nr 1(55)/2021
bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Izabela Damian Wojciuk Olędzki założyciele sklepu z eko produktami wolnymi od chemii
2 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
Spis treści: Drodzy Czytelnicy Oddajemy w Państwa ręce pierwsze w tym roku wydanie Zdrowego Białegostoku. Czy ktoś zauważył, że jest ono nieco inne? Nasi stali Czytelnicy z pewnością tak. Zmiany te zawdzięczany naszemu grafikowi. Bardzo dziękujemy za jego pomysłowość i zaangażowanie. Zapraszam zatem do czytania tego naszego „nowego” Zdrowego Białegostoku. Na początku – zarówno gazety jak i nowego roku – odchudzanie. Kto z Państwa nie miał noworocznego postanowienia dotyczącego właśnie diety? Ja mam takie co rok! Z Polskim Centrum Dietetycznym Projekt Zdrowie tym razem na pewno się uda. W czasie pandemii wszyscy mamy utrudniony dostęp do lekarzy. Bojąc się zakażenia Covid-19, często zbyt późno zgłaszamy się do specjalisty. W przypadku trudno gojących się, przewlekłych ran stóp skutkować to może nawet amputacją. Bogumiła Malinowska, specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego z Gabinetu Stopy Cukrzycowej i Leczenia Ran w Białymstoku, w artykule na str. 10, porusza temat dotyczący wykorzystania specjalistycznych opatrunków. Warto przeczytać, warto skorzystać! Wywiad numeru to tym razem rozmowa z Damianem Olędzkim. Pan Damian jest właścicielem trzech marek – Hempking, Biowen i Biozdrowy – które stworzył razem z żoną w zaledwie 3,5 roku. Imponujące! Więcej jednak nie zdradzę – odsyłam do artykułu na str. 24. I na koniec chcę poinformować Państwa, iż Zdrowy Białystok włączył się w akcję pomocy białostockiemu hospicjum dla dorosłych Dom Opatrzności Bożej, które mieści się przy ul. Sobieskiego 1. Wszystko to za sprawą Barbary Klem, szefowej naszego Wydawnictwa, która od lat jest tam wolontariuszką. Szczegóły naszej akcji na str. 12-13. Serdecznie dziękujemy wszystkim firmom i instytucjom, które zdecydowały się za naszym pośrednictwem wesprzeć hospicjum w tym ciężkim dla wszystkich czasie. Miłej lektury. Zaczynamy kolejny rok dla Was. Kolejny rok z Wami! Marzena Bęcłowicz, redaktor naczelna Redaktor naczelna: Marzena Bęcłowicz, mbeclowicz@skryba.media.pl bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Wydawnictwo Skryba, ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745 42 72, e-mail: redakcja@zdrowybialystok.pl
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
DTP: Redakcja Zdrowego Białegostoku Reklama: Andrzej Niczyporuk, tel. 501 303 181 Justyna Ostaszewska, tel. 791 792 016 Joanna Sawicka, tel. 507 181 639
Aktualności Zrzuć zbędne kilogramy z Projektem Zdrowie Poznaj naturalne sposoby wzmocnienia organizmu Zdrowie Oferta Salonu medyczno-zielarskiego Szlachetne Zdrowie Metody leczenia ran przewlekłych Zdrowy Białystok wspiera białostockie hospicjum dla dorosłych Jak rozumieć współuzależnienie Choroby reumatyczne – objawy, przyczyny, leczenie Laseroterapia żylaków w gabinecie doktora Popowa w Hajnówce Cukrzyca – choroba słodka tylko z nazwy Szczepienia przeciw Covid-19 w białostockim Eskulapie Dlaczego warto wybrać zabiegi w Laserlandzie Wywiad Rozmowa z Damianem Olędzkim, założycielem sklepu Biozdrowy Uroda Facemodeling – naturalna metoda odmładzania twarzy Klinika Piękna Afrodyta poleca wiosenne zabiegi upiększające Nowości rynkowe Rozrywka Tu są nasze gazety Zdjęcie na okładce – fot. Biozdrowy
- str. 4 - str. 6
- str. 8 - str. 10 - str. 12 - str. 14 - str. 16 - str. 18 - str. 20 - str. 22 - str. 23
- str. 24
- str. 26 - str. 27 - str. 28 - str. 29 - str. 30
Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji publikowanych tekstów. Przedruki i wykorzystywanie opublikowanych materiałów mogą odbywać się wyłącznie za zgodą redakcji.
www.zdrowybialystok.pl Druk: Bieldruk Białystok. Nakład: 8.000 egz.
3
a k t u a l n o œ c i Z Projektem Zdrowie
skutecznie zrzucisz zbędne kilogramy
Nowy rok, nowe cele Borykasz się z nadmierną masą ciała? Chorujesz na choroby dietozależne? Jesteś w ciąży i chcesz wiedzieć jak się zdrowo odżywiać? Na nowy rok wielu z nas wyznaczyło sobie cele. Ty także? Jesteś we właściwym miejscu! Z pomocą przychodzi Polskie Centrum Dietetyczne - Projekt Zdrowie.
-33kg
▲▲ Metamorfoza pani Kasi.
nie tylko zasady postępowania, jadłospisy, ale też wiedzę - jak po schudnięciu radzić sobie samodzielnie. To jest właściwa droga do tego, żeby nie wpaść w efekt jo-jo.
▲▲ C e nt r u m D i e te t yc zn e P r o j e k t Zd r owi e
zlokalizowane jest w Biał ymstoku przy ul. Transportowej 14 lok. 4.
Polskie Centrum Dietetyczne - Projekt Zdrowie to pierwsze, w pełni polskie, centrum dietetyczne, w którego ofercie znajdziemy diety z wykorzystaniem suplementacji, jak i bez niej. To dietetyk, po wnikliwym badaniu i wspólnie z pacjentem, podejmuje decyzję o najlepszej drodze do osiągnięcia celu. Bez efektu jo-jo - Dla wielu osób kuracja odchudzająca to epizod w życiu, do którego motywuje nowy rok, wakacyjny wyjazd, ślub lub inna uroczystość. Kończy się rozpisana dieta, a pacjent nie wie co dalej robić. Wraca do starego sposobu odżywiania, a waga zaczyna rosnąć i w konsekwencji występuje efekt jo-jo - mówi Aleksandra Bychowska, dietetyk sieci Projektu Zdrowie. - Nasze kuracje oparte są na edukacji żywieniowej. Pacjent otrzymuje
teczny sposób redukcji masy ciała, zmianę nawyków żywieniowych oraz dobre samopoczucie przez długie lata, jest długoletnie doświadczenie naszej firmy. Jeśli ktoś chciałby się o tym przekonać lub zasięgnąć więcej Metamorfoza roku 2020 informacji o naszej ofercie i metodach pracy, Pani Kasia, która przeszła metamorfozę może umówić się na pierwszą bezpłatną w jednym z gabinetów Projekt Zdrowie zgło- konsultację. By to zrobić wystarczy wejść siła się do dietetyka z wagą 123 kg. Doszła na stronę www.bialystok.projektzdrowie.info do takiego stanu, w którym poruszanie się i wypełnić formularz. Resztą zajmiemy się sprawiało jej trudności. Jej głównymi błęda- już my. Zapraszam – dodaje Aleksandra mi było spożywanie niezdrowego jedzenia, Bychowska. nadużywanie soli i cukru, korzystanie z goMB towych i przetworzonych produktów oraz podjadanie. Dzięki wytrwałości i rzetelnej współpracy z dietetykiem Projektu Zdrowie - oprócz poprawy stanu zdrowia i samopoczucia - schudła aż 33 kg! Pani Kasia szybko odkryła, że nauka nowych nawyków żywieniowych wcale nie jest trudna i uciążliwa. - Nareszcie czuję prawdziwy smak truskawek - bez kubka śmietany i cukru - oraz warzyw - bez ogromu soli – mówi pani Katarzyna. Dodaje też, że jej największym motorem napędowym do wytrwania w założeniach diety była pani dietetyk z gabinetu Projekt Zdrowie, z którą współpracowała. Nie bez znaczenia było też wsparcie bliskich oraz zauważalny spadek masy ciała i ubytek centymetrów. - Jeżeli chcą Państwo zmienić swoje życie na lepsze, lżejsze i zdrowsze, proszę odwiedzić gabinet Projekt Zdrowie – dodaje zadowolona pani Kasia. Wiedza i doświadczenie - Od listopada 2020 r. w Białymstoku przy ul. Transportowej 14 lok. 4 również działa gabinet sieci Projekt Zdrowie. Mamy już także pierwsze, pozytywne efekty u naszych pacjentów. Tajemnicą sukcesów na sku-
▲▲ Aleksandra Bychowska, dietetyk sieci Projektu
Zdrowie.
4 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
5
a k t u a l n o œ c i Naturalne
sposoby doenergetyzowania organizmu
Bezpieczny zastrzyk energii Żyjemy pod ciągłą presją sukcesu. Rywalizujemy o najlepsze wykształcenie, posadę, przyszłość. Społeczeństwo nie docenia odpoczynku, a wręcz wpaja nam poczucie winy z chwil bezczynności. Reklamy nawołują do stosowania środków farmaceutycznych zwiększających aktywność. Chcąc wypaść dobrze, lepiej, najlepiej, pędzimy naprzód - nieważne jakim kosztem. Liczy się tylko to, aby nie zostać w tyle. Coraz szybsze tempo życia odbija się niekorzystnie na naszym zdrowiu, szczególnie na pełniących podstawową rolę w procesie wytwarzania energii nadnerczach, które zmuszane są do wytężonej pracy. To one utrzymują poziom glukozy we krwi w fizjologicznych granicach, dzięki czemu komórki naszego ciała są zdolne do wykonywania swoich zadań. One też „reagują”, gdy jesteśmy spięci, zdenerwowani lub zestresowani. Kiedy nadnercza są przeciążone, czujemy ciągłe zmęczenie, które nie ustępuje nawet po odpoczynku. Pogarsza się nam koncentracja i pamięć, zaburza rytm snu, czujemy bóle głowy, mięśni i stawów, częściej chorujemy, jesteśmy rozdrażnieni, mamy zmienne nastroje - podniecenie na przemian z depresją. Objawy te skłaniają nas do sięgania po sztuczne środki, które, stymulując nasz organizm, dadzą nam zastrzyk energii. Najpopularniejszym sposobem pobudzającym umysł jest picie kawy, herbaty i napoi energetyzujących, zawierających kofeinę. Konsumpcja kofeiny w niewielkich ilościach nie szkodzi i wpływa pozytywnie na koncentrację, jednak picie 3-4 filiżanek kawy dziennie, może spowodować uzależnienie psychiczne i fizyczne. Kofeina stymuluje wydzielanie adrenaliny - hormonu walki i ucieczki - wprawiając organizm w stan alarmu. Na dłuższą metę stan ten wyczerpuje nadnercza, przyspiesza bicie serca oraz zwęża naczynia krwionośne, podnosząc ciśnienie krwi. Cierpimy na brak apetytu, nadmierną drażliwość, bezsenność, bóle głowy, palpitacje serca, podrażnienie żołądka, biegunki, nudności czy też napady lękowe. Nadmiar kofeiny zwiększa wydalanie wapnia i magnezu z moczem, co powoduje zanik kości. Organizm traci też witaminę B, C, potas i inne składniki mineralne. Kofeina hamuje prawidłowe wchłanianie żelaza, prowadzi do podwyższonego poziomu cholesterolu i chorób układu krążenia.
▲▲ Bożena Kobosko jest właścicielką Sklepu eko-
logicznego Zdrowa Spiżarnia w Białymstoku oraz doradcą medycyny naturalnej.
