ALLMAG Magazine May No 01/2013

November 2013 3 AZN/Tiraj 700

01

BİZ KİMİK? Biz gəncik..Yaşımız və təcrübəmiz az olsa da, özümüzə güvənirik.

Biz gəncliyin təkcə bioloji və yaxud fizioloji görünüş deyil, məhz daxili ruh olduğuna inanırıq.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

S.Vurğun küç. 43, World Business Center Tel: 012 555 55 32, 055 355 55 32

ALLMAG № 1, 19 noyabr 2013 Baş redaktor və təsisçi: Faiq Mahmudov Layihə rəhbərləri: Toğrul Ələkbərov, Züleyxa Məmmədova, Emin Rəsulzadə Baş redaktorun müavini: Gülnaz Cavadova Məsul katib: Günay Mahmudlu Jurnalistlər: Fəridə Məmmədova Çinarə Avazlı, Tural Xəlilov Tərcüməçilər: Rəfiqə Zamanova, Nərgiz İsmayılova, Adilə Əliyeva, Gülnaz Cavadova Redaktorlar: Gülnaz Cavadova Esmira İbrahimova Dizayn: Xudayar Ağayarov

Jurnal “Allmag”ın kompüter mərkəzində yığılıb səhifələnmiş, “Zərdabi LTD” MMC mətbəəsində çap olunmuşdur. Reklam və elanların mətninə görə redaksiya məsuliyyət daşımır. Redaksiyanın mövqeyi müəlliflərin mövqeyi ilə üst-üstə düşməyə bilər. Materialların dərc edilməsi və ya istənilən formada istifadəsi zamanı jurnala istinad edilməlidir. Jurnalda mindtools. com, themovieblog.com, sport.ru və s. saytların informasiyalarından istifadə edilmişdir.

Redaksiyanın ünvanı: Azərbaycan, Bakı, Koroğlu Rəhimov küç. 3A Tel.: +994 55 604 06 04 e-mail: info@allmag.az Qeydiyyat nömrəsi: № 3814, 14.11.2013 Çapa imzalanıb: 14.11.2013 Format: 215x250 Tiraj: 700 www.allmag.az

Əziz və hörmətli oxucular!

Artıq altı aydan çoxdur ki, fəaliyyət göstərən və mindən artıq məqaləni tərcümə edərək oxuculara təqdim etmiş “Allmag.az” onlayn fərdi-inkişaf jurnalının yeni layihəsini – “ALLMAG” jurnalını Sizlərə təqdim etməkdən məmnunluq duyuruq. İlk öncə, ALLMAG nədir? ALLMAG müasir dövr gəncliyinin inkişafına töhfə verməyi, onlara istər təhsil, istər mədəniyyət, istər karyera, istərsə də şəxsi həyat kimi bir çox müxtəlif və mürəkkəb sahələrdə dəstək olmağı qarşıya məqsəd kimi qoymuş gənclərin hazırladığı fərdi-inkişaf jurnalıdır. Məqsədimiz cəmiyyətin bel sütunu olan gənclərin düzgün yönləndirilməsi, maarifləndirilməsidir. Biz buna necə nail olmağı düşünürük? Əlbəttə ki, dəyərlərimizi müəyyənləşdirməklə. Bəs bizim dəyərlərimiz hansılardır? Düşünürük ki, bizim dəyərlərimiz Vətənimiz, ailəmiz, sevdiklərimiz və ümumən bizi və bizim mənəviyyatımızı ifadə edə biləcək hər bir şey ola bilər. Əziz oxucular! Sizin üçün hazırladığımız bu jurnalda bir çox suallarınıza cavab tapacağınıza inanırıq. Burada Siz şəxsi həyatınızda yeni bir cığır aça biləcək maraqlı məqalələrlə tanış ola bilərsiniz. Hər bir sayımızda elm və təhsil, karyera, sevimli film aktyorları, müasir texnologiya, idman, motivasiya, dahilərdən kəlamlar, kreativlik və bu kimi rəngarəng mövzulardakı müxtəlif məlumatları əldə edə biləcək, məşhur aktyorların, idmançıların və öz ideyaları və həyat təcrübələri ilə gənclər üçün faydalı ola biləcəyini düşündüyümüz digər ictimai xadimlərin müsahibələrini oxuya biləcəksiniz.

Unutmayaq ki, həyatda əldə etdiyimiz hər bir uğur yalnız göstərdiyimiz təşəbbüslərin nəticəsidir.

Buna görə də gəlin öz gücümüzə inanaq, birlikdə oxuyaq, birlikdə öyrənək, birlikdə inkişaf edək. Çünki AKTİV ALLMAG HEÇ VAXT GEC DEYİL! Hörmətlə, ALLMAG ailəsi

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

3

November 2013

01

4

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

MÜNDƏRİCAT

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

6

7

GƏNCLƏRLƏ BAĞLI AKTUAL XƏBƏRLƏR 360° iş həyatı Toğrul Ələkbərin təqdimatında Region Allmag layihəsi “Region Gənclərinin Aktiv Vətəndaşlıq Məktəbi”

8 9 10 12

MƏDƏNİYYƏT Oskar almayan ən yaxşı aktyor və aktrisalar Dekabrda yeni filmlər Lyuk Besson “Bu dövrdə özümü yad hiss edirəm...”

– Rasim Balayevlə müsahibə

16 18

İQTİSADİYYAT Pareto prinsipi Pul yığmağın asan yolları

19

ELM VE TEXNOLOGİYA Smartfonu “ağıllı” edən nədir?

21

HEKAYƏ Fələstinli uşağın məktubu

22 24

MOTİVASİYA Makklellandın insan motivasiyası nəzəriyyəsi “Və mən bütün dünyaya göstərdim ki, biz, həqiqətən, güclüyük...” – Eduard Məmmədov ilə müsahibə

28

FOTOQALEREYA Min sözə əvəz…

30 31

DAHİLƏR Aforizmlər Xalid Hüseyni

32

FAKTLAR Ən gülməli boşanma prosesləri

34 36

TƏHSİL Oksford Universiteti Tədqiqatlar ən çox üstünlük verilən universitetləri müəyyən etdi

40

KÜRSÜ “Məni özüm qədər anlayan olmayıb, olmaya caq da...” – Nərgiz Cəlilova ilə müsahibə

44 46

İDMAN Yurgen Kloppdan həyat dərsləri “Sözün düzü, indi iki seçim qarşısındayam…”

– Rəşad Sadıxov ilə müsahibə

50

SAĞLAMLIQ Xoşbəxt hiss etdirən 10 qida

52 54

DÜNYA İtaliya Yer üzündəki ən qorxulu yerlər

5

November 2013

GƏNCLƏRLƏ BAĞLI AKTUAL XƏBƏRLƏR

01

İŞ HƏYATI TOĞRUL ƏLƏKBƏRİN təqdimatında

10 noyabr 2013-cü il tarixində Allmag Fərdi inkişaf jurnalı Toğrul Ələkbərin təqdimatında “360º İş Həyatı” adlı təlim təqdim etdi. Təlimdə iş həyatının bütün bölmələri – ixtisas seçimi üzrə kriteriyalar, əmək bazarı, iş tapma yolları, rezyume, intervyu, işdə münasibət və işdən ayrılma kimi bir çox mövzular əhatə olundu.

Tədbir zamanı mövzularla bağlı hər bir iştirakçıya təlim materialları paylanıldı. 80 nəfər iştirakçısı olan və 6 saat davam edən təlim iş axtarışında olan hər bir gəncə iş həyatına 360 dərəcəlik fərqli bucaqlardan baxmaqda və kifayət qədər məlumat əldə etməkdə kömək oldu.

6

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

“REGİON ALLMAG – REGİON GƏNCLƏRİNİN AKTİV VƏTƏNDAŞLIQ MƏKTƏBİ” Azərbaycan regionları ilə əsas iqtisadi-sosial mərkəzlər arasında digər göstəricilərdə olduğu kimi gənclərin inkişafı üçün lazımlı olan resursların kəmiyyət və keyfiyyət baxımından böyük fərq var və bu fərq özünü elm, mədəniyyət mərkəzlərin və digər klubların qıtlığı və ya heç olmaması, onların inkişafına dəstək olacaq QHT-lərin azlığı formasında təzahür etdirir. Biz də Allmag olaraq bu layihə vasitəsilə potensiallı və həvəsli region gənclərinə aktiv vətəndaşlıq dəyərlərini aşılamağı, sosial problemlərin həllində könüllü fəaliyyət göstərməklə öz töhfələrini verməyi, yerli mühitdəki gənclərin aktivləşdirilməsi, onların inkişaf və təhsilə həvəsləndirilməsini hədəfləyirik.

ALLMAG – FƏRDİ İNKİŞAF JURNALI BİR LAYİHƏ İLƏ AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI GƏNCLƏR FONDUNUN III QRANT MÜSABİQƏSİNDƏ İŞTİRAK ETMİŞ VƏ QALİB GƏLMİŞDİR. LAYİHƏMİZİN ADI “REGİONALLMAG – REGİON GƏNCLƏRİNİN AKTİV VƏTƏNDAŞLIQ MƏKTƏBİ”DİR VƏ DEKABR AYININ ORTASINDAN ETİBARƏN LAYİHƏNİN İCRASINA BAŞLANACAQDIR. NİYƏ MƏHZ REGİON GƏNCLƏRİ?

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Bu səbəbdən də biz ilk olaraq üstünlüyü region gənclərinə verdik.

Layihəmizin iş mexanizmi necə olacaqdır? “RegionAllmag – Region Gənclərinin Aktiv Vətəndaşlıq Məktəbi” potensiallı region gənclərinə seminarlar və təlimlər vasitəsilə fərdi inkişaf, təhsilin vacibliyi, vətəndaş məsuliyyəti dəyərlərinin aşılanması, gənclərin regionlarında yuxarıda sadalanan problemlərin həllində iştirak edən aktiv fərd olaraq formalaşmasına yardım vizyonu daşıyır. Layihə çərçivəsində region gənclərinin aktiv şəbəkəsinin yaradılması və növbəti mərhələdə layihə icraçıları və tərəfdaş QHT-lərin dəstəyi ilə onların ideyalarını bölgələrdə reallaşdırmağa dəstək olunması planlaşdırılır. Layihədən nələr əldə olunacaq?

“REGİON GƏNCLƏRİNİN AKTİV VƏTƏNDAŞLIQ MƏKTƏBİ” LAYİHƏSİNDƏN ƏSASƏN İKİ KATEQORİYA ÜZRƏ NƏTİCƏ HASİL OLMASI GÖZLƏNİLİR: 1) BİRBAŞA, 2) DOLAYI. Birbaşa nəticələr iştirakçıların seminarlar silsiləsindən əldə edəcəkləri bilik və bacarıqlar formasında nəticələri əhatə edəcəkdir. Bu nəticələr daha intensiv və geniş şaxəlidir. Digər tərəfdən dolayı nəticələr iştirakçıların layihələrdən əldə etdikləri biliklərin tətbiqi ilə əldə edəcəkləri nailiyyətlər olacaqdır. Bundan sonra iştirakçı gənclərin layihədən əldə etdikləri bilik və bacarıqlar nəticəsində həyata keçirəcəkləri tədbirlər fonunda icra olunacaqdır. Bu layihələr gənclər tərəfindən regionlarda təlimlər, seminarlar, “workshop”-lar formasında həyata keçiriləcəkdir.

Bu da bizim ilk həyata keçirəcəyimiz layihə. Uğurlar hər bir kəsə! :)

7

OSKAR ALMAYAN ƏN YAXŞI AKTYOR VƏ AKTRİSALAR

November 2013

01

K İ N O V Ə

BU SİYAHIDA SİZƏ OSKAR QAZANMAYAN, LAKİN BUNA HƏQİQƏTƏN LAYİQ OLAN AKTYOR VƏ AKTRİSALARI TƏQDİM EDİRİK.

M Ə D Ə N İ Y Y Ə T

CONİ DEPP – O, yəqin ki, öz dövrünün, eləcə də H ollivud tarixinin hərtərəfli aktyorlarındandır.

Amerika kino səhnəsində iki dəfə “cazibədar kişi” statusunu qazanan Deppin adı 2012-ci ildə ən çox pul qazanmış aktyor kimi Ginnes Rekordlar Kitabına daxil edilir. Pulun məbləği isə 75 milyon dollar kimi göstərilir. Aktyor unudulmaz Cek “Sərçə” rolu ilə hər kəsin yaddaşında qalmaqdadır. Üç müxtəlif adlı mükafata layiq görülsə də, üzülərək vurğulamaq lazımdır ki, aktyor hələ də Oskar sahibi deyil.

8

TOM KRUZ – Əgər siz 14 yaşında olarkən keşiş olmaq arzusu ilə yaşayan Tom Kruza çox uzaq gələcəkdə 100 ən yaxşı film ulduzundan biri olacağını desəydiniz, o sadəcə gülər və keşiş olmaq istədiyini deyərdi. Maraqlıdır... Tamaşaçılar tərəfindən çox sevilən Tom Kruz Oskar almayanlar sırasındadır.

LEONARDO Dİ KAPRİO – Bu amerikalı aktyor “Titanik” filmində ifa etdiyi Cek Douson rolu ilə inanılmaz şöhrət qazanmışdır. Karyerası boyunca o, müxtəlif tipli rollar ifa edərək hərtərəfli bir aktyor olduğunu sübuta yetirir. Dörd mükafata layiq görülmüşdür, lakin bunların içində Oskar yoxdur.

www.allmag.az

MONİKA BELUÇÇİ – O, İtaliya kəndlərinin birində, 1964-cü ildə anadan olmuşdur. İlk əvvəl modelliklə məşğul olan Monika sonradan 1990-cı ildə ilk filminə çəkilir.

Amerikan filmlərinə isə 1992-ci ildə çəkilməyə başlayır. Burada rol aldığı ilk film isə “Drakula” olur.

Aktrisa böyük miqyaslı mükafatların heç birinə sahib deyil.

DEMİ MUR – O, Meksikada 1962-ci ildə doğulmuşdu.

Ailəsindəki çətin vəziyyət sonda valideynlərindən birinin özünü öldürməsi ilə bitir. 16 yaşında ikən Demi Mur artıq işləməyə başlayır.

18 yaşında isə rok muğənnisi Fredi Mur ilə evlənir və 1981-ci ildə seriala çəkilməyə başlayır... Ona şöhrət gətirən ilk filmi isə “Ruh”dur. Demi Mur Hollivudun ən bahalı aktrisası hesab olunur, lakin o da Oskar sahibi deyil.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

DEKABRDA YENİ FİLMLƏR

MERİLİN MONRO – Yəqin ki, bütün aktrisaların ən məşhuru Merilin Monrodur. İfa etdiyi rollardan başqa, xarici görkəmi və şəxsi həyatı ilə də daim müzakirə mövzusu olan aktrisa Oskara layiq görülməyib.

Onun filmlərinə “Şahzadə və aktrisa”, “Avtobus dayanacağı”, “Milyonerə necə ərə getmək olar”, “Merilin” və digərlərini misal göstərmək olar.

Marsda son günlər The Last Days on Mars

Tək xilas olan Lone Survivor

6 dekabrdan etibarən kinoteatrlarda Rejissor: Ruairi Robinson

27 dekabrdan etibarən kinoteatrlarda Rejissor: Peter Berq

Marsa göndərilmiş insanlardan ibarət heyətin səfərinin son günündə Tantalus Beisin bir ekipaj üzvü heyrətləndirici bir kəşf edir – bakterial həyatın qədim qalıqlarını tapır. Əmrlərə tabe olmayaraq daha çox nümunə əldə etmək üçün icazəsiz ekspedisiyaya gedir.

Lakin qazıntı işləri fəlakətlə nəticələnir, belə ki, torpağın çökməsi nəticəsində o, dərin bir çuxura düşür. Həmkarları onun tez bir zamanda sağalması üçün əllərindən gələni edirlər. Digər tərəfdən, bu zaman başqa birisi itir. Onlar tapdıqları həyat nümunəsinin hələ ölü olmadığını aşkar edirlər. Bir-birlərindən getdikcə ayrı düşdükləri üçün, görünür, tək ümid yeri köməkçi Aurora gəmisinin tez bir zamanda gəlməsi ola bilər.

Filmin sujet xətti 2005-ci ilin 23 iyununda uğursuzluqla nəticələnmiş “Qırmızı qanadlar əməliyyatı”na əsaslanır.

SEAL 10 komandasının dörd üzvünə məşhur Taliban lideri Əhməd Şahı tutmaq və ya öldürmək tapşırığı verilmişdir.

Markus Lutrel bu komandanın sağ qalan tək üzvüdür.

Açıq məzar Open Grave 1 dekabrdan etibarən kinoteatrlarda Rejissor: Qonzalo LopezGallego BRED PİTT – Aktyor və prodüser kimi tanınan Bred Pitt, eyni zamanda, yaraşıqlı siması ilə də hər kəsin diqqəti cəlb edir. Onun məşhurluğunu artıran filmlərə nümunə kimi “Döyüş klubu”, “Oşenin 11 dostu” və digərlərini göstərmək olar. Dörd mükafata sahib olan məhşur aktyor Oskar qazanmayıb.

Süjetin əsasını ölülərin əhatəsində oyanmış, lakin buraya necə gəlib çıxdığını anlaya bilməyən bir kişi barəsindəki əhvalat təşkil edir.

O, qəribə hadisələr yaşayır və özü kimi yaddaşını itirmiş bir çox insanla rastlaşır. Hələ nə qədər ki çox gec deyil, onlar özlərini bir araya gətirən səbəbi aydınlaşdırmalıdırlar.

Ön cəbhə Homefront 27 noyabrdan etibarən kinoteatrlarda Rejissor: Qari Fleder Narkotik Maddələrlə Mübarizə İdarəsinin keçmiş əməkdaşı 10 yaşlı qızı ilə daha çox vaxt keçirmək üçün kiçik bir şəhərə köçərək təqaüdə çıxır. Mövcud olan yeganə problem isə onun yaşamaq üçün seçdiyi şəhərdir.

Donmuş Frozen 27 noyabrdan etibarən kinoteatrlarda Rejissor: Kris Bak Cəsur Anna Kristof və onun sadiq maralı Sven birlikdə ətrafdakı hər şeyi buza çevirmək qabiliyyəti olan bacısı Elsanı tapmaq üçün səyahətə çıxır. Elsa öz qeyriadi gücü ilə Arendel krallığına əbədi qış gətirmişdir.

Adilə ƏLİYEVA Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

9

November 2013

01

ƏN YAXŞI FİLMLƏRİ K İ N O V Ə M Ə D Ə N İ Y Y Ə T

Fransız rejissor, prodüser və ssenarist Lyuk Besson (Luc Besson) 18 mart 1959-cu ildə Parisdə dünyaya göz açmışdır.

Bir rejissor kimi o, “Böyük dərinliklər”, “Leon” və “Beşinci Element” adlı filmləri ilə şöhrət qazanmışdır.

LYUK BESSON 10

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin şəxs inkişaf Jurnalı!

