YÜKSEKTE ÇALIŞMALARDA GÜVENLİK
Y羹kseklik kavram覺
Yükseklik kavramı • Çalışma hayatında yükseklik kavramı,
farklılık
– Avrupa'da 1,8 metre, – Amerika’da 1,2 metre olarak kabul edilmektedir. – Ülkemizde ise 3 m dir.
gösteren
Yükseklik kavramı
• OSHA tarafından yapılan istatistiklerden 3,4 metre üzerinde çalışırken düşen insanların %85’inin hayatını kaybettiği görülmektedir.
DÜŞME NEDİR
DÜŞME ETKİSİ
DÜŞME ETKİSİ
SARKAÇ ETKİSİ
Madde 529 - Emniyet kemerleri, kromlu kalın kösele kayışlarından veya keten, pamuk dokuma veya uygun diğer bir malzemeden yapılmış olacaktır. Emniyet kemerleri, en az 12 santimetre genişliğinde ve 6 milimetre kalınlığında uygun malzemeden yapılacak ve taşıma yükü, en az 1150 kilogram olacaktır. Emniyet kemerlerinin ve teçhizatının, kesik veya kusurlu bulunup bulunmadıkları, perçin veya dikişlerinin sağlam olup olmadıkları, periyodik olarak kontrol edilecek ve arızalar giderilmeden ve kusurlar düzeltilmeden kemerler kullanılmayacaktır. Emniyet kemerlerinin bütün teçhizatı, kemerin dayanması gereken 1150 kilogram yüke dayanacaktır.
Yatay Ve Dikey Güvenlik Hatları Yüksekten düşmeyi engelleyen paraşüt tipi emniyet kemerleri ve bağlantı elemanlarını bağlamak için yatay ve dikey güvenlik hatları oluşturulmalıdır.
Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Ve Bağlantı Elemanları Düşme çok kısa bir zaman içersinde gerçekleşmektedir ve düşme dikey pozisyonda gerçekleştiği halde hareketin devamı iki yana sallanma şeklindedir. Bu harekete sarkaç etkisi denir. Kullanılacak olan paraşüt tipi emniyet kemeri EN 361 standartlarına uygun bir şekilde üretilmiş olmalıdır. Asla mevcut sistemin dışında emniyet kemeri ve bağlantı elemanlarına ek yapılmamalı ve yeni sistemler yaratılmamalıdır. Emniyet kemeri bel seviyesinden yukarıya bağlanmalıdır. Bel seviyesinden aşağıya bağlanması zorunlu durumlarda mutlaka darbe sönümleyiciler kullanılmalıdır. Emniyet kemeri halatları dönme riski olan parçalara bağlanmamalıdır. Emniyet kemeri bağlanacak yerin sağlam olması ve keskin yüzeyi bulunmaması gerekir. Emniyet kemerlerinin ve bağlantı elemanlarının, kesik veya kusurlu bulunup bulunmadıkları, perçin veya dikişlerinin sağlam olup olmadıkları, periyodik olarak kontrol edilecek ve arızalar giderilmeden ve kusurlar düzeltilmeden kemerler kullanılmayacaktır. Düşüş Tutucu (Stoper) Düşey doğrultuda güvenli ve esnek çalışma imkânı sağlar. Dikey Çelik Halat Tutucu Dikey pozisyonda ilerleme gerektiren yerlerde çelik halat üzerinde kayan ekipman düşme esnasında kilitleme sağlar.
Yatay Ve Dikey Güvenlik Hatları Paraşüt Tipi Emniyet Kemeri Kancasını ve gerekli hallerde düşme tutucularını bağlamak İçin yapılan işin özelliği ve yapılan işin yürütüm şartları göz önünde bulundurularak Yatay Ve Dikey Güvenlik Gerdirme Hatları oluşturulacaktır.
