İNŞAAT SEKTÖRÜNDE İŞ KAZALARI
İŞ KAZASI TANIM : İSTENMEYEN,BEKLENMEYEN MAL VE CAN KAYBI. BELİRLİ BİR ZARAR VEYA YARALANMAYA YOL AÇAN,ÖNCEDEN PLANLANMAMIŞ BEKLENMEDİK ÜZÜCÜ OLAYDIR.
HANGİ HALLER İŞ KAZASI OLARAK TANIMLANIR 5510 SAYILI SGK KANUNUNUN 13.MADDESİNE GÖRE İŞ KAZASI ŞU ŞEKİLDE TANIMLANMIŞTIR a)
SİGORTALININ İŞ YERİNDE BULUNDUĞU SIRADA
b)
İŞVEREN TARAFINDAN YÜRÜTÜLMEKTE OLAN İŞ NEDENİYLE VEYA GÖREVİ NEDENİYLE,SİGORTALI KENDİ ADINA VE HESABINA BAĞIMSIZ ÇALIŞIYORSA YÜRÜTMEKTE OLDUĞU İŞ VEYA ÇALIŞMA KONUSU NEDENİYLE İŞ YERİ DIŞINDA
c)
BİR İŞVERENE BAĞLI OLARAK ÇALIŞAN SİGORTALININ,GÖREVLİ OLARAK İŞ YERİ DIŞINDA BAŞKA BİR YERE GÖNDERİLMESİ NEDENİYLE ASIL İŞİNİ YAPMAKSIZIN GEÇEN ZAMANLARDA
d)
EMZİREN KADIN SİGORTALININ,ÇOCUĞUNA SÜT VERMEK İÇİN AYRILAN ZAMANLARDA
e)
SİGORTALININ,İŞVERENCE SAĞLANAN BİR TAŞITLA İŞİN YAPILDIĞI YERE GİDİŞ GELİŞİ SIRASINDA,MEYDANA GELEN VE SİGORTALIYI HEMEN VEYA SONRADAN BEDENEN YADA RUHEN ÖZÜRE UĞRATMASI HALİ
Yapı işleri ; çalışma şartları bakımından, en riskli sektördür! tüm iş kazalarının yaklaşık % 10’u, sürekli iş göremezliklerin yaklaşık % 25’i, ölümle sonuçlanan kazaların yaklaşık % 30’u, yapı işkolunda meydana gelmektedir. yapı işkolunda meydana gelen kazaların yaklaşık % 4’ü ölümle sonuçlanmaktadır.
SSK İstatistikleri - 2003 iş kazaları
% 11
% 12
İnşaat Metal Dokuma Maden Diğer % 60
%7
% 10
SSK İstatistikleri - 2004 iş kazaları
% 9.6
% 13.8
İnşaat Metal Dokuma Maden Diğer % 62
% 6.5
% 8.1
SSK İstatistikleri - 2003 iş kazaları sonucu ölüm
% 34
% 53
İnşaat Metal Dokuma Maden Diğer %7
%3
%3
Yapı işlerinde iş kazaları nedenleri (2003) % 44
% 23
Düşme Makine Mlz. Düşmesi Elektrik Diğer
%8
% 11
% 14
Yapı işlerinde iş kazaları nedenleri (2004) % 45
% 19
Düşme Makine Mlz. Düşmesi Elektrik Diğer
%8
% 14
% 14
KAZA İSTATİSTİKLERİ SSK 2006 yılı İstatistiklerine göre; 1.036.328 işyerinde 7.818.642 kişi çalışıyor. 79.027 iş kazasında 1.601 kişi hayatını kaybetti 2.267 kişi devamlı maluliyet aldı. İnşaat Sektöründe 150.684 işyerinde; • 1.185.723 kişi çalışıyor. • 7.143 iş kazasında
- 397 kişi hayatını kaybetti - 428 kişi devamlı maluliyet aldı.
