Baothang6 16

Yesnews

Quản lí bản tin Phòng công tác chính trị và quản lí sinh viên ĐH KTQD Chịu trách nhiệm bản tin

Mục lục

Hội sinh viên ĐH KTQD Cố vấn nội dung Phòng quản lí khoa học - Trường ĐH KTQD Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học ĐH KTQD

Điểm tin trong tháng ..........................2 Nhân vật trong tháng • Nguyễn Duy Đạt - Niềm tự hào của CLB Chứng khoán sinh viên SSC....................7

Lăng kính khoa học • Nông nghiệp hữu cơ - Sự bắt nhịp đầy thử thách .............................................11

Ban Biên tập: Hoài Mơ, Bùi Hương, Lê Trang, Phương Dung.

• Geoengineering “Kẻ phá hoại” hay “cứu cánh” cho khí hậu Trái Đất.................................................16

Nội dung: Thu Thủy, Phương Ngọc, Bùi Hương, Hoài Mơ, Trung Hiếu.

Thiết kế và trình bày:

Nhìn ra thế giới • Biến đổi khí hậu: Cần một tư duy mới....22 • Series iEconomy:

Lê Ngọc Huyền,

Phần 3

Nguyễn Trung Hiếu.

Kĩ xảo trốn thuế tinh vi của Apple.....26

Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về Địa chỉ: Phòng 121– nhà 11 Đại học Kinh tế quốc dân Email: yesnews.neu@gmail.com

Trang 1

Góc nội bộ • Ôn thi cùng lưu học sinh.......................37

Yesnews

Điểm tin trong tháng

ĐIỂM TIN KINH TẾ THÁNG 6 Sự kiện Brexit thu hút sự chú ý của cả thế giới trong tháng 6 và lo ngại của FED khi quyết định không tăng lãi suất đã xảy ra, người dân Anh đã lựa chọn ra đi, EU mất đi một mảnh ghép quan trọng, 24/6 trở thành ngày đen tối trong lịch sử thị trường tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, tất cả mới chỉ là bắt đầu, việc Anh rời EU chắc chắn sẽ còn có tác động trong dài hạn đến cả nền kinh tế Anh, EU và kinh tế toàn cầu.

1. Chỉ số CPI tháng 6 tăng 0,46% Theo báo cáo của Tổng cục Thống kê, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 6/2016 tăng 0,46% so với tháng trước, tăng 2,4% so với cùng kỳ năm trước.

CPI tháng 6 chịu tác động mạnh bởi việc tăng giá của giá xăng dầu các loại qua các đợt điều chỉnh ngày 20/5 và ngày 4/6. Tác động trực tiếp của các đợt tăng giá này khiến chỉ số giá nhóm giao thông tiếp tục tăng cao nhất 2,99% so với tháng trước. Do quy định của ngày tính giá CPI, đợt giám giá xăng dầu ngày 20/6 chưa tác động đến CPI tháng này.

9 nhóm hàng hóa cũng có chỉ số giá tăng trong tháng 6 là nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,55%; hàng ăn và dịch

2. Giá xăng giảm nhẹ sau ba lần tăng liên tiếp Từ 15 giờ ngày 20/6, giá xăng bán lẻ giảm 340 đồng/ lít về mức 16.160 đồng/lít.

Trong khi đó, dầu diesel tăng 390 đồng/lít lên mức mới là 12.290 đồng/lít và dầu hỏa cũng tăng 370 đồng/lít lên mức 10.670 đồng/lít.

Việc điều chỉnh giá được thực hiện theo quyết định từ liên bộ Công thương - Tài chính. Bên cạnh việc điều chỉnh giá bán lẻ, cơ quan chức năng cũng đồng thời yêu cầu doanh nghiệp thay đổi mức sử dụng quỹ bình ổn giá các mặt hàng dầu, trong đó dầu diesel còn 595 đồng/lít và dầu hỏa còn 764 đồng/lít. Riêng mức chi sử dụng với mặt hàng http://nhipcaudautu.vn/kinh-te/ xăng A92 và xăng E5 vẫn giữ chiu-nhieu-ap-luc-cpi-thang-6nguyên như hiện hành. tang-046-3312063/#ixzz4CSdNhư vậy, sau ba lần tăng giá 63j3b

vụ ăn uống tăng 0,21%; văn hoá, giải trí và du lịch tăng 0,18%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,13%; may mặc, mũ nón, giày dép tăng 0,06%; Thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,06%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,05%; giáo dục tăng 0,06%; hàng hoá và dịch vụ khác tăng 0,03%. Riêng nhóm bưu chính viễn thông giảm 0,06%.

Trong 6 tháng đầu năm 2016, bình quân mỗi tháng CPI đã tăng 0,39%, cao hơn nhiều so với mức tăng bình quân của 6 tháng đầu năm 2015 (0,09%). Nguyên nhân là do 6 tháng đầu năm 2016, CPI chịu nhiều áp lực tăng giá từ giá dịch vụ y tế, dịch vụ giáo dục, xăng dầu...

Trang 2

Yesnews

Điểm tin trong tháng

liên tiếp kể từ 5/5, giá xăng bán lẻ đã được điều chỉnh giảm. Tuy nhiên, các mặt hàng đều đang phải sử dụng quỹ bình ổn giá xăng dầu để bù đắp phần chênh lệch thực tế giữa giá cơ sở (hình thành bởi giá nhập khẩu bình quân, thuế, phí...) với giá bán lẻ.

chọn ra khỏi EU và 48% chọn ở lại. Thủ tướng Anh David Cameron đã tuyên bố từ chức sau khi có kết quả kiểm phiếu.

Về phần còn lại của châu Âu, được truyền cảm hứng từ lựa chọn của đa số cử tri Anh, các chính trị gia dân tộc chủ nghĩa ở Pháp, Italy và Hà Lan http://www.thesaigontimes. đã lên tiếng kêu gọi các nước vn/147932/Xang-giam-nhe-saunày ra khỏi EU. ba-lan-tang-lien-tiep.html Thị trường sụt giảm mạnh 3. Brexit – người Anh là ảnh hưởng thực sự đầu tiên chọn rời EU sau khi kết quả cuộc trưng

mở cửa, mạnh nhất kể từ cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu 2008. Giá dầu thô giảm hơn 6%, trong khi giá vàng loại tài sản được xem là “vịnh tránh bão” trong những thời điểm bất ổn - tăng tới 8%. Chỉ số FTSE 100 của thị trường chứng khoán Anh giảm 8%, chỉ số DAX của chứng khoán Đức mất 6% điểm số. Giá cổ phiếu các ngân hàng và bảo hiểm của châu Âu lao dốc chóng mặt. Sự giảm giá diễn ra ở tất cả các nhóm cổ phiếu ngành.

Tuy nhiên, Brexit sẽ không chỉ là câu chuyện “kẻ khóc người cười”, tất cả mới chỉ là những tác động trước mắt, việc Anh rời EU chắc chắn sẽ còn có tác động trong dài hạn đến cả nền kinh tế Anh, EU và kinh tế toàn cầu.

h t t p : / / v n e c o n o m y. vn/the-gioi/brexit-vaidieu-ban-co-the-can-biet-20160624100445511.htm

Ngày 23/6, người dân Anh đã bước vào cuộc trưng cầu dân ý vẫn được gọi với cái tên Brexit để quyết định nước này có rời khỏi Liên minh châu Âu (EU) hay không. Và kết quả cử tri nước này đã lựa chọn “ra đi”, với tỷ lệ 52%

Trang 3

cầu dân ý được công bố. Tỷ giá đồng Bảng có thời điểm giảm tới 11%, còn 1,37 Bảng đổi 1 USD, mức thấp nhất kể từ ít nhất năm 1985. Chỉ số Stoxx Europe 600 của thị trường chứng khoán châu Âu giảm 6,6% không lâu sau khi

4. FED quyết định không tăng lãi suất Cục dự trữ liên bang Mỹ (FED) đã quyết định giữ nguyên mức lãi suất từ 0,25 - 0,5%. Quyết định trên được đưa ra sau cuộc họp kéo dài 2 ngày dưới sự điều hành của

Điểm tin trong tháng

5. Chính thức mở lại cho vay ngoại tệ từ 1/6 Ngân hàng Nhà nước ban hành Thông tư số 07/2016/TTNHNN sửa đổi, bổ sung một số điều của Thông tư số 24/2015/ TT-NHNN quy định hoạt động cho vay bằng ngoại tệ.

Cụ thể, Thông tư 07 cho phép tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài được phép hoạt động ngoại hối xem xét quyết định cho khách hàng là người cư trú vay vốn ngắn hạn bằng ngoại tệ để đáp ứng các nhu cầu vốn ở trong nước nhằm thực hiện phương án sản xuất, kinh doanh hàng hóa xuất khẩu qua cửa khẩu biên giới Việt Nam mà khách hàng vay có đủ ngoại tệ từ nguồn thu xuất khẩu để trả nợ vay. Điều kiện đi kèm, khi được vốn vay, khách hàng vay phải bán số ngoại tệ vay đó cho tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho vay theo hình thức giao dịch hối đoái giao ngay (spot), trừ trường hợp nhu cầu vay vốn của khách hàng để thực hiện giao dịch http://cafef.vn/fed-tuyen-bo- thanh toán mà pháp luật quy khong-tang-lai-suat-chung-khođịnh đồng tiền giao dịch phải an-my-va-gia-dau-giam-cungbằng ngoại tệ. chieu-20160616073544478.chn

Chủ tịch FED, bà Janet Yellen, tại Washington.

Nguyên nhân của quyết định này, theo Janet Yellen, nền kinh tế toàn cầu vẫn còn mong manh cùng với cuộc trưng cầu dân ý tại Anh về việc đi hay ở lại châu Âu là yếu tố quan trọng khiến Ngân hàng Trung ương Mỹ quyết định trì hoãn tăng lãi suất ở thời điểm hiện tại.

Trước và sau khi FED thông báo quyết đinh, thị trường chứng khoán đã ghi nhận đợt rung lắc khá mạnh.

Trước cuộc họp, chứng khoán Mỹ tăng điểm do giá dầu tăng và tỷ suất trái phiếu Kho bạc giảm mạnh. Ngay sau khi thông điệp của Fed được đưa ra, chứng khoán Mỹ quay đầu giảm mạnh. Kết thúc phiên ngày 15/6, chỉ số S&P 500 giảm 0,2% xuống 2071,50 điểm – chuỗi giảm 5 ngày liên tiếp; DJIA giảm 0,2% xuống 17.640,17 điểm; Nasdaq rơi 0,2%. Một đối tượng khác cũng bị ảnh hưởng là giá dầu, tại New York giá dầu bắt đầu giảm mạnh.

Yesnews Theo Ngân hàng Nhà nước, việc mở lại cơ chế trên nhằm tạo điều kiện hỗ trợ các doanh nghiệp trong bối cảnh hoạt động sản xuất kinh doanh và tình hình kinh tế - xã hội còn khó khăn.

h t t p : / / v n e c o n o m y. v n / tai-chinh/chinh-thucmo-lai-cho-vay-ngoai-tetu-16-20160527080843988.htm

6. Muối thừa, đường thiếu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) cho biết, đã có công văn trình Thủ tướng Chính phủ đề xuất hỗ trợ mua tạm trữ 200 nghìn tấn muối và xin nhập thêm 200 nghìn tấn đường.

Theo báo cáo của Bộ NN&PTNT mới công bố, tính đến ngày 20/5/2016, diện tích sản xuất muối cả nước ước đạt 14.839 ha, sản lượng ước khoảng 827.359 tấn, tăng 1,5% so với cùng kỳ 2015.

Lượng muối tồn ước tính đạt 828.892 tấn, tăng 66% so với cùng kỳ 2015.

Trái với dư thừa về muối, tính đến ngày 15/5 đã có 37/41 nhà máy kết thúc vụ sản xuất 2015 – 2016, ép được 12,6

Trang 4

Yesnews

Điểm tin trong tháng

triệu tấn mía (giảm 1,6 triệu tấn), sản xuất được khoảng 1,2 triệu tấn đường (giảm 172.640 tấn). Lượng đường tồn kho tại các nhà máy là 486.205 tấn, thấp hơn cùng kỳ năm trước 10.585 tấn. Dự kiến vụ mía đường 2015 – 2016, sản lượng sẽ thấp hơn khoảng hơn 210 nghìn tấn so với vụ trước.

http://cafef.vn/diepkhuc-muoi-thua-duongthieu-20160617145842527.chn

7. Lộ diện 10 thương hiệu Việt Nam trong Top hàng đầu châu Á Nghiên cứu độc quyền của Nielsen đã chính thức công bố Top 1000 thương hiệu

Trang 5

hàng đầu châu Á. Kết quả cho thấy, mặc dù thị trường đôi lúc vẫn còn khó khăn và bất ổn cho sự phát triển của các doanh nhiệp, nhưng các doanh nghiệp Việt Nam vẫn đạt được những thành công nhất định. 10 thương hiệu Việt đã xuất hiện trong danh sách top 1000 thương hiệu hàng đầu của châu Á bao gồm: Vietjet Air (490), Viettel (501), Petrolimex (512), Vinamilk (558), Mobifone (605), Trung Nguyên (626), Hảo Hảo (654), Vietnam Airlines (708), Vietcombank (753) và P/S (807).

Khảo sát top 1000 thương hiệu hàng đầu châu Á là

khảo sát lớn và có ảnh hưởng nhất trong năm, khảo sát này chỉ ra những thương hiệu được người tiêu dùng đánh giá cao nhất trong khu vực. Báo cáo kết hợp nhận thức thương hiệu của người tiêu dùng tại 13 thị trường chủ chốt trong khu vực châu Á và bao gồm 14 hạng mục thương hiệu lớn, từ ngành hàng thức uống có cồn đến các dịch vụ tài chính, từ ngành hàng thiết bị điện tử tiêu dùng đến ngành công nghiệp xe hơi và hơn 70 ngành hàng nhỏ khác.

http://cafef.vn/lo-dien-10-thuong-hieu-vietnam-trong-top-hang-dauchau-a-20160614145214991.chn

Yesnews

Điểm tin trong tháng

8. Vingroup hỗ trợ doanh nghiệp nội – chiết khấu 0% cho doanh nghiệp cung ứng thực phẩm tươi sống Giữa tháng 5, Vingroup đã công bố gói giải pháp hỗ trợ lớn cho doanh nghiệp nội.

