∞Ó Ë ÂÓÙ‡ˆÛË, Ô˘ Û¯ËÌ·Ù›˙ÂÈ Î¿ÔÈÔ˜ ÛÙÔ ¿ÎÔ˘ÛÌ· ÙÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ÚÔÛ¿ıÂÈ·˜ ÙÔÓ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· ‹ ÙËÓ ·‚‚·ÈfiÙËÙ·, Ë ı¤·ÛË ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ Ù›ÙÏÔ˘ ·›ÚÂÈ Î·Ù¿ ¤Ó· ̤ÚÔ˜ ÌfiÓÔ ·˘Ù‹ ÙËÓ ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· Î·È ·‚‚·ÈfiÙËÙ·: ‰È·ÎÚ›ÓÂÈ Ï¤ÔÓ Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ fiÙÈ ‰ÂÓ ÔÌÈÏԇ̠ÁÈ· ÛÎÔ˘›‰È· Ù˘ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Ô‡Ù ÂÚÈÊÚÔÓԇ̠ÙÔ Â˘Ú‡Ù·ÙÔ ·˘Ùfi Û‡Á¯ÚÔÓÔ ‰ÈÂÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ‰›Ô. Œ¯Ô˘Ì ·ÏÒ˜ ÙË Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ Û·ÊÔ‡˜ ·ÔÚ›·˜ ÂÚ› ÙËÓ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, ÙˆÓ ÂÓÛÙ¿ÛˆÓ, Ô˘ ÂÁ›ÚÔÓÙ·È Û¯ÂÙÈο Ì ÔÏÏ¿ ı¤Ì·Ù·, Î·È Ù˘ ·Ì˯·Ó›·˜ Î·È ‰˘Û¯¤ÚÂÈ·˜, Ô˘ ηٷϷ̂¿ÓÔ˘Ó fiÛÔ˘˜ ·ÔÂÈÚÒÓÙ·È Ó· ÚÔÛÂÁÁ›ÛÔ˘Ó ÙÔ ı¤Ì·.
OÚÈÛÌfi˜ Î·È ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ Ù˘ BÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜
12
O fiÚÔ˜ «μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·», ¤ÛÙˆ Î·È ÛÙË ÛÙÂÓ‹ Î·È ·Ú·‰ÔÛȷ΋ ¤ÓÓÔÈ¿ ÙÔ˘, ¤¯ÂÈ O‡ÁÁÚÔ ·Ù¤Ú·: ÙÔÓ ¯ÚËÛÈÌÔÔ›ËÛ ÁÈ· ÚÒÙË ÊÔÚ¿ Ô Karl Ereky ÙÔ 1919, ÁÈ· Ó· ÂÚÈÁÚ¿„ÂÈ "ÙË ‰È·‰Èηۛ· ·Ú·ÁˆÁ‹˜ ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ·fi ·Î·Ù¤ÚÁ·ÛÙ· ˘ÏÈο Ì ÙË ‚Ô‹ıÂÈ· ˙ˆÓÙ·ÓÒÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ"1,Î·È ·ÊÔÚÔ‡Û ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÏÔÁ›· ÙˆÓ ÌÈÎÚÔ‚È·ÎÒÓ ˙˘ÌÒÛˆÓ. ™ÙË Û‡Á¯ÚÔÓË ÂΉԯ‹ ÙÔ˘, Î·È ÌÂÙ¿ ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ·ӷÛÙ·ÙÈ΋˜ ÌÂıfi‰Ô˘ "ÙÔ˘ ·Ó·Û˘Ó‰˘·ÛÌÔ‡ ‹ ÙÚÔÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÌÔÚ›ˆÓ ÙÔ˘ DNA Î·È RNA ÂÎÙfi˜ ÙÔ˘ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘"2, o fiÚÔ˜ ¤¯ÂÈ ·Ó·ÓÔËÌ·ÙÔ‰ÔÙËı›: ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›· ϤÔÓ Â›Ó·È Î¿ı "Ù¯ÓÈ΋ Ô˘ ¯ÚËÛÈÌÔÔÈ› ˙ˆÓÙ·ÓÔ‡˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ‹ Î·È Û˘ÛÙ·ÙÈο ÙÔ˘˜ ÁÈ· ÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ‹ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÚÔ˚fiÓÙˆÓ ‹ ÙËÓ ‚ÂÏÙ›ˆÛË ÙˆÓ Ê˘ÙÒÓ, ˙ÒˆÓ ‹ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ÁÈ· Û˘ÁÎÂÎÚÈ̤ÓÔ˘˜, ÂÈı˘ÌËÙÔ‡˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ ÛÎÔÔ‡˜" 3 . H ÌÔÓÙ¤ÚÓ· ·˘Ù‹ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›· ¤¯ÂÈ Î‡ÚÈ· ‰›· ÂÊ·ÚÌÔÁ‹˜4: (·) ΔË ÌÔÚȷ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË, Ô˘ Û˘Ó¿ÁÂÙ·È Ù·¯‡ÙÂÚË ‹ ·ÎÚÈ‚¤ÛÙÂÚË ‰È¿ÁÓˆÛË ·ıÔÁfiÓˆÓ ·ÛıÂÓÂÈÒÓ ‹ Úԉȷı¤ÛÂˆÓ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ Û ÎÏËÚÔÓÔÌÈο ÓÔÛ‹Ì·Ù·, (‚) ΔȘ Ù¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ÂÌ‚ÔÏ›ˆÓ, ·ÓÙÈ‚ÈÔÙÈÎÒÓ Î·È ·ÓÔÛԉȷÁÓˆÛÙÈÎÒÓ ÁÈ· ηχÙÂÚË ÚfiÏË„Ë ‹ ·ÔÙÂÏÂÛÌ·ÙÈÎfiÙÂÚË Î·Ù·ÛÙ·ÏÙÈ΋ ·ÓÙÈÌÂÙÒÈÛË ÓfiÛˆÓ, (Á) ΔË ÁÂÓÂÙÈ΋ ÙÚÔÔÔ›ËÛË: ·ÊÔÚ¿ ÛÂ
ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ ÁˆÚÁÈÎÔ‡, ‚ÈÔÌ˯·ÓÈÎÔ‡, È·ÙÚÈÎÔ‡ ‹ ÂÚÈ‚·ÏÏÔÓÙÈÎÔ‡ ÂӉȷʤÚÔÓÙÔ˜. ∞ӷʤÚÂÙ·È ÛÙËÓ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹ / ÙÚÔÔÔ›ËÛË ‹ ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË / ηٷÛÙÔÏ‹ ÁÔÓȉ›ˆÓ ·˘Ùo¯ıfiÓˆÓ (‰ËÏ. ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡) Ì ÛÎÔfi ÙËÓ ÚÔÛı‹ÎË ¯Ú‹ÛÈÌˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ 5 ‹ ÙËÓ ·Ê·›ÚÂÛË ·ÓÂÈı‡ÌËÙˆÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·, ·fi ÙÔÓ ÔÚÁ·ÓÈÛÌfi, Ì ٷ˘Ùfi¯ÚÔÓË ‰È·Ù‹ÚËÛË ÙˆÓ ˘fiÏÔÈˆÓ ÂÈı˘ÌËÙÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ, (‰) ΔË ÌÔÚȷ΋ ‚ÂÏÙ›ˆÛË: ·Ó¿Ù˘ÍË Î·È ¯Ú‹ÛË ÌÔÚÈ·ÎÒÓ / ÁÂÓÂÙÈÎÒÓ ‰ÂÈÎÙÒÓ ÎÏËÚÔÓfiÌËÛ˘ ÂÈı˘ÌËÙÒÓ ¯·Ú·ÎÙËÚÈÛÙÈÎÒÓ Û ÚÔÁÚ¿ÌÌ·Ù· ÁÂÓÂÙÈ΋˜ ÂÈÏÔÁ‹˜ ‹ ‚ÂÏÙ›ˆÛ˘ Û ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜ Ù˘ ÚÔËÁÔ‡ÌÂÓ˘ ·Ú·ÁÚ¿ÊÔ˘, (Â) ΔȘ ÁÔÓȉȈ̷ÙÈΤ˜ Î·È ÌÂÙ·ÁÔÓȉȈ̷ÙÈΤ˜ ‹ ÚˆÙÂÔÌÈΤ˜ ÂÈÛً̘, Ì ·ÓÙÈΛÌÂÓÔ ÙËÓ Ï‹ÚË ÌÂϤÙË ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Î·È ÙˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ ·ÓÙ›ÛÙÔȯ·, Î·È (ÛÙ) TË ‚ÈÔÏËÚÔÊÔÚÈ΋, Ô˘ ·Ó·Ù‡ÛÛÂÈ ÌÂıfi‰Ô˘˜ Ì·˙È΋˜ ‰È·¯Â›ÚÈÛ˘ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ ÙÔ˘ ÁÔÓȉÈÒÌ·ÙÔ˜, ÒÛÙ ӷ Ù· ηıÈÛÙ¿ ÚÔÛ‚¿ÛÈÌ· Î·È ¯Ú‹ÛÈÌ· ÙfiÛÔ ÛÙÔ˘˜ ÂÚ¢ÓËÙ¤˜ fiÛÔ Î·È ÛÙÔ ÎÔÈÓfi.
