Επαναληπτικό Γλώσσας – 5η Ενότητα «Ασφαλώς κυκλοφορώ» Ονοματεπώνυμο: ……………………………………………………………………………………..…Ημερομηνία: ………………. 1. Ακούω και γράφω ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………. ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………... .……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………___/10 βαθμοί 2. Να βάλετε Α για κάθε απλή πρόταση, Σ για κάθε σύνθετη και Ε για κάθε ελλειπτική : ü Χρόνια πολλά! ü Το μπλε, το άσπρο και το κόκκινο είναι χρώματα. ü Τα παιδιά αντιγράφουν την άσκηση. ü Πρόσεξε! ü Οι οικολογικές οργανώσεις ζητούν υπαλλήλους και εθελοντές. ü Οι δρόμοι είναι επικίνδυνοι.
(…….) (…….) (…….) (…….) (…….) (…….)
___/6 βαθμοί
3. Να σχηματίσετε σύνθετα ουσιαστικά από την οικογένεια της λέξης δρόμος: σταυρός + δρόμος αυτοκίνητο + δρόμος πεζός + δρόμος αέρας + δρόμος μονός + δρόμος
= ……………………………………………………………… = ……………………………………………………………… = ……………………………………………………………… = .…..…………………………………………………………. = …………………………………………………………………
___/5 βαθμοί
4. Να αναλύσετε τις σύνθετες λέξεις στα δυο συνθετικά τους: α’ συνθετικό παγοδρόμιο χωματόδρομος ιππόδρομος ποδηλατοδρομία καρόδρομος
= ………………………………… και = …………………………………… και = …………………………………… και = .…..……………………………… και = …………………………………… και
β’ συνθετικό ……………………………………….. ………………………………………… ………………………………………… …………………………………………. ……………………………………… ___/10 βαθμοί
5. Διορθώστε τα λάθη στις παρακάτω λέξεις. Στην παρένθεση βλέπετε πόσα λάθη έχει η καθεμιά: τροχέα (1)
ατήχυμα (2)
Ποδηλάτισα (1)
ρυθμείζω (1)
κόκινο (1)
κικλοφωρία (2)
υποχρεοτικός (1)
η διάβασει (1)
δίτρωχο (1)
οδηκός (1)
δείκικλα (2)
ανάδρομως (1)
___/15 βαθμοί
6. Να κλίνετε το ουδέτερο ουσιαστικό το ίδρυμα και στους δύο αριθμούς: ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
Ονομ. Γεν. Αιτ. Κλητ.
___/8 βαθμοί 7. Να συμπληρώσετε τα γράμματα και τους τόνους που λείπουν από τα ρήματα : à
Μιλ……στε πιο δυνατά
à Δεθ……τε με τη ζώνη ασφαλείας.
à
Διασχ……στε το δρόμο προσεχτικά à Ρωτ……στε το δάσκαλο για το μάθημα.
à
Βρ……τε πληροφορίες για τα ξωτικά. à Βαδ……στε πιο αργά.
___/6 βαθμοί
8. Να συμπληρώσετε τα κενά των προτάσεων με τα ρήματα παίρνω και περνώ, βάζοντάς τα στο σωστό χρόνο και στο κατάλληλο πρόσωπο: ≈ ≈ ≈ ≈
Τα τρένα …………………… από το σταθμό χωρίς να κάνουν στάση. Κάθε μέρα …………………… τηλέφωνο τους γονείς της για να μάθει νέα τους. Όσα …………………… , τόσα ξοδεύουν. Μην …………………… το δρόμο χωρίς να ελέγξεις!
___/4 βαθμοί
9. Να φτιάξετε τις οικογένειες λέξεων για το «παίζω» και το «πεζός» ___/10 βαθμοί
παίζω πεζός
10. Να κλίνετε το ρήμα δένω και στις τρεις εγκλίσεις στον Ενεστώτα : Ενεργητική φωνή Ενεστώτας Οριστική
Υποτακτική
Προστακτική
___/14 βαθμοί 11. Να ξαναγράψετε τις οδηγίες χρησιμοποιώντας την υποτακτική και την προστακτική έγκλιση: Φοράω κράνος, όταν κάνω ποδήλατο. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… Διασχίζουμε το δρόμο, όταν το φανάρι είναι πράσινο. ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ___/12 βαθμοί
Σύνολο βαθμών: ___/100
Καλή επιτυχία !!!
Ενότητα 5η
Ασκήσεις για εμπέδωση
1. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους του ρήματος « κυκλοφορώ » : §
Μαθαίνω να ________________ στο κέντρο της Αθήνας .
§
Σήμερα ________________ τα αυτοκίνητα με μονό αριθμό κυκλοφορίας .
§
Αυτό το φάρμακο δεν _________________ στην Ελλάδα .
§
Το καινούριο μοντέλο αυτοκινήτου θα __________________ την άνοιξη .
§
________________ η φήμη ότι έφυγε από τη χώρα μας .
§
________________ γρίπη τον τελευταίο καιρό .
§
Πού είναι το στυλό μου ; Κάπου εδώ _______________ .
§
Το νερό άρχισε να _______________ στα σώματα των καλοριφέρ .
