Marta Alves Leborán Iria Couselo García
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Sumario As portadas máis votadas 2 Investigamos e cociñamos en Educación Infantil 5 Adiviñas para o camiño 11 A Rosalía 15 Traballar 16 A cruz de Santiago 17 Campo da Estrela 18 Poetas 19 Historias da catedral de Santiago 23 Os meses no refraneiro 26 Versos para Compostela 27 O noso paso pola escola 32 Dende a aula de inglés 35 A nosa biblioteca 42 3º Concurso das Letras Galegas 44 Saúdo da ANPA 49 Pasatempos con María Victoria Moreno 51 Nós 56
1
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
As portadas máis votadas Valeria Balsa Casal 5º EI
Carlos Rodríguez Ríos 6º EI
Pablo Seoane Fuentes 1º EP
2
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Alba Calvete Miras 2º EP
Carlos Piñeiro Vicente 3º EP
Iria Couselo García 4º-A EP
3
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Anxo Neira Ferro 4º-B EP
Naiara López Muíño 5º EP
Paula Fole Lago 6º EP
4
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Investigamos e cociñamos en Educación Infantil
5
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
6
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
7
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
8
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
9
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
10
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
1ยบ curso de Educaciรณn Primaria
11
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
12
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
13
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
14
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
2ยบ curso de Educaciรณn Primaria
15
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
16
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
17
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Campo da Estrela
18
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Poetas
3ยบ curso de Educaciรณn Primaria
19
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
20
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
21
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
22
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Historias da catedral de Santiago 4º curso de Educación Primaria A
A Berenguela. A torre do reloxo da catedral de Santiago ten nome propio... chámase Berenguela. Recibe este nome por ter sido concluída como conxunto defensivo durante o mandato do arcebispo francés Berenguel de Landoira. As obras foran iniciadas polo seu antecesor Rodrigo de Padrón nas primeiras décadas do século XIV. A actual estructura da torre, que mira ás prazas de A Quintana e As Praterías,
completouna
Domingo de Andrade, entre os anos 1.676 e 1.680, co deseño
dos
superiores
dous
corpos
adornados
con
motivos vexetais e outros relacionados co Camiño de Santiago. A torre remata cunha cúpula e unha esbelta lanterna que no seu interior ten catro lámpadas, permanentemente acendidas nos anos santos, consideradas o faro que na noite indica aos peregrinos o lugar da tumba do apóstolo Santiago. O resultado foi a que está considerada coma unha das torres máis fermosas do mundo. O reloxo foi construído en 1.831 por encargo do arcebispo Rafael Vélez. Ten catro esferas, que van respectivamente orientadas segundo os puntos cardinais, en cada cara da torre. Unha das maiores 23
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
peculiaridades do reloxo é que conta só cunha agulla, pois as horas as marca a famosa campá Berenguela, chamada coma a torre que a alberga e a máis grande da catedral, e os cuartos a súa compañeira.
Contan as lendas que se, algunha medianoite, a Berenguela en vez de tocar doce badaladas toca trece, o demo terá unha hora máxica para andar solto polo cidade... Que medo! Christian, Iván, Álex, Iria, Ramón, Alba e Aroa.
O Botafumeiro. O Botafumeiro é un dos símbolos máis coñecidos e populares da catedral de Santiago. É un enorme incensario usado dende a Idade Media
na
catedral
coa
idea
de
perfumar o templo e eliminar o cheiro que deixaban os peregrinos cansos, suorentos, desaseados e moitos deles enfermos. No ano 1.200, cambiouse o sistema inicial de poleas por un sistema de rodaduras que permitía o
24
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
desprazamento lateral e co que podía percorrer a distancia que permitía a corda. O rei Luis XI donou, no ano 1.400, unha suma de cartos para reemprazar o incensario medieval. O novo incensario foi realizado compretamente en prata, pero foi roubado polas tropas de Napoleón en abril de 1.809, durante a Guerra de Independencia. O Botafumeiro foi reemprazado polo actual, fabricado polo ourive José Losada, en 1.851, en latón bañado en prata, e outro de prata agasallo da Hermandad de Alféreces Provisionales en 1.971. O Botafumeiro énchese cuns 40 quilos de carbón e incenso, átase con fortes nós a unha longa corda que vai ata o teito da catedral e desprázase pola nave
transversal.