°ÂÓÂÙÈο ÙÚÔÔÔÈË̤ÓÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› ∏ ıÂÙÈ΋ Û‡Ó‰ÂÛË ÙˆÓ ·Ú·¿Óˆ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ Ù˘ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Ì ÙËÓ ·ÁÎfiÛÌÈ· ÁˆÚÁ›· Â›Ó·È ÚÔÊ·Ó‹˜. Δ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ÙÔ˘ ˘ÔÛÈÙÈÛÌÔ‡ ÌÂÁ¿ÏÔ˘ ̤ÚÔ˘˜ ÙÔ˘ ÏËı˘ÛÌÔ‡ Ù˘ Á˘ Î·È Ù˘ Ú‡·ÓÛ˘ ÙÔ˘ Ï·Ó‹ÙË Ì·˜ ÂÓ‰¤¯ÂÙ·È Ó· ·ÓÙÈÌÂÙˆÈÛıÔ‡Ó ÂÈÙ˘¯Ò˜ Ù· ÚÔÛ¯‹ ¯ÚfiÓÈ·. ∏ ¯Ú‹ÛË ÙˆÓ °ÂÓÂÙÈο ΔÚÔÔÔÈËÌ¤ÓˆÓ OÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ (°ΔO), ÂÁηÈÓÈ¿˙ÂÈ ¤Ó· Ì·ÎÚ‡ ‰È¿ÏÔÁÔ ˘ÔÛ¯¤ÛˆÓ, ÚÔÔÙÈÎÒÓ Î·È ˆÊÂÏËÌ¿ÙˆÓ ·ÊÂÓfi˜, ·ÁˆÓ›·˜, ÎÈÓ‰‡ÓˆÓ Î·È ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÒÓ ·ÊÂÙ¤ÚÔ˘6. ™ÙËÓ ÙÂÏÂ˘Ù·›· ÂÈÎÔÛ·ÂÙ›· ÙÔ˘ 20Ô‡ ·È, Ù· ÚÒÙ· ‚‹Ì·Ù· Ù˘ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ ÌÂÙˆڛ˙ÔÓÙ·Ó ÌÂٷ͇ ÂÚȤÚÁÂÈ·˜, ÂÓÙ˘ˆÛÈ·ÛÌÔ‡ Î·È ·Ó¿Á΢. ∞ÎfiÌË Î·È Ë ¤ÓÓÔÈ· Ù˘ ·Ó¿Á΢ «ÌÂÙ·ÏÏ¿¯ıËλ ˆ˜ Û˘Ó¤ÂÈ· ÙÔ˘ ÙÚfiÔ˘ Ô˘ ÙÔ Û‡Á¯ÚÔÓÔ marketing
ÙËÓ Î·Ù·ÓÔ›, ÙËÓ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ Î·È ÙÂÏÈο ÙËÓ ÂÈ‚¿ÏÏÂÈ ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË ÙÔ˘ ˆÊÂÏÈÌÈÛÌÔ‡ Î·È Ù˘ ¢‰·ÈÌÔÓ›·˜: ÛÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· ·ÔÙÂÏÔ‡Ó ÚÔ‚ÔÏ‹ ·ÙÔÌÈÎÒÓ ÂÈı˘ÌÈÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ "‚·Ù›˙ÔÓÙ·È" ·Ó¿ÁΘ ·fi ÙÔ Î·Ù·Ó·ÏˆÙÈÎfi ÌÔÓÙ¤ÏÔ, Ô˘ Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Ì·˜ ÚÔ‚¿ÏÏÂÈ7. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËηÓ: „¿ÚÈ· ¯ˆÚ›˜ Ϥȷ, ÁÈ· ‰È¢ÎfiÏ˘ÓÛË ÙˆÓ ··ÓÙ·¯Ô‡ Ù˘ Á˘ Ì·Á›ڈÓ, Ô˘ fï˜ ‰ÂÓ ÌÔÚÔ‡Û·Ó, ÏfiÁˆ ¤ÏÏÂȄ˘ ÙÚÈ‚‹˜ Ó· ‰È·‚ÈÒÛÔ˘Ó ÛÙÔ Ê˘ÛÈÎfi ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ ÙÔ˘˜, ÔÚÙ‡ÎÈ·, Ô˘ «·¤ÎÙËÛ·Ó» ÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· Ù˘ ·Ôȉԇ ·Ë‰fiÓÔ˜, ÚÈÓ ÂÍÔÏÔıÚ¢ÙÔ‡Ó ·fi Ù· Ï·›Ì·ÚÁ· ‚fiÏÈ· ÙˆÓ Î˘ÓËÁÒÓ ÙÔ˘˜, Ô˘ ¤‚ÚÈÛÎ·Ó Â˘ÎÔÏfiÙÂÚ· ÙÔÓ ÛÙfi¯Ô ÙÔ˘˜, Ê˘Ù¿ ηÓÔ‡ Ô˘ ʈÛÊfiÚÈ˙·Ó, ηıÒ˜ ÛÙÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ¿ ÙÔ˘˜ ›¯Â ÂÈÛ·¯ı› ÙÔ ÁÔÓ›‰ÈÔ ÊˆÛÊÔÚÈÛÌÔ‡ Ù˘ ˘ÁÔÏ·Ì›‰·˜, ÒÛÙ ӷ Â›Ó·È ÂÊÈÎÙ‹ Ë Û˘ÏÏÔÁ‹ ÙÔ˘ ¢·›ÛıËÙÔ˘ Û ˘„ËϤ˜ ıÂÚÌÔÎڷۛ˜ ηÓÔ‡ ÙË Ó‡ÎÙ· 8 . ¢Â ÏËÛÌÔÓÔ‡ÌÂ
·ÛÊ·ÏÒ˜ ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÙˆÓ ÛÔ‡ÂÚ - ÔÓÙÈÎÈÒÓ Î·È ÙÔ˘ ¯ÈÌ·ÈÚÈÎÔ‡ ·ÈÁÔÚÔ‚¿ÙÔ˘, ÚÈÓ Â›ÎÔÛÈ ¯ÚfiÓÈ·9. ∫·È ÂÈϤÔÓ ‚·ÎÙ‹ÚÈ· - ·ÔÚÚ˘·ÓÙ¤˜, Ô˘ ‰È·ÛÔ‡Ó ÂÙÚÂÏ·ÈÔÎËÏ›‰Â˜10 ‹ ¿ÏÏ· Ô˘ ·ÔÚÚÔÊÔ‡Ó ÙË Ú·‰ÈÂÓ¤ÚÁÂÈ·11! ∂Í›ÛÔ˘ ÁÔËÙ¢ÙÈ΋ Â›Ó·È Ë ÚÔÔÙÈ΋ Ê˘ÙÒÓ Ô˘ ı· ·Ú¿ÁÔ˘Ó Ï·ÛÙÈÎfi, Î·È ‚·ÎÙËÚ›ˆÓ, Ô˘ ηٷӷÏÒÓÔÓÙ·˜ ÛÙÂÚ¿ ·fi‚ÏËÙ· ÙˆÓ fiÏÂˆÓ Î·È ¯·ÚÙÔÛÎÔ˘›‰È·, ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÔÈÓfiÓÂ˘Ì·12!
AÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ· TÔÓ ºÂ‚ÚÔ˘¿ÚÈÔ ÙÔ˘ 2001 ‰Ë-
ÌÔÛȇıËÎ·Ó Ù· ÚÒÙ· ·ÔÙÂϤÛÌ·Ù· Ù˘ ·Ó¿ÁÓˆÛ˘ ÙˆÓ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ13 ÛÙÔ Ï·›ÛÈÔ ÙÔ˘ ¶ÚÔÁÚ¿ÌÌ·ÙÔ˜ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÈÓÔ˘ °ÔÓȉÈÒÌ·ÙÔ˜ (¶∞°). ™ÙȘ 25 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 2003, ·ÎÚÈ‚Ò˜ ÂÓ‹ÓÙ· ¯ÚfiÓÈ· ·fi ÙË ‰ËÌÔÛ›Â˘ÛË ÛÙÔ Nature Ù˘ ÂÈÛÙÔÏ‹˜ ÙˆÓ J. Watson Î·È F. Crick, fiÔ˘ ÂÚȤÁÚ·Ê·Ó ÙË ‰ÔÌ‹ Ù˘ ‰ÈÏ‹˜ ¤ÏÈη˜ ÙÔ˘ DNA, ÙÔ ∞ÌÂÚÈηÓÈÎfi πÓÛÙÈÙÔ‡ÙÔ ŒÚ¢ӷ˜ ÙÔ˘ ∞ÓıÚÒÈÓÔ˘ °ÔÓȉÈÒÌ·ÙÔ˜ (¡∏GRI) 14 ·Ó·ÎÔ›ÓˆÛ ÙËÓ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ¶∞° Ì ·ÎÚ›‚ÂÈ· 99,9%. OÈ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ ¤¯Ô˘Ó ϤÔÓ ¯·ÚÙÔÁÚ·Ê‹ÛÂÈ ÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ· Î·È ¤¯Ô˘Ó ‰È·‚¿ÛÂÈ fiÏ· Ù· «ÁÚ¿ÌÌ·Ù·» (ÓÔ˘ÎÏÂÔÙ›‰È·) ÙÔ˘ ÁÔÓȉȷÎÔ‡ ˘ÏÈÎÔ‡ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘15, ÂÚ›Ô˘ ÙÚ›· ‰ÈÛÂηÙÔÌ̇ÚÈ·! "∞Ó ¤Ó· ÁÚ¿ÌÌ· Ù˘ ÂÁ΢ÎÏÔ·›‰ÂÈ·˜ Brittanica Â›Ó·È ¤Ó· ÓÔ˘ÎÏÂÔÙ›‰ÈÔ ¯ÚÂÈ·˙fiÌ·ÛÙ 11,3 ÂηÙÔÌ̇ÚÈ· ÛÂÏ›‰Â˜ Î·È 1130 ÙfiÌÔ˘˜ ÙˆÓ 1000 ÛÂÏ›‰ˆÓ ¤Î·ÛÙÔ˜ ÁÈ· Ó· ÁÚ¿„Ô˘Ì fiÏÔ ÙÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·16!" ∫·Ù’ ·˘ÙfiÓ ÙÔÓ ÙÚfiÔ Êı¿ÓÔ˘Ì Èı·ÓfiÓ ÛÙÔ ÛËÌÂ›Ô Ù˘ ·ÔΈ‰ÈÎÔÔ›ËÛ˘ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Ù˘ ·ÚÂÙ‹˜ Î·È Ù˘ ηΛ·˜! ∂‡ÚÂÛË Ù˘ «¯ËÌÈ΋˜ Û‡ÛÙ·Û˘ Ù˘ ·ÚÂÙ‹˜ Î·È Ù˘ ηΛ·˜» Â›Ó·È Ë ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛË ÙÔ˘ ¶∞°. TÔ «ÂӉ¯fiÌÂÓÔÓ Ó· ·Ó·¯ıÔ‡Ó ÂȘ ˆÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ·Ú¿ÁÔÓÙ·˜ Ì ‰È·ÈÛÙÒÛÈÌÔÓ Ê˘ÛÈÎÔ¯ËÌÈÎ‹Ó Û‡ÓıÂÛÈÓ ·È ·Ú·ÙËÚÔ‡ÌÂÓ·È ‰È·ÊÔÚ·› ·Ó·ÊÔÚÈÎÒ˜ Úfi˜ ÙËÓ „˘¯ÈÎ‹Ó ‰È¿ıÂÛÈÓ, ÙÔÓ ¯·Ú·ÎÙ‹Ú·, ÙËÓ ËıÈÎ‹Ó Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿Ó, ÙÔ "Ù¿Ï·ÓÙÔÓ",ÙÔÓ "Ù‡ÔÓ"Ù˘ ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙÔ˜ ÙˆÓ ·ÓıÚÒˆÓ» 17, ÏËÛÈ¿˙ÂÈ ÙË ‚‚·ÈfiÙËÙ·. °È·Ù› Ò˜ ·ÏÏÈÒ˜ ÌÔÚ› Ó· ÂÚÌËÓ¢ıÔ‡Ó Ë ÂÓÙfiÈÛË18: ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘ ÙˆÓ ÔÚÌÔÓÒÓ ÙÔ˘ ¿Á¯Ô˘˜ ÛÙÔ 5Ô ¯ÚˆÌfiۈ̷, ÙÔ˘ ˘Ô‰Ô¯¤· Ù˘ ˆÎ˘ÙÔΛÓ˘ (Ô˘ ·˘Í¿ÓÂÈ ÙË ÛÂÍÔ˘·ÏÈ΋ ‰È¤ÁÂÚÛË) ÛÙÔ 3Ô, ÙÔ˘ Êfi‚Ô˘ ÛÙÔ 17Ô, Ù˘ ÛÙÔÚÁ‹˜ (›‰· ˆÎ˘ÙÔΛÓ˘ ÛÙȘ ϯÒÓ˜) ÛÙÔ 20fi, Ù˘ ¢·È-
