ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

Page 1

Β Ι Β Λ Ι Ο Θ Η Κ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ Ε Λ Λ Η Ν Ι Κ Η Σ ΒΙΒΛΙΑΔΥΟ

Περιέχοντα κατὰ χρονικὴν πρόοδον τὰς περὶ τῶν ἐξόχων Ἑλλήνων Συγγραφέων βεβαιωτέρας εἰδήσεις. Συνερανισθέντων ἐκ παλαιῶν καὶ νεωτέρων Κριτικῶν, καὶ ἐκδοθέντα ὑπὸ

ΑΝΘΙΜΟΥ ΓΑΖΗ ΤΟΥ ΜΗΛΙΩΤΟΥ.

ΤΟ Μ Ο Σ

Α ΄Κ Α Ι

ΤΟ Μ Ο Σ

Β΄

Περιέχων τὸ Πρῶτον καὶ Δεύτερον Βιβλίον. Ἐ Ν

Β Ε Ν Ε Τ Ι ᾼ .

Ἔτει τῷ Σωτηρίῳ ΧΗΗΗΗΠΙΙ. Ἐκ τῆς Τυπογραφίας Πάνου Θεοδοσίου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων.

[1]


ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ............................................................................................................................................... 2 ΠΑΤΡΙΑΡΧῌ .............................................................................................................................................. 28 ΓΡΗΓΟΡΙῼ............................................................................................................................................................... 28

ΕΠΙΣΤΟΛΗ ................................................................................................................................................. 29 ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ ΤΖΙΓΑΡΑΝ. ............................................................................................................................ 29

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ .................................................................................... 31 ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. ............................................................................................................................................ 31 Περὶ Γνώσεως τῶν Συγγραφέων. ............................................................................................................ 31 ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ.................................................................................................................................. 34 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ........................................................................................................................................... 35 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ. ............................................................................................. 35 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ. .......................................................................................................................................... 36 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΑΤΡΩΝ. .............................................................................................................................................. 36 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ. ....................................................................................................................................... 36 ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ. ..................................................................................................................................... 37

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄. ........................................................................................................................................... 38 ΤΜΗΜΑ Α΄. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΝ. ......................................................................................................... 38 §. 1. Ὠφέλεια ἡ ἐκ τοῦ Γράφειν. .............................................................................................................................. 38 §. 2. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΙΤΙΟΥ. ............................................................................................................................. 38 §. 3. .......................................................................................................................................................................... 39 §. 4. Περὶ τοῦ ἀληθοῦς Ἐφευρετοῦ τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν. .................................................................................. 40 Τάαυτος. .............................................................................................................................................................. 40 §. 5. Περὶ διαδόσεως καὶ πολλαπλασιάσεως τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, καὶ τῶν Γραμμάτων. ............................... 41 §. 6. Περὶ τῆς Σχηματογραφίας. ............................................................................................................................. 41 §. 7. Περὶ τῶν διαφόρων τρόπων τοῦ Γράφειν. ...................................................................................................... 43 §. 8. Περὶ τῆς ὕλης, ἐπὶ τῆς ὁποίας οἱ Παλαιοὶ ἔγραφον. ....................................................................................... 45 §. 9. Περὶ τῶν Ἐργαλείων, δι’ ὧν ἔγραφον. ............................................................................................................ 48 §. 10. Περὶ τῶν Ἀντιγραφέων. ................................................................................................................................ 49 §. 11. Περὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ καλλωπισμοῦ τῶν βιβλίων. ........................................................................................ 50 §. 12. Περὶ τῶν Βιβλιοθηκῶν. ................................................................................................................................. 50

ΤΜΗΜΑ Β΄. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ. .............................................................................................. 52

§. 1. Σημειώσεις Γενικαί. ......................................................................................................................................... 52 Περ ὶ......................................................................................... τ ο ῦ Ἐ φ ευ ρ ε τ ο ῦ Ἰ ω ά ν ν ο υ Γ ο υ τ τ εν β ερ γ .Guttenberg. 52 Διατριβὴ τοῦ Γούττενβεργ ἐν Στράσσβουργ. ..................................................................................................... 53 Συμβόλαιον περὶ τῆς Τυπογραφίας. ................................................................................................................... 53 §. 3. Περὶ διαδόσεως τῆς τέχνης τῆς Τυπογραφίας. ............................................................................................... 55

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄. ...................................................................................................................................... 56 Κατάλογος τῶν ἀξιολόγων Συλλογῶν τῶν κοσμικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων. ................................... 56

ΠΡΩΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Περὶ τῶν βιβλίων τῆς θείας Γραφῆς. .................................................................. 56 Α΄. Τῆς Παλαιᾶς Γραφῆς. ......................................................................................................................... 56

Β΄. Τῆς Νέας Γραφῆς. ....................................................................................................................................... 56 Περὶ τῆς μεταφράσεως τῆς θείας Γραφῆς ὑπὸ τῶν Ἑβδομήκοντα. ............................................................. 57 Περὶ τῶν λοιπῶν μεταφράσεων ταύτης........................................................................................................ 58 Γ΄. Συλλογὴ τῶν Ἀποκρύφων Βιβλίων. ............................................................................................................ 59 Δ΄. Συλλογὴ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων. ............................................................................................ 59 Ε΄. Συλλογαὶ τῶν Παλαιῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων......................................................................................... 61 Α΄) ΠΟΙΗΤΩΝ............................................................................................................................................... 61 Β΄) ΜΥΘΟΛΟΓΩΝ. ...................................................................................................................................... 63 Γ΄) ΡΗΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ. ..................................................................................................... 63 Δ΄) ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ......................................................................................................................................... 63 Ε΄) ΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ. ................................................................................................................................... 64 ΣΤ΄) ΜΟΥΣΙΚΩΝ. ...................................................................................................................................... 64 Ζ΄) ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ. ................................................................................................................................. 64 Η΄) ΙΑΤΡΩΝ................................................................................................................................................. 65 Θ΄) ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ. ..................................................................................................................................... 65 Ι΄) ΝΟΜΙΚΩΝ. ............................................................................................................................................ 65

[2]


ΙΑ΄) ΓΕΩΓΡΑΦΩΝ. ..................................................................................................................................... 66 ΙΒ΄) ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ. ....................................................................................................................................... 66

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. ................................................. 67 Κανονικῶν τε καὶ Ἀκανονίστων. ............................................................................................................................. 67

ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ. ......................................................................................................................................... 67

ΔΑΥΙΔ. Ἐγενν. Κ. Κ. 2899. πρὸ Χ. 1085. Ἀπέθ. Κ. Κ. 2969. πρὸ Χ . 1 0 1 5 . ........................................... 68 ΓΑΔ, καὶ ΝΑΘΑΝ. ............................................................................................................................................ 68 ΣΟΛΟΜΩΝ. Ἀπέθ. Κ. Κ. 3009. πρὸ Χ. 975. .................................................................................................... 68 Συγγράμματα γνήσια. ........................................................................................................................................ 69 Ι Ω Ν Α Σ . Ἤνθη Κ. Κ. 3160. πρὸ Χ. 824. ..................................................................................................... 69 ΙΩΗΛ. ....................................................................................................................................................................... 69 ΩΣΗΕ. Ἔζη μεταξὺ τοῦ 316. ἕως 325. Κ. Κ. καὶ 82. ἕως 72. πρὸ Χ. .................................................................. 70 Α Μ Ω Σ . Ἔζη περὶ τὰ 3197. Κ. Κ. καὶ πρὸ Χ. 787. ....................................................................................... 70 Η Σ Α Ι Α Σ . Ἤνθη Κ. Κ. 3190. --- 3293. Πρὸ Χ. 794. -- 709. ................................................................. 70 ΜΙΧΑΙΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3227. πρὸ Χ. 757. ........................................................................................................... 70 ΝΑΟΥΜ. .................................................................................................................................................................. 71 Τ Ω Β Ι Α Σ . Ἔζη τῷ Κ. Κ. 3263. πρὸ Χ. 721. ............................................................................................. 71 ΑΒΑΚΟΥΜ. ............................................................................................................................................................. 71 Μ Α Ν Α Σ Σ Η Σ . Ἐβασίλ. Κ. Κ. 3286. καὶ πρὸ Χ. 698. μέχρι Κ. Κ. 3341. πρὸ Χ. 643. ....................... 71 Ι Ο Υ Δ Η Θ . Ἤκμαζε περὶ τὰ Κ. Κ. 334. πρὸ Χ. 64. .................................................................................... 72 Σ Ο Φ Ο Ν Ι Α Σ . Ἤνθη περὶ τὰ Κ. Κ. 3343. πρὸ Χ. 641. ......................................................................... 72 Ι Ε Ρ Ε Μ Ι Α Σ . Ἤνθη περὶ τὰ Κ. Κ. 3356. καὶ πρὸ Χ. 628. .................................................................... 72 ΒΑΡΟΥΧ. ................................................................................................................................................................. 73 ΑΒΔΙΑΣ. .................................................................................................................................................................. 73 ΙΕΖΕΚΙΗΛ. .............................................................................................................................................................. 73 ΔΑΝΙΗΛ................................................................................................................................................................... 74 ΜΑΛΑΧΙΑΣ. ........................................................................................................................................................... 74 ΕΣΔΡΑΣ. ................................................................................................................................................................. 74 ΝΕΕΜΙΑΣ. .............................................................................................................................................................. 75 ΖΑΧΑΡΙΑΣ.............................................................................................................................................................. 75 Περὶ τοῦ Συγγραφέως τοῦ βιβλίου τῆς Ε Σ Θ Η Ρ . ........................................................................................ 75 Ι Η Σ Ο Υ Σ Σ Ε Ι Ρ Α Χ . Ἤνθη Κ. Κ. 3843. πρὸ Χ. 141. ................................................................. 76

ΤΗΣ

ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ................................................................................................................ 77

ΙΗΣΟΥΣ Ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ. ........................................................................................................................................... 77 Μ Α Ρ Ι Α . Ἀπεθ. τῷ 60. ἔτει ἀπὸ Χρ. ............................................................................................................. 77 Μ Α Τ Θ Α Ι Ο Σ . Ἔζη ἔτι μετὰ τὰ 60. ἔτη μετὰ Χρ. .................................................................................. 77 Μ Α Ρ Κ Ο Σ . Ἔζη ἀκόμη τῷ 60. ἔτει μετὰ Χρ. ............................................................................................ 78 Ι Α Κ Ω Β Ο Σ . Ἀπέθ. τῷ 62. ἔτει μετὰ Χρ. .................................................................................................. 78 Π Ε Τ Ρ Ο Σ . Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 64. καὶ 68. ἔτους μετὰ Χρ. .......................................................................... 79 Π Α Υ Λ Ο Σ . Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 64. κὶ 68. ἔτους ἀπὸ Χρ. ............................................................................. 79 Λ Ο Υ Κ Α Σ , Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 70. ἕως 84. ἔτους. ....................................................................................... 80 Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . Ἔγραψε πρὸ τοῦ 70. ἔτους τοῦ Σωτηρίου. ......................................................................... 81 Π Ρ Ο Χ Ο Ρ Ο Σ . Περὶ τὸ 70. ἔτος ἀπὸ Χστ. .............................................................................................. 81 Ι Ο Υ Δ Α Σ . Περὶ τὸ 71. ἔτος ἀπὸ Χρ............................................................................................................ 82 ΒΑΡΝΑΒΑΣ. ........................................................................................................................................................... 82 ΑΒΔΙΑΣ. .................................................................................................................................................................. 82 Ε Ρ Μ Α Σ . Περὶ τὸ 150. ἔτος ἀπὸ Χρ............................................................................................................. 82

ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ ..................................................................................................................................... 84 ΕΠΟΧΗ Α΄. ..................................................................................................................................................... 84 Ι. ΣΙΒΥΛΛΑ. .............................................................................................................................................. 84 Κτίσ. Κόσμ. 2000. πρὸ Χριστοῦ. 1984. .................................................................................................................. 84 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................... 85 Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................................................ 86

ΙΙ. ΖΩΡΟΑΣΤΡΗΣ. ..................................................................................................................................... 86

Ἤνθη Κ. Κ. 18. --. πρὸ Χ. 21 --. .......................................................................................................................... 86 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................... 87 Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................................................ 88

ΙΙΙ. ΘΩΘ, ἢ ΕΡΜΗΣ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ. ................................................................................................... 88 Κ. Κ. 18 -- πρὸ Χ. 21. --. ...................................................................................................................................... 88 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................... 89 Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................................................ 89

[3]


ΙΙΙΙ. ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ. .................................................................................................................................... 90 Κ. Κ. 21 -- πρὸ Χ. 18 –.......................................................................................................................................... 90

Π. ΟΡΦΕΥΣ. ............................................................................................................................................... 90 Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 91 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 91

Π Ι. ΜΟΥΣΑΙΟΣ. ....................................................................................................................................... 92 Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 92 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 92

Π Ι Ι. Α Ν Ν Ω Ν . ............................................................................................................................... 92

Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 93 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 93

Π Ι Ι Ι. Δ Α Ρ Η Σ . .............................................................................................................................. 93

Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 93

Π Ι Ι Ι Ι. Δ Ι Κ Τ Υ Σ . ....................................................................................................................... 94 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 94

Δ. ΩΡΟΣ ἢ ΩΡΑΠΟΛΛΩΝ. ........................................................................................................................ 94

Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 95 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 95

Δ Ι. ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΣ. ................................................................................................................................... 95

Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 95 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 95

Δ Ι Ι. ΟΜΗΡΟΣ. ......................................................................................................................................... 96 Συγγράμματα........................................................................................................................................................... 97 Ἐκδόσεις. .................................................................................................................................................................. 99

Α΄. Ἄνευ τῶν Σχολίων. ............................................................................................................................. 99 Μετὰ τῶν Σχολίων. .................................................................................................................................... 99 Τοῦ Εὐσταθίου. ....................................................................................................................................................... 100

Δ Ι Ι Ι. Η Σ Ι Ο Δ Ο Σ . .................................................................................................................... 100

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 101 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 102

Δ Π Ι. ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ. ............................................................................................................................... 102

Ἤνθη Κ. Κ. 3324. πρὸ Χρ. 660. ........................................................................................................................... 102 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 102 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 103

Δ Π Ι Ι. Α Λ Κ Μ Α Ν . .................................................................................................................... 103

Ἤνθη Κ. Κ. 3374. πρὸ Χρ. 610. ........................................................................................................................... 103 Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις. ........................................................................................................................... 103

Δ Π Ι Ι Ι. ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΣ. ........................................................................................................................ 104

Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................ 104

Δ Π Ι Ι Ι Ι. Σ Α Π Φ Ω . .................................................................................................................... 104

Ἤνθη Κ. Κ. 3385. πρὸ Χρ. 599. ........................................................................................................................... 104 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 105 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 105

Δ Δ. ΗΡΙΝΝΗ. .......................................................................................................................................... 105

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 105 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 106

Δ Δ Ι. ΑΛΚΑΙΟΣ. ..................................................................................................................................... 106

Ἤνθη Κ. Κ. 3385. πρὸ Χρ. 599. ........................................................................................................................... 106 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 106

Δ Δ Ι Ι. ΑΝΑΧΑΡΣΙΣ. ............................................................................................................................. 107

Ἤκμ. Κ. Κ. 3397. πρὸ Χρ. 591. ........................................................................................................................... 107 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 107 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 107

Δ Δ Ι Ι Ι. Σ Ο Λ Ω Ν . ........................................................................................................................ 108

Ἤνθη Κ. Κ. 3413. πρὸ Χρ. 569. ........................................................................................................................... 108 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 108 Ἐκδόσεις τῶν Νόμων. ...................................................................................................................................... 109 Σόλωνος Νόμοι. ................................................................................................................................................ 109

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ι Σ Ω Π Ο Σ . ............................................................................................................. 109

Ἤνθη Κ. Κ. 3412. πρὸ Χρ. 572. ........................................................................................................................... 109 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 110

[4]


Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 110

Δ Δ Π. ΦΑΛΑΡΙΣ. .................................................................................................................................... 111

Κ. Κ. 3417. πρὸ Χρ. 567. ..................................................................................................................................... 111 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 111 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 111

Δ Δ Π Ι. ΜΙΜΝΕΡΜΟΣ........................................................................................................................... 112

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 112

Δ Δ Π Ι Ι. Ι Β Υ Κ Ο Σ . ................................................................................................................... 112

Ἤνθη Κ. Κ. 3423. πρὸ Χρ. 561. ........................................................................................................................... 112 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 112

Δ Δ Π Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Γ Ν Ι Σ . ............................................................................................................ 113

Ἤνθη Κ. Κ. 3436. πρὸ Χρ. 548. ........................................................................................................................... 113 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 113 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 113

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Φ Ω Κ Υ Λ Ι Δ Η Σ . .................................................................................................... 113

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 114

Δ Δ Δ. ΑΝΑΚΡΕΩΝ. ................................................................................................................................ 114

Ἤνθη Κ. Κ. 3452. πρὸ Χρ. 532. ........................................................................................................................... 114 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 114 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 114

Δ Δ Δ Ι. ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ............................................................................................................................. 115

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 116 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 116

Δ Δ Δ Ι Ι. Θ Ε Α Ν Ω . ....................................................................................................................... 117

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 117 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 117

Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Η Ρ Α Κ Λ Ε Ι Τ Ο Σ . ............................................................................................... 118

Ἤνθη Κ. Κ. 3480. πρὸ Χρ. 504. ........................................................................................................................... 118 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 118 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 118

Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Ε Π Ι Χ Α Ρ Μ Ο Σ . ................................................................................................ 118

Ἤνθη Κ. Κ. 3512. πρὸ Χρ. 472. ........................................................................................................................... 118 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 119

Δ Δ Δ Π. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ. ..................................................................................................................... 119

Ἀπέθ. Κ. Κ. 3510. πρὸ Χρ. 470. ........................................................................................................................... 119 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 119

Δ Δ Δ Π Ι. Σ Ι Μ Ω Ν Ι Δ Η Σ . .................................................................................................... 120

Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................ 120

Δ Δ Δ Π Ι Ι. Α Ι Σ Χ Υ Λ Ο Σ . ...................................................................................................... 120

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 121 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 121

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Ε Μ Π Ε Δ Ο Κ Λ Η Σ . ........................................................................................ 122

Ἤνθη Κ. Κ. 3540. πρὸ Χρ. 444. ........................................................................................................................... 122 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 122 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 123

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Π Α Ρ Μ Ε Ν Ι Δ Η Σ . ....................................................................................... 123

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 123

Δ Δ Δ Δ. ΗΡΟΔΟΤΟΣ. .............................................................................................................................. 124

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 124 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 125

Δ Δ Δ Δ Ι. Κ Ο Ρ Ι Ν Ν Η . .............................................................................................................. 125

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................. 126

Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Φ Ι Λ Ο Ν Ι Δ Η Σ . ................................................................................................... 126 Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Π Ι Ν Δ Α Ρ Ο Σ . .................................................................................................... 126

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 127 Ἐκδόσεις ἄνευ Σχολίων. ........................................................................................................................................ 127 Μετὰ Σχολίων. ................................................................................................................................................. 128

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Β Α Κ Χ Υ Λ Ι Δ Η Σ . ........................................................................................ 128

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................. 128

Δ Δ Δ Δ Π. Φ Ρ Υ Ν Ι Χ Ο Σ . ........................................................................................................ 129

Ἤνθη Κ. Κ. 3532. πρὸ Χρ. 456. ........................................................................................................................... 129

[5]


Δ Δ Δ Δ Π Ι. Ω Κ Ε Λ Λ Ο Σ . ......................................................................................................... 129

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 129 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 130

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Σ Ο Φ Ο Κ Λ Η Σ . ................................................................................................. 130

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 131 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 131 Ἄνευ Σοχλίων. .................................................................................................................................................. 131 Μετὰ Σχολίων. ................................................................................................................................................. 131

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Χ Α Ι Ο Σ . ......................................................................................................... 132 Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ε Υ Ρ Ι Π Ι Δ Η Σ . .......................................................................................... 132

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 133 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 133

Δ ΓΟΡΓΙΑΣ............................................................................................................................................... 134

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 134

Δ Ι. ΣΩΚΡΑΤΗΣ. ..................................................................................................................................... 134

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 136 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 136

Δ Ι Ι. ΑΝΤΙΦΩΝ. ...................................................................................................................................... 136

Κατεδικάσθη εἰς θάν. Κ. Κ. 3574. πρὸ Χριστοῦ 410. .......................................................................................... 136 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 137 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 137

Δ Ι Ι Ι. ΑΝΔΟΚΙΔΗΣ. .............................................................................................................................. 137

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 137

Δ Ι Ι Ι Ι. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ. ......................................................................................................................... 138

Ἐγεν. Κ. Κ. 3514. πρὸ Χρ. 470. ........................................................................................................................... 138 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 138 Αἱ ἄρισται ἐκδόσεις εἰσιν αὗται. ....................................................................................................................... 139

Δ Π. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. ............................................................................................................................... 140

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 140 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 141

Δ Π Ι. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ. ............................................................................................................................ 141

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 142 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 142

Δ Π Ι Ι. Π Ο Λ Υ Β Ο Σ . ................................................................................................................. 142

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 143

Δ Π Ι Ι Ι. Λ Υ Σ Ι Α Σ . .................................................................................................................... 143

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 143 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 144

Δ Π Ι Ι Ι Ι. Π Ρ Α Ξ Ι Λ Λ Α . ........................................................................................................ 144

Ἤνθη Κ. Κ. 3536. πρὸ Χρ. 448. ........................................................................................................................... 144 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 144

Δ Δ. ΞΕΝΟΦΩΝ. ...................................................................................................................................... 145

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 145 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 147

Δ Δ Ι. Α Ι Σ Χ Ι Ν Η Σ .

ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΣ. ................................................................................... 148

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 148 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 148

Δ Δ Ι Ι. Κ Ε Β Η Σ . ........................................................................................................................... 149

Ἔκδόσεις. ............................................................................................................................................................... 149

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Ι Π Π Ο Σ . ................................................................................................ 149 Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ν Τ Ι Σ Θ Ε Ν Η Σ . ............................................................................................... 150

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 150 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 150

Δ Δ Π. ΚΡΑΤΙΝΟΣ. ................................................................................................................................. 150

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................. 150

Δ Δ Π Ι. Ε Υ Π Ο Λ Ι Σ . ................................................................................................................. 151

Ἤνθη Κ. Κ. 3560. πρὸ Χρ. 424. ........................................................................................................................... 151

Δ Δ Π Ι Ι. Α Γ Α Θ Ω Ν . .................................................................................................................. 151

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 151

Δ Δ Π Ι Ι Ι. Π Λ Α Τ Ω Ν . ............................................................................................................... 151

Ἤνθη Κ. Κ. 3580. πρὸ Χρ. 404. ........................................................................................................................... 152

[6]


Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Ο Φ Α Ν Η Σ . ....................................................................................... 152

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 152 Ἐκδόσεις μετὰ Σχολίων......................................................................................................................................... 153 Ἄνευ Σχολίων. ....................................................................................................................................................... 153

Δ Δ Δ. ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ. ............................................................................................................................... 154

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 154 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 154

Δ Δ Δ Ι. ΑΛΚΙΔΑΜΑΣ. ........................................................................................................................... 155 Δ Δ Δ Ι Ι. Π Λ Α Τ Ω Ν . .................................................................................................................. 155

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 156 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 157

Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Ι Λ Ο Σ . ........................................................................................................ 157

Ἤνθη Κ. Κ. 3570. πρὸ Χρ. 414. ........................................................................................................................... 157

Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Φ Ι Λ Ο Ν Ι Δ Η Σ . ................................................................................................. 158 Δ Δ Δ Π. ΝΙΚΟΧΑΡΗΣ. .......................................................................................................................... 158 Δ Δ Δ Π Ι. Ν Ι Κ Ο Φ Ρ Ω Ν . ........................................................................................................ 158 Δ Δ Δ Π Ι Ι. Τ Η Λ Ε Κ Λ Ε Ι Δ Η Σ . ......................................................................................... 158 Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Κ Τ Η Σ Ι Α Σ . ........................................................................................................ 159

Ἤνθη Κ. Κ. 3578. πρὸ Χρ. 206. ........................................................................................................................... 159 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 160 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 160

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Τ Ι Μ Α Ι Ο Σ . ...................................................................................................... 160 Δ Δ Δ Δ. Α Ρ Χ Υ Τ Α Σ . ................................................................................................................ 160

Ἤνθη Κ. Κ. 458. πρὸ Χρ. 398. ............................................................................................................................. 161 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 161 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 161

Δ Δ Δ Δ Ι. Θ Ε Ο Π Ο Μ Π Ο Σ . ................................................................................................... 162

Ἤνθη Κ. Κ. 3580. πρὸ Χρ. 404. ........................................................................................................................... 162

Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΟΙΝΟΜΑΟΣ. ................................................................................................... 162

Ἤνθη Κ. Κ. 3582. πρὸ Χρ. 402. ........................................................................................................................... 162

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Α Σ Τ Υ Δ Α Μ Α Σ . .............................................................................................. 163

Ἤνθη Κ. Κ. 3584. πρὸ Χρ. 400. ........................................................................................................................... 163

Δ Δ ΔΔ Ι Ι Ι Ι. Ι Σ Α Ι Ο Σ . ............................................................................................................. 163

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 163 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 163

Δ Δ Δ Δ Π. Δ Ι Ο Γ Ε Ν Η Σ . ......................................................................................................... 164

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 164

Δ Δ Δ Δ Π Ι. Λ Υ Κ Ο Υ Ρ Γ Ο Σ . ................................................................................................ 165

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 165

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Ε Π Ι Κ Ρ Α Τ Η Σ . .............................................................................................. 165 Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Φ Ι Λ Ι Π Π Ο Σ . ................................................................................................ 166 Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Φ Ι Λ Ε Τ Α Ι Ρ Ο Σ . ...................................................................................... 166 Δ Δ Δ Δ Δ. ΝΙΚΟΣΤΡΑΤΟΣ. ................................................................................................................... 166

Ἤνθη Κ. Κ. 3615 πρὸ Χρ. 369. ............................................................................................................................ 166

Δ Δ Δ Δ Δ Ι. Ε Φ Ι Π Π Ο Σ . .......................................................................................................... 167 Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Θ Ε Ο Δ Ε Κ Τ Η Σ . .............................................................................................. 167

Ἤνθη Κ. Κ. 3615. πρὸ Χρ. 369. ........................................................................................................................... 167

Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Χ Ι Ω Ν . ................................................................................................................... 167 Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . .......................................................................................... 168

Ἤνθη Κ. Κ. 3603. πρὸ Χρ. 381. ........................................................................................................................... 168

Δ Δ Δ Δ Δ Π. Ε Υ Β Ο Υ Λ Ο Σ . .................................................................................................... 168

Ἤνθη Κ. Κ. 3607. πρὸ Χρ. 377. ........................................................................................................................... 168

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι. Α Ν Α Ξ Α Ν Δ Ρ Ι Δ Η Σ . ............................................................................... 168

Ἤνθη πρὸ Χρ. 377................................................................................................................................................. 168

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Φ Ι Λ Ο Ξ Ε Ν Ο Σ . .......................................................................................... 169

Ἤνθη Κ. Κ. 3608. πρὸς Χρ. 367. ......................................................................................................................... 169

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Ο Τ Ε Λ Η Σ . ............................................................................... 169

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 170 Α΄. Λογική........................................................................................................................................................ 170 Β΄. Ρητορική. ................................................................................................................................................... 171

[7]


Γ΄. Ποιητική. .................................................................................................................................................... 171 Δ΄. Φυσική. ....................................................................................................................................................... 171 Ε΄. Φυσιογνωμικόν. .......................................................................................................................................... 171 ΣΤ΄. Προβλήματα. ........................................................................................................................................... 171 Ζ΄. Μεταφυσικά. .............................................................................................................................................. 172 Θ΄. Ἠθικά. ........................................................................................................................................................ 172 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 172

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Ρ Α Σ Τ Ο Σ . ................................................................................ 173

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 174 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 174

Η. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ. ................................................................................................................................. 175

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 176 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 176

Η Ι. ΧΑΙΡΗΜΩΝ. ..................................................................................................................................... 177

Ἤνθη Κ. Κ. 3625. πρὸ Χρ. 359. ........................................................................................................................... 177

Η Ι Ι. ΑΝΑΞΙΛΑΟΣ. ................................................................................................................................ 177

Ἤνθη Κ. Κ. 3625. πρὸ Χρ. 359. ........................................................................................................................... 177

Η Ι Ι Ι. ΑΙΣΧΙΝΝΗΣ. .............................................................................................................................. 177

Ἤνθη Κ. Κ. 3654. πρὸ Χρ. 330. ........................................................................................................................... 177 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 178 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 178

Η Ι Ι Ι Ι. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Μ. .................................................................................................................. 178

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 179

Η Π. ΑΥΤΟΛΥΚΟΣ.................................................................................................................................. 179

Ἤνθη Κ. Κ. 3643. πρὸ Χρ. 341. ........................................................................................................................... 179 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 179

Η Π Ι. ΑΡΙΣΤΟΦΩΝ. ............................................................................................................................... 180

Ἤνθη Κ. Κ. 3648. πρὸ Χρ. 336. ........................................................................................................................... 180

Η Π Ι Ι. ΑΝΤΙΦΑΝΗΣ. ............................................................................................................................ 180

Ἤνθη Κ. Κ. 3648. πρὸ Χρ. 336. ........................................................................................................................... 180

Η Π Ι Ι Ι. Σ Ω Π Α Τ Ρ Ο Σ . .......................................................................................................... 180

Ἤνθη Κ. Κ. 3650. πρὸ Χρ. 334. ........................................................................................................................... 180

Η Π Ι Ι Ι Ι. Α Λ Ε Ξ Ι Σ . ................................................................................................................. 181

Ἤνθη Κ. Κ. 3650. πρὸ Χρ. 344. ........................................................................................................................... 181

Η Δ Ι. ΗΓΗΣΙΠΠΟΣ. ............................................................................................................................... 181 Η Δ Ι Ι. ΦΙΛΙΣΚΟΣ. ................................................................................................................................ 182 Η Δ Ι Ι Ι. Δ Η Μ Α Δ Η Σ . .............................................................................................................. 182

Ἀπέθαν. Κ. Κ. 3663. πρὸ Χρ. 321. ....................................................................................................................... 182

Η Δ Ι Ι Ι Ι. Π Ε Ρ Ι Δ Η Σ . ............................................................................................................. 183

Ἀπέθανε Κ. Κ. 3662. πρὸ Χρ. 322........................................................................................................................ 183 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 183

Η Δ Π. ΔΕΙΝΑΡΧΟΣ. .............................................................................................................................. 183

Ἐγεννήθη Κ. Κ. 3623. πρὸ Χρ. 361...................................................................................................................... 183 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 183

Η Δ Π Ι. Κ Ρ Α Τ Η Σ . ..................................................................................................................... 184

Ἤνθη Κ. Κ. 3659. πρὸ Χρ. 325. ........................................................................................................................... 184 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 184

Η Δ Π Ι Ι. ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ. .................................................................................................................... 185

Ἤνθη Κ. Κ. 3662. πρὸ Χρ. 322. ........................................................................................................................... 185 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 185

Η Δ Π Ι Ι Ι. Η Ρ Α Κ Λ Ε Ι Δ Η Σ . .............................................................................................. 185

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 186

Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. Δ Η Μ Τ Ρ Ι Ο Σ . .................................................................................................... 186

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 187 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 187

Η Δ Δ. ΜΕΓΑΣΘΕΝΗΣ. .......................................................................................................................... 187

Ἤνθη Κ. Κ. 3672. πρὸ Χρ. 312. ........................................................................................................................... 187

Η Δ Δ Ι. ΑΝΑΞΙΠΠΟΣ. ........................................................................................................................... 188

Ἤνθη Κ. Κ. 3687. πρὸ Χρ. 297. ........................................................................................................................... 188

Η Δ Δ Ι Ι. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ. ........................................................................................................................ 188

[8]


Η Δ Δ Ι Ι Ι. Δ Ι Φ Ι Λ Ο Σ . ............................................................................................................. 188 Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Φ Ι Λ Η Μ Ω Ν . ........................................................................................................ 189

Συγγράματα. .......................................................................................................................................................... 189

Η Δ Δ Π. ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. ......................................................................................................................... 189

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 190

Η Δ Δ Π Ι. ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ................................................................................................................... 190 Η Δ Δ Π Ι Ι. Ν Ο Σ Σ Ι Σ . ............................................................................................................... 190

Ἤνθη Κ. Κ. 3667. πρὸ Χρ. 317. ........................................................................................................................... 190

Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Ν Υ Τ Η . ................................................................................................................ 191

Ἤνθη Κ. Κ. 3683. πρὸ Χρ. 301. ........................................................................................................................... 191 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 191

Η Δ Δ Δ. ΠΟΣΙΔΙΠΠΟΣ. ......................................................................................................................... 192

Ἤνθη Κ. Κ. 3674. πρὸ Χρ. 290. ........................................................................................................................... 192

Η Δ Δ Δ Ι. Δ Α Μ Ο Ξ Ε Ν Ο Σ ...................................................................................................... 192 Η Δ Δ Δ Ι Ι. Ε Υ Κ Λ Ε Ι Δ Η Σ . .................................................................................................. 192

Ἤνθη Κ. Κ. 3677. πρὸ Χρ. 258. ........................................................................................................................... 192 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 193 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 193

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Σ Ι Μ Μ Ι Α Σ . ........................................................................................................ 194

Ἤνθη Κ. Κ. 3687. πρὸ Χρ. 297. ........................................................................................................................... 194

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Ε Α Σ . .................................................................................................. 194

Ἔζη πρὸ Χριστοῦ 287. .......................................................................................................................................... 194

Η Δ Δ Δ Π. Α Ν Τ Ι Γ Ο Ν Ο Σ . ................................................................................................... 195

Ἤκμαζε Κ. Κ. 3700. πρὸ Χρ. 284. ....................................................................................................................... 195

Η Δ Δ Δ Π Ι. Α Ρ Χ Ι Μ Η Δ Η Σ . ................................................................................................ 196

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 197 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 197

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. Λ Υ Κ Ο Φ Ρ Ω Ν . ................................................................................................. 197

Ἤνθη Κ. Κ. 3700. πρὸ Χρ. 284. ........................................................................................................................... 197 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 197 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 198

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Ρ Α Τ Ο Σ . ........................................................................................................ 198

Ἤνθη Κ. Κ. 3705. πρὸ Χρ. 278. ........................................................................................................................... 198 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 198 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 199

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Κ Ρ Ι Τ Ο Σ . ......................................................................................... 199

Ἤνθη Κ. Κ. 3715. πρὸ Χρ. 269. ........................................................................................................................... 199 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 199 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 200

Η Δ Δ Δ Δ. Β Η Ρ Ω Σ Ο Σ . ............................................................................................................ 200

Ἤνθη Κ. Κ. 3716. πρὸ Χρ. 268. ........................................................................................................................... 200 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 200

Η Δ Δ Δ Δ Ι. Κ Λ Ε Α Ν Θ Η Σ . .................................................................................................... 201

Ἤνθη Κ. Κ. 3720. πρὸ Χρ. 264. ........................................................................................................................... 201 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 201

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Μ Α Ν Ε Θ Ω Ν . ..................................................................................................... 201

Ἤνθη Κ. Κ. 3724. πρὸ Χρ. 260. ........................................................................................................................... 201 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 202 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 202

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ. ................................................................................................................. 202

Ἤκμαζε Κ. Κ. 3724. πρὸ Χρ. 284. ....................................................................................................................... 202 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 202 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 203

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Κ Α Λ Λ Ι Μ Α Χ Ο Σ . ................................................................................... 203

Ἤκμαζε Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247. ....................................................................................................................... 203 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 203 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 204

Η Δ Δ Δ Δ Π. Μ Ε Λ Α Μ Π Ο Σ . ................................................................................................. 204

Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247. ........................................................................................................................... 204

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. Ε Ρ Α Τ Ο Σ Θ Ε Ν Η Σ . ................................................................................... 205

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 205

[9]


Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 205

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Ρ Ι Α Ν Ο Σ . ........................................................................................................ 206 Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ω Ν Ι Ο Σ . .................................................................................. 206

Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247. ........................................................................................................................... 206

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ω Ν Ι Ο Σ . ............................................................................... 207

Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247. ........................................................................................................................... 207 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 207 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 207

Η Δ. ΕΡΩΝ. ............................................................................................................................................... 207

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 208

Η Δ Ι. Β Ι Τ Ω Ν . ............................................................................................................................... 208

Ἤκμαζε Κ. Κ. 3757. πρὸ Χρ. 227. ....................................................................................................................... 208

Η Δ Ι Ι. ΑΘΗΝΑΙΟΣ. ............................................................................................................................... 208

Ἤνθη Κ. Κ. 3772. πρὸ Χρ. 212. ........................................................................................................................... 208

Η Δ Ι Ι Ι. Β Ι Ω Ν . .............................................................................................................................. 209

Ἤνθη Κ. Κ. 3707. πρὸ Χρ. 177. ........................................................................................................................... 209

Η Δ Ι Ι Ι Ι. Μ Ο Σ Χ Ο Σ . ................................................................................................................ 209

Ἤνθη πρὸ Χρ. 177................................................................................................................................................. 209

Η Δ Π. ΠΛΥΒΙΟΣ. ................................................................................................................................... 209

Ἐγεννήθη πρὸ Χρ. 204. ἀπέθ. 122. ....................................................................................................................... 209 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 210 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 210

Η Δ Π Ι. ΙΠΠΑΡΧΟΣ. .............................................................................................................................. 211

Ἤνθη πρὸ Χρ. ἀπὸ τὰ 161. ἕως τὰ 125. .............................................................................................................. 211 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 211

Η Δ Π Ι Ι. Φ Ι Λ Ω Ν . ....................................................................................................................... 212

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 154. ........................................................................................................................................ 212 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 212

Η Δ Π Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Α Ν Δ Ρ Ο Σ . .................................................................................................. 212

Ἤνθη πρὸ Χρ. 160. ἕως τὰ 137. ........................................................................................................................... 212 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 212 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 213

Η Δ Π Ι Ι Ι. Α Γ Α Θ Α Ρ Χ Ι Δ Η Σ . .......................................................................................... 213

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 147. ........................................................................................................................................ 213

Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ..................................................................................... 213

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 145. ........................................................................................................................................ 213 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 214 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 214

Η Δ Δ. ΣΚΥΜΝΟΣ. ................................................................................................................................. 214

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 90. .......................................................................................................................................... 214 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 214

Η Δ Δ Ι. Κ Ο Ν Ω Ν . ......................................................................................................................... 214

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 84. .......................................................................................................................................... 214

Η Δ Δ Ι Ι. Π Α Ρ Θ Ε Ν Ι Ο Σ . ..................................................................................................... 215 Η Δ Δ Ι Ι Ι. Ν Ο Υ Σ Α Σ . ............................................................................................................... 215 Η Δ Δ Ι Ι Ι. Δ Ι Δ Υ Μ Ο Σ . ............................................................................................................ 215 Η Δ Δ Π. ΦΙΛΙΣΤΙΩΝ.............................................................................................................................. 216 Η Δ Δ Π Ι . ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ. ................................................................................................ 216

Ἤνθη πρὸ Χρ. 20. ἕως τὰ 8. ................................................................................................................................. 216 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 216 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 217

Η Δ Δ Π Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . .................................................................................................. 217

Ἐγεννήθη πρὸ Χριστοῦ 𝟕𝟕 𝟐𝟐𝟐𝟐 𝟓𝟓 ἀπέθ. 8.............................................................................................................. 217 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 217 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 218

Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Ο Λ Α Ο Σ . ................................................................................................... 218 Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Σ Τ Ρ Α Β Ω Ν . .................................................................................................... 219

Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ. 26 - 17. ................................................................................................................................. 219 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 219 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 220

[10]


Η Δ Δ Δ. 1170 Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . ............................................................................................... 220

Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 220 Ἐκδόσεις ἄνευ Σχολίων. ........................................................................................................................................ 220 Ἐκδόσεις μετὰ Σχολίων......................................................................................................................................... 221

Η Δ Δ Δ Ι. Φ Α Ι Δ Ρ Ο Σ . .............................................................................................................. 221

Ἔζη ἔτι μετὰ Χριστὸν τῷ 31. ἔτει......................................................................................................................... 221 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 221

Η Δ Δ Δ Ι Ι. Ι Σ Ι Δ Ω Ρ Ο Σ . ........................................................................................................ 221

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 35. ......................................................................................................................................... 221 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 222

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Ξ Ε Ν Ο Κ Ρ Α Τ Η Σ . .......................................................................................... 222

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 37. ......................................................................................................................................... 222 Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 37. ......................................................................................................................................... 223

Η Δ Δ Δ Π. Φ Ι Λ Ω Ν . ..................................................................................................................... 223

Ἔζη μετὰ Χριστὸν 40. ........................................................................................................................................... 223 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 224 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 224

Η Δ Δ Δ Π Ι. ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ ΛΙΒΕΡΑΛΙΣ. ............................................................................................. 224

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 50. ......................................................................................................................................... 224 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 224

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. Δ Ι Ο Σ Κ Ο Ρ Ι Δ Η Σ . ...................................................................................... 225

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 64. ......................................................................................................................................... 225 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 225 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 225

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Ν Δ Ρ Ο Μ Α Χ Ο Σ . .................................................................................... 226

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 68. ......................................................................................................................................... 226 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 226

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΚΟΡΝΟΥΤΟΣ Ἢ ΦΟΥΝΟΥΤΟΣ. ............................................................................. 226

Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 226 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 226

Η Δ Δ Δ Δ. Α Ρ Ε Τ Α Ι Ο Σ . ......................................................................................................... 227

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 54 - 81. ................................................................................................................................ 227 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 227 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 227

Η Δ Δ Δ Δ Ι. Ι Ω Σ Η Π Ο Σ . .......................................................................................................... 228

Ἐγενν. μετὰ Χρ. 37. ἔζη ἔτι τῷ 93. ....................................................................................................................... 228 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 228 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 229

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Ε Π Ι Κ Τ Η Τ Ο Σ . ............................................................................................... 229

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 94. ......................................................................................................................................... 229 Συγγρμματα. .................................................................................................................................................... 229 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 230

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Δ Ι Ω Ν . ................................................................................................................... 230

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 97 - 117. .............................................................................................................................. 230 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 230 Ἐ κ δ ό σ ε ι ς . ........................................................................................................................................... 231

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ω Ν Ι Ο Σ . .................................................................................... 231

Ἐγεννήθη τῷ Β΄. ἔτει μετὰ Χριστὸν ἔγινεν ἀφανὴς τῷ 98. ................................................................................. 231 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 231

Η Δ Δ Δ Δ Π. Μ Ε Ν Ε Λ Α Ο Σ . .................................................................................................. 232

Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 98. ......................................................................................................................................... 232

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. Ρ Ο Υ Φ Ο Σ . .......................................................................................................... 232

Ἤνθη τῷ 98. .......................................................................................................................................................... 232 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 232 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 232

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Κ Λ Η Μ Η Σ

Ρ Ω Μ Α Ι Ο Σ . .................................................................. 233

Ἀπέθ. μετὰ Χριστὸν 100........................................................................................................................................ 233 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 233 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 233

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Ι Γ Ν Α Τ Ι Ο Σ . .............................................................................................. 234

Ἀπέθαν. τῷ 10 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝟔𝟔 . ........................................................................................................................................... 234

[11]


Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 234 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 234

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Λ Κ Ι Ν Ο Ο Σ . ......................................................................................... 235

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 235

Η Δ Δ Δ Δ Δ. Α Λ Β Ι Ν Ο Σ . ......................................................................................................... 235 Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι. Ν Ι Κ Ο Μ Α Χ Ο Σ . ............................................................................................ 236

Ἤνθη πρὸ τοῦ 98. .................................................................................................................................................. 236 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 236

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Θ Ε Ω Ν . ................................................................................................................. 236

Ἤνθη τῷ 117. ........................................................................................................................................................ 236 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 237

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Π Τ Ο Λ Ε Μ Α Ι Ο Σ . ................................................................................... 237

Ἤνθη τῷ 117. ........................................................................................................................................................ 237

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ........................................................................... 237

Ἤνθη μετὰ τὸ 98. καὶ ἀπέθαν. τῷ 129. ................................................................................................................ 237 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 237

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π. Π Λ Ο Υ Τ Α Ρ Χ Ο Σ . ...................................................................................... 238

Ἐγεννήθ. τῷ 𝟒𝟒 𝟗𝟗𝟗𝟗 𝟎𝟎 ἀπέθ. τῷ 13 𝟎𝟎𝟎𝟎 . ................................................................................................................. 238 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 238 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 239

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΖΗΝΟΒΙΟΣ. ............................................................................................................. 239

Ἤνθη πρὸ τοῦ 138. ................................................................................................................................................ 239 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 239

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Δ Ι Ο Γ Ε Ν Ι Α Ν Ο Σ . ............................................................................... 239

πρὸ τοῦ 138. .......................................................................................................................................................... 239

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . ..................................................................................... 240

πρὸ τοῦ 138. .......................................................................................................................................................... 240

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Μ Α Ρ Κ Ε Λ Λ Ο Σ . ............................................................................... 240

Ἤνθη πρὸ τοῦ 138. ................................................................................................................................................ 240 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 240

Η Η. ΦΛΕΓΩΝ. ......................................................................................................................................... 241

Ἤνθη πρὸ τοῦ 138. ................................................................................................................................................ 241 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 241 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 241

Η Η Ι. ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΣ. .......................................................................................................................... 242

Ἤνθη πρὸ τοῦ 138. ................................................................................................................................................ 242 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 242 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 242

Η Η Ι Ι. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ. ......................................................................................................................... 243

Ἤνθη περὶ τὸ 138. ................................................................................................................................................. 243 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 243 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 243

Η Η Ι Ι Ι . Π Ο Λ Ε Μ Ω Ν . ............................................................................................................ 243

Ἤνθη ἀπὸ τὸ 117. ἕως τὸ 138. ............................................................................................................................. 243 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 244 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 244

Η Η Ι Ι Ι . Α Π Π Ι Α Ν Ο Σ . ......................................................................................................... 244

Συνέγραψε τῷ 147. ................................................................................................................................................ 244 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 245 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 245

Η Η Π. ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ. ......................................................................................................................... 245

Ἀπέθανε τῷ 1 𝟒𝟒 𝟕𝟕𝟕𝟕 𝟗𝟗 . ......................................................................................................................................... 245 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 246 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 246

Η Η Π Ι. ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ. ............................................................................................................................ 246

Περὶ τὸ 150. ........................................................................................................................................................... 246 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 247

Η Η Π Ι Ι. Δ Ι Ο Φ Α Ν Τ Ο Σ . ..................................................................................................... 247

Ἤνθη περὶ τὸ 160. ................................................................................................................................................. 247 Σύγγραμματα. .................................................................................................................................................. 247 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 247

[12]


Η Η Π Ι Ι Ι . Α Ρ Ρ Ι Α Ν Ο Σ . ...................................................................................................... 248

Ἤνθη ἀπὸ τὸ 137. ἕως τὸ 162. ............................................................................................................................. 248 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 248 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 249

Η Η Π Ι Ι Ι Ι. Π Τ Ο Λ Ε Μ Α Ι Ο Σ . .......................................................................................... 249

Ἤνθη ἀπὸ τοῦ 125. ἕως τοῦ 161. ἔτους ἀπὸ Χριστοῦ. ......................................................................................... 249 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 250 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 250

Η Η Δ . ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ. ............................................................................................................................ 251

Ἤνθη τῷ 161. ........................................................................................................................................................ 251 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 251 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 252

Η Η Δ Ι. ΗΡΩΔΙΑΝΟΣ. ............................................................................................................................ 252

Ἤνθη περὶ τὸ 161. ................................................................................................................................................. 252 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 252

Η Η Δ Ι Ι. ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ Ο ΜΑΡΤΥΣ. ..................................................................................................... 253

Ἐγεννήθη τῷ 89. ἀπέθ. τῷ 163. ............................................................................................................................ 253 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 253 Ἀμφίβολλα. ....................................................................................................................................................... 254 Ὑποβολιμαῖα. ................................................................................................................................................... 254 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 254

Η Η Δ Ι Ι Ι. Π Ο Λ Υ Α Ι Ν Ο Σ . .................................................................................................. 254

Περὶ τὸ 165. ........................................................................................................................................................... 254 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 254 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 255

Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ρ Π Ο Κ Ρ Α Τ Ι Ω Ν . ...................................................................................... 255

Ἤνθη πρὸ τοῦ 169. ................................................................................................................................................ 255 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 255

Η Η Δ Π. ΗΦΑΙΣΤΙΩΝ. ........................................................................................................................... 255

Ἤνθη πρὸ τοῦ 169. ................................................................................................................................................ 256 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 256

Η Η Δ Π Ι. Υ Ψ Ι Κ Λ Η Σ . ............................................................................................................ 256

Ἤκμαζε μετὰ τὸ 169. ............................................................................................................................................ 256 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 256

Η Η Δ Π Ι Ι. Τ Α Τ Ι Α Ν Ο Σ . ...................................................................................................... 256

Περὶ τὸ 168-172. ................................................................................................................................................... 257 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 257 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 257

Η Η Δ Π Ι Ι Ι. Π Α Υ Σ Α Ν Ι Α Σ . ............................................................................................. 258

Ἤνθη τῷ 174. ........................................................................................................................................................ 258 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 258 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 258

Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. Η Ρ Ω Δ Η Σ . ......................................................................................................... 258

Ἤνθη περὶ τὸ 143, καὶ ἔζη ἀκόμη τῷ 175. ........................................................................................................... 258 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 259

ΠΑΡΑΡΗΜΑ. ................................................................................................................................................ 260 ΤΙΝΕΣ ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΑΝ ............................................................................................................................. 260

Συγγράψαντες, ὧν τὰ Συγγράμματα ἀπώλοντο. ................................................................................................. 260 Τίνες οἱ Τοπικὴν Ἱστορίαν συγγράψαντες. ............................................................................................................ 264 Τίνες οἱ Παλαιὰν Χρονολογίαν συγγράψαντες. ..................................................................................................... 267

Η Η Δ Δ. ΘΕΟΔΟΤΙΩΝ............................................................................................................................. 268

Ἤκμαζε μετὰ Χριστὸν περὶ τὸ 176. ἔτος. ............................................................................................................. 268

Η Η Δ Δ Ι. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ...................................................................................................................... 268

Ἤνθη περὶ τὸ 177. ἔτος. ........................................................................................................................................ 269 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 269 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 269

Η Η Δ Δ Ι Ι. ΑΥΡΗΛΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ. ............................................................................................... 270

Ἐγεννήθη τῷ 121. ἀπέθ. τῷ 180. ἔτει................................................................................................................... 270 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 270 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 271

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. Α Δ Ρ Ι Α Ν Ο Σ . .................................................................................................... 271

[13]


Ἤκμαζε περὶ τὰ 180. ............................................................................................................................................. 271

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Φ Ρ Υ Ν Ι Χ Ο Σ . ................................................................................................. 271

Ἤκμαζε περὶ τὸ 180. ............................................................................................................................................. 271 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 272

Η Η Δ Δ Π. Μ Α Ξ Ι Μ Ο Σ . ........................................................................................................... 272

Ἤνθη περὶ τὸ 180. ἔτος ......................................................................................................................................... 272 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 272 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 272

Η Η Δ Δ Π Ι. Π Ο Λ Υ Δ Ε Υ Κ Η Σ . .......................................................................................... 273

Ἤκμαζε περὶ τὸ 180. ............................................................................................................................................. 273 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 273 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 273

Η Η Δ Δ Π Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Ι Λ Ο Σ . .................................................................................................. 274

Ἤκμαζε περὶ τὸ 181. ............................................................................................................................................. 274 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 274 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 274

Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Ε Ι Δ Η Σ . ........................................................................................ 275

Ἐγεν. τῷ 129. ἀπέθ. τῷ 189 ἢ κατ’ ἀλλ. τῷ 199. ἔτει. ........................................................................................ 275 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 275 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 275

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Σ Ε Ξ Τ Ο Σ . .......................................................................................................... 276

Ἤκμαζε περὶ τὸ 193. ἔτος. .................................................................................................................................... 276 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 276 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 276

Η Η Δ Δ Δ. ΑΓΑΘΗΜΗΡΗΣ. ................................................................................................................... 277

Μετὰ τὸ 193. ......................................................................................................................................................... 277 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 277

Η Η Δ Δ Δ Ι. Σ Υ Μ Μ Α Χ Ο Σ . .................................................................................................. 277

Περὶ τὸ 193. ........................................................................................................................................................... 277

Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. Ε Ρ Μ Ι Α Σ . ............................................................................................................ 278

Πρὸ τοῦ 200. .......................................................................................................................................................... 278 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 278

Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Λ Ο Υ Κ Ι Α Ν Ο Σ . ........................................................................................... 278

Ἤκμαζε μεταξὺ τοῦ 122 –- 200. ἔτους. ................................................................................................................ 278 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 279 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 279

Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Γ Α Λ Η Ν Ο Σ . ................................................................................................. 280

Ἐγεν. τῷ 131. καὶ ἀπέθ. τῷ 200. ἢ 201. ἔτει. ...................................................................................................... 280 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 280 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 281

Η Η Δ Δ Δ Π. Ε Ι Ρ Η Ν Α Ι Ο Σ . ................................................................................................ 281

Ἐγεν. τῷ 120. καὶ ἀπέθ. τῷ 202. ἔτει. .................................................................................................................. 281 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 282 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 282

Η Η Δ Δ Δ Π Ι. Ο Π Π Ι Α Ν Ο Σ . ................................................................................................ 283

Ἤκμαζε περὶ τὸ 204. ἔτος. .................................................................................................................................... 283 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 283 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 283

Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. Α Θ Η Ν Α Ι Ο Σ . .............................................................................................. 284

Συνέγραψε μετὰ τὸ 204. ........................................................................................................................................ 284 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 284 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 284

Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο Σ . .................................................................................. 285

Πρὸ τοῦ 211. ἔτους. ............................................................................................................................................... 285 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 285 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 286

Η Η Δ Δ Δ Π Π Ι Ι. Κ Λ Η Μ Η Σ . ................................................................................................. 286

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 218. ἔτους. ................................................................................................................................. 286 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 287 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 287

Η Η Δ Δ Δ Δ. Ι Π Π Ο Λ Υ Τ Ο Σ . ................................................................................................ 287

[14]


Ἤκμαζε περὶ τὸ 222. ἔτος. .................................................................................................................................... 287 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 288 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 288

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. Α Ι Λ Ι Α Ν Ο Σ . .................................................................................................. 289

Ἤκμαζε περὶ τὸ 222. ἔτος. .................................................................................................................................... 289 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 289 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 290

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΦΡΙΚΑΝΟΣ. ............................................................................................ 290

Ἤκμ. περὶ τὸ 228. ἔτος. ........................................................................................................................................ 290 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 290 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 291

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Δ Ι Ω Ν . ............................................................................................................... 291

Ἐγεν. τῷ 155. καὶ ἀπέθ. μετὰ τὸ 229. ἔτος. ......................................................................................................... 291 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 292 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 292

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ψ Ι Ν Η Σ . .................................................................................................. 293

Ἤκμαζε περὶ τὸ 236. ἔτος. .................................................................................................................................... 293

Η Η Δ Δ Δ Δ Π. Η Ρ Ω Δ Ι Α Ν Ο Σ . ............................................................................................ 293

Ἤνθει περὶ τὸ 238. ἔτος. ....................................................................................................................................... 293 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 293 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 294

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. Φ Ι Λ Ο Σ Τ Ρ Α Τ Ο Σ . Ο

Π Α Λ Α Ι Ο Τ Ε Ρ Ο Σ . ........................ 294

Ἔζη ἀκόμη περὶ τὸ 244. ἔτει. ................................................................................................................................ 294 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 295 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 295

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Φ Ι Λ Ο Σ Τ Ρ Α Τ Ο Σ . ὁ

Ν ε ώ τ ε ρ ο ς . ........................................ 295

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................. 296

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Μ Μ Ω Ν Ι Ο Σ . ...................................................................................... 296

Ἤκμαζε περὶ τὸ 250. ἔτος. .................................................................................................................................... 296

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Δ Ι Ο Γ Ε Ν Η Σ . ...................................................................................... 296

Ἤκμαζε μετὰ τὸ 250. ἔτος. ................................................................................................................................... 296 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 297 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 297

Η Η Π. ΩΡΙΓΕΝΗΣ. ................................................................................................................................. 298

Ἐγεν. τῷ 185. καὶ ἀπέθ. τῷ 253. ἔτει. .................................................................................................................. 298 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 299 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 299

Η Η Π Ι. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ. ......................................................................................................................... 299

Μετὰ τὸ 254. ......................................................................................................................................................... 299

Η Η Π Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . ...................................................................................................... 300

Ἀπέθ. τῷ 264. ἔτει. ................................................................................................................................................ 300 Συγγράμματα......................................................................................................................................................... 300 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 300

Η Η Π Ι Ι Ι. Π Λ Ω Τ Ι Ν Ο Σ . ...................................................................................................... 300

Ἐγεν. τῷ 205. καὶ ἀπέθ. τῷ 270. .......................................................................................................................... 301 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 301 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 301

Η Η Π Ι Ι Ι Ι. Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Ι Ο Σ . ................................................................................................. 302

Ἀπέθανε μετὰ τὸ 270. ............................................................................................................................................ 302 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 302 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 302

Η Η Π Π. ΛΟΓΓΙΝΟΣ. ............................................................................................................................. 303

Ἀπέθανε τῷ 273. ἔτει. ............................................................................................................................................ 303 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 304 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 304

Η Η Π Π Ι. Α Ρ Χ Ε Λ Α Ο Σ . ....................................................................................................... 305

Περὶ τὸ 278. ........................................................................................................................................................... 305

Ε Π Ο Χ Η

ΔΕΥΤΕΡΑ. ........................................................................................................................ 306

Η Η Π Π Ι Ι. Η Σ Υ Χ Ι Ο Σ . .......................................................................................................... 306

Πρὸ τοῦ 300. ἔτους. ............................................................................................................................................... 306 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 306

[15]


Η Η Π Π Ι Ι Ι. Α Ν Α Τ Ο Λ Ι Ο Σ . .............................................................................................. 307

Περὶ τὸ 300. ἔτος. .................................................................................................................................................. 307

Η Η Π Π Ι Ι Ι Ι. Π Ο Ρ Φ Υ Ρ Ι Ο Σ . ........................................................................................... 307

Ἐγεν. τῷ 233. καὶ ἀπέθ. τῷ 300. ἔτει. .................................................................................................................. 307 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 308 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 308 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 309

Η Η Π Δ Ι. Μ Ε Θ Ο Δ Ι Ο Σ . ........................................................................................................ 309

Ἀπετμήθη τὴν κεφαλὴν τῷ 311............................................................................................................................. 309 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 309 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 310

Η Η Π Δ Ι Ι. Π Ε Τ Ρ Ο Σ . ............................................................................................................... 310

Ἀπέθανε τῷ 311. .................................................................................................................................................... 310

Η Η Π Δ Ι Ι Ι. Χ Α Λ Κ Ι Δ Ι Ο Σ . ............................................................................................... 310

Πρὸ τοῦ 325. .......................................................................................................................................................... 310 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 311

Η Η Π Δ Ι Ι Ι Ι. Ι Α Μ Β Λ Ι Χ Ο Σ . ............................................................................................ 311

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 333. ἔτους. ................................................................................................................................. 311 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 311 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 312

Η Η Π Δ Π. Δ Ε Ξ Ι Π Π Ο Σ . ....................................................................................................... 312

Ἤκμασε μετὰ τὸ 333. ............................................................................................................................................ 312

Η Η Π Δ Π Ι. Ε Υ Σ Ε Β Ι Ο Σ . ..................................................................................................... 312

Ἐγεν. τῷ 264. καὶ ἀπέθ. τῷ 340. ἔτει. .................................................................................................................. 313 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 313 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 314

Η Η Π Π Δ Ι Ι. Σ Ε Ρ Α Π Ι Ω Ν . ................................................................................................. 315

Ἀπέθανε τῷ 358. .................................................................................................................................................... 315 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 315

Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Α Ι Ν Ε Τ Ο Σ . .............................................................................. 315

Ἤκμαζε περὶ τὸ 358. ............................................................................................................................................. 315 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 315

Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ε Υ Σ Τ Α Θ Ι Ο Σ . ........................................................................................ 316

Ἀπέθανε τῷ 360. .................................................................................................................................................... 316 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 316 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 316

Η Η Π Δ Δ. Ε Υ Σ Ε Β Ι Ο Σ . ........................................................................................................ 317

Ἀπέθανε τῷ 360. .................................................................................................................................................... 317

Η Η Π Δ Δ Ι. Δ Ω Ρ Ο Θ Ε Ο Σ . ..................................................................................................... 317

Ἀπέθ. μετὰ τὸ 361. ................................................................................................................................................ 317 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 317

Η Η Π Δ Δ Ι Ι. Μ Α Ξ Ι Μ Ο Σ . ..................................................................................................... 317

Ἤκμαζε πρὸ τοῦ 363. ............................................................................................................................................ 317 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 318

Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι. Ι Ο Υ Λ Ι Α Ν Ο Σ . ............................................................................................ 318

Ἐγεν. τῷ 331. ἀπέθ. τῷ 363. ................................................................................................................................ 318 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 319 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 319

Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Ι Μ Ε Ρ Ι Ο Σ . .................................................................................................. 320

Ἔζη ἀκόμη τῷ 363. ............................................................................................................................................... 320

Η Η Π Δ Δ Π. Θ Ε Ω Ν . ..................................................................................................................... 320

Ἤκμαζε περὶ τὸ 365. ............................................................................................................................................. 320 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 320 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 321

Η Η Π Δ Δ Π Ι. Κ Α Ι Σ Α Ρ Ι Ο Σ . ............................................................................................. 321

Ἀπεθανε περὶ τὸ 369. ............................................................................................................................................. 321 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 321 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 322

Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι. Τ Ι Τ Ο Σ . ............................................................................................................. 322

Ἀπέθ. περὶ τὸ 371. ................................................................................................................................................. 322 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 322

[16]


Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Θ Α Ν Α Σ Ι Ο Σ . ...................................................................................... 322

Ἐγεν. τῷ 296. καὶ ἀπέθ. τῷ 373. .......................................................................................................................... 322 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 323 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 323

Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ε Υ Τ Ρ Ο Π Ι Ο Σ . ..................................................................................... 324

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 375............................................................................................................................................. 324 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 324 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 324

Η Η Π Δ Δ Δ. Π Α Υ Λ Ο Σ . ............................................................................................................ 325

Ἤνθη περὶ τὸ 378. ................................................................................................................................................. 325 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 325

Η Η Π Δ Δ Δ Ι. Ε Φ Ρ Α Ι Μ . .......................................................................................................... 325

Ἀπέθανε τῷ 378. .................................................................................................................................................... 325 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 325 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 325

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι. Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ . ........................................................................................... 326

Ἐγεν. τῷ 316. ἀπέθ. τῷ 379. ἔτει. ........................................................................................................................ 326 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 326 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 327

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Π Α Π Π Ο Σ . ................................................................................................... 327

Ἤνθει περὶ τὸ 379. ................................................................................................................................................ 327 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 327

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Κ Υ Ρ Ι Λ Λ Ο Σ . ......................................................................................... 327

Ἀπέθανε τῷ 386. .................................................................................................................................................... 327 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 328 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 328

Η Η Π Δ Δ Δ Π. Θ Ε Μ Ι Σ Τ Ι Ο Σ . ............................................................................................ 328

Ἔζη ἀκόμη τῷ 387. ἔτει. ....................................................................................................................................... 328 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 329 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 329

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι. Α Μ Μ Ω Ν Ι Ο Σ . ........................................................................................... 329

Μετὰ τὸ 389. ......................................................................................................................................................... 329 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 330

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι. Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Ι Ο Σ . ....................................................................................... 330

Ἐγεν. τῷ 300. καὶ ἀπέθ. τῷ 391. .......................................................................................................................... 330 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 330 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 331

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Μ Α Κ Α Ρ Ι Ο Σ . ....................................................................................... 331

Ἀπέθανε περὶ τὸ 391. ἔτος. .................................................................................................................................... 331 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 331 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 331

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Π Ο Λ Λ Ι Ν Α Ρ Ι Ο Σ . ................................................................... 332

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 392............................................................................................................................................. 332 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 332

Η Η Π Δ Δ Δ Δ. Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Ι Ο Σ . ............................................................................................. 332

Ἔζη ἀκόμη τῷ 394. ἔτει. ....................................................................................................................................... 332 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 333 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 333

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι. Α Μ Φ Ι Λ Ο Χ Ι Ο Σ . .................................................................................... 333

Ἔζη ἀκόμη τῷ 394. ἔτει. ....................................................................................................................................... 333 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 334 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 334

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Α Ρ Σ Ε Ν Ι Ο Σ . ........................................................................................... 334

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 395............................................................................................................................................. 334

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Λ Ι Β Α Ν Ι Ο Σ . ......................................................................................... 335

Ἐγεν. τῷ 314. ἔζη ἀκόμη τῷ 395.......................................................................................................................... 335 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 335 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 335

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Η Λ Ι Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ................................................................................. 336

Ἤκμαζε περὶ τὸ 395. ............................................................................................................................................. 336 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 336

[17]


Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π. Ε Υ Ν Ο Μ Ι Ο Σ . ........................................................................................... 337

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 396............................................................................................................................................. 337 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 337

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι. Δ Ι Δ Υ Μ Ο Σ . .............................................................................................. 337

Ἀπέθανε τῷ 396. .................................................................................................................................................... 337 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 338

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Ο Ρ Ι Β Α Σ Ι Ο Σ . .................................................................................... 338

Πρὸ τοῦ 400. ἔτους. ............................................................................................................................................... 338 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 338 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 339

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Α Σ Τ Ε Ρ Ι Ο Σ . ..................................................................................... 339

Περὶ τὸ 400. ........................................................................................................................................................... 339 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 339

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ε Υ Α Γ Ρ Ι Ο Σ . .................................................................................. 339

Περὶ τὸ 400. ........................................................................................................................................................... 339 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 340

Η Η Η. ΝΕΜΕΣΙΟΣ. ................................................................................................................................ 340

Περὶ τὸ 400. ........................................................................................................................................................... 340 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 340

Η Η Η Ι . Μ Α Ρ Κ Ο Σ . .................................................................................................................. 340

Περὶ τὸ 401. ........................................................................................................................................................... 340 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 341

Η Η Η Ι Ι. Ε Π Ι Φ Α Ν Ι Ο Σ . ...................................................................................................... 341

Ἀπέθανε τῷ 403. .................................................................................................................................................... 341 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 341 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 342

Η Η Η Ι Ι Ι. Ε Υ Ν Α Π Ι Ο Σ . ...................................................................................................... 342

Ἔζη ἀκόμη τῷ 404. ............................................................................................................................................... 342 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 342 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 343

Η Η Η Ι Ι Ι Ι. Χ Ρ Υ Σ Ο Σ Τ Ο Μ Ο Σ . ................................................................................... 343

Ἐγ. τῷ 347. καὶ ἀπέθ. τῷ 407. ἔτει. ..................................................................................................................... 343 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 343 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 344

Η Η Η Π. Β Ι Κ Τ Ω Ρ . ..................................................................................................................... 344

Μετὰ τὸ 407. ......................................................................................................................................................... 344

Η Η Η Π Ι. ΣΕΥΗΡΙΑΝΟΣ...................................................................................................................... 344

Μετὰ τὸ 407. ......................................................................................................................................................... 344

Η Η Η Π Ι Ι. Ν Ο Ν Ν Ο Σ . ............................................................................................................. 345

Περὶ τὸ 410. ........................................................................................................................................................... 345 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 345

Η Η Η Π Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Ι Λ Ο Σ . ................................................................................................... 345

Ἀπέθανε τῷ 412. .................................................................................................................................................... 345 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 346

Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. Φ Ι Λ Ο Σ Τ Ο Ρ Γ Ι Ο Σ . ............................................................................... 346

Ἐγεν. τῷ 364. καὶ ἀπέθ. τῷ 425. .......................................................................................................................... 346 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 346

Η Η Η Δ. ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ. .................................................................................................................. 346

Μετὰ τὸ 425. ......................................................................................................................................................... 346 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 347

Η Η Η Δ Ι. Ζ Ω Σ Ι Μ Ο Σ . ............................................................................................................. 347

Μετὰ τὸ 425. ......................................................................................................................................................... 347 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 347

Η Η Η Δ Ι Ι. Κ Λ Ε Ο Μ Η Δ Η Σ . ............................................................................................... 348

Περὶ τῷ 427. .......................................................................................................................................................... 348 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 348

Η Η Η Δ Ι Ι Ι. Π Α Λ Λ Α Δ Ι Ο Σ . .............................................................................................. 348

Ἐγεν. τῷ 367. καὶ ἀπέθ. πρὸ τοῦ 431................................................................................................................... 348 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 348 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 349

Η Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. Σ Υ Ν Ε Σ Ι Ο Σ . ................................................................................................ 349

[18]


Ἀπέθανε τῷ 431. .................................................................................................................................................... 349 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 350 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 350

Η Η Η Δ Π. ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΣ.................................................................................................................. 351

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 431............................................................................................................................................. 351

Η Η Η Δ Π Ι. Θ Ε Ο Δ Ο Τ Ο Σ . ..................................................................................................... 351

Περὶ τὸ 431. ........................................................................................................................................................... 351

Η Η Η Δ Π Ι Ι. Σ Ω Κ Ρ Α Τ Η Σ . ................................................................................................. 352

Περὶ τὸ 439. ........................................................................................................................................................... 352 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 352

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι. Κ Υ Ρ Ι Λ Λ Ο Σ . ............................................................................................... 352

Ἀπέθ. κατὰ τὸ 444. ................................................................................................................................................ 352 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 353 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 353

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. Π Ρ Ο Κ Λ Ο Σ . ................................................................................................ 353

Ἀπέθ. τῷ 446. ἢ 447.............................................................................................................................................. 353 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 353 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 354

Η Η Η Δ Δ. Σ Ω Ζ Ο Μ Ε Ν Ο Σ . ................................................................................................. 354

Μετὰ τὸ 446. ......................................................................................................................................................... 354 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 354

Η Η Η Δ Δ Ι. Φ Λ Α Υ Ι Α Ν Ο Σ . ................................................................................................ 354

Ἀπέθανε τῷ 449. .................................................................................................................................................... 354 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 355

Η Η Η Δ Δ Ι Ι. Ι Σ Ι Δ Ω Ρ Ο Σ . .................................................................................................... 355

Ἀπέθανε τῷ 449. .................................................................................................................................................... 355 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 355

Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. Ι Ε Ρ Ο Κ Λ Η Σ . ................................................................................................ 355

Πρὸ τοῦ 450. .......................................................................................................................................................... 355 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 356

Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Δ Ρ Ι Α Ν Ο Σ . ............................................................................................. 356

Περὶ τὸ 450. ........................................................................................................................................................... 356 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 356

Η Η Η Δ Δ Π. Δ Ι Α Δ Ο Χ Ο Σ . .................................................................................................... 357

Περὶ τὸ 450. ........................................................................................................................................................... 357

Η Η Η Δ Δ Π Ι. Σ Υ Ρ Ι Α Ν Ο Σ . ................................................................................................. 357

Ἀπέθανε τῷ 460. .................................................................................................................................................... 357 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 357

Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι. Ν Ε Ι Λ Ο Σ . ....................................................................................................... 358

Ἀπέθανε περὶ τὸ 450. ἢ 451. ................................................................................................................................. 358 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 358 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 358

Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. Χ Ρ Υ Σ Ι Π Π Ο Σ . ...................................................................................... 359

Περὶ τὸ 455. ........................................................................................................................................................... 359

Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ι Τ Ο Σ . ................................................................................. 359

Ἐγεν. περὶ τὸ 393. καὶ ἀπέθ. πρὸ τοῦ 457............................................................................................................ 359 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 360 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 360

Η Η Η Δ Δ Δ. Π Ε Τ Ρ Ο Σ . ............................................................................................................. 361

Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 458............................................................................................................................................. 361 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 361

Η Η Η Δ Δ Δ Ι. Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ . .............................................................................................. 361

Ἔζη ἀκόμη κατὰ τὸ 458. ....................................................................................................................................... 361 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 362

Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. Ε Υ Θ Α Λ Ι Ο Σ . ............................................................................................... 362

Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 362

Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Λ Ε Ω Ν . ............................................................................................................. 362

Περὶ τὸ 461. ........................................................................................................................................................... 362

Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι . Π Ρ Ι Σ Κ Ο Σ . ............................................................................................. 363

Ἔζη ἀκόμη τῷ 471. ............................................................................................................................................... 363 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 363

[19]


Η Η Η Δ Δ Δ Π . Γ Ε Λ Α Σ Ι Ο Σ . ............................................................................................... 363

Περὶ τὸ 476. ........................................................................................................................................................... 363 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 363

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι. Α Ι Ν Ε Α Σ . ...................................................................................................... 364

Μετὰ τὸ 484. ......................................................................................................................................................... 364 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 364

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . ....................................................................................... 364

Μετὰ τὸ 484. ......................................................................................................................................................... 364

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι . Π Ρ Ο Κ Λ Ο Σ . .......................................................................................... 365

Ἐγεν. τῷ 412. καὶ ἀπέθ. τῷ 485. .......................................................................................................................... 365 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 365 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 366

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Μ Α Λ Χ Ο Σ . ............................................................................................ 367

Μετὰ τὸ 491. ......................................................................................................................................................... 367 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 367

Η Η Η Δ Δ Δ Δ. Σ Τ Ε Φ Α Ν Ο Σ . ............................................................................................... 367

Πρὸ τοῦ 500. .......................................................................................................................................................... 367 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 368

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. Σ Τ Ο Β Α Ι Ο Σ . .............................................................................................. 368

Πρὸ τοῦ 500. .......................................................................................................................................................... 368 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 369

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Α Ε Τ Ι Ο Σ . ..................................................................................................... 369

Περὶ τὸ 500. ........................................................................................................................................................... 369 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 369

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Α Ν Δ Ρ Ε Α Σ . ............................................................................................ 370

Περὶ τὸ 500. ........................................................................................................................................................... 370 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 370

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Δ Ι Ο Ν Υ Σ Ι Ο Σ . .................................................................................. 370

Περὶ τὸ 500. ........................................................................................................................................................... 370 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 371

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π. Α Μ Μ Ω Ν Ι Ο Σ . .......................................................................................... 371

Περὶ τὸ 500. ........................................................................................................................................................... 371 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 371

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. Κ Ο Λ Ο Υ Θ Ο Σ . ........................................................................................ 372

Πρὸ τοῦ 518. .......................................................................................................................................................... 372 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 372

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Τ Ρ Υ Φ Ι Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . .......................................................................... 372

Πρὸ τοῦ 518. .......................................................................................................................................................... 372 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 372

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Κ Ο Ι Ν Τ Ο Σ . ......................................................................................... 373

Πρὸ τοῦ 518. .......................................................................................................................................................... 373 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 373

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ................................................................................. 373

Μετὰ τὸ 525. ......................................................................................................................................................... 373 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 374

Η Η Η Π. ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ. .......................................................................................................................... 374

Πρὸ τοῦ 527. .......................................................................................................................................................... 374 Ἐκδόσεις. ................................................................................................................................................................ 374

Η Η Η Π Ι. Α Γ Α Π Η Τ Ο Σ . ....................................................................................................... 375

Περὶ τὸ 527. ........................................................................................................................................................... 375 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 375

Η Η Η Π Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Ι Λ Ο Σ . ...................................................................................................... 375

Ἀπέθανε τῷ 534. .................................................................................................................................................... 375 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 376

Η Η Η Π Ι Ι Ι. Ζ Α Χ Α Ρ Ι Α Σ . ................................................................................................... 376

Περὶ τὸ 536. ........................................................................................................................................................... 376 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 377 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 377

Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. Τ Ρ Ι Β Ω Ν Ι Α Ν Ο Σ . ................................................................................... 377

Ἀπέθανε τῷ 545. .................................................................................................................................................... 377 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 377

[20]


Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 378 Ἰδίως. ................................................................................................................................................................ 378 ΕΙΣ ΕΝ ΣΩΜΑ. CORPUS JURIS................................................................................................................... 379

Η Η Η Π Π. Κ Ο Σ Μ Α Σ . .............................................................................................................. 379

Περὶ τὸ 547. ........................................................................................................................................................... 379 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 379

Η Η Η Π Π Ι. Δ Α Μ Α Σ Κ Ι Ο Σ . .............................................................................................. 380

Περὶ τὸ 549. ........................................................................................................................................................... 380

Η Η Η Π Π Ι Ι. Σ Ι Μ Π Λ Ι Κ Ι Ο Σ . ......................................................................................... 380

Μετὰ τὸ 549. ......................................................................................................................................................... 380 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 381

Η Η Η Π Π Ι Ι Ι. Π Ε Τ Ρ Ο Σ . ....................................................................................................... 381

Περὶ τὸ 550. ........................................................................................................................................................... 381

Η Η Η Π Π Ι Ι Ι Ι. Ο Λ Υ Μ Π Ι Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ......................................................................... 382

Μετὰ τὸ 550. ......................................................................................................................................................... 382 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 382

Η Η Η Π Δ. ΓΡΗΓΕΝΤΙΟΣ. ..................................................................................................................... 382

Ἀπέθανε τῷ 552. .................................................................................................................................................... 382 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 382

Η Η Η Π Δ Ι. Ι Ο Ρ Ν Α Ν Δ Η Σ . ................................................................................................ 383

Μετὰ τὸ 552. ......................................................................................................................................................... 383 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 383

Η Η Η Π Δ Ι Ι. Π Α Υ Λ Ο Σ . .......................................................................................................... 383

Περὶ τὸ 562. ........................................................................................................................................................... 383 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 384

Η Η Η Π Δ Ι Ι Ι. Π Ρ Ο Κ Ο Π Ι Ο Σ . .......................................................................................... 384

Περὶ τὸ 562. ........................................................................................................................................................... 384 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 384 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 385

Η Η Η Π Δ Ι Ι Ι Ι. Η Σ Υ Χ Ι Ο Σ . ................................................................................................. 385

Πρὸ τοῦ 565. .......................................................................................................................................................... 385 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 386

Η Η Η Π Δ Π. Α Λ Ε Ξ Α Ν Δ Ρ Ο Σ . ......................................................................................... 386

Πρὸ τοῦ 565. .......................................................................................................................................................... 386 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 386

Η Η Η Π Δ Π Ι. Ε Υ Σ Τ Ρ Α Τ Ι Ο Σ . ........................................................................................ 387

Μετὰ τὸ 582. ......................................................................................................................................................... 387 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 387

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι. Α Γ Α Θ Ι Α Σ . ................................................................................................... 387

Περὶ τὸ 594. ........................................................................................................................................................... 387 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 387

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι. Ε Υ Α Γ Ρ Ι Ο Σ . ............................................................................................ 388

Ἐγεν. τῷ 536. ἢ 37. συνέγρ. τῷ 594. ................................................................................................................... 388 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 388

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι Ι. Μ Ε Ν Α Ν Δ Ρ Ο Σ . .................................................................................. 388

Μετὰ τὸ 594. ......................................................................................................................................................... 388 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 389

Η Η Η Π Δ Δ. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ....................................................................................................... 389

Ἀπέθανε τῷ 595. .................................................................................................................................................... 389 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 389

Η Η Η Π Δ Δ Ι. Α Ν Α Σ Τ Α Σ Ι Ο Σ . ....................................................................................... 389

Ἀπέθανε τῷ 599. .................................................................................................................................................... 390 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 390

Η Η Η Δ Π Δ Ι Ι. Π Α Λ Λ Α Δ Ι Ο Σ . ......................................................................................... 390

Πρὸ τοῦ 600. ἔτους. ............................................................................................................................................... 390 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 391

Η Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ............................................................................................... 391

Ἀπέθ. τῷ 606. ........................................................................................................................................................ 391 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 391

Η Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Μ Ο Σ Χ Ο Σ . ................................................................................................ 392

Περὶ τὸ 610. ........................................................................................................................................................... 392

[21]


Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 392

Η Η Η Π Δ Δ Π. Ε Ρ Ω Ν . ................................................................................................................. 392

Μετὰ τὸ 610. ......................................................................................................................................................... 392 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 393

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι. Θ Ε Ο Φ Ι Λ Ο Σ . ............................................................................................. 393

Μετὰ τὸ 610. ......................................................................................................................................................... 393 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 393

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Υ Λ Α Κ Τ Ο Σ . ........................................................................... 393

Περὶ τὸ 629. ........................................................................................................................................................... 394 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 394

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι. Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Ο Σ . ......................................................................................... 394

Μετὰ τὸ 640. ......................................................................................................................................................... 394 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 395

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ........................................................................................ 395

Ἤνθη περὶ τὸ 641. ................................................................................................................................................. 395 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 395 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 396

Η Η Η Π Δ Δ Δ. Ο Λ Υ Μ Π Ι Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ............................................................................. 396 Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ............................................................................................. 397

Περὶ τὸ 660. ........................................................................................................................................................... 397 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 397

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι. Μ Α Ξ Ι Μ Ο Σ . .............................................................................................. 397

Ἀπέθανε τῷ 662. .................................................................................................................................................... 397 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 398 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 398

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Π Α Υ Λ Ο Σ . ................................................................................................ 398

Μετὰ τὸ 668. ......................................................................................................................................................... 398 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 398 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 398

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ν Α Σ Τ Α Σ Ι Ο Σ . ............................................................................ 399

Πρὸ τοῦ 686. .......................................................................................................................................................... 399 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 399

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π. Γ Ε Ρ Μ Α Ν Ο Σ . .......................................................................................... 399

Ἀπέθανε τῷ 740. .................................................................................................................................................... 399 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 400

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ............................................................................................. 400

Μετὰ τὸ 754. ......................................................................................................................................................... 400 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 400 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 401

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ...................................................................................... 401

Περὶ τὸ 770. ........................................................................................................................................................... 401 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 401

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Ο Σ . ..................................................................................... 402

Περὶ τὸ 800. Σωτηρίῳ Ἔτει. ................................................................................................................................ 402 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 402

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Α Ν Η Σ . ................................................................................ 402

Ἐγεν. τῷ 748. Ἀπέθ. τῷ 818. ............................................................................................................................... 402 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 403 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 403

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ. Α Χ Μ Ε Τ Η Σ . ............................................................................................... 403

Μετὰ τὸ 820. ......................................................................................................................................................... 403 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 403

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ......................................................................................... 403

Ἐγεν. τῷ 759. Ἀπέθ. τῷ 826. ............................................................................................................................... 403 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 404 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 404

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Ν Ι Κ Η Φ Ο Ρ Ο Σ . .................................................................................. 404

Ἐγεν. τῷ 758. Ἀπέθ. τῷ 828. ............................................................................................................................... 404 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 405 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 405

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ . ................................................................................. 405

[22]


Ἀπέθανε τῷ 886. .................................................................................................................................................... 405 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 406

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Φ Ω Τ Ι Ο Σ . ........................................................................................... 406

Ἀπέθανε περὶ τὸ 891. ............................................................................................................................................. 406 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 406 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 407

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ............................................................................................ 407

Περὶ τὸ 900. ἔτος. .................................................................................................................................................. 407 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 407

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ......................................................................................... 407

Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 408

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Λ Ε Ω Ν . .................................................................................................... 408

Ἀπέθανε τῷ 911. .................................................................................................................................................... 408 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 409

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Β Α Σ Ι Λ Ε Ι Ο Σ . ............................................................................. 409

Μετὰ τὸ 911. ......................................................................................................................................................... 409

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Α Ρ Ε Θ Α Σ . ...................................................................................... 409

Περὶ τὸ 914. ........................................................................................................................................................... 409

Η Η Η Η. Λ Ε Ω Ν . ............................................................................................................................ 410

Μετὰ τὸ 949. ......................................................................................................................................................... 410 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 410

Η Η Η Η Ι. Ν Ο Ν Ο Σ . ..................................................................................................................... 410

Πρὶν τοῦ 959. ......................................................................................................................................................... 410

Η Η Η Η Ι Ι. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. ............................................................................................................ 410

Ἐγεν. τῷ 905. Ἀπέθ. τῷ 959. ............................................................................................................................... 410 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 411

Η Η Η Η Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Ω Ν . ................................................................................................................ 411

Ἀπέθανε περὶ τὸ 998. ............................................................................................................................................. 411

Η Η Η Η Ι Ι Ι Ι. Ο Ι Κ Ο Υ Μ Ε Ν Ι Ο Σ . .................................................................................. 412

Πρὸ τοῦ 1000. ἔτους. ............................................................................................................................................. 412 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 412

Η Η Η Η Π. Σ Ι Μ Ε Ω Ν . ............................................................................................................... 412

Περὶ τὸ 1030. ......................................................................................................................................................... 412

Η Η Η Η Π Ι. Ν Ι Κ Η Τ Α Σ . ........................................................................................................ 412

Περὶ τὸ 1054. ......................................................................................................................................................... 412

Η Η Η Η Π Ι Ι. Κ Ε Δ Ρ Η Ν Ο Σ . ................................................................................................ 413

Περὶ τὸ 1057. ......................................................................................................................................................... 413 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 413

Η Η Η Η Π Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Η Τ Α Σ . ................................................................................................... 413

Περὶ τὸ 1070. ......................................................................................................................................................... 413 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 414

Η Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ................................................................................................ 414

Περὶ τὸ 1801. ......................................................................................................................................................... 414 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 414

Η Η Η Η Δ. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ........................................................................................................... 414

Πρὸ τοῦ 1100. ........................................................................................................................................................ 414 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 415

Η Η Η Η Δ Ι. Μ Ι Χ Α Η Λ . ............................................................................................................. 415

Περὶ τὸ 1105. ......................................................................................................................................................... 415 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 416 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 416

Η Η Η Η Δ Ι Ι. Σ Ι Μ Ε Ω Ν . .......................................................................................................... 417 Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι. Θ Ε Ο Φ Υ Λ Α Κ Τ Ο Σ . ................................................................................ 417

Ἔζη ἔτι τῷ 1107.................................................................................................................................................... 417 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 417 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 418

Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. Α Ν Τ Ω Ν Ι Ο Σ . ............................................................................................ 418

Πρὸ τοῦ 1110. ........................................................................................................................................................ 418 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 418

Η Η Η Η Δ Π. Ε Υ Θ Υ Μ Ι Ο Σ . ................................................................................................... 418

Μετὰ τὸ 1118. ....................................................................................................................................................... 419

[23]


Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 419

Η Η Η Η Δ Π Ι. Ζ Ω Ν Α Ρ Α Σ . .................................................................................................... 419

Μετὰ τὸ 1118. ....................................................................................................................................................... 419 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 419 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 420

Η Η Η Η Δ Π Ι Ι. Α Ρ Ι Σ Τ Η Ν Ο Σ . ......................................................................................... 420

Περὶ τῷ 1130. ........................................................................................................................................................ 420

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Η Φ Ο Ρ Ο Σ . .......................................................................................... 420

Ἀπέθανε τῷ 1137................................................................................................................................................... 420 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 420

Η Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. Σ Ι Μ Ε Ω Ν . ................................................................................................. 421

Περὶ τῷ 1140. ........................................................................................................................................................ 421 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 421

Η Η Η Η Δ Δ. Ν Ε Ι Λ Ο Σ . ............................................................................................................. 421

Περὶ τὸ 1143. ......................................................................................................................................................... 421 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 422

Η Η Η Η Δ Δ Ι. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ................................................................................................. 422

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1143. ............................................................................................................................................. 422 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. ............................................................................................................................ 422

Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι. Α Ν Ν Α . ............................................................................................................... 423

Ἐγεν. τῷ 1083. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1148. .................................................................................................................. 423 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 423 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 423

Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. Σ Ο Υ Ι Δ Α Σ . ................................................................................................ 423

Περὶ τὸ 1150. ......................................................................................................................................................... 423 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 424

Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Τ Ζ Ε Τ Ζ Η Σ . .............................................................................................. 424

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1185. ............................................................................................................................................. 424 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 425 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 425

Η Η Η Η Δ Δ Π. Θ Ε Ο Δ Ω Ρ Ο Σ . ............................................................................................... 425

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1192. ............................................................................................................................................. 425 Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις .................................................................................................................................. 425

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι. Ε Υ Σ Τ Α Θ Ι Ο Σ . ......................................................................................... 426

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1194. ............................................................................................................................................. 426 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 426

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι. Ι Ω Η Λ . ............................................................................................................. 426

Περὶ τὸ, 1204. ........................................................................................................................................................ 426

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Η Τ Α Σ . ............................................................................................ 427

Ἀπέθ. μετὰ τὸ 1206. .............................................................................................................................................. 427 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 427 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 427

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Ν Ι Κ Η Φ Ο Ρ Ο Σ . ................................................................................ 427

Περὶ τὸ 1255. ......................................................................................................................................................... 428 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 428

Η Η Η Η Δ Δ Δ. Α Κ Ρ Ο Π Ο Λ Ι Τ Η Σ . .................................................................................. 428

Ἐγεν. τῷ 1220. ἀπέθ. τῷ 1282. ............................................................................................................................ 428 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 428 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 429

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι. Ι Ω Α Ν Ν Η Σ . ................................................................................................. 429

Πρὸ τοῦ 1300. ........................................................................................................................................................ 429 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 429

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. Ν Ι Κ Ο Λ Α Ο Σ . .......................................................................................... 429

Πρὸ τοῦ 1301. ........................................................................................................................................................ 430

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Γ Ε Ω Ρ Γ Ι Ο Σ . ......................................................................................... 430

Περὶ τὸ 1308. ......................................................................................................................................................... 430 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 430 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 430

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Θ Ω Μ Α Σ . ................................................................................................. 431

Περὶ τὸ 1327. ......................................................................................................................................................... 431 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 431

[24]


Η Η Η Η Δ Δ Δ Π. Φ Ι Λ Η Σ . .......................................................................................................... 431

Πρὸ τοῦ 1321. ........................................................................................................................................................ 431

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι. Ν Ι Κ Η Φ Ο Ρ Ο Σ . .................................................................................... 432

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1341. ............................................................................................................................................. 432 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 432

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. Ν Η Λ Ο Σ . ................................................................................................... 432

Μετὰ τὸ 1341. ....................................................................................................................................................... 432

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Β Α Ρ Λ Α Α Μ . ....................................................................................... 433

Ἀπέθανε τῷ 1348................................................................................................................................................... 433 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 433

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Ι Ο Σ . .............................................................................. 433

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1351. ............................................................................................................................................. 433 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 434

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ. ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΠΛΑΝΟΥΔΗΣ. .................................................................................. 434

Ἔζη ἀκόμη περὶ τὸ 1353. ...................................................................................................................................... 434 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 434

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. Γ Ρ Η Γ Ο Ρ Α Σ . .......................................................................................... 435

Ἐγεν. τῷ 1295. ἀπέθ. μετὰ τὸ 1359. .................................................................................................................... 435 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 435

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. Κ Α Τ Α Κ Ο Υ Ζ Η Ν Ο Σ . ................................................................... 435

Ἔζη ἀκόμη τῷ 1375. ............................................................................................................................................. 435 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 436 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 436

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. Κ Ω Ν Σ Τ Α Ν Τ Ι Ν Ο Σ . ................................................................. 436

Ἐγεν. 1320. Ἀπέθ. τῷ 1383. ................................................................................................................................. 436 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 437 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 437

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. Χ Ρ Υ Σ Ο Λ Ω Ρ Α Σ . ....................................................................... 437

Ἀπέθανε τῷ 1415................................................................................................................................................... 437 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 438 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 438

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π. Σ Ι Μ Ε Ω Ν . ................................................................................................. 438

Ἀπέθανε τῷ, 1429.................................................................................................................................................. 438 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 438

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. Γ Ε Μ Ι Σ Τ Ο Σ . ...................................................................................... 439

Μετὰ τὸ 1441. ....................................................................................................................................................... 439 Συγγράμματα. .................................................................................................................................................. 439 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 439

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. Γ Λ Υ Κ Α Σ . ........................................................................................... 440

Μετὰ τὸ 1445. ....................................................................................................................................................... 440 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 440

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. Κ Ω Δ Ι Ν Ο Σ . ..................................................................................... 440

Μετὰ τὸ 1453. ....................................................................................................................................................... 440 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 441

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. Β Ρ Υ Ε Ν Ν Ι Ο Σ . ......................................................................... 441

Ἀπέθανε τὸ 1445.................................................................................................................................................... 441

Η Η Η Η Δ. Σ Χ Ο Λ Α Ρ Ι Ο Σ . ................................................................................................... 441

Μετὰ τὸ 1453. ....................................................................................................................................................... 441

Η Η Η Η Δ Ι. Δ Ο Υ Κ Α Σ . ............................................................................................................. 442

Μετὰ τὸ 1462. ....................................................................................................................................................... 442 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 442

Η Η Η Η Δ Ι Ι. Χ Α Λ Κ Ο Κ Ο Ν Δ Υ Λ Η Σ . ......................................................................... 442

Μετὰ τὸ 1462. ....................................................................................................................................................... 442 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 442

Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι. Φ Ρ Α Ν Τ Ζ Η Σ . .............................................................................................. 443

Περὶ τῷ 1477. ........................................................................................................................................................ 443 Ἐκδόσεις. .......................................................................................................................................................... 443

ΠΙΝΑΞ(Α΄ΤΟΜΟΣ) ..................................................................................................................................... 444 Τῶν ἐν τοῖς Προλεγομένοις. ...................................................................................................................... 444 ΠΙΝΑΞ(Α΄ΤΟΜΟΣ) ...................................................................................................................................... 446 Ὀνοματικὸς τῶν Συγγραφέων Κατὰ Ἀλφάβητον. .................................................................................. 446

[25]


Α. ............................................................................................................................................................................ 446 Β. ............................................................................................................................................................................ 447 Γ. ............................................................................................................................................................................ 447 Δ. ............................................................................................................................................................................ 447 Ε. ............................................................................................................................................................................ 448 Ζ. ............................................................................................................................................................................ 448 Η. ............................................................................................................................................................................ 448 Θ. ............................................................................................................................................................................ 448 Ι. ............................................................................................................................................................................. 449 Κ. ............................................................................................................................................................................ 449 Λ. ............................................................................................................................................................................ 449 Μ. ........................................................................................................................................................................... 450 Ν. ............................................................................................................................................................................ 450 Ξ. ............................................................................................................................................................................ 450 Ο. ............................................................................................................................................................................ 450 Π. ............................................................................................................................................................................ 450 Ρ. ............................................................................................................................................................................ 451 Σ. ............................................................................................................................................................................ 451 Τ. ............................................................................................................................................................................ 451 Υ. ............................................................................................................................................................................ 452 Φ. ............................................................................................................................................................................ 452 Χ. ............................................................................................................................................................................ 452 Ω. ............................................................................................................................................................................ 452

ΠΙΝΑΞ(Β΄ΤΟΜΟΣ) ..................................................................................................................................... 453 Τῶν Συγγραφέων κατὰ Ἐπιστήμας. ........................................................................................................ 453

Α. Γραμματικοί. .................................................................................................................................................... 453 Β. Διδάσκαλοι τῆς Ῥητορικῆς................................................................................................................................ 453 Γ. Ῥήτορες. ............................................................................................................................................................ 453 Δ. Ἐπιστολογράφοι................................................................................................................................................ 453 Ε. Ποιηταί. ............................................................................................................................................................. 454 Ζ. Ἱστορικοί. .......................................................................................................................................................... 455 Η. Μαθηματικοί. .................................................................................................................................................... 456 Θ. Ἀστρονόμοι καὶ Ἀστρολόγοι. ............................................................................................................................ 457 Ι. Φιλόσοφοι. .......................................................................................................................................................... 457 Κ. Φυσικοὶ καὶ Γεωργικοί. ..................................................................................................................................... 457 Λ. Ἰατροί. ............................................................................................................................................................... 458 Μ. Νομικοί. ............................................................................................................................................................ 458 Ν. Ἐκκλησιαστικοί. ............................................................................................................................................... 458

ΠΙΝΑΞ(Β΄ΤΟΜΟΣ) ..................................................................................................................................... 460 Ὀνομαστικὸς τῶν Συγγραφέων Κατὰ Ἀλφάβητον. ................................................................................ 460

Α. ............................................................................................................................................................................ 460 Β. ............................................................................................................................................................................ 460 Γ. ............................................................................................................................................................................ 461 Δ. ............................................................................................................................................................................ 461 Ε. ............................................................................................................................................................................ 461 Ζ. ............................................................................................................................................................................ 462 Η. ............................................................................................................................................................................ 462 Θ. ............................................................................................................................................................................ 462 Ι. ............................................................................................................................................................................. 462 Κ. ............................................................................................................................................................................ 463 Λ. ............................................................................................................................................................................ 463 Μ. ........................................................................................................................................................................... 463 Ν. ............................................................................................................................................................................ 463 Ο. ............................................................................................................................................................................ 464 Π. ............................................................................................................................................................................ 464 Σ. ............................................................................................................................................................................ 464 Τ. ............................................................................................................................................................................ 465 Φ. ............................................................................................................................................................................ 465 Χ. ............................................................................................................................................................................ 465 Ω. ............................................................................................................................................................................ 465

ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ Ε Ι Σ

Τ Η Ν .............................................................. 466

(Β΄ ΤΟΜΟΣ) ΕΝ ΒΕΝΕΤΙᾼ. ........................................................................................................................... 466 ΕΝ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙῼ. .......................................................................................................................................... 466

[26]


ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ. ............................................................................................................................ 468 ΕΝ ΛΙΒΟΡΝῼ........................................................................................................................................................ 469

[27]


Τῼ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤῼ Κ Α Ι

ΘΕΙΟΤΑΤῼ, ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚῼ,

ΠΑΤΡΙΑΡΧῌ κυρίῳ μοι κυρίῳ

ΓΡΗΓΟΡΙῼ Τῷ σεβασμίῳ μοι Πατρὶ καὶ Δεσπότῃ.

ΠΑΝΑΓΙΩΤΑΤΕ ΔΕΣΠΟΤΑ.

Ἡ πρὸς τὰς εὐεργετικὰς καὶ ἀγαθοποιοὺς πράξεις ῥοπήτε καὶ προθυμία τῆς Ὑμετέρας

Παναγιότητος, καὶ αἱ φυσικαὶ Αὐτῆς ἀρεταὶ καὶ τὰ προτερήματα πρὸς κατόρθωσιν παντοίων ἐπωφελεστάτων ἔργων τοῦ Κοινοῦ, διεγείρουσιν ἀναγκαίως τὴν εὐγνωμοσύνην καὶ τὸν θαυμασμὸν ὅλου τοῦ ἡμετέρου γένους. Αὕτη γὰρ, ὡς κοινὸς Πατὴρ, ἀφ’ ἧς ὥρας ἀνέβη δικαίως ἐπὶ τὸν Ἀποστολικὸν καὶ Οἰκουμενικὸν Πατριαρχικὸν Θρόνον, δὲν ἔπαυσεν ἐγρηγόρως ἀπὸ τοῦ νὰ φροντίζῃ περὶ ὅλων ἐκείνων, ὅσα ἀνήκουσι, καὶ ὅσα εἶναι ἐπωφελῆ εἰς τὴν καλὴν κατάστασιν τοῦ γένους, εἰς κατακόσμησιν τῶν ἠθῶν, καὶ εἰς στήριγμα τῆς Ἱερᾶς ἡμῶν Πίστεως. Τοιαῦτα εἰσὶν ἡ ἄγρυπνος προστασία πρὸς τοὺς Κρατοῦντας ὑπὲρ τοῦ λαοῦ, ἵνα ἥρεμον κα ὶ ἡ σ ύχ ιο ν β ίο ν εἰς αὐτὰ πατρικὴ Αὐτῆς ὑπεράσπισις, διὰ τῶν ὁποίων ἀνακαλοῦνται πάλιν αἱ Μοῦσαι εἰς τὰς ἀρχαίας αὐτῶν Καλιὰς, μετὰ τῶν ὁποίων ἡ νεολαία καὶ ἡ ἐπρχομένη γενεὰ θέλουν στεφανώση μ ὲ δά φνα ς τὰ ς τοὺς δεομένους· ἡ σ υ μ π α θὴ ς π θείους λόγους μελέτη. Προτερήματα προσφυέστατα εἰς ἕνα κοινὸν Πατέρα, οἷος Ὑμετέρα Παναγιότης, τὰ ὁποῖα καὶ Τὴν ἀπεκατέστησαν ἀξίως ἄλλον δεύτερον Ἥλιον ἐπὶ Μεσημβρίαν. Ταῦτα ἄρα τὰ ζωντανὰ τεκμήρια τῶν προτερημάτων τῆς Ὑμετέρας Θειοτάτης Παναγιότητος, καὶ τὸ πρὸς Αὐτήν μου ἀπεριόριστον σέβας, μοῦ διήγειρον τὴν ψυχὴν διὰ νὰ θέσω ταπεινῶς πρὸς τῶν ποδῶν καὶ ὑπὸ τὴν προστασίαν Αὐτῆς, τὴν παροῦσαν μου φιλολογικὴν Βίβλον. Δέχθητι τοίνυν εὐμενῶς, Παναγιώτατε Δέσποτα! ταύτην μου τὴν εὐτελῆ προσφορὰν, προερχομένην ἀπ ὸ μ ία ν δ ια κ α ἔστω παρ’ Αὐτῇ ὡς ἀπαραίτητος ἀπότισις τοῦ χρέους μου.

Τῆς Ὑμετέρας Σεβασμίου μοι. ΠΑΝΑΓΙΟΤΗΤΟΣ Ταπεινότατος καὶ εὐπειθέστατος δοῦλος Ἄνθιμος Γαζῆς Ὁ τοῦ Ἁγιωτάτου Οἰκουμενικοῦ Πατριαρχικοῦ Θρόνου Ἀρχιμανδρίτης. [28]


ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΚΥΡΙΟΝ

ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΝ ΤΖΙΓΑΡΑΝ. Φίλε μου!

Ἡ ἐπὶ τὸ κρεῖττον πρόοδος τοῦ Γένους ἡ διεγείρουσα πρὸς συνεισφορὰν κάθε αἰσθα-

ντικὴν ψυχὴν, καὶ ἡ φιλολογική σου ἀκατάπαυστος περὶ τὰς Μαθήσεις σπουδὴ, μ’ ἐπαρακίνησαν νὰ ἐκδώσω εἰς τὸ κοινὸν καὶ τὴν παροῦσαν φιλολογικὴν πραγματείαν, ἀναγκαῖαν οὖσαν εἰς τοὺς περὶ π΄. μαθήματα ἐνασχολουμένους νέους, καὶ εἰς μερικούς τινας φιλολόγους καὶ λογίους ἄνδρας τοῦ Γένους, οἵ τινες δὲν ἀπέκτησαν τὰ μεγάλα Συγγράμματα τῶν Κριτικ ῶν , ἐκ τ ῶ ν ὁ π δύναται νὰ ἐμπιστευθῇ. Ἐπιμελήθην ὅσον τὸ δυνατὸν, Φίλε μου, νὰ συνάξω συνοπτικῶς ὅλας τὰς περὶ τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων ἀξιομνημονεύτους καὶ βεβαιωτέρας εἰδήσεις, αἵ τινες κατά τινα τρόπον φαίνονται ὅτι εἶναι ἐπωφελεῖς εἰς τὴν τῶν Συγγραμμάτων αὐτῶν ἀνάγνωσιν. Ἐκεῖνοι ὅμως, οἵ τινες θέλουν νὰ ἀναγνώσωσι διεξοδικώτερον τὰς τοιαύτας εἰδήσεις, ἐμποροῦν νὰ τὰς εὕρουν εἰς τὰ περὶ γνώσεως τῶν Συγγραφέων ἐν τοῖς Προλεγομένοις σημειωθέντα Συγγράμματα, καὶ εἰς τὰς μαρτυρίας, αἵτινες ἐν τοῖς Σημειώσεσιν ἀναφέρονται, καὶ εἰς τοὺς προτιθεμένους βίους τ ῶν Σ υ γ γ ρ α φ έω περισσότερον θέλουσιν εὕρει ἀνηκούσας εἰς πράγματα. Ἐγὼ δὲν ἠκολούθησα τυφλῷ ποδὶ, ὡς λέγεται, τοὺς πρὸ ἐμοῦ, ἀλλ’ εἰς πολλὰς περιστάσεις ἔπρεπε νὰ θυσιάσω ὄχι μόνον ὥρας, ἀλλὰ καὶ ἡμέρας ὁλοκλήρους, ἐξετάζων τὸ ἀκριβὲς καὶ βέβαιον περὶ αὐτῶν, καὶ δὲν ἄφησα σχεδὸν οὐδένα ἴχνος εἰς τὸν Ἀναγνώστην, ὥστε νὰ μὴ ἀπολαύσω δι’ αὐτοῦ τὴν εὐχαριστίαν. Εἰς πολλὰ μέρη δὲν ἠθέλησα νὰ ἐπιφέρω τοὺς ἰδίους λόγους καὶ τὰς περιστάσεις τῶν Κριτικῶν, ἀλλ’ εὐχαριστήθην μόνον νὰ εἰπῶ κεφαλαιωδῶς τὴν ἐπίκρισιν αὐτῶν, καὶ ὅσα ἄλλα ἀναγκαιότερα τῇ νῦν καταστάσει τοῦ Γένους. Ἰδιαιτέραν δὲ προσοχὴν ἔδωκα εἰς τὸ νὰ σημειώσω ἀκριβῶς τὰς ἀρίστας ἐκδόσεις τῶν Συγγραμμάτων, τὸ ὁποῖον εἶναι τὸ ἀναγκαιότατον εἰς τὴν μελέτηνν τῶν παλαιῶν Συγγραφέων· ἐπειδὴ καὶ μία τὸν φιλολόγον. Δὲν ἔκρινα ὅμως ἀναγκαῖον νὰ σημειώσω ὅλας τὰς ἐκδόσεις ἑκάστου Συγγραφέως, αἵτινες μέχρι τοῦδε ἐγένοντο, ἀλλ’ ἐσημείωσα μόνον τὴν πρώτην, ἐξ ἧς γίνεται δῆλον τὸ πρὸς τὸν Συγγραφέα σέβας, καὶ ἔπειτα τὰς λοιπὰς, ὅσαι ὁπωσοῦν κρίνονται ἄρισται· τ ὴν δὲ μέχρι το τὸν ἐκδότην, καὶ ὅσα ἄλλα ἀνήκοντα πρὸς γνῶσιν αὐτῆς, σὺν τοῖς Λατινικοῖς γράμμασιν, διὰ νὰ μὴ σφάλλωσιν εἰς τὴν αὐτῆς ζήτησιν. Εὐχῆς ἔργον ἦτον, Φίλε μου, νὰ γίνῃ ἓν διεξοδικώτερον Σύγγραμμα, περιγράφον περιστατικῶς τοὺς βίους τῶν Συγγραφέων, ὅλας τὰς ἐκδόσεις, τὴν κρίσιν αὐτῶν, τὰ ἀπωλεσθέντα ἑκάστου Συγγραφέως φιλοπονήματα, καὶ τὰ ἐν χειρογράφοις ἔν τ ισ ι β ιβ λ ιο θ μίαν ἀγαθὴν τύχην, ὅ ἐστὶ, μίαν συνδρομὴν καὶ ἕνωσιν πολλῶν περιστάσεων, τὸ ὁποῖον τοῦτο σπανίως ἀκολουθεῖ, καὶ εἰς ἐμὲ σχεδόν ποτε ἀκόμη δὲν ἠκολούθησε, καθὼς πολλάκις καὶ ἰδιαιτέρως Σοὶ ἐφανέρωσα. Τοῦτο τὸ ἐπιχείρημά μου, Φίλτατε, δὲν εἶναι ἄλλο, παρὰ ἓν Δοκίμιον, τὸ ὁποῖον, ἂν δὲν μὲν ἐβίαζεν ἡ κλίσις τὴν ὁποίαν ἔχω πρὸς Σὲ τὸν Συνεργὸν ῶν καλῶν τοῦ Γένους, καὶ εἰς τὴν φιλολογικήν σου περιέργειαν, βέβαια δὲν ἔβλεπε τὸ φῶς, ἐπειδὴ καὶ ἐχρειάζετο καὶ δευτέρας καὶ τρίτης ἐπιθεωρίας, ἀλλὰ διὰ νὰ μὴ εἴμεθα παντελῶς ἐστερημένοι μιᾶς τοιαύτης φιλολογικῆς βίβλου, τῆς ὁποίας τὸ ἀναγκαῖον τὸ γνωρίζεις καλλώτατα, ἀπεφάσισα καὶ οὕτως ἔχον κατὰ τὴν ἀξίωσίν σου νὰ τὸ ἐκδώσω εἰς τὸ φῶς, φοβούμενος [29]


ἄλλως, μήπως καὶ οἱ μεγάλοι μου κόποι, τοὺς ὁποίους ἤδη ὑπομένων κατ’ ἔλλειψεν τῆς συνδρομῆς καί ἑνώσεως τῶν πρὸς ἐπικουρίαν περιστάσεών μου, διὰ τὴν ἔκδοσιν τοῦ Ἑλληνικοῦ Λεξικοῦ, τὸ ὁποῖον ἤδη τρέχει ὑπὸ τὰ πιεστήρια τῶν τύπων, μὲ ἐμποδίσωσιν ἀπὸ τὸν σκοπόν μου. Ὅσον διὰ τὴν Χρονολογίαν, δὲν ἠκολούθησα τὸ ἡμέτερον ἀπὸ Κτίσεως Κόσμου ἔτος, ἀλλ’ ἐπέμεινα εἰς ἐκείνην τὴν γενικὴν τῶν Κριτικῶν, ἥτις ἐπικρατεῖ εἰς ὅλα τὰ αὐτῶν Συγγράμματα. Τὸ τῶν Συγγραφέων ἔτος δὲν εἶναι μόνον ἐκεῖνο σημειωμένον τὸ τῆς γεννήσεως καὶ θανάτου αὐτῶν, ἀλλ’ εἶναι καὶ ἐκεῖνο, καθ’ ὅν χρόνον αὐτοὶ διεφημίζοντο. Ἂν οἱ κόποιμου εἰσὶν εὐτυχεῖς, ἂη ἡ πραγματεία αὕτη, τὴν ὁποίαν ἤδη, χαριζόμενός Σοι, προβάλλομαι εἰς τὸ Γένος εἶναι ἀξία ἐπαίνων, καὶ ἂν δύναται νὰ προξενήσῃ κανένα ὄφελος εἰς τοὺς φιλολόγους καὶ λογίους ἄνδρας, ἢ εἰς τοὺς σπουδάζοντας νέους, ἐγὼ δὲν τολμῶ νὰ τὸ ἀποφασίσω, τὸ ἀφήνω μόνον εἰς τὴν κρίσιν τοῦ εὐμενοῦς Ἀναγνώστου μου, ἐπικαλούμενος τὴν παρ’ αὐτοῦ συγγνώμην. Ἐλπίζω ὅμως ὅτι Σὺ θέλεις δεχθῆ μετὰ χαρᾶς, ὡς Φίλος, καὶ ὡς φιλόκαλος, τὴν προθυμίαν μου. Ὑγίαινε. «Τῷ ᾳ ω ζ΄. Νοεμβρίου μεσοῦντος ἐν Βενετίᾳ.

Ὁ πιστότατος Σου Φίλος Ἄνθιμος ὁ Γαζῆς.

«Οὐδέ ποτε κλέος ἐσθλὸν ἀπόλλυται, οὐδ’ ὄνομα αὐτοῦ Ἀλλ’ ὑπὸ γῆς περ ἐὼν, γίνεται ἀθάνατος. Τυρταῖος.

[30]


ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΠΡΟΛΕΓΟΜΕΝΑ

ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Α΄. Περὶ Γνώσεως τῶν Συγγραφέων.

Μ

εταξὺ ὅλων τῶν Ἐιστημῶν, τῶν ὁποίων ἡ γνῶσις δὲν προξενεῖ μόνον στολισμὸν εἰς τοὺς πεπαιδευμένους, ἀλλ’ εἶναι ἄφευκτος, ἀναγκαία, καὶ ὠφέλιμος, δὲν ἐστάθη ἄλλη τις, ἥτις νὰ ἔδωκε τόσους μεγάλους κόπους εἰς τὴν ἐξέτασιν αὐτῆς, ὅσους ἡ Καθολικὴ Ἱστορία τ ῆς Π α ιδ εία ς · ἐ Σύγγραμμα πραγματευόμενον περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως, ἀλλὰ μήτε ἴχνος σχεδὸν ἑνὸς τοιούτου ἐπιχειρήματος, διὰ νὰ βοηθηθῇ. Ἡ παιδεία ἤδη προχωρεῖ μὲ γιγαντιαῖα βήματα μεταξὺ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν Γένος, σπεύδουσα νὰ φθάσῃ πάλιν τὸν Κολοφῶνα τοῦ ἀρχαίου ἐκείνου χρυσοῦ αἰῶνος της, καὶ οὐδεὶς τῶν ἡμετέρων, δὲν διήγειρέ ποτε τὴν προσοχήν του, νὰ ἐξετάσῃ τὴν ἀρχὴν, τὴν πρόοδον, τὴν ἔκτασιν, καὶ τὰ αἴτια τῆς ὑψώσεως καὶ πτώσεως αὐτῆς. Ἡμεῖς ἠθέλαμεν ἐπιχειρηθῇ ἔργον ἐναντίον τοῦ σκοποῦ μας, ἐὰν ἠθέλαμεν δοκιμάσῃ, μετὰ παρέλευσιν τόσων αἰώνων, καὶ μετὰ τὴν φθορὰν τόσων ἀξιολόγων Συγγραμμάτων, ἐκ τῶν ὁποίων ἠμπορούσαμεν νὰ λάβωμεν ἀξίας εἰδήσεις περὶ τῆς ἀρχαίας καταστάσεως τῆς Παιδείας, νὰ ἐξετάσωμεν ἀκριβῶς τὰς αἰτίας ταύτης τῆς ἀμελείας, ἐξ ὧν ἄλλο δὲν ἠμπορούσαμεν νὰ εὕρωμεν, παρὰ εἰδήσεις εἰκασιῶν, καὶ συμπερασμάτων, καὶ αἱ ὁποῖαι εὐκόλως κατεδαφίζονται. Ἡ θεωρία ταύτης τῆς ἐξετάσεως μᾶς ῥίπτει εἰς τὸ χάος τῆς λύπης, τοῦ θάμβους, καὶ τῶν στοχασμῶν, τὰ ὁποῖα μᾶς διακόπτουσιν ἀπὸ τὸν σκοπόν μας, χωρὶς νὰ μᾶς δώσουν καιρὸν νὰ τὸν ἐξετάσωμεν ὅσον τὸ δυνατόν. §. 2. Τόσοι αἰῶνες διέτρεξαν χωρὶς νὰ μᾶς προσφέρωσι κανέναν ἄνδρα ἐπιχειρητὴν καὶ ἐξεταστὴν μιᾶς τοιαύτης ἐπωφελοῦς καὶ ἀναγκαίας πραγματείας. Ὁ πρῶτος ἐφάνη εἰς τὸν δέκατον πέμπτον αἰῶνα, Χριστόφορος ὁ Μύλιος, ὅστις εἰς ἕνα του Σύγγραμμα 1 εἶπεν, ὅτι ἦτον ἀπαραίτητος μία τοιαύτη πραγματεία, ἀλλ’ ὁ λόγος του δὲν ἐτελεσφόρησε. Περὶ τὸ τέλος τοῦ ιστ΄. αἰῶνος, ἐφάνη ἕνας εὐτυχὴς ἀστὴρ, ὁ στολιστὴς τῆς Ἀγγλίας, ὁ ἀθάνατος ἐκεῖνος Φραγκίσκος Βάκων, ὅστις ἔκαμε τὸ πρῶτον δοκίμιον ταύτης τῆς πραγματείας, 2 ἐν ᾧ ἀπεδείκνυεν, ὅτι ἡ Κοσμικὴ Ἱστορία ἄνευ τῆς Ἱστορίας τῆς Παιδείας, παρομοιάζει μὲ τὸ ἄγ α λ μ α τ ο ῦ Π ο λ υ φ ή μ ο υ, τ ο ῦ ὁ π ο ίο υ τ ὰ ὄ μ μ α τ α εἶν α ι κ εκ λ εισ μ έν α · 3 ἀλλ’ αὐτὸς ὁ ἐπίσημος ἀνὴρ δὲν ἠθέλησε νὰ φέρῃ εἰς τέλος τὸ δοκίμιόν του. Πέτρος Λαμπέκιος μετὰ ταῦτα ἀνεδέχθη τὴν ἐπιχείρησιν ταύτης τῆς πραγματείας, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ἐμποδισθεὶς ἀπό τινας περιστάσεις, Consilio Historiæ universitatis scribendæ. Florent. 1548. Βιβλ. β΄. Κεφ. Δ΄. 3 Historia Mundi. Si hac parte fuerit distituta non absimilis censeri possit statuæ Polyphemi, eruto oculo; cum ea pars imaginis desit, quæ ingenium & indolem personae maxime referat. 1 2

[31]


καὶ τέλος ἀπὸ τὸν θάνατον, δὲν ἠμπόρεσε νὰ τελειώσῃ τὸ ἐπιχείρημά του 4. §. 3. Εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους εὑρίσκομεν μερικὰς βιογραφίας τῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, τὰς ὁποίας, ἐκ μὲν τῶν Ἑλλήνων, Διονύσιος ὁ Ἀλικαρνασεὺς, Πλούταρχος, Διογένης Λαέρτιος, Φιλόστρατος, καὶ Εὐνάπιος, συνεγράψαντο ἰδίως περὶ τῶν Φιλοσόφων πραγματευόμενοι· ἐκ δὲ τῶν Λατ καὶ ὁ Σουετόνιος περὶ τῶν Γραμματικῶν, οἵ τινες οὐδὲν ἄλλο περὶ τῆς Παιδείας, καὶ τῶν προόδων αὐτῆς ἀναφέρουσι. Συνέγραψαν δὲ καὶ ἄλλοι περὶ τῶν ἐν Παιδείᾳ διαλαμψάντων, ὡς Καλλίμαχος ὁ Κυρηναῖος 5, ὁ Ἀριστόξενος, περὶ ἐνδόξων Φιλοσόφων 6, Ἕρμιπος ὁ Σμυρναῖος, Ἀντίγονος ὁ Καρύστιος 7, Νικίας ὁ Νικαεὺς Ἱστορίαν τῶν Φιλοσόφων 8, Σωτίων ὁ Ἀλεξανδρεὺς 9, Ἀμφικράτης 10, καὶ Μεγακλῆς, 11, κα ὶ ἄ λ λ ο ι· ἀ λ λ ' ὁ πολλοῖς ἄλλοις καλοῖς Συγγράμμασιν, οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώσατο. §. 4. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν παλαιῶν Βιογράφων γίνεται δῆλον, ὅτι τὸ πεδίον τῆς τῶν πεπαιδευμένων Ἱστορίας, πρὸ τῶν ἄλλων ἐσπάρθη, καὶ ὁ καρπὸς αὐτῆς ἐκ τῆς μελέτης τῆς βιογραφίας αὐτῶν συνάζεται. Ἡμεῖς βλέπομεν εἰς τὰ ἀλλογενῆ τῆς Εὐρώπης Ἔθνη, ὅτι ἀφ’ οὗ ἄρχισαν νὰ ἀναγινώσκωσιν ἐπιμελῶς τὰς Ἱστορίας τῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, καὶ νὰ ἐξετάζωσιν ἀκριβῶς τόσον τὰς γνώμας, ὅσον καὶ τὰ συγγράμματα αὐτῶν, ἔφθασαν αἱ Μαθήσεις καὶ αἱ Ἐπιστῆμαι εἰ ἕνα μέγαν βαθμόν. Τὸ δὲ ἡμέτερον πεδίον, φεῦ! μετὰ τὴν πτῶσιν, ὑστερηθὲν γεωργίας, ἐγέμισε τριβόλους καὶ ἀκάνθας, καὶ οὐδεὶς ὁ ἐξαιρούμενος αὐτάς! ὑστερημένον καλλιεργείας, μένει ἄκαρπον καὶ ἀτελεσφόρητον, τὸ ποτὲ βλαστῆσαν τοιούτους καρποὺς, οἵους ἐν τῇ παρούσῃ Πραγματείᾳ θέλομεν ἰδῇ. Ἀλλὰ τόγε νῦν ἔχον, τύχῃ ἀγαθῇ, ἔαρος δ’ ἐπιγίγνεται ὥρῃ. §. 5. Ὁ σκοπὸς τῆς παρούσης πραγματείας εἶναι νὰ ἀποδείξωμεν συντόμως τὴν ἐκ τῆς γνώσεως τῶν Συγγραφέων καὶ τῶν Συγγραμμάτων αὐτῶν ὠφέλειαν. Ἡμεῖς περιοριζόμεθα κατὰ τὸ παρὸν εἰς τὴν Ἱστορίαν τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων, ἀρχὴν ποιοῦντες αὐτῆς ἀπὸ τῶν ἀρχαιοτάτων χρόνων, μέχρι τοῦ ΙΕ΄. α ἰῶ ν ο ς μ ετ ὰ Χ ρ καὶ τῆς τῶν Λατίνων, καὶ τῶν λοιπῶν ἄλλων γενῶν Συγγραφέων ἱστορίας ἐπιχειρήσωμεν. Ἡμεῖς θέλομεν κρατήσει τὴν προσοχήν μας μόνον ἐπάνω εἰς τὰ γενικώτατα, τὰ ὁποῖα ὁ ἀναγνώστης μετὰ χαρᾶς διεξερχόμενος, δρέψεται τὸ τῆς παιδείας γλυκύτατον μέλι. Ὁ σκοπός μας εἶναι νὰ διηγηθῶμεν ἀκριβῶς τὴν γέννησιν, τὴν διαγωγὴν, καὶ τὸν θάνατον ἑκάστου Συγγραφέως, μὴ παρατρέχοντες οὐδὲν ἐκ τοῦ ὁποίου ἐμποροῦμεν νὰ λάβωμεν κἄποιον ὄφελος. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἤκμαζεν ἕκαστος τῶν Συγγραφέων, μᾶς δίδει πολλὴν καὶ μεγάλην ὠφέλειαν, ἐπειδὴ γνωρίζομεν ὁποίαν κατάστασιν εἶχε τότε ἡ παιδεία, ποῖαι τῶν ἐπιστημῶν ἤνθουν, πόσον ἐτιμῶντο, τὶς ἡ αἰτία τῆς ὑψώσεως, καὶ τῆς ταπεινώσεως τοῦ ἀνθρωπίνου πνεύματος, καὶ ὁποίαν κατάστασιν εἶχεν εἰς κάθε αἰῶνα ἡ Ἑλληνικὴ διάλεκτος. Μετὰ τὸν βίον τοῦ Συγγραφέως, πραγματευόμεθα περὶ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ, τὶ συνέγραψε, ποῖα σώζονται, ποῦ ἐξεδόθησαν, καὶ τὶς ἡ ἀρίστη τούτων ἔκδοσις. Πραγματεία ἀναγκαιοτάτη καὶ ἐπωφελὴς, οὐ μόνον εἰς τοὺς πεπαιδευμένους, ἀλλὰ καὶ εἰς τοὺς ἀρχαρίους, δι’ οὓς καὶ εἰς τὸν παρόντα ἀγῶνα ἐμβαίνομεν. Εἰς τὴν ἐκλογὴν μιᾶς ἀρίστης ἐκδόσεως θεωροῦνται, τὰ ἀκόλουθα: ἡ Ἔκδοσις νὰ εἶναι ἄνευ σφαλμάτων, ἔχουσα τὰς ἀναγκαίας σημειώσεις, καὶ τὰς παρατηρήσεις πολλῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, καὶ τὰς διαφόρους ἀναγνώσεις, διὰ νὰ γίνωνται ε ὐλ η π τ ό τ ερ α ι π τῶν ὑποθέσεων, τῶν λέξεων, φράσεων, ἱστοριῶν, καὶ τελευταῖον τὸν γεωγραφικὸν, κατὰ τὴν ὕλην τοῦ Συγγραφέως, ἵνα ὁ φιλολογῶν εὐκόλως εὑρήσῃ τὸ ζητούμενον. §. 6. Διαιροῦνται οἱ Συγγραφεῖς συνήθως εἰς τρεῖς Ἐποχὰς, ὧν ἡ πρώτη εἶναι ἡ ἀπ’ ἀρχῆς τῆς Παιδείας, ἐκ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἤρξαντο συγγράφειν βιβλία, μέχρι τοῦ καίσαρος Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου, καὶ αὕτη λέγεται ἐποχ ὴ τῶ ν Π ΑΛΑ δευτέρα λέγεται ΜΕΣΗ, ἀρχομένη ἀπὸ Κωνσταντίνου τοῦ Μεγάλου, μέχρι τῆς εὑρέσεως τῆς 4 Ἡ τῆς Παιδείας Ἱστορία τούτου τοῦ Ἀνδρὸς, φθάνει ἕως εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Γεδεὼν, φέρουσα ἐπιγραφὴν, Prodromus Historiæ literaria, Hamburg. 1659. εἰς φύλ. 5 Σουΐδ. ἐκ λ. Καλλίμαχ. 6 Ἀριστοτέλ. 7 Διογ. Λαέρ. καὶ Ἀθήν. 8 Ἀθήναιος. βιβλ. Δ΄. 9 Διογ΄. Λαέρτ. βιβ. Β΄. 10 Ἀθήν. βιβ. ΙΓ΄. καὶ Λαέρτ. 11 Ὁ Αὐτὸς βιβ. Β΄.

[32]


Τυπογραφίας, ἥτις ἐγένετο τῷ ΙΕ΄. α ἰῶ ν ι, κ α θὼ ς θέ τῶν δύο ἐποχῶν πραγματεύεται ἡ παροῦσα ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, τῆς ὁποίας οὐχ ἀναξίαν κρίνω τὴν ἐπιγραφὴν, ὡς περὶ Βιβλίων πραγματευομένη. Ἐντεῦθεν δὲ ἄρχεται ἡ τρίτη Ἐποχὴ ἡ ἀναγέννησις τῆς Παιδείας καὶ τῶν Μαθήσεων, τρέχουσα ἕως εἰς τοὺς καθ’ ἡμᾶς χρόνους, περὶ τῆς ὁποίας ὁ Ζαβίρας ἐκεῖνος ὁ ἐκ Σιατίστης τῆς Μακεδονίας Γεώργιος, ὁ ἀπαθανατισμοῦ ἄξιος, ὁ τὸ κοινὸν χρέος κατὰ τὸν Φεβρουάριον τῷ 1805. ἐν Οὐγγαρίᾳ πληρώσας, ἐκτεταμένως πως καὶ ἀκριβῶς, τὴν ἱστορίαν τῶν νεωτέρων Ἑλλήνων Συγγραφέων, διεξέθετο, Θέατρον Ἑλληνικὸν, ἐπιγράψας τὸ Σύγγραμμα, οὗτινος τὸ χειρόγραφον, σὺν καὶ ἄλλοις πολλοῖς αὐτοῦ φιλολογικοῖς Συγγράμμασιν, ἀφιερώθη ἐν τῇ τῆς Πέστης ἐν Οὐγγαρίᾳ Ἑλληνικῇ Σχολῇ τοῦ γένους. Εἴθε καὶ τοῦτο νὰ ἐκδοθῇ ποτε εἰς τὸ φῶς διὰ τοῦ τύπου! §. 7. Ἕτεροι πάλιν διαιροῦσι τὴν Ἐποχὴν τῶν Συγγραφέων κατ’ ἄλλον τρόπον· Α΄. εἰς Συγγραφεῖς τοῦ χρυσοῦ αἰῶνος, τοὺς ἀπ’ ἀρχῆς δηλ. μέχρι τῶν Πτολεμαίων, τοὺς ὁποίους τὰ τῆς Εὐρώπης πεπαιδευμένα ἔθνη Κλασσικοὺς ὀνομάζουσι. Β΄. σοῦ Ἄργυροῦ αἰῶνος, ἀπὸ τῶν Πτολεμαίων μέχρι τοῦ Δ΄. αἰῶνος μετὰ Χριστόν. Γ΄. τοῦ Χαλκοῦ αἰῶνος, τὴν ἔκ τοτε, μέχρι τῆς πτώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως. ὀρθώτερα ὅμως ἐμποροῦμεν νὰ διαιρέσωμεν ὅλ α ς τ α ύ τ α ς τ ὰ ς Ἐ π ο χ ὰ ς εἰς δ ύ ω κ α θο λ ικ ω τ έρ α ς , εἰς Π ρ ώ τ η ν , κ α ὶ Δ ευ τ έρ α ν δ η λ α δ ή · ἢ εἰς Παλαιὰν καὶ Νέαν Ἐποχήν. ἡ μὲν Πρώτη καὶ Παλαιὰ, ἀρχομένη ἄνωθεν καὶ ἐξαρχῆς τελευτᾷ τῷ δεκάτῳ πέμπτῳ αἰῶνι μετὰ Χριστὸν, φέρουσα τὴν ἀρχὴν, τὴν πρόοδον, τὴν ἀκμὴν, τὴν παρακμὴν, καὶ τέλος τὴν πτῶσιν τῆς παιδείας. Ἡ δὲ Δευτέρα καὶ νέα, ἀρχομένη ἀπὸ τὸν δέκατον ἕκτον αἰῶνα, φέρουσα ἐν ἑαυτῇ τὴν ἀπὸ τῆς πτώσεως ἀνακαίνησιν, καὶ οὕτως εἰπεῖν, τ ὴν ἐκ τ ο ῦ θα ν ά τερον διαιρουμένων τῶν Ἐποχῶν, ἡμεῖς μένομεν εἰς τὴν ἐξέτασιν τῆς Παλαιᾶς καὶ Πρώτης Ἐποχῆς τῶν Συγγραφέων τῆς Ἑλλάδος. §. 9. Διαιρεῖται λοιπὸν ἡ παροῦσα Πραγματεία εἰς δύο Περιόδους, ἐξ ὧν ἑκάστη περιέχεται ε ἰς ἕ ν α ἕ κ α σ τ ο ν α ἱ Μ α θή σ εις ἔφ γέννησιν το ῦτὴν Χ ρ ισχαύνωσιν τ ο ῦ· ἐν ᾗ καὶ β λ έπ τὴν ο μ πτώσιν εν αὐτῶν. Βέβαιον εἶναι, ὅτι ἀπολέσαντες οἱ Ἕλληνες τὴν ἐλευθερίαν, ἐξέπεσον ἅμα καὶ αἱ Μαθήσεις, καθὼς μαρτυρεῖ12. Ἐν ᾧ οἱ Ἕλληνες ἦσαν ἐλεύθεροι, αἱ Μαθήσεις ἤνθουν, καὶ ἐξαιρέτως ἡ Ῥητορικὴ, καθὼς ἀποδεικνύουσιν ὅλαι τὴν πλέον μεγαλητέραν ὡραιότητα. Ἡ ἐκστρατεία τοῦ Ἀλεξάνδρου εἰς τὴν Ἀσίαν, καὶ μετὰ ταῦτα ὁ τῶν Ῥωμαίων πόλεμος, ἐξήπλωσαν μὲν μεγάλως τὴν Ἑλληνικὴν γλῶσσαν, ἔχασε δὲ πολὺ ἀπὸ τὴν καθαρότητάτης. Μετέπειτα, τῷ Β΄. αἰῶνι μετὰ Χριστὸν, οἱ Σοφισταὶ μετὰ τῶν σοφισμάτων αὐτῶν, ἡ μετάθεσις τοῦ καισαρικοῦ θρόνου ἐκ τῆς Ῥώμης εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, καὶ οἱ σὺν αὐτῷ πολλο ὶ τ ῶ ν Ῥ ω μ α ίω μήτε οἱ Ῥωμαῖοι ἠδύναντο νὰ μάθωσι καλῶς τὴν Ἑλληνικὴν, ἀλλὰ μήτε οἱ Ἕλληνες τὴν Λατινικήν. Ἡ Λατινικὴ ὡμιλεῖτο εἰς τὰ βασίλεια, καὶ διοικητήρια, ἡ δὲ Ἑλληνικὴ εἰς τὰς πόλεις κα ὶ χ ώ ρ α ς · ὅ θεν πολῖται, διὰ νὰ προβιβασθῶσιν εἰς ἀ ξ ιώ μ α τ α , τ ὴ ν Λ α τ ιν ικ ή ν · κ α ὶ ο ὕ τ ω δ ια φ θα ρ εῖσ α ἡ τ ῶ ν Θεῶν διάλεκτος, κατήντησεν εἰς ἕνα ἔκτρωμα, μὴ ἔχον μήτε εἶδος, μήτε κάλλος, ὡς ἔνεστιν ἰδεῖν πολλὰ ἐν τῇ τῆς Βυζαντίδος Ἱστορίᾳ διεσπαρμένα, καὶ ἐν ἄλλοις πολλοῖς, πολὺ χεῖρον τῶν καθ’ ἡμᾶς χρόνων. Τῷ δὲ ἕκτῳ καὶ ἑβδόμῳ αἰῶνι, ἡ ἐμβολὴ τῶν Γότθων, καὶ μετὰ τούτους ἡ τῶν Σαρακηνῶν, καὶ τέλος ἡ τῶν Τούρκων, ἔφερον τὴν παντελῆ φθορὰν εἰς τὰς μαθήσεις, εἰς τὴν διάλεκτον, καὶ εἰς τὰς ἱερὰς ἀρχαιότητας τῆς Ἑλλάδος, ἥτις καταπληγωμένη, καὶ χαμαὶ κειμένη βοᾷ: Λίην ἄχθομαι ἕλκος, ὅμε βροτὸς οὔτασεν ἀνήρ. §. 9. Ἐκτὸς τῆς διαιρέσεως τῶν Συγγραφέων εἰς Ἐποχὰς, ἐμποροῦν ἔτι καὶ Γεωγραφικῶς νὰ διαιρεθῶσι, π.χ. Συγγραφεῖς Εὐρωπαῖοι, Ἀσιανοὶ, Ἀττικοὶ, Βοιώτιοι, κ.τ. αἱ δὲ ἐπιστῆμαι μᾶς δίδουν αἰτίαν μιᾶς ἑτέρας διαιρέσεως, ἐπειδὴ καὶ εἰς αὐτὰς εὑρίσκομεν Ἐκκλη-

12 Agebat infelicem Alexandrum furor aliena devastandi, et ad ignota mittebat. An tu putas sanum, qui a Greciae primum cladibus, in qua eruditus est, incipit: qui quod cuique optimum est, eripuit? Lacedaemona servire jubet, Athenas tacere.

[33]


σιαστικο ὺς κ α ὶ Κ ο σ μ ικ ρο ῦν τ α ι, εἰς Π ρ ο φ ρας καὶ διδασκάλους τῆς Ἐκκλησίας, καὶ εἰς Θεολόγους· ο ὶ δὲ Κοσμικοὶ, ρικοὺς, Ῥήτορας, Ἰατροὺς, Γεωγράφους, Μαθηματικοὺς, Γραμματικοὺς, Φυσικοὺς, κ.τ.λ. διαιρουμένων καὶ αὐτῶν, εἰς ἑτέρας ὑποδιαιρέσεις. §. 10. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων, ἄλλα μὲν φέρουσιν εἰς τὴν ἀρχὴν τὸ ὄνομα τοῦ Συγγραφέως, ἄλ λ α δ ὲ τ ὴ ν ὑπ τοῦ Συγγραφέως, καὶ τοῦτα καλοῦνται Ἀνώνυμα, καὶ ἄλλα πάλιν ἐπιγράφονται ψευδῶς, καὶ καλο ῦν τ α ι Ψ ευ δ επ ίγ ρ α φ έγονται Ὑπ ο β ο λ ιμ α ῖα , κ α Παρ. 11. Διὰ νὰ γνωρίσωμεν ἀκριβῶς τοὺς Συγγραφεῖς, ἀναγκαῖον εἶναι νὰ ἀνφέρωμεν μερικὰ νεωτέρων Συγγράμματα, τὰ ὁποῖα μᾶς ὁδηγοῦσιν εἰς τὴν γνῶσιν τῶν Συγγραφέων, καὶ εἰς τὰ ὁποῖα ἐμπορεῖ ὁ βουλόμενος νὰ ἰδῇ περισσότερα, ἀφ’ ὅσα ἡμεῖς ἐνταῦθα πραγματευόμεθα. Τούτων ὁ κατάλογος εἶναι ὁ ἑπόμενος.

ΚΑΘΟΛΙΚΟΙ ΣΥΓΓΡΑΦΕΙΣ. Α΄. BIBLIOTHECA UNIVERSALIS, sive Catalogus omnium Scriptorum locuplerissimus, in tribus linguis, Latina, Graeca, & Hebraica extantium et non extantium, veterum et recentiorum in hunc usque diem, doctorum et indoctorum, publicatorum, et in Bibliothecis latentium. --- autore Conrado Gesnero. Tigurii, ap. Christoph. Froschoverum, 1545. Ἡ τοῦ Κονράδου Γεσνέρου αὕτη Βιβλιοθήκη καθολικὴ, συντέθη μὲ τὰ πολλοῦ κόπου, καὶ μεγάλης ἐπιμελείας καὶ μὲ ὅλον ὅτι εὑρίσκονται ἐν αὐτῇ μερικὰ σφάλματα, τιμᾶται ὅμως μεγάλως ὑπὸ τῶν πεπαιδευμένων. Οὗτος εἶναι ὁ πρῶτος, ὅστις διέπλευσε τοῦτο τὸ μέγα πέλαγος ἄνευ ναυκλήρου, καὶ κυβερνήτου. πραγματεύεται δὲ περὶ τῶν Συγγραφέων κατὰ Ἀλφάβητον, μεταχειρισθεὶς εἰς τοῦτο τὸ ἔργον καὶ τοὺς καταλόγους τῶν τε Τυπογραφιῶν, καὶ τῶν Βιβλιοθηκῶν. Β΄. Distionaire historique et Critique, par Mr. Piere Bayle, IV. Edition, revue, corrigée et augmentée, avec la vie de l’ Auteur, par Mr Des Maizeaux, Tom. I - IV. à Amsterd. et à Leide. 1730. Fol. Ἡ πρώτη ἔκδοσις τούτου τοῦ Λεξικοῦ τοῦ Πέτρου Βαϋλίου, ἐγένετο ἐν Ροτερδὰμ, τῷ 1697. μετέπειτα ἐπιδιορθώθη, καὶ ἐπηυξήθη ἀπὸ τὸν ἴδιον. Τοῦτο εὗρε μεγάλην ὑπόληψιν μεταξὺ τῶν πεπαιδευμένων, καὶ μ’ ὅλον ὅτι ἀπέκτησε μεγάλους καὶ πολλοὺς ἐναντίους, ὡς πρὸς τὸν ἀριθμὸν τῶν ἄρθρων εἶναι μικρὸν, ἀλλὰ διὰ τὰς εἰδήσεις τὰς πλέον βεβαίας τῶν Συγγραφέων, εἶναι τὸ πληρέστερον. μετεφράσθη δὲ καὶ εἰς τὸ Γερμανικὸν ὑπὸ τοῦ Γοττσχέδ, καὶ ἐξεδόθη ἐν Λειψίᾳ τῷ 1741. εἰς δὲ τὸ Ἀγγλικὸν μετὰ προσθήκης τῶν Ἀσιατικῶν, καὶ Ἀγγλικῶν Συγγραφέων, ἐξεδόθη τῷ 1734 ---- 1741. ἐν τόμοις δέκα, εἰς φύλ. Αὕτη ἡ Ἀγγλικὴ προσθήκη μεταφρασθείσα εἰς τὸ Γαλλικὸν ἐξεδόθη μετὰ καί τινος ἀκόμη προσθήκης καὶ φέρει ἐπιγραφὴν τοιάνδε. Nouveau Dictionaire historique et critique, pour servir de Supplement ou de Continuation au Dictionaire historique et critique de Mr. Piere Bayle, par laques George de Chaufepiè. Tom. I - IV. à Amsterd· et à la Haye. 1750. Μετὰ τοῦτο ἐξεδόθησαν καὶ αἱ ὑπὸ τοῦ Ζιολὺ, loly Chanoine de la Chapelle - auRiche de Dyon. Remarques Critiques sur le Dictionaire de Bayle, premier partie A - F. à Paris et à Dyon 1752. Seconde partie. G - Z ιβ΄. 1758. fol. ὃ ἐστι: Σημειώσεις Κριτικαὶ εἰς τὸ τοῦ Βαϋλίου ἱστορικὸν Λεξικόν. Β΄. CENSURA CELEBRIUM AUTHORUM, sive tractatus in quo varia vinorum doctorum de clarissimis cujusque Saeculi scriptoribus judicia traduntur. Unde facilimo [34]


negotio Lector dignoscere queat, quid in singulis quibusque istorum authorum maxime memorabile sit, et quonam in pretio apud eruditos semper habiti fuerint. Omnia in studiosorum gratia collegit, et in ordinem digessit secundum seriem temporis, quo ipsi auctores floruerunt Thomas PopeBlount. Lond. 1690. fol. Ὁ Συγγραφεὺς εἰ τὴν παροῦσαν Δοκιμασίαν τῶν ἐνδόξων Συγγραφέων, πραγματεύεται περὶ τοῦ χρόνου καθ ὃν ἤκμαζον, περὶ τῶν ἐξαιρέτων Συγγραμμάτων, καὶ περὶ τῶν ἀρίστων ἐκδόσεων αὐτῶν. M. Georg Christoph Hambergers, zuverlaessige Nachrichten von den vornemsten Schriftstelleru. 4. Bánd. iu 8. 1756 - 1764. Lemgo. Dictionaire Bibliographique 4. Tom. à Paris.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ. Α΄. Joann. Alberti - Fabricii Bibliotheca Graeca. Sive notitia Scriptorum veterum graecorum quorumcunque monumenta integra, aut fragmenta edita extant: tum plerorumque e Mss. ac deperditis Vol. I-XIV. Hamburg 1705 - 1728. 4to. 13 Τοῦτο τὸ ἀξιόλογον Σύγγραμμα, τὸ φέρον ἐπιγραφὴν Βιβλιοθήκη Ἑλληνικὴ, εἶναι καρπὸς εἰκοσιπέντε ἐνιαυτῶν κόπου. Ὁ Φαβρίκιος ἐν ταύτῃ πραγματεύεται περὶ τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων, τῶν πρὸ τῆς ἀλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως διεξοδικώτατα, καὶ περὶ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν συντόμως· κυρίως πραγματεύεται περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἤκμαζεν ὁ Συγγραφεὺς, καὶ ἰδίως περὶ τῶν ἐκδόσεων τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ, καὶ περὶ τῶν χειρογράφων. Τὰ Ὁμώνυμα ἀκριβῶς διεχώρισε, καὶ κατάλογον τῶν Συγγραφέων, ὅσων παρ’ ἄλλοις μόνον μνημονεύονται, διεξέθετο. Πολλῶν Συγγράμματα ἀνέκδοτα, καὶ πολλὰ μικρὰ συγγραμμάτια σπάνια, ἐν αὐτῇ ἐξέδωκε. Β΄. De Graecis Linguae graecae literarumque humaniorum instauratoribus, eorum vitis, scriptis, et elogiis libri duo, E. Codd. potissimum Mss. aliisque authenticis ejusdem aevi monumentis deprompsit Humphredus Hodius, praemittitur de vita et scriptis Humphredi dissertatio auctore S. Jebb. Lond. 1742 8vo. Γ΄. Cristiani Friedarich Boerneri· de Doctis hominibus graecis literarum graecarum in Italia instauratoribus liber. Lipsiae 1750. 8vo. Ἡ βάσις τούτου τοῦ βιβλίου εἶναι μερικῶν ἀκαδημαϊκῶν συγγραμμάτων, τὰ ὁποῖα ὁ Συγγραφεὺς ἐν τῇ νεότητί του συνέγραψεν. αἱ βιογραφίαι τῶν Συγγραφέων εἶναι ὀλιγώτεραι μὲν κατὰ τὸν ἀριθμὸν ἀπὸ τὰς τοῦ ἀνωτέρω Χοδίου, διεξοδικώτεραι δὲ καὶ ἐντελέστεραι.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣΤΙΚΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ. Α΄. Bibliotheca Ecclesiastica, in qua continentur de scriptoribus Ecclesiasticis S. Hieronymus Gr. et Lat. Gennadius Massaliensis, etc. etc. Cum aub. Miraei Auctario de scriptoribus Ecclesiasticis. Curante Ioh. Alberto Fabricio. Hamburg. 1718. fol. Β΄. Scriptorum Ecclesiasticorum historia literaria, a Christo nato usque ad saeculum XIV. facili methodo digesta. etc. etc. auctore Guilielmo Cave. Volumen I. et II. Oxonii e Theatro Sheldon. ap. los. Pohl. 1740. fol. Γ΄. Nouvelle Bibliotheque des auteurs Ecclesiastiques, contenent l' Histoire de leur vie, le catalogue, la critique, et la Chronologie da leurs Ouvrages. etc. par Mr. L. Ellies Du Pin. 13

Αὕτη ἐξεδόθη καὶ ἐκ δευτέρου αὐτόθι, μετὰ προσθήκης πολλῶν ἀνεκδότων τοῦ Συγγραφέως.

[35]


Δ΄. Table universelle des Auteurs Ecclesiastiques disposès par Ordre Chronologique, et de leurs ouvrage veritable ou supposés. Τοῦ αὐτοῦ. Ε΄. Apparatus ad Bibliothecam maximam veterum patrum et antiquorum Scriptorum Ecclesiasticorum Lugdoni editam, in quo quidquid ad eorum scripta, et doctrinam, variosque scribendi et docendi modos pertinet, dissertationibus criticis examinatur et illustratur. etc. opera et studio Nicolai le Nourry: Paris 1703. ΣΤ΄. Casimiri Oudini Commentarius de scriptoribus Ecclesiae antiquis illorumque scriptis tam impressis, quam manuscriptis adhuc extantibus in celebrioribus Europae Bibliothecis, etc. Francofort. ad M. 1722. fol. Ζ΄. Histoire generale des auteurs Sacrés, et Ecclesiastiques, qui contient leur vie, le catalogue, la critique, le jugement, la chronologie, l' analyse et le dénombrement des differentes édition de leurs Ouvrages etc. l' Histoire des consiles tant generaux que particuliers, et les Actes choisis des Martyrs, par le R. P. Dom Remy Cillier. To: I XVIII. à Paris. 1729. 4to. 14.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΝΟΜΙΚΩΝ. Α΄. Les vies de plus celebres jurisconsultes de toutes les Nations, tans anciens que modernes etc. par ordre alphabétique, par Mr. Toisand. à Paris.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΑΤΡΩΝ. Α΄. Histoire de la Medecine, ou l' on voit l' origine et les progrés des cet Art, de siecle en siecle, les sectes, qui s' y sont formées; les noms des Medecins, leurs découvertes, leurs opinions, et les circonstances les plus remarquables de leur vie. par Daniel le Clerc. à Amsterd. 1723. 4to. Ὁ Συγγραφεὺς ταύτης τῆς Ἰατρικῆς Ἱστορίας, ἦτον Ἰατρὸς, καὶ τὸ βιβλίον του εὗρε μεγάλην ὑπόληψιν· φθάνει ὅμως ἕως εἰς τὸν Β΄. αἰῶνα μετὰ Χριστὸν, ὅθεν εἰς ἀναπλήρωσιν τούτου ἔστι τὸ ἑπόμενον. Β΄. Historiae Medicinae a Galeni tempore usque ad initium saeculi decimi sexti. Anglica scripta, a Iohanne Freind. M. D. latina conversa a Johanne Wigan. Περὶ τῆς ὠφελείας ταύτης τῆς βίβλου ἀποδεικνύουσιν αἱ ἀναρίθμητοι ἐκδόσεις. Γ΄. Medicinisches gelehrten Lexicon, darinnen die leben der berümpten Aerzte, samt deren Wichtigsten Schriften, Sonderbarsten entdekkungen und merkwürdigsten streitigkeiten, aus den besten scribenten in möglichsten Kürze nach Alphabetischer Ordnung beschrieben worden, von D. Christiam Wilhelm Kestner: Jena. 1740. 4to. Biliotheca medicinae praticae. Ὑπὸ Alberto von Haller εἰς τόμους 4. εἰς 4. 1771. ἐν Βέρνη. Αὕτη ἡ Ἰατρικὴ Βιβλιοθήκη περιέχει τὴν βιογραφίαν ὅλων τῶν Ἰατρῶν ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τοῦ 1770. ἔτους.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ.

14 Κατὰ μέρος ἐμπορεῖ τινὰς νὰ ἀναγνώσῃ τὸν Εὐσέβιον, καὶ Ἱερώνυμον, περὶ τῶν παλαιῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, καθὼς καὶ περὶ τῶν Κοσμικῶν, τόν τε Σουΐδαν καὶ Φώτιον. μ’ ὅλον ὅτι ὁ Σουΐδας εἰς πολλὰ δὲν ἔχει τὸ ἀξιόπιστον.

[36]


Α΄. Gerardi Tohannis Vosii de Historicis graecis libri IV. Amstel. 1697. fol. Β΄. M. H. de Bysantinarum rerum scriptoribus Graecis Liber. Auctorum quinquaginta, qui de Constantinopolitanis aliisque tam Ciuilibus, quam Ecclesiasticis antiquitatibus monumenta nobis reliquerunt, vitas, scripta, de scriptis judicia distinctiorem in modum recenset. Lips. 1677. 4. Γ΄. Histoire des anciens traités. par Mr. Barbeyrak. Τοῦτο τὸ ἀξιόλογον βιβλίον περιέχει ὅλας τὰς μεταξὺ διαφόρων Ἐθνῶν ἐν πολέμοις συνθήκας. Ἑλλ. Γαλ. ἐξ ἀρχῆς μέχρι Καρόλου τοῦ μεγάλου, τὰς ὁποίας ὁ Συγγραφεὺς ἐπιμελῶς ἐσύναξεν.

ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΩΝ. Α΄. Jacob Bruchers Kurze Fragen aus der philosophischen Historie, von anfang der Welt bis auf die geburt Christi, mit amnerkungen erläutert. Erster bis 7ten. Theil und Zusäzze. Ulm. 1731. Β΄. Jacobi Bruckeri Historia critica Philosophiae, a mundi incunabilis ad nostram usque aetatem deducta. Tom. I - IV. Lips. 1742. 4to. Καὶ εἰς τὰ δύο ταῦτα βιβλία πραγματεύεται ὁ Συγγραφεὺς, οὐχὶ μόνον περὶ τῆς Φιλοσοφίας, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν φιλοσόφων, καὶ τῶν κατ’ αὐτοὺς δογμάτων, διεξοδικώτατα.

[37]


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Β΄. Περὶ τοῦ τρόπου τῆς διατηρήσεως, καὶ πολλαπλασιάσεως τῶν παλαιῶν Συγγραμμάτων.

Ὁ Σκοπὸς τῆς παρούσης Πραγματείας εἶναι νὰ δώσωμεν εἰδήσεις περὶ τῶν Συγγραφέων τῶν Ἑλλήνων, ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τοῦ ΙΕ΄. αἰῶνος. Ζητῆται ὅμως, πῶς διετηρήθησαν καὶ πῶς ἐπολλαπλασιάσθησαν τὰ τούτων Συγγράμματα ἐξ ἀρχῆς μέχρι τῆς σήμερον; Τοῦτο τὸ ζήτημα πρέπει νὰ λυθῇ, χάριν τῶν ἀρχαρίων, πρὸς οὓς καὶ ἡ παροῦσα πραγματεία διορίζεται. Τὸ μέσον ταύτης τῆς διατηρήσεως καὶ πολλαπλασιάσεως τῶν παλαιῶν Συγγραμμάτων, συνίσταται μέρος μὲν διὰ τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, μέρος δὲ διὰ τῆς ἐν τοῖς ὑστέροις καιροῖς ἐφευρεθείσης Τυπογραφίας. Καὶ τοῦτο τὸ διπλοῦν μέσον διαιρεῖ τὸ παρὸν κεφάλαιον, εἰς δύω Τμήματα.

ΤΜΗΜΑ Α΄. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΓΡΑΦΕΙΝ. §. 1. Ὠφέλεια ἡ ἐκ τοῦ Γράφειν.

Μ

εταξὺ τῶν ἄλλων ἐφευρέσεων, τὰς ὁποίας ὁ ἀνθρώπινος νοῦς εὐτυχῶς ἐφαντάσθη, δὲν εἶναι ἄλλη τόσον ὠφελιμωτάτη, θεωρουμένη ὡς πρὸς τὴν περιφέρειάν της, ὅσον ἡ τέχνη τοῦ Γράφειν, καὶ ταύτης ἡ ἀπόδειξις εἶναι, ὁπόταν θεωρήσῃ τινὰς ἐκεῖνα τὰ δυστυχῆ παλαιὰ ἔθνη, τὰ ὁποῖα ὄντα ἐστερημένα τούτου τοῦ πολυτίμου θησαυροῦ, τῆς τέχνης τοῦ γράφειν, ὶ ἐξ ἐναντίας τ ἦσαν πεσμένα μέσα εἰς μίαν μεγάλην βαρβαρότητα· κα σμένα ἐκ τούτου τοῦ θησαυροῦ, ἦσαν εἰς τὴν μεγάλην ἀνθηρότητα τῶν ἠθῶν, τῶν τεχνῶν, κα ὶ ἐπ ισ τ η μ ῶ ν · κ τοῦ Σικωλιώτου, ἐν τ’ αὐτῷ καὶ ἐπαίνων ἔμπλεως. «Τὶς γὰρ ἂν (φησι) ἄξιον ἐγκώμιον διάθοιτο τῆς τῶν Γραμμάτων μαθήσεως; διὰ γὰρ τούτων μόνον οἱ τετελευτηκότες τοῖς ζῶσι διαμνημονεύονται· ο ἱ δὲ μακρὰν το παρεστῶσι, διὰ τῶν γεγραμμένων ὁμιλοῦσι. ταῖς δὲ κατὰ πόλεμον συνθήκαις ἐν ἔθνεσιν ἢ βασιλεῦσι πρὸς διανομὴν τῶν ὁμολογιῶν, ἡ διὰ τῶν Γραμμάτων ἀσφάλεια βεβαιοτάτην ἔχει πίστιν. Καθόλου δὲ τὰς χαριεστάτας τῶν φρονίμων ἀνδρῶν ἀποφάσεις, καὶ Θεῶν χρησμοὺς, ἔτι δὲ Φιλοσοφίαν, καὶ πᾶσαν Παιδείαν μόνη τηρεῖ, καὶ τοῖς ἐπιγινομένοις ᾀεὶ παραδίδοσιν εἰς ἅπαντα τὸν αἰῶνα. Διὸ καὶ τοῦ μὲν ζῇν τὴν φύσιν αἰτίαν ὑποληπτέον, τοῦ δὲ καλῶς ζῇν τὴν ἐκ τῶν Γραμμάτων συγκειμένην παιδείαν 15. Ὅσον περισσοτέρους ἐπαίνους εὑρίσκομεν περὶ ταύτης, ἄλλο τόσον περισσοτέρας δυσκολίας εὑρίσκομεν διὰ νὰ μάθωμεν ἀκριβῶς τὸν πρῶτον ἐφευρετὴν ταύτης τῆς πολυτίμου ἐπιστήμης, ἐπειδὴ καὶ αἱ περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως γνῶμαι τῶν πεπαιδευμένων εἶναι διάφοροι.

§. 2. ΠΕΡΙ ΤΟΥ ΠΡΩΤΑΙΤΙΟΥ. 15

Βιβλιοθ. ἱστορ. βιβλ. ΙΒ΄. σελ. 80.

[38]


Μ

Α΄. ερικοὶ τῶν πεπαιδευμένων εὑρίσκουσι βεβαίαν τὴν ἀνακάλυψιν τῶν Γραμμάτων πιστεύοντες, ὅτι δὲν ἐστάθη ἄλλος ὁ πρωταίτιος αὐτῶν, παρὰ ὁ μόνος Θεὸς, καὶ αὕτη ἡ γνώμη θεολογικ ῶς θεωδώρημα Πᾶν ρ ο υ μ έν ητέλειον εἶν α ι ἡἄνωθεν β εβ α ιω ἐστὶ τ ά τ η · δ ιό τ ι, 16 καταβαῖνον. Ἐκτὸς τῶν Ῥαββίνων, εἶναι τῆς αὐτῆς γνώμης, ὁ Μέρικος Κασαουβῶνος , ὁ Σχόττιος 17, Μασσμούθιος 18, Γουσσέτιος 19, Ὀβενὸς 20 καὶ ὁ Ἰακουελότιος, 21. καὶ οὗτοι πάλιν διαιροῦνται εἰς δύο φατρίας, ἡ μία βεβαιοῖ, ὅτι τὰ γράμματα κατὰ πρῶτον ἀπεκαλύφθησαν ὑπὸ τοῦ Θεοῦ εἰς τὸν Ἀδὰμ, ἡ δὲ ἄλλη ἐξ ἐναντίας λέγει, ὅτι εἰς τὸν Μωϋσῆν, καὶ οὐχὶ εἰς τὸν Ἀδὰμ, καὶ ταύτην τὴν γνώμην καταπολεμήσας ἰσχυρῶς ὁ πολυμαθὴς Γρέϊς 22 ἀπέδειξε τὴν ἀτέλειαν τοῦ Ἑβραϊκοῦ Ἀλφαβήτου.

§. 3.

Β΄. Ἕτεροι πάλιν θέλουσιν, ὅτι ἡ τέχνη τοῦ Γράφειν, εἶναι ἓν ἔργον τοῦ ἀνθρωπίνου νοός. Εἶναι γνωστὸν, ὅτι ὁ Ἀδὰμ, ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, οὐχὶ μόνον πατὴρ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους ἐστάθη, ἀλλὰ καὶ πατὴρ ὅλων τῶν τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν, καθὼς μαρτυρεῖ καὶ ὁ Σουΐδας. «Οὗτος τοίνυν, (ὁ Ἀδὰμ) ἔστιν ὁ δοκιμάσας ἕκαστα, καὶ πᾶσι κανόνας καὶ στάθμας ἀκριβεῖς, καὶ ὅρους ἀναντιῤῥήτους ἐναρμοσάμενος. τούτου τέχναι καὶ γράμματα. τούτου ἐπιστῆμαι λογικαί τε καὶ ἄλογοι. τούτου προφητεῖαι, ἱερουργίαι, καὶ καθαρμοὶ, καὶ νόμοι, γραπτοί τε καὶ ἄγραφοι. τούτου πάντα εὐρήματα, καὶ διδάγματα, καὶ ὅσα κατὰ τὸν βίον ἀναγκαῖαι χρεῖαι τε καὶ δίαιται». Τῆς αὐτῆς γνώμης εἰσὶ καὶ ὁ Μάδερος 23, Λαμπέκιος 24, καὶ Ρεϊμμᾶννος 25. Ἄλλοι πάλιν ἀρνοῦνται καὶ ταύτην τὴν γνώμην, θέλοντες ὅτι ὁ υἱὸς αὐτοῦ ὁ Σὴθ, ἐστάθη ὁ ἐφευρέτης, καὶ ἄλλοι πάλιν ἐξ ἐναντίας θέλουσι τὸν Ἐνώχ, ἐπιφέροντες τούτους τοὺς λόγους. Πῶς ἦτον δυνατὸν (λέγοντες) νὰ φυλαχθῇ ἡ ἀληθὴς περὶ Θεοῦ διδασκαλία καὶ νὰ διατηρηθῇ ἡ ἀνθρώπινος κοινωνία ἄνευ γραμμάτων»; πρὸς οὓς ἕτεροι ἀποκρινόμενοι ἀποδεικνύουσιν, ὅτι, ἡ ἀληθὴς περὶ Θεοῦ διδασκαλία ἐφυλάχθη διὰ τῆς θεϊκῆς πρὸς τοὺς προπάτορας ἐπιφανείας, ἥτις κατὰ τὴν θείαν Γραφὴν συχνάκις ἐγίνετο, καὶ διὰ τῆς μακροβιότητος αὐτῶν. Ἡ ἱστορία μᾶς διδάσκει, ὅτι πολλὰ τῶν παλαιῶν ἐθνῶν ἦσαν ἐστερημένα γραμμάτων, καὶ μ’ ὅλον τοῦτο ἐδιοικοῦντο μὲ τοὺς διὰ λόγου ἐκ παραδόσεως νόμους 26. Ὁ Στράβων διηγεῖται περὶ τῶν Ἰνδῶν 27 ὅτ ι α ὐ τ ο ὶ ἄ ν ευ τ ῆ ς τ έχ ν η ς τ ο ῦ γ ρ ά φ ειν δ ιά γ ο υ σ ι· κ α ὶ ὁ Α ἰλ ια ν ὸ ς 28 περὶ τῶν Θρᾳκῶν λέγει, ὅτι αὐτοὶ ὄχι μόνον νὰ γράφωσι δὲν ἤξευρον, ἀλλὰ καὶ τὸν ἐπαγγελλόμενον νἀπ τοῦ εσ τ ρμεγάλου έφ ο ν τ ο · ἀΚαρόλου λ λ ὰ κ α ὶ Καίσαρος ἕ ω ς τ ὸ ν κ ατῆς ιρ ὸ δύσεως, οἱ λαοὶ τῆς Γερμανίας, ἦσαν ἄπειροι Γραμμάτων 29, καθὼς καὶ τὰ πλήθη τῆς Ἀμερικ ῆς μ έχ ρ ι τ ῆ ς σ Γράφειν, πρὶν τοῦ Νῶε δὲν ἦτον ἀκόμι γνωστή. Γ΄. Ὅσον περισσότερον ὑψώνουσι μερικοὶ τὴν ἀρχὴν τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, ἄλλο τόσον ἐξ ἐναντίας οἱ ἀντικείμενοι τὴν ταπεινώνουσι, βεβαιοῦντες, ὅτι αὕτη ἔλαβε τὴν ἀρχήν De enthusiasmo. C. 2. De mirabilibus graphicis, in Technica curiosa. p. 547. 18 Vind. Hebr. Script. p. 85. 19 Coment. Ling· Hebr. 788. 20 In Theologumenis p. 281. 21 Diss. sur l’ existence de Dieu, diss. 1. c. 23. 22 Act. Philos, Vol. I. p. 806. 23 De Biblioth. antedib. p. 2. 24 Prodrom. Histor. Lit. p. 5. 25 Einleit. in der Histor. Lit. antedilau. p. 35. 26 Πλάτων. Νομ. Γ΄. σελ. 68. ed Serran. 27 Βιβλ. ιστ'. σελ. 709. 28 Ποικ. Ἱστορ. β΄. Η΄. Κεφ. στ΄. 29 M. Georg. Christoph Gambergens· von der vornemsten e Schrifsteler. I. Tbeil. seis. 61. 16 17

[39]


της ἀπὸ τὸν Μωϋσῆν· ἄλλοι πάλιν λέ ντες κα ὶ α ὐ τ ο ὶ τ ο ὺς λ ό τὸ τοῦ πολέμου βιβλίον τοῦ Κυρίου. Ἀριθμ. ΚΑ΄. 14. καὶ στίχ. 27. 30. Ἀλλ’ αὕται αἱ ἐξετάσεις οὖσαι ἀμφισβητήσιμοι νὰ σαφηνισθῶσιν ἀποχρώντως εἶναι ἀδύνατον.

§. 4. Περὶ τοῦ ἀληθοῦς Ἐφευρετοῦ τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν. Τάαυτος.

Τὰ μέχρι τοῦδε συνοπτικῶς εἰρημένα, μᾶς μανθάνουσιν, ὅτι ἡ τέχνη τοῦ Γράφειν, πρέ-

πει ν ὰ ἐφ ευ ρ εθῃ εἰς Μωσέως βιβλία δὲν μᾶς φανερώνουσι τί ποτε περὶ τῆς ἐφευρέσεως τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, ἐν ᾧ ἀναφέρουσι μικράς τινας ἄλλας ἐφευρέσεις, 30· ὅθεν εἶναι πιθα δὲν ἦτον γνωστὸς καὶ εἰς αὐτὸν τὸν Μωϋσέα, ἀλλὰ μήτε ἦτον ἀπὸ τὴν γενεὰν τοῦ Σὴμ, περὶ τῆς ὁποίας ὁ Μωϋσῆς πραγματεύεται. Ἂς ἐξετάσωμεν λοιπὸν νὰ ἰδῶμεν τὶς ὁ τούτων ἀληθὴς ἐφευρέτης. Εἶναι μία παλαιὰ, καὶ σχεδὸν κοινὴ παράδοσις, ὅτι οἱ Φοίνικες εἰσὶν οἱ πρῶτοι ἐκεῖνοι ἐφ ευρ ετ α ὶ τ α ύ τ η ς τ ῆ ς τ έχ ν η ς τ ο ῦ Γ ρ ά φ ειν , ὡ ς φ α ίν ετ α ι π α ρ ’ Ε ὐ σ τ α θίῳ · Φοίνικες εὗρον γράμματ’ ἀλεξίλογα. (Ὀδ. ξ΄. σελ. 1757· κα ὶ311771.) . καὶ καθὼς μαρτυρ Phoenices primi, famae si creditur, ausi Mensuram rudibus vocem signare figuris. Μετὰ τοῦ ὁποίου συμφωνοῦσιν ὁ Πλίνιος 32, Τάκιτος 33, Κριτίας παρ’ Ἀθηναίῳ 34, Τίμων παρὰ Σέξτῳ Ἐμπειρικῷ 35, Θεόφιλος ὁ Ἀντιοχεὺς 36, καὶ Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεὺς37, τοὐλάχιστον ἦτον γνωστὴ αὐτὴ ἡ παράδοσις πρὸ τῶν ἄλλων ἐθνῶν εἰς τοὺς Ἕλληνας, ἐπειδὴ καὶ οἱ Ἕλληνες ἐκ τῶν Φοινίκων ἔλαβον τὰ αὐτῶν γράμματα, ὅθεν καὶ Φοινίκεια ἐκαλοῦντο38. Ἡ παλαιοτάτη τούτων μαρτυρία εἶναι ἐκείνη ἡ τοῦ Σαγχωνιάθωνος 39 Ἱστορικοῦ τῶν Φοινίκων, ὅστις ἐν ταύτῳ καὶ τὸ ὄνομα τοῦ ἐφευρετοῦ ἐπιφέρει, λέγω οὑτωσί. ἀπὸ Μισὼρ Τάαυτος, ὃς εὗρε σὴν τῶν πρώτων στοιχείων γραφήν 40. ὁ δὲ Φίλων 41 περὶ τοῦ κόπου, τὸν ὁποῖον ὁ Σαγχωνιάθων κατέβαλε περὶ τῆς Ἱστορίας τοῦ Τααύτου, γράφει, Πολυβροντιστικῶς

ἐξεμάστευσε τὰ Τααύτου, εἰδὼς ὅτι τῶν ὑφ’ ἥλιον γεγονότων, πρῶτός ἐστι Τάαυτος τῶν γραμμάτων στὴν εὕρεσιν ἐπινοήσας, καὶ τῆς τῶν ὑπομνημάτων γραφῆς κατάρξας. Οὗτος ὁ Τάαυτος, ὅστις καὶ Θὼθ ὠνομάζετο, εἶναι ὁ πρῶτος Αὐγύπτιος, ἢ ὁ Φοινίκιος Ἑρμῆς, τὸν ὁποῖον ὁ Πλούταρχος 42 Θεὸν τῶν Αὐγυπτίων καλεῖ, τῷ ὁποίῳ καὶ τὴν ἐφεύρεσιν τῶν γραμμάτων ἀποδίδωσιν 43, κατήγετο δὲ ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Χάμ, ἐγεννήθη σχεδὸν ἑκατὸν πεντήκοντα χρόνους μετὰ τὸν Κατακλυσμὸν, καὶ μερικοὺς χρόνους μετὰ τὸν Καϊνὰν, υἱὸν τοῦ Ἀρφαξὰδ, μετὰ τοῦ ὁποίου εἰς ἓν καὶ τὸν αὐτὸν βαθμὸν τῆς καταγωγῆς τάσσεται, ζήσας 30

Γέν. κεω. Δ΄. 20. 21. Farsal. II. 220. 221. 32 Histor. Natur. 5. 12. 33 Annal. Libr. XI. C. 14. 34 Δειπνοσοφ. βιβ. Α΄. 35 Μαθηματ. Α΄. κεφ. 2. τμῆμ. 53. 54. 36 Στρωματ. βιβ. Α΄. σελ. 307. 37 Πρὸς Ἀὐτόλυκ. βιβ. Γ΄. πρὸς τὸ τέλος. 38 Διόδ. Σικελ. Βιβλ. ἱστορ. σελ. ιδ. 140. ἔκδ. τοῦ Βέσελιγγ. 39 Σαγχωνιάθων Τύριος φιλόσοφος ὃς γέγονε κατὰ τὰ Τρωϊκά. Σοΐδ. καὶ Πορφύρ. καὶ παρὰ τῷ Εὐσεβ. Προπαρασκ. Εὐαγγ. βιβ. 10. Κεφ. 9. 40 Παρὰ τῷ Εὐσεβίῳ Προπαρασκ. Εὐαγγελικ. βιβ. Α΄. σελ. 36. 41 Αὐτόθ. σελ. 31. 42 Συμποσιακ. βιβ. Θ΄. πρόβλ. Γ΄. 43 Ὅρα τὸ Ἄρθρον Ἑρμῆς. 31

[40]


ἔτη τετρακόσια ἑξήκοντα, ὃ ἐστὶν, 610. μετὰ τὸν Κατακλυσμὸν, καὶ 79. μετὰ τὴν Πυργοποιΐαν. Ἐν Φοινίκῃ διατρίβων, κατεγίνετο εἰς τὰς ἐφευρέσεις του, ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Οὐρανοῦ, ἢ τοῦ Κρόνου, σχεδὸν 550. ἔτη μετὰ τὸν Κατακλυσμὸν, καὶ 20. μετὰ τὴν Πυργοποιΐαν, 6. ἢ 10. πρὶν ἀπέλθῃ εἰς Αἴγυπτον, ἔνθα αὐτὸς, καὶ οἱ ἀπόγονοι αὐτοῦ εἰς δεκαπέντε γενεὰς, ἐν ταῖς Θήβαις ταῖς εἰς τὴν ἄνω Αἴγυπτον ὑπὸ τῶν Μεσριτῶν κτισμέναις, σχεδὸν τετρακοσίους χρόνους ἐβασίλευσαν. Πρέπει νὰ διακρίνηται οὗτος ὁ Τάαυτος, ἢ Θὼθ, ἢ Ἑρμῆς, ἀπὸ ἄλλον τινα συνώνυμόν του, ὅστις ἔζη σχεδὸν 400. ἔτη μετὰ τοῦτον τὸν πρῶτον, καὶ ἦτον γνωστὸς καὶ αὐτὸς εἴς τε τὴν Αἴγυπτον, καὶ Ἑλλάδα· ἐπειδὴ ὁ μὲν πρῶτος, ἔκαμε τὰς ἐφευρέσεις, ὁ δὲ δεύτερος τὰς ἔφερεν εἰς μεγάλην ἐντέλειαν, καθὼς θέλομεν εἰδεῖ ἐν τῷ ἰδίῳ αὐτοῦ τόπῳ.

§. 5. Περὶ διαδόσεως καὶ πολλαπλασιάσεως τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, καὶ τῶν Γραμμάτων.

Φαίνεται πιθανῶς, ὅτι αὕτη ἡ τοῦ Τααύτου εἶναι ἡ ἀληθὴς ἐφεύρεσις τῆς τέχνης τοῦ

διὰ Γραμμάτων γράφειν. Ἡ ἐκ τῶν Γραμμάτων μεγάλη ὠφέλεια, δὲν μᾶς ἀφήνει νὰ ἀμφιβάλλωμεν ὅτι καὶ ἡ διάδοσις αὐτῶν δὲν ἔγινε τόσον ταχέως. Οἱ Φοίνικες λοιπὸν, ὡς εἴδαμεν, ἦσαν οἱ π ρ ῶ τ ο ι ο ἵτ ιν ες εἶχ ο ν τ ὰ Γ ρ ά μ μ α τ α · ἔπ ειτ α ὁ ἴδ ιο ς ἐφ ευ ρ ετ ὴ ς Τ ά α υ τ ο ς τ ὰ ἔφ ερ ε κ α ὶ εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ ἐξ αὐτῶν τῶν δύω ἐπαρχιῶν διεδόθησαν εἰς τὴν Συρίαν, Ἀραβίαν, Χαλδαίαν, καὶ Αἰθιοπίαν. Οἱ Πελασγοὶ τὰ ἔφερον ἐκ τῆς Ἀσίας εἰς τὰς νήσους τοῦ Αἰγαίου πελάγους, εἰς τὴν Ἀττικὴν, εἰς τὴν Πελοπόννησον, εἰς τὴν Θεσσαλίαν, καὶ εἰς τὰ λοιπὰ μέρη τῆς Ἑλλάδος, ὅθεν καὶ Πελασγικὰ Γράμματα ἐκαλοῦντο 44. Οἱ αὐτοὶ τὰ ἔφερον μετὰ ταῦτα εἰς τὴν Ἐτρουρίαν, οἱ δὲ Ἐτρούριοι τὰ μετέδωκαν εἰς τοὺς Λατίνους καὶ Ῥωμαίους. Εἰς δὲ τὴν Γαλλίαν τὰ ἔφερον οἱ Φωκεῖς, καὶ ἐκ τῆς Γαλλίας καὶ Ἰταλίας, τὰ ἔλαβον οἱ Γερμανοί. Αὕτη ἡ διάδοσις ἀποδεικνύει, ὅτι ὅλα αὐτὰ τὰ γένη κατ’ ἀρχὰς εἶχον ἑνὸς καὶ τοῦ αὐτοῦ εἴδους γράμματα 45.

§. 6. Περὶ τῆς Σχηματογραφίας.

Ἐκτὸς τούτου τοῦ τρόπου τοῦ γράφειν γράμματα, πρέπει νὰ ἀναφέρωμεν συντόμως,

καὶ ἓν ἄλλο εἶδος, τὸ ὁποῖον τῆς μνήμης, ἢ τῶν πραγμάτων λέγεται. Τοῦτο τὸ εἶδος συνίσταται, ἢ εἰς σχήματα, τὰ ὁποῖα τρόπον τινα παραστήνουσι τὰ πράγματα, ἢ εἰς σημεῖα. Τοῦτος ὁ τρόπος τοῦ γράφειν ἦτον ἐν χρήσει εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους, παραστήνων τὰς ἐννοίας διὰ τούτων τῶν σημείων, καθ’ ὃν καιρὸν τὰ πράγματα, καὶ αἱ χρείαι τοῦ ἀνθρώπου δὲν εἶχον τόσον ἀριθμόν. Εὑρίσκονται ἔτι καὶ τὴν σήμερον ἔθνη, τὰ ὁποῖα μεταχειρίζονται τοῦτον τὸν τρόπον τοῦ γράφειν. Τὸ πρῶτον εἶδος τὸ διὰ σχημάτων γράφειν, ἦτον ἐν χρήσει παρὰ τοῖς Αἰγυπτίοις, τὸ ὁποῖον Ἱερὰ Γράμματα, ἢ Ἱερογλυφικὰ ἐκαλοῦσαν, σχηματίζοντες ζῶα, ἢ εἴδωλα τινα, καὶ διὰ τούτων ἐσήμαινον τὰς ἐννοίας των. Οὗτος ὁ τρόπος εὑρέθη καὶ εἰς τοὺς Μεξικοὺς, ὅταν κατεπολεμήθησαν ὑπὸ τῶν Ἰσπανῶν, ὁ ὁποῖος δὲν ἔχει περισσοτέραν διαφορὰν ἀπὸ ζωγραφίας. Σώζονται ἔτι αὐτῶν μερικὰ βιβλία ἐν τῇ τῆς Δρέσδης βιβλιοθήκῃ, καὶ μάλιστα ὁ Ἄγγλος Πούρχασσ, ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Περιηγήσεών του, ἓν τοιοῦτον ὁλόκληρον

44

Διόδωρ. Σικελ. βιβλ. Γ΄. Εὐστάθ. δὲ ἐν Ἰλ. Β. σελ. 358. λέγει, ὅτι οἱ Πελασγοὶ τὰ ἐφύλαξαν μετὰ τὸν κατακλυσμὸν τῆς Θεσσαλίας. 45 Πρὸς περισσοτέραν κατάληψιν, ἂς ἰδῇ ὁ ἀναγνώστης τὰ διάφορα παλαιὰ Ἀλφάβητα χαλκογεγραμμένα, ἐν Nouveau Traité de Diplomatique. Paris. 1750. Τόμ. Α΄. καὶ ἐν τῇ Παλαιογραφίᾳ τοῦ Ἰωάννου Ἰακώβου Ῥάμβαχ, Γερμανιστὶ ἐκδοθείσῃ τῷ 1778. ἐν Ἄλλῃ τῆς Σαξωνίας, καὶ ἐν τῇ τοῦ Montfaucon Paleographia Græca.

[41]


συνετυπώσατο 46, καὶ οἱ τοῦ Καναδᾶ ἐγκάτοικοι τοῖς αὐτοῖς χρῶνται μέχρι τῆς σήμερον47. Ὁ δ’ ἄλλος τρόπος, τὸ διὰ σημείων γράφειν, ἀνήκει εἰς τὰ τῶν ἐγκατοίκων τῆς Κίνας γράμματα.

46 47

Relations de divers voyages. Paris 1696. Τομ. Β΄. Memoir. de l’ Academ. des Inscrip. Tom. 6. pag. 609. Ed. Paris.

[42]


§. 7. Περὶ τῶν διαφόρων τρόπων τοῦ Γράφειν.

Τὰ διάφορα εἴδη τῶν γραμμάτων, ἐγράφοντο καὶ μὲ διάφορον τρόπον. Ἠμποροῦν

εὐκόλως καὶ αὐτὰ νὰ διαιρεθῶσιν εἰς τρεῖς τάξεις. Α΄.) εἰς κυκλικήν. Β΄.) εἰς ὀρθὴν, καὶ Γ΄.) εἰς ὁριζόντειον. Ἂς κάμωμεν λοιπὸν καὶ περὶ αὐτῶν μίαν μικρὰν ἐξέτασιν, νὰ ἰδῶμεν ποία ἀπ’ αὐτὰς ἦτον ἡ ἀρχαιοτάτη. Ἡ πρώτη τάξις ἦτον ἐν χρήσει εἰς τὰ παλαιὰ ἔθνη τῶν ἀρκτικῶν μερῶν 48, ἡ δευτέρα κυρίως παρὰ τοῖς Ἰνδοῖς, πλὴν διαφόρως, οἱ μὲν ἔγραφον ἀρχὴν ποιοῦντες κάτωθεν πρὸς τὰ ἄνω, ὡς οἱ ἐγκάτοικοι τῶν Φιλιππικῶν νήσων 49, οἱ δὲ ἄνωθεν πρὸς τὰ κάτω, καὶ μάλιστα ἐκ τῆς δεξιᾶς χειρὸς πρὸς τὴν ἀριτερὰν, ὡς οἱ τῆς Κίνας, οἱ τοῦ Ἰαπὸν, καὶ οἱ τῆς Ταταρίας ἐγκάτοικοι50. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἔγραφον εἰς τοὺς ἀρχαίους χρόνους καὶ οἱ Ἕλληνες, πλὴν διαφόρως, καθὼς θέλοιεν ἰδῇ κατωτερω. Ἡ τρίτη τάξις ἔχει καὶ αὐτὴ παρομοίως τὴν αὐτὴν διαφοράν. Οἱ Φοίνικες, οἵ τινες ἐστάθησαν οἱ πρῶτοι ἐφευρεταὶ τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν, καὶ τῶν Γραμμάτων, καὶ οἱ Αἰγύπτιοι, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἡροδότου 51 ἔγραφον ἀρχὴν ποιοῦντες ἀπὸ τὴν δεξιὰν χεῖρα πρὸς τὴν ἀριστερὰν, καὶ οὗτος εἶναι ὁ ἀρχαιότερος τρόπος τοῦ γράφειν, ὅ ἐστιν ὁ ὁριζόντειος. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἔγραφον καὶ οἱ Ἑβραῖοι, καὶ ὅλοι οἱ ἐγκάτοικοι τῶν ἀνατολικῶν μερῶν τῆς Ἀσίας. Τοιουτοτρόπως ἔγραφον καὶ οἱ Ἕλληνες, καὶ οἱ Ἐτρούριοι, ἐπειδὴ εὑρίσκονται μερικὰ νομίσματα τῶν Ἑλλήνων κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον γεγραμμένα 52. Πότε δὲ ἤρξαντο τοῦ γράφειν ἐκ τ ο ῦ ἀ ρ ισ τ ερ ο ῦ μ έρ ο υς π ρ ὸ ς τ ὸ δ εξ ιὸ ν , δ ύ σ κ ο λ ο ν εἶν α ι ν ὰ δ ιο ρ ισ θῇ · φ α ίν ετ α ι ὅ μ ω ς ὅ τ ι ὁ Κάδμος ἤρξατο τοιουτοτρόπως τοῦ γράφειν 53, ὅστις καὶ τὰ φοινίκεια γράμματα καλλωπίσας, μετεσχημάτισεν ἐκ τοῦ ἀριστεροῦ πρὸς τὸ δεξιὸν τρέψας αὐτὰ, δι’ ὃ καὶ Κάδμεια ὠνομάσθησαν, ὅτις ἔτι καὶ τὴν Ἀριθμητικὴν ἐκ τῆς Φοινίκης εἰς τὴν Ἑλλάδα μετέφερε, καὶ διὰ τῶν Γραμμάτων τοὺς ἀριθμοὺς ἐσημείωνεν. Οὗτος ὁ τρόπος λοιπὸν τοῦ γράφειν ἐκ τοῦ ἀριστεροῦ μέρους, κινοῦντες τὴν χεῖρα πρὸς τὸ δεξιὸν, εἶναι ὁ εὐκολώτατος, καὶ ὁ κάλλιστος, καὶ τὸν ὁποῖον ἐδέχθησαν ἀσμένως ὅλα τὰ Εὐρωπαϊκὰ ἔθνη. Ὁ παλαιὸς τρόπος τοῦ γράφειν εἰς τοὺς Ἕλληνας ἐκ τοῦ δεξιοῦ μέρους πρὸς τὸ ἀριστερὸν, καὶ ὁ νεώτερος ἔπειτα ἐκ τοῦ ἀριστεροῦ πρὸς τὸ δεξιὸν, συνέστησεν ἕνα νέον τρόπον, τὸν ὁποῖον Βουστροφηδὸν ὠνόμαζον, καθ’ ὃν τρόπον οἱ βόες σύρουσι τὸ ἄροτρον ἐν τῷ ὀργύνειν τ ὴν γ ῆ ν · τ ο ῦ ὁ π τὸν δεύτερον, καὶ ἐξεναντίας, καθὼς ἀποδεικνύουσιν αἱ ἐπιγραφαὶ αὕται. ΟΜΑΔΑΚΑΝΟΜΑΔ ΝΑΚΟ ΙΕΡΕΙΑ. ΕΚΕΘΕΝ Μ ΣΟΛΛΥ ΑΡΙΣΤΟΚΥΔΕΣ ΝΕΣΗΟΝ. ΜΑΝΘΕΟΣ ΑΙΘΟΥ ΕΥ ΙΕΚΙΝ ΙΠΕΙΙΔ ΙΕΤΣΙΡΑΧ ΠΕΝΤΑΘΛΟΥ ΠΑΙΔΟΣ. ΦΑΝΟΔΙΚΟ ΕΙΜΙ ΤΟ ΟΚΟΡΠΟΤ ·ΣΟΤΑΡΚΟΜΡΕΗ ΝΕΣΙΟ: ΚΑΓΟ: ΚΡΑΤΕΡΑ ΜΘΕΗ ΙΑΚ :ΝΟΤΑΤΣΙΠΑΚ ΟΝ: ΕΣ ΠΡΥΤΑΝΕΙΟΝ: ΚΕ Ge. Hickessi Thesaur. L. L. Septentrional. part. 3. pag. 3. Gemelli giro del mundo Tom. . pag. 249. 50 Da Halde histor. de la Chine Tom. 2. Pag. 249. Nieuhof gesandsch. nach China Tom. 2. pag. 16. 51 Βιβλ. Β΄. κεφ. 36. 52 Havercamp. Sylloge Scriptorum de Gr. L. pronunciat. pag. 210. 53 Ἄλλοι πάλιν θέλουσιν ὅτι Προναπίδης ὁ Ἀθηναῖος ἤρξαντο τοιουτοτρόπως τοῦ γράφειν. ὅρα Φαβρίκιον Βιβλ. Ἑλλ. Βιβ. Α΄. κεφ. 27. σελ. 159. 48 49

[43]


ΕΓΙΣ ΑΜΕΝΜ :ΑΚΟΔ ΑΥΣΙ: ΕΑΝ ΔΕ ΤΙ ΠΑΣΧΟ: ΙΑΚ :ΣΕΙΕΙΙΣΟ ΕΔ : ΝΕΝΙΑΔΕΑΕΜ Μ ΕΠΟΕΙΣΕΝ: ΗΑΙΣΟ :ΙΟΦΛΕΔΑΗ ΙΑΚ :ΣΟΠ

Ὅ ἐστί. Φαινοδίκου εἰμὶ τοῦ Ἑρμοκράτους τοῦ Προκοννησίου, κἀγὼ κρατερὰ καπί-

στατον καὶ ἦθμον εἰς Πρυτανεῖον καὶ ἔδωκα μνῆμα Σιγειεῦσι. Ἐὰν δέ τι πάσχω, μελιδαίνειν δεῖ ὦ Σιγειεῖς. καὶ μ’ ἐποίησεν ὁ Αἴσωπος καὶ οἱ ἀδελφοί.

Αὕτη ἡ ἐπιγραφὴ εὑρέθη τῷ 1726. Σωτηρίῳ Ἔτει, ὑπὸ τοῦ Ἄγγλου Ἐδμούνδ Χι-

σχούλλ, εἰς τὰ μέρη τῆς παλαιᾶς Τρωάδος, μεταξὺ τῶν Σιγαιϊκῶν ὀρῶν, καὶ τοῦ Σκαμάνδρου, ἥτις φαίνεται ὅτι ἐγράφη περίπου τῶν πεντακοσίων ἐτῶν πρὸ Χριστοῦ 54. Οὗτος ὁ τρόπος τοῦ γράφειν ἦτον πολλὰ ἀνεπιτήδειος, καθὼς τῷ ὄντι φαίνεται, καὶ ἔπρεπεν ἐν καιρῷ νὰ ἀποσκορακισθῇ. Ὁ ἀββᾶ Φουρμόντ, ἀποσταλεὶς παρὰ τοῦ βασιλέους τῆς Γαλλίας εἰς τὰ μέρη τῆς Ἀσίας, ἔφερε μεθ’ ἑαυτοῦ ἐπιστραφεὶς, τρεῖς ἄλλας ἐπιγραφὰς, αἵτινες εἰσὶν ἐκ τοῦ ἀριστερο ῦ π ρ ὸ ς τ ὸ δ εξ ιὸ νονται, ὅτι ἐγράφησαν περίπου τῶν ὀκτακοσίων ἐνιαυτῶν πρὸς Χριστ. ἢ περίπου τῶν χιλίων κατ’ ἄλτὸλ οἀριστερὸν υ ς · κ α ὶ ἄ λ γεγραμμένας, λ α ς π ά λ ιν ἐκ τ ο ῦ ἐν α ν τ ίο υ ἐκ 55 ὡς ἀνωτέρω φαίνονται . Ἄλλοι πάλιν ἔγραφον ἀποτελοῦντες τὸν πρῶτον στίχον μακρύτερον, καὶ ἑπομένως ὀλίγον κατ’ ὀλίγον σμικρύνοντες τοὺς στίχους, ἀποτελοῦσαν μίαν σπεῖραν, τὸν ὁποῖον αὐτὸν τρόπον, Σπειριδὸν (ἢ Σπυριδὸν) γράφειν, ἔλεγον, κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον. ὁ τῶν σοφῶν νοῦς ὥσπερ χρυσὸς βάρος ἔχει μέγιστον Ἄλλοι δὲ ἔγραφον ἐν εἴδει τετραγώνου ἐπιμήκους πλίνθου εἶδος φέροντος, διὸ καὶ πλυνθηδὸν γράφειν ἔλεγον, ὡς θάνατος καὶ φυγὴ καὶ πάντα τὰ δεινὰ φαινόμενα, πρὸ ὀφθαλμῶν ἔστωσοι καθ’ ἡμέραν. μάλιστα δὲ πάντων ὁ θάνατος, καὶ οὐδὲν οὐδέποτε ταπεινὸν ἐνθυμήσῃ Πολὺ ἀρχαιότερος ἦν ὁ ἄλλος τρόπος, τὸν ὁποῖον Κωτηδὸν γράφειν 56 ἔλεγον. Οὗτος ἦτον ἐν χρήσει εἰς τὰς ἐπιταφίους ἐπιγραφάς. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἔγραφον πολλὰ ἔθνη

Ὅρα περὶ τῶν τοιούτων ἐπιγραφῶν Neve Biblioth. der Schatte Wissensch. Th. II. 5. 127 καὶ Descripion of the Antiquities in Wilton-House 1769. καὶ Memoires de l’ Acad. des Inscriptions, Tom. 15. pag. 397. καὶ Nouv. Traité de diplomatique, Tom. I. pag. 616. καὶ 626. καὶ ἐν ἄλλοις. 55 Μία ἐξ αὐτῶν εὑρέθη εἰς τὰ ἐρείπια τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀπόλλωνος εἰς τοὺς Ἀμυκλοὺς παλαιὰν πόλιν τῆς Λακωνίας, ἥτις τὰ νῦν Σχαμποχώρι βαρβαρικῶς λέγεται, αὐτόθι εἶναι ἓν τζαμὶ τουρκικὸν καὶ εὑρίσκονται πολλαὶ τέτοιαι ἐπιγραφαί. 56 Θεοδόσιος ὁ σχολιαστὴς Διονυσίου τοῦ Θρακός. 54

[44]


τὸ παλαιὸν, κατὰ τὸν Διόδωρον Σικελιώτην 57, καθὼς καὶ οἱ τῆς Κίνας ἐγκάτοικοι τὴν σήμερον. Τὰ γράμματα κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἵστανται κατὰ κάθετον 58, ὡς γ ρ α φ ο υ σ ι τ ο υ στ

στ ι χ ο υ ς α ν ω θ ε ν

κ α τ ω κ α τ α γ ρ α φ ο ν

τ ε ς ε ι στ ο ρ θ ο ν

Ἀλλ’ οἱ Ποιηταὶ καὶ ἄλλους τρόπους τοῦ γράφειν τοὺς αὐτῶν στίχους ἐφαντάσθησαν, σχηματίζοντες δι’ αὐτῶν διάφορα εἴδη, ὡς τὸ Ὠὸν, αἱ Πτέρυγες, ὁ Πέλεκυς, ὁ Βωμὸς, ἡ Σύριγξ, τὰ ὁποῖα παρὰ τῷ Σιμμίᾳ, Δοσιάδῃ, καὶ θεοκρίτῳ εὑρίσκονται.

§. 8. Περὶ τῆς ὕλης, ἐπὶ τῆς ὁποίας οἱ Παλαιοὶ ἔγραφον.

Ἡ ὕλη, ἐπὶ τῆς ὁποίας ἔγραφον, εἶναι πολλὰ διάφορος, καὶ δὲν εἶναι βέβαιον ποίαν οἱ παλαιοὶ κατ’ ἀρχὰς ἐμεταχειρίζοντο. Ἡμεῖς πρέπει νὰ κάμωμεν διαφορὰν μεταξὺ τῆς δημοσίας, καὶ τῆς κατ’ ἰδ ία ν χ ρ ή σ εω ς τ ῶ ν γ ρ α φ ῶ ν · κ α ὶ κ α τ ὰ μ ὲν τ ὴ ν π ρ ώ τ η ν , ἔγ ρ α φ ο ν ἐπ ά ν ω ε ἰς π έτ ρ α ς , εἰς ἐσωτερικὴν λεπτὴν φλούδαν τῶν δένδρων, μετὰ ταῦτα ἐμεταχειρίσθησαν τὰ δέρματα, καὶ τὰ ἔντερα τῶν ζώων, ἔπειτα τὸ πανίον, ξυλίνους πίνακας, ἐνίοτε δὲ καὶ ἐλεφαντίνους, ποτὲ μὲν ἀλλειμμένα μὲ κηρὸν, ποτὲ δὲ καὶ ἄνευ τούτου. Ἔπειτα ἐφεῦρον τὸν αἰγυπτιακὸν πάπυρον, κα ’ὶ ἐπειδὴ μ ετ ὰ τ οκαὶ ῦ τ οτὸν ν τ ὰμὲν ς δ ιφπάπυρον θέρ α ς · ἀ δυσκόλως λλ ἐλάμβανον, καὶ αἱ διφθέραι πολλοῦ ἐτιμῶντο, ἐμεταχειρίζοντο οἱ περισσότεροι τὰς φλούδας τῶν δένδρων, καὶ τὸν ἐκ βάμβακος χάρτην. Τοῦτος ἔδωκεν ἔπειτα αἰτίαν νὰ ἐφεύρωσιν εἰς τοὺς νεωτέρους χρόνους τὸ χαρτίον, τὸ ἐκ παλαιῶν πανίων κατασκευαζόμενον, τὸ ὁποῖον εἶναι ἐν χρήσει τὴν σήμερον. Περὶ τῶν γραμμάτων τῶν ἐπάνω εἰς πέτρας, καὶ μέταλλα γραφομένων, δὲν εὑρίσκομεν ἄλλην παλαιοτέραν εἴδησιν, παρὰ εἰς τὸν Ἰὼβ 59, ἔνθα ὁ Ἰὼβ εὔχεται ἵνα γραφῶσιν οἱ λόγοι αὐτοῦ εἰς πλάκας μολυβδίνους, καὶ παρὰ τῷ Ἐπιφανίῳ 60 ὅτι τὰ ὀνόματα τῶν δώδεκα φυλῶν τοῦ Ἰσραὴλ ἦσαν γεγραμμένα ἐπάνω εἰς Σάπφειρον. Οὗτος ὁ τρόπος ὅμως τοῦ γράφειν ἐπὶ πέτρα, ἦτον ὁ ἀρχαιότατος, ἐπειδὴ ἔχομεν περὶ τούτου πολλὰς ἀποδείξεις ἀκόμη πρὸ ὀφθαλμῶν, τὰς ὁποίας αἱ διάφοροι ἐπιγραφαὶ μας ἀποδεικνύουσιν. Ἦτον ἀκόμη εἰς χρῆσιν καὶ ὁ διὰ κεράμων καὶ πλίνθων τρόπος, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Πλίνιος 61 περὶ τῶν Βαβυλωνίων μᾶς πιστοποιεῖ. Τὸ δὲ συγγράφειν βιβλία ἐπὶ μετάλλων, ὁ μόλυβδος ἦτον ἐν χρήσει κατ’ ἀρχὰς, ἐπειδὴ

57

Βιβλίῳ Γ΄. σελ. 140. Ὁ Εὐστάθ. παρ’ Ὁμήρ. σελ. 923. Π υ ρ γ η δ ὸ ν , τοῦτον καλεῖ, ἐκ τῆς πολεμικῆς παρατάξεως αὐτὸν παραλαβόντος, καθὼς καὶ τὸν Πλινθηδὸν, αὐτόθ. 59 Κεφ. ΙΘ΄. 24. 60 Περὶ τῶν δώδεκα λίθ. Τόμ. Β΄. σελ. 227. καὶ 333. 61 Hist. Nat. 7. c. 26. of. mem. de l’ Acad. des inscript. Tom. XV. pag. 432. 58

[45]


ἐκτὸς τῆς μαρτυρίας τοῦ Ἰὼβ, ἔχομεν τὴν τοῦ Πλινίου 62 καὶ τοῦ Παυσανίου 63 οἵ τινες μᾶς πιστοποιοῦσιν ὅτι τὸ σύγγραμμα τοῦ Ἡσιόδου Ἔργα καὶ Ἡμέραι τὸ εἶδον πολλοὶ γεγραμμένον ἐπάνω εἰς πλάκας μολυβδίνους, καὶ τοιαῦτα βιβλία σώζονται ἀκόμη καὶ τὴν σήμερον 64. Μετὰ τοῦτο ἦλθεν εἰς χρῆσιν περισσοτέραν ὁ χαλκὸς, περὶ τοῦ ὁποίου εὑρίσκομεν πολλὰς μαρτυρίας ἐν ταῖς Ἱστορίαις, ὡς παρὰ τοῖς Μακκαβαίοις, Διονυσίῳ Ἀλικαρνασσεῖ, Κικέρωνι, Λυβίῳ, Πλινίῳ, Σουετωνίῳ, καὶ ἄλλοις. Τὸ ἀξιολογώτερον τούτων λείψανον εἶναι τὸ περίφημον Scriptum de Bacchanalibus, τὸ ὁποῖον εὑρίσκεται ἐν τῇ Καισαρικῇ Βιβλιοθήκ ῃ· κ α ὶ τ ὸalimentaria Tabula , τοῦ Καίσαρος Τραϊανοῦ, καὶ ἄλλα τοιαῦτα διάφορα φυλαττόμενα ε ἰςλέξις δ ιά φΓράφω, ο ρ α ἀ ρ χ Γραφὴ, εῖα · ὅ θενΓράμμα π ρ ο ῆ λ θεν · παρ ἡ ὰ τὸ, γράφω τὸ, χαράττω, ἢ ξέω, (σκαλίζω), τὸ λίθοις, ἢ ξύλοις ἐγχαράσσειν γράμματα. Ὁ περίφημος ἀββᾶ Καβὲντ 65 ἀποδεικνύει, ὅτι ἡ τοῦ ξύλου χρῆσις ἦτον ἡ ἀρχαιοτάτη. Ἐπάνω εἰς σανίδας ἐκ πύξου ἦτον γεγραμμένοι καὶ οἱ νόμοι τοῦ Σόλωνος 66. Σανίδες ἀλειμμέναι μὲ κηρὸν σώζονται ἀκόμη 67, οἰ δὲ πλούσιοι ἀντὶ τούτων ἐμεταχειρίζοντο ἐλεφάντινα, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Μαρτιάλης 68. Τῶν δένδρων ὄχι μόνο τὰ ξύλα καὶ αἱ φλούδαι ἐχρησίμευον διὰ γραφὴν, ἀλλὰ καὶ τὰ φύλλα τῶν ἀκόμη. Ὁ Πλίνιος μαρτυρεῖ 69 ὅτι τὰ τῆς Δάφνης φύλλα ἦτον ἡ παλαιοτάτη χρῆσις. Οἱ Συρακούσιοι ἐμεταχειρίζοντο τὰ φύλλα τῶν Ἐλαιῶν εἰς τοὺς ἐξοστρακισμοὺς, καθὼς οἱ Ἀθηναῖοι τὰ ὄστρακα 70. Τὸ δὲ τοῦ Ἑλβίου Κίννα γνωμικὸν 71 μας πιστοποιεῖ ὅτι καὶ ἐπὶ φύλλων Μαλάχης ἔγραφον. Ὁ δὲ Βιργίλιος καὶ τὴν Σιβύλλαν ἐπάνω εἰς φύλλα γράφουσαν θέλει 72· ἡ δὲ τοιαύτη χρῆσις καὶ παρὰ τοῖς Ἰνδοῖς ἀκόμη σώζεται73. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Συμμάχου 74 οἰ χρησμοὶ τῆς Σιβύλλης ἦτον γεγραμμένοι ἐπάνω εἰς πανίον. Ὁ Πλίνιος λέγει ὅτι ἡ χρῆσις τοῦ πανίου ἦτον διὰ τὰ ἰδιαίτερα 75. ὁ δὲ Λίβιος 76 μαρτυρεῖ ὁτι καὶ τὰ τῶν Ῥωμαίων χρονικὰ ἦτον εἰς πανίον γεγραμμένα. Τὰ ζώα πάλιν ἔδιδον παρομοίως διάφορον ὕλην εἰς τὸ γράφειν. Ὁ Ἰσίδωρος λέγει 77 ὅτι ἔγραφον ἐπάνω εἰς τὰ ἔντερα τῶν ἐλεφάντων. Εἰς ἕνα ἐμπρησμὸν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Καίσαρος Βασιλίσκου, κατεκάη τὸ ἔντερον ἑνὸς δράκοντος, τὸ ὁποῖον εἶχεν ἑκατὸν εἴκοσι ποδῶν μῆκος, ἐπὶ τῷ ὁποίῳ ἦσαν γεγραμμέναι μὲ χρυσὰ γράμματα. ἡ Ἰλιὰς καὶ Ὀδύσσεια τοῦ Ὁμήρου 78. Ὁ Πουρικέλλιος 79 βεβαιοῖ περὶ ἑνὸς Διπλώματος, ὅτι ἦτον γεγραμμένον ἐπάνω εἰς δέρμα ἰχθύος. Πρὶν ἐφευρεθῶσιν αἱ διφθέραι, ἐμεταχειρίζοντο ἁπλῶς τὰ δέρματα τῶν ζώων, ξύοντες μόνον τὰς τρίχας. Ὁ Ἡρόδοτος μαρτυρεῖ τοῦτο περὶ τῶν Ἰόνων 80, ὁ δὲ Διόδωρος ὁ Σικελιώτης 81 περὶ τῶν Περσῶν. Παρόμοια βιβλία εὐρίσκονται μέχρι τῆς σήμερον εἰς διαφόρους βιβλιοθήκας τῆς Εὐρώπης, καὶ προσέτι ἐν τῇ Μονῇ τῶν Δομενικάνων εἰς τὴν Βολωνίαν, εὑρίσκονται τὰ δύο βιβλία τοῦ Ἔσδρα γεγραμμένα εἰς τοιαῦτα δέρματα. Ἡ ζυλοτυπία διὰ τὰς βιβλιοθήκας τοῦ Βασιλέως Πτολεμαίου, καὶ τοῦ Εὐμενοῦς βασιλέως τῆς Περγάμου, ἔδωκεν αἰτίαν κατὰ πρῶτον, ἀφ’ οὗ ἐμποδίσαν ὁ Πτολεμαῖος τὴν ἐκ τῆς Βιβ. 13. c. II. Ἐν τοῖς Βοιωτικοῖς, σελ. 306. 64 Kircherii Museum, Tab. X. Monfaucon Palaogr. gr. pag. 19. antiquités expliquées Tom. 2. p. 2. liv. 3. ch. 8. n.. 65 Dissert. sur la forme de Livres. p. 24. ὅρα καὶ Εὐστάθ. παρ’ Ὁμήρ. σελ. 632. Ἐκδ. Ῥώμ. 66 Πλούταρχ. εἰς Σόλωνα. 67 Nouv. Tracté de Diplomatique Tom. 1. p. 457. 68 Βιβλ. 14. Ερ. 7. 69 Hist. Nat. 13. 11. 70 Διόδ. Σικελ. βιβ. Β΄. σελ. 213. 71 In Catalect. vet. Pat. pag. 213. 72 Αἰν. βιβλ. Γ. στίχ. 444. 73 Nouv. Traité de Diplomatique. Tom. 1. pag. 455. 74 Βιβλ. 4. Ἐπ. 34. 75 Libr. 13. cap. II. 76 Lib. 4. cap. 7. fin. it. c. 20. Med. 77 Βιβλ. στ΄. κεφ. ια΄. 78 Γεώργιος Κεδρηνὸς, Χρον. Τόμ. Α΄. σελ. 351. Ἔκδ. Παρισ. καὶ Ζωναρᾶς Χρον. ΙΔ΄. 2. σελ. 52. Ἔκδ. Παρισ. 79 In Monumentis Ambrosiane Mediolani Basilicæ. p. 282. 80 Ἐν Τερψιχόρῃ, βιβλ. Ε΄. κεφ. 58. 81 Βιβλιοθ. ἱστορ. βιβλ. Β΄. σελ. 84. 62 63

[46]


Αἰγύπτου ἐξαγωγὴν τοῦ Παπύρου, νὰ καταντήσωσι οἱ Περγαμηνοὶ εἰς τὴν ἐφεύρεσιν τῆς διφθέρας 82, διὸ καὶ Περγαμέντον οἱ Λατῖνοι τὴν ὠνόμασαν, δίδοντες εἰς αὐτὴν τὸ κυανοῦν χρῶμα 83· ε ἰς τὴν ην ὅμως Ῥώμ ἔμαθον διὰ τῆς τέχνης νὰ τὴν κάμνουν λευκὴν, πλὴν αὕτη ἡ ἐξ ερ γ α σ ία ἐπ ρ ο ξ έν ει κ α ὶ β λ ά β η ν εἰς τ ο ὺ ς ὀ φ θα λ μ ο ὺ ς , κ α ὶ εὐκ ό λ ω ς ἐῤ ῥ υ π ώ ν ετ ο · ἀ λ λ ’ ἔπ ειτ α παραιτήσαντες καὶ τὰ δύω χρώματα ἔδωκαν εἰς αὐτὴν τὸ πορφυροῦν. Τὴν ἀρχὴν καὶ ἐξεργασίαν τοῦ Αἰγυπτιακοῦ Παπύρου μᾶς τὴν εἰδοποιεῖ ὁ Πλίνιος ἐκ τοῦ Βάῤῥωνος 84. Ἡ ἀρχαιότης του εἶναι μεγάλη. Ὁ Βάῤῥων τάσσει αὐτὴν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ μεγάλου Ἀλεξάνδρου, καὶ θέλει ὅτι ἦτον ἐφεύρεσις τῶν Ἀλεξανδρέων. Πρέπει ὅμως νὰ ὁμολογήσωμεν, ὅτι οὗτος ὁ Ῥωμαῖος Βάῤῥων, σφάλλει μεγάλως κατὰ τὸν χρόνον, ἂν δὲν ὁμιλῇ περὶ ἄλλου εἴδους παπύρου, ἢ διὰ τὴν μεγάλην αὐτοῦ χρῆσιν γενομένην τότε εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν. Ὁ ἴδιος Πλίνιος τῷ ἐναντιῆται85, καὶ ὁ Ἰταλὸς Μέλχων Γουιβανδίνιος 86 αποδεικνύει ἐκ τοῦ Ὁμήρου, Ἡσιόδου, καὶ Ἡροδότου τὴν παλαιοτάτην χρῆσιν αὐτοῦ. Οὗτος ὁ Πάπυρος ἐξειργάζετο ἀπὸ ἓν εἶδος καλάμου, ὁ ὁποῖος γεννᾶται εἰς τὰ ἑλώδη μέρη τῆς Αἰγύπτου, ἔχων ὕψος μερικῶν πηχῶν, συνιστάμενος ἀπὸ πολλὰ λέμματα, τῶν ὁποίων τὰ ἐσωτερικὰ εἰσὶ λεπτότατα. Ταῦτα λοιπὸν ἀπ’ ἀλλήλων διαχωρίζοντες, ἔθετον κατὰ μάκρος ἐπάνω εἰς σανίδας, βρέχοντές τα μὲ ὕδωρ τοῦ Νείλου, μετὰ δέτινας ἡμέρας τὰ ἔθετον εἰς τὸ πιεστήριον, καὶ μετὰ τοῦτο εἰς τὸν ἥλιον διὰ νὰ ξηρανθῶσι, μετέπειτα τὰ ἐστίλβωναν μὲ ὀδόντα τινα, ἔπειτα συνθέτοντες ἀνὰ εἴκοσιν ἐξ αὐτῶν, βιβλίον ἐκάλουν τὸν σύνδεσμον ἐκεῖνον, τὸ ὁποῖον ἡ συνήθεια ἐκ τῆς Ἰταλῶν φωνῆς Καδέρνο ὀνομάζει. Παρὰ τῷ Πλινίῳ, καὶ Ἰσιδώρῳ 87, φαίνονται διάφοροι τρόποι τῆς ἐξεργασίας τοῦ Παπύρου. Οὗτος λοιπὸν ὁ Πάπυρος ἐτιμᾶτο πολλοῦ ἀπὸ δύο αἰτίας, ἡ μὲν πρώτη ἦτον, ἡ τοῦ χρόνου ἀνεπιτηδειότης διὰ τὴν βλάστησιν, ἡ δὲ δευτέρα τὸ μονοπωλεῖον, ὅπερ εἶχον οἱ Αἰγύπτιοι εἰς τὴν αὐτοῦ ἐμπορίαν, μ’ ὅλον τοῦτο διήρκησεν αὕτη ἡ τοῦ παπύρου ἐξεργασία σχεδὸν ἕως εἰς τὸν ΙΒ΄. αἰῶνα, καθὼς σημειοῖ ὁ Εὐστάθιος88. Εἶναι βέβαιον, ὅτι ἡ ἐφεύρεσις τοῦ ἐκ βάμβυκος χάρτου, μετὰ τὴν ἔλλειψιν τοῦ παπύρου κατὰ πολλὰ ἐβοήθησεν. Ἡ ἀρχὴ τούτου δὲν ἠμπορεῖ νὰ διορισθῇ ἀκριβῶς, καὶ τὸ σφάλμα εἶναι τῶν Συγγραφέων ἐκείνου τοῦ αἰῶνος. Ἡμεῖς ὅμως ἐκ τούτου ἐμποροῦμεν νὰ συμπεράνωμεν πόσην φιλολογίαν εἶχον οἱ τότε πεπαιδευμένοι τοῦ γένους μας, καὶ πόσον τοὺς ἔμελε διὰ τὰς μαθήσεις. Ὁ Μοντφωκὸν 89 τάσσει αὐτὴν τὴν ἐφεύρεσιν εἰς τὸν Θ΄. αἰῶνα, ἐπειδὴ καὶ τότε ἐμβῆκεν εἰς χρῆσιν μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων, καὶ τοῦτο μᾶς τὸ ἀποδεικνύουσι μερικὰ τῶν ἔτι σωζωμένων χειρόγραφα· περ ὶ δὲκαὶ ΄. τὸνΙΔ΄. ΙΓ αἰῶνα ἔγινε τούτου κοινὴ ἡ χρῆσις εἰς ὅλην τὴν Εὐρώπην. Ὁ περίφημος Μοντφωκὸν 90 εὑρίσκει τὴν ἀρχὴν τοῦ χάρτου, τὸν ὁποῖον ἡμεῖς τώρα συνηθίζομεν, καὶ ὁ ὁποῖος κατασκευάζεται ἀπὸ παλαιὰ πανία, παρὰ τῷ Πέτρῳ Βενεραβίλεως ἀββᾶ εἰς τὸ Κλούνιον 91 ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ γεγραμμένῳ κατὰ Ἰουδαίων βιβλίῳ, καὶ τάσσει τὸν ΙΒ΄. αἰῶνα. ἐπειδὴ καὶ τῷ ΙΑ΄. αἰῶνι ἐκλιπὼν ὁ Αἰγύπτιος πάπυρος, ἐν μὲν τῇ Ἀσίᾳ τὸν ἐκ βάμβακος, ἐν δὲ τῇ Εὐρώπῃ τὸν ἐκ παλαιῶν πανίων χάρτην ἐμεταχειρίζοντο. Ἄλλοι δὲ πάλιν ἀναβιβάζουσι τὴν ἀρχήν του ἕως εἰς τὸν ὄγδοον αἰῶνα, θέλοντες ὅτι καὶ ὁ Εὐστάθιος ἐπὶ τούτῳ τῷ χάρτῃ ἔγραψε τὰς εἰς Ὅμηρον Παρεκβολὰς, καὶ ὅτι ἐν Γενέβρᾳ εὑρίσκεται ἓν χειρόγραφον το ῦ92Ὁ· δμ ή ρ ο υ γ εγ ρ ὲν α μ ἔχομεν μ έν ο ν ἐπ ὶ τ ὅμως βεβαίας ἀποδείξεις. αἱ βεβαιότεραι περὶ τῆς Ἐφευρέσεως τούτου εἰσὶν αἱ τοῦ 1339. Πλίνιος Hist. Nat. 13. cap. II. Ἰσίδωρος βιβ. στ΄. κεφ. ια΄. 84 Ἔνθα ἀνωτέρω. 85 Lib. 13. cap. 13. 86 In Comentario in tria L. Plinii de Papyro Capita, membro II, pag. 27. 87 Origg. Libr. 6. cap. 10. καὶ Nouv. traité de Diplomatique Tom. I. pag. 484. 88 Πᾶσαι γραφικαὶ βίβλοι ἔκτινος ἀρχαίας χρήσεως τοὔνομα φέρουσι. Ἐγίνοντο γάρ φασιν ἀπὸ βύβλων αἰγυπτίων, ὡς οἷα παπύρων ὑδροχαρῶν καθὰ οἱ τότε μεθώδευον, ὑποκείμενα τοῖς γραφεῦσι χαρτάρια, ὧν ἡ τέχνη ἄρτι ἀπείλειπται. ἐν Ὀδ. φ. σελ. 1913. Περὶ τῶν διαφόρων μεθόδων τῆς ἑτοιμασίας τοῦτε παπύρου, καὶ τῶν λοιπῶν τῶν πρὸς γραφικὴν χρῆσιν, μετιέτω ὁ ἀναγνώστης, Nouvau Traité de Diplomatique. Tom I. pag. 484. καὶ 503. καὶ Montfaucon. ἐν τῷ Memoir. de l’ Academie des Inscriptions. T. VE. p. 592. 89 Palæographia. p. 19. καὶ mem. de l' Acad. des inscript. Tom. IX. pag. 323. καὶ 326. 90 Mem. de l’ Acad. des insrip. Tom. VI. pag. 607. 91 Biblioth. Cluniac. pag. 1070. 92 Orlandi Origine della Stamp etc Bonon. 1722. p. 220. 82 83

[47]


ἔτους. Περὶ δὲ τῆς τούτου κατασκευῆς εὑρίσκει τινὰς μίαν διεξοδικὴν περιγραφὴν ἐν τῷ θεάτρῳ τῆς Φύσεως 93.

§. 9. Περὶ τῶν Ἐργαλείων, δι’ ὧν ἔγραφον.

Τὰ ἐργαλεῖα, δι’ ὧν ἔγραφον, ἦτον δύο λογιῶν, μερικὰ ἐκτελοῦσαν ἀμέσως τὴν ἐργα-

σίαν των, ἄλλα δὲ διὰ μέσου ὑγρᾶς τινος ὕλης. τὰ πρῶτα ἐλέγοντο, Στύλος, Γραφεῖον, Σμίλη 94, τὰ ὁποῖα ἐκ τοῦ ἑνὸς μέρους ἦσαν ὀξέα κατὰ κορυφὴν (σουβλιρὰ), διὰ νὰ γράφουν

εὐκόλως ἐπάνω εἰς τὰ μέταλλα, ἢ εἰς τὰς σανίδας, ἢ εἰς ἐκεῖνα τὰ μετὰ κηροῦ ἀλειμμένα, ἐκ δὲ τοῦ ἑτέρου μέρους ἦσαν πλατέα, διὰ νὰ ἐμποροῦν νὰ ξύουν τὰ κατὰ λάθος γραφόμενα γράμματα, α ὐτ ὰ ἦ σ α ν ἐκ σ αὐτὰ τὰ ἴδια τὰ πρὸς τὸ γράφειν ὄργανα, κατήντησαν νὰ τὰ μεταχειρισθῶσι τινὲς καὶ πρὸς φόνους ἀνθρώπων 95, δι’ ὃ καὶ τὰ ἀπ ηγ ἀπαγόρευσις. Ὁ δὲ λίθος εἰς ὃν τὰ ἠκονοῦσαν, ὀκριόεις, ἢ τρυχαλέης, ἐκαλεῖτο. Τὰ δεύτερα ἐκαλοῦντο, Κάλαμος, Δόναξ, Σχοῖνος· κα Κόνδυλος ὶ μετέπεισα , καὶ Κονδύλιον, μὲ τὰ ὁποῖα ἔγραφον ἐπὶ τοῦ παπύρου, δερμάτων, φύλλων, καὶ διφθέρας, διάτινος ῥευ σ τ ῆ ς ὕ λ η ς . Ο ἱ π α λ α ιο ὶ εἶχ ο ν ἐν χ ρ ή σ ει τ ὸ ν Α ἰγ ύ π τ ιο ν κ ά λ α μ ο ν · ἦ τ ο ν χ ρ εία ὅ μ ω ς τ ὰ τ ο ια ῦ τ α γραφικὰ ὄργανα νὰ σχίζωνται κατὰ κάθετον εἰς τὴν κορυφὴν, διὰ νὰ τρέχῃ εὐκολώτερα ἡ ῥευστὴ ὕλη ἐν τῷ γράφειν, διὸ Μεσοτόμοι, καὶ εὐσχιδέες κάλαμοι, ἐκαλοῦντο 96, αἱ δὲ κορυφαὶ αὐτῶν, ἀκίδες, γλυφίδες, καὶ ἀκροβελεῖς δόνακες. Τὰ πτερὰ, τὰ ὁποῖα τώρα ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον διὰ τὸ γράφειν μεταχειρίζονται (ἀγκαλὰ καὶ ὁ κάλαμος ἡ ἀρχαιοτάτη χρῆσις σώζεται ἀκόμη μεταξὺ εἰς τοὺς Ἕλληνας) εἶναι νεωτέρα ἐφ ευρ εσ ις · σ χ εδ ὸ ν , κ α θ’ ὅ σ ο ν γ ίν ετ α ι δ ῆ λ ο ν ἐκ τ ῶ ν τ ο ῦ Ἰ σ ιδ ώ ρ ο υ 97, τῷ Ζ΄. αἰῶνι ἔγινε γνωστή. Ἡ θήκη, ἥτις ἔφερε τὰ τοιαῦτα γραφικὰ ἐργαλεῖα, ἐκαλεῖτο, Καλαμὶς 98, καλαμοθήκη, καὶ ἐν ὑστέροις καιροῖς καλαμάριον. Ἡ ῥευστὴ ὕλη, διὰ τῆς ὁποίας ἔγραφον, ἦτον μαύρη, δι’ ὃ καὶ μέλαν, (μελάνη) ἐκλήθη. Ἡ κατασκευὴ ταύτης ἦτον διαφορετικὴ, καθὼς φαίνεται παρὰ τῷ Διοσκορίδῃ99, Βιτρουκατεσκευάζετο ἀπὸ αἴθαλον μεμιγμένον ὅμως βίῳ 100, Πλινίῳ 101, καὶ Ἰσιδώρῳ 102· κυρίως μετὰ κόμμι, ἐν δὲ τοῖς χρόνοις τοῦ Ὀβιδίου καὶ δι’ ἐρυθρᾶς ὕλης τὰ κεφαλαιώδη γράμματα ἔγραφον. Τὸ ἀγγεῖον, ἐν ᾧ ἐφυλάττετο τὸ μέλλον, ἐκαλεῖτο, Μελανοδοχεῖον, δοχεῖον μέλανος, ἄγγος μελανοδόχον, μετέπειτα δὲ γενικῶς Καλαμάριον. Κλήμης δὲ ὁ Ἀλεξανδρεὺς 103 καλεῖ τοῦτο τὸ ἀγγεῖον, Κάνον. Ἡ ἀνάγνωσις αὕτη φαίνεται ἀληθῶς ἐσφαλμένη, τὴν ὁποίαν ἄλλοι μὲν Κάνιον, ἄλλοι δὲ Κάνεον ἀναγινώσκουσι, ἥτις δὲν σημαίνει ἄλλο, εἰμὴ Κανίστριον, ὑποκοριστικῶς ἐκ τοῦ Κανίκλειον, ἐκφραζόμενον, καθὼς παρὰ τοῖς βασιλεῦσι τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὁ ἔχων τοῦτο τὸ ὀφφίκιον τοῦ φυλάττειν, καὶ κρατεῖν τὸ καλαμάριον τοῦ βασιλέως, Κανίκλειος, ἢ ὁ ἐπὶ Κανικλείου, ἐκαλεῖτο. Τὸ διὰ πορφύρας, ἢ διὰ κινναβάρεως γράφειν, ἔλαβεν ἀρχὴν τῷ ΙΒ΄. αἰῶνι, εἰς τοὺς βασιλεῖς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, οἵ τινες πρὸς τοὺς οἰκειοτάτους καὶ συγγραφεῖς αὐτῶν Spectacle de la Nature. Tom. VII. p. 178. et Sqq. Παρὰ τῷ Montfaucon, Antiquité expliq. Tom. 3. pag. 2. lib. 6. cap. 7. φαίνονται πολλαὶ χαλκογραφίαι τοιούτων ὀργάνων. 95 Nouv. traité de Diplomatique. Tom I. p. 536. καὶ Montfoc. ἔνθα ἀνωτέρω. 96 Ἐν Ἐπιγράμμασι. 97 Orig. 6. cap. 14. 98 Πολυδεύκ· Ὀνομαστ. βιβ. 10. κεφ. 14. 99 Βιβλ. Ε΄. κεφ. τελευτ. 100 Lib. 7. cap. 10. 101 Hist. Nat. lib. 35. cap. 17. 102 Orig. lib. 19. cap. 17. 103 Στρωματ. βιβ. 5. σελ. 633. 93 94

[48]


δι’ ἐρυθρῶν γραμμάτων ἔγραφον 104· τ ὸ δὲ διὰ χρυσ χρόνους τοῦ Ιερωνύμου 105. Ο Μοντφωκὸν μᾶς διδάσκει τὴν τούτου ἐξεργασίαν 106. Ἡ τιμὴ τοῦ διὰ χρυσῶν γραμμάτων γράφειν, διήγειρε πολλοὺς τῶν νεωτέρων Ἑλλήνων, νὰ γράψωσι τὸ Θεῖον Εὐαγγέλιον, καὶ τοὺς Ψαλμοὺς, καὶ ἄλλα, μὲ χρυσᾶ γράμματα, καὶ τοῦτο ὠνομάζετο, χρυσογραφία, χρυσογραμμία, καὶ οἱ γραφεῖς, χρυσογράφοι. Τοιουτοτρόπως γεγραμμένα Εὐαγγέλια εὑρίσκονται εἰς πολλὰ μοναστήρια τῆς Ἑλλάδος, καὶ εἰς πολλὰς βιβλιοθήκας τῆς Εὐρώπης. Τὰ δὲ λοιπὰ τὰ πρὸς τὸ γράφειν χρήσιμα ἦσαν, Κανὼν, (ὅστις καὶ παράγραφον, καὶ παραγραφὶς, ὠνομάζετο107) οὗ τινος τιθεμένου ὁριζοντίως, ἐχρησίμευεν εἰς σημείωσιν εὐθειῶν γραμμῶν, δι’ ὧν ἐδιαιροῦντο αἱ σελίδες. Κυκλομόλυβδος, ἢ μόλυβδος χρωστὴρ, φέρων σχῆμα ἡμικυκλιου, ἦτον τὸ ἄλλο ἐργαλεῖον ἐκ μολύβδου, ἢ ἔχων μόλυβδον εἰς τὸ κάτω μέρος, δι’ οὗ ἐσημειώνοντο αἱ γραμμαί. Κίσσηρις, δι’ ο ὗ ἔκ α μ ν ο ν ἀποψαίσπόγγος, ὁ μ α λ ὴ ν τ ὴ ν δ ιφ θέρ α ν · στωρ, οὗτος ἐχρησίμευε μέρος διὰ νὰ ἐξαλείφουν τὰ κατὰ λαθος γεγραμμένα εἰς τὴν διφθέραν, μέρος δὲ διὰ νὰ ἀποσπογγίζουν τοὺς ἐκ τοῦ μέλανος μελανωθέντας καλάμους (κονδύλια), ὅθεν καὶ ἡ Παροιμία, σπογγῳ ἰᾶσθαι 108. Τὸ κόπτειν τοὺς καλάμους, (κάμνειν κονδύλια) γλύφειν ἔλ εγ ο ν · ὅ τ ε δ ὲ ἐν τ ῷ γ ρ ά φ ειν ἐγ ίν ετ ο χ ο ν τ ρ ό τ ερ ο ς , ὀξύνειν τ ὸν κ ά λ α μ ο ν · τ τοῦτο ἐπιτήδειον ὄργανον, γλυφεῖον, ἐγκοπεὺς, γλύφανον, γλυπτὴρ, ὀξυντὴρ καλάμων, σμίλα δονακογλύφος, ἐκαλεῖτο, ὅθεν καὶ σμιλευτὸν γράμμα, τὸ ὡραίως καὶ καλῶς γεγραμμένον. Διαβήσης, χρησιμεύων εἰς καταμέτρησιν τῶν γραμμῶν, διὰ νὰ ἀπέχουν ἀλλήλαις ἐξίσου, καὶ ψαλὶς, ψαλίδιον, τὸ ἀποχωρίζον τὰ ἄχρηστα. Περὶ ὧν καὶ ὁ Ἐπιγραμματοποιὸς οὕτως ἀστείως ἐπεγράψατο. «Γραμματικῷ πλήθοντα μελάσματι κυκλομόλυβδον Καὶ Κανόνα γραφίδων ἰθυτάτων φύλακα. Καὶ γραφικοῖο δοχεῖα κελαινοτάτοιο ῥεέθρου Ἄκρα τε μεσοτόμους εὐγλυφέας καλάμους, Τρηχαλέην τε λίθον, δονάκων εὐθυγέα κόσμου Ἔνθα περιτριβέων ὀξὺ χάραγμα πέλει. Καὶ γλυφανοῦ καλάμου πλατέως γλωχύνα σιδήρου Ὅπλα σοι ἐμπορίης αὔθετο τῆς ἰδίης. Κεκμηκὼς Μενέδημνος ὑπ’ ἀχλύος ὄμμα παλαιὸν Ἐρ μ είᾳ · σ ὺ δ ’ ᾀ εὶ φ έρ β ε σ ὸ ν ἐρ γ α τ ίν η ν .

Ἐπιγραμ. βιβλ. στ΄.

§. 10. Περὶ τῶν Ἀντιγραφέων.

Ἡμεῖς πρέπει νὰ ὁμιλήσωμεν καὶ περὶ ἐκείνων, οἵτινες ἀπέσωσαν εἰς ἡμᾶς τὰ Συγ-

γράμματα τῶν παλαιῶν. Οἱ Παλαιοὶ συγγραφεῖς, οἵτινες γενικῶς ἦσαν πλούσιοι καὶ ἐπίσημοι ἄνθρωποι, εἶχον δούλους μεθ’ ἑαυτῶν, οἵ τινες ἦσαν ὑπόχρεοι νὰ ἀντιγράφωσι καὶ τὰ τῶν κυρίων των, καὶ τὰ τῶν ἄλλων συγγραφέων φιλοπονήματα, ἐνίοτε δὲ καὶ ἐπαγορεύοντες αὐτοὺς οἱ αὑτῶν κύριοι, ἔγραφον. Τοιούτους ἀνθρώπους εἶχον καὶ οἱ βιβλιοπῶλαι, οἵ τινες ἀντιγράφοντες τὰ βιβλία ἐπραγματέυοντο. Οὗτοι λοιπὸν οἱ ἀντιγραφεῖς τῶν βιβλίων, Βιβλιογράφοι, Ἀντιγραφεῖς, καὶ Γραφεῖς γενικ Καλλιγράφοι ῶς ἐκ α λ ο ῦ ν τ ο ,· καὶ μ ερ ικἄλλοι ο ὶ ἐξ πάλιν α ὐ τ ῶ ν Ταχυγράφοι, ἐλ έγ ο ν τ ο Ὀξυγράφοι, κ.τ.λ. Εἰς ταύτην τὴν τέχνην τοῦ ἀντιγράφειν, δὲν κατεγίνοντο μόνον ἄνδρες, ἀλλὰ καὶ γυναῖκες, καθὼς μαρτυρεῖ ὁ Εὐσέβιος 109. μετέπειτα δὲ ἤρξαντο καὶ οἱ Μοναχοὶ μετὰ Nouv. Traité de Diplom. pag. 554. Παρὰ τῷ Εὐστοχίῳ. Aurum, inquit, liquescie in Literas. 106 Palæogr. pag. 5. καὶ 6. 107 Σουΐδ. 108 Σουΐδας ἐν λέξ. Σπόγγος. 109 Ἰστορ. Ἐκκλησ. βιβ. στ΄. κεφ. 23. 104 105

[49]


μεγάλης ἐπιμελείας τὴν τοιαύτην τέχνην, πρὸς τοὺς ὁποίους χρεωστοῦμεν μεγάλας χάριτας, διὰ τὴν διατήρησιν τῶν συγγραμμάτων τῶν παλαιῶν Συγγραφέων, καὶ τῶν ὁποίων αἱ χεῖρες ἐστάθησαν ὠφελιμώτεροι ἀντιγράφοντες τὰ τῶν παλαιῶν συγγράμματα, παρὰ ἂν συνέγραφον ἰδικάτων.

§. 11. Περὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ καλλωπισμοῦ τῶν βιβλίων.

Τὰ ἀρχαία βιβλία συνίσταντο, μέρος μὲν ἀπὸ πλάκας μιᾶς σκληρᾶς ὕλης, ὡς μολύ-

βδου, χαλκοῦ, ξύλου ἐκ πύξου, (δι’ ὃ καὶ πυξὶς, ὡς καὶ βύβλος ἐκ τοῦ παπύρου) καὶ ἐλεφαντίνου ὀστοῦ, μέρος δὲ ἀπὸ μαλακωτέρας, ὡς τοῦ αἰγυπτίου παπύρου, δερμάτων, καὶ διφθερῶν. Αἰ πλάκες τοῦ πρώτου εἴδους συνεδένοντο μὲ σίρμα, ἢ μὲ λωρίον, δι’ ὃ καὶ Πίνακες πτυκτοὶ110 ἐκαλοῦντο, παρὰ δὲ τοῖς Λατίνοις Κώδικες. Τὸ δὲ ἐκ τῆς μαλακωτέρας ὕλης συνετίθεντο ἢ εἰς Εἱλητάρια, ἢ Εἱλήματα, ἢ εἰς Πτυχὰς, τὰς ὁποίας ταύτας πτυχὰς ἐν θήκαις ἐφύλαττον. Εἰς τὸ τέλος τοῦ Παπύρου, ἢ τῆς Διφθέρας ἦτον συνδεδεμένη μία στρογγύλη ῥάβδος ἐκ πολυτίμου ξύλου, ἢ ἐλεφαντίνου ὀστοῦ, τὴν ὁποίαν ὀμφαλὸν ὠνόμαζον, ἐπὶ τῆς ὁποίας εἴτε ὁ πάπυρος, εἴτε ἡ διφθέρα περιετυλίσσετο. Τοῦτο λοιπὸν τὸ Εἵλημα, περιεδένετο ἔπειτα μετὰ λωρίου. Τὰ δύο ἄκρα τούτου τοῦ Εἱληταρίου μέτωπα ἐκαλοῦντο, μέσως δὲ διαιρούμενον, κέρατα τὰ ὠνόμαζον. Τὰ ἐστόλιζον συχνὰ μετὰ χρυσοῦ, ἀργυροῦ, λίθων τιμίων, καὶ χρωμάτων 111. Εἰς τὴν ἀρχὴν τοῦ Εἱληταρίου, ἐτίθετο ἓν τμῆμα Διφθέρας κεχρωματισμένης, ἐφ’ ᾧ ἦτον γεγραμμένον τὸ ὄνομα τοῦ Συγγραφέως, καὶ ὁ τίτλος τοῦ βιβλίου. Ἐφυλάττοντο δὲ καὶ αὐτὰ εἰς ζωγραφισμένας θήκας, κατὰ τὴν ὕλην τοῦ Συγγράμματος 112. Ἡ δυσκολία, ἥτις ἦτον συνδεδεμένη μὲ τὴν χρῆσιν τούτων τῶν Εἱλητηρίων, ἐπροξένησε τὴν ἐφεύρεσιν τοῦ δεσίματος τῶν βιβλίων, καθὼς τὴν σήμερον τὰ ἔχομεν, περὶ τῆς ὁποίας θέλομεν ἀναφέρει συντόμως ὀλίγα τινα. Τὰ Ἐπιπτύγματα (πανάρια) τούτου τοῦ δεσίματος ἐγίνοντο κατ’ ἀρχὰς μὲ χρυσὰς, ἢ ἀργυρὰς πλάκας, ἢ ἐκ ξύλου καὶ δέρματος, ἢ ἐλεφάντινα. Τὰ τοιαύτα ἐκαλλωπίζοντο μὲ διάφορα σχήματα, εἰκόνων, βιβλίων, κ.τ.τ. ἐτίθεντο καὶ μικροὶ ἧλοι (καρφία) ἔχοντες κατὰ κορυφὴν πολιτίμους λίθους, καθὼς ὁ Ἱερώνυμος μαρτυρεῖ113, τὸ ὁποῖον ἦτον ἐν χρήσει καὶ εἰς τὸν καιρόν του. Μὲ τοιοῦτον δέσιμον, ἐδένοντο ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τὰ βιβλία τῆς θείας Γραφῆς, ἐκ τῶν ὁποίων πολλὰ ἀκόμη ἐν διαφόροις βιβλιοθήκαις σώζονται. Μετὰ ταῦτα ἄρχισαν νὰ τὰ δένουν μὲ σανίδας, ἐπιθέτοντες καὶ δέρματα, καὶ λωρία διὰ νὰ περιδένωνται. τῷ δὲ ΙΒ΄. καὶ ΙΓ΄. αἰῶνι, ἤρξαντο νὰ ἐπιθέτουν ἀκόμη εἰς τὰς τέσσαρας ἄκρας τοῦ βιβλίου, τμήματα ἀπὸ πάφυλον, καὶ εἰς τὴν μέσην τῶν παναρίων διάφορα ἀγαλματίδια, ἀλλ’ ἰδόντες τὸ ἐκ τοῦ βάρους δύσχρηστον τοῦ βιβλίου, καὶ τὴν ὑπὸ τῶν σκωλήκων φθορὰν ἐκ τοῦ ξύλου προξενουμένην, κατέφυγον τέλος εἰς τὴν χρῆσιν τῶν χάρτων (μακαβάδων), καὶ ὁ τρόπος, καθ’ ὃν τὴν σήμερον δένονται τὰ βιβλία, εἶναι ὁ εὐχρηστότερος, καὶ ὁ καλλίτερος.

§. 12. Περὶ τῶν Βιβλιοθηκῶν.

Ἡ καθ’ ἡμέραν αὔξησις τῶν βιβλίων ἔδωκεν αἰτίαν εἰς τὴν συλλογὴν αὐτῶν, καὶ εἰς

ταύτην τὴν αἰτίαν χρεωστεῖται ἡ διατήρησις μερικῶν λειψάνων τῆς ἀρχαιότητος. Ἡμεῖς δὲν

110

Ἰλιάδ. ζ΄. 169. Γράψας ἐν πίνακι πτυκτῷ θυμοφθόρα πολλά. Ὅρα διεξοδικώτερον τὸν Εὐστάθ. αὐτόθι. Λουκιαν. Καλλίστοις τούτοις βιβλίοις, ὧν χρυσοὶ μὲν εἰσὶν οἱ Ὀμφαλοὶ, πορφυρὰ δ’ ἔκτοσθεν διφθέρα. 112 Chr. Gottl. Schwarxii diss. alt. de ornamentis librorum. 113 Ἐπιστολ. πρὸς Εὐστόχιον. 111

[50]


θέλομεν κρατηθῆ ἐδὼ εἰς τὴν διήγησιν τῶν παλαιῶν Βιβλιοθηκῶν, ἀρκούμενοι μόνον νὰ ἀναφέρωμεν ὀλίγας ἀπὸ τὰς περιφήμους 114. Ἡ παλαιοτέρα σύναξις τῶν βιβλίων ἀποδίδεται εἰς τὸν βασιλέα τῆς Αἰγύπτου Ὀσυμανδύαν, ὅστις ἐπάνω τῆς βιβλιοθήκης ἔθεσε καὶ ταύτην τὴν Ἐπιγραφήν. ΨΥΧΗΣ ΙΑΤΡΕΙΟΝ 115. καὶ τῷ ὄντι ἐπιγραφὴ προσφυής! Μεγαλητέρου δὲ θαυμασμοῦ ἦτον ἐκείνη ἡ τῆς Ἀλεξανδρείας, μετὰ ταῦτα ὑπὸ τοῦ Πτολεμαίου συλλεχθεῖσα, ἥτις ἐν τῇ ἁλώσει τῆς Ἀλεξανδρείας τῷ πυρὶ παρεδόθη, καταλιποῦσα κλαυθμοὺς καὶ ὀδυρμοὺς εἰς τοὺς ἐραστὰς τῆς παιδείας, καὶ μεγάλην ζημίαν εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος 116. Κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους τοῦ Πτολεμαίου, ἐσυνάζετο ζηλοτύπως καὶ ἐν Περγάμῳ ὑπὸ τοῦ Ἀττάλου, μία ἄλλη βιβλιοθήκη, τὴν ὁποίαν μετὰ ταῦτα Ἀντώνιος ὁ Σουπέρβος τῇ Κλεοπάτρᾳ χαριζόμενος, εἰς Ἀλεξάνδρειαν μετεκομήσατο, ἥτις καὶ πηγὴ τῶν λοιπῶν βιβλιοθηκῶν ἐγένετο. Μεταξὺ τῶν Ἑλλήνων 117, πρῶτος ἐστάθη ὁ Πισίστρατος, ὅστις εἰς τὰς Ἀθήνας τὴν πρώτην βιβλιοθήκην ἐστὴν ύν α Ἀσίαν ξ εν · ἀ λ λ ’ ὁ Ξ έρ ξ η ς μ αὐτὴν μετεκομίσατο, τὴν ὁποίαν ἔπειτα Σέλευκος ὁ Νικάνωρ ὁ προστάτης τῶν πεπαιδευμένων, τὴν ἔστειλεν ὀπίσω εἰς τοὺς Ἀθηναίους. Μετὰ ταῦτα δὲ ὁ Ἀριστοτέλης ἐφημίζετο διὰ τὴν βιβλιοθήκην του, τὴν ὁποίαν κατέλιπεν εἰς τὸν θεόφραστον, ὁ δὲ Θεόφραστος παρέδωκεν αὐτὴν τῷ Νηλεῖ «τὸν τοῦ Κορίσκου, ὁ δὲ εἰς Σκῆψιν κομίσας τοῖς μετ’ αὐτὸν παρέδωκεν ἰδιώταις ἀνθρώποις, οἵ κατάκλειστα εἶχον τὰ βιβλία, οὐδ’ ἐπιμελῶς κείμενα. Ἐπειδὴ δὲ ἤσθοντο τὴν σπουδὴν τῶν Ἀτταλικῶν βασιλέων, ὑφ’ οἷς ἦν ἡ πόλις, ζητούντων βιβλία διὰ τὴν κατασκευὴν τῆς ἐν Περγάμῳ βιβλιοθήκης, κατὰ γῆς ἔκρυψαν ἐν διώρυγί τινι, ὑπὸ νοτίας καὶ σητῶν κακωθέντα, ὀψέποτε ἀπέδοντο οἱ ἀπὸ τοῦ γένους Ἀπελλίκοντι τῷ Τηΐῳ πολλῶν ἀργυρίων, τά τε ,Ἀρφιλόβιβλος ισ τ ο τ έλ ο υ ς κ α ὶ τ ά τ ε Θ ε μᾶλλον ἢ Φιλόσοφος. Δι’ ὃ καὶ ζητῶν ἐπανόρθωσιν τῶν διαβρωμάτων, εἰς ἀντίγραφα καινὰ μετήνεγκε τὴν γραφὴν ἀναπληρῶν οὐκ εὖ, καὶ ἐξέδωκεν ἁμαρτάδων πλήρη τὰ βιβλία. Στράβ. Γεωγραφ. Βιβ. ΙΓ΄». Ἐκείνη ἡ τοῦ Πολυκράτους Σαμίου, Εὐκλείδου Ἀθηναίου, Νικοκράτους Κυπρίου, καὶ Εὐριπίδου ἐφημίζετο. Ἀθήν. Βιβλ. Α΄. κεφ. Β΄. «Ἡ ἐν τῇ Κνίδῳ μιᾶς τῶν κυκλάδων νήσων, ἐν ᾗ εὑρίσκοντο τὰ πλεῖστα τῶν ἰατρικῶν βιβλίων, ἐξ ὧν ὠφελήθη μεγάλως ὁ Ἱπποκράτης. «Ἡ τοῦ Κλεάρχου Ἡρακλεώτου τοῦ Ποντικοῦ τυράννου, ἑνὸς τῶν τοῦ Πλάτωνος μαθητῶν. «Ἡ ἐν Σμύρνῃ. Στράβ. ΙΔ΄. «Ἡ ἐν Ἀπαμείᾳ ὑπὸ τοῦ Μαρσίου συστηθεῖσα, ἥτις εἶχε 20. χιλιάδ. τόμους. «Ἡ ἐν Ἱεροσολύμοις συστηθεῖσα ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Ἐπισκόπου. «Ἡ τοῦ Παμφύλλου Μάρτυρος εἰς Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, τὴν ὁποίαν ἐπηύξησαν Ἰούλιος Ἀφρικανὸς, Βὐσέβιος, Εὐζώνιος, καὶ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζινός. «Ἡ τοῦ Κωνσταντίου Αὐτοκράτορος, τὴν ὁποίαν ἐπηύξησαν Ἰουλιανὸς, καὶ Οὐάλης, δώδεκα μυριάδας τόμους ἔχουσα, ἥτις ἐνεπρήσθη ἐπὶ Βασιλίσκου Αὐτοκράτορος. «Ἡ ἐν Ἀντιοχείᾳ ἐν τῷ τοῦ Τραϊανοῦ τεμένει. «Ἡ τοῦ Ἱερωνύμου, καὶ Θεοδοσίου τοῦ Μικροῦ.

114 Ὅρα περὶ τῶν Βιβλιοθηκῶν ἕνα διεξοδικὸν κατάλογον ἐν τῇ τοῦ Montfaucon Palæographia Græca. p. XV. Sqq. 115 Διόδωρ. Σικελ. Βιβ. Α΄. σελ. 45. 116 Εἰς αὐτὴν ἠριθμοῦντο ἑπτακόσιαι χιλιάδες τόμοι. ὅρα ἐν τῷ δευτέρῳ τόμῳ τὸ Ἄρθρον Ἰωάννου τοῦ Φιλοπόνου. 117 Ὅρα Montfaucon ἔνθα ἀνωτέρω.

[51]


ΤΜΗΜΑ Β΄. ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΤΥΠΟΓΡΑΦΙΑΣ. §. 1. Σημειώσεις Γενικαί.

Ἐκ τῶν μέχρι τοῦδε εἰρημένων εἴδομεν, ὅτι διὰ τῆς τέχνης τοῦ γράφειν, τὰ τῶν πα-

λαι ῶν Σ υ γ γ ρ α φ έω κόπος τοῦ ἀντιγράφειν, ἐπαπειλοῦσε μεγάλην φθορὰν τῶν βιβλίων, ἐπειδὴ εἴδομεν, ὅτι τὸ γράφειν διὰ χειρὸς πόσον κόπον, καὶ πόσον καιρὸν ἐχρειάζετο νὰ ἀντιγραφῇ ἓν βιβλίον, καὶ τοῦτο ἦτον ἡ αἰτία, ὅτι τὰ ἀντίγραφα πάντοτε ἦτον ὀλίγα, καὶ τὰ πλεῖστα ἀπώλοντο. Ἂς ῥίψωμεν τὸ ὄμμα εἰς τὰ Συγγράμματα τῶν παλαιῶν Φιλοσόφων, τὰ ὁποῖα παρὰ τῷ Διογένει Λαερτίῳ ἀναφέρονται, καὶ θέλομεν ἰδῇ τὴν ζημίαν. Ποῦ εἶναι ἔπειτα τοῦ Διοδώρου Σικελιώτου τὰ ἀξιολογώτατα τῆς Ἱστορίας; ποῦ τὰ τοῦ Πολυβίου; ποῦ τὰ τοῦ Δίωνος Κασσίου; ποῦ τὰ τῶν ἄλλων, τὰ ὁποῖα παρὰ τοῖς σωζομένοις τῶν Συγγραφέων ἀναφέρονται; Ὅρα ἐν τῷ τέλει τῆς βίβλου τὸν κατάλογον τῶν ἱστορικῶν Συγγραφέων, ὧν τὰ ὀνόματα μόνον σώζονται. τὰ πάντα ἐκ ταύτης τῆς αἰτίας ἐξέλιπον, καὶ σχεδὸν καὶ ταῦτα τὰ ἐν ὑστέροις καιροῖς ἀποσωσθέντα, ἦτ ο ν ὑ π ο κ είμ ε ἀπ ὸ τ ο ὺ ς ἐν τ ο ῖς η ὕξ η σ εν · ἡ μ ό ν φροντίζοντες ὁλοτελῶς διὰ τὸ τοῦ πλησίον. Μεταξὺ τούτων πολλὰ ὀλιγώτατοι εὑρίσκοντο, οἵ τινες ἐφρόντιζον περὶ τῆς κοσμικῆς παιδείας, καὶ περὶ τῶν παλαιῶν Συγγραφέων, γνωρίζοντες ὅτι μόνοι οἱ Ἕλληνες ἐστάθησαν ἐν γένει ἐκεῖνοι οἱ μεγάλοι Συγγραφεῖς, καὶ τῶν ὁποίων ἡ γνῶσις ὠφελοῦσε μεγάλως εἰς τὴν κοινωνικὴν ζωὴν, οἱ περισσότεροι ὅμως ἔφθανε μόνον νὰ ἀκούσουν τὸ ὄνομα, Ἕλλην Συγγραφεὺς, καὶ εὐθὺς χωρὶς νὰ ἐξετάσουν, τὶ συνέγραψε, καὶ περὶ ποίας ὑποθέσεως πραγματεύεται, τὸν ἔῤῥιπτον, φεῦ! ἐν παραβύστῳ. Οἱ καλοί μας οἱ μοναχοὶ, σφαλισμένοι ἀγεληδὸν εἰς τὰς μονὰς, ἐκνενευρωμένοι ἀπὸ τὴν ὀκνηρίαν, ἐτρέφοντο ἀπὸ τοὺς ἱδρῶτας τῶν πτωχῶν κοσμικῶν, τοὺς ὁποίους μὲ τὰς δεισιδαιμονίας των ἐπλανοῦσαν, καὶ ἀντὶ νὰ ἀναθρέψουν καλῶς τοὺς υἱούς των, καὶ νὰ τοὺς ἀποκαταστήσουν καλοὺς πολίτας, τοὺς ἐβίαζον νὰ ἀφήσουν καὶ πατρίδα, καὶ γονεῖς, καὶ νὰ εἰσέλθουν εἰς τὰς μονὰς φέροντες μεθ’ ἑαυτῶν καὶ τὰ ὑποστατικὰ τῆς δυστυχοῦς φαμιλίας των, ὡσὰν νὰ μὴ ἦτον δυνατὸν ἀκολουθοῦντες τὸν δρόμον τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου νὰ σωθῶσι καὶ εἰς τὸν κόσμον. Τὸ κέρδος μετέβαλε τὸν σκοπὸν τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου εἰς ὄργανον τῶν ἀδικιῶν τους· ἔπασχον μὲ κάθε τρόπον νὰ ἐρημώσουν τὰς πόλεις, καὶ νὰ πολίσουν τὰς ἐρήμους, προξενοῦντες ὅσ ο ν τ ά χ ο ς τ ὴ ν φ θο ρ ὰ ν εἰς τ ὸ γ έν ο ς · π ερ ὶ ὧ ν κ α ὶ ὁ Ἐ π ιγ ρ α μ μ α τ ο π ο ιὸ ς Π α λ λ α δ ᾶ ς δ ικ α ίω ς ἐπεγράψατο.

Εἰ μοναχοὶ, σί τοσοίδε; τοσοίδε γε πῶς πάλι μοῦνοι; Ὦ πληθὺς μοναχῶν ψευσαμένη μονάδα. Πανταχοῦ οἱ Ἕλληνες συγγραφεῖς ἐμποδίζοντο διὰ νὰ ἀναγινώσκωνται, πόσῳ μᾶλλον καὶ νὰ ἀντιγράφωνται! καὶ ἐκ τούτου τί προῆλθεν; ἕκαστος νοῦν ἔχων τὸ καταλαμβάνει. Ἂς ῥίψῃ τὸ ὄμμα του εἰς τοὺς Εὐρωπαίους, καὶ θέλει βεβαιωθῇ ὁποίας προόδους ἔκαμαν εἰς τὸ πολιτικὸν, καὶ ὁποίας τέχνας ἐφεῦρον διὰ τῶν Ἐπιστημῶν, ἀπὸ τὸν καιρὸν ἀφ’ οὗ αὔτοι ἄρχισαν νὰ ἐξετάζουν, καὶ νὰ σπουδάζουν τοὺς Ἕλληνας Συγγραφεῖς, τοὺς πατέρας καὶ ἐφευρετὰς πάσης μαθήσεως καὶ ἐπιστήμης. Οἱ Μοναχοὶ λοιπὸν, οἵ τινες ἐφρόντιζον διὰ μόλεις, ὅστις ἀποδεικνύει, ὅτι ἐκείνοι οἱ τινες ἀποδίδουσι τὴν τιμὴν ταύτην εἰς μόνον τὸ Στράσβουργ, δὲν ἔχουν ἀρκετὰς ἀποδείξεις. Ἡμεῖς θέλομεν ἀναφέρει ἐδὼ συντόμως τὰς βεβαιοτέρας περὶ τούτου μαρτυρίας.

Περὶ τοῦ Ἐφευρετοῦ Ἰωάννου Γουττενβεργ.Guttenberg.

[52]


ἐφευρετὴς ταύτης τῆς τέχνης ἦτον εἷς τῶν εὐγενῶν τοῦ Μάϋντζ, Ἰωάννης φὸν Σόργενλοχ ὀνόματι, ἐπωνομαζόμενος Γαίνσφλέϊσ' τζοὺ Γουττενβὲρ, καὶ κοινῶς Ἰωάννης Γούττενβεργ, περὶ τοῦ ὁποίου ὁ Ἰωάννης Δαβὶδ Καίλερ (Khohler) 118 διεξοδικῶς πραγματεύεται. Ὁ χρόνος, καθ’ ὃν ἐγεννήθη μᾶς εἶναι ἄγνωστος.

Διατριβὴ τοῦ Γούττενβεργ ἐν Στράσσβουργ.

Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι ὁ Γούττενβεργ ἐγεννήθη εἰς τὸ Στράσσβουργ, πλανῶνται ὅμως,

καὶ αὕτη ἡ πλάνη ἔρχεται ἐκ τούτου, ἐπειδὴ οὗτος ὁ Γούττενβεργ διέτριψεν ἀρκετὸν καιρὸν εἰς τὸ Στράσσβουργ. Ὁ Σαίπφλιν 119 ἀπέδειξε τὴν ἐν Στράσσβουργ διατριβὴν τοῦ ἐφευρετοῦ, δι’ ἀναντιῤῥήτων εἰδήσεων, ἐκ τῶν τῆς πόλεως ταύτης δημοσίων καταλόγων. Οὗτος διατρίβων ἐν Στράσσβουργ τῷ 1434. ἔτει τῷ Σωτηρίῳ, ἔβαλεν εἰς τὴν φυλακὴν τὸν Ἀρχιγραμματέα τῆς πόλεως Μάϋντζ, διὰ νὰ βιάσῃ μὲ τοῦτο τὴν πόλιν ταύτην, ἵνα πληρώσῃ πρὸς αὐτὸν ἕνα ἐναπολλειφθέντα ἀριθμὸν τόκου περὶπου 310. χρυσῶν, ἑνὸς κεφαλαίου χρημάτων ὁποῦ τ ύσῃ ῷ ἐχ ρἐκεώ τῆς σ τ ει·φυλακῆς ἀ λ λ ’ ἡ δτὸν ιο ίκ η σ ις ἐβ ία σ ε τ Ἀρχιγραμματέα. Εἰς τὰς τοῦ Κριτηρίου ἀγωγάς του, καὶ ἀποκρίσεις, καλεῖται οὗτος Γούττενβεργ ὁ νεώτερος, Guttenberg der jungere, ἐπειδὴ, ἢ ὁ πατὴρ αὐτοῦ, ἔζη ἔτι, ἢ ἀδελφὸν μεγαλήτερον εἶχε. Μετ’ ὀλίγους χρόνους ἔπειτα, ἐπραγματεύετο ἐρωτικῶς μετάτινος εὐγενοῦς νέας Ἄννης Πόρτε δὲ Φὲρ, καλουμένης, ἐσχάτης ταύτης τῆς οἰκογενείας, ἥτις τῷ 1437. τὸν ἐζήτησεν ἐπὶ κριτηρίου διὰ ἄνδρα της ἐν τῷ Στράσσβουργ. Ἡ ἀπόφασις τοῦ Κριτηρίου δὲν φαίνεται εἰς τοὺς δημοσίους καταλόγους ταύτης τῆς πόλεως, μ’ ὅλον τοῦτο αὐτὸς τὴν ἔλαβε διὰ σύζυγόν του, ἐπειδὴ τὸ ὄνομα αὐτῆς φαίνεται ἐν τοῖς καταλόγοις, Ἄννα φὸν Γούττενβεργ, μετὰ τῆς ὁποίας καὶ παῖδας ἐγένησεν. Οὗτος φαίνεται ὅτι ἔλαβε δύο γυναῖκας, διότι εἰς τὴν 120. γενεαλογίαν του ε ὃὑρ ἔστιν ίσ κ ετ αΑἰκατερίνα ι κ α ὶ ἄ λ λ η ΚΓούττενβεργ έτ τ γ η ·

Συμβόλαιον περὶ τῆς Τυπογραφίας.

Π

ερὶ τὸ 1439. ἔτος τὸ Σωτήριον, ὁ Γούττενβεργ, μετὰ καί τινων ἄλλων τριῶν πολιτῶν τοῦ Στράσσβουργ, συνέθεντο ἓν συμβόλαιον, διὰ νὰ φέρωσι διαφόρους τέχνας, καὶ θαυμάσια ἔργα, τὰ ὁποῖα αὐτοὶ δὲν ὀνομάζουσι, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται, ὅτι ὁ Γούττενβεργ πρότερον μετά τινος ἐκ τούτων τῶν τριῶν ἐφαντάσθησαν ἤδη ταύτην τὴν τέχνην, καὶ ηὔχοντο νὰ τὴν φέρωσιν εἰς ἔκβασιν. Εἰς τὸ νέον τοῦτο συμβόλαιον, δὲν γίνεται μνεία περὶ τῆς Τυπογραφίας, ἀλλ’ ἐκ τῆς συμφωνίας αὐτῶν, περὶ θαυμασίων ἔργων, γίνεται δῆλον, ὅτι αὐτὸς ἤδη ἐξεῦρε τὴν τέχνην, τοῦ διὰ κινητῶν γραμμάτων γράφειν βιβλία, τὸ ὁποῖον καὶ κατ’ ἀρχὰς ὡς θαυμάσιον, καὶ μαγικόν τι ἔργον οἱ πολλοὶ ἐνόμιζον. Ἐκ τούτων λοιπὸν εἶναι βέβαιον, ὅτι ὁ Γούττενβεργ διέτριψεν ἀρκετοὺς χρόνους εἰς Στράσσβουργ, καὶ κατὰ τὰς μαρτυρίας τοῦ Βίμφελιγγ, καὶ τῶν Χρονικῶν τῆς Κολωνίας αὕτη ἡ πόλις ἔχει τὴν τιμὴν τοῦ νὰ καυχᾶται ὅτι ἐν αὐτῇ ἔγινεν ἡ ἐφεύρεσις ταύτης τῆς πολυτίμου τέχνης τῆς Τυπογραφίας. Ὁ Γούττενβεργ ἔλαβε τὰς πρώτας ἰδέας περὶ ταύτης τῆς τέχνης, ἀπὸ τὸ ὄνομά του, τὸ ὁποῖον ἦτον γεγραμμένον εἰς τὴν σφραγίδα τοῦ δακτυλίου του 121. Κατ’ ἀρχὰς βέβαια ἦτον ἀτ ελ ὴ ς α ὕ τ η ἡ τ έχ ν η · ἐπ ειδ ὴ τ ὰ π ρ ῶ τ α γ ρ ά μ μ α τ α ἦ τ ο ν χ α ρ α γ μ έν α ἐπ ά ν ω εἰς ξ ύ λ ο ν μ ’ ὅ λ ο ν τοῦτο κινητὰ, ἀγκαλὰ καὶ μερικαὶ ὁλόκληραι λέξεις ἦτον χαραγμέναι εἰς ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ξύλον. Αὐτὰ συνεδένοντο μὲ ῥάμματα τόσον σφικτὰ ὅσον ἦτον δυνατὸν, ἀλλ’ ἐκ τῆς θλίψεως ἐνίοτε τοῦ Πιεστηρίου, ἀπεχωρίζοντο. Ὁ Σπέκλεϊν ἀρχιτέκτων ταύτης τῆς πόλεως, ὅστις ἔζη περὶ Ἐν τῇ αὐτοῦ Hochverdienten Ehrenrettung johann Guttenbergs. Leipz. 1741. 4to. Ἔνθα ἀνωτέρ. σελ. 763. 120 Kalilerischen Ehrenrettung. ἔνθα ἀνωτέρ. 121 Io· Arnoldus Bergelanus Poæmate encomiastico de Chalcographis inventione. vers. 57. Sqq. in io. Christ. Wolfi monumentis Typograficis. P. I. 118 119

[53]


τὸν ιστ΄. αἰῶνα, διηγεῖται εἰς τὰ τῆς πόλεως ταύτης Χρονικὰ, ὅτι εἶδεν ὀφθαλμοφανῶς ταῦτα τὰ πρῶτα ξύλινα γράμματα, τὰ ὁποῖα εἰς ἐνθύμησιν ἐφύλαττον εἰς τὸ ἀρχεῖον ταύτης τῆς πόλεως. Τοιαῦτα λοιπὸν ἦτον τὰ πρῶτα δοκίμια ταύτης τῆς τέχνης, καὶ σώζονται ἔτι μερικὰ βιβλία μὲ αὐτὰ τὰ ξύλινα γράμματα, τυπωμένα εἰς χάρτην τῷ 1448. τῶν ὁποίων ὁ χαρακτὴρ παρομοιάζει μὲ ἐκεῖνον τῶν χειρογράφων. Ὁ Γούττενβεργ ἔπειτα καταλιπὼν τὸ Στράσσβουργ, ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἥτις ἦτον τὸ Μάϋντζ. Ἡ αἰτία δι’ ἣν ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ Στράσσβουργ, δὲν μᾶς εἶναι γνωστὴ, φαίνεται ὅμως ὅτι ἐβιάσθη ἀπὸ στέρησιν χρημάτων, διὰ νὰ φέρῃ εἰς τέλος τὴν θείαν Γραφὴν, τὴν ὁποίαν ἐπιχειρίσθη τότε νὰ ἐκδόσῃ διὰ τοῦ τύπου. Ἔκαμε λοιπὸν ἐν τῷ Μάϋντζ μίαν ἑτερείαν μετά τινος Ἰωάννου Φάουστ, τῷ 1450. πλὴν μὲ μεγάλην του ζημίαν, ἐπειδὴ ὁ Φάουστ ὢν ἄτιμος ἄνθρωπος, καὶ θέλων νὰ εἰσχωρήσῃ καὶ αὐτὸς εἰς τὴν τιμὴν τῆς ἐφευρέσεως ταύτης τῆς τέχνης, ἐφέρετο πονήρως κατ’ αὐτοῦ. Ὁ Γούττενβεργ ἐννοήσας τοῦτο, τὸν ὑπεχρέωσε νὰ καταβάλλῃ ὅσα χρήματα ἦτον ἱκανὰ πρὸς τοῦτο τὸ ἐπιχείρημα, καὶ προσέτι χρονικῶς νὰ συνεισφέρῃ 300. χρυσοῦς διὰ ἔξοδα τῆς τυπογραφίας, οἷον, μέλανος, χάρτου, διφθερῶν, ἐνοικίων, κ.τ.λ. καὶ τοιούτῳ τρόπῳ ὁ Γούττενβεργ, ἔβαλεν εἰς τάξιν ὅλα τὰ ἐργαλεῖα τὰ ἀναγκαῖα εἰς ταύτην τὴν ἐπιχείρησιν. Μὲ τοῦτο λοιπὸν τὸ κεφάλαιον τῶν χρημάτων, τὸ ὁποῖον ἐσυνίστατο ἀπὸ 800. χρυσοῦ, ἤρξατο ὁ Γούττενβεργ ἐν Μάϋντζ νὰ ἐξακολουθήσῃ τὴν τυπογραφίαν του. Ἕως τότε ἀκόμη εἶχε τὰ ξύλινα γράμματα, τὰ ὁποῖα εὐκόλως ἐσυντρίβοντο, καὶ ἐγίνοντο ἄχρηστα, καὶ διὰ νὰ λείψῃ ἀπὸ αὐτὸν τὸν κόπον ἐδοκίμασε μετέπειτα τὸν μόλυβδον, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς ὡς ἁπαλὸς δ ὲν τ ὸ ἐξεργασθέντα λων ν ὠ φ έλ η σ ε· μ ετγράμματα, ὰ τ ο ῦ τ ο ν ἐδἀλλὰ ο κ ίμ ακαὶ σ ε τ ὰ ἐκ μ ετ ά λ ταῦτα σκληρὰ ὄντα διετρύπουν τόν τε χάρτην, καὶ τὴν διφθέραν. Τέλος πάντων, ὅ,τε Γούττενβεργ, ὁ Φάουστ, καὶ ὁ δοῦλος αὐτῶν Πέτρος Σαίφερ ἐκ τοῦ Γέρνηχεϊμ, ὕστερον ἀπὸ πολλοὺς κόπους διαφόρων πειραμάτων, κατήντησαν εἰς τὴν μίξιν τοῦ κασσιτέρου μετὰ ἄλλων τινων μετάλλων, καὶ αὕτη ἡ μίξις τοὺς ἐχρησίμευσεν εἰς τὸν σκοπόν τους. Οὗτος ὁ Πέτρος Σαίφερ, διὰ τῆς ἀγχινοίας του συνεβοήθησε πολὺ εἰς τὴν ἐντέλειαν ταύτης τῆς τέχνης. Αὐτὸς ἐστάθη καὶ ὁ ἐφευρέτης τῶν μητρῶν, ἐν αἷς χύνουσι τὰ ἐκ μετάλλων γράμματα, τὰ ἐπιδήδεια πρὸς χρῆσιν τῆς τυπογραφίας. Τὰ τοιαῦτα λοιπὸν τυπογραφικὰ γράμματα, ἔχουσι μέγεθος κορμοῦ σχεδὸν δύο δακτύλων, σχῆμα δὲ τετραγώνου ἐπιμήκους, κατὰ κορυφὴν ἔχοντα τὸ γράμμα, α. φέρ’ εἰπεῖν, β. κα ὶ τ . λσυντιθέμενα ῦτα . ἐξ έχ ο ν · τ ο ἕνα κατόπι τοῦ ἄλλου, ἀποτελοῦσι τὴν λέξιν, καὶ οὕτω καθ’ ἑξ ῆ ς ἀ π ο π λ η ρ ο περὶ τὰ τέλη τῶν σελίδων, τίθενται ὑπὸ τὸ Πιεστήριον, ὅτε καὶ διὰ τοῦ μέλανος βάπτονται. Τιθεμένου οὖν ἐπ’ αὐτοῖς τοῦ χάρτου, καὶ θλιβομένου διὰ τοῦ Πιεστηρίου, εὐθὺς φαίνεται ἐπὶ τῷ χάρτῃ τὸ ἐκτύπωμα, καὶ οὕτως εὐκόλως διὰ μιᾶς συνθέσεως τῶν γραμμάτων ἐκτυποῦνται μύρια ἀντίτυπα. Κατ' ἀρχὰς ὁ Γούττενβεργ ἐδοκίμασε μεγάλας δυσκολίας καὶ διὰ τὸ πρὸς ἐκτύπωσιν ἐπιτήδειον μέλαν. Ἐμετεχειρίσθη τὸ τοῦ γραψίματος συνήθως, ἀλλὰ τὸ ἐκτύπωμα ἐξήρχετο 122 τῶντὸ καταρερυπωμένον· μετεχειρίσθη ἔπειτα λύχνων ἐκ τῶνκαὶ κεκαυμένων φτυ λαμπάδων, ἀλλὰ καὶ τοῦτο δὲν ἦτον διαρκές. Τέλος, ἐφεῦρον τὸν ἐκ τοῦ δαδίου αἴθαλον μετὰ ἐλαίου μεμιγμένον. Ἀφ’ οὗ διήρκησε μερικὸν χρόνον ἡ μεταξὺ τοῦ Γούττενβεργ καὶ Φάουστ ἑταιρεία, ὁ Φάουστ πονήρως κατὰ τοῦ Γούττεβεργ ἔχων, διέλυσε τὴν αὐτῶν ἑταιρείαν, ζημιωθεὶς τὰ μέγιστα ὁ Γἀλλ’ ῦ, ο ύ τ τ ἐξηκολούθη εν β ερ γ · ἀ λ λ ’ ο ὗ τ ο ς ὁ ᾀ είμ ν κατ’ ἰδ ία ν τ ὸ ν κ α λ μαθὼν τὴν τέχνην, καὶ ἔχων χρήματα ἀρκετὰ, κατ’ ἰδίαν καὶ οὗτος τὸ τυπογραφικὸν ἐργαστήριον συνεστήσατο.

122

Φτύλιον καὶ παρὰ τοῖς παλαιοῖς Θρυελλὶς, καὶ Ἐλλύχνιον· ὅπερ ἡ συνήθεια εἰς τὸ φυσικώτερον τρέψασα Φυτύλιον, ἐκ τοῦ Φωτὸς, Ὕλη, καὶ κατὰ συγκοπὴν Φτύλιον ὠνόμασε.

[54]


§. 3. Περὶ διαδόσεως τῆς τέχνης τῆς Τυπογραφίας.

Ἡ μεταξὺ τοῦ Γούττενβεργ καὶ τοῦ Φάουστ διάλυσις τῆς αὐτῶν ἑταιρείας, ἐστάθη ἡ

πρώτη ἀρχὴ τῆς διαδόσεως ταύτης τῆς τέχνης. Ὁ Γούττενβεργ ἐπανελθὼν εἰς τὸ Στράσσβουργ τῷ 1455., καὶ τῷ 1459., εἰς τὸ Χάρλεμ, μετέδωκε ταύτην τὴν τέχνην, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἀντίζηλος α ὐτ ο ῦ Φ ά ο υσ τ ἐ τὸ κῦρος. Κυριευθείσης τῆς πόλεως Μάϋντζ ὑπὸ τοῦ Ἐπισκόπου Ἀδόλφου, ὅλοι οἱ πολῖται ἐβιάσθησαν νὰ ἀναχωρήσουν ἐκ τῆς πόλεως, καὶ οὕτω διασπαρέντες εἰς τὰς ἄλλας πόλεις τῆς Γερμανίας, ἐν διαστήματι εἴκοσι ἐνιαυτῶν, τριάκοντα πέντε τυπογραφικὰ ἐργαστήρια ἐν τῇ Γερμανίᾳ ἀνεφάνησαν. Μετέπειτα δὲ καὶ εἰς τὰς λοιπὰς ἐπαρχίας τῆς Εὐρώπης διεσπάρθη. Ἐν τούτῳ τῷ μεταξὺ ὅλα αὐτὰ τὰ τυπογραφεῖα ἐδούλευον μὲ μεγάλην ἐπιμέλειαν. Ἡ Λατινὶς διάλεκτος ἔλαβε τὰ πρωτεῖα, νὰ ἰδῇ τὰ πρῶτα αὐτῆς βιβλία μὲ τὰ φῶτα τοῦ τύπου, καὶ μετ’ αὐτὴν ἡ Ἑλληνὶς, τρίτη δὲ ἡ Γερμανὶς, καὶ ἔπειτα αἱ ἄλλαι. Ἡ Ἑλληνὶς δὲν εἶδε κατ’ ἀρχὰς ὁλόκληρον βιβλίον, ἀλλὰ μόνον κάποιας περικοπὰς εἰσαγμένας ἐν τοῖς Officiorum Ciceronis 123. Τὰ Μεδιόλανα εἶχον τὴν τιμὴν νὰ ἐκδόσουν διὰ τοῦ τύπου τὸ πρῶτον Ἑλληνικὸν βιβλίον, τῷ 1476. ἔτει τῷ Σωτηρίῳ, καὶ τοῦτο ἦτον ἡ Γραμματικὴ Κωνσταντίνου τοῦ ὶ τῷ 1481. αὐ Λασκάρεως· κα Ὅμηρον. Τὸ μέγα ὄφελος, τὸ ὁποῖον ἡ Τυπογραφία παρήγαγεν εἰς τὴν διατήρησιν καὶ διάδοσιν τῶν Συγγραμμάτων εἶναι ὁμολογούμενον καὶ φανερὸν τοῖς πᾶσιν. Αὕτη μὲ μίαν ἔκδοσιν ἑνὸς Συγγράμματος, ἐξ α π λ ώ ν ει τ ὰ τοῦ ἀντιγράφειν, ἐπροξένησεν εὔωνα τὰ βιβλία, καὶ δὲν εἶναι φόβος πλέον φθορᾶς τινος Συγγράμματος. Αἱ δύο αὕται ἐφευρέσεις τοῦ Χαρτίου δηλ. καὶ τῆς Τυπογραφίας, ἦτον πολλὰ ἀναγκαῖαι εἰς τὸ ἀνθρώπινον γένος. Μακάριοι, καὶ τρισμακάριοι οἱ ἐφευρεταὶ αὐτῶν! τὰ ὀνόματα τούτων ἐγράφησαν εἰς τὸν ναὸν τῆς ἀθανασίας, τὰ ὁποῖα δὲν θέλει δυνηθῆ νὰ τὰ ἐξαλείψῃ ποτὲ ὁ πανδαμάτωρ χρόνος. Οἱ πεπαιδευμένοι δὲν ἔλλειψαν ἕως τώρα τοῦ νὰ πλέκωσι μύρια ἐγκώμια εἰς τοὺς τοιούτους ἐφευρετὰς, καὶ νὰ τοὺς ἀπαθανατίζωσι μὲ εὐγνωμοσύνης τεκμήρια. Τοιοῦτοι γὰρ εἰσὶν οἱ καρποὶ τῶν πόνων, καὶ τοιουτοτρόπως ἀνταμοίβονται οἱ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ καλοῦ κοπιάζοντες.