Innym - bardzo popularnym panaceum na poprawę nastroju są różnego rodzaju pigułki oraz niestety narkotyki. Po taki „zastrzyk energii” sięgają głównie maturzyści, studenci, przepracowani biznesmeni i sportowcy. W rzeczywistości są to psychostymulatory, działające bezpośrednio na układ nerwowy, których zadaniem jest utrzymać wysoką aktywność i wydolność umysłową. Ich częste stosowanie wywołuje psychozy i powoduje uzależnienie, nie mówiąc już o degeneracyjnych skutkach ubocznych. Co może być więc alternatywą dla środków pobudzających organizm? Oprócz codziennej dawki ruchu i zrównoważonego odżywiania, istnieją całkowicie naturalne sposoby wzmocnienia i podniesienia energii. Są to m.in.: Adaptogeny, czyli nietoksyczne rośliny z Dalekiego Wschodu. Ich nadrzędną funkcją jest niwelowanie skutków stresu oraz adaptacja organizmu do niesprzyjających warunków zewnętrznych. Stosowanie ich pozwala na sprawne funkcjonowanie organizmu w obliczu czynników stresogennych, bez pozbawiania go rezerw energii życiowej. Rośliny te „czują” czego brakuje w organizmie (lub czego występuje w nadmiarze) i niwelują
te dysproporcje. Do najpopularniejszych adaptogenów zalicza się: ashwagandę, korzeń taganka błotnistego, macę, cytryniec chiński, gotu kolę, różeniec górski. Produkty pszczele (miody, pyłek, propolis, mleczko, pierzga) regulują homeostazę i równowagę kwasowo-zasadową organizmu, wspomagają układ immunologiczny, zwiększają odporność oraz wzmagają syntezę enzymów pobudzających metabolizm komórkowy. Aromatoterapia olejkami roślinnymi np. lawendowym, bazyliowym, rozmarynowym, pomarańczowym. Magnez – łagodzi objawy zmęczenia i rozdrażnienia, poprawia wydolność fizyczną i psychiczną. Znajdziemy go w ziarnach zbóż, orzechach, sezamie, maku, zielonych warzywach. Przy zwiększonym wysiłku umysłowym i fizycznym potrzebujemy też więcej minerałów i niezbędnych nienasyconych kwasów tłuszczowych, które nie są syntetyzowane przez nasz organizm i muszą być dostarczane z pożywieniem. Znajdziemy je orzechach, pestkach dyni, słonecznika, siemienia lnianego i sezamu. Nasze ciała zbudowane są z tego co jemy. Od tego, co zawiera pokarm, zależy funkcjonowanie organizmu. Kiedy jest niedożywiony ma zbyt małą odporność na wiele zewnętrznych bodźców oraz pozbawiony jest energii. Żadne sztucznie spreparowane napoje czy odżywki nie zastąpią racjonalnego żywienia, w którym wszystkie witaminy i składniki mineralne działają synergicznie. Nie zastąpią też snu, relaksu i ruchu na świeżym powietrzu. Najlepiej wybrać żywność z upraw ekologicznych, która nie zawiera antybiotyków, hormonów używanych do hodowli zwierząt, pestycydów i herbicydów stosowanych do upraw roślin. Jest zasobna w najbardziej wartościowe składniki odżywcze i budulcowe, a także w energię witalną. Szeroki wybór produktów ekologicznych, świeżych warzyw, owoców a także innych organicznych produktów spożywczych (mięso, nabiał, jaja, oleje roślinne i eteryczne, przyprawy, tzw. „produkty sypkie”, środki czystości, kosmetyki, wysokiej jakości zioła, suplementy diety) oferuje sklep ekologiczny Zdrowa Spiżarnia, mieszczący się przy ul. Świętojańskiej 8 w Białymstoku. Bożena Kobosko, doradca medycyny naturalnej, właścicielka Sklepu ekologicznego Zdrowa Spiżarnia w Białymstoku Fot. Magdalena Sadowska
6 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
z d r o w i e
Szlachetne Zdrowie –
sprzęt medyczny, ortopedyczny oraz sklep zielarski
Dbamy o twoje zdrowie Sprzęt rehabilitacyjny oraz ortopedyczny, bogaty wybór obuwia medycznego i profilaktycznego dla dzieci i dorosłych oraz różnorodny asortyment produktów zielarskich. Zapraszam do poznania oferty sklepu medyczno-zielarskiego Szlachetne Zdrowie z Białegostoku.
Białostocki sklep medyczno-zielarski Szlachetne Zdrowie istnieje od 2009 r. Mieści się niezmiennie w tym samym miejscu, czyli przy ul. Słonimskiej 21. Personel sklepu słucha potrzeb klientów, jak też oczekiwań fizjoterapeutów i rehabilitantów - ich cennych wskazówek dotyczących dobrych
produktów - i ciągle poszerza asortyment spieszymy im z pomocą. Doradzamy, jakie produktów. buty dobrać do konkretnego schorzenia. – Cały czas intensywnie się rozwijamy, Nie straszne nam wysokie podbicia, pładzięki czemu zapewniamy naszym klientom skostopia, haluksy czy ostrogi. Dobieramy dostęp do coraz lepszych produktów me- też wkładki do obuwia. Mamy szeroki wydycznych i zdrowotnych. Podstawą naszej bór wkładek i produktów profilaktycznych oferty są artykuły, które można kupić rea- - żelowych, skórzanych, silikonowych, które lizując wniosek z Narodowego Funduszu wspomogą walkę z bólem i poprawią komZdrowia. To m.in.: produkty zaopatrzenia fort stóp. Zajmujemy się również realizacją ortopedyczno-rehabilitacyjnego, pielucho- zamówień butów marki Aurelka na wniosek majtki oraz wózki i balkoniki renomowanych NFZ – dodaje właściciel sklepu. firm. Ponadto oferujemy poduszki ortopePersonel Salonu medycznodyczne dla dorosłych, dzieci i niemowląt; zielarskiego Szlachetne Zdrowie urządzenia takie jak ciśnieniomierze, termoodpowie na wszelkie pytania oraz metry, inhalatory; wałki, gumy do ćwiczeń, doradzi w doborze sprzętu. Zaprasza dyski sensomotoryczne niezbędne przy na zakupy - tradycyjne w sklepie, jak rehabilitacji i ćwiczeniach fitness; taśmy i internetowe poprzez to kinesiotapingu; wyroby przeciwżylakowe, sklep.szlachetnezdrowie.info.pl. przeciwzakrzepowe oraz wiele, wiele innych – mówi Tomasz Moczuło, właściciel Salonu medyczno-zielarskiego Szlachetne Zdrowie. Salon medyczno-zielarski Szlachetne Ogromnym zainteresowaniem klientów Zdrowie oferuje też to, co daje natura, czyli cieszą się buty. Sklep Szlachetne Zdrowie zioła, miody, oleje, przyprawy oraz naturalne oferuje szeroki wybór zarówno tych dla kosmetyki. Mówiąc krótko - wszystko, co dzieci, jak i dorosłych - w każdym rozmiarze. najlepsze dla zdrowia. - Stopy z wszelkiego rodzaju wadami MB, wymagają szczególnego traktowania i my Fot. Szlachetne Zdrowie
8 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
Realizacja zleceń NFZ oferuje: sprzęt ortopedyczny (wózki, balkoniki, rotory, kule, laski, ortezy, opaski, pasy, kołnierze, gorsety ortopedyczne) pieluchomajtki, podkłady, artykuły higieniczne materace i poduszki przeciwodleżynowe obuwie medyczne, zdrowotne i profilaktyczne obuwie ortopedyczne na indywidualne zamówienie wkładki ortopedyczne do butów rajstopy i pończochy przeciwżylakowe Zapraszamy Poniedziałek-piątek: 9.00-17.00 Sobota: 10.00-14.00
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
85 733 71 71 570 966 151
zioła, mieszanki, wyciągi ziołowe ekologiczne przyprawy, herbaty suplementy diety, witaminy, minerały oleje ekologiczne i soki 100% olejki kosmetyczne oraz eteryczne prawdziwe miody z najlepszych pasiek kosmetyki naturalne, maści i kremy lecznicze
ul. Słonimska 21 lok. 2U Białystok
www.szlachetnezdrowie.info.pl sklep@szlachetnezdrowie.info.pl
9
z d r o w i e Opatrunki
specjalistyczne
–
rodzaje, przeznaczenie
Leczenie ran przewlekłych
▲▲ Bogumiła Malinowska z Gabinetu Stopy Cukrzycowej i Leczenia Ran
w Białymstoku prezentuje opatrunek podciśnieniowy. Utrzymuje on ściśle kontrolowane podciśnienie w obrębie rany, dzięki czemu wysięk jest na bieżąco odsysany i odprowadzany drenem do specjalnego zbiornika.
Rany przewlekłe powstają zazwyczaj na skutek zespołu stopy cukrzycowej lub żylnej choroby zakrzepowozatorowej. O sposobach ich leczenia opowie Bogumiła Malinowska, specjalistka pielęgniarstwa chirurgicznego, promotor zdrowia oraz edukator w cukrzycy z Gabinetu Stopy Cukrzycowej i Leczenia Ran w Białymstoku.
Przygotowanie rany Aby proces gojenia rany przewlekłej przebiegał prawidłowo, należy zadbać o dobre ukrwienie tkanek. W dalszej kolejności usuwa się wszystkie tkanki martwicze, które pozostawione w ranie mogłyby wywołać infekcję bakteryjną. Rozwój bakterii zakłóciłby wówczas wzrost tkanek niezbędnych w procesie gojenia. – Warto zaznaczyć, że rany nie powinno się moczyć w wodzie z dodatkiem mydła ani środków antyseptycznych. Może bowiem dojść do rozszerze nia się zakażenia czy maceracji jej brzegów. Z kolei stosowanie maści antybiotykowych prowadzi do wzrostu oporności drobnoustrojów na leki. Obecne, nowoczesne leczenie ran przewlekłych opiera się na stosowaniu odpowiednich, aktywnych opatrunków – mówi Bogumiła Malinowska z Gabinetu S topy Cukrzycowej i Leczenia Ran w Białymstoku.
