Ygenwijs Magazine Editie 9 by Ygenwijs

Adviesprijs €5,50 Editie 9 | Jaargang 3 2014

Iedereen een inspiratiebron

Mindful zeilen op St. Maarten Mythes ontkracht over jouw zoektocht Joseph Oubelkas: “Iedereen is ondernemer van zijn eigen leven”

“Als ik me over tien jaar beroepsavonturier kan noemen, dan ben ik een gezegend man” Mathias de Graag, nieuwe Eindredacteur Ygenwijs

Voorwoord | Tekst Eva Ummelen en Sander Roovers | Foto Tessa Wiegerinck

Voorwoord Sander: Eva! Ik wil je graag een metafoor voorhouden. Ik zie Ygenwijs als een trein. Een trein vol met fantastische mee-makers die de trein laten denderen puur vanuit intrinsieke motivatie. Een trein waar meemakers instappen en blijven zitten. Maar ook instappen en na een tijdje weer uitstappen. Enorm bijzonder hoe de meeste mee-makers zo betrokken zijn en blijven. Vind jij dit ook bijzonder? Of vind je het juist vrij logisch dat onze generatie zo werkt? Sander: Een schoolvoorbeeld van een fantastische mee-maker is onze topper en Eindredacteur Noortje. Ze stopt helaas met haar eindredacteurschap, omdat ze het niet meer gecombineerd krijgt met haar werk ze haar grenzen kent en aangeeft. In deze editie komt ook veel terug dat wij Y’tjes moeite hebben met het spanningsveld tussen dromen en werkelijkheid. Tussen willen en kunnen. Marieke schrijft daar bijvoorbeeld een mooi artikel over. Wat zijn jouw dromen Eva en botsen deze soms met de werkelijkheid? Sander: Soms komen dromen en werkelijkheid wel degelijk samen. Want met de opvolging van Mathias als Eindredacteur, gaan we er zeker niet op achteruit! Mathias zal vanaf nu gaan zorgen dat we blijven doen waar we goed in zijn; het delen van inspirerende verhalen. Maar zoals met alles: we streven naar perfectie. Dat betekent dat de items altijd nóg beter kunnen. Ook daar gaat Mathias voor zorgen!

Sander Roovers Aanvoerder

Eva: Ik vind het super bijzonder! Toen ik ongeveer een jaar geleden bij Ygenwijs betrokken raakte, vond ik het ongelofelijk om te zien hoe veel mensen bij Ygenwijs Noortje door te brengen, ben ik gaan begrijpen waarben ik er nog steeds! Ik vind het top dat jullie niet alleen zeggen dat het werkveld er op een bepaalde manier uit moet zien, maar dat jullie hier zelf ook echt naar handelen. Ik denk dat het dan vanzelf logisch wordt dat mensen betrokken willen zijn en blijven. Eva: Ik vind het jammer dat Noortje stopt! Ik heb enorm veel van haar geleerd in de periode dat ik bij Ygenwijs stage liep en daar blijf ik haar dankbaar voor. Die periode met haar heeft mij namelijk meer inzicht gegeven in mijn dromen voor de toekomst. Het is me duidelijk geworden dat schrijven mijn passie is en het liefst zou ik een boek willen schrijven. Maar ik weet ook dat er in de realiteit mindere kanten aan die beroepskeuze zitten en dat heeft een tweestrijd veroorzaakt. Keuzes maken is dan belangrijk. Dit onderwerp zie je ook heel erg terug in deze editie van het magazine, dus ik ga snel lezen hoe anderen dit aanpakken!

Eva Ummelen Vliegende keep

Voorwoord | Tekst Eva Ummelen en Sander Roovers | Foto Tessa Wiegerinck Inhoudsopgave Advertorial Ygenwijs On Tour | Tekst Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck

Inhoudsopgave Interview | Tekst Anneloes van Brummelen Artikel | Tekst Marieke Grondstra

Artikel | Tekst en illustraties Sigrid Boelens Voorwoord

5 AmbachtstbYlage

Advertorial Scriptiemaken.nl | Tekst Veronique Eijkemans Ygenwijs On Tour

Voorwoord AmbachtsbYlage

Artikel | Tekst Mathias de Graag | Infographic Renée Penris

1 Y-generatie

Zeker lezen, checken en bekijken

Interview Joseph Oubelkas

Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans

Interview Tom van de Beek

Interview Jacomine Zijderveld

Generatie Y | |Dromen en werkelijkheid 17 Interview Niermeyer Interview Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de GraagSien | Foto’s Tessa Wiegerinck

6 zoekmythes Onderzoek ontkracht YSE | Tekst Simon Klop

Inspirerende werkplekken Advertorial Scriptiemaken.nl

Interview Marisa Smit

werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck DeInspirerende Bitcoin. Waarom? 24 Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam

Zeker lezen, checken, bekijken

Column | Tekst en foto Frank Deuring

Pitch jezelf

Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck

2 Inspirerende organisaties

Interview | Jennifer van den Akker De droom van

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts “Hoe blij is de werkende Y?” Onderzoek YSE

Inspirerende werkplekken

Inspirerende werkplekken buitenland

3 30to30 Inspirerend ondernemerschap | Tekst Regitze Tilma De30to30 straat in je boekenkast | Tekst Saowanee Pongpueng

Verwacht in de editie Beter dan leven als volgende God in Amsterdam

Partners Mee-makers

Interview Suzanne Beukema | SuusTV

Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Interview Vintage Roadtrip

Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis Inspirerende werkplekken buitenland

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck Mindfull Zeilen met diepgang op St. Maarten

30to30 | Dertigers around the globe

Verwacht in de volgende editie

Partners

Mee-makers

Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

58 4

48 9

Advertorial Ygenwijs On Tour | Tekst Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck

Een toekomst vol met passie en talent Wat er ook gebeurt, altijd blijven lachen Hoe werkt de Y-generatie? Waar heeft de nieuwe, jonge medewerker behoefte aan? Waar gaat het mis op de arbeidsmarkt als het gaat om de samenwerking tussen jong en oud? En hoe integreren we al die nieuwe techniek in ons werk? Vragen die donderdag 13 februari jl. in Baarn volop werden gesteld. Op die dag werkte Ygenwijs samen met YSE aan een event dat in het teken stond van de werkende Y-generatie. Genodigden en geïnteresseerden reageren positief en enigszins geschokt op de documentaire over Generatie Y ‘Talking About mY Generation’ van documentairemaker Mart Bloem. “Onze jeugd zit met heel veel zingevingsvragen. Dat hadden wij op die leeftijd niet. In onze tijd waren we lang niet zo intensief bezig met onze dromen en ambities”, klinkt het uit de zaal. Een andere aanwezige (27), herkent het beeld uit de documentaire wél en geeft toe dat hijzelf ook worstelt met zijn ambities en dromen. De reacties leiden uiteindelijk tot een korte discussie over werk, inkomen, technologische vooruitgang en hoe de Y-generatie met deze ontwikkelingen omgaat. Workshops Het evenement in Baarn staat niet alleen in het teken op om deel te nemen aan de verschillende workshops. Workshops die dieper ingaan op het hebben van werk en hoe er op de arbeidsmarkt gedacht wordt over de manier waarop medewerkers het beste tot hun recht komen. Praten met gelijkgestemden over smartphone en e-mailgebruik, beschrijven hoe een werkproces beter kan, hoe werknemers hun best doen om het uiterste uit zichzelf te halen op het werk: het komt allemaal voorbij tijdens de verschillende workshops. In tijden van hoge werkloosheid extra interessant, omdat veel (jonge) arbeiders noodgedwongen een beroep moeten doen op de sociale dienst. Het delen van ervaringen op het gebied van werk (of geen werk) hebben, verzacht in veel gevallen het leed dat erachter schuil gaat.

Napraten en borrel Ervaringen uitdelen gebeurt niet alleen tijdens de worknagepraat over de huidige arbeidsmarkt en de kansen voor vooral onze jongeren. Erg positief is het allemaal niet, maar op de gezichten is weinig negativiteit af te lezen: dit zijn mensen die hun schouders eronder zetten en hun eigen manier vinden om te doen wat ze graag willen doen. Op de borrel wordt dit nog eens extra duidelijk: gezelligheid en plezier overheersen. Bandleden sieren de zaal op muzikale wijze en de aanwezigen genieten van hun drankje. Hoewel het op het eerste oog op een feestje lijkt, is de werkelijkheid niet minder waar: hier vond een evenement plaats dat onze tijd kenmerkt: wat er ook gebeurt, altijd blijven lachen. In een tijd waar veel mensen worstelen met de zekerheden in het leven, is het niet verstandig de moed te laten zakken. Ygenwijs en YSE laten zien dat dit ook niet nodig is en dat er altijd een weg is naar een betere toekomst. En dat die toekomst vol met passie en talent gepaard kan gaan. Een Ygenwijs On Tour sessie binnen jouw organisatie inzetten? Neem dan een kijkje op ygenwijs.nl/ygenwijs-ontour! Mathias de Graag Scherp | Eigenzinnig | Ygenwijs | Journalist | Wereldreiziger mathias@ygenwijs.nl

Y-generatie

Koffie en thee. De brandstof voor een productieve dag.

â&#x20AC;&#x153;Vallen en weer opstaan, dit leidt er toe dat je uiteindelijk als winnaar uit de bus komtâ&#x20AC;?

Joseph Oubelkas

Advertorial Scriptiemaken.nl | Tekst Veronique Eijkemans

Artikel | Tekst Mathias de Graag | Infographic Renée Penris Zeker lezen, checken en bekijken Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans

“Mijn droom is om dit leven zoals ik nu leef zo lang mogelijk door te zetten”

Josep h Oubelkas

Column | Tekst en foto Frank Deuring Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Jennifer van den Akker

Vierenhalf jaar zat hij onterecht vast in de Marokkaanse gevangenis, in de zomer van Interview | Rebecca de Kar Foto's Everaarts 2009 kwam hij vrij.van Over de |tijd dieFemke hij daar zat, de kracht die hem erdoorheen sleurde en het moment van vrijkomen, schreef hij het boek 400 brieven van mijn moeder. Na Inspirerende werkplekken buitenland de lancering van dit boek werd hij als spreker gevraagd bij bedrijven, scholen en sprak hij onder andere voor TEDx. Nog steeds weet hij dagelijks mensen te inspireren met zijn verhaal. Ruim vierenhalf jaar na zijn vrijlating is op 5 mei jl. zijn tweede boek Gezond30to30 | Tekst Vrijheid Regitze Tilma heid, Liefde, verschenen. De man achter het succes: Joseph Oubelkas (33). 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng

Schrijver, spreker, ondernemer: je bent het allemaal. Aan de andere kant voelde het schrijven voor mij als een Verwacht in de volgende editie “Ik geloof dat iedereen ondernemer is van zijn of haar bevrijding. Tot aan de verschijning van het boek heb ik eigen leven. Ondernemen is meer dan alleen zaken altijd het gevoel gehad mezelf te moeten verdedigen Partners doen, ondernemen is voor mij van niets iets kunnen cre- voor de buitenwereld. Er was veel scepsis om me heen Mee-makers eren. In die zin zie ik mezelf dus ook als ondernemer; ik en dat heb ik altijd begrepen, maar het gevoel van kwam uit de gevangenis en had geen baan, mijn hele onrecht gaat door merg en been. Toen ik mijn verhaal Interview | Tekst Marloes Nuijten leven moest opnieuw gevormd worden. Ik sliep weer op van me af had geschreven en het boek ook daadwerkeeen slaapkamertje bij Kater mijn moeder thuis en moest weer lijk werd uitgegeven, kon ik rust vinden. Wanneer men Interview | Tekst Miriam een heel zelfstandig leven opbouwen. Van dit ‘niets’ het verhaal wilde weten, konden zij mijn boek lezen en Interview | Tekst en foto’s Jeroen door Lesuis het schrijven van het diegenen die het niet wilden lezen, die konden er naar heb ik ‘iets’ weten te maken boek en nu lezingen te geven bij diverse bedrijven of op mijn idee niet over oordelen. Deze rust heeft me na het Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck scholen. Ik zie mezelf daarnaast zowel als schrijver en schrijven van het boek veel opgeleverd.” als spreker,AmbachtsbYlage hoewel het twee uitersten zijn. Als ik schrijf Voorwoord | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck zit ik helemaal in mijn eigen wereld achter mijn laptop, En het boek was nog maar het begin van je succes… met spreken ben ik onder de mensen en beide vind ik “Klopt, de lezingen kwamen vrij vanzelf voort uit het fantastisch.” boek. Tijdens de afronding van het boek had ik in informele kringen al een aantal lezingen gegeven, maar deze “Mijn moeder heeft me ontzettend geïnspireerd, waren op één hand te tellen. Pas na de lancering van waarom zou ik dat niet delen?” het boek, in combinatie met de mediahype die toen ontstond, stroomden de aanvragen voor lezingen binnen. Wat heeft je doen besluiten een boek te schrijven? Onvoorstelbaar vond ik dat, omdat ik die verwachting “Al in de gevangenis ontstond het idee om mijn verha- helemaal niet had. Ik heb het allemaal op zijn beloop len met de wereld te delen. Dat kwam feitelijk door de gelaten, wat ook mijn kracht was, denk ik. Zo is alles op brieven van mijn moeder. Ik kon niet vierhonderd inspi- een natuurlijke en goede manier gegroeid. Maar natuurrerende gedichten en verhalen ongemerkt wegstop- lijk pak ik ook de kansen die voor het grijpen liggen en is pen, ik wilde het heel graag delen met de wereld. Mijn het niet zo dat alles me aan is komen waaien.” > moeder heeft me ontzettend geïnspireerd.

â&#x20AC;&#x153;Ik geloof dat iedereen ondernemer is van zijn of haar eigen levenâ&#x20AC;?

Advertorial Ygenwijs On Tour | Tekst Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Anneloes van Brummelen Artikel | Tekst Marieke Grondstra

Het succes komt dus niet vanzelf? Inspirerende werkplekken buitenland “Ondernemen en succes gaan nooit vanzelf. Ik ontmoet veel ondernemers, van de miljonairs tot aan de kleine starters en geen van beide groepen heeft ooit gezegd 30to30 | Tekst Regitze Tilma dat ondernemen van een leien dakje gaat. Iedereen heeft altijd tePongpueng maken met tegenslagen of 30to30 | Tekst Saowanee negatieve gebeurtenissen. Voor mij was dat de periode Verwacht in de volgende editiegaan schrijven; toen ik weer dat ik het boek nog moest thuis kwam had ik drie plannen waar ik uit kon kiezen. Partners Het eerste plan was om volledig voor het boek te gaan enMee-makers fulltime te schrijven totdat het boek er ook daadwerkelijk was. Het tweede plan was parttime schrijven en Interviewterug | Tekstde Marloes parttime IT in,Nuijten om te zorgen dat ik rond kon komen. Het laatste plan was het boekenplan totaal Interview | Tekst Miriam Kater laten varen en volledig terug te gaan naar een baan in deInterview IT. Na |diepe dalen hoge pieken in emoties was Tekst en foto’sen Jeroen Lesuis het voor mij uiteindelijk toch doorslaggevend om het Interview Grondstra | Foto’s Tessate Wiegerinck eerste plan| Tekst doorMarieke te zetten en alles op alles zetten om het boek te schrijven.”

Op het moment dat je alles op alles zet om iets te bereiken, dan verloochen je jezelf niet. En daar gaat het om, dat je bij jezelf blijft. Men kan alles van je afnemen, behalve wie je zelf bent.”

En nu een tweede boek? “Het eerste boek gaat vooral over de vierenhalf jaar gevangenschap, waarin mijn belevenissen aan bod komen en ik beschrijf hoe ik mezelf staande heb gehouden in die barre omgeving. Het tweede boek gaat over de vierenhalf jaar na de gevangenschap en betreft de periode waarin ik weer mijn leven ging leiden zoals ieder ander. Dat zijn voor mij duidelijk drie onderscheidende periodes geweest. Allereerst de euforie, waarin ikzelf het ultieme gevoel van vrijheid beleefde en iedereen om me heen ontzettend blij was dat ik weer vrij ben. Wat volgde was een periode van landen op aarde; iedereen gaat weer aan het werk en de waan van de dag dient Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck zich weer aan. In die periode was ik enorm aangeweWat was doorslaggevend en heeft er voor gezorgd dat zen op mezelf en de keuzes die ik maakte. Ik had geen het boek er toch kwam? geld en verkreeg ook geen inkomen. In deze periode “Mijn gevoel heeft me altijd gezegd het boek te schrij- twijfelde ik enorm of ik het schrijven van het boek wilde ven. Ik ben daarbij van mening dat als je iets wilt, je dan doorzetten of dat ik toch niet een vaste baan moest ook alles op alles moet zetten om dit te bereiken. Dit gaan zoeken. Ik zat in een achtbaan van emoties en ben is naar mijn mening ook de enige sleutel tot succes. De een aantal keer in een diep dal beland. De ondersteukunst is dan om, als iets even tegenzit, dan niet bij de ning uit mijn omgeving heeft uiteindelijk een laatste zet pakken neer te gaan zitten. Vallen en weer opstaan, gegeven voor de derde periode: het realiseren van het dit leidt er toe dat je uiteindelijk als winnaar uit de bus boek.” komt. Dit is de vechtersmentaliteit die iedereen moet hebben om te overleven en die ondernemers ook echt “De kunst is om, als het even tegenzit, niet bij de succesvol kan maken. Deze mentaliteit heeft altijd in me pakken neer te gaan zitten” gezeten, het gevangenschap heeft dit enkel versterkt.

Wat is jouw droom? “Mijn droom is om dit leven zoals ik nu leef zo lang mogelijk door te zetten. Zolang ik kan blijven schrijven en spreken zal ik dit blijven doen. Ik houd van mensen, de mensen om me heen geven me zoveel energie en maken me gelukkig. Het is een soort wisselwerking; met mijn verhaal raak ik mensen en met hun reacties en verhalen inspireren zij mij weer. Daar krijg ik ontzettend veel energie van. Ik pretendeer niet dat ik oneindig veel mensen kan blijven inspireren, maar als ik zoveel mogelijk mensen kan en mag blijven raken en helpen, dan ben ik een erg gelukkig mens. En als ik groot mag denken, heb ik wel internationale ambitie. Op dit moment houd ik ook enkele lezingen in het Engels, voor grote internationale bedrijven bijvoorbeeld. In eerste instantie vond ik het spreken in een andere taal dan mijn moedertaal ontzettend spannend, het is toch moeilijker om in het Engels je gevoelens en emoties over te brengen. Maar de reacties van deze mensen zijn hartverwarmend, ongelofelijk. De scepsis die ik in Nederland in het begin ervoer, lijkt er totaal niet te zijn in het buitenland. De wereld is zo groot, mijn droom is om zoveel mogelijk mensen te kunnen helpen en inspireren in hun eigen leven.” “Geluk is pas wat waard als je het kunt delen, zeg ik vaak”

Wat is jouw kracht tijdens lezingen? “Al vanaf kleins af aan ben ik iemand die positief in het leven staat. In mijn lezingen komt dit ook terug door bijvoorbeeld het gebruik van humor. Ik blijf dus dicht bij mezelf in het verhaal dat ik deel en hoe ik mijn worstelingen en problemen aanpak is een voorbeeld van hoe

het kan. Het belangrijkste van het delen van een verhaal vind ik dat men bij zichzelf te rade gaat wat voor henzelf werkt om hun eigen tegenslagen te overwinnen. Op deze manier mensen iets meegeven, is voor mij het allermooiste in wat ik doe. In plaats van een belerend vingertje deel ik hoe ik in het leven stond en sta en als men er een paar dingen uit kan halen, maakt dat me gelukkig. Wanneer we veranderingen meemaken, bijvoorbeeld in een werk-situatie, schieten we automatisch in de verdedigende houding. Dit is heel natuurlijk; verandering betekent dat het anders zal gaan, minder dan nu. En dan is het juist mijn boodschap om te zeggen dat verandering ook veel kan brengen, wellicht iets veel mooiers dan dat je je voor had kunnen stellen. Dat zijn allemaal dingen die ik persoonlijk heb ervaren, waardoor het voor mij moeilijk te weerleggen is. Dan hoef je het nog niet aan te nemen, maar als je met een open blik een andere visie kunt opnemen, dan kan het een verrijking worden voor jezelf. En daar gaat het uiteindelijk om: om jou!” De verbinding met mensen is voor jou dus belangrijk? “Geluk is pas wat waard als je het kunt delen, zeg ik vaak. Dat is een van mijn levensmotto’s. Ik voel me goed, niet alleen door mezelf maar ook door mijn omgeving en dat deel ik graag.”