“Leon” (Léon) İl: 1994 Ölkə: Fransa Şüar: “Görə bilmədiyinizi dayandıra bilməzsiniz” Rejissor: Lyuk Besson Ssenari müəllifi: Lyuk Besson Prodüser: Patris Ledu, Klod Besson, Con Garlend Operator: Terri Arbogast Bəstəkar: Erik Serra Janr: Triller, drama, kriminal Baş rollarda: Jan Reno Qari Oldman Natali Portman Denni Aiello Piter Eppel Uilly Uan Blood Don Kriç Keit A. Glasko Randolf Skot Maykl Badalukko

“Beşinci element” (The Fifth Element) İl: 1997 Ölkə: Fransa Şüar: “Vacib olan vaxt yox, həyatdır” (Time is not important, only life is important) Rejissor: Lyuk Besson Ssenari müəllifi: Lyuk Besson, Robert Mark Kemen Prodüser: Con A.Amikarella, Patris Ledu, Ayeyn Smit (Iain Smith) Operator: Tierri Arboqast (Thierry Arbogast) Bəstəkar: Erik Serra Janr: fantastika, döyüş, triller Baş rollarda: Bryus Uillis Qari Oldman İen Holm Milla Jovoviç Kris Tuker Luke Perry Brion Ceyms Tom “Tayni” Lister Lee Evans Çarli Krid-Mayls

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Janna D’Ark (Joan of Arc)

Mələk-A (Angel-A) İl: 2005 Ölkə: Fransa Şüar: “Göylərin ən gözəl hədiyyəsi” Rejissor: Lyuk Besson Ssenari müəllifi: Lyuk Besson Prodüser: Lyuk Besson, Mehdi Sayah Operator: Tierri Arboqast (Thierry Arbogast) Bəstəkar: Anya Jarbarek Janr: melodrama,komediya…

Baş rollarda: Jamel Debbuz Ri Rasmussen Gilbert Melki Serge Riaboukin

İl: 1999 Ölkə: Fransa Rejissor: Lyuk Besson Ssenari müəllifi: Endryu Birkin, Lyuk Besson Prodüser: Lyuk Besson, Mark Cenni, Patris Ledu Operator: Tierri Arboqast (Thierry Arbogast) Bəstəkar: Erik Serra Janr: drama, tarix, tərcümeyi-hal, müharibə Baş rollarda: Milla Jovoviç Dustin Hoffman Faye Dunevey Çon Malkoviç Çeki Kario Vincent Kassel Paskal Qreqori David Beg Kristian Bergner Endru Birkin

Mavi Dərinliklər (Le grand bleu) İl: 1998 Ölkə: Fransa, ABŞ, İtalya Şüar: “Təhlükə…Ehtiras kimi…

Dərinə işləyir” («Danger...Like Passion...Runs Deep») Rejissor: Lyuk Besson Ssenari müəllifi: Lyuk Besson, Robert Qarlend, Merlin Qoldin Prodüser: Monti Daymond, Patris Ledu, Klod Besson Operator: Karlo Varini Bəstəkar: Bill Konti, Erik Serra Janr: dram, melodrama, macəra Baş rollarda: Jan Reno Jan-Mark Barr Rozanna Arket Paul Çenard Sergio Castellitto Jan Buiz Mark Duret Griffin Dunne Andreas Vutsinas Valentina Varqas

11

November 2013

01

K İ N O V Ə M Ə D Ə N İ Y Y Ə T

RASİM BALAYEV BU DÖVRDƏ ÖZÜMÜ YAD HİSS EDİRƏM..

- Rasim müəllim, deyirlər ki, ürək süfrə deyil, hər adama açılmaz. Bəs siz ürək süfrənizə kimləri qonaq edirsiniz?

- Təbii ki, ürək süfrəsinin öz qonaqları olur. Ürəyin də müəyyən sahələri var. Burda tanışlar da olur, dostlar da olur, ailə də olur.

Hərəsinin öz yeri var. Amma hər halda ürək dostu var, ürək sirdaşı var. Məsələn, hərdən elə olur ki, sirrini yoldaşına deyə bilmirsən, dostuna deyirsən və yaxud da əksinə. Amma o adam ki, mənə ikinci plansız yanaşır, pis fikirlə, paxıllıq kimi utanc gətirən hisslərlə yanaşmır, bax belə insanlar mənim ürək süfrəmin qonağı olur. Mən insanlara həmişə inanıram. Baxmayaraq ki, hərdən adam səhv də edir.

Bu, mənim həyatımda olub. Dostlarımın içində mənə naxələf çıxanlar olub. Niyyət dostluğu olur, bu da pisdir. Çünki dostluq elə bir şeydir

12

www.allmag.az

ki, gərək ürək süfrəsinə yaxın olanlar bu haqda heç fikirləşməsinlər, yəni dostluqda məqsəd olmamalıdı.

Mənə xoş niyyətlə yanaşan adamların hamısının o süfrədə yeri var.

- Bəs kimləri o süfrənizə yaxın buraxmırsınız?

- O dediyim cəhətləri olmayan adamları. Buraxmıram deyəndə, mən özüm o insanlardan uzaqlaşıram. Mən də bəzən səhvlər eləmişəm, şirin dillərə aldanmışam, elə bilmişəm ki, bu, mənim xətrimi

çox istəyən adamdır, amma sonradan mən orda bir niyyət görmüşəm.

Amma çox olmayıb bu. Bu barədə Allah həmişə mənə kömək olub və əksər vaxt çox yaxşı adamlarla ünsiyyətdə olmuşam.

- Çox cavan yaşda Nəsimini oynadınız. Cahana sığmayan Nəsimi obrazını ruhunuza necə sığdırıb dillərə dastan edə bildiniz?

-Vallah, bu barədə mən onu deyə bilərəm ki, konkret ssenariyə, reAzərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

jissorun istəyinə əsaslanıb hərəkət eləmişəm, yəni mən özümdən film çəkməmişəm, o sözləri deməmişəm.

Təbii ki, mən də bir aktyor kimi öhdəsindən gəlmişəm, bu, mənim şansım olub. Çünki ondan əvvəl mənim bir neçə rola çəkilmək imkanım vardı. Məsələn: “Dəli Kür”də, “Yeddi oğul istərəm”də. Elə bu filmlərdən bir neçə il sonra “Nəsimi” çəkildi. Sonra bir film də vardı – “Yaşayın, qızlar” – orada çəkilmək şansım vardı. Qurban olum Allaha, elə bil mənə dedi ki, sən bunlara hələ çəkilmə, sən sənətə Nəsimi ilə gəl. Burda mənim işim sadəcə bayaq qeyd etdiyim kimi rejissorun, ssenaristin istəklərinə riayət etmək və bir də, təbii ki, bir aktyor kimi obrazı içimdən keçirdib, qəlbimdən keçirdib oynamaq idi. Özü də mənim üçün o vaxt çətin idi, çünki mənim ilk böyük rolum idi, həm də bu rol mənim üçün olum, ya ölüm idi. Bütün qüvvəmi səfərbər etdim, təbii ki, rejissorun köməyi ilə belə bir şey alındı. Birincisi, belə rollarda, təbii ki, xarici görkəm lazımdır. Çünki mənim yadımdadır, özüm haqqında bunu deməyim yaxşı çıxeləyib ki, o kimdir ki, sən onu filmə mır, amma Seyidbəylidən bir dəfə çəkirsən. Bunu mənə film artıq soruşmuşdular ki, niyə məhz Rasim bitəndən sonra deyiblər. Seyidbəyli Balayevi çəkdiniz? O da demişdə deyib ki, cavan oğlandır. Deyib: di: “Mən onu televizorda gördüm, “Bax nə cavan oğlan?! Nəsiminin onun üzündə qədim miniatürlərə yubileyi gəlir.YUNESCO bunu xas obraz gördüm”. Bir də bu sözü qeyd edəcək, risk eləmək vaxtı işlətdi ki: “Onun üzündə qəribə bir deyil. Sən ora təcrübəli bir aktyor qədimilik var”. Yəni bu rejissorun götür. Onu başqa rolda yoxlagücüdür. Və o vaxtı orda çox insanyarsan, indi yoxlamaq vaxtı deyil. ları yoxlayırdılar. Məni televizorda Özünü sübut eləmiş aktyorlar çək”. şeir deyəndə görüblər, amma inam Bu sözləri deyib telefonu söndüolmayıb. Mən təsdiq olundum. rüb. Və Seyidbəyli bir neçə gün Təsdiq olunduğumu eşidəndə ağlafikirləşəndən sonra, götürüb zəng dım. Bilmirəm, bu sevinc ağlamağı edib: “Qurban müəllim, icazə verin idi , ya nə idisə, mən çox kövrəldim. mən onu çəkim” , - deyib.O da caBu filmə hazırlıq getsə də, məndə vab verib ki, “Axı sən nə görmüsən inam yox idi ki, məni götürərlər. O onda?!”. Seyidbəyli də söyləyib ki: filmə gəlib-gedən adamlar, aktyor“Yox, mən ona inanıram”. Komislar açıq-aydın elə mənim yanımda siya rəhbəri də deyib ki: “Onda deyirdilər ki, o boyda rolu bu özün bil, çək, amma məsulliyyət cavan uşağa verməzlər. Yəqin ki, sənindir. “ başqa təcrübəli birini seçərlər. Və Bilirsiniz, bəlkə də, başqa rejissor bu da məni bir az ruhdan salırdı. olsa idi, fikrini dəyişərdi, amma Sonra sən demə, Nəsimi yubiley Seyidbəylini tanıyanlar bilir, o necə komissiyası yaradılıbmış, yubiley xarakterə sahib biri idi. Və bundan komissiyasının sədri eşidib ki, məni sonra məni çəkiblər. Bunları mənə çəkirlər, götürüb Seyidbəyliyə zəng Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Seyidbəyli axırda dedi. Və o adam da günlərin bir günü böyük bir hökumət məclisində məni gördü və məni çağırıb dedi ki: “Oğlum, mən əvvəl sənə qarşı idim. Mən bilmirdim, sən kimsən, amma sonra filmə baxdım, çox xoşuma gəldi sənin rolun”. Onda hələ bu məsələdən mənim xəbərim olduğunu bilmirdi.

Mən dedim ki :”O nə deməkdi, sizin buna haqqınız da var. Siz bilmirdiniz, mən kiməm, yəni bu, təbii haldı” .Yəni belə bir şeydən sonra gəldim mən kinoya. Və xoşbəxtlikdən filmi sevdirə bildim, tamaşaçı məni bəyəndi və mənə elə gəlir ki, bu günə qədər də tamaşaçılar o filmə baxırlar. Yeni nəsil də, hansı ki o vaxt baxmayıblar, baxsınlar. Düşünürəm ki, xoşlarına gələr.

- Rasim müəllim, bu qədər şəxsiyyətləri canlandırmışsınız: Nəsimi, Babək, Axundovun həyatı, Hüseyn Cavid və s. Hansı obraz Sizə daha 13

November 2013

01

K İ N O V Ə M Ə D Ə N İ Y Y Ə T

yaxındır, hansında sırf özünüz olursunuz?

- Vallah, heç birində özüm olmuram.

Belə götürəndə nə Nəsimiyəm, nə Babəkəm, əksinə, onları canlandıranda onların xarakterindən məndə nəsə iz qalır. Birindən prinsipiallıq qalır, birindən Vətənə məhəbbət qalır və s. Yəni belə şeylər qalır.

Məndən onlara heç nə getmir.

Mən belə deyərdim. Bu da mənim bir aktyor kimi xoşbəxtliyimdir ki, bu rolları oynamaq mənə nəsib olub. Burda talemi, bəxtmi, Allahın verdiyi imkanmı, bilmirəm nə deyim.

Hətta mənim Nizami rolu üçün də şansım olub, amma deyiblər, artıq ağ olar buna da çəkilsən (gülür – Red.) . Ona görə vaz keçiblər.

Cabirə də mən çəkilmirdim, tamam başqa adamı çəkirdilər, amma sonra mənə gəldilər. Nə bilim, yəni bunları rejissorlardan soruşsanız, daha yaxşı olar.

- Bəzən dəyər verdiyimiz insanlar sonradan dəyərsiz olurlar. Siz özünüz də az əvvəl qeyd elədiniz ki, dəyər verdiyiniz dostlarınız naxələf çıxıblar. Sizcə, bunun günahı kimdədi, dəyər verəndə, ya dəyəri kifayət qədər qiymətləndirməyəndə?

- (Düşünür – Red.) Çox mürəkkəb sual verirsiniz. İndi o qədər dəyərsiz insanlar var ki, guya sənətçidir, müğənnidir, amma onlar əsil sənətkar nədir bilmirlər. Məsələn, biz çox müxtəlif sənətkarlar görmüşük: Rəşid Behbudov, Şövkət Ələkbərova, Rübabə Muradova, Sara Qədimova. Sonra necə aktyorları görmüşük. İndi hər şey cılızlaşıb. Mən görmüşəm, elə müğənnilər var ki, nə oxumağı var, nə adamlığı var, amma bu cavanlar onun dalınca qaçır, şəkil çəkdirirlər.

Mən ona görə təəssüf edirəm ki, indiki cavanlar düzgün, yaxşı sənətkar görməyiblər. Ona görə də mən Azərbaycanda cavanları qınamıram, çünki gözlərini açıb bunları görüblər. Onlar o möhtəşəm sənətkarları görməyiblər. Və çox

14

www.allmag.az

təəssüf, onların zövqü korlanıb.

Onlar indi ciddi, gözəl sənətə baxa bilmirlər. Bu hamıya aid deyil, mən əksəriyyətdən danışıram. İçlərində yaxşı sənətkarın qədrini bilən cavanlar da var, amma mən əksəriyyətini deyirəm. Mənim də cavanlığımda belə adamlar olsaydı, mən də, bəlkə də, ciddi sənətlə məşğul ola bilməyəcəkdim. Yəni gözümü açıb böyük sənətkarlar görmüşəm. O vaxtı biz radioda tamaşalara qulaq asardıq. İndi hansı cavan radioda 5 saat tamaşaya qulaq asar? Heç biri (gülür – Red.), amma qınamıram, indi internet var, televiziya var, min dənə şey var.

Amma sənət yoxdur. İndiki sənətlə məşğul olanların əksəriyyəti belədir ki, indi dəbdə nədir,onu edirlər, bununla da bitir, dərinliyinə getmirlər. Özü də indi oxuyanların bəziləri danışmasalar, daha yaxşıdır. Buna mən çox təəssüf edirəm. Adam var deyirsən ki, yaxşısı budur, elə bu oxusun. Onda onun biədəbliyi, savadı, iç dünyası üzə çıxır və adam xəcalət çəkir.

- Deyirlər ki, doğru qərarlar təcrübədən yaranır, təcrübə isə səhv qərarlardan. Bəs onda niyə deyirlər ki, elə yaşa ki, səhv etməyəsən?

- Bilirsən, səhvi edən insan görüb ki, bu, səhvdir. Başına gəlib, başmaqçı olub. Görür ki, sən o səhv qərara doğru gedirsən, deyir ki, “A bala, mən orda olmuşam, bu yol düzgün yol deyil.”

- Zəmanəmizin gəncləri zamanınızın gənclərindən nə ilə fərqlənir, Rasim müəllim?

- Mənə elə gəlir ki, bizim vaxtımızda səmimiyyət, bir- birinə inam, dostluqda təmənnasızlıq vardı.

Amma indi görürəm ki, vəzifəli adamların uşaqlarına yaxınlaşıb dostluq edirlər ki, hardasa ondan istifadə etsinlər. Bu, hamıya aid deyil. Bizim vaxtımızda, bax inanın, biz dərsimizdən əlavə çox kitab oxuyurduq. Biz elə bilirdik ki, dərs, kitab oxumasaq, uğursuz bir adam

olacağıq, kiminsə qapısında qulluqçu olacağıq. Belə bir inam var idi. Özü də kitab oxumaq insanın formalaşmasında da kömək edirdi. Ordakı qəhrəmanın yerinə özümü qoyurdum ki, mən orda olsaydım, nə edərdim. Amma oxusaq, biz yaxşı bir mütəxəssis olacaqdıq. Sonra biz idmanla məşğul olurduq. Bu gün çox yerdə idman kompleksləri var, amma cavanlar onlara getmir və sair və sair. Və ən nəhayət, o vaxtı bizdə belə texnika yox idi.

Kompüter yox idi, internet yox idi.

Elə bil bu texnika inkişaf elədikcə insanlarda biri-birinə sayğısızlıq, bir-birinə soyuqluq olur. Mənim yadımdadı ki, o vaxtı mən işdən evə gəlirdim, bir tikə çörəyimi yeyirdim, sonra ailəmi götürürürdüm, gedirdik, məsələn, filan qohumumuzgilə.

Mən cavan yaşda evlənmişəm, 23 yaşımda mənim artıq 2 uşağım var idi. İnsanlar biri-birinə gedib gəlirdi, indi bu yoxdur. Bu gün mənim gözəl evim-eşiyim var, gözləyirəm bir nəfər durub gəlmir. İnsanların bir-biri ilə o mehribançılığı itib, səmimiyyəti ölüb. Qəribə şeydir...

Qəribədir, doğrudan.

-Onda mən belə başa düşürəm ki, Siz indiki gənclərə qürur hissindən çox təəssüf hissi ilə baxırsınız...

- Bəli, çox təəssüf ki. Elə şeylər var ki, insanın əlində deyil. Zaman inkişafa doğru gedir, tutub saxlayıram, məni də aparır. Və mən keçmişi görən biri kimi, bu dövrdə özümü yad hiss edirəm. Düzdü, bu dövrün müsbətləri də var, amma mənfiləri də çoxdur. Ən çox da insana münasibətdə soyuqluq, bir-birinə etinasızlıq çoxdur. Mən bu zamanın adamı deyiləm, qərib hiss edirəm.

Bilmirəm, bəlkə də, yaşdan asılıdır, ya da... Amma yox, o vaxt insanlar biri-birilə çox mehriban idi və çox yaşayırdılar. İnsan amili daha çox qiymətləndirilirdi keçmişdə.

Rasim Balayev bu gün heç yerdə görünmürsə, maraqlanan yoxdur ki, görəsən hardadır, nədir bunun dərdi, niyə görünmür, niyə çıxmır. İndi maraqlanan yoxdu, amma Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

vaxt var idi ki, birinci katib deyirdi, ondan muğayat olun. Və muğayat olurdular da.

- Deyirlər, dost insanın ikinci mənliyidir, öz mənliyiniz kimi qəbul etdiyiniz dostlarınız varmı?

- Təbii, az da olsa, var. Elə dostum var ki, 40 ildir dostuq, hələ də aramızda bir inciklik olmayıb.

Amma elə dostlarım da olub ki, 30 ildir dostluq eləmişik, sonradan o, naxələf çıxıb.

- Bəs o insanları bağışlaya bilmişsiniz?

- Yox, çətindir. Peşman oluram onunla keçirdiyim vaxtlara. Amma dostluq təkcə səfa deyil, həm də cəfadır.

Gecə saat üçdə biri-birimizə lazım olub getmişik, bir-birimizə dayaq olmuşuq, kömək eləmişik. Adam peşman olur o keçirdiyi vaxtlara görə.

- Niyə insan yaxşılığı belə tez unudur?

- İnsan çiy süd əmib ona görə. Vallah, nə deyim, çox qəribədir. İnsan mürəkkəb bir mexanizmdir.

- Rasim müəllim söhbətimizi belə bir şeirlə yekunlaşdırmaq istərdim: Ürək daş deyil, bir tikə ətdi. Ürəyi xoşbəxt edən 3 əsas şərtdi, Bir arzu, bir ümid, bir də məhəbbət.

Bəs Siz necə arzularınıza, ümidlərinizə və ən əsas – məhəbbətinizə qovuşmuşsunuzmu?

- Qismən, bəli. Yəni narazı deyiləm, şükür. Dini baxımdan da insan hər bir vəziyyətinə şükür etməlidir.

Mən 3 dəfə Qurani-Kərimi oxumuşam. Yəni mən artıq oxumuşam, bilirəm,amma tələbə vaxtı heç nə bilmirdim. Lakin təhtəlşüurda mən deyirdim ki, mən nədən narazı olmalıyam ki. Korneqinin əsərində belə bir epizod var: bir nəfər olur, onun həyatında heç nə Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

alınmır, müflisliyə doğru gedir. Bir gün səhər durur, görür ki, evdə satmağa heç nə qalmayıb. İstəyir üzünü qırxa, sonra deyir ki, hansı günümə üzümü qırxıram, işə getmirəm eləmirəm. Çıxır bayıra bir nəfəri görür, hansı ki ayaqları yoxdu, əllərinə də boks əlcəyi kimi əlcək taxıb, keçir yanından və deyir ki: “Con, sabahın xeyir, görürsən necə gözəl hava var”. Onun arxasınca baxır və deyir: “ Bunun yarısı yoxdu, amma gör nə qədər xoşbəxtdir ki, havanı görür, mən amma görə bilmirəm”. Bu, ona dərs olur. Və çırpır özünü ora-bura, axırda milyoner olur. Dediyim odur ki, insan gərək fikirləşməsin ki, filankəsin belə villası var, məndə yoxdu. Mənim indi evim var, amma olmayanda fikirləşirdim ki, mənim əlim-ayağım, xoşagəlimli üzüm var, qızlar gəzəndə mənə baxır (gülür – Red.). Niyə də məndə olmasın?!

