Zdrowy Białystok Nr 5(53)/2020 by Wydawnictwo Skryba

nr 5(53)/2020

bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody

Adam Jackiewicz założyciel Ośrodka Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce

2 ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

Spis treści:

Drodzy Czytelnicy! Witam serdecznie stałych oraz nowych Czytelników Zdrowego Białegostoku i zapraszam do lektury kolejnego wydania naszej gazety. Przygotowując to wydanie Zdrowego Białegostoku odwiedziłam białostocką Olejarnię Szlachetne Smaki. To niewielka, rodzinna tłocznia, która wytwarza oleje zimnotłoczone na zasadzie manufaktury. Jej właścicielem jest Łukasz Wasiluk i to właśnie on wprowadził mnie w świat olejów roślinnych. Pan Łukasz ma olbrzymią wiedzę na temat dobroczynnych właściwości tłoczonych u siebie olejów i bardzo chętnie się nią dzieli. Z czystym sumieniem polecam Państwu jego oleje – są regularnie tłoczone, tak, by były zawsze najwyższej świeżości. Można kupić je bezpośrednio w Olejarni przy ul. Saturna 57 w Białymstoku. O pomoc w przygotowaniu kolejnego artykułu poprosiłam doktor Agnieszkę Kazimierczuk, MSc Orthodontics z Dentlandii w Białymstoku. Pani doktor pisze o tym, jakie są konsekwencje nieleczenia zębów mlecznych u dzieci. Jeśli ktoś myśli, że mleczaków się nie leczy, to się grubo myli. Odsyłam do artykułu na str. 8. Pozostając w temacie higieny - ale tym razem zębów osób dorosłych - polecam lekturę artykułu o tym jak powinna przebiegać prawidłowa higienizacja stomatologiczna, czyli skaling, piaskowanie i fluoryzacja. O zabiegach tych opowiada doktor Agnieszka Cimochowska, właścicielka sieci Gabinetów stomatologicznych Eurodent. Wodorowy test oddechowy – to tytuł artykułu przygotowanego ze specjalistami gastroenterologii ze Specjalistycznego Centrum Gastrologii Gastromed w Białymstoku. Lekarze wyjaśniają jakie objawy powinny skłonić pacjenta do diagnozy i jak przygotować się do badania. Warto też dodać, że nasz białostocki Gastromed to jeden z nielicznych ośrodków na Podlasiu, gdzie taki test można wykonać. Wywiad numeru to tym razem rozmowa z Adamem Jackiewiczem, założycielem Ośrodka Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce. Tę bardzo szczerą i osobistą rozmowę polecam wszystkim zagubionym w świecie nałogów, a także ich bliskim. Są takie etapy w życiu człowieka, kiedy warto zatrzymać się, spojrzeć za siebie i być może zboczyć z dotychczasowej drogi. Wybrać tę lepszą, nie zawsze prostszą, ale prowadzącą do lepszego jutra. Wywiad publikujemy na str. 24. Na koniec przypomnę, że to nasze przedostatnie „spotkanie” w tym roku. Kolejne wydanie gazety ukaże się na początku grudnia i będzie jak co roku pełne świąteczno-noworocznych niespodzianek. Szukajcie Państwo Zdrowego Białegostoku w naszych stałych punktach dystrybucji, których pełny spis zamieszczamy jak zwykle na str. 30, już na początku grudnia.

Marzena Bęcłowicz, redaktor naczelna Redaktor naczelna: Marzena Bęcłowicz, mbeclowicz@skryba.media.pl bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody

Wydawnictwo Skryba, ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745 42 72, e-mail: redakcja@zdrowybialystok.pl

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

DTP: Jan Kitszel

Aktualności Oleje Szlachetne Smaki to zdrowie na twoim talerzu – str. 4 Zdrowie zaczyna się w jelitach – str. 6 Zdrowie Dlaczego warto dbać o zęby mleczne dzieci – str. 8 Na czym polega wodorowy test oddechowy – str. 10 Zadbaj o swoją tarczycę – str. 12 Jak przebiega zabieg higienizacji zębów – str. 14 Metody leczenia i diagnozowania schorzeń tarczycy – str. 16 Skutki zakażenia wirusem HPV – str. 18 Rak głowy i szyi nie czeka – zgłoś się do specjalisty – str. 20 Uroda Czym jest kinesiotaping estetyczny – str. 22 Budowanie odporności u dzieci jest w rękach rodziców – str. 22 Wywiad Rozmowa z Adamem Jackiewiczem, założycielem Ośrodka Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce – str. 24 Kuchnia Postaw na aktywność i ciesz się dobrym zdrowiem cały rok – str. 26 Przepis na warzywne Buddah bowl – str. 26 Co warto wiedzieć o sezamie – str. 27 Nowości rynkowe – str 28 Rozrywka – str. 29 Tu są nasze gazety – str. 30 Zdjęcie na okładce – fot. Ośrodek Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji publikowanych tekstów. Przedruki i wykorzystywanie opublikowanych materiałów mogą odbywać się wyłącznie za zgodą redakcji.

www.zdrowybialystok.pl Reklama: Andrzej Niczyporuk, tel. 501 303 181 Joanna Sawicka, tel. 507 181 639

Druk: Bieldruk Białystok. Nakład: 8.000 egz.

a k t u a l n o œ c i Warto czerpać bogactwa zawarte w olejach roślinnych

Szlachetne smaki na podniebieniu Zimnotłoczone oleje roślinne są niezbędnym elementem zdrowej diety. Są skarbnicą witamin, makro– i mikroelementów oraz nienasyconych kwasów tłuszczowych. Warto o tym pamiętać – szczególnie teraz w okresie przeziębień i grypy – i włączyć je do codziennego menu. Odwiedzam białostocką Olejarnię Szlachetne Smaki, która wytwarza oleje zimnotłoczone na zasadzie manufaktury. Jest to niewielka, rodzinna tłocznia, gdzie każdy etap procesu produkcji jest pilnie nadzorowany. Po wejściu do pierwszego pomieszczenia, w którym przechowywane są oleje, wyczuwam wyraźny kokosowy zapach. Powiew egzotyki na naszym Podlasiu – myślę... Produkcja olejów odbywa się niestety za zamkniętymi drzwiami, gdzie wstęp mają tylko osoby do tego uprawnione. – Jest to pomieszczenie pozbawione dostępu światła słonecznego – mówi Łukasz Wasiluk, właściciel Olejarni Szlachetne Smaki z Białegostoku. – Ma to ogromny wpływ na ochronę tłoczonych olejów przed utratą ich dobroczynnych właściwości. Po wytłoczeniu olej poddajemy procesowi sedymentacji, czyli tzw. naturalnego odstania, w czasie którego klaruje się i dojrzewa, po czym przelewamy go do ciemnych butelek i przechowujemy w warunkach chłodniczych. Oleje tłoczone na zimno cieszą się coraz większą popularnością wśród konsumentów i specjalistów żywienia. Oprócz niewątpliwych walorów smakowych wykazują właściwości prozdrowotne. – Cieszę się, że ludzie mają coraz większą świadomość, jak istotne znaczenie dla naszego zdrowia i samopoczucia ma dieta. Znacznie częściej niż kiedyś sięgamy po żywność nieprzetworzoną i wybieramy surowce pochodzenia naturalnego – mówi pan Łukasz. Zapach jaki wydobywa się zza zamkniętych drzwi pomieszczenia produkcyjnego nie pozwala zapomnieć, że powstaje tam najzdrowszy, kokosowy tłuszcz świata. Jego właściwości lecznicze są bardzo szerokie – wzmacnia odporność, działa przeciwwirusowo, antybakteryjne, wspomaga pracę układu pokarmowego i przyśpiesza przemianę materii. Zawarty w nim kwas laurynowy, składnik mleka matki, ma właściwości bakteriobójcze oraz przeciwgrzybicze. – Olej kokosowy zawiera kwas kaprylowy, który skutecznie zwalcza pasożytnicze grzyby Candida. Nadaje się też do czyszczenia zębów (zamiast tradycyjnej pasty), dodatkowo zapobiegając roz-

▲▲ Olejami tłoczonymi na zimno można polewać gotowane ziemniaki, kasze czy warzywa. Cudownie wzbogacą

smak świeżego pieczywa oraz nadają się do przygotowania pesto. Olej lniany lub konopny doskonale sprawdzi się w paście twarogowej, np. tej z przepisu dr Budwig. Najpopularniejsze zastosowanie olejów to dodanie ich do sałatek – samodzielnie lub w postaci dressingu. Dodatek oleju sprzyja lepszemu wchłanianiu witamin z pożywienia.

wojowi próchnicy. Poza tym olej ten ma delikatny rusowe, dzięki czemu szczególnie przydatny jest kokosowy smak i jest bardzo ceniony przez wielu w okresie jesienno-zimowym. Właściciel Szlachetnych Smaków przynosi w niekucharzy. Można go używać do pieczenia ciast oraz jako bazę do deserów. Na dobry początek wielkim pojemniczku gęstą ciecz podobną do dnia polecam kawę z dodatkiem łyżeczki oleju smoły. Tylko ostry, bardzo intensywny, ziołowo-korzenny zapach pozwala poznać, że jest to właśkokosowego – dodaje Łukasz Wasiluk. Wśród wielu zalet zimnotłoczonych olejów nie świeżowytłoczony olej z czarnuszki. – Tak wygląda olej z czarnuszki zaraz po wyroślinnych nie sposób nie wspomnieć o tym, że zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe omega 3 tłoczeniu – tłumaczy szybko właściciel Olejarni i omega 6. Rekordową ilość nienasyconego kwasu Szlachetne Smaki. – Po kilku, kilkunastu godzinach omega 3, bo aż ponad 53%, zawiera olej lniany, któ- zaczyna się klarować. Większość osadu opadła na ry dzięki swoim właściwościom przeciwdziała miaż- dno i olej przybiera ciemnozłotą barwę. Olej z czarnuszki ma bardzo bogaty smak – dżycy, zawałom serca i chorobie nadciśnieniowej. – Nasze oleje są dziewicze – nierafinowane i nie- intensywny, lekko gorzkawy. To jeden z moich oczyszczone. Tłoczymy je regularnie, w małych ulubionych olejów. O cennych właściwościach poszczególnych ilościach, celem zachowania ich maksymalnej świeżości. Do tłoczenia używamy tylko i wyłącz- olejów roślinnych możnaby pisać jeszcze długo. nie całych ziaren, które kupujemy od polskich Stosowane wewnętrznie wspomagają leczenie producentów – mówi Łukasz Wasiluk i pokazuje wielu dolegliwości, zewnętrznie uznawane są za ziarno czarnuszki, z której powstaje olej określany najstarsze kosmetyki świata – znakomicie nawilżają i pobudzają regenerację skóry, włosów i pamianem złota faraonów. Jak dowiadujemy się z kart historii, ponad znokci. O opisanych tu cudownych właściwościach 3,3 tys. lat temu, czarnuszkę docenił Tutenchamon. olejów przekonało się liczne grono osób świadoŚwiadczy o tym fakt, że w jego grobowcu znalezio- mych, dla których stały się one nieodzownym no fiolkę z olejem z tych właśnie ziaren. To właśnie elementem codziennej diety oraz pielęgnacji. Jeśli Państwa przygoda z olejami tłoczonymi na czarnuszka, obok kąpieli w mleku, była sekretem legendarnego piękna Kleopatry. Z kolei egipscy zimno dopiero się rozpoczyna, polecam sięgnąć medycy chętnie przepisywali tę przyprawę jako po kilka różnych, aby poznać ich walory smakowe skuteczny środek na wszelkiego rodzaju przezię- i wybrać sobie ten ulubiony, a decydując się na bienia, alergie i problemy trawienne. A wracając zakupy, warto wybrać sprawdzonego i zaufanego do teraźniejszości – olej z czarnuszki to najlepszy producenta. naturalny sposób na wzmocnienie odporności. Marzena Bęcłowicz Wykazuje działanie przeciwbakteryjne i antywiFot. Szlachetne Smaki

4 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

a k t u a l n o œ c i Pora zmienić złe nawyki żywieniowe, gdyż...