Opatrunki podciśnieniowe Opatrunek podciśnieniowy, w celu przyspieszenia gojenia rany i zmniejszenia ryzyka powikłań, utrzymuje stałe, ściśle kontrolowane podciśnienie w jej obrębie. Taka kontrolowana różnica ciśnień (wewnątrz i na zewnątrz rany) pozwala na bieżące odsysanie wysięku i odprowadzanie go drenem do specjalnego zbiornika. Dodatkowo podciśnienie stymuluje wzrost komórek i pobudza Zdrowie pacjenta, jego komfort oraz krążenie krwi wewnątrz rany, co pozwala na skrócenie czasu gojenia się rany – to trzy jej szybsze gojenie. istotne aspekty, które brane są pod uwagę – Opatrunek podciśnieniowy nie wymaga przy leczeniu ran przewlekłych. W procesie codziennej zmiany, może pozostawać na tym wykorzystuje się nowoczesne opatrun- ranie kilka dni, gdyż utrzymuje stałą, konki podciśnieniowe oraz najskuteczniejsze trolowaną wilgotność. Warto też dodać, iż sposoby usunięcia martwicy i pobudzenia średni czas gojenia np. owrzodzeń stopy cuktkanek rany do wzrostu, czyli opatrunki rzycowej trwa ok. osiem miesięcy. Natomiast larwalne. zastosowanie opatrunku podciśnieniowego
skraca ten czas nawet o 50-80% - dodaje Bogumiła Malinowska. Opatrunki larwalne W leczeniu ran przewlekłych sprawdzają się też opatrunki larwalne. Śmiało można powiedzieć, że należą one do najskuteczniejszych sposobów usuwania martwicy i pobudzania tkanek rany do wzrostu. – Opatrunek larwalny zakłada się po uprzednim, dokładnym oczyszczeniu rany. Larwy „pracują” bardzo intensywnie, dlatego też przed założeniem opatrunku, zdrową tkankę wokół trzeba dokładnie zabezpieczyć specjalną maścią. Następnie umieszcza się larwy - bezpośrednio w ranie lub na specjalnym opatrunku. Robi się to tak, by miały one swobodny dostęp aż do dna rany. Opatrunek zwilża się solą fizjologiczną i dba o jego stałą, dużą wilgotność – tłumaczy specjalistka z Gabinetu Stopy Cukrzycowej i Leczenia Ran w Białymstoku. Larwy pozostawia się w ranie z reguły na cztery doby, jednak już po dwóch pacjent może samodzielnie zmienić wierzchnią warstwę opatrunku (gazę zwilżaną solą fizjologiczną). Po usunięciu opatrunku i dokładnym oczyszczeniu rany z larw, kolejne zmiany opatrunków wykonuje się ściśle według zaleceń specjalisty. Gabinet leczenia ran W czasie pandemii pacjenci mają utrudniony dostęp do specjalistów. Ludzie chorują i cierpią w domach, bojąc się zakażenia Covid-19. Ich stan bardzo się pogarsza i często zbyt późno zgłaszają się do specjalisty. Niestety skutkować to może nawet amputacją stopy. A przecież tak być nie musi - trzeba tylko zgłosić się do specjalisty. – Jestem specjalistką pielęgniarstwa chirurgicznego. Zajmuję się leczeniem ran przewlekłych, oparzeniami, stopą cukrzycową. W codziennej pracy wykorzystuję specjalistyczne opatrunki, które przyspieszają proces gojenia się ran. Współpracuję też ze specjalistami z zakresu ortopedii, chirurgii, rehabilitacji oraz z dietetykiem. Zachęcam do zgłaszania się do mojego gabinetu już przy pierwszych symptomach choroby. Każdy chory z raną przewlekłą może liczyć na moją poradę i szczegółowe informacje dotyczące tego, jak postępować, aby szybko wrócić do zdrowia – mówi Bogumiła Malinowska. MB, Fot. Gabinet Stopy Cukrzycowej i Leczenia Ran
10 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
11
Białostockie
hospicjum
„Dom Opatrzności Bożej”
potrzebuje wsparcia
W trosce o godność cierpiących Wolne miejsca czekają na pacjentów w hospicjum „Dom Opatrzności Bożej” przy ul. Sobieskiego 1 w Białymstoku. To dobrze, ale i niedobrze. To niespotykana dotąd sytuacja. Zawsze na „łóżko” trzeba było czekać w kolejce. Wszystko przez trwającą już rok pandemię. Epidemia wymusza zakaz odwiedzin chorych, a hospicjum to miejsce, gdzie bliskość i towarzyszenie pacjentowi jest równie potrzebne jak terapia medyczna. – Przestrzegamy zakazów, choć w ostatnich chwilach staramy się pomagać – mówi Tadeusz Borowski-Beszta, prezes Towarzystwa Przyjaciół Chorych „Hospicjum”, które prowadzi placówkę i hospicjum domowe. – Przyjęć do hospicjum jest niewiele. Zakaz odwiedzin sprawił, że rodziny zwlekają z oddaniem bliskich, chcąc spędzić z nimi ostatnie chwile ich życia. Pacjentów w placówce jest coraz mniej, dofinansowania z NFZ także. A przecież trzeba utrzymać budynek oraz wypłacić pensje. Epidemia dyktuje szereg zmian. Świat musiał zwolnić, ale w takich miejscach jak hospicja - czas jest zbyt cenny – tam liczy się każdy dzień i każda złotówka. Niestety, to że pacjentów jest mniej, powoduje, że hospicjum nie wykonuje kontraktu z NFZ, który płaci za tzw. osobodzień. Tu też liczą się pieniądze. Nie ma pacjentów, nie ma też pieniędzy. A potrzeby ciągle są takie same. – Mam nadzieję, że dzięki darczyńcom przetrwamy ten trudny czas – mówi z nadzieją prezes. Przypomnijmy krótko, że hospicjum dla dorosłych „Dom Opatrzności Bożej” to jedyna tego typu placówka w Białymstoku,
która zapewnia bezpłatną pomoc dla osób z miasta i najbliższego regionu. Funkcjonuje dzięki ofiarności ludzi dobrej woli i pieniądzom pochodzącym z 1% podatku. Powstało w 1987 r. i było pierwszą tego typu placówką w Polsce. Mogło przyjąć wtedy pięcioro pacjentów. Wyremontowany później obiekt przy ul. Sobieskiego 1 zapewnił 16 kolejnych łóżek. Jednak potrzeby nadal były dużo większe. Dlatego w 2009 r. rozpoczęła się rozbudowa budynku przy ul. Sobieskiego 1. Obecnie budynek mieści 70 łóżek i jest największym hospicjum w Polsce. Rocznie opiekuje się blisko tysiącem chorych.
To wspaniałe, wielkie serce powstało dzięki hojności naszych darczyńców, którzy przekazali pieniądze na rzecz hospicjum „Dom Opatrzności Bożej”. Dziękujemy im w imieniu redakcji gazety „Zdrowy Białystok”, ale przede wszystkim w imieniu pacjentów, pracowników i wolontariatu hospicjum. Jak powiedział Jan Paweł II „Człowiek jest wielki nie przez to, co posiada, lecz przez to kim jest; nie przez to, co ma, lecz przez to, czym dzieli się z innymi”.
wspiera hospicjum dla dorosłych w Białymstoku
Karolina Konstantynowicz-Nowicka i Łukasz Nowicki z Białegostoku
Przekaż swój 1% podatku KRS 0000057571
PKO BP 85 1020 1332 0000 1802 0026 1628
z d r o w i e Jak
rozumieć współuzależnienie
Toksyczna miłość Kiedy miłość mylona jest z poczuciem władzy, partnerstwo zamienia się w zależność. Opiekuńczość przepełniona jest strachem i poczuciem winy, a namiętność dawno stała się nadużyciem. Skłonność do takich związków wskazuje na współuzależnienie. Rozwijające się uzależnienie u jednego członka rodziny nie jest chorobą jednoosobową, to proces który wpływa i zaburza funkcjonowanie całej rodziny. Zachowania nałogowe, jak nadmierne picie alkoholu, używanie narkotyków czy uzależnienia behawioralne, skutkują tym, iż w życiu rodziny pojawia się silne odczuwanie nieprzyjemnych uczuć. Są to: przewlekłe napięcie, lęk, brak poczucia bezpieczeństwa, a także poczucie utraty kontroli nad własnym życiem. Szczególnie istotną relacją wpływającą na prawidłowy rozwój rodziny, jest relacja między małżonkami bądź partnerami, która wyznacza normy zachowań dla członków rodziny i kształtuje umiejętności tworzenia ich przyszłych związków. Dlatego, w rodzinie z problemem uzależnienia, ważnym jest, jak partner osoby uzależnionej reaguje na to, co dzieje się w ich relacji, a tym samym w ich rodzinie, czy potrafi w sposób konstruktywny stawiać granice osobie chorej. Jak rozwija się współuzależnienie? Szczególnie narażoną grupą, są osoby, które w swoim dzieciństwie doświadczyły destrukcyjnych relacji z uzależnionymi rodzicami, wywołując u nich tym samym zespół cech sprzyjających rozwojowi współuza-
leżnienia. Mam tu na myśli tłumienie uczyć, nadmierną opiekuńczość, niskie poczucie własnej wartości, zaspokajanie potrzeb innych kosztem swoich własnych, przewlekłe odczuwanie lęku, nadmierną potrzebę odczuwania kontroli, tak zwaną kontrolę negatywną, a także trudność w stawianiu granic. Życie z osobą uzależnioną przynosi traumatyczne doświadczenia, które początkowo w mało zauważalny sposób zaburzają spokój i poczucie bezpieczeństwa w związku. Wraz z rozwojem choroby, jaką jest uzależnienie, staje się ona głównym tematem i życie rodziny kręci się wokół niej oraz chorego. Osoby współuzależnione wykazują zachowania zbliżone do zachowań osoby uzależnionej. Następuje u nich również silne zaprzeczenie chorobie. Taki mechanizm obronny ma budować zakłamany obraz „zdrowej relacji i zdrowej rodziny”, jednak w swym skutku niesie pogorszenie więzi, lęk, strach, wstyd, złość itp. Współuzależniony bierze na siebie odpowiedzialność za często agresywne czy kompromitujące zachowania uzależnionego partnera. Wraz z narastaniem problemu zaczyna wycofywać się z życia społecznego, co sprzyja rozwojowi mechanizmów adaptacyjnych i tym samym tworzy zamknięty krąg oraz pole do rozwoju destrukcyjnej relacji. Co ciekawe, równie niebezpiecznym jest okres, gdy osoba uzależniona nie zażywa substancji; nie podejmuje jednak terapii, co daje możliwość, aby w głowie osoby współuzależnionej rozwijał się fikcyjny obraz partnera jako tego „bez skazy”. To właśnie podczas tego okresu najbardziej zaburza się realny obraz sytuacji i sprzyja tworzeniu myśli „jak przestanie
pić, to wszystko będzie dobrze”. W efekcie można powiedzieć, że współuzależnienie jednego partnera sprzyja podtrzymaniu uzależnienia u drugiego. Czym jest współuzależnienie? To silne zaburzenie więzi i przystosowania w relacji z osobą uzależnioną. Korzystnym jest więc w takim przypadku podjęcie terapii, w której osoba współuzależniona otrzyma wsparcie, a także zrozumie niekorzystne schematy zachowań oraz mechanizmy jakie nią kierują. Co istotne osoba współuzależniona ma wskazania do terapii, nawet kiedy jej uzależniony partner nie wykazuje woli do własnej pracy nad chorobą. W pracy nad uzależnieniem i współuzależnieniem najlepsze wyniki osiąga się, kiedy terapii poddaje się Uzależnienie to proces który zaburza funkcjonowanie całej rodziny, dlatego też z terapii powinni korzystać wszyscy jej członkowie, nie tylko osoba chora. Ośrodek Psychoterapii Uzależnień Przystań w Sokółce opiekuje się pacjentem oraz jego rodziną w sposób całościowy, zwracając uwagę na wszelkie niezbędne aspekty uzależnienia. chory, jaki i inni członkowie rodziny: małżonek, partner, dzieci. Praca całościowa nad problemem pomoże odbudować więzi, poczucie bezpieczeństwa w rodzinie, a także rozbroić mechanizmy, w jakie zaplątane są osoby z rodziny zaburzonej uzależnieniem. Ośrodek Psychoterapii Uzależnień Przystań w Sokółce w swoich działaniach oferuje właśnie takie rozwiązania. Staramy się zaopiekować pacjentem oraz jego rodziną w pracy nad uzależnieniem, jak i współuzależnieniem, w sposób całościowy, zwracając uwagę na wszelkie niezbędne aspekty tej choroby. Współuzależnieni partnerzy mogą u nas znaleźć bezpieczną przestrzeń do pracy nad swoimi potrzebami, a także otrzymują szansę, aby nauczyć się tworzenia zdrowych relacji z drugim człowiekiem. Adrianna Milcarz, specjalista terapii uzależnień, Ośrodek Psychoterapii Uzależnień Przystań w Sokółce Fot. Przystań Sokółka
14 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
15
z d r o w i e Reumatyzm -
objawy, przyczyny, leczenie
Choroby reumatyczne
Wiele osób cierpi na różnego rodzaju schorzenia reumatyczne. Uskarża się na opuchliznę stawów, ich sztywność i zaczerwienienie, przewlekły ból mięśni, czy kości. Ważne jest więc, by budować coraz większą świadomość, że te przykre objawy można skutecznie leczyć i w ogromnym stopniu zwiększać komfort życia osób na nie cierpiących. Objawy chorób reumatycznych Reumatologia to dziedzina medycyny, która zajmuje się leczeniem szerokiego spektrum chorób reumatycznych, a specjalistą w tej dziedzinie jest lekarz reumatolog. To właśnie do niego należy udać się w przypadku wystąpienia pierwszych objawów. A co powinno nas zaniepokoić i skłonić do wizyty u specjalisty? To przede wszystkim: ból kości; nawracający ból stawów o zmiennej intensywności; podwyższona temperatura ciała, której towarzyszy ból stawów; uczucie sztywności w stawach oraz ich opuchlizna; trudności w poruszaniu się, chwytaniu, podnoszeniu lub trzymaniu przedmiotów. Profilaktyka chorób reumatycznych Przyczyny chorób reumatycznych nie są w pełni poznane, dlatego nie można jednoznacznie zaproponować działań profilaktycznych, które mogą zapobiec ich wystąpieniu. Na pewno czynnikiem zwiększającym ryzyko pojawienia się chorób reumatycznych i powodującym ich cięższy przebieg jest palenie papierosów. Badania dowodzą natomiast, że za występowanie chorób reumatycznych odpowiedzialne są: obciążenie dziedziczne – istnieje predyspozycja do występowania tych cho-
rób u członków bliskiej rodziny, choć nie zawsze jest to regułą, prawdopodobieństwo jest jednak od dwóch do pięciu razy większe, problemy z układem odpornościowym – choroby reumatyczne to choroby autoimmunologiczne, w związku z tym mogą występować znacznie częściej u osób z tym problemem, stres – bywa czynnikiem zwiększającym prawdopodobieństwo wystąpienia chorób reumatycznych, płeć – kobiety cierpią na schorzenia reumatyczne średnio trzy razy częściej niż mężczyźni.
początkowym jest promieniujący ból do nóg lub krzyża, przez co łatwo pomylić chorobę z rwą kulszową. W późniejszym etapie ból zajmuje kręgosłup i klatkę piersiową oraz przyczynia się do trudności w oddychaniu i poruszaniu się. Dodatkowo odczuwane objawy to uczucie zmęczenia i osłabienia, a także gorączka i utrata masy ciała. Dna moczanowa - charakteryzuje się zapaleniem stawów. Symptomy nasilają się zwykle w nocy i trwają kilka godzin. Pacjent skarży się na przewlekły ból, uczucie zmęczenia, może pojawić się też wysoka temperatura. Reumatyzm tkanek miękkich – charakteryzuje się wystąpieniem bólu barku, stawu barkowego, łokcia, obrzęku łokcia, bólu przedramienia i ręki oraz nocnym drętwieniem pleców. Fibromialgia - charakteryzuje się poczuciem przewlekłego zmęczenia i osłabienia, problemami ze snem, bólem głowy, uczuciem niepokoju, objawami depresyjnymi, bólem w dolnej części brzucha. Toczeń rumieniowaty układowy - charakteryzuje się wystąpieniem rumienia (w kształcie motyla) na policzkach, wystąpieniem rumienia krążkowego (czerwone, łuszczące się zmiany skórne powodujące bliznowacenie), nadwrażliwością na światło, a także owrzodzeniami jamy ustnej i zapaleniem lub bólem stawów.