conseguilo,
oito
Para
tiraboleiros
tiran cada un dun cabo da corda ata acadar movemento e velocidade. O impulso e a parada do incensario lévaas a cabo o tiraboleiro maior, que é quen tamén marca o ritmo do impulso. Debido á velocidade e ao seu peso, o Botafumeiro adquire unha enorme enerxía que, en épocas pasadas, provocou desprendementos da corda. En 1.499 desprendeuse e saíu pola Porta de Praterías, en presencia de Catalina de Aragón que visitaba Compostela. A mesma situación deuse en 1.622 e 1.937, pero, pola intercesión do apóstolo Santiago?, nunca houbo feridos polos desprendementos. Carme, Xoán Castro, Antía, Xoán Fiaño, Yassin e Óliver. 25
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
4ยบ curso de Educaciรณn Primaria B
26
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
5ยบ curso de Educaciรณn Primaria
27
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
28
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
29
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
30
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
31
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
6ยบ curso de Educaciรณn Primaria
32
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
33
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
34
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Dende a aula de InglĂŠs
35
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
36
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
37
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
38
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
39
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
40
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
41
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
A nosa Biblioteca
42
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
43
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
3º Concurso das Letras Galegas O Equipo da Biblioteca do CEIP Arquitecto Casas Novoa, en colaboración co Equipo de Dinamización da Lingua Galega, organizou o 3º Concurso das Letras Galegas. Convocáronse tres modalidades: 1.- Debuxo ou cartel sobre María Victoria Moreno. 2.- Conto de tema libre, con extensión mínima dunha carilla e máxima de dúas carillas. 3.- Microrrelato de tema libre, con extensión máxima de duascentas palabras. As categorías establecidas foron catro: Categoría A: Alumnado de Educación Infantil. Podía participar na modalidade de debuxo ou cartel. Categoría B: Alumnado de 1º e 2º de Educación Primaria. Podía participar na modalidade de debuxo ou cartel. Categoría C: Alumnado de 3º e 4º de Educación Primaria. Podía participar na modalidade de conto. Categoría D: Alumnado de 5º e 6º de Educación Primaria. Podía participar na modalidade de microrrelato.
Premiadas e premiado:
Gañador categoría A: David Rial Montaos. Gañadora categoría B: Noa Maroño Ferro. Gañadora categoría C: Laura Lameiro Rial. Gañadora categoría D: Paula Fole Lago. 44
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Gañador categoría A: David Rial Montaos.
45
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Gañadora categoría B: Noa Maroño Ferro.
46
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Gañadora categoría C: Laura Lameiro Rial. Unha nena especial
Nunha aldea moi pequena preto da Coruña, naceu nunha casiña moi humilde unha nena chamada Mina. Mina tivo problemas no seu nacemento e por iso naceu cunha pequena discapacidade. Os primeiros meses de Mina foron moi normais, comía e durmía todo o día pero íase notando algún retraso na aprendizaxe. A Mina custáballe andar e falar algo máis que aos outros nenos. Cada cousa que conseguía era unha festa para ela e por suposto para a súa familia que era un gran apoio para ela e queríana moito. Aos tres anos Mina empezou o colexio,
quería
compañeiros. moitas
coñecer Quería
cousas,
pero
novos
aprender pronto
descubriu que os seus compañeiros aprendían máis rápido ca ela, pero...lonxe de amargarse, collía máis folgos para seguir loitando. Tantas ganas tiña de saber as letras...que con moita vontade e constancia...CONSEGUIUNO. Mina descubriu na lectura un mundo novo; canto máis lía, máis quería ler. Soñaba que era unha escritora famosa e que os seus libros se vendían en moitas librarías. Ao cabo dos anos, Mina fíxose unha muller e cumpriu o seu gran soño de ser escritora de contos infantís e novelas coma María Victoria Moreno.
Laura Lameiro Rial. 47
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Gañadora categoría D: Paula Fole Lago. Un tesouro moi valioso Xoán e María son dous nenos apasionados pola lectura. Viven en Cantabria, e o luns 7 de maio, emprenderon o camiño dos seus soños. O camiño de Santiago. O seu avó, Ramón María de Valle-Inclán, era moi querido polos nenos. Encantáballe a literatura, pois escribiu moitos libros. Vivía en Santiago de Compostela. O día da súa morte, unhas horas antes, díxolle aos seus netos que lles escribira uns libros para eles, pero onde estarían? Os nenos quedaron moi apenados debido ao suceso, e debido a que non poderían ler eses libros. Estiveron día e noite camiñando para chegar ao seu destino. O día 17 de maio, día das Letras Galegas, chegaron a Compostela. Que alegres estaban! Visitaron toda a cidade, foron ata o Gaiás, visitaron a Cidade da Cultura; foron á Alameda, onde había unha escultura do seu avó nun banco. Debía de ser moi coñecido!! E loxicamente foron á Praza do Obradoiro, onde se atopaba a Catedral de Santiago. Entraron a visitala, era fermosísima!! O que máis lles extrañou foi que había na parede unha escritura. Xoán tocouna e saíron dous libros da nada. Eran os que o avó lles escribira a eles. Por fin o lograron!!! Paula Fole Lago.