ÛıËÛ›·˜ ÛÙÔ ÔÈÓfiÓÂ˘Ì· ÛÙÔ 12Ô, Ù˘ ηٿıÏȄ˘ ÛÙÔ 18Ô, ÙˆÓ Ì·ÓÈÔηٷıÏÈÙÈÎÒÓ „˘¯ÒÛÂˆÓ ÛÙÔ 21Ô, Ù˘ fiÚÂ͢ ÛÙÔ 1Ô Î·È Ù˘ ·¯˘Û·ÚΛ·˜ ÛÙÔ 10Ô ¯ÚˆÌfiۈ̷ ÎÏ. μ‚·›ˆ˜, fiÙ·Ó Ë Ù·¯‡Ù·Ù· ·Ó·Ù˘ÛÛfiÌÂÓË ÂÈÛÙ‹ÌË Ù˘ ÚˆÙÂÔÌÈ΋˜ ÚÔÛ‰ÈÔÚ›ÛÂÈ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ·ÛʷϤÛÙÂÚ· ÙË Û¯¤ÛË ÌÂٷ͇ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ Î·È Û˘ÌÂÚÈÊÔÚ¿˜ / ÚÔÛˆÈÎfiÙËÙ·˜, Èı·Ófiٷٷ ı· ‚ÚÂıԇ̠ÛÙ· ÚԇϷȷ ÌÂÁ¿ÏˆÓ ÂÎϋ͈Ó... O ‚ÈÔÏÔÁÈÎfi˜ ‹ ÁÂÓÂÙÈÎfi˜ ÓÙÂÙÂÚÌÈÓÈÛÌfi˜19, Ô˘ Èı·ÓfiÓ ·ÂÈÏ› (;) ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ì·˜, -Ë ÔÔ›· ÂÍ ÔÚÈÛÌÔ‡ ‰ÂÓ ˘fiÎÂÈÙ·È Û ηӤӷ ÓÙÂÙÂÚÌÈÓÈÛÌfi-, ˘Ô¯ˆÚ› ÏfiÁˆ Ù˘ ·ÚÔ˘Û›·˜ ·Ú·ÁfiÓÙˆÓ, fiˆ˜ ÙÔ ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ Î·È Ë Âη›‰Â˘ÛË20 Î·È Ô ÔÏ˘ÁÔÓȉȷÎfi˜ ¤ÏÂÁ¯Ô˜ Î·È Ú‡ıÌÈÛË21 Ù˘ ·Ú·ÁˆÁ‹˜ οÔÈˆÓ ÚˆÙÂ˚ÓÒÓ. ∂ÈÛËÌ·›ÓÔ˘Ì ÂÈϤÔÓ Î·È ÙËÓ ·ÚÔÛ¯ËÌ¿ÙÈÛÙË ÂÈÛ‚ÔÏ‹ ÙÔ˘ ÔÈÎÔÓÔÌÈÛÌÔ‡ ̤ۈ Ù˘ ηÙÔ¯‡ÚˆÛ˘ ¢ÚÂÛÈÙ¯ӛ·˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ ‹ ¯ÚˆÌÔۈ̿وÓ, ÙˆÓ ÁÓˆÛÙÒÓ ·ÙÂÓÙÒÓ, ÒÛÙ ӷ ÂÍ·ÛÊ·Ï›˙ÂÙ·È Ë ·ÔÎÏÂÈÛÙÈÎfiÙËÙ· Ù˘ ÂÎÌÂÙ¿ÏÏ¢Û˘ Î·È Ë ÌÂÁÈÛÙÔÔ›ËÛË ÙˆÓ ÎÂÚ‰ÒÓ22.
°ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›· ¶Ú·ÎÙÈο, ÙÔ ÁÂÁÔÓfi˜ Ù˘ ÔÏÔÎÏ‹ÚˆÛ˘ ÙÔ˘ ¶∞° ÛËÌ·›ÓÂÈ fiÙÈ ı· ÌÔÚ¤ÛÔ˘Ì ̤¯ÚÈ ÙÔ Ù¤ÏÔ˜ Ù˘ ·ÚÔ‡Û·˜ ‰ÂηÂÙ›·˜ Ó· ηٷÓÔ‹ÛÔ˘Ì ÙȘ ·Ûı¤ÓÂȘ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È Û ‚Ï¿‚Ë ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘23 Î·È ·ÛÊ·ÏÒ˜ Ó· ÙȘ ·ÓÙÈÌÂÙˆ›ÛÔ˘Ì ıÂڷ¢ÙÈο24. O fiÚÔ˜ «ÁÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·» (°£) Ù· ÂfiÌÂÓ· ¯ÚfiÓÈ· ı’ ·ÎÔ‡ÁÂÙ·È fiÏÔ Î·È ÈÔ Û˘¯Ó¿. ∞ӷʤÚÂÙ·È Û οı ‰È·‰Èηۛ·, Ô˘ ·ÔÛÎÔ› ¿ÌÂÛ· ÛÙËÓ ÚfiÏË„Ë, ‚ÂÏÙ›ˆÛË ‹ Î·È ÚÈ˙È΋ ıÂڷ›· ÂÓfi˜ ÓÔÛ‹Ì·ÙÔ˜ ‹ ‰È·Ù·Ú·¯‹˜ Ì ۷ʋ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ÚԤϢÛË 25 . ªÂ ¯Ú‹ÛË ÁÔÓȉ›ˆÓ, Ë ÂÈÛÙ‹ÌË ·ÔηıÈÛÙ¿ ÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁÈÎfiÙËÙ· ÂÓfi˜ ÁÔÓȉ›Ô˘ Û ¿ÙÔÌÔ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ÎÏËÚÔÓÔÌÈ΋ ÓfiÛÔ, ÛÎÔÙÒÓÂÈ ·ıÔÏÔÁÈο ·ÙÙ·Ú·, ÌÂÙ·‚¿ÏÏÂÈ ÙÔÓ ÌÂÙ·‚ÔÏÈÛÌfi ÂÓfi˜ ÔÚÁ¿ÓÔ˘ ‹ οÔÈˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ, ÂÍ·Ï›ÊÂÈ ÙË ‰Ú¿ÛË ·ıÔÁfiÓˆÓ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ26. ∫ÏËÚÔÓÔÌÈΤ˜ ·Ûı¤ÓÂȘ, ·ı‹ÛÂȘ ÙÔ˘ ηډȷÁÁÂÈ·ÎÔ‡, Ó¢ÚÔÏÔÁÈΤ˜ ‰È·Ù·Ú·¯¤˜, Ë·ÙÔ¿ıÂȘ,
13
14
ÏÔÈÌÒ‰ÂȘ ÓfiÛÔÈ, ÌÔÚʤ˜ ηÚΛÓÔ˘ Î.¿., Â›Ó·È ÛÙÔ ÛÙfi¯·ÛÙÚÔ Ù˘ °£27. ∏ °£ ÙˆÓ ÛˆÌ·ÙÈÎÒÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ28, -ÌÈ· Ê·Ú̷΢ÙÈ΋ ıÂڷ›· ˘„ËÏ‹˜ Ù¯ÓÔÏÔÁ›·˜-,ı· ÂÍÂÏ›ÛÛÂÙ·È Î·È ı· ÚÔԉ‡ÂÈ ¯ˆÚ›˜ ȉȷ›ÙÂÚ· ÚÔ‚Ï‹Ì·Ù· ·Ô‰Ô¯‹˜, ηıÒ˜ "ÂÚÈÔÚ›˙ÂÙ·È ÛÙÔÓ ·ÛıÂÓ‹ Ô˘ ÙËÓ Ï·Ì‚¿ÓÂÈ Î·È ‰ÂÓ ÌÂÙ·‰›‰ÂÙ·È ÛÙËÓ ÂfiÌÂÓË ÁÂÓÈ¿"29. ∞ÓÙ›ıÂÙ·, Ë ıÂڷ¢ÙÈ΋ ¤̂·ÛË ÛÙ· Á·ÌÂÙÈο ·ÙÙ·Ú·30, ÂÂȉ‹ Â›Ó·È ÌfiÓÈÌË, ÂÁ›ÚÂÈ ÔÏϤ˜ Û˘˙ËÙ‹ÛÂȘ31, ηıÒ˜ "ÔÈ·‰‹ÔÙ ÁÂÓÂÙÈ΋ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÂÈÙÂϤÛÔÌÂ, ı· ÌÂÙ·‰Ôı› ÛÙÔ˘˜ ·ÔÁfiÓÔ˘˜ ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘"32 Ô˘ ı· ‰Â¯ı› ÙË ıÂڷ›·. ∏ ·Ú¤Ì‚·ÛË Û Á·Ì¤Ù˜ ‹ ÛÙÔ ˙˘ÁÒÙË33 ‹ Û ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ÚÔÂÌ‚Ú‡Ô˘34 (ÛÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ Ù˘ ‚Ï·ÛÙÔ·ÛÙ˘35), ‰ÂÓ Â›Ó·È ËıÈο ·Ô‰ÂÎÙ‹. O ¿ÓıÚˆÔ˜ ·ÚÂÌ‚·›ÓÂÈ ÛÙÔ ¤ÚÁÔ ÙÔ˘ £ÂÔ‡, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ıÂÔÏfiÁÔ˘˜. ∞˘Ù‹ ÙË ÛÙÈÁÌ‹ ˘¿Ú¯Ô˘Ó ÔÏÏ¿ ÎÂÓ¿ ÛÙËÓ Ù¯ÓÔÁÓˆÛ›·. ™Â ·ÚÎÂÙ¤˜ ÂÚÈÙÒÛÂȘ ÌÂÙ·ÊÔÚ¿˜ ÁÔÓȉ›ˆÓ Û Á·ÌÂÙÈο ·ÙÙ·Ú· ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ‹ıËÎ·Ó ¯›Ì·ÈÚ˜36. °ÂÓÂÙÈΤ˜ ·ÚÂÓ¤ÚÁÂȘ ‰ÂÓ ·ÔÎÏ›ÔÓÙ·È, ÏfiÁˆ ÚfiÎÏËÛ˘ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂˆÓ Û ¿ÏÏ·, ÌË ÂÌÏÂÎfiÌÂÓ· ÛÙË ıÂڷ›·,