TALENT ONTWIKKELPROGRAMMA Het ontwikkelprogramma voor starters die vooruit willen en hun organisatie verder brengen dan ooit...

Ik wil gebruik maken van al mijn talenten.

WAT IS TOP? TOP is een samenwerkingsverband tussen Generatie STORM en YEP, twee bureaus die zich bezighouden met de ontplooiing van generatie Y. Samen willen wij ervoor zorgen dat talent optimaal ingezet wordt, dat doen we door middel van praktijkgerichte modules in een context die zorgt voor versnelling en verdieping. De trainers zijn krachtig, kritisch en activerend. Zij kennen generatie Y als geen ander en ze weten

hoe ze young professionals kunnen prikkelen om zich snel te ontwikkelen. Ze denken en doen verder. Young professionals hebben organisatie: innovativiteit, moedig enthousiasme, actuele kennis en een

De focus ligt op constructief samenwerken waarbij de kracht van eenieder effectief wordt ingezet. Het resultaat is meer energie en motivatie binnen de organisatie.

waar organisaties tegenwoordig wel een shot van kunnen gebruiken! We zorgen ervoor dat de young professionals zo optimaal mogelijk inzetbaar zijn binnen de organisatie zodat zowel de young professional als de organisatie groeien.

Wij zorgen voor de zinnenprikkelende condities die garanderen dat de deelnemers worden uitgedaagd, uit hun comfortzone worden gehaald om uiteindelijk nog krachtiger in de organisatie te staan.

TOP is een ontdekkingsreis voor veelbelovende starters van generatie Y. Deze reis zal zorgen voor vertrouwen in eigen talenten, het vermogen deze om te zetten in daden en de kracht om een eigenzinnige koers te varen.

YEPSTORM versterkt organisaties die vanuit de talenten van hun medewerkers willen groeien en bloeien. Die hun jonge medewerkers de kans willen geven zich te ontplooien en daarmee hun hele organisatie laten schitteren.

Dus wat levert het op?! Krachtige talenten met een frisse blik Inspiratie en beweging in de tent Duurzame organisatieontwikkeling Ultiem leereffect door max. 12 p De kosten voor het TOP bedragen 3500,- exclusief btw.

Generatie Y – Dromen en werkelijkheid… Partners

Mee-makers Beeldreportage | Tekst Spuit Bus Interview | Tekst Harmen van Norel en Jiska de Wit | Foto’s Jiska de Wit

Generatie Y is ambitieus. Ze geloven in dromen en zijn daar graag zelf onderdeel van. Kunstagenda Tekst Noortje van Amerongen Sterker nog, |ze staan er graag aan de wieg van. Deze generatie zit niet bij de pakken neer, ook al lezen ze dagelijks dat daar alle reden toe is. Wat opvalt is de veerkracht, Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck de ondernemingslust en het optimisme. Hieronder een kijkje in de wondere wereld van generatie Y, KunstbYlage waar oude normen vervagen nieuwe waarden opstaan. Voorwoord | Tekst Noortje van en Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck Ik onderneem dus ik besta In vijf jaar tijd is het aantal jonge ondernemers (20-29 jaar) met bijna veertig procent gestegen. Als het niet lukt om via solliciteren hun dromen waar te maken, dan beginnen ze voor zichzelf. Aan zelfvertrouwen duidelijk geen gebrek, dankzij de ouders die hun kinderen altijd op een waarderende manier hebben gecoacht. Y’tjes mochten al van jongs af aan gelijkwaardig meedoen en meebeslissen over belangrijke thema’s binnen het gezin. Daarbij werden ze aangespoord om vooral toch ‘gelukkig’ te worden en daartoe was het geoorloofd om alle hobby’s en sporten uit te proberen om uiteindelijk

bij die heilige graal te geraken. Het ondernemerschap zat er in ieder geval al jong in. Het aantal ‘slashies’ groeit ook gestaag: het aantal jongeren dat er meerdere banen op na houdt. Het past goed bij de leefwijze van op hoeft te geven. Weg met de vaste baan waarbij je veertig uur per week vast zit. Het is niet meer van deze tijd. Deze generatie vindt zingeving belangrijker dan veel geld verdienen. Ze doen liever iets dat bij ze past en echt bijdraagt dan dat het alleen de eigen portemonnee vult. Kennis en bezit worden als achterhaald gezien, alles is deelbaar. >

Interview | Tekst Anneloes van Brummelen Artikel | Tekst Marieke Grondstra Artikel | Tekst en illustraties Sigrid Boelens

Kiezen of falen? Ben ik mislukt? Advertorial Scriptiemaken.nl | Tekst Veronique Eijkemans Natuurlijk is er ook een keerzijde. Als dan alles mag; wat Natuurlijk hoef je op je 25e niet alles al rond te hebben. Artikel | Tekst Mathias Graag | Infographic Renée Penris wil je dan echt? Watde past dan echt bij je? Er zijn steeds Maar deze opmerking is aan dovemansoren gericht. meer jongeren die tegen een burn-out aanlopen door Generatie Y werkt elkaar erg op de zenuwen doordat Zeker lezen, checken en bekijken die overvloed aan keuzes. In 2012 had maar liefst één ze al hun successen delen op social media; de misluk| Tekst Frans Veldmans opPitch de jezelf zes werknemers tussen de 26 en 30 jaar last van kingen worden echter niet gedeeld. Er wordt al met al burn-outklachten, blijkt uit onderzoek van TNO. Deze een onwerkelijk beeld geschetst en verwachtingen zijn Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck generatie zit in een levensfase waarin ze zich volop sky high: ‘Ik voel me een loser als ik vrijdagavond op ontwikkelen. alle Klop kansen grijpen om dingen uit Facebook zie dat mijn vrienden op een tof feest zijn en Onderzoek YSEWaar | Tekstze Simon te proberen. En waar het steeds moeilijker wordt om ik alleen op de bank zit’. Het moet namelijk altijd leuk teInspirerende beslissen.werkplekken De mogelijkheden zijn ontelbaar. Ze moe- zijn. Een dag niet gefeest is een dag niet geleefd. “We ten keuzes maken op het gebied van studie, werk en noemen Facebook ook ‘Feestboek’. Al die vrienden op Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck relaties. Maar ze weten vaak niet waar ze nou eigenlijk Facebook kennen je niet echt, hebben alleen een beeld voor kiezen. Laat staan ze dePoetry ‘juiste’ keuze maken. Interview | Tekst Jiska de Witof| Foto’s International Rotterdamvan je. De mensen die dichtbij staan weten wel hoe het Dit brengt twijfels en onzekerheden met zich mee en echt zit. “Het is een sociaal theater,” zegt een deelneColumn foto Frank Deuring kan soms| Tekst zelfsenleiden tot een quarterlifecrisis. Alles lijkt mer aan het ‘quarterlife event’ van Ygenwijs. “Het is haalbaar, maar de realiteit is soms anders. een circus. We weten dat we het niet serieus moeten Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck nemen, al die YOLO-indoctrinatie. Maar we doen het toch.” Interview | Jennifer van den Akker Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

“Facebook is een sociaal theater,” zegt een deelnemer aan het ‘quarterlife event’ van Ygenwijs. “Het is een circus. We weten dat we het niet serieus moeten nemen, al die YOLOindoctrinatie. Maar we doen het toch.”

Generatie Y niet idealistisch? Het is een veelgehoorde klacht dat jongeren niet meer idealistisch zijn. Ze voeren geen actie meer op traditionele wijze. Ze protesteren niet meer. Waar de babyboomgeneratie nog op de barricaden stond, zit generatie Y achter haar laptop. De invloed van Y op de wereld als geheel lijkt beperkt. Wat opvalt is dat twintigers wel hun wereld willen veranderen, maar dan vanuit hun eigen positie, hun eigen leven. Van buitenaf wordt dat soms egocentrisch bevonden. Maar juist een bijdrage leveren aan de wereld is het allerbelangrijkst voor jongeren. Dat geven ze vorm in de keuzes die ze maken: in wat ze eten en drinken, waar ze werken, waar ze boodschappen doen, hoe ze op vakantie gaan enzovoorts. Duurzaamheid speelt voor generatie Y een grote rol, op alle vlakken. Er zijn talloze initiatieven waar delen, ruilen, doe-het-zelven, recyclen en experimenteren centraal staan. Ze creĂŤren hun eigen toekomstbeeld, binnen en buiten hun werk.

Hoezo, geld? Veel jongeren halen niet hun voldoening uit hun baan, en dat is de verantwoordelijkheid van zowel de werkgever als de werknemer. Talent en passie zouden voor beide partijen gespreksonderwerpen moeten zijn. Niet alleen voor generatie Y. In tijden van gepercipieerde crisis lijkt dat thema snel irrelevant. Wanneer het bestaansrecht van een organisatie onder druk staat, durft niemand sultaten veel belangrijker lijken. Het tegenovergestelde is waar. Natuurlijk moeten mensen geld verdienen, en Maar talenten en passie laten zich niet negeren. Zodra krijgen, zijn de talenten weg: naar een andere werkgever, of ze beginnen voor zichzelf. Geld verdienen is niet meer een succescriterium. De generatie die zijn vrijheid opgaf, daar geld voor terug kreeg, en daar weer vrijheid voor kocht, is niet meer.

De werkloosheidscijfers onder hoogopgeleiden lopen nog steeds op. Namelijk 10,5 procent in januari 2014 oftewel 150.000 werkloze jongeren. De crisis lijkt hen vooral te prikkelen om het heft in eigen handen te nemen.

Artikel | Tekst Marieke Grondstra Artikel | Tekst en illustraties Sigrid Boelens Advertorial Scriptiemaken.nl | Tekst Veronique Eijkemans

6 zoekmythes ontkracht Artikel | Tekst Mathias de Graag | Infographic Renée Penris Zeker lezen, checken en bekijken

Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans Interview | Tekst Amerongen & Mathias Graag | Foto’sdie Tessa Wiegerinck “Zoeken naar wieNoortje ik echtvan ben en vervolgens eendebaan vinden écht bij me past. Zodat ik mezelf kan zijn en iets wezenlijks bij kan dragen.” Je hoort het steeds Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop vaker. Inspirerende werkplekken

Je hoort ook regelmatig commentaar op de ambitie. “Wees maar tevreden met wat je hebt, je kunt en hoeft niet Inspirerende | Foto’s Tessaniet Wiegerinck alles. Zo zit dewerkplekken wereld nou eenmaal in elkaar. Als iedereen zou gaan doen wat hij of zij leuk vindt wordt het een puinhoop. Er moet ook gewerkt worden.” Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam I think they areenwrong. HetDeuring is inderdaad een ambitieuze insteek, maar in mijn ogen terecht en zelfs hard nodig. Column | Tekst foto Frank Want de wereld is best een beetje een puinhoop. En ik ben nog niemand tegengekomen die als grootste droom Interview | Tekstte Kelly Bakker | Foto’s Wiegerinck heeft om geld verdienen overTessa de rug van anderen, de wereld verder te vervuilen of nutteloze dingen uit te vinden en te produceren zonder dat er vraag naar is. Dus trek je er niets van aan. Ga op zoek gaan jouw grootste Interview | Jennifer van den Akker droom en kwaliteit, draag je steentje bij aan de toekomst en word er gelukkig van. Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts

Maar goed, die zoektocht dus, die is helaas niet heel makkelijk. Want ga er maar aan staan: jezelf vinden. Om je een Inspirerende werkplekken buitenland beetje te helpen, ontkracht ik 6 mythes over de zoektocht. Overtuigingen waarvan ik jarenlang dacht dat ze waar waren. En die je, wanneer je ze overboord gooit, niet alleen veel ruimte geven, maar ook snelheid en rust. Voor mij werkte het in ieder geval zo. Succes! 30to30 | Tekst Regitze Tilma 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Ik moet een plan hebben Nope. Doe steeds waar je zin in hebt. Op die manier ben je het meest jezelf. En doe je precies dat wat je op dat moment moet doen. Echt, het is de snelste weg naar jezelf! Doen waar je zin in hebt kan van alles zijn: niets doen, van alles uitproberen, vijf keer van mening wisselen, aardbeien plukken in Frankrijk, boeken lezen, etc.

Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck

Ik moet wel voldoende tijd besteden aan mijn ‘verandering’ Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck Je kunt nooit te weinig tijd besteden aan je verandering, want je bént je verandering. Dus wanneer jij er even niet aan wil denken, of juist wel mee bezig wil zijn, het wil begraven of wil uitdiepen, of er een tijdje niet over wilt praten, is dat allemaal goed. Dan is dat wat jij op dat moment in jouw verandering nodig hebt.

Ik moet de goede keuzes maken Elke keuze die je maakt, is de goede. Jij maakt ‘m namelijk. Al is het gebaseerd op de verkeerde argumenten of is het zelfs de verkeerde keuze. Hij is onderdeel van je zoektocht. En een verkeerde keuze helpt je soms beter de goede kant op dan wat dan ook. Dus kies gewoon.

Ik moet kunnen uitleggen waar ik heen ga Dat is nou juist de grap, zodra je dat zou kunnen, is je (zoek)tocht toch niet echt relevant? Je bent onderweg en achteromkijkend kun je wellicht een patroon ontdekken. Maar dat is de enige duidelijkheid die je zult hebben. Sterker nog, zolang je het niet weet waar je heen gaat, zit je goed. Ik weet ook nog steeds niet waar ik heen ga. Terugkijkend begrijp ik wel beter mijn keuzes, dan toen ik ze maakte. En ik ben erg blij met waar ik nu ben. Maar ik ben er nog lang niet en heb geen idee wat er nog gaat komen. Ik moet kunnen aankondigen wat ik doe Niet nodig, zou zelfs een beetje saai zijn, toch? Veel leuker is het om mensen mee te nemen in je overwegingen en je twijfels. Het feit dat ik deze blog kan schrijven, komt ook doordat ik zelf met deze overtuigingen heb geworsteld. Of, laten we eerlijk zijn: soms nog steeds een beetje doe. Trouwens, in de kroeg is het ook echt veel gezelliger heeft, dan zo’n ‘oh het gaat zo goed met me en ik heb alles onder controle’-type. Dus help de ander en deel je onzekerheid. Ik moet me niet zo druk maken over wat anderen vinden, maar zelf trots en tevreden zijn met mezelf Wat een onzin. Er is helemaal niets mis met het zoeken naar erkenning. En het ontvangen van bevestiging. Daar wordt altijd een beetje ingewikkeld over gedaan, alsof je niet zou mogen streven naar complimenten. Het lijkt me namelijk best handig om daar wel gewoon voor te gaan. Je wilt toch iemand zijn waar anderen blij mee zijn en je wilt toch dingen doen waar anderen op zitten te wachten? En natuurlijk, het zou waanzinnig zijn als je jezelf de hele tijd fantastisch vindt. Alhoewel, dan kan er niemand iets voor jou doen. Dus als dat even niet lukt of als je iets heel eng vindt, aarzel dan niet om even wat te vragen. Je hoeft het echt niet helemaal in je eentje te doen. Sigrid Boelens Intuïtie expert | Coach | Inspiratietaart | Bureau Boel | Inspiratietaart.nl sigrid@ygenwijs.nl

21 21

Na vier jaar lang misleid en bedrogen te zijn, kwam ik dan toch de ware tegen 30to30 | Tekst Regitze Tilma

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners

Het begon allemaal vijf jaar geleden in studentenstad Tilburg, op 2 september Mee-makers 2009 om precies te zijn. Ik had me eerder dat jaar ingeschreven voor de opleiInterview | Tekst Marloes NuijtenVandaag was het zover. De aftrap van het eerste ding Commerciële Economie. studiejaar. Interview | Tekst Miriam Kater

PC. Wéér opnieuw inloggen en met heel wat gedoe het bestand eindelijk verzonden naar de juiste printer. Met Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck het hoofdgebouw binnen. Onhandig zocht ik toenade- al een slecht voorgevoel loop ik onrustig op de printer ring bij eenAmbachtsbYlage paar andere verdwaalde studiegenoten. af. Bij de printer aangekomen selecteer ik het bestand Voorwoord | Tekst Noortje van Amerongen | Na Foto Tessa Wiegerinck mijzelf voorgesteld te hebben liep het gesprek al snel en druk op de grote groene knop: “TOON UW STUDENover naar de ongeregeldheden van de opleiding en, na- TENKAART”. tuurlijk, het introductiefeest. Daar keek iedereen al weken naar uit. En ik misschien nog wel het meest. “Heeft Het openingsfeest is uiteindelijk wel doorgegaan, maar iedereen het formulier al ingeleverd bij de balie?” vroeg wel zonder mij. Mijn studentenkaart kreeg ik enkele weAlex. Shit, helemaal vergeten. “Ik ga even een printer ken later thuisgestuurd. De jaren erna zou ik nog vele zoeken,” zei ik, en liep snel richting mediatheek. Geluk- malen te maken krijgen met printer XDFGE-1516-DWEF. kig, een printer en een pc binnen handbereik. Toevallig Vaak bleek dat ik weer net niet genoeg saldo op mijn had ik mijn persoonlijke inlogcode opgestuurd gekre- studentenkaart had staan, waardoor het printen van gen en kon ik probleemloos inloggen. Wonder boven mijn document werd onderbroken, ik vervolgens naar het opwaardeerpunt aan de andere kant van het in mijn, toen nog opgeschoonde, postvak. Het formu- gebouw moest lopen, en bij terugkomst een ander lier kon ik gemakkelijk digitaal invullen. Nu alleen nog persoon achter de printer trof. Resultaat: 20 euro armer maar een printer selecteren: Honderd-en-één printers en nog steeds geen uitgeprint verslag. Door de jaren worden getoond. Welke moet ik in vredesnaam heb- heen heb ik dan ook wel honderden euro’s in deze ben?! Zonder na te denken loop ik naar de dichtstbij- relatie geïnvesteerd, maar zonder degelijk resultaat. zijnde printer. Een kenmerk van cijfers en letters is toe- Een haat-liefdeverhouding die achteraf gezien veel eergekend aan de printer. Deze dus: XDFGE-1516-DWEF. der afgekapt had moeten worden. Ik loop versneld terug naar mijn inmiddels uitgelogde Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis

en ben dag in, dag uit met mijn scriptie bezig. Althans, dat probeer ik iedereen wijs te maken. In deze periode hadden ik en mijn printer een soort van LAT-relatie opgebouwd. Maar iedereen weet hoe dat gaat met zulke relaties. Uiteindelijk zie je elkaar bijna nooit meer. Zo ging het dan ook, want de laatste drie maanden van mijn afstudeerperiode hadden we elkaar niet meer gezien. In mijn achterhoofd bleef het de hele tijd maar malen: uiteindelijk zal ik toch mijn scriptie moeten laten drukken. Een snelle rekensom vertelde mij dat dit grapje een schamele 60 euro zou gaan kosten. Was het dat eigenlijk wel waard? Ik had al zoveel geïnvesteerd in deze relatie en ik kreeg er eigenlijk nooit iets voor terug. Ja, een stapel met 240 losse A4’tjes die ik dan met mijn twee linkerhanden in een ringband moest gaan proptief een einde te maken aan de relatie. Het einde van mijn afstudeerperiode naderde. Nog drie zinnen aan het dankwoord toevoegen en dan ben ik helemaal klaar. Een half jaar was ik ermee bezig geweest.