Yəni insan özündən varlılara baxmasın, özündən kasıblara baxsın ki, şükür eləsin. Ümumiyyətlə, insan şükür eləməlidir. Mən indi narazı deyiləm, amma birdə görürsən ki, hissə qapılıram, öz-özümə deyirəm ki, həmin adamam , niyə indi mən çəkilmirəm. Mən çəkilmək istəyirəm. Axı mən aparatın qabağında böyümüşəm, 40 ildir həyatım kamera qabağında keçib gecə-gündüz bilmədən. Babəkdə 15 gün saat 8-dən səhər saat 5-ə qədər işləyirdim. Sonra rejissor deyirdi ki, get dincəl. Yata bimirdim, 1 saat yatıb dururdum. Mən kamera üçün darıxmışam, amma indi məni özünə çəkən rol yoxdur.

Məsələn, indi çəkilən serialların çoxunun ssenarisindən xəbərim var, amma arxasınca gözüm qaldığı rol olmayıb.

- Necə rol arzusundasınız?

- Təbii ki, yaxşı rolun. Psixoloji rol olsun, düşünüb-düşündürən rol olsun, mənim ampulama uyğun olsun. Ona görə də bir az əsəbləşirəm, amma sonra deyirəm ki, yaxşı ki mən vaxtı ilə necə rollara çəkilmişəm, eləsi var heç çəkilməyib də.

- Rasim müəllim, sonda Allmag oxucularına məsləhətinizi, gənclərə tövsiyənizi eşitmək istərdik....

-Vallah, mən nə deyim, mən özümə tövsiyə verən istəyirəm (gülür – Red.). Gənclərə tövsiyəm budur ki, nə sənəti seçirlər seçsinlər, əsas odur, onu sevsinlər. Mənim yadımdadır, bizim qonşumuzda bir akkumlyatorşik var idi, o da içən idi.

Hərdən gec gəlirdi, yalan olmasın, görürdün ki, 20-30 maşın dayanıb onu gözləyirdi. O, o qədər yaxşı sənətkar idi ki, onun mənfi tərəfləri bağışlanırdı. Ona görə də nə sənəti seçirsənsə, gərək onun ustası olasan. O işi sevməlisən. Bax bunu arzulayıram mən. Nizaminin sözü düşür yada: “Kamil bir palançı olsa da insan, yaxşıdır yarımçıq papaqçılıqdan.” Həm sənətləri ilə, həm ailələri ilə xoşbəxt olsunlar. Belə bir söz var, bilmirəm kim deyib: “Ən xoşbəxt adam odur ki, həvəslə işə gedə, həvəslə də evə qayıda”. Mən arzu edərdim ki, indiki cavanlar həvəslə işə getsinlər, həvəslə də evə qayıtsınlar.

- Və ənənəvi sualımız: Rasim Balayev kim və ya nə Allmag istərdi?

- Elə Rasim Balayev. Mən sizin jurnala arzu edirəm ki, izsiz bu dünyadan getməsin (gülür – Red). İzi qalsın, həmişə izi olsun. Və Allmag elə olsun ki, sözlə tək olmasın, maraqlı olsun, elə olsun ki, gəlsinlər köşklərdən soruşanda desinlər ki, artıq qurtardı (gülür – Red.). Çünki indi rəqabət çoxdu, seçim çoxdu, mətbuat çoxdu. Bunun içində hamıdan fərqlənmək və bu qədər KİV-in içində olmaq çox çətindir.

Gərək elə şeylər yazasan ki, səninlə maraqlansınlar, səni alsınlar, bax bunu arzu edirəm sizə.

Müsahibəni götürdü: Fəridə MƏMMƏDOVA

15

November 2013

01

İ Q T İ S A D İ Y Y A İ

PARETO PRİNSİPİ DÜNYADA ƏN VACİB OLAN NƏDİR? Qidada istifadə edilən məhsulların 20%-i yağların 80%-ni təşkil edir.

Qonşularınızın 20%-i bütün səsküyün 80%-ni təşkil edir. Ofisinizdə işləyən işçilərin 20%-i bütün işin 80%-ni görür. 80/20 qaydasına hər yerdə rast gələ bilərsiniz. 1897ci ildə Pareto soyadlı italyan iqtisadçı ingilis ailələrinin 20%-nin bütün pulların 80%-ə sahib olduğunu hesablamışdır. O, bu qaydanı bağındakı yaşıl noxudla yoxlamışdır:

16

www.allmag.az

belə ki, 20% ləpə bütün məhsulun 80%-ni verir. Bu qayda istənilən halda işləyir.

Pareto prinsipi aşağıdakı kimi xarakterizə edilə bilər: hər hansı bir vəziyyətdə qalan hər şeydən daha əhəmiyyətli olan bir azlıq vardır.

Təcrübələr yolu ilə aşağıdakı faktlar müşahidə edilmişdir: Biznesmenlər üçün: 20% müştəri 80% gəlir gətirir. Məhz onlar xüsusi diqqət tələb edir.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Tələbələr üçün: Dərsliyin 20%-i bütün əhəmiyyətli məlumatların 80%-ni təşkil edir. Diqqətinizi bu 20%-ə cəmləşdirin və yeni kitaba başlayın.

Hər kəs üçün: Gündəlik işlərimizin heç də hamısı eyni dərəcədə əhəmiyyətli deyildir. Planlaşdırdığınız on işin içində qalan səkkizindən daha əhəmiyyətli olan ikisi vardır.

Bu 20%-i müəyyənləşdirmək və işə ondan başlamaq lazımdır.

Diqqətinizi 20%-ə cəmləşdirə bilməmişsinizsə, demək, vaxtınızın 80%-ni boşa sərf etmişsiniz. Biz heç vaxt bütün işləri idarə edə

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

bilmərik, lakin 20%-in öhdəsindən gələ bilərik. Qalan 80% üçün özünüzü öldürməyə ehtiyac yoxdur. Hər şeyin qulpundan eyni vaxtda yapışmaq yox, prioritetləri müəyyənləşdirmək bacarığını inkişaf etdirmək daha faydalıdır. Ən mühüm olanı müəyyənləşdirin və səylərinizi ona yönəldin – əsas məsələ bundan ibarətdir! Başqa sözlə desək, əsas məqsədinizdən yayınmayın və diqqətinizi əsas nəticəyə yönəldin, vacib olan bütün gücünüzü sərf etmək deyil, onu düzgün hədəfə yönəltməkdir.

17

November 2013

01

PUL YIĞMAĞIN ASAN YOLLARI ELEKTRİK ENERJİSİNDƏN QƏNAƏTLƏ İSTİFADƏ EDİN

İ Q T İ S A D İ Y Y A İ

Elektrik enerjisinə həddindən artıq pul ödəyirsiniz? Ola bilsin ki, elektrik enerjisinin qiymətinin gün ərzində daha yüksək olduğu zamanlarda elektriklə işləyən avadanlıqlardan istifadə edirsiniz.

Məsələn: qabyuyan maşınınızı gündüz istifadə etməkdənsə, gecə işlədin. Sadəcə olaraq daha münasib zamanalarda elektrik enerjisindən istifadə etməyi öyrənsəniz, 100 manat, bəzən daha çox pula qənaət etmiş olarsınız. Əşyalarınızı yeniləmək istədikdə, daha az enerji sərf edən cihazlara üstünlük verməyə çalışın. ƏMLAK VERGİNİZƏ NƏZARƏT EDİN Qonşularınızın nə qədər əmlak vergisi ödədiyini öyrənin. Əgər eviniz balacadırsa, lakin bununla belə, vergiləriniz çoxdursa, bu o deməkdir ki, hadisələrin gedişatına müdaxilə etmək lazımdır. Niyə də yox?! Axı bu nəzarətin kimə ziyanı ola bilər ki?! Hər il ödədiyiniz əmlak vergisi sizin üçün uyğundurmu? Düzgün məbləğdə əmlak vergisi ödəməklə nə qədər mənfəət əldə etdiyinizin şahidi olacaqsınız.

KREDİT KARTLARI Zaman keçdikcə insanlar kredit kartından istifadədən imtina edir və ya mövcud kartlarını ləğv etdirirlər.

18

www.allmag.az

Əgər kredit kartlarından hələ də imtina edə bilmirsinizsə, ən azından limitləri düşünün. Çünki limitiniz nə qədər çox olarsa, yersiz xərclərin sizə yaradacağı problemlər də bir o qədər artar.

UCUZ MƏHSUL ALMAYIN Axı kim istəyər ki, ucuzu var ikən bahalı məhsul alsın?! Lakin ucuz məhsullar almaq büdcənizə elə ziyan vurur ki, siz heç bunun fərqində də olmursunuz. Hər gördüyümüz ucuz məhsulu ehtiyacımız olmadığı halda aldıqda görün, bir ay ərzində ucuz olduğu üçün nə qədər məhsula boş yerə pul xərcləmiş oluruq. Ucuz olduğu üçün yox, məhz ehtiyacımız olduğu üçün bazarlıq etsək, böyük həcmdə lazımsız xərcin qarşısını ala bilərik.

MAŞININIIZIN ƏLAVƏ XƏRCLƏRİNƏ “YOX” DEYİN Maşınınızı yoxlamaya apardıqda sizdən istənilən məbləğə diqqət yetirin. Məsələn, maşının boyasının müdafiəsini təmin edən boya qoruyucusu üçün sizdən 100-200 manat pul istənildikdə dərhal məsul şəxsə ödəniş etməyin. Pul xərcləyərkən ağlınız başınızda olsun. Maşınınız üçün lazımsız parlatma və qoruma kimi xidmətlərdən imtina edin. Çox vacibdirsə, lazım olan maddələri alıb, öz işinizi özünüz görün. Bəzi işlərin görülməsi üçün heç də yüksək məbləğdə pul ödəməyə ehtiyac olmadığını başa düşəcəksiniz.

XİDMƏT SAHƏSİNDƏ MÜQAVİLƏLƏRƏ DİQQƏT YETİRİN Uzadılmış zəmanət müddəti həmişə öz müsbət tərəflərini göstərir. Aldığınız alətlər xarab olduğu zaman təmirə əlavə pul ödəməmək üçün həmin əşyaların zəmanət müddətinə diqqət yetirin. Satıcılar həmişə alətin alındığı ilk bir il ərzində xarab olduğu halda yaranacaq problemləri həll etməyi öz öhdəsinə götürür, lakin hamıya məlumdur ki, ilk bir il ərzində alınan məhsullarla bağlı demək olar ki, heç bir problem yaranmır. Məhz buna görə də, zəmanət müddəti uzun olan əşyalar almağa çalışın.

TOPDANSATIŞ MƏNTƏQƏLƏRİNDƏ ALIŞ-VERİŞ EDİN Xüsusilə, çox istifadə olunan bəzi məhsulları topdansatış məntəqələrindən almaq olduqca faydalıdır. Məsələn, kağız dəsmal, uşaq bezi kimi məhsulları topdan almaq istənilən halda daha sərfəlidir.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

ELM VƏ TEXNALOGİYA

SMARTFONU “AĞILLI” EDƏN NƏDİR? Biz tez-tez “smartfon” (smartphone) termini haqqında eşidirik. Əgər siz nə vaxtsa bu terminin dəqiq mənası ilə maraqlanmışsınızsa, demək ki, bizlərdən birisiniz. Smartfonu adi telefonlardan fərqləndirən nədir?

Qısaca bunu belə ifadə etmək olar: smartfonla siz zəng edə bilərsiniz, ancaq bundan başqa onun elə funksiyaları vardır ki, əvvəllər onları yalnız kompüter vasitəsilə etmək olardı. Məsələn, elektron məktub yazmaq, gələn məktubları nəzərdən keçirmək, ofis sənədlərini oxumaq və ona əlavələr etmək.

Lakin tam olaraq smartfonun izahını vermək üçün bir qədər keçmişə nəzər salmaq lazımdır. Əvvəllər yalnız mobil telefonlar və kompüterlər vardı. O vaxtlar telefondan yalnız zəng etmək məqsədi ilə, kompüterlərdən isə müxtəlif tip materialların, vacib sənədlərin saxlanılmasında, siyahıların tərtib edilməsində istifadə edilirdi.

Sonradan isə kompüterlərin funksiyaları inkişaf etdi və onlara elektron məktub göndərmə bacarığı da əlavə edildi. Telefonlar da inkişaf etməkdə idilər və bir müddət sonra telefonlardan yalnız zəng etmək deyil, eyni zamanda mesaj Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

göndərmək məqsədi ilə də istifadə edildi. Ancaq inkişaf prosesi hələ bitməmişdi. Növbəti addımda telefonlara kompüter funksiyalarının bir hissəsi əlavə edildi və beləliklə də smatfon yarandı. Ümumiyyətlə, smartfon tətbiqlərin işə salınmasına imkan verən əməliyyat sisteminə əsaslanır.

Demək olar ki, son dövrlərdə istifadə olunan bütün telefonlar əlavə proqram təminatına əsaslanır, smartfonlar isə bundan daha artıq funksiyaları yerinə yetirmək imkanına malikdirlər. Məsələn, smartfonla siz müxtəlif növ şəkilləri yükləyə, onlarda dəyişikliklər edə bilərsiniz. Bundan başqa, onunla “Microsoft Office” sənədləri yazmaq və nəzərdən keçirmək mümkündür.

Smartfonun bacarıqları bundan qat-qat artıqdır, bunlar sadəcə kiçik bir hissədir.

Bundan başqa, 3G və 4G vasitəsilə smartfonlarla internetə qoşulmaq mümkündür. Hətta müasir telefonla-

ra Wi-Fi da əlavə edilmişdir. Buna baxmayaraq, bütün telefonların internetə qoşulma sürəti yüksək deyildir.

Smartfona QWERTY tipli klaviatura da daxil edilmişdir. Bu tip klaviatura sizin kompüter klaviaturanız kimidir. İstifadə baxımından QWERTY klaviatura olduqca rahatdır, çünki ən çox işlənən hərflər üst hissədə yerləşir.

Bütün telefonlar mesaj göndərmək ve mesaj qəbul etmək qabiliyyətinə malikdirlər, amma smartfonlar sizin şəxsi elektron poçt hesabınıza bənzəyir.

Yuxarıda göstərilənlər smartfonu “ağıllı” edən xüsusiyyətlərin bir qismi idi. Texnologiyanın inkişafı smartfonlara da daim təsir edir.

Odur ki, smartfonlar növbəti həftəyə, aya və ya ilə qədər tamamilə dəyişə bilərlər.

Adilə ƏLİYEVA 19

November 2013

01

H E K A Y Ə

20

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Bu məktubu anama oxuya bilərsinizmi?

Bilirsiniz, o oxuya bilməz.

FƏLƏSTİNLİ UŞAĞIN MƏKTUBU Anacan, haqqını halal et... Yüz minlərlə günahsız uşaq kimi mən də belə olmasını istəməzdim. Sənə deyəcəkdim, lakin tez sağalaram deyə gözlədim. Dərhal keçər deyə gözlədim, amma keçmədi. Keçən gün şeytanı daşqalaq edərkən, bomba atdılar üzərimizə. Məni bir güllə sıyırdı, çox qan itirdim, özümü evə güclə çatdırdım. Bir neçə gecə üşüməyimin səbəbi yəqin ki, qansızlıq idi. Ən yaxın xəstəxana neçə şəhər uzaqdadır, ana... Səni pərişan etmək istəmədim, keçər dedim, amma keçmədi.

Hər səhər qardaşlarımı görürəm yuxuda, “gəl, gəl” deyə çağırırlar məni, onlara tərəf qaçıram. Sən də yanımda ol istəyirəm, ana.. Anaana deyə səni çağıranda məni o ən gözəl yuxudan oyandırırsan.

Anacan, vaxtım daralır, sənə bir neçə vəsiyyətim var. Ana, mübarizə və dua ayələrini oxuduğum Kelamuallahı Quranı yeni keçən İbrahimə verərsənmi? Ayaqqabılarım Xəlilinkilərdən daha yaxşı vəziyyətdədir. Onunkular mənim kimi dəlik-deşikdir. Buna görə də yəhudi əsgərlərindən qaça bilmir, ayaqqabılarımı Xəlilə ver, yaxşımı?

Ağ pişiyim Buludu mənim əvəzimə “göy gurultularından” sən qoru. Hə, bir də qulaqlarını tıxamağı unutma.

Qardaşım Abdullahın sapandını Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

yastığımın altında gizlədirəm. İsrail əsgərləri evə gəlsələr, vur deyə...

Sobanın yanında daşlar da var, özüm seçmişəm, onlardan istifadə elə. Ardımca ağlama desəm belə, için-için ağlayacağını bilirəm...

Mənim “ağlama, ana” deməyim yadına düşər; buna görə ağlarsan, ağla, ana, ağla. Doyunca ağla...

Gülümsəməmək mümkün deyil; mənim axı nəyim var miras qoyam. Ah unutmadan; palçıqdan düzəltdiyim təyyarəmi yeni doğulmuş əmimoğlu Ümidə ver...

Yadındadır, həmişə deyərdin ki, Allah yaxşıları tez aparır yanına...

Bəzən “nadinc” deyərdin mənə. İndi yaxşı birisi olduğuma şahidlik edirsənmi, ana?

Ata bilməyəcəyim daşlar üçün Fələstin xalqından və Qüds davasından üzr istəyirəm. Bu vəsiyyətnaməni yazmaq hardan ağlıma gəldi bilmirəm.

Anam ayaqlarını və gözlərini itirib.

Böyük qardaşım Abdullahın cəsədi başında ağılar yağdırarkən bir güllə də onun ayağına vurublar.

Abdullahdan çox, vaxtsız şəhid olan Rəşid qardaşım üçün göz yaşları axıdır anam. Gizli-gizli... İçin-için... Hərdən özünü toparlayır, göylərə baxır və “Məscid-i Əqsa” üçün fəda olsun balam” - deyir.

Anamla yalnız qalandan bəri daha

çox qeydimi çəkir, yanımdan ayrılmaq istəmir. Hənzələ deyib tez-tez bağrına basır məni.

Bizim buralarda səmalar mən özümü tanıyandan bəri “qara duman” içindədir. Anamdan səbəbini soruşanda isə iqlim pisdir, dumandır deyərdi. Son vaxtlar isə “boom-boom” deyə səslər eşidilməyə başladı... O səslər nə vaxt eşidilsə, anam yanıma sürünər, qulaqlarımı bağlayar və “qorxma, Hənzələ” deyərdi. Nə baş verdiyini soruşanda “göy gurultusudur” deyə sakitləşdirərdi məni.

Oynamağa getdiyimi deyəndə “böyüdükcə daha çox oynayırsan” deyər, danlayardı məni. Anam bilmirdi ki, qardaşım Abdullahın sapandını tapandan bəri hər gün dostlarımla birlikdə “şeytan”ı daşqalaq etməyə gedirəm. Anam top dalınca qaçdığımı düşünür, amma meydançada oynaya biləcək qədər dostumun qalmadığını bilmirdi... Əvvəllər məhlədə futbol yarışları keçirərdik, indi məhləmi qaldı ikinci adı xarabalıq olan Fələstində?!

Fələstində neçə uşağın birinci adının şəhid olduğunu bilirsinizmi? Şəhid Mahmud, şəhid Vəd, şəhid Yasin, şəhid Raşid, şəhid Hənzələ, şəhid Hənzələ, şəhid Hənzələ...

21

November 2013

01

M O T İ V A S İ Y A

MAKKLELLANDIN İNSAN MOTİVASİYASI NƏZƏRİYYƏSİ Sizin komanda üzvlərinizdən biri son zamanlar çox əhatəli və yaxşı yazılmış hesabatlarla müdiriyyətin diqqətini cəlb edir. Direktorlar şurası sizdən xahiş edir ki, həmin şəxsin səyləri layiqincə təqdir edilsin.

Bundan sonra siz heyətin aylıq iclaslarında hər kəsin içində ayağa qalxır və həmin o şəxsi əldə etdiyi nailiyyət və qrupda yaratdığı xoş təəssürat münasibətilə təbrik edirsiniz.

Bunun nəticəsində isə təriflənən şəxs gülümsəmək və məmnunluğunu ifadə etmək əvəzinə pərt halda başını aşağı salır və iclas otağını tərk edir.