Yanlış Uygulama
DoÄ&#x;ru Uygulama
GÜVENLİK AĞLARI Dikey Ağlar Dikey konumda olan boşluklardan korur. Dikey boşluklarda güvenli çalışmayı sağlar. Kullanımı Üretici firmanın önerdiği şekilde kurulmalıdır. Sertifikalı ağlar kullanılmalıdır. Ağın durumu kontrol edilmeli eğer yırtık varsa amirlere haber verilmelidir. Ağın montajında paraşüt tipi emniyet kemeri ve güvenlik hatları kullanılmalıdır. Kelepçe Biçiminde Dikey Ağlar Kullanımı Kelepçe biçiminde dikey ağ montajı ve kullanımı uzman personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Sabit bir noktaya bağlanmalıdır. Ağın doğru olarak bağlı olması sağlanmalıdır. Ağ malzemeleri temiz kullanılmalı ve temiz bırakılmalıdır. Ağın montajında paraşüt tipi emniyet kemeri ve güvenlik hatları kullanılmalıdır.
Yatay Ağlar Yatay konumda
büyük olan boşluklar için kullanılır. Kullanımı Üretici firmanın önerdiği şekilde kurulmalıdır. Çalışanları metal aksamlardan korumak için ağlar metal aksam altına monte edilmelidir. Sertifikalı ağlar kullanılmalıdır. Ağ temiz tutulmalıdır. Ağın montajı uzman personel tarafından gerçekleştirilmelidir. Ağın doğru olarak bağlı olması sağlanmalıdır. Ağın montajında paraşüt tipi emniyet kemeri ve güvenlik hatları kullanılmalıdır.
Boşluk Panoları Küçük boyutta olan boşlukları korumak için uygulanan bir yöntemdir. Her seferinde 15 x 15cm ve 6mm çapında olacak şekilde sıkıştırılmış metal ağlardan oluşmuş koridor monte edilir.
Madde 14 - İşyerlerinde kullanılacak korkuluklar; sağlam bir şekilde ahşap boru veya metal profilli malzemeden yapılacak, yüzeyleri pürüzlü ve köşeleri keskin olmayacaktır. Korkulukların, tabandan yüksekliği en az 90 santimetre olacaktır. Korkuluklar, en çok 2 metrede bir dikme konulmak suretiyle tabana veya elverişli diğer bir yere sağlam bir şekilde tespit edilecek ve üst seviyesi ile taban arasındaki mesafenin yarı hizasına da, bir ara korkuluk çekilecektir. Korkuluğun tümü, herhangi bir yönden gelebilecek en az 100 kilogramlık bir yüke dayanabilecek şekilde yapılacaktır. Ahşap korkulukların trabzan ve dikmeleri, en az 5x10 santimetrelik latadan ve ara korkuluklar ise, en az 5x5 santimetrelik kadrodan veya 2, 5x10 santimetrelik latadan yapılacaktır. Boru korkulukların trabzan veya dikmeleri, en az 1 1/4 parmak ve ara korkuluklar ise, en az (1) parmak borudan yapılmış olacaktır. Metal profilli malzemeden yapılan köşebentli korkulukların trabzan ve dikmeleri, en az 5 milimetre et payı olan 40x40 milimetrelik köşebentden ve ara korkuluklar ise, en az 3 milimetre et payı olan 30x30 milimetrelik köşebentten yapılacak ve köşebentlerin yatay kenarları, tehlikeli tarafa dönük olacaktır. Dördüncü fıkradaki şart, yerine getirilmek suretiyle diğer metal profilli malzemeden de korkuluklar yapılabilir. Madde 15 - Etekler; ahşap, metal veya yeteri sağlamlıkta diğer malzemeden yapılacaktır. Bunların yükseklikleri, tabandan en az 15 santimetre olacak ve gerektiğinde tabanla en çok 1 santimetrelik bir aralığı bulunabilecektir.