2007 yılında işlemi tamamlanan iş ölüm vak’aları sayılarının faaliyet gruplarına göre dağılımı
18
58 TOPTAN VE PERAKENDE TİC.
29 - TAŞ, KİL VE KUM OCAKLARI 30 - GIDA MADDELERİ SANAYİ
359 İNŞAAT
20 - DOKUMA SANAYİİ
146 NAKLİYAT
12 - GİYECEK VE HAZIR DOKU.EŞ.SAN. 10- ECZA VE KİMYEVİ MAD.SAN. 10 12
41 - TAŞ,TOPRAK, KİL, KUM VS. İMA. 16 - METAL.MÜTEA.ESAS ENDÜS. 19 - MAKİNA İM. VE TAMİRATI
119 DİĞER
18 10 19
34 ŞAHSİ HİZMETLER
10 - ELEKT.MAK.CİHAZ MALZ.İMA. 18 - NAKİL ARAÇLARI İMALİ
45 METALDEN EŞYA İMALATI
41 20
16 10 12
30
18 - SU VE SIHHİ TESİSLER
29 38
10 - AMME HİZMETLERİ
KÖMÜR MADENCİLİĞİ
12 - HUKUK, TİC.VE TEKNİK HİZ. 34 - ŞAHSİ HİZMETLER
İŞ KAZALARININ KAZA SEBEPLERİNE GÖRE DAĞILIMI KOD- KAZA SEBEPLERİ 100- TAŞIT KAZALARI 200- KAZA NETİCESİ ZEHİRLENMELER 300- KİŞİLERİN DÜŞMESİ 400- MAKİNELERİN SEBEP OLDUĞU KAZALAR 500- PATLAMA SONUCU ÇIKAN KAZALAR 600- NORMAL SINIRLAR DIŞINDAKİ ISILARA MARUZ KALMAK VEYA TEMAS ETMEK 700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ 800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ 900- ELEKTRİK AKIMINDAN İLERİ GELEN KAZALAR 1000- HERHANGİ BİR ŞEKİLDE VÜCUDUN ZORLANMASINDAN İLERİ GELEN İNCİNMELER 1100-VÜCUDUN DOĞAL BOŞLUKLARINA YABANCI BİR CİSİM KAÇMASI 1200- HAYVANLARIN ISIRMASI, HAYVAN DARBELERİ, ZEHİRLİ HAYVANLARIN SOKMASI
2008 2008 2.515 37 8.518 10.377 481 1.398 13.263 24.329 445 1.480 653 23
1300- TEDAVİYE BAĞLI KAZALAR VE AŞILAMA KOMPLİKASYONLARI
3
1400- KAZALARIN SONRADAN MEYDANA ÇIKAN AKIBETLERİ
6
1500-KAYNAK YAPARKEN MEYDANA GELEN KAZALAR
283
1600-ÖLDÜRME VE YARALAMA
154
1700- SAVAŞ, TERÖR VE TOPLUMSAL OLAYLARDAN İLERİ GELEN TRAVMALAR 1800-ZARARLI MADDELERLE VEYA RADYASYONLA TEMAS ETMEK VEYA MARUZ KALMAK 1900- DİĞER NEDENLER
2 66 8.930 72.963
TOPLAM
700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ
13.263 701 Kayan ve çöken (toprak, kaya, taş, kar) 702 Çökmeler (binalar, duvarlar, yapı iskeleleri, merdiven, eşya kümeleri vb.) 703
2.004 81
Taşıma işlemi sırasında taşınan cisimlerin düşmesi sonucu oluşan kazalar
7.288
Başka yerde sınıflandırılmamış, düşen cisimlerin çarpması, devrilmesi
3.890
704
800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ
24.329 801
Vücudun veya bir organın iki cisim arasında kalarak sıkışması, ezilmesi.