Siz təəccüblə baş verənləri müşahidə edir və düşüncələrə dalırsınız.

Nədə səhvə yol verdiniz?

Fərqli xarakterlərə sahib insanların toplaşdığı bir komandanı

22

www.allmag.az

idarə etmək heç vaxt asan deyil.

Ancaq əgər siz idarəçi və ya komanda kapitanısınızsa, həmin qrup daxilindəki şəxslərin hər birini həvəsləndirməyin yollarını bilməlisiniz. Bundan başqa, onların müxtəlif növ təriflərə necə reaksiya verəcəklərindən də xəbərdar olmalısınız.

Devid MakKlellandın “İnsan motivasiyası” nəzəriyyəsi sizə insan motivasiyasını müəyyən etməyə imkan verir. Bu nəzəriyyə sizə düzgün qiymətləndirmənin yollarını göstərəcək, eyni zamanda, qrupdakı insanları yüksək motivasiyada saxlamağınıza imkan yaradacaq. Əgər yuxarıdakı nümunədə MakKlelland nəzəriyyəsindən istifadə edilsəydi, o zaman təqdir etdiyiniz şəxsin sizin tərifinizə olan münasibəti daha fərqli olardı. Bu nəzəriyyədən istifadə istədiyiniz

nəticəni eldə etməkdə sizə yardımçı olacaqdı. Bununla siz bilərdiniz ki, həmin komanda üzvü heç vaxt otağın mərkəzində, kütlə qarşısında təriflənmək istəməzdi. Odur ki, əgər siz onu təklikdə tərifləyib, uğurlu işi münasibətilə təbrik etsəydiniz, verecəyiniz motivasiya daha təsirli olardı.

Bu məqalədə siz, MakKlellandın “İnsan motivasiyası” nəzəriyyəsi və bu nəzəriyyədən istifadə edərək istənilən komandanın daha effekli şəkildə idarə olunması ilə tanış oldunuz. Motivasiya hər şeyin başlanğıcıdır. Odur ki, onu lazımınca qiymətləndirmək son dərəcə əhəmiyyətlidir.

Adilə ƏLİYEVA Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Aktiv ALLMAG heรง vaxt gec deyil!

23

November 2013

01

M O T İ V A S İ Y A

EDUARD MƏMMƏDOV VƏ MƏN BÜTÜN DÜNYAYA GÖSTƏRDİM Kİ, BİZ, HƏQİQƏTƏN, GÜCLÜYÜK...

Biz Eduardı məşq prosesində yaxaladıq.

O, növbəti yarışa hazırlaşırdı. Və o məşqdən sonra istirahət edənə qədər biz müəllimi Çingiz Eyvazovla söhbətləşdik. Söhbətə belə başladıq:

24

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Çingiz müəllim, tələbəniz haqda fikirlərinizi öyrənmək istərdim... Eduard necə tələbədir?

Biz artıq 20 ildir ki, bir yerdəyik.

13 yaşından Eduard mənim yanımdadır. Bu 20 ildə o 6 dəfə Avropa çempionu, 17 dəfə Dünya çempionu olub. Dünyada onun qədər həvəskar kikboksçu olmayıb. Əzmkar, işgüzar, özünə qarşı tələbkar, düzgün tələbə, həmişə özündən narazıdır. Mən onu tərifləyirəm ona görə yox ki, mənim tələbəmdir, o, həqiqətən, böyük idmançıdır.

Heç mənfi cəhəti yoxdur?

Mənfi tərəfi odur ki, bir az səbirsizdir. Bir şey alınmayanda fikir edir ki, bu niyə alınmadı? Niyə məndə alınmır? Amma üzərində həddindən artıq çox işləyir. Həmişə məşqə birinci gəlib axırıncı gedir.

Necə deyim e, qapıdan qovursan pəncərədən girir, pəncərədən qovursan qapıdan (gülür – Red.).

Düzgün ailə başçısı, iki dənə gül kimi övladı, gözəl işi var. Prezidentimiz ona Vətən uğrunda ordeni verdi, evlə, maşınla təmin etdi. Hələ ki, bir qüsurunu görmürəm. 20 ildir biryerdəyik. Hərdən sözlərimiz düz gəlmir, yəni iş prosesində onu danlayıram, 5 -10 dəqiqədən sonra hər şey öz qaydasına düşür. Çox çox gözəl insan, ailəcanlı, dostcanlı, çox qabiliyyətli, çox qeyrətli bir oğlandır. Fəxr edirəm ki, mənim belə tələbəm var (gülür – Red.).

Və nəhayət Eduard da bizə qoşuldu.

Eduard, idmanda ən yüksək zirvələrdə olmuşsunuz. Maraqlıdır, qarşınızda daha hansı məqsədlər durur?

Məqsədlər heç vaxt tükənmir.

Məqsədlər həmişəki kimi yarışlara getmək, bayrağımızı qaldırmaq, himnimizi səsləndirməkdir. Düzdü, bütün titullara layiq olmuşam.

Mənim üçün əməkdar idman Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

ustası, əməkdar məşqçi olmağım böyük şərəfdir. Bu il martın 5-i bizim Gənclər və İdman Nazirliyinin təşkil etdiyi tədbirdə cənab nazirimiz Azad Rəhimov və ikinci vitse-prezident Çingiz Hüseynzadə mənə əməkdar məşqçi adını verib mənim uğurlarımı dəyərləndirdilər.

Məqsədlərim qolumda nə qədər gücüm var, ömür boyu bayrağımızı qaldırmaq, himnimizi səsləndirmək olacaqdır. Və əsas məqsədim də öz bildiyimi gənc idmançılarla bölüşmək və gələcəkdə öz yerimə layiq bir idmançı yetişdirməkdir.

Eduard, həm məşqçi, həm də tələbəsiniz. Hansı daha çətindir: öyrətmək, ya öyrənmək? Öyrətmək çox çətindir. Mən özüm məşq edəndə o qədər çətinlik çəkmirəm, amma öyrədəndə görürsən ki, tələbə başa düşmür.

Sən ona başa salmalısan, hardasa qışqırmalısan üstünə, ancaq sonradan başa düşürlər ki, nəyə görə belə edirəm. Elə uşaq var ki, onunla gərək mülayim danışasan, onda başa düşür, amma eləsi də var ki, xoşlayır ki, onun üstünə qışqırasan, tələb edəsən. Məndə dəfələrlə olub ki, mən bu rinqdə vuruşmuşam, tələbəm isə digər rinqdə. Mənim üçün çox çətin olurdu, çünki mən öz gücümü verirdim tələbəmə, zəif

idmançıyla o qədər yaxşı döyüşə bilmirdim. Onu deyim ki, udmuşam.

Sonradan başa düşmüşəm ki, mən öz gücümü, enerjimi tələbəmə vermişdim. Mən tələbələrimə deyirəm ki, mən həm idmançı, həm məşqçi, həm dayınız, həm də dostunuzam.

Necə ki mənim müəllimim məni öyrədib, mən də onları öyrədirəm.

Mən ona burdan təşəkkürümü bildirirəm ki, yaxşı ki, bu cür müəllim vaxtında mənim qarşıma çıxıb. Mən çox idman növü ilə məşğul olmuşdum: futbola, şahmata, üzgüçülüyə getmişəm, amma heç birində özümü tapa bilmirdim.

Mənim bu potensialımı müəllimim – Çingiz müəllim görüb mənə deyib ki, mən səni yanıma götürürəm və sən Dünya çempionu olmalısan.

Mən də güldüm ki, dünya çempionu hara, mən hara. Mən ancaq kinolara baxırdım və deyirdim ki, mən də bunlar kimi olacam.

Müəllimim başa saldı ki, onlar sadəcə aktyordur, vaxt gələcək sən dünya çempionu olacaqsan. Mən də indi tələbələrimə deyirəm ki, siz aktyorlara baxmalı deyilsiniz. Sizin öz kumirləriniz, öz çempionlarınız var. Onlara baxıb idmanla məşğul olmaq lazımdır. Və onda nəticə mütləq olacaq.

Arzular xəyal olaraq qalır, amma məqsədlər gerçəkləşməlidir. Sizdə hansı 25

November 2013

01

26

daha çoxdur: arzularınız, ya məqsədləriniz?

Məqsədlərim. Gözəl sualdır. Mən həmişə tələbələrimə deyirəm ki, arzu edə bilərsən ki, mən çempion olum, gedim yarışlara. Amma qarşına məqsəd qoymalısan ki, mən gedib çempion olacam və çalışacam ki, Vətənə medal ilə qayıdım. Mən öz tələbələrimə birinci öyrədirəm ki, Vətənə sevgi olmalıdır. Əgər sevgi olsa, onda nəticə də yaxşı olacaq. Ona görə ki, Vətəni sevən adam, həmişə çalışacaq ki, bayrağı qaldırsın, ölkəni tanıtsın, Vətənə xidmət etsin. Mən həmişə bunu öz tələbələrimdən soruşuram ki, Vətən üçün neyniyə bilərsən sən? Bayrağı da qaldıra bilərsən, ölkəni də tanıda bilərsən, amma ən sadə bir şeydən başlayaq. Mən belə şeylərə pis baxıram, bir də görürsən maşından əlini çıxarır zibili atır yerə. Sən necə Vətəni istəyirsən ki, onu zibilləyirsən. Mən tələbələrimə də bunu başa salıram ki, sabah Vətən uğrunda döyüşə gedəndə siz hazır olmalısınız, çünki bizim 20% torpaqlarımız işğal altındadır. Mən həm də öz tələbələrimi ruhlandırıram. Başa salıram ki, qorxmaq lazım deyil.

Mən özüm dəfələrlə erməni idmançılarla görüşmüşəm, onları nakautla udmuşam, onlar bizdən çəkinirlər.

Biz bunları indidən gənclərimizə, yeniyetmələrimizə başa salmalıyıq. Və bizim məqsədimiz odur ki, bütün dünyaya görsədək ki, biz hazırıq. Bu da əlbəttə ki, Prezidentimiz İlham Əliyevin dəstəyi ilədir. Mənim özümün uğurlarımı çox yüksək qiymətləndirir. Və bu yaxınlarda qeyri-olimpiya idmanının inkişafına görə cənab prezident mənim uğurlarımı fəxri fərmanla qiymətləndirib. Kikboks baxmayaraq ki, Olimpiya oyunlarında yoxdur, amma çox populyardır.

Dünyada hal-hazırda kikboks birinci yerdədir və yeganə idman növüdür ki, həm peşəkar döyüşə bilərsən, həm həvəskar. Kikboks Amerikada 1970-ci ildə yaranıb, Azərbaycan Kikboks Federasiyası 1995-ci ildə yaranıb, hal-hazırda bizim federawww.allmag.az

siyanın prezidenti millət vəkili Adil Əliyev, vitse-prezident Güloğlan Cabbarov və yığma komandanın rəisi Sadıx Bağırovdur. Bizim federasiyanın devizi budur ki, narkomaniyaya qarşı çıxırıq və gənclərə dəstək oluruq ki, idmanla məşğul olsunlar. Kikboks nə deməkdi? Kikayaq, boks- əl deməkdir. Əvvəllər yarışlara gedəndə bizi saymırdılar, amma indi çəkinirlər. Deyirlər ki, Azərbaycan komandası gəlir. Halhazırda ən titullu döyüşçü dünyada mənəm. Məşqləri özünüz gördünüz, çox ağır keçir, gərgin keçir.

Amma buna baxmayaraq, hər bir görüşə hazırlıq görürük. Bir dəfə udmaq olar, amma bunu saxlamaq çox çətindir. Və həmişə mən döyüşə çıxanda gülə-gülə çıxıram, mənim belə taktikam var (gülür – Red.). Rəqib var özünü qorxudub çıxır, amma mən həmişə gülə-gülə çıxıram ki, onsuz da səndə heç bir şey alınmayacaq və onu psixoloji cəhətdən uduram. Uduzmağı da bacarmaq lazımdır. Elə döyüşlər də olur ki, səni uduzdurmaq istəyirlər, zədələr olur, amma yenə də idmançı heç vaxt həvəsdən düşməli deyil. Uduzsan, bir az da yaxşı hazırlaşmaq lazımdır ki, gələn dəfə udasan. Özünüz də qeyd etdiniz ki, rinqə rəqibinizin qarşısına həmişə gülərək çıxırsınız.

Sizcə, hər çətinliyə gülərək qalib gəlmək olarmı? Çətinlik üçün sən ən azı hazırlaşmalısan, bu isə mənim taktikamdır. Bizim döyüşdə ən azı bir həftə yarış gedir və 6 mərhələdən keçməlisən. Sən bir döyüşdə 100% gücünü qoysan, o biri döyüşə çıxa bilməyəcəksən. Mən dəfələrlə erməni idmançılarla döyüşmüşəm və heç vaxt gülə-gülə o döyüşə çıxmamışam. Düzdü, onların məqsədi olub ki, Eduardı udaq. Amma mən o döyüşə çox ciddi hazırlaşıram və bütün dünyaya göstərirəm ki, Azərbaycan kikboksçuları nə qədər güclüdür. 2000-ci ildə Yunanıstanda yarımfinalda erməni idmançının qarnına vurmuşdum, o yerdə

uzanmışdı. Onun məşqçisi deyir ki, dur vuruş. O isə cavab verir ki, bacarırsan, dur özün vuruş (gülür – Red.). Və mən onda götürdüm 3 rəngli bayrağı, o, diz üstündə oturmuşdu, çıxdım üstünə və bayrağı bütün dünyaya görsətdim ki, biz, həqiqətən, güclüyük, həm psixioloji, həm də fiziki baxımdan. Düzdü, onlar da döyüşür, amma çox çirkin döyüşürlər, cığaldırlar, amma mən həmişə deyirəm ki, ringdə centlmen olmaq lazımdır. Mən həmişə uduzan rəqibə də hörmət qoyuram, özümdən zəif idmançıya da hörmətlə yanaşıram. O, rinqdən düşəndə kanatları qaldırıram və s. Amma özündən razı idmançıya mən o hörməti göstərə bilmirəm.

Deyirlər ki, ən böyük qələbə öz üzərimizdə olan qələbədir. İdmanda bu qədər qələbə qazanmış insanın öz üzərində olan qələbəsi hansıdır?

Təbii ki, yarışları udmaq, çempion olmaq – bunlar hamısı mənim uğurlarımdır. Dostlarım, yaxınlarım mənə deyirlər ki, uğur odur ki, səni xalq tanıyır, sənə hörmətlə yanaşırlar və dəstək olurlar. Həqiqətən də, ən böyük sevinc elə budur. Bu il mən 17-ci dəfə dünya çempionu oldum, əməkdar məşqçi adını qazandım, 2 qat Heydər Əliyev adına kuboku qazanmışam. Bunlar mənim üçün, doğrudan, çox böyük şərəfdir. Və bu il mən uşaq vaxtından arzusunda olduğum Ford Boyarda getdim.

Gənclər və İdman Nazirliyi bizi o yarışa göndərdi, həqiqətən, yarış idi. O həşəratlar, ilanlar, onlar hamısı təbii şeylər idi. Otağa girəndə bilmirdin ki, nə olacaq orada.

O zövqü, o çətinliyi mən ancaq yarışda görürdüm, amma burda da görə bildim. Və o 10 gün ərzində əsl macəra oldu. Mən fikirləşdim ki, bu layihəyə qatılmaq mənim üçün əsl uğur idi. Həyatımda mənim bir uğurumda var ki, o da mənim iki övladım – əkizlərimdir: Raul və Belqiz. Raul adını ona görə qoymuşam ki, bildiyiniz kimi mənim ləqəbim Ağ Canavardır, Raul isə Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

tərcümə edəndə canavarın dostu deməkdir. Belqiz isə şahzadə deməkdir. Mən də istəyərəm ki, gələcəkdə mənim uşaqlarım da idmançı olsunlar. Hansı idman növü isə onu artıq özü seçsin (gülür – Red.). Düzdü, idmanda çətinlik var, amma istəyərəm ki, yaxşı oxusun, idmanla da sağlamlıq üçün məşğul olsun. Mən həmişə oxumağın tərəfdarı olmuşam. Tələbələrimə də deyirəm ki, ən birinci oxumaq və idman. İkisi bir olmalıdır. Onda sən həm güclü, həm də savadlı olacaqsan və səni udmaq çox çətin olacaq. Savadlı idmançını udmaq çox çətindir. İdmanı çox vaxt mən şahmatla müqayisə edirəm, ona görə ki, şahmatda da fikirləşmək lazımdır, kikboksda da. Amma şahmatda sənin vaxtın var, kikboksda isə yox. Hər bir saniyə sonuncu ola bilər. Uğurlarımızın hamısında bizə kömək edən “Neftçi” İdmanSağlamlıq mərkəzinin baş direktoru Sadıx Sadıxova təşəkkür edirik.

Bir az əvvəl vətənpərvərlik haqqında danışdınız. Çoxları vətənpərvərliyi əlinə silah alıb səngərdə döyüşmək kimi başa düşür. Bəs, sizcə, vətənpərvərlik nədir?

Mənim üçün vətənpərvərlik ən azı bayrağı sevmək, himni bilməkdir.

Tələbələrimə də deyirəm ki, siz himni bilməlisiniz. Mən başqa ölkəyə gedəndə çox darıxıram, Azərbaycan formasını çiynimdən çıxartmıram. Mənə xoş gəlir ki, Azərbaycan bayrağı çiynimdə həmin ölkədə gəzirəm. Vətəni sevmək, Vətənə xidmət etmək lazımdır. Unutmamalısan ki, sən azərbaycanlısan. Mən həmişə deyirəm ki, ola bilər ki, mənim tələbəm çempion olmasın, amma mən bilirəm ki, o həmişə sağlam, möhkəm olacaq. Əvvəllər gənclərimiz hərbi xidmətə getməyə qorxurdular, amma bu daha belə deyil. Mən özüm birinci hərbi xidmətə getmişəm, 1995-ci ildə gedib 1999-cu ildə qayıtmışam. Sonra Azərbaycan Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasını, Polis Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Akademiyasını və Polis Akademiyası nəzdində İdarəetmə və ixtisasartırma fakültəsini bitirərək, üçüncü ali təhsilimi almışam. Tələbələrimə deyirəm ki, möhkəm, güclü olmaq lazımdır ki, sizə heç kim bata bilməsin, heç kim sizə həyatda problem yaratmasın. Güclü adamın da problemləri olur, amma sən güclü olandan sonra hər bir problemi həll edə bilirsən. İdmanla məşğul olmaq istəyən gənclərimiz var, amma bir dəfə uğursuzluqla üzləşən kimi geri çəkilirlər.

Məhz həmin gənclərə burdan nə məsləhət verərdiniz?

Uduzmayan idmançı yoxdur. Mən özüm çempionatda 4 dəfə 3-cü yerə, 5 dəfə isə 2-ci yerə çıxmışam, amma heç vaxt Vətənə medalsız qayıtmamışam. Uduzdun, bir- iki il öz üzərində işlə. İki cür insanlar var: insan var məşqə gəlir, 2-3 ay məşq edir. Deyirsən ki, bu uşaq çempion olmaq üçün yaranıb, amma bir az vaxt keçəndən sonra tənbəl olur və idmanı atır. Bu insan tənbəldir, fanat deyil. İnsan da var ki, fanatdır, öz üzərində məşq edir, əvvəllər alınmasa da bir müddət sonra alınır. Mən həmişə tələbələrimə də deyirəm ki, gələcəkdə hansı sənətdə işləyəcəksizsə, o sənətin peşəkarı olun. Nə işlə məşğul olmağından asılı olmayaraq. Elə-belə olsan, heç vaxt uğur əldə edə bilməyəcəksən.

Həvəsdən düşmək olmaz. Bir-iki ilə zəhmətinin bəhrəsini görəcəksən, çünki hər şeyin öz vaxtı var. Əgər sən indi istədiyin nailiyyətə çata bilmirsənsə, deməli, daha artığını etməlisən. Ola bilməz ki, sən əziyyət çəkəsən, düzgün edəsən və heç bir nəticə əldə etməyəsən.

Bizim müvəfəqiyyətlərimiz etdiyimiz pisliklərdən daha çox düşmən qazandırır, sizdə necə? Əsas odur ki, xalq məni sevir.