ÁÔÓ›‰È·. ∏ ‰È·‰Èηۛ· Ù˘ ∂ͤÏÈ͢ ηÙ¢ı‡ÓÂÙ·È. πÛ¯˘Ú¿ ÂȯÂÈÚ‹Ì·Ù· ÚÔ‚¿ÏÏÔÓÙ·È Î·È ·fi ÙÔ˘˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ¤˜ Ù˘ Á·ÌÂÙÈ΋˜ ÁÔÓȉȷ΋˜ ıÂڷ›·˜. Δ· ÁÂÓÂÙÈο ÓÔÛ‹Ì·Ù· ·ÓÙÈÌÂÙˆ›˙ÔÓÙ·È ÌfiÓÈÌ· Î·È Û ÚÒÈÌÔ ÛÙ¿‰ÈÔ37 Î·È ÂÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È ÚÈ˙È΋ ıÂڷ›·38. ¶ÚÔÛÂÁÁ›˙ÔÓÙ·È ıÂڷ¢ÙÈο ÈÛÙÔ› Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ·Î›ÓËÙ· Î·È ·‰È·›ÚÂÙ· ·ÙÙ·Ú· (.¯. Ó¢ÚÈÎfi˜ ÈÛÙfi˜)39. ∏ ÁÂÓÂÙÈ΋ Û˘Ì‚Ô˘Ï‹ Î·È Ë ÚÔÁÂÓÓËÙÈ΋ ‰È¿ÁÓˆÛË Ì’ fiÏ· Ù· Û˘Ó·ÎfiÏÔ˘ı· ‰ÈÏ‹ÌÌ·Ù·40, -Á¤ÓÓËÛË ·ıÔÏÔÁÈÎÔ‡ ·È‰ÈÔ‡ ‹ ‰È·ÎÔ‹ ·ËÛ˘-, ı· ÂÚ¿ÛÔ˘Ó ÛÙÔ ÂÚÈıÒÚÈÔ. ∫·È ÙÂÏÈο ˘¿Ú¯ÂÈ Î·È Ë ÂÏ¢ıÂÚ›· Ù˘ ∂ÈÛÙ‹Ì˘…41. ∂ÈϤÔÓ, Ë ÂÈÛÙ‹ÌË ı· ηٷÓÔ‹ÛÂÈ ÙÔ ÚfiÏÔ ÙˆÓ ÁÔÓȉ›ˆÓ Û ÔÏ˘ÁÔÓȉȷΤ˜42, ÔχÏÔΘ Î·È Û˘¯Ó¤˜ ·Ûı¤ÓÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ›‰Ô˘˜ (‰È·‚‹Ù˘, ·ÚÙËÚÈÔÛÎÏ‹ÚˆÛË, Û¯È˙ÔÊÚ¤ÓÂÈ·, ÛÎÏ‹Ú˘ÓÛË Î·Ù¿ Ͽη˜, Alzheimer Î·È ÔÏϤ˜ ¿ÏϘ)43, ÒÛÙ ӷ ‰˘ÓËı› Ó· ÂÈÛ·Á¿ÁÂÈ ÙȘ ·Ó¿ÏÔÁ˜ ÈÔ Â‡ÛÙԯ˜ ıÂڷ›˜. £· ÂÚÌËÓ‡ÛÂÈ ÌÂÙ·ÏÏ¿ÍÂȘ44 Û ÁÔÓ›‰È· - ÎÏÂȉȿ, Ô˘ Ô‰ËÁÔ‡Ó Û ηÚÎÈÓÔÁ¤ÓÂÛË. £· ‚ÂÏÙÈÒÛÂÈ ÙȘ ÌÂ-
ıfi‰Ô˘˜ ‰È¿ÁÓˆÛ˘ ÙˆÓ ÁÔÓȉȷÎÒÓ ÓÔÛËÌ¿ÙˆÓ Î·È ı· ·Ú¿Û¯ÂÈ ÁÂÓÂÙÈ΋ ηıÔ‰‹ÁËÛË Ì ·ÚÙÈfiÙÂÚÔ ÙÚfiÔ ‰ËÏ. ÚÔ˜ ÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË Ù˘ ÂÍ·ÙÔÌÈÎÂ˘Ì¤Ó˘ ıÂڷ¢ÙÈ΋˜ ·ÁˆÁ‹˜45. ŸÙ·Ó Ì¿ÏÈÛÙ· ı· ÂÈÙ‡¯ÂÈ Ó· ÚÔÛ‰ÈÔÚ›˙ÂÈ ÙËÓ ÚԉȿıÂÛË ÙÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ˆ˜ ÚÔ˜ ÙȘ ÔÏ˘·Ú·ÁÔÓÙÈΤ˜ ÓfiÛÔ˘˜46, Ë Î·ıÔ‰‹ÁËÛË ÙÔ˘ ·ÊÔÚÒÌÂÓÔ˘ ·ÙfiÌÔ˘ ı· ¤¯ÂÈ ÌÂÁ¿ÏË ÛËÌ·Û›·, ÌÔÏÔÓfiÙÈ ı· ÔÌÈÏԇ̠ÁÈ· Èı·ÓfiÙËÙ· ÌÂÏÏÔÓÙÈ΋˜ ÂΉ‹ÏˆÛ˘ ÌÈ·˜ ÓfiÛÔ˘ Î·È fi¯È ÁÈ’ ·fiÏ˘ÙË ‚‚·ÈfiÙËÙ·. ∏ ȉÈfiÙËÙ· Ù˘ Ï·ÛÙÈÎfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·Ú¯¤ÁÔÓˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ47 ‰›ÓÂÈ ÔÏϤ˜ ˘ÔÛ¯¤ÛÂȘ ÁÈ· ÙË ıÂڷ›· «‰‡ÛÎÔψӻ ÓÔÛËÌ¿ÙˆÓ ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ. ∏ ∞Ó·Ù˘Íȷ΋ μÈÔÏÔÁ›· ÁÓˆÚ›˙ÂÈ Û‹ÌÂÚ· fiÙÈ Ù· ·Ú¯¤ÁÔÓ· ·ÙÙ·Ú· Ù˘ ·ÈÌÔÔÈËÙÈ΋˜ ÛÂÈÚ¿˜ ÛÙÔÓ Ì˘ÂÏfi ÙˆÓ ÔÛÙÒÓ ‰ÂÓ ÊÙÈ¿¯ÓÔ˘Ó ÌfiÓÔ ·›Ì·, ·ÏÏ¿ ÌÔÚÔ‡Ó Ì ·Ó·‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÛË Ó· ‰ÒÛÔ˘Ó Ó¢ÚÈÎfi ÈÛÙfi ‹ ‹·Ú. ™‹ÌÂÚ· ¤Ó· ¿ÙÔÌÔ Ì ‰È¿ÁÓˆÛË Ï¢¯·ÈÌ›·˜ ı· Ú¤ÂÈ Ó· ‰Â¯ı› ÌfiÛ¯Â˘Ì· Ì˘ÂÏÔ‡ ÙˆÓ ÔÛÙÒÓ ·fi Û˘Ì‚·Ùfi ‰fiÙË, ÒÛÙ ӷ ıÂڷ¢ı›. ™Â ›ÎÔÛÈ ¯ÚfiÓÈ· Ë ıÂڷ›· ı· Á›ÓÂÙ·È Ì ·ÙÙ·Ú· ·fi Ê˘ÛÈÔÏÔÁÈÎfi ÈÛÙfi ÙÔ˘ ›‰ÈÔ˘ ÙÔ˘ ·ÛıÂÓÔ‡˜,
¶·Ú·Ô̤˜ 1. ∞ÏÂfiÚÔ˘-ª·Ú›ÓÔ˘, μ., Î·È Û˘Ó., «∞Ú¯¤˜ Î·È ÌÂıÔ‰ÔÏÔÁ›· Ù˘ μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜», μÈÔÏÔÁ›· £ÂÙÈ΋˜ ∫·Ù‡ı˘ÓÛ˘ °’ Ù¿Í˘ ∂ÓÈ·›Ô˘ §˘Î›Ԣ, O∂¢μ, ∞ı‹Ó· 2002, 107. 2-4. ¶·ÓfiÔ˘ÏÔ˜, π. ¡., «ΔÚfiÊÈÌ· ·fi ÁÂÓÂÙÈο ÙÚÔÔÔÈË̤ÓÔ˘˜ ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜», ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 195-196. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ¶·ÓfiÔ˘ÏÔ˜, ΔÚfiÊÈÌ·-ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›). 5. ŒÙÛÈ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÔ‡ÓÙ·È Ù· ‰È·ÁÔÓȉȷο ˙Ò·, Ô˘ ÌÂٷ͇ ¿ÏÏˆÓ ·Ú¿ÁÔ˘Ó ÛËÌ·ÓÙÈΤ˜ Ê·Ú̷΢ÙÈΤ˜ ÚˆÙ½Ó˜ ÁÈ· ÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. 6. ¶·ÓfiÔ˘ÏÔ˜, ΔÚfiÊÈÌ·-ÌÈÎÚÔÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ›, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 202-211. 7. ∫ÂÛÂÏfiÔ˘ÏÔ˜, £¿Ó·ÙÔ˜-˙ˆ‹, 42. 8. Rifkin,J., O ·ÈÒÓ·˜ Ù˘ μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜. °ÂÓÂÙÈÎfi ÂÌfiÚÈÔ Î·È Ë ·˘Á‹ ÙÔ˘ ı·˘Ì·ÛÙÔ‡ ηÈÓÔ‡ÚÈÔ˘ ÎfiÛÌÔ˘, ÌÙÊÚ. ∞ÚÈ¿‰Ó˘ ∞Ï·‚¿ÓÔ˘, ÂΉ. ‘¡¤· ™‡ÓÔÚ·’-∞.∞.§È‚¿ÓË, ∞ı‹Ó· 1998, 53. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: Rifkin, μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·). 9. Rifkin, μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, 53. 10. ∞ÏÂfiÚÔ˘-ª·Ú›ÓÔ˘, μ., Î·È Û˘Ó., fi.·. 156157. 11. Rifkin, μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, 57. 12. Rifkin, μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, 58. 13. Lander, E.S., et al, «Initial Sequencing and Analysis of the Human Genome», ÛÙÔ Nature, 409 (2001) 860-921. ∂›Û˘: Venter, J.C., «The Sequence of the Human