Nu was het nog één week tot het inlevermoment. Ik had het lang proberen uit te stellen, maar het werd zo langzamerhand wel eens tijd om te gaan zoeken naar een drukker. Alles is prima, behalve copyshops. Dan nog liever naar printer XDFGE-1516-DWEF. Na even te Googlen kwam ik uit bij Scriptiemaken.nl: ‘uw scriptie gedrukt in een écht boekwerk’. Als het printen op mijn school niet al duur genoeg was, denk ik nog. Toch waag ik een poging en klik op de link. Via de calculator op de website reken ik mijn prijs uit: 80 pagina’s (17x24), full colour, een 250 grams laminaat omslag in een oplage van 2: € 35,72 incl. verzendkosten. Hoe is het mogelijk? Een écht boek tegen zo’n lage prijs! Dit wil ik hebben. Met een klein schuldgevoel tegenover mijn oude relatie, besluit ik om de bestelling toch te plaatsen. Vier dagen later krijg ik mijn scriptie thuisbezorgd. Wat een euforisch gevoel. Nog nooit eerder had ik zo ontspannen een werkstuk of verslag afgeleverd in zo’n mooi resultaat: een boek. Het zag er nog beter uit dan ik had durven dromen. Het was liefde op het eerste gezicht.

Advertorial Scriptiemaken.nl | Tekst Veronique Eijkemans Artikel | Tekst Mathias de Graag | Infographic Renée Penris Zeker lezen, checken en bekijken

Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck

De Bitcoin. Waarom? Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop Inspirerende werkplekken

Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam Column | Tekst en foto Frank Deuring

Het begon in 2008 als een concept in een wetenschappelijk artikel. Een jaar later werd Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck de software door Satoshi Nakamoto online gezet na een aankondiging op een discussieforum cryptografen. Tot op de dag van vandaag leeft deze Nakamoto in de Interviewvoor | Jennifer van den Akker anonimiteit, dus blijft het gissen naar de beweegreden(en)n van de uitvinder. Toch Interview | Rebecca van de Kar | Foto'svoor Femke zijn er verschillende aanwijzingen te Everaarts vinden in de software. De Bitcoin, waarom? Inspirerende werkplekken buitenland

Op 3 januari 2009 verscheen een krantenartikel over de bankencrisis dat betrekking had op de tweede ronde 30to30 | Tekst RegitzeIn Tilma om zouden vallen. de eerste software van de Bitcoin is30to30 een verwijzing te vinden naar dit artikel: de ontwikke| Tekst Saowanee Pongpueng ciële systeem waar weeditie (nu nog steeds) mee te maken Verwacht in de volgende hebben. Latere ontwikkelaars, die gedurende het ontPartners wikkelingsproces via mail en fora contact hadden met Nakamoto, geven echter aan dat de anonieme uitvinMee-makers der ook een professionele en wetenschappelijke indruk InterviewHet | Tekst Marloes Nuijten maakte. zoeken naar antwoorden gaat door.

waarschuwen verschillende reguliere banken voor de risico’s. De Rabobank en de Nederlandsche Bank hebben zich hierover al uitgesproken. En niet alleen banken spreken zich uit: China bant de Bitcoin uit het betalingsverkeer. Vanaf 15 april mogen Bitcoinbezitters geen rekening meer openen bij reguliere Chinese banken. China probeert de invloed van de Bicoin op deze manier in te dammen. Behoefte aan andere systemen De komst van de Bitcoin komt niet geheel onverwachts.

geld. De economische crisis heeft voor het laatste zetje Interview | Tekst Miriam Kater Mysterie gezorgd om er ook daadwerkelijk mee te experimenteHet zoeken naar antwoorden levert nog meer mysteren. En een experiment blijft het tot nu toe nog steeds. Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis rieuze berichten op. De oprichter zou in Japan gevon- Hoewel de valuta genoeg vaste grond onder de voeten Interview | Tekstdit Marieke | Foto’s Tessa Wiegerinck den zijn, maar bleekGrondstra niet juist. In Amerika dan? Nee, krijgt, blijft het toch een enorm instabiele munteenheid. ook daar hebben ze hem niet kunnen vinden. Newsweek De reden? Het vertrouwen in de munt. Eigenlijk waar Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck beweerde op 6 maart jl. dat Satoshi Nakamoto zich in het bij iedere munteenheid om gaat. In die zin is het zeCalifornia bevindt. Hij zou 64 jaar zijn en al geruime tijd ker een variant waar serieus rekening mee gehouden in de Verenigde Staten wonen. Helaas was ook dit be- dient te worden. Maar er is nog een andere ontwikkericht onjuist. De man waarvan Newsweek dacht dat hij ling die de komst van de Bitcoin kan versnellen en dat is de uitvinder was, ontkende er iets mee te maken te heb- de ontwikkeling van de sociale ondernemingen overal ben. Twee weken eerder werd de jonge Amerikaanse in de wereld. De Bitcoin is als experiment gestart Autumn Radtke dood gevonden in haar appartement in onder wetenschappers en cryptografen. Het strookt Singapore. Zelfmoord. Zij runde de eerste grote uitwis- met de tijdgeest waarin we nu leven: zelf organiseren, seling van de digitale valuta. Niet lang daarna kelderde zelf bepalen. Met dat inzicht zou het wel eens een de valutakoers van de Bitcoin en vroeg de grootste ver- serieus wereldwijd betaalmiddel kunnen worden. strekker van het digitale geld, Mt. Gox, zijn faillissement aan. 63 miljoen dollar aan Bitcoins waren spoorloos Bitcoin met grote pieken en dalen. Wettig betaalmiddel? Hoewel het een digitale munteenheid betreft, zijn er in verschillende landen ter wereld al mogelijkheden om met de munteenheid te betalen. In Nederland doen Delft en Den Haag mee. In de laatste stad kun je ook bitcoins pinnen. Hoewel de mogelijkheden er zijn,

Mathias de Graag Scherp | Eigenzinnig | Ygenwijs | Journalist | Wereldreiziger mathias@ygenwijs.nl

Zeker lezen, checken en bekijken

Zeker lezen, checken en bekijken Zeker Lezen

Zeker Checken

Zeker Bekijken

De 10 tips voor het ontwikkelen van je talent – Sharona Lautoe Een praktisch en inspirerend boek dat je uitdaagt om aan de gang te gaan met jouw talenten en passies.

2 Gefeliciteerd met je burn-out –

Hoe je vrienden maakt en mensen beïnvloedt – Dale Carnegie Dit boek leert je op praktische wijze en aan de hand van anekdotes hoe je ervoor zorgt dat mensen zich gewaardeerd en belangrijk voelen.

Maybe it’s my fault Authentiek en fris kledingmerk. Ie- Michael Jordan over de reis die dere print wordt maximaal 100 keer gedrukt, waardoor je altijd exclusie- worden: http://goo.gl/PhW7 ve shizzle draagt.

Marina Schriek Leer om meer uit je leven te halen in dit ultieme feelgood boek. Daar hoef je geen burn-out voor te krijgen!

7 Doen is de beste manier van www.breekjaar.nl denken Breekjaar is een avontuurlijk tussenjaar voor jongeren tussen de 16 en 24 Voorkom terminale serieusheid, kom in actie en blijf je verwonjaar. deren zoals een kind dat doet: http://goo.gl/5dmWCc 8 All work and all play www.konnektid.com Werken anno 2014. Je talent en Verbindt jouw talent met anderen in je buurt. Om anderen iets te leren of passie inzetten en bijdragen aan als vorm van sociaal kapitaal/ruilmid- de maatschappij: http://goo.gl/mDNKRv del. 9

Zeker lezen, checken en bekijken Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans

Pitch jezelf

Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop

Inspirerende werkplekken

Inspirerende | Foto’s Tessa Wiegerinck In de rubriekwerkplekken Pitch Jezelf krijgen Y’tjes de Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam zoek zijn naar een nieuwe baan, een extra Column | Tekst en foto Frank Deuring

boodschap hebben en deze de wereld in Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck willen slingeren. Deze editie pitcht Frans Veldmans. Interview | Jennifer van den Akker

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

30to30 | Tekst Regitze Tilma

Kijk voor meer informatie en mijn 30to30 | Tekst Saowanee contactgegevens opPongpueng fransveldmans. wordpress.com Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers

Wat is je passie? Interview Tekst Marloes Nuijten Sport! En| mensen verbinden.

Ik deel er graag twee:

Wat je uitstraalt krijg je terug! Interview | Tekst Miriam Kater Wat zijn je talenten? In het proces waar ik inzit weet ik nog niet waar ik teInterview en foto’s Jeroenachtergrond Lesuis Door mijn| Tekst brede interesse, in techniek en recht kom, maar alleen al bezig zijn met onderzoeken, focus op de mens kan ik goed de vertaalslag maken van weten wat ik kan en op zoek gaan naar mensen die mij Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck wat er mogelijk is naar wat er nodig is. Complexe vraag- een stapje verder kunnen helpen maakt dat ik gesprekstukken pak ik graag op,| Tekst waarbij ik mijn kwaliteiten in Tessa kenWiegerinck aan kan gaan die inspirerend zijn voor mij maar Voorwoord AmbachtsbYlage Noortje van Amerongen | Foto analyseren, structureren en organiseren combineer om andersom ook voor mijn gesprekspartner. tot een goed resultaat te komen, rekening houdende met de wensen en behoeftes van de gebruikers en En: samen met de mensen waar het om gaat. Je bent zelf verantwoordelijk voor je eigen geluk. Wat is je droom? Mijn droom is om bij een sociaal en innovatief bedrijf te Op mijn to-do lijst staat bovenaan: ‘Welk stapje ga ik werken wat producten maakt voor de sport, het liefst vandaag zetten?’. Als je dit elke dag doet en beseft, blijf voor meerdere sporten, waarbij technologie een je altijd groeien, leren en daarmee ook genieten. belangrijke rol speelt. Waar ik mijn kwaliteiten als spin in het web kan inzetten en de brug kan slaan tussen de Hoe kan en wil je anderen helpen? sport en techniek. Dit bedrijf moet oog hebben voor Ik draag mijn kennis graag over hoe ik mijn zoektocht innovatie op product én sociaal gebied. ondernomen heb en wat ik daarbij geleerd heb. Ik vind het leuk om mijn enthousiasme te delen en een inspiWie of wat inspireert je? ratiebron voor andere mensen te zijn. Dit doe ik onder Het boek ‘Energy Boost’, van Hans van der Loo. Wat is andere via mijn blog (zie boven) en in mijn contact met energie, hoe krijg je dat en welke krachtlessen zorgen mensen. Ik ben altijd bereid om iemand verder te helvoor energie, het indrukken van de ‘groene knop’? Het pen met mijn kennis of netwerk! doet mij afvragen hoe het zou zijn als iedereen vanuit intrinsieke motivatie zou werken, gebruikmakend van Hoe kunnen anderen jou helpen? hun eigen kracht en als team elkaar op een hoger Door een stukje van hun passie, kennis of netwerk te niveau brengen. Hoe gaaf zou dit zijn! ‘Welke initiatieven, personen of bedrijven zou ik moeWat is jouw eigen wijsheid? ten kennen?’.

Inspirerende organisaties

37 29

Brutalen hebben de halve wereld. Ygenwijzen de hele wereld.

Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop

Inspirerende werkplekken Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam

De droom van… Column | Tekst en foto Frank Deuring

Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Jennifer van den Akker

Interview |verzamelt Rebecca van Kar | Foto's Femke Everaarts Ygenwijs endedeelt de verhalen van ondernemende Y’tjes. Maar ook binnen Ygenwijs lopen een heleboel ambitieuze mensen rond. In deze nieuwe Inspirerende werkplekken buitenland rubriek vragen twee ygenwijze mee-makers elkaar naar hun droom en hoe zij die verwezenlijken. Mathias de Graag (27) en Noortje van Amerongen (29) bijten de spits af. Beiden zijn werkzaam als redacteur, maar verschillen van 30to30 | Tekst Regitze Tilma achtergrond en toekomstvisie. 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie

Noortje ondervraagt Mathias Partners

Wat wilde je vroeger worden? Mee-makers “Heel vroeger, als kleine jongen, wilde ik ambulanceInterview | Tekst Marloes Nuijten

ontdekte dat ik daar mijn creativiteit niet in kwijt kon. Daarna ik architect Interviewwilde | Tekst Miriam Kater worden en dat heb ik een hele tijd volgehouden. Op de middelbare school koos ik Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis

ik toch niet zo’n bètascholier; vakken als wiskunde Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck waren niet voor mij weggelegd.” Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Had je een plan B? “Niet echt. Ik heb wat langer gedaan over het behalen van mijn diploma, maar dat gaf me tijd en ruimte om na te denken wat ik dan kon gaan doen. Mensen zeiden altijd tegen me dat ik nieuwsgierig ben en daar ben ik uiteindelijk een studie bij gaan zoeken. Het werd journalistiek.”

Voel je je op je plek binnen de journalistiek? “Op zich wel, alleen merk ik wel steeds meer dat het een ‘onaardig’ beroep is. Je moet een naam opbouwen, je eigen stijl creëren, ervaring opdoen en een goed netwerk hebben. Er is veel concurrentie, want er is weinig werk en iedereen die ook maar een beetje kan schrijven, mag zichzelf journalist noemen. Daarnaast is het een onzeker bestaan; vaak doe je klussen op freelance op.” Toch vind ik dat het vak wel bij je past. Je bent inderdaad nieuwsgierig en bent volgens mij graag met mensen bezig. “Ja, dat klopt wel. Schrijven vind ik leuk en als ik iemand interview, dan wil ik alles van hem of haar weten. Het verhaal daarna zo mooi mogelijk op papier zetten vind ik altijd een leuke uitdaging.”

Is dat jouw talent, schrijven? “Ik vind talent altijd zo’n moeilijk begrip. Ik zeg niet gauw dat ik ergens talent voor heb, aangezien ik altijd wel mensen kan aanwijzen die beter zijn. Dus talent, tja. Ik krijg wel vaak terug, ook van jou, dat ik iets vlot heb geschreven. Zelf zie ik dat niet zo duidelijk en voelt het gewoon vanzelf, eigenlijk.” Is dat juist niet wat talent is? Als iets voor je gevoel vanzelf gaat? En dat je je er niet van bewust bent totdat iemand je erop wijst? “Ja, misschien wel. Maar ik blijf het raar vinden om van mezelf te zeggen. Dan vind ik het makkelijker om te zeggen wat mijn passie is, het andere kernwoord van Ygenwijs. Mijn passie is om, wat ik net ook al zei, te luisteren naar mensen en daar een mooi verhaal van maken. Het combineert mijn sociale interesse met de mogelijkheid om me creatief te uiten.” Kunnen we dus concluderen dat je een geboren journalist bent? “In de kern wel, maar toch bevalt het beroep me niet.

Als journalist sta je altijd een beetje vanaf de zijlijn toe te kijken. Je schrijft een verhaal over iets, maar je maakt er geen deel van uit. En dat mis ik; ik wil graag wat meer verdieping.” Onderzoeksjournalistiek dan? “Dat is een optie. Maar het journalistieke vak kan ook anders. Als ik voor Ygenwijs schrijf, heb ik dat zijlijn-gevoel namelijk niet. Dat komt omdat we met Ygenwijs gezamenlijk werken aan één doel: we willen laten zien wat de Y-generatie te bieden heeft en het enthousiasme van onze generatie overbrengen op anderen. Er is meer dialoog en geen concurrentie, we helpen elkaar juist. Als freelance-journalist werk je aan je ‘eigen winkeltje’. Je zoekt passende opdrachtgevers en bent vrij zelfstandig in je keuzes. Je bent geen onderdeel van een redactie, maar meer verantwoordelijk voor de input die zij goed kunnen gebruiken. Het maakt je voor hen tot een zakelijke partner, maar meer ook niet. Persoonlijk vind ik de dynamiek van een redactie juist erg inspirerend werken, omdat je met z’n allen aan iets werkt. Het is zonde dat juist dát tegenwoordig ontbreekt op redacties. Zowat iedere redactie is een rompredactie geworden: hoofden eindredacteur met daaronder allemaal freelancers.”

Het traditionele journalistieke vak is het dus toch niet helemaal voor je. Maar ooit vertelde je me dat je voor National Geographic wilt werken. Heb je die droom nog? “Die droom heb ik nog wel, National Geographic is een prachtig medium, maar toch ben ik ook hier wat gaan twijfelen. Ik wil ergens meer induiken, ergens deel van uitmaken. Ik zoek nog een manier om dat, buiten Ygenwijs, te combineren met schrijven.” Zou je, met die zoektocht in je achterhoofd, kunnen zeggen waar je over tien jaar staat? “Concreet niet, maar ik heb wel een idee. Als het kan, dan zou ik schrijven combineren met mijn hobby: bergbeklimmen. Binnenkort ga ik de Mont Blanc trotseren en als het aan mij ligt, blijft het niet bij die berg. Hoe ik die twee kan combineren, weet ik nog niet, ook niet op welke van de twee mijn focus gaat liggen. Maar ik heb wel een inspiratiebron: Wilco van Rooijen. Hij is schrijver en bergbeklimmer en noemt zichzelf beroepsavonturier. Dat klinkt toch prachtig, beroepsavonturier? Als ik me over tien jaar ook zo kan noemen, dan ben ik een gezegend man.” >

Pitch jezelf | Tekst Frans Veldmans Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop

30to30 | Tekst Regitze Tilma 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Mathias Interviewondervraagt | Tekst en foto’sNoortje Jeroen Lesuis

Wat was het dan wel? “Ik ben kunstgeschiedenis gaan studeren. Toen ik in Interview Mariekeworden? Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck mijn laatste jaar communicatie door een museum in Wat wilde| Tekst je vroeger “Op de basisschool wilde ik binnenhuisarchitect wor- Londen liep, zag ik een schilderij hangen dat ik herkenVoorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck den. Ook ik wilde altijd al iets doen met mijn creativi- de uit een geschiedenisboek van de middelbare school. teit. Op de middelbare school heb ik nagedacht over Destijds fascineerde dat werk me enorm: er was zoveel een leven als fotograaf. Daar ben ik later weer van af- meer op te ontdekken dan je in eerste instantie zag. Ik gestapt vanwege het vrij onzekere bestaan. Ik heb ook bedacht: hier wil ik mij meer mee bezighouden. Hoewel nog een een tijdje gedacht aan verloskunde. Waarom? het leven van een kunsthistoricus ook verre van zeker Omdat je als verloskundige toch bezig bent met één is, koos ik dus toch voor de studie. Het was mijn tweede van de meest ingrijpende momenten in een mensenle- studie en moest het allemaal zelf betalen, waardoor het ven, namelijk de geboorte van een kind. Maar voor zo’n uiteindelijk ook een dure keuze is gebleken. Maar ik heb beroep ben ik helemaal niet geschikt; ik kan niet eens er geen moment spijt van. Het past echt bij mij. Commutegen bloed en denk dat ik bij elke bevalling sta mee te nicatiemanagement was een verstandige keuze, kunsthuilen, haha. Ik ben na de middelbare school uiteindelijk geschiedenis koos ik met mijn hart. Bij mijn allereerste communicatiemanagement gaan studeren, dat leek me kunstcollege werd dat ene schilderij behandeld. Dat wel een verstandige keuze. In de communicatie vind je kon geen toeval zijn!” altijd werk, dacht ik. En het liefst in de reclamewereld.” Je bent dus kunsthistoricus, maar werkt momenteel Maar je bent niet in de reclamewereld terechtgeko- als redacteur bij uitgeverij F&L en bent in je vrije tijd eindredacteur bij Ygenwijs. Wat is er gebeurd? men. Lachend: “Nee. Bijna iedereen die communicatiema- “Een combinatie van de crisis en en een moeilijke secnagement studeerde, wilde die richting op, maar wei- tor. Ik heb jarenlang hard mijn best gedaan om werk te nigen zijn daar ook echt terechtgekomen. De opleiding vinden in de kunst, maar het bleef steeds bij korte klusbleek het niet helemaal te zijn, al heb ik ‘m wel afge- sen en heel veel onzekerheid. Op een gegeven moment maakt. Ik heb mijn studietijd opgeleukt door actief te besloot ik dat ik niet gelukkig werd van dat constante zijn bij de studieverenging, door een minor journalistiek ‘gevecht’ om werk en ben mijn blikveld gaan verruimen. te volgen en extra werkervaring op te doen bij twee ma- Ik liet het hebben van een vast doel los en zou wel zien gazines: bij de een als hoofdredacteur, bij de ander als wat er op mijn pad kwam. Zo belandde ik in deze banen en voel me helemaal op mijn plek. Ik weet dat ik een eindredacteur.”

goede onderzoeker ben en dat ik het werk als kunsthistoricus zo kan oppakken als die mogelijkheid er is. Maar de richting waarin ik nu ga, bevalt me ontzettend goed. Mijn creativiteit komt helemaal tot zijn recht in het maken van bladen.” Doe je dit over tien jaar nog steeds? “Geen idee. Ik wil graag blijven schrijven, maar zou ook graag willen leren illustreren. Of samen met een vriend

dat ik niet ambitieus ben, hoor. Ik denk alleen dat je veel gelukkiger bent als je jezelf niet zo vastpint op iets. Als je plan dan uiteindelijk niet lukt, ben je ontevreden en voelt het misschien als falen. Ik denk dat je beter kunt zorgen dat je van jezelf weet wat je sterke kanten zijn en waar je energie van krijgt. En ook: waar je juist niet gelukkig van wordt. Als je dat helder hebt en je met een open blik de wereld inkijkt, dan kom je vanzelf wel op een plek waar je goed tot je recht komt.”

wel, er komt vanzelf iets op mijn pad wat bij me past. Het ontbreken van een concreet doel wil niet zeggen

Vanaf de volgende editie van Ygenwijs Magazine neemt Mathias het eindredacteurschap van Noortje over.

Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop Inspirerende werkplekken Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck

“Hoe blij is de werkende Y?” 30to30 | Tekst Regitze Tilma

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng

Generatie Y de is hot. En terecht! Verwacht in volgende editie Eind 2013 heeft YSE onderzoek gedaan onder 300 werkende Y-generatiegenoten: ‘Hoe blij is de werkende Y?’ Wat blijkt: er bestaat Partners grote verdeeldheid onder Generatie Y. Maar hoe binden en boeien organisaties een generatie die niet over één kam te scheren is? Best een uitdaging… Mee-makers

Interview | Tekst Marloes Nuijten Waarom Generatie Y? De overeenkomsten Organisaties moeten zich opnieuw uitvinden. Sociaal Interview | Tekst Miriam Kater ondernemen, co-creaties, nieuwe businessmodellen en 1. Arbeidsvoorwaarden Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis de circulaire economie vormen de nieuwe standaard. De arbeidsvoorwaarden: Om dit succesvol te doen, is de creatieve en onderneInterview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck mende Y-generatie onmisbaar. De vernieuwers, veran- 2) >24 vakantiedagen deraars en AmbachtsbYlage versnellers. | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa 3) bovengemiddeld salaris Voorwoord Wiegerinck 4) scholing / scholingsbudget scoren het hoogst Waar staat de generatie Y om bekend? Generatie Y is in staat om mensen en ideeën met elkaar 2. Inhoud van de functie te verbinden, is creatief, kan multitasken, is 24 uur per Uitdagend werk (27,5%) en afwisseling (25,8%) gaan duidag bereikbaar, leert en leeft in (online) netwerken en delijk aan kop bij de voorwaarden die men stelt aan de is enorm ondernemend. inhoud van de functie. Een duidelijk takenpakket, werken onder druk, status en zekerheid blijken minder Maar naast deze positieve eigenschappen, heeft deze belangrijk. generatie ook voldoende uitdagingen in het werkende leven. Veel organisaties zijn nog traditioneel en verti- 3. Werkomgeving caal (hiërarchisch) ingericht. Generatie Y denkt, com- Een goede sfeer is iets dat veel Y-ers zoeken bij een municeert en werkt liever horizontaal. Bureaucratie, werkgever. Maar liefst 31,1% van de respondenten vindt ongelijkwaardigheid, controle, ‘niet jezelf kunnen zijn’ dit de belangrijkste voorwaarde aan een werkomgeen een weinig inspirerende werkplek kosten deze gene- ving. Ook de aanwezigheid van enthousiaste collega’s ratie veel energie. wordt hoog gewaardeerd (16%).

Door de hoge eisen die ze stellen zijn ze snel teleurgesteld en continu latent werkzoekend. De gevolgen van deze teleurstellingen en de mismatch tussen de droom en de realiteit kunnen zowel voor de Y-ers als organisaties groot zijn. In het YSE-onderzoek komen duidelijke overeenkomsten en verschillen naar voren.

4. Begeleiding & Ontwikkeling Gemiddeld eindigen waardering en een inspirerende leidinggevende hoog. Bijna 40% plaatst waardering in zijn top 3 en 33% doet dit bij een inspirerende leidinggevende.

Interview | Tekst Noortje van Amerongen & Mathias de Graag | Foto’s Tessa Wiegerinck Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop Inspirerende werkplekken

Team YSE

1) Mannen en vrouwen Cliché maar waar, mannen gaan eerder voor geld en status. Zo plaatst 29,1% van de mannen een auto van de zaak in zijn top 3, tegenover 9,7% van de vrouwen. Ook salaris, status en bonussen eindigen bij mannen hoger. Vrouwen geven de voorkeur aan wat meer ‘softe’ voorwaarden. Zo vindt 23% van de vrouwen als belangrijkste voorwaarde aan dat de functie zinvol is, tegenover 9% van de mannen. 2) Aantal jaren werkervaring Meer dan een kwart (27,2%) van de starters op de arbeidsmarkt merkt scholing aan als belangrijkste arbeidsvoorwaarde. Van de ondervraagden met meer dan drie jaar werkervaring plaatst slechts 12,2% deze arbeidsvoorwaarde nog op een eerste plaats. Flexibiliteit en aandacht voor werk-privé-balans winnen vervol-

Gebrek aan uitdagend werk is de koploper als reden voor vertrek: 61,1%. Maar ontbreken een goede sfeer, enthousiaste collega’s en afwisseling op de werkvloer? Dan is 1 op de 2 Y-ers er ook snel vandoor.

1 2 3 4

Uitdagend werk Goede sfeer Enthousiaste collega’s Afwisseling

61,1% 53,5% 52,5% 46,5%

5 6 7 8 9 10

Bovengemiddeld salaris Verantwoordelijkheid Waardering Aandacht balans werk-prive

38,4% 36,9% 35,9% 34,9% 32,3% 31,8%

Zinvol werk

Figuur 2: Top 10 vertrekredenen

3) Opleidingsniveau 24,5% van de respondenten met een hbo-opleiding bedeelt een eerste plaats toe aan aandacht voor de werk-privé-balans. Slechts 14,7% van de wo-opgeleiden sluit zich hierbij aan. Zij waarderen scholing iets hoger. Ook heeft de hbo-er meer behoefte aan respect, zekerheid en een duidelijk takenpakket dan de wo-er.

Hoe kun je generatie Y behouden? Door de verschillen binnen de generatie en de kritische houding is het voor werkgevers lastig om Generatie Y te behouden.

Enkele tips: 1) Toenemende verantwoordelijkheid Durf verantwoordelijkheid en uitdaging te geven. Net iets buiten de comfortzone treden, zorgt ervoor dat men blijft leren en ontwikkelen. 2) Inspirerende leidinggevenden Koppel Y-ers aan ervaren en inspirerende ‘mentoren’. Je zult versteld staan hoeveel de mentoren ook weer leren.

5) Geef talenten ruimte om initiatieven te ontplooien Creëer een werkomgeving waarbij ideeën worden gestimuleerd. Stimuleer intrapreneurship. 6) Variatie in werk en werkomgeving Generatie Y is snel verveeld. Variatie in zowel de functie als werkomgeving is belangrijk. Rouleren tussen afdelingen, functies en projecten bijvoorbeeld. 7) Geef geregeld een blijk van waardering Generatie Y heeft behoefte aan waardering. En dit hoeft

3) Doorkijk na de eerste jaren: successieplanning Zorg voor toekomstperspectief en doorgroeimogelijkheden. Ontwikkel bijvoorbeeld ontwikkelpaden met een duidelijke visie. 4) Weten wat je talenten motiveert en verbindt Veel organisaties investeren veel in het werven van Generatie Y, maar verliezen daarna het echte contact. Wees oprecht geïnteresseerd in motivatie en ambities. 4) Weten wat je talenten motiveert en verbindt Veel organisaties investeren veel in het werven van Generatie Y, maar verliezen daarna het echte contact. Wees oprecht geïnteresseerd in motivatie en ambities.

Over YSE Simon Klop is Talentmanager bij YSE. YSE recruit jong toptalent en ontwikkelt hen door middel van traineeships. Website: Yseprogram.com

Onderzoek YSE | Tekst Simon Klop Inspirerende werkplekken Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck

Interview | Jennifer van den Akker

chino bestellen.

Buutvrij | Stationsstraat | Tilburg

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland van deze tijd is bewijzen Buutvrij,

30to30 | Tekst Regitze Drie plekken waarTilma je iedere

willen werken!

Locals

dag wel zou

Locals | Heuvelstraat | Tilburg

. Ook voor een goede en gezonde lunch kun je bij Locals terecht.

Inspirerende werkplekken Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam

Column | Tekst en foto Frank Deuring

| Amsterdam

Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck

Ga voor meer van informatie Interview | Jennifer den Akkerover KOKO naar pagina 48!

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

Afgestudeerd en nu? Niet happy op je werk? Bang om (weer) een erkeerde Studiekeuze e maken? Carrière twijfels?

Life is all about

Ben je een Ygenwijs lezer? Ontvang dan 25% korting op jouw traject

Loopbaanadvies of Studiekeuze coaching

uestions….

Afgestudeerd en nu? Niet happy op je werk? Bang om (weer) een verkeerde Studiekeuze te maken? CarriĂ¨re twijfels?

Life is all about

Ben je een Ygenwijs lezer? Ontvang dan 25% korting op jouw traject

Loopbaanadvies of Studiekeuze coaching

uestionsâ&#x20AC;Ś.

Inspirerend ondernemerschap

55 43

Niets fijner dan op zâ&#x20AC;&#x2122;n tijd wat inspiratie in je mailbox!

Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam Column | Tekst en foto Frank Deuring

De straat in je boekenkast 30to30 | Tekst Regitze Tilma

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie

Door Rotterdam rijden vuilniswagens met de meest prachtige dichtregels en sinds kort zijn de gedichten achter deze dichtregels gebundeld in het boek Steden schuilen niet Partners wanneer het regent. Rotterdamse mee-maker Jiska wilde meer weten en sprak met de Mee-makers initiatiefnemers van dit project. Interview | Tekst Marloes Nuijten

Als trotse inwoner van de stad Rotterdam zie ik ze al Interview | Tekst Miriam Kater jaren voorbij komen; de Rotterdamse vuilniswagens. derd verschillende dichtregels rond op wagens, van al Deze wagens zijn anders dan normale vuilniswagens. die 400 regels moesten de originele gedichten worden Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis Ze brengen een boodschap: ze brengen poëzie. Op de opgezocht. En die stonden helaas niet bij elkaar verzazijkant van de Marieke vuilniswagen een dichtregel Interview | Tekst Grondstrastaat | Foto’s Tessa Wiegerinckge- meld in een bestandje, dus hebben Jan en Annemarie drukt. Op elke wagen een andere zin, van verschillende zich wekenlang beziggehouden met het doorspitten Voorwoord | Tekst Noortje van24 Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck dichters. InAmbachtsbYlage Rotterdam vind je daarmee uur per dag van oude bestanden en dichtbundels. poëzie op straat. Alle inwoners, jong en oud, komen op deze manier in aanraking met de kunst van het dichten. Toen de verzameling eenmaal compleet was, diende de Prachtig vind ik dat. volgende grote klus zich aan: een selectie maken voor de bundel uit al deze gedichten. Ze wilden vijftig gedichDit project, ‘Het gedicht is een bericht’ genaamd, be- ten plaatsen; 25 van Nederlandstalige dichters en 25 van staat dit jaar 25 jaar en speciaal voor die gelegenheid buitenlandse. Er werd gekozen voor het getal 25, omzijn 50 vuilniswagengedichten gebundeld in de dicht- dat het voor het 25-jarig jubileum is. Uiteindelijk zijn Jan bundel Steden schuilen niet wanneer het regent. Ik ga en Annemarie, na ongeveer drie maanden, tot een eindin gesprek met initiatiefnemers Annemarie Ketting en resultaat gekomen waarin ze een evenwichtige en toeJan Coerwinkel van Poetry International Rotterdam, de gankelijke bundel met zeer leesbare gedichten hebben gezichten achter de dichtbundel. Annemarie (29) was nagestreefd. Waarin evenveel dichters aan bod komen benaderd om de dichtbundel tot stand te laten komen. die recent op het festival van Poetry International stonZe nam collega Jan in de arm en samen stortten ze zich den als dichters die in de vroege jaren op het podium in op het project. Rotterdam stonden. 25 jaar Sinds 1988 voorziet Poetry International het afval- en grofvuilinzamelingsbedrijf Roteb van dichtregels. Het jaarlijkse Poetry International Festival Rotterdam zorgt elk jaar weer voor een nieuwe gevarieerde golf poëzie van over de hele wereld. De woorden die daar op het podium door de dichters voorgedragen worden verschijnen later op een vrachtwagen. Omdat het project ‘Het gedicht is een bericht’ dit jaar 25 jaar bestaat en omdat Roteb gefuseerd is en sinds dit jaar onder de nieuwe naam Dienst Stadsbeheer doorgaat, wilden ze iets moois uitbrengen. Zo ontstond de opdracht voor Jan en Annemarie om een dichtbundel samen te stellen van de poëzie die op de wagens rondrijdt.

De kracht van poëzie Er ontstaat een grappige sfeer in het gesprek als we op het punt van de selectie aankomen. “We waren het lang niet altijd eens,” vertellen Jan en Annemarie. De beleving van een gedicht is natuurlijk ontzettend persoonlijk. Soms stonden ze recht tegenover elkaar in de keuze over een bepaald gedicht. Dan moesten ze elkaar zien te overtuigen. “Daar hadden we natuurlijk trucjes voor,” zegt Annemarie. “Dan zei ik: ‘Dit is toch cliché, dit kun je toch niet mooi vinden, moet je luisteren!’ En dan ging ik het voorlezen op een heel lelijke manier,” lacht ze. “Of ik ging juist lezen met veel gevoel en beleving en zei: “Dit is zo mooi! Hier kun je toch niet omheen!” Vervolgens doet Jan haar na met een hoge stem “Wat is hier dan zo mooi aan Jan, wat is hier in godsnaam zo mooi aan?” Beiden moeten ze er hard om lachen. >

Tijdens het Poetry International festival is de boom op initiatief van de Zuid-Afrikaanse dichter Breyten Breytenbach symbolisch het â&#x20AC;&#x2DC;graf van de onbekende dichterâ&#x20AC;&#x2122; genoemd. Daarna werd de boom bekend als de Breyten Breytenbachboom. Fotograaf: Milan Boonstra

Paul Keijzer

Inspirerende werkplekken | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Tekst Jiska de Wit | Foto’s Poetry International Rotterdam Column | Tekst en foto Frank Deuring

Hun goede samenwerking en het plezier dat ze daarin ze een abortus had overwogen maar dat ze na het lezen Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck hebben gehad, is voelbaar. Als ik ze vraag naar hun van de dichtregel ‘Onverwacht zonlicht is een gebeurfavoriete gedicht in de bundel, komen ze daar moeilijk tenis’ op hun vuilniswagen had besloten haar kindje te uit. Al zoekend en bladerend door de bundel zegt houden. De zon was voor haar weer gaan schijnen. Annemarie: “Ik heb met alle gedichten wel iets gekregen, ik kan eigenlijk echt niet kiezen.” Meerdere keren De bundel is inmiddels uit en wordt succesvol verkocht. stopt ze even met bladeren en citeert dan een regel uit Dat is best bijzonder voor een bundel poëzie . Bij een het gedicht dat ze voor zich heeft waarna ze verzucht kleine boekhandel in Rotterdam Overschie stond hij op “Oh schitterend...” nummer één van de best verkochte boeken. De eerste poëziebundel ooit die daar die plaats inneemt. Ook Jan bladert minutenlang door de bundel en blijft namen noemen en leest steeds stukjes voor. Namen als Wil je kans maken op de dichtbundel Steden schuilen Kopland, Van Deel, Vroman, Vaandrager, of Kunert. niet wanneer het regent? Houd de Facebookpagina van Ik vind het bijzonder de twee zo te zien. De liefde voor Ygenwijs in de gaten! de taal en de poëzie is sterk aanwezig. Het ene citaat Op de website van Poetry International, Poetry.nl, volgt het andere op en iedere keer komen de woorden kun je de dichtbundel bestellen. Ook is er een even bij ons binnen. Het is mooi hoe de woorden de Facebookgroep die foto’s van de wagens met elkaar sfeer van het interview veranderen en ons meer met deelt: ‘Lees eens een vuilniswagen’. Het geeft een elkaar verbinden. De kracht van de poëzie. mooie indruk van het project. Onverwacht zonlicht Nieuwsgierig geworden naar het Poetry International Naast de gedichten zijn er ook korte verhaaltjes van (beFestival Rotterdam? Dit jaar vieren ze hun 45ste kende) Rotterdammers in de bundel te lezen. Bijvoorverjaardag. Van 10 tot en met 14 juni in de Rotterdambeeld van Loes Luca, Abdelkader Benali of Anne Vegter. se Schouwburg. Hierin delen zij hun band met de poëzie op de vuilniswagens, of een persoonlijke ervaring. De verhaaltjes voegen veel toe. Het maakt de bundel toegankelijker dan een bundel waar je alleen gedichten in treft. Door de Jiska de Wit persoonlijke verhaaltjes word je als lezer geholpen de poëzie te lezen en meer in de beleving ervan te komen. Zo is in een van de verhaaltjes vuilnisman Paul Keijzer aan het woord. Hij vertelt dat er een vrouw naar zijn collega is gekomen om hem te bedanken. De vrouw zei dat

jiska@ygenwijs.nl

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts

Beter dan leven als god in Amsterdam Inspirerende werkplekken buitenland

30to30 | Tekst Regitze Tilma

Met mijn volle 115 kilo puf ik naar de mediamarkt terwijl ik een doos donuts leeg eet. In mijn boodschappentas zitten chips en chocoladevla. Geen bier 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng want daar staat een pallet van in de huiskamer. Dealtje met een horecaleveVerwachtBij in de de volgende editie scoor ik weer een paar dvd’s die mijn dagbesterancier. Mediamarkt Partners gens de dag af te sluiten in de kroeg met bier en bitterballen. Het is de zomer Mee-makers van 2011 en ik ben net afgestudeerd. Interview | Tekst Marloes Nuijten

Wat een feest waren die studentenjaren. Ik leefde als een god in Amsterdam. ‘Het leven is als een doos chocolaatjes. Je| moet eruit halen Interview Tekst Miriam Kater wat er in zit’. Dat deed ik met mijn lening bij de IB-groep. Ik leende volle bak. Als één Interview en | Tekst foto’s Jeroen komsten hetencasino. Ik hebLesuis vijf fantastisch jaren gehad. Drie keer per week uit eten en twee keer per jaar op wintersport. Het kon allemaal. Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck

Na mijn afstuderen ben ik| gaan ondernemen. Dit heeft mijTessa veranderd als mens. Om ergens in uit te blinken dien je Voorwoord AmbachtsbYlage Tekst Noortje van Amerongen | Foto Wiegerinck ik nu iets van mijn leven maken. Ondernemen heeft van mij een ander mens gemaakt. Ik ben gaan nadenken wat ik nu echt wil met mijn leven. Wat zijn mijn passies en talenten en hoe verdien ik daar geld mee? “Van ondernemen leer ik zo ontzettend veel waardoor mijn leven steeds leuker wordt” Het belangrijkste inzicht dat ik heb opgedaan is dat je ondernemen kan leren door veel oefenen en trainen. Net als met sporten en muziek maken. Zo heb ik mijn ondernemersskills verbeterd door hulp te zoeken bij een coach en samen te werken met andere ondernemers. Regelmatig treed ik buiten mijn comfortzone en maak daarbij veel fouten. Aan acht producten tegelijk werken is bijvoorbeeld niet zo handig. Net als naar een netwerkborrel gaan zonder een duidelijk verhaal. Zo blijf ik leren. Soms denk ik nog eens terug aan mijn wilde jaren, maar heimwee naar vroeger heb ik nooit. Van ondernemen leer ik zo ontzettend veel waardoor mijn leven steeds leuker wordt. Mijn dromen worden werkelijkheid. Dat is veel gaver dan leven als god in Amsterdam.