48
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Saúdo da ANPA De contado chegamos ó remate dun novo curso que, como decote, pasa moi rápido; e así pechamos un novo ciclo que nalgúns casos converte os nosos cativos e cativas en alumnado de instituto, noutros fai que os pequenos de infantil sexan maiores de primaria e que os que chegaron como pequenos de tres anos suban un novo chanzo, mentres se agardan as próximas incorporacións do vindeiro curso. Como comunidade educativa, afrontamos o ano escolar próximo con optimismo, xa que se vai mantendo a matrícula do noso centro, algo ó que lle temos que dar importancia, logo de ver aterradores peches inxustificados de centros educativos ó remate do curso pasado. Debemos mirar cara atrás e pensar nas pequenas cousas que axudan a conformar un curso completo, e que quizais non valoramos o suficiente mentres as temos, pero si que as botamos de menos cando faltan. Este curso tivemos Samaín, magosto, festival de Nadal, festival de Entroido, festival das Letras Galegas, Día do Libro, Día da Paz, varias saídas culturais de todos os grupos, excursións de fin de curso, actividades extraescolares, comedor, madrugadores, etc.. Todo iso, ademais da propia actividade lectiva xa importante de por si, conforman o proceso educativo en todos os ámbitos para os nosos cativos e cativas. De todo o citado debemos estar agradecidos a todos os involucrados: titores, mestres, dirección, conserxes, persoal de cociña e comedor, persoal de limpeza, membros do Consello Escolar, familias, etc; e temos que pensar que todo se fai grazas a que todas e todos achegan o seu grao de area -ou moitos graos-, para que isto se leve a cabo. Se facemos memoria, non hai moitos cursos, algunhas destas actividades non se podían facer ou simplemente non se facían. Dende a Anpa tentamos axudar a que todo se manteña e se faga mesmo mellor, se é posible. Así que ¡¡¡Graciñas a todas e todos !!! Ben paga a pena este esforzo por ver a cara de ledicia das alumnas e alumnos. Polo tanto, sigamos avanzando en mellorar o noso entorno educativo, dentro deste sistema de ensino que vemos coxo en moitos aspectos, pero que custa moito mellorar ou, polo menos, mantelo tal como está, sen empeoralo.
49
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Seguimos sufrindo e loitando coa LOMCE, demostrando no noso centro o rexeitamento ás reválidas de terceiro, e traballando por unhas leis e normas mais xustas e acaídas ás necesidades actuais, que promovan unha educación máis completa e consigan unhas xeracións vindeiras mellor formadas e con capacidade para afrontar un futuro complicado e competitivo. Neste curso asistimos a un proceso de proposta de cambio de xornada. Con independencia das ideas e opinións de cada persoa ou familia -todas elas respectables e entendibles-, cremos que temos que facer unha balance positivo deste proceso, xa que foi tranquilo e aberto. Del aprendemos que somos unha comunidade educativa madura, que podemos e debemos falar do que nos preocupa e do que queremos mudar, someténdoo a debate para que logo sexa a maioría a que decida. Tamén queremos lembrar que a Anpa non a forman nin a gobernan unicamente os membros da Xunta Directiva. Na Xunta Directiva actual participa un conxunto de familias coa idea común de traballar en grupo, de tentar axudar entre todos a que mellore o sistema educativo e os recursos que chegan ó noso centro. Pero precisamos máis xente implicada, desterrando a idea de que han de ser os demais os que fagan o traballo por nós, pois todos e todas temos as mesmas responsabilidades e dereitos no que nos afecta. Como Anpa do centro pensamos que estamos nun proceso de cambio como organización, estamos nun momento no que en breve se pechará a etapa actual, na que fomos consolidando moitas cousas, todas elas con moito esforzo, aínda que este esforzo non sexa visíbel para o resto da comunidade. O que agora toca é afrontar novos retos axudados polas recentes incorporacións á Xunta Directiva e por outras que deben darse para comezos do curso que vén. Isto debe materializar en novas ideas e na capacidade de levalas a cabo. Polo tanto despedimos este curso e agardamos o descanso das vacacións para afrontar o seguinte ano escolar, desexando achegas positivas da comunidade educativa, para así conseguir melloras no futuro. Recibide un saúdo agarimoso A Sionlla, xuño de 2018
A Xunta Directiva da ANPA da Sionlla
50
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
Pasatempos con María Victoria Moreno Seminario Galán
51
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
52
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
53
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
54
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
55
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Nós 4º de Educación Infantil
David Rial, Xosé Eiras, Jorge Suárez, Héctor Viqueira, Santiago Vidal, Iria Iglesias, Iker Liste, Xian Vázquez, Yerai Ventos, Noa Rodríguez e Yanet Cortés. Antón Gendra, Xoel Conde, Fernando Amor, Noemí Mosquera, Hugo Martínez, Adrián Puga, María Rodríguez, Sara Seoane, Marta Álves e Filipe Mujico.