Zdrowie zaczyna się w jelitach Już Hipokrates oraz starożytni lekarze z Indii i Chin uważali, że ogromny wpływ na zdrowie człowieka ma jego dieta. Stwierdzenie to nabiera nieoczekiwanej dosłowności w świetle najnowszych badań naukowych, dotyczących mikroflory zasiedlającej organizm człowieka określanego mianem ludzkiego mikrobiomu. Człowiek jest planetą zasiedloną przez całe cywilizacje mikroorganizmów (bakterie, wirusy, grzyby, protisty oraz ich geny i genomy). Każda z naszych powłok - zewnętrznych i wewnętrznych - pokryta jest niewidzialnym kożuszkiem mikrobów. Ludzkie ciało jest skupiskiem kilkudziesięciu biliardów komórek, z ich własnym DNA oraz kilkuset biliardów mikroorganizmów, o kilku milionach genów. Flora ta, w skład której wchodzi około 1.000 gatunków (w większości bakterii, ale i mikroskopijnych grzybów i innych organizmów), żyje w nas w złożonych ekosystemach, zasiedlając nie tylko jelita, lecz również nos, usta i skórę. Dopóki żyje w harmonii, pracuje na naszą korzyść. Jednakże zdarza się, że człowiek nieświadomie zaburza równowagę w swojej wewnętrznej mikrocywilizacji, poprzez zabijanie niektórych gatunków mikrobów. Co się wówczas dzieje? Otóż inne rozrastają się i przeistaczają w chorobotwórcze patogeny. Najlepiej rozpoznawanymi są drożdżaki Candida. Dopóki żyją w zgodzie z bakteriami, są zupełnie niegroźnymi jednokomórkowcami. Jeśli jednak zostanie zaburzona harmonia, „dobre” bakterie wyginą, a drożdżaki rozrosną się w wielokomórkowe strzępiaste monstra, oplatające nie tylko nasze jelita, ale też inne organy wewnętrzne - „wyciągając” z nich energię i życie. Wyniszczenie flory jelitowej leży u podłoża wielu chorób cywilizacyjnych, nie tylko układu pokarmowego czy dróg oddechowych i skóry, lecz nawet centralnego układu nerwowego. Czynnikiem wpływającym na równowagę naszego mikrobiomu jest równowaga kwasowo-zasadowa organizmu. Kiedy w żołądku brakuje kwasu, a we krwi i tkance łącznej zasad, rozrost patogenów jest gwarantowany. Niekorzystne zmiany naszego mikrobiomu jelitowego powoduje dieta obfitująca w cukry proste; niezdrowe tłuszcze; przemysłową, naszprycowaną antybiotykami, hormonami i substancjami konserwującymi żywność; ponadto sterydy, szczepionki i nadużywanie antybiotykoterapii. Zaburzenie ekologii mikroflory jelit powoduje uszkodzenie bariery jelitowej, reakcje alergiczne i przewlekłe stany zapalne. Aby zapobiec powyższym, florę jelitową można wspierać na dwa

▲▲ Sklep ekologiczny Zdrowa Spiżarnia oferuje szeroki

wybór produktów ekologicznych, świeżych warzyw i owoców a także organicznych produktów spożywczych. Na zdjęciu jego właścicielka – Bożena Kobosko.

sposoby. Po pierwsze – prowadzić zrównoważony tryb życia oraz unikać stresu; leków (szczególnie sterydów, antybiotyków, także tych obecnych w mięsie czy glebie z odchodami zwierząt karmionych paszami przemysłowymi); szczepionek; nadmiaru higieny, dezynfekcji i toksycznych kosmetyków; substancji chemicznych w najbliższym otoczeniu; diety ubogiej w błonnik a obfitującej w fast foody, słodycze i słodkie napoje, białka zwierzęce oraz wysoko przetworzoną, nienaturalną, przemysłową żywność. Po drugie – wyeliminować standardowe, pełne nieprzyjaznych związków chemicznych, kosmetyki

do mycia i pielęgnacji ciała. Zastąpić je ekologicznymi mydłami, szamponami, olejkami eterycznymi, dezodorantami wolnymi od parabenów i innych toksycznych produktów przemysłu petrochemicznego, metali ciężkich oraz sztucznych barwników i aromatów. Zrezygnować z agresywnych środków czystości - do prania i płukania, zmywania, czyszczenia i dezynfekcji. Zastąpić je czterema uniwersalnymi substancjami - naturalnym mydłem (i płynami na bazie mydła), olejkami eterycznymi, sodą oczyszczoną i octem. Z takich właśnie substancji powstają ekologiczne środki czystości, które działają tak samo, a dodatkowo nie niszczą pożytecznych mikrobów w naszym otoczeniu. Każdy człowiek ma indywidualny mikrobiom, niepowtarzalny jak odcisk palca i zmieniający się przez całe jego życie. Warto więc zastanowić się i zadać sobie pytania: Co spożywam? Jaki prowadzę tryb życia? Czy moje gospodarstwo domowe wypełnione jest środkami chemicznymi? Czy nadużywam szkodliwych, toksycznych substancji i leków? Nie czekaj! Może właśnie dziś nadszedł czas na zmianę i profilaktykę zdrowia. Złe nawyki zawsze można zmienić, a każdy krok w tył to najlepszy powód, aby zrobić dwa kolejne do przodu. Aby coś zmienić trzeba wytrwale próbować! Niedożywiony organizm ma zbyt małą odporność na wiele zewnętrznych bodźców. Jest pozbawiony wsparcia – bo wyginęła jego dobra flora bakteryjna. Wybierz zatem żywność z upraw ekologicznych. Będziesz mieć gwarancję, że nie zawiera ona antybiotyków, hormonów używanych do hodowli zwierząt, pestycydów i herbicydów stosowanych do upraw roślin. Jest zasobna w najbardziej wartościowe składniki odżywcze i budulcowe, a także w energię witalną. Spożywanie organicznych produktów jest gwarancją wykorzystania składników odżywczych niezbędnych do otrzymania dobrego stanu zdrowia przez kolejne lata życia. Szeroki wybór produktów ekologicznych, świeżych warzyw, owoców a także innych organicznych produktów spożywczych tj. świeże mięso, nabiał, jaja, oleje roślinne, olejki eteryczne, przyprawy, tzw. produkty sypkie, środki czystości, kosmetyki oraz wysokiej jakości zioła i suplementy diety oferuje sklep ekologiczny Zdrowa Spiżarnia, mieszczący się przy ul. Świętojańskiej 8 w Białymstoku. Bożena Kobosko, doradca medycyny naturalnej, właścicielka Zdrowej Spiżarni - sklepu ekologicznego w Białymstoku Fot. Magdalena Sadowska

6 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

z d r o w i e Zdrowie zębów stałych zależy w dużym stopniu od stanu zdrowia zębów mlecznych

Mleczaki pod kontrolą Często spotykam się ze stwierdzeniem, że mleczaków się nie leczy, bo i tak wypadną. Jest to oczywiście ogromnym błędem. Zaatakowane przez próchnicę zęby mleczne trzeba leczyć i powinno się to odbyć jak najszybciej po zdiagnozowaniu problemu. Leczenie zębów mlecznych jest bardzo ważne, gdyż długofalowe konsekwencje choroby próchnicowej są niekorzystne dla małych pacjentów. A który w pełni świadomy rodzic chciałby narazić swoje dziecko na dolegliwości bólowe, wady zgryzu i wymowy, problemy w kontaktach społecznych czy kłopoty z układem trawiennym? Odpowiedź jest prosta – żaden! Najczęstszą przyczyną przedwczesnej (3-4 lata przed okresem fizjologicznego wypadania zębów) utraty zębów mlecznych jest próchnica i związane z nią powikłania. Na drugim miejscu są urazy, które zdarzają się najczęściej w okresie kiedy maluchy zaczynają stawiać pierwsze kroki. Natomiast jeśli rodzice regularnie (co 4-6 mies.) zgłaszają się z dzieckiem na wizyty kontrolne do stomatologa i stosują do zaleceń dietetycznych i higienicznych, to ryzyko przedwczesnej utraty zębów praktycznie nie istnieje. Zdrowe zęby mleczne zaczynają wypadać dzieciom dopiero w wieku 5-6 lat i proces ten trwa mniej więcej do 12. roku życia. Najpierw wypadają zęby przednie, natomiast boczne służą najdłużej. Choć warto zaznaczyć - powinny służyć jak najdłużej, gdyż nie zawsze tak jest. Często spotykam czteroletnie dzieci, których zniszczone i nieleczone zęby nadają się jedynie do usunięcia. Trzeba pamiętać, że zęby mleczne są niejako drogowskazem dla stałych. W odpowiednim czasie ząb stały kieruje się, milimetr po milimetrze, w stronę mlecznego, powodując rozpuszczanie się korzeni mleczaka i jego wypchnięcie. Jednak nie zawsze tak jest. Przykładem może być dość częsta sytuacja, kiedy brakuje zawiązka zęba stałego. Brak stałego następcy powoduje, że ząb mleczny nie zostaje wypchnięty. Wówczas czasami podejmuje się decyzję o pozostawieniu takiego mleczaka, aż do czasu zakończenia przez pacjenta wzrostu. Daje to możliwość późniejszej odbudowy brakującego zęba np. za pomocą implantu. Takie rozwiązanie można jednak zastosować tylko wtedy, kiedy pozostawiony ząb mleczny jest zdrowy lub z niewielkim, ale zaleczonym ubytkiem próchnicowym.

▲▲ Regularne wizyty w gabinecie stomatologicznym i odpowiednia higiena jamy ustnej są gwarancją pięknego i zdro-

wego uśmiechu dziecka w przyszłości. Na zdjęciu lek. dent. Agnieszka Kazimierczuk, MSc Orthodontics z gabinetu stomatologicznego Dentlandia w Białymstoku, z małą pacjentką.

A co dzieje się, jeśli nieleczone w porę zęby mleczne trzeba usunąć albo kiedy w wyniku urazu dziecko je traci? Otóż zęby mleczne utrzymują przestrzeń dla zębów stałych, a ich przedwczesna utrata powoduje przesuwanie się pozostałych w taki sposób, że powstają stłoczenia zębów stałych (krzywe zęby) lub poważne problemy z ich wyrzynaniem (w wyniku braku miejsca, ząb stały może być zablokowany w kości). Poza tym, gdy dziecko nie ma zębów, nie żuje i nie gryzie prawidłowo, a to właśnie te czynności gwarantują prawidłowy wzrost kości i mięśni. Wtedy mamy już prostą drogę do wad zgryzu i potrzeby leczenia ortodontycznego. Brak zębów - szczególnie w odcinku przednim - może też wpływać na nieprawidłowe ułożenie języka i warg, co skutkuje wadą wymowy i seplenieniem. Ważny jest również aspekt psychologiczny. Dziecko z powodu braku zębów może mieć niskie poczucie wartości, być skryte i nieśmiałe. Co zatem robić, gdy dziecko utraciło zęby zbyt wcześnie? Przede wszystkim skonsultować się z ortodontą. Ewentualne leczenie, jakie może zostać zaproponowane zależy od tego ile i jakich zębów brakuje oraz od współistniejącej wady zgryzu i wieku pacjenta. W przypadku utraty pojedynczych zębów do rozważenia jest zastosowanie tzw. utrzymywacza przestrzeni. Różne rodzaje takich utrzymywaczy mają wspólną cechę - zapobiegają przesuwaniu się zębów w stronę luki po usuniętym zębie. Jest to szczególnie ważne w przypadku

przedwczesnej utraty piątek mlecznych, gdyż wtedy zęby stałe szóste przesuwają się do przodu, zajmując tym samym część lub nieraz całe miejsce dla późniejszej piątki stałej. Prowadzi to do wspomnianych stłoczeń (najczęściej w postaci ustawionych wargowo wystających kłów) a przy dużym nasileniu, do zablokowania wyrzynania stałej piątki. W przypadku rozleglejszych braków, konieczne jest zastosowanie leczniczych protez dziecięcych. Protezy te ułatwiają żucie, a przez nacisk na wyrostki zębodołowe wywierają prawidłowe bodźce do wyrzynania się o czasie zębów stałych. Protezy takie dzięki specjalnym elementom „rosną” razem z użytkującym je dzieckiem. W przypadku kiedy pacjent ma wadę zgryzu i dodatkowo brakujące zęby, ortodonci wykonują aparaty ortodontyczne z elementami blokującymi miejsce po przedwcześnie utraconych zębach mlecznych. Każdy element utrzymujący przestrzeń musi jednak zostać zdjęty lub zmodyfikowany w momencie rozpoczęcia wyrzynania się zęba stałego. Jak widać przykrych niespodzianek związanych z nieleczonymi zębami mlecznymi jest wiele. Dlatego też rodzice powinni być świadomi jak wielu z nich mogą uniknąć zgłaszając się regularnie, 2-3 razy w roku, do stomatologa i przestrzegając odpowiedniej diety i higieny zębów dziecka. lek. dent. Agnieszka Kazimierczuk, MSc Orthodontics, Centrum Stomatologii Classic Białystok, Dentlandia Białystok Fot. Dentlandia Białystok

8 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

z d r o w i e Badanie zalecane osobom z nietolerancją laktozy oraz z zespołem przerostu bakteryjnego, tzw. SIBO

Wodorowy test oddechowy

▲▲ dr n. med. Marta Stachurska

▲▲ dr n. med. Maciej Kralisz

▲▲ dr n. med. Jacek Romatowski

Dokuczają ci dolegliwości ze strony układu pokarmowego? Bóle brzucha, wzdęcia, biegunki? Zdecyduj się na szybką diagnozę za pomocą wodorowego testu oddechowego. Badanie to pozwoli na właściwe rozpoznanie choroby i ułatwi jej leczenie.

bakterii, które powodują nasilenie procesów fermentacji. To nadmierne namnażanie bakterii obserwujemy w SIBO, czyli zespole przerostu bakteryjnego jelita cienkiego, w którym dochodzi do pojawienia się i rozrostu w jelicie cienkim bakterii, które normalnie bytują w jelicie grubym. Powodują one wystąpienie takich dolegliwości jak wzdęcia, nadmierne oddawanie gazów, bóle brzucha nasilające się po posiłkach bogatych w błonnik, uczucie pełności w żołądku – nawet po niewielkim posiłku, dyskomfort w jamie brzusznej, częste odbijanie, nudności a nawet zaparcia czy biegunki. Test wodorowy na SIBO zaleca się również pacjentom, którzy mają zdiagnozowany zespół jelita drażliwego i nie uzyskują poprawy stanu zdrowia. Podobne dolegliwości mogą występować w przypadku nietolerancji laktozy, ale wtedy w większości przypadków pacjent jest w stanie powiązać ich występowanie ze spożytym wcześniej nabiałem.

niami próbek pacjent powinien unikać aktywności fizycznej – pozostawać w poczekalni przed gabinetem zabiegowym.