Bəzən eşidirəm deyirlər ki, neçə ildir eyni çəkidəyəm, ard-arda

uğurlar qazanıram. Bunların səbəbi odur ki, mən vaxtı-vaxtında məşq edirəm. Ola bilər ki, məni çox adam – uğursuz idmançılar istəmir.

Deyilənlərə baxmayaraq, mən ancaq yaxşılıq edirəm. Valideynlər yaxınlaşıb deyirlər ki, istəyirəm oğlum da sənin kimi olsun və yaxud da cüdo ilə məşğul olmağına baxmayaraq sənin fanatındır. Kiminsə stimul mənbəyi olmağım mənə çox xoşdur. Həyatda hər bir insanın stimulu, kumiri olmalıdır. Kumirin varsa, sən zirvələrə çata biləcəksən.

Sonda Allmag oxucularına, gənclərə məsləhətinizi eşitmək istərdik...

Möhkəm, güclü olmaq lazımdır.

Ola bilər ki, sən idmanla məşğul deyilsən, amma sən o qədər vətənpərvər olmalısan ki, idmançılar kimi Vətənin üçün nələrsə etmiş olasan. Hərdən mənə deyirlər ki, mən idmançı olmamışam, amma istəyirəm ki, oğlum idmançı olsun.

Bu o deməkdir, onun artıq psixiologiyası dəyişir. Mənim ailəmdə idmançı olmayıb, amma mən oldum. Çünki mən uşaq vaxtımdan vətənpərvər kinolara çox baxmışam, bu cür verilişləri çox izləmişəm. İdmançı kimi mənim məqsədim gedib fılankəsi döymək olmayıb.

Məqsədim bayrağımızı qaldırmaq olub və o anda başa düşürsən ki, sən uğurlar qazana bilirsən. Hansı sahədə olmağından asılı olmayaraq öz üzərində işləməlisən. İşləsən, səndə nəsə alınacaq, hökmən alınacaq.

Və sonda ənənəvi sualımız...

Eduard Məmmədov həyatda kim və ya nə Allmag istərdi?

Eduard Məmmədov idmançı və polis olmaq istəyirdi, buna da nail oldu. İnan ki, mən başqa sahədə də olsaydım elə orada da yenə yüksəklərdə olacaqdım. Yenə də məqsədim bayrağımızı qaldırmaq və gənclərə göstərməkdir ki, yerində durmaq olmaz, daim işləmək lazımdır.

27

November 2013

01

28

MİN SÖZƏ ƏVƏZ...

Bəzən sadəcə bir şəkillə bütöv bir həyatı ifadə etmək mümkündür.

Aşağıdakı hər bir şəklin sözləri necə əvəz etdiyinə heyran qalacaqsınız.

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Aktiv ALLMAG heรง vaxt gec deyil!

29

AFORİZİMLƏR

AFORİ

November 2013

01

Klerens S.Darroü

Lord Bayron

“Sağlam həyatımızın ilk yarısını ana-atalar, ikinci yarısını da uşaqlar məhv edirlər”.

“Bildiyim tək sənət budur: bəyənməmək”.

02

05

01 04 Ralf Ualdo Emerson

“Tez-tez və çox gülmək – ağıllı insanların hörmətini, uşaqların sevgisini və şəfqətini qazanmaqdır; dürüst tənqidlərin təqdirinə layiq olmaq və yanlış dostların xəyanətlərinə dözə bilməkdir; gözəlliyi təqdir edə bilmək, başqalarındakı “ən yaxşını tapa bilməkdir”, sağlamlıqdır.”

Franz Kafka

“İnsanın əsas iki günahı var, digərləri isə bunlardan törəmədir: Səbirsizlik və tənbəllik. Səbirsiz olduqlarına görə Cənnətdən qovuldular, tənbəl olduqlarına görə ora qayıda bilmirlər. Lakin, bəlkə də, insanların əsas bir günahı var: Səbirsizlik. Səbirsizliyə görə qovulublar və ona görə də qayıda bilmirlər.”

30

www.allmag.az

Uilyam Boliso

03

“Həyatda ən əhəmiyyətli şey qazanclarımızdan istifadə etmək deyil. Bunu hər kəs edir. Ən vacibi itkilərimizdən qazanc təmin etməyimizdir. Bu, zəka tələb edir, ağıllı insanlarla axmaq insanlar arasındakı fərq bundan ibarətdir.”

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

XALİD HÜSEYNİ Xalid Hüseyni 1965-ci il 4 mart kimi bu yeni ölkədə daha yaxşı tarixində Əfqanıstanda anadan həyat şəraiti qurmaq üçün o, nəsə olmuşdur. Beş uşaqlı ailənin etmək istəyirdi ki, valideynlərinə yaşca ən böyük fərdi olan Xalid dəstək olsun. Bir müddət sonra, o, uşaqlığının ilk beş ilini paytaxt Santa Klara Universitetində bioloKabil şəhərində keçirmişdir. Atası giya, Kaliforniya Universitetində isə Xarici İşlər Nazirliyində diplomat tibb üzrə təhsil alır. kimi işlədiyi halda anası fars Tibb üzrə təhsil aldığı illərdə də ədəbiyyatından dərs deyirdi və Xalid boş vaxtlarında hekayələr beləliklə, Xalid klassik fars poeziyayazmağa davam edirdi. Burada sının ən gözəl nümunələrini sevərək xoşbəxt həyat sürsə də, öz vətəninə böyümüşdür. Onun xəyal dünyası qayıtmaq istəyirdi. 1998-ci ildə Hindistan və Birləşmiş Ştatların Sovet qoşunu Əfqanıstandan kinorejissorları tərəfindən çəkilmiş çıxdıqdan sonra Taliban rejimi kinolarla daha da zənginləşmişdir. hakimiyyəti ələ alaraq teokO, çərpələng uçurmağı çox sevirdi ratik hökümət qurdu. Əvvəlki və bu sevgini özünün “Çərpələng hökumətlərin təşviq etdiyi qadın uçuran” adlı romanında parlaq haqları isə tamamilə aradan şəkildə təsvir etmişdir. 70-ci illərdə qaldırıldı. Xalid isə müharibə və Xalidin atası Əfqanıstanın İrandakı diktatorluqdan əvvəl Əfqanıstanda səfiri təyin olunur və bununla da, yaşadığı həyatı barədə dünyaXalid klassik fars ədəbiyyatına ya danışmağı özünə borc bilirdair olan biliklərini daha da di. 2001-ci ildə həyat yoldaşı və zənginləşdirməyə nail olur. qaynatasının dəstəyi ilə o, özünün 1973-cü ildə 200 illik əfqan monarhekayələrindən birini romana xiyası devrilərkən Xalid və ailəsi çevirməyi qəarara alır.

Kabildə idilər. 1976-cı ildə atasının Xalid Hüseyni, bəlkə də, dünya Fransada səfir təyin olunması ilə miqyasında ən tanınmış Əfqan ailə Fransaya köç edir. Lakin o zayazıçısıdır. Onun debüt əsəri olan man Xalid bilmirdi ki, o, bir də öz “Çərpələng uçuran” Kaliforniyada doğma vətənini 27 il sonra görəcək. yaşayan və uşaqlıq dostu qarşıAilənin Parisə gəlməsindən iki il sındakı günahları ilə üzləşmək sonra Sovet ordusu Əfqanıstanı üçün Kabilə qayıdan bir Əfqanın işğal edir və bu işğaldan sonra ürək parçalayan hekayəsidir. təxminən beş milyon əfqan ölkədən Kitabın satışı əvvəllər yavaş geqaçmalı olur. dirdi, nüsxələrin oxucular arasınƏfqanıstana qayıtmaq Hüseyni da yayılması ilə kitab tədricən ailəsi üçün artıq müşkül bir məsələ məşhurlaşmaqda idi. İki ildən artıq idi və onlar Birləşmiş Ştatlar bir müddətdə “Çərpələng uçuran” hökumətindən siyasi sığınacaq Nyu York Taymsda ən çox satılan istəyirlər. Birləşmiş Ştatlarda kitablar arasında yer almış, 40məktəbdə təhsil alarkən ilk illər dan artıq dildə, 12 milyon nüsxədə ingilis dilini öyrənmək üçün çox satılmışdır. mübarizə aparmalı olmuş, lakin 2003-cü ildə Əfqanıstana Con Steynberkin “Qəzəb salxımı” səfərindən sonra Xalid Hüseyni adlı romanı ilə tanış olduqdan sonmüharibəyə qədərki, Sovet işğalı, ra ədəbiyyata olan sevgisi yenidən vətəndaş müharibəsi və Taliban oyanmış və artıq bu dəfə ingiliscə rejimi dövründə qadınların başına hekayələr yazmağa başlamışdır. Bu gələn hadisələrə diqqət yönəldərək dövrdə Xalidin atası sürücülükdən özünün ikinci romanı üzərində dərs deyirdi və ailənin vəziyyəti işləməyə başlayır. Nəhayət, 2007-ci tədricən yaxşılaşmağa doğru gedirildə ikinci kitab – “Min möhtəşəm di, lakin ailəsinin ən böyük övladı günəş” dərc olunur. Kitabın adı 17Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

ci əsrin şairi, mənşəcə Azərbaycan türklərindən olan Saib Təbrizinin şeirindən götürülmüşdür. Kitab nəşr olduqdan dərhal sonra beynəlxalq səviyyədə ən çox satılan kitablar arasında yer alır.

Xalid Hüseyninin üçüncü əsəri olan “Dağlardan gələn səs” üç qitədə altmış il boyunca yaşanmış sevginin, ayrılıqların, dostluqların, xəyanətlərin, sürgünlərin və dağıdılmış Əfqanıstanın hekayəsidir.

Dağlardan gələn səs...

Gecə yarısı araba ilə çöldən keçən bir ata... Arabanın içində iki uşaq var, biri qız, biri oğlan – iki bacıqardaş. Balaca Pəri üçün qardaşı Abdulla qardaşdan daha əzizdir.

On yaşlı Abdulla üçün isə Pəri hər şeydir bu həyatda. Öz kəndlərindən Kabilə getmək üçün çıxdıqları bu yolun sonunda bu ailəni ürək dağlayan bir son gözləyir. Əslində isə bu son deyil... Bacı-qardaşın başına gələnlər yaxın və ya uzaqlığından asılı olmayaraq ətrafdakı bütün insanların həyatında hələ nəsillər boyu əks-səda verəcək...

Həyat fərqli ailələri sevgi və fədakarlıq, xəyanət və sədaqət kimi hisslərlə, duyğularla sınağa çəkir, amma əsərdəki obrazların başına gələnlər, onların seçimləri kitabın hər bir səhifəsinə zövq və ləzzət bəxş edir. “Dağlardan gələn səs” Əfqanıstanın kiçik bir kəndində baş verən və oxuyucunun xəyalını Kabildən Parisə, San-Fransiskodan Tinos adasına qədər aparan bilən möhtəşəm bir əsərdir.

31

32

ƏN GÜLMƏLİ BOŞANMA PROSESLƏRİ

November 2013

01

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

MARAQLI FAKTLAR

BU MƏQALƏDƏ SİZLƏRƏ BOŞANMA SƏBƏBLƏRİNİN NƏ QƏDƏR ABSURD OLA BİLƏCƏYİNİ GÖSTƏRƏCƏYİK. BƏZƏN İŞLƏR ELƏ GƏTİRİR Kİ, CÜTLÜKLƏRDƏN KİMSƏ SPİRTLİ İÇKİ ALUDƏÇİSİ OLUR VƏ YA SADƏCƏ OLARAQ XASİYYƏTLƏR UYUŞMUR. BƏZƏN İSƏ ELƏ OLUR Kİ, ƏR KOMPÜTER OYUNLARINI ARVADINDAN DAHA ÇOX SEVİR, ƏLBƏTTƏ Kİ, LƏTİFƏLƏRİN ƏSAS MÖVZUSUNA ÇEVRİLMİŞ BƏSİT XƏYANƏT HEKAYƏLƏRİNİ DƏ UNUTMAQ OLMAZ. ANCAQ BU GÜN BİZ BİR QƏDƏR FƏRQLİ ŞEYLƏRDƏN DANIŞACAĞIQ.

Yaponiya hər zaman fərqli və qəribə adətləri ilə fərqlənmişdir, bu mənada nigahlar da istisna deyil. Boşanma səbəbi tərəflərdən birinin yatan zaman biabırçı vəziyyəti ola bilər! Yaponların biabırçı vəziyyət dedikdə məhz nəyi nəzərdə tutduqlarını yanlız təxmin etmək olar, fakt isə fakt olaraq qalır.

Amerikalı Denilson həyat yoldaşına qarşı qəddar davranışına görə ittiham olunmuşdur. Məsələ isə Denilsonun arvadına dedektiv kitablarını oxumağa mane olmasında idi. O əslində mane olmurdu, sadəcə hər yeni kitabın otuzuncu səhifəsində qatilin adını yazırdı, beləliklə də əsəri oxumaq mənasız olurdu. Boşanma prosesi yalnız on beş dəqiqə çəkmişdir.

Britaniyalı Nil Dyuhartın yuyulmuş tenniskası boşanmaya gətirib çıxarmışdı. Hakim bu tenniskanın yuyulmasını vandallıq kimi qəbul etmişdi! Məsələ isə bu tenniskanın üzərində dünyanın ən məşhur futbolçularının imza kolleksiyasının olmasındadır.

Bir italyan arvadının sevgi məktublarını və boşanma planlarını tapmış və arvadını məhkəməyə vermişdir. Bu, normal təsir bağışlaya bilər, lakin məktublar qırxıncı illərə aiddir və kişinin 99, qadının isə 96 yaşı var.

Kanada qanunvericiliyinə görə arvad ərini ucadan xoruldadığı üçün məhkəməyə verə bilər.

Səudiyyə Ərəbistanda isə arvad yanlız bir halda ərinə boşanma davası aça bilər. Hazır olun! Əgər əri ona kofe içməyə imkan vermirsə.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

33

XARİCDƏ TƏHSİL

November 2013

01

HİTLERİN OKSFORDDA NƏ İŞİ VAR? 34

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

1. İlk Oksford kollecləri.

13-cü əsrdə yaradılsa da, yalnız 1878-ci ildən etibarən qadınlar buraya qəbul edilmiş, 1920-ci ildə onlara dərəcə verilmiş və yalnız 1974cü ildə qadınların bütün kolleclərə qəbuluna icazə verilmişdir.

kollecdə dərs deyən Çarlz Dodqsonun (Levis Karol (əsərin müəllifi – Red.) kimi məşhurlaşmışdır) dostu olmuşdur. Dodqson Alisa və onun ailəsi ilə birlikdə çoxlu vaxt keçirmiş və öz əsəri ilə onu ölümsüzləşdirmişdir.

2. Fraydesveyd əfsanəsi. Əfsanədə deyilir ki, Oksfordun əsasını Fraydesveyd adlı gənc və gözəl şahzadə qız qoymuşdur.

Rahibə olmaq istəyən bu qız onunla evlənmək arzusunda olan kralın təhdidlərindən qaçaraq Oksforda gəlmişdir. Onu izləyən kral şəhərin sərhədinə yaxınlaşdıqda qəfildən gözləri kor olmuş və yalnız şahzadə ilə evlənməkdən vaz keçdiyini və onu azad etdiyini dedikdən sonra yenidən gözlərinə nur gəlmişdir.

Fraydesveyd isə burada hazırda “Christ Church Cathedral” (İsa Kilsəsi) adlanan monastrın əsasını qoymuşdur. İlk kolleclər də məhz bu monastrın ətrafında yaranmışdır.

7. Harri Potter da burada olmuşdur. İsa Kilsəsindəki Böyük zal Harri Potter filmlərindəki nahar zalı üçün ideya mənbəyi olmuşdur. Zala gedən pilləkənlər filmlərdəki bir neçə səhnədə istifadə edilmişdir.

3. Hitler və Oksford.

Hitler İngiltərəni işğal etdikdən sonra Oksfordu paytaxta çevirmək niyyətində idi. Müharibə zamanı şəhərin bombalanmamasının səbəblərindən biri də budur.

4. İlk açıq muzey.

Oksfordun Aşmolean muzeyi 1683cü ildə rəsmi olaraq ictimaiyyətə açılmış ilk muzey olaraq tanınır.

5. Oksbric.

Kembric Universiteti əslində 1209-cu ildə tələbələr tərəfindən yerli qadının öldürülməsindən sonra şəhərdə baş qaldırmış qiyamlardan qaçan bir qrup Oksford alimi tərəfindən yaradılmışdır.

6. Əsl “Alisa”.

“Alisa möcüzələr diyarında” əsərindəki Alisa əslində Alisa Liddell adlı qız olmuşdur. Onun atası

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

8. Diqqət! İnəklər keçir!

Oksford sözünün mənası qədim “Oxanforda”sözü ilə izah edilir. Bu qədim sözün hərfi mənası çayda mal-qaranın (oxen) təhlükəsiz şəkildə keçə biləcəyi dayaz hissə deməkdir.

9. Oksfordlar.

Yeni Zellandiyada bir Oksford, Kanadada bir Oksford, Birləşmiş Ştatlarda 21 Oksford, bundan əlavə Oksford dağı, iki Oksford gölü və Oksford qraflığı mövcuddur.

Eyni zamanda, Oksford çantaları, Oksford marmeladı, Oksford bozu (çox tünd boz rəng – bəlkə də Oksfordun səmasının rənginə uyğun olaraq götürülmüşdür), Oksford ayaqqabıları, Oksford vergülü, Oksford aksenti və s. kimi adlar da buradan götürülmüşdür.

Tərcümə etdi: Cavadova GÜLNAZ

35

November 2013

01

TƏDQİQATLAR ƏN ÇOX ÜSTÜNLÜK VERİLƏN UNİVERSİTETLƏRİ MÜƏYYƏN ETDİ...

AVROPANIN ƏN BÖYÜK ARAŞDIRMA ŞİRKƏTİ QS’İN APARDIĞI TƏDQİQATA ƏSASƏN TƏLƏBƏLƏRİN ƏN ÇOX ÜSTÜNLÜK VERDİYİ VƏ DÜNYANIN ƏN YAXŞI HESAB EDİLƏN UNİVERSİTETLƏRİ MÜƏYYƏN OLUNUB.

KOLUMBİA UNİVERSİTETİ (Columbia University)

1754-cü ildə əsası qoyulmuş Kolumbia Universiteti ABŞ-ın 5-ci ən qədim universitetidir. Kolumbia Universiteti yerləşdiyi mövqe baxımından da böyük üstünlüyə malik təhsil ocağıdır. Nyu-Yorkun Manhattan bölgəsində tarixi bir binada təhsil verir.

Kimlər müraciət edə bilər: Başlıca şərt müvəffəqiyyətli akademik nailiyyətə sahib olmaqdır.

Universitet üzrə yekun bal, müvafiq səviyyədə ingilis dili, tövsiyə məktubları, universitetdən kənar fəaliyyətlər bu universitetə qəbul edilməyinizdə təsirli olacaqdır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Subject Tests SAT Reasoning Test və ya ACT TOEFL (kağız əsaslı test) minimum bal: 600 TOEFL (kompüter) minimum bal: 250 TOEFL minimum bal: 100

36

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

MASSAÇUSETS TEXNOLOGİYA İNSTİTUTU (Massachusetts Institute of Technology)

ÇİKAQO UNİVERSİTETİ (The University of Chicago)

LONDON UNİVERSİTET KOLLECİ (University of College) London)

Massaçusets İnstitutu ABŞ-ın Boston şəhərində yerləşir və xüsusilə, elm, mühəndislik və iqtisadiyyat sahələrində dünyadakı ən yaxşı texniki universitet olaraq qəbul edilmişdir. 1861-ci ildə yaradılan universitetdən indiyə qədər 76 tələbə və məzun Nobel mükafatını qazanmışdır.

1980-cı ildə Amerikanın Çikaqo şəhəri yaxınlığında yaradılan universitet xüsusilə, iqtisadiyyat üzrə təhsil verən ən yaxşı universitet olaraq tanınır. Tələbələri və məzunları arasında 82 Nobel mükafatı sahibi vardır.