Genome,ÛÙÔ Science, 291(2001) 1304 1351. 14. URL: www.ncbi.nlm.nih.gov/, National Center for Biotechnology Information. ∫·È: URL: www.genome.gov/, National Human Genome Research Institute. 15-16. ∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ∞ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ· =∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ™Ù˘Ï., «ΔÔ ÚfiÁÚ·ÌÌ· ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÈÓÔ˘ ÁÔÓȉÈÒÌ·ÙÔ˜. ¶·ÓËÁ˘ÚÈÛÌfi˜ Î·È Û‡ÓÂÛË», ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 355 (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ∞ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·). 17. ¶··¤ÙÚÔ˘, ∫., ∏ ȉÈÔÙÚÔ›· ˆ˜ Úfi‚ÏËÌ· ÔÓÙÔÏÔÁÈ΋˜ ËıÈ΋˜.™˘Ì‚ÔÏ‹ ÂȘ ÙËÓ ÌÂϤÙËÓ Ù˘ Û¯¤Ûˆ˜ ÌÂٷ͇ Ù˘ ηıÔÏÈÎfiÙËÙÔ˜ ÙÔ˘ ÚÔÛÒÔ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÍ ·˘Ù‹˜ ·ÙÔÌÈÎÒÓ ·ÔÎϛۈÓ, ∞ı‹Ó·È, 1973, 126. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ¶··¤ÙÚÔ˘, π‰ÈÔÙÚÔ›·) 18. ∞ÓÒÓ˘ÌÔ˜, «•ÂÎÏÂȉÒÓÔÓÙ·˜ ÙÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·», ÛÙÔ Focus, 9 (¡Ô¤Ì‚ÚÈÔ˜ 2000), ¤ÓıÂÙÔ ÂÍ·Û¤ÏÈ‰Ô ÌÂٷ͇ ÛÂÏ. 66-67. 19. ∏ ȉÂÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ‚ÈÔÏÔÁÈÎÔ‡ / ÁÂÓÂÙÈÎÔ‡ ÓÙÂÙÂÚÌÈÓÈÛÌÔ‡ ˘ÔÛÙËÚ›˙ÂÈ fiÙÈ ÔÈ ¿ÓıÚˆÔÈ ‰È·Ê¤ÚÔ˘Ó ÏfiÁˆ ÂÁÁÂÓÒÓ ‰È·ÊÔÚÒÓ, ÔÈ Ôԛ˜ ÎÏËÚÔÓÔÌÔ‡ÓÙ·È, Î·È fiÙÈ Ë ·ÓıÚÒÈÓË Ê‡ÛË ÂÁÁ˘¿Ù·È ÙË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›· ÈÂÚ·Ú¯È΋˜ ÎÔÈÓˆÓ›·˜. μÏ. Lewontin, R., ∏ ‚ÈÔÏÔÁ›· ˆ˜ ȉÂÔÏÔÁ›·: ΔÔ ‰fiÁÌ· ÙÔ˘ DNA, ÌÙÊÚ., ™. ™ÊÂÓ‰Ô˘Ú¿ÎË, ¤Î‰. ™‡Ó·ÏÌ·, ∞ı‹Ó·, 2000, 53.(™ÙÔ ÂÍ‹˜: Levontin, μÈÔÏÔÁ›·-π‰ÂÔÏÔÁ›·). ∂›Û˘,
∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ∞ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 359-360. Levontin, μÈÔÏÔÁ›·-π‰ÂÔÏÔÁ›·, 53. ∏ ¤ÎÊÚ·ÛË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ·fi ¤Ó· ÁÔÓȉ›ˆÓ Ô‰ËÁ› ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ ÌÈ·˜ ÚˆÙ½Ó˘. Rifkin, μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·, 93-145. ∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ∞ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 356. ∞fi ÙÔ 1990 ¤¯ÂÈ ÍÂÎÈÓ‹ÛÂÈ Ë ÁÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·. ™Ùfi¯Ô˜ ÙÒÚ· Â›Ó·È Ë ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÛÂ Â˘Ú‡Ù·ÙÔ Ê¿ÛÌ· ÓfiÛˆÓ. μÏ. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °.,«°ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·», ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 373 (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·). ¶·Ù·ÚÁÈ¿˜, ∞.£ÂÔ¯., ∞ÏÂfiÚÔ˘, °. μ·ÛÈÏÈ΋, °ÂÓÂÙÈ΋ ∞ÓıÚÒÔ˘, ÂΉ. ™˘ÌÌÂÙÚ›·, ∞ı‹Ó·, 1998, 568. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 371. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 372. ™ˆÌ·ÙÈο Â›Ó·È fiÏ· Ù· ·ÙÙ·Ú· ÙÔ˘ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, ÂÎÙfi˜ ˆ·Ú›ˆÓ Î·È ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ·Ú›ˆÓ. ∏ °£ ÛÙ· ۈ̷ÙÈο ·ÙÙ·Ú· ¤¯ÂÈ ÛÎÔfi ÙË ÁÂÓÂÙÈ΋ ÙÚÔÔÔ›ËÛË ÛˆÌ·ÙÈÎÒÓ ÈÛÙÒÓ. μÏ. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 371. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 371. ¢ÈÂÍÔ‰È΋ ËıÈ-
20. 21. 22. 23. 24.
25. 26. 27. 28.
29.
15
Ô˘ ı· ¯ÚËÛÈÌÔÔÈÔ‡ÓÙ·È, ÒÛÙ ӷ ·Ú·¯ı› Ô ÈÛÙfi˜ ‹ ÙÔ fiÚÁ·ÓÔ, Ô˘ ¤¯ÂÈ ˘ÔÛÙ› ÙȘ ·ıÔÏÔÁÈΤ˜ ·ÏÏÔÈÒÛÂȘ48.
KψÓÔÔ›ËÛË ™ÙËÓ Â˘Ú›· ¤ÓÓÔÈ¿ ÙÔ˘ Ô fiÚÔ˜ ÎψÓÔÔ›ËÛË ·Ó·Ê¤ÚÂÙ·È ÛÙËÓ ·Ú·ÁˆÁ‹ «·ÓÙÈÁڿʈӻ ‰ËÏ. ·ÓÔÌÔÈfiÙ˘ˆÓ ÌÔÚ›ˆÓ DNA ‹ ÁÔÓȉ›ˆÓ, ΢ÙÙ¿ÚˆÓ ‹ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ 49, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ÎÏÒÓÔÈ50. OÈ ÎÏÒÓÔÈ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ‹ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÒÓ ·Ú¿ÁÔÓÙ·È Ì ·ÓÂÈÏËÌ̤Ó˜ (ÌË ·ÌÊÈÁÔÓÈΤ˜51) ‰È·ÈÚ¤ÛÂȘ ÂÓfi˜ ÌfiÓÔ Î˘ÙÙ¿ÚÔ˘ ‹ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡. ™ÙËÓ Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ·, Ë ÎψÓÔÔ›ËÛË ·ÔÙÂÏ› ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ Â͈ۈ̷ÙÈ΋˜ ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛ˘. ∂ÈÙ˘Á¯¿ÓÂÙ·È Ì ÙË ÌÂÙ·ÊÔÚ¿ ÙÔ˘ ˘Ú‹Ó· ÂÓfi˜ ۈ̷ÙÈÎÔ‡ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘ (·ÙÙ·ÚÔ-‰fiÙ˘) Û’ ¤Ó· ·‡ÚËÓÔ ˆÔ·ÙÙ·ÚÔ (·ÙÙ·ÚÔ-‰¤ÎÙ˘) ıËÏ·ÛÙÈÎÔ‡52. «ΔÔ ¤Ì‚Ú˘Ô Ô˘ ‰ËÌÈÔ˘ÚÁÂ›Ù·È Â›Ó·È ÎÏÒÓÔ˜ ÙÔ˘ ‰fiÙË, ÁÈ·Ù› ¤¯ÂÈ ÙÔ ›‰ÈÔ ÁÂÓÂÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi Ì’ ·˘ÙfiÓ»53. ∏ ÂÈÙ˘¯›· Ù˘ Ù¯ÓÈ΋˜ ‚·Û›˙ÂÙ·È ÛÙËÓ ÈηÓfiÙËÙ· ÙÔ˘ ÁÔÓȉÈÒÌ·ÙÔ˜ ÂÓfi˜ ۈ̷ÙÈÎÔ‡ ΢ÙÙ¿ÚÔ˘ Ó· ·ӷÚÔÁÚ·ÌÌ·Ù›˙ÂÙ·È Î·È Ó· ·ÓÂÎÊÚ¿˙ÂÙ·È, ·Ì¤Ûˆ˜ ÌfiÏȘ ÂÌÊ˘Ù¢ı› ÛÙÔ Î˘ÙÙ·ÚfiÏ·ÛÌ· ÙÔ˘ ˆÔ΢ÙÙ¿ÚÔ˘.