123

Maitrouire Annal. Typ. Tom. I. S. IV. p. 274.

[55]


ΚΕΦΑΛΑΙΟΝ Γ΄. Κατάλογος τῶν ἀξιολόγων Συλλογῶν τῶν κοσμικῶν καὶ ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων.

Ἀναγκαῖον ἔδοξέ μοι νὰ προβάλλω ἐνταῦθα ἕνα κατάλογον ἐκείνων τῶν Συλλογῶν,

εἰς τὰς ὁποίας πολλῶν Συγγραφέων φιλοπονήματα ἐμπεριέχονται, καὶ εἰς τὰς ὁποίας συχνάκις παραπέμπω τὸν ἀναγνώστην. Αὐτὰς τὰς Συλλογὰς, τὰς ἔβαλα κατὰ τάξιν διὰ τὸ πρόχειρον, πρῶτον τὰς τῶν ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, καὶ ἔπειτα δὲ τὰς τῶν κοσμικῶν, διαιρουμένας κατ’ ἐπιστήμην. Ἐπημείωσα τὸν τίτλον τοῦ βιβλίου, τὸ τοῦ ἐκδότου ὄνομα, τὸ τῆς πόλεως, εἰς ἣν ἐξεδόθη, καὶ τὸ ἔτος, δι’ εὐκολίαν τῆς ζητήσεως.

ΠΡΩΤΗ ΣΥΛΛΟΓΗ Περὶ τῶν βιβλίων τῆς θείας Γραφῆς. Α΄. Τῆς Παλαιᾶς Γραφῆς.

Biblia Sacra, Hebraice, Chaldaice et Græce et Latine nune primum impressa de

mandato et Sumtibus Franc. Simenii de Cisneros, Cardinalis, etc. in Complutensi Universitate, industria Arnoldi Guilielmi de Brocario. 1514. - 1517. f. Voll. VI. Τουτέστιν, Ἡ ἁγία Γραφὴ, Ἑβραϊστὶ, Χαλδαϊστὶ, Ἑλληνιστὶ, καὶ Λατινιστί. Αὕτη ἐστιν ἡ πρώτη τετράγλωττος Ἔκδοσις, ἡ κατὰ τοὺς Ἑβδομήκοντα, διὰ τὴν ὁποίαν ὁ Καρδινάλης Ξιμένης ἐξόδευσε περίπου τῶν 50000. δουκάτων 124. Biblia Polyglotta, complectenia Textus originales, Hebraicum, cum Pentateucho Samaritano, Chaldaicum, Græcum, Versionumque antiquarum, Samaritanæ, Græcæ LXX. Interpretum, Chaldaicæ, Syriacæ, Arabicæ, Aethiopicæ, Persicæ, vulgatæ Latinæ, quicquid comparari poterat, cum textuum et versionum Orientalium Translationibus Latinis. etc. Cum apparatu, Indicibus. Opus in VI. Tom. distributum. Edidit Brianus Waltonus. Lond. Impr. Thom. Roycroft. 1657. f. vol. VI. Μεταξὺ τῶν πολυγλώττων ἐκδόσεων τῆς θείας Γραφῆς, αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Μετὰ διαφόρων σημειωμάτων τοῦ Ἰωάννου Ἐρνέστου Γράβε, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου Ἰακώβου Βρεϊτιγγέρου ἐν πέντε τόμοις ἐν Τιγουρίῳ τῷ 1730. - 1733. ex ufficina Iohannis Heideggerii et Soc. Αὕτη ἔστι μία ἀπὸ τὰς ὡραίας καὶ ἀρίστας ἐκδόσεις. Ἐξεδόθη καὶ ἐν Ἄλλῃ τῆς Σαξωνίας ὑπὸ Ἰωάν. Ἑῤῥ. Μιχαὴλου, τύποις τοῦ Ὀρφανοτροφείου, τῷ 1720. εἰς φύλ. εἰς 4΄΄. καὶ εἰς 8΄΄.

Β΄. Τῆς Νέας Γραφῆς.

124

Ὅρα περὶ ταύτης in Bibliotheca Sacra p. 12. καὶ τὴν Wolfii Bibl. Hebr. P. II. p. 339.

[56]


Novum Testamentum, Ἡ καινὴ Διαθήκη, Ἑλληνο-λατινιστὶ, μετὰ διαφόρων ση-

μειώσεων, καὶ ἀναγνώσεων, μετὰ καὶ τῆς ἐξηγήσεως τοῦ Ὠριγένους, Χρυσοστόμου, Κυρίλλου, Βουλγάρεως. Ἱερωνύμου, Κυπριανοῦ, Ἀμβροσίου, Ἰλαρίου, καὶ Αὐγουστίνου, συναχθέντα ἐπιμελῶς, ὑπὸ Ἐρασμίου Ῥοτεροδάμου, ἐκδοθ. ἐν Βασιλέᾳ, in aed. Joh. Frobenii, 1516. fol. Ἡ αὐτὴ ἐξεδόθη καὶ τῷ 1527. «Τῆς καινῆς Διαθήκης ἅπαντα, Novum Testamentum ex Bibliotheca Regia, Lutetiæ ex officina Roberti Stephani. 1546. 12. Αὕτη ἡ Ἔκδοσις, ἥτις καὶ mirifica καλεῖται, ἐξεδόθη πολλάκις μετὰ ταῦτα, ἡ δευτέρα ἐγένετο τῷ 1549. ἡ τρίτη τῷ 1550. εἰς φύλ. καὶ αὕτη εἶναι μία ἀπὸ τὰς ὡραίας ἐκδόσεις, καὶ τιμᾶται πολλοῦ. ἔτι ἐξεδόθη τῷ 1546., τῷ δὲ 1736. μετὰ καί τινων καλλωπισμάτων, καί τινων θεολογικῶν καὶ φιλολογικῶν σημειωμάτων, Γεώργιος ὁ Προφέσωρ ἐν Βίττενβεργ εἰς 8. ἐξέδωκε. Ἡ καινὴ Διαθήκη. Novum Testamentum una cum Scholiis Græcis, e Græcis Scriptoribus tam Ecclesiasticis quam Exteris, maxima ex parte desumptis. Opera ac studio Iohannis Gregorii. Oxonni. E Theatro Scheldoniano 1703. f. maj. Αὕτη ἡ μόνη Ἔκδοσις ἔστι μετὰ σχολίων, εἶναι δὲ καὶ ἀπὸ τὰς ὡραιοτάτας. Novum Testamentum Græcum. Ἡ καινὴ Διαθήκη Ἑλληνιστὶ, μετὰ διαφόρων ἀναγνώσεων καὶ σημειωμάτων, τοῦ Ἰωάννου Μιλλίου, καὶ Λουδόλφου Κουστερίου, ἐκδοθεῖσα τὸ δεύτερον ἐν Λειψίᾳ, Sumt. Joan. Frid. Gleditsch. fol. Ἡ πρώτη ἔκδοσις τοῦ Μιλλίου ἐγένετο ἐν Ὀξωνίᾳ e Theatro Scheldoniano, ἥτις ἔχει περίπου 30000. διαφόρους ἀναγνώσεις, ἐν οἷς παρεισήχθησαν καί τινες ἐσφαλμέναι. ὁ Λουδόλφος Κουστέριος, ἐπιδιωρθώσας αὐτὴν, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1710., τὸ πρῶτον ἐξέδοτο. The nevv Testament in greek and English. Ἡ καινὴ Διαθήκη Ἑλληνο-Ἀγγλιστὶ, μετὰ διαφόρων κριτικῶν σημειώσεων, καὶ ἄλλων καλλωπισμάτων, ἐξεδόθη ἐν Λόνδρᾳ, ἐν δυσὶ τόμοις, τῷ 1729. εἰς 8. printed for I. Roberts. Αἱ κριτικαὶ σημειώσεις ταύτης τῆς ἐκδόσεως εὗρον πολλοὺς ἐγκωμιαστάς. Ἡ Καινὴ Διαθήκη, Ἑλληνιστὶ, μετὰ διαφόρων σημειωμάτων καὶ ἀναγνώσεων ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάν. Ἀλβέρτου Βεγγελίου ἐν Τυβιγγίᾳ Tubingæ, τῷ 1734. Αὕτη ἡ ἔκδοσις ἐπροξένησε μεγάλην τιμὴν τῆς Γερμανίας. «Ἡ καινὴ Διαθήκη, Ἑλληνο-λατινιστὶ ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1757. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. ὑπὸ Ἰακώβου Ἰωάννου Westenii Βεστενίου. Αὕτη ἡ ἔκδοσις δὲν εὗρε τόσην δεξίωσιν, καθὼς ὁ ἐκδότης ἤλπιζε.

Περὶ τῆς μεταφράσεως τῆς θείας Γραφῆς ὑπὸ τῶν Ἑβδομήκοντα.

Ἡ Ἱστορία τῆς οὕτω καλουμένης Ἑλληνικῆς Μεταφράσεως ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ, τῆς θείας Γραφῆς ὑπὸ τῶν Ο΄. ἢ ΟΒ΄. μεταφραστῶν, εἶναι ὑποκειμένη εἰς μεγάλας φιλονεικίας, τὰς ὁποίας ἡμεῖς δὲν θέλομεν διηγηθῇ περιστατικῶς. Αὕτη ἐπερείδεται εἰς τὴν διήγησιν τοῦ Ἀρισταίου, περὶ τοῦ ὁποίου θέλομεν πραγματευθῆ ἐν τ ῷ ἰδ ίῳ τ ό π ῳ · εἰς τ ὴ ν τ ο ῦ Ἰ ο υδ α ίο υ Φ ίλ ω ν ο ς 125, εἰς τὴν τοῦ Ἰωσήπου 126, καὶ εἰς ἄλλας τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, τῶν ὁποίων ἡ μαρτυρία δὲν συμφωνεῖ καθ’ ὅλα τὰ περιστατικὰ, οὖσα καὶ μεμιγμένη μέ τινας μύθους. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τούτων τῶν Συγγραφέων, ἡμεῖς χρεωστοῦμεν μεγάλας εὐχαριστίας νὰ ἀποδώσωμεν, περὶ ταύτης τῆς μεταφράσεως, εἰς τὸ φιλόβιβλον τοῦ βασιλέως τῆς Αἰγύπτου Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, καὶ εἰς τὴν συμβουλὴν Δημητρίου τοῦ Φαληρέως, ὅστις κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους, διωγμένος ἀπὸ τὴν πατρίδα του τὰς Ἀθήνας, διέτριβεν ἐκεῖ. Διὰ νὰ ἀποκτήσῃ λοιπὸν ὁ Πτολεμαῖος ἕνα ὀρθὸν Ἑβραϊκὸν ἀντίγραφον τῆς Παλαιᾶς Γραφῆς, ἔστειλεν εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ πρὸς τὸν τότε ἀρχιερέα Ἐλεάζαρ, 125 126

Λόγῳ Β΄. περὶ ζωῆς Μωσέως. Βιβλίῳ ΙΒ΄. κεφ. β΄.

[57]


παρακαλῶν αὐτὸν νὰ τῷ ἐξαποστείλῃ ἓν ὀρθὸν χειρόγραφον αὐτῆς, καὶ ἐπιτηδείους ἄνδρας, διὰ νὰ τὴν μεταφράσωσιν εἰς τὸ Ἑλληνικόν. Ὁ Ἀρχιερεὺς ἐκτελέσας προθύμως τὸ ζήτημα τοῦ Πτολεμαίου, ἀπέστειλε πρὸς αὐτὸν ἓν χειρόγραφον, καὶ ἀνθρώπους πεπαιδευμένους, ἐπιτηδείους εἰς τὴν μετάφρασιν. Ὅτι ὅμως αὐτοὶ οἰ ἐκ τῆς Ἱερουσαλὴμ ἀπεσταλμένοι Ἰουδαῖοι διὰ τὴν μετάφρασιν, ἦσαν ἑβδομήκοντα δύο, δὲν εἶναι ὀρθὸν, κατὰ τὰς γνώμας τῶν ἀρίστων Κριτικῶν, καὶ εἶναι πιθανὸν ὅτι οὗτος ὁ ᾀδόμενος λόγος, προῆλθεν ἔκ τινος παρεκτροπῆς τοῦ ὀρθοῦ, παρασυρθέντες οἱ παλαιοὶ μὲ τὸ νὰ μὴ ἐκατάλαβαν καλῶς τὴν ἔννοιαν τῶν γεγραμμέων, ἢ ὅτι ἐκ τοῦ ἀριθμοῦ ἐκείνων, οἵ τινες ὑπέγραψαν τὴν πρὸς τὸν βασιλέα ἀπόκρισιν, κάμνουσι τόσους μεταφραστὰς, ἢ ὅτι, ἐπειδὴ καὶ ἡ μετάφρασις ἐπιθεωρήθη καὶ ἐπικυρώθη ἔπειτα ἀπὸ τὸ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ συνέδριον τῶν Ἰουδαίων, τὸ ὁποῖον ἐσυνίστατο ἀπὸ ἑβδομήκοντα ἄνδρας. Ἐκ ταύτης πάλιν τῆς γενικῆς ἀποδοχῆς τοῦ ἀριθμοῦ τῶν ἑβδομήκοντα Ἑρμηνευτῶν, ἀνεφύησαν καὶ ἄλλοι τινες μῦθοι, ὡς π.χ. ὅτι ἕκαστος εἰς ἓν κατ’ ἰδίαν ταμεῖον κεκλεισμένος ἐστάθη, καὶ ὅτι εἰς ἑβδομήκοντα δύο ἡμέρας, ἔκαμε μίαν ἰδίαν μετάφρασιν ὅλης τ ῖσαι, ῆς γ ρ αεὑρέθησαν φ ῆ ς · κ α ὶ ὅσύμφωνοι τ ι ὅ λ α ι α ὐ τεἰς α ὶ κάθε α ἱ μ ετ α φ ρ ά σ εις ἐπ ι λέξιν. Πρὸ τούτοις δὲ ἀμφισβητεῖται, ἂν ὅλα τὰ βιβλία τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, ἢ μόνον τά πέντε τοῦ Μωϋσέως μετεφράσθησαν τότε. Αὕτη ἡ δευτέρα γνώμη ἐπερείδεται εἰς τὸ βιβλίον τοῦ Ἀρισταίου, καὶ εἰς τὴν μαρτυρίαν ὅλων τῶν Ἰουδαίων, καὶ θέλουσι τινες ὅτι τὰ ἐπίλοιπα βιβλία, καὶ τὰ τῶν Προφητῶν προσετέθησαν ἔπειτα ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, ὑπὸ τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ συνεδρίου τῶν Ἰουδαίων, τὴ δὲ πρώτη βεβαιοῦται ὑπό τινων πατέρων τῆς Ἐκκλησίας. Ἡ ἐκτέλεσις ταύτης τῆς μεταφράσεως τάσσεται ποτὲ μὲν εἰς τὴν διοίκησιν τοῦ Πτολεμαίου, ποτὲ δὲ εἰς Πτολεμαῖον τὸν Φιλάδελφον. Μὲ τὸ νὰ ἔγινεν ὅμως ἡ μετάφρασις διὰ συμβουλῆς καὶ προτροπῆς Δημητρίου τοῦ Φαληρέως, ὅστις, εὐθὺς ὁποῦ διεδέχθη τὸ κράτος Πτολεμαῖος ὁ Φιλάδελφος, ἔπρεπε νὰ παραιτήσῃ τὴν βασιλικὴν αὐλὴν, ἡ μετάφρασις πρέπει νὰ ἔγινεν εἰς ἐκ είν ο υ ς τ ο ὺ ς χ ρ ό ν ο υ ς , κ α θ’ ο ὓς ὅ ,τ ε π α τ ὴ ρ κ α ὶ ὁ υ ἱὸ ς ἐν τ α ’ α ὐ τ ῷ ἐδ ιο ικ ο ῦ σ α ν · ὅ θεν ἡ μ ετ ά φρασις ἐγένετο τῷ 285. ἔτει πρὸ τῆς Χριστοῦ Γεννήσεως, καθὼς μαρτυρεῖ θεμελιωδῶς ὁ Ἄγγλος Ἰακσὸν 127. Τὸ σέβας τῶν Ἰουδαίων πρὸς ταύτην τὴν μετάφρασιν, ἦτον τόσον μεγάλον, θεωροῦντες αὐτὴν ὀρθοτάτην, καὶ ἐντελεστάτην, ὥστε καὶ ἐπανηγύριζον κατ’ ἔτος μίαν χαρᾶς ἑορτὴν διὰ τὴν μετάφρασιν. Αὕτη ἡ μετάφρασις τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, λέγεται ἡ Πρώτη τῶν ἑβδομήκοντα Ἑρμηνευτῶν.

Περὶ τῶν λοιπῶν μεταφράσεων ταύτης.

Τὸ τῶν Ἰουδαίων πρὸς τὴν τῶν Ο΄. μετάφρασιν σέβας, διήρκησε μέχρι τοῦ Β΄. αἰῶνος

μετ ὰ Χ ρ ισ τ ό ν · ἀ λ κατετόξευον, ἤρξαντο ὀλίγον κατ’ ὀλίγον ἀναμεταξύ των νὰ ἀποσβύνουσι τὸ σέβας, μεταβάλλοντες καὶ τὴν ἑορτὴν τῆς χαρᾶς, τὴν ὁποίαν ἕως τότε ἐπανηγύριζον, εἰς ἑορτὴν κλαυθμοῦ. Ἔπασχον λοιπὸν ἔκτοτε οἱ Ἰουδαῖοι νὰ ἐφεύρουν τρόπους, ὥστε νὰ ἀποδείξωσιν ὕποπτον τὸ ὀρθὸν καὶ ἐντελὲς ταύτης τῆς μεταφράσεως, καὶ διὰ τούτου νὰ ἐλευθερωθῶσιν ἀπὸ τοὺς ἐλ έγ χ ο υς τ ῶ ν Χ ρ ισ τ ια ν ῶ ν · ὅ θεν ἤ ρ ξ α ν τ ο ν ὰ ν ο θεύω σ ι τ ὰ Ἑ β ρ α ϊκ ά τ ω ν χ ειρ ό γ ρ α φ α , κ α ὶ μ ά λιστα τὴν χρονολογίαν τὴν μετέβαλον δι’ ὅλου, καὶ αὕτη εἶναι ἡ ἀρχὴ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἰακσὸν 128 τῆς παρεκτροπῆς τοῦ Ἑβραϊκου-Μασορετικοῦ πρωτοτύπου τῶν ἑβδομήκοντα ἑρμηνευτῶν, διὰ νὰ ἀποφύγωσι μὲ τοῦτο τὰς ἀποδείξεις, ὅτι ὁ Χριστὸς ὁ ἀληθὴς Μεσσίας, ὅστις κατὰ μίαν κοινὴν ἀθεμελίωτον γνώμην, ἥτις ἦτον τότε μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων καὶ Χριστιανῶν, ἔπρεπε νὰ ἔλθῃ εἰς τὰς ἓξ χιλιάδας ἔτη μετὰ τὴν κτίσιν, ἐπειδὴ καὶ ἡ κτίσις εἰς ἓξ ἡμέρας ἐγένετο. Ἐκ τῶν τοιούτων χειρογράφων ἔγιναν μετέπειτα ἄλλαι μεταφράσεις ἀπὸ Ἰουδαίους, ἢ ἐξ Ἰουδαίων Χριστιανοὺς, καὶ ἀνάπαλιν, καθὼς ἡ τοῦ Ἀκύλα, τοῦ Θεοδοτίωνος, καὶ τοῦ Συμμάχου, περὶ τῶν ὁποίων ἐν τοῖς οἰκείοις τόποις ῥηθήσεται. Ἐκτὸς τούτων, εὑρίσκονται καὶ ἄλλαι τρεῖς μεταφράσεις, ὧν τὰ ὀνόματα τῶν μεταφραστῶν δὲν μᾶς εἶναι γνωστὰ, καὶ ταύτας τὰς μεταφράσεις ἐσύναξεν ὁ Ὠριγένης ἐν τῇ αὐτοῦ τετραπλῇ, ἑξαπλῇ, καὶ 127 128

Ἐν τῷ Cronolog. Antiquit. Vol. I. p. 460. Sqq. Ἔνθα ἀνωτέρ. σελ. 19.

[58]


ὀκταπλῇ ἐπιγραφομένη συνάξει. Σώζονται ἀκόμη μερικὰ τμήματα ἐκ ταύτης τῆς τοῦ Ὠριγένους συνάξεως τῶν ῥηθέντων μεταφράσεων, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται ἀρίστως ἐκδεδομένα εἰς τὴν ἀκόλουθον ἔκδοσιν. Hexaplorum Origenis. qux supersunt, multis partibus auctiora, quam a Flaminie Nobilio et Johanne Drusio edita fuerint. Ex Manuscriptis et ex libris editis eruit et notis illustravir D. Bernardus de Montfaucon --- Accedunt opuscula quædam Origenis Anecdota, et ad calcem Lexicon Hebraicum ex veterum interpretationibus concinnatum, itemque Lexicon græcum et alia, quæ præmissus initio latereulus indicabit. Tom. I. ii. Parisiis, apud Ludovicum Guerin. 1713. fol.

Γ΄. Συλλογὴ τῶν Ἀποκρύφων Βιβλίων.

Βιβλία τοῦ Τωβὶτ, Ἰουδὴθ, Μανασσῆ, Σοφίας, καὶ Ἐκκλησιαστοῦ, Ἑλληνο-λατινιστὶ,

Cum dictis Scripturæ Pararellis, Tabulis Synopticis Heideggeri, et Prolegomenis M. Ioh. Alberti Fabricii Lipsiensis. Orationi Manasseæ subjecta est duplex poetica Metafhrasis, et ad calcem Ecclesiastici positum duplex, et Alphabetum Ethicum Ben Sira. Francof. et Lipsiæ, apud Christophorum Wolfart. 1691. 8. Codex Pseudepigraphus Veteris Testamenti, Κώδηξ ψευδεπίγραφος τῆς παλαιᾶς Διαθήκης, collectus, castigatus, testimoniisque, censuris, et animadversionibus illustratus a Johanne Alberto Fabricio. Hamburgi, et Lipsiæ 1713. 8. Ὁ περικλεὴς Φαβρίκιος ἐσύναξεν εἰς αὐτὴν ὅλους τοὺς πρώτους ἀνθρώπους, τοὺς πατριάρχας, καὶ τοὺς τῶν ἀποκρύφων βιβλίων Συγγραφεῖς, πρὸς τοὺς ὁποίους ψευδῶς ἀπονέμονται συγγράμματα, καὶ τὰς περὶ τούτων ἀναγκαίας εἰδήσεις. Codex apocryphus Novi Testamenti, Κώδηξ ἀπόκρυφος τῆς Νέας Διαθήκης, collectus, castigatus testimoniisque, censuris, et animadversionibus illustratus a Johanne Alberto Fabricio, Hamburgi. 1703. 8. Αὕτη ἡ τοῦ Φαβρικίου Συλλογὴ περιέχει τὰ εἰς Χριστὸν, καὶ Ἀποστόλους ψευδῶς ἀποδιδόμενα συγγράμματα, καὶ ἄλλα τούτοις ὅμοια.

Δ΄. Συλλογὴ τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων.

Περὶ τούτων τῶν Συλλογῶν, καὶ ἰδίως περὶ ὧν ἀνήκουσιν εἰς τοὺς παλαιοτέρους,

εὑρίσκει τινὰς τὰς βεβαιοτάτας εἰδήσεις, in Thome Ittigii de Bibliothecis et catenis Patrum, variisque veterum scriptorum Ecclesiasticorum collectionibus, tractatu. Lips. 1707. 8. Monumenta S. Patrum Orthodoxographa. Hoc Ect, Theologiæ Sacrosanctæ ac sincerioris fidei Doctores, numero circiter LXXXV. Autores partim Græci, partim Latini etc. etc. etc. etc. Basileæ· ex off. Henric-Petrina. 1569. fol. Poetarum veterum Ecclesiasticorum opera christiana, et operum reliquiæ atque fragmenta. et. c. et. Diligentia et studio Georgii Fabricii, Basileæ, per Iohan. Oporinum 1562. 4to. [59]


Magna Bibliotheca veterum Patrum, et antiquorum scriptorum Ecclesiasticorum. Μεγάλη Βιβλιοθήκη τῶν παλαιῶν Πατέρων, καὶ ἀρχαίων Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, Ἑλλήνων τε καὶ Λατίνων, ἐν ΙΖ΄. τόμοις διαιρεθεῖσα, μετὰ χρονολογίας, καὶ ἀναγκαίων Πινάκων, ἐκδοθεῖσα ἐν Παρισίοις, ap. Ioh. Billaire, τῷ 1654. εἰς φύλ. Graeco]-lat. Patrum Bibliothecæ novum auctarium. Tomus duplex. Alter exegeticus, alter Historicus et dogmaticus. Ἑλληνο-Λατίνων Πατέρων Βιβλιοθήκης προσθήκη νεωτάτη, τόμος διπλοῦς, ὁ μὲν ἐξηγητικὸς, ὁ δὲ Ἱστορικὸς καὶ Δογματικός. Opera ac studio R. P. Francisci Combefis. Parisiis. 1648. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ δευτέρα σύναξις δὲν περιέχεται εἰς τὴν πρώτην, ὅ ἐστι, εἰς τὴν μεγάλην Βιβλιοθήκην. Bibliotheca Graecorum Patrum auctarium novissimum, in quo varia scriptorum Ecclesiasticorum antiquioris, ec. Βιβλιοθήκης τῶν Πατέρων προσθήκη νεωτάτη, ἐν ᾗ περιέχονται καὶ τὰ Συγγράμματα Φλαβίου Ἰωσήπου, Ἱππολύτου Ἐπισκ. Μεθοδίου, Ἐπισκ. Κλήμεντος Ἀρωματαίου. Σβεριανοῦ Ἐπισκ. Φωτίου Πατριάρχ. Κ. Νικήτα Παφλαγ. Ἀλεξάνδρου Λυκοπολ-Διδύμου Ἀλεξανδρ. Μανουὴλ Καλέκα, καὶ ἑτέρων, ἐκδοθεῖσα μετὰ διαφόρων σημειωμάτων, ὑπὸ Φραγκίσκου Κομβέφεως, ἐν Παρισίοις τῷ 1672. Bibliotheca Patrum, et vet. auct. Eccles. Βιβλιοθήκη τῶν Πατέρων, καὶ τῶν παλαιῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, συλλεχθεῖσα ὑπὸ Μαργαρίνου δὲ λα Βίγνε. Margar. de la Bigne. ἐκδοθεῖσα τὸ Δ΄. ἐν Παρισίοις ἐν δώδεκα τόμοις εἰς Φύλ. τῷ 1624. Maxima Bibliotheca veterum Patrum, et antiquorum scriptorum Ecclesiasticorum. Μεγίστη Βιβλιοθήκη τῶν παλαιῶν Πατέρων, καὶ ἀρχαίων Συγγραφέων τῆς Ἐκκλησίας, περιέχουσα τὰ ὑπὸ τοῦ Μαργ. de la Bigne πρότερον ἐν Λουγδόνῳ, καὶ Κολωνίᾳ ἐκδοθέντα, μετὰ προσθήκης καὶ ἑτέρων Συγγραφέων, καὶ Συγγραμματίων, μετὰ σημειώσεων καὶ κριτικῶν παρατηρήσεων, κ.τ.λ. ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. ἐν εἰκοσιεπτὰ τόμοις εἰς φύλ. Supplementum Patrum. complectitur multa Ss. Patrum, Conciliorum, Scriptorumque Ecclesiasticorum opera. Προσθήκη τῶν Πατέρων, περιέχουσα πολλῶν ἁγίων Πατέρων συνόδους καὶ συγγράμματα Ἐκκλησιαστικὰ, ἐκδοθεῖσα ὑπὸ R. P. Jac. Hommey ἐν Παρισίοις, τῷ 1686. εἰς 8. Coilectio nova Patrum et Scriptorum Græcorum]. Νέα Συλλογὴ τῶν Πατέρων καὶ Συγγραφέων Ἐκκλησιαστικῶν. Εὐσεβίου Καισαρέως, Ἀθανασίου καὶ Κοσμᾶ Αἰγυπτίων, ἐκ διαφόρων χειρογράφων συλλεχθεῖσα ὑπὸ Βερνάρδου δὲ Μοντφωκὸν, ἐν τόμοις δύω. καὶ ἐν Παρισίοις ἐκδοθεῖσα τῷ 1707. S. S. Patrum, qui temporibus Apostolicis floruerunt. Τῶν ἁγίων Πατέρων, οἵτινες ἤνθησαν ἐν τοῖς χρόνοις τῶν Ἀποστόλων, Βαρνάβα, Κλήμεντος, Ἑρμᾶ, Ἰγνατίου καὶ Πολυκάρπου, μετὰ διαφόρων Κριτικῶν παρατηρήσεων καὶ σημειώσεων, ὑπὸ Ἰωάννου Κλερίκου, ἐν δυσὶ τόμοις ἐκδοθέντα ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1724. εἰς φύλ. Græciæ Orthodoxæ Tomus primus, Γραικίας Ὀρθοδόξου, τόμος Πρῶτος, περιέχων τὰ ἐκκλησιαστικὰ Συγγράμματα Νικηφόρου τοῦ Βλεμίδου, Ἰωάννου Βέκκου Πατριάρχ. Κ. Πέτρου Ἐπ. Μεδιολ. Γεωργίου Παχυμέρη, Ἐσαίου Κυπρίου, Ἰωάννου Ἀργυροπούλου, Γεωργίου Πρωτοσυγγέλλου, Γεωργίου Τραπεζουντίου, Ἰωάννου Πλουσιαδενοῦ, Ἱλαρίωνος μοναχοῦ, Νικήτα Βυζαντίου, καί τινα Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ, συλλεχθέντα ὑπὸ Λέοντος Ἀλλατίου, καὶ ἐν Ῥώμῃ ἐκδοθέντα τῷ 1652. Τόμος δεύτερος περιέχων, τὰ τοῦ Ἰωάννου Βέκκου, Κωνσταντίνου Μελιτηνιώτου, Γεωργίου Μετοχίτου, καὶ Μαξίμου Χρυσοβέργη. ἐν Ῥώμῃ τῷ 1659. εἰς 4. Λέοντος Ἀλλατίου Σύμμικτα, Βιβλία δύω, ἐκδοθέντα ὑπὸ Βαρτόλδου Νιχουσία, ἐν Κωλωνίᾳ, τῷ 1653. εἰς 8. Ecclesiæ Græcæ monumenta, Ἐκκλησίας Γραικικῆς ὑπομνήματα, συλλεχθέντα ὑπὸ Ἰωάννου Βαπτιστοῦ Κοτελερίου, ἐν τέσσαρι τόμοις εἰς 4., καὶ ἐκδοθέντα ἐν Παρισίοις τῷ [60]


1677. - 1692. Varia Sacra, seu Sylloge variorum Opusculorum Græcorum] ad rem Ecclesiasticam spectantium. Συλλογὴ διαφόρων Γραικικῶν Συγγραμματίων, ἀνήκοντα τῇ ἐκκλησίᾳ, συλλεχθέντα ὑπὸ Στεφάνου λὲ Μοείνε, καὶ ἐκδοθέντα ἐν Λουγδόνῳ, ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. τῷ 1685. Iac. Sirmondi Opera varia, ἐν ᾗ περιέχονται διάφορα Συγγραμμάτια, καὶ ἐπιστολαὶ, ἐν οἷς καὶ ἡ τοῦ Θεοδώρου τοῦ Σταδίτου δογματικὴ ἐπιστολὴ, τόμοι πέντε, ἐν Παρισίοις τῷ 1696. εἰς φύλ. Collectanea Monumentorum veterum Ecclesiæ Graecæ ac Latinæ, Συλλογὴ ὑπομνημάτων παλαιῶν τῆς Γραμμικῆς καὶ Λατινικῆς Ἐκκλησίας, μέχρι τοῦ δε ἐν τῇ Βατικάνᾳ βιβλιοθήκῃ κεκρυμμένα, Τόμος Α΄. περιέχων 1) Ἀρχελάου ἐπισκόπου. 2) Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου λόγοι δύο, 3) Γρηγορίου Νύσσης ἀντιῤῥητικὸς λόγος πρὸς Ἀπολλινάριον. Μαρτυρία κατὰ Ἰουδαίων. ἐγκώμιον τοῦ ἁγίου Στεφάνου. λόγος περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ ΙΔ΄. Ἐπιστολαὶ, 4) Εὐθαλίου ἐπισκόπου, συλλεχθέντα ὑπὸ Λαυρεντίου Ἀλεξάνδρου Ζακανίου, ἐν Ῥώμῃ, 1698. εἰς 4. Thesaurus novus anecdotorum. Νέος θησαυρὸς ἀνεκδότων, συλλεχθεὶς ὑπό τε τοῦ Ἐδμουνδίου Μαρτένε, καὶ Οὐρσινίου Δουράρδου, καὶ ἐκδοθεὶς ἐν Λουτετίᾳ Παρισίων ἐν πέντε τόμοις εἰς φύλ. τῷ 1727. Veterum Scriptorum, et Monumentorum Historicorum, Dogmaticorum, Moralium amplissima collectio. Παλαιῶν Συγγραμμάτων καὶ ὑπομνημάτων ἱστορικῶν, δογματικῶν καὶ ἡθικῶν, μεγάλη Συλλογὴ, ἐν δέκα τόμοις συλλεχθεῖσα ὑπό τε τοῦ Ἐδμούνδι Μαρτένε, καὶ Οὐρσινίου Δουράρδου, καὶ ἐκδοθεῖσα ἐν Παρισίοις τῷ 1724. - 1733. εἰς φύλ. Bibliotheca veterum Patrum antiquorumque scriptorum Ecclesiasticorum, Græc. et Lat. cura et studio Andreæ Galandii congregat. Vol. 14. Venetiis 1761. Αὕτη ἐξεδόθη κατὰ τὴν ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. μεγίστην βιβλιοθήκην. Anecdota Græca, Sacra et profana. Ἀνέκδοτα Γραικικὰ, Ἐκκλησιαστικὰ καὶ κοσμικὰ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Χριστοφόρου Βολφίου, ἐν τέσσαρσι τόμοις εἰς 8. ἐν Ἁμβούργῳ τῷ 1722. - 1724. Deliciæ Eruditorum. Ἤτοι, Παλαιῶν ἀνεκδότων Συγγραμμάτια Σύμμικτα, συλλεχθέντα ὑπὸ Ἰωάννου Λανκίου, ἐν τόμοις Ιστ΄. καὶ ἐν Φλωρεντίᾳ ἐκδοθέντα τῷ 1737. 1749.

Ε΄. Συλλογαὶ τῶν Παλαιῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων. Α΄) ΠΟΙΗΤΩΝ.

Poëtæ Græci principes heroici carminis, et alii nonnulli. Ποιηταὶ Ἕλληνες, οἱ τῶν

Ἡρωϊκῶν Ἐπῶν πρόκριτοι, καί τινες ἄλλοι. Ὅμηρος, Ἡσίοδος, Ὀρφεὺς, Καλλίμαχος, Ἄρατος, Νίκανδρος, Θεόκριτος, Μόσχος, Βίων, Διονύσιος, Κόλουθος, Τρυφιόδωρος, Μουσαῖος, Θέογνις, Φωκυλίδης, Πυθαγόρου Χρυσοῦ Ἔπη, καὶ ἀποσπασμάτια ἄλλων τινῶν, Ἐκοδθέντα ὑπὸ Ἐῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1556. εἰς φύλ. Poëtæ Græci veteres, carminis heroici scriptores, qui exstant, omnes. Ποιητῶν Ἑλλήνων, Συγγραφέων τῶν Ἡρωϊκῶν Ἐπῶν, τὰ σωζόμενα, Ὁμήρου, Ἡσιόδου, Ὀρφέως, Καλλιμάχου, Ἀράτου, Νικάνδρου, Θεοκρίτου, Μόσχου, Βίωνος, Διονυσίου, Κολούθου, Τρυφιοδώρου, Μουσαίου, Θεόγνιδος, Φωκυλίδου, Πυθαγόρα Χρυσᾶ Ἔπη, μετὰ καί τινων ἄλλων ἀποσπασμάτων, Ἀπολλωνίου τοῦ Ῥοδίου, Ὀππιανοῦ, Κοΐντου τοῦ Σμιρναίου, Νόννου, μετὰ σημειώσεων καὶ ἀναγκαίων Πινάκων ἐκδοθέντα, ὑπὸ Ἰακώβου Λεκτίου, τῷ 1606. εἰς φύλ. Ἐν Αὐρελίᾳ. Poëtæ Græci veteres, Tragici, Comici, Lyrici, epigrammatarii. Παλαιοὶ Ποιηταὶ [61]


Ἕλληνες, Τραγικοὶ, Κωμικοὶ, Λυρικοὶ, καὶ Ἐπιγραμματοποιοὶ, μετὰ καί τινων ἀποσπασματίων, Συλλεχθέντα ὑπὸ Ἰακώβου Λεκτίου, καὶ ἐκδοθέντα ἐν Κολωνίᾳ, τῷ 1614. εἰς φύλ. Poëtæ Minores Græci. Ποιηταὶ Ἐλάσσονες Ἕλληνες, Ἡσίοδος, Θεόκριτος, Μόσχος, Βίων Σιμμίας, Μουσαῖος, Θέογνις, Φωκυλίδης, Πυθαγόρας, Σόλων, Τυρταῖος, Σιμωνίδης, Ῥιανὸς, Ναυμάχιος, Πανύασις, Ὀρφεὺς, Μίμνερμος, Λῖνος, Καλλίμαχος, Εὔενος, Ἐρατοσθένης, Μενεκράτης, Ποσίδιππος, Μητρόδωρος, Φιλήμων, Ἄλεξις, Ἀμφίδης, Ἀναξανδρίδης, Ἀντιφάνης, Ἀπολλόδωρος, Δίφιλος, Μένανδρος, Διόδωρος Σινωπεὺς, Εὔβουλος, Ἵππαρχος, Νικόστρατος, Φερεκράτης, Φίλιππος, Φιλιππίδης, Σωτάδης, Κρατήτης, Ἔριφος, Ποσίδιππος, Τιμοκλῆς, Κλέαρχος· καὶ ἄλλων ἀδήλων ποιητῶν ἀποσπασμάτια, μετὰ τοῦ Πίνακος, καὶ παρατηρήσεων τοῦ Ῥοδόλφου Βιντερτουνίου, ἐκδοθέντα ἐν Καταβριγίᾳ, τῷ 1674. εἰς 8. Novem illustrium Fœminarum Fragmenta. Τῶν Ἐννέα ἐνδόξων Γυναικῶν, Σαπφοῦς, Ἐρίνης, Μυροῦς, Μυρτίδος, Κοῤῥίνης, Τηλεσίλλης, Πραξίλλης, Νοσσίδος, καὶ Ἀνύτης, ἀποσπάσματα, ἐκδοθέντα ὑπὸ Ἰωάννου Χριστιανοῦ Βολφίου, μετὰ σημειώσεων, Καὶ Πινάκων. ἐν Ἁμβούργῳ, τῷ 1735. 4. Poësis philosophica. Ποίησις φιλοσοφικὴ, περιέχουσα, τὰ τοῦ Ἐμπεδοκλέους, Ξενοφάνους, Τίμονος, Παρμενίδου, Κλεάνθου, Ἐπιχάρμου, Ὀρφέως Ἔπη, καὶ τὰ τοῦ Ἡρακλείτου, καὶ Δημοκρίτου, καὶ τὰς τούτων Ἐπιστολὰς, ἐκδοθέντα ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1573. εἰς 8. Carminum poëtarum novem, lyricæ] poëseos principum fragmenta. Τῶν Ἐννέα προκρίτων Λυρικῶν Ποιητῶν ἀποσπασμάτια, συλλεχθέντα ὑπὸ [Ἐῤῥίκου τοῦ Στεφάνου], καὶ ἐκδοθέντα ὑπὸ Παύλου Στεφάνου, τῷ 1612. εἰς 12. Opus aureum et Scholasticum. Ποίημα χρυσοῦν καὶ σχολαστικὸν, ἐν ᾧ περιέχονται, τὰ τοῦ Πυθαγόρου Χρυσᾶ Ἔπη, τοῦ Φωκυλίδου, Θεόγνιδος, καὶ ἑτέρων Ποιήματα, ἐκδοθέντα ὑπὸ Μιχαήλου Νεάνδρου, ἐν Λειψίᾳ τῷ 1577. εἰς 4. Miscellanea Græcorum aliquor Scriptorum Carmina. Σύμμικτα Ἑλληνικὰ, Ποιήματα ἐνίων Συγγραφέων, ἐκδοθέντα ὑπὸ Μιχαήλου Μαιτταίρε, ἐν Λόνδρᾳ, τῷ 1722. εἰς 4. Bibliotheca quinquaginta vetustissimorum Comicorum, quorum opera integra non exstant. Βιβλιοθήκη πεντήκοντα παλαιοτάτων Κωμικῶν, ὧν τὰ Ποιήματα δὲν σώζονται σῶα. μετὰ τοῦ βίου τῶν Ποιητῶν. καὶ Πλατωνίου ἀποσπασμάτιον περὶ διαφόρων Κωμῳδιῶν. Συλλεχθέντα ὑπὸ Ἰακώβου Ἑρτελίου. Jacobum Hertelium. καὶ ἐκδοθέντα ἐν Βερώνῃ, τῷ 1616. εἰς 8. Excerpta ex Tragœdiis, et Comœdiis Græcis, tum quæ exstant, tum quæ perierunt, Ἀποσπάσματα ἐκ τῶν σωζομένων, καὶ μὴ, Τραγῳδιῶν, καὶ Κωμῳδιῶν τῶν Ἑλλήνων, συλλεχθέντα ὑπὸ Χουγόνου Γροτίου. Hugone Grotio, μετὰ σημειώσεων καὶ Πίνακος τῶν Συγγραφέων, καὶ ὑποθέσεων, ἐκδοθέντα δὲ ἐν Παρισίοις. Parisiis apud Nicolaum Buon. 1626. εἰς 4. Ἀνθολογία Ἐπιγραμμάτων. Anthologia Græca. τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1494. – Ἑλλη-Λατ. ἐξεδόθη Ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 4. τῷ 1795. – 98. Ultragi. – Ἐν Λειψίᾳ τῷ 1800. ἐν δώδεκα τόμοις εἰς 8. Analecta Veterum Poëtarum Græcorum. Ἀνάλεκτα τῶν παλαιῶν Ποιητῶν Ἑλλήνων, ἐκδοθέντα ὑπὸ τοῦ Βρούνα, Rich. Fr. Phil. Brunck. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. ἐν Ἀργεντοράτῳ (Στράσσβουργ) τῷ 1772. Ἐν αὐτοῖς τοῖς Ἀναλέκτοις ἐμπεριέχονται διακοσίων ὀγδοήκοντα ὀκτὼ Ποιητῶν Ποιήματα, καὶ Ἐπιγράμματα, παλαιῶν τε καὶ νεωτέρων, καί τινα ἄλλα ἀδέσποτα.

[62]


Β΄) ΜΥΘΟΛΟΓΩΝ.

Historiæ

Poëticæ Scriptores antiqui. Οἱ τῆς ποιητικῆς ἱστορίας παλαιοὶ Συγγραφεῖς, Ἀπολλόδωρος Ἀθηναῖος, Κώνων Γραμματικὸς, Πτολεμαῖος Ἡφαιστίων, Παρθένιος Νικαεὺς, Ἀντώνιος Λιβεράλης, μετὰ σημειώσεων καὶ Πινάκων, ἐκδοθέντες ἐν Παρισίοις ὑπὸ Θωμᾶ τοῦ Γάλε. τῷ 1675. εἰς 8. Opuscula Mythologica, Physica, et Ethica, Συγγραμμάτια Μυθολογικὰ, Φυσικὰ, καὶ Ἠθικὰ, μετὰ σημειώσεων καὶ διαφόρων ἀναγνώσεων, ἐκδοθέντα ὑπὸ Θωμᾶ Γάλε, Thomæ Gale, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1688. εἰς 8.

Γ΄) ΡΗΤΟΡΩΝ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΩΝ.

T

hesaurus, cornu copiæ, et horti Adonidis. Θησαυρὸς, Κέρας Ἀμαλθείας, καὶ Κῆπος Ἀδώνιδος, ἐν Βενετίᾳ 1496. εἰς φύλ. Τοῦτο εἶναι μία Συλλογὴ τῶν Γραμματικῶν. Rhetores, Ῥή τ ο ρ ες · ἐν τ ῷ σματα. Ἑρμογένους τέχνη Ῥητορική. Ἀριστοτέλους Ῥητορικῶν πρὸς Θεόδεκτον βιβλία τρία, το ῦ α ὐτ ο ῦ π ρ ὸ ς Κύρου Σοφιστοῦ. Διονυσίου Ἀλικαρνασέως τέχνη ῤητορική. Δημητρίου φαληρέως περὶ Ἑρμηνείας. Ἀλεξάνδρου Σοφιστοῦ. Μενάνδρου Ῥήτορος. Ἀριστείδου λόγος περ ὶ τ ο ῦ Ἀ σ τ είο υ τοῦ αὐτοῦ περὶ τοῦ ἁπλοῦ. Ἀψινίου τέχνη Ῥητορική. Ἐν Βενετίᾳ τῷ 1508. εἰς φύλ. Excerpta varia Græcorum Sophistarum ac Rhetorum· Ἀποσπάσματα Σοφιστῶν καὶ Ρητόρων, Ἡρακλείτου, Λιβανίου, Νικηφόρου Βασιλάκη, Σευερίου Ἀλεξανδρινοῦ, Ἀδριανοῦ Τυρίου, Ἰσαάκη Πορφυρογεννήτου, Θεοδώρου Κυνοπολίτου, καὶ ἄλλων, συλλεχθέντα ὑπὸ Λέοντος Ἀλλατίου, καὶ ἐκδοθέντα ἐν Ῥώμῃ τῷ 1641. εἰς 8. Rhetores seiecti. Ῥήτορες Ἐκλεκτοὶ, Δημήτριος Φαληρεὺς, Τιβέριος Ῥήτωρ, Ἀνώνυμος Σοφιστὴς, Σευῆρος eἈλTheεξ α ν δ ρ εύ ς . Ἐ κ δ ο θ· atro Sheldoniano. εἰς 8. Orationes horum Rhetorum. Λόγοι τῶν ἐξόχων Ῥητόρων, Αἰσχίνους, Λυσίου, Ἀλκιδάμαντος, Ἀντισθένους, Δημάδου, Ἀνδοκίδου, Ἰσαίου, Δεινάρχου, Ἀντιφῶντος, Λυκούργου, Γοργίου, Λησβώνακτος, Ἡρώδου, μετὰ τῶν βίων τοῦτε Αἰσχίνους, καὶ Λυσίου, ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ καὶ Ἀνδρέᾳ, τῷ 1513. εἰς φύλ. Oratorum Græciæ praestantississimorum, Orationes XXX. Τῶν ἐξόχων Ῥητόρων τῆς Ἑλλάδος, Ἀντιφῶντος, Ἀνδοκίδους, καὶ Ἰσαίου, λόγοι. Λ΄. ἐκδοθέντες ἐν Ἁνοβίᾳ (Hanoviæ) τῷ 1619. εἰς 8. Orationes Politicæ, Λόγοι Πολιτικοὶ, Δεινάρχου, Λησβώνακτος, Λυκούργου, Ἡρώδου, καὶ Δημάδου, ἐκδοθέντες ἐν Ἁνοβίᾳ, τῷ 1619. εἰς 8. Ρήτορες τῆς Ἑλλάδος. ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ ὑπὸ τοῦ Ῥεϊσκίου τῷ 1775. εἰς δέκα τόμους εἰς 8. μετὰ σημειώσεων, καὶ ἀκριβῶν παρατηρήσεων, καὶ μετὰ τῶν σχολίων καὶ ὑπομνημάτων αὐτῶν. Αὕτη εστὶν ἡ ἀρίστη αὐτῶν ἔκδοσις.

Δ΄) ΕΠΙΣΤΟΛΩΝ.

Epistolæ Græcanicæ, mutuæ antiquorum Rhetorum, Philosophorum. etc. etc.

Επιστολαὶ Ἑλληνικαὶ ἀμοιβαῖαι, τῶν παλαιῶν Ῥητόρων, Φιλοσόφων, Ἰατρῶν, Θεολόγων, βασιλέων τε, καὶ αὐτοκρατόρων, καὶ ἄλλων ἐξόχων ἀνδρῶν, συλλεχθεῖσαι ὑπὸ Ἰακώβου Κουϊακίου, καὶ ἐκδοθεῖσαι ἐν Αὐρελίᾳ τῷ 1606. εἰς φύλ. Epistolæ veterum Græcorum. Ἐπιστολαὶ τῶν παλαιῶν Ἑλλήνων, Ἱπποκράτους δηλ. Ἡρακλείτου, Κράτητος, Δημοκρίτου, Διογένους, Φαλάριδος, καὶ ἄλλων, συλλεχθεῖσαι ὑπὸ Ἐϊλχάρδου Λουβίνου, (per Eilhardum Lubinum. in Bibliopolio Commeliano. 1609. εἰς 4. [63]


Ε΄) ΑΣΤΡΟΝΟΜΩΝ.

Iulii Firmici Astronomicorum libri octo, integri et emendari ex scythicis oris ad

nos nuper allati. Marci Manilii astronomicorum libri quinque --- Ἰουλίου Φιρμίκου Ἀστρονομικῶν βιβλία ὀκτώ. Μάρκου Μανιλίου, Βιβλία Ε΄. Ἀράτου Φαινόμενα μὲ τὰ τῆς τοῦ Θέωνος ἐξηγήσεως, Πρόκλου Διαδόχου Σφαῖρα, ἐκδοθέντα ἐν Βενετίᾳ τῷ 1499. εἰς φύλ. ἙλλΛατ. Astronomica veterum Scripta Isagogica. Ἀστρονομικὰ εἰσαγωγικὰ τῶν Παλαιῶν, Ἀράτου φαινόμενα καὶ Διοσημεῖα, Πρόκλου Σφαῖρα, Λέοντος μηχανικοῦ περὶ κατασκευῆς τῆς Ἀρατείας σφαίρας, καὶ ἄλλων τινων ἀποσπασμάτια, ἐκδοθέντα in officina Sanctandreana. 1589. εἰς φύλ. Ἑλλ.Λατ. Uranologion sive systema variorum authorum qui de sphæra, ac sideribus eorumque motibus Græce commentati sunt. Sunt autem horum libri Gem. ---Οὐρανολόγιον, ἤτοι Σύστημα διαφόρων Συγγραφέων, περὶ Σφαίρας ὑπομνήματα, οἷον Γεμίνου καὶ

εἰσαγωγὴ εἰς τὰ τοῦ Ἀράτου φαινόμενα.

Ἀχιλλέως Τατίου Ἱππάρχου βιβλία τρία πρὸς Ἄρατον Πτολεμαίου περὶ φαινομένων. Θεοδώρου Γαζῆ περὶ Μηνῶν. Μαζί μου καὶ Ἰσαὰκ Ἀργυροῦ διπλοῦς καὶ Ἀνδρέου Κρήτης.

Λογισμοί.

Μετὰ καὶ ἄλλων τινῶν, ἐκδοθέντα Ἑλληνο-λατινιστὶ ὑπὸ Διονυσίου Πετανίου, (Cura et studio Dionysii Petavii, Aurelianensis e Societate Jesu) ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1630. εἰς φύλ. Sphæricæ Doctrinae Propositiones. Σφαιρικῆς διδασκαλίας Προτάσεις Ἑλληνο-λατινιστὶ ἐκδοθεῖσαι ὑπὸ Μ. Κουνράδου Δασύποδος, ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1572. εἰς 8.

ΣΤ΄) ΜΟΥΣΙΚΩΝ.

Antiquæ Musicæ autores septem. Τῆς παλαιᾶς Μουσικῆς Συγγραφεῖς ἑπτά. Συλ-

λεχθέντες ὑπὸ Μάρκου Μεϊβομίου Marcus Meibomius restituit. τόμοι Α΄. καὶ Β΄. ἐκδοθέντες ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1652. εἰς 4.

Ζ΄) ΣΤΡΑΤΙΩΤΙΚΩΝ.

V

eteres de re militari scriptores quotquot extant, οἱ παλαιοὶ τῶν στρατιωτικῶν Συγγραφεῖς, Κλαύδιος Αἰλιανὸς, Μόδεστος, Πολύβιος, καὶ Αἰνείας, καί τινες ἄλλοι Λατῖνοι, ἐξεδόθησαν ἐν Βασιλείᾳ τῷ 1670. εἰς 8.

[64]


Η΄) ΙΑΤΡΩΝ.

Medicæ artis principes. Οἱ τῆς Ἰατρικῆς τέχνης πρόκριτοι, Ἱπποκράτης, Γαληνὸς,

Ἀρεταῖος, Ῥοῦφος Ἐφέσιος, Ὀριβάσιος, Παῦλος Αἰγινήτης, Ἀέτιος, Ἀλέξανδρος Τραλλιανὸς, Ἀκτουάριος, Νικόλαος Μυρεψὸς, Ἕλλ. Κορνήλιος Κέλσος, Σκριβόνιος Λάργος, Μάρκελλος Ἐμπειρικὸς, καὶ ἕτεροι Λατ. ἐκδοθέντες ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1567. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ.

Θ΄) ΓΕΩΠΟΝΙΚΩΝ.

συλλογὴ τῶν Γεωπονικῶν ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Ἀμστελοδαμίῳ· ἀλλ’ ἡ τῆς Λειψίας ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. τοῦ 1796. Ἑλληνο-Λατινιστὶ μετὰ σημειώσεων καὶ Πινάκων εἶναι ἡ ἀρίστη.

Ι΄) ΝΟΜΙΚΩΝ.

J

urisprudentia vetus Ante-justinianea. Νομικὴ ἀρχαία πρὸ τοῦ Ἰουστινιανοῦ, περιέχουσα πολλοὺς νόμους Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων, συλλεχθέντες ὑπὸ Ἀντωνίου Σχουλτιγγίου. --- ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1717. εἰς 4. Βασιλικῶν βίβλοι, ἐν Ἑπτὰ τόμοις διαιρεθέντες, καὶ ἐκδοθέντες ὑπὸ Κ. Α. Φαβρόττου, ἐν Π α ρ ισ ίο ις τ ῷ 1 6 4 7 · Ἑ λ λ -Λατ. Βασιλικῶν βίβλοι, ὁ μθ΄. μέχρι τοῦ μβ΄. Ἑλλ. Λατ. ἐκδοθέντες ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1752. ὑπὸ Γ. Ο. Ρεϊτζίου. Corpus juris Civ. pandectis ad florentin. archetyp. express. institut. God. et Novell. addito textu Græco et c. cum notis. Σῶμα τῶν πολιτικῶν Νόμων, (ἡ Πανθέκτη) ἐκδοθὲν ὑπὸ Σ. Λεέβεν. (S. vam Leevven) ἐν Ἀμστελοδαμίῳ 1663. ἐξεδόθη καὶ ἐκ δευτέρου αὐτόθι τῷ 1726. Ὅρα περὶ τούτων τόμ. β΄. εἰς τὸ ἄρθρον [Τριβωνιανός]. Jus Græco-romanum tam Can. quam Civ. Νομικὸν Γραικο-Ῥωμαϊκὸν, Ἐκκλησιαστικὸν καὶ πολιτικὸν, ἐκδοθὲν ὑπὸ Ι. Λευινκλαυίου, ἐν Φραγκοφούρτ, τῷ 1596. Bibliotheca juris canonici veteris. Βιβλιοθήκη τῶν νομικῶν Κανόνων, ἐν δυσὶ τόμοις διαιρεθεῖσα, καὶ ἐκδοθεῖσα ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1661. Ἑλλ-Λατ. Leges Atticæ. Νόμοι Ἀθηναίων, συλλεχθέντες ὑπὸ Σαμουὴλ Πετίτου, μετὰ σημειώσεων ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, τῷ 1635. εἰς φύλ. Ἐξεδόθησαν ἔτι καὶ ὑπὸ Ἰωάννου Ποτερίου ἐν τῇ Ἑλληνικῇ αὐτοῦ ἀρχαιολογίᾳ. ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1702. εἰς φύλ. Σύνοψις τῶν Ἱερῶν Κανόνων, Ἀποστολικῶν τε καὶ Συνοδικῶν, μετὰ ἐξηγήσεων, ἐξεδόθη ἐν Λειψίᾳ τῷ 1800. ὑπὸ τοῦ Θεοδωρίτου, εἰς φύλ. Κανόνες τῶν ἁγίων καὶ πανσέπτων Ἀποστόλων, καὶ τῶν ἱερῶν Συνόδων μετὰ τῆς τοῦ Ζωναρᾶ ἐξηγήσεως, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1618. Κανόνες τῶν ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ τῶν Ἱερῶν Συνόδων οἰκουμενικῶν τε καὶ τοπικῶν, μετὰ τῆς ἐξηγήσεως τοῦ Βαλσαμῶνος, καὶ τοῦ Φωτίου Νομοκανόνου, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1620. Συνοδικὸν, ἢ συλλογὴ τῶν κανόνων, Ἀποστολικῶν τε καὶ Συνοδικῶν. Pandectæ Canonum Ss. Apostolorum et Conciliorum, etc. ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. τῷ 1672. ὑπὸ Guib. Bevereggi. «Συνοδικὸν τῶν ἁγίων Συνόδων συλλογὴ, Conciliorum sacrorum nova et amplissima collectio, τόμμοι 31. ἐν Φλωρεντίᾳ 1759. - 1798. εἰς φύλ. «Συνοδικὸν, ἢ πράξεις τῶν ἁγίων Συνόδων, Acta conciliorum ἐξεδ. ἐν Παρισίοις τῷ 1714. καὶ 15. εἰς τόμ. 12. εἰς φύλ. «Συνοδικὸν, πασῶν τῶν οἰκουμενικῶν καὶ μερικῶν ἁγίων συνόδων συλλογὴ, εἰς 37. [65]


τόμους ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1644.

ΙΑ΄) ΓΕΩΓΡΑΦΩΝ.

Δ

ιονυσίου Ἀλεξανδρέως, Μέλα, καὶ Αἰθίκου, μετὰ τοῦ ὑπομνήματος τοῦ Εὐσταθίου, καὶ διαφόρων σχολίων καὶ σημειώσεων, ἐξεδόθησαν ὑπ ὸ Ἑ ῤ ῥ ίκ ο υ τ εἰς 4. Γεωγραφικὰ, Μαρκιανοῦ Ἡρακλεώτου, Συκύλακος, Ἀρτεμιδώρου Ἐφεσίου, Δικαιάρχου, καὶ Ἰσιδώρου, ἐκδοθέντα ἐν Αὐγούστῃ, ὑπὸ Δαβὶδ Χοισελίου (Hoeschelii) τῷ 1600. εἰς 8. Geographiæ veteris Scriptores Græci minores. Γεωγραφίας παλαιᾶς, Συγγραφεῖς Ἕλληνες, οἱ Ἐλάσσονες, ἐκδοθέντες μετὰ σημειώσεων, ὑπὸ Ἰωάννου Χουδσὸν, (Hudson) ἐν τόμοις τέσσαρσιν, ὁ μὲν πρῶτος ἐξεδόθη 1698. ὁ δεύτερ. τῷ 1703. ὁ Γ΄. καὶ Δ΄. τῷ 1712. εἰς 8. ἐν Ὀξωνίᾳ, e Theatro Scheld.

ΙΒ΄) ΙΣΤΟΡΙΚΩΝ.

Historia antiqua. Ἱστορία Παλαιὰ, δηλ. Μυρσιλίου Λεσβίου Ἀρχιλόχου, Βερούση,

Μανέθωνος, Μεγασθένους, Ξενοφῶντος τινα, καὶ Φίλωνος, μετὰ καί τινων Λατίνων, συλλεχθεῖσα ὑπὸ Βαῤῥερίου (Varrerii) καὶ ἐκδοθεῖσα τῷ 1599. εἰς 8. Ex Bibliopolio commeliano. Ex Memnonis, et aliis excerpta historiæ, de Tyrannis Heracleæ Ponticæ. etc. Ἐκ τῶν τοῦ Μέμνονος καὶ ἄλλων ἀποσπάσματα Ἱστορικὰ περὶ τῶν Τυράννων τῆς Ποντικῆς Ἡρακλείας. Ἐκ τοῦ Κτησίου, καὶ Ἀγαθαρχίδου, συλλεχθέντα καὶ ἐκδοθέντα ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1593. εἰς 8. Ἀγαθαρχίδου καὶ Μέμνονος Ἱστορικῶν τὰ Σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ῥιχ. Βρέτου, (Rich. Breti) ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1597. εἰς 8. Historiæ Romanae Scriptores Græci minores. Οἱ τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας Συγγραφεῖς Ἕλληνες οἱ Ἐλάσσονες, ἐκδοθέντες ὑπὸ Φριδερίκου Συλβουργίου, τῷ 1590. εἰς φύλ. ἐν Φραγκοφόρτ. Οὗτος ὁ τόμος ἔστιν ὁ τρίτος τῆς τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας. Βυζαντὶς, ἤτοι συλλογὴ τῶν Συγγραφέων τῆς Βυζαντίδος. Ταύτης ἔχομεν δύω ἐκδόσεις, μία ἡ τῶν Παρισίων, καὶ ἄλλη ἡ τῆς Βενετίας, συνισταμένη ἡ μὲν τοῦ Παρισίου ἥτις καὶ ἀρίστη ἀπὸ 33. τόμους εἰς φύλ. ἡ δὲ τῆς Βενετίας ἀπὸ 26.

[66]


ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΣΥΓΓΡΑΦΕΩΝ ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ ΚΑΙ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ. Κανονικῶν τε καὶ Ἀκανονίστων.

ΤΗΣ ΠΑΛΑΙΑΣ.

ΔΑΜ, ὁ ἐκ θείας χειρὸς πλασθεὶς, ὁ πρῶτος ἄνθρωπος, καὶ ὁ πατὴρ τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, ἐστάθη ὁ διδάσκαλος πάσης ἀνθρωπίνης γνώσεως καὶ ἐπιστήμης 129· ἔζησεν ἔτη 930 Τούτῳ ἀποδίδονται ὑπὸ τῶν Ῥαββίνων ὁ ψβ΄. ψαλμὸς καὶ ἕτεροι ἄλλοι δύο ψαλμοὶ, οἵ τινες ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ μεταφρσθέντες εἰς τὸ Λατινικὸν, ὑπὸ Ἰωάννου Εὐσεβίου, τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν· ἔπειτα δὲ καὶ ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ΕΝΩΧ, ἐγεννήθη τῷ 622. ἔτει ἀπὸ Κτίσεως Κόσμου, καὶ πρὸ Χριστοῦ 3362. οὗτος ἦν πέμπτος ἀπὸ Ἀδὰμ, καὶ υἱὸς τοῦ Ἰάρεδ, εὐαρεστήσας δὲ τῷ Θεῷ μετετέθη 130. Ἡ προφητεία, τῆς ὁποίας ὁ Ἀπόστολος Ἰάκωβος μνείαν ποιεῖται 131 ἔδωκεν αἰτίαν νὰ ἀποδώσουν καὶ εἰς αὐτὸν, σχεδὸν εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνουυς, ἓν βιβλίον, (ἐκτὸς ἐκείνου, τὸ ὁποῖον ἐμπεριέχεται μετὰ τῶν δώδεκα Πατριαρχῶν) περὶ τοῦ ὁποίου Ἰουστῖνος ὁ μάρτυς, καὶ ὁ Τερτουλλιανὸς ἀναφέρουσι, τῶν ὁποίων τὰς περικοπὰς, ὁ Φαβρίκιος, καὶ ὁ Ἰακκσὸν συνάξαντες ἐξέδωκεν132. Τοῦτο τοῦ βιβλίον, τοῦ ὁποίου αἱ περικοπαὶ σώζονται, εἶναι σύγγραμμα ἑνὸς Ἑλληνιστοῦ Ἰουδαίου. Σώζονται καὶ ἕτερα τινὰ ψευδῶς αὐτῷ ἀποδιδόμενα, παρὰ τῷ Γεωργίῳ Συγκέλλῳ, τὰ ὁποῖα ὁ Σκαλιγέρος συλλέξας, μετὰ τοῦ χρονικοῦ τοῦ Εὐσεβίου ἐξέδωκε. ΑΒΡΑΑΜ. Οὗτος ἔζησεν ἔτη 175. καὶ ἀπέθανε Κτίσ. Κόσμ. 2122. πρὸ Χρ. δὲ 1862. Ἡ παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ ἱστορία τοῦ Ἁβραὰμ, δὲν μᾶς εἰδοποιεῖ περὶ τῆς παιδείας αὐτοῦ. Οἱ ἀπόγονοι αὐτοῦ Ῥαββίνοι, ἀποδίδουσιν εἰς αὐτὸν τὴν ἐφεύρεσιν τῶν Χαλσαϊκῶν Γραμμάτων 133. τὴν Ἀστρονομίαν, καὶ τὴν Ὀνειροκριτικὴν, καὶ ἕνα ἀριθμὸν Συγγραμμάτων, καθὼς τὸν ΠΗ΄. καὶ ΠΘ΄. ψαλμὸν, εἰς τὸν ὁποῖον τοῦτον ῥητῶς εὑρίσκεται τὸ ὄνομα τοῦ Δαβὶδ, καὶ τὸ Καββαλιστικὸν Βιβλίον Ἰεωστρὰχ, ἤτοι ἡ Κτίσις ἐπιγραφόμενον. Τοῦτο ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Μάντουᾳ Ἑβραϊστὶ τῷ 1562. εἰς 4. καὶ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ Λατινιστὶ τῷ 1642. εἰς 4. φέρων ἐπιγραφὴν τὴν δε: . Liber Jezirach, qui Abrahamo Patriarchæ adscribitur. ct c. ΟΙ ΙΒ΄. ΠΑΤΡΙΑΡΧΑΙ, ἡ τῶν δώδεκα Πατριαρχῶν Ἱστορία, εὑρίσκεται διεξοδικώτατα παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ, ἡμεῖς δὲ ἐνταῦθα ἀναφέρομεν μόνον περὶ ἑνὸς βιβλίου, τὸ ὁποῖον ψευδῶς καὶ εἰς αὐτοὺς ἀποδιδόασι, Διαθήκη τῶν δώδεκα Πατριαρχῶν, ἐπιγραφόμενον· ἐν αὐτῷ περιέχονται οἱ λόγοι τῶν δώδεκα Πατριαρχῶν, προφητεῖα τινὲς, καὶ διδασκαλίαι, ἡ κατ’ αὐτοὺς ἱστορία, καὶ ἡ χρονολογία, ἥτις καὶ ὀρθοτέρα κρίνεται. Ὁ Συγγραφεὺς τούτου τοῦ βιβλίου, εἶναι ἄγνωστος· μερικοὶ θέλουσιν ὅτι ἐγράφη ἀπό τινα Ἰουδαῖον, ἄλλοι δὲ ἀπό τινα ἐξ Ἰουδαίων Χριστιανὸν, ὁ δὲ Γράβε, θέλει ὅτι συνεγράφη πρὶν τοῦ Χριστοῦ Ἑβραϊστὶ, καὶ μετέπειτα μετεφράσθη καὶ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν περὶ τὸ τέλος τοῦ Α΄. αἰῶνος. Αὕτη λοιπὸν ἡ διαθήκη ἐξεδόθη ὑπὸ τοῦ Ἰωάν. Ἔρνς. Γράβε ἐν τῷ αὐτοῦ Spicilegio Ss. Patrum, ut et 129

Ὅρα ἐν σελ. 15. Γένεσ. κεφ. Ε΄. ἐδ. 22. καὶ 24. 131 Ἐπιστολ. ἐδ. 14. 132 Φαβρίκ. ἐν τῇ Ἑλλην. Βιβλ. καὶ Ἰακκσὸν ἐν ταῖς Chronologi. Cal. Antiquities. 133 Περὶ τοῦ μύθου τούτου πραγματεύεται ὁ Wilh. Goerce Jaodscbe Oudhedem. Τομ. Α΄. σελ. 44. καὶ 88. 130

[67]


hæreticorum, Seculi post Christum natum. καὶ ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ἐν Cod. Pseudepigr. V. T. p. 496. Ἑλλ-λατ. ΙΩΒ, ἀπόγονος τοῦ Ἀβραὰμ, πατρίδα εἰχε τὴν Κέτουραν, ἔζη εἰς τοὺς ὑστερινοὺς χρόνους τῆς Αἰγυπτιακῆς δουλείας, καὶ ἴσως εἰς τοὺς πρώτους χρόνους τοῦ Μωῦσέως. Ἐκατοικοῦσεν εἰς τὸ πεδίον Οὒζ, τὸ ἐν τῇ ἐρήμῳ τῆς Εὐδαίμονος Ἀραβίας, ἔνθα ἦν εῖς τῶν ἐπισήμων πλουσίων ἀνθρώπων· ἐν δὲ τῷ μέσῳ τῆς εὐτυχοῦς αὐτοῦ καταστάσεως ἐπαιδεύθη παρὰ Θεοῦ, καὶ κατὰ τὰ ὑπάρχοντά του, καὶ κατὰ τὸ σῶμα 134. μετὰ δὲ τὴν παιδείαν ἔζησεν ἔτη 140. Τούτου ἡ Ἱστορία εἰς τὸ Ἑβραϊκὸν εὑρίσκεται μὲ ποιητικοὺς στίχους. ἀμφισβητεῖται ὅμως, ἂν οὕτω κατ’ ἀρχὰς ἐγράφη, ἢ μετέπειτα μετεφέρθη εἰς στίχους· καὶ ἂν ἀπὸ τὸν Ἰὼβ, ἢ ἀπὸ ἄλλον τινα. μ’ ὅλον τοῦτο συναριθμεῖται μὲ τὰ Κανονικὰ βιβλία τῆς θείας Γραφῆς. ΜΩΣΗΣ ὁ θεόπτης, υἱὸς ἦν τοῦ Ἀμρὰμ καὶ τῆς Ἰοχεβὲτ, ἀμφότεροι ἐκ φυλῆς Λευί· ἐγεννήθη τῷ 2373. ἔτει ἀπὸ Κτίσ. Κόσμ. πρὸ δὲ Χριστοῦ Γεν. 1511. καὶ ἀπέθ. τῷ 2493. Κ. Κ. πρὸ Χ. 1491. Τούτου ἡ ἱστορία παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ διεξοδικῶς ἀναφέρεται. Συνέγραψε δὲ τὰ πέντε πρῶτα βιβλία τῆς παλαιᾶς Διαθήκης, τὰ ὁποῖα καὶ Πεντάτευχος καλοῦνται· τὴν Γένεσιν δηλ. τὴν Ἔξοδον, τὸ Λευιτικὸν, τοὺς Ἀριθμοὺς καὶ τὸ Δευτερονόμιον, διαιρέσας αὐτὰ εἰς τρεῖς τάξεις, εἰς Κοσμοποιΐαν, εἰς Ἱστορίαν, καὶ Νομοθεσίαν. ΙΗΣΟΥΣ τοῦ ΝΑΥΗ. Οὗτος ἦν υἱὸς τοῦ Νοῦν ἐκ φυλῆς Ἐφραὶμ, καὶ διάδοχος τοῦ Μωσέως, ἐγεννήθη δὲ τῷ 2396 Κτίσ. Κόσμ. καὶ πρὸ Χ. 1588. ἀπέθ. τῷ 2506. Κ. Κ. καὶ πρὸ Χ. 1478. Συνέγραψεν ἱστορίαν ἐτῶν ΙΖ΄. ΣΑΜΟΥΗΛ. Υἱὸς ἦν τοῦ Ἑλκανᾶ καὶ τῆς Ἄννης, προφήτης καὶ ἔσχατος κριτὴς τῶν υἱῶν Ἰσραήλ· ἤνθη τῷ 2889. Κ. Κ. καὶ πρὸ Χ. 1095. Τούτῳ ἀποδίδονται Α΄. τὸ βιβλίον τῶν Κριτῶν, τὸ ὁποῖον ἄλλοι εἰς τὸν Ἔσδραν, καὶ ἄλλοι εἰς τὸν Ἐζεκίαν ἀποδιδόασιν. Β΄. τὸ βιβλίον τῆς Ροὺθ, ὡς παράρτημα τούτου, καὶ Γ΄. τὰ Εἰκοσιτέσσαρα πρῶτα κεφάλαια τῶν Βασιλειῶν.

ΔΑΥΙΔ. Ἐγενν. Κ. Κ. 2899. πρὸ Χ. 1085. Ἀπέθ. Κ. Κ. 2969. πρὸ Χ . 1015.

Δαυὶδ, ὁ υἱὸς τοῦ Ἰεσσαὶ ἐκ τῆς φυλῆς, ἐχρίσθη ὑπὸ τοῦ προφήτου Σαμουὴλ Βασιλεὺς

τῶν υἱῶν Ἰσραήλ. Τούτῳ ἀποδίδεται ἡ συλλογὴ τῶν Ψαλμῶν, καὶ περὶ τούτων αἱ γνῶμαι εἶναι διάφοροι, περὶ τῶν ὁποίων πολλοὶ τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας ἀναφέρουσι 135.

ΓΑΔ, καὶ ΝΑΘΑΝ.

Δύω Προφῆται εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Δαυὶδ, τοῖς ὁποίοις ἀποδίδονται τὰ τελευταῖα κε-

φάλαια τῆς πρώτης τῶν Βασιλειῶν, καὶ ὅλον τὸ δεύτερον βιβλίον.

ΣΟΛΟΜΩΝ. Ἀπέθ. Κ. Κ. 3009. πρὸ Χ. 975.

134 135

Οἱ Νεώτεροι Ἰατροὶ ἀπέδειξαν ὅτι ἡ τοῦ σώματός του ἀσθένεια ἦτον ἡ παρ’ αὐτῶν Ἐλεφαντίασις καλουμένη. Ὅρα Θεοδώρητον ἐν τῇ Προθεωρίᾳ τῶν Ψαλμῶν.

[68]


Σ

ολομὼν, ὁ υἱὸς τοῦ Δαυὶδ ἐκ τῆς Βαθσέβης, διεδέχθη τὸν βασιλικὸν θρόνον τοῦ πατρός του. Οὗτος δὲν ἔγινε περίφημος διὰ τὴν ἀνέγερσιν τοῦ ἐν Ἱεροσολύμοις Ναοῦ τόσον, ὅσον ἔγινε διὰ τῆς σοφίας του, ἥτις φαίνεται εἰς ὅλα του τὰ Συγγράμματα, ὥστε καὶ Σοφὸς ἐπωνομάσθη.

Συγγράμματα γνήσια.

Τὰ τοῦ Σολομῶντος Συγγράμματα διαιροῦνται εἰς γνήσια, καὶ ἀμφιβαλλόμενα, καὶ

γνήσια μὲν εἰσὶ τρία, Παροιμίαι, Ἐκκλησιαστὴς, καὶ Ἄσμα τῶν Ἀσμάτων. Ἀμφιβαλλόμενα δὲ ἄλλα τρία. Α΄. τὸ βιβλον τῆς Σοφίας. Τοῦτο ἀπονέμεται εἰς τὸν Σολομῶντα ἀπὸ μερικοὺς Ἰο υ δ α ίο υ ς Σ υ γ γ ρ α φ εῖς , κ α ὶ ἀ π ὸ μ ερ ικ ο ὺ ς Π α τ έρ α ς τ ῆ ς Ἐ κ κ λ η σ ία ς · ἀ λ λ ὰ μ ή τ ε ο ἱ Ἰ ο υ δ α ῖο ι, μήτε ὁ Ἱερώνυμος ἐξεύρουν κανένα Ἑβραϊκὸν χειρόγραφον, καὶ μάλιστα ἐν τῷ Δ΄. αὐτοῦ κεφαλαίῳ ἐμπεριέχονται πράγματα νεώτερα, τὰ ὁποῖα εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Σολομῶντος δὲν ὑπῆρχον. Τίς ὅμως ὁ καθ’ αὑτὸ Συγγραφεὺς, ἀγνοεῖται. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι κἄποιος Φίλων τὸ συνέγραψε, πλὴν καὶ τοῦτο εἶναι χωρὶς βεβαιότητα 136. Β΄) Clavis Salomonis, Κλεῖς τοῦ Σολομῶντος, διδάσκων περ ὶ ἐν ο χ λ ή σ εω ς τ μανιστὶ, ἐπιφέρων τὸν τίτλον, Claviculæ Salomonis et Theosophia pneumatica, ἐκδοθὲν ἐν Βέσελ. Δούις βουργ, καὶ Φράγκοφουρτ. τῷ 1686. εἰς 4. Γ΄.) Psalterion Salomonis, Ψαλτήριον Σολομῶντος, τοῦτο συνίσταται ἀπὸ ΙΗ΄. ψαλμοὺς, καὶ εἶναι καρπὸς τινὸς Ἕλληνιστοῦ Ἰουδαίου. Ὁ περίφημος Αἵσχελ (Hoeschel) ἔλαβεν ἐκ Κωνσταντινουπόλεως ἓν χειρόγραφον αὐτῶν, (οἱ αὐτοὶ εὑρίσκονται καὶ ἐν τοῖς ἐν τῇ καισαρικῇ βιβλιοθήκῃ Κώδηξι μεταξὺ τῆς Σοφίας, καὶ Ἰησοῦ τοῦ Σειρὰχ) τὸ ὁποῖον ὁ Ἰωάν. Λουδ. δὲ λὰ Κέρδα (Cerda) μετὰ τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως καὶ σημειώσεων, ἐν τῷ τέλει τοῦ ὑπ’ αὐτοῦ Adversarium Sacrorum, Lugd. Batav. 1626. εἰς φύλ. ἐξέδωκεν, ὁμοίως δὲ καὶ ὁ Φαβρίκιος ἐν Codic. Pseudepigr. V. Test. ἐν σελ. 917. περὶ δὲ τῶν λοιπῶν τοῦ Σολομῶντος βιβλίων, ὅρα τὸν Φαβρίκιον 137.

ΙΩΝΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3160. πρὸ Χ. 824.

Ἰωνᾶς ὁ ἀρχαιότατος τῶν ιστ΄. Προφητῶν, τῶν ὁποίων τὰ Συγγράμματα ἐν τῇ Πα-

λαιᾷ Γραφῇ σώζονται, ἦν υἱὸς τοῦ Ἀμαθεὶ, ἐκ τῆς Γὰτ Αἴχεφερ ἐν τῇ Γαλιλαίᾳ, ἐκ τῆς φυλῆς Ζαβουλών. Ἡ γνώ μη, ὅτι ο σιλείας Ἱεροβοὰμ τοῦ Β΄. μέχρι τῆς τοῦ Ζαχαρίου, ὥστε θέλουσι νὰ ἔζησεν ὑπὲρ τὰ ἑκατὸν ἔτη. Ἡ περὶ τῆς Νινευῆ πόλεως Προφητεία του σώζεται μεταξὺ τῶν Κανονικῶν βιβλίων.

ΙΩΗΛ.

Ἰωὴλ, ἦν υἱὸς τοῦ Πεθουὴλ, τοῦτο μόνον μανθάνομεν περὶ τούτου ἀπὸ τὴν θείαν Γραφὴν, ὁ δὲ Βίρτριγγαι 138 ἀπέδειξεν ὅτι ἦτον σύγχρονος μὲ τὸν Ὠσηέ. Ἡ Προφητεία τοῦ 136

Ὅρα Φαβρίκ. Ἑλλ. Βιβ. βιβλ. Γ΄. σελ. 735. Ἔνθα ἀνωτέρ. σελ. 1014. 138 Typ. doctr. Proph. σ. 4. p. 35. 137

[69]


τάσσεται Β΄. μεταξὺ τῶν Ἐλασσόνων Προφητῶν.

ΩΣΗΕ. Ἔζη μεταξὺ τοῦ 316. ἕως 325. Κ. Κ. καὶ 82. ἕως 72. πρὸ Χ.

Ὠσηὲ, ἦν υἱὸς τοῦ Βεηρεὶ, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Οὐζίου, Ἰωθὰμ, Ἄχαζ καὶ Ἐζεκίου,

βασιλέων κοντα ἔτη. Ἡ προφητεία τούτου, τάσσεται ἡ πρώτη μεταξὺ τῶν ἐλασσόνων Πορφητῶν.

Ἰο ύδ α , κ α ὶ Ἱ ερ ο

ΑΜΩΣ. Ἔζη περὶ τὰ 3197. Κ. Κ. καὶ πρὸ Χ. 787.

μὼς, ὁ βουκόλος, ἦν ἐκ Θεκοὰ, ἐστάλθη παρὰ Θεοῦ πρὸς τοὺς Ἰσραηλίτας διὰ νὰ εἰπῇ τὴν τύχην αὐτῶν, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Οὐζία, Βασιλέως τοῦ Ἰούδα, καὶ Ἱεροβοὰμ τοῦ Ἰσραὴλ, δύο ἐνιαυτοὺς πρὶν τοῦ σεισμοῦ, ὅστις ἐγένετο τῷ 785. ἔτει πρὸς Χ. Κατὰ μίαν ἐκ παραδόσεως παλαι ὰν δ ιή γ η σ ιν · ἐφ φητεία του τάσσεται τρίτη μεταξὺ τῶν ἐλασσόνων Προφητῶν.

ΗΣΑΙΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3190. --- 3293. Πρὸ Χ. 794. -- 709.

Ἡσαΐας, ἦν υἱὸς τοῦ Ἀμώζι. Μερικοὶ ἀποπλανηθέντες εἶπον αὐτὸν υἱὸν τοῦ Προφήτου

Ἀμὼς, καὶ ἄλλοι ἀδελφὸν τοῦ βασιλέως Ἀμαζίου, καθὼς καὶ ἄλλοι πενθερὸν τοῦ βασιλέως Μανασσῆ. Ἡ ἀρχὴ τῆς Προφητείας του μᾶς μανθάνει, ὅτι ἐπροφήτευεν εἰς τὸν καιρὸν τῆς βασιλείας Οὐζίου, Ἰωθὰμ, Ἄχαζ, καὶ Ἐζεκίου. Θέλουσιν ὅτι ὁ θάνατος αὐτοῦ ἐγένετο οὕτω, τιθέντος αὐτοῦ μεταξὺ δύω σανίδων ἐκ κέδρου, κατεχωρίσθη εἰς δύω διὰ τοῦ πρίωνος, ἀλλ’ αὕτη ἡ διήγησις εἶναι πολλὰ ἀμφίβολος. Ἡ Προφητεία τούτου τάσσεται ἡ πρώτη μεταξὺ τῶν μειζόνων Προφητῶν. θαυμάζεται δὲ διὰ τὸ κάλλος, καὶ ὕψος τῶν λόγων του, ὥστε καὶ τῶν προφητῶν ὁ εὐτονώτατος καὶ μεγαλοφωνότατος ὀνομάζεται.

ΜΙΧΑΙΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3227. πρὸ Χ. 757.

Προφήτης Μιχαίας ἦν ἐκ Μοραθὶ, ἢ Μαρέσα, ἢ Μοράσχτα, καὶ ἐπροφήτευεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰοθὰμ, Ἄχαζ, καὶ Ἐζεκίου βασιλέων Ἰούδα. Ἐκ μιᾶς περικοπῆς τοῦ Ἱερεμίου 139 παρατηρεῖται, ὅτι οὗτος δὲν ἐκρημνίσθη ἀπό τινος πέτρας ὑπὸ τοῦ Ἰωρὰμ βασιλέως Ἰούδα, υἱοῦ τοῦ Ἄχαβ, ὡς λέγεται, τὸ ὁποῖον ἐπιβεβαιοῦται καὶ διὰ τῆς Χρονολογίας, καὶ τῆς Ἱστορίας, ἐπειδὴ οὗτος ἤκμαζε μικρὸν Χρόνον μετὰ τὸν Ἡσαΐαν, ὡς γίνεται δῆλον ἐκ τοῦ Δ΄. κεφ. στίχ. 1. τοῦ Μιχαίου, καὶ τοῦ Β΄. στίχ. 2. τοῦ Ἡσαΐου. Ἡ προφητεία τούτου τάσσεται ἕκτη μεταξὺ τῶν ἐλασσόνων Προφητῶν. 139

Κεφαλ. 26. στίχ. 18.

[70]


ΝΑΟΥΜ.

Ὁ Ναοὺμ ἔδωκε περισσοτέραν ἀφορμὴν ἀμφισβητήσεων εἰς τοὺς πεπαιδευμένους,

ἕνεκεν τῆς ἐπωνυμίας τοῦ [], παρὰ διὰ τὴν πατρίδα, καὶ καιρὸν καθ’ ὃν ἤκμαζε. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι τὸ ἐπώνυμον τοῦτο εἶναι τῆς πατρίδος του, ἄλλοι δε ὅτι εἶναι τοῦ γένους του. Ὁ καιρὸς καθ’ ὃν ἤκμαζε τάσσεται ὑπὸ τῶν Ἰουδαίων ἐπὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Μανασσῆ. ὑπὸ δὲ τῶν παλαιῶν ἡμετέρων, καὶ ἄλλων νεωτέρων, ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ πάτρὸς αὐτοῦ Ἐζεκίου, ἄλλοι δὲ πάλιν πρὸ αὐτοῦ, καὶ ἕτεροι ἐπὶ τῆς ἐκστρατείας το Σεναχερείμ. Ἡ Προφητεία τούτου τάσσεται ἑβδόμη, μεταξὺ τῶν ἐλασσόνων Προφητῶν.

ΤΩΒΙΑΣ. Ἔζη τῷ Κ. Κ. 3263. πρὸ Χ. 721.

Τ

ωβίας, ἢ Τωβὶτ, υἱὸς ἦν τοῦ Τωβίελ, ἐκ φυλῆς Ναφθαλεί. Οὗτος κατὰ τὴν Ἱστορίαν του, ἐφέρθη αἰχμάλωτος εἰς τὴν Ἀσσυρίαν ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Σαλμανάσσερ, ἔνθα καὶ ἀπέθανε. Κατὰ δὲ τὴν Ἑλληνικὴν μετάφρασιν φαίνεται ὅτι ἀπέθανε πρὶν τῆς ἁλώσεως τῆς Νινευῆ, καὶ τῆς Ἱερουσαλήμ. Ὁ Συγγραφεὺς τῆς Ἱστορίας τοῦ Τωβία, φαίνεται νὰ ἦτον Ἑλληνιστής τις, καὶ τέθαπται εἰς τὸν ναὸν τῆς λήθης. Ἡ Ῥωμαϊκὴ Ἐκκλησία ἠγωνίσθη νὰ ἐπικυρώσῃ τοῦτο τὸ βιβλίον συναριθμῶν αὐτὸ μετὰ τῶν Κανονικῶν, τὸ ὁποῖον ἄλλοι δικαίως ὡς πλάσμα τι τὸ ὁμολογοῦσι. Μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων τοῦτο δὲν ἐφάνη ποτὲ, μήτε εἰς τὰ Κανονικὰ, μήτε εἰς τὰ Ἀπόκρυφα, μήτε εἰς τὰ παλαιὰ πρωτότυπα χειρόγραφα. Ἡ Ἑλληνικὴ, καὶ Λατινικὴ μετάφρασις, ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον, εἶναι καὶ αὐτὴ ἀσύμφωνος. Φέρεται δὲ καὶ μία Ἑβραῖκὴ ἔκδοσις, ἀλλ’ ἀπεδείχθη ἰσχυρῶς, ὅτι εἶναι νεωτέρου τινος Σύγγραμμα.

ΑΒΑΚΟΥΜ.

Τούτου τοῦ Προφήτου τὸ γένος καὶ ἡ πατρὶς εἶναι ἄδηλος. Ὑπὸ τῶν Νεωτέρων τάσ-

σεται ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Μανασσῆ, οἵ τινες τῷ ἀπονέμουσι καὶ βαθύτατον γῆρας, καὶ ὅτι α ὐτ ὸ ς ἔφ ερ ε τ ὰ αὕτη ἡ γνώμη ὑπὸ τῶν ἄλλων ἐκσυρίττεται. Ἡ προφητεία του τάσσεται ἕκτη μεταξὺ τῶν ἐλασσόνων Προφητῶν.

ΜΑΝΑΣΣΗΣ. Ἐβασίλ. Κ. Κ. 3286. καὶ πρὸ Χ. 698. μέχρι Κ. Κ. 3341. πρὸ Χ. 643.

Μανασσῆς, υἱὸς ἦν τοῦ Ἐζεκίου, καὶ διάδοχος τοῦ βασιλείου τοῦ Ἰούδα, ἕνεκεν τῆς

ἀσεβείας του ἐπαιδεύθη ὑπὸ Θεοῦ, πραδοθεὶς αἰχμάλωτος εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Μεροδὰχ, βασιλέως τ ῆςἐπανῆλθεν Β α β υ λ ῶ ν οεἰς ς · τὸν μ ετ ὰθρόνον δ ὲ δ εκ αὐτοῦ, α ετ ία ν παρατείνας τὴν βασιλείαν, ὡς οὐδεὶς ἄλλος τῶν βασιλέων Ἰούδα. Μεταξὺ τῶν ἀποκρύφων βιβλίων, εὑρίσκεται καὶ μία Προσευχὴ ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Μανασσῆ. Ὁ Συγγραφεὺς ταύτης ἔλαβεν ὅλην τὴν ὕλην ἐκ τῆς Β΄. τῶν Παραλειπομ. κεφ. 33. [71]


στίχ. 18. Ἡ παλαιοτέρα περὶ ταύτης εἴδησις κεῖται ἐν ταῖς διατάξεσι τῶν Ἀποστόλων.

ΙΟΥΔΗΘ. Ἤκμαζε περὶ τὰ Κ. Κ. 334. πρὸ Χ. 64.

Ἰουδὴθ ἡ ἡρωΐς, ἣ διὰ τῆς ἀποτομῆς τῆς κεφαλῆς τοῦ Ὁλοφέρνους, ἠλευθέρωσε τὴν

πατρίδα της Βεθουλίαν, ἔγινεν αἰτία τόσον πολλῶν ἀμφισβητήσεων, ὥστε τινες καὶ τὴν ὀντότητα αὐτῆς ἠρνήθησαν. Ἐκεῖνοι, οἵ τινες ἐκ τῶν κατ’ αὐτὴν σωζομένων, ἐπιβεβαιοῦσι τὴν Ἱστορίαν της ὡς ἀληθῆ, τάσσουσιν αὐτὴν, ἄλλοι μὲν πρὸ τῆς Βαβυλωνικῆς αἰχμαλωσίας, ἄλ λ ο ι δ ὲ μ ετ έπ ειτ α · ἀ λ λ ὰ κ α ὶ ο ἱ π ρ ῶ τ ο ι δ ὲν εἶν α ι σύμφωνοι, ἐπειδὴ ἄλλοι τὴν θέλουσιν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Μανασσῆ, ἄλλοι δὲ εἰς τὸν τοῦ Ἰωσίου, τὸν νεώτερον βασιλέα τοῦ Ἰούδα, καὶ αὕτη ἡ τελευταία γνώμη ἐπιβεβαιοῦται καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰακκσόν 140. Τὶς ὅμως ὁ Συγγραφεὺς τῆς Ἱστορίας ταύτης, εἶναι ἀβέβαιον. Μερικοὶ θέλουσι τὸν ἀρχιερέα Ἐλιακεὶμ, καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἱερωνύμου, συνεγράφη Χαλδαϊστὶ, ἀλλ’ οἱ παλαιότεροι Συγγραφεῖς, πρὸ τοῦ Συγγραφέως δηλ. τῶν Ἀποστολικῶν Διατάξεων, γνωρίζουσι μόνον τὸ Ἑλληνικὸν ὡς πρωτότυπον, καὶ ὁ Ὠριγένης λέγει ῥητῶς, ὅτι τὸ ἔλαβεν ἀπὸ τοὺς Ἰουδαίους. Οἱ Ἑβραῖοι ἐξ ἐναντίας δὲν ὁμολογοῦσιν ὅτι εὑρέθη ποτὲ τοῦτο μεταξὺ τῶν Ἀποκρύφων αὐτῶν βιβλίων. Ἡ σωζομένη Ἑβραϊκὴ ἔκδοσις εἶναι χωρὶς ἀμφιβολίαν νεωτέρας τινος χειρὸς ἔργον. ὁ δὲ Συγγραφεὺς τῆς Ἑλληνικῆς εἶναι ἀνγώριστος, ἥτις καὶ ἐκ τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως παρεκκλίνει μεγάλως εἰς διαφόρους περικοπάς. Ἡ ἐν Νικαίᾳ Σύνοδος ὁμιλεῖ περὶ τούτου τοῦ βιβλίου.

ΣΟΦΟΝΙΑΣ. Ἤνθη περὶ τὰ Κ. Κ. 3343. πρὸ Χ. 641.

Σ

οφονίας, ἢ Ζαφανίας, γνωστοποιεῖ ὁ αὐτὸς τὸ γένος του καὶ τὸν καιρὸν καθ’ ὃν ἤκμαζεν εἰς τὴν ἀρχὴν τῆς Προφητείας του. Οὗτος ἔζη ἐπὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Ἰωσίου, ἐπροφήτευσε δὲ τῷ πρώτῳ ἔτει τῆς τοῦ Ἰωσίου Βασιλείας. Ἐκτὸς τῆς Προφητείας τούτου, ἥτις μεταξὺ τῶν Ἐλασσόνων Προφητῶν συγκαταριθμεῖται, τῷ ἀπονέμεται καὶ ἄλλη μία ἀπόκρυφος, ἥτις ἐν τῷ τοῦ Νικηφόρου Κωνσταντινοπολίτου Χρονικῷ εὑρίσκεται, τὴν ὁποίαν καὶ ὁ Φαρβρίκιος ἐν τῷ Ψευδεπιγράφῳ Κώδικι ἐξέδωκεν.

ΙΕΡΕΜΙΑΣ. Ἤνθη περὶ τὰ Κ. Κ. 3356. καὶ πρὸ Χ. 628.

Ἱερεμίας, υἱὸς ἦν τοῦ Ἐζεκίου, προεφήτευσε ἀπὸ τὰ δεκατρία ἔτη τοῦ βασιλέως Ἰω-

σίου, μέχρι τῶν ἕνδεκα ἐτῶν τοῦ Βασιλέως Σεδεκίου, ὅτε καὶ ἡ βασιλεία τῶν Ἰουδαίων τέλος ἔλαβεν. Οὗτος ἐλήφθη αἰχμάλωτος μετὰ τῶν ἄλλων Ἰουδαίων, ἀλλ’ ὁ Ναυουχοδονόσωρ (Ναβουκαδνεζὰρ) ἐλευθερώσας αὐτὸν, ἀπῆλθε μετὰ καὶ ἄλλων ὁμογενῶν του εἰς Αἴγυπτον, ἔνθα καὶ ἐπροφήτευεν ἐκ νέου περί τε τῶν Ἰουδαίων καὶ Αἰγυπτίων, καὶ ἄλλων ἐθνῶν, δι’ ὃ οἱ ὁμογενεῖς του διεγερθέντες κατ’ αὐτοῦ, λίθοις αὐτὸν βάλλοντες ἀπέκτεινον. Ἀλέξανδρος δὲ ὁ μέγας μετακομίσας τὸ σῶμα αὐτοῦ εἰς Ἀλεξάνδρειαν, ἐντίμως ἔθαψεν. Αἱ Προφητεῖαι αὐτοῦ σώζονται εἰσέτι, ἐν αἷς Κεφ. 36., καὶ 45. φαίνεται ὅτι ὁ Προφήτης 140

Chronolog. Antiqu. vol. 1. p. 335. sqq.

[72]


Βαροὺχ ἦτον ὁ Γραφεύς του. 141 τάσσονται δὲ μετὰ τὰς τοῦ Ἡσαΐου, πλὴν ὄχι κατὰ τὸ ὕφος. Ἐκτὸς τῶν Προφητειῶν σώζονται καὶ οἱ Θρῆνοι, οἵ τινες τιμῶνται καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιούς. Ἀπονέμονται α ὐτ ῷ κ α ὶ τ ὰ β ιβ ἀπόκρυφα ὑπὸ τὸ ὄνομά του, τὰ ὁποῖα Ἰσαάκιος Ἀβαρβανέλης μετὰ τῶν τοῦ Ἡσαΐου, καὶ Ὠσηὲ τῷ 1511. ἐν Λισαυρίᾳ, καὶ Φαβρίκιος ἐν τῷ ψευδεπιγράφῳ Κώδικι ἐξέδωκαν.

ΒΑΡΟΥΧ.

Βαροὺχ ὁ τοῦ Νηρία υἱὸς, γραφεὺς ἦν τοῦ Ἱερεμίου, ἐφέρθη καὶ οὗτος μετ’ αὐτοῦ

αἰχμάλωτος εἰς τὴν Βαβυλῶνα, μετέπειτα δὲ ἀπελύθη καὶ αὐτὸς τῆς αἰχμαλωσίας, καὶ ὑπῆγε μετ’ αὐτοῦ εἰς Αἴγυπτον. Περαιτέρω δὲν μᾶς εἶναι ἄλλο τι γνωστὸν περὶ τούτου. Μεταξὺ τῶν Ἀποκρύφων βιβλίων φέρει ἓν τ ὸ ὄ ν ο μ α α οὗτος ἦν ὁ Συγγραφεὺς, μὲ ὅλον ὅτι κατ’ αὐτὴν τὴν ὑπόθεσιν τῆς ἐν Βαβυλῶνι αἰχμαλωσίας του εἶναι γεγραμμένον. Εἰς τὸ Ἑβραϊκὸν δὲν σώζεται, καὶ θέλουσιν ὅτι Ἑλληνιστὶ συνεγράφη, ἐπειδὴ καὶ οἱ Ἑβραῖοι δὲν τὸν θέλουσι διὰ Προφήτην. Ἐν τοῖς Πολυγλώττοις Ἀγγλικοῖς Βίβλοις σώζεται ἔτι Συριστὶ καὶ μία ἐπιστολὴ ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου.

ΑΒΔΙΑΣ.

Ἀβδίας, ἢ Ὀβαδίας, περὶ τοῦ ὁποίου μήτε τὸ γένος του, μήτε ἡ πατρὶς, μήτε ὁ καιρὸς, καθ’ ὃν ἤκμαζε μᾶς γίνεται γνωστὸν ἐκ τοῦ βιβλίου του, θεωρεῖται ἀπὸ μερικοὺς ὡς Σιχεμίτης, ἀπ’ ἄλλους δὲ, ἐκεῖνος ὁ Ἀβδίας, ὅστις ἔκρυψε τοὺς Προφήτας, ἐν ᾧ ἡ Ἰεζάβελ ἦτον ὀργισμένη κατ’ αὐτῶν, ἢ ἐκεῖνος περὶ τοῦ ὁποίου γίνεται μνεία ἐν τῇ β΄. τῶν Παραλειπομένων 142, καὶ τέλος ἄλλοι εὐχαριστοῦνται μὲ τὴν αβεβαιότητα. Ἡ προφητεία του τάσσεται μετὰ τῶν Ἐλασσόνων Προφητῶν ἡ τετάρτη. Οὗτος ἀντιστρατεύεται ἰσχυρῶν κατὰ τῶν Ἰδουμαίων, ὑπὸ τῶν ὁποίων οἱ Ἑβραῖοι τοὺς Χριστιανοὺς ὑπονοοῦσι.

ΙΕΖΕΚΙΗΛ. Ἐγενν.

Κ. Κ. 3360 πρὸ Χ. 624

Προεφήτ

Κ. Κ. 3390 πρὸ Χ. 594

μέχρι

3412 572

εζεκιὴλ, υἱὸς ἦν τοῦ Βουσὶ ἐξ ἱερατικοῦ γένους καταγόμενος. Εὑρέθη μετὰ τῶν αἰχμαλώτων, οἵ τινες ἐπὶ τοῦ Ναυουχοδονόσορος ἤχθησαν ἐξ Ἱερουσαλὴμ μετὰ τοῦ βασιλέως τοῦ Ἰούδα Ἰωακείμ. τῷ δὲ πέμπτῳ ἔτει τῆς αἰχμαλωσίας, καὶ τῷ τριακοστῷ τῆς ἡλικίας του, ἱερεύς τε ὢν,143 ἀπεκαλύφθη αὐτῷ τὸ τοῦ Θεοῦ πρόσωπον, διορισθεὶς προφήτης, καὶ προεφήτευσε σχεδὸν εἰκοσιδύο χρόνους 144. τὰ δὲ μετὰ ταῦτα συμβεβηκότα αὐτοῦ δὲν μᾶς εἶναι γνωστά. Κατὰ μίαν ἀμφίβολον διήγησην θέλουσιν, ὅτι ἐφονεύθη ὑπό τινος ἐξόχου τοῦ γένους του. Περὶ δὲ τοῦ τάφου του διηγοῦνται ἐξαίσια πράγματα 145. Ἡ προφητεία του τάσσεται μετὰ τῶν μειζόνων Προφητῶν, φαίνεται ὅτι εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους ἐδιαιρεῖτο εἰς δύω μέρη, καὶ ὅτι νὰ ἐσώζετο ἀκόμη καὶ ἐν ψευδεπίγραφον ὑπὸ

141

Ἱερ. κεφ. 36. 1· 2· 35· καὶ κ. 45. 1. Κεφαλ. 34. στίχ. 12. 143 Ἱεζεκ Κεφ. α΄. στίχ. 1. 3. 144 Ὁ αὐτ. Κεφ. α΄. 2. καὶ Κεφ. κθ΄. 17. 145 Φαβρίκ. Cod. pseudepigr. V. Test. p. 1120. 142

[73]


τὸ ὄνομά του. ἐπειδὴ ὑπὸ τῶν παλαιῶν ἀναφέρονται μερικαὶ ῥήσεις, αἵ τινες ἐν τοῖς Κανονικοῖς δὲν εὑρίσκονται.

ΔΑΝΙΗΛ. ἀπὸ Κ. Κ. 336 Πρὸ Χ. .61

μέχρι

τοῦ Κ. Κ. 3446 πρὸ Χ. .538

Δανιὴλ ὁ τῶν ἐπιθυμιῶν ἀνὴρ, κατήγετο ἐκ τῶν ὑἱῶν τοῦ Ἰούδα, καὶ καθὼς φαίνεται ἐκ τῆς

Προφητείας 146 οὐχὶ ἀμέσως ἐκ βασιλικῆς γενεᾶς, ἀλλ’ ἐξ ἄλλης ἐπισήμου. Οὗτος διὰ προσταγῆς τοῦ βασιλέως τῆς Βαβυλῶνος Ναυουχοδονόσορος, ἐδιδάχθη τὴν Χαλδαϊκὴν Φιλοσοφίαν, καὶ διάλεκτον, διὰ νὰ εἶναι χρήσιμος εἰς τὴν αὐλήν του. Ὁ δὲ Θεὸς δέδωκεν αὐτῷ σοφίαν καὶ γνῶσιν ὅλων τῶν Ἱστορικῶν καὶ ὁραμάτων, ὥστε δεκάκις ὑπερέβαινε τῶν ἄλλων σοφῶν· δι’ ὃ καὶ ὑπὸ τοῦ βασιλέως ἐψηφίσθη ἡγεμὼν ὅλης τῆς βασιλείας του, καὶ ὁ πρώτιστος ὅλων τῶν σοφῶν του. Ὁ Δανιὴλ παρέτεινε τὸ ζῆν μέχρι τῆς βασιλείας του Κυρου, καὶ ἐκ τοῦ πρώτου κεφαλαίου τῆς Προφητείας του, στίχ. 21. συμπεραίνεται ὅτι ἀπέθανε τῷ πρώτῳ ἔτει τοῦ Κύρου. φαίνεται ὅμως καὶ ἐκ τοῦ Ι΄. κεφ. στίχ. 1. ὅτι τῷ τρίτῳ αὐτοῦ ἔτει ἔζη ἀκόμη. ἀπέθανε δὲ καὶ ἐτάφη ἐν τῇ γῇ τῶν Χαλδαίων. Ἡ Προφητεία του κατὰ τὴν τῶν Χριστιανῶν διαίρεσιν, τάσσεται ἡ τετάρτη μετὰ τῶν μειζόνων Προφητῶν, κατὰ δὲ τὴν τῶν Ἑβραίων συνήθη εἰς τρεῖς τάξεις τῆς Γραφῆς διαίρεσιν, εἰς Νομικὸν, δηλ. Προφήτας, καὶ ἁγιόγραφα βιβλία, τάσσεται μετὰ τῶν ἐσχάτων. Ἐκτὸς τοῦ βιβλίου τῆς Προφητείας του, τῷ ἀπονέμονται ἀκόμη καὶ ἡ Ἱστορία τῆς Σωσάνης, τοῦ Βήλου, καὶ τοῦ Δράκοντος τῆς βαβυλῶνος, τὰ ὁποῖα οἱ Κριτικοὶ ἰσχυρῶς τὰ ἀποῤῤίπτουσιν. 147

ΜΑΛΑΧΙΑΣ.

Μαλαχίας, ὁ ἔσχατος μεταξὺ τῶν δώδεκα ἐλασσόνων Προφητῶν θέλουσιν ὅτι κατή-

γετο ἐκ φυλῆς Ζαβουλὼν, γενηθεὶς ἐν Σοφᾷ ταύτης τῆς κληρονομίας, ένθα καὶ ἐτάφη. Περὶ τῆς ζωῆς του δὲν μᾶς εἶναι ἄλλο γνωστὸν, παρὰ, ὅτι ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τῆς ἀνακαινίσεως τοῦ Ναοῦ τῆς Ἱερουσαλήμ. μερικοὶ ἐκ τῆς τοῦ ὀνόματός του σημασίας τὸν θέλουσι τῷ ὄντι ἄγγελοι, ἄλλοι δὲ θέλουσι τοῦτο τὸ ὄνομα, ὠς ὄνομα τοῦ ἀξιώματός του, πιστεύοντες ὅτι ἐν τούτῳ τῷ ὀνόματι ὑποκρύπτεται ὁ Ἔσδρας, ἢ ὁ Αἱγγαῖος, ἢ ἄλλος τις ἀξιωματικὸς τοῦ μεγάλου Συνεδρίου τῆς Ἱερουσαλήμ. Ἐκ τῆς Προφητείας του, κεφ. Α΄. στίχ. 10. καὶ Γ΄. στίχ. 10. γίνεται δῆλον ὅτι αὕτη συνεγράφη ὀλίγον ὕστερα μετὰ τὴν ἀνακαίνισιν τοῦ Ναοῦ.

ΕΣΔΡΑΣ.

Ἔσδρας, υ

τιμ ἐν δὲ τῇ βασιλείᾳ τοῦ Κύρου ἀπῆλθε τὸ πρῶτον εἰς Ἱερουσαλὴμ, καὶ πάλιν ἐπέστρεψε, καὶ ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἀρταξέρξου τοῦ Μακρόχειρος, ὑπῆγεν εἰς Ἱερουσαλὴμ μετὰ τῶν ὁμογενῶν του ὡς ἀρχηγὸς, ἐλευθερωθέντες ἐκ τῆς αἰχμαλωσίας τῆς Βαβυλῶνος. Ὁ Ἔσδρας μετὰ ταῦτα ἔφερον εἰς τάξιν τὰ τῆς λατρείας, πεπαιδευμένος ὢν εἰς τὰ τοῦ Μωϋσέως βιβλία. Οὗτος συλλέξας τὰ βιβλία τῆς θείας Γραφῆς, τὰ ἔφερεν εἰς τάξιν. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι ὁ Ἔσδρας ἀνανέωσε τὰ χαμένα βιβλία, ἢ τὰ ἐπέτεμε καθὼς τὴν σήμερον εὑρίσκονται, καὶ ἔτι θέλουσιν ὅτι μετέβαλε καὶ τὰ στοιχεῖα τῶν γραμμάτων, καὶ ἀντὶ τὰ τῶν Σαμαριτῶν, ἢ τὰ τῶν Χαλδαίων, 146 147

Δανιὴλ Κεφ. α΄. στίχ. 3. Ὅρα τὸ ἄρθρον Θεοδοσίων.

[74]

ἱὸ ς ἦ ν Σ ερ ά ϊα ᾶτ α ι ὑ π ὸ τ ῶ ν


τ ὰ ὁ π ο ῖα ἦ τ ο ν ἐν Περσίᾳ, τοῦ ὁποίου τὸν τάφον παρὰ τῷ ποταμῷ Σεμούρᾳ, εἶδεν ὁ Βενιαμὶν Τουδέλας. 148 Ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἔσδρα φέρεται παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ ἓν βιβλίον, τὸ ὁποῖον παλαιόθεν εἰς αὐτὸν συμφώνως ἀπονέμεται. Ἐκτὸς τοῦ βιβλίου τούτου τῷ ἀπονέμεται καὶ τὸ τοῦ Νεεμίου. Σώζονται ἔτι ἄλλα δύω ἐπιγραφόμενα, τὸ τρίτον, καὶ τέταρτον τοῦ Ἔσδρα, τὰ ὁποῖα ψευδῶς ἀπονέμονται εἰς αὐτὸν, ἐπειδὴ ὁ Συγγραφεὺς τούτων, φαίνεται ὅτι εἶναι Ἑβραῖος τις, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὰ τέλη τοῦ Α΄. αἰῶνος, καὶ κατ’ ἀρχὰς τοῦ Β΄. Συνεγράφησαν εἰς Ἑλληνικ ὴν δΛατινιστί· ΄. ιά λ εκ τ ο ν · κα τ ὸ τ ρ ίτ ο ν σ ώ ζετ ὶ πρὸς οις α ι τ ὰτούτ νῦν Ἑ λ λ η καὶ τὰ δύω βιβλία τῶν Βασιλειῶν, καὶ τὰ δύω τῶν Παραλειπομένων, μ’ ὅλον ὅτι αὕτη ἡ γνώμη ἀκόμη δὲν ἀπεδείχθη. Ὅρα διεξοδικώτερον τὸν Φαβρίκιον 149.

ΝΕΕΜΙΑΣ.

Νεεμίας, υἱὸς ἦν τοῦ Ἁχαλίου, καὶ ἀρχιοινοχόος τοῦ βασιλέως Ἀρταξέρξου ἐν Σούσῃ.

Οὗτος ἔλαβε παρ’ αὐτοῦ τὴν ἐλευθερίαν, καὶ τὴν ἀπόλυτον ἐξουσίαν διὰ νὰ ἀνακαινίσῃ τὴν Ἱερ ο υ σ α λ ὴ μ , κ α ὶ ὕ σ τ ερ α ἀ π ὸ δ ιά φ ο ρ α ἔμ π ο δ α , ἔφ ερ εν εἰς τ έλ ο ς τ ὸ ἐπ ιχ είρ η μ α · σ υ ν εβ ο ή θη δ ὲ καὶ τῷ Ἔσδρᾳ εἰς ὅλα του τὰ ἐπιχειρήματα, προξενήσας εἰς τὸν λαόν του μεγάλα καὶ ἐπωφελῆ πράγματα. Περ ὶ τ ο ῦ θα ν ά τ ο υ γενεαλογίας τοῦ Ἱερέως Νεὲμ κεφ. ΙΑ΄. στίχ. 11. καὶ 12. ὅτι ἔζησε μέχρι Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου, σχεδ ὸν π α ρ α τ είν α ς λέγουσιν, ὅτι αὕτη ἡ γενεαλογία ἔκ τινος ἄλλης χειρὸς ἐν τῷ βιβλίῳ τοῦ Νεεμίου εἰσήχθη. Ὅτι τὸ βιβλίον τοῦ Νεεμίου συνεγράφη ἀπὸ τὸν ἴδιον, φαίνεται ἐκ τῆς ἀρχῆς τῆς βίβλου· ἀλλ’ ἐπειδὴ ἀ αἰτίαν νὰ γνωρίζουν τὸν Ἔσδραν ὡς Συγγραφέα τούτου, καὶ δεύτερον τοῦ Ἔσδρα νὰ τὸ ἐπιγράψωσιν.

ΖΑΧΑΡΙΑΣ.

Ζαχαρίας ἦν ἐκ φυλῆς Λευὶ, γεννηθεὶς ἐν Γαλαὰδ, ἐρχόμενος ἀπὸ τοὺς Χαλδαίους γέρων ὢν, πολλὰ προεφήτευσε, καὶ ἀπέθανε φθάσας εἰς γῆρας βαθύ. Τούτου ἡ προφητεία τάσσεται ὀγδόη μεταξὺ τῶν Ἐλασσόνων Προφητῶν.

Περὶ τοῦ Συγγραφέως τοῦ βιβλίου τῆς ΕΣΘΗΡ.

Ὅσον ὀλιγώτερον ἀμφιβάλλουσι περὶ τοῦ ἀληθοῦς τῶν περιεχομένων ἐν τῷ βιβλίῳ

τῆς Ἐσθὴρ, τόσον αἱ περισσότεραι γνῶμαι περὶ τοῦ Συγγραφέως τούτου εἶναι διῃρημέναι. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι συνεγράφη ὑπό τινος ἐκ τοῦ Συνεδρίου ἐξόχου Ἰουδαίου, ἄλλοι δὲ ὑπὸ τοῦ Ἔσδρα, καὶ οἱ περισσότεροι ὑπὸ τοῦ Μαρδοχαίου, τῷ ὁποίῳ καὶ ἡ ἰδία Ἐσθὴρ συνεβοήθη. Συναριθμεῖται μ’ ὅλον τοῦτο ἐν τοῖς Κανονικοῖς βίβλοις, ἐξαιρουμένων τῶν ἓξ ἐσχάτων κεφαλαίων τῆς προσθήκης, ἅτινα μόνον Ἑλληνιστὶ καὶ Λατινιστὶ σώζονται, ἐν οἷς γίνεται μνεία περί τε τοῦ Πτολεμαίου καὶ τῆς Κλεοπάτρας, τὰ ὁποῖα ἀφ’ ἑαυτοῦ των ἀποδεικνύονται ὡς νεώτερα.

148 149

Beniamin de Tudela. Voyage dans le Recueil des voyages de Bergeron. p. 43. Codex pseudepigr. V. Testam.

[75]


ΙΗΣΟΥΣ ΣΕΙΡΑΧ. Ἤνθη Κ. Κ. 3843. πρὸ Χ. 141.

Ἰησοῦς ὁ υἱὸς τοῦ Σειρὰχ, ἐκ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ γένους, ἦλθεν εἰς Αἴγυπτον τῷ τριακοστῷ ὀγδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἐπὶ τῆς βασιλείας Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου περὶ τὴν ΡΝΘ΄. Ὀλυμπ. Περὶ τοῦ γένους του δὲν ἠξεύρομεν περισσότερον, παρὰ ὅτι καὶ ὁ προπάτωρ αὐτοῦ ἔφερε τὸ αὐτὸ ὄνομα, τὸν ὁποῖον τινες ἐσφαλμένως ἀρχιερέα τῆς Ἱερουσαλὴμ νομίζουσιν. Ἀπὸ τοῦτον λοιπὸν ὁ Ἰησοῦς ὁ ἔγκονός του ἐκληρονόμησε μίαν συλλογὴν Παραινέσεων, πλήρη ἠθικῆς φιλοσοφίας, τὴν ὁποίαν Ἑβραϊστὶ συνετέθετο. Ταύτην ὁ Ἰησοῦς κατατάξας, εἰς τὸ Ἑλληνικὸν μετέφρασεν ἐπιγράψας αὐτὴν Βίβλον τῆς Σοφίας. Αὕτη τάσσεται μετὰ τῶν Ἀποκρύφων.

[76]


ΤΗΣ ΚΑΙΝΗΣ ΔΙΑΘΗΚΗΣ ΙΗΣΟΥΣ Ὁ ΧΡΙΣΤΟΣ.

ησοῦς ὁ Χριστὸς ὁ υἱὸς τοῦ Θεοῦ τοῦ ζῶντος, ὁ ἀνάρχως ἐκ τοῦ Πατρὸς ἄνευ μητρὸς γεννηθεὶς, καὶ ἐν χρόνῳ ἐκ τῆς ἀειπαρθένου Μαρίας ἄνευ πατρὸς, ὁ Σωτὴρ τοῦ ἀνθρωπίνοου Γένους, ἐφάνη ἐπὶ γῆς ὡς ἄνθρωπος τῷ 3983 ἔτει ἀπὸ κτίσεως Κόσμου, κατὰ τὴν χρονολογίαν τῆς παρούσης πραγματείας, κατὰ δὲ τὴν τῶν Ἑβδομήκοντα τῷ 5508. κατὰ τὴν τοῦ Οὐσερίου καὶ Λατίνων τῷ 4004. κατὰ δὲ τὴν τῶν Ἑβραίων τῷ 3760. ἀπέθανε δὲ διὰ σταυρικοῦ θανάτου ὡς ἄνθρωπος διὰ τὴν σωτηρίαν τῶν ἀνθρώπων, τῷ 33. ἔτει τῆς ἡλικίας του, καὶ ἀνέστη ἐνδόξως ὡς Θεὸς τριήμερος ἐκ τοῦ τάφου. Ἡ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ διδασκαλία ἐστάθη διὰ ζώσης φωνῆς μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων, τὴν ὁποίαν οἱ θεῖοι Εὐαγγελισταὶ μετέπειτα ἐν γραφίδι ἐξέθεντο, οἵ τινες δὲν ἀναφέρουσι τελείως, ὅτι ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς συνέγραψε μέρος τι τ ῆς δ ιδ α σ κ α λ ία ς μετὰ ταῦτα νὰ μεταχειρισθῶσι τοῦτο τὸ θεῖον ὄνομα τοῦ οὐρανίου Διδασκάλου, εἰς τὰς ματαίας των φαντασίας, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Φαβρίκιος διεξοδικῶς ἐν τῷ Κώδικι τῶν ψευδεπιγράφων, ἐπραγματεύσατο. Μεταξὺ τούτων εὑρίσκεται καὶ ἡ τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, πρὸς τὴν Ἐπιστολὴν Αὐγάρου ἡγεμόνος τῆς Ἐδέσσης ἀπόκρισις, τὴν ὁποίαν ὁ Εὐσέβιος ἐκ τῶν τῆς Ἐδέσσης Ἀρχείων, πρῶτος ἐφανέρωσε, μεταφράσας αὐτὴν ἐκ τοῦ Συρικοῦ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, καὶ περὶ ταύτης αἱ γνῶμαι εἶναι διάφοροι, ἡ δὲ τῶν Κριτικῶν ἡ ἰσχυροτέρα τὴν θέλει ὑποβολιμαίαν. Αὕτη εὑρίσκεται ἐν τοῖς Συγγράμμασι τοῦ Εὐσεβίου, Ἐκκλησι. Ἱστορ. βιβλ. Α΄. Κεφ. ΙΓ΄. καὶ ἐν τῷ τοῦ Φαβρικίου τῶν Ἀποκρύφων Κώδικι τῆς νέας Διαθήκ. σελ. 317. καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἱερ. Ξαυερίου Ἱστορία Χριστοῦ Περσιστὶ συγγεγραμμένη. τῷ Λουγδόνῳ 1639. εἰς 4. σελ. 612.

ΜΑΡΙΑ. Ἀπεθ. τῷ 60. ἔτει ἀπὸ Χρ.

Μαρία ἡ Παρθένος, ἡ εὐλογημένη Μήτηρ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν, ἥτις διὰ τὸν εὐχαρι-

στήριον ὕμνον, τὸν ὁποῖον ὁ Ἱερὸς Λουκᾶς ἐν γραφίδι ἐξέθετο, τάσσεται ἀξίως ἡ Πρώτη τῶν Ἱερῶν Συγγραφέων τῆς Καινῆς Διαθήκης. Μετὰ ταῦτα εὑρέθησαν τινὲς, οἵ τινες ὑπὸ τὸ ὄνομα ταύτης ἐξέδωκαν τὰς ματαίας των πεπλασμένας φαντασίας, εἰς τέσσαρας Ἐπιστολὰς, ἡ Α΄. πρὸς Ἰγνάτιον, ἡ Β΄. πρὸς Μεσσηνίους, ἡ Γ΄. πρὸς Φλωρεντινοὺς, καὶ ἡ Δ΄. πρὸς τοὺς Δομενικάνους μοναχοὺς, τὰς ὁποίας ὅλοι κοινῶς ὡς ψευδεπιγράφους ἐκσυρίττουσιν. Εὑρίσκονται δὲ ἐκδεδομέναι αἱ μὲν τρεῖς πρῶται ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις, ἔκδ. Βασιλ. 1555. εἰς φύλ. καὶ ἐν τῷ τοῦ Φαβρικίου Ἀποκρύφῳ Κώδικι τῆς Ν. Δ. ἡ δὲ τετάρτη παρὰ τῷ Λαμίῳ, σελ. 191.

ΜΑΤΘΑΙΟΣ. Ἔζη ἔτι μετὰ τὰ 60. ἔτη μετὰ Χρ.

Ματθαίος ὁ καὶ Λευΐ, υἱὸς ἦν τοῦ Ἀλφαίου, Ἰουδαῖος τὸ γένος, Τελώνης δὲ τὸ ἐπάγ[77]


γελμα, τὸ τόσον μισητὸν παρὰ τοῖς Ἰουδαίοις. Ἐκ τούτου λοιπὸν τοῦ ἐπαγγέλματος ὁ Χριστὸς τὸν ἔκλεξε μαθητήν του. Περὶ τοῦ ἐπαγγέλματος τῆς τελωνείας του, καὶ περὶ τοῦ θανάτου του αἱ διηγήσεις εἶναι διάφοροι καὶ ἀβέβαιοι. Οὗτος συνέγραψε τὸ κατ’ αὐτὸν Εὐαγγέλιον, καὶ πρῶτος τάσσεται τῶν Εὐαγγελιστῶν. Περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν συνέγραψεν οἱ Κριτικοὶ εἶναι ἀσύμφωνοι, οἱ μὲν θέλουσιν ὅτι ΙΕ΄. ἢ ΙΗ΄. ἔτη μετὰ τὴν Ἀνάληψιν. Εἰρηναῖος δὲ ὁ παλαιότερος ὅλων τῶν μαρτυριῶν, λέγει ὅτι ἐν τοῖς χρόνοις, ἐν οἷς Πέτρος καὶ Παῦλος ἐν Ῥώμῃ ἐδίδασκον, ὅπερ ἦν τὸ 61. ἔτος μετὰ Χρ. Κατὰ τὰς μαρτυρίας ὅλων τῶν παλαιῶν, ὁ Ματθαῖος εἰς Ἑβραϊκὴν διάλεκτον τὸ Εὐαγγέλιον συνεγράψατο, ἐν Π α λ α ισ τ ίν ῃ ζόμενον Ἑβραϊστὶ εἶναι νεωτέρα ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ μετάφρασις. Ἡ δὲ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν μετάφρασις εἶναι ἄδηλον πότε, καὶ ἀπὸ ποῖον ἐγένετο. Ἐκτὸς τούτου, φέρονται καὶ ἄλλα ψευδεπίγραφα ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ματθαίου, ὡς τὸ Εὐαγγέλιον τῆς γεννήσεως τῆς Μαρίας. Εὐαγγέλιον τῆς Νηπιότητος τοῦ Χριστοῦ, καὶ ἡ Αἰθιοπικὴ λειτουργία, ἐκδοθέντα ἐν τῷ τοῦ Φαβρικίου Ἀποκρύφῳ Κώδηκι τῆς Ν. Δ. μετὰ τῶν ἀναγκαίων αὐτῶν εἰδήσεων.

ΜΑΡΚΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 60. ἔτει μετὰ Χρ.

Μάρκος ὁ δεύτερος Εὐαγγελιστὴς, Ἰουδαίος ἦν τὸ γένος, γεννηθεὶς εἰς τὴν Κυρήνην,

ὡς τινὲς λέγουσι150. Ἡ ἱστορία τούτου εἶναι εἰσέτι ἀμφισβητήσιμος, ἂν ὁ αὐτὸς Μάρκος ἦν, περὶ τοῦ ὁποίου μνεία γίνεται ἐν τῇ καινῇ Διαθήκῃ, ὃς καὶ συνοδοιπόρος τοῦτε Παύλου καὶ Πέτρου ἐγ έν ετ ο · μ ’ ὅ λ ο τῆς Μαρίας, εἰς τῆς ὁποίας τὸν οἶκον ἐσυνάζοντο οἱ Χριστιανοὶ ἐν τῇ Ἱερουσαλὴμ, ὡς ἐν ταῖς ὅστις καὶ Ἰωάν Πράξεσι τῶν Ἀποστόλων 151 φαίνεται· νάβα. Ἠκολούθησεν ἀρκετὸν καιρὸν τῷ Παύλῳ, ἔπειτα δὲ προσεκολήθη τῷ Πέτρῳ, δι’ ὃ καὶ ὁ Πέτρος υἱόν του αὐτὸν καλεῖ. Ὅρα τὸν Ἱερώνυμον κεφ. Η΄. Οὗτος διατρίβων ἐν Ῥώμῃ μετὰ τοῦ Πέτρου, προτροπῇ τῶν ἐκεῖ Χριστιανῶν, συνέγραψε τὸ θεῖον Εὐαγγέλιον Ἑλληνιστὶ, τὸ ὁποῖον ὁ Πέτρος ἐπέτρεψε νὰ ἀναγνώσκηται ἐπ’ Ἐκκλησίας. Ἡ συμφωνία, τὴν ὁποίαν ἔχει μετὰ τοῦ Ματθαίου μᾶς βεβαιώνει ὅτι γράφων ὁ Μάρκος ε ’ἶχοὗτος ε π ρ ὸ διηγεῖται ὀ φ θα λ μ ῶ ἀκόμη ν τ ο υ κκαὶ α ὶ τ ὅσα ὸ τ ο ῦὁ Μ α τ θα ίο υ · ἀ λ Ματθαῖος ἐσιώπησε, τὰ ὁποῖα παρὰ τοῦ Πέτρου ἤκουσεν. Ἡ γνώμη μερικῶν, οἵ τινες ἤθελον ὅτι τὸ κατὰ Μάρκον Εὐαγγέλιον ἐγράφη Λατινιστὶ, ἀπεσκορακίσθη τὴν σήμερον ἀπὸ τοὺς Κριτικοὺς μὲ ἰσχυρὰς ἀποδείξεις 152. Ἐκτὸς τούτου, ἀποδίδουσι ψευδῶς εἰς τὸν Μάρκον καὶ μίαν Λειτουργίαν, καὶ τὰς Πράξεις τοῦ Ἀποστόλου Βαρνάβα, περὶ ὧν ὅρα τὸν Ἀπόκρυφον Κώδικα τοῦ Φαβρικίου.

ΙΑΚΩΒΟΣ. Ἀπέθ. τῷ 62. ἔτει μετὰ Χρ.

άκωβος ὁ τοῦ Ἀλφαίου υἱὸς, όστις καὶ μικρὸς, καλεῖται παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ, καὶ ἀδελφὸς τοῦ Κυρίου, πρὸς διαφορὰν, Ἰακώβου τοῦ Ζεβεδαίου, φέρων τὸ ἐπώνυμον Ἰοῦστος. Οὗτος ἐχρημάτισε πρῶτος Ἱεράρχης τῶν Ἱεροσολύμων. Ὅρα τὸν Ἱερώνυμον, κεφ. β΄. Τούτου σώζεται μία ἐπιστολὴ παρὰ τῇ θείᾳ Γραφῇ. Ἐκτὸς ταύτης τῷ ἀποδίδονται καί τινα ἄλλα, ψευδῶς ἐπιγραφόμενα, Α΄.) Πρωτευαγγέλιον, περὶ τῆς γεννήσεως τοῦ Χριστοῦ, καὶ τῆς Θεοτόκου, Β΄.) Εὐαγγέλιον περὶ τῆς νηπιότητος τοῦ Χριστοῦ, τὸ ὁποῖον ποτὲ μὲν ἀποδίδεται εἰς τὸν Πέτρον, ποτὲ δὲ εἰς τὸν Ματθαῖον, καὶ ἄλλοτε εἰς τὸν Θωμᾶν. Γ΄.) μία Actis de vita Marci in actis SS. Antvv. d. 25. Apt. Πραξ. Ἀποστ. κεφ. ιβ΄. στίχ. 12. καὶ 25. 152 Ὅρα Montfaucon Diarium Ital. c. 4. Blancbini Evangeliarium quadruplex p. II. Vol. II. p. 497. 150 151

[78]


Λειτουργία, ήτις ἐγένετο γνωστὴ περὶ τὰ μέσα τοῦ Ε΄. αἰῶνος, καὶ οὖσα πάντῃ ἀλλοίᾳ τῶν παλαιοτέρων, Ἔλαβε δὲ τὸ τοῦ Ἀποστόλου ὄνομα μὲ τὸ νὰ ἦτον συνήθης ἐν τῇ τῆς Ἱερουσαλὴμ Ἐκκλησίᾳ. Τὰ μὲν Εὐαγγέλια ἐξεδόθησαν ἐν τῷ Ἀποκρύφῳ Κώδικι τοῦ Φαβρικίου, ἡ δὲ Λειτουργία, μετὰ τῆς τοῦ Βασιλείου, καὶ Χρυσοστόμου, μετὰ καὶ τῶν πρὸς Λειτουργίαν συντεινόντων, Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, Ἰουστίνου μάρτυρος, Γρηγορίου Νύσσης, Ἰωάν. Δαμασκηνοῦ, Νικολάου Μεθ. Σαμωνᾶ Γαζαίου, Μάρκου Ἐφέσ. Γερμανοῦ, καὶ Πρόκλου Πατριαρχ. Κωνσταντιν. τῷ 1560. ὑπὸ Κλαυδίου δὲ Σαίνκτες, ἐν Παρισίοις, εἰς φύλ.

ΠΕΤΡΟΣ. Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 64. καὶ 68. ἔτους μετὰ Χρ.

Πέτρος, ὅς τις καὶ Σίμων πρότερον ἐκαλεῖτο, υἱὸς ἦν Ἰωνᾶ τινος ἐκ Βηθσαϊδὰ τῆς

Γαλιλαίας, τὸ ἐπάγγελμα ἁλιεύς. Ἀφ’ οὗ προσεκλήθη ὑπὸ τοῦ Κυρίου Ἀπόστολος, ἦν θερμότατος ὀπαδὸς αὐτοῦ, ὥστε καὶ εἰς τὸν καιρὸν τῆς προδοσίας τοῦ διδασκάλου του ἠκολούθησεν αὐτῷ, ἀλλ’ ἰδὼν τὸν κίνδυνον, ἔχασε τὴν σταθερότητά του, καὶ τὸν ἠρνήθη τρίς. Μετὰ δὲ τὴν Ἀνάληψιν τοῦ Κυρίου ἀπέδειξε τὴν σταθερότητά του ὡς θερμότατος μαθητής του μέχρι θανάτου, τὸν ὁποῖον διὰ τὸ κύρυγμα τοῦ Εὐαγγελίου ἐν Ῥώμῃ, ὑπέφερεν ὑπὸ τοῦ Νέρωνος. Περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν ἐθανατώθη ἀμφισβητοῦσι μέχρι τῆς σήμερον. ἄλλοι μὲν θέλουσιν εἰς τὰ 64. ἄλλοι εἰς δὲ τὰ 65. καὶ ἄλλοι εἰς τὰ 68. ἔτη μετὰ Χρ. Ὅρα καὶ τὸν Ἱερώνυμον Κεφ. Ε΄. Ἀπὸ τον Πέτρον μᾶς σώζονται δύο Καθολικαὶ Ἐπιστολαὶ, ἐξ ὧν ἡ δευτέρα εὗρε μερικὰς ἀντιστάσεις ἀπό τινας Ἐκκλησίας, ἡ δὲ πρώτη βεβαίως συνεγράφη τῷ 49. ἔτει ἀπὸ Χρ. πρὸς τοὺς ἐξ Ἐθνῶν ἐν Ἱερουσαλὴμ εἰς Ἐκκλησίαν συναχθέντας Χριστιανούς. Ἐκτὸς τούτων ψευδῶς ἀπονέμεται εἰς τὸν Πέτρον καὶ μία Ἐπιστολὴ πρὸς τὸν Ἰάκωβον, ἥτις βεβαιότατα συνεγράφη ἀπὸ τὸν Συγγραφέα τῶν Ἀνασκευῶν, αἵτινες ὑπὸ τὸ ὄνομα Κλήμεντος τοῦ Ῥωμαίου φέρονται, καὶ μία Λειτουργία, ἥτις ὑπό τινος Μοναχοῦ συνεγράφη. Ἡ πρὸς Ἰάκωβον Ἐπιστολὴ ἐξεδόθη in Patribus Apostolicis Cotelerii. Τόμ. Α΄. καὶ ἐν τῷ τοῦ Φαβρικίου τῶν Ἀποκρύφων Κώδικι τῆς Ν. Διαθ. σελ. 907. ἡ δὲ Λειτουργία ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων Τόμ. β΄. μέρ. Λ΄. σελ. 14. καὶ ἰδίως ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1595. εἰς 8. ἐπιγραφομένη Missa Apostolica.

ΠΑΥΛΟΣ. Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 64. κὶ 68. ἔτους ἀπὸ Χρ.

Π

αῦλος, ὃς καὶ Σαῦλος πρότερον ἐκαλεῖτο, Ἰουδαῖος ἦν τὸ γένος ἐκ φυλῆς Βενιαμὶν, γεννηθεὶς εἰς Ταρσὸν τῆς Κιλικίας, ἥτις ἦν τότε ἐπίσημος διὰ τὰς μαθήσεις, ὃς καὶ ὑπὸ τοῦ Καίσαρος Αὐγούστου ἐπολιτογραφήθη 153. Ὁ Παῦλος ὢν ἐν τῇ πατρίδι του ἐγυμνάσθη εἰς τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον, τὴν δὲ ἐπιστήμην τῶν Νομικῶν ἐδιδάχθη ἐν Ἱερουσαλήμοις ὑπό τινος ἐπισήμου Φαρισαίου Γαμαλιὴλ τοὔνομα. Κατ’ ἀρχὰς ἦτον διώκτης τοῦ Χριστιανισμοῦ, φωτισθεὶς δὲ ὑπὸ Θεοῦ ἐν τῇ τῆς Δαμασκοῦ ὁδῷ, ἔγινε θερμότατος Ἀπόστολος. Περιελθὼν δὲ τήν τε Ἀσίαν καὶ Εὐρώπην ἐκήρυξε τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ μέχρι Ῥώμης, ἔνθα καὶ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ὑπὲρ τοῦ Εὐαγγελίου ὑπὸ τοῦ Νέρωνος ὑπέφερε. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐμαρτύρησε δὲν εἶναι ἀκριβῶς διωρισμένος. Ὁ Παῦλος δὲν ἐκήρυξε μόνον διὰ στόματος, ἀλλὰ καὶ δι’ Ἐπιστολῶν ἐξήπλωσε τὸ Εὐαγγέλιον τοῦ Χριστοῦ εἰς πάντα τὰ Ἔθνη, δι’ ὃ καὶ διδάσκαλος τῶν Ἐθνῶν ἀξίως ἐκλήθη τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς εἶναι περισσότερος τῶν ἄλλων βιβλίων τῆς Καινῆς Διαθήκης. Περὶ τῆς χρονολογίας τούτω αἱ γνῶμαι εἶναι διάφοροι, τὰς ὁποίας εὑρήσει τινας παρὰ τῷ Ῥουμπαίῳ συναγμένας. Ἡμεῖς ὅμως ἀκολουθοῦμεν περὶ αὐτῶν τὴν γνώμην τῶν ἀριστοτέρων Κριτικῶν. Αὕται αἱ Ἐπιστολαὶ ἐγράφοντο ἀπὸ ξένας χεῖρας, καὶ ὁ Παῦλος μόνον τὸ ὄνομα 153

Δίων ὁ Χρυσόστομ. ἐν Ταρσικοῖς ὑστέρ. σελ. 415.

[79]


αὐτοῦ ὑπέγραφεν. Α΄. Ἡ π ρὸς Γ αλά Βεῤῥοίαν αὐτοῦ ὁδοιπορίᾳ, πρὶν ἀποχωρισθῶσιν ἐξ αὐτοῦ οἱ ἀδελφοὶ154. Β΄. καὶ Γ΄. Αἱ δύω πρὸς Θεσσαλονικεῖς, τῷ 52. ἔτει ἀπὸ Χρ. Δ΄. καὶ Ε΄. Αἱ δύω πρὸς Κορινθίους, τῷ 57. καὶ 58. ἔτει ἀπὸ Χρ. Ἡ αἰτία τῆς πρώτης ἦν μία Ἐπιστολὴ τῶν Κορινθίων πρὸς τὸν Ἀπόστολον, ἡ δὲ δευτέρα αὕτη ἐχάθη. ΣΤ΄. Ἡ πρώτη πρὸς Τιμόθεον, ἥτις τῷ αὐτῷ ἔτει ἐγράφη. Ζ΄. Ἡ πρὸς Ῥωμαίους, ἥτις συνεγράφη περὶ τὸ τέλος τοῦ 58. ἔτους. Η΄. Ἡ πρὸς Κολασσαεῖς. Θ΄. Ἡ πρὸς Φιλήμονα, ἐπίσημον τινα ἄνδρα ἐν Κολασσαῖς. Ι΄. Ἡ π ρ ὸ ς Ἐ φ εσ ἐφυλακώθη, ὅπερ συνέβη τῷ 61. ἔτει, πεμφθεῖσα διὰ τοῦ Τυχικοῦ, ἡ δὲ δευτέρα ἐσφαλμένως, νομίζεται ὑπό τινων πρὸς τοὺς Λαοδικεῖς. ΙΑ΄. Ἡ πρὸς Φιλιππησίους, ἥτις τῷ ἰδίῳ ἔτει ἐγράφη ἀπὸ Ῥώμης, ὢν ὁ Ἀπόστολος ἐν τῇ φυλακῇ. ΙΒ΄. Ἡ πρὸς Ἑβραίους, καὶ αὕτη τῷ ἰδίῳ ἔτει ἐγράφη ἐκ τῆς φυλακῆς πρὸς τοὺς ἐν Παλαιστίνῃ Χριστιανούς. Αὕτη ἐγράφη Ἑβραϊστὶ, ὑπὸ δὲ τοῦ Λουκᾶ ἐξελληνίσθη 155. ΙΓ΄. Ἡ πρὸς Τῖτον, αὕτη ἐγράφη μετὰ τὴν Α΄. φυλακὴν ἐκ Νικοπόλεως. ΙΔ΄. Ἡ δ ευ τ έρ α π ρ φυλακὴν τῆς Ῥώμης. Ἐκτὸς τούτων τῶν γνησίων καὶ κανονικῶν Ἐπιστολῶν τοῦ Παύλου, εἰσὶ καὶ ἄλλα ὑποβολιμαῖα ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτοῦ. Α΄. Μία πρὸς Κορινθίους, τὴν ὁποίαν Ἰωάννης Γρηγορὺ 156 εἶδεν Ἁρμενιστί. Β΄. Πρὸς Λαοδικεῖς, ἥτις ἐκ διαφόρων τμημάτων τῶν λοιπῶν Ἐπιστολῶν εἶναι συμπεπλεγμένη. Γ΄. Μερικαὶ Ἐπιστολαὶ πρὸς τὸν Φιλόσοφον Σενέκα. Αἱ ὑποβολιμαῖαι Ἐπιστολαὶ, καὶ αἱ πρὸς τὸν Σενέκα εὑρίσκονται ἐκδεδομέναι ἐν τῷ τῶν Ἀποκρύφων Κώδηκι τοῦ Φαβρικίου.

ΛΟΥΚΑΣ, Ἀπέθ. μεταξὺ τοῦ 70. ἕως 84. ἔτους.

Λουκᾶς, ἢ ἐντελέστερον Λουκανὸς, ἦν τὸ γένος ἐθνικὸς, γεννηθεὶς ἐν Ἀντιοχείᾳ τῆς

Συρίας, ἔνθα καὶ τὴν Ἰατρικὴν τέχνην μετήρχετο 157. Ἐκεῖνοι, οἵ τινες κάμνουν διαφορὰν τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, καὶ τοῦ Ἰατροῦ Λουκᾶ, δὲν ἔχουσιν ἀποδείξεις ἀρκετὰς, ἂν ὅμως ἤθελεν ἐξετασθῇ εἰς τὴν Ἰατρικὴν ἡ αἰτία, ὅτι τὸ Εὐαγγέλιον αὐτοῦ ἐγράφη καλλίτερον ἀπὸ τὰ ἄλλα, μένει εὐλόγως ἀν εξ έτ α σ τ ο ν · ὅ φήμη 158. Ὁ Λουκᾶς, δὲν συγκαταριθμεῖται μετὰ τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων, ἀλλὰ μήτε τ ὸν Κ ύ ρ ιο ν ὀ φ θα λου, μετὰ τοῦ ὁποίου ἀπῆλθε καὶ εἰς Ῥώμην, καὶ αὐτόθεν ἀποδημήσας εἰς τὴν Ἀφρικὴν, καὶ εἰς τὰς Θήβας τὰς ἐν Αἰγύπτῳ τὸ Εὐαγγέλιον ἐκήρυξεν, ὡς λέγουσιν. Ὅρα τὸν Ἱερώνυμον, καὶ τὸν Φαβρίκιον ἐν τῇ Ἑλληνικῇ αὐτοῦ βιβλιοθήκῃ 159, καὶ ἄλλους. 154

Γαλάτ. κεφ. Α΄. στίχ. 2 καὶ Πράξ. Ἀποστ. 17. 1. 9. Ios. Hallet conctum ad dete gentum Epistola ad Hebraeos. Hal. 1747. εἰς 4. et Jor Christo Hatenberg de Hebrcis et c. in Miso. Nov. Lips. Vol. IV. p. I. p. 1. 36. 156 Praif. notar. ad quædam loca. SS. 157 I. D. Winkler, dissertat. de Luca Evangel. medico. Lips. 17. 6. 4. B. G. Clausvvitr, dissert. de Luca Evangelista medico Hola. 1740. 4. 158 Ὅρα Io. Reiskium de imaginibus Christi p. 129. καὶ ch. I. Schlichteri ecloga, qua fabula de Luca pictore exploditur. Halæ. 1734. 159 Βιβλίῳ Δ΄. κεφ. Ε΄. 8. 4. 5. Τόμ. Γ΄. σελ. 132. 155

[80]


Ὁ Ἱερὸς Λουκᾶς ἐκήρυξε τὴν διδασκαλίαν τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ, καὶ διὰ στόματος, καὶ διὰ γραφῆς. Ἡ Ἐκκλησία ἔχει ἀπὸ αὐτὸν τὸ κατ’ αὐτὸν Εὐαγγέλιον, καὶ τὰς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Τὸ Εὐαγγέλιόν του τάσσεται μετὰ τὸ τοῦ Ματθαίου, καὶ Μάρκου. Διὰ παρακλήσεως ἐπισήμου τινὸς Χριστιανοῦ Θεοφίλου ὀνόματι, περὶ τὸ 63. ἢ 64. ἔτος τὸ Σωτήριον, ὅτε ἐν Αἰγύπτῳ τὰς διατριβὰς ποιούμενος ἦν, ταῦτα συνεγράψατο. Φαίνεται ὅτι κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους πολλὰ καὶ διάφορα Εὐαγγέλια μεταξὺ τῶν Χριστιανῶν παρεσύροντο 160, τὰ ὁποῖα δὲν ἦτον ἀρεστὰ εἰς τὸν Λουκᾶν, καθὼς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ ἐν τῇ ἀρχῇ τοῦ Εὐαγγελίου του. Αἱ πράξεις τῶν Ἀποστόλων, δὲν εἶναι ἄλλο, καθὼς καὶ ἡ ἀρχὴ αὐτῶν μαρτυρεῖ, εἰ μὴ τὸ δεύτερον μέρος τοῦ Εὐαγγελίου του. Εἰς τὰ πρῶτα κεφάλαια κάμνει μίαν γενικὴν διήγησιν τῆς κοινότητος τῶν Ἀποστόλων, ἐκ δὲ τοῦ ΙΓ΄. Κεφ. ἄρχεται τῆς Ἱστορίας τοῦ Παύλου, ἥτις τελευτᾷ μέχρι τοῦ 63. ἔτους ἀπὸ Χρ.

ΙΩΑΝΝΗΣ. Ἔγραψε πρὸ τοῦ 70. ἔτους τοῦ Σωτηρίου.

Ἰωάννης ὁ ἠγαπημένος μαθητὴς τοῦ Χριστοῦ, υἱὸς ἦν τοῦ Ζεβεδαίου καὶ τῆς Σαλώμης,

καὶ ἀδελφὸς Ἰακώβου τοῦ μείζονος, καὶ συγγενὴς τοῦ Κυρίου κατὰ σάρκα ἐκ τῆς Μητρός του. Ἐγεννήθη εἰς Βηθσαϊδὰ, ὡς λέγουσι, ἦν τὴν τέχνην ἁλιεὺς, ἕως οὗ ἐκλήθη μαθητὴς ὑπὸ τοῦ Σωτῆρος. Οὗτος μετὰ τὴν Ἀνάληψιν τοῦ Διδασκάλου του, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Ἀσίαν, καὶ ἰδίως εἰς τὴν Ἔφεσον, ἔνθα ἐκήρυττε τὸ Εὐαγγέλιον· ἐξορισθεὶς δὲ α Κλαυδίου εἰς τὴν ἔρημον νῆσον τῆς Πάτμου, πάλιν μετ’ ὀλίγον ἐπανῆλθεν εἰς Ἔφεσον, ἔνθα καὶ ἐν βαθὺ γήρᾳ μετετέθη πρὸς Κύριον. Ἀπὸ τὸν Ἰωάννην ἔχει ἡ Ἐκκλησία, τὸ κατ’ αὐτὸν Εὐαγγέλιον, τρεῖς Ἐπιστολὰς, καὶ τὴν Ἀποκάλυψιν. Οὗτος συνέγραψε τὸ Εὐαγγέλιον ὕστερον ἀπὸ τοὺς ἄλλους Εὐαγγελιστὰς, σχεδὸν τῷ 63. ἔτει ἀπὸ Χρ. Ὁ σκοπός του ἦτον διὰ νὰ ἀπαντήσῃ τὰς αἱρέσεις τοῦ Κηρίνθου161 καὶ νὰ εἰρηνεύσῃ τὰς Ἐκκλησίας ἀπὸ τὰς ταραχάς του. Δὲν διηγεῖται ὅλην τὴν Ἱστορίαν τοῦ Ἰησοῦ, ἀλλ’ ἀποσιωπᾷ σχεδὸν ὅλα ἐκεῖνα ὅσα οἱ ἄλλοι Εὐαγγελισταὶ ἔγραψαν. Ἐν τῷ Εὐαγγελίῳ τούτου εὑρίσκονται αἰτίαι, ὅτι συνεγράφη μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Πέτρου, καὶ μετὰ τὴν ἐρήμωσιν τῆς Ἱερουσαλήμ. Ἡ πρώτη Ἐπιστολὴ, πρὸς ἀπάντησιν τῶν τοῦ Κηρίνθου φλυαριῶν, καὶ τῶν Γνωστικ ῶν , σ υ ν εγ ρ ά φ η οἱ παλαιοὶ ἀμφιβάλλουσιν ἂν εἶναι γνήσιαι. Περὶ τῆς Ἀποκαλύψεως ἦτον παλαιὰ ἀμφισβήτησις, ἥτις καὶ μέχρι τοῦ νῦν διαρκεῖ, ἂν ἀπὸ τὸν Εὐαγγελιστήν μας Ἰωάννην ἐγράφῃ, ἢ ἀπὸ ἄλλον τινα. Αἱ περισσότεραι γνῶμαι τὴν θέλουσι γνησίαν· ὁμοίως καὶ ἐκ αὐτοκρατορίας τοῦ Δομετιανοῦ, θέλουσιν, ὅτι κατ’ αὐτὴν τὴν ἐξορίαν ὁ Ἰωάννης συνεγράψατο τὴν Ἀποκάλυψιν. Οἱ δὲ τάσσοντες αὐτὴν ἐπὶ τῆς τοῦ Κλαυδίου, ἐπιφέρουσι διαφόρους περιστάσεις 162. Περὶ δὲ τῶν ὑποβολιμαίων ὁ Φαβρίκιος, καὶ ὁ Λάμιος περιστατικῶς ἀναφέρουσι, περί τε τῶν ἔτι ἀνεκδότων, καὶ τῆς ἐκδοθείσης Ἐπιστολῆς ἐν τῷ Ἀποκρύφων Κώδικι, σελ. 926.

ΠΡΟΧΟΡΟΣ. Περὶ τὸ 70. ἔτος ἀπὸ Χστ.

160

Ἐκ τούτων σώζονται μερικὰ τεμάχια ἐν τῷ τοῦ Φαβρικίου τῶν Ἀποκρύφων Κώδικι. Oederi, de Scopo Evangelii S. Iohan. ap. Francof. et Lisp. 1732. εἰς 8. 162 Ὅρα διεξοδικῶς πραγματευσαμένους. Leonardi Tvvelsii vintice Apocalypseos, in I. Ch. Wolfii Cur. Philolog. in N. T. Vol. 4. καὶ ἐν τοῖς αὐτοῦ εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν Προλεγομένοις, καὶ Michælii αυτόθι σελ. 631. καὶ 375. 161

[81]


Π

ρόχορος εἷς τῶν ἑπτὰ διακόνων, θέλουσιν ὅτι τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ἐν Ἀντιοχείᾳ ὑπέμεινε. Τούτῳ ἀποδίδουσι ψευδῶς τὴν βιογραφίαν Ἰωάννου τοῦ Εὐαγγελιστοῦ, οὗ τινος καὶ μαθητ ὴς ἐχ ρ η μ ά τ ισ εν · α ὕ τ η -λατινιστὶ ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις, Τόμ. Α΄. σελ. 85. καὶ ἐν τῇ τῶν Πατέρων μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ. Τόμ. Β΄. σελ. 46.

ΙΟΥΔΑΣ. Περὶ τὸ 71. ἔτος ἀπὸ Χρ.

ούδας ὁ ἀδελφὸς Ἰακώβου τοῦ μικροῦ, μαθητὴς τοῦ Κυρίου, καλεῖται ὑπὸ τῆς Γραφῆς Θαδδα ῖο ς , κ α ὶ Λ εβ β α ε ἶν α ι ο ὐ δ ὲν ,γἐν Ἐπιστολὴ ν ω ταῖς σ τ ό ν ·Κανονικαῖς, σ ώ ζ ετ α ι δ ὲ ὑ π ὸ τ ὸ ὄ ν ο μ α ἥτις μεταξὺ τῶν παλαιῶν Ἐκκλησιῶν ἦτον ἀμφισβητήσιμος. Ὅρα τὸν Ἱερώνυμον.

ΒΑΡΝΑΒΑΣ.

Βαρνάβας, ὁ καὶ Ἰωσῆς καλούμενος, Ἰουδαῖος τὸ γένος, ἐκ φυλῆς Λευὶ, ἀκούσας τοὺς

Ἀποστόλους διδάσκοντας τὸν λόγον τοῦ Κυρίου, ἐπώλησε τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ καὶ παρέθηκε τὰ ληφθέντα χρήματα παρὰ τοὺς πόδας τῶν Ἀποστόλων. Μερικοὶ τάσσουσιν αὐτὸν μετὰ τῶν Ο΄. ἄλλοι δὲ ὡς συνοδοιπόρον τοῦ Παύλου. Λέγεται ὅτι συνέγραψεν Ἐπιστολὴν, ἥτις μετὰ τῶν νόθων τάσσεται, ὡς ἀβέβαιος. Ἐξεδόθη δὲ ὑπὸ Hugo Menarda ἐν Παρισίοις τῷ 1645. εἰς 4. καὶ ἐν τῇ μεγ. Βιβλ. τῶν Πατέρων, τόμ. Β. Μέρ. Α΄. σελ. 16. καὶ ὑπὸ Ἰσαὰκ τοῦ Βοσσίου μετὰ τῶν τοῦ Ἰγνατίου τῷ 1646. ἐν Ἀμστελοδ. εἰς 4΄. καὶ μετὰ τῶν Ἐπιστολῶν τοῦ Πολυκάρπου αυτόθ. τῷ 1685. εἰς 4. καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου Κλερίκου in Patribus Apostolicis Tom. I. 1724. Amstelod. fol.

ΑΒΔΙΑΣ.

Ἀβδίας ὁ ἐκ τῆς Βαβυλῶνος, Ἰουδαῖος τὸ γένος. Ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου κρύπτεται ἕνας

ἀπαταιὼν, ὅστις φαντάζεται ὅτι εἶδε τὸν Σωτῆρα, καὶ μετὰ τῶν Ἀποστόλων συνανεστράφη, καὶ ὑπὸ Σίμωνος καὶ Ἰούδα, καὶ ἐπίσκοπος τῆς Βαβυλῶνος προεχειρίσθη. Οὗτος Πράξεις τῶν Ἀποστόλων ἐν δέκα βιβλίοις εἰς Ἑβραϊκὴν διάλεκτον συνεγράψατο, αἵτινες ὑπό τινος Εὐτροπίου εἰς τὸ Ἑλληνικὸν μετεφράσθησαν. Ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Παρισίοις τῷ 1566. εἰς 8. καὶ ἐν τῷ τῶν Ἀποκρύφων Κώδικι τοῦ Φαβρικίου ἐν σελ. 387.

ΕΡΜΑΣ. Περὶ τὸ 150. ἔτος ἀπὸ Χρ.

Ἑρμᾶς, ὁ τὸ παρὸν Ἄρθρον ἐκπληρῶν, ἐστάθη τὸ ὑποκείμενον πολλῶν, καὶ διαφόρων

ἀμφισβητήσεων. Μερικοὶ θέλουσι τοῦτον μαθητὴν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου 163. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του γνωρίζεται ὡς Ἰουδαῖος τὸ γένος, ὅστις τὸν ἐμπορικὸν βίον μετερχόμενος ἀπέκτησε πολλὰ πλούτη, καὶ διέτριβεν εἰς Ῥώμην, ἄλλοι πάλιν τὸν θέλουσιν ἀδελφὸν τοῦ 163

Πρὸς Ῥωμαίους, κεφ. 16. στίχ. 14.

[82]


Ἐπισκόπου Πίου, καὶ ταύτην τὴν γνώμην ἐπιβεβαιοῦσιν ἰσχυρώτατα. Ὁ Ἑρμᾶς λοιπὸν ἐστάθη συγγραφεὺς τοῦ Β΄. αἰῶνος. Οὗτος συνέγραψε τρία βιβλία, ὧν τὸ μὲν Α΄. Ἐκκλησία ἐπιγράφεται, τέσσαρας ὁράσεις περιέχον τ ὰς τΠοιμὴν ΄. ῷ Ἑ ρ μ, ᾷπεριλαμβάνον γ εν ο μ έν α ς · τ ὸδώδεκα δ ὲ Β ἐπιτάγματα τὰ ὑπὸ τοῦ ἀγγέλου ἐν μορφῇ ποιμένος αὐτῷ παραβληθέντα. Τοῦτο ἀνεγινώσκετο ἕως εἰς ἕνα καιρὸν ἐπ’ Ἐκκλησίας, ἐν ᾧ ἀγωνίζεται ὁ Συγγραφεὺς νὰ ἀποδόσῃ μεγάλην ὑπόληψιν εἰς τὸ βιβλίον του, περιέχον Ἱστορίας, προσταγὰς, καὶ μυστήρια, καὶ εἶναι πλῆρες φλυαριῶν, καὶ ἀπ α τ ῶ ν , α ἱ ὁ π ο ῖα ι κ α τ α κ α λ ύ π τ ο υ σ ι κ α ὶ τ ὸ ἐν α ὐτ ῷ ἐμ π ερ ιεχ ό μ εν ο ν ὀ ρ θό ν · τ ὸ δ ὲ Γ ΄. Παραβολαὶ δέκα, ἐξ ὧν ὀλίγα τινὰ ἀποσπασμάτια σώζονται ἐκδοθέντα Ἑλληνο-λατινιστὶ ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ἐν τῇ αὐτοῦ Βιβλ. Ἑλλ. βιβ. Ε΄. κεφ. 1. καὶ 9. τόμ. V. σελ. 9. καὶ ἐν PP. Apstol. Ἰωάννου Κλερίκου, Ἀμστελοδ. 1724. Τόμ. Α΄. σελ. 67. Κα ὶ π ερ ὶ μ ὲντώρα λθωμεν τ ο ύ τκαὶ ω ν εἰς ἅ λ ιςτὴν · ἂ ςκαθ’ ἔ αὑτὸ ὑπόθεσίν μας, δηλαδὴ εἰς τὴν ἱστορίαν τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων.

[83]


ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΣΕΛΛΗΝΙΚΗΣ

ΒΙΒΛΙΟΝ ΠΡΩΤΟΝ

ΕΠΟΧΗ Α΄. Ι. ΣΙΒΥΛΛΑ. Κτίσ. Κόσμ. 2000. πρὸ Χριστοῦ. 1984.

Ἡ Χρησμολόγος αὕτη, περὶ ἧς τὸ παρὸν πρῶτον Ἄρθρον, ἔδωκεν αἰτίαν εἰς πολλοὺς

Συγγραφεῖς νὰ ἐξετάσωσιν ἀκριβῶς περὶ τῆς Ἱστορίας της, ἀλλ’ εἰς μάτην, ἐπειδὴ μέχρι τοῦδε μᾶς εἶναι ἀβέβαιον καὶ τὸ ὄνομα αὐτῆς, καὶ ἡ πατρὶς, καὶ ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἔζη, καὶ ἂν μόνον μία ἐστάθη, καὶ ἂν τὸ Σύγγραμμα, τὸ ὁποῖον φέρει τὸ ὄνομά της εἶναι γνήσιον, ἢ ὑποβολιμαῖον. Ἡμεῖς δὲν θέλομεν νὰ ἀποδείξωμεν ἐδὼ, ὅτι τὸ Σύγγραμμα τοῦτο εἶναι γνήσιον, ἐπειδὴ καὶ ἡ ἰδία αὐτὴ τὸ καθυποβάλλει εἰς ὑποψίαν 164, ἀλλ’ ὅτι δὲν ἔχομεν οὐδεμίαν βεβαιότητα περὶ αὐτῆς, ὅθεν πρὸς ἐξακολούθησιν τῆς ἱστορίας, ἀναφέρομεν περὶ αὐτῆς τέσσαρα τινα. Α΄. περὶ τοῦ ὀνόματος τῆς Σιβύλλης, Β΄. περὶ τοῦ ἀριθμοῦ, καὶ τῶν περιστάσεων αὐτῆς. Γ΄. περὶ τῶν χρησμῶν αὐτῆς, καὶ Δ΄. περὶ τῆς συλλογῆς τῶν Χρησμῶν, οἵ τινες ἄχρι τοῦ δε σώζονται. Α΄. Τί σημαίνει τὸ ὄνομα Σιβύλλα, καὶ ἀπό ποίαν διάλεκτον ἐτυμολογεῖται, ὀλίγα ἐμποροῦμεν νὰ εἰπῶμεν. Μερικοὶ παράγουσιν αὐτὸ ἀπὸ τὸ Ἑβραϊκὸν, ἄλλοι ἀπὸ τὸ Ἀραβικὸν, ἄλλοι ἀπὸ τὸ Περσικὸν, καὶ ἄλλοι ἀπὸ τὸ Λατινικόν. Ἡ κοινωτέρα ὅμως καὶ ἀρχαιοτέρα γνώμη εἶναι ὅτι παράγεται ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν, καὶ σημαίνει ἓν πρόσωπον, εἰς τὸ ὁποῖον ὁ Θεὸς ἀπεκάλυψε τὴν βουλήν του. Ἐπειδὴ εἰς τὴν Δωρικὴν καὶ Αἰολικὴν διάλεκτον ἐκφράζεται τὸ, Θεὸς, Σιός. καὶ τὸ, Βουλὴ, βυλή. Ἄλλοι πάλιν τὸ ἐκλαμβάνουσιν ὡς ὄνομα κύριον, τὸ 164

Βιβλ. Α΄. σελ. 183. ἐκδ. Παρισ.

[84]


ὁποῖον οἱ μεταγενέστεροι διὰ τῆς κοινώσεως τῶν Μαθήσεων ἔδωκαν εἰς αὐτήν 165. Β΄. Ὅτι ὅμως ἐδόθη τὸ ἴδιον ὄνομα εἰς πολλὰ ἄλλα πρόσωπα, γίνεται δῆλον ἀπὸ τὰς μαρτυρίας πολλῶν παλαιῶν Συγγραφέων· μ’ ὅλον τοῦτο μᾶς εἶναι ἄδηλος καὶ ὁ ἀριθμὸς αὐτῶν, καὶ ἡ πατρὶς, καὶ ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἔζων, καὶ αὕτη ἡ ἀβεβαιότης κάμνει νὰ πιστεύσωμεν ὅτι δὲν ἐστάθη κᾀμμία. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι μία μόνη ἐστάθη, ἄλλοι δὲ δύω, ἄλλοι τρεῖς, ἄλλοι τέσσαρες, καὶ οἱ περισσότεροι ἀναβιβάζουσι τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν μέχρι τῶν δέκα 166. Ἡ παλαιοτέρα ἐξ αὐτῶν καλεῖται Σιβύλλα Ἑβραϊκὴ, ἢ Περσικὴ, ἡ δὲ Σιβύλλα Κυμαία ἐγνωρίσθη ὑπὸ τοῦ Ταρκουϊνίου Πρίσκου ἢ Σουπέρβου, πρὸς τὸν ὁποῖον ἐπωλήθησαν τὰ βιβλία της, ἡ δὲ νεωτέρα ἦτον ἀπὸ τὸ Τιβούριον. Ἡ πρώτη καλεῖται Σαμβήθη, ἥτις μαρτυρεῖ τὸν ἑαυτόν της ὡς θυγατέρα, καὶ νύμφην τοῦ Νῶε, καὶ ὅτι ἦτον εἰς τὴν Κιβωτὸν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Κατακλυσμοῦ 167. Γ΄. Οἱ χρησμοὶ αὐτῆς φαίνονται ὅτι ἐγράφοντο ἐν ᾧ αὐτὴ ἐκαταντοῦσεν εἰς ἓν εἶδος ἐνθουσιασμοῦ, καὶ οὖσα ἐν τοιαύτῃ καταστάσει δὲν ἐνθυμεῖτο πλέον τὰς προτητερινὰς λέξεις της. Κατ’ ἄλλων ὅμως γνώμην λέγουσι, ὅτι αὐτὴ ἔγραψε τοὺς χρησμούς της μὲ μεγάλην ἐπιμέλειαν, καὶ μάλιστα ἐπάνω εἰς φύλλα Φοίνικος, ἀλλ’ ὁ ἀὴρ διεσκόρπιζε τὰ τοιαῦτα φύλλα καὶ δὲν ἠμποροῦσε πλέον νὰ τὰ συνάψῃ καὶ νὰ τὰ φέρῃ εἰς τὴν τάξιν των. Ἀμφισβητεῖται ἔτι, ἂν αὐτὴ τοὺς χρησμούς της, ἢ εἰς τὸ πεζὸν, ἢ εἰς τὸ ποιητικὸν συνεγράψατο, ἢ παρ’ ἄλλου τινος μετὰ ταῦτα ἐστιχουργήθησαν. Δύσκολον ὅμως εἶναι νὰ πιστεύσῃ τινὰς, ὅτι ἡ νύμφη τοῦ Νῶε ἠμποροῦσε νὰ συνθέσῃ ἑξαμέτρους Ἑλληνικοὺς στίχους. Δ΄. Περ ὶ τ ο ύτ ω ν τ ῶ ν χ ἐκείνη ἥτις ἐπωλήθη πρὸς τὸν βασιλέα τῆς Ῥώμης Ταρκουΐνιον 168, καὶ ἡ ὁποία ἐφυλάττετο ἐπιμελῶς ἀπὸ τοὺς Ῥωμαίους εἰς τὸ Καπιτώλιον, ἕως ὁποῦ αὐτὸ εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Σύλλα ἐνεπρήσθη ὁμοῦ μὲ τοὺς χρησμοὺς, πρηστῆρος ἐμπεσόντος. Ἐκ δευτέρου πάλιν ἔγινε μία ἄλλη σύναξις αὐτῶν τῶν Σιβυλλιακῶν χρησμῶν, ἀλλ’ εὑρέθησαν ἀκόμη τότε μεταξὺ αὐτῶν καὶ πολλοὶ ὑποβολιμαῖοι, ὥστε ὁ Καῖσαρ Αὔγουστος ἐδιώρισε νὰ γίνῃ μία ἰδιαιτέρα περὶ αὐτῶν ἔρευνα. Καὶ περὶ μὲν τῶν συνάξεων ὀλίγον φροντίζομεν, ἀναγκαῖον δὲ εἶναι νὰ πραγματευθῶμεν περὶ τῆς Συλλογῆς τῶν ὧν ἀνὰ χεῖρας ἔχομεν.

Συγγράμματα.

Αὕτη ἡ Συλλογὴ τῶν Σιβυλλιακῶν χρησμῶν, ἥτις μέχρι τοῦδε ἀπεσώθη, συνίσταται ἀπὸ ὀκτὼ βιβλία. Εἰς τὸ Πρῶτον περιγράφεται ἡ Κτίσις τοῦ Κόσμου, ἡ Πτῶσις τοῦ Ἀδὰμ, Φαβρικ. Biblioth. Graæ. libr. I. c. 29-30. καὶ l' Abbè Banier Mythologie. et les Fables expliquées par l’ histoire. lib. 4. c. 4. 166 Ὁ Lactantius inst. I. 6. 7. ὁμιλεῖ περὶ αὐτῶν διεξοδικώτατα. 167 Ἡ αὐτὴ βιβλ. α΄. στίχ. 183. Σιβύλαι μὲν γεγόνασι δέκα, (κατὰ τὸν Σχολιαστὴν τοῦ Πλάτωνος.) ὧν πρώτη ὄνομα Σαμβήθη. Χαλδαίαν δέ φασιν αὐτὴν οἱ παλαιοὶ λόγοι, οἱ δὲ μᾶλλον, Ἑβραίαν· καὶ δὴ καὶ ἑνὶ τῶν παίδων τοῦ Νώε εἰς γυναῖκα ἁρμοσθῆναι, καὶ συνεισελθεῖν αὐτῷ τε καὶ τοῖς ἄλλοις ἐν τῇ Κιβωτῷ. ταύτην καὶ τὰ περὶ τῆς Πυργοποιΐας χρησμῳδῆσαι φασὶ, καὶ ὅσοι τοῖς τούτων συνέβη τολμήμασι. χρησμῳδῆσαι δὲ πρὸ τῆς διαιρέσεως τῶν γλωσσῶν γενομένην, γλώσσῃ φασὶ τὰ χρησμῳδηθέντα τῇ Ἑβραΐδι· οὐ μὴν δὲ, ἀλλὰ καὶ τὰ κατὰ τὸν Ἀλέξανδρον τὸν Μακεδόνα προειπεῖν· ἧς καὶ μνήμην Νικάνωρ, ὁ τὸν Ἀλεξάνδρου βίον ἀναγράψας, πεποίηκε. Δευτέρα δὲ, Λίβυσσα, ἧς μνήμην ἐποιήσατο ἐν τῷ τῆς Λαμίας προλόγῳ Εὐριπίδης· ὄνομα δὲ αὐτῆς οὐ πάνυ σαφηνίζουσι. Τρίτη, Δελφὶς, ἡ ἐν Δελφοῖς τεχθεῖσα ἡ Θετταλικὴ, ἥτις Μαντὼ ἐκαλεῖτο ἀπόγονος Τειρεσίου, περὶ ἧς ἱστόρησε Χρύσιππος ἐν τῷ περὶ θεότητος βιβλίῳ. Τετάρτη, Ἰταλικὴ, ἡ ἐν ἐρημίᾳ τῆς Ἰταλίας τὴν διατριβὴν λαχοῦσα· ἧς υἱὸς ἐγένετο Εὔανδρος, ὁ τὸ ἐν Ῥώμῃ τοῦ Πανὸς Ἱερὸν τὸ καλούμενον Λούπερκον κτίσας· περὶ ἧς ἔγραψεν Ἐρατοσθένης. Πέμπτη, ἡ Ἐρυθραία (Ἐρωφίλη καλουμένη τῶν ἄλλων ἡ ἐξαίρετος), ἥτις καὶ τὰ κατὰ τὸν Τρωϊκὸν πόλεμον συνενεχθέντα προηγόρευσε, περὶ ἧς Ἀπολλόδωρος ὁ Ἐρυθραῖος διεξέρχεται. Ἕκτη ἡ Σαμία, ἧς τὸ κύριον ὄνομα Φυτώ φασιν. Ἑβδόμη ἡ Κυμαία μὲν τὸν γένος, ὄνομα δὲ Ἀμαλθεία· οἱ δὲ Ἐρωφίλην φασί. παρά τισι δὲ κλῆσιν ἠνέγκατο Ταράξανδρα. Βιργίλιος δὲ, ὁ Ῥωμαίων Ποιητὴς, Δηῖφόβην αὐτὴν ὀνομάζει. Ὀγδόη, ἡ Ἑλλησποντία, ἥτις ἐν Κώμῃ Μαρμυσσῷ τὴν γένεσι ἔσχε περί τινα πολίχνην Γευγετίωνα· ὑπὸ τὴν ἐνορίαν δὲ αὕτη τῆς Τροίας ἐτύγχανεν· ἦν ἐν καιρῷ Σόλωνος καὶ Κύρου, ὡς ἔγραψεν Ἡρακλείδης ὁ Ποντικός. Ἐννάτη, ἡ Φρυγία Ἐπὶ πᾶσι δεκάτη ἡ Τιγουρτία μὲν γένος, ὄνομα δὲ Ἀβουναία. 168 Διονύσ. Ἁλικαρν. Ἀρχαιολ. βιβλ. Δ΄. 165

[85]


καὶ ὁ Κατακλυσμὸς, ἐν ᾧ παρατηρεῖται, ὅτι ἐμπεριέχεται τὸ πρῶτον βιβλίον τοῦ Μωϋσέως, ὅ ἐστιν, ἡ Γένεσις, καὶ μάλιστα κατὰ τὴν τῶν Ἑβδομήκοντα μετάφρασιν. Τὸ Δεύτερον πραγματεύεται περὶ τῆς ἐσχάτης ἡμέρας τῆς Κρίσεως, καὶ τῶν ἐπακολούθων της. Τὸ Τρίτον περὶ τοῦ Ἀντιχρίστου, ὅπερ ἄρχεται. Ἐκ δὲ Σεβαστηνῶν. Ὁ Καστέλλιος μετέφρασε ταύτην τὴν λέξιν εἰς τὸ Λατινικὸν, Ex Augustinis, (ἀπὸ τὴν οἰκογένειαν τοῦ Αὐγούστου), καὶ αὕτη ἡ μετάφρασις παρέτρεψε τὸν Ἄγγελον Βίλχελμ δὲ Ἀλβαβάστρο, εἰς μεγάλην ἀπάτην, ἐννοήσας ὅτι αὕτη ἡ λέξις ἐσήμαινε τὸν Λούθηρον, ὅστις ἦτον ἐκ τοῦ τάγματος τῶν Αὐγουστίνων. Τὸ Τέταρτον περιέχει χρησμοὺς περὶ πτώσεως διαφόρων βασιλειῶν, ἐκ πρώτης γενεῆς ἄχρις ἑνδεκάτης. Τὸ Πέμτον περὶ τῶν Ῥωμαίων, μέχρι τοῦ Καίσαρος Λουκίου τοῦ Βήρου. Τὸ Ἕκτον περὶ τοῦ εἰς τὸν Ἰορδάνην βαπτίσματος τοῦ Ἰησοῦ Χριστοῦ. Τὸ Ἕβδομον, τὴν περιγραφὴν τοῦ κατακλυσμοῦ, καὶ περὶ πτώσεως διαφόρων Ἐθνῶν καὶ Πόλεων. Τὸ δὲ Ὄγδοον, περὶ τῆς δευτέρας παρουσίας τοῦ Χριστοῦ, καὶ περὶ πτώσεως τῆς Ῥώμης. Ἐκ ταύτης τῆς περιλήψεως λοιπὸν γίνεται δῆλον, ὅτι μήτε ἡ τοῦ Ταρκουϊνίου, μήτε ἄλ λ η τ ις ἐθν ικ ο ῦ τ ιν ο ς σ ύ ν α ξ ις εἶν α ι· ἐπ ειδ ὴ κ α ὶ ὁ Τ α ρ κ ο υ ΐν ιο ς μ ετ α ξ ὺ τῶν ἄλλων πολιτικῶν ἐθίμων ὥστε εἰσέφερεν εἰς τὴν Ῥώμην, ὑπερασπίζετο μεγάλως καὶ τὴν εἰδωλολατρείαν, καὶ ἡ Συλλογὴ, ἧτις εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, ἀντιστρατεύεται κατ’ αὐτῆς, καὶ φαίνεται ὅτι προῆλθεν ἀπὸ τὸν κάλαμον διώκτου τινὸς τῆς εἰδωλολατρείας, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὰ τέλη τοῦ πρώτου αἰῶνος. Εἶναι λοιπὸν μία ἱστορία συντεθημένη εἰς εἶδος Χρησμῶν, ὑπὸ τὸ ὄνομα τῆς Σιβύλλας, ἥτις ποτὲ συνέγραψε Χρησμοὺς, καὶ μέλη, ὡς λέγουσιν 169.

Ἐκδόσεις.

« πρώτη ἔκδοσις τούτων τῶν Χρησμῶν ἐγένετο ὑπὸ Ξύστου τοῦ Βετουλεΐου ἐν Βασιλείᾳ τῷ 1545. εἰς 8. « Ἡ δ ευ τ έρ α , ἥ τ χρησμῶν Σιβυλλιακῶν ις ἐπ ιγ ρ ά φλόγοι ετ α ι· Ὀκτὼ, ἐγένετο αὖθις αὐτόθι μετά τινος ἐπιδιορθώσεως, ὑπὸ Ἰωάννου Ὀπορίνου, τῷ 1555. εἰς 8. Ἐξεδόθησαν ἔτι καὶ ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις, αὐτόθι. καὶ ἐν Παρισίοις, τρὶς, τῷ 1589. 1599. καὶ 1607. μετὰ σημειώσεων, καὶ τοῦ πίνακος. Ἔτι, Σιβυλλιακοὶ Χρησομοὶ: Sibyllina oracula, μετὰ σημειώσεων, ἑρμηνείας, καὶ ἐπιδιορθώσεως, καὶ ἀντιβολῆς διαφόρων χειρογράφων, ὑπὸ Σερβατίου Γαλλαίου, Servatii Gallei, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1689. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4΄. μετὰ καί τινων ἄλλων χρησμῶν, καὶ τῶν εἰκόνων αὐτῶν.

ΙΙ. ΖΩΡΟΑΣΤΡΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 18. --. πρὸ Χ. 21 --.

ἱστορία τούτου τοῦ ἀνδρὸς εἶναι τόσον συγκεχυμένη, ὥστε ἐχάθη κάθε ἐλπὶς τοῦ νὰ εὑρεθῇ ποτὲ καὶ νὰ τεθῇ εἰς τὴν τάξιν της. Μερικοὶ ἐδέχθησαν ἓξ πρόσωπα, τὰ ὁποῖα ἔφερον ἓν καὶ τὸ αὐτὸ ὄνομα. Σχεδὸν καὶ εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πλινίου 170 ἦτον ἀσυμφωνία μεταξὺ τῶν πεπαιδευμένων, ἂν ἕνας. ἢ πολλοὶ Ζωροάστραι ἐστάθησαν. Μεταξὺ ὅμως τοῦ διαφορετικοῦ

169 170

Ὅρα Εὐδοκίας Γωνίαν, σελ. 383. Histor. Natur. lib. 30. e. I.

[86]


αὐτῶν ἀριθμοῦ ἤκμασαν δύω οἱ ἀξιομνημόνευτοι171, ὁ εἷς ὁ παλαιότερος δηλ. ἐστάθη μεταξὺ τῶν Χαλδαίων ὁ ἐφευρέτης τῶν τεχνῶν καὶ ἐπιστημῶν, ὁ πατὴρ τῆς φιλοσοφίας των, καὶ ὑποθέσεων ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦτο ὅτι ἦτον ὁ Χὰμ, ἢ ὁ Νεμρὼδ, ἢ ὁ Ἀσσούρ. ὅθεν καὶ κρατοῦσι περὶ αὐτοῦ τὴν χρονολογίαν ταύτην, ὅ ἐστι μεταξὺ τοῦ ΚΒ΄. αἰῶνος πρὶν Χ. Ὁ δεύτερος δὲ ὁ περίφημος Ζωροάστρης, ὁ κυρίως Ζερδοὺσθ ἢ Ζαρδοὺσθ καλούμενος, θέλουσιν ὅτι ἤκμασεν εἰς τὸν καιρὸν τῆς βαιλείας Δαρείου τοῦ Ὑδάσσεως 172, καὶ τὸν ὁποῖον ποτὲ μὲν Πέρσην ποτὲ δὲ Μήδην, ἐνίοτε δὲ καὶ συνθέτως Περσομήδην, ἢ Μηδοπέρσην, καλοῦσιν, ὅστις διδαχθεὶς ἅπασαν τὴν Ἀσιατικὴν Φιλοσοφίαν, ἐγνώρισε τὸν ἀληθῆ Θεὸν ὑπό τινος Ἰσραηλίτου Προφήτου. Διηγοῦνται ὅτι ἔκαμε καὶ μερικὰς περιηγήσεις εἰς ξένα ἔθνη, καὶ ὅτι διέτριψον ἀρκετὸν καιρὸν εἰς τὴν Βακτρίαν, ἔπειτα ὑποστρέψας εἰς τὴν βασίλειον αὐλὴν τῶν Σούσων, ἐδίδαξεν ἐκεῖ μίαν νέαν Θεολατρείαν εἰς τοὺς Πέρσας 173, καὶ ὅτι οὗτος ἐστάθη ὁ πρῶτος σοφὸς (μάγος) τῶν Περσῶν, καὶ τῆς Περσικῆς φιλοσοφίας.

Συγγράμματα.

Τούτῳ τῷ Πέρσῃ ἀποδίδονται κυριως, τὰ μέχρι τοῦδε σωζόμενα Συγγράμματα

174.

Θέλουσιν ὅτι αὐτὸς συνέγραψεν ὑπὲρ τὰς διακοσίας χιλιάδας στίχους, τοὺς ὁποίους Ἕρμιππος ὁ Σμυρναῖος ἡρμήνευσεν, καὶ τὸ ὁποῖον τοῦτο Σύγγραμμα φαίνεται ὅτι εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Χρυσοστόμου ἐχάθη. Τῷ ἀποδίδονται ἔτι Ἀστρολογικὰ, Χημικὰ, Θεολογικὰ, Μαγικὰ, καὶ Πολιτικὰ, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Λαμπέκιος καὶ ὁ Φαβρίκιος μᾶς εἰδοποιοῦσι. Τὸ ἀξιολογώτατον μεταξὺ τῶν Συγγραμμάτων του εἶναι ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον πραγματεύεται περὶ τῶν Νόμων τῆς Θεολατρείας, τοῦ ὁποίου σώζονται ἔτι, ὡς λέγουσι, πολλὰ ἀντίγραφα εἰς τοὺς ναοὺς τῆς Περσίας ἐκείνων, οἵ τινες ἀκολουθοῦσιν εἰσέτι τὴν διδασκαλίαν του. Ὁ περίφημος Θωμᾶς Ὕδης, εἶχεν ἕνα τοιοῦτον ἀντίγραφον, ὁ ὁποῖος εἶχε σκοπὸν νὰ τὸ ἐκδώσῃ μετὰ τὴν ἐκτύπωσιν τῆς αὐτοῦ θρησκευτικῆς Ἱστορίας τῶν Περσῶν 175, ἂν ὁ θάνατος δὲν τὸν ἐμπόδιζε. Τοῦτο τὸ σύγγραμμα εἶναι πολλὰ διαφορετικὸν ἀπὸ ἐκεῖνο ὅπερ ἀναφέρει ὁ Εὐσέβιος 176, ἐπιγραφόμενον: τῆς ἱερᾶς συναγωγῆς τῶν Περσικῶν, καὶ εἶναι πιθανὸν ὅτι τοῦτο συνετέθη ἀπὸ τοὺς Ἱερ εῖς τ ο ῦ Ζ ω ρ ο ά σ τ ρ ο υ· ἐπ ειδ ὴ κ α ὶ εἰς τ ο ὺ ς χ ρ ό ν ο υ ς τ ο ῦ Ε ὐ σ εβ ίο υ , ο ἱ Χ ρ ισ τ ια ν ο ὶ, κ α ὶ ο ἱ Ἑβραίοι ὄντες ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν Περσῶν, οἱ Ἱερεῖς αὐτῶν ἀνεγίνωσκον συχνὰ τὰ τῶν Χριστιανῶν καὶ Ἑβραίων βιβλία, ἐκ τῶν ὁποίων λαβόντες τὴν ὕλην, εἰς τὴν παλαιὰν αὐτῶν διάλεκτον, διὰ τῶν παλαιῶν καὶ ἀνγώστων αὐτῶν γραμμάτων συνέῤῥαψαν αὐτό. Ἐκ τούτου τοῦ Συγγράμματος, ἐγένετο ἡ διὰ στίχων ἐπιτομὴ, ἥτις παρὰ τοῖς Πέρσαις Σάδ-δερ καλεῖται, παρά τινος Πέρσου, ὅστις ἦτον εἰδήμων τῆς παλαιᾶς Περσικῆς διαλέκτου, καὶ τῶν παλαιῶν αὐτῶν ἠθῶν, καὶ ἡ ὁποία μεταφρασθεῖσα εἰς τὸ Λατινικὸν ὑπὸ τοῦ Ὕδου (Hyde) ἐξεδόθη ἐν τῷ αὐτοῦ ἀνωτέρῳ εἰρημένῳ Συγγράμματι, ἐν σελ. 429, καὶ ἑπομένως. Ἀναφέρεται ἔτι παρὰ τῷ Σουΐδα, καὶ ἓν ἄλλο Σύγγραμμα: Ἀστεροσκοπικὰ ἀποτελεσματικὰ, ἐπιγραφόμενον, ἐκ τοῦ ὁποίου μερικαὶ περικοπαὶ φαίνονται ἐκδεομέναι ἐν τοῖς Γεωπονικοῖς. Συνέγραψεν ἔτι καὶ Λόγια, Oracula, εἴτ’ οὖν Χρησμοὺς, ἐκ τῶν ὁποίων δεκαὲξ στίχοι μόνον σώζονται, καὶ αὐτοὶ ὄχι ἐντελεῖς. Φραγκίσκος ὁ Πατρίκιος ηύξηστε τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν μέχρι τῶν τριακοσίων εἰκοσιτριῶν, τοὺς ὁποίους ἐκ πολλῶν χειρογράφων νεωτέρων Πλατωνιστῶν εἰς ἓν συλλεξάμενος, ἐδιαίρεσεν α ὐτ ο ὺς εἰς δ ιά φ πιθανότερον ὅμ ω ς ὅ τ ι εἶν α ι ἀπ ὸ τ ὸ Π ερ σ ικ ὸ ν μ ετ εφ ρ ά σ θη σ α ν π ο τ έ· μ ’ ὅ λ ο ν τ ο ῦ τ ο ἐμ π ερ ιέχ ο υσ ιν ἴχ ν η τ ῆ ς π α λ α ιᾶ ς Ἀ σ ια νῆς φιλοσοφίας, καὶ ἄλλα πάλιν ἐξ ἐναντίας, τὰ ὁποῖα ἦτον ἄγνωστα εἰς τοὺς Ἀσιανοὺς, καὶ σημεῖα τῶν νεωτέρων Πλατωνιστῶν. Ὅθεν εἶναι πιθανὸν ὅτι οῦτοι οἱ στίχοι προῆλθον ἀπὸ τὸν κάλαμον τινὸς Πλατωνιστοῦ, ὅστις ἔζη πρὶν τοῦ Πλωτίνου, μ’ ὅλον ὅτι δὲν φανερώνεται Lambec. Prodr. Histor. liter. p. 21. sqq. Μεταξὺ τοῦ Ε΄. καὶ Δ΄. αἰῶνος πρὶν Χριστοῦ. 173 Φαβρίκ. βιβ. Ἑλλ. βιβλ. α΄. κεφ. 36. καὶ Brunkerus Histor. Philos. lib. 2. c. 2. καὶ 9. 174 Πλίνιος ἔνθα ἀνωτέρω. 175 Historia religionis veterum Persarum eorumque Magorum. Okon. 1700. εἰς 4. 176 Προπαρασκ. Εὐαγγ. βιβλ. Α΄. σελ. 42. 171 172

[87]


τὸ ὄνομα τοῦ καθ’ αὑτὸ Συγγραφέως των. Σημειωτέον καὶ τοῦτο, ὅτι ὑπὸ τῶν Πλατωνικῶν

Ζωροάστρεια καλοῦνται.

Ἐκδόσεις.

χομεν λοιπὸν, ὡς εἴδομεν, δύω Συλλογὰς τούτων τῶν Χρησμῶν, ἡ μία συνίσταται ἀπὸ δεκαὲξ στίχους, ἥτις ἐξεδόθη μετὰ σχολίων Ἑλληνικῶν τοῦ Γεμιστίου Πλέθωνος, ὑπὸ Λουδοβίκου Τολετάνου (Lodovico Toletano) ἐν Παρισίοις τῷ 1538. εἰς 4. ἐπιγραφομένη: Μαγικὰ λόγια τῶν ἀπὸ τοῦ Ζωροάστρου Μάγων. Β΄. Oracula magica Zoroastris cum scholiis Plethonis & Pselli. Λόγια Μαγικὰ τοῦ Ζωροάστρου, μετὰ τῶν σχολίων Πλέθωνος καὶ Ψελλοῦ, τὸ πρῶτον ἤδη ἐκδοθέντα ἐκ τῆς βασιλικῆς βιβλιοθήκης, σπουδῇ Ἰωάννου Ὀψοποιοῦ, studio Johannis Opsopœi], ἐν Παρισίοις τῷ 1607. Γ΄. Ἐξεδόθησαν ἔτι καὶ ἐν τοῖς Σιβυλλιακοῖς χρησμοῖς ἐν Ἀμστελοδ. τῷ 1689. καὶ ἐν τοῖς Miscellaneis Græcorum aliquot Scriptorum carminibus, ὑπὸ τοῦ Μιχ. Μαιτραίρε, ἐν Λόνδρᾳ, τῷ 1722. Ἡ δὲ δευτέρα καὶ μεγαλητέρα Συλλογὴ, ἥτις ὑπὸ Φραγκίσκου τοῦ Πατρικίου ἐγένετο, ἐξεδόθη ὑπ’ αὐτοῦ ἐν τῷ ἐπιγραφομένῳ αὐτοῦ βιβλίῳ. Nova de uviversis Philosophia libris quinquaginta comprehensa. Venet. 1593. 177. μετὰ μιᾶς περὶ τοῦ Ζωροάστρου πραγματείας. Ἐξεδόθη ἔτι ἡ αὐτὴ καὶ ἐν τῇ τοῦ Θωμᾶ Στανλεΐου φιλοσοφικῇ Ἱστορίᾳ, ἐν Λειψίᾳ τῷ 1711. εἰς 4 ἐν σελ. 1178. μετὰ τῶν τοῦ Κλερίκου σημειώσεων. Ἀμφότεραι αἱ συλλογαὶ αὗται ἐξεδόθησαν ἄνευ τῶν σχολίων καὶ ἐν τῷ τοῦ Λαμβεκίου Προδρόμῳ H. L.

ΙΙΙ. ΘΩΘ, ἢ ΕΡΜΗΣ ΤΡΙΣΜΕΓΙΣΤΟΣ. Κ. Κ. 18 -- πρὸ Χ. 21. --.

ρμῆς, ὃς κατὰ τὴν Αἰγυπτιακὴν φωνὴν Θὼθ καλεῖται, ἐχρημάτισε πατὴρ τῆς Αἰγυπτιακῆς Μαθήσεως, φέρονται καὶ ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦτο πολλὰ πρόσωπα, ὁ δὲ Κικέρων πέντε ἀριθμεῖ 178, ἐξ ὧ ν ο ἱ τ ρ εῖς ἀπὸ τοὺς λοιποὺς δύω, ὑπερβαίνει τοῦ ἄλλου πολὺ περισσότερον κατὰ τοὺς χρόνους, καὶ καλεῖται Θὼθ, ἢ Τάαυτος τῶν Φοινίκων. Οὗτος, λέγουσιν, ἦτον υἱὸς τοῦ Μίσωρος, ἢ Μισραῒμ, ὅστις καὶ πρῶτος κατῴκησε τὴν Αἴγυπτον, καὶ ὡς ἐφευρετὴς τῶν Γραμμάτων νομίζεται 179, καὶ τὴν Ἱστορίαν τῶν Θεῶν καὶ Ἡμιθέων τῆς τε Αἰγύπτου καὶ Φοινίκης συνεγράψατο. Ὁ δὲ δεύτερος ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Μένου, ἢ Ὀσίριδος, εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὁ ὁποῖος ἐχρημάτισεν ὁ πρῶτος σύμβουλος, καὶ μυστικὸς Γραμματεὺς τούτου τοῦ βασιλέως, καὶ τὸν ὁποῖον ἡ Αἴγυπτος ἐτίμα ὡς ἀρχηγέτην τῶν μαθήσεών της. Οὗτος συνέγραψε καὶ τοὺς νόμους, δι’ ὧν ὁ Μένης ἐδιοικοῦσε τὸ βασίλειόν του. Ἐθέσπισε τὴν ἐξωτερικὴν Θεολατρείαν, καὶ τὰς περὶ τῶν θυσιῶν τάξεις συνετάξατο. Ἔκαμε τὰς πρώτας παρατηρήσεις περὶ τὰ οὐράνια σώματα, καὶ 177

Τοῦτο τὸ σπάνιον βιβλίον ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Φεῤῥάρῳ τῷ 1591. De natur. Deor. lib. 3. c. 22. 179 Ὅρα εἰς τὰ Προλεγόμενα ἐν Σελίδ. 16. 178

[88]


εὗρεν ὅτι ὁ ἐνιαυτὸς συνίσταται ἀπὸ 365. ἡμέρας, ἐν ᾧ οἱ πρὸ αὐτοῦ 360. ἐμέτρουν, καὶ ἔθεσε τὴν ἀρχὴν τοῦ χρόνου εἰς τὴν φθινοπωρινὴν Ἰσημερίαν, δι’ ὃ καὶ ὁ πρῶτος Μὴν Θὼθ ὠνομάσθη παρ’ αὐτοῖς. Αὕτη ἡ τοῦ ἐνιαυτοῦ ἐφεύρεσις ἀπέδωκεν εἰς αὐτὸν τὴν ἐπωνυμίαν Τρισμέγιστος, καὶ τὴν τιμὴν, ὥστε ὅλοι οἱ πεπαιδευμένοι Αἰγύπτιοι, ἐπέγραφον ὅλα των τὰ βιβλία εἰς τὸ ὄνομά του, διὰ τὸ σέβας, τὸ ὁποῖον πρὸς αὐτὸν προσέφερον 180.

Συγγράμματα.

Αὕτη ἡ τελευταία περίστασις μᾶς δίδει φῶς διὰ νὰ καταλάβωμεν περὶ τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ τῶν βιβλίων τοῦ Ἑρμοῦ, τῶν παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἀναφερομένων. Ὁ Ἰάμβλιχος 181 τῷ ἀποδίδει εἴκοσι χιλιάδας βιβλίων, ὁ δὲ Μανέθων ἀναβίβαζε τὸν ἀριθμὸν μέχρι τῶν τριάκοντα χιλιάδων καὶ πεντακόσια εἰκοσιπέντε. Οὗτος ὁ μεγάλος ἀριθμὸς τῶν βιβλίων ἀποτελεῖ τὰς μαρτυρίας τῶν Συγγραφέων ψευδεῖς. Μερικοὶ, οἵ τινες δὲν θέλουν νὰ ἀπαρνηθοῦν ὅλας τὰς πιθανότητας, ὑπονοοῦν ὑπὸ τοῦ μεγάλου τούτου ἀριθμοῦ μόνον στίχους, ἄλλοι πάλιν λέγουσιν ὅτι ἦτον μικρὰ λογίδρια, καὶ ἀμφότεροι εἶναι ἐναντίοι εἰς τὴν τοῦ Ἰαμβλίχου μαρτυρίαν. Ἐκ τούτου λοιπὸν τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ τῶν βιβλίων, ἦτον βέβαια καὶ μερικὰ τοῦ Ἑρμοῦ, τὰ πλεῖστα ὅμως ἦσαν συγγράμματα τῶν Αἰγυπτίων Ἱερέων. Ἀλλ’ ἀκόμη μικρότατος εἶναι ὁ ἀριθμὸς ἐκείνων τῶν εἰς ἡμᾶς ἀποσωθέντων, τὰ ὁποῖα οἱ Κριτικοὶ δὲν τὰ ἀποδίδωσι μήτε εἰς τὸν Ἑρμῆν, μήτε εἰς τοὺς Αἰγυπτίους Ἱερεῖς. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι εἶναι συγγράμματα τινὸς Ἰουδαίου, ἄλλοι πάλιν Πλατωνικοῦ τινος Χριστιανοῦ τοῦ δευτέρου αἰῶνος, καὶ ἄλλοι κάμνουν διαφορὰν εἰς αὐτὰ, τὰ μὲν Χριστιανοῦ, τὰ δὲ Ἰουδαίου. Μ’ ὅλον τοῦτο ἐμπεριέχουσιν Ἑρμητικὰς διδασκαλίας, λείψανα τῆς παλαιᾶς Αἰγυπτιακῆς, Πυθαγορικῆς, καὶ Πλατωνικῆς Φιλοσοφίας. Τὰ σωζόμενα λοιπὸν καὶ ψευδεπίγραφα εἰσὶ τὰ ἀκόλουθα. Α΄. Ποιμάνδρης, ἤτοι λόγος πραγματευόμενος περὶ τῆς τῶν ὄντων φύσεως, καὶ Κτίσεως τοῦ Κόσμου, τὸν ὁποῖον ἐδιδάχθη ὁ Ἑρμῆς ἀπὸ τὸν Ποιμάνδρην. Β΄. Ἀσκληπιὸς, ἤτι διάλογος, περὶ Θεοῦ, ἀνθρώπων, καὶ Κόσμου πραγματευόμενος, τὸν ὁποῖον ὁ Ἑρμῆς μετὰ τοῦ Ἀσκληπιοῦ, τοῦ ἐγγόνου τοῦ ἐφευρετοῦ τῆς Ἰατρικῆς Ἀσκληπιοῦ, ἢ Αἰσκουλαπίου, ἐπὶ παρουσίᾳ τοῦ Ἄμμωνος καὶ Τὰτ διῃλέχθησαν. Ἐπιφέρει ἔτι οὗτος ὁ διάλογος καὶ ἑτέραν ἐπιγραφὴν, λόγος τέλειος, καὶ σώζεται μόνον ἡ ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ εἰς τὸ Λατινικὸν μετάφρασις, ἥτις παρὰ τοῦ Ἀπουλεΐου ἐγένετο, ὡς λέγουσιν. Γ΄. Ἰατρομαθηματικά. τοῦτο διδάσκει τὸν τρόπον, δι’ οὗ ὁ Ἰατρὸς διὰ τῆς καταστάσεως τῶν Πλανητῶν, ἐν τῷ καιρῷ ἐν ᾧ ἀσθενεῖ τινας, νὰ γνωρίζῃ, καὶ νὰ προλέγῃ τὰ τῆς ἀσθενείας ἀποτελέσματα, ἐν ᾧ καί τις διδασκαλία περὶ φαρμάκων μνεία γίνεται. Περὶ τούτου τοῦ βιβλίου οὐδὲν ἀναφέρουσι μήτε ὁ Πτολεμαῖος, μήτε ὁ Ἰούλιος Φίρμιξ, οἵ τινες ἀμφότεροι ἦτον ἔκδοτοι, ὁ μὲν εἰς τὴν Ἀστρονομίαν, ὁ δὲ εἰς τὴν Ἀστρολογίαν τὴν Αἰγυπτιακὴν, καὶ φαίνεται καθαρῶς, ὅτι μετὰ τοῦτον τὸν χρόνον ὑπεβλήθη. Δ΄. Περὶ χρονικῆς φυσικῆς περιόδου βιβλία δύω, ἤτοι πῶς δύναται νὰ ἀστρολογήσῃ τινὰς μετὰ τὴν περιστροφὴν ἑκάστου χρόνου. Ἐν τούτῳ ἀναφέρεται ὅτε Ἑρμῆς καὶ ὁ Πτολεμαῖος, καὶ φαίνεται ὅτι κατ’ ἀρχὰς Ἀραβιστὶ συνεγράφη. Ε΄. Ἀφορισμοὶ, ἤτοι Ἑκατὸν γνῶμαι Ἀστρολογικαί. ΣΤ΄. Πραγματεία περὶ τοῦ φιλοσοφικοῦ Λίθου, κεφάλαια ἕξ. Τοῦτο εἶναι καρπὸς ἑνὸς Ἄραβος. Καὶ ἔτι, Μυστήρια μυστηρίων. Πίναξ Σμαράγδινος, κτ. λ.

Ἐκδόσεις.

Ἰακκσὸν, Chronological antiquities, Vol. II. p. 128-130 Βρούκερος Histor. crit. Philos. Lib. II. c. 7. καὶ 2. καὶ Fragenaus der Philosoph. Histor. Tom. Α΄. seit. 162. 181 Περὶ Μυστηρίων τμῆμ. Η. κεφ. Α΄. σελ. 17. 180

[89]


Ἑρμοῦ τοῦ Τρισμέγιστου Ποιμάνδρης, Ἀσκληπιοῦ ὅροι πρὸς Ἄμμονα τὸν βασιλέα,

ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Παρισίοις τῷ 1554. εἰς 4. Adr. Turnev. Ἔτι ... Ἕλλην. Λατ. ὑπὸ Φραγκίσκου Φλουσσάτου Κανδάλλα τῷ 1574. εἰς 4. ἐν Βουρδιγάλᾳ (Burdigalæ). Divinus Pymander Hermetis Mercurii Trismegisti, cum commentariis Hannibalis Rosseli I - IV. Accessit ejusdem textus Græco latinus, industria D. Franc. Flussatis Candalæ. Colon. Agr. 1630. fol.

«Τὰ Ἰατρομαθηματικὰ ἐξέδωκε τὸ πρῶτον Ἰωακεὶμ ὁ Καμεράριος, ἐν τοῖς αὐτοῦ Ἀστρολογικοῖς ἐν Noriberg τῷ 1532. εἰς 4. τὸ δὲ δεύτερον μετὰ τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως, ὁ Δαβὶδ Οἵψελ, Hoepsel, τῷ 1597. εἰς 8. «Τὰ περὶ τῆς χρονικῆς φυσικῆς περιόδου βιβλία δύω, ἐξέδωκεν ὁ Ἱερών. Βόλφιος ἐν τῇ τοῦ Πτολεμαίου Τετραβίβλῳ, ἐν Βασιλείᾳ τῷ 1559. «Οἱ [Ἀφορισμοὶ] ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ μετὰ τῆς τοῦ Πτολεμαίου Τετραβίβλου, τῷ 1493. εἰς φύλ. καὶ ἔτι μετά τινων ἄλλων Ἀστρολογικῶν ἐν Οὔλμ τῷ 1651, καὶ 1672. εἰς 12. «Ἡ περὶ τοῦ Φιλοσοφικοῦ Λίθου πραγματεία, ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων ἀνωνύμου τινος, ἐν τῷ τρίτῳ τόμῳ τοῦ Χημικοῦ Θεάτρου. (Theatri chemici) ἐν Ἀργεντοράτῳ, τῷ 1613. εἰς 8.

ΙΙΙΙ. ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ. Κ. Κ. 21 -- πρὸ Χ. 18 – 182.

Ἀσκληπιὸς ὁ ἔκγονος τοῦ Ἀσκληπιοῦ, ἢ Αἰσκουλαπίου, τοῦ ἀρχηγέτου τῆς Ἱερᾶς Ἰατρικῆς τέχνης, νομίζεται ὡς μαθητὴς τοῦ Ἑρμοῦ, 183 σώζεται δὲ ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦτο ἐν σύγγραμμα, [Ὅροι Ἀσκληπιοῦ πρὸς Ἄμμωνα τὸν βασιλέα], ἐν τρισὶ βίβλοις, τὸ ὁποῖον ἀποδίδεται εἰς τὸν Ἑρμῆν, περὶ οὗ ὅρα τὸ ἀνωτέρω εἰρημένον Ἄρθρον.

Π. ΟΡΦΕΥΣ.

Ὁ Ὀρφεὺς ἔδωκεν αἰτίας πολλῶν καὶ διαφόρων φιλονεικιῶν μεταξὺ εἰς τοὺς πεπαι-

δευμένους. Μερικοὶ ἀμφιβάλλουσιν ἂν οὗτος ἐχρημάτισε ποτε, καὶ οὗτοι ἀντιλέγουσιν εἰς τὰς παλαιὰς καὶ πολλὰς μαρτυρίας, τὰς ὁποίας ἔχομεν περὶ τούτου, καὶ τὴν ὁποίαν γνώμην τὴν

182 183

Καθ’ ὃν χρόνον ἤκμαζε καὶ ὁ Ἀβραὰμ, ἢ οἰ Πατριάρχαι. Φαβρίκ. βιβλ. Ἑλλ. βιβλ. Α΄. κεφ. Η΄. καὶ 6.

[90]


ἀπεσκοράκισαν πρὸ ὀλίγου δι’ ἰσχυρῶν ἀποδείξεων. Μ’ ὅλον τοῦτο δὲν ἐμποροῦμεν νὰ ἀρνηθῶμεν ὅτι ἡ ἱστορία δὲν εἶναι πολλὰ σκοτεινὴ, καὶ ὀλίγα ἐμποροῦμεν νὰ ὑπερασπισθῶμεν περὶ αὐτοῦ. Αἱ περισσότεραι γνῶμαι σημφωνοῦσιν, ὅτι ὁ Ὀρφεὺς ἐγεννήθη εἰς τὴν Θράκην, καὶ ὁ Σουΐδας Λεβήθραν καλεῖ τὴν πατρίδα του. Ἄλλοι πάλιν τὸν θέλουσιν υἱὸν τοῦ Ἀπόλλωνος καὶ τῆς Καλλιώπης, καὶ ἄλλοι πάλιν ἐξ ἐναντίας Οἴαγρον τὸν πατέρα του καλοῦσι, καὶ εἶναι πιθανὸν, ὅτι ἡ Ποιητικὴ, ἡ Μουσικὴ, καὶ ἡ Ἰατρικὴ ἔδωκαν τὰς πρώτας αἰτίας αὐτῶν τῶν διηγήσεων. Ἡ ἀλληγορικὴ διήγησις περὶ τῆς δυνάμεως τῆς Μουσικῆς του, διὰ τῆς ὁποίας αὐτὸς ἡμέρωνε τὰ ἄγρια θηρία, καὶ διὰ τῆς ὁποίας αὐτὸς ἔφερε τὴν νεκρὰν σύζυγόν του ἀπὸ τὸν ᾅδην, εἶναι τόσον γνωστὴ, ὥστε ἡμεῖς δὲν εὑρίσκομεν αἰτίαν τινὰ νὰ κρατήσωμεν τὸν λόγον μας. τοῦτο μόνον λέγομεν ὅτι αὐτὸς περιελθὼν πολλοὺς τόπους, χάριν μαθήσεως, καὶ συλλεξάμενος ὅλα τὰ χρήσιμα καὶ ἀναγκαῖα τὰ πρὸς εὐδαιμονίαν τοῦ ἀνθρωπίνου γένους, τὰ ἐπρόσφερε καὶ τὰ ἐκοίνωσεν εἰς τὸ γένος του. Ἡ Ἑλλὰς χρεωστεῖ εἰς αὐτὸν τὴν Θρησκείαν, τὴν Μουσικὴν, τὴν Ποιμαντικὴν, καὶ τὰς λοιπὰς τέχνας, περὶ τῶν ὁποίων πολλοὶ τῶν παλαιῶν πραγματεύονται, καὶ μάλιστα ὁ Φαβρίκιος διεξοδικώτατα ἀπὸ τοὺς νεώτερους184. Ἤκ μ α ζ ε π ρ ὸ τ ο ῦ Τ ρ ω ϊκ ο ῦ π ο λ έμ ο υ · ὁ θά ν α τ ό ς τ ο υ μ ᾶ ς εἶν α ι ἄ δ η λ ο ς · φ α ίν ετ α ι ὅ μ ω ς , ὅ τ ι ἀ π ὸ τοὺς μεγάλους κόπους, τοὺς ὁποίους ὑπέφερε διὰ νὰ διορθώσῃ τὰ ἤθη τῶν συμπατριωτῶν του, ἔφθασεν εἰς τὸν θάνατον.

Συγγράμματα.

Ἡ ἀρχαιότης ἀποδίδει καὶ εἰς τὸν Ὀρφέα πολλὰ καὶ διάφορα Συγγράμματα

185,

μὲ τὰς ἰδίας περιστάσεις καθὼς καὶ εἰς τὸν Ἑρμῆν. Τὰ περισσότερα ἐξ αὐτῶν ἀπώλοντο, καὶ ἡμεῖς εὐχαριστούμεθα μόνον νὰ ἀναφέρωμεν ἐκεῖνα, τὰ ὁποῖα ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦτο εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν. Α΄. Ἀργοναυτικὰ, ἤτοι Ἡρωϊκὸν Ποίημα περὶ τῆς εἰς τὴν Κολχίδα ἀναβάσεως τῶν Ἀργοναυτῶν διὰ τὸ χρυσοῦν δέρας, ἐξ ὧν εἷς ἦν καὶ ὁ Ὀρφεύς. Β΄. Ὕμνοι ὀγδοήκοντα ἕξ. Γ΄. Περὶ Λίθων καὶ τῶν ἰδιωμάτων αὐτῶν. Δ΄. Προγνωστικὰ ἐκ τῶν Σεισμῶν. Ε΄. Τεμάχια τινα διάφορα.

Ἐκδόσεις.

Τὰ πρῶτα τρία ἐξεδόθησαν, τὸ πρῶτον ἐν Φλωρεντίᾳ παρὰ τῷ Γ. Γιούντᾳ. τῷ 1500.

« εἰς 4.

Εὑρίσκονται ἔτι ἐκδεδομένα καὶ ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἐλασσόνων Ποιητῶν. «Ὀρφέως Ἀργοναυτικαὶ, ὕμνοι καὶ περὶ Λίθων, μετὰ διαφόρων σημειωμάτων τοῦ τε Α. Χ. Ἐσχενβαχίου, Ἑῤῥ. Στεφάνου, καὶ Ἰωσ. Σκαλιγέρου, μετὰ καί τινων τεμαχίων, ἐξεδόθησαν τῷ 1689. εἰς 8. ἐν Traj. ad Ren. «Προγνωστικὰ, περὶ Σεισμῶν. ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ ὑπὸ τοῦ Μορελλίου, τῷ 1586. εἰς 4. «Ὀρφέως τὰ σωζόμενα ἅπαντα ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ μετὰ τῶν σημειωμάτων, τῷ 1794. εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

184 185

Βιβλιοθ. Ἑλλην. βιβλ. Α΄. κεφ. 18 - 20. Εὐδοκ. Ἰωνιά. σελ. 318. Φαβρικ. ἔνθα ἀνωτέρ.

[91]


Π Ι. ΜΟΥΣΑΙΟΣ.

Μουσαῖος εἷς τῶν Φιλοσόφων καὶ τῶν ἡρωϊκῶν Ποιητῶν, Ἐλευσίνιος ἐξ Ἀθηνῶν,

νομίζεται ἀπὸ μερικοὺς υἱὸς τῆς Σελήνης, καὶ ἀπὸ ἄλλους τοῦ Ὀρφέως. Τὸ πιθανώτατον εἶναι, ὅτι ἦτον υἱὸς Εὐμόλπου τοῦ δευτέρου, καὶ τῆς Σελήνης, μαθητὴς δὲ τοῦ Ὀρφέως, τὸν ὁποῖον καὶ ἐμιμήθη κατὰ πάντα.

Συγγράμματα.

Π

ερὶ τούτου, οἱ παλαιοὶ ἀναφέρουσιν ἕνα ἀρκετὸν ἀριθμὸν Συγγραμμάτων, τῶν ὁποίων τὰς μαρτυρίας ἐπιμελῶς ἐσύναξεν ὁ Φαβρίκιος 186. Ὅλα αὐτὰ ὅμως ἀπώλοντο, καὶ μόνον ἓν ἐπικὸν Ἡρωϊκὸν Ποίημα, εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, ἐπιγραφόμενον Μουσαίου τὰ κατ’ Ἡρὼ καὶ Λέανδρον. τοῦτο λοιπὸν μερικοὶ τὸ ἀποδίδουσιν εἰς αὐτὸν τὸν παλαιὸν Μουσαῖον, περὶ οὗ ἡ Ἱστορία, καὶ τὸ ὁποῖον ἠθέλησε νὰ μιμηθῇ καὶ ὁ Ὁβίδιος. Πεπαιδευμένοι δέ τινες τῶν Κριτικῶν, μέρος μὲν ἐκ τῆς ἐπιγραφῆς ἔνθα ὁ Συγγραφεὺς Γραμματικὸς ἐπιγράφεται, μέρος δὲ καὶ ἐκ τοῦ Ποιήματος, ἀπέδειξαν, ὅτι ὁ τούτου Συγγραφεὺς εἶναι νεώτερος καὶ ἀπὸ Νόννον τ ὸν Π ο ν ο π ο λ ίτ η Νόννου, καὶ ὅτι ἀπό τινα παλαιὸν Συγγραφέα δὲν ἀναφέρεται, εἰμὴ ἀπὸ Ἰωάννην τὸν Τζέτζην, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὸν ΙΒ΄. αἰῶνα.

Ἐκδόσεις.

πρώτη ἔκδοσις τούτου τοῦ Ποιήματος νομίζεται ἐκείνη ἡ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου Μανουτίου, ἥτις πιθανῶς ἐγένετο τῷ 1944. εἰς 4. Μετὰ ταῦτα ἐγένοντο καὶ ἄλλαι ἰδίως, καὶ ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἐλασσόνων Ποιητῶν, καὶ ἡ ἐν Φραγκοφουρτίῳ τῷ 1627. εἰς 4. μετὰ τοῦ Πίνακος. «Μουσαίου Γραμματικοῦ τὰ κατ’ Ἡρὼ καὶ Λέανδρον μετὰ διαφόρων σημειώσεων, ἐξεδόθησαν ἐν Ἅλλῃ τῷ 1721. εἰς 8. Ἔκδοσις χρήσιμος διὰ τοὺς σπουδάζοντας νέους. Μουσαίου .... μετὰ σχολίων καὶ σημειώσεων, ἐξεδόθη ὑπὸ Ματθία Ρέβερ, Musaei de Hero et Leandri, ex recensione Mathia Rover, ἐν Λ ο υ γ δ ό ν ῳ τ ῶ Ἐξεδόθη καὶ ἐν Παρισίοις Ἑλληνο-Γαλλιστὶ μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ἀνακρέοντος ὑπὸ τοῦ Gaylle, τῷ 1800. εἰς 4.

Π Ι Ι. ΑΝΝΩΝ.

Ὁ Ἅν ν ω ν ο ὗ τ ο ς ἐχ ρ η μ ά τ ισ ε Β α σ ιλ εὺς , ἢ ἀ ρ χ η γ ὸ ς τ ῶ ν Κ α ρ χ η δ ο ν ίω ν · τ ά σ σ ετ α ι δ ὲ ὑ π ὸ

Ἰσαὰκ τοῦ Βοσσίου 187 πρ ὶν τ ο ῦ Τ ρ ω ϊκ ο Δόδβελλ 188 τὸν τάσσει μεταξὺ τῆς ψΒ΄. καὶ ΡΚΘ΄. Ὀλυπιάδος. Οὗτος ἀπεστάλη ὑπὸ τῶν Κρχηδονίων μετὰ τοῦ συνδιοικητοῦ του Ἱμίλκου διὰ νὰ ἐξετάσῃ τὰ ἐξωτερικὰ παράλια τῆς 186

Βιβλιοθ. Ἑλλην. βιβλ. Α΄. κεφ. 16. In vari. Observat. ε. 2. pag. 52. 188 Henr. Dodwelli de Hannonis aetate dissert. in Hudson Georg. Tom. I. 187

[92]


Ἀφρικῆς, καὶ ἄλλων μερῶν, στενοχωρηθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν ἀναγκαίων ὑπέστρεψε πρὶν νὰ ἐκτελέσῃ ὅλον τὸν περίπλουν τῆς Ἀφρικῆς. Ὁ Φαβρίκιος 189 θέλει ὅτι τοῦτο ἐγέγνετο τῇ ΡΙΗ΄. Ὀλυμπιάδι.

Συγγράμματα.

Αὔτη ἡ τῶν παραθαλασσίων ἐξέτασις, εἴτ’ οὖν ὁ περίπλους οὗτος συνεγράφη εἰς τὴν Πουνικὴν διάλεκτον, ἀλλ’ εὐθὺς ἔτι ζῶν ὁ Ἅννων, ἢ ὀλίγον μετὰ ταῦτα, μετεφράσθη εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, τὸ ὁποῖον καὶ μέχρι τοῦ δε σώζεται.

Ἐκδόσεις.

Τ

ὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1533. εἰς 4. ὑπὸ Σιγισμούνδου Γαλλενίου, μετὰ τοῦ περίπλου τοῦ Ἀῤῥιανοῦ, κ.τ.λ. Hannonis periplus, Ἅννωνος περίπλους, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἀβραὰμ Βερκελίου ἐν Λουγδόνῳ Βατ. τῷ 1674. εἰς 12. – Ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων Ἰωάννου Ἰακ. Μουλλερίου, ἐν τοῖς dissert. Accademicis Tom. II. Ioh. Henr. – Ἐξεδόθη ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν ἐλασσόνων Γεωγράφων ὑπὸ Ἰωάν. Χουδονίου Ioh. Hudsonii μετὰ σημειώσεων, καὶ τῆς εἰς αὐτὸν διατριβῆς H. Dodvvelii, τῷ 1698. εἰς 8. ἐν τόμ. β΄. σελ. 1.

Π Ι Ι Ι. ΔΑΡΗΣ.

Ὁ Δάρης ἐγεννήθη εἰς τὴν Φρυγίαν, καὶ νομίζεται ὁ πρῶτος ἱστορικὸς μεταξὺ τῶν

Ἐθνικῶν, ὅστις ἔζη πρὸ τοῦ Ὁμήρου 190 εἰς τὸν καιρὸν δηλ. τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε τὴν ἱστορίαν τῆς Τρωάδος ἁλώσεως, Φρυγίαν Ἰλιάδα, ἐπιγράψας τὸ σύγγραμμα, ὅπερ καὶ εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Αἰλιανοῦ ἐσώζετο ἀκόμη 191. Μία τοιαύτη ἱστορία φέρεται λατινιστὶ, περὶ τῆς ὁποίας λέγουσιν ὅτι τὴν μετέφρασεν ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸν Κορνήλιος ὁ Νέπως. Εἶναι πιθανὸν ὅμως, ὅτι αὕτη ἡ ζωζομένη, μήτε ἀπὸ τὸν Δάρην συνεγράφη, ἀλλὰ μήτε ἀπὸ τὸν Κορνήλιον μετεφράσθη, ἀλλ’ εἶναι ἄλλου τινὸς νεωτέρου ὑποβολιμαῖον σύγγραμμα. Καὶ περὶ τῆς ἐκδόσεώς του, ἴδε τὸ ἀκόλουθον ἄρθρον.

Βιβλιοθ. Ἑλλ. lib. I. cap. 6. Φαβρίκ. Βεβ. Ἑλλ. βιβ. Α΄. κεφ. 5. καὶ 1. 191 Αἰλιαν. Ποικ. Ἱστορ. βιβλ. ΙΑ΄. κεφ. 2. 189 190

[93]


Π Ι Ι Ι Ι. ΔΙΚΤΥΣ.

Ὁ Δίκτυς ἐγεννήθη εἰς τὴν Κνωσσὸν τῆς Κρήτης, ὅστις εἰς τὸν καιρὸν τῆς πολιορκίας

τῆς Τρωάδος, εὑρισκόμενος μέσα εἰς αὐτὴν τὴν πόλιν συνέγραψε μίαν ἐφημερίδα πάσης Ἰλιακῆς ὑποθέσεως 192. Οὗτος συνέγραψε ὅλας του τὰς εἰδήσεις ἐπάνω εἰς τὴν λεπτοτάτην φλούδαν τῆς φιλύρας εἰς Ἑλληνικὴν διάλεκτον· πλὴν μὲ Φοινίκεια γράμματα, τὰς ὁποίας μετὰ τὸν θάνατόν του τὰς συνέθαψαν ὁμοῦ καθὼς αὐτὸς διετάξατο· ἐπὶ δὲ τῆς τοῦ Νέρωνος αὐτοκρατορίας, ἀνοιχθέντος τοῦ τάφου του ὑπό τινος μεγάλου σεισμοῦ, εὑρέθη τὸ βιβλίον, ὡς λέγουσιν, τὸ ὁποῖον κἄποιος Πράξις, ἢ Εὐπραξίδης τὸ ἐπρόσφερεν εἰς τὸν Νέρωνα, καὶ μετεφράσθη εἰς τὸ Λατινικὸν ὑπὸ Λ. Σεπτιμίου, μέρος μὲν ἐπιτομικῶς, καὶ μέρος καθόλου, πλὴν μὲ ἐλευθέραν μετάφρασιν. Ἀμφιβάλλεται ὅμως, ἂν Δίκτυς τις ἤκμασε κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους, ἐπειδὴ καὶ οἱ νεώτεροι ὅ,τε Σουίδας, καὶ Ἰωάννης Μαλέλας, οἵ τινες ἀναφέρουσι περὶ αὐτοῦ, εἰς τὸν καιρόν τους δὲν εἶχον τὸ πρωτότυπον Ἑλληνικὸν, ἀλλὰ τὴν μετάφρασιν, καὶ φαίνεται ὅτι ἡ Πράξις, ἢ Εὐπραξίδης, εἶναι ὁ τούτου Συγγραφεὺς, ὅστις διὰ νὰ λάβῃ καλὴν ἀνταμοιβὴν ὑπὸ τοῦ Νέρωνος, καθὼς καὶ ἐγένετο, ὑπεκρίθη διὰ τὴν τιμὴν τῆς ἀρχαιότητος τὸ ὄνομα τοῦ Δίκτυος, μεταχειρισθεὶς καὶ τὰ φοινικικὰ γράμματα διὰ τὸν σκοπόν του· ὁ δὲ μεταφραστής του Σεπτίμιος, φαίνεται ὅτι ἤκμαζεν ὀλίγον τι ὕστερον ἀπὸ τὸν θάνατον τοῦ Διοκλητιανοῦ.

Ἐκδόσεις.

Τ

ὸ Ἑλληνικὸ πρωτότυπον ἀπώλετο ὡς εἴδομεν, καὶ σώζεται μόνον ἡ Λατινικὴ μετάφρασις, ἥτις ἐξεδόθη τὸ πρῶτον μετὰ καὶ τῶν τοῦ Δάρητος ἐν Μεδιολάνοις, τῷ 1477. καὶ ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1691. εἰς 8. μετὰ σημειώσεων. Dictys Cretensis et Dares Phrygius de bello et excidio Torjæ in usum Ser. Delphini, Cum interpretatione Anna Daceria, et notis variorum. et c. Amstelod. 1702. ἐἰς 4.

Δ. ΩΡΟΣ ἢ ΩΡΑΠΟΛΛΩΝ.

Περὶ τούτου οἱ πεπαιδευμένοι εἶναι ἀσύμφωνοι, ποῖος δηλ. κυρίως ἦτον οὗτος ὁ Ὧρος.

Τινὲς θέλουσιν ὅτι εἶναι ὁ Γραμματικὸς Ὡρραπόλλων, τὸν ὁποῖον ἀναφέρει καὶ ὁ Σουΐδας, καὶ αὕτη εἶναι ἡ κοινωτέρα γνώμη193· ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ οὗτος μόνον Ἑλληνιστὶ συνέγραψεν, καὶ ὄχι Αἰγυπτιστὶ, εἰς ποίαν λοιπὸν διάλεκτον συνέγραψεν ὁ Ὧρος; λέγουσι. Καὶ μὲν τὸ νὰ μὴ γίνεται μνεία ἐν τούτῳ τῷ ὑποβολιμαίῳ συγγράμματι τοῦ ὀνόματος τοῦ Ὥρου, τὸν νομίζουσιν υἱὸν τοῦ Ἴσιδος, τὸν ὁποῖον καὶ ὡς Αἰγύπτιον ἐκ τοῦ ποταμοῦ Νείλου, ἐπιθετικῶς Νειλιακὸν ὀνομάζουσιν.

192 193

Σουΐδ. καὶ Φαβρίκ. Βιβ. Ἑλλ. βιβ. Α΄. κεφ. 5. καὶ 8. καὶ Iac. Perisonii Diss. de Historia de Dictye. Φαβρ. Βιβ. Βιβ. Α΄. κεφ. 13. καὶ 2. καὶ Io. Cor. de Pauw. ἐν τῷ προοιμίῳ τῆς αὐτοῦ ἐκδόσεως.

[94]


Συγγράμματα.

Οὗτος ὁ Ὧρος, ἢ Ὡραπόλλων, ὁ κατὰ τὴν τῶν Αἰγυπτίων συνήθειαν ἔχων τὸ ὄνομα

σύνθετον ἀπὸ δύω λέξεις μιᾶς καὶ τῆς αὐτῆς σημασίας, συνέγράψεν εἰς Αἰγυπτιακὴν διάλεκτον ἓν βιβλίον: Ἱερογλυφικὰ ἐπιγραφόμενον, ἐν ᾧ ἐξηγοῦνται τὰ παρ’ Αἰγυπτίοις διὰ τῆς σχηματογραφίας ἐγχαραττόμενα ζῶα, ἢ εἴδωλα, δι’ ὧν ἐσημείωναν τὰ πράγματα. Τοῦτο τὸ βιβλίον Φίλιππος τις, περὶ τοῦ ὁποίου δὲν ἠξεύρομεν περισσότερον, ἐπιτομικῶς καὶ ἐλευθέρως τὸ μετέφρασεν εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, τὸ ὁποῖον καὶ μέχρι τοῦ νῦν σώζεται.

Ἐκδόσεις.

πρώτη ἔκδοσις τούτου ἐγένετο ἐν Βενετίᾳ, Ἑλλ. Λατ. μετὰ τῶν τοῦ Αἰσώπου καὶ Γαβρίου μύθων, τοῦ Φουρνούτου, Παλαιφάτου, Ἡρακλείδου, καὶ τῶν ἑλλην. παροιμιῶν, τῷ 1505. εἰς φύλ. «Ὥρου Ἀπόλλωνος Νειλώου Ἱερογλυφικά. Ori Apollinis Niliaci, de sacris notis et sculpturis libri duo. etc. per Io. Mercerum. Paris. Chr. Wechel. 1548 4. καὶ πάλιν αὐτόθι τῷ 1551. «Ὡραπόλλωνος Ἱερογλυφικὰ, Horapollinis Hieroglyphica, Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων τοῦ Ἰωάν. Μερκερίου, Δαβὶδ Οἱσελίου (Hœschelii) καὶ Νικολάου Καουσσίνου, ἐπιδιορθωθέντα καὶ ἐκδοθέντα ὑπὸ Ἰωάν. Κορνηλίου δὲ Πώβ, (de Pauvv) τῷ 1727., εἰς 4. ἐν Traj. ad Rhen. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Δ Ι. ΠΑΛΑΙΦΑΤΟΣ.

Παλαίφατος ὁ ἐξ Ἀθηνῶν, υἱὸς λέγεται τοῦ Ἀκταίου καὶ τῆς Βιοῦς, ἢ κατ’ ἄλλους, τοῦ Ἰοκλέους καὶ τῆς Μετανείρας, ἢ τοῦ Ἑρμοῦ, ὅστις ἤκμαζε πρὸ τοῦ Ὁμήρου 194.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε πολλὰ εἰς Ἔπη

195,

ἐξ ὧν οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη. Φέρεται δὲ ἓν βιβλίον ὑπὸ τὸ ὄνομά του, Παλαιφάτου περὶ Ἀπίστων ἐπιγραφόμενον, ἐν ᾧ ἐξηγοῦνται αἱ ἀρχαὶ τῶν Μύθων, καὶ αἱ τούτων ἀλληγορίαι. Θέλουσιν ὅτι ἄλλος τις νεώτερος τούτου καὶ συνώνυμος τὸ συνέγραψε, μ’ ὅλον τοῦτο τὸ βιβλίον φαίνεται πολλὰ παλαιὸν, ἐπειδὴ ὁ Ἀπολλόδωρος, καὶ ὁ Διόδωρος Σικελιώτης ἠκολούθησαν τὰς διηγήσεις του.

Ἐκδόσεις. 194 195

Φαβρίκ. Β. Ἑλ. Βιβλ. βιβ. Α΄. κεφ. 21. Εὐδοκ. Ἰωνίαν ἐν σελ. 356.

[95]


Τ

ὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ὡραπόλλωνος, καὶ ἄλλων, καθὼς ἀνωτέρω εἴπομεν, τῷ 1505. εἰς φύλ. «Παλαιφάτου περὶ Ἀπιστων, Palæphati de incredibilibus, Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ὑπὸ Κορνηλίου Τολλίου, μετὰ σημειώσεων, ἐν Ἀμστελοδ. τῷ 1649. εἰς 12. – Καὶ ἐν τοῖς Opuscul. Mythologic. etc. ὑπὸ Θωμᾶ Γάλε, τῷ 1671. ἐν Κανταβριγίᾳ, καὶ τῷ 1688. ἐν Ἀμστελοδ. εἰς 8. – Ἐξεδόθη ἐν Φραγκοφοὺρτ τῷ 1687. εἰς 8. ὑπὸ Παύλου Πάτερ, ὅστις ἐκ Κωνσταντινουπόλεως ἓν χειρόγραφον ἔλαβεν. – Καὶ ἐν Βερολίνῳ τῷ 1787. ἔχον εἰς τὸ τέλος καὶ Ἑλληνο-Γερμανικὸν Λεξικὸν, πρὸς χρῆσιν τῶν νέων.

Δ Ι Ι. ΟΜΗΡΟΣ.

Ὅσον πολλὰς εἰδήσεις ἔχομεν περὶ τούτου τὰ περικλεεστάτου Ποιητοῦ, ἄλλο τόσον

ὀλιγώτερον μᾶς πιστοποιοῦσι περὶ τῶν τῆς ζωῆς του περιστάσεων. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἔζη, ἡ πατρὶς τοῦ, ἡ ἱστορία τοῦ εἶναι τοιαῦτα πράγματα, τὰ ὁποῖα δὲν μᾶς δίδουσιν οὐδεμίαν ἀναμφίβολον ἀλήθειαν. Ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν αὐτὸς ἔζη, αἱ γνῶμαι ἀπὸ ἀρκετοὺς σχεδὸν αἰῶνας εἶναι πολλαὶ καὶ διαφορετικαί· ὁ Ἄγγλος Ἰακκσὼν, ἀνὴρ πεπαιδευμένος εἰς ἄκρον, ἐσύναξεν ἀκριβῶς ὅλας τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν περὶ τοῦ χρόνου τοῦ Ὁμήρου 196, καὶ ἐξ αὐτῶν ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Ὅμηρος ἤκμαζεν ὕστερον ἀπὸ διακόσια ἑβδομήκοντα ἔτη τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου, μεταξὺ τοῦ 900. καὶ 1000. ἔτους πρὶν Χρ. καὶ κατὰ τοῦτο συμφωνοῦσι καὶ αἱ ἐπιγραφαὶ τῶν μαρμάρων τοῦ Ἀρουνδὲλ εἰς τὴν Ὀξωνίαν, καθὼς καὶ ἄλλοι πολλοὶ τῶν Κριτικῶν ἰσχυρῶς τὸ ἐπιβεβαιοῦσι, τάσσοντες ἔτι τοῦτο τὸν χρόνον νὰ ἦτον ἐκεῖνος, ὁ τοῦ Λυκούργου νομοθέτου τῶν Λακεδαιμονίων, ἢ ὀλίγον τι προτήτερον. Ἡ περὶ τῆς πατρίδος του πάλιν ἀβεβαιότης, εἶναι καὶ αὕτη μεγαλητέρα. Ὁ οὐρανὸς, ἡ γῆ, καὶ ὁ ᾅδης, κατὰ τὴν ἔκφρασιν τοῦ Πώπε, ἐρωτήθησαν διὰ νὰ λυθῇ αὕτη ἡ ἀπορία, καὶ μ’ ὅλον τοῦτο ἐστάθη ἀδύνατον. Ὁ Ἀδριανὸς ἠρώτησε τὸ Μαντεῖον, ὁ γραμματικὸς Ἀππίων τὰ πνεύματα, καὶ ἕνας ἀρκετὸς ἀριθμὸς πόλεων φιλονεικοῦσι περὶ τῆς τιμῆς τοῦ νὰ έχωσι τὸν Ὅμηρον ὡς ἕνα τῶν ἐγκατοίκων των. Ἕν παλαιὸν δίστιχον, φανερώνει ἑπτὰ, «Ἑπτὰ ἐριδμαίνουσι πόλεις διὰ ῥίζαν Ὁμήρου Κύμη, Σμύρνα, Χίος, Κολοφὼν, Πύλος, Ἄργος, Ἀθῆναι. Ὁ δὲ Σουΐδας ἀπαριθμεῖ δεκαεννέα· ὁ δὲ περισσότερον τούτων βουλόμενος εἰδέναι, μετιέτω τὸν Ἀλάτιον, περὶ πατρίδος Ὁμήρου 197. Οὗτος θέλει ὅτι ἡ πατρὶς τοῦ Ὁμήρου ἦτον ἡ Χίος, καὶ ἀντιστρατεύεται κατ’ ἐκείνων ὅσοι θέλουσι τὴν Σμύρνην. Αὕτη ἡ δευτέρα γνώμη θεμελιοῦται ἐπάνω εἰς μίαν ἐπιγραφὴν εὑρισκομένην μεταξὺ τῶν στηλῶν τοῦ Πεισιστράτου εἰς τὰς Ἀθήνας, εἰς τὴν μαρτυρίαν τοῦ Κικέρωνος, Στράβωνος, καὶ Γελλίου, καὶ εἰς τὰς ὑπὸ τοῦ Ἀνωνύμου, Ἡροδότου, Πλουτάρχου, καὶ Πρόκλου βιογραφίας τοῦ Ὁμήρου, ἐπιφέροντες ἔτι, ὅτι οἱ Σμυρναῖοι καὶ ναὸν ἔκτισαν, καὶ διάφορα νομίσματα εἰς τιμήν του ἐχάραξαν. Οἱ δὲ ἐξ ἐναντίας, οἱ θέλοντες αὐτὸν Χίον, θεμελιοῦνται εἰς τὰς παλαιὰς μαρτυρίας τοῦ Σιμωνίδου, καὶ τοῦ Θεοκρίτου, ἐπιφέροντες καὶ ἓν γένος τῆς Χίου, Ὁμηρίδαι καλούμενον, τοὺς ὁποίους οἱ Χῖοι ὡς ἀπογόνους τοῦ Ὁμήρου ἐτίμων, καὶ ὅτι καὶ αὐτοὶ ἔκτισαν ἕνα ναὸν πλησίον τῆς Βολλισσοῦ, καὶ νομίσματα πολλὰ ἐχάραξαν εἰς τιμήν του, καὶ τέλος. ὅτι καὶ αὐτὸς ὁ Ὅμηρος εἶναι μάρτυς των, ὅταν εἰς τὸν τοῦ Ἀπόλλωνος Ὕμνον ὀνομάζει τὸν τυφλὸν ἐγκάτοικον τῆς Χίου 198. Ὅσον περισσότερον ὁ Ἀλλάτιος ἐπιβεβαιοῖ, καὶ καλλωπίζει ὡς ἄλλος κολοιὸς, τὴν Ἐν τῷ αὐτοῦ Chronological Antiquicies Vol. II. p. 222. Sqq. Leonis Allatii de patria Homeri. Lugd. 1640. 8. 198 Στίχ. 172. 196 197

[96]


γνώμην του, ἄλλο τόσον ὀλιγώτερον ἠδυνήθη νὰ ἀποῤῥίψῃ ταύτην τὴν ἀμφιβολίαν, καὶ ἡ πατρὶς τοῦ Ὁμήρου, μένει εἰσέτι ἀδιόριστος. Τοιαύτας περιστάσεις εὑρίσκομεν ἀκόμη καὶ διὰ τοὺς γονεῖς του· διαφορετικῶς ὁμιλοῦσι καὶ περὶ αὐτῶν. Ὁ Ἔφορος περὶ Ὁμήρου βιοτῆς, ἥτις παρὰ Πλουτάρχῳ σώζεται, ὀνομάζει τὸν πατέρα του Μαίωνα, ὅστις μετά τινος συγγενοῦς αὐτοῦ Κριθηΐδος πρὶν τοῦ συζευχθῆναι αὐτοὺς, τὸν ἐγεννησαν, δι’ ὃ καὶ ὁ Ὅμηρος Μαιωνίδης καλεῖται· γεννηθεὶς δὲ παρὰ τῷ ποταμῷ Μέλῃ, ἐκλήθη καὶ Μελησιγεννὴς, τὸ δὲ κοινὸν τούτου ὄνομα εἶναι τὸ ὉΜΗΡΟΣ, τὸ ὁποῖον ἔδωκε μεγάλας αἰτίας διαφόρων πεπλασμένων ὑποθέσεων εἰς τὴν Ἱστορίαν του, καθὼς καὶ οἱ γράψαντες αὐτὴν μετὰ ταῦτα ἐζήτουν διὰ τῆς Γραμματικῆς τὴν παραγωγὴν τῆς σημασίας τοῦ ὀνόματός του. Τὸν δὲ περὶ τῆς τυφλότητός του μῦθον, ἀλλέως δὲν ἠμποροῦμεν νὰ τὸν ἀποῤῥίψωμεν, παρὰ μὲ τὰς περιστάσεις τοῦ ἀξιοθαυμάστου του ποιήματος, τὸ ὁποῖον ἀλλέως δὲν τὸν θέλει, παρὰ μὲ ἀνεῳγμένα, καὶ ὀξυδερκῆ ὄμματα, καθὼς ἐπιβεβαιοῖ καὶ ὁ Κικέρων 199. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν Διοδώρου τοῦ Σικελιώτου, εἶχε διδάσκαλόν του τὸν Π ρ ο ν α π ίδ η ν , ἐξ ο ὗ κ α ὶ τ ὴ ν τ έχ ν η ν τ ο ῦ γ ρ ά φ ειν ἔμ α θεν · ἐτ ελ ειο π ο ίη σ ε δὲ τὰς γνώσεις του μὲ τὰς πολλὰς καὶ μακρὰς ὁδοιπορίας καὶ περιηγήσεις εἰς διάφορα μέρη τ ῆς γ ῆ ς · π ερ ιῆ λ περιγράφῃ τὸν κατάλογον τῶν ἀρχηγῶν τοῦ Ἑλληνικου κατὰ τῆς Τρωάδος στόλου, εἰς τὸ Β΄. τ ῆς Ἰ λ ιά δ ο ς · ὥ σ εἰς καιρὸν φιλονεικίας περὶ τῶν ὁροθεσίων τῶν ἐπαρχιῶν των ἔφερον τὸν Ὅμηρον μεταξύτων ὡς Κριτήν 200. Πρὸς τούτοις, περιῆλθε τήν τε μικρὰν Ἀσίαν, καὶ ἄλλα μακρύτερα μέρη, καὶ αὕτη ἡ μακρά του ὁδοιπορία εἰς ἕνα καιρὸν, εἰς τὸν ὁποῖον ἡ εὐκαιρία τοῦ περιηγεῖσθαι δὲν ἦτον τόσον εὔκολος, ἔδωκεν αἰτίαν εἰς ἕνα παλαιὸν Συγγραφέα, ὄχι μὲ ἀθεμελίωτον πιθανότητα, νὰ εἰπῇ, ὅτι ὁ Ὅμηρος ἔπρεπε νὰ ἦτον εἷς τῶν ἐπισήμων πλουσίων ἀνδρῶν, διὰ νὰ ἐκτελέσῃ αὐτὰς τὰς δυσκόλους καὶ μακρᾶς ὁδοιπορίας του. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν ὁδοιπορικῶν του ἐσύναξε τοὺς πολυτίμους θησαυροὺς, δι’ ὧν ἐστόλισε λαμπρῶς τὰ Ποιήματά του, ἐν οἷς ἀποδεικνύεται τὸ ἔξοχον καὶ ἐφευρετικὸν τοῦ νοός του, τὸ βάθος τῶν γνώσεών του, τὸ ζωηρὸν καὶ ἀνεξάντλητον τῆς φαντασίας του, καὶ ἡ μεγαλοπρέπεια τῶν ἐκφράσεών του, καὶ διὰ τῶν ὁποίων ἀπήλαυσε τὴν δόξαν καὶ τὴν ἀθανασίαν, ὥστε καὶ Πατὴρ τῆς Ἑλληνικῆς παιδείας δοξάζεται 201. Εἰς τοὺς τελευταίους χρόνους τῆς ζωῆς του ἔχασε τὸ φῶς τῶν ὀφθαλμῶν του. καὶ ἀπέθανε γηραιότατος.

Συγγράμματα.

κ τῶν λαμπρῶν Συγγραμμάτων του μᾶς σώζονται ἔτι. Ἡ Ἰλιὰς, ἡ Ὀδύσσεια, ἡ Βατραχομυομαχία, οἱ Ὕμνοι, καὶ τὰ Ἐπιγράμματα. Ἡ Ἰλιὰς, τὸ Ἡρωϊκότατον Ποίημα, περιγράφει κυρίως τὴν Μῆνιν τοῦ Ἀχιλλέως, καὶ

τὴν ἐξ αὐτῆς ἐπακολουθήσασαν αἱματοχυσίαν, καὶ τὴν ἐξ αὐτῆς ἐπακολουθήσασαν αἱματοχυσίαν τῶν Ἑλλήνων, ἐν ᾗ ἐνυφαίνει καὶ ὅλην τὴν Ἱστορίαν τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου. Ὁ σκοπὸς τούτου τοῦ Ποιήματος εἶναι νὰ καταπαύσῃ τὴν ὀλέθριαν τῶν Ἑλλήνων πρὸς ἀλλήλους διχόνοιαν, καὶ νὰ διεγείρῃ εἰς τὰς ψυχάς των τὸν ἡρωϊσμὸν μὲ τὸ παράδειγμα τῶν κατορθωμάτων τῶν προγόνων των, καὶ νὰ διδάξῃ δι’ αὐτοῦ, ὅτι ὅλαι αἱ ἐπαρχίαι τῆς Ἑλλάδος, ἔπρεπε νὰ «Ὦ Κοῦραι, τίς δ΄ ὕμμιν ἀνὴρ ἥδιστος ἀοιδῶν Ἐνθάδε πωλεῖται, καὶ τέῳ τέρπεσθε μάλιστα; Ὑμεῖς δ’ αὖ μάλα πᾶσαι ὑποκρίνασθε ἀφ’ ἡμέων. Τυφλὸς ἀνὴρ, οἰκεῖ δὲ Χίῳ ἐνὶ παιπαλοέσση Τοῦ πᾶσαι μετόπισθεν ἀρτιεύσουσιν ἀοιδαί. 199 Tusc. O. 5. c. 39. Traditum est, Homerum cæcum fuisse, et ejus picturam, non Pasin videmus. Quæ regio? quæ ora? qui locus Græciæ? quæ species formæ? quæ pugna? quæ acies? quod remigium? qui motus animorum, qui ferarum, non ita expictus est, ut, quæ ipse non viderit, nos ut videremus effecerit. Velleins I. c. quem si quis cæcum genitum putat, omnibus sensibus orbus est. Ὅν εἴτις τυφλὸν νομίζει, πάσαις ταῖς αἰσθήσεσι πηρός ἐστι. 200 Στράβων. Γεωγρ. βιβλ. Η΄. 201 Fabricius. Biblioth. Græc. lib. c. I. Seqq. Vol. I p. 253. Sqq. Popes Essay, sect. 3. Reimani Ilias post Homerum, Lemg. 1728.

[97]


εἶναι πάντοτε συνδεδεμέναι διὰ τῆς ὁμοψυχίας εἰς τὸ νὰ καταπολεμῶσι τοὺς ἐχθρούς των. Τοῦτο εἶναι ἐκεῖνο τὸ Σύγγραμμα, τὸ ὁποῖον προσήλωσεν ὅλον τὸν θαυμασμὸν τοῦ κόσμου εἰς τὸν Ὅμηρον, καὶ τὸν ἀπεκατέστησεν ἀθάνατον, καὶ τὸν ὁποῖον τινὰς δὲν ἐδυνήθη ἀκόμη νὰ τὸν μιμηθῇ 202. Ὀδύσσεια, καὶ αὕτη παρόμοιον Ποίημα, εἰς ἄλλον ὅμως σκοπὸν ἀποβλέπον. Εὐθὺς ἀφ’ οὗ εἰς τὴν Ἰλιάδα ἀπέδειξεν ὅτι συμφέρει αἱ Ἐπαρχίαι τῆς Ἑλλάδος νὰ εἶναι πάντοτε ἡνωμέναι, μεταφέρει τὸν σκοπὸν τοῦ Ποιήματος διὰ τῆς Ὀδύσσειας ἐπάνω εἰς τὴν διοίκησιν μιᾶς μόνης ἐπαρχίας, ἀποδυκνύων ὑπὸ τὸ σχῆμα τοῦ Ὀδυσσέως δύω μεγάλα ἰδιώματα ἑνὸς διοικητοῦ, τὴν Φρόνησιν εἰς τὰς προσταγὰς, καὶ τὴν Φροντίδα διὰ τὸ ὑπήκουον, καὶ διὰ τούτων αἱ μὲν προσταγαὶ εὐκόλως ἐκτελοῦνται. τὸ δὲ ὑπήκουον μετὰ πίστεως ὑπακούει203. Βατραχομυομαχία, ἤτοι ὁ πόλεμος μεταξὺ τῶν βατράχων κα μυῶν ποντικῶν ἓν ἀστειότατον ἡρωϊκὸν Ποίημα, τὸ ὁποῖον νομίζεται καρπὸς τῆς τοῦ Ὁμήρου νεότητος, ἐν ᾧ παρατηρεῖται τὸ μέγεθος τῆς φαντασίας του. Ὕμνοι. Οὗτοι ὑπὸ τῶν Σχολιαστῶν ἀποδίδονται εἴς τινα Κύναιθον, ἀλλ’ ὁ Θουκυδίδης, ὁ Λουκιανὸς, καὶ ὁ Παυσανίας, τοὺς δέχονται διὰ γνησίου τοῦ Ὁμήρου. Ἐπιγράμματα. Τὰ περισσότερα τούτων ἀναφέρονται ὑπὸ τοῦ Ἡροδότου ἐν τῷ Περὶ Ὁμήρου βιοτῆς, τὰ ὁποῖα ἔχουσι τὴν ἰδίαν ὑπόληψιν οἵαν ἔχει καὶ τὸ σύγγραμμα. Περὶ τούτων τῶν Ποιημάτων κατ’ ἀρχὰς ἦτον εἰς τὴν Ἑλλάδα μία μόνον σκοτεινὴ εἴδησις, ἕως ὅτου ὁ Λυκοῦργος περιεχόμενος τὴν Ἀσίαν, τὰ εὗρεν ἐκεῖ, καὶ ἀντιγράψας αὐτὰ τὰ ἔφερεν εἰς τὴν Ἑλλάδα 204. Δὰν ἦτον ὅμως εἰς τάξιν καθὼς τὴν σήμερον, ἀλλ’ εἰς ἓν συνεχὲς δι’ ὅλου σῶμα, μὲ μόνην τὴν Ἐπιγραφήν των ὡς Μάχη τῶν Νηῶν, κ.τ.λ. 205, καὶ ἐκαλοῦντο ὄχι βιβλία, ἀλλὰ Ῥαψῳδίαι, δι’ ὃ καὶ οἱ ταῦτα ψάλλοντες Ῥαψωδισταὶ ἐκαλοῦντο. Πεισίστρατος δὲ ὁ τῶν Ἀθηνῶν τύραννος, ἐν ἅπασιν ὢν εὐγενὴς, θέλων καὶ ἐν τούτῳ δόξαν ἑαυτῷ περιποιήσασθαι, ἐπιτάξας τοὺς Γραμματικοὺς τόν τε Ἀρίσταρχον, καὶ Ζηνόδοτον, τὰ ἔφερον εἰς τὴν τάξιν ἣν ἄχρι τοῦδε φυλάττουσι, διαχωρήσαντες αὐτὰ εἰς Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσειαν206. Ἐν τῷ μετὰ ταῦτα εἰσφρήσαντα ἐν αὐτοῖς λάθη τινα ἀπὸ τοὺς ἀντιγραφεῖς, ὁ Ἀριστοτέλης μεταχειρισθεὶς αὐτὰ πρὸς διδασκαλίαν τοῦ μεγ. Ἀλεξάνδρου, τἂ ἐκαθάρισε, καὶ τὰ ἐπιδιόρθωσεν 207. Τὰ Ποιήματα ταῦτα δὲν ἔμειναν μόνον εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἀλλ’ ἐξαπλώθησαν εἰς τὰ πέρατα τ ῆς ο ἰκ ο υ μ έν η ς · Ὅρα διεξοδικώτερον τοὺς Ἄγγλους Βλάκβελλ, καὶ τὸν Πώπε, Alex. Popes Essey on the Life, Writings and Learning. of Homer, καὶ τὴν τούτου Γαλλικην μετάφρασιν. Remarques sur Homere. Paris 1728. εἰς 12. τὴν ὑπὸ τοῦ Μαρτίνου, καὶ τὴν ταύτης νεωτέραν. Eloge historique et critique d' Homere. Paris 1749. εἰς 12. καὶ Blakvvell. An Enquirg in to the Life and Writings of Homer The. II. Edit. Lond. 1736. εἰς 8. καὶ τὴν τούτου εἰς τὸ Γερμανικὸν μετάφρασιν, in dem Hamburgische Magarin. Β. 12. 13. καὶ 14. εὐχῆς ἔργον εἶναι νὰ μετεφράζοντο ταῦτα τὰ Συγγράμματα καὶ εἰς τὸ ἡμέτερον ἰδίωμα. 203 Ἐκ τοῦ Λογγίνου περὶ Ὕψους, (Τμῆμ. Θ΄. σελ. 38. Ἔκδ. Zacharia Pearce. Ἀμστελοδ. 1733.) περὶ τῶν τοῦ Ὁμήρου δύο τούτων Ποιημάτων. «Δείκνυσι δ’ ὅμως (ὁ Ὅμηρος) διὰ τῆς Ὀδυσσείας (καὶ γὰρ ταῦτα πολλῶν ἕνεκα προσεπιθεωρητέον), ὅτι μεγάλης φύσεως ὑποφερομένης ἤδη ἴδιόν ἐστιν ἐν γέρᾳ τὸ φιλόμυθον. Δῆλος γὰρ ἐκ πολλῶν τε ἄλλων συντεθεικὼς ταύτην δευτέραν τὴν ὑπόθεσιν, ἀτὰρ δὴ κᾀκ τοῦ λείψανα τῶν Ἰλιακῶν παθημάτων διὰ τῆς Ὀδυσσείας ὡς ἐπεισόδιά τινα τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου, προσεπισφέρειν· καὶ νὴ Δι’ ἐκ τοῦ τὰς ὁλοφύρσεις καὶ τοὺς οἴκτους ὡς πάλαι του προεγνωσμένου τοῖς ἥρωσιν ἐνταῦθα προσαποδιδόναι. Οὐ γὰρ ἄλλα, ἢ τῆς Ἰλιάδος ἐπίλογός ἐστιν ἡ Ὀδύσσεια. Ἀπὸ δὲ τῆς αὐτῆς αἰτίας, οἶμαι, τῆς μὲν Ἰλιάδος, γραφομένης ἐν ἀκμῇ πνεύματος, ὅλον τὸ σωμάτιον δραματικὸν ὑπεστήσατο καὶ ἐναγώνιον· τῆς δὲ Ὀδυσσείας τὸ πλέον διηγηματικὸν, ὅπερ ἴδιον γήρως. Ὅθεν ἐν τῇ Ὀδυσσείᾳ παρεικάσαι τις ἂν καταδυομένῳ τὸν Ὅμηρον ἡλίῳ, οὗ δίχα τῆς σφοδρότητος παραμένει τὸ μέγεθος. Οὐ γὰρ ἔπι τοῖς Ἰλιακοῖς ποιήμασιν ἶσον ἐνταῦθα σώζει τὸν τονον, οὐδ’ ἐξωμαλισμένα τὰ ὕψη καὶ ἱζήματα μηδαμοῦ λαμβάνοντα, οὐδὲ τὴν πρόχυσιν ὁμοίαν τῶν ἐπαλλήλων παθῶν, οὐδὲν τὸ ἀγχίστροφον καὶ πολιτικὸν ταῖς ἐκ τῆς ἀληθείας φαντασίας καταπεπυκνωμένον· ἀλλ’ οἷον ὑποχωροῦντος εἰς αὐτὸν ὠκεανοῦ, καὶ περὶ τὰ ἴδια τέρματ’ ἐρημουμένου, τὸ λοιπὸν φαίνονται τοῦ μεγέθους ἀμπώτιδες κᾂν τοῖς μυθώδεσι καὶ ἀπίστοις πλάνοις· λέγων δὲ ταῦτ’ οὐκ ἐπιλέλησμα τῶν ἐν τῇ Ὀδυσσείᾳ χειμώνων (Ὀδυσσ. Ε. στίχ. 313. καὶ Μ. στίχ. 405.) καὶ τῶν περὶ τὸν Κύκλωπα, καί τινων ἄλλων· ἀλλὰ γῆρας διηγοῦμαι, γῆρας δ’ ὅμως Ὀμήρου. Πλὴν ἐν ἅπασι τούτοις κρατεῖ τὸ μυθικόν. 204 Πλουτάρχ. εἰς Λυκοῦργον. 205 Αἰλιανὸς Ποικ. ἱστορ. βιβ. ΙΓ΄. 14. 206 Clero de Orat. I. 3. ὁ Αἰλιαν. ἔνθα ἀνωτέρω. Εὐστάθ. ἐν Ἰλ. Α΄. στίχ. I. Villoison Anecdota græca. Τόμ. δεύτερ. σελ. 180. 207 Πλούταρχ. εἰς Ἀλέξανδρον. 202

[98]


μετέφρασεν εἰς τὴν γλῶσσαν της. Λάβεος ὁ Ῥωμαῖος πρῶτος εἰς τὸ Λατινικὸν τὰ ἔφερε, καὶ ἑπομένως κατὰ καιροὺς μετεφράσθη εἰς ὅλας σχεδὸν τὰς ὁπωσοῦν πεπαιδευμένας διαλέκτους. Μεταξὺ τῶν Ἑκκλησιαστικῶν δὲν εἶχεν ὁ Ὅμηρος τόσην ὑπόληψιν, ἐπειδὴ ἡ δεισιδαιμονία τοὺς παρεκινοῦσε νὰ τὸν νομίζουσιν ἐφευρετὴν τῆς Εἰδωλολατρείας, ἀλλ’ ἀπήλαυσε πάλιν τὴν δόξαν του ὄχι ὡς ἀρχηγέτης θρησκείας τινὸς, ἀλλ’ ὡς Πατὴρ καὶ Ἡγεμὼν τῆς Ποιητικῆς.

Ἐκδόσεις.

Αἱ ἐκδόσεις τῶν Ποιημάτων τοῦ Ομήρου ἐγένοντο μέρος μὲν τῶν σχολίων, μέρος δὲ

καὶ ἄνευ τούτων, ἐξ ὧν αἱ ἄρισται εἰσὶν αἱ ἑπόμεναι.

Α΄. Ἄνευ τῶν Σχολίων.

μήρου τὰ σωζόμενα, Homeri Opera, Ἑλληνιστὶ ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον, ἐπιμελείᾳ Δημητρίου Χαλκοκονδύλη Ἀθηναίου, καὶ Δημητρίου τοῦ Κρητὸς, μετὰ τοῦ Ἡροδότου καὶ Πλουτάρχου περὶ Ὁμήρου βιοτῆς, ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1488. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φυλ. Ὁμήρου Ἰλιὰς, Ὀδυσσεία, Βατραχομυομαχία, καὶ Ὕμνοι ἐξεδόθ. ὑπὸ I. H. Lederlino καὶ St. Berglero. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1707. εἰς 12. Ὁμήρου Ἰλιάς. Ἑλλ. Λατ. Homeri Ilias græce et Latine. Annotationes in usum Ser. Principis Guilielmi Augusti, Ducis Cumberland, etc. regio jussu scripsit atque edidit Samuel Clarke, S. T. P. Vol. I. II. Edit. Sec. Londr. 1754. εἰς 4. Ὁμήρου Ὀδύσσεια, Homeri Odyssea gr. et lat. item Batrachomyomachia, Hymni, et Epigrammata, Homero vulgo ascripta, edidit, annotationesque, ex notis nonnullis Mstis a Samuel Clarke, S.T.P. defuncto relictis partim collectas, adjecit Samuel Clarke S.R.S. Vol. I. II. Lond. 1740. εἰς 4. Αὕτη ἡ τετράτομος ἔκδοσις, ἐξεδόθη πάλιν ἡ ἰδία ἐν Λειψίᾳ τῷ 1780. Ὁμήρου Ἔπη, ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Βολφίου τῷ 1804. ἐν Λειψίᾳ, εἰς 8. μικρὸν, μὲ ὡραίους χαρακτῆρας, καὶ μετὰ τῶν εἰκόνων τοῦ τε Ὁμήρου, Ἀχιλλέως, καὶ Ἕκτωρος, ἐν δυσὶ τόμοις, ἡ Ἰλιάς. Κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους ἐγένετο ἐν Ἀγγλίᾳ καὶ μία λαμπροτάτη, καὶ πολιτιμωτάτη εἰς φύλ.

Μετὰ τῶν Σχολίων.

Δύο σχολιασταὶ φέρονται τοῦ Ὁμήρου, ὁ παλαιότερος εἶναι ὁ Δίδυμος, ὁ δὲ νεώτερος

ὁ Εὐστάθιος, περὶ τῶν ὁποίων ἐν ἰδίοις τόποις πραγματευσόμεθα. Σχόλια παλαιὰ τῶν πάνυ δοκίμων εἰς τὴν Ὁμήρου Ἰλιάδα, ἐξεδόθ. ἐν Ῥώμη τῷ 1515. εἰς φύλ. – Εἰς τὴν τοῦ Ὁμήρου Ἰλιάδα καὶ Ὀδύσσειαν ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῆς μὲν Ἰλιάδος τῷ 1521. τῆς δὲ Ὀδυσσείας τῷ 1528. εἰς 8. ἐν ταύτῃ εὑρίσκονται καὶ τὰ τοῦ [99]


Πορφυρίου.

Ὁμήρου Ἰλιὰς καὶ Ὀδύσσεια. Ἑλλην. ἐξεδόθη ἐν Βασιλείᾳ τῷ 1535. – Ἑλλ. Λατ. μετὰ τῶν τοῦ Διδύμου σχολ. ἐξεδόθη ὑπὸ Κορνηλίου Σχρεβελίου Cornelii Schrevelii. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ καὶ Λουγδόνῳ, τῷ 1656. εἰς 4. Αὕτη ἡ ἔκδοσις εἶναι πλήρης σφαλμάτων, τὰ σχόλια παρηλλαγμένα, καὶ ὁ πίναξ ἀτελής. Ὁμήρου Ἰλιὰς, καὶ Ὀδύσσεια, Ὕμνοι, καὶ Ἐπιγράμματα, καὶ Τεμάχια, μετὰ τῶν παλαιῶν σχολίων, Homeri Ilias et Odyssea, et ejusdem Scholia, sive interpretatio veterum, μετὰ ἀκριβῶν σημειώσεων, καὶ διαφόρων ἀναγνώσεων, καὶ Πινάκων, καὶ κ. τ. ἐξεδόθ. σπουδῇ Ἰησοῦ τοῦ Βαρνεσίου, opera, et studio, et impensis. Josue Barnes, ἐν Κανταβριγίᾳ Cantabrig. 1711. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει ὁ Βαρνέσιος ἐκτὸς τῶν σχολίων τοῦ Διδύμου, προσέθηκε καὶ ἄλλα τινα. εἰς τὴν ἀρχὴν εὑρίσκονται αἱ παλαιαὶ βιογραφίαι τοῦ Ὁμήρου, καὶ τὰ τοῦ Πορφυρίου εἰς Ὅμηρον, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ μέχρι τοῦδε ἀρίστη ἔκδοσις. Ἔτι ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1800. εἰς 4. Κατ’ αὐτὴν ἐγένετο καὶ ἡ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1803. εἰς 4. Τόμ.

Τοῦ Εὐσταθίου.

Εὐσταθίου Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Παρεκβολαὶ εἰς τὴν Ὁμήρου Ἰλιάδα, ἐν

Ρώμῃ τῷ 1524. ἐν δυσὶ τόμοις, ὧν ὁ πρῶτος ἐγένετο μὲ χοντρότερα γράμματα. – Εἰς τὴν Ὀδυσσείαν, αὐτόθι, 1549. – Πίναξ Ματθαίου τοῦ Δεβάρεως, αὐτόθ. 1550. ὅλον τὸ σῶμα συνίσταται ἀπὸ τέσσαρας τόμους εἰς φύλ. ἐν αὐτοῖς ἐμπεριέχονται καὶ τὸ κείμενον τοῦ Ὁμήρου. Ἐν τούτῳ τῷ πολυμαθεστάτῳ Συγγράμματι, ἐξηγοῦνται οἱ ἰδιωτισμοὶ, αἱ φράσεις, αἱ παροιμίαι, αἱ ἱστορίαι, καὶ οἱ μῦθοι τοῦ Ὁμήρου, καὶ ἄλλα πλεῖστα τοῖς φιλολόγοις ἄξια. – Ἔτι ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1560. ἐν δυσὶ τόμ. εἰς φύλ. παρὰ Hier. Froben. – Ἔτι, ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1730. ἕως ... 33. ὁ πρῶτος, δεύτερος, καὶ τρίτος τόμος εἰς φύλ. περιέχοντες τὰς πέντε πρώτας Ῥαψωδίας τῆς Ἰλιάδος, καὶ τὴν ὑπὸ τοῦ Μ. Σαλβινίου λατινικὴν πρώτην μετάφρασιν· εἰς τὴν ἀρχὴν ἵσταται ὁ βίος τοῦ φιλοπόνου τούτου Μητροπολίτου, καὶ εἰς τὸ τέλος ὁ Πίναξ τῶν τοῦ Ὁμήρου λέξεων τοῦ Ἀσκανίου Περσίου. Τὸ Σύγγραμμα τοῦτο ἦτον νὰ ἐκδοθῇ εἰς δέκα τόμους, ἀλλ’ ἔκτινων περιστατικῶν, ἔμεινεν ἀτελές. Μανουήλου Μοσχοπούλου τοῦ Βυζαντίου σχόλια εἰς τὸ Α΄. καὶ Β΄. τῆς Ἰλιάδος, ἐξεδόθησαν τῷ 1719. εἰς 8. Trai. ad Rhen. Βολφίου Σεβερίου Πίναξ τῶν τοῦ Ὁμήρου λέξεων, ἐξεδόθη ἐν Αἴδελβεργ τῷ 1604. εἰς 4. Οὗτος ὁ Πίναξ εἶναι ἐντελέστερος παρὰ ὁ τοῦ Βαρνεσίου. Ὁμήρου Ἰλιὰς, καὶ εἰς αὐτὴν παλαιὰ σχόλια ἀνέκδοτα, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ ὑπὸ S. B. C. δὲ Βιλλοαζὸν, Johannes Baptista Caspar d' Ansse de Villoison, τῷ 1780. εἰς φύλ. Εἰς ταύτην τὴν Ἔκδοσιν λείπουσιν οἱ τόνοι, εὑρίσκονται δὲ τὰ σημεῖα τῶν στίχων.

Δ Ι Ι Ι. ΗΣΙΟΔΟΣ.

Μετὰ τὸν Ὅμηρον ὁ πλησιέστατος Ποιητὴς εἶναι ὁ Ἡσίοδος, υἱὸς τοῦ Δίου καὶ τῆς [100]


Πυκιμήδης. Ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἔζη κατ’ ἀρχὰς εἰς τὴν Κύμην, μίαν τῶν Αἰολικῶν Νήσων, ἔπειτα ἀναχωρήσας ἐκεῖθεν, καὶ ἐλθὼν εἰς Βοιωτίαν κατῴκησεν εἰς τὴν Ἄσκρην παρὰ τοὺς πρόποδας τοῦ Ἑλικῶνος 208, καὶ ἐδῶ ἀναμφιβόλως ἐγεννήθη ὁ Ἡσίοδός μας, μ’ ὅλον ὅτι τινὲς λέγουσιν ὅτι ἐγεννήθη εἰς τ ὴν Κ ύ μ η ν · ἀ λ λ διηγῆται, ὅτι μίαν μόνην φορὰν ἔπλευσε τὴν θάλασσαν, ὅταν δηλαδὴ ἐκ τῆς Αὐλίδος, διέβη εἰς τὴν Εὐβοίαν, καὶ ὑπῆγεν εἰς τὴν Χαλκίδα 209 ἔνθα λέγουσιν ὅτι ἐφιλονείκησε μετὰ τοῦ Ὁμήρου διὰ τὸ βραβε ῖο ν τ ῆ ς Π ο ιη τ πρὸς μαρτυρίαν τῆς γνώμης των ἐπιφέρουσιν ἐπιγραφὴν τινὰ τὴν ἐπὶ τοῦ Τρίποδος 210, τὸν ὁποῖον πρὸς ἀνταμοιβὴν αὐτὸς ἔλαβεν. Δὲν ἡμποροῦμεν νὰ ἀρνηνθῶμεν ὅμως, ἂν δὲν θελήσωμεν νὰ ἀποῤῤίψωμεν ὅλας τὰς τῶν παλαιῶν περὶ τούτου μαρτυρίας, ὅτι ἡ φιλονικεία συνέβη μεταξύ των, καὶ τὸν γέροντα Ὅμηρον ὁ ζωηρότατος Ἡσίοδος ἐνίκησεν. Εἰς τοὺς τελευταίους χρόνους τῆς ζωῆς του, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Λοκρίδα, ἔνθα εἰς τὸν οἶκον, εἰς τὸν ὁποῖον κατοικοῦσε συνέβη κα ὶ εἷς τ ῶ ν σ υ γ κ α οδος ὅμως μὴ γινώσκων τι περὶ τοῦ συμβάντος, διέκειτο ἡσύχως, ἀλλ’ οἱ ἀδελφοὶ τῆς παρθένου ὑποπτευθέντες καὶ εἰς αὐτὸν, τὸν ἐθανάτωσαν, καὶ τὸν ἔῤῥιψαν εἰς τὴν θάλασσαν, οἱ δὲ δελφῖνες ἀναλαβόντες τὸ σῶμά του, τὸ ἔφερον εἰς τὴν Μολίκρειαν, ἔνθα οἱ Λοκροὶ ἐπανηγύριζον. ἰδόντες δὲ τοῦτο οἱ Λοκροὶ, ὅτι ὁ ἀνὴρ, τὸν ὁποῖον αὐτοὶ ἐτιμοῦσαν μεγάλως, ἐθανατώθη ἀδίκως, παρωξύνθησαν τόσον, ὥστε ἀπεφάσισαν τὴν ἐκδίκησιν, καὶ ἐξετάσαντες, εὗρον τοὺς τοῦτο πράξαντας, τοὺς ὁποίους ζῶντας ῥίψαντες εἰς τὴν θάλασσαν, κατηδάφισαν καὶ τὸν οἶκον αὐτῶν. Ὁ Ἡσιοδος ἐτάφη εἰς τὴν Νέμεαν, καὶ οἱ Νεμεῖς ἔκρυπτον τὸν τάφον του, ἀλλ’ οἱ Ὀρχομενοὶ τέλος πάντων τὸν εὗρον, ὅταν ἔλαβον προσταγὴν ἀπὸ τὸν Μαντεῖον, ὅτι ἂν δὲν μετεκόμιζον τὰ λείψανα τοῦ Ἡσιόδου εἰς τὸν τόπον των, δὲν ἀπεδιώκετο ἡ πανώλη ἥτ ις τ ο ὺ ς ἐπ α ίδ ευεν , κ α ὶ κ τ ίσ α ν τ ες τ ῷ τ ά φ ο ν τ ιν α , ἐπ έθη κ α ν τ ὴ ν δ ε τ ὴ ν ἐπ ιγ ρ α φ ή ν ·

Ἄσκρη μὲν πατρὶς πολυλήϊος, ἀλλὰ θανόντος Ὄστεα πληξίππων γῆ Μινυῶν κατέχει Ἡσιόδου, τοῦ πλεῖστον ἐν ἀνθρώποισι κλέος ἐστις Ἀνδρῶν κρινομένων ἐν βασάνῳ σοφίης.

Συγγράμματα.

πὸ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν φαίνεται ὅτι ὁ Ἡσίοδος συνέγραψε πολλὰ Ποιήματα, ἐξ ὧν τὰ δεκαπέντε ἀπώλοντο, καὶ τρία μόνον ἀπεσώθησαν. Τὸ ἐξαίρετον καὶ περιφημότατον ἐξ αὐτῶν εἶναι τὸ Ἔργα καὶ Ἡμέραι, εἰς τοῦτο δίδει ὁ Ποιητὴς κανόνας τινας περὶ Οἰκονομίας, τὸ ὁποῖον πρὸς τὸν ἀδελφόν του Πέρσην συνέγραψε, διὰ νὰ τὸν ἀπομακρύνῃ ἀπὸ τὰς ἡδονὰς καὶ ῥαθυμίαν, καὶ τοῦτος εἶναι ὁ καθ’ αὑτὸ σκοπὸς τούτου τοῦ Ποιήματος 211. Μεταξὺ τῶν τοῦ Ἡσιόδου Συγγραμμάτων, οἱ Βοιώτιοι τοῦτο μόνον γνωρίζουσιν ὡς γ ν ή σ ιο ν · μ 212 πρώτους ἕν δ εκἀνώνυμος, α σ τ ίχ ο υς ·ἀποῤῥίπτει κ α ὶ ἄ λ λ ο ς τ ις ν εώ τ ερ ο ς ὅλους τοὺς 380. πρώτους στίχους. ἀλλ’ ὁ Παυσανίας ἀναιρεῖ ταύτας τὰς γνώμας λέγων ἐν τοῖς Βοιωτικοῖς, ὅτι οἱ ἐγκάτοικοι τοῦ Ἑλικῶνος εἶχον τοῦτο τὸ βιβλίον γεγραμμένον εἰς πλάκας μολυβδίνους μὲ Ἐπιγραφὴν, Τὸ εἰς Ἔριδας. Ἀσπὶς Ἡρακλέους. Εἶναι ἀκόμη καὶ περὶ τούτου μεγάλαι ἀμφιβολίαι, αἵτινες εἰσέτι ἐπικρατοῦσι. Θεογονία. Τοῦτο εἶναι ἓν Ποίημα περὶ τῆς ἀρχῆς καὶ γενέσεως τῶν θεῶν, καὶ περὶ τούτου μόνον οἱ Βοιώτιοι ἀμφιβάλλουσιν.

208

Ἡσίοδ. Ἔργα καὶ Ἡμέραι. στίχ. 630. -- 638. Αὐτόθ. στίχ. 648. 210 Ἡσίοδος Μούσαις Ἑλικωνίσι τὸν δ΄ ἀνέθηκε, Ὕμνῳ νικήσας ἐν Χαλκίδι θεῖον Ὅμηρον. 211 Daniel Heinsius introduction. 212 Ἐν τῇ φιλολογικῇ ἐφημερίδι τοῦ Αννόβερ. 1752. φύλ. 98. 209

[101]


Ἐκδόσεις.