Wodorowy test oddechowy wykonuje się, by ocenić czy proces trawienia i wchłaniania węglowodanów (cukrów) przez organizm przebiega prawidłowo. Badanie to zalecane jest najczęściej osobom z nietolerancją laktozy oraz z zespołem przerostu bakteryjnego, tzw. SIBO. O tym jak wygląda opowiedzą specjaliści gastroenterologii ze Specjalistycznego Centrum Gastrologii Gastromed w Białymstoku – dr n. med. Marta Stachurska, dr n. med. Maciej Kralisz oraz dr n. med. Jacek Romatowski. Marzena Bęcłowicz: Co to jest wodorowy test oddechowy i jakie są wskazania do jego wykonania?

Marta Stachurska: Wodorowy test oddechowy pozwala określić poziom wodoru w wydychanym powietrzu. Wodór jest wytwarzany z węglowodanów, tzn. cukrów, w procesie fermentacji przez bakterie obecne w jelicie. Nadmiar tego wodoru w wydychanym powietrzu będziemy obserwować w przypadku, gdy część węglowodanów przyjętych z pokarmem nie zostaje strawiona i ulega nadmiernej fermentacji. Ma to miejsce w różnych rodzajach nietolerancji cukrów, np. nietolerancji laktozy, fruktozy itd. lub w przypadku nadmiernego namnażania

MB: Jak przebiega badanie?

Maciej Kralisz: Wodorowy test oddechowy jest badaniem bezpiecznym, nieinwazyjnym i całkowicie bezbolesnym. Nie ma ograniczenia wiekowego, jedynym ograniczeniem jest współpraca pacjenta. Badanie polega na pomiarze poziomu wodoru w wydychanym przez pacjenta powietrzu, po wypiciu roztworu laktulozy – takiego słodkiego syropu. Pomiaru dokonujemy przed zażyciem cukru, a następnie w cyklicznych odstępach (co około 20 min.) po jego przyjęciu, poprzez dmuchnięcie w plastikowy ustnik aparatu. Badanie trwa średnio od 2 do 3 godzin. Pomiędzy pobra-

MB: Jakie są zalecenia przed wykonaniem badania?

Jacek Romatowski: Niektóre czynniki mogą zafałszować wynik testu, np.: niedawna antybiotykoterapia, przewlekłe przyjmowanie salicylanów, stany po resekcji jelit, nasilona próchnica zębów, palenie tytoniu. Dlatego też ważne jest odpowiednie przygotowanie chorego do tego badania. Miesiąc przed badaniem pacjent nie powinien zażywać żadnych antybiotyków, ani mieć wykonywanej kolonoskopii. Tydzień przed badaniem – jeśli będzie to tolerowane przez pacjenta – powinny być odstawione leki pobudzające perystaltykę przewodu pokarmowego oraz leki przeczyszczające. Dzień przed badaniem pacjent powinien unikać pokarmów zawierających łatwo fermentujące węglowodany, zbożowych produktów pełnoziarnistych, otrębów, płatków o wysokiej zawartości błonnika, owoców, warzyw, orzechów, nasion, fasoli i wszystkich produktów je zawierających, a także produktów mlecznych. W dniu badania pacjent nie powinien palić papierosów. Badanie wykonywane jest na czczo, po 8-12 godzinach od ostatniego posiłku. Bezpośrednio po badaniu lekarz interpretuje jego wyniki. MB: Dziękuję za rozmowę.

Fot. Specjalistyczne Centrum Gastrologii Gastromed

10 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

z d r o w i e Niedoczynność tarczycy to najczęściej diagnozowane zaburzenie czynności tego gruczołu

Zadbaj o swoją tarczycę Gruczoł tarczowy, kształtem przypominający motyla z rozwiniętymi skrzydłami, wytwarza i uwalnia do krwi hormony decydujące o prawidłowym funkcjonowaniu całego organizmu. Mają one wpływ na pracę serca, układu pokarmowego, nerwowego i kostno-stawowego, a także na gospodarkę fosforowo-wapniową. Gruczoł tarczowy działa w układzie sprzężenia zwrotnego: tarczyca – przysadka mózgowa – podwzgórze. W związku z tym choroby tarczycy mogą wynikać zarówno z zaburzeń pracy przysadki mózgowej lub podwzgórza, jak i z dysfunkcji samego gruczołu tarczycy. Oczywiście niedoczynność tarczycy występuje zawsze po zabiegu usunięcia tarczycy. Dopiero badania diagnostyczne pozwalają postawić trafną diagnozę i rozpocząć skuteczne leczenie. – Powracające uczucie zimna, zmęczenie (senność), depresja, problemy z pamięcią, przyrost masy ciała, zaparcia, spowolnienie czynności serca, niskie ciśnienie tętnicze, zmiany skórne (sucha, łuszcząca się, blada skóra), suche włosy, zaburzenia miesiączkowania – to główne objawy wskazujące na niedoczynność tarczycy. Powinny one skłonić do konsultacji z endokrynologiem. Niedoczynność tarczycy musi być leczona, a im wcześniej rozpocznie się terapia, tym lepiej dla pacjenta – podkreśla dr Grzegorz Kucharewicz, pre-

▲▲ Dr Grzegorz Kucharewicz, prezes Zarządu Lekarskiej

Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku.

zes Zarządu Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku. Niedoczynność tarczycy to najczęściej diagnozowane zaburzenie czynności tego gruczołu. Dotyka ono około 5% dorosłych kobiet i 1% mężczyzn. Ryzyko wystąpienia tego zaburzenia rośnie wraz z wiekiem. Jest to związane z upośledzeniem funkcji przysadki mózgowej wydzielającej hormon TSH, który pobudza tarczycę do produkcji hormonów. Objawy niedoczynności tarczycy mają różne nasilenie. Zaburzenie może przebiegać w postaci klinicznej, czyli pełnoobjawowej i subklinicznej (u 80% pacjentów z subkliniczną niedoczynnością tarczycy stężenie TSH nie przekracza 10 mIU/l). Pacjenci z łagodną niedoczynnością gruczołu tarczowego zwykle nie obserwują u siebie żadnego z wymienionych objawów. Badania tarczycy warto więc wykonywać regularnie, by uniknąć skutków ciężkiej niedoczynności tarczycy (choroby serca, niepłodność, a nawet śpiączka hipometaboliczna). W procesie diagnozowania zaburzeń pracy tarczycy konieczne jest przeprowadzenie dokładnego wywiadu z pacjentem, palpacyjne badanie powierzchni gruczołu (lekarz ocenia jej strukturę i wielkość, sprawdza, czy pod palcami nie ma wyczuwalnych zgrubień bądź guzków) oraz wykonanie badań hormonów. W pierwszej kolejności sprawdza się poziom stężenia TSH we krwi. Jeżeli wynik jest podwyższony, można podejrzewać niedoczynność tarczycy. Przy braku objawów klinicznych (obrzęki wokół oczu po odpoczynku nocnym, uczucie zmęczenia i zimna, wzrost masy ciała, nadmierna senność), należy powtórzyć badanie stężenia TSH. Lekarz powinien zlecić też dodatkowe badania, czyli oznaczenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych w surowicy oraz badanie ultrasonograficzne tarczycy. Samo zwiększenie stężenia przeciwciał przeciwtarczycowych wskazuje na autoimmunologiczne zapalenie tarczycy, ale nie jest jednoznaczne z niedoczynnością tarczycy. Zweryfikować można poziom wolnej tyroksyny (fT4). Wyniki tych dwóch badań pozwalają stwierdzić, czy niedoczynność tarczycy ma charakter pierwotny (poziom TSH jest wysoki, ale poziom fT4 niski) – co jest najczęstsze, czy też wtórny (niskiemu poziomowi fT4 towarzyszy również niski poziom TSH). Najważniejszym badaniem w rozpoznaniu niedoczynności tarczycy jest podwyższone stężenie TSH w surowicy krwi. – Najczęstszą przyczyną niedoczynności tarczycy jest choroba Hashimoto, diagnozowana w 90% przypadków niedoczynności gruczołu tarczowego. Jest to przewlekłe, autoimmunizacyjne

▲▲ Prof. dr hab. n. med. Małgorzata Szelachowska, spe-

cjalista endokrynolog w Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku.

zapalenie tarczycy, upośledzające jej normalne funkcjonowanie. Choroba stopniowo niszczy tarczycę, powodując, że produkuje ona coraz mniej hormonów. Choroby Hashimoto nie leczy się dietą. W leczeniu tego schorzenia skuteczne może być jedynie stosowanie suplementacji hormonów tarczycy – L-tyroksyny, które całkowicie usuwają objawy choroby i poprawiają jakość życia – podkreśla prof. dr hab. n. med. Małgorzata Szelachowska, specjalista endokrynolog w LSSP Eskulap w Białymstoku. Przedmiotem dyskusji specjalistów jest górna granica normy dla stężenia TSH w surowicy. Pojawiły się propozycje, aby obniżyć górną granicę normy dla TSH z 5,0 do 3,0 lub nawet 2,5 mIU/l. Obniżenie górnej granicy normy do 3,0 mIU/l skutkowałoby w naszym kraju ponadczterokrotnym zwiększeniem częstości rozpoznań niedoczynności tarczycy wśród pacjentów bez chorób tarczycy w wywiadach. Tymczasem nie ma istotnych dowodów na korzyści z interwencji terapeutycznej przy takich stężeniach TSH. Inne normy stężenia TSH proponuje się dla kobiet w ciąży. W pierwszym trymestrze zakres normy wynosi 0,03-2,3 mIU/l, górna granica w drugim i trzecim trymestrze to 3,5 mIU/l. – Kobiety, które planują ciążę, powinny badać zarówno stężenie TSH we krwi, jak i stężenie przeciwciał skierowanych przeciwko peroksydazie tarczycowej. Prawidłowy wynik TSH nie może przekraczać 2,5 mIU/l. Przy stężeniu 3,0 mIU/l kobieta może mieć problemy z zajściem w ciążę. Stężenie TSH należy również badać w czasie ciąży. Badanie powinno być wykonywane co sześć tygodni – wskazuje profesor Małgorzata Szelachowska. Eugeniusz Jarosik

12 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

z d r o w i e Profesjonalne zabiegi higieniczne jamy ustnej w gabinecie Eurodent w Białymstoku

Higienizacja stomatologiczna

By móc cieszyć się dobrym stanem zdrowia zębów oraz całej jamy ustnej trzeba pamiętać o właściwej profilaktyce – o regularnym usuwaniu kamienia nazębnego, złogów, osadów, przebarwień oraz o fluoryzacji. O zabiegach tych opowie doktor Agnieszka Cimochowska, stomatolog, właścicielka sieci Gabinetów stomatologicznych Eurodent. Marzena Bęcłowicz: Jakie konsekwencje może powodować nieusuwany regularnie kamień nazębny?

Agnieszka Cimochowska: Kamień nazębny jest twardym osadem, który powstaje na skutek zmineralizowania płytki nazębnej. Jeśli nie będzie regularnie usuwany może stać się podłożem dla rozwoju próchnicy, powstawania ubytków, a także doprowadzić do poważnego stanu zapalnego dziąseł i powodować choroby przyzębia. Bywa też przyczyną nieświeżego oddechu, powoduje nadwrażliwość zębów oraz prowadzi do paradontozy.