Najczęstsze choroby reumatyczne Diagnostyka i terapia chorób Reumatoidalne zapalenie stawów – po- reumatycznych czątkowe objawy choroby wydają się Do najważniejszych metod diagnostyki pacjentowi niegroźne i często mylone w reumatologii należą: badania laboratoryjsą z innymi. Należą do nich: stan podgo- ne (OB, morfologia, czynnik reumatoidalny, rączkowy, ogólne osłabienie, spadek wa- CRP, kwas moczowy, odczyn Waaler-Rose, gi, większa wrażliwość na zimno. Typowe przeciwciała anty-CCp, ASO) oraz obrazowe dolegliwości związane z reumatoidalnym (RTG, USG, rezonans magnetyczny). zapaleniem stawów to obrzęk i ból staTerapia chorób reumatycznych opiera wów oraz sztywność poranna, które spo- się na przyjmowaniu leków przeciwzapalwodowane są gromadzeniem się w sta- nych i przeciwbólowych oraz na fizjoterapii wach płynu obrzękowego. i masażach. Ważne jest, by terapia została Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie sta- dobrana przez wysokiej klasy specjalistę, wów - choroba rozwija się zazwyczaj tak, by była najbardziej skuteczna i zwiękprzed 16. rokiem życia. Do najczęstszych szała komfort codziennego życia pacjenta. objawów zaliczyć można: poranną sztyw- Zapraszamy do Specjalistycznej Poradni ność stawów, utykanie, niechęć do pod- Lekarskiej Waszyngtona 7 w Białymstoku, jęcia aktywności, a także ból i obrzęk gdzie możliwa jest diagnoza chorób reumastawów. tycznych oraz zaplanowanie odpowiedniej Zesztywniające zapalenie stawów krę- terapii. Zachęcamy do odwiedzenia naszej gosłupa - choroba pojawia się u bardzo strony www.waszyngtona7.pl lub zaczerpnięmłodych osób w wieku od 16 do 30 lat, cia informacji drogą telefoniczną 791 907 907. a jej zdiagnozowanie może czasami zająć Tekst i fot.: Specjalistyczna Poradnia nawet od pięciu do siedmiu lat. Objawem Lekarska Waszyngtona 7
16 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
Waszyngtona 7 to Specjalistyczna Poradnia Lekarska, której stworzeniu przyświecał bardzo konkretny cel — efektywne leczenie oraz otwartość i empatia podczas indywidualnej pracy z pacjentem. Mamy głębokie przekonanie, że takie podejście pozwala na zbudowanie atmosfery sprzyjającej skutecznej terapii oraz wzmacnia poczucie bezpieczeństwa chorego. Przyłożyliśmy ogromną wagę do zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów, najlepszych lekarzy z czołowych placówek medycznych w Białymstoku. Jesteśmy zlokalizowani w centrum Białegostoku, by możliwość umówienia się i odbycia wizyty była jak najwygodniejsza. W naszej przychodni proponujemy usługi medyczne, konsultacje, terapie przeprowadzane przez najwyższej klasy specjalistów. Zapraszamy!
www.waszyngtona7.pl
ul. Waszyngtona 7 lok. 1, Białystok T: +48 791 907 907 E: kontakt@waszyngtona7.pl FB: waszyngtona7
Zatrudniamy ekspertów z zakresu: •
chirurgii ogólnej
•
naczyniowej
•
dermatologii
•
endokrynologii
•
kardiologii
•
neurologii
•
neurochirurgii
•
ortopedii
•
radiologii
•
reumatologii
z d r o w i e Żylaki –
przyczyny, objawy, leczenie
Laseroterapia żylaków Żylaki, czyli trwałe poszerzenia żył powierzchownych, są następstwem przewlekłej niewydolności żylnej. Stanowią one poważny problem zarówno zdrowotny, jak i estetyczny. Nieleczone, mogą prowadzić do powstania zakrzepicy lub bolesnych, trudno gojących się owrzodzeń. Jak się ich pozbyć podpowiada dr n. med. Andrzej Popow, chirurg, flebolog z Prywatnego Gabinetu Chirurgicznego DuoMed z Hajnówki. Występowanie żylaków uwarunkowane jest genetycznie. Sprzyja mu też długotrwała pozycja siedząca, brak ruchu, nadwaga, przyjmowanie leków hormonalnych oraz ciąża. Profilaktyka na co dzień - Celem profilaktyki początkowego stadium choroby jest usprawnienie odpływu krwi z nóg oraz wzmocnienie ścian żył. Mam tu na myśli aktywność fizyczną, stosowanie uciskowych wyrobów profilaktycznych oraz leków flebotropowych, które mogą opóźnić rozwój choroby – mówi dr n. med. Andrzej Popow, chirurg, flebolog z Prywatnego Gabinetu Chirurgicznego DuoMed z Hajnówki. W szeregu przypadków żylaki nie powodują istotnych powikłań. Bywa jednak, że stają się przyczyną stanów zapalnych, które uwidaczniają się bolesnym stwardnieniem i zaczerwienieniem skóry. - Jest to wynik zakrzepicy żylnej, która może dotyczyć żył powierzchownych oraz głębokich. Powstała w żyle skrzeplina mo-
że „zawędrować” do płuc lub mózgu powodując np.: zator płucny lub udar mózgowy. Następstwem nieleczonych żylaków są również uciążliwe owrzodzenia powodujące kalectwo – ostrzega doktor Popow. Metod leczenia żylaków jest wiele. To m.in.: klasyczne operacyjne wycięcie chorych naczyń krwionośnych, skleroterapia, która polega na podaniu specjalnego środka do chorej żyły w celu jej zniszczenia, a w następstwie zarośnięcia i wyłączenia z krwiobiegu. Skuteczną metodą walki z żylakami jest także laseroterapia. Zalety laseroterapii - Technika laserowa pozwala na usuwanie żylaków, które kwalifikowane są do leczenia operacyjnego. Jest więc alternatywą dla chirurgii. Jednak w odróżnieniu od niej, zabieg ten nie wymaga znieczulenia ogólnego ani przewodowego i wykonywany jest ambulatoryjnie. Polega na wprowadzeniu światłowodu, za pomocą specjalnego portu naczyniowego, do chorej żyły. Następnie wykonuje się tzw. tumescencję, czyli ostrzyknięcie całego przebiegu żyły specjalnym płynem znieczulającym, za pomocą specjalnej pompy. Wyciągając światłowód naświetla się przez około 10 min. chore naczynie. Dodatkowo ostrzykuje się pianą obocznice i poszerzenia żylne. Po zabiegu zakłada się opatrunek oraz pończochę uciskową, a także podaje zastrzyk przeciwzakrzepowy – tłumaczy doktor Andrzej Popow.
▲▲ Twist Diode 1940 nm to zaawansowany laser flebologiczny do zabiegów usuwania żylaków o wyso-
kim stopniu bezpieczeństwa. Urządzenie to znajduje się Gabinecie Chirurgicznym DuoMed doktora Andrzeja Popowa w Hajnówce.
W klinice DuoMed w Hajnówce doktor Popow zabiegi wykonuje najnowszym typem aparatu firmy Metrum Cryoflex - laserem (EVLT) Twist 10 W o długości fali 1940 nm. Laser ten charakteryzuje się 290 razy lepszą absorpcją długości fali w hemoglobinie, niż w przypadku laserów o długości fali 980 nm. Ponadto nie stwarza ryzyka poparzeń oraz mogących wystąpić odbarwień skóry. We wspomnianym laserze stosuje się światłowód radialny 360, który daje gwarancję pełnej kompatybilności zestawu oraz efektywnego transferu energii w pole zabiegowe. Oznacza to, że nominalna, deklarowana przez producenta energia światła laserowego jest równa tej dostarczanej do tkanki. Wiele innych laserów i światłowodów wprowadza straty sięgające nawet 20%, które mogą być przyczyną rekanalizacji żył z powodu nierównomiernej gęstości energii oraz strat mocy w trakcie wykonywanego zabiegu. Zalecenia pozabiegowe - Zabieg laserowego usuwania żylaków obarczony jest minimalnym ryzykiem powikłań. Dolegliwości bólowe także są znikome i nie zakłócają normalnego trybu życia. Bezpośrednio po zabiegu zalecam pacjentowi półgodzinny spacer. Jeśli chodzi o dalsze zalecenia to po około 48 godzinach można wykąpać się w pończosze, a następnie wymienić ją (pacjent otrzymuje dwie pończochy). Stosowanie pończochy uciskowej zaleca się kontynuować przez kolejne siedem dni, całodobowo, z możliwością codziennej kąpieli. Następnie przez miesiąc, do wizyty kontrolnej, powinno się nosić pończochę w ciągu dnia, na noc można ją już zdejmować. Korzystne jest stosowanie pończochy także w dłuższym okresie - do podróży, ciężkiej pracy, czy w czasie lotu samolotem. W okresie 14 dni po zabiegu nie powinno się wykonywać ciężkich prac fizycznych oraz długotrwale siedzieć lub stać w jednej pozycji. Wskazane są za to codzienne, około godzinne spacery – dodaje specjalista z Prywatnego Gabinetu Chirurgicznego DuoMed z Hajnówki. MB, Fot. DuoMed
18 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
Choroszcz – Białystok
Prywatny Gabinet Chirurgiczny dr n. med. Andrzej Popow
www.popow.com.pol
Nowość skleroterapia/obliteracja czyli nieoperacyjne leczenie żylaków kończyn dolnych – pod kontrolą USG. Skuteczne leczenie owrzodzeń żylakowych z zastosowaniem skleroterapii piankowej. Skleroterapia hemoroidów pod kontrolą wzroku. Usuwanie żylaków laserem (EVLT-1940), żylaków kwalifikowanych do operacji klasycznej i nie tylko. kom. 604 570 979 | gabinet 85 873 20 00 | e-mail: popow@popow.com.pl 17-200 Hajnówka, ul. 11 listopada 17, budynek „DUOMED” ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
19
z d r o w i e Cukrzyca –
gorzki problem
Słodka tylko z nazwy Słowo cukrzyca kojarzy nam się miło - z cukrem, dobrobytem… Łacińskie określenie cukrzycy – Diabetes mellitus – oznacza m.in. słodki jak miód. Wszystko byłoby pięknie, gdyby nie to, że cukrzyca to podstępna choroba metaboliczna, dotycząca niestety coraz większej liczby osób. Cukrzyca towarzyszy ludzkości od dawna. Pierwsze wzmianki o tej chorobie zostały zapisane w 2696 r. p.n.e. w Traktacie o medycynie z czasów cesarza Hanga, gdzie cukrzyca zostaje nazwana chorobą pragnienia. Trzy tysiące lat później lekarz TchingTchong uzupełnia ten opis obserwacją, że chory wypija mnóstwo wody, ale niemal całą wydala. Jego następcy dodają, że chorobie towarzyszą infekcje skóry, a Klaudiusz Galen, słynny rzymski lekarz, dostrzega jej związki z uszkodzeniem nerek. Światowa Organizacja Zdrowia podaje, że liczba osób chorych na cukrzycę na świecie wzrosła ze 108 mln w 1980 r. do 422 mln w roku 2014. Wg danych epidemiologicznych w 2017 r. w Polsce na cukrzycę chorowało co najmniej 2,5 mln osób (8%), a co najmniej 20% nie było świadomych tej choroby. Łączna liczba chorych przekracza więc 3 mln osób. Jeżeli dynamika wzrostu zachorowań utrzyma się na obecnym poziomie, to w 2030 r. będzie w Polsce chorowało 4,2 mln ludzi, a włączając do tego osoby z niezdiagnozowaną cukrzycą, liczba ta może sięgnąć nawet 5,25 mln. Cukrzyca to grupa chorób metabolicznych charakteryzująca się hiperglikemią wynikającą z defektu wydzielania i/lub dzia-