Theo đó, Vingroup áp dụng chính sách chiết khấu thương mại ưu đãi mạnh cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam tiêu thụ hàng qua hệ thống bán lẻ của tập đoàn.

Riêng các mặt hàng tươi sống sạch sẽ được phân phối với mức giá bằng đúng giá bán của nhà cung cấp trong vòng một năm.

Vào 1/6, lễ ký thỏa thuận hợp tác giữa nhà sản xuất và phân phối được xem là có quy mô lớn nhất trong lịch sử ngành bán lẻ được Vingroup tổ chức với sự tham gia của gần 250 doanh nghiệp. Hoạt động hợp tác ký kết được thực hiện gắn với chương trình “Đồng hành, hỗ trợ và thúc đẩy sản xuất nội địa”.

Các doanh nghiệp ký kết với Vingroup thuộc 7 ngành hàng tiêu dùng cơ bản là thực phẩm, hóa mỹ phẩm, văn phòng phẩm, đồ chơi, hàng gia dụng, hàng thực phẩm tươi sống, thời trang và bông

vải sợi đến từ 18 tỉnh/thành phố trên toàn quốc. Đặc biệt các doanh nghiệp cung ứng thực phẩm, đặc biệt là thực phẩm tươi sống như thịt, cá, gia cầm, rau củ quả, trái cây… sẽ được hưởng mức chiết khấu bằng 0%. http://cafef.vn/noi-la-lam-vingroup-gay-soc-voi-chiet-khau0-trong-1-nam-cho-doanh-nghiep-cung-ung-thuc-pham-tuoisong-20160601130000105.chn

Tổng hợp: Thu Thủy

Trang 6

Yesnews

Nhân vật trong tháng

Nguyễn Duy Đạt

Niềm tự hào của CLB Chứng khoán sinh viên SSC PV: Chào bạn, cảm ơn bạn đã bớt chút thời gian cùng tham gia trò chuyện với Yesnews ngày hôm nay. Đầu tiên bạn có thể giới thiệu đôi điều về bản thân được không, ví dụ như học tập, sở thích và đam mê trong cuộc sống?

NV: Chào mọi người, mình là Nguyễn Duy Đạt, sinh viên lớp Thị trường chứng khoán 55 – ĐH Kinh Tế Quốc Dân.

Có lẽ mình được mọi người biết đến nhiều hơn qua vai trò là trưởng ban chuyên môn của CLB Chứng khoán sinh viên – SSC. Ngoài công việc học tập và sinh hoạt với CLB mình còn tham gia đầu tư chứng khoán, tính đến nay đã được khoảng 2 năm. Về hoạt động thể thao, mình có sự yêu thích đặc biệt với bóng đá. Hiện tại mình vẫn duy trì điểm tích lũy học tập ở mức khá.

PV: Bạn đã đến với CLB Chứng khoán sinh viên – SSC như thế nào? Bạn có thể chia sẻ những khó khăn thử

Trang 7

thách khi trở thành trưởng ban chuyên môn được không?

NV: Từ thời cấp 3 mình có xem bản tin “Tài chính kinh doanh” trên VTV1 cũng nghe qua về chứng khoán và cảm thấy có sự quan tâm đặc biệt với nó. Nguyễn Duy Đạt – trưởng ban chuyên môn CLB Chứng khoán sinh viên Đó cũng là lý do mình quyết định đánh dấu sự thay đổi vai trò thi vào ĐH Kinh Tế Quốc của mình trong CLB có thể Dân. Con đường mình đến nói đến đó là cuối năm 2 và với SSC cũng gặp nhiều khó đầu năm 3, nhờ sự tín nhiệm khăn. Lần đầu tiên mình đăng của mọi người mình đã ứng kí tham gia SSC là năm nhất cử thành công trưởng ban nhưng không gặp may mắn. chuyên môn của SSC. Hầu Tuy nhiên đến năm hai mình hết mọi kỉ niệm của mình vẫn tiếp tục đăng kí vào CLB với SSC đều nằm trong thời và đã thành công. Một năm kì đương nhiệm trưởng ban sau mình lên làm trưởng ban chuyên môn. chuyên môn được một nhiệm kì. Vì vào muộn một năm nên PV: Như đã chia sẻ ở trên mình hơi trầm so với các em bạn cũng đầu tư chứng khoán, sinh viên năm nhất, năm đầu vậy việc tham gia SSC có giúp tiên cũng không tham gia hoạt ích được nhiều cho quá trình động nhiều. Nhưng thời gian đầu tư của bạn không?

Yesnews

Nhân vật trong tháng

NV: Tham gia SSC đã giúp mình có được nhiều kiến thức về chuyên môn. Đặc biệt môi trường mà CLB đem lại đã giúp ích rất nhiều cho quá trình tích lũy kiến thức, mọi người có thể trao đổi hiểu biết về chứng khoán với nhau. Thứ hai khi vào SSC mình gặp được các anh chị đã ra trường hiện đang làm tại các công ty chứng khoán hay ngân hàng lớn trở về và chia sẻ với khóa sau như mình những kinh nghiệm làm việc, cũng như quá trình giúp họ có được thành quả như hôm nay. Đó cũng là động lực thúc đẩy mình phấn đấu vươn lên.

tư chứng khoán và dự định trong tương lai với các độc giả Yesnews được không?

NV: Thời điểm lúc mới tham gia đầu tư chứng khoán với mục đích kiếm tiền thì có lẽ mình chưa làm được.

Tài khoản ban đầu mình có khoảng 5 triệu thôi. Khoảng cách giữa lãi và lỗ cũng không chênh lệch nhau quá nhiều.

Cái mình học được nhiều nhất chính là kinh nghiệm sau mỗi lần đầu tư. Số tiền bị mất đi coi như chi phí cơ hội cho những kiến thức thu nhận được. Như đã chia sẻ ở trên, mình có niềm đam mê đặc biệt đối với chứng khoán từ

vậy sau khi ra trường mình hy vọng có thể tiếp tục làm trong công ty chứng khoán hoặc một quỹ đầu tư nào đó.

PV: Lý do gì làm bạn quyết định đăng kí tham gia cuộc thi I-Invest và giành quán quân?

NV: Lần đầu tiên mình biết tới cuộc thi này là từ năm nhất thông qua anh Quý Tùng trưởng ban chuyên môn SSC lúc bấy giờ đã tham gia và vô địch I-Invest 2014. Đó cũng chính là một phần động lực giúp mình đăng kí lại vào SSC một lần nữa.Hơn nữa, như một truyền thống thì trưởng ban chuyên môn nào của SSC cũng sẽ tham gia một chương trình giống như I-Invest và mình đã đăng kí đi thi ngay khi chương trình phát động.

PV: Bạn có thể chia sẻ những khó khăn gặp phải khi tham gia cuộc thi I-Invest không?

NV: Khó khăn đương nhiên là có. Thời điểm cuộc thi được phát động là lúc mình mới bắt đầu làm trưởng ban chuyên môn, đó vừa là áp lực vừa là động lực đề mình có thể đảm Ban tổ chức cuộc thi Go Finance đương mọi việc. Đảm nhiệm PV: Bạn có thể chia sẻ khi vẫn còn là học sinh, và ba chức vụ chủ chốt về kiến thức một số thành công nho nhỏ năm sinh viên niềm đam mê chuyên môn của CLB học của mình trong quá trình đầu này vẫn được duy trì, chính vì thuật giúp mình có nền tảng

Trang 8

Yesnews

Nhân vật trong tháng

vững chắc. Với mong muốn có thêm thật nhiều trải nghiệm để có thể chia sẻ với các em khóa dưới trong CLB giống như những gì nhận được càng tạo cho mình khát khao chinh phục cuộc thi. Quá trình chuẩn bị khá là vất vả, tuy nhiên nhờ sự giúp đỡ nhiệt tình của các anh, chị khóa trên trong CLB mình đã tự tin hơn rất nhiều. Điều mình thấy khó khăn nhất chính là vượt qua áp lực từ sự kì vọng của mọi người. Nhưng cuối cùng thì mình cũng đã đạt được mục tiêu đề ra.

PV: Bạn thấy ấn tượng điều gì nhất đối với cuộc thi này? Sau cuộc thi cuộc sống của bạn có gì thay đổi không?

NV: Bên SSC cũng tổ chức chương trình Go Finance, về cơ bản hai cuộc thi này cũng không khác nhau nhiều. Ấn tượng của mình về I-Invest là họ tổ chức rất chuyên nghiệp về mọi mặt từ số lượng đến chất lượng thí sinh. Sau cuộc thi mình trở lại với cuộc sống thường ngày, cũng không có nhiều thay đổi lắm. Mình luôn coi đây là động lực để cố gắng vươn lên gặt hái được nhiều thành công hơn trong tương lai. Cuộc thi thực sự đã mang đến cho mình nhiều trải nghiệm thú vị trong quãng đời sinh viên.

Trang 9

PV: Là một trưởng ban chuyên môn thì công việc chính của bạn là gì? Bạn có thể chia sẻ những khó khăn bạn gặp phải và cách để khắc phục nó được không?

NV: Mình phụ trách một ban về các sự kiện học thuật, chuyên môn của CLB. Đối với cuộc thi Go Finance thì mình là người phụ trách chính của đề thi và các nội dung thi.

Ban chuyên môn có số lượng người lớn nhất trong CLB, khoảng 30 người, mỗi người có một tính cách khác nhau.

Việc quản lý 30 người mình cũng gặp một số khó khăn, đôi khi hay có những vấn đề phát sinh. Khi chương trình Go Finance diễn ra, mình phụ trách chính đề thi trong tất cả các vòng nên trách nhiệm gánh trên vai là rất lớn. Nhưng may mắn là bên cạnh mình luôn có đồng đội với các anh chị giúp đỡ nên gánh nặng đã vơi đi một phần.

PV: Đóng góp nào cho SSC mà anh thấy tự hào nhất?

NV: Hoạt động chính của mình ở ban chuyên môn.

Theo nhận xét của mọi người thì ban của mình trước kia khá là trầm, nhưng từ khi mình lên làm trưởng ban mọi người sôi nổi hơn rất nhiều.

Mình thấy đó là một thành công nho nhỏ đã đạt được với vai trò làm quản lý. Một điều nữa mình thấy tâm đắc chính là đã góp phần đảm bảo chất lượng cuộc thi Go Finance.

Như mọi người đã biết đây là một chương trình mang tính học thuật, dù cho quy mô có lớn cỡ nào, hoành tráng cỡ nào nhưng chất lượng học thuật không thể đảm bảo thì chất lượng cuộc thi cũng sẽ giảm đi rất nhiều. Chất lượng chuyên môn của chương trình Go Finance năm nay nếu nói về xuất sắc thì mình chưa dám nhận nhưng thực sự đảm bảo. Thêm nữa, việc vô địch I-Invest đã mang lại niềm tự hào cho cá nhân mình và CLB SSC. PV: Khi giữ chức vụ này bạn có cảm xúc và suy nghĩ gì trước những khó khăn gặp phải?

NV: Trước khi ứng cử vai trò này mình hay nghe các anh đi trước nói rằng: “Cứ làm đi rồi mới biết cảm giác thế nào”. Sau một năm trải nghiệm mình cũng thấm được hết những điều các anh nói.

Như đã nói ở trên, hai mảng mình thực sự quan tâm đó là chuyên môn và quản lý. Thời gian đầu, lúc mới đảm nhiệm cũng gặp nhiều khó khăn

Yesnews

Nhân vật trong tháng

trong việc quản lý mọi người.

Còn về chuyên môn, thì khó khăn lớn nhất mình gặp phải đó là thời gian tổ chức chương trình Go Finance. Phải thực sự yêu CLB thì mới vượt qua được những khó khăn đó.

PV: Bạn có thể chia sẻ về việc phân chia thời gian trong quá trình cân bằng giữa học tập và hoạt động CLB được không?

NV: Năm đầu tiên mình cũng không tham gia nhiều.

Năm thứ hai khi lên làm trưởng ban mình đã dành nhiều thời gian hơn cho CLB. Quỹ thời gian đó có thể lên tới 70%. Đặc biệt trong thời gian tổ chức Go Finance, có lúc cao điểm con số đó có thể

lớn hơn và gần như là toàn bộ.

Tuy vậy mình luôn cố gắng duy trì, đảm bảo cho việc học ở trên lớp. Đương nhiên làm tốt hai việc cùng một lúc là điều không thể nên mình luôn cố gắng biết ưu tiên việc quan trọng hơn lên hàng đầu.

PV: Bạn nghĩ CLB SSC còn thiếu những gì và cần làm những gì để phát triển hơn nữa?

NV: Lúc mình học năm nhất, SSC quy mô vẫn chưa thực sự lớn mạnh và ít người biết đến, nhưng sau 3 năm đến bây giờ CLB đã được mọi người biết đến nhiều hơn qua việc tổ chức Go Finance, F.I.T Seeding Funds. Đặc biệt

quy mô của cuộc thi Go Finance có thể xếp vào top đầu của trường ĐH Kinh Tế Quốc Dân. Cái mà SSC đạt được là mọi người đã tạo ra môi trường năng động phù hợp cho các cá nhân cùng phát triển.

Mỗi tổ chức đều có kim chỉ nam, theo cảm nhận riêng bản thân mình thấy đôi khi CLB đi chệch đường so với định hướng ban đầu, hy vọng các em khóa sau lên đảm nhiệm vai trò nòng cốt có thể khắc phục tốt hơn. Trong quá trình tổ chức Go Finance vẫn còn một số mặt chưa thực sự hoàn hảo. Hy vọng rằng những chỗ chưa hoàn hảo đó cũng chính là động lực phấn đấu cho những khóa sau.