7.579
802 Bir cismin çarpması neticesinde çöken, devrilen bir cismin altında kalarak 1.393 yaralanmak 803
Duran cisimlere çarpma (Daha önceki düşmeler sebebiyle çarpışmalar hariç)
804 Hareket eden cisimlere çarpma 805 Düşen cisimlerin dışında hareket eden cisimlerin çarpması (Uçan kırık ve parçacıklar dahil) 806 Cismin sıkıştırması 807 Sabit bir mekan ile hareket eden cisim arasında sıkışmak 808
Hareket eden cisimlerin arasında sıkışmak (Uçan veya düşen cisimler hariç)
809 Kesici ve batıcı bir aletin sebep olduğu kaza.
898 617 1.770 1.657 564 2.602 7.249
KAZALARDA ÖLÜM VE MALULİYETLER Türkiye’de iş kazalarının; % 1,05’i ölümle, % 2’si devamlı maluliyetle sonuçlanıyor. İnşaat iş kazalarının; • % 3,34’ü ölümle, • % 4’ü devamlı maluliyetle sonuçlanıyor.
330 KEZ TEKRARLANAN BİR KAZA OLAYI;
Ağır yaralanma - ölüm 1
Hafif yaralanma
29
Yaralanmasız 300
OLAYLA SONUÇLANMAKTADIR.
İnşaat işkolu kazaları Türkiye’deki tüm işçilerin; %13’ü inşaatlarda çalışıyor. Toplam İş kazalarının %10,6 sı inşaatlarda oluyor. İş kazaları sonucu ölümlerin ise %33’ü inşaatlarda gerçekleşiyor.
İNŞAAT İŞ KOLUNDA KAZALARININ YOĞUN VE AĞIR OLMA SEBEPLERİ NELERDİR?
1- Üretim şekli ve kullanılan malzemeler çok çeşitlidir. 2- Yapılan çalışmalar sürekli değişim gösterir. 3- Çalışma alanı genellikle geniş ve dağınıktır. 4- Geçici işlerdir, çalışmalar belirli sürelidir. Diğer taraftan günlük çalışma süreleri uzun veya çalışma saatleri düzensizdir.
5- Çalışanlar sık değişir, işçi sirkülasyonu fazladır. 6- Eğitimsiz ve vasıfsız işçilerin çok sayıda çalıştığı bir sektördür. 7- Termal konfor şartları bakımından her türlü olumsuzluğa açıktır. 8- Kullanılan iş makinesi ve ekipman sayısı fazladır. 9- Düşme ve malzeme düşme riski fazladır.
İNŞAAT İŞ SAHASINDA Kİ TEHLİKE BÖLGELERİ
1.YÜKSEKTE ÇALIŞMA Bu iş kolunda kazaların; yarısından fazlası düşme ve malzeme düşmesi sonucu oluşmaktadır.
YÜKSEKTE ÇALIŞMA
Düşüldüğünde yaralanma riski olan her nokta yüksekte çalışmadır. Tanım : Kişinin bulunduğu referans seviyenin üzerinde, sağlık ve güvenlik açısından tehlike oluşturabilecek durumda yapılan çalışma şekilleridir.
23
Cephe çalışmaları
Tekerlekli iskele
Çelik iskeleler
Seyyar merdiven
Yükseğe Çıkarken Bizi Taşıyan Ekipmanlar Merdiven Merdivenler A Tipi veya düz Basamakları sağlam Elektrik işlerinde metal olmayan Ayakları kauçuk takviyeli (Kaymayı engellemek için) Olmalıdır.
30
2.AÇIKLIKLAR
YANLIŞ
DOĞRU
YANLIŞ
DOĞRU
YANLIŞ
DOĞRU
3.KAZI
a- kazı alanı güvenliği uygun değilse b- zemine göre uygun iksa tedbiri yoksa c- rampalar uygun değilse d- kazıda çalışan iş makinelerinin kontrolleri yapılmamışsa e- operatör ve sürücüler ehil ve ehliyetli değilse risktir.