łania insuliny – hormonu trzustki. Przewlekła hiperglikemia wiąże się z uszkodzeniem, zaburzeniem czynności i niewydolnością różnych narządów, zwłaszcza oczu, nerek, nerwów, serca i naczyń krwionośnych. Objawy wskazujące na możliwość występowania cukrzycy to: nasilona diureza (wielomocz), wzmożone pragnienie, utrata masy ciała oraz inne, mniej typowe - osłabienie i wzmożona senność, zmiany ropne na skórze oraz stan zapalny narządów moczowo-płciowych. Według najbardziej klasycznego podziału wyróżnia się dwa typy cukrzycy - 1, zwany młodzieńczym (diagnozowany u dzieci i osób do 30 r.ż.), który zwykle wymaga zażywania insuliny oraz typ 2, zwany cukrzycą dorosłych, który nie w każdym przypadku wymaga podawania insuliny. Wyróżnia się także inne typy cukrzycy oraz cukrzycę ciężarnych. Niezależnie od tego, który ostatecznie typ zostanie wykryty, należy kontrolować stężenie glukozy w surowicy krwi. Polega ono na oznaczeniu tzw. glikemii. Badanie w kierunku diagnostyki cukrzycy powinny wykonać: osoby otyłe, mało aktywne fizycznie, osoby z rozpoznaną dyslipidemią, z nadciśnieniem tętniczym, z chorobami układu sercowonaczyniowego, kobiety z przebytą cukrzycą ciążową oraz z zespołem policystycznych jajników oraz osoby, których rodzice lub rodzeństwo chorują lub chorowali na cukrzycę typu 2. Wyróżniamy oznaczanie: na czczo - na badanie należy przyjść po co najmniej 8-godz. okresie nieprzyjmowania pokarmów i płynów (z wyjątkiem wody). Prawidłowa glikemia na czczo wynosi 70-99 mg/dl. Wartości w granicach 100-125 mg/dl oznaczają tzw. stan przedcukrzycowy, predysponujący do rozwoju choroby. Wartości powyżej 126 mg/dl, potwierdzone dwukrotnym badaniem, wskazują na cukrzycę. glikemii przygodnej - badanie wykonuje się o dowolnej porze dnia, niezależnie od ilości spożywanych posiłków i wypitych płynów. Prawidłowa wartość powinna być niższa niż 200 mg/dl. Jeśli wartość jest wyższa, a pacjent dodatkowo odczuwa wzmożone pragnienie, apetyt, występuje wielomocz i chudnięcie, może to
glikemii
wskazywać cukrzycę i należy wykonać oznaczenie glikemii na czczo. doustny test tolerancji glukozy jest wykorzystywany głównie w celach dalszej diagnostyki. Na badanie pacjent przychodzi na czczo, co najmniej 8 godz. od ostatniego posiłku. Test polega na pomiarze stężenia glukozy we krwi żylnej w 0 i 120 min. po wypiciu roztworu glukozy. Prawidłowy wynik to wartość poniżej 140 mg/dl, wartości w zakresie 140-199 mg/dl świadczą o upośledzonej tolerancji glukozy i zwiększają ryzyko cukrzycy. Natomiast przy stężeniu powyżej 200 mg/dl rozpoznaje się cukrzycę. Ważnym badaniem diagnostycznym jest też oznaczanie odsetka hemoglobiny glikowanej HbA1c. Wartość tego wskaźnika odzwierciedla stężenie glukozy we krwi z ostatnich 3 msc. Jednak według zaleceń Polskiego Towarzystwa Diabetologicznego, HBA1c nie jest podstawą ustalenia rozpoznania cukrzycy i jest on stosowany tylko do monitorowania leczenia. Ważnym parametrem jest również pomiar stężenia insuliny we krwi oraz badanie ogólne moczu, w którym można stwierdzić obecność ciał ketonowych i glukozy. Wszystkie opisane wyżej badania można wykonać w Medycznym Laboratorium Diagnostycznym Medrex, znajdującym się w Białymstoku, przy ul. Krakowskiej 9. Agnieszka Zakrzeska, Paweł Kitlas, Centrum Medyczne Medrex w Białymstoku
20 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
MEDYCZNE LABORATORIUM DIAGNOSTYCZNE Szeroki wachlarz badań laboratoryjnych Pakiet badań
CUKRZYCA
45 zł 52 zł
Medyczne Laboratorium Diagnostyczne Medrex 15-875 Białystok, ul. Krakowska 9 | Czynne: poniedziałek - sobota: 7.30 - 13.30 tel. 85 74 99 443 | kom. 607 734 083 | www.medrex.pl | rejestracja@medrex.pl
z d r o w i e Lekarska Specjalistyczna Spółdzielnia Pracy Eskulap
zaprasza na…
Szczepienia przeciw Covid-19 Opracowanie bezpiecznych i skutecznych szczepionek przeciw Covid-19 to długo oczekiwany punkt zwrotny w walce z pandemią koronawirusa, która zmieniła nasze życie, ograniczyła dostęp do świadczeń opieki zdrowotnej, negatywnie wpłynęła na zdrowie psychiczne Polaków oraz zdestabilizowała gospodarkę. Zgodnie z Narodowym Programem Szczepień do końca 2021 r. powinniśmy osiągnąć poziom zaszczepienia społeczeństwa, który w ocenie ekspertów umożliwi zapanowanie nad pandemią Covid-19. Światowa Organizacji Zdrowia ostrzega jednak, że „wirus SARS-CoV-2 zostanie z nami na zawsze”. Dlatego warto pomyśleć o wzmocnieniu swojej odporności. Prawidłowo działający układ immunologiczny zapewnia ochronę organizmu przed wieloma schorzeniami, poprzez identyfikację i likwidowanie patogenów i komórek nowotworowych, a po zachorowaniu powoduje, że choroba ma łagodniejszy przebieg i chory szybciej zdrowieje. Dodatkowo dzięki tak zwanej pamięci immunologicznej uodporniamy się na niektóre choroby infekcyjne. Szczepionki pozwalają uzyskać odporność sztuczną czynną, czyli wytworzoną poprzez szczepienia – wprowadzenie antygenu, na przykład pod postacią fragmentu określonej bakterii lub wirusa stymulującego układ immunologiczny do wytwarzania przeciwciał. Dlatego po zetknięciu się po raz kolejny z taką bakterią lub wirusem, w organizmie następuje wyrzut przeciwciał i choroba nie rozwija się lub pacjent choruje znacznie łagodniej. Decyzji o zaszczepieniu się przeciw Covid-19 nie powinny odkładać zwłaszcza osoby z grup ryzyka, narażone na ciężki przebieg tej choroby. Do grup zwiększonego ryzyka zalicza się przede wszystkim osoby w wieku 65+ oraz pacjentów z chorobami podstawowymi: przewlekłą chorobą płuc lub astmą o nasileniu umiarkowanym, bądź ciężkimi, poważnymi chorobami serca, cukrzycą, ciężką otyłością (BMI>40), przewlekłymi chorobami nerek i wątroby. Na zwiększenie ryzyka powikłań narażone są też osoby z obniżoną odpornością na drodze farmakologicznej. Z raportu Polskiego Towarzystwa Epidemiologów i Lekarzy Chorób Zakaźnych
wynika, że cukrzyca oraz inne choroby metaboliczne mogą być istotnym czynnikiem ryzyka nawet u osób w wieku średnim i młodym. Zaobserwowano też ogromną progresję śmiertelności wraz z wiekiem. Analiza wykazała, że wśród zmarłych z powodu choroby wywołanej przez koronawirusa 22,6% to były osoby w wieku powyżej 80 lat (w grupie pacjentów między 70. a 80. rokiem życia śmiertelność wyniosła 15,1%). W Lekarskiej Specjalist ycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku, po wcześniejszym zarejestrowaniu się, można zaszczepić się przeciwko Covid-19 szczepionkami dopuszczonymi do obrotu przez Komisję Europejską, po uzyskaniu pozytywnej rekomendacji Europejskiej Agencji Leków. Do obrotu w państwach Unii Europejskiej dopuszczono już szczepionki mRNA i szczepionki wektorowe. Pierwsze zawierają informację genetyczną w postaci mRNA, pozwalającą na produkcję w komórce wybranych białek patogenu, które następnie są prezentowane na powierzchni komórek naszemu układowi immunologicznemu. W przeciwieństwie do preparatów mRNA szczepionki wektorowe zawierają fragmenty wirusów zmodyfikowanych w sposób minimalizujący ryzyko zakażenia. Szczepionki podawane są domięśniowo, a schemat szczepienia obejmuje podanie dwóch dawek w odstępie 3-4 tygodni, w zależności od rodzaju szczepionki. Pełna ochrona pojawia się po siedmiu dniach od podania ostatniej dawki szczepionki. Wykonanie szczepienia ochronnego przeciw Covid-19 poprzedzone jest lekarskim badaniem kwalifikacyjnym, które ma zidentyfikować ewen-
tualne przeciwwskazania oraz ograniczyć ryzyko wystąpienia błędów medycznych i niepożądanych odczynów poszczepiennych. Szczepienia przeciwko Covid-19 należy wykonać z zachowaniem dwutygodniowego odstępu od innych szczepień (na przykład przeciwko grypie), aby uniknąć ewentualnego nałożenia się niepożądanych odczynów poszczepiennych. Przeciwwskazaniem do szczepienia jest reakcja anafilaktyczna, która wystąpiła w przeszłości po podaniu leku, szczepionki lub pokarmu, w tym ciężka reakcja alergiczna na substancję czynną lub inny składnik szczepionki. Szczepienia nie wykonuje się w przypadku wystąpienia ostrego przebiegu choroby z gorączką lub zaostrzenia choroby przewlekłej. Przebycie Covid-19 nie jest przeciwwskazaniem do szczepienia, warto jednak zbadać poziom przeciwciał. Laboratorium analityczne białostockiego Eskulapa oferuje badanie serologiczne, polegające na identyfikacji przeciwciał IgM i IgG, specyficznych dla koronawirusa SARS-CoV-2. W laboratorium można też zbadać poziom witaminy D. Z badań naukowych opublikowanych w piśmie medycznym „Journal of Clinical Endocrinology & Metabolism” wynika bowiem, że niedobór witaminy D3 może osłabiać układ immunologiczny i zwiększać ryzyko ciężkiego przebiegu Covid-19. Szczepienia w Eskulapie wykonuje się w warunkach pełnego bezpieczeństwa, z zachowaniem obowiązujących zasad przeprowadzania i organizacji szczepień w czasie stanu epidemii, w związku z zakażeniem wirusem SARS-CoV-2. Eugeniusz Jarosik Fot. Marzena Bęcłowicz
22 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
z d r o w i e Dlaczego
warto wybrać zabiegi w Laserlandzie
Pomagamy twojej urodzie Nasz świat jest zdominowany przez marketing, którego chwyty bombardują nas z każdej strony. Wszyscy zachęcają do skorzystania ze swoich ofert, które mają przynieść nam same korzyści. Nic dziwnego, że można się w tym gąszczu pogubić. Wiadomo, chcemy wybrać to, co jest dla nas najlepsze. Czytamy opinie w Internecie, słuchamy wypowiedzi koleżanek i poddajemy się temu, czym kuszą nas w reklamach. To wszystko ma wpływ na nasze wybory. Dopóki jednak sami czegoś nie doświadczymy, nie będziemy wiedzieć, co jest dla nas najlepsze i warte polecenia. Kiedy widzimy efekt „wow”, naturalną reakcją jest chęć podzielenia się swoimi wrażeniami. Dobra wiadomość jest taka, że ten efekt możemy uzyskać w pewnym, przyjaznym i komfortowo zlokalizowanym miejscu w Białymstoku. Mowa o Laserlandzie, który oferuje nie tylko profesjonalną opiekę nad klientem oraz indywidualne podejście, ale również domowy klimat. Jest on też liderem zabiegów laserowych Hi-Tech na Podlasiu. Najnowsze technologie: Vectus i LightSheer (trwała depilacja laserowa), LipoCryo (miejscowa redukcja komórek tłuszczowych), VenusLegacy (zabiegi odchudzające i modelujące), Icoone (redukcja zaawansowanych stadiów cellulitu), Emerge (odmładzanie skóry), Alma (usuwanie i reduk-