Column | Tekst en foto Frank Deuring Interview | Tekst Kelly Bakker | Foto’s Tessa Wiegerinck Interview | Jennifer van den Akker

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts

KOKO Coffee & Design: Inspirerende werkplekken buitenland

Een stukje ‘thuis’ tussen de rode lichten van Amsterdam 30to30 | Tekst Regitze Tilma

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers

Interview | Tekst Marloes Nuijtendat hier iemand met een creatieve visie achter zit. En dat Amsterdam, voel je meteen wordt bevestigd als je praat met de oprichters Karlijn en Caroline. Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis

Inspiratie Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck Het ondernemerstraject dat toen begon, ging niet over één nacht ijs, zo weten de twee zich goed te herinneVoorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck ren. “We zijn eerst uitgebreid op onderzoek gegaan. Hebben bekeken of het concept al bestond in Nederland en zijn onder meer naar Parijs, Londen en Kopenhagen gegaan om inspiratie op te doen.” Met name het Karlijn: “De bank wilde in eerste instantie niet meewerken. Daarom zijn we gaan crowdfunden. We haalden daarmee in een snel tempo best veel geld op en uiteindelijk ging de bank ook overstag.”

tijdens een reis in Australië laten inspireren door de kofCaroline (31), al elf jaar een vriendin van Karlijn en inmiddels ook woonachtig in de hoofdstad, was tijdens haar stage bij Elle Magazine aan het tobben over wat ze precies wilde. Iets met mode en styling, zover was duidelijk. Tijdens een gesprek aan de keukentafel, ongeveer twee jaar geleden, viel bij hen het kwartje. Waarom niet gezamenlijk iets opzetten waarin we onze passies kun-

Continu in beweging De volgende stap was het pand. Om neer te strijken naast het red light district was eigenlijk niet hun plan. “We hebben in eerste instantie naar andere plekken in Amsterdam gekeken, zoals de Westerstraat. Maar bij dit pand kwamen we toevallig heel snel in contact met de eigenaresse. Toen we gingen kijken, werden we op slag verliefd op de ruimte.” Daarna werd het plan stap voor stap uitgewerkt. “Het is echt een proces waarin je continu in beweging bent en dingen herziet. Het is ook lange tijd heel abstract gebleven en dat maakte soms onzeker. Je kunt het zelf wel in je hoofd hebben, maar het is moeilijk uit te leggen. Pas toen we het pand hadden, wisten we dat we knopen door moesten gaan hakken en werd het steeds concreter.” Exposeren inkopen van kleding heb je toch een fors budget nodig,” zegt Caroline. “Maar dat is op een gegeven moment ook gaan lopen. We kiezen zelf de designers uit waar we kleding van willen verkopen en eens in de zoveel tijd geven we jonge kunstenaars en fotografen de mogelijkheid bij ons te exposeren. Inmiddels komt het dus van alle kanten. “

Werken op gevoel zijn geen keiharde ondernemers, ze doen veel op gevoel. “Natuurlijk doe je niet zomaar van alles in een opwelling, er hangt nu wel het een en ander vanaf. Maar we doen wel veel op gevoel. Als je dat doet, sla je niet zo snel de plank mis. Met oprechtheid kom je heel ver,” aldus Karlijn. “Doordat we niet uit Amsterdam komen, laten we ons ook niet meeslepen in die ondernemerscultuur die af en toe heerst. Hier wordt elke dag wel iets nieuws bedacht.” Ook de klanten die bij KOKO binnenkomen, waarderen dat. “Er komen veel internationale mensen, onder andere doordat ze over ons hebben gelezen op blogs bijvoorbeeld, maar ook Amsterdammers hier uit de buurt. Ze voelen zich direct thuis en zijn blij dat er in hun wijk nu ook zo’n plek is om naar toe te gaan.” Caroline vult aan: “We willen ze het idee geven dat ze in onze huiskamer en onze kledingkast binnenstappen.” Dat de twee jong zijn en elke dag met elkaar moeten samenwerken, zien ze als een voordeel. “Ik denk dat jongere ondernemers juist meerdere dingen tegelijk willen doen, we zijn snel verveeld. We denken ook op een andere manier, we werken veel meer samen en bundelen onze krachten.”

Herkenbaar concept Karlijn en Caroline hebben nog ambitieuze plannen met KOKO. “De eerste stap is ervoor te zorgen dat deze vestiging stabiel wordt en dat we meer personeel hebben zodat we zelf ook af en toe vrij kunnen zijn. Nu staan we er nog iedere dag. Uiteindelijk zouden we KOKO willen uitbreiden en het in andere steden en eventueel landen opzetten. Het is een concept wat je makkelijk ergens anders neer kunt zetten, het is heel herkenbaar. In de tussentijd blijven we elke dag bezig met het overbrengen van ons verhaal.”

Kelly Bakker Journa list | Ruimdenkend | Nieuwsverslaafd | Naden ken over en genieten kelly@ygenwijs.nl

Inspirerende werkplekken buitenland

30to30 | Tekst Regitze Tilma 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie

Een eigen tv-programma Hoe SUUSTV voor aha-momenten zorgt

Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Suzanne Beukem a

Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

gelukkiger en gezonder te worden en het leven van je dromen te creëren”, zo leidt Suzanne (34) haar programma elke week in. Wie en wat zit er achter deze prachtige doelstelling? Hoe helpt zij andere vrouwen om hun droomleven te verwezenlijken? En hoe zit het met haar eigen droomleven? Hoe ben je begonnen met SUUSTV? Het idee ontstond jaren geleden. Ik heb altijd iets met tv gehad, vanaf mijn zestiende al. Met veel liefde heb ik altijd als tv-redacteur gewerkt voor verschillende bekende programma’s. Daar kwam ik prachtige verhalen tegen. Ook verhalen waarmee ik uiteindelijk niets mee kon omdat het niet bij de televisieshow paste. Dat vond ik zonde. Bovendien had ik nog steeds niet hét programma gevonden dat 100% bij mij paste. Toen dacht ik: waarom ga ik het niet zelf doen? Ik wil ook die bijzondere mensen een podium bieden. Maar hoe? En met welke middelen? Gelijk op de buis is wel erg vooruitstrevend…Maar ik heb een bank. En leuke vriendinnen. Met andere woorden: een podium en een interactief publiek! Het idee voor een online talkshow was geboren. Wat is je visie achter SUUSTV naast het bieden van een podium aan mooie, ongehoorde verhalen? Ik wil vrouwen helpen te houden van wie ze werkelijk zijn. Dat geldt ook voor mezelf! Het is in deze tijd een hele opgave om jezelf te zijn. Met alle rollen die we vervullen en alle schoonheidsidealen die op ons geprojec-

teerd worden. We zijn moeder, zus, vriendin, dochter, liefdespartner en oh ja, dat allemaal het liefst terwijl we slank, slim, stralend en altijd gezellig zijn. Maar let op: kom daarbij vooral niet arrogant over en doe vooral maar normaal. Niet zo gek dat we het af en toe een beetje kwijt zijn. De maatschappij benadrukt zo wat er allemaal niet goed is. Het zou juist andersom moeten zijn: genieten van ons leven en niet voortdurend oordelen. Focussen op het feit dat we allemaal uniek zijn. Jij ook, Jennifer! (Ik bloos…). Leg de nadruk op je talenten en niet op je tekortkomingen. Jezelf ontwikkelen is goed, maar je hoeft niets aan jezelf te veranderen. Iedereen heeft unieke talenten en dromen. Van het hebben van een eigen talkshow tot moeder worden (wat is de mijne?).Daarom geloof ik ook in Het Nieuwe Vrouw Zijn. Het Nieuwe Vrouw Zijn staat voor vrouwen die houden van de unieke vrouw die ze zijn. Vrouwen die blij zijn dat ze VROUW zijn! Vrouwen die vol passie en plezier hun stoutste dromen waarmaken. Vrouwen die leven vanuit hun vrouwelijke essentie. En die hun tips, wijsheid en levenservaring met elkaar delen. SUUSTV helpt vrouwen om Het Nieuwe Vrouw Zijn helemaal te omarmen.

“Ik wil vrouwen helpen te houden van wie ze werkelijk zijn” Hoe zit dat bij jezelf? Ben jij zelf altijd bewust van je vrouwelijke essentie en gelukkig met jezelf als vrouw? Ik doe elke dag mijn best om vanuit mijn vrouwelijke essentie te leven. Daarmee bedoel ik sterk en krachtig zijn, maar op een vrouwelijke, zachte manier. In plaats van vanuit een mannelijke energie gestrest to do-lijstjes af te werken. Dingen die een mij helpen om in mijn vrouwelijke essentie te komen zijn dansen, een warm bad nemen, mediteren, een strandwandeling, koken. Naast SUUSTV geef ik workshops en groepscoaching voor vrouwen. Daarbij werk ik veel met twee methoden. Ten eerste de The Art of Feminine Presence, een methode die vrouwen helpt om te leven vanuit hun vrouwelijke kwaliteiten en essentie. En de Heart Intelligence methode, waarbij leven vanuit je hart centraal staat. Twee methoden die mij persoonlijk dichterbij mezelf hebben gebracht dan ooit. En dat gun ik iedere vrouw. Waar zie jij jezelf over tien jaar? Het kan verschillende kanten op met SUUSTV. Of het verschuift ooit naar de buis, of het blijft een online talkshow. Maar ik wil dit zeker blijven doen. Hetzelfde geldt

voor de workshops die ik geef. Voor al mijn werk geldt: ik doe het voor de aha!-momenten die iemands leven veranderen. Het moment dat iets bewust binnenkomt bij mensen. Zodat iedere vrouw keuzes kan maken die bij haar unieke persoonlijke pad passen. De thema’s die ik naar voren laat komen helpen vrouwen om gelukkiger, gezonder en meer zichzelf te worden. Daar doe ik het voor en daarvoor wil ik het blijven doen. (Ik ga mijn bad vol laten lopen…)

Jennifer van den Akker Sportief | Doorzetter | Levensgenieter | Reislustig | jennifer@ygenwijs.nl

Inspirerend & Wereldwijs

Zeilen. Met diepgang.

Interview | Jennifer van den Akker Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

54 30to30 | Tekst Regitze Tilma 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers

Vintage roadtrip

In een oranje droom door de Veluwe

Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis

Rien Tilstra

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Een strak blauwe hemel vult mijn uitzicht als ik de gordijnen open. Het is nog vroeg, maar de zon schijnt al zo fel dat mijn ogen ervan samenknijpen. Perfect weer voor het avontuur dat ik voor de boeg heb. Vandaag mag ik samen met Femke (vriendin, huisgenoot én fotograaf) onze langverwachte roadtrip gaan maken in een keigave retro Volkswagenbus. Al weken staat het op de wc-kalender, en doodle ik volkswagenlogo’s in de kantlijn van mijn notitieboekje. Maar nu is het dan zover. De broodjes zijn gesmeerd, de zonnebrillen paraat: let the journey begin! Onze eerste halte is in Amersfoort: hier ontmoeten we Rien Tilstra (30). Samen met zijn goede vriend Mark Hukema is hij eigenaar van autoverhuurbedrijf Vintage Road Trips, waar we onze bus mogen ophalen. Mark beheert een vestiging in het Franse Aix-en-Provence, Rien hier in Amersfoort. Bij binnenkomst kijken we onze De mooiste oude sleeën glimmen ons strak in de lak tegemoet. Of we een momentje hebben, vraagt Rien ons. Hij geeft net een koppel uit Zeeuws-Vlaanderen instructies voor de oude Porsche 911 waarmee zij een dagje uit gaan. Geen enkel probleem, geven wij onze ogen nog even de kost! Een vijftiger met alpinopet glundert als Rien hem de stoere bak laat zien waarin hij met zijn vrouw op pad mag. “Voor veel mensen die hier een auto komen huren, gaat er een langgekoesterde wens in vervulling,” vertelt Rien. “Er komen hier dan ook alleen maar blije mensen.” Eendjes en intranetberichtjes Rien studeerde communicatie, maar had van jongs af aan al een passie voor auto’s. “Ik kan me nog goed herinneren dat ik als klein jongetje altijd mijn vader tegehem dan op op een brug die over de snelweg liep. Daar

kon ik met gemak een half uur staan kijken naar de passerende auto’s. Ik kende alle modellen en merken uit mijn hoofd.” Als hij wat ouder is, klust Rien regelmatig met Mark aan diens oude eend. Het eendje wordt af en toe door Mark uitgeleend aan vrienden en familie voor speciale gelegenheden. Er is veel vraag naar: steeds meer mensen willen de eend een dagje lenen. Zo ontstaat het idee voor een verhuurbedrijf. “Ik begon Vintage Road Trips op te zetten terwijl ik nog werkzaam was bij een communicatiebedrijf. Tussen het tikken van intranetberichtjes door, nam ik autoreserveringen aan. Dat ging niet goed samen. Op een gegeven moment verloor ik mijn focus en het plezier in mijn baan. Mijn eigen bedrijf trok mijn volledige aandacht: daar lag mijn geluk.”

“Ik hou van tijdsbepalende auto’s. Wagens die een bepaalde doorbraak hebben betekend in de autogeschiedenis”

Dus zegt Rien in 2006 zijn baan op, om zich helemaal op zijn droom te kunnen storten. “Ik was pas 23, en woonde nog op een studentenkamer. Ik had nog niet veel nodig om van te leven. Dat maakte de stap minder eng, we hadden weinig te verliezen.” De vrienden huren een garage in Amersfoort, zetten een website op en beginnen naar mooie, oude auto’s te speuren. De kunst hierbij: met zo min mogelijk geld, zo goed mogelijke exemplaren scoren. “We begonnen met vijf autotjes. Met de eerste winst die we maakten, kochten we

een zesde auto. Dat moment kan ik me nog goed herinopengetrokken,” vertelt Rien lachend. In het begin verhuren de mannen alleen eendjes, oftewel Citroën 2CV’s, maar later breidden ze hun collectie uit met andere iconische auto’s. Rien: “Ik hou van tijdsbepalende auto’s. Wagens die een bepaalde doorbraak hebben betekend in de autogeschiedenis, zoals oude Porsches, Kevers en Volkswagenbusjes.” >

Interview | Jennifer van den Akker Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

“Ik heb me lang afgevraagd waar ik nou eigenlijk mee bezig was” Idyllische oorden Met laatstgenoemde wagen mogen wij vandaag op pad. Rien wijst ons een knaloranje exemplaar aan. Een camperuitvoering van de Volkswagen T2, compleet met uitklapbaar dak waaronder je kunt slapen, gasfornuis en picknickuitrusting. We stappen in, en voelen ons gelijk thuis tussen de stoelen bekleed met gezellig geruite omastof. Na de nodige instructies rijden we voorzichtig de garage uit, de wijde wereld in. Het zware stuur en de lange bips van de bus zijn in de eerste bochten even wennen, maar al gauw manoeuvreren we als ervaren Volkswagenbezitters over de smalste landweggetjes. We volgen de Veluweroute, een groen rondje door bos, hei en vergeten dorpjes met namen als Spijk en Heelsum, waar het wasgoed nog idyllisch aan lijntjes in de voortuin wappert. We hebben een TomTom met de route meegekregen én een plattegrond. Verdwalen zullen we dus niet zo gauw, menen we. Vol vertrouwen hobbelen we verder. We zwaaien naar vrolijke tractorbestuurders, terwijl we uitgestrekte graslanden doorkruisen met spelende konijntjes. De laagstaande zon verwarmt de bus en doet me de raampjes open draaien. Een frisse lentebries waait door ons haar, terwijl Michael Bublé op de radio zingt dat het een beautiful day is. Ik kan niet anders dan meeblèren. Dat vrije gevoel, het uitzicht: dit lijkt wel een sprookje.

Ervaart Rien zijn bedrijf ook zo? “Nou nee, lang niet word niet opgejaagd door een baas die dreigt met te behalen targets en heb een hoop vrijheid. Alleen heb ik ondertussen wel continu zo’n zeventig ongelezen emails in mijn postvak liggen, waarop ik vanavond nog moet reageren. Mijn werk houdt nooit op. Het is een way of life, het is veel meer dan een baan.” Bezorgt dit de ondernemer wel eens twijfels? “Ik heb me lang afgevraagd waar ik nou eigenlijk mee bezig was. Straks ben ik veertig en kom ik erachter dat ik vijftien jaar lang maar wat met oldtimers heb lopen aankloten. Wat dan?! Tegelijkertijd zie ik ook wel dat we echt iets moois heb opgebouwd in al die jaren. Dat houdt me enthousiast als ik even een dalletje heb.” Missie volbracht Hun missie hebben de vrienden in ieder geval bereikt: “We wilden ervan kunnen bestaan. Mark en ik hadden allebei een klein beetje spaargeld, en we hebben wat geld van mijn ouders geleend. Dat was ons startkapitaal. In het begin gaven we geen cent uit en investeerden we al ons verdiende geld weer terug in het bedrijf. Met vijf autootjes verhuren duurt het dan wel even voor je een zesde kunt kopen. Maar met zes auto’s koop je alweer makkelijker een zevende. Zo ging het op een gegeven moment steeds sneller. Nu kunnen we er al een paar jaar helemaal van rondkomen.”