1826-cı ildə İngiltərənin 3-cü universiteti olaraq yaradılmışdır. Universitet Londonda yerləşir. Xüsusilə, tibb sahəsində ən yaxşı universitet olaraq qəbul edilmişdir.

Kimlər müraciət edə bilər: Bu universitetə müraciət edən namizədlərin universitetə uyğun olub-olmadıqları hər baxımdan araşdırılır. Ən mühüm meyarlar xarakteriniz, yaradıcılığınız, qiymətləriniz, tövsiyə məktublarınız, test nəticələriniz və liderlik xüsusiyyətinə malik olub-olmadığınızdır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Subject Tests SAT Reasoning Test və ya ACT TOEFL (kağız əsaslı test) minimum bal: 577 TOEFL (kompüter) minimum bal: 233 TOEFL (internet əsaslı test) minimum bal: 90

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Kimlər müraciət edə bilər: Dərslərdəki müvəffəqiyyət, tövsiyə məktubları, yazılan esselər, şəxsi keyfiyyətlər və bacarıqlar müraciətin dəyərləndirilməsində böyük rol oynayır. Şəxsi keyfiyyətlər arasında ən çox üstünlük verilən cəhət isə fərqli perspektivlərin olmasıdır.

Kimlər müraciət edə bilər: Bu universitetə müraciət edən şəxslərdən ingilis dili səviyyə imtahanları, tövsiyə məktubları, universitet üzrə balları istənilir və uyğun hesab edilən namizədlərdən test nəticələri gözlənilir.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: UCAS müraciətinə ehtiyac duyulur.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Reasoning Test və ya ACT TOEFL (kağız əsaslı test) minimum bal: 600 TOEFL (kompüter) minimum bal: 250 TOEFL (kağız əsaslı test) orta bal: 615

37

November 2013

01

LONDON İMPERİAL KOLLECİ (Imperial College London)

KALİFORNİYA TEXNOLOGİYA İNSTİTUTU (California Institute of Technology)

OXFORD UNİVERSİTETİ (University of Oxford)

1907-ci ildə yaradılan universitet 2007-ci ildən etibarən London Universitetindən ayrılaraq müstəqil fəaliyyət göstərməyə başlamışdır. Xüsusilə, idarəetmə və tibb sahəsində müvəffəqiyyət əldə etmişdir.

Amerikanın Los Anceles şəhərində yerləşən və daha çox elm və texnologiya sahələrinə üstünlük verən texniki universitetdir. Bu universitetdə elm və texnologiya sahələrində çox önəmli tədqiqatlar aparılır.

12-ci əsrdə İngiltərədə yaradılan ən qədim universitetdir. Oxford Universiteti təxminən 130 ölkədən olan 18000-dən çox tələbəyə təhsil verir.

Kimlər müraciət edə bilər: Namizədlərdən referans, ingilis dili biliklərinin yüksək səviyyədə olduğunu göstərən TOEFL və ya IELTS sertifikatı, tövsiyə məktubları, şəxsi müraciət yazıları, xüsusilə Amerikada orta baldan yüksək SAT1 və ya SAT2 balı kimi müəyyən şərtlərin yerinə yetirilməsi gözlənilir.

Beynəlxalq namizədlərin verməli olduğu imtahanlar: Bütün namizədlərin ingilis dili biliklərinin səviyyəsini əks etdirən bir imtahan nəticəsi olmalıdır.

GCSE imtahanından C və daha yüksək qiymət, tibb fakültəsi üçün minimum B qiyməti gərəklidir.

38

www.allmag.az

Kimlər müraciət edə bilər: Xüsusilə, riyaziyyat və texniki fənlərdə yüksək müvəffəqiyyət əldə etmiş, imtahan nəticələri yüksək olan, dərsdən kənar fəaliyyətləri və tövsiyə məktubları olan şəxslər.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Subject Tests SAT Reasoning Test və ya ACT

Kimlər müraciət edə bilər: Universitet yüksək potensialı və akademik nailiyyəti olan namizədlər axtarır. Namizəd seçimi tamamilə müvafiq departamentin kriteriyalarına uyğun olaraq aparılır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: Beynəlxalq tələbələr ingilis tələbələrlə eyni şəkildə müraciət edirlər. UCAS müraciəti tamamlanmalı və 15 oktyabr tarixinə qədər göndərilməlidir. A-Level imtahanı verilməlidir. Həmçinin, hər departamentə müraciət etmək üçün fərqli testlərə ehtiyac duyula bilər.

Bundan əlavə, hər tələbə müraciət edərkən 2 səhifəlik bir esse yazmalıdır.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

KEMBRİC UNİVERSİTETİ YALE UNİVERSİTETİ (Cambridge University) (Yale University)

Kembric Universiteti İngiltərədə yaradılan ən qədim 2-ci universitetdir.

Bu universitetindən 81 nəfər Nobel mükafatı qazanmışdır.

Kimlər müraciət edə bilər: Ən vacib kriteriya şəxsin müvəffəqiyyətli akademik tarixçəyə sahib olmasıdır. Fərqli maraq dairələri və xüsusi bacarıqlar da axtarılır. Uğurlu namizədlərin ümumi olaraq, yüksək SAT imtahanı balları, akademik olmayan sahələrdə yüksək nailiyyətləri mövcud olmalıdır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Reasoning Test və SAT Subject Tests və ya ACT SAT Subject Tests TOEFL (kağız əsaslı test) minimum bal: 600 TOEFL (kompüter) minimum bal: 250

Amerikanın Konnektikut əyalətində yerləşir və ölkənin ən qədim 3-cü universitetidir. Son 33 ildə ABŞ prezidenti olmuş 6 nəfərdən dördü Yale məzunudur. Daha çox sosial sahələrinə üstünlük verilir.

Kimlər müraciət edə bilər: Ən vacib kriteriya müvəffəqiyyətli akademik tarixçədir. Fərqli maraq dairələri və xüsusi bacarıqlar da axtarılır. Uğurlu namizədlərin ümumi olaraq, yüksək SAT imtahanı balları, akademik olmayan sahələrdə yüksək nailiyyətləri olmalıdır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Reasoning Test və SAT Subject Tests və ya ACT SAT Subject Tests TOEFL (kağız əsaslı test) minimum bal: 600 TOEFL (kompüter) minimum bal: 250

HARVARD UNİVERSİTETİ (Harvard University)

Amerikanın və dünyanın ən prestijli universiteti olan Harvard 1636-cı ildə yaradılmışdır.

Kimlər müraciət edə bilər: Dərslərdə müvəffəqiyyət ən vacib ünsür olmaqla yanaşı, xarakter, müəyyən bir sahədə və ya fəaliyyətdə göstərilən bacarıq, liderlik keyfiyyəti, çətin universitet proqramını yerinə yetirə bilmək bacarığı və sosial məsuliyyət də bu universitetə müraciət edərkən təsirli olacaqdır.

Beynəlxalq tələbələrin verməli olduğu imtahanlar: SAT Subject Tests SAT Reasoning Test və ya ACT

İsmayılova NƏRGİZ

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

39

November 2013

KÜRSÜ

01

NƏRGİZ CƏLİLOVA 40

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

MƏNİ ÖZÜM QƏDƏR ANLAYAN OLMAYIB, OLMAYACAQ DA...

- Nərgiz xanım, belə bir ifadə var ki, hər kişi ev tikməli, oğul böyütməli və ağac əkməlidir. Bəs, sizcə, bir qadın nə etməlidir?

- Vallah, əgər sizin sadaladıqlarınızdırsa, kişinin boynuna çox az məsuliyyət düşüb. Çünki bir qadının boynuna düşən məsuliyyət daha böyükdü: o kişilər üçün sadaladıqlarınız və üstəgəl nələr-nələr. Bəzən bir qadın kişi də olur, ailə başçısı da olur, uşağını da böyüdür, pulunu da qazanır, ailəsini də dolandırır, bağışlayan da olur. Qadın olmaq, ümumiyyətlə, insan olmaq çətindir. İnsan bir dəfə gəlir dünyaya və o, vəzifəsini nə dərəcədə yerinə yetirirsə, bu onun öz işidi, necə deyərlər, vəbalı öz boynuna.

- Vaxta dəyər verən bir insan kimi, sizcə, “boş vaxt” deyilən bir anlam ola bilərmi?

- Boş vaxt var. Əgər bir yaradıcı insan kimi söyləyirsinizsə, təbii ki, biz də çalışırıq vaxt tapaq, çünki yaradıcılıq böyük zəhmət, məsuliyyət, həyəcan tələb edir. Ona görə də bir balaca özümüzə gəlmək, yəni özümüzlə təkbətək qalmaq üçün, yeni bir şeylər fikirləşmək, olanları götür- qoy eləmək üçün o boş vaxtı tapmalıyıq. Yəni boş vaxt təkcə yaradıcı insan üçün yox, hər bir insan üçün lazımdır. Bəs niyə deyirlər ki, ayda 2 dəfə dincəlmək lazımdı. Çünki bütün o topladığın stressi, gərginliyi müəyyən mənada sən üstündən atmalısan. Və yenidən o

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

enerjini toplamaq üçün o boş vaxt mütləq lazımdır, amma vaxtı boşa keçirmək də lazım deyil. Bəzilərində vaxt boşa keçir, amma elə insanlar var ki, o boş vaxtdan da səmərəli istifadə edə bilmirlər. Boş durmur, yəni hər zaman beyin işləyir, başqa bir şeylər barədə düşünür. Nə bilim vallah, axı biz bir yerdə dayanan insanlar deyilik, ələxsus da yaradıcı insanlar. Hər zaman nə haqdasa düşünürük, bir yenilik etmək , zamanı qabaqlamaq istəyirik. Amma boş vaxt tapanda onu dostlarımızla da keçiririk, çünki onlar da insana enerji verir.

- Dostu biz özümüz seçirik, yaxşı dostları isə zaman. Bəs, sizcə, yaxşı dostu tanımaq üçün zamana ehtiyac var, ya hər hansı bir situasiyaya?

- Zaman da göstərən vaxtlar olur...

Fərqli olur. Bilirsiniz, bəzən dost deyilən məfhum həyatımızın elə bir etapında, mərhələsində rastımıza gələ bilər ki, qarşılıqlı bir-birimizə faydamız ola bilər. Yəni baxarsınız ki, o dostluq münasibəti, yoldaşlıq münasibəti uzunmüddətli olmasın, amma o zaman kəsiyi üçün çox vacib olsun. Olur həyatda, bəzən görürsünüz ki, elə insanlar qarşımıza çıxır ki, həmin məqamda o sənə, sən də ona lazımsan. Dostluqda hər şey qarşılıqlı olmalıdır, birtərəfli ola bilməz. Bəlkə də, sevgi qarşılıqsız ola bilər, amma dostluq yox. Hiss olmalıdır, amma onları da qınamıram, kimsə kimisə bəyənə bilər, o qarşılıq veməyə bilər, həyatdır, hər

şey gələ bilər insanın başına.

- Bəs, sizcə, bizi həyat dəyişir yoxsa insanlar?

- Burda müəyyən mütənasiblik var, yəni zaman da dəyişir, insanlar da dəyişir istər-istəməz. Biz bir yerdə addımlamırıq axı. Elə deyilmi?

Bu zəmanə də, bu cəmiyyət də günbəgün, saatbasaat dəyişir. Və sən əgər ona tən gələ bilirsənsə, o zamanı yaxalaya bilirsənsə, onunla paralel addımlaya bilirsənsə, ələxsus da bir yaradıcı insan üçün, onda o həyat da rahatca davam edə bilir. Yox əgər sən bu zamanla ayaqlaşa bilmirsənsə, sən çox şeydə geridə qalırsan. Çünki zaman bəzən insana qarşı çox amansızdır. Təəssüf ki, belə hallar olur, amma hər bir insan əgər irəliləmək istəyirsə, ümumiyyətlə, nəsə əldə 41

November 2013

01

etmək istəyirsə, zamanın nəbzini tutmalıdı. İnsan qarşısına məqsəd qoymalıdı ki, nəyə nail olmaq istəyir.

Qoyduğu məqsədlərə çatmaq istəyirsə, mübarizə aparmalıdır.

O, zamanla mücadilə etməlidir. O, cəmiyyətlə müəyyən bir rəqabətə girməlidir. Kim üstündürsə, o udacaq məsələsi var. O, üstünlüyü qazanmalıdır. Mücadiləsiz mümkün deyil, xüsusilə də indiki dövrdə. Çünki görüləcək işlər çoxdur, onları çatdırmaq lazımdı.

- Nərgiz xanım, nə də olsa, biz həyatımızı xəyallarla qururuq...

şın, doğmaların, dostların, bəlkə də, bu gün çalışdığın gənclər həyata keçirir, yəni həyat bundan ibarətdir.

- Həyat yadda qalan günlər deyil, ötən günlərdi. Sizdə necə? Hansı daha çoxdu?

- Elə yadda qalan günlərim də, ötən günlərim də. Ötən günlər də elə yadda qalan günlərdir. Bunları bir-birindən ayırmaq, ümumiyyətlə, qeyri-mümkündür. Hər gün yadda qala bilməz, çünki yaddaşda yer olmaz o qədər hadisələr üçün (gülür – Red.). Mənə elə gəlir ki, insan həmişə yaxşı şeyləri yadında saxlamalıdı. O, neqativ məqamları unutsa, daha yaxşı olar. Sənə ağrı verirsə, o neqativ şeyləri beynində saxlamağın nə mənası var?! Atmaq lazımdır. Elə deyilmi? Biz o lazım olmayan şeyləri çalışaq ki ataq, yaxşıları toplayaq və elə yaxşılıqla bu dünyanı tərk eləyək. Belə daha münasib olmazmı? Allah da bunu daha yaxşı qəbul edər.

- Heç bir xəyal filan qurmursan. Xəyal bir az başqa anlam verir, heç xəyal qurmağa vaxt da yoxdu.

Mən belə başa düşdüm ki, bizim bu müsahibəmiz vaxt bizi qabaqlayır, yoxsa biz vaxtı – bu üzrə qurulub (gülür – Red.). Bilirsiniz, hər bir proqramın öz amalı olduğu kimi, hər bir müsahibənin də bir ideya xətti olmalıdı. Bu müsahibə isə sanki ona gətirib çıxarır. Sən - Nəriman Həsənzadənin belə xəyal yox, planlar qurursan sadəcə. misraları var: Yer var, o məni Düzdü, onu da deyirlər ki, əgər hörmətsiz edər, Allahı güldürmək istəyirsənsə, ona Yer də var, şöhrətə çatdırar öz planların haqda danış, amma məni. Necə edək ki, həyatda istər-istəməz planlı, məqsədyönlü bu yerləri səhv salmayaq? olmalıdı sənin həyatın. Mənə elə gəlir ki, gənclik vaxtlarında daha - İstər-istəməz səhv etdiyin zaçox xəyal qurur insan. İndi mənim manlar da olur. İnsanıq, bizim məqsədlərim var, planlarım var, də səhvlərimiz olur, ideal deyilik hansı ki zamanı sıxışdırıb mən tez axı. Hər bir insanın özünə görə onları həyata keçirmək istəyirəm. səhvləri olur, çətinlikləri olur, dəf Mənim o qədər çox vaxtım yoxdu, edə bilmədiyi məqamlar olur, ömrümün yarısından çoxunu yaçətinlik anlamında söyləyirəm bunu. şamışam artıq. Hansı xəyallardan Əsas odur ki, siz başınıza gələn o söhbət gedə bilər indi. Nə bilim, problemlərdən sonra nəticə çıxara mən elə hiss edirəm hər halda. biləsiniz. Əsas odur ki, ikinci dəfə Bilmirəm... bilirsiniz, təkid etməklə o palçığa girməyəsiniz. Amma haolmur. Elə şeylər var ki, həyata mının başına gələ bilər. Mənim də keçməyə də bilər, amma bir tərəzi o qədər başıma gəlib ki, məsələn, var və sən yaşadığın qədər arzudüşünmüşəm ki, bu işi eləməsəydim, larını həyata keçirmək istəyirsən və daha yaxşı olardı, ya da bu mücadiləsini də aparırsan. Həyat kəlməni deməsəydim, daha yaxşı axı sonsuz deyil, ömür sonsuz deyil. olardı. Bax bu, kaş ki olur.

Ona görə də sən dünyanı dəyişsən belə, nəsə qalır bu dünyada.

- Bəs bu “kaş ki” sözünü Amma bəzən də elə olur ki, sənin işlətmək çətindir, ya sonrahəyata keçirmədiyin arzularını, dan etdiyin səhvə görə peşməsələn, övladların, bacın, qardamançılıq çəkmək?

42

www.allmag.az

- Bu sizdən asılı deyil ki, səhv edirsiniz, cəzasını da çəkirsiniz. Amma elə hər ikisi çətindir. Hər ikisində də sən həyəcan keçirirsən, hər ikisində ovqatın pozulur.

- Həyatda elə insanlar olur ki, bəzilərinin altından xətt çəkirik, bəzilərinin isə üstündən. Bəs siz necə?

- Mən bu qədər konkretliyə getmək istəmirəm. Vallah, bu, adama əzabəziyyət verər. Mən bu qədər kəskin cavab vermək istəmirəm suala. Çünki düşünürəm ki, bəlkə, bir vaxtlar mən üstündən xətt çəkdiyim hər hansı bir insana, ya hadisəyə sonra tamamilə başqa bir gözlə baxa bilərəm, tamamilə başqa bir yanaşmam ola bilər. Ona görə heç vaxt körpüləri yandırmayın, sabah üçün bir əl yeri, bir ümid yeri qoyun. Özünüz üçün də, qarşınızdakı üçün də. Çünki bu həyat sizi elə bir məqamda qarşılaşdıra bilər ki, bu zaman əl uzatmağa, Allahın salamını verməyə utanmayasınız. Ona görə də bir dəfəlik xətt çəkmək lazım deyil. Dünyanın axırıdır? Nə dərəcədə düşmən olmalıdır ki o sənə, xətt çəkəsən. Zaman, necə deyim, soyudur adamı bir az. Elə bil ki, zaman həm də müalicə edir bizim o ağrıları, acıları. Müalicə elədikcə də sən artıq başlayırsan başqa cür baxmağa həyata, bu və digər hadisəyə. Və sənin ona münasibətin, ya da baxışın dəyişir. Çünki, birinci növbədə, insan günahı özü-özündə görməlidi.

Vallah, bu da qarşılıqlıdı, heç kəs heç kəsə pisliyi elə-belə eləmir. Və yaxud heç kəsin heç kəs ilə elə-belə münaqişəsi düşmür. Bu, qarşılıqlı olur və mənə elə gəlir ki, hər bir tərəf nöqsanı, qüsuru, ilk növbədə, özü-özündə axtarmalıdır.

- Necə düşünürsünüz, Nərgiz xanım, Sizcə, indiki gənclər üçün karyera qurmaq asandır?

- Vallah, mən bilmirəm, indiki gənclərdən soruşun onu (gülür – Red.). Mən yaşamamışam axı, Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

onların əvəzinə danışa bilmərəm. Ümumiyyətlə deyim ki, karyera qurmaq çox çətindir. Mən elə indiyə qədər də onu qurmaqdayam. Çünki insan yaşadıqca, çalışdıqca hələ də onun fəaliyyəti davam edir, bitməyib axı, deməli, hələ də qurursan (gülür – Red.). Əgər bitmiş olsaydı, hə, amma bitməyibsə, hələ də qurursan (gülür – Red.).

- İnsanlar var ki, hisslərini sözlərlə ifadə edə bilmirlər.

Qarşısındakı da baxışlarla onun hisslərini başa düşmür.

Bəs bu iki insan o zaman birbirini necə başa düşsün?

qoruyuram da, və fikirləşirəm ki, bu gün bunu elədimsə, bir də bunu təkrarlamayım. Mən ancaq özüm-özümlə məsləhətləşə bilirəm.

Bu, mənə rahatlıq verir. Çünki bilirsiniz, məsləhəti müxtəlif cür verə bilərlər. Düzdü, məsləhət aldığım anlar da olur, deyir, ağıl ağıldan üstündür. Elə deyilmi? Amma yenə də məsləhət alıramsa, başlayıram özümünki ilə onu tarazlaşdırmağa, tərəziyə qoyuram, necə deyərlər, hə-yoxunu araşdırıram.