cja zmian naczyniowych twarzy i ciała) i inne wysokiej jakości sprzęty sprawią, że skóra będzie wam wdzięczna za tak wspaniałą opiekę. Dzięki nowoczesnym urządzeniom nie trzeba martwić się o swoje zdrowie i bezpieczeństwo. Oczywiście, kiedy widzimy efekt i czujemy się zadbani, nie chcemy się z tym uczuciem rozstawać i naturalnie pragniemy ten stan utrzymać. Z całym przekonaniem zapraszamy do Laserlandu na darmowe konsultacje i skorzystanie z naszych niesamowitych zabiegów, a także wypróbowanie profesjonalnych kosmetyków. Nie mamy wątpliwości, że jeśli już raz nam zaufasz, to zostaniesz z nami na dłużej jako stały klient. Przyjdź i przekonaj się na własnej skórze. Ira Tsutsman, Laserland Fot. Laserland
Dziel się tym, co dobre Hochland rozpoczyna nowy rok loterią, która połączona jest ze wsparciem Polskiej Akcji Humanitarnej. W ramach zabawy można wygrać bardzo atrakcyjne nagrody pieniężne. W loterii Hochland można wygrać pięć nagród głównych w wysokości 100.000 zł oraz codzienne pięć po 1.000 zł. Co więcej każda osoba, która zarejestruje kod z opakowania serka Hochland, wesprze program dożywiania dzieci Pajacyk. Loteria potrwa do 28 marca br. Hochland Polska – firma, której produkty każdego dnia goszczą w domach Polaków, w tegorocznej loterii wspierać ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
będzie Polską Akcję Humanitarną i jej pro- Wyrzykiewicz, PR&Marketing services gram dożywiania dzieci – Pajacyk. W dzie- manager w Hochland Polska. - Po wylenie się dobrem Hochland zaangażuje jątkowo trudnym dla wszystkich 2020 r. wszystkich uczestników akcji. Każdy, re- mamy jeszcze silniejsze przekonanie, że jestrując kod z opakowania promocyjne- dzielenie się pozytywnymi wartościami, go (na stronie www.loteria-hochland.pl), okazywanie pomocy i dobroci drugiepomoże w realizacji celu charytatywnego. Po mu człowiekowi są naszą powinnością. zakończeniu loterii, Hochland Polska prze- Dlatego Hochland Polska organizuje inikaże Polskiej Akcji Humanitarnej 100.000 zł, cjatywę, podczas której będziemy dzielić a wszyscy, którzy wezmą w niej udział, do- się dobrem w dużo szerszym kontekście. łożą do tego daru swoją cegiełkę. Jesteśmy przekonani, że zaangażowanie – Dzielenie się produktami Hochland wszystkich uczestników w akcję dobropodczas śniadania czy innych okazji czynną, przyniesie realne korzyści dla dziejest rzeczą naturalną. Podczas tej ak- ci objętych programem Pajacyk oraz osób cji chcemy podkreślić, że gesty dobro- biorących udział w loterii Hochland. ci są niezwykle ważne – mówi Jacek Oprac. MB 23
w y w i a d Rozmowa z Damianem Olędzkim,
założycielem sklepu Biozdrowy
Z pasji do zdrowia Jest producentem produktów na bazie konopi siewnych, suplementów na bazie witamin i naturalnych ekstraktów oraz właścicielem sklepu ze zdrową żywnością. Hempking, Biowen i Biozdrowy to marki, które udało mu się stworzyć na przestrzeni zaledwie 3,5 roku. Przedstawiam Damiana Olędzkiego – pasjonata zdrowia oraz aktywności fizycznej. Marzena Bęcłowicz: Sklep Biozdrowy, to Pańskie najmłodsze „dziecko”. Takich sklepów ze zdrową żywnością jest w Białymstoku co najmniej kilkanaście. Skąd pomysł na stworzenie kolejnego? Damian Olędzki: W składzie wielu produktów codziennego użytku znajdujemy różnego rodzaju dodatki, które niekorzystnie wpływają na nasz organizm. Długo szukaliśmy sklepu, który restrykcyjnie podchodziłby do składu i jakości oferowanych produktów. Nie znaleźliśmy takiego. W wielu były produkty wątpliwego składu lub po prostu z niepotrzebnymi dodatkami. Dlatego we współpracy z dietetykami i profesjonalnymi sportowcami postanowiliśmy stworzyć sklep wolny od „ulepszaczy”. Tak powstał Biozdrowy - sklep ze zdrową żywnością, który znajduje się przy ul. Choroszczańskiej 24 w Białymstoku. W Biozdrowym każdy z produktów jest bardzo restrykcyjnie sprawdzany. Oferujemy pełną gamę produktów bio, przyprawy, herbaty, oleje, warzywa, owoce oraz mięso. Mamy też bardzo bogaty wybór suplementów (dla osób w każdym wieku) wspomagających leczenie różnych chorób oraz kosmetyków - bez szkodliwych konserwantów, mikroplastików i detergentów myjących. W Biozdrowym pracują sami pasjonaci, osoby o dobrym sercu, którzy pomogą wybrać odpowiednie produkty. Zapraszamy do nas każdego, niezależnie od stopnia znajomości tematu zdrowej diety. Pracujemy również nad stworzeniem sklepu online oraz rozszerzeniem marki przez sklepy franczyzowe. Zainteresowanych zapraszamy do współpracy. MB: Proszę przedstawić też dwie pozostałe marki. DO: Wspólnie z żoną chcieliśmy tworzyć takie produkty, po które warto będzie sięgać i będzie się to robić z przyjemnością. Naszą pierwszą i najbardziej znaną marką jest Hempking. Jesteśmy producentem produktów na bazie konopi siewnych. Ekstrakty
nasz zespół jest dużo większy. Dziękuję każdemu z osobna, razem tworzymy zgraną drużynę, dla której nie ma rzeczy niemożliwych. MB: Czy według Pana jest coś, bez czego żaden biznes się nie uda? DO: Pasja. Najważniejsza jest miłość do tego co się robi oraz chęć pomocy innym. Klienci widzą, czy sprzedawca chce im doradzić, czy tylko sprzedać dany produkt. Nam zależy na tym, by rozwiązać problem osoby, która się do nas zgłasza. Zawsze służymy pomocą oraz radą. Wynikiem tych działań jest stale powiększająca się grupa klientów, którzy polecają nas swojej rodzinie i znajomym.
▲▲ Sklep ze zdrową żywnością Biozdrowy znajduje
się w Białymstoku przy ul. Choroszczańskiej 24.
konopne są fantastycznym wsparciem organizmu. Jeśli są wysokiej jakości, naturalne, tworzone bezpiecznymi metodami, to są w stanie bardzo dobrze wpływać na nasz organizm. Chociaż badania nad nimi wciąż trwają, cały czas docierają do nas informacje o ich kolejnych, pozytywnych wynikach. Hempking cieszy się świetną opinią na całym świecie, produkty wysyłamy m.in.: do Niemiec, UK, Czech, USA, Włoch, Holandii. Można je też kupić w setkach sklepów w całej Polsce, bądź przez stronę internetową www.hempking.eu z bezpośrednią dostawą do domu. Następnie stworzyliśmy markę Biowen – to suplementy na bazie witamin oraz naturalnych ekstraktów. Wszystkie są naturalne, organiczne oraz bardzo łatwo przyswajalne i wydajne. W tym miejscu chciałbym pozwolić sobie na wielki ukłon w stronę mojej żony, bez której wszystkie te przedsięwzięcia nie udały by się. Zaczynaliśmy we dwójkę, teraz
MB: Jakie sposoby na bycie w dobrej formie poleci Pan Czytelnikom naszej gazety? DO: Uważam, że nie ma tu złotego środka. Jednakże warto codziennie pielęgnować siłę fizyczną, duchową oraz psychiczną. Mogę podzielić się własnym doświadczeniem w utrzymaniu dobrej kondycji organizmu. Wstaję wcześnie - ok. piątej i zaczynam dzień od szklanki wody. Czas rano jest dla mnie bardzo produktywny. Kiedy nasze 2,5-letnie dziecko jeszcze śpi, robię najtrudniejsze zadania, co daje mi to spokój psychiczny na resztę dnia, a później wszystko idzie z górki! Jem cztery posiłki dziennie, pierwszy ok. 6.00, ostatni ok. 18.00. To ważne, by przyzwyczaić organizm do stałych godzin spożywania posiłków oraz zrobić dwunastogodzinną przerwę między śniadaniem a kolacją. To czas dla układu pokarmowego na zregenerowanie się. Staram się też pić dużo wody w ciągu dnia, trenować 3-4 razy w tygodniu i przechodzić dziennie 10 tys. kroków. Warto pamiętać o balansie między pracą a odpoczynkiem. Tutaj sprawdza się zasada trzech ósemek, osiem godzin snu, osiem pracy i osiem wolnego na hobby, czy spędzanie czasu z rodziną. Nie jest to łatwe, ale warto do tego dążyć. Ponadto nie należy zaprzątać sobie głowy rzeczami, na które nie mamy realnego wpływu. Zacząłem też morsować - wcale nie z powodu obecnej mody! Działa to na mnie dobrze pod względem odporności i zdrowia, ale jest też świetną rozrywką. Endorfiny są niesamowite. I przede wszystkim - jestem szczęśliwym człowiekiem, ojcem oraz mężem. Rodzina to mój największy skarb. MB: Dziękuję za rozmowę.
24 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
25
u r o d a Facemodeling –
skuteczna metoda odmładzania twarzy
Odmładzanie? Ależ naturalnie Dotyka wszystkich - kobiet i mężczyzn. Rama mięśniowa i architektura twarzy Pewnego dnia zauważamy zmiany –W mięśniach twarzy zachodzą niew swoim wyglądzie, na które wcale ustanne zmiany fizjologiczne. Młode mięśnie nie jesteśmy gotowi. Zmarszczki, są bardzo miękkie i elastyczne. Mają okreciężkie powieki, obrzęki. Skraca śloną formę i budują odpowiednie proporcje się nam szyja, unoszą ramiona, twarzy. Są poprzecinane tysiącami kapilar pojawia drugi podbródek. Zamiast (naczyń krwionośnych), które nieprzerwanie ubolewać nad takim stanem rzeczy - skracając się i rozszerzając - dostarczają wypróbujmy facemodeling - bardzo krew, substancje odżywcze i tlen do każskuteczny sposób odmładzania i modelowania twarzy. Kiedy przeglądając się w lustrze widzimy niekorzystne zmiany na twarzy wywołane upływem czasu, za ich powstawanie „obwiniamy” skórę. To błąd. Wszelkie przemiany w naszym ciele zachodzą na skutek starzenia się układu mięśniowego oraz kręgosłupa. Pod skórą znajdują się mięśnie, ścięgna, przyczepy. Ich słaba kondycja oraz zmiany położenia decydują o naszym niekorzystnym wyglądzie.