Cảm ơn bạn đã tham gia phỏng vấn. Chúc bạn luôn thành công cả về học tập và công việc sau này!

PV: Nguyễn Phương Ngọc

Trao giải cho quán quân I-Invest

Trang 10

Yesnews

Lăng kính khoa học

Nông nghiệp hữu cơ Sự bắt nhịp đầy thử thách Trong bối cảnh người tiêu dùng đang ngày một hoang mang với thực phẩm bẩn, sản phẩm nông nghiệp có quá nhiều lượng phân bón hóa học, thuốc bảo vệ thực vật thì nhu cầu tìm kiếm và sử dụng nguồn thực phẩm sạch và an toàn cũng trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết. Chính vì thế việc ứng dụng và phát triển một nền nông nghiệp hữu cơ đang là niềm hy vọng cho một tương lai “bền vững” của nông nghiệp Việt Nam – nơi nông sản Việt gắn liền với chất lượng, tiêu chuẩn và an toàn.

Sự trỗi dậy mạnh mẽ trên toàn cầu Một nền nông nghiệp với khái niệm về một sự an toàn tuyệt đối. Một nền nông nghiệp nói không với việc sử dụng phân bón hóa học và phân người, nói không với việc sử dụng các chất kích thích tăng trưởng, các hóa chất bảo vệ thực vật hoặc chất diệt cỏ, nói không với việc sử dụng các chế phẩm biến đổi gen – Nông nghiệp hữu cơ (NNHC) – Organic Agriculture đã tạo được tiếng vang, được thế giới đánh giá là nền nông nghiệp thông minh nhất, nền tảng của sự phát triển bền vững trong tương lai.

Nông nghiêp hữu cơ tạo nên tiếng vang lớn

tương lai, mô hình nông nghiệp xanh theo hướng sử dụng các biện pháp hữu cơ, các biện pháp sinh học thân thiện với môi trường đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công, mang lại hiệu quả cao trong tiêu thụ, xuất khẩu nông Trong cuộc chạy đua tìm sản và xây dựng thương hiệu cách đáp ứng nhu cầu lương nông sản được người tiêu thực của người dân trong dùng ưa chuộng. Hiện nay,

Trang 11

trên thế giới đã có 130 nước canh tác theo phương pháp nông nghiệp hữu cơ với diện tích khoảng 35,6 triệu ha, ở Úc và các nước châu Âu khoảng 25,6 triệu ha; châu Á có diện tích sản xuất hữu cơ nhỏ hơn – khoảng 900.000ha, nhưng tăng lên rất nhanh ở một số nước như Trung Quốc, Nhật Bản, Indonesia, Ấn Độ…

Yesnews

Lăng kính khoa học

Theo số liệu do Australian Organic Market Report đưa ra, tổng giá trị của thị trường hữu cơ thế giới ước tính đạt 63 tỷ USD vào năm 2012, con số này chiếm chưa đến 5% giá trị của thị trường nông sản chính thống lúc bấy giờ. Đến năm 2013, con số đạt được khoảng 72 tỷ USD. Tuy nhiên, trước xu hướng người tiêu dùng ngày càng quan tâm nhiều hơn đến sức khỏe và phát triển bền vững, nhu cầu thực phẩm hữu cơ tại nhiều thị trường được dự đoán sẽ tiếp tục tăng trưởng trong những năm tới.

Tại Úc, dự kiến 11 triệu ha sẽ hướng đến việc canh tác thực phẩm hữu cơ, nhiều nhất là thịt bò, rau, củ, quả.

Tại Nhật - đất nước có nền nông nghiệp tương tự Việt Nam, sau nhiều thập niên lạm dụng hóa chất trong sản xuất nông nghiệp, hiện nay, phong trào NNHC nổi lên như một lẽ tự nhiên tất yếu.

Những manh nha đầu tiên cho một bước đi mới Mặc dù chưa có tên trên bản đồ NNHC thế giới nhưng Việt Nam đã nhen nhóm một thị trường mới ở các thành

phố lớn, chủ yếu là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh và đã có những cơ sở chuyên sản xuất các mặt hàng “cao cấp” này. Một số mô hình hữu cơ đang nhận được nhiều niềm tin của người tiêu dùng như: sản phẩm rau hữu cơ ở Lương Sơn (Hòa Bình), Sóc

Lào Cai có chè Shan Bắc Hà, Hà Giang có chè Shan Quảng Bình…

Những mô hình trên đã có những sản phẩm đầu tiên cung ứng ra thị trường, Organik Đà Lạt cung cấp cho các nhà hàng, khách sạn lớn

Các sản phẩm xuất hiện càng nhiều ở các siêu thị Sơn (Hà Nội), Duy Tiên (Hà Nam)… được chứng nhận theo tiêu chuẩn GPS (Dự án phát triển rau hữu cơ do Tổ chức Phát triển nông nghiệp châu Á, cùng với một tổ chức phi chính phủ của Đan Mạch phối hợp cùng Hội Nông dân Việt Nam tổ chức). Cụ thể, ở Sóc Sơn (Hà Nội) có mô hình rau hữu cơ Thanh Xuân, Lâm Đồng có Organik Đà Lạt, Cà Mau có GreenFarm Viễn Phú,

ở TP. Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Hà Nội và Công ty cung cấp suất ăn của hãng hàng không Jetstar, chè Shan xuất bao 40 kg sang châu Âu để đối tác đóng gói lại theo logo của họ.

Riêng mô hình rau hữu cơ Thanh Xuân (Hà Nội) năm 2012 đã cung cấp được 167 tấn rau cho thị trường (bán lẻ không theo hợp đồng là 5,7 tấn). Hiện nay, thực phẩm hữu cơ cũng không còn quá xa lạ

Trang 12

Yesnews

Lăng kính khoa học

với người tiêu dùng nội địa khi xuất hiện ngày càng nhiều trong các siêu thị tại các thành phố lớn.

Việc chạy đua, rượt đuổi về sản lượng, xem hóa chất như “chiếc đũa thần”, đang làm xuất hiện ngày càng nhiều các sản phẩm không có chất lượng trên thị trường, xã hội đã phải chứng kiến và nhận nhiều hậu quả từ các sản phẩm không an toàn đó. Những bức xúc còn

cầu và nhận thức của người dân về vấn đề sức khỏe và môi trường cũng ngày càng cải thiện, việc tiêu dùng các sản phẩm “xanh” không chỉ là “mốt” nhất thời mà chắc chắn sẽ là xu hướng trong thời gian tới, các sản phẩm kém chất lượng sẽ bị tẩy chay, đào thải.

Có thể nói, cơ hội lớn nhất của NNHC tại Việt Nam hiện nay là đã manh nha thị trường nội địa của tầng lớp trung lưu, các nhà hàng khách sạn, siêu thị cao cấp và sự bắt nhịp thị trường thế giới đang có mức tăng trưởng nhanh. Ngoài ra, chúng ta còn có thế mạnh ở những nông sản hữu cơ đang có tỷ trọng lớn trên thị trường thế giới như cà phê, chè, rau quả… cùng với đó là lợi thế từ vị trí một nước đi sau, nhận được sự giúp đỡ của một số tổ Nông nghiệp thâm canh dường như đã “chạm trần” chức quốc tế, cũng như dễ dàng tiếp cận và học tập kinh nghiệm từ các nước tồn tại ở đại bộ phận nông dân Có thể nói, thị hiếu người tiêu trong khu vực và trên thế giới. khi thu nhập của họ vẫn thấp dùng ngày càng phù hợp với do phải cạnh tranh thị trường sự phát triển NNHC, khiến thị Điều quan trọng hơn là ở phân khúc giá rẻ. Chính vì trường này trở nên sôi động phương cách hóa học hóa thế, việc sản xuất nông sản đáng kì vọng. nông nghiệp để thâm canh, cao cấp hơn, bán với giá cao tăng vụ mà Việt Nam theo hơn đang trở thành sự thôi Còn đó những thách thức đuổi suốt 40 năm qua dường thúc nội tại của nền kinh tế. cần phải đối mặt… như đã “chạm trần”. Công nghiệp hóa chất đã tạo ra những Mặt khác khi đời sống con Khái niệm về sự an toàn kết quả vượt bậc về số lượng người tăng lên, cùng với đó là tuyệt đối đem đến cho thực nông sản tuy nhiên cũng gây sự phát triển của truyền thông, phẩm “hữu cơ” những ưu nên không ít những hệ lụy. báo đài, mạng xã hội… nhu việt so với thực phẩm “hóa

Trang 13

Yesnews

Lăng kính khoa học

học”. Thế nhưng bên cạnh đó, những khác biệt của nó cũng đặt ra những thách thức lớn cho nền nông nghiệp Việt Nam. Khác biệt cơ bản nhất của sản phẩm nông sản hữu cơ là ở mức độ sạch tuyệt đối, tuy nhiên điều đó đòi hỏi chi phí lao động cao, quy trình sản suất khép kín, đảm bảo tiêu chuẩn kĩ thuật. Theo một nghiên cứu chỉ ra, chi phí lao động trực tiếp trong sản xuất nông nghiệp hữu cơ gấp 4 lần so với chi phí lao động nông nghiệp thâm canh, nhưng năng suất sản xuất cũng chỉ bằng 1/4 lần năng suất sản xuất thâm canh.

Khó khăn hơn khi trong gian đoạn; hiện nay, sự phát triển trong công nghệ, kĩ thuật, quy trình sản xuất nông sản ở nước ta còn chậm chạp và yếu kém hơn so với các nước trong khu vực và trên thế giới, khiến cho sự bắt nhịp càng thêm phần thử thách.

Nhắc đến thực phẩm hữu cơ thì giá thành luôn là điều khiến nhiều người quan tâm. Có thể

nói giá các mặt hàng này thường cao hơn rất nhiều, gấp 2-4 lần so với rau, củ, quả thông thường, không ít người cho đây là nhóm thực phẩm “xa xỉ” dành cho giới trung và thượng lưu – nhiều tiền, muốn tối ưu chất lượng cuộc sống. Sự thật là, đối với một số lượng lớn người dân, việc tiếp cận và tiêu dùng các sản phẩm cao cấp này vẫn còn hạn chế. Cùng với đặc tính dễ hư hao, thối hỏng hơn so với các thực phẩm “hóa chất” truyền thống, chi phí đánh đổi của nó đối với người tiêu dùng lại tiếp tục tăng lên.

gây dựng niềm tin người nơi tiêu dùng mới là vấn đề lớn.

Xem xét quy trình đăng kí công nhận sản xuất sản phẩm hữu cơ ở Nhật Bản – một trong những nước phát triển NNHC. Ở Nhật Bản, cơ quan chịu trách nhiệm nhận đăng ký sản xuất cũng như công nhận sản phẩm hữu cơ gọi tắt là OMIC. Thời gian từ khâu chuẩn bị cho đến khi được cấp giấy chứng nhận sản xuất sản phẩm hữu cơ thường vào khoảng 1 năm. Sau khi được chứng nhận, sản phẩm của đơn vị được công nhận sản xuất sản phẩm hữu cơ sẽ được dán nhãn JAS (Japan AgriculSản phẩm hữu cơ rõ ràng ture Standard – Tiêu chuẩn là sạch và an toàn, tuy nhiên nông nghiệp Nhật Bản), sản cách tiếp cận như thế nào để phẩm sẽ được kiểm tra định

Các sản phẩm rau, củ sạch thường có giá cao

Trang 14

Yesnews

Lăng kính khoa học

kỳ mỗi năm một lần để được tiếp tục dán nhãn JAS nếu đáp ứng đủ diều kiện. Tại các quầy bán rau quả hữu cơ, người ta thường dán ảnh của nông dân sản xuất sản phẩm hữu cơ trên các sản phẩm dán nhãn JAS như là một sự giới thiệu bảo đảm về chất lượng của rau quả.

Tuy nhiên đối với Việt Nam, hiện chưa có bất cứ tổ chức nào là đơn vị cấp giấy chứng nhận sản phẩm NNHC, mà chỉ là sự quảng cáo hoặc thậm chí thể hiện trực tiếp trên bao bì sản phẩm nhưng không có gì đảm bảo hay công nhận. Liệu người tiêu dùng có thể yên tâm tin tưởng mà sử dụng? Khi mà việc làm giả, cũng như việc trà trộn các sản phẩm kém chất lượng hoàn toàn có khả năng thực hiện được và người tiêu dùng khó mà thẩm định được điều đó?

Trang 15

Gieo những hạt mầm tích cực Ý thức lớn để thành động lực. Có thể thấy rằng những cơ hội và thách thức trong việc xây dựng một nền NNHC an toàn dường như san bằng cho nhau, thế nhưng những định hướng cho tương lai đòi hỏi chúng ta phải chuyển hướng, sẽ không phải dễ dàng nhưng đòi hỏi chúng ta phải hành động. Trước khi xây dựng một thương hiệu NNHC có mặt trên bản đồ thế giới, điều quan trọng nhất cần làm là phải tạo được niềm tin, sự ủng hộ và thừa nhận từ chính người tiêu dùng trong nước, đảm bảo được tính an toàn, thương hiệu cho người tiêu dùng. Điều đó không chỉ cần ý thức, trách nhiệm từ những nhà sản xuất, những người nông dân, người chăn nuôi…

Nó còn cần sự quan tâm, đầu

tư có hiệu quả từ phía nhà nước, sớm ban hành bộ tiêu chuẩn công nhận sản phẩm hữu cơ theo tiêu chuẩn Việt Nam, nhằm quản lý và giám sát thị trường nông sản hữu cơ chặt chẽ hơn nữa. Chính sự thúc đẩy từ chính sách quản lý là tiền đề cho nền NNHC bền vững, giúp cải thiện thu nhập cho nông dân và mang lại những giá trị thiết thực cho cộng đồng.

Hoài Mơ

Yesnews

Lăng kính khoa học

“Làm mát” Trái Đất một cách nhân tạo – có thể hay không?