Femke en ik vervolgen onze weg over een mooi dijkweggetje. We passeren vogelaars, strak door hun kijkers turend naar bijzondere gevogelte. Een heel stuk zijn wij de enige weggebruikers. Maar dan verruilen we het rivierenlandschap plots voor het schilderachtige havendorpje Bunschoten-Spakenburg. De bus trekt een hoop bekijks, mensen geven ons lachend voorrang. Men gunt je wat in zo’n mooie bak! Langs nog meer boerendorpen en -gaten rijden we de Ermelose heide in. Lange, lege wegen met aan weerszijden bos zover je kijken kunt. Het gebied blijkt toeristisch: het aantal campings en theehuisjes op de route is niet bij te houden. Om de zoveel kilometer denderen we over een wildrooster, bedoeld om bosbeesten te behoeden van een fatale oversteek. Al hebben we de meeste dieren in de wijde omtrek waarschijnlijk al verjaagd met het geronk van onze motor.

Langs zandpaden en heidevelden beginnen we aan de terugweg. We maken nog een kleine omweg langs het mysterieuze verlaten gebouw van Radio Kootwijk, dat als een compleet misplaatst gevaarte tussen de velden voor ons opdoemt. Vanuit dit voormalige radiotelegradoor middel van lange afstandsgolven gebeld met Nederlands-Indië, vertelt een voorbijgaande wandelaar ons. Terug op de doorgaande weg wanen we ons nog even superhelden als we in de achteruitkijkspiegel zien hoe de bestuurder achter ons een foto van ons busje maakt. Ach, neem het haar eens kwalijk. Topsport Bij terugkomst in de garage vraag ik Rien of hij eigenlijk een favoriete auto in de garage heeft staan. “Nee,” zegt hij vrij resoluut. “Het is misschien niet zo’n romantisch antwoord, maar wat dat betreft ben ik wel echt een ondernemer, geen verzamelaar. De auto’s zijn mijn ‘handelsproduct’.” Omstaanders snappen dit niet altijd. “‘Oh, wat een leuke hobby heb je!’, hoor ik met regelmaat. Wat nou leuke hobby, denk ik dan, ik werk mezelf uit de naad!” Toch heeft juist dat onbegrip vanuit de omgeving Rien en Mark ook juist gestimuleerd om verder te komen. “In het begin zeiden mensen vaak: ‘Joh, eendjes verhuren? Dat is geen business, daar kun je echt niet van leven.’ Dat deed me wel eens twijfelen aan ons idee. Maar juist omdat men ons zulke slechte kansen toedichtte, hebben we alles op alles gezet om er toch wat van te maken. Ook om onszelf te bewijzen.” Hierbij hadden de mannen maar één tactiek. “Focussen op één ding: ons bedrijf. Dat hielden we strak voor ogen, en dat doen we nog steeds. Soms zie ik mensen die maar wat aansukkelen in hun eigen bedrijf. Zo wordt het nooit wat, denk ik dan: je moet bereid zijn om er alles voor te geven. In die zin is ondernemerschap topsport: je moet in jezelf geloven, en er vol voor durven gaan.”

Rebecca van de Kar verhalenvisser | Beelddenker | Creatieve dromer | Nieuwsgierig | Geniet van kleine dingen rebecca@ygenwijs.nl

Interview | Rebecca van de Kar | Foto's Femke Everaarts Inspirerende werkplekken buitenland

Inspirerende werkplekken buitenland 30to30 | Tekst Regitze Tilma

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten

TBWA | Tokyo | Japan

Interview | Tekst Miriam Kater

Het kantoor van het wereldwijd Interview | Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Jeroen Lesuis opererende reclamebureau TBWA in Tokyo |was een bowlingInterview Tekstvroeger Marieke Grondstra | Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Tessa Wiegerinck baan. Met campagnes voor o.a. Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje Adidas, Apple en Nissan hoeven ze van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck de kegels niet meer om te gooien, maar kunnen ze de kegels lekker op de bankrekening laten storten.

Pinterest | San Francisco | Verenigde Staten Photo-sharing website Pinterest is gigantisch gegroeid de afgelopen jaren. Waardoor ze genoodzaakt waren een groter kantoor te betrekken. Ze vonden een gigantische loods in het altijd zonnige San Francisco waar 300 medewerkers kunnen werken. De kantoortuin voor als je bedrijvigheid om je heen wilt hebben en afgesloten vergaderruimtes voor als je prijs stelt op rust. Lijkt een bevlogen werkplek, maar pin ons er niet op vast!

Mindful zeilen met diepgang op St. Maarten

In de Caribische zee op zoek naar mezelf Een week zeilen bij St. Maarten en tegelijkertijd een training mindfulness volgen, zonder internet, ver weg van huis: hoe gaaf is dat? Windkracht 7 trotserend ga je de confrontatie aan met jezelf en je doet de ene ontdekking na de andere. Resultaat: een schatkist

Kwart voor vijf ‘s ochtends. De wekker gaat, ik moet naar Schiphol en ben helemaal niet relaxed. Voor mijn gevoel is het midden in de nacht en ik twijfel of ik alles wel heb gepakt. Waarom was het ook alweer een goed idee om een training mindfulness te gaan volgen op een zeilboot bij St. Maarten? Ik verman me: natuurlijk is dat een goed idee. Mindfulness kun je trainen in je achter‘Wind en water maken het makkelijk om in het hier-ennu te zijn,’ schrijft trainster Jopi Prins niet voor niets.

Jopi en ik ontmoeten elkaar in het vliegtuig en zitten ruim acht uur naast elkaar. Als we boven het Caribisch gebied vliegen en beneden ons het heldere blauwe water zien met de witte stranden van tropische eilandjes snap ik wat Jopi bedoelt. St. Maarten komt in zicht: een bijzonder eiland van slechts 34 km2 groot met circa 75 duizend inwoners en bijna 120 nationaliteiten. De landing van de Boeing 747 is een echte publiekstrekker. Vele mensen verzamelen op het strand als het enorme vliegtuig rakelings over hun hoofden scheert om vervolgens hard in de remmen te gaan op de relatief korte landingsbaan.

“Mindfulness kun je trainen in je achtertuin, of op zolder, maar daar is het effect minder sterk”

“Op de boot is geen internet. Ik realiseer me hoe afhankelijk ik ervan ben geworden” Op het schip Diepgang van schipper Jeroen van Steen voel ik me meteen welkom. In mijn hut liggen een kokosnoot en een notitieschriftje met daarop de tekst ‘The real voyage of discovery consists not in seeking new landscapes but in having new eyes’ (Marcel Proust). Al snel val ik van de ene verbazing in de andere, van pelikanen tot fregatvogels, amandelbomen en verse kokosmelk, direct uit de noot (‘One coconut a day keeps the doctor away’, aldus de zestigjarige medicijnman William Coco). Ik trek mijn spijkerbroek en winterjas uit (in Nederland was het 5 graden, hier is het 29 graden), mijn schoenen doe ik een week lang niet meer aan. Het warme water (25 graden) stroomt over mijn blote voeten. Ik ben op St. Maarten, Nederland is heel ver weg. in de haven. Morgenochtend vertrekken we met de boot, onbekende oorden tegemoet. Zonder internet. Plotseling voel ik lichte paniek: dan ben ik helemaal niet bereikbaar! Oh nee wacht, bellen en sms’en kan wel. Maar toch: vijf dagen zonder internet… Ik realiseer me blogs, check ieder uur mijn mail, deel dagelijks verhalen en foto’s op Facebook en Twitter, communiceer via Whatsapp en Messenger, check het weer op een app en zoek alles op via Google. Hoe ik het ga doen zonder

internet weet ik niet, maar goed: mindful is het wel. Na het ontbijt varen we de haven uit en begint de training. Na een korte uitleg over mindfulness start Jopi met een bodyscan: een bekende mindfulnessmeditatie, die we vervolgens iedere ochtend doen. Bij een bodyscan maak je een reis door je lichaam en geef je ieder lichaamsdeel volle aandacht. Je oefent daarmee focus en concentratievaardigheden. De rustgevende stem van Jopi leidt me door mijn hele lijf. Ik voel steeds bewuster waar mijn lichaam gespannen is en meer kan ontspannen. Ondertussen voel ik ook de schommelingen van de boot. In het begin leidt het me af, later schommelt mijn lijf ontspannen mee op de golven van de zee. Na de bodyscan leest ze het verhaal voor van ‘De jonge monnik’, over een monnik die de opdracht krijgt een hele dag niet te denken en daarna een hele dag aan van alles te denken. Beide dagen gaat het de jonge monnik niet goed af en hij heeft het gevoel dat hij heeft gefaald. Boodschap van het verhaal: je kunt je geest niet forceren en als je het wel probeert, zal het resultaat je niet bevallen. Kortom, ik hoef me dus niet druk te maken over mijn gedachten. Zolang ik me er maar bewust van ben en ze accepteer. Mooi. De eerste dag gaan we voor anker in Grand Case Baie, aan de Franse kant van het eiland. >

Road Bay bij het Britse eiland Anguilla, een eiland ten noorden van St. Maarten. Daar blijven we de derde dag liggen met de opdracht: ‘Vandaag vertraag ik mijn tempo’. Dat kost geen enkele moeite. Vanaf de boot kijken we naar vele groene zeeschildpadden die bovenkomen voor zuurstof en dan weer naar de diepte duiken. Wat een prachtige dieren! Met de dinghy (klein bootje met motor) gaan we naar het ongelofelijk witte strand voor iets wat je wilt loslaten in het zand te schrijven en door de zee te laten wegspoelen. De opgeschreven woorden variëren van ‘vader’ en ‘kramp’ tot ‘verwachtingen’. Het is een emotioneel moment dat we met een drankje nabespreken bij Elvis Beach Bar. “En toen werd ik zeeziek. Ik hoor de zee brullen, de wind razen, de boot kraken en lijd in stilte” En toen werd ik zeeziek. Op dag 4, tijdens de zeiltocht naar Île Tintamarre. Er staat een harde wind, rond windkracht 7, met golven van zo’n vier meter hoog die de boot driftig heen en weer schudden. Mijn maag houdt het niet en ik ga vier keer over mijn nek, tot er niets meer komt. Het is de dag van de stilte, vandaag praten we niet. Ik hoor de zee brullen, de wind razen, de boot kraken en lijd in stilte. Bang ben ik echter niet, de boot en schipper Jeroen geven me alle vertrouwen en een veilig gevoel: met dit schip kan niets gebeuren. Bij aankomst in de baai ga ik even aan land, in de hoop dat ik mijn evenwicht terugvind op stabiele grond. Het mag niet baten. Ik sla het eten over en ga vroeg naar bed. De volgende ochtend is het Paaszondag met als opdracht: ‘Vandaag eet ik elke hap met aandacht’. Geen enkel probleem. Met een wankele maag waag ik me aan een gekookt eitje, meer lukt me niet. Gelukkig blijken er pillen tegen zeeziekte aan boord, die ik dan ook gretig inneem als we weer vertrekken. Ik slaap de hele komen bij Île Fourche, een onbewoond eiland bij SaintBarthélemy. Het is bergachtig en bestaat uit vulkanisch gesteente. Na onze persoonlijke ontdekkingsreis gaan

we als echte ontdekkingsreizigers aan land, geen idee wat we gaan zien. Het overtreft al onze verwachtingen. Het uitzicht over de diverse Caribische eilanden is fabelachtig mooi. Ik draag een steentje bij aan een van de gemaakte torentjes en neem na de wandeling nog één heerlijke duik in het warme water. “Internet heb ik niet gemist, maar ik kan nu wel meteen zes Facebookvrienden toevoegen” De terugtocht naar de haven van St. Maarten is fantastisch. De pillen werken en ik geniet volop van het zeilen langs de fraaie kusten. De opdracht van vandaag is een blanco kaartje, zelf in te vullen. Ik besluit mijn vader te laten weten hoezeer ik hem waardeer en hoe bijzonder ik onze band vind. Ik schrijf hem dat ik deze reis veel aan hem heb gedacht en dat ik van hem houd. Ik mail hem is. Ik heb het totaal niet gemist, maar kan nu wel meteen zes Facebookvrienden toevoegen. In alle rust maak ik me klaar voor de terugvlucht en zwabber op mijn zeebenen naar de luchthaven. Nu weet ik zeker dat het een goed idee was om naar St. Maarten te gaan. Al neem ik in het vervolg wel zeeziekte-pillen mee. Wat is mindfulness? Met mindfulness leef je intenser en je beleeft bewust wat zich in jezelf of daarbuiten voordoet op dit moment. Je leert om meer aanwezig te zijn in het hier en nu. Door je aandacht te sturen leer je afstand nemen van de spinsels in je hoofd. Je kunt je beter concentreren en ontspant makkelijker. Door aandachttraining heb je zelf invloed op je energie en levenslust. Bij een mindfulnesstraining krijg je onder meer concentratie-, ademhalings- en ontspanningsoefeningen. Meer weten? Kijk op Diepgang.eu voor de arrangementen op zeilschip de Diepgang en op Infohaptonomie.nl voor de cursussen van Jopi Prins.

30to30 | Tekst Regitze Tilma 30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng

30to30 | Inspirerende Y’tjes around the globe Verwacht in de volgende editie Partners

Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten

De website 30to30.com verzamelt verhalen van dertigers om Interview | Tekst Miriam Kater te achterhalen of het dertigersdilemma en keuzestress typisch Westerse zijnJeroen of wereldwijde fenomenen. Ygenwijs Interview problemen | Tekst en foto’s Lesuis geeft elke editie twee wereldwijze Y-tjes de ruimte om hun Interview Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck verhaal te|doen. Deze keer vertelt Regitze over het mooie leven als dertiger en ziet de Thaise Saowanee haar leven als een zandVoorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck loper.

Regitze Tilma (35):

Regitze Tilma

“Als dertiger beleef je de meest hectische tijd van je leven”

Dertig worden was voor mij niet echt een grote mijlpaal. Ik was zwanger van mijn derde kind en had alles: huisje, boompje, beestje. Het krijgen van kinderen of ouder worden zijn voor mij nooit obstakels geweest om te doen wat ik wil. Het is gewoon een kwestie van plannen en prioriteiten stellen. Inmiddels ben ik 35. Nog steeds gelukkig getrouwd en moeder van drie dochters van 5, 8 en 10. Ik ben communicatiemanager bij een computerbedrijf en zet me in voor de lokale politiek. De kunst van het plannen en prioriteiten stellen heb ik dus goed in de vingers. Dat bleek ook maar weer toen we laatst naar Amerika gingen om een maand rond te trekken in een camper. We wilden het land zien én vrienden bezoeken. Dan moet je goed plannen en keuzes maken. Ik voel me nog steeds jong. Bij het bedrijf waar ik werk ben ik de jongste manager en in de politiek ben ik de

jongste én enige vrouw. Maar ik ben me ervan bewust dat de 40 dichterbij komt. We zijn lokaal op zoek naar jonge kandidaten om naar voren te schuiven bij de komende verkiezingen en op mijn werk geef ik vaak advies aan mijn jongere collega’s als het op carrièremoves of kinderen aankomt. Op zulke momenten voel ik me oud. Of ervaren. Dat is misschien een beter woord. Als dertiger ga je ook nadenken over doelen die je stelt in het leven. De meeste mensen gaan rond die leeftijd een gezin combineren met een carrière en proberen ook op persoonlijk vlak nog te groeien. Dat maakt het de meest hectische periode in je leven. Alles gebeurt tegelijk. Natuurlijk is er altijd nog tijd om te dromen, maar als je eenmaal de dertig gepasseerd bent, wordt het ook tijd om een basis te gaan creëren voor de toekomst. En dat je hard gaat werken om de doelen te bereiken die je eerder gesteld hebt.

Saowanee Pongpueng (30): “We hebben allemaal hetzelfde menselijke hart”

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck

Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Saowanee P ongp ueng

Mijn ouders waren ervan overtuigd dat onderwijs levens kan veranderen en ze zorgden ervoor dat ik een goede opleiding kreeg. Vanaf het platteland verhuisde ik in 2000 naar Bangkok om te studeren en te werken. Het voordeel van opgroeien in een ontwikkelingsland als Thailand is dat ik zowel de armste mensen als de rijkste mensen in de Thaise samenleving heb leren kennen. Ik heb de ongelijkheid en de strijd tussen de rijken en de armen ervaren. Mijn moeder gaf op de markt altijd glimlachend wat munten aan een bedelaar. Soms liet ze het mij doen en zei dan: “Als we minder hebben, geven we minder, als we meer hebben, kunnen we ze meer geven.” Dat is een belangrijke les geweest van mijn moeder: probeer iemand te zijn die geeft. Onderwijs gaf me een getrainde geest en persoonlijkheid, en betere kansen in de maatschappij. Als derdejaarsstudent Dierwetenschappen kreeg ik een beurs voor een uitwisselingsprogramma van een maand aan de Universiteit van Tennessee in Amerika. Tijdens deze reis realiseerde ik me hoe belangrijk de Engels taal is. Hoewel ik sinds mijn tiende Engels heb gehad, kon ik het niet goed spreken. Veel Thaise mensen hebben ook moeite met de grammaticale tijden, die bestaan simpelweg niet in het Thais. Na mijn studie ben ik eerst drie jaar gaan werken en daarna een jaar als au pair naar New Jersey gegaan om mijn Engels te verbeteren. Ik wilde de taal vloeiend spreken. Deze tijd in Amerika was niet altijd makkelijk maar wel heel nuttig. Terug in Thailand ben ik gaan werken bij een internationaal veevoederadditievenbedrijf van Franse oorsprong. Daar werk ik nu nog steeds voor. Ik heb ervaringen

gehad in de Verenigde Staten, maar ook in Europese en Aziatische landen. Als we alleen kijken naar de buitenkant van mensen zijn we allemaal zo verschillend. Denk aan nationaliteit, religie, cultuur en taal. Maar als we onze geest openen en naar de fundamenten van de mensheid kijken, zijn we hetzelfde. We willen allemaal gelukkig zijn en we houden niet van lijden. Als we alleen maar naar elkaar glimlachen, zullen we ontdekken dat we hetzelfde menselijke hart hebben. Bij alle goede dingen in mijn leven kon ik niet zonder de steun van mijn familie, en van mijn vriend die mij al jaren onderwijs, ervaring en liefde geeft. Mijn leven is als een zandloper; het zand zakt geleidelijk naar beneden, minuut na minuut. Dat geldt voor iedereen - we worden allemaal elke dag ouder. Als mijn leven eindigt op mijn 65ste levensjaar, dan is mijn resterende looptijd 12.775 dagen. Veel te kort! Wat is de waarde van het leven? Hoe kan ik er het meeste uithalen? Hoe kan ik elke ochtend zorgen voor een nieuwe dag? Dit zijn vragen die ik mezelf stel... en iedere dag geeft me tot nu toe antwoord. 30to30.com zoekt wereldreizigers! Op de website 30to30.com worden alledaagse en bijzondere verhalen van generatiegenoten over de hele wereld verzameld. Ga jij binnenkort op reis of ben je regelmatig in het buitenland te vinden? En heb je journalistieke ervaring? Dan kunnen ze jouw bijdrage heel goed gebruiken! Mail naar carolien@30to30.com voor meer informatie over het project.

67 7

Het meest inspirerende magazine van Nederland ook overal mee naar toe nemen? Neem dan nu een abonnement! Check ygenwijs.nl/abonnement!