▲▲ Efekty higienizacji zębów.

długo, co pozwala na stopniowe uwalnianie fluoru. Lakierowanie zębów ma też na celu zapobieganie pojawieniu się próchnicy oraz nadwrażliwości. MB: Kto powinien zdecydować się na zabiegi higienizacji?

MB: W jaki sposób możemy pozbyć się kamienia nazębnego?

AC: Kamień jak i wszelkiego rodzaju złogi i przebarwienia usuwane są w czasie wykonywanej w gabinecie stomatologicznym higienizacji zębów. Kamień i złogi usuwane są w czasie prostego i bezbolesnego zabiegu, który nazywany jest skalingiem. Skaler wibruje z dużą częstotliwością, a wygenerowane wibracje rozbijają kamień, który następnie jest wypłukiwany przy użyciu wody. Zabiegiem uzupełniającym skaling jest tzw. piaskowanie. Polega ono na usunięciu osadów, przebarwień i ewentualnych pozostałości kamienia nazębnego. Zabieg wykonuje się przy użyciu piaskarki oraz środków chemicznych określanych ogólnie jako piasek do zębów. Piaskarka wypuszcza pod ciśnieniem wodę pomieszaną ze środkiem do piaskowania, dzięki czemu osad i przebarwienia zębów znikają szybko i skutecznie. Piaskowanie także jest zabiegiem bezbolesnym. MB: W jaki sposób wykonywana jest hi-

▲▲ Urządzenie Airflow Prophylaxis Master.

piaskarka Airflow pozwalają wykonać zabiegi nad- i poddziąsłowego czyszczenia kamienia oraz osadu w jednym. Zabieg przeprowadzony przy użyciu tego nowoczesnego urządzenia zapewnia maksymalny komfort dla pacjenta. Airflow Prophylaxis Master to najnowsza innowacja wprowadzona przez firmę EMS. Unikalne rozwiązanie do stosowania w próchnicy, profilaktyce chorób przyzębia i leczeniu podtrzymującym. Zaprojektowane do intensywnego użytkowania przez profesjonalistów urządzenie, cechuje się wyjątkową ergonomią, wysoką precyzją, prostotą konserwacji i zgodnością z najwyższymi standardami higienicznymi. Wyposażone jest w dwie dysze. Dysza Airflow usuwa równocześnie biofilm, osady i częściowo zmineralizowaną płytkę z zębów naturalnych, uzupełnień protetycznych oraz implantów. Czyści i poleruje. Dysza Perioflow usuwa biofilm poddziąsłowo w kieszeniach zębów naturalnych jak i implantów.

gienizacja w gabinecie Eurodent?

AC: W naszym gabinecie zabiegi higienizacji przeprowadzamy przy użyciu najnowszego, dostępnego na rynku urządzenia EMS Airflow Prophylaxis Master. Zarówno skaling jak i piaskowanie za pomocą EMS Airflow Prophylaxis Master są dla pacjenta super komfortowe, a efekty zabiegu są bardzo zadowalające. Skaler ultradźwiękowy z nową technologią New Piezon No Pain oraz

AC: Zabiegi te rekomendujemy wszystkim, gdyż czynników, które mają wpływ na tworzenie się kamienia nazębnego jest wiele. Najczęściej są to nasze nawyki – palenie tytoniu oraz picie dużej ilości kawy i herbaty. Na higienizację warto też zdecydować się przed wybielaniem zębów, co zwiększy efektywność zabiegu. Higienizacja ogranicza też rozwój bakterii w jamie ustnej oraz pozwala na wczesne wykrycie próchnicy, która bywa niewidoczna pod warstwą kamienia. Na regularne zabiegi powinny też decydować się osoby noszące aparaty ortodontyczne.

Zapraszamy na komfortowe zabiegi higienizacji do gabinetu Eurodent mieszczącego się przy al. Jana Pawła II 59B lok. U1. Wykonywane są one przez lekarzy dentystów oraz doświadczone higienistki stomatologiczne. Pakiet higienizacyjno-profilaktyczny dostępny jest w promocyjnej cenie 300 zł. MB: Jak często powinno się wykonywać

MB: Czy po zabiegu higienizacji wskazane są jeszcze jakieś procedury stomatologiczne?

AC: Ostatnim elementem składającym się na pełny pakiet higienizacji jamy ustnej jest lakierowanie zębów. Przy pomocy odpowiedniego pędzelka pokrywa się zęby lakierem zawierającym fluor. Preparat ten utrzymuje się na zębach dość

higienizację jamy ustnej?

AC: W tej kwestii najlepiej jest skonsultować się ze swoim dentystą. Ogólnie przyjmuje się, że najlepiej korzystać z usługi higienizacji zębów raz lub dwa razy w roku. MB: Dziękuję za rozmowę.

Fot. Eurodent

14 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

z d r o w i e

Wczesna diagnoza i odpowiednia terapia, pozwalają cieszyć się komfortem życia i wyeliminować przykre dolegliwości chorób endokrynologicznych

Bądź świadomym pacjentem Czym zajmuje się endokrynologia oraz jakie są najczęstsze powody zgłaszania się pacjentów do lekarza tej specjalności, wyjaśnia zespół Waszyngtona 7 Specjalistycznej Poradni Lekarskiej w Białymstoku. Niepokojące objawy Endokrynologia to dziedzina medycyny, skupiająca się na prawidłowym funkcjonowaniu gruczołów wydzielania wewnętrznego, które odpowiedzialne są za działanie układu hormonalnego. Do lekarza endokrynologa pacjenci zgłaszają się zazwyczaj, gdy zaczynają odczuwać niepokojące objawy, które według nich nie mają związku ze zmianą ich stylu życia. Najczęściej takie zmiany odczuwają kobiety, które z nieznanych przyczyn skarżą się na nadmierne tycie, nadpobudliwość, senność, bądź odkrywają, że mają kłopot z zajściem w ciążę lub jej donoszeniem. Choroby endokrynologiczne dotyczą także mężczyzn, dlatego tak ważne jest, by w przypadku pojawienia się niepokojących objawów udać się do specjalisty.

Określenie problemu Co powinno skłonić pacjenta do takiej wizyty? Z pewnością wystąpienie nagłej nadpobudliwości, gwałtowna zmiana masy ciała, pojawienie się senności, pojawienie się nadmiernego owłosienia oraz stwierdzenie kłopotów z poczęciem dziecka.

Określenie problemu opiera się na analizie cieszyć się komfortem życia i wyeliminować przybadań krwi oraz objawów opisanych przez kre dolegliwości. pacjenta. Postawienie diagnozy pozwala wproWaszyngtona 7 Specjalistyczna Poradnia wadzić szybko program leczenia i poprawić Lekarska oferuje opiekę endokrynologiczną na najjakość życia. wyższym poziomie. W naszym zespole pracuje prof. Endokrynolodzy najczęściej diagnozują takie dr hab. n. med. Monika Karczewska-Kupczewska problemy jak: – wybitna profesor, endokrynolog i specjalista cho nadczynność tarczycy, rób wewnętrznych. Jest wysokiej klasy specjalistką, niedoczynność tarczycy, która na schorzenia endokrynologiczne patrzy choroba Hashimoto, bardzo szeroko. Specjalizuje się w chorobach tar choroby trzustki, czycy, ale również w insulinooporności, leczeniu depresja spowodowana nadwagi i otyłości, czyli w wielu problemach, które niedoborem hormonów, towarzyszą zaburzeniom endokrynologicznym. wystąpienie nadmiernego owłosienia lub nagła utrata włosów, Kompleksowa opieka choroba Gravesa-Basedowa, Dodatkowo w naszej poradni istnieje możli wole guzkowe, wość wykonania diagnostyki obrazowej – USG choroby nadnerczy, tarczycy oraz kwalifikacji do przeprowadzenia zaburzenia miesiączkowania. biopsji. Pacjent może liczyć na kompleksową opiekę, właściwą diagnozę i wprowadzenie odpowiedniego leczenia. Szybka diagnoza Specjalista endokrynolog zazwyczaj opiera Zapraszamy na konsultacje, gwarantujemy swoją terapię na wynikach badań krwi, pomocne przyjazną atmosferę i doskonale wykwalifikowamoże okazać się również USG oraz biopsja – ba- nych lekarzy wielu specjalizacji. Zachęcamy do danie, które pozwala zdiagnozować ewentualne odwiedzenia naszej strony www.waszyngtona7.pl zmiany w tarczycy. Celem terapii jest przywrócenie lub zaczerpnięcia informacji drogą telefoniczną równowagi hormonalnej i poprawa samopoczu- 791 907 907. cia pacjenta. Zespół Waszyngtona 7 Choroby endokrynologiczne występują częSpecjalistycznej Poradni Lekarskiej sto i obniżają poziom życia, jednak ich wczesne Fot. Waszyngtona 7 zdiagnozowanie i odpowiednia terapia, pozwalają Specjalistyczna Poradnia Lekarska

16 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

Waszyngtona 7 to Specjalistyczna Poradnia Lekarska, której stworzeniu przyświecał bardzo konkretny cel — efektywne leczenie oraz otwartość i empatia podczas indywidualnej pracy z pacjentem. Mamy głębokie przekonanie, że takie podejście pozwala na zbudowanie atmosfery sprzyjającej skutecznej terapii oraz wzmacnia poczucie bezpieczeństwa chorego. Przyłożyliśmy ogromną wagę do zatrudnienia wysokiej klasy specjalistów, najlepszych lekarzy z czołowych

Zatrudniamy ekspertów z zakresu:

placówek medycznych w Białymstoku. Jesteśmy zlokalizowani w centrum Białegostoku, by możliwość umówienia się i odbycia wizyty była jak najwygodniejsza. W naszej przychodni proponujemy usługi medyczne, konsultacje, terapie przeprowadzane przez najwyższej klasy specjalistów. Zapraszamy!

www.waszyngtona7.pl

ul. Waszyngtona 7 lok. 1, Białystok T: +48 791 907 907 E: kontakt@waszyngtona7.pl FB: waszyngtona7

•

chirurgii ogólnej

•

naczyniowej

•

dermatologii

•

endokrynologii

•

kardiologii

•

neurologii

•

neurochirurgii

•

ortopedii

•

radiologii

•

reumatologii

z d r o w i e Jakie choroby może powodować wirus brodawczaka ludzkiego

Podstępny HPV W ciągu całego życia ok. 70-80% aktywnej seksualnie populacji zostaje zakażonej wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV). Wirus ten jest przyczyną wielu chorób układu rozrodczego, w tym raka szyjki macicy, sromu i pochwy, a także brodawek odbytu. Rodzaje wirusa Wirus HPV (Human Papilloma Virus) należy do rodziny papillomawirusów. Znanych jest ponad 120 różnych odmian tego wirusa, różniących się zdolnością wywoływania poszczególnych chorób, wśród których ponad czterdziestoma zakażamy się drogą płciową. Atakując komórki podstawne naskórka i nabłonka płaskiego wirusy HPV typ 1 i 2 są główną przyczyną brodawek skórnych, zaś HPV typ 11 i 16 kłykcin kończystych. Najbardziej niebezpieczne są jednak typy wysokiego ryzyka onkologicznego, prowadzące do nowotworów narządów płciowych oraz głowy i szyi. Najbardziej rozpowszechnione to HPV typ 16 i 18, które stanowią główną przyczynę raka szyjki macicy. Wyróżniamy wirusy HPV: niskoonkogenne (związane z niskim ryzykiem wystąpienia raka szyjki macicy); tego rodzaju wirusy, zarówno u kobiet jak i mężczyzn, wywołują łagodne zmiany brodawkowate narządów płciowych, tzw. kłykciny kończyste. wysokoonkogenne (związane z dużym ryzykiem rozwoju nowotworu); wirusy te mają też związek z występowaniem innych, rzadszych nowotworów, np. rak pochwy, sromu lub odbytu (czasem języka lub gardła).

Sposoby przenoszenia Do zakażenia wirusem dochodzi poprzez bezpośredni kontakt z brodawkami występującymi głównie na dłoniach i stopach u innej osoby lub w czasie wspólnego korzystania z miejsc publicznych, takich jak baseny czy siłownie. Brodawki wyglądem przypominają niewielkie guzki, odczuwal-

ne jako stwardnienie na skórze. Osiągają rozmiary do kilku milimetrów, jednak mogą namnażać się i tworzyć skupiska powodujące dyskomfort, np. podczas chodzenia. W przypadku typów wirusa wywołujących choroby w obrębie układu płciowego, zakażenie następuje drogą seksualną, zwłaszcza gdy nie jest stosowane zabezpieczenie w postaci prezerwatywy. Zakażenie początkowo przebiega bezobjawowo, a w przypadku prawidłowo funkcjonującego układu odpornościowego, możliwe jest samoistne wyleczenie. W przeciwnym razie z czasem rozwijają się objawy, różniące się w zależności od typu wirusa i wywołanego schorzenia. Konieczne jest wtedy włączenie odpowiedniej terapii.