Geoengineering

“Kẻ phá hoại” hay “cứu cánh” cho khí hậu Trái Đất

Một khi biến đổi khí hậu còn là vấn đề nan giải thì tương lai của cả nhân loại sẽ chẳng thể nào hàm chứa sự “bền vững”. Nhận thức được điều này, ctác nhà khoa học đã dốc sức nghiên cứu và đưa ra những ý tưởng “làm mát Trái Đất” vô cùng táo bạo, gọi chung là kỹ thuật “Geoengineering”. Nhưng cũng bởi nó quá táo bạo mà hàng loạt những tranh cãi đã nổ ra xung quanh câu hỏi: liệu đây thực sự là “cứu tinh”, hay là một con “quái vật”?

“Geoengineering” là gì?

gọi khác là “climate intervention” hoặc “climate hacking”, tạm dịch là kỹ thuật “Geoengineering” là sự “can thiệp khí hậu” (CTKH). can thiệp một cách cố ý của Các kỹ thuật CTKH được con người vào hệ thống khí hậu Trái Đất, được thực hiện chia thành 2 nhóm chính: Loại trên quy mô lớn với mục tiêu bỏ cacbon dioxit (Carbon Dichống lại biến đổi khí hậu, có oxide Removal – CDR) và thể hiểu đơn giản là “làm mát Điều khiển bức xạ mặt trời Trái Đất một cách nhân tạo”. (Solar Radiation ManageGeoengineering còn có tên ment – SRM).

Những phương pháp từ thông thường đến “có một không hai” CDR – nhóm phương pháp thứ nhất hướng đến việc loại bỏ cacbon dioxit ra khỏi không khí, trực tiếp làm giảm hiệu ứng nhà kính và sự axit hóa các đại dương. Các kỹ thuật thuộc loại này cần phải được thực hiện trên quy mô

Trang 16

Yesnews

Lăng kính khoa học

toàn cầu thì mới có thể tạo ra những tác động đáng kể tới nồng độ CO2 trong không khí.

Phương pháp CDR “cổ điển” nhất là Trồng rừng (Afforestation) – nghe có vẻ không có gì mới lạ, nhưng dự án geoengineering đòi hỏi phải thực hiện điều này trên quy mô toàn cầu – một điều không hề dễ dàng. Hiện tại, một số dự án “xanh hóa sa mạc” với quy mô khá lớn đã bắt đầu “bén rễ” tại châu Phi. Dự án “Bức tường xanh vĩ đại” (The Great Green Wall) với sự tham gia trực tiếp của 11 quốc gia châu Phi đã thực

hiện được gần 8 năm và đang từng bước hiện thực hóa mơ ước về một “bức tường” cây xanh bao bọc châu Phi, chống lại tình trạng sa mạc hóa đất đai, đồng thời giúp hấp thụ một lượng lớn CO2. Theo kế hoạch, một vòng cung cây xanh dài khoảng 7.000 km sẽ được trồng bên rìa phía Nam của sa mạc Sahara, xuyên suốt châu Phi từ Senegal nằm bên bờ Đại Tây Dương tới Djibouti trên Vịnh Eden.

Than sinh học (Biochar) – được chế tạo bằng cách nung chất thải nông nghiệp cho đến khi chúng biến thành than (cacbon hóa). Loại than

11 quốc gia tham gia dự án “Bức tường xanh vĩ đại”

Trang 17

này khi được chôn xuống đất sẽ có thể “nhốt” cacbon dưới lòng đất từ hàng trăm đến hàng nghìn năm. Ngoài ra, năng lượng sinh học (bio-energy) cũng bắt đầu được sử dụng phổ biến tại nhiều nước trên thế giới như Hoa Kỳ, Nhật Bản, Hàn Quốc, Đức, Thái Lan, Malaysia, Indonesia… và đã manh nha phát triển tại Việt Nam. “Bắt giữ” cacbon trong không khí (Ambient air capture) được thực hiện thông qua những cỗ máy cỡ lớn có khả năng loại bỏ trực tiếp CO2 ra khỏi không khí xung quanh và dự trữ chúng trong lòng đất – đôi khi những cỗ máy này còn được gọi là “cây nhân tạo”.

Táo bạo hơn một chút so với những phương pháp kể trên, là ý tưởng thêm các khoáng chất vào lòng đại dương (Ocean fertilization), đặc biệt là sắt (Iron fertilization), nhằm khuyến khích sự phát triển của các loài thực vật phù du có khả năng hấp thụ CO2. Theo nghiên cứu của các nhà khoa học, một nửa quá trình quang hợp trên Trái Đất diễn ra tại các đại dương, và được thực hiện chủ yếu bởi chính những loài thực

Yesnews

Lăng kính khoa học

vật phù du này. Một phương pháp khác cũng được tiến hành tại các đại dương là nghiền nhỏ, rải đều và hòa tan trong nước biển các loại đá như đá vôi, silicat, cacbon hidroxit,… nhằm nâng cao tính kiềm cho các đại dương (Ocean alkalinity enhancement), làm tăng khả năng lưu trữ cacbon (sau khi hấp thụ) và trực tiếp cải thiện tình trạng nước biển bị axit hóa.

Khác với CDR, SRM dựa trên ý tưởng phản chiếu một phần ánh sáng mặt trời trở lại vũ trụ, từ đó làm giảm sự nóng lên toàn cầu (lượng tia sáng mặt trời chiếu xuống mặt đất ít hơn thì các loại khí nhà kính sẽ hấp thụ được ít năng lượng hơn và ít làm tăng nhiệt độ Trái Đất hơn). Sự mới mẻ của ý tưởng này đã giúp các nhà khoa học cho ra đời những phương pháp hết sức độc đáo, thậm chí táo bạo đến mức không ít những tranh cãi đã nổ ra xung quanh câu hỏi: liệu có nên áp dụng chúng vào thực tế hay không?

Một trong những kỹ thuật mà các nhà khoa học dành nhiều thời gian nghiên cứu là Stratospheric aerosols – thực hiện phun những phân

tử nhỏ, có khả năng phản chiếu tốt lên khí quyển tầng cao (upper atmosphere) nhằm phản xạ lại một phần ánh sáng mặt trời trước khi chúng vươn tới bề mặt Trái Đất.

Lưu huỳnh hiện đang là dạng phân tử xuất hiện nhiều nhất trong các nghiên cứu cũng như thí nghiệm, và phương pháp phun lưu huỳnh còn có tên gọi riêng là Stratospheric sulfate aerosols.

cầu. Và bằng các thí nghiệm thực chứng, các nhà khoa học đã chứng minh được rằng việc mô phỏng này không phải điều quá khó khăn, thậm chí còn mang tính kinh tế cao. Sẽ chỉ mất vài tỷ USD mỗi năm nếu sử dụng khinh khí cầu hoặc máy bay để tái hiện lại màn phun tro bụi của núi lửa, mà thực chất là phun những hợp chất của lưu huỳnh như hidro sunfit (H2S), lưu huỳnh dioxit (SO2)… Để tạo ra đủ lượng lưu Một phương pháp khác huỳnh cần thiết, các nhà khoa cũng nhận được nhiều sự quan học đã nghĩ đến việc mô phỏng sự phun trào của núi lửa. Ý tưởng này bắt nguồn từ việc nghiên cứu sự phun trào của núi lửa Pinatubo vào năm 1991.

Hàng loạt phân tích được thực Sử dụng máy bay mô phỏng lại sự phun trào hiện cho thấy của núi lửa nhiệt độ toàn cầu đã giảm khoảng 0,1°C chỉ tâm là Albedo enhancement trong vòng 2 đến 3 năm sau – nâng cao khả năng phản xạ đó nhờ tàn tro của ngọn núi của mặt đất và các đám mây lửa này cản trở ánh sáng mặt để khiến nhiều hơn những trời xuống Trái Đất. Vài vụ bức xạ mặt trời phải quay lại phun trào mỗi năm sẽ đủ làm vũ trụ. Bất cứ vật gì, muốn nên một “đám mây” tro bụi phản xạ tốt thì phải có màu khổng lồ “che mát” cho địa sáng. Mái nhà cần được sơn

Trang 18

Yesnews

Lăng kính khoa học

trắng để có thể phản xạ 7080% tia sáng mặt trời thay vì chỉ 10-20% như các mái nhà tối. Các đám mây cần phải được “tẩy trắng” (làm cho

dương. Chúng dày hơn, trắng Ngoài ra, còn một dạng “ô hơn mây thông thường và tất che nắng” nữa cho Trái Đất là nhiên, phản xạ nhiệt cũng tốt Space reflectors – ngăn cản hơn. bức xạ mặt trời bằng những tấm “gương vũ trụ”.

Các nóc nhà ở Hamilton, Bermuda đều được sơn trắng

trắng hơn) bằng cách phun trực tiếp nước biển (có chứa các tinh thể muối). Và thậm chí chúng ta có thể tự tạo ra mây với tàu thủy tạo mây - chiếc tàu đặc biệt có các thiết bị dùng năng lượng gió mà khi vận hành sẽ lấy nước biển phun vào không gian, giúp tạo ra những đám mây đại

Trang 19

Mô hình tàu thủy tạo mây

Sơ đồ 1 số phương pháp CTKH

Yesnews

Lăng kính khoa học

“Cứu tinh” hay

“kẻ phá hoại”? Đây chính là câu hỏi mà các nhà khoa học đã tranh luận suốt bao năm qua. Không thể phủ nhận những lợi ích mà geoengineering đem lại, bởi mục tiêu mà nó hướng đến là ngăn chặn sự nóng lên toàn cầu, và các phương pháp đều được xây dựng một cách khoa học, có cơ sở. Một số kỹ thuật CTKH có được lợi thế vượt trội về thời gian và tiền bạc, chúng mang lại kết quả “tức thì” với mức chi phí thấp hơn nhiều so với nỗ lực cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính trên toàn cầu. Chỉ 1 tấn lưu huỳnh dioxit sẽ mang lại hiệu quả ngang với 30.000 tấn cacbon dioxit được cắt giảm, và theo ước tính thì chi phí hạ nhiệt toàn hành tinh sẽ chỉ khoảng 10 tỷ USD mỗi năm.

Trên thực tế, các kỹ thuật loại bỏ CO2 – CDR được ủng hộ nhiều hơn, bởi nó hướng đến “gốc rễ” vấn đề là nồng độ CO2 trong khí quyển quá cao khiến Trái Đất nóng lên và các đại dương bị axit hóa, làm xáo trộn cuộc sống của các loài sinh vật biển. Trồng rừng, tách lấy CO2 trong không khí và lưu trữ chúng,

hay than sinh học, năng lượng sinh học… đều là những biện pháp lâu dài và khả thi. Riêng việc gieo sắt và các loại đá mang tính kiềm vào lòng đại dương, vẫn tồn tại những nghi ngại về ảnh hưởng của chúng đến cuộc sống của các loài sinh vật biển, do vậy chưa đạt được sự chấp thuận cao.

Trong khi đó, hầu hết các kỹ thuật điều khiển bức xạ mặt trời – SRM lại vấp phải những phản đối gay gắt. Thứ nhất, chúng chỉ là những biện pháp tình thế, tuy mang lại tác động nhanh và ít tốn kém nhưng không hề làm giảm lượng CO2 trong không khí, nghĩa là không giải quyết tận gốc vấn đề. Thứ hai, về ý tưởng “đám mây tro bụi” ngăn cản ánh mặt trời, nghiên cứu cho thấy quá trình phun tro bụi một khi đã được bắt đầu thì nhất định phải được tiến hành một cách liên tục. Nếu vì một lý do nào đó mà quá trình này ngừng lại, tro bụi sẽ biến mất khỏi không khí chỉ trong vòng vài tháng đến vài năm, khi ấy nhiệt độ Trái Đất sẽ tăng vọt – có thể lên đến 2°C mỗi thập kỷ, nghĩa là nhanh gấp 10 lần tốc độ tăng nhiệt hiện nay. Hậu quả thật khó lường! Thứ ba, phun tro bụi

lên không trung cũng sẽ khiến thời tiết thay đổi. Nơi này trở nên khô hạn hơn, nơi kia lại nhiều mưa đến bất thường, và tất nhiên nông nghiệp sẽ bị ảnh hưởng nếu tình trạng ấy kéo dài. Hiện tại người nông dân cũng đã gặp rất nhiều khó khăn trong việc thích ứng với biến đổi khí hậu, liệu có thể đối mặt thêm những “cú sốc” thời tiết như thế? Tồi tệ hơn, khi mùa màng thất bát, lương thực không được đảm bảo, hoàn toàn có thể dẫn đến xung đột, nội chiến hoặc thậm chí là chiến tranh giữa các nước. Chẳng ai có thể nói trước được tương lai.

Các biện pháp SRM khác cũng vấp phải những nghi ngờ về hiệu quả và tính khả thi.

Những người phản đối cho rằng “gương vũ trụ” có thể khả thi trong dài hạn, nhưng sẽ rất tốn kém và phức tạp; “tẩy trắng mây” hay “tàu thủy tạo mây” chỉ mang lại kết quả cục bộ và có thể ảnh hưởng đến thủy triều… Không những thế, geoengineering, đặc biệt là SRM còn vướng phải những trở ngại về mặt đạo đức. Không ít nhà khoa học cho rằng, sẽ là vô đạo đức khi biến con người thành “chuột bạch” cho những thử

Trang 20

Yesnews

Lăng kính khoa học

nghiệm mà không ai có thể chắc chắn về kết quả của nó – điển hình là việc phun tro bụi lên các tầng khí quyển, hay gieo khoáng chất vào lòng đại dương. Tất cả đều quá mới mẻ, “có một không hai”, và một khi chưa có kiến thức đầy đủ về nó thì sợ hãi chỉ là phản ứng bản năng của con người.