16
΋ ıÂÒÚËÛË Ù˘ °£ ÛÙ· ۈ̷ÙÈο ·ÙÙ·Ú·, ÛÙÔ ∫fiÈÔ˜, °.¡., ∏ıÈ΋ ıÂÒÚËÛË ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂˆÓ ÛÙÔ ·ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·, ÂΉ. ∫¤ÓÙÚÔ μÈÔ˚·ÙÚÈ΋˜ ∏ıÈ΋˜ Î·È ¢ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜, ∞ı‹Ó·, 2003, 155-166. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ∫fiÈÔ˜, ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ). 30. ¶ÚfiÎÂÈÙ·È ÁÈ· Ù· ˆ¿ÚÈ· Î·È Ù· ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ¿ÚÈ·, Ô˘ ÔÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È Î·È ·Ó··Ú·ÁˆÁÈο ·ÙÙ·Ú·. 31. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 375-377. ¢ÈÂÍÔ‰È΋ ËıÈ΋ ıÂÒÚËÛË Ù˘ °£ ÛÙ· ÁÂÓÂÙÈο ·ÙÙ·Ú·, ÛÙÔ ∫fiÈÔ˜, ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, 166-177. 32. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 371. 33. ∑˘ÁÒÙ˘ ‹ ˙˘ÁˆÙfi ·ÙÙ·ÚÔ ÔÓÔÌ¿˙ÂÙ·È ÙÔ ÚÒÙÔ Î‡ÙÙ·ÚÔ Î¿ı ӤԢ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡, Ô˘ ÚÔ·ÙÂÈ ·fi ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË ÙÔ˘ ˆ·Ú›Ô˘ ·fi ÙÔ ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ¿ÚÈÔ. 34. ΔÔ ÚÔ¤Ì‚Ú˘Ô ÔÚ›˙ÂÙ·È ˆ˜ Ì¿˙· ·‰È·ÊÔÚÔÔ›ËÙˆÓ Î˘ÙÙ¿ÚˆÓ ÛÙ· Ôχ ·Ú¯Èο ÛÙ¿‰È· Ù˘ ·Ó¿Ù˘Í˘, Ô˘ ηχÙÔ˘Ó ÙÔ ¯ÚfiÓÔ ÙˆÓ ¤Ó‰Âη ÂÚ›Ô˘ ËÌÂÚÒÓ (¤Ó·ÚÍË ‰ËÌÈÔ˘ÚÁ›·˜ ÙÔ˘ ÓÂ˘ÚˆÓÈÎÔ‡ ϤÁÌ·ÙÔ˜) ‹ ÙˆÓ Â›ÎÔÛÈ ÂÚ›Ô˘ ËÌÂÚÒÓ (·Ó¿Ù˘ÍË ·Ú¯¤ÁÔÓ˘ ÁÚ·ÌÌ‹˜) ÌÂÙ¿ ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË. ∏ ÂÈÛ·ÁˆÁ‹
∏ ÎψÓÔÔ›ËÛË, ˆ˜ ̤ıÔ‰Ô˜ ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹˜, ‰ÂÓ ¤¯ÂÈ ÂÊ·ÚÌÔÛÙ› ÔÏÔÎÏËڈ̤ӷ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ. ª¤¯ÚÈ Û‹ÌÂÚ· ¤¯Ô˘Ì ÌÂÚÈÎÔ‡˜ ‰È¿ÛËÌÔ˘˜ ÎψÓÔÔÈË̤ÓÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, fiˆ˜ ÙÔÓ ‚¿ÙÚ·¯Ô kermit, Ù· ·Î¤Ê·Ï· ˙ˆÓÙ·Ó¿ ‚·ÙÚ¿¯È· ÙÔ˘ μÚÂÙ·ÓÔ‡ ÂÌ‚Ú˘ÔÏfiÁÔ˘ J. Slack, Î·È ÙËÓ ÚÔ‚·Ù›Ó· Dolly54. ¶ÚÔÊ·ÓÒ˜ ¤¯Ô˘ÌÂ Î·È ÂÚÈÛÛfiÙÂÚÔ˘˜ ¿ÛËÌÔ˘˜ ÎψÓÔÔÈË̤ÓÔ˘˜ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ‡˜, ηıÒ˜ ÔÏÏ¿ Á›ÓÔÓÙ·È ¯ˆÚ›˜ Ó· ϤÁÔÓÙ·È Î·È Î¿ÔÈ· ϤÁÔÓÙ·È ¯ˆÚ›˜ Ó· Á›ÓÔÓÙ·È... ∂ӉȷʤÚÔÓ ·ÚÔ˘ÛÈ¿˙ÂÈ Ë ıÂڷ¢ÙÈ΋ ÎψÓÔÔ›ËÛË, ÛÙËÓ Î·Ù‡ı˘ÓÛË «Ù˘ ηٷÛ΢‹˜ ÈÛÙÒÓ Î·È ÔÚÁ¿ÓˆÓ Ì ÛÙfi¯Ô ÙȘ ÌÂÙ·ÌÔۯ‡ÛÂȘ Û ·ÛıÂÓ›˜»55, Ô˘ ÂÈÎÂÓÙÚÒÓÂÈ ÛÙË ıÂڷ›· ·ÛıÂÓÂÈÒÓ. ΔÔ ¤Ì‚Ú˘Ô ·Ó·Ù‡ÛÛÂÙ·È Û ‰ÔÎÈÌ·ÛÙÈÎfi ۈϋӷ ̤¯ÚÈ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÙˆÓ 32 ΢ÙÙ¿ÚˆÓ, Ù· ÔÔ›· Â›Ó·È ÔÏ˘‰‡Ó·Ì·56, ‰ËÏ. ÌÔÚÔ‡Ó Ó· ÂÍÂÏȯıÔ‡Ó Û ÈÛÙÔ‡˜ Î·È fiÚÁ·Ó·. ∞˜ ÛËÌÂȈı› fiÙÈ Ì¤¯ÚÈ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÙˆÓ 16 ΢ÙÙ¿ÚˆÓ Ù· ·ÙÙ·Ú· Â›Ó·È ÔÏÔ‰‡Ó·Ì·57, ηıÒ˜ ‡ÛÙÂÚ· ·fi ‰È·¯ˆÚÈÛÌfi ·fi Ù· ˘fiÏÔÈ·, ηı¤Ó· ·fi ·˘Ù¿ ÌÔÚ› Ó· ÂÍÂÏȯı› Û ϋÚ˜ ¤Ì‚Ú˘Ô, ÂÊfiÛÔÓ ÂÌÊ˘Ù¢ı› Û ̋ÙÚ·. ∞ÓÙÈÏ·Ì‚¿ÓÂÙ·È ÏÔÈfiÓ Ô Î·ı¤Ó·˜ ÙÔ˘˜ ÏfiÁÔ˘˜ ÁÈ· ÙÔ˘˜ ÔÔ›Ô˘˜, Ë ÎψÓÔÔ›ËÛË Î·È ÁÂÓÈÎfiÙÂÚ· ÔÈ ÓÂ-
fiÙÂÚ˜ ‚ÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁÈΤ˜ ̤ıÔ‰ÔÈ Ô˘ Û˘Ó‰¤ÔÓÙ·È Ì ÙËÓ ·Ú¯‹ Ù˘ ˙ˆ‹˜, ¿ÙÔÓÙ·È ÔÏÏÒÓ ¿ÏÏˆÓ ˙ËÙËÌ¿ÙˆÓ, ÂÚ› ÙˆÓ ÔÔ›ˆÓ ‰È·Ù˘ÒÓÔÓÙ·È ·ÓÙ›ıÂÙ˜ ·fi„ÂȘ: «ÏÂÔÓ¿˙ÔÓÙ·» ¤Ì‚Ú˘· ηٿ ÙËÓ È·ÙÚÈÎÒ˜ ˘Ô‚ÔËıÔ‡ÌÂÓË ·Ó··Ú·ÁˆÁ‹58, ¤Ú¢ӷ Û ‚Ï·ÛÙÈο ÂÌ‚Ú˘˚ο ·ÙÙ·Ú·59, ηٷÛÙÚÔÊ‹ ÂÌ‚Ú‡ˆÓ, ÂÈÏÔÁ‹ ʇÏÔ˘60 ÎÏ. ÕÙÂÙ·È Î·È ıÂÔÏÔÁÈÎÒÓ Î·È ÊÈÏÔÛÔÊÈÎÒÓ ÂÚˆÙËÌ¿ÙˆÓ: fiÙ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ˙ˆ‹61; (·fi ÙË Û‡ÏÏË„Ë, ÙË 14Ë Ë̤ڷ ÌÂÙ¿ ÙË Û‡ÏÏË„Ë, ÙËÓ 8Ë Â‚‰ÔÌ¿‰·;). ∏ ˙ÒÛ· Ú·ÁÌ·ÙÈÎfiÙËÙ· «ÚÔ¤Ì‚Ú˘Ô» ‰È·ÊÔÚÔÔÈÂ›Ù·È Ô˘ÛÈ·ÛÙÈο ·fi ÙÔ «¤Ì‚Ú˘Ô» ‹ Â͢ËÚÂÙ› ÂÚ›ÂÚÁ˜ ÛÎÔÈÌfiÙËÙ˜ Î·È ·ÓÔÌÔÏfiÁËÙ˜ ÂÈı˘Ì›Â˜;62 Δ· ¤Ì‚Ú˘· Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó ÂÈÚ·Ì·ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ‹ Â›Ó·È ·ÓıÚÒÈÓ˜ ˘¿ÚÍÂȘ;63 O ¿ÓıÚˆÔ˜ ˘Ô‚È‚¿˙ÂÙ·È Û ıÂڷ¢ÙÈÎfi ˘ÏÈÎfi ‹ ‰È·ÙËÚ› ÙËÓ ·Í›· ÙÔ˘;64 ∫·È ÙÂÏÈο, fiÏÔ˜ ·˘Ùfi˜ Ô ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌfi˜ Ô‡ ‰›ÓÂÈ ÙÔ ÚˆÙ›Ô; ÛÙË ¯ÚËÛÈÌÔıËÚ›· Î·È ÙÔÓ Â˘‰·ÈÌÔÓÈÛÌfi ÙˆÓ ÔÏÏÒÓ ‹ ÛÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›· Ù˘ οı ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˘fiÛÙ·Û˘, Ô˘ ÔÏÔ‰‡Ó·Ì· ÌÔÚ› Ó· Á›ÓÂÈ ıÂÔ‡ÌÂÓÔ ¶ÚfiÛˆÔ;65 *** ∞Ó Ë ÈÛÙÔÚ›· Î·È Ô ÔÏÈÙÈÛÌfi˜ Û˘ÓÈÛÙÔ‡Ó Â¤Ì‚·ÛË ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘ ÛÙË ÏÂÈÙÔ˘ÚÁ›· Ù˘ ʇÛ˘ Î·È ÙÂÏÈ-