Przewlekła infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego zwiększa prawie 500-krotnie ryzyko rozwoju nowotworu szyjki macicy. Leczenie zmian wywołanych przez HPV jest najskuteczniejsze we wczesnej fazie. W aptekach dostępne są preparaty do samodzielnego stosowania, takie jak zestawy do krioterapii czy preparaty na bazie kwasów o działaniu keratolitycznym. W przypadku niepowodzenia samodzielnej terapii należy udać się do lekarza dermatologa, ginekologa lub androloga, który zapisze mocniejszy lek na receptę, sam przeprowadzi krioterapię lub zadecyduje o leczeniu laserowym czy zabiegu chirurgicznym.

Diagnostyka i leczenie Brodawki weneryczne, tzw. kłykciny kończyste, zlokalizowane są głównie w obrębie zewnętrznych narządów płciowych oraz odbytu, rzadziej na błonie śluzowej gardła i jamy ustnej. Przybierają formę kalafiorowatych zmian, mogących narastać na okoliczne tkanki. Nieleczone prowadzą do poważnych komplikacji, których przykładem są kłykciny olbrzymie, grożące rozwojem nowotworu. W przypadku kłykcin kończystych zaleca się szybką konsultację z lekarzem. Skuteczne leczenie umożliwiają dostępne na receptę preparaty. Zmiany mogą być także usunięte poprzez krioterapię, laseroterapię lub chirurgicznie. Nowotwory wywołane przez wirusa HPV są trudne do wczesnego zdiagnozowania, ponieważ zmiany mają początkowo dyskretny charakter. W późniejszych stadiach choroby, obserwuje się szybki wzrost nowotworu oraz tendencję do przerzutów. Częstość występowania wirusa brodawczaka ludzkiego jest znacznie większa niż częstość wy-

stępowania nowotworu szyjki macicy. Znanym elementem przyczynowym śródnabłonkowej neoplazji szyjki macicy (CIN) i raka inwazyjnego szyjki macicy, jest przetrwała infekcja wirusem brodawczaka ludzkiego, zwłaszcza HPV o wysokim potencjale onkogennym. Przyjmuje się, że czas, w którym zachodzi proces karcinogenezy w obrębie nabłonków szyjki macicy w wyniku zakażenia wirusem HPV, wynosi od pięciu do około dziesięciu lat.

Profilaktyka zakażeń Przyczyn pojawienia się zmian przednowotworowych i raka szyjki macicy może być wiele, należą do nich: bardzo wczesne rozpoczęcie inicjacji seksualnej, duża ilość partnerów seksualnych w krótkim czasie, współżycie z partnerami mającymi wiele partnerek, brak odpowiedniej higieny osobistej, niski poziom wykształcenia i nieprzywiązywanie wagi do dbania o zdrowie, palenie papierosów, stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej, niedobory witaminy A, osłabienie układu odpornościowego. Najskuteczniejszym sposobem na ustalenie diagnozy jest badanie biologii molekularnej (oznaczenie DNA wirusa i jego genotypu metodą PCR) i badanie histopatologiczne. Największe szanse na wyleczenie mają pacjenci, zdiagnozowani we wczesnej fazie choroby. Profilaktyka zakażeń wirusem HPV obejmuje przede wszystkim unikanie kontaktu z brodawkami na skórze osób zarażonych, a także relacji seksualnych z nosicielami tego patogenu, gdyż nawet stosowanie prezerwatywy nie stanowi skutecznej ochrony. Dostępne są także szczepienia ochronne zalecane przed rozpoczęciem aktywności seksualnej. Dziewczynki powinny być zaszczepione w 11-12 roku życia, chłopcy nieco później. Szczepionka przeciw HPV nie prowadzi do wyleczenia kobiet już zakażonych, ani nie sprawi, że zmiany nowotworowe czy przednowotworowe ustąpią, dlatego ważne jest regularne wykonywanie cytologii. Oleg Kuzniecov, Paweł Kitlas, Centrum Medyczne Medrex w Białymstoku Fot. Centrum Medyczne Medrex w Białymstoku

18 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

W ramach NFZ dermatologia i wenerologia ginekologia

Szeroki wachlarz badań laboratoryjnych

Diagnostyka HPV HIV Sars-CoV-2

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

Centrum Medyczne Medrex Medyczne Laboratorium Diagnostyczne MEDREX 15-875 Białystok, ul. Krakowska 9 Czynne: Poniedziałek – Sobota: 7:30 – 13:30 Kontakt: rejestracja@medrex.pl, www.medrex.pl tel. +48 85 749 94 43 kom. +48 607 734 083

z d r o w i e Rozpoznanie choroby we wczesnym etapie zaawansowania i wdrożenie skutecznego leczenia szansą na wyleczenie

Rak nie czeka – reaguj!

▲▲ Polskie Towarzystwo Nowotworów Głowy i Szyi po raz kolejny zorganizowało kampanię Make Sense. Odbyła się ona w dniach 21-25 września pod hasłem: Rak głowy i szyi

nie czeka, zgłoś się do specjalisty. Jej inicjatorem był prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusiński, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej WCO w Poznaniu. Na zdjęciu czwarty od lewej.

Zgodnie z danymi Krajowego Rejestru Nowotworów liczba nowych rozpoznań nowotworów głowy i szyi wzrosła w ostatniej dekadzie o 25%. Jak podkreślają eksperci, ta grupa chorób najczęściej diagnozowana jest w III i IV stadium zaawansowania, czyli w momencie, w którym medycyna może zaoferować jedynie leczenie paliatywne. Tymczasem, skuteczność terapii nowotworu wykrytego na wczesnym etapie sięga nawet 80-90%. Nowotwory głowy i szyi stanowią siódmą co do częstości występowania grupę nowotworów złośliwych na świecie. Obejmują szereg chorób onkologicznych, zlokalizowanych w obszarze głowy i szyi z wyjątkiem mózgu. Chodzi m.in. o krtań, gardło, język, nos czy tarczycę. Ze względu na swoje umiejscowienie, nowotwory te często nie dają charakterystycznych objawów i mogą być mylone z infekcjami górnych dróg oddechowych. – W ostatnim czasie zmienił się nieco profil chorego – jeszcze do niedawna na raka gardła i jamy ustnej chorowali przede wszystkim mężczyźni w wieku powyżej 50 lat, palacze, często nadużywający alkoholu, ze złym stanem higieny jamy ustnej czy współistniejącymi stanami zapalnymi w jej obrębie. Aktualnie wzrasta liczba pacjentów, u których podłożem choroby jest zakażenie wirusem brodawczaka ludzkiego. Są to osoby młodsze, niepalące, bez wywiadu alkoholowego, często dobrze sytuowane. Wiele osób przechodzi zakażenie HPV praktycznie bez żadnych objawów, jednak utajone utrzymywanie się infekcji może doprowadzić do rozwoju nowotworu. Sama świadomość, że w okolicy głowy i szyi mogą rozwijać się nowotwory jest niezwykle ważna, ponieważ daje możliwość szybkiego zdiagnozowania choroby na wczesnym jej etapie, co wpływa na skuteczność leczenia - mówi prof. Ewa Sierko z Białostockiego Centrum Onkologii.

Obecnie ponad 60% pacjentów już w momencie diagnozy znajduje się w zaawansowanym stopniu choroby. 60% osób z tej grupy umiera w ciągu pięciu lat. Dodatkowo, poza wystąpieniem zagrożenia dla życia pacjenta, nowotwory głowy i szyi mogą powodować m.in.: utratę mowy, procesu komunikatywnego, deficyt w obszarze podstawowych zmysłów czy zniekształcenia twarzy. Z tego powodu niezwykle ważne jest rozpoznanie choroby we wczesnym etapie zaawansowania i wdrożenie skutecznego leczenia. W szybszej diagnozie może pomóc nie tylko wiedza na temat nowotworów głowy i szyi, ale przede wszystkim nauczenie się wykrywania u siebie niepokojących objawów. Zaliczamy do nich: pieczenie języka, niegojące się owrzodzenie oraz/lub czerwone albo białe naloty w jamie ustnej, przewlekłą chrypkę, zatkany z jednej strony nos i/lub krwawienie z nosa, guz na szyi, trudności przy przełykaniu oraz ból gardła. Co ważne, pacjent powinien zgłosić się do specjalisty jeśli zaobserwuje, że którykolwiek z wymienionych objawów utrzymuje się u niego przez minimum trzy tygodnie. – Leczenie nowotworów głowy i szyi w I i II stadium zaawansowania to przede wszystkim leczenie chirurgiczne. Nowoczesna chirurgia głowy i szyi to chirurgia małoinwazyjna, endoskopowa, laserowa, rekonstrukcyjna. Od roku mamy możliwość wykonywania precyzyjnych operacji przy udziale Robota DaVinci, czyli możemy powiedzieć, że jesteśmy w klubie najlepszych ośrodków świata oferujących różne metody leczenia nowotworów głowy i szyi – mówi prof. Wojciech Golusiński, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Głowy, Szyi i Onkologii Laryngologicznej Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu w Wielkopolskim Centrum Onkologii. – Od roku w ramach refundacji dostępna jest też immunoterapia. Immunoterapia u chorych

z rakami rejonu głowy i szyi jest obecnie zarejestrowana tylko w przypadku choroby nawrotowej lub przerzutowej, zarówno w 1-szej jak i 2-giej linii leczenia. Lekami, które uzyskały akceptację Europejskiej Agencji Leków są niwolumab oraz pembrolizumab. W Polsce od roku mamy możliwość stosować niwolumab w ramach Programu Lekowego, u pacjentów, u których doszło do progresji choroby po chemioterapii z pochodnymi platyny. To dodatkowa szansa na nowoczesne leczenie, które wykazało lepsze efekty niż standardowa chemioterapia – tłumaczy dr n. med. Bartosz Spławski z Kliniki Nowotworów Głowy i Szyi Centrum Onkologii im. Marii SkłodowskiejCurie w Warszawie. – Pacjenci z nowotworami głowy i szyi po leczeniu chirurgicznym oraz po leczeniu radioterapią odczuwają ból, dyskomfort, drętwienia twarzy, szyi, kończyn górnych, pojawia się obrzęk limfatyczny, a często część z nich uczy się na nowo przełykać oraz mówić. Dlatego prowadzenie kompleksowej, interdyscyplinarnej rehabilitacji jest niezbędne i ma istotny wpływ na zmniejszenie wyżej wymienionych dolegliwości, oraz na szybki powrót do sprawności – dodaje dr hab. Sławomir Marszałek, fizjoterapeuta z Wielkopolskiego Centrum Onkologii im. Marii Skłodowskiej-Curie w Poznaniu. Pandemia wirusa SARS-CoV-2 sprawiła, że znacząco spadła liczba rozpoznań nowych przypadków nowotworów głowy i szyi. Wpływ na to mają dwa czynniki: strach ludzi przed pójściem do lekarza w obawie przed zakażeniem SARS-CoV-2 oraz reorganizacja służby zdrowia w związku z pandemią, opóźniająca proces diagnostyki. Należy o tym mówić głośno – nowotwory nie poczekają na koniec pandemii. Nie można zwlekać z wizytą u lekarza w momencie, kiedy pojawiają się u nas niepokojące objawy. Oprac. MB, Fot. Materiały prasowe

20 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

Trwa dramatyczna walka Mikołaja z SMA. Potrzebny jest mu najdroższy lek świata! Mikołaj cierpi na SMA – rdzeniowy zanik mięśni. Choroba stopniowo wyniszcza jego organizm, odbiera po kolei jego funkcje, wyłącza zdolność poruszania, mówienia, przełykania, aż wreszcie bicia serca… Szansą dla Mikołaja jest terapia genowa, która od kilku miesięcy dostępna jest także w Polsce. Niestety, kosztuje ponad 2 miliony dolarów.

Pomóż Mikołajowi pokonać SMA.