30to30 | Tekst Saowanee Pongpueng Verwacht in de volgende editie Partners

68 68

Mee-makers

Verwacht in de volgende editie Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Jeroen Lesuis

Interview met

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Geertje Couwenbergh (30), oprichtster van Potential Buddha

Verwacht in de volgende editie Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten

Partners

Ygenwijs.nl

Facebook.com/ygenwijs

Twitter.com/ygenwijs

Partners Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten

Mee~makers Interview | Tekst Miriam Kater

Interview | Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Jeroen Lesuis

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Angelina Reij kers | Redacteur

Diecke de Wit | Blog ger

Fran k Deuring | Blog ger

Itam ar Sha ron | Redacteur

Jiska de Wit | Redacteur

Ann eloes van Brummelen | Blog ger

Anniek Elastiqu e | Blog ger

Doriann e Oerlema ns | Redacteur

Gidi Heynens | Blog ger

Jan e Alblas | Blog ger

Kelly Bak ker | Redacteur

Edo Kro ck | Mee-den ker

Han s van Leersum | Online Marketeer

Jennifer van den Akk er | Blog ger

Lisa nne T hie | Redacteur

Bob Egb erink | Blog ger

Eva Umm elen | Vliegend e keep

Harmen van Norel | Columnist

Jeroen Lesuis | | Redacteur

Marieke Grondstra | Redacteur

Marloes Nuijten | Redacteur

Mathias de Graag | Redacteur

Mir the Smeets | Redacteur

Ren ee Pen ris | Illustrato r

Mar t Bloem | Film mak er

Merel Kuip ers | Blog ger

Noo rtje van Amerongen | Eindreda cteur

Roxanne Coelman | Blog ger

Sandra Bats | Redacteur

Sandra Feije n | Blog ger

Sigrid Boelens | Redacteur

Tef ke van Dijk | Redacteur

Martijn Blo ksm a | Blog ger

Michael van Loe nen | Blog ger

Petra Kruijt | Redacteur

Sabine van Baal | Yncubate

Sanne Verra | Blog ger

Tess a Wiegerin ck | Fotografe

Mar tje van de Poll | Blog ger

Miriam Kater | Redacteur

Reb ecca van de Kar | Redacteur

Sander Roo vers | Aan voerder

Sha rona Lau toe | Columniste

Tim de Jong | Yncubate | Com munity Man ager

Adviesprijs €5,50 Editie 9 | Jaargang 3 2014

Iedereen een inspiratiebron

AmbachtsbYlage

Jacomine: “Ik jaag mijn droom na als molenaar” De ambachten van Sien: “Het is een tovertruc die alleen jij beheerst”

“De verbinding met de natuur zijn we veelal verloren. We weten vaak niet eens meer waar ons eten vandaan komt” Tom van de Beek: imker op missie

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Voorwoord AmbachtsbYlage De tovertruc Werken met je handen. Je focussen op één ding, waardoor er in je hoofd even geen ruimte is voor andere gedachtes. En daarna een prachtig tastbaar resultaat, een creatie waar je je ziel en zaligheid in hebt gestopt. Voor mij zijn dat de redenen om zo nu en dan te balen dat ik niet gekozen heb voor een opleiding tot goudMet veel interesse en een vleugje jaloezie las ik de verhalen van de personen die in deze ambachtbYlage aan bod komen. Het verhaal van molenares in opleiding Jacomine, die in haar eentje een hele molen letterlijk draaiende houdt en daarmee voor meel zorgt voor bakkers. Hoe stoer is dat! En meubelmaakster Marisa die, onder de geweldige bedrijfsnaam Hamertje Chick, in elk meubel dat ze maakt een stukje van haar ygenwijze persoonlijkheid stopt. Het hele proces van het maken komt van en uit haar: van ontwerp tot uitvoering.

Datzelfde geldt voor banketbakster Sien. Ook zij geniet ervan iets volledig zelf te maken en iets te kunnen wat anderen niet kunnen. “Het is een soort tovertruc die alleen jij beheerst,” vertelt ze. En wie wil er nu niet kunnen toveren? Dat moet ook imker Tom hebben bedacht, die tovert met bijen. Maar niet zoals de meeste imkers. Met zijn project I Love Beeing probeert hij aandacht te krijgen voor de massale bijensterfte. Het gaat hem niet om het eindproduct, de honing, maar om de weg daarnaartoe: het in stand houden van een bijenvolkje door de natuur de natuur te laten. Je begrijpt: zo’n ygenwijze imker wilden wij in ons magazine. Kortom: een ambachtsbYlage vol met tovenaars en daar zijn we trots op. Het is mooi om te zien dat er generatiegenoten zijn die er bewust voor kiezen om een vak te leren. De ambachtsman of -vrouw sterft helemaal niet uit, zoals wel eens wordt gezegd. Ik denk zelfs dat de Y-generatie heel wat (potentiële) ambachtslieden telt, aangezien wij erom bekend staan niet te kiezen voor het geld, maar voor iets wat ons echt gelukkig maakt. Ik kreeg laatst een kit waarmee ik zelf kaas kan maken. Binnenkort maar eens proberen, wie weet schuilt er wel een ware kaasmaakster in mij. Tot die tijd probeer ik maar gewoon te toveren met woorden, dat lijkt meer aan mij besteed. Mijn toverstokje wordt na dit magazine overgenomen door collega Mathias de Graag. Mooi dat ik mijn tijd als eindredacteur mag afsluiten met weer een geweldige editie!

Amerongen Noortje van ur Eindredacte

89 3

“Kunst hoeft niet per definitie moeilijk te zijn. Het is maar hoe moeilijk je het zelf maakt. Hoe meer je wil zien, hoe meer je er in ziet”

Imker op missie “Doordat je onervaren bent,

sta je soms voor uitdagingen” Tom van de Beek

Naam: Tom van de Beek Leeftijd: 36 Woonplaats: Amsterdam, plus een caravan op de Veluwe Onderneming: I love Beeing, een beweging van mensen die bewustwording als positieve actie nastreven en het beste met de bijen en de natuur voor hebben. Website: Ilovebeeing.nl, Business4bees.com Wie ben je?! Hij denkt eens na, lacht een beetje, lijkt niet te weten waar hij moet starten. Maar als Tom eenmaal begint te praten houdt ie niet meer op. Lachend: “Ik ben een bezig bijtje. Ik ben ondernemend, nieuwsgierig naar nieuwe dingen, geen idealist maar een realist. Het wordt vaak ideologisch genoemd wat ik doe, maar haal dat ‘ideo’ er maar af. Voor mij zit de kracht in het ‘logische’. Wat is nu logisch en wat niet. We zijn met z’n allen de biodiversiteit aan het verstoren, CO2 de lucht in aan het pompen, oceanen aan het vervuilen, de lijst is eindeloos. We zijn als mensen onderdeel van het ecosysteem aarde, en op een gegeven moment kom je jezelf weer tegen, of what goes around comes around once again, zoals de Engelsen zeggen. We moeten veel bewuster omgaan met elkaar en de wereld. Logisch nadenken dus.” Hoe ben je gekomen waar je nu bent? Weer een verlegen blik. Mijn vraag insinueert dat hij ‘het’ heeft gemaakt, het lijkt alsof Tom daar niet heel comfortabel bij is. Hij wil bezig zijn, niet stilstaan, maar vooruit kijken. “Ik heb in Nijmegen bedrijfscommunicatie gestudeerd. Communicatie is overal en een belangrijk aspect van de samenleving. Door miscommunicatie gaan veel dingen

fout. Ik ben na mijn studie met een paar vrienden een maken. Samen met een journalist en fotograaf zijn we op reis gegaan naar verschillende plekken waar indringende dingen gebeurden. Soms in opdracht en soms op eigen initiatief. Een voorbeeld zijn de verkiezingen in Iran. We wilden veel meer achtergrond geven dan wat je normaal in het nieuws ziet. Tegelijkertijd was ik ook al bezig met Stichting The Tipping Point, vernoemd naar het boek van Malcolm Gladwell waarin hij onderzoekt waarom grote veranderingen in de samenleving vaak zo plotseling en onverwacht zijn. Gladwell’s stelling is dat ideeën, gedragingen, meningen en producten zich verspreiden als een virus. Het moment dat zo’n ‘sociale epidemie’ begint is het omslagpunt: the tipping point. De uitdaging is hoe je een idee naar een fase krijgt dat het als vanzelf gaat. Stichting The Tipping Point richt zich op duurzame onnaar de snelle verspreiding van duurzame thema’s toe te bouwen. Als maar voldoende mensen een kleine bijdrage leveren, kunnen we uiteindelijk met z’n allen een omslag maken richting een duurzame samenleving.” >

84 6

Wat is er aan de hand met bijen? I Love Beeing, een van de projecten waar Tom vanuit zijn stichting The Tipping Point mee bezig is, focust zich op bijen. Het gaat namelijk niet goed met de bijen, we kampen met een massale bijensterfte. Gepassioneerd vertelt hij hoe dat komt. “De evolutie van miljoenen jaren heeft ons gebracht naar waar we nu zijn. We zijn alleen met zoveel mensen nu dat de grenzen van de natuur zijn overschreden. Wat ven dat we te ver zijn gegaan. Er gaan heel veel bijen dood, hele volkeren sterven uit. Sinds een jaar of vijftien gaat het al slechter met de populatie. Van de vele bijensoorten die er zijn wordt ongeveer de helft met uitsterven bedreigd. Dat komt door een combinatie van verschillende factoren, vaak aangeduid met ‘de vier P’s: Pesticiden, Pathogenen, Pollen en Plekjes (nestgelegenheid) zoals uitgelegd door Jeroen van der Sluijs van de Universiteit Utrecht in zijn betoog ‘Bijensterfte en Ecocide’. Wat doe je hieraan met I Love Beeing? To bee or not to bee, that’s the question. Het staat in fraaie letters geschreven op de bijenkast in het bijenpaleis in het Westerpark te Amsterdam. Een alarmerende spreuk. “De manier van imkeren en met bijen omgaan is vaak geënt op honing-maximalisatie. Er worden bijen gecreeerd die bijvoorbeeld minder snel steken, die handig te houden zijn, er wordt suikerwater in de kast geplaatst in plaats van de honing te laten zitten die als voedsel dient voor de bijen. Het natuurlijke proces wordt totaal verstoord om maar zoveel mogelijk honing te verkrijgen, dat is niet goed voor de bijen. Er is eigenlijk sprake van een soort van bio-industrie in de bijenhouderij, net zoals in de vleesindustrie. 95 procent van de imkers doet het op die productiegedreven manier. Biodynamisch imkeren is zwaar in de minderheid. De natuurlijk situatie van de bijen nabootsen en naleven is

niet de manier die snel geld oplevert. I Love Beeing laat de honing in de kasten zitten als voedingsbron voor de bijen, en dat kost alleen maar geld en tijd. Het duurt normaal zo’n 3 jaar voordat een bijenvolkje meer honing produceert dan dat ze zelf nodig heeft. Vaak wordt de honing al voor de winter uit de kast gehaald, zodat de bijen geen honing meer te eten hebben. Hun hele voorraad wordt eigenlijk geroofd. Ons is het niet om de honing te doen, wij willen ervoor zorgen dat er weer een goede balans is binnen ons ecosysteem aarde.” Waarom doe je dit? Weer die frons. Tom lijkt het allemaal heel logisch te vinden wat hij doet. Ikzelf vind het minder vanzelfsprekend; tot voor kort wist ik vrijwel niks van bijen… “Ik doe dit omdat ik het heel belangrijk vind dat de bijen weer gezond worden. Want ze zijn heel belangrijk voor de bestuiving van ons voedsel. Ze zijn zelfs verantwoordelijk voor 100 procent van de bestuiving van antioxidanten. De bewustwording daarvan vergroten was in eerste instantie het doel van I Love Beeing. Nu bieimkervak over te brengen. We willen bijen weer gezond maken en sterk zodat ze self sustainable zijn. We proberen een ode te brengen aan de bijen. We willen iets terugdoen. Naast de particuliere opleiding tot imker zijn we net zijn begonnen met business4bees om het bedrijfsleven meer te betrekken bij de bijen. Ze kunnen een kast sponsoren voor minimaal drie jaar voor €1500,per jaar. Voor dat geld kunnen we de bijen dan verzorgen. Door ons aan het bedrijfsleven te verbinden hebben we ook een grotere slagkracht en kunnen we meer invloed uitoefenen. We willen de mensen ook laten zien hoe mooi de natuur is en mensen verbinden met de natuur. De verbinding met de natuur zijn we veelal verloren, door globalisering weten we vaak niet eens meer waar ons eten vandaan komt. Die kennis is er niet en die van ons handelen is op de maatschappij en de natuur.

De vier P’s De Pesticiden die vandaag de dag veelvuldig worden gebruikt, worden door grote bedrijven op de markt gebracht. Het is enorm sterk en heel kleine hoeveelheden zijn al dodelijk voor bijen en insecten. Omdat de meest populaire pesticiden al om het zaad van het gewas zitten als coating, wordt de pesticide helemaal door de plant opgenomen. Daardoor zit het gif ook in het stuifmeel en in de nectar van de bloemen. De nectar is dus giftig voor insecten. Eerdere pesticiden waren namelijk ook ongezond voor mensen, maar de huidige pesticiden ontwrichten hele ecosystemen. Pathogenen is een moeilijk woord voor ziekteverwekkers. Er zijn er verschillende ziekten waar de bijen door worden geplaagd, bijvoorbeeld de ‘varoamijt’. De P van Pollen benoemt het gebrek aan stuifmeel dat de bijen als voedsel nodig hebben. Er zijn simpelweg te weinig wilde bloemen over om het benodigde stuifmeel te leveren. De laatste P, van Plekjes, is het gebrek aan nestgelegenheid die wilde bijen nodig hebben. Doordat het land vaak keurig wordt opgeruimd in de winter blijven er geen ‘rommelplekjes’ over zoals stoppelvelden en dergelijke waar bijen goed nest kunnen houden.

“Als ik iets positiefs over de galerie hoor, is dat hét moment van mijn week. Het blijft alleen eng om dat aan jezelf toe te geven”

82 8

We kunnen veel van bijen leren, hoe ze functioneren als een superdemocratie. Ze kunnen niet zonder elkaar en moeten samen de boel in stand houden. De leiding is in handen van vrouwen, de koningin leidt. Als organisatie kan je daar een hoop van leren. Wij zijn heel individualistisch, en weten niet meer zo goed hoe we samen dingen kunnen doen. Het is heel los en niet verbonden, omdat we hebben bedacht dat we zo moeten leven. Maar het put alles uit, de grond, mensen, kinderen, de Als we dat kunnen terugbrengen naar de bron, naar de natuur en de eenvoud, denk ik dat we veel gelukkiger zijn en meer in balans met de natuur.” Wat is jouw zoektocht?

werkt, voel je die verbinding vanzelf. De ervaring verandert je mensbeeld.” Wat is jouw wijze raad aan generatie Y?

ring wijs geworden stromen de woorden er moeiteloos uit. “Het is misschien een cliché, maar ga doen wat je echt leuk vindt! Het is niet egoïstisch om bij te dragen aan een mooiere samenleving. Het hoeft het geld verdienen ook niet in de weg te staan. Als je een onderneming wil starten, start dan een social venture waarmee je een positieve impact hebt op de planeet. We staan voor enorme uitdagingen, en die beginnen bij ons besef van ‘zijn’.”

op: ik ben verbonden, dus ik ben. Marieke Grondstra

buiten toe. Ik denk dat de balans tussen hoofd, hart en handen veelal weg is, die is verstoord. Dat begint al in het onderwijs en in de opvoeding. Het besef dat je verbonden bent met de natuur zou je al van jongs af aan mee moeten krijgen. Op het moment dat je met bijen

Jacomine, het molenmeisje Jacomine Zijderveld Stel dat er een God is en die biedt je de keuze uit de volgende twee levenspaden: a) je staat aan het hoofd van een grote multinational die jouw banksaldo en de samenleving zal veranderen op zeer positieve wijze of b) je beschikt over een molen waarmee je meel produceert en vervolgens verkoopt aan een bakker. Grote kans dat de 26-jarige Jacomine Zijderveld kiest voor het laatste levenspad. “Deze knop maakt de wind overbodig.” Jacomine wijst naar een groene knop aan de binnenmuur van de molen. “Maar als molenaar wil je eigenlijk nooit op deze knop drukken. Dan gaat de elektrische motor aan en laat die de maalstenen ronddraaien. Geen wind meer maar elektriciteit dus. Eigenlijk is je molen dan niet langer een molen, eerder een moderne meelfabriek. En ik houd niet zo van moderne apparatuur. Kijk, ik kan een wat er binnenin dat kastje gebeurt. Bij een molen kan ik wel precies zien hoe hij werkt. Hoe het ene houten tandwiel in het andere grijpt en hoe de koningsspil versneld om zijn as draait als de wind in kracht toeneemt.” Terwijl ze dat vertelt, begint de houten koningsspil daadwerkelijk stevig te kraken. “Oh, heb je even?” Zoef, daar sprint Jacomine weer de zoldertrap op. Als een

aap die een boom in klimt zo snel, ondanks de zware werkschoenen die het meisje draagt. En binnen de tijd dat een normaal mens een zo’n ladder heeft beklommen, is zij al drie keer heen en weer gegaan. Maar goed, waar een normaal mens deze treden hooguit een paar keer per jaar beklimt, heeft Jacomine ze al ontelbaar vaak beklommen. Voor haar staan de zoldertrappen van de Rotterdamse molen De Distilleerketel symbool voor een ingrijpende koerswijziging in haar leven, een hemelbestorming zo je wilt. Staand aan het water van het hisde weinige grachtenpanden die Rotterdam nog telt, en waar Hollanders, Antillianen, Surinamers, Marokkanen en Turken in de rij staan voor een zak tarwemeel waarmee ze broden of pannenkoekjes gaan bakken- het is hier in deze korenmolen dat Jacomine haar droom najaagt: die van molenaar. >

83 9

Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck

10 80

Voorwoord Man achterAmbachtsbYlage de molenaar | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa wildeWiegerinck worden, was haar eerste reactie: ‘Wat?! Daar kun “Waarom ik molenaar wil worden?”, herhaalt de van je toch niets mee?’. Maar voor mij is de essentie dat ik zolder teruggekeerde Jacomine de vraag. “Tja, eigenlijk het naar mijn zin heb op mijn werk. Geld en status heb is dat heel natuurlijk gegaan. Als kind groeide ik op in ik niet nodig om gelukkig te worden, enkel een molen.” Nieuw-Lekkerland, vlakbij Kinderdijk. Twee jaar en dan Jacomine wijst naar buiten, naar de grijze stapelwolken - die de molen inmiddels hebben omsingeld. “Zie je dat lens rijden. In mijn dorp kwam je die dingen overal zwarte rafelrandje aan die wolken daar? Dat betekent tegen. Pas later toen ik als kind naar Zwijndrecht ver- dat het zo meteen gaat regenen en dat de wind ook huisde, besefte ik hoe bijzonder dat was. In de stad kan gaan draaien. Denk je dat mensen die op kantoor zag ik de molens nergens meer. Ik miste ze, net als het werken zich daar bewust van zijn? Voor mijn gevoel zijn water en de weilanden. Molens bleken iets belangrijks veel mensen tegenwoordig zo met zichzelf bezig dat ze voor me te betekenen.” geen oog meer hebben voor hun omgeving. Zelf ben ik christelijk opgevoed en zie ik het zo dat God ons de naUiteindelijk was een oud molentegeltje, gevonden op tuur heeft geschonken. Daarom moeten we er zuinig op een brocantemarkt in Schiedam, dat Jacomine zijn. Maar kijk, hier aan de overkant heb je de havens van anderhalf jaar geleden leidde naar een vacature voor Rotterdam. Al die rook en smog, er is zoveel vervuiling molenaarsleerling bij de molen van het tegeltje. Toch tegenwoordig. Terwijl je juist ook gebruik kunt maken twijfelde ze toen. “Ik had een studie afgerond als intevan de kracht van de natuur. Waarom elektriciteit verrieurontwerpster, maar daar was geen werk in te vin- spillen en de lucht vervuilen met een meelfabriek als je den. De hele dag thuis zitten wilde ik ook niet. Probleem nog steeds graan kunt malen met behulp van de wind?” was alleen dat als leerling ik vrijwilligerswerk deed en er dus geen geld mee zou verdienen.” Multuorium Civium Opera Resurrexi Helaas, voor molenaar kan de realiteit hard zijn: het ambacht is stervende. Er zijn vooral veel oudere molenaars die er binnenkort mee moeten stoppen, terwijl er niet genoeg jongeren zijn om hen op te volgen. Misschien wel illustratief voor de weerbarstigheid van Uiteindelijk was het haar man die Jacomine het beslis- het ambacht zijn de Latijnse woorden die aan buitensende duwtje in de rug gaf. Haar man die wel van com- kant geschilderd staan op de kop van De Distilleerketel. puters houdt en werkzaam is als programmeur, en die “Multuorium Civium Opera Resurrexi,” mompelt een door zijn vrouw soms wordt meegesleurd naar Kinder- Surinaamse man als hij naar boven tuurt. Als de bezoedijk. Haar man die tijdens het avondeten aan Jacomine ker, op woensdagen en zaterdagen is de molen open soms vraagt of ze even over iets anders wil praten dan voor publiek, Jacomine vraagt naar de betekenis van weer over molens. “Maar het was mijn man die zei dat de woorden, blijkt de spreuk te luiden: ‘ik ben herrezen ik moest doen wat ik echt leuk vond,” vertelt Jacomine. door de hulp van vele burgers’.