Thay lời kết Dù ủng hộ hay phản đối geoengineering thì không ai có thể phủ nhận, cắt giảm lượng phát thải khí nhà kính mới là biện pháp triệt để

nhất, có thể “nhổ tận gốc” vấn đề biến đổi khí hậu, ô nhiễm không khí và axit hóa các đại dương. Geoengineering, dẫu có được chấp thuận tiến hành trên quy mô lớn, cũng chỉ là biện pháp bổ sung, và còn rất nhiều khuyết điểm cần phải khắc phục, có thể sẽ chỉ được thực hiện trong tình huống cực kì cấp bách. Điều căn bản nhất hiện nay là con người cần phải chung tay gạt bỏ những bất đồng về chuyện ai thiệt ai hơn trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu và có hành động rõ ràng để biến những cam kết giảm phát thải khí

nhà kính thành hiện thực. 200 năm về trước, bước vào cuộc cách mạng công nghiệp đầu tiên, con người đã chấp nhận “hy sinh” môi trường để thu về lợi nhuận bạc tỷ. Đã đến lúc dùng một phần lợi nhuận đó “bù đắp” lại những thương tổn và đảm bảo cho các thế hệ sau một cuộc sống vững bền.

Bùi Hương

Chung tay chữa lành những thương tổn cho Trái Đất

Trang 21

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Biến đổi khí hậu

Cần một tư duy mới Những công cụ và tư duy hiện nay không thể giải quyết được sự nóng lên toàn cầu. Vậy hãy sáng tạo nên những cách làm mới.

Bằng cách này hay cách khác, các nhà lãnh đạo thế giới đã làm hết sức tại hội nghị về biến đổi khí hậu diễn ra tại Paris vào tháng 11 năm ngoái. Tạm gác sang một bên những vấn đề thúc bách như mối đe dọa khủng bố và sự đi xuống của các nền kinh tế, họ đã cố gắng ngăn chặn một cuộc khủng hoảng mà những nguy cơ trầm trọng nhất của nó không xảy ra trong nay

mai, nhưng sẽ thành hiện thực vào tương lai rất lâu sau khi họ rời nhiệm sở. Quan điểm “nhìn xa trông rộng” này hoàn toàn trái ngược với một số suy nghĩ chính trị thiển cận chỉ biết đến những vấn đề trước mắt. Nhưng đáng tiếc là, các chính trị gia lại tự đặt ra cho mình một nhiệm vụ bất khả thi, và thực hiện nó theo một hướng sai lầm.

Biến đổi khí hậu phần lớn do con người gây ra, nó vô cùng nguy hiểm và thực sự đang diễn ra, đây đều là những sự thật khó có thể chối cãi. 2015 là năm nóng nhất kể từ năm 1880 – khi những ghi chép của NASA được bắt đầu. Và như vậy, 2015 đã phá vỡ kỷ lục chỉ mới được ghi nhận năm 2014. Mỗi một năm trong thập kỷ này đều nóng hơn mỗi một năm trước 1998.

Trang 22

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Các tuabin gió và pin mặt trời đang trải rộng khắp châu Âu, Hoa Kỳ và Trung Quốc chỉ vừa đủ để kìm giữ lượng thải cacbon điôxit. Từ khi bước vào thế kỷ 21, năng lượng toàn cầu trở nên ngày càng “cacbon hóa” nhiều hơn, chứ không hề ít đi. Than đá hiện đang cung cấp đến 41% điện năng và 29% năng lượng cho toàn thế giới – một tỷ lệ lớn hơn bất cứ thời điểm nào trong ít nhất bốn thập kỷ trở lại đây. Nồng độ cacbon điôxit trong khí quyển cũng cao hơn 40% so với thời điểm bắt đầu cuộc cách mạng công nghiệp.

Cần sửa đổi những bước đi sai lầm của hiện tại Các tổng thống và thủ tướng tập trung tại Paris đều khăng khăng rằng sự nóng lên toàn cầu cần phải dừng lại trước khi thế giới trở nên nóng hơn so với thời kỳ tiền công nghiệp 2°C. Đó là điều họ đã nói nhiều năm nay, nhưng xem xét đến đà diễn tiến của biến đổi khí hậu, mục tiêu này là phi thực tế và được đặt ra một cách tùy tiện. Nếu lượng thải khí nhà kính hàng năm vẫn giữ ở mức hiện tại, không khí sẽ ô nhiễm đủ để

Trang 23

khiến nhiệt độ toàn cầu tăng rộng những công nghệ năng thêm 2°C chỉ trong vòng 30 lượng tái tạo của hiện tại sẽ là năm tới. không đủ.

Các nhà hoạt động vì môi trường nói rằng mục tiêu này là một “điểm quy tụ lòng người” – nó hữu ích bởi nó tạo cảm hứng, thúc đẩy những hành động; khi một hành động được thực hiện, nó lại tạo cảm hứng cho nhiều thêm những hành động khác, như một vòng xoáy lũy tiến (virtuous circle) luôn phát triển đi lên.

Họ cho rằng, chỉ khi các nhà lãnh đạo thế giới tỏ ra cứng rắn và thậm chí hứa hẹn nhiều hơn nữa về năng lượng xanh, thì thảm họa mới có thể được ngăn chặn. Thế nhưng, chính việc đặt ra một mục tiêu bất khả thi lại đang khiến những thách thức về khí hậu bị đánh giá thấp một cách trầm trọng.

Một phần thế giới thực sự đã có những đánh giá như vậy, họ trở nên giàu có nhờ khai thác những trữ lượng lớn năng lượng hóa thạch theo một cách vô trách nhiệm, hay có thể hiểu là phóng túng, buông thả. Để phần còn lại của hành tinh này - những cư dân là con người cũng như không phải con người, có thể phát triển thịnh vượng trong những thế kỷ sắp tới, chỉ đơn thuần mở

Thế giới và các nhà lãnh đạo cần phải tham vọng hơn và thực tế hơn. Tham vọng ấy đòi hỏi phải tăng thêm các lựa chọn sẵn có. Mức trợ cấp hào phóng giúp duy trì các công nghệ cacbon thấp trong hiện tại, nhưng mục tiêu của nó nên là để “mở đường” cho công nghệ này phát triển trong tương lai. Đáng tiếc là, các công ty năng lượng (không giống như các hãng dược hay ô tô) lại cho rằng việc đầu tư vào các công nghệ hoàn toàn mới là không mấy triển vọng, và chính phủ thì nhu nhược và dễ dãi đến mức “làm giúp” luôn cho họ việc này. Một cam kết rộng rãi và nhanh chóng làm tăng cũng như đa dạng hóa chi tiêu cho nghiên cứu và phát triển (R&D) các công nghệ năng lượng, không ít thì nhiều cũng sẽ được hoan nghênh hơn bất cứ điều gì mà hội nghị Paris có thể đem lại. Đầu tư cho R&D hẳn là tốn kém, nhưng hãy ghi nhớ ba điều. Thứ nhất, chi tiền để giảm thiểu những nguy cơ nghiêm trọng là điều hợp lý.

Thứ hai, một số chính sách về khí hậu hiện nay còn tốn kém

Yesnews

Nhìn ra thế giới

hơn nhiều so với một danh mục đầu tư nghiên cứu mở rộng, và hiệu suất lại thấp hơn.

Nguồn trợ cấp đã tạo nên hàng nghìn cánh đồng tuabin gió và pin mặt trời thực sự chỉ thu lại được rất ít trong khi chi phí bỏ ra thì không hề nhỏ. Các kiểu trợ cấp khác, ví dụ như trợ cấp cho nhiên liệu sinh học, thực tế còn gây hại. Lựa chọn đầu tư, thực chất lại giúp tiết kiệm được rất nhiều tiền.

Thứ ba, một trong những phương pháp tốt nhất để chống lại biến đổi khí hậu thực chất còn có thể kiếm ra tiền. Một mức “giá carbon” hợp lý có thể thúc đẩy việc sử dụng năng lượng xanh, khuyến khích tiết kiệm năng lượng và ngăn chặn việc dùng năng lượng chất đốt, hiệu quả hơn nhiều so với giải pháp trợ cấp cho năng lượng tái tạo. Một vài nơi dũng cảm đã đặt ra mức giá này thông qua “thuế carbon”, gần đây nhất có Alberta tại Canada.

Hầu hết các quốc gia từng thử đặt giá carbon, rốt cuộc đều chuyển sang phát hành “giấy phép gây ô nhiễm (phát thải) có thể chuyển nhượng” (tradable pollution permit – cho phép doanh nghiệp gây ô nhiễm tới một lượng nhất

định, một cách hợp pháp), và kết quả là mức giá trở nên quá thấp, không đủ để thay đổi hành vi. Lý tưởng nhất hiện nay là những quốc gia có thể thừa nhận sai lầm của mình và bắt đầu thực hiện đánh thuế carbon. Nếu không thể làm được điều đó thì họ nên giữ lại kế hoạch “mua ô nhiễm”, nhưng bổ sung thêm một mức giá sàn và từ từ nâng giá lên.

quang hợp” (photosynthetic bugs – loại côn trùng có thể hấp thụ ánh sáng mặt trời và thực hiện quá trình quang hợp giống như cây xanh để tạo ra năng lượng) sản sinh ra thật nhiều nhiên liệu hữu dụng?

Không ai biết, và sẽ phải mất đến hàng tỷ USD để tìm ra.

Tham vọng nghiên cứu cũng không nên bị giới hạn chỉ trong phạm vi năng lượng tái tạo. Còn có những dạng năng lượng khác không xuất phát từ nhiên liệu hóa thạch, ví dụ như năng lượng hạt nhân.

Cải tiến trong năng lượng hạt nhân không phải điều dễ dàng: những nhà máy điện hạt nhân rất nguy hiểm và cần có những quy định riêng biệt, đầy thận trọng; chúng không phổ biến và thường vô cùng đắt đỏ. Nhưng một nhân loại biết hướng về tương lai của vài chục năm tới hoặc xa hơn nữa thì nhất định không thể loại các dạng năng lượng hạt nhân mới ra khỏi định hướng nghiên cứu của mình.

Định hướng nghiên cứu mới cần phải “tấn công” vào những thiếu hụt của năng lượng tái tạo. Năng lượng mặt trời nói riêng, đã trở nên rẻ hơn rất nhiều; chất liệu mới cùng với công nghệ sản xuất và lắp ráp mới còn có thể khiến nó rẻ hơn nữa. Chính điều này đặt ra yêu cầu phải có những cách tốt hơn để dự trữ năng lượng – nhờ đó mà năng lượng gió và mặt trời có thể được sử dụng triệt để, chẳng hạn như vào những tối mùa đông lạnh giá khi nhu cầu điện của châu Âu có xu hướng lên cao điểm. Liệu có cách nào tốt hơn để truyền năng lượng từ A đến B, tốt hơn những Sống chung với biến đổi khí hậu mạng lưới đường điện lớn, tốt hơn cả những dạng nhiên liệu Đổi mới triệt để là chìa khóa tổng hợp (synthesized fuels) mới? Liệu công nghệ sinh học để giảm lượng phát thải trong có thể tạo ra những con “bọ trung và dài hạn, nhưng nó sẽ

Trang 24

Yesnews

Nhìn ra thế giới

chẳng thể ngăn biến đổi khí hậu không trở nên tồi tệ hơn trong thời điểm hiện tại. Thực tế là, nhiều người sẽ phải thích ứng với một Trái Đất nóng hơn, và không ít trong số họ sẽ cần được giúp đỡ.

Các quốc gia giàu có (bao gồm cả Trung Quốc) đã hứa mỗi năm sẽ dành 100 tỷ USD để giúp đỡ các nước nghèo hơn. Vấn đề là, không có quy định rõ ràng rằng mỗi quốc gia sẽ phải đóng góp bao nhiêu trong tổng số tiền, hay số tiền đó được sử dụng vào việc gì. Đây có thể chính là nguyên nhân từng khiến hội nghị Paris chia rẽ trong bất đồng. Ưu tiên trước mắt nên là tập trung nghiên cứu các giống cây trồng có thể sống sót trong các kiểu thời tiết cực đoan; một hệ thống vệ sinh và chăm sóc sức khỏe tốt hơn để giúp người nghèo thêm kiên cường chống đỡ những cú sốc về khí hậu; và năng lượng giá rẻ, dù nó có thân thiện với môi trường hay không. Người nghèo cần tất cả những điều này hơn là những công nghệ năng lượng xanh – “món quà” mà ngay cả các quốc gia phương Tây giàu có cũng thấy quá đắt đỏ.

Trang 25

Phần cuối cùng cần thiết cho một tư duy mới là nghiên cứu việc làm mát Trái Đất một cách nhân tạo. Các mô hình khí hậu đưa ra đề xuất rằng sự nóng lên toàn cầu có thể được làm chậm lại bằng cách phun các phân tử nhỏ vào tầng bình lưu hoặc sử dụng các tinh thể muối để làm mây trắng hơn, từ đó phản xạ ánh sáng mặt trời (trở lại vũ trụ) tốt hơn. Liệu những dự án “geoengineering” (tạm dịch: công nghệ can thiệp khí hậu – những kỹ thuật can thiệp trực tiếp vào khí hậu toàn cầu, làm giảm nhiệt độ của Trái Đất) như vậy có khiến các hiểm họa khí hậu hiện tại bị thay thế bởi những rủi ro còn tồi tệ hơn hay không, không ai biết. Nhưng chính bởi không ai biết, nên cần phải tranh luận và tiếp tục nghiên cứu, chứ không phải bỏ ngang và tìm tới một con đường khác.

“Geoengineering” không thể thay cho việc cắt giảm sự phát thải khí nhà kính (ví dụ, nó không thể ngăn việc cacbon dioxit làm thay đổi những phản ứng hóa học trong lòng đại dương). Tuy nhiên, đặt ra lệnh cấm cho phương pháp này, như nhiều nhà hoạt động vì môi trường mong muốn, quả thật là ngu ngốc.