5º de Educación Infantil
Sabela Roa, Mateo Codesido, Carla Varela, Fabio Balsa, Mateo Cepeda, Valeria Balsa e Covadonga Ibáñez. Yahir Hernández, María López, Sara López, Jose Silveira, Clara García, Pablo Vázquez, Xoel Suárez, Damián Pousada e Carlos Suárez. 56
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
6º de Educación Infantil
Matías Fernández, Carlos Rodríguez, Diego Carrillo, Antón Suárez, Daniel Martínez, Alejandra Nogareda, Asier Couselo, Antía Bermúdez, Lucía Otero, Martín Couselo e Jacobo Pousada. Mateo Adrán, David Castro, Lois Muíño, Adrián Otero, Mateo Seijo, Laura Carollo, Aarón Liste, Leo Gómez, Adrián Del Río, Noa Cortés e Noa Lamelas.
1º de Educación Primaria
Manuel Martínez, Noa Chaves, Nuria Naveiro, Jorge Lado, Diego Gendra, Carla López, Nagore Mosquera, Pablo Otero, Lucía Vázquez e Patricia Blanco. Darío Martínez, Pablo Seoane, Marta Puga, Celia Sánchez, Rubén López, Noa Maroño, Sofía González, David Castiñeiras, Samara Cerqueiro e Judith Fosado.
57
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
2º de Educación Primaria
Anxo Sánchez, Mateo González, Ruth Barreiro, Teo Novo, Brais Barreiro, Inma Vázquez, Sara Rodríguez e Adriana Blanco. Héctor Blanco, Dana Ventos, Paula Rodríguez, Paula Fernández, Xiana Fiaño, Belén Rioboó e Nerea Gómez. Paula Quiñoy, Diego Cao, Ángel Alves, Noelia Mallo, Alba Calvete, Álex Otero e Noa Suárez.
3º de Educación Primaria
Ibtissam Khayrou, Marco Suárez, Lorena Lugo, Enrique Carollo, Lucía Blanco, Brais Mugico, Sheila Labandeira, Martín Seoane, Sara Mosquera, Esteban Muíño, Hugo Viqueira e Carlota Bermúdez. Uxío Codesido, Karla Castelao, Luis Martínez, Minia Liñares, Sonia Martínez, Carlos Piñeiro, Sabela Iglesias, Andrea Villar, Adriana Suárez e Daniela Otero.
58
CEIP Arquitecto Casas Novoa
Furabolos 2018
4º de Educación Primaria A
Yassin Harnaddo, Xoán Fiaño, Alejandro Couselo, Alba Fernández, Antía De Barros e Óliver Labandeira. Aroa Ventos, Iria Couselo, Ramón Domínguez, Xoán Castro, Iván Conde, Carme Balsa e Christian Albor.
4º de Educación Primaria B
Ricardo García, Hugo Martínez, Nuria Suárez, Candela Giadáns, Laura Lameiro e Jessica Juncal. Lucas Fernández, Anxo Neira, Nicolás Martínez, Borja Lado, Xan Portos e Gabriel Quiñoy. Lara Piñeiro, Aroa García e Xoel Piñeiro. 59
Furabolos 2018
CEIP Arquitecto Casas Novoa
5º de Educación Primaria
Yeray Roa, Aarón Rey, Naiara López, Ainhoa Barral, Leticia Hernández, Uxía Otero, Lucía Sande, Lara Liñares, Naira Vázquez, Nerea Pinto e Anxo Del Río. Rodrigo Mallo, Adrián Domínguez, Alejandro Del Río, Cristina Otero, Brais Muíño, Eva Viqueira, Noa Sánchez, Pablo Padilla, Darío Ferreira e Xosé Moscoso.
60
Como pasan os anos! 6º de Educación Primaria
Paula Rodríguez, Alba Vidal, Yago Rodríguez, Maika Martínez, Adrián Doce, Uxía Seoane, José Manuel Varela, Paula Fole, Javier Piñeiro e Andrea De Barros. Iria Mata, Rustam Couselo, Lucía Fernández, Adam Harnaddo, Jacobo Giadáns, Natalia Domínguez, Daniel Blanco, Iria Piñeiro, Aroa Liñares e Ana Boo.
CEIP ARQUITECTO CASAS NOVOA A Sionlla de Abaixo, 10 15.884 Santiago de Compostela (A Coruña) Teléfono: 881 86 69 75