i śledzie układaj warstwami w słoiku i posypuj świeżym koperkiem. Ostatnią warstwą powinny być warzywa. Całość zalej olejem i odstaw do lodówki na 24 godziny.

…i ducha Maseczki są, obok pachnącego płynu do kąpieli czy peelingu do ciała, nieodłącznym elementem domowego SPA . Pomagają zrelaksować się i p o c z u ć s i ę zadbaną, a natychmiastowy efekt nie tylko poprawia wygląd, ale też… humor.

Dla kobiet, które poszukują intensywnej pielęgnacji w postaci maseczek do twarzy, ekspertki Laboratorium Naukowego Lirene opracowały trzy nowe linie maseczek: Pierwsza odsłona to zastygające, plast yc zne formuł y peel off dające efekt y porówny walne do zabiegów w gabinetach kosmetycznych. Drugi rodzaj to wygodne w stosowaniu maseczki jednorazowe o jedwabiście kremowych formułach. Trzecią linię stanowią profesjonalne, dwukomorowe maseczki inspirowane rytuałem zabiegowym. Dzięki skoncentrowanej dawce substancji aktywnych, nowe maseczki Lirene oczyszczają, nawilżają, odżywiają i walczą z oznakami upływającego czasu, błyskawicznie poprawiając wygląd i kondycję skóry. Oprac. MB,

Fot. Lirene

Fot. Lubella, Krakus

PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA Pruski ziemianin

Jadowity wąż Technik dźwiękowy Miasto nad Dunajem

Manna, Wyparta gryczana przez lub jaglana płytę CD Gra podwójna w tenisie

Napój Stan gobogów towości Wykaz błędów drukarskich

Legenda Imię Andrycz, aktorki

Bóg wojny

6 16 15 17

Salvadore, surrealista Odzyskanie zastawu

Ringo z The Beatles Kolega judoki Występ po owacji

Podany w rysopisie

Wyrób z krosna Japońska kasta Sąsiad Turcji Pełna leków

Czapka rektora Rankiem na łące

Stolica Albanii

W grupie Wielkich Jezior Zjazd

Gruba deska Bryczka Przy filmowym płaszczu

Włoskie imię męskie

Porcja rudy do wytopu

Lud z Rwandy Lerska, śpiewała "Po prostu jestem" Wysokie Tkwią w siodło futrynie

Bożek z fletnią Forma rozliczeń

Spośród osób, które prześlą prawidłowe Oprawca hasło krzyżówki wylosujemy pięć i nagrodzimy książkami ufundowanymi Zbędny ciężar przez Wydawnictwo Otwarte. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl. 11 Na rozwiązania czekamy do 20 listopada br. Potrawa Uprzywiz mielejowana Uwaga! lonego karta mięsa W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika. Giętki pręt metalowy

Dopływ Wołgi Związek państw

Dzień tygodnia

Procenty Zastyga w formie

Skupisko krzewów

Wincenty, kronikarz Iwan IV Pora kanikuły

Grupa osób, grono

Próbny okres pracy

Dźwięk Gz krzyżykiem

Podobna do skrzypiec

Głęboka na zupę

Przód męskiej koszuli

Wymarły struś Nad rzeką

Dorosły samiec owcy

Szkocki trunek

Chwyt komediowy

Bazar, jarmark

Broń ręczna Dekolt w sukni

Ropucha olbrzymia

Angielska miara gruntu

Metal alkaliczny

Ruch tłoka w silniku

MuzyczNie Wierzch- Medykament ne posłunia talerze chał rad osłona Czeskie Strateg Dedala miasto przy granicy z Polską