§
Άνοιξε τα παράθυρα να ________________ ο αέρας .
§
Τα άσχημα νέα _________________ γρήγορα .
2. Να συμπληρώσεις τα κενά των παρακάτω προτάσεων με τους κατάλληλους τύπους των ρημάτων « παίρνω » και « περνώ » : §
Ο Νίκος ____________ πρώτος στις εξετάσεις του Ιουνίου .
§
Η Βάσω _______________ τηλέφωνο από το σπίτι μου και μίλησε με το Γιάννη.
§
Το λεωφορείο ______________ επιβάτες από τις στάσεις που ____________ .
§
Το δάσος ___________ φωτιά από εμπρησμό .
§
____________ το γράμμα από τον ταχυδρόμο , όταν _____________ από το σπίτι μου .
§
Δεν το __________ είδηση πως _____________ η ώρα .
§
Να _____________ να _____________ τα χρήματα που σου χρωστώ .
§
Αφού ____________ από το φούρνο , γιατί δεν ____________ ψωμί και γάλα ;
3. Να διαγράψεις από κάθε ομάδα τη λέξη που δεν ταιριάζει : §
περνώ , διαβαίνω , μετακινώ , διαπερνώ , παρελαύνω , σταματώ
§
παίρνω , ανοίγω , κρατώ , αναλαμβάνω , απολαμβάνω , αποσπώ
4. Να φτιάξεις την οικογένεια της λέξης « περνώ » : ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ ___________________________________________________________________________ Όνομα : _____________________________________________________
Ενότητα 5η
Ασκήσεις για εμπέδωση
5. Να κλίνεις τις παρακάτω προτάσεις σε όλα τα πρόσωπα του Ενεστώτα : Περνώ το δρόμο προσεκτικά .
Παίρνω το ποδήλατό μου .
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
____________________________________
5. Να κλίνεις τα παρακάτω ουσιαστικά : ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονομ.
το
Γεν.
του
Αιτ.
το
Κλητ .
_
σύρμα
κλάμα
ψέμα
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ Ονομ.
τα
Γεν.
των
Αιτ.
τα
Κλητ .
_
Όνομα : _____________________________________________________
άγαλμα
ΟΝΟΜΑ……………………………………………………………………………………………………………………………….. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ
ΑΣΦΑΛΩΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΩ
ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΚΑΙ ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1.
Ελλειπτικές προτάσεις
Ελλειπτική λέγεται η πρόταση από την οποία λείπει ένας ή περισσότεροι από τους κύριους όρους( το ρήμα, το υποκείμενο ή το κατηγορούμενο) επειδή εννοούνται εύκολα από τα συμφραζόμενα. π.χ. - Χρόνια πολλά ! -
Σου εύχομαι χρόνια πολλά .
Εφάρμοσε αυτά που έμαθες: v Να συμπληρώσεις τις λέξεις που λείπουν στις παρακάτω ελλειπτικές
προτάσεις , ώστε να είναι Για πού;
ολοκληρωμένες:
2 …………………………………………………………………………………………………………………..
Ώρα για ύπνο! 2 ……………………………………………………………………………………………………….. Καλή χρονιά! 2 ………………………………………………………………………………………………………….. Καλησπέρα! 2 ……………………………………………………………………………………………………………. v Ξαναγράψε το διάλογο που ακολουθεί , όπως θα μιλούσαμε μεταξύ
μας , χρησιμοποιώντας ελλειπτικές προτάσεις: - Σου εύχομαι καλημέρα.
……………………………………………………….
-
Κι εγώ σου εύχομαι καλημέρα.
………………………………………………………..
-
Εσύ πού πηγαίνεις;
………………………………………………………..
-
Πηγαίνω στο σχολείο.
………………………………………………………..
-
Εγώ πηγαίνω στη δουλειά μου.
……………………………………………………….
v Γράψε μέσα στα κουτάκια Α για τις απλές Σ για τις σύνθετες και
Ε για τις ελλειπτικές προτάσεις. Θέλω να περάσω στο απέναντι πεζοδρόμιο. 1 Πρόσεχε! 1 Τα φορτηγά και τα αυτοκίνητα είναι οχήματα.1 Στο δρόμο περνούν αυτοκίνητα, λεωφορεία και μηχανές. 1 Ώρα για μελέτη.1
2.
Οι εγκλίσεις του Ενεστώτα
Οι διάφορες μορφές που παίρνουν τα ρήματα για να μας δείξουν τι ακριβώς θέλει να πει το υποκείμενό τους λέγονται εγκλίσεις. Οι εγκλίσεις των ρημάτων είναι : η οριστική , η υποτακτική και η προστακτική. ∗ Χρησιμοποιούμε την οριστική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι βέβαιο ή πραγματικό. π.χ. Ο τροχονόμος ρυθμίζει την κυκλοφορία. ( οριστική) ∗ Χρησιμοποιούμε την υποτακτική όταν θέλουμε να δείξουμε κάτι που θέλουμε ή περιμένουμε να γίνει. π.χ Να είσαι προσεκτικός στο δρόμο. ∗ Χρησιμοποιούμε την προστακτική όταν θέλουμε να παρακαλέσουμε, να προτρέψουμε ή να διατάξουμε κάποιον. π.χ Πέρνα από τις διαβάσεις.
ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ
ΟΡΙΣΤΙΚΗ
ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗ
ΠΡΟΣΤΑΚΤΙΚΗ
κοιτάζω
να κοιτάζω
κοιτάζεις
να κοιτάζεις
κοίταζε
κοιτάζει
να κοιτάζει
-
κοιτάζουμε
να κοιτάζουμε
-
κοιτάζετε
να κοιτάζετε
κοιτάζετε
κοιτάζουν
να κοιτάζουν
-
-
τι πρέπει να προσέχω στην ορθογραφία Προσέχω τις καταλήξεις των ρημάτων στην προστακτική! - είτε
βρίσκω ∑ βρείτε χάνομαι ∑χαθείτε
- ήστε
σταματώ ∑ σταματήστε απαντώ ∑ απαντήστε
- ίστε
ορίζω ∑ ορίστε ποτίζω ∑ ποτίστε Εφάρμοσε αυτά που έμαθες: Η μητέρα του Αλέξη του άφησε μερικές οδηγίες επειδή θα λείψει για μερικές μέρες. …………………………………….. (ξυπνώ) κάθε πρωί στις 7:30 π.μ. , ……………………… (πίνω) το γάλα σου και ………………………………. (ετοιμάζω) τη σάκα σου. ………………………….
(φοράω) ζεστά ρούχα. Στο δρόμο για το σχολείο …………………..( είμαι ) προσεκτικός. …………………………………. ( διασχίζω) προσεκτικά το δρόμο. Όταν …………………(γυρίζω) από το σχολείο ………………………….( μελετώ) τα μαθήματά σου και ………………………………… (πηγαίνω) νωρίς για ύπνο. Τις ίδιες οδηγίες άφησε και η μητέρα της Χριστίνας και της Μαρίας στις κόρες της. Γράψε το κείμενο κάνοντας τις αλλαγές που πρέπει. …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………….. Συμβουλέψου τον πίνακα με τους ορθογραφικούς κανόνες και συμπλήρωσε με ει, η , ι. Ρωτ__σε - ρωτ__στε, ζήτ__σε - ζητ__στε, Οδήγ__σε - οδηγ__στε καθάρ__σε - καθαρ__στε, σκάλ__σε - σκαλ__στε, γύρ__σε - γυρ__στε άφ__σε - αφ__στε, απάντ__σε - απαντ__στε, αγάπ__σε - αγαπ__στε κυκλοφόρ__σε - κυκλοφορ__στε, Βάδ__σε - βαδ__στε. Χάνομαι - χαθ__τε , λύνομαι - λυθ__τε, στέκομαι - σταθ__τε, δένομαι δεθ__τε , θυμάμαι - θυμηθ__τε, κοιμάμαι - κοιμηθ__τε. Συμπλήρωσε τις προτάσεις με τους τύπους του ρήματος παίρνω και περνώ. ( Παίρνω τη σάκα μου. Περνώ το δρόμο) Του είπα να προσέχει όταν _____________ το δρόμο , αλλά δεν _________από λόγια. Κάθε μέρα _____________ από το περίπτερο και ____________μια εφημερίδα. Δεν ______________κυρα- Μαρία , δεν _________, δεν _________ Να κλίνεις στο τετράδιό σου και στις τρεις εγκλίσεις του Ενεστώτα τα ρήματα: εγώ παίζω, εγώ ποτίζω , εγώ γράφω, εγώ ανοίγω, εγώ γράφω
3.
Οικογένειες λέξεων
Οι λέξεις που παράγονται από την ίδια απλή λέξη ανήκουν στην ίδια οικογένεια λέξεων. Οι λέξεις αυτές μπορεί να είναι παράγωγες ή σύνθετες. παράγωγες λέξεις
απλή λέξη
γραφή
σύνθετες λέξεις διαγράφω
γραφείο
γράφω
γράμμα
υπογραφή συγγραφέας
Να σχηματίσεις στο τετράδιό σου τις οικογένειες των λέξεων: οδός,
παίζω , οδηγώ , περνώ , κινώ 4. Ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα
Τα ουδέτερα ουσιαστικά σε -μα είναι ανισοσύλλαβα , έχουν μια παραπάνω συλλαβή στη γενική του ενικού και σε όλες τις πτώσεις του πληθυντικού αριθμού. ΕΝΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ονομ.
το βήμα
το γράμμα
γεν
του βήματος
του γράμματος
αιτ.
το βήμα
το γράμμα
κλητ.
- βήμα
- γράμμα
ΠΛΗΘΥΝΤΙΚΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ονομ.
τα βήματα
τα γράμματα
γεν.
των βημάτων
των γραμμάτων
αιτ.
τα βήματα
τα γράμματα
κλητ.
- βήματα
- γράμματα
Να κλίνεις στο τετράδιό σου τα ουσιαστικά: το στόμα, το βλέμμα, το όργωμα, το σήμα, το όνομα, το δέρμα, το ρεύμα, το χρώμα.