- Nərgiz xanım, həyatımızın yoldaşını seçərkən, sizcə, sevgiyə daha çox üstünlük verməliyik, yoxsa hörmətə?

əməllərinə sadiq ol, pis hərəkətlər etmə. Biz də çalışırıq ki, bu qaydalara uyğun olaq, səhvlərimizlə, problemlərimizlə. Elə mən özüm də başım daşa dəyə-dəyə, büdrəyib yıxıla-yıxıla ayaqda qalmağı bacarıram.

- Onu bilmirəm, bu, çətin məsələdir.

Adamdan asılıdır hər şey. Kimsə ilk - Mənə elə gəlir ki, hisslər, duyğular baxışdan anlayır, kiməsə zaman lamütləq olmalıdı. Və bu ali duyğular zımdır. Bu gün biz hər şeyi zamanla, olmadan necə münasibət qurmaq vaxtla bağlayırıq (gülür – Red.). olar ?! Bu artıq özü düzgün deyil.

O, fərqli-fərqli insanlardan asılıdır.

Amma sevgi varsa, bu sevginin Çalış səni anlayan adamla ünsiyyət içərisində hörmət də var, izzət də - Və ənənəvi sualımız, Nərgiz qur. Və, məncə, belə də olur. var, qarşılıqlı anlaşma da var, orda Cəlilova kim və ya nə Allmag Məsələn, ola bilər ki, bir müddət biri-birinə güzəştə getmə də var. istərdi? sənin müəyyən bir münasibətin olBunlar hamısı sevginin içərisində sun, amma sən vaxtında anlayırsan toplaşan şeylərdir.

- (Düşünür – Red.) Nə və ya ki, bunu uzatmaq olmaz və özün kim olmaq istədiyimə gəldikdə üçün bir nəticə çıxarırsan.

- Və sonda, Allmag oxucumən müəyyən mənada istəyimə larına nə demək istərdiniz? çatmışam. Mən çox illər öncə - Niyə yad insanlarla Gənclərə tövsiyəniz.... müsabiqəni qazanıb televiziyaya özümüzdən daha səmimi gələndə artıq nə Allmag istədiyimi oluruq?

- Bilirsiniz, indi kiməsə məsləhət anlamışdım. Və bir peşəkar olmaq vermək, kiməsə tövsiyə vermək çox üçün çox çalışdım, çox mücadilə - Mən özümlə səmimi olduğum çətindir. Məsələn, kimsə qayıdıb etdim. Və nə dərəcədə oldum, ya qədər, ümumiyyətlə, heç kəslə deyə bilər ki, mən öz həyatımı olmadım mənim deməyim doğru olmuram və düşünürəm ki, hər yaşayıram. Biz indi böyük bir audiolmaz, amma olmaq uğrunda bir insan bir dənədir. Çünki insan toriyada olsaydıq, mən gənclərdən indiyə qədər də çalışıram. Gözəl başqalarının yanında nə qədər soruşardım ki, siz bilirsinizmi, bu şeydi nəsə məqsəd qoyub ona nail özünü gizlətmək istəsə də, özühəyatda nə istəyirsiniz? Əvvəlcə olmaq, çatmaq. Mən hamıya bunu nün yanında gizlədə bilməz axı. istəklərini soruşardım. Ondan sonra arzulayıram. Birdə, təbii ki, işləmək Təkbətək qalanda istər-istəməz sən deyərdim ki, bax, bu yolda filanlazımdır, istədiyini əldə etmək üçün özünə sual verirsən və cavablanfilan işləri görmək lazımdı. Nə bilim, işləmək lazımdır. Kimsə olmaq dırırsan onu. Bilirsiniz necədir, hər özünə sadiq olmalısan, peşəkar üçün sən bu yolda çalışmalısan, halda insan özü-özü ilə xəlvətdə olmalısan, əgər müəyyən bir can qoymalısan, öyrənməlisən, olmağı daha çox sevir. Hər halda peşəni seçirsənsə, o vəzifə borcunu günbəgün püxtələşməlisən, xüsusilə mənim xasiyyətim belədir, hətta layiqincə yerinə yetirməlisən. Bu, də yaradıcı insanlar. Yaradıcılıq elə ən yaxın dostuma, bacıma qarşı ilk baxışda ola bilər ki, böyük-böbir yerdə donub qalan məfhum deda belədir. Sonra qoy dostlarım yük səslənsin, müəyyən dərəcədə yil, yaradıcılıq hər gün yeni şeylərlə deməsinlər ki, Nərgiz səmimi düşünülə bilər ki, elə hamı öyüdtəəccübləndirmək deməkdir. deyildi. Çünki məni özüm qədər, nəsihət kimi bunu deyir, amma mənə elə gəlir, anlayan olmahəyatın qüdrəti budur. Hər bir insan yacaq, olmayıb da bu həyatda. bir dinin daşıyıcısıdır, elə deyilMüsahibəni götürdü: Özüm öz səhvlərimi anlayıram mi? Dinlərimiz də nə deyir: deyir, Fəridə MƏMMƏDOVA da, özümü səhv hərəkətlərdən ədəb-ərkanlı ol, özünə sadiq ol, Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

43

November 2013

01

44

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

YURGEN KLOPPDAN HƏYAT DƏRSLƏRİ İYİRMİ İL BUNDAN ƏVVƏL O, GƏZİNTİ HAQQINDA DİSSERTASİYA YAZMIŞDI, İNDİ İSƏ KOMANDASINI UÇMAĞA MƏCBUR EDİR. O, APARICI KİMİ MÜƏYYƏN UĞURLAR ƏLDƏ ETMİŞ, İNDİ İSƏ ELƏ ÖZÜ MƏŞHUR ŞOU PROQRAMLARIN QƏHRƏMANINA ÇEVRİLMİŞDİR.

Mən “biz dəhşətli oynadıq” deyib restorana şam etməyə gedənlərdən deyiləm.

Mən oyunçularıma inanıram və onları dəyişməyə ehtiyac duymuram.

Biz artıq seçimimizi etmişik və onun ardınca gedirik. Eynilə qadınlarla münasibətlərdə olduğu kimi.

Mən oyunçularımı anlayıram, onlar da məni. Məhz bu, eyni yolda addımlamağımıza kömək edir.

Onlar gənc uşaqlardır və mən həmişə “ailə birinci, futbol isə ikinci yerdədir” devizinə qol çəkməyə hazıram. Oyunçularımdan biri “Rəfiqəm bu gün dördün yarsı işdən çıxacaq” deyəndə, mən “Hə, nə olsun ki?” deyə cavab vermirəm.

Bu, yeni uşaqlara sahib olmaqdan başqa bir şey deyil.

Bu yaxınlarda matçları qazanmaq üçün əyləncə və intizam arasındakı zəruri əlaqəni hiss etdim. İnsanların haqqımda dediklərini vecimə almıram. Futbolda həmişə hər şey nəticə ilə bağlı olur.

Dünənki “yaxşı oğlan” komandası məğlub olduğu üçün artıq “axmaq”dır.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Əvvəllər həyat yoldaşımla nahar üçün harasa gedirdik və təzəcə yeməyə başlayırdım ki, kimsə mənə yaxınlaşıb imza istəyirdi. Mən imzalayırdım və yenidən yeməyə hazırlaşırdım ki, növbəti birisi mənə yaxınlaşırdı. Sonra isə “zəhmət olmasa, yeməyimin bitməsini gözləyin” deməyi öyrəndim. Bu, vacib bir dərs idi – hər kəsə kömək edə bilmərik.

Stadionda 80.000 tamaşaçı oyunu izləyirsə, psixoloji təzyiqin artması yaxşıdır. Bu hətta zövq verir.

Mənim pis bir xəbərim var.

Azərbaycanlı uşaqlar, həqiqətən də, futbol oynaya bilirlər.

Bir dəfə motivasiya haqda kitab oxuyurdum. Orda bir sovet üzgüçüsünün yarışdan əvvəl köpək balığının onu təqib etdiyini deyərək hipnoz edilməsindən bəhs edilirdi. O, sürətini artırdı. Problem isə ilk 50 metrdən sonra üzgüçünün özünü hovuzdan çölə atmasında idi. Motivasiyanın lazımi həddini aşmamaq lazımdır.

Hələ oyunçu olanda Frankfurtun “Ayntraha” uşaq komandasının oyunçularının məşqçisi idim. Orda

valideynləri oğullarının peşəkar futbolçu olması arzusu ilə yanıbtutuşan 11 yaşlı türk oyunçum var idi. Və anası “Siz məşq etdirməyi bacarırsınız? Axı siz mənim oğluma lazımsınız,” – deyən 11 yaşlı lisey şagirdi. Hər kəsə fərqli yanaşmaq lazımdır.

Mənim işimdə normallıq yoxdur.

Məgər həftədə 30 DVD izləmək normaldırmı?

Mənim iki qorxunc bacım var – biri məndən 5 yaş, digəri isə 7 yaş böyük. Atam oğlan övladı istəyirdi və əgər mən qız doğulsaydım, o yenə də bütün səylərini davam etdirməyə hazır idi. Mən doğumumla artıq bütün gözləntiləri doğrultmağa başladım.

Franz Bekenbauer bir dəfə demişdir: “Komanda məzmunca Bizdən daha böyük anlayışdır”. Bu isə belə izah olunur: komanda məndən və hər hansı bir oyunçudan min dəfə vacibdir.

Mən Yoaxim Loevi (Joachim Loew) bəyənirən. Onunla eyni şampun və dezodorantdan istifadə edirəm.

45

November 2013

01

RƏŞAD SADIXOV

SÖZÜN DÜZÜ, İNDİ İKİ SEÇİM QARŞISINDAYAM…

46

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Bir insanda futbola maraq oyatmaq üçün əsas lazım olan nədir? Ümumiyyətlə, Siz futbola həvəsi olmayan insanda bu marağı necə oyadardınız?

- Birincisi və ən əsası odur ki, bu insanın futbol aləmindən tanıdığı bir insan olsun, yaxınlarından və ya qohumlarından, bilavasitə o insanın köməyi ilə futbola maraq yavaş-yavaş başlayacaq oyanmağa, amma əgər futbola marağı olmayan bir insansansa və buna heç vaxt marağın olmayıbsa, bu marağı oyatmaq çox çətin olacaq. Yaxşı olardı ki, belə bir insan oyunlara gedib onu yaxından izləyərdi, bir az futbol barədə oxuyardı. Belə insanlarla söhbət edəndə deyirlər ki, bizdə futbol lazımi səviyyədə deyil və belə insanlar yaxşı olardı ki, futbolla maraqlanmasınlar.

Rəşad bəy, Azərbaycan idmanı haqqında düşündükləriniz? Sizcə, ölkəmizdə hansı idman növlərini uğurlu saymaq olar və hansıları uğursuz?

- Şükürlər olsun ki, son 10-15 ildə idmanımızda inkişaf gedir, bir az kollektiv idman növlərində çətinlik var. Bildiyiniz kimi, kollektiv idman növləri individual idman növləri kimi deyil, burada bütün komanda şəklində inkişaf etməlisən, təkbətək idman növləri isə elədir ki, özün tək girdin idman zalına, özün tək işləyə bilərsən ya da başqa idmançılar ilə işləyə bilərsən. Əsas çətinliklərimiz kollektiv idman növləridir, amma yenə də son illər onu göstərir ki, idmanda inkişaf gedir və qoyulan vəsaitlər, idmana olan maraq getdikcə öz bəhrəsini verməyə başlayacaq.

Rəşad bəy, futbol karyeranızı bitirdikdən sonra hansı peşə ilə məşğul olmaq istərdiniz?

- Sözün düzü, iki seçim qarşısındayam: ya ticarətlə məşğul olAktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

maq, ya da məşqçi, klub rəhbəri kimi özümü sınamaq istərdim, amma yenə də indi sizə konkret bir şey deyə bilmərəm, çünki hər şeyi vaxt göstərəcək. Son illərdə məşqçiliyə böyük həvəsim oyanıb, çünki ölkəmizə xaricdən böyük mütəxəssislər təşrif buyurur, onların işinə baxanda adamda məşqçiliyə həvəs oyanır.

Klub ilə yanaşı Siz həm də Azərbaycanın futbol üzrə milli komandasının kapitanısınız.

Burada əsas öhdəlikləriniz hansılardır? Futbolçular ilə Sizin münasibətiniz necədir?

- Şükürlər olsun ki, futbolçular ilə hər zaman münasibətim yaxşı olub. Mən çalışmışam ki, futbolçular ilə düzgün münasibət qurum: yeri gələndə zarafat, yeri gələndə göz-qaş sallamaq, yeri gələndə də danlamaq. Çalışmışam ki, bunları yerində edim, ona görə də mənə qiymət vermək çətindir. Sözsüz ki, mənim də bir kapitan kimi səhvlərim olub, səhvsiz insan yoxdur. Ən əsası, kapitan başqa futbolçulardan xasiyyətcə fərqlənməlidir, məşqçi olmayan yerdə məşqçi olmalıdır. Həmişə çalışmışam ki, futbolçular üçün arxa-dayaq ola bilim, nə dərəcədə alınıb, ya alınmayıb, onu deyə bilmərəm.

Rəşad bəy 2006-cı ildə Siz sezonun yarısını LTD Service Devon Basketbol komandasında keçirdiniz, bu haqda daha ətraflı bilmək olar?

- O vaxt mən futboldan kənarda qalmışdım, Türkiyədən qayıtmışdım. Futbolsuz qalmışdım və tez-tez gedib basketbol ilə məşğul olurdum, yarı-ciddi oynayırdım və həm də mənim yaxın dostum basketbolçu Tahir Baxşıyev idi. Bir gün təklif etdilər ki, basketbol çempionatında çıxış edim, mən də qayıdıb dedim ki, yox. Yenə də dedilər ki, oynayım, uşaqlıqdan məşğul olduğum üçün heç də pis alınmırdı. Axırda

razılaşdım, onsuz da işsiz idim.

Birinci dövrəni oynadım, sonra futbola qayıtdığıma görə basketbol ilə vidalaşdım. İlk oyununuzdaca 13 xal atdınız, buna görə də məşqçi Sizi çox tərifləyirdi, hər kəs təəccüblənmişdi.

12 ya 13 xal idi, dəqiq yadımda deyil, amma basketbola yaman həvəsim oyanmışdı (gülür – red).

Bu günə qədər özünüzdə görə bilmədiyiniz xüsusiyyətlər var? Və əgər varsa, hansılardır?

- İlk öncə bir az daha iradəli olmaq istərdim. Deyirlər ki, iradəlisən, amma bir mən özüm bilirəm ki, bu nə dərəcədə belədir. Karyeram boyu elə anlar olub ki, daha iradəli olmalı idim, o anlarda iradə ilə bağlı problemlər yaşamışam və bir az da öz hazırlığıma görə narazıyam, daha çox işləməliyəm, çünki lazım olanı vaxtlı-vaxtında yerinə yetirmirəm.

Rəşad bəy, normalda insan özündən heç vaxt razı qalmalı deyil, amma elə görürük ki, hər şeyi etmişik və sonda gözəl nəticəyə nail olmuşuq, bununla da insanın öz potensialı artır. Bəs Siz potensialınızı artırmaq üçün nələr edirsiniz? Özgüvəni tez-tez hiss edirsiniz?

- Əlbəttə ki, özgüvən olmasa potensialın açılmağı böyük problem olacaq, çünki o qədər futbolçular var ki, onları biz məşq adamı adlandırırıq. Misal üçün, məşqdə o insanı tanımaq olmur, di gəl ki, oyuna çıxanda özünə inamı itirir və başqa bir insan olur. Özünə inam olmayandan sonra nəyəsə nail olmaq, demək olar ki, çox çətindir. Misal üçün, Olimpiya çempionumuz Elnur Məmmədlini götürək. O, otelə daxil olanda stolun üstündə konvertlər var idi və hər konvertin üstündə Olimpiada iştirakçılarının soyadı 47

November 2013

01

yazılmışdı və o götürüb öz konvertinin üstünə yazmışdı ki, 2008-ci ilin Olimpia çempionu Elnur Məmmədli.

Yəni özünə o qədər inam var idi ki, bu, ona yarışlarda kömək oldu və qalib gəldi. Həmçinin hər bir idman növündə özünə inanmalısan, ola bilər nəticə olmasın, amma özünə inam olmalıdır. Bilməlisən ki, nəyi yaxşı, nəyi pis bacarırsan və çalışıb daha yaxşı bacardıqlarını göstərməlisən, ən yaxşı cəhətlərini çalışıb istifadə etməlisən. Bizim həyatımızın fikirləşirəm ki, 90%-i psixiologiya üzrə qurulub və nə dərəcədə özünə inanırsan, nə dərəcədə fürsətlərdən istifadə edə bilirsən, nə dərəcədə düzgün addım ata bilirsən və bunlar da o qədər uğurlu alınır. Hər uğurdan sonra özünə güvən daha da artır, ona görə də psixioloji cəhətdən güclü olanlar hər bir situasiyaya hazırlıqlı olurlar, daha düzgün qərar verə bilirlər, amma psixioloji cəhətdən zəif olanlar üçün uğur qazanmaq çox çətin olur.

Futbol karyeranız boyunca Sizə görə ən uğurlu və ən uğursuz addımlarınız hansılar olub?

- Ən uğurlu anlarım fikirləşirəm ki, vaxtı ilə Tovuz və Şəfa futbol klubları qarşısında seçim olmuşdu, heç seçim də deyildi, çünki mən artıq Tovuzu seçmişdim və məni çempionatda oynamağa buraxmırdılar.

Futbol Federasiyası tələb edirdi ki, mən Şəfa komandasında oynayım, çünki Millinin bütün üzvləri Şəfada oynayırdı, amma mən axıra qədər fikrimdə qəti olduğumu bildirdim və dedim ki, Şəfada oynamayacağam və mən Tovuzda oynamaq istəyirəm.

Elə oldu ki, bir neçə oyun məni qoymadılar oynamağa, ancaq 7-8 oyundan sonra oynamağa başladım və fikirləşirəm ki, ən uğurlu addımlarımdan biri də bu idi ki, mən Tovuzu seçdim və Tovuz futbol klubunun şərəfini qoruyurdum. Şəfada gənc futbolçular arasında rəqabət çox güclü idi, bilmirdim oyunum alınacaq, ya yox. Tovuzda mən bazada qalırdım və gecə-gündüz

48

www.allmag.az

öz üzərimdə işləyirdim və bunun nəticəsi olaraq göstərdiyim performans sayəsində 1 il ərzində Neftçi futbol klubuna transfer olundum və demək olar ki, bundan sonra karyeram daha uğurla getməyə başladı.

Qaldı ki, səhv addımlarıma ...

Fikirləşirəm ki, karyeram boyunca atdığım ən səhv addım Türkiyənin Kayserispor klubundan getməyim idi. Çox adam o vaxt mənə deyirdi ki, getmə, peşman olacaqsan. Mən isə evdən qıraqda darıxırdım, teztez Vətənə qayıdırdım, amma sonra da atdığım addıma peşman oldum.

Olubmu ki, hörmət etmədiyiniz biri ilə bir komandada oynamışsınız?

- Olub, əlbəttə olub. Amma bu sənin oyununa heç cür mane olmamalıdır, çünki sənə və ona eyni iş tapşırılıb: Futbol oynamaq! Buna görə də əhəmiyyət verməməlisən, çünki əks halda oyununa lazımi diqqəti ayıra bilməyəcəksən.

Ferqusson, Klopp və ya Mourinyo... Sizcə, bizim və xarici məşqçilərin arasındakı fərq nədədir?

- Mənim fikrimcə, bizim ölkədə onlardan heç də geri qalmayan məşqçilər var, sadəcə onlara dəyər vermirlər. Hər bir kəs istəyir ki, adlı-sanlı məşqçi ilə işləsin. Xarici məşqçilərə ayrılan şərait bizim bəzi baş məşqçilərə ayrılsa, onlardan qat-qat yaxşı işləyərlər və daha yaxşı komanda qurarlar. O ki qaldı Ferqusson, Klopp və Mourinyoya, əlbəttə ki, Ferqussona üstünlük verəcəyəm, çünki bir komandanın uğuruna belə uzun müddət davam gətirmək hər məşqçinin işi deyil.