dej komórki. Z wiekiem masa mięśniowa zmniejsza się, zmienia się forma i położenie mięśni. Skracają się one, zmniejszają objętość, kurczą się, wysychają – tłumaczy Anna Chuczun, dyplomowana masażystka, manualna terapeutka twarzy z Białegostoku. Facemodeling - młodość i zdrowie Kiedy chcemy w naturalny sposób przywrócić młodość i świeżość swojego wyglądu,
doskonałą kondycję mięśni i skóry twarzy oraz nie dać się zmianom fizjologicznym zachodzącym z wiekiem, wypróbujmy naturalną metodę odmładzania, jaką jest facemodeling. – Facemodeling to bardzo skuteczna metoda odmładzania i modelowania twarzy, która stanowi doskonałą alternatywę dla zabiegów medycyny estetycznej. Pomaga przywrócić młody wygląd, jak również równowagę całego ciała. Dzięki holistycznemu podejściu i wieloaspektowej pracy z twarzą osiągamy długotrwałe efekty poprawy jej piękna i zdrowia. Twarz to „dom”, który ma dobre fundamenty i konstrukcję, czyli solidne mięśnie, ścięgna, przyczepy oraz odżywione kości – dodaje Anna Chuczun, terapeutka twarzy z Białegostoku. MB, Fot. Anna Chuczun
FACEMODELING
Facemodeling to bardzo skuteczna metoda odm³adzania i modelowania twarzy. Pomaga przywróciæ m³ody wygl¹d twarzy jak te¿ równowagê ca³ego cia³a. Dziêki holistycznemu podejœciu i wieloaspektowej pracy z twarz¹, osi¹gamy d³ugotrwa³e i widoczne efekty poprawy jej piêkna i zdrowia. Facemodeling stanowi doskona³¹ alternatywê dla zabiegów medycyny estetycznej. Gabinet certyfikowany Facemodeling Program Terapie Manualne Twarzy
26 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
u r o d a Zabiegi
medycyny estetycznej polecane przez Klinikę
Piękna Afrodyta
w Białymstoku
Wiosenne zabiegi upiększające Kiedy przyroda budzi się do życia, my także czujemy chęć zmian. Doskonałym sposobem na poprawienie urody, a także samopoczucia, będą zabiegi medycyny estetycznej. Sprawdź, jakie oferuje Klinika Piękna Afrodyta w Białymstoku i wybierz coś dla siebie z jej bogatej oferty. Dzisiejsza, nowoczesna medycyna estetyczna oferuje wiele możliwości poprawy niedoskonałości urody. Rozstępy, cellulit, zmarszczki, nadmiar tkanki tłuszczowej czy mały biust nie są już problemem. Obecnie właściwie każdy może pozwolić sobie na dowolny zabieg upiększający. Naturalną metodą modelowania sylwetki, wypełniania ubytków tkankowych oraz redukcji oznak starzenia za pomocą tkanki tłuszczowej jest lipotransfer. Lipotransfer – Własny tłuszcz pacjenta to jeden z najlepszych i najbezpieczniejszych materiałów wykorzystywanych do modelowania ciała oraz wypełniania ubytków. Zawiera on cenne komórki macierzyste, które działają regenerująco na okoliczną tkankę skórną. Uzyskujemy efekt wypełnienia i odmłodzenia skóry, jednocześnie pozbywając się nadmiaru tkanki tłuszczowej z miejsca, z którego tłuszcz został pobrany, czyli mamy dwie korzyści na raz – mówi doktor Michał Okuniewski, który współpracuje z Kliniką Piękna Afrodyta w Białymstoku.
Wypełniacz w postaci tłuszczu może być stosowany na wszystkie partie ciała. Doskonale wypełnia zmarszczki i bruzdy, poprawia owal twarzy, z jego pomocą można wykonać korektę wielkości i kształtu ust. Nadaje się też do modelowania sylwetki, powiększania piersi oraz ich rekonstrukcji, np. po mastektomii oraz powiększania i unoszenia pośladków. Kwas hialuronowy Kolejną, doskonale znaną w medycynie estetycznej substancją jest kwas hialuronowy. Występuje on naturalnie w ludzkim organizmie, zapewniając skórze właściwy poziom nawilżenia oraz sprężystość i elastyczność. Niestety wraz z upływem lat organizm wytwarza go coraz mniej. Skóra staje się wówczas sucha i wiotka, zaczynają pojawiać się zmarszczki. – Zabiegi medycyny estetycznej z zastosowaniem preparatów na bazie kwasu hialuronowego doskonale radzą sobie z tym problemem. Wstrzyknięte w tkankę skórną, uzupełniają niedobór kwasu hialuronowego, wypełniają ubytki oraz przywracają skórze dobre nawilżenie i sprężystość. Kwas hialuronowy stosuje się do modelowania owalu twarzy, korekty nosa, wypełniania bruzd i zmarszczek, a także wypełniania ust i piersi – tłumaczy doktor Okuniewski. Botoks Warto też zwrócić uwagę na jeszcze jeden składnik, który jest powszechnie sto-
Doktor Michał Okuniewski współpracuje z Kliniką Piękna Afrodyta
ul. Waryńskiego 3/5 Białystok 570 205 686 Afrodyta Klinika Piękna www.afrodyta.bialystok.pl
PROMOCJA do -20% na botoks
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
▲▲ Doktor Michał Okuniewski współpracuje
z Kliniką Piękna Afrodyta w Białymstoku.
sowany w medycynie estetycznej. Mowa tu o botoksie. Jest on używany do spłycania zmarszczek mimicznych na czole, wokół oczu (tzw. kurzych łapek) oraz między brwiami. – Rozcieńczona wersja botoksu, czyli mezobotoks doskonale spłyca zmarszczki na szyi, policzkach oraz wokół ust. Za pomocą botoksu można też leczyć nadpotliwość dłoni, stóp oraz pach. Wykorzystywany jest też do leczenia bruksizmu – dodaje doktor Michał Okuniewski. MB, Fot. Klinika Piękna Afrodyta
Medycyna estetyczna • redukcja zmarszczek za pomocą toksyny botulinowej (botox) • wolumeria twarzy, ubytków – wypełnianie blizn i zmarszczek • regeneracja skóry osoczem bogatopłytkowym, tzw. wampirzy lifting • modelowanie ust Medycyna lecznicza • kolagenowa terapia leczenia bólu kręgosłupa • regeneracja stawów kolanowych komórkami macierzystymi • leczenie natpotliwości, bruksizmu, blizn potrądzikowych • dożylne wlewy witaminowe Ginekologia estetyczna • rewitalizacja i modelowanie okolic intymnych – zabiegi dla pań i panów Kosmetologia • pełna oferta zabiegów odmładzających i modelujących sylwetkę • stylizacja i zdobienie paznokci
27
n o w o œ c i
r y n k o w e
Ekspert w walce z cellulitem Nivelazione Turbo Slim to przełom w walce z cellulitem, redukowaniem tkanki tłuszczowej, ujędrnianiem skóry i modelowaniem sylwetki. Ten autorski program dermoestetyczny zapewnia spektakularne rezultaty szybko i bezinwazyjnie. Dzięki kwasom i unikalnym składnikom aktywnym w wysokich stężeniach otrzymujemy pielęgnację niczym w salonie kosmetycznym. Fot. Nivelazione
Słodkie chwile Królewskie Mleczko Śmietankowe to lekkie i puszyste pianki o subtelnym i pełnym smaku oraz delikatnym aromacie. Każda pianka ma okrągły kształt i jest sygnowana literą W dającą gwarancję smaku i najlepszą jakość czekolady Wawel. Dzięki atrakcyjnym i nowoczesnym motywom zdobniczym, a także apetycznemu wyglądowi, świetnie nadaje się na słodki upominek. Fot. Wawel
Efektywne zmywanie Somat Gold zapewnia naczyniom perfekcyjną czystość i chroni tworzywa, z których powstały. Nowa formuła, o lepszej rozpuszczalności, gwarantuje jeszcze efektywniejsze działanie, nawet w krótkich cyklach i niskich temperaturach (już w 45°C). Tabletki Somat Gold nadają się też do walki z pozostałościami jedzenia oraz zaschniętymi resztkami. Fot. Somat
Codzienna dawka energii Plusssz 100% Multiwitamina + Żeń-szeń to preparat zawierający kompleks 10 najważniejszych witamin w ilościach zapewniających 100% dziennych referencyjnych wartości spożycia dla osób dorosłych. Ekstrakt z żeń-szenia pomaga zachować optymalną wytrzymałość i dobre samopoczucie oraz wspiera zdolność organizmu do wysiłku fizycznego i umysłowego. Fot. Plusssz
Moc ekstraktów z roślin My’BIO proponuje linię bio-kremów Kanadyjski BioLifting, opartych na wielofunkcyjnych, naturalnych składnikach. Do wyboru mamy kremy na dzień, jak i na noc, dostępne w różnych kategoriach wiekowych. Produkty z czarnym świerkiem opóźniają pojawienie się oznak starzenia, z ekstraktem z żółtej brzozy wspomagają regenerację skóry dojrzałej, z ekstraktem z czerwonego klonu stymulują produkcję kolagenu i elastyny. Fot. Farmona
Zestaw podróżny W ciągu dnia spędzanego poza domem, czy podczas wyjazdu służbowego nie można zapominać o higienie jamy ustnej. Warto mieć wtedy produkty, które zajmują niewiele miejsca, za to kompleksowo dbają o jamę ustną. Marka Curaprox proponuje Travel set, który mieści w sobie wszystko, co niezbędne: szczoteczkę, dwie szczoteczki międzyzębowe oraz pastę wybielającą. Fot. Curaprox
Natura to siła Odmładzający Eco olejek Lirene zawiera 100% składników pochodzenia naturalnego o działaniu przeciwzmarszczkowym i odżywczym. Zamknięty w plantsomie ekstrakt z róży damasceńskiej wnika w głąb naskórka, spłycając i zmniejszając widoczność linii i zmarszczek. Oleje - arganowy, oliwny i jojoba wzmacniają i nawilżają. Witamina E chroni i regeneruje cerę przywracając jej blask. Fot. Lirene
Dobranoc, piękna Linia Dermika Insomnia zawiera specjalny nocny kompleks odmładzający, w którego skład wchodzi m.in. kamień księżycowy, czyli minerał o perłowej poświacie, przypominającej światło księżyca. Został on wsparty naturalnymi komponentami, takimi jak algi czy roślinny retinol. W Dermika Insomnia wykorzystano też biologiczny faktor ochronny, który wpływa na redukcję zmarszczek. Fot. Dermika
Naturalne oczyszczanie Kojący płyn micelarny z naturalnymi płatkami nagietka Lirene zawiera 99% składników pochodzenia naturalnego oraz składników organicznych. Usuwa nawet wodoodporny makijaż, oczyszczając skutecznie, a zarazem niezwykle delikatnie. Przynosi ulgę skórze podrażnionej i zaczerwienionej. Fot. Lirene
Zawsze pod ręką Łapsy orzeszki solone świetnie sprawdzą się jako przekąska podczas rodzinnej partii ulubionej gry lub wieczornego seansu filmowego. Orzechy pozytywnie wpływają na funkcjonowanie całego organizmu i są rekomendowane do codziennego spożywania. Dostępne są w dwóch wariantach: 100 g oraz 150 g. Fot. Łapsy
28 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
r o z r y w k a Rozwiąż
krzyżówkę i wygraj zestaw olejków od firmy Optima Natura
Aromaterapia dla zdrowia Poprawiają samopoczucie oraz wspierają przy różnych dolegliwościach. Właściwości olejków eterycznych - bo o nich mowa - są bardzo różnorodne i zależą od tego jaki wybierzemy. A wybór ten jest naprawdę duży. Olejki eteryczne znane były już w starożytności. Wykorzystywano je wówczas głównie do balsamowania zwłok, ale też w celu zachowania dobrego zdrowia i samopoczucia. Jest mnóstwo rodzajów olejków. Ja jednak chciałabym zwrócić Państwa uwagę na jeden – szczególny. Oto jego krótka historia. Kiedy w Europie panowała epidemia dżumy, czwórka złodziei plądrowała domy umierających i chorych, nie zarażając się śmiercionośną bakterią. Okazało się, że tajemnica ich odporności tkwiła w mieszance naturalnych olejków eterycznych (goździkowego, cytrynowego, cynamonowego, eukaliptusowego i rozmarynowego), którą smarowali dłonie, uszy, stopy oraz okolice ust i nosa. Recepturę tę zaczęli wykorzystywać też lekarze. Ich maski, z charakterystycznymi dziobami, wypełnione zostały skrawkami materiału nasączonego olejkiem. Dzięki temu mogli bez obaw nieść pomoc ciężko chorym. Tak powstała unikalna mikstura
nazwana olejkiem złodziei. Obecnie udoskonaliła ją firma Optima Natura, dzięki której zapomniana legenda ożyła. Olejek Złodziei ® od Optima Natura to wsparcie dla organizmu przez cały rok. Zawarty w nim olejek rozmarynowy odznacza się silnymi właściwościami antyseptycznymi i przeciwzapalnymi (hamuje migrację leukocytów), wykorzystywany jest w schorzeniach górnych dróg oddechowych. Składniki aktywne olejku działają immunomodulująco, hamując rozwój bakterii, wirusów i grzybów. Olejek eukaliptusowy, poza działaniem wykrztuśnym, odznacza się właściwościami przeciwdrobnoustrojowymi wobec bakterii Haemophillus influenzae i Streptococcus pneumoniae. Olejek cytrynowy wykazuje działanie przeciwbakteryjne i przeciwwirusowe. Olejek goździkowy cechują właściwości przeciwbólowe i antyseptyczne zarówno wobec bakterii, jak i wirusów. Udowodniono również, że występujący w nim eugenol wzmacnia odpowiedź immunologiczną, zwiększając pośrednio ilość leukocytów. Olejek cynamonowy posiada właściwości przeciwwirusowe i przeciwbakteryjne. W ofercie firmy Optima Natura znajdują się pojedyncze olejki eteryczne oraz zestawy olejków idealne na prezent. Takie właśnie
zestawy są nagrodami w naszej krzyżówce. Zawierają one, oprócz Olejku Złodziei ®, dwa inne. Zestaw zdrowia - eukaliptusowy i lawendowy, zestaw szczęścia - cynamonowy i pomarańczowy, a zestaw miłości - ylang-ylang i bergamotowy. MB, Fot. Optima Natura
krzyżówka Belki pod szynami
Park miejski w Krakowie
Japońska metropolia
Stopień naukowy
Rozwija Powyżej kolana się z Porząpąka dek
Ostra dyscyplina, rygor
Ponoć Część preambuły jest umowy cierpliwy międzynarodowej
Sypialnia szlachcianki
12
1
Picasso, malarz Poranny w wojsku Kłamca Kawa zbożowa
Obramowanie, obwódka
... Cudzoziemska Poetyc- Klęcząca ko o postać twarzy w sztuce Producent chleba Plamka
Posłanie Szkrab, oseska brzdąc Warszawskie osiedle
13
Wąska czekolada
6
Porozumienie
5
... moczanowa Efektowna bujda
Bajka, legenda
Biblijna ziemia obiecana Mieczys- Kamień ław, szlapiosenchetny karz Zdjęcie z planu filmowego
Ptak chroniony Kosmetyk Formuła przysięgi
Rechocze w stawie
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
3
Logika wypowiedzi
3
Jurij, kosmonauta
11
2
Pięcioksiąg
Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy zestawami olejków marki Optima Natura. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem – redakcja@zdrow ybialys tok .pl do 15 marca br.
