herinnering blijft levend

Fries maar komen overal ter wereld in het houtsnijwerk voor. Trouwens, het gaatje dat de passer maakt zie je terug in alle voorwerpen.

SCHILDEREN EN BAKKEN

Na het snijden is het tijd om het object te beschilderen. Cornelis Steenstra staat bekend om zijn kleurrijke items. Hij is altijd op zoek geweest naar nieuwe combinaties. Hier herinneren proefpotjes in het Lemster Fiifgea museum ons aan. In een weergave van een interview in de Leeuwarder Courant van 1908 zegt Cornelis over het proces: “Datsnijwerkisnoggemakkelijkaanteleeren,maaronzeeigenlijke kunstishetmengenvanhetleem,enhet bakkenzelfendanvooralhetverkrijgen vankleurschakeringen.”

Nu is het tijd voor de oven, die gestookt wordt met turf. Pas op het laatste moment worden takkenbossen toegevoegd om het vuur tot de hoogste temperatuur van 950 graden te krijgen. Dit is een dagenlang proces, inclusief het benodigde rustige afkoelen van de objecten. Vervolgens worden alle objecten ondergedompeld in looderts en opnieuw gaat het de oven in. Door deze tweede maal in de oven verschijnen de kleuren onder het glazuur van looderts en wordt het object extra hard.

Ongekend Populair

Als op 1 augustus 1892 de eerste bestelling de Lemster kunstaardewerkfabriek ‘De goede Verwachting’ verlaat, is dat nog maar het begin. Vanaf dat moment zullen de bestellingen groter en groter worden. De doelgroep is de rijkere bovenlaag in het westen van Nederland. Zij vinden het prachtig om het kerfsnee-aardewerk in hun salons te plaatsen. Dankzij de vele nijverheidstentoonstellingen, de inmenging van de Maatschappij ter bevordering van de Nijverheid én handelaar Titus Postma uit Leeuwarden wordt het kerfsnee-aardewerk ongekend populair in binnen- en buitenland.

Dankzij een prijscourant van Titus Postma uit 1895 weten we welke objecten Lemmer verlaten: van bloempotten tot sledes en zelfs klokken, bedekt met de kerfsneetechniek. Een bloempot van 22 centimeter kost bijvoorbeeld 3,50 gulden. Dat is voor die tijd zeker niet goedkoop. Toch betaalt men het er graag voor. Sterker nog, regelmatig bezoeken Engelsen de pottenbakkerij en kopen dan de gehele voorraad op! Ook zijn er klanten in Frankrijk, België en z elfs Amerika.

NIET ALLEEN Cornelis Steenstra doet dit werk niet alleen. Hij heeft vooral in de beginjaren veel hulp van Fokke Hoekstra. Samen winnen ze in deze beginjaren diverse prijzen voor hun werk. Een aantal keren werken ze ook samen aan een object. Een prachtige slede in het Lemster Fiifgea museum is hier stille getuige van. Fokke Hoekstra verlaat het bedrijf in 1905. Cornelis Steenstra wordt dat jaar eigenaar van de fabriek.

De fabriek gaat in 1928 failliet. Door de opkomst van emaille gebruiksvoorwerpen en het bewerkelijke proces van het snijden overleeft het bedrijf de crisisjaren niet en verdwijnt deze industrie geheel uit Lemmer. Cornelis werkt een aantal jaren in Gouda maar komt in 1934 terug naar Friesland om in de pottenbakkerij van De Boer in Workum aan de slag te gaan. Het is maar voor even. Op 2 december 1935 overlijdt hij op zestigjarige leeftijd. Zijn laatste wens is om begraven te worden bij zijn twee oudste dochters: Antje en Foekje. Ze zijn overleden aan de Spaanse griep in 1918 en begraven op de oude begraafplaats in Lemmer. Hier vindt ook Cornelis Steenstra zijn laatste rustplaats.

LINKS: Kerfsneewerk uit de laatste periode (Collectie: Lemster Fiifgea).

ONDER: Detailfoto van een kerfsneeaardewerk bord (Collectie: Lemster Fiifgea).

Zijn twee andere dochters, Siebergje en Foekje Antje (genoemd naar haar overleden zussen), zetten de familietraditie voort in Workum. Pottenbakken is niet per se een baan voor vrouwen, maar het kerfsnijden wordt wel geaccepteerd. En zo kunnen de dames tijdens de oorlogsperiode die komen gaat toch voor zichzelf de kost verdienen.

De Lemster kunstaardewerkfabriek ‘De goede Verwachting’ bestaat al lang niet meer, maar het museum Lemster Fiifgea (adres: Nieuwburen 1) houdt de herinnering levend. Wie meer wil zien of weten over het Lemster kerfsnee-aardewerk kan hier terecht op dinsdag-, woensdag-, en vrijdagmiddag van 13.00 uur – 17.00 uur of op afspraak.

Contact: info@museumlemmer.nl.

STOFZUIGER | COMPLETE C3 ACTIVE PETROL

• 12m actieradius • Krachtige Power E ciency Motor met verbeterd rendement • AirClean- lter: voor een schone uitblaaslucht

Bestel ook makkelijk op expert.nl

DRAADLOZE HOOFDTELEFOON | WAVE BEAM

• 24 uur accuduur met oplaadcase • Blijf bewust van je omgeving met Smart ambient-technology • Water en stofbestendig

Bestel ook makkelijk op expert.nl

6,6” OP = OP!

SMARTPHONE | GALAXY A14 4G 128GB ZWART

• 6,6” FHD+-scherm met 60Hz refresh rate • Octa-core processor voor krachtige prestaties • Cameramodule met 3 lenzen aan de achterkant + sel ecamera • Verbeterd beveiligings- en privacydashboard • Batterijduur van 2 dagen

* Excl. 6.41 thuiskopiehe ng

Expert Bijlhout

Lemmer | Schulpen 9 | 0514-561296

Emmeloord | Achterom 2-4 | 0527-870070

Joure | Midstraat 124-126 | 0513-414205

ExpertLemmer ExpertEmmeloord ExpertJoure

WASMACHINE |

IRONFAST

• 8 kg vulgewicht en 1400 toeren

• IronFast: voegt stoom toe na het wassen voor minder kreukels en minder strijkwerk

• StainExpert-programma: vlekkeloze reiniging van 24 soorten vlekken

• Xpress superkort: 2 kg schone was in 14 minuten

• AquaWave: behandelt kleding voorzichtig en wast beter

• Energieklasse A

489.-

20% KORTING

415.65