Δύω λογιῶν ἐκδόσεις φέρονται καὶ τούτου τοῦ Ποιητοῦ, μετὰ σχολίων, καὶ ἄνευ τού-

των. Ἡ πρώτη ἄνευ τῶν σχολίων ἐγένετο ἐν Βενετίᾳ τῷ 1495. εἰς φύλ. μετὰ καὶ ἄλλων Ποιημάτων, παρ ὰ τ ῷ Ἄ λ δ ῳ · κ α ὶ ἔτ ι ἐν τ α ῖς τ ῶ ν Π ο ιη τ Ἡσιόδου τοῦ Ἀσκραίου τὰ σωζόμενα. Hesiodi Ascræi Opera, μετὰ σημειώσεων Ἰωάν. Γεωργ. Γραιβίου Grævii, Ἰωάν. Κλερίκου, Ἰωσὴφ Σκαλιγέρου, Δανιὴλ Ἑϊνσίου, Φραγκίσκου Γουϊετίου, καὶ Στεφάνου Κλερίκου, μετὰ τῆς εἰσαγωγῆς τοῦ Ἑϊνσίου, καὶ Πίνακος τῶν λέξεων, ἐξεδόθη ὑπὸ Γεωργίου Πασορίου Georgii Pasoris, ἐν Ἀμστελοδαμ. τῷ 1701. εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. – Ἔτι ἐξεδόθη καὶ ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1737. εἰς 4. ὑπὸ Θωμᾷ Ῥοβινσὸν, ἥτις ἀνετέθη διαφόροις ἀντιγράφοις, προστιθέντος καὶ τοῦ ἀγῶνος τοῦ τε Ἡσιόδου καὶ Ὁμήρου, μετὰ καί τινων ἄλλων παρατηρήσεων, καὶ τῆς βιογραφίας τοῦ Συγγραφέως, ἐν ᾗ ἀστρονομικῶς διορίζεται καὶ ὁ τῆς ζωῆς του χρόνος. – Ἔτι ἐν Λειψίᾳ δὶς μετὰ ταῦτα, κατὰ τὰς ἀνωτέρω. «Ἔτι μετὰ τῶν τοῦ Φουλβίου Οὐρσινίου σχολίων ἐν τοῖς Carminibus Ἔπεσι τῶν Ἐννέα περιφήμων γυναικῶν, Antw. 1568. ἐν σελ. 212. καὶ 344. «Καὶ ἐν τῷ τοῦ Σ. Λεκτίου σώματι τῶν Ποιητῶν. S. Lectii Corp. Poët. Gr. σελ. 730. «Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐλασ. Ποιητῶν τοῦ Ῥαδ. Βιντερτονίου Rad. Wintertonii, ἐν Κανταβριγ. τῷ 1648. εἰς 4. ἐν σελ. 433. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνα Τόμ. Α΄. σελ. 48.

Δ Π Ι. ΑΡΧΙΛΟΧΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3324. πρὸ Χρ. 660.

Ἀρχίλοχος εἷς τῶν Ποιητῶν, υἱὸς ἦν τοῦ Τηλεσικλέους ἐκ τῆς νήσου Πάρου, ἤκμαζε

δὲ περὶ τὴν ΚΘ΄. Ὀλυμπιάδα. Οὗτος πρῶτος ἔγραψεν Ἰάμβους στίχους, τοὺς ὁποίους μετεχειρίσθη εἰς τὸ φλογερόν του Σατυρικὸν Ποίημα, διὰ τοῦ ὁποίου τόσον σφοδρῶς ἤγγιξε μίαν οἰκογένειαν, ὤστε ἐπροξένησεν εἰς ὅλην αὐτὴν τὸν θάνατον. Ἡ αἰτία τούτου ἦτον ὁ Λυκάμβης, ὅστις ὑποσχεθεὶς πρότερον εἰς τὸν Ἀρχίλοχον τὴν θυγατέρα του εἰς γυναῖκα, μετέπειτα δὲν ἐφύλαξε τὸν λόγον του. Ὁ δὲ Ποιητὴς πρὸς ἐκδίκησιν τῆς ἀπάτης, ἐξέχεε μίαν τοιαύτην χολὴν καθ’ αὐτῶν, ὥστε ὁ Λυκάμβης, ἡ νύμφη, καὶ δύω ταύτης ἀδελφαὶ, ἐκρεμάσθησαν. Τὸ Σατυρικ ὸν τ ο ῦ τ ο φ α ίν ε λαβόντες εὐκαιρίαν, ἀπηγόρευσαν τοὺς στίχους τοῦ Ἀρχιλόχου. Οὗτος ἦτον τοιοῦτος, ὥστε καὶ τοῦ ἰδίου ἑαυτοῦ του ὀλιγώτερον τῶν ἄλλων ἐφείδετο, διηγούμενος ἐπὶ παῤῥησίᾳ ὅλας τὰς μυσαρὰς πράξεις του. Μ’ ὅλον τοῦτο ἠγαπήθη παρὰ τοῦ Ἀπόλλωνος τόσον πολὺ, ὥστε Καλλονδᾶν Κόρακα τὸν Νάξιον τὸν ἐν τῇ μάχῃ φονεύσατα τὸν Ἀρχίλοχον ἀπέβαλεν ἐκ τοῦ ἐν Δελφοῖς Ναοῦ του, καὶ δὲν ἐδυσωπεῖτο ὁ Ἀπόλλων, ἄχρις οὗ ὁ Κόραξ δὲν ἐξιλεώνετο μὲ τὸ πνεῦμα τοῦ Ἀρχιλόχου.

Συγγράμματα. [102]


Τ

ὰ Ποιήματα τούτου κρίνονται ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς, δραστικὰ, φλογερὰ, καὶ ἐμφαντικά. Τὸ δὲ ἐπιτάφιον πρὸς αὐτὰ ἐπὶ γράμμα, εἶχε τοιαύτην ἔννοιαν: ὅτι αἱ Μοῦσαι ἐπέτρεψαν αυτὸν εἰς τοὺς Ἰάμβους, ἵνα μὴ ὑπερέβῃ τὸν Ὅμηρον εἰς τοὺς Ἡρωϊκούς.

Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν Ποιημάτων του σώζονται μόνον μερικὰ τεμάχια, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν μετὰ

τῶν ἄλλων ὀκτὼ Λυρικῶν Ποιητῶν, Pindari et cæterorum octo Lyricorum Carminibus, παρὰ Παύλῳ Στεφάνῳ τῷ 1612. εἰς 12. ἐν σελ. 630. «Καὶ ἐν τῷ τῶν Ποιητῶν σώματι, in corpore Poëtar. Græc· ἐν Γενέβρᾳ τῷ φύλ. Τόμ. β΄. σελ. 130. «Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνα τόμ. Α΄. σελ. 40.

Δ Π Ι Ι. ΑΛΚΜΑΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3374. πρὸ Χρ. 610.

λκμᾶν, εἷς τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν, ἦτον ἀπὸ τὰς Σάρδεις, πρωτευούσης πόλεως τῆς Λυδίας, μετὰ ταῦτα δὲ ἐπολιτογραφήθη εἰς τὴν Λακεδαιμονίαν. Θέλουσιν ὅτι οὗτος ἦν πρῶτος ὁ γράψας ἐρωτικὰ μέλη, τὰ ὁποῖα καὶ ἐν ταῖς συνελεύσεσι ἐψάλλοντο· ἐκτὸς τῆς μεγ κλίσεως, ἣν εἶχε πρὸς τὸ θῆλυ γένος, τὸν ἔκαμε προσέτι περίφημον καὶ ἡ ἀμετρία τῶν φαγητῶν, καὶ ἔχομεν τὴν ἀπόδειξιν. Φαίνεται ὅτι εἰς τὸν καιρόν του ἡ τροφὴ τῶν Ποιητῶν δὲν ἔπ ρ επ ε ν ὰ εἶν α ι ξ υ ν ὴ , κ α θὼ ς εἰς τ ο ὺς μ ετ ὰ τ α ῦ τ α χ ρ ό ν ο υς · ἐπ ειδ ὴ δὲν εἶχε τὴν τύχην καθὼς καὶ οἱ λοιποὶ ἄνθρωποι, νὰ καταφαγωθῇ ἀπὸ τοὺς σκώληκας, ἀλλ’ ἐκαταφαγώθη ἀπὸ τὰς φθείρας.

Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις.

κ τῶν Συγγραμμάτων του δὲν μᾶς ἔμεινεν ἄλλο, εἰμὴ μερικὰ ἀποσπάσματα, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν λοιπῶν ὀκτὼ Λυρικῶν Ποιητῶν. ὅρα τὸ ἀνωτέρω Ἄρθρ. Ἀρχίλοχ. καὶ in Lectii pœt. vet. Gr. Tom. II. σελ. 130.

[103]


Δ Π Ι Ι Ι. ΣΤΗΣΙΧΟΡΟΣ. ἤνθη

Κ. Κ. 3372 πρὸ Χ. 612

ἀπέθ.

3432 526

Στησιχόρος, εἷς τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν, νομίζεται ἀπὸ μερικοὺς υἱὸς τοῦ Ἡσιόδου, γεννηθεὶς εἰς τὴν Ἵμεραν τῆς Σικελίας τῇ ΛΖ΄. Ὀλυμπιάδ. ἐχρημάτησεν εἰς τὸ ἄκρον ἐχθρὸς τοῦ Τυράννου Φαλάριδος, ἀπέθανε δὲ ἐν Κατάνῃ, τῇ Νστ΄. Ὀλυμπιαδι.

Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του ὁ Φαβρίκιος ἀναφέρει ἕνα μεγάλον ἀριθμὸν, τὰ ὁποῖα

παρὰ τοῖς παλαιοῖς ἀναφέρονται, ἐξ' ὧν εἰς ἡμᾶς οὐδὲν ἀπεσώθη, εἰμὴ μερικὰ ἀποσπασμάτια, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν μετὰ σχολίων τοῦ Φουλβίου Οὐρσινίου, ἐν τοῖς Ἔπεσι τῶν ἐνδόξων γυναικῶν, in Carminibus illustr. Fœminarum. Antvv. 1568. εἰς 8. ἐν σελ. 76. καὶ 304. καὶ in Pindari et cæt. VIII. Lyric. Carminibus, ap. P. Steph. 1612. εἰς 12. σελ. 436. «Καὶ in I. Lectii Pœt. ver. Græc. Tom. II. σελ. 99.

Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΣΑΠΦΩ. Ἤνθη Κ. Κ. 3385. πρὸ Χρ. 599.

Ἡ περίφημος Ποιήτρια Σαπφὼ ἐγεννήθη εἰς τὴν Μιτυλήνην τῇ ΛΣΤ΄. ἢ Ζ΄. Ὀλυ-

μπιάδι· ὁ πατὴρ αὐτῆς Σκαμανδρώνυμος ἐκαλεῖτο, ἡ δὲ μήτηρ αὐτῆς Κλεΐς. Μεταξὺ τοῦ εἰκοστοῦ πέμπτου, καὶ τριακοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας της ἀπῆλθεν εἰς Σικελίαν ἕνεκεν τοῦ ἔρωτός της, ὃν εἶχε πρός τινα ἀχάριστον Φάωνα. Εἰς τοὺς πρώτους χρόνους τῆς νεότητός της ἀπέκτησε τόσην κακίστην φήμην, οὖσα δι’ ὅλου ἔκδοτος εἰς τοὺς ἔρωτας, τόσον τοῦ ἑνὸς γένους, ὅσον καὶ τοῦ ἄλλου· ὅσην ἐξ ἐναντίας μετέπειτα καλλίστην ἀπέκτησε διὰ τῆς Ποιητικῆς της. Ἠγωνίσθησαν πολλοὶ τῶν πεπαιδευμένων διὰ νὰ ἀποπλύνουσι τοῦτον τὸν ἀχρεῖον χαρακτῆρα της 213, ἀλλ’ αὐτὴ κρατεῖται εἰς αὐτὸν, οὖσα σφικτὰ δεδεμένη. Τινὲς ἀπέδωκαν τὸ πολίτευμα τοῦτο εἰς ἄλλο πρόσωπον τοῦ αὐτοῦ ὀνόματος, ἀλλ’ οὐχ εὗρον ἀρκετὰς ἀποδείξεις διὰ νὰ ἐπιβεβαιώσουν τὴν γνώμην των. Αὐτὴ κυριευθεῖσα ἀπὸ ἕνα ὑπερβολικὸν καὶ φλογερώτατον ἔρωτα πρὸς νέον τινα Φάωνα, καὶ ἡ ὡραιότης της μὴ ἔχουσα τόσα ἀρκετὰ θέλγητρα διὰ νὰ τὸν κρατήσῃ πιστὸν, παραιτήσας αὐτὴν ἀνεχώρησεν εἰς Σικελίαν. Ἡ δὲ Σαπφὼ βεβιασμένη ὑπὸ τοῦ ἔρωτός της, ἔδραμεν ὀπίσω αὐτοῦ μέχρι Σικελίας, πλὴν ὅλοι οἱ κόποι της ἐστάθησαν μάταιοι. Τέλος πάντων ἐλθοῦσα εἰς ἀπελπησίαν, καὶ διὰ νὰ σβύσῃ τὸν φλογώδη καὶ διακαῆ ἔρωτά της, ἀποφασίσασα ἐπήδησεν ἀπὸ τὸ ὑψηλὸν ἀκρωατήριον τῆς Λευκάδος214, κατὰ τὴν τότε συνήθειαν τῶν ἀπηλπισμένων ἐρατῶν, εἰς τὴν θάλασσαν· καὶ ἐδῶ καλυφθεῖσα 213 214

I. Ch. Wolfius vita Sapphonis, edit. Suæ Præfixa. Στράβ. Γεωγρ. βιβ. Ι΄.

[104]


ὑπὸ τῶν κυμάτων, ἠμποροῦσε νὰ εὕρῃ καὶ τὴν λησμοσύνην, καθὼς καὶ οἱ πρὸ αὐτῆς, ἂν διὰ τῆς Ποιητικῆς της δὲν ἄφεινεν ἓν ἀείμνηστον σημεῖον, τὸ ὁποῖον ἐχαράχθη εἰς τιμὴν αὐτῆς ὑπὸ πολλῶν, εἰς μάρμαρα, εἰς χρυσὸν, εἰς τιμίους λίθους, καὶ εἰς ἄλλα πολλὰ μέταλλα 215· καὶ ταῦτα πάντα, οὐχ’ ὁ ἔρως, ἀλλ’ ἡ Ποιητικὴ εἰς αὐτὴν τὰ ἐπρόσφερεν· ὥστε καὶ ὁ κάλαμος τῶν πεπαιδευμένων ἄχρι τοῦδε δὲν ἔπαυσε μὲ θαυμασμὸν νὰ ἀναφέρῃ τὸ ὄνομα αὐτῆς, καὶ δεκάτην Μοῦσαν νὰ τὴν ὀνομάζῃ.

Συγγράμματα.

Αὕτη κατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν, συνέγραψε πολλὰ καὶ διάφορα Ποιήματα

καὶ συγγράμματα. Τὰ Λυρικά της μόνον ἦτον εἰς ἐννέα βιβλία, ἐκ τῶν ὁποίων εἰς ἡμᾶς οὐδὲν ἄλλο ἀπεσώθη, εἰμὴ δύω ὠδαὶ, καί τινα ἄλλα ἀποσπασμάτια.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδοθησαν ἐν Παρισίοις μετὰ τῶν τοῦ Ἀνακρέοντος τῷ 1556. εἰς 8. Ἔτι ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Θ΄. ἐνδόξων Γυναικῶν μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Φαλβίου Οὐρσινίου τῷ 1568. εἰς 8. Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Η΄. Λυρικῶν Ποιητῶν, τῷ 1612. εἰς 12. Ἔτι ἰδίως, Σαπφοῦς Μέλη, Sapphonis Fragmenta et elogia quotquot in auctoribus antiquis Græcis et Latinis reperiuntur, μετὰ σημειώσεων καὶ σχολίων τοῦ Φολβίου, καὶ πίνακος, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Χριστ. Βολφίου, [cura et studio Ioh. Christ. Wolfii ἐν Λόνδρᾳ (Lond) 1733]. εἰς 4. ἡ ἰδία αὕτη ἐξεδόθη καὶ ἐν τῇ ὑπὸ τοῦ Βολφίου συλλογῃ τῶν Θ΄. ἐνδόξων Γυναικῶν, ἐν Ἁμβούργῳ τῷ 1735. εἰς 4. καὶ αὗται αἱ δύο εἰσὶν αἱ ἄρισται. Τῷ αὐτῷ ἔτει ἐξεδόθησαν καὶ ἐν Λόνδρᾳ Ἑλληνο-Ἀγγλιστὶ, μετὰ τῶν τοῦ Ἀνακρέοντος, παρὰ τῷ Addinson.

Δ Δ. ΗΡΙΝΝΗ.

Ηρίννη, μία τῶν Ποιητριῶν ἦτον ἀπὸ τὴν Λέσβον, ὡς λέγουσι, ἤκμαζε δὲ καὶ αὐτὴ εἰς τὸν καιρὸν τῆς Σαπφοῦς, ἀπέθανεν ὅμως εἰς τὸ δέκατον ἔννατον ἔτος τῆς ἡλικίας της. Ἐστάθη περίφημος εἰς τὴν Ποιητικὴν, καὶ ὑπερέβη τὴν Σαπφὼ εἰς τοὺς ἐξαμέτρους στίχους, ἐκείνη δὲ αὐτὴν εἰς τὰς Ὠδάς 216. Θέλουσιν ὅτι οἱ στίχοι αὐτῆς ἀντιβάλλονται μὲ τοὺς τοῦ Ὁμήρου.

Συγγράμματα.

215 216

Πολυδευκ. Ὀνομαστ. βιβ. δ΄. κεφ. στ΄. τμῆμ. 84. Gotofr. Olearii de Poëtriis græcis observatiomes II. 31.

[105]


Σ

ώζονται εἰσέτι μερικὰ ἀποσπάσματα τῶν Ποιημάτων της, τὰ ὁποῖα ἐξέδωκε τὸ πρῶτον ὁ Φούλβιος Οὐρσίνος.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθησαν μὲ τὰς ὠδὰς τῶν Θ΄. ἐνδόξων γυναικῶν, in Carminibus IX. illustr.

Fœminar. Antvv. 1568. εἰς 8. Καὶ Ἰωάν. Χριστ. Βολφίου Συλλογῇ ἀποσπασματίων τῶν Θ΄. ἐνδόξων γυναικῶν. Ioh. Christ. Wolfii in IX. illustrium Fœminar. Fragmentis et elogiis. Hamburg. 1735. εἰς 4. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἐντελεστέρα. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 58.

Δ Δ Ι. ΑΛΚΑΙΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3385. πρὸ Χρ. 599.

Ἀλκαῖος, εἷς καὶ οὗτος τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν, ἔζη εἰς τὸν αὐτὸν χρόνον τῆς Σαπφοῦς, γεννηθεὶς καὶ εἰς τὴν ἰδίαν πόλιν Μιτυλήνην τῆς Λέσβου, ἤκμαζε δὲ μετὰ κλέους τῇ ΜΔ΄. Ὀλυμπιάδι. Οὗτος δὲν ἤξευρε μόνον νὰ περιτρέχῃ μὲ τὴν λύραν, ἀλλ’ ἤξευρε νὰ φέρῃ καὶ τὴν ἀσπίδα καὶ τὸ ξίφος. Εἰς μίαν μάχην τῶν Μιτυληναίων κατὰ τῶν Ἀθηναίων, ἐστάθη τόσον δυστυχὴς, ὥστε ῥίψας τὰ ἅρματα, τὰ ὁποῖα μ’ ὅλον ὅτι οἱ καταδιώκοντές τον ἐχθροὶ τὰ ἐκρέμασαν εἰς τὸν ναὸν τῆς Ἀθηνᾶς, αὐτὸς ἔπρεπε νὰ φύγῃ. Ἐδίωκε τοὺς τυράννους περισσότερον μὲ τὰς Ὠδάς του, παρὰ μὲ τὸ ξίφος, καὶ ἔγινε πρῶτος καὶ ἡγεμὼν τῶν διωκομένων. Ἔπεσεν ὅμως τελευτα ῖο ν εἰς τ ὰ ς χ ε ὅστις ἀπὸ γενναιότητα, δὲν μετεχειρίσθη κατ’ αὐτοῦ τὴν δύναμίν του.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Διὰ τῶν Συγγραμμάτων του ὁ Ἀλκαῖος ἀπέκτησε μεγάλην φήμην μεταξὺ τῶν πα-

λαι ιῶνδὲ · σκαὶ ώ ζ οαὐτοῦ ν τ α μερικὰ ἀποσπάσμτα, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς ἀνωτέρω Συλλογαῖς τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν, τοῦ τε Φουλβίου Οὐρσινίου, Ἑρρίκου Στεφάνου, καὶ Ἰωάν. Λεκτίου.

[106]


Δ Δ Ι Ι. ΑΝΑΧΑΡΣΙΣ. Ἤκμ. Κ. Κ. 3397. πρὸ Χρ. 591.

νάχαρσις ὁ φιλόσοφος ἦν Γνούρου βασιλέως τῶν Σκυθῶν, μητρὸς δὲ Ἑλληνίδος, ἐξ ἧς μαθὼν τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον, ἔλαβε μεγάλην ἐπιθυμίαν νὰ διδαχθῇ καὶ τὴν Ἑλληνικὴν σοφίαν· ὅθεν ἐλθὼν ἀπ Σόλωνος, ἐξ οὗ καὶ τὴν πολιτικὴν διοίκησιν τῆς Ἑλλάδος, καὶ τὴν εἰς θεοὺς λατρείαν ἐδιδάχθη. Ἐπ α ν ελ θὼ ν δ ὲ εἰς τ ὴ ν π α τ ρ ίδ α τ ο υ ἀ π εφ ά σ ισ ε ν ὰ τ ὰ εἰσ ά ξ ῃ κ α ὶ εἰς τ ο ὺ ς ὁ μ ο γ εν εῖς τ ο υ· κ α ὶ δὴ κρυφίως ἀρξάμενος ἀπετέλη τὴν εἰς θεοὺς λατρείαν ὡς οἱ Ἕλληνες, διδάσκων καὶ τὰ αὐτῶν ἔθιμα. Μαθὼν δὲ τοῦτο ὁ ἀδελφός του Καδουΐδης, ὅστις τότε ἐβασίλευεν εἰς τὴν Σκυθίαν, καὶ ἐν ᾧ ὁ Ἀνάχαρσις ἀπετέλη τὰς λατρείας του, ἀποτοξεύσας αὐτὸν, ἐθανάτωσεν. τελευτῶν δὲ ἔλεγε. «Διὰ μὲν τὸν λόγον ἐκ τῆς Ἑλλάδος σωθῆναι, διὰ δὲ τὸν φθόνον ἐν τῇ οἰκίᾳ ἀπολέσθαι 217».

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν ἀξιομνημονεύτων αὐτοῦ ὁμιλιῶν, σώζονται τινα παρὰ τῷ Λαερτίῳ, Λου-

κιανῷ, καὶ Πλουτάρχῳ. Ἀποδίδουσιν εἰς αὐτὸν τὴν ἐφεύρεσιν τῶν φυσητηρίων, τῆς ἀγκύρας, καὶ τοῦ κεραμικοῦ τροχοῦ. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ περὶ τούτου τοῦ τελευταίου μαρτυρεῖ ὁ Ὅμηρος218, εἶναι πιθανὸν ὅτι ὁ Ἀνάχαρσις πρῶτος εἰς τὴν Σκυθίαν τὰ εἰσέφερεν, ὄχι ὅμως ὅτι καὶ ἐφευρετὴς τούτων ἐστάθη. Λέγουσιν ἔτι, ὅτι συνέγραψεν ἓν Ἡρωϊκὸν Ποίημα, συνιστάμενον ἀπὸ 800. στίχους, ἐν ᾧ περιελάμβανε τὰ ἔθιμα τῶν Σκυθῶν, τὴν διαγωγὴν τῶν Ἑλλήνων, καὶ τὰ κατὰ πόλεμον 219· ἀλλ’ ἐκ τούτων ὁ χρόν ἐπιστοὶ ἂν ὁ Ἀνάχαρσ λάς· κα

Ἐκδόσεις.

ναχάρσιος Επιστολαὶ Θ΄. ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1499. εἰς 4. – Ἔτι Ἑλλ. Λατ. ἐν τῇ ὑπὸ τοῦ Bilh. Lubini, Βιλχέλμου Λουβινίου, συλλογῇ τῶν διαφόρων ἐπιστολῶν. Βενετ. 1601. εἰς 8. Καὶ inter Epistolas græcanicas mutuas. Aurel. Allobr. 1606. fol.

217 Τούτου εἶναι καὶ τὸ σοφὸν ἐκεῖνο ἀπόφθεγμα. «Κρεῖττον ἕνα φίλον ἔχειν πολλοῦ ἄξιον, ἢ πολλοὺς μηδενὸς ἀξίους». 218 Ἐν Ἰλιάδ. Σ. στίχ. 600. «... ὡς ὅτε τις τροχὸν ἄρμενον ἐν παλάμῃσιν. Ἐζόμενος κεραμεὺς πειρήσεται, ... 219 Διογ. Λαέρτ. εἰς τὸν βίον αὐτοῦ.

[107]


Δ Δ Ι Ι Ι. ΣΟΛΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3413. πρὸ Χρ. 569.

Σ

όλων ὁ Ἀθηναῖος υἱὸς ἦν Ἐξεκεστίδου τοῦ ἐκ τῆς Σαλαμῖνος. Οὗτος κατ’ ἀρχὰς διὰ τὴν πτωχικὴν κατάστασιν τοῦ Πατρός του, μετήρχετο τὸν ἐμπορικὸν βίον, καὶ ἐν ταύτῳ ἐσπούδαζε τὰς μαθήσεις, καὶ κατὰ τὴν συνήθειαν τοῦ καιροῦ του εἰς τὴν Ποιητικὴν ἀπεδείξατο 220, διὰ τῆς ὁποίας καὶ ὑψώθη μεγάλως. Τὸ δὲ μέγιστον τούτου ἐπιχείρημα ἦτον, ὁπόταν οἱ Ἀθηναῖοι μετὰ τῶν Μεγαρέων ἠμφισβήτουν περὶ τῆς πατρίδος αὐτοῦ Σαλαμῖνος, καὶ πολλάκις τῶν Ἀθηναίων νικηθέντων, ἐψήφισαν θάνατον τὴν ζημίαν εἰς ἐκεῖνον ὅστις ἤθελε συμβουλεύσ ῃ μ ά χ η ν π ερ ὶ τ δι’ ἑνὸς του ἐνθουσιαστικοῦ ποιήματος 221 παρώρμησε πάλιν τοὺς Ἀθηναίους εἰς μάχην κατὰ τῶν Μεγαρέων, καὶ στρατηγὸν αὐτὸν ψηφισάμενοι, ἐνίκων δι’ αὐτοῦ οἱ Ἀθηναῖοι, καὶ τὴν νῆσον κατεκτήσαντο. Ηὔξησε δὲ πάλιν μετὰ ταῦτα τὴν ὑπόληψίν του, ὅταν διὰ τῆς φρονήσεώς του, εἰς τὸν κατὰ τῶν Κηρηναίων πόλεμον, ἐνικησεν εὐτυχῶς. Ἔπειτα δὲ εἰς μίαν ἀσυμφωνίαν τῶν Ἀθηναίων, ἐκλέχθη ὑπὸ τοῦ δήμου Ἄρχων, ὅτε καὶ τοὺς νόμους ἐξέδωκε, καὶ τὴν Σεισάχθειαν εἰσηγήσατο 222, δι’ ὧν ἔμεινε τὸ ὄνομά του ἀθάνατον. Τοῦτο ἐγένετο κατὰ τὴν ἀκριβῆ χρονολογίαν τοῦ Ἰακσὸν 223 περὶ τὰ 569. ἔτη πρὸ Χριστοῦ. Ἀποδοὺς λοιπὸν τὸ πρὸς τὴν πατρίδα του ὀφειλόμενον χρέος, εἶπε, βεβοήθηκά σε καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ, ἀπέπλευσεν εἰς Α ἴγ υ π τ ο ν , εἰς Κ παρεκάλεσε τοὺς Ἀθηναίους, τοὐλάχιστον ἀδιακόπως νὰ ἐξακολουθήσωσι τὰς διαταγὰς τῶν νόμων του δέκα χρόνους. Εἰς ταύτην τὴν περιήγησίν του ἐπεσκέψατο τὸν Ἄμασιν βασιλέα τ ῆς Α ἰγ ύ π τ ο υ· ἂ τῶν Λυδῶν Κροῖσον, ἢ εἰς ἄλλην δευτέραν, δὲν εἶναι ἀκόμη βέβαιον. Περὶ δὲ τὸ ὀγδοηκοστὸν ἔτος τῆς ἡλικίας του ἀπέθανεν εἰς Κύπρον, τὸ δὲ σῶμα του μετακομισθὲν, ἐτάφη εἰς Σαλαμῖνα.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν συγγραμμάτων τοῦ Σόλωνος, σώζονται ἀκόμη οἱ Νόμοι, Ἐπιστολαὶ, καὶ

Ἀποφθέγματα. Τοὺς περὶ τῶν νόμων Συγγραφεῖς ἀναφέρει διεξοδικώτατα ὁ Φαβρίκιος 224, καὶ ὅστις ἐπιθυμεῖ νὰ λάβῃ μίαν καλὴν ἰδέαν περὶ τούτων, πρέπει νὰ σπουδάσῃ ἀκριβῶς τὴν πολιτικὴν κατάστασιν τοῦ τότε καιροῦ, ἀλλέως, μάταιος ἤθελεν εἶναι ὁ κόπος του. Μεταξὺ τῶν ἀποδιδομένων σφαλμάτων τοῖς νόμοις, τάσσεται ἀδίκως καὶ τοῦτο, ὅτι ὁ Σόλων περὶ τῆς τῶν Θεῶν λατρείας, οὐδὲν ἐνομοθετήσατο. Δὲν ἦτον ὅμως ἀναγκαῖον, ἐπειδὴ ὁ Τριπτόλαιμος, κα ὶ ὁ Δράκω ν ἀρ ἦτον, ὄχι νὰ καταλύσῃ τοὺς νόμους τοῦ Δράκοντος, ἀλλὰ νὰ ἀποδιώξῃ τὴν διχόνοιαν, καὶ νὰ ἀνακαλέσῃ τὴν κοινὴν εἰρήνην καὶ ἡσυχίαν τοῦ λαοῦ. Τὰ ἀποφθέγματά του συνεγράφησαν εἰς Ἐλεγείους στίχους, τὰ ὁποῖα καὶ ἀπὸ τοὺς 220

Τὰς ἐπιγραφὰς τῶν Ποιητικῶν του Συγγραμμάτων ἀναφέρει ὁ Φαβρίκιος ἐν τῇ αὐτοῦ Ἑλλην. Βιβλιοθ. βιβ. β΄. κεφ. ΙΙ. καὶ 7. τόμ. Α΄. σελ. 441. καὶ ἐν τοῖς σημειώμ. αὐτόθι. 221 Ἵομεν εἰς Σαλαμῖνα μαχησόμενοι περὶ νῆσον Ἱμερτῆς, χαλεπὸν τ’ αἶσχος ἀπωσόμενοι. 222 Τὸ δὲ ἦν λύτρωσις σωμάτων τε καὶ κτημάτων. Καὶ γὰρ ἐπὶ σώμασιν ἐδανείζοντο, καὶ πολλοὶ δι’ ἀπορίαν ἐθήτευον. Ἑπτὰ δὴ ταλάντων τὸ ὅμοιον προὔτρεψε πρᾶξαι. Διογ. Λαέρτ. 223 Chronological Antiquities Vol. II. p. 240. Seqq. 224 Ἔνθα ἀνωτέρω.

[108]


παλαιοὺς ἐθαυμάζοντο μεγάλως 225.

Ἐκδόσεις τῶν Νόμων.

Οἱ νόμοι ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον μὲ ἐπιγραφὴν τοιάνδε. Jurisprudentia Vetus, Draco-

nis et Solonis leges, gr. lat. Pardulpho Prateio Collectore et interprete, Lugd. 1559. 8. ὅ ἐστι, Νομικὴ παλαιά. Δράκοντος καὶ Σόλωνος νόμοι. Ἑλλην-λατιν· συλλεχθέντες ὑπὸ Παρδούλφου Πρατεΐου. Ὁ Πρατέϊος παρηλληλισε τούτους τοὺς νόμους μὲ τοὺς τῶν Ῥωμαίων. Ἔχομεν ἐκ τούτου ἀκόμη, καὶ ΙΒ΄. παραλειπόμενα τῶν νόμων τοῦ Σόλωνος, τὰ ὁποῖα ἐξοδόθησαν ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ βιβλίῳ de Jurisprudentia Media. ἐν Λουγδ. 1561. Tὸ δὲ πρῶτον εὑρίσκεται ἐκδεδομένον μετὰ προσθήκης καὶ in Ev. Ottonis Thes. J. R. τόμ. V.

Σόλωνος Νόμοι.

I

n Samuel Petiti Legibus Atticis. Paris 1635. fol. Σαμουὴλ Πετίτου νόμοι Ἀττικοὶ, ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις Ἑλληνο-λατινιστί. Τοῦτο τὸ πολυμεθέστατον βιβλίον ἕνεκεν τῆς σπανιότητός του, ἐτυπώθη ἐκ δευτέρου ὑπὸ τοῦ Ἐϊνεκκίου Heineccii, μετὰ τῆς ὑπ’ αὐτοῦ συλλογῆς τῶν νομικῶν, in Jurisprudentia Romana et Attica. Tom. III. Καὶ ἐν τῇ Ἑλληνικῇ Ἀρχαιολογίᾳ Ἰωάννου τοῦ Ποτερίου. Archæologia Græca ---- per Johannen Poterum, Lugduni Betavor. 1702. fol. max. 226. Τὰ Ἀποφθέγματα, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν τὰ λείψανα τούτου, εὑρίσκονται ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ποιητῶν Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τόμ. β΄. σελ. 468. Καὶ in gnomographis Frider. Sylburgii. Heidlberg. 1591. εἰς 8. Καὶ Ἑλλ. Λατ. in Pœtis minoribus. Rad. Wintertonii. Cantabr. 1684. εἰς 8. Εἰς τὴν Συλλογὴν δηλ. τῶν ἐλασσόνων Ἑλλήνων Ποιητῶν, ὑπὸ Ραδ. Βιντερτονίου, καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. Τόμ. Α΄. σελ. 64.

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΙΣΩΠΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3412. πρὸ Χρ. 572.

Αἴσωπος ὁ ἐκ τοῦ Κοτυαίου τῆς Φρυγίας, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Σόλωνος, καὶ τῶν λοιπῶν σοφῶν τῆς Ἑλλάδος. Γεννηθεὶς κατὰ δυστυχίαν δοῦλος, ἔπρεπε κατὰ τὴν κατάστασίν 225

Τὸ παρὰ τῷ Διογ. Λαερτ. φερόμενον, οὐχ ἧττον μοὶ δοκεῖ τῶν ἄλλων. «Φίλους μὴ ταχὺ κτῶ, οὓς δ’ ἂν κτήσῃ μὴ ἀποδοκίμαζε. 226 Αὕτη ἡ πολυμαθεστάτη Ἀρχαιολογία μετεφράσθη εὐθὺς εἰς τὸ Ἀγγλικὸν, τῷ δὲ 1775. ἐξεδόθη καὶ εἰς τὸ Γερμανικόν· εὐχῆς ἔργον εἶναι νὰ μεταφρασθῇ καὶ εἰς τὸ Ἑλληνικόν· ἧς ἡ Γερμανικὴ μετάφρασις προκριτωτέρα διὰ τὰς προσθήκας.

[109]


του νὰ δουλεύσῃ καὶ πολλοὺς αὐθέντας. Μεταξὺ τούτων ὁ φιλόσοφος Ἰάδμων ὁ Σάμιος, ἕνεκεν τῆς ἀγχινοίας του τῷ ἐχάρησε τὴν ἐλευθερίαν. Ὡς πρὸς τὸ ἐπίλοιπον τῆς Ἱστορίας τούτου τοῦ ἀνδρὸς, ὂν τὸ ὑποκείμενον μεγάλον ἀμφιβολιῶν καὶ ἀμφισβητήσεων, δὲν πρέπει νὰ κρατήσω ἐνταῦθα τὸν λόγον μου περισσότερον. Λέγουσι τέλος πάντων ὅτι συκοφαντηθεὶς ἀπὸ τοὺς ἐγκατοίκους τῶν Δελφῶν, κλοπείας χρυσῆς τινος φιάλης ἐκ τοῦ ναοῦ τοῦ Ἀπόλλωνος, ἐκρεμνίσθη ὑπ’ αὐτῶν ἀπότινος ὑψηλῆς ἀποτόμου πέτρας, καὶ ὅτι τὸν ἄδικόν του τοῦτον θάνατον, τὸν ἐκδικήθη ὁ Ἀπόλλων διὰ πολλῶν ἐτῶν ἀκαρπίαν τοῦ τόπου των. Περὶ δὲ τῆς ἀσχήμου μορφῆς αυτοῦ, τὴν ὁποίαν Μάξιμος ὁ Πλανούδης τῷ ἀπονέμει, εἶναι μεγάλη ἀμφιβολία, καὶ τοῦ ὁποίου αἱ εἰδήσεις εἶναι μεγάλως ἐσφαλμέναι, καὶ μὴ ἔχοντες τινα βεβαιότητα, δὲν πρέπει νὰ πιστεύσωμεν μήτε ἐξ αὐτῶν οὐδέν.

Συγγράμματα.

Οἱ μῦθοι τοῦ Αἰσώπου εἶναι γνωστοὶ εἰς ὅλους. Εἶναι ὅμως φιλονεικία περὶ αὐτῶν, ἂν

ὁ Αἴσωπος τοὺς συνέγραψεν, ἢ ἄλλος τις. Ἀπὸ τὸν Ἀριστοφάνην, Πλάτωνα, καὶ Ἀριστοτέλην, οἵ τινες ἀναφέρουσι περὶ τῶν Μύθων τούτων, δὲν μανθάνομεν, ἂν αὐτοὶ γεγραμμένοι ἦτον εἰς τοὺς καιρούς των, ἢ δι’ ἀκοῆς, καὶ διὰ ζώσης φωνῆς μόνον ἐφέροντο, μεταξὺ τῶν ἀνθρώπων. Ἐξ ἐναντίας, ὁ Ἀφθόνιος, Σουΐδας, καὶ Εὐστάθιος λέγουσιν, ὅτι ὁ ἴδιος αὐτὸς τοὺς συνέγραψε. Τούτων λοιπὸν τῶν ἀμφισβητημένων Μύθων φέρονται διάφοροι Συλλογαί. Εἶναι ὅμως βεβαιότατον, ὅτι οὐδεὶς τῶν Μύθων δὲν σώζεται, εἴτε καθὼς τὸν εἶπεν, εἴτε τὸν ἔγραψεν ὁ Αἴσωπος.

Ἐκδόσεις.

Μ

ύθοι Αἰσώπου καὶ Γαβρία. Ἐξεδόθησν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ, παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1505. εἰς φύλ. (ὅρα τὸ Ἄρθρον Ὧρος). Αὕτη ἡ Συλλογὴ περιέχει 149. Μύθους, καὶ φαίνεται ὅτι Μάξιμος ὁ Π λ α ν ο ύδ η ς ε χειρόγραφον αὐτοὶ οἱ ἴδιοι δὲν εὑρίσκονται. Mythologia Aesopica, in qua Aesopi fabulæ Græcolatinæ 297. quarum 136. primum prodeunt. etc. Μυθολογία Αἰσωπικὴ, ἐν ᾗ περιέχονται 297. Γαβρίου μῦθοι, Ἀνωνύμου μ ῦθο ι π α λ α ιο ί. Φ λατινικῆς βιβλιοθήκης, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰσαὰκ Νικολάου Νευελετίου, μετὰ τῶν αὐτοῦ σημειώσ. ἐν Φράγκοφουρτ. τῷ 1610. καὶ τῷ 1660. εἰς 8. Τῆς δευτέρας ἐκ τῶν δύο τούτων ἐκδόσεων, διαφέρει μόνον ὁ Τίτλος τοῦ βιβλίου. Οἱ προστεθιμένοι 136. μῦθοι ἐλήφθησαν ἀπὸ πέντε διάφορα χειρόγραφα, οἵ τινες φαίνονται ὅτι εἶναι Μοναχῶν τινων Συγγράμματα, καθὼς φαίνεται εἰς τὴν σημειωσιν τοῦ 152. καὶ 272. μύθου. Τὰ χειρόγραφα τούτων δὲν περιεῖχον οὐδένα ἐκ τῶν ἐν τῇ Βενετίᾳ ἐκδοθέντων. «Μύθων Αἰσωπείων Συναγωγή. Fabularum Aesopiarum Collectio. græ. lat. μετὰ τοῦ βίου τοῦ Αἰσώπου Λατιν. Ἐξεδοθ. ὑπὸ Ἰωάν. Γοττοφρ. Χαουπτμάνιου, ἐν Λειψίᾳ τῷ 1742. εἰς 8. Ὁ ἀριθμὸς τῶν μύθων ταύτης τῆς ἐκδόσεως ἀναβαίνει ἕως τῶν 361. ἐν τῷ τέλει εὑρίσκονται προσθῆναι τινες, σημειώσεις, καὶ διάφοροι ἀναγνώσεις. Αἱ ἐν τῇ Βενετίᾳ συχναὶ ἐκδόσεις τῶν Αἰσωπείων Μύθων, εἶναι πάντῃ ατελεῖς.

[110]


Δ Δ Π. ΦΑΛΑΡΙΣ. Κ. Κ. 3417. πρὸ Χρ. 567.

Φ

άλαρις, ὁ περίφημος τύραννος τῶν Ἀκραγαντίνων, ἕνεκεν τῆς σκληρότητός του εἶναι ἐξ ἀρχῆς ἀκουστός. Οὗτος ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀστυπαλαίαν πόλιν τῆς Κρήτης, καὶ ἐπιμιχθεὶς εἰς τὴν πατρίδος του διοίκησιν, ἠναγκάσθη διὰ τοῦτο νὰ ἀναχωρήσῃ ἐκεῖθεν, καὶ νὰ καταφύγῃ εἰς τὴν Ἀκράγαντα πόλιν τῆς Σικελίας, ἔνθα διὰ τῶν πανουργιῶν του ἥρπασε τὴν διοίκησιν ταύτης τῆς πόλεως, κατὰ τὴν ΝΒ΄. Ὀλυμπιάδα. Καὶ ὢν ἐν ταύτῃ τῇ ἐξουσίᾳ ἔδειξε τόσην σκληρότητα εἰς τοὺς ὑπηκόους του, ὥστε οὐδεὶς τῶν Ἱστορικῶν δὲν ἔλλειψε τοῦ νὰ μὴ ἀναφέρῃ τὴν θηριώδη του γνώμην. Μεταξὺ τῶν σκληρῶν κολαστηρίων ὅσων μετεχειρίσθη διὰ νὰ παιδεύῃ ἀνελεημόνως τοὺς δυστυχεῖς ὑπηκόους του, εἶναι καὶ ὁ περίφημος χάλκινος βοῦς, τὸν ὁποῖον ἐφεῦρεν ἕνας τεχνίτης Ἀθηναῖος Περίλλος τοὔνομα, τὸν ὁποῖον ἐκατασκεύασε τοιουτοτρόπως, ὥστε ἐν ᾧ ὁ ἄνθρωπος ἐκαίετο κεκλεισμένος ἔνδον τῆς κοιλίας τοῦ βοὸς, αἱ φωναί του ἔκβαινον ἀπὸ τὸ στόμα τῆς μηχανῆς ἀπαραλλάκτως ὡς τοῦ βοὸς τὰ μυκάσματα. Ἀλλ’ εἶχε τὴν τύχην αὐτὸς πρῶτος ὁ τεχνίτης νὰ κάμῃ τὸ πείραμα, κατακαεὶς διὰ προσταγῆς τοῦ τυράννου μέσα ε ἰς τ ὸ ν χ ά λ κ ιν ο ἐπροξένησε τὸν εὐγενῆ θάνατον εἰς πολλοὺς ἀνθρώπους, ἦτον ἄξιος μιᾶς τοιαύτης ἀνταποδόσεως. Ἡ ἀπόδειξις, τὴν ὁποίαν ἐκ τῶν ἐπιστολῶν προβάλλουσιν ἐναντίον τῆς σκληρότητος τοῦ Φαλάριδος, δὲν ἔχει τόσην ἰσχὺν, καθὼς θέλομεν ἰδεῖ κατωτέρω. Περὶ δὲ τοῦ θανάτου τούτου τοῦ τυράννου δὲν ἔχομεν οὐδεμίαν βεβαιότητα.

Συγγράμματα.

Ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Φαλάριδος φέρονται ἑκατὸντεσσαράκοντα ὀκτὼ Ἐπιστολαί. Περὶ

τούτων οὐδεμία μνεία γίνεται παρὰ τοῖς παλαιοῖς Συγγραφεῦσι, καὶ ὁ ἴδιος κριτικώτατος Φώτιος ἀμφιβάλλει εἰς αὐτὰς, καθὼς καὶ ἄλλοι πολλοὶ ὁ δὲ νεώτερος τῶν Κριτικῶν Βεντλέϋ, ἀκολουθήσας τὴν ἰδίαν γνώμην ἀπέδειξεν ἰσχυρῶς, ὅτι εἰσὶν ὑποβολιμαῖαι 227. Τὸ ἴδιον ὕφος τῶν ἐπιστολῶν ἐπιμαρτυρεῖ. ἐπειδὴ κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους οἱ Σικελοὶ ὡμιλοῦσαν καὶ συνέγραφον Δωρικῶς. αἱ δὲ ἐπιστολαὶ εἶναι συγγεγραμμέναι Ἀττικῶς, ὅπερ ἀντίκειται τῇ συνηθείᾳ τῶν Σικελῶν. Τὰς ἀποδίδουσι λοιπὸν πιθανῶς εἰς τινα τῶν σοφιστῶν Ἀδριανὸν τοὔνομα, ὅστις ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Μάρκου Ἀντωνίου, περὶ οὗ καὶ ὁ Σουΐδας λέγει, ὅτι συνέγραψεν Ἐπιστολὰς, λόγους ἐπιδεικτικοὺς πρὸς Φάλαριν.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν διαφόρων Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν, ἐν Βε-

νετίᾳ τῷ 1499. εἰς 4. παρὰ τῷ Ἄλδῳ, μετέπειτα δὲ ἐξεδόθ. καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς Συλλογαῖς τῶν Ἐπιστολῶν, ἰδίως δὲ Φαλάριδος Ἐπιστολαὶ. Phalarides -- Epistolæ ex Manuscr. recensuit. μετὰ σημειώσεων καὶ τῆς τοῦ Φαλάριδος Βιογραφίας, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Καρόλου Βοΰλου, Carl. Boyle, ἐν Φαβρίκ. Ἑλλ. Βιβ. βιβ. Β΄. c. 10. καὶ Ι. τόμ. Α΄. σελ. 405. Car. Boylei vita Phalaridis præfixa Epistolis Tyranni. 227

[111]


Ὀξωνίᾳ τῷ 1718. εἰς 8. – Ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Κάσπαρ Βαλκεναρίου τῷ 1777. εἰς 4. ἐν Γραινίγγῃ. Græningæ, καὶ αὕται αἱ τελευταῖαι εἰσὶν αἱ ἄρισται.

Δ Δ Π Ι. ΜΙΜΝΕΡΜΟΣ.

Μ

ίμνερμος, εἷς τῶν Ποιητῶν, ἦτον Κολοφώνιος, καὶ ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Σόλωνος. θέλουσιν ὅτι οὗτος εἶναι ὁ ἐφευρετὴς τῶν πενταμέτρων στίχων, ἐστάθη δὲ περίφημος εἰς τὰ Ἐλεγεῖα, δι’ ὃ καὶ Λυγιαστάδης ἐκλήθη διὰ τὸ ἐμμελές. Σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπασματα.

Ἐκδόσεις.

Τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν ἡρωϊκῶν Ποιητῶν, Ἑῤῥίκου

Στεφάνου ἐν σελ. 484. καὶ μετὰ σχολίων Φουλβίου Οὐρσυνίου ἐν τῇ ὑπ’ αὐτοῦ Συλλογῇ τῶν Θ΄. ἐνδόξων Γυναικῶν, ἐν σελ. 227. καὶ 347. Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν ἐλασσόνων Ποιητῶν Ῥαδ. Βιντερτονίου. Rad. Wintertonii. σελ. 462. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ τόμ. Α΄. σελ. 60. καὶ τόμ. Β΄. σελ. 522.

Δ Δ Π Ι Ι. ΙΒΥΚΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3423. πρὸ Χρ. 561.

Ἴβυκος, εἷς τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν, Φυτίου υἱὸς, ἦτον ἀπὸ τὸ Ῥήγιον τῆς Ἰταλίας,

μετὰ ταῦτα δὲ ἀπῆλθεν εἰς Σάμον εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Τυράννου Πολυκράτους 228. ὁ δὲ Σουΐδας διηγεῖται καί τινα ἄλλα καὶ περὶ τοῦ θανάτου του, ἀλλ’ ὡς ὕποπτα εἰς τοὺς Κριτικοὺς τὰ ἀποσιωπῶμεν.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Οὗτος συνέγραψεν ᾠδὰς εἰς ἐννέα βιβλία, Δωρικῇ διαλέκτῳ, ἐξ ὧν σώζονται τινα 228

Lil. Greg. Gyraldi Dial. IX. de Pœtarum Historia.

[112]


ἀποσπασμάτια, ἐκδοθέντα μετὰ σχολίων τοῦ Φουλβίου Οὐρσινίου, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Θ΄. ἐνδόξων Γυναικῶν, ἐν σελ. 115. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου συλλογῇ τῶν Ποιητῶν τῇ ἐκδοθείσῃ εἰς 12. τῷ 1612. ἐν σελ. 444. καὶ Παρ’ Ἀθηναίῳ διεσπαρμένα ἐν Βιβλ. ΙΓ΄. καὶ ΙΕ΄.

Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΘΕΟΓΝΙΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3436. πρὸ Χρ. 548.

Θ

έογνοις, εἷς τῶν Ποιητῶν, δὲν ἐγεννήθη εἰς τὰ Μέγαρα τῆς Σικελίας, ὥς τινες κακῶς ὑπέλαβον, ἀλλ’ εἰς τὴν Ἀττικὴν, ἀπῆλθεν ὅμως καὶ εἰς Σικελίαν κατὰ τὴν ἰδίαν του μαρτυρίαν 229. ἦν δὲ ἐξ ἐπισήμου γένους, ἀλλ’ ἐξορισθεὶς μετὰ ταῦτα ἐκ τῆς πατρίδος του μετὰ τῆς γυναικός του Ἀργυρίδος, ἔζησεν εἰς τὰς Θήβας τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του.

Συγγράμματα.

κ τῶν Συγγραμμάτων του σώζονται εἰσέτι μερικὰ γνωμικὰ σχεδὸν ἕως 1238 εἰς Ἐλεγείους στίχους. Φαίνεται ὅτι τοῦτο τὸ βιβλίον ἐκ δύω ἄλλων εἰς ἓν ἐξυφάνθη.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ μετὰ τῶν τοῦ Ἡσιόδου, καὶ Θεοκρίτου, τῷ 1495.

εἰς φύλ. παρὰ τῷ Ἄλδῳ. Ἔτι ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ποιητῶν Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, Καὶ ἐν τῇ τοῦ Ῥαδ. Βιντερτονίου. ἐν σελ. 347. Καὶ in Opere aureo. Mich. Neandri, cum Prolegomenis and Commentariis. ἐν Τόμ. Α΄. σελ. 121. ἰδίως δὲ «Θεόγνιδος Μεγαρέως, γνῶμαι. Theognis Megar. Sententiæ Græco latinæ. μετὰ σημειώσεων, Πίνακος τῶν λέξεων καὶ φράσεων, καὶ τῶν σχολίων Ἰωακεὶμ Καμεραρίου, καὶ διαφόρων ἀναγνώσεων, ἐξεδόθη ὑπὸ Φολφγάγγη Σεβερίου Wolfgangi Severii, ἐν Λειψίᾳ. 1620. εἰς 8. καὶ αὕτη εἶναι ἡ ἀρίστη.

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΦΩΚΥΛΙΔΗΣ. 229

Ἐν στίχῳ 781.

[113]


Φ

ωκυλίδης ὁ Μιλήσιος ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Θεόγνιδος. Φέρει τὸ ὄνομα τούτου ἓν γνωμικὸν Ποίημα, παρόμοιον ὡς τὸ τοῦ Θεόγνιδος, ἀλλὰ περὶ τούτου οὐδεμία μνήμη γίνεται παρὰ τοῖς Παλαιοῖς συγγραφεῦσι, μήτε παρὰ τοῖς Ἐκκλησιαστικοῖς, μ’ ὅλον ὅτι τοῦτο συμφωνεῖ μετὰ τῶν Ἰουδαϊκῶν, καὶ Χριστιανικῶν Συγγραμμάτων, κατατρέχων τοὺς Ἐθνικούς. Εἶναι γνώμαι, ὅτι συνεγράφη ἀπό τινα ἀνώνυμον νεώτερον Χριστιανὸν, ἢ παλαιότερον Ἰουδαῖον, ἐπειδὴ παρατηρεῖται, ὅτι δὲν εὑρίσκεται οὐδὲμία λέξις ἐν αὐτῷ, προερχομένη ἀπὸ τὸν κάλαμον ἑνὸς Ἐθνικοῦ.

Ἐκδόσεις.

Τοῦτο τὸ ὑποβολιμαῖον Σύγγραμμα ἐξεδόθη εἰς τὰς Συλλογὰς τῶν Ποιητῶν τὰς

ἀνωτέρω εἰρημένας.

Δ Δ Δ. ΑΝΑΚΡΕΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3452. πρὸ Χρ. 532.

Ἀνακρέων, εἷς τῶν λυρικῶν Ποιητῶν, ἐγεννήθη εἰς τὸ Τήϊον ἢ Τέω, πόλιν τῆς Ἰωνίας, ἤνθη δὲ περὶ τὴν ΞΒ΄. Ὀλυμπιάδα. Κατὰ τὴν ἀκριβῆ χρονολογίαν τοῦ Βαρνεσίου ἐγεννήθη τῷ β΄. ἔτει τῆς ΝΕ΄. Ὀλυμπ. ἐξεμάκρυνε δὲ τὸ ζῆν μέχρι τοῦ ὀγδοηκοστοῦ πέμπτου ἔτους τῆς ἡλικίας του, καὶ ἀπεπνίγη ἔκ τινος κόκκου σταφίδος. Διατρίψας ἀρκετοὺς χρόνους ἐν Σάμῳ παρὰ τῷ τυράννῳ Πολυκράτει, ὅστις καὶ μεγάλως τὸν ἐτιμοῦσε, ἔπειτα ὁ Ἵππαρχος ἐπιτρέψας τὸν ἔφερον εἰς τὰς Ἀθήνας μετὰ μιᾶς πεντηκοντόρου νηώς.

Συγγράμματα.

χομεν καὶ αὐτοῦ μίαν συλλογὴν Ὠδῶν, ἥτις εἶναι μία μαρτυρία τῆς ἡδυπαθείας τοῦ Συγγραφέως των. ὁ περικλεὴς Βαρνέσιος 230, ἀγωνίζεται ἰσχυρῶς νὰ ἀποπλύνῃ τοῦτον τὸν ῥύπον τοῦ Ποιητοῦ μας, ὁ δὲ Πὼβ 231 ἐξ ἐναντίας ἀπαρνεῖται καὶ αὐτὰς τὰς ὠδάς. ἀλλ’ ἔλαβε θεμελιωδῶς τὴν προσήκουσαν ἀπόκρισιν 232, καὶ μένει ὁ Ἀνακρέων οἷος καὶ ἦν. Ἐκτὸς τῶν Ὡδῶν, σώζονται καὶ μερικαὶ γνῶμαι, καί τινα ἄλλα ἀποσπασμάτια.

Ἐκδόσεις.

Vita Anacreontis, ἐν τοῖς προλεγομένοις τῆς ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδόσεως. De Pauw, ἐν τῷ προλόγῳ τῆς ὑπὸ αὐτοῦ ἐκδόσεως. 232 Ἐν τῷ Biblioth. raison. Tom. VIII. p. I. Art. 4. 230 231

[114]


Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ, τῷ 1554. εἰς 4. ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου.

«Ἀνακρέοντος Τηΐου ὠδαὶ, μετὰ σχολίων Ἰωάν. Ἀρμάνδου Βαθιλλερίου, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις ὑπ ὸ τ ο ῦ δ ὲ λ ὰ Τ ρ ά π π ε, τ ῷ 1 6 3 9 . κ α ὶ 1 6 4 7 · «Ἀνακρέοντος Τηΐου, Anacreont. Teius, Pœta Lyricus, et c. item Anacreontis vita aliaque opera et studio Josuæ Barnes editio altera σπουδῇ Ἰησοῦ Βαρνεσίου, ἔκδοσις δευτέρα, τῷ 1721. εἰς 8. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων καλλωπισμάτων δι’ ὧν στολίζεται αὕτη ἡ ἔκδοσις, εὑρίσκεται ἐν τοῖς Προλεγομένοις καὶ μία πραγματεία περὶ τῆς Λυρικῆς Ποιητικῆς. Ἔκδοσις ἀρίστη. ..... ἔτι ἐξεδόδθη ἐν Λόνδρᾳ (Londini) τῷ 1725. καὶ τῷ 1740. εἰς 4. ὑπὸ Μιχαὴλ τοῦ Μαιτταίρε, Ἔκδοσις λαμπρὰ καὶ ἀρίστη. Καὶ ὑπὸ Ἰωάννου Κορνηρίου Πὼβ de Pauw τῷ 1732. εἰς 4. ἐν Traj. ad Rhen. Αὕτη διαφέρει ἀπὸ τὰς λοιπὰς, διὰ τὴν αὐθάδη Κριτικὴν τοῦ ἐκδοτοῦ. .... Ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1800. εἰς 4. (καὶ εἰς 12. εἰς τέσσαρα τομίδια) ὑπὸ τοῦ Γαίλε, Gaile. Ἑλληνο Γαλλιστὶ, Καὶ αὕτη ἀρίστη καὶ λαμπροτάτη Ἔκδοσις. εἰς τὸ τέλος ταύτης εὑρίσκονται καὶ μερικαὶ, ᾠδαὶ μὲ τοὺς τόνους τῆς Εὐρωπαϊκῆς Μουσικῆς.

Δ Δ Δ Ι. ΠΥΘΑΓΟΡΑΣ.

μεταξὺ

Κ. Κ. 3376 πρὸ Χρ. 608

καὶ τοῦ

Κ. Κ. 3518 πρὸ Χρ. 466

Πυθαγόρας ὁ περίφημος φιλόσοφος, κατὰ τὴν περισσοτέρων γνώμην, πατρίδα εἶχε

τὴν Σάμον, υἱός τινος Μνησάρχου δακτυλιογλύφου, τὴν τοῦ σίτου ἐμπορίαν μετερχομένου, καὶ πολιτογραφηθέντος ἐκεῖ233. Σφάλλουν μεγάλως εἰς τὴν χρονολογίαν ὅσοι θέλουν, ὅτι ὁ Πυθαγόρας ἐχρημάτισε διδάσκαλος τοῦ δευτέρου βασιλέως τῆς Ῥώμης Νουμᾶ, εἰς τὸ ὁποῖον ἡ σ υν ω ν υ μ ία ἔδ ω κ ε τ ὴ ν α ἰτ ία ν · ἐπ ειδ ὴ κ α ὶ ὁ Ν ο υ μ ᾶ ς εἶχ ε μ εγ ά λ η ν γ ν ω ρ ιμ ία ν μ ὲ κ ά π ο ιο ν Πυθαγόραν κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Πλουτάρχου 234. Τέσσαρες ὅμως πεπαιδευμένοι Ἄγγλοι, ὁ Βεντλεΰ 235, Κλουΰδ 236, Δόδβελλ 237 καὶ Ἰακκσὸν 238 ἐξέτασαν ἀκριβῶς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ὁ Πυθαγόρας ἐγεννήθη, καὶ ἡ μεταξὺ αὐτῶν διαφορὰ, εὑρέθη ἐννέα Ὀλυμπιάδων. Οἱ μὲν δύο πρῶτοι θέλουσιν ὅτι ἐγεννήθη τῇ ΜΓ΄. Ὀλυμπ. οἱ δ’ ἄλλοι δύο τῇ ΝΒ΄. καὶ ἐκ τούτου φαίνεται, ὅτι μήτε πρὸ τῆς ΜΓ΄. μήτε μετὰ τὴν ΝΒ΄. Ὀλυμπ. ἐγεννήθη. Περὶ δὲ τῆς ἀνατροφῆς του, καὶ τῆς νεότητός του ὀλίγα ἠμποροῦμεν νὰ εἰπῶμεν, ἐπειδὴ καὶ ὅλη ἡ Ἱστορία του εἶναι κεκαλυμμένη ἀπὸ μύθους καὶ Ἱστορίας ἀτόπους. Οὗτος ἔλαβε τὰς πρώτας ἀρχὰς τῆς μαθήσεως ἀπό τινα Φερεκύδην ἀπὸ τὴν νῆσον τῆς Σύρας, καὶ ἀπὸ τὸν Ἑρμοδάμαν τὸν Σάμιον. Μὴ δυνάμενος ἔπειτα νὰ ὑποφέρῃ τὴν τυραννίαν τοῦ Πολυκράτους τυράννου τῆς Σάμου, ἀπεδήμησε τῆς πατρίδος του, καὶ ἀπῆλθεν πρὸς τὸν σοφὸν Θαλῆν εἰς τὴν Ἰωνίαν, ὅστις τὸν ἐσυμβούλευσε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Αἴγυπτον χάριν μαθήσεως. Ἀπελθὼν δὲ ἐκεῖ, διὰ τῆς ὑπερασπίσεως τοῦ τῆς Αἰγύπτου βασιλέως Ἀμάσιδος, καὶ διὰ τῆς μεγάλης ὑπομονῆς ἣν ἤδειξεν εἰς τὰς τελετὰς, καὶ εἰς τὴν λοιπὴν κακοπάθειαν, καὶ εἰς ὅλας τὰς δυσκολοτέρας περιστάσεις, τὰς ὁποίας οἱ Ἱερεῖς τῶν Αἰγυπτίων ἐπιφόρτιζον εἰς αὐτὸν, καὶ μάλιστα τὴν περιτομὴν, διὰ 233

Διογέν. Λαέρτιος. Εἰς τὸν βίον Νουμᾶ. 235 in dissert. de Epistolis Phalaridis Lond. 1699. 8. 236 in dissert. de chronologia Pythagoræ, ibit. end. 8. 237 Exercitationes duæ de state Phalaridis, et Pythagoræ, Lond. 1704. 8. 238 Chronological Antiquities, Vol. II. pag. 374. seqq. 234

[115]


ν ὰ τὸν καταπ το ἐπροχώρησε τέλος πάντων εἰς τοὺς ναοὺς, καὶ εἰς τοὺς ἱεροὺς τόπους των, καὶ ἐδιδάχθη ἀκριβῶς τὴν τούτων σοφίαν. Ἀπολαύσας δὲ τούτου, εὗρεν εὐκαιρίαν νὰ σπουδάξῃ ἀκόμη ἐκεῖ τήν τε Ἀστρονομίαν, Γεωμετρίαν, καὶ Θεολογίαν των. Μετὰ ταῦτα αἰχμαλωτισθεὶς ἐκεῖ ὑπὸ τοῦ βασιλέως Καμβύσου, ἐφέρθη εἰς Βαβυλῶνα, ἔνθα πάλιν ἀπέκτησε τοὺς ἐκεῖ σοφοὺς διὰ διδασκάλους του, ἐξ ὧν εἷς ἦν καὶ Ναζαράτος τις καλούμενος, ὅστις νομίζεται ὑπὸ τῶν πολλῶν ὅτ ι ἦ τ ο ν ὁ Π ρ ο φ ή τ η ς Ἱ εζ εκ ιή λ · λ υ τ ρ ω θεὶς δ ὲ ἐκ εῖθεν κ α ὶ δ ια δ ρ ο μ ῶ ν π ο λ λ ο ὺ ς κ α ὶ δ ια φ ό ρ ο υς τόπους, περιηγήσεως καὶ μαθήσεως χάριν, ἐπανῆλθεν εἰς Σάμον τὴν πατρίδα του, καὶ ἤρξατο ἐκεῖ νὰ διδάσκῃ τὰ μαθήματά του. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ παρέδιδε τὰ ἀπηνθισμένα σχεδὸν μαθήματα τῶν Αἰγυπτίων, δὲν ἀπέκτησε καλὴν ὑπόληψιν, καὶ τοῦτο ἐπροξένησεν εἰς αὐτὸν μεγάλην λύπην, δι’ ὃ καὶ πάλιν δευτέραν τινα ὁδοιπορίαν ἀνεδέξατο. Καὶ πρῶτον περιῆλθεν ὅλους τοὺς περιφήμους ναοὺς τῆς Ἑλλάδος, καὶ τέλος πάντων ἔφθασαν εἰς τὴν ἐν Ἰταλίᾳ μεγάλην Ἑλλάδα, ἔνθα εἰς τὴν Κροτώνην ἐσύστησε τὸ σχολεῖον του καὶ μίαν ἰδικήν του φιλοσοφικὴν αἵρεσιν, ἥτις καὶ Ἰταλικὴ ἐκλήθη. Διατρίβων ἐκεῖ, ἐκήρυττε παῤῥησίᾳ τὴν ἀρετὴν, καὶ μετεῤῥύθμιζε τὰ ἤθη τῶν ἐγκατοίκων. μὲ τοὺς μαθητάς του ἔζη ὡς εἰς κοινόβιον, οἱ δὲ τοὺς λόγους του ἐδέχοντο ὡς χρησμοὺς, αὐτὸς ἔφα, λέγοντες. Ἀλλὰ μετὰ ταῦτα διὰ τὰς ἀλλοίας του διδασκαλίας ὀλίγον κατ’ ὀλίγον ἐμισήθη ὑπὸ τοῦ κοινοῦ λαοῦ, καθὼς καὶ οἱ μαθηταί του, καὶ ἐκ τῆς λύπης του α ὐτ ό χ ειρ ἐγ έν ετ διαφόρως ὁμολογεῖται, εἶναι εἰσέτι ἀδιόριστος. διότι, ἄλλοι μὲν 89. ἄλλοι ἑκατὸν ἔτη, λέγουσιν. ὁ δὲ Δόδβελλ ἀποδεικνύει ὅτι ἔζησεν 99. ἔτη, καὶ τάσσει τὸν θάνατόν του εἰς τὸ δεύτερον ἔτος τῆς Ἑβδομηκοστῆς Ἑβδόμης Ὀλυμπιάδος.

Συγγράμματα.

Μ’ ὅλον ὅτι δὲν μᾶς εἶναι γνωστὸν οὐδένα Σύγγραμμα τῶν τοῦ Πυθαγόρου, τὸ ὁποῖον

νὰ νομίζεται καθολικῶς γνήσιον, πρέπει τοὐλάχιστον νὰ ὁμιλήσωμεν δι’ ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα φέρονται ὑπὸ τὸ ὄνομά του, καὶ τὰ ὁποῖα εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Χρυσᾶ Ἔπη. Ταῦτα περιέχουσι μίαν ὡραιοτάτην, καὶ ἐπωφελῆ ἠθικήν. Μερικοὶ τῶν Κριτικῶν τὰ ἀποβάλλουσιν ἀπὸ τὸν Πυθαγόραν, ἄλλοι πάλιν, ἐξ ὧν καὶ ὁ Ἱεροκλῆς ὁ συγγραψάμενος τὸ εἰς αὐτὰ ὑπόμνημα, τὰ ἀποδίδωσιν εἰς τοὺς Πυθαγορικούς. ὁ δὲ ταῦτα συλλεξάμενος ἔστιν Ἐμπεδοκλῆς ὁ Ἀκραγάντινος 239. Β΄. Ἱερὰ Ἀποφθέγματα. Symbola. Αὐτὰ εἶναι μερικαὶ σκοτειναὶ ὁμιλίαι, τὰς ὁποίας ἐμεταχειρίζετο ὁ Πυθαγόρας, καὶ οἱ ὀπαδοί του ὅταν εὑρίσκωντο μεταξὺ ἄλλων, διὰ νὰ μὴ τοὺς καταλαμβάνουσιν. Γ΄. Sphæra divinatoria, de decubitau aegrotorum. Σώζεται μόνον τὸ Λατινικὸν τὸ ὁποῖον μετεφράσατο ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ ὁ Ἀπουλέϊος, ὡς λέγουσιν. Δ΄. Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις.

Πυθαγόρου Χρυσᾶ Ἔπη. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τῷ 1494. εἰς 4. ὑπὸ τοῦ

Ἄλδου, καὶ Κωνσταντίνου Λασκάρεως. ..... Pythagoræ carmina aurea. μετὰ τῶν τοῦ Φωκυλίδου, Θεόγνιδος, Κολούθου, Τρυφιοδώρου, ἐξεδόθη ὑπὸ Μιχαὴλ Νεάνδρου τῷ 1559. ἐν Βασιλείᾳ, καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1577. εἰς 4. Ἑλλ. Λατ. «Πυθαγόρου καὶ Φωκυλίδου, Pythagora ac Phocylides carmina. μετὰ σημειώσεων καὶ πινάκων τῶν λέξεων καὶ φράσεων καὶ τοῦ ὑπομνήματος Ἰωακεὶμ Καμεραρίου, ἐξεδόθη 239

Φαβρίκ. Βιβλ. Ἑλλ. Βιβλ. Β΄. c. 12. Τόμ. Α΄. σελ. 448.

[116]


ὑπὸ Μ. Βολφγάγγη Σεβερίου, Wolfgangi Severii, ἐν Λειψίᾳ τῷ 1622. εἰς 8. Καὶ ἐν Λουγδ. Βατ. Ἑλληνο-Ἀραβιστί. τῷ 1640. εἰς 4. μετὰ τῶν τοῦ Κέβητος. «Πυθαγόρου Χρυσᾶ Ἔπη. Ἑλλ. Λατ. μετὰ κριτικῆς καὶ ἠθικῆς ἀναλύσεως, σημειώσεων, καὶ πίνακος, ἐξεδόθ. ὑπὸ Ἰωάν. Χριστ. Κναυθίου. (Knauthii) ἐν Δρέσδᾳ τῷ 1720. εἰς 8. «Ἱεροκλέους Φιλοσόφου εἰς τὰ Πυθαγορικὰ Ἔπη Ὑπόμνημα. Hieroclis Philosophi Alexandrini commentarius in Aurea Pythagoreorum carmina, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἰωάν. Κουντερίου, Iohanne Cunterio, Λόνδ. 1673. εἰς 8. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει εὑρίσκονται, καί τινα ἀποσπασμάτια, ἡ πρὸς Ἱέρωνα ἐπιστολὴ, βίος Ἱεροκλέους, τὰ ἀστεῖ, καὶ κριτικαὶ σημειώσεις τοῦ Σιλβουργίου, καὶ Μαρκιλίου. ...... ἐξεδοθη ἔτι ὑπὸ Πέτρου Νεέδχαμ. Needham. ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1709. εἰς 8. Ἡ αὐτὴ καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1710. εἰς 8. ὑπὸ Ἰωάν. Chr. Wolfii καὶ ὑπὸ R. W. S. T. R. Coll. Jes. Cant. nuper Socius. ἐν Λόνδ. τῷ 1742. εἰς 8. «Pythagora Sphæra divininatoria. ἐξεδόθ. in Casp. Barthii Adversariis lib. XXX. c. 7. Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθ. εἰς τὰ τοῦ Θωμᾶ Γάλε Thoma Gale Opuscula Mythologica, and c. ἐν Σελ. 735.

Δ Δ Δ Ι Ι. ΘΕΑΝΩ.

Θεανὼ, ἡ σύζυγος τοῦ Πυθαγόρου. λέγουσιν ὅτι ἐγεννήθη εἰς τὰ Κρότωνα, ἢ εἰς τὴν

Κρήτην. Αὕτη ἦτον τόσον πεπαιδευμένη, ὥστε ὄχι μόνον βιβλία συνέγραψεν, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ ἀνδρός της ἀνεδέχθη καὶ τὸ σχολεῖον του.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων της εὑρίσκονται μερικὰ τεμάχια, καὶ ἐπιστολαὶ, ἐξ ὧν ἐν μιᾷ

γίνεται μνεία Παρμενίδου τοῦ Πλάτωνος, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται ὕποπτος.

Ἐκδόσεις.

Τρία ἐκ τούτων βιβλία ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐπιστολῶν ὑπὸ

τοῦ Ἄλδου, τῷ 1499. εἰς 4. Βενετ. Ὅλαι αἱ Ἐπιστολαὶ, καὶ τὰ τεμάχια, ἐξεδόθ. in Mulierum Græcarum, quæ oratione prosa usæ Sunt fragmentis & elogiis. Curante Ioh. Ghrist. Wolfio. Lond. 1739. εἰς 4. Num. 162 - 192. «Ἐπιστολαὶ, in opuscola Mythologica. τοῦ Θωμᾶ Gale.

[117]


Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΗΡΑΚΛΕΙΤΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3480. πρὸ Χρ. 504.

ράκλειτος, εἷς τῶν Φιλοσόφων, καὶ Ἀρχηγέτης μιᾶς φιλοσοφικῆς Αἱρέσεως, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἔφεσον. οὗτος διὰ τῆς μελαγχολικῆς του κράσεως, καὶ ἐνευχαριστησίας του δὲν συνανεστρέφετο μὲ τοὺς ἀνθρώπους, ἀλλ’ ἔμεινε πάντοτε μονάζων, καὶ χύνων συχνάκις δάκρυα.

Συγγράμματα.

κ τοῦ περὶ Φύσεως Συγγράμματός του, διαιρουμένου εἰς τρία μέρη, Περὶ τοῦ Παντὸς, Περὶ Πολιτείας, καὶ περὶ Θεολογίας, δὲν μᾶς σώζεται ἄλλο, εἰμὴ μερικὰ τεμάχια, καὶ ἓξ Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις.

Αἱ Ἐπιστολαὶ ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν τοῦ Ἄλδου τῷ

1499. εἰς 4. In H. Stephani Pœsi philosopher. p. 142. καὶ ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ἐπιστολ. τοῦ Κομμελίου, 1601. εἰς 8. σελ. 48.

Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΕΠΙΧΑΡΜΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3512. πρὸ Χρ. 472.

Επίχαρμος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Κῶ. τριμηνιαῖον δὲ βρέφος ὢν μετήχθη εἰς Σικελίαν,

ὅπου καὶ τὸ περισσότερον τῆς ζωῆς του διήγαγεν, δι’ ὃ καί τινες Σικελὸν αὐτὸν ὀνομάζουσιν. Ἦν δὲ Πυθαγορικὸς φιλόσοφος, καὶ Κωμικὸς τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας ἄριστος, καὶ πρὸς τοῖς ἄλλοις πεντήκοντα Κωμῳδίας συνεγράψατο. Διέτριβε δὲ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ τοῦ τυράννου Ἱέρωνος παλατίῳ, καὶ ἐπειδὴ ἐπὶ παρουσίᾳ τούτου τὴν γυναῖκα αὐτοῦ σφοδρῶς ἤλεγξεν, ἐβιάσθη νὰ ἀναχωρήσῃ ἐκεῖθεν. Τούτῳ ἀποδίδουσι τινες τὴν ἐφεύρεσιν τῶν δύο Ἑλληνικῶν στοιχείων τοῦ Θ, καὶ τοῦ Χ. 240 μ’ ὅλον ὅτι αὐτὰ εὑρέθησαν εἰς τὴν Σιγαϊκὴν ἐπιγραφὴν, 240

Plinius. H. n. 7. 58.

[118]


ἥτις σχεδὸν εἶναι παλαιοτέρα τούτου ἑκατὸν ἔτη. 241 Παρέτεινε δὲ τὸν βίον αὐτοῦ περίπου τῶν ἐνενήκοντα ἑπτὰ ἐτῶν, ὡς λέγουσιν.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

κ τῶν Κωμῳδιῶν του μόνον τὰ ὀνόματα σώζονται παρὰ τοῖς παλαιοῖς Συγγραφεῦσι, καὶ ὀλίγα τινα λείψανα ἐνεσπαρμένα, τὰ ὁποῖα συλλεχθέντα ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου Poesi Philosophic. p. 56. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἰακώβου Ἑρτελίου τῶν Κωμικῶν βιβλιοθήκῇ 1616. εἰς 8. σελ. 276.

Δ Δ Δ Π. ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ. Ἀπέθ. Κ. Κ. 3510. πρὸ Χρ. 470.

Θεμιστοκλῆς ὁ Ἀθηναῖος, ὁ ἔνδοξος ἀρχιστράτηγος τῆς πατρίδος, ὅστις ἠλευθέρωσε

τὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὸ πολυάριθμον στράτευμα τοῦ Ξέρξου βασιλέως τῶν Περσῶν 242. Οὗτος διὰ τὰς πολλὰς καὶ μεγάλας ἐκδουλεύσεις τὰς ὁποίας πρὸς τὴν πατρίδα του ἀπένεμε, δὲν ἐδυνήθη νὰ ἀποφύγῃ τὸν θανατηφόρον ἰὸν τοῦ φθόνου, ὅθεν ἐξορισθεὶς ὄχι μόνον τῆς πατρίδος του ἀλλὰ καὶ ἐκ πάσης τῆς Ἑλλάδος, κατέφυγεν εἰς τὴν Μαγνησίαν πόλιν τῆς Ἀσίας, ἔνθα τὸν ὑπεδέχθη ὁ τῶν Περσῶν βασιλεὺς Ἀρταξέρξης, καὶ ἔδειξεν εἰς αὐτὸν τὸ μεγαλήτερον σέβας, ἐκεῖ δὲ διατρίβων ἔκ τινος ἀσθενείας, ἀπέθανεν. Εἰς τὸν καιρὸν τῆς ἐξορίας του θέλουσιν ὅτι συνέγραψεν ΚΑ΄. Ἐπιστολὰς, περὶ ὧν ἀμφισβητεῖται τὸ γνήσιον, λαμβάνοντες αἰτίαν ἐκ τῆς δεκάτης ἐπιστολῆς, ἐν ᾗ περὶ τῶν Βοιΐων μνεία γίνεται. Αὕτη ὅμως ἡ περικοπὴ εὑρέθη μόνον εἰς τὴν ἐκ τῆς τοῦ Ἐγγερίου βιβλιοθήκης ἔκδοσιν, ἐν ᾧ ἐν τῇ πρὸ αὐτῆς ἐκδόσει τῆς ἐκ τῶν χειρογράφων τῆς Βατικάννης, δὲν εὑρίσκεται.

Ἐκδόσεις.

Θεμιστοκλέους Ἐπιστολαί. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐκ τῶν Κωδίκων τῆς Βατικάννης ἐν Ῥώμῃ τῷ 1626. εἰς 4. ..... Ἐν Φράγκοφορτ, ἐκ τῶν Κωδίκων τῆς βιβλιοθήκης Eliæ Ehingerii τῷ 1629. 8. ..... Ἐν Λειψίᾳ τῷ 1710. εἰς 8. μετὰ σημειώσ. Πίνακ. ὑπὸ Christ. Schœtgenii.

241 242

Ὅρα ἐν τοῖς προλεγομένοις. σελ. 22. Μέτηθι τὸν Πλούταρχον.

[119]


Δ Δ Δ Π Ι. ΣΙΜΩΝΙΔΗΣ. Κ. Κ. 3427 πρὸ Χρ. 557

Ἐγεν.

ἀπέθ.

3516 468

Σιμωνίδης εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς ἀρχαιότητος ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἰουλίδα πόλιν τῆς

νήσου Κέω, τ ῇ Ν Ε ΄. Ὀ λ υμ π . γησιν τῶν ἀξιομνημονεύτων ὁμιλιῶν τούτου τοῦ Ποιητοῦ, ἀλλὰ θέλομεν ἀναφέρει ὅσα μόνον ἀφορῶσιν εἰς τὸν σκοπόν μας. Θέλουσιν ὅτι οὗτος ἐφεῦρε τὰ διπλᾶ γράμματα, τὸ Η. δηλ. Ω. Ζ. Ξ. καὶ Ψ. καὶ τὴν τέχνην τοῦ Ἀναμιμνήσκεσθαι, ἥτις προῆλθεν ἐκ τούτου. Συνεστιωμένου ποτὲ μετά τινων φίλων του παρὰ τῷ Σκώπᾳ, προσέφερεν ἕνα Ποίημα εἰς αὐτὸν, τὸ ὁποῖον ἐμπεριεῖχε καὶ ἕνα ὕμνον πρὸς τὸν Κάστωρα καὶ Πολυδεύκην, ὁ ὁποῖος δὲν ἐφάνη ἀρεστὸς εἰς τὸν Σκώπαν μὲ τὸ νὰ ἀνεφέρετο τὸ ὄνομα αὐτοῦ μετὰ τῶν Θεῶν, μ’ ὅλον τοῦτο διὰ τὸν πρὸς τοὺς Θεοὺς ὕμνον, πρὸς τοὺς ὁποίους ἔφερε μεγάλον σέβας, ἐπρόσεξε νὰ ἐξέλθῃ τοῦ οἴκου ὁ Σιμεωνίδης, ἐν ᾧ καθήμενοι ἐτύγχανον, διὰ νὰ πληρωθῇ. Συνέβη δὲ τότε ἐν τῷ ἐξελθεῖν αὐτὸν, νὰ κριμνησθῇ ὁ οἶκος, καὶ ἐκαταπλάκωσεν ὅλους τοὺς φίλους του, καὶ τοιουτοτρόπως κατεπιέσθησαν ὑπὸ τῶν πετρῶν, ὥστε δὲν ἦτον δυνατὸν νὰ γνωρισθῇ ἑκάστου τὸ ἴδιον πτῶμα. Ὁ Σιμωνίδης τότε, ὅστις ἔπρεπε νὰ εὐχαριστῇ τοὺς Θεοὺς διὰ τὴν ἐκ τούτου τοῦ συμβεβηκότος λύτρωσίν του, καὶ νὰ τὴν γνωρίζῃ ὡς μίαν ἀνταμοιβὴν τοῦ ὕμνου τὸν ὁποῖον πρὸς αὐτοὺς ἔψαλε, στοχασθεὶς ἐνθυμήθη ἑκάστου τὸν ἴδιον τόπον ᾧ ἐκάθητο, καὶ οὕτω διὰ τῆς Ἀναμιμνήσεως διέκρινεν ἀπ’ ἀλλήλων τὰ πτώματα. Διηγοῦνται ἔτι ὅτι οὗτος ἐσ τ ά θη ὁ π ρ ῶ τ ο ς , ὅ σ τ ις δ η μ ο σ ίω ς ἐπ ώ λ ει τ ὰ π ο ιή μ α τ ά τ ο υ , δ ιὰ ν ὰ κ ερ δ ή σ ῃ χ ρ ή μ α τ α · ἀ λ λ ’ αὕτη ἡ διήγησις ἴσως ἀναφέρεται μόνον διὰ τὸν Σκώπαν. Κατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν, ἦτον ὁ δυνατώτατος εἰς τὴν διεγερτικὴν Μουσικὴν, καὶ ὅτι καὶ ἐν τῷ ὀγδοηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του ἔλαβε τὸ βραβεῖον. Κατὰ δὲ τὴν ΟΗ΄. Ὀλυμπιάδα τὸ ζῆν κατέστρεψε.

Συγγράμματα, καὶ Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν πολλῶν Συγγραμμάτων, τῶν ὁποίων τὸν ἀκριβῆ κατάλογον ὁ Φαβρίκιος

243

ἐξέθεσε, σώζονται ἔτι ὀλίγα τινα ἀποσπάσματα. τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Φουλβίου Οὐρσινίου, in Carmin. IX. illust. Fœminar. ἐν σελ. 153 - 198. καὶ 328 - 340. «Καὶ in Rad. Wintertonii Poët. min. Cantabrig. 1684. p. 443. sqq. «Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρένκ. Τόμ. Α΄. σελ. 120.

Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΑΙΣΧΥΛΟΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3459 πρὸ Χρ. 524

ἀπέθ.

Αἰσχύλος ὁ

3517. 468

περίφημος τῶν Τραγικῶν Ποιητῶν, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἐλευσῖνα τῆς Ἀττικῆς. Περὶ τού χρόνου καθ’ ὃν ἐγεννήθη εἶναι μεγάλη φιλονεικία, οἱ Κριτικώτατοι ὅμως 243

Βιβλιοθ. Ἑλλ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 15. καὶ 55. Τόμ. Α΄. p. 565.

[120]


τῶν πεπαιδευμένων θέλουσιν, ὅτι ἐγεννήθη τῷ δ΄. ἔτει τῆς ΞΓ΄. Ὀλυμπιάδος, καὶ ἀπέθανε τῷ β΄. ἔτει τῆς ΟΗ΄. Οὗτος δὲν ἐφημίσθη ὀλιγώτερον καὶ εἰς τὰς μάχας, ὅσον ἐκροτήθη μετὰ τα ῦτ α κ α ὶ εἰς τ ὰ εἰσέτι, τὴν ὁποίαν εἰς τὴν ἐν Μαραθῶνι κατὰ τοῦ Ξέρξου μάχην ἀπέδειξαν. Μετὰ ταῦτα ἀναχωρήσας ἐκ τῆς πατρίδος του, ἢ διότι κατηγορήθη κακουργήματος τινος, ἢ ἐκ τῆς λύπης του, διότι ὁ νέος Σοφοκλῆς τὸν ὑπερέβη εἰς τὴν Τραγῳδίαν, καὶ ἐλθὼν εἰς Σικελίαν, παραδόξως κατέστρεψε τὸ ζῆν. Ἕνας Ἀετὸς ἔτυχε νὰ σηκώσῃ εἰς τὸ ὕψος μίαν ἀρκετὰ μεγάλην χελώνην τὴν ὁποίαν ῥίψας πρὸς τὰ κάτω, ἐπέτυχε τὸν Αἰσχύλον καὶ τὸν ἐθανάτωσεν. Ἡ τραγωδία χρεωστεῖ εἰς αὐτὸν τὴν καλλιτέρευσίν της, διότι τὴν ἔφερεν εἰς ἕνα τοιοῦτον καλλωπισμὸν, ὥστε καὶ πατὴρ αὐτῆς ὠνομάσθη. Οὗτος εἰσέφερε τὰ δύω πρόσωπα, καὶ διώρισε νὰ ὁμιλῶσι μεταξύ των, ἐφεῦρε καὶ ἄλλα εἴδη χορῶν καὶ διέταξε νὰ γίνεται ὁ φόνος ὀπισω τῆς σκηνῆς. Τὰ δράμματά του ἐνέπνεον μῖσος κατὰ τῆς τυραννίας, καὶ ἀγάπην πρὸς τὴν πατρίδα. Οἱ παλαιοὶ μαρτυροῦσιν εἰσέτι, ὅτι οὗτος κατ’ ἐξοχὴν ἤξευρε νὰ διεγείρῃ τὸ πάθος τοῦ τρόμου καὶ τοῦ οἴκτου ὡς οὐδεὶς ἄλλος. οἱ νεώτεροι ὅμως παραπονοῦνται διὰ τὸ δύσληπτον καὶ ὑψηλὸν τῶν νοημάτων του, τὰ ὁποῖα ἀποβλέποντα εἰς μεγάλους σκοποὺς τὸν ἐβίαζον νὰ μεταχειρισθῇ ἕνα τοιοῦτον σκοτεινότατον ὕφος.

Συγγράμματα.

Θέλουσιν ὅτι συέγραψεν ἑβδομήκοντα πέντε, ἄλλοι δὲ ἐννενήκοντα Τραγῳδίας, ὁ δὲ

Φαβρίκιος 244 αὐξάνει ἀκόμη τὸν ἀριθμὸν αὐτῶν, ἐπιφέρων πολλὰς αἰτίας. Ἐκ τῶν πολλῶν οὖν τούτων δὲν μᾶς σώζονται, εἰμὴ μόνον ἑπτὰ, αἵ τινες ἐπιγράφονται οὕτως. Α΄. Προμηθεὺς δεσμώτης, ἥτις καὶ παρ’ ἄλλων, Προμυθεὺς λυόμενος ἐπιγράφεται. Β΄. Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβαις. Γ΄. Πέρσαι. Δ΄. Ἀγαμέμνων. Ε΄. Χοηφόροι. ΣΤ΄. Εὐμενίδες. ἐν ταύτῃ τῇ Τραγῳδίᾳ παρέστησεν ὁ Αἰσχύλος εἰς τὸ Θέατρον πεντήκοντα Ἐριννύας, αἵ τινες τόσον τρόμον ἐπροξένησαν εἰς τοὺς θεατὰς, ὥστε καὶ πολλὰ παιδία ἀπὸ τον φόβον ἀπέθανον, καὶ πολλαὶ γυναῖκες τὰ ἔμβρυα ἀπέβαλον. Ζ΄. Ἱκέτιδες.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1518. εἰς 8. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει ἡ δ΄. καὶ ε΄.

εἶναι εἰς ἓν συνημμέναι.

Αἰσχύλου Τραγῳδιαι Ἑπτά. Aeschyli Tragoediæ septem. ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ 1552. εἰς 8. ὑπὸ Φραγκίσκου Ροβορτέλλου. Ὁ Ροβορτέλλος οὗτος διεχώρησε τὰς δύω συνημμένας Τραγῳδίας, τὰς ἀντέβαλε μὲ διάφορα Χειρόγραφα, καὶ πολλοὺς στίχους ἐπιδιορθώσατο, καὶ τὰ εἰς Αἰσχύλον σχόλια ἐξέδωκε. «Σχόλια εἰς τὰς Τραγῳδίας τοῦ Αἰσχύλου. τῷ 1552. εἰς 8. «Αἰσχύλου Τραγωδίαι ἑπτά. μετὰ τῶν σχολίων ἐν τῇ τάξει αὐτῶν, μετὰ σημειώσεων καὶ ἑτέρων ἐπιδιορθώσεων, σπουδῇ Πέτρου Βικτωρίου, Ex officina Henr. Stephani 1557. εἰς 4. ..... μετὰ τῶν σχολίων, καὶ ἑτέρων καλλωπισμάτων, ἐπιδιορθώσεως, καὶ προσθήκης 244

Βιβλιοθ. Ἑλλ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 16. καὶ 2. Τόμ. Α΄. σελ. 572.

[121]


σχολίων, ἐξεδόθησ. ἐν Λόνδρᾳ (London) ὑπὸ Θωμᾶ Στανλεΐου Stanleii τῷ 1663. εἰς φύλ. Κατ’ αὐτὴν ἐγένετο καὶ ἡ ἐν Γλασγγάῳ (Glasguæ) τῷ 1746, εἰς 4. καὶ εἰς 8. πλὴν ἄνευ τῶν σχολίων. Ἔκδοσις λαμπρά. Æschyli Tragœdiæ superstites, Αἰσχύλου Τραγῳδίαι αἱ σωζόμεναι. καί τινα ἀποσπασμάτια, μετὰ τῶν σχολίων, και διαφόρων σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων, καὶ πίνακος, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Κορνηλίου Πὼβ (Pauw) ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. τῷ 1748. Hag. Com. Ἔκδοσις ἀρίστη. Ἂν εἰς πολλὰς περιστάσεις ἔχουσι δίκαιον οἱ Ἕλληνες νὰ κατηγορῶσι τὴν αὐθάδειαν καὶ παράνοιαν τούτου τοῦ ἐκδότου, διὰ τὰς πολλὰς ἀνοήτους καὶ ἀκρίτους κατηγορίας ἃς κατ’ α ὐτ ῶ ν ἐξ έχ εε· δ τοὺς ὁποίους εἰς αὐτὴν κατέβαλε. ..... Ἐξεδόθη ἤδη ἐν Ἅλλῃ (Hallæ) τῆς Σαξωνίας, ὑπὸ τοῦ πολυμαθεστάτου Σουτζίου Sutzii τῷ 1800. ἐν τέσσαρσι τόμοις εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστι ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε.

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΕΜΠΕΔΟΚΛΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3540. πρὸ Χρ. 444.

Ἐμπεδοκλῆς ὁ ἐξ Ἀκραγάντων τῆς Σικελίας, ἤνθη κατὰ τὴν ΠΔ΄. Ὀλυμπιάδα, γεννηθεὶς κατ’ ἀρχὰς τῆς ΟΓ΄. Ὀλυμπ. ἦν δὲ Φιλόσοφος, Ποιητὴς, Ἱστορικὸς, Ἰατρὸς, καὶ Θεολόγος, μαθητεύσας παρὰ τοῖς Ἱερεῦσι τῶν Αἰγυπτίων 245, ἤκουσεν ὅμως μετὰ ταῦτα καὶ τὸν νεώτερον Πυθαγόραν, καὶ ἐθεωρεῖτο μὲ σέβας ὡς μέλος τῆς Πυθαγορικῆς φιλοσοφίας. Αἱ ἐπιστῆμαι του, καὶ τὰ εὐτυχῆ ἀποτελέσματα τῶν πράξεών του, ἔφερον τοὺς κοινοὺς ἀνθρώπους εἰς ὑποψίαν, καὶ τὸν ἐθεωροῦσαν ὡς μάγον. Τὸν κατακρίνουσι τινὲς ἀνοήτως καὶ ἀνεξετάστως, ὅτι αὐτὸς θέλων νὰ διαφημισθῇ εἰς τὸν λαὸν ὅτι τὸ ἥρπασαν ζωὸν οἱ Θεοὶ, νὰ ἐῤῥίφθῃ μέσα εἰς τοὺς κρατῆρας τῆς Αἴτνης, πλὴν αἱ φλόγαι ῥίψασαι τὴν κρηπίδα του ἔξω, ἐγνωρίσθη ἀπὸ τοὺς ἀνθρώπους. Εἶναι βέβαιον, ὅτι αὐτὸς μὲν ἔξαφνα ἔγινεν ἄφαντος, πλὴν ὄχι καθὼς τὸν κατηγοροῦσιν, ἐπειδὴ καὶ ἡ φρόνησίς του δὲν μᾶς ἀφήνῃ νὰ πιστεύσωμεν ὅτι ἔφθασεν εἰς μίαν τοιαύτην παραφροσύνην.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν πολλῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἐμπεδοκλέους, τρία μόνον μνημονεύομεν, Α΄).

Περὶ Φύσεως βιβλία Γ΄. τὰ ὁποῖα συνίσταντο ἀπὸ 2000 ἑξαμέτρους στίχους, καὶ ἐκ τῶν ὁποίων σώζονται τινα λείψανα. Β΄ Καθαρμοὶ, περὶ τῶν ὁποίων συμπεραίνει ὁ Φαβρίκιος 246 ὅτι σώζονται τινὲς στίχοι μεταξὺ τῶν τοῦ Πυθαγόρου Χρυσῶν Ἐπῶν. Γ΄) Σφαῖρα Ἐμπεδόκλειος. Ἓν Ἀστρονομίκὸν Ποίημα, συνιστάμενον ἀπὸ 168. Ἰαμβικοὺς στίχους. θέλουσι τινες ὅτι τοῦτο συνεγράφη ὑπὸ Δημητρίου τοῦ Τρικλινίου ἢ ὑπὸ τοῦ Recherches sur la vie d' Empedocles, par M. Bonamy dans les Memoir. de l' Acad. des Insciipt. Vol. X. p. 54. 246 Βιβλ. Ἑλλ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 12. καὶ 8. Τόμ. Α΄. σελ. 465. 245

[122]


Γεωργίου Πισιδείου, μ’ ὅλον τοῦτο ἡ γνώμη αὕτη εἶναι εἰσέτι ἀναπόδεικτος.

Ἐκδόσεις. Ἐμπεδοκλέους Ἀποσπασμάτια. Empedoclis fragmenta. ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῥίκου

Στεφάνου Poesi Philosophica. 1473. εἰς 8. ἐν σελ. Ι. seg. Ταῦτα τὰ Ἀποσπάσματα εἶναι ἐκ τῶν περὶ Φύσεως βιβλίων. ὁ Φαβρίκιος ὅμως ἔκαμε μίαν μεγαλητέραν συλλογὴν in Syntagmate de vita, philosophia ac scriptis Empedoclis. Ἐμπεδοκλέους Σφαῖρα, ἢ Δημητρίου τοῦ Τρικλινίου, Ἑλλ. λατ. ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1584. εἰς 4. παρὰ τῷ Μορελλίῳ. «Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 12. καὶ 8. Τόμ. Α΄. σελ. 469. «Καὶ ἐν Δρέσδᾳ, τῷ 1711. εἰς 4. μετὰ σημειώσεων. «Εὑρίσκονται καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βροὺνκ ἐν Τόμ. Α΄. σελ. 163. δύο Ἐπιγράμματα. Empedocles Argigentinus de vita et Philosophia ejus exposuit, Carminum reliquas, ex antiquis Scriptoribus collegit. Recensuit illustravit præfationem et indices adiecit. M. Frider. quil. Strux. Lipsiæ. 1805. εἰς 8. Ἑλλ. λατ. Αὕτη ἔστιν ἡ ἐντελεστάτη Συλλογὴ τῶν τοῦ Ἐμπεδοκλέους.

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΠΑΡΜΕΝΙΔΗΣ.

Παρμενίδης, ἦτον ἀπὸ τὴν πόλιν Ἐλέαν. ὁ χρόνος καθ’ ὃν αὐτὸς ἔζη δὲν εἶναι ἀκόμη

καλὰ γνωστός. ἔζησεν ὅμως μίαν τόσον ἄμεμπτον καὶ εὐσεβῆ ζωὴν, ὥστε καὶ εἰς παροιμίαν κατήντησεν 247. ἦν δὲ καὶ ἡ ὑπόληψίς του μεταξὺ τῶν συμπατριωτῶν του πολλὰ μεγάλη, καὶ ἔπρεπε νὰ γράφῃ τοὺς νόμους των εἰς τοὺς ὁποίους ὠρκίζοντο χρονικῶς.

Συγγράμματα.

Ο

ὗτος ἦτον ὅλος ἔκδοτος εἰς τὴν φιλοσοφίαν, καὶ ἐστάθη ὁ πρῶτος, ὅστις εἶπε τὴν γῆν σφαιροειδῆ, ὅλας τὰς φιλοσοφικάς του γνώμας εἰς στίχους συνέγραψεν, ἐκ τῶν ὁποίων μᾶς σώζονται τινα λείψανα ἐκδοθέντα in Henr. Stephani Poesi Philosophica. καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βροὺνκ Τόμ. Α΄. σελ. 163.

247

Κέβ. Πίναξ.

[123]


Δ Δ Δ Δ. ΗΡΟΔΟΤΟΣ. ἐγεν.

Κ. Κ. 3500 πρὸ Χρ. 484

συνέγρ.

3540 444

Ἡρόδοτος, ὁ πατὴρ τῆς Ἱστορίας ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἁλικαρνασσὸν πόλιν τῆς Καρίας, τῷ α΄. ἔτει τῆς ΟΕ΄. Ὀλυμπ. τὴν ὁποίαν πόλιν ἀναφέρει ὁ ἴδιος ἐν τῷ Α΄. βιβλίῳ τῆς ἱστορίας του. Οὗτος ἔκαμε δύω ὁδοιπορίας (περιηγήσεις) εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ εἰς ὅλην τὴν Ἑλλάδα, ἐξ ὧν ἐσύναξεν ὅλην τὴν ὕλην τοῦ Συγγράμματός του, μ’ ὅλον τοῦτο δὲν ἔλαβε τὰς καθαρωτάτας εἰδήσεις τοὐλάχιστον ἀπὸ τοὺς Αἰγυπτίους Ἱερεῖς 248. Μετὰ δὲ τὴ ἐπιστροφή του μὴ ὑποφέρων τὴν τυραννίαν του Λυγδάμου, ἀνεχώρησεν ἐκ τῆς πατρίδος του μετὰ καί τινων ἄλλων, καὶ ἀπελθὼν κατῴκησεν εἰς τὸ Θούριον, πόλιν τῆς μεγάλης Ἑλλάδος εἰς τὴν Ἰταλίαν, καὶ ἐκ ταύτης τῆς μετοικήσεως ἔλαβε καὶ τὸ ἐπώνυμον ἀπό τινας συγγραφεῖς, τοῦ νὰ καλῆται Θούριος, καὶ οὗτος εἶναι ὁ τόπος ἔνθα αὐτὸς τῷ 40. ἔτει τῆς ἡλικίας του συνέγραψε τὴν Ἱστορίαν του 249. Ὁ δὲ χρόνος καθ’ ὃν ἀπέθανε μᾶς εἶναι ἄγνωστος, ὅστις πρὸς τῶν 52. ἐτῶν βέβαια δὲν συνέβη. 250

Συγγράμματα.

Ἡ ἱστορία του συνίσταται ἀπὸ ἐννέα βιβλία, τὰ ὁποῖα φέρουσι τὰ ὀνόματα τῶν ἐννέα

Μουσῶν. Καὶ περὶ τούτου μᾶς εἶναι ἀβέβαιον, ἂν ὁ ἴδιος Ἡρόδοτος, ἢ ἄλλος τις τῶν μεταγενεστέρων ἕνεκεν τῆς ὡραιότητος τοῦ Συγγράμματος, ἔδωκε τὰ ὀνόματα τῶν Μουσῶν εἰς ταῦτα τὰ βιβλία. Ὁ καθ’ αὐτὸ σκοπὸς τούτου τοῦ Συγγράμματος εἶναι νὰ περιγράψῃ τὸν μεταξὺ Περσῶν καὶ Ἑλλήνων πόλεμον 251, ἐν οἷς κάμνει καὶ μερικὰς παρεκβάσεις, περὶ τῶν Αἰγυπτίων καὶ ἄλλων Ἐθνῶν. Ὁ Συγγραφεύς μας, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Λουκιανοῦ252, ἀνέγνωσε μόνος τὴν Ἱστορίαν του, ὅταν ὅλοι οἱ λαοὶ τῆς Ἑλλάδος ἦτον συναγμένοι εἰς τοὺς Ἀγῶνας τῆς Ὀλυμπίας, καὶ ἐκροτίσθη αὐτὸς περισσότερον, παρὰ οἱ Ἀθληταί. Ἡ φράσις του εἶναι Ἰωνικὴ, καὶ θαυμάζεται παρὰ τῶν παλαιῶν καὶ νεωτέρων, μ’ ὅλον ὁτι πολλοὶ στοχάζονται τοῦτο τὸ Σύγγραμμα, ὡς ἕνα λαμπρὸν φόρεμα τὸ ὁποῖον σκεπάζει ἕνα μυθῶδες σῶμα. Τινὲς τῶν παλαιῶν ἀμφίβαλον εἰς μερικὰς περιγραφὰς πολλῶν ξένων μερῶν καὶ Ἐθνῶν τοῦ Ἡροδότου, ἄλλοι δὲ πάλιν τὰς ἐπιβεβαιώνουσι, καὶ μάλιστα τὸν ὑπερασπίζονται ἀποδεικνύοντες ὅτι ὅλα προβαίνουσιν ἀπὸ μίαν ἀληθεστάτην πηγὴν, καὶ μάλιστα ὁ Ἑῤῥίκος Στέφανος

Iackson Chronological Antiquities Voi. II. p. 350 καὶ 351. Ὁ αὐτὸς αὐτόθ. Vol. II. p. 360. 250 Recherches et dissertations sur Herodote. par. M. le President Bouhicr. 251 «Τῶν δὲ Συγγραφέων Ἡρόδοτος, ἀρξάμενος πρὸ τῶν Τρωϊκῶν χρόνων, γέγραφε κοινὰς σχεδὸν τὰς τῆς οἰκουμένης πράξεις, ἐν βιβλίοις ἐννέα. Καταστρέφη δὲ τὴν σύνταξιν εἰς τὴν Μυκάλην μάχην τοῖς Ἕλλησι πρὸς τοὺς Πέρσας, καὶ Σηστοῦ πολιορκίαν. Διόδ. -Σικελ. βιβλ. Β΄. σελ. 262. Διεξελθών τε (Ἡρόδοτος) πράξεις Ἑλλήνων καὶ βαρβάρων ἔτεσιν ὁμοῦ διακοσίοις καὶ εἴκοσι γενομένας ἐν τοῖς τρισίν Ἠπείροις ... ἀρξάμενος ἀπὸ τῆς τῶν Λυδῶν δυναστείας μέχρι τοῦ Περσικοῦ πολέμου κατεβίβασε τὴν ἱστορίαν, πάσας τὰς ἐν τοῖς τεσσαράκοντα καὶ διακοσίοις ἔτεσι γενομένας πράξεις ἐπιφανεῖς Ἑλλήνων τε καὶ βαρβάρων μιᾷ συντάξει περιλαβών. Διονύ. Ἁλικαρνασ. εἰς Ἡροδ. Τόμ. Β΄. σελ. 130. καὶ 139. 252 Εἰς Ἡρόδοτον. 248 249

[124]


ἐν τῇ ἀπολογίᾳ του 253. Οἱ νεότεροι περιηγηταὶ παρατηροῦντες πολλὰς μαρτυρίας τοῦ Ἡροδότου τὰς εὑρίσκουσι ἀληθεστάτας 254. πρέπει ὅμως νὰ εἰπῶμεν τὴν ἀλήθειαν, ὅτι εὑρίσκονται καί τινες διηγήσεις μυθώδεις, πλὴν δὲν εἶναι παράξενον, ἐπειδὴ τὰς ἐσημείωσε κατὰ τὰς παραδόσεις τῶν Αἰγυπτίων Ἱερέων, χωρὶς νὰ τὰς ἐξετάσῃ. Τὸ δεύτερον τούτου Σύγγραμμα εἶναι, Περὶ Ὁμήρου βιοτῆς. μερικοὶ ἀμφιβάλλουσι περὶ τούτου, πλὴν δὲν ἠμποροῦν νὰ τὸ ἀποδείξωσιν ἀποχρώντως 255.

Ἐκδόσεις.

Αὐτὰ τὰ δύο Συγγράμματα ποτὲ μὲν ἐξεδόθησαν ἰδιαιτέρως, ποτὲ δὲ καὶ τὰ δύο ὁμοῦ.

Ἡ παλαιοτέρα τούτων ἔκδοσις εἶναι ἡ τῆς Βενετίας τῷ 1502. εἰς φύλ. Ἐξεδόθη τὸ δεύτερον ἐπιδιορθωμένη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1557 εἰς φύλ. καὶ ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1570. εἰς φύλ. μετὰ καὶ τῶν τοῦ Κτησίου, καὶ τῆς Ἀπολογίας, καὶ τῷ 1592. Ἡροδότου Ἁλικαρνασσέως βιβλία Θ΄. Herodoti historiarum Lib. IX. Musarum nominibus inscripti Ἑλλ. λατ. μετὰ διαφόρων σημειώσεων, ποῦ περὶ Ὁμήρου βιοτῆς, τοῦ Κτησίου, καὶ ἀποσπασμάτων ἐκ Ξενοφῶντος, Στράβωνος, κ.τ.λ. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰακώβου Γρονοβίου Iacobi Gronovii, ἐν Λουγδ. Βαταν. Lugd. Bat. τῷ 1715. εἰς φύλ. Ὁ Γρονόβιος κατηγορεῖ τοὺς πρὸ αὐτοῦ ἐκδότας τούτου τοῦ Συγγραφέως, ἀλλὰ καὶ αὐτὸς δὲν ἐπαινέθη, μ’ ὅλον ὅτι ἐφιλοτιμήθη νὰ συνάξῃ τὰς σημειώσεις πολλῶν ἄλλων πεπαιδευμένων. κατηγορήθη ἀπὸ τοὺς Κριτικοὺς διὰ τὸ χειρόγραφον τὸ ὁποῖον εἶχε ἀνὰ χεῖρας, καὶ διὰ τὴν φθορὰν τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως, καὶ μάλιστα κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἠγωνίζετο ὁ περίφημος Ἑλληνιστὴς Στέφανος Βέγλερ, διὰ μίαν ἀρίστην ἔκδοσιν, καὶ μαθὼν τὴν τοῦ Γρονοβίου παραιτήθη. Ἡροδότου Ἁλικαρνασσέως Ἱστοριῶν βιβ. Θ΄. Herodoti Historiarum Lib. IX. μετὰ σημειώσεων καὶ ἀκριβῶν παρατηρήσεων καὶ Πίνακος τῶν λέξεων καὶ φράσεων, κ.τ.λ. Ἐξεδόθη ὑπὸ Πέτρου Βεσσελιγγίου, Petri Wesselingii ἐκ Ἀμστελοδαμ. τῷ 1763. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε. Ἐξεδόθη καὶ ἐν Ἅλλῃ τῆς Σαξωνίας μία πρόχειρος. εἰς 8. τῷ 1785.

Δ Δ Δ Δ Ι. ΚΟΡΙΝΝΗ.

Κορίννη, μία τῶν περιφήμων Ποιητριῶν, ἐγεννήθη εἰς τὰς Θήβας, ἥτις ἐδιδάχθη ὑπ’

ἄλλης τινὸς ποιήτριας Μύρτιδος. Ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πινδάρου, πλὴν νεωτέρα τούτου κατὰ τὴν ἡλικίαν, ἥτις ἔλαβε τὸ βραβεῖον πέντε φοραῖς εἰς τὴν Ποιητικὴν, παρὰ ὁ Πίνδαρος. Ταύτης τῆς Ἀπολογίας ὁ τίτλος εἶναι διαφορετικός· ἡ μὲν παλαιὰ ἔκδοσις ἐπιγράφεται. L΄ Introduction au traité de la Conformité des merveilles anciennes avec les modernes. ou traité preparatif à l΄ apoligie pour Herodote. 1562. εἰς 8. Ἡ δὲ νεωτάτη ἐπιγράφεται Apologie pour Herodote, ou Traité de la conformité des merveilles anciennes avec le modernes par Henri Etienne. Nouv. Edit. faite sur la premier: augmentée de tout ce que les posterieures ont de curieux et des Remarques par M. le Duchat. Tom. I. II. à Amsterd. 1735. Αὕτη ἡ Ἀπολογία εἶναι μία πίκρα Σατυρικὴ, κατὰ τοῦ διεφθαρμένου Ἐκκλησιαστικοῦ τάγματος τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἐκκλησίας τοῦ ιστ΄. αἰῶνος, δι’ ἧς ἐκδικεῖται κατ’ αὐτῶν ὁ Στέφανος, διότι ἐδυσφήμιζον τὸν Ἡρόδοτον διὰ τοῦ ὁποίου τὴν ἔκδοσιν ἔκαμε μεγάλας δαπάνας. 254 Ὡς ἡ περὶ τῶν Ἰνδικῶν μυρμήκων, ἐν τῷ Γ΄. βιβλ. κεφ. 102. ἥτι, ἐβεβαιώθη ὑπὸ τοῦ περιφήμου περιηγητοῦ Βούσσβεχ Bussbeck. Ἐπιστολ. Δ΄. καὶ ἀπὸ ἄλλους νεωτέρους. πλείστα ἀναφέρει καὶ ὁ Boiney voyage en Aegipte. καὶ ἄλλοι πλεῖστοι ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῶν Ὁδοιποριῶν καὶ περιηγήσεων. 255 Ὅρα Φαβρικ. Βιβλιοθ. Ἑλλ. βιβλ. Α΄. κεφ. 2. καὶ 2. τόμ. Α΄. σελ. 254. καὶ Βαρνέσιον εἰς τὸν βίον Ὁμήρου. 253

[125]


Ἀγκαλὰ μέρος μὲν ἡ ὡραιότης της, μέρος δὲ καὶ τὸ ὕφος (ἐπειδὴ ὁ Πίνδαρος συνέγραφε Δωριστὶ, αὕτη δὲ Αἰολιστὶ, καὶ οἱ ἀκροαταὶ καλλίτερο καταλάμβανον αὐτὴν) συνέτρεξαν ὥστε λάβῃ αὐτὴ τὸ βραβεῖον.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν Ποιημάτων αὐτῆς σώζονται τινα λείψανα, ἐκδοθέντα ἐν τῇ Συλλογῇ Fulvii

Ursini Carminibus IX. illustr. Foeminarum. p: 46 καὶ 295. Καὶ in Joh. Christ. Wolfii IX. illustr. Foeminar. fragmentis et eiogiis pag. Sqq.

Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΦΙΛΟΝΙΔΗΣ.

Φιλονίδης, εἷς τῶν Ποιητῶν ἦτον ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, ὅστις πρότερον ἦτον γναφεὺς, καὶ

μετὰ ταῦτα Ποιητὴς, καὶ εὐδοκίμησεν εἰς τὴν παλαιὰν Κωμῳδίαν. ὁ Σουΐδας μνημονεύει τούτου τρεῖς Κωμῳδίας, ἐξ ὧν τινα λείψανα ἀπεσώθησαν, ἅτινα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα ἐν τῇ τοῦ Ἰακώβου Ἑρτελίου Jacobi Hertelii Βιβλιοθήκῃ τῶν πεντήκοντα παλαιῶν Ποιητῶν, ἐν σελ. 390. καὶ παρὰ τῷ Στοβαίῳ σελ. 59. 139. καὶ 140.

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΠΙΝΔΑΡΟΣ. ἐγεν.

Κ. Κ. 3465 πρὸ Χρ. 519

ἔζη ἀκόμ.

3559 425

Πίνδαρος, ὁ ἔξοχος μεταξὺ τῶν νέων Λυρικῶν Ποιητῶν, ἐγέννηθη τῷ α΄. ἔτει τῆς

ΞΕ΄. Ὀλυμπ. Πατρίς του γνωριζονται αἱ Θῆβαι τῆς Βοιωτίας, ὅστις διὰ τοῦ μεγάλου Ποιητικοῦ αὐτοῦ πνεύματος ἀπεδίωξεν τὸ ἐκ τῆς πατρίδος του ὄνειδος 256. Κατὰ τὴν γνώμην τῶν περισσοτέρων, ὁ πατήρ του ἐκαλεῖτο Δαΐφαντος, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Μύρτις, ἀμφότεροι ὄντες α ὐλ η σ τ α ὶ, ο ἵ τ ιν λύραν ἀπὸ Λάσον τὸν Ἑρμόνιον. Διὰ μέσου λοιπὸν αὐτῆς τῆς μουσικῆς ἀπεκατέστη τόσον περίφημος, ὥστε ὁ Ἀλέξανδρος ὁ τοῦ Ἀμύντα μετὰ ταῦτα τὸν συγκατέταξε μετὰ τῶν λοιπῶν μουσικῶν, τοὺς ὁποίους αὐτὸς ἐσέβετο. Ἐκτὸς τούτου τοῦ Λάσου ἐδιδάχθη ἔτι καὶ τὴν Ποιητικὴν ἀπὸ τὸν Σιμωνίδην τὸν ὁποῖον ἀνωτέρω ἱστορήσαμεν, ὅτις κατ’ ἐκεινους τοὺς χρόνους διεφημίζετο, καὶ ἐκ τούτου λέγουσιν οἱ κατήγοροι τοῦ Πινδάρου, ὅτι ἐδιδάχθη καὶ τὴν φιλαργυρίαν, διότι καὶ οὗτος καθὼς καὶ ἐκεῖνος ἔψαλον τὰς ὠδάς των διὰ νὰ κερδήσουν χρήματα, ὁ Πίνδαρος ὅμως ἠσχύνετο ἕνα τοιοῦτον φέρσιμον 257. Εἰς τὴν νεότητά του, λέγουσιν, ὅτι ἡ Ποιήτρια Κορίννη, πέντε φοραῖς τὸν ἐνίκησεν εἰς τὴν Λυρικὴν, καὶ ἔλαβεν αὐτὴ τὸ βραβεῖον, μ’ ὅλον τοῦτο αὐτὸς ἐν τῷ 40. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἐστάθη ὁ περιφημότατος τῶν Λυρικῶν, 256 257

Ὅρα τὸ Ἄρθρ. Πλούταρχος. Ἴσθμ. ὠδ. Β΄.

[126]


καὶ ἐτιμᾶτο μεγάλως, καὶ ἐσεβάζετο παρὰ πάντων, διά τε τὸ γλυκὺ τῆς φράσεώς του καὶ διὰ τὸ ἠθικὸν ὅπερ ἐδίδασκε διὰ τῶν Ποιημάτων του, ὥστε καὶ ἐν ὑστέροις καιροῖς ἐθαυμάσθη καὶ ἀπὸ Κλήμεντα τὸν Ἀλεξανδρέα, τὸν διδάσκαλον τῆς Ἐκκλησίας. Οὗτος διὰ τὸ ἐγκώμιον τὸ ὁποῖον ἔκαμε πρὸς τοὺς Ἀθηναίους τότε, ἐν ᾧ οἱ Ἀθηναῖοι μετὰ τῶν Θηβαίων ἐφέροντο ἐχθρικῶς, ὑβρίσθη καὶ καὶ κατεδικάσθη ὑπὸ τῶν Θηβαίων ἐφέροντο ἐχθρικῶς, ὑβρίσθη καὶ κατεδικάσθη ὑπὸ τῶν Θηβαίων νὰ πληρώσῃ μίαν χρηματικὴν ποινὴν χιλίων δραχμῶν. Ἀλλ’ οἱ Ἀθηναῖοι ἀπέδωκεν εἰς αὐτὸν τὰς εὐχαριστίας ἀνταμοίψαντές τῷ διπλῆν τὴν πληρωμὴν τῆς ζημίας, καὶ τῷ ἤγειραν προσέτι διὰ τιμὴν καὶ ἕνα ἀνδριάντα. ὁ ἴδιος ὁ Πλάτων ἀνεγίνωσκε συνεχῶς τὰ Ποιήματά του διὰ νὰ στερεωθῇ περισότερον εἰς τὸ περὶ ἀθανασίας ψυχῆς τὸ ὁποῖον αὐτὸς τότε ἰσχυρῶς ἐδίδασκε. Καὶ οἱ ἴδιοι νικηταὶ τῶν Θηβῶν, οἱ Λακεδαίμονες δηλ. καὶ Ἀλέξανδρος ὁ μέγας, ὅταν κατηδάφισαν τὰς Θήβας, ἐπρόσταξαν μὲ μεγάλην προσοχὴν νὰ φυλαχθῇ ὁ οἶκος τοῦ Πινδάρου. Φαίνεται ὅτι τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΠΖ΄. Ολυμπ. ἢ ΠΗ΄. ἔκαμε τὸν πρὸς Μεγακλῆν τὸν Ἀθηναῖον ὕμνον. Παρέτεινε δὲ τὸ ζῆν μέχρι τῶν 94. ἐτῶν τῆς ἡλικίας του, καὶ ἐτελεύτησε λαμπρῶς.

Συγγράμματα.

Πίνδαρος ἐθαυμάζετο περισσότερον ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς Κριτικοὺς, παρὰ ἀπὸ τοὺς νεωτέρους. Οἱ παλαιοὶ τὸν νομιζουσιν ὡς ἕνα τῶν Λυρικῶν, τὸν ὁποῖον δὲν ἠδυνήθη ἄλλος τις νὰ τὸν μιμηθῇ 258· ο ἱ δὲ νεώτεροι τὴν ὑπόθεσίν του. Κάμνει συχνὰς παρεκβάσεις, ἐνίοτε εἶναι συντομώτατος, καὶ διὰ τοῦτο σκοτεινὸς εἰς πολλά. ἡ περίοδός του κεκομμένη, τὰ σχήματά του τολμηρὰ καὶ αὐθάδη, καὶ τὰ ἀποφθέγματά του προβάλλονται σωρηδόν. Ἀλλ’ ὁ Βοῤῥίχιος ὁμολογεῖ, ὅτι τὰ τοιαῦτα δὲν τὰς εἶχον οἱ παλαιοὶ διὰ σφάλματα, μήτε εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πινδάρου, μήτε εἰς τοὺς μετὰ ταῦτα χρόνους. Ὁ Βοαλὼ (Boileau) καὶ ὁ Κέννε 259 ἀντιστρατευσάμενοι κατὰ τοῦ κοινοῦ ἐχθροῦ τῶν παλαιῶν Συγγραφέων, τοῦ ὑπεριφάνου ἐκείνου Πεῤῥὼλ (Perrault), ἀπέδειξαν ἰσχυρῶς τὴν ματαιότητά του. Ὁ Φραγγιὲ (Fraguier) 260 ὁ Χεΰνος, (Heyne) ὁ Γοττοφρέδος Ἑρμᾶνος, καὶ ἄλλοι πολλοὶ, δι’ ἐγκωμιαστικῶν λόγων, καὶ δι’ ἰσχυρῶν ἀποδείξεων ἀποδεικνύουσι τὸ κάλλος καὶ τὸ φλογερὸν τῶν ἐκφράσεών του, τὸ ὑψηλὸν τῶν νοημάτων του, καὶ τὴν ὑπεροχὴν τῆς θείας του Ποιητικῆς. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του, σώζονται ἔτει 45. Λυρικοὶ ὕμνοι, τοὺς ὁποίους εἰς τιμὴν τῶν νικητῶν, τῶν τεσσάρων ἀγώνων τῆς Ἑλλάδος συνέγραψεν. ἐξ ὧν οἱ 14. ἀναφέρονται εἰς τὰ Ὀλύμπια. 12. εἰς τὰ Πύθια, ΙΙ. εἰς τὰ Νεμέσια, καὶ 8. εἰς τὰ Ἴσθμια. Ἐκτὸς τούτων τῶν σωζομένων τεμαχίων, φαίνεται παρὰ τοῖς παλαιοῖς Συγγραφεῦσιν ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς Ὕμνων, τὸν ὁποῖον ὁ Φαβρίκιος 261 ἀκριβῶς ἐσημειώσατο.

Ἐκδόσεις ἄνευ Σχολίων.

Ο

« ἱ τοῦ Πινδάρου Ὕμνοι τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν Βενετία μετὰ καὶ τῶν ἄλλων Ποιητῶν, τῷ 1513. εἰς 8. παρὰ τῷ Ἄλδῳ καὶ Ἀνδρέᾳ. Καὶ ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1560 εἰς 12. Quintilianus Lib. X. C. I. Novem Lyricorum longe Pindarus princeps, spiritu, magnificentia, sententiis, figuris, beatissimus rerum verborumque copia et velut quodam eloquentia flumine propter que Horatius memini credit cum imitabilem. 259 VIII. Reflexion Critique sur Longin. 260 Le Caractere de Pindare par M. l’ Abbé Fraguier, dans les Momoires de l’ Acad. des inscriptions T. II. pag. 34. 261 Βιβλιοθ. Ἑλλ. βιβ. Β΄. κεφ. 16. Τόμ. Α΄. σελ. 531. Seq. 258

[127]


«Πινδάρου Περιοδος. ἤτοι Ὀλυμπιονίκαι, Πυθιονῖκαι, Νεμιονῖκαι, Ἰσθμιονῖκαι, καί τινα ἀποσπασμάτια, μετὰ σημειώσεων, κ.τ.λ. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἐρασμίου Σμιδίου, (opera Erasmi Schmidii) Witeberg, τῷ 1616. εἰς 4. Μ’ ὅλον ὅτι τινὲς κατηγόρησαν ταύτην τὴν ἔκδοσιν262 εἶναι ὅμως ἡ ἀρίστη τῶν ἄνευ σχολίων ἐκδόσεων τοῦ Πινδάρου, διάτε τὰς ῥητορικὰς ἀναλύσεις τῶν τοῦ Ποιητοῦ εἰδῶν, τὴν ἱστορίαν τῶν Ὀλυμπίων καὶ Πυθίων, καὶ ἄλλα πολλά. Πινδάρου τὰ Σωζόμενα, Pindari Omnia, quae extant, ἐξεδόθησαν ἐν Γλασγγάῳ (Glasguae) τῷ 1744. εἰς 8. exc. Robertus Foulius. Αὕτη εἶναι μία πρόχειρος ἔκδοσις μὲ ὡραίους καὶ μεγαλους χαρακτῆρας.

Μετὰ Σχολίων.

Π

ινδάρου Ὀλύμπια, ... μετὰ ἐξηγήσεως παλαιᾶς πάνυ ὠφελίμου, καὶ σχολίων ὁμοίων, ἐξεδόθ. ἐν Ῥωμῃ ὑπὸ Ζαχαρίου Καλέργη τοῦ Κρητὸς τῷ 1515. εἰς 4. ἔκδοσις ἐσφαλμένη. «Pindari Olympia, Nemea, etc. ἐξεδόθησαν ἐν Ὀξωνίᾳ e Theatr. Cherldon. τῷ 1697. εἰς φύλ. Οἱ Ἐκδοταὶ ταύτης εἰσὶ Ῥιχάρδος Βὲς, καὶ Ῥοβέρτος Βέλστετ. τὸ κείμενον ταύτης εἶναι κατὰ τὸν Σμίδιον, μετά τινος ὅμως ἐπιδιορθώσεως, τοῦτε κειμένου καὶ τῶν σχολίων. Εὑρίσκονται διάφοραι ἀναγνώσεις, καὶ διάφοροι σημειώσεις, μετὰ μιᾶς περὶ τοῦ Πινδάρου πραγματείας, χρονολογικοῦ πίνακος τῶν νικητῶν, καὶ ἐντελοῦς τῶν λέξεων, κ.τ.λ. Πινδάρου τὰ Σωζόμενα ἅπαντα. ἐξεδόθησαν ἐν Γοτιγγίᾳ (Gonting) ὑπὸ τοῦ πολυμαθεστάτου Χεΰνου (Heyne) τῷ 1798. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. ὧν ὁ μὲν πρῶτος περιέχει τὸ κείμενον, τὰς διαφόρους ἀναγνώσεις, καὶ τὰς σημειώσεις. ὁ δὲ δεύτερος τὰ σχόλια, καὶ ὁ τρίτος τὴν Διατριβὴν τοῦ Γοττοφρέδου Ἑρμάνου περὶ Μέτρων Πινδαρικῶν, τοὺς ἀναγκαίους πίνακας, καὶ ἄλλα τινὰ ἄξια πρὸς κατάληψιν τοῦ Συγγραφέως. Καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ πληρεστάτη καὶ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε Ἐκδόσεων.

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΒΑΚΧΥΛΙΔΗΣ.

Ἤνθη

Κ. Κ. 3536 πρὸ Χρ. 519

3556 430.

Β

ακχυλίδης, εἷς τῶν Λυρικῶν Ποιητῶν ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἰουλίδα πόλιν τῆς Κέω (Τζίας), συμπολίτης καὶ ἀνεψιὸς τοῦ Σιμωνίδου, περὶ οὗ ἀνωτέρω εἴπομεν. Ὁ διδάσκαλός του μᾶς εἶναι ἄγνωστος, καὶ ἴσως ἦτον ὁ θεῖος του ὁ Σιμωνίδης. οὗτος εἶχε μεγάλην ἅμιλλαν μετὰ τοῦ Πινδάρου διὰ τὴν εἰς τὴν Ποιητικὴν προτίμησιν. ἀλλ’ αὐτὸς ἠξιώθη μεγαλητέρας τιμῆς παρὰ τῷ Βασιλεῖ Ἱέρωνι, παρὰ ὁ Πίνδαρος, δι’ ὃ καὶ τὸν κατατοξεύει ὁ Πίνδαρος 263 ὀνομάζων αὐτὸν Κόρακα, τὸν δὲ του ἑαυτὸν Ἀετόν.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις. 262 263

Καθὼς ὁ ἀλαζὼν καὶ αὐθαδέστατος Πωβ. Ὀλύμ. Β΄. ὅρα αὐτόθι καὶ τὸν σχολιαστήν.

[128]


Κ

ατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν, ὁ Βακχυλίδης συνέγραψε πολλὰ ποιήματα, τὰ ὁποῖα ὄχι μόνον ὁ Ἱέρων ἐτίμα μεγάλως, ἀλλὰ καὶ ὁ Ἰουλιανὸς καθ’ ἑκάστην τὰ ἐμελέτα. Κατὰ δὲ τὸν Σχολιαστὴν Πορφυρίωνα ὁ Ὁράτιος ἐν τῇ ΙΕ΄. ᾠδὴ τοῦ πρώτου αὐτοῦ βιβλίου τὴν ἐμιμήθη κατὰ πάντα. Ἐξ αὐτῶν τῶν πολλῶν αὐτοῦ Ποιημάτων ὀλίγα τινα ἀποσπασμάτια εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα ἐν τῇ ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου Συλλογῇ τῶν ὀκτὼ ἐνδόξων Λυρικῶν. Henr. Stephani Rindari et caet. octo Lyric. Carminibus. 1560, καὶ 1612. ἐν σελ. 554. Seg. «Καὶ μετὰ, τῶν σχολίων Φαλβίου τοῦ Οὐρσινίου in Carminibus IX. illust. Foemin. et Lyric. Antvv. 1568. p. 199. καὶ 340. «Καὶ in Corpore Poet Graec. Genev. 1614. Tom. II. pag. 119. «Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 149.

Δ Δ Δ Δ Π. ΦΡΥΝΙΧΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3532. πρὸ Χρ. 456.

Φρύνιχος, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, ἤνθη περὶ τὴν Οστ΄. Ὀλυμπ.

θέλουσιν ὅτι οὗτος συνέγραψε δέκα Κωμῳδίας, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα, ἐκ τῶν ὁποίων σώζονται μερικὰ ἀποσπασμάτια ἐκδοθέντα ἐν τῇ τοῦ Ἐρτελίου Βιβλιοθήκῃ τῶν παλαιῶν 50. Κωμικῶν Ποιητῶν. Hertelii Bibliotheca vet. Comic. Veron. 1618. εἰς 8. ἐν σελ. 336. Καὶ ἐν τῇ Hug. Grotii Excerptis ex Tragic et Comic. graec. Paris. 1629. εἰς 4. ἐν σελ. 496.

Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΩΚΕΛΛΟΣ.

κελλος, εἷς τῶν Πυθαγορικῶν Φιλοσόφων, ἦτον ἀπὸ τὴν Λευκανίαν, ἢ Λουκαννίαν τῆς Ἰταλίας, ἔζη πρὸ τοῦ Πλάτωνος, καθὼς φαίνεται ἀπὸ μίαν ἐπιστολὴν τοῦ Ἀρχύτα, γεγραμμένην πρὸς τὸν Πλάτωνα 264, ἐν ᾗ εἰδοποιεῖ αὐτῷ, ὅτι τὰ συγγράμματα τοῦ Ὠκέλλου τὰ ἔλαβεν ἀπὸ τοὺς τούτου ἐγγόνους.

Συγγράμματα.

264

Παρὰ Διογ. Λαερτ. βιβλ. Η΄. κεφ. 80.

[129]


Ο

ὗτος συνέγραψεν εἰς Δωρικὴν διάλεκτον: περὶ τῆς τοῦ Παντὸς φύσεως, τὸ ὁποῖον καὶ ὑπό τινος γραμματικοῦ καὶ εἰς τὴν κοινὴν παρεφράσθη.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1539. εἰς 4. καὶ εἰς Λαίβεν Loevven. τῷ 1554.

«

Ὠκέλλου τοῦ Λευκανοῦ. Ocellus Lucanus de Universi natura, μετὰ τῆς Παραφράσεως,

σημειώσεων, καὶ ἄλλων τινων ἀποσπασματίων ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδ. τῷ 1661. Jo. Blaeu. εἰς 4. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Καὶ ἐν τοῖς Opusculis Mythologicis etc. ὑπὸ τοῦ Θωμᾶ Γάλε, Gale. Καὶ ἐν Παρισίοις μετὰ ταῦτα ἰδίως Ἑλληνογαλλιστί.

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΣΟΦΟΚΛΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3494 πρὸ Χρ. 490

ἀπέθ.

3584 400

Σοφοκλῆς, εἷς τῶν περιφήμων συγγραφέων τῆς Τραγῳδίας, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας

τῷ Β΄. ἔτει τῆς ΠΑ΄. Ὀλυμπ. ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐκαλεῖτο Σόφιλος, (πρέπει νὰ διακρίνηται ἀπὸ ἄλλον τινα Σόλιφον τὸν πατέρα Ἀντιφῶντος τοῦ Ῥήτορος, ὅστις καὶ αὐτὸς ἔζη κατ’ αὐτοὺς το ὺς χ ρ ό ν ο υς ) . Ε δὲ Αἰσχύλον διὰ τὴν Ποιητικὴν, τὸν ὁποῖον καὶ ὑπερέβη. Δεκαπενταετὴς ὢν, ἔκαμε τὸν ἐπινίκιον, καὶ τὸν ἔψαλε μὲ τὴν κιθάραν του, ὅτι οἱ Ἕλληνες ἐκέρδησαν τ ὴν ἐν Σ α λ α μ ίν ἐν δὲ τῷ εἰκοστῷ πέμπτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του ἐπεδείξατο τὸ πρῶτον διδάξας εἰς τὸ θέατρον μίαν Τραγῳδίαν. Μετὰ ταῦτα δὲ, ἐστάθη τόσον εὐτυχὴς εἰς τὰς Τραγῳδίας, ὥστε σχεδὸν εἴκοσι φοραῖς ἔλαβε τὸ βραβεῖον. Οὗτος ἐστόλισε μὲ ζωγραφίας, καὶ ἔφερεν εἰς καλλιτέραν κατάστασιν τὰ θέατρα τῶν Ἑλλήνων, εἰσέφερε καὶ τὸ τρίτον διαλεγόμενον πρόσωπον, καὶ δεκαπέντε εἰς τὸν χορὸν, μ’ ὅλον τοῦτο μόνος του δὲν ἠμποροῦσε νὰ ἐκφωνῇ τὰ ποιήματα ἔχων ἀδύνατον φωνήν. κατεγίνετο ὅμως εἰς τὴν Τραγῳδίαν ἕως καὶ εἰς τοὺς τελευταίους χρόνους τῆς ἡλικίας του. Καὶ τοῦτο, ἴσως, ἔφερε τὴν περισσοτέραν φθορὰν εἰς τὸν οἶκον του, ἐπειδὴ ἐξόδευε περισσότερον παρὰ ὅσον ἔπρεπεν εἰς αὐτόν. Δι’ ὃ καὶ ὁ υἱὸς αὐτοῦ τὸν ἐγκάλεσεν εἰς τὸ δικαστήριον, ζητῶν νὰ λάβῃ αὐτὸς τὴν ἐπιστασίαν τῆς οἰκονομίας τοῦ οἴκου των, κατηγορ ῶν ὅ τ ι ὁ π α τ ή ρ Τρωγῳδίαν, ἥτις καὶ ἐπὶ κριτηρίου ἀναγνωσθεῖσα κατ’ ἔμπροσθεν ἐκείνων, οἵ τινες ἤθελον νὰ δώσουν ἀκρόασιν εἰς τὸ ζήτημα τοῦ υἱοῦ του, ἀπέδειξεν, ὅτι δὲν ἠμποροῦσεν ἕνας φρενοβλαβὴς νὰ συνθέσῃ μίαν τοιαύτην Τραγῳδίαν, καὶ διὰ ταύτης ἐδιώχθη ὁ υἱὸς του ἀπὸ τὸν κριτήριον ἄπρακτος, χωρὶς νὰ τολμήσῃ νὰ ὁμιλήσῃ πλέον περὶ τούτου. Εἰς τὸ ἑξηκοστὸν ἔτος τῆς ἡλικίας του διωρίσθη ἀρχιστράτηγος τῶν Ἀθηναίων μετὰ τοῦ Περικλέους καὶ ἐστάθη κατὰ τῆς Αἰναίου πόλεως τῆς Σάμου. Περὶ δὲ τοῦ ἠθικοῦ χαρακτῆρος τούτου τοῦ Ποιητοῦ μας, οὖσαι αἱ γνῶμαι τῶν παλαιῶν Κριτικῶν διαφορετικαὶ ἀποτελοῦσιν αὐτὸν ἀμφίβολον. Φαίνεται εἰς τὰς Τραγῳδίας του ὅτι ὁμιλεῖ αὐθαδῶς περὶ ἐρώτων, καὶ μάλιστα τοιούτων ἐρώτων ἐναντίων τῆς φύσεως. Τινὲς ὑπερασπίζοντές τον ἀποδίδουσι τὴν αἰτίαν εἰς τὴν παραφροσύνην του. Ἀπέθανε τῷ 90. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἐν ᾧ ἐδίδασκε τὴν τῆς Ἀντιγόνης Τραγῳδίαν, κρατήσας τὴν ἀναπνοήν του ἐν ὅσῳ νὰ τελειώσ ῃ μ ία ν π ερ ίο δ ο διότι ἐκ έρ δ ισ ε τ ὸ β ρ ῥαγὸς σταφυλῆς ἀπεπνίγη. [130]


Συγγράμματα.

Οἱ παλαιοὶ θέλουσιν ὅτι ὁ Σοφοκλῆς συνέγραψεν ἕνα μέγα ἀριθμὸν βιβλίων, ἄλλα μὲν

εἰς τὸ Ποιητικὸν, καὶ ἄλλα εἰς τὸ Πεζὸν, ὡς σημειοῖ ὁ Σουΐδας καὶ ὁ Φαβρίκιος 265, ἐξ ὧν οὐδὲν ἄλ λ ο εἰς ἡ μ ᾶ ς ἀ π εσ ώ θη εἰμ ὴ ἑπ τ ὰ Τ ρ α γ ῳ δ ία ι, ἐπ ιγ ρ α φ ό μ εν α ι· Α΄. Αἴας μαστιγοφόρος. Αὕτη εἶναι ἡ ἀρίστη Τραγῳδία, ὄχι μόνον τοῦ Σοφοκλέους, ἀλλὰ καὶ ὅλων τῶν ἄλλων Τραγῳδωποιῶν. Β΄. Ἠλέκτρα. Γ΄. Οἰδίπους Τύραννος. Περὶ ταύτης ὁ Ἀριστοτέλης κάμνει ξεχωριστοὺς ἐπαίνους. ὁ δὲ Σενέκας εἰς τὸν Οἰδίπουν του τὸν ἐμιμήθη κατὰ πάντα. Δ΄. Ἀντιγόνη. Ε΄. Οἰδίπους ἐν Κολώνῳ. ΣΤ΄. Τραχινίαι. Ζ΄. Φιλοκτήτης, καὶ αὕτη ὑπὸ Ἰωσὴφ τοῦ Σκαλιγέρου θεῖον δράμα ὀνομάζεται. Ἐν αὐτοῖς ἀποδεικνύει ὁ Σοφοκλῆς μίαν τοιαύτην τάξιν, ἥτις ὑπερβαίνει καὶ τὴν τοῦ Αἰσχύλου καὶ τοῦ Εὐριπίδου. Πρὸς τούτοις ἤξευρε νὰ παρατηρῇ καὶ τὰ πρὸς ταύτας ἁρμόζοντα. Θέλουσιν, ὅτι ὁ Σοφοκλῆς εἶχε μίαν ἰδιαιτέραν δύναμιν εἰς τὸ διεγείρειν ἐνεργητικωτέρως τὰ πάθη, καὶ ἤξευρε νὰ παραστήσῃ τόσον φυσικῶς τὰς μεγαλωτάτας των κινήσεις, ὥστε μήτε ὁ χαρακτὴρ τοῦ ὑποκριτοῦ δὲν ἐσχημάτιζε τὸ παθητικόν. Ἀπέφευγε προσεκτικῶς ὅλα τὰ περιττὰ, καὶ παρετηροῦσε νὰ φυλάξη ἀκριβῶς τὰ καλὰ ἤθη, καὶ τὴν τῶν πολιτῶν καλὴν κατάστασιν, καὶ ἀπεκατέστησε τὴν Τραγῳδίαν ἐπαγωγοτέραν μὲ τὴν κανονικὴν διάθεσιν καὶ μὲ τὸ εὐγενὲς ὕφος του 266.

Ἐκδόσεις. Ἄνευ Σοχλίων.

Σ

οφοκλέους Τραγῳδίαι Ἑπτὰ, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Hagonæ, μετὰ τῶν σημειώσεων Ἰωακεὶμ τοῦ Κεμεραρίου. τῷ 2534. εἰς 8. Σοφοκλ. Sophoclis Tragœdiæ Septem. Ἑλληνολατ. ἐξεδόθησαν ἐν Λόνδρᾳ μετὰ σημειώσεων, τῷ 1722. I. Tonson, J. Watts. εἰς 8. .... Ἐξεδόθ. ἐν Γλάσγγαῳ, τῷ 1745. εἰς 4. .... Ἐν Παρισίοις, τῷ 1781. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. ἀρίστη ἔκδοσις.

Μετὰ Σχολίων.

Σοφοκλέους Τραγῳδίαι, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ 1502. εἰς 8. παρὰ τῷ Ἄλδῳ. Σοφο-

κλέους Τραγῳδίαι Ἑπτὰ, Sophoclis Tragoediæ Septem, Ἑλληνολατ. μετὰ σημειώσεων καὶ 265

Ἑλλ. Βιβλιοθ. Βιβλ. β΄. κεφ. 17. τόμ. Α΄. σελ. 591. Ὅρα περὶ ὅλων τῶν Τραγῳδιῶν τοῦ Σοφοκλέους διεξοδικώτερον τὸν Βρουμοὰ Brumoy, theatres des Grecs τὸ μ. Α΄. σελ. 123.

266

[131]


παρατηρήσεων, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Θωμᾷ Ἰωνσών. Opera Thomæ Johnson. Lond. ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1746. ἐν τρισὶ τόμ. εἰς 8. μέγ. ἔκδοσις ἀρίστη. ..... Ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Ἀργεντοράτῳ, Argentoratæ τῷ 1787. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Βρούνκ. P. R. Brunck. μετὰ τῶν διαφόρων ἀναγνώσεων, σημειώσεων, καὶ τῶν ἀναγκαίων πινάκων, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦ δε ἐκδόσεων.

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΧΑΙΟΣ.

Ἀχαῖος, εἷς τῶν Τραγικῶν Ποιητῶν, υἱὸς ἦν τοῦ Πυθοδώρου ἀπὸ τὴν Ἐρετρίαν, νεώτερος μὲν τοῦ Σοφοκλέους, παλαιότερος δὲ τοῦ Εὐριπίδου, συνέγραψε σχεδὸν τεσσαράκοντα Τραγῳδίας, ἐξ ὧν ὀλίγα τινα ἀποσπασμάτια εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, ἐκδοθέντα ἐν τῇ Συλλογῇ Hud. Grotii Fragmenta Tragicor. et Comic. Græcor. ἐν σελ. 441.

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΕΥΡΙΠΙΔΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3505. πρὸ Χρ. 479

ἀπέθ.

3580 404

Εὐριπίδης, εἷς τῶν ἐνδόξων Τραγικῶν Ποιητὴς, ἐγεννήθη ἀπὸ γονεῖς Ἀθηναίους, ὁ

πατὴρ αὐτοῦ ἐκαλεῖτο Μνήσαρχος, καὶ ἐκ τούτου ἐνίοτε καὶ ὁ Εὐριπίδης Μνησαρχίδης καλεῖται, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Κλειτὼ, ἀμφότεροι ὄντες ἐξ ἐπισήμου γένους. Μερικοὶ αὐτοῦ Κλειτὼ, ἀμφότεροι ὄντες ἐξ ἐπισήμου γένους. Μερικοὶ κακῶς τὸν κατηγοροῦσι λέγοντες τὸν πατέρα του Βοιώτιον, καὶ χρεωκόπον, καὶ τὴν μητέρα του λαχανοπώλιν, ἀλλ’ ἡ αὐτῶν κατηγορία εἶναι μακρὰν τῆς ἀληθοῦς ἀποδείξεως. Εἶναι βέβαιον, ὅτι ὁ Εὐριπίδης δὲν ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας, ἐπειδὴ ὅταν ὁ Ξέρξης ἐνέβαλεν εἰς τὴν Ἑλλάδα, οἱ γονεῖς αὐτοῦ κατέφυγον εἰς τὴν Σαλαμῖνα, ἔνθα καὶ ἐγεννήθη, καὶ μάλιστα κατ’ ἐκείνην τὴν ἡμέραν, εἰς ἣν ναυμαχήσαντες οἱ Ἕλληνες εἰς τὸν Εὔριπον τῆς Εὐβοίας, ἐνίκησαν τὸν Ξέρξην, καὶ διὰ μνημόσυνον ταύτης τῆς νίκης ὠνόμασαν τὸ παιδίον Εὐριπίδην. Τοῦτο ἐγένετο τῇ ΟΕ΄. Ὀλυμπ. Ὁ Εὐριπίδης νέος ὢν ἐγυμνάζετο ὑπὸ τοῦ πατρός του εἰς τὴν Γυμναστικὴν, καὶ ἐν τ’ αὐτῷ ἐγυμνάζετο μόνος του διὰ τῆς ἀγχινοίας του καὶ εἰς τὴν Ζωγραφικὴν, εἰς δὲ τὴν Ῥητορικὴν ἐδιδάσκετο ὑπὸ τοῦ περιφήμου ῥήτορος Προδίκου, εἰς ἣν καὶ μεγάλως εὐδοκιμήσας, ἐτιμήθη ὡς πατὴρ αὐτῆς, καὶ ἐθαυμάζετο ὑπό τε τῶν Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων Ῥητόρων. Τὴν δὲ φιλοσοφίαν ἐδιδάχθη ὑπὸ τοῦ Ἀναξαγόρα, ἀλλ’ ἡ δυστυχία τούτου τοῦ διδασκάλου του τὸν παρεκίνησε νὰ ἀφιερωθῇ εἰς τὰ Θέατρα, καὶ νὰ μεταχειρισθῇ τὴν φιλοσοφίαν εἰς τὰς Τραγῳδίας, ὥστε καὶ Φιλόσοφον τῶν Θεάτρων τὸν ὠνόμαζον, δι’ ὃ καὶ ὁ Σωκράτης τὸν ἐτίμα μεγάλως. Ὁ Εὐριπίδης εἰς ὅλας του τ ὰς Τ ρ α γ ῳ δ ία ς τοῦτο ἀπέκτησε πολλοὺς ἐχθροὺς, ἐπειδὴ παρέστησε πολλὰς ἀχρείας γυναῖκας εἰς τὸ θέατρον, καὶ μὲ κάθε ὑβριστικοὺς καὶ ἐλεγκτικοὺς λόγους τὰς ἐθεάτριζε καθ’ ὑποβάλλων αὐτὰς εἰς γενικὸν μῖσος, ὥστε ὅλοι τὸν ὠνόμαζον ἐχθρὸν τῶν γυναικῶν. Τῷ 40. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἔλαβε τὴν πρώτην νίκην εἰς τὴν Τραγῳδίαν. τινὲς λέγουσιν ἀκόμη ὅτι πεντάκις ἔλαβε τὸ βραβεῖον, ἄλλοι τρὶς πεντάκις. Ἡ μεταξὺ αὐτοῦ καὶ Σοφοκλέους ἔχθρα ἦτον καρπὸς τῆς νεότητός των, ἀλλ’ εἰς τὸν καιρὸν τῆς ἀνδρικῆς ἡλικίας των ἦτον οἱ εἰλικρινέστατοι φίλοι. Ζητεῖται ἀκόμη ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς τίς ἆραγε τῶν δύο, εἶχε τὰ πρωτεῖα εἰς τὰς Τραγῳδίας; [132]


καὶ μέχρι τοῦ δε μένει ἀκόμη ἀναποφάσιστον. Ἡ φήμη του δὲν ἔμεινε μόνον ἐν τῇ Ἀττικῇ, ἀλλ’ ἐξαπλώθη καὶ εἰς ὅλους τοὺς ἄλλους πέριξ λαούς. Ὁ περίφημος βασιλεὺς τῆς Μακεδονίας Ἀρχέλαος ἔστειλε πρὸς αὐτὸν μεγάλα δῶρα, καὶ τὸν ἐπροσκάλεσε νὰ ὑπάγῃ ἐκεῖ, καὶ ἐλθὼν ἠξιώθη τὴν μεγαλωτάτην εὔνοιαν τοῦ βασιλέως, ἥτις καὶ ἐπροξένησεν εἰς τοὺς λοιποὺς τοῦ παλατίου του μέγα μῖσος πρὸς αὐτὸν, καὶ κατὰ τὰς μαρτυρίας μερικῶν τῷ ἐπροξένησε καὶ τὸν θάνατον, ἐπειδὴ τῷ γ΄. ἔτει τῆς ἐκεῖ διατριβῆς του, μουσικός τις τῆς αὐλῆς Πρόμηρος τοὔνομα, ἐπάξας κατ’ αὐτοῦ τοὺς κύνας τὸν κατεσπάραξαν τόσον, ὥστε μετ’ ὀλίγον ἀπέθανεν. Οἱ Ἀθηναῖοι μετὰ ταῦτα ζητήσαντες τὰ λείψανά του διὰ νὰ τὰ θάψωσιν εἰς τὴν Ἀττικὴν, ὁ βασιλεὺς Ἀρχέλαος δὲν συγκατένευσεν, ἀλλ’ ἐπρόσταξε καὶ τῷ ἀνήγειραν εἰς τὴν Πέλλαν ἓν θαυμάσιον μαρμάρινον μνημεῖον, καὶ ἔδειξε τὰ μεγαλήτερα σημεῖα τῆς λύπης του. διὰ τὸν δυστυχῇ θάνατον τούτου τοῦ ἀνδρός. τὸ δ’ αὐτὸ πράξαντες καὶ οἱ Ἀθηναῖοι, τῷ ἀνήγειρον καὶ αὐτοὶ εἰς τὰς Ἀθήνας ἓν μεγαλοπρεπέστατον μνημεῖον.

Συγγράμματα.

Δὲν ἀπεσώθησαν εἰς ἡμᾶς ἄλλου τινὸς Τραγικοῦ, τόσαι Τραγῳδίαι, ὅσαι τοῦ Εὐριπίδου. Οὗτος εὑρὼν τὴν Τραγῳδίαν ἀπὸ τοὺς πρὸ αὐτοῦ καλλωπισμένην ὁπωσοῦν, δὲν ἔλλειψε καὶ αὐτὸς ἀπὸ τοῦ νὰ μὴ συνεισφέρῃ τινα ἐπιδιόρθωσιν. Ἔδωκεν εὐθὺς κατ’ ἀρχὰς τὸ φῶς εἰς τοὺς μύθους, παρέστηνε τὰ πρόσωπα φυσικῶς καθὼς ἦτον, ἐπρόσθεσε τὴν φιλοσοφίαν, ἥτις βάλλει τὴν ἠθικὴν εἰς πρᾶξιν, διὰ νὰ κάμῃ τὴν ἀρετὴν ἀξιοαγάπητον. εἰς τὸ ὕφος, καὶ εἰς τὰς ἐκφράσεις του ἔκ λ ιν ε π ερ ισ σ ό τ ερ ο ν εἰς τ ὴ ν Ῥ η τ ο ρ ικ ή ν · ἔδ ω κ εν μ εγ ά λ η π ρ ο σ ο χ ὴ ν εἰς τ ὴν ἐκ λ ο γ ὴ ν τ ῶ ατῶν του, καὶ πολλάκις διὰ νὰ φανῇ ἀρεστὸς εἰς αὐτοὺς ἀπεμακρύνετο ἀπὸ τοὺς κανόνας τῆς Τραγῳδίας. Αἱ σωζόμεναι λοιπὸν τούτου Τραγῳδίαι, εἰσὶν αἱ ἑπόμεναι. Α΄. Ἑκάβη. Β΄. Ὀρέστης. Ταύτην ἐδίδαξεν εἰς τὰς ἐσχάτας ἡμέρας, ἐν ᾧ ἔμελλε νὰ ἀπέλθῃ εἰς Μακεδονίαν. Γ΄. Φοίνισσαι. Αὕτη τιμᾶται ὡς ἡ τεχνικωτάτη. Δ΄. Μηδεία. τινὲς κατηγοροῦσι τὸν Εὐριπίδην, ὅτι διὰ τὴν δίδαξιν ταύτης ἔλαβεν ἀπὸ τοὺς Κορινθίους πέντε τάλαντα, διὰ νὰ πρσθέσῃ ὅτι ἡ Μήδεια ὑπεχρεώθη διὰ τὸν θάνατον τῶν υἱῶν της, ὁ δὲ Βαρνέσιος ὑπερασπιζόμενος τὸν Ποιητήν μας ἀποδίδει τὸ σφάλμα εἰς τὴν Μηδείαν. Ε΄. Ἱππόἀπ ή λ α υ σ ε τ ὸ β ρ α β εῖο ν · δ Ἱππόλυτος λυτος. διὰ τῆς διδάξεως ταύτης ὁ Εὐριπίδης στεφανίας, ἢ στεφανηφόρος ἐπιγράφεται, ἐπειδὴ παραστήσας πρότερον ἄλλην τινα ὑπὸ τῷ ἰδίῳ ὀνόματι δὲν εὐδοκίμησεν. Ὁ Σενέκας ἐμιμήθη κατὰ πάντα ταύτην τὴν Τραγῳδίαν. ΣΤ΄. Ἄλκεστις. Ζ΄. Ἀνδρομάχη. Η΄. [κέτιδες. Θ΄. Ἰφιγένεια ἡ ἐν Αὐλίδι. Ι΄. Ἰφιγένεια ἐν Ταύροις. ΙΑ΄. Ρῆσος. ΙΒ΄. Τρωάδες. Καὶ ταύτην ἐμιμήθη ὁ Σένεκας. ΙΓ΄. Βακχαι. ΙΔ΄. Κύκλωψ. Αὕτη εἶναι τὸ μόνον ἀπὸ τὰ παλαιὰ Σατυρικὰ Δράματα. ΙΕ΄. Ἡρακλεῖδαι. ΙΣΤ΄. Ἑλένη. ΙΖ΄. Ἴων. ΙΗ΄. Ἡρακλῆς μαινόμενος, καὶ ταύτην ἐμιμήθη ὁ Σένεκας. ΙΘ΄. Ἠλέκτρα. Κ΄. Δανάη, τῆς ὁποίας μόνον ἡ ἀρχὴ σώζεται 267. Εκτὸς τούτων τῶν εἴκοσι Τραγῳδιῶν, ὁ Εὑριπίδης συνέγραψεν ἕνα μεγάλον ἀριθμὸν, καθὼς παρὰ τοῖς παλαιοῖς Συγγραφεῦσι φαίνεται, τῶν ὁποίων τὰς ἐπιγραφὰς Ἰησοῦ ὁ Βαρνέσιος ἐπιμελῶς ἐσύναξεν. Σώζονται ἔτι καὶ πέντε Ἐπιστολαὶ, περὶ τῶν ὁποίων ὁ μὲν Βαρνέσιος ἰσχυρῶς ἀποδεικνύει τὸ γνήσιον αὐτῶν, ὁ δὲ Ριχάρδος Βεντλέϋ ἐξ ἐναντίας φιλονεικεῖ.

Ἐκδόσεις.

Ἡ πρώτη ἔκδοσις κατὰ τὸν συμπερασμὸν τοῦ Φαβρικίου ἐγένετο ἐν Φλωρεντίᾳ περὶ τὸ τέλος τοῦ ιε΄. αἰῶνος, περιέχουσα μόνον ἑπτὰ Τραγῳδίας. Μετὰ ταῦτα ἐγένοντο πολλαὶ ἐκδόσεις, μετὰ σχολιων, καὶ ἄνευ τούτων, ἀλλ’ ἅπασαι 267

Ὅρα περὶ αὐτῶν διεξοδικώτερον τὸν Βρουμοὰ Brumoy. Theatres des Grecs.

[133]


ἦσαν ἀτελεῖς.

Εὐριπίδου τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Euripidis quæ extant omnia Tragædiæ nempe XX.

(εἴκοσι), καί τινα ἀπσπάσματα ἐξ Ξ΄. Τραγῳδιῶν, καὶ Ζ΄. ἐπιστολαὶ, μετὰ τῶν σχολίων, διαφόρων ἀνγνώσεων, σημειώσεων, καὶ Πίνακος τῶν λέξεων. κ.τ.λ. ἐξεδόθη σπουδῇ καὶ πόνῳ Ἰησοῦ Βαρνεσίου, ἐν Κανταβριγίᾳ, opera & studio Josuæ Barnes Cantabrig. 1694. εἰς φύλ. Αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη ἔκδοσις τοῦ Ποιητοῦ μας. Κατ’ αὐτὴν ἐγένετο καὶ ἡ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1790. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 4. μετὰ καί τινων παρατηρήσεων, προσθέσεων, κα ὶ ἀ κ ρ ιβ ῶ ν π ιν ά κ ω ν · κ α ὶ α ὕ τ η

Δ ΓΟΡΓΙΑΣ.

Γοργίας, εἷς τῶν περιφήμων σοφιστῶν καὶ ῥητόρων, ἐγεννήθη εἰς τὸ Λεόντινον τῆς

Σικελίας, ὅστις ἔφθασεν εἰς τόσην ἐντέλειαν τῆς ἐπιστήμης του, ὥστε ἀπετόλμα νὰ λέγῃ εἰς τοὺς ἀκροατάς του Προβάλλετε, καὶ εὐθὺς ἐκ τοῦ προχείρου ἐκφωνοῦσε τὸν λόγον εἰς ὅ,τι καὶ ἂν τοῦ ἐπρόβαλον. δι’ ὃ καὶ ἐθαυμάζετο ὑπὸ πάντων διὰ τὸ ἔξοχον τῆς ἀγχινοίας του, ἐστάθη μεταξὺ τῶν Ἀθηναίων εἰς μεγάλην ὑπόληψιν ὀνομάζοντές τον Μέγαν Ρήτορα, καὶ μάλιστα τὴν ἡμέραν, εἰς ἣν ἔμελε νὰ δημηγορεύσῃ, ὁ λαὸς τὴν ἐτιμοῦσεν ὡς ἑορτὴν, ὀνομάζοντες τὰς ῷ ἔστησαν δὲ ὁμιλίας του λαμπρὰ φῶτα· τ εἰς τοὺς ὑστέρους χρόνους ἡ ὑπόληψίς του ἐξέπεσε, καὶ περιεπαίζετο. Οὗτος ἐστάθη ὁ διδάσκαλος το Ἰσοκράτους, παρέτεινε δὲ τὸν βίον μέχρι τῶν ἑκατὸν ἐννέα χρόνων, ὥστε ἔφθασε καὶ τὸν θάνατον τοῦ Σωκράτους.

Συγγράμματα.

κ τῶν πολλῶν ὁμιλιῶν του μᾶς σώζονται μόνον δύω. μία, Ἑλένης ἐγκώμιον, καὶ ἑτέρα Παλαμίδους ἀπολογία, ἐπιγραφόμεναι, ἐκδοθεῖσαι ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν παλαιῶν Ῥητόρων ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς φύλ. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου inter Orator. vet. Orationes. τῷ 1575. εἰς φύλ. Καὶ ἐν Λειψίᾳ ὑπὸ τοῦ Ῥεΐσκῃ, ἐν τῇ ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδόσει τῶν Δέκα Ρητόρων.

Δ Ι. ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3516 πρὸ Χρ. 468

ἀπέθ

3586 398

Σωκράτης ὁ θεῖος, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας τῷ δ΄. ἔτει τῆς ΟΖ΄. Ὀλυμπ. ὁ πατήρ

του ἦτον λιθουργὸς, καὶ ἐκαλεῖτο Σωφρονίσκος, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Φαιναρέτη μαῖα. ὁ νέος Σωκράτης ἔπρεπε νὰ μάθῃ τὴν τέχνην τοῦ πατρός του, εἰς τὴν ὁποίαν πολλὰ ὀλίγην κλίσιν εἶχε. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του διὰ τῆς ἀπροσεξίας του ἔχασε καὶ ἐκείνην τὴν μικρὰν πατρικήν του περιουσίαν, ὅθεν ἦτον βιασμένος νὰ ἐργάζηται τὴν τέχνην του διὰ νὰ κερδίζῃ τὰ πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαῖα, καὶ τόσον ἐπιμελῶς κατεγίνετο, ὥστε δι’ αὐτῆς συνάξας [134]


μερικὰ χρήματα, ἀφιέρωσε πλέον τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν φιλοσοφίαν. Αὕτη ἡ προθυμία του παρεκίνησεν ἕνα πλούσιον φιλόσοφον Κρίτωνα ὀνόματι, καὶ ἐδέχθη τὸν Σωκράτην εἰς τὸν οἶκον του, προσφέρων εἰς αὐτὸν κάθε βοήθειαν, διὰ νὰ ἐμπορέσῃ νὰ γυμνασθῇ καλῶς εἰς τὴν φιλοσοφίαν. Ὁ Σωκράτης τότε ἔχων μίαν τοιαύτηνν τύχην, ἐπαιδεύετο εἰς ὅλας τὰς ἐπιστήμας τῆς Ἑλλάδος, καὶ κυρίως εἰς τὴν φιλοσοφίαν, ἐκλέξας δι’ αὐτὴν διδασκάλους του τόν τε Ἀν α ξ α γ ό ρ α ν , κ α ὶ τ ὸ ν Ἀ ρ χ έλ α ο ν · κ α ὶ δ ιὰ ν ὰ ἀ π ο κ α τ α σ τ α θῇ ἐν τ ελ ὴ ς φ ιλ ό σ ο φ ο ς , δ ὲν ἔκ ρ ιν ε εὔλογον νὰ περιέλθῃ πολλοὺς ξένους τόπους, κατὰ τὴν τότε συνήθειαν. Ὢν δὲ δι’ ὅλου ἔκδοτος εἰς τὸν πρὸς τὴν φιλοσοφίαν ἔρωτα, δὲν ἀπέφευγε ποτὲ καὶ τὰς πρὸς τὴν πατρίδα ἐκδουλεύσεις του. Συνεξῆλθε προθύμως εἰς πολλὰς ἐκστρατείας, ὁπότε καὶ εἰς Ἀμφίπολιν ἐν τῇ κατὰ τὸ Δήλιον μάχῃ τὸν μαθητήν του Ξενοφῶντα, ἀφ’ ἵππου πεσόντα διέσωσεν, καὶ ἀπεπλήρωνεν ὡς εἰκὸς τὰ χρέη ἑνὸς στρατιώτου. Ἐκλέχθη ἀπὸ τὸν λαὸν, ἐναντίον τῆς θελήσεώς του ἀρχιστράτηγος τοῦ στρατιωτικοῦ σώματος τῆς πατρίδος του, ὅτε καὶ μερικῶν ἀξιομνημονεύτων εὐκαιριῶν ἐπιλαβόμενος, ἀπέδειξε τὴν ἀγάπην ἣν εἶχε πρὸς τὴν πατρίδα του, καὶ πρὸς τὴν δικαιοσύνην, μὲ κίνδυνον τῆς ζωῆς του, ἐναντιωθεὶς γενναίως εἰς τὴν ὑπεροψίαν τῶν τριάκοντα τυράννων, οἵ τινες τότε κατετυράννουν τὰς Ἀθήνας. Μεγαλωτάτην δὲ φήμην ἀπέκτησε διὰ τῆς φιλοσοφίας του, τὴν ὁποίαν ὄχι μόνον εἰς τὰ χείλη του ἔφερεν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν καρδίαν, μεταχειριζόμενος αὐτὴν διὰ τὸ κοινὸν καλὸν τῆς πατρίδος του. Καὶ διὰ νὰ κάμῃ μεγάλας προόδους εἰς τὴν ἐπὶ τοῦ καλοῦ μεταῤῥύθμισιν τῶν συμπατριωτῶν του, δὲν ἐπρόσμενε νὰ ἔλθουν οἱ ἄνθρωποι πρὸς αὐτὸν, ἀλλ’ ἐσύχναζε μόνος του εἰς τὰς συνήθεις ἀγορὰς, καὶ ἐργαστήρια, ὅπου ἐγίνοντο αἱ συνάξεις των, καὶ ἱκανὸς ὢν προτρέψαι καὶ ἀποτρέψαι, εἰσεχώρει εἰς τὰς συνομιλίας των, καὶ διὰ διαφόρων ἐρωτημάτων, ὑπὸ τὸ πρόσχημα τοῦ νὰ διδαχθῇ τὶ ἀπὸ αὐτοὺς, ὑποκρύπτων τὸν χαρακτῆρα του, ἐμάνθανε τὰς ἀπάτας αὐτῶν, καὶ τὸν τρόπον τῆς ζωῆς των, καὶ ἐν καιρῷ τῷ προσήκοντι, ἔκαμνε τὴν διόρθωσιν. Ἀλλ’ αἱ διδασκαλίαι του δὲν εἶχον εἰς ὅλους ἐξίσου τὰς ἰδίας των ἐνεργείας, καὶ ἰδιαιτέρως οἱ λεγόμενοι Σοφισταὶ, τῶν ὁποίων ὁ Σωκράτης πολλάκις ἀνεκαλύψατο τὰ μεγάλα αὐτῶν σφάλματα, καὶ ἔσκωπτε τὴν ματαιότητα καὶ μεγαλοφροσύνην των, δὲν τὰς ὑπέφερον μὲ ἀδιαφορίαν: δι’ ὃ καὶ ἐφθονήθη τὰ μάλιστα. πρὸς τούτοις δὲ καὶ ὁ πρὸς τὸ δίκαιον θερμὸς ζῆλος του, μὴ ὢν ἀρεστὸς εἰς πολλοὺς τῶν ἐκ τοῦ στρατιωτικοῦ τάγματος, οἵ τινες ἠγωνίζοντο ὑπὲρ τῆς τυραννίας, ἐφ έρ ο ν τ ο κ α ὶ εὐκόλως ἠμπόρεσαν νὰ ἐκτελέσουν τὴν κατὰ τοῦ δικαίου τούτου ἀνδρὸς ἐκδίκησιν. Δύω Σοφισταὶ Ἄνυτος καὶ Μέλιτος, ἀρχὴν ποιήσαντες τῆς κακίας των, ἐβίασαν τὸν Κωμικὸν Ἀριστοφάνην, διὰ νὰ θεατρίσῃ τὸν θεῖον Σωκράτην ὡς διαφθείροντα τοὺς νέους, καὶ ὡς καταφρονητὴν τῶν θεῶν, ὅπερ καὶ ἐγένετο. Ἀφ’ οὗ ὅμως εἶδον ὅτι τοῦτο δὲν ἐνήργησε τόσον, ὅσον αὐτοὶ ηὔχοντο, ὁ Ἄνυτος κατέπεισε τὸν Μέλιτον καὶ τὸν ἐγκάλεσεν εἰς τὸ δικαστήριον, γραφὴν διδοὺς ἀσεβείας, καὶ τῶν νέων διαφθορᾶς 268. ὁ δὲ Σωκράτης ἀπελογήθη μὲ μεγάλην γενναιότητα· ἀλλ’ οἱ ἐξηγριω ρώσῃ μίαν ἑκούσιον ζημίαν χρημάτων, τὴν ὁποίαν οἱ φίλοι του ἦσαν ἕτοιμοι νὰ τὴν πληρώσωσιν, ὁ δὲ Σωκράτης δὲν ἠθέλησεν εἰπών, Ἕνεκα τῶν ἐμοὶ διαπεπραγμένων τιμῶμαι τὴν δίκην τῆς ἐν Πρυτανείῳ σιτίσεως. οἱ δὲ δικασταὶ ἀκούσαντες τοῦτο, καὶ ἐξηγριωθέντες περισσότερον, τὸν κατεδίκασαν εἰς θάνατον, καὶ διεθεὶς, μετ’ οὐ πολλὰς ἡμέρας, ἔπιε τὸ θανατηφόρον κώνειον, δείχνωντας εἰς τὸν θάνατον μεγαλητέραν γενναιότητα, παρὰ εἰς τὴν ζωήν. Τοιαύτην ἀνταμοιβὴν ἔλαβεν ὁ ὑπὲρ τοῦ κοινοῦ καλοῦ εἰλικρινῶς ἀγωνισάμενος! Τοῦτο ἐγένετο τῷ ἑβδομηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του, τῷ β΄. ἔτει τῆς ψΔ΄. Ὀλυμπιάδος. Αὕτη ἡ λυπηρὰ καὶ ἀχρεία εἴδησις περὶ τοῦ θανάτου τοῦ Σωκράτους, διήγειρεν εἰς ὅλους τοὺς λαοὺς τῆς Ἑλλάδος μέγα μῖσος κατὰ τῶν Ἀθηναίων, καθὼς καὶ ὁ ἴδιος τὸ προεφήτευσεν. οἱ δ’ Ἀθηναῖοι εὐθὺς μετανοήσαντες εἰς τὸν ἄδικον θάνατον τούτου τοῦ δικαίου ἀνδρὸς, ἀπέδειξαν τὴν μεγαλωτάτην λύπην, κλείσαντες καὶ τὰς παλαίστρας καὶ τὰ γυμνάσια, καὶ τοὺς ἐχθρούς του τοὺς μὲν ἐφυγάδευσαν αὐθημερὸν, τὸν δὲ Μέλιτον εἰς θάνατον κατεδίκασαν, τὸν δὲ Σωκράτην, εἰς σημεῖον εὐγνωμοσύνης, χαλκῆς εἰκόνος ἐτιμήσαντο, τὴν ὁποίαν ἔθεσαν ἐν τῷ Πομπείῳ. Ὁ Σωκράτης ἐφρόντισε περισσότερον διὰ τὴν Ἠθικὴν, καὶ ἀνέφερεν ὅλα εἰς τὴν ἀρετὴν, ἐν ᾧ οἱ πρὸ αὐτοῦ φιλόσοφοι κατεγίνοντο περὶ τὴν φύσιν, καὶ περὶ τῶν οὐρανίων σωμάτων. ὅθεν προῆλθε καὶ ὁ κοινὸς λόγος, ὅτι ὁ Σωκράτης ἐστάθη ὁ πρῶτος, ὅστις κατέβασε τὴν σοφίαν ἀπὸ τὸν οὐρανὸν εἰς τὴν γῆν. Οὗτος ἦτον τόσον δίκαιος, καὶ τόσον χρηστοήθης, ὥστε 268

"Ἀδικεῖ Σωκράτης, οὓς μὲν ἡ πόλις νομίζει θεοὺς, οὐ νομίζων. ἕτερα δὲ καινὰ δαιμόνια εἰσφέρων. Ἀδικεῖ δὲ καὶ τοὺς νέους διαφθείρων. Τίμημα θάνατος.

[135]


ἐξ ἀρχῆς, μέχρι τέλους τῆς ζωῆς του, ἐστάθη τὸ ἀρχέτυπον ἑνὸς χρηστοήθους καὶ δικαίου ἀνθρώπου. Ὑπέφερε μὲ μεγάλην ἀνεξικακίαν καὶ πρᾳότητα, καὶ τὰς πλέον ἀχρείας καταφρονήσεις καὶ λοιδορίας, καὶ μάλιστα τὴν σύζυγόν του Ξανθίππην, τὴν ὁποίαν ὡς θυμοειδῆ ἵππον πρᾴως ἐδιοικοῦσεν. Ἐσεμνύνετο μεγάλως ἐπὶ τῇ εὐτελείᾳ. ἔλεγεν τοὺς μὲν ἄλλους ἀνθρώπους ζῆν ἵνα ἐσθίοιεν, αὐτὸν δὲ ἐσθίειν ἵνα ζώῃ. καὶ πολλάκις ἀφορῶν εἰς τὰ πλήθη τῶν πιπρασκομένων ἔλεγε πρὸς ἑαυτόν: Πόσων ἐγὼ χρείαν οὐκ ἔχω. Ἔλεγε δὲ καὶ ἓν μόνον ἀγαθὸν εἶναι, τὴν Ἐπιστήμην· κα ὶἈμάθειαν ἓν μόνον. κακὸν, καὶ πρὸς τὴντοὺς δυσειδεῖς νέους, παιδεία τὴν δυσειδείαν ἐπικαλύπτοιεν. Ἦν δὲ κατὰ τὸ ἀνάστημα τοῦ σώματός του ὄχι τόσον καλοσχηματισμένος καὶ τὸ περισσότερον δύσμορφος, ὅσον ἦτον ὡραῖος κατὰ τὴν ὄψιν.

Συγγράμματα.

Ε

ἶναι ἀβέβαιον, ἂν ὁ Σωκράτης συνέγραψε τι, μ’ ὅλον ὅτι πολλὰ τῷ ἀποδίδουσιν, ἐκ τῶν ὁποίων δὲν σώζεται ἄλλο, εἰμὴ ὀλίγαι ἐπιστολαὶ, καὶ περὶ αὐτῶν δὲν ἔχομεν μαρτυρίαν τινα τῶν παλαιῶν, ἐκτὸς Λέοντος τοῦ Ἀλλατίου.

Ἐκδόσεις.

Σωκράτους, Ἀντισθένους, καὶ ἑτέρων Σωκρατικῶν Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν ἐν Παρι-

σίοις τῷ 1637. εἰς 4. Καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1696. εἰς 4. in Gottofredi Orlesnirii Exercitationes ad Leon. Allatii de scriptis Socratis dialogum.

Δ Ι Ι. ΑΝΤΙΦΩΝ. Κατεδικάσθη εἰς θάν. Κ. Κ. 3574. πρὸ Χριστοῦ 410.

Ἀντιφὼν, ὁ υἱὸς Σοφίλου τοῦ Ῥήτορος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ῥάμνον τῆς Ἀττικῆς, ἦν μὲν νεώτερος τοῦ Γοργίου, παλαιότερος δὲ τῶν ἄλλων γνωστῶν δέκα Ῥητόρων, οἵ τινες ἀπεμακρύνθησαν ἀπὸ τὴν Σοφιστικήν. Οὗτος πρῶτος συνεγράψατο κανόνας τῆς Ρητορικῆς, καὶ διὰ νὰ κερδίζῃ χρήματα συνέγραφε λόγους, τοὺς ὁποίους ἄλλοι τοὺς μετεχειρίζοντο εἰς τὰ δικαστήρια πρὸς ὑπεράσπισίν των. Λέγουσιν, ὅτι διατρίβων ἐν Κορίνθῳ, ἀνήγειρε εἰς τὴν ἀγορὰν ἕνα οἰκίσκον, καὶ ἐδίδασκεν ἐκεῖ τὴν τέχνην τῆς Ἀλυπίας, καὰ τόσῳ πεπεισμένος ἦν εἰς τὴν δύναμιν τῶν λόγων του εἰς τὸ καταπείθειν τοὺς ἀνθρώπους, ὥστε ὑπεσχέθη εἰς τοὺς ἀκροατάς του, ὅτι νὰ μὴ ἤθελον στοχασθῇ ποτέ τινα μεγαλωτάτην λύπην, ὥστε αὐτὸς νὰ μὴ δυνηθῇ νὰ τὴν ἐξαλείψῃ διὰ τῶν λόγων του ἀπὸ τὴν μνήμην του. Θέλουσιν ἔτι, ὅτι οὗτος ἐστάθη ὁ καταργητὴς τῆς τῶν Ἀθηναίων Δημοκρατίας, τῆς ὑπὸ τῶν τετρακοσίων ἀνδρῶν συνισταμένης διοικήσεως· καὶ τούτου γενομένου κατηγορήθη προδοσίας, καὶ κατεδικάσθη εἰς θάνατον τῷ β΄. ἔτει τῆς ψΒ΄. Ὀλυμπ. τὸ δὲ σῶμά του ὡς προδότου τῆς πατρίδος ἔμεινεν ἄταφον. [136]


Συγγράμματα.

Οἱ παλαιοὶ εἶχον ἑξήκοντα λόγους τοῦ Ἀντιφῶντος, ἐξ ὧν τοὺς εἰκοσιπέντε ἐγνώριζον

διὰ γνησίους. εἰς ἡμᾶς δὲν ἀπεσώθησαν, εἰμὴ δεκαὲξ, τοὺς ὁποίους ὁ Ἰώνσιος τοὺς ἀπαρνεῖται καὶ αὐτοὺς, ὡς σχολαστικούς· ἀλλ’ ἀπεδείχθη ὅτι καὶ ὁ Ἀντιφὼν κατ’ αὐτὸ τὸ εἶδος συνεγράψατο.

Ἐκδόσεις. Ἀντιφῶντος λόγοι δεκαέξ. Antiphontis Orationes XVI. ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν λοιπῶν Ῥητόρων ἐν Βενετίᾳ τῷ 1513. εἰς φύλ. παρὰ τῷ Ἄλδῳ. Καὶ ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου ἐν τῇ τῶν Ῥητόρων Συλλογῇ. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Ῥεΐσκῃ. ἐν Λειψίᾳ. Καὶ ἰδίως ἐν Ἁνοβίᾳ μετὰ τοῦ Ἰσαίου, καὶ Ἀνδοπίδου τῷ 1619. εἰς 8.

Δ Ι Ι Ι. ΑΝΔΟΚΙΔΗΣ. ἐγεν.

Κ. Κ. 3517 πρὸ Χρ. 467

ἔζη εἰσέτι

3588 396

Ἀνδοκίδης, εἷς τῶν ἐξόχων Ῥητόρων τῆς Ἑλλάδος, υἱὸς τοῦ Λεογόρου, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας τῇ ΟΗ΄. Ὀλυμπιάδι 269. Εἰς τὸν μεταξὺ Κορινθίων καὶ Κερκυραίων πόλεμον, οὗτος ἐδιοικοῦσε τὸν ἐπικουρικὸν τῶν Ἀθηναίων στόλον, καὶ ἐν τῷ καιρῷ τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου, συνέβη εἰς καιρὸν νυκτὸς, καὶ ἔπεσον ὅλαι αἱ στῆλαι τοῦ Ἑρμοῦ, αἱ οὖσαι ἐν Ἀθήναις, ἐκτὸς μιᾶς μόνης, κειμένης κατέναντι τοῦ οἴκου τοῦ Ἀνδοκίδου, καὶ τοῦτο τὸ συμβεβηκὸς τὸ ἐνόμισαν οἱ Ἀθηναῖοι ὡς μίαν τινὰ καταφρόνησιν τῆς θρησκείας. καὶ ἐπειδὴ ἔμεινε μόνη ἐκείνη ἡ κατ’ ἔμπροσθεν τοῦ οἴκου τοῦ Ἀνδοκίου, ἔδωκεν ὑποψίαν ὅτι καὶ αὐτὸς ἦτον ἔνοχος μιᾶς τοιαύτης καταφρονήσεως, καὶ πρὸς τούτοις ὅλοι χωρὶς ἐξαίρεσιν τὸν ἐθεωροῦσαν ὡς φίλον τῶν ἀρχόντων, καὶ ὄχι τοῦ κοινοῦ καλοῦ, δι’ ὃ καὶ εἰς φυλακὴν ἐβλήθη, καὶ ἐπειδὴ ἀπεδείχθη μόνος του ἔνοχος, ὑπεσχέθη νὰ μαρτυρήσῃ καὶ τοὺς λοιποὺς συμπράκτοράς του, καὶ τούτου γενομένου ἠλευθερώθη ἀπὸ τὴν ποινὴν τοῦ θανάτου, εἰς τὴν ὁποίαν οἱ ἄλλοι κατεδικάσθησαν 270. Οὗτος ἔζη ἀκόμη τῇ ψΕ΄. Ὀλυμπ. καὶ ἀφ’ οὗ Θρασύβουλος ἠλευθέρωσε τὴν Δημοκρατίαν, ὁδήγει τὸ στράτευμα μὲ ἀμφιῤῥεῆ πίστιν καὶ εὐτυχίαν, καὶ τέλος ἐξορίσθη μετ’ αὐτοῦ, καὶ ἀπέθανεν ἐν τῇ ἐξορίᾳ.

Συγγράμματα.

269 Παρὰ Πλουτάρχῳ ἐσφαλμ. ἀναγινώσκ. «ὥστε εἶναι πρεσβύτερον αὐτὸν Λυσίου ἔτεσι που ἑκατὸν». ἀναγνωστέον «ἔτεσι που δέκα, ἢ ἔτεσι δώδεκα. ἡ δὲ συλλαβητὸν ἔστι ἐκ τῆς ἑπομένης λέξεως τούτου. 270 Πλούταρχ. εἰς Ἀκλιβιάδ.

[137]


κ τῶν λίγων τέσσαρες μόνον σώζονται, οἵ τινες ἐξεδόθησαν εἰς τὰς Συλλογὰς τῶν Ῥητόρων, περὶ ὧν ὅρα τὸ ἀνωτέρω Ἄρθρον.

Δ Ι Ι Ι Ι. ΘΟΥΚΥΔΙΔΗΣ. Ἐγεν. Κ. Κ. 3514. πρὸ Χρ. 470.

Θ

ουκυδίδης, τὸ ἐναργὲς παράδειγμα ἑνὸς ἀδιαφόρου ἱστορικοῦ, κατήγετο ἐξ ἐπιφανοῦς γένους τῶν Ἀθηνῶν, ὁ πατὴρ αὐτοῦ Ὄλορος, ἢ Ὄρολος ἐκαλεῖτο, πρὸς τὸν ὁποῖον ἡ Ἡρόδοτος περὶ τοῦ παιδὸς προεφήτευσεν, ὅταν ὁ νέος Θουκυδίδης ἤκουε μὲ θαυμασμὸν ἀναγινωσκομένην τὴν Ἱστορίαν τοῦ Ἡροδότου εἰς τὰ Ὀλύμπια, ὅστις ἀπὸ τὴν μεγάλην ἐπιθυμίαν ἣν εἶχε διὰ νὰ φανῇ καὶ αὐτός ποτε τοιοῦτος, ἐδάκρυσεν, ὁ δὲ Ἡρόδοτος κατανοήσας τὸ εὐαίσθητον τοῦ παιδὸς, εἶπε πρὸς τὸν πατέρα του: Ὄλορε, ὀργᾶ ἡ τοῦ παιδὸς φύσις πρὸς λόγους. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Φαβρικίου 271 φαίνεται ὅτι ἦτον τότε ὁ Θουκυδίδης δεκαὲξ χρόνων νέος, καὶ δεκατριῶν νεώτερος τοῦ Ἡροδότου, ἀλλ’ αὕτη ἡ μαρτυριά δὲν εἶναι ἀρκετὴ, ἐπειδὴ καὶ ὁ Ἡρόδοτος ἦτον τεσσαρακονταετὴς, ὅταν ἀνεγνώσθη ἡ ἱστορία του εἰς τὰ Ὀλύμπια 272. Τὸ τεσσαρακοστὸν ἔτος λοιπὸν τῆς ἡλικίας τοῦ Ἡροδότου, ἦτον τὸ 444. ἔτος πρὸ Χρ. γεννηθεὶς ὁ αὐτὸς τῷ 484. ὁ δὲ Θουκυδίδης ἐγεννήθη τῷ β΄. ἔτει τῆς ΟΖ΄. Ὀλυμπ. ἢτοι τῷ 470. πρὸ Χρ. καὶ ἐκ τούτου πορίζεται ὅτι ἦν νεώτερος τοῦ Ἡροδότου δεκατεσσάρων ἐτῶν, καὶ εἰκοσιὲξ ὅταν ἡ ἱστορία του ἀνεγινώσκετο 273. Εἶχε δὲ διδασκάλους του τὸν φιλόσοφον Ἀναξαγόραν, καὶ τὸν ῥήτορα Ἀντιφῶντα. Ἐν τῷ μεσαίῳ χρόνῳ τῆς ἡλικίας του διωρίσθη διοικητὴς τοῦ Συμμαχικοῦ στρατεύματος τῶν Ἀθηναίων τὸ ὁποῖον ἔπρεπε νὰ διαφυλάξῃ τὴν Ἀμφίπολιν, καὶ ἐπειδὴ αὐτὸς ἀργοπόρησεν ἐν ὅσῳ νὰ φθάσῃ ἐκεῖ, ἐβιάσθη διὰ τοῦτο νὰ ἀφησῃ τὴν πατρίδα του καὶ νὰ καταφύγῃ εἰς τὴν Θράκην, ἔνθα διὰ τῆς γυναικός του ἀπέκτησε πλουσίας μεταλλείας χρυσοῦ, καὶ μετεχειρίσθη τοὺς εἴκοσι χρόνους τῆς ἐκ τῆς πατρίδος του φυγῆς εἰς τὸ νὰ συνάψῃ ὅλην τὴν ὕλην διὰ νὰ συγγράψῃ τὴν ἱστορίαν του, τὴν ὁποίαν ὑποστρέψας εἰς τὴν πατρίδα του, τὴν ἔβαλεν εἰς τάξιν. Εἶναι ὅμως ἀβέβαιον, εἰς ποῖον μέρος ἀπέθανεν, εἰς τὰς Ἀθήνας, ἢ εἰς τὴν Θράκην. Κατὰ μὲν τὸν Παυσανίαν φαίνεται ὅτι εἰς τὰς Ἀθήνας ἐδ ο λ ο φ ο ν ή θη , τάσσει τὴν ἡλικίαν του μέχρι τῶν ὀγδοήκοντα ἐτῶν, πλὴν καὶ αὐτοῦ αἱ μαρτυρίαι δὲν ἔχουσιν ἀρκετὰς ἀποδείξεις. τοῦτο μόνον μᾶς εἶναι γνωστὸν ἐκ τῆς Ἱστορίας του 274 ὅτι αὐτὸς ἔζη καὶ εἰς τὸ τέλος τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου.

Συγγράμματα.

Ἱστορία του, τὴν ὁποίαν ἐπεχειρίσθη διὰ νὰ περιγράψῃ ὅλον τὸν Πελοποννησιακὸν πόλεμον, ἥτις φθάνει μόνον ἕως εἰς τὸν εἰκοστὸν πρῶτον ἔτος τούτου τοῦ φθοροποιοῦ πολέμου, τὸν ἀποδεικνύει μέγα Ῥήτορα, καὶ ἀδιάφορον ἱστορικὸν, ὅστις διὰ νὰ περιγράψῃ ὅλας 271

Ἑλλ. Βιβλ. βιβλ. β΄. κεφ. 25. τόμ. Α΄. σελ. 819. Λουκιανὸς εἰς Ἡρόδοτ. 273 Henr. Dodwellis ad Annales Thucydideos Apparatus cum vitæ Thucydidis Synopsi Chronologica. 274 Ξυγ. Ε΄. κεφ. 26. σελ. 306. 272

[138]


τὰς ἀληθεῖς περιστάσεις, ὑπέφερε καὶ τὴν ἰδίαν του ζημίαν, δι’ ὃ καὶ ὁ Κικέρων 275 τὸν ὀνομάζει rerum gestarum pronunciator sincerus. εἰλικρινὴ ἐκφραστὴν τῶν γεγονότων πραγμάτων. Οὗτος, καθὼς ἀνωτέρω εἴπομεν, εἶχε μεγάλα πλούτη τὰ ὁποία γενναίως ἐξόδευε διὰ τὴν ἀπόδειξιν τοῦ ἀληθοῦς, ἔδιδεν ἀφθόνως χρήματα τοῖς ἀρχιστρατήγοις τόσον τῶν Ἀθηναίων, ὅσον καὶ τῶν Λακεδαιμονίων διὰ νὰ μανθάνῃ παρ’ αὐτῶν τὰς ἀξιοπίστους εἰδήσεις τῶν συμβεβηκότων τούτου τοῦ πολέμου, καθὼς καὶ ὁ ἴδιος τὸ ἐπιμαρτυρεῖ 276. Ὅσον διὰ τὸν Ἀττικισμὸν τοῦ ὕφους του οἱ παλαιότεροι ἀκόμη τῷ ἔδωκαν τὴν προτίμησιν, καὶ μάλιστα ὁ Δημοσθένης. ὅστις τὸν εἶχεν ὡς ἀρχέτυπον, καὶ μόνος του ὀκτὼ φοραῖς ἠθέλησε νὰ τὸν ἀντιγράψῃ διὰ νὰ θηλάσῃ ἐξ αὐτοῦ τὸν Ἀττικισμόν. Τινὲς θέλουσιν ὅτι ἡ Ἱστορία αὕτη συνεγράφη εἰς ΙΓ΄. βιβλία, ἄλλοι δὲ εἰς Η΄. καὶ αὕτη εἶναι ἡ παλαιοτέρα γνώμη. Τὸ ὄγδοον καὶ τελευταῖον βιβλίον, φαίνεται ἀπ ὸ τ ὴ ν φ ρ ά σ τῶν ἄλλων, μ’ ὅλον ὅτι ὁ Μαρκελλῖνος εἰς τὸν βίον του λέγει, ὅτι ταύτην τὴν ὀγδόην Συγγραφὴν τὴν συνέγραψεν ὁ Θουκυδίδης εἰς τὰ γηρατεῖα του, ὢν κυριευμένος ἀπὸ μίαν ἀσθένειαν. ὁ δὲ Ἰησουΐτης Ἰωάννης Ἁρδουΐνος 277, ἀγωνίζεται ἰσχυρῶς νὰ ἀποδείξῃ, ὅτι τοῦτο δὲν εἶναι γνήσιον, ἐπειδὴ καὶ ἐν αὐτῷ εὑρίσκονται πολλαὶ φράσεις, αἵ τινες ἔχουν μεγάλην ὁμοιότητα μὲ τὴν Γαλλικὴν διάλεκτον. Ὅρα διεξοδικώτερον τὸν ἀγαπητόν μοι ποτὲ ἐκεῖνον Μανουὴλ τὸν Τενέδιον ἐν τῇ αὐτοῦ Διατριβῇ, διεξοδικῶς πραγματευόμενον.

Αἱ ἄρισται ἐκδόσεις εἰσιν αὗται.

φύλ.

Θουκυδιδης. Ἑλληνιστὶ ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1502. εἰς

Τὰ σχόλια ἐξεδόθησαν τῷ ἑπομένῳ ἔτει μετὰ τῶν τοῦ Ξενοφῶντος Ἑλληνικῶν. .... Ἑλληνιστὶ μετὰ σχολίων ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ ὑπὸ Ἰωακεὶμ Καμεραρίου τῷ 1540. εἰς φύλ. Ὁ Καμεράριος εἶχεν ἀνὰ χεῖρας ἓν χειρόγραφον ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ἐξ οὗ ἐπιδιώρθωσε καὶ τὸ κείμενον καὶ τὰ σχόλια, καὶ ἄλλας παρατηρήσεις ἐσημειώσατο. .... Ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου Ἑλλ. Λατ. τῷ 1588. εἰς φύλ. καὶ ὑπὸ τοῦ Αἰμιλίου Πόρτου τῷ 1599. ἐν Φραγκοφόρτ. Θουκυδίδου περὶ τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου βιβλ. Η΄. Thucidides de bello Peloponnesiaco libri octo. μετὰ τῶν σημειώσ. Ἑρ. τοῦ Στεφάνου. Ἰωάν. Χουδσονίου, Ἰωσὴφ Βάκε, καὶ τῶν χρονικῶν τοῦ Δόδβελλ, πινάκων, κ.τ.λ. ἐξεδόθη ὑπὸ Καρόλου Ἀνδρέου Δουκέρου, Carolus Andreas Dukerus. Amstelodami. 1731. εἰς φύλ. αὕτη εἶναι κατὰ τὸ παρὸν ἡ ἀρίστη. Ἡ βάσις ταύτης τῆς ἐκδόσεως εἶναι ἡ ἔκδοσις τοῦ Χουδσονίου ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1696. εἰς φύλ. ὁ Δούκερος ἀντέβαλε ταύτην μὲ τὰ χειρόγραφα τοῦ Παρισίου, τῆς Δανίας, τῆς Κασσελίας, τῆς Οὔτρεχ, καὶ τῆς Βασιλέας, καὶ μὲ τὰς ἐκδόσεις τῆς Βασιλέας καὶ τῆς Βοσκοσανίας. ὅσον διὰ τὰ λοιπὰ ἀφέθη εἰς τὴν μεγάλην ἐπιμέλειαν τοῦ Χουδσονίου. Τὴν ἐπιδιόρθωσιν τῶν σχολίων τὴν ἔλαβεν ἀπὸ τὸ Κοπενχάγγ, ἀπό τινα Ἰωάννην Γράμμ. Αἱ σημειώσεις τοῦ ἐκδότου εἶναι αἱ περισσότεραι κατὰ συμβεβηκὸς, διότι ἐγίνοντο ἐν ᾧ τὸ βιβλίον ἦν ὑπὸ τὰ πιεστήρια τοῦ τύπου, αἱ ὁποῖαι δὲν σηκώνουν τὰς δυσκολίας τοῦ Συγγραφέως, καὶ διὰ νὰ λυθῶσι χρήζουσι πολλοῦ κόπου καὶ χρόνου, καὶ μεγάλης φιλολογίας. Τὸ ἐπωφελέστατον μεταξὺ ὅλων τῶν κόπων τοῦ ἐκδότου, καὶ τῶν ἑπτὰ πινάκων τοῦ βιβλίου εἶναι ἐκεῖνος ὁ τῶν λέξεων καὶ φράσεων τοῦ Συγγραφέως Πίναξ, εἰς τὸν ὁποῖον ἐκοπίασεν νέος τις Ἰρλανδὸς Ἰάκωβος Βάλλις καλούμενος. Οἱ νεώτεροι Κριτικοὶ ἀπέδειξαν ποσον πολὺ λείπει ἀκόμη διὰ μίαν ἐντελῆ ἔκδοσιν τούτου τοῦ Συγγραφέως. «Ἡ αὐτὴ ἐξεδόθη ἔπειτα καὶ ἐν Λειψίᾳ εἰς δύο τόμους εἰς 4. καὶ ἐν ταῖς δυσὶ Γεφύραις (Biponti) εἰς ἓξ, εἰς 8. καὶ ἐν Γλάσγγαῳ τῷ 1759. εἰς 8. τόμ. εἰς 8.

De Clar. Orat. c. 83. Ξυγγρ. Α΄. 22. καὶ Ε΄. 26. 277 Chronolog. V. T. p. 152. 275 276

[139]


Δ Π. ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ. ἐγεν.

Κ. Κ. 3524

ἀπέθ.

πρὸ Χρ. 460

36 3

𝟐𝟐 𝟖𝟖

𝟑𝟑 𝟏𝟏 𝟓𝟓 𝟔𝟔 𝟑𝟑 𝟏𝟏

Δημόκριτος, εἷς τῶν περιφήμων ἀνδρῶν μεταξὺ τῶν φιλοσόφων τῆς ἀρχαιότητος,

ἐγεννήθη εἰς τὰ Αὔδηρα τῆς Θράκης, ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐγεννήθη εἶναι σκοτεινὸς, μ’ ὅλον τοῦτο ἐμποροῦμεν νὰ φθάσωμεν ἐγγὺς τοῦ ἀληθοῦς μὲ τὸν ἑπόμενον τρόπον. Ὁ Δημόκριτος ἦτον νεώτερος τοῦ φιλοσόφου Ἀναξαγόρα, 40. χρόν. οὗτος λοιπὸν εἰς τὸν καιρὸν καθ’ ὃν ἐνέβαλεν ὁ Ξέρξης εἰς τὴν Ἑλλάδα ἦτον 20. χρόν. 278 καὶ ὁ Δημόκριτος ἐγεννήθη μετὰ εἴκοσι ἔτη. ἡ ἐκστρατεία τοῦ Ξερξου ἐγένετο τῷ 3504. ἀπὸ κτίσεως κόσμου ἔτει, ἀφαιροῦντες 20. ἔτη ἐξ αὐτῶν, μένουν 3254. καὶ κατ’ αὐτὸν τὸν χρόνον ἐγεννήθη ὁ Δημόκριτος, ὅθεν συμπίπτει ἡ ΟΘ΄. καὶ Π΄. Ὀλυμπ. Τινὲς λέγουσιν ὅτι ἔζησεν 104. ἔτη, ἄλλοι δὲ 109. Ὁ Δημόκριτος εἶχε πλούσιον πατέρα, καὶ ἐκληρονόμησε σχεδὸν ἑκατὸν τάλαντα, τὰ ὁποῖα κατηνάλωσε περιερχόμενος πολλοὺς ξένους τοπους, ἔνθα ἤνθη ἡ φιλοσοφία, καὶ αἱ λοιπαὶ μαθήσεις, καὶ μετὰ παρέλευσιν χρόνων ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του φέρων μεθ’ ἑαυτοῦ ἄλλον τόσον θησαυρὸν μαθήσεων. Οἱ συμπολίται τότε ἀνήγειραν μίαν στήλην εἰς τιμήν του, καὶ τῷ παρέδωκαν καὶ τὴν φύλαξιν τῆς πόλεως. Αὐτὸς δὲ φιλόπονος ὢν, καταφρονήσας τὴν δόξαν, ἐπροτίμησε τὸν μονήρη καὶ ἥσυχον βίον, καὶ ἀποκλεισθεὶς εἰς ἓν δωμάτιον, ἐξέταζε τὰ τῶν Ἐπιστημῶν, καὶ τὰ τῆς φύσεως. Τοῦτο ἔδωκεν αἰτίαν εἰς τοὺς συμπολίτας του νὰ τὸν στοχασθῶσιν ὡς παράφρονα. ὅθεν καὶ ἔφερον τὸν περίφημον Ἰατρὸν Ἱπποκράτην διὰ νὰ τὸν θεραπεύσῃ279. Ὁ Δημόκριτος ἰδὼν τὴν ἀνοησίαν τῶν ἀνθρώπων, καὶ μάλιστα τῶν συμπατριωτῶν του, ἐγέλασε, καὶ τοῖς ἔδιδε νὰ καταλάβωσι διὰ πολλῶν σημείων ὅτι αὐτὸς ἐγελοῦσε τὴν ἀξιογέλαστον ἀνοησίαν των, καὶ τοῦτο ἔδωκεν αἰτίαν νὰ εἰπῶσι μετὰ ταῦτα, ὅτι ὁ Δημόκριτος ἐγέλα εἰς ὅλην του, τὴν ζωήν. ὁ καθ’ αὐτὸ σκοπὸς τούτου τοῦ ὄντως φιλοσόφου ἦτον νὰ καταγίνεται ἐν ἡσυχίᾳ εἰς τὰς ἐξετάσεις τῶν ἀποῤῥήτων τῆς φύσεως, καὶ διὰ νὰ φθάσῃ εἰς τὸν σκοπόν του μετεχειρίζετο ὄργανα τήν τε Μαθηματικὴν καὶ τὴν Ἀνατομίαν πολλῶν καὶ διαφόρων ζώων, δι’ ὧν ἔφθασεν εἰς μίαν μεγάλην γνῶσιν τῆς φύσεως, κατὰ τὰς μαρτυρίας τῆς ἀρχαιότητος. Ἀλλ’ αἱ ἀνακαλύψεις τόσων μεγάλων εἰς τὴν φύσιν ἐφευρέσεων τούτου τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς, κατεχρωματίσθησαν μὲ τὰ μέλανα χρώματα μιᾶς πεπλασμένης Ἱστορίας, τὴν ὁποίαν οἱ Κριτικοὶ ὡς μυθώδη τὴν ἀπεσκοράκισαν, ἀποδείξαντες τὸν ἄνδρα τῷ ὄντι φιλόσοφον μεγάλου πνεύματος, καὶ εὐεργέτην τῆς ἀνθρωπότητος.

Συγγράμματα.

Ὁ Δημόκριτος συνέγραψε πλεῖστα Συγγράμματα εἰς Ἰωνικὴν διάλεκτον, τὰ ὁποῖα φέρονται παρὰ τῷ Λαερτίῳ, ἀλλ’ εἰς ἡμᾶς οὐδὲν ἐκ τούτων ἀπεσώθη. Φέρονται τινα ἀποσπασμάτια ὑπὸ τῷ ὀνόματι τούτου, ἀλλὰ καὶ ταῦτά εἰσιν ὑποβολιμαῖα. Α΄. Δύο ἐπιστολαὶ πρὸς Ἱπποκράτην. Αὕται προῆλθον ἀπὸ τὸν κάλαμον ἑνὸς Σοφιστοῦ. Β΄. Φυσικὰ καὶ μυστικὰ, καὶ ταῦτα σώζονται μόνον Λατινιστὶ, ἐκδοθέντα ἐν Παταυίῳ τῷ 1572. εἰς 8. Γ΄. Δημοκρίτου περὶ Συμπαθείας, καὶ Ἀντισταθείας], τὸ ὁποῖον ἄρχεται, Κράτιστε καὶ μέγιστε αὐτοκράτωρ. Ἡ ἐπιγραφὴ αὕτη φθάνει νὰ καταλάβωμεν ὅτι δὲν εἶναι Σύγγραμμα 278

Διόγ. Λαέρτ. Β΄. 6. Ὅλη αὕτη ἡ Ἱστορία θεμελιοῦται εἰς μίαν ἐπιστολὴν εὑρισκομένην παρ’ Ἱπποκράτει. ἀλλὰ καὶ αὕτη ἀπεδείχθη ψευδής. Heumanu. actis Philosoph. Vol. I. p. 670. 279

[140]


ἑνὸς τοιούτου φιλοσόφου.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῤίκου Στεφάνου Poesi Philosophica. 1573. εἰς 8.

Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐπιστολῶν ὑπὸ τοῦ Εϊλχάρδου Λουβίνου, τῷ 1601. εἰς 8. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. Βιβλ. ΙΔ΄. κεφ. 29. τόμ. Δ΄. σελ. 333 - 367.

Δ Π Ι. ΙΠΠΟΚΡΑΤΗΣ. ἐγεν.

Κ. Κ. 3525 πρὸ Χρ. 459

ἀπέθ

3610. ἢ 34 374. ἢ 50

πποκράτης, ὁ πατὴρ τῆς Ἰατρικῆς κατήγετο ἀπὸ μίαν γενεὰν Ἰατρῶν, καὶ σχεδὸν ἀνάγεται τὸ γένος του ἕως εἰς τὸν Ἀσκληπιόν. ὁ Πατήρ του ἐκαλεῖτο Ἡρακλείδης, καὶ ἐγεννήθη εἰς τὴν νῆσον Κῶ τῇ ΠΑ΄. Ὀλυμπ. ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Φεναρέθα, ἢ Πραξιθέα καταγομένη ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Ἡρακλέους. Ὁ πατήρ του, ὅστις ἦτον καὶ αὐτὸς Ἰατρὸς, τὸν ἐδίδαξε τὴν Ἰατρικήν. Ἐκτὸς τοῦ πατρός του ὁ Ἱπποκράτης ἐδιδάχθη καὶ ἀπὸ ἄλλον Ἰατρὸν Ἡρόδικον καλούμενον, καὶ εἰς τὴν τούτου διδασκαλίαν ἐθεμελίωσε τὴν σπουδήν του. Τινὲς τὸν κατηγοροῦσιν ὅτι αὐτὸς ἔκαμε μίαν ἐπιτομὴν ἐκ τῆς Βιβλιοθήκης τῆς ἐν Κνίδῳ, καὶ ἔπειτα τὴν ἔκαυσεν. ἄλλοι πάλιν, ὅτι εἰς τὸν ἐν τῇ Κῷ ναὸν τοῦ Ἀσκληπιοῦ, εὑρίσκοντο πολλοὶ πίνακες, ἐν οἷς ἦτον καταγεγραμμένα διάφορα πάθη, καὶ ἀσθένειαι, καὶ τὰ Ἰατρικὰ δι’ ὧν αὐτὰ ἰατρεύθησαν, τοὺς ὁποίους αὐτοὺς πίνακας ὁ Ἱπποκράτης ἀντιγράψας καὶ κατατάξας, ἐσύστησε τὸ Σύγγραμμά του. Πλὴν ὅλαι αὗται αἱ κατηγορίαι εἶναι χωρὶς θεμέλιον, καὶ μακρὰν τῆς ἀληθοῦς ἀποδείξεως. Τὸ δ’ ἀληθὲς εἶναι, ὅτι ὁ Ἱπποκράτης φιλοτιμούμενος διὰ τὸ καλὸν τῆς ἀνθρωπότητος, καθὼς καὶ ὅλοι οἱ παλαιοὶ πεπαιδευμένοι, διὰ νὰ φέρῃ εἰς ἐντέλειαν τὰς γνώσεις του, ἔκαμε πολλὰς καὶ μεγάλας περιηγήσεις, καὶ μέρος μὲν ἐκ τῆς ἀνάγκης, μέρος δὲ ἐκ τῶν βαθέων παρατηρήσεών του ἔμαθεν, ἐν ταύτῳ δὲ συνανεστρέφετο καὶ μὲ ὅλους τοὺς μεγάλους Ἰατροὺς τοῦ καιροῦ του, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ πλεῖστα ἐδιδάσκετο, καὶ τὰς γνώμας αὐτῶν παρετήρει, καὶ ταῦτα ἦσαν τὰ αἴτια δι’ ὧν ἐξηπλώθη τόσον ἡ ἐμπειρία του. Διέτρεξεν εἰς ὅλα τὰ μέρη τῆς Ἑλλάδος, μ’ ὅλον ὅτι εἶναι ἀπίθανον ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον λέγεται περὶ τῶν πειραμάτων του κατὰ τῆς μεγάλης πανώλης τῆς ὑπὸ τοῦ Θουκυδίδου περιγραφομένης. ἰδίως δὲ ἐγυμνάζετο εἰς τὴν τέχνην του ἔντε τῇ Θεσσαλίᾳ καὶ ἐν τῇ Θράκῃ, καθὼς ὁ ἴδιος τὸ μαρτυρεῖ 280. Ἐπαινεῖται ἀπὸ ὅλους διὰ τὴν εἰλικρίνειάν του, διότι σημειοῖ ὁ ἴδιος μερικὰ σφάλματά του, ἀποδεικνύων ἀξίους ἐπαίνων ἐκείνους οἵ τινες εἰς τὴν τέχνην των πολλὰ ὀλίγα σφάλματα κάμνουσι. Ἐπαινεῖται προσέτι μεγάλως, ὅτι αὐτὸς πρῶτος ἔδωκε μίαν καθαρὰν περιγραφὴν καὶ διδασκαλίαν ταύτης τῆς Ἱερᾶς Ἡρακλείτου φιλοσοφίαν τὴν τότε ἀνθοῦσαν, μὲ τὰ πειράματα τῆς τέχνης του, καὶ μᾶς ἄφησεν ἕνα ἀθάνατον Σύγγραμμα. Περὶ δὲ τῆς γνώσεως καὶ ἐπιστήμης ὅλων τῶν εἰδῶν τῆς Ἰατρικῆς διεξοδικῶς πραγματεύεται ὁ Κλέρκος 281. Ἀπέθανεν ἐν Λαρίσῃ τῆς Θεσσαλίας, ἔνθα καὶ ὁ τάφος του μέχρι τῆς σήμερον φαίνεται 282. ὁ χρόνος τῆς ζωῆς του διαφόρως ἀποδίδεται, ἄλλοι μὲν θέλουσιν 85. ἔτη, ἄλλοι δὲ 280

Περὶ Ἐπιδημιῶν. Histoire de la Medecine par Dan. le Clerc. I. part. liv. 3. c. 1 -- 32. 282 Ὁ τάφος τοῦ Ἱπποκράτους κεῖται ἔξω τῆς Λαρίσης μεταξὺ εἰς τὰ τῶν Τούρκων μνήματα, ἐπάνω εἰς τὸν δρόμον, μετά τινος Ἐπιγραφῆς, τὸν ὁποῖον εἶδον καὶ ἐγὼ, ἀναγνώσας καὶ τὴν ἐπιγραφὴν, μὴ δυνηθεὶς δὲ νὰ τὴν ἀντιγράψω διὰ τὸν φόβον τῶν περικυκλωσάντων με τουρκοπαίδων, ἀνεχώρησα λυπημένος, καὶ μὲ στεναγμούς. 281

[141]


100.

Συγγράμματα.

Σώζονται ἔτι ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἱπποκράτους δεκαοκτὼ βιβλία, ἐξ ὧν μερικὰ ὑποπί-

πτουσιν εἰς ἀμφιβολίαν. Μεταξὺ τῶν παλαιῶν ὁ Ἐρωτιανὸς, ὅστις ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Νέρωνος, καὶ μετὰ τοῦτον ὁ Γαληνὸς, μετὰ μεγάλης διέκρινον ἀκριβείας τὰ τοῦ Ἱπποκράτους γνήσια ἐκ τῶν ὑποβολιμαίων, εἰς τῶν ὁποίων τὴν καταγραφὴν δὲν εὑρίσκονται πολλὰ, ἐξ ὧν ἡμεῖς ἔχομεν τὴν σήμερον. Ἡμεῖς δὲν θέλομεν σημειώσῃ, μήτε τὸν κατάλογον τῶν σωζομένων, μήτε νὰ κρατήσωμεν τὸν λόγον μας ἐξετάζοντες ἀκριβῶς τὴν γνησιότητα αὐτῶν. Τοῦτο μόνον σημειοῦμεν, ὅτι ὁ Γαληνὸς 283 εἶναι ἡ αἰτία ταύτης τῆς ἀπάτης, ὅστις διὰ νὰ ἐκπληρώσῃ τὴν ἐπιθυμίαν τῶν βασιλέων Ἀττάλου τε καὶ Πτολεμαίου, προσφέρωντας εἰς αὐτοὺς πολλῶν Συγγραφέων βιβλία, ἀπέδωκε πλεῖστα τῶν τοῦ Ἱπποκράτους, ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Γαμβροῦ του, τῶν μαθητῶν του, καὶ τῶν ὀπαδῶν του, τὰ ὁποῖα ὀρθῶς κρινόμενα ἀποδεικνύουσι τὸν χαρακτῆρα τοῦ Ἱπποκράτους. Μεταξὺ τῶν Συγγραμμάτων του τὸ γνωστότατον εἶναι οἱ Ἀφορισμοὶ, ἤτοι σύντομοι γενικοὶ κανόνες τῆς Ἰατρικῆς, τοὺς ὁποίους διὰ πολλῶν πειραμάτων ἐπιβεβαιοῖ. Αἱ Ἐπιστολαί του αἵ τινες ἀπαρτίζουσι τὰ λοιπά του Συγγράμματα εἶναι ἀναμφιβόλως ὑποβολιμαῖαι. Ὁ Ἱπποκράτης συνέγραψεν εἰς τὴν Ἰωνικὴν διάλεκτον, καὶ εἰς μερικὰ μέρη εἶναι τόσον σκοτεινὸς, καὶ σύντομος, ὥστε σχεδὸν τόσοι αἰῶνες διέτρεξαν, καὶ ἀκόμη δὲν ἐστάθη δυνατὸν νὰ ἐξηγηθῶσι.

Ἐκδόσεις. Ἱπποκράτους τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Hippocratis opera omnia quæ extant. ἐξεδόθη τὸ πρῶτον Ἑλλην. ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1526. εἰς φύλ. ..... Ἐν Φραγκοφὸρτ τῷ 1595. εἰς φύλ. ὑπὸ τοῦ Φοεσίου (Anutio Fœsio) μετὰ διαφόρων σημειώσεων, καὶ προθέσεων. Ἡ αὐτὴ ἐξεδόθη δὶς αὐτόθι, τῷ 1621. καὶ 1645. καὶ τῷ 1657. ἐν Γενέβρᾳ. Genev. Typis & sumptibus Samuelis Chuer. Αὕτη ἡ τῆς Γενέβρας ἔκδοσις εἶναι ἡ ἐντελεστέρα. ..... Τὰ σωζόμενα. ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ Βατ. Lugd. Bat. ὑπὸ Ioan. Andonidæ van der Linden. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. τῷ 1665. ..... Καὶ Κλαυδίου Γαληνοῦ ἀρχιατρῶν. ἐξεδόθ. ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1679. εἰς φύλ. ὑπὸ Ῥενάτου Χαρτερίου. Ἔκδοσις λαμπροτάτη, καὶ ἀρίστη. .... Τὰ σωζόμενα ἐξεδόθ. ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας ὑπὸ Στεφάνου Μακίου Stephani Mackii, ἐν δυσὶ τόμ. εἰς φύλ. ὧν ὁ μὲν τῷ 1743. ὁ δὲ τῷ 1749. ἐξεδόθ. Ἔκδοσις ἀρίστη.

Δ Π Ι Ι. ΠΟΛΥΒΟΣ.

Αὐτόθι κεῖνται καὶ ἑτέρων πολλῶν παλαιῶν μνημεῖα, μὲ ἐπιγραφὰς, καὶ οὐδεὶς τῶν Λαρίσῃ λογίων ἠξιώθη ἄχρι τοῦδε νὰ τὰς ἀντιγράψῃ. 283 Εἰς τὸ πρὸς Ἱπποκρ. ὑπόμνημ. περὶ γεννήσεως ἀνθρ.

[142]


Μ

ετὰ τὸν Ἱπποκράτην συγκαταριθμοῦμεν τὸν πιστότατόν του μαθητὴν καὶ γαμβρὸν Πόλυβον. Οὗτος μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἱπποκράτους, ἐξηκολούθησε τὴν διδασκαλίαν πρὸς τοὺς μαθητάς του, καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Γαληνοῦ, δὲν ἀπεμακρύνθη ἀπὸ τὰς γνώμας τοῦ Πενθεροῦ του.

Συγγράμματα.

Μεταξὺ τῶν Συγγραμμάτων, τὰ φέροντα τὸ τοῦ Ἱπποκράτους ὄνομα ἀποδίδονται

μερικὰ καὶ εἰς τὸν Πόλυβον, καθὼς Περὶ φύσιος Παιδίου, περὶ Γονῆς, περὶ Παθῶν, καὶ περὶ Διαίτης ὑγιεινὴς, τὰ ὁποῖα διὰ τὸ ὀρθὸν τιμῶνται ὡς γνήσια τοῦ Ἱπποκράτους.

Δ Π Ι Ι Ι. ΛΥΣΙΑΣ. ἐγεν

Κ. Κ. 3526 πρὸ Χρ. 458

ἀπέθ.

3606. ἢ 10. 378. ἢ 4.

Λυσίας, ὁ τοῦ Ῥήτορος Κεφάλου υἱὸς, ἐγεννήθη, εἰς τὰς Ἀθήνας τῷ β΄. ἔτει τῆς Π΄.

Ὀλυμπιάδ. 284, ἐδιδάσκετο δὲ ὑπὸ τοῦ πατρὸς αὐτοῦ μετὰ καί τινων ἄλλων ἐπισήμων παιδίων. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του, τῷ ιστ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἀναχωρήσας ἐξ Ἀθηνῶν, ἀπῆλθεν εἰς τὸ Θούριον, ὅτε καὶ οἱ Ἀθηναῖοι τὴν ἀποικίαν αὐτῶν ἐκεῖ ἔστειλον, ἔνθα ἐδιδάσκετο ὑπὸ τοῦ Νικίου καὶ Τισίου τῶν Συρακουσίων, καὶ ἐπειδὴ ἐκεῖ ἐκτήσατο ἴδιόν του οἶκον ἀπεφασίσθη διὰ κλήρων διοικητὴς τῆς τῶν Θουρίων δημοκρατίας, τὴν ὁποίαν εἰρηνικῶς διοικοῦσι μέχρι τοῦ τριακοσιοστοῦ ἕκτου ἔτους τῆς ἡλικίας του. τῷ δὲ ἑπομένῳ ἔτει καταβάντες οἱ Ἀθηναῖοι εἰς Σικελίαν, ἐπροξένησαν μεγάλην ταραχὴν εἰς τοὺς ἐν Ἰταλίᾳ συμμάχους των, οἵ τινες ὑπέλαβον τὸν Λυσίαν ὡς συνεργὸν ταύτης τῆς καταβάσεως, δι’ ὃ καὶ τὸν ἐδίωξαν ἐκεῖθεν μετὰ καὶ ἄλλων τριακοσίων. Ὁ δὲ Λυσίας καταφυγὼν εἰς τὰς Ἀθήνας, δὲν ἠδυνήθη νὰ σταθῇ καὶ ἐκεῖ, διότι οἱ τριάκοντα τύραννοι κατεδυνάστευον πάλιν τὴν πόλιν κατ’ ἐκείνους το ὺς χ ρ ό ν ο υς · ὁ καταφυγὼν εἰς τὰ Μέγαρα ἔνθα εἶχε τὰ ὑποστατικά του, ὅπου καὶ ἔμεινε διωγμένος ἑπτὰ ἔτη. Μετέπειτα δὲ ἐπανελθὼν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔκαμε τὴν ἀνταμοιβὴν εἰς τοὺς ἐγκατοίκους τῆς Φύλου, οἵ τινες τὸν ἐβοήθησαν διὰ τὴν ἐπιστροφήν του, ὄχι μόνον εἰς χρήματα, ἀλλὰ καὶ μὲ διακοσίας ἀσπίδας, καὶ τριακοσίους στρατιώτας, διὰ τὸ ὁποῖον ὁ Θρασύβουλος τῷ παρέδωκε κα ὶ τ ὴ ν δ ιο ίκ η σ ιν νας ὡς εἷς τῶν ἰδιωτῶν μέχρι τῶν 80. ἢ κατ’ ἄλλους 84. ἐτῶν.

Συγγράμματα.

Ὁ Λυσίας ἐστάθη περίφημος εἰς τὴν Ῥητορικὴν, οἱ παλαιοὶ Κριτικοὶ τὸν ἐπαινοῦσι

μεγάλως καὶ τὸν ἀποδεικνύουσιν ὡς ἓν ἐντελὲς ἀρχέτυπον τῆς Ῥητορικῆς, μ’ ὅλον τοῦτο

284

Ὁ Πλούταρχος λέγει ὅτι ὁ Λυσίας ἐγεννήθη τῇ ΠΒ΄. Ὀλυμπ. ὁ δὲ Φαβρίκιος κατὰ χρονικὴν πρόοδον ἀποδεικνύει ὅτι ἡ Π΄. ἔπρεπε νὰ εἶναι.

[143]


παρομοιάζουσι τὴν ῥητορίαν του περισσότερον ὡς μίαν καθαρὰν πηγὴν, παρὰ ὡς ἕνα μεγάλον ποταμόν. θαυμάζουσι τὸ δῶρον τῆς πειθοῦς του, τὸ σύντομον καὶ γλυκὺ τῶν ἐκφράσεών του, τὸ ἁπλοῦν ἀφελὲς καὶ φυσικὸν ὕφος του. οἱ λόγοι δὲν ἐκφωνοῦντο ἐπὶ δικαστηρίων, ἀλλὰ τοὺς ἔγραφε πρὸς φίλους του, καὶ ὑπὲρ τῶν φίλων του. Κατ’ αὐτὸν τὸν τρόπον ἔγραψε καὶ ἕνα πρὸς τὸν Σωκράτην μὲ τὸν ὁποῖον ἔζη πάντοτε φιλικώτατα, ἀλλ’ ὁ Σωκράτης δὲν ἠθέλησε νὰ ὑπακούσῃ εἰς τὰ γεγραμμένα, μήτε νὰ τὰ βάλλῃ εἰς πρᾶξιν. Τοιοῦτοι λόγι ἦσαν ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Λυσίου εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους ἀκόμη 425. ἐκ τῶν ὁποίων τοὺς 230. εἶχον διὰ γνησίους. εἰς ἡμᾶς δὲν ἀπεσώθησαν περισσότεροι εἰμὴ τριάκοντα καὶ τέσσαρες.

Ἐκδόσεις. Λυσίου λόγοι, ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ῥητόρων, παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς φύλ. καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἑῤῥίκ. Στεφάνου, 1575. Λυσίου λόγοι λδ΄. Lysiæ Orationes XXXIV. Ἑλλην. Λατ. μετὰ σημειώσεων ἐξεδόθησαν ὑπὸ Sod. van. der Heidio. Hanov. τῷ 1615. εἰς 8. ..... Ἐξεδόθησαν ἔτη μετὰ σημειώσεων καί τινων ἀποσπασματίων ὑπὸ Ier. Marklandi Μαρκλαντῇ, τῷ 1736. εἰς 4. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Μετὰ ταῦτα ἐξεδόθησαν καὶ δύο ἐπιτομαὶ, μία ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1740. εἰς 8. ὑπὸ Ἰωάννου Ταϋλορῆ. Ἔτει ἐν Βιέννῃ ὑπὸ τοῦ Καρόλου Ἄλπερ τῷ 1787. εἰς 8. Ἔτι Λυσίου τὰ Σωζόμενα, ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ Ρεΐσκη ἐν Λειψίᾳ.

Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΠΡΑΞΙΛΛΑ. Ἤνθη Κ. Κ. 3536. πρὸ Χρ. 448.

Πραξίλλα, μία τῶν Λυρικῶν Ποιητριῶν, ἐγεννήθη εἰς τὴν Σικυῶνα, ἤνθη δὲ ἐν τῇ ψΒ΄. Ὀλυμπιάδι, αὕτη συνέγραψε Διθυράμβου, καὶ σκολιὰ ἢ Παροίνια ἄσματα, διὰ τὰ ὁποῖα καὶ ἐθαυμάζετο ὡς λέγουσιν. Σώζονται ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτῆς μερικὰ Σκολιὰ Ποιημάτια Πραξίλλας τρίμετρα ἐπιγραφόμενα, τὰ ὁποῖα ἦτον σχεδὸν καὶ πρὸ αὐτῆς γνωστὰ, διότι καὶ ἡ ἰδία Σαπφὼ τὰ ἐμεταχειρίσθη. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ἡ Πραξίλλα ἔκαμε μεγάλην κατάχρησιν εἰς αὐτὰ, τὰ ᾠκοιοποιήθη, καὶ ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτῆς ἔμεινον.

Ἐκδόσεις. Πραξίλλης τῆς Σικυωνίας Σκολιὰ, ἐξεδόθησαν in Fulvii Ursinii Carminib. ἐν τῇ τοῦ Φουλβίου Οὐρσινίου συλλογῇ τῶν Θ΄. ἐνδόξων Γυναικῶν, ἐν σελ. 35. καὶ 269. Καὶ ἐν τῇ Ἰωάν. Χρ. Βολφίου Συλλογῇ τῶν Ὀκτὼ Ποιητριῶν. in Ioh. Christ. Wolfii poetriarum octo fragm. & elog. σελ. 76. - 81. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ τόμ. Α΄. σελ. 157.

[144]


Δ Δ. ΞΕΝΟΦΩΝ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3535 πρὸ Χρ. 449

ἀπέθ.

3625 359

Ξενοφῶν ὁ Ἀθηναῖος, τὸν δῆμον Ἐρχιεύς, κατήγετο ἀπὸ τὴν γενεὰν τοῦ Αἰγαίου. Περὶ

τοῦ γένους του δὲν ἠξεύρομεν περισσότερον, ἀλλ’ ὅτι ὁ πατὴρ αὐτοῦ Γρύλλος ἐκαλεῖτο. Ὅτι δὲ δὲν ἦτον ἀπὸ τόσον ποταπὸν γένος, φαίνεται ἐκ τῆς φιλίας, καὶ οἰκειότητος, ὁποῦ εἶχε μὲ τὸν Βοιώτιον Πρόξενον, ἄνδρα ἐπιφανέστατον, καὶ περίφημον 285. Ἐγεννήθη σχεδὸν τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΠΒ΄. Ὀλυμπιάδος. Ἦν δὲ ἐκ φύσεως κατά τε τὸ ἀνάστημα τοῦ σώματος καὶ τὴν ὄψιν, πολλὰ ὡραῖος, εἰς τρόπον ὥστε ἐκ τοῦ ὡραίου σχηματισμοῦ τοῦ προσώπου του, ἀνεκαλύπτετο ἡ εὐγένεια καὶ τὸ κάλλος τῆς ψυχῆς του. Ὁ σοφὸς Σωκράτης, ὅστις ἐκ τοῦ κάλλους τῆς ὄψεως τῶν νέων, ἐσυμπέραινε καὶ τὴν εὐγένειαν καὶ ὡραιότητα τῆς ψυχῆς, ἐζήτησε νὰ τ ὸν λ ά β ῃ εἰς μ α βακτηρίαν του, κα ὶ ἐκ ρ ά τ η σ εν α ὐ λούθησεν αὐτῷ, καὶ ἀκροατὴς αὐτοῦ ἐγένετο. Πόσον εἰσεχώρησεν εἰς τὰς διδασκαλίας τοῦ διδασκάλου του, πόσον ἀκριβῶς καὶ ἀνοθεύτως τὰς ἐφύλαξε, καὶ τὰς παρέπεμψεν εἰς τοὺς μεταγενεστέρους, καὶ πόσον εἰλικρινὴς καὶ σταθερὸς ἐστάθη πρὸς τὸν διδάσκαλόν του, τὸ ἀποδεικνύουσι τὰ Ἀπομνημονεύματα Σωκράτους ἐπιγραφόμενα, καὶ ἡ Ἀπολογία Σωκράτους, ἅπερ ὁ Ξενοφῶν αὐτὸς συνεγράψατο. Ὁ Ξενοφῶν δὲν ἀπέκτησε μόνον δόξαν εἰς τὸ φιλοσοφικὸν διδασκαλεῖον, ἀλλ’ ἀπέδειξε καὶ εἰς τὸ μέγα θέατρον τοῦ κόσμου, ὅτι ἦτον γνήσιος μαθητὴς τοῦ Σωκράτους. Καταρχὰς ἐστρέτευσε μετ’ αὐτοῦ εἰς τὸν Πελοποννησιακὸν πόλεμον, καὶ ὅταν ἐν τῇ μάχῃ τῆς Δηλίου ἐκρημνίσθη ἐκ τοῦ ἵππου, καὶ εὑρέθῃ εἰς τὸν ἔσχατον κίνδυνον, ὁ διδάσκαλός του ἄρας αὐτὸν ἐπὶ τοὺς ὤμους του, τὸν ἠλευθέρωσε. Μεγαλητέραν δὲ φήμην ἐκτήσατο ἐν τῷ τοῦ νεωτέρου Κύρου καὶ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Ἀρταξέρξου πρὸς ἀλλήλους πολέμῳ. Ὁ Κῦρος εἶχε τότε δέκα χιλιάδας συμμάχων Ἑλλήνων, μεταξὺ αὐτῶν ἦτον καὶ ὁ Ξενοφῶν ὡς στρατιώτης ἐθελούσιος, ὅς τις τότε ἦτον πεντηκονταετὴς τὴν ἡλικίαν. Ἡ Πρόξενον ῦρ ο ν · ο ἱ Ἕ λ λ η ν ε μάχη ἐστάθη δυστυχ ὴς δ ιὰ τ ὸ ν , Κκαὶ φθάσαντες εἰς μέγαν κίνδυνον, ἀπέδειξαν ἀντ’ ἐκείνου στρατηγὸν τὸν Ξενοφῶντα, ὅστις διὰ τῆς φρονήσεως, γενναιότητος, καὶ πολεμικῆς ἐμπειρίας, ἠλευθέρωσε τοὺς συμπατριώτας του ἐκ μέσου τῶν ἐχθρικῶν τόπων, καὶ μεγάλων κινδύνων, καὶ ἔφερεν αὐτοὺς εὐτυχῶς εἰς τὴν πατρίδα των, ὡς ἔνεστιν ἰδεῖν ἐν τῇ τοῦ Κύρου Ἀναβάσει. Μετέπειτα ἀπῆλθε πρὸς τὸν βασιλέα τ ῶν Λ α κ εδ α ιμ ο ν ἔλαβε τὸ μέρος τῶν Λακεδαιμονίων, μὲ τοὺς ὁποίους οἱ Ἀθηναῖοι πάντοτε ἐχθρωδῶς. Ὅθεν οἱ Ἀθηναῖοι ἐξορίαν κατ’ αὐτοῦ ψηφίσαντες, ἐδήμευσαν καὶ τοὺς ἀγροὺς, καὶ τὰ ὑπάρχοντα αὐτοῦ. Ὁ Ξενοφῶν, διωγμένος ἐκ τῆς πατρίδος του, διέτριψε τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του ἐν Σκυλλοῦντι, Λεπρέῳ, καὶ Κορίνθῳ, ἔνθα καὶ ἐτελεύτησε τῷ α΄. ἔτει τῆς ΡΕ΄. Ὀλυμπιάδος.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν τοῦ Ξενοφῶντος

Συγγραμμάτων, σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, τὰ ὁποῖα συνεγράφησαν εἰς ἓν φυσικὸν καὶ ἀφελὲς ὕφος, εἰς τὸ ὁποῖον εἶναι συνδεδεμένη μία τοιαύτη γλυκύτης, καὶ κομψότης, ὥστε ποτὲ μὲν Ἀττικὴ Μοῦσα, ποτὲ δὲ Ἀττικὴ Μέλισσα, καλε ῖτ α ι· ἐπ ειδ ὴ ο ἱ ὅτι ὁμιλοῦσι διὰ τοῦ στόματός του. Τοιαῦτα περὶ τῆς φράσεως αὐτοῦ οἱ παλαιοὶ Κριτικοὶ

285

Ἀναβ. Κύρου, βιβ. Γ΄. καὶ Β΄. πρὸς τὸ τέλ.

[145]


κρίνουσιν. Ὁ Ἰσοκράτης 286 πρὸ τῶν ἄλλων, εὗρεν αὐτὸν Ἱστορικὸν ἄξιον· κα ὶ παρὰ Λουκια νῷ 287 δίκαιος Συγγραφεὺς ὀνομάζεται. Τὰ σωζόμενα τούτου, εἶναι Α΄. Κύρου Παιδείας, βιβλία Ὀκτώ· ὅ ἐστι, περὶ βί ἀλήθειαν ταύτης τῆς Ἱστορίας, γνῶμαι εἶναι πολλαὶ, καὶ διάφοροι. Μερικοὶ ἀκολουθοῦντες μίαν περίοδον τοῦ Πλάτωνος 288 καὶ τοῦ Κικέρωνος 289, ἀρνοῦνται ὅλην τὴν ἀξιοπιστίαν τοῦ Ξενοφῶντος, κροτοῦντες τὴν διήγησιν τοῦ Ἡροδότου. Εἰς τοὺς νεωτέρους δὲ χρόνους ὁ Ξενοφῶν εὗρε μεγάλους ὑπερασπιστὰς, οἵ τινες τῷ ἀποδίδουσι τὰς ἀκολούθους περιστάσεις. Ὁ Ξενοφῶν συνέγραψε τοῦτο τὸ Σύγγραμμα, ἀφ’ οὗ ἀνέγνωσε τὰ δύω πρῶτα περὶ Πολιτείας βιβλία τοῦ Πλάτωνος 290, θέλων νὰ ἀποδείξῃ μὲ τοῦτο, προτιμοτέραν τὴν Μοναρχικὴν διοίκησιν, καθὼς ὁ Πλάτων ἐν το ῖς α ὐ τ ο ῖς , τ ὴ ν Πλάτωνα, καὶ διεγείραν ἓν κρυφὸν μῖσος μεταξὺ τῶν δύω μαθητῶν τοῦ Σωκράτους, 291 παρέτρεψεν αὐτὸν εἰς τοὺς ῥηθέντας λόγους, ἐν οἷς οὐδεμία ἱστορικὴ μαρτυρία ἐμπεριέχεται κατὰ τῶν συμβεβηκότων, ὅσων παρὰ τῷ Ξενοφῶντι μνημονεύονται, ἀλλ’ ἔστι μόνον ἕνα ὶ τοῦ Ἠθικοῦ χ συμπέρασμα, Μαντεύομαι, φησί· περ δίδει τῷ Κύρῳ. Εἰς αὐτὸν τὸν ἠθικὸν χαρακτῆρα ἀποτοξεύει καὶ ὁ Κικέρων, ὄχι ὅμως καθ’ ὅλης τῆς Ἱστορίας τοῦ Ξενοφῶντος. Τοῦτον λοιπὸν τὸν Ἠθικὸν Χαρακτῆρα, θέλων νὰ περιγράψῃ ὁ Ξενοφῶν, ἔκλεξε τὴν Ἱστορίαν τοῦ Κύρου, πλὴν μὲ μεγάλην ἐλευθερίαν εἰσήγαγεν ἐν αὐτῷ τοιαύτας θεωρίας καὶ παρατηρήσεις, ἀνηκούσας εἰς τὸν σκοπόν του. Αὗται αἱ θεωρίαι τῆς ἠθικῆς, καὶ τῆς πολιτικῆς, παρεδόθησαν αὐτῷ ἀπὸ τὸν διδάσκαλόν του 292, καὶ ἔπρεπε τόσον ἐπιτηδείως νὰ τὰς προβάλλῃ, ὢν ὁ αὐτὸς καὶ φιλόσοφος καὶ πολεμικὸς, νὰ διδάξῃ διὰ τούτων το ὺς β α σ ιλ εῖς τ ο ἔχοντες ἀπεριόριστον ἐξουσίαν ἐπὶ τῶν ὑπηκόων, νὰ ἀγαπῶνται ὑπ’ αὐτῶν. Ἀλλ’ αἱ θεωρίαι αὗται ἀποτελοῦσι τὴν Ἱστορίαν σχεδὸν μυθώδη, καθὼς καὶ τὴν τοῦ Ἀγησιλάου ψευδῆ, ἥτις καὶ ἐπὶ τῷ αὐτῷ σκοπῷ συνεγράφει. Τὸ ἀξιόπιστον ταύτης τῆς τοῦ Κύρου Ἱστορίας, πρὸ τῶν ἄλλων, ὁ ἀββᾶ Βανιὲ 293, καὶ ὁ Χουτχινσὸν 294 ἀπέδειξαν ἰσχυρῶς, εἰς ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν καιρὸν, χωρὶς νὰ ἰδῇ ὁ εἷς τοῦ ἄλλου τὸ Σύγγραμμα, καθὼς καὶ ὁ Φρερὲ, τὰς κατ’ ἰδίαν Γεωγραφικὰς περιστάσεις 295. Ὁ αὐτὸς ἀποδεικνύει, ἐν σελ. 593. ὅτι ἡ τοῦ Κύρου Ἱστορία συνεγράφη, μετὰ τὴν τοῦ Ξενοφῶντος ἐκστρατείαν. Β΄. Κύρου Ἀναβάσεως, βιβλία Ἑπτά· ὅ ἐστι, περὶ τῆ κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ του Ἀρταξέρξου, τῷ δ΄. ἔτει τῆς ψδ΄. Ὀλυμπ. Ὁ Ξενοφῶν ἦτον αὐτόπτης, καὶ συμμέτοχος ταύτης τῆς ἐκστρατείας, ἣν συνέγραψεν ἐπὶ σχολῆς μετὰ ταῦτα. Πολλὰ δὲ εἰς αὐτὸν τὸν ἴδιον ἐν ταύτῃ ἀναφερόμενα, ἀπονέμονται ἐπίτηδες παρ’ αὐτοῦ εἰς τὸ τοῦ Συρακουσίου Θεμιστογένους ὄνομα, ἵνα ὑφ’ ἑτέρου διηγούμενα, περισσοτέραν πίστιν προσκτήσωνται 296. Γ΄. Ἑλληνικῶν, βιβλία Ἑπτά· ἤτοι Ἱστορία Αὕτη εἶναι μίατῶν ἐξακολούἙλλήνων. θησις τῆς τοῦ Θουκυδίδου Ἱστορίας. Τὰ δύω πρῶτα βιβλία ἀναπληροῦσι τὸν Πελοποννησιακ ὸν π ό λ εμ ο ν · τ ὰ 286

Παρὰ Φωτίῳ, Κώδ. 260. Πῶς δεῖ Ἱστορίαν Συγγράφειν. 288 Νομ. Γ΄. σελ. 815. ἔκδ. Φραγκοφ. 1602. «Μαντεύομαι δὴ νῦν περίγε Κύρου, τὰ μὲν ἀλλ’ αὐτὸν στρατηγόν τε ἀγαθὸν εἶναι καὶ φιλόπολιν, παιδείας δὲ ὀρθῆς οὐχ ἧφθαι τοπαράπαν, οἰκονομίᾳ τε οὐδὲν τὸν νοῦν προσεσχηκέναι». 289 Ad. Q. fratr. I. 1. 8. Cyrus ille a Xenophonte non ad Historiæ fidem scriptus, sed ad effigiem justi imperii, cujus summa gravitas ab illo philosopho cum singulari comitate conjugitur ... nullum est enim prætermissum in iis officium diligentis et moderati imperii. 290 Gell. N. A. lib. 14. c. 3. τοῦτο τὸ κεφάλαιον ἀποδεικνύει τὴν ἔννοιαν τῶν τοῦ Πλάτωνος λέξεων. 291 Διογέν. εἰς τὸν βίον τοῦ Πλάτωνος. βιβλ. Γ΄. κεφ. Α΄. 292 Ὅρα τὴν τοῦ Ἀββᾶ Fraguier dissertation sul la Cyropedie de Xenophon Tom. II. des Mem. Del’ acad. des inscrip. p. 47. sqq. ed Paris. 293 Reflexions sur la Cyropedie, et sur l’ Histoire de Cyrus, T. VI. des Memoires de l’ acad. des inscriptiones. p. 400. sqq. 294 Ἔνθα ἀνωτέρω. n. 3. p. 15. sqq. 295 Observations sur la Cyrepedie de Xenophon. Tom. IV. de Mem. Del’ acad. des inscrip. p. 588. καὶ Tom. VII. P. 427. sqq. edit. Paris. 296 Πλούταρχ. περὶ δόξης Ἀθηναίων. 287

[146]


Μαντινείᾳ μάχης. Δ΄. Λακεδαιμόνων πολιτεία· ἤτοι περὶ ρατίας τῶν τῆςΛακεδαιμονίων. Δημοκ Ταύτην τὴν ἔγραψε χαριζόμενος τοῖς Λακεδαιμονίοις, διὰ τὴν δεξίωσιν τὴν ὁποίαν τῷ ἔδειξαν εἰς τὸν καιρὸν τῆς ἐξορίας του. Ε΄. Ἀθηναίων πολιτεία· ἤτοι περὶ τῆς ἀστεῖα ὑπεράσπισις, μιᾶς ἀχρείας διοικήσεως. ΣΤ΄. Ἀπομνημονευμάτων Σωκράτους, βιβλία Τέσσαρα· ἤτοι, περὶ τῶν των ὁμιλιῶν, πράξεων καὶ δογμάτων τοῦ Σωκράτους. Μερικοὶ θέλουσιν, ὅτι ὁ Οἰκονομικὸς λόγος τούτου τοῦ Συγγραφέως, εἶναι τὸ πέμπτον βιβλίον τούτων τῶν Ἀπομνημονευμάτων. Ζ΄. Σωκράτους Ἀπολογία· ἤτοι ἡ τοῦ Σωκράτ Η΄. Συμπόσιον Φιλοσόφων· βιβλίον ἀστειότατον. Θ΄. Οἰκονομικός· ἤτοι λόγος λόγον ἐτίμαπερὶ μεγάλως Οἰκονομίας. ὁ τῆς Τοῦτον τὸν 297 Ῥώμης Ὕπατος Κάτων. Ι΄. Λόγος εἰς Ἀγησίλαον τὸν βασιλέα· τ ὸν ὁποῖον καὶ ὅτι ἐγράφη πρὸς χάριν τοῦ Ἀγησίλαου, διά τινας χάριτας ὀφειλομένας εἰς αὐτόν. 298 ΙΑ΄. Ἱέρων ἢ Τύραννος. Διάλογος μεταξὺ τοῦ Σιμωνίδου καὶ τοῦ Ἱέρωνος τυράννου τῶν Συρακουσῶν, περὶ τῆς δυστυχοῦς καταστάσεως τῶν τυράννων, ὡς πρὸς τὴν τῶν ὑποδεεστέρων. ΙΒ΄. Πόροι, ἢ περὶ Προσόδων· ἤτοι, περὶ τῶν τείας, καὶ τῆς αὐτῶν αὐξήσεως. Βιβλίον ἀξιόλογον καί τοι ἐλλιπὲς ὑπὸ τῶν νεωτέρων κρινόμενον. ΙΓ΄. Περὶ Ἱππικῆς· ἤτοι περὶ γυμνάσεω ΙΔ΄. Ἱππαρχικός· περ ὶ τοῦ ἱππάρχου μνάζῃ τοὺς ἵππους διὰ τὸν πόλεμον, καὶ τὴν Ἱππασίαν (καβάλαν). ΙΕ΄. Κυνηγετικός· ἤτοι περὶ τοῦ κυνηγίου. ΙΣΤ΄. Ἀποσπάσματα τινὰ Ἐπιστολῶν· Α ἰ Ἐπιστολαὶ Ἀλλάτιον in Epistolis Socraticorum, δὲν εἶναι γνήσιαι. ΙΖ΄. Aequivoca, ἤτοι Ἀμφιβαλλόμενα. Ταῦτα σώζονται μόνον Λατινιστὶ, καὶ ὡς νόθα οἱ Κριτικοὶ τὰ ἐκσυρίττουσι.

Ἐκδόσεις.

Ξενοφῶντος τὰ Σωζόμενα ἅπαντα·

ἐξεδόθησαν τὸ

in ædibus Phil. Juntæ. τῷ 1516. εἰς φύλ. Ἔτι, ἀντιβαλθέντα διαφόροις παλαιοῖς ἀντιγράφοις, καὶ ἐπιδιορθωθέντα, μετὰ τῶν σημειωμάτων Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, I. V. Huldr. Fugerii Typogr. τῷ 1560. εἰς φύλ. Αὕτη ἐξεδόθη καὶ τῷ 1581. μετὰ περισσοτέρων σημειωμάτων. Ἔτι, ἐπιδιορθωθέντα ὑπὸ Ἰωάννου Λεϋνκλαυίου, μετὰ καὶ τῶν σημειωμάτων καὶ παρατηρήσεων τοῦ Αἰμιλίου Πόρτου, καὶ τοῦ Πίνακος τῶν λέξεων καὶ φράσεων, κ.τ.λ. ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, ἐν δυσὶ τόμοις Ἑλλ. Λατ. τῷ 1615. εἰς φύλ. typis regiis, apud Societatem Græcarum editionum. Ἔτι ἡ αὐτὴ Ἑλληνο-Λατινιστὶ, Xenophontis opera, quae extant omnia. μετὰ τῆς αὐτοῦ χρονολογίας, τῆς ὑπὸ τοῦ Cl. Codwelli, καὶ τεσσάρων Γεωγραφικῶν Πινάκων, καὶ εἰκόνων, ἐξεδόθησαν ἐν τέσσαρσι τόμοις, εἰς 8. ἐν Ὀξωνίᾳ e Theatr. Cheldon. τῷ 1703. Αὕτη ἡ ἔκδοσις ἐγένετο κατὰ τὴν ἀνωτέρω, μετὰ προσθήκης ἑνὸς ἔτι πίνακος, καὶ διαιρέσεως τῶν κεφαλαίων, ὑπὸ τοῦ Ἐδουάρδου Βέλλς. 297 298

Cat. maj. c. 17. Ὅρα περί τούτου Κικέρ. Ep. ad. div. 5. 12.

[147]


«Κατ’ αὐτὴν τοῦ Ἐδουάρδου Βὲλλς, Eduard Wells, καὶ κατὰ τὴν τοῦ Θωμᾶ Χουτχινσὸν Thom. Hutechison τῆς τοῦ Κύρου Παιδείας, καὶ Κύρου Ἀναβάσεως, ὑπ’ αὐτοῦ ἰδίως ἐκδοθέντα ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1727. καὶ 1735. εἰς τέταρτον, ἐγένοντο μετὰ ταῦτα καὶ αἱ ἐν Λειψίᾳ ἐκδόσεις, ὑπό τε τοῦ Ἑῤνέστη, Ζεουνίου, Σχνεϊδέρου, καὶ ἄλλων, μετὰ καί τινων ἄλλων παρατηρήσεων, καὶ σημειωμάτων, καὶ αὗταί εἰσιν αἱ ἄρισται. Ὁ δὲ φιλέλλην Στούρτζιος, ἐξέδωκε τῷ 1800 - 1805. καὶ Λεξικὸν Ἑλληνο-Λατινικὸν τοῦ Ξενοφῶντος ἐν τέσσαρσι τόμοις, εἰς 8. ἔργον ἐπωφελέστατον καὶ ἀξιολογώτατον.

Δ Δ Ι. ΑΙΣΧΙΝΗΣ. ΣΩΚΡΑΤΙΚΟΣ.

Αἰσχίνης ὁ Σωκρατικὸς, υἱὸς τοῦ Ἀθηναίου Χαρίνου, ἢ Λυσανίου Ἁλλαντοποιοῦ, ἔχων

μέγαν καὶ διακαῆ πόθον, καὶ φυσικὴν ἐπιδεξιότητα εἰς τὸ νὰ σπουδάξῃ τι, ἦλθε πρὸς τὸν Σωκράτην, καὶ τόσον ἀνυπόστατος αὐτοῦ ἐγένετο, ὥστε ὁ ἴδιος Σωκράτης ἔλεγεν, ὅτι αὐτὸς ἦτον ὁ μόνος ὅστις κατ’ ἀξίαν ἤξευρε νὰ τὸν τιμήσῃ. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Σωκράτους, ἀπῆλθε πρὸς Διονύσιον τὸν τῆς Σικελίας τύραννον, καὶ μετὰ τὴν ἔξωσιν τούτου, ὑπέστρεψε πάλιν εἰς τ ὰς Ἀ θή ν α ς , κ α Ἀρίστιππον νὰ διδάξῃ παῤῥησίᾳ. Μετήρχετο δὲ καὶ τὸ ῥήτορικὸν ἐπάγγελμα, εἰς τὸ ὁποῖον ἦτον πολλὰ ἐπιτήδειος. Περὶ δὲ τοῦ χρόνου, καθ’ ὃν ἐγεννήθη, καὶ ἀπέθανεν, οὐδεμίαν βεβαιότητα ἔχομεν.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε Διαλόγους κατὰ τὸν τρόπον τοῦ Σωκράτους, Ὁμιλίας, καὶ Ἐπιστο-

λάς. Ἐκ τῶν Διαλόγων σώζονται μόνον τρεῖς, Περὶ Ἀρετῆς, περὶ Πλούτου, καὶ περὶ Θανάτου, καί τινα λείψανα, καὶ μία ἐπιστολὴ, ἥτις εἶναι ψευδής.

Ἐκδόσεις.

Αἰσχίνου Σωκρατικοῦ Διάλογοι τρεῖς. Aeschinis Socratici tres. μετὰ καί τινων λει-

ψάνων, ἐξεδόθησαν Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἰωάννου τοῦ Κλερίκου τῷ 1711. εἰς 8. Amstelod. Οὗτοι οἱ Διάλογοι ἐξεδίδοντο μετὰ τῶν τοῦ Πλάτωνος, ὁ δὲ Κλέρικος πρῶτον μετὰ σημειώσεων τοὺς ἐξέδωκεν ἰδίως. .... Ἑλλ. λατ. ὑπὸ Πέτρου Ὡῤῥαίου Petrus Horreus, μετὰ τοῦ πίνακος τῶν λέξεων, καὶ σημειωμάτων. ἐξεδόθ. ἐν Λεοναρδίᾳ. τῶν 1718. εἰς 8. ἔκδ. ἀρίστη. Καὶ ὑπὸ Ἰωάννου Φριδ. Φισσερίου Fischerii, τῷ 1753. εἰς 8. ἐν Λειψίᾳ.

[148]


Δ Δ Ι Ι. ΚΕΒΗΣ.

Κ

έβης, ἐγεννήθη εἰς τὰς Θήβας, ὁ πιστότατος ὀπαδὸς τοῦ Σωκράτους, συνέγραψε τρεῖς Διαλόγους, Πίναξ. Ἑβδόμη, Φρύνιχος, ἐπιγραφόμενοι, ἐξ ὧν ὁ Πίναξ μόνον εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη. Εἰς αὐτὸν παραστήνε: τὴν ζωὴν τοῦ ἀνθρώπου μὲ μίαν ἀγχίνουν καὶ ἐπιτήδειον ζωγραφίαν. Κρίνεται ὑπό τινων ὡς ὑποβολιμαῖον Σύγγραμμα, ἐπειδὴ παρατηροῦνται ἐν αὐτῷ ἴχνη τῆς Πλατωνικῆς καὶ Στωϊκῆς φιλοσοφίας, καὶ γνῶμαι τῶν περιπατητικῶν καὶ ἡδονικῶν. Δὲν εἶναι ὅμως ἀμφιβολία, ὅτι αὗται αἱ περικοπαὶ προστεθεῖσαι ὑπό τινος νεωτέρου, ἀποτελοῦσι τὸ Σύγγραμμα ὕποπτον.

Ἔκδόσεις.

Ὁ τοῦ Κέβητος Πίναξ ἐξεδόθη συχνάκις, ποτὲ μὲν ἰδίως, ποτὲ δὲ καὶ μετὰ τὸ τοῦ

Ἐπικτήτου Ἐγχειρίδιον: αἱ ἄρισται τούτου ἐκδόσεις εἰσὶν αἱ ἑπόμεναι. Κέβητος Πίναξ, Cebetis Tabula. ἐξεδόθη Ἑλλ. λατ. ὑπὸ Κωνσταντίνου Λασκάρεως τῷ 1512. εἰς 4. ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ. .... Ἑλληνιστὶ, Ἀραβιστὶ, καὶ Λατινιστὶ, μετὰ τῶν Πυθαγόρου χρυσῶν Ἐπῶν καὶ τῆς Ἀραβικῆς αὐτῶν παραφράσεως, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου. Ἐλιχμάννου, ἐν Λουγδόνῳ Βατ. τῷ 1640. εἰς 4. .... Μετὰ σημειώσεων Ἰακώβου τοῦ Γρονοβίου τῷ 1687. εἰς 8. ἐν Ἀμστελοδ. .... Καὶ ὑπὸ Θωμᾶ τοῦ Ἰωνσὸν Johns on. ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1720. εἰς 8.

Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΙΠΠΟΣ.

Ἀρίστιππος, εἷς τῶν φιλοσόφων, ἐγεννήθη εἰς τὴν Κυρούνην, ἐλθὼν δὲ εἰς Ἀθήνας

ἐμαθήτευσε παρὰ τῷ Σωκράτῃ, καὶ Ἀρχηγέτης μιᾶς φιλοσοφικῆς Αἱρέσεως ἐγένετο, ἥτις φέρει τὸ ὄνομα τῆς πατρίδος του Κυρηναϊκὴ 299. Οὗτος μᾶς εἶναι γνωστὸς περισσότερον ὡς φιλόσοφος, παρὰ ὡς Συγγραφεύς. Φέρονται δὲ ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτοῦ τέσσαρες Ἐπστολαὶ, εὑρισκόμεναι μεταξὺ τῶν Σωκρατικῶν Ἐπιστολῶν τῶν ὑπὸ Λέοντος τοῦ Ἀλλατίου ἐκδοθέντων. Leo Allatii Epistolis Socraticor. Paris. 1637. εἰς 4.

299

Ὅρα διεξοδικῶς περὶ τούτου τὸν Λαέρτιον βιβ. Β΄. τμ. 125. καὶ Φαβρικ. Ἑλ. β. Β΄. καὶ 23. ἀριθ. 34. τόμ. Α΄. σελ. 787.

[149]


Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΝΤΙΣΘΕΝΗΣ.

ντισθένης ὁ Ἀντισθένους, ἦτον Ἀθηναῖος, ἤκουσε κατ’ ἀρχὰς τὸν ῥήτορα Γοργίαν, ὅθεν καὶ τὸ ῥητορικὸν εἶδος ἐν τοῖς διαλόγοις ἐπιφέρει, ἔπειτα ὑπῆγε πρὸς τὸν Σωκράτην, καὶ ἐμαθήτευσε παρ’ αὐτῷ 300, καὶ τῆς Κυνικῆς Αἱρέσεως ἀρχηγέτης ἐγένετο. Ὁ χρόνος δὲ καθ’ ὃν ἐγεννήθη καὶ ἀπέθανε δὲν μᾶς εἶναι γνωστός.

Συγγράμματα.

Τ

ούτου μᾶς σώζονται ἀκόμη δύο λόγοι, Αἴας, καὶ Ὀδυσσεὺς ἐπιγραφόμενοι, καὶ μία ὑποβολιμαία ἐπιστολή.

Ἐκδόσεις.

Ἀντισθένους λόγοι δύο, Antisthenis orationes duæ, ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν λοιπῶν

Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ Ἄλδου τῷ 1513. εἰς φύλ. ἐν σελ. 180. Καὶ ἐν τοῖς λοιπαῖς Συλλογαῖς τῶν Ῥητόρων. .... Ἐπιστολή. ἐξεδόθη μετὰ τῶν Σωκρατικῶν Ἐπιστολῶν Λ. τοῦ Ἀλλατίου.

Δ Δ Π. ΚΡΑΤΙΝΟΣ.

Κρατῖνος ὁ τοῦ Καλλιμήδου υἱὸς, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας, ἐστάθη ὁ περιφημότατος Ποιητὴς τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, παλαιότερος δὲ Ἀριστοφάνους. Ἦτον αὐστηρὸς εἰς τὰς λοιδορίας καὶ εἰς τὰ σκώματα, καὶ παῤῥησίᾳ ἤλεγχεν ἐν τῷ θεάτρῳ τοὺς ἁμαρτάνοντας, καὶ ἕνεκεν τῆς μέθης του μνημονεύεται ἀπὸ ὅλους σχεδὸν τοὺς παλαιοὺς Συγγραφεῖς.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν πολλῶν Κωμῳδιῶν του σώζονται μόνον μερικὰ λείψανα εὑρισκόμενα ἐν τῇ

τοῦ Ἑρτελίου Hertelii Βιβλιοθήκῃ τῶν παλαιῶν Κωμικ. ἐκδοθήσει ἐν Βερώνᾳ τῷ 1616. εἰς 8. ἐν σελ. 306. Καὶ ἐν τοῦ Γροτίου Hug. Grotii, Excerptis ex Tragic. et Comic. Græc. Paris. 162. εις 4. ἐν σελ. 488. 300

Διογ. Λαέρτ. καὶ Φεβρίκ. βιβ. Β΄. κεφ. 22. τόμ. Α΄. σελ. 717.

[150]


Δ Δ Π Ι. ΕΥΠΟΛΙΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3560. πρὸ Χρ. 424.

Εὔπολις, εἶς τῶν Ποιητῶν τῆς παλαιᾶς Κωμῳδιάς, καὶ μιμητὴς τοῦ Κρατίνου κατὰ πάντα, ἤνθη περὶ τὴν ΠΔ΄. Ὀλυμπ. αἱ δὲ περὶ τοῦ θανάτου εἰδήσεις ἀντιλέγουσιν ἀλλήλοις. Σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπασμάτια, ἐκδοθέντα ἐν ταῖς συλλογαῖς τῶν παλαιῶν Κωμικῶν. ἴδε Κρατῖνος.

Δ Δ Π Ι Ι. ΑΓΑΘΩΝ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3568 πρὸ Χρ. 416

ἀπέθ.

3579 405

Ἀγάθων, εἷς τῶν Τραγικῶν, καὶ Κωμικῶν Ποιητὴς, ἀπέκτησε τὴν νίκην μὲ τὴν πρώτην Τραγωδίαν του, τῷ δ΄. ἔτει τῆς ψ'. Ὀλυμπιάδ. ἠγαπᾶτο μεγάλως ὑπό τε τοῦ Εὐριπίδου καὶ Παυσανίου τοῦ μετὰ τὸν Ἀρχέλαον βασιλέως γενομένου τῆς Μακεδονίας. Φαίνεται ἀπὸ μίαν περικοπὴν τοῦ Ἀριστοφάνους 301, ὅτι ὅταν αὐτὸς ἐδίδαξε τοὺς Βατράχους, ὁ Ἀγάθων δὲν ἦτον ἐν τοῖς ζῶσι. τοῦτο ἐγένετο τῷ γ΄. ἔτει τῆς ψΓ΄. Ὀλυμπιάδος.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Κωμῳδιῶν του σώζονται ἔτι μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα ἐν τοῦ Γροτίου,

in Hug. Grotii. Excerptis ex Trag. et Com. græc. σελ. 436.

Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΠΛΑΤΩΝ.

301

Βάτραχ. 1. 2. καὶ 83.

[151]


Ἤνθη Κ. Κ. 3580. πρὸ Χρ. 404.

Πλάτων, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, ἐφημίζετο περὶ τὴν ψΓ΄. Ὀλυ-

μπιάδ. Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεὺς μαρτυρεῖ περὶ τούτου, καὶ τοῦ Ἀριστοφάνους ὅτι εἰς μίαν Κωμῳδίαν Δαίδαλος ἐπιγραφομένην ἐκλέφθησαν ἀναμεταξύ των. Σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα ἐν ταῖς ἀνωτέρω εἰρημέναις Συλλογαῖς τῶν Κωμικῶν Ποιητῶν. ἴδε Κρατῖνος.

Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΟΦΑΝΗΣ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3548. πρὸ Χρ. 436

3596 388

Ἀριστοφάνης, ὁ ἔξοχος τῶν Ποιητῶν τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, μ’ ὅλον ὅτι οἱ νέωτεροι

Κριτικοὶ δὲν τῷ ἀπονέμωσιν εἰς ὅλα τόσην τιμὴν, ὅσην εἰς τὸν καιρόν του ἀπελάμβανε, μ’ ὅλον τοῦτο διὰ τὸ γλαφυρὸν ὕφος τῆς Ἀττικῆς διαλέκτου, ἐπαινεῖται ἀπὸ ὅλους καὶ θαυμάζεται. Οὗτος εἰς τὸν καιρόν του ἕνεκεν τῆς μεγάλης ἐλευθερίας τῶν Θεάτρων, καὶ τῆς ἀθυριστομίας του, ἦτον ἡ μάστιξ ὄχι μόνον τῶν κακοτρόπων, ἀλλὰ κυρίως καὶ αὐτῶν τῶν διοικητ ῶν τ ῆ ς Δ η μ ο κ ρ μιαν Κωμῳδίαν εἰς τὸν λαὸν, καὶ εὐθὺς τὸν ἥλκυε εἰς τὰ θελήματά του. Ἀλλὰ καὶ οἱ ἐναρετώτατοι ὁ Σωκράτης καὶ ὁ Εὐριπίδης δὲν ἔμειναν ἀπ’ αὐτὸν ἀνενόχλητοι. Ἦν δὲ τὸ γένος Ἀθηναῖος πολίτης, ἀγκαλὰ καὶ εἰς τὸν καιρόν του ἦτον ἀμφισβήτησις περὶ τοῦ πολιτικοῦ του δικαιώματος, καὶ σύγχρονος τοῦ Εὐριπίδου τοῦ Σωκράτους, τοῦ Πλάτωνος, καὶ τοῦ ἀρχιστρατήγου Λαμάχου, αἱ δ’ ἄλλαι περιστάσεις τῆς ζωῆς του δὲν μᾶς εἶναι γνωσταί.

Συγγράμματα.

Κατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν ὁ Ἀριστοφάνης συνέγραψεν ὑπὲρ τὰς πεντήκοντα

Κωμῳδίας, ἐκ τῶν ὁποίων ἕνδεκα μόνον εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, ἐν αἷς παρατηρεῖται ἡ αὐθάδεια, καὶ ἐλευθερία τοῦ στόματός του, οἱ ἀσχήμονες ἀστεϊσμοὶ, καὶ τὸ ἀχαλίνωτον καὶ ἀναιδὲς τῶν ἀχρειεστάτων λέξεων, ὥστε καὶ ἡ λάτρις αὐτοῦ Δασιὲ (Madame Dacier) ὁμολογεῖ, ὅτι μεταξὺ τῶν ἕνδεκα Κωμῳδιῶν του δὲν εἶναι δυνατὸν μήτε τρεῖς νὰ μεταφρασθῶσιν εἰς ἄλλην διάλεκτον, χωρὶς νὰ ἐγγίξουν τὴν αἰδὼ καὶ τὴν τιμήν. Αὕτη ἡ αὐθάδεια παρεκίνησε τὸν Κικέρωνα 302 καὶ τὸν Πλούταρχον 303 νὰ τὸν ἐκδικηθῶσιν ἀδίκως περὶ τοῦ ὕφους του, ἀλλ’ εὗρεν ὑπερασπιστὰς τοὺς νεωτέρους, τὸν Φρισελίνον, τὸν Ρουπὶν, τὸν Βοαλὼ, καὶ τὸν Βρουμοὰ 304. Αἱ σωζόμεναι τούτου Κωμῳδίαι εἰσίν. Α΄. Πλοῦτος. Αὕτη εἶναι ἡ τελευταία Κωμῳδία τὴν ὁποίαν ὁ ἴδιος παρέστησεν εἰς τὸ θέατρον, ἢ ἡ πρώτη ἡ διὰ τοῦ υἱοῦ του παρασταθεῖσα, τῷ δ΄. ἔτει τῆς ψΖ΄. Ὀλυμπιάδ. καταγελῶν δι’ αὐτῆς τὴν φιλαργυρία τῶν Ἀθηναίων, ἥτις ἀπὸ μεγάλα ἀξιόλογα πράγματα τοὺς κατεκρήμνιζεν εἰς μεγάλα ἐπιβλαβῆ σφάλματα. Β΄. Νεφέλαι. ἐδὼ ἔπρεπεν ὁ Σωκράτης νὰ γίνῃ τὸ θῦμα τῆς Κωμῳδίας. ἐδιδάχθη αὕτη De Rep. 4. Ἐν Παραλλ. Ἀριστοφ. καὶ Μενάνδρου. 304 Brumoy. Theatres des Grecs. Tom. III. 302 303

[152]


μέρος μὲν διὰ προτροπῆς τοῦ Ἀνύτου, καὶ τοῦ Μελίτου, μέρος δὲ καὶ ἀπὸ τὸ μῖσος τὸ ὁποῖον ὁ Ἀριστοφάνης ἔτρεφεν ἐναντίον τῶν φιλοσόφων οἵτινες δὲν ἤρχοντο νὰ ἐπισκεφθῶσι εἰς τὰ θέατρά του. τῷ Β΄. ἔτει τῆς ΠΘ΄. Ὀλυμπιάδ. Γ΄. Βάτραχοι. αὕτη ἐδιδάχθη τῷ γ΄. ἔτει τῆς ψΓ΄. Ὀλυμπιάδ. εἰς τίμην τοῦ Βάκχου, ἐν τῇ ἕορτῇ, τῶν Ληναίων. ὁ Σάκχος ζητεῖ εἰς αὐτὴν ἕνα τραγικὸν Ποιητήν. ὁ δὲ Ἀριστοφάνης ζητεῖ νὰ τὸν εὕρῃ εἰς τὸν Εὐριπίδην, ἀλλ’ ὁ Αἰσχύλος φιλονεικεῖ διὰ τοῦτο. Δ΄. Ἱππεῖς. τῷ Δ΄. ἔτει τῆς ψΔ΄. Ὀλυμπιάδ. ἐν ταύτῃ θεατρίζει τὸν Κλέονα, ὅστις ἀπὸ δερματοπώλης ἐκλέχθη ἀρχιστράτηγος, καὶ φέρεται ἐκεῖ, διότι διὰ πέντε τάλαντα ἐπαιδεύθη. Ε΄. Ἀχαρνεῖς. τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΠΗ΄. Ὀλυμπ. ΣΤ΄. Σφῆκες. τῷ Β΄. ἔτει τῆς Πθ΄. Ὀλυμ. Ζ΄. Εἰρήνη. τῷ Β΄. ἔτη τῆς ψ΄. Ὀλυμπ. Η΄. Ὄρνιθες. τῷ Β΄. ἔτει τῆς ψα΄. Ὀλυμ. ταύτης αἱ τέσσαρες σκηναὶ ἀναφέρονται εἰς τὰς τοῦ τότε καιροῦ περιστάσεις. Θ΄. Ἐκκλησιάζουσαι, ἤτοι ἡ σύνοδος τῷ Γυναικῶν, τῷ δ΄. τῆς ψστ΄. Ὀλυμπ. Εἰς αὐτὴν περιπαίζει τὰ τοῦ Πλάτωνος περὶ πολιτειῶν βιβλία. Ι΄. Θεσμοφοριάζουσαι. αἱ γυναῖκες ἐν τῇ ἑορτῇ τῆς Δήμητρος, τῷ α΄. ἔτει τῆς ψΒ΄. Ὀλυμ. αὕτη ἔστι κατὰ τοῦ Εὐριπίδου. ΙΑ΄. Λυσιστράτη. τῷ Β΄. ἔτει τῆς ψΒ΄. Ὀλυμπ. αὕτη ἀναφέρεται εἰς τὸν τῆς Ἑλλάδος πόλεμον, αἱ γυναῖκες ἐνταῦθα ὁρκίζονται νὰ μὴ δεχθῶσι τοὺς ἄνδρας των, ἕως δὲν γίνη ἡ εἰρήνη.

Ἐκδόσεις μετὰ Σχολίων.

Ἡ πρώτη ἔγινεν ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1498. εἰς φύλ.

Ἔτι ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1525. εἰς 4. ὑπὸ τοῦ Haered. Ph. Juntæ. Ἔτι ἐν Βασιλείᾳ. τῷ 1547. εἰς φύλ. ὑπὸ Σιγισμούνδ Γεολενίου. Αὕται αἱ τρεῖς ἐκδόσεις περιέχουσιν ἐννέα Κωμῳδίας. Ἔτι ἐν Γενέβῃ. τῷ 1607. εἰς φύλ. Γραικολατινιστί. ὑπὸ τοῦ Aemilii Porti. αὕτη περιέχει ἕνδεκα Κωμῳδίας. ἴδε Φαβρίκ. σελ. 662. Ἔτι, Ἀριστοφάνους Κωμῳδίαι Ἕνδεκα. Aristophanis Comœdiæ undecim, Græce et Latine. ἐκδοθεῖσαι ὑπὸ τοῦ Λουδόλφου Κουστερίου, Ludolphus Kusterus. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1710. εἰς φύλ. αὕτη εἶναι ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε ἐκδόσεων, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ Κουστέριος κατέβαλε πολλοὺς κόπους διὰ τὴν ἐπιδιόρθωσιν τοῦ κειμένου καὶ τῶν σχολίων, ἔχων πρὸ ὀφθαλμῶν του καὶ δύω χειρόγραφα, καλλωπίσας αὐτὴν μὲ διαφόρους ἀναγνώσεις, καὶ μὲ πολυμαθέστατα σημειώματα καὶ ἀκριβεῖς πίνακας.

Ἄνευ Σχολίων.

« ριστοφάνους Κωμῳδίαι ἐννέα, τῷ 1515. εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Junta. «Ἔτι ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1760. εἰς 16. μετὰ σημειωμάτων τοῦ Ἰωσὴφ Σκαλιγέρου.

[153]


Δ Δ Δ. ΙΣΟΚΡΑΤΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3549 πρὸ Χρ. 435

ἀπέθ

3647 337

Ἰσοκράτης, ὁ τοῦ Θεοδώρου υἱὸς, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας τῷ α΄. ἔτει τῆς Πστ΄.

Ὀλυμ. ἤκουσε τὸν Ῥήτορα Πρόδικον εἰς τὴν Κέαν, (Ζίαν) καὶ ἔτι τὸν Πρωταγόραν, Γοργίαν, καὶ ἄλλους. ἦτον δειλὸς, καὶ ὀλιγόφωνος, καὶ διὰ τοῦτο πολλὰ ὀλίγαις φοραῖς ἐδημηγοροῦσεν εἰς τὴν ἀγοράν. Οὗτος ὀλίγον ἦθελεν εἶναι περίφημος ἂν δὲν ἐμεταχειρίζετο ἕνα ἄλλο μέσον. Αὐτὸς ἄρχισε νὰ παραδίδῃ τὴν Ῥητορικὴν, καὶ τόσον ἔγινε περίκουστος, ὥστε τὸ σχολεῖον του ἔγινεν ἡ πρώτη πηγὴ, δι’ ἧς ἀν έβ λ υσ α ν ο ἱ μ εγ ά λ ο ι Ῥ ή τ ο ρ ες · α ὐ τ ὸ ς ἐπ λ η ρ ώ ν ετ ο δ ιὰ τ ὴ ν παράδοσιν χιλίας δραχμὰς, καὶ ἡ δειλία του δὲν τὸν ἐσυγχώρει νὰ ἀφήσῃ νὰ ἔμβουν περισσότεροι μαθηταὶ εἰς τὴν παράδοσίν του, παρὰ δύο μόνον. Καὶ ὅταν ἤκουσεν ὅτι οἱ Ἀθηναῖοι ἐνικήθησαν ὑπὸ τοῦ Φιλίππου εἰς τὴν Χαιρωνείαν, ἀπὸ τὴν λύπην του ἀσιτήσας ἀπέθανε τῇ ΡΙ΄. Ὀλυμπιάδι.

Συγγράμματα.

Εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πλουτάρχου ἐσώζοντο ἑξήκοντα λόγοι ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰσοκρά-

τους, ἐξ ὧν μερικοὺς, ἢ τοὺς εἴκοσι εἶχον μόνον διὰ γνησίους. συνεγράφοντο ἀπὸ αὐτὸν δι’ ἄλλους, περὶ πολιτικῶν πραγμάτων ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον πραγματευόμενοι. ἡ ῥητορική του ἐτιμᾶτο μεγάλως, δι’ ὃ καὶ μεγάλως ἐπληρώνετο. ὁ Βασιλεὺς Νικοκλῆς, διὰ ἕνα λόγον ὁποῦ πρὸς αὐτὸν ὁ Ἰσοκράτης ἔκαμεν, ὁ ὁποῖος καὶ μᾶς σώζεται ἀκόμη, τῷ ἐπλήρωσεν εἴκοσι τάλαντα. τὸν κατηγοροῦσι μερικοὶ, διότι ἐμεταχειρίσθη μεγάλην ἐπιμέλειαν εἰς τὴν ἐκλογὴν τῶν λέξεων, καὶ εἰς τὸ μέτρον τῶν περιόδων καὶ εἰς μίαν κομψότητα ψυχρὰν, καὶ ὅτι ἐξόδευε πολὺν καιρὸν διὰ νὰ τεχνεύσῃ τοὺς λόγους του, καὶ μάλιστα εἰς τὸν Πανηνγυρικον του, ἐχρειάσθη περισσότερον καιρὸν, παρὰ ὁ Ἀλέξανδρος, εἰς τὸ νὰ ὑποτάξῃ τὴν Ἀσίαν, καὶ εἰς μίαν Ἐπιστολὴν τὴν ὁποίαν ὡς ἐκ μέρους τῶν Ἀθηναίων ἔγραψε πρὸς Φίλιππον, ἕνεκεν τῆς ση τ ῶ ν εἰρ ή ν η ς · ἡ εἰρ ή ν μεταξ ὺ α ὐἀκόμη. Ἀπὸ τοὺς λόγους του μᾶς σώζονται ἔτι Εἰκοσιένας. ἐξ αὐτῶν οἱ τρεῖς Παραινετικοὶ ὁ πρὸς Δημόνικον, πρὸς Νικοκλέα, καὶ πρὸς Νικοκλῆν, καὶ ὁ Πανηγυρικὸς, καὶ ὁ Παναθῃναϊκὸς, εἰς τοὺς ὁποίους τούτους ὑστέρους ὑψώνει τόσον τὰ μεγάλα καλὰ τῶν Ἀθηναίων τὰ ὁποῖα ἔκαμαν εἰς ὅλην τὴν Ἑλλάδα, πρὶν τῶν Λακεδαιμονίων, εἶναι οἱ ἐξαίρετοι. Ἐκτὸς τούτων τῶν λόγων σώζονται ἀκόμη καὶ δέκα Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις.