ÙÔ˘ fiÚÔ˘ «ÚÔ¤Ì‚Ú˘Ô», Ô‰ËÁ› Û‡Ìʈӷ Ì ÔÚÈṲ̂ÓÔ˘˜ ÂÈÛÙ‹ÌÔÓ˜ Î·È ÌÂÏÂÙËÙ¤˜ Û ‰È¿ÎÚÈÛË ÛÎÔÈÌfiÙËÙ·˜ ·fi ÙÔÓ fiÚÔ «¤Ì‚Ú˘Ô» μÏ. °ÎÂÏÙ‹-¢Ô‡Î·, ∂ϤÓË, «™‡Á¯ÚÔÓÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ› › ÙˆÓ Ù¯ÓÈÎÒÓ Ù˘ Â͈ۈ̷ÙÈ΋˜ ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛ˘ ÛÙÔÓ ¿ÓıÚˆÔ», ÛÙÔ ÂÚ. ΔfiÏÌË, 31(2003) 39. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: °ÎÂÏÙ‹, ∂͈ۈ̷ÙÈ΋). ¶Ú‚Ï. Δestart, J., ∏ ÂÈı˘Ì›· ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘, ÂΉ. ∫¿ÙÔÙÚÔ, ∞ı‹Ó· 1994, Û. 176. Breck, J., Fr., «ΔÔ ÂÚÒÙËÌ· Ù˘ ‘‘·Ú¯‹˜ Ù˘ ˙ˆ‹˜’’ Î·È Ë ÙÂÎÓÔÁÔÓ›·», ÿÓ‰ÈÎÙÔ˜, 14 (2001), 124 Î.Â. 35. OÚ›˙ÂÙ·È ¤ÙÛÈ ÙÔ ÛÙ¿‰ÈÔ ÙˆÓ 32 ˆ˜ 64 ΢ÙÙ¿ÚˆÓ ÛÙËÓ ÂÌ‚Ú˘˚΋ ·Ó¿Ù˘ÍË, (ÙËÓ 5Ë ¤ˆ˜ 6Ë Ë̤ڷ ÌÂÙ¿ ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË), ÔfiÙÂ Î·È ÙÔ ¤Ì‚Ú˘Ô ÂÌÊ˘Ù‡ÂÙ·È ÛÙË Ì‹ÙÚ·. BÏ. Breck, J., Fr., «∏ Á¤ÓÂÛË Î·È Ë ¤Ó·ÚÍË Ù˘ ·ÓıÚÒÈÓ˘ ˙ˆ‹˜. ∏ ¿Ô„Ë ÂÓfi˜ OÚıÔ‰fiÍÔ˘»,ÌÙÊÚ. μ·ÛÈÏÈ΋˜ ∫·ÙÛÔÌ‹ÙÚÔ˘, ÛÙÔ ÂÚ. ∞ÎÙ›Ó˜, 566, ¢ÂΤ̂ÚÈÔ˜ 1995, 305 Î.Â. ¶Ú‚Ï. ∫·˙Ï·Ú‹˜, ∂. ÿÚ., ΔÔ ¯Ú˘Ûfi ÌÔ˘ ·È‰›. ΔÂÎÓÔÔ›ËÛË Ì ȷÙÚÈ΋ ˘Ô‚Ô‹ıËÛË: Ë Ù¯ÓÈ΋ Î·È ÔÈ ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ› ·fi ÙËÓ ÂÊ·ÚÌÔÁ‹ Ù˘ ÛÙËÓ ∂ÏÏ¿‰·, ÂΉ. ¶. ΔÚ·˘Ïfi˜ -∂. ∫ˆÛÙ·Ú¿ÎË, 1997, ∞ı‹Ó·, 1996, 44. 36. OÓÔÌ¿˙ÔÓÙ·È ¯›Ì·ÈÚ˜ ÔÈ ÔÚÁ·ÓÈÛÌÔ› Ô˘ ·ÔÙÂÏÔ‡ÓÙ·È ·fi ·ÙÙ·Ú· ÚÔÂÚ¯fi-
ÌÂÓ· ·fi ‰‡Ô ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ¿ÙÔÌ·, Ô˘ ·Ó‹ÎÔ˘Ó Û ‰È·ÊÔÚÂÙÈο ›‰Ë. 37. ∫fiÈÔ˜, ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, 87. 38. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 375. 39. ∫fiÈÔ˜, ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, 87. 40. °È· Ù· ı¤Ì·Ù· Ù˘ ¢È·ÁÓˆÛÙÈ΋˜ °ÂÓÂÙÈ΋˜, Ô˘ ‰ÂÓ ı›ÁÔÓÙ·È ÛÙËÓ ÚÔÛ¿ıÂÈ· ·˘Ù‹, ‚Ï. ¶¿ÁηÏÔ˜, ∫., «¢È·ÁÓˆÛÙÈ΋ °ÂÓÂÙÈ΋ Î·È ∏ıÈÎÔ› ¶ÚÔ‚ÏËÌ·ÙÈÛÌÔ›», ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 361-370. 41. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 375. ¶·Ú·ÙËÚ› Û˘Ó·ÊÒ˜ Ô ∞η‰ËÌ·˚Îfi˜ ¡. ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘: «∏ ÂÈÛÙ‹ÌË ·fi ÙË Ê‡ÛË Ù˘ ·ÚÓÂ›Ù·È ÙË ÌÈ· Î·È ÌÔÓ·‰È΋ ·Ï‹ıÂÈ·. ™ÙÂÚÂ›Ù·È Ë ›‰È· ‚‚·ÈfiÙËÙ·˜, ıˆÚ› ÙËÓ Î¿ı ‚‚·ÈfiÙËÙ· ··ÙËÏ‹, ·Ó·ıˆÚ› Û˘Ó¯Ҙ ÙȘ ÚÔÛˆÚÈÓ¤˜ ·Ï‹ıÂȤ˜ Ù˘». (ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, ¡., «¶fiÙ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ˙ˆ‹», ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, ∫˘Úȷ΋ 18 ª·˝Ô˘ 2003, Û.96). (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, ∞Ú¯‹ ˙ˆ‹˜) 42. ∞Ûı¤ÓÂȘ Ô˘ ÔÊ›ÏÔÓÙ·È ÛÙËÓ ·ıÔÏÔÁÈ΋ ¤ÎÊÚ·ÛË ÂÚÈÛÛfiÙÂÚˆÓ ·fi ¤Ó· ÁÔÓȉ›ˆÓ. 43-46. ∞ÓÙˆÓ·Ú¿Î˘, ∞ÓıÚÒÈÓÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 357 - 358. 47. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, °ÔÓȉȷ΋ ıÂڷ›·, ÛÙÔ ∂ÈÛً̘, 373.
™ËÌ›ˆÛË: ¶ÚÔÙ›ÓÔÓÙ·È ÁÈ· ÌÈ· ηϋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÙÔ˘ ÂÚȯÔ̤ÓÔ˘ Î·È Ù˘ ËıÈ΋˜ Ù˘ μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›·˜ Ù· ÂÍ‹˜ ‚È‚Ï›· ‹ ÂÚÈÔ‰Èο: ñ ∂ÈÛً̘,Δ¯ÓÔÏÔÁ›Â˜ ·È¯Ì‹˜ Î·È OÚıÔ‰ÔÍ›·. ¢ÈÂıÓ¤˜ ∂ÈÛÙËÌÔÓÈÎfi ™˘Ó¤‰ÚÈÔ. OÎÙÒ‚ÚÈÔ˜ 2000, ¤Î‰. πÂÚ¿ ™‡ÓÔ‰Ô˜ Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Ù˘ ∂ÏÏ¿‰Ô˜, ∞ı‹Ó· 2002 (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ∂ÈÛً̘). ñ ∫ÂÛÂÏfiÔ˘ÏÔ˜, °. ∞Ó., ∂Î ÙÔ˘ ı·Ó¿ÙÔ˘ ÂȘ ÙËÓ ˙ˆ‹Ó. £ÂÔÏÔÁÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË ÛÙȘ ÚÔÎÏ‹ÛÂȘ Ù˘ μÈÔËıÈ΢, ÂΉ.¶. ¶Ô˘ÚÓ·Ú¿, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 2003 (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ∫ÂÛÂÏfiÔ˘ÏÔ˜, £¿Ó·ÙÔ˜-˙ˆ‹).
ο ÛÙËÓ ›‰È· ÙË ˙ˆ‹ ÙÔ˘ ·ÓıÚÒÔ˘, ˙ËÙÂ›Ù·È ÙÚfiÔ˜ Ó· ÙÂıÔ‡Ó fiÚÈ·, -·Ó Ú¤ÂÈ-, ÛÙÔ Ì¤ÁÂıÔ˜ Ù˘ ¤̂·Û˘ ·˘Ù‹˜. ∂Âȉ‹ Ì¿ÏÈÛÙ· Ù· Û¯ÂÙÈο ÂÈÚ¿Ì·Ù· Î·È ÔÈ ÚÔ·ÙÔ˘Û˜ ÂÊ·ÚÌÔÁ¤˜ ÍÂʇÁÔ˘Ó ·fi ÙËÓ ÂÚÈÔ¯‹ οÔÈˆÓ Û˘ÁÎÂÎÚÈÌ¤ÓˆÓ Î·È ÂÏÂÁ¯fiÌÂÓˆÓ Û˘Ó·ÚÙ‹ÛÂˆÓ (¯ÒÚÔ˜, ¯ÚfiÓÔ˜, ÂÚÈ‚¿ÏÏÔÓ, ·ÌÂÛfiÙËÙ·, ˘Á›·, ·ϋı¢ÛË) Î·È Êı¿ÓÔ˘Ó ÛÙÔ ·‚¤‚·ÈÔ ‹ ·Úfi‚ÏÂÙÔ,ÂÈ‚¿ÏÏÂÙ·È Ë Â·ÁÚ‡ÓËÛË fiÏˆÓ Ì·˜66. «O "·ÓÙÔfiÚÔ˜ ¿ÔÚÔ˜"67 ¿ÓıÚˆÔ˜», ÂÊ¢ÚÂÙÈÎfiÙ·ÙÔ˜ Î·È ·Ì‹¯·ÓÔ˜ Û˘Ó¿Ì·, «ı· ÔÚ‡ÂÙ·È Î·È ÛÙÔ Ì¤ÏÏÔÓ ÌÂٷ͇ ·ÓÔȯÙÔÛ‡Ó˘ Î·È ÎÏÂÈÛÙfiÙËÙ·˜, ÌÂٷ͇ ‰Â‰ÔÌ¤ÓˆÓ Î·È ‰È·ÌÔÚÊÔ‡ÌÂÓˆÓ ·ÍÈÒÓ, ÌÂٷ͇ ÛÔÊ›·˜ Î·È ÌˆÚ›·˜, ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È Â˘‰·ÈÌÔÓ›·˜, ÁÂÌ¿ÙÔ˜ ‰È¯·ÛÌÔ‡˜ Î·È ¤ÓÙ·ÛË ... Ì ¿ÂÈÚ˜ ‰˘Ó·ÙfiÙËÙ˜ ÂÏ¢ıÂÚ›·˜ Î·È Î·Ù’ ·Ï‹ıÂÈ·Ó ˙ˆ‹˜»69. ªÂ ÂÓ·ÚÁ‹ Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ÌÔÓÈÌfiÙËÙ·˜ ÙˆÓ ·ÔÚËÌ¿ÙˆÓ ÂÚ› ÙË μÈÔÙ¯ÓÔÏÔÁ›· ÁÚ¿ÊÙËÎ·Ó ÔÈ ÁÚ·Ì̤˜ ·˘Ù¤˜ Î·È Ì ·ÓÙ›ÛÙÔÈ¯Ë Û˘Ó›‰ËÛË Ù˘ ‰˘ÛÎÔÏ›·˜ ‡ÚÂÛ˘ ÂÚ·Ì¿ÙˆÓ Î·ÏÂ›Ù·È Î·È Ô ·Ó·ÁÓÒÛÙ˘ Ó· ÙȘ ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂÈ. ∫.Ã.