İskelelerde Alınacak Genel Güvenlik Tedbirleri
•
Yapı iskeleleri, ancak sorumlu ve yetkili teknik elemanın yönetimi altında, tecrübeli ustalara iskele ölçüleri ve malzeme özellikleri göz önünde bulundurularak kurdurulacak veya söktürülecektir.
•
İskeleler, sık sık ve en az ayda bir kere muayene ve kontrol edilecektir.
İskelelerde Alınacak Genel Güvenlik Tedbirleri
•
İskeleler her fırtınadan sonra kontrol edilecektir.
•
İskelelerin taşıyabilecekleri en çok ağırlık, levhalar üzerine yazılarak iskelenin uygun ve görülebilir yerlerine asılacaktır.
•
Bu ağırlıklardan fazla bir yükün iskelelere yüklenmesi yasaktır.
İskelelerde Alınacak Genel Güvenlik Tedbirleri
•
İskelelerin yağmur, kar, buz veya benzeri nedenlerle kayganlaşması halinde, kaymayı önleyecek tedbirler alınacaktır.
•
İskelelerde görülecek arızalar derhal onarılacak, zayıf kısımlar kuvvetlendirilecek veya yenileri ile değiştirilecektir.
İskelelerde Alınacak Genel Güvenlik Tedbirleri •
İskeleler üzerine moloz ve artıklar ile geçişi engelleyecek malzeme bırakılmayacaktır.
•
Vinç veya benzeri makinaların kullanılmasında, yüklenen malzemenin iskeleye takılarak iskelenin yıkılmasını veya herhangi bir kaza veya zararı önleyecek gerekli tedbirler alınacaktır.
Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Çelik borulu iskelelerde kullanılacak bütün boru ve madeni kısımların dayanıklılığı ve diğer özellikleri taşıyacakları yüke göre normlara uygun bulunacaktır.
•
İskele yapımından gayrı işlerde kullanılmış bulunan boru ve diğer malzeme, iskele yapımı işlerinde kullanılmayacaktır.
Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Çelik borulu iskeleler, sağa ve sola sallanmayacak şekilde yeteri kadar çapraz borularla takviye edilecek ve binadan ayrılmayacak şekilde tespit olunacaktır.
•
Düşey ve yatay borulardaki ekler en çok 6 metrede bir yapılacaktır.
Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Önlemler •
Boru başlarının, tabana yerleştirilen kalas altlıklara batmaması için, özel surette yapılmış madeni başlık kullanılacak ve bu başlıklar çivi veya uzun vidalarla bu altlıklara tespit edilecektir.
•
Çelik borulu iskelelerdeki platformlarda kullanılacak kalas veya diğer ahşap kısımların özellikleri ile kullanılacak çaprazlar, korkuluklar, ara korkuluklar ve benzeri kısımlardaki aralıklar uygun olacaktır.
Çelik Borulu İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Boru veya madeni iskeleler statik, elektriğe karşı uygun şekilde topraklanacaktır.
•
Sisli ve alaca karanlık havalarda, çalışma devam ettiği sürece, iskeledeki merdiven ve asansör başları ve çalışılan döşemeler boydan boya uygun şekilde aydınlatılacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskelelerin aşağı ve yukarı hareketlerini sağlayan makine, teçhizat ve vinçlerin, kullanmaya elverişli olduklarına ilişkin ve yetkili teknik elemanca kullanmaya başlamadan önce düzenlenmiş belgeleri işyerinde saklanacaktır.
•
Asma iskele, iş sırasında sağa sola veya ileri geri hareket etmeden asılı kalacak şekilde tespit edilecektir.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskelelerin taşıyacağı yükler, yetkili teknik elemanların verecekleri bir raporla belirtilecek ve iskeleye bundan fazlası yüklenilmeyecektir.
•
Asma iskelelerde merdiven kullanılmayacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskele askısı için kullanılacak çelik veya kendir halatların yahut benzeri malzemenin her gün işe başlamadan önce muayene edilerek ezik, kopuk, çürük veya başka bir özrü olup olmadığı hususu yapı iş defterine kaydedilecek, ancak sağlam olduğu anlaştıktan sonra iskelede çalışma yapılacaktır.