σοκράτους Λόγοι, διορθωθέντες ὑπὸ Δημητρίου Χαλκοκονδύλη, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Μεδιολάνοις, τῷ 1493. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Βενετίᾳ, παρὰ τῷ Ἄλδῳ καὶ Ἀνδρέᾳ τῷ 15. 13. καὶ 1534. εἰς φύλ. μετὰ καὶ ἄλλων ῥητόρων. ἐν τῇ δευτέρᾳ τῆς Βενετίας ἐκδόσει εἰς τὸ τέλος εὑρίσκεται καὶ τὸ τοῦ Ἁρποκρατίωνος Λεξικόν. Ἔτι, Ἰσοκράτους Λόγοι, καὶ Ἐπιστολαὶ, μὲ τὴν λατινικὴν μετάφρασιν τοῦ Ἱερωνύμοου Βολφίου, καὶ μὲ τὴν εἰς αὐτὸν διατριβὴν Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, μὲ παρατηρήσεις εἰς τὸ τοῦ Ἁρποκρατίωνος Λεξικὸν, μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ἀριστίδου, καὶ Γοργίου, ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου, τῷ 1593. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη ἀπὸ τὰς παλαιάς. [154]


Ἀπὸ δὲ τὰς νεωτέρας, ἐξεδόθησαν. Ἰσοκράτους λόγοι Ζ΄. καὶ Ἐπιστολαὶ Θ΄. ἙλληνοΛατινιστὶ, μὲ διαφόρους ἀναγνώσεις, καὶ μὲ τὰς σημειώσεις Ἱερωνύμου Βολφίου, ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1729. εἰς 8. Ἔτι Ἰσοκράτους Λόγοι ΙΖ΄. ὑπὸ Γουίλ. Βαττιὲ, ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1749. εἰς 8. Ἔτι, αἱ Η΄. Ἐπιστολαὶ αὐτοῦ, εἰς τὴν τῶν Ἐπιστολῶν Συλλογὴν, τῷ 1499. εἰς 4. Ἔτι, Ἰσοκράτους τὰ Εὑρισκόμενα ἅπαντα, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1773. εἰς τόμους Γ΄. εἰς 8. Ἀρίστη. Καὶ ἔτι αὐτόθι τῷ 1807. ὑπὸ τοῦ φιλογενοῦς καὶ κριτικωτάτου Κορα ῆ· καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Δ Δ Δ Ι. ΑΛΚΙΔΑΜΑΣ.

λκιδάμας, εἷ τῶν ῥητόρων, ἦτον ἐκ τῆς πόλεως Ἐλαίας τῆς Αἰολίας, ἤκουσε τὸν Γοργίαν, καὶ ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰσοκράτους, σώζονται ἔτι τούτου δύο λόγοι. «Ἀλκιδάμαντος Λόγος τοῦ Ὀδυσσέως κατὰ τοῦ Πλαμήδου, ἐξεδόθη μετὰ τοῦ Αἰσχίνους καὶ Λυσίου, ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς φύλ. Ἔτι μετὰ τῶν λοιπῶν Ῥητόρων, ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1575. εἰς φύλ. Ἔτι, Λόγος κατὰ τῶν Σοφιστῶν, μετὰ τῶν τοῦ Ἰσοκράτους ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς φύλ. Καὶ μετὰ τῶν λοιπῶν Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ Ῥεϊσκίου ἐν Λειψίᾳ.

Δ Δ Δ Ι Ι. ΠΛΑΤΩΝ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3557 πρὸ Χρ. 427

ἀπέθ.

Π

3638 346

λάτων ὁ φιλόσοφος, κατήγετο ἀπὸ τὰ πρῶτα γένη τῶν Ἀθηνῶν, ὁ μὲν πατὴρ αὐτοῦ Ἀρίστων, ἧλκε τὸ γένος ἐκ τοῦ Κόδρου, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Περικτιόνη, ἐκ τοῦ Σόλωνος, αὐτὸς ὠνομάζετο πρότερον μὲ τὸ ὄνομα τοῦ προπάτορός του, Ἀριστοκλῆς, ὁ δὲ Σωκράτης Πλάτωνα αὐτὸν μετωνόμασεν ὡς λέγουσιν, καὶ διὰ ταύτην τὴν μετονομασίαν φέροντα ἓξ γνῶμαι, τὰς ὁποίας ὁ Φαβρίκιος ἐκ τῶν παλαιῶν Συγγραφέων συλλεξάμενος ἀναφέρει. Οὗτος ἐγεννήθη τῇ ΠΗ΄. Ὀλυμπιάδι, τῇ Ζ΄. τοῦ Θαργηλιῶνος μηνός. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν κατ’ ἀρχὰς ἐγυμνάσθη εἰς τὴν Γραμματικὴν, εἰς τοὺς Ἀγῶνας, εἰς τὴν Ζωγραφικὴν, Μουσικὴν, καὶ Ποιητικὴν, τῷ εἰκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του ὑπῆγεν εἰς τὸ Σχολεῖον τοῦ Σωκράτους, τὸν ὁποῖον ἤκουσε σχεδὸν ὀκτὼ χρόνους, ἕως εἰς τὸν θάνατόν του, καὶ ἀπὸ τὴν ἀγάπην ἣν εἶχε πρὸς αὐτὸν, ἠθέλησε δι’ ἑνὸς μεγάλου αριθμοῦ χρημάτων νὰ ἐξαγοράσῃ τὴν ζωήν του. Τὸ μῖσος ὅμως τῶν Ἀθηναίων πρὸς τὸν Σωκράτην ἐξαπλώθη καὶ εἰς τοὺς μαθητάς του, ὅθεν ἔπρεπε καὶ ὁ Πλάτων νὰ ἀναχωρήσῃ εἰς τὰ Μέγαρα, πρὸς τὸν Εὐκλείδην, καὶ ἐκεῖ ἐσπούδασεν εἰς αὐτὸν τὴν Διαλεκτικήν. Ἤκουσεν δὲ πρὸς τούτοις καὶ τοῦ Κρατύλου, ἑνὸς τῶν μαθητῶν τοῦ Ἡρακλείτου, καὶ τοῦ Ἑρμογένους διαδόχου τοῦ Παρμενίδου. Ἡ φήμη τῆς Πυθαγορικῆς Φιλοσοφίας, τὸν παρεκίνησε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Ἰταλίαν, καὶ Σικελίαν, διὰ νὰ τὴν σπουδάξῃ, καὶ ἀπ’ αὐτοῦ ὕστερον ἐταξίδευσεν ἕως εἰς τὴν Αἴγυπτον, πρὶν ὅμως φθάσῃ ἐκεῖ, ἤκουσε τὴν Γεωμετρίαν ἀπὸ τὸν Θεόδωρον Κυρηναῖον. Ἐγυμνάσθη μεγάλως εἰς τὴν Αἰγυπτιακὴν Φιλοσοφίαν, ἀπὸ τὸν Ἱερέα Σέχνουφιν, εἰς τὴν Ἡλιούπολιν, ὅτι ὅμως ἐκεῖ αὐτὸς ἐδιδάχθη καὶ ὑπὸ [155]


τῶν Ἰουδαίων, καὶ ὅτι νὰ ἀνέγνωσε καὶ τὴν θείαν Γραφὴν, ἀμφισβητεῖται ὑπὸ τῶν πεπαιδευμένων 305 καὶ ἐπιστειρίζονται εἴς τινας ληψομερικὰς μαρτυρίας τοῦ Ἰωσήπου 306. Ἐκ τῆς Αἰγύπτου λοιπὸν ἐπαναστρέψας τὸ δεύτερον εἰς τὴν Ἰταλίαν εἰς τοὺς Πυθαγορείους, ἤκουσεν εἰς τὸ Τάραντον τὸν Εὔρυτον, καὶ τὸν παλαιότερον Ἀρχύταν, καὶ ἐκεῖ ἐγνωρίσθη μὲ τὸν Τίμαιον Λοκρὸν, καὶ μὲ ἄλλους. Ἐκ τούτων ὅλων τῶν πρὸς ἄλληλα ἀντιφασκόντων συστημάτων τῆς φιλοσοφίας ὧν ἤκουσεν ὁ Πλάτων, καὶ ἐκ τῶν διαφόρων αἱρέσεων αὐτῆς, ἐσυστησεν ἕνα ἰδικόν του νέον σύστημα τῆς φιλοσοφίας εἰς τὸ ὁποῖον δὲν πρέπει νὰ θαυμάσῃ τινὰς, ἂν μερικ αι ὰ τ ὅμως ῶ ν τ ῆ ςἰδιαιτέρως, φ ιλ ο σ ο φ ία ς τ ο υ δ ὲν σ υ μ ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς ἐστολίσθη ἀπὸ ξένα συγγράμματα, καὶ τὸ συστημά του τὸ περισσότερον εἶναι ἀπὸ τὰ συγγράμματα τοῦ Πυθαγόρα, καὶ τοῦ Φιλολάου, τὰ ὁποία αὐτὸς ἠγόρασεν. ἄξιον δὲ λύπης εἶναι, ὅτι αὐτὸς τὰς πρώτας καθαρὰς διδασκαλίας τοῦ πρώτου διδασκάλου του, τοῦ σοφοῦ Σωκράτους, τὰς ἐσκέπασε μὲ τὸ σκοτεινὸν κάλυμμα τοῦ Πυθαγόρα, ὅθεν ἐγεννήθησαν ἄπειραι χίμαραι. Ἡ ἐκ τούτου συστηθεῖσα Αἵρεσις, καλεῖται μὲ τὸ ὄνομά του Πλατωνικὴ, ἢ Ἀκαδημαϊκὴ, ἀπὸ ἕνα τόπον πλησίον τῶν Ἀθηνῶν, τὸν ὁποῖον αὐτὸς ἠγόρασε, καὶ ἔκτισε τὸ σχολεῖον του. Αὐτὸς ἔκαμε τρεῖς διαφόρους ὁδοιπορίας εἰς τὴν Σικελίαν εἰς τοὺς δύο τυράννους Διονύσιον τὸν παλαιὸν, καὶ Διονύσιον τὸν νεώτερον, μὲ θαυμαστὴν, καὶ μὲ διαφορετικὴν τύχην 307. περὶ δὲ τῆς τοῦ Θεοῦ ἀρνήσεως ψευδῶς κατηγορήθη, ἐδεφενδεύθη ὅμως ἐξεναντίας θαυμασιώτατα 308. καὶ εἴθε νὰ δεφενδεύετο καὶ περὶ τοῦ ἀπηγορευμένου, τοῦ πρὸς τοὺς ὡραίους νέους ἔρωτος. Γενικῶς θεωρεῖ τινας εἰς αὐτὸν μίαν ἔλλειψιν τῆς κριτικῆς του δυνάμεως, καὶ μίαν μεγάλην ἐξ ἐναντίας φανταστικὴν δύναμιν, καὶ μίαν κλίσιν πρὸς τὰς δεισιδαιμονίας. Ἐκεῖνοι οἵ τινες ἐπιβεβαιώνουσι μίαν συμφωνίαν μεταξὺ τῆς διδασκαλίας του, καὶ τῆς Χριστοῦ, τῷ ἀποδίδουσι μεγάλην τιμὴν, καὶ εἰς τὴν ὁποίαν μήτε αὐτὸς ὁ ἴδιος δὲν ἤθελεν ἀντισταθῇ. τούτους τοὺς δεφενδευτὰς, καὶ τοὺς ἐναντίους του ἀναφέρει διεξοδικῶς, ὁ Φαβρίκιος. 309 Τὰς περὶ τὴν Γεωμετρίαν γνώσεις του ἀπέδειξεν, ὅταν ἐδίδαξε τοὺς Ἕλληνας νὰ κάμωσι διπλοῦν τὸ θυσιαστήριον τῆς Δήλου, κατὰ κυβικὴν ἀναλογίαν. ἀπεθανε δὲ τῷ α΄. ἔτει τῆς 108. Ὀλυμπιάδ. τῇ ἰδίᾳ ἡμέρᾳ τῆς γεννήσεώς του, ζήσας ἔτη ἐγδοήκοντα, καὶ ἐτάφη ἐν τῇ Ἀκαδημίᾳ.

Συγγράμματα.

Τ

ὰ τοῦ Φιλοσόφου τούτου Συγγράμματα εἶναι τόσον πολλὰ ὥστε ἡμεῖς δὲν ἠμποροῦμεν νὰ τὰ ἀναφέρωμεν ἕνα πρὸς ἕνα. αὐτὰ συνίστανται εἰς διαλόγους, συγγεγραμμένα μὲ ὕφος γλυκύτατον, καὶ καθὼς λέγουσιν, ὅτι ὁ ἴδιος Ζεὺς ἂν ἤθελε νὰ ὁμιλήσῃ Ἀττικιστὶ, βέβαια κατ’ ἄλλον δὲν ἤθελε, παρὰ ὡς ὁ Πλάτων. Ὁ Κικέρων 310 ὀνομάζει τὸν Πλάτωνα non intelligendi solum, sed etiam dicendi gravissimum auctorem, τὸ ὕφος του σχεδὸν εἶναι γεμάτον ἀπὸ ἄνθη, καὶ αἱ παραστάσεις του, ἕνεκεν τῆς ἐμβριθείας των, πλησιάζουσι σχεδὸν εἰς τὸ Ποιητικὸν, παρὰ εἰς τὸ λογογραφικόν. Πόσον αὐτὸς ἐπλησίασεν εἰς τὸν Ὅμηρον, τοῦτο πρὸ ὀλίγου τὸ ἀπέδειξεν εἷς τῶν πεπαιδευμένων, ὁ Σκότιος 311. Tὸ Βιβλίον τούτου τοῦ πεπαιδευμένου Σκοτίου, εἶναι πολλὰ ἐπωφελὲς διὰ τὴν κατάληψιν πολλῶν ὑποθέσεων τοῦ Πλάτωνος, καὶ ἔτι ἀποδεικνύει πολλοὺς διαλόγους του, οἵ τινες ἔχουν συνοχὴν μὲ ἄλλους, καὶ πολλοὶ διακεκομμένοι, ὄντες εἰς ποίους ἠμπορεῖ τινὰς νὰ εὕρη τὴν συνέχειάν των. Εἰς τὰς ἐκδόσεις τοῦ Πλάτωνος εὑρίσκεται μία διπλῆ τάξις, καὶ διαίρεσις, ἡ παλαιὰ ἀναφέρεται εἰς τὸν Θράσυστον, 312 καὶ εἶναι κατὰ τετραλογίαν διῃρημένη, δηλ. περιέχει τέσσαρας διαλόγους, Buddei H. E. V. T. τόνῳ Β΄. σελ. 863. Zenfant. dies. sur cette question, dans la Biblioth. Germanique. Tom. II. p. 124. usque 146. 306 Κατὰ Ἀπίωνος. 307 Πλάτ. Ἐπιστ. Ζ΄. 308 Zimmermanni Opuscula Tom. A. p. 767. 960. 309 Ἑλλ. Βιβλ. βιβ. 3. c. I. Vol. II. σελ. 39. 310 In Orator. C. 3. 311 Jam. geddes on the Composition and manner of writing of the ancieos, Glafg. 1748 εἰς 8. p. 180. sqq. 312 Διογέν. Λαέρτ. Γ΄. 305

[156]


ἡ δι’ ἄλλη ἀναφέρεται εἰς τὸν Σεῤῥαννὸν, καὶ ἔχει Συζυγίας. Οἱ νομιζόμενοι μὴ γνήσιοι διάλογοι τοῦ Πλάτωνος εἰσὶν, Ερυξίας, Ἀλκυὼν, Σίσυφος, Ἀξίοχος, Δημόδοκος, Ὁρισμοὶ, καὶ περὶ Ἠθῶν. ἀποδίδονται εἰς Αἰσχίνην τον Σωκρατικὸν, ὁμοίως καὶ ὁ περὶ τοῦ Δικαίου, καὶ ὁ Κλιτωφὼν ἀπὸ μερικούς. Περὶ δὲ τῶν τοῦ Πλάτωνος δογμάτων, καὶ ἀπφθεγμάτων καὶ τῆς διαθήκης αὐτοῦ. ὅρα Διογ. τὸν Λαέρτιον.

Ἐκδόσεις.

Εὑρίσκονται πολλαὶ ἐκδόσεις τοῦ Πλάτωνος, ἡ ἀρίστη ὅμως δὲν ἐφάνη ἀκόμη. Εὐχῆς

ἔργον εἶναι νὰ ἐπιχειρισθῇ τινὰς τῶν καθ’ ἡμᾶς, εἰδήμων τῆς παλαιᾶς καὶ νέας φιλοσοφίας, νὰ τὸν στολίσ ῃ μὲ τὰ λαμπ ρ ζητήσῃ τὸν τοιοῦτον; Πλάτωνος τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς φύλ. Ἔτι, μετὰ τοῦ Πρόκλου ὑπομνήματος, καὶ Πίνακος τῶν λέξεων ἐν Βασιλείᾳ, τῷ 1534. εἰς φύλ. Ὑπὸ Σίμωνος Γρυναίου, καὶ Ἰωάννου Ὀπορίνου, κατὰ τετραλογίαν μετὰ τοῦ πίνακος τῶν λέξεων καὶ φράσεων, πλὴν εὑρίσκονται καὶ ἀρκετὰ τυπογραφικὰ σφάλματα. Ἔτι Πλάτωνος τὰ σωζόμενα ἅπαντα, Ἑλληνο Λατινιστὶ ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, εἰς τὸμ. Γ΄. εἰς φύλ. ἐν Παρισίοις, τῷ 1578. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη ἔκδοσις. Ἔτι ἐν Φραγκοφορτίῳ, τῷ 1602. εἰς φύλ. κατὰ Συζυγίας. Ἔτι ἐν ταῖς Διγεφύραις (deux ponts.) τῷ 1795. Ἑλληνο-λατιστὶ, εἰς ΙΓ΄. τόμους, εἰς 8. Μερικὰ ἀποσπασμάτια τῆς Ποιητικῆς του σώζονται ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βροὺνκ τόμ. Α΄. σελ. 169. Les Oevres de Platon, traduites en Francois avec des Remarques & la vie de ce Philosophe, avec l’ exposition des Principaux dogmes de sa Philosophie (par Andre Dacier) II. Tomes, à Paris, J. Anisson. 1699. Αὕτη ἡ μετάφρασις εἶναι μόνον, Ἀλκιβιάδης, Α΄. καὶ Β΄. Εὐθύφρων. Ἀπολογία Σωκράτους, Κρίτων, φαῖδρος, Λάχης, Πρωταγόρας, καὶ Ἀντεραστής.

Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΘΕΟΦΙΛΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3570. πρὸ Χρ. 414.

Θεόφιλος, ὁ ἐκ τῆς Ἐπιδαύρου, ἦτον Ἰατρὸς, καὶ Κωμικὸς Ποιητὴς, εἰς τοὺς τελευ-

ταίους χρόνους τοῦ Εὐριπίδου, τοῦ ὁποίου ἔκαμε καὶ τὴν ἐπιτάφιον ἐπιγραφὴν, ὡς λέγεται. (ἄλλοι δὲ πάλιν λέγουσιν, ὅτι ὁ Θουκυδίδης τὴν ἔκαμε). Τὰ λείψανα τῶν Κωμῳδιῶν του εὑρίσκονται συναγμένα καὶ ἐκδεδομένα. In Sententiis vet. Comic. Paris. 1553. εἰς 8. σελ. 125. In Jac. Hertelii Sententiis L. Comic. Basil 1560. εἰς 8. σελ. 675. καὶ ei. Biblioth. vet. [157]


Com. σελ. 677.

Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΦΙΛΟΝΙΔΗΣ.

Φιλονίδης, ὁ Ἀθηναῖος, ὅστις ἀπὸ γναφεὺς Ποιητὴς τῆς ἀρχαίας Κωμῳδίας ἐγένετο.

τούτου τὰ ἀποσπασμάτια τῶν Συγγραμμάτων του σώζονται συναγμένα ἐν Jac. Hertel. Sententiis G. Comic. σελ. 390. H. Grotius in Exc. ex Tragi. & Comic. Gr. σελ. 554.

Δ Δ Δ Π. ΝΙΚΟΧΑΡΗΣ.

Νικοχάρης, ἦτον υἱὸς τοῦ Κωμικοῦ Ποιητοῦ Φιλονίδου τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν, ἦτον καὶ αὐτὸς

Ποιητὴς τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, τούτου τὰ λείψανα τῶν Συγγραμμάτων σώζονται ἐν H. Grotii Exc. ex Tragic. & Comic. gr. σελ. 868.

Δ Δ Δ Π Ι. ΝΙΚΟΦΡΩΝ.

Ν

ικόφρων εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, ἦτον Ἀθηναῖος, τούτου σώζονται μερικὰ ἀποσπάσματα, συναγμένα ἐν H. Grotii Exc. ex Tragic. & Comic. Gr. σελ. 868.

Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΤΗΛΕΚΛΕΙΔΗΣ.

Τηλεκλείδης ὁ Ἀθηναῖος, καὶ Ποιητὴς τῆς παλαιᾶς Κωμῳδίας, ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ

Ἀριστοφάνους, τοῦ ὁποίου σώζονται ὀλίγα τινα λείψανα, ἐν τῇ τοῦ Γροτίου. H. Grotii συλλογῇ τῶν Τραγικῶν καὶ Κωμικῶν Ποιητῶν, σελ. 872.

[158]


Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΚΤΗΣΙΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3578. πρὸ Χρ. 206.

Κ

τησίας, ἦτον Ἰατρὸς, καὶ Ἱστορικὸς, ἀπὸ τὴν Κνίδον, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀρταξέρξου, καὶ Κύρου τοῦ νέου, καὶ εἰς τοῦ ὁποίου τὸ στράτευμα εὑρίσκετο ὡς Ἰατρὸς, καὶ ὅταν ὁ Κύρος εἰς τὴν δυστυχῆ ἐκείνην μάχην ἐνικήθη ὑπὸ τοῦ Ἀρταξέρξου, ἔγινε καὶ ὁ Κτησίας αἰχμάλωτος αὐτοῦ, τὸν ὁποῖον καὶ ἰάτρευσεν ἀπὸ μίαν πληγὴν 313. ἔζησεν ἔτι ἐν Περσίᾳ δεκαεπτὰ χρόνους, ὅπου μετήρχετο καὶ τὴν τέχνην του.

313

Ξενοφ. Κυρ. Ἀναβάσ. βιβλ. Α΄. κεφ. ια΄. 18.

[159]


Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψεν εἰς εἴκοσι βιβλία τὴν Ἱστορίαν τῶν Ἀσσυρίων, καὶ Περσῶν, συνά-

ψας τὴν ὕλην ἀπὸ τοὺς βασιλικοὺς Κώδικας, καὶ τὰ περισσότερα ὅσα αὐτὸς αὐτοψεὶ εἶδεν, ὡς ἔλεγεν, καὶ ἐκ τούτου ἔλαβε μεγάλην φήμην, ὥστε καὶ ὁ Διόδωρος Σικελιώτης, καὶ ὁ Τρόγος καὶ ἄλλοι αὐτῷ ἠκολούθησαν. οὗτος ἐναντιεῖται σχεδὸν ὅλας τὰς διηγήσεις τοῦ Ἡροδότου, καὶ μερικὰς τοῦ Ξενοφῶντος. μ’ ὅλον τοῦτο καὶ τὰ ἐδικά του δὲν ἔμειναν χωρὶς νὰ ὑποπέσουν εἰς ἀμφιβολίαν. Ἐπειδὴ ὁ Ἀριστοτέλης, ὁ ὁποῖος δὲν ἦτον πολλὰ ὕστερος τοῦ Κτησίου, τὰς ἀξιοπιστίας του τὰς ἐστοχάσθη ὡς ἀμφιβόλους. 314 ὁμοίως καὶ ὁ Πλούταρχος315 κατηγορεῖ τοὺς κομπασμούς του. ἐκτὸς τούτων τῶν εἰρημένων εἴκοσι βιβλίων, συνέγραψεν ἔτι καὶ περὶ Ἰνδίας, καὶ ἐκ τούτων ὅλων μᾶς σώζονται μερικὰ τμήματα, τὰ ὁποῖα ὁ Φώτιος ἐν τῇ Μυριοβίβλῳ αὐτοῦ 316 ἐφύλαξεν.

Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν τοῦ Κτησίου, Ἀγαθαρχίδους, Μέμνονος ἀποσπάσματα Ἱστοριῶν, καὶ Ἀππια-

νοῦ Ἰβηρικὰ, καὶ πράξεις Ἀννιβάλου, ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου τῷ 1558. εἰς 8. Ἔτι παρὰ τῷ Αὐτῷ μετὰ τῶν τοῦ Ἡροδότου τῷ 1570. εἰς φύλ. Ἔτι ἐξεδόθησαν πάντοτε μετὰ τῶν τοῦ Ἡροδότου. ἴδε Ἡρόδοτος.

Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΤΙΜΑΙΟΣ.

Τίμαιος, ὁ Πυθαγορικὸς Φιλόσοφος ἦτον ἀπὸ τὴν Λοκρὸν, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πλάτωνος, οὗτος ἦτον εἰς ἄκρον πεπαιδευμένος εἰς τὴν Φυσικὴν, καὶ Ἀστρονομίαν, συνεγράψατο δὲ καὶ Περὶ ψυχᾶς Κόσμου καὶ Φύσιος, εἰς Δωρικὴν διάλεκτοι, καὶ ἐκ τούτου ὁ Πλάτων συνέταξε τὸν διάλογόν του. εὑρίσκεται δὲ ἐκδεδομένον εἰς μερικὰς ἐκδόσεις μετὰ καὶ τῶν τοῦ Πλάτωνος. καὶ ἔτι κατ’ ἰδιαν, ἐν Βενετίᾳ τῷ 1555. εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Λουδοβίκου Νογαρόλου. Ἔτι ἐξεδόθη μετὰ καὶ ἄλλων διαφόρων, εἰς ἓν τεῦχος εἰς 8. μὲ ἐπιγραφὴν τοιαύτην. Opuscula Mythologica, Physica, & Ethica, ὑπὸ τοῦ Tho. Galei, ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1671. καὶ τῷ 1688. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, in Opuscuia Mythologica. & c. Ἔτι ἐν τῇ τοῦ Stanleii Histor. Philos. Lips. 1711. εἰς 4. ἐν σελ. 802.

Δ Δ Δ Δ. ΑΡΧΥΤΑΣ.

Ζώων Ἱστορ. βιβλ. Η΄. κεφ. 28. Scal. 37. Εἰς τὸν βίον Ἀρταξέρξου. 316 Κώδ. 72. καὶ 73. 314 315

[160]


Ἤνθη Κ. Κ. 458. πρὸ Χρ. 398.

Ὁ Ἀρχύτας ἦτον ἀπὸ τὸ Τάραντον, εἶχε πατέρα τὸν Μνησαγόραν, ἢ Ἑστιαῖον. ἀποι-

κίσθη ἔπειτα εἰς τὴν Μετάποντον, ὅπου ἐδόθη ὅλος εἰς τὴν Πυθαγορικὴν φιλοσοφίαν, ἔνθα καὶ ἀπέκτησε τὴν φήμην ὡς μέγας Μαθηματικὸς, ἐπειδὴ ἔχων ἐπιδεξιώτατον νοῦν, καὶ μεγάλην κλίσιν εἰς αὐτὴν τὴν ἐπιστήμην, τὴν ἔφερεν εἰς καλλιτέρευσιν, καὶ φροντίζων διὰ τὸ κοινὸν καλὸν, ἔκαμε πολλὰς ἐφευρέσεις εἰς τὴν Γεωμετρίαν, καὶ Μηχανικὴν, ἐξ ὧν ἡ κατασκευὴ μιᾶς ξυλίνου περιστερᾶς ἥτις ἠμποροῦσε μόνη της νὰ πετάξῃ ἦτον τὸ ἀξιολογώτερον. ὁ Πλάτων ἐγνωρίσθη μὲ αὐτὸν τῇ ψστ΄. Ὀλυμπιάδ. ὅταν ἔκαμε τὴν εἰς Ἰταλίαν ὁδοιπορίαν του. λέγεται ὅτι οὗτος ἔχασε τὸ ζῆν εἰς ἕνα ναυάγιον.

Συγγράμματα.

Π

ερὶ τῶν Συγγραμμάτων τούτου, ὁ Φαβρίκιος ἀναφέρει ἕνα μεγάλον ἀριθμὸν, ἐξ ὧν ἓν βιβλίον, Περὶ τοῦ Παντὸς Φύσεως, εἰς τὸ ὁποῖον ἐξηγεῖ τὰς δέκα Κατηγορίας, καὶ ἔτι ἄλλο ἕνα Περὶ Σοφίας μᾶς σώζονται.

Ἐκδόσεις.

Ἀργύρου τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ Ἑλληνο-Λατινιστὶ τῷ 1571. εἰς 8. Ἔτι, Ἑλληνιστὶ ἐν Λειψίᾳ εἰς 8. ὑπὸ Ἰωακεὶμ Καμεραρίου. Ἔτι τὸ περὶ Σοφίας, ἐν τοῖς τοῦ Tho. Galei Μυθολογικοῖς. σελ. 732.

[161]


Δ Δ Δ Δ Ι. ΘΕΟΠΟΜΠΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3580. πρὸ Χρ. 404.

Θ

εόπομπος, ὁ Ἀθηναῖος, υἱὸς τοῦ Τραγῳδοποιοῦ Θεοδέκτου ἢ Θεοδώρου, ἦτον Ποιητὴς τ ῆς σώζονται ἀ ρ χ α ία ςκαὶ Κ ωτούτου μ ῳ δ ία ςμερικὰ , κ α ὶ ἔζ η εἰς τ ὸ ν κ α ιρ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα. In sentent. vet. Com. Paris. ap. Morel. 1553. εἰς 8. p. 90. ... Io. Hertelii Sentent. vet. Comic. καὶ ἐν τῇ αὐτοῦ Βιβλι vet. Comic. p. 384. ... H. Grotii Exc. ex Trag. 8. Comic. Gr. p. 552.

Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΔΙΟΓΕΝΗΣ ΟΙΝΟΜΑΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3582. πρὸ Χρ. 402.

Διογένης ὁ Οἰνόμαος, ἦν Ἀθηναῖος Ποιητὴς, ἐφημίζετο εἰς τὸν καιρὸν τῆς ὑπὸ τῶν Τριάκοντα τυράννων ἐλευθερίας τῆς Δημοκρατείας, περὶ τὸ τέλος τῆς ψΔ΄. Ὀλυμπιάδος. Σώζονται καὶ τούτου ὀλίγα τινα ἀποσπάσματα, ἅτινα εὑρίσκονται In H. Grotii Exc. c. Trag. & Comic, Gr. p. 442. Καὶ ἓν δίστυχον ἐπίγραμμα, ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Β΄. σελ. 402.

[162]


Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΑΣΤΥΔΑΜΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3584. πρὸ Χρ. 400.

στυδάμας, ὁ υἱὸς τοῦ Ἀστυδάμαντος, ἦτον καὶ αὐτὸς καθὼς καὶ ὁ πατήρ του Τραγῳδοποιὸς, τοῦ ὁποίου ὁ πατὴρ παρέστησε τὴν πρώτην του τραγῳδίαν τῷ β΄. ἔτει τῆς ψΔ΄. Ὀλυμπ. μᾶς σώζονται καὶ αὐτοῦ ὀλίγα τινα ἀποσπάσματα, εὑρισκόμενα In H. Grotii Exc. & Trag. Gr. p. 440. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ.

Δ Δ ΔΔ Ι Ι Ι Ι. ΙΣΑΙΟΣ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3553 πρὸ Χρ. 431

ἀπέθ.

3625 359

Ἰσαῖος, ἦτον ἀπὸ τὴν Χαλκίδα, καὶ ἐδιδάχθη εἰς τὰς Ἀθήνας τὴν Ῥητορικὴν, ὑπὸ τοῦ

Λυσίου, καὶ Ἰσοκράτους, καὶ τόσον ἐμιμήθη τὸν Λυσίαν, καθὼς λέγει ὁ Πλούταρχος, ὁποῦ δυσκόλως ἠμποροῦσε νὰ διακρίνῃ τινὰς τὸν ἕνα ἀπὸ τὸν ἄλλον. οὗτος ἤνθη ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Πελοποννησιακοῦ πολέμου μέχρι τοῦ Βασιλέως Φιλίππου. περὶ δὲ τῶν χρόνων τῆς ζωῆς του ὅτε Διονύσιος, καὶ Πλούταρχος( Διονυσ. Ἁλικ. περὶ τοῦ Ἰσαίου. Πλούταρχ. περὶ τῶν δέκα Ῥητόρ.) δὲν συμφωνοῦσι τόσον ἀκριβῶς.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε μίαν Ῥητορικὴν, καὶ ἑξηκοντατέσσαρας λόγους ῥητορικῆς, ἐξ ὧν οἱ

δεκατέσσαρες κρίνονται νόθοι ὑπὸ τοῦ Πλουτάρχου. τὴν σήμερον δὲν μᾶς σώζονται περισσότεροι ἀπὸ δέκα, ἐν οἷς εὑρίσκονται καὶ μυθώδη διηγήματα.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ ἐν Βενετίᾳ μετὰ καὶ τῶν ἄλλων Ῥητόρων, ὑπὸ τοῦ

Ἄλδου, τῷ 1575. εἰς φύλ. Καὶ ὑπὸ Στεφάνου τοῦ Ἑῤῥίκου τῷ 1575. fol. Ἔτι, Ἑλληνιστὶ, καὶ Λατινιστὶ, μετὰ καὶ τοῦ Ἀντιφῶντος, καὶ ἐτ. ἐν Ἁνοβίᾳ Hanoviæ τῷ 1619. εἰς 8. Ἔτι ἐν Λειψίᾳ μετὰ τῶν ἄλλων Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ Ῥεϊσκίου.

[163]


Δ Δ Δ Δ Π. ΔΙΟΓΕΝΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3570 πρὸ Χρ. 414

ἀπέθ

3660 324

Διογένης, ὁ ἐκ τῆς πόλεως Σινώπης, ἐγεννήθη τῷ γ΄. ἔτει τῆς ψΑ΄. Ὀλυμπ. ὁ πατήρ

του Ἱκέσιος, ἢ Ἱκέτας, ἦτον Τραπεζίτης (σαράφης), καὶ τοῦτο τὸ ἐπάγγελμα τῷ ἔδωκεν αἰτίαν διὰ νὰ νοθεύῃ τὰ χρήματα, ὅθεν καὶ ἐδιώχθη ἀπὸ τὴν πατρίδα του, ὁ δὲ Διογένης καταφυγὼν εἰς τὰς Ἀθήνας ἤκουσε τὸν ἀρχηγὸν τῶν Κυνικῶν φιλοσόφων Ἀντισθένην, καὶ ἐγυμνάσθη τόσον εἰς τὴν Κυνικὴν Φιλοσοφίαν, ὥστε μόνος οὗτος τώρα ἀκούεται ὡς Κυνικὸς Φιλόσοφος. Τὸ ἀλλόκοτον, καὶ θαυμάσιον αὐτοῦ πολίτευμα, ἔδωκεν αἰτίας εἰς τὸ νὰ πλάσσουν περὶ αὐτοῦ διάφορα μυθώδη διηγήματα 317, τὰ ὁποῖα ἡμεῖς ἐνταῦθα παρατρέχομεν, καθὼς καὶ τὰ περὶ τῆς φιλοσοφίας, ἐπειδὴ καὶ ὁ σκοπός μας εἶναι νὰ τὸν θεωρήσωμεν ὡς ἕνα τῶν Συγγραφέων. λέγουσιν ὅτι ἀπέθανεν εἰς τὸν 90. ἔτος τῆς ἡλικίας του τῷ α΄. ἔτει τῆς ΡΙΔ΄. Ὀλυμπ. Σώζονται ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτοῦ εἰκοσιεπτὰ Ἐπιστολαὶ, αἱ ὁποῖαι εἰσὶν ὑποβολιμαῖαι. Ἐκ δὲ τῶν ἄλλων αὐτοῦ Συγγραμμάτων, τὰ ὁποῖα ὁ Λαέρτιος σημειοῖ, οὐδὲν μᾶς σώζεται.

Ἐκδόσεις.

Αὐταὶ ἐξεδόθησαν εἰς τὴν Συλλογὴν τῶν Ἐπιστολῶν, παρὰ τῷ Ἄλδῳ, ἐν Βενετίᾳ τῷ

1499. εἰς 4. Ἔτι, εἰς τὴν συλλογὴν τῶν Ἐπιστολ. τοῦ Eilh. Lubini, Heidelb. 1609. εἰς 8. σελ. 66 - 95. Ἔτι, εἰς τὴν συλλογὴν τῶν Ἐπιστολ. ὑπὸ τοῦ Jac. Cujacii. Aurel. Allobr. 1606. εἰς φύλ. σελ. 338. 402. 409. καὶ 415.

317

Ὅρα Διογέν. τὸν Λαέρτ. εἰς τὸν βίον αὐτοῦ.

[164]


Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΛΥΚΟΥΡΓΟΣ.

Λυκοῦργος εἷς τῶν περιφήμων Ἀθηναίων, καὶ ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ διακρίνηται ἀπὸ τὸν τῆς

Σπάρτης νομοθέτην, κατήγετο ἀπὸ ἓν ἐπίσημον γένος, ἐγεννηθη σχεδὸν τῇ ψΓ΄. Ὀλυμπ. ἐδιδάχθη τὴν φιλοσοφίαν ὑπὸ τοῦ Πλάτωνος, καὶ τὴν πολιτικὴν Ῥητορικὴν ὑπὸ τοῦ Ἰσοκράτους. Διὰ μέσου τούτων ἑτοιμασθεὶς, ἀνεδέχθη τὸν λαμπρὸν καὶ ἔντιμον χιτῶνα τῆς Δημοκρατικῆς διοικήσεως, ὅτε μὲ τὸν δικαιότατόν του καὶ εἰλικρινέστατόν του τρόπον τοῦ διοικεῖν, ἔφερε μετὰ κλέους μεγάλα καλὰ εἰς τὴν πατρίδα του, καὶ τόσον μεγάλως ἠγαπήθη ὥστε ὅταν Ἀλέξανδρος ὁ μέγας ἐζήτησε νὰ παραδοθῶσιν εἰς αὐτὸν οἱ Ῥήτορες, διὰ τὴν ἀγάπην τοῦ Λυκούργου, παρητήθη τοῦ ζητήματος 318. Ὁ Λυκοῦργος ἐτιμήθη καὶ μὲ ἕνα χάλκινον ἀνδριάντα. αἱ διαταγαί του ἐγράφησαν εἰς μάρμαρον, ὁμοίως καὶ δι’ αὐτὸν ἀκόμη ἓν ἐγκώμιον, καὶ ἕνας ἀπὸ τοὺς πρωτοτόκους ἀπογόνους, ἐδιωρίσθη πάντοτε ἐλευθέρως νὰ διατρίβῃ εἰς τὸ Πρυτανεῖον. ἡ πρὸς τὴν δικαιοσύνην ἀγάπη ἦτον τόσον μεγάλη, ὥστε καὶ πρὸ ὀλίγων ἡμερῶν τοῦ θανάτου του ἐφέρθη εἰς τὸ Πρυτανεῖον, καὶ ἔκαμε μίαν δημόσιον ἐξέτασιν ὅλων του τῶν ὑποθέσεων. ὁ θάνατός του συνέβη σχεδὸν τῇ ΡΙΓ΄. Ὀλυμπ. τὸ δὲ λείψανόν του ἐφέρθη συντροφευμένον ἀπὸ ὅλην τὴν πόλιν ἕως εἰς τὸν τάφον.

Συγγράμματα.

Λυκοῦργος εἶναι γνωστὸς εἰς τὴν ἀρχαιότητα, ὡς ἕνας ἐμφαντικώτατος ῥήτωρ. εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πλουτάρχου ἐσώζοντο δεκαπέντε λόγοι αὐτοῦ. τὴν σήμερον ὅμως ἕνας καὶ μόνος μᾶς σώζεται, τὸν ὁποῖον ἔκαμε κατὰ τοῦ Λεοκράτους, ὅστις ἐναντίον τῶν νόμων, μετὰ τὴν ἐν Χαιρωνείᾳ μάχην ἄφησε τὴν πατρίδα του. Ἐξεδόθη μετὰ καὶ τῶν ἄλλων ῥητόρων, ὑπὸ τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1573. καὶ ὑπὸ τοῦ Ἑῤῥίκου Στεφάνου, τῷ 1575. καὶ ἐν Λειψίᾳ ὑπὸ τοῦ Ῥεϊσκίου. Ἔτι ἰδιαιτέρως, ἐν Βιτεβέργῃ τῷ 1568. εἰς 8. Ἔτι ἐν Κανταβριγίᾳ, μετὰ καὶ τοῦ Δημοσθένους κατὰ Μηδείου, τῷ 1743. εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου Ταϋλόρου, καὶ αὕτη ἡ ἀρίστη. Ἔτι ἡ αὐτὴ ἐν Λειψίᾳ, μετὰ καὶ ἑτέρων σημειωμάτων τῷ 1751. εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου Γοττοφρέδου Χαουπτμάννου.

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΕΠΙΚΡΑΤΗΣ.

Ἐπικράτης ὁ Ἀμβρακιώτης, ἦτον Ποιητὴς τῆς μέσης Κωμῳδίας, τοῦ ὁποίου μᾶς σώ-

ζονται ἀρκετὰ τεμάχια, ἐκδοθέντα 588. 318

In Sentent· vet. Comic. ap. Morelii p. 56.... Hertelii Bibliotheca veter. Comicor. p. ... Grotii Exc. p. 666.

Πλούταρχ. περὶ τῶν δέκα Ῥητόρων.

[165]


Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΦΙΛΙΠΠΟΣ.

Φ

ίλιππος, εἷς τῶν Κωμικῶν Ποιητῶν, ἴσως υἱὸς ἦν τοῦ Ἀριστοφάνους, τούτου μᾶς σώζονται μερικὰ λείψανα, ἐκδοθέντα In Sentent. vet. Comic. ap. Morel. p. 63. ... Hertelii p. 689. ... Grotii Excerpt. p. 822.

Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΦΙΛΕΤΑΙΡΟΣ.

Φ

ιλεταῖρος, ὁ Ἀθηανῖος, υἱὸς τοῦ Ἀριστοφάνους, καὶ Ποιητὴς τῆς μέσης Κωμῳδίας, σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα. In H. Grotii Excerpt. ex Tragic. et Com. p. 874.

Δ Δ Δ Δ Δ. ΝΙΚΟΣΤΡΑΤΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3615 πρὸ Χρ. 369.

Νικόστρατος ὁ Ἀθηναῖος, ἦτον υἱὸς τοῦ Ἀριστοφάνους, καὶ Ποιητὴς τῆς μέσης Κω-

μῳδίας, περίφημος καὶ πρῶτος τῶν παραστάσεων τοῦ Θεάτρου. σώζονται καὶ τούτου ὀλίγα τινα ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα. In Sententiis vet. Comicor. Paris. 1553. εἰς 8. σελ. 115. .... Hertelii. p. 689. In Grotii Excerpt. p. 664.

[166]


Δ Δ Δ Δ Δ Ι. ΕΦΙΠΠΟΣ.

φιππος ὁ ἐξ Ἀθηνῶν, ἦτον Ποιητὴς τῆς μέσης Κωμῳδίας, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀριστοτέλους. τούτου μᾶς σώζονται ἀρκετὰ ἀποσπάσματα τῶν Κωμῳδιῶν του, ἐκδοθέντα. In Sententiis vet. Comic. Paris. 1553. εἰς 8. p. 118. .... Hertelii. p. 604. In Grotii Excerp. p. 674.

Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΘΕΟΔΕΚΤΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3615. πρὸ Χρ. 369.

Θ

εοδέκτης ὁ ἐκ τῆς Φασηλίδος, μαθητὴς ἐχρημάτισε τοῦ Ἰσοκράτους, καὶ Ῥήτωρ, καὶ ἀπέθανε πρὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου, κατὰ δὲ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Πλουτάρχου,319 ἔγραψε καὶ Τραγωδίας, τούτων τινὰ ἀποσπάσματα σώζονται ἐκδεδομένα In Grotii Excerp. Tragic. gr. p. 344.

Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΧΙΩΝ.

Χίων, ὁ ἐκ τῆς Ἡρακλείας, ἤκουσεν ὁμοῦ μὲ τὸν Λεωνίδαν τὸν Πλάτωνα. σώζονται

ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου δεκαεπτὰ ἐπιστολαὶ, ἐν οἷς ὁ Συγγραφεὺς ζητεῖ νὰ ἀποδείξῃ, ὅτι ἡ Φιλοσοφία ἀποκατασταίνει τὸν ἄνθρωπον ἐπιτήδειον εἰς τὰς πολιτικὰς, καὶ ἰδιωτικὰς ὑποθέσεις. αὗται ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἑλλ. Ἐπιστολῶν ὑπὸ τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1494. εἰς 4. .... In Collect. Epistol. J. Cujacii. p. 24. .... Editore Joh. Caselio. Rostoch. 1583. εἰς 4.

319

Εἰς τὸν βίον Ἰσοκράτους.

[167]


Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3603. πρὸ Χρ. 381.

Δ

ιονύσιος ὁ Σινωπεὺς εἷς τῶν Κωμικῶν Ποιητῶν, ἔζη εἰς τὴν Ρ΄. Ὀλυμπιάδ. σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα In Morelii Sentent. vet. Comic. p. 117. Ap. Hertelii I. c. p. 725.

Δ Δ Δ Δ Δ Π. ΕΥΒΟΥΛΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3607. πρὸ Χρ. 377.

Εὔβουλος, ὁ ἐξ Ἀθηνῶν, Ποιητὴς ἦν τῆς ἀρχαίας καὶ μέσης Κωμῳδίας, ἔζη τὴν ΡΑ΄.

Ὀλυμπ. ἐκ τῶν πολλῶν Κωμῳδιῶν του ὀλίγα τινα λείψανα μᾶς σώζονται ἐκδοθέντα In Sententiis vet. Comic. Paris. 1553. εἰς 8. σελ. 58. In Hertelii Biblioth. vet. Com. p. 536. In H. Grotii Excerptis e Trag. et Comoed. p. 495. In Rad. Wintertoni poet. min. græcis q. 495.

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΑΝΑΞΑΝΔΡΙΔΗΣ. Ἤνθη πρὸ Χρ. 377.

Ἀναξανδρίδης εἷς τῶν Κωμικῶν Ποιητῶν ἐφημίζετο, ἐν τῇ ΡΑ΄. Ὀλυμπιάδ. καὶ δε-

κάκις σχεδὸν ἐστεφανώθη. μᾶς σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδοθέντα In Sententiis vet. Com. Paris. 1563. 8. σελ. 109. Ap. Hertclium. I. c. p. 520. In Crotii Exc. vet. Com. p. 638. [168]


Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΦΙΛΟΞΕΝΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3608. πρὸς Χρ. 367.

Φιλόξενος ἐγεννήθη εἰς τὴν Κυθήρην, καὶ ἐστάλθη ἀπὸ τὸν τύραννον Διονύσιον εἰς τὸ τῆς Σικελίας Λιθοτομεῖον, ἔνθα καὶ συνέγραψε τὸν Κύκλωπά του, εἰς τὸν ὁποῖον περιπαίζει τοὺς τυράννους. ἄλλοι ὅμως λέγουσιν, ὅτι ἐξ αἰτίας τούτου τοῦ συγγράμματος ἐστάλθη εἰς τὸ Λιθοτομεῖον, σώζονται ἔτι ἐκ τούτου μερικοὶ στίχοι, ἐκδεδομένοι In H. Crotii Exc. e Tragic. et Comic. Gr. p. 866.

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3600 πρὸ Χρ. 384

ἀπέθ.

3664 320

Ὁ Ἀριστοτέλης δὲν εἶναι μόνον ὁ περίφημος, καὶ ἐνδοξότερος

μεταξὺ τῶν ἄλλων τριακονταδύο οἵ τινες φέρουν τὸ αὐτὸ ὄνομα, ἀλλὰ καὶ μεταξὺ τῶν φιλοσόφων εἶναι ὁ ἐνδοξότερος καὶ ὁ μεγαλήτερος. ἐπειδὴ καὶ ἐχρημάτισε 320 μαθητής του ὁ μέγας Ἀλέξανδρος. Οὗτος ἐγεννήθη εἰς τὴν θρακικὴν, πλὴν ὑπὸ τῶν Μακεδόνων μὲ Ἕλληνας ἐγκατοίκους κυριευμένην πόλιν Στάγειρα, ἥτις διὰ τὴν γέννησιν τούτου τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς ἕλκει πρὸς ἑαυτὴν τὸν θαυμασμὸν ὅλου τοῦ κόσμου. ὁ πατήρ του Νικόμαχος, ὅς τις ἦτον καὶ ἀρχίατρος τοῦ Βασιλέως Ἀμύντα, καὶ ἡ μήτηρ αὐτοῦ Φαιστιὰς, κατήγοντο ἀπὸ τὸ γένος τοῦ Ἀσκληπιοῦ. ἡ ἡμέρα τῆς γεννήσεώς του συνέβη τῷ α΄. ἔτει τῆς ψΘ΄. Ὀλυμπ. Ὁ Ἀριστοτέλης ἔχασε τοὺς γονεῖς του ε ἰς τ ο ὺς π ρ ώ τ ο Ἀκαρνανεὺς, Πρόξενος ὀνόματι, ὁ ὁποῖος τὸν ἔβαλε νὰ σπουδάζῃ τὴν κατ’ ἐκείνους τοὺς καιροὺς ἐν τῇ Ἑλλάδι συνήθη φιλοσοφίαν. αἱ εἰδήσεις αἱ περὶ τῆς νεότητος αὐτοῦ, ἕως εἰς τὸν καιρὸν καθ’ ὃν ὑπῆγεν νὰ διδαχθῇ ἀπὸ τὸν Πλάτωνα, εἶναι καθ’ ἑαυταὶ ἀντιῤῥητικαί. Εἰς αὐτὸν λοιπὸν τὸν ῥηθέντα ἤδη φιλόσοφον ὑπῆγεν ὁ Ἀριστοτέλης τῇ ΡΓ΄. Ὀλυμπιάδ. ὅστις ἕνεκεν τῆς ἀγχινοίας του, καὶ τῆς ἐπιμελείας του, καὶ τῆς πρὸς τὰς μαθήσεις φλογερᾶς του ἐπιθυμίας, ἔσυρεν εἰς τὸν ἑαυτόν του ὅλην τὴν ἀγάπην καὶ τὰς ψυχὰς ὅλων τῶν ἐν τῇ σχολῇ ὄντων, ὥστε καὶ ἡ κατοικία τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐκαλεῖτο ἡ κατοικία τοῦ Ἀναγνώστου. Αὐτὸς εἶχε μεγάλην προθυμίαν εἰς τὸ νὲ ἐνώνῃ τὴν διδασκαλίαν τοῦ διδασκάλου του μὲ τὴν ἀνάγνωσιν τῶν συγγραμμάτων τῶν μεγάλων ἄλλων ἀνδρῶν. ἤκουσε τὸν Πλάτωνα ἕως εἰς τὸ τέλος του, σχεδὸν εἰς διάστημα 20. χρόνων, καὶ τῷ ἀπέδειξε μεγάλας τιμὰς μετὰ τὸν θάνατόν του, μ’ ὅλον ὅτι ἡ ὀξύτης τοῦ νοὸς του δὲν τὸν ἄφησε νὰ μείνῃ εἰς τὴν δουλείαν τῆς Πλατωνικῆς Φιλοσοφίας, καὶ αὕτη ἡ ἀπὸ τῶν γνώσεων τοῦ διδασκάλου του συγκεχωρημένη ἀπομάκρυνσις ἔγ Ἀριιν εν α ἰτ ία κ α τ η γ ο στοτέλης ἡμᾶς ἀπελάστηκε καθαπερεὶ τὰ πωλάρια γεννηθέντα τὴν μητέρα. φαίνεται, ὅτι ὁ Πλάτων, δὲν ἔδιδεν ἄδειαν εἰς τοὺς μαθητάς του τοῦ νὰ ἀπομακρυνθῶσιν ἀπὸ τὰς διδασκαλίας τῆς φιλοσοφίας του καὶ ἀπὸ τὰς δόξας του. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Πλάτωνος, διαδεχθεὶς τὴν καθέδραν του ὁ θεῖος αὐτοῦ Σπεύσιππος, ὁ Ἀριστοτέλης δυσαρεστηθεὶς διὰ τοῦτο, 320

Ven. Heumanni Consp. hist. lit. p. 74. not. tt.

[169]


ἀνεχώρησεν ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, καὶ ὑπῆγεν εἰς τὸν ποτὲ συμμαθητήν του Ἑρμείαν τὸν εὐνοῦχον Ἀταρνέως ὄντα τύραννον, καὶ μετὰ τὸν δυστυχῆ θάνατον τούτου, ἔλαβεν εἰς γυναῖκα τὴν ἀδελφήν του Πυθίαν, καὶ διὰ τοῦτο ἔπρεπε νὰ ὑποφέρῃ μεγάλον μῖσος, καὶ κατηγορίας, τὰ ὁπ ο ῖα ὅ λ α τ ὰ δ ιεσ κ έδ α σ ε, κ α ὶ ἀ θω ώ θη · ἀ λ λ ’ α ἱ κ α τ η γ ο ρ ία ι α ὗ τ α ι δ ὲν ἐμ π ό ρ εσ α ν ν ὰ ἐμ π ο δ ίσουν Φίλιππον τὸν βασιλέα τῆς Μακεδονίας νὰ μὴν τὸν δεχθῇ διὰ διδάσκαλον τοῦ υἱοῦ του Ἀλεξάνδρου. Ὁ Ἀριστοτέλης ἤξευρε τὸν τρόπον τοῦ πῶς νὰ διδάξῃ ἕνα βασιλόπαιδα, ὅστις διὰ νὰ ἐμπνεύσῃ εἰς αὐτὸν τὴν πολιτικὴν καὶ τὴν ἠθικὴν τὰ δύο πρῶτα ἀναγκαῖα μαθήματα εἰς ἕνα πολιτικὸν, τὸν κατέπεισε νὰ ἀναγινώσκῃ καθ’ ὥραν σχεδὸν τὰ Ποιήματα τοῦ Ὁμήρου διὰ νὰ στολίσῃ τὴν φαντασίαν του μὲ τὰς λαμπρὰς περιγραφὰς τῶν ἡρωϊσμῶν του, καὶ νὰ μιμηθῇ τὰς πράξεις τῶν ἡρώων ἐκείνων, τὰς ὁποίας ὁ Ὅμηρος γλαφυρώτατα ἐκφράζει, δι’ ὧν καὶ ἀπέκτησε τὸ ὄνομα, Μέγας. Ὁ Ἀριστοτέλης καὶ μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἠθέλησε νὰ τὸν συντροφεύσῃ εἰς τὴν κατὰ τῆς Ἀσίας ἐκστρατείαν του, ὁ Ἀλέξανδρος ὅμως διὰ νὰ φανῇ εὐγνώμων πρὸς τὸν διδάσκαλόν του ὄχι μόνον δὲν ἔλειπε νὰ τῷ γράφῃ συχνὰς ἐπιστολὰς, ἀλλὰ καὶ διὰ περισσοτέραν ἀπόδειξιν τῆς εὐγνωμοσύνης του, ἐπρόσταξε νὰ ἀνακαινισθῇ ἡ πατρίς του τὰ Στάγειρα, τὴν ὁποίαν ὁ πατήρ του Φίλιππος κατηδάφισε, καὶ ἀκόμη νὰ τῷ συντρέχῃ εἰς διαφόρους ἐξετάσεις τῆς φύσεως τὰς ὁποίας ἔκαμνεν ὁ Ἀριστοτέλης. Μετὰ δὲ τὴν ἐκ Μακεδονίας εἰς Ἀθήνας ἐπιστροφήν του, ἐσύστησε μίαν ἰδίαν δημόσιον Σχολὴν εἰς τὸ Λύκεον, μὲ ἕνα τόπον διὰ περίπατον, ὅθεν καὶ τὸ σχολεῖον τοῦτο ἔλαβε τὸ ὄνομα Περιπατητικὸν, καὶ ἡ διδασκαλία Περιπατητικὴ, ἐπειδὴ καὶ οἱ μαθηταὶ τούτου ἔπρεπε νὰ περιπατοῦσιν ἐν τῷ διδάσκεσθαι. ἐξηκολούθησε ταύτην τὴν διδασκαλίαν σχεδὸν δεκατρεῖς χρόνους, τὴν ὁποίαν διέκοψε ἕνας μεγάλος σύφων, ὁ ὁποῖος πρὸ καιροῦ σφοδρῶς ἔπνευσεν. διότι ἐκατηγορήθη ὅτι ἔβλαπτε τὴν θρησκείαν μὲ τὰς διδασκαλίας του, καὶ μάλιστα ὄχι ἄνευ αἰτίας. ἡ ἐνθύμησις δὲ τῆς τύχης τοῦ Ἀναξαγόρα, καὶ τοῦ Σωκράτους, τὸν παρεκίνησαν νὰ παραιτήσῃ τὰς Ἀθήνας, καὶ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Χαλκίδα, ἔνθα καὶ μετ’ οὐ πολὺ τὸ τέλος τῆς ζωῆς του ἐγένετο τῷ 63. χρόνῳ τῆς ἡλικίας του ἀπὸ φυσικὰς ἀδυναμίας τοῦ σώματός του. Μερικοὶ λέγουσιν ὅτι ἐφαρμακώθη μόνος του, ἄλλοι δὲ ὅτι ἐῤῥίφθη εἰς τὸ στενὸν τῆς Εὐρίπου, μὲ τὸ νὰ μὴ ἐμπόρεσε νὰ καταλάβῃ τὴν αἰτίαν τῆς ἐκεῖ παλιῤῥοίας. ὁ θάνατός του ἔτι συντροφεύεται καὶ μὲ ἄλλας πολλὰς μυθολογίας, αἱ ὁποῖαι οὐδένα θεμέλιον ἔχουσιν.

Συγγράμματα.

Ἀριστοτέλης κατέλιπε περισσότερα Συγγράμματα ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους Φιλοσόφους, ἐκ τῶν ὁποίων πρὸ καιροῦ τὰ περισσότερα ἐχάθησαν. κατηγοροῦσιν αὐτὸν ὅτι τὰ περισσότερα ἦσαν ξένα καὶ αὐτὸς τὰ ᾠκοιοποιήθη. Τὰ σωζόμενα τούτου φέρουσι τὴν ἀκόλουθον τάξιν.

Α΄. Λογική. 1. Κατηγορίαι. μερικοὶ ἀρνοῦνται τοῦτο τὸ βιβλ. ἔχουσιν ὅμως πολλὰς ἐναντίας μαρτυρίας ἀπὸ τοὺς παλαιούς 321. 2. Περὶ Ἑρμηνείας. 3. Ἀναλυτικῶν προτέρων. βιβλία Β΄. καὶ Ὑστέρων βιβ. Β΄. 4. Τοπικῶν, βιβλία Η΄. 5. Περὶ Σοφιστικῶν ἐλέγχων. βιβλία Β΄. ὅλα αὐτὰ τὰ ἄνω εἰρημένα βιβλία, καλοῦνται μὲ ἓν γενικὸν ὄνομα, Ὄργανον.

321

G. J. Vossius de nat. Logicae. c. 10.

[170]


Β΄. Ρητορική. 6. Τέχνης Ρητορικῆς Βιβλία, γ΄. 7. Ρητορικῆς πρὸς Ἀλέξανδρον βιβλίον, α΄.

Γ΄. Ποιητική. 8. Περὶ Ποιητικῆς βιβλίον α΄. τὸ ὁποῖον ἔγινεν ἕνας γενικὸς κανὼν τῶν ποιητῶν.

Δ΄. Φυσική. 9. Περὶ Φυσικῆς ἀκροάσεως, βιβλία Η΄. 10. Περὶ Οὐρανοῦ, βιβλία δ΄. 11. Περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς, βιβλία β΄. 12. Περὶ Μετεωρολογικῶν, βιβλία Δ΄. 13. Περὶ Κόσμου, τοῦτο μερικοὶ τὸ ἀρνοῦνται ὅτι εἶναι τοῦ Ἀριστοτέλους. 14. Περὶ ψυχῆς, βιβλία γ΄. 15. Βραχέα τινα λείψανα φυσικῆς, περὶ διαφόρων ὑποθέσεων. 16. Περὶ Ζώων Ἱστορίας, βιβλία δέκα. Πρὸς ἐκπλήρωσιν τούτου τοῦ βιβλίου, συνέτρεξε πολὺ ἡ συνδρομὴ τοῦ Ἀλεξάνδρου ὅστις ἐξόδευσε περίπου τῶν ὀκτακοσίων ταλάντων. 322 17. Περὶ Ζώων μορίων βιβλία δ΄. 18. Περὶ Ζώων γεννέσεως, βιβλία Β΄. 19. Περὶ Φυτῶν βιβλία Β΄. εἶναι βέβαιον ὅτι ὁ Ἀριστοτέλης συνέγραψε περὶ Φυτῶν δύο βιβλία, ἀλλ’ αὐτὰ ὅσα τὴν σήμερον φέρονται ὑπὸ τὸ ὄνομά του εἶναι νόθα, μεταφρασμένα ἐκ τοῦ Λατινικοῦ ἀπὸ ἕνα μεταφραστὴν Ἕλληνα τοῦ ΙΕ΄. αἰῶνος, τῶν ὁποίων τὸ πρωτότυπον εἶναι Ἀραβικόν. 20. Περὶ χρωμάτων. 21. Α΄. περὶ Ἀκουστῶν. τοῦτο ἐφυλάχθη ἀπὸ τὸν Πορφύριον εἰς τὸ τῶν Ἁρμονικῶν τοῦ Πτολεμαίου ὑπόμνημα Β΄. Θαυμασίων ἀκουσμάτων συναλλαγή. 22. Πρὸς τὰ Ξενοφάνους, Πρὸς τὰ Ζήνωνος, Πρὸς τὰ Γοργίου. 23. Ἀνέμων θέσεις, καὶ προσηγορίαι.

Ε΄. Φυσιογνωμικόν. 24. Φυσιογνωμικόν.

ΣΤ΄. Προβλήματα. 25. Προβλημάτων τμήματα λη΄.

322

Πλίνιος nat. lib. 8. c. 7. καὶ Ἀθήναιον Βιβλ. Θ΄.

[171]


Ζ΄. Μεταφυσικά. 26. Τῶν μετὰ τὰ φυσικὰ βιβλία ιδ΄.

Η΄. Μαθηματικά. 27. Μηχανικὰ προβλήματα. 28. Περὶ Ἀτόμων γραμμῶν.

Θ΄. Ἠθικά. 29. Ἠθικῶν Νικομαχείων βιβλία Ι΄. 30. Ἠθικῶν μεγάλων. περὶ τούτων ζητεῖται, διατὶ οὕτως καλοῦνται, ἐν ᾧ ὡς πρὸς τὴν ἠθικὴν εἰσὶ τὰ μικρότατα. 31. Ἠθικῶν Εὐδημείων, βιβλία Ζ΄. 32. Περὶ Ἀρετῶν καὶ Κακιῶν. τοῦτο τὸ ἐφύλαξεν ὁ Στοβαῖος, ἐν ὁμιλ. Δ΄. 33. Πολιτικῶν βιβλία Η΄. 34. Περὶ Οἰκονομικῶν βιβλία Β΄. ἐξ ὧν τὸ δεύτερον κρίνεται ὡς νόθον. 34. Πέπλος. οὗτος περιέχει σχεδὸν μ΄. ἐπιγραφὰς εἰς τοὺς Τρωϊκοὺς Ἥρωας. Σκολιόν. Ἐπιστολαί. Διαθῆκαι. Ἐκτὸς τούτων εὑρίσκονται ἔτι καὶ ἄλλα τινα Συγγράμματα ἅτινα ψευδῶς φέρουσι τὸ ὄνομα τοῦ Ἀριστοτέλους, τὰ ὁποῖα εἰς τὰς παλαιὰς λατινικὰς ἐκδόσεις μόνον σώζονται, ὡς τὸ, de Nilo. 2) de proprietatibus elementorum 3) de Pomo. 4) de Causis. 5) de intelligentia. 6) de bona fortuna. εἰσιν ἔτι καὶ τὰ Mysticæ Aegyptiorum Philosophiæ Libri XIV. Τὰ ὁποῖα μετέφρασαν ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ εἰς τὸ Ἀραβικὸν, καὶ ἐξ αὐτοῦ εἰς τὸ Λατινικὸν, τοῦτα φαίνονται περισσότερον νὰ εἶναι Πλατωνικὸς κάλαμος, παρὰ Ἀριστοτελικὸς, μ’ ὅλον ὅτι τινες τὸ ἀρνοῦνται, καὶ ἔτι μερικὰ Ἀστρολογικὰ, καὶ Ἀλχημικὰ βιβλία φέρουσι τὸ ὄνομα τοῦ Ἀριστοτέλους, περὶ τῶν ὁποίων δὲν ἔχομεν οὐδὲ μίαν μαρτυρίαν ὅτι ὁ Φιλόσοφος οὗτος νὰ ἔγραψε τοιαῦτα.

Ἐκδόσεις.

Ἀριστοτέλους τὰ σωζόμενα ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1497. εἰς 5.

τόμους, μετὰ καὶ τῶν τοῦ Θεοφράστου. «Ἔτι παρὰ τῷ ἰδίῳ τὸ δεύτερον. «Ἔτι, ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1531. «Ἔτι αὐτόθι τὸ γ΄. τῷ 1550. εἰς τόμους Β΄. εἰς φύλ. Αὕτη καὶ ἡ τοῦ Ἄλδου δευτέρα κρίνονται αἱ ἄρισται ἀπὸ τὰς παλαιάς. Ἔτι παρὰ τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ, τῷ 1551 - 52. εἰς 4. εἰς τόμους ἕξ. Ἔτι ὑπὸ τοῦ Φριδερίκου Σιλβουγίου μετὰ καὶ ἄλλων τῷ 1587. εἰς 4. τόμ. ια΄. ἐν Φραγκοφουρτίῳ. Ἔτι, ἐκ τῆς βιβλιοθήκης Ἰσαάκ. Κασαουβώνου, ἑλληνο λατινιστὶ, ἐν Λουγδόνῳ τῆς Ὁλλανδίας, τῷ 1590. παρὰ τῷ Guil. Luemarium. εἰς τόμ. Β΄. εἰς φυλ. Εἰς ταύτην τὴν ἔκδοσιν ὁ Κασαουβῶνος ἐμεταχειρίσθη ὅλας τὰς πρὸ αὐτοῦ Ἐκδόσεις, καὶ ἄλλα διάφορα χειρόγραφα, καὶ ἔκαμε πολλὰς ἐπιδιορθώσεις. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. [172]


Ἔτι ἐν Παρισίοις ὑπὸ τοῦ Guil du Uallius. τῷ 1654. εἰς φύλ. εἰς τόμ. Β΄. Οὗτος ὁ Βάλλιος ἐξέδωκε καὶ προτήτερα δύο φοραῖς τὸν Ἀριστοτέλην, εἰς τοὺς 1619. καὶ 1629. δὲν ἔκαμε ἄλλο τι παρὰ μίαν μετατύπωσιν τοῦ Κασαουβώνου, μὲ τὴν προσθήκην τοῦ βιβλίου de mystica Aigypt. Philosophia. Ἔτι ἐν Ἀργεντοράτῳ (Στράσσβουργ) τῷ 1795. εἰς 8. πλὴν δὲν ἐφάνη ἀκόμη ὁ τελευταῖος τόμος. Ἰδιαιτέρως δὲ ἐξεδόθησαν αἱ ἄνω ῥηθεῖσαι τάξεις εἰς διάφορα μέρη. τὸ μὲν Ὄργανον, ἐν Φραγκοφορτίῳ, τῷ 1598. εἰς 8. καὶ ἐν Γενέβᾳ, τῷ 1605. εἰς 4. καὶ αὗται εἶναι αἱ ἀρίσται ἐκδόσεις. Ἡ Ῥητορική του, παρὰ τῷ Ἄλδῳ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1508. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1579. εἰς φύλ. ὑπὸ τοῦ Πέτρου Βικτορίου. Ἡ Ποιητική του παρὰ τῷ Ἄλδῳ μετὰ τῆς Ῥητορικῆς. Ἔτι ἡ Ποιητική του ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1696. εἰς 8. Τὰ Φυσικά του, ἐν Φραγκοφορτίῳ τῷ 1596. εἰς 8. Τὸ περὶ Κόσμου, ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1591. εἰς 8. Τὸ περὶ Ζώων Ἱστορίας, ἐν Τολόσῃ. τῷ 1619. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1775. εἰς 2. τόμ. εἰς 4. μετὰ τῆς Γαλλικῆς μεταφράσεως, καὶ αὕτη εἶναι ἡ ἀρίστη. Τὰ Μηχανικὰ, ὑπὸ τοῦ Ἑῤῥίκου Μονανθολίου ἐν Παρισίοις τῷ 1599. εἰς 4. Τὰ Νικομάχεια. ὑπὸ τοῦ Πέτρου Βικτορίου ἐν Φλωρεντίᾳ, τῷ 1584. εἰς φύλ. Ἔτι, ἐν Φραγκοφορτίῳ τῷ 1596. 8. ὑπὸ τοῦ Ματθία Βεργίου. Ἔτι, ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1604. εἰς 4. Καὶ τὰ λοιπὰ ἐν διαφόροις πόλεσι, καὶ ὑπὸ διαφόρων.

Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΘΕΟΦΡΑΣΤΟΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3592 πρὸ Χρ. 392

ἀπέθ.

3699 285

Θεόφραστος, ὁ ἐκ τῆς πόλεως Ἐρεσοῦ τῆς νήσου Λέσβου, ἦτον υἱὸς Μελάντα τοῦ γναφέως, ἐγεννήθη τῷ α΄. ἔτει τῆς ψΖ΄. Ὀλυμπ. ὁ πατήρ του εὐθὺς ἐκ πρώτης νεότητος τὸν ἀφιέρωσεν εἰς τὴν σπουδὴν, παραδοὺς αὐτὸν εἰς ἕνα φιλόσοφον Ἐρέσιον Λεύκιππον ἢ Ἄλκιππον καλούμενον, διὰ νὰ τὸν διδάξῃ, ἔπειτα τὸν ἔστειλεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔνθα καὶ ἐδιδάσκετο ὑπὸ τοῦ Ἀριστοτέλους, ὅστις διὰ τὴν μεγάλην αὐτοῦ ἀγχίνοιαν, καὶ τὰ ἄλλα φυσικὰ προτερήματα τὸν ἠγάπησε μεγάλως. Εἰς τὴν πρόοδον τῶν μαθημάτων του ἀπεδείκνυε μεγάλην προθυμίαν καὶ τόσην ἐπιμέλειαν, ὥστε ὁ Ἀριστοτέλης ἐστοχάσθη, ὅτι ἦτον καλλίτερον νὰ τὸν κρατῇ πάντοτε ἐμποδισμένον, παρὰ νὰ τὸν παρακινῇ. Εἶχεν ἐκ φύσεως ἕνα μεγάλον δῶρον, τὴν Ῥητορικήν. αὕτη ἔγινεν αἰτία τῆς μετονομασίας του, ἐπειδὴ κυριώς ὠνομάζετο Τύρτανος, καὶ κατ’ ἀρχὰς ὠνομάσθη Εὔφραστος, ἔπειτα δὲ Θεόφραστος. Ὅτι δὲ ἔφθασεν οὗτος εἰς τὸν κολοφῶνα τῆς μαθήσεως, μᾶς γίνεται φανερὸν ἐκ τούτου. ὁπόταν ὁ Ἀριστοτέλης εὑρέθη βιασμένος νὰ ἀναχωρήσῃ ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, παρέδωκεν εἰς τὸν Θεόφραστον ὅλους του τοὺς μαθητὰς, καὶ τοῦτο ἐγένετο τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΓΙΔ΄. Ὀλυμπ. Ἡ Ῥητορική του, καὶ αἱ ἐπιστῆμαι του ἐπροσκάλεσαν ἕνα πλῆθος μαθητῶν, σχεδὸν ὑπὲρ τοὺς δύο χιλιάδες. Μ’ ὅλον τοῦτο δὲν ἠμπόρεσε νὰ ἀποφύγῃ καὶ οὗτος τὴν δυστυχίαν τῶν λοιπῶν Φιλοσόφων, ἐπειδὴ εὑρέθη ἀναγκασμένος νὰ ἀφήσῃ τὰς Ἀθήνας διὰ ἀρκετὸν καιρὸν, ἐξ αἰτίας τοιαύτης. Ἕνας ἀπὸ τοὺς διοικητὰς, Σοφοκλὴς καλούμενος, ἔκαμε νόμον, ὅτι οὐδεὶς τῶν φιλοσόφων νὰ μὴν ἐμπορῇ νὰ διδάσκῃ δημοσίως ἄνευ τῆς ἀδείας τῶν διοικητῶν καὶ τοῦ πλήθους 323. Αὕτη ἡ 323

Μηδένα τῶν φιλοσόφων σχολῆς ἀφηγεῖσθαι, ἂν μὴ τῇ βουλῇ καὶ τῷ δήμῳ δόξῃ· εἰ δὲ μὴ, θάνατον εἶναι τὴν ζημίαν.

[173]


προσταγὴ τῷ ἑπομένῳ ἔτει, ἐθεωρήθη ὡς ἐπιζήμιος, καὶ ὁ νόμος ἄκυρος ἐγένετο. ὁ δὲ αἴτιος ταύτης κατεδικάσθη νὰ πληρώσῃ ζημίαν πέντε τάλαντα εἰς τὸ καινὸν, καὶ πάλιν ἐδόθη ἡ ἄδεια εἰς τοὺς φιλοσόφους εἰς τὸ νὰ ἐπστρέψουν ὀπίσω, καὶ νὰ ἐξακολουθῶσιν ἐλευθέρως τὰς παραδόσεις των. ὁ Θεόφραστος ἐλθὼν ἔπειτα, ἐμακρύνθη μεγάλως ἀπὸ τὰς δόξας τοῦ διδασκάλου του, καὶ ἐξηκολούθησε τὴν διδασκαλίαν του μὲ ἀδιάκοπον φήμην μέχρι τοῦ τέλους τῆς ζωῆς του. ὅπερ ἐγένετο τῷ 107. ἔτει τῆς ἡλικίας του. 324 τῇ ΡΚΓ΄. Ὀλυμπ.

Συγγράμματα.

Θεόφραστος συνέγραψε πολλὰ, καὶ διάφορα Συγγράμματα, καθὼς καὶ ὁ διδάσκαλός του, ὡς π α ρ ὰ Λ α ερ εἰσί. 1. Περὶ Φυτῶν Ἱστορίας βιβλία Ι΄. ἐκ τούτων τὰ μὲν ἐννέα εἰσὶ σῶα, τοῦ δὲ δεκάτου σώζεται μόνον ἡ ἀρχή. Αὐτὰ συνεγράφησαν τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΡΙΣΤ΄. Ὀλυμπ. 2. Φυτικῶν αἰτιῶν βιβλία Η΄. ἐξ ὧν τὰ ἓξ πρῶτα μόνον σώζονται. 3. Περὶ Λίθων, τοῦτο ἐγράφῃ τῷ β΄. ἔτει τῆς ΡΙΣΤ΄. Ὀλ. 4. Περὶ Ἀνέμων. 5. Περὶ σημείων, καὶ πνευμάτων, ἀνέμων, χειμῶνος, καὶ εὐδίας. 6. Περὶ Πυρὸς α΄. καὶ β΄. 7. Περὶ ὀσμῶν. 8. Περὶ ἱδρότων. 9. Περὶ Ἰλίγγων. 10. Περὶ κόπων. τούτου λείπει τὸ τέλος. 11. Περὶ τῆς τῶν Ἰχθύων ἐν ξηρῷ διαμονῆς. 12. Μερικὰ ἀποσπασμάτια περὶ διαφόρων ὑποθέσεων. 13. Ἠθικοὶ χαρακτῆρες. τούτους τοὺς ἔγραψεν ὁ Θεόφραστος τῷ 99. ἔτει τῆς ηλικίας του, ὡς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ ἐν τῷ προοιμίῳ αὐτῶν. Αὐτοὶ ἀνήκουσι μᾶλλον εἰς τὴν Ῥητορικὴν παρὰ εἰς τὴν φιλοσοφίαν. 14. Τὼν μετὰ τὰ φυσικὰ ἀποσπασμάτιον, ἢ βιβλ. α΄. 15. Περὶ αἰσθήσεως βιβλίον. 16. Διαθῆκαι. αὕτη σώζεται παρὰ τῷ Λαερτίῳ εἰς τὸν βίον αὐτοῦ.

Ἐκδόσεις.

πρώτη ἔκδοσις τῶν τοῦ Θεοφράστου ἐγένετο ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1497. μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους. ὁμοίως καὶ ἡ δευτέρα παρὰ τῷ ἰδίῳ τῷ 1552. Ἔτι ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1541. εἰς φύλ. ὑπὸ Ἰ. Ὀπορίνου. Ἔτι ἐν Ἀνοβίᾳ. (Hanoviæ) τῷ 1605. εἰς φύλ. Ἑλληνο-Λατιν. Ἔτι, Θεοφράστου Ἐρισίου τὰ σωζόμενα, ἅπαντα ὑπὸ Δανιὴλ Ἑϊνσίου τῷ 1613. ἐν Λουγδόνῳ εἰς φύλ. εἰς ταύτην τὴν ἔκδοσιν ὁ ἐκδοτὴς κατέβαλε πολλοὺς κόπους εἰς τὴν ἐπιδιόρθωσιν, μ’ ὅλον τοῦτο ὁ ἀναγνώστης ἀπορεῖ εἰς πολλὰ διὰ τὴν ἀταξίαν τῶν διαφόρων ἀναγνώσεων. Ἔτι, Θεοφράστου Ἐρεσίου περὶ Φυτῶν Ἱστορίας βιβλία Ι΄. Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐκδοθέντα, μετὰ διαφόρων σημειωμάτων τοῦτε Ἰωάννου Βουδαίου, Ἰουλίου Καίσαρος Σκαλιγέρου, καὶ τοῦ Ῥοβέρτου Κωνσταντίνου, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, ὑπὸ Ἑῤῥίκου Λαυραντίου, μετὰ εἰκόνων, τῷ 1644. εἰς φυλ. Ἔτι ἐξεδόθη τὸ περὶ Λίθων ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1647. εἰς 8. ὑπὸ Ἰωάννου δὲ Λάετ. 324

Ἱερώνυμος Ἐπιστ. Β΄.

[174]


Ἔτι τὸ αὐτὸ, ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1742. εἰς 8. Ἔτι οἱ Χαρακτῆρες του. ὑπὸ Ἰσαὰκ Κασαουβώτου τῷ 1659. ἐν Λουγδόνῳ εἰς 8. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1707. εἰς 8. Ἔτι ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1717. εἰς 8. μετὰ σημειώσεων. Ἔτι ἡ αὐτὴ ὑπὸ τοῦ Ἰ. Κορ. δὲ Πώβ. τῷ 1732. εἰς 8. ἐν Traj. ad. Rh. Ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1797. Ἑλληνο-Γαλλιστὶ ὑπὸ τοῦ Δ. Κοραῆ, εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη, καὶ ἐντελεστέρα.

Η. ΔΗΜΟΣΘΕΝΗΣ. Ἐγεν

Κ. Κ. 3609 πρὸ Χρ. 375

ἀπέθ

3671 313

Δημοσθένης ὁ ἐκ τοῦ Παιανίου τῆς Ἀττικῆς, ἐγεννήθη τῷ Β΄. ἔτει τῆς ΡΕ΄. Ὀλυμπιάδ.

ἀκούσας οὖν ποτὲ εἰς τὴν νεότητά του τὸν Καλλίστρατον νὰ δημηγορῇ εἰς τὸ πλῆθος, καὶ ἰδὼν αὐτὸν θαυμαζόμενον ὑπὸ τοῦ πλήθους ἕνεκεν τῆς εὐγλωττίας του, κατήντησεν εἰς μίαν μεγάλην ἐπιθυμίαν τοῦ νὰ γίνῃ ῥήτωρ· ὅθεν καὶ ὑπῆγ Ῥη τ ο ρ ικ ή ν · μ ετ ὰ δ ὲ τ ὴ ν ἐκ τ ῶ ν Ἀ θη ν ῶ ν ἀ π ο δ η μ ία ν τ ο ύ τ ο υ , ἐπ ισ κ έπ τ ετ ο τ ὴ ν σ χ ο λ ὴ ν τ ο ῦ Πλάτωνος, καὶ τοῦ Ἰσοκράτους. ἔπειτα ἐπροσκάλεσε εἰς τὸν οἶκο αὐτοῦ τὸν ῥήτορα Ἰσαῖον, καὶ ἐγυμνάζετο ὑπ’ αὐτοῦ σχεδὸν τέσσαρας ὁλοκλήρους χρόνους. ἡ φύσις του ὅμως ἦτον πάντῃ ἀνεπιτήδειος διὰ τὴν Ῥητορικὴν, ἐπειδὴ καὶ εἶχε μίαν πολλὰ βαρεῖα γλῶσσαν, καὶ ποτὲ δὲν ἠμποροῦσε νὰ προφέρῃ τὸ Ῥ΄. ὁ Δημοσθένης ὅμως ἐνίκησε τὸ φυσικὸν ἐλάττωμα τοῦτο, καθὼς καὶ ἄλλα ἄνοστα σχήματα τῶν μελῶν του, τὰ ὁποῖα φέρουσιν ἀηδίαν εἰς ἕνα Ῥήτορα. διὰ τὸ δεύτερον ἐμεταχειρίσθη τὸν καθρέπτην, διὰ δὲ τὸ πρῶτον, ἔπερνε πέτρας εἰς τὸ στόμα του διὰ νὰ διαρθροῖ τὴν γλῶσσαν του ἐν τῷ δημηγορεῖν, καὶ οὕτως ἐνίκησε τὴν φύσιν φθάσας εἰς τὸν κολοφῶνα τῆς εὐγλωττίας καὶ κατεστάθη ὁ περίφημος Ῥήτωρ τῆς Ἑλλάδος. Τὸ πρῶτον δημόσιόν του δοκίμιον περὶ τῆς εἰς τὴν ῥητορικὴν δυνάμεώς του, ἐστάθη εὐτυχές. Ἐδημηγόρησαν ἐναντίον εἰς τοὺς προδίκους του (ὀρφανιστὰς, ἐπιτρόπους) οἵ τινες δὲν ἐφύλαξαν μὲ συνείδησιν τὴν πατρικήν του περιουσίαν, Ἠγωνίζετο ἀνδρείως εἰς τὸ βῆμα κατὰ τῶν βασιλέων Φιλίππου καὶ Ἀλεξάνδρου, τῶν Μακεδόνων, ὑπὲρ τῆς ἐλευθερίας τῶν Ἀθηναίων, καὶ τόσον μεγάλως, ὥστε ὁ Φίλιππος ἐφοβεῖτο τοῦτον περισσότερον παρὰ ὅλα τὰ στρατεύματα τ ῶν Ἀ θη ν αδιὰ ξανδρος ίω ν ·νὰὁ ἀπολαύσῃ δὲ Ἀ λέ τοὺς σκοπούς του ἐβίασε τοὺς Ἀθηναίους νὰ τὸν παραδώσουν εἰς αὐτὸν ὁμοῦ μὲ τοὺς ἄλλους ῥήτορας, διὰ δὲ τὴν ἀγάπην ἣν εἶχε πρὸς τὸν Λυκοῦργον, ἠρκέσθη μόνον εἰς τὴν ἐξορίαν τοῦ Χαριδήμου. Ἦτον ῥήτωρ σφοδρὸς, ἄφοβος, ἐκεραυνοβόλει τοὺς ἐναντίους του, ἐπυρπόλει τοὺς ἀκροατάς του μὲ τὸ πῦρ τῆς δόξης καὶ τῆς ἐλευθερίας, ἀπὸ τὸ ὁποῖον αὐτὸς ἐφλέγετο, οἱ λόγοι του προφερόμενοι εἶχον τόσην ἔμφασιν, ὥστε δὲν ἠμποροῦσε τινὰς νὰ ἀντισταθῇ. Μ’ ὅλον τοῦτο, ἡ γλῶσσα του ἦτον γενναιοτέρα, παρὰ ἡ καρδία του· ἐλεύθερος εἰς καθὼς καὶ τὸ δίστιχον τοῦτο τὸν ἐπιμαρτυρεῖ. Εἴπερ ἴσην Ῥώμην γνώμῃ Δημόσθενες ἔσχες, Οὔ ποτ’ ἂν Ἑλλήνων ἦρξεν Ἄρης Μακεδών. Εἰς τὴν ἐν Χαιρωνεία μάχην ἦτον ὁ πρῶτος ὅπου, ῥίψας τὴν ἀσπίδα του ἔφυγεν. Εἰς μερικὰ δημόσια ἀξιώματα ὀλίγας τινας ἐκδουλεύσεις ἀπεπλήρωσεν, ἀλλὰ τέλος πάντων οὗτος ὁ εἰς τὸ βῆμα ἀνίκητος, ἐνικήθη ἀπὸ τὰ χρήματα, καὶ κατήντησεν εἰς τὴν ἐξορίαν. Ἕνας τῶν τοῦ Ἀλεξάνδρου διοικητῶν τῆς Βαβυλῶνος, Ἅρπαλος ὀνόματι, καταφυγὼν εἰς τὰς Ἀθήνας μὲ πολλὰ πλούτη, ἐζήτει διὰ τῶν χρημάτων τὴν οἰκειοποίησιν τῶν Δημαγωγῶν. ὁ Δημοσθένης δὲν ἀντιστάθη εἰς τὰ χρήματα, ὁ λαὸς ἠγανάκτησε διὰ τὴν δωροδοκίαν του, καὶ τὸν κατεδίκασαν εἰς τὸ δεσμωτήριον, τὸν δὲ Ἅρπαλον διὰ τὸν φόβον τοῦ Ἀλεξάνδρου τὸν [175]


ἐδίωξαν. ὁ δὲ Δημοσθένης φυγὼν ἐκ τῆς φυλακῆς ἐφάνη μικρόψυχος καὶ καταφρονητέος εἰς τὴν ἐξορίαν του. μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Ἀλεξάνδρου, οἱ Ἀθηναῖοι ἐψήφησαν τὴν κάθοδόν του, καὶ τὸν ἔφερον ἐνδόξως εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ ἄρχισαν πάλιν τὸν πόλεμον κατὰ τῶν Μακεδόνων. Ἀφ’ οὗ ὅμως ὁ Ἀντίπατρος ἐκυρίευσε τὴν Φάρσαλον, ἐφοβέριζε νὰ πολιορκήσῃ καὶ τὰς Ἀθήνας, ἐὰν οἱ Ἀθηναῖοι δὲν ἤθελαν παραδώσῃ εἰς αὐτὸν τοὺς ῥήτορας. ὁ Δημοσθένης προλαβὼν κατέφυγεν εἰς τὸν ναὸν τοῦ Ποσειδῶνος εἰς τὴν Καλαβρίαν, καὶ ὁπόταν ὁ Ἀρχίας διὰ προσταγῆς τοῦ Ἀντιπάτρου τὸν ἐζητοῦσεν, αὐτὸς διὰ νὰ μὴ πέσῃ εἰς τὰς χεῖρας του ἐφαρμακώθη, καὶ ἐκ τούτου ἀπέθανε. τοῦτο ἐγένετο τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΡΙΕ΄. Ὀλυμ. εἰς τὸν 62. ἔτος τῆς ζωῆς του.

Συγγράμματα.

Ὁ Δημοσθένης ἀπὸ τοὺς Λατίνους Ῥήτορας, οἵτινες σχεδὸν ἐπλησίασαν εἰς αὐτὸν,

θεωρεῖται ὡς ὁ μόνος ἐντελέστατος ῥήτωρ. 325 μ’ ὅλον ὅτι ὁ Ἀριστοτέλης ἔδωκεν εἰς αὐτὸν τὰ πρῶτα θεμέλια. εἶναι μία ὄχι μικρὰ τύχη τῆς ῥητορικῆς, διότι ἀπεσώθησαν ἀρκετοὶ λόγοι ἀπ’ αὐτὸν μέχρι τῆς σήμερον παρὰ ἄλλου τινος ῥήτορος. Μᾶς σώζονται ἔτι Ἑξήκοντα ἕνας λόγος καὶ ἑξηκονταπέντε Προοίμια. ἐκ τῶν ὁποίων μερικὰ κρίνονται ὡς μὴ γνήσια. Εἰς τὸν περὶ στεφάνου λόγον, ἔδειξεν ὅλην του τὴν ἐπιτηδειότητα, καὶ καθ’ ἑαυτὸν ὁ λόγος οὗτος ἐπαινεῖται, καὶ ἀποδιώκει ἐξ αὐτοῦ κάθε κατηγορίαν. ἐκτὸς τῶν λόγων, σώζονται ἔτι καὶ ἓξ Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις.

Αἱ παλαιαὶ ἐκδόσεις τῶν τοῦ Δημοσθένους, εἰσὶν αἱ ἀκόλουθοι. Δημοσθένους λόγοι Ἑξήκοντα δύο. μετὰ τῶν τοῦ Λιβανίου εἰς αὐτοὺς ὑποθέσεων, καὶ τοῦ βίου αὐτοῦ, Ἑλληνιστὶ ἐκδοθέντες ἐν Βενετίᾳ, παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1504. εἰς φύλ. Εἰς ταύτην τὴν ἔκδοσιν ὁ Ἄλδος ἔκαμε διακοπὰς, σχεδὸν μετὰ τρεῖς χρόνους μόλις εὐγῆκεν ἀπὸ τὰ πιεστήρια, καὶ φαίνεται ἡ διακοπὴ τῶν σελίδων (320) εἰς τὸν κατὰ τοῦ Ἀριστογείτωνος λόγον. καὶ πάλιν αὐτόθι ἄρχεται νέα σελίς, εἰς τὸ τέλος ταύτης φαίνονται καί τινες διάφοροι ἀναγνώσεις. «Οὐλπιανοῦ ὑπόμνημα εἰς τοὺς Ὀλυνθιακοὺς καὶ εἰς τοὺς κατὰ Φιλίππου λόγους τοῦ Δημοσθένους, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1503. εἰς φύλ. εἰς δὲ τὸ τέλος τούτων εὑρίσκεται καὶ τὸ τοῦ Ἁρποκρατίωνος Λεξικόν. Ἔτι, Δημοσθένους τὰ σωζόμενα, μετὰ τοῦ Οὐλπιανοῦ ὑπομνήματος, ἐν Βασιλέᾳ, παρὰ τῷ Ἰωάννῃ Ἐρβαγίῳ τῷ 1532. εἰς φύλ. αὕτη ἡ ἔκδοσις ἔχει καὶ διαφόρους ἀναγνώσεις, καὶ σημειώματα τοῦ Βουδαίου, τοῦ Ἐρασμίου καὶ ἄλλων. Ἔτι, Δημοσθένους Λόγοι, καὶ Προοίμια Δημηγορικὰ, καὶ Ἐπιστολαὶ, σὺν ταῖς ἐξηγήσεσιν, Καὶ τὸ Ὑπόμνημα τοῦ Οὐλπιανοῦ ῥήτορος τῇ τῶν παλαιῶν ἀντιγράφων βασιλικῶν ἐπικουρίᾳ αὐξηνθήσαις, καὶ διορθωθείσαις διὰ φιλοπονίας, καὶ ἐπιμελείας τοῦ Γουλιέλμου Μορελίου ... ἐκ Βιβλιοθήκης βασιλικῆς. Προετέθη βίος Δημοσθένους, καὶ ἄλλα πολλὰ, πρὸς τὸν τοῦ αὐτοῦ ῥήτορος βίον ἀνήκοντα, ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων. 1570. παρὰ τῷ Ἰακώβῳ Δουβουψ΄. Ἔτι, Δημοσθένους καὶ Αἰσχίνους Λόγοι μετὰ τῶν βίων αὐτῶν, καὶ Οὐλπιανοῦ ὑπομνήματος, καὶ διαφόρων σημειωμάτων, Ἑλληνο-Λατινιστὶ, ὑπὸ τοῦ Ἱερωνύμου Βολφίου, ἐν Αὐρελίᾳ τῷ 1607. εἰς φύλ. Ἔτι Δημοσθένους καὶ Αἰσχύνους οἱ περὶ τῆς παραπρεσβείας λόγοι ἀντίδικοι, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1721. εἰς 8. Ἔτι, Δημοσθένους τὰ σωζόμενα ἐν Λειψίᾳ μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ 325

Κικέρων Brut. c. 9. Ualerius maximus. lib. 8-7 καὶ Quintilianus Inst. Orat. 1. 76.

[176]


Ῥεϊσκίου τῷ 1785. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Αἱ Ἐπιστολαί του εὑρίσκονται καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐπιστολῶν.

Η Ι. ΧΑΙΡΗΜΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3625. πρὸ Χρ. 359.

Χαιρήμων, εἷς τῶν Τραγικῶν Ποιητῶν, τὸν ὁποῖον ὁ Σουΐδας ἐσφαλμένως Κωμικὸν ποιητὴν λέγει, καθὼς ὁ Γρότιος ὁ τοῦτον ἀκολουθήσας, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Φιλίππου ἐν τῇ Μακεδονίᾳ. τούτου τὰ λείψανα τῶν Τραγῳδιῶν του σώζονται. In H. Grotiius Excerp. Com. graec. p. 88. καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. β΄. σελ. 55.

Η Ι Ι. ΑΝΑΞΙΛΑΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3625. πρὸ Χρ. 359.

Ἀναξίλαος, ἢ Ἀναξίλας, ἦτον Κωμικὸς Ποιητὴς, ἤκμαζε καὶ οὗτος κατά τινας συμπε-

ρασμοὺς, εἰς τὸν καιρὸν Φιλίππου τοῦ Βασιλέως, σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπασμάτια. In H. Grottii Excerp. Com. Gr. p. 856.

Η Ι Ι Ι. ΑΙΣΧΙΝΝΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3654. πρὸ Χρ. 330.

Αἰσχίνης ὁ τοῦ Ἀτρομήτου υἱὸς, εἷς τῶν περιφήμων Ῥητόρων τῆς Ἑλλάδος δὲν ἦτον

μήτε ἀπὸ εὐγενὲς γένος γεννημένος, μήτε ἀπὸ πλούτη πλουτισμένος. κατ’ ἀρχὰς ἔπεζε τὰς Τραγῳδίας τοῦ Ἀριστοδήμου, ἔπειτα δὲ ἐμβῆκεν εἰς τὴν σχολὴν τοῦ Ἰσοκράτους, καὶ τοῦ [177]


Πλάτωνος, καὶ ἐδιδάσκετο τὴν ῥητορικὴν, καὶ τόσον εὐδοκήμησεν ὥστε μόνον τοῦ Δημοσθένους ἔδ ω κ ε τ ὰ π ρ ω τέλος πάντων ἐξορίσθη ἀπὸ τὰς Ἀθήνας. τοῦτο ἐγένετο τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΡΙΒ΄. Ὀλυμπιάδ. κατέφυγε δὲ εἰς Ῥόδον, ἔνθα μετὰ τὸν τοῦ Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου θάνατον ἐσύστησε μίαν σχολὴν τῆς Ῥητορικῆς. καὶ αὐτόθεν τέλος ἀποδημήσας εἰς Σάμον ἔνθα καὶ ἀπέθανε τῷ 75. ἔτει τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα.

Οὗτος, ἕνεκεν τῆς φλογερότητος καὶ ὀξύτητος τῶν λόγων του ἐστάθη τόσον περίφη-

μος, ὥστε καὶ ὁ ἴδιος ἐχθρός του ὁ Δημοσθένης τὸν ὠνόμαζε Μεγαλοφωνότατον. ἐκ τῶν λόγων του μόνον τρεῖς μᾶς σώζονται, οἵ τινες καὶ ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς κρίνονται γνήσιοι. Α΄. Κατὰ Τιμάρχου. ἐν ᾧ ὁ Ῥήτωρ τόσον ἐμφαντικώτατα κατηγορεῖ τὴν αἰσχράν του ζωὴν, ὥστε καὶ χεῖρας ἐπέβαλεν αὐτῷ. Β΄. Περὶ Παραπρεσβείας. ἐν ᾧ ἀπολογεῖται κατὰ τῆς κατηγορίας τοῦ Δημοσθένους, ἕνεκεν τῆς ἀπιστίας ἥ τις ἐσυνέβη ἐν τῇ πρὸς τὸν Φίλιππον πρεσβείᾳ. οὗτος, καὶ ὁ ἀνωτέρω λόγος, λέγουσιν ὅτι συνεγράφησαν ἀπὸ τὸν Αἰσχίνην ὅταν ἦτον εἰς τὴν ἐξορίαν. ἰδιαιτέρως περὶ τοῦ δευτέρου θέλουσιν ἀπὸ μίαν μαρτυρίαν τοῦ Πλουτάρχου, ὅτι συνεγράφη περὶ Κατηγοροῦντος, καὶ Κατηγορουμένου. αἱ περιστάσεις ὅμως τοῦ προγεγονότος ἐν Χαιρωνείᾳ πολέμου, δὲν ἀναφέρονται ἐπὶ κρητηρίου. Γ΄. Κατὰ Κτησιφῶντος. ὅστις ἐδιώρισε διὰ τὸν Δημοσθένην ἓν χρυσοῦν στέφανον, ὁ Δημοσθένης ἐξ ἐναντίας ἔκαμε τὸν περὶ στεφάνου λόγον, καὶ ὁ Αἰσχίνης ἔπρεπε διὰ τοῦτο νὰ ἐξορισθῇ, μέρος μὲν ὅτι δὲν ἐμπόρεσε νὰ κερδήσῃ τὸν ἀνήκοντα ἀριθμὸν τῶν ψήφων, μέρος δὲ, ὅτι δὲν ἠθέλησε νὰ πληρώσῃ τὴν χρηματικὴν ζημίαν τῶν 1000. δραχμῶν. Σώζεται ἔτι καὶ ἕνας Δηλιακὸς, περὶ τούτου ὅμως λέγουσιν οἱ παλαιοὶ, ὅτι ἐγράφη ἀπὸ ἕτερον Αἰσχίνην, ἢ ἀπὸ τὸν Ὑπερίδην. Ἐκτὸς τούτων σώζονται καὶ δώδεκα Ἐπιστολαὶ, ὑπὸ τὸ ὄνομά του. ἡ ἀρχαιότης ὅμως εἶδεν ἐννέα, αἵ τινες φέρουσι τὸ ὄνομα τῶν Μουσῶν, τὰς ὁποίας ἐν τῇ ἐξορίᾳ τοῦ πρὸς τοὺς Ἀθηναίους ἔγραψε.

Ἐκδόσεις.

Αἰσχίνου Λόγοι. Γ΄. Ἑλληνιστὶ ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Ἄλδου μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν ῥη-

τόρων, τῷ 1513. ἐν βενετ. εἰς φύλ. Ἔτι ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1575. ἴδε τὸ ἄρθρον Δημοσθένης. Ἐπιστολαὶ ιβ΄. ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν λοιπῶν Ἐπιστολῶν.

Η Ι Ι Ι Ι. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Μ. Ἐγεν

Κ. Κ. 3628 πρὸ Χρ. 356

ἀπέθ

[178]

3660 324


Ἀλέξανδρος ὁ μέγας, ὁ υἱὸς Φιλίππου τοῦ βασιλέως τῆς Μακεδονίας,

καὶ τῆς συζύγου αὐτοῦ Ὀλυμπιάδος, ἐγεννήθη τῷ α΄. ἔτει τῆς Ρστ΄. Ὀλυμπ. εἰς τὴν πόλιν Πέλλαν τῆς Μακεδονίας. Ἡ μόνη του ἐκ νεότητος φλογερὰ ἐπιθυμία εἰς τὸ νὰ γίνῃ ἀνίκητος, τὸν ἐκυρίευσε τόσον, ὁποῦ εἰς ὀλίγους χρόνους ὑπέταξε ὅλην τὴν Ἀσίαν ὑπὸ τὴν αὐτοκρατορίαν τῶν Ἑλλήνων· ἀλλ’ ΄. ἔτει ἔπρεπε τῆς ΡΙΔ΄. καὶ οὗτος νὰ ἀφήσῃ Ὀλυμπ. εἰς τὸ ὁποῖον λαμπρῶς ἐθριάμβευσεν. 326

Συγγράμματα.

ἔρως ὁποῦ εἶχε καὶ οὗτος πρὸς τὰς μαθήσεις, τὸν ὁποῖον ἐνέπνευσεν εἰς αὐτὸν ὁ διδάσκαλός του Ἀριστοτέλης, καὶ τὸ σέβας ὅπερ εἶχε πρὸς τὰ Συγγράμματα τοῦ Ὁμήρου, καὶ ἡ ἀπόδειξις καὶ συμβοήθεια, ἣν ἔκαμε διὰ τὴν αὔξησιν τῶν Ἐπιστημῶν 327 δύνανται νὰ τῷ δώσουν τόπον ἐδὼ εἰς τὴν Ἱστορίαν μας, Μ’ ὅλον ὅτι συνέγραψε καὶ οὗτος Ἐπιστολὰς, κατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν Παλαιῶν. πλὴν ἐξ αὐτῶν οὐδεμία εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη. ἐκεῖναι δὲ ὅσαι τὴν σήμερον φέρονται ὑπ ὸ τ ὸ ὄ ν ο μ ά τ λογῇ τῶν Ἐπιστολῶν, ὑπὸ τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1499. εἰς 4. μεταξὺ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους Ἐπιστολῶν. καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ Ἰακώβου Κουϊκίου, Iac. Cujacii. p. 316.

Η Π. ΑΥΤΟΛΥΚΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3643. πρὸ Χρ. 341.

Αὐτόλυκος, ὁ Μαθηματικὸς ἐγεννήθη εἰς τὴν Πιτάνην τῆς Αἰολίδος, καὶ ἤνθη μετὰ κλέους, τῇ ΡΓ΄. Ὀλυμπ. τούτου μαθητὴς ἐγένετο ὁ Ἀρκεσίλαος, ὅστις ἐγεννήθη τῷ α΄. ἔτει τῆς ΡΙστ΄. Ὀλυμπιάδος. τὸν δὲ Θεόφραστον τὸν ἀναδεχθέντα τὴν σχολὴν τοῦ Ἀριστοτέλους τῇ ΡΙΔ΄. Ὀλυμπ. εἶχε διὰ διδάκαλόν του. ἄλλο δὲ περὶ τούτου δὲν μᾶς εἶναι γνωστὸν, εἰμὴ, ὅτι αὐτὸς μετὰ τοῦ μαθητοῦ του Ἀρκεσιλάου, ἔκαμε μίαν ὁδοιπορίαν εἰς τὰς Σάρδεις, ἔνθα καὶ ἐφημίζετο ὡς μέγας Μαθηματικός.

Συγγράμματα.

Σώζονται τούτου δύο βιβλία, τὸ ἐν Περὶ τῆς κινουμένης Σφαίρας, ὅπερ Γεώργιος Βάλλας (Valla), Λατῖνος Συγγραφεὺς, εἰς τὴν αὐτοῦ Ἀστρολογίαν βιβλ. στ΄. τὸ ᾠκονοποιήθη, ἀντιγράψας αὐτὸ, χωρὶς νὰ ἀναφέρῃ τὸ ὄνομα τοῦ Συγγραφέως. Τὸ δὲ δεύτερον, Περὶ Ἐπιστολῶν, καὶ Δύσεων, ἐκδοθέντα.

326 327

Σώζονται καὶ τούτου δύο Ἐπιστολαὶ πρὸς τὸν Ἀριστοτέλην, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐπιστολῶν. Ὅρα τὸ Ἄρθρ. Ἀριστοτέλης.

[179]


Αὐτολύκου τὰ σωζόμενα, Ἑλληνο-Λατινιστί. in Sphaericae doctrinae propositioni-

bus per. M. Cunradum Dasypodium, ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1572. εἰς 8. Ἔτι, Αὐτολύκου τὰ σωζόμενα, καὶ Θεοδοσίου Τριπολίτου, μετὰ σχολίων παλαιῶν, καὶ σχημάτων, καὶ σημειωμάτων τοῦ Μαυρολύκου, ἐκ τῆς Βατικάνης βιβλιοθήκης, ἐκδοθέντα ἐν Ῥώμῃ τῷ 1587. εἰς 4. παρὰ τοῖς κληρονόμοις Ἀντωνίου Βλαδίου. Ἔτι αὐτόθι ἐν Ῥώμῃ, τῷ 1587. καὶ 1591. εἰς 4. ὁ Φαβρίκιος ἀναφέρει ἔτι καὶ ἄλλην αὐτόθι γενομένην τῷ 1568.

Η Π Ι. ΑΡΙΣΤΟΦΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3648. πρὸ Χρ. 336.

ριστόφων, ἦτον Κωμικὸς Ποιητὴς, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ μεγάλου Ἀλεξάνδρου. σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδεδομένα. In Sentent. vet. Com. Hertelii. p. 734.

Η Π Ι Ι. ΑΝΤΙΦΑΝΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3648. πρὸ Χρ. 336.

ντιφάνης ὁ Ῥόδιος ἦτον Ποιητὴς περίφημος τῆς μέσης Κωμῳδίας, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ μεγάλου Ἀλεξάνδρου, σώζονται καὶ τούτου ἀρκετὰ ἀποσπάσματα, ἐκδοθέντα In Sentent. vet. Com. Grotii. Parisi τῷ 1553 p. 96. …. Hertelii pag. 448. In H. Grotii Exc. e Comic. Gr. p. 600.

Η Π Ι Ι Ι. ΣΩΠΑΤΡΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3650. πρὸ Χρ. 334. [180]


Σώπατρος εἷς τῶν Κωμῳδοποιῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν Πάφον, ἤκμαζε δὲ ἐπὶ Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου μέχρι τοῦ Β΄. Πτολεμαίου. σώζεται καὶ τούτου ἓν ἀποσπασμάτιον In H. Grotii Exc. vet. Comic. p. 870.

Η Π Ι Ι Ι Ι. ΑΛΕΞΙΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3650. πρὸ Χρ. 344.

λεξις, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς μέσης Κωμῳδίας εἰς τὸν καιρὸν Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου, ἦτον ἀπὸ τὸ Θούριον, οὗτος καλεῖται ὑπὸ τοῦ Σουΐδα Πάτρων τοῦ Μενάνδρου. καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Πλουτάρχου 328 φαίνεται νὰ εἶναι πολλὰ παλαιότερος, καὶ ὅτι ἀπέθανεν ἐν τῷ Θεάτρῳ ὡς νικητὴς, μὲ τὸν στέφανον ἐπὶ τῆς κεφαλῆς. Ἐκ τῶν 242. Κωμῳδιῶν του, δὲν ἀπεσώθη μήτε μία ἐκτὸς μόνον ἀποσπασμάτια τινα ἐκδοθέντα In Sentent. vet. Comic. παρὰ τοῦ Μορελίου σελ. 129. … Hertelii. p. 394. H. Grotii Exc. vet. Comic. p. 556.

Η Δ. ΣΩΤΑΔΗΣ.

Σωτάδης, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς μέσης Κωμῳδίας, ἦτον ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, πρέπει ὅμως νὰ διακρίνεται τούτου τοῦ ὄνομα ἀπὸ ἄλλον τινα Ποιητὴν συνώνυμόν του, ὅστις ἔγραψεν ἀσελγέστατα μέλη, καὶ ὑπὸ τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα φέρονται ὅλα. Ἔκ τοῦ πρώτου σώζονται μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκδεδομένα. In Sentent. vet. Comic. τοῦ Μορελίου, σελ. 88. ... Hertelii. p. 574.

Η Δ Ι. ΗΓΗΣΙΠΠΟΣ.

Ἡγήσιππος, ἀπὸ τὸ Τάραντον, ἔχων ἐπίθετον, Κρωβύλος ἕνεκεν τῆς οὔλης του (κα-

τζαρᾶς) κόμης, ἦτον Ποιητὴς τῆς μέσης Κωμῳδίας. εὑρίσκονται καὶ τούτου τινα ἀποσπασμάτια ἐκδεδομένα. In Grotii Exerp. vet. Comic. p. 88. Καί τινα Ἐπιγράμματα ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ τόμ. Α΄. σελ. 254. 328

Περὶ ψευδ. Χρηστηρ.

[181]


Η Δ Ι Ι. ΦΙΛΙΣΚΟΣ.

Φ

ιλίσκος, εἷς τῶν περιφήμων ἀνδρῶν τῆς μέσης Κωμῳδίας, ἤκμαζε κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους, τοῦ ὁποίου εἷς στίχος μόνον σώζεται. In Grotii Exc. vet. Comic. p. 896. Καὶ ἓν ἐπίγραμμα εἰς Λυσίαν τὸν Ῥήτορα, ἐν τοῖς Ἀναλέκτ. τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 184.

Η Δ Ι Ι Ι. ΔΗΜΑΔΗΣ. Ἀπέθαν. Κ. Κ. 3663. πρὸ Χρ. 321.

Δημάδης, ὁ τοῦ Δημάδου υἱὸς, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας ἀπὸ ποταπὸν γένος, ὅς τις

μόνον διὰ τῆς φύσεως, καὶ τῆς γυμνάσεως ἐχρημάτισεν εἷς τῶν μεγάλων Ῥητόρων, καὶ τῶν ἐχ ό ν τ ω ν δ ύ ν α μ ιν κ α ὶ π ειθὼ εἰς τ ὸ π λ ῆ θο ς · ο ὗ τ ο ς δ ὲν ἐσ τ ά θη εἰς ο ὐ δ εμ ία ν Ῥ η τ ο ρ ικ ὴ ν σ χ ο λ ὴ ν , ἡ μόνη του γύμνασις καὶ διατριβὴ ἦτον τὸ κωπηλατεῖν, καὶ εἰς τοῦτο ἦτον ἡ μόνη του εὐχαρίστησις. Ἐστάθη ἀρκετὸν καιρὸν μεταξὺ τῶν συμπατριωτῶν του μὲ μεγάλην ὑπόληψιν, ὥστε ὁποῦ καὶ πρὸς τὸ μέρος τοῦ Βασιλέως Φιλίππου ἔκλινε, καὶ τοὺς ἐσυμβούλευσε νὰ κάμουν μετ’ αὐτοῦ τὴν εἰρήνην, καὶ ἀμέσως πρὸς αὐτὸν ἔγραψε περὶ ταύτης, οἱ δὲ Ἀθηναῖοι τὸν ὑπήκουσαν. Εἰς τὴν ἐν Χαιρωνείᾳ μάχην ἔγινεν αἰχμάλωτος, ἀλλ’ εὐθὺς πάλιν ἠλευθερώθη, ἐλεθερώτας ἔτι μετ’ αὐτοῦ καὶ ἄλλους 3000. αἰχμαλώτους. Ἐκολάκευε τὸν Ἀλέξανδρον μεγάλως, εἰς τὰς δημοσίας συνελεύσεις τόσον, ὥστε τὸ πλῆθος τὸν ὑπεχρέωσε νὰ πληρώσῃ μίαν μεγάλην χρηματικὴν ζημίαν. Ἔλεγεν, ὅτι ἔπρεπε νὰ τιμήσουν τὸν Ἀλέξανδρον ὡς ἕνα δέκατον τρίτον Θεὸν τοῦ Ὀλύμπου, διότι τὴν ἀπόφασιν ταύτην δὲν τὴν ἔγραψεν αὐτὸς, ἀλλ’ ὁ πόλεμος μὲ τὸ δόρυ τοῦ Ἀλεξάνδρου. τέλος ἐφονεύθη ὑπὸ τοῦ Κασσάνδρου, ἢ ὑπὸ τοῦ Ἀντιπάτρου, τῷ δ΄. ἔτει τῆς ΡΙΔ΄. Ὀλυμπ. διὰ μίαν ἐπιβουλὴν τὴν ὁποίαν κατ’ αὐτοῦ ἔπλεκεν.

Συγγράμματα.

Σώζεται ἕνας λόγος ὑπὸ τῷ ὀνόματι τούτου, ὁ ὁποῖος εἶναι εἰσέτι ἀμφισβητήσιμος,

εὑρίσκεται δὲ ἐκδεδομένος μετὰ τῶν λοιπῶν δέκα Ῥητόρων. Ὅρα τὸ ἄρθρ. τοῦ Δημοσθένους.

[182]


Η Δ Ι Ι Ι Ι. ΠΕΡΙΔΗΣ. Ἀπέθανε Κ. Κ. 3662. πρὸ Χρ. 322.

περίδης, εἷς τῶν περιφήμων Ῥητόρων ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας, ἤκουσε δὲ τοῦ Πλάτωνος, καὶ Ἰσοκράτους, καὶ ἀπέκτησεν εἰς τὴν Ῥητορικὴν μεγαλωτάτην ὑπόληψιν. ἦτον εἰσέτι καὶ ἄκρος φίλος τοῦ Δημοσθένους, μ’ ὅλον τοῦτο ἡ πρὸς τὴν Δημοκρατίαν ἀγάπη του τὸν κατέπεισε νὰ τὸν ἐγκαλέσῃ, ὡς δωροδοκημένον ὑπὸ τοῦ Ἁρπάλου, καὶ τόσον ἔφερε τὴν ὑπόθεσιν, ὥστε ὁ Δημοσθένης ἔπρεπε νὰ ἐξορισθῇ. Ἐφιλιώθη πάλιν μετ’ αὐτοῦ, καὶ ἀπέθανε σχεδὸν τῷ αὐτῷ χρόνῳ καθ’ ὃν καὶ ὁ Δημοσθένης, τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΡΙΔ΄. Ὀλυμπιάδ. Οὗτος κατήντησεν εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Ἀντιπάτρου, καὶ θέλουσιν ὅτι ὁ Ἀντίπατρος ἔκοψε τὴν γλῶσσαν του, ἄλλοι πάλιν λέγουσιν, ὅτι αὐτὸς μόνος μὲ τοὺς ὀδόντας του τὴν ἔκοψε, διὰ νὰ μὴν ἤθελε βιασθῇ καὶ γίνῃ προδότης τῆς πατρίδος του. Περὶ δὲ τῆς σωφροσύνης του, ὁ Πλούταρχος δὲν τὸν ἐπαινεῖ τόσον.

Συγγράμματα.

Περὶ τῆς Ῥητορείας του, οἱ Κριτικοὶ δὲν συμφωνοῦσι, μὲ τὸ νὰ μὴν ἔχουν καμμίαν

βεβαιότητα, ἐπειδὴ καὶ ἀπὸ τοὺς λόγους του ἕνας μόνον σώζεται, καὶ οὗτος εἶναι ἀμφισβητήσιμος εἰσέτι. εἶναι δὲ ὁ ΙΖ΄. μεταξὺ τῶν τοῦ Δημοσθένους.

Η Δ Π. ΔΕΙΝΑΡΧΟΣ. Ἐγεννήθη Κ. Κ. 3623. πρὸ Χρ. 361.

Δείναρχος, εἷς τῶν Ῥητόρων καὶ οὗτος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Κόρινθον τῷ δ΄. ἔτει τῆς

ΡΔ΄. Ὀλ ς καὶ υ μ π . κ α ὶ ἔτ ι ν έο ς Σώστρατος. ο ὗτ ο ς ἤ κ ο υσ ε τ ὸ μνάζεσθαι εἰς τὴν Ῥητορικήν. κατὰ πρῶτον ἔλαβεν ὑπόληψιν ἀπὸ τὸν Δημοσθένην, καὶ Ὑπερίδην, καὶ τὸν μετεχειρίζοντο διὰ νὰ συγγράφῃ λόγους δι’ αὐτοὺς, καὶ δι’ ἄλλους, καὶ ἐκ τούτου ἐκέρδησε πολλὰ χρήματα, δι’ ὃ καὶ κατηγορήθη ὡς προδότης. ἐπειδὴ ὅλα του τὰ ἐπιχειρήματα τὰ ἔκαμνε μόνον διὰ νὰ συνάξῃ χρήματα. ὅθεν ἐβιάσθη νὰ φύγῃ εἰς τὴν Χαλκίδα. μετὰ δὲ δεκαπενταετίας φυγὴν, ὁ Θεόφραστος ἐνήργησε καὶ τῷ ἐδόθη ἡ ἄδεια διὰ νὰ ἐπιστρέψῃ εἰς τ ὰς Ἀ θή ν α ς · δ ὲ ἡλικίας του, δι’ ἐπιβουλῆς τὸ ζῆν ἐξεμέτρησε.

Συγγράμματα. [183]


Δείναρχος, κατὰ τὴν μαρτυρία Δημητρίου τοῦ Μάγνητος, συνέγραψεν 160. λόγους, καὶ ἐκ τούτων κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Πλουτάρχου, οἱ 64. ἦσαν γνήσιοι, ἐκ τούτων δὲ, εὑρίσκονται παρὰ τῷ Φαβρικίῳ αἱ ἐπιγραφαὶ τῶν 60. τὴν σήμερον σώζονται μόνον τρεῖς. α΄. κατὰ Δημοσθένους, β΄. κατὰ Ἀριστογείτωνος, καὶ γ΄. κατὰ Φιλοκλέους. ἐκδοθέντες μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν 10. Ρητόρων, ἴδε τὸ ἄρθρ. τοῦ Δημοσθένους. Καὶ ἔτι ἰδίως, μετὰ καὶ τῶν τοῦ Λησβώνακτος, ἐν Ἁνοβίᾳ, τῷ 1619. εἰς 8. ὑπὸ Ἰωάννου Γρουτέρου.

Η Δ Π Ι. ΚΡΑΤΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3659. πρὸ Χρ. 325.

Κράτης ἦν Θηβαῖος, γεννηθεὶς ἀπὸ ἐπιφανὲς γένος. Οὗτος ἐπώλησεν ὅλην τὴν πλου-

σίαν πατρικήν του περιουσίαν, καὶ ῥίψας τὰ ληφθέντα χρήματα εἰς τὴν θάλασσαν ἐφώναξεν: ἠλευθερώθην, ἔπειτα δὲ ἔκλεξε τὸν φιλοσοφικὸν βίον τῶν Κυνικῶν. Εἰς τὴν τοιαύτην αὐτοθέλητόν του πτωχείαν εἶχε μεγαλωτάτην εὐχαρίστησιν, καὶ χαρὰν, καὶ μίαν ἔξυπνον διάθεσιν, διὰ τὴν ὁποίαν ὅλοι οἱ ἄνθρωποι τὸν ἀγαποῦσαν, καὶ τὸν ἐσέβοντο, μ’ ὅλον ὅτι συχνάκις τοῖς ἔλεγεν ἐλευθέρως τὴν ἀλήθειαν, καθυβρίζων αὐτοὺς ἰδιὰ τὰ ἐλαττώματά των. ἦτον μεγαλώτατος ἐχθρὸς τῶν ἀσέμνων γυναικῶν, δι’ ὃ καὶ ἐγένοντο πολλαὶ λοιδορίαι καὶ βλασφημίαι κατ’ αὐτοῦ. Τὶ ἄλλο περήκουστον, ἀπὸ τὸν μετὰ τῆς Ἱππαρχίας γάμον του; καὶ μ’ ὅλον τοῦτο ὁ Ἐπίκτητος 329 ἐκλαμβάνει τοῦτο, ὡς μίαν ἀντιλογίαν κατὰ τοῦ Κυνικοῦ βίου. ὁ Κράτης ἤνθη περὶ τὴν ΡΙΓ΄. Ὀλυμπ. καὶ ἀπέθανεν εἰς τὴν Βοιωτίαν γηραιότατος.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε Τραγῳδίας, ἂν δὲν ἀποδίδωνται αὕται εἰς ἄλλον τινα συνώνυμόν

του, ἐξ ὧν ἓν μόνον ἀποσπασμάτιον σώζεται. σώζονται ἔτι ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου καὶ 14. ἐπιστολαὶ, αἵ τινες εἰσὶν ὑποβολιμαῖαι. Τὸ ἀποσπασμάτιον τῶν Τραγῳδιῶν του σώζεται in H. Grotii Exc. e Trag. Gr. p. 450. Αἱ Ἐπιστολαί του, ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἐπιστολ. τῆς τε παρὰ τοῦ Ἄλδου ἐκδόσεως τῷ 1499. εἰς 4. καὶ τῆς ὑπὸ τοῦ Ἰακ. Κουϊακίου Cujacii. 1606. Σώζονται ἔτι καί τινα ἐπιγράμματα 330 ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 186.

329

Παρὰ Ἀῥῥιανῷ εἰς τὸ τοῦ Ἐπικτ. Ἐγχειρ. Γ. 24. Ἐξ ὧν τὸ Δ΄. ἔστι τοιόνδε. «Χαῖρε θεὰ δέσποιν, ἀνδρῶν ἀγαθῶν ἀγάπημα, Εὐτελίη, κλεινῆς ἔκγονε σωφροσύνης· Σὴν ἀρετὴν τιμῶσιν ὅσοι τὰ δίκαια ἀσκοῦσι. 330

[184]


Η Δ Π Ι Ι. ΑΡΙΣΤΟΞΕΝΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3662. πρὸ Χρ. 322.

ριστόξενος ὁ παλαιότατος μεταξὺ τῶν περὶ Μουσικῆς Συγγραφέων, ἐγεννήθη εἰς ὁ πατὴρ τούτο Τάραντον· τὴν ἐπιστήμην του, ἔπειτα τὸν ἔστειλεν εἰς ἕνα Πιθαγορικὸν φιλόσοφον Ξενόφιλον ὀνόματι, καὶ τέλος εἰς τὰς Ἀθήνας, ὅπου μαθητὴς τοῦ Ἀριστοτέλους ἐγένετο. μὴ ἀποκαταστήσας αὐτὸν διάδοχον ὁ Ἀριστοτέλης μετὰ τὴν φυγήν του, θέλουσιν ὅτι νὰ εἶπε κατὰ τοῦ διδασκάλου του μυρίας κατηγορίας, πρὸς ἐκδίκησιν. ἀγκαλὰ καὶ αὕτη ἡ περὶ τούτων διήγησις εἶναι ἀντιῤῥήσιμος.

Συγγράμματα.

Ἀριστόξενος συνέγραψε πολλὰ, τῶν ὁποίων μήτε τὰς ἐπιγραφὰς δὲν ἔχομεν, τὸ μόνον ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον μᾶς σώζεται εἶναι Ἁρμονιακὰ στοιχεῖα. Ἡ πρώτη ἔκδοσις εἶναι, Ἀριστοξένου, Νικομάχου, καὶ Ἀλυσίου, συγγραφέων τῆς παλαιᾶς Μουσικῆς. Aristoxenus, Nicomachus, Alypius, auctores musices antiquissimi per Jo. Meursium, cum ejusdem notis, ἐν λουγδόνῳ Παταβ. τῷ 1616. εἰς 4. Αὕτη ἡ ἔκδοσις κατηγορεῖται ὑπὸ τοῦ Μεϊβομίου. Ἔτι ἀντιβαλθέντα διαφόροις ἀντιγράφοις καὶ ἐπιδιορθωθέντα ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Μάρκου Μεϊβομίου, μετὰ τῶν λοιπῶν Ζ΄. παλαιῶν Μουσικῶν. Auctores musices antiqui μετὰ καί τινων σημειώσεων, καὶ παρατηρήσεων, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1652. εἰς 4.

Η Δ Π Ι Ι Ι. ΗΡΑΚΛΕΙΔΗΣ.

Ἡρακλείδης ὁ Ποιητὴς, ἐγεννήθη εἰς τὸν Πόντον, ἔπειτα ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας καὶ

ἤκουσεν, ἐκτὸς ἄλλων φιλοσόφων, καὶ τὸν Ἀριστοτέλην. Οὗτος εἶχε μεγάλην ματαιότητα, καὶ τόσον ἦτον ἔκδοτος εἰς τὰ λαμπρὰ φορέματα καὶ τόσον ὑπέρογκος, ὥστε ὑπὸ τῶν Ἀττικῶν δὲν ὀνομάζετο πλέον Ποντικὸς, ἀλλὰ Πομπικός. Ἠγωνίζετο μὲ κάθε τρόπον διὰ νὰ ἀποκτήσῃ μεγάλον ὄνομα, τόσον ὁποῦ καὶ τὴν Πυθίαν εἰς τοὺς Δελφοὺς, διὰ χρημάτων ἔφθειρε, διὰ νὰ χρησμολογήσῃ εἰς τοὺς συμπατριώτας του ὅτι ὁ Ἡρακλείδης ἦτον ἄξιος χρυσοῦ στεφάνου, καὶ τὸν ἔλαβεν, ὡς λέγουσιν, ἀπ’ α ὐτ ο ύ ς · κ α ὶ ἐν τ του, καὶ πολλοὶ τῶν περιεστώτων ὑπ’ αὐτοῦ διεφθάρησαν. Παρομοίως ἐκέλευσεν εἰς ἕνα τῶν πιστῶν του, ὅτι ὁπόταν τελευτᾷν ἔμελλε, νὰ κρύψῃ τὸ σῶμα του, καὶ ἀντὶ τούτου νὰ θέσῃ εἰς τὸν κράβατόν του ἕνα δράκοντα, τὸν ὁποῖον ἐκ νέου ἔτρεφεν, διὰ νὰ διαφημισθῇ ὅτι μετεμορφώθη εἰς δράκοντα, καὶ πρὸς θεοὺς μεταβέβηκεν. παραπεμπόντων δὲ αυτὸν τῶν πολιτῶν καὶ εὐφημούντων, ὁ δράκων ἀκούσας τῆς ἐπιβοῆς ἐξέδυ τῶν ἱματίων, καὶ πολλοὺς διεσπά[185]


ραξεν. αὕτη ἡ ματαία του ὑπεροψία κατεκρίθη ὑπὸ τοῦ Λαερτίου δι’ ἑνὸς προσφυοῦς ἐπιγράμματος.

Ὅστρα θανὼν ἐγένου ζωὸς ἅπασι δράκων. Ἀλ λ ὰ δ ιεψ εύσ θη ς σ εσ ο φ ισ μ έν ε· δ ὴ γ ὰ ρ ὁ μ ὲν θὴ ρ Ἦε δράκων, σὺ δὲ θὴρ, οὐ σοφὸς ὢν ἑάλως.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν πολλῶν καὶ καλλίστων Συγγραμμάτων του μᾶς σώζεται μόνον ἓν ἀπόσπα-

σμα. Περὶ Πολιτειῶν. Αἱ δὲ Ὁμηρικαί του ἀλληγορίαι, κρίνονται ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου, ὅτι νὰ εἶναι ἑνὸς ἄλλου Ἡρακλείδου, πολλὰ νεωτέρου, ὅστις συνέγραψε καὶ τὸ, Περὶ Ἀπίστων, ὁ δὲ Γάλλε, ἐναντιεῖται κατὰ τοῦτο. Ἐξεδόθησαν Ἡρακλείδου τοῦ Ποντικοῦ, περὶ Πολιτειῶν. Ἑλληνο-Λατινιστὶ ὑπὸ Nic. Gragii 1593. εἰς 4. Ἔτι ὑπὸ I. Gronovii, Γρονοβίου, ἐν τῷ Ἀρχαιολογικῷ Ἑλληνικῷ θησαυρῷ αὐτοῦ Τόμ. στ΄. σελ. 2819. Ἀλληγορίαι Ὁμηρικαὶ, Ἑλλ-Λατ. per Conradum Gesnerum ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1544. εἰς 8. Ἔτι μετὰ τῶν τοῦ Αἰσώπου μύθων ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ εἰς φύλ. τῷ 1505. Ἔτι, ὑπὸ τοῦ Θωμᾶ Γάλε, Tho: Gale, εἰς τὰ Opusculu, Mythologica et c. τῷ 1688. εἰς 8. Ἑλλ. Λατ. Καὶ ὑπὸ τοῦ φιλογεννοῦς Κοραῆ ἐν τῷ Προδρόμῳ τῆς Ἑλληνικῆς αὐτοῦ Βιβλιοθήκης τῷ 1806.

Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΔΗΜΤΡΙΟΣ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3666

ἀπέθ.

πρὸ Χρ. 318

370. 28.

𝟏𝟏

𝟐𝟐

𝟐𝟐

𝟑𝟑

Ὁ Δημήτριος ἐγενήθη εἰς Φάληρον, ἔκτινος σκλάβου Φανοστράτου ὀνόματι. ὅς τις διὰ

τῆς ῥητορικῆς τὴν ὁποίαν ἐσπούδασε παρὰ τῷ Θεοφράστῳ ἔγινε τόσον περίφημος εἰς τὰς Ἀθήνας, ὥστε ἔφθασε σχεδὸν εἰς τὸν μέγιστον βαθμὸν τῆς τιμῆς, καὶ ἐδιορίσθη ἐπίτροπος καὶ διοικητὴς τῆς Δημοκρατίας ὑπὸ τοῦ Κασσάνδρου τῷ γ΄. ἔτει τῆς ΡΙΕ΄. Ὀλυμπ. τὴν ὁποίαν ἐδιοικοῦσε μὲ μεγάλη ἡσυχίαν καὶ εὐχαρίστησιν τοῦ λαοῦ. Ἡ χρηστότης καὶ ἡ μάθησίς του συνέτρεξαν πολὺ εἰς τὸ κοινὸν καλόν. Ἔστρεψε τὴν προσοχήν του εἰς τὸ νὰ διορθώσῃ τὰ ἤθη, νὰ στολίσῃ τὴν πόλιν μὲ οἰκοδομὰς, καὶ νὰ αὐξήσῃ τὸν δημόσιον θησαυρὸν, καὶ νὰ παιδεύωνται οἱ νέοι περισσότερον εἰς τὴν ἀρετὴν, παρὰ εἰς κάθε ἄλλην προκοπήν. Ἔκαμνε διαφόρους ἐπαινετὰς διαταγὰς εἰς τὰς ὁποίας αὐτὸς δὲν ὑπετάσσετο, ὡς λέγουσιν. Ἐμπόδισε τοῦ νὰ κάμνουν στολισμοὺς καὶ μεγαλοπρεπῆ ἔξοδα ἐπάνω τῶν μνημείων, καὶ ἄφησε νὰ γίνουν εἰς τιμήν του ὑπὲρ τὰς 360. στήλας. φαίνεται ὅμως πιθανὸν, ὅτι αὕτη ἡ διήγησις περὶ τῶν ἡδονικῶν ἡδυπαθειῶν του, καὶ λαμπρότητος, νὰ ἀνήκει μᾶλλον εἰς τὸν Δημήτριον, υἱὸν τοῦ Ἀντιγόνου, παρὰ εἰς τὸν Φαληρέα. Ἔπειτὰ ἀπὸ δέκα χρόνους τῆς διοικήσεώς του, ἐδιώχθη ὁ Φαληρεὺς ἀπὸ τὰς Ἀθήνας, ὑπὸ τοῦ Πολιορκητοῦ Δημητρίου, φθόνῳ καὶ ζηλοτυπίᾳ καὶ καταδρομῇ τῶν συμπατριωτῶν του, καὶ κατέφυγεν εἰς τὸν Βασιλέα Πτολεμαῖον τὸν Σωτῆρα εἰς τὴν Αἴγυπτον. Ὁ Δημήτριος διατρίβων ἐκεῖ ἀπέκτησε τὴν φιλίαν τοῦ βασιλέως, ἔνθα μελετῶν καὶ [186]


συγγράφων βιβλία πολιτικὰ καὶ ἠθικὰ ἐδοξάσθη περισσότερον. Οὗτος ἐστάθη ἡ αἰτία τοῦ νὰ συγκροτηθῇ ἐκείνη ἡ περίφημος βιβλιοθήκη τῆς Ἀλεξανδρείας, καὶ νὰ γίνῃ ἔτι καὶ ἡ μετάφρασις τῆς θείας Γραφῆς ἀπὸ τὸ Ἑβραϊκὸν εἰς τὸ Ἑλληνικόν. Πτολεμαῖος ὁ Σωτὴρ τότε ἔλαβε καὶ τὸν υἱόν του Πτολεμαῖον τὸν φιλάδελφον συνδιοικητήν του, ὁ δὲ Φαληρεὺς συνεβούλευε τὸν Σωτῆρα νὰ μὴ παραιτηθῇ τῆς Βασιλείας, δι’ ὃ καὶ ἐμισεῖτο ὑπὸ τοῦ υἱοῦ του, ὅς τις μετὰ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του ἐξώρισε τὸν Φαληρέα εἰς μίαν ἐπαρχίαν τῆς Αἰγύπτου, ὅπου δαγκασθεὶς ὑπὸ ὄφεως ἀπέθανε τῷ γ΄. ἢ δ΄. ἔτει τῆς ΡΚΔ΄. Ὀλυμπιάδ. καὶ ἐτάφη εἰς τὴν Διόσπολιν.

Συγγράμματα.

Εἰς τὴν ἐκ τῆς πατρίδος του ἀπομάκρυνσιν συνέγραψε πολλὰ καὶ διάφορα Συγγράμ-

ματα, ἐκ τῶν ὁποίων οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη. ἓν βιβλίον Περὶ Ἑρμηνείας, ἐπιγραφόμεον φέρει τὸ ὄνομά του, καὶ περὶ τούτου ἔχομεν πολλὰς αἰτίας διὰ νὰ τὸ ἀπαρνηθῶμεν, καὶ δικαίως πρέπει νὰ εἴπωμεν, ὅτι τοῦτο εἶναι Σύγγραμμα ἄλλου τινὸς Δημητρίου Ἀλεξανδρέως, ὅστις ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Μάρκου Ἀντωνίου.

Ἐκδόσεις.

Τοῦτο λοιπὸν τὸ ψευδῶς ἐπιγραφόμενον Δημητρίου Φαληρέως Περὶ Ἑρμηνείας, ἐξε-

δόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1508. 9. μετὰ τῶν ῥητόρων, εἰς φύλ. Ἔτι Ἑλληνο-Λατινιστὶ μετὰ σημειωμάτων τοῦ Θωμ. Γάλε ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1676. εἰς 8. Ἔτι, ἐν Γλάσγουᾳ (Glasquae) τῷ 1743. εἰς 8.

Η Δ Δ. ΜΕΓΑΣΘΕΝΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3672. πρὸ Χρ. 312.

Μεγασθένης ὁ Ἱστορικὸς, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ βασιλέως Σελεύκου τοῦ Νικάναρος.

Οὗτος συνέγραψεν Ἱστορίαν περὶ Ἰνδίας, εἰς τὴν ὁποίαν κατηνάλωσε πολὺν χρόνον διὰ νὰ γράψ ῃ β εβ α ιό τ η τ α ς νόθον. τούτου ὅμως ἴδιαι μερικαὶ περικοπαὶ ἀναφέρονται παρὰ τῷ Στράβωνι. Περὶ τῆς Ἐκδόσεως τούτου τοῦ νόθου, ὅρα εἰς τὰ Προλεγόμενα τὸ ἄρθρον Ἱστορικοί.

[187]


Η Δ Δ Ι. ΑΝΑΞΙΠΠΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3687. πρὸ Χρ. 297.

νάξιππος, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς νέας Κωμῳδίας. ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀντιγόνου καὶ Δημητρίου τοῦ Πολιορκητοῦ. σώζονται καὶ τούτου μερικοὶ στίχοι ἐκδοθέντες. In H. Grotii Exc. vet. Comic. p. 862.

Η Δ Δ Ι Ι. ΦΙΛΙΠΠΙΔΗΣ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3643 πρὸ Χρ. 341

3770 284

Φιλιππίδης, εἷς τῶν Ποιητῶν τῆς νέας Κωμῳδίας, ἦτον Ἀθηναῖος, υἱὸς τοῦ Φιλοκλέους, ἤνθη δὲ περὶ τὴν ΡΙ΄. Ὀλυμ. καὶ γνώριμος τοῦ βασιλέως Λυσιμάχου. ὢν δὲ γηραιότατος μία ἀπροσδόκητος ἐν τῷ θεάτρῳ νίκη, τῷ ἐπροξένησε τὸν θάνατον. Τὰ σωζόμενα τῶν Κωμωδιῶν του ἀποσπασμάτια ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Μορελίου. In Sentent. veter. Comic. Graec. σελ. 87. In Hertelii Biblioth. veter. Comic. σελ. 258. In Grotii Exerp. e Comic. vet. σελ. 808.

Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΔΙΦΙΛΟΣ.

Δίφιλος ὁ ἐκ Σινώπης, ἦτον Ποιητὴς τῆς νέας Κωμῳδίας. οὗτος ἐπαινεῖται μεγάλως

ὑπὸ τοῦ Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως 331 ἕνεκεν τῆς ἐπιτηδειότητός του, καὶ μ’ ὅλον ὅτι ἄλλοι ἐκατηγόρησαν τὴν μεγάλην ἀδιαφορίαν του. Ἐκ τῶν Ἑκατὸν Κωμῳδιῶν του μᾶς σώζονται μόνον ὀλίγα λείψανα, ἐκδοθέντα. In Sentent. vet. Comic. ap. Morelii. p. 64. .... Hertelii p. 212. Hug. Grotii Exc. vet. Comic. p. 782.

331

Στρωματ. βιβ. Δ΄.

[188]


Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΦΙΛΗΜΩΝ.

Φ

ιλήμων, ἀπὸ τὴν Σόλιν ἢ Πομπηϊούπολιν τῆς Σικελίας, νομίζεται ὡς Ποιητὴς τῆς μέσης ἢ νέας Κωμῳδίας, ἦτον ὀλίγον παλαιότερος τοῦ Μενάνδρου, ὁ ὁποῖος, κατὰ τὴν κρίσιν μερικῶν Κριτικῶν, προετιμήθη συχνάκις τοῦ Φιλήμονος, ὥστε καὶ μίαν φορὰν τὸν ἠρώτησεν ὁ Μ έν α ν δ ρ ο ς · ἂ ν δ ὲν ἐκ ο κ κ ίν ιζ ε τὸ πρόσωπόν του, ὅταν ἐν τῷ θεάτρῳ ἐλάμβανε τὴν νίκην. οὗτος ἀπέθανε τῷ 97. ἢ 99. ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἀπὸ ἕνα μεγάλον γέλωτα, ὅστις τῷ ἐπροξενήθη, ἐν ᾧ εἶδεν ὅσον τινα τρώγοντα σῦκα.

Συγγράματα.

Κατὰ τὸν Ἀνώνυμον, τὸν περὶ Κωμῳδιῶν συγγράψαντα, (τὸ ὁποῖον τοῦτο συγγραμ-

μάτιον, εὑρίσκεται ἐκδεδομένον πρὸ τῶν Κωμῳδιῶν τοῦ Ἀριστοφάνους.) φαίνεται ὅτι ὁ αὐτὸς ἀνώνυμος εἶχεν ἀνὰ χεῖρας του ἐνενήκοντα ἑπτὰ Κωμῳδίας τοῦ Φιλήμονος, ἐξ ὧν τὰ νῦν δὲν μᾶς σώζεται περισσότερον, παρὰ μερικὰ ἐκ τούτων λείψανα, ἐκδοθέντα In Sententis vet. Comic. Paris. 1553. εἰς 8. σελ. 74-83. Hertelii Biblioth. Comie. p. 170 - 211. H. Grotii Exc. vet. Comic. p. 764. - 780. In Poetis minorribns Graec. Rad· Wintestonii p. 472. Καὶ ἰδίως μετὰ τῶν τοῦ Μενάνδρου.

Η Δ Δ Π. ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Ἐγεν

Κ. Κ. 3642 πρὸ Χρ. 342

ἀπέθ

Μ

3691 293

ένανδρος ὁ ἐξ Ἀθηνῶν, ἀπέκτησε μεγάλην φήμην μεταξὺ τῶν Ποιητῶν τῆς νέας Κωμῳδίας, μ’ ὅλον ὅτι ἀδίκως μερικοὶ Κριτικοὶ τὸν ἔβαλον εἰς τὴν τάξιν τῶν ἀχρείων Ποιητῶν. οὗτος ἐγεννήθη τῷ γ΄. ἔτι τῆς ΡΘ΄. Ὀλυμπιάδος καὶ ἀπέθανε τῷ τελευταίῳ ἔτει τῆς ΡΚΑ΄. Ὀλυμπ. Εἰς τὰς Κωμῳδίας του ἐζωγράφιζε τὰ ἤθη, χωρὶς νὰ ἐγγίξῃ τινὰ, παραστήνων αὐτὰς εἰς τοὺς θεατάς του ὡς καθρέπτην τινα, διὰ νὰ ἠμπορῇ νὰ γνωρίσῃ ὁ καθ’ εἷς τὴν εἰκόνα του, καὶ νὰ διορθώσῃ μὲ νόστιμον τρόπον τὰ ἐλαττώματά του. ἀλλὰ κακῇ τύχῃ τὰ θαυμάσια ταύτα συγγράμματα ἐχάθησαν, τῶν ὁποίων τὴν ἀπώλειαν δὲν ἠμποροῦμεν κατ’ ἀξίαν νὰ θρηνήσωμεν. ἤκουσε δὲ τὸν θεόφραστον, ἐξ οὗ ἐδιδάχθη καὶ τὸ περὶ ἠθικῆς ἀνθρώπων, δι’ ὃ καὶ ἐπαινεῖται μεγάλως ὑπὸ τοῦ Κουϊνκτιλιανοῦ, 332 ὁ δὲ Τερέλτιος ὁ τῶν Λατίνων Κωμικὸς, τὸν ἐμιμήθη κατὰ πᾶντα, λαβὼν ἐξ αὐτοῦ ὅλην τὴν ὕλην τῶν Δραμάτων του.

332

Inst. Oral. 10. 1.

[189]


Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν πολλῶν Κωμῳδιῶν του, τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς ὑπερβαίνει τὸν Ἑκατὸν, σώ-

ζονται μόνον μερικὰ ἀποσπάσματα, ἐκδοθέντα

In Sentent. vet. Comic. ap. Morelii p. 1-53. …. Hertelii, p. 1-169. H. Grotii Exc. e Comic. Gr. p. 708. - 763. Rat. Wintertoni Poet. gr. min. p. 486. - 493.

Μενάνδρου, καὶ Φιλήμονος τὰ σωζόμενα ἀποσπασμάτια, μετὰ καὶ τῶν εἰκόνων αὐτῶν τῶν Κωμικῶν, ἐξεδόθησαν ἰδίως μετὰ σημειώσεων τοῦ Hugonis Grotii, καὶ Joannis Clericei, Ἑλληνο-λατινιστὶ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1709. εἰς 8.

Η Δ Δ Π Ι. ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ.

Ἀπολλόδωρος ὁ ἀπὸ τὴν Γέλαν τῆς Σικελίας, ἦτον Ποιητὴς τῆς νέας Κωμῳδίας, ὅστις

ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Μενάνδρου. σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπάσματα τῶν Κωμῳδιῶν του. εἰσὶ δὲ καὶ ἄλλοι Κωμικοὶ ποιηταὶ, οἵ τινες φέρουσι τὸ ἴδιον ὄνομα, καὶ συχνάκις τὰ τούτων συγγράμματα συγχέονται. τὰ σωζόμενα τμήματα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα. In Sentent. vet. Comic. paris. 1553. εἰς 8. p. 71. S. Hertelii Sentent. Com. p. 244. H. Grotii Exc. e Comic. vet. p. 798. καὶ 892.

Η Δ Δ Π Ι Ι. ΝΟΣΣΙΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3667. πρὸ Χρ. 317.

Νόσσις, μία τῶν Ποιητριῶν, ἐγεννήθη εἰς τοὺς Λοκροὺς, ἤνθη δὲ εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ῥόντου τοῦ ἐκ Ταράντου, ἢ ἐκ Συρακουσῶν, περὶ τὴν ΡΙΗ΄. Ὀλυμπιάδ. ταύτης σώζονται μερικὰ ἀποσπασμάτια, ἐκδεδομένα «In Carminibus IX. Illustrium Fœminarum Fulvii Ursini. «Novem Illustrium Foeminarum fragmentis, Jo, Christ. Wolfii. p. 81-91. «Καὶ ἐν Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 194.

[190]


Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΝΥΤΗ. Ἤνθη Κ. Κ. 3683. πρὸ Χρ. 301.

νύτη μία τῶν Ποιητριῶν ἦτον ἀπὸ τὰ Τήγαια, ἢ Ἐπίδαυρον, ἥτις περὶ τὴν ΡΚ΄. Ὀλυμπιάδ. ἐν Ἐπιδαύρῳ ἔφερεν εἰς στίχους ποιητικοὺς τοὺς χρησμοὺς τοῦ Ἀσκληπιοῦ, ὁ δ’ Ἀσκληπιὸς τὴν ἀντέμειψε μὲ μίαν συναλλαγματικὴν ἐπιστολὴν πρὸς Φαλύσιον τινα Ναυπάκτιον, ὅστις διὰ τῆς ἐπιστολῆς ταύτης, ἔλαβε τὴν ὅρασίν του, καὶ ἡ Ἀνύτη δι’ αὐτῆς ἔλαβεν ἐξ αὐτοῦ 2000. χρυσούς. Αὕτη ἕνεκεν τῆς ἐπιτηδειότητός της ἔλαβε τόπον μεταξὺ τῶν νέων Ποιητριῶν, ὡς μία τῶν Μουσῶν, ὥστε καὶ ὁ Ἀντίπατρος τὴν ὀνομάζει πρώτην Ποιήτριαν μεταξὺ τῶν γυναικῶν, ὡς ὁ Ὅμηρος μεταξὺ τῶν ἀνδρῶν. Σώζονται καὶ ταύτης μερικὰ ἀποσπάσματα, ἐκδοθέντα ἐν τοῖς ὑπὸ τοῦ Fulvii Ursini Carminib. IX. illust. fœminar. fragmentis p. 29-119. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ, τόμ. Α΄. σελ. 197.

Ἐπίκουρος, ὁ ἀρχηγὸς τῆς φιλοσοφικῆς αἱρέσεως τῶν Ἐπικουρίων, ἦν Ἀθηναῖος τὸ

γένος τὸν, δῆμον Γαργήττιος, ἐγεννήθη τῷ γ΄. ἔτει τῆς ψΖ΄. Ὀλ. ὁ πατήρ του ἐκαλεῖτο Νεοκλῆς, ὅς τις τὸν ἔφερεν ἀπὸ τὰς Ἀθήνας εἰς τὴν Σάμον, ἔνθα καὶ ἤρξατο τῷ ιδ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του νὰ σπουδαζῃ τὴν φιλοσοφίαν, τῷ δὲ ιη΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἐπανέστρεψεν εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ ἐκτὸς τῶν φιλοσοφικῶν μαθημάτων ὅσων ἤκουσεν ἐκεῖ, ἀνέγνωσε καὶ τὰ συγγράμματα ὅλων τῶν φιλοσόφων, ἐξ ὧν τὰ τοῦ Δημοκρίτου ἐπρόκρινε, καὶ ἐτίμησε μεγάλως, καὶ ἐδέχθη τούτου τὸ περὶ Κενοῦ καὶ τῶν Ἀτόμων δόγμα. Ἔπειτα περιῆλθε διαφόρους τόπους, καὶ ἤκουσε πολλοὺς πεπαιδευμένους ἄνδρας, ὡς τὸν Πλατωνικὸν Πάμφιλον, καὶ Πασιφάνην. Μ’ ὅλον τοῦτο δὲν προσεκολλήθη εἰς καμμίαν παλαιὰν αἵρεσιν, ἀλλ’ ἐξέταζε τὴν φύσιν μόνος του, καὶ ἐθεμελίωσε ἓν ἰδικόν του νέον σύστημα, καὶ διὰ τοῦτο ἔλεγεν ὅτι ἦτον Αὐτοδίδακτος. Ἐν τῷ λη΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἐπανῆλθε πάλιν εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ ἀγοράσας ἕνα κῆπον, ἐσύστησεν ἐκεῖ τὸ σχολεῖον του. Διδάσκων ὅτι τὸ ἄκρον ἀγαθὸν, ἢ ἡ Εὐδαιμονία συνίσταται εἰς τὴν ἡδονὴν, ἐννόει τὰς ἡδονὰς τῆς ψυχῆς, ὅ,που ὑποθέτουν τὴν σωφροσύνην. Κανένα ἄλ λ ο σ ύσ τ η μ α ἐπειδὴ οἱ ὀπαδοί του μετὰ ταῦτα ἔκαμαν μεγάλην κατάχρησιν τῆς διδασκαλίας του, καὶ ἀντὶ τ ἰς ῶν ἐν α ρ έτ ω ν ἡ δ ο τὰς ὑπερβολὰς τῆς ἀκράτου ζωῆς. Διὸ καὶ ὁ Κικέρων δικαίως περὶ τῶν φιλοσοφικῶν συστημάτων τὸ ἀνάπαλιν κρίνει, λέγων οὑτωσί. ut ceteri existimatur dicere melius quam facere. Sic ni (Epicurei) facere melius quam dicere. ὁ Ἐπίκουρος ἀπέθανε τῷ Β΄. ἔτει τῆς ΡΚΖ΄. Ὀλυμπιάδος.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψεν ὑπὲρ τὰ τριάκοντα βιβλία, ἐν οἷς ἀπεδείκνυε, ὅτι αὐτὸς ἐθεμελιώνετο εἰς ἐκεῖνα τὰ ὁποῖα αὐτὸς μόνος του ἐστοχάζετο καὶ ἐξέταζε, παρὰ εἰς τὰς μαρτυρίας τ ῶν ἄὅσα ῖνα λ λ ω Διογένης ν · ἐκ τ ο ύ τὁωΛαέρτιος ν δ ὲν μ ᾶ ς ἐφύλαξεν. σ ώ ζ ετ α ι ἄ λ λ ο , π α ρ ὰ ἐκ ε

[191]


Η Δ Δ Δ. ΠΟΣΙΔΙΠΠΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3674. πρὸ Χρ. 290.

Π

οσίδιππος, εἷς τῶν Κωμικῶν Ποιητῶν τῆς νέας Κωμῳδίας, ἦτον ἀπὸ τὴν Κασσάνδρειαν τ ῆς Μ α κ εδ ο ν ία μετὰ τὸν θανατον τοῦ Μενάνδρου, νὰ διδάσκῃ τὰς Κωμῳδίας του. ἐκ τῶν ὁποίων σώζονται μερικὰ λείψανα ἐκδεδομένα. In Sentent. vet. Comicor. Gr. Paris. 1553. εἰς 8. p. 83. In Hertelii Sentent. Comicor. p. 266. In H. Grotii Excerptis e Comic. Gr. p. 812. Καὶ μερικὰ Ἐπιγράμματα ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. β΄. σελ. 46.

Η Δ Δ Δ Ι. ΔΑΜΟΞΕΝΟΣ

Δ

αμόξενος ὁ Ἀθηναῖος, ὁ καὶ μαθητὴς τοῦ Ἐπικούρου, ἐστάθη περίφημος Κωμῳδοποιός. τούτου ὁ Ἀθηναῖος ἐφύλαξε μίαν μεγάλην περικοπὴν ἐκ τῶν Κωμῳδιῶν του, ἥτις εὑρίσκεται ἐκδεδομένη. Io Sentent. vet. Comic. Paeris. 1553. εἰς 8. 54. ... Hertelii p. 665. H. Grotii Excerp. e vet. Comic. p. 698.

Η Δ Δ Δ Ι Ι. ΕΥΚΛΕΙΔΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3677. πρὸ Χρ. 258.

Ε

ὐκλείδης, ὁ πατὴρ τῆς Γεωμετρίας, ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Βασιλέως Πτολεμαίου τοῦ Σωτῆρος υἱοῦ τοῦ Λάγου. Περὶ τῆς πατρίδος του δὲν ἔχομεν ἀκόμη οὐδεμίαν βεβαιότητα. τινὲς θέλουσιν ὅτι ἦτον Σικελὸς ἐκ τῆς Γέλης, ἀλλ’ οἰ κοινωτέρα γνώμη εἶναι, ὅτι ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν. τὸ δὲ βεβαιότερον, ὅτι αὐτὸς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ κατὰ πρῶτον μετὰ κλέους [192]


ἐσπούδαξε τὴν Γεωμετρίαν. ἐπειδὴ ἐξαιρέτως ἐκεῖ κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἤνθη ἡ σπουδὴ ταύτης τ ῆςδὲν Ἐ πεὑρίισ τ ή μ η ς , κ α ὶ δ ιὰ τ σκεται οὐδ’ ἕνας Γεωμέτρης, ὅστις δὲν ἐσπούδαξεν ἐκεῖ αὐτὴν τὴν ἐπιστήμην. οὗτος ὡς πρὸς τοὺς συμμαθητάς του δὲν ἦτον τόσον ἐπιμελὴς, ἀλλὰ μ’ ὅλον τοῦτο διὰ τὸ βαθὺ τῆς ἀγχινοίας του ὑπερέβη ὅλους αὐτούς.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν συγγραμάτων του μᾶς σώζεται ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, τὰ ὁποῖα θέλομεν

ἀναφέρη ὀνομαστί. μεταξὺ αὐτῶν τὰ γνωστότερα μᾶς εἶναι τὰ ἑπομενα. 1. Στοιχείων βιβ. ΙΕ΄. Εἰς ταῦτα τὰ βιβλία σώζονται δύο Ἑρμηνείαι, μία ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Πρόκλου, καὶ τὸ ἄλλη ὑπὸ τοῦ Θέωνος. αὕτη ἡ δευτέρα θεωρεῖται ἀπὸ τοὺς Κριτικοὺς, ὡς ἰδ ία τ ο ῦ Ε ὐ κ λ είδ ο υς · κ α ὶ ἡ ἀ π ό δ ειξ ις εἶν α ι ἐκ τ ῶ ν Ἀ ξ ιω μ ά τ ω ν , τ ὰ ὁ π ο ῖα ὁ Θ έω ν ἐπ ιθεώ ρησε, καὶ ἐξέδωκεν, καὶ μόνον εἰς πολλὰ ὀλίγους τόπους ἐπρόσθεσε μερικὰς παρενθέσεις καὶ ἐξηγήσεις. Τὸ ΙΔ΄. καὶ ΙΕ΄. βιβλίον ἀποδίδονται εἰς Ὑψικλῆν τὸν Ἀλεξανδρέα, διὰ ἰσχυρῶν μαρτυριῶν καὶ ἀποδείξεων, αἵ τινες προκύπτουσι ἐκ τοῦ προλόγου τοῦ ΙΔ΄. βιβλίου. 2. Διδόμενα. μὲ ἓν προίμιον τοῦ Φιλοσόφου Μαρίνου τοῦ ἐκ Νεαπόλεως. α΄.) Εἰσαγωγὴ ἁρμονική. 3. β΄.) Κατατομὴ Κανόνος. Εἶναι εἰσέτι ἀμφισβητήσιμον, ἂν αὗται αἱ δύο πραγματείαι εἶναι τοῦ Εὐκλείδους. τοὐλαχίστον ἡ δευτέρα εἶναι νόθος. ἐπειδὴ καὶ αὕτη, ἔπειτα ἀπὸ πολλοὺς χρόνους μετ’ αὐτὸν ἐφανερώθη, καὶ σχεδὸν ἕως τὸν καιρὸν τοῦ Πτολεμαίου δὲν ἐφάνη κανένα ἴχνος αὐτῆς εἰς οὐδένα τῶν παλαιῶν Συγγραφέων. 4. Φαινόμενα. α΄.) Ὀπτικὰ Στοιχεῖα. 5 β΄.) Κατοπτρικά. Ἀμφότερα ταῦτα, ἀπὸ τὸν Σαυίλιον, καὶ Γρηγόριον, δὲν ἐκράτησαν ἀξίως τὸ τοῦ Εὐκλείδου ὄνομα. Καὶ μερικὰ Λείψανα.

Ἐκδόσεις. Εὐκλείδου Στοιχείων βιβλ. ΙΕ΄. τῶν τοῦ Θέωνος συνουσιῶν. Εἰς τὸ αὐτοῦ τὸ πρῶτον, ἐξηγημάτων Πρόκλου, βιβ. Δ΄. ἐξεδόθησαν ἐν Βασιλέᾳ τὸ πρῶτον ὑπὸ Σίμωνος τοῦ Γρυναίου, παρὰ Ἰωάννῃ Ἑρβαγίῳ. τῷ 1533. εἰς φύλ. Ἔτι, ἐν Ἀργεντοράτῳ Ἑλληνο-Λατινιστὶ, μετὰ καὶ τῶν Ἕρωνος Ἀλεξανδρέως τῷ 1571. εἰς 8. Ἔτι, Εὐκλείδου τὰ σωζόμενα, ἐν Ὀξωνίᾳ ὑπὸ τοῦ Δαβὶδ Γρηγορίου, τῷ 1703. εἰς φύλ. e Theatro Sheldoniano. Εἰς ταύτην τὴν ἔκδοσιν μεταχειρίσθη ὁ ἐκδότης πολλὰ καὶ ὀρθὰ χειρόγραφα, ἐπιστασίᾳ Ἰωάννου τοῦ Χουδσόν. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ μέχρι τοῦδε ἀρίστη. Ἔτι, Εὐκλείδου Στοιχείων βιβλ. ΙΓ΄. ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1620. εἰς φύλ. ὑπὸ Φεδερίκου Κομμανδίνου. Αὕτη ἡ ὡραία ἔκδοσις ἐπαινεῖται μεγάλως ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου. Ἔτι, Εὐκλείδου Στοιχείων Γεωμετρικῶν, βιβλ. ΙΓ΄. ἐν Ῥώμῃ τῷ 1594. εἰς φὺλ. in Typogr. Medicea. Εὐκλείδου Διδόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Λοτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1525. εἰς Δ΄. [193]


... Εἰσαγωγὴ ἁρμονικὴ, καὶ Κατατομὴ Κανόνος, ἐν Παρισίοις τῷ 1557. εἰς Δ΄. ὑπὸ J. Penam. παρὰ Ἀνδρέα Βέξελ. Wechel. Ἔτι τὸ αὐτὸ, ἐν Ἀμστελοδάμῳ μετὰ καὶ τῶν ἄλλων παλαιῶν Μουσικῶν. τῷ 1652. εἰς Δ΄. ὑπὸ Marc. Meibomii. ... Φαινόμενα, μετὰ τῶν Σφαιρικῶν τοῦ Δασύποδος ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1572. εἰς 8. ... Ὀπτικὰ, καὶ Κατοπτρικὰ, ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἰωάν. Πένα, τῷ 1557. εἰς Δ΄.

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΣΙΜΜΙΑΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3687. πρὸ Χρ. 297.

Σ

ιμμίας ὁ ἐκ τῆς Ῥόδου, νομίζεται ὑπὸ ἄλλους ὡς Σάμιος, ἀπὸ μίαν ἐσφαλμένην μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα. περὶ τῆς ἡλικίας του δὲν ἔχομεν κᾀμμίαν βεβαίαν εἴδησιν, τοῦτο μόνον ὅτι ἔζη εἰς τὴν ΡΚ΄. Ὀλυμπιάδ. εἶναι γνωστὸς ὡς Ποιητὴς, ἐκ τῶν ἐσχηματισμένων πολλῶν ποιημάτων ὧν συνέγραψε, ἐκ τῶν ὁποίων μᾶς σώζονται, δύο Πτέρυγες, δύω ὠὰ, δύο Πέλεκες, τέσσαρα τετράστιχα Ἐπιγράμματα, καὶ ἓν ἄλλο μὲ δεκατρεῖς στίχους, ἅτινα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα. Μετὰ τῶν τοῦ Θεοκρίτου, κ. τ. λ. ὑπὸ τοῦ Κομμελίου, 1603. εἰς 8. καὶ μετὰ τῶν ἄλλων ἐκδόσεων τούτου τοῦ Ποιητοῦ. Μετὰ τῶν τοῦ Ἡρώδου τοῦ Ἀττικοῦ, ἐν Παρισίοις τῷ 1619. εἰς Δ΄. Ἔτι ἐν τῷ τοῦ Θωμᾶ Κρενίου (Crenii) Μουσαίῳ φιλολογικῷ καὶ Ἱστορικῷ ἐν Λουγδόνῳ, 1700. εἰς 8. Ἔτι, ἐν τοῖς ὑπὸ τοῦ Rad. Wintertonii μικροῖς Ποιηταῖς τῶν Ἑλλήνων, ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1684. εἰς 8. σελ. 314-329. Ἔτι ἐν τοῖς ὑπὸ τοῦ Βρούνκ (Brunck) Ἀναλέκτοις, Τόμ. Α΄. σελ. 204. καὶ ἐν Β΄. σελ. 525.

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΕΑΣ. Ἔζη πρὸ Χριστοῦ 287.

ριστέας, ἢ Ἀρισταῖος, καλεῖται ὁ Συγγραφεὺς τῆς περὶ τῆς μεταφράσεως ὑπὸ τῶν ἑβ δ ο μ ή κ ο ν τ α τ ῆ ς θεία ς γ ρ α φ ῆ ς , Ἱ σ τ ο ρ ία ς · ο ὗ τ ο ς δ ια δ ίδ ει τ ὸ ν ἑα υ τ ό ν τ ο υ ὡ ς δ ο ῦ λ ο ν τ ο ῦ β α σιλέως Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, καὶ ὁ ὁποῖος ἐστάλθη ἀπὸ τὸν βασιλέα μετὰ τοῦ Ἀρχισωματοφύλακος Ἀνδρέου, πρὸς τὸν Ἀρχιερέα τῶν Ἰουδαίων Ἐλεάζαρον, διὰ νὰ ζητήσῃ τὰ βιβλία τῆς θείας γραφῆς, καὶ ἑβδομήκοντα δύο ἄνδρας πεπαιδευμένους, καὶ νὰ τὰ φέρῃ εἰς [194]


τὴν Αἴγυπτον, διὰ νὰ μεταθρασθῇ εἰς τὸ Ἑλληνικόν. Αὕτη ἡ Ἱστορία ἤρξατο κατὰ τὸν παρελθόντα αἰῶνα δι’ ἀκριβῶν ἐξετάσεων νὰ ἐκπίπτῃ τῆς ὑπολήψεως. Ὁ περίφημος Χοδὺ333 καὶ ὁ Δάλε 334 (Hody, & van Dale) τῶν ὁποίων τὴν γνώμην ἠκολούθησαν καὶ ἄλλοι μετὰ ταῦτα, ἀπέδειξαν ἰσχυρῶς, ὅτι ἡ διήγησις ταύτης τῆς Ἱστορίας, εἶναι ἕνας πεπλασμένος Ἰουδαϊκὸς μῦθος, καὶ ἂν θελήσωμεν νὰ τὸ ἐξετάσωμεν κατὰ τὴν γνώμην μας, παρατηροῦντες τοὺς μύθους καὶ τὰς ψευδεῖς διηγήσεις ἅ τινα εἰς αὐτὴν ἀναφέρονται, ἀπομακρύνομεν μεγάλως. Φθάνει μόνον νὰ εἰπῶμεν, ὅτι ἡ μὲν μετάφρασις τῆς θείας Γραφῆς ἔγινεν συνεργείᾳ τοῦ Πτολεμαίου. ὅτι δὲ, καὶ διὰ τὸν τοιοῦτον σκοπὸν ἐστάλθη ἀπὸ τὸν Πτολεμαῖον ἕνας Ἀριστέας, ἢ Ἀρισταῖος πρὸς τὸν Ἀρχιερέα τῶν Ἰουδαίων εἰς Ἱεροσόλυμα, καὶ ὅτι Δημήτριος ὁ Φαληρεὺς ἦτον τότε εἰς τὴν αὐλὴν τοῦ Πτολεμαίου, τοῦτα ὅλα μᾶς εἶναι γνωστὰ, καὶ μαρτυριμένα, μ’ ὅλον ὅτι καὶ αὐτὰ οἱ μῦθοι αὐτῆς τῆς Ἱστορίας πάσχουν νὰ τὰ σκεπάσωσιν. Περὶ δὲ τῆς ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ μεταφράσεως ταύτης τῆς Ἱστορίας, θέλομεν ὁμιλήσει εἰς ἄλλο μέρος, νῦν δὲ περὶ τῆς ἐκδόσεως αὐτῆς λέγομεν. Αὕτη ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1561. εἰς 8. ὑπὸ Σίμωνος Σιαρδίου, παρὰ Ἰωάννη Ὀπορίνῳ, ἔχουσα τίτλον Aristeæ de legis divinæ ex hebraica lingua in Græcam translatione, per septuaginta interpretes. Ἐτι ἐν Κολωνίᾳ τῷ 1691. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ Ἀρισταίου Ἱστορία τῶν Ἑβδομήκοντα δύο Ἑρμηνευτῶν, Ἑλλην. Λατ. e Theatro Sheld, 1692. εἰς 8. Καὶ παρὰ τῷ Χοδίῳ, καὶ Δάλε. σελ. 229.

Η Δ Δ Δ Π. ΑΝΤΙΓΟΝΟΣ. Ἤκμαζε Κ. Κ. 3700. πρὸ Χρ. 284.

Ἀντίγονος,

ἦτ ο ν ἀ π ὸ τ ὴ ν Κ λείας Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου. σώζεται τούτου ἕνα βιβλίον, τὸ ὁποῖον συνίσταται ἀπὸ μίαν σύναξιν διαφόρων ἰδιαιτέρων ἐπὶ τῶν ζώων παρατηρήσεων, καὶ ἄλλων φυσικῶν πραγμάτων, ἐπιγραφόμενον, Ἱστορικῶν παραδόξων συναγωγή. τοῦτο ἐξεδόθη τὸ πρῶτον. Ἐν Βασιλέᾳ, μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ἀντωνίου Λιβεράρεως, Ἑλληνο-Λατινιστὶ, τῷ 1568. εἰς 8. Ἔτι, Ἀντιγόνου Ἱστοριῶν παραδόξων συναγωή. ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1619. εἰς 4. μετὰ σημειωμάτων ὑπὸ τοῦ Ἰωάννου Μεουρσίου. αὕτη ἡ ἔκδοσις εἶναι ἐπιδιορθωμένη παρὰ ἡ πρώτη.

Humfred. Hodii de bibliorum textibus originalibus versionibus Græcis etc. lib. 1. pag. 89. Oxom. 1705. fol. 334 Ant. vau Dale diss. super Aristea de LXX. interpredibus. Amstel. 1705. 4. 333

[195]


Η Δ Δ Δ Π Ι. ΑΡΧΙΜΗΔΗΣ. Ἐγεν.

Κ. Κ. 3697 πρὸ Χρ. 287

ἀπέθ.

3772 212

Ἀρχιμήδης ὁ περίφημος τῶν παλαιῶν Μαθηματικῶν, πατρίδα εἶχε τὰς εἰς Σικελίαν

Συρακούσας. Περὶ τοῦ γένους του οἱ Κριτικοὶ δὲν συμφωνοῦσιν, οἱ μὲν τὸν θέλουσιν ὅτι ἦτον ἐκ ποταποῦ γένους, οἱ δὲ ἀποῤῥίπτουσι ταύτην τὴν γνώμην φέροντες εἰς μάρτυρα τὸν Πλούταρχον 335 ὅστις τὸν ὀνομάζει συγγενῆ τοῦ Βασιλέως Ἱέρωνος. ὁ Βοναννὶ336 ἀπέδειξε μὲν ὅτι ἦτον συγγενὴς τοῦ Ἱέρωνος, ἀλλὰ μ’ ὅλον τοῦτο ἡ ἀρχὴ τοῦ γένους του ἦτον ἐκ ποταπῶν, καὶ κατὰ τοῦτο ἡ μαρτυρία τοῦ Κικέρωνος, εἶναι κατὰ πολλὰ ἀβέβαιος 337 ἐπειδὴ οὗτος θεωρεῖ μόνον τὴν τάξιν τῶν παλαιῶν Γεωμετρῶν, ὁπόταν ὁμιλεῖ περὶ τοῦ Ἀρχιμήδου, humilem homunculum a pulvere & radio excitabo. καὶ κατὰ τοῦτο πολλὰ εὐκολώτερον ἠμποροῦσε νὰ εἰπῇ, ὅτι ὁ Ἀρχιμήδης διὰ παντὸς ἐκυλίετο εἰς τὸν Γεωμετρικὸν ἅμμον. Εἶναι φανερὸν, ὅτι αἱ χεῖρες τοῦ Ἀρχιμήδου, ποτὲ δὲν ἡσύχαζον ἀπὸ τὸ νὰ γράφουν καὶ νὰ σημειώνουν γεωμετρικὰ σχήματα, ὥστε καὶ εἰς τὸ ἴδιον Λουτρὸν ἐν ᾧ ἐλούετο, ἔκαμνε σχήματα διὰ τοῦ ἐλαίου εἰς τὸ σῶμα του. Οὗτος εἶχε διὰ διδάσκαλόν του, Κόνωνα τὸν Σάμιον, ἐπισκέφθη τὴν Αἴγυπτον ὅπου ἡ Ἀλεξάνδρεια ἐφημίζετο διὰ τὴν ἐπιστήμην ταύτην, καὶ ἔδωκεν ἐκεῖ διάφορα δείγματα τῆς μαθήσεώς του. Ἡ ἀρχαιότης δὲν ἔχει ἄλλον τοιοῦτον, ὅστις εἰς ὅλα τὰ εἴδη τῆς Μαθηματικῆς νὰ ἐστάθη τόσον ἔμπειρος, ἑνὶ λόγῳ, ὁ Ἀρχιμήδης ἐστολίσθη μὲ ὅλας τὰς βεβαιωτάτας ἐφευρέσεις, τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς εἶναι τόσον μέγας, ὥστε ἡμεῖς ἐδὼ δὲν ἐμποροῦμεν νὰ τὸν σημειώσωμεν. Τὴν μόνην ἐφεύρεσιν τὴν ὁποίαν ἀναφέρομεν ἐδῶ εἶναι ἐκείνη, τὴν ὁποίαν καὶ ὁ ἴδιος τὴν ἐκράτει ὡς ὡραιοτέραν, καὶ τὴν ὁποίαν ἐπρόσταξε μόνος του νὰ τὴν βάλλουν ἐπάνω εἰς τὸν τάφον του, εἶναι, ἡ Ἀναλογία τοῦ Κυλίνδρου πρὸς τὴν Σφαῖραν. Διὰ προτροπῆς τοῦ βασιλέως Ἱέρωνος ἐμεταχειρίσθη τὰ Ἀξιώματα τῆς Γεωμετρίας ἐπάνω εἰς τὰ σώματα, καὶ ἐφεῦρε διαφόρους Μηχανὰς, δι’ ὧν ἐδεφεντεύετο ἡ πατρίς του μὲ μεγάλον θαυμασμὸν, τῶν ἐχθρῶν, σχεδὸν τρεῖς χρόνους, ὅταν τὴν κατεπολέμουν οἱ Ῥωμαῖοι διὰ τοῦ Ἀρχιστρατήγου αὐτῶν Μαρκέλλου 338 τόσον ὥστε ὅλη ἡ τέχνη τῶν Μηχανικῶν Ρωμαίων, ἡ φρόνησις τοῦ ἀρχιστρατήγου, καὶ ἡ ἀνδρεία τῶν ἀνικήτων Ῥωμαϊκῶν στρατευμάτων, ἔπρεπε νὰ ὑποκλίνουν εἰς τὰς ἐφευρέσεις 339 τοῦ μόνου Ἀρχιμήδους. Ἡ φρόνησις τοῦ Μαρκελλίνου, ὁ ὁποῖος ἐγνώρισεν ὅτι ἄλλος τρόπος δὲν ἦτον, παρὰ νὰ μεταχειρισθῆ τὴν ἱλαρότητα διὰ νὰ κερδήσῃ τοὺς Συρακουσίους, ἐπόρθησε τέλος πάντων τὴν πόλιν. Ὁ νικητὴς εἶχε μεγάλον σέβας, πρὸς τὸν μέγιστόν του ἐναντίον, δι’ ὃ ἐμπόδισε τοὺς στρατιώτας του, νὰ μὴ βάλλουν χεῖρας ἐπ’ αὐτόν. Αὐτὸς ὅμως κατ’ ἐκείνας τὰς ὥρας καταγινόμενος εἰς τὸ νὰ ἐφεύρῃ ἄλλας νέας πολεμικὰς μηχανὰς, ἦτον τόσον βυθισμένος εἰς τοὺς στοχασμοὺς, ὥστε μήτε ἤκουσε τὸν θόρυβον τῆς εἰς τὴν πόλιν εἰσελεύσεως τῶν ἐχθρῶν, παρὰ ὅταν αἰφνιδίως εἶδε νὰ ἔμβῃ ἕνας Στρατιώτης Ῥωμαῖος εἰς αὐτόν. Ὁ Ἀρχιμήδης τὸν παρεκάλει νὰ μὴ συγχύσῃ τὸν κύκλον του κα ὶ θέλ ει τ ῷ κ ά μ καὶ φαίνεται ὅτι ὁ Ἀρχιμήδης δὲν ἔλαβε καιρὸν νὰ εἰδοποιήσῃ εἰς τὸν στρατιώτην ποῖος ἦτον. Ὁ Ἀρχιστράτηγος Μαρκελλῖνος μαθὼν τοῦτο ἐδακρυσε πικρῶς, καὶ δὲν τὸν ἐχαροποίησαν τόσον αἱ δάφναι, καὶ οἱ στέφανοι τῆς νίκης, ὅσον μεγάλως τὸν ἐλύπησεν ὁ θάνατος τοῦ Ἀρχιμήδου. τοῦτο ἐγένετο τῷ 212. ἔτει πρὸ Χριστοῦ.

335

Εἰς Μάρκελλον Jac. Bonanni Syracusarum illustrat. lib. 2. c. 5. n. 10. en in Thesaur. Sicil. Vol. XI. 337 Tusc. 5. 23. S. 64. 338 Ὁ Κικέρων ἐὰν ἐν Σικελέᾳ ἐζήτει τοῦτον τὸν τάφον μεταξὺ τῶν ἀκανθῶν καὶ βάτων. 339 Ὁ καυστικός του Καθρέπτης, δι’ οὗ ἔκαυσε τὸν στόλον τοῦ Μαρκελλίνου, ἐνομίζετο ὡς μυθῶδες τι ἀπὸ τοὺς παλαιοτέρους, ἀλλ’ ἡ πεῖρα ἤδη τοῦ κυρίου Βουφφὼν, ἀπέδειξε τὴν τούτου ἀλήθειαν. ὅρα Memoir del’ acad. des Scienes de Paris ... cf. Heilbronner Histoc. Mathereos. p. 262. 336

[196]


Συγγράμματα. «Ἐπιπέδων Ἰσοῤῥοπίων, ἢ Κέντρα βάρων ἐπιπέδων. «Τετραγωνισμὸς παραβολῆς. «Περὶ Σφαίρας καὶ Κυλίνδρου βιβλ. δύο. «Κύκλου μέτρησις. «Περὶ Ἑλικῶν. «Περὶ Κωνικῶν καὶ Σφαιροειδῶν. «Ψαμμίτης. «Ἀποσπασμάτια Μηχανικά.

Ἐκδόσεις.

Ἀρχιμήδου Συρακουσίου τὰ σωζόμενα, ἅπαντα. μετὰ τοῦ Εὐτοκίου Ἀσκαλωνίτου ὑπομνήματος, ἐξ εδ ό θη σ α ν τεἰς -Λατινιστὶ, ὸ πφύλ. ρ ῶ τ ο ν ἐν Β α σ ιλ έᾳ τ ῷ 1 5 4 4 Ἔτι, ἐν Βενετίᾳ τῷ 1558. εἰς φύλ. παρὰ Παύλῳ Μανουτίῳ. Ἔτι ἐν Παρισίοις, τῷ 1615. εἰς φύλ. μετὰ διαφόρων σημειώσεων ὑπὸ τοῦ Δαβὶδ Ῥιβάλδου. Οὗτος ὁ ἐκδότης ἐπιδιορθώσατο τινα, ἀλλ’ ὄχι εὐτυχῶς καθ’ ὅλα. Τὸ τοῦ Εὐτοπίου ὑπόμνημα δὲν περιέχεται εἰς ταύτην. Εἰς τὴν ἀρχὴν εὑρίσκεται ὁ βίος τοῦ Συγγραφέως, καὶ μία ἀπολογία εἰς τοὺς Μαθηματικοὺς, εἰς δὲ τὸ τέλος περικοπαί τινες ἄλλων Συγγραφέων περὶ τῶν τοῦ Ἀρχιμήδους Ἐφευρέσεων. Ἔτι ἐν Λόνδρᾳ, μετὰ τῶν τοῦ Ἀπολλωνίου Κωνικῶν, καὶ Θεοδοσίου σφαιρικῶν, τῷ 1684 - 75. ὑπὸ τοῦ Βάῤῥοβ. G. Barrow. Ἔτι, Ἀρχιμήδους τὰ σωζόμενα ἅπαντα, μετὰ τῶν Εὐτοκίου Ἀσκαλωνίτου ὑπομνημάτων, Archimedis quæ sypersunt omnia ... Ex rec. Jos. Torelli Acc. var. lect. ex codd. Medic. et Paris Græ. Lat. Oxon. Ciarendon. 1791. in fol. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΛΥΚΟΦΡΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3700. πρὸ Χρ. 284.

Λυκόφρων ὁ ἀπὸ τῆς Χαλκίδος τῆς Εὐβοίας, ἦτιν υἱὸς τοῦ Σοκλέους, ὁ δὲ Ἱστορικὸς

Λύκος Ρηγῖνος, τὸν ἀνεδέχθη ὡς υἱόν του. οὗτος ἦτον Γραμματικὸς, καὶ εἷς τῶν Τραγικῶν Ποιητῶν, οἵ τινες ἕνεκεν τοῦ ἀριθμοῦ αὐτῶν Πλειὰς ὠνομάζοντο. ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τῆς βασιλείας Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, τοῦ ὁποίου ἀπήλαυσε καὶ τὴν εὔνοιαν, δι’ ἑνὸς ἀναγράμματος τὸ ὁποῖον ἔκαμε πρὸς τὸ αὐτοῦ, καὶ τὸ τῆς γυναικὸς τὸ ὄνομα, εἰς τοῦ ὁποίου τὴν τέχνην περισότερον εὐδοκήμησε, παρὰ εἰς τὴν Ποιητικήν.

Συγγράμματα.

[197]


κ τῶν Συγγραμάτων σώζεται μία μόνη Τραγωδία, Κασσάνδρα, ἢ Ἀλεξάνδρα επιγραφομένη, ἐν ᾗ χρησμολογεῖ ἡ Κασσάνδρα διὰ στίχων Ἰαμβικῶν, περὶ τοῦ ἀφανισμοῦ τῆς Τρῳάδος. τὸ Σύγγραμμα τοῦτο εἶναι πλῆρες Μυθολογιῶν, ἀλλ’ ἐν τ’ αὐτῷ καὶ τόσον σκοτεινὸν, ὥστε εἰς ὅλου τοὺς Γραμματικοὺς ἐστάθη τὸ δυσκολώτατον διὰ νὰ τὸ ἐξηγήσουν. δι’ ὃ καὶ ὁ Συγγραφεὺς παρομοιάζεται μὲ τὸ σκοτεινὸν ἄστρον τῆς Πλειάδος.

Ἐκδόσεις.

Λυκόφρονος Ἀλεξάνδρα, μετὰ τῶν τοῦ Πινδάρου, Καλλιμάχου, καὶ Διονυσίου, ἐξεδόθη

ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1513. εἰς 8. Ἔτι, μετὰ τῶν σχολίων Ἰσαὰκ τοῦ Τζέτζου, ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1546. εἰς φύλ. Ἔτι αὐτόθι τῷ 1558. εἰς 8. Ἔτι, αὐτόθι τῷ 1566. εἰς 4. Ἔτι, ἐν Λουγδόνῳ ὑπὸ τοῦ Μεουρσίου, τῷ 1599. εἰς 8. Ἔτι, τῷ 1601. εἰς 4. μετὰ καὶ τῶν τοῦ Ἀνακρέοντος. Ἔτι, ἐν Ὀξωνίᾳ e Theatro Sheld. τῷ 1697. εἰς φύλ. ὑπὸ Ἰωάννου Ποτερίου, καὶ τῷ 1702. πάλιν ἡ αὐτὴ ἔκδοσις αὐτόθι. καὶ αὕται εἶναι αἱ ἄρισται. ὁ Ποτέριος ἦτον Ἑλληνιστὴς κριτικώτατος, καὶ κατέβαλε μεγάλους κόπους διὰ τὴν ἐπιδιόρθωσιν τοῦ τε κειμένου καὶ τῶν σχολίων. ἡ δευτέρα ὅμως ἡ ὑπὸ τοῦ Γραιβίου (Grævii) προτιμητέα, διότι εἰς διακόσια μέρη εἶναι ἐπιδιορθωμένη, καὶ πεπλουτισμένη μετὰ καί τινων σημειώσεων, καὶ τοῦ Πίνακος.

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΡΑΤΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3705. πρὸ Χρ. 278.

Ἄρατος εἶχε πατρίδα τὴν περίφημον πόλιν Σόλιν ἐν Σικελίᾳ, τὴν μετὰ ταῦτα Πομπηϊούπολιν ὀνομασθεῖσαν, καὶ ὄχι τὴν Ταρσὸν, ὥς τινες ὑπέλαβον. ὁ πατήρ του ἐκαλεῖτο Ἀθηνόδωρος, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Λητοφίλα. Μεταξὺ τῶν διδασκάλων του, ὁ εἷς ἐκαλεῖτο Περσεὺς, ἐκ τῆς Αἱρέσεως τῶν Στωϊκῶν, τὸν ὁποῖον ὁ Ἄρατος ἐσυντρόφευσεν ὅταν ἐκ τῆς Σικελίας ἀπῆλθεν εἰς Μακεδονίαν πρὸς τὸν Βασιλέα Ἀντίγονον, καὶ αὕτη ἡ ὁδοιπορία ἐπροξένησεν εἰς τὸν Ἄρατον τὴν εὐτυχίαν. ἐπειδὴ ἀπολαύσας τὴν εὔνοιαν τοῦ Ἀντιγόνου. ἔζησεν ἐκεῖ τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του, ἀπέθανε δὲ πρὸ τοῦ Ἀντιγόνου.

Συγγράμματα.

Δ

ιὰ προτροπῆς τούτου τοῦ βασιλέως, συνέγραψεν ὁ Ἄρατος ἓν Ἀστρονομικὸν ποίημα. αὐτὸς μὲν δὲν ἦτον Ἀστρονόμος, ἐμεταχειρίσθη δὲ τὰ συγγράμματα τοῦ Κνιδίου Εὐδόξου, τὰ ὁποῖα ἀπὸ τὸ πεζὸν, τὰ ἔφερεν εἰς τὸ Ποιητικόν. τοῦτο διαιρεῖται εἰς δύο τμήματα, τὸ μὲν πρῶτον Φαινόμενα, ἐπιγράφεται. τὸ δὲ δεύτερον Διοσημεῖα, ὅ ἐστι, Προγνωστικά. [198]


Ἐκδόσεις.

Ἡ πρώτη ἐγένετο ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1499. εἰς φύλ. Ἡ δευτέρα, ἐν Παρισίοις τῷ 1540. εἰς 4. Ἀράτου Φαινόμενα, καὶ Διοσημεῖα, Θέωνος σχόλια. Λεοντίου Μηχανικοῦ περὶ Ἀρατείας σφαίρας, ἐν Παρισίοις, τῷ 1559. εἰς 4. ὑπὸ Γουλ. Μορελίου. Ἔτι ὑπὸ Στεφάνου τοῦ Ἑῤῥίκου μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν Ποιητῶν, τῷ 1566. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1672. εἰς 8. Ἀράτου Φαιν. ... Θέωνος σχόλια, Ἐρατοσθένους Καταστερισμοὶ, κ.λ.π. Ἔτι ἐν Λειψίᾳ τῷ 1793. εἰς 8. μετὰ τῶν τοῦ Θέωνος σχολίων, καὶ Λεοντίου Μηχανικοῦ, μετὰ ἀκριβῶν σημειώσεων καὶ διαφόρων ἀναγνώσεων, Ἑλλ. Λατ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΘΕΟΚΡΙΤΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3715. πρὸ Χρ. 269.

Ὁ Θεόκριτος, κατὰ τὴν ἰδίαν του μαρτυρίαν

ἐγεννήθη εἰς τὰς Συρακούσας, ὁ πατήρ του ἦτον ἀπὸ τοὺς κοινούς ἀνθρώπους, καὶ ἐκαλεῖτο Πρωταγόρας, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ Φιλίνα. Αὐτὸς ἐκαλεῖτο ἔτι καὶ Σιμιχίδης, διὰ τὴν πλατεῖαν ῥῖνα ἣν εἶχε. ὁ Θεόκριτος ἔζη εἰς τὸν καιρὸν Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, καὶ Ἱέρωνος τοῦ β΄. βασιλέως τῶν Συρακουσίων, πρὸς τ ὸν ὁ π ο ῖο ν ἔκ α μερικοὶ θέλουσιν, ὅτι διὰ προσταγῆς τοῦ Ἱέρωνος, ἔλαβε τὸν δι’ ἀγχόνης θάνατον, ἀλλ’ ἡ γνώμη αὕτη δὲν ἔχει κᾀμμίαν βεβαίαν ἀπόδειξιν, ὁ δὲ Βοναννὶ341. βεβαιοῖ, ὅτι ὄχι διὰ προσταγῆς τοῦ Ἱέρωννος, ἀλλ’ ἄλλοις τις τὸν ἐφαρμάκωσε, καὶ ἐπιφέρει μαρτυρίαν ἕνα Ποίημα τοῦ Μόσχου, εἰς τὸ ὁποῖον ψάλλει τὸν θάνατον τοῦ Βίωνος, ὑποθέττων τὸν Βίωνα Θεόκριτον, ἀλλὰ καὶ αὕτη ἡ γνώμη ἐπιδέχεται ἀναίρεσιν. 340

Συγγράμματα.

Θεόκριτος εὐδοκίμησεν εἰς τὸ εἶδος τῶν Βουκωλικῶν ποιημάτων τὰ ὁποῖα αὐτὸς πρῶτος τὰ ἔφερεν εἰς ἐντέλειαν. αὐτὰ λοιπὸν τὰ Βουκωλικὰ, καὶ ἄλλα τινα ποιήματα, φέρονται ὑπὸ ἓν γενικὸν ὄνομα, Εἰδύλλια, τριάκοντα τὸν ἀριθμόν· ἀμφιβάλλουσι αὐτὰ εἶναι τοῦ Θεοκρίτου, ἐπειδὴ καὶ εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους τινα ἐξ αὐτῶν ἐφέροντο ὑπὸ τῷ ὀνόματι τοῦ Μόσχου. ἐκτὸς τούτων, ἔχει ὁ Θεόκριτος, καὶ ἓν ἐσχηματισμένον Ποίημα, τοῦ ὁποίου τὸ μέτρον τῶν συλλαβῶν εἰς κάθε στίχον ἐλαττοῦται, ὥστε παραστήνῃ τὴν Σύριγκα τοῦ Πανός. Εἰς τὰς ἐκδόσεις τοῦ Θεοκρίτου, εὑρίσκεται καὶ ἄλλα τοιαῦτα, ἀλλ’ οἱ Κριτικοὶ τὰ ἀποδίδουσιν εἰς ἄλλους. Σώζονται ἔτι αὐτοῦ καὶ Ἐπιγράμματα. ΚΑ΄.

340 341

XI.

Ἐπιγρ. 14. Jac. Benanni delle antiche Sirecuse, sive Stracusis antiguis. Lib. 2. c. 1. er in Thesauro Siciliæ. Tom.

[199]


Ἐκδόσεις.

Ἡ πρώτη τῶν τοῦ Θεοκρίτου ἐγένετο ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1495. εἰς φύλ. ἀτελὴς μέν τοι. Θεοκρίτου Εἰδύλλια ἓξ καὶ τριάκοντα. τοῦ αὐτοῦ Ἐπιγράμματα ἐννέα καί δεκα, τοῦ αὐτοῦ, Πέλεκυς, καὶ Πτερύγιον. Σχόλια τὰ εἰς αὐτὰ εὑρισκόμενα, ἐκ διαφόρων ἀντιγράφων εἰς ἓν συλλεχθέντα. Πόνῳ καὶ δεξιότητι Ζαχαρίου Καλλιέργου τοῦ Κρητός. 1516. εἰς 8. Εἰς ταύτην τὴν ἔκδοσιν, ὁ ἐκδότης ἔκαμε πολλὰς ἐπιδιορθώσεις. μεταξὺ τῶν Εἰδυλλίων, πέντε εἶναι τοῦ Μόσχου, καὶ τοῦ Σιμμίου τὰ ἐσχηματισμένα ἐπιγράμματα. Ἔτι, μετὰ τῶν ἄλλων Ποιητῶν ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1566. Ἔτι, μετὰ τῶν τοῦ Μόσχου, Βίωνος, καὶ Σιμμίου, μετὰ τῶν σχολίων καὶ Πινάκων, ἐξεδόθησαν ἐν Κομμελινίῳ (Heidelberg) τῷ 1604. εἰς 4. μετὰ σημειώσεων Ἰσαὰκ Κασαουβώνου, καὶ Ἰωσὴφ Σκαλιγέρου καὶ Δανιὴλ Ἐϊνσίου. (ἀρίστη) Ἔτι, ἰδίως αὐτόθι ἐξεδόθησαν τῷ 1598. εἰς 8. (ἀρίστη). Ἔτι Θεοκρίτου τὰ σωζόμενα. ἐν Ὀξωνίᾳ, e Teatr. Sceld. τῷ 1699. εἰς 8. ὑπὸ τοῦ Ῥὶχ Βές. (ἀρίστη) Ἔτι, Θεοκρίτου τοῦ Συρακουσίου Εἰδύλλια καὶ Ἐπιγράμματα τὰ σωζόμενα, μετὰ σχολίων, Teocriti Syracus. quæ supersunt. ὑπὸ Ἰω. Τουπίου, Jo. Toupii. Ἑλλην. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. 1770. Oxon. Clarendum. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Ἔτι, ἐν αὕτη ἐν Λειψίᾳ, εἰς τόμους δύο, εἰς 8. τῷ ὑπὸ τοῦ Ῥεϊσκίου, (ἀρίστη) Ἔτι ἐν Παρισίοις Ἑλληνο-Γαλλιστὶ, ὑπὸ τοῦ Γάλλη, τῷ 1798. εἰς τόμους δύο εἰς 4. (ἀρίστη).

Η Δ Δ Δ Δ. ΒΗΡΩΣΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3716. πρὸ Χρ. 268.

Β

ηρωσὸς ὁ παλαιότατος Συγγραφεὺς τῆς Χαλδαϊκῆς ἀρχαιότητος, καὶ χρονολογίας, 342 ἐγεννήθη εἰς τὴν Χαλδαίαν, εἰς τὸν καιρὸν Ἀλεξάνδρου τοῦ μεγάλου, ἐχρημάτισε δὲ Ἱερεὺς τοῦ Βήλου ἐν Βαβυλῶνι.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε τὴν Ἱστορίαν τῶν Χαλδαίων, καὶ Βαβυλωνίων, λαβὼν τὰς πηγὰς

ἀπὸ τὰ παλαιότατα βιβλία τὰ ὁποῖα ἐφυλάττοντο εἰς τὸν Ναὸν τοῦ Βήλου, ἥτις καὶ φθάνει ἕως εἰς τὸν καιρὸν Ἀντιόχου τοῦ σωτῆρος, τρίτου βασιλέως μετὰ τὸν Ἀλέξανδρον, περὶ τὸ 268. ἔτος πρὸ Χριστοῦ. Ἡ Ἱστορία τούτου συμφωνεῖ εἰς πολλὰ μέρη μὲ τὴν θείαν Γραφὴν, σώζονται μόνον μερικὰ ἀποσπάσματα συναγμένα ἐκ τῶν τοῦ Ἰωσήπου, καὶ Εὐσεβίου, καὶ ἄλλων. Ἐκτὸς τούτων τῶν γνησίων ἀποσπασματίων, φέρουσι τὸ ὄνομα αὐτοῦ ἔτι Ἀρχαιολογίας βιβλία, Ε΄. Λατινιστὶ, τὰ ὁποῖα εἶναι ὑποβολιμαῖα. 342

Βηρωσὸς δὲ ἔστιν ἀνὴρ ἱκανώτατος, καὶ τούτου τεκμήριον Ἰάβας περὶ Ἀσσυρίων γράφων παρὰ Βηρωσοῦ φησὶ μεμαθηκέναι τὴν Ἱστορίαν. Τατιανὸς Κεφ. 58.

[200]


«Ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν σημειωμάτων τοῦ Σκαλιγέρου, Berosi fragmenta genuina ex Josepho & Eusebio collecta (Græce) cum Notis Joh. Scaligeri. ad Calcem ejusd. operis de ementatione temporum. Ἔετι ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ἐν τῇ αὐτοῦ Ἑλληνικῇ Βιβλιοθήκῃ, Ἑλληνο-Λατινιστί. Τόμ. ΙΔ΄. σελ. 175-211.

Η Δ Δ Δ Δ Ι. ΚΛΕΑΝΘΗΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3720. πρὸ Χρ. 264.

Κ

λεάνθης, εἷς τῶν περιφήμων Στωϊκῶν Φιλοσόφων, ὁ και διάδοχος τοῦ ἀρχηγοῦ ταύτης τῆς Αἱρέσεως Ζήνωνος, πατρίδα εἶχε τὴν Ἆσσον εἰς τὴν Λυκίαν, ἐλθὼν δὲ εἰς τὰς Ἀθήνας ἤκουσε τὸν Ζήνωνα ἔτει δεκαεννέα καὶ ἀπέκτησε μεγάλην φήμην ἕνεκεν τῆς φιλοσοφίας καὶ φιλοπονίας του. ἐπειδὴ ὅταν ἦλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας δὲν εἶχε περισσότερον ἀπὸ τέσσαρας δραχμὰς, ὅθεν ἐβιάζετο διὰ νὰ δουλεύη τὴν νύκτα εἰς τοὺς κήπους, τὴν δὲ ἡμέραν νὰ σπουδάζῃ, δι’ ὃ καὶ Φρεάντλης ἐκλήθη. ὁπόταν δὲ ἐκαλέσθη εἰς τὸ δικαστήριον διὰ νὰ ἀποδώσῃ λόγον, πόθεν ἔχει τὸν τρόπον τοῦ ζῆν, ἔφερε τὸν κηπουρὸν εἰς μάρτυρα, παρὰ τῷ ὁποίῳ α ὐτ ὸ ς τ ὴ ν ννὰ ψήφησαν ύ κ ττῷ α ἤ δώσωσι ν τ λ η · θα δέκα υ μ ά σ αμιᾶς, ν τ ες ὡς δ ὲ ο ἱ Κ ρ ιτ α ὶ, ἐ λέγουσιν, τοιουτοτρόπως λοιπ ὸν ἐφ ιλ ο σ ό φ η σ βασιλεὺς τῆς Μακεδονίας τὸν ἐτιμοῦσε μεγάλως, καὶ συχνάκις τῷ ἔστελνε δῶρα. ἡ ἡλικία του σχεδὸν ἔφθασεν ἕως εἰς τὸν 99. χρόνον.

Συγγράμματα.

Συνέγραψε, καὶ οὗτος πολλὰ καὶ ἄξια βιβλία ὡς παρὰ τῷ Λαερτίῳ φαίνονται, ἐξ ὦν

δὲν μᾶς σώζεται ἄλλο, εἰμὴ ἕνας ὕμνος εἰς Δίαν, ὁ ὁποῖος ἐξεδόθη μετὰ τῶν ποιημάτων τῶν Θ΄. γυναικῶν, τῷ 1568. Ἔτι μετὰ τοῦ ὕμνου, καὶ ἄλλων ἀποσπασμάτων ἐν Poesi Philosophica Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, σελ. 49. καὶ 124. Ἔτι, ἐν τοῖς τοῦ Βρούνκ Ἀναλέκτοις, ἐν τῷ Γ΄. τόμῳ ἐν ταῖς Ἀναγνώσεσιν. σελ. 225.

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΜΑΝΕΘΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3724. πρὸ Χρ. 260.

[201]


Μ

ανέθων εἷς τῶν περιφήμων ἀνδρῶν, ἕνεκεν τῆς φιλοσοφίας του, ἐγεννήθη εἰς τὴν Σέβεννον, ἢ εἰς τὴν Διόσπολιν, καὶ ἐστάθη ἀρχιερεὺς εἰς τὴν Ἡλιούπολιν, ὅπου εἶχε τὴν ἐπιστασίαν τῶν ἁγίων εἰδήσεων. ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, ὀλίγους χρόνους ὕστερον ἀπὸ τὸν Βηρωσόν.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψεν ἓν Αἰγυπτιακὸν χρονικὸν εἰς τρία βιβλία, ἐξ ὧν μᾶς σώζονται μερικὰ λείψανα, τὰ ὁποῖα φέρουσι μεγάλην βοήθειαν εἰς τὴν Αἰγυπτιακὴν χρονολογίαν 343. Φέρεται ἔτι καὶ μία Λατινικὴ μετάφρασις ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου, de regibus Aegyptiarum, τὸ ὁποῖον εἶναι ὑποβολιμαῖον. Σώζεται ἔτι τούτου καὶ ἓν ἕτερον σύγγραμμα Ποιητικὸν περὶ τῆς δυνάμεως, καὶ ἐνεργείας τῶν Ἀστέρων, εἰς ἓξ Βιβλία, ἐπιγραφόμενον Ἀποτελεσματικά. τοῦτο τὸ ἐπρόσφερεν ὁ Συγγραφεὺς εἰς τὸν Βασιλέα Φιλάδελφον.

Ἐκδόσεις.

Μανέθωνος Αἰγυπτιακὰ, τὰ σωζόμενα λείψανα, ἐξεδόθησαν μετὰ σημειωμάτων, ἐπὶ

τοῦ Ἰωσὴφ Σκαλιγέρου, εἰς τὴν αὐτοῦ Χρονολογίαν. ..... Ἀποτελεσματικῶν, βιβλ. στ΄. ὑπὸ Ἰακώβου Γρονοβίου. ἐν Λουγδόνῳ, τῷ 1698. εἰς 4.

Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΑΡΧΟΣ. Ἤκμαζε Κ. Κ. 3724. πρὸ Χρ. 284.

Ἀρίσταρχος ὁ ἐκ τῆς Σάμου, εἷς τῶν περιφήμων Ἀστρονόμων, ἐστάθη ὁ πρῶτος ὅστις ἐδίδαξε τὴν κίνησιν τῆς γῆς, καὶ εἶπε κέντρον αὐτῆς καὶ ἀκίνητον τὸν ἥλιον, ἡ γνώμη αὕτη δὲν ἦτον ὅμως ἰδική του, αὐτὸς ἠκολούθησε τὸν Στωϊκὸν φιλόσοφον Κλεάνθην, τὸν διάδοχον τοῦ Ζήνωνος. 344 διὰ δὲ τὴν ἀθεότητά του, κατηγορήθη ἐπὶ κριτηρίου. οὗτος ἐφεῦρε καὶ μερικὰ ἡλιακὰ ὠρολόγια. 345

Συγγράμματα. 343 Ι. Jac. Kson. Chronological Antiquitier Vol. II. pag. 256. sqq. ὅστις τὰς δυναστείας τῶν Βασιλέων τῆς Αἰγύπτου κατὰ τὸν Μανέθωνα ἐξέθεσεν. 344 Τοῦτο τὸ σύστημα τὴν σήμερον δέχονται ὅλοι οἱ πεπαιδευμένοι τῆς Εὐρώπης. ἀντὶ ὅμως νὰ ἀκούηται τὸ Ἀρισταρχικὸν, ἢ τὸ Στωϊκὸν σύστημα, ἀκούεται Κοπερνικόν. Δυστυχὴς Ἑλλάς! εἰς ἐσὲ ἁρμόζει τὸ γνωμικὸν, «Δρυὸς πεσούσης πᾶς ἀνὴρ ξυλεύεται!». ἄλλοι ἔσπειρον, καὶ ἄλλοι θερίζουσι. Δικαίως ἡμεῖς πρέπει νὰ λέγωμεν τὸ σύστημα τοῦ Ἀριστάρχου, καὶ ὄχι τοῦ Κοπερνίκου. 345 Vitruv. lib. q. c. q.

[202]


κ τῶν Συγγραμμάτων του, μᾶς σώζεται μόνον ἕνα ἐπιγραφόμενον Περὶ Μεγεθῶν, καὶ Ἀποστημάτων. εἰς τὸ ὁποῖον αὐτός δέχεται, ὅτι ἡ σελήνη λαμβάνει τὸ φῶς της ἀπὸ τὸν

ἥλιον, καὶ ὅτι κινεῖται περὶ τὴν γῆν κέντρον ἔχουσα αὐτὴν, καὶ ἀποδεικνύει, ὅτι ἡ ἀπομάκρυνσις τοῦ ἡλίου ἀπὸ τῆς γῆς εἶναι μεγαλητέρα δεκαοκτάκις παρὰ ἡ τῆς σελήνης, καὶ μικροτέρα αὐτοῦ εἰκοσάκις. Φέρεται ἔτι καὶ ἓν ἄλλο σύγγραμμα ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου Περὶ Συστήματος Κόσμου, de mundi Systemate ἐπιγραφόμενον, τοῦτο εἶναι πεπλασμένον ὑπὸ τοῦ Αἰγιδίου Περσόνα Ῥοβερουβαλίου, καὶ ψευδῶς ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἀριστάρχου ἐξεδόθη τῷ 1644. εἰς 12.

Ἐκδόσεις.

ριστάρχου περὶ Μεγεθῶν, καὶ Ἀποστημάτων Ἡλίου καὶ Σελήνης, ἐξεδόθη μετὰ τὸ τοῦ Πάππου Ἀλεξανδρέως ἀποσπάσματος, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1688. εἰς 8. ἐν τῇ τοῦ Βαλλισίου Μαθηματικῇ, τόμ. Γ΄. σελ. 565. «Εἰς ταύτην τὴν Ἑλληνικὴν ἔκδοσιν ἐμεταχειρίσθη ὁ ἐκδότης ἓν χειρόγραφον τῆς Βατικάνας.

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΚΑΛΛΙΜΑΧΟΣ. Ἤκμαζε Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247.

Καλλίμαχος ὁ ἐκ Κυρήνης τῆς Λυβίας, εἶχε πατέρα τινα καλούμενον Βάττον κατὰ

τ ὸν Σ ο υ ΐδ α ν · ἂ ν ἢ εἰς τὸν βασιλέα καὶ θεμελιωτὴν τῆς Κυρήνης Βάττον. οὗτος κατ’ ἀρχὰς ἐδίδασκε κατὰ μέρος εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, εἰς ἓν μέρος αὐτῆς Ἐλευσίνη καλούμενον, ἔπειτα ἐπροσκαλέσθη ἀπὸ τὸν Πτολεμαῖον τὸν Φιλάδελφον εἰς τὸ Μουσεῖον τῆς Ἀλεξανδρείας, ὅ ἐστιν εἰς τὴν τῶν πεπαιδευμένων συνάθροισιν, τὸ ὁποῖον ἐγένετο δι’ ἐξόδων αὐτοῦ τοῦ Βασιλέως. ἐτιμᾶτο δὲ μεγάλως ὑπ’ αὐτοῦ τε, καὶ ὑπὸ τοῦ διαδόχου τοῦ Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου. Λέγουσιν ἔτι ὅτι ὁ Καλλίμαχος ὑπερασπίζετο μεγάλως τὴν ἐν Ἀλεξαδρείᾳ Βιβλιοθήκην, καὶ συνήργει διὰ τὴν αὔξησίν της. οὗτος ἐγέννησε καὶ ἕνα υἱὸν, τοῦ ἰδίου ὀνόματος, ὅστις ἦτον Ποιητὴς καθὼς καὶ ὁ πατήρ του. Μεταξὺ τῶν μαθητῶν του ἦτον καὶ ὁ γραμματικὸς Ἀριστοφάνης ὁ Βυζάντιος, καὶ Ἀπολλώνιος ὁ Ῥόδιος, ὅστις ἐφάνη ἀχάριστος πρὸς τὸν διδάσκαλόν του, καὶ διὰ τοῦτο ἐπαιδεύθη μὲ ἓν σατυρικὸν ποίημα. Ἴβις, ἐπιγραφόμενον. τὸ τοιοῦτον ἠκολούθησε καὶ ὁ Ὀβίδιος.

Συγγράμματα.

Καλλίμαχος ἦτον πεπαιδευμένος εἰς ὅλα τὰ εἴδη τῆς μαθήσεως, ἐξαιρέτως δὲ ἐστάθη εἷς τῶν περιφήμων Ποιητῶν. κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα, συνέγραψεν ὑπὲρ τὰ [203]


ὀκτακόσια βιβλία, ἐξ ὧν τὰ περισσότερα ἦτον μικρὰ, ἐπειδὴ ὁ ἴδιος ἐσυνήθιζε νὰ λέγῃ. Μέγα βιβλίον ἴσον εἶναι τῷ μεγάλῳ κακῷ346. Ἐκ τούτου λοιπὸν τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ, σώζονται εἰς

ἡμᾶς τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ἐπιγράμματα ἑξήκοντα τρία τὸν ἀριθμόν. Β΄. Υμνοι εἰς ἐλεγείους στίχους ὁ α΄. εἰς Δίαν. Β΄. εἰς Ἀπόλλωνα, γ΄. εἰς Ἄρτεμιν, δ΄. εἰς Δῆλον, ε΄. εἰς λουτρὰ τῆς Παλλάδος, στ΄. εἰς Δήμητραν. Γ΄. Τὸ ποίημα εἰς τὴν κόμην τῆς Βερηνίκης συζύγου τοῦ βασιλέως Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου δὲν, σώζεται εἰμὴ μόνον ἡ τινικὴ μετάφρασις τοῦ Κατούλλου. Δ΄. Ἀποσπασμάτια, ἢ λείψανα.

Ἐκδόσεις.

Κ

αλλιμάχου Ὕμνοι, μετὰ τῶν σχολίων, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον Ἑλληνιστί. Αὕτη ἡ ἔκδοσις δὲν ἔχει σημειωμένον μήτε τὸν τόπον μήτε τὸ ἔτος τῆς ἐκδόσεώς της, φαίνεται ὅμως ἀπὸ ἕνα ἐπίγραμμα τοῦ Λασκάρεως, νὰ ἔγινεν ἀπὸ τὸν ἴδιον ἐν Φλωρεντίᾳ. Ἡ ἀρίστη ἔκδοσις τῶν σωζομένων τοῦ Καλλιμάχου μετὰ τῶν σχολίων καὶ ἄλλων διαφόρων σημειωμάτων καὶ ἀναγνώσεων, ἐγένετο, ὑπὸ τοῦ Ἐζεκιὴλ Σπανχεμίου καὶ Βεντλεΐου (Ezechielis Spanhemii et Bentleii) τῷ 1697. εἰς 8. ἐν Υὐλτραίκτῳ, Ultraiecti, καὶ ἡ κατ’ αὐτὴν μετέπειτα ἐν Λουγδόνῳ ὑπὸ Ἰωάν. Αὐγούστ. Ἐρνήστη εἰς τόμ. 2. μετὰ εἰκόνων εἰς 8. τῷ 1761.

Η Δ Δ Δ Δ Π. ΜΕΛΑΜΠΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247.

Ὁ Μέλαμπος ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Βασιλέως Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, καὶ

φέρει τὸ ἴδιον ὄνομα ἑνὸς μεγάλου παλαιοῦ ἀνδρὸς, ὅστις ἦτον Ἰατρός. ὁ Μέλαμπος λοιπὸν περὶ οὗ τὸ παρὸν ἄρθρον, καλεῖται εἰς τὸν τίτλον τοῦ βιβλίου του Ἱερογραμματεὺς, οὗτος συνέγραψεν Μαντικὴν περὶ Παλμῶν, εἰς τὸ ἴδιον βιβλίον εὑρίσκεται καὶ ἓν ἕτερον σύγγραμμα ἑνὸς ἑτέρου Περὶ Ἐλαιῶν τοῦ σώματος. καὶ τὰ δύο ταῦτα πάντοτε ἐτυπώθησαν ὁμοῦ. Μελάμπου περὶ Παλμῶν, καὶ περὶ Ἐλαιῶν τοῦ σώματος, ἐτυπώθη ἐν Ῥώμῃ τῷ 1545. εἰς 4. μετὰ τῆς τοῦ Αἰλιανοῦ ποικοίλης Ἱστορίας. Ἔτι ὑπὸ τοῦ Φριδερίκου Σιλβουργίου, μετὰ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους ἐν Φραγκοφουρτίῳ τῷ 1587. εἰς 4. Ἔτι ἐν Παρισίοις ὑπὸ τοῦ Κλαυδ. Μαρτίνου Λωρενδιέ. de Laurendiere C. Hier. Cardani metoposeopia. τῷ 1658. εἰς φύλ.

346

Παρ’ Ἀθηναίῳ Δειπνόσοφ. βιβ. Γ΄.

[204]


Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΗΣ. Ἤνθη

Κ. Κ. 3709 πρὸ Χρ. 275

ἀπέθ.

3788. ἤ, 90 194. ἤ, 6

Ὁ Ἐρατοσθένης γνωστὸς ὡς Γραμματικὸς, Ποιητὴς, Φιλόσοφος, καὶ Γεωμέτρης. Πατρίς του εἶναι ἡ Κυρήνη, ἔνθα καὶ ἐγεννήθη τῷ α΄. ἔτει τῆς ΡΚστ΄. Ὀλυμπιάδ. οὗτος ἐγυμνάζετο εἰς τὰς ῥηθείσας ἐπιστήμας ἐκ νεότητός του, μὲ μεγάλην ἐπιμέλειαν, καὶ ἔφθασεν εἰς τόσην ἐντέλειαν, ὥστε ἀπὸ πολλοὺς μεγάλους ἐν παιδαίᾳ ἄνδρας, ὠνομάζεται Πλάτων ὁ δεύτερος,347 καὶ τὸ Βῆτα τῶν πεπαιδευμένων. ἐπειδὴ ἂν δὲν ἀνήκει αὐτῷ τὸ Ἄλφᾳ, τὸ Βῆτα πάντως, ὅ ἐστιν ἡ δευτέρα τάξις, καὶ ἂν ἡ μαρτυρία τοῦ Σουετονίου 348 εἶναι ἀξιόπιστος. ὁ Ἐρατοσθένης ἦτον ὁ πρῶτος ὅστις ἀπέκτησε τὸν τῖτλον τὸ νὰ ὀνομασθῇ Φιλόλογος. Ἡ φήμη τῆς παιδείας του ἔφθασε τέλος πάντων, καὶ εἰς τὴν Αἴγυπτον, ὥστε Πτολεμαῖος ὁ Γ΄. ὅ ἐστιν ὁ Σωτὴρ, τὸν ἐπροσκάλεσεν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, καὶ τῷ ἐνεχείρισε τὴν ἐπιστασίαν τῆς ἐκεῖ μεγάλης βιβλιοθήκης, ὅτε καὶ τὰς νέας ἀστρονομικάς του παρατηρήσεις περὶ τῆς καταμετρήσεως τῆς περιφερείας τῆς γηΐνης σφαῖρας ἔκαμε. φαίνεται ὅμως ὅτι αὐτὴν τὴν ἐπιστασίαν δὲν τὴν ἐκράτησε πολὺν καιρὸν, ἐπειδὴ καὶ Ἀπολλώνιος ὁ Ῥόδιος εὑρισκόμενος τότε ἐκεῖ τὴν διεδέχθη. Οὗτος ἔζησεν ἕως εἰς τὸν δέκατον, ἢ δωδέκατον χρόνον τῆς βασιλείας Πτολεμαίου τοῦ Ἐπιφανοῦς, εἰς τοῦ ὁποίου τοὺς χρόνους του ἐσυνέβη μίαν ἀδυναμία τῆς ὁράσεως. τοῦτο τὸ συμβεβηκὸς, τῷ ἐπροξένησε τόσην λύπην, ὥστε ἐπεθύμησε τὸν θάνατον, καὶ αὐτοθελήτως τῇ μερικῶν ἡμερῶν ἀσιτίᾳ, τὸν ἀπήλαυσε. Τοῦτο ἐγένετο τῷ πρώτῳ, ἢ τρίτῳ ἔτει τῆς ΡΜστ΄. Ὀλυμπιάδος.

Συγγράμματα.

Π

αρὰ τῷ Φαβρικίῳ εὑρίσκεται ὁ ἐντελὴς κατάλογος τῶν Συγγραρμμάτων του, ἐκ τῶν ὁποίων ἓν μόνον εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθῃ, Καταστερισμοὶ ἐπιγραφόμενον, ἤτοι ἡ τῶν ἀστερισμῶν μυθολογία. Ὁ Ἕϊλβροννερ Heilbronner μεταλλάττει τὸ βιβλίον τοῦτο μετὰ ἑνὸς ἑτέρου, εἰς Ἀράτου φαινόμενα, ἐπιγραφόμενον, τὸ ὁποῖον πότε μὲν τὸ ὄνομα τοῦ Ἐρατοσθένους, πότε δὲ τὸ τοῦ Ἱππάρχου, φέρει. πλὴν τοῦτο δὲν ἀνήκει μήτε εἰς τὸν ἕνα, μήτε εἰς τὸν ἄλλον, καὶ εἶναι γέννημα ἄλλου τινος νεωτέρου. Σώζονται ἔτι καὶ μερικὰ ἀποσπασμάτια.

Ἐκδόσεις. Ἐρατοσθένους Καταστερισμός. Ἐπιστολὴ πρὸς Πτολεμαῖον βασιλέα περὶ τοῦ Κύβου διπλασιασμοῦ. Μέτρον τῆς γῆς. Κύκλου, Κόσκινον. Κανόνος Πυθαγόρου κατατομή. Περὶ Νείλου, καὶ ἄλλα τινα. ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν τοῦ Ἀράτου, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1672. εἰς 8. ... Καταστερισμοὶ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Θωμᾶ τοῦ Γάλε εἰς τὸ ὑπ’ αὐτοῦ ἐπιγραφόμενον βιβλίον. Opuscula Mythologica, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1688. ἐν σελ. 97. «Ἐρατοσθένους, ἐν ἄλλῳ, Ἱππάρχου εἰς τὰ Ἁράτου Φαινόμενα, ἐξεδόθη ἐν Φλωρεντίᾳ ὑπὸ Πέτρου Βικτορίου, τῷ 1567. εἰς φύλ. ἐν σελ. 117. «Ἔτι ἐν Παρισίοις ὑπὸ Διονυσίου Πετανίου ἐν τῷ αὐτοῦ Οὐρανολογίῳ, τῷ 1630. εἰς φύλ. ἐν σελ. 256. 347 348

In omni quidem literarum Suptilitate et in hac (Geometria) utique practer caeteros Solers. De Grammat. C. 10.

[205]


... Γνωμικὰ, ἐξεδόθη ὑπὸ τοῦ Ῥαδ. Βιντερτονίου, Rad Wintertoni ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ἐλασσόνων Ποιητῶν, ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1684. εἰς 8. ἐν σελ. 471.

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΡΙΑΝΟΣ.

Ῥιανὸς ὁ περίφημος Γραμματικὸς, Ποιητὴς, καὶ Ἱστορικὸς

ἦτον ἀπὸ τὴν Βήνην τῆς Κρήτης, ἔζη εἰς τὸν αὐτὸν χρόνον μὲ τὸν Ἐρατοσθένη. σώζονται καὶ τούτου μερικὰ ἀποσπασμάτια, ἐκδοθέντα In Jac. Hertelii Sententiis vet. Poet. ... Rad. Wintertonii Poetis Græcis minoribus. σελ. 451. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. Τόμ. Α΄. σελ. 483. 349

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247.

Ἀπολλώνιος, ὁ ἀπὸ τὴν Πέργαν τῆς Παμφιλίας, ἤκουσε τὰ Μαθηματικὰ ἀπὸ τοὺς μαθητὰς τοῦ Εὐκλείδου εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, καὶ διέτριβε ποτὲ μὲν εἰς τὴν Πέργαν, ποτὲ δὲ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, εἰς τὸν καιρὸν Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου. Οὗτος συνέγραψεν ὀκτὼ βιβλία [Περὶ Κωνικῶν Τομῶν, ἐκ τῶν ὁποίων μέχρι τῆς ἀρχῆς τοῦ ΙΗ΄. αἰῶνος οὐδὲν ἐφάνη ἑλληνιστὶ ἐκδεδομένον, μ’ ὅλον ὅτι τὰ χειρόγραφα τῶν πρώτων τεσσάρων βιβλίων δὲν ἦτον σπάνια, καὶ αὐτὸ ἦτον γνωστὰ ὡς ἐκ τοῦ Λατινικοῦ μεταφρασμένα, τὰ δὲ ἄλλα τέσσαρα τὰ τελευταῖα δὲν εὑρέθησαν ἀκόμη Ἑλληνιστὶ, σώζονται μόνον τὸ Ε΄. ΣΤ΄. καὶ Ζ΄. εἰς τὸ Ἀραβικὸν ἐκδεδομένα, ἅτινα καὶ εἰς τὸ Λατινικὸν μετεφράσθησαν ὑπὸ τοῦ Ἁλλεΐου. τὸ δὲ τελευταῖον Ὄγδοον, εἶναι τελείως χαμένον. Ἡ μόνη ἐντελὴς ἔκδοσις τούτων εἶναι ἡ ἀκόλουθος. Ἀπολλωνίου Περγαίου Κωνικῶν βιβλία Η΄. Apollonii Pergaei Conicorum. καὶ Σερενίου Ἀντισσένσου, Κυλίνδρου καὶ Κώνου Τόμων, βιβλ. Β΄. μετὰ τῶν τοῦ Πάππου Ἀλεξανδρέως, καὶ Εὐτοκίου Ἀσκαλωνίτου Ἑρμηνείας, ἐκδοθέντα ὑπὸ Ἐδμούνδου Ἁλλεΐου Edmundi Halleii ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1710. e Theatro Sheldon εἰς φύλ.

349

Τοῦτον δὲ τῶν Μεσσηνίων πόλεμον Ῥιανὸς ἐν τοῖς Ἔπεσιν ἐποίησεν ὁ Βηναῖος. Παυσαν. Μεσσην. κεφ. στ΄.

[206]


Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3737. πρὸ Χρ. 247.

πολλώνιος ὁ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, ἢ ἐκ Ναυκράτης τῆς Αἰγύπτου υἱὸς τοῦ Σιλλέως, ἢ Ἰλλέως, ἐδίδαξεν ἀρκετὸν καιρὸν τὴν Ῥητορικὴν εἰς τὴν Ῥόδον, καὶ ἐπολιτογραφήθη ἐκεῖ, καὶ τιμῆς ἠξιώθη, δι’ ὃ καὶ ἀπέκτησε καὶ τὸ ἐπίθετον τὸ καλεῖσθαι Ῥόδιος. οὗτος ἐγένετο μαθητὴς Καλλιμάχου, ἔδειξεν ὅμως τόσην μεγάλην ἀχαριστίαν εἰς τὸν διδάσκαλόν του, ὥστε ὁ διδάσκαλός του τὸν ἐκδικήθη μὲ ἕνα Ποίημα, εἰς τὸ ὁποῖον τὸν ὀνομάζει μὲ τὸ ὄνομα ἑνὸς ἀλλὰ μετὰ τὸν θάν ταΑἰγυπτιακοῦ πτηνοῦ Ἴβισ καλουμένου· τεθῶσιν εἰς ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν τάφον. Ὁ Ἀπολλώνιος ὑποστρέψας ἐκ τῆς Ῥόδου εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ἀνεδέχθη μετὰ τὸν Ἐρατοσθένην τὴν ἐπιστασίαν τῆς ἐκεῖ βιβλιοθήκης ὑπὸ Πτολεμαίου τοῦ Εὐεργέτου.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψεν ἓν ἡρωϊκὸν Ποίημα εἰς τέσσαρα βιβλία, ἐπιγραφόμενον Ἀργοναυ-

τικὰ, ἤτοι ἡ ἀνάβασις τῶν Ἀργοναυτῶν ἀπὸ τὴν Ἰωλκὸν, πόλιν ποτὲ τῆς ἐν Θεσσαλίᾳ Μαγνησίας, εἰς τὴν Κολχίδα. Ὁ Ἀπολλώνιος συνέταξε τοῦτο τὸ Ποίημα εἰς τὴν νεότητά του ἐν τῇ πατρίδι αὐτοῦ δι’ ἐπίδειξιν. ἀποτυχὼν δὲ, καὶ ἐντραπεὶς ἀπῆλθεν εἰς Ῥόδον, ὅπου τὸ ἐπιδιόρθωσε, καὶ τὸ ἐκαλλώπισε. Μ’ ὅλον τοῦτο δὲν ἔμεινε πάλιν ἀκατηγόρητον ἀπὸ τοὺς Κριτικοὺς, διότι αὐτὸς μὲν ἐπρόσεξε μόνον νὰ τῷ δώσῃ μίαν καλὴν ὁμοιότητα, ἀλλ’ ὄχι καὶ ἐξαίρετον τινα ἄλλον καλλωπισμόν.

Ἐκδόσεις.

Ἀπολλωνίου Ῥοδίου Ἀργοναυτικὰ, μετὰ σχολίων ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Φλωρε-

ντίᾳ τῷ 1496. εἰς 4. Καὶ ἀκολούθως ἐξεδόθησαν ἐν διαφόροις Πόλεσιν μετὰ τῶν σχολίων, καὶ μή. Αἱ ἄρισται οὖν αὐτῶν εἰσιν, ἡ ὑπο Ἑῤῥίκου Στεφάνου ἐν Παρισίοις τῷ 1574. εἰς 4. καὶ ἡ ὑπὸ Ἱερεμίου Ὁελζλίνου (Holbzlino) ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1641. εἰς 8. καὶ ἡ ἐν Ὀξωνίᾳ εἰς 2. τόμ. εἰς 8. τῷ 1779. ἀπὸ τοῦ Σαυίου (Shawii) καὶ μετέπειτα ἡ κατ’ αὐτὴν ἐν Λειψίᾳ. Ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Ῥώμῃ τῷ 1791. Ἑλληνοϊταλιστὶ ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. ἄνευ σχολίων, μετὰ σημειώσεων δὲ, παρατηρήσεων, καὶ τοῦ Γεωγραφικοῦ Πίνακος.

Η Δ. ΕΡΩΝ. [207]


ρων ὁ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, ἐχρημάτισε μαθητὴς τοῦ περιφήμου Μηχανικοῦ Κτησιβίου, ὁ ὁποῖος ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τῶν Πτολεμαίων, Φιλαδέλφου, καὶ Εὐεργέτου. Ὁ Ἕρων ἐστάθη καὶ ὀπαδὸς τῆς φιλοσοφίας τοῦ Ἐπικούρου. Τούτου μᾶς σώζονται τὰ ἑξῆς Συγγράμματα. Α΄. Χωροβαλλίστρας κατασκευὴ καὶ συμμετρία. Β΄. Βελοποϊκὰ, ἢ Βελοποιητικά. Γ΄. Πνευματικά. Δ΄. Περὶ αὐτοματοποιητικῶν. βιβλ. Β΄.

Ἐκδόσεις.

Τὰ ἀνωτέρω σωζόμενα τούτου τοῦ Μαθηματικοῦ, ἐξεδόθησαν ἐν διαφόροις πόλεσιν

ἰδιαιτέρως. ὅλα ὅμως συναγμένα εἰς ἓν τεῦχος ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1693. μετὰ τῶν λοιπῶν παλαιῶν Μαθηματικῶν, εἰς φύλ. Ὁ τίτλος τούτου τοῦ Βιβλίου ἐπιγράφεται Μαθηματικοὶ Παλαιοί. Mathematici Veteres.

Η Δ Ι. ΒΙΤΩΝ. Ἤκμαζε Κ. Κ. 3757. πρὸ Χρ. 227.

Βίτων, εἷς τῶν παλαιῶν Μηχανικῶν, καὶ τοῦ ὁποίου τὴν πατρίδα δὲν γνωρίζομεν. Κατὰ τὴν γνώμην τοῦ Φαβρικίου ὅμως οὗτος συνέγραψε πρὸς τὸν βασιλέα Ἄτταλον τὸν Α΄. βασιλέα τῆς Περγάμου, ὁ ὁποῖος ἤκμαζεν ἀπὸ τὸ δ΄. ἔτος της ΡΛΔ΄. Ὀλυμπ. μέχρι τοῦ γ΄. τῆς ΡΜΕ΄. Κατασκευὰς πολεμικῶν Ὀργάνων καὶ Καταπελτικῶν, τὰ ὁποῖα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα μετὰ τῶν λοιπῶν μαθηματικῶν, Mathematici Veteres. ἐν Παρισίοις τῷ 1693. εἰς φύλ.

Η Δ Ι Ι. ΑΘΗΝΑΙΟΣ. Ἤνθη Κ. Κ. 3772. πρὸ Χρ. 212.

Ἀθήναιος ὁ Μηχανικὸς, οὐχ ὁ Δειπνοσοφιστὴς, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν Μ. Μαρκελλί[208]


νου τοῦ κατακτήσαντος τὰς Συρακούσας. Ἔγραψεν οὖν πρὸς αὐτὸν τὸν Μάρκελλον ἕνα βιβλίον Περὶ Μηχανημάτων, εἰς τὸ ὁποῖον περιγράφει τὰς ἰδίας του ἐφευρέσεις, καὶ ἄλλας τινας ἄλλων. Τούτου ἡ πατρὶς μᾶς εἶναι ἄγνωστος. τὸ Σύγγραμμα τοῦτο εὑρίσκεται ἐκδεδομένον μετὰ τῶν ἄλλων παλαιῶν Μαθηματικῶν, ὅρα Mathematici Veteres.

Η Δ Ι Ι Ι. ΒΙΩΝ. Ἤνθη Κ. Κ. 3707. πρὸ Χρ. 177.

Βίων, ὁ περίφημος τῶν Βουκολικῶν Ποιητὴς, ἐγεννήθη εἰς τὴν Σμύρνην, ἔζη εἰς τὸν

καιρὸν τοῦ Μόσχου, ὁ ὁποῖος ἐτίμησε τὸν θάνατόν του μὲ ἓν ἐπιτάφιον Ποίημα. Ἐκ τούτου λοιπὸν τοῦ Ποιήματος φαίνεται ὅτι ὁ Βίων ἀπέθανε φαρμακευομένος. τούτου σώζονται μερικὰ Ποιήματα, ἐκδεδομένα ἐν διαφόροις τόποις. αἱ ἀρίσται ἐκδόσεις εἰσιν. Μόσχου καὶ Βίωνος τὰ εὑρισκόμενα Εἰδύλλια Ἑλληνολατινιστὶ μετὰ σχολίων, καὶ σημειώσεων τοῦ Ἰωάννη Ἑσκίου, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1748. εἰς 8. Καὶ ἄνευ σχολίων, ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ. τόμ. Α΄. σελ. 383. καὶ εἰς μερικὰς ἐκδόσεις τῶν τοῦ Θεοκρίτου.

Η Δ Ι Ι Ι Ι. ΜΟΣΧΟΣ. Ἤνθη πρὸ Χρ. 177.

Μόσχος ὁ Ποιητὴς, ἦτον ἀπὸ τὰς Συρακούσας, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν Πτολεμαίου τοῦ Φιλομήτορος, ἤκουσε τὸν Γραμματικὸν Ἀρίσταρχον, ὅστις ἤνθη περὶ τὴν ΡΝ΄. Ὀλυμπ. σώζονται καὶ τούτου μερικὰ Εἰδύλλια τ ὰ ὁ π ο ῖα ο ἱ π α πεπαιδευμένοι Κριτικοὶ ὅμως τὰ ἐξεχώρισαν, καὶ εὑρίσκονται πάντοτε ἐκδεδομένα μετὰ τῶν τοῦ Βίωνος. Ὅρα περί τούτων ἀνωτέρω.

Η Δ Π. ΠΛΥΒΙΟΣ. Ἐγεννήθη πρὸ Χρ. 204. ἀπέθ. 122. [209]


Πολύβιος, τὸ παράδειγμα ἑνὸς ἐντελοῦς Ἱστορικοῦ, ἐγεννήθη εἰς τὴν Μεγαλόπολιν τῆς Ἀρκαδίας εἰς τὴν Πελοπόννησον, τῷ δ΄. ἔτει τῆς ΡΜΓ΄. Ὀλυμπιάδ. ὁ Πατήρ του ἐκαλεῖτο Λυκόρτας, ὅστις ἐλάμπρυνε διὰ τῆς φρονήσεώς του καὶ τὴν Δημοκρατίαν τῶν Ἀχαιῶν, καὶ ἐπεκατέστησε καὶ τὸν υἱόν του τοιοῦτον, οἷος ὁ πατήρ. Ὁ Πολύβιος ἔτι ἐσπούδασε καὶ τὰ Πολεμικὰ παρὰ τῷ περιφήμῳ Πολεμικῷ τῆς ἀρχαιότητος Φιλομένῳ. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν δύο σχολείων ἔφθασεν ὁ Πολύβιος νὰ ἀποκατασταθῇ καὶ ἐδιοικητὴς τῆς πατρίδος του, τὴν ὁποίαν μὲ μεγάλην τιμὴν ἐδιοίκησε, ἐκτελέσας καὶ μίαν πρεσβείαν πρὸς τὸν βασιλέα τῆς Αἰγύπτου Πτολεμαῖον τὸν Ἐπιφανῆ, περὶ τὴν ΡΜΘ΄. Ὀλυμπιάδ. Κατ’ αὐτὸν τὸν καιρὸν ἠκολούθησε μία διχόνοια μεταξὺ τῶν Ἀχαιῶν καὶ Ῥωμαίων, καὶ ὁ Πολύβιος μετὰ καὶ ἄλλων τινῶν ἔπεσεν εἰς ὑποψίαν ὅτι εἶναι ἐναντίος τῶν Ῥωμαϊκῶν ἐπικερδειῶν, δι’ ὃ καὶ ἐφέρθη μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν εἰς τὴν Ῥώμην. Αὕτη λοιπὸν ἡ ἐν Ῥώμῃ διατριβὴ αὐτοῦ τὸν ὠφέλησε μεγάλως διά τ ὴν Ἱ σ τ ο ρ ία ν τ τῆς Ῥώμης, καὶ μάλιστα μὲ τὸν Σκιπίωνα, τοῦ ὁποίου καὶ διδάσκαλος ἐχρημάτισε. ἡ μεγαλειότης τοῦ Σκιπίωνος, οὗ τὸ ἐπίθετον Ἀφρικανὸς, ἔλαβε ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον τὴν ἀρχήν της ἀπ ὸ τ ὰ ς δ ιδ α σ κ α λ ία ς τ ο ῦ Π ο λ υ β ίο υ· ἡ μ ετ ὰ τ ο ῦ Σ κ ιπ ίω ν ο ς σ υ ν α ν α σ τ ρ ο φ ὴ τ ο ῦ Ἱ σ τ ο ρ ικ ο ῦ μ α ς ἐξ ἐναντίας ἦτον μὲ μεγάλον ὄφελος, διότι, πόθεν ἐδύνατο ὁ Πολύβιος νὰ λάβῃ καλλιτέρας εἰδήσεις περὶ τῶν συμβεβηκότων ὅλου τοῦ διαστήματος τοῦ δευτέρου Πουνικοῦ πολέμου; ὄχι βέβαια ἀπ’ ἄλλον, παρὰ ἀπὸ τὴν Φαμιλίαν τοῦ Σκιπίωνος. ὁ Πολύβιος ἔπειτα ὑπῆγε μὲ τὸ Ῥωμαϊκὸν στράτευμα, ὢν ἀρχιστράτηγος Σκιπίων ὁ νέος, καὶ ἦτον παρὼν εἰς τὴν ἅλωσιν τῆς Καρθαγένης, ἥτις ἔπειτα τῷ ἔδωκεν αἰτίαν διὰ νὰ ἐξετάσῃ τὴν Ἀτλαντικὴν θάλασσαν. ἡ αὐτὴ τῷ ἐπροξένησε καὶ τὴν μεταχείρησιν τῶν βιβλίων τῶν τιμημάτων (Censualium) ἐκ τοῦ ναοῦ τοῦ Καπιτωλίου, καὶ ἄλλων δημοσίων ἀρχαιοτήτων. ἦτον παρὼν ἔτι καὶ εἰς τὴν ἅλωσιν τῆς Κορίνθου, καὶ μετὰ ταῦτα ἔκαμεν περιηγήσεις εἰς τὴν Αἴγυπτον, Γαλλίαν, Ἱσπανίαν, καὶ εἰς τὰς Ἄλπεις, καὶ τοῦτα ὅλα πρὸς ὄφελος τῆς Ἱστορίας του, διὰ νὰ γνωρίσῃ δηλ. καλῶς τὰς θέσεις, τὰς ἐπαρχίας, καὶ π ό λ εις · κ α ὶ ο ὕ τ ω ς ὀ ρ θώ τ ερ ο ν ν ὰ ἠ μ π ο ρ έσ ῃ ν ὰ κ ρ ίν ῃ τ ὰ ἀποβησόμενα τῶν συμβεβηκότων. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Σκιπίωνος ὑπέστρεψεν εἰς τὴν πατρίδα του, ἔνθα ἀπέκτησε πάλιν τὴν ἡσυχίαν του, καὶ ἀπήλαυσεν ἓξ χρόνους τὴν ἀγάπην καὶ τὴν εὐχαριστίαν τῶν συμπατιρωτῶν του, καὶ ἀπέθανε τῷ 82. χρόνῳ τῆς ἡλικίας του, ἀπὸ μίαν πληγὴν, τὴν ὁποίαν κατὰ συμβεβηκὸς ἀπὸ ἕνα πέσιμον ἔλαβεν.

Συγγράμματα.

Ὅλα τὰ Συγγράμματα τούτου τοῦ Συγγραφέως εἶναι ἀφιερωμένα εἰς τὴν Ἱστορίαν

καὶ εἰς τὴν Πολεμικήν. Περιγράφει τὰ συμβεβηκότα τριάκοντα τριῶν χρόνων. ἄρχεται ἀπὸ τῆς φυγῆς Κλεομένους τοῦ Σπαρτιάτου καὶ Φιλίππου, τοῦ Περσέως υἱοῦ, ἐκ τῆς ἀρχῆς δηλ. τοῦ δευτέρου Πουνικοῦ πολέμου ἕως εἰς τὸν χαλασμὸν τοῦ βασιλείου τῶν Μακεδόνων ὑπὸ ἐπ ιγ ρ ά φ ει· ἐν τῶν Ῥωμαίων, εἰς Μ΄. βιβλία, τὰ ὁποία Ἱστορίαν Καθολικὴν, καὶ ὅσα ἄλλα ἠκολούθησαν μεταξὺ Ῥωμαίων, καὶ ἄλλων διαφόρων ἐθνῶν. Ὁ Πολύβιος ἔδωκε δι’ αὐτῶν τὸ παράδειγμα μιᾶς ὀρθῆς πραγματικῆς Ἱστορίας, καὶ τὸ ἐστόλισε μὲ ὅλα τὰ ἰδιώματα ἑνὸς ἀξίου ἱστορικοῦ. Καὶ αὕτη ἡ Ἱστορία ὑπερνικᾷ κάθε κατηγορίαν τὴν ὁποίαν ἠμποροῦσαν νὰ προσάψωσιν εἰς αὐτὸν, διὰ τὸ ἀκαλὲς εἰς μερικά τινα μέρη τῶν ἐκφράσεων αὐτοῦ. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν Μ΄. βιβλίων, δὲν μᾶς σώζονται ἄλλα, παρὰ τὰ πρῶτα πέντε σῶα, ἐκ δὲ τῶν λοιπῶν μόνον ἀποσπάσματα τινα.

Ἐκδόσεις. Πολυβίου Ἱστοριῶν βιβλ. Ε΄. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον τῷ 1530. εἰς φύλ. ἐν Haganoae. Αἰ ἀρίσται ἐκδόσεις τούτου τοῦ Συγγραφέως εἰσὶν αἱ ἀκόλουθοι. [210]


«Πολυβίου Ἱστοριῶν τὰ σωζόμενα, μετὰ σημειώσεων καὶ ἑτέρων καλλωπισμάτων Ἰσαὰκ Κασαουβώνου, Ἰακώβου Γρονοβίου, Φοὺλ, Οὐρσινίου, Ἑῤῥίκου Βαλεσίου, καὶ Ἰακώβου Παλμερίου, Μετὰ καὶ τῶν τοῦ Αἰνέα Πολιορκητικῶν, ἐκδοθέντα εἰς τόμ. Γ΄. εἰς 8. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1670. Κατ’ αυτὴν ἐγένετο καὶ ἡ ἐν Λειψίᾳ καὶ Βιέννῃ, τῷ 1779. Ἔτι τῷ 1804. ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ εἰς τόμους 8. εἰς 8. ἐξ ὧν ὁ τελευταῖος περιέχει τὸ Λεξικὸν τῶν λέξεων καὶ φράσεων. Histoire de Polybe. nuvelment traduite du grec. par Dom. Vincent Thuilbier. avec un Comentaire, ou un corps de Science militaire, enrichi de notes Critiques et Historiques, où toutes les grandes Parties de la guerre, soit pour l’ offensive, soit pour la defensive, sont expliquées, demontrées, et representées enfigures, par M. Folard, Tom. I-IV. à Paris, L. Gandouin etc. 1724. εἰς 4. Ἐκ τοῦ τίτλου ταύτης τῆς Γαλλικῆς μεταφράσεως, εἶναι φανερὸν πρὸς τίνας εἶναι διωρισμένον.

Η Δ Π Ι. ΙΠΠΑΡΧΟΣ. Ἤνθη πρὸ Χρ. ἀπὸ τὰ 161. ἕως τὰ 125.

Ἵππαρχος ἦτον ἀπὸ τὴν Νίκαιαν τῆς Βιθυνίας, ἐγένετο γνωστὸς διὰ τῆς Ἀστρονομίας μεταξὺ τῆς 154. ἕως τῆς 163. Ὀλυμπιάδ. εἰς τὴν ὁποίαν ἔκαμε μεγάλας προόδους. οὗτος εἶναι, κατὰ τὰς ἀποδείξεις τοῦ Εὑελίου, ὁ πρῶτος, ὅστις ἔβαλε τὰ πρῶτα στοιχεῖα ταύτης τῆς Ἐπιστήμης, καὶ ὅστις ἔκαμε πολλὰς καὶ μεγάλας παρατηρήσεις τῶν ἀστέρων, ἔν τε Βιθυνίᾳ, καὶ Ῥόδῳ. καὶ ἐκ ταύτης τῆς αἰτίας μερικοὶ ἐπλανήθησαν καὶ ἐνόμισαν δύο Ἱππάρχους. Σώζονται τούτου ἓν ὑπόμνημα, ἢ μᾶλλον μία κρίσις, εἰς τὰ τοῦ Εὐδόξου, καὶ εἰς τὰ τοῦ Ἀράτου φαινόμενα, καὶ ἕνας κατάλογος τῶν Ἀστερισμῶν.

Ἐκδόσεις.

ππάρχου Βιθυναίου, εἰς Ἀράτου, καὶ Εὐδόξου φαινόμενα βιβλ. Γ΄. τοῦ αὐτοῦ κατάλογος Ἀστερισμῶν. Ἀχιλλέως Στατίου εἰς Ἀράτου φαινόμεα. Ἀράτου βίος, καὶ ἄλλα τινα λείψανα παλαιῶν εἰς τὰ αὐτὰ, ἐξεδόθησαν ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1567. εἰς φύλ. Ὁ κατάλογος τῶν Ἀστερισμῶν εὑρίσκεται κατὰ λέξιν παρὰ Πτολεμαίῳ ἐν τῇ μεγάλῃ αὐτοῦ Συντάξει, VII. σελ. 172. ... Βιβλία Γ΄. εἰς Ἄρατον, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1630. εἰς φύλ. ὑπὸ Διονυσίου Πετανίου, ἐν τῇ ὑπ’ αὐτοῦ Οὐρανολογίᾳ.

[211]


Η Δ Π Ι Ι. ΦΙΛΩΝ. Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 154.

Φ

ίλων ὁ περίφημος Μηχανικὸς, ἦτον ἀπὸ τὸ Βυζάντιον, ἐφημίζετο δὲ μεγάλως κατὰ τὸ 601. ἔτος τῆς Ῥώμης. Οὗτος εἶχε γνωριμίαν μὲ τὸν περίφημον ἀρχιτέκτονα καὶ μηχανικὸν τοῦ τῆς Ἀλεξανδρείας Φάρου, καὶ τοῦ Κολοσσοῦ τῆς Ῥόδου, ἐκ τῶν Μηχανικῶν αὐτοῦ Συγγραμμάτων, μᾶς σώζεται τὸ Δ΄. καὶ Ε΄. βιβλ. ἐν οἷς πραγματεύεται περὶ πολεμικῶν μηχανῶν, αἱ ὁποῖαι χρησιμεύουν ε ἰς μ ία ν ἐκ π ό ρ θ μικῶν.σώζεται ἔτι ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου, καὶ τὸ περὶ τῶν ἑπτὰ θεαμάτων. τὸ ὁποῖον πρὸς τὸ τέλος εἶναι ἐλλιπές.

Ἐκδόσεις.

Φίλωνος Μηχανικῶν βιβ. Δ΄. ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν ἄλλων παλαιῶν Μαθηματικῶν

ἐν Παρισίοις τῷ 1693. εἰς φύλ. Ὅρα Mathematici Veteres. ... Περὶ τῶν ἑπτὰ θεαμάτων, ἐξεδόθη ὑπὸ Λέοντος Ἀλατίου ἐν Ῥώμῃ τῷ 1640. εἰς 8. καὶ ὑπὸ Ἰακ. Γρονοβίου ἐν τῷ αὐτοῦ Ἀρχαιολογικῷ θησαυρῷ, ἐν Τόμ. VIII, σελ. 242.

Η Δ Π Ι Ι Ι. ΝΙΚΑΝΔΡΟΣ. Ἤνθη πρὸ Χρ. 160. ἕως τὰ 137.

Νίκανδρος, κατὰ τὴν ἰδίαν του μαρτυρίαν, ἦτον υἱὸς τοῦ Δαμαίου. Οὗτος ἦτον περίφημος Γραμματικὸς, καὶ Ποιητὴς, ἐγεννήθη εἰς τὸν Κολοφῶνα τῆς Ἰωνίας, ἡ δὲ φαμιλία τούτου εἶχε κατὰ κληρονομίαν τὴν Ἀρχιερατείαν παρὰ τῷ Ἀπόλλωνι εἰς τὴν Κλάρον. μετῳκίσθη εἰς Αἰτωλίαν, ἔνθα καὶ συνεγράψατο τὴν πολικὴν καὶ φυσικὴν Ἱστορίαν ταύτης τῆς Ἐπαρχίας. ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Βασιλέως τῆς Περγάμου Ἀτταλοῦ, πρὸς τὸν ὁποῖον ἀφιέρωσε, καὶ ἓν τῶν βιβλίων του.

Συγγράμματα.

κ τῶν Συγγραμμάτων του μᾶς σώζονται δύο βιβλία εἰς Ἡρωϊκοὺς στίχους, ὧν τὸ ἓν ἐπιγράφεται Θηριακὰ, καὶ πραγματεύεται περὶ Δηγμάτων τῶν ἰοβόλων θηρίων. εἰς τοῦτο [212]


εὑρίσκονται καὶ παλαιά τινα ἐκτεταμένα σχόλια. Τὸ δ’ ἄλλο, Ἀλεξιφάρμακα, δηλ. εἰς αὐτὰ τὰ ἰοβόλα δήγματα τὰ ἰατρικὰ ὅσα ἐμποροῦν νὰ ὠφελήσουν, καὶ εἰς αὐτὰ εὑρίσκονται διπλᾶ σχόλια, καὶ μία παράφρασις καὶ εἰς τὰ δύο.

Ἐκδόσεις.

Τ

ὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ 1499. μετὰ τῶν τοῦ Διοσκορίδους, εἰς φύλ. Ἔτι καὶ μετὰ τῶν Ἡρωϊκῶν Ποιητῶν, ὑπὸ Ἑῤῥ. Στεφάνου. Ἔτι ἐν Κολωνίᾳ τῷ 1531. εἰς 8. μετὰ τῶν σχολίων. Καὶ ἐν Παρισίοις ὑπὸ τοῦ Ἰωάν. Κοραίου, τῷ 1549. εἰς 8. Καὶ ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1772. εἰς 8. ἄνευ των σχολίων, μὲ τὴν παράφρασιν, καὶ τὴν ἰταλικὴν μετάφρασιν.

Η Δ Π Ι Ι Ι. ΑΓΑΘΑΡΧΙΔΗΣ. Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 147.

Ἀγαθαρχίδης ὁ ἐκ τῆς Κνίδου, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ βασιλέως Πτολεμαίου τοῦ

Φιλομήτορος, καὶ μετὰ ταῦτα. οὗτος συνέγραψε πολλὰ Ἱστορικὰ, τὰ ὁποῖα ἐμιμήθη μετέπειτα ὁ Πτολεμαῖος. τούτου σώζεται ἀκόμη ἕνα ἴδιον σύγγραμμα, περὶ τῆς Ἐρυθρᾶς Θαλάσσης, τὸ ὁποῖον ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ ἰδίως τῷ 1597. εἰς 8. καὶ ἔπειτα μετὰ τῶν λοιπῶν μικρῶν Γεωγράφων. ὅρα Geograph. minores.

Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ. Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 145.

Ἀπολλόδωρος, ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ διακρίνηται ἀπὸ ἄλλους πολλοὺς ὁμωνύμους, ἦτον

υἱὸς τοῦ Ἀσκληπιάδους, καὶ Γραμματικὸς εἰς τὰς Ἀθήνας, ὅστις ἐμαθήτευσε παρὰ τῷ Ἀριστάρχῳ, παρὰ δὲ Παναιτίῳ τῷ Ῥοδίῳ, καὶ Διογένει τῷ Βαβυλωνίῳ ἐμαθήτευσε τὴν Στωϊκὴν φιλοσοφίαν. οὗτος συενγράψατο ἓν χρονικὸν τὸ ὁποῖον φθάνει ἕως τὸ 1040. ἔτος ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς Τρῳάδος, ἤτοι ὥς εἰς τὴν 158. Ὀλυμπιάδ. τὸ ὁποῖον ἀφιέρωσεν εἰς τὸν βασιλέα τῆς Περγάμου Ἄτταλον τὸν Φιλάδελφον.

[213]


Συγγράμματα.

Ἐκ τούτου τοῦ χρονικοῦ βιβλίου τοῦ Ἀπολλοδώρου, τὸ ὁποῖον καὶ Βιβλιοθήκη ἐπι-

γράφεται, μᾶς σώζονται μόνον τὰ τρία πρώτα βιβλία, ἐν οἷς πραγματεύεται τὴν γενεαλογίαν τῶν θεῶν, καὶ ἡμιθέων τῆς Μυθολογίας.

Ἐκδόσεις. 8.

Ἀπολλοδώρου Βιβλιοθήκης βιβλ. Γ΄. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Ῥώμῃ, τῷ 1555. εἰς

Ἐξεδόθη ἔπειτα ἐν διαφόροις πόλεσιν, ὧν ἡ ἀρίστη ἔστιν ἡ ὑπὸ τοῦ Ἑΐνου Heyne. ἐν Γοτιγγίᾳ τῷ 1790. εἰς δ΄. τόμου εἰς 12.

Η Δ Δ. ΣΚΥΜΝΟΣ. Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 90.

Σκύμνος ὁ ἐκ τῆς Χίου, μᾶς εἶναι γνωστὸς ὡς Γεωγράφος, καὶ ἔζη εἰς τὸν καιρὸν Νικομήδους τοῦ Γ΄. βασιλέως τῆς Βιθυνίας, πρὸς τὸν ὁποῖον ἔγραψεν εἰς Ἰαμβικοὺς στίχους ἓν Γεωγραφικὸν βιβλίον, Περιήγησις ἐπιγραφόμενον. τοῦτο δὲν μᾶς σώζεται ὅλον, καὶ αὐτὰ τὰ σωζόμενα λείψανα ἔπρεπε νὰ τὰ χάσῃ ὁ Σκύμνος διὰ μερικὸν καιρὸν, ἐπειδὴ ἐξ ἀγνοίας ἔφερον τὸ ὄνομα τοῦ Μαρκιανοῦ Ἡρακλεώτου, ἕως ὅτου τέλος, Ἰσαὰκ ὁ Βόσσιος, καὶ Λούκιος Ὁλστένιος, καὶ Ἑῤῥίκος Δόδβηλλ, τὰ ἀπέδωκαν πάλιν εἰς τὸν Συγγραφέα των.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθησαν ὑπὸ τὸ ὄνομα Μαρκιανοῦ τοῦ Ἡρακλεώτου, ἐν Αὐγούστᾳ Οὐινδεβ. τῷ 1600. Ἔτι ἐξεδόθησαν ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ ἀληθοῦς Συγγραφέως, μετὰ τῶν λοιπῶν μικρῶν Γεωγράφων. Ὅρα Geograph. minores Græcis. Vol. II. p. 9.

Η Δ Δ Ι. ΚΟΝΩΝ. Ἤνθη πρὸ Χριστοῦ 84.

Ὁ Κόνων ἦτον Γραμματικὸς καὶ ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Καίσαρος Αὐγούστου, [214]


συνέγραψε πεντήκοντα Διηγήσεις, τὰς ὁποίας ἀναφέρει ὁ Φώτιος ἐν τῷ ρπστ΄. Κώδικι. αὕται ἐξεδόθησαν Ἑλληνο-λατινιστὶ μετὰ σημειωμάτων, ὑπὸ τοῦ Θωμᾶ Γαλέου Tom. Galei ἐν τῇ αὐτοῦ Ἱστορίᾳ τῶν Ποιητῶν. Historia poet. Script. Paris. 1675. εἰς 8. ἐν σελ. 241. - 301. Ἔτι ἐξεδόθησαν ἐν Ἅλῃ (Hale) της Σαξωνίας τῷ 1796. εἰς 8. μετὰ τῶν τοῦ Παρθενίου, καὶ Πτολεμαίου.

Η Δ Δ Ι Ι. ΠΑΡΘΕΝΙΟΣ.

Παρθένιος ὁ Ποιητὴς ἦτον ἀπὸ τὴν Νίκαιαν, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Αὐγού-

στου, ἔγραψεν εἰς τὸ πεζὸν πρὸς τὸν Κορνήλιον Γάλλιεν ἓν βιβλίον [περὶ Ἐρωτικῶν Παθη-

μάτων]. τοῦτο ἐξεδόθη

402.

Παρθένου ἐρωτικὰ, ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1531. εἰς 8. Ἔτι, μετὰ τῶν τοῦ Ἀχιλλέως Τατίου, καὶ Εὐσταθίου, ἐν Λουγδόνῳ, τῷ 1618. εἰς 8. Ἔτι ὑπὸ Θωμᾶ τοῦ Γαλέου, in Historiu poet. Scrip. Paris 1675. εἰς 8. ἐν σελ. 341 -

Ἔτι ἐν Ἅλη τῆς Σαξωνίας μετὰ τῶν τοῦ Κόνωνος.

Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΝΟΥΣΑΣ.

Ἀντώνιος Μούσας, ἐχρημάτισε ἀρχιατρὸς τοῦ καίσαρος Αὐγούστου, τὸν ὁποῖον καὶ

ἰάτρευσεν ἀπὸ μίαν θανατηφόρον ἀσθένειαν, διὰ τὸ ὁποῖον ὁ Αὔγουστος ἔπειτα τὸν ἐτίμησε μὰ τὴν ἀναστήλωσιν μιᾶς στήλης. Τούτου τὸ ὄνομα φέρουσι δύο Συγγράμματα, πλὴν οὐκ ὀρθῶς, τὸ α΄.) libellus de taenda Valetudine ad maecenatem, καὶ β΄.) τὸ de Herba betonica. τὸ πρῶτον ἐξεδόθη εἰς τὸ Νύρβεργ, τῷ 1538. τὸ δὲ δεύτερον εἰς τὸ Τιγούριον, τῷ 1537.

Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΔΙΔΥΜΟΣ.

Δίδυμος ὁ Γραμματικὸς, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ἤνθη μετὰ κλέους εἰς τὸν καιρὸν

τοῦ καίσαρος Αὐγούστου, ὅστις διὰ τοὺς πολλοὺς κόπους, καὶ διὰ τὰ πολλὰ συγγράμματα ἔλαβε τὸ ἐπίθετον Χαλκέντερος· διότι λέγουσιν, ὅτι συνέγραψε ὧν μήτε ἓν δὲν μᾶς σώζεται. Τὰ ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου φερόμενα σχόλια εἰς τὸν Ὅμηρον, συνεγράφησαν ἀπὸ ἄλλον τινα Δίδυμον, πολλὰ νεώτερον τούτου. [215]


Η Δ Δ Π. ΦΙΛΙΣΤΙΩΝ.

Φ

ιλιστίων ὁ Κωμικὸς Ποιητὴς, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Εὐσεβίου ἦτον ἀπὸ τὴν Μαγνησίαν, καὶ ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Αὐγούστου. ἄλλοι πάλιν τὸν θέλουσι πολλὰ παλαιότερον, καὶ ἀπὸ ἄλλην πατρίδα. λέγουσιν ὅτι ἀπέθανεν ἀπὸ τὸν Γέλωτα. ἡ μιμητική του Ποιητικὴ τὸν ἔκαμε περίφημον, διὰ τῆς ὁποίας διεγείρετο τινας εἰς μεγάλον γέλωτα. σώζονται καὶ τούτου μερικοὶ στίχοι ἐκδοθέντες. Μενάνδρου καὶ Φιλιστίωνος, γνώμαι παράλληλοι, μετὰ σημειωμάτων ὑπὸ Νικ. Ῥιγαλτίου, τῷ 1613. εἰς ἐν Παρισίοις. Ἔτι ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1618. καὶ ἐν Ἀμστελοδάμῳ τῷ 1654. εἰς 4. μετὰ σημειωμάτων Ἰωάννου Ῥουτγερσίου.

ΗΔΔΠΙ. ΔΙΟΔΩΡΟΣ ΣΙΚΕΛΙΩΤΗΣ. Ἤνθη πρὸ Χρ. 20. ἕως τὰ 8.

Διόδωρος ὁ ἐκ τοῦ Ἀγυρίου, ἢ Ἀργυρίου πόλεως τῆς Σικελίας, μᾶς εἶναι γνωστὸς, ὡς

εἷς τῶν ἐνδοξοτάτων Ἱστοριογράφων, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν Ἰουλίου καίσαρος, καὶ Αὐγούστου. Ὁ χ ρ ό ν ο ς κ α θ’ μᾶς μανθάνει ὅτι περὶ τὴν 199. Ὀλυμπιάδα ἔκαμε τὴν ἐν Αἰγύπτῳ ὁδοιπορίαν του, καὶ ὅτι ἐν τῷ 746. ἔτει τῆς Ῥώμης, ἔζη ἀκόμη. ὅτι δὲ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰουλίου καίσαρος συνεγράψατο τὴν ἱστορίαν, τὸ μαρτυρεῖ εἰς πολλὰ μέρη τῆς Ἱστορίας του, ἔνθα καὶ τὴν τούτου ἀποθέωσιν στοχάζεται.

Συγγράμματα.

Ἡ Ἱστορία τὴν ὁποίαν ἤδη ἀνεφέραμεν, ἐπιγράφεται. βιβλιοθήκη Ἱστορικὴ, ἢ Ἱστο-

ριῶν βιβλιοθήκη, οἰκουμενικὴν περιέχουσαν Ἱστορίαν. αὕτη συνίσταται ἀπὸ Τεσσαράκοντα βιβλία, καὶ ἄρχεται ἀπὸ τοὺς παλαιοτάτους χρόνους, μέχρι τῆς 180 Ὀλυμπιάδος, διὰ τὴν ὁποίαν ὑπέφερε πολλοὺς πόνους, καὶ χρόνους ἱκανοὺς ἐχρειάσθη, διὰ νὰ τὴν φέρῃ εἰς τάξιν, ὡς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ350. «Τριάκοντα μὲν ἔτη περὶ αὐτὴν ἐπραγματεύθημεν,μετὰ δὲ πολλῆς κακοπαθείας καὶ κινδύνων ἐπήλθομεν πολλὴν τῆς Ἀσίας, καὶ τῆς Εὐρώπης, ἵνα τῶν ἀναγκαιοτάτων, καὶ πλείστων μερῶν αὐτόπται γενηθῶμεν .... Πεποιήμεθα δὲ τὴν ἀρχὴν τῆς Ἱστορίας, ἀπὸ τῶν μυθολογουμένων παρ’ Ἕλλησί τε καὶ Βαρβάροις ἐξετάσαντες τὰ παρ’ ἑκάστοις ἱστορούμενα κατὰ τοὺς ἀρχαίους χρόνους ἐφ’ ὅσον ἡμῖν ἡ δύναμις ... Τῶν γὰρ βιβλίων ἡμῖν ἓξ αἱ πρῶται περιέχουσι τὶς πρὸ τῶν Τρωϊκῶν πράξεις καὶ μυθολογίας. Καὶ τούτων αἱ μὲν προηγούμεναι τρεῖς τὰς βαρβαρικὰς, αἱ δὲ ἑξῆς σχεδὸν τὰς τῶν Ἑλλήνων ἀρχαιολογίας. Ἐν δὲ τὰς μετὰ ταῦτα ἕνδεκα, τὰς ἀπὸ τῶν Τρωϊκῶν κοινὰς πράξεις ἀναγεγράφαμεν, ἕως τῆς 350

Βιβλ. Α΄. κεφ. δ΄.

[216]


Ἀλεξάνδρου τελευτῆς. Ἐν δὲ τῆς ἑξῆς εἴκοσι καὶ τρισὶ βιβλίοις τὰς λοιπὰς ἁπάσας κατετάξαμεν, μέχρι τῆς ἀρχῆς τοῦ συστάντος πολέμου Ῥωμαίοις πρὸς Κελτοὺς, καθ’ ὃν ἡγούμενος Γάιος Ἰούλιος καίσαρ προεβίβασε τὴν ἡγεμονίαν τῆς Ῥώμης, μέχρι τῶν Βρετανικῶν νήσων ... Ὥστε τὴν ὅλην πραγματείαν ἡμῶν τεσσαράκοντα βιβλων οὖσαν, περιέχειν ἔτη δυσὶ λείποντα τῶν χιλίων ἑκατὸν τεσσαράκοντα, χωρὶς τῶν χρόνων τῶν περιεχόντων τὰς πρὸ τῶν Τρωϊκῶν πράξεις». Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν Τεσσαράκοντα βιβλίων τὰ ἥμισυ ἐξέλιπον. τὰ πρῶτα Τέσσαρα περιέχουν τὴν Ἱστορίαν τῆς Μυθολογίας, τὸ Πέμπτον, τὴν περιγραφὴν τῶν Νήσων, ὅπερ καὶ Βίβλος Νησιωτικὴ ἐπιγράφεται, τὰ ἑπόμενα πέντε περιεῖχον τὴν Ἱστορίαν τῶν Ἀσιατικῶν βασιλειῶν, τῶν Ἑλλήνων, τὴν ἀρχὴν τῶν Ῥωμαίων, καὶ τὰ συμβεβηκότα ὅλα τοῦ κόσμου ἕως εἰς τὸν κατὰ τῶν Ἑλλήνων πόλεμον τοῦ Ξέρξου, τὰ ὁποῖα λείπουσι, καὶ μόνον τινα ἀποσπάσμτα σώζονται. Εἴθε νὰ ἐσώζοντο ἐν μεμβράνῃ, ἐν παραβύστῳ που κείμενα, καὶ νὰ εὔγαινον εἰς τὸ φῶς! Τὰ Δέκα ἀκολούθως βιβλία, ἐξακολουθοῦσι τὴν Ἱστορίαν ἕως εἰς τοὺς διαδόχους Ἀλεξάνδρου τοῦ Μεγάλου, ἀναφέρων καὶ τοὺς κατ’ ἔτος ἄρχοντας τῶν Ἀθηνῶν, καὶ τοὺς Ὑπάτους τῆς Ῥώμης, ἐν οἷς, ἡ μὲν Ἱστορία τῶν Ἑλλήνων εἶναι διεξοδικωτάτη, ἡ δὲ τῶν Ῥωμαίων συντομωτάτη. Τὰ τελευταῖα Εἴκοσι βιβλία ἦτον ἡ ἐξακολούθησις τῆς Ἱστορίας ἕως εἰς τὸν κατὰ τῶν Γάλλων πόλεμον τοῦ Καίσαρος, ἐκ τῶν ὁποίων μέρη τινα μᾶς σώζονται. Οὗτος ἐσπούδασε καὶ τὴν λατινικὴν διάλεκτον, διὰ νὰ δυνηθῇ δι’ αὐτῆς νὰ ἀναγνώσῃ τοὺς ἐνδόξους αὐτῆς ἱστορικούς. Φαίνεται καθ’ ὅλα οὗτος ὁ ἔνδοξος Συγγραφεὺς φρόνιμος, καὶ προσεκτικὸς Ἱστορικός.

Ἐκδόσεις.

Ἀπὸ τὰς παλαιὰς ἐκδόσεις τούτου τοῦ Συγγραφέως, κᾀμμία δὲν εἶναι ἀκριβὴς, δι’ ὃ

καὶ δὲν σημειώνομεν. ὁ φιλέλλην κύριος Πέτρος Βεσσελίγγιος, Petrus Wesselingius, κατέβαλε μεγάλους κόπους διὰ νὰ κάμῃ μίάν ἀκριβὴν, ἥτις καὶ ἐγένετο ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1754. εἰς δύο Τόμ. εἰς φύλ. ἐστολισμένη μὲ ὅλα ἐκεῖνα ἅπερ ἀπαιτεῖ μία ἀρίστη ἔκδοσις. Μετὰ ταῦτα ἐξεδόθη εἰς ὄγδοον ἐν Ἀργενστοράτῳ, καὶ Ἅλλη τῆς Σαξωνίας.

Η Δ Δ Π Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. Ἐγεννήθη πρὸ Χριστοῦ

7 2 5 5

ἀπέθ. 8.

Διονύσιος ὁ πολίτης τοῦ περιφήμου παλαιοῦ Ἱστορικοῦ Ἡροδότου, δηλ. ὁ ἐκ τῆς Ἁλικαρνασσοῦ τῆς Καρίας, ἐγεννήθη κατὰ τὴν χρονολογίαν τοῦ Δόδβελλ μεταξὺ τῆς 175. καὶ 181. Ὀλυμπιάδος. οὗτος ἦλθεν εἰς Ῥώμην ὡς Κριτικὸς καὶ διδάσκαλος τῆς Ῥητορικῆς τῇ 187. Ὀλυμπ. καὶ διατρίψας ἐκεῖ εἰκοσιδύο χρόνους, ἔγινεν ἐγκρατὴς τῆς Λατινίδος διαλέκτου, ἔνθα καὶ ἐσύναξε τὴν ὕλην διὰ νὰ συγγράψῃ μίαν Ῥωμαϊκὴν Ἱστορίαν. Αὕτη λοιπὸν ἡ Ἱστορία ἐφάνη τῷ α΄. ἔτει τῆς 193. Ὀλυμπ. καὶ φαίνεται ὅτι μετὰ ταῦτα νὰ ἔζησεν ἀκόμη πολλοὺς χρόνους.

Συγγράμματα. [217]


Τ

ὴν ὕλην λοιπὸν διὰ τὴν συγγραφὴν τῆς ἄνω εἰρημένης Ἱστορίας τὴν ἐσύναξεν ὁ Διονύσιος, μέρος μὲν ἀπὸ Λατίνους Συγγραφεῖς, μέρος δὲ καὶ ἀπὸ τὰς μετὰ τῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν Ῥωμαίων συνουσίας. Αὕτη ἡ Ἱστορία ἐπιγράφεται: Ῥωμαϊκῆς Ἀρχαιολογίας Βιβλία Κ΄. ἐν ᾗ αὐτὸς πραγματεύεται προσεκτικῶς, καὶ ὀρθοτέρως, παρὰ οἱ Ῥωμαῖοι, περὶ τῆς ἀρχῆς, γένους, ὀντότητος, καὶ πράξεων τῶν Ῥωμαίων ἀπὸ κτίσεως τῆς Ῥώμης ἕως ὡς τὴν ἀρχὴν τοῦ πρώτου Πουνικοῦ πολέμου, ὅτε ὁ Πολύβιος ἄρχεται τῆς Ἱστορίας του. οὗτος δὲν εὐχαριστήθη νὰ διηγηθῇ μόνον τὰς πράξεις, τοὺς πολέμους, καὶ τὰς πολιορκίας, ἀλλ’ ἐπρόσεξε πάντοτε μὲ ἀκριβὲς ὄμμα εἰς τὴν πολιτικὴν κατάστασιν, καὶ τόσον ὥστε ἂν δὲν ἦτον οὗτος ὁ Συγγραφεὺς πολλὰ ὀλίγα ἠθέλαμεν ἐξεύρει ἀπὸ τὴν ἐσωτερικὴν διοίκησιν τῆς Δημοκρατίας τῶν Ῥωμαίων. ὁ Διονύσιος ἔγραφε διὰ τοὺς Ἕλληνας, καὶ ἔπρεπε νὰ περιγράψῃ σαφέστερα πολλὰ πράγματα, παρὰ ἕνας Ῥωμαῖος Συγγραφεὺς, ὁ ὁποῖος ἔγραφεν εἰς Ῥωμαίους, οἵ τινες ἤξευρον καλώτατα τὸ σύστημα τῆς διοικήσεώς των. Ἐξ αὐτῶν λοιπὸν τῶν Εἴκοσι βιβλίων, ἕνδεκα μόνον σώζονται, τὰ ὁποῖα φθάνουσιν ἕως τοῦ 312. ἔτους τοῦ ἀπὸ κτίσεως Ῥώμης, καὶ μερικὰ ἀποσπάσματα ἐκ τῶν λοιπῶν βιβλίων. ὁ Διονύσιος ἔκαμε καὶ μίαν ἐπτιτομὴν τούτων, καὶ ἓν ἄλλο Σύγγραμμα χρονολογικὸν συνέγραψε, περιέχον τὴν Ἑλληνικὴν, καὶ Ῥωμαϊκὴν χρονολογίαν, ἀλλὰ καὶ τὰ δύο ταῦτα ἐξέλιπον. Ἐκτὸς τούτων τῶν Ἱστορικῶν βιβλίων, μᾶς σώζονται καὶ τὰ κριτικὰ Συγγράμματά του. καὶ μερικὰ νουθετικά. Α΄. Περὶ συνθέσεως ὀνομάτων. Β΄. Τέχνη Ῥητορικῆς. τοῦτο τὸ σύγγραμμα μεταξὺ τῶν ἄλλων εὑρέθη πάντοτε ἐν τοῖς χειρογράφοις μὲ πολλὰ τῶν ἀντιγραφέων σφάλματα. Γ΄. Τῶν παλαιῶν χαρακτῆρες, ἢ κρίσις τῶν ἀρχαίων, εἰς τοῦτο κάμνει κρίσιν ἐπάνω εἰς τὰ συγγράμματα τῶν παλαιῶν Ποιητῶν, Ῥητόρων, Φιλοσόφων, καὶ Ἱστορικῶν. Δ΄. Περὶ τῶν Ἀττικῶν Ῥητόρων ὑπομνηματισμοὶ πρὸς Ἀμμαῖον. Ἐκ τοῦτων τὸ πρῶτον μέρος μόνον σώζεται, εἰς τὸ ὁποῖον πραγματεύεται περὶ τοῦ Λυσίου, Ἱσοκράτους, καὶ Ἰσαίου, καὶ ἐκ τοῦ Δευτέρου μόνον ἓν μνέρος. Περὶ τῆς Λεκτικῆς Δημοσθένους δεινότητος, μὲ τὸ πρὸς Δείναρχον παράρτημα. Ε΄. Ἐπιστολὴ Α΄. πρὸς Ἀμμαῖον, ἐν ᾗ ἀντιλέγει ὅτι ὁ Δημοσθένης ἤκουσε τὴν Ῥητορικὴν παρὰ τῷ Ἀριστετέλει. ΣΤ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Πομπήϊον. περὶ τοῦ Πλάτωνος, μὲ ἓν παράρτημα περὶ τῶν Ἱστορικῶν Συγγραφέων. Ζ΄. Ἐπιστολὴ Β΄. πρὸς Ἀμμαῖον. περὶ τοῦ Θουκυδίδου ἰδιώματος. Η΄. Περὶ τοῦ Θουκυδίδου χαρακτῆρος, καὶ τῶν λοιπῶν τοῦ Συγγραφέων ἰδιωμάτων.