Trong ngắn hạn: sự ăn năn hối lỗi (với môi trường) nên được thay thế bằng những suy nghĩ logic, và chủ nghĩa thực dụng cần phải thay thế cho thần học môi trường (green theology - vấn đề môi trường dưới góc nhìn của Thiên Chúa Giáo). Khí hậu đang biến đổi bởi những phát minh phi thường như động cơ hơi nước và động cơ đốt trong. Cách tốt nhất để đương đầu với nó là tiếp tục những phát minh không tưởng.

Dịch: Bùi Hương Nguồn: http://www.economist.com/node/21679193

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Series iEconomy:

Phần 3 Kĩ xảo trốn thuế tinh vi của Apple Tác giả: Charles Duhigg và David Kocieniewski Dịch: Lê Thị Thu Trang

Qũy đầu tư Braeburn, thuộc Apple tại Reno, Nevada là nơi nắm giữ và kinh doanh tiền mặt của công ty.

Nevada là tiểu bang có mức thuế doanh nghiệp 0%, trái ngược với mức thuế 8,84% tại California – nơi Apple đặt trụ sở chính của mình.

R

eno, Nev. – Apple, công ty công nghệ có mức lợi nhuận cao nhất thế giới không hề tạo ra iPhones cũng chẳng quản lý dịch vụ chăm sóc khách hàng AppleCare, huống hồ là sản xuất Macbooks hay iPads ở bất cứ nơi nào quanh Nevada. Chỉ vỏn vẹn vài nhân viên trong một văn phòng nhỏ tại thành phố Reno nhưng nó lại được Apple giao cho trọng trách

đồng thời cũng là chiến lược của công ty: giúp Apple “tránh né” hàng triệu đô tiền thuế ở California và 20 bang khác.

mức thuế doanh nghiệp được áp đặt ở bang California là 8,84% trong khi đó ở Nevada, con số này chỉ là 0%.

Bằng việc đặt một văn phòng ở Reno chỉ cách trụ sở chính tại Cupertino, California có 200 dặm nhằm thu hồi và tái đầu tư lợi nhuận của công ty, Apple đã tiết kiệm được một khoản tiền cho thuế thu nhập. Bởi lẽ, bạn biết đấy,

Dẫu vậy, văn phòng ở Reno cũng chỉ là một trong số rất nhiều cách thức hợp pháp mà Apple sử dụng nhằm giảm bớt tổng hóa đơn thuế lên đến hàng tỷ đô của hãng trên toàn cầu. Ngoài Nevada, những nơi có mức thuế thấp như Ire-

Trang 26

Yesnews

Nhìn ra thế giới

land, Hà Lan, Luxembourg và quần đảo Virgin thuộc Anh đều được Apple đặt chi nhánh, một vài nơi trong số đó không khác gì một hòm thư hay một văn phòng vô danh. Tất cả chỉ nhằm cắt giảm các loại thuế mà “Quả táo” phải trả trên toàn thế giới.

lett-Packard và Microsoft thu về được không xuất phát từ việc bán sản phẩm “hữu hình”, mà từ tiền bản quyền sở hữu trí tuệ, chẳng hạn như bằng sáng chế một phần mềm giúp cho thiết bị hoạt động.

Trong một vài tình huống, chính những sản phẩm “vô hình” đó đã ở dạng kỹ thuật số, đơn giản như việc tải một bài hát trên mạng vậy. Lợi dụng điều này, các doanh nghiệp sở hữu sản phẩm kĩ thuật số và tiền bản quyền trở nên dễ dàng chuyển lợi nhuận hơn tới những nước có mức thuế thấp so với các cửa hàng tạp hóa hay các hãng xe có cùng ý định. Bởi lẽ, một ứng dụng được tải về, không giống với một chiếc xe hơi, có thể được bán ra từ bất kì nơi nào.

Hiển nhiên là không chỉ Apple mà hầu hết các tập đoàn lớn trên thế giới đều cố gắng tối thiểu hóa phần thuế phải chi trả. Song trong trường hợp của Apple, do tổng lợi nhuận của công ty quá cao nên khoản tiền mà hãng “né” thuế được thực sự là những con số khổng lồ đầy cám dỗ.

Theo các nhà phân tích phố Wall, ước tính trong một năm tài chính, Apple có thể kiếm về đến 45,6 tỷ đô la – một kỉ lục thách thức bất kì doanh Mặt khác, sự lớn mạnh của nghiệp Mĩ nào. nền kinh tế kỹ thuật số lại đặt ra một vấn đề nan giải cho Ví Apple như “chiếc cửa các nhà làm luật khi giám sát sổ đơn” cũng đúng vì nó cho thuế doanh nghiệp, cụ thể: rất ta thấy cái cách mà những gã nhiều công ty công nghệ nằm khổng lồ công nghệ đã lợi trong nhóm đóng thuế ít nhất dụng mã số thuế bằng văn bản mặc dù bản thân công nghệ có phần lỗi thời trong thời đại hiện nay đã trở thành một công nghiệp và nền kinh tế trong các ngành có quy mô và kĩ thuật số ngày nay như thế giá trị lớn nhất quốc gia, theo nào. Một số khoản lợi nhuận số liệu từ phía chính phủ và mà những công ty như Ap- doanh nghiệp. Theo đó, giai ple, Google, Amazon, Hem- đoạn 2010-2012, hơn 71 công

Trang 27

ty công nghệ trong nhóm chỉ số cổ phiếu 500 của Standard & Poor – bao gồm Apple, Google, Yahoo và Dell – đóng thuế bằng tiền mặt trung bình ít hơn 1/3 tổng số tiền so với các công ty khác cũng thuộc nhóm này. (Nộp thuế bằng tiền mặt có thể bao hàm cả việc thanh toán số tiền phải nộp trong nhiều năm).

Thậm chí trong nhóm các công ty công nghệ thì tỷ lệ thuế mà Apple phải đóng cũng thuộc hàng thấp. Và dẫu đây chính là tên tuổi đã làm thay đổi bộ mặt của nhiều ngành công nghiệp, kích thích tăng trưởng kinh tế và làm hài lòng khách hàng song nó cũng là nơi tạo ra các chiến lược doanh nghiệp đã lợi dụng sơ hở trong mã số thuế, theo lời các cựu giám đốc điều hành của hãng – những người đã từng tham gia xây dựng những chiến lược như vậy.

Chẳng hạn, Apple là một trong số các công ty công nghệ đầu tiên bổ nhiệm nhân viên sales ở các nước đánh thuế cao và bằng một cách nào đó, cho phép họ có thể bán hàng được sang các châu lục khác với tư cách là đại diện của các công ty con chịu mức thuế

Nhìn ra thế giới

thấp để tránh thuế thu nhập. Đồng thời, hãng cũng là người tiên phong về một kỹ thuật kế toán có tên gọi “Bánh mỳ kẹp với hai công ty Ireland và một Hà Lan” (Double Irish With a Dutch Sandwich) nhằm giảm các loại thuế bằng cách chuyển lợi nhuận theo một lộ trình tới chi nhánh của hãng ở Ireland đến Hà Lan và sau cùng là vùng biển Caribbean. Ngày nay, kỹ thuật này đã được áp dụng bởi hàng trăm doanh nghiệp khác, thậm chí một vài trong số đó còn bắt chước y nguyên những gì mà Apple từng làm – theo như các kế toán viên thuộc những doanh nghiệp trên cho biết.

Nếu không có những phương pháp như vậy, rất có thể hóa đơn thuế liên bang của Apple sẽ phải cộng thêm 2,4 tỷ đô so với tổng số tiền thuế năm 2011, theo nghiên cứu “Apple reports high rate but saves billions in taxes” của nhà kinh tế học, người từng làm việc trong Bộ Tài chính – Martin A. Sullivan. Theo đó, năm 2011, tổng số tiền thuế mà Apple phải trả trên phạm vi toàn cầu là 3,3 tỷ đô la dựa trên mức lợi nhuận được báo cáo lên cơ quan thuế là 34,2 tỷ đô; thuế suất là 9,8%. (Tuy

Yesnews nhiên hãng không hề công bố giá trị được tạo ra thay vì nơi cơ cấu của khoản thuế đó: đâu sản phẩm được bán. là số tiền phải nộp ở Mỹ, đâu là số tiền nộp cho những năm Tuy nhiên, các kế toán trước đó hay cho tương lai?). viên của Apple vẫn tìm được những cách thức hợp pháp để Nếu so với Walmart cùng phân bổ 70% lợi nhuận của thời điểm, tổng số tiền thuế công ty ra nước ngoài – nơi có mà hãng này phải nộp là 5,9 mức thuế suất thấp hơn nhiều, tỷ đô dựa trên mức lợi nhuận theo như Corporate Filings kế toán 24,4 tỷ đô la, thuế suất tiết lộ. là 24% - mức thuế trung bình dành cho các công ty ngoài Cả chính phủ lẫn doanh ngngành công nghệ. hiệp đều không công khai tài liệu khai thuế, và khoản thu Có thể nói, hóa đơn thuế nhập chịu thuế của một công của Apple ở Mỹ đã thực sự ty thường khác so với lợi khơi dậy trí tò mò cho các nhuận được công bố trong các chuyên gia về thuế doanh ng- báo cáo thường niên. Các dohiệp bởi lẽ trụ sở công ty thì anh nghiệp vẫn trình bày phần đặt ở Mỹ nhưng lợi nhuận của tiền để nộp các loại thuế thu nó, ít nhất trên giấy tờ, phần nhập trong báo cáo hằng năm lớn ở nước ngoài. Kí kết hợp Form 10-K, song để xác định đồng sản xuất và lắp đặt sản chính xác tổng số tiền mà các phẩm cũng hầu hết với các doanh nghiệp nộp cho chính công ty nước ngoài song đa phủ, thì hoàn toàn không thể số các giám đốc điều hành, suy ra từ những con số “sổ các nhà thiết kế sản phẩm, các sách” trên. Apple đã làm như marketer, nhân viên, bộ phận vậy. Đợt công bố cuối năm nghiên cứu và phát triển, các 2011 của “Quả táo”, nó đã liệt cửa hàng bán lẻ lại đặt ở Mỹ. kê một loạt các mức phí, mức Do đó theo các chuyên gia thuế phải chi của hãng trên về thuế, logic mà nói thì lẽ ra toàn cầu bao gồm: các loại lợi nhuận của Apple phần đa thuế đã nộp, thuế hoãn lại và sẽ là của người Mỹ vì mã số một số khoản phí khác. Tổng thuế của Mỹ được xây dựng số tiền là 8,3 tỉ đô la – gần dựa trên khái niệm một công bằng một phần tư lợi nhuận ty kiếm được thu nhập tại nơi của hãng.

Trang 28

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Tuy nhiên, phía các nhà phân tích thuế và các học giả, họ lại cho rằng con số mà công ty giao nộp cho chính phủ có thể đã bị làm quá lên bởi có những khoản tiền trong đó có khả năng sẽ không bao giờ được thanh toán. Bà Kimberly Clausing, nhà kinh tế học đến từ trường đại học Reed, chuyên nghiên cứu về thuế đa quốc gia đưa ra nhận định: “Thông tin trên báo cáo 10-K của hầu hết các doanh nghiệp là sai sự thật. Tuy nhiên đối với các công ty công nghệ, điều này thậm chí còn trở nên lố bịch”.

Về phần Apple, trong một tuyên bố, hãng lại cho rằng “Apple đã tiến hành tất cả các hoạt động kinh doanh dựa trên chuẩn mực đạo đức cao nhất, tuân thủ theo luật pháp hiện hành và các nguyên tắc kế toán”. Hãng còn bổ sung thêm: “Chúng tôi vô cùng tự hào về những gì mà Apple đã đóng góp, cống hiến”.

Cụ thể theo tuyên bố này, “Apple đã trả một lượng lớn các khoản thuế nhằm hỗ trợ cho chính quyền địa phương, tiểu bang và liên bang của Mỹ.

Trong nửa đầu năm tài chính 2012, các hoạt động diễn ra

Trang 29

trên khắp quốc gia này của chúng tôi đã tạo ra gần 5 tỷ đô la thuế thu nhập tiểu bang và liên bang, bao gồm cả thuế thu nhập sau khi đã khấu trừ lợi nhuận cổ phiếu của nhân viên, và số tiền đó đều được Apple trả - khiến cho hãng trở thành một trong những “công ty nộp nhiều thuế nhất” tại Hoa Kì.”

1974. Do xảy ra cuộc khủng hoảng ngân sách ở bang California mà De Anza đã phải cắt giảm hơn 1000 khóa học và 8% số khoa kể từ năm 2008.

Hiện nay, nó còn phải đối mặt với vấn đề thâm hụt ngân sách của trường. Sự thâm hụt quá lớn đến nỗi mà hiệu trưởng của De Anza, ông Brian Murphy, trong thư gửi tới các giảng viên, đã phải gọi nó bằng cái tên “một vòng xoáy chết chóc”. Hiển nhiên là sự thiếu hụt tài chính của bang California bắt nguồn từ nhiều nguyên do và Apple không phải chịu trách nhiệm trong trường hợp này, song theo quan điểm của những công viên chức như ông Murphy thì có một mối liên kết giữa chính sách thuế của công ty với lý do mà cuộc khủng hoảng tồn tại.

Tuy nhiên nguồn gốc của con số 5 tỷ đô la mà Apple nộp lại không được giải thích rõ trong tuyên bố trên. “Quả táo” cũng chẳng buồn đề cập về các khoản thuế được hoãn lại – số tiền mà công ty có thể sẽ trả trong tương lai hoặc có thể được hoãn vô thời hạn.