Ziemia uprawna Zakrywa dziurę

Powóz konny W ręku kelnera

Odmiana Równokapusty waga, warzywbrak nej ruchu

Zobowiązanie do zapłaty Powszechne uznanie, rozgłos

Przydomek Eisenhowera

Zobojętnienie, stan odrętwienia

Balowa w zamku

Muzeum sztuki w Paryżu

Statek kosmiczny Naprawa

Atrybut ministra

Urzędowe Biblijny dokumenty prorok Księstwo Turner, arabskie piosenkarka

Turecka metropolia

Buty na kółkach

Miasto św. Franciszka

Nigdy nie jest za późno, by rozpocząć nowe życie Dla Marianne podróż do Paryża miała być tą ostatnią. Po latach nieszczęśliwego małżeństwa kobieta postanowiła rzucić się z Pont Neuf do Sekwany. Nie przewidziała jednak, że miasto zakochanych nie pozwoli jej odejść. Gdy odratowana leży w szpitalu, ukojeniem staje się dla niej malowidło wykonane na rustykalnym kafelku – oświetlony księżycowym blaskiem port w Bretanii, z łodzią o nazwie Mariann. Zrozpaczona chwyta się tego obrazu jak ostatniej szansy i postanawia, że skoro nie ma już swojego miejsca na ziemi, pojedzie właśnie tam, do małej wioski rybackiej. Ta pierwsza od lat samodzielnie podjęta decyzja pozwoli Marianne poczuć się znowu szczęśliwą. PODLASKIE

AGRO

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Czysta łazienka – tylko z Domestosem.

Srebrzystobiały metal Wyspiarskie państwo w Europie

ROZRYWKA Przychodzi babcia na komisariat policji i mówi: – Ukradziono mi pieniądze. – Gdzie je pani trzymała?

– W majtkach. – I nie czuła pani? – Czułam, ale myślałam, że on w uczciwych zamiarach.

***

Mąż po pracy biegiem wpada do domu i nie mówiąc ani słowa łapie walizkę i zabiera się za pakowanie. Żona pyta go: – Co robisz? – Jadę na wyspę Figlimigli! – Po co? – Tam kobiety płacą mężczyznom za seks – trzy dolary za numerek! Żona natychmiast zaczęła się także pakować. – A ty czemu się pakujesz? – Jadę z tobą. – Po co? – Ooo, kochaniutki, ja muszę zobaczyć jak ty dasz radę przeżyć za sześć dolarów miesięcznie.

***

Do Urzędu Stanu Cywilnego przychodzi Indianin i mówi: – Chciałbym zmienić swoje nazwisko. – Jak się pan nazywa? – Waleczny Orzeł Spadający z Nieba na Wrogów i Uderzający Ich Znienacka. – A jak chce się pan nazywać? – Jebudu!

***

Na lekcji nauczycielka rozdaje dzieciom testy. – Każde pytanie ma cztery odpowiedzi, dobrą trzeba zaznaczyć ptaszkiem. Wstaje skonsternowany Jasiu i pyta: – A można długopisem?

Wygrali :)

***

Jak tam po wczorajszej imprezie? – A spoko. Poznałem nowy przypadek. – Jaki? – Wymiotnik. Odpowiada na pytania: Po czym? Po ilu?

***

Dusza trafia przed oblicze Świętego Piotra – Zawód? – Lekarz. – To wchodź wejściem dla dostawców.

***

Dwóch facetów wpada na siebie w centrum handlowym. – Przepraszam pana – mówi jeden. – Nie, nie, to ja przepraszam. Zagapiłem się, bo wie pan, szukam mojej żony. – Tak? Ja też szukam swojej żony. A jak wygląda pańska żona? – Wysoka, włosy płomienny kasztan. Doskonałe nogi, jędrne pośladki, duży biust. Była w spódniczce mini i bluzce z dużym dekoltem. A pańska? – Moja? Nieważne! Szukajmy pańskiej!

***

– Dlaczego politycy codziennie wstają o czwartej rano? – Żeby jeszcze dłużej nic nie robić...

Anna Kruszewska

***

Facet wraca z delegacji i zastaje żonę w łóżku z kochankiem. Bez słowa wychodzi z domu i siada przed blokiem na ławce z ciężkimi myślami: – Zdradziła mnie! Przecież wysłałem jej smsa, że wrócę wcześniej. Posiedział, spalił kilka papierosów, twarz mu trochę pojaśniała: – A może nie zdradziła. Może zwyczajnie sms nie doszedł.

***

Pani zadała dzieciom napisanie wypracowania, które będzie zawierać słowa: zapewne i gdyż. Dzieci napisały: Zapewne jutro będą goście, gdyż mama ugotowała dużo zupy. Zapewne jutro będzie ładna pogoda, gdyż w nocy było dużo gwiazd. Praca Jasia brzmiała: – Idzie stara Kowalska i niesie pod pachą New York Times’a. – A gdzie z apewne i gd y ż? – py t a nauczycielka. – Zapewne idzie się załatwić, gdyż nie zna angielskiego – dokończył Jaś.

PODLASKIE AGRO