Ἐκδόσεις.

Διονυσίου Ἁλικαρνασέως τὰ σωζόμενα ἅπαντα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Λουτετίᾳ

τῶν Παρισίων τῷ 1546. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθησαν ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1704. εἰς τόμους δύο, εἰς φύλ. ὧν ὁ μὲν περιέχει τὴν Ῥωμαϊκὴν ἀρχαιολογίαν, ὁ δὲ τὰ λοιπά. ... Ἔτι ἐν Λειψίᾳ ὑπὸ τοῦ Ῥεΐσκη εἰς τόμους στ΄. εἰς Ὄγδ.

Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΝΙΚΟΛΑΟΣ.

[218]


Ν

ικόλαος ὁ Δαμασκηνὸς, εἶχε γονεῖς τὸν Ἀντίπατρον, καὶ Στρατονίκην τοὺς περιφήμους ἐν Δαμασκῷ, καὶ ἐπαιδεύθη ἐκ νεότητός του εἰς ὅλας τὰς μαθήσεις, ἐξαιρέτως δὲ εἰς τὴν περιπατητικὴν Φιλοσοφίαν, ἦτον ἐν τ’ αὐτῷ καὶ Ποιητὴς ἄριστος, καὶ Ἱστορικὸς, καὶ ἄκρος φίλος τοῦ Καίσαρος Αὐγούστου, καὶ γνώριμος Ἡρώδου τοῦ βασιλέως, καὶ ἐτιμᾶτο μεγάλως ὑπ’ αὐτῶν. Οὗτος συνέγραψε μίαν καθολικὴν Ἱστορίαν, ἐν βιβλίοις ἑκατὸν τεσσαράκοντα τέσσαρσιν, ὡς μαρτυρεῖ ὁ Ἀθήναιος 351 καὶ μίαν τῶν Ἀσσυρίων, καὶ τὸν βίον τοῦ καίσαρος Αὐγούστου, καὶ τὸν ἴδιον ἰδικόν του. ἐξ ὧν μᾶς σώζονται ἀρκετὰ τμήματα, ἅτινα εὑρίσκονται ἐκδεδομένα. In Excerptis Peirescianis Henr. Valesii. Parisiis 1634. εἰς 4. p. 414-527. Καὶ ἐν τοῦ Γρονοβίου Ἰακώβ· Θησαυρῷ ἀρχαιολογικῷ Ἑλληνικῷ, τόμ. VI. σελ. 3843.

Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΣΤΡΑΒΩΝ. Ἤνθη πρὸ Χρισ τοῦ. 26 - 17.

Σ

τράβων εἷς τῶν περιφήμων Γεωγράφων, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀμάσειαν πόλιν τῆς Καππαδοκίας, δι’ ὃ καὶ ἀπὸ μερικοὺς Συγγραφεῖς Καππαδοκίας καλεῖται, ἡ μήτηρ αὐτοῦ κατήγετο ἀπὸ τὴν Κνωσσὸν τῆς Κρήτης, ἤκουσε τὰ Γραμματικὰ παρὰ τῷ Τεϋρανίῳ καὶ Ἀριστοδήμῳ, παρὰ τῷ ὁποῖῳ τούτῳ δευτέρῳ ἦκουσε καὶ τὴν Ῥητορικήν. εἰς δὲ τὴν Φιλοσοφίαν ἐγυμνάσθη ἀπὸ τὸν περιπατητικὸν Φιλόσοφον Ξέναρχον τὸν ἐκ Σελευκείας, καὶ Βοίθωνα. εἶχε δὲ μεγάλην κλίσιν καὶ εἰς τὴν Στωϊκὴν Φιλοσοφίαν, καὶ μεγάλην συναναστροφὴν μὲ τὸν περίφημον Στωϊκὸν Φιλόσοφον Ἀθηνόδωρον τὸν ἐπὶ τοῦ καίσαρος Αυγούστου κλεϊζόμενον. ὁ Στράβων ἔκαμε περιηγήσεις εἰς τὴν Αἴγυπτον, Ἀσίαν, Ἑλλάδα, Ἰταλίαν, Σαρδινίαν, καὶ εἰς ἄλλας νήσους, καὶ ἠπείρους. ἐκ τῆς Ἁρμενίας, πρὸς τὸ δυτκὸν μέρος μέχρι τῆς Ἐτρουρίας, τὰ ἄντικρυ μέρη τῆς Σαρδινίας, καὶ ἀπὸ τὸ ἀρκτικὸν μέρος τοῦ Εὐξείνου Πόντου, ἕως εἰς τὰ μέρη τῆς Αἰθιοπίας. Πέραν δὲ τῶν Ἄλπεων, πρὸς τὴν Γερμανίαν δὲ περιῆλθε, καὶ διατοῦτο ε ἰς τ ὰ ς εἰδ ή σ εις αὐτοῦ, δὲν ἐμποροῦμεν ἀκριβῶς νὰ διορίσωμεν, τοῦτο μόνον ἐξεύρομεν, ὅτι εἰς τὴν ἐκστρατείαν τοῦ Κορνηλίου Γάλλου, ὑπὸ τοῦ καίσαρος Αὐγούστου, κατὰ τῆς Εὐδαίμονος Ἀραβίας, ἐσυντρόφευσε καὶ αὐτὸς τὸν στρατηγὸν Κορνήλιον, καὶ ὅτι τῷ πέμπτῳ ἔτει τοῦ Τιβερίου ἔγραψε τὸ τέταρτον βιβλίον του.

Συγγράμματα.

Ο

ὗτος συνέγραψε Γεωγραφίαν ἐν Δεκαεπτὰ βιβλίοις, ἐξ ὧν τὰ δύο πρῶτα εἰσὶν ἐν εἴδει ε ἰσ α γ ω γ ῆ ς , ἐν ο ματα πρέπει ν ὰ δ ιδ ά σ κ ω ν τ α παρεκίνησαν. εἰς δὲ τὰ λοιπὰ περιγράφει τὰς θέσεις τῶν τόπων, τὰς χώρας, καὶ πόλεις, τὴν κατάστασιν αὐτῶν, τὰ ἤθη, τὰς διοικήσεις, καὶ τὴν θρησκείαν τῶν Ἐθνῶν. μεμιγμένως πως, 351

Βιβλ. στ΄. Κεφ. ΙΒ΄. καὶ Βιβλ. ΙΔ΄. Κεφ. ΙΗ΄. ὁ δὲ Ἰώσηπος Ἀρχαιολογ. Βιβλ. ΙΒ΄. κεφ. γ΄. Ἑκατὸν εἰκοσιτέσσαρα, λεγει. ὁ δὲ Σουΐδας, Ὀγδοήκοντα.

[219]


καὶ ὄχι κατὰ τάξιν, φέρων συχνάκις μάρτυρα τὸν Ποιητὴν, καὶ πρὸς τούτοις διηγήσεις, καὶ περιγραφὰς περιφήμων ἀνδρῶν διασπείρει. Σώζεται καὶ μία ἐπιτομὴ τῆς Γεωγραφίας τοῦ Στράβωνος, Χρηστομαθία ἐπιγραφομένη ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐμπορεῖ νὰ διορθωθῇ εἰς πολλὰ μέρη τ ὸ π ρ ω τ ό τ υπ ο ν ὅμως νὰ ἔγινε μεταξὺ τοῦ 976-996. ἔτους ἀπὸ Χριστοῦ 352 ἐπὶ τῆς βασιλείας Βασιλείου τὰ Βουλγαροκτόνου.

Ἐκδόσεις. Στράβωνος Γεωγραφικῶν, βιβλία δεκαεπτά. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, καὶ Ἀνδρέᾳ, μετὰ καὶ τῆς περιλήψεως τῶν βιβλίων, τῷ 1516. εἰς φύλ. Ἔκδοσις πολλὰ ἐσφαλμένη. Στράβωνος Γεωγραφικῶν βιβλία ΙΖ΄. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰσαὰκ τοῦ Κασαουβώνου, μετὰ ἐπιδιορθώσεως παραβαλθεῖσα διαφόροις ἀντιγράφοις ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, τῷ 1620. εἰς φύλ. typis regiis. αὕτη ἔχει τὰ σημειώματα εἰς τὸ τέλος. .... Ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1707. ἐν δυσὶ τόμοις, εἰς φύλ. παρὰ τῷ Ἰωάννῃ Βόλτερς. Αὕτη ἡ Ἔκδοσις ἔχει τὰ σημειωματα καὶ τὰς παρατηρήσεις κατὰ τάξιν, τοῦτε Κασαουβώνου, Ξυλάνδρου, Μορελλίου, Παλμερίου, Μαρούλα, Μεουρσίου, Κλουβερίου, Χολστενίου, Σαλμασίου, Βοχαρτίου, Βοσσίου, Σπανχεμίου, Κελλαρίου, καὶ ἄλλων πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, μετὰ τῆς Χρηστομαθίας, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε ἐκδόσεων. Ἡ Χρηστομαθία ἐξεδόθη καὶ ἐν τῇ τοῦ Χουδσονίου Συλλογῇ τῶν μικρῶν Γεωγράφων.

Η Δ Δ Δ. 1170 ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ.

Διονύσιος ὁ Περιηγητὴς, μᾶς εἶναι γνωστὸς ὡς Γεωγράφος, καὶ ἔζη εἰς τὸν αὐτὸν

καιρὸν μὲ τὸν Στράβωνα, μ’ ὅλον ὅτι τινὲς διϊσχυρίζονται, χωρὶς λόγον, νὰ ἀποδείξωσιν ὅτι ἦτον νεώτερος τοῦ Στράβωνος. οὗτος ἐγεννήθη εἰς τὴν Χάρακα, καὶ ἐπειδὴ αὕτη ἡ πόλις ἐκαλεῖτο πρότερον Ἀλεξάνδρεια, διὰ τοῦτο ὁ Διονύσιος, ποτὲ μὲν Χαρακηνὸς, ποτὲ δὲ Ἀλεξανδρινὸς, ὀνομάζεται. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Πλινίου 353 ἐστάλθη οὗτος ὑπὸ τοῦ καίσαρος Αὐγούστου εἰς τὰ μέρη τῆς Ἀσίας, διὰ νὰ κάμῃ μίαν περιγραφὴν ταύτης, ὅταν ὁ Κάιος καίσαρ ἀναδειχθεὶς υἱὸς τοῦ Αὐγούστου ὑπῆγεν εἰς τὰ μέρη τῆς Ἁρμενίας.

Συγγράμματα.

Ὁ Διονύσιος συνέγραψε Γεωγραφίαν εἰς Ἡρωϊκοὺς στίχους, ἥτις καὶ Οἰκουμένης Πε-

ριήγησις, ἐπιγράφεται.

Ἐκδόσεις ἄνευ Σχολίων.

352 353

Dowel disser. de exerpta Strabonis. Historia nat. lib. 6. c. 27.

[220]


Τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1513. εἰς 8.

Ἔτι ἐν Βασιλείᾳ τῷ 1523. εἰς 8. μετὰ τῶν τοῦ Ἀράτου, καὶ Πρόκλου. Ἔτι ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, ἐν τοῖς Ποιηταῖς καὶ ἰδίως, τῷ 1606. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ, ὑπὸ Ἐδουάρδου Βάλλς τῷ 1704. μετὰ Ιστ΄. Γεωγραφικῶν Πινάκων.

Ἐκδόσεις μετὰ Σχολίων. Διονυσίου οἰκουμένης περιήγησις. μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Εὐσταθίου ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης, ἐξεδόθη ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1547. εἰς 4. Ἔτι ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1577. εἰς 4. Ἔτι ἐν Ὀξωνιᾳ τῷ 1697. εἰς 8. μετὰ τῶν Γεωγραφικῶν πινάκων. Ἔτι αὐτόθι, τῷ 1718. εἰς 8. ὑπὸ Ἰωάννου τοῦ Χουδσόν. μετὰ τῆς παραφράσεως, καί τινων ἀποσπασματίων, καὶ Γεωγραφικῶν πινάκων, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Δ Δ Δ Ι. ΦΑΙΔΡΟΣ. Ἔζη ἔτι μετὰ Χριστὸν τῷ 31. ἔτει.

Ὁ Φαίδρος ἐγεννήθη εἰς τὴν Θράκην μερικοὺς χρόνους πρὶν Χριστοῦ, καὶ ἐφέρθη εἰς

Ῥώμην ὡς σκλάβος εἰς τὸν καίσαρα Αὔγουστον. ἡ ἀγχίνοια τοῦ νοός του, καὶ ἡ μεγάλη ἐπιθυμία ἣν εἶχε πρὸς τὰς μαθήσεις, παρεκίνησαν τὸν Αὔγουστον νὰ τῷ χαρίσῃ τὴν ἐλευθερίαν του, καὶ νὰ τὸν βάλῃ νὰ σπουδάξῃ. οὗτος ἔζη ἔτι μετὰ Χριστὸν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τιβερίου, καὶ Σεϊανοῦ, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ὑπέφερε πολλοὺς διωγμοὺς, δι’ ὃ καὶ ἐκδικῆται αὐτὸν μὲ μερικοὺς μύθους.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε Λατινιστὶ Μύθους, εἰς Ε΄. βιβλία, εἰς τοὺς ὁποίους ἐμιμήθη κατὰ

πάντα τὸν Αἴσωπον, καὶ ἐξεδόθησαν ἐν διαφόροις πόλεσιν. ἐπιγράφεται δὲ Phædri Augusti Liberti fabularum Aesopiarum Libri V.

Η Δ Δ Δ Ι Ι. ΙΣΙΔΩΡΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 35. [221]


σίδωρος ὁ ἐκ τῆς Χάρακος, μᾶς εἶναι γνωστὸς ὡς Γεωγράφος, ἔχομεν τούτου Σταθμοὺς Παρθικοὺς, ἐν οἷς σημειοῖ τὸ διάστημα τῶν τόπων τῶν δεκαοκτὼ βασιλειῶν, τὰ ὁποῖα

τότε ὑπετάχθησαν εἰς τὴν βασιλείαν τῶν Πάρθων. Τοῦτο τὸ βιβλίον τὸ συνέγραψε μετὰ τὴν φυγὴν τοῦ βασιλέως Τιριδάτου, ἥτις συμπίπτει μὲ τὸ ΚΒ΄. ἔτος τῆς τοῦ Τιβερίου βασιλείας.

Ἐκδόσεις.

Ἰσιδώρου Χαρακηνοῦ, Σταθμοὶ Παρθικοὶ, ἐξεδόθησαν τῷ 1600. εἰς 8. μετὰ τῶν λοι-

πῶν μικρῶν Γεωγράφων ὑπὸ Dav. Hœschelio. ed Aug. Vind. .... Ἑλληνο-Λατινιστὶ μετὰ σημειωμάτων, ἐξεδόθη ἐν τῇ συλλογῇ Ἰωάννου Χουδσονίου τῶν μικρῶν Γεωγράφων, Joh. Hudsoni Geographis Græc. minor. Tom. II.

Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΞΕΝΟΚΡΑΤΗΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 37.

Ξενοκράτης ὁ ἀπὸ τὸ Ἀφροδίσιον, ἦτον Ἰατρὸς, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Καίσαρος

Τιβερίου, ἀναφέρει περὶ αὐτοῦ ὁ Πλίνιος, καὶ ἄλλοι παλαιοὶ Ἰατροί. μία μικρὰ τούτου πραγματεία περὶ τῆς ἐκ τῶν ἐνύδρων Τροφῆς ἐφύλαξεν ὁ Ὀριβάσιος, ἥτις ἐξεδόθη τὸ πρῶτον μετὰ σημειωμάτων ὑπὸ τοῦ Κορνάρδου Γέσνερ. μετὰ τοῦ Jani Dubravii libris de piscinis & piscium, qui in eis alunrur, natura. Tiguri 1559. εἰς 8. καὶ ἐν Βιβλ. Ἑλ. Vol. IX. p. 454.

[222]


Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΛΗΣΒΟΝΑΞ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 37.

Λησβόναξ ὁ Ῥήτωρ, θέλουσιν ὅτι ἤνθη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Τιβερίου καίσαρος. οὗτος

συνέγραψε δεκαὲξ λόγους Πολιτικοὺς, ἐκ τῶν ὁποίων δύο μόνον μᾶς σώζονται, οἵ τινες ἐξεδόθησαν εἰς τὴν Συλλογὴν τῶν Ἑλλήνων πολιτικῶν Ῥητόρων, Orationes politicæ Dinarchi, Lesbonactis, Lycurgi, Herodis, Demadis, Hanoviæ, 1619. 8.

Η Δ Δ Δ Π. ΦΙΛΩΝ. Ἔζη μετὰ Χρισ τὸν 40.

Φίλων κατὰ τὸ γένος ἦτον Ἰουδαῖος ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν τῆς Αἰγύπτου, καταγόμενος ἀπὸ μίαν ἐπιφανῆ Ἱερατικὴν φαμιλίαν. ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐγεννήθη δὲν ἐμπορεῖ νὰ διορισθῇ, διότι μερικοὶ θέλουσι νὰ ἐγεννήθη πρὶν Χριστοῦ, δέκα, ἄλλοι εἴκοσι καὶ ὁ Μαγγέϋ ὑπὲρ τοὺς τριάκοντα χρόνους, θεμελιούμενος ἐπάνω εἰς τὴν μαρτυρίαν τοῦ ἰδίου Φίλωνος, ὡς μόνος του περιγράφει εἰς τὸ βιβλίον τῆς Πρεσβείας του, ἥτις ἐγένετο μετὰ τεσσαράκοντα χρόνους ἀπὸ Χριστοῦ, ὅτι ἦτον γέρων, καὶ ἀποδεικνύει ἐκ τοῦ βιβλίου Πίρκε Ἀβώθ. Κεφ. Ε΄. ὅτι οἱ Ἰουδαῖοι μετὰ τὸ ἑβδομηκοστὸν ἔτος ἑνὸς ἀνδρὸς, τότε τὸν ὀνομάζουν γέροντα. Ὁ Φίλων ἔζη εἰς ἕνα τόπον, εἰς τὸν ὁποῖον κατ’ ἐκεῖνον τὸν καιρὸν εἶχον τὸν θρόνον τους αἱ Ἐπιστῆμαι, καὶ ἤνθη ἡ Ἑλληνικὴ παιδεία. κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους ἔγινε συνήθεια καὶ εἰς τοὺς Ἑβραίους, διὰ νὰ ἐξασκοῦνται τὰς μαθήσεις τῶν Ἐθνικῶν. ὁ Φίλων ἐδόθη ὅλος εἰς τὴν Ἑλληνικὴν σπουδὴν, καὶ ἐξησκήθη εἰς ὅλας τὰς μαθήσεις. καὶ μάλιστα εἰς τὴν Πλατωνικὴν, Πυθαγορικὴν, καὶ Στωϊκὴν Φιλοσοφίαν, καὶ ἦτον εἰς τὸ ἄκρον ῥητωρικώτατος, διὸ καὶ ὁ Εὐσέβιος 354 τὸν ἀπὸ τῆς ἔξωθεν παιδείας ἐπισημότατον καλεῖ, κατηγορεῖται ὅμως ἀπὸ τὴν ἑβραϊκὴν Ἱστορίαν, καθ’ ὅτι ἑβραῖος, δὲν εἶχε κᾂν μήτε ἰδέαν τῆς ἑβραϊκῆς διαλέκτου, αλλ’ αὕτη εἶναι μία κατηγορία χωρὶς θεμέλιον. Διότι μία ἀνησυχία ἥτις ἠκολούθησεν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, μεταξὺ τῶν Ἰουδαίων καὶ Ἑλλήνων, ἔδωκεν αἰτίαν νὰ σταλθῇ ἀπὸ τοὺς ἐδικός του ὡς πρέσβυς εἰς τὸν Καίσαρα Γάϊον διὰ νὰ διαυθεντεύσῃ, καὶ νὰ ἀθωώσῃ τοὺς Ἰουδαίους, διὰ τῆς ὁποίας ὁ Ἀπίων τόσον διήγειρεν εἰς θυμὸν τὸν καίσαρα, ὥστε ἔπρεπεν οἱ Ἰουδαῖοι νὰ χάσουν καὶ τὸ πολιτικὸν δικαίωμα καὶ τὰς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ συναγωγάς των. οὗτος ὅμως ἐμποδίσθη τῆς παρουσίας τοῦ καίσαρος. ὁ Φίλων περιγράφει μόνος του ταύτην τὴν πρεσβείαν εἰς ἓν ἔτι τῶν σωζομένων βιβλίων του. Θέλουσιν ἔτι μερικοὶ, ὅτι ὁ Φίλων νὰ ἐστάλθη καὶ ἐκ δευτέρου εἰς τὴν Ῥώμην ἀπὸ τὸ ἔθνος του εἰς τὸν καίσαρα Κλαύδιον περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως ὅτε καὶ ἀνταμώθη μετὰ τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου, καὶ ὁμολόγησε τὴν εἰς Χριστὸν πίστιν, ἀλλ’ εὐθὺς ἐπέστρεψεν εἰς τὸν Ἰουδαϊσμὸν, ἀλλ’ ἕστω ὅπως καὶ ἂν ἦτον, ἡμεῖς ὅμως δὲν ἔχομεν περὶ τούτου κᾀμμίαν ἀπόδειξιν ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του. Ἡ Πυθαγορικὴ, καὶ Πλατωνικὴ φιλοσοφία του τὸν ἐπαρακίνησε κατὰ τὴν τότε συνήθειαν νὰ ἐξηγήσῃ τὴν θείαν 354

Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία Βιβλ. Β΄. Κεφ. Δ΄.

[223]


Γραφὴν, καὶ ἐκ τούτου μετὰ καιρὸν μερικοὶ πατέρες τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ἐκκλησίας ἔδειξαν μεγάλην ἀγάπην εἰς αὐτόν. Θεωροῦντες αὐτὸν δικαίως ὡς κεφαλὴν ὅλων ἐκείνων ὅσων ἀλληγορικῶς ἐξήγησαν τὴν θείαν Γραφὴν, καὶ τὴν τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίαν, καὶ ὡς κεφαλὴν τῶν Μυστικῶν.

Συγγράμματα.

πὸ τὰ Συγγράμματα τοῦ Φίλωνος μᾶς σώζονται ἀρκετὰ ἀκόμη, μ’ ὅλον ὅτι καὶ πολλὰ ἐξέλιπον. ὁ Φαβρίκιος δίδει ἕνα κατάλογον καὶ τοῦ ἑνὸς μέρους, καὶ τοῦ ἄλλου. Διαιροῦνται λοιπὸν τὰ σωζόμενα αὐτοῦ, εἰς Κοσμοποιητικὰ, Ἱστορικὰ, καὶ Νομοθετικά. ὅτι ἡ συνηθισμένη τάξις τῶν βίβλων δὲν εἶναι ἡ καλλίστη, τὸ ἀπέδειξεν ὁ Φαβρίκιος, καὶ ἔδωκε μίαν ἄλλην καλλιτέραν μὲ τὴν ὁποίαν αἱ νέαι ἐκδόσεις συμφωνοῦσιν αἱ περισσότεραι. Τὸ δὲ περὶ Ἑρμηνείας τῶν Ἑβραϊκῶν ὀνομάτων, ὅπερ ἀναφέρει ὁ Εὐσέβιος, καὶ ὁ Ἱερώνυμος, σώζεται μόνον Λατινιστί. σώζονται ἔτι καὶ ἄλλα δύο βιβλία εἰς τὸ Λατινικὸν, Liber de antiquitatibus, καὶ Breviarium temporum, ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Φίλωνος, ἀλλ’ ἀμφότερα εἰσὶν ὑποβολιμαῖα.

Ἐκδόσεις.

Ἡ πρώτη ἔκδοσις τούτων τῶν Συγγραμμάατων ἐγένετο ἐν Παρισίοις, τῷ 1552. εἰς

Φύλ. πλὴν ἀτελής. Ἐγένετο καὶ ἄλλαι εἰς διάφορα μέρη. Φίλωνος Ἰουδαίου τὰ σωζόμενα ἅπαντα. ἐξεδόθησαν ἐν Λόνδρᾳ Londini τῆς Ἀγγλίας, τῷ 1742. εἰς τόμ. 2. εἰς φύλ. ὑπὸ Θωμᾶ Μαγγέϋ, Thoma Maugey. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη καὶ ἐντελεστέρα.

Η Δ Δ Δ Π Ι. ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ ΛΙΒΕΡΑΛΙΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 50.

ντωνῖνος Λιβεράλις, εἷς τῶν πολλὰ ἐγνώστων Συγγραφέων, ὁ ὁποῖος ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Κλαυδίου καίσαρος, ὡς λέγουσιν, ἔγραψε Μεταμορφώσεις, αἱ ὁποῖαι εἶναι μία συναγωγὴ ἀπὸ διαφόρους Συγγραφεῖς.

Ἐκδόσεις.

Ἀντωνίνου Λεβεράλεως Μεταμορφώσεων συναγωγή. ἐξεδόθησσαν ὑπὸ τοῦ Γουλιέλ-

μου Ξυλάνδρου, μετὰ τῶν τοῦ Φλέγοντος Τραλλιανοῦ, καὶ ἑτέρων, ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1568. εἰς 8. .... Ὑπὸ Ἀβραὰμ Βερκελίου, τῷ 1674. εἰς 12. ἐν Λουγδόνῳ. [224]


.... Ὑπὸ Θωμᾶ Μουνκέρου ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1676. εἰς 12.

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΔΙΟΣΚΟΡΙΔΗΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 64.

Διοσκορίδης εἷς τῶν Ἰατρῶν, ὁ καὶ Πεδάνιος, καὶ κοινότερον Πεδάκιος τὸ ἐπώνυμον

φέρων, ἦτον ἀπὸ τὸ Ἀναζάρβεον, πόλιν τ ῆς Κ ιλ ικ ία ς · ὁ ἐκ τοῦ πρὸς τὸν Ἄρεον Ἀσκληπιάδην συγγράμματός του, τὸ ὁποῖον ὁ διαφεντευτής του Λικίννιος, ἢ Λεκάνιος Βάσσος ἀναφέρει, ὁ ὁποῖος ἦτον ὕπατος τῆς Ῥώμης, πίπτει τῷ ἑνδεκάτῳ ἔτει τοῦ Νέρωνος, ἤτοι 40. ἔτη μετὰ Χριστόν. Ἡ αἵρεσις τούτου τοῦ Ἰατροῦ ἦτον ἡ τῶν Ἐμπειρικῶν.

Συγγράμματα.

Σώζονται τοῦ Διοσκορίδους τρία συγγράμματα, τὸ πρῶτον πραγματεύεται Περὶ ὕλης ἰατρικῆς, εἰς Ε΄. βιβλία. τὸ ὁποῖον συνέγραψε πρὸς τὸν Ἄρεον. τοῦτο δὲν εἶναι συναγωγὴ ἐκ τῶν πρὸ αὐτοῦ Ἰατρῶν, ἀλλ’ ὁ Διοσκορίδης θεμελιοῦται εἰς τὰς ἰδίας του ἐμπειρίας, ἐπειδὴ περιῆλθε πολλοὺς τόπους καὶ εἶδε τὰ πράγματα μόνος του. Β΄. Περὶ Ἀλεξιφαρμάκων, καὶ Θηριακῶν. βιβλ. Α΄. καὶ Β΄. ταῦτα τὰ δύο βιβλία ἐκπληροῦσι τὸ ΣΤ΄. καὶ Ζ΄. τοῦ ἀνωτέρου. μερικοὶ διαιροῦσι ταύτα εἰς τέσσαρα, καὶ περὶ τούτων δὲν ἔχομεν ἀκόμη βεβαιότητα, ἐπειδὴ ὁ Γαληνὸς δὲν ἀναφέρει περὶ τούτων. μ’ ὅλον ὅτι ὁ Φώτιος τὰ ἀναφέρει. Γ΄. Περὶ Εὐπορίστων δύο βιβλία πρὸς Ἀνδρόμαχον. καὶ περὶ τούτων ἔτι εἶναι ἀμφισβίτησις. μερικοὶ τὰ ἀποδίδουσιν εἰς ἕνα ἄλλον νεώτερον Διοσκορίδην, καὶ τὰ ἔγραψεν πρὸς τὸν ἴδιον υἱόν του. ἄλλοι πάλιν τὰ θέλουσι γνήσια.

Ἐκδόσεις.

Π

εδακίου Διοσκορίδου Ἀναζαρβέως, περὶ Ὕλης Ἰατρικῆς λόγοι ἕξ. Ἔτι περὶ Ἰοβόλων, ἐν ᾧ περὶ Λυσσῶν τοῦ Κυνὸς, σημείωσίς τε τῶν ὑπ’ αὐτῶν δεδηγμένων, καὶ θεραπεία. Νικάνδρου τοῦ Κολοφωνίου Βονητοῦ θηριακὰ μετὰ σχολίων. Τοῦ αὐτοῦ Ἀλεξιφάρμακα. Venetis, ap. Aldum 1499. mense Julio fol. «Αὕτη εἶναι ἡ ἀρχαιοτέρα ἔκδοσις, ἥτις συνίσταται ἀπὸ ἐννέα βιβλία, τὴν ὁποίαν ἐξέδωκεν ὁ Δονάτος, παραβαλὼν αὐτὴν μὲ διάφορα χειρόγραφα. Ἔτι ἐξεδόθη ἡ αὐτὴ αὐτόθι τῷ 1518. καὶ ἐν ἄλλοις διαφόροις τόποις, ἐν Κολωνίᾳ δηλ. τῷ 1529. καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1549. εἰς 8. Πεδακίου Διοσκορίδους Ἀναζαρβέως τὰ σωζόμενα ἅπαντα, μετὰ σημειωμάτων, καὶ διαφόρων ἀνγνώσεων, τοῦ Ἰωάν. Σαμβούκου. Sumtibus hær. A. Wecheli, Cl. Marnii καὶ S. Aubrii 1598. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη τῶν μέχρι τοῦδε ἐκδόσεων τοῦ Διοσκορίδους. [225]


Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΝΔΡΟΜΑΧΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 68.

Ἀνδρόμαχος ὁ ἐκ τῆς νήσου Κρήτης, ἦτον ἀρχιατρὸς τοῦ καίσαρος Νέρωνος. οὗτος

ἐστάθη ὁ ἐφευρετὴς τῆς Θηριακῆς, καὶ τὴν περιέγραψεν εἰς ἐλεγειακοὺς στίχους, τοὺς ὁποίους ἐφύλαξεν ὁ Γαληνὸς, ἐν τοῖς περὶ Θηριακῆς, καὶ Ἀντιδότων βιβλίοις του.

Ἐκδόσεις. De Theriaca & ejus multiplice utilitate, ac recta conficiendi ratione, in Andromachi Senioris Carmen græcum de Theriaca ex viperis inscriptum Commentarius ... Autore Francisco Tidicao. Thoruoii, A. Coten. 1607. εἰς 4. Ἑλληνο-Λατινιστί.

Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΚΟΡΝΟΥΤΟΣ Ἢ ΦΟΥΝΟΥΤΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χριστὸν 68.

Ἀνναῖος Κορνοῦτος, Φιλόσοφος Στωϊκὸς, ἦτον ὁ διδάσκαλος τῶν δύο Ποιητῶν τοῦ

Περσίου, καὶ τοῦ Λουκανοῦ τῶν Ῥωμαίων. Πατρίς του κατὰ τὸν Σουΐδαν ἦτον ἡ Λέπτις εἰς τὴν Ἀφρικήν. Καὶ ἐπειδὴ εἰλικρινῶς ἔγγιξε τὸν Νέρωνα διὰ τῶν συγγραμμάτων του, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Δίωνος, καὶ ὁ ἔλεγχος τούτου ἔγινε γνωστὸς εἰς τὸν Νέρωνα, ἐξορίσθη εἰς μίαν νῆσον.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του δὲν ἀπεσώθη ἄλλο εἰς ἡμᾶς, παρὰ τὸ, Θεωρία περὶ Θεῶν

φύσεως, εἰς τὸ ὁποῖον τὰς περὶ Θεῶν διηγήσεις τῶν Ἑλλήνων, τὰς μεταπλάττει εἰς τὸ ἠθικὸν, καὶ ἀλληγορικόν.

Ἐκδόσεις. [226]


Κ

ορνούτου, ἢ Φουρνούτου, περὶ Θεῶν φύσεως ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, μετὰ τῶν Αἰσώπου μύθων, τῷ 1505. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Βασιλέᾳ μετὰ τῶν τοῦ Παλαιφάτου, καὶ Ἰουλιανοῦ Λυρελίου, τῷ 1543. εἰς 8. Ἔτι ὑπὸ τοῦ Θωμᾶ Γαλέη. in Opusculis mythologicis, ἐν Καταβριγίᾳ τῷ 1671. εἰς 8. καὶ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ. ἡ αὐτὴ τῷ 1688.

Η Δ Δ Δ Δ. ΑΡΕΤΑΙΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 54 - 81.

Ἀρεταῖος εἷς τῶν ἐπιφανῶν Ἰατρῶν, εἶχε πατρίδα τὴν Καππαδοκίαν. ὁ καιρὸς καθ’

ὃν ἤ κ μ α ζ ε εἶν α ι ἀ μ φ ισ β ιτ ή σ ιμ ο ς · μ ερ ικ ο ὶ θέλ ο υ σ ιν ὅ τ ι ἤ κ μ α ζ ε π ρ ὶν τ ῶ ν Κ α ισ ά ρ ω ν , ἄ λ λ ο ι δ ὲ νεώτερον, ἐπειδὴ καὶ ὁ Γαληνὸς δὲν τὸν ἀναφέρει, καὶ αὗται αἱ μαρτυρίαι δὲν ἔχουσι θεμέλιον, καθὼς καὶ ὁ Βόσσιος ἐπλανήθη, θέλων ὅτι ἐστάθη πρὶν τῶν Καισάρων, μὲ τὸ νὰ ἔγραψεν εἰς Ἰωνικὴν διάλεκτον, καὶ μ’ ὅλον ὅτι πρὶν τῶν Καισάρων δὲν ἦτον πλέον συνηθισμένον τοῦτο τὸ ὕφος, μ’ ὅλον τοῦτο ὁ Ἀῤῥιανὸς μετὰ ταῦτα τὸ μετεχειρίσθη, καὶ πρὸς τούτοις ὅτι ὁ Ἀρεταῖος ἀναφέρει τὴν θηριακὴν, ἥτις εἶναι ἐφεύρεσις τοῦ ἀρχιατροῦ τοῦ Νέρωνος, Ἀνδρομάχου. Ὁ Βιγὰν φαίνεται ὅτι ἦλθε πλησίον τῆς ἀληθείας, ὁ ὁποῖος θέλει ὅτι ὁ Ἀρεταῖος ἤκμαζε μεταξὺ τοῦ χρόνου τοῦ Νέρωνος, καὶ τοῦ Τίτου. Ὁ Ἀρεταῖος ἦτον ἐξ ἐκείνης τῆς αἱρέσεως τῶν Ἰατρῶν, οἵ τινες ἐδόξαζον, ὅτι ἡ ὑγεία, καὶ ἡ ἀσθένεια, ἀπεδίδετο εἰς ἓν κἄποιον πνεῦμα, καθὼς καὶ ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του βεβαιοῦται. εἰς ποῖον ὅμως μέρος τῆς γῆς ἔζησε, καὶ ποῦ ἐσ π ο ύ δ α ξ ε τ ὴ ν Ἰ α τ ρ ικ ὴ ν μ ᾶ ς εἶν α ι ἄ γ ν ω σ τ ο ν · τ ο ῦτ ο φ α ίν ετ α ι μ ό ν ο ν , ὅ τ ι ἔζη εἰς μίαν ἐπαρχίαν, ἥτις εἶχεν ἐμπόριον μετὰ τῆς Ἰταλίας. ἐπειδὴ καὶ εἰς τοὺς ἀσθενεῖς του πάντοτε ἐδιώριζεν Ἰταλικὸν οἶνον.

Συγγράμματα.

Σώζονται ἔτι τοῦ Ἀρεταίου δύο συγγράμματα, τὸ πρῶτον πραγματεύεται, Περὶ αἰτιῶν καὶ σημείων τῶν ὀξέων παθῶν, εἰς Δ΄. βιβλία. τὸ Δεύτερον περὶ Θεραπείας αὐτῶν, βιβλία Δ΄. καὶ εἰς τὰ δύο ταῦτα συγγράμματα θαυμάζεται ἡ τοῦ ἀνδρὸς ἐμπειρία, καὶ ἐπιτηδειότης.

Ἐκδόσεις.

Ἀρεταίου τοῦ Καππαδόκου τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον Ἑλληνιστὶ ὑπὸ τοῦ

Ἰατροῦ Ἰακώβου Γουπύλου, τῷ 1554. εἰς 8. Ἔτι Ἑλληνο-λατινιστὶ, ὑπὸ Γεωργίου Ἑϊνσίου ἐν Αὐγούστᾳ τῷ 1603. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ, μετὰ τῶν σημειώσεων Ἰωάννου Βιγὰν, καὶ ἑτέρων καλλωπισμάτων, τῷ 1723. εἰς φύλ. Ἔτι ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1735. εἰς φύλ. ὑπὸ Ἑρμανοὺ Βοερχααβίου, μετὰ πλείστων σημειωμάτων καὶ καλλωπισμάτων διαφόρων πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, καὶ ἐξόχων Ἰατρῶν, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. [227]


Η Δ Δ Δ Δ Ι. ΙΩΣΗΠΟΣ. Ἐγενν. μετὰ Χρ. 37. ἔζη ἔτι τῷ 93.

Φ

λάβιος Ἰώ σ η π ο ς ἦ ν τ Χριστοῦ, ἤτοι τῷ πρώτῳ ἔτει τοῦ καίσαρος Καΐου τοῦ Καλιγόλα, ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἦτον Ἱερεὺς ὀνόματι Ματθατίας ἢ Ματθίας. Οὗτος ἤρξατο ἐκ νεαρᾶς του ἡλικίας τὴν σπουδὴν τῶν μαθημάτων, καὶ ἔκαμε τόσον μεγάλας προόδους, ὥστε οἱ Ἱερεῖς τῶν Ἰουδαίων τῷ δεκάτῳ τετάρτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του τῷ ἔκαμναν μεγάλα ἐρωτήματα ἀπὸ τὴν θείαν γραφὴν, καὶ ἀποκρινόμενος ἐθαυμάζετο. τῷ δὲ ιστ΄. ἤρξατο νὰ γίνεται γνωστὸς καὶ εἰς τὰς τρεῖς Ἰουδαϊκὰς αἱρέσεις. Μετὰ ταῦτα ἐμβῆκεν εἰς τὴν αἵρεσιν τῶν Φαρισαίων, εἰς τὴν ὁποίαν αὐτὸς ἔγινε μία προτιμωτάτη προσθήκη εἰς τὴν γνῶσιν τῶν πατρικῶν τους νόμων. τῷ δὲ κστ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ὑπῆγεν εἰς τὴν Ῥώμην, καὶ ἐκεῖ ἐγνωρίσθη ὑπὸ τῆς γυναικὸς τοῦ Νέρωνος, Ποππέας, τῆς ὁποίας ἐπάσχησε καὶ ἀπέκτησε τὴν εὔνοιαν, δι’ ἧς ἐνήργησε νὰ ἐλευθερωθῶσι μερικοὶ συγγενεῖς του, οἵ τινες ὡς στασιασταὶ ἐστάλθησαν ἀπὸ τὰ Ἱεροσόλυμα εἰς τὴν Ῥώμην. Ἐπανελθὼν δὲ εἰς τὴν πατρίδα του, τὴν εὗρεν εἰς μεγάλην ταραχὴν, καὶ ἀνησυχίαν. εἰς μάτην ἐκοπίασεν εἰς τὸ νὰ διατηρηθῇ ἡ μεταξὺ Ἰουδαίων καὶ Ῥωμαίων εἰρήνη. οἱ Ιουδαῖοι ἀπεστάτησαν, καὶ ὁ Ἰώσηπος ἐδιορίσθη νὰ φυλάξῃ τὰ μέρη τῆς Γαλιλαίας, ἔνθα καὶ ἔδειξε περισσοτέραν φρόνησιν παρὰ ἀνδρίαν. εἰς τὴν ἅλωσιν τῆς Ἰοταπάτης, τῆς ὁποίας αὐτὸς εἶχε τὴν διαυθέντευσιν, ἔπεσεν αἰχμάλωτος εἰς τὰς χεῖρας τοῦ Οὐεσπασιανοῦ. Μία προφητεία, τὴν ὁποίαν ἐφεῦρεν ἡ φρόνησίς του, καὶ ἡ ἀγάπη τῶν στρατιωτῶν Ῥωμαίων πρὸς τὸν Οὐεσπασιανὸν, τοῦ ἐλύτρωσε τὴν ζωήν. Οὗτος ἐπροφήτευσε ὅτι ὁ Οὐεσπασιανὸς μετ’ ὀλίγον ἤθελεν ἀνακηρυχθῇ Καῖσαρ τῆς Ῥώμης, ὅπερ καὶ ἐγένετο μετὰ δύο χρόνους, καὶ ὁ Ἰώσηππος ἠλευθερώθη τῆς αἰχμαλωσίας, λαβὼν παρ’ αὐτοῦ τὸ ἐπώνυμον Φλάβιος. Μετὰ ταῦτα ἠγαπήθη καὶ ὑπὸ τοῦ Τίτου, τὸν ὁποῖον εἶχε μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ εἰς τὴν πολιορκίαν τῆς Ἱερουσαλὴμ, δι’ οὗ ἐπραγματεύετο μετὰ τῶν Ἰουδαίων. ἔπειτα ἐλθὼν εἰς τὴν Ῥώμην ἔζη ἀγαπώμενος ἀδιακόπως ὑπό τε τοῦ Οὐεσπασιανοῦ, καὶ ὑπὸ τῶν τριῶν αὐτοῦ παίδων, καὶ ἐνταῦθα συνέγραψε τὴν Ἱστορίαν του εἰς Ἑλληνικὴν διάλεκτον, τῆς ὁποίας ἦτον ἐγκρατὴς, μ’ ὅλον ὅτι δὲν τὴν ἐπρόφερεν ὀρθῶς. ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐτελεύτησε δὲν μᾶς εἶναι γνωστός. τὴν Ἰουδαϊκήν του Ἱστορίαν τὴν ἐτελείωσε τῷ Νστ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας. Ὁ Εὐσέβιος δὲ καὶ ὁ Ἱερώνυμος μαρτυροῦσιν, ὅτι ἕνεκεν τῆς πολυμαθείας του τῷ ἀνηγέρθη ἐν ἄγαλμα εἰς τὴν Ῥώμην.

Συγγράμματα.

Τ

ὸ πρῶτον τῶν Συγγραμμάτων του εἶναι, τὸ, Περὶ τοῦ Ἰουδαϊκοῦ πολέμου βιβλία Ἑπτὰ, τὸν ὁπο ῖο ν π ερ ιγ ρ ά φ ει γράφει τοῦτο τὸ βιβλίον εἰς Ἑβραϊκὴν διάλεκτον, ἔπειτα ὁ ἴδιος τὸ μετέφερεν εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, καὶ τὸ ἐπρόσφερεν εἰς τὸν Οὐεσπασιανὸν, καὶ διὰ τὴν βεβαιότητα τούτου ἔφερεν εἰς μαρτυρίαν τὸν Τίτον, ὅστις καὶ δι’ ἰδίας του ὑπογραφῆς τὸ ἐπικύρωσεν. Β΄. Ἰουδαϊκῆς Ἀρχαιολογίας, βιβ. Κ΄. ταύτην τὴν ἐπιγραφὴν φαίνεται ὅτι τὴν ἐδανείσθη ἀπὸ τὸν Ἁλικαρνασσέα Διονύσιον. ἐν αὐτῇ πραγματεύεται περὶ τῆς Ἰουδαϊκῆς Ἱστορίας, ἀπὸ κτίσεως κόσμου μέχρι τοῦ ιβ΄. χρόνου τοῦ Νέρωνος, εἰς τὴν ὁποίαν σώζονται πολλὰ ἀξιόλογα, καὶ μάλιστα ἡ Ἱστορία τοῦ καιροῦ του. εἰς τὴν χρονολογίαν πολλάκις δὲν συμφωνεῖ, καὶ τοῦτο φαίνεται νὰ εἶναι σφάλμα τῶν ἀντιγραφέων, καὶ ὄχι τοῦ Συγγραφέως. ὅτι δὲ ἡ χρονολογία του συμφωνεῖ μὲ ἐκείνην τῶν Ἑβδομήκοντα ἀπέδειξεν ὁ Ἰακσὸν εἰς τὴν αὐτοῦ [228]


χρονολογίαν 355. Διὰ δὲ τὸ ἀξιόπιστον τούτου τοῦ βιβλίου οἱ Κριτικοὶ ἔχουσι μεγάλας φιλονεικίας μεταξύ των, καὶ μάλιστα ἡ περικοπὴ τοῦ ΙΗ΄. βιβλίου Κεφ. Δ΄. δίδει αἰτίαν μεγάλης φιλονεικίας, ἂν εἶναι γνησία, ἢ προσθήκη τῶν μετέπειτα ἀντιγραφέων. Γ΄. Περὶ Ἀρχαιότητος τοῦ Ἰουδαϊκοῦ γένους. βιβ. δύο, τὸ πρῶτον ἀντίκειται τῷ Μανέθωνι Αἰγυπτίῳ. τὸ δὲ δεύτερον τῷ Ἀπίωνι. εἰς τοῦτο φαίνεται ἡ τοῦ ἀνδρὸς πολυμάθεια ὁποῦ εἶχεν εἰς τὰ τῶν Ἑλλήνων συγγράμματα. Ε΄. Περὶ τῶν Μακκαβαίων, περὶ τούτου εἶναι φιλονεικία ἂν εἶναι γνήσιον, ἢ ὑποβολιμαῖον, διότι εἰς τὴν φράσιν του παρατηρεῖται μεγάλη διαφορά.

Ἐκδόσεις.

φύλ.

Φλαβίου Ἰωσήπου τὰ Εὑρισκόμενα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1544. εἰς

Μετὰ ταύτα ἐξεδόθη πολλάκις μετὰ προσθήκης καὶ ἐπιδιορθώσεως, καὶ ἄλλων καλλωπισμάτων. ἐξ ὧν ἡ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ εἰς τόμ. δύο ὑπο Σιγεβέρτου Αὑερκάμπου, τῷ 1726. εἰς φύλ. καὶ ἡ ἐν Ὀξωνίᾳ ὑπὸ τοῦ Χουδσονίου τῷ 1720. εἰσὶν αἱ ἄρισται.

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΕΠΙΚΤΗΤΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 94.

Ἐπίκτητος ὁ ἐκ τῆς Ἱεραπόλεως τῆς φρυγίας, ἐγεννήθη ἀπὸ ποταποὺς καὶ πτωχοὺς

γονεῖς, καὶ κατήντησε σκλάβος εἰς τὸν Ἐπαφρόδιτον ταμειάρχην τοῦ Νέρωνος. Οὗτος ὁ κύριός του α ὐτ ο θελ ή τ ω ς τ ο εἶπε. Σὺ θέλεις μοῦ συντρίψη τὸν μηρόν. ἡ σύντριψις ἐγένετο, καὶ ὁ Ἐπίκτητος δὲν εἶπεν ἄλλο τι, ε ἰμ ή · σοὶ τὸ εἶπον ὅτι σὺ θέλεις μοῦ συντρίψη τὸν μηρόν; καὶ αὕτη ἡ στεθερότης τῷ Δὲν ἐπροξένησε τὴν ἐλευθερίαν ἀπὸ τὸν κύριόν του. ὁ Ἐπίκτητος εὐθὺς προσεκολλήθη εἰς τὴν Στωϊκὴν φιλοσοφίαν, καὶ μεταξὺ τῶν ὀπαδῶν αὐτῆς δὲν ἦτον σχεδὸν ἄλλος ὡς πρὸς τὴν εἰλικρίνειαν, σοφίαν, καὶ ταπείνωσιν, τοῦ νὰ τὸν μιμηθῇ. ἔζῃ μὲ μεγάλην ἔνδειαν, ὥστε ποτὲ δὲν εὑρέθη ἀναγκασμένος νὰ κλείσῃ τὴν καλύβην εἰς ἣν ἐκατοικοῦσε. τῷ δὲ 94. ἔτει εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Δομητιανοῦ, ἔπρεπε καὶ αὐτὸς νὰ ἀφήνῃ τὴν Ῥώμην καὶ Ἰταλίαν, καθὼς καὶ ἄλλοι πολλοὶ φιλόσοφοι, καὶ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν Νικόπολιν, ἔνθα εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Τραϊανοῦ ἔκαμε τὸν λόγον, τὸν ὁποῖον ὁ μαθητὴς του Ἀῤῥιανὸς ἔγραψε. Φαίνεται ὅτι εἰς τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ, νὰ ἐπέστρεψεν εἰς τὴν Ῥώμην, καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σπαρτιανοῦ, νὰ ἀπόκτησε τὴν εὔνοιαν τοῦ Καίσαρος. Ὁ χρόνος τῆς τελευτῆς του δὲν μᾶς εἶναι γνωστός. μερικοὶ θέλουσιν ὅτι ἔφθασαν ἕως τοὺς χρόνους τῶν δύο Ἀντωνίνων.

Συγγρμματα.

355

Τόμ. σελ. 119.

[229]


Σουΐδας λέγει περὶ τοῦ Ἐπικτήτου ὅτι συέγραψε πολλὰ συγγράμματα, ἀλλ’ ἡ μαρτυρία τούτου φαίνεται ἀπίθανος. Ἐπειδὴ καὶ τὸ ἴδιον Ἐγχειρίδιον ὅπερ μᾶς σώζεται, δὲν συνεγράφη ἀπὸ τὸν ἴδιον, ἀλλὰ κατὰ τὴν τοῦ Σιμπλικίου μαρτυρίαν ὁ Ἀῤῥιανὸς εἶναι ὁ συγγραφεύς του. Τοῦτο περιέχει τὰς ἀξιολιγωτέρας διδασκαλίας τῆς Στωϊκῆς Ἠθικῆς. σώζονται ἔτι καί τινα ἀποφθέγματα, καὶ ἀποσπασμάτια.

Ἐκδόσεις. Ἐπισκόπου ἐγχειρίδιον, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ per Jo: Ant. et Fratres de Sabio. 1528. εἰς 4. Ἐξεδόθη ἔτι ἐν διαφόροις πόλεσιν, ἀλλ’ ἡ τῆς Λείψιας ἔκδοσις τῷ 1756. εἰς 8. μετὰ τῶν σχολίων, ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΔΙΩΝ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 97 - 117.

Δ

ίων ὁ Χρυσόστομος υἱὸς τοῦ Πασικράτου, ἐγεννήθη εἰς τὴν Προύσαν τῆς Βιθυνίας, ἦτον κατ’ ἀρχὰς σοφιστὴς, καὶ ἀπεδείκνυε τὴν Ῥητορικήν του εἰς κάθε παράδοσιν μαθήματος, διὰ τῆς ὁποίας ἠκόνησε τὸν κάλαμόν του ὀξέως κατὰ τῶν μεγάλων Ποιητῶν καὶ Φιλοσόφων τῆς Ἑλλάδος. μετέπειτα δὲ παραχωρήσας ἐκ ταύτης τῆς μελαίνης αἱρέσεως τῶν ῥητόρων, ἠκολούθησεν ἕνα ἄλλο ὀρθότερον καὶ τακτικώτερον τρόπον τῆς Ῥητορικῆς, μετασχηματίσας τὸν ἑαυτόν του κατὰ τὰ ἤθη καὶ τὴν διδασκαλίαν τῶν Στωϊκῶν, δι’ ἧς ἀπέκτησε τὸ ἐπίθετον τὸ νὰ ὀνομασθῆ Χρυσόστομος. Εἰς τὴν νεότητά του, μαθήσεως ἕνεκεν, ἔκαμεν ὁδοιπορίας εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ εἰς ἄλλα πολλὰ μέρη, μετὰ δὲ τὴν ἐπιστροφήν του ἐξ αἰτίας τῆς ἐλευθερίας τῶν λόγων του, κατήντησεν εἰς μέγαν κίνδυνον τῆς ζωῆς του, ἐπειδὴ καὶ ὁ Δομητιανὸς ἐθανάτωσεν ἕνα ἄξιόν του φίλον. ἔφυγε λοιπὸν ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς Ῥωμαϊκῆς ἐπικρατείας, καὶ κατέφυγεν εἰς τοὺς Ἰέτας καὶ Θράκας, ἔνθα ἐγεωργοῦσε τὴν γῆν, ἐπότιζε τὰ δένδρα, ἔφερεν νερὸν, καὶ εὔτω μετὰ κόπου ἔζη ζωὴν Πλατωνικὴν, καταγλυκαίνων αὐτὴν μὲ ἓν λόγον τοῦ Δημοσθένους. θανατωθέντος δὲ τοῦ Δομητιανοῦ, οἱ στρατιῶται ἐστασίασαν ἐνταῦθα, ἀλλ’ αὐτὸς μὲ μίαν του ὁμιλίαν τοὺς ἡσύχασεν. Ὁ διάδοχος τούτου τοῦ τυράννου, ὁ πραΰς Νέρβας ἀνεκάλεσε τὸν Δίωνα εἰς τὴν Ῥώμην καὶ τὸν ἐτίμησε μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ Κοκκηϊανοῦ. παρὰ δὲ τῷ Τραϊανῷ εὗρε μεγάλην χάριν, ὥστε πολλάκις τὸν ἔπερνεν εἰς τὴν ἅμαξάν του. Ἔφθασεν εἰς βαθὺ γῆρας, καθὼς εἰς τὰ συγγράμματά του φαίνεται, καὶ ἐστάθη διοικητὴς καὶ τῆς Πατρίδος του, τοῦ ὁποίου τὴν διοίκησιν οὐδεὶς ἐμιμήθη.

Συγγράμματα.

Ο

ὗτος συνέγραψε πολλὰ συγγράμματα, ἐξ ὧν μᾶς σώζονται ἀκόμη ὀγδοήκοντα λόγοι, περὶ διαφόρων ὑποθέσεων.

[230]


Ἐκδόσεις.

8.

Δίωνος τοῦ Χρυσοστόμου Λόγοι ΙΙ΄. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τῳ 1551. εἰς

... Ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, ex off. typographica Claudii Morelli, typis regiis. τῷ 1604. εἰς φύλ. μετὰ διαφόρων καλλωπισμάτων καὶ σχολίων. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ. Ἐγεννήθη τῷ Β΄. ἔτει μετὰ Χριστὸν ἔγινεν ἀφανὴς τῷ 98.

Ἀπολλώνιος ὁ ἀπὸ τὰ Τύανα τῆς Καππαδοκίας, θέλουσι νὰ ἐγεννήθη τῷ 42. ἔτει τοῦ

καίσαρος Αὐγούστου, ὅ ἐστι τῷ Β΄. ἔτει μετὰ Χρ. καὶ ἔζησεν ἕως εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Νέρβα. Οὗτος εἶχε τὸ γένος ἀπὸ ἐπίσημον φαμιλίαν, καὶ ἐστάλθη εἰς τὴν Ταρσὸν διὰ νὰ παιδευθῇ, ὅπου καὶ ἐπαιδεύθη πᾶν εἶδος φιλοσοφίας, ἐδέχθη ὅμως τὴν Πυθαγορικὴν, τὴν ὁποίαν ἤκουσεν ἀπό τινα Εὔξενον, τοῦ ὁποίου ἡ διδασκαλία ποτὲ δὲν ἐσυμφώνησε μὲ τὴν ζωήν. ἐφύλαξε πέντε χρόνων σιωπὴν, ἀλλ’ ἔπρεπεν ἐνταυτῷ νὰ καθ’ ἡσυχάσῃ μερικὰς πόλεις αἵ τινες ἦλθον εἰς ἀποστασίαν. ἔκαμεν ὁδοιπορίας εἰς τὴν Βαβυλῶνα καὶ εἰς τὰς Ἰνδίας, ἔνθα καὶ συνανεστράφη μὲ τοὺς ἐκείνων σοφούς. Ἐπιστρέψας δὲ εἰς τὴν Ἑλλάδα, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Νέρωνος, ὑπῆγεν εἰς Ῥώμην, ἔνθα καὶ ἐθαυμάζετο, διὰ τῶν τερατουργιῶν του. μ’ ὅλον τοῦτο τὸν ἐσ τ ο χ ά σ θη σ α ν ὡ ς ὕ π ο π τ ο ν · ἐκ τ ῆ ς Ῥ ώ μ η ς δ ὲ ὡ δ ο ιπ ό ρ η σ εν εἰς Ἰ σ π α ν ία ν , κ α κ εῖθεν ἐπ έσ τ ρ εψ εν εἰς Σικελίαν, εἰς τὴν Ἑλλάδα, καὶ Αἴγυπτον, ὅπου συνανεστρέφετο μετὰ τοῦ Οὐεσπεσιανοῦ, καὶ τῷ ἔδιδε κανόνας μιᾶς καλῆς διοικήσεως, κατὰ δὲ τοῦ Δομητιανοῦ ἐκίνει πάντα λίθον, δι’ ὃ καὶ ἐφέρθη εἰς Ῥώμην, ἐν ᾧ δὲ ἦτον εἰς ἓν ταμεῖον τοῦ Κριτήριου, ἔγινεν ἔξαφνα ἀφανὴς, καὶ ὑπέστρεψεν εἰς τὴν Ἑλλάδα, θαυμαζόμενος καὶ τιμώμενος διὰ τὰ τεράστιά του. Τούτου τὸ τέλος φθάνει τὸν πρῶτον χρόνον τοῦ καίσαρος Νέρβα, καὶ ἡ Ἱστορία του φαίνεται δὲν ε ἶν α ι ἄ λ λ ο , π α ρ ὰ ἕ ν α ὕ φ

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν συγγράμματων του δὲν σώζεται ἄλλο, παρὰ ὀγδοήκοντα πέντε Ἐπιστολαὶ,

ἐξ ὧν μερικαὶ εἶναι ἀπὸ ἄλλους πρὸς αὐτόν. Αὗται εὑρίσκονται εἰς τὴν Συλλογὴν τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν, καὶ παρὰ τῷ Φιλοστράτῳ, ἔκδοσις τοῦ Γοττοφρέδου Ὀρλεάνη ἐν Λειψίᾳ 1709. εἰς φύλ. σελ. 375 - 410.

[231]


Η Δ Δ Δ Δ Π. ΜΕΝΕΛΑΟΣ. Ἤνθη μετὰ Χρισ τὸν 98.

Μ

ενέλαος ὁ Ἀλεξανδρεὺς, ἦτον περίφημος Μαθηματικὸς, ὅστις τῷ πρώτῳ ἔτει τοῦ Τραϊανοῦ, διώρισεν εἰς Ῥώμην τὰς Ἀστρονομικὰς παρατηρήσεις, τὰς ὁποίας ὁ Πλούταρχος ἀναφέρει ῥητῶς 356. Σώζονται τούτου τρία βιβλία Σφαιρικῶν, τὰ ὁποῖα Μαρῖνος Μερσένους ἐκ τοῦ Ἀραβικοῦ εἰς τὸ Λατινικὸν μετέφρασε. εὑρίσκονται δὲ ἐν τῇ τοῦ αὐτοῦ universæ geometriæ mixtæque mathematicæ Synopsi, Paris 1644. εἰς p. 204.

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΡΟΥΦΟΣ. Ἤνθη τῷ 98.

Ροῦφος ὁ ἐκ τῆς Ἐφέσου ἦτον περίφημος Ἰατρὸς, ὁ Γαληνὸς συγκαταριθμεῖ τοῦτον

μεταξὺ τῶν νέων Ἰατρῶν, ὅθεν ἡ μαρτυρία τοῦ Σούΐδα εἶναι πιστοτέρα, ὁ ὁποῖος λέγει ὅτι ὁ Ῥοῦφος ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Τραϊανοῦ. ὁ δὲ Ἰωάννης ὁ Τζέτζης 357 τὸν θέλει παλαιότερον, καὶ ἀρχιατρὸν τῆς Κλεοπάτρας.

Συγγράμματα.

Σώζονται ἔτι αὐτοῦ τὰ ἑπόμενα συγγράμματα. Α΄. Τρία βιβλία, περὶ ὀνομασιῶν τῶν μερῶν τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος. Ὁ σκοπὸς τούτου τοῦ Συγγράμματος εἶναι διὰ νὰ δώσῃ μίαν γενικὴν παράστασιν τῆς Ἀνατομίας, καὶ νὰ εὐκολύνῃ τοὺς ἀρχαρίους εἰς τὰς λέξεις τῶν παλαιῶν Ἰατρῶν μήπως ἐκλαμβάνοντες ἄλλην δι’ ἄλλην ἀποπλανηθῶσι τοῦ ἀληθοῦς. Β΄. Περὶ ἀσθενειῶν τῶν νεφρῶν, καὶ τῆς κύστεως. Τοῦτο εἶναι ἐλλιπές. Γ΄. Περὶ καθαρτικῶν μέσων, καὶ τοῦτο εῖναι ἀπόσπασμα.

Ἐκδόσεις.

356 357

Περὶ φάσεων σελήνης. Χιλιάδ. στ΄. Ἱστορ· μδ΄. στίχ. 300.

[232]


Ῥούφου τοῦ Ἐφεσίου, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Παρισίοις τῷ 1554. εἰς 8. ὑπὸ Ἰακώβου Γουπύλου. .... Ἐν Λόνδρᾳ (Londini) τῷ 1726. εἰς Δ΄. Typis J. Bettenham impensis J. Clarke.

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΚΛΗΜΗΣ ΡΩΜΑΙΟΣ. Ἀπέθ. μετὰ Χρισ τὸν 100.

Κλήμης ἐγεννήθη εἰς τὴν Ῥώμην ἕλκων τὸ γένος ἀπὸ μίαν ἐπίσημον φαμιλίαν. Οὗτος ἦτον συνοδοιπόρος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, καὶ ἐστάθη προστάτης τῆς ἐν Ῥώμη ἐκκλησίας σχεδὸν πρὶν τῆς ἁλώσεως τῆς Ἱερουσαλήμ. κατὰ τὸν Ἱερώνυμον ἐτελεύτησε τῷ τρίτῳ ἔτει τοῦ καίσαρος Τραϊανοῦ.

Συγγράμματα.

Τ

ὸ ὄνομα τοῦ Κλήμεντος φέρεται εἰς ἕνα ἀρκετὸν ἀριθμὸν Συγγραμμάτων, ἐξ ὧν ὀλίγα ἀνήκουσιν εἰς αὐτόν. Α΄. Δύο ἐπιστολαὶ πρὸς Κορινθίους. ἐξ ὧν ἡ πρώτη ἀναμφιβόλως εἶναι ὑποβολιμαία, ἡ δὲ δευτέρα εἶναι καὶ αὐτὴ ὕποπτος ὑπό τε τοῦ Εὐσεβίου, καὶ Ἱερωνύμου. Β΄. Διαταγαὶ τῶν Ἀποστόλων, βιβλ. Η΄. τὰς ὁποίας, λέγουσιν, ὅτι ἐσύναξεν ὁ Κλήμης. περὶ τούτων δὲν εὑρίσκομεν οὐδεμίαν μαρτυρίαν εἰς τοὺς συγγραφεῖς τῶν τριῶν πρώτων αἰώνων. αὗται αἱ διαταγαὶ δὲν φαίνονται Ἀποστολικαὶ, καὶ ὁ συγγραφεύς των εἶναι ἄγνωστος. ἕνα τμῆμα τοῦ Η΄. βιβλ. μεταξὺ τοῦ Ε΄. ἄχρι τοῦ ΙΕ΄. κεφαλαίου ἐπιγράφεται Λειτουργία τοῦ Κλήμεντος. Γ΄. Κανόνες Ἀποστόλων ΠΕ΄. λέγουσιν ὅτι τούτους τοὺς συνέγραψαν οἱ Ἀπόστολοι, καὶ τοὺς παρέδωκαν εἰς τὸν Κλήμεντα, καὶ περὶ τούτων ἂς ἰδῇ ὁ ἀναγνώστης τὰς γνώμας τῶν πατέρων τῆς Ἐκκλησίας μας. Δ΄. Περίοδοι Πέτρου, ἢ Πράξεις. βιβλία Ι΄. καὶ τοῦτο εἶναι πολλὰ ὕποπτον, ἐγνώσθη δὲ τῷ γ΄. αἰῶνι. Ε΄. Ὁμιλίαι ΙΘ΄. καὶ τοῦτο ὁμοίως ὕποπτον, ἐν αὐταῖς φαίνεται καὶ μία ἐπιστολὴ τοῦ Πέτρου πρὸς τὸν Ἰάκωβον. ὁμοίως καὶ τοῦ Κλήμεντος πρὸς αὐτούς. ΣΤ΄. Ἐπιτομὴ, τῶν πράξεων τοῦ Πέτρου. τοῦτο συμπεραίνουσι νὰ εἶναι μία σύνοψις τῶν ἀνωτέρων, παρὰ Συμεὼν τοῦ Μεταφραστοῦ. Ζ΄. Ἐπιστολαὶ Ε΄. δογματικαί. Αὗται εἶναι πεπλασμένη ὑπὸ Ἰσιδώρου τοῦ Μερκάτωρος, ὡς ὁ Βλονδῆλλος ἀπέδειξεν 358.

Ἐκδόσεις.

358

In Pseudo Isidoro. et Turriano Vapulantibus Genev 1628.

[233]


Κλήμεντος τὰ εὑρισκόμενα, μετὰ διαφόρων σημειωμάτων ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμστελοδα-

μίῳ τῷ 1724.

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΙΓΝΑΤΙΟΣ. Ἀπέθαν. τῷ 10

7

1 6

.

γνάτιος ὁ φέρων τὴν ἐπωνυμίαν Θεοφόρος· μερικο ὶ λέγουσιν ταύτην τὴνὅτι ἐπωνυμίαν τὴν ἔλαβεν ἐκ τούτου, ὅτι ὢν ἔτι μικρὸν παιδίον, ἔλαβεν εἰς τὰς ἀγκάλας του τὸν Ἰησοῦν Χριστόν. Περὶ τῆς πατρίδος του εἰς τοὺς παλαιοὺς δὲν εὑρίσκομεν οὐδεμίαν εἴδησιν, μ’ ὅλον ὅτι μερικοὶ λέγουσιν ὅτι ἐγεννήθη εἰς τὴν Νύραν πόλιν τῆς Σαρδινίας. Τοῦτο μόνον μᾶς εἶναι βέβαιον ὅτι ὁ Ἰγνατίος ἐστάθη ἐπίσκοπος τῆς Ἀντιοχείας, καὶ ὑπέφερε τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ὑπὸ τοῦ καίσαρος Τραϊανοῦ, ὅστις πρῶτος ἐκίνησε τὸν διωγμὸν κατὰ τοῦ Χριστιανισμοῦ. Ὁ Ἰγνάτιος ἐφέρθη δέσμιος ἀπὸ τὴν Ἀντιόχειαν εἰς τὴν Ῥώμην, καὶ ἐκεῖ τὸν ἐπρόσταξαν νὰ θηριομαχήσῃ, καὶ οὕτω κατεφαγώθη ἀπὸ τοὺς λέοντας. ὁ Ἱερώνυμος λέγει ὅτι τοῦτο ἐγένετο τῷ δεκάτῳ ἔτει τοῦ Τραϊανοῦ, ἤτοι τῷ 107. ἀπὸ Χριστοῦ. ὁ Πεαρσὸν ὅμως, καὶ ἄλλοι πεπαιδευμένοι μετ’ αὐτὸν βεβαιοῦσιν, ὅτι τοῦτο ἐγένετο τῷ 116. ἔτει.

Συγγράμματα.

Ἀπὸ τὸν Ἰγνάτιον σώζεται ἕνας ἀρκετὸς ἀριθμὸς ἐπιστολῶν, τὰς ὁποίας ἐσύναξεν ὁ

Πολύκαρπος. μερικαὶ κρίνονται ὡς νόθοι καὶ ψευδεπίγραφοι,καθὼς, ἡ πρὸς Μαρίαν Κασσοβέλην, ἡ πρὸς τοὺς Ταρσεῖς, ἠ πρὸς τοὺς Ἀντιοχεῖς, καὶ ἡ πρὸς Ἱέρωνα τὸν διάκονον Ἀντιοχείας, καὶ αὗται ἐγράφθησαν εἰς τὸ Ἑλληνικόν. σώζονται ἔτι καὶ δύο εἰς τὸ Λατινικὸν, μία πρὸς τὸν Εὐαγγελιστὴν Ἰωάννην, καὶ μία πρὸς τὴν παρθένον Μαρίαν. Γνήσιαι δὲ Ἑπτὰ, ἡ πρὸς τοὺς Ἐφεσίους, πρὸς τοὺς Μαγνησίους, πρὸς Τραλλιανοὺς πρὸς Ῥωμαίους, Φιλαδέλφους, Σμυρναίους, καὶ ἡ πρὸς Πολύκαρπον. αὐτῶν τῶν Ἐπιστολῶν φέρονται δύο ἐκδόσεις, εἰς τὴν μίαν αἱ ἐπιστολαὶ εἶναι μικραὶ, καὶ εἰς τὴν ἄλλην μεγάλαι. Φιλονεικοῦσι λοιπὸν οἱ πεπαιδευμένοι, τὶς ἐκ τῶν δύο εἶναι ἡ γνήσιος. ἡ κυριωτέρα γνώμη εἶναι ὅτι αἱ μικραὶ εἶναι αἱ γνήσιοι; ὁ δὲ Μαρῖνος 359 κα ὶ ὁ Β ισ τ ὸ ν , θέλ τὸν κόμπον μὲ τὸ ξίφος, καὶ ἀποῤῥίπτουσι καὶ τὰς δύο, ἀλλ’ οὗτοι φανερὰ ἀπομακρύνονται τοῦ ἀληθοῦς. ὁ Πεαρσὸν ὅμως ἀποδεικνύει, ὅτι πρέπει νὰ πιστεύσωμεν, ὅτι αὐταὶ αἱ ἐπιστολαὶ περιέχουσι τινα ἐκ τῶν τοῦ Ἰγνατίου, δὲν ἐμποροῦμεν ὅμως νὰ ἀρνηθῶμεν ὅτι καὶ εἰς τὴν μίαν καὶ εἰς τὴν ἄλλην εὑρίσκονται πολλὰ πράγματα, τὰ ὁποῖα προῆλθον ἀπὸ ξένον κάλαμον, καὶ εἶναι δύσκολον νὰ κριθῇ ποῖον εἶναι τὸ γνήσιον.

Ἐκδόσεις. Ἰγνατίου τοῦ Θεοφόρου τὰ Εὑρισκόμενα, ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ, ὑπὸ Οὐαλεντίνου τοῦ 359

De Sacr. ecclesiae ordinationibus, part. 3. exercit. 3. c. 3. p. 36.

[234]


Εἰρηναίου, ἐν Διλίγγᾳ, τῷ 1557. εἰς 4.

Τοῦ ἐν ἁγίοις πατρὸς ἡμῶν Ἰγνατίου, Ἀρχιεπισκόπου Ἀντιοχείας Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν Ἑλληνο-λατινιστὶ μετὰ σημειωμάτων, ὑπὸ Γουλλιέλμου Μορελίου, ἐν Παρισίοις, τῷ 1558. εἰς 8. ..... Ἐξεδόθησαν ἐν Ἀντβερπίᾳ (Antverpiæ) τῷ 1566. εἰς 8. Πολυκάρπου, καὶ Ἰγνατίου Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰακώβου Οὐσερίου, ἐν Ὀξωνίᾳ, τῷ 1644. εἰς 4. Ἔτι, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1646. εἰς 4. ὑπὸ Ἰσαὰκ τοῦ Βοσσίου. Ἔτι, ἐν Λόνδρᾳ ἡ αὐτὴ τῷ 1680. Ἔτι, ἐν Ὀξωνίᾳ ὑπὸ Θωμᾶ Σμίθ. τῷ 1709. εἰς 4.

Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΛΚΙΝΟΟΣ.

Ὁ Ἀλκίνοος ἔζη εἰς τὴν ἀρχὴν τοῦ δευτέρου αἰῶνος, δὲν εὑρίσκομεν ὅμως ἀκριβῶς τὸν καιρὸν καθ’ ὃν ἔζη. τὸν κρατοῦσιν ὡς ἕνα Πλατωνικὸν φιλόσοφον, ἐπειδὴ καὶ σώζεται ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου ἓν σύγγραμμα, Εἰσαγωγὴ τῶν δογμάτων τοῦ Πλάτωνος, ἢ καθὼς ἀναγινώσκεται εἰς δύο χειρόγραφα τῆς Βιέννης Ἐπιτομὴ, ἢ Διδασκαλικὸν τῶν Πλάτωνος δογμάτων.

Ἐκδόσεις. Ἀλκινόου εἰσαγωγὴ τῶν δογμάτων τοῦ Πλάτωνος, τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ

Ἑλληνιστὶ ὑπὸ τοῦ Ἀπουλεΐου, τῷ 1521. εἰς 8. Ἔτι ἐν Λουγδόνῳ Ἑλληνο-Λατινιστὶ, μετὰ σημειώσεων ὑπὸ Δαν. Ἑϊνσίου, τῷ 1607. εἰς 8. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1667. εἰς 8.

Η Δ Δ Δ Δ Δ. ΑΛΒΙΝΟΣ.

Ἀλβῖνος, εἷς διαφορετικὸς τοῦ Ἀλκινόου, Πλατωνικὸς φιλόσοφος, ἔζη κατὰ τὸν αὐτὸν

καιρὸν, καθ’ ὃν καὶ ὁ Ἀλκίνοος, με τὸν ὁποῖον καὶ κατὰ τὸ ὄνομα, καὶ κατὰ τὴν αἵρεσιν, καὶ κατ ὰ τ ὰ σ υ γ γ ρ άεἰς Εἰσαγωγὴ μ μτοὺς α τ α Πλάτωνος σ υ μ φ ω ν εῖ μ εγ ά λ ω ς . σ ώ ζ ε Διαλόγους, τὴν ὁποίαν ὁ Φαβρίκιος ἔκ τινος Χειρογράφου τοῦ Ὁλστενίου, ἐξέδωκεν ἐν τῇ αὐτοῦ Ἑλληνικῇ Βιβλιοθήκῃ Βιβλ. Γ΄. κεφ. Β΄. Τόμ. Δ΄.

[235]


Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι. ΝΙΚΟΜΑΧΟΣ. Ἤνθη πρὸ τοῦ 98.

Ν

ικόμαχος, ὁ ἐκ τῆς Γεράσας τῆς Ἀραβίας, ἦτον ἔκδοτος εἰς τὴν Πυθαγορικὴν Φιλοσοφίαν, καὶ εὐκόλυνε πολλὰς δυσκολίας ταύτης. Οὗτος μνημονεύει τοῦ Πλατωνικοῦ φιλοσόφου, Θρασύλλου, ὅστις ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Τιβερίου, καὶ ἐκ τούτου φανεροῦται ὅτι ὁ Νικόμαχος ἦν νεώτερος τούτου, καὶ παλαιότερος τοῦ Πλατωνικοῦ Ἀπουλεΐου, ὅστις μετέφρασε τ ὰ ἀ ρ ιθμ η τ ικ ά τ καὶ ἐπειδὴ οὗτος ἔκαμε τὰς παρατηρήσεις του τῷ δευτέρῳ ἔτει τοῦ Ἀδριανοῦ, ὁ Νικόμαχος λοιπὸν βεβαίως ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τραϊανοῦ.

Συγγράμματα.

Σ

ώζεται τοῦ Νικομάχου μία Ἀριθμητικὴ Εἰσαγωγή. Οὗτος συνέγραψεν ἔτι καὶ [Θεολογούμενα Ἀριθμητικὰ], ἐν οἷς ἐξηγοῦσε τὰ ὑπὸ τῶν ἀριθμῶν κεκρυμμένα μυστήρια τῆς Πυ-

θαγορικ ῆς φ ιλ ο σ ο φ ία ς · βλιχον. Συνέγραψεν ἔτι καὶ Ἐγχειρίδιον Ἁρμονικῆς. τούτου σώζονται δύο βιβλία, τὸ δεύτερον ὅμως δὲν ἀνήκει εἰς τὸ πρῶτον, τοῦ ὁποίου ἡ πραγματεία εἶναι ὁλόκληρος, ἀλλὰ συνίσταται μόνον ἀπό τινας ἐκλογὰς ἔκτινος ἐκλελειπότος μεγάλου βιβλίου τοῦ Συγγραφέως.

Ἐ κ δ ό σε ι ς . 8.

Νικομάχου Ἀριθμητικὴ Εἰσαγωγὴ Βιβλ. Ἑλληνιστὶ ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1538. εἰς

... Ἐγχειρίδιον Ἁρμονικῆς βιβλ. δύο, ἐξεδόθη Ἑλληνο λατινιστὶ μετὰ τῶν σημειωμάτων Ἰωαν. Μερσίου, ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1616. εἰς 8. Ἔτι τὸ αὐτὸ ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1652. ὑπὸ Μάρκου Μεϊβομίου, μετὰ τῶν λοιπῶν παλαιῶν Μουσικῶν. Antiquae Musicae auctores.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΘΕΩΝ. Ἤνθη τῷ 117.

Θ

έων εἷς τῶν περιφήμων Μαθηματικῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν Σμύρνην, ἔζη κατὰ τὸν Βουλλιάλδον εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τραϊανοῦ, καὶ Ἀδριανοῦ, καθ’ ὃν καιρὸν καὶ ὁ Πλούταρχος, [236]


ὅστις τὸν ἀναφέρει εἰς ἕνα του Σύγγραμμα 360. Οὗτος ἦν Πλατωνικὸς φιλόσοφος, συνέγραψεν Ἀριθμητικὰ καὶ Ἁρμονικὰ, ἐκ τῶν ὁποίων ὀλίγα τινα σώζονται.

Ἐκδόσεις. Θέωνος τοῦ Σμυρναίου. ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1644. εἰς 4.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ. Ἤνθη τῷ 117.

Π

τολεμαῖος ὁ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, ὁ Χῆννος τὸ ἐπώνυμον, εἶχε πατέρα τὸν Ἡφεστίωνα, οὗτος ἦν Γραμματικὸς, καὶ ἤνθη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τραϊανοῦ, καὶ Ἀδριανοῦ. Συνέγραψε πρός τινα πεπαιδευμένον γυναῖκα Τερτούλλαν ὀνόματι, Περὶ τῆς εἰς πολυμάθειαν καινῆς Ἱστορίας, ἐκ τοῦ ὁποίου ὁ Φώτιος κώδ. 190. ἔκαμεν ἐπιτομὰς, τὰς ὁποίας Θωμᾶς ὁ Γάλε ἐξέδωκεν ἐν τῇ αὐτοῦ Historiæ Poeticæ Scriptoribus antiquis. Paris. 1675. 8. p. 303.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΟΔΩΡΟΣ. Ἤνθη μετὰ τὸ 98. καὶ ἀπέθαν. τῷ 129.

πολλόδωρος ὁ ἐκ τῆς Δαμασκοῦ, ἦν εἷς τῶν περιφήμων Ἀρχιτεκτόνων τῆς ἀρχαιότητος, ὅστις κατεσκεύασε τὴν ἐπὶ τὸν Δούναβιν γέφυραν τοῦ Τραϊανοῦ, καὶ ὃς ἐπεδείξατο ἐν τῇ τοῦ Τραϊανοῦ ἀγορᾷ ἐν Ῥώμῃ. Ἀδριανὸς δὲ, τὸν ὁποῖον ὁ Ἀπολλόδωρος, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ Τραϊανοῦ κακῶς ὕβρισε, διότι κατηγόρησεν ἕνα τῶν ἔργων του, τὸν ἐξώρισεν ἀπὸ τὴν Ῥώμην, εὐθὺς ὅ τε ἀνηγορεύθη Καῖσαρ, καὶ πρὸς ἀπόδειξιν καταφρονήσεως, τῷ ἔστειλεν ὁ Καῖσαρ τὸ σχέδιον τοῦ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον κτισθέντος ναοῦ, τῆς πόλεως Ῥώμης, καὶ τῆς θεᾶς Ἀφροδίτης, διὰ νὰ τὸ ἐπικρίνῃ. ὁ Ἀπολλόδωρος εἶπεν ἐλευθέρως πρὸς τὸν ἐπιφέροντα, ὅτι ἡ ἀναλογία τοῦ ναοῦ ὡς πρὸς τὸν τόπον ὅπου ἵστατο, καὶ τὰ ἐν αὐτῷ ἀγάλματα ὡς πρὸς τὴν ἀναλογίαν τοῦ ναοῦ, ἦτον λανθασμένον, καὶ ὁ ἀρχιτέκτων ἐφρόντισεν, ὅτι αἱ θεαὶ νὰ μὴν ἐμποροῦν νὰ σηκωθῶσι, καὶ νὰ φύγωσι. ταῦτα ἀκούσας ὁ Ἀδριανὸς, καὶ ὀργισθεὶς ἀκόμη περισσότερον κατ’ αὐτοῦ, ἐπρόσταξε νὰ θανατώσουν τοῦτον τὸν μέγα ἀρχιτέκτονα.

Συγγράμματα.

360

Περὶ Φάσεων σελήνης.

[237]


Ἀπολλόδωρος συνέγραψε Πολιορκητικὰ, σύγγραμμα χρήσιμον διὰ τὰς μηχανὰς, καὶ πολιορκίας, ἐν ᾧ εἰσὶν αἱ ἰδίαι του ἐφευρέσεις. Τοῦτο ἐξεδόθη μετὰ τῶν λοιπῶν παλαιῶν Μαθηματικῶν. cum Veteribus Mathematicis, Paris p. 1348.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π. ΠΛΟΥΤΑΡΧΟΣ. Ἐγεννήθ. τῷ

49

50

0

ἀπέθ. τῷ 13 . 5

Ὁ Πλούταρχος πατρίδα εἶχε τὴν Χαιρωνείαν τῆς Βοιωτίας, καὶ ἦν εἷς τῶν μεγάλων πνευμάτων, τὰ ὁποῖα ἐκ ταύτης τῆς εἰρημένης ἐπαρχίας δὲν ἔπρεπε νὰ προσμείνῃ τινας, ἂν ὁ ἀνθρώπινος νοῦς διευθύνετο κατὰ τὰς ἰδιότητας καὶ κατὰ τὴν θέσιν τοῦ τόπου. 361 Εἰς τὴν Ἱστορίαν τούτου τοῦ ἀνδρὸς μᾶς εἶναι πολλὰ ἄγνωστα. τὸ ὄνομα τοῦ πατρός του καθόλου δὲν γνωρίζομεν, καὶ ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐγεννήθη διορίζεται ἐκ συμπερασμάτων, τῷ 49. ἢ 50. ἔτει μετὰ Χριστόν. Οὗτος εἶχεν εἰς τὰς Ἀθήνας διδάσκαλόν του τὸν Ἀμμώνιον, ἔπειτα ἔμαθε μόνος του εἰς Ῥώμην εἰς τοὺς τελευταίους χρόνους τοῦ Οὐεσπασιανοῦ, τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ ἦν εἷς τῶν Ἐκλεκτικῶν, ἐναντίος δὲ τὰ μάλιστα τῶν Στωϊκῶν καὶ Ἐπικουρείων. Διατρίψας πολλοὺς χρόνους ἐν Ῥώμῃ, ἔλαβε μετρίαν γνῶσιν τῆς Λατινίδος διαλέκτου, ἥτις εἰς τὴν Ῥωμαϊκὴν Ἱστορίαν τῷ ἔγινεν ἐνίοτε ἐπιζήμιος. Ὁ Τραϊανὸς τὸν ἐτίμησε μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ Κονσούλου, καὶ τῷ ἐνεπιστεύθη τὴν διοίκησην τοῦ Ἰλλυρικοῦ καὶ τῆς Ἑλλάδος, ὁ δὲ Ἀδριανὸς τὸν ἔκ α μ ε Π ρ ο κ ο υ ρ ά τ ο ρ α τ ῆ ς Ἑ λ λ ά δ ο ς · εἰς τ ὴ ν γ ερ ο ν τ ικ ή ν τ ο υ ἡ λ ικ ία ν ἔζ η σ εν εἰς τ ὴ ν πατρίδα του. εἰς πόσην ὅμως ἔφθασε μᾶς εἶναι ἄδηλον. Ὁ Κορσῖνος θέλει ὅτι ἔφθασε τὸν ὀγδοηκοστὸν χρόνον. οὐδεμίαν αἰτίαν δὲν ἔχομεν νὰ τὸν στοχαζόμεθα ὡς Χριστιανὸν, μ’ ὅλον ὅτι αὐτὸς ὢν ἐθνικὸς ἦτον ἐναρετώτατος.

Συγγράμματα.

Τ

ὰ Συγγράμματα τοῦ Πλουτάρχου περιέχουσιν ἕνα μεγάλον θησαυρὸν κάθε εἶδους μαθήσεως καὶ παιδείας, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ φιλόσοφος πλουτίζεται μὲ τὰς καθαρωτάτας καὶ κριτικὰς ἰδέας. Φαίνεται ὅτι ὁ Πλούταρχος συνέγραψε τὰ περισσότερα εἰς τὸ γῆρας του, πλὴν καὶ τοῦτο δὲν ἐμπορεῖ νὰ τὸ προσδιορίσῃ τινάς. Ὁ ἀριθμὸς τῶν συγγρραμμάτων του εἶναι πολλ ὰ μ εγ ά λ ο ς · ὁ υ ἀριθμὸν τῶν διακοσίων σιωπᾷ. εὑρίσκεται οὗτος ὁ κατάλογος παρὰ τῷ Φαβρικίῳ, καὶ ἐν ἐνίοις τῶν ἐκδόσεων τοῦ Συγγραφέως. Ἡ σωζομένη εἰς ἡμᾶς συλλογὴ τῶν Συγγραμμάτων του φθάνει ἕως εἰς Ἑκατὸν πεντήκοντα δύο συγγράμματα, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ εἰκοσιτέσσαρα εἶναι αἱ βιογραφίαι τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων Παράλληλα ὀνομαζόμεναι, παραβάλλων τὰς ἀρετὰς ἑνὸς Ἕλληνος καὶ ἑνὸς Ῥωμαίου, οἵ τινες σχεδὸν ἤκμαζαν εἰς τὸν αὐτὸν καιρόν. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν Παραλλήλων, τὰ ὁποῖα ὁ Πλούταρχος κατ’ ἀρχὰς πρὸς ἀρεσκείαν ἄλλων ἐπεχειρίσθη, ὕψωσε τὴν προσοχὴν τῶν μεταγενεστέρων, διὰ τὴν ἐν αὐτοῖς ἀλήθειαν, ἀρετὴν, μεγαλόνοιαν, πολιτικὴν, καὶ κρίσιν τοῦ ἀνδρός. Ἐκτὸς τούτων, σώζονται 361

Διότι οἱ Βοιωτοὶ ἐνομίζοντο πάντοτε λαὸς μωρὸς, ἐξ αἰτίας τοῦ παχέως ἀέρος· τὸ σφάλμα ὅμως ἀποδίδεται πολλάκις περισσότερον εἰς τὴν ἔλλειψιν τῆς παιδείας, παρὰ εἰς τὸν τόπον.

[238]


ἔτι καὶ ἄλλαι ἰδίως πέντε βιογραφίαι. Τὰ δὲ λοιπὰ τούτου Συγγράμματα καλοῦνται, Ἠθικά. Ἐκ τούτων μερικὰ κρίνονται ὑποβολιμαῖα, καθὼς τὰ παράλληλα τῶν Ἱστορικῶν Ἑλλήνων καὶ Ῥωμαίων, 362 οἱ βίοι τῶν δέκα Ῥητόρων,363 ὁ περὶ Μουσικῆς διάλογος, 364 τὸ περὶ Ποταμῶν, καὶ τὰ Ἀποφθέγματα.

Ἐκδόσεις.

Πλουτάρχου Χαιρωνέως τὰ σωζόμενα. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1572. ἐν 12. τόμ. εἰς 8. .... Ἐξεδόθησαν ἐν Φραγκοφόρτ Ἑλληνο-Λατινιστὶ τῷ 1620. (δύο τόμοι) εἰς φύλ. .... Ἐν Παρισίοις τῷ 1624. .... Ἐν Λειψίᾳ ἐν δώδεκα τόμοις εἰς 8. τῷ 1744 - 82. ὑπ ὸ τ ο ῦ Ῥ εϊσ κ ί βριγίᾳ τῷ 1804. καὶ αὗται αἱ δύο εἶναι αἱ ἄρισται. καὶ ἡ ἐν Λόνδρᾳ τῶν Παραλλήλων τῷ 1729.

Δ Δ Π Ι. ΖΗΝΟΒΙΟΣ.

ΗΔΔΔ

Ἤνθη πρὸ τοῦ 138.

Ζηνόβιος, ὃς παρὰ τῷ σχολιαστῇ τοῦ Ἀριστοφάνους, καὶ παρὰ τῷ Ἐράσμῳ, Ζηνόδωρος λέγεται, ἦτον εἷς τῶν Σοφιστῶν, καὶ ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ. Σώζεται τούτου μία ἐπιτομὴ τῶν Παροιμιῶν, ἐκ τῶν τοῦ Λουκίου Ταῤῥαίου, καὶ Διδύμου Ἀλεξανδρέως, συνισταμένη ἐν τρισὶ βιβλίοις.

Ἐκδόσεις. Ζηνοβίου Ἐπιτομὴ τῶν Ταῤῥαίου καὶ Διδύμου Παροιμιῶν, ἐξεδόθη ἐν Φλωρεντίᾳ τὸ πρῶτον, τῷ 1497. εἰς 4. «Παροιμίαι Ἑλληνικαὶ, συλλεχθεῖσαι ἐκ τῶν τοῦ Ζηνοβίου, Διογενιανοῦ, καὶ Σουΐδα, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἀνδρέα Σχόττου, τῷ 1612. ἐν Ἀντουερπίᾳ, εἰς φύλ. μικρόν.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΔΙΟΓΕΝΙΑΝΟΣ. πρὸ τοῦ 138.

Mem. de l’ acad. des Inser. Tom. VI p. 52. ed Paris. Iohann Taylor, in Lectionibus Lysiacis c. 7. 364 Mem. de l’ acad. des inscr. Tom VIII. p. 1-80. Tom. X. p. 111-180. Tom. XIII. pag. 173-316. Tom. XV pag. 293-394. Tom. XVII. p. 31-107. 362 363

[239]


Δ

ιογενιανὸς ὁ ἐκ τῆς Ἡρακλείας τοῦ Πόντου, ἢ κατ’ ἄλλους τῆς Καρίας, ἤκμαζε παρομοίως εἰς τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ. κατέλιπε καὶ αὐτὸς μίαν συλλογὴν Παροιμιῶν, τὰς ὁποίας τὸ πρῶτον ἐξέδωκεν εἰς φῶς Ἀνδρέας ὁ Σχόττος, μετὰ τῶν τοῦ Ζηνοβίου.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. πρὸ τοῦ 138.

Α

ἴλιος Διονύσιος Ἀττικιστὴς ὁ Ἁλικαρνασσεύς. εἷς τῶν μεταγενεστέρων Ἱστορικῶν, ἤγετο διὰ φήμης ὡς Σοφιστὴς καὶ Μουσικὸς, ἐπὶ τῶν ἡμερῶν τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ, συνέγραψε πλεῖστα Συγγράμματα, ἐξ ὧν τὸ Περὶ ἀκλίτων ῥημάτων εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη. τοῦτο ἐξεδόθη. In Cornu Copiae S. Hortis Adonidis. Venetis apud Aldae 1496. fol.

Η Δ Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΜΑΡΚΕΛΛΟΣ. Ἤνθη πρὸ τοῦ 138.

Μάρκελλος, ὁ ἐκ τῆς Σίδης πόλεως τῆς Παμφυλλίας, κατὰ τὸν Σουΐδαν, ἦτον Ἰατρὸς,

καὶ ἤνθη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ καὶ Ἀντωνίνου. οὗτος συνέγραψεν ἓν μέγα Ἰατρικὸν Ποίημα ἐν τεσσαράκοντα δύο βιβλίοις, τὸ ὁποῖον ὑπὸ τοῦ Ἀδριανοῦ κατετέθη ἐν τῇ δημοσίᾳ βιβλιοθήκῃ, ἐξ ὧν ἓν τμήμα τὸ περὶ Ἰχθύων πραγματευόμενον εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη.

Ἐκδόσεις. Μαρκέλλου περὶ τῶν ἐκ σῶν Ἰχθύων Ἰατρικῶν. ἐξεδόθη Ἑλληνο-Λατινιστὶ τῷ 1598. εἰς 8. ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων. Καὶ ἔτι τῷ 1597. αὐτόθι. καὶ παρὰ τῷ Φαβρικίῳ βιβλ. Ἑλλην. Τόμ. Α΄. σελ. 14. Καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ, τόμ. Β΄. σελ. 302.

[240]


Η Η. ΦΛΕΓΩΝ. Ἤνθη πρὸ τοῦ 138.

Φ

λέγων, εἷς τῶν περιφήμων Ἱστορικῶν, εἶχε πατρίδα τὴν Τράλλην πόλιν τῆς Λυδίας. οὗτος ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ, καὶ ἦν εἷς τῶν ἀπελευθερωμένων πεπαιδευμένων τούτου τοῦ καίσαρος, τῶν ὁποίων τὰ συγγράμματα φέρουσι τὸ ὄνομα τούτου, ὡς λέγουσι. Παρὰ τῷ Μεουρσίῳ365 εὑρίσκεται μία ἐσφαλμένη ἐπιδιόρθωσις, εἰς μίαν περίοδον τοῦ Φλέγωνος, ἐκ τῆς ὁποίας ἐμπορεῖ τινὰς νὰ συμπεράνῃ ὅτι ὁ Φλέγων ἔφθασε τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Αὐρελίου.

Συγγράμματα.

Τ

οῦ Φλέγωνος τὰ συγγράμματα ἐξέλιπον τὰ περισσότερα, ἐξ ὧν τὰ δεκαὲξ βιβλία τὰ περὶ τῶν Ὀλυμπιάδων, τὰ ὁποῖα ἔφθανον ἕως εἰς τὰς διακοσίας εἰκοσιεννέα, ὃ ἐστὶ, ἕως εἰς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἐτελεύτησεν ὁ Ἀδριανὸς, εἶναι ἄξια λύπης. ὁ Φώτιος ἐφύλαξεν ἐκ τούτων τὰς ἑκατὸν ἑβδομήκοντα Ὀλυμπιάδ. Ἐν τούτῳ τῷ συγγράμματι μνημονεύει ὁ Φλέγων ἐν τῇ ΣΒ΄. τὸ δ΄. τὴν ἔκλειψιν τοῦ Ἡλίου τὴν ἐπὶ τῆς σταυρώσεως τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν γινομένην. Τὰ νῦν σωζόμενα τούτου εἶναι τὰ ἑπόμενα, Α΄. περὶ Θαυμασίων. τούτου ἡ ἀρχὴ λείπει. μεταξὺ τῶν διηγήσεων ἡ πρώτη εἶναι περὶ μιᾶς νέας γυναικὸς, ἥτις ἓξ μῆνας μετὰ τὸν θάνατόν της ἀνεφάνη πάλιν, καὶ ἡ τριακοστὴ τετάρτη περὶ ἑνὸς Ἱπποκενταύρου πάντῃ ἀλλοίου. Β΄. De longævis liber, ἤτοι Βίβλος περὶ Μακροβίων. Γ΄. τὸ περὶ Ὀλυμπιάδων λείψανον, τὸ ὁποῖον ὁ Σαλμάσιος νομίζει ὡς προλεγόμενα τοῦ ἀνωτέρου εἰρημένου συγγράμματος.

Ἐκδόσεις.

Φλέγοντος Τραλλιανοῦ, περὶ θαυμασίων καὶ Μακροβίων. ἐξεδόθησαν ἐν Βασιλέᾳ τὸ

πρῶτον τῷ 1568. εἰς 8. μετὰ τῶν τοῦ Ἀντωνίνου Λιβεράλη. ... Τὰ σωζόμενα. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Μεουρσίου τῷ 1620. εἰς 4. ἐν Λουγδόνῳ. ... Ἐν τῷ τοῦ Ἰωάν. Μεουρσίῳ Θησαυρῷ Ἀρχαιολογικῷ Ἑλληνικῷ. Τόμ. VIII. σελ. 2690. καὶ 2727. καὶ τόμ. IX. σελ. 1289.

365

de mirabil. c. 10.

[241]


Η Η Ι. ΑΡΤΕΜΙΔΩΡΟΣ. Ἤνθη πρὸ τοῦ 138.

ρτεμίδωρος ὁ Ἐφέσιος, ὅστις γνωρίζεται μὲ τὸ ἐπώνυμον τῆς πατρίδος τῆς μητρός του, Δάλδις, καὶ Δαλδιεύς. ἤκμαζεν ἐν τοῖς χρόνοις τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ καὶ Ἀντωνίνου τοῦ Πίου, ὡς ἐκ τῶν συγγραμμάτων του φαίνεται. Ὁ Σουΐδας καλεῖ αὐτὸν Φιλόσοφον, τὰ δὲ συγγράμματά του ἀποδεικνύουσιν αὐτὸν ἆνδρα Ἰατρὸν καὶ Φυσιολόγον.

Συγγράμματα.

Σ

ώζεται τούτου ἓν Σύγγραμμα Ὀνειροκριτικὰ ἐπιγραφόμενον. ὁ Ἀρτεμίδωρος ἀνέγνωσε προτήτερα ὅλα τὰ τῶν ἄλλων συγγράμματα, τὰ πραγματευόμενα περὶ ταύτης τῆς ὑποθέσεως, τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς δὲν εἶναι μικρὸς, ἔπειτα περιῆλθε τὰ μέρη τῆς Ἑλλάδος, Ἀσίας, Ἰταλίας, καὶ τὰς μεγάλας νήσους, συνομιλῶν μὲ ὅλους τοὺς πεπαιδευμένους, καὶ περιφήμους χρησμολόγους τοῦ αἰῶνος του. Τοιοῦτον μάταιον κόπον ὑπέφερεν δι’ ἓν σύγγραμμα, μικρ ᾶς ὑ π ο λ ή ψ εω ς · σταται ἀπὸ Τέσσαρα βιβλία, ἐν οἷς προστίθεται καὶ ἓν Πέμπτον, τὸ ὁποῖον διηγεῖται τὴν ἔκβασιν διαφόρων ἐνυπνίων.

Ἐκδόσεις.

ρτεμιδώρου ὀνειροκριτικὰ, καὶ Συνεσίου ἐνύπνιον. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1518. εἰς 8. Ἀρτεμιδώρου Δαλδιανοῦ, καὶ Ἀχμέτη Σερεΐμη, ὀνειροκριτικὰ, Ἀστραμψύχου, καὶ Νικηφόρου στίχοι ὀνειροκριτικοί. ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, τῷ 1603. εἰς 4. «Ἀρτεμιδώρου Ὀνειροκριτικὰ, ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ, τῷ 1805. ἐν δυσὶ τόμοις, εἰς 8.

[242]


Η Η Ι Ι. ΑΠΟΛΛΩΝΙΟΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 138.

πολλώνιος ὁ ἐξ Ἀλεξανδρείας, ὁ ἔχων τὸ ἐπώνυμον Δύσκολος, ὄχι διὰ τὸ δύσκολον, καὶ πεπλεγμένον ὕφος τοῦ συγγράφειν, ἀλλὰ διὰ τὸ σκληρὸν αὐστηρὸν, καὶ σκυθρωπὸν τῆς διαγωγῆς του, τὸ ὁποῖον προήρχετο μέρος ἀπὸ τὴν μεγάλην πενίαν εἰς ἓν εὑρίσκετο, ὥστε δὲν ἐδύνατο μήτε ὀλίγον πάπυρον νὰ ἀγοράσῃ, καὶ ἦτον βιασμένος νὰ γράφῃ ἐπάνω εἰς τμήματα ἐκ συντετριμμένων ἀγγείων, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ, ἐν δὲ τοῖς χρόνοις τοῦ Ἀντωνίνου Πίου ὑπῆγεν εἰς Ῥώμην. ἀπέκτησε μεγάλην φήμην ὡς Γραμματικὸς, καὶ ὁ Πρισκιανὸς ἀποδίδει τὰ πρωτεῖα ἀπὸ ὅλους τοὺς ἄλλους εἰς αὐτόν. εἰς τοὺς τελευταίους χρόνους του ἔζησεν εἰς τὸ Βρούχιον τῆς Ἀλεξανδρείας, ἔνθα καὶ ἐτάφη.

Συγγράμματα.

κ τῶν Συγγραμμάτων του τὰ πλεῖστα ἐξέλιπον, δύο μόνον ἀπεσώθησαν εἰς ἡμᾶς διὰ τοῦ τύπου, καὶ τρία ἀκόμη ἐν χειρογράφοις σώζονται ἐν Παρισίοις ἐν τῇ τοῦ Ἔθνους Βιβλιοθήκῃ. Α΄. Περὶ Συντάξεως Βιβλ. Δ΄. ἐν ᾧ τὰ χειρόγραφα, καὶ ἡ Ἑλληνικὴ ἔκδοσις ἀποσιωπᾶται. Β΄. Ἱστορία θαυμασίων. ὁ Μεουρσίος νομίζει ὅτι τοῦτο τὸ σύγγραμμα εἶναι ἐκεῖνο ὅπερ ἀναφέρει ὁ Σουΐδας, Περὶ κατεψευμένης Ἱστορίας, τὸ ὁποῖον ὅμως δὲν ἀπεσώθη τέλειον εἰς ἡμᾶς, ἐπειδὴ, ἐκεῖνο ὅπερ ἀναφέρει ὁ Φλέγων περὶ τῶν Λιθίνων ἀγγείων τῆς Μεσσήνης, καὶ περὶ τοῦ σεισμοὺ τοῦ ἐπὶ Τιβερίου, ἐκ τοῦ Ἀπολλωνίου, δὲν σώζεται.

Ἐκδόσεις.

ἐντελεστάτη καὶ ἀρίστη Ἔκδοσις τούτων τῶν Σωζομένων ἔστιν ἡ ὑπὸ τοῦ Συλβουργίου ἐν Φραγκοφοὺρτ τῷ 1599. εἰς 4. Ἀπολλωνίου τοῦ Δυσκόλου, ἐξεδόθησαν ἔτι ὑπὸ Ἰωάν. Μεουρσίου, ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1620. εἰς 4.

ΗΗΙΙΙ. ΠΟΛΕΜΩΝ. Ἤνθη ἀπὸ τὸ 117. ἕως τὸ 138.

[243]


ντώνιος Πολέμων, εἷς τῶν περιφήμων Σοφιστῶν, ἐγεννήθη εἰς τὴν Λαοδίκειαν, ἦτον δὲ εἰς μεγάλην ὑπόληψιν παρὰ τῷ Τραϊανῷ, Ἀδριανῷ, καὶ Ἀντωνίνῳ Πίῳ. Ὁ Ἀδριανὸς τὸν ἐδέχθη εἰς τὸν ἀριθμὸν τῶν πεπαιδευμένων τοῦ Μουσείου, καὶ μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἔζη εἰς Ἀλεξάνδρειαν, ἀλλ’ εἰς Σμύρνην, ἔνθα καὶ ἔσυρεν τοὺς νέους ὅλων τῶν μερῶν διὰ νὰ διδαχθῶσιν ὑπ’ α ὐτ ο ῦ · ο ἱ ἐγ κ ά τ ῥητορείας του ἀπέκτησε μεγάλην φήμην, τὴν μετεχειρίσθη ὅμως ὡς ὄργανον μιᾶς αἰσχρᾶς ἰδιοκερδείας, καὶ κατήντησε διὰ τῆς ἀποκτηθείσης ὑπολήψεως εἰς τόσην ἀλαζονίαν, ὥστε ἐκ α τ α φ ρ ό ν ει κ α ὶ τ ο ὺς μ εγ α λ η τ έρ ο υ ς · κ α ὶ ἐπ ειδ ὴ ο ὗ τ ο ς π ικ ρ ῶ ς κ α τ εθλ ίβ ετ ο ἐκ τ ο ῦ ἀ ρ θρ ίτ ιδ ο ς , καταλιπὼν τὴν Σμύρνην, ἐπορεύθη εἰς τὴν πατρίδα του, ἔνθα καὶ ἐμβῆκεν εἰς τὸ μνημεῖον τῶν προπατόρων του, καὶ ἐπρόσταξε νὰ τὸν σφαλίσουν, διὰ νὰ μὴ τὸν φωτίσῃ ποτὲ ὁ ἥλιος ἐκεῖ σιωπῶντα. τοῦτο ἐγένετο τῷ πεντηκοστῷ ἕκτῳ χρόνῳ τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Πολέμωνος σώζονται μόνον δύο Γυμνάσματα, ἐν οἷς φι-

λονεικοῦσιν ὁ Κυναίγυρος καὶ Καλλίμαχος οἱ Ἀθηναῖοι, περὶ τῆς προτιμήσεως τῆς ταφῆς τῶν υἱῶν των, οἵ τινες ἐφονεύθησαν εἰς τὴν ἐν Μαραθῶνι μάχην.

Ἐκδόσεις. Πολέμωνος γυμνάσματα, μετὰ καὶ ἄλλων τινῶν, (ἴδε καὶ Ἰμέριος) ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου τῷ 1567. εἰς φύλ. μικρόν. .... Ὁμιλίαι δύο εἰς Κυναίγυρον καὶ Καλλίμαχον, Ἑλληνιστὶ μόνον, ἐν Παρισίοις, τῷ 1586. εἰς 4. .... Ἔτι, Ἑλληνο-Λατινιστὶ, μετὰ σημειωμάτων Πέτρου Ποσσινίου, ἐν Τολόσῃ τῷ 1637. εἰς 8.

ΗΗΙΙΙ. ΑΠΠΙΑΝΟΣ. Συνέγραψε τῷ 147.

Ἀππιανὸς κατήγετο ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, ἔνθα καὶ ἀπέκτησε μεγάλην φήμην. Ἔπειτα ἐλθὼν εἰς Ῥώμην ἠγάγετο δίκας, ἕως ὁποῦ διωρίσθη ἐπιστάτης τῶν καισαρικῶν εἰσοδημάτων. εἰς ποῖον ὅμως καίσαρα τοῦτο ἐγένετο εἶναι ἄγνωστον, ἐπειδὴ οὗτος ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τραϊανοῦ, Ἀδριανοῦ, καὶ Ἀντωνίνου Πίου. οὗτος μνημονεύει τὸν ἀφανισμὸν τῆς Ἱερουσαλὴμ εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Ἀδριανοῦ, ὡς πρᾶγμα τὸ ὁποῖον νὰ ἔγινεν εἰς τὰς ἡμέρας του, καὶ μᾶς εἰδοποιεῖ, ὅτι ὁπόταν αὐτὸς συνέγραφε τὴν Ἱστορίαν του, ἦτον τὸ ἐννεακοσιοστὸν ἔτος τῆς Ῥώμης, καὶ σχεδὸν διακοσίων χρόνων διάστημα ἐδιοικεῖτο ἀπὸ τοὺς καίσαρας. Ὁ Τιλλεμὼν συμπεραίνει ἐκ τούτου ὅτι νὰ ἦτον τὸ 147. ἔτος. Περισσότερον περὶ τοῦ Ἀππιανοῦ δὲν ἐξεύρομεν, παρὰ μόνον ὅτι μετὰ τὴν εἴδησιν ταύτην τὴν ὁποίαν αὐτὸς μᾶς δίδει, ἐξέλιπεν. [244]


Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε Ῥωμαϊκὴν Ἱστορίαν, ἥτις συνίστατο ἀπὸ Εἰκοσιτέσσαρα βιβλία. Ὁ

Ἀππιανὸς διαφέρει εἰς αὐτὴν ἀπὸ τοὺς ἄλλους Συγγραφεῖς, διότι δὲν συνέγραψεν αὐτὴν κατὰ χρονολογίαν, ὡς οἱ ἄλλοι, ἀλλὰ κατὰ τὰς ἐπαρχίας, καὶ διηγεῖται πᾶν ὅ,τι οἱ Ῥωμαῖοι μετὰ τῶν λοιπῶν Ἐθνῶν ἔπραττον. Ὁ Φώτιος ἐπαινεῖ μεγάλως τὸ γλαφυρὸν τοῦ ὕφους του, τὴν φιλαλήθειαν, καὶ τὸ μὴ ληψομερές. ἐδανείσθη πολλὰ ἀπὸ τὸν Πολύβιον καὶ Πλούταρχον, χωρὶς πολλάκις νὰ τοὺς ἀναφέρῃ, διὰ τὸ ὁποῖον, καὶ δ’ ἄλλα τινα μικρὰ πταίσματα τὸν κατηγοροῦσιν οἱ νέοι Κριτικοί. Ἐκ τῶν εἰκοσιτεσσάρων λοιπὸν βιβλίων, τὸ ἥμισυ μέρος μόνον σώζεται. Α΄. Ἐκ τῶν ἐννέα πρώτων βιβλίων μᾶς ἔκαμαν γνωστὰ, ὁ μὲν Φούλβιος Οὐρσῖνος εἰκοσιεπτὰ τμήματα, ὁ δὲ Οὐαλέσιος ἄλλα μερικά τινα. Β΄. Βιβλία τέσσαρα. Κελτικῶν ἐπιτομή. Γ΄. Ἕκτον καὶ ἕβδομον βιβλίον, Ἰβηρικὰ, καὶ Ἀννιβαλικά. Δ΄. Βιβλίον Ὄγδοον, Αυβικά. Ε΄. Βιβλ. Ἑνδέκατον, εἰς δύο μέρη, Συριακὰ, καὶ Παρθικά. ΣΤ΄. Βιβλ. Δωδέκατον, Μιθριδατικά. Ζ΄. Βιβλ. Δέκατον τρίτον, μέχρι τοῦ δεκάτου ἑβδόμου. Περὶ τῶν ἐσωτερικῶν ἀνησυχιῶν τῶν Ῥωμαίων. Η΄. Βιβλ. Εἰκοστὸν τρίτον, Ἰλλυρικά.

Ἐκδόσεις.

Ἀππιανοῦ Ἀλεξανδρέως Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν

Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, τῷ 1551. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθησαν ἔτι τὸ δεύτερον ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1592. εἰς φύλ. .... Ἔτι ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1670. ἐν δυσὶ τόμοις. ὑπὸ Ἀλεξάνδρου Τολλίου μετὰ διαφόρων σημειωμάτων, ἀλλ’ ὅλαι αὗται ἐκδόσεις εἰναι ἐλλιπεῖς. Ἀππιανοῦ, ἀποσπάσματα ἐκ τῶν Θ΄. βιβλίων, καὶ ἄλλα τινα λείψανα συλλεχθέντα ὑπό τε τοῦ Φουλβίου Οὐρσίνου. Antw. 1581. εἰς 8. .... Ἀποσπάσματα ἄλλα τινα, ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Οὐαλεσίου, ἐν Παρισίοις, τῷ 1634. εἰς 4. Ταῦτα λείπουσιν ἐν τῇ τοῦ Τολλίου ἐκδόσει, καὶ μερικὰ ἐκ τῶν Ἰλλυρικῶν. ... Βιβλ. ΣΤ΄. καὶ Ζ΄. ἤτοι Ἰβηρικὰ, καὶ Ἀννιβαλικὰ, μετὰ σημειώσεων Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1557. εἰς 8. ... Ἰλλυρικά. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Δαβὶδ Αἱσχελίου, τῷ 1599. εἰς 4.

Η Η Π. ΠΟΛΥΚΑΡΠΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 1 [245]

4 7 6 9

.


Π

ολύκαρπος εἷς τῶν ἐπισήμων πρώτων διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, ἀκροατὴς ἐγένετο τοῦ Ἀποστόλου Ἰωάννου τοῦ Θεολόγου, ὅστις καὶ Ἐπίσκοπον Σμύρνης αὐτὸν ἀπεκατέστησε. Τούτου τὴν πατρίδα, τοὺς γονεῖς, τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἐγεννήθη, δὲν ἠμπόρεσαν ἀκόμη ἀκριβῶς νὰ διορίσωσιν. Εἰς τὸν ὑπὸ τοῦ καίσαρος Μάρκου Αὐρελίου Ἀντωνίνου διωγμὸν τοῦ Χριστιανισμοῦ, ἐδέξατο τὸν μαρτυρικὸν θάνατον. ὀ χρόνος καθ’ ὃν ἐμαρτύρησεν ὑπὲρ Χριστοῦ, εἶναι ἀμφίβολος. ὁ Πεαρσὸν 366 καὶ Δόδβηλλ 367 θέλουσιν ὅτι ἐγένετο τῷ 147. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ, ἄλλοι δὲ τῷ 164. καὶ ἄλλοι τῷ 169. 368

Συγγράμματα.

Πολύκαρπος ἐκτὸς τῆς πρὸς Φιλιππησίους ἐπιστολῆς, τῆς μετὰ τῶν τοῦ Ἰγνατίου ἐκδοθείσης, συνέγραψε καὶ ἄλλα τινα, τὰ ὁποῖα ἐξέλιπον. αὕτη ἡ πρὸς Φιλιππησίους, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἱερωνύμου, ἀνεγινώσκετο ἐπ’ Ἐκκλησίας. Πολλοὶ ἀμφιβάλλουσι περὶ ταύτης, ἐξ ὧν μέρος μὲν τὴν ἀποῤῥίπτουσιν ὡς νόθον, μέρος δὲ τὴν δέχονται ὡς γνησίαν. ἄλλοι κατὰ μέρος νοθευμένην τὴν στοχάζονται, καὶ ἄλλοι πάλιν τὴν ὑπερασπίζονται καὶ τὴν δέχονται ὡς καθαράν.

Ἐκδόσεις.

Αὕτη ἡ ἐπιστολὴ ἐξεδόθη πολλάκις Λατινιστὶ, πρὶν νὰ φανῇ Ἑλληνιστὶ, καθὼς παρὰ τῷ Φαβρικίῳ φαίνεται. καὶ πρῶτον ὁ Ἁλλοὰ (Halloix) Ἑλληνιστὶ τὴν ἐφανέρωσε. Πολυκάρπου ἐπιστολὴ, Ἑλληνο-Λατινιστὶ, ἐξεδόθη ὑπὸ Στεφάνου λε Μοΰν, Stephani le Moyne, in ejusd. Variis Sacris, ἐν Λουγδόνῳ 1685. Τόμ. Α΄. «Ἔτι ἐν Λειψίᾳ τῷ 1699. εἰς 8. in Tho. Higii Biblioth. PP. Apostol. «Ἔτι, in Joh. Clerici PP. Apostol. Tom. 2. p. 186.

Η Η Π Ι. ΘΕΟΔΟΣΙΟΣ. Περὶ τὸ 150.

Θεοδόσιος, εἷς τῶν περιφήμων Ἀστρονόμων, ἦτον ἀπὸ τὴν Τρίπολιν, καὶ κατὰ τὴν

μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα, συνέγραψεν ἐξηγήσεις εἰς τὰ Ἀξιώματα Θευδᾶ τοῦ Λαοδικέως, ὅστις ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Τραϊανοῦ, καὶ ἐπειδὴ ὁ Λαέρτιος ἀναφέρει τοῦτον, ἐμποροῦμεν νὰ

De successione primotum Romæ Episcop. p. 282. Dissert. ad Irenacum 1. καὶ 22. 368 Gabor Groddeck de anno et passionis S. Polycarp. Getan 1704. 4. 366 367

[246]


συμπεράνωμεν βεβαίως, ὅτι ἤκμαζε περὶ τὰ μέσα τοῦ δευτέρου αἰῶνος ἀπὸ Χριστοῦ. Σώζονται τούτου τρία βιβλία Σφαιρικῶν, καί τινα ἄλλα Λατινιστὶ μόνον, ὡς τὸ de diebus ac noctibus, ἤτοι περὶ ἡμερῶν καὶ νυκτῶν. βιβλ. Α΄. καὶ Β΄. καὶ τὸ de habitationibus, ἤτοι περὶ κατοικιῶν.

Ἐκδόσεις. Θεοδοσίου Τριπολίτου Σφαιρικῶν βιβλία Τρία. ἐξεδόθησαν Ἑλληνο-Λατινιστὶ, ἐν Παρισίοις, τῷ 1558. εἰς 4. Ἔτι ἐν Ὀξωνίᾳ, τῷ 1707. εἰς 8. Περὶ δὲ τῶν Λατινιστὶ μόνον σωζομένων, ἴδε τὸ Ἄρθρον Αὐτόλυκος.

Η Η Π Ι Ι. ΔΙΟΦΑΝΤΟΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 160.

Δ

ιόφαντος ὁ ἐξ Ἀλεξανδρείας, δὲν μᾶς ἄφησε κανένα ἴχνος διὰ νὰ ἐμπορέσωμεν νὰ συμπεράνωμεν τὰ κατὰ τὸν βίον του. οὗτος ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τῶν δύο Ἀντωνίνων, ζήσας ἔτη ὀγδοήκοντα τέσσαρα.

Σύγγραμματα.

Οὗτος συνέγραψε τριάκοντα βιβλία Ἀριθμητικῆς, καὶ ἐφεῦρε τὸν ἀναλυτικὸν αὐτῆς

τρόπον, ἤτοι τὴν Ἄλγεβραν, τῆς ὁποίας τινὲς τὴν ἐφεύρεσιν Ἄραβος τινος Γέβερ νομίζουσιν, διὸ καὶ Ἄλγεβρα καλεῖται λέγουσιν. Ἐκ τούτων λοιπὸν τῶν τριάκοντα βιβλίων τὰ ἓξ μόνον σώζονται, καὶ ἓν περὶ Ἀριθμῶν πολυγωνίων.

Ἐκδόσεις.

Διοφάντου Ἀλεξανδρέως Ἀριθμητικῶν βιβλία Ἓξ, καὶ Ἓν περὶ Ἀριθμῶν πολυγωνίων, ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων, τῷ 1621. εἰς φύλ.

[247]


ΗΗΠΙΙΙ. ΑΡΡΙΑΝΟΣ. Ἤνθη ἀπὸ τὸ 137. ἕως τὸ 162.

Φ

λάβιος Ἀῤῥιανὸς, ἐγεννήθη εἰς τὴν Νικομήδειαν πόλιν τῆς Βιθυνίας, ἔπειτα ἕνεκεν τῆς παιδείας τοῦ ἐπολιτογραφήθη εἰς τὰς Ἀθήνας καὶ Ῥώμην. Ὅλοι ἐκεῖνοι οἵ τινες τὸν θέλουσι φίλον τοῦ νέου Πλινίου, πλανῶνται ἀναμφιβόλως, ἀπὸ τὸν ὁποῖον σώζονται ἔτι καὶ μερικαὶ ἐπιστολαὶ πρὸς αὐτὸν, ἀλλ’ ὁ συγγραφεὺς τούτων τῶν ἐπιστολῶν εἶναι ἐκείνου τοῦ Ἀῤῥιανοῦ, ὅστις κατήγετο ἀπὸ τὸ Ἄλτινον. Ὁ ἡμέτερος Ἀῤῥιανὸς ἦτον μαθητὴς ἠγαπημένος τοῦ Ἐπικτήτου, καὶ ὑπὸ τοῦ Ἀδριανοῦ κατ’ ἀξίαν τιμημένος. οὗτος τῷ ἐνεπιστεύθη τὴν διοίκησιν τῆς Καππαδοκίας, τῷ 134. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ, ἔνθα εἰσβαλλόντες οἱ Ἀλλανοὶ καὶ Μασσαγέται τοὺς κατεδίωξε γενναίως, ἔπειτα ἀνέβη εἰς τὸ ἀξίωμα τῶν Συγκλητικῶν, καὶ Ὑπάτων εἰς Ῥώμην, ἐν δὲ τῇ πατρίδι του εἰς τὸ τοῦ ἀρχιερέως τῆς Δήμητρος καὶ τῆς Προσερπίνης. οἱ χρόνοι τῆς ἡλικίας του φθάνουν τοὺς τοῦ καίσαρος Μάρκου Ἀντωνίνου.

Συγγράμματα.

Ὁ ἀριθμὸς τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἀῤῥιανοῦ, δὲν εἶναι μικρὸς, εἰς τὸν ὁποῖον παρα-

στήνεται ὁ Ξ εν ο φ ῶ ν ὡ ς ὄχι μόνον θεωρούμενος κατὰ τὰ Συγγράμματα, ἀλλὰ καὶ ὅτι ὁ μὲν Ξενοφῶν ἐτιμᾶτο ὡς μαθητὴς τοῦ Σωκράτους, οὗτος δὲ τοῦ Ἐπικτήτου, ὄχι κατωτέρου τοῦ Σωκράτους. Ἕνα μέρος τῶν Συγγραμμάτων του ἐξέλιπεν, ἐξ ὧν τὸ λύπης ἄξιον ἦτον ἡ βιογραφία τοῦ διδασκάλου του. τὰ δὲ σωζόμενα εἰσὶ τὰ ἀκόλουθα. Α΄. Διατριβαὶ Ἐπικτήτου βιβλία Τέσσαρα. Αὗται αἱ ὁμιλίαι τοῦ Ἐπικτήτου, αἱ ὑπὸ τοῦ Ἀῤῤιανοῦ συγγραφεῖσαι, φαίνονται νὰ εἶναι τὸ πρῶτον μέρος τοῦ Ὀγδόου βιβλίου τῶν Διατριβῶν, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Φώτιος μνείαν ποιεῖται, καὶ αὕται ἦσαν διαφορετικαὶ ἀπὸ τὰ δώδεκα βιβλία τῶν Ὁμιλιῶν, περὶ τῶν ὁποίων ὁ αὐτὸς Φώτιος ἀναφέρει. Β΄. Ἐγχειρίδιον Ἐπισκόπου. Περὶ τούτου ἐῤῥέθη εἰς τὸ τοῦ Ἐπικτήτου Ἄρθρον. Γ΄. Ἀναβάσεως Ἀλεξάνδρου βιβλία Ζ΄. Κατὰ τοῦτο ἐμιμήθη ὁ Ἀῤῥιανὸς τὸν Ξενοφῶντα, ἐκεῖνος μὲν Ἀναβάσεως Κύρου συνέγραψεν, οὗτος δὲ Ἀλεξάνδρου, καὶ μὲ μίαν ὑπεροχὴν ὕφος συνέγραψεν, ὅσην εἶχεν ὁ Ἀλέξανδρος μεταξὺ τῶν Ἡρώων. Οὗτος ἠκολούθησε τὴν Ἱστορίαν τοῦ Ἀριστοβούλου, καὶ Πτολεμαίου, οἵ τινες ἀμφότεροι ἠκολούθησαν τῷ Ἀλεξάνδρῳ εἰς τὴν ἐκστρατείαν. Δ΄. Ἰνδικά· ἤτοι Ἱστορίαν τῆς Ἰνδίας. τοῦτο τὸ βιβλίον εἶναι ὡς παράρτημα τοῦ ἀνωτέρου, καὶ νομίζεται ἀπὸ μερικοὺς ὡς ὄγδοον βιβλίον τῆς τοῦ Ἀλεξάνδρου ἀναβάσεως. Φαίνεται ὅμως, ὅτι τοῦτο συνεγράφει καὶ κατ’ ἄλλον σκοπὸν, καὶ ἠκολούθη ἄλλα συγγράμματα, διότι τὸ μὲν περὶ ἀναβάσεως εἶναι γεγραμμένον Ἀττικῶς, τοῦτο δὲ Ἰωνικῶς, μ’ ὅλον τοῦτο ἀκολουθεῖ πάντοτε μετὰ τὴν τοῦ Ἀλεξάνδρου Ἀνάβασιν, καθὼς καὶ ὁ ἴδιος Συγγραφεὺς εἰς τὸ τέλος ταύτης ἀναφέρει. Εἰς αὐτὰ θεμελιοῦται εἰς τὰς διηγήσεις Νεάρχου τοῦ ἐκ Κρήτης, ὅστις εἰς τὸν καιρὸν τῆς τοῦ Ἀλεξάνδρου Ἀναβάσεως ἔπλευσεν εἰς τὰς Ἰνδίας. τὰ παραλειπόμενα τούτων τῶν εἰδήσεων συνάψας ἐκ τοῦ Ἀῤῥιανοῦ Ἰωάννης ὁ Χουδσόνιος, τὸ ἐξέδωκεν ἐν τῷ Α΄. τόμῳ τῶν μικρῶν Γεωγράφων. Ε΄. Ἐπιστολαὶ πρὸς Ἀδριανὸν, ἐν οἷς καὶ Περίπλους τοῦ Εὐξείνου Πόντου. Ὁ Ἀῤῥιανὸς ἔκαμε ταύτην τὴν περιήγησιν, ἐν ᾧ ἦτον διοικητὴς τῆς Καππαδοκίας, τῷ εἰκοστῷ ἔτει τοῦ Ἀδριανοῦ, μικρὸν χρόνον πρὸ τοῦ τῶν Ἀλλάνων πολέμου. Οὗτος ἔπλευσεν [248]


ἀπὸ Τραπεζοῦντος εἰς Διοσκουριάδας, εἰς τὸν Κιμμέριον Βόσπορον, εἰς τὸν Θρακικὸν, μέχρι τοῦ Βυζαντίου, φέρεται δὲ καὶ ἕτερος περίπλους Μαιώτιδος, ὑπὸ τῷ ὀνόματι τούτου, ἀλλ’ οἱ νεώτεροι Κριτικοὶ ἀποδεικνύουσιν ὅτι οὗτος εἶναι ἄλλου τινος νεωτέρου, ἐκ τοῦ ὁποίοου τὸ τοῦ Σκύμνου καὶ Μαρκιανοῦ Ἡρακλεώτου συνετέθη Σύγγραμμα. ΣΤ΄. Περίπλους Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. τοῦτο τὸ σύγγραμμα εἶναι ἀμφισβητήσιμον, μερικοὶ θέλουσιν ὅτι εἶναι τοῦ Ἀῤῥιανοῦ, ἄλλοι, ἄλλου τινος παλαιοτέρου, καὶ ἄλλοι ἄλλου νεωτέρου. Οὐδεμία ἀπόδειξις περὶ τούτου δὲν εἶναι, καὶ τὸ Σύγγραμμα καθ’ αὑτὸ μαρτυρεῖ, ὅτι δὲν προῆλθεν ἀπὸ τὸν κάλαμον τοῦ Ἀῤῥιανοῦ. Ζ΄. Ἔκταξις κατ’ Ἀλλανῶν. Η΄. Τέχνη τακτική. ἐν ᾗ καὶ περὶ γυμνάσεως ἵππων. Θ΄. Κυνηγετικός. σώζονται καί τινα Ἀποφθέγματα, καὶ Ἀποσπασμάτια.

Ἐκδόσεις.

Αἱ ἄρισται ἐκδόσεις τῶν συγγραμμάτων τούτου εἰσὶν αἱ ἀκόλουθαι.

Ἐπικτήτου τὰ σωζόμενα, ὑπὸ τοῦ Ἀῤῥιανοῦ συγγραφέντα, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου

Οὐπτόνου Joannes Uptonus ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. τῷ 1741. ἐν Λόνδρᾳ. London. Ἀῤῥιανοῦ περὶ Ἀναβάσεως Ἀλεξάνδρου, καὶ τὰ Ἰνδικὰ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰακώβου Γρονοβίου ἐν Λογδόνῳ τῷ 1704. εἰς φύλ. Ἔτι ἡ αὐτὴ ἐν τρισὶ Τόμοις μετὰ πίνακος τῶν Λέξεων, τῷ [Ἀῤῥιανοῦ περὶ Ἀναβάσεως Ἀλεξάνδρου Ἱστοριῶν βιβλία Ζ΄. τοῦ Αὐτοῦ Ἰνδικὰ, τῷ 1664. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, καὶ Τοῦ

Αὐτοῦ Τέχνη τακτικὴ, Ἔκταξις κατ’ Ἀλανῶν. Περίπλους πόντου Εὐξείνου. Περίπλους τῆς Ἐρυθρᾶς θαλάσσης. Κυνηγετικὸς, Ἐπικτήτου ἐγχειρίδιον. Τοῦ αὐτοῦ Ἀποφθέγματα, καὶ Ἀποσπασμάτια, τὰ ἐν τῷ Ἰωάννου Στοβαίου ἀνθολογίῳ, καὶ ἐν ταῖς Ἀγελίου ἀγρυπνίαις Ἀττικαῖς σωζόμενα, Arriani ars tactica, cum fig. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Νικολάου ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, παρὰ τῷ Ἰανσὸν, τῷ 1683. εἰς 8. ... Περίπλους Πόντου Εὐξείνου, Μαιώτιδος λίμνης, καὶ Ἐρυθρᾶς θαλάσσης, ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Ἰωάν. Χουδσονίου συλλογῇ τῶν μικρῶν Γεωγράφων Ἑλλήνων.

Η Η Π Ι Ι Ι Ι. ΠΤΟΛΕΜΑΙΟΣ. Ἤνθη ἀπὸ τοῦ 125. ἕως τοῦ 161. ἔτους ἀπὸ Χριστοῦ.

Κ

λαύδιος ὁ Πτολεμαῖος ἐγεννήθη εἰς τὸ Πηλούσιον τῆς Αἰγύπτου. (περὶ τούτου μερικοὶ ἐπλανήθησαν νομίσαντες εἶναι αὐτὸν βασιλέα τῆς Αἰγύπτου). ἡ πρὸς τὰ Μαθηματικὰ ἀγάπη, τὸν ἐβίασε νὰ ὑπάγῃ εἰς τὴν καθέδραν τούτων τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ἔνθα καὶ μεγάλας Ἀστρονομικὰς παρατηρήσεις ἐπονήσατο. κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ὀλυμπιοδώρου, διέτριψεν οὗτος τεσσαράκοντα χρόνους εἰς τὴν Κάνωπον, καὶ μάλιστα πλησίον εἰς τὸν ἐκεῖσε ναὸν τοῦ Σεράπιδος, εἰς τὰς πτέρυγας τούτου ἔθεσε τὰς παρατηρήσεις του, καὶ εἰς τὰς στήλας τούτου τὰς ἐχάραττεν. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἤκμαζε φανερώνεται ἐκ τούτου. αὐτὸς διηγεῖται ὅτι παρετήρησε μίαν ἔκλειψιν τῆς σελήνης, ἥτις συνέβη τῷ δευτέρῳ ἔτει τοῦ Ἀδριανοῦ, ὃ ἐστὶ τῷ 125. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ. καὶ ὅτι τῷ β΄. ἔτει τοῦ Ἀντωνίνου Πίου, ὃ ἐστὶ τὸ 139. ἀπὸ Χριστ. ἔκαμε τὰς τῶν Πλανητῶν παρατηρήσεις ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, καὶ ἔτι ἀναφέρει ἐν τῇ αὐτοῦ χρονολογίᾳ, [249]


ὅτι ὁ Ἀντωνῖνος Πῖος, διοίκησε τὴν Ῥώμην τριάκοντα καὶ τρεῖς χρόνους, πρέπει λοιπὸν νὰ ἔζησεν ἀκόμη μετὰ τὸ 161. ἔτος ἀπὸ Χριστ. ὁ Ἄραψ Ἁλὴ, λέγει, ὅτι ἔζησεν ἑβδομήκοντα ὀκτὼ χρόνους.

Συγγράμματα.

λαι αἱ Μαθηματικαὶ Ἐπιστῆμαι, χρεωστοῦσι πολὺ εἰς τὸν Πτολεμαῖον, καὶ μάλιστα ἡ Γεωγραφία, καὶ Ἀστρονομία. τὰ Συγγράμματα τούτου ἐστὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Γεωγραφικῆς ὑφηγήσεως βιβλία Ἑπτά. ὁ Περίφημος τεχνίτης τῆς Ἀλεξανδρείας Ἀγαθοδαίμων, ἐσχεδίασε τὰς ἀναγκαίας αὐτῆς χάρτας. Β΄. Μεγάλη Σύνταξις τῆς Ἀστρονομίας. βιβλ. ΙΓ΄. αὕτη εἶναι τὸ πρῶτον σύστημα τῆς Ἀστρονομίας, ἐν ᾗ ἀποδεικνύεται ὅλον τὸ οὐράνιον Σύστημα, καὶ αἱ κινήσεις τῶν Ἀστέρων. Ὁ Πτολεμαῖος τίθησι τὴν γὴν κέντρον τοῦ Παντός. Αὕτη ἡ βίβλος μετεφράσθη εἰς τὸ Ἀραβικὸν, διὰ προσταγῆς τοῦ Πρίγκιπος τῶν Ἀράβων Ἀλμαμῶν, τῷ ἐννάτῳ αἰῶνι, ἐν δὲ τῷ 1230. εἰς τὸ Λατινικόν. Γ΄. Τετράβιβλος σύνταξις Μαθηματική. μερικοὶ θέλουσιν ὅτι τοῦτο τὸ Σύγγραμμα εἶναι νόθον. Δ΄. Καρπός. τοῦτο συνίσταται ἀπὸ ἑκατὸν Ἀστρολογικὰ Ἀξιώματα. Ε΄. Κανὼν Βασιλέων. τοῦτο εἶναι μία Χρονολογία τῶν βασιλέων Ἀσσυρίων, Μήδων, Περσῶν, Ἑλλήνων, καὶ Ῥωμαίων, ἄρχεται ἀπὸ τοῦ Ναυοχοδονόσορος. καὶ λήγει μέχρι τοῦ Ἀντωνίνου Πίου. τοῦτο οἱ περὶ τὴν Χρονολογίαν καταγινόμενοι, τὸ τιμοῦσι μεγάλως. ΣΤ΄. Φάσεις ἀπλανῶν Ἀστέρων, καὶ συναγωγὴ ἐπισημασιῶν. Ζ΄. Περὶ Ἀναλήμματος. Η΄. Ὑπόθεσις τῶν Πλανωμένων. Θ΄. Ἅπλωσις ἐπιφανείας Σφαίρας. Ι΄. Ἁρμονικῶν. ΙΛ΄. Περὶ Κριτηρίου καὶ ἡγεμονικοῦ.

Ἐκδόσεις.

Πτολεμαίου Γεωγραφίας βιβλία ὀκτώ. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ὑπὸ τοῦ Ἐράσμου ἐν

Βασιλέᾳ τῷ 1533. εἰς 4. .... Μετὰ Γεωγραφικῶν Πινάκων ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, καὶ Φραγκοφόρτ. τῷ 1605. εἰς φύλ. ... Ἐξεδόθησαν ὑπὸ Π. Βερτίου, ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ Θεάτρῳ τῶν παλαιῶν Γεωγράφων, τῷ 1618. ἐν Λουγδόνῳ. «Πτολεμαίου Μεγάλη Σύνταξις τῆς Ἀστρονομίας, μετὰ τοῦ Θέωνος εἰς αὐτὴν ὑπομνήματος, ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1538. εἰς φύλ. ap. Jo. Walder. «Πτολεμαίου, Τετράβιβλος Σύνταξις Μαθηματική. τοῦ αὐτοῦ Καρπός. ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1553. εἰς 8. Ἑλλ. Λατ. per Jo. Oporin. «Πτολ. Κανὼν Βασιλέων, ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Ἰωσὴφ Σκαλιγέρου Εἰσαγωγῇ Κανόνων. Isegoge Canonum. p. 290. καὶ ἐν τῇ τοῦ Στεφάνου ἀλβισίου, Εἰσαγωγῇ Χρονολογικῇ. Isagoge Cronolog. p. 702. Ἔτι, μετὰ τῆς τοῦ Πρόκλου σφαίρας, ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1620. εἰς 4. Ἔτι, in Appendice ad dissertationes Cyprianicas Hent. Dodwelli, Ἑλληνο-Λατ. Oxon. 1684. 8. «Πτολ. Φάσεις ἀπλανῶν Ἀστέρων, καὶ συναγωγὴ ἐπισημασιῶν, ἐξεδόθησαν Ἑλλην. Λατ. ὑπὸ Διον. Πετανίου, ἐν τῷ αὐτοῦ Οὐρανολογίῳ, τῷ 1630. ἐν Παρισίοις. [250]


Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἑλληνικῇ Βιβλιοθήκῃ Τόμ. Γ΄. σελ. 420. «Πτολ. ὑπόθεσις τῶν Πλανωμένων, ἐξεδόθη μετὰ τῆς τοῦ Πρόκλου Σφαίρας, ἐν Λόδνρᾳ τῷ 1620. εἰς 4. «Πτολ. Ἁρμονικῶν βιβλ. Γ΄. ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημ. Ἰωάν. Waliis. ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1682. εἰς 4. Ἔτι μετὰ τοῦ Πορφυρίου ὑπομνήματος, ἐν τῇ τοῦ Βαλλισίου Wallisii Operibus Tom. 3. p. 1.

Πτολ. Κατάλογος Ἀπλανῶν Ἀστέρων, Ἀραβία, Πίναξ μήκους καὶ Πλάτους τῶν πολεων. ἐν τῇ συλλογῇ τῶν μικρῶν Γεωγράφων ὑπὸ Ἰωάν. Χουδσόν.

ΗΗΔ. ΕΡΜΟΓΕΝΗΣ. Ἤνθη τῷ 161.

Ἑρμογένης ὁ ἐκ Ταρσοῦ, ἐφημίζετο εἰς τὴν Ῥητορικὴν, καὶ εἰς τὸν καιρὸν τῆς νεότητός

του, ἐν ᾧ ἦτον σχεδὸν δεκαπενταετὴς τὸν ἤκουσε μὲ μεγάλον θαυμασμὸν ὁ Καίσαρ Μάρκος Ἀντωνῖνος. μετὰ δύο χρόνους ἔπειτα ἄρχισε νὰ δοξάζεται καὶ μὲ Συγγράμματα. ἀλλὰ τῷ εἰκοστῷ πέμπτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του ἔχασε τὸ μνημονικόν του, καὶ τὴν δύναμιν τοῦ λέγειν, καὶ δὲν ἠμπόρεσε πλέον νὰ τὰ ἀποκτήσῃ. Οὗτος ἔφθασεν εἰς ἔσχατον γῆρας, διὸ καὶ ἐπεριεπαίχθη ὑπὸ τοῦ Σοφιστοῦ Ἀντιόχου, μηνύσας πρὸς αὐτὸν, ὅτι ἦτον, ἐν παισὶ μὲν γέρων, ἐν δὲ γέρουσι παῖς. Μετὰ τὸν θάνατόν του ἀνέταμον τὸ σῶμα του καὶ εὗρον τὴν καρδίαν του τετριχωμένην.

Συγγράμματα.

Σχεδὸν τῷ δεκάτῳ ὀγδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του συνέγραψεν ὁ Ἑρμογένης περὶ Ῥητορικῆς ἓν μεγάλον Σύγγραμμα, τὸ ὁποῖον κατὰ τὴν μαρτυρίαν Ἰωάννου τοῦ Τζέτζη, συνίστατο ἀπὸ ἄλλα πέντε ἰδιαίτερα, ἐξ ὧν τὰ τέσσαρα σώζονται. Α΄. Τεχνη ῥητορικὴ, διαιρετικὴ περὶ στάσεως. Εἰς τοῦτο ὁ Συριανὸς, ὁ Σώπατρος, καὶ ὁ Μαρκελλῖνος, συνέγραψαν ἐξηγήσεις. Β΄. Περὶ εὑρέσεων βιβλία Δ΄. εἰς αὐτὰ σώζονται σχόλια ἑνὸς ἀνωνύμου παλαιοῦ Χριστιανοῦ. Γ΄. Περὶ ἰδεῶν, βιβλία Β΄. μὲ σημειώσεις ἑνὸς παλαιοῦ Χριστιανοῦ. Δ΄. Περὶ Μεθόδου δεινότητος. τοῦτο δὲν εἶναι τελειωμένον ἀπὸ τὸν Ἑρμογένην, φέρεται καὶ εἰς αὐτὸ ἓν σύντομον ὑπόμνημα. 369

369

Ἀθανάσιος ὁ Πάριος ἐν τῷ ἐπιλόγῳ τῆς Ῥητορικῆς πραγματείας σελ. 530. λέγει περὶ τῶν ἐξηγητῶν τοῦ Ἑρμογένους, ὅτι εἶχε τὸ ἐν τῷ Ἄθωνι Χειρόγραφον, οὐτωσί. «Συναγωγὴ ἀναγκαιοτάτων ἐξηγήσεων εἰς τὴν τοῦ Ἑρμογένους Ῥητορικὴν τῶν ἀποδοθεισῶν ὑπό τε Χριστιανῶν καὶ Ἑλλήνων ἐξηγητῶν, ὧν εἰσὶν Ἕλληνες μὲν Σιμπλίκιος, Συριανὸς, Ἰάμβλιχος. Χριστιανοὶ δὲ Ἰωάννης Φιλόκαλος ὁ Γεωμέτρης, Γρηγόριος μητροπολίτης Κορίνθου, ἕτερος μητροπολίτης Σάρδεων, ὁ Δοξαπατρῆς κύρις Ἰωάννης, Γεώργιος τοὐπίκλην Μόνος, σοφιστὴς Ἀλεξανδρεὺς, ὃς καὶ Διαιρετὴς ἐπωνομάσθη διὰ τὰ ἃ γέγραφε σχόλια καὶ ἐξηγήσεις εἰς τὴν διαιρετικὴν τέχνην τῶν Ῥητορικῶν τουτωνὶ στάσεων.

[251]


Ἐκδόσεις. Ἑρμογένους Τέχνη ῥητορική. ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1508.

Ἔτι, Ἑλλην. Λατ. ἐν Γενέβῃ τῷ 1614. εἰς 8. Περὶ Εὑρέσεων βιβλ. Δ΄. ἐν Ἀργεντοράτῳ, τῷ 1570. εἰς 8. ..... Ἐν Βενετίᾳ φέρων ἐπιγραφὴν τήν δε. Ῥητορικὴ Πραγματεία, ἤτοι τῆς Ἑρμογένους τοῦ Ταρσέως τοῦ κατ’ ἐξοχὴν Τεχνικοῦ καλουμένου, Ῥητορικῆς τέχνης ἐξήγησις. Συνοψισθεῖσα μὲν ἐκ τῶν παλαιῶν καὶ διαφόρων Ἐξηγητῶν, καὶ ὡς ἔνι ἀκριβέστατα φιλοπονηθεῖσα τε καὶ ἐπεξεργασθεῖσα, καὶ ἀναπληρωθεῖσα τὰ ἐλλείποντα ὑπὸ τοῦ ἐν Ἱερομονάχοις ἐλαχίστου, Ἀθανασίου τοῦ Παρίου, τῷ 1779. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει λείπει τὸ: Περὶ ἰδεῶν, καὶ τὸ: Περὶ Μεθόδου δεινότητος, προσετέθη δὲ τὸ τοῦ ἐπεξεργαστοῦ, τὸ Περὶ τοῦ Ἐπιδεικτικοῦ ἰςἀρχὴν τ ὸ τ έλτὰ ο ς ·τοῦ κ α ὶἈφθονίου εἰς τ ὴ ν προγυμνάσματα, μετὰ τῶν εἰς ἐγχειρίδιον, ε αὐτὰ παλαιῶν ἐξηγήσεων.

Η Η Δ Ι. ΗΡΩΔΙΑΝΟΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 161.

Ἡρωδιανὸς ὁ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, ἦτον υἱὸς τοῦ Γραμματικοῦ Ἀπολλωνίου, ἀπέ-

κτησε καὶ οὗτος ὄχι ὀλιγωτέραν φήμην ἀπὸ τὸν πατέρα του εἰς τὰ Γραμματικά. Ἐλθὼν δὲ εἰς Ῥώμην ἀπήλαυσε μεγάλην εὔνοιαν παρὰ τῷ καίσαρι Μάρκῳ Ἀντωνίῳ, ὅτε καὶ Αἴλιος Ἡρωδιανὸς ὠνομάσθη. Ἐκ τῶν πολλῶν αὐτοῦ Συγγραμμάτων, σώζονται τὰ ἀκόλουθα τμήματα. Α΄. περὶ Ἀριθμῶν. περὶ τοῦ πῶς δηλ. ἐκφράζονται οἱ ἀριθμοὶ παρὰ τοῖς Ἕλλησι. Β΄. Παραγωγαὶ τῶν ἀκλίτων ῥημάτων. Γ΄. Ἀττικά. Δ΄. Γραμματικά. Ε΄. Ἀποσπασμάτιον, ἢ Φιλεταῖρος.

Ἐκδόσεις. Ἡρωδιανοῦ περὶ Ἀριθμῶν ἀποσπασμάτιον, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, μετὰ τῶν τοῦ Θεοδώρου Γαζῆ, τῷ 1499. εἰς φύλ. .... Παραγωγαί. .... ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1496. εἰς φύλ. Ἔτι τὸ Ἀποσπασμάτιον ἢ Φιλεταῖρος μετὰ τῶν τοῦ Φρυνίχου ἐκλογῶν Ἀττικῶν ὑπὸ τοῦ Πὼβ, τῷ 1739. εἰς 4. Καὶ μετὰ τῶν τοῦ Μοίριδος Ἀττικιστοῦ, ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1759. εἰς 8. Ἔτι ἐν Λειψίᾳ τῷ 1796. εἰς 8. ὅλα τὰ σωζόμενα.

[252]


Η Η Δ Ι Ι. ΙΟΥΣΤΙΝΟΣ Ο ΜΑΡΤΥΣ. Ἐγεννήθη τῷ 89. ἀπέθ. τῷ 163.

ουστῖνος ὁ μάρτυς, εἷς τῶν ἐπισήμων διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας, κατήγετο ἀπὸ γονεῖς ἐθνικοὺς, ὁ μὲν πατήρ του Πρίσκος, καὶ ὁ προπάτωρ αὐτοῦ Βάκχιος, ἦτον ἀπὸ τὴν Φλαυίαν Νεάπολιν τῆς ἐν Συρίᾳ τῆς Παλαιστίνης, ἡ ὁποία πόλις τὸ πρότερον Σιχὲμ ἐκαλεῖτο, καὶ μόνον ὑπὸ τὸ ὄνομα Μαπλούση εἶναι γνωστή. ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐγεννήθη εἶναι ἀμφίβολος. ἀποδίδουσιν ὅμως τὰ ἔτη, 89. 103. καὶ 199. ἀπὸ Χριστ. ἐκ τῶν ὁποίων τὸ πρῶτον φαίνεται πιθανώτερον. ὁ Ἰουστῖνος εὗρε μεγάλην ἡδονὴν εἰς τὴν φιλοσοφίαν, καὶ διὰ τοῦτο ἐζητοῦσε τρόπον διὰ νὰ γνωρισθῇ μὲ διαφόρους φιλοσόφους, διαφορετικῶν αἱρέσεων. Ἀλλ’ ἐκτὸς τῶν δυσκολιῶν ὧν συναπαντοῦσεν εἰς μερικοὺς, δὲν εὗρεν ἐντελῶς παρ’ αὐτοῖς ἐκεῖνο ὅπερ ἐμποροῦσε νὰ τὸν καθ’ ἡσυχάσῃ. Τέλος ἐστράφη δι’ ὅλου εἰς τὴν Πλατωνικὴν φιλοσοφίαν, παραιτήσας τὴν τῶν ἄλλων. διότι ἐξαιρέτως αὐτὴ καταγίνεται εἰς τὰς θεωρίας τῶν πνευμάτων, καὶ τοῦτο τὸ τέλος αὐτῆς, τὸ ὁρᾷν τὸν Θεόν. ἐν μιᾷ τῶν ἡμερῶν, περιπατῶν ἔξω που, καὶ ὢν ὁ νοῦς αὐτοῦ ὑψωμένος εἰς τὰ ἀξιώματα ταύτης τῆς φιλοσοφίας, τὸν ὑπήντησε γέρων τις σεβάσμιος, ὅστις τὸν ἐδίδαξε τὴν ἀληθῆ κὶ ὄντως φιλοσοφίαν τοῦ Εὐαγγελίου, δι’ ἧς ἀληθῶς ὁρᾶ τις τὸν Θεόν. ὁ Ἰουστῖνος διηγεῖται μόνον καταλεπτῶς τοῦτο τὸ συμβὰν ἐν τῷ πρὸς τὸν Ἰουδαῖον Τρύφωνα διαλόγῳ του. Γενόμενος δὲ Χριστιανὸς, ἐφύλαττε καὶ τὸ φιλοσοφικὸν ἔνδυμα. Ἔπειτα ὑπῆγεν εἰς Ῥώμην εἰς τοὺς χρόνους Ἀντωνίνου τοῦ Πίου, τῷ ὁποίῳ καὶ παρέδωκε τὴν ὑπὲρ τῶν Χριστιανῶν πρώτην Ἀπολογίαν. Ἐκ τῆς Ῥώμης ὑποστρέψας εἰς τὴν Ἀσίαν ἐξέδωκε τὸν κατὰ τοῦ Τρύφωνος διαλογον, καὶ πάλιν εἰς Ῥώμην ἐκ δευτέρου ὑπέστρεψεν. Κανένα ἴχνος δὲν εὑρίσκομεν ὅτι αὐτὸς νὰ ἐστάθῃ προεστώς τινος Ἐκκλησίας. Μετὰ τῶν φιλοσόφων, τῶν ὁποίων αὐτὸς τὰ ἤθη καὶ τὰ δόγματα αὐτῶν κάλλιστα ἐγνώριζεν, ἐφιλονείκει μεγάλως, καὶ γενναίως τοὺς καταπολέμει, δι’ ὃ καὶ τὸν ἐμισοῦσαν, καὶ τὸν κατέτρεχον, καὶ ἐξαιρέτως ὁ Κυνικὸς Κρῆσκος, ὅστις διὰ τῆς ὑπολείψεως ἣν ἀπὸ τὸν καίσαρα Ἀντωνῖνον τὸν φιλόσοφον εἶχε, ἐνήργησε δι’ ἐπιβουλῆς καὶ προδοσίας, καὶ κατεψίσθη ὡς Χριστιανὸς εἰς θάνατον ὁ Ἰουστῖνος. Αὕτη ἡ αἱματώδης ἀπόφασις ἐτελειώθη διὰ τοῦ Πέλεκος, ἀφ’ οὗ πρότερον ἐμαστιγώθη σκληρότατα. τοῦτο ἐγένετο κατὰ τὴν κοινὴν γνώμην τῷ τρίτῳ ἔτει τοῦ καίσαρος Ἀντωνίνου τοῦ Οὐήρου, ἤτοι τῷ 163. ἀπὸ Χριστ. ἡ περὶ τοῦ μαρτυρίου του εἴδησις, σώζεται ἔτι Ἑλληνιστὶ 370 ἥτις συνεγράφη ἀπό τινα ἄλλον Ἰουστῖνον νεώτερον.

Συγγράμματα.

πὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἰουστίνου σώζονται πολλὰ συγγράμματα, ἐξ ὧν ἄλλα μὲν εἶναι ἀμφίβολα, καὶ ἄλλα ἀποδεδειγμένως ὑποβολιμαῖα. τὰ γνήσια εἶναι τὰ ἑπόμενα. Α΄. Λόγος παραινετικὸς πρὸς Ἕλληνας, ὅς τις καὶ Ἕλεγχος ἐπιγράφεται. Β΄. Λόγος πρὸς Ἕλληνας, οὗτος ὁ λόγος δὲν εἶναι ἀτελὴς καθὼς φαίνεται ἀπὸ πολλοὺς πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, οἵ τινες ἀναφέρουσι μερικὰς περικοπὰς τούτου τοῦ λόγου. Γ΄. καὶ Δ΄. Ἀπολογία Α΄. καὶ Β΄. ἡ μία ἐκ τούτων εἶναι σύντομος, ἡ δ’ ἄλλη διεξοδική. Ε΄. Περὶ Μοναρχία Θεοῦ. ταύτης ἡ ἀρχὴ εἶναι ἐλλιπής. ΣΤ΄. Διάλογος μετὰ τοῦ Τρύφωνος Ἰουδαίου. Ζ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Διόγνητον. 370

In Sutii vitis SS. Act. SS. Antv. Jnn. Tom. I. p. 20.

[253]


Ἀμφίβολλα. «Ἀνατροπὴ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους δογμάτων πρὸς Παῦλον πρεσβύτερον. «Ἐπιστολὴ πρὸς Ζηνᾶν καὶ Σηρηνόν.

Ὑποβολιμαῖα. «Ἐρωτήματα Χριστιανικὰ Ε΄. πρὸς Ἕλληνας. «Ἐρωτήματα Ἑλληνικὰ πρὸς Χριστιανούς. «Ἔκθεσις Πίστεως. «Ἀποκρίσεις πρὸς Ὀρθοδόξους.

Ἐκδόσεις.

Ἰουστίνου φιλοσόφου καὶ Μάρτυρος τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Λουτετίᾳ

τῶν Παρισίων, τῷ 1551. εἰς φύλ. ex off. Rob. Stephani. .... Ἐξεδόθησαν μετὰ τοῦ Ἀθηναγόρα Ἀθηναίου, Θεοφίλου Ἀντιοχέως, καὶ Τατιανοῦ Ἀσσυρίου, Ἑλλ. Λατ. ἐν Παρισίοις τῷ 1636. εἰς φύλ. ap. Claud. Sonium. .... Μετὰ τοῦ Τατιανοῦ, Ἀθηναγόρα, Θεοφίλου, καὶ Ἑρμείου Φιλοσόφου, ὑπὸ τοῦ Προδεντίου Μαράνδ, τῷ 1742. εἰς φύλ. Hagæ Com. ap. P. de Hondt.

Η Η Δ Ι Ι Ι. ΠΟΛΥΑΙΝΟΣ. Περὶ τὸ 165.

Πολυαινὸς ὁ ἐκ Μακεδονίας, ἐδιδάχθη τὴν Ῥητορικὴν, καθὼς ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ, τὴν

ὁποίαν καὶ ἐπὶ Κριτηρίου ἀπεδείξατο. ὅσον βεβαίως ἠμπορεῖ τινὰς νὰ ἐπιστηριχθῇ ἐπάνω εἰς ταύτην τὴν μαρτυρίαν του, ἄλλο τόσον ἠμπορεῖ νὰ ἀμφιβάλλη, ὅτι οὗτος οὐδέποτε ἐστάθη στρατιώτης, καθὼς μερικοὶ θεμελιοῦνται ἐπάνω εἰς μίαν μὴ καθαρὰν φράσιν του. Ἐὰν ἡμεῖς θεμελιωθῶμεν ἐπάνω εἰς τὸ Σύγγραμμά του, φαίνεται ὅτι αὐτὸς ἦτον στρατιώτης. οὗτος ὅμως ὁ συλλογισμὸς δὲν ἔχει τόπον παρὰ τοῖς παλαιοῖς Συγγράμμασι.

Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψε Στρατηγηματικὰ, καὶ Τρία βιβλία περὶ τὰ ὁποῖα τοῦτα δεύτερα [254]


μετὰ καὶ ἄλλων βιβλίων, δηλ. πολιτείας Μακεδόνων, καὶ Θηβαίων, καὶ ἄλλα τινα, τὰ ὁποῖα ὑπόσχεται εἰς τὸ Προοίμιον τῶν Στρατηγηματικῶν, ἐξέλιπον τὰ Στρατηγηματικά συνίστανται ἀπὸ ὀκτὼ βιβλία, ἐξ ὧν τὸ Ἕκτον καὶ Ἕβδομον δὲν εἶναι ἐντελῆ, ἐπειδὴ καὶ σύναξις αὕτη συνίστατο ἀπὸ ἐννεακόσια παραδείγματα, τὴν σήμερον ὅμως δὲν σώζονται, εἰμὴ ὀκτακόσια τριάκοντα τρία, τὰ ὁποῖα ἐσύναξεν ὁ Πολυαινὸς ἀπὸ διαφόρους Συγγραφεῖς.

Ἐκδόσεις. Πολυαινοῦ Στρατηγηματικὰ, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον Ἑλλην. Λατ. μετὰ σημειωμάτων τοῦ Κασαουβώνου, τῷ 1589. ἐν Λουγδόνῳ, εἰς 12. Πολυαινοῦ Στρατηγημάτων βιβλία Η΄. μετὰ σημειωμάτων, ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1690. εἰς 8. B. Jord Luchmans, J. du Vivie. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΡΠΟΚΡΑΤΙΩΝ. Ἤνθη πρὸ τοῦ 169.

Οὐαλέριος Ἁρποκρατίων, ὁ Συγγραφεὺς τοῦ Ῥητορικοῦ Λεξικοῦ, κατὰ τὸν Σουΐδαν,

ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν. μερικοὶ θέλουσιν ὅτι οὗτος ἦν ἐκεῖνος ὅστις ἐδίδαξε τὸν καίσαρα Οὐῆρον τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον, ἄλλοι δὲ νεώτερον, ὅστις ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Λιβανίου, τὸν ὁποῖον καὶ εἰς μίαν πρὸς Ἀρισταίνετον ἐπιστολήν του ἐπαινεῖ. Καὶ αἱ δύω αἱ γνῶμαι ὅμως δ ὲν εἶν α ι ἐκ τ ὸ ς ἀ ἐκείνους τοὺς χρόνους εἶχον ὑπόληψιν εἰς τοὺς Ῥωμαίους, καὶ ἐκλέγοντο διδάσκαλοι αὐτῶν.

Ἐκδόσεις. Ἁρποκρατίωνος Λεξικὸν τῶν δέκα Ῥητόρων, (τῶν Ἀττικῶν δηλ.), ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ μετὰ τοῦ Οὐλπιανοῦ ὑπομνήματος εἰς Δημοσθένην, τῷ 1503. εἰς φύλ. Ἁρποκρατίωνος Λεξικὸν τῶν δέκα Ῥητόρων, ἐξεδόθη ἰδίως ἐν Παρισίοις τῷ 1614. εἰς 4. ap. Claud. Morel. .... Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ, per J. a Gelder, καὶ J. A. de la Font, τῷ 1683. εἰς 4. ... Ἔτι ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰακ. Γρονοβίου ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1696. εἰς 4. Αὗται αἱ τρεῖς ἐκδόσεις εἰσὶν αἱ ἄρισται, ἡ τελευταῖα ὅμως ἔστιν ἡ πλέον ἐπιδιορθωμένη.

Η Η Δ Π. ΗΦΑΙΣΤΙΩΝ.

[255]


Ἤνθη πρὸ τοῦ 169.

Ἡφαιστίων ὁ ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, εἷς τῶν Γραμματικῶν, τὸν ὁποῖον Ἰούλιος Καπι-

τωλῖνος μεταξὺ τῶν διδασκάλων τοῦ καίσαρος Οὐήρυ συναριθμεῖ, ἤκμασε μετὰ Πτολεμαῖον τὸν Κλαύδιον. συνέγραψεν ἓν ἐπωφελέστατον Ἐγχειρίδιον περὶ Μέτρων Ποιητικῶν, τὸ ὁποῖον καὶ εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη.

Ἐκδόσεις. Ἡφαιστίωνος Ἐγχειρίδιον (περὶ βραχείας Συλλαβῆς), ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Φλωρεντίᾳ

τῷ 1526. εἰς 8.

Ἡφαιστίωνος Ἐγχειρίδιον περὶ Μέτρων καὶ Ποιημάτων, καὶ εἰς αὐτὸ σχόλια· ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις, τύποις Βασιλικοῖς, τῷ 1553. ap. Adr. Turnebum. εἰς 4. .... Ἔτι ἐξεδόθη μετὰ τῶν σχολίων καὶ σημειώσεων τοῦ Ἰωάννου Κορνηλίου δὲ Πώβ. de Pauv. ἐν Trajecti ad Rb. ap. Meich. Leonh Charlois, τῷ 1726. εἰς 4.

Η Η Δ Π Ι. ΥΨΙΚΛΗΣ. Ἤκμαζε μετὰ τὸ 169.

ψικλῆς, εἷς τῶν μαθηματικῶν, ἦτον ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας, μαθητὴς τοῦ Ἰσιδώρου, ὅστις ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Μάρκου Αὐρελίου, καὶ τοῦ Οὐήρου, καὶ ἐκ τούτου τοῦ χρόνου συμπεραίνεται καὶ ὁ τοῦ Ὑψικλέους. Ὁ Βόσιος τάσσει τοῦτον εἰς τὸν καιρὸν Πτολεμαίου τοῦ Φύσκωνος. θέλουσιν ὅτι οὗτος ἦν ὁ Συγγραφεὺς τοῦ ΙΔ΄. καὶ ΙΕ΄. βιβλίου τῶν τοῦ Εὐκλείδου Στοιχείων 371. Ἐκτὸς τούτων σώζεται καὶ ἓν ἄλλο βιβλίον του Ἀναφορικὸς ἐπιγραφόμενον.

Ἐκδόσεις. Ὑψικλέους Ἀναφορικὸς, Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Ἡλιοδώρου, καὶ Δαμιανοῦ Φιλοσόφου Ὀπτικῶν, ἐν Παρισίοις, τῷ 1680. εἰς 4.

Η Η Δ Π Ι Ι. ΤΑΤΙΑΝΟΣ. 371

Ὅρα εἰς τὸ Ἄρθρον Εὐκλείδης.

[256]


Περὶ τὸ 168-172.

Τατιαν

ἦτον δι’ ὅλου ἔκδοτος τῶν Ἑλληνικῶν ἐπιστημῶν, καὶ Φιλόσοφος Πλατωνικός. διὰ τῶν πολλῶν περιηγήσεων ὧν ἔκαμε, ἀπέκτησε μεγάλην γνῶσιν ὅλων τῶν μυστηρίων τῆς εἰς Θεὸν Λατρείας ὅλων τῶν ἐθνῶν. Ἀπελθὼν δὲ εἰς Ῥώμην καὶ ἀναγνοὺς τὰς ἁγίας Γραφὰς διδαχθεὶς ὑπὸ Ἰουστίνου τοῦ μάρτυρος, οὗτινος καὶ ὁπαδὸς ἐγένετο, ἀπέπτυσε τὴν ἐθνικὴν θρησκείαν, καὶ ἀνηγκαλίσθη τὴν εἰς Χρισὸν πίστιν, καὶ κατ’ ἀρχὰς τόσον καλῶς ἐπολιτεύσατο, καὶ τόσον στερεὶς εἰς τὴν πίστιν, ὥστε καὶ περιβόητος εἰς τὴν Ἐκκλησίαν ἐγένετο, καὶ συγγράμματα ὑπὲρ τῶν Χριστιανῶν κατὰ τῶν ἐθνικῶν ἐξέδοτο. Μετὰ δὲ τὸ μαρτύριον τοῦ Ἱεροῦ Ἰουστίνου, μισηθεὶς καὶ οὗτος ὑπὸ τοῦ Κρήσκου, κατετρέχθη μὲ κίνδυνον τῆς ζωῆς. Ἀφ’ οὗ λοιπὸν ἐπροστάτευσεν ἀρκετὸν καιρὸν εἰς τὸ Χριστιανικὸν διδασκαλεῖον τῆς Ῥώμης, ἀναχωρήσας ἐκεῖθεν, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Συρίαν, καὶ ἔγινεν ἀρχηγὸς ἐν Μεσοποταμίᾳ μιᾶς νέας αἱρέσεως, τῷ ΙΒ΄. ἔτει τοῦ καίσαρος Μάρκου Ἀντωνίνου, καὶ ηὔξανε παῤῥησίᾳ τοὺς ὀπαδούς του, πλανηθεὶς ἀπὸ τὴν ἀσύστατον φιλοσοφίαν τῶν Γνωστικῶν, ὅθεν καὶ οἱ ὀπαδοὶ αὐτοῦ Ἐγκρατευταὶ ἐκαλοῦτο. 372 συμπεραίνουσιν ὅτι οὗτος ἀπέθανε τῷ 176. ἢ 177. ἔτει μετὰ Χριστόν.

ὸς ἦ ν Σ ύ ρ ο ς τ ὸ

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Τατιανοῦ, τὰ ὁποῖα κατὰ τὴν μαρτυρίαν τῶν Διδασκάλων τῆς Ἐκκλησίας ἦτον πολλὰ, σώζεται μόνον ἕνας λόγος πρὸς Ἕλληνας, τὸν ὁποῖον συνέγραψε μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰουστίνου, κατὰ τὸ 168. ἔτος ἀπὸ Χρ. ἐν ᾧ ἀποδεικνύει ὅτι οἱ Ἕλληνες ἔλαβον τὴν φιλοσοφίαν των ἀπὸ τοὺς Βαρβάρους, καὶ ὅτι ἡ ἐξ Ἑβραίων τὴν ὁποίαν οἱ Χριστιανοὶ ἐδέχθησαν εἶναι ἡ ἀληθής. αἱ ἀρχαὶ ὅμως ταύτης τῆς ὁμιλίας αἱ περισσότεραι εἶναι ἀπὸ τὸ σύστημα τῆς Αἰγυπτιακο-Πυθαγορικο-Πλατωνικῆς Φιλοσοφίας, ἐξ ὧν ἀνέβλησεν ἡ αἵρεσίς του. Μεταξὺ τῶν ἐκλελειπότων συγγραμμάτων του ἦν καὶ τὰ διὰ τεσσάρων Εὐαγγέλιόν του, εἰς τὸ ὁποῖον ἀπέῤῤιπτε ἅπασαν τὴν ἐκ τοῦ σπέρματος Δαβὶδ κατὰ σάρκα γενεαλογίαν τοῦ Κυρίου ἡμῶν. Ἐκ τούτου λοιπὸν ἐμποροῦμεν νὰ συμπεράνωμεν ὅτι ἡ ὑπὸ τὸ ὄνομα αὐτοῦ φερομένη Ἁρμονία Εὐαγγελικὴ, ἥτις ἐγένετο γνωστὴ τῷ ἕκτῳ αἰῶνι ὑπὸ τοῦ Βίκτωρος καὶ Κάπουα, ὡς Σύγγραμμα τοῦ Τατιανοῦ, νὰ μὴ εἶναι ἰδική του, καθὼς ἐκείνη ἡ τοῦ Ἀμμωνίου τοῦ Ἀλεξανδρέως ἐπειδὴ καὶ ἐν αὐτῇ, 373 εὑρίσκεται ὅλη ἡ ἐκ σπέρματος Δαβὶδ κατὰ σάρκα γενεαλογία τοῦ Χριστοῦ.

Ἐκδόσεις.

Π

ερὶ τῶν ἐκδόσεων τῶν τοῦ Τατιανοῦ, ἂς ἰδῇ ὁ ἀναγνώστης τὸ ἄρθρον τοῦ Ἰουστίνου. ἰδιαιτέρως δὲ ἐξεδόθησαν. Τατιανοῦ Ἀσσυρίου λόγος πρὸς Ἕλληνας, μετὰ τῶν τοῦ Ἑρμείου, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1700. εἰς 8. Τοῦ αὐτοῦ. Ἁρμονία Εὐαγγελικὴ, ἐξεδόθη ἐν τοῖς Orthodoxographis ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1555. εἰς φύλ. καὶ εἰς τὸ Auctario Biblioth. P. P. Paris· 1624. ε ἰς φ ύ λ · κ α ὶ ἐν Gryphisaldiæ, τῷ 1706. εἰς 4.

372 373

Ὅρα καὶ Μελετ. Ἐκκλησ. Ἱστορ. Τόμ. Α΄. σελ. 215. Ὅρα διεξοδικώτερον τὴν σημείωσιν τοῦ Γ. Βεντότη ἐν τῇ τοῦ Μελετίου Ἐκκλησ. Ἱστορ. Τόμ. Α΄. σελ. 216.

[257]


Η Η Δ Π Ι Ι Ι. ΠΑΥΣΑΝΙΑΣ. Ἤνθη τῷ 174.

Π

αυσανίας, εἷς τῶν Ἑλλήνων Ἱστορικῶν, ἐγεννήθη κατὰ τὴν κοινὴν γνώμην εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας. ἐχρημάτισε μαθητὴς τοῦ σοφιστοῦ Ἡρώδου τοῦ ἐξ Ἀθηνῶν. τὸ ὕφος του δὲν εἶναι τόσον γλαφυρὸν, ἐπειδὴ εἶχε, καθὼς καὶ ὅλοι οἱ συμπατριῶται του, μίαν διεφθαρμένην προφοράν. οὗτος ἔκαμε μίαν περιήγησιν, ὄχι μόνον εἰς ὅλην τὴν Ἑλλάδα, Μακεδονίαν, καὶ Ἰταλίαν, ἀλλὰ καὶ εἰς τὸ περισσότερον μέρος τῆς Ἀσίας, σχεδὸν ἕως εἰς τὸν ναὸν τοῦ Διὸς Ἅμμωνος, εἷδε δὲ καὶ τὴν Παλαιστίνην, τὸν Ἰορδάνην, καὶ τὴν νεκρὰν θάλασσαν. Τὸ περισσότερον τῆς ζωῆς το διέτριψεν εἰς τὴν Ῥώμην, καὶ ἔζη σχεδὸν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Ἀδριανοῦ, συνέγραψεν ὅμως ἐπὶ τῶν χρόνων τοῦ καίσαρος Μ. Αὐρηλίου Ἀντωνίνου, ὢν ὑπέργηρως. Οὗτος ἀριθμεῖ ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ κατῳκισμοῦ τῆς Κορίνθου, ὅς τις ἐγένετο ἐπὶ τῶν τελευταίων χρόνων τοῦ Ἰουλίου καίσαρος, τεσσαράκοντα τέσσαρα ἔτη, πρὸ Χρ. ἕως εἰς τὸν καιρὸν καθ’ ὃν συνέγραψε, διακόσια πέντε ἔτη.

Συγγράμματα.

Ὁ καρπὸς τῶν περιηγήσεων τοῦ Παυσανίου, ἔστιν, ἡ τῆς Ἑλλάδος Περιήγησις. Αὕτη

συνίσταται ἀπὸ Δέκα Βιβλία, ἕκαστον τῶν ὁποίων ἐπιγράφεται μὲ τὸ ὄνομα τῆς κάθε ἐπαρχίας περὶ ἧς πραγματεύεται. ὁ Συγγραφεὺς διηγεῖται ἐν αὐτοῖς κάθε ἀξιομνημόνευτον τοῦ ἔθνους, καὶ τῶν βασιλέων αὐτοῦ, καὶ ἐξαιρέτως περὶ τῶν ναῶν, λαμπρῶν κτηρίων, ἀγαλμάτων, θεάτρων, κ.τ.λ. μετὰ παρατηρήσεως καὶ τῶν πλέον ἐλαχίστων, τὰ ὁποῖα ἀποδεικνύουσι τὴν προσεχῆ τοῦ ἐπιμέλειαν.

Ἐκδόσεις. Παυσανίου Ἑλλάδος περιήγησις, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ. τῷ 1516. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθη τὸ β΄. ἐν Λειψίᾳ ap. Tho. Frisch τῷ 1696. εἰς φύλ. μετὰ σημειωμάτων τοῦ Γουλ. Ξυλάνδρου, Φριδερίκου Συλβουργίου, καὶ Ἰωακεὶμ Κουνίου. ..... Ἐξεδόθη ἔτι αὐτόθι τῷ 1796. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. καὶ αὗται αἱ τῆς Λειψίας εἰσὶν αἱ ἄρισται.

Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΗΡΩΔΗΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 143, καὶ ἔζη ἀκόμη τῷ 175. [258]


Τ

ιβέριος Κλαύδιος Ἀττικὸς Ἡρώδης, ἦτον ἀπὸ τὸν Μαραθῶνα τῶν Ἀθηνῶν, φαίνεται ὅτι ἐγεννήθη εἰς τοὺς πρώτους χρόνους τοῦ καίσαρος Τραϊανοῦ. Οὗτος εἶχε ἐκ φύσεως ἓν θαυμάσιον δῶρον, δι’ οὗ ἐκ τοῦ προχείρου ἐκφωνοῦσε ῥητωρικωτάτους λόγους, ὥστε εἰς τὴν νεότητά του, καὶ ὁ καίσαρ Ἀδριανὸς, τὸν ἤκουε μὲ θαυμασμόν του. Καὶ μὴ δυνηθεὶς διὰ τῆς Ῥητορείας του νὰ φθάσῃ τὸν σκοπόν του ἀπεφάσισεν ἐκ τῆς λύπης του νὰ ῥιφθῇ εἰς τὸν Δούναβιν. Μάρκος δὲ ὁ Ἀντωνῖνος, καὶ Λούκιος Βῆρος, οἵ τινες ἐδιδάχθησαν παρ’ αὐτοῦ τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον, τὸν ἐτίμησαν ἔπειτα μεγάλως. Ὁ Ἀντωνῖνος τὸν ἔκαμε Διοικητὴν ὅλων τῶν ἐν Ἀσίᾳ ἐλευθέρων πόλεων, ἐπιδοὺς αὐτῷ καὶ τὴν ἀρχιερατείαν μερικῶν Ἑλληνικῶν Ἑορτῶν. Ἐν δὲ τῷ 143. ἔτει ἐδιοίκησε καὶ τὴν Ὑπατείαν τῆς Ῥώμης, εἰς ἣν δὲν ἐφάνη τόσον ἔνδοξος, ὅσον εἰς τὴν Ῥητορείαν. Ἔζη ἀκόμη μετὰ τὸν θάνατον τῆς καισαρίδος Φαουστίνης, τῷ 175. ἔτει, καὶ ἀπέθανεν ἐν τῇ πατρίδι του τῷ ἑβδομηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του. ὁ Φιλόστρατος 374 ἐπαινεῖ τοῦτον μεγάλως ἕνεκεν τῆς εὐγενοῦς του ἐλευθεριότητος.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Οὗτος κατὰ τὰς μαρτυρίας τῶν παλαιῶν, πολλὰ συγγράμματα συνεγράψατο, ἐξ ὧν

ἄλλο οὐχ ὑπελήφθη, εἰμὴ ἕνας λόγος Περὶ Πολιτείας, ἐν ὧ συμβουλεύει τοὺς Θηβαίους, Λακεδαιμονίους, καὶ Πελοποννησίους νὰ συμμαχήσωσι κατὰ τοῦ βασιλέως τῆς Μακεδονίας Ἀρχελάου. Εὑρίσκεται δὲ οὗτους ὁ λόγος ἐκδεδομένος εἰς ὅλας τὰς συλλογὰς τῶν Ἑλλήνων Ῥητόρων. Ὅρα ἐν τοῖς Προλεγομένοις σελ. 61.

374

Ἐν Βίοις Σοφιστ. βιβλ. Β΄. κεφ. Α΄. σελ. 545.

[259]


ΠΑΡΑΡΗΜΑ. ΤΙΝΕΣ ΟΙ ΙΣΤΟΡΙΑΝ, Συγγράψαντες, ὧν τὰ Συγγράμματα ἀπώλοντο.

Π

ρῶτοι, μεταξὺ τῶν ἄλλων ἐθνῶν, οἵ τινες συνέγραψαν Ἱστορίαν, ἐστάλθησαν οἱ Αἰγύπτιοι, οἱ Χαλδαῖοι, καὶ οἱ Φοίνικες, ἐπειδὴ καὶ παρ’ αὐτοῖς ἐφευρέθη ἡ τέχνη τοῦ γράφειν, ὡς εἴδ ο μ εν ἐν τ ο ῖς Π ρ ο λ εγ ο μ έν ο ις τ ῆ ς π α ρ ο ύσ η ς Π ρ α γ μ α τ εία ς · κ α ὶ π ερ ὶ τ ο ύ τ ω ν ἔχ ο μ εν τ ὴ ν μαρτυρίαν τοῦ Ἰασήπου 375 λέγοντος· «Κα ὶ γὰρ πολλὴν ἄμνηστον τῶν παρ’ αὐτοῖς πραττομένων παραλιπεῖν, ἀλλ’ ἐν δημοσίαις ἀναγραφαῖς ὑπὸ τῶν σοφωτάτων ᾀεὶ καθιεροῦσθαι. καὶ κατωτέρω». «ἐκ μακρωτάτων ἄνωθεν χρόνων τὴν περὶ τὰς ἀναγραφὰς ἐπιμέλειαν ἐποιήσαντο». Οἱ Ἕλληνες ὅμως ἔχοντες κοινωνίαν διὰ τοῦ ἐμπορίου μὲ τοὺς Φοίνικας ἔφερον τὴν Ἱστορίαν των εἰς τὴν Ἑλλάδα, περὶ ἧς Συγγραφεῖς Ἕλληνες ἐγένοντο, ὅτε Ἑλλάνικος, Ἡρόδοτος, καὶ Διόδωρος ὁ Σικελιώτης, καὶ ἕτεροι. Καὶ περὶ μὲν τῶν Αἰγυπτίων καὶ τὰς κατ’ αὐτῶν πράξεις, κατὰ μέρος συνέγραψαν, Λυγκεὺς ὁ Σάμιος 376 Ἀρισταγόρας 377 Εὐαγόρας Αἴνδιος 378 Λυκέας Ναυκρατίτης, καὶ Αὐγκεὺς Σάμιος. 379 Φίλιστος Συρακούσιος βιβλία 12. 380 Ἀσκληπιάδης Αἰγύπτιος ἢ Μυρλεανὸς 381. Μανεθὼς ὁ Αἰγύπτιος, περὶ οὗ ὁ Εὐσέβιος 382 ἱστορεῖ οὑτωσί. «Πᾶσαν μὲν οὖν τὴν Αἰγυπτιακὴν Ἱστορίαν εἰς πλάτος τῆς Ἑλλήνων μετείληφε φωνῆς, ἰδίως τε τὰ περὶ τῆς κατ’ αὐτοὺς Θεολογίας Μανεθὼς ὁ Αἰγύπτιος ἔντε ᾗ ἔγραψεν Ἱερῷ βίβλῳ, καὶ ἐν ἑτέροις Συγγράμμασιν». Πτολεμαῖος ὁ Μένδητος, περὶ οὗ Τατιανὸς 383. «Αἰγυπτίων δὲ εἰσὶν αἱ ἐπακριβὲς χρόνων ἀναγραφαὶ, καὶ τῶν κατ’ αὐτοὺς πραγμάτων ἑρμηνεὺς ἐστι Πτολεμαῖος, οὐχ ὁ βασιλεὺς, Ἱερεὺς δὲ Μένδητος. Ἀπίων Γραμματικὸς ὁ Πλειστονίκης 384 καὶ Ἑκαταῖος. Διόδωρος Σικελ. βιβλ. Α΄. καὶ Ἵππαρχος Αἰγυπτίαν Ἰλιάδα. Ἀθήν. Δειπνοσοφιστ.». «Τῶν δὲ Φοινίκων καὶ Τυρίων, καὶ τὰς κατ’ αὐτῶν πράξεις συνέγραψαν, Σγχωνιάθων Τύριος φιλόσοφος, ὃς γέγονε κατὰ τὰ Τρωϊκὰ 385. πλεῖστα τούτων ἀναφέρει καὶ ὁ Ἡρόδοτος. Τεῦκρος Κυζικηνὸς 386 Ἱερώνυμος καὶ Ἱσταῖος 387 Μένανδρος ὁ Ἐφέσιος ἢ ὁ Περγαμηνός». 388 «Γέγραφε δὲ οὗτος τὰς ἐφ’ ἑκάστου τῶν Βασιλέων πράξεις παρὰ τοῖς Ἕλλησι καὶ Βαρβάροις γενομένας, ἐκ τῶν παρ’ ἐκείνοις ἐπιχωρίων γραμμάτων σπουδάσας τὴν Ἱστορίαν μαθεῖν». καὶ Λαῖτος, ἢ Λήϊτος, Σουνιαίθων, Μωχὸς 389 Ὑψικράτης Θεόδωτος 390 καὶ Φίλων. (Στέφ. Βυζ. ἐν λέξ. Νίσιβις).

375

Βιβλ. α΄. κατὰ Ἀπιων. Ἀθηναῖος Δειπνοσοφιστὴς βιβλ. η΄. κεφ. δ΄. 377 Στέφανος ὁ Βυζάντιος. 378 Σουΐδας. 379 Ἀθήναιος Δειπ. βιβλ. 14. κεφ. α΄. 380 Σουΐδας. 381 ὁ αὐτὸς ἐν λέξει Ἡραΐσκος καὶ Ἀθην. βιβλ. γ΄. κεφ. 3. 382 προπαρασ. βιβλ. 2. ἐν τῷ προϊμίῳ καὶ Ἰώσηπος κατὰ ἀπίων. βιβ. α΄. 383 λόγ. κατὰ Ἑλλήνων κεφ. 29. 384 Κλήμης Ἀλεξ. στρωμ. Α΄. Σελ. 320. 385 Σουΐδας, καὶ Πορφύρ. παρὰ τῷ Εὐσεβίῳ Προπαρασκ. Εὐαγγελ. βιβλ. 10. κεφ. 9. 386 Σουΐδας. 387 Ἰώσηπος βιβλ. α΄. κατὰ Ἀπίων. 388 ὁ αὐτὸς αὐτόθι, καὶ Κλήμ. Ἀλεξ. Στρωματ. σελ. 326. 389 Ἀθην. Δειπν. βιβλ. γ΄. 390 Ἰώσηπος. 376

[260]


«Τὰς δὲ τῶν Χαλδαίων, Ἀσσυρίων, Περσῶν, Μήδων, καὶ Ἰνδῶν, καὶ Βαβυλωνίων συνέγραψεν Βηρωσὸς ὁ Βαβυλώνιος,391 Κτησίας Κνίδιος, 392 Ἀῤῥιανὸς, καὶ Ἀβουδενός. Ἰόβας Ἱστορικὸς περὶ οὗ ὁ Τατιανὸς 393». «Βηρωσὸς δέ ἐστιν ἀνὴρ ἱκανώτατος, καὶ τούτου τεκμήριον Ἰόβας περὶ Ἀσσυρίων γράφων παρὰ Βηρωσοῦ φησὶ μεμαθηκέναι τὴν Ἱστορίαν. Βάσιλις, (Ἀθην. Δειπ. βιβλ. Θ΄.) Χάρων Λαμψακηνός. (Ἀθην. Δειπ. βιβλ. Θ΄.) καὶ Δίνων. (Λαέρτ.). §. Περὶ δὲ Μυθολογίας τῶν Ἑλλήνων τὰ ἀρχαιότατα συνέγραψαν, Ἡσίοδος, τούτου τὴν Θεογονίαν παρέφρασαν, ὅτε Ἀκουσίλαος Ἄργιβος, καὶ Εὔμελος ὁ Κορίνθιος. τούτων μέμνηται Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεὺς οὑτωσὶ λέγων. «Τὰ δὲ Ἡσιόδου μετήλλαξαν εἰς πεζὸν λόγον, καὶ ὡς ἴδια ἐξήνεγκαν Εὔμελός τε καὶ Ἀκουσίλαος οἱ Ἱστοριογράφοι 394. Ἀπολλόδωρος ὁ Ἀθηναῖος, Εὐήμερος ὁ Κῶος 395, Ἀρκτῖνος 396, Χαμαιλέων Ἡρακλεώτης 397, Διονύσιος Μυτιληναῖος ὁ Σκυτοβραχίων 398, Ἡρόδωρος Ἡρακλεώτης, 399 Κώνων ὁ Ναῤῥατινὸς,400 Μελίσανδρος ὁ Μιλήσιος, καὶ Φερεκύδης Βάβιος ὁ Σύριος. §. Τὰ δὲ Θηβαϊκὰ, ἤτοι τὸν πόλεμον τῶν Θηβῶν, Ἄντίμαχος ἢ Ἀντιφάνης ὁ Κολοφώνιος συνέγραψε τὸ Κυκλικὸν Ποίημα. τούτου ἐν πολλοῖς μέμνηται Ἀθηναίος ὁ Δειπνοσοφιστής. (Αἰλιανὸς ποικίλ. Ἱστορ. βιβλ. ΙΑ΄. κεφ. 2. Σουΐδας καὶ Διογέν. Λαέρτ. καὶ Σχολιαστ. Ἀπολλωνίου στίχ. 1091. καὶ 1396). Τὰ δὲ περὶ Ἀργείων, Θηβαίων, καὶ Ἀθηναίων τὰ ἀρχαιότατα ἀπομνημονεύονται παρὰ τῷ Ἀπολλοδώρῳ, καὶ Παυσανίᾳ, καὶ τὰ μὲν περὶ τοῦ Δευκαλίωνος παρὰ τῷ Ἀπολλοδώρῳ, τὰ δὲ περὶ τοῦ Κέκροπος συνέγραψεν ὁ Ἀντίοχος, οὗ μέμνηνται ὅ τε Κλήμης 401 Ἀρνόβιος, καὶ ὁ Θεοδώρητος. §. Τῶν δὲ Ἀργοναυτικῶν συνέγραψαν, Ὀρφεὺς ὁ Κροτωνιάτης, Ἐπιμενίδης ὁ Κνώσσιος, Κλέων ὁ Κουριεὺς 402 καὶ Ἀπολλώνιος ὁ Ῥόδιος, ὅστις κατὰ τὸν ἑαυτοῦ Σχολιαστὴν, Ἀργοναυτ. τὸ Α΄. στίχ. 623. φαίνεται ὅτι παρὰ Κλέωνος τὰ πάντα μετήνεγκε. 403 Διονύσιος Μυτιληναῖος, Διονύσιος Μιλήσιος 404, καὶ Ἡρόδωρος. (Σχολ. Ἀπολλ. βιβλ. Δ΄. στ΄. 259). §. Τὰ δὲ Τρωϊκὰ πρὸ τοῦ Ὁμήρου Δάρης Φρύγιος Φρυγίαν Ἰλιάδα,405 καὶ Δίκτης ὁ Κρὴς πάσης Ἰλιακῆς 406 ὑποθέσεως συνέγραψαν. Ἄκατος ἢ Σάκας δὲ ὁ Ἄργειος 407 Λέσχης ὁ Αἰσχυλήνου Πηῤῥαῖος 408 καὶ Στησίχορος 409 Ἰλίου Πέρσιν (ἢ Πέρσιδα) συνέγραψαν, Φαντασίας Νικάρχου Μεμφίτης 410 Ἡγησίναξ ὁ Ἀλεξανδρεύς. (Ἀθην. βιβλ. θ΄.) Κεφάλων Γεργήθιος 411 Ἑλλάνικος 412 Παλαίφατος 413 Μητρόδωρος Χῖος Δαμάστης Σιγειεύς 414. Εὔμολπος ἢ Ἔννος, Κορίνθιος, ὁ γράψας Νόττον τῶν Ἑλλήνων 415 Λυσίμαχος (Ἀθην.) καὶ ἀνώνυμος τις φέρεται παρὰ τῷ Παυσανίᾳ, ὁ ποιήσας τὰ Ἔπη τὰ Κύπρια, καὶ ἕτεροι ἀνώνυμοι, οἱ τοὺς Νόστους 391

Ἀθήναιος Δειπνοσ. βιβλ. 14. σελ. 317. Στράβων βιβλ. ιδ΄. Σουΐδας. Διόδωρος Σικελ. Φώτιος βιβλ. κώδ. 82. καὶ ἕτεροι. 393 Κεφ. 58. 394 Στρωμ. 6. 395 Ἀθην. δειπν. βιβ. ιδ΄. 396 Ἀθην. δειπν. βιβ. 7. κεφ. γ΄. καὶ Παυσανίας Κορινθ. 397 Κλημ. στρωμ. α΄. σελ. 30. 398 Διόδ. Σικε. βιβλ. 3. σελ. 140. καὶ Σουΐδας. 399 Ἀθην. δειπν. βιβ. ια΄. 400 Φώτιος κώδ. 185. 401 λόγ. προτρεπ. εἰς Ἕλλην. 402 Σχολ. Ἀπολλωνίου α΄. στίχ. 77. 403 Σουΐδας 404 Ἀπολλων. Ἀργον. Β΄. στίχ. 207 405 Αἰλιαν. Ποικίλ. Ἱστορ. βιβλ. ια΄. κεφ. 2. 406 Σουΐδας 407 Ἀθην. δειπν. βιβ. ιδ΄. 408 Παυσανίας Φωκικ. κεφ. ιε΄. καὶ ὁ Σχολιαστὴς Λυκοφρ. ἐν στίχ. 1264. Λέσχης (φησιν) ὁ τὴν μικρὰν Ἰλιάδα πεποιηκὼς, μέμνηται καί τινας τούτου στίχους. 409 Ἁρποκρατίων ἐν Λέξ. Καθελών. 410 παρὰ τῷ Φωτίῳ. 411 Διονύσ. Ἁλικαρ. βιβλ. α΄. καὶ Στράβων βιβλ. 14. 412 ὁ α ὐ τ ὸ ς Δ ιο ν ύ σ . β ιβ . α ΄ . Ἁ ρ π ο κ ρ α τ . ἐν Λ έξ . Κ ρ ιθω τ ή ν . 413 ὁ αὐτὸς ἐν Λέξ. Δυσαύλης καὶ Χαριμᾶται. Ἀθην. βιβλ. ε΄. 414 Σουΐδας. 415 Σχολιαστ. Πινδάρου. Ὀλυμ. 13. στίχ. 31. 392

[261]


συγγράψαντες. (Αἰλ. σελ. 523). §. Περὶ Κτίσεων Ἐθνῶν καὶ Πόλεων συνέγραψαν ὁ Ἑλλανίκος 416 Διονύσιος ὁ Χαλκι417 δεὺς Τρισίμαχος καὶ Δέρκυλλος 418, Κάδμος ὁ Μιλήσιος Κτίσιν Μιλήτου καὶ τῆς ὅλης Ἰωνίας 419 καὶ Παύασις 420 τὰ περὶ Κόδρου καὶ Νηλέως, καὶ τὰς Ἰωνικὰς ἀποικίας εἰς ἔπη Ζ΄. Χάρων ὁ Λαμψακηνὸς, Καλλίμαχος ὁ Κυρηναῖος, καὶ Φίλων ὁ Βύβλιος. Σουΐδ. §. Μεσσηνιακὰ, συνέγραψαν ὅτε Ῥιανός τε ὁ Βήναιος, καὶ Μύρων ὁ Πριηνεὺς, ἀμφοτέρων μέμνηται ὁ Ἀθηναῖος, 421 ἐπαινεῖ δὲ αὐτοὺς καὶ Παυσανίας ἐν τοῖς Μεσσηνιακοῖς 422 οὑτωσὶ λέγων. «Τοῦτον δὲ τῶν Μεσσηνίων τὸν πόλεμον Ῥιανὸς τε ἐν τοῖς Ἔπεσιν ἐποίησεν ὁ Βηναῖος καὶ ὁ Πριηνεὺς Μύρων. λόγοι δὲ πεζοὶ Μύρωνος ἐστὶν ἡ Συγγραφή». §. Ἀττικὰ συνέγραψαν, Φερεκύδης ὁ Ἀθηναῖος. 423 καὶ Κλητόδημος ὁ τὰ ἐπιχώρια γράψας τῶν Ἀθηναίων ὁ ἀρχαιότατος 424 Φιλόχορος Ἀτθίδα, καὶ Μαρσίας ὁ Παλαιὸς 425 Ἀνδροτίων 426 Εὐφορίων Πολυμνήτου Χαλκιδεύς. 427 Μελάνθιος 428 Φανόδημος, 429 Κλείδημος 430 Ἑλλάνικος, Ἡλιόδωρος ὁ Περιηγητὴς, Ἴστρος ἢ Ἴστηρ, Καλλιμάχιος Μενεκλῆς, καὶ Καλλίστρατος Περὶ Ἀθηνῶν 431. Πολέμων περὶ τῆς Ἀθήνησι ἀκροπόλεως, Παυσανίας, καὶ Στάφυλος. (Ἁρποκρ. ἐν Λέξ. Ἐπίβοιον). Καλίδημος (Ἁρποκρ.) Φιλέτας, Λεωνίδης. (Ἀθην. βιβ. Γ΄.) Μελάνθιος. (Ἁρπ.) Βάτος. (Σχολ. Πινδάρ. Ἴσθμ. Δ΄. στίχ. 104). §. Τὰ τῶν Περσῶν καὶ Ἑλλήνων συνέγραψεν ὁ Ἡρόδοτος, καὶ πρὸ τούτου Χάρων ὁ Λαμψακηκὸς 432 ἐν δυσὶ βιβλίοις, καὶ Διονύσιος ὁ Μηλίσιος 433 Ἰωνικῇ διαλέκτῳ, Δίνων 434, Φαρνοῦχος 435 Ἀγαθαρχίδης Σάμιος 436, Ἡρακλείδης ὁ Κημαῖος,437 Κτησίας 438 Σιμωνίδης Κέος ὁ Λυρικός. «Γέγραπται αὐτῷ Δωρίδι διαλέκτῳ ἡ Καμβύσου καὶ Δαρείου βασιλεία, καὶ Ξέρξου ναυμαχία, καὶ ἡ ἐπ’ Ἀρτεμισίῳ ναυμαχία, δι’ ἐλεγείας, ἡ δ’ ἐν Σαλαμῖνι μελικῶς 439». Χοιρίλος ὁ Ἐποποιὸς ἔγραψε τὴν Ἀθηναίων νίκην κατὰ Ξέρξην 440, Θεμιστογένης ὁ Συρακούσιος 441, Δούρις ὁ Σάμιος. (Διόδ. Σικ. Καλλισθένης. βιβλ. ΙΔ΄. βιβλ. ΙΕ΄.) καὶ ὁ Ξενοφῶν. §. Ἑλληνικά. Νεάνθης Κυζηκινός. (Ἀθην. Δειπν.) Θεόπομπος ὁ Χῖος. (Ἀθην.) Ἀναξημένης. (Ἁρποκρ. ἐν Λέξ. Ἀμφικτύονες). Καλλισθένης. (Ἁρποκρ.) καὶ Ξενοφῶν. §. Σικελικὰς πράξεις συνέγραψαν, Ἵπυς Ῥηγῖνος, Μύης δὲ ὕστερον ἐπετέμετο 442 Ἀντίοχος Συρακούσιος 443 Φίλιστος Ἀρχονίδα Συρακούσιος, ἢ Ναυκρατίτης 444 Τίμαιος Ἀνδρομάχου

416

Στέφ. Βυζάν. ἐν Λέξ. Χαριμᾶται. Ἁρποκρ. ἐν Λέξ. Ἡφαιστία, καὶ Ἡραῖον τεῖχος, καὶ Μαρκιανὸς Ἡρακλεώτης ἐν Περιηγήσει Ἁρποκρ. σελ. 385. 418 Πλούταρχ. ἐν Παραλλήλοις. 419 Σουΐδας. 420 ὁ αὐτὸς. 421 βιβλ. στ΄. καὶ ια΄. καὶ ια΄. καὶ Σουΐδας. 422 κεφ. στ΄. 423 Σουΐδας, καὶ Στράβων βιβλ. 10. 424 Παυσαν. Φωκίκ. κεφ. ιε΄. 425 Σουΐδας. 426 Παυσαν. Φωκ. κεφ. η΄. καὶ Στεφ. Βυζ. ἐν Λέξ. Ἀρκεσίνη, καὶ Ἁρποκρ. ἐν πολλοῖς. 427 Σουΐδας. 428 Ἁρποκρ. ἐν Λέξ. Γρυπάνιον. 429 ὁ αὐτὸς, ἐν Λέξ. Λεωκόριον. 430 ὁ αὐτὸς ἐν Λέξ. Μελανίππιον. 431 ὁ αὐτὸς. καὶ ὁ Ἀθην. δειπ. 432 Σουΐδας. 433 ὁ αὐτός. 434 Ἀθην. Δειπν. ἐν πολλοῖς, καὶ Λαέρτ. εἰς Πρωταγόραν. 435 Στέφ. Βυζ. ἐν Λέξ. Ἀντιόχεια. 436 Στράβ. ιδ΄. καὶ Πλούτ. ἐν Παράλ. 437 Ἀθην. δειπν. βιβλ. ΙΒ΄. καὶ βιβλ. Δ΄. κεφ. 10. 438 παρὰ τῷ Φωτίῳ Κώδ. 72. 439 Σουΐδας. 440 ὁ αὐτὸς. 441 ὁ αὐτός. 442 ὁ αὐτός. 443 Διόδωρος Σικελ. βιβλ. ιβ΄. 444 ὁ αὐτὸς βιβλ. ΙΓ΄. καὶ Σουΐδας. 417

[262]


Ταυρομενίτης 445 Λῦκος Ῥηγῖνος, καὶ Καλλίας Συρακούσιος 446. Δούρις ὁ Σάμιος, 447 Πολύκριτος Μενδαῖος 448 Ἀθάνας ὁ Συρακούσιος 449 Ἑρμείας Μυθημναῖος 450 Σιληνὸς ὁ Καλατιανὸς 451. μέμνηται δὲ ὁ Πλούταρχος ἐν Παραλλήλοις καί τινα Ἀρειστίδην Μιλήσιον, καὶ Δοσίθεον. §. Μακεδόνων δὲ καὶ Ἑλλήνων, συνέγραψαν, Μαρσύας Περιάνδρου ὁ Πελλαῖος 452 Δούρις Σάμιος. 453 Καλλισθένης καὶ Ἀρητάδης Κνίδιοι 454 Ἔφορος ὁ Κυμαῖος, καὶ Δίϋλλος ὁ Ἀθηναῖος 455 καὶ ὁ Θεόπομπος ὁ Χῖος 456, καὶ Φῆστος. (Σχ. Πινδ. Πύθ. Θ΄. στ΄. 89). §. Περὶ τοῦ Πελοποννησιακοῦ Πολέμου ὀρθότατα συνέγραψαν ὁ Θουκυδίδης, ὅστις καὶ κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους ἤκμαζε, Κράτιππος Ἱστορικὸς 457, καὶ Θεόπομπος ὁ Χῖος 458 καὶ Καλλισθένης 459. §. Περὶ δὲ τοῦ Ἱεροῦ Πολέμου 460 Δημόφιλος ὁ Ἐφόρου τοῦ Ἱστοριογράφου υἱὸς Καλλισθένης, Δίϋλλος ὁ Ἀθηναῖος ἐν βίβλοις εἴκοσι καὶ ἑπτὰ,461 Κεφισόδωρος ἐν βίβλοις δώδεκα 462 Λέων Λέοντος Βυζάντιος ὁ φιλόσοφος, καὶ Κέων ὁ Ἀλαβανδεύς 463. §. Τὰ περὶ Ἀλεξάνδδρου τοῦ μεγάλου συνέγραψαν, Πτολεμαῖος ὁ Λάγου, καὶ Ἀριστόβουλος,464 μετὰ τούτους δὲ Ἀῤῥιανὸς, Κλίταρχος 465 Καλλισθένης, καὶ Νέαρχος, 466 Εὐμενὴς Καρδιανὸς, καὶ Διόδοτος ὁ Ἐρυθραῖος,467 Στράτις ὁ Ὀλύνθιος Ἱστορικὸς 468, Ἄριστος, καὶ Ἀσκληπιάδης 469 Δωρόθεος Ἀσκαλωνίτης, καὶ Χάρης ὁ Μυτιληναῖος 470, Μέναιχμος Σικυώνιος, καὶ Νύμφις Ἡρακλεώτης 471 καὶ Ἱερώνυμος ὁ Καρδιανὸς 472. Θεόπομπος ὁ Χῖος, (Ἀθην.) καὶ Ἀναξιμένης. (Ἁρποκρ.) Ἀντικλείδης. (Λαέρτ.). §. Ἰνδικὰ συνέγραψαν ὁ Ὀνησίκριτος, Δηΐμαχος, Μεγασθένης, Νέαρχος, καὶ Πατρο474 Χρύσερμος κλῆς 473· Ἀῤῥιανὸς, καὶ Κτησίας, καὶ ΚλυτοφόἈριστόβουλος, καὶ Π 475 476 ντης Ῥόδιος , Ὀρθαγόρας , Ἀλέξανδρος ὁ Πολυΐστωρ (Κλήμ. Ἀλεξ. στρ. βιβλ. Γ΄.) καὶ Βασίλις. Ἀθήν. §. Ἀσιατικὰ βιβλία δέκα, καὶ Εὐρωπαϊκὰ βιβλ. τεσσαράκοντα ἐννέα, συνέγραψεν Ἀγαθαρχίδης ὁ Κνίδιος,477 τούτου μερικὰ λείψανα μέμνηται Ἰώσηππος ὁ478Φ λκαὶ α ύ ιοΜνας· σέας ὁ Πατρεύς. 445

Σουΐδας. ὁ αὐτὸς, Καὶ Διον. Ἁλικ. βιβ. α΄. καὶ Διόδ. Σικ. βιβ. 21. 447 Ἀθην. δειπν. βιβ. ιγ΄. 448 Λαέρτ. εἰς Αἰσχύνην, Καὶ Ἀριστοτέλ. ἐν τῷ περὶ Θαυμασ. Ἀκουσμάτων. 449 Διόδωρ. Σικ. βιβλ. ιε΄. 450 ὁ αὐτὸς βιβλ. ιε΄. 451 Ἀθην. βιβλ. ιβ΄. 452 Σουΐδας. 453 Ἀθην. βιβλ. δ΄. 454 ὁ αὐτὸς βιβλ. 16. καὶ Πλούτ. ἐν Παράλλ. 455 Διόδωρ. Σικελ. βιβλ. ιστ΄. 456 ὁ αυτὸς αὐτόθι. 457 Στεφ. Βυζ. ἐν Λέξ. Ἀλεξάνδρεια. 458 Διόδ. Σικ. 459 Περὶ τῆς καταλείψεως τοῦ ἐν Φωκέως, ἐγένετο δὲ ὁ πόλεμος οὗτος ἔτη ἕνδεκα. 460 Διόδ. Σικ. βιβλ. ιστ΄. 461 Εὐστράτιος ἐν τῇ ἑρμηνείᾳ τῶν Ἠθικῶν τοῦ Ἀριστοτ. 462 Σουΐδ. 463 Στέφαν. 464 Ἀῤῥιανὸς Ἀναβάσεως Ἀλεξάνδρου. 465 Πλούταρχ. εἰς Ἀλέξανδ. 466 Στράβων ἐν πολλοῖς. 467 Ἀθήναιος. βιβ. 10. 468 Σουΐδας. 469 Ἀῤῥιανὸς βιβλ. ζ΄. 470 Ἀθην. βιβλ. ζ΄. 471 Σουΐδας. 472 Διονύσ. Ἁλικαρν. βιβ. α΄. καὶ Σουΐδας. 473 Στράβ. βιβ. β΄. καὶ ιε΄. Ἀθήναιος βιβ. δ΄. 474 Στράβων ἐν πολλοῖς. 475 Πλούταρχ. 476 Αἰλιανὸς Π. Ἱστορ. βιβλ. ιστ΄. κεφ. 35. 477 Φώτιος Κώδ. 250. καὶ Ἀθήν. 478 κατὰ Ἀπίων. τμ. 22. 446

[263]


§. Λυβικὰ συνέγραψαν Λῦκος Ῥηγῖνος Ἱστορικὸς, ὁ Πατὴρ Λυκόφρονος τοῦ Ποιητοῦ 479. Ἀρίστιππος ὁ Κυρηναῖος βιβλία Τρία 480. θεόχρηστος καὶ Ἀγροίτας, 481 Ἰόβας Μαυρουσίων βασιλεὺς 482, καὶ Ἡγησιάναξ 483. §. Περὶ κτίσεως Ῥώμης πρῶτος Ἑλληνιστὶ συνέγραψε Διοκλῆς ὁ Πεπαρήθιος, 484 Ἰταλικὰ δὲ Ἀντίοχος ὁ Συρακούσιος,485 καὶ ἕτεροι πλεῖστοι, ὡς Ἀντίγονος, Ἀριστοκλῆς ὁ Ῥόδιος, Πυθοκλῆς ὁ Σάμιος, Ἀριστείδης ὁ Μιλήσιος, Ἀλέξαρχος, Κλιτώνυμος, Δέρκυλλος, Δοθίθεος, Μήνυλος, Ἀριστόβουλος, Χρύσιππος, Ἀγεσίλαος, Θεόφιλος, καὶ Θεότιμος, ὧν ὁ Πλούταρχος ἐν τοῖς Παραλλήλοις μέμνηται. §. Τὰ Περὶ Πύῤῥου εἰς Ἰταλίαν, καὶ Σικελίαν συνέγραψαν Ζήνων ὁ Ἱστορικὸς 486 Τιμαῖος ὁ Σικελιώτης 487 καὶ Φύλαρχος. 488 §. Ῥωμαϊκὰ, ἤτοι τὰς παλαιὰς πράξεις τῆς πόλεως Ῥώμης, ἑλληνιστὶ συνέγραψαν Κόϊντος Φάβιος, καὶ Λεύκιος Κίγκιος 489 Φιλῖνος 490 Τούλλιος Κικέρων, καὶ Τίτος Πομπόνιος Ἀττικὸς, καὶ Νουμέριος Φάβιος Πίκτωρ 491 Ποστούμιος Ἀλβῖνος, καὶ Ρουτίλιος Ροῦφος, (Κικέρ. καὶ Πλούτ.) Διονύσιος ὁ Ἁλικαρνασσεύς. Ἀππιανὸς, Δίων ὁ Κοκκιανὸς, καὶ Πολύβιος ὁ Μεγαλοπολίτης. §. Ἱστορίαν τῶν περὶ Ἀννίβαν ἑλληνιστὶ συνέγραψαν Φιλοινὸς, καὶ Σοφίλος 492 καὶ Εὐμάχιος ὁ Νεαπολίτης. 493 §. Ἀχαϊκὰ συνέγραψαν Ἄρατος ὁ Σικυώνιος, καὶ Αὐτοκράτης. 494 §. Τὰ περὶ Πτολεμαίου τοῦ Φιλοπάτορος συνέγραψε Πτολεμαῖος ὁ τοῦ Ἀγεσάρχου ὁ Μεγαλοπολίτης. 495 τὰ δὲ κατὰ τὸν Ἀντίοχον τὸν μέγαν καὶ τὸν Εὐμενῆ Περγαμηνὸν συνέγραψεν ὁ Φύλαρχος 496. §. Τὰ περὶ Φιλίππου, καὶ Περσέως Μακεδόνων βασιλέων, τῶν Ῥωμαίοις πολεμησάντων συνέγραψε Στράτων ὁ Ἱστορικός. 497 §. Τὰ περὶ Μιθριδάτου συνέγραψε Τεῦκρος ὁ Κυζικηνός. 498

Τίνες οἱ Τοπικὴν Ἱστορίαν συγγράψαντες 499. Αἰγινητικὰ συνέγραψεν ὁ Πυθαίνετος. 500 Θεαγένης ὁ Ἱστορικός. 501 Αἰωλικὰ, Ἑκαταῖος, καὶ Στάφυλος Ναυκρατίτης 502. Αἰθιοπικὰ, Σιμωνίδης ὁ νεώτερος, Φίλων, καὶ Βίων Σωληνεὺς Ἀθ. βιβλ. ΙΓ΄. 479

Σουΐδας. Διογ. Λαέρτ. 481 Σχολ. Ἀπολλωνίου. στίχ. 1750. καὶ 1396. 482 Ἀθήν. βιβλ. γ΄. 483 Πλούτ. ἐν Παραλ. 484 Πλούτ. εἰς Ῥώμυλον. 485 Τούτου μέμνηνται ὁ Στράβων, Διονύσ. Ἁλικ. Στέφαν. ὁ Βυζ. καὶ ἄλλοι. 486 Διόγ. Λαέρ. 487 Διονύσ. Ἁλικ. βιβ. Α΄. 488 Σουΐδ. 489 Διονύσ. Ἁλικ. βιβ. Α΄. 490 Πλύβιος βιβ. Α΄. κεφ. 14. καὶ 15. 491 Cicero lib. 1. de Divinit. Cap 2. καὶ Διονύσ. Ἁλικ. 492 Κορνήλιος Νέπος εἰς τὸν βίον τοῦ Ἀννίβα. 493 Ἀθήν. βιβ. Θ΄. 494 Ὁ αὐτὸς αὐτόθι. 495 Ἀθην. καὶ Κλήμης Ἀλεξ. 496 Σουΐδας. 497 Διογ. Λαέρτ. βιβ. Ε΄. 498 Σουΐδας. 499 Οἱ τῆς Τοπικῆς Ἱστορίας Συγγραφεῖς εὑρίσκονται παρὰ τῷ Στεφάνῳ τῷ Βυζαντίῳ, Ἁρποκρατίωνος Λεξικῷ, Σουΐδᾳ, Ἀθηναίῳ, Πλουτάρχῳ, καὶ ποιητῶν Σχολιασταῖς. 500 Σχολ. Ἀπολλων. στίχ. 1712 καὶ Ἀθ. δειπ. βίβ. ιγ΄. 501 Σχολ. Λυκόφ. στίχ. 175. 502 Ἁρποκ. ἐν Λέξ. Πρόνοια. 480

[264]


Αἰτωλικὰ, Διοκλῆς Ῥόδιος, καὶ Νίκανδρος. Ἀλεξανδρείας περὶ Καλλίξενος Ῥόδιος. Ἀμαζωνικὰ, Πόσις ὁ Μάγνης. Ἀμβρακιωτικὰ Ἀθανάδας. Ἀραβικὰ, Οὐράνιος, Γλαῦκος, Τεῦκρος Κυζικηνὸς, καὶ Σούνιος. Ἀρκαδικὰ, Ἀρχίτιμος, Δημάρατος, Στάφυλος, Ἀρίστιπος, καὶ Νικίας. Ἀργολικὰ, Δινίας, Ἴστηρ, Τελέσαρχος, καὶ Ἀναξικράτης. Ἀριμάσπια, Ἀριστέας Προκοννήσιος. Βυθνιακὰ, Ἀσκληπιάδης Μυρλεανὸς, καὶ Δημοσθένης Βιθυνός. Βοιωτικὰ, Κτησίφων, καὶ Μηρύλλος. Βυζαιτικὰ, Τεῦκρος Κιζυκηνὸς, καὶ Δάμων. Γαλατικὰ, ἢ Γαλλικὰ Καλλισθένης ὁ Συβαρίτης, Τιμαγένης, καὶ Κλητοφών. Γάλλων ἀποικίας εἰς Ἀσίαν. Δημήτριος Βυζάντιος. Γενεαλογικὰ, Σιμωνίδης Κεῖος ὁ Μελικέρτης. ἐν βιβλίοις Τριῶ Σουΐδ. Δαρδανικὰ, Ἡγεμών. 503 Δηλιακὰ, Ἀντικλείδης, Σῆμος Δηλιάδας, καὶ Φανόδιμος. Δωρικὰ, Πυθαγόρας ὁ Ἱστορικός. 504 Εὐβοϊκὰ, Ἀρχέμαχος. (Δειπ. βιβ. στ΄. κεφ. 18). Ἐφεσιακὰ, Ξενοφῶν Ἐφέσιος, καὶ Εὐάλκης. Ἠπειρωτικὰ, Ἀσπάσιος Τύριος, καὶ Κριτόλαος. Ἡρακλειατικὰ (τοῦ πόντου), Νύμφις, Ἡρόδωρος καὶ Μέμνων. Θηβαϊκὰ, Λυσίμαχος Ἀλεξανδρεὺς, Ἀρμενίδας καὶ Τιμαγόρας. Θεσπρωτικὰ Εὐγαμὼν, ἢ Εὐγραμμὼν Κυρηναῖος. Θεσσαλικὰ, Ἀρχίνος, Φιλοκράτης, καὶ Στάφυλος, Βάτων ὁ Σινωπεὺς, καὶ Σουΐλας ἢ Σουΐδας. μέμνηται τούτου ἐν πολλοῖς ὁ Σχ. τοῦ Ἀπολλωνίου. Θεσσαλονικὰ, Λουκῖνος Ταῤῥαῖος. Θρᾳκικὰ, Καλλισθένης, καὶ Σωκράτης ὁ Ἱστορικός. Ἰβηρικὰ, Σωσθένης Κνίδιος. Καρικὰ, Ἀπολλόδωρος, Θεαγένης, Φίλιππος, καὶ Λέων Ἀλαβανδεύς. Κρητικὰ, Δοσιάδης, Εχεμενεὺς, Πυργίων, Ξενίω (Σχ. Λυκ. στιχ. 1211.) Σωσικράτης, καὶ Ἀντήνωρ. Κωϊκὰ, Μακαρεύς. Κολοφωνιακὰ, Ξενοφάνης, Νίκανδρος, καὶ Ἐρξίας ἢ Ἀργίας. Κορινθιακὰ, Θησσεὺς Ἱστορικὸς, καὶ Ἔφορος. Κυμαϊκὰ, Ὑπέροχος. Κυπριακὰ, Ἀστύνομος, Τιμόμαχος, Φιλοστέφανος, Ἑλλάνικος, καὶ Στάσιμος. Κυρηναϊκὰ, Ἀκέσανδρος, καὶ Ἀκέστωρ. Κυζικικὰ, Διογένης Κυζικηνὸς, Δεΐλοχος, Ἀγαθοκλῆς Βαβυλώνιος, καὶ Ἀγαθοκλῆς Κυζικηνός. Λακωνικὰ, Παυσανίας Λάκων, Μόλπις, καὶ Περσεὺς, Ἀριστοκράτης, καὶ Φαῖστος. Λερικὰ, Φερικύδης. Λυκιακὰ, Πολύχαρμος, Μενεκράτης, καὶ Λέων Ἀλαβανδεύς. Μαγνητικὰ, Πόσσις ὁ Μάγνης. Μεγαρικὰ, Διετευχίδας, καὶ Ἡγησαγόρας. Μιλησιακὰ, Ἀριστίδης, Ἀριστόκριτος, Λέανδρος, Κλίτος, καὶ Ἡγήσιππος. Ναξικὰ, Ἀγλαοσθένης, καὶ Ἀνδρίσκος. Ναυπακτικὰ, Νυμφόδωρος (Σχολ. Ἀπολ. βιβλ. Δ΄. στίχ. 58. καὶ 86.). Νησιάδα, Φιλοστέφανος, Σῆμος ὁ Δήλιος, καὶ Ξεναγόρας. Νησιωτικὰ, Ἀρητάδης Κνίδιος. Νήσων πέρι, Καλλίμαχος ὁ Κοφιναῖος, Σουΐδ, Ἡρακλείδης. καὶ Φιλοστέφανος. Ὀρχομενίων, Κάλλιππος Κορίνθιος. Οὐμβικὰ Ζηνόδοτος Τροιζήνιος. Παλληνιακὰ, Ἡγήσιππος, καὶ Τεμίσων. Παρθικὰ, Ἀπολλόδωρος Ἀρτεμίτου, καὶ Σέλευκος Ἐμεσηνός. 503 504

Αἰλιανὸς Ζώων Ἱστορ. Βιβ. 8. Κεφ. ΙΙ. Διογέν. Λαέρτ.

[265]


Πελασγικὰ, Μυρτίλος, ἢ Μύρσιλος. Πελοποννησιακὰ, Διογένης Σικυώνιος, Χρύσερμος, Πύρανδρος, καὶ Θεόφιλος. καὶ Ἀπόλλας περὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πόλεων. Περγάμου, καὶ Περγαμίων, Σῆμος, καὶ Τέλεφος. Πόντου, Ἄνδρων. Πυραμίδων περὶ, δώδεκα Συγγραφεῖς, (Διογ. Λαέρτ.) παρὰ τῷ Πλινίῳ Nat. hist. Lib. 36. cap. 12. Ῥοδιακὰ, Ἀντίπατρος, Διονύσιος Θρᾶξ, Ἐργίας, Ῥόδιος, Πολύζηλος, καὶ Ζήνων Ῥόδιος. Σαμίων, Ἀέθλιος, καὶ Ἀλέξης Σάμιος. Σαμοθράκης· Ἰδομενεὺς Λαμψακηνὸς, καὶ Καλλίστρατος Σικϋονιακὰ, Μέναιχμος Συκιώνιος. Σκυθικὰ, Ἑλλάνικος, Ἀγρέτας, Ἀγάθων, Κτήσιππος, καὶ Τιμόνωξ. Συβαριτικὰ, Κλυτώνυμος. Σικελικὰ τῶν τὰ κατὰ πόλιν, Ἀνδρέας ὁ Πανορμίτης. Τελχινιακὰ, Τελεκλείδης, Ἐπιμενίδης Κρητικός. Τραλλικὰ, Ἀπολλώνιος Ἱστορικός. Τηῤῥινικὰ, Σώστρατος. Φρυγιακὰ, Ἑρμησιάναξ, Μητροφάνης, Ἑρμογένης. Παντείαν Ἱστορίαν ἐν ΜΓ΄. βίβλοις συνεγράψατο Ἀλέξανδρος ὁ Πολυΐστωρ. δηλαδὴ Αἰγυπτιακὰ, Φρυγικὰ, περὶ Βιθυνίας, Καρικὰ, Κρητικὰ, Λυκιακὰ, περὶ Ἀσίας, Παφλαγονίας, Συρίας, Κύπρου, Πόντου Εὐξείνου, Εὐρώπης, Πυθαγορικὰ ὑπομνήματα, περὶ Ἰουδαίων, καὶ ἕτερα 505. Ἀναξαμένης ὁ Λαμψακηνὸς ὁ διδάσκαλος Ἀλεξάνδρου τοῦ Μακεδόνος, καὶ ἀκόλουθος τούτῳ ἐν τοῖς πολέμοις 506 Συνέγραψε τὰ ἐν Ἕλλησιν ἀρχαῖα, καὶ ὅσα Φίλιππος Ἀμύντου καὶ ὕσ τ ερ ο ν Ἀ λ έξ α ν δ ρ ο ς ἔπ ρ α ξ ε, σ υ ν έγ ρ α ψ εν ὁ μ ο ίω ς κ α θο λ ικ ῶ ς · ἀ ρ ξ ά μ εν ο ς ἀ π ὸ θεο γ ο ν ία ς κ α ὶ ἀπὸ τοῦ πρώτου Γένους τῶν ἀνθρώπων, κατέστρεφε δὲ εἰς τὴν ἐν Μαντινείᾳ μάχην, καὶ τὴν Ἐπαμινώνδου τελευτὴν, περιλαβὼν πάσας σχεδὸν τάς τε τῶν Ἑλλήνων καὶ Βαρβάρων πράξεις ἐν βίβλοις δώδεκα. 507 «Περὶ παραδόξων Ἱστοριῶν συνεγράψαντο Κράτης ὁ Περγαμηνὸς, 508 Δωρόθεος ὁ Ἰατρὸς, Παλαίφατος Πάριος περὶ Ἀπίστων Ἱστοριῶν βιβλία Πέντε, ἐξ ὧν ἓν εἰς ἡμᾶς σώζεται, Ἀριστοτέλης περὶ θαυμασίων Ἀκουσμάτων, Ἀντίγονος Καρύστιος Ἱστοριῶν παραδόξων συναγωγὴν, καὶ Καλλίμαχος Κυρηναῖος, Μύρσιλος, καὶ Ἑκάτων περὶ παραδόξων. «Περὶ ἐνδόξων Ἀνδρῶν, καὶ τῶν ἐν παιδείᾳ διαλαμψάντων πλεῖστα συνέγραψε Καλλίμαχος ὁ Κυρηναῖος ὅστις Πίνακας περὶ τῶν ἐν Παιδείᾳ διαλαμψάντων, καὶ ἕτερα παντοῖα, ἐν ἑκατὸν εἴκοσι βίβλοις. 509 Νεάνθης Κυζικηνὸς περὶ Ἐνδόξων Ἀνδρῶν,510 θησιάδα συνέγραψεν ὁ Δίφιλος, 511 περὶ τῶν τὰ Ὀλύμπια νενικηκότων, ὁ Τιμαῖος, Στεσικλείδης ὁ Ἀθηναῖος, Ἑλανοδίκης, Ἀγριόπας, καὶ Εὐαμονίδης ὁ Ἐλιεὺς 512, Δημήτριος ὁ Φαλιρεὺς, Στησικλείδης, καὶ Φιλόχορος περὶ Ἀρχόντων τῶν ἐν Ἀθήνησι, 513 Ἀριστόξενος περὶ ἐνδόξων φιλοσόφων Πυθαγόρα, Σωκράτους, Ἀρχύτα, Πλάτωνος, καὶ ἑτέρων,514 Ἕρμιππος Σμυρναῖος, καὶ Ἀντίγονος ὁ Καρύστιος 515, Νικίας Νικαεὺς Ἱστορίαν τῶν Φιλοσόφων,516 Σωτίων Ἀλεξανδρεύς. 517 Ἀμφικράτης 518 καὶ

505

Εὐσέβ. Προπαρασ. Εὐαγ. Βιβλ. Θ΄. κεφ. ιζ΄. Σουΐδ. καὶ Παυσανίας Ἠλιακ. κεφ. 18. 507 Διόδωρ Σικελ. βιβλ. ΙΒ΄. σελ. 504 ἔκδ. Βέσσελιγγ. 508 Πλίνιος. 509 Σουΐδ. ἐν Λέξ. 510 Διογ. Λαερτ. καὶ Ἡσύχιος. 511 Σχολ. Πινδάρου. 512 Παυσανίας. 513 Διόδ. Σικ. 514 Ἀριστοτέλης. 515 Διογ. Λαέρτ. καὶ Ἀθην. 516 Ἀθην. βιβ. Δ΄. 517 Διογ΄. Λαέρ. βιβ. Β΄. 518 Ἀθην. Δειπ. Βιβλ. ΙΓ΄. καὶ Λαέρτ. 506

[266]


Μεγακλῆς. 519 §. Περὶ Μυθολογίας συνέγραψαν, ἢ περὶ Θεῶν, ὁ Ἡσίοδος θεογονίαν, ὁ Ἀπολλόδωρος Βιβλιοθήκην χρονικὴν Ἑκαταῖος, καὶ Ἀλέξων ὁ Μύδιος 520, Παλαίφατος, Κώνων. Φουρνούτος, Ἡρακλείδης, Ἐρατοσθένης, Σαλούστιος, Ἡρακλείδης ὁ ποντικὸς, Πτολεμαῖος Ἡφαιστίων, Παρθένιος, Φιλόστρατος, καὶ ἕτεροι.

Τίνες οἱ Παλαιὰν Χρονολογίαν συγγράψαντες. Α΄. Θεαγένης Ῥηγῖνος ὁ παλαιότατος Χρονογράφος κατὰ τὸν Εὐσέβιον,521 «Θεαγένης ὁ Ῥηγῖνος κατὰ Καμβύσην γεγονὼς, ἤκμαζε περὶ τὴν ΞΓ΄. Ὀλυμπιάδα». Β΄. Σωσίβιος ὁ Λάκων, ὃς ἤκμαζεν ἐν τοῖς χρόνοις Πτολεμαίου τοῦ Φιλαδέλφου, τούτου μέμνηται Κλήμης ὁ Ἀλεξανδρεύς. 522 Γ΄. Ξεναγόρας. μέμνηται τούτου ὁ Σχολιαστὴς Ἀπολλωνίου. 523 καὶ Ἁρποκρατίων. Δ΄. Εὐθυμένης, ὃς τὸν Ὅμηρον συνακμάσαντα τῷ Ἡσιόδῳ φησί. 524 Ε΄. Σώσιμος, περὶ χρόνων. 525 ΣΤ΄. Ἀπολλώνιος, τετάρτῳ χρονικῶν, παρὰ τῷ Στεφάνῳ τῷ Βυζαντίῳ. 526 Ζ΄. Παυσανίας Λάκων ὁ Ἱστορικός. 527 Η΄. Ἀντιλέων Περὶ χρόνων. 528 Θ΄. Ἄνδρων Ἀλεξανδρεὺς, χρονικά. 529 Ι΄. Ἀπολλόδωρος Γραμματικὸς Ἀθηναῖος, χρονικὰ, ἢ χρονικὴν Σύνταξιν. 530 ΙΑ΄. Πτολεμαῖος Μενδεὺς, ἐν τοῖς χρόνοις. 531 ΙΒ΄. Θαλλός. χρονογράφος μέμνηνται τούτου Ἰούλιος Ἀφρικανὸς 532 Ἰουστῖνος ὁ Μάρτυς, καὶ ἕτεροι. ΙΓ΄. Κάστωρ Ῥόδιος, ὁ εὐγενὴς Χρονογράφος, συνέγραψε περὶ τῶν Θαλασσοκρατησάντων, καὶ Χρονικῶν ἀγνοημάτων. 533 ΙΔ΄. Φλέγων Τραλλιανὸς, ἀπελεύθερος τοῦ Ἀδριανοῦ καίσαρος, Ἱστορικός. ἔγραψεν Ὀλυμπιάδας, ἐν βιβλίοις ιστ΄. τὰ πραχθέντα ἁπανταχοῦ. 534 ΙΕ΄. Θράσυλλος, καθ’ Ἕλληνας Χρονογραφίαν. 535 ΙΣΤ΄. Ἐρατοσθένης, χρόνων ἀναγραφῆ 536 Φανείας, Ἔφορος, Τίμαιος Κλείταρχος, καὶ Δοῦρις. 537 ΙΖ΄. Κτησικλῆς. Ἀθην. βιβ. στ΄. Τιμόθεος Χρονογράφος, Χριστιανὸς, ὃς τὸν Ὀρφέα σύγχρονον τοῦ Γεδεὼν εἶναι εἴρηκεν,

519

Ὁ αὐτ. βιβλ. Ι΄. Διόδ. Σικελ. Βιβλ. Β΄. Δ΄. καὶ Ε΄. 521 Προπ. Εὐαγ. βιβ. 10. κεφ. ΙΙ. 522 Σρωμειτ. βιβ. Α΄. σελ. 327. 523 Ἀργον. βιβ. Δ΄. στίχ. 262. 524 Κλημ. Στρωμ. βιβ. Α΄. σελ. 327. 525 Ἀθην. Δειπ. βιβ. ιδ΄. 526 Εἰς Χαλκητόριον. 527 Σουΐδας. 528 Διογ. Λαέρτ. βιβλ. Γ΄. σελ. 165. 529 Ἀθην. βιβλ. Δ΄. 530 Διόδωρ. Σικελ. βιβλ. 12. κεφ. 103. Διογ. Λαέρτ. καὶ Στέφανος περὶ πόλεων. 531 Τατιανὸς κεφ. 29. 532 Εὐσεβ. Προπ. Εὐαγ. Βιβ. 10. κεφ. 10. 533 Σουΐδας, καὶ Ἀπολλωδ. βιβλιοθ. βιβ. Β΄. 3. 534 Σουΐδας. 535 Κλήμ. Στρωμ. βιβ. Α΄. σελ. 335. 536 Ἁρποκρατ. ἐν λεξ. Εὔηνος. Κλιμ. Ἀλεξ. στρ. βιβ. Α΄. σελ. 336. 537 Ὁ αὐτὸς σελ. 337. 520

[267]


περὶ οὗ Γεώργιος ὁ Κεδρηνὸς γράφει 538 «Ταῦτα Τιμόθεος συνεγράψατο ὁ χρονογράφος, λέγων τὸν Ὀρφέα πρὸ τοσούτων χρόνων εἰπόντα, Τριάδα ὁμοούσιον δημιουργῆσαι τὰ πάντα». Ἰουστῖνος ὁ Φιλόσοφος καὶ Μάρτυς, ἀπὸ τῆς Νεαπολιτῶν ἐπαρχίας τῆς Παλαιστίνης, βίβλον Ἱστορικὴν ἐκ πολλῶν παλαιῶν Συγγραφέων συνερανίσατο. «Τατιανὸς, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὰ 170. ἔτη μετὰ Χριστὸν, χρονικὰ Αἰγυπτίων συνετάξατο. μέμνηται τούτου Κλήμης Ἀλεξανδρεὺς, καὶ Εὐσέβιος. «Κλήμης Ἀλεξανδρεὺς Ἀθηναῖος τὸ γένος, ἀνὴρ πολυμαθέστατος, καὶ εὐφραδέστατος». 539 «Ἰούλιος Ἀφρικανὸς, συνέγραψε Πέντε χρονογραφιῶν ἐπ’ ἀκριβὲς πεπονημένα Σπουδάσματα». 540 Εὐσέβιος Παμφίλου. ὁ Ἐπίσκοπος Καισαρείας τῆς Παλαιστίνης, συνέγραψε πρὸς τοῖς ἄλλοις, καὶ «Χρονικῶν κανόνων παντοδαπῆς Ἱστορίας, καὶ τούτων ἐπιτομή». 541 ἤνθει ἐν τοῖς χρόνοις Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου.

Η Η Δ Δ. ΘΕΟΔΟΤΙΩΝ. Ἤκμαζε μετὰ Χριστὸν περὶ τὸ 176. ἔτος.

Θεοδοτίων ὁ ἐξ Ἐφέσου, ὁπαδὸς ἦν Μαρκίωνος του Ποντικοῦ, ὅστις λαβών τινας

διδασκαλίας του Ἐβίωνος, ἐκλήθη και Ἐβιωνίτης, τὸ πρῶτον ἦτον χριστιανὸς, ἔπειτα ἠσπάσατο τὸν Ἰουδαϊσμόν. Ἐκ τούτου προῆλθε καὶ μία νεωτέρα μετάφρασις της θείας Γραφῆς, ἥτις ἐγένετο γνωστὴ εἰς τὸν Εἰρηναῖον, τῷ 176. ἢ 177. Αὕτη ἡ μετάφρασις πλησιάζει εις εκείνην τὴν ὑπὸ τῶν Ἑβδομήκοντα, ἥτις κρατεῖ σχεδὸν τὸν μέσον δρόμον τῆς τε ὑποδεδουλωμένης μεταφράσεως τοῦ Ἀκύλα, καὶ τῆς ελευθέρας τοῦ Συμμάχου. Ἀπὸ τοῦτον ἔγινε καὶ ἡ τοῦ Δανιὴλ εἰς τὸ Ἑλληνικὸν μετάφρασις, ἥτις τὰ νῦν παρὰ τοῖς κανονικοῖς βιβλίοις τῆς παλαιᾶς Γραφῆς σώζεται, τὰ δὲ λοιπὰ τὰς εἰς τὸν Δανιὴλ προστριβόμενα βιβλία, δὲν προσετέθησαν ὑπὸ τοῦ Θεοδοτίωνος εἰς τὴν παλαιὰν γραφὴν, ἀλλ’ οὔτε τῶν λοιπῶν ἀποκρύφων βιβλίων δὲν ἐστάθη οὗτος ὁ συλλογεὺς, ὥς τινα καὶ εἶπον, καθὼς καὶ οἱ βίβλοι των Παραλειπομένων, καὶ τὸ πρῶτον τῶν Μακκαβαίων, δὲν μᾶς εἶναι βέβαιον, ἂν ὑπὸ τούτου συνεγράφησαν. Τὰ λοιπὰ ἀποσπασμάτια τῶν μεταφράσεών του τὰ εὑρίσκει τινὰς ἐν τῇ ἑξαπλῇ συλλογῇ τοῦ Ὠριγένους, καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. βιβλ. Γ΄. κεφ. 12. τόμ. Β΄. σελ. 334. εὑρίσκεται ἓν Δοκίμιον.

Η Η Δ Δ Ι. ΑΘΗΝΑΓΟΡΑΣ.

538

σελ. 47. Εὐσ. ἐκκλ. Ἱστορ. βιβ. στ΄. κεφ. ΙΓ΄. 540 Ὁ αὐτὸς, βιβ. στ΄. κεφ. 31. καὶ Προπ. Εὐαγ. βιβ. 10. κεφ. 10. 541 Σουΐδας. 539

[268]


Ἤνθη περὶ τὸ 177. ἔτος.

Ἀθηναγόρας ἦν Ἀθηναῖος Φιλόσοφος. οὗτος διὰ νὰ ἐμπορέσῃ νὰ ἀντιστρατευθῇ κατὰ

τῶν Χριστιανῶν, ἠθέλησε νὰ ἀναγνώσῃ πρότερον ἐπιμελῶς τὴν θείαν Γραφὴν, διὰ νὰ τελειώσῃ εὐτυχῶς τὴν κατ’ αὐτῶν φιλονεικίαν, ἀντὶ ὅμως νὰ κατασβύσῃ τὸ φῶς τοῦ Εὐαγγελίου μὲ τὰς περιπλοκὰς τῶν λόγων του, ἐφωτίσθη ἐξ αὐτοῦ περισσότερον, ὥστε ἀπὸ διώκτης τοῦ Εὐαγγελίου, ἔγινεν ἀληθὴς διδάσκαλος, προστατεύσας ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὸ Χριστιανικὸν διδασκαλεῖον, ἔνθα καὶ τὴν Πλατωνικὴν Φιλοσοφίαν ἐξηκολούθη καὶ τὸν φιλοσοφικὸν χιτῶνα ἔφερε. Διὸ δὲν πρέπει νὰ ἐκπλήττεται τινὰς ὅταν ἐν τοῖς συγγράμμασιν αὐτοῦ συναπαντᾷ ἴχνη Πλατωνικῶν ἰδεῶν, τὰς ὁποίας ἐξαιρέτως εἰς τὰς περὶ τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ ἐκφράσεις του μεταχειρίζεται, καὶ αἱ ὁποῖαι ἔτι γνωρίζονται φανερῶς εἰς τὰς περὶ προνοίας Θεοῦ, καὶ τῆς περὶ τοῦ γάμου ἰδέας, τὰ ὁποῖα ἐδόξαζε πρότερον. Ὅτι ὅμως αυτὸς ἀπεστάλη ὡς πρέσβυς ἀπὸ τοὺς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Χριστιανοὺς, πρὸς τὸν καίσαρα, καὶ ὅτι διὰ ζώσης φωνῆς μετ’ αὐτῶν ὁμιλήσας, ὑπερασπίσθη αὐτοὺς, πολλοὶ τῶν νεωτέρων Κριτικῶν τὸ ἐπιβεβαιοῦσι. Περὶ δὲ τῶν λοιπῶν συμβεβηκότων τῆς ζωῆς του δὲν ἐξεύρομεν περισσότερον, ἀλλ’ οὔτε περὶ τοῦ θανάτου αὐτοῦ κᾀμμίαν εἴδησιν ἔχομεν.

Συγγράμματα.

Μ

εταξὺ τῶν Συγγραμμάτων του, ἡ ὑπὲρ τῶν Χριστιανῶν Πρεσβεία ἔχει τὴν προτήμησιν, περὶ ταύτης δὲν εἶναι ἄλλη ἀμφιβολία. εἰμὴ, ἂν ὁ Ἀθηναγόρας τὴν ἐφύλαξε μόνος του, ἢ πρὸς τὸν Καίσαρα τὴν παρέδωκεν, ὅστις τότε ἦν Μάρκος ὁ Αὐρήλιος, καὶ ὁ υἱὸς αὐτοῦ Κόμμοδος, ἡ δὲ πρεσβεία συνεγράφη τῷ 177. ἔτει, καθὼς ἰσχυρῶς ὁ Μόσχειμ περί τε τῶν Καισάρων καὶ τῆς γραφῆς ἀπέδειξεν. 542 Β΄. Περὶ Ἀναστάσεως νεκρῶν. Ἐκτὸς τούτων τῶν δύω Συγγραμμάτων, σώζεται καὶ μία Μυθιστορία, ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου, τὴν ὁποίαν ὁ Γάλλος Fumé Seigneur de Genillé μεταφράσας εἰς τὸ Γαλλικὸν ἐξέδωκεν. Ὁ Μαρέσιος θέλει ὅτι ὁ συγγραφεὺς ταύτης εἶναι εἷς τῶν Σοφιστῶν, ὁ δὲ Βουχὰρτ θέλει ἕνα ἄλλον παλαιότερον τούτου συγγραφέα. Τὸ Ἑλληνικὸν ὅμως πρωτότυπον δὲν εὑρέθη ἀκόμη, ὁ Χουέτιος 543, Γίσβερτ Κούπερ 544 καὶ ὁ λὰ Κρότζε 545, ἀπέδειξαν διεξοδικῶς, ὅτι τοῦτο τὸ Σύγγραμμα εἶναι ὑποβολιμαῖον, ὅτι συνεπλέχθη ὑπὸ πολλῶν καὶ διαφόρων συγγραμμάτων, καὶ ὅτι ὁ Συγγραφεὺς τούτου ἦτον ἔκδοτος εἰς τὴν Ἀρχιτεκτονικὴν, καὶ χρυσοχοϊκὴν τέχνην.

Ἐκδόσεις.

Περὶ τῶν τοῦ Ἀθηναγόρου Ἐκδόσεων, ὅρα τὸ τοῦ Μάρτυρος Ἰουστίνου Ἄρθρον.

Ἀθηναγόρου Ἀθηναίου Φιλοσόφου, ὑπὲρ Χριστιανῶν Πρεσβεία, κτ.λ. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, τῷ 1557. εἰς 8. Ἑλλ. Λατ. Du vray & parfait Amour, êcrit en Grec par Athenagoras Philosophe Athenien,

In diss. de vera Apologetici Athenagora, in ejusdem Dissert. ad H. E. pertinent. Vol. Alton. 1733. 8 p. 269. 543 De orig. Fabular. Romanens. p. 44. 544 Παρὰ τῷ Φαβρικ. τόμ. Ε΄. σελ. 88. 545 Παρὰ τῷ αὐτῷ τόμ. ΣΤ΄. σελ. 184. 542

[269]


contenant les Amours honnestes de Theogone & de Charide, de Pherecides & de Melangenie, à Paris, chez Daniel Guillemont. 1612. 12. Τοῦτο ἐξεδόθη πρότερον τῷ 1599. καὶ τὰ νῦν συχνάκις.

Η Η Δ Δ Ι Ι. ΑΥΡΗΛΙΟΣ ΑΝΤΩΝΙΝΟΣ. Ἐγεννήθη τῷ 121. ἀπέθ. τῷ 180. ἔτει.

Μάρκος Αὐρήλιος Ἀντώνιος, εἷς τῶν αὐτοκρατόρων τῆς Ῥώμης, ἀπέκτησε μεγαλη-

τέραν φήμην ἀπὸ τὴν μάθησιν καὶ σοφίαν του παρὰ ἀπὸ τὴν βασιλείαν του, ἥτις καὶ κοινῶς ὁ χρυσοῦς αἰὼν ὠνομάζετο. Οὗτος κατήγετο ἐξ ἐπιφανοῦς γένους τῆς Ῥώμης. οὗ τινος ἡ γενεὰ ἀνάγεται εἰς τὴν Νουμᾶν, ἐγεννήθη τῷ 872. ἔτει τῆς Ῥώμης, ὅπερ ἐστὶ τὸ τοῦ Σωτῆρος 121. ὁ πατήρ του Ἄννιος Βῆρος ἐκαλεῖτο, ὅστις ἀποθανὼν νέος, ἀνεδέχθη τὸν υἱὸν αὐτοῦ ὁ πατήρ του, ὁ ὁποῖος μετὰ μεγάλης ἐπιμελείας ἀνέθρεφε τὸν ἔγγονον αὐτοῦ Ἀντωνῖνον ἕως οὗ ὁ αὐτοκράτωρ Ἀδριανὸς τὸν ἔλαβεν εἰς τὰ βασίλεια, καὶ ἐκ τῆς ἀγάπης τὴν ὁποίαν ἔδειχνε πρὸς τὸν νέον, Ἄννιον Οὐερίσιμον τὸν ὠνόμαζεν. Ὁ νέος ἔχων μεγάλην ἐπιθυμίαν εἰς τὰς μαθήσεις, ἔγινε διόλου ἔκδοτος αὐτῶν, καὶ εἰς ὀλίγον καιρὸν ἐσπούδαξεν ὅλας τὰς τέχνας καὶ ἐπιστήμας τοῦ καιροῦ του, καὶ ἐφημίζετο μεγάλως, ἰδίως δὲ εἰς τὴν Ῥητορικὴν, ἐδιδάσκετο ὑπὸ τοῦ περιφήμου Ῥήτορος τῶν Ῥωμαίων Κορνηλίου Φρόντου, καὶ εἰς τὴν Φιλοσοφίαν ὑπὸ Σέξτου Χαιρωνέως, Ἰουλίου Ῥουστίκου, Κλαυδίου Μαξίμου, καὶ Κίννα Κατούλου. (ἐπέμεινε δὲ πάντα εἰς τὴν Στωϊκὴν, καὶ ὑπέφερε, παιδίον ἔτι ὢν ὅλας τὰς σκληρότητας αὐτῆς) ὑπὸ δὲ Λουκίου Βολουσίου Μαικιανοῦ, ἐδιδάχθη τὴν πολιτικὴν, καὶ τὴν τέχνην τοῦ διοικεῖν. Ἡ μετὰ ταῦτα διοίκησίς του, τὰ συμβεβηκότα, εἰς τὰ ὁποῖα ἔπεσεν ἡ οἰκογένεια αὐτοῦ, ἔδωκαν εἰς αὐτὸν διαφορετικὰς εὐκαιρίας, διὰ νὰ φέρῃ εἰς πρᾶξιν ὅλα τὰ τῆς μαθήσεώς του. Οὗτος ἀφ’ οὗ ἀνέβη εἰς τὸν αὐτοκρατορικὸν θρόνον τῆς Ῥώμης, εὐθὺς ἐνίκησεν ὅλας τὰς ἐναντιότητας μὲ γενναιότητα, ἐδιώρθωσε τὰ τοῦ πολιτεύματος, ἐκαλλιτέρευσε τὰ ἤθη τῶν ὑπηκόων του, ἀνήγειρε σχολεῖα, ἔφερε πανταχόθεν τεχνίτας, καὶ διδασκάλους, τοὺς ὁποίους μὲ μεγάλας πληρωμὰς καὶ χαρίσματα ἐτίμα, καὶ ἐδίωξε τοὺς νωθροὺς καὶ ἀμελεῖς φιλοσόφους τῆς Ῥώμης, οἵ τινες οὐδὲν καλὸν ἔφερον εἰς τὴν πατρίδα των, καὶ ἑνὶ λόγῳ, ὁ Ἀντωνῖνος ἔπρεπε νὰ ὀνομάζεται Μακάριος αὐτοκράτωρ, καὶ ὁ πατὴρ τῆς πατρίδος, ἂν ἡ πρᾳότης του δὲν κατεπείθετο εἰς τοὺς ἐχθροὺς τοῦ Χριστιανισμοῦ, νὰ δώσῃ καὶ αὐτὸς τὴν γνώμην του, εἰς τὸν κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμόν. Ἀπέθανε τῷ ἑξηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα.

Ὁ Ἀντωνῖνος, ἐν ᾧ ἡσύχαζεν ἐκ τῶν περισπασμῶν τῆς διοικήσεως, κατεγίνετο εἰς τὴν μελέτην, καὶ εἰς τὰς φιλοσοφικὰς Θεωρίας, ἐξ ὧν συνίστανται καὶ τὰ δώδεκα βιβλία τὰ μέχρι τοῦ δε ἀποσωθέντα, ἐπιγραφόμενα κατὰ τὸν Σόλωνα: εἰς ἑαυτόν. τὰ ὁποῖα ἐπαινοῦνται μεγάλως, καὶ παρατηρεῖται ἐν αὐτοῖς, ὅτι ἄνευ τῆς γνώσεως τοῦ Χριστιανισμοῦ, δὲν ἦτον δυνατὸν νὰ γραφῶσι κατὰ τοῦτον τὸν τρόπον. Εὑρίσκονται ἐν αὐτοῖς διεσπαρμέναι ἀπολογίαι περὶ τῆς σκληρότητος τὴν ὁποίαν κατὰ τῶν Χριστιανῶν ἔδειξε, καὶ μία κλήσις μεγάλη περὶ τῆς τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίας. Τινὲς θέλουσιν ὅτι τὰ σωζόμενα ταῦτα βιβλία εἶναι ἐπιτομὴ ἑνὸς μεγάλου Συγγράμματος, ἀλλ’ εἶναι πιθανὸν, ὅτι ὁ Ἀντωνῖνος δὲν συνέγραψε στοιχιωδῶς, ἀλλὰ μόνον τὰς θεωρίας του τὰς κατὰ καιρὸν προστυχούσας. Ὁ βουδδαῖος συνέγραψε μίαν [270]


εἰσαγωγὴν εἰς αὐτάς. Σώζονται ἔτι καὶ μερικαὶ Ἐπιστολαὶ, ἀλλὰ τὸ γνήσιον αὐτῶν ἀμφιβάλλεται.

Ἐκδόσεις. Μάρκου Αντωνίνου εις ἑαυτόν. M. Antonini de se ipso lib. XII. ἐξεδόθησαν Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων τοῦ Ξυλάνδρου, ὑπὸ Μαρίνου τῷ 1558. εἰς 8. ἐν Τιγουρίῳ. .... Καὶ ὑπὸ Θωμᾶ Γατακερίου ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1652. εἰς 4. Καὶ ὑπὸ Μερίκου Κασαουβώνου ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1698. εἰς φύλ. Ἔκδοσις ἀρίστη. Καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1729. εἰς 8. ὑπὸ Χριστοφόρου Βόλλε, Christophori Wolle. Καὶ μετὰ ταῦτα αὐτόθι, τῷ 1796. εἰς 8.

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΑΔΡΙΑΝΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὰ 180.

δριανὸς, εἷς των Σοφιστῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν Τύρον τῆς Φοινίκης, μαθητὴς δὲ Ἡρώδου τοῦ Ἀττικοῦ, καὶ διάδοχος τοῦ σχολείου αὐτοῦ ἐν Ἀθήναις. Οὗτος ἐτιμᾶτο μεγάλως ὑπὸ τοῦ Καίσαρος Ἀντωνίνου, καὶ δῶρα συχνὰ ὑπ’ αὐτοῦ ἐλάμβανε. μετὰ ταῦτα δὲ ἀπελθὼν εἰς Ῥώμην, διδάσκαλος ἐκεῖ ἐχρημάτισε, καὶ μυστικὸς Γραμματεὺς τοῦ Κομμόδου. ἡ μεταξὺ τῶν Σοφιστῶν ὑπόληψις ἦτον τόση μεγάλη, ὥστε καὶ Γόης ὠνομάζετο. Ἀπέθανεν εἰς Ῥώμην τῷ ὀγδοηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του. Ἐκ τῶν λόγων του σώζονται μόνον μερικὰ ἀποσπάσματα, ἐκδοθέντα ὑπὸ τοῦ Ἀλλατίου. In Excerptis Græcorum Sophistarum & Rhetorum. Romæ 1641. εἰς 8.

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΦΡΥΝΙΧΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 180.

Φρύνιχος Ἀράβιος, εἷς τῶν Σοφιστῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν Βιθυνίαν, καὶ ἤνθη μετὰ κλέους

ἐπὶ τῆς βασιλείας Ἀντωνίνου καὶ Κομμόδου. Οὗτος συνέγραψεν ἕνα μέγα Σύγγραμμα: Παρασκευὴ σοφιστικὴ, ἤτοι ἀποθήκη τῆς Σοφιστικῆς, ἐπιγραφόμενον, συνιστάμενον ἀπὸ Τριακονταεπτὰ βιβλία, ἐξ ὧν ὁ Φώτιος ἓν μόνον ἀνέγνωσεν, εἰς ἡμᾶς δὲ οὐδὲν τούτων ἀπεσώθη, εἰμὴ ἓν ἕτερον Ἐκλογαὶ Ἀττικῶν Ὀνομάτων, καὶ Ῥημάτων, ἐπιγραφόμενον.

[271]


Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ εἰς 8. ὑπὸ Ζαχαρίου Καλλιέργου.

Φρυνίχου Ἐκλογαὶ Ἀττικῶν Ὀνομάτων καὶ Ῥημάτων, Phrinichi Eciogæ nominum & verborum Atticorum. μετὰ σημειώσεων ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου Κορνηλίου Πώβ. Johanne Cornelio de Pauw. ἐν Tragecti ad Rhen. 1739. 4.

Η Η Δ Δ Π. ΜΑΞΙΜΟΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 180. ἔτος

Μάξιμος ὁ ἐκ Τύρου, εἷς τῶν Σοφιστῶν καὶ Πλατωνικῶν φιλοσόφων, ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀντωνίνου καὶ Κομμόδου, ὅτε καὶ εἰς Ῥώμην παρεγένετο· ἂν ὅμως καὶ πρότερον ἐστάθη εἰς Ῥώμην καθώς τινες ὑπέλαβον, εἶναι ἀμφίβολον, τοῦτο μόνον εἶναι βέβαιον ἔκ τινος χειρόγραφον ἐν Παρισίοις, περιέχον τοὺς ἑπτὰ πρώτους λόγους, ἐπιγραφόμενον: Τῶν ἐν τῇ Ῥώμῃ διαλέξεων τῆς πρώτης ἐπιδημίας. ἐπειδὴ καὶ ἡ δευτέρα του ἐπιδημία δὲν ἠμποροῦσε νὰ ὑποτεθῇ πρώτη, βεβαιότερον ὅμως εἶναι ὅτι ὁ Μάξιμος οὗτος δὲν ἐχρημάτισε διδάσκαλος τοῦ Ἀντωνίνου, ἀλλ’ ἄλλος τις Στωϊκὸς Κλαύδιος Μάξιμος καλούμενος, ὁ δὲ ἡμέτερος διέτριψε τὸ περισσότερον τῆς ζωῆς του ἐν τῇ Ἑλλάδι, καὶ περισσότερον ἄλλο δὲν μᾶς εἶναι γνωστόν.

Συγγράμματα.

Σώζονται

ἔτι τεσσαράκοντα καὶ ἕνας Λόγοι, καὶ Διαλέξεις, τὰ ὁποῖα Ἰανὸς ὁ Λάσκαρις πρῶτος τὰ ἔφερεν εἰς τὴν Ἰταλίαν, καὶ τὰ ἐχάρισε τῷ Λαυρεντίῳ Μηδίκῳ. τὰ ἐν Παρισίοις χειρόγραφα φυλάττουσι μίαν ἄλλην τάξιν, παρὰ τὰ λοιπά· ἡ ἐπιγραφὴ τῶν πρώτων ἑπτὰ λόγων ἐσημειώθη ἀνωτέρω, τῶν δὲ λοιπῶν Φιλοσοφούμενα ἐπιγράφεται. Τὰ συγγράμματα τοῦ Μαξίμου ἐπαινοῦνται μεγάλως διὰ τὸ ἡδὺ καὶ κομψὸν τῆς ῥητορείας του, καὶ μάλιστα ὁ Κασαουβῶνος mellitissimum Platonicorum τὸν ὀνομάζει. περὶ δὲ τῆς ἀλαζωνίας τὴν ὁποίαν ὁ Δαβίσιος τῷ προσάπτει, ὁ Φαβρίκιος 546 ἰσχυρῶς τὸν ὑπερασπίζεται.

Ἐκδόσεις.

8.

546

Μαξίμου Τυρίου λόγοι καὶ διαλέξεις. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Παρισίοις τῷ 1557. εἰς Καὶ ἐν Λουγδόνῳ Βατ. τῷ 1614. εἰς 8. μετὰ τῶν σημειώσεων τοῦ Δαν. Εϊνσίου. Καὶ ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1703. εἰς 8. ex. off. J. Hayes, μετὰ πλείστων σημειωμάτων, Βιβλ. Ἑλλ. βιβλ. Δ΄. κεφ. 23. §. 8. τόμ. Δ΄. σελ. 32.

[272]


ἔκδοσις ἀρίστη. Μαξ. .... Maximi Tyrii Philosophi Platonici dissertationes, ἐξεδόθησαν ἐν Λόνδρᾳ (Londini) τῷ 1740. εἰς 4. ὑπὸ Ἰωάν. Βάρδ. Ward. ἀρίστη ἔκδοσις, καὶ κατὰ τὴν τάξιν διαφορετικὴ τῶν ἄλλων.

Η Η Δ Δ Π Ι. ΠΟΛΥΔΕΥΚΗΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 180.

Ἰούλιος Πολυδεύκης, ἦτον ἐκ Ναυκράτου τῆς Αἰγύπτου, οὗτος ἐδιδάχθη ὑπὸ τοῦ πα-

τρὸς αὐτοῦ τὴν Κριτικὴν, καὶ μετέπειτα καὶ ὑπὸ τοῦ Σοφιστοῦ Ἀδριανοῦ τὴν Σοφιστικήν. Εἶχε μίαν λεπτοτάτην φωνὴν, ἥτις ἤρεσκε πολὺ εἰς τὸν Καίσαρα Κόμμοδον, καὶ διὰ τοῦτο τὸν ἐδιώρισε καθηγητὴν ἐν Ἀθήναις τῆς Ῥητορείας, ἀγκαλὰ καὶ διδάσκαλος τούτου ἐχρημάτισε, καὶ πρὶν τῆς αὐτοκρατορίας του πρὸς αὐτὸν ἔγραψε καὶ τὸ Ὀνομαστικόν. Ὁ Λουκιανὸς δὲν ἔλειψε τοῦ νὰ μὴ τὸν ἐγγίξῃ εἰς τὸν τοῦ Λεξιφάνους Διάλογον. Παρέτεινε δὲ τὸν βίον αὐτοῦ μέχρι τῶν πέντε καὶ ὀγδοήκοντα ἐτῶν.

Συγγράμματα.

Κ

ατὰ τὰς μαρτυρίας τοῦ Φιλοστράτου καὶ Σουΐδα, φαίνεται ὅτι ὁ Πολυδεύκης συνέγραψε, πολλὰ καὶ διάφορα βιβλία, ἐν οἷς ἐπαρατηρεῖτο περισσότερον ὡς Κριτικὸς τῶν ἄλλων παρὰ ὡς Συγγραφεὺς ἴδιος. Τὸ μόνον ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον ἔμεινεν εἰς ἡμᾶς εἶναι τὸ Ὀνομαστικὸν ἐκ δέκα βιβλίων συνιστάμενον, εἰς τὸ ὁποῖον εὑρίσκονται διάφοροι λέξεις ἐκ διαφόρων συγγραφέων συναγμέναι, διὰ τῶν ὁποίων φανερώνει τὰς ὀνομασίας πολλῶν καὶ διαφόρων πραγμάτων, ὡς πάρ. χάρ. τὰ τοῦ οἴκου σκεύη, τὰ τοῦ ράπτου ἐργαλεῖα, κ.τ.λ. Τὸ δὲ χρονολογικὸν τὸ φέρον τὸ τοῦ Πολυδεύκους ὄνομα, εἶναι ἄλλου νεωτέρου τινὸς Χριστιανοῦ συνωνύμου σύγγραμμα.

Ἐκδόσεις. Ἰουλίου Πολυδεύκους Ὀνομαστικόν. ἐξεδόθη τὸ πρώτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1502. εἰς φύλ. Καὶ ἐν Φράγκοφορτ τῷ 1608. εἰς 4. Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Wolfgangi Seberii. Ἰουλ. Πολυδεύκους Ὀνομαστικόν. Julii Pollucis Onomasticon. Ἑλλ. Λατ. μετὰ διαφόρων σημειώσεων, παρατηρήσεων, καὶ πίνακος τῶν Λέξεων. ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδαμίῳ Amstelædami ex off. Wetsteniana, τῷ 1706 ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη ἔκδοσις.

[273]


Η Η Δ Δ Π Ι Ι. ΘΕΟΦΙΛΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 181.

Θεόφιλος οὗτος νομίζεται κοινῶς ὡς εἷς των Ἐθνικῶν, ἐπειδὴ μόνος του γνωρίζεται, ὅτι δὲν ἐπίστευεν Ἀνάστασιν νεκρῶν, ἀλλ’ ὁ μεταφραστής του Γερμανὸς ἀποδεικνύει ἐκ τῶν ἀποσωθέντων βιβλίων του ὅτι ἦτον Ἰουδαῖος, ἐκ τῆς τῶν Σαδδουκαίων αἱρέσεως, διότι ὁ Θεόφιλος δὲν ἀναφέρει εἰς κᾀνένα μέρος, ὅτι αὐτὸς πρότερον ἦτον ἔκδοτος εἰς τὴν εἰδωλολατρείαν, ἐκ τῆς ὁποίας ἠγωνίζετο νὰ ἀποσπάσῃ τὸν Αὐτόλυκον. Ἐκ τοῦ ἐναντίου ὅμως, καλεῖ τοὺς Ἰουδαίους προγενεστέρους του, καὶ τὸν Ἀβραὰμ προπάτορα, καὶ τὸν Δαβὶδ πατέρα. Διὰ δὲ τῆς προσεχοῦς ἀναγνώσεως τῆς θείας γραφῆς, γνωρίσας τὴν ἀλήθειαν, ἔγινε Χριστιανὸς, καὶ τὸν τῆς Ἀντιοχείας ἐπισκοπικὸν θρόνον κατὰ τὸ 169. ἔτος διεδέξατο, τὸν ὁποῖον, κατὰ τὸν Νικηφόρον τριάκοντα, κατὰ μὲν δὲ τὸν Εὐτύχιον, εἴκοσι ἔτη ἐκράτησε.

Συγγράμματα.

Ὀλίγον προτήτερα ἀπὸ τὸν θάνατόν του συνέγραψεν ὁ Θεόφιλος τρία βιβλία πρὸς Αὐτόλυκον τινα πεπαιδευμένον καὶ ἐραστὴν τῆς ἀληθείας ἐθνικόν. Ὁ Δόδβελλ τὰ ἀποδίδει ἄνευ ἀποχρόντος λόγου, εἰς ἄλλον τινα νεώτερον Θεόφιλον Ἀντιοχέα, ἀκμάζοντα ἐπὶ Σεβήρου, καὶ ἀποδικνύει ὅτι καὶ τὸ τρίτον βιβλίον ἐγράφη πρὸ τῶν ἄλλων δύω, ὁ δὲ Βόλφιος ἐπιβεβαιοῖ ὅτι συνεγράφησαν ὡς ἔχουσι, καθὼς φαίνεται ἀπὸ τὰς ἀρχάς των, πλὴν παρατηρεῖται ὅτι τὸ πρῶτὸν καὶ τρίτον βιβλίον δὲν εἶναι ἐντελῆ. Ὁ Λακτάντιος ἐπέγραψε τὸ τρίτον βιβλίον de Temporibus. ἐπειδὴ καὶ περιέχει ἐπιτομικῶς μίαν χρονολογίαν ἐξ ἀρχῆς κόσμου μέχρι τοῦ Καίσαρος Μ. Αὐρηλίου Βήρου. Ἐκ τῶν λοιπῶν Συγγραμμά των τοῦ Θεοφίλου οὐδὲν ἀπεσώθη. τὰ δὲ ὑπὸ τὸ ὄνομα Θεοφίλου ὑπομνημάτων βιβλία τέσσαρα, συνεγράφησαν ὑπό τινος ἄλλου νεωτέρου, ἢ καθὼς παρατηρεῖται, τοῦτο εἶναι μία συλλογὴ πολλῶν περιόδων ἐκ τῶν τοῦ Κυπριανοῦ καὶ Ἰερωνύμου συγγραμμάτων, ἔργον Μοναχῶν τινῶν.

Ἐκδόσεις. Θεοφίλου Ἐπισκόπου Ἀντιοχείας βιβλία τρία πρὸς Αὐτόλυκον, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Τιγουρίῳ τῷ 1546. εἰς φύλ. Καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1555. ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις. ἐν σελ. 285. Καὶ in Auctario Bibliothecae PP. Paris. 1624. εἰς φύλ. Καὶ ἰδίως, Θεοφίλου Ἀντιοχείας βιβλ. γ΄. Theophili Sexti Antiochensis Episcopi, ἐξεδόθη ὑπὸ Joh. Christ. Wolfii ἐν Ἁμβούργῳ τῷ 1724. εἰς 8. Καὶ μετὰ τῶν τοῦ Ἰουστίνου Μάρτυρος τῷ 1742. εἰς φύλ. Had. Com.

[274]


Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ. Ἐγεν. τῷ 129. ἀπέθ. τῷ 189 ἢ κατ’ ἀλλ. τῷ 199. ἔτει.

λιος Ἀριστείδης ἐγεννήθη ἐν Ἀδριανουπόλει τῆς Μυσίας τῆς νῦν Βιθυνίας καλουμένης, τῷ 129. ἔτει ἀπὸ Χρ. κατὰ τὸν Μασσὸν, ἤκουσεν Ἡρώδην τὸν Ἀττικὸν, Ἀριστοκλῆν τὸν Περγαμινὸν, καὶ τὸν κοινὸν διδάσκαλον τῆς Ἑλλάδος Ἀλέξανδρον τὸν Κοτυαῖον, καὶ τὸν Πολέμονα, ὅτε καὶ πρῶτος τῶν μαθητῶν τούτου διεφημίζετο. Μετὰ ταῦτα ἀπελθὼν ἐν Σμύρνῃ διέτριβεν ἐκεῖ, καὶ ἐπαινεῖτο μεγάλως ὑφ’ ὅλων τῶν Σοφιστῶν διά τε τὴν πολυμάθειαν καὶ εὐφράδειαν αὐτοῦ. Δὲν ἐνόμιζε προτέρημα τὸ νὰ λαλῇ τινὰς ἐκ τοῦ προχείρου, δι’ ὃ αὐτὸς ποτὲ δὲν ὁμίλει χωρὶς μεγάλης προετοιμασίας, καὶ ἔλεγε πρὸς τὸν Καίσαρα Μ. Αὐρήλιον, ὅτι αὐτὸς δὲν ἦτον ἐκ τῶν ἐμούντων, ἀλλὰ τῶν ἀκριβούντων. Ἐγνωρίσθη μετὰ τοῦ Καίσαρος Μ. Αὐρ. Ἀντωνίνου περὶ τῷ 176. ἔτος, τὸν ὁποῖον καὶ μετὰ δύο χρόνους παρεκίνησε νὰ ἀνακαινίσῃ τὴν Σμύρνην, ἥτις ὑπό τινος μεγάλου σεισμοῦ κατεκριμνίσθη, καὶ διὰ τὸ ὁποῖον οἱ Σμυρναῖοι τῷ ἔστησαν ἕνα χαλκοῦν Ἀνδριάντα ἐν τῷ τοῦ Ἀσκληπιοῦ ναῷ, εἰς ὃν καὶ ὁ Ἀριστείδης εἷς ἦν τῶν Ἱερέων, καθὼς καὶ εἰς τὸν τῆς πατρίδος του ναὸν τοῦ Διὸς, διότι δὲν ἤθελε νὰ ἔμβῃ εἰς ἄλλας κοσμικὰς ἀξίας. Ἠλευθερώθη μετὰ ταῦτα ὑπὸ τοῦ Ἀντωνίνου καὶ Κομμόδου τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ ἀπὸ τὰς δημοσίους ἐκδουλεύσεις, ἕνεκεν τῆς Ῥητορείας του. Ἀπῆλθεν εἰς τὴν Αἴγυπτον τέσσαρες φοραῖς, τὴν ὁποίαν καὶ περιηγήσατο μέχρι τῆς Αἰθιοπίας, καὶ περὶ τῶν ὁποίων μᾶς εἰδοποιεῖ. Περὶ τῆς ἐθνικότητός του ἀποδεικνύουσιν οἱ λόγοι του, ἐν οἷς καὶ καυχᾶται περὶ τῆς δεκαετοῦς του ἀσθενείας, ὅτι ὁ Ἀσκληπιὸς, ὁ Σέραπις, καὶ ὁ Ἴσις τῷ ἐσυμβούλευσαν τὴν θεραπείαν, μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἰατρεύθη ὁλοτελῶς· παρέτεινε δὲ τὸν βίον αὐτοῦ μέχρι τοῦ ἑξηκοστοῦ ἢ ἑβδομηκοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας του, καὶ ἀπέθανεν ἐν Σμύρνῃ ἐπὶ Κομμόδου τοῦ αὐτοκράτορος.

Συγγράμματα.

Οἱ λόγοι τοῦ Ἀριστείδου ἐθεωροῦντο εἰς τὸν καιρόν του ὡς ἀρχέτυπον, μὲ τὸ νὰ εὑρί-

σκοντο ἐνεσπαρμέναι εἰς αὐτοὺς, ὅλαι αἱ ῥητορικαὶ ἰδιότητες, αἱ ὁποῖαι παρὰ Πλάτωνι, Θουκυδίδῃ, καὶ Δημοσθένει εὑρίσκονται. Ὁ Ἀριστείδης ἀπέδειξε τὴν ἀληθῆ κρίσιν αὐτῶν, καὶ μ’ ὅλον ὅτι παρετηρήθησαν μερικὰ σφάλματα, δὲν σμικρύνουν ὅμως τὴν ὑπόληψιν αὐτῶν, καὶ μένουν ὅλοι οἱ Κριτικοὶ εἰς τὴν τῶν παλαιῶν γνώμην. Ἐκ τῶν λόγων του σώζονται ἀκόμη τρεῖς καὶ πεντήκοντα, καὶ δύο βιβλία περὶ Τεχνῶν Ρητορικῶν.

Ἐκδόσεις. Ἀριστείδους Λογοι, Aristidis Orationes. ἐξεδόθησαν ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1514. εἰς φύλ. ὑπὸ Εὐφροσύνου Βονίνου Ἰατροῦ. Aelii Aristides Orationum tomi III· Grece & Latine, μετὰ διαφόρων ἀναγνώσεων ἐξεδόθησαν apud. Paul Stephanum. 1604. εἰς 8. Ἀριστίδους τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Aristides opera omnia. Ἑλλ. Λατ. ἐν δυσὶ τόμοις μετὰ σημειώσεων, καὶ ἐπιδιορθώσεων, Gul. Canteri, Tristari, Palmeri, Fabri, Spanhemii, Normanni, & Bosii, ἐξεδόθ. ὑπὸ Sam. Jebb. ἐν Ὀξωνίᾳ e Theatro Sheldon. 1722. εἰς 4. καὶ [275]


αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΣΕΞΤΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 193. ἔτος.

Σέξτος ὁ Ἐμπειρικὸς, νομίζεται Ἀφρικανὸς, καθὼς μόνος του μαρτυρεῖ τὴν Λυβίαν

διὰ πατρίδα του, τὸ δὲ ὄνομα τῆς πόλεως, ἐν ᾗ ἐγεννήθη, ἀποσιωπᾶ. εἰς ἄλλο μέρος πάλιν ὁ αὐτὸς φαίνεται ὅτι δὲν ἦτον ἀπὸ τὴν Λυβίαν, ἐπειδὴ καὶ παρομοιάζει τὰ ἤθη τῶν συμπατριωτῶν του μετὰ τῶν Γερμανῶν, Ῥωμαίων, Ἰνδῶν, Αἰγυπτίων, Σήρων, Σκυθῶν, Σαρματῶν, Σύρων, Περσῶν, Σπαρτιατῶν, Θρακῶν, Γετῶν, καὶ Κιλίκων. Τινὲς συγχέουσιν ἐσφαλμένως τὸν ἡμέτερον Σέξτον μὲ τὸν Στωϊκὸν Σέξτον τὸν Χαιρωνέα, τὸν διδάσκαλον τοῦ Ἀντωνίνου. Οὗτος ὅμως ὁ Σέξτος περὶ οὗ ὁ λόγος, ἦν νεώτερος ἐκείνου, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὰ τέλη τῆς Κομμόδου, καὶ κατ’ ἀρχὰς τῆς τοῦ Σεβήρου αὐτοκρατορίας. Αἱ δόξαι του ἀποδεικνύουσιν ὅτι ἦτον ἐθνικὸς, καὶ ὅτι ἐχρημάτισεν Ἰατρὸς εἶναι ἀναντίῤῥητον, καὶ ὅτι ἦτον ἐκ τῆς τῶν Ἐμπειρικῶν αἱρέσεως, μ’ ὅλον ὅτι τινὲς τὸν θέλουσι Μεθοδικόν. Ὁ Φαβρίκιος παρετήρησεν ὅτι οἱ Ἐμπειρικοὶ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἦτον Σκεπτικοὶ εἰς τὰς πεῖρας των, καὶ ὄχι οἱ Μεθοδικοὶ, καὶ διατοῦτο ὁ Σέξτος τάσσεται μόνος του εἰς τὴν τάξιν τῶν Σκεπτικῶν.

Συγγράμματα.

Τὰ Συγγράμματα τοῦ Σέξτου ἀνήκουσιν εἰς τὴν τῶν Πυῤῥωνείων, ἤτοι τῶν Σκε-

πτικῶν, Φιλοσοφίαν, εἰς τὴν ὁποίαν αὐτὸς δίδει ἕνα λαμπρὸν φῶς, καὶ τὴν ὑπερασπίζεται μὲ μεγάλην ἀγχίνοιαν. Ἐν τοῖς περὶ Πύῤῥωνος ἀγωγῆς τρισὶ βιβλίοις του δίδει ἓν τακτικὸν σχέδιον τῶν ἀξιωμάτων ταύτης τῆς αἱρέσεως, περὶ τοῦ ὁποίου ἐν τοῖς λοιποῖς ἕνδεκα αὐτοῦ βιβλίοις κατὰ τῶν Μαθηματικῶν, διεξωδικώτατα πραγματεύεται, ἀντιλέγων πρὸς τὰς γνώμας των. Τὸ πρῶτον βιβλίον περὶ τῶν Μαθηματικῶν, εἶναι κατὰ τῶν Γραμματικῶν, τὸ δεύτερον κατὰ τῶν Ρητόρων, τὸ Τρίτον κατὰ τῶν Γεωμετρῶν, τὸ δ΄. κατὰ τῶν Ἀριθμητικῶν, τὸ ε΄. κατὰ τῶν Ἀστρολόγων, τὸ στ΄. κατὰ τῶν Μουσικῶν, τὸ ζ΄. καὶ η΄. κατὰ τῶν Λογικευομένων, τὸ θ΄. καὶ ι΄. ἀστοιχιώτως κατὰ τῶν Φυσικῶν, καὶ τὸ ια΄. κατὰ Ἠθικῶν. Αἱ δὲ βραχεῖαι διαλέξεις αἱ Δωριστὶ κατὰ τῶν Σκεπτικῶν γεγραμμέναι, ἀνοήτως προστίθενται ἐν τοῖς τοῦ ἡμετέρου Σέξτου Συγγράμμασιν.