9
Stolica polskiej piosenki
Uczucie ssania w żołądku
1
Sąsiaduje z Kabatami
Naszyta na dziurę
Taniec towarzyski
14
7
8
10
Preis, aktorka
Łączy rękę z tułowiem
2
Ozdoba kolekcji
Łucznik z lasu Sherwood
Ocena za występ
Mebel na ubrania
Statek rzeczny Tomasz Stańko
4 Ziemia uprawna
Huragan
Ze stolicą w Nikozji
Wykaz spraw sądowych
Graniczy z Brazylią Duszące wyziewy
Wschodnia sztuka walki
Trunek piratów
4
5
Połysk na obuwiu
6
7
8
9
10
11
12
13
14
29
r o z r y w k a Śmiech to zdrowie Policjant zatrzymuje kierowcę: – Prawo jazdy, dowód rejestracyjny i ubezpieczenie proszę. Kierowca daje dowód rejestracyjny i polisę. – A prawo jazdy? – Nie mam. – A gdzie ono jest? – Jak, by to panu wytłumaczyć… Ma pan kota? – Nie mam. – A gdzie on jest? ***
Mama woła syna: – Jasiu choć do domu! – A co?! Spać mi się chce? – Nie! Głodny jesteś! *** Kowalska musiała ostatnio przyznać, że efekty wychowania jej pięcioletniego synka przekroczyły jej najśmielsze oczekiwania. Kiedy na zakupach w hipermarkecie mały się zgubił, chwilę później usłyszała komunikat: Piotruś Nieruszaj szuka mamy. *** Gdy iluzjonista wyciąga z kapelusza królika, to jest to po prostu sprytna sztuczka. Kiedy kobieta wyciągnie ze swej torebki to, czego właśnie potrzebuje, to po prostu cud! *** Sonda uliczna. Dziennikarz pyta przechodnia: – Co pana zdaniem jest gorsze w dzisiejszych czasach: niewiedza czy obojętność? – Nie wiem. Co mnie to obchodzi! *** – Synu, jak ci poszła sesja? – Napisałem wszystkie egzaminy i wyobraź sobie tato, że profesorowie zaskoczeni, proszą bym powtórzył je jesienią! *** Facet chwiejnie wtacza się do taksówki i woła: – Na dworzec! Ale to gazem! Płacę extra! Taksówkarz odwraca się i mówi: – Ale my jesteśmy na dworcu! Gość zdumiony, wręcza mu stówkę i mamrocze: – Jak to?! Już?! Ale dałeś czadu! *** Żona pyta męża: – Chcesz coś zjeść? – A co jest do wyboru. – Tak albo nie. *** Zapisałem się na kurs detektywów on-line. Wysłałem kasę i ślad po niej zaginął... I teraz nie wiem, czy zrobili mnie w balona, czy to moja pierwsza sprawa do rozwiązania. *** – Jaki jest najmocniejszy alkohol na świecie? – Wino mszalne. – Niby dlaczego? – Bo jeden pije, a wszyscy śpiewają.
Tu są nasze gazety
nr 5(53)/2020
W NUMERZE 6 ŚWIĄTECZNYCH KONKURSÓW
bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
nr 6(54)/2020
bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Z myślą o stopach
Adam Jackiewicz założyciel Ośrodka Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce
nr 1(55)/2021
Instytut Podologii Suela w Białymstoku bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Antoniuk, Młodych
RR Apteka
Bliska, ul. Antoniukowska 22/1 Biozdrowy, ul. Choroszczańska 24 RR Sklep Smaki natury, ul. Wierzbowa 3D RR Sklep
Bacieczki
medyczne TBS, ul. KEN 36 lok. 2 RR Poradnia Położniczo-Ginekologiczna, ul. NMP Królowej Rodzin 21
Izabela Damian Wojciuk Olędzki
RR Centrum
Bema, Nowe Miasto, Kawaleryjskie
RR Bistro
Zdrowa micha, ul. Kręta 10A stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Pogodna 11C lok. 2 RR Gabinet USG Ultramed, ul. Bema 2 lok. 29 RR Instytut zdrowia i urody Yasumi, ul. Mławska 4 RR Mastermed, ul. Legionowa 9A RR NZOZ Przychodnia lekarska, ul. Bema 2 RR Optyk Izabela, ul. Bema 3 RR Rehabilitacja Lege Artis, ul. Młynowa 17 RR Sklep Miejska pasieka, ul. Dubois 10 lok. 11 RR Sklep zielarsko-medyczny Zielnik, ul. Kaczorowskiego 7 lok. 7U RR Specjalistyczne centrum gastrologii Gastromed, ul. Wiosenna 12 lok. 1 RR Twoja klinika, ul. Młynowa 38 lok. 4/2 RR Centrum
Białostoczek
RR Przychodnia
Twój lekarz rodzinny, ul. Zagumienna 10A RR Gabinet stomatologiczny Eurodent, ul. 1000-lecia P.P. 4D
Centrum, Przydworcowe
RR Centrum
medyczne Medrex, ul. Krakowska 9 leczenia niepłodności Kriobank, ul. Stołeczna 11 RR Expert Optyk, ul. Lipowa 4 RR Gabinet masażu Anna Chuczun, ul. Św. Rocha 10 lok. 311 RR Laboratorium Dia Bakter, ul. Stołeczna 7 RR LSSP Eskulap, ul. Białówny 9/1 RR LSSP Eskulap, ul. Malmeda 6 RR LSSP Eskulap, ul. Nowy Świat 11C RR Ośrodek diagnostyczno-badawczy chorób przenoszonych drogą płciową, ul. Św. Rocha 3 RR Restauracja Futu sushi, ul. Lipowa 12 RR Sklep medyczny Centrum OrtopedycznoProtetyczne, ul. Białówny 11/14A lok. 37 RR Sklep Zdrowy kiełek, ul. Św. Rocha 14A lok. 12 RR Centrum
Leśna Dolina, Zielone Wzgórza, Słoneczny Stok, Marczuk, Starosielce
RR Apteka
Awicenna, ul. Szarych Szeregów 6 Awicenna, ul. Konwaliowa 2 RR Centrum Medyczne Rodzina, ul. Witosa 15B RR Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Storczykowa 5 gab. 115 RR Elite Optyk Malinowscy, CH Auchan, ul. Hetmańska 16 RR Gabinet stomatologiczny Eurodent, Al. Jana Pawła II 59B lok. U1 RR Remedium Zdrowia i Urody, ul. Upalna 7 lok. 2 RR Sklep zielarsko-medyczny Macierzanka, ul. Upalna 1A lok. 54 (stary rzemieślnik) RR Apteka
Piaski, Mickiewicza, Dojlidy
RR Artykuły
ortopedyczno-rehabilitacyjne Formed plus, ul. Parkowa 14 RR Centrum Medyczne Dojlidy, ul. Niedźwiedzia 69
założyciele sklepu z eko produktami wolnymi od chemii
RR Klinika
Urody Żelazna 5, ul. Żelazna 5 lok. 2U Bio-skaner, ul. Żurawia 71A RR Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ul. M. C. Skłodowskiej 23 RR Salon urody Orchidea, ul. Świętojańska 20 lok. 4 RR Sklep medyczny Akson, ul. Żelazna 9 lok U6 RR Sklep ortopedyczno-rehabilitacyjny Medactive, ul. Żelazna 9 lok. U1 RR Sklep Zdrowa spiżarnia, ul. Świętojańska 8 RR TMS Diagnostyka, USK, ul. M. C. Skłodowskiej 24A, budynek G RR Waszyngtona 7 Specjalistyczna Poradnia Lekarska, ul. Waszyngtona 7 RR Pracowania
Piasta, Skorupy
RR Gabinet
urologiczny Paweł Zajkowski, ul. Warszawska 79 wejście E RR Ośrodek rehabilitacji Armedis, ul. Przygodna 14 RR Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym Jasny cel, ul. Bukowskiego 4 RR Przychodnia stomatologiczna DentMedica, ul. Piastowska 11/11 RR Sklep medyczno-zielarski Szlachetne zdrowie, ul. Słonimska 21 lok. 2U
Sienkiewicza
RR 123Okulary.pl,
ul. Sienkiewicza 6 lok. 3 Pracownia RTG, ul. Fabryczna 4 lok. 1A RR Instytut Podologii Suela, ul. Ryska 1, bud. E RR Centrum ortopedyczno-protetyczne, ul. Ryska 1, bud. E RR Centrum stomatologii Classic, ul. Sienkiewicza 81/3 RR Centrum medyczne Ryska, ul. Sobieskiego 13 lok. 8 RR Elite Optyk Malinowscy, ul. Sienkiewicza 22 RR Nasze Apteki, ul. Fabryczna 22 RR Stomatologia Dąbrowscy, ul. Fabryczna 4 lok. 1A RR Atom
Wysoki Stoczek, Dziesięciny
RR Centrum
optyki, ul. Berlinga 8 poradnia psychologiczno-pedagogiczna nr 1, ul. Blokowa 4 lok. 4
RR Niepubliczna
Hajnówka
RR Prywatny
gabinet chirurgiczny DuoMed Popow, ul. 11 listopada 17
Michałowo
RR Apteka
Bliska, ul. Białostocka 4D
Jeśli, w którymś z tych miejsc nie znajdą Państwo naszej gazety, prosimy o kontakt, tel. 501 303 181 – Andrzej Niczyporuk. Ponadto po gazety zapraszamy też do naszej redakcji, ul. Bema 11, lok. 80.
30 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
ZDROW Y BIA£YSTOK 1(55)
31