Həm də çoxlu futbolçular yetişdirmiş bir məşqçidir, digər klublar kimi oyunçuları transfer etmirdi, əksinə komandanın yetişdirdiyi gənclərdən peşəkar futbolçular hazırlayırdı və sonda da lazımi nəticəni əldə edirdi. Müasir məşqçilərdən isə Kloppa üstünlük verirəm. Mourinyoya gəldikdə isə o da yaxşı komanda qurur, getdiyi yerdə uğur əldə edir, sadəcə işlətdiyi kəlmələr bir az yuxarıdan işlənilir və bu da ona qarşı antipatiyanı yaradır.

Bu sualın cavabı müxtəlifdir.

Bəziləri deyir ki, futbolumuzun lazımi səviyyədə olması üçün vaxt, bəzilərinə görə isə maddi maraq və imkan, yaxşı futbolçular, kadrlar və s. lazımdır. Bəs Sizcə, bizə əsas nə lazımdır?

- Sözün düzü, çox verilir bu sual və həmin sualı verənlərin çoxu futboldan başı çıxmayan insanlardır, amma futbolu tənqid edirlər, bizim futbolu bəyənmirlər. Tarix boyu 1-2 futbolçunu çıxmaq şərti ilə, Azərbaycanda Avropa səviyyəli futbolçu yetişməyib. Bu gün hər kəs günahı bizdə görür, amma başa düşmürlər ki, bu, hər zaman belə olub. Başqa ölkələri götürsək, onlar həmişə istedadlı futbolçular yetişdirib və indi də yetişdirir.

Bəzən fikirləşirəm ki, təzə bazalar, açılan yeni məktəblər, dəvət olunan mütəxəssislər bu gənclərlə işləyə-işləyə 5-6 ilə bizim futbol da başlayacaq inkişaf etməyə, biz də çalışacağıq azərkeşlərin suallarına öz oyunumuz ilə cavab verək. Bu gün həmin suallara cavab verməyə çətinlik çəkirəm. Nəzərə almaq lazımdır ki, bu günədək biz seçmə mərhələdə 10 oyundan cəmi üçünü uduzmuşuq, Şimali İrlandiya kimi yığma ilə heç-heçə oynayıb öz evimizdə qalib gəlmişik. İsrail komandasına uduzmamışıq, uduzduqlarımız isə Portuqaliyaya 2 oyundakı məğlubiyyət və Rusiya ilə səfərdə hakimin köməyi ilə son dəqiqələrdə buraxılmış qol olmuşdur. Halbuki azərkeşlərimiz bunu görmək istəmir, bizdən daha böyük nəticə gözləyirlər. Barselonaya, Real Madridə baxırlar və elə bilirlər ki, biz birdən-birə bu komandalar kimi oynamalıyıq, bu isə mümkün deyil, birdən-birə heç nə olmur. Məsələn, Neftçi gedib İnter Milan ilə səfərdə heç-heçə oyun oynayıb, ya Qarabağ Aytraxt ilə səfərdə gözəl oyun sərgiləyir, bunların heç biri təsadüf ilə alınan şeylər deyil və yaxın gələcəkdə görəcəksiniz ki, daha da yaxşı nəticələr əldə olunacaq, daha böyük qələbələr ilə azərkeşləri Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

sevindirəcəyik.

Gənc oyunçulara, az yaşlı futbolçulara məsləhətləriniz, tövsiyəniz nə ola bilər?

- Bir az tövsiyə etməkdə çətinlik çəkirəm, amma yenə də bu idman növünü seçməzdən öncə çox fikirləşmələrini məsləhət görərdim, ən əsas da valideynlərə səslənirəm ki, övladlarını hər hansı bir idman növünə qoymazdan öncə yaxşı fikirləşsinlər. Bu çox çətin bir idman növüdür, burada çox işləmək, əzmkar olmaq lazımdır. Ola bilməz ki, uşaq həm futbolda, həm də təhsildə uğur əldə etsin, çünki hər ikisi onun üçün çox çətin olacaq və buna görə də əvvəlcə çox fikirləşmələrini məsləhət görürəm.

Rəşad Sadıqov kim və ya nə Allmag istəyir?

- Allaha şükürlər olsun ki, bu günə qədər qarşıma nə məqsəd qoymuşamsa, hamısına nail olmağa çalışmışam. Uşaqlıqda, cavanlığımda – hər zaman qarşıma məqsəd qoymuşam ki, Azərbaycan səviyyəsində uğurlu karyeram olsun və Allaha çox şükürlər olsun ki, onu bacarmışam və bununla da kifayətlənmək istəmirəm. Həm klub, həm ölkə səviyyəsində son 2-3 ildə, bəlkə də, karyeramın son illərində uğurla çıxış etmək istəyirəm və karyeramı yaxşı notda bitirmək istəyirəm.

Müsahibəni götürdü: TuraI XƏLİLOV Göstərdiyi qayğı və dəstəyə görə Rüfət Mərdanlıya xüsusi təşəkkürlər.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

49

SAĞLAMLIQ

November 2013

01

XOŞBƏXT HİSS ETDİRƏN 10 QİDA YƏQİN Kİ, YEDİYİNİZ BƏZİ QİDALARDAN SONRA ƏHVALINIZIN YÜKSƏLDİYİNİ HİSS ETMİŞSİNİZ. BƏS BUNUN ELMİ CƏHƏTDƏN DƏ DOĞRU OLDUĞUNU BİLİRDİNİZMİ?

BUDUR, SİZƏ İNSANI XOŞBƏXT HİSS ETDİRƏN 10 QİDA!

03

02 Banan Özünüzü gücsüz və əsəbi hiss etsəniz, həmin an bir dənə banan yeyin. Kalsium və maqneziumla zəngin olan bu meyvə stressə qarşı əla seçimdir. Əsəb xəstəliyi olanlar üçün hər gün yeməkarası vaxtlarda yeyilməli olan qidadır.

01

Püstə

Şokolad Şokolad stressin bir nömrəli düşmənidir. Özünüzü pis hiss edirsinizsə, bir parça şokolad yeməyiniz kifayətdir. Bu zaman xoşbəxtlik hormonları o andaca beyində aktivləşməyə başlayır.

Yaşıl çay və meyvə-tərəvəzdə olan flavonoid adlı maddə şokoladda bol miqdarda vardır. Bu maddə ürək xəstəlikləri riskini azaldır. Daima şokolad yeyən insanlarda ölüm digərləri ilə müqayisədə daha gec gerçəkləşir (gündə 30 qr).

50

www.allmag.az

Yağlılıq miqdarı yüksək olsa belə, insanı xoşbəxt edir. Roma İmperiyasında “Tanrı qidası” adlandırılan püstənin xolesterolu aşağı saldığı və infarkt riskini azaltdığı məlumdur.

Uşaqlar və idmançılar daha çox yeyə bilərlər. Dəmir, maqnezium, kalium, fosfor və s. mineralların təbii qaynağı olan bu çərəz ürəyimizlə yanaşı beyin-sinir sistemi, əzələ və sümüklərimizin də dostudur. Duzsuz püstədən hər gün 10-15 dənə yemək olar.

04

Makaron Makaron çox ağır souslarla yeyilmədiyi müddətcə enerji verən və xoşbəxt edən qidalar arasındadır. Həzmi asanlaşdırır. Xüsusən də sadəcə salatla birlikdə yeyilərsə, kökəltməz.

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

07

05 Portağal Dondurma Çox yeyilərsə, çəkini artırır, az yeyilərsə, xoşbəxtliyə xoşbəxtlik qatır. Dondurma yaşlanmanın qarşısını alır. 100 qram dondurmada təxminən 135 mq kalsium, 115 mq fosfor, 100 mq natrium, 160 mq kalium və 25 qr karbohidrat var.

Dondurma süddən daha zəngin qida maddəsi olmaqla yanaşı A, B, C, D və E vitaminlərinə malikdir.

Onun uşaqların sağlam şəkildə böyüməsində böyük rolu vardır.

Mütəxəssislər dörd mövsümdə də yeyilməsini məsləhət görür.

C və B vitamini baxımından zəngin olan portağal insana dinamiklik gətirir. Onun tərkibindəki C vitamini damarların yumşaq qalmasını təmin edir. Bədəndə immuniteti artırır. Qrip və soyuqdəymə zamanı portağal suyu şəkər və şərabla qarışdırılıb, üzərinə isti su tökülərək içilir. Portağal qanın durulmasına və təmizlənməsinə kömək edir, həzmi yaxşılaşdırır.

09 Çörək Buğda çörəyi bütün sıxıntıları unutdurur.

10

08

06 Çiyələk Üzüm

Küncüt Küncüt xoşbəxtliyə gedən yolda mühüm rola malikdir. Qışda immunitet sistemini gücləndirmək üçün küncütdən bol şəkildə istifadə etmək məsləhət görülür. Küncüt yağ və proteinlərlə, həmçinin, dəmirlə zəngindir.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Əgər üzüm yemişsinizsə, ətrafa pozitiv enerji saçarsınız. Üzümdə yüzdə iyirmi nisbətində qana birbaşa qarışan şəkər vardır. Həm fiziki, həm də zehni iş görənlər üçün çox faydalı qidadır. Üzümdə olan bol miqdarda dəmir qan yaradır. Üzə və boyuna təzə üzüm suyu çəkib on dəqiqə sonra yuyulsa, dəri canlılıq qazanar.

C vitamini ilə zəngin olan çiyələk maddələr mübadiləsini işə salaraq vücuda gənclik və qüvvət qazandırır. Çiyələyin çox olduğu yerlərdə yaşayan xalqların ömrü uzun olur. O, yüksək təzyiqi aşağı salır, damarları təmizləyir, xərçəng xəstəliyinə qarşı insanı qoruyur, böyrəklərdə qum və daş yaranmasının qarşısını alır.

İsmayılova NƏRGİZ 51

November 2013

01

VENESİYA

İTALİYA

Venesiya dünyanın ən romantik məkanı kimi tanınır. Şəhər kanallar boyunca tikilmiş bir arxitektura möcüzəsidir. Bu kanallar Venesiyada normal küçə funksiyasını daşıyırlar. Bu şəhərdə avtomobil, velosiped, taksi kimi nəqliyyat vasitələrindən istifadə edilmir, hər kəs gedəcəyi yerə qondollalar və ya gəmilərdən istifadə edərək gedir.

Lakin hər yer su deyil, gəzərək gedə biləcəyiniz yerlər də mövcuddur. Dünyanın ən gözəl şəhər meydanlarından biri olan Piazza San Marco bunlardan biridir.

İtaliya elm və din, sənət və fəlsəfə, gözəllik və ağıl kombinasiyalarının meydana çıxdığı ölkələrdən biridir. İtaliyaya gedən hər kəs tarixdəki müdhiş inkişafı və dəyişikliyi asanlıqla görə bilər. Bu ölkənin mədəniyyəti də illər ərzində fövqəladə şəkildə inkişaf etmişdir. Bütün bu tarixi ünsürlər, Roma İmperiyasının mirası və intibahın vətəni olması İtaliyanı dünyanın ən cəlbedici turizm mərkəzi etmişdir

52

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

PİZA

MİLAN

ROMA Roma İtaliyanın paytaxtı olmaqla yanaşı, həmçinin turizm və mədəniyyət paytaxtıdır. Ləqəbi isə “Sonsuz şəhər” kimi tərcümə oluna bilən “The Eternal City”dir. Romaya getmişsinizsə, Kolizeyi görməyiniz şərtdir. Bura antik İtaliyada romalı qladiatorların çox olduğu və imperatoru xoşbəxt etmək üçün birbirlərini mərhəmətsizcə öldürdükləri və öldükləri yerdir. Məşhur Trevi Fontanı Romada görməli olduğunuz digər yerlərin başında durur. İnanca görə, kimsə bu fontana qəpik atarsa, deməli, o bura mütləq təkrarən qayıdacaq.

Milan moda sənayesinin qlobal mərkəzi olaraq tanınır. Həmçinin sənətsevərlər, opera vurğunları və alış-veriş həvəskarları dünyanın dörd tərəfindən Milana axın edirlər. Şəhərin yaxınlığındakı Komo gölü hüzur dolu tətil keçirmək istəyənlər üçün mükəmməl yerdir. İtaliyadakı Alp dağlarının bol oksigeni də sağlamlığa xeyirlidir.

Hər kəsin ən azı bir dəfə adını eşitdiyi məşhur əyri qüllə... Qüllə mövcud olduğu bölgənin yumşaq torpaq quruluşu səbəbindən illər ərzində bu şəkli almışdır. Həmçinin Piza Qülləsinin digər xüsusiyyəti isə Qalileo Qalileyin sərbəst enişini bu qüllədə təcrübədən keçirməsidir. Piza Qülləsi dünyanın 7 möcüzəsindən biri olaraq qəbul edilir və ziyarətçilərinə müdhiş həyəcan və təəccüb gətirir.

TOSKANA VADİSİ Bu vadi əslində Piza, Florensiya, Siena və Lukka şəhərlərini ehtiva edən bölgədir. İtaliyanın turizm bölgələri siyahısında adı ilk çəkilən yerlərdən biridir. Böyük rəssam və sənətkarların əl işləri bu bölgəni daha da məşhurlaşdırır. Leonardo da Vinçi, Mikelancelo, Rafaello, Rembrandt, Karavacco, Cotto, Botiçelli, Tiziano və digər bir çox usta sənətkarların əsərlərini burada görmək mümkündür. Vadi, həmçinin, təbiət gözəllikləri ilə də zövqünüzü oxşayır.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

53

November 2013

01

YER ÜZÜNDƏKİ ƏN QORXULU YERLƏR Gəlinciklər Adası Meksika

Catinga Hindistan

Adadakı bütün bina və ağaclardan başı yarılmış, qolu-qıçı sındırılmış və gözləri oyulmuş qorxunc gəlinciklər asılıb. Bu “şou”nu Culian Barrera (Julian Barrera) yaratmışdır. Bir dəfə o, bir qızcığazın kanalda batmış gəlinciyini tapmış və bu gəlinciyin qızın ruhu ilə bağlı olduğuna inanaraq onu adada saxlamışdır. Bir müddət sonra daha bir gəlincik tapmışdır. Bununla da bu fərqli kolleksiyanın əsası qoyulmuşdur. Barrera adada 50 il boyunca yaşadığı bir daxma inşa etmiş, gəlinciklərin sayı isə durmadan artmışdır.

Bir dəfə ada su altında qalmış, lakin yenidən üzə çıxmışdır. Onun qəribə sakini isə möcüzəli şəkildə itkin düşmüşdür. Barreranın ruhu turistlərin tez-tez baxmağa getdiyi gəlinciklərdə yaşayır.

Catinga kəndi “quşlar qəbiristanlığı” adını qazanmışdır. Hər il avqust ayında kəndin yaxınlığındakı vadidə böyük quş dəstələri ölüm iniltiləri ilə aşağı düşür. Lakin quşların hamısı ölmür, bəziləri hipnozlu vəziyyətdə hərəkət edir. Bu hadisə bəzən bir neçə gün davam edir.

Yerli camaat bu fenomenal hadisəni “quşlar gecəsi” adlandırır və həmin günlərdə küçələrə çıxır, tonqal başında oturaraq baş verənləri izləyir.

Bu qəribə hadisə haqda iki fərziyyə mövcuddur: geofiziki anomaliya və güclü külək axını.

Overtoun Körpüsü Şotlandiya Bu, Overtaun sarayının yanında yerləşən qeyri-adi tağlı körpüdür.

XX əsrin ortalarında körpüdə qəribə hadisələr baş vermişdir. Böyük it sürüləri 15 metrlik körpüdən tullanır və qayalara dəyərək parçalanırdılar. 10 il müddətində bu körpü yüzlərlə it sürüsünün məhvinə səbəb olmuşdur. Maraqlı cəhət isə ondan ibarətdir ki, itlər eyni yerdən tullanırdılar.

Bu “tullanmalar” haqda iki fərziyyə mövcuddur. Birincisi, bu körpünün altında gəmiricilər yaşayır və ola bilsin ki, itlər ovçuluq instinkti ilə onları tutmaq üçün tullanırdı. İkinci fərziyyəyə görə körpü canlı və cansız aləm arasında bir növ sərhəd rolunu oynayır.

54

www.allmag.az

Azərbaycan gənclərinin fərdi inkişaf Jurnalı!

Meri Kinq dalanı Edinburq, Meri Kinq məhəlləsi Hər şey vəba ilə başlamışdı. Şəhər rəsmiləri bu dəhşətli xəstəliyin qarşısını almaq məqsədi ilə məhəlləni daş hasarla mühasirəyə almış və bütün xəstələri burada dustaq etmişdilər. Bu yerlərdə ruhların dolaşdığı barədə əfsanələr mövcuddur.

Vinçestrlərin evi San-Xose,Kaliforniya Bu, 160 otağı və 40 pilləkəni olan nəhəng qəsrdir. Əfsanəyə görə evdə ruhi xəstə olan dul qadın və ruhlar ailəsi yaşamışdır. Qadın həyat yoldaşı öldükdən sonra bütün var-dövlətin sahibinə çevrilmişdir.

Bir dəfə Sara adlı bu qadının həyat yoldaşının ruhu peyda olmuş və ona bütün bu sərvətin insan sümükləri üzərində qazanıldığını və Vinçestrlər nəslinin lənətləndiyini demişdir. Ruhların qisasının qarşısını almaq üçün evin tikintisinə başlanılmışdır. Saranın öldürülməsinə mane olmaq üçün evin daima tikilməsinə, çəkic səslərinin kəsilməməsinə ehtiyac var idi. Tədricən ev yeniyeni otaqlar, eyvanlar, pilləkənlərlə zənginləşirdi. Ağlını itirmək üzrə olan Sara bu pilləkənlərlə ruhları çaşdırmaq istəyirdi. Tikinti düz 38 il davam etmişdir.

Hazırda ev daima turistlər tərəfindən ziyarət edilir. Onlara bir-birlərindən uzaqlaşmaq qəti qadağan edilmişdir, çünki bu çoxotaqlı qəsrdə asanlıqla azmaq olar. Axı rəvayətə görə evdə növbəti qurbanını gözləyən ruhlar hələ də var.

Aktiv ALLMAG heç vaxt gec deyil!

Mançak bataqlığı Luiziana Mançak bataqlığı “ruhlar bataqlığı” kimi də tanınr. Bataqlıq Yeni Orleanın yaxınlığında yerləşir.

Rəvayətə görə XX əsrdə cadugərlər kraliçası əsir götürülən zaman bataqlığı lənətləmişdir. 1915-ci ildə baş vermiş qasırğa nəticəsində burda üç kənd məhv olmuşdur. Bu quşlar qəbiristanlığındakı səssizliyi yalnız ara-sıra bataqlığın səthinə çıxan meyitlər (bu, 100 illik biznes strategiyasıdır) pozur.

55

Baku Languages and Business School

Baku Languages and Business School 3 ildən artıqdır ki, ümumi ingilis, rus və alman dillərinin, IELTS və Pre-IELTS, GMAT proqramlarının tədrisində, həmçinin müxtəlif iş və şəxsi inkişaf təlimlərinin, xaricdə təhsil xidmətlərinin təşkilinə özünəməxsus yanaşması ilə fərqlənən tədris mərkəzidir.

BİZİ SEÇMƏYİNİZİN 10 SƏBƏBİ: • Qərb tədris metodlarının tədbiqi • İnnovativ tədris proqramı • Xarici və yerli ekspertlər tərəfindən aparılan təlimlər • Tələbənin müvəffəqiyyəti üçün effektiv və praktik üsullar • 5 ildən artıq təcrübəyə malik yerli və xarici instruktorlarımız • Limitsiz praktika imkanı • “Workshop” və “Discussion”ların təşkili • Sizə hər mözvuda yardımçı olacaq peşəkar işçi heyəti • Asudə vaxtınızı keçirə biləcəyiniz rahat və geniş ofis • Sadalananların effektivliyini əyani sübut edən nəticə və geribildirimlərimiz

Əlaqə üçün: (+994 12) 464 75 52 (+994 50) 209 77 52 Contact@blbs.az