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

www.siepomaga.pl/mikolaj-sma

u r o d a Kinesiotaping estetyczny, czyli oklejanie twarzy

Kolorowy lifting Wykorzystywane w rehabilitacji plastrowanie dynamiczne, czyli tzw. kinesiotaping, szybko i skutecznie rozprawia się z bólem po kontuzjach, naderwanych mięśniach czy ścięgnach. Teraz z wielkim sukcesem stosowany jest również w facemodelingu – terapii manualnej twarzy.

kostno-mięśniowych – tłumaczy Anna Chuczun, dyplomowana masażystka, manualna terapeutka twarzy z Białegostoku. – Taśmy aplikuje się (przykleja) w obrębie karku, odcinka szyjnego, splotu słonecznego, piersi, dekoltu i twarzy. Dzięki temu, że bardzo delikatnie unoszą one naskórek do góry, tworzy się przestrzeń, która usprawnia przepływ krwi i limfy, uwalniając tym samym tkanki od obrzęków oraz bólu. Okolica ciała poddana działaniom taśm regeneruje się szybciej i sprawniej. Kinesiotaping estetyczny łączy się z terapią facemodeling, co pozwala na głęboką regenerację biologiczną tkanek jeszcze długo po zakończonej sesji masażu. - Facemodeling to bardzo skuteczna metoda odmładzania i modelowania twarzy, która stanowi doskonałą alternatywę dla zabiegów medycyny estetycznej. Pomaga przywrócić młody wygląd jak również równowagę całego ciała. Dzięki holistycznemu podejściu i wieloaspektowej pracy z twarzą (facemodeling, mioplastyka, masaż intraplastyczny i kinesiotaping), osiągamy długotrwałe i widoczne efekty poprawy piękna i zdrowia – mówi Anna Chuczun.

▲▲ Taśmy do tapingu delikatnie unoszą naskórek do góry,

tworząc przestrzeń, która usprawnia przepływ krwi i limfy, uwalniając w ten sposób tkanki od obrzęków i bólu.

Kinesiotaping polega na oklejaniu różnych części ciała plastrami, które swoją budową przypominają strukturę skóry. - Jedną z odmian kinesiotapingu jest kinesiotaping estetyczny. Jest to bezpieczna metoda pracy z wszelkimi blokadami oraz zastojami limfatycznymi w obszarze twarzy, jak i struktur

▲▲ Przykład przyklejenia taśm do kinesiotapingu na twarz

– prezentuje Anna Chuczun.

▲▲ Taping nadgarstka stosuje się np. w przypadku zespo-

łu cieśni nagdarstka.

Taśmy do kinesiotapingu wykonane są z rozciągliwej bawełny najwyższej jakości, a zastosowana substancja klejąca to hipoalergiczny środek, który aktywowany jest pod wpływem ciepła wytworzonego przez ciało. - Dzięki swojej specyficznej budowie, bardzo podobnej do budowy linii papilarnych naszej skóry, taśmy nie podrażniają ciała. W zależności od ruchu jaki wykonamy – rozciągają się i kurczą. Po aplikacji powinno się je nosić: na twarzy – od trzech do dziesięciu godzin, na pozostałych obszarach ciała – od 24 do 48 godzin. Taśmy mają różne kolory, jednak od strony medycznej kolory te nie mają znaczenia terapeutycznego – dodaje pani Ania Chuczun. Kinesiotaping ma on olbrzymi wpływ na estetykę naszej twarzy. Wzmacnia mięśnie i ścięgna, pobudza układ limfatyczny i krwionośny, uwalnia tkanki od obrzęków, niweluje bruzdy i zmarszczki. Ponadto wygładza blizny, zmarszczki i uelastycznia skórę. Ma też działanie refleksologiczne. MB, Fot. Anna Chuczun

Wzmocnij odporność swego dziecka Budowanie i wzmacnianie odporności u dzieci jest w rękach rodziców. To oni powinni kształtować w pociechach zdrowe nawyki żywieniowe, kreować styl życia pełen aktywności oraz dostarczać naturale substancje wzmacniające odporność. Podstawową rolę w nabywaniu i wzmacnianiu odporności u dzieci odgrywa ruch na świeżym powietrzu. Warto więc korzystać z każdej okazji wyjścia na dwór – bez względu na pogodę. Ponadto codzienna dawka ruchu dodaje dzieciom energii i wpływa pozytywnie na wiele funkcji organizmu, m.in.: poprawia wydolność krążeniowo-oddechową oraz siłę mięśni.

Budowanie odporności odbywa się także poprzez odżywianie, gdyż zdrowo odżywiony organizm ma większe szanse na zwalczenie wirusów. Warto kierować się w tym zakresie piramidą żywienia i dostarczać dziecku w największej ilości warzywa i owoce oraz pełne witamin i składników odżywczych produkty zbożowe. Im żywność jest mniej przetworzona, tym bardziej wartościowa. Są także naturalne produkty, które znakomicie poprawiają odporność. Na szczególną uwagę zasługuje czarny bez, którego owoce są źródłem antocyjanów,

w naturalny sposób wzmacniających układ odpornościowy. Syrop Sambucus kids powstał na bazie standaryzowanego ekstraktu z owoców czarnego bzu. Standaryzacja jest gwarancją dostarczenia dziecku takiej samej dawki antocyjanów i polifenoli w każdej porcji syropu. Sambucus kids to naturalne wsparcie odporności – bez wzmacniaczy smaku, konserwantów, sztucznych barwników i syropu glukozowo-fruktozowego. Oprac. MB

22 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

ZDROW Y BIAÂ£YSTOK 5(53)

w y w i a d Rozmowa z Adamem Jackiewiczem, założycielem Ośrodka Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce

Najlepsza inwestycja w życiu Kiedyś jego życie zabrnęło w ślepą uliczkę. Wygrała w nim jednak chęć zmian i silna wola walki o lepsze jutro. Dziś sam pomaga takim, jakim był on przed laty. Przedstawiam Adama Jackiewicza, terapeutę uzależnień i współuzależnień, założyciela Ośrodka Przystań w Sokółce.

poza tym uważałem, że ich nie potrzebuję, bo wcale nie jestem uzależniony. Nie zgadzałem się z tą teorią, wypierałem ją, choć słowa – nałóg i uzależnienie tkwiły gdzieś głęboko w mojej głowie. MB: Co zatem skłoniło Pana do podjęcia terapii? AJ: W pewnym momencie zrozumiałem, że od dłuższego czasu oszukuję sam siebie. Głęboko skrywane słowa – nałóg i uzależnienie – bardzo szybko, szybciej niż się spodziewałem, okazały się prawdziwe. Dotarło do mnie, że tylko uznając je za prawdę, mogę zmienić swoje życie. Właściwie to nie miałem wyboru – jeżeli chciałem żyć, to musiałem zacząć się leczyć. Tak też zrobiłem i była to moja bardzo przemyślana decyzja. Podjąłem leczenie w prywatnym ośrodku, gdzie spotkałem ludzi, którzy mieli problemy bardzo podobne do moich. To całkowicie utwierdziło mnie w przekonaniu, że to mechanizmy uzależnienia powodowały, że myślałem, że mój problem nie istnieje. Decyzja o podjęciu terapii była najlepszą decyzją mojego życia. Po skończeniu terapii i opuszczeniu ośrodka moje życie zaczęło się zmieniać, zacząłem odczuwać przyjemność z niego bez substancji uzależniającej. Zacząłem zauważać, że rodzina i znajomi chcą ze mną przebywać i rozmawiać. Po kilku latach takiego nowego, trzeźwego życia zrozumiałem, że chcę pomagać innym w powrocie do życia bez nałogów. Wtedy już doskonale wiedziałem, że aby zacząć radzić sobie z problemami, wcale nie trzeba tak wiele – wystarczy poznać siebie. Poznawanie to bardzo mnie inspirowało, postanowiłem więc rozpocząć naukę w szkole dla terapeutów uzależnień i współuzależnień. Po jej ukończeniu byłem przygotowany do realizacji swojego celu. Od 23 lat jestem mężem i ojcem, mam dwie córki i syna, wykonuję pracę, którą bardzo lubię i która daje mi wiele satysfakcji. Mogę powiedzieć, że jestem szczęśliwym człowiekiem. Jednak, by dojść w swoim życiu do takiego stwierdzenia musiałem dużo i długo szukać. Błądziłem wiele lat, ale w końcu osiągnąłem to, co mam teraz.

▲▲ Adam Jackiewicz z córką Marceliną – współwłaściciele Ośrodka Terapii Uzależnień

Przystań w Sokółce. Marzena Bęcłowicz: Prywatny Ośrodek Terapii Uzależnień Przystań w Sokółce oferuje swoim podopiecznym terapie, które uczą życia bez nałogów. Jak powstało to miejsce?

Adam Jackiewicz: Pomysł na utworzenie Ośrodka powstał w wyniku moich własnych doświadczeń i przeżyć związanych z nałogiem. Wiele lat temu moje życie zabrnęło w ślepą uliczkę. Nie bardzo wiedziałem wówczas co robić, żeby je zmienić. Od moich bliskich słyszałem, że zmiany powinienem zacząć od poradzenia sobie z uzależnieniem od alkoholu. Tak, to w nim topiłem swoje smutki i niepowodzenia. Ale nie tylko… chwile radosne i sukcesy zawodowe – które też często miały miejsce w moim życiu – także zawsze musiały być „odpowiednio uczczone”. Nie byłem wtedy gotowy na zmiany,

▲▲ Podopieczni Przystani mogą korzystać z doskonale wyposażonej siłowni.

24 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

w y w i a d MB: I teraz sam uczy Pan innych jak żyć w trzeźwości i jak zrozu-

mieć samego siebie. AJ: W Ośrodku Przystań w Sokółce stosujemy najnowocześniejsze metody terapeutyczne. Kadra, która tu pracuje posiada wysokie kwalifikacje, gdyż ukończyła najlepsze uczelnie kształcące specjalistów terapii uzależnień i współuzależnień. Współpracujemy też z lekarzem psychiatrą, który czuwa nad naszymi podopiecznymi pod względem medycznym i farmakologicznym. Jego profesjonalizm pozwala w większości przypadków, u osób rozpoczynających swoją trzeźwą przygodę, niwelować objawy zespołu abstynencyjnego do minimum. Systematycznie podnosimy jakość naszych usług dbając o komfort psychiczny i fizyczny naszych gości. Wprowadziliśmy nowoczesną metodę wspierania terapii EEG Biofeedback. Metoda ta pozwala uruchomić zdolności samoregulacyjne człowieka, wpływa na usprawnienie funkcjonowania mózgu, dając tym samym efekt wyrównania funkcjonowania osoby uzależnionej, co zapobiega występowaniu nawrotów choroby. Zespół terapeutyczny korzysta też z superwizji, która pozwala systematycznie zwiększać ich umiejętności. W pracy mocno wspiera mnie córka – Marcelina, która od niedawna razem ze mną prowadzi ten Ośrodek.

▲▲ Sala, w której odbywają się terapie.

MB: Przytań to też wiele innych zajęć. To też po prostu codzienne,

nowe życie. AJ: Bardzo dbamy o anonimowość osób, które do nas przychodzą po pomoc i traktujemy każdego pacjenta indywidualnie. Poza tym w naszym Ośrodku panuje domowa atmosfera, co pozytywnie wpływa na proces terapeutyczny. Stworzyliśmy tu strefę relaksu, z której można korzystać po zajęciach terapeutycznych ucząc się czerpania przyjemności z życia bez substancji. Nasi podopieczni mają do dyspozycji profesjonalną siłownię, fotel do masażu ciała, saunę, salę bilardową i stół do ping-ponga. Mogą też poznawać piękne tereny Sokólszczyzny jeżdżąc na wycieczki rowerowe. Nasza Przystań świadczy usługi na najwyższym poziomie, co potwierdzają statystyki tworzone od początku jej istnienia, które mieszą się w granicach 70% skuteczności. Często też słyszymy od osób, które kończą terapię i opuszczają Ośrodek, że pieniądze, które wydali na terapię u nas są najlepszą inwestycją w ich życiu. MB: Dziękuję za rozmowę.

Fot. Ośrodek Terapii Uzależnień Przystań

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

▲▲ Współwłaściciele Ośrodka Przystań syste- ▲▲ Jedną z metod terapeutycznych

matycznie podnoszą jakość swoich usług

stosowanych w Ośrodku Przystań

dbając o komfort psychiczny oraz fizyczny

w Sokółce jest terapia EEG

swoich podopiecznych. W związku z tym

Biofeedback, która polega na uru-

stworzyli strefę relaksu, z której można ko-

chomieniu zdolności samoregulacyj-

rzystać po zajęciach terapeutycznych.

nych człowieka.

k u c h n i a Ćwicz i ciesz się dobrym zdrowiem cały rok

Do aktywnych świat należy Pływanie, jazda na rowerze, wędrówki – złota polska jesień oferuje całą gamę sposobów na zbudowanie formy wszystkim miłośnikom sportów i aktywności. Oto parę zasad jak wzmocnić kondycję, dobrze się regenerować i cieszyć sprawnością fizyczną.

wydolność. Jeśli nie jesteśmy w stanie wygospodarować ośmiu godzin na sen w nocy, zróbmy sobie drzemkę w środku dnia. Zresztą po intensywnym treningu na świeżym powietrzu organizm sam upomni się o sen.