Aslantepe Ali Sami Yen Spor Kompleksi - İnşaatı
4.DEMİR
a- yük indirilirken tedbir alınmadıysa (kancalar bağ demirlerine takılıyorsa) b- çalışanlar uygun kişisel koruyucuları yoksa c- tehlikeler konusunda yeterli eğitim verilmemişse d- kesme ve bükme makineleri topraklanmamışsa e- elektrik e karşı tedbir alınmamışsa risktir.
İnşaat demiri mızrak gibi saplandı (Milliyet 27.11.2008) Trabzon’da bir binaya çıkartılırken düşen demir, aşağıda bekleyen işçinin vücuduna mızrak gibi saplandı. Alınan bilgiye göre, Arafilboyu semtindeki Şehit Ayhan İnce Kara Sokak’ta bir inşaatın üst katlarına, kurulan asansörle çekilen demirlerden biri düştü. Yaklaşık 4 metre uzunluğundaki demir, aşağıda bulunan işçilerden Hamit Meral’in (32) sırtından girerek, göğsünden çıktı. Meral, işçilerin yardımıyla demirin uzun kısmı kesildikten sonra, vücudunda kalan parçayla ambulansa konularak Karadeniz Teknik Üniversitesi Tıp Fakültesi Farabi Hastanesine kaldırıldı. Acil serviste yapılan ilk müdahalenin ardından Göğüs Cerrahisi bölümüne sevk edilen Meral’in vücudundaki yaklaşık 50 santimetre uzunluğundaki demir ameliyatla çıkartıldı. Ameliyatı gerçekleştiren Dr. Celal Tekinbaş, Meral’in hastaneye geldiği sırada şoka girmek üzere olduğunu belirterek, "Ameliyatla demir vücudundan çıkartıldı. Hastamızın sağlık durumu iyiye gidiyor" dedi.
5.BETON
a- uygun kişisel koruyucu kullanılmıyorsa (çizme,gözlük) b- hortumu kullanan ve kumanda eden işçi iyi eğitilmemişse c- sabit pompaların boruları güvenli sabitlenmemişse d- hortum temizlikleri düzenli yapılmıyorsa e- ayaklı pompanın papuç altları iyi beslenmemişse f- beton araçların bakım ve kontrolleri düzgün yapılmıyorsa risktir.
6.KALIP
a- uygun kişisel koruyucular kullanılmıyorsa b- güvenli platform oluşturulmamışsa c- el aletleri için tedbir alınmamışsa d- kalıp bağlantılarında yeterli eğitim verilmemişse e- malzeme düşmesine karşı tedbir alınmamışsa f- yükün çarpmasına karşı gerekli uyarılar yapılmamışsa risktir.
7.İŞ MAKİNELERİ
D e r A u fen th alt im Gefa h rb er eic h ist v erb o te n!
8.KALDIRMA ARAÇLARI
HİYAP KAZASI
KULE VE MOBİL BİRLİKTE KAZA (ALANYA)
9-ELEKTRİK
10. İNŞAAT SAHASI GÜVENLİK PERDESİ
a- çevre güvenlik perdesi uygun değilse b- meskun mahaldeyse c- alana giriş çıkışlar kontrol edilmiyorsa risktir.
ŞANTİYE SAHASI GİRİŞİ
İŞÇİ GİRİŞİ
ÇEVRE GÜVENLİK PERDESİ SON HALİ
11.ATELYE
ATELYE GİRİŞİ
İSTİFLEME
ATELYE İÇİ
MATKAP
EL TAŞLAMASI
12.SOSYAL TESİSLER
YEMEKHANE
11.SOSYAL TESİSLER REVİR
11.SOSYAL TESİSLER
YATAKHANE
11.SOSYAL TESİSLER
MUTFAK
İSMAİL ÖZER - İNŞAAT MÜHENDİSİ İŞ GÜVENLİĞİ UZMANI (A) E.BAŞ İŞ MÜFETTİŞİ