Phải chăng khoản tiền 5 tỷ đô này chính là số tiền thuế mà Apple còn nợ nhân viên của mình? Chưa kể ngay cả trong nội bộ doanh nghiệp, tổng số tiền thuế mà Apple cũng như các công ty công nghệ khác Ông phát biểu trong một phải nộp hiện vẫn còn đang buổi phỏng vấn: “Thật không gây rất nhiều tranh cãi. thể hiểu nổi. Tôi cá là mỗi một người trong Apple đều có Cách 1,5 dặm tính từ trụ liên quan tới De Anza. Con sở ở Cupertino của Apple là cái của họ bơi lội trong bể trường cao đẳng cộng đồng De bơi của chúng tôi. Anh chị em Anza – ngôi trường mà Steve của họ theo học các lớp học Wonizak, một trong những tại đây. Lạy Chúa tôi, còn họ nhà sáng lập nên Apple, từng thì lái xe qua đây mỗi ngày”. học từ năm 1969 đến năm “Nhưng rồi họ làm tất cả

Nhìn ra thế giới

mọi thứ chỉ để trả thuế càng ít còn diện tích làm việc là một càng tốt”. hành lang chật hẹp trong một tòa nhà nhạt nhẽo – đối diện Apple đã trốn thuế Nhà một nhà hàng đã bị bỏ không. nước bằng cách nào? Bên trong có rất nhiều poster của máy nghe nhạc Ipod màu Vào năm 2006, thời điểm kẹo, một biểu tượng lớn của tài khoản ngân hàng và giá cổ Apple (hình trái táo cắn dở) phiếu của Apple đang tăng, cũng như các bàn làm việc và các giám đốc điều hành của thiết bị đầu cuối của máy tính công ty đã đến Reno và thành Các giám đốc điều hành lập một chi nhánh ở đây với của công ty cho biết, khi một tên gọi “Quỹ Braeburn” để người Mỹ mua iPhone, iPad quản lý và đầu tư tiền mặt hoặc các sản phẩm khác của của công ty. Braeburn thực hãng, một phần lợi nhuận chất là tên một loại táo, khi từ việc bán sẽ được chuyển nếm thử có cả vị ngọt và chua vào những tài khoản chịu sự cùng lúc. kiểm soát của Braeburn, sau Hiện nay, Braeburn chỉ đó đem đi đầu tư cổ phiếu,

Yesnews trái phiếu hay các công cụ tài chính khác. Đến khi chúng sinh lời, một vài trong số đó nhờ địa chỉ ở Nevada của Braeburn mà qua mắt được cơ quan thuế bang California.

Từ khi thành lập Braeburn, Apple đã kiếm về hơn 2,5 tỉ đô tiền lãi và thu nhập cổ tức nhờ số tiền tiết kiệm được từ thuế và các khoản đầu tư trên toàn cầu. Nếu Braeburn được đặt tại Cupertino – nơi làm việc của nhóm nhân sự điều hành cấp cao, thì “Quả táo” sẽ phải trích một phần thu nhập trong nước của mình để nộp thuế doanh nghiệp với thuế suất 8,84% theo luật bang California.

Ngược lại, nếu đặt ở Nevada, sẽ chẳng có thuế doanh nghiệp hay thuế lãi vốn nào hết.

Ông Brian Murphy (ở giữa), chủ tịch của Cao đẳng cộng đồng De Anza, California cho rằng “các công ty công nghệ chỉ toàn muốn chống thuế và nó khiến cho cả một quốc gia đang hao mòn dần”.

Theo Peter Dasilva của The New York Times.

Braeburn còn có thể cho phép Apple hạ thấp hơn nữa mức thuế phải đóng ở các bang khác như Florida, New Jersey và New Mexico nhờ lợi dụng quyền được giảm số nợ của doanh nghiệp khi hoạt động quản lý tài chính của họ diễn ra ở những nơi khác. “Quả táo” không hề tiết lộ phần thuế được nộp cho các bang là bao nhiêu, công ty chỉ nói

Trang 30

Yesnews

Nhìn ra thế giới

rằng nó còn nợ 762 triệu đô tiền thuế thu nhập trên khắp các bang nước Mỹ năm 2011.

Dẫu con số đó thể hiện một mức thuế “hiệu quả” – cao hơn so với tỷ lệ phải đóng của các công ty cùng ngành, song theo bà Clausing và các nhà phân tích thuế, thực tế thông tin này không đáng tin cậy và không cho chúng ta biết con số thực chất là bao nhiêu.

Như một hiệu ứng, hàng tá công ty như Cisco, Harley-Davidson và Microsoft cũng đã thành lập chi nhánh tại Nevada nhằm tránh thuế ở các bang khác, trong khi hàng trăm các doanh nghiệp khác cũng có được khoản tiết kiệm tương tự nhờ các chi nhánh ở Delaware.

Trước tình trạng trên, một bộ phận người dân California tỏ ra không vui khi Apple và các công ty khác có trụ sở tại đó đã chuyển các hoạt động tài chính của mình tới những bang miễn thuế, kể cả khi các nhà làm luật bang này đưa ra lời đề nghị giảm trừ thuế nhằm giữ chân họ lại.

Lập pháp California đã tăng mức giảm thuế cho nghiên cứu và phát triển, giúp hàng trăm công ty kể cả Apple tránh được hàng tỷ tiền thuế. Hãng cũng từng nói rằng chính sách này giúp công ty tiết kiệm 412 triệu đô la đối với tất cả các loại thuế giảm trừ cho nghiên cứu và phát triển kể từ năm 1996.

Sau đó, vào năm 2009, Apple, Cisco, Oracle, Intel và một số công ty khác đã tiến hành một chiến dịch vận động hành lang mạnh mẽ buộc cơ quan Lập pháp bang California phải ban hành điều luật: giảm trừ thuế cho các công ty có trụ sở tại California nhưng hoạt động ở các bang khác hoặc quốc gia khác. Theo các nhà phân tích lập pháp, thay đổi này thậm chí còn gây tổn thất thêm cho chính quyền mỗi năm khoảng 1,5 tỷ đô la Mỹ.

Những mất mát này là một trong những lý do khiến California phải đối mặt với cuộc khủng hoảng ngân sách nặng nề - thâm hụt hơn 9,2 tỷ đô la Mỹ chỉ tính riêng trong năm Cụ thể, theo các nhà phân tài chính 2013. Chính quyền tích lập pháp, trong các năm bang đã phải cắt giảm các 1996, 1999 và 2000 cơ quan chương trình chăm sóc sức

Trang 31

khỏe, tăng đáng kể học phí các trường đại học công lập, giảm thiểu dịch vụ cho người khuyết tật và đưa ra một đề xuất cắt giảm 4,8 tỷ đô chi tiêu cho bậc mầm non và các cấp bậc giáo dục khác.

Phía Apple, hãng từ chối bình luận về hoạt động cùa công ty ở Nevada. Theo quan điểm cá nhân của một vài giám đốc điều hành “Quả táo”, họ cho rằng thật thiếu công bằng khi chỉ chỉ trích mỗi mình công ty trong khi ngoài kia có hàng ngàn doanh nghiệp cũng hành động tương tự. Nếu Apple tình nguyện trả thuế nhiều hơn, bản thân công ty đã tự đặt mình vào thế bất lợi khi cạnh tranh và sẽ gây tổn hại cho các cổ đông.

Thực tế cho thấy, các quyết định của “Quả táo” đều đem lại cho hãng không ít những lợi ích. Cụ thể, vào ngày 25/04/2012, sau khi công bố một trong những quý thành công nhất trong lịch sử công ty, Apple cho biết lợi nhuận ròng trên tổng doanh thu đạt 24,7/85,5 tỷ đô la Mỹ chỉ trong nửa đầu năm tài chính 2012 và hơn 110 tỷ đô la có trong ngân hàng (thống kê dựa trên hồ sơ của công ty).

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Một chiến lược thuế toàn cầu Cứ 1 giây mỗi giờ, hàng triệu lần một ngày, dù bạn trong phòng khách hay cạnh máy đếm tiền, chỉ cần click vào nút “Mua” trên iTunes hoặc thanh toán một sản phẩm nào đó của Apple, lập tức một cỗ máy tài chính quốc tế được kích hoạt, và một kế hoạch chuyển tiền xuyên lục địa được tiến hành chỉ trong chớp mắt.

Văn phòng ở Reno của Apple sẽ giúp công ty trốn thuế tại các bang trong khi các chi nhánh trên toàn cầu của nó – đặc biệt là các công ty con chịu trách nhiệm vận chuyển doanh thu và tiền bản quyền bằng sáng chế tới các quốc gia khác – có nhiệm vụ giúp Apple giảm khoản thuế nợ người dân Mỹ và chính phủ tại các quốc gia đó.

Chẳng hạn, chi nhánh của Apple ở Luxembourg – iTunes S.à.r.l – chỉ có vài chục nhân viên – dựa theo tài liệu công ty nộp lên chính phủ Luxembourg, cùng một giám đốc điều hành. Dấu hiệu duy nhất chứng minh sự tồn tại

của công ty là một hòm thư Robert Hatta, người phụ và một mảnh gỗ xiêu vẹo ghi trách thị trường bán lẻ châu “ITUNES SARL”. Âu mảng tiếp thị và bán hàng của iTunes đến năm 2007 cho Luxembourg chỉ có hơn biết: “Chúng tôi thành lập chi nửa triệu dân sinh sống, song nhánh ở Luxembourg do mức bất kể khách hàng của Apple thuế ưu đãi tại đây. Việc tải đến từ châu Âu, châu Phi hay xuống một thứ gì đó khác với Trung Đông – và có khả năng việc mua một chiếc máy kéo là cả những nơi khác nữa, tải hoặc sản xuất thép bởi lẽ bạn một bài hát, một show truyền chẳng thể chạm vào thứ gì. hình hay một ứng dụng, tất cả Do vậy, bất kể máy tính của doanh thu đều được ghi nhận bạn ở Anh hay Pháp, nếu bạn tại đất nước nhỏ bé này – theo mua một sản phẩm từ Luxtiết lộ của các giám đốc điều embourg, điều đó đồng nghĩa hành trước đây cũng như hiện bạn có mối quan hệ với đất tại. Năm 2011, tổng doanh thu nước này”. của iTunes S.à.r.l vượt mốc 1 tỷ đô la, chiếm gần 20% doTrong khi đó, một phát anh số bán iTunes trên toàn ngôn viên của Apple từ chối cầu, một giám đốc điều hành bình luận về hoạt động của của hãng cho hay. chi nhánh ở Luxembourg.

Nguyên do khiến Apple chọn Luxembourg thực ra rất đơn giản, theo lời của các giám đốc điều hành “Quả táo”. Chính quyền đất nước này đã hứa hẹn với Apple và nhiều công ty công nghệ khác rằng họ sẽ đánh thuế thấp nếu phía doanh nghiệp thực hiện các giao dịch thông qua Luxembourg. Kết quả là tiền thuế cứ thế chảy vào Luxembourg thay vì Anh, Pháp, Hoa Kỳ cùng hàng tá các quốc gia khác.

Có thể thấy rằng hàng hóa tải xuống được là minh chứng cho sơ hở của hệ thống thuế hiện đại trước một nền kinh tế bị thống trị bởi thương mại điện tử. Các giám đốc điều hành trước đây của hãng đều cho rằng Apple rất giỏi trong việc phát hiện ra những lỗ hổng của hệ thống thuế, đồng thời thuê về các nhân viên kế toán không chỉ giỏi nghiệp vụ mà còn sáng tạo không kém gì các nhà thiết kế iPhones. Ngay từ những

Trang 32

Yesnews

Nhìn ra thế giới

năm 80, Apple đã là một trong những công ty đầu tiên tạo ra khái niệm “commissionaires” (tạm dịch: những người gác cửa) chỉ những nhà phân phối nước ngoài của hãng, thay vì gọi họ là “retailers” (nhà bán lẻ) như thông thường – theo Michael Rashkin, giám đốc phụ trách chính sách thuế đầu tiên của Apple, người từng hỗ trợ gây dựng nên một hệ thống trốn thuế tinh vi trước khi rời đi năm 1999. Đối với khách hàng của hãng, những quyết định bố trí này hầu như không ảnh hưởng tới họ. “Commissionaires”, về cơ bản không bao giờ sở hữu các bản kiểm kê – hoạt động yêu cầu họ nhận dạng thuế vì vậy cơ cấu trong hệ thống thuế của Apple, ví dụ, có thể cho phép một nhân viên bán hàng ở Đức, nơi đánh thuế cao, bán máy tính trên danh nghĩa một công ty con ở Singapore, nơi đánh thuế thấp.

Kết quả, hầu hết lợi nhuận thu về sẽ được đánh thuế ở Singapore thay vì ở Đức.

ty tiên phong trong việc tạo ra một kết cấu thuế – thường được biết đến với cái tên “Hai công ty Ireland” (the Double Irish) – cho phép công ty luân chuyển lợi nhuận tới các thiên đường thuế trên toàn thế giới, theo Tim Jenkins – người đã từng tham gia quá trình xây dựng hệ thống thuế khi còn là giám đốc tài chính khu vực châu Âu của Apple đến tận năm 1994 – cho biết.

Kết quả là, một số khoản lợi nhuận sẽ chỉ phải chịu mức thuế 12,5% ở Ireland thay vì mức thuế suất lên tới 35% ở Mỹ. Năm 2004, Ireland, một quốc gia chỉ chưa đầy 5 triệu người sinh sống, đã trở thành ngôi nhà cho hơn 1/3 doanh thu trên toàn cầu của “Quả táo” – theo tài liệu công ty tiết lộ (những năm gần đây Apple không còn công bố các báo cáo thống kê như vậy nữa).

“Quả táo” đã thành lập 2 chi nhánh ở Ireland, lấy tên là Apple Operations International và Apple Sales International, đồng thời xây dựng một nhà máy bọc kính nằm giữa cánh đồng Cork. Chính phủ Ireland còn đề nghị giảm thuế cho công ty để đổi lấy việc làm, theo lời các cựu giám đốc điều hành – những người biết rõ các mối quan hệ của hãng.

Chưa dừng lại ở đó, công ty con Ireland thứ hai của Quả táo – the “Double” – thậm chí còn có thể chuyển một số khoản lợi nhuận khác vào các doanh nghiệp được miễn thuế ở vùng Caribbean bằng cách giao một phần quyền sở hữu các chi nhánh của hãng ở Ireland cho Baldwin Holdings Unlimited nằm ở quần đảo Virgin thuộc Anh – một thiên đường thuế thực thụ (theo các tài liệu công ty nộp lên chính quyền Ireland và quần đảo Virgin thuộc Anh).