Dywersyfikacja

Kiedy pogoda się psuje

To trudne słowo pomaga w wielu sferach życia. W przypadku budowania kondycji chodzi o wybieranie różnych form aktywności, zamiast trzymania się jednej. Np. wioślarzowi przyda się uzupełnienie treningu o ćwiczenia wzmacniające nogi, a piłkarzowi – ćwiczenie górnej partii ciała.

Jeśli potrzebujemy aktywności fizycznej, a pogoda temu nie sprzyja, wykorzystajmy sprzęty domowe i zróbmy sobie alternatywny trening. Możliwości jest nieskończenie wiele. Zamiast windy wybierzmy schody. Zróbmy sobie trening lub nauczmy się tańczyć z YouTube’em.

Kiedy łapie skurcz Skurcze łapią w najmniej spodziewanym mo- Pamiętaj o nawadnianiu mencie. Jest sposób, aby im zapobiec. Plusssz W czasie treningu pamiętajmy 100% Skurcz Complex to specjalistyczny preparat o uzupełnianiu płynów. Plusssz polecany osobom aktywnym fizycznie. Zawiera 100% Magnez Forte + B-Complex magnez oraz potas, które pomagają w prawid- to specjalistyczny preparat, któłowym funkcjonowaniu mięśni, a także pięć naj- rego składniki przyczyniają się do ważniejszych witamin z grupy B. zmniejszenia uczucia zmęczenia i znużenia oraz pomagają w prawidłowym funkcjonowaniu układu Śpij dobrze Sen to zdrowie i nie są to tylko puste słowa. nerwowego. Podczas snu mięśnie się regenerują i rośnie nasza Oprac. MB, Fot. Plusssz

KONKURS Zapraszamy do udziału w konkursie, w którym nagrodami są zestawy produktów Plusssz i Plusssz Junior oraz kosmetyczka. Aby wygrać jeden z nich należy przesłać, na adres redakcji lub mailem – redakcja@ zdrowybialystok.pl, hasło reklamujące aktywność fizyczną. Nagrodzimy autorów trzech najciekawszych propozycji. Na zgłoszenia czekamy do 15 listopada br.

Miska pełna rozmaitości Warzywne Buddah bowl z dodatkiem ekologicznej musztardy miodowej Bio Roleski to połączenie pysznych smaków skąpanych w oryginalnej recepturze sosu bez dodatku konserwantów. Buddah bowl w tym wydaniu to gwarancja smaku, który na stałe zagości w naszym menu. Składniki (na 2 porcje): 100g czerwonego ryżu, dojrzałe awokado, 2 marchewki, garść szpinaku baby, czerwona i żółta papryka, cukinia, papryka chili, limonka, kiełki słonecznika, sól, pieprz, musztarda miodowa Roleski Bio, oliwa z oliwek.

Sposób przygotowania: Ryż gotujemy zgodnie z instrukcją na opakowaniu. Ugotowany studzimy, doprawiamy oliwą, solą, pieprzem i mieszamy. Marchewki obieramy i tniemy na tagliatelle, a następnie blanszujemy w osolonej wodzie. Papryki kroimy w cienkie paski. Pokrojoną w plastry cukinię skrapiamy oliwą, doprawiamy solą i pieprzem a następnie grillujemy.

Awokado obieramy i kroimy w kostkę, skrapiamy sokiem z limonki. Przygotowane składniki układamy kolejno w misce: ryż na środku, dookoła warzywa, szpinak, na wierzch kiełki oraz posiekane chili. Przed podaniem dodajemy solidną łyżkę musztardy miodowej Bio Roleski, którą łączymy z zawartością miski tuż przed jedzeniem. Oprac. MB, fot. Roleski

26 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

k u c h n i a Skąd sezam wziął się w naszej kuchni

Od oleju do przekąski Sezam zapisał się na kartach historii jako jedna z pierwszych znanych człowiekowi roślin oleistych. Wykorzystywany był przede wszystkim do produkcji oleju, jednak na przestrzeni wieków zyskiwał nowe zastosowania. Sezam jest postrzegany jako jedna z najstarszych roślin oleistych, która została „udomowiona” przez człowieka. Pozyskiwano z niego przede wszystkim olej, choć pełnił on także inne funkcje. Chińczycy używali sadzy otrzymywanej z jego palenia do wyrabiania tuszu. Sezam w czystej postaci był też stosowany w starożytności w greckim wojsku, jako wartościowa i energetyczna racja żywnościowa, a w Rzymie nasiona stanowiły bazę do przygotowywania podobnej do humusu pasty. Dlaczego warto sięgać po sezam? To w 50% tłuszcze, w większości niezbędne nienasycone kwasy tłuszczowe – przede wszystkim omega 3. Ziarenka sezamu są też źródłem białka – na 100 g to aż 18 g, czyli porównywalnie lub nawet więcej niż w kurzych jajach. To także dobre źródło

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

wapnia, bo w tej samej ilości ziaren znajdziemy go ok. 130 mg, a to nieco więcej niż w 100 ml mleka. Dzięki obecności lecytyny sezam poprawia pamięć i koncentrację, a przeciwutleniacze – sezamol i sezaminol – zapobiegają nowotworom i opóźniają proces starzenia się. W medycynie chińskiej sezam stosowany jest jako środek na przeziębienie oraz kaszel.

Ponadto wzmacnia kości, włosy i paznokcie. Zawiera też wiele cennych witamin, m.in. A, E oraz z grupy B. Nasiona zawierają też tryptofan, czyli związek potrzebny do syntezy serotoniny i melatoniny. Dlatego garść sezamu przed snem powinna pomóc w problemach z zasypianiem. Oprac. MB, fot. 38pr

n o w o œ c i

r y n k o w e

Bielenda Eco Nature

Twoje prawdziwe piękno

Bielenda Eco Nature to linia do pielęgnacji twarzy, której receptury zawierają 99% składników pochodzenia naturalnego. Wszystkie produkty są certyfikowane przez PETA, mają wegańskie składy oraz zawierają tylko naturalne barwniki i kompozycje zapachowe. Dedykowane są cerze suchej i odwodnionej (sublinia nawilżająco-kojąca) oraz mieszanej i tłustej (sublinia detoksykująco-matująca).

Kolekcja Just Free Skin firmy Bell HypoAllergenic została opracowana w duchu Clean Beauty. To linia produktów wolnych od alkoholu, substancji zapachowych, silikonów cyklicznych i olejów mineralnych. Wegańskie formulacje wzbogacone zostały o składniki aktywne w postaci ekstraktu z nasion komosy ryżowej, aloesu i białej herbaty. W kolekcji: hypoalergiczny podkład, hypoalergiczna baza łagodząca oraz hypoalergiczny korektor pod oczy.

Fot. Bielenda

Fot. Bell

Słodki Wawel

Krówka Mleczna i karmelowo-czekoladowy Tofflairs to pyszności z Wawelu. Krówka ma prosty skład – cztery składniki, w tym masło i pełne mleko. Nie zawiera barwników, aromatów i substancji konserwujących. Jej mleczno-maślany smak i idealna kruchość przywołują wspomnienie beztroskiego dzieciństwa. Tofflairs to połączenie karmelowego smaku z miękkim czekoladowym nadzieniem. Słodka dawka dobrego humoru, po której wszystko zaczyna się kleić.

Fot. Wawel

Ziołowe farbowanie

Naturalne, ziołowe farby do włosów marki Venita, barwią i pielęgnują włosy, zapewniając im zdrowy wygląd i piękny, pełny blasku kolor. Pogrubiają i wzmacniają strukturę włosów, nadając im miękkość i połysk. Przeznaczone do przyciemnienia i pogłębienia koloru włosów. Polecane dla wegan.

Fot. Venita

Więcej na głowie

Szampon zwiększający objętość włosów marki Equilibra przeznaczony jest do oczyszczania włosów cienkich i delikatnych. Stosowany regularnie nadaje im objętości. Zawiera kompleksy roślinne z aloesu o działaniu nawilżającym, z oleju arganowego o właściwościach zmiękczających i z keratyny roślinnej, ekstrahowanej z konopi i ryżu o działaniu wzmacniającym.

Fot. Equilibra

Na stłuczenia i obrzęki

Krem przeznaczony jest do intensywnej pielęgnacji skóry, szczególnie po urazach. Z uwagi na wysoką zawartość arniki górskiej skutecznie łagodzi nie tylko podrażnienia powstałe na skutek kontuzji ale też po ukąszeniach owadów. Działa nawilżająco oraz rewitalizująco. Wzbogacony jest w olejki eteryczne mięty pieprzowej i eukaliptusa, dlatego po użyciu pozostaje przyjemne uczucie chłodu. Fot. Dulac

Więcej niż napój

Linia Antidotum to seria napojów funkcjonalnych mających za zadanie w naturalny sposób wspierać zdrowie organizmu. Napoje stanowią mieszankę soków NFC, witamin oraz ziół. Nie zawierają wody, cukru ani żadnych substancji konserwujących. W formie 150ml shotów dostępne są w sześciu wariantach: odporność, witalność, relaks, oczyszczenie, uroda i figura.

Fot. Premium Rosa

Jesień nie musi być szara

Lakiery hybrydowe Nox Nasil świetnie prezentują się zarówno w solowej odsłonie, jak i w połączeniu z brokatami i pyłkami. Nie zawierają szkodliwych substancji, takich jak toluen, DBP czy formaldehyd, dlatego są w pełni bezpieczne dla zdrowia. W kolekcji cztery kolory: Władca czerwieni (neonowa czerwień), Tutti Frutti (neonowa pomarańcz), Las Vegas (neonowy róż), oraz Lawendowe korale (chłodna lawenda).

Czystość i świeżość

Marka Persil przedstawia żel oraz kapsułki do prania Persil Against Bad Odors. Dzięki technologii neutralizacji nieprzyjemnych zapachów zarówno żel jak i kapsułki zapewniają perfekcyjne rezultaty prania, ochronę tkanin i długotrwałą świeżość. Innowacyjna formuła żelu z technologią Deep Clean wnika głęboko we włókna ubrań i usuwa nawet najbardziej uporczywe plamy. Fot. Persil

Fot. Nox Nasil

28 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

r o z r y w k a Weź udział w konkursie i wygraj książkę Elżbiety Ruman

Lecznicza moc natury Chcesz jak najdłużej cieszyć się dobrym zdrowiem – zgłębiaj wiedzę św. Hildegardy z Bingen. Kładzie ona nacisk na prowadzenie zdrowego, aktywnego trybu życia oraz leczenie nie tylko cielesnych, ale i duchowych źródeł bólu. Św. Hildegarda z Bingen – niemiecka benedyktynka żyjąca w latach 1098-1179 – była wizjonerką, lekarką, pisarką i kompozytorką, a także znawczynią ówczesnych nauk przyrodniczych. Opisała szczegółowo 80 chorób, podając sposoby ich leczenia oparte wyłącznie na istniejących w naturze składnikach. Przedstawiła też dietę pomagającą utrzymać w zdrowiu i równowadze organizm człowieka, której głównym składnikiem jest orkisz. Zboże to ma unikatowe właściwości – jest całkowicie przyswajane przez organizm, przywraca – jak pisze święta zakonnica – właściwą strukturę ciała i prawidłową krew, wywołuje pogodny nastrój i radość w duszy. Jeden ze składników orkiszu, który

jest przedmiotem badań naukowców – wykazuje działanie antynowotworowe. Elżbieta Ruman, autorka książki Lecznicza moc natury według Hildegardy z Bingen, od 2006 r. kroczy śladami mniszki i zgłębia jej niezwykłą wiedzę. Doświadczenie w stosowaniu w swojej kuchni roślin wskazanych przez świętą mniszkę, graniczące z cudem powroty do zdrowia setek osób i dwuletnie studia medycyny hildegardowej w Niemczech, pozwoliły Elżbiecie Ruman stworzyć

KONKURS Zapraszamy do udziału w konkursie, w którym nagrodami są książki Elżbiety Ruman Lecznicza moc natury według Hildegardy z Bingen. Aby wygrać jedną z nich trzeba przesłać nam, na adres redakcji lub mailem – redakcja@zdrowybialystok.pl, jesienne pozdrowienia. Warto się spieszyć, gdyż nagrodzimy autorów trzech pierwszych listów.

ten niezwykły poradnik. To pierwsza książka z cyklu Akademia Hildegardy z Bingen, przybliżająca tak cenne podstawy wiedzy, jak i konkretne terapie. Zakończeniem publikacji są przepisy, pozwalające wcielić w codzienność odżywianie, które leczy, odmładza i daje radość życia. Oprac. MB Fot. Wydawnictwo Bernardinum

KRZYŻÓWKA

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy zestawami musztard Bio ufundowanymi przez firmę Roleski. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem – redakcja@zdrowybialystok.pl. Na rozwiązania czekamy do 15 listopada br.

ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

Tu są nasze gazety Śmiech to zdrowie – Szef w pracy zwraca się do blondynki: – To jeszcze posprząta pani w windzie i może iść do domu. – Dobrze szefie. Ale na każdym piętrze?

Antoniuk, Młodych RR

Apteka Bliska, ul. Antoniukowska 22/1

Sklep Smaki natury, ul. Wierzbowa 3D

Bacieczki RR

Centrum medyczne TBS, ul. KEN 36 lok. 2

Jasio prowadzi krowę. Spotyka księdza. Ksiądz pyta: – Dokąd prowadzisz tę krowę? – Do byka. Ksiądz zgorszył się, że takie zadanie powierza się małemu dziecku. – Jasiu, a nie mógłby tego zrobić tatuś? – Nie proszę księdza, musi byk!

Poradnia Położniczo-Ginekologiczna, ul. NMP Królowej Rodzin 21

***

Przychodzi Szkot do sklepu warzywnego. – Poproszę jedną brukselkę. Tylko ładną, bo ma być na gołąbki!

*** Ojciec z synem i teściową idą na spacer do lasu. Nagle syn woła do ojca: – Tato, dzik zaatakował babcię. – Sam zaatakował, niech sam się broni.

*** – O jakim piwie marzy kot? – Okocim.

*** Żona prosiła mnie, żebym jej przyniósł szminkę. Przez pomyłkę podałem jej klej w sztyfcie. Chyba ciągle jest na mnie obrażona, bo się nie odzywa...

Bema, Nowe Miasto, Kawaleryjskie RR

Bistro Zdrowa micha, ul. Kręta 10A

Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Pogodna 11C lok. 2

Gabinet USG Ultramed, ul. Bema 2 lok. 29

Instytut zdrowia i urody Yasumi, ul. Mławska 4

Mastermed, ul. Legionowa 9A

NZOZ Przychodnia lekarska, ul. Bema 2

Optyk Izabela, ul. Bema 3

Park Trampolin Jumper, ul. Bema 6

Rehabilitacja Lege Artis, ul. Młynowa 17

Sklep Miejska pasieka, ul. Dubois 10 lok. 11

Sklep zielarsko-medyczny Zielnik, ul. Kaczorowskiego 7 lok. 7U

RR RR

Salon urody Orchidea, ul. Świętojańska 20 lok. 4

Sklep medyczny Akson, ul. Żelazna 9 lok U6

Specjalistyczne centrum gastrologii Gastromed, ul. Wiosenna 12 lok. 1

Sklep ortopedyczno-rehabilitacyjny Medactive, ul. Żelazna 9 lok. U1

Twoja klinika, ul. Młynowa 38 lok. 4/2

Sklep Zdrowa spiżarnia, ul. Świętojańska 8

Specjalistyczna Poradnia Lekarska Waszyngtona 7, ul. Waszyngtona 7

TMS Diagnostyka, USK, ul. M. C. Skłodowskiej 24A, budynek G

Białostoczek RR

Przychodnia Twój lekarz rodzinny, ul. Zagumienna 10A

Gabinet stomatologiczny Eurodent, ul. 1000-lecia P.P. 4D

Centrum, Przydworcowe

Centrum Medyczne Bojary, ul. Piasta 14

Centrum ortopedyczno-protetyczne, ul. Stary Rynek 2 lok. 103

Gabinet kosmetologii estetycznej Care-Line, ul. Warszawska 39 lok. 9

Gabinet urologiczny Paweł Zajkowski, ul. Warszawska 79 wejście E

Ośrodek rehabilitacji Armedis, ul. Przygodna 14

Ośrodek diagnostyczno-badawczy chorób przenoszonych drogą płciową, ul. Św. Rocha 3

Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym Jasny cel, ul. Bukowskiego 4

Restauracja Futu sushi, ul. Lipowa 12

Sklep Zdrowy kiełek, ul. Św. Rocha 14A lok. 12

Przychodnia stomatologiczna DentMedica, ul. Piastowska 11/11

Sklep medyczno-zielarski Szlachetne zdrowie, ul. Słonimska 21 lok. 2U

Centrum medyczne Stołeczna, ul. Stołeczna 7

Centrum Medyczne Medrex, ul. Krakowska 9

Centrum leczenia niepłodności Kriobank, ul. Stołeczna 11

Expert Optyk, ul. Lipowa 4

LSSP Eskulap, ul. Białówny 9/1

LSSP Eskulap, ul. Malmeda 6

LSSP Eskulap, ul. Nowy Świat 11C

Blondynka rozpoczęła pracę jako szkolny psycholog. Pierwszego dnia pracy zauważyła chłopca, który nie biega po boisku razem z innymi. Podchodzi do niego i pyta: – Dlaczego nie biegasz z innymi chłopcami? – Bo jestem bramkarzem.

***

Apteka Awicenna, ul. Szarych Szeregów 6

Na lekcji religii zakonnica pyta dzieci: – Co to jest małe, je orzeszki, ma rudą kitkę i skacze po drzewach? Wstaje Jaś i mówi: – Na 99% wiewiórka, ale jak siostrę znam, to może być Jezus.

Apteka Awicenna, ul. Konwaliowa 2

Centrum Medyczne Rodzina, ul. Witosa 15B

Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Storczykowa 5 gab. 115

RR RR

Jestem tak dobry w spaniu, że mogę to robić z zamkniętymi oczami.

***

*** Na sali sądowej prawnik zwraca się do świadka: – Jak na pana pochodzenie społeczne, odznacza się pan wielką inteligencją. Na to świadek: – Gdybym nie był pod przysięgą z pewnością odwzajemniłbym komplement.

*** Wyjrzał żołnierz z okopu i coś mu do łba strzeliło.

Piasta, Skorupy RR

***

Jeśli, w którymś z tych miejsc nie znajdą Państwo naszej gazety, prosimy o kontakt, tel. 501 303 181 – Andrzej Niczyporuk. Ponadto po gazety zapraszamy też do naszej redakcji, ul. Bema 11, lok. 80.

Leśna Dolina, Zielone Wzgórza, Słoneczny Stok, Marczuk, Starosielce

Sienkiewicza RR

123Okulary.pl, ul. Sienkiewicza 6 lok. 3

Atom Pracownia RTG, ul. Fabryczna 4 lok. 1A

Centrum stomatologii Classic, ul. Sienkiewicza 81/3

Centrum medyczne Ryska, ul. Sobieskiego 13 lok. 8

Elite Optyk Malinowscy, CH Auchan, ul. Hetmańska 16

Elite Optyk Malinowscy, ul. Sienkiewicza 22

Gabinet stomatologiczny Eurodent, Al. Jana Pawła II 59B lok. U1

Nasze Apteki, ul. Fabryczna 22

Stomatologia Dąbrowscy, ul. Fabryczna 4 lok. 1A

Remedium Zdrowia i Urody, ul. Upalna 7 lok. 2

Piaski, Mickiewicza, Dojlidy

Wysoki Stoczek, Dziesięciny RR

Centrum optyki, ul. Berlinga 8

Niepubliczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna nr 1, ul. Blokowa 4 lok. 4

Artykuły ortopedyczno-rehabilitacyjne Formed plus, ul. Parkowa 14

Centrum Medyczne Dojlidy, ul. Niedźwiedzia 69

Klinika Urody Żelazna 5, ul. Żelazna 5 lok. 2U

Hajnówka

Pracowania Bio-skaner, ul. Żurawia 71A

Park wodny w Hajnówce, ul. 3 Maja 50

Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ul. M. C. Skłodowskiej 23

Prywatny gabinet chirurgiczny DuoMed Popow, ul. 11 listopada 17

30 ZDROW Y BIA£YSTOK 5(53)

Zelektryfikowane

crossovery

Fot. Kia, MaSz

Kia e-Niro na jednym ładowaniu może przejechać nawet 455 km. To zdecydowanie więcej niż elektryczni konkurenci.

kia

Oszczędne i z dużym zasięgiem

Rosnące ceny paliwa i koszty związane z eksploatacją to prawdziwe utrapienie dzisiejszych kierowców. Świetnym, nowoczesnym i tanim rozwiązaniem może być zakup samochodu elektrycznego lub hybrydowego. Jest to szczególnie opłacalne, gdy posiadamy własne źródło prądu w postaci paneli fotowoltaicznych. moment obrotowy o identycznej wartości jak mocniejszy silnik, czyli również 395 Nm. Model 136-konny od 0 do 100 km/h przyspiesza w 9,8 sekundy. Obie wersje e-Niro mają napęd na przednie koła. Zasięg mocniejszej wersji to aż 455 km na jednym ładowaniu, co stawia go na szczycie „elektryków”. Dla porównania Nissan Leaf ma zasięg 385 km, zaś BMW i3 jedynie ok. 300 km. Ten znakomity wynik e-Niro to zasługa pojemnej baterii oraz świetnego zarządzania energią. Elektryczny crossover Kia zapewnia kierowcy dostęp do szeregu technologii, które zwiększają wydajność akumulatora i poprawiają zasięg samochodu. Hamowanie rekuperacyjne pozwala odzyskać energię kinetyczną i przetworzyć ją w energię elektryczną, która zasila akumulator. Samochód wyposażony jest w łopatki przy kierownicy, które pozwalają przełączać się pomiędzy trzema poziomami odzysku energii. Im wyższy poziom zostanie wybrany, tym więcej energii jest odzyskiwane podczas hamowania. Najwyższy poziom umożliwia jazdę z wykorzystaniem, praktycznie rzecz biorąc, tylko jednego pedału – pedału przyspieszenia. Dostępny jest również automatyczny tryb odzysku energii, który umożliwia samoczynne dostosowanie poziomu odzysku energii kinetycznej w zależności od warunków na drodze.

Wówczas poziom rekuperacji zależy od sygnału z radaru umieszczonego w zderzaku. Dodatkowo auto wyposażone jest w układ podgrzewania akumulatora, którego zadaniem jest minimalizowanie negatywnych skutków niskich temperatur. Jazda samochodem elektrycznym będzie jeszcze bardziej ekonomiczna, gdy będziemy korzystać z własnego źródła zasilania, czyli z paneli fotowoltaicznych. Wówczas koszty podróżowania stają się naprawdę znikome. Kia zaprezentowała również w ostatnim czasie czwartą generację modelu Sorento. Flagowy SUV marki Kia po raz pierwszy dostępny jest w wersji hybrydowej. Układ napędowy Sorento składa się z 1,6-litrowej jednostki napędowej T-GDi o mocy 180 KM (turbodoładowanej z bezpośrednim wtryskiem benzyny), silnika elektrycznego o mocy 60 KM oraz litowo-jonowego akumulatora o pojemności 1,49 kWh Maksymalna moc hybrydowego układu napędowego wynosi 230 KM i 350 Nm.

Gwarancja Kia

7 lat lub 150.000 km na akumulator i silnik elektryczny

7 lat lub 150.000 km na perforację nadwozia

7 lat aktualizacji mapy w systemie nawigacji

5 lat lub 150.000 km na powłokę lakierową

gwarancja może przejść na kolejnego właściciela

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Kia Niro to wyjątkowy crossover, który podbił serca wielu Polaków. Obecnie na rynku pojawiła się elektryczna wersja tego modelu, która wyróżnia się przestronnością wnętrza i funkcjonalnością, oszczędnością i wyjątkowo dużym zasięgiem na jednym ładowaniu. Warto zaznaczyć, że Niro w każdej zelektryfikowanej wersji (hybrydowej, hybrydowej typu plug-in oraz elektrycznej) jest najlepiej sprzedającym się samochodem marki Kia. Model e-Niro świetnie oddaje postęp, którego Kia dokonała w ostatnich latach w projektowaniu wygodnych, bezawar yjnych i oszczędnych aut. Wnętrze auta jest bardzo przestronne, a wysokiej jakości materiały gwarantują komfort podróżowania. Samochód można wyposażyć w silnik 136 lub 204 konny. Mocniejsza wersja wyposażona została w akumulator o pojemności 64 kWh. Zastosowano w niej silnik elektryczny o mocy 150 kW, czyli 204 KM, który generuje maksymalny moment obrotowy o wartości az 395 Nm. Model e-Niro z takim układem napędowym przyspiesza od 0 do 100 km/h w zaledwie 7,8 sekundy, co jest znakomitym wynikiem wśród crossoverów. Natomiast druga wersja modelu ma akumulator o pojemności 39,2 kWh, który współpracuje z silnikiem elektrycznym o mocy 100 kW (136 KM). Jednostka ta wytwarza maksymalny