Ἐκδόσεις. Σέξτου Ἐμπειρικοῦ τὰ σωζόμενα Sexti Empirici opera. μετὰ σημειώσεων Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1621. εἰς φύλ. ..... Ἑλλ. Λατ. μετὰ σηεμειώσεων Ἑρ. Στεφ. καί τινων ἄλλων παρατηρήσεων καὶ σημ. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάν. Ἀλβέρτου Φαβρικίου, Joh. Albertus Fabricius, ἐν Λειψίᾳ Lipsia j. Frid. Gleditschii b. fil. 1718. εἰς φύλ. ... Διαλέξεις Ἀντισκεπτικαὶ, ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. βιβλ. στ΄. κεφ. 7. τόμ. ΙΒ΄. σελ. 617.

[276]


Η Η Δ Δ Δ. ΑΓΑΘΗΜΗΡΗΣ. Μετὰ τὸ 193.

Ἀγαθομήρης ὁ τοῦ Ὄρθωνος υἱὸς, τάσσεται ὑπὸ τῶν Κριτικῶν ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας Σεξτιμίου Σεβήρου, μ’ ὅλον ὅτι ὑπ’ ἄλλων τάσσεται τῷ ιε΄. Αἰῶνι. Σώζονται τούτου δύο βιβλία μιᾶς μικρᾶς Γεωγραφίας, ὑποτυπώσεων τῆς Γεωγραφίας ἐν Ἐπιτομῇ, ἐπιγραφόμενα, ἐν οἷς ἄλλως εὑρίσκονταί τινες ἀγνώρισται εἰδήσεις. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων παλαιῶν Συγγραφέων τοὺς ὁποίους αὐτὸς ἐμελέτησεν, ὁ Κλαύδιος Πτολεμαῖος τιμᾶται ὑπ’ αὐτοῦ μεγάλως.

Ἐκδόσεις. Ἀγαθημήρου ὑποτυπώσεων Γεωγραφίας. Βιβλ. Ι. ΙΙ. Ἑλληνο-Λατιν. μετὰ σημειώσεων

Σαμ. Τεννουλίου, ἐξεδόθ. ἐν Ἀμστελοδαμ. τῷ 1672. εἰς 8. apud. Ioh. Revestein. .... Μετὰ σημειώσεων καὶ ἐπιδιορθώσεως ὑπὸ Ἰακ. Γρονοβίου, ἐν τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ Γεωγράφοις ἐλάσσοσι. Καὶ ἐν τοῖς τοῦ Ι. Χουδσὸν Hudsonii Γεωγράφ. Ἐλάσ.

Η Η Δ Δ Δ Ι. ΣΥΜΜΑΧΟΣ. Περὶ τὸ 193.

Σύμμαχος ἦν Σαμαρίτης. Καταλιπὼν μετὰ ταῦτα τὸ γένος του, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Ἰου-

δαίαν, ἔνθα καὶ δευτέραν περιτομὴν ἔλαβεν, ἔπειτα δὲ καὶ τὸν χριστιανισμὸν ἐδέξατο, ἢ κυρίως εἰπεῖν, τὸν Ἐβιωνισμόν. Ἐπεχείρησε τὴν μετάφρασιν τῆς παλαιᾶς Γραφῆς, ὕστερα ἀπὸ τὸν Ἀκύλαν καὶ Θεοδοτίωνα, εἰς τὴν ὁποίαν περισσότερον ἐπρόσεξεν εἰς τὸ νόημα παρὰ εἰς τὰς λέξεις. Φαίνεται ὅτι ἔκαμε τὴν μετάφρασιν ἐκ τοῦ Σαμαριτικοῦ, διότι παρατηρεῖται ὅτι ὅταν οἱ Πατέρες ἀναφέρωσι τὶ περὶ τῶν Σαμαριτῶν, φέρουσιν εἰς μαρτυρίαν πάντοτε τὸν Σύμμαχον, καθὼς καὶ τὸν Ἀκύλαν περὶ τῶν Ἰουδαίων. Τὰ ἀποσωθέντα τεμάχια ταύτης τῆς μεταφράσεως εὑρίσκονται ἐν Bernh. de Moutfaucon Hexaplis Origenis. Paris. 1713. Καί τινα ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἑλλ. Βιβλ. Γ΄. κεφ. 2. §. 10. τόμ. Β΄. σελ. 336.

[277]


Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. ΕΡΜΙΑΣ. Πρὸ τοῦ 200.

ρμίας, εἷς τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων μεταξὺ τῶν ὁμωνύμων του ὁ ἀγνώριστος, ἐπειδὴ οὐδὲν ἐξεύρομεν περὶ τῆς ζωῆς του καὶ τῆς καταστάσεώς του: Οἱ Συλλογεῖς τῆς βιβλιοθήκης τῶν πατέρων τάσσουσιν αὐτὸν εἰς τὸν Δ΄. Αἰῶνα· ἄλλοι πάλιν εἰς τὸν Ε΄. καὶ ΣΤ΄. ὁ Λαμβέκιος καὶ ὁ Τένζελ τὸν θέλουσιν ὅτι εἶναι ὁ αὐτὸς Ἑρμίας Σωζόμενος Σαλαμίνειος, ὁ καὶ τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Ἱστορίαν συγγράψας, ὁ δὲ Καύε, διασκορπίζει ταύτην τὴν γνώμην ἀποδεικνύων ἐκ τῶν ἀποσωθέντων Συγγραμάτων του, ὅτι ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους ὅτε ἤνθει ἀκόμη ἡ εἰδωλολατρεία, καὶ εἶναι πιθανώτατον ὅτι ἔζη περὶ τὸ τέλος τοῦ Β΄. αἰῶνος. Σώζεται τούτου ἓν Σύγγραμμα Μυκτηρισμὸς τῶν Ἐθνικῶν φιλοσόφων ἐπιγραφόμενον, ἐν ᾧ περιπαίζει καὶ διασκορπίζει τὰς γνώμας των, διὰ τῆς ἀποδείξεως τῶν ὄντων, τῆς ψυχῆς, καὶ τοῦ Θεοῦ, τὰ συπεράσματά του ὅμως εἶναι δι’ ὅλου σοφιστικά.

Ἐκδόσεις. Ἑρμίου Φιλοσόφου. Hermiæ Philosophi irrisio gentillium Philosophorum. Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῶν 1553. εἰς 8. per. I. Oporin. Καὶ in veteres aliquot Theologos Græcos, Tigurii 1560 fol. Καὶ in Auctario Bibliotheca pp. Paris. 1614. fol. Καὶ μετὰ τῶν τοῦ Τατιανοῦ ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1700. εἰς 8. Καὶ μετὰ τῶν τοῦ Ἰουστίνου Μάρτ. ὅρα τὸ ἄρθρον Ἰουστῖνος.

Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΛΟΥΚΙΑΝΟΣ. Ἤκμαζε μεταξὺ τοῦ 122 –- 200. ἔτους.

Λουκιανὸς, πατρίδα εἶχε τὰ Σαμύσατα τῆς Συρίας, ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἐγεννήθη καὶ

ἀπέθανε δυσκόλως ἐμπορεῖ νὰ διορισθῇ. Οἱ νεώτεροι Ἱστορικοὶ τάσσουσι τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἤκμαζε μεταξὺ τοῦ 120. μέχρι τοῦ 200. ἔτους, ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Ἀντωνίνου, καὶ τοῦ Κομμόδου. Οἱ γονεῖς του ὄντες πτωχοὶ, ἀφιέρωσαν τὸν Λουκιανὸν εἰς τὴν Λιθοξοϊκὴν τέχνην, τὴν ὁποίαν ἐδιδάσκετο παρὰ τῷ ἀδελφῷ τῆς μητρός του, λιθοξόῳ περιφήμῳ, ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ἡ τέχνη αὕτη ἐφάνη δύσκολος εἰς τὸν Λουκιανὸν, παραιτήσας αὐτὴν ἀπῆλθεν εἰς Ἀντιόχειαν, καὶ προσεκολλήθη εἰς τὰς μαθήσεις, εἰς τὰς ὁποίας ἔχων μεγάλην ἔφεσιν, εἰς ὀλίγον καιρὸν ἔκαμε μεγάλας προόδους, καὶ περίκουστος ἐγένετο. Κατὰ πρῶτον διωρίσθη Συνήγορος (advocatus), δυσαρεστηθεὶς δὲ καὶ εἰς τοῦτο τὸ ἐπάγγελμα, μετήρχετο μόνον τὴν ῥητορείαν, [278]


ὅτε καὶ περιῆλθε τὴν Γαλλίαν, Μακεδονίαν, Ἀχαΐαν, καὶ Ἰωνίαν. Καὶ ἐπειδὴ εἰς αὐτὰς τὰς ὁδοιπορίας ἐκατέλαβεν ὅτι ἔλαβε κλίσιν τινα καὶ ματαιότητα εἰς ἀξιώματα καὶ εἰς πλούτη, καὶ ὄχι εἰς ἀρετὰς, καὶ εἰς ἄλλα προτερήματα τὰ ὁποῖα στολίζουν τὸν ἔσω ἄνθρωπον, παραιτήσας καὶ τὴν ῥητορείαν, ἠσπάσθη τὴν φιλοσοφίαν, ἥτις στολίζει τὰ ἤθη τοῦ ἀνθρώπου, κατὰ τὸ παράδειγμα τοῦ Σωκράτους, περὶ τῆς ὁποίας πραγματεύονται καὶ τὰ πλεῖστα τούτου Συγγράμματα· καὶ καθὼς οὗτος ἦτον φίλος ὅλων τῶν ἀρετῶν, τοιουτοτρόπως κατεφρόνει τὴν κακίαν, καὶ ἐξέχεε τὴν πικροτάτην χολὴν κατὰ τῆς ἀφροσύνης, καὶ ἀλαζωνίας τῶν φιλοσόφων τοῦ αἰῶνος του καὶ τῶν παλαιοτέρων. Ἡ ἐλευθερία τοῦ περιπαίζειν τὰ πάντα, ἥτις ἦτον μεμιγμένη μὴ πικρότητας, παρέτρεψεν εἰς ὑποψίαν τοὺς παλαιοτέρους καὶ νεωτέρους διὰ νὰ τὸν κατηγορήσουν, ὡς ἄθεον, καὶ μ’ ὅλον ὅτι τινες τὸν ὑπερασπίζονται κατὰ τοῦτο, δὲν ἐμποροῦν ὅμως νὰ ἀρνηθῶσιν ὅτι αὐτὸς ἦτον ὅλος ἔκδοτος εἰς τὴν Ἐπικούρειον Φιλοσοφίαν, καὶ ὅτι ἠρνεῖτο τὴν τῆς ψυχῆς ἀθανασίαν, καὶ ὅτι τὰ φυσικὰ πράγματα δὲν τὰ ἐνόμιζεν ἄξια ἐντροπῆς, καθὼς καὶ ἐν τοῖς διαλόγοις του πολλάκις ὁμιλεῖ ἔξω τοῦ δέοντος. ὅτι δὲ αὐτὸς δὲν ἐδέχθη ποτὲ τὸν Χριστιανισμὸν, γίνεται δῆλον ἐκ τῆς ὀλίγης γνώσεως ἣν εἶχε περὶ τῶν Χριστιανικῶν δογμάτων, τὰ ὁποῖα συγχέει μετὰ τῶν Ἰουδαϊκῶν. Ἐπὶ τῆς τοῦ Μάρκου Ἀντωνίου αὐτοκρατορίας ἐστάθη διοικητὴς εἰς ἓν μέρος τῆς Αἰγύπτου, καθὼς ὁ ἴδιος τὸ μαρτυρεῖ 547. Ἐκ τοῦ τῆς Ποδάγρας ἐγκωμίου μανθάνομεν, ὅτι ἔπασχε καὶ ἀπὸ τοῦτο τὸ πάθος, ἴσως καὶ ἐκ τούτου ἀπέθανεν, ὡς συμπεραίνουσιν· τὸ δὲ ὅτι κατεσπαράχθη ὑπὸ τῶν κυνῶν, εἶναι μῦθος.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν τοῦ Λουκιανοῦ Συγγραμμάτων, σώζεται ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, ἐν οἷς φαί-

νεται ὁ ἀπαράλλακτος ἁπλοῦς καὶ γλυκύτατος Ἀττικισμὸς καὶ ἡ τούτου πολυμάθεια, καὶ ἀγχίνοια, ἐκτὸς τῶν σπανίων ἀστεϊσμῶν του, καὶ μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἦτον γεννημένος εἰς τὴν Ἀττικὴν, τὸ ὕφος του ἐθαυμάσθη καὶ ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς ἰδίους, καὶ θαυμάζεται διὰ πάντα. Ὁ μεγάλος ἀριθμὸς τῶν Συγγραμμάτων του μὲν ἐμποδίζει νὰ τὰ ἀναφέρω ῥητῶς, καὶ σημειῶ μόνον ἐκεῖνα τὰ φέροντα τὴν προτίμησιν, ἅπερ εἰσὶ ταῦτα. Τίμων ἢ Μισάνθρωπος, εἰς τοῦτο ζωγραφίζει τοὺς κόλακας, καὶ τοὺς κακὼς χρώμενους τὰ πλούτη. Προμηθεὺς ἢ Καύκασος. Θεῶν διάλογοι, ἐν οἷς διηγεῖται τοὺς ὡραιοτέρους μύθους. καὶ τὰς ἀπρεπεῖς ἐφευρέσεις τῶν Ποιητῶν. [Νεκρικοὶ διάλογοι, τοὺς ὁποίους ὁ ἀμίμητος Φοντενὲλλ καλώτατα ἐμίμηθη. Χάρων ἢ Θεωρίαι. ἐν ᾧ παρατηρεῖ ὁ Σοὺλ τὴν σκληρὰν Σωφροσύνην, καὶ ἀθωότητα. Βίων πρᾶσις, ἐν ᾧ περιγράφει τὴν ματαιότητα καὶ τὰ ἐλαττώματα τῶν φιλοσόφων. Ἀλιεὺς ἢ ἀναβιώσας, μία ὑπεράσπισις τῶν προτέρων διαλόγων. Περὶ μισθοφόρων διδασκάλων, Ζεὺς ἀντιλεγόμενος, Ζεὺς Τραγώπους, ἐν ᾧ ἀποδεικνύει τὴν ἀσχημοσύνην τῆς δεισιδαιμονίας, καὶ τὴν τῶν Ἐθνικῶν Θεῶν. Τὰ ἀμφιβαλλόμενα τούτου εἰσίν. Ἀλκυὼν, τοῦτο ἀποδίδεται εἰς τὸν Πλάτων, ἢ Λέοντα τοὺς Ἀκαδημιακοὺς, Μένιππος, Ἀστρολογία, Ἔρωτες, θεὰ Συρία, Δημοσθένους ἐγκώμιον, Κυνικὸς, ψευδοσοφιστής. Φιλόπατρις, οὗτος ἀπεδείχθη ὑπὸ τοῦ Γέσνερ ὅτι εἶναι ἄλλου τινὸς Λουκιανοῦ νεωτέρου, ἀκμάζοντος ἐπὶ Ἰουλιανοῦ, πρὸς τὸν ὁποῖον καὶ μία ἐπιστολή του σώζεται. Χαρίδημος, Νέρων, καὶ Ὀκύπους.

Ἐκδόσεις. Λουκιανοῦ τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Φλωρεντίᾳ Ἑλλ. τῷ 1496. εἰς φύλ. Καὶ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1522. εἰς φύλ. Καὶ Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων μετὰ σημειώσ. τῷ 1615 εἰς φύλ. Λουκιανοῦ τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Luciani opera omnia, ἐν δυσὶ τόμοις. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου Βενεδίκτου Benedicti, Ἑλλ. Λατ. τῷ 1619. εἰς 8. ἐν Σαλμουρίῳ Salmurii Typ. 547

Ἀπολογία περὶ μισθοφόρ. §. 12.

[279]


Petr. Piedetii, Ἔκδοσις καθαρωτάτη. .... Ἐν Ἀμστελοδαμίῳ Amstelodami. ex typ. P. et J. Blæu, τῷ 1687. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. μετὰ διαφόρων σημειώσ. Ἔκδοσις πολλὰ ἐσφαλμένη, τὰ δὲ σχόλια ταύτης, τιμῶνται. Λουκιανοῦ τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Luciani opera omnia, μετὰ σχολίων καὶ διαφόρων σημειώσεων, παρατηρήσεων καὶ ἀναγνώσεων, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου Φριδερίκου Ρεϊτζίου, Ioan. Friderici Reitxii, Amstelodami, ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1743. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 4. Ταύτης τῆς ἐκδόσεως ἐξηκολούθησε καὶ ὁ τέταρτος τόμος, περιέχων τοὺς Πίνακας τῶν λέξεων καὶ φράσεων, ὅστις ἐξεδόθη ἐν Trajecti ad Rh. τῷ 1746 εἰς 4. Καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀριστωτάτη τῶν μέχρι τοῦδε ἐκδόσεων. ... Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Ἄλλῃ τῆς Σαξωνίας τῷ 1800. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. Ἑλληνιστὶ μόνον μετὰ τῶν σχολίων. Καὶ ἐν Ἀργεντοράτῳ εἰς 10. τόμους εἰς 8.

Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΓΑΛΗΝΟΣ. Ἐγεν. τῷ 131. καὶ ἀπέθ. τῷ 200. ἢ 201. ἔτει.

Κλαύδιος Γαληνὸς, ὁ περιφημότατος τῶν παλαιῶν Ἰατρῶν μετὰ τὸν Ἱπποκράτην

πατρίδα εἶχε τὴν περίφημον πόλιν τῆς μικρᾶς Ἀσίας, Πέργαμον, ἔνθα τῷ 131. ἔτει μετὰ Χριστὸν, τῷ ιδ΄. ἢ ιε΄. ἔτει τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Ἀδριανοῦ, ἐγεννήθη. Ὁ πατήρ του Νίκων εἷς τῶν περιφήμων Μαθηματικῶν, καὶ Ἀρχιτεκτόνων, ἐδίδαξε καὶ τὸν υἱόν του ὅλας τὰς μαθηματικὰς ἐπιστήμας, προσδιδοὺς αὐτῷ καὶ μίαν καλὴν ἀνατροφὴν, ὁ δὲ Γαληνὸς φύσεως ἐπιτηδείας πρὸς τὰς μαθήσεις ὢν, μέχρι τοῦ δεκάτου τετάρτου ἔτους τῆς ἡλικίας του ἤκουσεν ὅλα τὰ εἴδη, καὶ τὰς αἱρέσεις τῆς φιλοσοφίας, τῷ δὲ ιζ΄. ἔτει τὸν ἀφιέρωσεν ὁ πατήρ του, δι’ ἑνὸς ὀνείρου, εἰς τὴν Ἰατρικὴν τὴν ὁποίαν ἐδιδάσκετο ὁ Γαληνὸς ἀπὸ τὸν Σάτυρον, Στρατόνικον, καὶ Αἰσχρίωνα· μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του ἀπῆλθεν εἰς Σμύρνην, ἔνθα ἤκουσε τὸν Ἰατρὸν Πέλοπα, καὶ τὸν Πλατωνικὸν Ἀλβῖνον. μετὰ ταῦτα περιῆλθε πολλοὺς τόπους, καὶ πόλεις, καὶ ἰδίως τὴν Λίμνον, διὰ νὰ ἰδῇ τὴν περίφημον Ἰατρικὴν γῆν, καὶ τὴν Συρίαν, διὰ νὰ διερευνήσῃ τὸ Βάλσαμον, καὶ τὴν Ἀλεξάνδρειαν τὴν καθέδραν τότε τῆς Ἰατρικῆς, καὶ τῶν μαθήσεων, καὶ μετὰ ἑπτὰ ἐτῶν ὁδοιπορίας, ὑποστρέψας εἰς τὴν πατρίδα του, διέτριψε μόνον τέσσαρα ἔτη, καὶ ἔπειτα ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην, ἔνθα εἰς τὸ διάστημα τῶν πέντε ἐτῶν τῆς πρώτης του ἐκεῖ διατριβῆς, καὶ τῆς μετὰ ταῦτα, διὰ τῆς γυμνάσεως τῆς τέχνης του, διὰ τῶν ἀκριβῶν του παρατηρήσεων εἰς τὰς ἀσθενείας, καὶ διὰ τῶν εὐτυχῶν ἀποτελεσμάτων τῶν πειραμάτων του καὶ τῶν προῤῥήσεών του, ἀπέκτησε μεγάλην φήμην. Ἡ ἐπακολουθήσασα πανώλη μετὰ ταῦτα τὸν ἐβίασε νὰ φύγῃ ἀπὸ τὴν Ῥώμην, καὶ νὰ ἀπέλθη πάλιν εἰς τὴν πατρίδα του τῷ 168. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ. Τῷ δὲ ἑπομένῳ ἔτει ὁ Καίσαρ Μάρκος Αὐρήλιος, καὶ Λ. ὁ Βῆρος, τὸν ἀνεκάλεσαν, καὶ εὑρὼν αὐτοὺς εἰς Ἀκυιλαίαν, ἠθέλησαν νὰ τὸν λάβουν μεθ’ ἑαυτῶν τῷ 170. εἰς τὴν κατὰ τῆς Γερμανίας ἐκστρατείαν των, ὁ δὲ ἀποφυγὼν τοῦτο διὰ παρακλήσεως, ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην, ἔνθα καὶ διέτριψε τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του· τοὐλάχιστον δὲν εὑρίσκομεν ἴχνη, ἂν πάλιν εἰς τὴν πατρίδα του ὑπέστρεψε, τοῦτο μόνον ὅτι καὶ εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Σεβήρου εὑρίσκετο εἰς Ῥώμην ὅτε καὶ τὴν θηριακὴν, ἣν ποτὲ διὰ τὸν Μάρκον Ἀντώνιον ἐξηργάζετο, ἡτοίμασε καὶ δι’ αὐτόν. Κατὰ τὸν Σουΐδαν παρέτεινε τὴν ἡλικίαν αὐτοῦ μέχρι τῶν ἑβδομήκοντα ἐτῶν, καὶ ἀπέθανε τῷ 200. ἢ 201. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ.

Συγγράμματα. [280]


Κ

ατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα, ὁ Γαληνὸς δὲν ἔγραψε μόνον Ἰατρικὰ, ἀλλὰ Φιλοσοφικά τε, Γεωμετρικὰ, καὶ Γραμματικὰ, ἐξ ὧν τῶν τελευταίων τούτων σώζονται μερικὰ τεμάχια, ὁ δὲ Φαβρίκιος 548 καὶ ἐντελῆ κατάλογος τούτων ἐξέδωκε, καθὼς καὶ τῶν σωζομένων τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς μετὰ τῶν τεμαχίων, ὑπερβαίνει τὸν Ἑκατὸν ἑβδομήκοντα. Ὁ Χαρτιὲρ τὰ διαίρεσεν εἰς τάξεις. Θέλουσιν ὅτι εἶναι καίτινα ὑποβολιμαῖα, ἀλλὰ παρατηρεῖται ὅτι μόνον τὰ Λατινιστὶ σωζόμενα εἰσὶ τοιαῦτα. Μεταξὺ τῶν σωζομένων ἡ φιλοσοφική του Ἱστορία, ἔχει μεγάλην ὁμοιότητα μὲ τὰ Ἀρέσκοντα τοῖς Φιλοσόφοις τοῦ Πλουτάρχου, μ’ ὅλον ὅτι καὶ τὰ δύο εἶναι ἐλλειπῆ, τὸ δὲ περὶ Χρήσεως τῶν μερῶν τοῦ Ἀνθρωπίνου σώματος, εἶναι ὁ ὡραιότατος ὕμνος πρὸς τὴν Θεότητα, ἐν ᾧ ἀποδεικνύει τὴν πανσοφίαν τοῦ Δημιουργοῦ ἐκ τῆς τεχνικῆς κατασκευῆς τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, καὶ ἕνεκεν τούτου ἐφημίσθη μεγάλως ὁ Γαληνός.

Ἐκδόσεις. Γαληνοῦ βιβλίων, Galeni librorum pars prima, II. III. IV. καὶ V. Ἑλλην. ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1525. εἰς φύλ. σπουδῇ καὶ ἐπιμελείᾳ Γεωργίου Ἀγρικόλλα, καὶ Ὀπίζου. Γαληνοῦ τὰ σωζόμενα, Galeni opera omnia ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ ἐν Βασιλέᾳ ἐν πέντε τόμ. τῷ 1538. εἰς φύλ. Jo: Bebel. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει συνέτρεξαν πολλοὶ τῶν παπαιδευμένων εἰς τὴν ταύτης ἐπιδιόρθωσιν. Καὶ μετὰ τῶν τοῦ Ἱπποκράτους ἐν Παρισίοις τῷ 1679. εἰς φύλ. per Renatum Charterium, ἴδε Ἱπποκράτης. Γαληνοῦ τεμάχια διάφορα, Galeni opuscula varia, a D. Theod. Gulstono græce recensita, μετὰ διαφόρων κριτικῶν σημειώσεων ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ Londin τῷ 1640. εἰς 4. Typ. Rich. Badger.

Η Η Δ Δ Δ Π. ΕΙΡΗΝΑΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 120. καὶ ἀπέθ. τῷ 202. ἔτει.

Εἰρηναῖος ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἑλλάδα, καὶ ὄχι εἰς τὴν Γαλλίαν, καθώς τις τῶν παλαιῶν ψευδῶς ὑπέλαβεν· ὅτι ὅμως ἐγεννήθη εἰς Σμύρνην, καθὼς ἄλλοι λέγουσι, καὶ τοῦτο δὲν εἶναι τόσον ἀξιόπιστον, ὅσον εἶναι, ὅτι αὐτὸς νέος ὢν ἦλθεν εἰς Σμύρνην, καὶ ἐδιδάσκετο ὑπὸ τοῦ Πολυκάρπου, τοῦ ὁποίου τὸ γῆρας πίπτει εἰς τὴν νεότητα τοῦ Εἰρηναίου, καὶ ἔπειτα ἐδιδάχθη ὑπότινος ἀνωνύμου, διαδόχου ὅμως τῶν Ἀποστόλων 549. Πότε ὅμως, καὶ διατὶ ἀπῆλθεν εἰς τὴν Γαλλίαν, δὲν ἐξεύρομεν, πλὴν τοῦτο εἶναι ἀναμφίβολον, ὅτι εἰς τὸν καιρὸν τοῦ μαρτυρίου τοῦ Ποθεινοῦ, ἐπισκόπου τοῦ Λιονίου, Lion. κατὰ τὸ 177. ἦτον ἐκεῖ, καὶ διάδοχος τούτου τοῦ θρόνου ἐγένετο, ὅτι ὅμως ἐχειροτονήθη εἰς Ῥώμην, ὡς λέγουσιν, εἶναι ἀναπόδεικτον. Κατ’ 548 549

Ἑλλ. Βιβλιοθ. βιβλ. Δ΄. κεφ. 17. τόμ. Γ΄. σελ. 509. Τινὲς ἐνόμισαν τὸν Παπίαν, ἀλλ’ οὗτος ἦν νεώτερος τοῦ Εἰρηναίου.

[281]


ἀρχὰς τῆς ἀρχιερατείας του ἀπέδειξε μίαν ἁγιωτάτην ζωὴν, καὶ μεγάλον ζῆλον ὑπὲρ τῆς Ἐκκλησίας, αἱ δὲ μετὰ ταῦτα περιστάσεις τῆς ζωῆς του μᾶς εἶναι ἄδηλαι, καθὼς καὶ ὁ θάνατός του. ἡ κοινώτατη γνώμη εἶναι ὅτι αὐτὸς ἔλαβε τὸν στέφανον τοῦ μαρτυρίου τῷ δεκάτῳ ἔτει τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Σεβήρου, ὅπερ ἐστὶ τὸ 202. ἀπὸ Χριστοῦ.

Συγγράμματα.

Εἰρηναῖος συνέγραψε πολλὰ καὶ καλὰ ἐκκλησιαστικὰ Συγγράμματα, ἐξ ὧν οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, εἰμὴ, πέντε βιβλία κατὰ αἱρετικῶν, ἤτοι. Περὶ ἐλέγχου καὶ ἀνατροπῆς τῆς ψευδωνύμου γνώσεως, βιβλία πέντε. Φαίνεται, ὅτι αὐτὰ ὀλίγην εὐφράδειαν ἔχουσιν παρὰ ὅστιν ἔπρεπε νὰ ἔχωσιν εἰς τὴν καθ’ αὑτὸ Ἑλληνικὴν διάλεκτον, καὶ κατὰ τὴν γνώμην τῶν Κριτικῶν, τὸ τοιοῦτον ὕφος τοῦ Εἰρηναίου ἦτον κοινὸν τότε εἰς τὴν Γαλλίαν, τὸ δὲ ὅτι συνέγραψεν Λατινιστὶ, ὥς τινες ὑπέλαβον, δὲν ἔχει τὸ κῦρος, διότι ἂν οὕτως ἔγραφε, δὲν ἤθελεν εἶναι κοινὰ τὰ τοῦ Εἰρηναίου Συγγράμματα κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους μεταξὺ εἰς τοὺς Ἕλληνας. Ἐξ αὐτῶν λοιπῶν τῶν πέντε βιβλίων, μᾶς ἐφύλαξε τὸ πρῶτον σῶον, ὁ Ἐπιφάνιος, ἐκ δὲ τῶν λοιπῶν τεμάχια τινα σώζονται, ἐνεσπαρμένα μεταξὺ τῶν πατερικῶν Συγγραμμάτων· τὴν Λατινικὴν μετάφρασιν νομίζουσι τινὲς ὡς πρωτότυπον τοῦ Εἰρηναίου, ἀλλ’ αὕτη ἡ γνώμη εἶναι ψευδὴς, καὶ ὁ μεταφραστὴς ἀγνοεῖται· τοῦτο μόνον παρατηρεῖται, ὅτι ὁ μεταφραστὴς εἰς πολλὰ μέρη βαρβαρίζει, καὶ φαίνεται ὅτι ἤκμαζε περὶ τὸν στ΄. αἰῶνα. Ἐκ τῶν ἐκλελειπότων σώζονται διάφορα τεμάχια, ἐν τῇ Συλλογῇ τοῦ Γράβε, Μασσουὲτ, καὶ Πφάφ.

Ἐκδόσεις.

Ἡ πρώτη ἔκδοσις ἐγένετος μόνον Λατινιστὶ τῷ 1526. ἐν Βασιλέᾳ, εἰς φύλ.

Εἰρηναίου τὰ σωζόμενα. Irenci Opera, ἤτοι τὰ κατὰ Αἱρετικῶν βιβλία Ε. μετὰ τῶν Ἑλληνικῶν Τεμαχίων, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Νικολάου Γαλλασίου, τῷ 1570. ἐν Παρισίοις εἰς φύλ. Καὶ ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων μετὰ τῶν τοῦ Πολυκάρπου Ἑλλ. Λατ. τῷ 1675. εἰς φύλ. Καὶ ὑπὸ τοῦ Γράβε, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1702. εἰς φύλ. Καὶ ὑπὸ τοῦ Μασσουὲτ, Renati Massuet, τῷ 1710. ἐν Παρισίοις εἰς φύλ. Εἰρηναίου τὰ ἀνέκδοτα, Irenaei fragmenta anecdota, ἐκ διαφόρων Βιβλιοθηκῶν καὶ Συγγραμμάτων ἐρανισθέντα Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθησαν μετὰ ἀκριβῶν θεολογικῶν σημειώσεων, ὑπὸ Χριστοφ. Ματθ. Πφὰφ, Christoph, Matth. Pfaffi, ἐν Αΐα Hagæ, τῷ 1715. εἰς 8. Τὰ αὐτὰ ἐξέδωκε καὶ ὁ Φαβρίκιος, ἐν τῷ Β΄. Τόμῳ τοῦ Ἱππολύτου τῷ 1728. ἐν Stargard. Ἔτι ἰδίως ἐξεδόθησαν μὲ τοιαύτην ἐπιγραφὴν, S. Irenaei Scripta anecdota, Graece et Latine, notisque et dissertationibus illustrata, denique Liturgia Graeca, Jo: Ernesti Grabe, labore et studio Christoph. Matthaei Pfaffi, Tom. I. II. Lugdon. Bat. etc. 1743. εἰς 8.

[282]


Η Η Δ Δ Δ Π Ι. ΟΠΠΙΑΝΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 204. ἔτος.

ππιανὸς εἷς τῶν Ποιητῶν, ἐγεννήθη εἰς τὴν Κόρυκον, ἢ Ἀνάζαρβον εἰς τὴν Κιλικίαν τῆς Μικρᾶς Ἀσίας, ὁ πατήρ του ἐκαλεῖτο Ἀγησίλαος, εἷς ὢν τῶν πλουσίων καὶ πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, ὁ ὁποῖος ἔδωκε μίαν καλὴν ἀνατροφὴν εἰς τὸν υἱόν του Ὀππιανὸν, καὶ τὸν ἐδίδαξεν ἐπιμελῶς ὅλας τὰς ἐπιστήμας, καὶ ἰδίως τὴν Μουσικὴν, Γεωμετρίαν, καὶ Γραμματικήν. Κακῆ τύχη ὅμως, περιέπεσεν εἰς τὴν ὀργὴν τοῦ Καίσαρος Σεβήρου, μὲ τὸ νὰ ἠμέλησε νὰ εὔγῃ εἰς προϋπάντησιν καὶ ὑποδεξίωσιν μετὰ τῶν λοιῶν συμπατριωτῶν του ἐν ᾧ ὁ Σεβῆρος διήρχετο διὰ τῆς Ἀναζάρβου, καὶ ἐξορίσθη ὑπ’ αὐτοῦ εἰς τὴν Μελίτην μίαν τῶν νήσων τοῦ Ἀδριατικοῦ κόλπου. Τοῦτο ἐγένετο τῷ 194. ἔτει. Ὁ υἱός του Ὀππιανὸς ἐσυντρόφευσε τὸν πατέρα του εἰς τὴν ἐξορίαν, καὶ ἐστάθη ὁ ἐλευθερωτής του. Ἐπειδὴ συγγράψας τὸ Κυνηγετικόν του ποίημα, τὸ ἐπρόσφερε πρὸς τὸν Ἀντωνῖνον Καρακάλλαν, τὸ ὁποῖον ἀναγνωσθὲν δημοσίως, ἴσως εἰς τὸν καιρὸν τῆς Ἰουβηλαίου Ἑορτῆς τῶν Ῥωμαίων, τῷ 204. ἔτει, εὗρε τόσον κρότον, καὶ ἀρέσκειαν, ὥστε εἶπον πρὸς τὸν Ὀππιανὸν νὰ ζητήσῃ ἐλευθέρως ὅ,τι ἐπιθυμεῖ, δι’ ἀνταμοιβὴν, καὶ αὐτὸς τότε παρεκάλεσε νὰ ἐλευθερωθῇ ὁ πατήρ του τῆς ἐξορίας, καὶ ἔλαβεν ὄχι μόνον τὸ ζήτημα τοῦτο, ἀλλὰ καὶ διὰ καθ’ ἕνα στίχον, ἕνα χρυσοῦν νόμισμα τῆς Ῥώμης. Μετὰ ταῦτα ἐπανελθὼν εἰς τὴν πατρίδα του Ἀνάζαρβον μετὰ τοῦ πατρός του, μετ’ ὀλίγον ἀπέθανεν ὑπὸ τῆς πανώλης, τῷ τριακοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα.

Ὀππιανὸς περιγράφει ὅλον τὸ Κυνηγετικόν του Ποίημα, εἰς τρία συγγράμματα, ἐξ ὧν ἕκαστον συνίστατο ἀπὸ πέντε βιβλία. ἐκεῖνο τὸ ὁποῖον περιελάμβανε περὶ τῶν πτηνῶν, ὅπερ καὶ Ἰξευτικά ἐπεγράφετο, ἐχάθη τελείως, μ’ ὅλον ὅτι Φραγκίσκος Ἀσουλανὸς εἶπεν ὅτι τὸ εἶχε, καὶ ὅτι εὑρέθη εἰς μίαν βιβλιοθήκην μετὰ τῆς παραφράσεως τοῦ Εὐτεκνίου 550. Τὰ Ἀλιευτικὰ σώζονται σῶα, καὶ ἐκ τῶν Κυνηγετικῶν λείπει τὸ πέμπτον.

Ἐκδόσεις.

ππιανοῦ ἀλιευτικὰ, καὶ Κυνηγετικὰ, ἐξεδόθησαν παρὰ τῷ Ἄλδῳ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1517. εἰς 8. ὑπὸ Φραγκίσκου Ἀσουλάνου. .... Καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1555. εἰς 4. Ὀππιανοῦ Κυνηγετικῶν βιβ. Δ΄. καὶ Ἀλιευτικῶν βιβ. Ε΄. Oppiani de venatione Libri IV. de piscaru Libri V. Ἑλλ. λατ. ἐξεδόθη ὑπὸ Conrardi Rittershusii, μετὰ σημειώσεων, διαφόρων ἀναγνώσεων καὶ σχολίων, τῷ 1597. εἰς 8. ἐν Lugd. Bat. ex off. Plantin. Αὕτη ἐστὶν ἡ μέχρι τοῦδε ἔκδοσις τοῦ Ποιητοῦ μας.

∗ 550

Τὶς οὗτος ὁ Εὐτέκνιος καὶ πότε ἤκμασεν, ἀγνοεῖται.

[283]


Εὐτεκνίου σοφιστοῦ παράφρασις εἰς τὰ τοῦ Ὀππιανοῦ Ἰξευτικὰ Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ὑπὸ Ἑρ. Βινδιγγίου, per Er. Vindingium. Hafn. 1702. εἰς 8.

Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΑΘΗΝΑΙΟΣ. Συνέγραψε μετὰ τὸ 204.

θήναιος, εἷς τῶν Γραμματικῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν περίφημον πόλιν Ναυκράτην τῆς Αἰγύπτου, ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Καίσαρος Ἀντωνίνου, καὶ τοῦ Φιλοσόφου, συνέγραψεν ὅμως μετὰ τὸν Κόμμοδον καὶ τὸν Ὀππιανὸν 551 τὸν Ποιητὴν, ὅστις ὀλίγον πρὸ τοῦ Ἀθηναίου ἤκμαζε.

Συγγράμματα.

Τ

ὸ μέχρι τοῦδε σωζόμενον Σύγγραμμα τοῦ Ἀθηναίου Δειπνοσοφισταὶ ἐπιγραφόμενον ἀποδεικνύει μίαν ἐκτεταμένην πολυμάθειαν τοῦ ἀνδρὸς, περιέχων ἅμα καὶ ἕνα μέγα θησαυρὸν Ἑλληνικῆς Ἀρχαιότητος. Τούτου τοῦ ἀξιωτάτου Συγγράμματος σώζονται μόνον ΙΕ΄. Βιβλία, ἐξ ὧν τὸ πρῶτον, καὶ δεύτερον, καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ τρίτου φαίνεται ὅτι εἶναι μία ἐπιτομὴ τῶν πρωτοτύπων (ὄχι ὅμως ὅλον τὸ βιβλίον) τοῦ Ἀθηναίου, καὶ αὕτη ἡ ἐπιτομὴ φαίνεται νὰ εἶναι πολλὰ παλαιὰ, ἐπειδὴ ὁ Εὐστάθιος ὁ τῆς Θεσσαλονίκης ἐκεῖνος Περικλεὺς Ἐπίσκοπος συχνάκις τὴν ἀναφέρει εἰς τὸ ἀθάνατόν του πόνημα, εἰς δὲ τὰ λοιπὰ βιβλία τοῦ Ἀθηναίου φαίνονται εἰς μερικὰ μέρη ἐλλείψεις τινες.

Ἐκδόσεις.

Ἀθηναίου Δειπνοσοφιστῶν βιβ. ΙΕ΄. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ

τῷ 1514. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις εἶναι πολλὰ ἐσφαλμένη. .... Ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1535. εἰς φύλ. apud. Jc: Valterum μετὰ τῶν σημειώσεων Ἐράσμου τοῦ Βουδαίου, ὑπὸ Ἰακώβου Βεδρότου. Αὕτη ἐπιδιορθώθη εἰς πολλὰ μέρη, προστεθέντων καὶ δύο Πινάκων τῶν Λέξεων, Ἑλληνικοῦ τε καὶ Λατινικοῦ. .... Καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰσαὰκ Κασαουβώνου Ἑλλ. Λατιν. μετὰ καὶ τῶν σημειώσεων Ἰακ. Delechampii, ἐν Heidelberg. ap. Hier. Commelin. τῷ 1597. εἰς φύλ. Ἀθηναίου Δειπνοσοφιστῶν Athenaei Dipnosophistarum libri IV. Ἑλλ. Λατ. μετὰ τῶν σημειώσ. Ἰακ. Dalech. καὶ ἄλλων τινων Κριτικῶν παρατηρήσεων καὶ καλλωπισμάτων, μετὰ τῶν ἀναγκαίων πινάκων, ἐξεδόθη τὸ δεύτερον ὑπὸ Ἰσαὰκ Κασαουβώνου Isauci Casauboni, ἐν Lugdoni, ap. vid. Ant. de Hary. 1612. εἰς φύλ. Αὕτη ἔστιν ἡ μέχρι τοῦδε ἀρίστη ἔκδοσις τοῦ Ἀθηναίου. 551

Ὁ αὐτὸς Ἀθήν. Δειπν. βιβλ. Α΄. κεφ. 10.

[284]


Ἡ αὐτὴ ἐκδίδοται ἤδη ἐν Ἀργεντοράτῳ εἰς 8. μέχρι τοῦδε ἐφάνησαν δύω τόμοι. ἤρχισε καὶ εἰς Λείψιαν νὰ ἐκδοθῇ εἰς Θ΄. τόμ. εἰς 8. Ἑλληνο-λατινο-Γαλλιστὶ, ἀλλὰ πρὸ πέντε ἐτῶν ἤδη ἐφάνησαν τρεῖς τόμοι, ὁ μὲν πρῶτος περιέχει τὰ πέντε πρῶτα βιβλία Ἑλληνιστὶ, ὁ δεύτερος τὰ αὐτὰ Λατινιστὶ μετὰ τῶν Κριτικῶν παρατηρήσεων τοῦ Κασαουβώνου, καὶ ὁ τρίτος Γαλλιστὶ μετά τινων κριτικῶν σημειώσεων.

Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Πρὸ τοῦ 211. ἔτους.

λέξανδρος ὁ Ἀφροδισιεὺς, εἷς τῶν Περιπατητικών Φιλοσόφων, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀφροδισίαν πόλιν τῆς Κρίας, ἐξ ἧς καὶ τὴν ἐπωνυμίαν ἔλαβεν, ἐδιδάχθη ὑπὸ τὸν Ἑρμῖνον, Ἀριστοκλέα τὸν Μησσήνιον, καὶ Σωσιγένην ταύτην τὴν φιλοσοφίαν τόσον στοιχειωδῶς, ὥστε ὑπερέβη πάντας τοὺς Ἀριστοτελικοὺς, καὶ ἐπειδὴ ἐκαταλάμβανε τόσον ἀκριβῶς τὰς Ἀριστοτελικὰς λέξεις, καὶ μόνον αὐτὰς μετεχειρίζετο χωρὶς νὰ τὰς συγχέῃ μὲ ἄλλας ἄλλων νεωτέρων, οἱ Ἕλληνες καὶ οἱ Ἄραβες ἄφησαν σχεδὸν τὸ τοῦ Ἀριστοτέλους ὄνομα, καὶ ἀντὶ τὸν Ἀφροδισιέα ἔφερον πάντοτε εἰς μαρτυρίαν, καὶ οἱ ὀπαδοί του Ἀλεξανδρεῖς ὠνομάζοντο, καὶ προσέτι και οἱ νεώτεροι τὸν ἐτιμοῦσαν μεγάλως, καθὼς ἀπὸ τὸν Πλωτῖνον φαίνεται. Ἡ μεγάλην πολυμάθεια τούτου τοῦ ἀνδρὸς τὸν ἀπεκατέστησε δημόσιον Καθηγητὴν, ὄχι εἰς τὴν Ῥώμην, ἀλλὰ εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ εἰς Ἀλεξάνδρειαν, προσκαλέσαντες αὐτὸν οἱ Καίσαρες, ὅτε Σεπτέμιος Σεβῆρος, καὶ Ἀντωνῖνος Καρακάλας, πρὸς οὓς καὶ τὸ περὶ Εἱμαρμένης βιβλίον εὐχαριστήριον συνέγραψε. Εἰς τὰς τοῦ Ἀριστοτέλους δόξας ἦτον ἰσχυρῶς προσκολλημένος, ἐκτὸς μόνον εἰς τὰς περὶ Θεοῦ, καὶ περὶ Προνοίας. Φαίνεται παρ’ Ἀθηναίῳ, ὅτι μετὰ τὸν τοῦ Σεβήρου θάνατον ἔζη ἀκόμη.

Συγγράμματα. Α΄. Περὶ Εἱμαρμένης καὶ τοῦ ἐφ’ ἡμῖν, ἐν τούτῳ φαίνεται ὅτι ἀγωνίζεται νὰ ἀποστρέψῃ τὸν Σεβῆρον ἀπὸ τὴν Ἀστρολογίαν. Ὁ Εὐσέβιος ἀναφέρει μίαν μεγάλην περίοδον τούτου. Β΄. Υπόμνημα, εἰς τὸ πρῶτον τῶν Πρωτέρων Ἀναλυτικῶν τοῦ Ἀριστοτέλους. Γ΄. Ὑπόμνημα, εἰς τὰ Η΄. τῶν Τροπικῶν. Φραγκίσκος ὁ Πατρίκιος ἀποδίδει τοῦτο εἴς τινα ἄλλον νεώτερον, ὁ δὲ Σουΐδας εἰς τὸν ἡμέτερον Ἀλέξανδρον, ἐν ᾧ ἐπιδιορθόνει διάφορα σφάλματα τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους ἀντιγραφέων, καὶ κάμνει κρίσιν εἰς τὰς διαφόρους ἀναγνώσεις, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι εἶχε διάφορα ἀντίγραφα τοῦ Ἀριστοτέλους ἀνὰ χεῖρας. Δ΄. Ὑπομνήματα, ἢ ὑποσημειώσεις, εἰς τὸν περὶ σοφιστικῶν Ἐλέγχων. Ε΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰ ΙΒ΄. βιβλ. τῶν μετὰ τὰ φυσικά. τούτου σώζεται μόνον ἡ Λατινικὴ μετάφρασις Ἰωάν. Γενεσίου Σεπουλβέδα. ΣΤ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ περὶ Αἰσθημάτων. Ζ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰ Δ΄. βιβλ. τῶν μετεώρων. τοῦτο ἀμφιβάλλεται ὑπότινων, ἐπειδὴ καὶ παρ’ Ὀλυμπιοδώρῳ ἐν τοῖς Μετεωρολογικοῖς δὲν φαίνονται μερικαὶ περικοπαί. Η΄. Περὶ Κράσεως σωμάτων, βιβλίον κατὰ τῆς Στωϊκῆς διδασκαλίας. Θ΄. Περὶ ψυχῆς βιβλία Β΄. Δύω διαφορετικὰ, πλὴν ὄχι τὸ πρῶτον καὶ δεύτερον. Ι΄. Φυσικῶν Σχολίων, βιβλ. Δ΄. ΙΑ΄. Προβλημάτων Φυσικῶν καὶ Ἰατρικῶν. βιβλία Β΄. Ἀμφιβαλλόμενα. [285]


ΙΒ΄. Περὶ Πυρετῶν πρὸς Ἀπολλώνιον Ἰατρὸν, ἐκ τῶν Ἀμφιβαλλομένων. ΙΓ΄. Ὑπόμνημα, ἤτοι σχόλια εἰς τὰ τρία βιβλία τῆς Ῥητορικῆς τοῦ Ἀριστοτέλους· ἀνήκουσι καὶ ταῦτα ἑνὶ Χριστιανῷ Συγγραφεῖ.

Ἐκδόσεις.

Τὰ τοῦ Ἀλεξάνδρου Συγγράμματα δὲν ἐξεδόθησαν ἀκόμη εἰς ἓν σῶμα, ἀλλὰ πάντοτε ἰδίως. φύλ.

Ἀλεξάνδρου Ἀφροδισιέως. περὶ Εἱμαρμένης, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τῷ 1534.

Καὶ τῷ 1658. εἰς 8. ἐν Londini Ἑλλ. λατ. ... Εἰς τὰ πρῶτα Ἀναλυτικὰ τοῦ Ἀριστοτ. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1520. εἰς φύλ. καὶ ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1521. εἰς 4. ... Εἰς τὰ Τροπικὰ, ἐν Βενετίᾳ τῷ 1513. εἰς φύλ. ... Εἰς τοὺς σοφιστικοὺς ἐλέγχους, Βενετ. 1520. εἰς φύλ. ... Εἰς τὰ μετὰ τὰ φυσικὰ, ἐν Ῥώμῃ 1527. εἰς φύλ. ... Εἰς τὸ περὶ Αἰσθημάτων Βενετ. 1527. εἰς φύλ. ... Εἰς τὰ περὶ Μετεώρων Βενετ. 1527. εἰς φύλ. ... Περὶ Κράσεως, καὶ ψυχῆς, αὐτόθ. 1534. εἰς φύλ. ... Περὶ Προβλημάτων φυσικῶν, κ.τ.λ. αὐτόθ. 1536. εἰς φύλ. καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1540. εἰς 12. ... Περὶ Πυρετῶν, ἐν Βενετ. 1498. εἰς φύλ. Μερὶκὰ ἐκ τούτων εὑρίσκονται καὶ εἰς τὰς τοῦ Ἀριστοτέλους παλαιὰς ἐκδόσεις.

Η Η Δ Δ Δ Π Π Ι Ι. ΚΛΗΜΗΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 218. ἔτους.

Τίτος Φλάβιος Κλήμης, ἐγεννήθη εἰς τὰς Ἀθήνας, ὅστις κοινότερον Ἀλεξανδρεὺς ὀνο-

μάζεται, διὰ τὸ διατρίψαι ἐπιπολὺ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, ἦτον Ἐθνικὸς Φιλόσοφος, καὶ μετὰ ταῦτα ἔγινε Χριστιανός. Περιελθὼν κατ’ ἀρχὰς ὅλην τὴν Ἑλλάδα, τὴν Καλλαβρίαν, τὴν μικρὰν Ἀσίαν, κατήντησεν τέλος πάντων εἰς τὴν Αἴγυπτον, ἔνθα ἤκουσε πολλοὺς Χριστιανοὺς Διδασκάλους, τῶν ὁποίων τὰ ὀνόματα ὁ ἴδιος ἀποσιωπᾷ, ὁ δὲ τελευταῖος παρὰ τῷ ὁποίῳ ἐν Αἰγύπτῳ ἔμεινεν, ἐκαλεῖτο Πανταῖνος, Κατηχητὴς τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Χριστιανικοῦ σχολείου, καὶ ἐνταῦθα ὁ Κλήμης, καθὼς καὶ εἰς τὰ ἄλλα μέρη, καταγινόμενος τὴν Φιλοσοφίαν τὴν ὁποίαν Ἀπὸ διαφόρους φιλοσοφικὰς αἱρέσεις ἔμαθεν, ἐκατάλαβε δι’ αὐτῆς τὴν ἀλήθειαν ἥτις ὁδηγεῖ τὸν ἄνθρωπον εἰς τὴν δικαιοσύνην καὶ εἰς τὴν γνῶσιν τῆς Θεότητος. Οὗτος ἐπίστευεν ὅτι ἡ τῶν βαρβάρων καὶ Ἑλλήνων Φιλοσοφία περιεῖχε τὸ ὅλον τῆς αἰωνίου ἀληθείας, καὶ ὅστις ἤθελε τὴν σπουδάσῃ ὅλην ὁμοῦ καὶ νὰ τὴν φέρῃ εἰς ἓν, ἤθελεν συστήσῃ ἓν Σύστημα, τὸ ὁποῖον δὲν εἶναι μακρὰν τῆς Χριστιανικῆς διδασκαλίας. Ταύτην τὴν διδασκαλίαν τὴν ἔλαβεν ὁ Κλήμης ἀπὸ τὸν Πανταῖνον, καὶ εἶναι ἡ βάσις τοῦ ἐγκωμίου, τὸ ὁποῖον εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πανταίνου προσέφερεν εἰς τοὺς προστάτας τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ σχολείου τῆς Χριστιανικῆς Φιλοσοφίας. Ἀποσταλλεὶς οὖν ὁ Πανταῖνος τῷ 189. ἔτει, ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀλεξανδρείας Ἐπισκόπου Δημητρίου, εἰς τὰς Ἰνδίας, διεδέχθη τὸ σχολεῖον τῆς Κατηχήσεως ὁ Κλήμης. Εἰς [286]


τοῦτο τὸ ἐπάγγελμα δὲν ἔφθασε τινὰς ποτὲ, ὥσε νὰ ἔδειξε τόσην ἀγνότητα, πολυμάθειαν, ὅσην ὁ Κλήμης. αὐταὶ οἱ δύω ἀρεταὶ ἔσυραν πλῆθος μαθητῶν εἰς αὐτὸν, ἐξ ὧν εἷς ἦν καὶ ὁ Ὠριγένης, ὅστις καὶ διάδοχος τούτου ἐγένετο, ὅτε ὁ Κλήμης καταλιπὼν τὴν Ἀλεξάνδρειαν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ κατὰ τῶν χριστιανῶν ὑπὸ τοῦ Σεβήρου διωγμοῦ, διέτριβεν εἰς Ἱερουσαλὴμ καὶ εἰς Ἀντιόχειαν, ἕως οὗ ἐπέστρεψεν. Ὁ Εὐσέβιος προσέτι κατὰ τὸ 195. ἔτος τὸν ὀνομάζει καὶ ἱερέα. ὁ χρόνος καθ’ ὃν πρὸς Κύριον ἀπεδήμησε, δὲν μᾶς εἶναι γνωστὸς, συμπεραίνουσιν ὅμως, ὅτι τοῦτο ἐγένετο ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας Ἀντωνίνου τοῦ Καρακάλα.

Συγγράμματα.

Περὶ τῆς πολυμαθείας καὶ εὐφραδίας τοῦ Κλήμεντος, ἱκανῶς ἀποδεικνύουσι τὰ εἰσέτι

σωζόμενα αὐτοῦ Συγγράμματα, τὰ ὁποῖα κατὰ τὴν παρατήρησιν τοῦ Δανιὴλ Ἑϊνσίου παραστήνουσι τοὺς τρεῖς βαθμοὺς τῆς μυστικῆς θεολατρείας τῶν παλαιῶν Φιλοσόφων, τὴν ἀποκάθαρσιν δηλ. τὴν μύησιν, καὶ τὴν ἐποπτείαν. τὰ σωζόμενα τούτου εἰσί. Α΄. Προτρεπτικὸς λόγος, ἤτοι νουθεσία πρὸς τοὺς Ἐθνικοὺς, ἐν ᾧ ἀνασκευάζει τὰ τῆς θρησκείας των, καὶ τοὺς παρακινεῖ νὰ δεχθῶσι τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν. Λείπει ὅμως ἡ ἀρχὴ τούτου τοῦ λόγου, καὶ ἄλλαι τινας περικοπαὶ εἰς πολλὰ μέρη. Β΄. Παιδαγωγὸς, περιέχων μίαν ὡραιοτάτην Χριστιανικὴν ἠθικὴν, καίτινας ἄλλους κανόνας, πῶς πρέπει νὰ διδάσκωνται καὶ νὰ ζῶσιν οἱ παῖδες τῶν χριστιανῶν. Συνίσταται ἀπὸ τρία βιβλία, καὶ τελειώνει μὲ ἕνα ὕμνον πρὸς τὸν Χριστόν. Γ΄. Οἱ Στρωματεῖς, ἢ τῶν κατὰ τὴν ἀληθῆ φιλοσοφίαν γνωστικῶν ὑπομνημάτων στρωματεῖς Η΄. οὗτοι συνεγράφησαν τῷ 194 ὁ Κλήμης ἀποδεικνύει ἐν τούτοις τὴν ὁμοιότητα διαφόρων διδασκαλιῶν τῶν Ἐθνικῶν Φιλοσόφων, Ἰουδαίων, καὶ Χριστιανῶν. τὸ σύγγραμμα τοῦτο εἶναι ἄτακτον, καὶ σκοτεινὸν εἰς πολλὰ μέρη. Τὸ ὄγδοον βιβλίον τούτων, δὲν ἔχει ἀναφορὰν μὲ τὰ λοιπὰ, εἶναι δὲ πρὸς τούτοις καὶ ἐλλειπές. Δ΄. Λόγοι ἄλλοι τινὲς, καὶ ἐκλογαὶ ἔκτε τοῦ Θεοδότου, καὶ τῶν προφητῶν, καί τινα σπασμάτια.

Ἐκδόσεις. Κλήμεντος Ἀλεξανδρέως τὰ εὑρισκόμενα ἅπαντα. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Πέτρου Βικτωρίνου.

Ex bibliotheca Medica, τῷ 1550. εἰς φύλ. Clementis Alexandrini Opera Græce et Latine. Μετὰ σημειωμάτων καὶ ἐπιδιορθώσεως Δανιὴλ Ἑϊνσίου ἐξεδ. ὑπὸ Φριδερίκου Συλβουργίου, τῷ 1641. ἐν Κολωνίᾳ, εἰς φύλ. ... Opera quae extant. ἐξεδόθη ἐν Ὁξωνίᾳ μετὰ τῶν σημειώσεων Ἰωάννου Ποττερίου τῷ 1715. εἰς φύλ. e theatr. Sheld. ... Opera quae extant. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ, τῷ 1772. ἐν δυσὶ τόμοις, ἔκδοσις ἀρίστη.

Η Η Δ Δ Δ Δ. ΙΠΠΟΛΥΤΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 222. ἔτος.

[287]


Ἱππόλυτος οὗτος ἔδωκε μεγάλας αἰτίας συμπερασμάτων μεταξὺ εἰς τοὺς πεπαιδευμένους, ἐπειδὴ ἡ Ἱστορία του εἶναι πολλὰ ἀμφίβολος, καὶ τοῦ ὁποίου δὲν ἐξεύρομεν ἀκόμη μήτε τὴν πατρίδα του, τὸ γένος του, τὸ ἀξίωμά του, τὴν καταγωγὴν, καὶ τὸν θάνατόν του μὲ βεβαιότητα. Οἱ Συγγραφεῖς τῆς Γαλλικῆς τῶν πεπαιδευμένων Ἱστορίας τὸν θέλουσι Γάλλον, ἐπιφέροντες μίαν του μαρτυρίαν, ἥτις σώζεται παρὰ Φωτίῳ 552, ὅτι ἦτον μαθητὴς τοῦ Εἰρηναίου, καθὼς τὸν ἐπιμαρτυροῦσι καὶ τὰ συγγράμματά του. Ἄλλοι πάλιν ἐξ ἐναντίας τὸν θέλουσιν Ἀσιατικὸν, καὶ ἱερέα τῆς Ἀραβίας, μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἔχουσι Ἀσιατικὸν, καὶ ἱερέα τῆς Ἀραβίας, μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἔχουσι τινα παλαιὰν μαρτυρίαν. Ὁ Τίτλος τοῦ ἐπισκοπικοῦ ἀξιώματος ὁποῦ τῷ ἀποδίδεται, ἔδωκε καὶ αὐτὸς ὄχι ὀλίγας αἰτίας ἐξετάσεων. οἱ πλησιέστεροι Συγγραφεῖς τοῦ καιροῦ του δὲν ὀνομάζουσι τὸν τόπον τῆς ἐπισκοπῆς του. ἡ κοινωτέρα γνώμη κατὰ τὸ χρονικὸν τοῦ Συγγέλου, τὸν θέλει διὰ Ἐπίσκοπον τοῦ Ῥωμαϊκοῦ Πόρτου (λιμένος) εἰς τὴν Ὄστιαν. ὁ Στέφανος λὲ Μοΰνε ζητεῖ τοῦτον τὸν Λιμένα εἰς τὴν Ἀραβίαν, καὶ μ’ ὅλον τοῦτο δὲν εὑρίσκει ὅτι ἐκεῖ ἦτον τότε θρόνος ἐπισκοπικός. Ὁ περικλεὴς Ἑϋμὰν τὸν θέλει Ἐπίσκοπον ὄχι ἱερατικῆς ἀξίας, ἀλλὰ κοσμικῆς, ἥτις ἐδίδετο τότε εἰς τοὺς προστάτας τῶν παραθαλασσίων, καὶ λιμένων, καὶ εἶναι πιθανὸν, ὅτι ὁ Ἱππόλυτος τοιοῦτος Ἐπίσκοπος ἐστάθη, προστάτης δηλ. καὶ ἐπιθεωρητὴς τοῦ λιμένος τῆ Ὀστίας, ὡς φαίνεται καὶ ἀπὸ τὸν Εὐσέβιιον, καὶ Ἱερώνυμον, οἵ τινες περὶ Ἐκκλησίας οὐδὲν ἀναφέρουσι. Καὶ μ’ ὅλον ὅτι οἱ Συγγραφεῖς τῆς Ἱστορίας τῶν πεπαιδευμένων τῆς Γαλλίας, τὸν θέλουσι μαθητὴν τοῦ Εἰρηναίου, ὡς εἴπομεν, καὶ μετὰ ταῦτα Ἐπίσκοπον κατὰ μέρος, δὲν ἠμποροῦν νὰ τὸ ἀποδείξουσι, καὶ πότε μὲν εἰς τὴν Ἀσίαν, πότε εἰς τὴν Εὐρώπην κηρύττοντα τὸν φέρουσιν, πότε δὲ καὶ τὸν Ὠριγένην μαθητήν του θέλουσιν. ὅτι ὅμως διέτριψεν εἰς τὴν Εὐρώπην εἶναι ἀναμφίβολον. Αἱ παλαιαὶ καὶ νέαι γνῶμαι τὸν θέλουσιν ὅτι ὑπέφερε τὸν μαρτυρικὸν θάνατον, ἀλλ’ ὁ τόπος, καὶ ὁ χρόνος εἶναι καὶ εἰς αὐτοὺς ἄδηλος. Ἡ σιωπὴ τοῦ Εὐσεβίου, 553 καὶ τοῦ Ἱερωνύμου 554 οἵ τινες περὶ αὐτοῦ τοῦ Ἱππολύτου καὶ περὶ τῶν συγγραμμάτων αὐτοῦ ἀναφέρουσι, καθ’ ὑποβάλλει καὶ τοῦτο εἰς ἀμφιβολίαν.

Συγγράμματα.

Ὁ Ἱππόλυτος ἦτον ἐπιτηδειότατος εἰς τὴν Ῥητορείαν, καὶ Φιλοσοφίαν, καὶ εἰς τὰς

λοιπὰς ἐπιστήμας ἔμπειρος. ἐπλούτησε τὴν Ἐκκλησίαν μὲ διάφορα Συγγράμματα, τὰ ὁποῖα ὑπὸ τῶν παλαιῶν μεγάλως ἐτιμῶντο καὶ ἐφημίζοντο, ἐκ τῶν ὁποίων ὀλίγα τινα εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, καὶ τούτων τὰ περισσότερα εἰσὶν ὑποβολιμαῖα. Ἡ περὶ τοῦ Πάσχα ἑκκαιδεκαετηρίς του, εὑρέθη τῷ 1551. ἐν Ῥώμῃ, μεταξὺ τινῶν ἐρειπίων γεγραμμένη ἐπί τινος ἀρχιερατικοῦ θρόνου, ἐκ μαρμάρου, μὲ Ἑλληνικὰ γράμματα.

Ἐκδόσεις.

Τὰ ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἱππολύτου τὰ πλεῖστα σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἰδιαιτέρως, κατὰ

διαφόρους καιροὺς, καὶ ἐν διαφόροις μέρεσιν. εἰς ἓν μόνον τεῦχος συναθροισθέντα ἐξεδόθησαν, S. Hippolyti opera, ὑπὸ Ἰωάν. Ἀλβέρτου Φαβρικίου, Jon: Alberti Fabricii, ἐν δυσὶ τόμοις τῷ 1716. καὶ 1718. ἐν Ἁμβούργῳ, Hamburgi.

552

Κώδ. 121. Ἐκκλησι. Ἱστ. βιβ. στ΄. κεφ. 20. καὶ 22. 554 Περὶ τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν κεφ. 61. 553

[288]


Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. ΑΙΛΙΑΝΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 222. ἔτος.

Κ

λαύδιος Αἰλιανὸς, ἦτον ἐκ τῆς Πραινεστοῦς τῆς ἐν Ἰταλίᾳ, ἐχούσης τὸ πολιτικὸν δικαίωμα τῆς Ῥώμης, δι’ ὃ καὶ ὁ Φιλόστρατος 555 Ῥωμαῖον αὐτὸν καλεῖ, καὶ ὁ αὐτὸς Αἰλιανὸς Ῥώμην, λέγει, τὴν πατρίδα του 556. Ὁ Φιλόστρατος διηγεῖται ἔτι, ὅτι ἤκουσεν ἀπὸ τὸν Αἰλιανὸν ὅτι αὐτὸς δὲν ἐξῆλθέ ποτε τῆς Ἰταλίας, ἀλλ’ οὔτε εἰς θάλασσαν ἔπλευσε μήτε τὴν ἐγνώριζε, καὶ τοῦτο ἦτον εἰς αὐτὸν μία ἰδιάζουσα τιμὴ εἰς τὴν Ῥώμην. Ὁ Αἰλιανὸς ὅμως διηγεῖται μόνος του ὅτι ὑπῆγεν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, καὶ αὕτη ἡ ἀντιλογία ἀλλέως δὲν ἐξηγεῖται, παρὰ, ὅτι ὁ μὲν φιλόστρατος ἔγραψε ταύτην τὴν εἴδησιν προτήτερα, καὶ μετὰ ταῦτα ἀπέπλευσεν ὁ Αἰλιανὸς εἰς Ἀλεξάνδρειαν. Εἰς τὴν Ἑλλάδα δὲν ἦτον ποτὲ, καὶ μ’ ὅλον ὅτι διέτριβε πάντοτε ἐν Ἰταλίᾳ, εἰς τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον εἶχε τόσην δύναμιν, ὥστε μελίγλωσσος, καὶ [μελίφθογγος] ὠνομάζετο, καὶ μὲ τὸ Σοφιστὴς ἐτιμᾶτο. Ἤκουσε τὸν ῥήτορα Παυσανίαν, καὶ ἐθαύμαζεν Ἡρώδην τὸν Ἀττικὸν εἰς τὴν ἁπλότητα τῆς τέχνης τῆς Ῥητορείας του. Ὁ Αἰλιανὸς συνέγραψε μετὰ τὸν Ἀθήναιον, ἐκ τοῦ ὁποίου καὶ πολλὰ ἔλαβεν, ἔζη δὲ εἰς τὸν αὐτὸν καιρὸν ὁποῦ καὶ ὁ νεώτερος Φιλόστρατος. Ὁ Σουΐδας τὸν ὀνομάζει ἀρχιερέα, διότι συνέγραψε πλεῖστα θεῖα πράγματα, περὶ Χρηστηρίων, περὶ ποινῆς ἐκείνων οἵ τινες ἀρνοῦνται τὴν τοῦ Θεοῦ Πρόνοιαν, καὶ ἰδίως περὶ Προνοίας. παρέτεινε δὲ τὸν βίον αὐτοῦ ὑπὲρ τὰ ἑξήκοντα ἔτη, καὶ ἀπέθανεν ἄγαμος.

Συγγράμματα. Ὁ Αἰλιανὸς ὢν ἀνεπιτήδειος εἰς τὴν Ῥητορείαν, κατεγίνετο εἰς τὸ συγγράφειν βιβλία, εἰς ὃ και εὐδοκήμησε. τὸ ὕφος του ὁμοιάζει σχεδὸν μὲ τὸ τοῦ Δίωνος. Σώζονται ἔτι τέσσαρα Συγγράμματα ὑπὸ τὸ ὄνομά του, περὶ τῶν ὁποίων ἀμφισβητεῖται ἂν εἶναι ὅλα γνήσια. Α΄. Ποικίλης Ἱστορίας βιβλ. ΙΔ΄. ὅπερ παρὰ τοῖς παλαιοῖς διαφόρως ἐπιγράφεται, Περὶ ποικίλης ἀφηγήσεως. Ἱστορικῆς διαλέξεως, καὶ Σύμμικτος Ἱστορία. Περὶ τούτου οὐδεμία ἀμφιβολία, ὅτι εἶναι τοῦ ἡμετέρου Συγγραφέως· μερικοὶ λέγουσιν ὅτι τὸ βιβλίον δὲν ἐπιθεωρήθη ἀπὸ τὸν ἴδιον Συγγραφέα, ἀφ’ οὗ συνεγράφη· φαίνεται ὅμως ἐκ τοῦ προλόγου, καὶ ἐπιλόγου ὅτι εἶναι ἐλλειπὲς, καὶ ἐκ τοῦ Στοβαίου, καὶ Σουΐδα, οἵ τινες ἀναφέρουσι πολλὰ τὰ ὁποῖα τὴν σήμερον δὲν σώζονται. Β΄. Περὶ ζώων, ἢ περὶ ζώων ἰδιότητος. βιβλ. ΙΖ΄. Τοῦτο εἶναι μία συλλογὴ τῆς ἐμπειρίας του ἀπὸ ἄλλους Συγγραφεῖς, καὶ τὰ περισσότερα ἐκ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους, ὅτι ὅμως καὶ τοῦτο εἶναι ἔργον τῆς χειρός του δὲν εἶναι ἀμφιβολία. Γ΄. Τακτικὰ, μερικοὶ θέλουσιν ὅτι εἶναι τοῦ Αἰλιανοῦ μας, ἀλλ’ οἱ περισσότεροι τῶν Κριτικῶν ἀποδεικνύουσιν, ὅτι ὁ Συγγραφεὺς τῶν Τακτικῶν ἦτον Ἕλλην τὸ γένος, καὶ ἤξευρε καλῶς τὴν τῶν Ἑλλήνων Τακτικὴν, οὐχὶ δὲ καὶ τὴν τῶν Ῥωμαίων, καὶ ἐκ τούτου κρίνουσιν ὅτι ὁ Συγγραφεὺς αὐτῶν ἦτον σχεδὸν παλαιότερος τοῦ Αἰλιανοῦ περίπου ἑκατὸν ἔτη. Δ΄. Ἐκ τῶν Αἰλιανοῦ ἀγροικῶν ἐπιστολῶν. Αὗται εἰσὶ γυμνάσματα τοῦ Αἰλιανοῦ ὑπάρχοντος ἔτι ἐν τῷ σχολείῳ, ὡς λέγουσιν.

555 556

Ἐν βίοις Σοφιστ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 31. Ποικίλ. ἱστορ. Βιβλ. Β΄. κεφ. 38.

[289]


Ἐκδόσεις. Αἰλιανοῦ τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Τιγουρίῳ τῷ 1556.

εἰς φύλ. ὑπὸ Κονράδου Γεσνέρου.

Αἰλιανοῦ Ποικίλης Ἱστορίας. Claudiani Aeliani varia Historia ἐξεδόθη μετὰ διαφό-

ρων σημειώσεων καὶ ἐπιδιορθώσεως ὑπὸ Ἰακ. Περιζωνίου Sac. Perizonii. ἐν Λουγδ. Βαταβ. τῷ 1701. εἰς 8. ἔκδοσις ἀρίστη. Καὶ μετὰ ταῦτα ἐξεδόθη ἡ αὐτὴ μετὰ καί τινων ἑτέρων σημειώσεων, ὑπὸ Ἰωάν. Ἑῤῥ. Λεδερλίνου, τῷ 1713. εἰς 8. Καὶ ἐν Λουγδόνῳ Βαταβ. ὑπὸ Ἀβραὰμ Γρονοβίου Abraamo Gronovia, Lugd. Bat. τῷ 1731. εἰς 4. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἐντελεστέρα. Καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1805. ὑπὸ τοῦ Κριτικωτάτου Κοραῆ, τοῦ ἡμετέρου ὁμογενοῦς, καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἀρίστη. .... Περὶ ζώων ἰδιότητος, de natura Animalium, Libri XVII. ἐξεδόθη ἐν Γενέβῃ Genevae, τῷ 1611· εἰς 12. Καὶ ἐν Λονδίνῳ, τῷ 1744. εἰς 4. ὑπὸ Ἁβραὰμ Γρονοβίου. .... Τακτικὰ Tactica, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Sixti Arcerii ἐν Λουγδ. Βατ. τῷ 1613. εἰς 4. .... Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν εἰς τὰς συλλογὰς τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν.

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΙΟΥΛΙΟΣ ΑΦΡΙΚΑΝΟΣ. Ἤκμ. περὶ τὸ 228. ἔτος.

Σέξτος Ἰούλιος Ἀφρικανὸς, εἷς τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, τὸν ὁποῖον ὁ μὲν

Σουΐδας φιλόσοφον Λίβυν καλεῖ, ὁ δὲ Φαβρίκιος 557 Σύρον ἐκ τῆς Ἐμαοῦς, ἥτις καὶ Νικόπολις μετὰ ταῦθα ὀνομάσθη· ὅτι ὅμως εἰς αὐτὴν τὴν πόλιν ἀρκετὸν χρόνον διέτριψεν εἶναι ἐκτὸς πάσης ἀμφιβολίας, διότι ἐστάλθη ὡς πρέσβυς εἰς τὸν καίσαρα Ἐλαγάβαλον (Ἠλιογάβαλον), διὰ τὴν ἀνακαίνισιν ταύτης τῆς πόλεως, τῷ 221. ἔτει. ὁ δὲ Ἕβεδ. Ἰεχοὺ τὸν ὀνομάζει Ἐπίσκοπον τῆς Ἐμαοῦς. ὢν πρότερον ἐθνικὸς, ἐδέχθη μετὰ ταῦτα τὸν Χριστιανισμόν. ὁ θάνατός του τάσσεται ὑπὸ τοῦ Καύε τῷ 232. ἔτει.

Συγγράμματα.

Ὁ Ἱερώνυμος

δίδει μίαν ὡραιοτάτην μαρτυρίαν περὶ τῆς πολυμαθείας Ἰουλίου τοῦ Ἀφρικανοῦ. Τὰ περισσότερα τῶν Συγγραμμάτων του ἀπώλοντο, τὰ δὲ σωζόμενα εἰσί. Α΄. Σπουδάσματα, τοῦτο τὸ σύγγραμμα συνίσταται ἀπὸ διαφόρους εἰδήσεις καὶ μελέτας, τὰς ὁποίας ὁ Ἀφρικανὸς, ἀπὸ διαφόρους Συγγραφεῖς εἰς ἓν συνεῤῥάψατο, καὶ πρέπει νὰ λυπηθῶμεν διὰ τὴν τούτου φθοράν. τὸ σωζόμενον τὰ νῦν εἶναι μία ἐπιτομὴ τοῦ πρωτοτύπου, τὸ ὁποῖον κἄποιος νεώτερος μετὰ προσθήκης ἐξέδωκε, καὶ ἐν τοῖς χειρογράφοις εὑρίσκεται κατὰ πολλὰ διεφθαρμένον. 557 558

558

Ἑλλην. Βιβλιοθ. Ε΄. Κεφ. Α΄. §. 3. Τόμ. Ε΄. σελ. 254. Περὶ ἐνδόξ. ἀνδρ. Κεφ. 63.

[290]


Β΄. Χρονογραφία, ἀρχομένη ἀπὸ κτίσεως κόσμου μέχρι τοῦ 221. ἔτους μετὰ Χριστοῦ. Καὶ τοῦτο τὸ Σύγγραμμα ἀπώλετο, ἐκτὸς τινῶν περικοπῶν ἀποσωθέντων παρὰ τῷ Εὐσεβίῳ, καὶ ἑτέροις τισι νεωτέροις χρονογραφεῦσι. Τὸ δὲ Λατινιστὶ σωζόμενον, de Divisionibus et generationibus gentium, δὲν εἶναι τοῦ Ἀφρικανοῦ, ἀλλὰ τοῦ Ἰππολύτου. Γ΄. Πράξεις μαρτυρικαὶ, ἐκείνων δηλ. ὁποῦ ὑπέφερον τὸν μαρτυρικὸν θάνατον εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀδριανοῦ. μερικοὶ τὸ θέλουσι διὰ νόθον. Δ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ὠριγένην περὶ τῆς Ἱστορίας τῆς Σωσάνης, ἐν ᾗ νομίζει ταύτην τὴν Ἱστορίαν ψευδῆ, εἰς ἣν ἀπεκρίθη ὁ Ὠριγένης ἐν τῇ μετὰ τοῦ Βάσσου συνομιλίᾳ, παρ’ ᾧ ἐκατοικοῦσεν ὁ Ἀφρικανὸς, ὅτι δὲν πρέπει ἀφρόνως νὰ ἀποῤῥίπτωνται τὰ παρὰ τῆς Ἐκκλησίας δεχόμενα βιβλία.

Ἐκδόσεις. «Ἰουλίου Ἀφρικανοῦ σπουδάσματα, ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν παλαιῶν Μαθηματικῶν, ἐν Παρισίοις τῷ 1693. ἐν σελ. 275. «Ἐπιστολὴ πρὸς Ὠριγένην, ἐξεδόθη μετὰ τῆς τοῦ Ἀδριανοῦ εἰσαγωγῆς ἐν Augu. Vind. τῷ 1602. εἰς 4. Καὶ μετὰ τῆς Ἀποκρίσεως τοῦ Ὠριγένους ἐν τῷ τοῦ Ὠριγένους Διαλόγῳ κατὰ Μαρκιωνιτῶν, τῷ 1674. εἰς 4. ἐν σελ. 220. «Πράξεις μαρτυρικαὶ, in Theod. Ruinarti actis Select. Martyr. p. 20. Καὶ Actis SS. Antr. ad d. XVIII. Sul. p. 358. Tom. IV.

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΔΙΩΝ. Ἐγεν. τῷ 155. καὶ ἀπέθ. μετὰ τὸ 229. ἔτος.

Κάσσιος Δίων Κοκκηϊανὸς, ἐγεννήθη κατὰ τὸν Ῥεϊμάρον τῷ 155. ἔτει ἐν Νικαίᾳ τῆς

Βιθυνίας 559. ὁ πατήρ του Κάσσιος Ἀπρονιανὸς ἐκαλεῖτο, ὅστις καὶ διοικητὴς τῆς Σικελίας ἐχρημάτισεν, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ εἷλκε τὸ γένος ἀπὸ Δίωνα τὸν Χρυσόστομον, ἐξ οὗ τὸ Κοκκηϊανὸς ἐπίθετον ἔλαβεν. Ὁ Ζωναρᾶς, καὶ ὁ Κεδρηνὸς ὀνομάζουσι τοῦτο Ῥωμαῖον, διότι διέτριψε τὸ περισσότερον τῆς ζωῆς του εἰς τὴν Ῥώμην, καὶ διὰ τὰ πολιτικὰ ἀξιώματα, μὲ τὰ ὁποῖα αὐτὸς ἐκεῖ ἐτιμήθη. Περὶ τῆς Ἱστορίας του, μόνος του μαρτυρεῖ, καὶ ὅτι αὐτὸς δὲν ἐδόθη παιδιόθεν εἰς τὴν σπουδήν· ἀλλὰ μετὰ ταῦα ἀφ’ οὗ ἐκατάλαβε τὴν ταύτης ἡδονὴν, εἰς τὴν πρακτικὴν Φιλοσοφίαν δὲν ἔκαμε τόσας ἐξετάσεις, ὅσας εἰς τὴν Ῥητορείαν, εἰς τὴν Ἀστρολογίαν, Χρησμολογίαν, καὶ Ὀνειροκριτικήν. Ἠκολούθησε τὸν πατέρα του εἰς τὴν Σικελίαν, ἔνθα καὶ τὸ διοικεῖν ἐδιδάχθη, ἐπιστραφεὶς δὲ εἰς Ῥώμην, τῷ 180. ἔτει συνετάχθη τῷ Ῥωμαϊκῷ Συμβουλίῳ, τῷ δὲ 193. ἔτει ἐτιμήθη μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ Πραίτωρος, ὑπὸ τοῦ Περτίνακος, μὲ τὸν ὁποῖον καὶ συχνάκις συνανεστρέφετο. Μετὰ δὲ τὸν αἰφνίδιον τούτου θάνατον, ἔχασεν ὅλας τὰς ἐλπίδας του ἐπὶ Σεβήρου, καὶ ἔμεινε πάλιν εἰς τὸν τῶν Συμβούλων ἀξίωμα, φέρωνν τίτλον Κονσούλου, ἐφ’ ἡσυχάζων εἰς Ῥώμην, καὶ συνάγων ὕλην διὰ τὸ Σύγγραμμά του. Μετὰ ταῦτα ἠκολούθησε τῷ Καρακάλᾳ, μετὰ καὶ ἄλλων συμβούλων, ἕως εἰς Νικομήδειαν, καὶ ὑπὸ τοῦ Μακρίνου τῷ 218. ἔτει, ἔγινε Διοικητὴς τῆς Σμύρνης, καὶ τῆς Περγάμου, ἀλλὰ μετὰ τρεῖς 559

Φώτιος Κώδ. 71.

[291]


χρόνους, ἡ τύχη του πάλιν μετατραπεῖσα τὸν ἔφερεν ἀπὸ ἓν ἀξίωμα εἰς ἄλλο ὑψηλότερον, διότι ἐτιμήθη ὑπὸ Ἀλεξάνδρου τοῦ Σεβήρου τῷ 222. ἢ 223. ἔτει, Ὕπατος τῆς Ῥώμης, καὶ μετὰ ταῦτα Προκόνσουλος, ἤτοι Ἀνθύπατος τῆς Ἀφρικῆς, καὶ μετὰ ταῦτα ἐστάλθη εἰς τὴν Δαλματίαν, καὶ ἀνωτέρω Παννονίαν, καὶ ταῦτα πάντα ἐγένοντο μέχρι τοῦ 227. ἔτος, ἐπιστραφεὶς δὲ εἰς Ῥώμην, ἡ Πραιτωριανικὴ φυλακὴ ἐζήτησε παρὰ τοῦ καίσαρος τὸν θάνατόν του· ἀλλ’ ὁ καίσαρ δὲν ἤκουσε τὸ ζήτημά της, καὶ τὸν ἐτίμησεν ἐκ δευτέρου ὕπατον τῆς Ῥώμης. καὶ ἐπειδὴ ἡ Πραιτωριανικὴ φυλακὴ δυσαρεστήθη περισσότερον κατὰ τοῦτο, ὁ καίσαρ διὰ τὸν κίνδυνον, ἀπέστειλε τὸν Δίωνα εἰς τὰ ἔξω μέρη τῆς Ρώμης, διὰ νὰ μὴ ὑποπέσῃ καὶ οὗτος εἰς τὸν κίνδυνον τοῦ Οὐπιανοῦ. Τελειωθέντος δὲ τοῦ χρόνου τῆς ὑπατείας, ὁ Δίων ἐπανῆλθεν εἰς Ῥώμην, ἄνευ τινος κινδύνου, καὶ διέτριβε μετὰ τοῦ καίσαρος ἐν Καμπανίᾳ, ἔνθα ὑποπέσας εἰς μίαν τῶν ποδῶν ἀσθένειαν, καὶ λαβὼν τὴν ἄδειαν παρὰ τοῦ καίσαρος ὑπέστρεψεν ε ἰςτίνος τ ὴ ν πὅμως α τ ρ ίδ α τ ο υ , κ α ὶ ἐκ παρέτεινε τὸν βίον του, μᾶς εἶναι ἔτι ἄγνωστον.

Συγγράμματα.

Διάφορα Συγγράμματα προῆλθον ἀπὸ τὴν γραφίδα τοῦ Δίωνος. ὁ αὐτὸς ἀναφέρει ἓν Σύγγραμμα περὶ Ἐνυπνίων, καὶ μίαν Ἱστορίαν τοῦ Κομμόδου, τὸ πρῶτον ἀπώλετο, τὸ δὲ δεύτερον εὑρίσκεται διεσπαρμένον ὧδε κᾀκεῖσε ἐν τῷ Ῥωμαϊκῇ του Ἱστορίᾳ. Αὕτη συνίστατο ἀπὸ ὀκτὼ δεκάδας, ἤτοι ἀπὸ ὀγδοήκοντα βιβλία, ἀρχομένη ἀπὸ τοῦ Αἰνείου, καὶ λήγουσα ἕως εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Δίωνος. ἦτον ἔργον εἰκοσιδύω ἐνιαυτῶν, ὀκτὼ εἰς τὴν συλλογὴν, καὶ δώδεκα εἰς τὴν σύνταξιν. Ἡ μέχρι τοῦ καίσαρος Ἱστορία ἦτον σύντομος, ἡ μετὰ ταῦτα δὲ διεξωδικωτέρα, ἡ δὲ τοῦ καιροῦ του διεξοδικωτάτη, περιγράφουσα καὶ τὰ μικρότατα συμβεβηκότα. ἡ περίληψις τῶν βιβλίων δὲν εἶναι τοῦ Δίωνος, ἀλλὰ μήτε τὰ ὀνόματα τῶν ὑπάτων, μ’ ὅλον ὅτι καὶ ἐν τοῖς παλαιοτάτοις χειρογράφοις εὑρίσκεται, ἡ δὲ ἀπὸ τοῦ 61. μέχρι τοῦ 80. βιβ. προσετέθη ἀπὸ τὸν Λευενκλαύιον. Ἡ Ἱστορία τοῦ Δίωνος ἐσώζετο σῶα μέχρι τοῦ Ζωναρᾶ, μ’ ὅλον ὅτι καὶ αὐτὸς ἐπέτυχε πολλοὺς ἐλλειπεῖς Κώδηκας, ἀλλὰ τόγε νῦν ἔχον, ἐκολοβώθη δι’ ὅλου. Τὰ πρῶτα τριάκοντα πέντε βιβλία, δὲν εἶναι, εἰμὴ μερικὰ τεμάχια, τὰ ὁποῖα Φούλβιος Οὐρσίνος ἔκ τινων χειρογράφων συνελλέξαντο. τὸ ἐκ τοῦ τριακοστοῦ πέμπτου τεμάχιον, θέλουσιν οἱ περισσότεροι ὅτι εἶναι ἐκ τοῦ τριακοστοῦ ἕκτου, τὰ δὲ μετὰ ταῦτα μέχρι τοῦ τέλους τοῦ πεντηκοστοῦ βιβλίου σώζονται σῶα, ἐκ δὲ τῶν λοιπῶν μόνον τινα ἀποσπάσματα, ἐκτὸς τοῦ πεντηκοστοῦ πέμπτου, ἐκ τοῦ ὁποίου σώζεται ἓν ἀρκετὸν τεμάχιον, τὰ δὲ μέχρι τοῦ ἑξηκοστοῦ εἰσὶν ἐπιτομή τις ἐκ τῶν τοῦ Δίωνος, ἀνωνύμου τινος, ἀπὸ δὲ τοῦ ἑξηκοστοῦ μέχρι τέλους εἶναι ἡ ἐπιτομὴ τοῦ Ξιφιλίνου ἐκ τῶν τοῦ Δίωνος. εἰς τοὺς νεωτέρους εὑρέθησαν καί τινα ἄλλα ἐξ αὐτῶν τῶν βιβλίων λείψανα, τὰ ὁποῖα προσετέθησαν εἰς τὰς νεωτέρας ἐκδόσεις. Ὁ Δίων ἐπαινεῖται ἀπὸ τοὺς Κριτικοὺς, διὰ τὸ ἀληθὲς, καὶ πραγματικὸν τῆς Ἱσστορίας του, μ’ ὅλον τοῦτο δὲν εἶναι καὶ χωρὶς σφάλματα, διότι παρατηρεῖται ὅτι πολλὰ ἀντέγραψεν ἀπὸ τὸν Πλούταρχον, διὰ τὸ ὁποῖον ἄλλοι ὑπερασπίζοντές τον θέλουσιν ὅτι τοῦτο προῆλθεν ἀπὸ τοὺς ἀντιγραφεῖς, οἵ τινες εἰσήγαγον αὐτὰς τὰς τοῦ Πλουτάρχου περικοπάς· καὶ ὅτι εἰς πολλὰ μέρη παράκαιρα μεταχειρίζεται τὴν ῥητορικήν του περιγράφων μάχας· καὶ ὅτι κρατεῖ τὴν Ἱστορίαν του μὲ ὄνειρα, θαύματα, ἡδονὰς καὶ πότους τῶν ἀξιωματικῶν, καὶ μὲ ἄλλα παραμικρὰ συμβεβηκότα, ἀνάξια τῆς Ἱστορίας, καὶ ὅτι περιπαίζει τὸν Κικέρωνα, Σένεκα, καὶ ἄλλους μεγάλους Συγγραφεῖς, καὶ ὅτι περὶ στρατιωτικῆς ὀλίγην ἰδέαν εἶχε.

Ἐκδόσεις. Δίωνος Ῥωμαϊκῶν Ἱστοριῶν ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἀτελῶς ἐν Παρισίοις τῷ 1548. εἰς φύλ. Κασσίου Δίωνος Κοκκηϊανοῦ. Ῥωμαίκῶν Ἱστορικῶν τὰ σωζόμενα ἅπαντα Cassii Di-

onis Coccejani historia Romana quæ supersunt, μετὰ τῶν σημειώσεων τοῦ Φαβρικίου, [292]


ἐπιδιορθώσεως, προσθήκης ἐκ πολλῶν χειρογράφων, καὶ ἀκριβῶν πινάκων, Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἑρμάνου Σαμουὴλ Ρεϊναρίου, Hermanni Samuelis Reinari, ἐν Ἁμβούργῳ Hamburgi, τῷ 1752. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΨΙΝΗΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 236. ἔτος.

Ἀψίνης, εἷς τῶν Ῥητόρων ἐκ τῆς Γαδαρᾶ πόλεως τῆς Φοινίκης, ἤκουσε τὸν Ρήτορα

Ἡρακλείδην εἰς Σμύρνην, καὶ τὸν Βασιλίσκον εἰς Νικομήδειαν, ἤνθη δὲ ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ καίσαρος Μαξιμίνου, τὸν ὁποῖον τῷ 236. ἔτος διεδέχθη ὁ Γορδιανός. Σώζονται καὶ τούτου δύω Συγγράμματα Α΄) Τέχνη Ρητορική. Β΄. [Περὶ τῶν σχηματισμένων προβλημάτων, ἐκδοθέντα ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ῥητόρων ὑπὸ τοῦ Ἄλδου τῷ 1508. ἐν σελ. 682. καὶ 727. καὶ ἐν τῇ τοῦ Ῥεϊσκίου.

Η Η Δ Δ Δ Δ Π. ΗΡΩΔΙΑΝΟΣ. Ἤνθει περὶ τὸ 238. ἔτος.

Ἡρωδιανὸς, εἷς τῶν Ἱστορικῶν (τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα δὲν πρέπει νὰ συγχέηται μετά

τινος ἄλλου Γραμματικοῦ ὁμωνύμου του ὁ ὁποῖος ἦτον φίλος τοῦ Καίσαρος Μάρκου Ἀντωνίνου), ἦτον ἀξιωματικὸς τῆς Ῥώμης, ὡς ὁ ἴδιος ὁμολογεῖ. Οὗτος συνέγραψε μίαν Ῥωμαϊκὴν Ἱστορίαν εἰς Η΄. βιβλία, ἀρχομένην ἀπὸ τὸν θάνατον τοῦ Μάρκου Ἀντωνίνου, ἕως εἰς τὸν Γορδιανὸν τὸν νεώτερον, διηγούμενος συμβεβηκότα τὰ ὁποῖα αὐτὸς εἶδεν, ἤκουσε, καὶ ἔμαθεν, ἐν ᾧ ἦν εἰς τὰς ἐκδουλεύσεις τοῦ ἀξιώματός του. Ὁ Φώτιος 560 τὸν ἐπαινεῖ μεγάλως, ἕνεκεν τῆς καλῆς ἀποδεδειγμένης κρίσεως τῶν πραγμάτων, καὶ τῆς γλυκείας εὐφραδίας τοῦ ὕφους του, τὸ ὁποῖον καὶ οἱ νεώτεροι ἐπιβεβαιοῦντες λέγουσιν, εἴθε νὰ ἐπρόσεχεν ὁ Ἡρωδιανὸς οὕτω καὶ κατὰ τὴν χρονολογίαν.

Συγγράμματα.

Ἐκτὸς τῶν ὀκτὼ βιβλίων τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας, δὲν ἐξεύρομεν ἂν ἔγραψε καὶ ἄλλα 560

Βιβλιοθ. Κώδ. 99.

[293]


τινα, καὶ ταῦτα πάλιν φαίνονται κολοβὰ εἰς δύω μέρη. Ἐγὼ ἐξετάζων περὶ τοιούτων ἐκλελειπότων, εὗρον παρά τινι φίλῳ μου δύω περικοπὰς ἀντιγεγραμμένας ἔκ τινος κώδηκος τῆς Βιβλιοθήκης τοῦ ἐν Ἐλασσῶνι τῆς Θεταλλίας Μοναστηρίου, τὰς ὁποίας καὶ προστίθημι ὧδε. Βιβλ. Β΄. πρὸς τὸ τέλος τοῦ Β΄. Κεφαλ. «Καὶ τὸ στρατιωτικὸν εἰς τὴν βασίλειον αὐτὸν ἤγαγον αὐλήν. Βιβλ. Δ΄. Κεφ. Δ΄. τῆς μὲν διὰ στοργὴν, τοῦ δὲ δι’ ἐπιβουλήν. Εὕρῃται. «Τῆς μὲν οὖν μητρὸς μεταπεμψαμένης τοὺς παῖδας, ὁ μὲν Γέτας πεισθεὶς τοῖς τῆς μητρὸς λόγοις, μόνος ἀφείκετο, ὁ δ’ Ἀντωνῖνος πονηρὸς ὢν ἧκε πρὸς τὴν μητέρα μετὰ τῶν χιλιάρχων. Ἐν δὲ τῷ παραινεῖν αὐτὸν τὴν μητέρα, νεύει τοῖς χιλιάρχοις τὸν τοῦ Γέτα θάνατον. Ὁ δὲ Γέτας ἐπιθέει τοῖς τῆς μητρὸς στήθεσι, καὶ βοᾶ, Μᾶτερ! Μᾶτερ! σῶσον, καὶ τῆς μὲν κωλυούσης διὰ στοργὴν, τοῦ δὲ Ἀντωνίνου μὴ πειθομένου δι’ ἐπιβουλὴν, ὁρμήσαντες οἱ χιλίαρχοι, αὐτὸν κατέκτειναν. Γέτας μὲν τρωθείς. κ.τ.λ».

Ἐκδόσεις. Ἡρωδιανοῦ τῆς μετὰ Μάρκον Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας βιβλία Η΄. ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1503. παρὰ τῷ Ἄλδῳ εἰς φύλ. Ἔτι ἐξεδόθησαν μετὰ ταῦτα εἰς πολλὰ μέρη, ἐξ ὧν ἡ μετὰ τῶν Ἐλλασσόνων Ῥωμαϊκῶν Ἱστορικῶν ὑπὸ τοῦ Συλβουργίου τῷ 1590. εἰς φύλ. εἶναι ἡ ἀρίστη. «Ἡρωδιανοῦ Herodiani Historiarum libri VIII. Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων, ἐπιδιορθώσεως, καὶ πίνακος, καὶ Λεξικῶν, ἐξεδόθη ὑπὸ Βαλτασάρου Σχεϊδίου Baltasari Scheidii, ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1662. ἐν δυσὶ τόμ. εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Καθὼς καὶ ἡ τῆς Ὀξωνίας τῷ 1699. εἰς 8. .... Ἐξεδόθη ἔτι ἐν Λειψίᾳ τῷ 1800. Ἑλληνιστὶ μόνον, μετὰ καὶ τοῦ Ἑλληνο-Γερμανικοῦ Λεξικοῦ εἰς τὸ τέλος, καὶ ἄλλων τινων Γερμανικῶν σημειωμάτων, πρὸς χρῆσιν τῶν σχολείων, καὶ αὕτη ἀρίστη.

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ.Ο ΠΑΛΑΙΟΤΕΡΟΣ. Ἔζη ἀκόμη περὶ τὸ 244. ἔτει.

Φλάβιος Φιλόστρατος, ἦτον υἱὸς Φιλοστράτου υἱοῦ τοῦ Σεβήρου. Διατρίψας εἰς τὴν νεότητά του εἰς τὴν Λῆμνον, καλεῖται ὑπό τινων διὰ τοῦτο Δήμνιος· ὅτι ὅμως ἐγεννήθη καὶ εἰς τὴν Λῆμνον, ὥς τινες λέγουσι, δὰν εἶναι βέβαιον. Μερικοὶ συγχέουσι τοῦτον μετά τινος ἄλλου Φιλοστράτου παλαιοτέρου, ὅστις καὶ περὶ τῆς Τύρου πολιορκίας συνέγραψεν. Οὗτος ἤκουσε τὸν Ναυκρατίτην Πρόκλον, Δαμιανὸν τὸν Ἐφέσιον, καὶ Ἱππόδρομον Λαρισσαῖον, ἄνδρας, οἵ τινες κατ’ ἀρχὰς τῆς τοῦ Σεβήρου αὐτοκρατορίας μεγάλως ἐφημίζοντο. Κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Ἡσυχίου καὶ τοῦ Σουΐδα, ὁ Φιλόστρατος ἤκουσε κατ’ ἀρχὰς τὴν Ῥητορικὴν εἰς τὰς Ἀθήνας, μετέπειτα δὲ ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην ἐπὶ τῆς τοῦ Φιλίππου αὐτοκρατορίας, ἥτις [294]


πίπτει τῷ 244. ἔτει. Ἡ καισαρὶς Ἰουλία τὸν συγκατέταξε μὲ τὴν τῶν πεπαιδευμένων ἑταιρείαν, καὶ ἐγυμνάζετο ὑπ’ αὐτοῦ εἰς τὰς ἐπιστήμας, καὶ διὰ προτροπῆς ταύτης, συνέγραψε καὶ τὸν βίον τοῦ Ἀπολλωνίου.

Συγγράμματα. Α΄. Ἀπολλωνίου Τυανέως βίος. βιβλία Η΄. ἐν ᾧ ζωγραφίζεται ὁ Ἀπολλώνιος ὡς Θεὸς, καὶ ὡς ἐναντίος τοῦ Χριστοῦ, τοὐλάχιστον καὶ ὁ Ἱεροκλῆς ἔδωκεν αἰτίαν εἰς τοῦτον τὸν σκοπὸν, καθὼς ἀποδεικνύει ὁ Εὐσέβιος, καὶ ἄλλοι. ἄλλως δὲ περιέχει τοῦτο τὸ Σύγγραμμα πλεῖστα τῆς παλαιᾶς Πυθαγορικῆς, καὶ Ἀσιατικῆς Φιλοσοφίας, καὶ δίδει φῶς εἰς τὴν Ῥωμαϊκὴν Ἱστορίαν ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Νέρωνος μέχρι τοῦ Νέρουα, περιέχων ἔτι καί τινας ἀξίους κανόνας περὶ τῆς κοινῆς ζωῆς, καὶ περὶ Δημοκρατίας. Β΄. Ἡρωϊκὰ, ἕνας διάλογος, εἰς τὸν ὁποῖον περιγράφονται ἕνας καὶ εἴκοσι ἥρωες τῆς Τρωάδος. Τοῦτο εἶναι μία κριτικὴ εἰς τὸν Ὅμηρον, καὶ ἰδίως περὶ τῶν ἐφευρέσεων καὶ χαρακτῆρος των, ὧν αὐτὸς ἀναφέρει. Γ΄. Εἰκόνες. ΞΕ΄. περιγραφὴ τῶν εἰκόνων τῶν ἐν τῇ Ἅλλῃ τῆς Νεαπόλεως, εἰς δύω βιβλία. Ὁ Μεούρσιος ἀποδίδει τοῦτο εἰς τὸν Παλαιὸν Φιλόστρατον. Δ΄. Βίοι Σοφιστῶν ἐν δυσὶ βίβλοις, τοῦτο τὸ συνέγραψε πρὸς τὸν Κόνσουλον Ἀντώνιον Γορδιανὸν, ὅστις ὑπάτευε τῷ 239. μέχρι τοῦ 241. ἐν ᾧ διαιρεῖ τοὺς Σοφιστὰς εἰς δύω τάξεις, εἰς μὲν τὴν πρώτην τοὺς ἐν ταὐτῷ ὄντας Ῥήτορας καὶ Φιλοσόφους, εἰς δὲ τὴν δευτέραν τοὺς Ῥήτορας μόνον. Ε΄. Ἐπιστολαὶ ΣΤ΄. Ἐπιγράμματα. Ζ΄. Ἀποσπάσματα ἐκ τῶν περὶ Διαλέξεως, καὶ νόμου.

Ἐκδόσεις. Φιλοστράτου Λημνίου τὰ σωζόμενα, Φιλοστράτου τοῦ νεωτέρου εἰκόνες, καὶ Καλλιστράτου 561 ἔκφρασις, μετὰ τῶν τοῦ Εὐσεβίου Καισαρέως ἀντιῤῥητικῶν κατὰ τοῦ Ἱεροκλέους καὶ Ἀπολλωνίου, Ἑλληνο-λατινιστὶ ἐξεδόθησαν ὑπὸ Fed Morelii ἐν Παρισίοις τῷ 1608. εἰς φύλ. «Τῶν Φιλοστρατῶν τὰ σωζόμενα, Philostratorum quæ supersunt omnia, κ.τ.λ. μετὰ σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων ἐξεδόθ. ὑπὸ Γοττφρίδου Ὀλεαρίου Gottofridii Olearii, ἐν Λειψίᾳ τῷ 1709. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Ἀξία εἰδήσεως εἶναι καὶ ἡ Γαλλικὴ μετάφρασις τῶν Εἰκόνων, ἐπιγραφομένη Les images ou tableaux de platte peinture des deux Philostrates, & les statues de Callistrate. Mis en François par Blaise de Vigenere & c. .. nouvelle edition. à Paris, chez Sebast. Cramoisy. 1637. εἰς φυλ.

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΦΙΛΟΣΤΡΑΤΟΣ.ὁ Νεώτερος.

561 Περὶ τούτου τοῦ Καλλιστράτου ἀναφέρει ὁ Ὀλεάριος ἐν τῷ τοῦ Φιλοστράτου Προλόγῳ καὶ ὁ Φαβρίκιος, Βιβλιοθ. Ἑλλ. βιβλ. Δ. κεφ. 14. τόμ. Γ΄. σελ. 86. ὁ μὲν τὸν θέλει Διδάσκαλον τοῦ Δημοσθένους ὅς τις ἤκμαζε περὶ τὴν ΡΗ΄. Ὀλυμπ. καὶ ἐν τῇ Σικελίᾳ πληγωθεὶς εἰς τὴν μάχην ἀπέθανεν, ὁ δὲ Σοφιστὴν, υἱόν τινος Λέοντος, ὅστις ἤκμαζεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Πλουτάρχου.

[295]


Ο

ὗτος ὁ Φιλόστρατος ἦτον υἱὸς τῆς ἀδελφῆς τοῦ ἀνωτέρου Φιλοστράτου, εἶχε δὲ πατέρα κᾄποιον Νερτιανὸν, καὶ πατρίδα τὴν Λέσβον. Ὁ θεῖος του Φιλόστρατος διηγεῖται περὶ τούτου 562 ὅτι ἔτι ὢν εἰκοσιδύω ἐτῶν, ἐξεφώνησεν ἕνα λόγον ἐκ τοῦ προχείρου, καὶ τῷ εἰκοστῷ τετάρτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του διὰ ἕνα ἄλλον λόγον ὁποῦ πρὸς Ἀντωνῖνον τὸν Καρακάλαν ἐξεφώνησεν, ἀπήλαυσε τὴν ἐλευθερίαν παντὸς πολιτικοῦ χρέους. Ἔζη ἀκόμη μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἡλιογάλβου, ὅστις πίπτει τῷ 221. ἔτει. Ὁ θεῖος του Φιλόστρατος ὁμιλεῖ563 περὶ τούτου, καὶ φαίνεται ὅτι ἤδη ἦτον ἀπεθαμμένος, τὸ ὁποῖον συνεγράφη ἢ περὶ τὰ 239. ἢ 241. ἔτη, ὅθεν πορίζεται, ὅτι ὁ ἡμέτερος Φιλόστρατος ἀπέθανε πρὶν τοῦ 241. ἔτους.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Συνέγραψε καὶ οὗτος Εἰκόνας, καθὼς καὶ ὁ θεῖος του, αἵ τινες ἐξεδόθησαν μὲ τὰς τοῦ θείου του. ἴδε ἀνωτέρω.

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΜΜΩΝΙΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 250. ἔτος.

Ἀμμώνιος εἷς τῶν Χριστιανῶν Συγγραφέων, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ὁ ὁποῖος

συγχέεται κοινῶς μὲ τὸν Φιλόσοφον Ἀμμώνιον τὸν Σάκκαν, ὅστις ἠγωνίζετο νὰ ἐνώσῃ τὴν φιλοσοφίαν τοῦ Πλάτωνος, καὶ Ἀριστοτέλους, καὶ τοῦ Ὠριγένους Διδάσκαλος ἐχρημάτισεν. Οὗτος λοιπὸν ὁ Ἀμμώνιος, περὶ οὗ ἡ Ἱστορία μας, δὲν εἶναι ἐκεῖνος, τὸν ὁποῖον καὶ ὁ Πορφύριος κατακρίνει ὅτι ἀπὸ Χριστιανὸς, εἰς τὰ τῶν ἐθνικῶν ἐτράπη, καὶ ὁ Εὐσέβιος πλανηθεὶς τὸν ὑπερασπίζεται. Οὗτος ἐγεννήθη καὶ ἀπέθανε Χριστιανὸς περὶ τὰ μέσα τοῦ τρίτου Αἰῶνος. Κατέλιπε δὲ καὶ ἄριστα Συγγράμματα περὶ τῆς τοῦ Μωϋσέως καὶ Ἰησοῦ Συμφωνίας, καὶ Ἀρμονίαν Εὐαγγελικὴν, ἐξ ἧς ὁ Εὐσέβιος ἔλαβεν αἰτίαν νὰ συνθέσῃ τοὺς Εὐαγγελικοὺς κανόνας του, ἐξ ὧν ὀλίγα τινα σώζονται ἐκδοθέντα. Ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις. Καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων.

Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΔΙΟΓΕΝΗΣ. Ἤκμαζε μετὰ τὸ 250. ἔτος.

Διογένης ὁ γνωστὸς συγγραφεὺς τῆς Ἱστορίας τῶν Φιλοσόφων, φέρει τὸ ἐπώνυμον

Λαέρτιος, περὶ τοῦ ὁποίου οἱ Κριτικοὶ δὲν εἶναι σύμφωνοι. Μερικοὶ θέλουσι τοῦτο ὡς μίαν 562 563

Ἐν Σοφιστ. Β΄. 27. και 30. Ἔνθα ἀνωτέρω πρὸς τὸ τέλος.

[296]


ἐπωνυμίαν τοῦ γένους του, τὴν ὁποίαν ἕνας τῶν προπατόρων του ὢν γεννημένος εἰς τὴν Λαέρτην πόλιν τῆς Σικελίας, ἀπέκτησε ταύτην, καὶ τὴν μετέδωσε καὶ εἰς τοὺς ἀπογόνους του. Ἄλλοι πάλιν θέλουσιν, ὅτι ὁ Διογένης ἐγεννήθη εἰς αὐτὴν τὴν πόλιν, καὶ διὰ τοῦτο κατὰ τὸν Βυζάντιον Στέφανον 564 Λαερτιεὺς λέγεται. Ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησε, κυριεύει καὶ περὶ αὐτοῦ ἡ ἀβεβαιότης. Μερικοὶ τάσσουσι τοῦτον τὸν χρόνον ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας Μάρκου τοῦ Ἀντωνίνου, ἄλλοι πάλιν ἐπὶ τῆς τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ Κομμόδου, καὶ ἄλλοι ἐπὶ τῆς τοῦ Σεβήρου, ἥτις πίπτει περὶ τὰ μέσα τοῦ τρίτου αἰῶνος, ἢ ἐπὶ τῆς τοῦ μεγάλου Κωνσταντίου, ὡς λέγουσιν. Ἀλλ’ ὁ Ἰώνσιος ἀπέδειξεν ἰσχυρῶς ὅτι ὁ Λαέρτιος πρὶν τοῦ μεγάλου Κωνσταντίουν ἤκμασεν, ἐπειδὴ καὶ ὁ Σώπατρος, ὅστις τὰ πλεῖστα ἐκ τῶν τοῦ Λαερτίου ἔλαβεν, ἐφονεύθη ἐπὶ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, καὶ προσέτι ἀποδεικνύει ὅτι οὐχὶ καὶ ἐπὶ Μ. Ἀντωνίνου, ἀλλ’ ἐπὶ Σεβήρου ἤκμαζεν. Ὁ Εϋμᾶνος, διορίζει ἀκόμη ἀκριβώτερα τὸν καιρὸν τοῦ Λαερτίου, ἐπειδὴ παρατηρεῖ ὅτι ἡ ἐκλεκτικὴ Φιλοσοφία, ὀλίγον τὶ προτήτερα ἐθεμελιώθη ὑπὸ τοῦ Ποτάμου, περὶ τοῦ ὁποίου ἀποδεικνύουσιν ὅτε Ἑϋμᾶννος, καὶ μετ’ αὐτὸν ὁ Βρούκερος, ὅτι οὗτος ὁ Πόταμος, ἤκμαζε σχεδὸν κατ’ ἀρχὰς τοῦ Γ΄. αἰῶνος, ὁ δὲ Λαέρτιος ἀναμφιβόλως περὶ τὰ μέσα. Περὶ δὲ τῶν λοιπῶν περιστάσεων τοῦ Λαερτίου δὲν ἐξεύρομεν ἄλλο, εἰμὴ ὅτι αὐτὸς εἶχε μεγάλην ἰδέαν ὅλων τῶν φιλοσοφικῶν συστημάτων. Ὅτι ὅμως ἦτον Ἐπικούρειος, ὡς λέγουσιν, δὲν εἶναι ἀρκετὰ ἀποδεδειγμένον.

Συγγράμματα.

Σώζεται τοῦ Λαερτίου ἓν Σύγγραμμα, ἐπιγραφόμενον. Φιλόσοφος Ἱστορία περὶ βίων,

δογμάτων, καὶ ἀποφθεγμάτων τῶν ἐν Φιλοσοφίᾳ εὐδοκημησάντων, βιβλία Δέκα. Τοῦτο συνεγράφη πρός τινα πεπαιδευμένην γυναῖκα, τῆς ὁποίας κρύπτει τὸ ὄνομα, καὶ περιέχει ἕνα κάλλιστον θησαυρὸν εἰδήσεων τῆς φιλοσοφικῆς Ἱστορίας, διὰ τὸ ὁποῖον χρεωστοῦμεν εἰς αὐτὸν μεγάλας χάριτας. Τὸ Σύγγραμμα εἶναι πολύτιμον, μ’ ὅλον ὅτι ὁ Συγγραφεὺς δὲν ἐπρόσεξεν ἀρκετὰ μήτε εἰς τὴν ὀρθότητα, καὶ κρίσιν, ἀλλὰ μήτε εἰς τὸ ὕφος, καὶ μάλιστα εἰς τὰ ἐπιγράμματα ὁποῦ ἐν αὐτῷ ἐνέσπειρεν. Καταρχὰς ἔχει μίαν εἰσαγωγὴν περὶ τῆς ἀρχῆς τῆς Φιλοσοφίας, καὶ περὶ τῶν διαφόρων αὐτῆς Αἱρέσεων, ἔπειτα πραγματεύεται ἐν ἑπτὰ κεφαλαίοις περὶ τῶν Ἰωνικῶν Φιλοσόφων, ἐν δὲ τοῖς λοιποῖς περὶ τῶν Ἰταλικῶν, καὶ τελευταῖον τελειώνει εἰς τὸν Ἐπίκουρον, ἀποπληρῶν περὶ αὐτοῦ τὸ δέκατον ὅλον Βιβλίον.

Ἐκδόσεις. Διογένους Λαερτίου, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1533. εἰς 4. Καὶ ὑπὸ τοῦ Κασαουβώνου μετὰ σημειώσεων Ἑλλ. Λατ. τῷ 1593. εἰς 8. Διογένους Λαερτίου περὶ Βίων, Δογμάτων, καὶ Ἀποφθεγμάτων τῶν ἐν Φιλοσοφίᾳ εὐδο-

κημησάντων, Βιβλ. Ι΄. Diogenis Laertii de vitis, dogmatibus, & c. Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων καὶ ἀκριβῶν παρατηρήσεων, πολλῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, καὶ μετὰ τῶν εἰκόνων τῶν Φιλοσόφων, καὶ πίνακος τῶν λέξεων, ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 4. ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμστελοδαμίῳ Amstelædami, apud Hernicum Wetstenium, 1692. Ἔκδοσις ἀρίστη. «Κατὰ τὸ κείμενον τῆς ἀνωτέρω ἐξεδόθη ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. ὑπὸ Paullo Daniele Longolio, τῷ 1739. ἐν Guriæ Regnitianæ.

564

Ἐν Λ. Χολλίδαι.

[297]


Η Η Π. ΩΡΙΓΕΝΗΣ. Ἐγεν. τῷ 185. καὶ ἀπέθ. τῷ 253. ἔτει.

Ὠριγένης ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, τῷ 185. ἔτει ἀπὸ Χρ. κατήγετο δὲ ἀπὸ Χριστιανοὺς γονεῖς, καὶ ὁ πατήρ του τὸν ἐδίδαξε τὴν χριστιανικὴν διδασκαλίαν, τὴν ὁποίαν αὐτὸς ἤκουσε μὲ μεγάλον ζῆλον, καὶ ἐντὸς ὀλίγου ἔφθασεν εἰς μίαν τέτοιαν κατάστασιν, ὁποῦ ἔκαμνε διάφορα ὑψηλὰ ἐρωτήματα πρὸς τὸν πατέρα του, ὥστε δὲν ἠμποροῦσε ὁ πατήρ του νὰ τὰ λύσῃ. Μετὰ ταῦτα ἤκουσε Κλήμεντα τὸν Ἀλεξανδρέα, καὶ τὸν Φιλόσοφον Ἀμμώνιον τὸν Σάκκαν 565 καὶ ὅταν ὁ πατήρ του περὶ τὸ 202. ἔτος ἐπὶ Σεβήρου ὑπέφερε τὸν μαρτυρικὸν θάνατον, ἤθελε καὶ οὗτος μετὰ χαρᾶς νὰ τὸν ἀκολουθήσῃ, ἂν ἡ μήτηρ αὐτοῦ μετὰ μεγάλης βίας δὲν τὸν ἐμπόδιζε. Καὶ ἐπειδὴ ὅλα των τὰ ὑποστατικὰ ἐδημεύθησαν, ἔπρεπεν ὁ Ὠριγένης διὰ τοῦ διδασκαλικοῦ ἐπαγγέλματος, νὰ θρέφῃ τὴν μητέρα του μὲ ἓξ ἀδελφούς· τῷ 18. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἀνεδέχθη τὸ σχολεῖον τῆς Ἀλεξανδρείας, μετὰ τὴν φυγὴν τοῦ Κλήμεντος, εἰς τὸ ὁποῖον μετεχειρίζετο καὶ τὴν κοσμικὴν Φιλοσοφίαν ὡς ἕνα ὄργανον, διὰ νὰ ἐξαπλώσῃ τὸν Χριστιανισμὸν, ἀλλ’ ἔπειτα παραιτηθεὶς ταύτης, ἐδίδασκε μὲ μεγάλον ζῆλον τὴν Χριστιανικὴν Φιλοσοφίαν, ὥστε οἱ περισσότεροι τῶν μαθητῶν του ἔλαβον τὸν τοῦ μαρτυρίου στέφανον. Μεταξὺ τῶν μαθητῶν του ἦτον καὶ πολλαὶ παρθένοι, καὶ διὰ νὰ ἀποφύγῃ τὴν ὑποψίαν τῶν ἐθνικῶν, ἢ κατ’ ἄλλους διότι τὸν ἐβίαζον πρὸς γάμον, ἢ κατ’ ἄλλους διὰ νὰ ἀκολουθήσῃ τὸ ῥητὸν τοῦ Εὐαγγελίου 566 εὐνούχισε τὸν ἑαυτόν του, ἢ δι’ ἰατρικῶν, ἢ διὰ τῆς μαχαίρας. Εἶχε μεγάλον ζῆλον καὶ μεγάλην σταθερότητα διὰ νὰ ἐξαπλώσῃ τὴν Διδασκαλίαν τοῦ Χριστοῦ, καὶ διὰ τοὺς μεγάλους κόπους, ὑπομονὴν, καὶ γενναιότητα ἀπέκτησε τὸ ἐπίθετον τὸ νὰ καλῆται ἀδαμάντινος, καὶ χαλκέντερος, ἐπειδὴ δὲν ἐστάθη ἄλλος τοιοῦτος ζηλωτὴς τοῦ Χριστιανισμοῦ καὶ λόγῳ καὶ ἔργῳ ἐκτὸς τῶν Ἀποστόλων. Τὸ παράδειγμά του ἐβίαζεν ὡς καὶ τοὺς γέροντας νὰ τρέχωσιν εἰς τὰ μαρτύρια. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Σεβήρου ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην, καὶ ἐπισκέφθη τὰς ἐκεῖ ἐκκλησίας, ἀλλ’ ἐβιάσθη νὰ ὑποστρέψῃ εἰς τὸ σχολεῖον του, συμπαραλαβὼν ἕνα τῶν μαθητῶν του τὸν Ἡρακλᾶν βοηθὸν, διὰ νὰ ἔχῃ καιρὸν νὰ σπουδάζῃ καὶ τὴν Ἑβραϊκὴν Διάλεκτον· μετὰ ταῦτα ἀπεστάλη εἰς Ἀραβίαν διὰ νὰ κηρύξῃ ἐκεῖ, ἀλλ’ ὑπέστρεψε ταχέως, καὶ ἔπρεπε νὰ φύγῃ τὴν μανίαν τοῦ Καρακάλλα, ὅθεν ἀνεχώρησεν εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, ἔνθα καὶ ἀνταμώθη μετὰ τοῦ Ἐπισκόπου Θεοκτίστου, καὶ τοῦ Ἱεροσολύμων Ἀλεξάνδρου, οἵ τινες καὶ πρεσβύτερον τὸν ἐχειροτόνησαν καὶ τὸν ἀπέστειλαν εἰς τὴν Ἑλλάδα, διὰ νὰ διορθώσῃ μερικὰς αἱρέσεις ὁποῦ ἐκεῖ ἀνεφύησαν. Τοῦτο παρώργησε Δημήτριον τὸν Ἀλεξανδρείας, καθὼς καὶ τὸ εὐνούχισμα, καὶ συναθροίσας δύω συνόδους τὸν κατέκριναν, καὶ τὸν ἀπεδίωξαν τῆς Ἀλεξανδρείας, ὁ δ’ Ὠριγένης πορευθεὶς εἰς Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης τῷ 231. σωτηρίῳ ἔτει, ἔστησεν ἐκεῖ τὸ σχολεῖον του, καὶ πολλοὶ τὸν ἐπισκέπτοντο, ἐξ ὧν εἷς ἦν καὶ Γρηγόριος ὁ Θαυματουργός. Εἰς δὲ τὸν καιρὸν τοῦ ὑπὸ Ἀλεξάνδρου τοῦ Σεβήρου κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμοῦ, καταφυγὼν εἰς Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας, ἐκρύπτετο ἐκεῖ ἀπὸ μίαν παρθένον Ἰουλίαν, ἥτις ἐφρόντιζε καὶ κατὰ τὴν τροφήν του, καὶ διὰ βιβλία, ἐκεῖθεν δὲ ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθῆνας, καὶ εἰς τὴν Βόστραν, ἔνθα καὶ ἐπισκέφθη τὸν Ἐπίσκοπον Βήρυλλον. Εἰς τὸν σκληρὸν διωγμὸν τοῦ Δεκίου ἐβλήθη ὁ Ὠριγένης εἰς τὴν φυλακὴν, καὶ ὑπέφερε γενναίως τὰ μαρτύρια, μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Δεκίου, ἐλευθερωθεὶς, μικρὸν μετὰ ταῦτα ἀπέθανε τῷ 253. σωτηρίῳ ἔτει, καὶ τῷ 69. τῆς ἡλικίας του. 567

565

Ὅρα ἀνωτέρω τὸ Ἄρθρον Ἀμμώνιος. Ματθαῖος Κεφ. ιθ΄. 12. 567 Ὅρα διεξωδικώτερον περὶ τοῦ Ὠριγένους καὶ ἐν τῇ τοῦ Μελετίου Ἐκκλησιαστικῇ Ἱστορίᾳ, Τόμ. Α΄. σελ. 241. καὶ 242. καὶ 243. τὴν σημείωσιν τοῦ Βεντότη. 566

[298]


Συγγράμματα.

Ὁ Ὠριγένης ἦτον ἐμπειρότατος εἰς τὴν θείαν γραφὴν, καὶ περιβόητος εἰς πᾶν εἶδος μαθήσεως. Συνέγραψεν ὑπὲρ τὰς ἓξ χιλιάδας ἐκκλησιαστικὰ συγγράμματα, ἐν οἷς μετροῦνται, ὡς φαίνεται, καὶ οἱ λόγοι του, καὶ αἱ ἐπιστολαί του, ἀλλ’ ἐκ τούτου τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ ὀλίγα τινα εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, καὶ τὰ περισσότερα ἐκ τούτων σώζονται μόνον Λατινιστί. Τὰ σωζόμενα λοιπὸν εἶναι. Α΄. Βιβλία Ἑξαπλᾶ. ὁ Ὠριγένης ἐν ᾧ ἦτον κεκρυμμένος εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Καππαδοκίας, ἐπεχειρίσθη νὰ συνάψῃ ὅλους τοὺς μεταφραστὰς τῆς θείας γραφῆς, καὶ ἔκαμεν ἐξ αὐτῶν τρεῖς συλλογὰς, ἡ μία ἐκαλεῖτο Τετραπλᾶ, ἐπειδὴ συνίστατο ἀπὸ τέσσαρας στύλους, περιέχουσα τὴν μετάφρασιν τῶν Ἑβδομήκοντα, τοῦ Ἀκύλα, τοῦ Συμμάχου, καὶ τοῦ Θεοδοτίωνος. ἡ δ’ ἄλλη Ἑξαπλᾶ, περιέχουσα εἰς δύο στύλους τὸ Ἑβραϊκὸν, μὲ Ἑβραϊκὰ, καὶ Ἑλληνικὰ γράμματα. ἡ δὲ τρίτη Ὀκταπλᾶ, περιέχουσα τὴν πέμπτην καὶ ἕκτην ἔκδοσιν, τὴν τότε πρὸ ὀλίγου ἐν Ἱεριχῷ καὶ Νικοπόλει εὑρεθεῖσαν· ἀλλ’ αὕτη ἡ συλλογὴ ἀπώλετο, ἐκτὸς μόνον μερικῶν τεμαχίων. Β΄. Ἐξηγητικά. Ὁ Ὠριγένης διὰ νὰ καταπείσῃ τὸν μαθητήν του Ἀμβρόσιον, συνέγραψεν ἐξήγησιν ὅλης τῆς θείας γραφῆς, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχεν ἑπτὰ ταχυγράφους, καὶ ἐνταὐτῷ ἔλεγεν εἰς ὅλους καὶ ἔγραφον. Ἐκ τούτων πολλὰ ὀλίγα ἀπεσώθησαν. Γ΄. Κατὰ τοῦ Κέλσου βιβλ. Η΄. τοῦτο συνεγράφη διὰ προτροπῆς τοῦ Ἀμβροσίου τῷ 247. καὶ εἶναι μία δεφέντευσις τοῦ Χριστιανισμοῦ. Δ΄. Φιλοκαλία, τοῦτο εἶναι ἐκλογαὶ ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ὠριγένους, τὰς ὁποίας ὁ Βασίλειος, καὶ Γρηγόριος Ναζιανζ. ἐσύναξαν. Ε΄. Ὁμιλίαι. ΣΤ΄. Προτρεπτικὸς πρὸς μαρτύριον Ζ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀφρικανὸν περὶ τῆς Σωσάνης, αὕτη συνεγράφη τῷ 228. ἔτει. Η΄. Διάλογος κατὰ Μαρκιωνιτῶν. Θ΄. περὶ Ἑβραϊκῶν ὀνομάτων. Ι΄. Ἔλεγχος κατὰ πασῶν τῶν Αἱρέσεων. τοῦτο ἀμφιβάλλεται. ΙΑ΄. περὶ Ἀρχῶν βιβλ. Δ΄. Τὸ δὲ περὶ τοῦ Παντὸς, εἶναι τοῦ Ἱππολύτου, καί τινα ἄλλα ἀμφιβαλλόμενα.

Ἐκδόσεις. Ὠριγένους τὰ σωζόμενα ἅπαντα Origenis Opera omnia, Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ὑπὸ Κα-

ρόλου Δελαρούε, Caroli Delarue, ἐν τρισὶ τόμοις ἐν Παρισίοις, ὁ μὲν Α΄. καὶ Β΄. τῷ 1733. ὁ δὲ Γ΄. τῷ 1740. εἰς φύλ. Ὁ ἐκδοτὴς ταύτης ἐν ᾧ ἐγίνετο ὁ τύπος ἀπέθανε, καὶ προσμένεται ἀκόμη ὁ Δ΄. καὶ Ε΄. Τόμος, οἱ ὁποῖοι ἤθελαν περιέχῃ τὴν Ἱστορίαν τοῦ Ὠριγένους, ὡς λέγουσι.

Η Η Π Ι. ΚΑΛΛΙΝΙΚΟΣ. Μετὰ τὸ 254.

Καλλίνικος, εἷς τῶν Σοφιστῶν, ἐγεννήθη ἢ εἰς τὴν Συρίαν, ἢ εἰς τὴν Πετραίαν Ἀρα[299]


βίαν, ἐδιδάχθη δὲ εἰς Ῥώμην ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Γαλληνοῦ. Σώζεται τούτου ἓν Σύγγραμμα, Ἐκ τῶν εἰς τὰ πάτρια Ῥώμης ἐπιγραφόμενον, ἐν ᾧ ἀποδεικνύει ὅτι ἐκεῖνοι ὁποῦ δὲν εἶδον τὴν Ῥώμην, παρομοιάζουν μὲ ἕνα τυφλὸν, ὁποῦ δὲν εἶδε τὸν Ἥλιον. εὑρίσκεται τοῦτο. In Leon. Allatii Excerptis Rhetorum & Sophistarum. p. 256.

Η Η Π Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. Ἀπέθ. τῷ 264. ἔτει.

Διονύσιος ὁ Ἀλεξανδρείας Ἐπίσκοπος, ἦτον ἐθνικὸς, καὶ ἐδέχθη τὸν Χριστιανισμὸν,

μαθητὴς ἐγένετο τοῦ Ὠριγένους, καὶ διάδοχος τοῦ Ἡρακλᾶ εἰς τὸ κατηχητικὸν σχολεῖον τῆς Ἀλεξανδρείας, τῷ 248. ἔτει, μετὰ ταῦτα δὲ καὶ Ἐπίσκοπος ταύτης προεχειρίσθη. εἰς δύω διωγμοὺς κατὰ τῶν Χριστιανῶν, ἐστάθη γενναιότατος, καὶ ἐν τῇ ἐξορίᾳ ὢν δὲν ἔλλειπε νὰ στηρίζῃ μὲ τὰς ἐπιστολάς του τὴν ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, τῷ δὲ 260. ἔτει, ἀφ’ οὗ ἡσύχασεν ὁ διωγμὸς, ὑπέστρεψεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν. Ἡ αἵρεσις τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Ἀντιοχείας Παύλου τοῦ Σαμωσατέως, τὸν παρεκίνησε νὰ συναθροίσῃ μίαν Σύνοδον, ἀλλ’ αὐτὸς διὰ τὸ γῆρας καὶ διὰ τὴν ἀδυναμίαν δὲν ἦτον παρὼν, καὶ πρὶν νὰ λυθῇ αὕτη, αὐτὸς πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε.

Συγγράμματα.

κ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Διονυσίου σώζονται μόνον μερικὰ τεμάχια, τὰ δὲ περισσότερα εἰσὶν ὑποβολιμαῖα. Α΄. Ὑπόμνημα εἰς Διονύσιον τὸν Ἀρεοπαγίτην, τοῦτο εἶναι ἑνὸς πολλὰ νεωτέρου Διονυσίου Ἀλεξανδρέως Σοφιστοῦ Σύγγραμμα, καὶ ψευδῶς ἀποδίδεται εἰς τὸν ἡμέτερον Διονύσιον. Β΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Παῦλον τὸν Σαμωσατέα. Ταύτην ὁ μὲν Φαβρίκιος τὴν θέλει γνησίαν, οἱ δὲ περισσότεροι, νόθον. Γ΄. Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις. Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν τῷ 1608. εἰς 8. ἐν Ῥώμῃ, καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων,

ἔκδ. Lugd. ἐν τόμ. Γ΄. σελ. 339. καὶ μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Ζωναρᾶ, καὶ Βαλσαμῶνος, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Συνοδικῶν.

Η Η Π Ι Ι Ι. ΠΛΩΤΙΝΟΣ.

[300]


Ἐγεν. τῷ 205. καὶ ἀπέθ. τῷ 270.

Πλωτῖνος εἷς τῶν Ἐκλεκτικῶν Φιλοσόφων, ἐγεννήθη εἰς τὴν Λυκόπολιν τῆς Αἰγύ-

πτου, τῷ δὲ ὀγδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του ἦλθεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν μετὰ τῆς τροφοῦ αὐτοῦ, ἥτις τῷ ἔδιδε τὸ γάλα ἀκόμη, καὶ τῷ εἰκοστῷ ὀγδόῳ ἔτει ἐκυριεύθη ἀπὸ ἕνα μεγάλον ἔρωτα τῆς Φιλοσοφίας, μὴ ὑποφέρων ὅμως αὐτὸν οὐδεὶς τῶν Φιλοσόφων, τέλος ἕνας φίλος του τὸν ἔφερε πρὸς Ἀμμώνιον τὸν Σάκκαν, ὅστις κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἠγωνίζετο νὰ ἑνώσῃ τὰς δύω Φιλοσοφίας τοῦτε Πλάτωνος καὶ Ἀριστοτέλους, διὰ νὰ λείψουν ἀπὸ τὸ μέσον αἱ φιλονεικίαι. Ὁ Πλωτῖνος προσκληθεὶς εἰς αὐτὸν ἐδιδάσκετο ἕνδεκα χρόνους ταύτην τὴν φιλοσοφίαν, ἔπειτα ἐδόθη καὶ εἰς τὴν σπουδὴν τῆς τῶν Περσῶν καὶ Ἰνδῶν Φιλοσοφίας, εὑρὼν εὐκαιρίαν διὰ τοῦτο τὴν τοῦ Γορδιανοῦ ἐκστρατείαν, τὴν ὁποίαν αὐτὸς ἠκολούθησεν, ἀλλ’ αὕτη δι’ αὐτὸν ἦτον παραμικρὰ ὠφέλεια, διότι ἀποθανὼν ὁ Γορδιανὸς ἐν Μεσοποταμίᾳ, ὁ Πλωτῖνος εὑρέθη βιασμένος εἰς τὸ νὰ καταφύγῃ εἰς Ἀντιόχειαν, καὶ ἐκεῖθεν εἰς Ῥώμην, ἔνθα ἤρχισε νὰ διδάσκῃ, καὶ νὰ ἐκδίδῃ συγγράμματα, λαβὼν αἰτίαν ἐκ τῶν μαθητῶν του ἐρωτημάτων. εἶχε ἕνα πλῆθος μαθητῶν, ἐξ ὧν ἦτον καὶ πολλοὶ τῶν ἀξιωματικῶν, μ’ ὅλον ὅτι ὁ καρπὸς ἐγίνετο πολλὰ ὀλίγος. Εὗρε μεγάλην χάριν παρὰ τῷ Καίσαρι Γαλληνῷ, καὶ παρὰ τῇ Καισαρίδι Σαβονιανῇ, τοὺς ὁποίους ἐπιμελεῖτο νὰ τοὺς θεραπεύῃ, προβάλλων εἰς αὐτοὺς, ὅτι μίαν κατηδαφισμένην πόλιν τῆς Καμπανίας νὰ τὴν ἀναγείρῃ ἐκ τῶν ἐρειπίων, καὶ νὰ συστήσῃ ἐκεῖ μίαν Δημοκρατίαν μετὰ τῶν μαθητῶν του, ἡ ὁποία νὰ διοικῆται κατὰ τοὺς νόμους, καὶ κανόνας τοῦ Πλάτωνος· ἀλλὰ τὸ πρόβλημα τοῦτο ἀπεῤῥίφθη ὑπὸ τῶν συμβούλων τοῦ Καίσαρος. Ἔχων δὲ φιλάσθενον σῶμα, καὶ μὴ φροντίζων τελείως διὰ τοῦτο, καὶ ἐπισωρευθέντων πολλῶν κακῶν καὶ ὀξέων χυμῶν τοῦ αἵματος, ὑπέπεσε τέλος πάντων εἰς πρίσματα (οἰδήματα) τὰ ὁποῖα σεσηπωθέντα ἐπροξένουν μεγάλην δυσωδίαν, ὥστε οὐδεὶς τῶν φίλων του ἐπλησίαζε νὰ τὸν ἐπισκεφθῇ, δι’ ὃ καὶ ἐβιάσθη νὰ ἀναχωρήσῃ τῆς Ῥώμης κατὰ τὸ 269. ἔτος, καὶ ἀπῆλθεν εἰς ἓν ὑποστατικὸν ἑνὸς πιστοῦ του φίλου εἰς τὴν Καμπανίαν, ἔνθα μὲ πόνους καὶ λύπας ἐτελείωσε τὸ ζῆν.

Συγγράμματα.

Ὁ Πλωτῖνος συνέγραψε πεντηκοντατέσσαρα βιβλία, τῶν ὁποίων τοὺς τίτλους καὶ τὸν καιρὸν καθ’ ὃν συνεγράφησαν ὁ Πορφύριος ἐσημειώσατο. Αὐτὰ εἶναι εἰς ἓξ Ἐννεάδας, ἤτοι εἰς ἓξ Συλλογὰς, συνεσταμένας ἀπὸ ἐννέα βιβλία. Ὁ Πλωτῖνος ἦτον πολλὰ ἀμελὴς εἰς τὸ συγγράφειν, μήτε ἔδιδε ποτὲ προσοχὴν εἰς τὸ ὕφος του, ἀλλὰ τὸ ἄφησεν εἰς τὴν ἐπιδιόρθωσιν τοῦ μαθητοῦ του Πορφυρίου, ὅστις λαβὼν ταύτην τὴν ἐλευθερίαν, προσέθηκε καί τινας προσθήκας. Τὸ ὕφος του εἶναι σκοτεινὸν, αἰνιγματῶδες, καὶ δύσκολον. Οἱ παλαιότεροι ἐνόμιζαν ὅτι ἐν αὐτοῖς ὑποκρύπτεται μία βαθεῖα σοφία, καὶ ἔλαβαν κλίσιν νὰ τὴν ἐξετάζωσι, καὶ νὰ τὴν σπουδάζουσιν, ἀλλ’ οἱ νεώτεροι ἀφ’ οὗ εἶδον τὸ σκοτεινὸν, καὶ αἰνιγματῶδς ταύτης, ὀλίγον φροντίζουσι περὶ αὐτῆς, καὶ διὰ τοῦτο μίαν καὶ μόνην φορὰν ἐτυπώθησαν τὰ Συγγράμματά του.

Ἐκδόσεις. Πλωτίνου Φιλοσόφου τὰ σωζόμενα ἅπαντα. Plotini Opera Philosophorum omnium Libri LIV. Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1580. εἰς φύλ. ad Perneam Lesythum. εἰς μερικὰ σώματα εὑρίσκεται impensis Ludovici regis. 1615. δὲν εἶναι ὅμως ἄλλο σημεῖον νὰ γνωρίσωμεν, ἂν καὶ ἐκ δευτέρου ἐξεδόθη, ἢ μόνον τὸν τίτλον τοῦ βιβλίου παρήλλαξαν.

[301]


Η Η Π Ι Ι Ι Ι. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἀπέθανε μετὰ τὸ 270.

Γρηγόριος ὁ διὰ τοῦ Θαυματουργὸς ἐπιθέτου γνωστὸς, ὃς πρότερον Θεόδωρος ἐκαλεῖτο, κατήγετο ἀπὸ ἐπισήμους γονεῖς ἐθνικοὺς ἀπὸ τὴν Νεοκαισάρειαν τῆς Καππαδοκίας· ἔχασε τὸν πατέρα του τῷ ιδ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ τὸν ἀφιέρωσεν εἰς ἕνα Συνήγορον, καὶ τὸν ἔβαλε νὰ σπουδάξῃ τὴν Ῥητορικὴν, εἰς τὴν ὁποίαν προχωρῶν καθ’ ἑκάστην, ἔδιδε μεγάλας χρηστὰς ἐλπίδας· ἐν ταὐτῷ δὲ ἐσπούδαζε καὶ τὴν Λατινικὴν διάλεκτον, ὥστε διὰ μέσου ταύτης νὰ τιμηθῇ μὲ κανένα πολιτικὸν ἀξίωμα, καὶ μάλιστα μὲ τὸ τῆς Βηρυτοῦ, ὡς διεφημίζετο ἐξάπαντως. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ κατὰ τύχην διερχόμενος τὰ μέρη τῆς Παλαιστίνης, ἦλθεν εἰς τὴν Καισσάρειαν ταύτης, ἔνθα εὑρὼν τὸν Ὠριγένην, ὅστις τότε εἶχεν ἀποκαταστήσει τὸ ἐκεῖ σχολεῖον του, ἔμεινε παρ’ αὐτῷ μετὰ τοῦ ἀδελφοῦ του Ἀθηνοδώρου. Ὁ Ὠριγένης διδάξας αὐτὸν ὅλα τὰ εἴδη τῆς Φιλοσοφίας, τὸν ἔφερεν εὐκολώτατα εἰς τὴν Χριστιανικὴν Πίστιν. Ὁ Γρηγρόριος περιγράφει μόνος του, τοῦτον τὸν εὔκολον δρόμον τῆς Διδασκαλίας, τὸν ὁποῖον ὁ Διδάσκαλός του μετεχειρίσθη, εἰς τὸν πανηγυρικόν του πρὸς Ὠριγένην Λόγον· ἔμεινε δὲ παρὰ τῷ Ὠριγένει πέντε χρόνους, ἀπὸ τοῦ 231. μέχρι τοῦ 238. ἔτους, καὶ ἐν τῷ μεταξὺ διέτριψε καὶ εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ὅτε δηλ. ὁ Ὠριγένης ἦτον κεκρυμμένος, διὰ τὸν κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους διωγμὸν τοῦ Χριστιανισμοῦ. Μετὰ ταῦτα ἐπανελθὼν εἰς τὴν πατρίδα του, καὶ ἀκούσας ὅτι ὁ τῆς Ἀμασείας τότε Ἐπίσκοπος Φαίδιμος, ἐβούλετο νὰ τὸν προχειρίσῃ Ἐπίσκοπον, ἀνεχώρησεν εἰς τὴν ἐρημίαν. Ἔπρεπεν ὅμως τέλος πάντων νὰ καταπεισθῇ, καὶ ἀνεδέχθη τὸ Ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα τῆς Νεοκαισαρείας, τῷ 264. ἔτει. Οἱ ἐπαρχιῶται του τότε δὲν ἦσαν περισσότεροι ἀπὸ δεκαπέντε, ἀλλ’ ὁ Γρηγόριος ἠργάζετο ἀδιακόπως τὸν ἀμπελῶνα τοῦ Κυρίου του, καὶ τόσον τὸν ηὔξησεν, ὥστε ἕως εἰς τὸν θάνατόν του πολλὰ ὀλίγοι ἐθνικοὶ ἔμειναν. Εἰς τὴν κατὰ τοῦ Σαμωσατέως Παύλου συναθροισθεῖσαν Σύνοδον τῷ 264. καὶ εἰς τὴν δευτέραν τῷ 269. ἔτει, ἦτον ὁ Θεῖος μας Γρηγόριος παρών· ὅστις θεαρέστως πολιτευθεὶς, καὶ διὰ τῶν πολλῶν θαυμάτων, τὰ ὁποῖα διὰ τῆς χάριτος τοῦ Κυρίου ἀπετέλεσεν, ἀκούει τὸ ἐπώνυμον Θαυματουργὸς 568· ἀπέθανε δὲ ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Καίσαρος Αὐρελιανοῦ, μετὰ τὸ 270. ἔτος.

Συγγράμματα.

Τὰ Συγγράμματα τοῦ Γρηγορίου, εἶναι πολλὰ ὀλίγα, τὸ Πρῶτον εἶναι ὁ Πανηγυρικὸς πρὸς Ὠριγένην λόγος. Β΄. Μετάφρασις εἰς τὸν Ἐκκλησιαστήν. Γ΄. Ἑρμηνεία τῆς Πίστεως, Δ΄. Ἐπιστολὴ Κανονικὴ πρὸς Πάπαν Ἐπίσκοπον τοῦ Πόντου. Ε΄. Περὶ ψυχῆς. πρὸς Τατιανὸν, καί τινες Ὁμιλίαι.

Ἐκδόσεις. Γρηγορίου τοῦ Θαυματουργοῦ τὰ εὑρισκόμενα. S. Gregorii Thaumaturgi Opera om-

nia ἐξεδόθη ὑπὸ Γεράρδου Βοσίου, Gerardi Vossii, ἐν Μογουντίᾳ Moguntiæ, τῷ 1604. εἰς 568

Ὅρα διεξοδικῶς τὸν βίον αὐτοῦ παρὰ Γρηγορίῳ τῷ Νύσσης.

[302]


4.

«Γρηγορίου ... καὶ Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου, καὶ Βασιλείου Σελευκίας, τὰ εὑρισκόμενα ἅπαντα. τῶν ἁγίων. SS. PP. Gregorii ... Macarii Aegyptii, & Basilii Seleuciæ Episcopi Opera omnia, μετὰ τῶν ἀναγκαίων Πινάκων, καὶ σημειώσεων, καὶ τῆς τοῦ Ζωναρᾶ Ἑρμηνείας εἰς τὴν κανονικὴν Ἐπιστολὴν, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1621. εἰς φύλ.

Η Η Π Π. ΛΟΓΓΙΝΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 273. ἔτει.

Δ

ιονύσιος ὁ Λογγῖνος, ὅσον περίφημος ἐστάθη εἰς τὴν ζωήν του, ἄλλο τόσον δυστυχὴς διὰ τοὺς μεταγενεστέρους ἐξ αἰτίας τῶν Ἱστορικῶν, οἵ τινες δὲν περιέγραψαν τὸν βίον του. Ἐπειδὴ ἡμεῖς δὲν ἐξεύρομεν μήτε τὸ γένος του, μήτε τὴν πατρίδα του, μήτε τὸν χρόνον καθ’ ὃν αὐτὸς ἐγεννήθη. Ὁ Σουΐδας προστίθησιν αὐτῷ καὶ τὸ Κάσσιος ὄνομα, καὶ διὰ τοῦτο μερικοὶ τὸν νομίζουσιν ἔγγονον τοῦ Κασσίου Λογγίνου, τὸν ὁποῖον καὶ ὁ Πλούταρχος ἀναφέρει569. Ὁ Ἄγγλος Σέλλερ, ὅστις εἶδε τὰ ἐρείπια τῆς πόλεως Παλμύρας, μᾶς δίδει μίαν εἴδησιν, ἐν εἴδει παραρτήματος, περὶ τοῦ Λογγίνου, ὁ ὁποῖος συμπεραίνει ὅτι τὸ ὄνομα Κάσσιος, ἔπρεπε Κάσσιμος νὰ ἀναγινώσκεται, ἐπειδὴ τοῦτο τὸ ὄνομα εἶναι πολλὰ γνωστὸν εἰς τὴν Ἀραβίαν, καὶ μάλιστα εἰς τὴν ἐν Μεδιολάνοις ἔκδοσιν τοῦ Σουΐδα, μεταξὺ τῶν ὀνομάτων ἐκείνων, ἐξ ὧν τὸ Λεξικὸν τοῦ Σουΐδα συνετέθη, εὑρίσκεται καὶ ἕνας Λογγῖνος Κάσιμος 570. Μία Ἐπιγραφὴ ἐν μαρμάρῳ εὑρισκομένη εἰς τὴν Ἀγγλίαν ἀποδεικνύει τὸν Λογγῖνον ὅτι ἦτον ἀπὸ τὰ Σαμώσατα τῆς Συρίας. Εὑρίσκονται ὅμως καί τινες τῶν πεπαιδευμένων, οἵ τινες τὸν θέλουσι διὰ Σῦρον, τοὐλάχιστον ἡ μήτηρ αὐτοῦ ἦτον ἀπὸ τὴν Ἔμισαν τῆς Συρίας, τῆς ὁποίας τὸν ἀδελφὸν ὁ Ῥήτωρ Κορνήλιος Φρόντος κληρονόμον αὐτοῦ ἀπεκατέστησεν. Ὁ Λαγγβαῖνος συμπεραίνει ὅτι ὁ Λογγῖνος ἦτον ἀπὸ τὴν Φάσηλιν τῆς Βιθυνίας, ἐπειδὴ ὁ Συγγραφεὺς τοῦ βίου τοῦ Νικάνδρου, ἀναφέρει ἕνα Διονύσιον, ὅστις περὶ τῆς Ποιήσεως τοῦ Ἀντιμάχου συνέγραψε, καὶ ὁ Σουΐδας ἀναφέρει, ὅτι ὁ Λογγῖνος συνέγραψε, Λέξεις Ἀντιμάχου. Ἄλλοι πάλιν θέλουσιν ὅτι ὁ Λογγῖνος ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἑλλάδα, ἢ εἰς μίαν ἐπαρχίαν γείτονα τῆς Ἑλλάδος, ἐπειδὴ καὶ ὁ Λογγῖνος λέγει περὶ τοῦ Κικέρωνος: εἰ καὶ ἡμῖν ὡς Ἕλλησιν ἐφεῖταί τι γινώσκειν. Ὁ πατήρ του εἶναι ἀγνώριστος, μετ’ αὐτοῦ ὁ Λογγῖνος εἰς τὴν νεότητά του περιῆλθε πολλὰς πόλεις καὶ τόπους, καὶ ἐν ταύτῃ τῇ εὐκαιρείᾳ, ἐγνώρισε τοὺς ἐπισημοτάτους Διδασκάλους τῶν Ἐπιστημῶν, καὶ μεγάλως ἐφιλιώθη μετ’ αὐτῶν. Μεταξὺ τούτων, ἦτον Ἀμμώνιος ὁ Σάκκας, καὶ ὁ Ὠρ ιγ έν η ς , τ ῶ ν ὁ π ο ίω ν τ ὰ μ α θή μ α τ α ὁ Λ ο γ γ ῖν ο ς δ ιὰ π ο λ ὴ ν κ α ιρ ὸ ν ἤ κ ο υσ εν · ἐκ τ ὸ ς τ ο ύ τ ω ν , ἤκουσε τήν τε Περιπατητικὴν, καὶ τὴν Στωϊκὴν Φιλοσοφίαν, καὶ τόσον μεγάλον σέβας εἶχε εἰς τοὺς ἀρχηγέτας αὐτῶν, ὥστε καθ’ ἕκαστον ἐνιαυτὸν τοὺς ἐτίμα μὲ ἓν λαμπρὸν συμπόσιον. Περισσότερον ὅμως ἐδόθη εἰς τὴν Γραμματικὴ, Κριτικὴν, καὶ Ῥητορείαν, καὶ ἐκ τούτων ἀπέκτησε τόσην μεγάλην φήμην, ὥστε μέγιστον Κριτικὸν, τὸν ὠνόμαζον, καὶ εἰς τὰς Ἀθήνας τῷ ἐπρόσφερον τὰ συγγράμματα τῶν πεπαιδευμένων νὰ τὰ ἐπιθεωρῇ. Ἦτον πρὸς τοῖς ἄλλοις καὶ εἰς τὴν Ἱστορίαν τῆς Παιδείας ἐμπειρότατος, καὶ τόσον ἐκράτει εἰς τὴν μνήμην του τὰς περὶ ταύτην εἰδήσεις, ὥστε καὶ Ζῶσαν Βιβλιοθήκην, ἢ τὸ Ταμεῖον τῶν πεπαιδευμένων, τὸν ὠνόμαζον 571. Ἡ φήμη του ἐξαπλώθη εἰς ὅλα τὰ μέρη, καὶ ἡ Καισαρὶς Ζηνοβία, ἀκούσασα 569

Συμποσιακ. Βιβλ. θ΄. Ὅτι ὁ Λογγῖνος συνέγραψε Ἀπορήματα Ὁμηρικὰ, τὸ μαρτυρεῖ ὁ σχολιαστὴς ἐν Ἰλ. Β. καὶ Προβλήματα Ὁμήρου καὶ Λύσεις, καὶ Περὶ τῶν παρ’ Ὁμήρῳ πολλὰ σημαινουσῶν Λέξεων, καὶ Ἀττικῶν Λέξεων ἐκδότης Β΄. καὶ Λέξεις Ἀντιμάχου καὶ Ἡρακλίωνος. 571 Λογγῖνος δὲ κατὰ τὸν χρόνον ἐκεῖνον Βιβλιοθήκη τις ἦν ἔμψυχος, καὶ περιπατοῦν Μουσεῖον, καὶ κρίνειν γε τοὺς παλαιοὺς ἐπετέτακτο. Εὐνάπ. εἰς Πόρφυρ. 570

[303]


περὶ αὐτοῦ, μέρος μὲν διὰ νὰ σβύσῃ τὴν δίψαν τὴν ὁποίαν εἶχε πρὸς τὰς μαθήσεις, μέρος δὲ διὰ νὰ δώσῃ καὶ καλὴν ἀνατροφὴν εἰς τὰ τέκνα της, τὸν ἐπροσκάλεσε μετὰ μεγάλης τιμῆς εἰς τὴν Παλμύραν. Ἐλθὼν δὲ ὁ Λογγῖνος, εὐθὺς τὸν ἐτίμησαν Σύμβουλον τῶν βασιλικῶν ὑποθέσεων, τοῦ ὁποίου πάντοτε αἱ συμβουλαὶ εἶχον εὐτυχῆ ἀποτελέσματα. Αὕτη ἡ τιμὴ ἔφερε τέλος πάντων εἰς τὸν Λογγῖνον τὴν δυστυχίαν, καὶ τὸν θάνατον. Ἐπειδὴ ὁ Καίσαρ Αὐρελιανὸς συγκροτήσας πόλεμον μετ’ αὐτῆς τῆς ἀξίας Καισαρίδος, καὶ νικήσας ὁ Αὐρελιανὸς, ἡ Καισαρὶς εὑρέθη βιασμένη νὰ φύγῃ ἀπὸ τὴν Παλμύραν μετὰ τῶν πιστοτάτων συμβούλων της, καὶ κατὰ δυστυχίαν ἔπεσεν εἰς τὰς χεῖρας τοῦ ἐχθροῦ της, καὶ διὰ νὰ ἐλευθερώσῃ τὴν ζωήν της, κατὰ τὸ ζήτημα τοῦ Αὐρελιανοῦ, παρέδωκεν αὐτῷ τοὺς συμβούλους της, μεθ’ ὧν ἦτον καὶ Λογγῖνος, καὶ τοὺς κατεδίκασεν εἰς τὸν διὰ ξίφους θάνατον, καὶ ὁ Λογγῖνος ὑπῆγε χαίρων μὲ μίαν φιλοσοφικὴν, καὶ ἡρωϊκὴν γενναιότητα εἰς τὸν θάνατον κατὰ τὸ 273. ἔτος τὸ Σωτήριον.

Συγγράμματα.

Λογγῖνος συνέγραψε ἕνα μεγάλον ἀριθμὸν Συγγραμμάτων, περὶ τῶν ὁποίων ὁ Φαβρίκιος, καὶ ὁ Ἑϊνέκεν 572 διεξοδικώτατα πραγματεύονται, τὰ ὁποῖα ἀπώλοντο, καὶ μόνον ἓν τὸ Περὶ ὕψους λόγου, μετὰ καί τινων τεμαχίων, καὶ τοῦτο κολοβὸν, εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη.

Ἐκδόσεις. Διονυσίου Λογγίνου, περὶ ὕψους ὑπόμνημα. ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1554. εἰς 4. .... Dionysii Longini de Sublimitate Comentarius. Ἑλληνο-Λατινο-Γαλλιστὶ, μετὰ Γαλλικῶν σημειώσεων, ἐπιδιορθώσεως, καὶ ἑτέρων καλλωπισμάτων, ἐξεδόθη ἐν Traj. ad Rhen, τῷ 1694. εἰς 4. ὑπὸ Ἰακώβου Τολλίου. .... Ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1710. εἰς 8. e Theatro Sheldon. .... Ἐξεδόθη μετὰ καί τινων τεμαχίων, καὶ κρτικῶν σημειώσεων, καὶ ἐπιδιορθώσεως ὑπὸ Ζαχαρίου Πεάρκε Zacharias Pearce. ἐν Λόνδρᾳ Londini, J. Tonson, & J. Watts, τῷ 1724. εἰς 4. Αὕτη εἶναι ἡ τοῦ Λογγίνου ἀρίστη ἔκδοσις. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ αὕτη οὖσα λαμπροτάτη καὶ πολύτιμος, καὶ ἀκολούθως ὄχι κοινὴ εἰς ὅλους, παρεκινήθη πάλιν ὁ αὐτὸς ἐκδοτὴς καὶ τὴν ἐξέδωκεν ἐκ δευτέρου τῷ 1732. εἰς 8. μετά τινος ἔτι ἐπιδιορθώσεως καὶ προσθήκης, φέρων ὅλα τὰ σημειώματα ὑπὸ κάτω τοῦ κειμένου. Ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ ἤρχισε νὰ ἐκδίδεται ἡ αὐτὴ εἰς 8. καὶ ἀφ’ οὗ ἐτυπώθησαν μερικαὶ κόλλαι, ἐφάνη ἡ εἰς 8. τῆς Ὀξωνίας, ἔβαλον τὰ σημειώματα εἰς τὸ τέλος, καὶ τὸ εἰσέτι ἀνέκδοτον ὑπόμνημα τοῦ Φραγκίσκου Πόρτου. αὕτη ἡ τοῦ Ἀστελοδαμίου τρίτη τοῦ Πεάρκε ἔκδοσις ἐφάνη τῷ 1733. apud. R. & J. Westenios & G. Smith. .... Ἐξεδόθη ἐν Βερῶνα τῷ 1733. εἰς 4. Ἑλληνο-Λατινο-Ιταλο-Γαλλιστί. .... Ἐξεδόθη ἐν Δρέσδῃ Ἑλληνο-Γερμανιστὶ, Dionysii Longini von Erhabenen, Griechiseb und Deutsch. μετὰ τοῦ βίου τοῦ Συγγραφέως, καὶ περὶ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ, καὶ ἐρεύνης περὶ τοῦ τὶ ἐννοεῖ ὁ Λογγῖνος διὰ τοῦ Ὕψους, ὑπὸ Καρόλου Ἑῤῥίκου Ἕϊνεκε. Carl. Heinr. Heineke Dresden. 1742. εἰς 8. αὕτη εἶναι πολλὰ χρήσιμος ἔκδοσις εἰς τοὺς εἰδότας τὴν Γερμανικὴν Διάλεκτον.

Fabric. Biblioth. Gr. lib. 4. cap. 31. παρ. 9. Vol. 4. pag. 409. Carl. Heinr. Heineken leben des Longinus, ἐν τῇ ὑπ’ αὐτοῦ Ἑλληνογερμανιστὶ ἐκδόσει τοῦ Λογγίνου.

572

[304]


Η Η Π Π Ι. ΑΡΧΕΛΑΟΣ. Περὶ τὸ 278.

ρχέλαος ὁ Ἐπίσκοπος Καῤῥῶν εἰς τὴν Μεσοποταμίαν, γίνεται γνωστὸς δι’ ἑνὸς διαλόγου τὸν ὁποῖον ἔκαμε μετὰ τοῦ Μάνη, τῷ 278. εἰς Συριακὴν διάλεκτον, τὸν ὁποῖον μετὰ μιᾶς ἐπιστολῆς τὸ ἐπρόσφερε πρός τινα Διόδωρον. Ἡγεμόνιος τις τὸν μετέφρασεν εἰς τὸν Ἑλληνικὸν, ἢ κάλλιον εἰπεῖν, τὸν ἐπέτεμεν, καὶ μία παλαιὰ Λατινικὴ μετάφρασις ἀπεσώθη. μερικοὶ τὸν θέλουσι πεπλασμένον. μερικαὶ περικοπαὶ τούτου σώζονται ἐν τοῖς εἰς τὸν Σωκράτην τ ὸνὅμως ἐκ κ λἀποσπασθέντες η σ ια σ τ ικ ὸ ν σ η μ ειώ ἐκ τῶν μ α σ ι·τοῦ π ερΚυισ σ ό τ ερ α ι ρίλλου Ἱεροσολύμων, καὶ Ἐπιφανίου Συγγραμμάτων, προσετέθησαν ἐν τῷ Β΄. Τόμῳ τῶν τοῦ Ἱππολύτου. ἐν σελ. 134. ἔκδ. τοῦ Φαβρικίου.

[305]


ΕΠΟΧΗ ΔΕΥΤΕΡΑ.

Η Η Π Π Ι Ι. ΗΣΥΧΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 300. ἔτους.

Ἡσύχιος ὁ Ἀλεξανδρεὺς, ὁ Συγγραφεὺς τοῦ Ἑλληνικοῦ Λεξικοῦ, ἔδωκεν αἰτίαν εἰς

πολλὰς καὶ διαφόρους ἐρεύνας, καὶ μ’ ὅλον τοῦτο ἀκόμη οὐδεμία βεβαιότης εἶναι περὶ τῆς ζωῆς του, καὶ ἡλικίας του. Μερικοὶ τὸν θέλουσι Χριστιανὸν, καὶ οὗτοι πάλιν εἶναι ἀσύμφωνοι ὡς πρὸς τὸν χρόνον καθ’ ὃν ἔζησε, διότι οἱ μὲν τὸν θέλουσι διὰ ἐκεῖνον τὸν Ἡσύχιον τὸν ὁποῖον ὁ Ἱερώνυμος καὶ ἄλλοι ὡς ἐκδοτὴν τῆς θείας Γραφῆς ἀναφέρουσι, ὁ ὁποῖος ἔζη περὶ τὸ 300. ἔτος, καὶ ὅτι εἰς τὸ Λεξικόν του ἔγιναν μερικαὶ προσθῆκαι μετὰ ταῦτα, ἄλλοι πάλιν τὸν τάσσουσι περὶ τὸν Πέμπτον, καὶ Ἕκτον Αἰῶνα, καὶ ἀποῤῥίπτουσι τὰς προσθήκας τοῦ Λεξικοῦ του, ἀλλὰ καὶ οὗτοι τὸν θέλουσιν, ἄνευ τινος ἀποδείξεως, Χριστιανόν. Πρὸς τοὺς ὁποίους ἄλλοι πάλιν ἀντιλέγουσιν, μὲ ταύτην μόνην τὴν ἀπόδειξιν τοῦ Λεξικοῦ του, ὅτι ὁ Συγγραφεὺς τούτου, μήτε εἰς τὸ Προοίμιόν του, εἰς τὸ ὁποῖον ἀναφέρει περὶ τῶν μέσων ἐξ ὧν ἐρανίσθη τὸ Σύγγραμμά του, μήτε περὶ τῶν Γλωσσαρίων ἐξ ὧν πλημμυρεῖ ἡ θεία Γραφὴ, μήτε περί τινος ἄλλου ἐκκλησιαστικοῦ Συγγραφέως, ἢ λέξεως ἀναφέρει, ὥστε ἐξ αὐτῶν νὰ συμπεράνωμεν ὅτι ἦτον Χριστιανός. Καὶ πάλιν εἰς τὸ ἴδιον Προοίμιον δὲν ἀναφέρει ὁ Ἡσύχιος τινὰ τῶν μετὰ τ ὸ 3 0συμπεραίνεται θεν 0 . ἔτ ο ς Σ υ γ γ ρ αὅτι φ έωὁνἩσύχιος ·ὅ ἤκμαζε περὶ τὰ τέλη τοῦ Τρίτου Αἰῶνος, καὶ τὸ λοιπὸν ὅλον μένει εἰσέτι ἀμφίβολον. Τὸ Λεξικόν του συνεκροτήθη ἐκ τῶν Λέξεων τοῦ Ἀπίωνος, Ἀπολλωνίου, Θέωνος, Διδύμου, Ἀριστάρχου, Διογενιανοῦ, Ἡλιοδώρου καὶ Ἡρωδιανοῦ τῶν Γραμματικῶν, προσθεὶς καίτινας λέξεις ἐκ τῶν τοῦ Ὁμήρου, Κωμικῶν, Τραγικῶν, καὶ Λυρικῶν Ποιητῶν, καὶ ἐκ τῶν Ῥητόρων, Ἰατρῶν, καὶ Ἱστορικῶν, εἰς δὲ τοὺς ὑστέρους χρόνους προσετέθησαν καίτινες λέξεις ἐσφαλμένως, ὡς μὴ ποτ’ ὤφελεν.

Ἐκδόσεις. Ἡσυχίου Λεξικόν. Hesychii Dietionarium, τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1514. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις ἐστάθη ἡ πηγὴ ὅλων τῶν μετὰ ταῦτα ἐκδόσεων ἔκ τινος χειρογράφου, τὸ ὁποῖον ἐφυλάττετο ἐν τῇ τοῦ ἁγίου Μάρκου Βιβλιοθήκῃ. μ’ ὅλον τοῦτο εἰσέφρησαν πολλὰ σφάλματα εἰς τὸν τύπον. Μετὰ ταῦτα ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1520. εἰς φύλ. ἀλλὰ καὶ εἰς αὐτὴν ἐπερίσευσαν ἀκόμη τὰ τυπογραφικὰ σφάλματα καὶ μάλιστα εἰς τὰς Διφθόγγους. ... Ἐξεδόθη ἔτι ἐν Λουγδόνῳ Βαταυίων τῷ 1668. εἰς 4. μετὰ διφόρων σημειώσεων ὑπὸ Κορνηλίου Σχρεβελίου. ἀλλὰ καὶ αὕτη ἡ Ἔκδοσις δὲν εἶναι ἄνευ σφαλμάτων. ... Ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων πολλῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν μετὰ ἐπιδιορθώσεως, ὑπὸ Ἰωάννου Ἀλβέρτου. Ioanni Alberti, ἐν Λουγδόνῳ Βαταυίας. Lugdoni Batav. apud. Sam. [306]


Luchtnianus, et fil. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. τῷ 1746. καὶ αὕτη ἐστὶν ἡ ἀρίστη ἔκδοσις.

Η Η Π Π Ι Ι Ι. ΑΝΑΤΟΛΙΟΣ. Περὶ τὸ 300. ἔτος.

νατόλιος, εἷς τῶν Ἰατρῶν, περὶ τοῦ ὁποίου ἐν τοῖς Γεωπονικοῖς μνεία γίνεται, ἐστάθη διδάσκαλος τοῦ Ἰαμβλίχου, προτοῦ νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν Πορφύριον. Ὁ Φαβρίκιος πρῶτος ἔκαμε γνωστὸν ἕνα Σύγγραμμα τούτου περὶ Συμπαθείας, καὶ Ἀντιπαθείας, τὸ ὁποῖον καὶ ἐξέδωκεν ἐν τῇ αὐτοῦ Ἑλληνικὴ Βιβλιοθήκῃ, τόμῳ Δ΄. σελ. 295. 573

Η Η Π Π Ι Ι Ι Ι. ΠΟΡΦΥΡΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 233. καὶ ἀπέθ. τῷ 300. ἔτει.

Πορφύριος ὁ περιφημότατος φιλόσοφος τοῦ Αἰῶνος του, ἐγεννήθη εἰς τὴν Βάτανα

μι ᾶς χ ώ ρ α ς τ ῆ ς ἦν δὲ τὸ γένος Ἰουδαῖος, ἐγεννήθη τῷ 233. ἔτος, καὶ ἐκαλεῖτο εἰς τὴν μητρικήν του γλῶσσαν τῶν Σύρων Μάλχος, ὁ δὲ διδάσκαλός του Λογγῖνος εἰς τὴν ταυτόσημον Ἑλληνικὴν λέξειν μετατρέψας, Πορφύριον αὐτὸν ὠνόμασεν. Κατ’ ἀρχὰς εἰς τὴν πρώτην σχεδὸν ἀκμὴν τῆς τρυφερᾶς του νεότητος, ἤκουσε τὸν Ὠριγένην, μετὰ τοῦ ὁποίου καὶ ὑπῆγεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ὅπου εὑρὼν τὸν Λογγῖνον μετὰ κλέους διδάσκοντα, ἔμεινε παρ’ αὐτῷ καὶ ἤκουσε τὴν Ῥητορικὴν, ὅτε καὶ μετὰ Ἀμμωνίου τοῦ Πλατωνικοῦ Φιλοσόφου ἐγνωρίσθη. Μετὰ ταῦτα ἀπελθὼν εἰς Ῥώμην τῷ τριακοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἤκουσε τὸν μέγα ἐκεῖνον Φιλόσοφον Πλωτῖνον, τοῦ ὁποίου τὰς σκοτεινὰς ἰδέας τόσον ἀκριβῶς ἐξέταζε, καὶ τόσον μετὰ κόπου εἰσεχώρει εἰς τὰς ἰδέας του, ὥστε ὁ Πλωτῖνος τὸν ἠγάπησε μεγάλως, καὶ τῷ ἐνεπιστεύθη ὅλην τὴν ἐπιδιόρθωσιν τοῦ ὕφους τῶν Συγγραμμάτων του, καὶ εἰς τὸν καιρὸν ὁποῦ ἦτον ἀπομεμακρυμένος, δὲν διεκόπη ἡ μεταξὺ αὐτῶν εἰλικρινὴς ἀλληλογραφία. Ἐπειδὴ ὁ Πορφύριος ὢν μελαγχολικῆς κράσεως ὑποστηριζομένης μὲ τὴν Πυθαγορικὴν καὶ Πλατωνικὴν Ἠθικὴν, ἔφθασεν εἰς τοιοῦτον βαθμὸν, ὥστε ἐμίσησε τὸν ἑαυτόν του, καὶ διὰ νὰ ἐλευθερώσῃ τὴν ψυχήν του ἀπὸ τὴν φυλακὴν τοῦ σώματός του, ἀπεφάσισε νὰ θανατωθῇ μόνος του, ἀλλ’ ὁ Πλωτῖνος τὸν ἐσυμβούλευσε νὰ ἀπέλθῃ εἰς Σικελίαν, ὁποῦ διὰ τῆς περιηγήσεώς του, καὶ ἄλλων τοιούτων 573

Περὶ τὸ 282. ἔτος ἤκμαζε καί τις ἄλλος Ἀνατόλιος Φιλόσοφος, μαθηματικὸς, καὶ Ῥήτωρ, ὅστις καὶ Διδάσκαλος τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τῆς πατρίδος του σχολῆς ἐχρημάτισε, μετὰ ταῦτα δὲ πολιορκηθείσης τῆς Ἀλεξανδρείας, κατέφυγεν εἰς Αἴγυπτον τῷ 262. ἔνθα καὶ διοικητὴς ταύτος καὶ ἐπιστάτης τῶν πρὸς τὸ ζῆν ἀναγκαίων, ὑπὸ τοῦ Γαλληνοῦ ἐγένετο, τῷ δὲ 270. ἐλθὼν εἰς Λαοδίκειαν τῆς Συρίας, Ἐπίσκοπος ταύτης ἀπεκατέστη. τούτου σώζεται Λατινιστὶ Canonen Paschalem καί τινα λείψανα Μαθηματικῶν ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ, τόμως Β΄. σελ. 275 - 277.

[307]


χαριέντων διατριβῶν νὰ ἀποδιώξῃ ταύτην τὴν τῆς αὐτοχειρίας ἰδέαν. Διαπλεύσας λοιπὸν εἰς Σικελίαν, καὶ περιέλθων τοὺς τόπους τοὺς ὁποίους περιγράφει ὁ Ὅμηρος, ἐγνωρίσθη ἔπειτα μετά τινος Πρόβου, ὅτε καὶ τὴν θείαν Γραφὴν ἀνέγνωσε. Μετὰ ταῦτα ἀπῆλθεν εἰς τὴν Ἀφρικὴν, καὶ ἐκ τῆς Ἀφρικῆς πάλιν ὑπέστρεψεν εἰς Ῥώμην, καὶ ἐδίδασκε τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ τὴν Ῥητορικὴν, τῷ δὲ ἑξηκοστῷ ὀγδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἦλθεν εἰς ἔκστασιν, ὅτε καὶ 574Θἀλλ’ τ ὸν εὸ ν εἰς αὕτη τ ὴ νἡ ἰδἔκστασις ία ν μ ο ρ φἀποδίδεται ή ν τ ο υ εἶδ ενεἰςὡ τὴν ς λ έγ ει· μελαγχολικήν του κρᾶσιν. Μετὰ τοῦτο τὸ συμβεβηκὸς εὐθὺς ἔγραψε τὸν βίον τοῦ διδασκάλου του Πλωτίνου, καὶ μετ’ ὀλίγους χρόνους ἀπέθανε.

Συγγράμματα.

Πορφύριος ἦτον ἐμπειρότατος εἰς ὅλα τὰ εἴδη τῆς Μαθήσεως, καὶ τῶν ὡραίων τεχνῶν, τῆς Ἀριθμητικὴς, Γεωμετρίας, Μουσικῆς, Ἀστρονομίας, Φιλοσοφίας, καὶ τῆς κατ’ αὐτὴν Ἱστορίας, τῆς Θεολογίας, καὶ τῶν κατ’ αὐτὴν αἱρέσεως, καὶ θεουργίας, καὶ περὶ ὅλων τούτων συνέγραψεν ἑρμηνείας,575 περὶ τῶν ὁποίων ὁ Ὁλστέϊν (Holstein.) διεξοδικῶς καὶ ἀκριβῶς πραγματεύεται576· τ ὰ περισσότερα εἶναι. Α΄. Βίος Πυθαγόρου, τοῦτο εἶναι ἐλλειπές. Ὁ Ἰάμβλιχος ἔλαβε πολλὰς περικοπὰς ἀπὸ τοῦτο, καὶ τὰς μετεχειρίσθη εἰς τὸ ἰδικόντου. Β΄. Βίος Πλωτίνου, καὶ περὶ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ. Γ΄. περὶ Ἀποχῆς ἐμψύχων. Δ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀνηβόνην τὸν Αἰγύπτιον. Ὁ Εὐσέβιος καὶ ὁ Θεοδώρητος ἐφύλαξαν ἐξ αὐτὴν μεγάλα τεμάχια. Ε΄. Γνῶμαι, ἤτοι εἰσαγωγαὶ εἰς τὰ τοῦ Πλωτίνου Συγγράμματα. ΣΤ΄. Ὁμηρικὰ ζητήματα ΔΔΔΙΙ. πρὸς Ἀνατόλιον. Ζ΄. Ἠθικὴ ἑρμηνεία τῆς Πλάνης τοῦ Ὀδυσσέως. Η΄. Νυμφῶν Ἄντρον, μία ἀλληγορικὴ καὶ φιλοσοφικὴ πραγματεία. Θ΄. Τεμάχιον ἐκ τοῦ Α΄. βιβλίου περὶ τῆς Στυγὸς, τοῦτο τὸ ἐφύλαξεν ὁ Στοβαῖος. Ι΄. Εἰσαγωγὴ εἰς τὰς πέντε φωνὰς, ἢ κατηγορίας. Τοῦτο ἐγράφη πρὸς μαθητήν του Χρυσάκριον ἐν Σικελίᾳ. ΙΑ΄. Ἑρμηνεία εἰς τὰς κατηγορίας τοῦ Ἀριστοτέλους, κατ’ ἐρωταπόκρισιν. ΙΒ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰ Ἁρμονικὰ τοῦ Πτολεμαίου. ΙΓ΄. Εἰσαγωγὴ εἰς τὴν Τετράβιβλον τοῦ Πτολεμαίου.

Ἐκδόσεις.

Τ

ὰ τοῦ Πορφυρίου Συγγράμματα δὲν ἐξεδόθησαν ἀκόμη εἰς ἓν σῶμα, ἀλλὰ πάντοτε διεσπαρμένως, καὶ ἰδίως. Πορφυρίου Φιλοσόφου, περὶ βίου Πυθαγόρου, τοῦ αὐτοῦ Γνῶμαι, καὶ Νυμφῶν Ἄντρον, μετὰ σημειώσεων παρατηρήσεων, καὶ τοῦ βίου τοῦ Πορφυρίου, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Λουκᾶ Ὁλστενίου, ἐν Ῥώμῃ τῷ 1630. καὶ τῷ 1655. ἐν Κανταβριγίᾳ εἰς 8. Ἐν ταύτῃ τῇ β΄. ἐκδόσει προσετέθη καὶ τὸ περὶ Στυγὸς Τεμάχιον. Malchus sive Porphyrius, Μάλχος, ἤτοι Πορφύριος περὶ βίου Πυθαγόρου, μετὰ τῶν σημειώσ. τοῦ Ὁλστενίου Lucae Hulstenii, καὶ Ἰαμβλίχου περὶ βίου Πυθαγόρου, ἐξεδόθ. ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1707. εἰς 4. Πορφυρίου περὶ βιοτῆς Πλωτίνου, μετὰ καὶ τῶν τοῦ Πλωτίνου Συγγραμμάτων ἐξεδόθ. ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1580. εἰς φύλ. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἑλλην. βιβλιοθ. Τόμ. 4. σελ. 90. .... Περὶ ἀποχῆς ἐμψύχων βιβλ. ΙΙΙΙ. τοῦ αὐτοῦ Γνῶμαι, Μιχαὴλ Ἐφεσίου σχόλια εἰς τὰ τέσσαρα βιβλία τοῦ Ἀριστοτέλους περὶ Ζώων Μορίων, ἐξεδόθ. ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1548. εἰς 574

Εἰς τὸν βίον τοῦ Πλωτίνου. Οὕτω παντομιγὲς πρὸς ἅπασαν ἀρετὴν ὁ ἀνὴρ αὐτὸς χρῆμα τι γέγονε, καὶ τὸ κάλλος αὐτοῦ τῶν Λόγων ἄντις μᾶλλον ἢ τὰ δόγματα πλέον εἰς αὐτὰ ἀκιδὼν, ἢ τὴν δύναμιν τοῦ λόγου. Εὐνάπιος εἰς τὸν βίον Πορφυρ. 576 Ἐν τῷ Προοιμίῳ τῆς ὑπ’ αὐτοῦ ἐκδόσεως τοῦ Πορφυρίου. 575

[308]


φύλ. ὑπὸ Πέτρου Βικτωρίου. «Ἔτι τὸ περὶ ἀποχῆς Ἐμψύχων, μετὰ καί τινων τεμαχίων, ἐξεδόθη ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1655. εἰς 8. .... Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀνηβόνην Αἰγύπτιον, περὶ θεῶν καὶ Δαιμόνων, καὶ Ἰαμβλίχου περὶ Μυστηρίων Αἰγυπτ. ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1678. εἰς φύλ. ... Ὁμηρικὰ ζητήματα, καὶ Νυμφῶν Ἄντρον, εἰς Ὀδύσσειαν, ἐξεδόθη ἐν Ῥώμῃ τῷ 1518. εἰς 4. καὶ ἐν Λουγδόνῳ Βαταυίων ὑπὸ Ἰωάν. Κολούμβου τῷ 1745. εἰς 8. ... Εἰσαγωγὴ περὶ τῶν πέντε Φωνῶν, ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους, τῷ 1495. καὶ ἔτι μετὰ τὸ τοῦ Ἀριστοτέλους ὄργανον. .... Ἑρμηνεία εἰς τὰς τοῦ Ἀριστοτέλους κατηγορίας, ἐξεδόθη τῷ 1543. εἰς 4. καὶ ἔτι ὑπὸ Ἰωάν. Βερνάρδου Φελικιάνου ἐν Παρισίοις τῷ 1548. εἰς 8. ... Ὑπόμνημα εἰς τὰ ἁρμονικὰ τοῦ Πτολεμαίου, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάν. Βαλλισίου, in ejusd. Opp. Tom. III. ... Εἰσαγωγὴ εἰς τὴν Τετράβιβλον τοῦ Πτολεμαίου, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἱερων. Βολφίου ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1559 εἰς φύλ. μετὰ τῶν τοῦ Πρόκλου εἰς Πτολεμ.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθη

ὑπὸ Βερν. Μοντφωκὸν ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῶν Συνόδων, τῷ 1715. ἐν

Παρίσιοις. Καὶ ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ἐν τοῖς Ἱππολύτου συγγράμ. Τόμ. Β΄. σελ. 205.

Η Η Π Δ Ι. ΜΕΘΟΔΙΟΣ. Ἀπετμήθη τὴν κεφαλὴν τῷ 311.

Μεθόδιος, ἐκαλεῖτο κατὰ τὸν Ἐπιφάνιον καὶ Εὔβουλος, ἦτον Ἐπίσκοπος τοῦ Ὀλύμπου εἰς τὴν Λυκίαν, ἢ τῶν Πατάρων, 577 μετέπειτα δὲ προεβιβάσθη εἰς τὴν ἐπισκοπὴν τῆς Τύρου, ὑπέφερε καὶ οὗτος ἐνδόξως τὸν μαρτυρικόν θάνατον ἐπὶ Διοκλητιανοῦ εἰς τὴν Χαλκίδα τῆς Κοιλο-Συρίας, τῷ 311. Σωτηρίῳ ἔτει.

Συγγράμματα.

Ὁ Μεθόδιος συνέγραψε πολλὰ καὶ διάφορα ἐκκλησιαστικὰ βιβλία, ἐξ ὧν σώζονται. Α΄. ἐκ τοῦ Περὶ Ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν μερικά τινα τεμάχια παρὰ τῷ Ἐπιφανίῳ, καὶ Φωτίῳ. Β΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν Γένεσιν, καὶ ἐκ τούτου μερικά τινα τεμάχια ἀπελείφθησαν παρὰ τῷ Φωτίῳ. Γ΄. Περὶ τοῦ Αὐτεξουσίου. Δ΄. Συμπόσιον δέκα Παρθένων. Οὗτος ὁ διάλογος εἶναι πολλὰ νενοθευμένος. Ε΄. Ὁμιλία περὶ Συμεὼν καὶ Ἄννης, μερικοὶ θέλουσι τοῦτο νὰ 577

Κατὰ τὸν Σουΐδαν ἦτον μία καὶ ἡ αὐτὴ πόλις ἥτις ἔφερε καὶ τὰ δύω ταῦτα ὀνόματα.

[309]


εἶναι ἀλλου τινος νεωτέρου Μεθοδίου, ΣΤ΄. Ὁμιλία εἰς τὰ Βαΐα. Ζ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν. καὶ τοῦτο εἶναι ἄλλου Μεθοδίου Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλως χρηματίσαντος.

Ἐκδόσεις. Μεθοδίου Πατάρων, S. Methodii Paterensis, τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις

μετὰ τῶν τοῦ Ἀμφιλοχίου, τῷ 1644. εἰς φύλ. ... Ἐν τῇ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων. Τόμ. Γ΄. σελ. 673-735. Ἐξεδόθησαν δὲ καὶ ἰδίως, τὸ μὲν Συμπόσιον, ἐν Ῥώμῃ τῷ 1656. εἰς 8. καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1657. εἰς φύλ. καὶ τὰ λοιπὰ ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις.

Η Η Π Δ Ι Ι. ΠΕΤΡΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 311.

Π

έτρος ὁ τῆς Ἀλεξανδρείας Ἐπίσκοπος, ὁ ὁποῖος ἕνεκεν τῆς ἁγιότητός του καὶ τῆς παιδείας του ἐπαινεῖται μεγάλως ὑπὸ τοῦ Εὐσεβίου. Εἰς τὸν καιρὸν τοῦ κατὰ τῶν χριστιανῶν διωγμοῦ ὑπὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ, φυγὼν ἐκ τῆς Ἀλεξανδρείας ἐγλύτωσε τὴν ζωήν του, ἀλλ’ ἔπειτα εἰς τὸν ὑπὸ τοῦ Μαξιμιανοῦ, ἔπρεπε νὰ ἐπισφραγίσῃ τὴν τοῦ Χριστοῦ διδασκαλίαν μὲ τὸ αἷμά του, τῷ 311. Σωτηρίῳ ἔτει. περὶ τῷ 306. συνέγραψεν ἓν βιβλίον περὶ Μετανοίας, ἐκ τοῦ ὁποίου σώζονται ἀκόμη δεκαπέντε Κανόνες.

Ἐκδόσεις. Πέτρου Ἀλεξανδρείας, Κανόνες περὶ Μετανοίας, μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Βαλσαμῶνος, καὶ Ζωναρᾶ, ἐξεδόθ. ἐν τῇ Πανθέκτῃ τῶν ἱερῶν Κανόνων, ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1672. ἐν τόμ, Β΄. σελ. 8. Καὶ ἐν ταῖς λοιπαῖς Συλλογαῖς τῶν Ἱερῶν Κανόνων.

Η Η Π Δ Ι Ι Ι. ΧΑΛΚΙΔΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 325.

Χαλκίδιος ὁ Συγγραφεὺς τοῦ ὑπομνήματος εἰς τὸν τοῦ Πλάτωνος Διάλογον τοῦ Τι-

μαίου, ἄφησε τοὺς μεταγενεστέρους εἰς ἀμφιβολίαν, ἂν ἦτον χριστιανὸς, ἢ ἐθνικός. Οἱ περισ-

[310]


σότεροι τῶν Κριτικῶν θέλουσιν ὅτι ἦτον Χριστιανὸς, ἐπειδὴ καὶ εἰς τὸ ὑπόμνημά του εὑρίσκονται ἴχ ν η Χ ρ ισ τ ια ν ὅμως ἐχρημάτισε καὶ διάκονος τῆς ἐν Καρθαγένῃ Ἐκκλησίας, καὶ τοῦτο μᾶς εἶναι ἀμφίβολον, καὶ ἀναπόδεικτον. Τὸ ὑπόμνημα τοῦτο ἔγινε πρός τινα Ὅσιον, τὸν ὁποῖον θέλουσιν ὅτι ἦτον ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Κοδρούβης, ὅστις ἦτον παρὼν καὶ εἰς τὴν πρώτην τὴν ἐν Νικαίᾳ Σύνοδον.

Ἐκδόσεις.

Τὸ πρῶτον ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις, τῷ 1520. εἰς φύλ. εἰς 4.

Πλάτωνος Τίμαιος, μετὰ τοῦ ὑπομνήμτος τοῦ Χαλκιδίου ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. Καὶ μετὰ τοῦ Ἱππολύτου, τῷ 1718. ὑπὸ Ἰ. Α. Φαβρικίου, ἐν τῷ Β΄. τόμ. σελ. 225.

Η Η Π Δ Ι Ι Ι Ι. ΙΑΜΒΛΙΧΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 333. ἔτους.

Ἰάμβλιχος εἷς τῶν περιφήμων Συγγραφέων, τοῦ ὁποίου τὸ ὄνομα πολλάκις συγχέεται

μετ’ ἄλλου τινὸς παλαιοτέρου, καὶ νεωτέρου συνωνύμου Ἰαμβλίχου, κατήγετο ἀπὸ μίαν ἐπίσημον γενεὰν τῆς Χαλκίδος εἰς τὴν Κοιλο-Συρίαν· ὁ χρόνος καθ’ Ὁ Σουΐδας τάσσει τοῦτον ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας Κωνσταντίνου τοῦ μεγάλου, ἐπὶ τῆς ὁποίας, καὶ μάλιστα πρὸ τοῦ 333. Σωτηρίου ἔτους φαίνεται ὅτι ἀπέθανεν ὁ Ἰάμβλιχος, προτοῦ νὰ ἔλθῃ εἰς τὴν καισαρικὴν αὐλὴν, ὁ μαθητής του Σώπατρος. Ἀφιέρωσε τὸν ἑαυτόν του εἰς τὴν φιλοσοφίαν, καὶ μάλιστα εἰς τὴν Πλατωνικὴν, εἰς τὴν ὁποίαν εἶχε διδάσκαλον τὸν Πορφύριον, καὶ τόσην μεγάλην ὑπόληψιν ἔλαβεν, ὥστε ὁ καῖσαρ Ἰουλιανὸς ἔλεγεν, ὅτι ὁ Ἰάμβλιχος ἦτον κατώτερος τοῦ Πλάτωνος κατὰ τὸν χρόνον μόνον, ἀλλ’ ὄχι καὶ κατὰ τὴν μάθησιν. Συνέδαισε ὑπόληψίς Φ ιλ ο σ ο φτου ία ν μ ὲ τ ὴ ν τ ῶ ν Π ταύτην τ ὴν ηὔξησεν ἀκόμη περισσότερον, μὲ τὴν φήμην τῆς ἁγιότητος, καὶ τῆς θαυματουργικῆς του δυνάμεως· ἐπειδὴ οὐ μόν τοιαῦται θαυματουργίαι ἀπεδίδοντο τότε εἰς τοὺς ἐθνικοὺς Φιλοσόφους, διὰ νὰ ἐμποδίζουν τρόπον τινὰ τὴν πρόοδον τῆς χριστιανικῆς διδασκαλίας. Αὕτη ἡ φήμη, καὶ ἡ καθαρὰ ἐξήγησις τῶν μαθημάτων του, συνοίθρισε πολλοὺς μαθητὰς πανταχόθεν. Ἡ εἰλικρίνειά του δὲν τὸν ἐσυγχώρει νὰ κρύψῃ οὐδὲν τῶν μυστηρίων τῆς Φιλοσοφίας του, καὶ αὕτη ἀπεκατέστησε τοὺς μαθητάς του ὁποῦ ἡμέραν καὶ νύκτα νὰ μένουν πάντοτε μετ’ αὐτοῦ, καὶ νὰ ὑπηρετοῦσιν εἰς τὴν τράπεζάν του 578 ἥτις σχεδὸν ἦτον παρομοία μὲ τὴν Πυθαγορικήν.

Συγγράμματα.

Περὶ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἰαμβλίχου, ὁ Φαβρίκιος ἐξέδωκεν

579

ἕνα διεξοδικὸν

κατάλογον, ἐξ ὧν τὰ περισσότερα ἐχάθησαν. τὰ σωζόμενα αὐτοῦ εἰσὶ Α΄. Περὶ Μυστηρίων 578 579

Εὐνάπιος εἰς τὸν βίον αὐτοῦ. Ἑλλ. βιβλ. βιβ. Δ΄. κεφ. 28. Τόμ. Δ΄. σελ. 282.

[311]


τῶν Αἰτυπτίων. Ὁ Ἰάμβλιχος συνέγραψε τοῦτο ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Ἀβαμμὼν, ὡς μίαν ἀπό-

κρισιν τῆς τοῦ Πορφυρίου ἐπιστολῆς πρὸς τὸν Προφήτην Ἄνηβον, καὶ πραγματεύεται περὶ τῆς τῶν Ἐθνικῶν θεουργίας, καὶ ἐξηγεῖ τὰς δυσκολίας ὅσαι ἀπαντῶνται εἰς τὴν Θεολογίαν, καὶ Πνευματολογίαν, κατὰ τὰ ἀξιώματα τῶν Αἰγυπτίων, Χαλδαίων, καὶ Ἑλλήνων. Παρατηροῦνται ἐν αὐτῷ καί τινα ἴχνη Χριστιανισμοῦ, ὁ ὁποῖος ἔλειπεν ἀπ’ αὐτόν. Β΄. Περὶ τῆς τοῦ Πυθαγόρου Φιλοσοφίας βιβλία δέκα, ἐκ τῶν ὁποίων ἐξεδόθησαν διὰ τοῦ τύπου μέχρι τοῦδε. α΄. Βίος Πυθαγόρου. β΄. Ὁμιλίαι περὶ Φιλοσοφίας, γ΄. Μαθηματικὴ κοινὴ διδασκαλία, ἐκ ταύτης μερικά τινα τμήματα Λατινιστὶ ἐξεδόθησαν. Ὁ Γάλε, καὶ ὁ Τεννούλιος ὅμως ὑπεσχέθησαν μίαν ἐντελῆ Ἑλληνικὴν τοῦτων Ἔκδοσιν. δ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰ Ἀριθμητικά. Νικολάου Γερασινίου, καὶ τὸ ζ΄. Θεολογούμενα Ἀριθμητικά.

Ἐκδόσεις. Ἰαμβλίχου Χαλκιδέως περὶ Μυστηρίων. Iamblichi Chalcidensis de Mysteriis, ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων Ἑλλη-Λατ. ὑπὸ Θῶμα Γάλε ἐν Ὀξωνίᾳ τῳ 1678. εἰς φύλ. κατὰ τὸ χειρόγραφον Ἰσαὰκ τοῦ Βισσίου. ... Περὶ τοῦ Πυθαγορικοῦ βίου, de vita Pythagorica. Ἑλλην-Λατιν. μετὰ σημειώσεων. Λουδ. Κουστέρου καὶ ἐπιδιορθώσεως, καὶ τοῦ Πορφυρίου περὶ τοῦ αὐτοῦ, ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1707, εἰς 4. ... Ὑπόμνημα, ἢ εἰσαγωγὴ εἰς τὰ Ἀριθμητικὰ, καὶ Μαθηματικὴ Διδασκαλία, Λατινιστὶ ἐξεδόθ. ἐν Ἀρμενίᾳ, τῷ 1668. εἰς 4. ... Τὰ Θεολογούμενα τῆς Ἀριθμητικῆς, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1543. εἰς 4.

Η Η Π Δ Π. ΔΕΞΙΠΠΟΣ. Ἤκμασε μετὰ τὸ 333.

Ὁ Δέξιππος ἀριθμεῖται μεταξὺ τῶν ἐκλεκτικῶν Φιλοσόφων, μ’ ὅλον τοῦτο εἶχε πε-

ρισσοτέραν κλίσιν εἰς τὰ Ἀριστοτελικὰ, παρὰ εἰς τὰ Πλατωνικὰ, δι’ ὃ καὶ μὲ τὸ ἐπίθετον Περιπατητικὸς διακρίνεται ἀπὸ τὸν Ἱστορικὸν Δέξιππον. ἦν δὲ μαθητὴς τοῦ Ἰαμβλίχου, ὅστις ἀπέθανε πρὸ τοῦ 333. ἔτους. Σώζονται καὶ τούτου τρία βιβλία ἐρωτημάτων εἰς τὰς Κατηγορίας τοῦ Ἀριστοτέλους, τὰ ὁποῖα εἰσέτι εἰσὶν ἀνέκδοτα διὰ τοῦ τύπου. Ἡ Λατινικὴ μετάφρασις ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1546. καὶ 1566. ad Calcem Porphyrii in praedicamenta, καὶ ἐν Παρισίοις ἰδίως, τῷ 1549. εἰς 8.

Η Η Π Δ Π Ι. ΕΥΣΕΒΙΟΣ.

[312]


Ἐγεν. τῷ 264. καὶ ἀπέθ. τῷ 340. ἔτει.

Εὐσέβιος ἐγεννήθη εἰς τὴν Παλαιστίνην περὶ τὰ τέλη τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Γαλληνοῦ, τιμηθεὶς δὲ μετὰ ταῦτα πρῶτος τῆς ἐν Καισαρείᾳ Κοινότητος, ἐφιλιώθη μεγάλως μὲ τὸν Πάμφιλον, ὅστις καὶ αὐτὸς τότε ἐπισήμως ἐτιμᾶτο μὲ τὸ ἴδιον ἀξίωμα. Ἔλαβε τὸ ἐπίθετον τοῦ νὰ ὀνομάζεται καὶ οὗτος Πάμφιλος, χρηματίσας καὶ διδάσκαλος τῆς ὑπὸ τοῦ Παμφίλου συστηθείσης ἐκεῖ σχολῆς. Μετὰ δὲ τὸν ὑπὸ τοῦ Διοκλητιανοῦ κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμὸν, μικρόν τι μετὰ ταῦτα εἰρηνευσάσης τῆς Ἐκκλησίας, προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος τῆς Καισαρείας, τῷ 314. Σωτηρίῳ ἔτει. Ἐμίχθη μετὰ ταῦτα εἰς τὰς τοῦ Ἀρείου φιλονεικίας, καὶ θέλων νὰ τὸν ὑπερασπισθῇ πρὸς τὸν Ἀλέξανδρον τῆς Ἀλεξανδρείας Ἐπίσκοπον, ἐνέσπειρε μερικ ὰς π ερ ικ ο π ὰ ς ὅτι ὑπέγραψεν εἰς τὸ ἐν Νικαίᾳ Σύμβολον τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Ἢ τὸν παρὼν καὶ εἰς τὰς κατὰ τοῦ Εὐσταθίου Ἀντιοχείας, καὶ Ἀθανασίου Συνόδους, καὶ πρὸς τὸν μέγα Κωνσταντῖνον τὰς περὶ τοῦ Ἀθανασίου ἀναφορᾶς ἀπέστειλεν. Ὁ Κωνσταντῖνος ἑόρταζε σχεδὸν τότε τὸν τριακοστὸν ἔτος τῆς αὐτοκρατορίας του, ὅτε καὶ ὁ Εὐσέβιος τὸν Ἐγκωμιαστικὸν Λόγον πρὸς Κωνσταντῖνον ἐξεφώνησε, παρὰ τῷ ὁποίῳ εὗρε μεγάλην χάριν, καὶ συχνὰς ἐπιστολὰς παρ’ αὐτοῦ ἐλάμβανε, καὶ πολλὰκις μετ’ αὐτοῦ συνέφαγε, καὶ φιλικώτατα συνωμιλοῦσε, τοῦ καιροῦ τὸν χρόνον διατρίβοντες. Ἀποθανὼν δὲ ὁ Κωνσταντῖνος, ὀλίγον μετὰ ταῦτα τὸν ἠκολούθησε καὶ ὁ Εὐσέβιος. Ὁ Βαλέσιος τάττει τὸν θάνατον αὐτοῦ τῷ 340. Σωτηρίῳ ἔτει.

Συγγράμματα.

Ἀναντηῤῥήτως ὁ Εὐσέβιος τάσσεται μεταξὺ τῶν πρώτων πεπαιδευμένων τοῦ αἰῶνος

του, τοῦ ὁποίου αἱ ἐκδουλεύσεις εἰς τὴν Ἱστορίαν, καὶ ἰδίως εἰς τὴν Ἐκκλησιαστικὴν, μένουσιν ἀθάνατοι, μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἐπρόσεξε καλῶς εἰς τὰ καθήκοντα ἑνὸς Ἱστορικοῦ. Ἐμεταχειρίσθη εἰς βοήθειαν τῶν συγγραμμάτων του τήν τε βιβλιοθήκην τοῦ Παμφίλου, καὶ τὴν τῆς Ἱερουσαλήμ. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του μᾶς σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος Ἀριθμός. Α΄. Χρονικὸν, ἢ παντοδαπὴ Ἱστορία, ὡς λέγει ὁ Αὐγουστῖνος 580 εἰς τοῦ ὁποίου τὸν καιρὸν τὰ ἀντίγραφα ἦσαν σπάνια. Τοῦτο συνίστατο ἀπὸ δύω μέρη, ἐξ ὧν τὸ πρῶτον, Χρονογραφία, καὶ τὸ δεύτερον Κανὼν χρονικὸς ἐπ εγ ρ ά φ ο ν τ ο · εἰς τ ὸ π ρ ῶ τ ο ν ἐπ ρ α γ μ α τ εύετ ο π ερ ὶ Ἀ ρ χ α ιο λ ο γ ία ς σχεδὸν ὅλων τῶν Ἐθνῶν, εἰς διάφορα τμήματα. τὸ δὲ δεύτερον ἦτον μία χρονικὴ καταγραφὴ, ἀπὸ τῆς Κλήσεως τοῦ Ἀβραὰμ, μέχρι τοῦ 325. ἔτους τοῦ Σωτηρίου. Τὸ Ἑλληνικὸν πρωτότυπον σχεδ ὸν ἐχ ά θη · ἐκ τ ῶ φεῖς, τὰ ὁποῖα ὁ Σκαλιγέρος συνάξας, μεταφράσας καὶ μερικὰ, ἐκ τοῦ Λατινικοῦ ἐξέδωκεν. Ὁ Σκαλιγέρος δὲν τὰ ἐσύναξε καλῶς, καὶ ὑπεσχέθη ὁ Ἰταλὸς Ἱερώνυμος δὲ Πράτο, 581 νὰ κάμῃ μίαν ἄλλην καλλιτέραν συλλογὴν, ἔχων ἀνὰ χεῖρας καί τινα ἄλλα γνήσια τοῦ Εὐσεβίου, καὶ νὰ μεταφράσῃ καὶ τὸ Λατινικὸν εἰς τὸ Ἑλληνικὸν πάλιν, ἀλλὰ μέχρι τοῦδε δὲν ἐφάνη ἀκόμη. Β΄. [Προπαρασκευῆς Εὐαγγελικῆς], βιβλ. ΙΕ΄. πρὸς Θεόδοτον Ἐπίσκοπον Λαοδικίας. ἐν τούτῳ ἀποδεικνύει πῶς πρέπει νὰ προετοιμάζεται τινὰς διὰ νὰ δεχθῇ τὴν Χριστιανικὴν Πίστιν, καὶ τὸ ὀρθὸν ταύτης. Εὑρίσκονται ἔτι ἐν τούτῳ πολλαὶ περικοπαὶ διαφόρων χαμένων παλαιῶν Συγγραμμάτων. Γ΄. Εὐαγγελικῆς ἀποδείξεως, τοῦτο συνίστατο ἀπὸ εἴκοσι βιβλία, σώζονται μόνον τὰ δέκα, καὶ ταῦτα πάλιν ἐλλειπῆ. ἀποδεικνύει ἐν αὐτῷ τὴν Χριστιανικὴν Πίστιν ἐκ τῆς παλαιᾶς Γραφῆς. Δ΄. Ἐκκλησιαστικῆς Ἰστορίας βιβλία Ι΄. ἀρχομένη ἀπὸ Χριστοῦ μέχρι τοῦ 324. Σωτ. ἔτ. Αὕτη εἶναι τὸ θεμέλιον ὅλων τῶν ἄλλων Ἐκκλησιαστικῶν Ἱστοριῶν. Α΄. Βίοι μαρτύρων, οἵτινες ἐμαρτύρησαν ἀπὸ τὸ 303. μέχρι τοῦ 310. ἐπὶ Διοκλητιανοῦ εἰς τὴν Παλαιστίνην. ΣΤ΄. Κατὰ Ἱεροκλέους διοικητοῦ τῆς Ἀλεξανδρείας, ὅστις διήγειρε τὸν Διοκλητιανὸν νὰ κινήσῃ τὸν κατὰ τῶν Χριστιανῶν διωγμὸν, καὶ κατὰ τοῦ βιβλίου, 580 581

Ἐπιστολ. Λέ. De Chronicis libris duobus ad Eusebio Caesar. scriptis editis dissertatio Verona. 1750. εἰς 8.

[313]


εἰς τὸ ὁποῖον παραβάλλει Ἀπολλώνιον τὸν Τυανέα, μὲ τὸν Ἰησοῦν Χριστόν. Ζ΄. Κατὰ Μαρκέλλου Ἀγκύρας Ἐπισκόπου, βιβλία Β΄. Η΄. Περὶ ἐκκλησιαστικῆς θεολογίας, βιβλ. γ΄. Θ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς τοὺς Καισαρεῖς περὶ τῆς ἐν Νικαίᾳ βεβαιωθείσης ὀρθοδόξου πίστεως. Ι΄. περὶ τόπων καὶ πόλεων Ἑβραϊκῶν. ΙΑ΄. Ὑπόμνημα εἰς τοὺς ψαλμούς. ΙΒ΄. Τεμάχια ἐκ τοῦ εἰς τὸ Ἄσμα τῶν Ἀσμάτων ὑπομνήματος. ΙΓ΄. Βίοι Προφητῶν. ΙΔ΄. Ὑπόμνημα εἰς Ἠσαΐαν. ΙΕ΄. Κανόνες, ἤτοι Πίνακες δέκα εἰς τὴν Εὐαγγελικὴν ἁρμονίαν, μετὰ τῆς ἐπιστολῆς πρὸς Καρπιανόν. ΙΣΤ΄. Τεμάχια Διαφωνίας Εὐαγγελίων. ΙΖ΄. Λόγος ἐγκωμιαστικὸς πρὸς Κωνσταντῖνον. ΙΗ΄. Βίος τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, βιβλία Δ΄. ἐν τούτῳ διηγεῖται ὅσα ὁ Κωνσταντῖνος περὶ τῆς Ἐκκλησίας ἔπραξε. Τὸν κατηγοροῦσιν ὅμως ὅτι κατὰ πολλὰ μακρύνει τοὺς ἐπαίνους. ΙΘ΄. Τεμάχιον περὶ τοῦ μαρτυρίου τοῦ Παμφίλου. Κ΄. Τεμάχια ἐκ τῶν βίων τῶν Μαρτύρων. ΚΑ΄. Επιστολὴ πρὸς Κωνσταντίαν Αὐγούσταν, τὴν σύζυγον τοῦ Λικινίου. ΚΒ΄. Ἀπολογία περὶ τοῦ Ὠριγένους, καί τινα ἄλλα τεμάχια, τὰ ὁποία τινες τὰ ἀποδίδουσι τῷ Ἑμεσινῷ Εὐσεβίῳ.

Ἐκδόσεις. Εὐσεβίου Χρονικόν. Thesaurus temporum, Eusebii, μετὰ σημειώσεων Ἰωσὴφ τοῦ

Σκαλιγέρου, ἐξεδόθη ἐν Ἀμστελοδαμίῳ, τῷ 1658. εἰς φύλ. ... Εὐαγγελικῆς Προπαρασκευῆς βιβ. ΙΕ΄. ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1628. εἰς φύλ. καὶ ἐν Κολωνίᾳ τῷ 1688. ... Εὐαγγελικῆς Ἀποδείξεως, βιβλ. Ι΄. ἐξεδόθ. μετὰ σημειώσεων τῷ 1628. εἰς φύλ. ἐν Παρισίοις, καὶ τῷ 1688. ἐν Λειψίᾳ μετὰ τῆς κατὰ Ἱεροκλέους Ἐπιστολῆς. ... Προοίμιον τῆς Εὐαγγελικῆς προπαρασκευῆς ἐκ τῆς ἐν Βουκουρεστίοις βιβλιοθήκης Ἰωάν. Νικολάου Μαυροκορδάτου, ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἑλλην. Βιβλ. Τόμ. ΣΤ΄. σελ. 30. ... Ἑκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, βιβλ. Ι΄. μετὰ τοῦ ἐγκωμιαστικοῦ Λόγου πρὸς Κωνσταντῖνον καὶ τοῦ βίου αὐτοῦ, ἐξεδόθη ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1720 καὶ ἐν Τουρίνῳ τῷ 1748. ... Βίοι τῶν ἐν Παλαιστίνῃ μαρτυρησάντων, ἐξεδ. ἐν ταῖς τοῦ Ῥουϊνάρτου Μαρτύρων πράξεσι. ... Ἐπιστολὴ κατὰ Ἱεροκλέους, ἐξεδόθη ἐν τοῖς τῶν Φιλοστρατῶν, καὶ ἐν τῇ τοῦ Εὐσεβίου Εὐαγγελικῆς Ἀποδείξεως τῆς ἐν Λειψίᾳ ἐκδόσεως. ... Περὶ τόπων ἑβραϊκῶν, ἤτοι Ὀνομαστικὸν τῶν ἑβραϊκῶν τόπων καὶ πόλεων, ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων Ἰωάν. Κλερίκου ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1707. εἰς φύλ. ... [Ὑπόμνημα] εἰς τοὺς ψαλμοὺς, ἐξεδόθη εἰς τὴν Συλλογὴν τοῦ Μοντφωκὸν τῶν Πατέρων, ἐν τόμ. Α΄. Εὐσεβίου, Πολυχρονίου, καὶ Ψελλοῦ, Ἑρμηνεῖαι εἰς τὸ Ἄσμα τῶν Ἀσμάτων, ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ Βατ. τῷ 1617. εἰς 4. ... Ὑπόμνημα, εἰς Ἡσαΐαν ἐξεδόθη ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Πατέρων τοῦ Μοντφωκόν. ἐν τῷ Β΄. τόμ. σελ. 347. ... Κανόνες, ἤτοι Πίνακες δέκα Εὐαγγ. Ἁρμον. πρὸς Καρπιανὸν, ἐξεδόθησαν πάντοτε εἰς τὸ τέλος τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου τοῦ ἐν ταῖς Ἐκκλησίαις ἀναγινωσκομένου. ... Εὐαγγελιῶν διαφωνία, ἐξεδ. ἐν τοῖς Ἐρωτήμασι Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου, καὶ ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων Φραγκίσκου Κομπεφισσίου ἐν τῷ Α΄. τόμ. σελ. 781. ... Βίος τοῦ μάρτυρος Παμφίλου, ἐν τῇ τοῦ ὑπὸ Φαβρικίου τοῦ Ἱππολύτου ἐκδόσει, τόμ. Β΄. σελ. 217. ... Τεμάχια ἐκ τῶν βίων τῶν Μαρτύρων, ἐξεδόθ. εἰς τὰ Πρακτικὰ τῶν Πατέρων, τόμ. Α΄. σελ. 420. ... Ἐπιστολὴ πρὸς Κωνσταντίαν, ἐξεδ. ἐν ταῖς σημειώσεσι Ἰωάν. Βοϊβινίου εἰς τὰ τοῦ Νικηφόρου Γρηγορᾶ, σελ. 795. ... Ἀπολογία ὑπὲρ τοῦ Ὠριγένους, ἴδε τὸ ἄρθρ. Πάμφιλος. Καί τινα ἄλλα τεμάχια ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων. [314]


Η Η Π Π Δ Ι Ι. ΣΕΡΑΠΙΩΝ. Ἀπέθανε τῷ 358.

Σ

εραπίων, ἦτον Αἰγύπτιος τὸ γένος, Μοναχὸς τὸ σχῆμα, καὶ Κατηχητὴς εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, μετὰ ταῦτα δὲ καὶ Ἐπίσκοπος τῆς Θωμαΐδος ἐν Αἰγύπτῳ ἐγένετο. Οὗτος ἦτον ἕνας ἀπὸ τοὺς πρέσβεις, οἵ τινες ἀπεστάλησαν πρὸς τὸν Κωνστάντιον ὑπὲρ τοῦ Ἀθανασίου, καὶ πρὸς τὸν ὁποῖον καὶ Ἐπιστολαὶ τοῦ Ἀθανασίου σώζονται. Ὁ Ἱερώνυμος ἐπαινεῖ μεγάλως τὴν πολυμάθειαν, καὶ τὴν εὐφράδειαν τῶν λόγων του. Σώζεται αὐτοῦ ἓν βιβλίον κατὰ τῶν Μανιχαίων, τὸ ὁποῖον καὶ ὁ Φώτιος ἀναφέρει.

Ἐκδόσεις. Σεραπίωνος κατὰ Μανιχαίων, ἐξεδόθη in H. Canisii Lection. antiqu. edit. J.

Basuagio. Τόμ. Ι΄. σελ. 35.

Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι. ΑΡΙΣΤΑΙΝΕΤΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 358.

Ἀρισταίνετος, ὁ ἐκ τῆς Νικαίας τῆς Βιθυνίας, ἦτον ἐπὶ τοῦ Καίσαρος Κωνσταντίου Ἐπίτροπος ταύτης τῆς ἐπαρχίας, ὅστις εἰς τὸν σεισμὸν τοῦ 358. ἔτους καταπλακωθεὶς εἰς τὴν Νικομηδείαν, ἀπέθανεν. Ὁ φίλος του, ὁ ῥήτωρ Λιβάνιος τὸν ἐπαινεῖ μεγάλως, ἕνεκεν τῆς ῥητορείας του καὶ τῶν χρηστῶν ἠθῶν του. Ἀποδίδουσιν ὅμως εἰς αὐτῶν δύω βιβλία ἐρωτικῶν Ἐπιστολῶν, τὰ ὁποῖα εἶναι ἀπηνθισμένα ἀπὸ τὰ ὡραιότατα ἄνθη τῶν τοῦ Πλάτωνος, καὶ ἑτέρων περιφήμων ἀνδρῶν Συγγραμμάτων. Ὁ Ι. Κ. Πὼβ, μὲ τὴν συνήθη ἀλαζονικὴν καὶ ἀδιάκριτον ἰσχυρογνωμίαν του θέλει, ὅτι ὁ Συγγραφεὺς τούτων τῶν Ἐπιστολῶν ἦτον κἄποιος Σοφιστὴς, καὶ ἐκ τῆς πρώτης Ἐπιστολῆς, ἔλαβον αἰτίαν νὰ ὑποθέσουν Συγγραφέα τούτων τὸν Ἀρισταίνετον.

Ἐκδόσεις. Ἀρισταινέτου Ἐπιστολαὶ ἐρωτικαί. Τινὰ τῶν παλαιῶν Ἡρώων ἐπιτάφια, ἐξεδόθ. ἐν Ἀντουερπίᾳ τῷ 1566. εἰς 4. Ἀρισταινέτου Ἐπιστολαὶ Ἕλλην-Λατιν. ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις, τῷ 1639. εἰς 8. ... Ἐπιστολαὶ Ἑλλην. Λατιν. μετὰ σημειώσεων Ἰωσίου Μερκερίου, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ι. [315]


Κ. δὲ Πὼβ, (de Pauw). Trajecti ad Rh. 1736. εἰς 8.

Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 360.

Ε

ὐστάθιος ὁ ἐκ τῆς Σίδης τῆς Παμφιλίας, ἦτον κατ’ ἀρχὰς Ἐπίσκοπος τῆς Βεροίας τῆς ἐν Συρίᾳ, καὶ παρὼν εἰς τὴν ἐν Νικαίᾳ α΄. Σύνοδον, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ἐτέθη εἰς τὸν θρόνον τῆς Ἀντιοχείας, καὶ ἐχθρὸς μεγάλος τῶν Ἀρειανῶν, οἵ τινες συνήργησαν νὰ συναχθῇ μία ἄλλη Σύνοδος εἰς τὴν Ἀντιόχειαν κατ’ αὐτοῦ, διὰ μίαν συκοφαντίαν ὁποῦ κατ’ αὐτοῦ οἱ Ἀρειανοὶ ἔπλασαν, ἥτις τὸν ἐκάθηρε, καὶ ἐξορίσθη εἰς τὴν Θράκην ἔνθα καὶ ἐγνωρίσθη ἡ ἀθωότης του. ἀπέθανε δὲ περὶ τὸ 360. ἔτος τὸ Σωτήριον.

Συγγράμματα.

Εὐστάθιος ὡμίλησε κατὰ πρῶτον ἐν Ὀνόματι τῆς Συνόδου εἰς τὴν Νίκαιαν πρὸς τὸν αὐτοκράτορα Κωνσταντῖνον, καὶ αὕτη ἡ ὁμιλία, φαίνεται ὅτι ἦτον γεγραμμένη ἀπὸ τὸν Νεοκαισαρείας Γρηγόριον, καὶ ἐξεφωνήθη ὑπὸ τοῦ Εὐσταθίου, ἢ ἄλλως πως τὴν ἀποδίδωσιν εἰς τὸν Γρηγόριον. Σώζεται ἔτι καὶ ἓν Ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἑξαήμερον, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν, ἓν χρονικὸν τὸ ὁποῖον ἄρχεται ἀπὸ Κτίσεως Κόσμου ἕως εἰς τὸν καιρὸν τῶν Κριτῶν. Εὑρίσκονται ὅμως αἰτίαι ἀμφιβολίας, ἂν ὁ Εὐστάθιος εἶναι ὁ συγγραφεὺς τούτου, ἐπειδὴ κατ’ ἀρχὰς τοῦ Συγγράμματος λέγει, τῶν ἁγίων τις ἀκριβεστάτην τῶν χρόνων Ἱστορίαν ποιησάμενος. ὑπονοῶν τὸν ἄκρως ἀντικείμενόν του Εὐσέβιον τῆς Καισαρείας, καὶ ὅτι ἀναφέρει μερικὰ ἀπὸ τὸ ψευδὲς Πρωτευαγγέλιον τοῦ Ἰακώβου, καὶ ἐν ἑνὶ λόγῳ, ὅλον τοῦτο τὸ ἐναντιεῖται εἰς τὴν πολυμάθειαν καὶ εὐφράδειαν τοῦ Εὐσταθίου, τὴν ὁποίαν ἐπιβεβαιοῖ ὁ Σωζόμενος 582. Τὸ βεβαιότερον εἶναι τὸ περὶ Ἐγγαστριμύθου κατὰ τοῦ Ὠριγένους, καὶ μερικὰ ἀποσπασμάτια, τὰ ὁποῖα συνάξας ὁ Φαβρίκιος ἐν τῇ αὐτοῦ Βιβλιοθήκῃ ἐξέδωκεν.

Ἐκδόσεις. Εὐσταθίου, ὁμιλία πρὸς Κωνσταντῖνον τὸν Αὐτοκράτορα, ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Ἀλατίου, ἐν Λουγδόνῳ, τῷ 1629. Καὶ ἐν τῇ συλλογῇ τῶν πρακτικῶν τῶν Πατέρων, τόμ. Β΄. σελ. 555. καὶ παρὰ τῷ Φαβρικίῳ τόμ. Η΄. σελ. 168. ... Ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἑξαήμερον, καὶ τὸ, Περὶ Ἐγγαστριμύθου κατὰ Ὠριγένους, Καὶ τὸ τοῦ Ὠριγένους περὶ Ἐγγαστριμύθου, ἐξεδοθησαν μετὰ σημειωσεων τοῦ Λέοντος Ἀλατίου, τῷ 1629. εἰς 4. ἐν Λουγδόνῳ. ... Συγγραμάτια τινα, ἐξεδόθ. ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων ἐν τόμῳ 27. σελ. 22. καὶ 41. Καὶ ἐν τοῦ Φαβρικίου βιβλιοθ. τόμῳ Η΄. σελ. 172.

582

Ἐκκλησ. Ἱστορ. βιβλ. Β΄. κεφ. ιθ΄.

[316]


Η Η Π Δ Δ. ΕΥΣΕΒΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 360.

Ε

ὐσεβιος ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Ἐμέσης εἰς τὴν Φοινίκην, συμβοηθὸς τῶν Ἡμιαρειανῶν ἐχρημάτισεν, κατὰ τῷ 360. ἔτει. Ἐκ τῶν γνησίων αὐτοῦ συγγραμμάτων, τὰ ὁποῖα ἀναφέρει ὁ Ἱερώνυμος οὐδὲν σώζεται. Τὰ ὑπὸ τὸ ὄνομά του σωζόμενα, καὶ Λατινιστὶ ἐκδοθέντα ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων εἰσὶν ἀποσπάσματα διαφόρων Λατίνων Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων.

Η Η Π Δ Δ Ι. ΔΩΡΟΘΕΟΣ. Ἀπέθ. μετὰ τὸ 361.

Δωρόθεος εἷς πεπλασμένος Ἐπίσκοπος τῆς Τύρου, θέλουσιν ὅτι ἐμαρτύρησεν ἐπὶ Ἰου-

λιανοῦ τῷ 107. ἔτει τῆς ἡλικίας του. Οὗτος τῷ ὄντι δὲν ἐχρημάτησε ποτὲ συγγραφεὺς, ἀλλ’ ἄλλος τις ὅς τις ἤκμαζε πρὸ τοῦ 525. Προκόπιος ὀνομαζόμενος, συγγράψας μίαν πραγματεῖαν περὶ τῶν Ἑβδομήκοντα Ἀποστόλων, ὑπέβαλεν ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Δωροθέου, ἡ ὁποία ἐπλάσθη διὰ τὰς μεταξὺ τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως καὶ τῆς Ῥώμης φιλονικείας.

Ἐκδόσεις. Δωροθέου Ἐπισκόπου Τύρου περὶ τῶν Ο΄. Ἀποστόλων, ἐξεδόθη μὲ τὸ χρονικὸν τοῦ Πασχάλη ἐν Παρισίοις, τῷ 1688. εἰς φύλ. ἐν σελ. 426. ... Ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων ἐν τῷ Γ΄. τόμ. σελ. 426.

Η Η Π Δ Δ Ι Ι. ΜΑΞΙΜΟΣ. Ἤκμαζε πρὸ τοῦ 363.

Μ

άξιμος εἷς τῶν Φιλοσόφων, ἦτον ἀπὸ τὸ Βυζάντιον, χρηματίσας Διδάσκαλος Ἰουλιανοῦ τοῦ Αὐτοκράτορος, ὁ ὁποῖος δὲν πρέπει νὰ συγχέηται μὲ ἄλλον τινὰ Μάξιμον Ἐφέσιον, ὅστις καὶ αὐτὸς ἐδίδαξε τὸν Ἰουλιανόν. Σώζονται καὶ τούτου μία πραγματεία Περὶ Ἀλύτων [317]


Ἀντιθέσεων, καὶ ἓν Ἀστρολογικὸν Ποίημα Περὶ Καταρχῶν, ὅ ἐστὶ, ἂν κάθε ἐπιχείρησις, κατὰ τὴν θέσιν τῆς Σελήνης, λαμβάνῃ εὐτυχὲς τέλος.

Ἐκδόσεις. Μαξίμου περὶ Ἀλύτων Ἀντιθέσεων, ἐξεδόθη μετὰ τῆς Ἐπιστολῆς Διονυσίου Ἁλικαρνασ. πρὸς Πομπήϊον ἐν Παρισίοις τῷ 1554. εἰς 8. «Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. τόμ. θ΄. σελ. 570-586. ... Περὶ Καταρχῶν, ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. ἐν τόμῳ Η΄. σελ. 415-448.

Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι. ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ. Ἐγεν. τῷ 331. ἀπέθ. τῷ 363.

ουλιανὸς, ἣ καθὼς ἐν ταῖς παλαιαῖς Ἐπιγραφαῖς. Φλάβιος Κλαύδιος Ἰουλιανὸς, ἦτον υἱὸς Ἰουλίου Κωνσταντίου, ἀδελφοῦ τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου, τὸν ὁποῖον μετὰ τῆς δευτέρας αὐτοῦ γυναικὸς Βασιλίνης τῷ 331. ἔτει ἐγέννησεν. Ἀνετράφετο ὁ Ἰουλιανὸς ἐν Κωνσταντινουπόλει μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ θείου του μεγάλου Κωνσταντίνου, διαδεχθεὶς δὲ ὁ υἱὸς αὐτοῦ τὴν αὐτοκρατορίαν, συνέβη μία σκληρὰ δυστυχία εἰς ὅλους τοὺς Συγγενεῖς τοῦ Ἰουλιανοῦ, ἐκ τῆς ὁποίας μόνος ὁ Ἰουλιανὸς διὰ τὸ τρυφερὸν τῆς νεότητός του ἐγλύτωσεν. Ἦτον ἐκ φύσεως κατὰ τὸ ἀνάστημα τοῦ σώματός του πολλὰ ἄσχημος, κατὰ δὲ τὸν νοῦν στολισμένος μὲ ὅλην τὴν ἐπιτηδειότητα, ὥστε μὲ μεγάλον θαυμασμὸν τῶν διδασκάλων του, εἰς ὀλίγον διάστημα καιροῦ, ἀπέκτησεν ἕνα μεγάλον θησαυρὸν μαθήσεων. Ἡ ἐπιστασία τῆς σπουδῆς του ἦτον διωρισμένη εἰς κᾄποιον εὐνοῦχον Μαρδόνιον, οἱ δὲ διδάσκαλοι αὐτοῦ ἦσαν Χριστιανοὶ, καὶ ἐπρόσεχον μεγάλως ὅτι ὁ Ἰουλιανὸς ποτὲ νὰ μὴ συναναστρέφεται μὲ Ἐθνικοὺς πεπαιδευμένους. Νικοκλῆς ὁ Λακεδαίμων τὸν ἐδίδαξε τὴν Γραμματικὴν, καὶ Ἐκέβουλος τὴν Ῥητορικήν. Ἡ ὑποψία τοῦ Κωνσταντίου, βλέπων τοῦ Ἰουλιανοῦ τὴν ἀγχίνοιαν, καὶ τὴν τοῦ πλήθους πρὸς αὐτὸν ἀγάπην, τὸν παρεκίνησε νὰ ἀπομακρύνῃ τὸν Ἰουλιανὸν ἀπὸ τὴν Κωνσταντινούπολιν, ὅθεν τὸν ἀπέστειλεν εἰς Νικομήδειαν, ἀπαγορεύσας εἰς αὐτὸν σφοδρότατα, νὰ μὴν ἤθελεν ἔμβη ποτὲ εἰς τὸ σχολεῖον τοῦ Λιβανίου, ὁ ὁποῖος καὶ αὐτὸς τότε διωχθεὶς ἐκ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐδίδασκεν ἐκεῖ τὰ μαθήματα. Ὁ Ἰουλιανὸς ἔπρεπε νὰ ἐπιβεβαιώσῃ μεθ’ ὅρκου, καὶ νὰ φυλάξῃ ἀκριβῶς, διὰ τὸν κίνδυνον τῆς ζωῆς του, ταύτην τὴν προσταγήν. Δὲν ἐμβῆκε ποτὲ εἰς αὐτὸ τὸ σχολεῖον, ἀλλὰ κατ’ ἰδίαν ἐσπούδαζεν ἐπιμελῶς τὰ συγγράμματά του, καὶ ἔλαβε μίαν μεγάλην κλίσιν εἰς τοῦτον τὸν Συγγραφέα. Ἐγνωρίσθη τότε καὶ μὲ τὸν Ἐθνικὸν Φιλόσοφον Μάξιμον τὸν Ἐφέσιον, ὅστις ἦτον ἔκδοτος εἰς τὴν Μαγείαν, καὶ ἐκολάκευε συχνὰ τὸν Ἰουλιανὸν μὲ τὴν ἀπόκτησιν τοῦ αὐτοκρατορικοῦ θρόνου τῆς Κωνσταντινουπόλεως, διεγείρων α ὐτ ὸ ν κ α ὶ εἰς μ ἀκόμη ἐδιδάχθη τὴν Ἐκλεκτικὴν, καὶ Πυθαγορικο-Πλατωνικο-Συγκρητιστικὴν Φιλοσοφίαν, καὶ ἰδίως τὴν θεουργίαν τούτων τῶν αἱρέσεων. Μ’ ὅλον τοῦτο ὑπέκρυπτε τὸ μῖσος κατὰ τῶν Χριστιανῶν, καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας, διὰ νὰ σπουδάξῃ καλλίτερα τὴν μυστικὴν Θεολατρείαν, καὶ τὴν Χρησμολογίαν, ἔνθα καὶ συνανεστρέφετο μὲ τοὺς δύω φωστῆρας τῆς Ἐκκλησίας, τὸν Γρηγόριον, καὶ Βασίλειον, οἵ τινες καὶ αὐτοὶ τότε ἐκεῖ ἐσπούδαζον τὰ μαθήματα, καὶ ἀνεγίνωσκε μὲ τὸν Βασίλειον, ὄχι μόνον τὴν κοσμικὴν Ἱστορίαν, ἀλλὰ καὶ τὴν θείαν Γραφὴν, ἀγκαλὰ καὶ εἰς τὸν Γρηγόριον δὲν ἠμποροῦσε νὰ ὑποκριθῇ, καὶ μ’ ὅλον ὅτι δὲν τῷ [318]


ἐφανέρωσε ποτὲ τοὺς σκοπούς του. Μετὰ ταῦτα καταλιπὼν τὰς Ἀθήνας, καὶ περιελθὼν πολλοὺς ἄλλους τόπους μαθήσεως ἕνεκεν, ὅπου καὶ ἐγνωρίσθη μὲ πολλοὺς ἐθνικοὺς Φιλοσόφους, καὶ μάγους, ὑπέστρεψεν εἰς Κωνσταντινούπολιν περὶ τὸ 355. ἔτος, ἀλλὰ δὲν διέτριψε πολλὴν χρόνον, ἐπειδὴ ὁ Κωνστάντιος, ἀνηγορεύσας αὐτὸν Καίσαρα, ἔπρεπε νὰ ῥίψῃ τὸ γένειον καὶ τὸν Φιλοσοφικὸν μανδύαν, καὶ νὰ ἀπέλθῃ εἰς τὰ Μεδιόλανα, καὶ ἐκεῖθεν εἰς τὴν Γαλλίαν, ὅπου ἐθαυμάζετο καὶ ὡς Φιλόσοφος, καὶ ὡς στρατιώτης, καὶ μέχρι τούτου τοῦ χρόνου κατεγίνετο εἰς τὰς μαθήσεις, καὶ εἰς τὸ συγγράφειν. Ἤρξατο δὲ μετὰ ταῦτα νὰ βάνῃ εἰς πρᾶξιν τὰς μαθήσεις του, καὶ νὰ καταγίνεται εἰς μεγάλα κατορθώματα, περὶ τῶν ὁποίων ὁ σκοπός μας δὲν εἶναι, ἀλλὰ μόνον νὰ τὸν θεωρήσεωμεν ὡς ἕνα των πεπαιδευμένων, καὶ τῶν Συγγραφέων. Ἡ μεταβολὴ τῆς διοικήσεώς του, καὶ ἡ φανερὰ ἀπάρνησις τοῦ Χριστιανισμοῦ τῷ ἔδωκαν τὸ ἐπίθετον Παραβάτης, καὶ Ἀποστάτης, περὶ τῶν ὁποίων εὑρίσκει τινὰς ἀκριβεστάτας εἰδήσεις, παρὰ τοῖς Ἱστορικοῖς καὶ Ἐκκλησιαστικοῖς Συγγραφεῦσιν. Ὁ θάνατός του συνέβη τῷ 363. Σωτηρίῳ ἔτει ἀπὸ μίαν πληγὴν, τὴν ὁποίαν ἔλαβεν εἰς τὸν κατὰ Περσίας πόλεμον.

Συγγράμματα.

Π

ερὶ τοῦ ἠθικοῦ χαρακτῆρος τοῦ Ἰουλιανοῦ, περὶ τῆς καταστάσεως τῆς διοικήσεώς του, περὶ τοῦ πρὸς τοὺς Χριστιανοὺς φερσίματός του, ἂς εἶναι ὅπως καὶ ἂν ἦτον, περὶ τούτων ὁ λ ό γ ο ς μ α ς δ ὲν εἶν α ι· μ ’ ὅ λ ο ν τ ο ῦ τ ο μ έν ει ἡ φ ή μ η τ ο υ ἀ ν α μ φ ίλ εκ τ ο ς , ὅ τ ι α ὐ τ ὸ ς ἐσ τ ά θη ἕ ν α ς ἀπὸ τοὺς μεγάλους νόας τῆς Ἀρχαιότητος. Ἤτον ἀκούραστος ἐκ νεότητός του εἰς τὴν σπουδὴν τῶν τεχνῶν, καὶ ἐπιστημῶν, ἤκουσε τοὺς μεγαλητέρους πεπαιδευμένους τοῦ αἰῶνος του, κα ὶ τ ο ὺ ς ὑ π ερ έβ η φίας, καὶ τὰ Συγγράμματά του τὸν ἀποδεικνύουσιν ἕνα Ῥήτορα μὲ μεγάλην πειθὼ, ὄχι μόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλὰ καὶ αὐτῶν τῶν Ἀθηνῶν ἄλλον δεύτερον Δημοσθένη· ἕνα καλ ὸν Π ο ιη τ ὴ ν μ ὲ γλαφυρὸν Ἕλληνα, Ἱστορικώτατον, καὶ Ἀρχαιολόγον. Τὰ σωζόμενα τούτου Συγγράμματα εἶναι. Α΄. Ἐγκώμιον πρὸς Κωνσταντῖνον τὸν Αὐτοκράτορα. Β΄. Περὶ τῆς βασιλείας καὶ τῶν πράξεων τοῦ Κωνσταντίνου. Γ΄. Ἐγκώμιον πρὸς τὴν βασίλισσαν Εὐσεβίαν. Δ΄. Ἐγκώμιον πρὸς τὴν μητέρα τοῦ Θεοῦ. Ε΄. Κατὰ Κυνικῶν. ΣΤ΄. Πρὸς Ἡράκλειον Κυνικόν. Ζ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Σαλούστιον. Η΄. Πρὸς Θεμίστιον Φιλόσοφον τὸν διδάσκαλόν του. Θ΄. Ἀπολογία. Ι΄. Καίσαρος, τοῦτο εἶναι ἓν σατυρικὸν ποίημα ἐπάνω εἰς τοὺς πρὸς αὐτοῦ Καίσαρας. ΙΑ΄. Ἀντιοχικὸς, ἤτοι Μισοπώγων, καὶ τοῦτο ὁμοίως σατυρικὸν κατὰ τῶν Ἀντιοχέων. ΙΒ΄. Ἐπιστολαὶ διάφοροι, καὶ ἄλλα τινα.

Ἐκδόσεις. Ἰουλιανοῦ Αὐτοκράτορος τὰ Σωζόμενα. Iuliani imperatoris Opera, quae extant. ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1583. εἰς 8. ... Τὰ σωζόμενα, Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις μετὰ σημειώσεων τῷ 1630. εἰς 4. αὕτη εἶναι ἐντελεστέρα τῆς πρώτης. ... Τὰ σωζόμενα, μετὰ τῆς τοῦ Κυρίλλου ἀντιῤῥήσεως κατὰ τοῦ Ἰουλιανοῦ, μετὰ σημειώσεων Διονυσίου Πετανίου, καὶ Ἐζεκιὴλ Σπανχεμίου, ἐξεδόθ. ἐν Λειψίᾳ τῷ 1696. εἰς φύλα καὶ αὕτη ἔστιν ἡ μέχρι τοῦδε ἀρίστη. Ἐξεδόθησαν δὲ καὶ ἰδίως τὰ συγγράμματά του, ἐξ ὧν, οἱ Καίσαρες. Ἡ ἔκδοσις τῆς Γότθας 1741. εἰς 8. εἶναι ἡ ἀρίστη. Ἐν τοῖς Ἑλληνικοῖς Ἀνεκδότοις τοῦ Μουρατόρη. 1709. Πατάυ. εἰς 4. ἐν σελ. 325. εὑρίσκονται ἔτι τρεῖς Ἐπιστολαὶ, αἱ ὁποῖαι δὲν εὑρίσκονται εἰς τὰ [319]


ἅπαντά του, τὰς ὁποίας καὶ ὁ Φαβρίκιος ἐξέδωκεν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ του, ἐν τόμῳ Ζ΄. βιβλίῳ Ε΄. σελ. 84.

Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΙΜΕΡΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 363.

μέριος εἷς τῶν περιφήμων Σοφιστῶν ἦτον ἀπὸ τὴν Προύσαν τῆς Βιθυνίας, ἤνθη ἐν τοῖς χρόνοις Κωνσταντίου, καὶ Ἰουλιανοῦ, μὲ τὸν ὁποῖον καὶ εἶχε φιλίαν, μετὰ δὲ τὸν τοῦ Ἰουλιανοῦ θάνατον, ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας, καὶ διέτριβεν ἐκεῖ, καὶ μετὰ τὸν Προαιρέσιον (μετὰ τοῦ ὁποίου ὁ Ἱμέριος εἶχε μεγάλην ἅμυλλαν διὰ τὴν Ῥητορείαν) ἐδίδασκε τὴν Ῥητοριὲ εἰς μακρὸν γ κήν· φθάσας δ αὐτὸν εἰς τὸ γῆρας. Ὁ Φώτιος μᾶς γνωστοποιεῖ πολλοὺς λόγους τούτου τοῦ Σοφιστοῦ, ἐκ τῶν ὁποίων συνάξας ὁ Ἑῤῥίκος Στέφανος μερικὰ τεμάχια, τὰ ἐξέδωκε μετὰ τῶν τοῦ Πολέμονος. Ζήτει εἰς τὸ Ἄρθρ. Πολέμων. Polemonis et aliorum quorundam declamationibus 1567. fol.

Η Η Π Δ Δ Π. ΘΕΩΝ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 365.

Θ

έων, εἷς τῶν περιφήμων Μαθηματικῶν, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν τῆς Αἰγύπτου, καὶ μέλος τοῦ περιφήμου Μουσείου. Ἐστάθη ὄχι μόνον περίφημος διὰ τὴν πεπαιδευμένην καὶ πολυμαθεστάτην θυγατέρα του τὴν Ὑπατίαν, ἀλλὰ καὶ διὰ τῶν μαθηματικῶν, καὶ ἀστρονομικῶν του γυμνάσεων. Περιγράφει μίαν ἔκλειψιν τοῦ ἡλίου, τὴν ὁποίαν παρετήρησε τῷ 365. Σωτηρίῳ ἔτει· πόσον ὅμως ἔζησε μετέπειτα εἶναι ἄγνωστον. Ὁ Σουΐδας τὸν τάσσει ἐπὶ τοῦ μεγάλου Θεοδοσίου.

Συγγράμματα.

κ τῶν Συγγραμμάτων του σώζονται ἀκόμη. Α΄. Ἔκδοσις, περὶ τῆς ὁποίας ἴδε εἰς Εὐκλείδην. Β΄. Ἡμερολόγιον, ἢ Ἐφημερὶς, καὶ μερικὰ τεμάχια ἐκ τοῦ εἰς τὸν πρόχειρον Κανόνα τοῦ Πτολεμαίου ὑπομνήματος. Γ΄. Σχόλια εἰς Ἄ ρ α τ ο ν · τ α ῦ τ α εἰσ ὶν ἐπ ισ κ ευ α σ μ έν α . Δ ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν τοῦ Πτολεμαίου μεγάλην Σύνταξιν. Ἡ τοῦ Θεωνος ἐξήγησις δὲν εἶναι εἰς ὅλα τὰ βιβλία τῆς μεγάλης Συντάξεως, ἀλλὰ μόνον εἰς τὸ Πρῶτον, Β΄. Δ΄. καὶ μέρος τοῦ [320]


Ε΄. τὸ ΣΤ΄. Ζ΄. Η΄. Θ΄. Ι΄. καὶ ΙΓ΄. εἰς τὸ Γ΄. εἶναι ἡ τοῦ Νικολάου Καβασίλα, καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ Ε΄. εἶν α ι ἡ τ ο ῦ Π ά π π ο υ · ὁ Θ έω ν σ υ ν έγ ρ α ψ ε τ ο ῦ τ ο τ ὸ Ὑ π ό μ ν η μ α , κ α ὶ τ ὸ εἰς τ ὸ ν Κανόνα, πρὸς χρῆσιν τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ.

Ἐκδόσεις. Περὶ τῶν Σχολίων τῶν εἰς Ἄρατον, ἴδε τὸ Ἄρθρ. Ἄρατος, καὶ περὶ τοῦ εἰς Πτολεμαῖον ὑπομνήματος, ἴδε εἰς Πτολεμαῖον· ἰδίως δὲ ἐξεδόθησαν. «Θέωνος Ἐφημερὶς, καὶ τεμάχιον εἰς τοὺς προχείρους Κανόνας τοῦ Πτολεμαίου, ἐξεδόθησαν ἐν Ὀξωνίᾳ μετὰ τῶν τοῦ Κυπριανοῦ. Theonis Fastii Græci priores, & ejusdem fragmentum in Ptolemæi Προχ. Καν. in Henr. Dodweli Appendiad dissertationes Cyprianicas Oxoniæ. 1684. εἰς 8. & cum Cypriani variis editionibus. Καὶ ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1735. εἰς 4.

Η Η Π Δ Δ Π Ι. ΚΑΙΣΑΡΙΟΣ. Ἀπεθανε περὶ τὸ 369.

Καισάριος ὁ ἀδελφὸς Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ, ἐμαθήτευσεν εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν

τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ τὴν Ἰατρικὴν, ἐλθὼν δὲ μετὰ ταῦτα εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἐκτήσατο μεγάλην φήμην, ὥστε Ἰουλιανὸς ὁ αὐτοκράτωρ τὸν ἔλαβε διὰ ἀρχίατρόν του, καὶ τὸν ἐτίμησε Ταμίαν εἰς τ ὴ ν Β ιθυ ν ία ν · μ ετ ὰ δ ὲ τ ὸ ν θά ν α τ ο ν τ ο ῦ Ἰ ο υ λ ια ν ο ῦ ἐπ ισ τ ρ α φ εὶς εἰς Κ ω ν σ τ α ν τ ιν ο ύ πολιν, ἐτιμήθη πάλιν μὲ τὰ ἴδια ἀξιώματα ὑπὸ τοῦ Οὐάλεντος, καὶ Ταμίας εἰς τὴν Νίκαιαν, περὶ τὸ 368. ἔτει. ἀλλ’ ὅτε συνέβη ὁ μεγάλος ἐκεῖνος σεισμὸς εἰς τὴν Βιθυνίαν, καὶ ἡ Νίκαια κατεκρημνίσθη, ὁ Καισάριος ἐγλύτωσε θαυμασίως, ἀπέθανεν ὅμως ὀλίγον μετὰ ταῦτα κατ’ ἀρχὰς τοῦ 369. ἔτους.

Συγγράμματα.

Σώζονται ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Καισαρίου Ἐρωτήματα Θεολογικὰ, καὶ Φιλοσοφικὰ ΡψΕ΄. τὰ ὁποῖα ἀναφέρουσι καὶ ὁ Γλυκᾶς. Ἀμφιβάλλουσιν ὅμως ἂν τὸ τοιοῦτον Σύγγραμμα εἶναι τοῦ Καισαρίου, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἀδελφός του Γρηγόριος εἰς τὸν ἐπιτάφιόν του λόγον οὐδὲν ἀναφέρει περὶ Συγγραμμάτων τοῦ Καισαρίου. Ὁ Συγγραφεὺς τούτου φαίνεται ἐκ τοῦ τίτλου τοῦ βιβλίου ἐν χειρογράφοις, ὅτι ἐμαθήτευσεν εἰς Κωνσταντινούπολιν εἴκοσι χρόνους, καὶ ἀναφέρει Γρηγόριον τὸν Νύσσης Ἐπίσκοπον, ἐν ᾧ ὁ Γρηγόριος ἀρχιεράτευσε μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Καισαρίου τῷ 370. ἔτει, καὶ ἀποδεικνύει τὸ ἴδιον Σύγγραμμα ὅτι εἶναι ἔργον ἰσχυροῦ τινος Θεολόγου, καὶ ὄχι ἰατροῦ, ἢ τοὐλάχιστιν, ἂν ὑποθέσωμεν ὅτι τὸ Σύγγραμμα εἶναι τοῦ Καισαρίου, τὸν ἐν τῇ ΟΗ΄. ἐρωτήσει, ὅταν ἀναφέρῃ περὶ τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος, λέγων οὑτωσί: «ὃν τὸν λόγον καταλείψω τοῖς περὶ ἰατρικὴν ἐσχολακόσι» δὲν εἶναι ἰδικόν του, ἀλλὰ μήτε τοῦ ἀδελφοῦ του Γρηγορίου, καθώς τινες ἐνόμιζον εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Φωτίου.

[321]


Ἐκδόσεις. Καισαρίου ἐρωτήματα Θεολογ. καὶ Φιλοσ. ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον Ἑλληνο. Λατ. μόνον 85. ἐν Αὐγούστῃ τῷ 1626. εἰς 4. Ἔτι ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων τῆς τοῦ Παρισίου ἐκδόσ. τῷ 1654. ἐν τῷ ΙΑ΄. τόμ. ἐν τῇ τοῦ Λεϋνκλαυίου. τόμ. Δ΄. σελ. 751.

Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι. ΤΙΤΟΣ. Ἀπέθ. περὶ τὸ 371.

Τίτος ὁ Ἐπισκοπος Βόστρας, Βότζρας, ἢ Βουσσερὲθ, πρωτευούσης τῆς Ἀραβίας, πρέ-

πει νὰ ὑπέφερε πολλὰς καὶ μεγάλας καταδρομὰς εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰουλιανοῦ, καθὼς γίνεται δῆλον ἐκ τοῦ αὐτοκρατορικοῦ ἐπιτάγματος, τὸ ὁποῖον καὶ μέχρι τῆς σήμερον σώζεται 583. Ἦτον παρὼν εἰς τὴν ἐπὶ Ἰουβιανοῦ Σύνοδον τῆς Ἀντιοχείας, καὶ ἀπέθανε τῷ 371. ἔτει. Οὗτος συνέγραψε τέσσαρα βιβλία κατὰ Μανιχαίων, ἐξ ὧν τὸ τέταρτον ἀπώλετο. Τὸ εἰς τὸν Λουκᾶν ὑπόμνημα δὲν εἶναι ἰδικόν του, ἀλλ’ ἄλλου τινος νεωτέρου σύνταγμα, ἡ δὲ εἰς τὰ Βαΐα Ὁμιλία, εἶναι καὶ αὐτη ἀμφίβολος.

Ἐκδόσεις. Πάντα ταῦτα ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς τῶν Πατέρων Βιβλιοθήκαις, καὶ ἐν H. Ganisii Lection, ant. edit J. Basnagii Tom. 1. pag. 56.

Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΘΑΝΑΣΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 296. καὶ ἀπέθ. τῷ 373.

Ἀθανάσιος ὁ μέγας Διδάσκαλος τῆς Ἐκκλησίας, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ὡς συμπεραίνουσι τῷ 296. ἔτει. ἐδόθη ἐκ νεότητος εἰς τὴν σπουδὴν τῆς Γραμματικῆς καὶ τῆς Ῥητορικῆς, καὶ κυρίως εἰς τὴν τῆς θείας Γραφῆς. Εἶναι ἕνας μῦθος ἐκεῖνο, ὁποῦ διηγεῖται ὁ Ῥουφῖνος περὶ τοῦ Βαπτίσματος, ὅτι ὢν ἔτι παιδίον καὶ παίζων ἐβάπτιζε τὰ ἄλλα παιδία. Ὁ 583

Εἰς τὰ σωζόμενα τοῦ Ἰουλιανοῦ, σελ. 435.

[322]


Ἐπίσκοπος Ἀλέξανδρος τὸν ἔλαβε διὰ Νοτάριόν του, καὶ μετέπειτα τὸν ἐχειροτόνησε Διάκονον, καὶ Πρεσβύτερον. Εἰς τὴν ἐν Νικαίᾳ πρώτην Σύνοδον, ἠγωνίσθη μεγάλως ὑπὲρ τῆς Ὀρθοδοξίας, καὶ διὰ τοῦτο ἔσυρε κατὰ τοῦ ἑαυτοῦ του τὸ μῖσος τῶν Ἀρειανῶν, καὶ τῶν Εὐσεβιανῶν, οἵ τινες μετὰ ταῦτα σκληρῶς τὸν κατέτρεχον εἰς ὅλην του σχεδὸν τὴν ζωήν. Τῷ 326. κοινῇ ψήφῳ, προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Ἐκκλησίας, τὴν ὁποίαν καὶ ἐπροστάτευε γενναίως, οἱ δὲ ἐχθροὶ τῆς Ἐκκλησίας δὲν ἔλειπον ὁποῦ νὰ τὸν κατατρέχουσι θανασίμως, καὶ μὲ τὰς ψευδεῖς των διαβολὰς, τὸν κατηγόρησαν εἰς τὰς τοπικὰς Συνόδους τῆς Καισαρείας, τῆς Τύρου, καὶ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, φόνου, τυραννίας, μοιχίας, μαγείας, καὶ καύσεως τῆς θείας Γραφῆς, καὶ ἐμποδισμοῦ σίτου τοῦ νὰ μὴ φερθῇ εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐκ τῆς Αἰγύπτου, ὥστε κατέπεισαν τὸν Κωνσταντῖνον νὰ τὸν ἐξορίσῃ εἰς τὸ Τρίερ πόλιν τῆς Γαλλίας, μετὰ δὲ δύω χρόνων ἐξορίαν, Κωνστάντιος ὁ υἱὸς τοῦ μεγάλου Κωνσταντίνου τὸν ἠλευθέρωσεν ἀποστείλας αὐτὸν εἰς τὸν θρόνον του, ἀλλ’ ἡ ἐν Ἀντιοχείᾳ Σύνοδος τῷ 341. ἔτει, τὸν ἐξώρισεν ἐκ δευτέρου εἰς Ῥώμην, ἔνθα ἐπὶ Συνόδου τῷ 347. ἔτει τὰς προβληθείσας κατ’ αὐτοῦ συκοφαντίας γενναίως καὶ κατὰ λόγον διέλυσε, καὶ ἀθωώθη ὑπὸ ταύτης τῆς Συνόδου, καὶ διὰ μεσιτείας Κώνσταντος ἀδελφοῦ τοῦ Κωνσταντίου, ἔλαβε πάλιν τὸν θρόνον του, πλὴν ὄχι μὲ βεβαιότητα καὶ ἡσυχίαν, ἐπειδὴ ἔπρεπε νὰ φύγῃ κρυφίως διὰ νὰ γλυτώσῃ τὴν ζωήν του, ἕως ὁποῦ τέλος πάντων ὕστερον ἀπὸ πολλοὺς ἀγῶνας καὶ κινδύνους ἐπὶ τῆς αὐτοκρατορίας τοῦ Οὐάλεντος, διεσκεδάσθη τὸ νέφος, ἔλαμψεν ἡ εἰρήνη εἰς τὴν Ἐκκλησίαν, καὶ ὁ πολύαθλος Ἀθανάσιος ἡσύχασεν ἀπολαύσας τὸν θρόνον του, καὶ μετ’ ὀλίγον μὲ εἰρηνικὸν τέλος πρὸς Κύριον ἐξεδήμησε τῷ 371. ἔτει κατὰ τὸν Σωκράτην, κατὰ δὲ τοὺς Νεωτέρους τῷ 373.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἀθανασίου σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος ἀριθμός. Ἡ νε-

ωτάτη ἔκδοσις τῶν Συγγραμμάτων του, περιέχει 43. γνησίων, 13. αμφιβόλων, καὶ 34. ὑποβολιμαίων ὑποθέσεων Λόγους, καὶ ὁ περίφημος Μοντφωκὸν, ἐκοινοποίησεν ἀκόμη ἕνδεκα λόγους, καὶ τὴν εἰς τοὺς Ψαλμοὺς Ἑρμηνείαν, οἱ ἐκ τοῦ Βενεδίκτου ἐξέδωκαν πρότερον μίαν ἄλλην Ἑρμηνείαν. ἥτις κρίνεται ὡς νόθος. Ἐκ τῶν Γνησίων αὐτοῦ Συγγραμμάτων, τὰ περισσότερα εἶναι κατὰ τῶν Ἀῤῥιανῶν, καὶ οἱ δύω αὐτοῦ Λόγοι κατὰ Ἑλλήνων, ὅ ἐστιν Εἰδωλολατρῶν, ἢ Ἐθνικῶν, εἰσὶν ἄξιοι ἀναγνώσεως.

Ἐκδόσεις. Ἀθανασίου τοῦ μεγάλου τὰ σωζόμενα. S. Athanasii ... Opera omnia. μετὰ σημειώσεων

ἐξεδόθησαν ἐν δυσὶ τόμοις τῶ 1601. εἰς φυλ. ex officina Commeliana. .... Ἔτι ἐν Κολωνίᾳ (Λειψίᾳ) τῷ 1686. .... Ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις ἐν δυσὶ τόμοις τῷ 1698. εἰς φύλ. ὑπὸ Ἰακώβου Λοπὶν, καὶ Βερνάρδου Μοντφωκόν. .... Συγγράμματα τινα ἀνέκδοτα, ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Νέᾳ Συλλογῇ τῶν Πατέρων ὑπὸ τοῦ Βερν. Μοντφωκὸν τῷ 1706. ἐν τόμ. Β΄. σελ. 1. .... Ἐξήγησις εἰς τοὺς Ψαλμοὺς, (ἡ γνήσιος) ἐξεδόθη ἐν Ῥώμῃ τῷ 1746. εἰς φύλ. ὑπὸ Νικολάου Ἀντωνέλλου, ἔκ τινος χειρογράφου τῆς Βαρβερινικῆς Βιβλιοθήκης.

[323]


Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΕΥΤΡΟΠΙΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 375.

Ε

ὐτρόπιος ὁ γνωστὸς Συγγραφεὺς τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας, τὸν ὁποῖον μερικοὶ νεώτεροι Φλάβιον Εὐτρόπιον ὀνομάζουσιν, ἔδωκε μεγάλας ἀφορμὰς ἐξετάσεων, διότι μερικοὶ τὸν θέλουσιν Ἕλληνα, ἄλλοι δὲ Ἰταλὸν σοφιστὴν, καὶ αὕτη εἶναι ἡ κοινωτέρα γνώμη, καὶ ἄλλοι τὸν θέλουσιν ἐκεῖνον, πρὸς τὸν ὁποῖον εὑρίσκονται μερικαὶ ἐπιστολαὶ τοῦ Συμμάχου 584 τὸν ὁποῖον καὶ θέλουσιν ὅτι ἦτον ἀπὸ τὴν Γαλατίαν 585 ὅστις καὶ τὸν εὐτυχῆ στρατὸν τοῦ Γορδιανοῦ περιγράφει. Περὶ τῆς ζωῆς του οὐδὲν ἐξεύρομεν, ἀλλὰ τοῦτο μόνον ὁποῦ ὁ ἴδιος περιγράφει, ὅτι εἰς τὴν ἐκστρατείαν τοῦ Ἰουλιανοῦ κατὰ τῶν Περσῶν, ἦτον καὶ αὐτὸς παρὼν, ὅτι ὅμως ἦτον καὶ εἰς ὀφφίκιον μόνος του τὸ μαρτυρεῖ, ἀλλὰ τὶ ὀφφίκιον εἶχε δὲν τὸν λέγει. Δὲν πρέπει ὅμως νὰ τὸν νομίζωσι διὰ ἐκεῖνον τὸν Εὐτρόπιον, ὅστις καὶ Ἀνθύπατος τῆς Ἀσίας τῷ 380. ἐχρημάτισε, ἀλλὰ μήτε δι’ ἐκεῖνον τὸν ὁποῖον ὁ Ἀμμιανὸς Μαρκελλῖνος ἀναφέρει.

Συγγράμματα.

Σώζεται τούτου τοῦ Εὐτροπίου μία Ἐπιτομὴ τῆς Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας, ἡ ὁποία ἄρχε-

ται ἀπὸ κτήσεως Ῥώμης μέχρι τοῦ 1119. ἔτους αὐτῆς, ἤτοι μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ Ἰουβιανοῦ, εἰς Δέκα βιβλία. Ὁ Εὐτρόπιος ἐπεχειρίσθη τοῦτο τὸ Σύγγραμμα διὰ προσταγῆς τοῦ αὐτοκράτορος Οὐάλεντος. Αὕτη συνεγράφη Λατινιστὶ, καὶ εἰς τοὺς παλαιοὺς χρόνους εὗρε μεγάλην φήμην, δι’ ὃ καὶ μετεφράσθη εἰς τὸ Ἑλληνικὸν δύω φοραῖς, ἡ μία ἔγινεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰο υ σ τ ιν ια ν ο ῦ , ἀ π ό τ ιν α Κ α π ίτ ω ν α Λ ο ύ κ ιο ν , ἥ τ ις κ α ὶ ἐχ ά θη · ἡ ἄ λ λ η , ἥ τ ις σ ώ ζ ετ α ι, ἔγ ιν εν ἀ π ό τινα ἀγνώριστον Συγγραφέα Παιάνιον, ὅστις δὲν ἦτον πολλὰ νεώτερος τοῦ Εὐτροπίου, ὡς λέγουσιν.

Ἐκδόσεις. Εὐτροπίου Ἐπιτομὴ Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας, μετὰ τῆς Ἑλληνικῆς μεταφράσεως τοῦ Παια-

νίου, Eutropii Breviarium Historiæ Romanæ cum Græca Paeranii metaphrasi, καὶ μετὰ σημειώσεων τοῦ Συλβουργίου, ἐξεδόθη ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ἐλασσόνων Ῥωμαϊκῶν Ἱστορικῶν, ἐν τῷ Γ΄. Τόμῳ. .... Ἐν Κίζᾳ (Cizæ) ὑπὸ Χριστοφόρου Κελλαρίου ἰδίως τῷ 1678. εἰς 8. .... Ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1703. εἰς 8. Θέατρ. Σελδ. ὑπὸ Θωμᾶ Ἑάρνε. .... Ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1729. εἰς 8. μετὰ διαφόρων σημειωμάτων, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. .... Ἐν Βιέννῃ, μετὰ τῆς ἁπλῆς παραφράσεως ἐξεδόθη εἰς δύο τομίδια ὑπὸ Νεοφύτου τοῦ Δούκα, τῷ 1807. ἔκδοσ. ἀρίστη.

584 585

Βιβλ. Γ΄. Ἐπιστολ. 47. Βιβλ. Γ΄. Ἐπιστολ. 53.

[324]


Η Η Π Δ Δ Δ. ΠΑΥΛΟΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 378.

Π

αῦλος εἷς τῶν Ἀστρολόγων, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν. συνέγραψε περὶ τὸ 378. ἔτει μίαν Εἰσαγωγὴν εἰς τὴν ἀποτελεσματικὴν, ἤτοι εἰς τὴν δύναμιν καὶ ἐνέργειαν τῶν Ἀστερισμῶν, εἰς τὴν ὁποίαν εὑρίσκονται καὶ σχόλια ἑνὸς Χριστιανοῦ.

Ἐκδόσεις. Παύλου Ἀλεξανδρέως εἰσαγωγὴ εἰς τὴν Ἀποτελεσματικὴν, Pauli Alexandrini intro-

ductio in Doctrinam de viribus & effectis astrorum. ἐξεδόθη ἐν Βιτεμβέργῃ τῷ 1586. εἰς 8.

Η Η Π Δ Δ Δ Ι. ΕΦΡΑΙΜ. Ἀπέθανε τῷ 378.

Ἐφρα

ὶμ ἦ τ ο ν Σ ύ ρ ιο Κωνσταντίνου το ῦ μ εγ ά λ ο υ · ἐκ ν μενος εἰς ἕνα Μοναστήριον, καὶ Διάκονος τῆς ἐν Ἐδέσῃ Ἐκκλησίας, ἔνθα εἰς μίαν μεγάλην ἔλλειψιν σίτου, ἔκαμε μεγάλην βοήθειαν εἰς τοὺς πτωχοὺς, παρακινήσας τοὺς πλουσίους καὶ ἄνοιξαν τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν. Κατεγίνετο εἰς ὅλην του τὴν ζωὴν, εἰς προσευχὴν, διδαχὰς, καὶ μελέτην τῆς θείας Γραφῆς. Ὁ καιρὸς καθ’ ὃν πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν εἶναι ἀβέβαιος, κατὰ τὴν μαρτυρίαν ὅμως τοῦ Ἱερωνύμου, φαίνεται ὅτι τοῦτο ἐγένετο τῷ 378. Σωτηρίῳ ἔτει, ἐπὶ τοῦ Αὐτοκράτορος Οὐάλεντος,

Συγγράμματα.

Ἐφραὶμ εἶχε μίαν φυσικὴν ἐξαίρετον Ῥητορείαν καὶ γλαφυρότητα εἰς τοὺς Λόγους του. Σώζονται ἔτι αὐτοῦ πολλὰ συγγράμματα εἰς τὴν Συριακὴν Ἑλληνικὴν, καὶ Λατινικὴν διάλεκτον.

Ἐκδόσεις. Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου τὰ σωζόμενα. S. Ephrem Syri Opera omnia. ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. [325]


μετὰ σχολίων Γεράρδου Βοσσίου, ἐν τρισὶ τόμοις, τὸ τρίτον, ἐν Κολονίᾳ τῷ 1616. εἰς φύλ. ... Καὶ ἐν Ὀξωνίᾳ Ἑλληνιστὶ μόνον τῷ 1709. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθη Συριστὶ, Ἑλληνιστὶ, καὶ Λατινιστὶ μετὰ σημειωμάτων ἐν Ῥώμῃ ἐν τῷ Τυπογραφείῳ τῆς Βατικάνης, εἰς ἓξ τόμους, ἐξ ὧν οἱ τρεῖς περιέχουσι τὸ Λατινικὸν καὶ Ἑλληνικόν. οἱ δ’ ἄλλοι τρεῖς τὸ Λατινικὸν καὶ Συριακόν. τῷ 1732 - 1746. εἰς φύλ.

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 316. ἀπέθ. τῷ 379. ἔτει.

Βασίλειος ὁ μέγας Διδάσκαλος τῆς ἀληθείας

ἐγεννήθη εἰς τὴν Νεοκαισάρειαν τῆς Καππαδοκίας, τῷ 316. Σωτηρίῳ ἔτει. Τὸ γένος του εἶναι δι’ ὅλου περίφημον διὰ τὴν ἀρετήν του καὶ ἱερατικὴν ἀξίαν του, καθὼς Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνὸς εἰς τὸν ἐπιτάφιον αὐτοῦ Λόγον, καὶ Γρηγόριος ὁ Νύσσης ὁ ἀδελφὸς αὐτοῦ διεξοδικώτατα ἱστοροῦσιν. Ἡμεῖς χωρὶς νὰ κρατήσωμεν τὸν λόγον μας ἐδὼ ἀναφέρομεν ἐν συντομίᾳ, ὅτι ὁ Βασίλειος ἐσπούδαξε τὴν Ῥητορικὴν καὶ τὰς ὡραίας τέχνας εἰς Ἀντιόχειαν εἰς πολλοὺς περιφήμους Διδασκάλους, ἔπειτα εἰς Κωνσταντινούπολιν εἰς τὸν περίφημον Σοφιστὴν Λιβάνιον, καὶ μετὰ ταῦτα εἰς τὰς Ἀθήνας, συμμαθητεύσας μετὰ Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ, καὶ Ἰουλιανοῦ τοῦ Αὐτοκράτορος, ἀκροατὴς γενόμενος το ῦτ ε Ἱ μ ερ ίο υ , κ ταῦτα εἰς τὴν Αἴγυπτον, καὶ μετὰ τὴν ἐπιστροφὴν, προεχειρίσθη Ἀναγνώστης καὶ Διάκονος καὶ Πρεσβύτερος τῆς Ἐκκλησίας τῶν Καισαρέων. Ἐπειδὴ ὅμως ἦλθον εἰς λογοτριβὰς μετὰ τοῦ Εὐσεβίου Ἐπισκόπου Καισαρείας, ὁ Βασίλειος ἀνεχώρησεν ἡσύχως, καὶ ἐκλέξας τὴν μοναχικὴν ζωὴν, διέτριβεν εἰς τὰς ἐρημίας τοῦ Πόντου. Φιλιωθέντες δὲ πάλιν, ὑπέστρεψεν ὁ Βασίλειος εἰς τὴν Καισάρειαν, καὶ μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Εὐσεβίου προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος ταύτης τῆς Ἐκκλησίας τῷ 370. ἔτει, τὴν ὁποίαν ὀκτὼ χρόνους ποιμάνας, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν τῷ 379. Σωητρίῳ ἔτει, τῇ α΄. Ἰανουαρίου. 586

Συγγράμματα.

Βασίλειος ᾠκοδόμησε τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ, ὄχι μόνον μὲ τὸ παράδειγμά του καὶ μὲ τὰς ὁμιλίας του, ἀλλὰ καὶ μὲ τὰ Συγγράμματά του, τὰ ὁποῖα πλημμυροῦσιν ἀπὸ πολυμάθειαν, καὶ ἀρετήν. Ἐκ τούτων σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, ἀλλ’ ὅμως ἐπικρατεῖ μία μεγάλη ἀμφιβολία εἰς αὐτὰ, καὶ σχεδὸν δὲν μένει μήτε ἓν ἄνευ φιλονεικίας. Α΄. εἰς τὴν Ἑξαήμερον ὁμιλίαι Θ΄. ἡ Ι΄. καὶ ΙΑ΄. περὶ Δημιουργίας Ἀνθρώπου, ἀποῤῥίπτονται, ὡς μὴ ἀναφερόμεναι ἀπὸ τοὺς Παλαιοὺς, καὶ ὅτι αὗται προσετέθησαν ἀπὸ τὸν ἀδελφόν του Γρηγόριον. Β΄. Ὁμιλίαι ΙΖ΄. εἰς τοὺς Ψαλμούς. μερικαὶ ἐξ αὐτῶν εἶναι εἰς φιλονεικίαν. Γ΄. Ὁμιλίαι διάφοροι ΛΑ΄. Δ΄. Περὶ τοῦ Βαπτίσματος βιβλία Δ΄. Ε΄. Περὶ Παρθενίας. ΣΤ΄. Ἐξήγησις εἰς τὰ ΙΣΤ΄. πρῶτα κεφαλ. τοῦ Ἡσαΐου, καὶ αὕτη ἀμφιβάλλεται. Ζ΄. Κατὰ Εὐνομιανοῦ βιβ. Ε΄. Η΄. Περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος πρὸς Ἀμφιλόχιον. Ὁ Φαβρίκιος μεγάλως ἐπαινεῖ τοῦτο τὸ Σύγγραμμα. Θ΄. Ἀσκητικά. Ι΄. Ἐπιστολαὶ 423. ΙΑ΄. Ἐκλογαὶ ἐκ τῶν τοῦ Βασιλείου Ὁμιλιῶν. Τὰ δὲ Νόθα ὡς πολλὰ τὸν ἀριθμὸν τὰ παρατρέχομεν. 586

Ζαχαρίας Μιτυλην. σελ. 224. ἔκδ. Βαρθ.

[326]


Ἐκδόσεις. Βασιλείου τοῦ μεγάλου τὰ σωζόμενα. D. Basilii M. Opera. ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1532. εἰς φύλ. ἐλλειπὴς ὅμως, καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1535. .... Ἐξεδόθη ἐντελεστέρως ἐν Παρισίοις Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων τῷ 1618. εἰς φύλ. ὑπὸ Φρόντου Δουκαίου, καὶ Φεδ. Μορελλίου. «Βασιλείου τοῦ μεγάλου τὰ σωζόμενα ἅπαντα S. Basilii M. Opera omnia, quæ extant. μετὰ σημειώσεων, ἀντιβαλθεῖσα διαφόροις ἀντιγράφοις, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἰουλιανοῦ Γαρνιέρου, Juliani Garnieri ἐν τρισὶ τόμοις εἰς φύλ. τῷ 1721 - 1730. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ μέχρι τοῦδε ἀρίστη.

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΠΑΠΠΟΣ. Ἤνθει περὶ τὸ 379.

Πάππος εἷς τῶν Ἀλεξανδρινῶν Μαθηματικῶν, ἔζη, κατὰ τὴν μαρτυρίαν τοῦ Σουΐδα, ἐπὶ τοῦ μεγάλου Θεοδοσίου. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του, τὰ ὁποῖα τὸν ἀποδεικνύουσιν ἐμπειρότατον εἰς τὴν Μαθηματικὴν, σώζεται ἔτι ἐν χειρογράφοις τὸ, Μαθηματικῶν Συλλογαὶ, ἀπὸ τὰ μέσα τοῦ δευτέρου, μέχρι τοῦ ὀγδόου βιβλίου. Τὰ ἐκδοθέντα λοιπὸν μέχρι τοῦδε εἰσί. Α΄.) Τοῦ δευτέρου βιβλίου Πρότασις ΙΕ΄. μέχρι τῆς ΚΖ΄. Β΄.) Προοίμιον τοῦ Ζ΄. βιβλίου, καὶ Γ΄.) Λήμματα τινα τοῦ Ζ΄. βιβλίου.

Ἐκδόσεις. Πάππου Ἀλεξανδρέως Μαθηματικῶν συλλογαὶ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Καρόλου τοῦ Μανο-

λεσσίου τῷ 1659. ἐν Βονωνίᾳ, εἰς φύλ.

Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΚΥΡΙΛΛΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 386.

Κ

ύριλλος εἷς τῶν Ἁγίων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας, ἦτον κατ’ ἀρχὰς Διάκονος, καὶ Πρεσβύτερος τῆς ἐν Ἱερουσαλὴμ Ἐκκλησίας, καὶ μετέπειτα ἀφ’ οὗ ἠλευθερώθη ὁ ἐπισκοπικὸς οὗτος θρόνος διὰ τοῦ Ἐπισκόπου Μαξίμου, διεδέχθη τοῦτον ὁ Κύριλλος διὰ συνδρομῆς τοῦ [327]


Ἐπισκόπου τῆς Ἀντιοχείας Ἀκακίου, ἀλλ’ ὅμως μετὰ παρέλευσιν χρόνου, κατήντησαν ἀμφότεροι οὗτοι οἱ δύω πατέρες εἰς φιλονικείαν διὰ τὰ πρωτεῖα τοῦ θρόνου, διὰ τὸ ὁποῖον ὁ Ἀκάκιος ψυχρανθεὶς μεγάλως, δὲν ἔπαυσε κατατρέχων τὸν Κύριλλον, ἕως οὗ τὸν εἶδεν ἀποδιωγμένον τοῦ θρόνου, ἐπειδὴ ὁ Ἀκάκιος ἔκλινεν εἰς τὸν Ἀρειανισμὸν, καὶ ὁ Κύριλλος μὲ τὸ μέσον τινῶν φίλων του ἀπήλαυσε πάλιν τὸν θρόνον του, καὶ ἔπρεπεν εὐθὺς νὰ τὸν παραιτήσῃ μέχρι τῆς δευτέρας οἰκουμενικῆς Συνόδου τῷ 381. ἔτει, ὅτε λαβὼν αὐτὸν ἔμεινεν ἀκλόνητος μέχρι τοῦ τέλους τῆς ζωῆς του, τὸ ὁποῖον ἐγένετο τῷ 386. ἔτει.

Συγγράμματα.

Τὰ Συγγράμματά του ὀνομάζονται ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας Κυρίλλεια, καὶ ἐπιγράφονται οὕτω. Α΄. Κατηχήσεις Φωτιζομένων, ΙΗ΄. Β΄. Κατήχησις Μυσταγωγική. Γ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Κωνστάντιον Βασιλέα. Δ΄. Τεμάχιον ἐκ τῆς εἰς τὸν Παραλυτικὸν Ὁμιλίας. Ε΄. Τεμάχιον ἐκ τῆς Ὁμιλίας τοῦ Β΄. Κεφ. τοῦ Ἰωάννου. ΣΤ΄. Ὁμιλία εἰς τὴν Ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου, περὶ τούτου εἶναι φιλονικεία. Ζ΄. Ἱστορία ἤτοι Θεωρία Ἐκκλησιαστικὴ, καὶ Μυσταγωγική. Τοῦτο εἶναι σύγγραμμα Γερμανοῦ Πατριάρχου Κωνσταντινουπόλ. τοῦ περὶ τὰ 1255. ἔτος πατριαρχεύσαντος.

Ἐκδόσεις. Κυρίλλου Ἱεροσολύμων τὰ σωζόμενα ἅπαντα. S. Cyrilli Jerusal. Opera omnia, μετὰ σημειώσεων. ἐξεδόθη ὑπὸ Θωμᾶ Μίλλες ἐν Ὀξωνίᾳ, Θέατρ. Σελδ. τῷ 1703. εἰς φύλ. ..... Ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἀντωνίου Αὐγουστίνου Τουτέε Touttêe, τῷ 1720. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις εἶναι ἡ καλλιτέρα, δὲν ἔχει ὅμως τὴν Ἐκκλησιαστικὴν, ἢ Μυσταγωγικὴν Ἱστορίαν.

Η Η Π Δ Δ Δ Π. ΘΕΜΙΣΤΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 387. ἔτει.