“In de stad zag ik de molens nergens meer”

En zo geschiedde: op 24-jarige leeftijd ging Jacomine als molenaarsleerling aan de slag in de Rotterdamse De Distilleerketel. In de molen werkt ze twee dagen per week. Haar taken variëren van het volledig spinnenwebvrij maken van de zolderverdiepingen (“Die wil je niet in je meel hebben”) tot zelfstandig het volledige proces uitvoeren van het vermalen van graan tot meel. Enige voorwaarde, verzekeringstechnisch gezien, is dat Karel, de 60-jarige hoofdmolenaar, ten alle tijden aanwezig moet zijn in de molen wanneer Jacomine er werkt. Zij beschikt zelf nog niet over het molenaarsdiploma. En trouwens ook niet over hoogtevrees. Zo blijkt als ze zonder zekering een molenwiek inklimt en de wind trotseert door op twintig meter hoogte een zeildoek uit te rollen. Zwart-gerafelde wolken “Eigenlijk ben ik altijd eigenwijs geweest. Vanaf het moment dat ik in een stuitligging ben geboren. Toen ik een goede vriendin van me vertelde dat ik molenaar

“Mensen hebben nog steeds interesse in molens,” verklaart Jacomine even later. “Kijk ook naar de rij van mensen hier beneden in het winkeltje. Doordat consumenten tegenwoordig meer letten op wat ze eten zie je de interesse voor zelfgebakken brood groeien. Wat dat betreft heb ik niet de vrees een kluizenaar te worden in mijn eigen molen.” Maar Jacomine erkent dat het voor haar als molenaar niet makkelijk zal worden om straks rond te komen. Door het onderhoud kost een molen vaak meer dan dat het je oplevert. “Alleen als je het heel goed hebt geregeld, kun je als productiemolen rondkomen. Ik wil dit ook gaan proberen, maar ik ga er niet van uit dat dit zal lukken. De kans is groot dat ik er baantje bij moet hebben. Vind ik niet erg, werken als glasblazer is een andere droom van me.” Dan schiet ze in de lach: “En er is natuurlijk ook nog het inkomen van mijn man. Nee, geintje natuurlijk.” >

11 81

Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en foto’s Jeroen Lesuis Interview | Tekst Marieke Grondstra | Foto’s Tessa Wiegerinck

78 12

Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Het Gilde Zelf molenaar worden? Dan kun je je aanmelden bij het in 1972 opgerichte Gilde van Vrijwillige Molenaars. Er zijn twee opleidingen: één voor de windmolen en een ander voor de watermolen. De kosten zijn relatief goedkoop. Als lid-in-opleiding betaal je 25 euro contributiegeld per jaar. Mocht je slagen dan staan er in Nederland ongeveer 1200 molens voor je klaar, al is maar een klein deel daarvan maalvaardig. Jacomine Volgend jaar hoopt Jacomine er op haar diploma als molenaar te hebben ontvangen. En er is een kans dat zij ooit ook molen De Distilleerketel mag overnemen als Karel er mee stopt. Maar dat is allemaal een kwestie van ‘als…’ en Jacomine stippelt niets uit. Misschien noemt ze het daarom wel een droom: om later te wonen in een poldermolen ergens weggestopt tussen gras en water. En dat volgens Jacomine dan simpelweg ‘gaaf’ zou zijn om met een korenmolen haar eigen meel te malen voor de bakkers. “Wist je dat ik mij vroeger wel eens schaamde voor mijn naam? Jacomine, dat vond ik zo ouderwets klinken. Pas later ben ik mijn naam meer gaan waarderen. De naam past bij mij zoals het beroep van molenaar bij me lijkt te passen. Niet omdat het een ouderwetse naam of beroep is. Juist niet. Het ambacht van molenaar is een tijdloze manier van leven. De wind is er altijd en zal er altijd zijn. Mensen lijken dit tegenwoordig nog weleens te vergeten, maar het is mijn stok achter de deur. En ach ja, misschien ben ik daarin altijd wel een beetje anders geweest dan anderen. En is het dus niet meer dan logisch dat mijn naam Jacomine is en ik molenaar wil worden.”

De Distilleerketel De huidige De Distilleerketel staat pal aan het water aan de achterzijde van de Delfshaven in Rotterdam. Ongeveer tien meter van de plek waar de oude voorganger van de molen stond, de oorspronkelijke Distilleerketel. Gebouwd in 1727, afherbouwd maar daarna alsnog afgebrand in 1940 toen de oorlog Rotterdam in haar greep had. Deze oude molen droeg met recht de naam De Distilleerketel omdat men mout tot moutschroot vermaalde voor distilleerderijen. De nieuwe molen heeft nog steeds dezelfde naam, maar vermaalt geen mout meer maar graan. De website: Molendelfshaven.nl

Jeroen Lesuis Kritisch / Onrea listisch | Opportunistisch / Naïef | Dromer / Fantast jeroen @ygenwijs.nl

13 79

Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

Doen wat je nu leuk vindt

Sien over het leren van een ambacht Sien Niermeyer

“In het streven naar perfectie moet je heel creatief zijn. Het zijn puzzels” Sien Niermeyer is banketbakster, imker en staat over een paar jaar voor de klas als biologiedocente. “Ik wil iets mijn hele leven kunnen, maar niet mijn hele leven doen.” Hoe ziet jouw pad er qua werken uit? “Na mijn atheneum, inmiddels zeven jaar geleden, wist ik echt niet wat ik wilde gaan studeren. Het was zo voor de hand liggend om na het atheneum naar de universiteit te gaan of om een hbo-studie te gaan volgen. Die gedachte bracht bij mij een algehele verlamming, want ik had geen idee wat ik wilde gaan doen. Ik dacht: Oké, daar is de wereld en daar moet ik dus inspringen. Toen besloot ik om te gaan werken. In dat jaar heb ik van alles gedaan. Ik ging als natuurschoolgids met kinderen op pad en liep stage bij imkers in Carcassonne in ZuidFrankrijk. Zij reisden met de bijen en maakten wel zeven soorten honing. Ik was gefascineerd door hun vak en door de honing. Na dat jaar bedacht ik: Ik wil twee ambachten leren. Ik wil imkeren én ik wil banketbakken. Niet studeren, maar echt iets maken en echt iets kunnen. Zo werd het de banketopleiding in Amsterdam. Bij Patisserie Kuyt heb ik het vak echt geleerd.” >

Sien ontwierp bij Patisserie Kuyt een koekje met amandelspijs, sinaasappelrasp, walnoten en honing. Dit bijzonder lekkere koekje is een vast onderdeel van het assortiment van Patisserie Kuyt en wordt veerd.

Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater Interview | Tekst en fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Jeroen Lesuis

Interview | Tekst Marieke Grondstra | Fotoâ&#x20AC;&#x2122;s Tessa Wiegerinck Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck

“Voor mij betekent succes dat ik ergens veel van heb geleerd en plezier in heb gehad” Waar komt die behoefte aan ambachtelijkheid bij jou vandaan? “Ik zei toen ik heel klein was altijd ‘Ik doen’. Ik bakte van jongs af aan al en was altijd aan het koken en dingen aan het maken. Dat heb ik van mijn ouders. Zij bouwden ons eigen huis in Harlingen. Ooit waren dat drie kleine woninkjes en zij hebben dat eigenhandig omgevormd tot een grote woning voor ons gezin. Mijn ouders zien iets en denken dan: ‘Dat is leuk, hoe kunnen we dat maken.’ Dat heb ik net als zij. Ik vind het ook zo mooi als bakt, of zelf een mooi meubel kan maken. Ik houd ervan om iets heel erg goed te kunnen en ook van de technische kant. De beheersing en het streven naar perfectie passen bij mij. In het streven naar perfectie moet je heel creatief zijn. Het zijn puzzels.” Wat betekent het voor je om ambachtelijk bezig te zijn? “Met bakken ligt er een stel ingrediënten voor je die op zich niets betekenen en waar je vervolgens iets heel bijzonders van maakt. Jij alleen kan dat. Het is een soort tovertruc die alleen jij beheerst. Het geeft een goed gevoel om de enige te zijn die iets zo bijzonder kan maken. Er zit een stukje ego in, daar ben ik eerlijk over. Je voelt je een beetje verheven boven andere mensen. Het is geen slechte vorm van egotripperij, maar meer een gevoel van trots. Een ambacht geeft je ook identiteit. Je bakt geen taartjes, maar je bent banketbakker of je bent patissier. Je bent geïmpregneerd met hetgene dat je maakt. Daarom moet je de werking van alle lade wil kunnen werken moet je urenlang ervaring met een ingrediënt opdoen om te zien wat het precies doet. Veel van mijn vrienden willen dingen snel, want dat zijn ze gewend. Ambacht is niet snel, maar langzaam. Je moet er ontzettend veel tijd in investeren.”

Je hebt een mooi vak geleerd en dan stop je ermee. Hoe zit dat? “Je hele leven bakker zijn is als idee best fascinerend, maar ik kan het niet. Dat je het voor je hele leven bent en het vak een soort constante wordt, staat me tegen. Ik kan niet goed tegen stilstaan. Het ambacht is ook rauw en niet zo romantisch. Als iedereen op vrijdagnacht om alweer naast mijn bed om te gaan werken. Er was geen ander leven meer dan het bakkersleven en het ging me te veel beheersen. Bovendien wilde ik meer met mijn hersenen doen en niet alleen met mijn handen. Daarom besloot ik twee jaar geleden om docent biologie te worden. Als ik straks lesgeef, zal ik zeker ook weer doorgaan en nieuwe dingen gaan leren. Dan word ik klassiek kok. Of ik ga me meer toeleggen op het maken van kleding, want daar ben ik in amateurvorm al ver mee. Ik wil verschillende ambachten leren en ook onderhouden. Veel dingen kunnen is heel leuk.” Wat wil je ons meegeven? “Het was totaal niet logisch dat ik na mijn atheneum naar het mbo ging. Dat is ‘te laag’. Maar hoezo zou je dat niet doen? Dan ga je toch lekker een ambacht leren? Je bent echt niet minder slim en je kan er heel succesvol mee zijn. Voor mij betekent succes dat ik ergens veel van heb geleerd en plezier in heb gehad. Vragen als ‘Wat is jouw passie’ of ‘Wat zijn je hobby’s’ horen ook niet bij mij. Het concept ‘passie’ is te absoluut, tot in het graf. Ik wil dingen breed bekijken en kan me op die manier niet vastleggen. Voor mij gaat het erom dat ik dingen doe ik nu leuk vind. Ik wil iets m’n hele leven kunnen, maar niet m’n hele leven doen.” Miriam Kater Sense for Brands | Merken creatiever, origineler en betekenisvoller maken vanuit het oprechte contact met mensen miriam@ygenwijs.nl

Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Marisa Smit

De vrouw met de hamer Marisa van Hamertje Chick Marisa werkt sinds anderhalf jaar als meubel- en objectontwerper onder de naam Hamertje Chick. Vanuit haar liefde voor het materiaal maakt zij producten met een subtiele Hamertje Chick-twist. Unit 7 van Fabriek 59 te Tilburg. Tussen het geluid van cirkelzagen, klussende mannen en de geur van hout staat links in de hoek Hamertje Chick, druk bezig. De creativiteit hangt hier in de lucht. De werkplaats bruist. Dat zie je en dat voel je. Marisa Smit met Hamertje Chick een collectief in deze werkplaats. Sinds oktober wordt hier hard gewerkt, aan eigen producten en aan het gezamenlijk belang van een mooie werkplaats. Een kantine met uitzicht over de hele werkplaats mag hierbij niet ontbreken. Geen bewuste keuze “Het ontstaan van Hamertje Chick is nooit echt een bewuste keuze geweest,” vertelt Marisa. Het is langzaam gegroeid en een logisch vervolg van alles wat zij het Sint Lucas vervolgde ik mijn creatieve weg aan de kunstacademie richting theatervormgeving. Ik werd opgeleid als ontwerper maar zag mezelf niet in de rol

die bij de studie hoorde.” Marisa ging aan de slag als decor- en interieurbouwer. Ze werkte voor beurzen tot musicals. Maar een vast contract zat er niet in; altijd was het op oproepbasis. Marisa heeft in deze jaren veel gedaan en geleerd tijdens het werken voor derden. Ze kwam in Tilburg terecht waar zij veel samenwerkte met beeldend- en decorkunstenaar Simon Haen en interieur- en tentoonstellingsbouwer Kees van de Ven. Twee partners die het talent van Marisa zagen en stimuleerden. Tevens twee sparringpartners die veel voor Marisa en het ontstaan van Hamertje Chick hebben betekend. “In 2012-2013 kwam ik op het punt dat ik steeds minder voor derden ging werken en meer eigen opdrachten kreeg,” vertelt Marisa. Het starten van een eigen plezier in ontwerpen. Samen met vriendinnen ben ik gaan brainstormen over een bedrijfsnaam. Het werd Hamertje Chick.”

De kennis door haar studie en de ervaring die zij de afgelopen jaren heeft opgedaan, komen samen in Hamertje Chick. “Geheel op eigen tempo valt alles op zijn plek. Hamertje Chick is een begrip aan het worden. Inmiddels werkt ik voor 80 procent aan eigen opdrachten.” Haar enthousiasme opent deuren. Ze krijgt steeds meer de behoefte om het ‘zelf te doen’ en heeft meer zelfvertrouwen en vertrouwen in haar ideeën dan ooit tevoren.

“Als zelfstandige werken is doen wat je leuk vindt en samenwerken met de mensen die je leuk vindt op de momenten dat het nodig is” Samen één bedrijf Hamertje Chick mag dan wel een eenmanszaak zijn, Marisa heeft veel mensen om zich heen om mee te sparren. Ze heeft een groot netwerk van creatieve vakmensen opgebouwd. Regelmatig werkt ze met collega zzp’ers samen. “Je bent nooit alleen als zzp’er. Samen

dige werken is doen wat je leuk vindt en samenwerken met de mensen die je leuk vindt op de momenten dat het nodig is,” aldus Marisa. “Het is een kwestie van delen, geven, ruilen en samenwerken.” “Door dingen die je doet, komen dingen op je pad,” vertelt Marisa. “Soms is dat werk, soms kennis. En soms komt het niet direct, maar jaren later. Het is een kettingreactie van momentopnames.” Het succes van Hamertje Chick is gegroeid door netwerken en het werken met vaste partners. Nieuwe opdrachten komen op Marisa’s pad door onder andere mond-tot-mondreclame. Marisa heeft door haar netwerk en aanstekelijke enthousiasme veel gekregen van de mensen om haar heen. Ze straalt door haar manier van werken en netwerken een enorme gunfactor uit. Zonder deze mensen had zij nu niet zo ver kunnen zijn. Ze is heel dankbaar dat ze hierdoor staat waar ze nu staat. Marisa: “Het is nooit vanzelfsprekend dat anderen zich zo belangeloos voor je inzetten.” >

Mee-makers Interview | Tekst Marloes Nuijten Interview | Tekst Miriam Kater

Producten met en een twist Way of life Interview | Tekst foto’s Jeroen Lesuis De kracht van Hamertje Chick is de puurheid van de Haar visie op samenwerken met anderen en haar Interview | materialen. Tekst Marieke Marisa Grondstrablijft | Foto’s Wiegerinck je omgang met de puurheid van materialen vormen een gebruikte bij Tessa het materiaal, mag zien wat het is. “Niet alles hoeft gepolijst, geschil- mooi geheel met haar duurzame manier van leven. Wat Voorwoord AmbachtsbYlage | Tekst Noortje van Amerongen | Foto Tessa Wiegerinck derd en strak gemaakt te worden. Als het materiaal een ook in haar vrije tijd terug te zien is, want momenteel geschiedenis heeft, dan mag dat gezien worden.” verbouwen haar vriend en zij een stadswoning uit 1910. Een huis vol verrassingen waar zij en haar vriend met De visie op haar bedrijfsvoering is terug te zien in de respect mee omgaan. Oude materialen en kenmerken manier waarop haar producten worden ontwikkeld. van het huis worden behouden. De elementen die er Het meubel of object staat niet op zichzelf; het moet zijn worden (her)gebruikt om er meer van te maken. samengaan met de omgeving. Samen wordt het meer Een groot klusproject waar de creativiteit en de liefde dan de onderdelen alleen. Het product wordt op maat voor materialen wederom vanaf straalt. gemaakt, op de persoon. Het wordt een uniek exemplaar. Marisa kijkt naar de stijl van de mensen en speelt De enorme stadstuin zal de basis worden voor een zelfvoorzienend leven. De eerste stappen zijn gemaakt met het maken van eigen honing en het brouwen van eigen De producten van Hamertje Chick zijn speels met een bier. Marisa: “Als ik iets krijg van mensen die me op weg twist. Het heeft een extra gelaagdheid, er zit een grapje helpen, geeft ik graag op mijn manier iets terug. Dat kan in of een bijzonder element. Levendige producten die werk voor werk zijn, maar iemand kan ook verblijd in balans zijn met de omgeving en de persoon voor wie worden met een potje heerlijke honing.” het gemaakt wordt.

Een creatie met de eigen twist van Marisa

“Het zou leuk zijn als Hamertje Chick onthouden wordt, maar een stijlicoon worden is niet mijn motivatie” Toekomstdromen Heel ver in de toekomst kijken doet Marisa niet. Ze vult de dingen niet graag van te voren in. “De tijd komt zoals het komt.” Ze wil alles graag zo open mogelijk ontvangen. Ze heeft uiteraard wel dromen voor haar en Hamertje Chick. In welk jasje dat over een paar jaar precies gegoten is, dat is niet te zeggen. “Ik hoop zo zelfstandig mogelijk te werken en zou in de toekomst graag stagiaires een leerschool bieden. Een Hamertje Chick-bus zou Rijk en beroemd worden is niet het doel met Hamertje Chick. Marisa wil absoluut Hamertje Chick niet voorbij gaan, ze wil dat het uniek blijft. “Het zou leuk zijn als

Hamertje Chick onthouden wordt, maar een stijlicoon worden is niet mijn motivatie,” zegt Marisa. Wat de modingen!” Een ding is zeker, dat gaat Hamertje Chick prima af.