Chẳng cần đăng kí văn phòng hay số điện thoại, Baldwin Holdings trong danh sách chỉ có một vị giám đốc – Peter Oppenheimer – giám đốc phụ trách tài chính của Apple, người hiện đang sống và làm việc tại Cupertino. Người ta

Tuy nhiên, lợi ích lớn hơn cả là, sự sắp xếp này cho phép Apple chuyển tiền bản quyền sáng chế được khai thác và phát triển ở California sang Ireland – một hoạt động về “Hai công ty Ireland” bản chất là diễn ra trong nội bộ, chỉ đơn giản là chuyển một Vào cuối thập niên 80, Ap- phần tiền của công ty sang ple là một trong những công chi nhánh đặt tại nước ngoài.

Trang 33

Yesnews

Nhìn ra thế giới

chỉ biết đến Baldwin là tên một giống táo – nó cứng, giòn và dễ dàng vận chuyển đi xa, không hơn không kém!

cách quản lý của Apple nhằm giữ mức thuế quốc tế không vượt quá 3,2% so với tổng lợi nhuận đạt được ở nước ngoài năm 2011, hoặc mức 2,2% năm 2010, hay thậm chí chỉ dừng ở một con số trong suốt giai đoạn 2005-2010 – thống kê dựa trên tệp tin của công ty được công bố.

Cuối cùng, một số hiệp ước mà Ireland kí kết với các quốc gia Châu Âu còn cho phép Apple luân chuyển lợi nhuận gần như miễn thuế thông qua Hà Lan – đất nước xuất hiện trong công thức “Bánh Apple đã từ chối bình luận mỳ kẹp Hà Lan” (the Dutch về các hoạt động của công ty Sandwich) – khiến cho các tại Ireland, Hà Lan và quần nhà giám sát và cơ quan thuế đảo Virgin thuộc Anh. càng khó theo dõi hoạt động của công ty.

Hãng chỉ công bố trong báo cáo thường niên năm 2011 Robert Promm, nhà quản rằng con số 24 tỷ đô la hay lý của Apple giữa những năm 70% trong tổng mức lợi nhuận 90, từng gọi chiến lược này là trước thuế 34,2 tỷ đô hoàn “bí mật dơ bẩn nhất được giấu toàn được kiếm ở nước ngoài, kín giữa lòng châu Âu”. chỉ có 30% là từ thị trường Hoa Kỳ. Theo ông Sullivan, Ngay cả cách các nguồn một nhà kinh tế học từng tài chính nước ngoài của Ap- làm việc cho Bộ Tài chính và ple hoạt động ra sao cũng rất hiện đang viết bài cho chuyên khó xác định chính xác. Năm trang Tax Analysts, “nếu xem 2006, hãng tiến hành tái cơ xét việc tất cả các hoạt động cấu các chi nhánh ở Ireland tiếp thị và thiết kế sản phẩm thành các công ty trách nhiệm đều diễn ra tại Mỹ, bằng sáng vô hạn, hầu như không phải chế được chứng nhận ở Calcông khai thông tin tài chính. ifornia thì con số này ít nhất phải là 50%.”

Tuy nhiên, theo các chuyên gia thuế, chính những Ông cho rằng: “Nếu lợi chiến lược như “Hai công ty nhuận được chia đều giữa hai Ireland” đã giúp giải thích thị trường Hoa Kỳ và nước

ngoài, hóa đơn thuế liên bang của Apple năm 2011 lẽ ra phải cộng thêm 2,4 tỷ đô la, đơn giản là vì sẽ có một lượng lớn lợi nhuận được chuyển về Mỹ với mức thuế doanh nghiệp cao hơn nhiều.” Ông còn cho biết thêm “Apple, cũng như nhiều công ty đa quốc gia khác, sử dụng những phương thức hoàn toàn hợp pháp nhằm giữ lại một phần đáng kể lợi nhuận của mình, vượt ra ngoài tầm kiểm soát của I.R.S (Internal Revenue Service – cơ quan thuộc Chính phủ Hoa Kỳ chịu trách nhiệm thu thuế và thi hành luật thuế). Và khi các doanh nghiệp có mức lợi nhuận cao nhất nước Mỹ trả ít tiền hơn thì đổi lại người dân sẽ phải trả nhiều hơn”.

Các chuyên gia về thuế khác, chẳng hạn như Edward D.Kleinbard, cựu chánh văn phòng của Uỷ ban liên Quốc hội về Thuế, hiện đang là giáo sư chuyên ngành luật thuế tại Đại học Nam California, cũng có những kết luận tương tự: “Chiến lược tránh thuế được sử dụng bởi Apple và các tập đoàn đa quốc gia khác không chỉ giúp giảm tối đa mức thuế phải chịu ở Mỹ mà còn ở Đức,

Trang 34

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Pháp, Anh cùng nhiều quốc gia khác.”

Tuy nhiên những chiến lược như vậy vẫn có một nhược điểm là khi chuyển tiền ra nước ngoài, số tiền đó sẽ bị đánh thuế mới nếu bạn muốn nó quay trở lại nước Mỹ.

Hiểu được điều này, Apple – nắm giữ 74 tỷ đô la ở nước ngoài – đã liên kết với hơn 48 công ty và tổ chức kêu gọi Quốc hội Hoa Kỳ cho ra một đạo luật gọi là “Kì nghỉ hồi hương” (“repatriation holiday”) vào năm 2011 nhằm cho phép các doanh nghiệp Hoa Kỳ được mang tiền về đất nước mà không phải trả những khoản thuế lớn. Liên minh này, bao gồm Google, Microsoft và Pfizer, đã thuê hàng chục người vận động hành lang để đẩy nhanh đạo luật được thông qua mà không cần bỏ phiếu. Theo báo cáo của Quốc hội Hoa Kỳ, việc giảm trừ thuế sẽ gây tổn thất cho chính quyền liên bang 79 tỷ đô la trong vòng 10 năm sắp tới.

Trang 35

Vẫn còn những tranh cãi ở California

thuế. Giờ, nếu công ty chúng tôi không phải trả thuế, tôi sẽ sẵn lòng thực hiện đề nghị lắp Trước khi mất, trong lần đặt Wi-Fi”. xuất hiện công khai cuối cùng Ông còn nói thêm, nếu Hội của mình, Steve P.Jobs – giám đốc điều hành của Apple – đã đồng Thành phố không hài đệ trình lên Hội đồng thành lòng, Apple có thể chuyển phố Cupertino vào tháng 6 đi. Và phải cân nhắc con số năm 2011 về việc phê chuẩn 8 triệu đô la tiền thuế đánh vào tài sản hiện có của Apple cấp phép xây trụ sở mới.

– mức đóng thuế cao nhất ở Đa số các thành viên trong Cupertino – dựa trên đánh giá Hội đồng đều tỏ vẻ tán dương của chính quyền địa phương với đề xuất này, chỉ có một năm 2011. nghị viên, bà Kris Wang, lại đặt ra những nghi vấn.

Cuối cùng, bà Kris Wang đã phải từ bỏ đề xuất của Người dân sẽ được hưởng mình. lợi như thế nào? Phải chăng Trong một bài phỏng vấn Apple nên cung cấp Internet không dây miễn phí tới Cu- khác, bà cho rằng Cupertino pertino giống như Google đang thực sự gặp phải trục đã từng làm với “hàng xóm” trặc tài chính. Bà cũng phát Moutain View? – Bà đề xuất. biểu sau khi rời khỏi Hội đồng rằng: “Chúng ta tự hào vì có Theo một video ghi hình Apple. Nhưng ngoài điều đó lại cuộc họp, Jobs đã đáp lời ra, giữa bạn và họ liệu thực sự rằng: “Tôi đúng là một tên có sự kết nối?” khờ. Tôi luôn cho rằng, công Trong khi đó, một số người ty chúng tôi đã đóng thuế thì chính quyền thành phố nên dân California lại cho rằng đảm nhiệm những việc đó. Đó Apple đã làm đủ tốt với vai là lý do tại sao chúng tôi đóng trò là doanh nghiệp lớn nhất

Yesnews

Nhìn ra thế giới Cupertino, cùng với nhiều công ty công nghệ khác chính là “chiếc phao” cho nền kinh tế California. Nhân viên của Apple là khách của các nhà hàng trong thành phố, là thành viên của ban giám đốc địa phương và thường xuyên tài trợ cho các sự kiện của California. Rất nhiều triệu phú ở thung lũng Silicon cũng nộp thuế thu nhập cá nhân cho bang. Trong một tuyên bố của mình, Apple nói rằng: “Nhờ có sự tăng trưởng của hãng tại nước ngoài mà việc làm trong nước đang được cải thiện, bởi chúng tôi luôn giám sát hầu hết các hoạt động của hãng từ California. Phần lớn lực lượng lao động trên toàn cầu của chúng tôi vẫn còn ở Hoa Kỳ với hơn 47.000 nhân viên toàn thời gian trên khắp 50 bang”.

Chưa hết, Đại học Standford còn được Apple hỗ trợ hơn 50 triệu đô la trong suốt 2 năm. Đây cũng là con số mà “Quả táo” đã trao tặng cho một tổ chức viện trợ châu Phi. Cũng trong bản tuyên bố của mình, hãng từng nói rằng: “Chúng tôi đã đóng góp nhiều vào các hoạt động từ thiện nhưng chưa bao giờ tìm cách công khai điều đó.

Thứ mà chúng tôi quan tâm là

làm những việc đúng đắn chứ nhỏ nhặt để tồn tại”. không phải cố gắng để được Hết. công nhận. Năm 2011, chúng

tôi đã mở rộng số lượng các tổ

chức xứng đáng nhận được sự

ủng hộ của Apple thông qua

một chương trình tặng quà tới nhân viên của công ty”.

Tuy nhiên, vẫn còn đó những người như chủ tịch của De Anza – ông Murphy – cho rằng các hoạt động từ thiện và tạo việc làm không bù đắp lại được những quyết định lách thuế của Apple và các công ty công nghệ khác. Chỉ trong vòng 20 phút, trụ sở chính của Google, Facebook, Intel, Hewlett-Packard và Cisco có thể làm chao đảo cả một thị trường tài chính.

“Tới thời điểm mà tất cả những công ty ấy – Google, Apple, Facebook và phần còn lại tiến hành trả cổ tức, chắc chắn ngay lập tức sẽ có một làn sóng phản đối dữ dội. Họ chỉ toàn muốn chống thuế, và điều đó khiến cho cả một quốc gia ngày một thêm hao mòn.” Ông cũng tiếp lời: “Nhưng tôi không thể than phiền về điều này. Chúng ta không đủ khả năng để chọc giận họ.

Chúng ta vẫn cần từng đô la

Trang 36

Góc nội bộ

Yesnews [ÔN THI CÙNG LƯU HỌC SINH]

MỘT CHƯƠNG TRÌNH được thực hiện bởi CLB Sinh viên Nghiên cứu khoa học YES, đến nay đã được triển khai qua 3 mùa thi với những kết quả thực sự ấn tượng.

Xuất phát từ những khó khăn, rào cản về ngôn ngữ, văn hóa,… của các bạn lưu học sinh trường Đại học Kinh tế Quốc dân Hà Nội, nhóm thành viên đến từ CLB Sinh viên Nghiên cứu khoa học YES đã xây dựng đề tài nghiên cứu khoa học “Nhu cầu hỗ trợ của lưu học sinh trong học tập và nghiên cứu khoa học” và được triển khai Một buổi học của các bạn lưu học sinh và YES từ tháng 2/2015 đến tháng 4/2015. Với tính ứng dụng thực tiễn cao và mang lại nhiều giá trị tốt đẹp, ngay sau đó vào tháng 5/2015 chương trình tiếp tục sứ mệnh của mình.

Mặc dù mức độ phủ sóng ban đầu còn hạn chế, nhưng bằng sự nhiệt huyết của các thành viên CLB, nhóm thực hiện đã có những khoảng thời gian cùng nhau đến khu nhà của lưu học sinh gõ cửa từng phòng, giới thiệu, hướng dẫn và vận động các bạn cùng tham gia. Trên tinh thần giao lưu, học hỏi lẫn nhau chương trình đã tạo ra một môi trường thoải mái, năng động để mỗi thành viên trong nhóm nghiên cứu nói riêng và YES nói chung cùng các bạn lưu học sinh có thể trao đổi những khó khăn không chỉ trong học tập mà còn là những khó khăn trong cuộc sống hàng ngày,… Với sự chuẩn bị kỹ càng trong chương trình học cùng với sự nhiệt tình của các bạn được giao nhiệm vụ trực tiếp hướng dẫn, số lượng học viên tham gia ngày càng đông.

Có thể nói, chương trình đã tạo nên sự gắn kết tuyệt vời, tạo thêm nhiều cơ hội hơn cho các bạn lưu học sinh và nhận nhiều phản hồi đóng góp tích cực.

Và rồi phòng 121 đã trở thành một địa chỉ tin cậy không chỉ để giải đáp những thắc mắc trong quá trình học, mà còn là nơi giao lưu trò chuyện của các bạn lưu học sinh. Một năm học mới sắp bắt đầu, chúng ta lại chuẩn bị chào đón một thế hệ mới các bạn lưu học sinh đến học tập và làm việc, sự thay đổi về môi trường và văn hóa chắc hẳn sẽ đem lại cho các bạn nhiều sự bỡ ngỡ, lạ lùng chính vì thế CLB Sinh viên Nghiên cứu khoa học sẵn sàng là một nơi để các bạn có thể chia sẻ những khó khăn, cùng nhau trao đổi những kiến thức thực tế cũng như những thắc mắc trong quá trình học tập. Đặc biệt hãy nhớ đến phòng 121 của chúng mình trong mỗi mùa ôn thi cuối kì các bạn nhé!!!!

Trung Hiếu

Trang 37

Yesnews

Trang 38