Θεμίστιος

Εὐγένιος τὸν ἐδίδαξεν ὁ ἴδιος τὰς ἐπιστήμας καὶ τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ διὰ τοῦτο τὸν ἐπαινεῖ μεγάλως εἰς τὸν ἐπιτάφιόν του λόγον. Ἐδίδασκε τὴν Φιλοσοφίαν μὲ μεγάλην φήμην εἰς Κωνσταντινούπολιν εἴκοσι χρόνους, ἔπειτα ἀπεστάλη εἰς Ῥώμην ὑπὸ τοῦ Αὐτοκράτορος διὰ ἀναγκαίας πολιτικὰς ὑποθέσεις, καὶ πάλιν ὑποστρέψας διέτριβε πάντοτε εἰς Κωνσταντινούπολιν. Ὡς πρὸς τὴν φιλοσοφίαν, ἦτον ὀπαδὸς τοῦ Ἀριστοτέλους, δὲν κατεφρόνει ὅμως καὶ τὴν τοῦ Πλάτωνος, καὶ Πυθαγόρα. Ἀνεγίνωσκε συνεχῶς τὰ τοῦ Πλάτωνος, καὶ τὸν ἐμιμήθη ὡς πρὸς τὴν Ῥητορείαν καὶ εὐφράδειαν, καὶ διὰ τοῦτο ὠνομάσθη Εὐφραδὴς, καθὼς καὶ ὁ ἴδιος τὸ ὁμολογεῖ. "Πλάτωνι συνὼν τῷ θεσπεσίῳ, καὶ Ἀριστοτέλει συνδιαιτόμενος. Ἡ πολυμάθειά του, καὶ ἡ Ῥητορεία του ἐθαυμάζετο ὑπό τε Χριστιανῶν καὶ ἐθνικῶν, ἐξ ὧν Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνὸς, εἰς μίαν του ἐπιστολὴν Βασιλέα λόγον αὐτὸν ὀνομάζει. Οἱ Αὐτοκράτορες τὸν ἐτίμουν [328]

ὁ Σ ο φ ισ τ ὴ ς , ἐγ


μεγάλως, ὁ μὲν Κωνστάντιος τὸν ὠνόμαζε στολισμὸν τοῦ Βασιλείου του, καὶ τὸν ἐτίμησε Σύμβουλον, τῷ 355. καὶ τῷ 361. διά τινος δευτέρας ἐπιστολῆς, καὶ εἰς ἀνώτερον βαθμὸν τὸν ἐπροβίβασεν, ὁ δὲ Ἰουλιανὸς Ἔπαρχον τὸν ἐτίμησεν, ὁ δὲ Θεοδόσιος ἀνανεώσας πάλιν εἰς αὐτὸν τὴν ἰδίαν τιμὴν, τῷ 384. τὸν ἀπέστειλε μετὰ τοῦ υἱοῦ του Ἀρκαδίου εἰς τὰ μέρη τῆς Δύσεως διὰ νὰ τὸν διδάσκῃ. Ὁ Θεμίστιος λέγει μόνος του, ὅτι τεσσαράκοστα χρόνους ἐδούλευσε τὴν αὐτοκρατορίαν μὲ ἀξιώματα, καὶ μὲ πρεσβείας, καὶ ἂν ἀριθμήσωμεν ἀπὸ τοῦ 347 ἔτους ὅταν ὁ Κωνστάντιος τὸν ἀντάμωσε τὸ πρῶτον εἰς τὴν Ἄγκυραν τῆς Γαλατίας, ὁ Θεμίστιος ἔζη ἀκόμη τῷ 387. ἔτει.

Συγγράμματα.

Σώζονται ἔτι ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Θεμιστίου. Α΄. τριάκοντα καὶ τρεῖς λόγοι Β΄. παράφρασις τοῦ Α΄. καὶ Β΄. τῶν ἀναλυτικῶν πρώτον τοῦ Ἀριστοτέλους. Γ΄. Παράφρασις τῶν Φυσικῶν τοῦ Ἀριστοτέλους. Δ΄. Παράφρασις τῶν περὶ ψυχῆς Γ΄. Βιβλ. τοῦ Ἀριστοτ. Ε΄. Παράφρασις εἰς τὸ περὶ Μνήμης, Ἀναμνήσεως, Ὕπνου, καὶ ἐγρηγόρσεως, τοῦ Ἀριστοτ. ΣΤ΄. Παράφρασις εἰς τὰ Δ΄. Βιβλ. τοῦ Ἀριστοτ. περὶ Οὐρανοῦ. Τοῦτο τὸ μετέφρασεν ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ ὁ Ἰουδαῖος Μωσῆς ὁ Ἀλατῖνος πάλιν εἰς τὸ Ἑλληνικὸ. Ζ΄. Παράφρασις εἰς τὰ μετὰ τὰ Φυσικὰ τοῦ Ἀριστοτέλ. Καὶ τοῦτο μετεφράσθη ἐκ τοῦ Ἑβραϊκοῦ ὑπὸ τοῦ Μωσέως Φίντζ πάλιν εἰς τὸ Ἑλληνικόν.

Ἐκδόσεις. Θεμιστίου ἅπαντα, καὶ Ἀλεξάνδρου Ἀφροδισέως, περὶ ψυχῆς καὶ περὶ εἱμαρμένης, ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1534. εἰς φύλ. ὑπὸ Βίκτωρος Τριγκαβέλλου. Θεμιστίου Λόγοι ΛΓ΄. ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις τῷ 1684. εἰς φύλ.

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι. ΑΜΜΩΝΙΟΣ. Μετὰ τὸ 389.

μμώνιος εἷς τῶν Γραμματικῶν, ὁ συγγραφεὺς τοῦ πολυτίμου Συγγράμματος περὶ ὁμοίων καὶ διαφόρων Λέξεων, νομίζεται ὑπὸ τῶν πολλῶν νὰ ᾖναι ὁ αὐτὸς καὶ ὁ Ἑλλάδιος,

ὅστις καὶ αὐτὸς ἦν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Γραμματικὸς, ὅστις περὶ τὸ 389. κατέφυγεν εἰς Κωνσταντινούπολιν καθ’ ὃν καιρὸν διὰ προσταγῆς τοῦ Θεοδοσίου ἐκρημνίσθησαν οἱ Ναοὶ τῶν εἰδωλολατρῶν, καὶ τὸν τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας Συγγραφέα Σωκράτην εἶχεν εἰς μαθητείαν, ἀλλ’ ὁ Βαλκεναῖρος (Valkenær) τάσσει τοῦτον παλαιότερον, καὶ Συγγραφέα τοῦ, Περὶ τῆς Καθολικῆς Προσῳδίας, ὅστις ἤκμαζε κατ’ ἀρχὰς τοῦ δευτέρου αἰῶνος, καὶ τὸν ὁποῖον ὁ Ἀμμώνιος Σταφυλὴν καὶ Ἡμέτερον ὀνομάζει, ἐπειδὴ καὶ ὁ Ἀμμώνιος τοῦτον εἶχε διὰ Διδάσκαλόν του· ὁ δὲ Φαβρίκιος σχολῆς, καὶ διὰ τοῦτο φέρουσι τὸ τοιοῦτον ἐπίθετον. Μερικοὶ ἀποδίδουσι τοῦτο τὸ βιβλίον εἰς

[329]


Ἰωάννην τὸν Φιλόπονον, καὶ ἄλλοι πάλιν εἰς τὸν Ἑρεμίαν Φίλωνα, ἀλλ’ ὁ Βαλκεναῖρος ἀποδεικνύει τὴν γνησιότητα αὐτοῦ εἰς τὸν Ἀμμώνιον τοῦτο, καὶ τὸν ὑπερασπίζεται μεγάλως.

Ἐκδόσεις. Ἀμ μ ω ν ίο υ π ερ ὶ ὁ μ ο ίω ν κ α ὶ δ ια φ ό ρ ω ν Λ έξ εω ν · ἐξ εδ ό θη π ά ν τ ο τ ε εἰς τ ὸ τ έλ ο ς τ ῶ ν Γ ρ α ι κο Λατινικῶν Λεξικῶν. .... Ἀμμωνίου κ.τ.λ. ἰδίως ἐξεδόθη μετὰ τοῦ Λισβώνακτος περὶ Γραμματικῶν σχημάτων, καὶ τοῦ περὶ Πνευμάτων Λεξικοῦ. Περὶ Βαρβαρισμοῦ, καὶ Σαλοικισμοῦ, κ.τ.λ. ὑπὸ Λουδοβίκου Κασπάρου Βαλκεναίρου, μετὰ τοῦ ὑπομνήματος καὶ τῶν αὐτοῦ σημειώσεων, ἐν Λουγδόνῳ Βαταυ. τῷ 1739. εἰς 4.

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 300. καὶ ἀπέθ. τῷ 391.

Γρηγόριος ὁ Θεολόγος, ἐγεννήθη εἰς μίαν Κώμην τῆς δευτέρας Καππαδοκίας Ἀρειανζὸν καλουμένην, μακρὰν τῆς Ναζιανζοῦ. Ὁ Πατήρ του ἦτον Ἐπίσκοπος τῆς Ναζιανζοῦ πόλεως. Ὁ Γρηγόριος ἐμαθήτευσε κατ’ ἀρχὰς εἰς τὴν Καισάρειαν τῆς Παλαιστίνης, ἔπειτα εἰς Ἀλεξάνδρειαν, καὶ εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔνθα καὶ ἐφιλιώθη μεγάλως μὲ τὸν Βασίλειον, καὶ ἐγνωρίσθη μὲ τὸν Ἰουλιανόν. Ὅταν ἀρχειράτευσεν ὁ Βασίλειος, τὸν ἐχειροτόνησεν Ἐπίσκοπον τῶν Ζασίμων, ἢ Σασίμων, Ἐπισκοπῆς τῆς Καισαρείας, ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ὁ τόπος ἐκεῖ ἦτον νοσώδης, ὁ Γρηγόριος παραιτήθη, καὶ διεδέχθη τὴν Ἐπισκοπὴν τοῦ πατρός του, τῷ δὲ 378. ἔτει ἀπεκατέστη Πατριάρχης τῆς Κανσταντινουπόλεως ὑπὸ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Συνόδου, βεβαιωθεὶς καὶ ὑπὸ τοῦ μεγάλου Θεοδοσίου. Εὐθὺς λοιπὸν καθὼς ἀνέβη εἰς τὸν θρόνον εἰρήνευσε τὴν Ἐκκλησίαν ἀπὸ τὰς ταραχὰς τῶν Ἀρειανῶν, ἀλλὰ ἰδὼν πολλοὺς ἐχθροὺς κατ’ αὐτοῦ, παραιτήθη τοῦ θρόνου τῷ 381. καὶ διέτριβεν ἡσύχως πλησίον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἀπέθανεν εἰς μακρὸν γῆρας, κατὰ μὲν τὸν Ἱερώνυμον τῷ 389. κατὰ δὲ τὸν Σουΐδαν καὶ ἄλλους τῷ ιγ΄. ἔτει τῆς αὐτοκρατορίας Θεοδοσίου τοῦ μεγάλου, ὃ ἐστὶ τῷ 391. ἀπὸ Χριστοῦ.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Γρηγορίου, σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς, τὰ

ὁποία ἀποδεικνύουσι μίαν λαμπρὰν καὶ γλαφυρὰν Ῥητορείαν, καὶ μίαν θαυμάσιον πολυμάθειαν. Ὁ πρῶτος Τόμος τῶν Συγγραμμάτων του περιέχει τριακονταπέντε ὁμιλίας διαφόρων ὑποθέσεων, ἐξ ὧν αἱ δύω εἶναι κατὰ Ἰουλιανοῦ, αἵ τινες καὶ Στηλιτευτικοὶ Λόγοι ἐπιγράφονται, ο ἱ ὁ π ο ῖο ι σ υ ν εγ Ἐπ ισ τ ο λ ά ς · ὁ δ ὲ δ εύ τ ερ ο ς π ερ ιέχ ει Π ο ιή μ α τ α , ἐξ ὧ ν τ ὰ μ ὲν ἑξ η κ ο ν τ α τ έσ σ α ρ α εἶν α ι Ἑ ξ ά μ ετ ρ α , τὰ δὲ Ἑβδομηκονταοκτὼ, διαφόρων μέτρων. Ὁ Τούλλιος ἐκοινοποίησεν ἀκόμη εἴκοσι. καὶ ὁ Μουρατόρης 228. γνωμικὰ, ἀνέκδοτα ἔτι ὄντα τοῦ Γρηγορίου.

[330]


Ἐκδόσεις.

Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ, S. Gregorii Nazianzeni Opera, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον Ἑλληνιστὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1550. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθη Ἑλληνο-Λατινιστὶ μετὰ τῶν Λατινικῶν ὑπομνημάτων ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. ὑπὸ Φεδ. Μορελλίου τῷ 1630. Ἡ αὐτὴ ἐξεδόθη καὶ ἐν Κολονίᾳ (Λειψίᾳ) τῷ 1690. εἰς φύλ. πλὴν πολλὰ ἐσφαλμένη. .... Ἐξεδόθη ὁ πρῶτος Τόμος ἐν Παρισίοις τῷ 17. μετὰ σημειώσεων καὶ ἀκριβῶν παρατηρήσεων, ἀλλ’ ὁ δεύτερος ἀκόμη δὲν ἐφάνη. .... Ποιήματα ἀνέκδοτα ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰακώβου τοῦ Τολλίου ἐν τοῖς αὐτοῦ insignibus itinerarii Italici, ἐν Traj ad Rhen. 1696. εἰς 4. p. 1-105. .... Γνωμικ ὰ, ἤ τ ο ι Π ο ιή μ α Μουρατόρη, ἐν τοῖς αὐτοῦ ἀνεκδότοις Ἑλληνικοῖς Muratorii Anecdota Græca Pat. pag. 1127.

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΜΑΚΑΡΙΟΣ. Ἀπέθανε περὶ τὸ 391. ἔτος.

Μακάριος ὁ μέγας, ἦτον ἀπὸ τὴν Θηβαΐδα τῆς Αἰγύπτου, μαθητὴς τοῦ μεγάλου

Ἀντωνίου, Μοναχὸς τὸ σχῆμα, καὶ ἀσκητὴς τῆς Ἐρήμου Σκίθι, ὅστις διὰ τὴν μεγάλην του ἄσκησιν καὶ νέον ἔτει ὄντα τὸν ὠνόμαζον Παιδαριογέροντα· τ ῷ τεσσαρακοσ κίας του τὸν προεχείρισαν Πρεσβύτερον. Ζήσας ἐν ταῖς Ἐρήμοις ἑξήκοντα χρόνους πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν.

Συγγράμματα.

Ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου σώζονται πεντήκοντα Ὁμιλίαι, περὶ τῶν ὁποίων ἀμφισβητεῖται

ἂν ἰδικαί του ᾖναι, ἢ Ἀντωνίου τοῦ μεγάλου. Μερικοὶ θέλουσιν ὅτι ὁ Ἀντώνιος τὰς συνέγραψε Συριστὶ, καὶ ὁ Μακάριος τὰς μετέφρασεν, ἐπειδὴ καὶ εἰς τὸ Λατινικὸν σώζονται τινὲς Ὁμιλίαι το ῦ Ἀ ν τ ω ν ίο υ , ἂ καί τινα ἀποφθέγματα.

Ἐκδόσεις. Μακαρίου τοῦ Αἰγυπτίου Ὁμιλίαι, ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1559. εἰς 8. καὶ μετὰ τῶν τοῦ Γρηγορίου τοῦ θαυματουργοῦ, ἐν Παρισ. 1622. εἰς φύλ. .... Ὁμιλίαι. Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ τῷ 1698. καὶ πάλιν τῷ 1702. εἰς 8. αὐτόθι. [331]


.... Συγγραμμάτια (Macarii Aegypt. Opuscula, & Apophthegmata) καὶ Ἀποφθέγματα ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ τῷ 1699. καὶ τῷ 1714. εἰς 8.

Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΠΟΛΛΙΝΑΡΙΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 392.

πολλινάριος ἦτον υἱὸς ἑνὸς Γραμματικοῦ Ἀπολλιναρίου, ὅστις καὶ μετὰ ταῦτα Πρεσβύτερος τῆς ἐν Λαοδικίᾳ Ἐκκλησίας ἐχρημάτισε, καὶ ὑπὸ τῶν παλαιῶν ὡς Γραμματικὸς, Ποιητὴς, Ῥήτωρ, καὶ Φιλόσοφος περιγράφεται. Ὁ υἱός του λοιπὸν ἐμαθήτευσε τὴν Ῥητορικὴν εἰς τὴν πατρίδα του, καὶ μετὰ ταῦτα ἀπὸ Ἀναγνώστης τῆς Κοινότητος ἐκλέχθη καὶ Ἐπίσκοπος ταύτης· ἀλλὰ μετὰ κλίνας τῆς ταῦτα Ὀρθοδοξίας, παρε ἔγινεν ἀρχηγέτης μιᾶς αἱρέσεως, τοῦ ὁποίου ἡ Διδασκαλία κατεκρίθη ὑπὸ τῆς ἐν Ῥώμῃ Συνόδου τῷ 378., καὶ ὑπὸ τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ τῷ 379., καὶ ὑπὸ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 381. 587 Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ καὶ τοῦ πατρός του δὲν σώζεται ἄλλο, εἰμὴ μία Μετάφρασις τῶν Ψαλμῶν εἰς στίχους Ἡρωϊκοὺς, ἡ ὁποία καὶ ἀμφιβάλλεται ἀπὸ μερικούς.

Ἐκδόσεις. Ἀπολλιναρίου ἐξήγησις τῶν Ψαλμῶν. Apollinarii interpretatio Psalmorum. ἐξεδόθη

ἐν Παρισίοις τῷ 1552. εἰς 8. Ἑλλην. .... Ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ τοῦ Πίνακος τῶν Λέξεων ἐν Παρισίοις τῷ 1580. καὶ ἐν Κολονίᾳ ἡ αὐτὴ τῷ 1613. εἰς 8. καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων τῷ 1654. ἐν τόμ. Δ΄. σελ. 162.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 394. ἔτει.

Γ

ρηγόριος ὁ μικρότερος ἀδελφὸς τοῦ Μεγάλου Βασιλείου, ἐγεννήθη εἰς τὸν Πόντον τῆς Καππαδοκίας. Ἐδόθη ὅλως εἰς τὴν Ῥητορικὴν καὶ εὐδοκίμησε τόσον μεγάλως, ὥστε ἐπαινεῖται τὸ ὕφος του ὡς γλαφυρώτατον ἀπὸ ὅλους τοὺς Συγγραφεῖς, καὶ ἕνεκεν τῶν μεγάλων του ἐκδουλεύσεων, τὰς ὁποίας πρὸς τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ ἐπρόσφερεν, ὀνομάζεται: ὁ τ ῶ ν π α τ έρ ω ν π α τ ή ρ · ὁ τ ῶ ν Ν υ σ σ α έω ν Φ ω σ τ ή ρ · ἀ ν ὴ ρ μ ετ ὰ τ ὸ ν ἀ δ ελ φ ὸ ν δ εύ τ ερ ο ς 587

Ὅρα διεξοδικῶς περὶ τούτων Μελετ. Ἐκκλησ. Ἱστορ. τόμ. Α΄. σελ. 387.

[332]


ἔντε λόγοις καὶ τρόποις. Ἡ ῥητορεία σχεδὸν ἐφύτρωσεν εἰς τὰ βάθη τῆς καρδίας του. Κατὰ

πρῶτον προεχειρίσθη Ἀναγνώστης, καὶ ὁ ἀδελφός του ὁ Βασίλειος, καὶ Γρηγόριος ὁ Ναζιανζηνὸς, τὸν ἐβίαζαν εἰς τὸ νὰ ἐκφωνῇ πάντοτε λόγους. Ὁ Βασίλειος μετέπειτα τὸν ἀνεβίβασεν εἰς τὸν τῆς Ἐπισκοπῆς θρόνον τῆς Νύσσης τῷ 372. ἀλλ’ οἱ Ἀρειανοὶ τὸν ἀπέβαλον τῷ ἑπομένῳ ἔτει, τῷ δὲ 378. ἀπήλαυσε πάλιν τὸν θρόνον του διὰ τοῦ Αὐτοκράτορος Γρατιανοῦ. Ἦτ ο ν π α ρ ὼ ν εἰς τ ὴ ν ἐν Κ ω ν σ τ α ν τ ιν ο υ π ό λ ει Σ ύν ο δ ο ν τ ῷ 3 8 1 . κ α ὶ 3 9 4 . ἔτ ει· π ό σ ο ν ἔζη δὲ μετὰ ταῦτα μᾶς εἶναι ἄγνωστον.

Συγγράμματα.

Τὰ Σ υ γ γ ρ ά μ μ α τ ά τ ο υ σ ώ ζ ο ν τ α ι σ χ εδ ὸ ν ὅ λ α · μ ερ ικ ὰ ἴχ ν η Ὠ ρ ιγ εν ι σμοῦ εἰσέφρησαν ἐν

τοῖς συγγράμμασιν αὐτοῦ ὑπὸ τῶν Αἱρετικῶν. Ὁ Φαβρίκιος ἐξέθετο ἕνα κατάλογον τῶν Συγγραμμάτων του, ὁ ὁποῖος συνίσταται ἀπὸ ὀγδοήκοντα διαφόρων ὑποθέσεων Ὁμιλίας, καὶ ἀπό τινα μικρὰ συγγραμμάτια, ἐξ ὧν ἑξηκονταοκτὼ ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τελευταίᾳ ἐκδόσει, καὶ μερικαὶ Ἐπιστολαὶ, αἵ τινες ἦσαν ἀνέκδοτοι. Μερικὰ ἐκ τούτων εἶναι ἀμφισβητήσιμα.

Ἐκδόσεις. Γρηγορίου Νύσσης, τὰ σωζόμενα ἅπαντα Gregorii Nyss. Opera omnia, ἐξεδόθη Ἑλλ.

Λατ. ἐν Παρισίοις μετὰ σημειώσεων ἐν δυσὶ τόμοις τῷ 1615. εἰς φύλ. Appendix, Προσθήκη εἰς τὰ σωζόμενα τοῦ Γρηγ. Ν. ἐξεδόθη αὐτόθι τῷ 1618. εἰς φύλ. «Ἡ αὐτὴ ἔκδοσις ἐγένετο αὖθις ἐν Παρισίοις τῷ 1638. ἐν τρισὶ Τόμοις, ἀλλ’ ὄχι τόσον καλὴ, ὅσον ἡ πρώτη. «Ὑπόμνημα διπλοῦν εἰς τοὺς Ψαλμοὺς, ἐξεδόθη τῷ 1740. εἰς τὰ τοῦ Ἰακ. Gretserii opp. Ratisb. ἐν Τόμ. ΙΔ΄. .... Ἀντιῤῥητικὸς κατὰ Ἀπολλιναρίου. Κατὰ Ἰουδαίων. Λόγος εἰς τὸν ἅγιον Στέφανον. Περὶ τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ἐπιστολαὶ ΙΔ΄. ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Λαυρεντίου Ἀλεξάνδρου Ζακάνη Zacagni, in ejusd. Collect. monument. vet. Eccles. Græca. ἐν τόμ. Α. σελ. 123. ... Διάλογος περὶ ψυχῆς, καὶ περὶ Ἀναστάσεως, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωαν. Χριστοφ. Βολφίου Wolfii ἐν τοῖς αὐτοῦ Ἑλληνικοῖς Ἀνεκδότοις τόμ. Β΄. σελ. 284.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι. ΑΜΦΙΛΟΧΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 394. ἔτει.

μφιλόχιος ὁ ἐκ τῆς Καππαδοκίας, ἦτον κατ’ ἀρχὰς Μοναχὸς, ἔπειτα προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Ἰκονίῳ Ἐκκλησίας τῆς Λακαονίας. Ἠγωνίσθη ἀνδρείως κατὰ τῶν Ἀρειανῶν, κατὰ τῶν ὁποίων ἐνήργησε καὶ τὴν ἀπαγόρευσιν τῶν συνάξεών των παρὰ τῷ Βασιλεῖ Θεοδοσίῳ. Ἦτον παρὼν εἰς διαφόρους Συνόδους· ε ἰς μὲν τὴν ἐν Σ πρόεδρος ταύτης, καὶ εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 394. Τί τὸ μετὰ ταῦτα περὶ τούτου, δ ὲνὅμως εὑ ρ ίσὅτι κ ο μτὸ εν ἑπομένῳ ο ὐδ εμ ία ν ἔτει εἴδ η σἐξεδήμησε ιν · σ υ μ π ερπρὸς α ίν ο υ σ ιν [333]


Κύριον.

Συγγράμματα.

Ἀμφιλόχιος συνέγραψε πολλὰ καὶ ἐξαίρετα Συγγράμματα, τὰ ὁποῖα σχεδὸν ὅλα ἐχάθησαν, τὰ νῦν σωζόμενα ὑπὸ τὸ ὄνομα Ἀμφιλοχίου, θέλουσι, καὶ μάλιστα ὁ Οὐδῖνος 588 ὅτι εἰσὶν ἑνὸς ἄλλου νεωτέρου Ἀμφιλοχίου, ὅστις ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Φώτιου, ἢ τοὐλάχιστον δὲν ἠμποροῦμεν νὰ διακρίνωμεν ποῖα εῖναι τοῦ παλαιοῦ, καὶ ποῖα τοῦ νεωτέρου. εἰσὶ λοιπόν. Α΄. ὀκτὼ Ὁμιλίαι. Β΄. Ἴαμβοι πρ ὸς Σ έλ ευκ ο ν · ο διήγησιν περὶ τῶν βίβλων τῆς θείας Γραφῆς, συνιστάμενοι ἐκ 333. στίχους. Μέρικοι τοὺς ἀποδίδωσιν εἰς Γρηγόριον τὸν Ναζιανζηνόν. Γ΄. Γνῶμαι, καὶ ἄλλα τεμάχια. Δ΄. περὶ ἐνανθρωπήσεως τοῦ Χριστοῦ. Ε΄. Περὶ τοῦ μὴ ἀπελπίζεσθαι. ΣΤ΄. Βίος καὶ θαύματα τοῦ ἁγίου Βασιλείου. Ζ΄. Βίος τοῦ ἁγίου Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου. Η΄. Ἐπιστολὴ Συνοδική.

Ἐκδόσεις. Ἀμφιλοχίου Ἱκονίου, καὶ Μεθοδίου Πατάρων τὰ σωζόμενα, καὶ Ἀνδρέου Κρήτης SS. Patrum Amphilochii Icon. Methodii Patarensis, & Andr. Cretensis Opera omnia, μετὰ σημειώσεων, ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις Ἑλλ. Λατ. τῷ 1644. εἰς φύλ. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει εὑρίσκονται μόνον τὰ Ε΄. πρῶτα Συγγράμματα. .... Ἴαμβοι πρὸς Σέλευκον, ἐξεδόθ. μετὰ τῶν τοῦ Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ, τόμ. Β΄. σελ. 190. καὶ ἰδίως τῷ 1699. εἰς 8. .... Βίος Ἐφραὶμ τοῦ Σύρου. ἐξεδόθη μετὰ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἐφραὶμ ἐν Ῥώμῃ. .... Ἐπιστολὴ Συνοδική. μετὰ σημειώσεων ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰ. Β. Κοτελαρίου ἐν τοῖς ὑπ’ αὐτοῦ Monument. Eccles. Græca. Tom. II. pag. 99.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΑΡΣΕΝΙΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 395.

Ἀρσένιος ὀνομάζεται παρὰ τῷ Κάυε

ἕνας Ῥωμαῖος Πατρίκιος, ὁ ὁποῖος ἐδίδασκε τοὺς υἱοὺς τοῦ μεγάλου Θεοδοσίου, καὶ ἔπειτα ἔγινε Μοναχός. Οὗτος συνέγραψε τεσσαρακοντατέσσαρα Ἀποφθέγματα, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν in Jo. Bapt, Cotelerii Monum. Eccl. Græca Tom. I. p. 353. καὶ Διδασκάλους πρὸς Μοναχοὺς ἐκδοθεῖσα in Franc. Combefisii Auctar. noviss. Bibl. Patr. Græc. Part. I. pag. 301.

588 589

589

Oudinus Comm. de SS. Eccl. Tom. III. pag. 216. G. Cave. H. L. SS. Eccles. Tom. I. pag. 278.

[334]


Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΛΙΒΑΝΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 314. ἔζη ἀκόμη τῷ 395.

Λ

ιβάνιος ὁ περιφημότατος τῶν Σοφιστῶν, ἐγεννήθη ἀπὸ ἓν παλαιὸν καὶ ἐπίσημον γένος εἰς τὴν Ἀντιόχειαν, παρὰ τῷ ποταμῷ Ὀρόντῃ τῷ 314. ἔτει. Ἀφιερώθη δι’ ὅλου εἰς τὴν σπουδὴν τῶν μαθημάτων τῷ ΙΕ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του, κατ’ ἀρχὰς ὅμως ἐπέτυχεν ἀχρείους διδασκάλους, τοὺς ὁποίους ὁ ἴδιος Εἴδωλα Σοφιστῶν ὀνομάζει, ἀλλὰ μὲ τὴν βοήθειαν ἑνὸς ἄλλου καλλιτέρου, προχωρήσας εἰς τὸ νὰ ἀναγινώσκῃ τοὺς παλαιοὺς Συγγραφεῖς, κατέφυγεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔνθα διατρίψας τέσσαρας χρόνους, ἀπῆλθεν ἔπειτα εἰς Νικομήδειαν, καὶ μετὰ ταῦτα εἰς Κωνσταντινούπολιν ὅτε καὶ ἐγνωρίσθη μὲ Νικοκλῆν τὸν Λακεδαίμονα, καὶ μὲ τὸν Σοφιστὴν Βεμάρχιον, τοὺς ὁποίους καὶ μετ’ ὀλίγον χρόνον ὑστερήθη. Ἐπειδὴ ἀφ’ οὗ ὁ Λιβάνιος εἰς μάτην ἐζήτησε μίαν διδασκαλικὴν καθέδραν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἤρχησεν ἐν Κωνσταντινουπόλει διὰ τῆς Ῥητορικῆς του νὰ γίνεται ἔνδοξος, καὶ νὰ εὐφημίζεται, καὶ ἐν τοσούτῳ ἀπέκτησεν ὑπὲρ τοὺς ὀγδοήκοντα μαθητάς. Τοῦτο διήγειρεν εἰς ζηλοτυπίαν τὸν Βεμάρχιον, ἐπειδὴ ἔβλεπεν ὅτι ἡ Ῥητορεία του καὶ ἡ ὑπόληψίς του καθ’ ἡμέραν ἐξέπιπτεν, ὅθεν συκοφαντήσας τὸν Λιβάνιον, καὶ κατηγορῶν αὐτὸν ὡς μάγον, ἐβιάσθη ὁ Λιβάνιος νὰ παραιτήσῃ τὴν Κωνσταντινούπολιν διωχθεὶς ὑπὸ τῆς Ἐξουσίας, τῷ 346. ἔτει. Ἀπελθὼν δὲ εἰς Νικομήδειαν τῆς Βιθυνίας, πάλιν διὰ τῆς Ῥητορικῆς του ἀπέκτησε μεγάλην φήμην, ὥστε καὶ ὁ Ἰουλιανὸς ἔτι νέος ὢν, τὸν ἐθαύμαζε καὶ τὸν ἐτίμα μεγάλως. Μετὰ ταῦτα ποτὲ μὲν εἰς Νικομήδειαν, ποτὲ δὲ εἰς Κωνσταντινούπολιν διέτριβε. Λαβὼν δὲ τὴν ἄδειαν παρὰ τοῦ Καίσαρος Γάλλου 590 διὰ τέσσαρας μῆνας ἀπῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του τὴν Ἀντιόχειαν τῷ 354. ἔτει. κατ’ αὐτὸν ὅμως τὸν καιρὸν συνέβη καὶ ὁ θάνατος τοῦ Γάλλου, ὁ ὁποῖος ἔκαμε τὸν Ἰουλιανὸν νὰ μείνῃ εἰς τὴν πατρίδα του ἕως εἰς τὸ τέλος τῆς ζωῆς του, τὸ ὁποῖον καὶ ἐσυνέβη ἐπὶ τοῦ Ἀρκαδίου τῷ 395. Σωτηρίῳ ἔτει.

Συγγράμματα.

Λιβάνιος εἶχε ἓν πολλὰ ὀξὺν, ἐνεργητικώτατον, καὶ ἀκούραστον κάλαμον, ἐκ τοῦ ὁποίου σώζονται ἔτι καὶ νῦν πολλότατα συγγράμματα. Κατηγορεῖται, διότι ἐπεμελήθη ὑπὲρ τὸ δέον τὴν τέχνην τοῦ ὕφους, ἡ ὁποία προξενεῖ ζημίαν εἰς τὴν χώραν καὶ γλαφυρότητα τῶν ἐκ φ ρ ά σ εώ ν τ ο υ· ἔγ ιν εν σ χ εδ ὸ ν σ κ ο τ ειν ὸ ς δ ιὰ τ ῆ ς μ εγ ά λ η ς του ἐπιτηδεύσεως. Μένουσιν ὅμως τὰ Συγγράμματά του διὰ πάντα ὡς ἕνας κανὼν καὶ στάθμη τοῦ Ἀττικοῦ λόγου. Συνίστανται Α΄. ἀπὸ Προγυμνάσματα, Β΄. Μελέτας, τὰς ὁποίας ὁ Φώτιος προτιμᾷ τῶν λόγων, Γ΄. Λόγους, καὶ Δ΄. ἀπὸ Ἐπιστολάς.

Ἐκδόσεις.

Τὰ Συγγράμματα τοῦ Λιβανίου δὲν ἐξεδόθησαν ἀκόμη εἰς ἓν σῶμα, ἀλλὰ πάντοτε 590

Οὗτος ὁ Γάλλος ἦτον ἀδελφὸς τοῦ Ἰουλιανοῦ ὁμοπάτριος, ἀρχιστράτηγος δὲ καὶ καίσαρος τοῦ Κωνσταντίου, τὸν ὁποῖον ὁ Κωνστάντιος ἀδίκως ἐφόνευσεν. Ὅρα Ζώσιμ. Ἱστορ. Β΄. καὶ Γ΄.

[335]


ἰδίως, ὡς Λιβανίου Σοφιστοῦ Προγυμνάσματα, καὶ Γυμνάσματα, μετὰ σημειώσεων καὶ πίνακος τ ῶν Λ έξ εω ν · ἐξ ε μοις εἰς φύλ. ... Λόγοι ΑΖ΄. ἐξεδόθ. ἐν Παρισίόις ὑπὸ Φεδ. Μορέλλου μετὰ σημειώσεων τῷ 1627. εἰς φύλ. Λόγοι Δ΄. ἐξεδόθ. ἐν Γενέβρᾳ τῷ 1631. εἰς 4. ὑπὸ Ἰακ. Γοττοφρέδου, καὶ τῷ 1642. ἐν Λουγδόνῳ ἐν τοῖς τοῦ αὐτοῦ Γοττοφρέδου Opusculis Juridicis, μὲ τὴν προσθήκην ἔτι ἑνὸς λόγου. ... Λόγοι Δ΄. (ἄλλοι ἀνέκδοτοι), ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ τόμ. Ζ΄. σελ. 145. ... Λόγοι ΙΖ΄. (ἔτι ἀνέκδοτοι) ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἀντωνίου Βονγιοβάνη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1754. εἰς 4. ... Χαρακτῆρες Ἐπιστολικοὶ, ἐξεδόθ. ἐν Λουγδόνῳ, τῷ 1614. εἰς 11. ... Μερικαὶ ἐπιστολαὶ εὑρίσκονται ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ. ... Ἐπιστολαὶ, μετὰ σημειώσεων Ἰωάν. Χριστοφ. Βολφίου, Wolfii, ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1738. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις περιέχει μίαν Συλλογὴν 1605. Ἐπιστολῶν τοῦ Λιβανίου, ἔκδοσις λαμπροτάτη καὶ ἀρίστη.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΗΛΙΟΔΩΡΟΣ. Ἤκμαζε περὶ τὸ 395.

Ἡλιόδωρος, ἦτον ἀπὸ τὴν πόλιν Ἔμεσαν τῆς Φοινίκης, ἔζη εἰς τοὺς χρόνους τῶν

Αὐτοκρατόρων Θεοδοσίου τοῦ μεγάλου, καὶ τῶν υἱῶν αὐτοῦ, Χριστιανὸς κατὰ τὸ δόγμα. Συνέγραψεν εἰς τὴν νεότητά του μίαν Μυθιστορίαν, τὰ κατὰ Θεαγένην καὶ Χαρίκλειαν, εἰς δέκα βιβλία, τὴν ὁποίαν, ἕνεκεν τῆς Ἡρωΐσσης Χαρικλείας, ἥτις μητρῶθεν ἦτον Βασιλὶς τῆς Αἰθιοπίας, Αἰθιοπικὰ, τὴν ὠνόμασεν. Ὁ Ἡλιόδωρος ἔπειτα ἐχρημάτισεν Ἐπίσκοπος τῆς κατὰ τὴν Θεσσαλίαν Τρίκκης, τὸν ὁποῖον ἔπειτα μία Σύνοδος τοπικὴ τὸν ἐβίασεν ἢ τὸ Σύγγραμμα τοῦτο, ὡς Ἐρωτικὸν, νὰ καύσῃ, ἢ νὰ παραιτηθῇ τῆς Ἐπισκοπῆς, καὶ ὁ Ἡλιόδωρος διὰ νὰ φυλάξῃ τοῦτο τὸ ἠθικώτατον καὶ τεχνικώτατον Σύγγραμμα ἐπρόκρινε νὰ τὸν καθήρωσι, καὶ νὰ παραιτηθῇ τῆς Ἐπισκοπῆς. Αὕτη ἡ εἴδησις ἀναφέρεται ὑπὸ τοῦ Νικηφόρου 591 ἀλλὰ δὲν ἔχει τόσην ἀξιοπιστίαν, ὅσην ἔχει ἡ τοῦ Σωκράτους 592, ὅστις λέγει ὅτι ὁ Ἡλιόδωρος ἐχρημάτισεν ἀρχηγὸς εἰς τὴν Θεσσαλίαν τοῦ ἔθους διὰ νὰ καθαιρῶνται ὅσοι Κληρικοὶ ἐφύλαττον τὰς γυναῖκας, μὲ τὰς ὁποίας ἦσαν νομίμως ἡνωμένοι πρὶν ἔμβωσιν εἰς τὸν Κλῆρον. Ἀποδίδουσιν εἰς αὐτὸν ἔτι καὶ ἓν ἄλλο χημικὸν Ποίημα, τὸ ὁποῖον ὡς νόθον οἱ Κριτικοὶ τὸ ἐκσυρίττουσι.

Ἐκδόσεις. Ἡλιοδώρου Αἰθιοπικῶν ἐξεδόθη τὸ πρῶτον Ἑλλην. ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1534. εἰς 8. ... Ἐξεδόθη ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1798. μετὰ σημειώσεων ὑπὸ τοῦ Μιτσχερλίνου εἰς 8. ... Ἐξεδόθησαν ὑπὸ Δ. Κοραῆ ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. ὧν ὁ μὲν πρῶτος περιέχει τὸ κείμενον, 591 592

Ἐκκλησιαστ. Ἱστορ. ΙΒ΄. 34. Ἐκκλησιαστ. Ἱστορ. Ε΄. 22.

[336]


ὁ δὲ δεύτερος τὰς Κριτικὰς Σημειώσεις, τῷ 1804. ἐν Παρισίοις, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π. ΕΥΝΟΜΙΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 396.

Εὐνόμιος, ἦτον ἀπὸ τὴν Δάκοραν τῆς Καππαδοκίας, ὑπογραφεὺς, καὶ μαθητὴς τοῦ

ὑπερασπιστοῦ τῶν Ἀρειανῶν Ἀετίου, τὸν ὁποῖον καὶ ὑπερέβη, καὶ ἀρχηγέτης τῶν Εὐνομιανῶν ἐχρημάτισεν. Ἦτον κατ’ ἀρχὰς διάκονος εἰς τὴν Ἀντιόχειαν, μετὰ ταῦτα τῷ 360. ἔγινεν Ἐπίσκοπος τ ῆς Κ υ ζ ίκ ο υ · δ ὲ του, ἀλλὰ τῷ ἑπομένῳ ἔτει ἐξωρίσθη ὑπὸ τοῦ Αὐτοκράτορος Κωνσταντίου, ὁ δὲ Οὐάλης, τὸν ἀπεδίωξεν ἕως εἰς τὴν Μαυριτανίαν, ἐπανελθὼν δὲ ἐκ τῆς ἐξορίας, τῷ ἐδόθη ἄδεια νὰ ὑπάγῃ εἰς τὰ ὑποστατικά του εἰς τὴν Δάγοραν νὰ ἡσυχάσῃ ἔνθα περὶ τῷ 396. ἐξ ἀνθρώπων ἐγένετο. Σώζεται καὶ τούτου μία ἐξήγησις τῆς Πίστεως, τὴν ὁποίαν ἐπρόσφερε πρὸς τὸν Αὐτοκράτ. Θεοδόσιον διὰ προσταγῆς του, καὶ μία Ἀπολόγια, τὴν ὁποίαν ἀναιρεῖ ὁ Βασίλειος.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθησαν ἀμφότερα ἐν τῇ Βιβλιοθ. τοῦ Φαβρικίου, ἡ μὲν ἐξήγησις τῆς Πίστεως ἐν τῷ Η΄. Τόμ. σελ. 249. ἡ δὲ Ἀπολογία αὐτόθ. σελ. 262.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΔΙΔΥΜΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 396.

Δ

ίδυμος, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν, καὶ ἔτι ὢν τεσσάρων χρόνων παιδίον ἔχασε τὸ φ ῶς τ ῶ ν ὀ φ θα λ μ καὶ τυφλὸς ὢν διὰ μέσου τῆς ἀκοῆς καὶ τῆς ἀγχινοίας του, ἔμαθε καλῶς, οὐ μόνον τὴν Γραμματικὴν, ἀλλὰ καὶ τὴν Ῥητορικὴν, Διαλεκτικὴν, Γεωμετρίαν, Ἀριθμητικὴν, Ἀστρονομίαν, καὶ τὰς λοιπὰς φιλοσοφικὰς ἐπιστήμας, καὶ προσέτι ἔγινεν ἐμπειρότατος εἰς τὴν θείαν Γραφὴν, καὶ ζηλωτὴς εἰς τὸ ἄκρον τῆς ὀρθοδόξου Χριστιανικῆς Πίστεως, καὶ ἐχθρὸς δραστήριος τοῦ Ἀρειανισμοῦ. Ἐχρημάτισε Κατηχητὴς εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, μεταβὰς τὰ ὀγδοήκοντα τρία ἔτη ὡς σημειοῖ ὁ Ἱερώνυμος 593 ὁπότε τὸν περὶ τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν κατάλογον συνέγραφεν, 593

De viris illustr. C. 109.

[337]


ὃ ἐστὶ τῷ 392. ἔτει. Ὁ Σιγεβὲρτ τάσσει τὸν θάνατόν του τῷ 396. ἔτει, καὶ φαίνεται τότε ὁ Δίδυμος νὰ ἦτον 85. χρόνων ἡλικίας.

Συγγράμματα.

Ἱερώνυμος σημειοῖ πολλὰ Συγγράμματα τοῦ Διδύμου, ἐξ ὧν τὰ νῦν ἓν μόνον σώζεται εἰς τὸ Ἑλληνικὸν Κατὰ Μανιχαίων, ἐκδοθὲν ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων, τὴν ὑπὸ τοῦ Κομβεφισίου, καὶ ἐν H. Canisii Lection. antiq. τόμ. Α΄. σελ. 197.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΟΡΙΒΑΣΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 400. ἔτους.

Ὁ Ὀριβάσιος εἶχε πατρίδα τὴν Πέργαμον, ἐδιδάχθη τὴν Ἰατρικὴν ἀπὸ Ζήνωνα τὸν

Κύπριον, καὶ κατὰ τὸν Εὐνάπιον 594 «πρὸς τὸ ἄκρον ἐκδραμὼν τῆς Ἰατρικῆς τὸν πάτριον ἐμιμεῖτο Θεόν. 595 ὅσον ἀνθρώπου δυνατὸν εἰς τὴν μίμησιν ὑπελθεῖν τοῦ θείου, ἐκ μειρακίου ἐπιφανὴς γενόμενος, Ἰουλιανὸς μὲν αὐτὸν εἰς τὸν καίσαρα προϊὼν συνήρπασεν ἐπὶ τῇ τέχνῃ, ὁ δὲ τοσοῦτον ἐπλεονέκτει ταῖς ἄλλαις ἀρεταῖς, ὥστε καὶ βασιλέα τὸν Ἰουλιανὸν ἀπέδειξεν». Ὁ ἴδιος Ἰουλιανὸς ἀποδεικνύει εἰς τὰς ἐπιστολάς του 596 τὴν μεγάλην φιλίαν καὶ ἐμπιστοσύνην, τ ὴν ὁ π ο ία ν εἶχ ε ἐστάθη πολλὰ σκληρὰ, ἐπειδὴ ὁ Οὐάλης, ὁ διάδοχος τοῦ Ἰουλιανοῦ ἀποστείλας αὐτὸν εἰς τὴν ἐξορίαν, ἐδήμευσεν αὐτοῦ καὶ τὰ ὑπάρχοντα, ἀλλ’ ὁ Ὀριβάσιος καὶ μεταξὺ τῶν Βαρβάρων διατρίβων εὗρε μεγάλην τιμὴν παρ’ αὐτοῖς διὰ τῆς τέχνης του, καὶ σχεδὸν ὡς Θεὸν τὸν ἐτίμων. Μετὰ δὲ τὴν ἐκ τῆς ἐξορίας ἐπάνοδον, μόνον τὸν ἑαυτόν του ἔχων ἀντὶ πάσης οὐσίας καὶ τὸν τῶν ἀρετῶν πλοῦτον, ἔζη μὲ μεγάλην τιμὴν, ἕως ὁποῦ ὁ Εὐνάπιος ὁ ἄκρος φίλος του συνέγραψε τοὺς βίους τῶν Σοφιστῶν, τὸ ὁποῖον ἐγένετο πρὸς τὸ τέλος τοῦ τετάρτου αἰῶνος.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ὀριβασίου πολλὰ ὀλίγα σώζονται. Οὗτος διὰ προσταγῆς

τοῦ Ἰουλιανοῦ ἔκαμε μίαν ἐπιτομικὴν συλλογὴν ὅλων τῶν Ἰατρῶν, τὴν ὁποίαν καὶ Ἑβδομηκοντάβιβλον ὠνόμασεν, ἐκ τῆς ὁποίας σώζονται τὰ πρῶτα ΙΕ΄. βιβλία τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως τοῦ Ῥασαρίου, καὶ τὰ ἓξ πρῶτα κεφάλ. τοῦ Πέμπτου Βιβλίου εἰς τὸ Ἑλληνικόν. Τὸ εἰκοστὸν τέταρτον καὶ εἰκοστὸν πέμπτον, ἤτοι ἡ Ἀνατομία ἐκ τῶν τοῦ Γαληνοῦ. Τὸ τεσσαρακοστὸν τρίτον Περὶ Βρόχων, τὸ τεσσαρακοστὸν τέταρτον Περὶ Ἐδέσμων (Λατινιστὶ), τὸ Με΄. Περὶ Μηχανημάτων, ἢ περὶ διαφορᾶς καταρτισμῶν (Λατιν.) τὸ Μστ΄. Περὶ Καταγ-

594

Ἐν βίοις Σοφιστῶν καὶ Φιλοσόφων. Τὸν Ἀσκληπιὸν δηλ. ὄντα καὶ αὐτὸν ἐκ τῆς Περγάμου. 596 Ἐπιστολὴ ΙΖ΄. 595

[338]


μάτων, καὶ τὸ ΜΖ΄. Περὶ Ἐξαρθρημάτων, Β΄.) Σύνοψις πρὸς τὸν υἱόν του Εὐστάθιον, (Λατινιστὶ) Γ΄.) Περὶ Εὐπορίστων. (Λατιν.) τὸ δὲ εἰς τοὺς Ἀφορισμοὺς ὑπόμνημα δὲν εἶναι ἰδικόν του.

Ἐκδόσεις. Ὁριβασίου Συλλογαὶ, ἐκ τοῦ Ε΄. βιβλ. τὰ ΣΤ΄. Κεφάλ. ἐξεδόθησαν ἑλληνο-λατινιστὶ μετὰ τῶν τοῦ Γαληνοῦ καὶ Ῥάφου, ἀποσπασματίων, ἐν Ῥώμῃ τῷ 1555. εἰς 8. ... Ἀνατομικὰ, ἐξεδόθ. Ἑλλ. Λατ. ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1735. εἰς 4. ... Περὶ Βρόχων, κ.τ.λ. ἐξεδόθησαν ἐν Φλωρεντίᾳ in Veterum Medicorum Chirurgicis, τῷ 1754. Ἑλλ. Λατ. εἰς φύλ.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΑΣΤΕΡΙΟΣ. Περὶ τὸ 400.

στέριος ὁ τῆς Ἀμασείας Ἐπίσκοπος, ἐδιδάχθη ὑπό τινος Σκύθου αἰχμαλώτου. Ἐχρημάτισε διάδοχος τοῦ Εὐλαλίου, ὁ ὁποῖος διωχθεὶς ὑπὸ τῶν Ἀρειανῶν, ἔλαβε πάλιν τὸν θρόνον του τῷ 378. ὑπὸ τοῦ Οὐάλεντος. Ὁ Ἀστέριος λυπεῖται τὸν θάνατον τοῦ Ῥαφίνου καὶ τοῦ Εὐτροπίου, οἵ τινες ὁ μὲν τῷ 995. ὁ δὲ τῷ 399. ἀπέθανεν, παρελθόντος δὲ ἐνιαυτοῦ, καὶ ὁ Ἀστέριος ἐξ ἀνθρώπων ἀπῆλθε. Τὰ Συγγράμματά του συνίστανται ἀπὸ εἰκοσιδύω Ὁμιλίας, ἐξ ὧν ὀκτὼ εἶναι εἰς τοὺς ψαλμούς.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθησαν ἐν τῇ Προσθήκῃ τῆς Βιβλιοθήκης τῶν Πατέρων, ἐν Τόμ. ΙΓ΄. καὶ ἐν ταῖς

Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων, καὶ in Monument. Eccles. Græca]. Tom. II.

Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΕΥΑΓΡΙΟΣ. Περὶ τὸ 400.

[339]


Ε

ὐάγριος, ἦτον ἀπὸ τὴν Ἴβηριν πόλιν κειμένην παρὰ τῷ Εὐξείνῳ Πόντῳ, προεχειρίσθη Ἀναγνώστης ὑπὸ Βασιλείου τοῦ μεγάλου, Διάκονος ὑπὸ τοῦ Γρηγορίου Νύσσης, καὶ Ἀρχιδιάκονος τῆς Κωνσταντινουπόλεως ὑπὸ Γρηγορίου τοῦ Ναζιανζηνοῦ. Ἤτον κατὰ τὴν μορφὴν τοῦ σώματός του πολλὰ ὡραῖος, καὶ διὰ τοῦτο ἀπὸ ζηλοτυπίαν ἑνὸς τῶν μεγάλων ἀνδρῶν, ὅστις ὑποπτεύθη περὶ τῆς γυναικός του, κατήντησεν εἰς μεγάλον κίνδυνον, ὅθεν φυγὼν ἐκ τῆς Κωνσταντινουπόλεως, κατήντησεν εἰς τὰ ὅρη τῆς Νιτρίας, ἔνθα ἐκρύπτετο δεκαπέντε χρόνους τὸν ἀσκητικὸν βίον μετερχόμενος, καὶ ὑπὸ τοῦ Μακαρίου διδασκόμενος. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν ἀπέθανεν μᾶς εἶναι ἄγνωστος.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Σ

ώζονται καὶ τούτου μερικὰ Ἐκκλησιαστικὰ Συγγράμματα, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων.

Η Η Η. ΝΕΜΕΣΙΟΣ. Περὶ τὸ 400.

Ν

εμέσιος ὁ Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Φοινίκῃ Ἐμέσης, περὶ τοῦ ὁποίου οἱ Παλαιοὶ δὲν μᾶς ἄφησαν κᾀμμίαν εἴδησιν, συνέγραψεν ἓν βιβλίον Περὶ φύσεως Ἀνθρώπου, τὸ ὁποῖον ἐσφαλμένως τὸ ἀπέδιδον εἰς Γρηγόριον τὸν Νύσσης. Ἐν τούτῳ ἀποδεικνύει τὴν ὠφέλειαν τῆς χολῆς, τὴν κίνησιν τοῦ αἵματος, καί τινα ἄλλα φυσιολογικὰ πράγματα, μ’ ὅλον τοῦτο εἰς μερικὰ δὲν ἐξηγεῖται καλῶς.

Ἐκδόσεις. Νεμεσίου Ἐμεσινοῦ, περὶ φύσεως ἀνθρώπου, Nemesii ... de natura hominis ἐξεδόθη ἐν Ἀντουερπίᾳ τῷ 1568. εἰς 8. καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων. ... Ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1671. εἰς 8. καὶ ἐν Ἅλλῃ τῆς Σαξωνίας τῷ 1800. εἰς 8.

ΗΗΗΙ. ΜΑΡΚΟΣ. Περὶ τὸ 401.

Μάρκος, εἷς τῶν Αἰγυπτίων Ἐρημητῶν, μᾶς εἶναι γνωστὸς διὰ τῆς ἁγιότητός του. [340]


Ο στήθους ὗτ ο ς ἔζ η σκαὶ εν ὑπολλὰ π ὲρ τ ὰ ἑκ α τ ὸ ν ἔτ η · ἀσκητικὰ βιβλία συνέγραψεν, ἐξ ὧν τὰ δέκα μόνον σώζονται, τὰ ὁποῖα ἀναφέρει καὶ ὁ Φώτιος 597.

Ἐκδόσεις.

Τ

ῶν ἁγίων Πατέρων Μάρκου Ἐρημίτου καὶ Ἀσκητοῦ, Νικολάου, καὶ Ἡσυχίου πρεσβυτέρου τὰ εὑρισκόμενα συγγράμματα, ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις τῷ 1568. εἰς 8. «Καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων.

Η Η Η Ι Ι. ΕΠΙΦΑΝΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 403.

πιφάνιος, τ ὸ γ έν ο ς ἦ τ ο ν Ἰ ἐγεννήθη εἰς τὴν Βεσανδούκην πλησίον τῆς Ἐλευθερουπόλεως τῆς Παλαιστίνης. Εἰς τὴν νεότητά του ἐδιδάχθη ἀπὸ τοὺς μοναχοὺς τῆς Αἰγύπτου, παρὰ τοῖς ὁποίοις καὶ πολὺν καιρὸν ἔμεινεν. Ὁ Ἰερώνυμος 598 τὸν ὀνομάζει Πεντάγλωττον, ἐπειδὴ κατελάμβανε πέντε γλώσσας, Ἑβραϊκὴν δηλ. Συριακὴν, Αἰγυπτιακὴν, Ἑλληνικὴν, καὶ Λατινικήν. Ἐπανελθὼν δὲ ἐκ τῆς Αἰγύπτου εἰς τὴν πατρίδα του, μετήρχετο πάλιν τὸν μοναχικὸν βίον, κτίσας ἓν ἴδιον μοναστήριον. Περὶ τῷ 368. ἐκλέχθη Ἐπίσκοπος τῆς Κωνσταντίας τῆς Κύπρου, ἥτις πρότερον Σαλαμὶς ἐκαλεῖτο. τῷ 382. ἐπροσκαλέσθη ὑπὸ τοῦ Αὐτοκράτορος, περὶ τῶν ὑποθέσεων τοῦ Παυλίνου ἕνεκεν τοῦ ἐπισκοπικοῦ θρόνου, εἰς τὴν Ἀντιόχειαν. Τῷ 391. ἀνεφύτρωσε μία φιλονίκεια μεταξὺ αὐτοῦ καὶ τοῦ Ἰωάννου Ἐπισκόπου Ἱεροσολύμων ἕνεκεν τῆς διδασκαλίας τοῦ Ὠριγένους, τὴν ὁποίαν ὁ Ἰωάννης ἐπεκύρωνεν. Ἡ αὐτὴ φιλονίκεια ἀνεφύτρωσε καὶ μεταξὺ αὐτοῦ καὶ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ὁ Ἐπιφάνιος ἐσύναξε μίαν Σύνοδον εἰς τὴν Κύπρον τῷ 401. εἰς τὴν ὁποίαν κατέκρινον τὴν ἀνάγνωσιν τῶν τοῦ Ὠριγένους βιβλίων. Ἐζήτει νὰ φέρῃ καὶ τὸν Χρυσόστομον εἰς αὐτὴν τὴν ἀπόφασιν, καὶ διὰ νὰ ἐπιβεβαιώσῃ καὶ τὴν ἀπόφασιν τῆς ἐν Κύπρῳ Συνόδου, ἀπῆλθε μόνος του εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἀλλ’ ὁ κόπος του ἐστάθη ἄκαρπος, ὅθεν ἐν τῷ ὑποστρέφειν ἀσθενήσας ἐν τῷ πλοίῳ, πρὸς Κύριον ἐξεδήμησεν, παρεκτείνας τὸν βίον ὑπὲρ τὰ ἑκατὸν ἔτη.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἐπιφανίου σώζονται, Α΄. ὁ Ἀγκυρωτὸς, συγγραφεὶς μεταξὺ τοῦ 373. καὶ 374. ἔτους, Β΄. Πανάριον, ἤτοι σύνταγμα κατὰ Π΄. αἱρέσεων. Τοῦτο τιμᾶται ὑπὸ τῶν περισσοτέρων διὰ τὰς βεβαίας εἰδήσεις τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας. Συ-

597 598

Κωδ. 200. Apologia Contra Rufin. 2. p. 537. Tom. 2. ed Veron.

[341]


νεγράφησαν καὶ αὐτὰ τῷ 373. αἰτήσει τῶν Πρεσβυτέρων Ἀκακίου, καὶ Παύλου. Γ΄. Ἀνακεφαλαίωσις, ἤτοι ἐπιτομὴ τῶν δύω προειρημένων βιβλ. Δ΄. Περὶ Μέτρων καὶ Σταθμῶν τόσον τῶν Ἰουδαίων, ὅσον καὶ τῶν ἄλλων Ἐθνῶν. Ε΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἰωάννην τὸν Ἱεροσολύμων. (αὕτη σώζεται μόνον Λατινιστὶ), ΣΤ΄. περὶ τῶν δώδεκα Λίθων. Η΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ Ἆσμα τῶν Ἀσμάτων. Θ΄. Τεμάχιον ἐπιτομῆς τοῦ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγελίου. Ι΄. Ἀποφθέγματα ΙΖ΄. Τὸ Περὶ Προφητῶν, Φυσιολόγος, Ὁμιλίαι Η΄. καὶ τὸ θαῦμα τῆς ἁγ. Εὐχαριστίας, κρίνονται ὡς ὑποβολιμαῖα.

Ἐκδόσεις. Ἐπιφανίου τὰ σωζόμενα ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1544. εἰς φύλ. ... Τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθ. ἐν Παρισίοις ἐν δυσὶ τόμοις Ἑλλ-Λατ. ὑπὸ Διονυσίου Πετανίου, τῷ 1622. εἰς φύλ.

* εἰς 4. εἰς 4.

*

*

... Περὶ τῶν δώδεκα λίθων ἐξεδόθ. ἐν Ῥώμῃ, μετὰ σημειώσεων τοῦ Φογγινίου, τῷ 1743. ... Ὑπόμνημα εἰς τὸ Ἆσμα Ἀσμάτων ἐξεδόθ. ὑπὸ Π. Φ. Φογγινίου ἐν Ῥώμῃ τῷ 1750.

... Τεμάχιον ἐπιτ. εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγ. ἐξεδόθ. ἐν τῷ τοῦ Κομβεφισίου Auctar. novissim. τόμ. Α΄. σελ. 300. ... Ἀποφθέγματα ἐξεδόθ. in Cotelerii Monument. Τόμ. Α΄. σελ. 426. ... Θαῦμα Ἁγ. Εὐχαριστίας. ἐξεδ. ἐν τῇ τοῦ Θεοφίλου Ῥαϋνωδίου (Raynaudi) Opp. τόμ. Δ΄. σελ. 382.

Η Η Η Ι Ι Ι. ΕΥΝΑΠΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 404.

Εὐνάπιος, ἦτον ἀπὸ τὰς Σάρδεις τῆς Λυδίας, καὶ συγγενὴς τοῦ Φιλοσόφου Χρυσανθίου

διὰ τῆς γυναικός του. Ἐδιδάχθη ὑπ’ αὐτοῦ τὴν Φιλοσοφίαν καὶ τὴν Ῥητορικὴν, τῷ δὲ δεκάτῳ ἕκτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἔνθα μὴ ὑποφέρων τὴν θάλασσαν, ὑπέπεσεν εἰς μεγάλην ἀσθένειαν, μετὰ δὲ τὴν θαυμασμοῦ ἀξίαν ἀνάῤῥωσίν του, ἐδόθη ὅλως εἰς τὴν Ῥητορικὴν, διδασκόμενος ὑπὸ τοῦ Προαιρεσίου, εἰς τὴν ὁποίαν οἱ γονεῖς του τὸν ἐβίαζον, καὶ θέλων νὰ διδαχθῇ τὰ μυστήρια τῶν Ἐθνικῶν τὸν ἐμπόδισαν τοῦ νὰ ὑπάγῃ εἰς Αἴγυπτον. ἐδιδάχθη ὅμως τὰ τῶν Ἑλλήνων τόσον, ὥστε εἰσήχθη καὶ εἰς τὰ μυστικὰ τῆς Ἐλευσῖνος. Ἔπειτα ἐξηκολούθησε τὴν Ἰατρικήν. Μεταξὺ τῶν πρέσβεων τῆς Λυδίας, οἵτινες ἀπεστάλησεν πρὸς τὸν Ἰουλιανὸν, ἦτον καὶ αὐτὸς ἕνας, καθὼς ὁ ἴδιος ἀναφέρει.

Συγγράμματα.

Εὐνάπιος συνέγραψε τοὺς Βίους τῶν Φιλοσόφων καὶ Σοφιστῶν τοῦ αἰῶνός του, διὰ προτροπῆς τοῦ Χρυσανθίου, εἰς ἓν σκοτεινὸν καὶ τεχνικὸν ὕφος. Συνέγραψεν ἔτι καὶ τὴν [342]


Ἱστορίαν τοῦ Δεξίππου, μέχρι τῆς ἐξορίας τοῦ Χρυσοστόμου, καὶ τοῦ θανάτου τῆς Εὐδοξίας, φθάσας καὶ τὰ συμβεβηκότα τοῦ 404. ἔτους. Ἐκ τούτου τοῦ δευτέρου Συγγράμματος σώζονται μόνον μερικὰ ἀποσπάσματα.

Ἐκδόσεις. Εὐναπίου Σαρδιανοῦ, Βίοι Σοφιστῶν καὶ Φιλοσόφων, ἐξεδόθησαν ἐν Ἀντβερπίᾳ τῷ 1568. εἰς 8. ἔκδ. πολλὰ ἐσφαλμένη. ... Ἐξεδόθη ἐν Γενέβῃ τῷ 1616. εἰς 8. μετὰ διαφόρων σημειώσεων. Εὐναπίου ἀποσπάσματα Ἱστορικὰ, ἐξεδόθ. μετὰ σημειώσεων τοῦ Βαλεσίου ἐν τῷ τοῦ Ph. Labbei. Φ. Λαββεΐου περὶ τῶν Συγγραφέων τῆς Βυζαντίδος Προτρεπτικῷ, σελ. 15.

Η Η Η Ι Ι Ι Ι. ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ. Ἐγ. τῷ 347. καὶ ἀπέθ. τῷ 407. ἔτει.

Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀντιόχειαν τῆς Κοιλησυρίας, τῷ 354. οἱ

γονεῖς του ἦτον Ἐθνικοὶ, ὁ πατήρ του ἀπέθανε νέος, ἡ δὲ μήτηρ αὐτοῦ οὖσα εἰσκοσιτριὼν χρόνων ἐβαπτίσθη μετὰ τοῦ υἱοῦ της ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀντιοχείας ἐπισκόπου Μελετίου. Ἐδόθη ἐκ νεότητός του εἰς τὰς μαθήσεις. Ἐδιδάχθη εἰς τὴν Ῥητορικὴν ἀπὸ τὸν περίφημον Λιβάνιον, καὶ εὐδοκίμησε τόσον εἰς τὴν εὐφράδειαν, καὶ εἰς τὸ πείθειν, ὥστε διὰ τοῦτο περίφημος ἐγένετο, καὶ τὸ ἐπώνυμον Χρυσόστομος ἔλαβεν, εἰς δὲ τὴν Φιλοσοφίαν ἐδιδάχθη ὑπὸ τοῦ Ἀνδραγάθου, καὶ εἰς τὴν θείαν Γραφὴν ὑπὸ τοῦ ἐπισκόπου Μελετίου, προχειρισθεὶς ὑπ’ αὐτοῦ καὶ Ἀναγνώστης. ἀγαπήσας δὲ τὸν μοναχικὸν βίον, ἀπῆλθεν εἰς τοὺς Μοναχούς. ἔνθα διὰ τῆς σκληραγωγίας του ἀδυνατήσας, ἐβιάσθη νὰ ὑποστρέψῃ εἰς Ἀντιόχειαν, ὅτε καὶ διάκονος ἐχειροτονήθη, καὶ μετὰ πέντε χρόνους Πρεσβύτερος. Κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους ἤρχισε νὰ καλλωπίζῃ τὰ ἤθη τῶν Ἀντιοχέων μὲ τοὺς καθημερινοὺς λόγους του, ὅτε καὶ τοὺς ἀνδριάντας τοῦ Θεοδοσίου καὶ τῆς Πλακίλλης ἐκρέμνισαν κατὰ τὸ 387. τῷ δὲ 398. ἔτει ἀποθανὼν ὁ Νεκτάριος, πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως ἐψηφίσθη. Ἀναβὰς λοιπὸν εἰς τὸν θρόνον, δὲν ἔπαυε πάντοτε νὰ διδάσκῃ καὶ νὰ καλλωπίζῃ μὲ τὸ παράδειγμά του καὶ τοὺς μικροὺς καὶ τοὺς μεγάλους, καὶ ὑποπεσὼν εἰς τὸν φθόνον τῶν κακοτρόπων, ἐξορίσθη τὸ πρῶτον ἀδίκως τῷ 402. τὸ πλῆθος ἰδὼν τὴν ἀδικίαν, καὶ καταταράξαν τὴν πόλιν, διὰ τοῦτο τὸν ἔφερον μετὰ δόξης πάλιν εἰς τὸν θρόνον του, ἀλλὰ κακίᾳ τῆς βασιλίσσης Εὐδοξίας, τὴν ὁποίαν διὰ τὰς ἀδικίας της τὴν ἤλεγχε συχνὰ, καὶ φθόνῳ τῶν ἀριχερέων, ἐξορίσθη πάλιν τὸ δεύτερον τῷ 404. εἰς τὰ Κώμανα, ἔνθα ἐλεεινῶς, καὶ δυστυχῶς τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του διέτριψε μέχρι τοῦ 407. καὶ ἐξεδήμησε πρὸς Κύριον.

Συγγράμματα.

Ὁ θεῖος Χρυσόστομος μᾶς ἄφησε πολλότατα ἐκλησιαστικὰ Συγγράμματα. Ἡ νεωτέρα τούτων ἔκδοσις περιέχει γνησίων τε καὶ νόθων, χιλίων τετρακοσίων τεσσαράκοντα ἑπτὰ λόγων ὑποθέσεις, καὶ 249. Ἐπιστολὰς, ἐξ ὧν οἱ Ἀνδριάντες, καὶ οἱ περὶ Ἱερωσύνης λόγοι [343]


εἶναι οἱ τεχνικώτατοι.

Ἐκδόσεις.

Τ

οῦ ἐν Ἁγ. Πατ. ἡμῶν Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου τὰ εὑρισκόμενα, δι’ ἐπιμελείας καὶ ἀναλωμάτων Ἑῤῥίκου τοῦ Σαβιλίου ἐκ παλαιῶν ἀντιγράφων ἐκδοθέντα ἐν Ἐτώνῃ, (εἰς ὀκτὼ τόμους Ἑλληνιστὶ) τῷ 1613. εἰς φύλ. Αὕτη εἶναι ἡ πρώτη καὶ ὀρθοτάτη ἔκδοσις τῶν τοῦ Χρυσοστόμου. ... Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τὰ σωζόμενα ἅπαντα. S. Ioannis Chrysostomi Opera omnia. Ἐξεδόθησαν Ἑλλ. λατ. ἐν Παρισίοις ὑπὸ Bernardi de Montfaucon, εἰς δεκατρεῖς τόμοους εἰς φύλ. τῷ 1538. μετὰ σημειώσεων. Ἔκδ. ἀρίστη. «Ἡ αὐτὴ ἐξεδόθη καὶ ἐν Βενετίᾳ ἀπαραλλάκτως κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους.

Η Η Η Π. ΒΙΚΤΩΡ. Μετὰ τὸ 407.

Βίκτωρ Πρεσβύτερος τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Ἐκκλησίας, κατέλιπε μίαν Ἐκλογὴν τῆς Ἱστο-

ρίας τοῦ Εὐαγγελίου τοῦ Μάρκου, ἡ ὁποία ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Πέτρου Ποσσινίου Σειρᾷ (catena) εἰς Μάρκον τὸν Εὐαγγελιστὴν ἐν Ῥώμῃ 1673. εἰς φύλ.

Η Η Η Π Ι. ΣΕΥΗΡΙΑΝΟΣ. Μετὰ τὸ 407.

Σευηριανὸς, ἐχρημάτισεν ἐπίσκοπος τῆς ἐν Ἀντιοχείᾳ Γαβάλλης. Ἦλθεν εἰς Κωνστα-

ντινούπολιν, ὁπ ο ῦ δ ιὰ τ ῶ ν Δ σόστομον, καὶ πολλάκις ἀπόντος τοῦ Χρυσοστόμου ὡμιλοῦσεν ἀντ’ αὐτοῦ ἐπ’ Ἐκκλησίας, μετὰ ταῦτα δὲ ἑνωθεὶς μετὰ τῶν ἐχθρῶν τοῦ Χρυσοστόμου, τὸν κατέτρεχε καὶ αὐτός. Σώζονται καὶ τούτου μερικαὶ Ὁμιλίαι, ἐκδοθεῖσαιι μετὰ τῶν τοῦ Χρυσοστόμου.

[344]


Η Η Η Π Ι Ι. ΝΟΝΝΟΣ. Περὶ τὸ 410.

Ν

όννος ὁ Ποιητὴς ἦτον ἀπὸ τὴν Πανόπολιν τῆς Αἰγύπτου, καταγινόμενος πάντοτε εἰς τὴν Ποιητικήν. Θέλουσιν ὅτι οὗτος ἦτ ο ν κ α τ ’ ἀ ρ χ ὰ στάσεων τῆς ζωῆς του, οὐδὲν μᾶς εἶναι γνωστόν. Σώζονται καὶ τούτου δύω Ποιήματα, Α΄. Διονυσιακὰ βιβ. δύω, τὰ ὁποῖα κρίνονται ὡς ἕνα χάος χωρὶς τάξιν καὶ συνέχειαν. Β΄. Παράφρασις Ἐπικὴ εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον, εἰς τὴν ὁποίαν κυριεύει ἡ ἀνωτέρα γνώμη.

Ἐκδόσεις. Νόννου τοῦ Πανοπολίτου Διονυσιακὰ, ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ ὑπὸ Φαλκενβουργίου τῷ 1579. εἰς 4. ἐν Ἀντβερπίᾳ. Καὶ ἐν Ἀνοβίᾳ τῷ 1610. εἰς 8. ... Παράφρασις εἰς τὸ κατὰ Ἰωάννην Εὐαγγέλιον ἐξεδόθη ἐν Ῥώμῃ τῷ 1526. εἰς 4. ... Ἔτι ἐν Παρισίοις Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Νικολάου Ἀβράμη τῷ 1623. εἰς 8. μετὰ σημειώσεων. Καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων, αὐτόθ. τόμ. ΙΔ΄. σελ. 304.

Η Η Η Π Ι Ι Ι. ΘΕΟΦΙΛΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 412.

Θεόφιλος, διεδέχθη τὸν θρόνον τῆς Ἀλεξανδρείας μετὰ τὸν Τιμόθεον τῷ 385. ἔτει, ἦτον

ἄνθρωπος μὲ ὀξυπετὴν ἀγχίνοιαν, καὶ εἰς τὰς μαθήσεις καλῶς πεπαιδευμένος. Ἔδειξε μεγάλον ζῆλον εἰς τὸ νὰ κατακρημνίσῃ τοὺς ναοὺς τῶν Ἐθνικῶν, τὰ λείψανα τῆς Ἀρχαιότητος, μ’ ὅλον ὅτι ἦτον ὕποπτος, καὶ γενικῶς εἰπεῖν, ἦτον ἄνθρωπος ἀχρείας ψυχῆς, καὶ μεμακρυσμένος τοῦ ἀποστολικοῦ καὶ ἐπισκοπικοῦ ἐπαγγέλματος, κατακυρευμένος ἀπὸ ὅλα τὰ ψυχικὰ καὶ σωματικὰ πάθη, καὶ τὸ περισσότερον ἀπὸ τὸ μῖσος, καὶ ἐκδίκησιν, καθὼς φαίνεται εἰς τὸν κατὰ τῶν Μοναχῶν τῆς Νιτρίας διὰ πυρὸς καὶ ξίφους διωγμὸν, καὶ εἰς τὸ κατὰ τοῦ προστάτου Χρυσοστόμου μῖσος, τὸ ὁποῖον συναπέθανε μετ’ αὐτοῦ. 599 Ἐβασταξε τυραννικῶς τὸν ἐπισκοπικὸν θρόνον τῆς Ἀλεξανδρείας ἔτη εἰκοσιοκτώ.

599

Γεννάδιος περὶ τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν Κεφ. 23. ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἐκκλ. Ἱστορ. Φαβρί. Βιβλ. Ἑλλ. τόμ. Ε΄. σελ. 95. καὶ τόμ. ΙΒ΄. σελ. 656.

[345]


Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Σώζονται καὶ τούτου μερικὰ Συγγράμματα, Α΄.) Πρόλογος πρὸς Θεοδόσιον τὸν

Αὐτοκράτορα περὶ τοῦ Πάσχα, ἐκδοθεὶς ἐν τῇ τοῦ Διονυσ. Πετανίου Doctrina tempor. Tom. II. σελ. 879. Β΄.) Κανόνες, μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Βαλσαμῶνος ἐξεδόθ. ἐν τῇ Πανθέκτῃ. Γ΄.) Λόγος παραινετικὸς, ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθ. τόμ. ΙΒ΄. σελ. 657. Δ΄.) Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀμμώνιον, εἰς τὰ Πρακτικὰ τῶν Πατέρων, τόμ. Γ΄. σελ. 347. καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων, τόμ. Ε΄. σελ. 842.

Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. ΦΙΛΟΣΤΟΡΓΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 364. καὶ ἀπέθ. τῷ 425.

Φιλοστόργιος ὁ ἐκ Καππαδοκίας, ἦτον υἱὸς ἑνὸς Εὐνομιανοῦ Καρτερίου τὸ ὄνομα, ὃς

ἔφερον ὅλους τους τοὺς Συγγενεῖς εἰς ταύτην τὴν αἵρεσιν. Ὁ Φιλοστόργιος ἀπῆλθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν. Τὰ συγγράμματά του τὸν ἀποδεικνύουσιν ὅτι ἦτον πεπαιδευμένος εἰς τὰς ὡραίας τέχνας, ἰδίως δὲ εἰς τὴν Φυσικὴν, Μαθηματικὴν, Ἀστρολογίαν, Ἰατρικὴν, Γεωγραφίαν, Ἱστορίαν, καὶ Ποιητικὴν, καὶ εἰδήμων ὅλων τῶν Συγγραμμάτων τῶν Παλαιῶν Συγγραφέων. Ἦτον ἐχθρὸς ἄσπονδος τῶν Ἰουδαίων, καὶ τῶν Ἐθνικῶν, οὐχὶ ὀλιγώτερον καὶ τῶν ὀρθοδόξων, δι’ ὃ καὶ παρὰ τοῦ Φωτίου, Ἐγκώμιον τῶν αἱρετικῶν, ψόγος δὲ γυμνὸς καὶ κατηγορία τῶν ὀρθοδόξων, ὀνομάζεται. Οὗτος συνέγραψε μίαν Ἐκκλησιαστικὴν Ἱστορίαν, ἀπὸ τὴν ὁποίαν ὀλίγα τινα τεμάχια σώζονται.

Ἐκδόσεις. Φιλοστοργίου Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Γενέβρᾳ τῷ 1643. εἰς 4. ἔκδοσ. πολλὰ ἐσφαλμένη. ... Ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις, καὶ ἐν Κανταβριγίᾳ μετὰ τῆς τοῦ Θεοδωρίτου καὶ ἑτέρων Ἐκκλησίαστ. Ἱστορία, τῷ 1673. καὶ 1720. εἰς φύλ.

Η Η Η Δ. ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ. Μετὰ τὸ 425.

λυμπιόδωρος, ἐγεννήθη εἰς τὰς Θήβας τῆς Αἰγύπτου, ἦτον Ποιητὴς, Χημικὸς, καὶ Ἱστορικὸς, ὅστις ἀπεστάλη πρέσβυς πρὸς τὸν Βασιλέα τῶν Οὕνων Δονάτον τῷ 412. ἔτει. Συνέγραψε δὲ καὶ μίαν Γενικὴν Ἱστορίαν ἀρχομένην ἀπὸ τὸ 402. καὶ λήγουσαν μέχρι τοῦ [346]


425. εἰς ΙΒ΄. βιβλία, ἐξ ὧν μερικαὶ ἐκλογαὶ παρὰ τῷ Φωτίῳ ἀπεσώθησαν.

Ἐκδόσεις.

Ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Συλβουργίου Συλλογῇ τῶν ἐλασσόνων Ῥωμαϊκῶν Ἱστορικῶν, τόμ. Γ΄. σελ. 853. Καὶ εἰς τὰς ἐκλογὰς τῶν Ἱστορικῶν τῆς Βυζαντίδος. Φιλ. Λαββέου, σελ. 1.

Η Η Η Δ Ι. ΖΩΣΙΜΟΣ. Μετὰ τὸ 425.

Ζώσιμος ὁ Ἱστορικὸς ἦτον Κόμης, καὶ Ἀποφισκοσυνήγορος εἰς τὴν Κωνσταντινού-

πολιν· ἔζη εἰς τὸν αὐ Ἔχομεν ἀπὸ αὐτὸν μίαν Αὐτοκρατορικὴν Ἱστορίαν, ἀρχομένη ἀπὸ τοὺς χρόνους τοῦ καίσαρος Αὐγούστου, καὶ λήγουσαν μέχρι τοῦ 410. ἔτους ἀπὸ Χρ. ἐν ᾗ ἀναφέρει ῥητῶς τὸν Ὀλυμπιόδωρον 600. Καὶ ἐπειδὴ ὁ Φώτιος ἐκ τούτου τοῦ Συγγράμματος δὲν ἀνέγνωσε περισσότερον, ὅσ ο ν κ α ὶ τ ὰ ν ῦν βωμεν ὅτι ὁ Ζώσιμος δὲν συνέγραψε κατ ὰ τὸν χ ρόνον· ὅτι πολὺ μετὰ ταῦτα συνέγραψεν, ἐν ᾧ ἀναφέρει περὶ τοῦ Χρυσαργύρου, εἰσαχθέντος ὑπὸ τοῦ Κωνσταντίνου, καὶ κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους τοῦ Ζωσίμου ἐξαλειφθέντος, ὅπερ διὰ τοῦ Ἀναστασίου ἐγένετο. Ὁ Ζώσιμος λοιπὸν ἔπρεπε νὰ τεθῇ περὶ τὸ τέλος τούτου τοῦ πέμπτου αἰῶνος, ἂν αὕτη ἡ περικοπὴ δὲν εἰσέφρησεν ὑπὸ ξένης χειρὸς, καθὼς φαίνεται. Ὁ Φώτιος λέγει, ὅτι ἡ Ἱστορία τοῦ Εὐνοπίου ἀντεγράφη τὸ περισσότερον μέρος ἀπὸ τὸν Ζώσιμον, ἔκαμεν ὅμως ταύτης δύω ἐκδόσεις, ὅθεν προῆλθε τὸ ὄνομα Ἱστορία νέα. Τὸ τέλος τοῦ πρώτου, καὶ ἡ ἀρχὴ τοῦ δευτέρου βιβλίου λείπει. Κατὰ τῆς κατηγορίας ὁποῦ τῷ προσάπτουσιν ὁμιλεῖ ληψομερῶς κατὰ τῶν Χριστιανῶν Βασιλέων. Λενενκλάυιος ἰδίως εἰς ἕνα ξεχωριστὸν ὑπὲρ αὐτοῦ Σύγγραμμα τὸν ὑπερασπίζεται, διὰ τοῦ ὁποίου ὁ πεπυκνομένος τὸν νοῦν de la Mothe le Vayer 601 δὲν πληροφορεῖται.

Ἐκδόσεις. Ζωσίμου Ἱστοριῶν βιβλία ΣΤ΄. ἐξεδόθη ὑπὸ Φριδ. Συλβουργίου μετὰ τῶν ἐλασσόνων Ῥωμαϊκῶν Ἱστορικῶν ἐν τῷ Γ΄. τόμ. σελ. 623. ... Zosimi Historia nova. ἐξεδόθη ἐν Ὀξωνίᾳ τῷ 1679. καὶ τῷ 1713. εἰς 8. ἐν Ἰένῃ μετὰ σημειωμάτων ὑπὸ Χριστοφόρου Κελλαρίου.

600 601

Βιβλίῳ Ε΄. Oekvr. p. 336. et 674.

[347]


Η Η Η Δ Ι Ι. ΚΛΕΟΜΗΔΗΣ. Περὶ τῷ 427.

Κλεομήδης εἷς τῶν Ἀστρονόμων τάσσεται ὑπὸ τοῦ Κασπάρου Πεύκερ

κατὰ τοῦτον τὸν χρόνον, ἄλλοι δὲ τὸν θέλουσιν ἐξ ἐναντίας παλαιότερον τοῦ Πτολεμαίου, ἐπειδὴ καὶ εἰς τὸ Σύγγραμμά του δὲν ἀναφέρει τελείως τὸν Πτολεμαῖον. Περὶ τοῦ γένους του καὶ τῆς πατρίδος του οὐδὲν ἐξεύρομεν. Σώζεται καὶ τούτου Περὶ κυκλικῆς θεωρίας μετεώρων Βιβλία Β΄. 602

Ἐκδόσεις. Κλεομήδου κυκλικῶν βιβ. Β΄. ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1539. εἰς 4. Καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1585. εἰς 8. Cleomedis meteora Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθ. ὑπὸ Roberto Balforeo, ἐν Βουρδιγάλῃ τῷ 1605. εἰς 4.

Η Η Η Δ Ι Ι Ι. ΠΑΛΛΑΔΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 367. καὶ ἀπέθ. πρὸ τοῦ 431.

Παλλάδιος ἐκ Γαλατίας, τῷ εἰκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του, ποθήσας τὴν μοναχικὴν

ζωὴν, ἀνεχώρησεν εἰς τὰς ἐρήμους τῆς Ἀλεξανδρείας, καὶ εἰς τὰς μονὰς τῶν Ἀσκητῶν, ἔνθα ἐπιμείνας ἐννέα χρόνους, καὶ ἀσθενήσας ὑπέστρεψεν εἰς τὴν Παλαιστίνην. Μεταξὺ τῶν διδασκάλων του ἦτον καὶ Εὐάγριος ὁ ἐκ τοῦ Πόντου, καὶ διὰ τοῦτο ὁ Παλλάδιος ὑπέπεσεν εἰς ὑποψίαν, ὅτι ἀκολουθοῦσε τὴν διδασκαλίαν τοῦ Ὠριγένους. Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος ἔχων μετ’ αὐτοῦ μεγάλην φιλίαν, τὸν προεχείρισεν Ἐπίσκοπον τῆς Ἑλενουπόλεως τῆς Βιθυνίας τῷ 400. ἔτει. Ἐλθὼν δὲ εἰς τὰ Ἄσπανα τῆς Γαλατίας ἀπέθανεν ἐκεῖ πρὸ τῆς ἐν Ἐφέσῳ συνόδου.

Συγγράμματα.

Φέρονται ὑπὸ τὸ ὄνομα τοῦ Παλλαδίου Α΄.) ἓν Σύγγραμμα περιέχον τοὺς βίους τῶν

Μοναχῶν καὶ Μοναζουσῶν τοῦ αἰῶνος του, τὸ κοινῶς λεγόμενον Ἱστορία Λαυσαϊκὴ, ἢ Λαυσαϊκὸν πρός τινα Λαῦσον ἀξιωματικὸν Θεοδοσίου τοῦ μικροῦ, τῷ 420. ἔτει. Παρατηρεῖται ἐν 602

In Element. Astronom. p. 12.

[348]


τοῖς χειρογράφοις μία μεγάλη διαφορὰ, ἄλλα μὲν ἔχουσι περισσότερα, ἄλλα δὲ ὀλιγώτερα κεφάλαια, καὶ μάλιστα ὁ τοῦ Ἡρακείδου Παράδεισος, εἰσχωρεῖ εἰς τὰ περισσότερα κεφάλαια. Β΄.) Διάλογος περὶ βιοτῆς Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, τοῦτο εἶναι ἀμφίβολον. καὶ ἡ ἀμφιβολία ἐπιστηρίζεται εἰς τὴν χρονολογίαν. Γ΄.) Περὶ Ἰνδῶν καὶ Βραχμάνων. Ὁμοίως καὶ τοῦτο ἀμφιβάλλεται, διότι δὲν ἔχομεν κᾀμμίαν αἰτίαν νὰ τὸ ἀποδώσωμεν εἰς τὸν Παλλάδιον.

Ἐκδόσεις. Παλλαδίου, Ἱστορία Λαυσαϊκὴ Palladii Historia Lausaica, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἰωάννου Μεουρσίου ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1616. εἰς 4. Καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων. Παλλαδίου Βίος Ἰωάν. τοῦ Χρυσοστόμου, ἐξεδόθη ὑπὸ Ε΄. Βιγοτίου ἐν Παρισίοις τῷ 1738. εἰς 4. Παλλαδίου Περὶ Ἰνδῶν καὶ Βραχμάνων, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰ. Καμεραρίου ἐν Λειψίᾳ ἐν τῷ αὐτοῦ Γνωμολιγικῷ ἐν σελ. 110. 253. καὶ 302. Ἔτι ἐν Λόνδρᾳ Londini, τῷ 1668. εἰς 4.

Η Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. ΣΥΝΕΣΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 431.

Συνέσιος ὁ θαυμάσιος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Κυρήνην τῆς Αἰγύπτου, ἐξ ἐπισήμων γονέων

καταγόμενος· ὢν δὲ ἐκ φύσε καιρὸν ὑπερευδοκήμησε καὶ ἐπεδείξατο εἰς τὰ ἐγκύκλια μαθήματα, περιβόητος γενόμενος διά τε τῆς Ῥητορικῆς, καὶ Ποιητικῆς. Μετὰ ταῦτα ἀπελθὼν εἰς Ἀλεξάνδρειαν ἔνθα ἦν τότε ὁ θρόνος τῶν Μουσῶν, συνεζεύξατο μετ’ αὐτῶν τήν τε φιλοσοφίαν καὶ τὴν μαθηματικὴν, ἀκροατὴς γενόμενος Ὑπατίας τῆς περικλεοῦς ἐκείνης καὶ πεπαιδευμένης Πλατωνικῆς γυναικός: Καὶ εἰς ταύτην τὴν Φιλοσοφίαν ὁ Συνέσιος ἔκδοτος ὅλος γενόμενος, ἐπροχώρησε τόσον, ὥστε ἐγκρατῆ ταύτης τὸν ἑαυτόν του ἀπεκατέστησε, καὶ Πλάτων ἄλλος ἀπεδεικνύετο, διαπρέπων φιλοσοφίᾳ τε καὶ ἀρετῇ. Τοιοῦτος δὲ ὢν, τῷ ἐπρόβαλον τὸν ἐπισκοπικὸν θρόνον, ἀλλὰ δὲν ἤθελε νὰ τὸ δεχθῇ διὰ νὰ μὴ ὑποπέσῃ εἰς τὸν ζυγὸν τῆς ὑπακοῆς τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, καὶ μάλιστα ἔχων γυναῖκα, δὲν ἤθελε νὰ βιασθῇ νὰ τὴν παραιτήσῃ, ἀλλὰ μήτε πάλιν κρυφίως, ὡς μοιχὸς, νὰ μίγνυται μετ’ αὐτῆς, καὶ φιλοπαίγμων, καὶ φιλοκυνηγὸς ὢν, δὲν ἤθελε μήτε τὰ τοιαῦτα νὰ στερηθῇ, καὶ μάλιστα μὴ ὢν πληροφορημένος περὶ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, δὲν ἤθελε νὰ δεχθῇ τὸ τοιοῦτον δόγμα, ἐπειδὴ καὶ ἡ φιλοσοφία του τὸν ἐδίδασκε νὰ στοχάζηται τ ὸ σ ῶ μ α ὡ ς μ ία φανῆ ψεύστης εἰς τὴν φιλοσοφίαν του, δὲν ἐδέχετο τὸ ἐπισκοπικὸν ἀξίωμα, ἐν ὅσῳ ἡ Ἐκκλησία δὲν τῷ ἔδιδε τὰς τοιαύτας ἐλευθερίας 603. Συγκατανεύσασα δὲ ἡ Ἐκκλησία εἰς τὰ ζητήματά του, καὶ καταπεισθεὶς ὑπὸ τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Ἀλεξανδρείας Θεοφίλου, ἐβαπτίσθη τῷ 410. ἔτει, προχειρισθεὶς ὑπ’ αὐτοῦ καὶ Ἐπίσκοπος, οὐχὶ τῆς Κυρήνης, ἀλλὰ τῆς Πτολεμαΐδος, ὅτε καὶ ὡς ἀρχιερεὺς ἀπεπλήρωνε προθύμως τὰ τοῦ Ἐπισκόπου χρέη, πιστέυσας καὶ εἰς τὸ περὶ Ἀναστάσεως. Ὁ θάνατός του δὲν μᾶς εἶναι γνωστὸς, συμπεραίνεται ὅμως, ὅτι μετὰ τὸ 430. ἔτει δὲν ἔζη πλέον, ἐπειδὴ καὶ ὁ ἀδελφός του Εὐόπτιος ὁ διάδοχος τοῦ θρόνου του ἦτον παρὼν εἰς τὴν ἐν Ἐφέσῳ Σύνοδον τῷ 431. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ. 603

Ἴδε τὴν 105. πρὸς τὸν ἀδελφόν του Ἐπιστολήν.

[349]


Συγγράμματα.

Τὰ Συγγράμματα τοῦ Συνεσίου, καὶ ἰδιαιτέρως αἱ Ἐπιστολαί του συνεγράφησαν μὲ

ἓν κομψὸν καὶ γλαφυρὸν ὕφος, καὶ τιμῶνται μεγάλως ὑπὸ τῶν Κριτικῶν. Εἶναι μεμιγμένα μὲ τὴν Ἀλεξανδρινὴν Φιλοσοφίαν, καὶ μὲ τὴν Χριστιανικὴν διδασκαλίαν, ἐξ ὧν μόνον οἱ Ὕμνοι εἰσὶν ἀσχημάτιστοι, καὶ πλήρεις τῆς Οὐαλεντιανῆς πεπλασμένης θρησκείας 604. Ὁμολογεῖ μόνος του 605 ὅτι τὰ ἀγαπητά του παιδία, τὰ ἐκ τῆς Φιλοσοφίας δὲν ἤθελε νὰ τὰ ἀρνηθῇ, καὶ ἐκ τούτου εἶναι φανερὸν, ὅτι ὁ Συνέσιος δὲν συνέγραψε μόνον πρὶν ἀρχιερατεύσῃ, ἀλλὰ καὶ μετὰ τὴν ἀρχιερατείαν, καὶ ὡς μὲν φιλόσοφος ἐφρονοῦσε τὰ τῶν φιλοσόφων, ὡς δὲ ἀρχιερεὺς ἀποπλήρωνε τὰ τῆς ἀρχιερωσύνης του χρέη. Τὰ σωζόμενα τούτου Συγγράμματα εἶναι. Α΄. Περὶ Βασιλείας, πρὸς Ἀρκάδιον τὸν Αὐτοκράτορα, ἕνας λόγος, τὸν ὁποῖον ὡς πρέσβυς τῶν Κυρηναίων ἐξεφώνησε πρὸς τὸν Αὐτοκράτορα τῷ 397. ἔτει ἀπὸ Χριστοῦ. Β΄. Δίων, ἢ περὶ τῆς καθ’ αὐτὸν διαγωγῆς. Τοῦτο συνεγράφη τῷ 404. ὀλίγον ὕστερον τοῦ γάμου του, καὶ εἶναι ἕνα ἐγκώμιον τεχνικώτατον εἰς τὴν ἐλευθέραν παιδείαν καὶ φιλοσοφίαν, ἐν ᾧ συμβουλεύει καὶ τὸν υἱόν του, εἰς τὸν ὁποῖον εἶχε χρηστὰς ἐλπίδας. Γ΄. Φαλάκρας ἐκγώμιον. Τοῦτο συνεγράφη ἐναντίον εἰς ἐκείνου τοῦ τῆς Κόμης ἐγκωμίου Δίωνος τοῦ Χρυσοστόμου. Δ΄. Περὶ Προνοίας ἢ Αὐγύπτιος, μία παράτασις τῶν δυστυχιῶν τοῦ παλαιοῦ καιροῦ, ὑπὸ τὸ σχῆμα τοῦ Ὀσίριδος, καὶ Τυφῶνος. Ε΄. Ὁμιλία ἐν Πανηγύρει, ἤτοι πῶς δεῖ τιμᾷν τὰς ἑορτὰς, ἐν ᾗ καὶ ἀλληγορική τις ἐξήγησις τοῦ 8. ἐδαφιαίου τοῦ 75. Ψαλμοῦ. ΣΤ΄. Περὶ Ἐνυπνίων. τοῦτο συνεγράφη πρὸς τὴν διδασκάλισσάν του Ὑπατίαν. Νικηφόρος ὁ Γρηγορᾶς συνέγραψεν εἰς τοῦτο ὑπόμνημα. Ζ΄. Επιστολαὶ, Ἑκατὸν πεντήκοντα ἕξ. Η΄. Ὁμιλία πανύχιος εἰς τὴν Γέννησιν τοῦ Χριστοῦ. Θ΄. Δημηγορία ἐκφωνηθεῖσα τῷ 412. εἰς τὴν μεγίστην βαρβαρικὴν ἐπιδρομήν. Ι΄. Δημηγορία ἐγκωμιαστικὴ πρὸς Ἀνύσιον. ΙΑ΄. Περὶ τοῦ Δώρου τοῦ Ἀστρολαβίου πρὸς Παιώνιον, περὶ τῷ 399. ἔτος. ΙΒ΄. Ὕμνοι Λυρικοὶ δέκα.

Ἐκδόσεις.

Συνεσίου τοῦ Κυρηναίου. Περὶ βασιλείας πρὸς Ἀρκάδιον τὸν Αὐτοκράτ. Φαλάκρας ἐγκώμιον. Περὶ Προνοίας, ἢ Αἰγύπτιος, Δημηγορία Ἐγκωμιαστική. Περὶ Ἐνυπνίων, μετὰ τοῦ Ὑπ ο μ ν ή μ α τ ο ς , κ α ὶ Ἐ π ισ τ ο λ α ί· ἐξ εδ ό θη σ α ν τ ὸ π ρ ῶ τ ο ν Ἑ λ λ η ν ισ τ ὶ, ἐκ τ ῶ ν Β α σ ιλ ικ ῶ ν Κ ω δ ή κων, ἐν Παρισίοις τῷ 1553. εἰς φύλ. Συνεσίου τοῦ Κυρηναίου τὰ σωζόμενα ἅπαντα, ἐξεδόθησαν τὸ δεύτερον Ἑλληνο-Λατινιστὶ μετὰ τῶν τοῦ Διονυσίου Παταυίου σημειώσεων, ἐν Λουτετίᾳ τῷ 1612. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις μετετυπώθη αὐτόθι, τῷ 1631. καὶ 1633. καὶ 1640. ἄνευ τινὸς προσθήκης, εἰς τὴν τελευταίαν προσετέθησαν καὶ τὰ τοῦ Κυρίλλου Ἱεροσολύμων Συγγράμματα. Συνεσίου - Δίων ἢ περὶ τῆς καθ’ αὑτὸν διαγωγῆς, μετὰ τῶν σημειώσεων τοῦ Παταυίου, ἐξεδόθη ἐν τῷ Προοιμίῳ Δίωννος τοῦ Χρυσοστόμου, ἐν Παρισίοις τῷ 1604. ... Αἰγύπτιος, ἢ περὶ Προνοίας, μετ ὰ τ ῶ ν σ η μ ειώ σ ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1557. εἰς 8. παρὰ τῷ Ἰωάν. Ὀπορίνῳ. ... Περὶ Ἐνυπνίων, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ Ἑλληνιστὶ, μετὰ τῶν τοῦ Ἀρτεμιδώρου, τῷ 1518. εἰς 8. παρὰ τῷ Ἄλδῳ. 604 605

Ἴδε περὶ ταύτης τὴν σημείωσιν τοῦ Γ. Βεντότη ἐν τῇ τοῦ Μελετίου Ἐκκλησ. Ἱστορ. τόμ. Α. σελ. 203. Εἰς τὴν πρὸς τὸν ἀδελφόν του 105. Ἐπιστολήν.

[350]


... Περὶ Ἐνυπνίων, ἐξεδόθη καὶ ἐν Λουτετίᾳ ὑπὸ Φεδ. Μορελλίου τῷ 1586. εἰς 8. ... Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ ἐν τῇ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου Συλλογῇ τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν, τῷ 1499. ἐν Βενετίᾳ. ... Ἑλληνο-λατινιστὶ ἐξεδόθ. ἐν Γενέβρᾳ, ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν τῷ 1606. εἰς φύλ. ... Ἐξεδόθησαν ἔτι ἰδίως μετὰ τῶν σημειώσεων Φραγκίσκου τοῦ Πόρτου ἐν Παρισίοις παρὰ τῷ Κλ. Μορέλλου, τῷ 1605. εἰς 8. ... Ἔτι ἐν Βιέννῃ τῆς Ἀουστρίας, Ἑλληνιστὶ μετὰ τῶν Σχολίων τοῦ Διδασκάλου Νεοφύτου, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Γρηγορίου Ἱεροδιακόνου τοῦ Κωνσταντᾶ, τῷ 1792.

Η Η Η Δ Π. ΠΟΛΥΧΡΟΝΙΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 431.

Π

ολυχρόνιος, ἦτον ἀπὸ τὴν Συρίαν τῆς Ἀντιοχείας, καὶ ἀδελφὸς Θεοδώρου τοῦ Μωψουεστήνου, ὢν δὲ ἀσκητὴς ἀνέβη εἰς τὸν ἐπισκοπικὸν θρόνον τῆς Ἀπαμείας τῷ 410. ἔτει, τὸν ὁποῖον μετὰ κλέους διὰ τῆς πολυμαθείας καὶ εὐγλωττίας του ἐδιοίκησε, ζήσας καθαρὸν καὶ ἄμωμον βίον. Ἀπῆλθεν ἐξ ἀνθρώπων πρὸ τῆς ἐν Ἐφέσῳ Συνόδου, διότι ὁ διάδοχος αὐτοῦ Ἀλέξανδρος ἐν ταύτῃ ὑπέγραψε. Σώζονται ὑπὸ τὸ ὀνόματι τούτου μερικὰ τεμάχια ἐκ τῆς ἐξ η γ ή σ εω ς εἰς τ ὴ ν Σ ειρ ὰ ν τ ο ῦ Ἰ ὼ β , κ α ὶ ἕ ν α ς π ρ ό λ ο γ ο ς εἰς τ ὸ ν Ἰ ώ β · μ ερ ικ ὰ εἰς τ ὰ ς Π α ρ ο ιμ ία ς , εἰς τὸν Ἱερεμίαν, Ἐζεκιὴλ, Δανιὴλ, καὶ εἰς τὸ Ἆσμα Ἀσμάτων, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάν. Μεουρσίου ἐν Λέϋδα τῷ 1617. μετὰ τῆς τοῦ Εὐσεβίου, καὶ Ψελλοῦ ἐξηγήσεως εἰς τὸ Ἆσμα, καὶ ἐν Γοττιγγίᾳ τῷ 1738. εἰς 4. in David Otto Wahrendort e Meditationibus de resurrectione, speciatim Jobi.

Η Η Η Δ Π Ι. ΘΕΟΔΟΤΟΣ. Περὶ τὸ 431.

Θ

εόδοτος, (οὐχὶ ὡς παρὰ τῷ Γεναδίῳ Θεόδωρος) ἦτον Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Γαλατίᾳ Ἀγκύρας, ὅστις καὶ ἠγωνίσθη θερμῶς κατὰ τοῦ Νεστορίου ἐν τῇ ἐν Ἐφέσῳ Συνόδῳ τῷ 431. ἔτει. Σώζονται καὶ τούτου μερικαὶ Ὁμιλίαι ἐκδοθεῖσαι ἐν τοῖς Συνοδικοῖς, καὶ ἡ κατὰ τοῦ Νεστορίου ἰδίως ἐν Παρισίοις τῷ 1665. εἰς 8.

[351]


Η Η Η Δ Π Ι Ι. ΣΩΚΡΑΤΗΣ. Περὶ τὸ 439.

Σ

ωκράτης, ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 380. ἔτει, διδαχθεὶς τὴν Γραμματικὴν ὑπό τε τοῦ Ἀμμωνίου καὶ Ἑλλαδίου τῶν Ἐθνικῶν, οἵ τινες κατ’ ἐκείνους τοὺς χρόνους ἦλθον ἀπὸ τὴν Ἀλεξάνδρειαν εἰς Κωνσταντινούπολιν, καὶ ὑπὸ τοῦ Σοφιστοῦ Τρωΐλου τὴν Ῥητορικήν. Θέλουσιν ὅτι ἐχρημάτισε Συνήγορος, δι’ ὃ καὶ τῷ ἐδόθη τὸ ὄνομα Σχολαστικὸς, μ’ ὅλον ὅτι εἰς τοὺς παλαιοὺς δὲν εὑρίσκεται τοῦτο τὸ ἐπίθετον. Οὗτος συνέγραψεν Ἱστορίαν Ἐκκλησιαστικὴν, καὶ ἐπαινεῖται διὰ τὴν ἐπιμέλειάν του περισσότερον ἀπὸ τοὺς ἄλλους, τὴν ὁποίαν Ἱστορίαν συνέγραψε πρός τινα Θεόδωρον, τὸν ὁποῖον καὶ ἱερὸν Θεοῦ ἄνθρωπον ὀνομάζει. Παρατηροῦνται μερικὰ σφάλματα εἰς τὴν Ἱστορίαν του, τὰ ὁποῖα ὁ Σωκράτης φαίνεται ὅτι δὲν τὰ ἐπαρατήρησεν, ἀκολουθήσας τὴν γνώμην τοῦ Μακεδονιανοῦ Σαβίνου, τὰ ὁποῖα βέβαια ἂν τὰ ἐπαρατηροῦσε, τὰ ἐπιδιόρθωνε, καθὼς φαίνεται εἰς ἄλλα πολλά.

Ἐκδόσεις. Σωκράτους Ἱστορίας Ἐκκλησιαστικῆς, βιβλία Ἓξ, ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον μετὰ τοῦ Εὐσεβίου τῷ 1544. ἐν Παρισίοις, εἰς φύλ. παρὰ Ῥοβ. Στεφάνῳ. Σωκράτους, Ἑρμείου, καὶ Σωζομένου, Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσ. τοῦ Ἑῤῥίκου Βαλεσίου, ὑπὸ Γουλιέλμου Ρέαδιγγ. Reading. ἐν Κανταβργίᾳ, τῷ 1720. εἰς φύλ.

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι. ΚΥΡΙΛΛΟΣ. Ἀπέθ. κατὰ τὸ 444.

Κύριλλος, ἦτον ἀνεψιὸς ἐξ ἀδελφῆς Θεοφίλου Ἐπισκόπου Ἀλεξανδρείας, ἀπὸ τὸν

ὁποῖον καὶ ἐδιδάχθη εἰς τὴν νεότητά του, ἔπειτα δὲ μετὰ μίαν ἀρκετὴν διατριβὴν μετὰ τῶν Μοναχῶν ἐν τῇ Νιτρίᾳ, ἦλθε μετὰ τοῦ θείου του εἰς τὴν ἐν Χαλκηδόνι τῆς Δρυὸς Σύνοδον, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ Θεόφιλος ἀπέβαλε τοῦ θρόνου τὸν Χρυσόστομον, καὶ ἔγινε διάδοχος μετὰ ταῦτα τοῦ θρόνου τῆς Ἀλεξανδρείας, καὶ τῆς ὀξύτητος τοῦ θείου του, περὶ τῆς ὁποίας μεταξὺ τῶν πολλῶν ἄλλων, ὁ κατὰ τῶν Ἰουδαίων διωγμὸς, καὶ οἱ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ φόνοι ἐπιμαρτυροῦν 606. Κατατρεχθεὶς δὲ ὑπὸ τῶν Νεστοριανῶν, καὶ τοῦ θρόνου στερηθεὶς, μετεχειρίσθη διαφόρους τρόπους, καὶ συνεκρότησε τὴν ἐν Ἐφέσῳ Σύνοδον, τῷ 431. τῆς ὁποίας καὶ πρόεδρος ἦτον, Σωκράτ. Ἐκκλησ. Ἱστορ. βιβ. 7. S. Cyrilli ex variis auctoribus collecta, in Acta SS. Antv. p. 843. L. Ell. du Pen. Nouv. Biblioth. Tom. IV. Fabricius B. G. τόμ. Η. σελ. 553.

606

[352]


κατακρίνας τὸν Νεστόριον, ὅτε καὶ μὲ Ἰωάννην τὸν Ἀντιοχείας εἰς μεγάλας ἔριδας καὶ μῖσος ἦλθε, τὸν ὁποῖον διὰ τῶν τοῦ Αὐτοκράτορος πρέσβεων εἰς φυλακὴν ἔβαλε, καὶ δευτέραν Σύνοδον κατὰ τοῦ Ἰωάννου, καὶ τῶν λοιπῶν τῆς Ἀνατολῆς Ἐπισκόπων συνεκρότησεν, ἀλλ’ ἡ Σύνοδος ἠλευθέρωσε τὸν Ἰωάννην, καὶ τῷ ἔδωκε τὸν θρόνον του. Ὁ Αὐτοκράτωρ ἐζήτει νὰ διαλλάξῃ τὸ μεταξὺ αὐτῶν κρυφὸν μῖσος, ἀλλ’ ἐστάθη ἀδύνατον, μέχρι τῆς τελευτῆς αὐτοῦ.

Συγγράμματα.

Ὁ Κατάλογος τῶν τοῦ Κυρίλλου Συγγραμμάτων ἀναβαίνει μέχρι τῶν 154. Συγγρα-

ματίων, ἐξ ὧν 10. εἰσὶν ἀμφιβαλλόμενα. 607 Μεταξὺ τούτων ἀριθμεῖται καὶ τὸ Γλωσσάριον, τὸ ὁποῖον ὁ Λάμπεος ἐξέδωκεν.

Ἐκδόσεις. Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας τὰ σωζόμενα. S. Cyrilli Alexand. Opera, ἐξεδόθη ἐν Λουτετίᾳ

τῶν Παρισίων ὑπὸ Ἰωάν. Ἀουβέρτου Joan. Auberti ἐν τέσσαρσι Τόμοις εἰς φύλ. τῷ 1638.

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΠΡΟΚΛΟΣ. Ἀπέθ. τῷ 446. ἢ 447.

Πρόκλος, ἦτον κατ’ ἀρχὰς γραφεὺς Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου, καὶ μετὰ ταῦτα Νο-

τάριος τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Κωνσταντινουπόλεως Ἀττικοῦ ἐχρημάτισεν, ὅστις ἀναγνώστην, διάκονον, καὶ πρεσβύτερον τὸν ἐχειροτόνησεν, ὁ δὲ διάδοχος τοῦ Ἀττικοῦ Σισίνιος τῷ 426. τὸν ἐχειροτόνησεν Ἐπίσκοπον τῆς Κυζίκου, δὲν ἐπρόφθασεν ὅμως νὰ ὑπάγῃ εἰς τὸν θρόνον του, ἐπειδὴ καὶ οἱ Κυζικινοὶ εἶχον ἐκλέξῃ ἄλλον τινα Δαλμάτιον καλούμενον, ὅθεν ἔμεινεν ἐν Κωνσταντινουπόλει ἡσυχάζων. Ἡ ἀρετή του μετὰ ταῦτα, καὶ ἡ πολυμάθειά του ἐξηπλώθη τόσον εἰς τὸν λαὸν, ὥστε μετὰ τὴν ἐκβολὴν τοῦ Νεστορίου, Ἐπίσκοπον τῆς Κωνσταντινουπόλεως τὸν ἐψήφισαν, τῷ 431. ἀλλ’ ἐπειδὴ τότε ἔπρεπε νὰ προτιμηθῇ ὁ Μαξιμιανὸς, ὁ Πρόκλος ἀνέβη εἰς τὸν θρόνον μετὰ τὸν θάνατον τούτου τῷ 434. καὶ ἐποίμανε τὴν Ἐκκλησίαν τοῦ Χριστοῦ μὲ ὁσιότητα καὶ δικαιοσύνην μέχρι τοῦ 446. ἢ 447.

Συγγράμματα.

Τ

ὰ σωζόμενα Συγγράμματα τοῦ Πρόκλου συνίστανται κυρίως ἀπὸ 20. Ὁμιλίας, ἐπειδὴ αἱ πρὸς τὸν Στέφανον τὸν Πρωτομάρτυρα εἶναι τοῦ Ἀστερίου. Τὸ δὲ περὶ τῆς θείας Λειτουργίας εἶναι ἀμφιβαλλόμενον, ἢ τοὐλάχιστον δὲν συνεγράφη οὕτως ὑπὸ τοῦ Πρόκλου. 607

Αἱ Θ΄. Ὁμιλίαι δηλ. εἰς τὸν Ἱερεμίαν, αἵ τινες εἰσὶ τοῦ Ὠριγένους, καὶ τὸ Γλωσσάριον.

[353]


Καὶ ἓξ Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις. Πρόκλου τὰ σωζόμενα ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. εἰς 8. ... Ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Ῥώμῃ τῷ 1630. εἰς 4. ap. hered. B. Zanneti, καὶ αὕτη εἶναι ἡ ἐντελεστέρα ἔκδοσις.

Η Η Η Δ Δ. ΣΩΖΟΜΕΝΟΣ. Μετὰ τὸ 446.

Σ

ωζόμενος, ἢ Σαλαμάνης Ἑρμίας Σωζόμενος, δὲν ἐγεννήθη εἰς τὴν ἐν Κύπρῳ Σαλαμίναν, ὥς τινες ἐνόμισαν, ἀλλὰ εἰς τὰ μέρη τῆς ἐν Παλαιστίνῃ Γάζης. Τὸ ἐπώνυμον Σχολαστικὸς ὁποῦ φέρει μᾶς φανερώνει ὅτι ἐχρημάτισεν Συνήγορος τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει Κιρτηρίων, καθὼς καὶ ὁ ἴδιος ἀναφέρει ὅτι πάντοτε διέτριβεν εἰς τὰ Κριτήρια. Μὴ εὐχαριστούμενος ὅμως εἰς τοῦτο τὸ ἐπάγγελμα, ἐτράπη εἰς τὸ συγγράφειν βιβλία, καὶ ταύτης τῆς κλίσεως καρπὸς εἶναι ἡ Ἐκκλησιαστική του Ἱστορία, ἥτις ἄρχεται ἀπὸ τὰ 323 ἔτη μέχρι τῶν 439. Οὗτος συνέγραψε ταύτην ὀλίγον ὕστερα μετὰ τὸν Σωκράτην, καὶ ἀναφέρει τὸν Πρόκλον ὡς ἀποθανόντα τῷ 446. ὅθεν ἕπεται καὶ αὐτὸς μικρὸν μετὰ ταῦτα νὰ ἀπέθανεν.

Ἐκδόσεις. Σωζομένου Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία ἐξεδόθη μὲ τὰ τοῦ Εὐσεβίου ἐν Παρισίοις τῷ 1544. εἰς φύλ. ἴδε τὸ Ἄρθρ. Σωκράτης. σελ. 154.

Η Η Η Δ Δ Ι. ΦΛΑΥΙΑΝΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 449.

Φλαυιανὸς ἦτον πρεσβύτερος τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας, καὶ τῷ 446.

Ἐπ ίσ κ ο π ο ς τ α ύ τ η ς π ρ ο εχ ειρ ίσ θη · ἐν α ν τ ιω θεὶς δ ὲ εἰς τ ὸ ν Ε ὐ τ υχ έα , τ ὸ ν ἐκ ά θη ρ ε κ α ὶ τ ὸ ν ἀ ν α θεμάτισε, συναθροίσας μίαν τοπικ ὴν Σ ύ ν ο δ ο ν τ ε τὸ μέσον τοῦ Εὐνούχου Χρυσαφίου, παρακινήσας τὸν Αὐτοκράτορα, συνεθροίσατο τὴν ἐν [354]


Ἐφέσῳ Ληστριστὴν Σύνοδον τῷ 449, εἰς τὴν ὁποίαν ὁ Εὐτυχὴς ἀθωώθη, καὶ ὁ Φλαυιανὸς ἀπεβλήθη, ὅστις ὑπὸ τῶν ὀπαδῶν τοῦ Εὐτυχοῦς κτυπηθεὶς διὰ τῶν πυγμῶν, καὶ καταπατηθεὶς, μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀπῆλθεν ἐξ ἀνθρώπων ἐν τῇ Ὑπέσῃ τῆς Λυδίας. Σώζονται αὐτοῦ δύω Ἐπιστολαὶ, μία πρὸς Λέοντα τὸν Ἐπίσκοπον Ῥώμης, καὶ μία πρὸς Θεοδόσιον τὸν Βασιλέα.

Ἐκδόσεις. Φλαυιανοῦ Ἐπιστολαί. ἐξεδόθησαν εἰς τὴν Συλλογὴν τῶν Συνοδικῶν ἐν Τόμ. Β΄. σελ. 3.

Η Η Η Δ Δ Ι Ι. ΙΣΙΔΩΡΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 449.

σίδωρος ἐγεννήθη εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ἔπειτα τὸν μοναχικὸν βίον ἀσπασάμενος, ὑπῆγεν εἰς ἓν μοναστήριον τοῦ Πηλουσίου, ἐξ οὗ καὶ τὸ ἐπώνυμον Πηλουσιώτης ἔλ α β ε· δ ιά γ ω ν δὲ τὸν βίον αὐτοῦ ἐν παιδίᾳ καὶ ὁσιότητι, διεδόθη ἡ φήμη του πανταχοῦ, καὶ ὅλοι κοινῶς Ἅγιον αὐτὸν ὠνόμαζον. Ἦτον μέγας ζηλωτὴς τοῦ ἀληθοῦς, καὶ τῶν ὀρθῶν δογμάτων τῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐχθρὸς τῶν κακοδόξων, καθὼς εἰς τὰς πρὸς τὸν Κύριλλον Ἐπιστολάς του ἀποδεικνύεται. Ἐκ τῶν πολλῶν Συγγραμμάτων του δὲν σώζεται ἄλλο, παρὰ αἱ Ἐπιστολαί του, αἱ ὁποῖαι εἶναι δύω χιλιάδες, καὶ δώδεκα, εἰς πέντε βιβλία διῃρημέναι. Φαίνεται ὅτι αἱ περισσότεραι εἰσὶ γυμνάσματα τῆς Ῥητορικῆς του, αἱ ὁποῖαι διὰ τὴν εὐφράδειάν των, καὶ διὰ τὸ ἀφελὲς ὕφος των τιμῶνται μεγάλως. Οἱ παλαιότεροι θέλουσιν ὅτι ὁ ἀριθμὸς τῶν Ἐπιστολῶν του ἀνέβαινεν ἕως δέκα χιλιάδας.

Ἐκδόσεις. Ἰσιδώρου Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1585. εἰς φύλ. .... Ἔτι αὐτόθι τῷ 1605. Ex officina Commelin. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. .... Ἔτι ἐν Ρώμῃ τῷ 1670. εἰς 8. Typ. Fabii de Falco. αὕτη ἔστιν ἡ πληρεστέρα.

Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΙΕΡΟΚΛΗΣ. Πρὸ τοῦ 450.

Ἱεροκλῆς ἦτον ἐθνικὸς Φιλόσοφος, καὶ πρέπει νὰ διακρίνεται ἀπὸ ἄλλον τινα συνώνυμόν του, ὅστις ἤκμαζε πρὸ τοῦ 400. ἔτους, κατὰ τοῦ ὁποίου καὶ ὁ Εὐσέβιος συνέγραψεν. [355]


Οὗτος ἐπὶ Θεοδοσίου τοῦ μικροῦ ἐδίδασκεν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὴν Πλατωνικὴν Φιλοσοφίαν μὲ μεγάλην εὐγλωττίαν, ἔχων καὶ Αἰνέαν τὸν Γαζαῖον μαθητήν του. Συνεγράψατο ἓν Βιβλίον περὶ Προνοίας, καὶ Εἱμαρμένης, πρός τινα τῶν ἐπισήμων Ὀλυμπιόδωρον, ἐν ᾧ ἑρμηνεύει καθαρώτατα τὴν Πλατωνικὴν διδασκαλίαν, καὶ κάμνει συγκροτισμὸν ταύτης μὲ τὴν τοῦ Ἀριστοτέλους, ὡς ἐν τῇ αὐτῆς ἐπιτομῇ παρὰ τῷ Φωτίῳ 608 φαίνεται, τὴν ὁποίαν ἄλλος τις νεώτερος ἀνώνυμος ἀκόμη ἐπέτεμεν. Ἐκτὸς ταύτης φέρει τὸ ὄνομα αὐτοῦ καὶ τὸ εἰς τὰ τοῦ Πυθαγόρου Χρυσᾶ Ἔπη Ὑπόμνημα, καί τινα Ἀστεῖα.

Ἐκδόσεις. Ἱεροκλέους, περὶ Προνοίας καὶ Εἱμαρμένης, ἐξεδόθη ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1595. εἰς 8. .... Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1673. εἰς 8. .... Ὑπόμνημα εἰς τὰ τοῦ Πυθαγόρου Χρυσᾶ Ἔπη. ἴδε εἰς Πυθαγόρ. Τόμ. Α΄.

Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΔΡΙΑΝΟΣ. Περὶ τὸ 450.

Ἀδριανὸς εἷς τῶν Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, καὶ ἀπὸ τὸν ὁποῖον σώζεται μία

Εἰσαγωγὴ εἰς τὴν θείαν Γραφήν·

νομίζεται ὁ Μοναχὸς Ἀδριανὸς, πρὸς τὸν ὁποῖον ἐγράφη ἡ τοῦ Νείλου Ἐπιστολὴ 609 εἰς τὴν ὁποίαν ἐπαινεῖται μεγάλως διὰ τὴν εἰς τὴν θείαν Γραφὴν μεγάλην μελέτην του. ὁ δὲ Τουῤῥιανὸς ἐσφαλμένως ὀνομάζει αὐτὸν Ἀνδρόνικον.

Ἐκδόσεις. Ἀδριανοῦ Εἰσαγωγὴ εἰς τὴν θείαν Γραφὴν, ἐξεδόθη ὑπὸ Δαβὶδ Αἱσχελίου David Hœschelii ἐν August. Vind· τῷ 1602. εἰς 4. Καὶ in Criticorum Sactor. edit. Amstel. Tom. VIII. σελ. 10. καὶ edit. Francof. Tom. VI. σελ. 9.

608 609

Κώδ. 214. καὶ 251. Βιβλ. Β΄. Ἐπιστολ. 60. Ἔκδ. Ἀλλατίου.

[356]

ἀναφέρεται ὑπ


Η Η Η Δ Δ Π. ΔΙΑΔΟΧΟΣ. Περὶ τὸ 450.

Δ

ιάδοχος Ἐπίσκοπος τῆς Φωτικῆς εἰς τὴν Ἰλλυρίαν, ἤνθη περὶ τὰ μέσα τοῦ πέμπτου Αἰῶνος, καθὼς μαρτυρεῖ Βίκτωρ ὁ Βιτένσιος 610. Συνέγραψε καὶ οὗτος ἑκατὸν Κεφάλαια περὶ πνευματικῶν τελειοτήτων, αἴτινες ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ μετὰ τῶν Γνωμῶν τοῦ Ἁγίου Νείλου, καὶ μετά τινων σχολίων εἰς αὐτὰς, ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1578. εἰς 8.

Η Η Η Δ Δ Π Ι. ΣΥΡΙΑΝΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 460.

Συριανὸς, ὁ υἱὸς Φιλοξένου, λέγεται ὑπὸ τοῦ Σουΐδα ὡς Ἀλεξανδρινὸς, ἐν ᾧ ἀπὸ τὸν

Ἰσίδωρον λέγεται ὅτι ἐγεννήθη εἰς τὴν Γάζαν. Οὗτος ἤκουσε τὸν Πλούταρχον εἰς τὰς Ἀθήνας, κα ὶ τόσον ἠγαπ ή ὁ Συριανὸς δὲ διαδεχθεὶς τοῦτον τὸν ἐλάμπρυνε μεγάλως διὰ τῆς πολυμαθείας του, καὶ ἰδιαιτέρως διὰ τῆς Ῥητορείας του, καὶ διὰ τῆς νεωτέρας συγκρητιστικῆς του Πλατωνικῆς Φιλοσοφίας. Μεταξὺ τῶν ἀκροατῶν του ὁ ἐπισημότατος εἶναι ὁ Πρόκλος, ὅστις διὰ τὴν μεγάλην ἀγάπην ὁποῦ εἶχε πρὸς τὸν διδάσκαλόν του, παρήγγειλε νὰ τὸν θάψωσι μετὰ τὸν θάνατόν του εἰς τὸ Προάστειον εἰς τὸ ἴδιον μνημεῖον τοῦ διδασκάλου του. Ὁ θάνατος τοῦ Συριανοῦ συνέβη, κατὰ τὴν γνώμην τοῦ Φαβρικίου, τῷ 450. Σωτηρίῳ ἔτει.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν τοῦ Συριανοῦ Συγγραμμάτων, τὰ ὁποῖα παρὰ τῷ Πρόκλῳ καὶ Σουΐδᾳ ἀνα-

φέρονται, δὲν ἀπεσώθη ἄλλο εἰς ἡμᾶς παρὰ Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ Γ΄. ΙΓ΄. καὶ ΙΘ΄. βιβλ. τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐν ᾧ φαίνεται ὅτι ὑπερασπίζεται τὸν Πλάτωνα κατὰ τῶν Περιπατητικῶν. Τοῦτο σώζεται ἔτι ἐν χειρογράφοις εἰς διαφόρους βιβλιοθήκας, καὶ μόνον ἡ Λατινικὴ μετάφρασις ἐξεδόθη τῷ 1558. εἰς 4. ἐν Βενετίᾳ. Β΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Ἑρμογένους περὶ Στάσεων· το ῦτο ἐξεδόθη ἐν τῷ Ἄλδῳ τῷ 1509. εἰς φύλ. μετὰ τῶν Ῥητόρων.

610

Εἰς τὸν πρόλογον de Persecutione Vandalica.

[357]


Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι. ΝΕΙΛΟΣ. Ἀπέθανε περὶ τὸ 450. ἢ 451.

Νεῖλος κατήγετο ἀπὸ μίαν ἐπίσημον οἰκογένειαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἔφθασε ὅσον διὰ τὴν εὐγένειαν τοῦ γένους του, τόσον καὶ διὰ τὰ πλούτη του εἰς τὸν βαθμὸν τοῦ νὰ εἶναι διοικητὴς ταύτης τῆς πόλεως. Συνεζευχθεὶς μετά τινος ὁμοίας του γυναικὸς, ἐγέννησε δύο παῖδας, ἔπειτα ἀπεφάσισε νὰ ἀσπασθῇ τὸν μοναχικὸν βίον, καταλειπὼν δὲ τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος Σινᾶ, ἔχων μεθ’ ἑαυτοῦ καὶ τὸν ἕνα υἱόν του, τὸν ὁποῖον ἐπιδραμόντες ποτὲ οἱ βάρβαροι τὸν ἔλαβον μεθ’ ἑαυτῶν ὡς αἰχμάλωτον, πορευθεὶς δὲ ὁ πατὴρ αὐτοῦ ὀπίσω αὐτῶν διὰ νὰ τὸν λυτρώσῃ, ἔλαβον καὶ αὐτὸν, λυτρωθεὶς δὲ εὗρε τὸν υἱόν του παρὰ τῷ Ἐπισκόπῳ τῆς Ἐλούσης, πρὸς τὸν ὁποῖον οἱ βάρβαροι αὐτῶν ἐπώλησαν. Ὁ θάνατος τούτου συνέβη, κατὰ τὸν Σουαρέζιον 611 τῷ 450. ἢ 451. Σωτηρίῳ ἔτει.

Συγγράμματα.

Ἐκτὸς τοῦ μεγάλου ἀριθμοῦ τῶν Ἐπιστολῶν, ὁ Νεῖλος συνέγραψεν ἀκόμη καὶ συμβουλευτικοὺς Λόγους πρὸς τοὺς ἐν Σινᾷ Μοναχοὺς, περὶ ἁρπαγῆς τοῦ παιδὸς αὐτοῦ, καὶ διάφορα ἄλλα Ἀσκητικὰ, ἐξ ὧν τὸ Χριστιανικὸν ἐγχειρίδιον εἶναι τὸ θαυμασιώτατον, τὸ ὁποῖον κατὰ μίμησιν ἐκείνου τοῦ Ἐπικτήτου συνεγράψατο, καὶ σχεδὸν τὰς περισσοτέρας ἰδίας λέξεις καὶ γνώμας ἐφύλαξε, καὶ εἰς πολλὰ μέρη ἐπιδιορθώσατο. Σώζονται ἔτι τούτου καὶ τρεῖς συλλογαὶ Γνωμικῶν, ἐξ ὧν τὰ πλεῖστα ἐν τῇ τῆς Ῥώμης ἐκδόσει τῶν Συγγραμμάτων του δὲν εὑρίσκονται.

Ἐκδόσεις. Νείλου τὰ σωζόμενα. S. Nili Opera. ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1639. εἰς 4. ὑπὸ Πέτρου Ποσσίνου. Ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει λείπουσιν οἱ Συμβουλευτικοὶ, καὶ ὁ πρὸς Ἀλβιανὸν Λόγος. «Νείλου πραγματεία, ἐκ διαφόρων χειρογράφων συναθροισθέντα καὶ ἐκδοθέντα Ἑλληνο-Λατινιστὶ ὑπὸ Ἰωσὴφ Μαρία Σουαρεζίου ἐν Ῥώμῃ τῷ 1673. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ συλλογὴ περιέχει ιθ΄. πραγματείας διαφόρων ὑποθέσεων, εἰς δὲ τὸ τέλος ἓν μόνον Σύγγραμμα τοῦ Νείλου, καὶ τὴν βιογραφίαν του. Νείλου Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Πέτρου Ποσσιανοῦ. ἐν Παρισίοις τῷ 1657. εἰς 4. Νείλου Ἐπιστολῶν βιβλία Δ΄. μετὰ τῆς Λατινικῆς μεταφράσεως Λέοντος Ἁλλατίου, καὶ τῆς Διατριβῆς αὐτοῦ περὶ τῶν τοῦ Νείλου Συγγραμμάτων, ἐξεδόθησαν ἐν Ῥώμῃ τῷ 1668. εἰς φύλ. Typ. Barberinis. Νείλου Γνωμικὰ, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Μιχαὴλ Νεάνδρου ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ Orere Aureo. Καὶ ἐν τοῖς Ὀρθοδοξογράφοις, καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων. Νείλου περὶ τῶν ὀκτὼ ἀνρθωπίνων Γενεῶν ἐξεδόθ. ἐν τῷ τοῦ Φραγκίσκου Κομπεφίου Auctar. Novissim. Biblioth. Gr. PP. τόμ. Α΄. σελ. 303. καὶ ἐν Ἰωάν. Βαπτ. Κοτελερίου 611

Liber chronologicus de vita S. Nili.

[358]


Monument. Eccl. Gr. Τόμ. Γ΄. σελ. 185.

Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΧΡΥΣΙΠΠΟΣ. Περὶ τὸ 455.

Χ

ρύσιππος, ὁ Πρεσβύτερος τῆς τῶν Ἱεροσολύμων Ἐκκλησίας, ἦτον ἐκ τῆς Καππαδοκίας, διδαχθεὶς κατὰ πρῶτον ἐν Συρίᾳ, μετέπειτα ἀπῆλθε πρὸς τὸν μέγα Εὐθύμιον διὰ νὰ διδαχθῇ καὶ ὑπ’ αὐτοῦ. Οὗτος ἐχρημάτισε τῷ 455. ἔτει Οἰκονόμος τῆς τοῦ Εὐθυμίου Λαύρας, καὶ μετὰ ταῦτα προστάτης τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἀναστάσεως, καὶ τέλος Πρεσβύτερος τῆς Ἱερουσαλὴμ, καὶ φύλαξ τοῦ τιμίου Σταυροῦ, τὸ ὁποῖον τοῦτο ἐπάγγελμα δέκα χρόνους ἐφύλαξε. Σώζεται καὶ τούτου μία ὁμιλία εἰς τὰ ἅγια Θεοφάνεια, ἐστεφανωμένη μὲ τὰ πολυποίκιλα ἄνθη τοῦ Ἑλληνικοῦ ὕφους, ἡ ὁποία ἐξεδόθη in Auctar. Bibl. PP. Ducaeano. Tom. II. σελ. 424. Καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων, Παρισ. 1644. ἐν τόμ. ΙΒ΄. σελ. 668. Καὶ ἓν ἐγκώμιον πρὸς τὸν Ἅγ. Θεόδωρον τὸν Μάρτυρα, τὸ ὁποῖον σώζεται ἔτι ἀνέκδοτον.

Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΘΕΟΔΩΡΙΤΟΣ. Ἐγεν. περὶ τὸ 393. καὶ ἀπέθ. πρὸ τοῦ 457.

Ὁ Θεοδώριτος ἔλαβε τὸ τοιοῦτον ὄνομα, ἐπειδὴ ἡ μήτηρ αὐτοῦ οὖσα στεῖρα δεκατρεῖς

χρόνους, μετὰ ταῦτα ἀπέκτησε τοῦτον τὸν υἱόν. Ἐγεννήθη λοιπὸν ὁ Θεοδώρητος εἰς τὴν Ἀντιόχειαν τῷ 393. Σωτηρίῳ ἔτει, τῷ δὲ ὀγδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας ἐδόθη εἰς τὴν μονὴν τοῦ Εὐπρεπίου διὰ νὰ διδαχθῇ τὰς μαθήσεις, ἔνθα καὶ ἐπέμεινεν ἕως οὗ προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος. Ἐχειροτονήθη ἀναγνώστης, Διάκονος, καὶ Πρεσβύτερος αὐτοῦ ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀντιοχείας Ἐπισκόπου, ἐδιδάχθη τὴν θείαν Γραφὴν ὑπὸ Θεοδώρου τοῦ Μοψουέστου, καὶ ὑπὸ Ἰωάννου τοῦ Χρυσοστόμου. Ἐναντίον δὲ τῆς θελήσεώς του προεχειρίσθη Ἐπίσκοπος τῆς Κύρου, μικρᾶς τινὸς ἐπαρχίας τῆς Συρίας, ὑπὸ τοῦ τῆς Ἀντιοχείας Ἐπισκόπου Θεοδώρου, τῷ 423. ἔτει. Ὁ πρὸς τὴν Ὀρθοδοξίαν ζῆλός του ἀποδεικνύεται ἐκ τούτου, ὅτι οὖσα τότε ἡ Ἐπαρχία του σχεδὸν δι’ ὅλου κυριευμένη ὑπὸ διαφόρων αἱρέσεων, ὁ Θεοδώρητος μὲ ἄγρυπνον ὄμμα ἐντὸς ὀλίγου τὴν ἐκαθάρισε, καὶ πρὸς τούτοις δέκα χιλιάδες Μαρκιωνίτας εἰς τὴν Ἐκκλησίαν του ὑπ έσ τ ρ εψ εν · ἀ λ λ ’ ἐπ ειδ ὴ δ ιὰ π ρ ο τ ρ ο π ῆ ς Ἰ ω ά ν ν ο υ τ ο ῦ Ἀ ν τ ιο χ έω ς σ υ ν έγ ρ α ψ ε κ α τ ὰ τ ῶ ν Ι Β ΄. κεφαλαίων τῶν κατὰ Νεστορίου τοῦ Κυρίλλου, ὁ Κύριλλος ἐν τῇ ἐν Ἐφέσῳ Συνόδῳ τῷ 431. τὸν διέβαλεν ὡς τὰ τοῦ Νεστορίου φρονοῦντα, καὶ ὅτι συνέγραψεν ἔτι πέντε ἄλλα βιβλία κατ ὰ τ α ύτ ης τ ῆ ς Σ καὶ ὑπεγράφη εἰς τὸν τοῦ Κυρίλλου ὅρον, μ’ ὅλον τοῦτο ἔμεινεν εἰς τὴν ὑποψίαν, ὥστε ἦτον [359]


χρεία νὰ προσκλαυθῇ εἰς τὴν δευτέραν ἐν Ἐφέσῳ Σύνοδον τῷ 349. καὶ νὰ ἀναθεματισθῇ ὑπ’ αὐτῆς, καὶ πάλιν εἰς τὴν ἐν Χαλκιδόνι Σύνοδον τῷ 451. στανικῶς του ἔπρεπε νὰ ἀναθεματίσῃ τὸν Νεστόριον, ὅτ ε κ α ὶ ἐσ υ γ χ ω συνεργείᾳ τοῦ Κυρίλλου. Θέλουσιν ἀκόμη τινὲς, κατὰ τὴν μαρτυρίαν Θεοδώρου τοῦ Μοψουέστου, ὅτι ὁ Θεοδώριτος ἐστάθη ἡ πρώτη ἀρχὴ τοῦ σχίσματος τῆς ἀνατολικῆς καὶ δυτικῆς Ἐκκλησίας, ἕνεκεν τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, καὶ ὅτι μετὰ τὸ 451. Σωτήριον ἔτος δὲν ἔζη πλέον.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Θεοδωρίτου μᾶς σώζεται ἀκόμη ἕνας ἀρκετὸς ἀριθμός. Α΄. Ἐκλογαὶ σχεδὸν ἀπὸ ὅλα τὰ βιβλία τῆς παλαιᾶς Γραφῆς, ἐκτὸς τοῦ Ἰὼβ, τῶν Παροιμιῶν, τοῦ Ἐκκλησιαστοῦ, καὶ τῶν Ἀποκρύφων. Β΄. Ἐκλογαὶ ἐκ τῶν ΙΔ΄. Ἐπιστολῶν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἐν αἷς ἀκολουθεῖ ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον. Γ΄. Ἱστορίας Ἐκκλησιαστικῆς βιβλία Ε΄. ἐκ τοῦ 325. μέχρι τοῦ 429. Σωτηρίου ἔτους. Αὕτη εἶναι μία ἀναπλήρωσις τῆς τοῦ Σωκράτους καὶ Σωζομένου, ἥτις συνεγράφη τῷ 450. Δ΄. Ἱστορία ἀσκητικὴ τῶν Ἀσκητῶν καὶ Ἐρημιτῶν βιβλ. Α΄. ἀνδρῶν τε καὶ γυναικῶν, ἐξ ὧν δέκα ἔζων ἀκόμη ὅτε τὴν Ἱστορίαν περὶ τῷ 484. ἔτος συνεγράψατο. Ε΄. Ἐπιστολαὶ ΡΜΖ΄. ΣΤ΄. Διάλογοι τρεῖς μεταξὺ Ἐρανιστῶν καὶ Ὀρθοδόξων. Ζ΄. Αἱρετικῶν Μύθων βιβλία Δ΄. τοὺς ὁποίους ἀντιτάσσει ἐν τῷ Ε΄. βιβλίῳ τῆς ἐπιτομῆς τῶν θείων Δογμάτων, τοῦτο συνεγράφη τῷ 452. Η΄. Περὶ Προνοίας Ὁμιλίαι Δέκα, τὰς ὁποίας ἐξεφώνησεν ἐν Ἀντιοχείᾳ τῷ 430. Θ΄. Κατὰ Ἐθνικῶν, βιβλία ΙΒ΄. τὰ ὁποῖα συνεγράφησαν κατὰ τοῦ Ἰουλιανοῦ περὶ τὸ 427. Ι΄. Ἀντιῤῥήσεις ΙΒ΄. κατὰ τῶν κεφαλαίων τοῦ Κυρίλλου Ἀλεξανδρείας. ΙΑ΄. Διάλογοι Ζ΄. κατὰ Ἀρειανῶν, Μακεδονιανῶν, καὶ Ἀπολλιναριστῶν. Ἐκτὸς τούτων φέρονται καί τινες Ἐπιστολαὶ εἰς τὰ πρακτικὰ τῶν Συνόδων, τὰς ὁποίας ὁ Γαρνιέρος μετὰ καί τινων ἄλλων τεμαχίων τοῦ Θεοδωρίτου συνελλέξατο.

Ἐκδόσεις. Θεοδωρίτου Ἐπισκόπου Κύρου τὰ σωζόμενα. ἐξεδόθησαν Ἑλληνο Λατινιστὶ ἐν Δ΄. τόμοις εἰς φύλ. Ἰακώβου Σιρμόνδου ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1642. .... Τὰ Παραλειπόμενα, ἤτοι ὁ Ε΄. τόμος ἐξεδόθη αὐτόθι ὑπὸ Ἰωάν. Γαρνερίου τῷ 1684. εἰς φύλ. Τὸ αὐτὸ ἐξεδόθη καὶ ἐν Φράγκοφορτ μετὰ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Γαρνερίου τῷ 1685. εἰς φύλ. μετὰ μιᾶς πραγματείας περὶ τοῦ βίου καὶ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Θεοδωρίτου. Θεοδωρίτου .... εἰς τὰ ἄπορα τῆς Θείας Γραφῆς κατ’ ἐκλογήν. ἐξεδόθη ἐπιμελείᾳ τοῦ ἐπιφανεστάτου προέδρου Ἰωάννου Πίκου, ἐν Παρισίοις τῷ 1558. εἰς 4. Θεοδωρίτου Ἱστορ. Ἐκκλ. βιβλ. Ε΄. ἐξεδόθησαν μετὰ τῆς Ἱστορίας τοῦ Εὐσεβίου τῷ 1535. καὶ 1544. ἐν Παρισίοις εἰς φύλ. Καὶ μετὰ τῆς τοῦ Εὐαγρίου καὶ τῶν λοιπῶν, ὑπὸ Ἐῤῥίκου Βαλεσίου ἐν Κανταβριγίᾳ τῷ 1720. εἰς φύλ. Ὁμοίως ἐξεδόθησαν καὶ τὰ λοιπὰ ἰδίως ἐν διαφόροις τόποις.

[360]


Η Η Η Δ Δ Δ. ΠΕΤΡΟΣ. Ἀπέθανε πρὸ τοῦ 458.

Πέτρος ὁ τὸ ἐπώνυμον Χρυσολόγος, ἐγεννήθη εἰς Ἰμολᾶν, ἐπισκοπήσας ἐν Ραβέννῃ

ἀπὸ τὸ 433. ἔτος. Περὶ τῆς ζωῆς τούτου ἄλλας εἰδήσεις δὲν ἔχομεν, ἀλλ’ ἐκ τῶν ἐπιστολῶν του συνάγεται ὅτι μετὰ τὸ 458. ἔτος δὲν ἔζη πλέον. Σωζονται καὶ τούτου μερικαὶ Ἐπιστολαὶ, καὶ Ἑκατὸν Ἑβδομήκοντα ἓξ Ὁμιλίαι, τὰς ὁποίας Φέλιξ ὁ Ἐπίσκοπος Ῥαβέννης περὶ τὰς ἀρ χ ὰ ς τ ο ῦ ὀ γ δ ό ο υ Α ἰῶ ν ο ς σ υ ν ελ έξ α τ ο · ἐξ ὧ ν α ἱ π ερ ισ σ ό τ ερ α ι σ υ ν εγ ρ ά φ η σ α ν ὑ π ’ ἄ λ λ ο υ τ ιν ὸ ς εἰς τιμὴν τοῦ Πέτρου.

Ἐκδόσεις. Πέτρου Χρυσολόγου Ὁμιλίαι καὶ Ἐπιστολαὶ ἐξεδόθησαν Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1612. εἰς 8. ... Τὰ Σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1742. εἰς φύλ.

Η Η Η Δ Δ Δ Ι. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη κατὰ τὸ 458.

Β

ασίλειος ὁ Ἐπίσκοπος Σελευκίας τῆς ἐν Ἰσαυρίᾳ, διάδοχος τοῦ Δεξιανοῦ, ἤνθη περὶ τὸ 447. ἔτος. Ἐκ τῆς μετὰ τοῦ Εὐτυχοῦς φιλονεικίας ἀποδεικνύεται ἡ ἀκαταστασία τοῦ πνεύματός του, ἐπειδὴ φαίνεται ὅτι ποτὲ μὲν τὸν ἀναθεμάτιζε, ποτὲ δὲ συγκατετίθετο. Ἔζη ἀκόμη τῷ 458. ἔτει καθὼς φαίνεται ἐκ τῆς πρὸς Λέοντα τὸν Βασιλέα Ἐπιστολῆς του, διὰ τῆς ὁποίας παρακινεῖ τὸν Βασιλέα, μετὰ καὶ ἄλλων Ἐπισκόπων, διὰ νὰ ἐπικυρώσῃ τὴν ἐν Χαλκιδόνι Σύνοδον. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του σώζονται ἀκόμη Β΄. βιβλία περὶ τῶν Πράξεων καὶ θαυμάτων τῆς ἁγίας Θέκλης, καὶ ΜΑ΄. Ὁμιλίαι ἐξ ὧν ἡ ΚΖ΄. εἶναι ἀποτρεπτικὴ τῶν Ὀλυμπίων ἀγώνων, καὶ ἡ ΛΗ΄. ἀποδεικτικὴ περὶ τοῦ Μεσσίου, ἐκ τῶν ἑπτὰ ἑβδομάδων τοῦ Δανιήλ· ταύτην ὁ μὲν Φαβρίκιος 612 τὴν θέλει ὡς μίαν ἀπὸ τὰς ἐξαιρέτους, ὁ δὲ Ἄλλιξ, Βιγὸτ, Γαρνιὲρ, καὶ Καύε, τὴν θέλουσιν ὡς νόθον 613, ὡς μὴ εὑρισκομένην ἐν τοῖς χειρογράφοις μετὰ τῶν λοιπῶν αὐτοῦ Συγγραμμάτων.

612 613

Biblioth. Gr. Vol. VIII. σελ. 130. G. Cave Hist. Lit. SS. Eccl. Tom. 1. pag. 440.

[361]


Ἐκδόσεις.

8.

Βασιλείου Ἐπισκόπου Σελευκίας τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1596. εἰς

Ἐξεδόθησαν ἔτι τῷ 1622. Ἑλ. Λατ. μετὰ τῶν τοῦ Γρηγορίου τοῦ Θαυματουργοῦ ὑπὸ Πέτρου Παντανίου κ.λ.π. ἐν Παρισίοις εἰς φύλ.

Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. ΕΥΘΑΛΙΟΣ.

Εὐθάλιος ὁ Διάκονος τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ, ἢ ἄλλης τινὸς ἐν Αἰγύπτῳ Ἐκκλησίας, καὶ μετὰ ταῦτα Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Σούλκῃ Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία μᾶς εἶναι ἄδηλος, ἐξέδωκε τῷ 458. τὰς Ἐπιστολὰς τοῦ Παύλου διὰ στίχων μετὰ ἑνὸς Προλόγου περὶ τῆς Ἱστορίας τοῦ Παύλου, Ἀθανάσιος δὲ ὁ νεώτερος Ἐπίσκοπος τῆς Ἀλεξάνδρείας μετὰ παρέλευσιν μερικῶν χρόνων, ἐξέδωκε τὴν αὐτὴν μετά τινος ὑποδιαιρέσεως τῶν κεφαλαίων, καὶ σημειώσεως τῶν Ῥητῶν τῆς Παλαιᾶς Γραφῆς, τὴν ὁποίαν παρέδωκεν εἰς τὴν ἐν Καισαρείᾳ Βιβλιοθήκην, ἥτις καὶ εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη.

Ἐκδόσεις. Εὐθαλίου Ἐπισκόπου Σούλκης, Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθ. ὑπὸ Λαυρεντίου Ἀλεξίου Ζακάνη. Zacagni ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ Collect. monum. Vet. Eccl. Gr. & Lat. ἐν Ῥώμ. τῷ 1698. ἐν σελ. 403. .... Βίος τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ἐξεδόθη ἰδίως ἐν Φράγκοφορτ τῷ 1691. εἰς 8.

Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΛΕΩΝ. Περὶ τὸ 461.

Λέων ὁ Ἐπίσκοπος Ῥώμης, ἀνὴρ πεπαιδευμένος εἰς ἄκρον, διάδοχος τοῦ Σίξτου τοῦ Γ΄. ἐχρημάτισεν. Οὗτος συνέγραψε πλεῖστα Ἐκκλησιαστικὰ Συγγράμματα εἰς τὸ Λατινικὸν, καὶ μερικὰς Ἐπιστολὰς, εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, δηλ. Ἐπιστολὴ πρὸς Φλαυιανὸν κατὰ τοῦ Εὐτυχοῦς, ἥτις ἐξεδόθη ἐν Ἁμβούργῳ, τῷ 1614. εἰς 8. Ἐπιστολὴ πρὸς Πουλχερίαν Αὐγούσταν, καὶ Ἐπιστολὴ Συνοδικὴ πρὸς τοὺς Κωνσταντινουπολίτας, αἵ τινες ἐξεδόθησαν in J. B. Cotelerii Monum. Eccl. Græc. Tom. 1. pag. 54. Καὶ Ἐπιστολὴ πρὸς τοὺς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἀρχιμανδρίτας, αὐτόθι σελ. 64.

[362]


ΗΗΗΔΔΔΙΙΙΙ. ΠΡΙΣΚΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 471.

Π

ρῖσκος ὁ ἐκ Πανίου τῆς Θράκης, ἦτον Ῥήτωρ καὶ Σοφιστὴς τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅστις καὶ Πρέσβυς πρὸς τὸν Ἀττίλαν ὑπὸ Θεοδοσίου τοῦ νέου ἐστάλθη. Οὗτος συνέγραψεν Ἐπιστολὰς, Ἱστορίαν Βυζαντίδος, καὶ τὸν κατὰ τοῦ Ἀττίλα πόλεμον ἐν βιβλίοις Ζ΄. τὰ ὁποῖα ἀπώλοντο, καὶ εἰς ἡμᾶς οὐδὲν ἀπεσώθη, παρὰ ἐκλογαί τινες, ἐν αἷς τὴν πρεσβείαν του διεξοδικώτατα κατεγράψατο.

Ἐκδόσεις. Πρίσκου Σοφιστοῦ τεμάχια, ἐξεδόθησαν in Eclogis Legationum, a Dav. Hoeschelio,

Aug. Vind. 1603. Καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1648. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

ΗΗΗΔΔΔΠ. ΓΕΛΑΣΙΟΣ. Περὶ τὸ 476.

Γ

ελάσιος ὁ υἱὸς ἑνὸς Πρεσβυτέρου τῆς Κυζίκου, θέλουσιν ὅτι ἐχρημάτισεν Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Βιθυνίᾳ Καισαρείας, εἶναι βέβαιον ὅμως ὅτι αὐτὸς ἐν Βιθυνίᾳ διέτριβεν ὅταν ἐπὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Βασιλίσκου τὴν τῆς ἐν Νικαίᾳ Συνόδου Ἱστορίαν συνεγράψατο. Οὗτος ἐπιστηρίζεται ἐπὶ τοῖς πρακτικοῖς ταύτης τῆς Συνόδου, τὰ ὁποῖα αὐτὸς ἔκ τινος χειρογράφου τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Κυζίκου Δαλματίου, καὶ ἑτέρων συλλεξάμενος εἰς τρία βιβλία συνέταξεν, ἐξ ὧν τὸ τρίτον φαίνεται ὅτι νὰ ἐμποδίσθῃ ποτε ὑπὸ τῆς Ἐκκλησίας, τὰ δὲ λοιπὰ τούτου Συγγράμματα δὲν εἶναι μεγάλης τιμῆς ἄξια.

Ἐκδόσεις. Γελασίου Κυζικηνοῦ Σύνταγμα τῶν κατὰ τὴν ἐν Νικαίᾳ ἁγίαν Σύνοδον πραχθέντων. Τὰ πρακτικὰ τῆς οἰκουμενικῆς τρίτης Συνόδου τῆς ἐν Ἐφέσῳ συγκροτηθείσης. Σύνοψις τῶν ἁγίων καὶ οἰκουμενικῶν Συνόδων, ποῦ, πότε, καὶ κατὰ τίνων ἑκάστη αὐτῶν συνήχθη. Ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων τοῦ Ῥοβ. Βαλφορέου, ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1599. εἰς 8. ap. Fed. Morel. [363]


.... Ἔτι ἐξεδόθη τῷ 1604. in bibliopolio Commeliano. .... Καὶ ἐν τῇ τοῦ Λαββέου (Labbei) συλλογῇ τῶν Συνοδικῶν. Τόμ. Β΄. σελ. 105. καὶ ἐν τῇ τοῦ Ἁρδουΐνου (Harduini) Τόμ. Α΄. σελ. 345.

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι. ΑΙΝΕΑΣ. Μετὰ τὸ 484.

Αἰνέας ὁ ἐκ τῆς Γάζης ἦτον Σοφιστὴς καὶ Πλατωνικὸς Φιλόσοφος, μαθητὴς δὲ Ἱεροκλέους τοῦ ὑπομνηματιστοῦ τῶν χρυσῶν Ἐπῶν τοῦ Πυθαγόρου. Χριστιανὸς δὲ γενόμενος ἐμαρτύρησε τῷ 484. ἐπὶ Οὑσερὶχ Βασιλέως τῶν Βαλδάλων, ὅστις τὴν γλῶσσαν αὐτοῦ βαθέως τεμὼν, ἤκουσε πάλιν αὐτὸν ὀρθῶς καὶ καθαρῶς ὁμιλοῦντα, καὶ τὸν Χριστὸν, υἱὸν Θεοῦ ὁμολογοῦντα. Οὗτος διηγεῖται μόνος του ταύτην τὴν ὁμολογίαν 614 καὶ ἐξ αὐτῆς διορίζεται ὁ χρόνος καθ’ ὃν αὐτὸς ἤκμαζε. Σώζεται ἔτι τούτου ἕνας Διάλογος περὶ ἀθανασίας ψυχῆς, καὶ Ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν, ὅστις διὰ τὸ ἐν αὐτῷ λαλοῦν πρόσωπον Θεόφραστος καλεῖται, καὶ εἰκοσιπέντε Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις. Αἰνέου Γαζαίου Θεόφραστος, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἰωάν. Βολφίου ἐν Τιγουρίῳ per

Andr. Gesner τῷ 1560. εἰς φύλ. .... Καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων ἐν Παρισίοις τῷ 1644. ἐν Τόμ. ΙΒ΄. σελ. 617. «Αἰνέα Γαζαίου, καὶ Ζαχαρίου Μυτιληναίου Χριστιανῶν Φιλοσόφων περὶ ἀθανασίας ψυχῆς, ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Κασπάρεως Βαρθίου (Barthii) τῷ 1655. εἰς 4. Αἱ Ἐπιστολαί του ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν τῆς τε ὑπὸ τοῦ Ἄλδου, καὶ τῆς ἐν Γενέβρᾳ, ἐν σελ. 422.

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. Μετὰ τὸ 484.

Διονύσιος ὁ Ἀντιοχεὺς ἦτον Χριστιανὸς καὶ Σοφιστὴς, εἶχεν ἀνταπόκρισιν δι’ ἐπι614

Σελ. 81. ἔκδ. Βαρθ.

[364]


στολῶν μετὰ τοῦ Αἰνέου. Σώζονται καὶ τούτου τεσσαράκκοντα ἓξ Ἐπιστολαὶ, αἵ τινες ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν, ἐν τῇ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου, ἐν Ἀριθμ. 31. ἐν δὲ τῇ ὑπὸ τοῦ Στεφάνου ἐν σελ. 52. καὶ ἐν τῇ ὑπὸ τοῦ Ἀλλοβρ. ἀριθμ. 28.

ΗΗΗΔΔΔΠΙΙΙ. ΠΡΟΚΛΟΣ. Ἐγεν. τῷ 412. καὶ ἀπέθ. τῷ 485.

Πρόκλος, εἷς τῶν ἐπισήμων Φιλοσόφων τῆς Ἐκλεκτικῆς Αἱρέσεως, ἐγεννήθη ἐν Κων-

σταντινουπόλει τῷ 412. ἔτει τῇ 8. Φευρουαρίου. Οἱ Γονεῖς του ἦτον ἀπὸ τὴν Λυκίαν, καὶ ἐκατοικοῦσαν εἰς τὴν Ξάνθον, ὅθεν καὶ ὁ Πρόκλος κοινῶς Λυκιεὺς καλεῖται, καὶ πατρίς του ἡ Ξάνθος γνωρίζεται. Κατ’ ἀρχὰς ἤκουσε τὰς μαθήσεις ἐν τῇ πατρίδι του μετὰ μεγάλης προθυμίας καὶ ζήλου, μετέπειτα δὲ ἀπῆλθεν εἰς Ἀλεξάνδρειαν τῆς Αἰγύπτου, ἔνθα ἦν τότε ὁ θρόνος τῶν Μουσῶν, ἔνθα καὶ ἐγυμνάζετο τὴν Ῥητορικὴν, ὑπὸ τοῦ περιφήμου Ὠρίονος, καὶ τὴν Γραμματικὴν ὑπὸ τοῦ Λεωνᾶ, ὅτε καὶ τὴν Λατινίδα φωνὴν, καὶ τὰ Νομικὰ ἐγυμνάζετο. Ἓν ὄνειρον ὅμως, εἰς τὸ ὁποῖον εἶδε τὴν Ἀθηνᾶν, ἥτις ἐνεθάῤῥυνεν εἰς τὴν Φιλοσοφίαν, τῷ ἔδωκεν ἀφορμὴν καὶ ἐδόθη ὅλος εἰς τὰς ἐπιστήμας, ἀκούσας πρῶτον τὴν Μαθηματικὴν παρὰ τῷ Ἱέρωνι, καὶ τὴν Ἀριστοτελικο - Πλατωνικὴν Συγκριτικὴν Φιλοσοφίαν παρὰ τῷ Ὀλυμπιοδώρῳ, ὅστις τότε μεγάλως περὶ ταύτην ἐφημίζετο. Μετὰ ταῦτα καταλιπὼν τὴν Ἀλεξάνδρειαν, ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ἐκλέξας διδασκάλους του τόν τε Πλούταρχον καὶ τὸν Συριανὸν, οἵ τινες ἐθαύμαζον τὴν πρὸς τὰς μαθήσεις διακαῆ ἐπιθυμιαν του, ἰδόντες δὲ αὐτὸν ταχέως προχωρήσαντα, καὶ κατὰ βάθος εἰσχωρήσαντα ἐν τῇ αὐτῶν Φιλοσοφίᾳ, τὸν ἀπεκατέστησαν διάδοχον τῆς φιλοσοφικῆς αὐτῶν Καθέδρας, ὅθεν καὶ τὴν ἐπωνυμίαν ὁ Πρόκλος ἔλαβε τοῦ καλεῖσθαι Διάδοχος. Ἔγινε λοιπὸν τότε ὁ Πρόκλος περιβόητος διὰ τῆς Γραμματικῆς, Ποιητικῆς, Ῥητορείας, Μαθηματικῆς, Φιλοσοφίας, καὶ ἐξαιρέτως εἰς τὴν Χαλδαϊκὴν καὶ Θεουργικὴν Φιλοσοφίαν, εἰς τὰς ὁποίας οὐδεὶς αὐτὸν προέβη. Τὰ δὲ ὑπὸ τοῦ βιογράφου καὶ μαθητοῦ αὐτοῦ Μαρίνου 615 περὶ τοῦ χαρακτῆρος καὶ τῶν ἠθῶν τοῦ Πρόκλου ἱστορούμενα, τὰ πλεῖστα εἰσὶν ἐπίπλαστα, καὶ σκεπασμένα μὲ ἓν κάλυμμα μυθῶδες, τὸ ὁποῖον ἀποκαθίστησι τὴν ζωὴν τοῦ Πρόκλου μίαν Φιλοσοφικὴν Μυθιστορίαν, παραστήνων αὐτὸν μὲ τοὺς Θεοὺς συναναστρεφόμενον, καὶ θαυμάσια ἔργα ἐκτελοῦντα. Ἀπέθανε δὲ ὑπὸ μιᾶς βαρείας ἀῤῥωστίας τῷ πέμπτῳ καὶ ἑβδομηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του, σεληνιακοῖς χρόνοις ἐπαριθμούμενον.

Συγγράμματα.

Τ

ὰ Συγγράμματα τοῦ Πρόκλου περιέχουσι μίαν ἐκτεταμένην πολυμάθειαν, καὶ μεγάλην μελέτην εἰς τοὺς παλαιοὺς Συγγραφεῖς, ἥτις χρησιμεύει μεγάλως εἰς τὴν Ἱστορίαν τῆς Φιλοσοφίας, κα ὶ εἰς τ ὴ ν τ α ύ τ η μέρη, ἐπειδὴ ὁ Πρόκλος ὡς εὐκολοκατάληπτα τὰ ἐξέλαβεν, ἐνίοτε δὲ καί τινας γνώμας του 615

Οὗτος ὁ μαθητὴς καὶ διάδοχος τῆς ἐν Ἀθήναις φιλοσοφικῆς Καθέδρας τοῦ Πρόκλου Μαρῖνος, ἐγεννήθη εἰς τὴν ἐν Νεαπόλει τῆς Παλαιστίνης Φλαβίαν, καὶ ἐστάθη περίφημος μαθηματικὸς, περὶ οὗ καὶ ὁ Σουΐδας ἀναφέρει. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του ἄλλο δὲν σώζεται, παρὰ ὁ βίος τοῦ Πρόκλου, ἐκδοθεὶς ἐν Ἁμβούργῳ ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου τῷ 1700. εἰς 4. Ἴδε τὸ Ἄρθρ. Ἀντωνῖνος τόμ. Β΄. τὸ δὲ πρὸς Εὐκλείδην ὑπόμνημα εἶναι εἰσέτι ἀμφισβητήσιμον.

[365]


τὰς ἀποδίδει εἰς τοὺς παλαιούς. Ἐκ τῶν πολλῶν Συγγραμμάτων του τὰ πλεῖστα ὁ πανδαμάτωρ χρόνος ἥρπασε, καὶ μέρος τούτων εἰσὶν εἰσέτι ἀνέκδοτα. Τὰ σωζόμενα εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Περὶ Προνοίας, καὶ εἱμαρμένης. τοῦτο ἐξεδόθη μόνον Λατινιστὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ τόμ. Η΄. σελ. 465. μεταφρασθὲν ἐκ τοῦ Ἑλληνικοῦ ὑπὸ Γουλιέλμου Μορβέκα. Β΄. Περὶ τῶν δέκα περὶ Προνοίας ἀμφιβολιῶν. ὁμοίως καὶ τούτου ἡ μετάφρασις ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ. Γ΄. Περὶ κακῶν ὑπομονῆς, ὁμοίως καὶ τούτου ἡ μετάφρασις ἐξεδόθη ἔνθα ἀνωτέρω. Δ΄. Ὕμνοι ΙΙΙΙ. εἰς Ἥλιον, εἰς Μούσας, καὶ εἰς Ἀφροδίτην. Ε΄. Εἰς τὴν Θεολογίαν τοῦ Πλάτωνος βιβλία ἕξ. ΣΤ΄. Θεολογικὰ Προβλήματα 211. Ζ΄. Περὶ κινήσεως βιβλία ΙΙ. ἤτοι Στοιχείωσις Φυσικὴ - τοῦτο συνετάχθη ἐκ τῶν τοῦ Ἀριστοτέλους Φυσικῶν. Η΄. Ὑποτύπωσις Ἀστρονομικῶν θέσεων, ἐκ τῶν τοῦ Ἱππάρχου, Ἀριστάρχου, καὶ Πτολεμαίου. Θ΄. Περὶ Σφαίρας, ἤτοι περὶ τῶν οὐρανίων Κύκλων. τοῦτο εἶναι τὸ περισσότερον ἐκ τῆς Εἰσαγωγῆς Γεμίνου τοῦ Ῥοδίου, εἰς τὰ Φαινόμενα. Ι΄. Παράφρασις εἰς τέσσαρα βιβλία τοῦ Πτολεμαίου περὶ ἐπιῤῥοῆς Ἄστρων. Σώζονται ἔτι καί τινα σχόλια εἰς τὰ αὐτὰ βιβλία τοῦ Πτολεμαίου, τὰ ὁποῖα ἀποδίδονται τῷ Πρόκλῳ. ΙΑ΄. Εἰς τὰ πρῶτα Στοιχεῖα τοῦ Εὐκλείδους βιβλία Δ΄. ΙΒ΄. Ὑπόμνημα εἰς Ἡσιόδου Ἔργα καὶ Ἡμέρας. ΙΓ΄. Χρηστομάθεια, ἤτοι ἐκλογαὶ Γραμματικαὶ βιβλία Β΄. περὶ τούτου ὁ μὲν Φώτιος ἀναφέρει Δ΄. βιβλία, ὁ δὲ Σουΐδας Γ΄. ΙΔ΄. Εἰκοσιδύο ὑποθέσεις κατὰ Χριστιανῶν, ἤτοι ἐναντίον τῆς διδασκαλίας ὅτι ὁ Κόσμος δὲν εἶναι αἰώνιος. Ἰωάννης ὁ Φιλόπονος ἐν τῷ περὶ Συντελείας ΙΗ΄. βιβλίῳ του, ἐφύλαξε τινὰ ἐκ ταύτης τῆς πραγματείας. ΙΕ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸν τοῦ Πλάτωνος Τίμαιον βιβλία Πέντε. Ἐν τούτῳ φαίνεται ὅτι ὁ Πρόκλος τῷ εἰκοσιογδόῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του τὸ συνέγραψε, καὶ ὅτι καὶ ἄλλα τινα βιβλία τούτου ἀπώλοντο. Ὁ Μαρῖνος τιμᾷ μεγάλως τοῦτο διὰ τὴν εὐφράδειαν. ΙΣΤ΄. Εἰς Ἀλκιβιάδην Α΄. τοῦ Πλάτωνος. ΙΖ΄. Εἰς τὰ περὶ Πολιτείας τοῦ Πλάτωνος. τοῦτο εἶναι ἐκεῖνο ὁποῦ παρέδιδεν εἰς τοὺς ἐν Ἀθήναις μαθητάς του, ἐν ᾧ καὶ περὶ τῶν Μύθων τῶν Θεῶν πραγματεύεται. ΙΗ΄. Ἐπιστολικοὶ Χαρακτῆρες, οὗτοι ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ὑπὸ τὸ τοῦ Λιβανίου ὄνομα, ἀλλ’ ἀποδείχθη ἐκ τῶν Χειρογράφων ὅτι εἶναι τοῦ Πρόκλου. ΙΘ΄. Περὶ ἐκλείψεων Ἡλίου καὶ Σελήνης. Κ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰς Ποιητικὰς φατρίας.

Ἐκδόσεις. Προκλου Λυκίου. Ὕμνοι Ε΄. ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν τοῦ Ὀρφέως ἐν Φλωρεντίᾳ, τῷ 1500. εἰς Δ΄. καὶ ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ τῷ 1517. εἰς 8. Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ποιητῶν Ἰωάν. τοῦ Λεκτίου εἰς φύλ. ἐν σελ. 737. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Μαιτταίρου Mich. Maitaire Miscellanea Graecor. Lond. 1722. εἰς 4. ... Εἰς τὴν Πλάτωνος Θεολογίαν βιβλ. ΣΤ΄. μετὰ τοῦ ὑπὸ τοῦ Μαρίνου βίου αὐτοῦ, ἐξεδόθη ἐν Φραγκοφόρτ. τῷ 1618. εἰς φύλ. ... Θεολογικὰ προβλήματα, καὶ Θεολογία Πλατωνικὴ, ἐξεδόθησαν ἐν Ἀμβούργῳ τῷ 1618. ... Ὑποτύπωσις Ἀστρονομικῶν θέσεων, ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1540. εἰς 4. ... Σφαῖρα, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ἐν Αὐγούστ. Οὐΐνδεβ. τῷ 1609. εἰς 4. Καὶ ἐν Λόνδρᾳ τῷ 1620. εἰς 4. ὑπὸ Ἰωάν. Bainbridge, καὶ ἐν τοῖς τοῦ Ἀράτου Συγγράμμασι, καὶ ἐν ἄλλοις. ... Παράφρασις εἰς τὰ τοῦ Πτολεμαίου Δ΄. βιβλία ἐν Λουγδ. Βαταυ. off. Elzevir. 1635. [366]


8. ... Εἰς τὰ Πρῶτα Στοιχεῖα τοῦ Εὐκλείδους. ἴδε τὸ Ἄρθρ. Εὐκλείδης. τόμ. Α΄. ... Ὑπόμνημα εἰς Ἡσιόδου Ἔργα καὶ Ἡμέρας, ἴδε τὸ Ἄρθρ. Ἡσίοδος, τόμ. Α΄. ... Χρηστομάθεια Ποιητική. Crestomathia Poetica, ἤτοι ἐκλογαὶ γραμματικαὶ ἐξεδόθ. ἐν τῇ τοῦ Φωτίου Βιβλιοθήκῃ, Κώδ. 239. καὶ ἰδίως μετὰ τοῦ Ἀπολλωνίου περὶ Συντάξεως, τῷ 1590. ὑπὸ τοῦ Συλβουργίου, ἐν Φράγκοφορτ. Καὶ ἐν Ἁνοβίᾳ τῷ 1615. εἰς 4. μετὰ τῶν σημειώσεων Ἀνδρέου τοῦ Σχότου. ... Εἰς τὸν τοῦ Πλάτωνος Τίμαιον, ἐξεδόθη πάντοτε μετὰ τῶν τοῦ Πλάτωνος. Ἴδε τὸ ἄρθρον Πλάτων, Τόμ. Α΄. ... Ἐπιστολικοὶ χαρακτῆρες, ἐν Παρισίοις τῷ 1577. εἰς 4. ὑπὸ Φεδερ. Μορέλλου. ... Περὶ Ποιητικῆς, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1615. εἰς 12. μετὰ τῶν τοῦ Γεωργίου Χοιροβοσκοῦ Ποιητικῶν σχημάτων.

Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΜΑΛΧΟΣ. Μετὰ τὸ 491.

Μάλχος ὁ ἐκ Φιλαδελφίας τῆς Συρίας, ἐχρημάτισε Σοφιστὴς ἐν Κωνσταντινουπόλει

μὲ μεγάλην φήμην τῆς Ῥητορείας του, καὶ κατὰ τὰς εἰδήσεις τοῦ Φωτίου ἦτον Χριστιανὸς. Συνέγραψε Βυζαντιακὰ, ἤτοι Ἱστορίαν ἀπὸ τοὺς τελευταίους χρόνους τοῦ Λέοντος, μέχρι τοῦ θανάτου Ἰουλίου τοῦ Νέπου περὶ τὸ 480. Κατὰ δὲ τὰς τοῦ Σουΐδα, ἐξηκολούθησε ταύτην τὴν Ἱστορίαν μέχρι τοῦ 491. Ὁ Φώτιος τὸν ἐπαινεῖ μεγάλως διὰ τοῦτο τὸ Σύγγραμμα, ἐκ τοῦ ὁποίου σώζονται μόνον δύο ἐκλογαί.

Ἐκδόσεις.

Μάλχου Φιλαδελφιέως Τεμάχια, ἐξεδόθησαν Ἑλλ. in Eclogis Legationum, Dav.

Hoeschelii. Aug. Vind. 1603. ... Ἐξεδόθησαν ἔτι Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων Ἑῤῥ. Βαλεσίου, in Phil. Labbei Protreptico de SS. Byzant. Paris. 1648. εἰς φύλ.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ. ΣΤΕΦΑΝΟΣ. Πρὸ τοῦ 500.

Σ

τέφανος ὁ Βυζάντιος, ἦτον εἷς τῶν περιφήμων Γραμματικῶν τοῦ αἰῶνός του, καὶ ἤκμαζε μετὰ κλέους εἰς τοὺς χρόνους Μαρκιανοῦ τοῦ Ἡρακλεώτου περὶ τὰ μέσα τοῦ πέμπτου [367]


Αἰῶνος. Φαίνεται ὅτι ἦτον Χριστιανὸς, μ’ ὅλον ὅτι ἡ γνώμη αὕτη δὲν εἶναι ἐκτὸς ἀμφιβολίας. Συνέγραψεν ἓν Γραμματικο-Γεωγραφικὸν Λεξικὸν, τὸ ὁποῖον μεταχειρίζονται συχνάκις οἱ Φιλολόγοι, ἐν ᾧ ἐκτὸς τῶν πολλῶν ἄλλων ἀξιολόγων εἰδήσεων, εὑρίσκονται καὶ αἱ παραγωγαὶ τῶν Ἐθνικῶν ὀνομάτων. Φέρει τὴν Ἐπιγραφὴν, Ἐθνικὰ, τὸ ὁποῖον συνίστατο ἀπὸ πολλὰ βιβλία, καθὼς φαίνεται εἰς τὸ στοιχεῖον Ο. τὸ ὁποῖον κάμνει ἀρχὴν τοῦ Τριακοστοῦ Ἕκτου βιβλίου. Ἡ ἐπιγραφὴ Περὶ Πόλεων, ἐδόθη ἀπὸ τοὺς μεταγενεστέρους ἀντιγραφεῖς. Ἑρμόλαος γραμματικὸς ἐν Κωνσταντινουπόλει εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰουστινιανοῦ ἔκαμε μίαν Ἐπιτομὴν τούτου τοῦ ἀξιωτάτου βιβλίου, ὡς μὴ ποτ’ ὤφελεν, καὶ αὕτη ἐπροξένησε τὸν ὄλεθρον τοῦ Πρωτοτύπου, καὶ ἡ ὁποία εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, πλὴν ὄχι καὶ αὐτὴ ἐντελὴς καθὼς φαίνεται εἰς τὰ στοιχεῖα Κ. καὶ Λ. Ἐκ τοῦ Πρωτοτύπου τοῦ Στεφάνου εὑρέθη ἓν τεμάχιον εἰς τὴν Βιβλιοθήκην τοῦ Καγγελαρίου Σεγουϊέρου, ἐκ τοῦ ὁποίου γίνεται δῆλον, πόσον κακὸν ἐπροξένησεν ὁ Ἑρμόλαος μὲ τὴν ἐπιτομήν του εἰς τὸ Πρωτότυπον τοῦ Στεφάνου.

Ἐκδόσεις. Στεφάνου Βυζαντίου περὶ Πόλεων, ἐξεδόθη Ἑλλ. τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ παρὰ Ἄλδῳ τῷ 1502. εἰς φύλ. Καὶ ἐν Φλωρεντ. τῷ 1521. καὶ ἐν Βασιλέᾳ μετὰ τῶν σημειώσεων τοῦ Ξυλάνδρου τῷ 1568. εἰς φύλ. ... Ἔτι ἐξεδ. Ἑλλ. Λατ. μετὰ τοῦ Τεμαχίου ὑπὸ Ἰακ. Γρονοβίου ἐν Ἀμστελοδαμίῳ τῷ 1678. εἰς φύλ. μετὰ καὶ ἄλλων πολυμαθεστάτων σημειώσεων. ... Ἔτι μετὰ τῆς ἐπιγραφῆς Στεφάνου τὰ Ἐθνικὰ κατ’ ἐπιτομήν. Stephani Gentilia per Epitomen, μετὰ πολλῶν καὶ πολυμαθεστάτων σημειώσεων τούτε Ἁβρ. Βερκελίου, Ἰακ. Γρονοβίου, Ξυλάνδρου, Βοχαρτίου, καὶ Παλμερίου, διαφόροις ἀντιγράφοις ἀντιβληθὲν, ἐν Λουγδόνῳ Βαταυ. τῷ 1694. ap. Fred. Haarig. fol. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Ἰδίως δὲ ἐξέδωκε σημειώσεις καὶ ὁ Λουκᾶς Ὁλστένιος, εἰς τὰ τοῦ Στεφάνου Ἐθνικὰ, μετά τινων Τεμαχίων Σκύμνου τοῦ Χίου, καὶ περὶ τῆς ἐν Ἰταλίᾳ πρώτης ἀποικίας τοῦ Αἰνείου, τῷ 1684. εἰς φύλ. ἐν Λουγδ. Παταυ.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. ΣΤΟΒΑΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 500.

Ἰωάννης ὁ Στοβαῖος ἐγεννήθη, ὡς συμπεραίνουσιν, εἰς μίαν πόλιν τῆς Μακεδονίας,

Στόβαι καλουμένην, ἐξ ἧς εἴχε καὶ τὸ ἐπώνυμον. Περὶ τοῦ ὑποκειμένου του καὶ περὶ τῆς ζωῆς του, μήτε αὐτὸς ὁ ἴδιος ἐσημειώσατο τι, μήτε ἄλλος τις τῶν Συγγραφέων. Τοῦτο μόνον ἐμπορεῖ νὰ συμπεράνῃ τινὰς ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του, ὅτι ἤκμασεν ὀλίγον χρόνον ὕστερον μετὰ τὸν Φιλόσοφον Θεμίστιον, ὅστις ἦτον ὁ νεώτατος τῶν Συγγραφέων ἐκείνων τοὺς ὁποίους ὁ Στοβα ῖο ς στου μά υχ νδὲν ά κ ιςἀναφέρει ἀ ν εγ ίν ω σοὐδένα κ ε· κ α ὶτῶν ἐπ ειδ ὴ εἰς τ ὸ Σ ύ γ Χριστιανῶν Συγγραφέων, ἀλλὰ μήτε ὕλην τινα ἐξ αὐτῶν δὲν φαίνεται ὅτι ἐμεταχειρίσθη, ἀποδεικνύεται ὅτι ἦτον μακρὰν τοῦ Χριστιανισμοῦ. Τὸ ἀξιέπαινον Σύγγραμμά του συνίσταται ἀπὸ ἐκλελεγμένα ἄνθη διαφόρων μεγάλων Συγγραφέων, ὃ ἐστὶν ἀπὸ γνώμας, καὶ διδασκαλίας, Ἀνθολόγιον ἐκλογῶν, ἀποφθεγμάτων, καὶ ὑποθηκῶν καλούμενον, τὸ ὁποῖον συνελλέξατο ἀπὸ Πεντακοσίους σχεδὸν Συγγραφεῖς Ποιητάς τε, καὶ Λογογράφους, συνιστάμενον ἀπὸ τέσσαρα Βιβλία, ἐξ ὧν τὰ δύο πρῶτα, (καὶ μάλιστα τὸ δεύτερον) εἰσὶ κατακουρευμένα, [368]


καθὼς ἐξ ἐναντίας εἰς τοὺς νεωτέρους χρόνους πλεῖστα ἐν αὐτοῖς εἰσέφρησαν ξένης χειρὸς δημιουργήματα, ὡς ἐκ τῆς τοῦ Φωτίου εἰδήσεως ἐπιβεβαιοῦται.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Στοβαίου Ἐκλογαὶ, ἐξεδόθη τὸ Τρίτον Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Κονράδου Γεσνέρου, τῷ 1559. εἰς φύλ. ἐν Τιγουρίῳ. ... Ἐκλογαὶ φυσικαὶ καὶ ἠθικαὶ, μετὰ τοῦ διαλόγου Κύρου καὶ Θεοδώρου περὶ τῆς ἐξορίας τῆς Φιλίας, ἐξεδόθησαν μετὰ σημειώσεων καὶ Πινάκων ὑπὸ Ἀντωνίου, καὶ Μαξίμου τῶν Μοναχῶν τῷ 1609. ἐν Λουγδόνῳ, εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΑΕΤΙΟΣ. Περὶ τὸ 500.

έτιος, εἷς τῶν Ἰατρῶν, (ὁ ὁποῖος πρέπει νὰ διακρίνεται ἀπό τινα ἄλλον συνώνυμόν του, ὅστις ἦτον καὶ αὐτὸς Ἰατρὸς, καὶ ὁ ἀρχηγὸς τῶν Ἀνομοίων, περὶ τὰ μέσα τοῦ τετάρτου αἰῶνος ἀκμάζων) ἤκμαζε περὶ τὸ τέλος τοῦ πέμπτου αἰῶνος, γεννηθεὶς εἰς τὴν Ἄμιδα τῆς Μεσοποταμίας, Χριστιανὸς καὶ Κόμης ἐχρημάτισεν. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του ἀποδεικνύεται ὅτι τὸ πλεῖστον τῆς ζωῆς του εἰς τὴν Ἀλεξάνδρειαν διέτριψε, καὶ ἐκ τούτου συμπεραίνεται ὅτι καὶ αὐτοῦ ἐδιδάχθη τὴν Ἰατρικὴν, καὶ περεταίρῳ ἄλλο περὶ τούτου δὲν ἐξεύρομεν. Σώζεται καὶ τούτου ἓν Ἰατρικὸν Σύγγραμμα εἰς Δεκαὲξ Βιβλία 616 τὸ ὁποῖον τὸ περισσότερον εἶναι μία συλλογὴ ἐκ τῶν πρὸ αὐτοῦ Ἰατρῶν, δι’ ὃ καὶ ἐπαινεῖται μεγάλως ὑπὸ τοῦ Βοερχαβίου (Boerhaavii), μ’ ὅλον ὅτι ἀπό τινας ἰδίας παρατηρήσεις δὲν εἶναι ἐλεύθερον δεισιδαιμονικῶν μέσων. Μέχρι τοῦδε τὰ ὀκτὼ βιβλία ἐξεδόθησαν εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, καὶ πρὸ ὀλίγων χρόνων τὸ ἕννατον ἰδίως ἐν Λειψίᾳ, τὰ δὲ λοιπὰ κεῖνται χειρόγραφα ἐν ταῖς βιβλιοθήκαις, καὶ μόνον ἡ Λατινικὴ αὐτῶν μετάφρασις ἐξεδόθη.

Ἐκδόσεις. Ἀετίου Ἀμιδηνοῦ, ἐξεδόθη Ἑλλ. ἐν Βενετίᾳ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου τῷ 1534. εἰς φύλ.

Io: Ernesti Hebenstreit Tentamen Philologicum Medicum super Aetii Amideni Synopsis Medicorum veterum et. Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ἐν Λειψίᾳ τῷ 1757. εἰς 4. ἴδε καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἰατρῶν τόμ. Α΄.

616

Ἡ εἰς Τετράβιβλον διαίρεσις δὲν εἶναι ἀπὸ τὸν Ἀέτιον, καθὼς μήτε ὁ Φωτίου δὲν ἀναφέρει περὶ ταύτης. Ὁ Κορνάριος εὗρε ταύτην οὕτω εἰς ἓν χειρόγραφον.

[369]


Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΑΝΔΡΕΑΣ. Περὶ τὸ 500.

νδρέας ὁ Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Καππαδοκίᾳ Καισαρείας, συνέγραψε μετὰ τὸν Κύριλλον Ἀλεξανδρείας, καὶ πρὸ τοῦ Ἀρέθα τῆς Καισαρείας, ὅθεν καὶ τάσσεται πρὸς τὸ τέλος τοῦ πέμπτου Αἰῶνος, μ’ ὅλον ὅτι ὁ Οὐδινὸς τάσσει τοῦτον εἰς τὸν ἕννατον Αἰῶνα. Συνέγραψεν ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν τοῦ Ἰωάννου, πρός τινα Μακάριον.

Ἐκδόσεις. Ἀνδρέου Καισαρείας, ὑπόμνημα εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν, ἐξεδόθη ὑπὸ Φριδ. Συλβουργίου

μετὰ σημειώσεων τῷ 1596. ἐν τῇ Τυπογρ. H. Commelin, ἐν Φράγκοφορτ, καὶ ἐν τῇ μεγ. Βιβλ. τῶν Πατέρων Τόμ. Ε΄. σελ. 589.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ. Περὶ τὸ 500.

Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης. Ὑπὸ τὸ ὄνομα τούτου τοῦ ἐν Ἀθήναις Ἐπισκόπου χρηματίσαντος, καὶ ὁ ὁποῖος ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τῶν Ἀποστόλων, καὶ ὑπὸ τοῦ Δομετιανοῦ τὸν μαρτυρικὸν θάνατον ὑπέφερε, φέρεται μία συλλογὴ Συγγραμμάτων, τὴν ὁποίαν οἱ πρόκριτοι τῶν πεπαιδευμένων ἀπέδειξαν ὅτι αὕτη ψευδῶς φέρει τὸ ὄνομα ἐκείνου τοῦ θείου Διονυσίου τοῦ Ἀρεοπαγίτου, καὶ ὅτι εἶναι καρπὸς νεωτέρων αἰώνων, καὶ κατὰ μὲν τὴν ἀπόδειξιν συμφωνοῦσιν ὅλοι κοινῶς, κατὰ δὲ τὸν χρόνον καθ’ ὃν συνεγράφη ἀσυμφωνοῦσιν, ἐπειδὴ μερικοὶ ἐξ αὐτῶν θέλουσιν ὅτι εἶναι ἔργον τοῦ Δ΄. Αἰῶνος, ἄλλοι δὲ τοῦ Ε΄. καὶ αὕτη ἡ τελευταία εἶναι ἡ πιθανωτέρα, ἡ ὁποία θεμελιοῦται ἐπάνω εἰς τὴν τῶν Σεβηριανῶν ἀνακάλεσιν, ἢ τοὐλάχιστον οἱ ὀρθόδοξοι ἐφύλαξαν ταύτην, ἀποκρινόμενοι πρὸς τοὺς Σεβηριανοὺς, καὶ ἔτι ἀποδεικνύεται ἰσχυρώτατα ἐκ τούτου, ὅτι περὶ ταύτης οὐδεμίαν μνείαν εὑρίσκομεν εἰς τοὺς παλαιοὺς Πατέρας τῆς Ἐκκλησίας, ἐν ᾧ ἀναφέρουσι τόσους ἄλλους παλαιοτέρους αὐτῶν. Καὶ πρὸς τούτοις εἰς ταύτην τὴν ψευδεπίγραφον συλλογὴν, φαίνονται τόσαι ἄλλαι συνήθειαι τῆς Ἐκκλησίας, τὰς ὁποίας, εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἀρεοπαγίτου, ἡ Ἐκκλησία δὲν τὰς εἶχεν εἰς χρῆσιν, καὶ μάλιστα τὸ ὄνομα τῶν Μοναχῶν. Ὁ Βαρατιὲρ ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Συγγραφεὺς ταύτης εἶναι Διονύσιος ὁ Ἀλεξανδρεὺς, ὁ δὲ Λα Κρόζε θέλει τὸν Συνέσιον, ἀλλὰ καὶ οἱ δύο εἶναι μακρὰν τῆς ἀληθοῦς ἀποδείξεως. Τὸ πιθανώτερον εἶναι ὅτι αὕτη ἐχαλκεύθη ὑπό τινος Ἀπολλιναριστοῦ τοῦ πέμπτου Αἰῶνος ἥτις συνίσταται ἀπὸ ὑποθέσεις τοιαύτας. Περὶ οὐρανίου Ἱεραρχίας, περὶ

ἐκκλησιαστικῆς Ἱεραρχίας, περὶ Θείων ὀνομάτων, περὶ μυστικῆς Θεολογίας, καὶ ἀπὸ Ἐπιστολάς. [370]


Ἐκδόσεις. Διονυσίου Ἀρεοπαγίτου τὰ ἅπαντα, ἐξεδόθησαν Ἑλλ. ἐν Φλωρεντίᾳ τῷ 1516. εἰς 8. ... Καὶ ἐν Παρισίοις μετὰ τῶν σχολίων τοῦ Μαξίμου, καὶ τῆς Γρηγορίου τοῦ Παλυμέρου παραφράσεως, καὶ τοῦ Ἐγκωμίου Μιχαὴλ τοῦ Συγγέλου τῷ 1562. εἰς 8. ap. G. Morel. ... Τὰ ἅπαντα, μετὰ τῶν σχολίων, καὶ τῆς παραφράσεως ἐξεδ. Ἑλλ. Λατ. ἐν Ἀντβερπίᾳ τῷ 1634. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Κατ’ αὐτὴν ἐγένετο καὶ ἡ ἐν Παρισίοις τῷ 1644. μετὰ προσθήκης τῶν σημειώσεων Ἰωάνν. Χωμοντίου Chaumontii.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π. ΑΜΜΩΝΙΟΣ. Περὶ τὸ 500.

μμώνιος, ὁ υἱὸς τοῦ Ἑρμείου, μαθητὴς τοῦ Πρόκλου ἐχρημάτισε, καὶ ἐδίδασκεν ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὴν Ἐκλεκτικὴν, ἤτοι τὴν Πλατωνικοπεριπατητικὴν Φιλοσοφίαν, ἔνθεν μεταξὺ τῶν μαθητῶν του ἦσαν ὅτε Δαμάσκιος καὶ Σιμπλίκιος, οἵ τινες τῷ ἀποδίδωσι τὰ πρωτεῖα μεταξὺ τῶν πεπαιδευμένων τοῦ καιροῦ του, καὶ ἐξαιρέτως εἰς τὴν Μαθηματικὴν, καὶ Ἀστρονομίαν. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του τῶν εἰς Πλάτωνα καὶ Πτολεμαῖον, οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, παρὰ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν εἰσαγωγὴν τοῦ Πορφυρίου περὶ τῶν Πέντε φωνῶν. Β΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰς κατηγορίας τοῦ Ἀριστοτέλους. εἰς τὴν ἀρχὴν τούτων ἵσταται ὁ βίος τοῦ Ἀριστοτέλους, τὸν ὁποῖον τινὲς ἀποδίδωσιν εἰς Ἰωάννην τὸν Φιλόπονον. Γ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Ἀριστοτέλους περὶ Ἑρμηνείας, τὸ ὁποῖον συνίσταται ἀπὸ πέντε τμήματα, εἰς τὸ δεύτερον πραγματεύεται περὶ τῆς τῶν Θεῶν Προνοίας, καὶ ἐλευθερίας τοῦ ἀνθρώπου.

Ἐκδόσεις. Ἀμμωνίου Ἑρμείου (Ammonii Parvi Hermiae) ὑπόμνημα εἰς τὰς πέντε φωνὰς τοῦ Πορφυρίου, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1500. εἰς φύλ. καὶ ὑπὸ τοῦ Ἄλδου τῷ 1548. εἰς 8. ... Περὶ Ἑρμηνείας, μετὰ τῆς τοῦ Ψελλοῦ παραφράσεως ἐξεδ. τῷ 1503. ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ εἰς φύλ. ... Εἰς τὰς Κατηγορίας τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ 1545. εἰς 8. per Joan. Ant. et Petrum Fratres de Nicolinis de Sabio. ... Ἰωάννου Φιλοπόνου βίος Ἀριστοτέλους Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθ. ἐν Λουγδ. Βατ. τῷ 1621. εἰς 8. καὶ τῷ 1666. εἰς 4. Helmst. J. Maller.

[371]


Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΚΟΛΟΥΘΟΣ. Πρὸ τοῦ 518.

Κ

όλουθος ὁ Συγγραφεὺς τοῦ Ποιήματος Ἑλένης ἁρπαγὴ, νομίζεται κοινῶς ἐκεῖνος, περὶ τοῦ ὁποίου ἀναφέρει ὁ Σουΐδας, ὁ ὁποῖος κατήγετο ἀπὸ τῆς ἐν Αἰγύπτῳ Λυκοπόλεως, ἀκμάσας εἰς τοὺς χρόνους Ἀναστασίου Βασιλέως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ὅστις καὶ τῷ 518. ἔτει ἀπῆλθεν ἐξ ἀνθρώπων. Αὕτη λοιπὸν ἡ τοῦ Σουΐδα εἴδησις δὲν εἶναι τόσον ἀληθὴς, ἐπειδὴ καὶ αὐτὸς δὲν ἀναφέρει οὐδὲν περὶ τοῦτου τοῦ Ποιήματος, καὶ τὸ ὄνομα τοῦ Ποιητοῦ ἐν τοῖς χειρογράφοις διὰ δύο ΛΛ. Κόλουθος εὑρίσκεται. Τὶς δὲ ὁ τοιοῦτος, καὶ ἐμοὶ ἀπορεῖται, φαίνεται ὅμως ἐκ τοῦ Ποιήματος ὅτι καὶ ὁ Ποιητής μας Κόλουθος, ἤκμαζε κατὰ τοὺς αὐτοὺς χρόνους. Ὁ Καρδινάλις Βησσαρίων εὗρεν ἐν χειρογράφοις τοῦτο τὸ Ποίημα εἰς τὴν Καλαβρίαν, ὁμοῦ καὶ τὸ τοῦ Κοΐντου εἰς ἕνα καὶ τὸν αὐτὸν καιρόν.

Ἐκδόσεις. Κολούθου Ἑλένης ἁρπαγὴ, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον μετὰ τοῦ [Κοΐντου καὶ Τρυφιοδώρου], ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ. Καὶ ἐν Αὐενιόνῃ τῷ 1576. εἰς 16. καὶ ἐν Ἁμβούργῳ μετὰ τοῦ Μουσαίου τῷ 1617. εἰς 8. ... Ἑλένης ἁρπαγή. Raptus Helenae, ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων ὑπὸ Ἰωάν. Δανιήλ. Λέννεπ ἐν Leovardiae τῷ 1747. εἰς 8. ... Ποιημάτιον, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1586. εἰς 4.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΤΡΥΦΙΟΔΩΡΟΣ. Πρὸ τοῦ 518.

Τρυφιόδωρος ὁ Συγγραφεὺς ἑνὸς παρομοίου Ποιήματος Ἰλίου ἅλωσις, ἐπιγραφόμενον,

ἤκμαζεν εἰς τὸν αὐτὸν καιρὸν ὁποῦ καὶ ὁ Κόλουθος, καὶ ἦν ἐξ Αἰγύπτου. Περὶ τούτου οὐδεμίαν ἄλλην εἴδησιν εὑρίσκομεν εἴς τινα τῶν Συγγραφέων, παρὰ εἰς τὸν Ἡσύχιον περὶ τῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν, ἐν Λέξει Νέστωρ.

Ἐκδόσεις. Τρυφιοδώρου Ἰλίου ἅλωσις, ἐξεδώθη μετὰ τοῦ Κοΐντου ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, καὶ ἐν Λουτετίᾳ ἰδίως μετὰ σημειώσεων ὑπὸ Φριδερίκου Ἰαμωτίου, τῷ 1557. εἰς 8. [372]


Καὶ ἐν Ὀξωνίᾳ μετὰ σημειώσεων ὑπὸ τοῦ Ἰωάν. Μέῤῥικ. τῷ 1741. εἰς 8.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΚΟΙΝΤΟΣ. Πρὸ τοῦ 518.

Κόιντος εἷς τῶν νεωτέρων Ποιητῶν, εἶναι ὁ Συγγραφεὺς ἑνὸς Ποιήματος, Ὁμήρου

Παραλειπόμενα, Ἐπιγραφόμενον, τὸ ὁποῖον ἀποπληροῖ τὰ τῆς Ἰλιάδος, ἐξιστοροῦν τὰ τοῦ Τρωϊκοῦ πολέμου, ἀπὸ τὸν θάνατον τοῦ Ἕκτορος, μέχρι τῆς ἐπιστροφῆς τῶν Ἑλλήνων εἰς τὴν Ἑλλάδα. Ἐκεῖνα ὅμως ὁποῦ περὶ τῆς πατρίδος του, καὶ περὶ τοῦ χρόνου καθ’ ὃν οὗτος ὁ Ποιητὴς ἔζη, λέγουσιν, εἰσὶν ὅλα συμπεράσματα, καὶ μακρὰν τοῦ ἀληθοῦς. τὸ σφάλμα δὲν εἶναι ἡμέτερον, εἶναι ἐκείνων τῶν ὀκνηρῶν τοῦ αἰῶνός του, οἵ τινες, ὡς φαίνεται, εἰς οὐδὲν ἐμέτρουν τοὺς πεπαιδευμένους, καὶ μάλιστα τοὺς τοιούτους Ποιητάς. Μερικοὶ θέλουσιν, ὅτι πατρίς του ἦτον ἡ Καλαβρία, ἐπειδὴ καὶ ὁ Καρδινάλις Βησσαρίων αὐτοῦ εὗρεν ἐν χειρογράφοις τ ὸ Π ο ίητὴν ουσι μ ά Σμύρναν, τ ο υ· ἄ λ λ ο ἐπιστηριζόμενοι ι π ά λ ιν θέλ εἰς τοὺς ἰδίους στίχους του, ἐν τῷ ιβ΄. βιβλίῳ, στίχ. 392. δι’ ὃ καὶ Σμυρναῖον τὸν ὀνομάζουσιν, ἀλλ’ ἐκ τούτων τῶν στίχων δὲν ἐμποροῦμεν νὰ βεβαιωθῶμεν, καὶ τοῦτο μόνον λέγομεν, ὅτι ὁ Ποιητής μας ἐχρημάτισεν εἰς Σμύρνην Γραμματικὸν, ὁ δὲ Ῥοδομάννος συμπεραίνει ἐκ τοῦ Ποιήματος, ὅτι ἤκμαζεν εἰς τὸν αὐτὸν χρόνον, καθ’ ὃν καὶ ὁ Κόλουθος. Τὸ Ποίημά του συνίσταται ἀπὸ ΙΔ΄. βιβλία.

Ἐκδόσεις. Κοΐντου Καλαβροῦ, Παραλειπομένων Ὁμήρου βιβ. ΙΔ΄. ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, μετὰ τοῦ Κολούθου, καὶ Τρυφιοδώρου. Καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1569. εἰς 8. Ι. Θ. Φρεϊγίου. Ἰλιὰς Κοΐντου Σμυρναίου, ἤτοι τὰ παραλειπόμενα Ὁμήρου, ἐξεδ. Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων, ἐν Ἁνοβίᾳ τῷ 1604. εἰς 8. καὶ τῷ 1614. αὐτόθι. Καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ἐλασσόνων Ποιητῶν ἐν Γενέβρ. τῷ 1606. εἰς φύλ. ... Παραλειπομένων Ὁμήρου. Quinti Calabri Praetermissorum ab Homero Libri XIV. Μετὰ διαφόρων σημειώσεων, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Κορνηλίουυ Πὼβ (de Pauw) ἐν Λουγδόνῳ Βαταυ. τῷ 1734. εἰς 8. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Μετὰ τὸ 525.

Θ

εόδωρος εἷς τῶν Συγγραφέων τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, ἐχρημάτισεν Ἀναγνώστης τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας, ὅστις συνέῤῥαψεν ἐν δυσὶ βίβλοις μίαν ἐπιτομὴν [373]


Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας, ἐκ τῆς τοῦ Σωκράτους, Σωζομένου, καὶ Θεοδωρίτου, ἥτις εἰσέτι σώζεται ἐν Χειρογράφοις, ἐξακολουθήσας μετὰ τούτους τὴν Ἐκκλησιαστικὴν Ἱστορίαν εἰς ἄλλα τόσα βιβλία, ἀπὸ τοὺς χρόνους Θεοδοσίου τοῦ μικροῦ, μέχρι τοῦ Ἰουστινιανοῦ, τῶν Αὐτοκρατόρων τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ταῦτα λοιπὸν τὰ τελευταῖα δύο βιβλία πρὸ πολλοῦ ἀπωλέσθησαν, καὶ μόνον αἱ Ἐκλογαὶ ἀπὸ φωνῆς Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπόλου, εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν, τὰς ὁποίας ὁ Νικηφόρος, ἢ ἐκ τοῦ πρωτοτύπου τοῦ Θεοδώρου τὰς ἀπέσπασεν, ἢ καθὼς λέγει ὁ Βαλέσιος, λέγοντος τοῦ Καλλίστου ἀπὸ στόματος ὅσα συντόμως ἐνθυμεῖτο, τὰ ἀντέγραψαν. Οὗτος ὁ Βαλέσιος ἐσύναξε καί τινα ἄλλα ἀποσπάσματα τοῦ Συγγραφέως μας.

Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς Ἱστορίας Θεοδώρου Ἀναγνώστου Ἐκλογαὶ, ἐξεδόθησαν μετὰ

τῆς τοῦ Εὐσεβίου, κ.τ.λ. ἐν Λουτετίᾳ τῷ 1544. ... Καὶ μετὰ τῆς τοῦ Θεοδωρίτου ἐν Κανταβριγίᾳ ὑπὸ Guil. Readig. τῷ 1720. εἰς φύλ.

Η Η Η Π. ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 527.

Προκόπιος ὁ ἐκ τῆς Γάζης ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ τοῦ Θρακὸς, Σοφιστὴς ὢν, καὶ διδάσκαλος τῆς Ῥητορικῆς. Ὅτι δὲ ἦτον Χριστιανὸς, καὶ χρηστῶν ἠθῶν ἄνθρωπος, μᾶς εἰδοποιοῦσι τὰ Συγγράμματά του, τὰ ὁποῖα συνίστανται ἀπὸ ἐκλογὰς καὶ ἑρμηνείας τῆς θείας Γραφῆς, τὰ ὁποῖα πάντοτε φέρονται μετὰ τὰ τῶν Πατέρων ἰσὶ λ η σ ία ς , ἐξ ὧ ν τ ὰ π λ εῖσ τ α ἀ π τ ῆς Ἐτὰκ κἑπόμενα. Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν Ὀκτάτευχον 617. Β΄. Ὑπόμνημα εἰς Ἡσαΐαν τὸν Προφήτην. Γ΄. Ἐπιστολαὶ ἕξ. 618

Ἐκδόσεις. Προκοπίου Γαζαίου σχόλια εἰς τὰ τῶν Βασιλειῶν, καὶ Παραλειπομένων βιβλία, ἐξεδόθησαν Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἰωάν. Μεουρσίου τῷ 1620. ἐν Λουγδόνῳ τῶν Παταυ. εἰς 4. ... Ὑπόμνημα εἰς Ἠσαΐαν, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1580. εἰς φύλ. 617 Ἐκ τούτου τοῦ ὑπομνήματος μόνον τὰ εἰς τὰ Δ΄. βιβλία τῶν Βασιλειῶν ἐξεδόθησαν, τὸ δὲ εἰς τὴν Πεντάτευχον ὑπόμνημα σώζεται ἐν χειρογράφοις, τὸ ὁποῖον ὡς ἀπωλεσμένον οἱ πολλοὶ τῶν Κριτικῶν νομίζουσι. Σώζεται ἓν χειρόγραφον ἐν τῇ οἰκίᾳ Νικολάου τοῦ Καραϊωάννου τοῦ ἐξ Ἰωαννίνων ἐν Βενετίᾳ, περιέχον πλείους ἢ ἑβδομήκοντα ὑπομνηματικὰς τῆς θείας Γραφῆς, ἐκ ὧν εἷς ἔστι καὶ ὁ Συγγραφεύς μας Προκόπιος, χειρόγραφον εὐκταῖον τύποις ἐκδοθῆναι, τὸ ὁποῖον ἡ Εὐεργετικωτάτη μήτηρ τῶν πτωχῶν, καὶ μήτηρ τοῦ ῥηθέντος φιλογενοῦς Νικολάου Ἑλένη Μαρούτζη Καραϊωάννη σεβασμίως διεφυλάξατο. 618 Μεταξὺ τῶν πολλῶν τούτου ἀπωλεσθέντων Συγγραμμάτων, ἃ ἄξιον λύπης εἶναι, ἡ Μετάφρασις τῶν Ὁμηρικῶν τόπων.

[374]


... Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν.

Η Η Η Π Ι. ΑΓΑΠΗΤΟΣ. Περὶ τὸ 527.

Ἀγαπητὸς ὁ διάκονος τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας, ἐχρημάτισε διδάσκαλος

Ἰο υ σ τ ιν ια ν ο ῦ τ ο ῦ Α ὐ τ ο κ ρ ά τ ο ρ ο ς , π ρ ὶν ἀ ν έβ η εἰς τ ὸ ν Α ὐ τ ο κ ρ α τ ο ρ ικ ὸ ν θρ ό ν ο ν · ἀ φ ’ ο ὗ δ ὲ ὁ Ἰουστινιανὸς ἐβασίλευσεν, ὁ Ἀγαπητὸς ἔγραψε πρὸς αὐτὸν ἑβδομήκοντα δύο παραινετικὰ κεφάλαια περιέχοντα κανόνας καὶ συμβουλὰς περὶ τῶν Βασιλικῶν πρὸς τὸ ὑπήκοον χρεῶν, τὰ ὁποῖα κοινότερον Βασιλικὴ Σχέδη ὀνομάζονται, φέροντα τὴν δὲ τὴν Ἀκροστιχίδα. «Τῷ θειοτάτῳ καὶ εὐσεβεστάτῳ βασιλεῖ ἡμῶν Ἰουστινιανῷ, Ἀγαπητὸς ὁ ἐλάχιστος Διάκονος».

Ἐκδόσεις.

Τὰ παραινετικὰ ταῦτα τοῦ Ἀγαπητοῦ Κεφάλαια ἐξεδόθησαν πολλάκις καὶ ἰδίως, καὶ

μετὰ ἄλλων, ἀλλ’ ἡ ἐν Παρισίοις ἔκδοσις τούτων Ἑλλ. Λατ. τῷ 1635. εἰς 8. ὑπὸ Γ. Γουερίνου ἔστιν ἡ ἀρίστη. ὁμοίως καὶ ἡ ἐν τῇ βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων. Παρισ. 1644. ἐν τόμ. ΙΒ΄. σελ. 607.

Η Η Η Π Ι Ι. ΘΕΟΦΙΛΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 534.

Θεόφιλος εἷς τῶν Νομικῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ μάλιστα εἷς ἐκείνων οἵ τινες διὰ προσταγῆς τοῦ Αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ ἔφερον εἰς τάξιν τὰ τῶν Νόμων βιβλία. Ὁ Θεόφιλος ὀνομάζεται πάντοτε ὑπὸ τοῦ Ἰουστινιανοῦ ἐν τοῖς νομικοῖς ὁ πρῶτος, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι ἦτον ὁ παλαιότερος τῶν ἄλλων. Οὗτος ἡρμήνευσε παραφραστικῶς εἰς τὸ Ἑλληνικὸν τὰ τέσσαρα βιβλία τῶν Ἰνστιτούτων, τὰ ὁποῖα εἰς ἀνάγνωσιν ἐμεταχειρίζετο ἐν Κωνσταντινουπόλει ὅτε ἐδίδασκε τὰ Νομικά. Μερικοὶ τῶν πεπαιδευμένων θέλουσιν ὅτι αὕτη ἡ ἑλληνικὴ παράφρασις δὲν ἐγένετο ὑπὸ τοῦ Θεοφίλου, ἀλλ’ ἀπό τινα νεώτερον Θεοφιλίτζην ὀνομαζόμενον, ἀκμάζοντα περὶ τὸ 1000. Σωτήριον ἔτος, ἀλλὰ περί τούτου ἰσχυρῶς ἀπέδειξαν

[375]


ὅτε Μύλιος καὶ Ρεΐτζιος 619 ὅτι ὁ Παραφραστὴς καὶ ὁ Συγγραφεὺς τῶν Ἰνστιτούτων εἷς καὶ ὁ αὐτὸς εἶναι, ἐπειδὴ ὁμιλῶν πρὸς τοὺς Αὐτοκράτορας Ἰουστινιανὸν καὶ Θεοδώραν, τοὺς ὀνομάζει Κυρίους καὶ Δεσπότας του, καὶ ὅτι ὁ μετὰ τοῦτον διδάσκαλος τῶν Νομικῶν Στέφανος, ὅστις καὶ αὐτὸς ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ὅστις καὶ εἰς αὐτὰ τὰ τοῦ Ἰουστινιανοῦ Νομικὰ ἐδούλευσεν, εἰς ἐν τεμάχιόν του, τὸ ὁποῖον ἐξεδόθη ἐν τοῖς Βασιλικοῖς, Μακαρίτην τὸν ὀνομάζει, ἐπωνυμία διδομένη εἰς ἕνα πρὸ ὀλίγου ἀποθανόντα, καὶ ἐκ τούτων λοιπὸν ἀποδεικνύεται ἰσχυρώτατα, ὅτι ὁ Θεόφιλος ἦτον παλαιότερος τῶν ἄλλων νομικῶν, καὶ πρὸ τοῦ νὰ συντεθῶσιν οἱ Κώδικες, καὶ αἱ Νεαραὶ ἀπέθανε, καὶ ὅτι μόνον τὴν Πανθέκτην καὶ τὴν Παράφρασιν εἶχεν ἐν χρήσει. Ἐκτὸς τούτων συνέγραψεν ὁ Θεόφιλος καί τινα ὑπομνήματα εἰς τὰ τρία πρῶτα μέρη τῶν Διατάξεων, ἐκ τῶν ὁποίων μερικά τινα τεμάχια σώζονται, τὰ ὁποῖα συλλέξας ὁ Ρεΐτζιος ἐξέδωκεν.

Ἐκδόσεις. Θεοφίλου Ἰνστιτοῦτα. Theophili antecessoris institutiones Juris Civilis, ἐξεδόθη τὸ

πρῶτον ὑπὸ Vigtii Zvichemi ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1534. εἰς φύλ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις ἐγένετο κατὰ τὰ χειρόγραφα τοῦ Ἁγίου Μάρκου τῆς Βενετίας, ἀλλ’ ἡ βία τοῦ τυπογράφου ἐπροξένησε πολλὰ τυπογραφικὰ σφάλματα. Χριστιανὸς δὲ ὁ Βέξελ τῷ αὐτῷ ἔτει μετετυπώσατο τὸ βιβλίον ἐν Παρισίοις, καὶ ἐπιδιόρθωσε ταῦτα τὰ σφάλματα, ἀλλὰ μ’ ὅλον τοῦτο εἰσέφρησαν ἄλλα νεώτερα. .... Ἐξεδόθη ἔτι μετὰ τῶν σημειώσεων τοῦ Viglii καὶ Petri Nannii ἐν Λοβανίῳ, τῷ 1536. εἰς 4. ... Καὶ ὑπὸ Διονυσίου Γοττφρέδου apud. Guil. Laemarium (καί τινα ap. Eustath. Vignon) τῷ 1587. εἰς 4. Κατ’ αὐτὴν τὴν ἔκδοσιν ἐγένοντο πολλαὶ, ἥτε ἐν Λουγδόνῳ, τῷ 1608. καὶ ἡ ἐν Παρισίοις, τῷ 1638. καὶ 1634. καὶ ἀλλαχοῦ, ἀλλ’ ἡ ἀρίστη ἔστιν ἡ ὑπὸ τοῦ Γουλιέλμου Ὄττου Ρεϊτζίου τῷ 1751. εἰς 4. ἐν δυσὶ τόμοις. Hagae Com. ap. fratr. O. et. P. Thllios. Ὅρα ἔμπροσθεν καὶ τὸ ΗΗΗΠΙΙΙΙ. Ἄρθρον Τριβωνιανός.

Η Η Η Π Ι Ι Ι. ΖΑΧΑΡΙΑΣ. Περὶ τὸ 536.

Ζ

αχαρίας ὁ Μυτιλήνης Ἐπίσκοπος, ἤκουσε τὸ πρῶτον ἐν Ἀλεξανδρείᾳ τὴν Φιλοσοφίαν, ἔν θα κ α ὶ μ ετ ὰ ὅπου ἦν τὸ περίφημον σχολεῖον τῶν Νομικῶν, ἐσπούδασε τὰ Νομικὰ, καὶ μείνας ἐκεῖ μετήρχετο, τὸ τῶν Νομικῶν ἐπάγγελμα, δι’ ὃ καὶ Σχολαστικὸς ἐκλήθη, καὶ διὰ τὴν προκοπήν του ἐψηφίσθη Ἐπίσκοπος τῆς Μυτιλήνης, καὶ ἐν τῇ Κωνσταντινουπόλει Συνόδῳ τῷ 536. ἦτον παρών. Πόσον ἔπειτα ἔζησεν εἶναι ἄγνωστον, μερικοὶ ὅμως θέλουσιν ὅτι καὶ εἰς τὴν πέμπτην Σύνοδον τῷ 553. ἦτον παρών, ὅτε καὶ τὸν διάδοχόν του ἔκλεξε. 619 Ὄρα διεξωδικώτατα αὐτοὺς περὶ τούτου πραγματευομένους J. H. Mylii Theophilus S. de graecarum juris institutionem et. c. Lugd. Patav. 1733. εἰς 8. Καὶ G. O. Reitz in praefatione καὶ 44 it. ad eruditorum virr. de Thr. judicia, p. XX XII. et Excurs. XX.

[376]


Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν πολλῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ζαχαρίου δύο εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν. Α΄. Ἀμ-

μώνιος, ἕνας Διάλογος μετὰ ἑνὸς μαθητοῦ τοῦ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Φιλοσόφου, ὅς τις ἦτον καὶ αὐτὸς εἰς Βηρυτὸν διδασκόμενος τὰ Νομικὰ κατὰ τῆς γνώμης τοῦ Ἀμμωνίου περὶ τῆς ᾀειδιότητος τοῦ Κόσμου, περὶ τῆς ὁποίας ὁ Ζαχαρίας προσωπικῶς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ μετὰ τοῦ Ἀμμωνίου καὶ ἑνὸς Ἰατροῦ Γεσσίου ἐφιλονείκησαν. Β΄. Διάλογος κατὰ τῶν Μανιχαίων, πρὸς Ἰο υ σ τ ιν ια ν ὸ ν τ ὸ ν Α ὐ τ ο κ ρ ά τ ο ρ α · τ ο ῦ τ ο ς σ ώ ζ ετ α ι μ ό ν ο ν Λ α τ ιν ισ τ ί.

Ἐκδόσεις. Ζαχαρίου, Ἐπισκόπου Μυτιλήνης. Διάλογος κ.τ.λ. ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ τῆς τοῦ Ὠριγένους Φιλοκαλίας, ἐν Παρισίοις τῷ 1619. εἰς 4. ... Καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων. ... Καὶ μετὰ Αἰνέου τοῦ Γαζαίου ἐν Λειψίᾳ τῷ 1655. εἰς 4.

Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. ΤΡΙΒΩΝΙΑΝΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 545.

Τριβωνιανὸς εἷς τῶν ἐπισήμων Νομικῶν, καὶ ὁ κυριώτερος συνθέτης τῶν Νομικῶν

βιβλίων τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἐγεννήθη εἰς τὴν Σίδην τῆς Παμφυλίας· ὁ δὲ πατὴρ αὐτ δονιανὸς ἐκαλεῖτο. Αἱ μαθήσεις καὶ αἱ ἐπιστῆμαι ἐστόλιζον τὸν Τριβωνιανὸν, τὸν ἀπεκατέστησαν ἀξιοαγάπητον παρὰ τῷ βασιλεῖ Ἰουστινιανῷ, ὥστε ὁ βασιλεὺς πρῶτον τῆς αὐλῆς του τὸν ἐτίμησεν, ἀναβιβάσας αὐτὸν εἰς τὰ μεγαλήτερα ἀξιώματα, οἷον εἰς τὸ τοῦ Μαγίστρου officiorum Magister Sacri Palatii, καὶ εἰς τὸ τοῦ Ὑπάτου, ἀλλ’ ἡ σκληρότης ὁποῦ ἔδειξεν εἰς τὸν λαὸν ὅτε τὸ τοῦ Κουαίστορος, ἤτοι τὸ τοῦ Ταμίου εἶχεν, ἐπροξένησε μεγάλην ταραχὴν καὶ ἐπανάστασιν εἰς τὸν λαὸν, ὅθεν καὶ ἀπεβλήθη διὰ τὴν ἡσυχίαν, ἀλλὰ μετ’ ὀλίγον πάλιν ἔλαβε τὸ ἀξίωμά του. Ὁ Σουΐδας, καὶ ὁ Ἡσύχιος ὀνομάζουσι τοῦτον Ἐθνικὸν, καὶ ἄθεον, καὶ πρὸς τούτοις φιλάργυρον καὶ αἰσχροκερδῆ, καὶ ἄλλοις τοιαύτοις ἐλαττώμασιν ὑποκείμενον. Ματαίως ὅμως τινὲς τῶν νεωτέρων ἐπάσχισαν νὰ ἀποπλύτουν τοῦτον τὸν ῥῦπον.

Συγγράμματα.

Ἐκεῖνο, τὸ ὁποῖον ἀπεθανάτησε τὸ ὄνομα τοῦ Τριβωνιανοῦ εἶναι ἡ μεγάλη ἐμπιστο-

σύνη, ἣν πρὸς αὐτὸν εἶχεν ὁ Ἰουστινιανὸς, διὰ τὴν συλλογὴν καὶ σύνθεσιν τῶν Νομικῶν Βιβλίων, ὁποῦ εἰς αὐτὸν ἐνεπιστεύθη, τὰ ὁποῖα φέρουσι τὸ ὄνομα Νομικὰ τοῦ Ἰουστινιανοῦ. Ἡ πρώτη Συλλογὴ τούτων ἦτον ὁ Κώδηξ, ὅστις περιεῖχε τὰς Constitutiones Principum, αἵ [377]


τινες ἀπετέλουν τὰς Νεαρὰς jus novum. Ὁ Τριβωνιανὸς ἔχων ἀκόμη ἄλλους ἐννέα συμβοηθούς του, εἰς διάστημα ἡμίσεως χρόνου τὴν ἐτελείωσε, καὶ τῇ ἑβδόμῃ Ἀπριλλίου, τοῦ 529. ἔτους, τὴν ἐδημοσίευσε καὶ τὴν ἐπικύρωσεν. Αὕτη περιεῖχε πρὸς τούτοις καί τινας ἄλλας νεωτέρας Διαταγὰς, ἐκ τοῦ Γρηγοριανοῦ, Ἑρμογενιανοῦ, καὶ Θεοδοσιανοῦ Κώδηκος. Οὗτος ὁ Κώδηξ ἐπιθεωρηθεὶς μετὰ ταῦτα, ηὐξήνθη μετὰ προσθήκης καὶ ἐτέρων διαταγῶν, καὶ μάλιστα μὲ τὰς πεντήκοντα δεκάδας, καὶ ἠλαττώθη μετὰ ἀφαιρέσεως τινῶν ἀχρήστων. Αὕτη λοιπὸν ἡ νεωτάτη σύναξις συνίσταται ἀπὸ δώδεκα βιβλία, καὶ καλεῖται Codex repetitae praelectionis, ὅστις ἐδημοσιεύθη τῇ 16. Νοεμβρίου τοῦ 534. ἔτους, ἀκύρου ποιηθέντος τοῦ πρώτου. Εἰς ταύτην τὴν συλλογὴν εὑρίσκονται καί τινες ἄλλαι διαφόρων διαταγαὶ Αὐθεντικὰ ὀνομαζόμεναι. 2. Ἐκτὸς τοῦ πρώτου Κώδηκος, ἀκολουθεῖ μία ἄλλη συλλογὴ, ἥτις ἐσυνάχθη ἀπὸ διάφορα παλαιῶν νομικῶν βιβλία, τὴν ὁποίαν ταύτην δὲν ἐμποροῦμεν νὰ τὴν ὀνομάσωμεν κυρίως Νομικὰ, ἀλλὰ σύστημα τῆς Νομικῆς. Αὕτη ὀνομάζεται Πανθέκτην Pandecta καὶ Digesta, συνισταμένη ἀπὸ πεντήκοντα βιβλία, καὶ ἕκαστον ἀπὸ ἴδια κεφάλαια καὶ ὑποθέσεις, μὲ τὸ ὄνομα τοῦ Νομικοῦ ὁποῦ ἐξέθεσεν. Ὁ Ἰουστινιανὸς διὰ τὴν συλλογὴν καὶ σύνθεσιν ταύτης ἐδιώρισε τὸν Τριβωνιανὸν νὰ λάβῃ ἀκόμη δεκαὲξ συμβοηθοὺς, δίδωντας αὐτῷ διορίαν δέκα χρόνων, ἀλλ’ αὐτὸς μόνος του εἰς τρε ῖς χ ρ ό ν ο υ ς τ ὴ ν ὅλα ὅσα ὁ Ἰουστινιανὸς ἤλπιζεν, ἐπειδὴ καὶ εὑρίσκοντο εἰς αὐτὴν πολλὰ σφάλματα, καὶ ἀντιῤῥήσεις. Ἐδημοσιεύθη μ’ ὅλον τοῦτο καὶ αὕτη τῇ 30. Δεκεμβρίου τοῦ 533. ἔτους, καὶ ἐβάλθη καὶ εἰς τὰ νομικὰ σχολεῖα, καὶ εἰς τὰ Δικαστήρια. 620 3. Πρὸ τοῦ νὰ δημοσιευθῇ τὸ σύστημα τοῦτο τῆς Νομικῆς, ὁ Ἰουστινιανὸς διώρισε τὸν Τριβωνιανὸν νὰ συνθέσῃ διὰ τοῦ Θεοδοσίου καὶ Δωροθέου, ἐπιτομικῶς ἐκ τῶν παλαιῶν Νομικῶν ἓν Ἐγχειρίδιον Νομικὸν, καὶ ἰδίως Institutionibus Caii, τὸ ὁποῖον καὶ συνετέθη εἰς τέσσαρα βιβλία, καὶ ἐδημοσιεύθη τῇ 21. Νοεμβρίου τοῦ 533. ἔτους, καὶ τῇ πρώτῃ Δεκεμβρίου ἐπικυρώθη, τὸ ὁποίον τοῦτο εἶναι ἡ Παράφρασις Θεοδοσίου, περὶ ἧς ἀνωτέρω εἴπαμεν.

Ἐκδόσεις.

Α

ἱ τῶν Νομικῶν τούτων ἐκδόσεις ἐγένοντο πολλαὶ καὶ διάφοροι, καὶ ποτὲ μὲν ἰδίως, ποτὲ δὲ εἰς ἓν καὶ μόνον σῶμα, ἐξ ὧν τὰς ἀρίστας μόνον σημειοῦμεν.

Ἰδίως. Α΄. Ἰουστινιανοῦ Ἰνστιτοῦτα ἐκ τῆς τοῦ Θεοφίλου παραφράσεως, βιβλία Δ΄. Justiniani institutionum ex Theophili paraphrasi Libri IV. ἐξεδόθησαν τῷ 1746 εἰς 8. Φράγκοφορτ καὶ Λειψίᾳ. Καὶ ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βαταυ. τῷ 1744. εἰς 4. καὶ τῷ 1719. αὐτόθι. Β΄. Πανθέκτη Ἰουστινιανοῦ Pandecta Justinianea in novum ordinem digestae, cum legibus Codicis et Novellis, quae Jus Pandectarum confirmant, et c. ἐξεδόθη ἐν τρισὶ τόμοις ἐν Παρισίοις 1748. 1749. καὶ 1752. εἰς φύλ. Γ΄. Codicis Dn. Justiniani Sacratiss Principis ex repetita praelectione Libri XII. ἐξεδόθη ἐν Nuremberga. τῷ 1530. εἰς φύλ. Petri et Francisci Pithoei Observationes ad Codicem et Novellas Justiniani imperatoris et c. Cura Francisci Desmares. Paris. 1689. εἰς φύλ. 620

Περὶ τοῦ ἐν Φλωρεντίᾳ χειρογράφου, ἐξ οὗ ἐκδόσεις ἐγένοντο, ἴδε ἰδίως Historia Pandectarum, seu fatum exemplaris Florentini. Traj ad Rh. 1722. a. Καὶ in Disquisitione de Florentino Codice, omnium quae extant Pandectarum exemplorum Parente. Edidit. C. F. Walchius. Jen. 1755. 8.

[378]


Δ΄. Νεαρῶν, ἢ τῶν Αὐτοκρατόρων, Ἰουστινιανοῦ, Ἰουστίνου, καὶ Λέοντος Νεαραὶ, Imper. Justiniani, Justini, Leonis novellae ἐξεδόθησαν τῷ 1558. ὑπὸ Ἑῤῥίκου τοῦ Στεφάνου, καὶ τῷ 1560. ἐν Παρισίοις εἰς 4. καὶ ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1561 εἰς 4. καὶ ἐν Κολλωνίᾳ, τῷ 1562. εἰς 8.

ΕΙΣ ΕΝ ΣΩΜΑ. CORPUS JURIS. Corpus Juris Civilis et c. ἐξεδόθη εἰς πέντε τόμους ὑπὸ L. Charondae. Antverp. ex off. Christoph. Plantini τῷ 1575. εἰς φύλ. ... Ἐξεδόθη ἔτι μετὰ διαφόρων Σημειώσεων ὑπὸ Simonis & Leeuwen, Amstelod. I. Blaeu, L. et D. Elzevir, Lugd. B. Fr. Heak 1663 εἰς φύλ. Κατὰ ταύτην ἐγένοντο μετὰ ταῦτα, ἡ αὐτόθι τῷ 1726. εἰς φύλ. καὶ ἡ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1720. 1726. 1740. εἰς 4. ἀλλ’ ἡ τοῦ Γοττοφρέδου ἐν Λειψίᾳ τῷ 1705. ἔστιν ἡ πάντων ἀρίστη. Β΄. Corpus Juris Civilis μὲ Γλώσσας ἐξεδόθη ἐν τέσσαρσι τόμοις εἰς 4. τῷ 1593. ἐν Γενέβρᾳ, καὶ Λουγδόνῳ τῷ 1600. Corpus Juris Civilis Justinianei cum commentariis Aecursii, Scholiis Contii, et D. Gothofredi lucubrationibus ad Accursium, in quibus Glossae obscuriores explicantur, etc. Opera et studio Joannis Fehi Lugduni 1627. fol.

Η Η Η Π Π. ΚΟΣΜΑΣ. Περὶ τὸ 547.

Κ

οσμᾶς ὁ Μοναχὸς, κατ’ ἀρχὰς μετερχόμενος τὸν ἐμπορικὸν βίον, ἔκαμε διαφόρους ὁδοιπορίας καὶ διὰ ξηρᾶς καὶ θαλάσσης εἴς τε τὴν Αἰθιοπίαν, Ἰνδίαν, καὶ εἰς ἄλλα ἀνατολικὰ μέρη, ὅθεν ἔλαβε καὶ τὸ ἐπώνυμον Ἰνδικόπλευστος, ἦτον ὅμως ἐν ταὐτῷ καὶ ἔκδοτος εἰς τὰς μαθήσεις. Εἰς τὴν ἐπιγραφὴν τοῦ Συγγράμματός του ἐπιγράφεται Αἰγύπτιος Μοναχὸς, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται ὅτι ὅταν συνέγραψεν αὐτὸ ἦτον παρῃτημένος πλέον ἀπὸ τὸ ἐμπόριον, καὶ μετήρχετο τὸν μοναχικὸν βίον. Τὸ ῥηθὲν Σύγγραμμα ἐπιγράφεται Τοπογραφία Χριστιανικὴ συνισταμένη ἀπὸ δώδεκα βιβλία, ἐξ ὧν τὸ τελευταῖον εἶναι ἀτελές. Ἐν αὐτῷ ἐπιβεβαιοῖ τὴν γνώμην, ὅτι ἡ γῆ δὲν εἶναι σφαιροειδὴς, ἀλλ’ ἐξαπλωμένη, καὶ ὅτι ὁ οὐρανὸς ὡς μία καμάρα ἄνωθεν αὐτῆς ἱστάμενος ἐπιστηρίζεται εἰς τὰς δύω ἄκρας αὐτῆς, καὶ ὅτι οἱ ἀστέρες κινοῦνται ὑπὸ τῶν ἀγγέλων, φέρων μαρτυρίας εἰς τοῦτο πολλὰ ῥητὰ τῆς θείας Γραφῆς, καὶ μ’ ὁλον ὅτι τὰ ῥητὰ αὐτὰ ἀνάγονται εἰς ὑψηλότερα νοήματα. Οὗτος εἰς τὸ δέκατον βιβλίον ἀναφέρει τὸν Πατριάρχην τῆς Ἀλεξανδρείας Θεοδόσιον ὡς σχισματικὸν, ὅστις κατ’ αὐτὸν τὸν χρόνον, εἰς ὃν ὁ Κοσμᾶς συνέγραφε, διέτριβεν ἐν Κωνσταντινουπόλει, τὸ ὁποῖον ἐγένετο τῷ 535. Σωτηρίῳ ἔτει, ἐν δὲ τῷ Β΄. βιβλίῳ ἀναφέρει, ὅτι αὐτὸς ὢν εἰκοσιπενταετὴς, ὁ βασιλεὺς τῶν Αἰθιόπων Ἐλεσβὰν ἐστράτευσε κατὰ τῶν Ὁμηριτῶν, τὸ ὁποῖον ἐγένετο τῷ 522. ἔτει, τῷ δὲ 547. ὡς πάλιν ὁ αὐτὸς ἀναφέρει, ἐν Ἀλεξανδρείᾳ διατρίβων, ἐπεχειρίσθη τοῦτο τὸ Σύγγραμμα.

Ἐκδόσεις. Κοσμᾶ τοῦ Αἰγυπτίου Μοναχοῦ, Τοπογραφία Χριστιανικὴ, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. μετὰ

σημειώσεων ὑπὸ Βερνάρδου Μοντφωκὸν Bern. de Montfaucon ἐν τῇ αὐτοῦ Συλλογῇ τῶν [379]


Πατέρων Collect. Patrum Græcor. Tom. II. pag. 1. Περιγραφὴ τῶν Φυτῶν καὶ Ζώων τῆς Ἀνατολικῆς Ἰνδίας. Ἑλλ. Γαλλ. Descripti n des Plantes & des Animaux des Indes Orientales par Cosmas Monachus autrement Indopleustus, tirè d' un Manuscrit de la Bibliotheque de S. Laurens de Florence le Texte Grec avec la Traduction Françoise. ἐξεδόθη in Thevenots Relations de divers Voyages curieux. Paris 1666. P. I.

Η Η Η Π Π Ι. ΔΑΜΑΣΚΙΟΣ. Περὶ τὸ 549.

Δαμάσκιος ὁ ἐκ Δαμασκοῦ τῆς Συρίας Διδάσκαλος τῆς ἐν Ἀθήναις Πλατωνικῆς

σχολῆς, ἐμαθήτευσε τὸ πρῶτον ἐν Ἀλεξανδρεία τὴν Ῥητορικὴν, ἀκούσας ἐν ταὐτῷ ἀπὸ Ἀμμώνιον τὸν Ἑρμείαν τὰ συγγράμματα τοῦ Πλάτωνος, καὶ τὴν τοῦ Πτολεμαίου Ἀστρονομίαν, ἀπελθὼν δὲ μετὰ ταῦτα ἐν Ἀθήναις, ἤκουσε τὴν Μαθηματικὴν ἀπὸ τὸν Μαρῖνον, καὶ τὴν φιλοσοφίαν ἀπὸ τὸν Ζηνόδωτον καὶ Ἰσίδωρον. ἀπελθόντων δὲ τούτων εἰς Ἀλεξάνδρειαν, ὁ Δαμάσκιος ἐγένετο διάδοχος τῆς διδασκαλικῆς καθέδρας αὐτῶν. Φρονῶν δὲ τὰ τῶν ἐθνικῶν, ἐδιώχθη μετὰ καὶ τῶν λοιπῶν Φιλοσόφων, ἐπὶ Ἰουστινιανοῦ, καὶ ἀπῆλθεν εἰς Περσίαν εἰς τὸν Χοσρόην· ἁρμάτων δὲ ἀ αὐτοὺς νὰ ἐπιστρέψωσιν εἰς τοὺς τῶν Ῥωμαίων τόπους, κατὰ τὸ ζήτημα τοῦ Πέρσου, καὶ οὕτως ὑπέστρεψε καὶ ὁ Δαμάσιος. Τὰ Συγγράμματα τούτου ἀπώλοντο, σώζονται μόνον τινα τεμάχια παρὰ Φωτίῳ καὶ Σουΐδᾳ περὶ Βιοτῆς Ἰσιδώρου τοῦ διδασκάλου του, καί τινα ἄλλα ἐκ τοῦ περὶ Ἀρχῶν συγγράμματός του, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ἔκ τινος χειρογράφου τῆς ἐν Ἁμβούργῳ βιβλιοθήκης. In Jo. Cristoph. Wolfii Anecdotis Sact. & Prof. Tom. III. pag. 195.

Η Η Η Π Π Ι Ι. ΣΙΜΠΛΙΚΙΟΣ. Μετὰ τὸ 549.

Σιμπλίκιος Φιλόσοφος ἐγεννήθη εἰς τὴν Κιλικίαν, ἐδιδάχθη δὲ τὴν Φιλοσοφίαν ὑπό τε

Ἀμμωνίου τοῦ Ἑρμείου, μεθ’ οὗ καὶ τὰς Ἀστρονομικὰς παρατηρήσεις ἐν Ἀλεξανδρείᾳ ἐποίει, καὶ ὑπὸ Δαμασκίου. Μετὰ τούτου ὁ Σιμπλίκιος ἐδιώχθη εἰς Περσίαν, καὶ πάλιν ὑπέστρεψεν εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἐξ αἰτίας τῆς θρησκείας, γενομένης τῆς ἀνακωχῆς μεταξὺ Ῥωμαίων καὶ Περσῶν. Οὗτος ἦτον Περιπατητικὸς, ἀλλ’ ἠσπάζετο καὶ τας ἄλλας φιλοσοφικὰς αἱρέσεις, οἷον τὴν τοῦ Πυθαγόρα, Πλάτωνος, καὶ τῶν Στωϊκῶν, ἀγωνιζόμενος διὰ νὰ [380]


κάμῃ μίαν ἕνωσιν τούτων, καὶ ἀποφεύγων τὰς ἀνωφελεῖς τῶν ἄλλων φιλονεικίας. Τοιουτοτρόπως λοιπὸν ὁ Φιλόσοφός μας φιλοσοφῶν, καὶ τὸ ὠφέλιμον ἐκ τῆς Φιλοσοφίας συλλέγων, ἀποκατεστάθησαν τὰ βιβλία του ἓν ταμεῖον θησαυρῶν πολυτίμων ὅλων τῶν ὠφελίμων γνωμῶν τῶν παλαιῶν Φιλοσόφων, τὰ ὁποῖα χρησιμεύουσι καὶ ὠφελοῦσι μεγάλως εἰς τὴν τῆς Φιλοσοφίας Ἱσ τ ο ρ ία ν . Τ ὰ σ ω ζ ό μ εν α τ ο ύ τ ο υ ἀ ξ Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὰ ὀκτὼ βιβλία τῆς Φυσικῆς τοῦ Ἀριστοτέλους. Τοῦτῳ ἐχρῆτο εἰς ἀνάγνωσιν τῶν μαθητῶν του, τὸ ὁποῖον συνεγράψατο μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Δαμασκίου. Β΄. εἰς τὰς τοῦ Ἀριστοτέλους Κατηγορίας. Γ΄. εἰς τὰ Δ΄. βιβλία τοῦ αὐτοῦ περὶ Οὐρανοῦ. Δ΄. εἰς τὰ Γ΄. βιβλία τοῦ αὐτοῦ [περὶ ψυχῆς. Ε΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Ἐπικτήτου Ἐγχειρίδιον.

Ἐκδόσεις. Σιμπλικιου Ὑπόμνημα εἰς τὰ ὀκτὼ βιβλία τῆς τοῦ Ἀριστοτέλους Φυσικῆς, ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ μετὰ τοῦ κειμένου, ἐν Βενετίᾳ παρὰ τῷ Ἄλδῳ, τῷ 1526. εἰς φύλ. Σιμπλικίου μεγάλου Μαγίστρου, Ὑπόμν. εἰς τὰς δέκα κατηγορίας τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ ὑπὸ Ζαχαρίου Καλλιέργου τοῦ Κρητὸς, τῷ 1499. εἰς φύλ. Καὶ ἐν Βασιλέᾳ τὸ αὐτὸ, τῷ 1551. εἰς φύλ. Ἑλλ. Λατ. .... Ὑπόμν. εἰς τὰ Δ΄. βιβλ. περὶ Οὐρανοῦ, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1526. εἰς φύλ. Καὶ πάλιν αὐτόθι τῷ 1544. εἰς φύλ. παρ’ Ἱερ. Σκότῳ. .... Ὑπόμν. εἰς τὰ περὶ ψυχῆς τρία βιβλία τοῦ Ἀριστοτέλ. μετὰ καὶ τοῦ Ἀλεξάνδρου Ἀφροδισιέως εἰς τὸ περὶ Αἰσθήσεων, καὶ τοῦ Μιχαὴλ Ἐφεσίου εἰς τὸ περὶ Μνήμης. κ.τ.λ. ἐξ εδ ό θη ἐν Β εν ετ ίᾳ τ ῷ 1 5 2 7 · in ædibus Aldi, & Andreæ Asulani Soceri. .... Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Ἐπικτήτου Ἐγχειρίδιον, μετὰ σημειώσεων, ἐξεδόθη ὑπὸ Δαν. Εἰνσίου τῷ 1640. εἰς 4 ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βαταύ. ἴδε καὶ τὸ τοῦ Ἐπικτήτου Ἄρθρον.

Η Η Η Π Π Ι Ι Ι. ΠΕΤΡΟΣ. Περὶ τὸ 550.

Πέτρος, ὁ διὰ τῆς φρονήσεώς του καὶ Ῥητορείας του ἐπίσημος Ῥήτωρ καὶ Συνήγορος,

ἐγεννήθη ἐν Θεσσαλονίκῃ ἀπὸ γονεῖς Ἰλλυριούς. Οὗτος ἐτιμᾶτο μεγάλως ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Ἰουστινιανοῦ, τὸν ὁποῖον ἀπέστειλε καὶ πρέσβυν πρὸς τοὺς Γότθους, καὶ πρὸς τῶν Βασιλέα τῶν Περσῶν Χοσρόην εἰς τὴν πενταετῆ ἀνακωχὴν τῶν Ῥωμαϊκῶν καὶ Περσικῶν ἁρμάτων, περὶ τὸ 550. Σωτηρίῳ ἔτει, καὶ διὰ τὰς μεγάλας καὶ καλὰς πρὸς τὴν πατρίδα ἐκδουλεύσεις του, ἐτιμήθη ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Πατρίκιος, καὶ Μάγιστρος. Συνέγραψε καὶ οὗτος Περὶ πολιτικῆς καταστάσεως, ἐκ τοῦ ὁποίου τούτου Συγγράμματος σώζονται μόνον τινὰ τεμάχια, ἐκδοθέντα in Dav. Hoeschelii Eclog. Legat. Aug. Vind. 1603. εἰς 4. καὶ ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος, μεταξὺ εἰς τὰ Excerpta de Legationibus. Paris, 1648.

[381]


Η Η Η Π Π Ι Ι Ι Ι. ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ. Μετὰ τὸ 550.

λυμπιόδωρος, εἷς τῶν Πλατωνικῶν Φιλοσόφων, συνέγραψε διάφορα ὑπομνήματα εἰς τὰ τοῦ Πλάτωνος, καὶ ἰδίως εἰς τὸν Πρῶτον τοῦ αὐτοῦ Ἀλκιβιάδην, εἰς ὃ περιγράφει τὸν τοῦ Πλάτωνος βίον, ἐν ᾧ εὑρίσκονται περισσότερα, παρὰ εἰς τὸν ὑπὸ τοῦ Λαερτίου. Καὶ ἐπειδὴ ἀναφέρει εἰς αὐτὸ τὸν Πρόκλον, καὶ τὸν Δαμάσκιον, δὲν εἶναι οὗτος ἐκεῖνος ὁ Ὀλυμπιόδωρος ὁ Ἰστορικὸς, ὅστις πρὸς Θεοδόσιον τὸν μικρὸν μίαν Ἱστορίαν συνέγραψεν, ἀλλ’ ἄλλος, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὰ μέσα τοῦ Ἕκτου Αἰῶνος.

Ἐκδόσεις. Ὀλυμπιοδώρου βίος τοῦ Πλάτωνος, ἐξεδόθη in Observat. virr. doct. ad Diogen. La-

ert. pag. 582.

Η Η Η Π Δ. ΓΡΗΓΕΝΤΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 552.

Γρηγέντιος ὁ Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ταφὰρ πόλεως ἐν τῇ Εὐδαίμονι Ἀραβίᾳ, συνωμίλησε

μετά τινος Ἰουδαίου Ἑρβᾶν, ἐπὶ παρουσίᾳ τοῦ Βασιλέως τῶν Ὁμηριτῶν Ἄβραμ, καὶ παντὸς τοῦ πλήθος, περὶ Χριστοῦ. Αὕτη λοιπὸν ἐπιγράφεται Διάλογος, ὁ ὁποῖος εἶναι νενοθευμένος ἀπὸ μύθους, καὶ ὀλίγης προσοχῆς εἶναι ἄξιος. Οὗτος δὲν συνεγράφει ὑπὸ τοῦ Γρηγεντίου, ἀλλὰ καθὼς φαίνεται ἔκ τινος Σλαβικοῦ χειρογράφου, εὑρισκομένου ἐν τῇ Βασιλικῇ Βιβλιοθήκῃ τοῦ Βερολίνου, τὸ ὁποῖον εἶναι καὶ ἐντελέστερον, παρὰ τὸ Ἑλληνικὸν τὸ ἐν τῇ τῆς Βιέννης εὑρισκόμενον. Συνεγράφη ὑπὸ τοῦ Ἐπισκόπου τῆς Νεγράν.

Ἐκδόσεις. Γρηγεντίου Διάλογος μετὰ τοῦ Ἰουδαίου Ἑρβᾶν, ἐξεδόθη ἐν Λουτετίᾳ Ἑλλ. Λατ. μετὰ

σημειώσ. Νικ. Γουλωνίου, τῷ 1586. εἰς 8. .... Καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθήκ. τῶν Πατέρων, εἰς μὲν τοῦ Παρισ. 1654. ἐν τόμ. ΙΑ΄. σελ. 194. εἰς δὲ τὴν τοῦ Δουκαίου, ἐν τόμ. Α΄.

[382]


Η Η Η Π Δ Ι. ΙΟΡΝΑΝΔΗΣ. Μετὰ τὸ 552.

ορνάνδης, ἢ Ἰορδάνης, ὡς ἐν πολλοῖς χειρογράφοις φέρεται, ἦτον Γότθος τὸ γένος, ὁ πάππος τούτου Περίας ἦτον Νοτάριος τοῦ Καίδακος, ἀρχιστρατήγου τῶν Ἀλάνων, ὁ δὲ πατὴρ αὐτοῦ Ἀλανοβάμουθις ἐκαλεῖτο. Ὁ Ἰορνάνδης λοιπὸν κατ’ ἀρχὰς ἦτον καὶ αὐτὸς Νοτάριος μετέπειτα δὲ ἐγένετο Μοναχὸς, καὶ μετὰ ταῦτα Ἐπίσκοπος, ὡς οἱ πολλοὶ θέλουσι, τῆς Ῥαυέννης, Περὶ τούτου οὐδὲν ἄλλο ἐξεύρομεν, παρὰ ὅτι τὸ σωζόμενον αὐτοῦ Σύγγραμμα πρὸς Ἰουστινιανὸν τὸν αὐτοκράτορα συνεγράψατο, τὸ ὁποῖον περιέχει. Α΄. Περὶ ἀρχῆς, καὶ πράξεων Γότθων. τοῦτο φαίνεται ὅτι εἶναι μία ἐπιτομὴ ἐκ τῶν τοῦ Κασσιοδώρου 621 ἀπωλεσθέντων Ἱστορικῶν δώδεκα βίβλων. Ἐκ τοῦ τλευταίου τούτου κεφαλαίου φαίνεται ὅτι ὁ Ἰορνάνδης δὲν συνέγραψε πρὸ τοῦ 552. ἔτους. Β΄. De regnorum & temporum successione. Περὶ βασιλειῶν καὶ χρόνων διαδοχῆς.

Ἐκδόσεις. Ἰορνάνδου περὶ ἀρχῆς, καὶ πράξεων Γότθων, ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Προκοπίου ὑπὸ Βεατ. Ῥηνὰν, ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1531. εἰς φύλ. .... Μετὰ Ἰσιδώρου, καὶ Προκοπίου, ἐξεδ. Ἑλλ. Λατ. μετὰ σημειώσεων ὑπὸ Βον. Βουλκάνου, ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βαταυ. τῷ 1597. εἰς 8. καὶ τῷ 1617. εἰς 8. αὐτόθι. Καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρ. τόμ. ΙΑ΄. σελ. 1074. ... De regnorum & temporum successione, Λατινιστὶ ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φριδ. Συλβουργίου συλλογῇ τῶν Ῥωμαϊκῶν Ἱστορικῶν.

Η Η Η Π Δ Ι Ι. ΠΑΥΛΟΣ. Περὶ τὸ 562.

Παύλος ὁ τοῦ Κύρου υἱὸς, καὶ ἔγγονος τοῦ Φλώρου, ὀνομάζεται κοινῶς Παῦλος Κῦρος Φλῶρος. Ἦτον παρὰ τῷ Βασιλεῖ Ἰουστινιανῷ ὁ πρῶτος Σιλεντιάριος, ἤτοι μυστικὸς Γραφεὺς, ὅστις διὰ τῆς Ποιητικῆς ἔκαμε τὸ ὄνομά του γνωστόν. Ἐκτὸς τῶν διαφόρων Ποιηματίων, σώζεται ἓν εἰς τὰ θερμὰ τῆς Πυθίας ἡμιάμβια δίμετρα καταληκτικὰ, τὸ ὁποῖον εἰς ἓν 621

Ὁ Κασσιόδωρος, (ἢ Κασσιοδώριος) οὗτος ἐγεννήθη τῷ 470. καὶ ἀπέθανε μετὰ τὸ 563. ἦτον Ἰταλὸς τὸ γένος ἐξ ἐπισήμων προγόνων, ἀνὴρ πεπαιδευμένος εἰς ἄκρον, συνέγραψε πλείστα Λατινιστὶ Ἐκκλησιαστικὰ, καὶ πολιτικά· ἡ ἀρίστη ἔκδοσις τῶν σωζομένων συγγραμμάτων του ἔστιν ἡ τοῦ Ι. Γαρετίου ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. 1679. Aotomagi.

[383]


χειρόγραφον ἀποδίδεται εἴς τινα Παῦλον νεώτερον μυστικὸν Γραφέα Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογεννήτου. Τὸ ἐξαίρετον μεταξὺ τῶν Ποιημάτων του κατὰ τὴν κρίσιν τοῦ Ἀγαθίου 622 εἶναι ἡ ποιητικὴ περιγραφὴ τοῦ ναοῦ τῆς τοῦ Θεοῦ Σοφίας τοῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἥτις ἐγένετο τῷ 562. ἔτει, ὅτε καὶ τὰ ἐγκαίνια τούτου ἑορτάζοντο, καὶ ἐπὶ παρουσίᾳ τοῦτε αὐτοκράτορος, καὶ τοῦ Πατριάρχου Εὐτυχίου, ἀνεγνώσθη ἐν τῷ Παλατίῳ, καὶ ἐκ τούτου φαίνεται ὁ Παῦλος ὅτι ἦτον Χριστιανός.

Ἐκδόσεις. Παύλου Σιλεντιαρίου Ἐπιγράμματα μετὰ σχολίων, καὶ σημειώσεων ἐξεδόθησαν ἐν τῷ Ἐπιγραμματαρίῳ τῷ ἐν Φράγκοφορτ ἐκδοθέντι τῷ 1600. εἰς φύλ. Καὶ εἰς τὰς Συλλογὰς τῶν Ἐπιγραμμάτων. .... Περιγραφὴ τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας τῆς ἁγίας Σοφίας ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Καρόλου τοῦ Φρέσνε, μετὰ τῶν τοῦ Ἰω. Κινναμίου Ἱστορ. Βιβλ. Ζ΄. ἐν Παρισίοις τῷ 1670. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. εἰς φύλ.

Η Η Η Π Δ Ι Ι Ι. ΠΡΟΚΟΠΙΟΣ. Περὶ τὸ 562.

Προκόπιος ὁ ἐκ Καισαρείας τῆς Παλαιστίνης, διδαχθεὶς τὴν Ῥητορικὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει, μετήρχετο μετὰ ταῦτα τὸν τῶν Νομικῶν βίον. Φιλονεικοῦσι τινὲς, ἂν οὗτος ὁ Συγγραφεύς μας πρέπ ῃὅμως ν ὰ σ υὅτι γ κ αἡτ απαρ ιθμ ῆ τ α ι μ ὲ τ ο ὺ ς ράστασις τὴν ὁποίαν ζωγραφίζει ὁ Προκόπιος ἐν τῇ μυστικῇ αὐτοῦ Ἱστορίᾳ, ὃ ἐστὶν ἐν τοῖς Ἀνεκδότοις, περὶ τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ, τὸν ὑποβάλλει ἐν μέρει εἰς ὑποψίαν ὅτι ἐπ ρ ο σ π ο ιεῖτ ο τ ὸ ν Χ ρ ισ τ ια ν ὸ ν κ α τ ὰ τ ὸ φ α ιν ό μ εν ο ν · ὁ δ ὲ Φ α β ρ ίκ ιο ς 623 ἐναντιεῖται εἰς ταύτην τὴν κατὰ τοῦ Συγγραφέως μας κατηγορίαν, ὀνομάζων φρόνησιν τὸ τοιοῦτον πρόσχημα, ὅτι δὲν εἶναι ἀνῆκον ἑνὸς Ἱστορικοῦ νὰ ἀποφασίζῃ τὰς Θεολογικὰς φιλονεικίας. Ἰουστῖνος ὁ παλαιότερος παρέδωκε τὸν Συγγραφέα μας τῷ ἀρχιστρατήγῳ Βελισαρίῳ εἰς τὰς ἐκστρατείας του ὡς μυστικὸν Γραφέα, καὶ σύμβουλον, τὰς ὁποίας καὶ ἐπερίγραψεν, ὁ δὲ Ἰουστινιανὸς τιμήσας αὐτὸν μὲ τὸ ἐπίθετον Ἔνδοξος, τὸν ἔλαβεν εἰς τὴν τῶν Συμβούλων του τάξιν, τῷ δὲ τριακοστῷ ἔτει τῆς αὐτοκρατορείας τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ὃ ἐστὶ τῷ 562. σωτηρίῳ ἔτει, ἐτιμήθη εἰς τὴν Κωνσταντινούπολιν μὲ τὸ ἀξίωμα Πολιτάρχου, ἐκ τῆς ὁποίας καὶ ἀπεβλήθη πάλιν. Φαίνεται ὅτι παρέτεινε τὸν βίον του μέχρι τοῦ ἑξηκοστοῦ ἔτους τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα.

Ὁ Προκόπιος συνέγραψεν ὀκτὼ Ἱστορικὰ βιβλία, τὰ ὁποῖα ἐπαινοῦνται μεγάλως ὑπὸ 622

Βιβλίῳ Ε΄. σελ. 153. Ἑλλην. Βιβλιοθ. βιβ. Ε΄. κεφ. 5. καὶ 3. τόμ. 5. σελ. 248. Καὶ S. P. Reinhards Leben des Procopius vos der uebersezzung Seiner geheimen Gescbichte. 623

[384]


τῶν Κριτικῶν διὰ τὸ ὀρθὸν, καθαρὸν, καὶ εὐφραδὲς αὐτῶν. διαιροῦνται δὲ ἐς δύο Τετράδας, ὧν ἡ Πρώτη ἐπιγράφεται Πησικὰ, ἡ δὲ Δευτέρα Γοτθικά. τῆς πρώτης τὰ δύο βιβλία πραγματεύονται περὶ τῶν Περσῶν, ἐκ τοῦ 408. μέχρι τοῦ 559. ἔτους, τὰ δὲ ἄλλα δύο πραγματεύονται περὶ τῶν Βανδάλων καὶ Μαύρων τῆς Ἀφρικῆς, ἐκ τοῦ 395. μέχρι τοῦ 545. ἔτους. Τὰ δὲ Γοτθικὰ ἄρχονται ἐκ τοῦ 487. καὶ λήγουσι μέχρι τοῦ 552. σωτ. ἔτους. Β΄. Κτίσματα. βιβλία στ΄. Γ΄. Ἀνέκδοτα. ταῦτα εἰσὶ μία μυστικὴ Ἱστορία, εἰς τὴν ὁποίαν ἀναιρεῖ ὅσα εἰς τὴν Ἱστορίαν αὐτοῦ μετὰ ἐπαίνων εἶπε περὶ τοῦ Ἰουστινιανοῦ, καὶ Βελισαρίου, πρὸς τοὺς ὁποίους ἀποδεικνύει ἓν μέγα μῖσος, ἐνίοτε δὲ παρατηρεῖται, ὅτι εἰς πολλὰ ἀγωνίζεται νὰ προσάψῃ κᾀμμίαν κατηγορίαν εἰς αὐτούς. Μερικοὶ ἀρνοῦνται τοῦτο τὸ Σύγγραμμα, καὶ τὸ ἀποβάλλουσιν ἀπὸ τὸν Προκόπιον, τὴν ὁποίαν ταύτην γνώμην οὐδεὶς τῶν παλαιοτέρων πρὸ τοῦ Σουΐδα εἶπεν, ἄλλοι δὲ πάλιν ἠγωνίσθησαν νὰ ἀποδείξωσι ψευδῆ τὰ ὑπὸ τοῦ Προκοπίου ἱστορούμενα, ἀλλὰ μέχρι τοῦδε μήτε οἱ πρῶτοι, μήτε οἱ δεύτεροι ἠμπόρεσαν νὰ τὸ ἀποδείξωσι. Δύο περιόδους περὶ τῆς ἀναισχύντου ἀσελγείας τῆς Θεοδώρας, αἵ τινες λείπουσιν εἰς τὰς τοῦ Προκοπίου ἐκ δ ό σ εις , ἐξ έδ ω κἔκ Menagiorum, εν ὁ Β ερ ν χ ὰ ρ δ Μ τινος χειρογράφου τῆς Βατικάνης.

Ἐκδόσεις. Προκοπίου Ἱστοριῶν βιβλία Δ΄. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Δαυὶδ Hœschelii ἐν Aug. Vind. τῷ 1607. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1662. εἰς φύλ. Typog. regia. Ἑλλ. Λατ. .... Κτίσματα, ἐξεδόθησαν ἐν δυσὶ τόμοις Ἑλλ. Λατ. τῷ 1663. αὐτόθι. Νικηφόρου Καίσαρος Βρυεννίου ὑπόμνημα εἰς Προκόπιον ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις μετὰ τοῦ σώματος τῆς Βυζαντίδος τῷ 1691. εἰς φύλ. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. .... Ἀνέκδοτα ἐξεδόθησαν τῷ 1654. εἰς 4. ἐν Helmestat.

Η Η Η Π Δ Ι Ι Ι Ι. ΗΣΥΧΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 565.

Ἡσύχιος ὁ ἐκ Μιλήτου, υἱὸς ἦν τινος Ἡσυχίου Νομικοῦ, καὶ Σοφίας, ἥτις διὰ τὸ ἀξί-

ωμα ὁποῦ ἔφερε ὠνομάζετο Ἔνδοξος. Ὁ Σουΐδας ἔδωκεν αἰτίαν ἀμφιβολίας ἂν ὁ Συγγραφεύς μας ἦτον Χριστιανὸς, ὁ ὁποῖος ἐπιστηρίζεται εἰς μίαν ψευδῆ γνώμην, ἀλλ’ ὁ Καύε 624 ἀπέδειξεν ἰσχυρῶς τὸ ἐναντίον. Ὁ Ἡσύχιος συνέγραψεν εἰς τοὺς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ μίαν χρονικὴν Ἱστορίαν, ἀπὸ τοῦ Βήλου τῆς Ἀσσυρίας, μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ Αὐτοκράτορος Ἀναστασίου εἰς ἓξ τμήματα, ἐξ ὧν οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, παρὰ ἡ ἀρχὴ τοῦ ἕκτου Τμήματος τὸ ὁποῖον πραγματεύεται περὶ τῆς ἀρχαιότητος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ τὸ ὁποῖον ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ὑπὸ τὸ ὄνομα Γεωργίου τοῦ Κωδινοῦ. Ἐκτὸς τούτου συνέγραψαν ἔτι καὶ ἓν Λεξικὸν, ἐπιγραφόμενον Ὀνοματολόγος, ἢ Πίναξ τῶν ἐν παιδείᾳ διαλαμψάντων σοφῶν, τὸ ὁποῖον ἐν μέρει εἶναι μία ἐπιτομὴ ἐκ τοῦ Διογένους τοῦ Λαερτίου.

624

H. L. SS. E. Tom. A. pag. 518.

[385]


Ἐκδόσεις. Ἡσυχίου περὶ τῶν ἐν παιδείᾳ διαλαμψάντων ἐξεδόθη ὑπὸ τὸ ὄνομα Γεωργίου τοῦ Κω-

δινοῦ τῷ 1596. εἰς 8. ap. Hier. Commelin. καὶ ἐν Γενέβρᾳ τῷ 1679. εἰς 8. καὶ ὑπὸ τοῦ Μεουρσίου ἐν τοῖς αὐτοῦ opp. Florent. τόμ. Ζ΄. σελ. 201. .... Τὰ Πάτρια Κωνσταντινουπόλεως, ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. εἰς τὰς Ἱστορικὰς Ἐκλογὰς τῆς Βυζαντίδος ἐν Παρισίοις τῷ 1647. εἰς φύλ. ... Περὶ τῶν ἐν παιδείᾳ διαλαμψάντων Σοφῶν ἐξεδόθη ἐν Ἀντβερπίᾳ τῷ 1572. εἰς 8. ὅρα καὶ τὸ Ἄρθρον Διογ. τοῦ Λαερτίου.

Η Η Η Π Δ Π. ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ. Πρὸ τοῦ 565.

λέξανδρος ὁ Ἰατρὸς, ὁ μετὰ τὸν Γαλληνὸν ὁ τιμιώτατος, ἐγεννήθη εἰς τὴν Τράλλην τῆς Λυδίας, ὁ πατὴρ αὐτοῦ Στέφανος καλούμενος ἦτον καὶ αὐτὸς εἷς τῶν ἀρίστων Ἰατρῶν, ὅς τις ἐδίδαξε καὶ τὸν υἱόν του τὴν τέχνην του. Ὁ Ἀλέξανδρος εἶχεν ἀκόμη τέσσαρας ἀδελφοὺς περιφήμους, ὁ εἷς ὠνομάζετο Διόσκορος, ὅς τις ἦτον καὶ αὐτὸς Ἰατρὸς, ὁ ἄλλος Ἀνθέμιος, ὁ ὁποῖος ἦτον περίφημος μαθηματικὸς καὶ ἀρχιτέκτων, τὸν ὁποῖον ὁ αὐτοκράτωρ Ἰουστινιανὸς εἶχεν εἰς τὴν τῆς ἁγίας Σοφίας οἰκοδομὴν τῷ 532. ἔτει. Ὀλυμπιόδωρος, ὁ περίφημος Νομικὸς, περὶ οὗ ἐν τῷ Ἄρθρῳ τοῦ Τριβωνιανοῦ ἀνεφέραμεν, καὶ Μητρόδωρος ὁ Γραμματικὸς, ὅλοι οὗτοι οἱ ἀδελφοὶ ἐστάθησαν περίφημοι καὶ ἔνδοξοι ἄνδρες. Ὁ Ἀλέξανδρος διατρίψας ἐν Κωνσταντινουπόλει μετὰ κλέους ἐπὶ τῆς Βασιλείας τοῦ Ἰουστινιανοῦ, ἀπῆλθε μετέπειτα περιηγήσεως χάριν εἰς τὰς Γαλλίας, Ἰσπανίαν, καὶ εἰς Ῥώμην, ἔνθα καὶ τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς του μετὰ μεγάλης φήμης ἔζησεν, ὅτι καὶ τὰ σωζόμενα δώδεκα αὐτοῦ Ἰατρικὰ Βιβλία συνεγράψατο, διὰ προτροπῆς Κοσμᾶ τινος μαθητοῦ του, περὶ Γνώσεως τῶν ἀσθενῶν, καὶ τῆς θεραπείας αὐτῶν. Ἐν αὐτοῖς φαίνονταί τινες παρατηρήσεις, αἱ ὁποῖαι ὑπὸ τῶν ἀρίστων Ἰατρῶν πολλὰ ἐπαινοῦνται, μ’ ὅλον τοῦτο εἰς μερικὰ μέρη δὲν εἶναι καὶ αὐτὰ ἐλεύθερα ἀπὸ δεισιδαιμονίας. Ἐκτὸς τούτων σώζεται ἔτι καὶ μία ἐπιστολὴ πρὸς Θεόδωρον τινα, περὶ τῶν ἐν τῷ ἀνθρωπίνῳ σώματι σκωλύκων, καὶ περὶ τῆς τούτων θεραπείας.

Ἐκδόσεις. Ἀλεξάνδρου Τραλλιανοῦ Ἰατρικῶν Βιβλία ΙΒ΄. ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1548. εἰς φύλ. .... Ἐξεδόθησαν ἐν Βασιλέᾳ Ἑλλην. Λατ. τῷ 1556. εἰς 8. .... Ἐπιστολὴ. Alexandri Tralliani Epistola de lumbricis Ἑλλ. Λατ. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1570. εἰς 4. μετὰ H. Mercurialis Variis Lect. καὶ τῷ 1644. εἰς φύλ. Καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Ἑλλ. βιβλ. τόμ. ΙΓ΄. σελ. 593.

[386]


Η Η Η Π Δ Π Ι. ΕΥΣΤΡΑΤΙΟΣ. Μετὰ τὸ 582.

Ε

ὐστράτιος, Πρεσβύτερος τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει Ἐκκλησίας ἐχρημάτισεν ἐπὶ τῆς Πατριαρχείας τοῦ Εὐτυχίου, περὶ τοῦ ὁποίου μὲ πολὺ σέβας ὁμιλεῖ ἐν τῷ ἐπιταφίῳ πρὸς αὐτὸν λόγῳ, τὸν ὁποῖον τῷ 582. ἔτει ἐξεφώνησεν. Οὗτος συνέγραψεν ἓν βιβλίον περὶ τῆς τῶν νεκρῶν καταστάσεως, ἐκ τοῦ ὁποίου ἀποδεικνύεται ὅτι συνέγραψε τοῦτο εἰς τὸν καιρὸν καθ’ ὃν ἔζη ὁ Εὐτύχιος.

Ἐκδόσεις. Εὐστρατίου Πρεσβυτέρου. Βίος τοῦ ἁγίου Εὐτυχίου Π. Κωνστ. ἐξεδόθη ἐν τῷ Auct. SS.

Antverp. Apr. Tom. 1. p. 548. καὶ in App. ejusd. Tom. p. 59. .... Περὶ καταστάσεως νεκρῶν. ἐξεδόθη ὑπὸ Λ. Ἀλλατίου, ἐν τῷ αὐτοῦ dogmate de purgatorio Consensione. Rom. 1655. εἰς 8. σελ. 319.

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι. ΑΓΑΘΙΑΣ. Περὶ τὸ 594.

γαθίας ὁ ἐκ Μυρίνης τῆς Αἰολίας ἦτον υἱὸς ἑνὸς διδασκάλου τῆς Ῥητορικῆς Μεμνωνίου καλουμένου, καὶ τῆς Περικλέας, τὴν ὁποίαν αὐτὸς ἔχασεν ἐν Βυζαντίῳ τριῶν ἐτῶν νήπιον ὤν. ἦν δὲ Χριστιανὸς, μ’ ὅλον ὅτι τινὲς, ἄνευ αἰτίας, ἀμφιβάλλουσι. Μετήρχετο ἐν Βυζαντίῳ τὸν τῶν Νομικῶν, ἤτοι τῶν Συνηγόρων ἐπάγγελμα, διδαχθεὶς αὐτὸ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ. ἔχομεν ἐκ τούτου μίαν Ἱστορίαν, ἥτις εἶναι ἐξακολουθήσις τῆς Ἱστορίας τοῦ Προκοπίου, ἀρχομένην ἐκ τοῦ 553. μέχρι τοῦ 559. ἔτους, τὴν ὁποίαν συνεγράψατο μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Ἰουστινιανοῦ. Δὲν τὴν ἐδημοσίευσεν ὅμως πρὶν τοῦ 594. ἔτους. Ὁ Ἀγαθίας ἦτον εἷς τῶν πεπαιδευμένων το ῦκαὶ α ἰῶμίαν ν ό ς τσυλλογὴν ο υ· σ υ ν ελ λδιαφόρων έξ α τ ο Γνωμικῶν, ἐν ἑξαμέτροις στίχοις, μετὰ προσθήκης καὶ ἰδίων, ἐξ ὧν μόνον ὀγδοήκοντα εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθησαν.

Ἐκδόσεις. Ἀγαθίου Σχολαστικοῦ Ἱστοριῶν βιβλία Ε΄. μετὰ τῶν Ἐπιγραμμάτων αὐτοῦ, ἐξεδόθη-

σαν ἐν Παρισίοις τῷ 1660. εἰς φύλ. Typ. regiis. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1727. ἐν τῷ τῆς Βυζαντίδος [387]


σώματι. .... Ἐπιγράμματα, ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν λοιπῶν Ἐπιγραμμάτων τῷ 1600. καὶ ἔτι ἐν ταῖς λοιπαῖς τούτων ἐκδόσεσι, καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούνκ.

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι. ΕΥΑΓΡΙΟΣ. Ἐγεν. τῷ 536. ἢ 37. συνέγρ. τῷ 594.

Εὐάγριος ὁ ἐκ τῆς Ἐπιφανίας τῆς Κοίλης Συρίας, ἐγεννήθη κατὰ τὸν Βαλέσιον

τῷ 536, ἢ 37. σωτηρίῳ ἔτει, ὅστις ἀφ’ οὗ ἐσπούδασε τὴν γλῶσσαν, ἐδόθη δι’ ὅλου εἰς τὴν Νομικ ὴνδὲ, κτοῦτο α ὶ ἔγ ιντὸε πἐπάγγελμα ερ ίφ η μ ο ς Σεἰς χ ο λ α σ τ ικ ὸ ς ( ἀ β ο τὴν Ἀντιόχειαν, ἔνθα καὶ συκοφαντηθεὶς κακουργήματος, ἀπῆλθεν εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἵνα ἀπολογηθῇ, ὅτε καὶ ὑπερασπιστὴν εὗρε τὸν Πατριάρχην Γρηγόριον περὶ τὸ 589. ἔτει, περὶ τοῦ ὁποίου Πατριάρχου καὶ διαφόρους εἰδήσεις ἔντε ἐπιστολαῖς καὶ ἐν λόγοις εἰς μίαν Συλλογὴν συνεγράψατο, ἀλλ’ αὕτη ἀπώλετο. Διατρίβων δὲ ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἐτιμήθη ὑπὸ τοῦ Τιβερίου μὲ τὸ τοῦ (Quæstoros) Ταμίου ἀξίωμα. Συνέγραψε δὲ καὶ ἓν ἕτερον εἰς τὴν τοῦ Θεοδοσίου γέννησιν διὰ τὸ ὁποῖον καὶ ἐτιμήθη ὑπὸ τοῦ Μαυρικίου μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ (Præfectoros) Πολιτάρχου· ἀλλὰ καὶεἶναι πεσώθη τοῦτο ἀπώλετο. τὸ ἡ εἰς ἓξ βιβλία Ἐκκλησιαστική του Ἱστορία, ἥτις ἐξακολουθεῖ τὴν τοῦ Σωκράτους καὶ θεοδωρίτου μέχρι τοῦ 593. ἔτους, τὴν ὁποίαν ἐτελείωσε τῷ δωδεκάτῳ ἔτει τῆς Βασιλείας τοῦ Μαυρικίου, ὃ ἐστὶ τῷ 594. Σωτηρίῳ ἔτει. 625

Ἐκδόσεις. Εὐαγρίου Σχολαστικοῦ Ἐκκλησιαστικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη μετὰ τοῦ Εὐσεβίου, περὶ ἧς ὅρα τὸ Ἄρθρ. τοῦ Εὐσεβίου, καὶ μετὰ ταῦτα ὑπὸ τοῦ Βαλεσίου, περὶ ἧς ὅρα τὸ Ἄρθρ. Θεοδώρητος.

Η Η Η Π Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΜΕΝΑΝΔΡΟΣ. Μετὰ τὸ 594.

Μένανδρος ὁ ἐκ Βυζαντίου, ὅστις διὰ τὸ ἀξίωμά του Προτέκτωρ ὀνομάζεται, ἤκμαζεν 625

Henr. Valesius. ad Evagr. lib. 4. cap. 29.

[388]


ἐν τοῖς χρόνοις Μαυρικίου τοῦ αὐτοκράτορος. Οὗτος συνέγραψε τὴν ἐξακολούθησιν τῆς Ἱστορίας τοῦ Ἀγαθίου ἐν ὀκτὼ βίβλοις, τελευτῶσα μέχρι τοῦ θανάτου Τιβερίου τοῦ Β΄. ὅπερ ἐστὶ τὸ 582. ἔτος, ἐκ τῆς ὁποίας οὐδὲν εἰς ἡμᾶς ἀπεσώθη, εἰμὴ ἀποσπασμάτια τινὰ τῶν πρεσβειῶν.

Ἐκδόσεις. Μενάνδρου ἐκλογαὶ, ἐξεδόθησαν εἰς τὰς ἐκλογὰς τῶν τοῦ Δανιὴλ Hœschellii ἐν Aug.

Vind. τῷ 1603. εἰς 4. Καὶ in Excerpta de Legat. cum Philop. Labbei Protreptico de SS. Byz. Paris. 1648. εἰς φύλ.

Η Η Η Π Δ Δ. ΙΩΑΝΝΗΣ. Ἀπέθανε τῷ 595.

ωάννης ὁ ἐκ Καππαδοκίας μετήρχετο κατ’ ἀρχὰς μίαν τίμιον χειροτέχνην, ὑψώθη δὲ μετὰ ταῦτα διὰ τῆς ἀρετῆς του εἰς τὸν Πατριαρχικὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Εὐτυχίου, ἐκ τοῦ 582. μέχρι τοῦ 595. ἔτους, ὅτε καὶ ἀπέθανεν. Οὗτος διὰ τὴν μεγάλην νηστείαν ὁποῦ ὑπέφερεν ἀπέκτησε τὸ ἐπώνυμον Νηστευτὴς, καὶ διὰ τὴν ἐπικύρωσιν τοῦ τίτλου, τὸ νὰ λέγεται Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης, τὸν ὁποῖον τίτλον πρῶτος ὁ προκάτοχός του Εὐτύχιος ἔφερε, διήγειρε κατ’ αὐτοῦ τὴν ὀργὴν τῶν Ἐπισκόπων τῆς Ῥώμης, Πελαγίου τοῦ Β΄. καὶ Γρηγορίου τοῦ Α΄.

Συγγράμματα.

Τὰ συγγράμματα τούτου συνίστανται εἰς Λόγους περὶ Μετανοίας, ἐξομολογήσεως, καὶ

εἰς κανόνας μετανοούντων, καὶ περὶ ψευδοπροφητῶν καὶ ψευδῶν δογμάτων, τὰ ὁποῖα εἰς μερικὰ χειρόγραφα ἀποδίδονται εἰς Ἰωάννην τὸν Χρυσόστομον, δι’ ὃ καὶ ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν Συγγραμμάτων τούτου τοῦ θείου Πατρὸς, ἐν μὲν τῇ τοῦ Σαυιλίου ἐκδόσει ἐν τόμῳ Ζ΄. σελ. 221. καὶ 641. ἐν δὲ τῇ τοῦ Δουκαίου ἐν τόμ. Α΄. σελ. 805. καὶ ἐν τόμ. ΣΤ΄. σελ. 396. Καὶ ὑπὸ Ἰωάν. Μορίνου ἐν τῷ ὑπ’ αὐτοῦ Comment. Hist. de Peniventia, ἐν σελ. 76. καὶ 91.

Η Η Η Π Δ Δ Ι. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ.

[389]


Ἀπέθανε τῷ 599.

Ἀναστάσιος ὁ ἐκ τῶν Μοναχῶν τοῦ Σινᾶ, ἐγένετο Ἐπίσκοπος τῆς Ἀντιοχείας τῷ 561.