48. ™Ù·Ì·ÙÔÁÈ·ÓÓfiÔ˘ÏÔ˜, fi.·. 374. 49-50. ∞ÏÂfiÚÔ˘-ª·Ú›ÓÔ˘, μ., Î·È Û˘Ó., «Δ¯ÓÔÏÔÁ›· ÙÔ˘ ·Ó·Û˘Ó‰˘·Ṳ̂ÓÔ˘ DNA», μÈÔÏÔÁ›· £ÂÙÈ΋˜ ∫·Ù‡ı˘ÓÛ˘ °’ Ù¿Í˘ ∂ÓÈ·›Ô˘ §˘Î›Ԣ, O∂¢μ, ∞ı‹Ó· 20012, 57. (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ∞ÏÂfiÚÔ˘, ∞Ó·Û˘Ó‰˘·Ṳ̂ÓÔ DNA). 51. Èڛ˜ ÙË ÁÔÓÈÌÔÔ›ËÛË ˆ·Ú›Ô˘ ·fi ÛÂÚÌ·ÙÔ˙ˆ¿ÚÈÔ, ‰ËÏ·‰‹ Ì ÌÈÙˆÙÈΤ˜ ‰È·ÈÚ¤ÛÂȘ. ™˘ÓÔÙÈ΋ ÂÚÈÁÚ·Ê‹ Ù˘ ÎψÓÔÔ›ËÛ˘ Î·È ÙˆÓ ÂÊ·ÚÌÔÁÒÓ Ù˘ ÛÙÔ Lewis, R., Human Genetics. Concepts and Applications, ÂΉ. "WCB McGrow", BostonSt Lewis, 19993, 52-53. 52-53. °ÎÂÏÙ‹, ∂͈ۈ̷ÙÈ΋, ÛÙÔ ΔfiÏÌË, 38. 54. ∫Ô˘ÛÔ˘Ï¿ÎÔ˜, ™Ù. §., ª·ÚÁ·Ú›Ù˘, §.Ã., «∫ψÓÔÔ›ËÛË. ∞fi ÙÔÓ Kermit ÛÙËÓ Dolly. ∞fi ÙËÓ Dolly Û ÔÈfiÓ»; ÛÙÔ Scientific American (ÂÏÏËÓÈ΋ ¤Î‰ÔÛË), μ(12) π·ÓÔ˘¿ÚÈÔ˜ 2000, 39 -50. 55. °ÎÂÏÙ‹, ∂͈ۈ̷ÙÈ΋, ÛÙÔ ΔfiÏÌË, 38. 56-57. ∫fiÈÔ˜, ¶·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ, 86. 58. μÏ. ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, «¶ÂÈÚ¿Ì·Ù· Û ·ÓıÚÒÈÓ· ¤Ì‚Ú˘·», ÛÙÔ Ã·Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ∂χıÂÚÔÈ, 197-198. ¶Ú‚Ï. ∫ÂÛÂÏfiÔ˘ÏÔ˜, £¿Ó·ÙÔ˜-˙ˆ‹, 224. ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, ∏ıÈ΋ ππ, 583 -586. 59. ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, ∞Ú¯‹ ˙ˆ‹˜, 95-96, ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·. ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ¡ÈÎfiÏ·Ô˜,·Ú¯ÈÌ.,(Ó˘Ó
ñ ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, °., ÃÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ∏ıÈ΋ ππ. ÕÓıÚˆÔ˜ Î·È £Âfi˜. ÕÓıÚˆÔ˜ Î·È Û˘Ó¿ÓıÚˆÔ˜. À·ÚÍȷΤ˜ Î·È ‚ÈÔËıÈΤ˜ ı¤ÛÂȘ Î·È ÚÔÔÙÈΤ˜, ÂΉ. ¶.¶Ô˘ÚÓ·Ú¿, £ÂÛÛ·ÏÔÓ›ÎË, 2003 (™ÙÔ ÂÍ‹˜: ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, ∏ıÈ΋ ππ). ñ ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˜, ¡., ∂ÈÙ‡ÁÌ·Ù· Ù˘ Û˘Á¯ÚfiÓÔ˘ ÁÂÓÂÙÈ΋˜, ∞ı‹Ó·È, 1986. ñ ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˜, ∞ÓıÚÒÈÓÔÓ ¤Ì‚Ú˘ÔÓ = ªËÙÛfiÔ˘ÏÔ˜, ¡., ∏ ÂÚ› ÙÔ˘ ·ÓıÚˆ›ÓÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘ ˆ˜ „˘¯Ôۈ̷ÙÈ΋˜ ˘¿Ú͈˜ ‰È‰·Ûηϛ· Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜ Î·È Ë ¯ÚÈÛÙÔÏÔÁÈ΋ ıÂÌÂÏ›ˆÛȘ ·˘Ù‹˜, ∞ı‹Ó·È, 1986. ñ ¶ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ÿÓ‰ÈÎÙÔ˜ 14 (2001) ñ ¶ÂÚÈÔ‰ÈÎfi ™‡Ó·ÍË, 68 (OÎÙ-¢ÂÎ 1998) 3-87. ñ ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ¡ÈÎfiÏ·Ô˜, ·Ú¯ÈÌ., (Ó˘Ó ÌËÙÚÔ. ªÂÛÔÁ·›·˜ Î·È §·˘ÚˆÙÈ΋˜), ∂χıÂÚÔÈ ·fi ÙÔ ÁÔÓȉ›ˆÌ·. ¶ÚÔÛÂÁÁ›ÛÂȘ OÚıfi‰Ô͢ μÈÔËıÈ΋˜, ¤Î‰.∫¤ÓÙÚÔ μÈÔ˚·ÙÚÈ΋˜ ∏ıÈ΋˜ Î·È ¢ÂÔÓÙÔÏÔÁ›·˜, ∞ı‹Ó·, ¯.¯. (ÛÙÔ ÂÍ‹˜: ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ∂χıÂÚÔÈ).
ÌËÙÚÔÔÏ›Ù˘ ªÂÛÔÁ·›·˜ Î·È §·˘ÚˆÙÈ΋˜), «∏ ·ÓıÚÒÈÓË ˙ˆ‹ ¤¯ÂÈ ·Ú¯‹, fi¯È Ù¤ÏÔ˜. ¶ÂÈÚ¿Ì·Ù· Û ‚Ï·ÛÙÔ·ÙÙ·Ú·: Ë ÂÎÎÏËÛÈ·ÛÙÈ΋ ÔÙÈ΋»,∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, ∫˘Úȷ΋ 1 πÔ˘Ó›Ô˘ 2003, 88.(™ÙÔ ÂÍ‹˜: ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ∞ÓıÚÒÈÓË ˙ˆ‹). ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, ¡., «∏ ÚfiÎÏËÛË Ù˘ ‚ÈÔËıÈ΋˜ Î·È Ë ·ÓÙ›ıÂÛË Ù˘ ∂ÎÎÏËÛ›·˜», ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, ∫˘Úȷ΋ 15 πÔ˘Ó›Ô˘ 2003, 80-81( ™ÙÔ ÂÍ‹˜: ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, μÈÔËıÈ΋). Δ¿ÛÈÔ˜, ¶.£., «¶fiÙ ·Ú¯›˙ÂÈ Ë ·ÌÊÈ‚ÔÏ›· Ì·˜», ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, ∫˘Úȷ΋ 15 πÔ˘Ó›Ô˘ 2003, 80-81 (ÛÙÔ ÂÍ‹˜: Δ¿ÛÈÔ˜, ∞ÌÊÈ‚ÔÏ›·). 60. ◊‰Ë ·Ú¯›˙ÂÈ Ó· ÚÔ‚¿ÏÏÂÙ·È ÂȯÂÈÚËÌ·ÙÔÏÔÁ›· ÁÈ· Ù· ÏÂÔÓÂÎÙ‹Ì·Ù· Ù˘ ÂÈÏÔÁ‹˜ ʇÏÔ˘, Ô˘ ÚÔ¿ÁÂÈ, Û‡Ìʈӷ Ì ÙÔ˘˜ ˘ÔÛÙËÚÈÎÙ¤˜ Ù˘, ÙËÓ Â˘ËÌÂÚ›· Î·È Î·Ù·Ê¿ÛÎÂÈ ÙËÓ ÂÏ¢ıÂÚ›·. μÏ. Pennings, G., «∂ÈÏÔÁ‹ ʇÏÔ˘, ÙÔ ÌÂÁ¿ÏÔ ‰›ÏËÌÌ·», ÛÙÔ ÂÚ. ∂ È·ÙÚÈο, 111, 20 ∞ÚÈÏ›Ô˘ 2004, 13-17. °È· ÌÈ· ¿ÏÏË ¿Ô„Ë: ¶··ı·Ó·Û›Ô˘, £.,«¶ÚÔ¸Ôı¤ÛÂȘ ÁÈ· ¤Ó· ‰È¿ÏÔÁÔ £ÂÔÏÔÁ›·˜ Î·È ∂ÈÛÙ‹Ì˘», ÛÙÔ £ÚËÛΛ·, π‰ÂÔÏÔÁ›· Î·È ∂ÈÛÙ‹ÌË, ÂΉ. ¶ÔÚıÌfi˜, ÷ÏΛ‰·, 2003, 2946. ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, ∏ıÈ΋ ππ, 589. 61. ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, ∞Ú¯‹ ˙ˆ‹˜, ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, 18 ª·˚Ô˘ 2003, 95-96. ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ∞ÓıÚÒÈÓË ˙ˆ‹, ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, 1 πÔ˘Ó›Ô˘
2003, 88. ª·ÙÛ·ÓÈÒÙ˘, μÈÔËıÈ΋, ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, 15 πÔ˘Ó›Ô˘ 2003, 80-81. Δ¿ÛÈÔ˜, ∞ÌÊÈ‚ÔÏ›·, ∂Ê. ΔÔ μ‹Ì·, 15 πÔ˘Ó›Ô˘ 2003, 80-81. 62. μÏ. μernard, J., H μÈÔËıÈ΋, ÌÙÊÚ. ∂ϤÓ˘ ™·ÓÔ‡, ÂΉ. ΔÚ·˘Ïfi˜ ¶.-∫ˆÛÙ·Ú¿ÎË ∂., ∞ı‹Ó· 1996, Û. 62-64. ¶Ú‚Ï. Testart, J., ∏ ÂÈı˘Ì›· ÙÔ˘ ÁÔÓȉ›Ô˘, ÌÙÊÚ. °. ∫ÚËÙÈÎÔ‡, ÂΉ. ∫¿ÙÔÙÚÔ, ∞ı‹Ó·, 1994, 176. 63. ÷Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, «º‡ÛË Î·È status ÙÔ˘ ÂÌ‚Ú‡Ô˘. OÚıfi‰ÔÍË ¯ÚÈÛÙÈ·ÓÈ΋ ÚÔÛ¤ÁÁÈÛË», ÛÙÔ Ã·Ù˙ËÓÈÎÔÏ¿Ô˘, ∂χıÂÚÔÈ, 179191. ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, ∏ıÈ΋ ππ, 583-586. 64. μÏ. ª·ÓÙ˙·Ú›‰Ë˜, ∏ıÈ΋ ππ, 583. 65. ¶Ú‚Ï. ∑Ë˙ÈԇϷ˜, πˆ¿ÓÓ˘, (ÌËÙÚÔ. ¶ÂÚÁ¿ÌÔ˘), «ΔÔ ÚfiÛˆÔ Î·È ÔÈ ÁÂÓÂÙÈΤ˜ ·ÚÂÌ‚¿ÛÂȘ», ÿÓ‰ÈÎÙÔ˜, 14 (2001), 6384. 66. ¶Ú‚Ï. ¶··¤ÙÚÔ˘, π‰ÈÔÙÚÔ›·, 127-128. 67. ∂ÓÔÔ›ËÛË Û ÌÈ· ÊÚ¿ÛË ÙˆÓ ‰‡Ô ϤÍÂˆÓ «¶·ÓÙÔfiÚÔ˜»; Î·È «¿ÔÚÔ˜», Ô˘ ¯ˆÚ›˙ÔÓÙ·È Ì ¿Óˆ ÛÙÈÁÌ‹. ™ÙÔ: ™ÔÊÔÎÏ‹˜, ∞ÓÙÈÁfiÓË, 360. 68. ¢ÂÏËΈÓÛÙ·ÓÙ‹˜, ∫.∑., ¶·ÓÙÔfiÚÔ˜ ¿ÔÚÔ˜; ¡ÂˆÙÂÚÈΤ˜ Î·È ÌÂÙ·ÓˆÙÂÚÈΤ˜ ÂÚȤÙÂȘ ÙÔ˘ ·ÓıÚˆÔÏÔÁÈÎÔ‡ ÛÙÔ¯·ÛÌÔ‡, ∞ı‹Ó· 2003, 38.
17