ἔτει, καὶ ἐπειδὴ ἐναντιώθη εἰς τὸ τοῦ αὐτοκράτορος Ἰουστινιανοῦ θέσπισμα κατὰ τῶν φρονούντων ἄφθαρτον τὸ τοῦ Σωτῆρος ἡμῶν σῶμα πρὸ τῆς Ἀναστάσεως, ἀπεβλήθη τοῦ θρόνου, καὶ ὑπὸ τοῦ Ἰουστίνου τῷ 570. ἐστάλθη εἰς ἐξορίαν, μετὰ δὲ 23. χρόνους ἐξορίας, ἀπήλαυσε πάλιν τὸν θρόνον του, τὸν ὁποῖον διώκησε μέχρι τοῦ θανάτου αὐτοῦ, ὅπερ ἐστὶ τὸ 599. ἔτος. Διεδέχθη δὲ τὸν Ἐπισκοπικὸν τοῦτον θρόνον ἄλλος τις Ἀναστάσιος Σιναΐτης καὶ οὗτος, ὁ ὁποῖος ἐν τῇ τῶν Ἰουδαίων ἐν Ἀντιοχείᾳ ἐπαναστάσει, ἐφονεύθη, καὶ κατεκαύθη. Καὶ ἐπειδὴ πολλοὶ Συγγραφεῖς φέρουσι τοῦτο τὸ ἴδιον ὄνομα, γίνεται μεγάλη σύγχυσις εἰς τὰ αὑτῶν Συγγράμματα. Ὁ Φαβρίκιος ὅμως, καὶ ἄλλοι τινὲς ἀποδίδωσιν εἰς τοῦτον, περὶ οὗ ὁ λόγος, τὰ ἑπόμενα. Α΄. Λόγους Ε΄. περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως. Μερικοὶ ἀποδίδωσι τούτους, μέρος εἰς τὸν διάδοχόν του, καὶ μέρος εἰς ἕνα ἄλλον τρίτον. Β΄. Λόγους Β΄. εἰς τὸν Εὐαγγελισμὸν τῆς Θεοτόκου. Γ΄. εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν Τὸ Δ΄. βιβλίον κατὰ τὴν γνώμην τῶν ἄλλων δὲν ἀνήκει μήτε εἰς τὸν ἡμέτερον Ἀναστάσιον, μήτε εἰς τὸν διάδοχόν του, ἀλλ’ εἰς ἄλλον τινα συνώνυμόν του, ὅστις ἤκμαζε περὶ τὸν ἕβδομον αἰῶνα, ἐπειδὴ καὶ εἰς αὐτὸ καταπολεμοῦνται οἱ Μονοθελῆται. ὁ δὲ Ἑνσχένιος 626 θέλει ὅτι εἶναι μία συλλογὴ ἐκ τῶν τοῦ Ἀναστασίου καὶ Κυρίλλου Συγγραμμάτων. Ε΄. Περὶ τοῦ ἁγίου.

Ἐκδόσεις. [Ἀναστασίου] τοῦ Σιναΐτου Λόγοι Ε΄. περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, ἐξεδόθησαν εἰς τὰς τοῦ Ἑῤῥ. Κανισίου Lect. Ant. τόμ. Α΄. σελ. 429. Καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρ. Lugd. τόμ. Θ΄. σελ. 923. ... Λόγοι Β΄. εἰς τὸν Εὐαγγελισμὸν τῆς Θεοτόκου. καὶ εἰς τὴν Μεταμόρφωσιν τοῦ Σωτῆρος. ἐξεδόθησαν εἰς τὸ τοῦ Κομβεφισίου Auctar. Nov. Τομ. Α΄. σελ. 850, καὶ 866. καὶ εἰς τοῦ Μεουρσίου Variis divinis σελ. 19. καὶ 33. καὶ opp. Florent. τόμ. Η΄. σελ. 683. .... Περὶ τῆς ὀρθοδόξου Πίστεως .... Ἐξεδόθη μετὰ τοῦ διαλόγου περὶ τῆς ἁγίας Τριάδος τοῦ ἁγίου Ἀθανασίου, τῷ 1570. ὑπὸ Ἑῤ. τοῦ Στεφάνου εἰς 8. ... Περὶ τοῦ ἁγίου .... ἐξεδ. εἰς τὸ τοῦ Ι. Β. Κοτελερίου Monumentum Eccles. Gr. τόμ. Γ΄. σελ. 425.

Η Η Η Δ Π Δ Ι Ι. ΠΑΛΛΑΔΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 600. ἔτους.

Παλλάδιος ὁ Ἰατρὸς, καὶ Διδάσκαλος ἐν Ἀντιοχείᾳ τῆς Ἰατρικῆς, τάσσεται ὑπὸ τοῦ 626

Henschenius Act. SS. Tom. 2. Apr. 854.

[390]


Φρεϊνδίου κατὰ τούτους τοὺς χρόνους 627, ἐπειδὴ φαίνεται ὅτι ἐδανείσθη μερικὰ ἀπὸ τὸν Ἀέτιον καὶ Ἀλέξανδρον τὸν Τραλλιανὸν, διὰ τὸ ὁποῖον τὸν κατηγορεῖ ὁ Βερνάρδος 628. Σώζονται καὶ τούτου. Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Ἱπποκράτους περὶ Φραγμῶν, τὸ ὁποῖον δὲν εἶναι ἐντελές. Καὶ Β΄. Σχόλια εἰς τὰ τοῦ Ἱπποκράτους ἓξ Βιβλ. περὶ Ἐπιδημιῶν, ἐξ ὧν σώζονται Ἑλληνιστὶ ἐν χειρογράφοις τὰ μέχρι τοῦ ἑβδόμου τμήματος, καὶ Γ΄. περὶ Πυρετῶν.

Ἐκδόσεις. Παλλαδίου Ὑπόμνημα εἰς τὸ περὶ φραγμῶν τοῦ Ἱπποκράτους, ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φοεσίου (Fœcii) τοῦ Ἱπποκράτους ἐκδόσει, Γενέβρ. τῷ 1657. ἐν σελ. 917. Καὶ ἐν τῇ Χαρτεριανῇ (Charteriana) ἐκδόσει τοῦ Ἱπποκρ. τόμ. ΙΒ΄. σελ. 270. .... Σχόλια ... ἐξεδόθ. Λατινιστὶ in Junie Paulo Crasso, Medicis antiqu. Gr. Latio donatis. Basil. 1581. εἰς 4. ... Περὶ Πυρετῶν de febribus concisa Synopsis. ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις Ἑλλ. Λατ. τῷ 1646. εἰς 4. Καὶ μετὰ σημειώσ. Ἰ. Στεφ. Βερνάρδου τῷ 1745. εἰς 8. ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βαταυ.

Η Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι.629 ΙΩΑΝΝΗΣ. Ἀπέθ. τῷ 606.

Ἰωάννης ὁ Σχολαστικὸς, οὗ τὸ ἐπώνυμον Κλίμαξ, ἦτον εἰς ἄκρον πεπαιδευμένος, ἀγαπήσας δὲ τὸν μοναχικὸν βίον τῷ ιθ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἀνεχώρησεν ἐκ τοῦ κόσμου εἰς τὰς ἐρ ή μ ο υ ς , κ α ὶ τ έλ ο ς ἡ γ ο ύμ εν ο ς τ ο ῦ Σ ιν ᾶ ὅ ρ ο υς ἀ π εκ α τ έσ τ η · φ θά σ α ς δὲ εἰς ἔσχατον γῆρας, ἀπῆλθε πρὸς Κύριον τῷ 606. ἔτει τῷ Σωτηρίῳ. Οὗτος συνέγραψεν ἓν ἀσκητικὸν βιβλίον Κλίμαξ ἐπιγραφόμενον, διὰ προτροπῆς Ἰωάννου ἡγουμένου τῆς Ῥαϊθῶ, (πρὸς ὃν καὶ μία ἐπιστολὴ σώζεται) διὰ τοῦ ὁποίου ὁδηγεῖ τοὺς Μοναχοὺς πρὸς τὴν εἰς τὸν οὐρανὸν ἀνάβασιν.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου σχολαστικοῦ τὰ σωζόμενα (Johan. Scholastici, qui vulgo Climacus appel-

latur) ἐξεδόθησαν ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισ. τῷ 1633. εἰς φύλ. ... Ἐπιστολὴ ἐξεδόθη ἰδίως εἰς τὸ Μύνχεν (Monachii) τῷ 1614. εἰς 8.

S. Freind. Histor. Medicim. pag. 203. J. St. Bernard Præt. ad Pallad. de febr. 629 Κατὰ τούτους τοὺς χρόνου ἤκμαζε καὶ Γρηγόριος Α΄. ὁ Πάπας τῆς Ῥώμης, ὅστις καὶ Διάλογος λέγεται, τοῦ ὁποίου τὴν Προηγιασμένην Λειτουργίαν ἔχομεν, ἥτις μετεφράσθη εἰς τὸ Ἑλληνικὸν ὑπὸ Γεωργίου τοῦ Κωδινοῦ. Ὁ Γρηγόριος ἀπέθανε τῷ 604. ἔτει. 627 628

[391]


Η Η Η Π Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΜΟΣΧΟΣ. Περὶ τὸ 610.

ωάννης Μόσχος, οὗ τὸ ἐπίθετον Εὐκράτης, μετήρχετο τὸν Μοναχικὸν βίον ἐν τῇ Μονῇ τοῦ ἁγίου Θεοδοσίου εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ, εἰς τὴν ἔρημον τοῦ Ἰορδάνου, καὶ εἰς τὴν νέαν Λαύραν τοῦ ἁγίου Σάβα, μετὰ τοῦ Σωφρονίου τοῦ μετὰ ταῦτα Πατριάρχου τῶν Ἱεροσολύμων χρηματήσαντος. Οὗτος περιελθὼν ὅλας τὰς Μονὰς τῆς τε Συρίας, Αἰγύπτου, καὶ ἄλλων μερῶν, συνέγραψε τοὺς βίους τῶν Μοναχῶν τοῦ αἰῶνος του εἰς ἓν βιβλίον, τὸ ὁποῖον Λειμωνάριον, Νέον Παράδεισον, ἐπέγραψεν. Ὁ Φώτιος ἀναφέρει630 304. κεφάλ. τούτου, ἐξ ὧν τὰ 219. ἀπεσώθησαν. Δὲν εἶναι μ’ ὅλον τοῦτο καὶ ταῦτα ἐλεύθερα ἀπὸ μυθώδεις Ἱστορίας.

Ἐκδόσεις. Τὸ τοῦ Ἰωάννου Λειμωνάριον, ἐξεδόθη πάντοτε εἰς τὰς τῶν Πατέρων Βιβλιοθήκας, ὁ δὲ Ἰ. Β. Κοτελάριος ἐξέδωκε καί τινα τεμάχια εἰς τὸ ὑπ’ αὐτοῦ Monument. Eccles. Græc. ἐν τόμ. Β΄. σελ. 341.

Η Η Η Π Δ Δ Π. ΕΡΩΝ. Μετὰ τὸ 610.

Ἕρων ὁ τρίτος ἦτον Χριστιανὸς κατὰ τὸ δόγμα καὶ μαθηματικὸς ἄριστος, ἀκμάζων

κατὰ τοὺς χρόνους Ἡρακλείου τοῦ Αὐτοκράτορος. Οὗτος ἐπαρατήρησεν ὅτι οἱ ἀπλανεῖς Ἀστέρες, ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Πτολεμαίου μέχρι τῶν ἡμερῶν του, ἑπτὰ βαθμοὺς ὀπισθοδρόμησαν, τὸ ὁποῖον ἀκολουθεῖ εἰς κάθε τέσσαρας αἰῶνας. Τὰ Συγγράμματα ὁποῦ ἀποδίδονται εἰς αὐτὸν εἰσὶν Α΄.Περὶ Πολιορκητικῶν. Τοῦτο ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἄνευ τοῦ ὀνόματος τοῦ Συγγραφέως. Ἓν χειρόγραφον εἰς τὴν ἐν Βιέννῃ Βιβλιοθήκην φέρει τὸ ὄνομα τοῦ Ἕρωνος, ἐν ᾧ εὑρίσκονται πολλαὶ περικοπαὶ κατὰ λέξιν ἐκ τῶν τοῦ Πολυβίου, Ἰωσήπου, καὶ Ἀῤῥιανοῦ, λειφθέντων. Β΄. Περὶ Λέξεων Γεωμετρικῶν καὶ Στερεωμετρικῶν. Γ΄. Ἐκλογαὶ περὶ Μέτρων. Ταῦτα μόνον ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ, τῶν δὲ Δ΄. Περὶ πολεμικῶν Μυχανῶν, καὶ Ε΄. Γεωδαισία. ἐξεδόθη μόνον ἡ Λατινικὴ μετάφρασις ἐν Βενετίᾳ τῷ 1572. εἰς 4. 630

Ἐν Κωδ. 199.

[392]


Ἐκδόσεις. Ἕρωνος Πολιορκητικὰ ἐξεδόθησαν ἐν τῇ συλλογῇ τῶν παλαιῶν Μαθηματικῶν ἐν Παρισίοις τῷ 1639. εἰς φύλ. .... Λέξεις Γεωμετρικαὶ, ἐξεδόθησαν μετὰ τοῦ Εὐκλείδους ὑπὸ τοῦ Δασύποδος ἐν Ἀργεντοράτῳ, τῷ 1571. εἰς 8. ... Ἐκλογαὶ περὶ Μέτρων, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Βερν. Μοντφωκὸν ἐν τοῖς αὐτοῦ Ἑλληνικοῖς Ἀναλέκτοις, τόμ. Α. σελ. 308.

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι. ΘΕΟΦΙΛΟΣ. Μετὰ τὸ 610.

Θεόφιλος ὁ Φιλόσοφος, καὶ ἐν ταὐτῷ Ἰατρὸς καὶ Πρωτοσπαθάριος κατὰ τὸ ἀξίωμα,

καταλιπὼν τὰ τοῦ κόσμου ἠσπάσθη τὸν μοναχικὸν βίον. Ἤκμασεν εἰς τοὺς χρόνους Ἡρακλείου τοῦ αὐτοκράτορος, τοὐλάχιστον μισὸν αἰῶνα πρὸ τοῦ Ἰωάννου τοῦ Ἀκτουαρίου, ὅστις ἀναφέρει περὶ αὐτοῦ. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του ἐξεδόθησαν Ἑλληνιστὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Περὶ κατασκευῆς τοῦ ἀνθρωπίνου σώματος βιβλ. Ε΄. ταῦτα νομίζονται ὡς μία ἐπιτομὴ ἐκ τῶν τοῦ Γαληνοῦ. Β΄. Περὶ Οὔρους, ἐν ᾧ πραγματεύεται περὶ τῆς βαφῆς, φύσεως, καὶ τῶν λ. π. Γ΄. Περὶ διαχωρημάτων κοιλίας. Τὸ δὲ Δ΄. Ὑπόμνημα εἰς τοὺς τοῦ Ἱπποκράτους ἀφορισμοὺς, καὶ Ε΄. Τὸ περὶ Σφυγμῶν, ἐξεδόθησαν μόνον εἰς τὸ Λατινικὸν, τὸ μὲν ἐν Βενετίᾳ ἰδίως τῷ 1549. εἰς 8. τὸ δὲ μετὰ τοῦ Φιλαρέτου ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1533. εἰς 8.

Ἐκδόσεις. Θεοφίλου περὶ τῆς τοῦ ἀνθρώπου κατασκευῆς βιβλ. Ε΄. ἐξεδ. ἐν Παρισίοις τῷ 1555. εἰς 8. καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλ. τόμ. ΙΒ΄. σελ. 783. ... Περὶ Οὔρους, κ.τ.λ. ἐξεδόθ. ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βατ. ὑπὸ Θωμᾶ Γουϊδοτίου τῷ 1793. εἰς 8. καὶ ἐν τῇ τοῦ Χαρτερίου ἐκδόσει τῶν τοῦ Ἱπποκρ. καὶ Γαλην. ἐν τόμ. Η΄.

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι. ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ.

[393]


Περὶ τὸ 629.

Θεοφύλακτος ὁ Σιμοκάττης, ἦτον Αἰγύπτιος τὸ γένος, καὶ συγγενὴς Πέτρου τοῦ τῆς

Αἰγύπτου Πραιφέκτορος, ἐλθὼν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἐτιμήθη διὰ τῶν ἀρετῶν του εἰς τὸ τοῦ Πραιφέκτορος, καὶ Ταβουλαρίου ἀξίωμα. Οὗτος συνέγραψε μίαν Γενικὴν Ἱστορίαν, διὰ προτροπῆς τοῦ Πατριάρχου τῆς Κωνσταντινουπόλεως, εἰς ὀκτὼ βιβλία, ἐν ᾗ διηγεῖται καὶ τὰ περὶ τοῦ θανάτου τοῦ Μαυρικίου, τὴν ὁποίαν μετὰ τὸν θάνατον Φωκᾶ τοῦ Τυράννου, ἀναγνώσας παῤῥησία, διήγειρεν ὅλους τοὺς ἀκροατάς του εἰς δάκρυα. Εἰς τὸ τέλος ταύτης τῆς Ἱστορίας ἀναφέρει τὸν περσικὸν πόλεμον, ὅστις ἐγένετο πρὸ δύο ἐτῶν τοῦ θανάτου τοῦ Ἡρακλείου, ὅθεν συμπεραίνεται ὅτι ὁ Συγγραφεύ μας τῷ 629. Σωτηρ. ἔτει συνέγραφε. Σώζονται ἔτι αὐτοῦ Ἀπορίαι Φυσικαὶ, καὶ Ἐπιστολαὶ Ἠθικαὶ ΜΘ΄. Γεωργικαὶ ΚΗ΄. καὶ Ἐρωτικαὶ ΚΗ΄.

Ἐκδόσεις. Θεοφυλάκτου Σιμοκάττου τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰωάννου Γρουτερίου, παρὰ Κομμελὶν, τῷ 1599. .... Ἱστοριῶν βιβλία Η΄. ἐξεδόθ. μετὰ τῶν τοῦ Γεωργίου τοῦ Φραντζῆ ἐν Ἴνγολσταδ παρὰ τῷ Σαρτορίῳ, τῷ 1604. εἰς 4. .... Ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1647. εἰς φύλ. ἡ ὁποία αὕτη ἔκδοσις ἀποτελεῖ ἕνα τόμον τῆς Βυζαντίδος. Καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. ... Ἀπορίαι φυσικαί. Ἐπιστολαί. Κασσίου Ἰατροσοφιστοῦ Ἰατρικαὶ Ἀπορίαι, καὶ προβλήμτα περὶ τετραπόδων ζώων. ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ τῶν Βαταυ. τῷ 1596. εἰς 12. Καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1653. εἰς 4. ... Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν καὶ ἐν ταῖς Συλλογαῖς τῶν Ἑλληνικῶν Ἐπιστολῶν.

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Μετὰ τὸ 640.

Γεώργιος ὁ Πισείδιος, ἦτον ἀπὸ τὴν Πισειδίαν, Διάκονος, καὶ χαρτοφύλαξ τῆς ἐν Κων-

σταντινουπόλει Ἐκκλησίας χρηματίσας, ἤνθη ἐν τοῖς χρόνοις Ἡρακλείου, καὶ εὐδοκήμησεν ἐν τῇ Ποιητικῇ. Ἐκ τῶν Ποιημάτων του μόνον τρία ἐξεδόθησαν. Α΄. Περὶ Κόσμου, Ἰαμβικὸν, περὶ τοῦ ὁποίου ὁ Σουΐδας λέγει ὅτι συνίστατο ἀπὸ 3000 στίχους· ἀλλὰ τὸ εἰς ἡμ ἀνελλιπές. Β΄. Περὶ ματαιότητος βίου. Ἰαμβικὸν, ἐλλειπὲς μέν τοι περὶ τὸ τέλος. Γ΄. Εἰς τὸν Ναὸν τῶν Βλαχερνῶν, διπλοῦν. 631 631 Σώζονται ἔτι ἐν χειρογράφοις καί τινα ἄλλα ποιήματα τοῦ αὐτοῦ, τὰ ὁποῖα κακῇ τύχῃ δὲν ἐξεδόθησαν εἰσέτι. Αἱ Ὁμιλίαι ὁποῦ εἰς τὸ ὄνομά του ἐξεδόθησαν ἀνήκουσι Γεωργίῳ τῷ ἐκ Νικομηδείας. Τινὲς ἀποδίδωσιν εἰς αὐτὸν ἔτι καὶ τὸ Ἀλεξανδρινὸν Χρονικὸν, ἀλλὰ χωρὶς θεμέλιον. ὅρα περὶ τούτων. Auctar. SS. Antv. Mart. Tom. III. pag. VII.

[394]


Ἐκδόσεις. Γεωργίου Πισειδίου Ποιήματα, ἐξεδόθησαν ὑπὸ Φεδ. Μορέλλου ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1584. εἰς 4. καὶ μετὰ ταῦτα ἐν Παρισίοις τῷ 1596. εἰς 8. καὶ ἐν τῇ Συλλογῇ τῶν Ποιητῶν ἐν τόμῳ Β΄. σελ. 241. καὶ ἐν ταῖς τῶν Πατέρων Βιβλιοθήκαις, καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου, τόμ. Ζ΄. σελ. 693.

Η Η Η Π Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΙΩΑΝΝΗΣ. Ἤνθη περὶ τὸ 641.

ωάννης ὁ ἐν Ἀλεξανδρείᾳ περίφημος Γραμματικὸς, ὅστις διὰ τὸ ἀκούραστον τῶν πόνων του Φιλόπονος ἐπωνομάσθη, ἐμαθήτευσε παρὰ τῷ Ἀμμωνίῳ Ἑρμείᾳ τὴν ἐκλεκτικὴν Φιλοσοφίαν. Μ’ ὅλον τοῦτο εἶχε περισσοτέραν κλίσιν εἰς τὴν Ἀριστοτελικὴν, τὴν ὁποίαν εἰς πολλὰ μέρη τὴν εὐκόλυνεν. ὢν δὲ κατὰ πολλὰ ἐξηρτημένος εἰς τὰς ἰδέας ταύτης τῆς Φιλοσοφίας, περιέπεσεν εἰς πολλὰς ἀπάτας τῆς Χριστιανικῆς Διδασκαλίας, καὶ ἔγινεν ὁ ἀρχηγὸς τῆς αἱρέσεως τῶν Τριθεϊτῶν τὴν ὁποίαν σχεδὸν πρὸ τοῦ 578. ἐφαντάσθη, καὶ τῷ 681. ἀναθεματίσθη ὑπὸ τῆς ἐν Κωνσταντινουπόλει ἁγίας Συνόδου. Οὗτος ἐναντιεῖτο ἀκόμη καὶ περὶ τῆς ἀναστάσεως τῶν νεκρῶν. Ὁ Φιλόπονος πρέπει νὰ ἔφθασεν εἰς μακρὸν γῆρας, ἂν πρέπῃ νὰ πιστεύσωμεν ἐκεῖνο ὁποῦ διηγεῖται ὁ Ἀβουλφαράϊος 632 ὅστις ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Φιλόπονος ἐν τῇ ὑπὸ τῶν Σαρακηνῶν ἁλώσει τῆς Ἀλεξανδρείας, ἐπαρακάλει θερμῶς τὸν ἀρχιστράτηγον αὐτῶν Ἄμρον διὰ τὰ ἐν τῇ ἐκεῖσε Βιβλιοθήκῃ φιλοσοφικὰ βιβλία, ἀλλ’ ὁ βάρβαρος δὲν ἠθέλησε νὰ δεχθῇ τὴν δέησιν τοῦ Φιλοπόνου, καὶ ἐπρόσταξε νὰ τὰ μεταχειρισθῶσιν ἀντὶ διὰ ξύλων, καὶ νὰ θερμαίνωσι δι’ αὐτῶν καίοντάς τα (φεῦ!) τὰ λουτρὰ τῆς Ἀλεξανδρείας. Τοῦτο τ ὸ δ υσ τ ύ χ η μ α τ βέβαιον ὅτι συνέγραψε τῷ 617. καθὼς ὁ ἴδιος ἀναφέρει ἐν τῷ εἰς τὸ Δ΄. τῆς Φυσικῆς Ὑπόμνημα, ὅτι συνέγραφε περὶ τὸ 333. ἀπὸ Διοκλητιανοῦ ἔτος, τὸ ὁποῖον ἔστι τὸ 617. τὸ Σωτήριον.

Συγγράμματα.

Φαβρίκιος διαιρεῖ τὰ Συγγράμματα τοῦ Φιλοπόνου εἰς τρεῖς τάξεις, εἰς Ἐκκλησιαστικὰ, εἰς Φιλοσοφικὰ, καὶ εἰς Γραμματικά. Α΄. Ὑπόμνημα εἰς τὴν τοῦ Μωϋσέως κτίσιν τοῦ Κόσμου, βιβλία ΠΙΙ. τὰ ὁποῖα διὰ προτροπῆς τοῦ Πατριάρχου Σεργίου συνεγράψατο. Τοῦτο εἶναι ἓν ἀξιόλογον βιβλίον. Β΄. Ὁμιλία περὶ τοῦ Πάσχα ἐν ᾗ ἀποδεικνύει ὅτι ὁ Χριστὸς πρὸ τοῦ νομικοῦ Α΄. Πάσχα ἔκαμε τὸν μυστικὸν δεῖπνον, καὶ ὅτι δὲν ἔφαγε τὸ τοῦ Πάσχα ἀρνίον. Γ΄. Κατ ὰ ἀϊδιότητος Πρόκλου τοῦ τοῦ κόσμου. ΔιαδόχουἘλλειπὲς περὶ τῆςμέν 632 Histor. Dynass. pag. 114. τοι. [395]


Ὑπόμνημα ἐκ Ἀναλυτικὰ εἰςτῶν τὰ πρῶτα σχολίων Ἀμμωνίου Ἑρμείου. Ἀναλυτικά ἰς τὰ ἐκ τῶν . Ὑστέρων

Β΄.

Δ΄. Ε΄. Ε ΣΤ΄. Ε Ζ΄. Ε Η΄. Ε Θ΄. Ε Ι΄. Ε ΙΑ΄. Ε

Β΄.

ΙΒ΄. Συλλογ ὴΛέξεων διαφόρως τονουμένων, διάφορον καὶ τὴν σημασίαν ἐχόντων. ΙΓ΄. Περ ὶΔιαλέκτων τῶν πέντε. Ἑλληνικῶν

ἰς τὰ τέσσαρα πρῶτα βιβλία τῶ

Μετεώρων ἰς τὸ πρῶτον βιβλία τῶν ΙΙΙ. ψυχῆς . ἰς τὰ τρία περὶ ἰς τὰ γενέσεως, δύο περὶ καὶ φθορᾶς. ἰς τῶν τὰπερὶ πέντε ζώων Γενέσεως. ἰς τ ὰ Ι Δ ΄ . τ ῶ ν . Τοῦτο δὲν ἐξεδόθη ἀκόμη Ἑλληνιστὶ. Μεταφυσικῶν

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Φιλοπόνου εἰς τὸ Α΄. κεφαλ. τῆς Γενέσεως περὶ τῆς κτίσεως τοῦ Κόσμου βιβλία Ἑπτὰ, καὶ Ὁμιλία περὶ τοῦ Πάσχα. ἐξεδόθη ἐν Βιέννῃ τῆς Αὐστρ. ὑπὸ Βαλτ. Κορδερίου τῷ 1630. εἰς 4. ἔκδοσ. ἐσφαλμ. .... Κατὰ τοῦ Πρόκλου περὶ τῆς τοῦ κόσμου ἀϊδιότητος. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1535. ὑπὸ Βίκτ. Τρινκαυέλου, εἰς φύλ. .... Ὑπόμνημα εἰς τὰ πρῶτα Ἀναλυτικὰ τοῦ Ἀριστοτέλους, καὶ περὶ Συλλογισμῶν, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ ὑπὸ Βίκτ. Τρινκαυέλου τῷ 1536. εἰς φύλ. ἔκδ. ἀρίστη. .... Εἰς τὰ ἐκ τῶν Ὑστέρων Ἀναλυτικὰ, ἐν ᾧ καὶ ἑτέρων τινῶν εἰς τὰ αὐτὰ, ὁμοῦ καὶ τὸ τοῦ Εὐστρατίου. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τὸ δεύτερον, τῷ 1534. εἰς φύλ. ap. hæredum Aldi, & Andreæ. ... Εἰς τὰ πρῶτα τέσσαρα βιβλία τῶν φυσικῶν τοῦ Ἀριστοτέλους, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ ὑπὸ Ἰ. Φ. Τρινκαυέλου. τῷ 1535. εἰς φύλ. .... Σχόλια εἰς τὸ πρῶτον τῶν Μετεώρων τοῦ Ἀριστοτ. ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Ὀλυμπιοδώρου ἐν Βενετίᾳ τῷ 1551. εἰς φύλ. παρὰ τοῖς υἱοῖς τοῦ Ἄλδου. Εἰς τὰ τοῦ Ἀριστοτ. περὶ ψυχῆς, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ 1551. εἰς φύλ. ... Εἰς τὰ περὶ γενέσεως καὶ φθορᾶς, ἐξεδόθ. μετὰ τὸ τοῦ Ἀλεξάνδρου Ἀφροδισ. εἰς τὰ μετεωρολογικὰ, ἐν Βενετ. τῷ 1527. εἰς φύλ. in æd. Aldi & Andreæ. .... Εἰς τὰ τοῦ Ἀριστοτέλους περὶ ζώων Γενέσεως βιβ. Ε΄. ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ 1526. εἰς φύλ. per A. & Fr. de Sabio. .... Περὶ τῶν διαφόρως τονουμένων λέξεων, καὶ περὶ τῶν Πέντε Διαλέκτων, ἐξεδόθησαν εἰς διάφορα Γραικολατινικὰ Λεξικὰ, οἷον τὸ τοῦ Σκάπουλα καὶ ἄλλων, καὶ μετὰ τῆς τοῦ Κ. Λασκάρεως Γραμματικῆς.

Η Η Η Π Δ Δ Δ. ΟΛΥΜΠΙΟΔΩΡΟΣ. Περὶ τὸ 650. τ

Ὀλυμπιόδωρος ὁ τῆς ἐν Ἀλεξανδρείᾳ Ἐκκλησίας Διάκονος χρηματίσας, ἤκμαζε κατὰ

ὴνδὲτ ὑπόμνημα ῶ ν π ερ ισ σ ο τ έρ ω ν γ ν ώ μ η

[396]


εἰς τὸν Ἰὼβ, καὶ εἰς τὸν Ἱερεμίαν, καὶ σχόλια εἰς τὸν Ἐκκλησιαστὴν, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ σωζόμενα ἐξεδόθησαν εἰς τὴν τῶν Πατέρων Βιβλιοθήκην τὴν ἐν Παρισίοις ἐκδοθεῖσαν ἐν τόμ. ΙΓ΄. σελ. 602. καὶ in Auctar. Bibl. pp. Ducæan. Τόμ. Β΄. σελ. 602.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Περὶ τὸ 660.

Θ

εόδωρος ὁ Ἱερεὺς καὶ ἡγούμενος τῆς ἐν Παλαιστίνῃ Λαύρας, συνέγραψε περὶ τῆς ἐνσάρκου οἰκονομίας τοῦ Χριστοῦ, κατὰ τῶν διαφόρων αἱρετικῶν, οἵ τινες ἐφρόνουν τὰ ἐναντία τούτου τοῦ δόγματος.

Ἐκδόσεις. Θοδώρου ἡγουμένου κατὰ τῶν αἱρετικῶν, ἐξεδόθη ἐν Γενέβρᾳ τῷ 1567. εἰς 4. ὑπὸ

Εὐσταθίου Vignon. .... Ἐξεδόθη μετὰ σημειώσεων Ἑλλ. Λατ. τοῦ Ῥοβ. Βαλφορέου ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1599. εἰς 8. ap. Fed. Morelli. Καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων Παρισ. 1644. ἐν τόμ. 1. καὶ in Auctar. Bibl. PP. Ducæi Tom. 1. pag. 319.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι. ΜΑΞΙΜΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 662.

Μάξιμος, περὶ οὗ ὁ λόγος ἐνταῦθα, διὰ νὰ διακρίνηται ἀπ’ ἄλλον τινὰ, Μοναχὸς,

Ἡγούμενος, καὶ Ὁμολογητὴς ὀνομάζεται. Οὗτος κατήγετο ἀπὸ μίαν εὐγενῆ οἰκογένειαν τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐχρημάτισεν ὁ πρῶτος Μυστικὸς Γραφεὺς Ἡρακλείου τοῦ Αὐτοκράτορος· καταλιπ νὼνἐνδὲΧρυσοπόλει τὴν βασίλειον Μονὴν, αὐλὴν, ἔνθα ἀπῆλθεν εἰς τὴ κα ὶ ἡ γ ο ύ μ εν ο ς εὐ Ἀφρικὴν, διὰ νὰ καταπολεμήσῃ τὴν τῶν Μονοθελητῶν αἵρεσιν, ἔνθα καὶ πολλὰ ὑπ’ αὐτῶν τῶν αἱρετικῶν ἔπαθεν. Ἀνακαλεσθεὶς δὲ ὑπὸ τοῦ βασιλέως εἰς Κωνσταντινούπολιν τῷ 652. ἔτει ἐβιάσθη ἢ νὰ δεχθῇ τοῦτο τὸ τῶν Μονοθελητῶν δόγμα, ἢ νὰ παύσῃ ἀπὸ τὰς φιλονεικίας του· ὁ Μάξιμος δὲ εἰς τὴν Βιζύην, καὶ ἐκεῖθεν εἰς τὴν Πέρβεριν, καὶ μετὰ ταῦτα εἰς τὴν Λαζικὴν, ἔνθα καὶ ἀπέθανε τῇ 13. Αὐγούστ. τῷ 662. Σωτηρίῳ ἔτει. [397]


Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Μαξίμου σώζονται ὑπὲρ τὰ πεντήκοντα βιβλία, ἐξ ὧν τὰ

μὲν εἰσὶν Ἐκκλησιαστικὰ, τὰ δὲ Ἀσκητικὰ, καὶ τεσσαρακοντατέσσαρες Ἐπιστολαί.

Ἐκδόσεις. Μαξίμου τοῦ Ὁμολογητοῦ, τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1675. ἐν δυσὶ

τόμοις εἰς φύλ. ὑπὸ Farnc. Combefiis.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΠΑΥΛΟΣ. Μετὰ τὸ 668.

Παῦλος ὁ ἐκ τῆς νήσου Αἰγίνης, ἐξ ἧς καὶ τὸ ἐπώνυμον Ἀγινήτης ἔλαβεν, ἤκμαζεν ἐν

τοῖς χρόνοις Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου. Ἦτον Ἰατρὸς καὶ ἐξήπλωσε τὰς ἐμπειρίας του δι ὰ τ ῶ ν π ερ ιη γ ή παθῶν, καὶ ἐχρημάτισεν ὁ πρῶτος, ὅστις ἐξέδωκε τὴν Μαμμικὴν τέχνην.

Συγγράμματα.

Ο

ὗτος συνέγραψε πλεῖστα Ἰατρικὰ Βιβλία, ἐξ ὧν σώζεται μία ἐπιτομὴ, εἰς ξ΄. Βιβλία ὅλης τῆς Ἰατρικῆς τέχνης, ἥτις εἶναι μία συλλογὴ ἀπὸ τοὺς παλαιοὺς ἰατροὺς, καὶ ἰδίως ἀπὸ τὸν Ὀριβάσιον, μ’ ὅλον τοῦτο ἔχει καὶ ὁ Παῦλος πολλὰς παρατηρήσεις εἰς αὐτήν. Τὸ ἕκτον Βιβλίον ταύτης πραγματεύεται περὶ τῆς χειρουργίας, τὸ ὁποῖον εἶναι ἓν ἀπὸ τὰ πλέον ἀξιόλογα, ἐπειδὴ περιέχει πολλὰ, τὰ ὁποῖα ἦτον ἄγνωστα εἰς τοὺς παλαιούς.

Ἐκδόσεις. Παύλου Αἰγινίτου Ἰατρικῶν Βιβλία Ἑπτὰ, ἐξεδόθησαν ἐν Βενετίᾳ τῷ 1528 εἰς φύλ. in

aedibus Aldi et Andreæ. ... Βιβλία ἑπτὰ, ἐξεδόθ. ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1538. εἰς φύλ. Andr. Gratander.

[398]


Η Η Η Π Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 686.

ναστάσιος, ὅστις πρέπει νὰ διακρίνηται ἀπὸ τὸν ἐπίσκοπον τῆς Ἀντιοχείας, καὶ περὶ τοῦ ὁποίου ἰδίως ἐπραγματεύθημεν ἀνωτέρω, ἦτον Μοναχὸς καὶ Ἱερεὺς εἰς τὸ ὄρος Σινᾶ. Οἱ νεώτεροι ὀνομάζουν τοῦτον νέον Μωϋσῆν, ἐπειδὴ καὶ οὗτος, καθὼς καὶ ὁ Μωϋσῆς, λέγουσιν, ὅτι εἶδε τὸν Θεὸν, καὶ ὡμίλησε μετ’ αὐτοῦ. Ὁ χρόνος καθ’ ὃν οὗτος ἤκμαζε συμπεραίνεται ἐκ τούτου, ὅτι ἀναφέρει τὸν πατριάρχην τῶν θεοδοσιανῶν τῆς Ἀλεξανδρείας Ἰωάννην, ὅστις ἐπατριάρχευε ἀπὸ τὸ 677. μέχρι τοῦ 686. ἔτους. Τὰ δὲ Συγγράμματα, ὁποῦ εἰς τοῦτον ἀποδίδονται εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ὁδηγός. Σύγγραμμα κατὰ τῶν Ἀκεφάλων, καὶ ἄλλων αἱρετικῶν. Β΄. Ἑρωταποκρίσεις διαφόρων ὑποθέσεων. Αὗται εἰσὶν ἐρανισμέναι ἀπὸ διαφόρους Συγγραφεῖς. Γ΄. Ἀναγωγικὰς θεωρίας εἰς τὴν ἑξαήμερον βιβλία ΙΒ΄. πρὸς Θεόφιλον, ἐξ ὧν τὸ ιβ΄. ἐξεδόθη Ἑλληνιστί. Δ΄. Ὁμιλίαι δύο εἰς τὸν στ΄. ψαλμὸν, καὶ ἕτεραι. Ἀποδίδεται ἔτι εἰς αὐτὸν ἀπὸ μερικοὺς καὶ ἓν ἕτερον Σύγγραμμα περὶ ψυχῆς, τὸ ὁποῖον ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἰωάννου Ταρίνου τῷ 1618. εἰς 4.

Ἐκδόσεις. Ἀναστασίου τοῦ Σιναΐτου ὁδηγός. ἐξεδόθη Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Ἰακ. Γρετσέρου, τῷ 1606. εἰς 4. ἐν Ἴγγολσταδ. καὶ ἐν Ῥατισβῶνα τῷ 174. μετὰ τῶν τοῦ Γρετσέρου, ἐν τόμ. ΙΔ΄. ... Ἐρωταποκρίσεις 154. ἐξεδόθησαν ὑπὸ Ἰ. Γρετσέρου Ἑλλ. Λατ. μετὰ καὶ τριῶν Λόγων Γρηγορίου τοῦ Νύσσης, τῷ 1614. εἰς 4. ἐν Ἴγγολσταδ. Αἱ αὐταὶ ἐξεδόθησαν ἔτι ἐν Ῥατισβῶνα ἐν τοῖς τοῦ Γρετσέρου ἐν τόμ. ΙΔ΄. ... Anagogicarum contemplationum in Hexæmeror Liber XII ἐξεδόθη ἐν Λόνδρᾳ Londini τῶν 1682. εἰς 4. ... Ὁμιλία εἰς τὸν Ε΄. ψαλμὸν, καὶ περὶ τῆς Ἱερᾶς Συνάξεως, ἐξεδόθη in H. Canisii Lect. antiq. Tom. 1. p. 465. Sqq. καὶ in Auct. novo. Bibl. pp. Franc. Combefisii, τόμ. Α΄. σελ. 881. καὶ 907.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π. ΓΕΡΜΑΝΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 740.

Γερμανὸς, ὁ μόνος του εὐνουχισθεὶς, καὶ τοῦ ὁποίου ὁ πατὴρ Ἰουστινιανὸς ὁ πατρίκιος,

ὁ ὑπὸ Κωνσταντίνου τοῦ Πωγωνάτου φονευθεὶς, ἐγένετο κατ’ ἀρχὰς Ἐπίσκοπος τῆς Κυζίκου, [399]


τῷ δὲ 715. ἀνέβη εἰς τὸν πατριαρχικὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ἐπειδὴ ἐναντιώθη μεγάλως εἰς τὰς προσταγὰς Λέοντος τοῦ Ἰσαύρου, περὶ τῶν ἁγίων Εἰκόνων, ἀπεβλήθη τοῦ θρόνου τῷ 730. ἔτει, ζήσας μετέπειτα ὡς εἷς ἁπλοῦς ἄνθρωπος μέχρι τοῦ 740. Τὰ ἐκδεδομένα τούτου Συγγράμματα εἰσί. Α΄. Περὶ τῶν Ἓξ οἰκουμενικῶν Συνόδων. Β΄. Ἐπιστολαὶ τρεῖς. Γ΄. Ὁμιλίαι ΣΤ΄. εἰς τὰς Ἑορτὰς τῆς Θεοτόκου.

Ἐκδόσεις. Γερμανοῦ Πατρ. Κωνσταν. περὶ τῶν Ἓξ οἰκουμ. Συνόδων. ἐξεδόθη in Stephani le

Moyne Varior. Sacror. Τόμ. Α΄. σελ. 68. ... Ἐπιστολαὶ τρεῖς, ἐξεδόθ. in Labbei conc. Tom. VII. p. 289. καὶ in Harduini conc. Tom. VI. p. 240. ... Ὁμιλίαι Δ΄. ἐξεδόθ. in Auctar. novo Bibl. pp. τόμ. Β΄. σελ. 1411. ... Ὁμιλία εἰς τὴν Κοίμησιν τῆς Θεοτόκου. ἐξεδ. μετὰ τῶν τοῦ Θεοδότου τοῦ Ἀγκυρανοῦ, ἐν Παρισ. τῷ 1675. εἰς 8. ... Ὁμιλία εἰς τὰ εἰσόδεια τῆς Θεοτόκου, ἐξεδόθη in Fr. Combefisii Manipulo originum rerumque Constantinop. Paris. 1664. εἰς 4.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι. ΙΩΑΝΝΗΣ. Μετὰ τὸ 754.

ωάννης ὁ Δαμασκηνὸς, ἐγεννήθη εἰς τὴν Δαμασκὸν πόλιν τῆς Συρίας, ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἦτον εἷς τῶν ἐναρέτων χριστιανῶν, ὁ ὁποῖος καὶ ἐτιμᾶτο μεγάλως ὑπὸ τῶν Σαρακηνῶν Καλίφων. Οὗτος λοιπὸν ἔδωκε τὸν υἱόν του εἰς ἕνα Μοναχὸν τῆς Ἰταλίας Κοσμᾶν ὀνομαζόμενον, ὁ ὁποῖος τότε κατὰ δυστυχίαν ἐπωλήθη σκλάβος ἀπὸ τοὺς Σαρακηνοὺς, καὶ τὸν ἐξαγόρασεν, διὰ νὰ τὸν διδάξῃ, ἀπὸ τὸν ὁποῖον ὁ Ἰωάννης ἐδιδάχθη τὰς μαθήσεις. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ πατρός του, ἐτιμήθη ὑπὸ τῶν Καλίφων μὲ τὸ ἴδιον ἀξίωμα τοῦ πατρός του, ἀλλὰ μετ’ ὀλίγον καιρὸν παραιτήσας αὐτὸ, ἀπῆλθεν εἰς τὴν μονὴν τοῦ ἁγίου Σάβα εἰς τὴν Ἱερουσαλὴμ, καὶ ἠσπάσατο τὸν μοναχικὸν βίον, ὅτε καὶ Ἱερεὺς Ἐχειροτονήθη. Ὅτε δὲ Λέων ὁ Ἴσαυρος, καὶ Κωνσταντῖνος ὁ Κοπρώνυμος κατεπολέμουν τὴν τοῦ Χριστοῦ Ἐκκλησίαν μὲ τὴν Εἰκονομαχίαν, ὁ Ἰωάννης παρετάχθη ἀνδρείως, τὰς ἀπειλὰς αὐτῶν εἰς οὐδὲν λογισάμενος. Ὁ θάνατος τούτου μένει ἐσέτι ἀδιόριστος, φαίνεται ὅμως ὅτι εὐθὺς μετὰ τὸ 754. Σωτ. ἔτει ἐγένετο.

Συγγράμματα.

Ἰωάννης ἦτον τόσον πεπαιδευμένος εἰς τὴν Φιλοσοφίαν καὶ εἰς τὰς λοιπὰς Μαθήσεις, ὥστε ἦτον ὁ φωστὴρ, καὶ ἡ λαμπὰς τῶν πεπαιδευμένων τοῦ αἰῶνός του. Ἡ Ῥητορεία [400]


του τῷ ἔδωκε τὸ ἐπώνυμον Χρυσοῤῤόας, καὶ διὰ τῶν ὑψηλῶν νοημάτων του ἔλλαμπον πανταχοῦ τὰ Συγγράμματά του. Εἰς τὴν Θεολογίαν ἐστάθη ὁ ὑψηλότατος, καὶ ἔγινεν ὁ πρῶτος τῆς Συστηματικῆς Θεολογίας, καὶ ὁ πατὴρ τῆς Σχολαστικῆς. Τὰ ἐκδεδομένα τούτου τοῦ Φωστῆρος τῆς Ἐκκλησίας Συγγράμματα εἰσί. Α΄. Κεφάλαια φιλοσοφικὰ, ἢ διαλεκτικά. Β΄. Ἔκθεσις ἀκριβὴς τῆς ὀρθοδόξου πίστεως, ἦτοι Θεολογικά. Τοῦτο διαιρεῖται εἰς τέσσαρα βιβλία, ἡ ὁποία διαίρεσις δὲν ἔγινεν ἀπὸ τὸν Ἰωάννην, διότι εἰς μερικὰ χειρόγραφα εὑρίσκεται διῃρημένον εἰς ἑκατὸν κεφάλαια. Γ΄. Σύνοψις τῶν ἑκατὸν αἱρέσεων. Δ΄. Περὶ Δρακόντων καὶ Στυγῶν, ἐν ᾧ περιπαίζει τοὺς μύθους τοῦ κοινοῦ λαοῦ. Ε΄. Περὶ τῶν ὀκτὼ πονηρῶν πνευμάτων, καὶ περὶ ἀρετῶν καὶ κακιῶν, καὶ περὶ τοῦ Τριπλοῦ μέρους τῆς ψυχῆς. ΣΤ΄. Κανόνιον τοῦ Πάσχα. Ζ΄. Ὕμνοι. Η΄. Παράλληλα ἱερὰ, κατὰ ἀλφάβητον, σύγγραμμα ἀξιολογώτατον διὰ τὰς ἐν αὐτῷ ἀποσωθείσας πολλὰς περικοπὰς διαφόρων ἐκλελιπότων συγγραμμάτων.

Ἐκδόσεις.

Ἰωάννου τοῦ Δαμσκηνοῦ τὰ σωζόμενα. Joannis Damasceni Opera omnia, quae ex-

tant. ἐξεδόθησαν Ἑλλ. Λατ. ὑπὸ Μιχαὴλ Λεκουΐνου, Michaeli Lequien (Le Quien) ἐν δυσὶ τόμοις ἐν Παρισίοις τῷ 1712. εἰς φύλ. Καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη καὶ ἐντελεστάτη ἔκδοσις.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Περὶ τὸ 770.

Θεόδωρος ὁ Ἀβουκάρας, ὃ ἐστιν ὁ πατὴρ, ἢ Ἐπίσκοπος τῆς Κάρας, ἦτον μαθητὴς Ἰωάννου τοῦ Δαμασκηνοῦ, ἤνθη δὲ περὶ τὸ 770. Σωτ. ἔτος. Μένει εἰσέτι ἀδιώριστον ποῦ ἆρά γε ἐχρημάτισεν Ἐπίσκοπος, εἰς τὴν ἐν Παλαιστίνῃ Κάραν, ἢ εἰς τὴν Χαῤῤὰν τῆς Μεσοποταμίας. Οὗτος ἦτον ὄχι μόνον εἰς τὴν Θεολογίαν πεπαιδευμένος, ἀλλὰ καὶ εἰς τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ εἰς τὴν Ἀραβικὴν διάλεκτον. Συνέγραψε δὲ κατὰ Ἰουδαίων, Σαρακηνῶν, καὶ κατὰ ἄλλων διαφόρων αἱρετικῶν.

Ἐκδόσεις. [Θεοδώρου] Ἀβουκάρα, κατὰ διαφόρων αἱρέσεων, ἐξεδόθησαν μετὰ τοῦ Ὁδηγοῦ Ἀναστ. τοῦ Σιναΐδου ἐν Ἴγγολσταδ. τῷ 1606. εἰς 4. καὶ ἐν τοῖς τοῦ Ἰακ. Γρετσερίου ἐν Ῥατισβῶνα, καὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθ. τῶν Πατέρων. ... Περὶ ἑνώσεως καὶ ἐνσαρκώσεως, ἐξεδόθη μετὰ τὸ τοῦ ἁγ. Ἀθανασίου Σύνταγμα διδασκαλίας πρὸς κληρικοὺς καὶ Λαϊκούς. ἐν Παρισ. τῷ 1685. εἰς 8. καὶ in H. Canisii Lect. [401]


ant. Tom. II. p. 473.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Περὶ τὸ 800. Σωτηρίῳ Ἔτει.

Γ

εώργιος ὁ Μοναχὸς καὶ Ἡγούμενος, ὃς καὶ τοῦ Πατριάρχου Ταρασίου Σύγγελος, ἐν Κωνσταντινουπόλει ἐχρημάτισεν, ἐπεχείρησε νὰ συγγράψῃ ἓν Χρονικὸν ἀπὸ κτίσεως κόσμου μέχρι τοῦ 800. ἔτους ἀπὸ Χριστοῦ Γεννήσεως, καὶ φθάσας ἕως εἰς τοὺς χρόνους τοῦ Διοκλητιανοῦ, ἄφησεν αὐτὸ ἀτελὲς ἐμποδισθεὶς ἀπὸ τὸν θάνατον. Οὗτος ἀκολουθεῖ κατὰ πάντα τὸν Εὐσέβιον, τοῦ ὁποίου συχνάκις καὶ ὁλοκλήρους περικοπὰς ἀναφέρει. Τινὲς συγχέουσι τοῦτον τὸν Γεώργιον μέ τινα ἄλλον Ἁμαρτωλὸν ἐπωνομαζόμενον, ὅστις καὶ αὐτὸς ἓν ἄλλο Χρονικὸν συνέγραψε, τὸ ὁποῖον ἀκόμη μέχρι τοῦδε δὲν ἐφάνη εἰς τὸ φῶς.

Ἐκδόσεις.

Γεωργίου Μοναχο ῦ κ α ὶ Σ υ γ γ έλ ο υ φόρου Πατριάρχου Ἐπιτομὴ χρονογραφικὴ, ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι Μιχαὴλ καὶ Θεοφίλου, ἐξέδοθησαν ἐν Παρισίοις ὑπὸ Ἰακώβου Γοὰρ (Goar) τῷ 1652. εἰς φύλ. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. ἐν τῷ τῆς Βυζαντίδος σώματι.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΘΕΟΦΑΝΗΣ. Ἐγεν. τῷ 748. Ἀπέθ. τῷ 818.

Θεοφάνης Ἰσαάκιος ὁ φέρων τὸ ὕστερον ὄνομα τοῦ Πατρός του ἐγεννήθη τῷ 748.

Οὗτος εἰς τὴν νεαράν του ἡλικίαν ἔμεινεν ὀρφανὸς ἀπὸ τοὺς γονεῖς του, καὶ ἐπειδὴ πλούσιος ἦτ ο ν , ἐβ ιά σ θη ὑ π ὸ τ ῶ ν σ υ γ γ εν ῶ ν ν ὰ λ ά β ῃ γ υ ν α ῖκ α · σ υ ν ελ θὼ ν δ ὲ τ ῇ π ρ ώ τ ῃ ἑσ π έρ ᾳ μ ετ ὰ τ ῆ ς γυναικὸς αὐτοῦ εἰς τὸν νυμφῶνα, ἀνεκάλυψε πρὸς αὐτὴν τὸν σκοπὸν, ὃν εἶχε πρὸς τὴν μοναδικὴν ζωὴν, ἥτις καὶ ἔστερξε τοῦτο. Ἔκτοτε λοιπὸν ἔζων ἀμφότεροι, ὡς ἀδελφοί. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τῶν συγγενῶν τοῦ καταλιπὼν τὴν γυναῖκα ἐν τῷ οἴκῳ αὑτοῦ, ἀπῆλθεν εἰς τὴν Μονὴν τοῦ Ἀγήρου, ὅπου τὸ μοναδικὸν σχῆμα ἐδέξατο. Αἱ φιλονεικίαι ἔπειτα τῶν εἰκονομάχων, κατὰ τῶν ὁποίων αὐτὸς μὲ ἄκρον ζῆλον ἐμάχετο, διήγειρον τὸν Λέοντα Ἁρμένιον καὶ ἐξόρισεν αὐτὸν εἰς τὴν Σαμοθράκην, ὅπου καὶ ἀπέθανε μεταξὺ τοῦ 817. καὶ 18.

[402]


Συγγράμματα.

Οὗτος συνέγραψεν ἓν Χρονικὸν, ἤτοι τὴν ἀκολουθίαν τῆς Ἱστορίας τοῦ Συγγέλου, ἀρχόμενον ἀπὸ τοῦ 285. ἕως τοῦ 813. ἐν ᾧ εἶναι συμπεπλεγμένη ἡ Ἐκκλησιαστικὴ καὶ Πολιτικὴ Ἱστορία, ἐρανισμένη οὖσα ἀπὸ τοὺς καλλιτέρους Συγγραφεῖς, μ’ ὅλον ὅτι δὲν ἔχει καλὴν τάξιν. Αὕτη συνίσταται ἀπὸ δύο Τμήματα δηλ. ἀπὸ Ἱστορικὸν, καὶ Χρονολογικὸν, τὸ ὁποῖον εἶναι πολλὰ ἐσφαλμένον.

Ἐκδόσεις. Θεοφάνους Χρονογραφία, καὶ Λέοντος Γραμματικοῦ βίος, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις, τῷ 1655. εἰς φύλ. Ἐξεδόθη ἔτι καὶ ἐν Βενετίᾳ, τῷ 1729. Αὕτη ἀποτελεῖ ἕνα τόμον τῆς Βυζαντινῆς Ἱστορίας.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ. ΑΧΜΕΤΗΣ. Μετὰ τὸ 820.

χμὲτ ἢ Ἀχαμὲτ υἱὸς τοῦ Σέϊριμ ἐχρημάτισεν ὀνειροκρίτης τοῦ Μαμοῦν Καλίφου τῆς Βαβυλωνίας περὶ τὸ 820. ἔτος, ἀπὸ τὸν ὁποῖον εὑρίσκεται ἓν σύγγραμμα εἰς ἑλληνικὴν διάσυγγράμματος, ἐπ ιγ ρ α φ ό μ εν ο ν · ὅτι γ ίν ετ α ι δ ῆ λ ο ν ὅ μ ω λεκτον, Ὀνειροκριτικὰ, ὁ κ α θ’ α ὑ τ ὸ σ υ γ γ ρ α φ εὺ ς εἶν α ι ἄ λ λ ο ς τ ις Χ ρ ισ τ ια ν ὸ ς κ α λ υ π τ ό μ εν ο ς ὑ π ὸ τ ῷ ὀ ν ό μ α τ ι τ ο ῦ τ ο · δ ιὸ καὶ συμπερασμοὶ ἀνεφύησαν, ὅτι εἶναι ἐκ τοῦ Ἀραβικοῦ μετάφρασις ἄλλου τινὸς νεωτέρου Γραικοῦ. Τοῦτο συνίσταται ἀπὸ τριακόσια τέσσαρα κεφάλαια.

Ἐκδόσεις. Ἀχμέτη Σερεΐμη ὀνειροκριτικὰ, ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν τοῦ Ἀρτεμιδώρου ἐν Λουτετίᾳ τῷ 1603. εἰς 4. ἔτι δὲ καὶ ἐν Ἅλλῃ τῷ 1803.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Ἐγεν. τῷ 759. Ἀπέθ. τῷ 826. [403]


Θ

εόδωρος ὁ Στουδίτης ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 759. ἔτει. τῷ δὲ 35. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἀπελθὼν εἰς τὴν Μονὴν τῶν Σακκουδιτῶν, τῆς ἐν τῷ Προαστείῳ τῆς Πόλεως κειμένης, ἔγινεν Ἀρχιμανδρίτης, καὶ μετ’ ὀλίγον ἐξωρίσθη ἐκεῖθεν ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Κωνσταντίνου, διὰ τὸν χωρισμὸν τῆς γυναικός του Μαρίας, καὶ τῆς μετὰ ταῦτα, εἰς τὸν τόπον ταύτης, Θεοδότης, ὅπου καὶ ἔμεινε δύο χρόνους. Μετὰ δὲ τὸν θάνατον τοῦ Βασιλέως ἀνεκαλέσθη ὑπὸ τῆς Βασιλίσσης Εἰρήνης, καὶ ἐψηφίσθη Ἡγούμενος τῆς Μονῆς τῶν Στουδιτῶν, ἐξ’ ἧς τὴν ἐπωνυμίαν ἔλαβε. Μετὰ δὲ παρέλευσιν χρόνου τινὸς ἦλθεν εἰς φιλονεικίας μετὰ τοῦ Πατριάρχου Νικηφόρου, κα ὶ ἕ ν εκ εν τ ο ύ τ ο ἀνακαλεσθεὶς δὲ τὸ δεύτερον, ἕνεκεν τῆς ἐνθέρμου καὶ σταθερᾶς του ἀντιστάσεως, ἐναντίον τοῦ θεσπίσματος τοῦ Βασιλέως Λέοντος, κατὰ τῶν Εἰκονομάχων, ἐστάλθη πάλιν καὶ εἰς τρίτην ἐξορίαν, ὅτε ἔλαβε καὶ διάφορα ἄλλα βάσανα καὶ παιδείας, τὰ ὁποῖα δὲν διέσεισαν τὸ παραμικρὸν μήτε τὴν σταθερότητά του, μήτε τὸν ζῆλον ὃν εἶχεν ὑπὲρ τῆς τῶν ἁγίων Εἰκόνων προσκυνήσεως. Περὶ δὲ τῷ 821. σωτηρίῳ ἔτει ἀνεκαλέσθη πάλιν ὑπὸ το ῦ Β α σ ιλ έω ς Μ ἀλλ’ ἐπειδὴ καὶ ἔπεσεν εἰς ὑποψίαν, ὅτι διήγειρε τὸν Θωμᾶν κατὰ τοῦ Βασιλέως, ἔπρεπε καὶ ἐκ τετάρτου νὰ ἐξωρισθῇ περὶ τῷ 823. ὅπου καὶ ἀπέθανε τῷ 826. ἐν τῇ Χερσονήσῳ τοῦ ἁγίου Τρύφωνος.

Συγγράμματα.

Ο

ὗτος συνέγραψεν ἓν μεγάλον ἀριθμὸν συγγραμμάτων, ἐξ ὧν τὰ περισσότερα εἰσὶ κατὰ τῶν Εἰκονομάχων. Β΄. Διαθήκη, ἤτοι ὁμολογία τῆς Πίστεώς του. Γ΄. Ὕμνοι καὶ Ἐπιγράμματα ΡΚΒ΄. Δ΄. Ἐπιστολῶν βιβλία β΄. ἐξ ὧν τὸ ἓν περιέχει 97. καὶ τὸ δεύτερον 219. Ἐπιστολάς. Ε΄. Κατήχησις. Αὕτη διαιρεῖται εἰς 134. μικροὺς λόγους διωρισμένους εἰς τὰς τεσσαρακοστάς. ΣΤ΄. Κεφάλαια τέσσαρα, περὶ τῆς ἀσκητικῆς ζωῆς. Ζ΄. Ἐγκώμια τινὰ εἰς τοὺς Ἁγίους.

Ἐκδόσεις.

Θεοδώρου τοῦ Στουδίτου Ἐπιστολαὶ καὶ ἄλλα τινὰ Δογματικὰ, ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ

Σηρμόνδου Opera ἐν τῷ ε΄. τόμῳ. Λόγοι κατηχητικοὶ, ἐξεδόθησαν ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων, ἐν τόμῳ ιδ΄. σελ. 830. Κεφάλαια Ἀσκητικὰ, ἐξεδόθησαν ἐν τῷ Ἀσκητικῷ Θησαυρῷ Ἰωάννου τοῦ Ποσσηνίου.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ. Ἐγεν. τῷ 758. Ἀπέθ. τῷ 828.

Νικηφόρος ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 758. ἔτει, τοῦ ὁποίου ὁ Πατὴρ [404]


ἦτον Ἀρχιγραμματεὺς τῆς πόλεως, τοῦ ὁποίου τὸ ἀξίωμα ἔπεσε διαδοχικῶς καὶ εἰς τὸν Νικηφόρον, ὅς τις διὰ τὴν μεγάλην ἐπιτηδειότητα τοῦ ὁμιλεῖν, καὶ διὰ τὸ σεμνὸν καὶ μεγαλοπρεπές του πολίτευμα, ὄχι μόνον ἦτον ὁ στολιμσὸς τοῦ ἀξιώματος τούτου, ἀλλ’ ἔτι διήγειρε τὸν θαυμασμὸν καὶ τὸ σέβας ὅλης τῆς Βασιλικῆς αὐλῆς πρὸς ἑαυτόν. Μετὰ ταῦτα δὲ καταλιπὼν τὸν Κόσμον ἀπῆλθεν εἰς τὴν Μονὴν, τὴν ὁποίαν αὐτὸς ἔκτισε, καὶ διὰ τῆς Βασιλικῆς δυνάμεως ἔλαβε καὶ τὴν ἐπιστασίαν τοῦ μεγάλου Νοσοκομείου. Μετ’ ὀλίγον καιρὸν ἔπειτα ἐψηφίσθη καὶ Πατριάρχης τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Δὲν ἀπήλαυσεν ὅμως πολὺν καιρὸν ταύτην τὴν ἀξίαν, διότι μετὰ ἐννέα χρόνους ἐξορίσθη ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Λέοντος τοῦ Ἁρμενίου, ὡς ἔνθερμος ζηλωτὴς τῶν ἁγίων Εἰκόνων, περὶ τῷ 715. Ἀπελθὼν δὲ εἰς τὴν αὐτοῦ Μονὴν τοῦ ἁγίου Θεοδώρου ἀπέθανε περὶ τὸ 828. σωτήριον ἔτος τῷ ἑβδομηκοστῷ ἔτει τῆς ἡλικίας του.

Συγγράμματα. Α΄. Χρονολογία συνοπτικὴ ἀπὸ Ἀδὰμ, μέχρι τῶν χρόνων τοῦ Νικηφόρου. Β΄. Σύνοψις Ἱστοριῶν ἀπὸ τὸν θάνατον τοῦ Μαυρικίου, ὅ ἐστιν ἀπὸ τοῦ 602. ἕως τοῦ 770. Γ΄. Λόγοι ἀντιῤῥητικοὶ τρεῖς κατὰ Μαμωνᾶ καὶ Εἰκονομάχων. Δ΄. Στιχομετρία τῶν θείων γραφῶν. (τοῦτο μερικοὶ τὸ ἀρνοῦνται). Ε΄. Ὁμολογία πίστεως πρὸς τὸν Πάπαν Λέοντα τὸν γ΄. ΣΤ΄. Κανόνες Ἐκκλησιαστικοί. Ζ΄. Ἐπιστολαὶ 17. Η΄. Διάλεξις περὶ τῶν Εἰκόνων μετὰ τοῦ Λέοντος Ἁρμενίου.

Ἐκδόσεις. Νικηφόρου Χρονογραφία ἐξεδόθη ἐν τῷ Χρονικῷ Θησαυρῷ Ἰωσὴφ τοῦ Σκαλιγέρου τῷ 1606, καὶ 1658. ἐν Λουγδόνῳ. Σύνοψις Ἱστοριῶν ἐξεδόθη μετὰ Γεωργίου τοῦ Συγγέλου ἐν Παρισίοις τῷ 1652. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος. Τὰ δὲ λοιπὰ ἐξεδόθησαν ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1561. καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1573. καὶ ἐν τῇ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων ἐν τόμῳ ιδ΄. καὶ ἐν ἄλλοις.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 886.

Β

ασίλειος ὁ ἐκ Μακεδονίας ἀνηγορεύθη Βασιλεὺς τῆς Κωνσταντινουπόλεως τῷ 867. μετὰ τὸν θάνατον τοῦ Μιχαήλ. Οὗτος δικαίως ἠμποροῦσε νὰ ὀνομασθῇ ὁ κάλλιστος καὶ ἀξιώτατος Βασιλεὺς, ἂν δὲν ἔχυνε τὸ αἷμα τοῦ προκατόχου του, τὸ ὁποῖον ἤνοιξεν εἰς αὐτὸν τὸν πρ ὸςκαὶ τ ὴ ἀπὸ ν Β α ὅλους σ ιλ εία ντοὺς δ ρ ό Ἱστορικοὺς, μ ο ν · δ ιό τ ι καὶ ἀπὸ τὰ κατορθώματά του θαυμάζεται καὶ ἐπαινεῖται. Διοικήσας καλῶς τοῦτον τὸν Βασιλικὸν θρόνον δεκαοκτὼ χρόνους, ἀπέθανε τῷ 886. σωτηρίῳ ἔτει. Εἰς τὸν καιρὸν τῆς Βασιλείας του οὗτος πρῶτος [405]


ἔβαλεν ἀρχὴν τῆς φροντίδος εἰς τὴν περὶ τοῦ Δικαίου διόρθωσιν, καὶ ἐξέδωκε μετὰ τῶν υἱῶν του τὸ ἐπιγραφόμενον Νομικὸν Πρόχειρον τῶν νόμων. Τόῦτο τὸ ἀντίγραφον δὲν ἐξεδόθη ὅλον διὰ τοῦ τύπου, μὲ τὸ νὰ ἐδιαιρέθη εἰς διάφορα τμήματα, ἐξ ὧν ὁ Ἁρμενόπουλος πολλὰ περιέλαβεν. Ἐκτὸς τούτου περὶ τῷ 879. συνέγραψε καί τινα παραινετικὰ κεφάλαια πρὸς τὸν υἱόν του Λέοντα, φέροντα τήν δε τὴν ἐπιγραφήν. «Βασίλειος ἐν Χριστῷ Βασιλεὺς Ῥωμαίων, Λέοντι» τῷ πεποθημένῳ υἱῷ καὶ συμβασιλεῖ.

Ἐκδόσεις.

Πρόχειρον τῶν νόμων ἐξεδόθη ἐν τοῖς νομικοῖς τοῦ Λευνκλαβίου τόμῳ Β΄. σελ. 79.

Κεφάλαια παραινετικὰ ἐξεδόθησαν ἐν Γοτιγγύᾳ τῷ 1674. εἰς 12. καὶ ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1584.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΦΩΤΙΟΣ. Ἀπέθανε περὶ τὸ 891.

Φώτιος ὁ μεταξὺ τῶν νεωτέρων Γραικῶν ἀνὴρ πλυμαθέστατος, κατήγετο ἀπὸ ἐπή-

σιμον γένος τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὸ ὁποῖον καὶ ἔδωκεν εἰς αὐτὸν τὰς αἰτίας τῆς πολυμαθείας του, ἔχων καὶ ἐκ φύσεως ἐπιτήδειον νοῦν. Ὑψώθη δὲ μεγάλως εἰς τὰς κοσμικὰς ἀξίας τῆς βασιλικῆς Αὐλῆς, κατὰ πρῶτον τιμηθεὶς ὑπὸ τοῦ Βασιλέως ἀρχηγὸς καὶ πρῶτος τῶν βασιλικῶν σωματοφυλάκων, πρῶτος ἀρχιγραμματεὺς τῆς Πόλεως, καὶ πρῶτος τοῦ βασιλικοῦ Συνεδρίου. Ἔπειτα ἐστάλη ὑπὸ τοῦ Βασιλέως καὶ πρέσβυς εἰς τὴν Συρίαν. Μετὰ δὲ τὴν ἐξορίαν τοῦ Πατριάρχου Ἰγνατίου ὑπὸ τοῦ Βάρδα, ἀνεβιβάσθη ὁ Φώτιος εἰς τὸν Πατριαρχικὸν θρόνον τῆς Κωνσταντινουπόλεως τῷ 858. ὁ ὁποῖος ἔγινεν εἰς αὐτὸν ἡ πηγὴ ἀναριθμήτων κακῶν, καὶ ἡ αἰώνιος φιλονεικία τοῦ σχίσματος τῶν δύο Ἐκκλησιῶν τῆς Ἀνατολικῆς δηλ. καὶ Δυτικῆς. Ὁ Φώτιος ἐξορίσθη δύο φοραῖς ἀπὸ τὸν θρόνον του· μίαν φορὰν ἀπὸ Βασίλειον τὸν Μακεδόνα τῷ 867. τὸν ὁποῖον πάλιν μετὰ δέκα χρόνους ἀπήλαυσε, καὶ τὴν δευτέραν φορὰν ἀπὸ Λέοντα τὸν Σοφὸν, περὶ τὸ 886.

Συγγράμματα.

Π

ερὶ τῆς μεγάλης πολυμαθείας τοῦ Φωτίου μᾶς βεβαιοῦσι τὰ σωζόμενα αὐτοῦ συγγράμματα, τὴν ὁποίαν ἀπέκτησε διὰ τῆς ἀναγνώσεως καὶ κρίσεως τόσων μεγάλων παλαιῶν συγγραφέων, τὰ ὁποῖα εἰσί. Α΄. Μυριόβιβλος, ἢ κατ’ ἄλλους Βιβλιοθήκη, ἢ κατ’ ἄλλους Ἀπογραφὴ, ὅ ἐστι περιγραφὴ καὶ κρίσις διαφόρων παλαιῶν συγγραφέων. Ταύτην συνέγραψεν εἰς τὴν τῆς Ἀσυρίας πρεσβείαν, ἥτις περιέχει εἰδήσεις περί τινων συγγραφέων, τοὺς ὁποίους αὐτὸς ἀνέγνωσε, κατὰ τὴν ζήτησιν τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Ταρασίου. ἔστι δὲ αὕτη τὸ παράδειγμα ἑνὸς Κριτικοῦ, καὶ τιμᾶται μεγάλως διά τινας ἐπιτομὰς διαφόρων ἀπολεσθέντων συγγραμμάτων, αἱ ὁποῖαι ἐν ταύτῃ φυλάττονται. [406]


Β΄. Ἐπιστολαὶ, τῶν ὁποίων ὁ ἀριθμὸς ἀναβαίνει ἕως 248. ἐν αἷς ἐμπεριέχεται καὶ ἡ πρὸς τὸν Μιχαὴλ Ἄρχοντα τῆς Βουλγαρίας περὶ Πίστεως, καὶ περὶ τῶν ἑπτὰ Συνόδων, διδασκαλία, καὶ ἡ ἐγκύκλιος πρὸς τοὺς Ἀνατολικοὺς Ἐπισκόπους, Συγγράμματα ἀξιόλογα. Γ΄. Κατὰ Μανιχαίων κ.τ.τ. βιβλία τέσσαρα. Δ΄. Κανόνες ἐκκλησιαστικοὶ, ἤτοι ἐκκλησιαστικῶν Κανόνων ἁρμονία, καὶ ἄλλα διάφορα Θεολογικὰ, Δογματικὰ, κατὰ Λατίνων, καὶ Συναγωγὴ λέξεων.

Ἐκδόσεις.

Φωτίου Βιβλιοθήκη ἐξεδόθη τῷ 1601. ὑπὸ Δαβὶδ Hoeschelii, ἐν Αὐγούστῃ, εἰς φύλ.

Ἔτι τῷ 1748. εἰς 4. ἐν Λειψίᾳ. Ἐπιστολαὶ ἐξεδόθησαν ἐν Λονδινίῳ τῷ 1651. ἔτι δὲ καὶ ἐν τῷ τόμῳ τῆς Χαρᾶς τῷ 1705. Τὰ δὲ λοιπὰ τούτου συγγράμματα ἐξεδόθησαν διεσπαρμένως ἐν διαφόροις ἄλλοις τεύχεσι, περὶ ὧν ἴδε εἰς τὸν Φαβρίκιον.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π. ΙΩΑΝΝΗΣ. Περὶ τὸ 900. ἔτος.

Ἰωάννης Μαλέλας ὁ ἐξ Ἀντιοχείας Ἱστορικὸς, τάσσεται ὑπό τινων εἰς τοὺς χρόνους

Ἰουστινιανοῦ τοῦ Βασιλέως, ἀλλ’ ἀπεδείχθη θεμελιωδῶς, ὅτι ἤκμαζε περὶ τὸν ἔννατον αἰῶνα. Οὗτος συνέγραψεν Ἱστορίαν χρονικὴν, ἀπ’ ἀρχῆς Κόσμου μέχρι τῶν χρόνων του, ἥτις, οὐκ οἶδ’ ὅπως ἐκολοβώθη κάτωθεν τῶν χρόνων τοῦ Ἰουστινιανοῦ, καθὼς καὶ ἐν τῇ ἀρχῇ εἶναι ἐλλειπὴς, μέχρι τοῦ θανάτου τοῦ Ἡφαίστου, τὸ ὁποῖον ἀνεπληρώθη ὑπό τινος ἀνωνύμου. ἑπομένως δὲ, ἕνεκεν τῶν μεγάλων μύθων, καὶ τοῦ ἀχρείου ὕφους, ἵσταται εἰς κακὴν ὑπόληψιν.

Ἐκδόσεις.

Ἰωάννου Ἀντιοχέως τοῦ Μελέλα Χρονικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη ἐν Ὀξονίᾳ τῷ 1691. εἰς 8.

e Theatro Sheldon. Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1733. εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΙΩΑΝΝΗΣ.

[407]


Περὶ τὸ 904.

Ἰωάννης Καμηνιάτης ὁ ἐκ Θεσσαλονίκης, Πατέρα ἔσχε τὸν ἔξαρχον Ἑλλάδιον, χρη-

ματίσας Ἀναγνώστης, καὶ πριμηκήριος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας. Οὗτος ὑπῆρχεν ἐν Θεσσαλονίκῃ κατ’ ἐκεῖνον τὸν χρόνον, καθ’ ὃν αὕτη ἡ πόλις ᾐχμαλωτίσθη ὑπὸ τῶν Σαρακηνῶν, ὅ ἐστι τῷ 904. ἔτει ὑπὸ τῶν ὁποίων καὶ ὡς αἰχμάλωτος ἐφέρθη εἰς Ταρσόν. Ἐνταῦθα λοιπὸν διατρίβων, διὰ προτροπῆς Γρηγορίου τοῦ Καππαδοκέως, συνέγραψε τὴν Ἱστορίαν τῆς αἰχμαλωσίας τῆς Πατρίδος του.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Καμηνιάτου Θεσσαλονίκης αἰχμάλωσις ἐξεδόθη ἐν τοῖς συμμίκτοις Λέοντος τοῦ Ἀλατίου τῷ 1653. Ἔτι ἐξεδόθη ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΛΕΩΝ. Ἀπέθανε τῷ 911.

Λέων ὁ Δ΄. ὃς καὶ σοφὸς λέγεται, υἱὸς ἦν τοῦ Καίσαρος Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος, καὶ διάδοχος τούτου τῆς Βασιλείας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, τὴν ὁποίαν καὶ ἐκράτησεν ἀπὸ τοῦ 889. μέχρι τοῦ 911. ἔτους. Οὗτος εἶχε τὸν πολυμαθῆ Φώτιον διὰ διδάσκαλον, ὅς τις ἐδίδαξεν αὐτὸν ὅλας τὰς ἐπιστήμας καὶ τὴν Φιλοσοφίαν τοῦ καιροῦ ἐκείνου. Ὁ Λεὼν ἔχων νοῦν ἐπιδέξιον, καὶ ὑπὸ τοῦ τοιούτου διδασκάλου διδασκόμενος, ἔφθασε σχεδὸν τὸν διδάσκαλόν του, διὸ καὶ Σοφὸς ἐπεκλήθη. Οὗτος ἐτελείωσε τοὺς νόμους, τοὺς ὁποίους ὁ Πατήρ του ἄρχησε, καὶ ἔφερεν εἰς τάξιν τὴν Νομικὴν Βίβλον τὴν ἐπιγραφομένην, Τῶν Βασιλικῶν Διατάξεων, διὰ τοῦ σωματοφύλακος αὐτοῦ Σαββατίου, ἢ Συμβατίου, τὴν ὁποίαν ταύτην Βίβλον μετέπειτα Κωνσταντῖνος ὁ Πορφυρογέννητος ὁ υἱὸς αὐτοῦ ἐπιθεώρησε καὶ ἐπιδιόρθωσεν. Αὕτη δὲν εἶναι ἄλλο παρὰ μία σύναξις διαφόρων Βασιλικῶν Διατάξεων, ἥτις συνίσταται ἀπὸ ἓξ Τεύχη, καὶ ἀπὸ ἑξήκοντα Βιβλία, διὸ καὶ Ἑξάβιβλος, καὶ Ἑξηκοντάβιβλος καλεῖται. Ἐκ τούτων τινὰ μὲν ἐξεδόθησαν διὰ τοῦ Τύπου, τινὰ δὲ οὔπω. Ὁ περίφημος Σύνδικος ἐν Ῥοτερδαμίῳ Μέερμαν ἐξέδωκε τὸ μθ΄. τὸν ν΄. καὶ νβ΄. ὥστε λείπουσιν ἀκόμη τὸ ιθ΄. τὸ λ΄. μέχρι τοῦ λζ΄. τὸ μγ΄. μδ΄. καὶ με΄. καὶ τὰ ἀπὸ νγ΄. ἕως τὰ ξ΄. Μετὰ ταύτην τὴν Συλλογὴν τῶν Διατάξεων ὁ υἱὸς αὐτοῦ Κωνσταντῖνος ἐδημοσίευσε καὶ τὴν [κλογὴν τῶν νόμων μετὰ τοῦ Προχείρου τοῦ Πάππου αὐτοῦ Βασιλείου, ἐκ τῶν ὁποίων ὁ Φραίερ ἓν μέρος μόνον ἐξέδωκε. Τὰ ἐπίλοιπα συγγράμματα τοῦ Λέοντος εἰσὶ τὰ ἀκόλουθα. Α΄. Τῶν ἐν πολέμοις Τακτικῶν σύντομος παράδοσις. Β΄. Ὁμιλίαι δεκαέξ. Γ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ὄμαρον Ἀρχηγὸν τῶν Σαρακηνῶν περὶ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως. Δ΄. Στίχοι Ἰαμβικοὶ περὶ τῆς ἀθλίας καταστάσεως τῆς Ἑλλάδος. Ἔτι δὲ καὶ Καρκῖνοι εἰκοσιεπτά. Ε΄. Διάταξις περὶ τῆς τάξεως τοῦ Ἐκκλησιαστικοῦ Θρόνου. [408]


ΣΤ΄. Ἐπίγραμμα εἰς τὸ Μονημέριον. Ζ΄. Χρησμοὶ δεκαὲξ περὶ τῶν Μελλόντων, περὶ ὧν καὶ ἀμφιβολία, ἂν ἀληθῶς τοῦ Λέοντος ὑπάρχωσι. Η΄. Μέλη ἢ Ὕμνοι τινὲς Ἐκκλησιαστικοί.

Ἐκδόσεις. Βασιλειῶν Βιβλία Ξ΄. ἐν ἑπτὰ τόμοις ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1647. εἰς φύλ. καὶ αὕτη ἐστιν ἡ ἀρίστη. Τακτικὰ ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1612. εἰς τέταρτον. Καί τινες προσθῆκαι ἔτι ἐν τῇ τοῦ Φαυρικίου Βιβλιοθήκῃ. Ἡ πρὸς Ὄμαρον Ἐπιστολὴ ἐξεδόθη ἐν τῷ τοῦ Μεουρσίου Opp. τόμ. Ε΄. καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων τόμῳ ΙΖ΄. σελ. 55. καὶ τόμ. ΙΒ΄. σελ. 747. τὰ δὲ λοιπὰ τούτου εὑρίσκονται ἐν τῷ Νέῳ Auctar. Τόμ. σελ. 1605. καὶ ἐν τῇ τοῦ Λέοντος Ἀλλατίου σελ. 854. καὶ σελ. 398. καί τινα ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ. Μετὰ τὸ 911.

Β

ασίλειος ὁ Πατρίκιος, σωματοφύλαξ ἦν τοῦ Βασιλέως Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογεννήτου. Συνέγραψε Ναυμαχικὰ, τὰ ὁποῖα πρῶτον ἐξέδωκεν ὁ Φαβρίκιος ἐν τῇ αὑτοῦ Βιβλιοθήκῃ Τόμ. Η΄. σελ. 136.

Η Η Η Π Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΑΡΕΘΑΣ. Περὶ τὸ 914.

Ὁ Ἀρέθας Ἀρχιεπίσκοπος ἦν Καισαρίας τῆς ἐν Καππαδοκίᾳ. Οὗτος συνέγραψεν ὑπόμνημα εἰς τὴν τοῦ Ἀποστόλου Ἰωάννου Ἀποκάλυψιν ἐκ διαφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας τοῦτο συλλεξάμενος, καὶ περὶ τῆς ἐκδόσεως τούτου ζήτει κατωτέρῳ εἰς τὸ Ἄρθρον, Οἰκουμένιος. Ἔτι δὲ καὶ Λόγον περὶ τοῦ Μαρτυρίου τοῦ Σαμωνᾶ, Γουρία, καὶ Ἀβίβου.

[409]


Η Η Η Η. ΛΕΩΝ. Μετὰ τὸ 949.

Λ

έων ὁ Γραμματικὸς, πιθανῶς εἶναι ἐκεῖνος, ὅς τις καὶ Ἀσιανὸς καὶ Κὰρ, ὅ ἐστιν, ἐκ τῆς Καρίας ἐπονομάζεται. Συνέγραψε χρονικὴν Ἱστορίαν τῶν Βασιλέων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀπὸ τοῦ 813, μέχρι τοῦ 949. ὅ ἐστιν ἀπὸ τῆς ἀρχῆς τῆς Βασιλείας Λέοντος τοῦ Ἁρμενίου, ἕως εἰς τὸν θάνατον Ῥωμανοῦ τοῦ Λακαπηνοῦ.

Ἐκδόσεις. Λέοντος Γραμματικοῦ Χρονογραφία, ἐξεδόθη μετὰ τῆς τοῦ Θεοφάνους ἐν τῷ σώματι

τῆς Βυζαντίδος ἐν Παρισίοις τῷ 1655. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729.

Η Η Η Η Ι. ΝΟΝΟΣ. Πρὶν τοῦ 959.

Νόνος ὁ Ἰατρὸς διατρίβων ἐν Κωνσταντινουπόλει ἔλαβε προσταγὴν ἀπὸ τὸν Βασιλέα

Κωνσταντῖνον τὸν Πορφυρογέννητον, καὶ συνέγραψε μίαν Ἐπιτομὴν περὶ τῆς Ἰατρικῆς τέχνης καὶ τῆς θεραπείας τῶν νόσων, ἥτις ἐξεδόθη ὑπὸ Ἱερεμίου Μαρτίου ἐν Ἀργεντοράτῳ τῷ 1568. εἰς 8.

Η Η Η Η Ι Ι. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. Ἐγεν. τῷ 905. Ἀπέθ. τῷ 959.

Κωνσταντῖνος ὁ Πορφυρογέννητος υἱὸς ἦν Λέοντος τοῦ Σοφοῦ, τοῦ ὁποίου καὶ διά-

δοχος τῆς Βασιλείας ἐγένετο, τῷ ἑβδόμῳ χρόνῳ τῆς ἡλικίας του, διοικήσας ταύτην μέρος [410]


μετὰ ἐπιτρόπων, μέρος μετὰ τῆς Μητρός του, καὶ μετὰ τοῦ πενθεροῦ αὐτοῦ Ῥωμανοῦ τοῦ Ἀρχιστρατήγου, καὶ τέλος μόνος του τεσσαράκοντα ἑπτὰ ἔτη, ὅτε καὶ φαρμακωθεὶς ἀπέθανεν. Ὁ Κ ω ν σ τ α ν τ ῖν νταχόθεν τοὺς Πεπαιδευμένους καὶ Τεχνίτας φιλοδωρῶν αὐτοὺς, καὶ παροτρύνων εἰς τὴν παράδοσιν τῆς παιδείας, καὶ εἰς τὸν φωτισμὸν τοῦ ἔθνους του, πρὸς τοὺς ὁποίους καὶ μόνος του ἔδιδε τὸ παράδειγμα συγγράφων, ἐπαγορεύων καὶ διορίζων ἄλλους εἰς τὸ συγγράφειν βιβλία ἀκ α τ α π α ύσ τ ω ς · ἀ λ λ ’ ο ἱ ὀ κ ν η ρ ο ὶ κ α ὶ δ εισ ιδ α ίμ ο ν ες ὑ π ή κ ο ο ι α ὐ τ ο ῦ εἰς ο ὐ δ ὲν τ α ῦ τ α ἐλογίζοντο, διὸ καὶ ἀπολαμβάνουσι τώρα οἱ ἀπόγονοι αὐτῶν τοὺς καρποὺς τῆς ὀκνηρίας καὶ ἀμελείας αὐτῶν. Τὰ συγγραφθέντα ὑπὸ τοῦ Λέοντος Βιβλία εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Περὶ καταστάσεως τῆς Βασιλείας πρὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ Ῥωμανόν. Τοῦτο τὸ σύγγραμμα περιέχει ἐξαιρέτους εἰδήσεις περὶ τῆς δυνάμεως καὶ ἀδυναμίας αὐτῆς πρὸς τὰ ἔξω ἔθνη. Β΄. Περὶ διοικήσεως τῆς Ἀνατολικῆς καὶ Δυτικῆς Βασιλείας. Ἐν τούτῳ δίδει εἰδήσεις περὶ τῆς ἀρχῆς καὶ διαιρέσεως αὐτῶν καὶ περὶ τῆς ἀρχῆς ἄλλων ἐθνῶν. Γ΄. Τακτικὰ περὶ τῆς θαλασσείας καὶ τῆς κατὰ ξηρὰν πόλεμικῆς τέχνης. Δ΄. Στρατηγηματικὰ διαφόρων. Ε΄. Νεαραὶ διατάξεις ΙΖ΄. ΣΤ΄. Περὶ τῆς τάξεως καὶ τῶν ἀξιωμάτων τῆς Βυζαντινῆς Αὐλῆς. Ζ΄. Βίος Βασιλείου τοῦ Μακεδόνος. Η΄. Διήγησις περὶ τοῦ ἁγίου Μανδηλίου. Θ΄. Λόγοι περὶ τῶν ἐν βίῳ εὐαρεστούντων. Ι΄. Συλλογὴ διαφόρων Ἱστορικῶν καὶ Πολιτικῶν συγγραμματίων. ΙΑ΄. Γεοπονηκῶν Βιβλία ἕνδεκα.

Ἐκδόσεις.

Κωνσταντίνου Πορφυρογεννήτου τὰ σωζόμενα, ἐξεδόθησαν ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. εἰς ὄγδοον ὑπὸ Ἰωάννου Μεουρσίου. Ἐξεδόθησαν ἔτι κατὰ μέρος ἐν διαφόροις ἄλλαις συλλογαῖς, κα ὶ μ ά λ ισ τ α ἐν τ ο λικοῦ Βασιλείου. Περὶ τῶν Γεοπονηκῶν ὅρα ἐν τῷ πρώτῳ τόμῳ σελ. 64.

Η Η Η Η Ι Ι Ι. ΝΙΚΩΝ. Ἀπέθανε περὶ τὸ 998.

Ν

ίκων ὁ ἐκ τῆς Ἀρμενίας Μοναχὸς, ἐπώνυμον ἔχει τὸ Μετανοεῖτε, ἐπειδὴ καὶ πάντοτε ταύτην τὴν λέξιν εἶχεν ἐν τῷ στόματι αὐτοῦ. Οὗτος περιελθὼν ὅλην τὴν Ἑλλάδα, καὶ κηρύσσων, ἀπέθανε τῷ 998. Νοεμβρίου, 26. Σώζονται καὶ ἀπὸ τοῦτον μικρά τινα συγγραμμάτια. Περὶ Ἀρμενίων. Περὶ Αἱρέσεων. Ἐπιστολὴ πρς Ἔγκλυστον τινα, καὶ ἄλλα τινὰ, ἅτινα ἐξεδόθησαν ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων.

[411]


Η Η Η Η Ι Ι Ι Ι. ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 1000. ἔτους.

Ο

ἰκουμένιος ὁ Ἐπίσκοπος τῆς ἐν Θράκῃ Τρίκης συνέγραψεν ὑπόμνημα εἰς τὰς πράξεις τῶν Ἀποστόλων, καὶ εἰς τὰς Ἐπιστολὰς τοῦ Παύλου, καὶ εἰς τὴν Ἀποκάλυψιν, τὸ ὁποῖον εἶναι συλλογὴ ἐκ διαφόρων Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας.

Ἐκδόσεις. Οἰκουμενίου καὶ Ἀρέθα τὰ σωζόμενα ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Βερόνᾳ 1532. εἰς φύλ.

Ἐτι Οἰκουμενίου ὑπόμνημα εἰς τὴν Νέαν Διαθήκην, καὶ Ἀρέθα Καισσαρείας Ἐπισκόπου ἐξεδόθησαν ἐν δυσὶ τόμοις τῷ 1630. εἰς φύλ. ἐν Παρισίοις ὑπὸ τοῦ Μορέλλου.

Η Η Η Η Π. ΣΙΜΕΩΝ. Περὶ τὸ 1030.

Σιμεὼν ὁ Ἡγούμενος τῆς Μονῆς τοῦ Μάμα ἐν Κωνσταντινουπόλει, ὅς τις καὶ νέος

Θεολόγος καλεῖται, συνέγραψε πολλὰ ἐκκλησιαστικὰ, θεολογικά τε, καὶ ἀσκητικὰ, τὰ ὁποῖα μετέπειτα Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἀνενέωσε. Τούτου τὰ συγγράμματα ἐξεδόθησαν ἐν Ἰγγολσταδίῳ τῷ 1603. εἰς 4.

Η Η Η Η Π Ι. ΝΙΚΗΤΑΣ. Περὶ τὸ 1054.

Νικήτας ὁ Στηθάτος, ἢ Πεκτοράτος, Μοναχὸς ὑπῆρχεν ἐν τῇ Μονῇ τῶν Στουδιτῶν, [412]


καὶ μαθητὴς τοῦ ἀνωτέρω Σιμεῶνος. Οὗτος ἦτον ἔνθερμος ἀντίδικος τῶν Λατίνων καὶ Ἀρμενίων, κατὰ τῶν ὁποίων καὶ συνέγραψε τὸ περὶ Ἀζύμων Βιβλίον, καὶ ἕτερα ἄλλα, τὰ ὁποῖα διὰ προτροπῆς τοῦ Πρέσβεως τοῦ Πάπα Χουμβέρτου τῷ πυρὶ παρεδόθησαν. Τὰ σωζόμενα ἀπ ὸτινὲς τ ο ῦ τ οἸαμβικοὶ εἰσ ὶ τ ὰ ἑππρὸς ό μ ενΣιμεῶνα α · Σ τ ίχ ο ιτὸν διδάσκαλόν του, οἵ τινες ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Ἀλλατίου Διατριβῇ σελ. 168. Σώζεται Λατινιστὶ καὶ ὁ Λίβελος κατὰ Λατίνων ἐν τοῖς τοῦ Κανισίου, τόμῳ γ΄. σελ. 308.

Η Η Η Η Π Ι Ι. ΚΕΔΡΗΝΟΣ. Περὶ τὸ 1057.

Γ

εώργιος ὁ Κεδρηνὸς ἦτον Μοναχὸς, περὶ τοῦ ὁποίου οὐδεμίαν ἄλλην εἴδησιν ἔχομεν. Συνέγραψε Χρονικὸν ἀπ’ ἀρχῆς μέχρι τοῦ 1057. τὸ ὁποῖον εἶναι μία συλλογὴ ἐκ διαφόρων ἄλλων συγγραφέων, καὶ μάλιστα τὴν νεωτέραν Ἱστορίαν τὴν ἔλαβεν ὁλόκληρον ἀπὸ Ἰωάννην τὸν Σκυλίτζην. Τὸ ὕφος τούτου εἶναι ἀχρειέστατον, τὸ ὁποῖον μάλιστα ἀποδεικνύει τὴν ὀλίγην γνῶσιν τῆς Παλαιᾶς Ἱστορίας, καὶ τῆς κριτικῆς του δυνάμεως.

Ἐκδόσεις. Γεωργίου Κεδρηνοῦ Χρονικὸν ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ὑπὸ Ξυλάνδρου ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1566. εἰς φύλ. Ἔτι ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Σκυλίτζη ἐν Παρισίοις τῷ 1647. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Η Π Ι Ι Ι. ΝΙΚΗΤΑΣ. Περὶ τὸ 1070.

Νικήτας ὁ Σεῤῥώνειος, Διάκονος ἦτον κατ’ ἀρχὰς τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, μετὰ

ταῦτα δὲ ἐχρημάτισε καὶ Ἐπίσκοπος τῆς Ἡρακλείας. Οὗτος φαίνεται ὅτι κατεγίνετο καὶ εἰς τὴν Φιλοσοφίαν, διότι εἴς τινα τῶν ἀντιγράφων αὐτοῦ ὀνομάζεται φιλόσοφος. Περὶ τὸ 1070. ὁπότε καὶ ἀλληλογραφίαν εἶχε μὲ τὸν Ἐπίσκοπον Θεοφάνην, περὶ τοῦ ὁποίου ἑπομένως ῥηθήσεται, κατεγίνετο εἰς τὴν ἑρμηνείαν τῆς θείας Γραφῆς κατὰ τὴν μέθοδον τοῦ τότε καιροῦ, ὅ ἐστι συνάζων διαφόρους ῥήσεις ἀπὸ τοὺς παλαιοτέρους, καὶ συῤῥάπτων αὐτὰς, διὸ καὶ ἡ τοιαύτη συλλογὴ σειρὰ ἐπονομάζεται. Ἐκ τῶν τοιούτων λοιπὸν εὑρίσκεται ἐν ἀντιγράφοις ἓν πλ ῆθο τύπου οῦ ς , εἰς τδὲ ὸ ν ἐξεδόθησαν Ν ικ ή τ α ν ἀ πτὰ ο δ ιδ ἀκόλουθα. ό μ εν α ι· δ ιὰα΄.τ Σειρὰ [413]


εἰς τὸν Ἰὼβ. β΄. εἰς τὸν Ματθαῖον. γ΄. εἰς τὴν πρὸς Κορινθίους ἐπιστολήν. δ΄. ὑπόμνημα εἰς τοὺς Λόγους Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου καὶ εἰς τὰ Τετράστιχα αὐτοῦ. ε΄. Ἀπόκρισις κανονικὴ πρός τινα Ἐπίσκοπον Κωνσταντῖνον, καὶ στ΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀρμενίους περὶ τῆς ἐν Χαλκηδόνι Συνόδου, ἥτις καὶ ψευδῶς ἀποδίδεται εἰς αὐτόν.

Ἐκδόσεις. Σειρὰ εἰς τὸν Ἰὼβ ἐξεδόθη ἐν Λονδίνῳ τῷ 1637. εἰς φύλ. Σειρὰ εἰς Ματθαῖον ἐξεδόθη τῷ 1647. Σειρὰ εἰς τὴν πρὸς Κορινθίους ἐπιστολὴν, ἐξεδόθη ἐν Φλωρεντίᾳ 1738. εἰς ὄγδοον.

Ἐπιστολὴ πρὸς Ἐπίσκοπον Κωνσταντῖνον ἐξεδόθη ἐν τῷ τοῦ Λεϋνκλαβίου Jure Græco Τόμῳ α΄. σελ. 310. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἀρμενίους ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Ἀλλατίου Græcia Orthodox. Τόμῳ α΄. σελ. 663.

Η Η Η Η Π Ι Ι Ι Ι. ΙΩΑΝΝΗΣ. Περὶ τὸ 1801.

Ἰωάννης ὁ Σκυλίτζης ἐκ τῆς Θράκης, ἀξιωματικὸς ἐστάθη εἰς τὴν Βασιλικὴν Αὐλὴν τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Κατὰ πρῶτον ἦτον Πρωτοβηστιάριος, μετὰ ταῦτα δὲ μέγας Δρουγγάριος, καὶ Κουροπαλάτης. Οὗτος συνέγραψε συνοπτικὴν Ἱστορίαν ἀπὸ τοῦ 801, μέχρι τοῦ 1057. ἔτους, ὅ ἐστιν ἀπὸ τὸν θάνατον τοῦ Νικηφόρου, μέχρι τῆς ἀρχῆς τῆς Βασιλείας Ἰσαακίου τοῦ Κομνηνοῦ, τὴν ὁποίαν ταύτην πρώτην σύνοψιν ἔλαβε Γεώργιος ὁ Κεδρηνός. Μετὰ ταῦτα δὲ ὁ Σκυλίτζης ἐπιδιορθώσας καὶ ἐπαυξήσας τὴν Ἱστορίαν αὐτοῦ μέχρι Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ, συνέγραψεν ἔτι καί τινα ἄλλα πρὸς τὸν αὐτὸν Ἀλέξιον τὸν Κομνηνόν.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Σκυλίτζη Κουροπαλάτου Ἱστορία Χρονικὴ ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1647. εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος. ὁμοίως μετὰ ταῦτα καὶ ἐν Βενετίᾳ.

Η Η Η Η Δ. ΙΩΑΝΝΗΣ. Πρὸ τοῦ 1100. [414]


ωάννης ὁ Ξιφιλῖνος ἔκαμε μίαν Ἐπιτομὴν εἰς τὴν Ἱστορίαν Δίωνος τοῦ Κασσίου. Πολλοὶ θέλουσιν, ὅτι ὁ συγγραφεύς μας νὰ ἐστάθη καὶ Πατριάρχης τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀλλ’ ὄχι ὀρθῶς, διότι ὁ ἴδιος μαρτυρεῖ, ὅτι ἦτον ἀνεψιὸς ἐξ ἀδελφοῦ τοῦ Πατριάρχου Ξιφιλίνου. Ἐκ τῆς ῥηθείσης ἐπιτομῆς σώζονται μόνον τὰ ἀπὸ τῶν λε΄. μέχρι τῶν ν΄. βιβλίων. Ἐν αὐτοῖς ἔδειξεν ὁ Ξιφιλῖνος μεγάλην ἀμέλειαν εἰς τὴν Χρονολογίαν, περὶ τῆς ὁποίας ὁ Δίων μεγάλην φροντίδα εἶχεν. Ἐνίοτε περιπαίζει τὰς ἀρχὰς τοῦ Δίωνος, καὶ θέλει νὰ ἐπιδιορθώσῃ τὸν συγγραφέα του, ὁ καθ’ ἑαυτὸν ἀδιόρθωτος.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Ξιφιλίνου Ἐπιτομὴ τῆς Δίωνος τοῦ Νικαέως Ῥωμαϊκῆς Ἱστορίας ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Λουτετίᾳ τῷ 1551. εἰς 4. ἐξεδόθη ἔτι καὶ ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Ῥωμαϊκῶν μικρῶν Ἱστορικῶν ὑπὸ Φριδερίκου Συλβουργίου τῷ 1590. ἐν Φραγγοφόρτῳ. Ἔτι ἐν Ἁμβούργῳ μετὰ τῶν τοῦ Δίωνος τῷ 1752. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ.

Η Η Η Η Δ Ι. ΜΙΧΑΗΛ. Περὶ τὸ 1105.

Μ

ιχαὴλ ὁ Ψελλὸς, ἢ Μιχαὴλ Κωνσταντῖνος Ψελλὸς μᾶς εἶναι γνωστὸς εἰς τὸ Βασίλειον τῆς Παιδείας, ὡς ἀνήρ τις γεννημένος καὶ διωρισμένος ἀπὸ τὴν φύσιν διὰ νὰ ἐπιστηρίξῃ τὴν πρς τὸν κρημνισμὸν φθάσασαν παιδείαν μεταξὺ εἰς τοὺς Ἕλληνας. Κατήγετο λοιπὸν οὗτος ὁ δεύτερος Ἄτλας ἐξ ἐπισήμου γένους τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ κατὰ τὴν μαρτυρίαν του, ὄχι ἐκ πλουσίου. Ἕτοιμος ἀπὸ τὸν πέμπτον χρόνον τῆς ἡλικίας του μὲ μίαν ἰδιαιτέραν ἐπιθυμίαν πρὸς τὰς μαθήσεις, ἐμβῆκεν εἰς τὸ στάδιον τῆς σπουδῆς, παραιτήσας διὰ τοῦτο κάθε ἄλλην ἐπιθυμίαν καὶ ἡδονήν. Μετ’ ὀλίγου χρόνου καταλιπὼν καὶ πατρίδα καὶ συγγενεῖς ἀπῆλθεν εἰς τὰς Ἀθήνας, ὅπου καὶ ἐσπούδασε μὲ ἐπιμέλειαν κάθε εἶδος μαθήσεως, ὥστε καὶ ἔφθασεν εἰς μεγάλην φήμην, τῆς σπουδῆς ἕνεκα, τὴν ὁποίαν δὲν ἀπέκτησε τόσον μὲ τὰς ἀσθενεῖς διδασκαλίας τῶν διδασκάλων του, ὅσον μὲ τοὺς ἰδίους του κόπους καὶ μὲ τὴν φυσικὴν εὐφυΐαν του. Ἀναχωρήσας δὲ ἐκεῖθεν ἐπανῆλθεν εἰς τὴν πατρίδα του, ὅπου καὶ ἀνεδέχθη τὴν Καθέδραν τῆς Φιλοσοφίας. Τοῦτο ἐγένετο ἐπὶ τῆς Βασιλείας Κωνσταντίνου τοῦ Μονομάχου. Ἔκτοτε λοιπὸν ἔζη ὁ Ψελλὸς μὲ μεγάλην ὑπόληψιν, ὥστε ἔφθασε καὶ εἰς τὰ πολιτικὰ ἀξιώματα, ὁπότε καὶ πρὸ τῶν ἄλλων ἁπάντων, ἐζήτει νὰ ἀνάψῃ πάλιν τὸν ἐσβεσμένον ζώπυρον τῆς μαθήσεως, διδάσκων μὲ μεγάλον ζῆλον τὴν Ῥητορικὴν καὶ Φιλοσοφίαν, καὶ μάλιστα τὴν Διαλεκτικὴ, καὶ ἔχων μεγάλον ἀριθμὸν ἀκροατῶν. Ἐζήτει ἔτι νὰ ἑνώσῃ τὴν Φιλοσοφίαν του μὲ τὴν Χαλδαϊκὴν, ἢ μᾶλλον εἰπεῖν τὴν Ἀλεξανδρινὴν, καταγινόμενος ἔτι καὶ εἰς τὴν Ἰατρικήν. Κωνσταντῖνος Δοῦκας ὁ βασιλεὺς ἐνεπιστεύθη ἔπειτα εἰς αὐτὸν τοὺς δύο υἱούς του τὸν Ἀνδρόνικον καὶ Μιχαὴλ διὰ νὰ τοὺς διδάξῃ, ὁ ὁποῖος Μιχαὴλ μετέπειτα διὰ τῆς κρυφῆς προστασίας τοῦ Ψελλοῦ ἔλαβε καὶ τὸν θρόνον τῆς Βασιλείας. Ὁ Ψελλὸς ὅμως ὀλίγην ὑπ ό λ η ψ ιν ἔλ α β εν ἀ π ὸ τ ο ύ τ ο υ ς τ ο ὺ ς δ ύ ο μ α θη τ ά ς τ ο υ · δ ιό τ ι ὁ λαὸς τὸν ἐκατηγόρει, ὅτι τὸν μαθητήν του δὲν τὸν ἐδίδαξε Βασιλικῶς, ἀλλὰ τὸν ἄφησε νὰ ἀμελῇ τὰ πολιτικά. Κατὰ τούτους τοὺς χρόνους ἐλθὼν εἰς Κωνσταντινούπολιν Ἰωάννης ὁ Ἰταλὸς, περισσότερον διὰ τῆς πολυλογίας του, παρὰ διὰ τῆς μαθήσεώς του ἐκέρδησε τὴν εὔνοιαν τῶν ἀρχόντων, καὶ μέρος [415]


τῆς ὑπολήψεως τοῦ Ψελλοῦ. Διὰ τοῦτο δυσαρεστηθεὶς ὁ Ψελλὸς, καὶ μάλιστα διὰ τὴν ἀνοησίαν τῶν ἀρχόντων, παραιτήσας τὴν Φιλοσοφικὴν Καθέδραν εἰς τὸν Ἰταλὸν Ἰωάννην, ἀπῆλθεν εἰς Μοναστήριον. Εἰς τοῦτο λοιπὸν τὸ διάστημα ὁ Ψελλὸς ἔζησεν ὑπὸ τὴν Βασιλείαν Νικηφόρου τοῦ Βοτονιάτου, μέχρι Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ, ἐπὶ τοῦ ὁποίου περὶ τὸ 1105. ἔτει, ὅ ἐστι, τὸ εἰκοστὸν ἕκτον ἔτος τῆς Βασιλείας τοῦ Κομνηνοῦ, ἔγραψε τὸ Προοίμιον καὶ τὰς σημειώσεις εἰς τὴν Δίοπτραν Φιλίππου τοῦ Σολιταρίου 633. Πόσον ἔπειτα ἔζησεν ὁ Ψελλός μας, καὶ πότε ἀπέθανε δὲν μᾶς εἶναι γνωστόν.

Συγγράμματα. Ἀπὸ τὰ Συγγράμματα τοῦ Ψελλοῦ σώζεται ἀκόμη ἕνας μεγάλος ἀριθμὸς περιεκτικὸς παντὸς εἴδους μαθήσεως.

Ἐκδόσεις. Τοῦ Σοφωτάτου καὶ ὑπερτίμου Ψελλοῦ Ἑρμηνεία εἰς τὸ Ἆσμα τῶν Ἀσμάτων διὰ στίχων πολιτικῶν πρὸς τὸν Βασιλέα Κύριον Νικηφόρον τὸν Βοτονιάτην, ἐξεδόθη ὑπὸ Ἰωάννου Μεουρσίου μετὰ τοῦ Εὐσεβίου καὶ Πολυχρονίου ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1617. εἰς 4. καὶ τῷ 1746. ἐν τοῖς συγγράμμασι τοῦ Μεουρσίου τόμ. Η΄. σελ. 289. καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων. ... Πρὸς Μιχαὴλ τὸν Κομνηνὸν Κεφάλαια Θεολογικὰ ἕνδεκα ἐξεδόθησαν ἐν τῷ τόμῳ τῆς Ἀγάπης ἐν Ἰασίῳ τῷ 1698. ἐν σελ. 490. ... Εἰς τὰς ἁγίας ἑπτὰ Συνόδους ἐπιγράμματα ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1632. εἰς 8. ... Σύνοψις Νόμων διὰ στίχων πολιτικῶν καὶ ἰαμβικῶν ἐξεδόθησαν ἐν τῷ Νέῳ Θησαυρῷ τῶν Νομικῶν Γερμανοῦ Μέερμαν τόμῳ α΄. σελ. 37. ... Διδασκαλία παντοδαπὴ πρὸς Μιχαὴλ τὸν Δοῦκαν ἐξεδόθη ὑπὸ τοῦ Φαβρικίου ἐν τῇ αὐτοῦ Ἑλλ. Βιβλ. τόμῳ ε΄. ... Πραγματεία εἰς τὰς τέσσαρας μαθηματικὰς διδασκαλίας εἰς τὴν Ἀριθμητικὴν δηλ. Μουσικὴν, Γεωμετρίαν, καὶ Ἀστρονομίαν, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1532. εἰς 8. καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1545, εἰς 12. καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1556. εἰς 8. ... Εἰσαγωγὴ εἰς τοὺς Ἓξ φιλοσοφικοὺς τρόπους. Σύνοψις τῶν πέντε φωνῶν, καὶ τῶν δέκα Κατηγοριῶν τῆς Φιλοσοφίας. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1532. εἰς 8. ... Σύνοψις τοῦ Ἀριστοτελικοῦ Ὀργάνου. ἐξεδόθη ἐν Βιτεμβέργῃ, τῷ 1592. εἰς 8. ... Ὑπόμνημα εἰς τὰ ὀκτὼ βιβλία τῆς Φυσικῆς τοῦ Ἀριστοτέλους. ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ τῷ 1554. εἰς φύλ. ... Ἐξήγησις Χαλδαϊκῶν τινων Χρησμῶν. Ζήτ. τὸ Ἄρθρον Ζωροάστρης, Τόμ. Α΄. σελ. 101. ... Περὶ λατρείας δαιμόνων Διάλογος. ἐν Λουτετίᾳ τῷ 1615, εἰς 8. καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων Τόμ. 18. σελ. 589. καὶ ἐν Κολονίᾳ τῷ, 1688. εἰς 12. ... Γνῶμαι διαφόρων περὶ ψυχῆς. ἐξεδ. ἐν τῇ τοῦ Ὠριγένους Φιλοκαλίᾳ, ἐν Παρισίοις, τῷ 1624. ... Ἴαμβοι εἰς Ἀρετὰς καὶ Κακίας. Ἀναγωγὴ εἰς Τάνταλον. Ἀλληγορία τῆς Σφιγκὸς, Ἀναγωγὴ εἰς Κίρκην, ἐξεδόθ. ἐν Ῥώμῃ, εἰς 8. Ἔτι δὲ καὶ μετὰ τῶν τοῦ Ἡρακλείδου Ἀλληγοριῶν ἐν Βασιλ. τῷ 1544. εἰς 8. ... Περὶ τῆς τῶν λίθων ἀρετῆς, ἐν Ὀλοσίᾳ. τῷ 1615. εἰς 8. καὶ ἐν Λουγδόνῳ τῷ, 1745, εἰς 8. 633

Φίλιππος ὁ Σολιτάριος Μοναχὸς ἦν τὸ Τάγμα, καὶ ἔζη εἰς τὸ τέλος τοῦ ια΄. αἰῶνος. Τούτου ἡ Δίοπτρα ἐγράφη εἰς πολιτικοὺς στίχους, οἵ τινες ἀκόμη δὲν ἐξεδόθησαν διὰ τοῦ τύπου, ἀλλὰ μόνον ἡ Λατινικὴ τούτων μετάφρασις ἐν Ἰγγολστατίῳ τὸ 1604. εἰς 4. καὶ ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων τόμῳ κ.α΄. σελ. 553. καὶ ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ τόμ. στ΄. σελ. 542. ἀλλὰ καὶ εἰς ταύτην τὴν μετάφρασιν λείπει τὸ α΄. βιβλίον.

[416]


... Περὶ Δικαίων βιβλία, Β΄. ἐν Βασιλέᾳ, τῷ 1529. εἰς 8. ... Μονῳδία εἰς τὸν Ναὸν τῆς ἁγίας Σοφίας, ἐν Παρισίοις ἐν τοῖς τοῦ Λ. Ἀλλατίου σημειώμασιν εἰς Γεώργιον τὸν Ἀκροπολίτην. ... Κρίσις εἰς τὰ τοῦ Ἡλιοδώρου Αἰθιοπικὰ καὶ Ἀχιλλέως Τατίου, ἐν τοῖς Συμμίκτοις καὶ Παρατηρήσεσι Κριτικοῖς. ἐν τόμ. Ζ΄. σελ. 367. ... Περὶ Ἀρχαιότητος τῆς Κωνσταντινουπόλεως βιβλία Δ΄. ἐξεδόθ. ἐν τῷ τοῦ Ἀνσέλμου Βανδουρίου Imperio Orientali ἐν Παρισίοις τῷ 1711. Σώζονται ἔτι καί τινα ἄλλα ἐν Χειρογράφοις.

Η Η Η Η Δ Ι Ι. ΣΙΜΕΩΝ.

Σιμεὼν ὁ Μάγιστρος, Πρωτοβηστιάριος ἦν τοῦ Παλατίου τῆς Κωνσταντινουπόλεως

ἐπὶ τῆς βασιλείας τοῦ Ἀντιόχου. Ἤνθει εἰς τὸν καιρὸν Μιχαὴλ τοῦ Δούκα, ὅστις ἐβασίλευσεν ἀπὸ τοῦ 1071. μέχρι τοῦ 1078. πρὸς τὸν ὁποῖον καὶ συνέγραψε. Σύνταγμα κατὰ στοιχεῖον περὶ Τροφῶν δυνάμεων, τὸ ὁποῖον πολλοὶ ἄλλοι τῶν πεπαιδευμένων συνέτεμον, δι’ ὃ καὶ ἀποδίδεται ἔτι καὶ εἰς τὸν Ψελλόν. Τούτο ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1538. εἰς 8. ὑπὸ Λιλίου Γρηγορίου Γυράλδου. καὶ ἐν Λουτετίᾳ τῷ, 1658. εἰς 8. Σώζονται τούτου καί τινα ἄλλα ἐν Ἀντιγράφοις.

Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι. ΘΕΟΦΥΛΑΚΤΟΣ. Ἔζη ἔτι τῷ 1107.

Θεοφύλακτος ὁ Ἐπίσκοπος τῆς Βουλγαρίας, ἤτοι τῆς Ὄχριδας ἢ Ἀχριδόνος, νομίζεται

κοινῶς ὡς Κωνσταντινουπολίτης, ἐξ αἰτίας μιᾶς ἐπιστολῆς του πρὸς τὴν Βασίλισσαν Μαρίαν· ἀλλ’ ἐκ ἡμεῖς δὲν πρέπει νὰ τὸν νομίσωμεν Κωνσταντινοπολίτην, ἀλλ’ ὅτι διέταύτης τριψεν αὐτοῦ ἱκανοὺς χρόνους. Ἡ καθ’ αὑτὸ πατρίς του ὅμως φαίνεται ὅτι εἶναι ἡ Εὔριπος, καθ ὼς ὁ ἴδ ιο ς μ α ρ Κωνσταντινούπολιν, ἐδιδάχθη τὰς τοῦ τότε καιροῦ μαθήσεις. Μετὰ ταῦτα δὲ ἐχρημάτισε καὶ διάκονος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας, καὶ διδάσκαλος τῆς Ῥητορικῆς. Ἡ πολυμάθειά του τὸν ἀπεκατέστησε καὶ διδάσκαλον τοῦ Βασιλέως Μιχαὴλ Δούκα, καὶ Μαρίας καὶ Κωνσταντίνου τῶν Πριγκίπων αὐτοῦ. Μετὰ ταῦτα δὲ ἐχρημάτισε καὶ Ἀρχιεπίσκοπος τῆς Ἀχριδόνος, καὶ πάσης Βουλγαρίας· περ ὶ δὲ τοῦ θανάτου αὐτοῦ οὐδ

Συγγράμματα.

Τὰ Συγγράμματα τοῦ Θεοφυλάκτου συνίστανται τὸ περισσότερον ἀπὸ Ἑρμηνείας εἰς [417]


τὴν θείαν Γραφὴν, ἐρανισμέναι οὖσαι ἀπὸ πολλοὺς Πατέρας, καὶ μάλιστα τὰ περισσότερα ἀπὸ τὸν θεῖον Χρυσόστομον, τὰ ὁποῖα εἰσὶ τὰ ἀκόλουθα. Α΄. Ἑρμηνεία εἰς τὰ τέσσαρα Εὐαγγέλια. Β΄. Εἰς τὰς Ἐπιστολὰς τοῦ Ἀποστόλου Παύλου. Γ΄. Εἰς τὰς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων. Δ΄. Εἰς τὰς καθολικὰς Ἐπιστολὰς τοῦ Πέτρου. Ε΄. Λόγοι τινὲς, καὶ ἐγκώμια. ΣΤ΄. Ἑρμηνεία εἰς τοὺς δώδεκα ἐλάσσονας Προφήτας. Ζ΄. Ἐπιστολαί. Η΄. Ὁμιλίαι εἰς τὰ ἕνδεκα Ἑωθινὰ, καὶ ἄλλα τινά.

Ἐκδόσεις.

Θεοφυλάκτου

Βενετίᾳ Ἐπ ισ κ ό π ἐν ο υ Β ο υλ γ α ρ ία ς τ τρισὶ τόμοις Ἑλληνο-λατινιστί. ὁ μὲν Α΄. τῷ 1754. ὁ δὲ Β΄. τῷ 1755. ὁ δὲ Γ΄. τῷ 1758. ὑπὸ Βονιφατίου Φινέτη.

Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι Ι. ΑΝΤΩΝΙΟΣ. Πρὸ τοῦ 1110.

Ἀντώνιος οὗτος Μοναχὸς ἦν τὸ σχῆμα, οὗ τὸ ἐπίθετον Μέλισσα, τὸ ὁποῖον ἔλαβεν ἀπὸ ἓν βιβλίον Μέλισσα καλούμενον. Περὶ τούτου οὐδὲν ἄλλο βέβαιον ἐξεύρομεν παρὰ ὅτι συνεῤῥάφθη τοῦτο ἀπὸ τὰ ἀξιολογώτερα ῥητὰ τῶν Ἱερῶν Βιβλίων εἰς ἓν τεῦχος, καθὼς συνάζει ἡ Μέλισσα τὸ γλυκὺ μέλι ἀπὸ τὰ ἄνθη τοῦ ἀγροῦ.

Ἐκδόσεις.

Μέλισσα, ἤτοι συλλογὴ διαφόρων Θεολογικῶν Κεφαλαίων ὑπὸ Ἀντωνίου καὶ Μαξί-

μου τῶν Μοναχῶν, ἐξεδόθη ἐν Τιγουρίῳ τῷ 1546. εἰς φύλλον. ἔτι δὲ καὶ ἐν Βενετίᾳ.

Η Η Η Η Δ Π. ΕΥΘΥΜΙΟΣ.

[418]


Μετὰ τὸ 1118.

Εὐθύμιος ὁ Ζιγαβηνὸς, ἢ Ζιγαδηνὸς Μοναχὸς ἦν τῆς Μονῆς τῆς ὑπεραγίας Θεοτόκου

τῆς Περιβλέπτου ἐπονομαζομένης ἐν Κωνσταντινουπόλει, ὅς τις διὰ τῆς πολυμαθείας του περίφημος ἐγένετο, καὶ γνωστὸς εἰς τὴν βασίλισσαν Ἄνναν τὴν Κομνηνήν. Ἀλέξιος δὲ ὁ Κομνηνὸς ἐτίμα αὐτὸν μεγάλως, ὅς τις διὰ προσταγῆς του συνέῤῥαψεν ἐκ τῶν Ἁγίων Πατέρων τὸ ἐπιγραφόμενον βιβλίον Πανοπλία Δογματικὴ, τὸ ὁποῖον συνίσταται ἀπὸ 28. Κεφάλαια. Συνέγραψε δὲ καὶ ἄλλα τινὰ, τὰ ὁποῖα εἰσὶν εἰσέτι ἀνέκδοτα.

Ἐκδόσεις.

Π

ανοπλία Δογματικὴ Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ περιέχουσα ἐν συνάψει τὰ τοῖς μακαρίοις καὶ θεοφόροις Πατράσι συγγραφέντα, εἰς τάξιν δὲ καὶ ἁρμονίαν τεθέντα παρὰ Εὐθυμίου Μοναχοῦ τοῦ Ζιγαδηνοῦ, ἐξεδόθησαν ἐν Τεργοβύστῳ τῆς Οὐγροβλαχίας τῷ 1710.

Η Η Η Η Δ Π Ι. ΖΩΝΑΡΑΣ. Μετὰ τὸ 1118.

Ἰωάννης ὁ Ζωναρᾶς ἦτον ἐκ Κωνσταντινουπόλεως ἀπόγονος ἐκείνου τοῦ Ζωναρᾶ, ὅς τις ἐχρημάτισεν αὐλικὸς Κωνσταντίνου τοῦ Πορφυρογεννήτου. Οὗτος δὲ ἐχρημάτισε μέγας Δρουγγάριος Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ. Ἡ δυστυχία τῆς οἰκίας του, ὁ χωρισμὸς τῆς γυναικός του, ὁ θάνατος τῶν τέκνων του, παρεκίνησαν αὐτὸν νὰ ἀρνηθῇ τὸν κόσμον, καὶ νὰ δεχθῇ τὸν μοναχικὸν βίιον, ὅθεν καὶ ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος τοῦ Ἄθωνος, ὅπου καὶ ἀπέθανεν ἐτῶν ὀγδοήκοντα ἐννέα.

Συγγράμματα.

Τὰ ἀξιολογώτερα τούτου Συγγράμματά εἰσι.

Α΄. Χρονικὸν, τὸ ὁποῖον συνίσταται ἀπὸ δεκαοκτὼ Βιβλία, ἀρχόμενον ἀπὸ κτίσεως Κόσμου, μέχρι τοῦ 1118. Τὸ Σύγγραμμα το ῦτ ο δ ια ιρ εῖτ α ι τ ὴν Ἱ σ τ ο ρ ία ν τ ῆ νικὴν Ἱστορίαν, καὶ τὴν τῆς Δημοκρατίας τῶν Ῥωμάνων. Εἰς τὸ δεύτερον ἐκθέτει ἐκείνην τῶν Καισάρων, τὴν ὁποίαν σχεδὸν ἔλαβεν ὁλόκληρον ἀπὸ Δίωνα τὸν Κάσσιον, ἐκ τῆς ὁποίας δύνανται νὰ ἀναπληρωθῶσι τὰ ἐλλείποντα τοῦ Κασσίου, καθὼς τὸ ἐστοχάσθη καὶ ὁ Ἰταλὸς Φάλκων. Β΄. Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Κανόνας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων, καὶ ἄλλα τινὰ Ἐκκλησιαστικά. [419]


Ἐκδόσεις.

Ἰωάννου τοῦ Ζωναρᾶ Χρονικὸν ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1557. ἔτι ἐν Παρισίοις τῷ 1686. ἐν δυσὶ τόμοις ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος, καθὼς μετέπειτα καὶ ἐν Βενετίᾳ. Ἑρμηνεία εἰς τοὺς Κανόνας τῶν Ἁγίων Ἀποστόλων, καὶ τῶν Ἁγίων Πατέρων, ἐξεδόθη ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1618. εἰς φύλλον.

Η Η Η Η Δ Π Ι Ι. ΑΡΙΣΤΗΝΟΣ. Περὶ τῷ 1130.

λέξιος Ἀριστηνὸς ἦτον Νομοφύλαξ καὶ Οἰκονόμος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας ἐν Κωνσταντινουπόλει. Οὗτος διὰ προσταγῆς τοῦ Βασιλέως Ἰωάννου τοῦ Κομνηνοῦ ἔκαμε μίαν σύνοψιν τῶν Ἱερῶν Κανόνων, ἥτις ἐξεδόθη μετὰ σχολίων ἐν τῇ Πανθέκτῃ τοῦ Βεβερεγίου.

Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ. Ἀπέθανε τῷ 1137.

Ν

ικηφόρος ὁ Βρυέννιος ἦτον ἐκ τῆς Πόλεως Ὀρεστιάδος τῆς ἐν Μακεδονίᾳ, καὶ ἀνεψιὸς τοῦ ἑτέρου Νικηφόρου, τοῦ τυφλωθέντος. Οὗτος διὰ τὰς μεγάλας πράξεις του ἐτιμᾶτο μεγάλως ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ, καὶ τῆς Βασιλίσσης Ἄννης, οἵ τινες διὰ τὰς πολεμικάς του ἀνδραγαθίας τὸν ὠνόμασαν Ὑπερσέβαστον. Ἐκτὸς τῶν ἄλλων μεγάλων κατορθωμάτων του, ἐστάθη καὶ Συγγραφεὺς περίφημος. Παρακινηθεὶς ὑπὸ τῆς πενθερᾶς αὐτοῦ Εἰρήνης τῆς Βασιλίσσης, συνέγραψεν Ἱστορίαν τῶν Κομνηνῶν, καὶ ἰδίως τοῦ Βασιλέως Ἀλεξίου, τὴν ὁποίαν καὶ Ὕλην Ἱστορίας ὠνόμασεν. Ὁ θάνατος ὅμως τὸν ἐμπόδισε καὶ δὲν συνέγραψε περισσότερον, παρὰ τέσσαρα βιβλία, τὰ ὁποῖα ἄρχονται ἀπὸ Ἰσαὰκ τὸν Κομνηνὸν, μέχρι τῆς ἀρχῆς τῆς Βασιλείας τοῦ πενθεροῦ αὐτοῦ Ἀλεξίου, ὅ ἐστιν ἀπὸ τοῦ 1057. ἕως τοῦ 1081.

Ἐκδόσεις.

Νικηφόρου τοῦ Βρυεννίου Χρονικὸν ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1661. ἐν τῷ σώματι τῆς

Βυζαντίδος.

[420]


Η Η Η Η Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΣΙΜΕΩΝ. Περὶ τῷ 1140.

Σ

ιμεὼν ὁ Μεταφραστὴς, Μάγιστρος καὶ Λογοθέτης ἐχρημάτισεν ἐν τῇ τῆς Κωνσταντινουπόλεως Αὐλῇ, τοῦ ὁποίου ἄλλως ἡ ἱστορία εἶναι πολλὰ συγκεχυμένη, ἐπειδὴ τινὲς μὲν θέλουσιν αὐτὸν ἀξιωματικὸν τῆς βασιλικῆς Αὐλῆς, τινὲς δὲ τῆς Ἐκκλησιαστικῆς, ὅπερ καὶ πιθανώτερον· ἀλλ’ ἐκ τούτου θησαν, ὁ μὲν περὶ τὸν δέκατον αἰῶνα, ὁ δὲ περὶ τὸν δωδέκατον. Τίς λοιπὸν ἐκ τῶν δύο τούτων εἶναι ὁ Συγγραφεύς μας; ἀποροῦμεν. Τοῦτο μόνον ἐξεύρομεν ὅτι ἀπό τινα Σιμεῶνα ἔχομεν τὴν συλλογὴν τῶν βίων τῶν Ἁγίων ὅλου τοῦ χρόνου, ἥτις δὲν εἶναι ὅλη ἐκδεδομένη διὰ τοῦ τύπου, ἀλλὰ μόνον ἑκατὸν τριάκοντα. Ἐκτὸς ταύτης τῆς συλλογῆς ἔχομεν ἔτι ἀπὸ αὐτὸν ΚΔ΄. Λόγους ἠθικοὺς, συναγμένους ἀπὸ τὰ συγγράμματα τοῦ ἁγίου Βασιλείου, μίαν ἐπιτομὴν Κανόνων, ἓν χρονικὸν ἐκ διαφόρων Ἱστορικῶν, ἑπτὰ Ἐπιστολὰ, καί τινας ἄλλους δύο Λόγους, καὶ Δ΄. Ὕμνους.

Ἐκδόσεις.

Τ

ὰ τοῦ Σιμεῶνος Συγγράμματα δὲν ἐξεδόθησαν ἀκόμη εἰς ἓν σῶμα, ἀλλὰ ξεχωριστὰ εἰς διαφόρους πόλεις, καὶ ἐν διαφόροις συλλογαῖς, δι’ ὃ καὶ δὲν σημειοῦμεν οὐδεμίαν ἔκδοσιν τούτων διὰ τὸ σύντομον. Τὰ Ἠθικὰ μόνον ἐξεδόθησαν ἐν Παρισίοις τῷ 1558. εἰς 8.

Η Η Η Η Δ Δ. ΝΕΙΛΟΣ. Περὶ τὸ 1143.

Νεῖλος ὁ τὴν ἐπωνυμίαν ἔχων Δοξαπατρῆς, ἦτον κατ’ ἀρχὰς Ἀρχιμανδρίτης τῆς με-

γάλης Ἐκκλησίας, μετέπειτα δὲ ἐχρημάτισε καὶ Νοτάριος τοῦ Πατριαρχείου καὶ Πρωτοπρόεδρος τῶν Συγγέλων, καὶ ἐν ταὐτῷ ἦτον Νομοφύλαξ τοῦ βασιλικοῦ θρόνου. Ἡ πατρὶς τούτου δὲν μᾶς εἶναι γνωστὴ, ἀλλ’ ἐκ τῶν συγγραμμάτων του φαίνεται ὅτι ἔζησεν ἀρκετὸν καιρὸν καὶ εἰς τὸ Παλέρμον τῆς Σικελίας, καὶ ὁ ἐκεῖ βασιλεύων Ῥογέριος ἐζήτησεν ἀπὸ αὐτὸν τὰς ε ἰδ ή σ εις π ερ ὶ τ ῶ τούτου συνέγραψε τὸ Σύνταγμα περὶ τῶν πέντε Πατριαρχικῶν θρόνων, περὶ τὸ, 1143. ἐν ᾧ πραγματεύεται περὶ τῆς ἀρχαιότητος, συστάσεως, καὶ τάξεως αὐτῶν, ἔτι δὲ καὶ περὶ τῶν ἀπ’ αὐτῶν ἐξηρτημένων μητροπολιτῶν, ἀρχιεπισκόπων, καὶ ἐπισκόπων, κ.τ.τ. περὶ τοῦ ὁποίου ἡ Ῥωμαϊκὴ Ἐκκλησία δὲν ἔμεινεν εὐχαριστημένη.

[421]


Ἐκδόσεις. Νείλου Δοξαπατρῆ Σύνταγμα περὶ τῶν Πατριαρχικῶν θρόνων, ἐξεδόθη Ἑλληνο-Λα-

τινιστὶ ὑπὸ Στεφάνου λε Μοΰνε ἐν τῷ αὐτοῦ Variis Sacris, τόμ. Α΄. σελ. 211.

Η Η Η Η Δ Δ Ι. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1143.

Θεόδωρος ὁ Πρόδρομος, ἔζη ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἦν δὲ ἐξ ἐπισήμου γενεᾶς, καὶ ὡς

ἐκ τῶν συγγραμμάτων του γίνεται δῆλον, ἡ μήτηρ αὐτοῦ ἀδελφὴ ἦν Ἐπισκόπου τινός. Τὰ Συγγράμματά του μᾶς ἀποδεικνύουσιν ὅτι ὁ Θεόδωρος ἐγκρατὴς ἦν διαφόρων γλωσσῶν, Ῥήτωρ καὶ Θεολόγος, ἐκ τῶν ὁποίων τὰ περισσότερα εὑρίσκονται εἰσέτι ἀνέκδοτα διὰ τοῦ τύπου. Εἰς τὴν Ποιητικὴν ὅμως ἐστάθη ὀλίγον εὐτυχὴς, καὶ διὰ τοῦτο, ὡς οἶμαι, ἔλαβε καὶ τὸ ἐπώνυμον, Πτωχὸς, μ’ ὅλον ὅτι, καθὼς φαίνεται, ἔζησεν εἰς τὸν μοναχικὸν βίον. Ἔκ τινος τῶν Συγγρμμάτων του φαίνεται ὅτι οὗτος ἐσύχναζεν εἰς τὸ Ὀρφανοτροφεῖον τῆς Κωνσταντινουπόλεως, καὶ ὅτι ἦτον διδάσκαλος εἰς αὐτό. Πρὸς τοῖς ἄλλοις συνέγραψεν οὗτος καὶ μίαν Μονῳδίαν πρὸς Πορφυρογέννητον καὶ Σεβαστοκράτορα Κύριον Ἀνδρόνικον τὸ Κομνηνόν.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ ἐφάνησαν διὰ τοῦ τύπου τὰ ἑπόμενα.

Κύρου Θεοδώρου τοῦ Προδρόμου, ἐπιγράμματα εἰς τὴν Κτίσιν τοῦ Κόσμου, καὶ εἰς ἄλλας διαφόρους ὑποθέσεις τῆς θείας Γραφῆς, ἐξεδόθ. ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1536. εἰς 8. ... Φιλία ἐξόριστος. ἐξεδόθη μετὰ τῶν τοῦ Στοβαίου, καὶ ἐν τοῖς τοῦ Μαιτταίρου Συμμίκτοις, καὶ ἰδίως ἐν Παρισίοις τῷ 1549. εἰς 4. ... Ῥοδάνθης καὶ Δοσικλέους Ἐρωτικῶν βιβλ. Θ΄. ἐξεδόθησαν Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1625. εἰς 8. ... Ὑπόμνημα περὶ Σοφίας, ἐξεδόθη ὑπὸ τοῦ Μορέλλου τῷ 1608. εἰς 8. ἐν Λουτετίᾳ. ... Ἐπιστολαὶ ΙΔ΄. καὶ ἔτι, Τρεῖς, ἐξεδόθησαν ἐν Ῥώμῃ ἐν τοῖς Συμμίκτοις τῶν Ἰησουϊτῶν, τῷ 1754.

[422]


Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι. ΑΝΝΑ. Ἐγεν. τῷ 1083. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1148.

ννα ἡ Κομνηνὴ, θυγάτηρ ἦν Ἀλέξίου τοῦ Κομνηνοῦ, καὶ Εἰρήνης τῶν βασιλέων τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Ἐγεννήθη τῷ 1083. ἔτει μετὰ Χριστόν. Ὁ πατὴρ αὐτῆς ἔδωκε μεγάλην προσοχὴν εἰς αὐτὴν εἰς τὸ νὰ τὴν ἀναθρέψῃ βασιλικῶς, καὶ μάλιστα εἰς τὴν σπουδὴν τῶν μαθημάτων, οὖσα δὲ καὶ αὐτὴ φύσεως ἐπιτηδείας, ἔκαμε μεγάλας προόδους εἰς τὰ μαθήματα, οὶ μδιὰ ά λ ισ τ α εἰς τ ὴ ν Ῥ η κα τὸ φυσικὸν ἐξωτερικὸν κάλλος, καὶ διὰ τὴν ἐπιτηδειότητα τοῦ νοός της πρὸς τὰς μαθήσεις της, τόσον περισσότερον ἔγινε μετὰ ταῦτα μισητὴ διὰ τὴν δολιότητά της, καὶ τὴν ἐναντίαν τῆς φύσεως ἀπανθρωπίαν πρὸς τὸν ἀδελφόν της Ἰωάννην τὸν Κομνηνὸν, τῆς ὁποίας ἡ κακία μαρτυρεῖται διὰ παντὸς ὑπὸ τῆς ἱστορίας, ὡς μιᾶς δευτέρας Σεμιράμιδος κατὰ τοῦ ἀδελφοῦ της.

Συγγράμματα.

Περὶ τὸ 1148. ἔτει ἐτελείωσεν αὕτη τὸ Σύγγραμμα αὐτῆς τὸ ἐπιγραφόμενον Ἀλεξιὰς,

εἰς τὸ ὁποῖον περιγράφει τὰς πράξεις καὶ τὰ κατορθώματα τοῦ πατρὸς αὐτῆς Ἀλεξίου τοῦ Κομνηνοῦ, τῆς ὁποίας ἡ Ἱστορία εἶναι πάντῃ ἀσύμφωνος μὲ ἐκείνην τῶν συγχρόνων της Ἱστορικῶν. Τοῦτο συνίσταται ἀπὸ ΙΕ΄. Βιβλία.

Ἐκδόσεις. Ἄννης Κομνηνῆς, Ἀλεξιὰς, ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Αὐγούστῃ τῷ 1610. εἰς 4. Ἔτι δὲ καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1651. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος, καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729.

Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι. ΣΟΥΙΔΑΣ. Περὶ τὸ 1150.

Σ

ουΐδας ὁ συγγραφεὺς τοῦ Λεξικοῦ, εἶναι τόσον ὀλίγον γνωστὸς ὥστε ἀμφιβάλλεται ἡ ὕπαρξίς του. Τινὲς θέλουσι ὅτι ἐστάθη πρὸ τοῦ Στράβωνος, ἄλλοι δὲ ὅτι ἤκμαζε περὶ τὸν Ι΄. ΙΒ΄. καὶ ΙΔ΄. αἰῶνα, καὶ ἄλλοι ἄλλως, ὥστε καὶ αὗται αἱ γνῶμαι πάλιν δὲν μένουν ἄνευ ἀμφιβολίας, εἰς τὸ νὰ πιστεύσωμεν ὅτι τὸ τοιοῦτον Λεξικὸν δὲν συνετέθη ἀπὸ κυρίως τινα [423]


Σουΐδαν, ἀλλ’ ἀπὸ διαφόρους καλάμους, καθὼς γίνεται δῆλον καὶ ἀπὸ τὰς παλαιὰς τούτου ἐκδόσεις. Ἐγὼ λοιπὸν κατὰ τὴν γνώμην τοῦ Οὐδίνου τάσσω αὐτὸν εἰς τὸ μέσον τοῦ ΙΒ΄. αἰῶνος, ἐπειδὴ καὶ ἀναφέρει ὁ Σουΐδας ῥήσεις τινας Μιχαὴλ τοῦ Ψελλοῦ, καὶ Σιμεῶνος τοῦ Μεταφραστοῦ, καὶ ἐξ ἐναντίας πάλιν ἀναφέρεται αὐτὸς ἀπὸ τὸν Εὐστάθιον Θεσσαονίκης, ὅστις ἔζη περὶ τὸ τέλος τούτου τοῦ αἰῶνος. Τὸ Λεξικὸν τούτου εἶναι ἐρανισμένον ἀπὸ διαφόρους Συγγραφεῖς, ἀλλ’ ὄχι μὲ μεγάλην προσοχὴν καὶ ἀκρίβειαν, ὥστε καὶ ἡ τάξις του εἶναι ἄτακτος, καὶ συχνάκις διάφορα πρόσωπα καὶ διάφοροι ὑποθέσεις συγχέονται μεταξύ των, ἀγκαλὰ καὶ πολλοὶ, θέλοντες νὰ ὑπερασπισθῶσι τὸν κυρίως συγγραφέα τούτου τοῦ λεξικοῦ, λέγουσιν, ὅτι αὕτη ἡ ἀταξία προῆλθεν ἀπ’ ἐκείνους, οἵ τινες ἀπέκτησαν τὸ βιβλίον τοῦτο, καὶ θέλοντες νὰ τὸ ἐπαυξήσωσι, τὸ ἔφερον εἰς ταύτην τὴν ἀταξίαν, καὶ σύγχυσιν. Τὸ Λεξικὸν τοῦτο περιέχει κυρίως βίους τινῶν ἐνδόξων ἀνδρῶν, Παροιμίας τινὰς, καὶ ἑρμηνείας τινῶν λέξεων καὶ ἰδιωματισμῶν.

Ἐκδόσεις. Σουΐδας. Ἐξεδόθη τὸ πρῶτον τῷ 1498. Ἑλληνιστὶ ἐν Μεδιολάνοις, εἰς φύλ. ἐν ᾧ καί τις Διάλογος μεταξὺ τοῦ Βιβλιοπώλου καὶ τοῦ ἀγοραστοῦ. Αὕτη ἡ ἔκδοσις εἰς μερικὰς ῥήσεις εἶναι ὀρθοτέρα, παρὰ ἡ ἀκόλουθος. ... Ἐξεδόθη τὸ δεύτερον Ἑλληνο-Λατινιστὶ ἐν δυσὶ τόμοις εἰς φύλ. ὑπὸ τοῦ Αἰμιλίου Πόρτου ἐν Κολλωνίᾳ τῷ 1619. Σουΐδα Λεξικὸν, Ἑλληνο-Λατινιστὶ, ἐξεδόθη ὑπὸ Λουδόλφου τοῦ Κουστερίου ἐν Κανταβριγίᾳ, τῷ 1705. ἐν τρισὶ τόμοις εἰς φύλ. Τύποις Ἀκαδημαϊκοῖς. Ὁ Κουστέριος ἐν ταύτῃ τῇ ἐκδόσει ἔλαβε μεγάλους ἐλέγχους ὑπὸ τῶν Κριτικῶν, μ’ ὅλον τοῦτο εἶναι ἡ ὀρθοτέρα καὶ ἡ ἀρίστη. 634

Η Η Η Η Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΤΖΕΤΖΗΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1185.

Ἰωάννης ὁ Τζέτζης Γραμματικὸς περίφημος τοῦ καιροῦ του, ἐγέννήθη ἐν Κωνσταντι-

νουπόλει. Ὁ πατήρ του Μιχαὴλ καλούμενος ἔδωκε μεγάλην προσοχὴν κατὰ τὸ χρέος του διὰ τὴν ἀνατροφήν του, ὅς τις μὴ φειδόμενος ἐξόδων εὗρε τοὺς πλέον πεπαιδευμένους διδασκάλους, καὶ παρέδωκε τὸν υἱόν του εἰς αὐτοὺς, ὁ ὁποῖος διὰ τὸ ἐπιδέξιον τοῦ νοός του σχεδὸν τῷ δεκάτῳ πέμπτῳ ἔτει τῆς ἡλικίας του, ἐγκρατὴς ἐγένετο ἁπάντων τῶν μαθημάτων. Ἡ πολυμάθεια τούτου τοῦ ἀνδρὸς ἐκτείνετο καὶ μέχρι τῆς Ἑβραϊκῆς, καὶ Χαλδαϊκῆς διαλέκτου. Ὁ Συγγραφεύς μας ἐσπούδαξε τὴν Ποιητικὴν, Ῥητορικὴν, τὴν Ἱστορίαν, Γεωμετρίαν, καὶ Φιλοσοφίαν μὲ τόσην ἐπιμέλειαν, καὶ εὐτυχῆ ἀκολουθίαν, ὥστε ἐν τοῖς συγγράμμασι τούτου φαίνεται μία πολλὰ ἐκτεταμένη πολυμάθεια, ἀλλ’ ἐν ταὐτῷ καὶ μία μεγάλη ματαιότης, ἀλαζονία καὶ καταφρόνησις ἐναντίον τῶν ἄλλων πεπαιδευμένων. Εἰς πόσην δὲ ἡλικίαν ἔφθασε δὲν μᾶς εἶναι γνωστόν. Τοῦτο μόνον μᾶς φανερώνει ὁ ἴδιος, ὅτι ἑκατὸν χρόνων νεώτερος ἦν ἀπὸ Μιχαὴλ τὸν Ψελλόν.

634

Ὅρα τοὺς κατὰ τοῦ Κουστερίου ἐλέγχους καὶ τὰς φιλονεικίας ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιθήκῃ Τόμ. Θ΄. σελ. 646.

[424]


Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Τζέτζη πολλὰ ὀλίγα ἐξεδόθησαν διὰ τοῦ τύπου, τὰ δὲ λοιπὰ ἐξέλιπον. Α΄. Ἀλληγορίαι μυθολογικαὶ, φυσικαὶ, καὶ ἠθικαί. Αὗται εἰσιν ἓν τεμμάχιον ἐκ τῶν Ὁμηρικῶν ἀλληγοριῶν, τὰς ὁποίας πρὸς τὴν Βασίλισσαν Εἰρήνην ἔγραψεν. Β΄. Ὑπόμνημα, ἤτοι σχόλια εἰς τὸν Ἡσίοδον. Γ΄. Ὑπόμνημα, ἤτοι σχόλια εἰς τὸν Λυκόφρονα. Δ΄. Χιλιάδες, ἤτοι Ἱστορικὴ Βίβλος. Τοῦτο εἶναι τὸ ἐξαίρετον Σύγγραμμα τοῦ Τζέτζη εἰς στίχους πολιτικοὺς γεγραμμένον, τὸ ὁποῖον συνίσταται ἀπὸ ἑξακοσίας ἑξήκοντα Ἱστορίας, ἐκ τῶν ὁποίων αἱ ἑξήκοντα ἐχάθησαν ἔτι εἰς τὸν καιρὸν τοῦ ἰδίου. Τοῦτο τὸ Σύγγραμμα εἶναι κυρίως μία ἐξήγησις τῶν ἐπιστολῶν του 635, ἐν αἷς περικλείεται ἡ παλαιὰ Ἱστορία, ἡ Μυθολογία, καὶ Φιλοσοφία.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Τζέτζη Ἀλληγορίαι Μυθολογικαὶ, Φυσικαὶ, καὶ Ἠθικαὶ ἐξεδόθησαν ὑπὸ τοῦ Μορελλίου ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1616. εἰς 8. Χιλιάδες, ἤτοι Ἱστορικὴ Βίβλος ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1546. εἰς φύλλον. Ἔτι δὲ καὶ ἐν τῷ σώματι τῶν Ἑλλήνων Ποιητῶν ἐν Γενέβρῃ τῷ 1614. ἐν τόμῳ β΄. σελ. 274.

Η Η Η Η Δ Δ Π. ΘΕΟΔΩΡΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1192.

Θεόδωρος ὁ Βαλσαμὼν ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει, χρηματίσας Διάκονος τῆς

μεγάλης Ἐκ κ λ η σ ία ς , Ν ο τῆς Ἀντιοχείας, ἀλλ’ εἰς τοῦτο ἀπέτυχε, διότι κατ’ ἐκείνους τοὺς καιροὺς ἡ Ἀντιόχεια ἦτον ὑπὸ τὴν ἐξουσίαν τῶν Λατίνων, διὸ καὶ ἔμενεν ἐν Κωνσταντινουπόλει ἡσυχάζων, Περὶ τούτου οὐδεμίαν ἄλλην εἴδησιν ἔχομεν, ἀλλὰ μόνον εἰδήσεις συγκεχυμένας, καὶ ὑποκειμένας εἰς διαφόρους ἀμφιβολίας, ὥστε τινὲς τῶν Κριτικῶν θέλουσιν, ὅτι ὑπῆρχεν εἷς καὶ ὁ αὐτὸς ὁ Ζωναρᾶς, ἔχων καὶ τοῦτο τὸ ἐπίθετον.

Συγγράμματα καὶ Ἐκδόσεις

Τ

ὰ Συγγράμματα τούτου συνίστανται ἀπὸ Κανόνας Ἐκκλησιαστικοὺς, καὶ ἀπὸ Ἑρμηνείας εἰς τοὺς Κανόνας τῶν ἁγίων Συνόδων, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν τὸ πρῶτον ἐν Λουτετίᾳ 635

Αὗται αἱ ἐπιστολαὶ δὲν ἐφάνησαν ἀκόμη διὰ τοῦ τύπου.

[425]


τῶν Παρισίων τῷ 1620. εἰς φύλλον, καὶ ἐν Ὀξονίᾳ τῷ 1672.

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι. ΕΥΣΤΑΘΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1194.

Εὐστάθιος ὁ πολυμαθέστατος, πατρίδα εἶχε τὴν Κωνσταντινούπολιν. Κατ’ ἀρχὰς ἦτον

Μοναχ ὸς ἐν τ ῇ Μ ο ν ῇ καὶ ἑπομένως ἐχρημάτισε Διάκονος τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας περὶ τῷ 1155. ἔτος. Ὀλίγον μετὰ ταῦτα ἐκλέχθη Ἐπίσκοπος τῶν Μύρων τῆς Λυκίας, ἀλλὰ πρὸ τοῦ νὰ ἀναδεχθῇ τὸν Ἐπισκοπικὸν τοῦτον θρόνον, διὰ προσταγῆς τοῦ Βασιλέως Μανουὴλ τοῦ Κομνηνοῦ ἔγινε Μητροπολίτης τῆς ἐν Θεσσαλονίκῃ Ἐκκλησίας. Οὗτος περὶ τῷ 1180. ἦτον παρὼν εἰς τὴν Σύνοδον τὴν ὑπὸ τοῦ ῥηθέντος Βασιλέως συναχθεῖσαν πρὸς ἐξάλειψιν τῆς βλασφημίας κατὰ τοῦ Θεοῦ τοῦ Μωάμεθ, ἡ ὁ π ο ία τ ό τ ε εὑρεθεὶς ὁ Εὐστάθιος ἐν Θεσσαλονίκῃ, καθ’ ὃν καιρὸν οἱ Σικελοὶ ἐκυρίευσαν ταύτην τὴν πόλιν ἀπέδειξεν εἰς αὐτοὺς τὴν εἰς τὰ Πολιτικὰ φρόνησιν καὶ ἐπιτηδειότητά του, δι’ ὧν ἐξημέρωσε τ ὴν θη ρ ιώ δ η κ α διὰ τῆς γλαφυρᾶς του ῥητορείας, ἐξέφυγεν ἀπὸ τὰς χεῖρας αὐτῶν, τὸ ὁποῖον ἐγένετο περὶ τὸ 1194. Ἄλλην βεβαιωτέραν εἴδησιν περὶ τούτου τοῦ μεγάλου ἀνδρὸς δὲν ἔχομεν, καὶ τὸ σφάλμα εἶναι τῶν πεπαιδευμένων τοῦ καιροῦ του, διότι αὐτοὶ μήτε περὶ τῆς παιδείας ἐφρόντιζον, μήτε διὰ τοὺς βίους τῶν πεπαιδευμένων ἀνδρῶν, τῶν ὁποίων καὶ ἡ διδασκαλία καὶ ἡ Βιογραφία εἶναι ἐπωφελεστάτη εἰς τὸν κοινωνικὸν βίον τοῦ κόσμου.

Συγγράμματα. Ἡ πολυμάθεια τούτου τοῦ ἀνδρὸς ἀποδεικνύεται εἰς τὸ ἀθάνατόν του Σύγγραμμα, δηλ. εἰς τὰς εἰς τὸν Ὅμηρον Παρεκβολὰς, καὶ εἰς τὸ ἄλλο εἰς Διονύσιον τὸν Περιηγητὴν, περὶ τῶν ὁποίων ἐδώσαμεν εἰδήσεις ἐν τόμῳ Α΄. σελ. 125. καὶ σελ. 329. Ἐκτὸς τούτων ὁ Εὐστάθιος συνέγραψε καὶ ἄλλα τινὰ διάφορα, ἐκ τῶν ὁποίων οὐδένα ἀκόμη ἐφάνη διὰ τοῦ τύπου. Ἀποδίδουσιν ἔτι εἰς αὐτὸν καὶ τὸ καθ’ Ἰσμηνίαν καὶ Ἰσμήνην Δρᾶμα ψευδῶν, ἐπειδὴ τοῦτο εἶναι ἄλλου τινὸς ἔργον Εὐμαθίου τὸ ὄνομα, τὸ δὲ γένος Αἰγυπτίου, ὅς τις καὶ μέγας Χαρτοφύλαξ ἐχρημάτισε. Τοῦτο ἐξεδόθη ἐν διαφόροις τόποις, ἀλλ’ ἡ τῆς Λειψίας ἔκδοσις ἐστιν ἡ ἀρίστη.

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι. ΙΩΗΛ. Περὶ τὸ, 1204.

[426]


ωὴλ ὁ Ἱστορικὸς, περὶ τοῦ ὁποίου ἄλλας εἰδήσεις δὲν ἔχομεν, συνέγραψεν Ἱστορίαν Χρονικὴν, ἀπ’ ἀρχῆς κόσμου μέχρι τῆς ὑπὸ τῶν Λατίνων ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἡ ὁποία ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1651. μετὰ Γεωργίου τοῦ Ἀρκοπολίτου ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΝΙΚΗΤΑΣ. Ἀπέθ. μετὰ τὸ 1206.

Ν

ικήτας ὁ Ἀκομινάτος εἷς τῶν Ἱστορικῶν τῆς Βυζαντίδος, ἦτον ἀπὸ τὰς Χώνας πόλεως τ ῆς ΚωνσταΦ ρ υ γ ία ς , ἥ τ ις ἄ λ λ ω ς κ ντινούπολιν, ὅπου καὶ ἀνετράφη ὑπὸ τοῦ ἀδελφοῦ αὐτοῦ Μιχαὴλ τοῦ μετὰ ταῦτα Μητροπολίτου τῶν Ἀθηνῶν χρηματίσαντος 636. Ὁ Νικήτας μετὰ ταῦτα ἕνεκεν τῆς φρονήσεως καὶ πολυμαθείας του ἐτιμήθη μέγας Λογοθέτης, καὶ διοικητὴς τῆς Φιλιππουπόλεως ὑπὸ τοῦ Βασιλέως Ἰσ α α κ ίο υ τ ο ῦ Ἀ ντινουπόλεως ἀπῆλθε μετὰ τῆς συζύγου καὶ τῶν τέκνων αὐτοῦ εἰς τὴν Νίκαιαν τῆς Βιθυνίας, ὅπου καὶ ἀπέθανε.

Συγγράμματα.

Νικήτας συνέγραψε τὴν Ἱστορίαν τῶν Βασιλέων τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἀπὸ τὸν καιρὸν τοῦ Βασιλέως Ἰωάννου τοῦ Κομνηνοῦ μέχρι Ἑῤῥίκου τοῦ Βαλδουΐνου, εἰς δέκα Τμήματα· ἔτι δὲ καὶ Θησαυρὸν τῆς ὀρθοδόξου ΄.

Ἐκδόσεις. Νικήτα Ἀκομινάτου Χωνιάτου Ἱστορία Χρονικὴ ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1557. ε ἰς φ ύ λ λ ο ν · κ α ὶ δοξος Θησαυρὸς αὐτοῦ ἐξεδόθη μόνον Λατινιστὶ ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων.

Η Η Η Η Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ. 636 Οὗτος συνέγραψε μίαν ἐπιστολὴν πρὸς τὸν Νικήταν, ἥτις εὑρίσκεται ἐκδεδομένη ἐν τῇ μεγάλῃ Βιβλιοθήκῃ τῶν Πατέρων τόμῳ κε΄. σελ. 180. καὶ μίαν Ὁμιλίαν εἰς τὰ Βαΐα, ἥτις εὑρίσκεται ἐν τῇ τοῦ Κομβεφνίου Βιβλιοθήκῃ.

[427]


Περὶ τὸ 1255.

Νικηφόρος ὁ Βλεμμύδης μᾶς εἶναι γνωστὸς, ὡς εἷς τῶν πεπαιδευμένων. Θεόδωρος

Λάσκαρης ὁ Βασιλεὺς τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐψήφισεν αὐτὸν Πατριάρχην, ἀλλ’ αὐτὸς μὴ δεχθεὶς τὴν ψῆφον ταύτην, ἔμεινε μόνον μὲ τὸ μοναχικὸν σχῆμα ἐνδεδυμένον ἔχον καὶ τὸ τῆς Ἱερωσύνης ἀξίωμα. Οὗτος κατ’ ἀρχὰς ἦτον εἷς τῶν ζηλοτῶν τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, καὶ ἐν α ν τ ίο ς ἐκ είν η ς τ ῶ ν Λ α τ ίν ω ν , κ α τ ὰ τ ῆ ς ὁ π ο ία ς κ α ὶ π ο λ λ ὰ σ υ ν έγ ρ α ψ ε· μ ετ έπ ειτ α δὲ κατὰ τὴν γνώμην τοῦ Ἀλλατίου θέλουσι τινὲς, ὅτι ἐλατινοφρόνησε, πλὴν αὕτη ἡ γνώμη τοῦ Ἀλλατίου, καθὼς καὶ ἄλλαι πολλαὶ, δὲν ἔχει τὸ κῦρος. Τὰ συγγράμματα τούτου εἶναι τὰ ἀκόλουθα. Α΄. Λόγοι δύο περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Β΄. Ἐπιστολὴ ἐγκύκλιος. Γ΄. Ἐπιτομὴ Λογικῆς καὶ Φυσικῆς.

Ἐκδόσεις. Νικηφόρου Βλεμμύδου περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος, καὶ ἐγκύκλιος ἐπιστολὴ ἐξεδόθησαν ἐν τοῖς τοῦ Ἀλλατίου Ὀρθοδόξοις. ... Ἐπιτομὴ Λογικῆς καὶ Φυσικῆς ἐξεδόθησαν ἐν Αὐγούστῃ τῷ 1605. εἰς 8. καὶ ἐν Λειψίᾳ τῷ 1775.

Η Η Η Η Δ Δ Δ. ΑΚΡΟΠΟΛΙΤΗΣ. Ἐγεν. τῷ 1220. ἀπέθ. τῷ 1282.

Γ

εώργιος ὁ Ἀκροπολίτης κατήγετο ἐξ ἐπισήμου γένους τῆς Κωνσταντινουπόλεως, συγγενὴς ὢν καὶ μετὰ τῆς βασιλικῆς φαμιλίας. Ἐγεννήθη τῷ 1220. σωτηρίῳ ἔτει, τὸν ὁποῖον ὁ πατὴρ αὐτοῦ ἐν τῇ ὑπὸ τῶν Λατίνων ἁλώσει τῆς Κωνσταντινουπόλεως τῷ δεκάτῳ ἕκτῳ τῆς ἡλικίας αὐτοῦ, ἔστειλεν εἰς τὴν Νίκαιαν, ὅπου ὁ βασιλεὺς Δοῦκας εἶχε τὸν θρόνον αὐτοῦ, ὅστις καὶ ἐδίδασκε μόνος του τὸν νέον Γεώργιον χρόνους ἑπτὰ τὰς μαθήσεις. Ἔχων δὲ ἐπιτήδειον νοῦν ἐπροχώρησε τόσον εἰς αὐτὰς, ὥστε καὶ μίαν ἔκλειψιν τοῦ Ἡλίου περιέγραψε σαφῶς εἰς τὴν Βασίλισσαν Εἰρήνην. Ὁ Γεώργιος μετὰ ταῦτα ἐτιμήθη μεγάλως ὑπὸ τῆς βασιλικῆς αὐλῆς, καὶ ἐστάλθη εἰς διαφόρους πρεσβείας, τὰς ὁποίας μετὰ δόξης ἀποτελέσας, ἠξιώθη τοῦ ἀξιώματος τοῦ μεγάλου Λογοθέτου. Περὶ δὲ τὸ 1274. ἐστάλθη ὑπὸ τοῦ Μιχαὴλ Παλαιολόγου εἰς τὸ Λιὸν, εἰς τὴν ἐκεῖ συναθροισθεῖσαν Λατινικὴν Σύνοδον, ὅπου ὡς ἐκ μέρους τοῦ βασιλέως του ὡμολόγησεν ἀψευδῆ τὴν Ῥωμαϊκὴν Ἐκκλησίαν, τὴν ὁποίαν ταύτην ὁμολογίαν ὡς ἐναντίαν τῆς ἁγίας μας Ἐκκλησίας ἡ ἐν Κωνσταντινουπόλει Σύνοδος τὴν ἀπέῤῥιψεν. Ἀπέθανε τῷ, 1282. ὀλίγον τι προτήτερα ἀπὸ τὸν βασιλέα Μιχαὴλ τὸν Παλαιολόγον.

Συγγράμματα. Ἡ πολυμάθεια τοῦ Ἀκροπολίτου ἐτιμᾶτο μεγάλως εἰς τὸν καιρόν του. Ἡ Φυσική του [428]


παραβάλλεται μὲ τὴν τοῦ Ἀριστοτέλους, καὶ ἡ Θεολογία του μὲ τὴν τοῦ Πλάτωνος, ἐκ τῶν ὁποίων ἀκόμη οὐδὲν ἄλλο ἐφάνη διὰ τοῦ τύπου εἰμὴ μόνον ἡ Χρονικὴ Συγγραφὴ αὐτοῦ, ἥτις ἄρχεται ἀπὸ τῆς ὑπὸ τῶν Λατίνων ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, μέχρι τοῦ βασιλέως Μιχαὴλ τοῦ Παλαιολόγου.

Ἐκδόσεις. Γεωργίου Λογοθέτου Ἀκροπολίτου, Χρονικὴ Συγγραφὴ, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1651,

εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι. ΙΩΑΝΝΗΣ. Πρὸ τοῦ 1300.

Ἰωάννης υἱὸς ἦν τινος Ζαχαρίου Ἰατροῦ ἐν Κωνσταντινουπόλει, ὅστις μαθὼν τὴν τέ-

χνην τοῦ πατρός του, ἐπροχώρησεν εἰς τὰ βασίλεια ἀξιωθεὶς ὑπὸ τοῦ παλαιοῦ Ἀνδρονίκου τοῦ βασιλέως τῆς ἀξίας τοῦ Ἀκτουαρίου, τὴν ὁποίαν ἔδιδεν ἡ Αὐλὴ εἰς τοὺς μεγάλους Ἰατρούς. Οὗτος λοιπὸν ἐστάθη ὁ ἔσχατος Ἰατρὸς τῶν Γραικῶν, ὅστις ἔλαμψεν ἐπ’ ἀρετῇ καὶ μαθήσει εἰς ἐκείνους τοὺς δυστυχεστάτους χρόνους, καθ’ οὓς ἡ Ῥωμαϊκὴ βασιλεία ἐκλονεῖτο ἐσωτερικῶς τε καὶ ἐξωτερικῶς. Ἐκ τῶν συγγραμμάτων τούτου πολλὰ παρετήρησαν οἱ μεταγενέστεροι, καὶ εὗρον αὐτὰ ἀληθέστατα, καθὼς π. χ. ἡ περιγραφὴ τοῦ κτυπήματος τῆς καρδίας, μερικά τινα καθαρτικὰ τῆς κοιλίας, ὡς ἡ Κασσία, ἡ Μάννα, ἡ Σεναμικὴ, τῶν ὁποίων ἡ χρῆσις τῆς Ἀποστάξεως αὐτῶν διὰ τοῦ ὕδατος ἦτον ἐν χρήσει τότε μεταξὺ τῶν Γραικῶν.

Συγγράμματα.

Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων τοῦ Ἰωάννου μόνον ἕνα ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ διὰ τοῦ Τύπου,

Περὶ Ἐνεργειῶν ἐπιγραφόμενον, ἐν Παρισίοις τῷ 1557. εἰς 8. Τὰ δὲ λοιπὰ ἐξεδόθησαν μόνον Λατινιστὶ, τὰ ὁποῖα ἐπιγράφονται, Α΄. Libri septem de Urinis. Β΄. De methodo medendi Libri VI. Ταῦτα τὰ βιβλία ἀποτελοῦσιν ἓν ἐντελὲς πρακτικὸν ἰατρικὸν σύστημα, διὰ τὰ ὁποῖα παρακαλοῦνται ὅσοι τῶν ὁμογενῶν ἔτυχε νὰ ἔχωσιν αὐτὰ ἐν Ἀντιγράφοις εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, νὰ τὰ κοινώσωσιν εἰς τὸ Γένος.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι. ΝΙΚΟΛΑΟΣ.

[429]


Πρὸ τοῦ 1301.

Νικόλαος ὁ Μυρεψὸς, Ἀλεξανδρινὸς Ἰατρὸς καὶ τελευταῖος τῶν Γραικῶν τοῦ τότε

καιροῦ Ἰατρὸς ἦν. Ἔχομεν ἀπὸ τοῦτον τὸν Ἰατρὸν ἓν σύγγραμμα περὶ Συνθέσεως τῶν Ἰατρικῶν, εἰς τεσσαράκοντα ὀκτὼ τμήματα, ἐν οἷς εὑρίσκονται καί τινες δυσειδαιμονίαι περιπλεγμέναι. Τοῦτο τὸ Σύγγραμμα ἐξεδόθη τῷ 1541. ἐν Βεϊσσένβορν, εἰς 4, καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1549. εἰς φύλ.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΓΕΩΡΓΙΟΣ. Περὶ τὸ 1308.

Γεώργιος ὁ Παχυμέρης ἐγεννήθη εἰς Νίκαιαν τῷ 1242, καταγόμενος ἀπ’ ἐκείνας τὰς

φαμιλίας τῶν Γραικῶν, αἱ ὁποῖαι κατέφυγον ἐκεῖ εἰς τὸν καιρὸν τῆς ὑπὸ τῶν Λατίνων ἁλώσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Τῷ ΙΘ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ὁ Γεώργιος ὑποστρέψας εἰς Κωνσταντινούπολιν, ἕνεκεν τῆς φρονήσεώς του καὶ προκοπῆς ἐτιμήθη μεγάλως ὑπὸ τοῦ Βαο ῦ Κ ο μ ν η ν ο ῦ, κα ὶ σιλέως Μιχα ὴλἐκτ μὲν τ ῆς Ἐ κ κ λ η σ ία ς δὲ τῆς Βασιλικῆς Αὐλῆς, τὸ, τοῦ Δικαιοφύλακος. Οὗτος ἐναντιώθη μεγάλως διὰ τὴν τότε μελετωμένην Σύνοδον περὶ τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν. Πότε ὅμως ἀπέθανεν ἀκόμη δὲν μ ᾶς εἶν α ι γ ν ω σ τ ό ν

Συγγράμματα.

Γεώργιος ἦτον ἔκδοτος εἰς τὴν Φιλοσοφίαν, καὶ μάλιστα εἰς τὴν Ἀριστοτελικὴν, τὴν ὁποίαν καὶ παρέφρασε σχεδὸν ὅλην, ἥτις εὑρίσκεται ἐν Ἀντιγράφοις εἰς διαφόρους Βιβλιοθήκας, ἐκ τῆς ὁποίας Ἑλληνιστὶ οὐδὲν ἀκόμη ἐξεδόθη διὰ τοῦ τύπου. Α΄. Ἐπιτομὴ Λογικῆς τοῦ Ἀριστοτέλους. Β΄. Ἱστορία Βυζαντινὴ, ἐν ΙΓ΄. βιβλίοις, ἐν ᾗ πραγματεύεται περὶ τῶν πολιτικῶν συμβεβηκότων ἀπὸ τῆς γεννήσεως Ἀνδρονίκου τοῦ Παλαιολόγου, ἤτοι ἀπὸ τοῦ 1258, μέχρι τοῦ 1308, σωτηρίου ἔτους. Τὸ ὕφος ταύτης τῆς Ἱστορίας εἶναι τεχνικὸν, καὶ διὰ τοῦτο εἰς πολλὰ μέρη σκοτεινόν. Γ΄. Παράφρασις εἰς Διονύσιον τὸν Ἀρειοπαγίτην. Δ΄. περὶ τῆς Ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Ε΄. Περιγραφὴ τῆς Ἐκκλησίας τῆς ἁγίας Σοφίας.

Ἐκδόσεις. Γεωργίου Παχυμέρη, Ἐπιτομὴ Λογικῆς, ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1548. εἰς 8. καὶ ἐν Ὀξονίᾳ τῷ 1666. εἰς 8. Ἑλληνο-Λατ. ... Ἱστορία Χρονικὴ Ἀνδρονίκου τοῦ Παλαιολόγου, ἐξεδόθη ἐν Ῥώμῃ τῷ, 1666. εἰς φύλ. καὶ τῷ, 1669. αὐτόθι. [430]


... Παράφρασις Διονυσίου τοῦ Ἀρειοπαγίτου. Ζήτ. ἐν τούτῳ. ... Περὶ τῆς Ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος, ἐξεδόθη ἐν τοῖς τοῦ Ἀλλατίου Ὀρθοδόξοις. ... Περιγραφὴ τοῦ Ναοῦ τῆς ἁγίας Σοφίας ἐξεδόθη, ἐν τῇ Νικηφόρου Γρηγορᾷ Βυζαντινῇ Ἱστορίᾳ.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΘΩΜΑΣ. Περὶ τὸ 1327.

Θωμᾶς ὁ Μάγιστρος, ὁ μετονομασθεὶς διὰ τοῦ Μοναχικοῦ σχήματος Θεόδουλος, ἦτον

Γραμματικὸς καὶ Ῥήτωρ, Μάγιστρος καὶ Χαρτοφύλαξ ἐν Κωνσταντινουπόλει, εἰς τοὺς χρόνους Ἀνδρονίκου τοῦ Βασιλέως. Μετὰ ταῦτα καταλιπὼν πᾶσαν κοσμικὴν ἀξίαν ἀπῆλθεν εἰς τὸ μοναστήριον, ὅπου καὶ διήνυσε τὸ ὑπόλοιπον τῆς ζωῆς αὐτοῦ ἐν ὁσιότητι καὶ δικαιοσύνην, καταλιπὼν τὰ ἑπόμενα Συγγράμματα. Α΄. Κατὰ ἀλφάβητον ὀνομάτων Ἀττικῶν Ἐκλογαί. Β΄. Ἐγκώμιον εἰς Γρηγόριον τὸν Θεολόγον. Γ΄. Λόγους τέσσαρας Ἐγκωμιαστικούς. Δ΄. Επιστολαὶ, Η΄. Ε΄. Τοὺς βίους Πινδάρου, Εὐριπίδου, καὶ Ἀριστοφάνους.

Ἐκδόσεις. Θωμᾶ τοῦ Μαγίστρου, Ἐκλογαὶ Ἀττικῶν ὀνομάτων. ἐξεδόθησαν ἐν Ῥώμῃ τῷ 1517. εἰς 8. Ἔτι ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1757. ἐν δυσὶ τόμοις εἰς 8. παρὰ τῷ Βὰν δὲρ Ἔϋκ, μετὰ διαφόρων σημειώσεων καὶ παρατηρήσεων πολλῶν Κριτικῶν, καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Θεοδούλου Μοναχοῦ, Ἐγκώμια καὶ Ἐπιστολαὶ ἐξεδόθησαν ἐν Οὐψάλῃ τῷ 1693. εἰς 4.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π. ΦΙΛΗΣ. Πρὸ τοῦ 1321.

Μ

ανουὴλ Φιλῆς ἐξ Ἐφέσου, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν Μιχαὴλ Παλαιολόγου τοῦ νεωτέρου. Οὗτος συνέγραψεν ἓν Ποίημα περὶ Ζώων ἰδιότητος εἰς Ἰαμβικοὺς στίχους, τὸ ὁποῖον ἐξεδόθη τὸ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ τῷ 1533. εἰς 8. καὶ ἐν Τραϊέκτῃ τῷ 1730. εἰς 4. ὑπὸ τοῦ Πώβ. καὶ ἐν τῷ σώματι τῶν Ποιητῶν. Ἔτι δὲ συνέγραψε καὶ Περὶ Ναυτίλου, καὶ ἄλλα τινὰ ποιήματα, τὰ [431]


ὁποῖα εὑρίσκονται ἐν τῷ σώματι τῶν Ποιητῶν, καὶ ἐν ἄλλοις διεσπαρμένα.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι. ΝΙΚΗΦΟΡΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1341.

Νικηφόρος Κάλλιστος ὁ Ξανθόπουλος, εἷς ἦν τῶν Ἱστορικῶν, ὅς τις ἤκμαζεν εἰς τὸν

καιρ ὸνμίαν τ ο ῦ ἐκκλησιαστικὴν Β α σ ιλ έω ς Ἰ ω ά ν Ἱστορίαν ν ο υ τ ο ῦ Κ α τ α κ ο ζη νο ῦ· σ εἰς δεκαοκτὼ βιβλία, συνάξας αὐτὴν ἐκ τῶν παλαιῶν ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων, τὴν ὁποίαν ἐπρόσφερε πρὸς Ἀνδρόνικον τὸν Παλαιολόγον. Οὗτος ἀπήλαυσε μὲν τὴν φήμην διὰ τὸ εὐγενὲς καὶ καλλωπισμένον ὕφος του, δὲν ἐπρόσεξεν ὅμως τοῦ νὰ ἀποφύγῃ τὰς κατηγορίας, τὰς ὁποίας δικαίως προσάπτουσι πρὸς αὐτὸν οἱ Κριτικοὶ διὰ τοὺς μύθους τοὺς ὁποίους ἐνετείλιξεν εἰς τὴν Ἱστορίαν του. Ἐκτὸς ταύτης, συνέγραψεν ἔτι Κατάλογον τῶν Βασιλέων τ ῆς Κ ω ν σ τ α ν τ ι τῶν Ὑμνογράφων τῆς Ἐκκλησίας. Συνοπτικὴν σύνοψιν τῶν Ἁγίων τοῦ χρόνου. Εὐχὴν τῆς ἐξομολογήσεως, καὶ Ἐπιτομὴν ἁγίας Γραφῆς.

Ἐκδόσεις. Νικηφόρου Καλλίστου τοῦ Ξανθοπούλου Ἐκκλησιαστ. Ἱστορίας Βιβλία ΙΗ΄. ἐξεδόθησαν ἐν δυσὶ τόμοις ἐν Λουτετίᾳ τῶν Παρισίων τῷ 1630. Κατάλογος τῶν Βασιλέων καὶ Πατριαρχῶν τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐν Ἰάμβοις ἐξεδόθησαν μετὰ τῶν ἐπιγραμμάτων Θεοδώρου τοῦ Προδρόμου ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1536. εἰς 8. Ὁμοίως καὶ τὰ λοιπὰ ἄλλα ἐξεδόθησαν αὐτόθι ἐν τῷ ἰδίῳ τεύχει.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΝΗΛΟΣ. Μετὰ τὸ 1341.

Νῆλος ὁ Καββάσιλας Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης ἦν, καὶ ἔζη εἰς τὸν καιρὸν Ἰωάννου τοῦ Κατακοζηνοῦ, τοῦ ὁποίου τὰ συγγράμματα συγχέονται μετὰ τῶν τοῦ Νικολάου Καββάσιλα. Οὗτος συνέγραψε περὶ τῆς ἀρχῆς τοῦ Πάπα, καὶ περὶ τῆς αἰτίας τοῦ σχίσματος τῶν δύο Ἐκκλησιῶν, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ἐν Ἁνοβεργίᾳ τῷ 1608. καὶ ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1645. εἰς 4.

[432]


Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΒΑΡΛΑΑΜ. Ἀπέθανε τῷ 1348.

Β

αρλαὰμ Μοναχὸς ὁ Καλαβρὸς, ἦν ἐκ τοῦ τάγματος τοῦ ἁγίου Βασιλείου. Οὗτος ἐκ νεαρᾶς του ἡλικίας ἔκδοτος ἦν εἰς τὴν σπουδὴν τῶν μαθημάτων, καὶ μάλιστα εἰς τὴν Θεολογίαν, Φιλοσοφίαν, Μαθηματικὴν, καὶ Ἀστρονομίαν, καὶ ἕνεκεν τούτων τῶν Μαθημάτων ἀπῆλθεν εἰς Αἰτωλίαν, καὶ εἰς Θεσσαλονίκην. Μετὰ ταῦτα δὲ τὸ 1327. ἀπελθὼν ἐν Κωνσταντινουπόλει, προσεκολλήθη εἰς Ἰωάννην τὸν Κατακοζηνὸν τὸν ἠγαπημένον τοῦ Βασιλέως Ἀνδρονίκου τοῦ νεωτέρου, εἰς τὸν ὁποῖον εὑρὼν ὑπεράσπισιν, καὶ μίαν ἀρκετὴν Βιβλιοθήκην, ὄχι μόνον ἐγκρατὴς ἔγινεν ἁπάντων τῶν Ἐπιστημῶν, καὶ τῆς Θεολογίας, ἀλλὰ τῷ 1331. καὶ Ἡγούμενος ἀπεκατέστη τῆς Μονῆς τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Μ’ ὅλον τοῦτο ἡ μεγάλη του φαντασία, καὶ ἡ πρὸς τοὺς Γραικοὺς καταφρόνησις, ἐβίασαν αὐτὸν νὰ ἀφήσῃ τὴν Κωνσταντινούπολιν, καὶ νὰ καταφύγῃ εἰς Θεσσαλονίκην, ὅπου πάλιν περὶ τὸ 1336. ἄρχισε τὰς φιλονεικίας του, κατὰ τῶν Μοναχῶν τοῦ Ὄρους τοῦ Ἄθωνος, οἵ τινες περὶ τὸ 1341. συναθροίσαντες μίαν Σύνοδον κατέκριναν αὐτὸν, διὰ τὸ ὁποῖον ὁ Βαρλαὰμ λυπηθεὶς μεγάλως, ἀφήσας τὴν Ἑλλάδα, ἀπῆλθεν ὀπίσω εἰς Ἰταλίαν πρὸς τὸν Βασιλέα τῆς Νεαπόλεως Ῥομπέρτον, ὅς τις τῷ παρέδωκε τὴν ἐπιστασίαν τῆς Βιβλιοθήκης του, καὶ τότε ὁ Βαρλαὰμ ἀναδεχθεὶς πάλιν τὰ δόγματα τῆς Λατινικῆς Ἐκκλησίας, ἀπέδειξεν ἑαυτὸν ἐχθρὸν ἄσπονδον τῶν Γραικῶν, συγγράψας ἄπειρα καθ’ ἡμῶν · δ ιὸ κ α ὶ Κ λ ή μ η ς ὁ σ τ ΄. ἐτίμησεν αὐτὸν μὲ τὴν Ἐπισκοπὴν τοῦ Γερακίου ἐν τῇ Νεαπόλει.

Συγγράμματα.

Τὰ διὰ τοῦ τύπου ἐκδεδομένα συγγράμματα τούτου εἶναι τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ἀριθμητικὰ, καὶ Ἀλγεβραϊκὰ βιβλία στ΄. Β΄. Ἠθικά. Γ΄. Περὶ τῆς τοῦ Πάπα ἀρχῆς. Δ΄. Λόγοι δύο περὶ ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν. Ε΄. Ἐπιστολαί. ΣΤ΄. Ἀπόδείξις περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος, τὰ ὁποῖα ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΓΡΗΓΟΡΙΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1351.

[433]


Γ

ρηγόριος ὁ Παλαμᾶς ἐξ Ἀσίας εἶχε τ ὸ γ έν ο ς · κ α τ α τιμὰς μετὰ δύο ἀδελφῶν αὐτοῦ, ἀπελθὼν ἐν τῷ Ὄρει τοῦ Ἄθωνος, τὸν μοναδικὸν ἠσπάσατο βίον. Μετὰ ταῦτα ἔζη ἀσκητικῶς εἰς Βέῤῥοιαν καὶ εἰς Θεσσαλονίκην, ἕως οὗ ὁ Βαρλαὰμ ἐκίνησε τὸν κατὰ τῶν Μοναχῶν πόλεμον. Περὶ τὸ 1347. ὁ Βασιλεὺς Κατακοζηνὸς διὰ τοῦ Πατριάρχου Ἰσηδώρου ἐψήφισεν αὐτὸν Ἀρχιεπίσκοπον τῆς Θεσσαλονίκης, μὴ δεχθεὶς δὲ αὐτὸν ὁ ἐκεῖσε διοικητὴς, ἀπελθὼν εἰς Λῆμνον ἡσύχαζεν. Ἦτον δὲ παρὼν καὶ εἰς τὴν ἐν Κωνσταντινουπόλει κατὰ τοῦ Βαρλαὰμ Σύνοδον. Ἄλλας εἰδήσεις βεβαιοτέρας περὶ τούτου δὲν ἔχομεν.

Συγγράμματα.

Γρηγόριος συνέγραψε πλεῖστα κατὰ Λατίνων, ζηλωτὴς ὣν θερμότατος τοῦ ὀρθοῦ δόγματος τῆς Ἀνατολικῆς Ἐκκλησίας, τὰ ὁποῖα σώζονται ἐν χειρογράφοις ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τοῦ Ὄρους τοῦ Ἄθωνος, καὶ μερικὰ μόνον διὰ τοῦ τύπου ἐφάνησαν, ἐκδοθέντα ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ. ΜΑΞΙΜΟΣ Ο ΠΛΑΝΟΥΔΗΣ. Ἔζη ἀκόμη περὶ τὸ 1353.

Μάξιμος ὁ Πλανούδης Μοναχὸς ἦν ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἐν ταὐτῷ δὲ καὶ εἷς τῶν

πεπαιδευμένων τοῦ αἰῶνός του, τὸν ὁποῖον Ἀνδρόνικος ὁ Παλαιολόγος ἔστειλεν ὡς πρέσβυν εἰς Βενετίαν τῷ 1327. Μετὰ ταῦτα δὲ ἐπανελθὼν εἰς Κωνσταντινούπολιν ἔζη ἀκόμη, μέχρι τοῦ 1353.

Συγγράμματα. Ἔχομεν ἀπὸ τὸν Πλανούδην διάφορα Συγγράμματα, Συλλογὰς διαφόρων ἑτέρων συγγραμμάτων καὶ μεταφράσεις, ἐκ τ ῶ ν ὁ π ο ίω ν τ ὰ π ερ ισ σ ό τ ερ α εὑρ ίσ κ ο ν τ α ι ἐν ἀ ν τ ιγ ρ ά φ ο ις · τ ὰ ἐκδεδομένα εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Κεφάλαια τέσσαρα περὶ τῆς Ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος. Β΄. Λόγος εἰς τοὺς Ἀποστόλους Πέτρον καὶ Παῦλον. Γ΄. Λόγος εἰς τὴν Θεόσωμον ταφὴν τοῦ Σωτῆρος. Δ΄. Ἐπιγράμματα τρία εἰς τὸν Ναὸν τοῦ ἁγίου Ἀνδρέου. Ε΄. Βίος Αἰσώπου καὶ Μῦθοι, περὶ τῶν ὁποίων ὅρα Τόμῳ α΄. σελ. 144. Ὁ τοῦ Αἰσώπου βίος ἔχει πολλὰ ὀλίγον τὸ ἀξιόπιστον. ΣΤ΄. Σύναξις Ἀνθολογίας Ἑλληνικῶν Ἐπιγραμμάτων. Ζ΄. Κάτωνος δίστιχα ἠθικά. Η΄. Τοῦ ἁγίου Αὐγουστίνου περὶ τῆς ἁγίας Τριάδος.

[434]


Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι. ΓΡΗΓΟΡΑΣ. Ἐγεν. τῷ 1295. ἀπέθ. μετὰ τὸ 1359.

Ν

ικηφόρος ὁ Γρηγορᾶς, πατρίδα εἶχε τὴν Ἡράκλειαν τοῦ Πόντου. Ὁ Πατριάρχης Ἰωάννης Γλυκὺς ἐδίδαξεν αὐτὸν τὴν Ῥητορικὴν, ὁ δὲ Θεόδωρος ὁ Μετοχίτης τὴν Ἀστρονομίαν, ὅστις δεξιὸν νοῦν ἔχων, ἔκαμε μεγάλας προόδους εἰς αὐτὴν, καὶ τὴν Ἑορτὴν τοῦ Πάσχα δι’ αὐτῆς στερῶς ἐθέσπισε, καὶ ἕνεκεν τούτου Ἀνδρόνικος ὁ Παλαιολόγος μεγάλως αὐτὸν ἐτίμησε, καὶ τὸ ἀξίωμα τοῦ Χαρτοφύλακος ἔλαβε. Μετὰ ταῦτα εἰς τὸν καιρὸν τοῦ Βαρλαὰμ περιπλεχθεὶς καὶ οὗτος εἰς τὰς φιλονεικίας τοῦ Βαρλαὰμ καὶ Παλαμᾶ, καὶ μ’ ὅλον ὅτι ἠγωνίσθη μεγάλως κατὰ τοῦ πρώτου, ἔπρεπε νὰ κλεισθῇ εἰς φυλακὴν ἐν τῇ ἰδίᾳ Μονῇ εἰς ἣν ἐκ α τ ο ίκ ει· ἐλ ευ θερ ω θεὶς δ ὲ π ά λ ιν τ ῆ ς φ υ λ α κ ῆ ς , ἔπ ρ επ ε ν ὰ ὑ π ο φ έρ ῃ π ο λ λ ὰ ς δ υσ τ υ χ ίας. Ἐν τοσούτῳ ὅμως, καὶ μ’ ὅλον ὅτι ἔχη μίαν τοιαύτην δυστυχῆ ζωὴν, δὲν ἔλειψε τοῦ νὰ συγγράψῃ πλεῖστα συγγράμματα, ἐξ ὧν τὰ κυριώτερα εἰσὶ τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ἱστορία Βυζαντινὴ, εἰς λη΄. βιβλία, ἀπὸ τῆς ὁποίας ἐτυπώθησαν μόνον τὰ κδ΄. τὰ δὲ λοιπὰ μένουν εἰσέτι ἀνέκδοτα. Ἡ Ἱστορία αὕτη ἄρχεται ἀπὸ τῆς ἁλώσεως τῆς πόλεως τῆς ὑπὸ τῶν Ἰταλῶν, ἕως τοῦ 1351. τὰ δὲ λοιπὰ ταύτης μέχρι τοῦ 1359. μένουν εἰσέτι ἀνέκδοτα. Β΄. Λόγος ἐπιτάφιος εἰς Θεόδωρον τὸν Μετοχίτην. Γ΄. Ὑπόμνημα εἰς τὸ τοῦ Συνεσίου ἐνύπνιον. Δ΄. Μαρτύριον τῶν ἁγίων Κοδράτου Κορινθίου, καὶ ἄλλων μαρτύρων τῆς Ἀχαΐας. Ε΄. Πασχάλιον. ΣΤ΄. Ἐπιστολὴ εἰς Θεόδουλον Μοναχόν.

Ἐκδόσεις. Νικηφόρου Γρηγορᾶ Ἱστορία Βυζαντινὴ, ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ, τῷ, 1562. εἰς φύλ.

Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις καὶ ἐν Βενετίᾳ ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος. Ὁ εἰς τὸν Μετοχίτην, ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1618. εἰς 8. Τὸ Πασχάλιον ἐξεδόθη ἐν τῷ Οὐρανολογίῳ, ἡ δὲ πρὸς Θεόδουλον, ἐν Ὀψάλῃ, τῷ, 1693.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι. ΚΑΤΑΚΟΥΖΗΝΟΣ. Ἔζη ἀκόμη τῷ 1375.

Ἰωάννης ὁ Κατακουζηνὸς υἱὸς ὑπῆρχε τοῦ Διοικητοῦ τῆς Πελοποννήσου Κατακουζη-

νοῦ. Οὗτος ἐκ νεαρᾶς του ἡλικίας ἐδόθη ὅλος εἰς τὴν σπουδὴν τῶν ἐπιστημῶν, καὶ εἰς τὰ τῆς Πολεμικῆς, ὥστε μετὰ ταῦτα, ἕνεκεν τῆς προκοπῆς του, ἠγαπήθη μεγάλως ὑπὸ τοῦ νεωτέρου Ἀνδρονίκου τοῦ Παλαιολόγου, ὅς τις δὲν ἐτίμησεν αὐτὸν μόνον μὲ ἐξιώματα πολιτικὰ, ἀλλὰ [435]


καὶ συμβοηθὸν αὐτὸν εἰς τὴν διοίκησιν τῆς Βασιλείας ἔλαβεν, καὶ εἰς τὸν θάνατόν του ἐπίτροπον τοῦ υἱοῦ αὑτοῦ ἀπεκατέστησεν. Ἀποθανόντος δὲ τοῦ Ἀνδρονίκου, ἐκηρύχθη Βασιλεὺς τῆς Κωνσταντινουπόλεως περ ὶ τὸ 1 3 42 . π ολ αὐξηθέντος τοῦ υἱοῦ τοῦ Βασιλέως, παρέδωκεν εἰς τὸν ἀληθῆ διάδοχον τὴν Βασιλείαν, διδοὺς α ὐτ ῷ κ α ὶ τ ὴ ν θυ γ α τ έρ νεδέξατο τὸν μοναχικὸν βίον. Ταὐτὸ τοῦτο ποιήσας καὶ ὁ υἱὸς αὐτοῦ Ματθαῖος, ἀπῆλθεν εἰς τὸ ὄρος τοῦ Ἄθωνος περὶ τὸ 1354.

Συγγράμματα. Κατέλιπον δὲ οὗτοι οἱ Κατακουζηνοὶ Συγγράμματα τὰ ἑπόμενα. Α΄. Βυζαντινῆς Ἱστορίας βιβλία τέσσαρα, ἀρχομένης ἀπὸ τὸ 1320. μέχρι τοῦ 1354. μ’ ὅλον ὅτι κατηγοροῦσιν εἰς αὐτὴν τινὲς τὸν Κατακουζηνὸν, ὅτι ὁμιλεῖ μὲ ληψομερίαν, μ’ ὅλον τοῦτο τῳόντι αὕτη ἡ Ἱστορία εἶναι ἡ ὀρθοτέρα ἐκείνου τοῦ χρόνου. Ἐν ταύτῃ εὑρίσκονται ἔτι καὶ δύο Ἐπιστολαὶ τοῦ Κατακουζηνοῦ, ὑπὸ τὸ ὄνομα Νείλου, καὶ Χριστοδούλου. Β΄. Ἀπολογίαι, ἤτοι ἀπόδειξις περὶ τῆς Χριστιανικῆς Πίστεως κατὰ Μοαμετάνων.

Ἐκδόσεις. Ἰωάννου Κατακουζηνοῦ Βυζαντινὴ Ἱστορία ἐξεδόθη ἐν Ἰγγολσταδίῳ τῷ 1603. εἰς φύλ. Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις, καὶ ἐν Βενετίᾳ ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος. ... Κατὰ Μοαμετάνων ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1543. εἰς φύλ. Ματθαίου Κατακουζηνοῦ ἑρμηνεία εἰς τὸ ἆσμα τῶν ἀσμάτων ἐξεδόθη ἐν Ῥώμῃ τῷ 1624. εἰς φύλ.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι. ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ. Ἐγεν. 1320. Ἀπέθ. τῷ 1383.

Κ

ωνσταντῖνος ὁ Ἀρμενόπουλος, εἷς τῶν περιφήμων Νομικῶν, ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει τῷ 1320. Ὁ Πατὴρ αὑτοῦ ἐκαλεῖτο Κουροπαλάτης, ἡ δὲ Μήτηρ αὐτοῦ Μουζελάνη· ἦν δὲ καὶ ἐξάδ τὴν Ἑλληνικὴν παιδείαν ἀπό τινας Μοναχοὺς Φιλάστριον καὶ Λέοντα, ὁ Πατὴρ αὐτοῦ ἔφερε καὶ ἄλλον τινὰ ἀπὸ τὴν Καλαβρίαν Ἀσπάσιον λεγόμενον, ὅς τις ἐδίδαξεν αὐτὸν καὶ τὴν Λατινικὴν διάλεκτον. Μετὰ ταῦτα ἐδόθη ὅλος εἰς τὰ νομικὰ, καὶ ἔκαμε τοιαύτας προόδους, ὥστε τῷ ΚΗ΄. ἔτει τῆς ἡλικίας του ἔλαβε τὸν τίτλον τοῦ Ἀντικήσσορος, ὁ ὁποῖος ἐδίδετο μόνον εἰς τοὺς παλαιοὺς καὶ δοκίμους Νομικούς. Τῷ δὲ τριακοστῷ ἔτει ὁ Κωνσταντῖνος ἔλαβε τὸ ἀξίωμα τοῦ νὰ εἶναι ὁ πρῶτος τῶν Κριτῶν, καὶ μ’ ὅλον ὅτι ἦτον νεώτερος τῶν λοιπῶν, εἶχε τὴν πρωτοκαθεδρίαν εἰς τὰ βασιλικὰ Συμβούλια. Τῷ δὲ τεσσαρακοστῷ ἔτει ἔγινε διοικητὴς καὶ πρῶτος τῶν Κριτῶν τῆς Θεσσαλονίκης, ὅπου καὶ ἀπέθανε τῷ 1383. μέσα εἰς τὰς ἀγκάλας τῆς εὐτυχίας.

[436]


Συγγράμματα.

Ὁ Κωνσταντῖνος κατεγίνετο πάντοτε εἰς τὴν ἐξήγησιν τῶν Νόμων καὶ εἰς τὸ συγγράφειν βιβλία, δι’ ὧν ἐζωγράφισε τὸ ὄνομα αὐτοῦ εἰς τὸν Ναὸν τῆς ἀθανασίας. Ἐκ τῶν Συγγραμμάτων αὐτοῦ ἐξεδόθησαν διὰ τοῦ τύπου τὰ ἑπόμενα. Α΄. Ἑξάβιβλος, ἤτοι πρόχειρον τῶν Νόμων. Β΄. Ἐπιτομὴ τῶν θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων. Γ΄. Περὶ Αἱρετικῶν καὶ τῆς γνώμης αὐτῶν. Δ΄. Περὶ τῆς ὀρθοδόξου Πίστεως. Ε΄. Τόμος κατὰ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ.

Ἐκδόσεις.

Πρόχειρον τῶν Νόμων, ἢ Ἑξάβιβλος ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1540. εἰς δ΄. Ἔτι ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1656. εἰς δ΄. καὶ αὕτη ἔστιν ἡ ἀρίστη. Σπανὸς δέ τις ἐν Ἀνδριανουπόλει διδάσκαλος παραφράσας τὸ βιβλίον τοῦτο ἐσπάνισεν αὐτὸ τῆς ἀρχαίας αὐτοῦ ὡραιότητος, ὡς μὴ ὤφειλεν. Ἡ τοιαύτη ἐσπανισμένη παράφρασις, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ πολλάκις. Ἐπιτομὴ τῶν θείων καὶ Ἱερῶν Κανόνων ἐξεδόθη ἐν τῇ συλλογῇ τῶν Νομικῶν. Τὸ δὲ περὶ Αἱρέσεων καὶ περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως ἐξεδόθησαν ἐν ταῖς Βιβλιοθήκαις τῶν Πατέρων. Τόμος κατὰ Γρηγορίου τοῦ Παλαμᾶ ἐξεδόθη ἐν τοῖς τοῦ Ἀλλατίου Ὀρθοδόξοις.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Ι Ι Ι Ι. ΧΡΥΣΟΛΩΡΑΣ. Ἀπέθανε τῷ 1415.

Ἐμανουὴλ ὁ Χρυσολωρᾶς, ἱππεὺς τοῦ βασιλέα τῆς Κωνσταντινουπόλεως, γέννημα

ἦν τῆς αὐτῆς πόλεως. Φημίζεται μεγάλως ὑπὸ τῶν Δυτικῶν, διότι οὗτος ἐστάθη ὁ πρῶτος ὅστις εἰσέφερε πάλιν τὴν σπουδὴν τῆς Ἑλληνικῆς γλώσσης εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἥτις πρὸ χρόνων ἱκανῶν ἦτον ἠμελημένη. Ἀποσταλεὶς οὗτος ὑπὸ Ἰωάννου τοῦ Παλαιολόγου ὡς πρέσβυς εἰς τοὺς ἡγεμόνας τῆς Ἰταλίας διὰ νὰ παρικινήσῃ αὐτοὺς ἵνα βοηθήσωσι τὸν Ἰωάννην κατὰ τῶν ἐπιδρομῶν τῶν Τούρκων, τῶν ὁποίων ἡ ἔφοδος ἐπαπειλοῦσε φθορὰν τοῦ βασιλείου, ὁ Χρυσολωρᾶς ἀφ’ οὗ ἐτελείωσε τὰ τῆς πρεσβείας του, ὑποστρέψας εἰς Κωνσταντινούπολιν καὶ ἀναγγείλας ἅπαντα τὰ πραχθέντα τῷ Βασιλεῖ, ὑπέστρεψε πάλιν εἰς Ἰταλίαν, διότι εὗρεν ἀρέσκειαν, καὶ ἡσυχίαν εἰς τοῦτον τὸν τόπον. Ἐλθὼν δὲ κατὰ πρῶτον ἐν Βενετίᾳ, εὐθὺς τὸν ἐπροσκάλεσαν ἀπὸ τὴν Φλωρεντίαν διὰ νὰ διδάξῃ ἐκεῖ ἐπὶ μισθῷ τὴν Ἑλληνικὴν διάλεκτον. Μετὰ χρόνον τινὰ ἔπειτα ἀνεδέχθη τὸ ἐν Παυίᾳ Ἑλληνικὸν Σχολεῖον, προτροπῇ τοῦ Ἀρχιδουκὸς τῶν Μεδιολάνων Ἰωάννου Γαλεάτζου. Ἐκεῖθεν δὲ ἐπανελθὼν εἰς Βενετίαν, προτροπῇ πάλιν τοῦ μαθητοῦ αὐτοῦ Λεωνάρδου Ἀρετίου, ἀπῆλθεν εἰς Ῥώμην. Περὶ δὲ τῷ 1413. ἀπῆλθεν ὁ Χρυσολωρᾶς μετὰ τοῦ Καρδινάλη Φραγγίσκου Ζαβαρέλλα πρὸς τὸν Καίσαρα Σιγισμοῦνδον, διὰ νὰ διορίσωσι τὸν τόπον εἰς ὃν ἔμελλε νὰ συναχθῇ ἡ ὑπὲρ τῆς ἑνώσεως τῶν Ἐκκλησιῶν Σύνοδος. Μετὰ ταῦτα ὑποστρέψας εἰς Κωνσταντινούπολιν, ὁ Βασιλεὺς ἔστειλεν [437]


αὐτὸν μετὰ καὶ ἄλλων πρὸς τὴν ἐν Κωνσταντίᾳ Σύνοδον, ὅπου καὶ ἀπέθανε τῷ 1415, τῇ 15. Ἀπριλ. καὶ ἐτάφη ἐκεῖ ἐν τῇ Μονῇ τῶν Δομενικάνων 637.

Συγγράμματα.

Ἀπὸ τὸν Χρυσολωρᾶν ὀλίγα τινὰ Συγγράμματα ἐφάνησαν διὰ τοῦ τύπου. Α΄. Ἐρωτήματα Γραμματικά. Β΄. Ἐπιστολὴ πρὸς Ἰωάννην Παλαιολόγον. Γ΄. Ἐπιστολαὶ δύο πρὸς Ἰωάννην καὶ Δημήτριον Χρυσολωρᾶν.

Ἐκδόσεις.

Ἐρωτήματα Χρυσολωρᾶ, ἐξεδόθ. ἐν Βενετίᾳ τῷ, 1507. καὶ ἐν ἄλλοις διαφόροις τόποις

τῆς Ἰταλίας, καὶ ἐν Παρισίοις τῷ, 1549. εἰς 4. Αἱ Ἐπιστολαὶ ἐξεδόθησαν ἐν τῇ τοῦ Λαμβεκίου Ἀρχαιολογίᾳ.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π. ΣΙΜΕΩΝ. Ἀπέθανε τῷ, 1429.

Σιμεὼν ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, ἀπέθανε τῷ 1429. καθ’ ὃν καιρὸν ὁ Σουλτὰν

Ἀμουράτης ἐκυρίευσε ταύτην τὴν πόλιν, ὅστις παρακινούμενος ὑπὸ τοῦ Σουλτάνου δι’ ὑποσχέσεων, καὶ δι’ ἀπειλῶν διὰ νὰ παρακινήσῃ τοὺς Γραικοὺς νὰ διώξωσι τοὺς Λατίνους ἐκ ταύτης τῆς πόλεως, καὶ νὰ τὴν παραδώσῃ εἰς αὐτὸν, ἐστάθη τόσον σταθερὸς καὶ ἀνίκητος, ὥστε ἐπρόκρινε τὸν θάνατον. Τοιαύτην σταθερότητα ἔδειξεν ἀκόμη καὶ πρότερον εἰς τὰς κατὰ τῶν Λατίνων φιλονεικίας. Οὗτος συνέγραψεν περὶ τῆς Ὀρθοδόξου Πίστεως, περὶ τῶν ἱερῶν Τελετῶν, περὶ Μυστηρίων, καὶ κατὰ Αἱρέσεων, κ.τ.τ. τὸ ὁποῖον σύγγραμμα προσφέρει μίαν μεγάλην τιμὴν πρὸς αὐτόν.

Ἐκδόσεις. Σιμεὼν (ἢ ὥς τινες γράφουσι Συμεὼν) τοῦ μακαρίτου Ἀρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης 637

Κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους πολλοὶ τῶν ἐν Κωνσταντινουπόλει καὶ Ἑλλάδι διαφανῶν ἀνδρῶν ἐν παιδείᾳ, φοβούμενοι τὴν Τουρκικὴν ἀσπλαγχνίαν καὶ τὸν ἐπικείμενον αὐτοῖς αἰχμαλωτισμὸν πρὸ ὀφθαλμῶν ἔχοντες, ὑπῆγαν εἰς Ἰταλίαν, φέροντες μεθ’ ἑαυτῶν καὶ ὅλα τὰ Ἑλληνικὰ βιβλία, τὴν ὁποίαν κατεκόσμησαν μὲ τὰς μαθήσεις. Μεταξὺ τούτων ἦν Γεώργιος ὁ Τραπεζούντιος, Θεόδωρος ὁ Γαζῆς ὁ ἐκ Θεσσαλονίκης, ὅστις συνέγραψε διάφορα εἰς τὸ Ἑλληνικὸν, καὶ μετέφρασε διάφορα εἰς τὸ Λατινικὸν, Μανουὴλ ὁ Μοσχόπουλος, Ἰωάννης Ἀργυρόπουλος, Κωνσταντῖνος ὁ Λάσκαρις, ὅστις ἐν Σικελίᾳ ὢν συνέγραψε τὴν Ἑλληνικὴν Γραμματικὴν αὐτοῦ, Μάρουλος ὁ Βυζάντιος, καὶ ἄλλοι. Ἔκτοτε λοιπὸν ἄρχισε νὰ φωτίζεται ἡ Εὐρώπη μὲ τὰ φῶτα τῶν Μαθήσεων.

[438]


τὰ σωζόμενα ἅπαντα, ἐξεδόθησαν ἐν Ἰασίῳ τῆς Μολδαυίας, τῷ 1683. εἰς φύλ. Παραφρασθέντα δὲ, χάριν τῶν κοινῶν, ἐξεδόθησαν τὸ δεύτερον ἐν Βιέννῃ τῷ, 1793. εἰς 4.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι. ΓΕΜΙΣΤΟΣ. Μετὰ τὸ 1441.

Γεώργιος ὁ Γεμιστὸς, ὅστις ἔτι καὶ Πλέθων ὠνομάσθη, ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει, ἦν δὲ Φιλόσοφος Πλατωνικὸς, καὶ εἰς ἄκρον πεπαιδευμένος, διδάσκαλον ἔχων Βησσαρίωνα τὸν Καρδινάλην. Οὗτος ἠγαπήθη μεγάλως ὑπὸ τοῦ βασιλέως Μιχαὴλ τοῦ Παλαιολόγου. Περὶ τὸ 1426, καὶ περὶ τὸ 1438. ἦτον παρὼν καὶ εἰς τὴν ἐν Φλωρεντίᾳ Σύνοδον μετὰ τῶν λοιπῶν Γραικῶν, ὅστις τότε ἠγωνίσθη μεγάλως κατὰ τῶν Λατινοφρονούντων, ἀλλὰ μετὰ ταῦτα, ὡς τινὲς θέλουσιν, ἔκλινε καὶ οὗτος εἰς τὰ δόγματα τούτων. Ἔπειτα ἐπανελθὼν εἰς τὴν πατρίδα αὐτοῦ περὶ τὸ 1441. διωρίσθη διοικητὴς τῆς Πελοποννήσου. Θέλουσιν ὅτι ἐμακρύνθη ἡ ζωὴ αὐτοῦ μέχρι τῶν ἑκατὸν χρόνων. 638

Συγγράμματα.

Ὁ Γεμιστὸς συνέγραψε Α΄. περὶ τῆς ἐν Μαντινείᾳ μάχης βιβλία δύο, λαβὼν τὴν ὕλην ἀπὸ Διόδωρον τὸν Σικελιώτην, καὶ ἀπὸ τὸν Πλούταρχον. Β΄. Λόγους δύο πρὸς τὸν βασιλέα Ἐμανουὴλ καὶ Θεόδωρον τὸν Δεσπότην, περὶ τῶν ἐν Πελοποννήσῳ πραγμάτων. Γ΄. Σχόλια εἰς τοὺς Χρησμοὺς τοῦ Ζωροάστρου. Δ΄. Ἐπιτομὴ τῶν τοῦ Ζωροάστρου καὶ Πλάτωνος Δογμάτων. Ε΄. Περὶ ὧν Ἀριστοτέλης πρὸς Πλάτωνα διαφέρεται. ΣΤ΄. Περὶ Εἱμαρμένης, Ζ΄. περὶ Ἀρετῶν, Η΄. Περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος, Θ΄. Περὶ τάξεων τῶν Μηνῶν, Χρόνων, καὶ ἡμερῶν.

Ἐκδόσεις.

Γεωργίου Γεμιστοῦ, περὶ τῆς ἐν Μαντινείᾳ μάχης, ἐξεδόθη ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1540. εἰς 4. ... Περὶ τῶν τοῦ Ζωροάστρου καὶ Πλάτωνος Δογμάτων, ἐξεδόθη ἐν τῇ τοῦ Φαβρικίου Βιβλιοθήκῃ, ἐν τόμῳ ΙΔ΄. σελ. 137 - 144. καὶ ἐν Βιττεμβέργῃ τῷ 1719. εἰς 4. ... Περὶ Μηνῶν καὶ χρόνων, ἐξεδόθη ἐν τοῖς Ἀλλατίου περὶ μέτρων τοῦ χρόνου κατὰ τοὺς παλαιούς. ... Περὶ ὧν Ἀριστοτέλης πρὸς Πλάτωνα διαφέρεται, ἐξεδόθη ἐν Βενετίᾳ, τῷ, 1532. εἰς 8. καὶ 1540. εἰς 4. καὶ ἐν Βασιλέᾳ τῷ 1574. εἰς 4. ... Περὶ Εἱμαρμένης, καὶ Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1722. εἰς 8. καὶ ἐν τῇ τοῦ, Κιακκονίου Βιβλιοθήκῃ Καθολικῇ. Τὸ περὶ Ἀρετῶν ἐξεδόθη εἰς τοῖς τοῦ Στοβαίου. Τὸ δὲ Περὶ τῆς ἐκπορεύσεως τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐξεδόθη ἐν Ἰασίῳ τῷ 1698. 638

Κατ’ αὐτοὺς τοὺς χρόνους ἤνθη καὶ Βησσαρίων ὁ Καρδινάλης, καὶ Μάρκος ὁ Ἐφέσου Μητροπολίτης, Ἰωάννης Εὐγενικὸς, Θεόδωρος Ἀγαλλιανὸς, καὶ Σίλβεστρος ὁ Συρόπουλος.

[439]


Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι. ΓΛΥΚΑΣ. Μετὰ τὸ 1445.

Μιχαὴλ ὁ Γλυκᾶς ἦν ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ὅστις καὶ εἰς Σικελίαν ἀρκετὸν χρόνον διέτριψε. Τινὲς τάσσουσι τοῦτον εἰς τὸν ΙΒ΄. αἰῶνα, ἀλλ’ ἀπὸ μίαν του ἐπιστολὴν πρὸς τὸν Βασιλέα Κωνσταντῖνον τὸν Παλαιολόγον, καὶ ἀπὸ ἄλλας ἀποδείξεις, γίνεται δῆλον ὅτι ἤκμαζεν εἰς τοὺς χρόνους τούτου, πρὶν ν’ ἀνέβη εἰς τὸν θρόνον. Ὅτι δὲ ὁ Γλυκᾶς ἦτον καὶ Μοναχὸς, ὥς τινες θέλουσι, δὲν ἔχομεν ἀποδείξεις. Τοῦτο μόνον φανεροῦται ἐκ τῶν Συγγραμμάτων του ὅτι πρὸς τοῖς ἄλλοις ἦν καὶ εἰδήμων διαφόρων ἄλλων Γλωσσῶν, καὶ ἔκ τινος Ἐπιστολῆς του, ὅτι διδάσκαλος ἦν τῶν Γραμματικῶν. Οὗτος συνέγραψεν ἓν Χρονικὸν, τὸ ὁποῖον ἄρχεται ἀπὸ κτίσεως κόσμου καὶ λήγει, ἀπὸ ἀδήλους αἰτίας, μέχρι τοῦ 1118. καὶ Ἐπιστολὰς διαφόρους ἐξ ὧν Δέκα ἐξεδόθησαν.

Ἐκδόσεις.

Μιχαὴλ Γλυκᾶ Χρονικὸν, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ, 1660, εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς

Βυζαντίδος, καὶ ἐν Βενετίᾳ, τῷ 1729. ... Ἐπιστολαὶ, ἐξεδόθησαν ἐν τοῖς τοῦ Ἰωάνν. Λαμίου Deliciis Eruditorum. Τόμ. Α΄. καὶ Ε΄.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι. ΚΩΔΙΝΟΣ. Μετὰ τὸ 1453.

Γ

εώργιος ὁ Κωδινὸς, ἔζη εἰς τὸν καιρὸν τῶν Παλαιολόγων, τὸ ὁποῖον γίνεται δῆλον ἐκ τοῦ Συγγράμματος αὐτοῦ, Περὶ ἀρχῆς καὶ κτίσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐν ᾧ διηγεῖται καὶ τὴν ὑπὸ τῶν Τούρκων καταστροφὴν τῆς βασιλείας τῶν Γραικῶν, καὶ τὴν ἅλωσιν αὐτῆς, ὡς ἂν νὰ ἦτον αὐτόπτης. Ἦν δὲ ἐνδεδυμένος εἰς τὴν βασίλειον αὐλὴν μὲ τὸ ἀξίωμα τοῦ Κουροπαλάτου. Σώζονται ἀπὸ τοῦτον τὰ ἑπόμενα Συγγράμματα. Α΄. Περὶ τῶν Ὀφφικίων τῆς αὐλῆς, καὶ τοῦ Πατριαρχείου. Β΄. Παρεκβολαὶ ἐκ τοῦ Χρονικοῦ αὐτοῦ, Περὶ ἀρχῆς τῆς Κωνσταντινουπόλεως.

[440]


Ἐκδόσεις.

Τ

« οῦ σοφωτάτου Κουροπαλάτου Γεωργίου Κωδινοῦ, περὶ Ὀφφικίων τῆς Αὐλῆς, καὶ τοῦ Πατριαρχείου τῆς Κωνσταντινουπόλεως, ἐξεδόθη ἐν Λουγδόνῳ τῷ 1588. εἰς 8. καὶ ἐν Παρισίοις τῷ 1625. εἰς φύλ. ... Χρονικόν. Ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1648. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Η Δ Δ Δ Δ Π Ι Ι Ι Ι. ΒΡΥΕΝΝΙΟΣ. Ἀπέθανε τὸ 1445.

ωσὴφ ὁ Βρυέννιος Μοναχὸς ἦν τὸ σχῆμα ἐκ Κωνσταντινουπόλεως, ἀνὴρ πεπαιδευμένος ὡς ἄκρον καὶ φιλόπατρις, συνέγραψε Θεολογικὰ, καὶ ἄλλους τινας Λόγους, οἵ τινες ἐξεδόθησαν ἐν Λειψίᾳ ἐν τρισὶ τόμοις εἰς 8. ὑπὸ Εὐγενίου τοῦ Βουλγάρεως.

Η Η Η Η Δ. ΣΧΟΛΑΡΙΟΣ. Μετὰ τὸ 1453.

Γ

εώργιος ὁ Σχολάριος, ὅστις καὶ Γεννάδιος μετὰ ταῦτα μετωνομάσθη, Πατριάρχης ἐχριμάτισε τῆς Κωνσταντινουπόλεως εὐθὺς μετὰ τὴν ἅλωσιν, τῷ 1453. Οὗτος συνέγραψε πολλὰ Θεολογικὰ καὶ κατὰ Λατίνων, καθ’ ὃν καιρὸν δὲν ἦτον πόλεμος τῶν Ἐκκλησιῶν, ἀλλὰ πόλεμος τῆς ἀμαθείας καὶ βαρβαρότητος καὶ κακοηθείας, πρὸς τὰ ἐναντία τούτων, καθ’ ὃν καιρὸν ὁ Σχολάριος εἶχε τὴν εὔνοιαν τοῦ καταδουλώσαντος τὴν πατρίδα ἡμῶν Σουλτάνου, εἰς τὸ νὰ ζητήσῃ ὑπεράσπισιν καὶ κούφωσιν τῶν δεινῶν τοῦ δυστυχοῦς γένους, εἰς τὸ νὰ ζητήσῃ σύστασιν Σχολείων, καὶ δεφέντευσιν τῶν πεπαιδευμένων, τῶν ὁποίων ἡ φυγὴ εἰς τὴν Ἰταλίαν, ἐρήμωσε τὴν δυστυχῆ Ἑλλάδα ἀπὸ τὰς μαθήσεις, καὶ προσετέθη ἐπὶ τὸν ζυγὸν ἄλλος ζυγ ὸς β α ρ ύ τ α τ ο ς ἀπολαύσῃ ταῦτα πάντα ἀπὸ τὸν Σουλτᾶνον. Τὰ Θεολογικὰ Συγγράμματα τοῦ Σχολαρίου ἐξεδόθησαν ἐν τῷ τόμῳ τῆς Ἀγάπης.

[441]


Η Η Η Η Δ Ι. ΔΟΥΚΑΣ. Μετὰ τὸ 1462.

ωάννης ὁ Δούκας, ἔκγονος ἦν τοῦ Ἰατροῦ Μιχαὴλ Δούκα, καὶ ἀπόγονος τῆς βασιλικῆς φαμιλίας τῶν Δουκῶν. Οὗτος μετὰ τὴν ἅλωσιν τῆς Κωνσταντινουπόλεως κατέφυγεν εἰς τὴν νῆσον Λέσβον πρὸς τοὺς ἐκεῖ Χριστιανοὺς Διοικητὰς Δομίνικον καὶ Νικόλαον τοὺς Γατελούζιδες, οἵ τινες ἔστειλον αὐτὸν εἰς διαφόρους πρεσβείας πρὸς τοὺς Τούρκους. Συνέγραψε μίαν συνοπτικὴν Ἱστορίαν ἀπὸ Ἀδὰμ μέχρι τῆς ὑπὸ τῶν Τούρκων ἁλώσεως καὶ ταύτης τῆς Νήσου, ἥ τις ἐγένετο τῷ 1462. τὴν ὁποίαν περιγράφει διεξοδικώτατα. Πόσον ἔζησεν αὐτὸς μετὰ ταῦτα δὲν μᾶς εἶναι γνωστὸν, διότι ἡ Ἱστορία αὕτη πρὸς τὸ τέλος εἶναι ἐλλειπής.

Ἐκδόσεις.

Μ

ιχαὴλ Δούκα χρονικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1649. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

Η Η Η Η Δ Ι Ι. ΧΑΛΚΟΚΟΝΔΥΛΗΣ. Μετὰ τὸ 1462.

Λ

αόνικος, ἢ Νικόλαος ὁ Χαλκοκονδύλης, Ἀθηναῖος ἦτον τὸ γένος, ὅστις συνέγραψεν Ἱστορίαν χρονικὴν ἀρχομένην ἀπὸ τοῦ 1298. ἤτοι ἀπὸ τοῦ πρώτου Ὀττομὰν, ἕως τοῦ 1462. ἤτοι Μωαμὲτ τοῦ β΄. Ἐν αὐτῇ περιγράφει τὴν καταστροφὴν τὴς ὑπὸ τῶν Τούρκων βασιλείας τῶν Γραικῶν. 639

Ἐκδόσεις.

Λαονίκου Χαλκοκονδύλη Ἱστορία Χρονικὴ ἐν βίβλοις Ι΄. τῶν βασιλέων Τούρκων, ἐξεδόθη ἐν Παρισίοις τῷ 1650. καὶ ἐν Βενετίᾳ τῷ 1729. εἰς φύλ. ἐν τῷ σώματι τῆς Βυζαντίδος.

639

Κατ’ αὐτοὺς τοὺς Χρόνους ἤνθει καὶ Ματθαῖος ὁ Καμαριώτης ὁ ἐκ Θεσσαλονίκης. Τούτου μία ἐγκύκλιος Ἐπιστολὴ περὶ Καταστάσεως τῆς Κωνσταντινουπόλεως ἐν τῇ ἁλώσει, ἐξεδόθη ἐν τῇ Τουρκογραικίᾳ.

[442]


Η Η Η Η Δ Ι Ι Ι. ΦΡΑΝΤΖΗΣ. Περὶ τῷ 1477.

Γ

εώργιος ὁ Φραντζῆς, ἐγεννήθη ἐν Κωνσταντινουπόλει ἔκ τινος ἐπιφανοῦς γένους περὶ τὸ 1401. ὅστις ὁ μόνος πατριώτης ἦν εἰς ἐκείνους τοὺς δυστυχεῖς χρόνους, τὸν ὁποῖον ὁ συγγενὴς αὐτοῦ καὶ δυστυχῆς βασιλεὺς Κωνσταντῖνος, εἰς πολλὰς πρεσβείας ἔστειλε. Τέλος εἰς τὸν καιρὸν τῆς αἰχμαλωσίας τῆς Κωνσταντινουπόλεως, αἰχμαλωτισθεὶς καὶ αὐτὸς καὶ ἡ γυνὴ καὶ τὰ τέκνα αὐτοῦ, καὶ μετὰ ταῦτα ἐλευθερωθεὶς, κατέφυγεν εἰς τὴν Πελοπόννησον. Κυριευθείσης δὲ καὶ ταύτης ὑπὸ τῶν Τούρκων, κατέφυγεν εἰς Ἰταλίαν, καὶ ἐκεῖθεν ὑπέστρεψεν εἰς Κέρκυραν, ὅπου καὶ τὸ μοναχικὸν σχῆμα ἐδέξατο. Ἐνταῦθα διατρίβων, συνέγραψε τὴν χρονικὴν αὐτοῦ Ἱστορίαν, καὶ ὅσα ὀφθαλμοφανῶς εἶδε καὶ ἔπαθε, τὰ ὁποῖα ἀναγινώσκων τις δὲν δύναται νὰ κρατήσῃ τὰ δάκρυα, ὄχι τόσον διὰ τὴν αἰχμαλωσίαν τοῦ Γένους, ὅσον διὰ τὴν ἠλιθιότητα τῶν προϊσταμένων αὐτοῦ, οἳ τὸ ὑπέταξαν ὑπὸ τὸν βαρύτατον ζυγὸν τῆς τυραννίας. Ἀπέθανε δὲ ὁ Φραντζῆς τῇ 29. Μαρτίου εἰς ἀθλιωτάτην καὶ ἐνδεεστάτην κατάστασιν.

Ἐκδόσεις.

Γεωργίου Φραντζῆ τοῦ Πρωτοβηστιαρίου χρονικὴ Ἱστορία, ἐξεδόθη Ἑλληνιστὶ τὸ

πρῶτον ἐν Βιέννῃ τῷ 1796. ὑπὸ Φ. Ἄλτερ, εἰς φύλ.

ΤΕΛΟΣ.

[443]


ΠΙΝΑΞ(Α΄ΤΟΜΟΣ)

Τῶν ἐν τοῖς Προλεγομένοις.

σελ. Περὶ γνώσεως τῶν Συγγραφέων. 1 Τίνες καθολικῶς περὶ τῶν Συγγραφέων συνέγραψαν. 7 Τίνες περὶ τῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων ἐν γένει. 9 Τίνες περὶ τῶν Ἰατρῶν. 11 » Περὶ τῶν Νομικῶν. 11 » Περὶ τῶν Ἱστορικῶν. 11 » Περὶ Φιλοσόφων. 12 Περὶ τοῦ τρόπου τῆς διατηρήσεως καὶ πολλαπλασιάσεως τῶν παλαιῶν Συγγραμμάτων. 12 Περὶ τῆς τέχνης τοῦ Γράφειν. 13 Περὶ τοῦ Πρωταιτίου τῶν Γραμμάτων. 14 Περὶ τοῦ πρώτου ἐφευρετοῦ αὐτῶν. 15 Περὶ διαδόσεως τῆς τέχνης τοῦ γράφειν καὶ τῶν Γραμμάτων. 18 Περὶ τῆς Σχηματογραφίας. 19 Περὶ διαφόρων τρόπων τοῦ γράφειν. 20 Περὶ τοῦ Βουστροφηδόν. κ.τ.τ. 21 Περ ὶ τ ῆ ς ὕ λ η ς ἐπ ὶ τ του. κτ.τ. 25 Περὶ τῶν ἐργαλείων δι’ ὧν ἔγραφον. 30 Περὶ τῶν Ἀντιγραφέων. 33 Περὶ τοῦ ἐξωτερικοῦ καλλωπισμοῦ τῶν βιβλίων. 34 Περὶ τῶν Βιβλιοθηκῶν. 36 Περὶ τῆς Τυπογραφίας. 38 Περὶ τῆς ἐφευρέσεως αὐτῆς. 41 Περὶ τοῦ ἐφευρετοῦ αὐτῆς. 42 Περὶ διαδόσεως αὐτῆς. 46 Κατάλογος τῶν ἀξιολόγων Συλλογῶν τῶν Κοσμικῶν καὶ Ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων. 47 Συλλογὴ τῆς Παλαιᾶς Γραφῆς. 48 » Τῆς Νέας Γραφῆς. 49 Περὶ τῆς μεταφράσεως τῆς θείας Γραφῆς ὑπὸ τῶν ἑβδομήκοντα. 50 Περὶ τῶν λοιπῶν μεταφράσεων αὐτῆς. 52 Συλλογὴ τῶν ἀποκρύφων βιβλίων. 53 Συλλογὴ τῶν ἐκκλησιαστικῶν Συγγραφέων. 54 Συλλογαὶ τῶν παλαιῶν Ἑλλήνων Συγγραφέων. 58 » Τῶν Ποιητῶν. 58 » Μυθολόγων. 60 » Ῥητόρων καὶ Γραμματικῶν. 61 » Ἐπιστολῶν. 62 » Ἀστρονόμων. 62 » Μουσικῶν. 63 » Στρατιωτικῶν. 63 » Ἰατρῶν. 64 » Γεωπονικῶν. αὐτόθ. –– » Νομικῶν. αὐτόθ. –– [444]


» Γεωγράφων. » Ἱστορικῶν. Περὶ τῶν Συγγραφέων τῆς παλαιᾶς καὶ νέας Διαθήκης. Τίνες οἱ Ἱστορίαν συγγράψαντες. Τίνες οἱ Χρονολογίαν συγγράψαντες.

[445]

65 αὐτόθι –– 67 392 404


ΠΙΝΑΞ(Α΄ΤΟΜΟΣ)

Ὀνοματικὸς τῶν Συγγραφέων Κατὰ Ἀλφάβητον. Α. Ἁβακούμ. Ἀβδίας. Ἀβδίας. Ἀβραάμ. Ἀγαθαρχίδης. Ἀγάθων. Ἀδάμ. Ἀθήναιος. Αἰσχίνης. Αἰσχύλος. Αἴσωπος. Αἰσχίνης. Ἀλκαῖος. Ἀλκμάν. Ἀλβῖνος. Ἀλκίνοος. Ἀλέξανδρος Μ. Ἄλεξις. Ἀλκιδάμας. Ἀμώς. Ἀνδοκίδης. Ἀννων. Ἀννάχαρσις. Ἀνακρέων. Ἀντιφών. Ἀναξίλαος. Ἀναξανδρίδης. Ἀντισθένης. Ἀντιφάνης. Ἀνάξιππος. Ἀνύτη. Ἀντίγονος. Ἀντωνῖνος. Ἀνδρόμαχος. Ἀπολλόδωρος. Ἀπολλόδωρος. Ἀπολλόδωρος. Ἀπολλώνιος Περγαῖος. Ἀπολλώνιος Ἀλεξανδρ. Ἀπολλώνιος ὁ δύσκολος. Ἀπολλώνιος Τυανεύς. Ἀππιανός.

σελ. 75 75 95 68 315 216 67 308 211 161 143 258 138 132 352 351 259 263 223 73 191 112 139 150 190 257 242 214 262 274 279 287 334 336 355 316 378 305 306 363 345 366 [446]


Ἀριστοτέλης. Ἀριστοτέλης. Ἀριστόφων. Ἀρίστιππος. Ἀριστόξενος. Ἀρίσταρχος. Ἄρατος. Ἀριστέας. Ἀρχύτας. Ἀρεταῖος. Ἀρτεμίδωρος. Ἀῤῥιανός. Ἁρποκρατίων. Ἀρχίλοχος. Ἀρχίλοχος. Ἀσκληπιός. Ἀστυδάμας. Αὐτόλυκος. Ἀχαῖος.

243 217 262 214 269 298 292 285 232 338 362 371 384 138 132 108 234 260 180

Β. Βαρούχ. Βαρνάβας. Βακχυλίδης. Βηρωσός. Βίτων. Βίων.

78 94 175 295 308 309

Γ. Γάδ. Γοργίας.

60 185

Δ. Ἀρτεμίδωρος. Δανιήλ. Δάρης. Δαυίδ. Δείναρχος. Δημόκρητος. Δημάδης. Δημήτριος. Δίκτυς. Διογενιακός. Διονύσιος. Διογένης Οἰνόμαος. Διογένης Σινωπεύς. Διονύσιος Ἁλικαρν. Διονύσιος Αττικιστής.

282 80 113 70 267 196 265 272 114 359 241 233 235 323 359 [447]


Διονύσιος Περιηγητής. Δίδυμος. Διόδωρος. Διόφαντος. Διοσκορίδης. Δίφιλος. Δίων.

328 319 320 370 335 275 343

Ε. Ἐμπεδοκλῆς. Ἐνώχ. Ἐπίχαρμος. Ἐπίκτητος. Ἐπίκουρος. Ἐπικράτης. Ἑρμῆς. Ἐρατοσθένης. Ἑρμογένης. Ἔρων. Ἔσδρας. Ἐσθήρ. Εὔβουλος. Εὐκλείδης. Ἐυριπίδης. Ἐὐπολις. Ἔφιππος.

163 67 157 342 280 238 17. καὶ 105 302 377 307 81 83 241 282 181 216 239

Ζ. Ζαχαρίας. Ζηνόβιος. Ζωροάστρης.

83 101 358

Η. Ἡγήσιππος. Ἡρακλείδης. Ἡράκλητος. Ἠρίννη. Ἡρόδοτος. Ἡρώδης. Ἡρώδιανος. Ἠσαΐας. Ἡσίοδος. Ἡφαιστίων.

264 270 156 137 166 390 379 73 127 385

Θ. Θεανώ. Θεοδέκτης.

156 241 [448]


Θεόκριτος. Θεόφραστος. Θέογνις. Θεμιστοκλής. Θεόφιλος. Θεόπομπος. Θεοδόσιος. Θουκυδίδης. Θέων. Θώθ.

293 250 149 158 228 233 369 192 353 105

Ι. Ἰάκωβος. Ἴβυκος. Ἱεζεκιήλ. Ἰγνάτιος. Ἱερεμίας. Ἰησοῦς ὁ Χριστός. Ἰησοῦς Ναυῆ. Ἰησοῦς Σειράχ. Ἰούδας. Ἰουδήθ. Ἰουστῖνος. Ἵππάρχος. Ἱπποκράτης. Ἰσαῖος. Ἰσίδωρος. Ἰσοκράτης. Ἰωάννης. Ἰώβ. Ἰωήλ. Ἰωνᾶς. Ἰώσηππος.

87 148 79 349 77 84 69 83 94 76 380 312 198 234 330 221 98 69 72 72 339

Κ. Καλλίμαχος. Κέβης. Κλήμης. Κόνων. Κορίννη. Κράτης. Κρατῖνος. Κτησίας.

300 243 348 318 169 268 215 230

Λ. Λησβόναξ. Λουκᾶς. Λυκόφρων. Λυκοῦργος.

331 91 290 236 [449]


Λυσίας.

202

Μ. Μαλαχίας. Μανασσῆς. Μανέθων. Μαρία ἡ θεοτόκος. Μάρκος. Μάρκελλος. Ματθαῖος. Μεγασθένης. Μάλαμπος. Μένανδρος. Μενέλαος. Μίμνερμος. Μιχαίας. Μόσχος. Μουσαῖος. Μωσῆς.

81 76 297 85 86 360 85 274 301 267 346 147 74 309 111 69

Ν. Νάθαν. Ναούμ. Νεεμίας. Νικοχάρης. Νικόφρων. Νικόστρατος. Νικόλαος Δαμασκ. Νικόμαχος. Νίκανδρος. Νόσις. Νουμᾶς.

60 74 82 229 229 139 325 352 314 178 319

Ξ. Ξενοκράτης. Ξενοφῶν.

205 331

Ο. Ὅμηρος. Ὀρφεύς.

109 118

Π. Πατριάρχαι οἱ ιβ΄. Παρμενίδης. Παλαίφατος.

68 165 117 [450]


Παρθένιος. Παῦλος. Παυσανίας. Πέτρος. Πίνδαρος. Πλάτων. Πλάτων Φιλόσ. Πλούταρχος. Πολύβιος. Πόλυβος. Πολέμων. Ποσίδιππος. Πραξίλλα. Πρόχορος. Πολυαινός. Πολύκαρπος. Πτολεμαῖος Χῆνος. Πτολεμαῖος. Πυθαγόρας.

318 89 389 88 171 217 223 356 310 201 364 281 204 94 383 368 354 374 152

Ρ. Ῥιανός. Ῥοῦφος.

304 346

Σ. Σαπφώ. Σιβύλλα. Σιμωνίδης. Σιμίας. Σκύμνος. Σόλων. Σολομών. Σοφονίας. Σοφοκλῆς. Στησίχορος. Στράβων. Σωκράτης. Σώπατρος. Σωτάδης.

135 97 159 284 317 140 60 77 178 134 326 186 263 269

Τ. Τατιανός. Τάαυτος. Τηλεκλείδης. Τιμαῖος. Τυρταῖος. Τωβίας.

387 16. καὶ 105 229 231 138 75

[451]


Υ. Ὑπερίδης. Ὑψικκλῆς.

266 386

Φ. Φάλαρις. Φαῖδρος. Φιλωνίδης. Φιλωνίδης. Φίλιππος. Φιλεταῖρος. Φιλόξενος. Φιλίσκος. Φιλιππίδης. Φιλίμων. Φίλων. Φιλιστίων. Φίλων Ἰουδαῖος. Φλέγων. Φορνοῦτος. Φρύννιχος. Φωκυλίδης.

145 325 170 128 238 238 242 265 275 276 313 320 332 360 336 176 150

Χ. Χαιρήμων. Χίων.

257 240

Ω. Ὤκελλος. Ὧραπόλλων. Ὠσηέ.

177 115 72

[452]


ΠΙΝΑΞ(Β΄ΤΟΜΟΣ)

Τῶν Συγγραφέων κατὰ Ἐπιστήμας. Γ.

Α.

Ῥήτορες.

Γραμματικοί.

Γοργίας. Ἀντιφών. Ἀνδοκίδης. Λυσίας. Ἀντισθένης. Ἰσοκράτης. Ἀλκιδάμας. Ἰσαῖος. Λυκοῦργος. Δημοσθένης. Αἰσχίνης. Δημάδης. Ὑπερίδης. Δείναρχος. Λησβώναξ. Δίων Χρυσόστομος. Ἡρώδης. Ἀριστείδης. Καλλίνικος. Ἰουλιανὸς Βασιλ. Θεμίστιος. Λιβάνιος. Συνέσιος.

Ὡραπόλλων. Δίδυμος. Ζηνόβιος. Διογενιανός. Διονύσιος. Ἀπολλώνιος. Ἡρωδιανός. Ἀρποκρατίων. Ἡφαιστίων. Ἀδριανός. Φρύνιχος. Πολυδεύκης. Ἀθηναίος. Ἡσύχιος. Ἀμμώνιος. Ἰωάν. Φιλόπονος. Σουΐδας. Τζέτζης. Εὐστάθιος. Θωμᾶς Μάγιστρος. Χρυσολωρᾶς. Θεόδ. Γαζῆς. Κωνστ. Λάσκαρης.

Δ. Ἐπιστολογράφοι.

Β. Διδάσκαλοι τῆς Ῥητορικῆς.

Ἀνάχαρσις. Φάλαρις. Θεανώ. Ἡράκλειτος. Θεμιστοκλής. Σωκράτης. Δημόκριτος. Ἀρίστιππος. Διογένης Κυνικός. Χίων. Ἀλέξανδρος Μ.

Ἀριστοτέλης. Δημήτριος Φαληρεύς. Διονύσιος Ἀλικαρνασσεύς. Ἑρμογένης. Λογγῖνος.

[453]


Κράτης. Ἀρισταίνετος. Σύμμαχος. Συνέσιος. Ἰσίδωρος. Νεῖλος. Διονύσιος Ἀντιοχ. Κασσιόδωρος. Θεόδωρος. Φώτιος.

Τυρταῖος. Μίμνερμος. Θέογνις. στ΄.) Ἐποποιοί. Ἡσίοδος. Φωκυλίδης. Πυθαγόρας. Ἐμπεδοκλῆς. Παρμενίδης. Ἄρατος. Νίκανδρος. Ὀππιανός. Μάξιμος Φιλόσοφος. Γεώργιος Πισειδ. Φιλῆς.

Ε. Ποιηταί. α΄.) Διδάσκαλοι τῆς Ποιητικῆς.

ζ΄.) Γνωμικοὶ καὶ Μυθικοί.

Ἀριστοτέλης.

Αἴσωπος Θέογνις. Φαῖδρος. Ἀγαπητός. Βασίλειος Μακεδ. Ἀντώνιος Μέλισσα.

β΄.) Λυρικοί. Ορφεύς. Ἀρχίλοχος. Ἀλκμάν. Στησίωρος. Σαπφώ. Ἠρίνα. Ἀλκαῖος. Ἴβυκος. Ἀνακρέων. Πίνδαρος. Βακχυλίδης. Πραξίλλα. Κλέανθος. Καλλίμαχος. Συνέσιος.

η΄.) Ἐπιγραμματοποιοί. Θεόδωρος Πρόδρομ. Μάξιμος Πλανούδης. Μελέαγρος. Παλλαδᾶς, καὶ ἄλλοι οἱ ἐν τῇ Ἀνθολογίᾳ ὑπὸ τοῦ Πλανούδη ἀναφερόμενοι, καὶ ἐν τοῖς Ἀναλέκτοις τοῦ Βρούγκ. θ΄.) Δραματικοὶ Τραγικοί.

γ΄.) Βουκολικοί.

Αἰσχύλος. Σοφοκλῆς. Ἀχαῖος. Εὐριπίδης. Θεόδεκτος. Φιλόξενος. Χαιρέμων. Κράτης. Λυκόφρων.

Θεόκριτος. Βίων. Μόσχος. δ΄.) Ἡρωϊκοί. Μουσαῖος. Ἡσίοδος. Ἀπολλώνιος Ῥόδιος. Νόννος. Τρυφιόδωρος. Κόλουθος. Κοΐντος Σμυρναῖος.

ι΄.) Κωμικοί. Ἐπίχαρμος. Φιλονίδης. Φρύνιχος. Κρατῖνος. Εὔπολις.

ε΄.) Ἐλεγειοποιοί. [454]


Ἀγάθων. Πλάτων. Ἀριστοφάνης. Θεόφιλος. Φιλονίδης. Νικόχαρης. Νικόφρων. Τελεκλίδης. Θεόπομπος. Διογένης Οἰνόμ. Ἀστυδάμας. Ἐπκράτης. Φίλιππος. Φιλεταῖρος. Νικόστρατος. Ἔφιππος. Διονύσιος. Εὔβουλος. Ἀναξανδρίδης. Ἀναξίλαος. Ἀριστόφων. Ἀντιφάνης. Σώπατρος. Ἄλεξις. Σωτάδης. Ἡγήσιππος. Φιλίσκος. Ἀνάξιππος. Φιλίππιδης. Δίφιλος. Φιλέμων. Μένανδρος. Ἀπολλόδωρος. Ποσίδιππος. Δαμόξενος. Φιλιστίων.

Νικόλαος Δαμασκηνός. Αἰλιανός. Φιλόστρατος. Εὐσέβιος Παμφίλου. Ὀλυμπιόδωρος. Προκόπιος. Θεοφύλακτος. Γεώργιος Σύγγελος. Θεοφάνης. Νικηφόρος. Ἰωάννης Μαλέλας. Κεδρηνός. Ἰωάννης Σκυλίτζης. Ζωναρᾶς. Ἰωήλ. Γλυκᾶς. β΄.) Μερικοὶ Ἱστορικοὶ τῶν Ἰουδαίων. Μωϋσῆς. Ἰησοῦς Ναυῆ. Σαμουήλ. Γὰδ, καὶ Νάθαν. Ἰώσηπος. γ΄.) Τῆς Ἀσίας. Κτησίας. Μεγασθένης. Βηρωσός. Μανέθων. δ΄.) Τῶν Ἑλλήνων. Δάρης. Δίκτυξ. Παλαίφατος. Θουκυδίδης. Ξενοφῶν. Ἡρακλείδης. Ἀπολλόδωρος. Κόνων. Ἀντώνιος Λιβ. Κορνοῦτος. Πτολεμαῖος. Πλούταρχος. Φλέγων. Ἀπολλώνιος. Ἀῤῥιανός. Γεμιστός.

ια΄.) Σατυρικοί. Λουκιανός. Ἰουλιανὸς βασιλεύς. ιβ΄.) Μυθιστορικοί. Παρθένιος. Ἡλιόδωρος. Θεόδωρος Πρόδρ. Εὐστάθιος ἢ Εὐμάθιος.

Ζ. Ἱστορικοί.

ε΄.) Τῆς Βυζαντίδος. α΄.) Καθολικοί.

Πρίσκος. Προκόπιος. Ἡσύχιος.

Ἡρόδοτος. Διόδωρος. [455]


Ἀγαθίας. Μένανδρος. Θεοφύλακτος Σιμ. Ἰωάννης Καμην. Νικηφόρος. Λέων. Κωνσταντῖνος Πορφ. Ἰωάννης Σκυλίτζης. Νικηφόρος Βρυέν. Ἄννα Κομν. Νικήτας Χων. Νικηφόρος Γρηγ. Κατακουζηνός. Κωδινός. Δοῦκας. Χαλκοκονδύλης. Φραντζῆς.

Πλούταρχος. Διογένης Λαέρτ. Εὐνάπιος. Ἱερώνυμος. Γεννάδιος Ματ. Ὀλυμπιόδωρος. Ἰσίδωρος. Ἡσύχιος. Ἰουλιανός. Φώτιος. Σοΐδας. Θωμᾶς Μάγιστρος. Νικηφόρος Κάλλιστος. θ΄.) Γεωγράφοι. Ἅννων. Ἀγαθαρχίδης. Σκύμνος. Στράβων. Διονύσιος Περιηγ. Ἰσίδωρος. Μέλας. Ἀῤῥιανός. Πτολεμαῖος. Παυσανίας. Ἀγαθήμηρος. Στέφανος Βυζ. Κοσμᾶς. Μελέτιος. Θεοτόκης.

στ΄.) Ῥωμαίων. Πολύβιος. Διονύσιος Ἁλ. Πλούταρχος. Ἀππιανός. Δίων Κάσσιος. Ἡρωδιανός. Εὐτρόπιος. Ζώσιμος. Ξιφιλῖνος. ζ΄.) Ἐκκλησιαστικοὶ καὶ Ἱστορικοί.

Η. Μαθηματικοί.

Πρόχορος. Εὐσέβιος. Φιλοστόργιος. Παλλάδιος. Σωκράτης. Σωζόμενος. Ἱλάριος. Θεοδώρητος. Γελάσιος. Θεόδωρος. Ἐπιφάνιος. Κασσιόδωρος. Εὐάγριος. Μόσχος. Ἄγγελος. Ἀναστάσιος. Σιμεὼν Μεταφρ. Νεῖλος Δοξαπ. Νικηφόρος Κάλλιστος.

Ἀριστόξενος. Εὐκλείδης. Ἀρχιμήδης. Ἀπολλώνιος. Σηρῆνος. Εὐτόκιος. Πάππος. Ἱέρων. Βίτων. Ἀθήναιος. Φίλων. Μενέλαος. Νικόμαχος. Θέων. Ἀπολλόδωρος. Πλούταρχος. Διόφαντος. Πολυαινός. Ἰούλιος Ἀφρικ. Μόδιστος.

η΄.) Περὶ τῶν Πεπαιδευμένων. Ἀριστέας. Διονύσιος Ἁλικαρν. [456]


Ἀνατόλιος. Θέων. Πάππος. Πρόκλος. Εὐτόκιος. Διονύσιος. Ἱέρων. Βασίλειος. Πορφυρογέννητος. Ψελλός. Μπαλλάνος. Θεοτόκης. Εὐγένιος.

Τίμαιος. Ἀρχύτας. Διογένης. Ἀριστοτέλης. Θεόφραστος. Ἐπίκουρος. Ἐπίκτητος. Ἀπολλώνιος Τυαν. Πλούταρχος. Ἀῤῥιανός. Ἀντωνῖνος. Μάξιμος Τύρ. Σέξστος Ἐμπυρ. Ἀλέξανδρος Ἀφρ. Πλωτῖνος. Πορφύριος. Χαλκύδιος. Ἰάμβλιχος. Δήξιππος. Μάξιμος. Ἰουλιανός. Θεμίστιος. Ἱεροκλῆς. Συριανός. Αἰνέας. Πρόκλος. Στοβαῖος. Ἀμμώνιος. Βοίθιος. Ζαχαρίας. Σιμπλίκιος. Ὀλυμπιόδωρος. Ἰωάννης Φιλόπ. Βασίλειος Μακ. Ψελλός. Νικηφόρος Βλεμ. Γεμιστός.

Θ. Ἀστρονόμοι καὶ Ἀστρολόγοι. Ἐμπεδοκλῆς. Αὐτόλυκος. Ἄρατος. Μανέθων. Ἀρίσταρχος. Μέλαμπος. Ἐρατοσθένης. Ἵπαρχος. Γεμῖνος. Θεοδόσιος. Πτολεμαῖος. Ὑψικλῆς. Μάξιμος. Θέων. Κλεομήδης. Πρόκλος. Μελέτιος.

Κ. Φυσικοὶ καὶ Γεωργικοί.

Ι. Φιλόσοφοι.

Θεόφραστος. Ἀντίγονος. Διοσκορίδης. Ἀρτεμίδωρος. Αἰλιανός. Ὀππιανός. Νεμεσιανός. Νεμέσιος. Θεοφύλακτος. Ἰσίδωρος.

Πυθαγόρας. Ἡράκλειτος. Ἐμπεδοκλῆς. Παρμενείδης. Ὤκελλος. Σωκράτης. Δημόκριτος. Ξενοφῶν. Αἰσχίνης. Κέβης. Ἀρίστιππος. Ἀντισθένης. Πλάτων. [457]


Λ. Ἰατροί.

Πρόχορος. Βαρνάβας. Ἀβδίας. Κλήμης. Ἰγνάτιος. Ἀκίλας. Πολύκαρπος. Ἑρμᾶς. Ἰουστῖνος. Τατιανός. Θεοδοτίων. Ἀθηναγόρας. Θεόφιλος. Σίμμαχος. Ἑρμείας. Εἰρηναῖος. Κλήμης. Ἱππόλιτος. Ἀμμώνιος. Ὠριγένης. Κυπριανός. Διονύσιος. Γρηγόριος. Ἀρχέλαος. Ἀρνόβιος. Πάμφιλος. Μεθόδιος. Πέτρος. Εὐσέβιος. Ἀντώνιος. Σεραπίων. Γρηγόριος. Εὐστάθιος. Ἐπιφάνιος. Ἐφραίμ. Βασίλειος. Κύριλλος. Γρηγόριος Μ. Μακάριος. Ἀπολλινάριος. Χρυσόστομος. Γρηγόριος Νύσ. Ἀμφιλόχιος. Ἀρσένιος. Ἀμβρόσιος. Ἀστέριος. Εὐάγριος. Θεόφιλος. Κύριλλος. Πρόκλος. Ἰσίδωρος. Νεῖλος. Θεοδώρητος. Βασίλειος. Διονύσιος. Προκόπιος. Καισάριος.

Ἱπποκράτης. Πόλυβος. Νίκανδρος. Ξενοκράτης. Διοσκορίδης. Ἀνδρόμαχος. Ἀρεταῖος. Ῥοῦφος. Γαληνός. Ἀνατόλιος. Θεόδωρος. Ὀριβάσιος. Μάρκελλος. Ἀέτιος. Ἀλέξανδρος. Παλλάδιος. Θεόφιλος. Παῦλος Αἰγιν. Ἰωάννης Δαμασ. Νόννος. Ραζῆς. Σεραπίων. Κωνσταντῖνος. Ἰωάννης Ἀκτ. Νικόλαος Μυρ.

Μ. Νομικοί. Σόλων. Οὐλπιανός. Παῦλος. Μοδεστῖνος. Γρηγόριος. Ἑρμογενιανός. Ἀντίοχος. Θεόφιλος. Τριβουνιανός. Ἰουλιανός. Βασίλειος. Λέων. Ἰσίδωρος. Φώτιος. Ζωναρᾶς. Βαλσαμών. Ἀρμενόπουλος.

Ν. Ἐκκλησιαστικοί. [458]


Κασσιόδωρος. Εὐστράτιος. Γρηγόριος. Ἰσίδωρος. Ἰωάννης Φιλ. Ὀλυμπιόδωρος. Ἀναστάσιος. Ἰωάννης Δαμ. Νικηφόρος. Φώτιος. Νίκων. Οἰκουμένιος. Σιμεών. Νικήτας. Ψελλός.

Εὐθύμιος. Νικήτας Χων. Νικηφόρος. Νεῖλος. Βαρλαάμ. Γρηγόριος Παλ. Μάξιμος. Κατακουζηνός. Σιμεών Θεσ. Βρυέννιος.

[459]


ΠΙΝΑΞ(Β΄ΤΟΜΟΣ)

Ὀνομαστικὸς τῶν Συγγραφέων Κατὰ Ἀλφάβητον. Α. Ἀγαθημήρης. Ἀγαθίας. Ἀγαπητός. Ἀδριανὸς Σοφιστής. Ἀδριανὸς Ἐκκλησιαστ. Ἀέτιος. Ἀθανάσιος. Ἀθηναγόρας. Ἀθήναιος. Αἰλιανός. Αἰνέας. Ἀκροπολίτης Γεώργιος. Ἀλέξανδρος ὁ Ἀφροσισ. Ἀλέξανδρος ὁ Ιατρός. Ἀμμώνιος Χριστιανός. Ἀμμώνιος Γραμματ. Ἀμμώνιος Ἑρμείου. Ἀμφιλόχιος. Ἀνατόλιος. Ἀναστάσιος Ἐπίσκοπος Ἀντιοχείας. Ἀναστάσιος Σιναΐτης. Ἀννων. Ἀνδρέας. Ἄννα. Ἀντώνιος. Ἀπολλινάριος. Ἀρέθας. Ἀρισταίνετος. Ἀριστηνός. Ἀρσένιος. Ἀρχέλαος. Ἀστέριος. Αὐρήλιος Ἀντωνῖνος. Ἀχμέτης. Ἀψίνης.

20 217 194 10 162 184 103 6 32 41 175 284 34 214 54 115 188 122 74 221 236 112 186 275 268 119 254 90 271 124 71 132 8 243 48

Β. Βαρλαάμ. Βασίλειος ὁ Μέγας. Βασίλειος Σελευκίας. Βασίλειος Βασιλεὺς Κωνσταντινουπόλεως. [460]

291 109 171 247


Βασίλειος ὁ Πατρίκιος. Βίκτωρ. Βρυέννιος.

253 141 305

Γ. Γαληνός. Γελάσιος. Γεμιστός. Γερμανός. Γεώργιος ὁ Πισείδιος. Γεώργιος Μοναχός. Γεώργιος ὁ Παχυμέρης. Γλυκᾶς. Γρηγέντιος. Γρηγορᾶς. Γρηγόριος ὁ Θαυματουρ. Γρηγόριος ὁ Θεολόγος. Γρηγόριος Νύσσης. Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς.

26 174 302 237 228 241 287 303 208 295 65 116 120 293

Δ. Δαμάσκιος. Δέξιππος. Διάδοχος. Δίδυμος. Διογένης. Διονύσιος Ἐπίσκ. Ἀλεξ. Διονύσιος Ἀντιοχείας. Διονύσιος Ἀρεοπαγίτης. Δίων. Δούκας Ἰωάννης. Δωρόθεος.

203 84 163 129 55 61 176 186 45 306 93

Ε. Εἰρηναῖος. Ἐπιφάνιος. Ἑρμίας. Ἔρων. Εὐάγριος ὁ ἀπὸ τὴν Ἴβηριν. Εὐάγριος Σχολαστικός. Εὐθάλιος. Εὐθύμιος. Εὐνάπιος. Εὐνόμιος. Εὐσέβιος ὁ Πάνφιλος ὁ ἐκ Παλαιστίνης. Εὐσέβιος Ἐπίσκ. Ἐμέσης. Εὐστάθιος ὁ ἐκ τῆς Σίδης τῆς Παμφιλίας. Εὐστάθιος ὁ ἐκ Κωνσταντ. Ἐὐστράτιος. Ἐὐτρόπιος. Ἐφραίμ. [461]

28 135 21 225 133 218 172 269 138 128 85 92 91 280 216 105 107


Ζ. Ζαχαρίας Ἐπίσκοπος Μυτιλήνης. Ζωναρᾶς. Ζώσιμος.

197 270 145

Η. Ἡλιόδωρος. Ἡρωδιανός. Ἡσύχιος ὁ ἐκ Μιλήτου. Ἡσύχιος ὁ Ἀλεξαν.

127 49 213 72

Θ. Θεόδοτος. Θεοδώριτος. Θεόδωρος Ἀναγνώστης. Θεόδωρος Ἡγούμενος. Θεόδωρος ὁ Ἀβουκάρας. Θεόδωρος ὁ Στουδίτης. Θεόδωρος ὁ Πρόδρομος. Θεόδωρος ὁ Βαλσαμών. Θεοφάνης. Θεόφιλος Ἐπίσκ. Ἀντιοχείας. Θεόφιλος Ἐπίσκ. Ἀλεξανδρείας. Θεόφιλος Νομικός. Θεόφιλος ὁ Φιλόσοφος. Θεοφύλακτος ὁ Συμοκάτ. Θεοφύλακτος Βουλγαρ. Θέων. Θωμᾶς ὁ Μάγιστρος.

154 167 192 233 240 244 274 279 242 15 143 195 226 227 267 99 288

Ι. Ἰάμβλιχος. Ἱεροκλῆς. Ἱμέριος. Ἰορνάνδης. Ἰουλιανός. Ἰούλιος Ἀφρικανός. Ἱππόλυτος. Ἰσίδωρος. Ἰωάννης ὁ ἐκ Καππαδ. Ἰωάννης ὁ Σχολαστικός. Ἰωάννης Γραμματικὸς ὁ καὶ Φιλόπονος. Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός. Ἰωάννης Μαλέλας. Ἰωάννης Καμηνιάτης. Ἰωάννης ὁ Σκυλίτζης. Ἰωάννης ὁ Ξιφιλῖνος. Ἰωάννης Ἰατρός. Ἰωήλ.

82 161 98 209 95 43 39 160 220 223 229 238 250 251 261 262 285 281 [462]


Κ. Καισάριος. Καλλίνικος. Κατακουζηνός. Κεδρηνός. Κλεομήδης. Κλήμης. Κόϊντος. Κόλουθος. Κοσμᾶς. Κύριλλος Ἱεροσολύμ. Κύριλλος Ἀλεξανδρείας. Κωδινός. Κωνσταντῖνος. Κωνσταντῖνος ὁ Ἀρμενόπουλος.

100 61 296 259 147 36 191 189 202 112 155 304 255 297

Λ. Λέων Ἐπίσκ. Ῥώμης. Λέων ὁ Δ΄. Λέων Γραμματικός. Λιβάνιος. Λογγίνος. Λουκιανός.

173 251 254 124 67 22

Μ. Μακάριος. Μάλχος. Μάξιμος Ὁμολογητής. Μάξιμος ὁ ἐκ Τύρου. Μάξιμος Βυζάντιος. Μάξιμος ὁ Πλανούδης. Μάρκος. Μεθόδιος. Μένανδρος. Μιχαήλ. Μόσχος.

118 181 234 12 94 294 135 79 219 263 224

Ν. Νεῖλος Δοξαπατρῆς. Νεῖλος Ἅγιος. Νεμέσιος. Νῆλος ὁ Καββάσιλας. Νικήτας ὁ Στηθάτος. Νικήτας ὁ Ἀκομινάτος. Νικήτας ὁ Σεῤῥώνειος. Νικηφόρος Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως. Νικηφόρος ὁ Βρυέννιος. [463]

273 164 134 291 258 282 260 245 271


Νικηφόρος ὁ Βλεμμύδης. Νικηφόρος Κάλλιστος. Νικόλαος. Νίκων. Νόνος ὁ Ἰατρός . Νόννος Ποιητής.

283 290 286 257 255 142

Ο. Οἰκουμένος. Ὀλυμπιόδωρος Διάκον. Ὀλυμπιόδωρος Πλατωνικὸς Φιλόσοφος. Ὀλυμπιόδωρος ὁ ἀπὸ τὰς Θήβας Αἰγύπτου. Ὀππιανός. Ὀριβάσιος.

257 232 207 145 30 130

Π. Παλλάδιος ὁ ἐκ Γαλατίας. Παλλάδιος ὁ Ἰατρός. Πάμφιλος. Πάππος. Παῦλος Ἀλεξανδρεύς. Παῦλος Σιλεντιάριος. Παῦλος Αἰγινίτης. Πέτρος Ἐπίσκ. Ἀλεξαν. Πέτρος ὁ Χρυσολόγος. Πέτρος Ῥήτωρ. Πλωτίνος. Πολυδεύκης. Πολυχρόνιος. Πορφύριος. Πρῖσκος. Πρόκλος Ἐπίσκ. Κωνσταντινουπόλεως. Προκόπιος ὁ ἐκ τῆς Γάζης. Προκόπιος ὁ ἐκ Καισαρείας.

148 222 78 111 107 210 235 80 170 206 62 13 153 74 173 157 193 211

Σ. Σέξτος. Σεραπίων. Σευηριανός. Σιμεὼν Ἡγούμενος. Σιμεὼν ὁ Μάγιστρος. Σιμεὼν ὁ Ἀρχιεπίσκ. Θεσσαλονίκης. Σιμεὼν ὁ Μεταφραστής. Σιμπλίκιος. Σουΐδας. Στέφανος. Στοβαῖος. Σύμμαχος. Συνέσιος. Συριανός. Σχολάριος.

18 89 141 258 266 301 272 204 276 182 183 21 149 163 305 [464]


Σωζόμενος. Σωκράτης.

158 154

Τ. Τζέτζης. Τίτος. Τριβωνιανός. Τρυφιόδωρος.

278 102 198 190

Φ. Φίλης. Φιλοστόργιος. Φιλόστρατος ὁ Νεώτερος. Φιλόστρατος ὁ Παλαιότερος. Φλαυιανός. Φραντζῆς. Φρύνιχος. Φώτιος.

289 144 53 51 159 308 11 248

Χ. Χαλκίδιος. Χαλκοκονδύλης. Χρύσσιππος. Χρυσολωρᾶς. Χρυσόστομος.

81 307 166 299 139

Ω. Ὠριγένης.

57

[465]


ΤΑ ΟΝΟΜΑΤΑ ΤΩΝ ΣΥΝΔΡΟΜΗΤΩΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΗΝΙΚΗΝ

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗΝ.

(Β΄ ΤΟΜΟΣ)

ΕΝ ΒΕΝΕΤΙᾼ. Ὁ Πανοσιώτατος Γεράσιμος Ζυγούρας ἐφημέριος τοῦ ἁγίου Γεωργίου ἐν Βενετίᾳ. Σώματα. 1 Μιχαὴλ Γλυκύς. Πάνος Θεοδοσίου. Γεώργιος Λαζάρου. Μαρίνος Μαυρογιάννης. Ἀδέλφια Ζωσιμᾶ ἐν Νίζνᾳ. Κωνσταντῖνος Μαρίνογλου. Ἀθανάσιος Νικολάου Λάμπρου. Ἀλέξιος Νικολαΐδης. Ἰωάννης Χριστοδούλου. Γεώργιος Βελοῦδος. Κωνσταντῖνος Φλέβας. Δημήτριος Γουζέλης.

2

1

10 20 2 2 2 2 2 2 1

1

ΕΝ ΒΟΥΚΟΥΡΕΣΤΙῼ. Ὁ Πανιερώτατος Μητροπολίτης Ἅγιος Οὐγκροβλαχίας Κύριος Δοσίθεος. Σώματα. 15 Ὁ Θεοφιλέστατος Ἅγιος Μπουζαίου Κύριος Κωνστάντιος. 5 Ὁ Θεοφιλέστατος Ἅγιος Ἀρτζεσίου Κύριος Ἰωσήφ. 2 Ὁ Πενιερώτατος Ἅγιος πρώην Βράτζας Κύριος Σωφρόνιος. 1 Ὁ Πανοσιώτατος Ἀρχιμανδρίτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Οὑγκροβλαχίας Κύριος Νικόδημος. 2 Ὁ Ἐλλογιμώτατος Ἀρχιδιάκονος τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Ὁὑγκροβλαχίας Κύριος Ἱλαρίων. 1 Ο Πανοσιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Κοτροτζιανίου Κύριος Βησσαρίων. 2 Ὁ Πανοσιώτατος Ἀρχιμανδρίτης τῆς Ἱερᾶς Λαύρας τῶν Πατρῶν, καὶ ἑρμηνευτὴς τῆς Ἱερᾶς Ἀποκαλύψεως Κύριος Κύριλλος. 1 Ὁ Πανοσιώτατος Ἀρχιμανδρίτης τοῦ Σιναίου ὄρους Κύριος Κύριλλος. 1 Ὁ Πανοσιώτατος Ἀρχιμανδρίτης Κύριος Γεννάδιος. 1 Ὁ ἐν εὐγενέσι Παρασκευᾶς Γεωργίου. 1 Κωνσταντῖνος Βαρδαλάχος. 3 Ὁ ἐν εὐγενέσι Δημήτριος Χρυσοσκουλαῖος. 1 Ὁ ἐν ἐλλογίμοις Στρατώνης Σορέσκουλος Πρωτοψάλτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Οὑγκροβλαχ. 1 Γεώργιος Σκεύας Βυζάντιος. 1 Γρηγόριος Γιαγκουλαῖος. 1 Βασίλειος Νικολάου ὁ ἐκ Ῥουτζουκίου. 1 Ὁ ἐν εὐγενέσι Νικόλαος Γερνιᾶνος. 1 Χρῆστος Νικολάου Ἀλβανιτοχωρίτης. 1 Ὁ ἐν εὐγενέσι Νικόλαος Λογοθέτης τῆς Ἁγιωτάτης Μητροπόλεως Οὑγκροβλαχίας. 1 Ὁ μουσικολογιώτατος Ψάλτης τῆς Μητροπόλεως Οὑγκροβλαχίας Παῦλος. 1

[466]


Νικόλαος Ἰωάννου Τζάνογλου. Κωνσταντῖνος Π. Ζώη. 1 Πέτρος Ἠπήτης. Βασίλειος Κυριακίδης Τραπεζούντιος. 1 Ὁ Πανοσιώτατος Πρωτοσύγκελλος τοῦ πρῴην Τουρνόβου Ἄνθιμος Μυτιληναῖος. 1 Ὁ Ἐλλογιμώτατος Παρθένιος Ἱεροδιάκονος ὁ ἐκ Μεγατουρνάβου. 1 Μιχαὴλ Γεωργίου Σχινᾶς ὁ Βυζάντιος. 1 Νικόλας Σάββα ὁ ἐκ Τουρνάβου. Ὁ εὐγενὲστατος Νικόλαος τοῦ Ἄρχοντος Μεγάλου Βιστιάρη Ἰωάννου Βακαρέσκου. 2 Γεώργιος Παπᾶ Ἀναστασίου ὁ ἐκ τῆς κατ’ Ἤπειρον κωμοπόλεως Δολιανά. 1 Ἀγγελῆς Θεοδώρου Κοντοῦ Ἠπειρώτης. Κωνσταντῖνος Ἀθανασιάδης Πελοποννήσιος. 1 Νικόλαος Παπᾶ Ἰωάννου Τρικκαῖος. 1 Ὁ ἐν εὐγενέσι Γαβριὴλ τοῦ Ἄρχοντος μεγάλου Χατμάνου Ἀντωνίου. 1 Ὁ ἐν εὐγενέσι δεύτερος Βιστιάρης Παναγιώτης Παπιάνος. Κωνσταντῖνος τοῦ Ἄρχοντος Παχαρνίκου Ἀλέκου Βυζάντιος. 1 Μανολάκης τοῦ Ἄρχοντος μεγάλου Βορνίκου Φλωρέσκου. Κυριακὸς Ἀναστασιάδης Ζοῦκας Ἠπειρότης. 1 Γρηγόριος Δημητριάδης Ἀλβανιτοχωρίτης. Δημήτριος Μουστακὸφ Γαβροβαλλῆς. 1 Πέτρος Θεοδώρου Βυζάντιος. Κωνσταντῖνος Ποπὸφ Φιλιππουπολίτης. Σφέτικος Ἀναγνώστης Φωξιαλῆ. Ὁ ἐλλογιμώτατος Κύριος Σεραφεὶμ Ἱεροδιάκονος ὁ ἐκ Ῥαιδεστοῦ. 1 Θεοδόσιος Γεωργιάδης. 1 Κωνσταντῖνος Περενδέρης. 1 Κωνσταντῖνος Σπυρίδωνος. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Δημήτριος Πλαγηνὸς Μ. Γραμματικὸς τοῦ ὑψηλοτάτου Αὐθέντου Ὑψηλάντου. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἀλέξανδρος Θεολόγος β΄. Βιστιάρης. 1 Ὁ Ἐκλαμπρότατος Πεϊζαδὲς Ἀλέξανδρος Χαντζαρῆς. 1 Ὁ Ἐλλογιμώτατος Κύριος Ἀποστόλης Σιφνείος. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Νικόλαος Βαρδαλάχος Σερδάρης. Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Μέγας Κλωτζιάρης Ἰωάννης Μαυροκορδάτος. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Μ. Παχάρνικος Στέφανος Καταρτζῆς. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Σλουτζιάρης Στέφανος Θεοδώρου. Ὁ ἐλλογιμώτατος Κωνσταντῖνος Χάφτας. Ὁ Πανοσιώτατος Ἡγούμενος Ἁγίου Ἰωάννου Κύριος Νεόφυτος ὁ ἐκ Ζίτζης. 1 Ο Εὐλαβέστατος Κύριλλος Ἱερομόναχος ὁ ἐκ Προύσης. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Σκαρλάτος Σλατηνιανός. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Σερδάρης Μεκές. Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Παχάρνικος Στέφανος Μπέλιος. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Στόλνικος Ἰωάννης Γκιουλπεάζης. 1 Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Παχάρνικος Γρηγόριος Ῥωμανίτης. 1 Ὁ Τιμιώτατος Κύριος Βασίλειος Κωνσταντίνου Ζουπανιώτης. 1 Ὁ Κύριος Δημήτριος Νικολάου Μιμῆ. 1 Ὁ Ἐκλαμπρότατος Μπεϊζαδὲς Γρηγόριος Γκήκας. Ὁ Ἐλλογιμότατος ἐν Διδασκάλοις Ἰωάννης Ἀναστασίου ὁ ἐκ Ζαγορίου. 1 Ὁ ἐν Εὐγενέσιν Ἀναστάσιος Κορυδαλεύς. Ἀλέξανδρος Πανιακοτάτος ὁ ἐκ Ζαγορᾶς. Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Μ. Κλωτζιάρης Θωμᾶς Κριτζουλέσκος. 1 Ὁ Πανοσιώτατος Ἡγούμενος Μαρκουτζιάνος Κύριος Δαμιανός. 1 Ὁ Ἐντιμότατος Κύριος Ἰωάννης Κοτοπούλης. 1 Ὁ μουσικολογιώτατος Ῥίζος ὁ ἐξ Ἰωαννίνων ἐκ χωρίου Βεζδουνίου. 1 Ὁ Εὐλαβέστατος Θεοδόσιος Τραπεζούντιος. Ὁ Ἄρχ. Πολκόβνικος Διαμαντὴς Πελοποννήσιος. Ἰγνάτιος Ἱερομόναχος ὁ ἐκ τῆς Νήσου τοῦ Ἁγίου Εὐστρατίου. 1 Ὁ Εὐγενέστατος υἱὸς τοῦ Ἄρχ. Μ. Πάνου Μαυροκορδάτου Κωστάκης. 1

[467]

1 1

1 1

1 1 1 1 4

1 1 1

1

1 1 1

1 1

1


Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Μ. Καμαράσης Ἀλάξανδρος Νέγρης. Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Μ. Κόμισος Κωνσταντῖνος. Ὁ Εὐγενέστατος Ἄρχ. Καμινάρης Ἀλέξανδρος ὁ τοῦ Ἄρχ. Πάνου Σκαρλάτου Γκίκα. 1 Σκαρλάτος Γκίκας ὁ τοῦ Ἄρχοντος Μπάνου Κωστάκη Γκίκα. Νικόλαος Μαῦρος Γεωργίου Χατμάνου. Ὁ Ἐλλογιμώτατος Γεώργιος Θειοχαρόπουλος ὁ ἐκ Πατρῶν τῆς Πελοποννήσου. Ἀλέξανδρος Φύγας. Ὁ Ἄρχων β΄. Λογοθέτης Στέφανος Παλατζάνος. Ὁ Ἄρχων β΄. Λογοθέτης Ἀλέξανδρος Βηλαρᾶς. Ὁ Ἄρχων β΄. Βιστιάρης Νικόλαος Γριπᾶς. Ὁ Ἄρχ. Διβικτάρης Ἰωάννης. Ὁ Ἄρχ. Μουχουρδάρης Ἀλέκος. Ὁ Ἄρχ. β΄. Βιστιάρης Κωστάκης Κριτζουλέσκος. Ὁ Ἄρχ. Μ. Λογοθέτης Ἰσαὰκ Ῥαλέτος. Ὁ Ἄρχ. Στόλνικος Νικολάκης. Κωνσταντῖνος Ἰωάννου Θεοχάρη.

1

1

1

1

3

1 1

1

1

1

1 1

1 1

1

ΕΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥΠΟΛΕΙ. Ὁ ὑψηλότατος Αὐθέντης Ἀλέξανδρος Χαντζερῆ. Ὁ Πανιερώτατος Μητροπολ. Ξάνθης Σεραφείμ. Ὁ Πανιερώτ. ἅγιος Φιλαδελφίας Κύριος Δωρόθεος ὁ Πρώϊος ὁ καὶ Σχολάρχης. Ὁ λογιώτατος Κὺρ Ἰωάννης Παλαμᾶς Μισολογγίτης. Φραγγούλης Καρβούνης Μισολογγίτης. Γρηγόριος Τζάλας. Ὁ πανιερ. ἅγ. Ἰκονίου Κύριλλος. Ὁ πανιερ. ἅγ. Ἀγαθουπόλεως Γαβριήλ. Διονύσιος Διδάσκ. τοῦ Γραμματικοῦ. Γεωργάκης Σουλουτζάρης Κωνσταντίνου. Νεόφυτος Βάμβας Χῖος. Παΐσιος Καραπατᾶς. Σπυρίδων Ἰωάννου Βαλέτας. Κύριλλος Λιβέριος. Σταυράκης Πόσιας. Δημήτριος Σοῦτζος. Δημήτριος Σκαναβής. Σπυρίδων Λεονάρδου Βαλέτας. Ἀγάπιος καὶ Διονύσιος οἱ τῆς κατ’ Ἀριτζοῦς Σχολῆς Διδάσκαλοι. Χριστόδουλος ὁ τοῦ Δραγομάνου τῆς Κύπρου υἱός. Μιχαὴλ τοῦ αὐτοῦ. Μανουὴλ Δημητρίου ἐκ Σηλυμβρίας. Μιχαὴλ Νεοχωρίτης. Στέφανος Κεῖος. Ἰωσὴφ Διδάσκαλος τῆς παλαιᾶς Σχολῆς τῆς Κωνσταντινουπόλεως. Βασίλειος Βολτῆς Ἄνδριος. Δωρόθεος Ἱεροδ. Νάξιος. Δημήτριος Τζουάννης Βυζάντιος. Παντολέων Χῖος Φραγκιάδης. Γεώργιος Κεῖος. Λεόντιος Καισαρεύς. Ἀλέξανδρος Κεῖος. Μαργαρίτης Μελεάνθιος ὁ ἐκ τεσσαράκοντα Ἐκκλησιῶν. Νικόλαος Κωνσταντίνου Ἀσλάνογλου Βυζάντιος. Νικόλαος Χατζῆ Κωνσταντίνου. Ἰωάννης Σίφνιος Ἀργυρός. Γεώργιος Αἰνειάν. Γεώργιος Πελοπον. Δημητρίου.

[468]

2 1

1 1

1

1 1 1 1 1 2 1 1 1 1 1 1

2

1

1 1

1

1

1 1 1

1

1

1 1 1 1 1 1 1 1 1

1


Στέφανος Τζανῆ ἐκ τοῦ μεγάλου ρεύματος. Δημήτριος Ἰωάννου Νούλλα Ζαγοραῖος. Νικόλαος Εὐστρατίου Χῖος Πετροκόκκινος. Ἀναστάσιος ὁ ἐκ τεσσαράκοντα Ἐκκλησιῶν. Κωνσταντῖνος Φεταλᾶς ἐκ Μουντανίων. Στέφανος Χῖος Γιαλούσης. Πανάγος Πελοπον. Ἀθανασιάδης. Χάτμανος Δημήτριος Σχινᾶς. Κωνσταντῖνος ἐξ Ἀγράφων. Κωνσταντῖνος Παχάρνικος ἐκ Μουντανίων. Ἀδὰμ Παναγιωτίδης ἐξ Ἀγχιάλου. Γαβριὴλ Ἀρχιμανδρίτης Κρής. Δοσίθεος Ἱεροδιάκ. Τρικκεύς. Γεώργιος ἐκ Βρυούλλων, ὁ καὶ Λογοθέτης τοῦ γενικοῦ τῆς μεγάλης Ἐκκλησίας. Ὁ πανιερ. παλαιῶν Πατρῶν Γερμανός. Θεοδόσιος Ἱερομόν. Βυζάντιος. Ζαχαρίας Ἀρχιμανδρίτης ἐκ κώμης Τριγλίας. Νικόλαος Ἀογάδλης.

1 1

2

1 1 1

1 1 1 1 1

1

1 1 1 1 1 1

ΕΝ ΛΙΒΟΡΝῼ. Γεώργιος Δρόσου. Μιχαὴλ Ζωσιμᾶς ἐπιστάτης τοῦ Σχολείου. Ἀλέξανδρος Πατρινός. Γρηγόριος Διδάσ. τῆς Ἑλλην. Σχολῆς.

1

[469]

1 6 1


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.