•
Asma iskelelerin, iniş ve çıkış yollarında herhangi bir engel bulunmayacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
İskeleler yapılacak işe göre en ağır yüke dayanıklı olacaktır.
•
Tuğla duvar ve sıva işlerinde kullanılacak asma iskelelerin tespit edileceği askı kirişi, 16 lık 1 putrel veya aynı dayanıklılıkta diğer malzemeden yapılacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskeleyi taşıyacak halatların güvenlik kat sayısı 6 dan aşağı olmayacak ve bu halatlarda ek yeri, halka, başlık ve bağlantı bulunmayacak, bunlar askı demirlerinden kaymayacak şekilde tespit edilecektir.
•
Asma iskele platformu için kullanılacak çift köşebent kesiti, 50*50*5 milimetre veya bu özellikte diğer profili malzemeden yapılacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskele vinç çerçevesini platformun iç ve dış kirişlerine bağlayacak cıvataların çapı 5/8 parmaktan (inch) daha küçük olmayacaktır.
•
Askı kirişi, bina tavan döşemesine veya bina çerçevesine U cıvataları ile uygun ve dayanıklı bir şekilde tespit edilecektir.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Cıvata arkalarına 10 milimetre kalınlığında çelik bir levha konulacak ve cıvatalar çift somunlu olacak ve yaylı ve düz pullarla birlikte sıkılacaktır.
•
Yapı tavan döşemesine tespit edilecek askı kirişinin, iskele ve tespit için bırakılacak aralıkları birbirine eşit olacak ve U cıvatasının boşluğunu almak için I demiri üstüne, 10*15 santimetre kesitinde ahşap yastıklar konacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Platform genişlikleri, sıva işlerinde 80 santimetreden, duvar işlerinde 120 santimetreden az olmayacaktır.
•
İskelelerin duvardan olan açıklığı, malzeme takım ve aletlerin aşağıya düşmesini önleyecek şekilde olacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
İskele içinde çalışan işçilerin başlarını korumak için en az 2,5 santimetre kalınlığında tahtadan yapılmış koruyucu bir tavan bulunacaktır.
•
Asma iskelelerde her metrekareye 400 kilogramdan fazla yük konmayacak ve asma iskelede 4 ‘den fazla işçi çalıştırılmayacaktır.
Asma İskelelerde Alınacak Önlemler
•
Asma iskelelerde kullanılacak kanca, çengel ve benzerlerinin ağızları, güvenlik mandalı veya uygun güvenlik tertibatı ile kapatılacaktır.
•
Asma iskele korkulukları, en az 100 santimetre yükseklikte ve ara korkuluklu yapılacak, etek tahtaları ise en az 15 santimetre yükseklikte olacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Merdiven kolları ve basamakları için kullanılacak kereste en azından sağlam ve birinci sınıf çıralı çam cinsinden olacak, üzerinde çatlak, yarık, çürük ve bir santimetre çapından büyük budaklar bulunmayacaktır.
•
Basamaklar en çok 30 santimetre ve eşit aralıklı olacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Sabit basamaklı el merdiveni ile seyyar merdivende, basamak zıvanaları ile zıvananın gireceği lambalarda aşağıdaki özellikler bulunacaktır.
•
1 – Merdiven kolunda açılacak lamba ve basamak zıvana uzunlukları 2 santimetreden az,
•
2 – Kör delikler ve bunların zıvanaları 2,5 santimetre uzunluğundan ve 2 santimetre çapından küçük,
•
olmayacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Kusurlu merdivenler kullanılmayacaktır.
•
Onarım amacı ile de olsa basamak altlarına takoz konulmayacaktır.
•
Açılır kapanır el merdivenlerinde basamaklar kollara uygun boyutlarda cıvata ile bağlanacaktır. Cıvata başı ve somun ile ahşap arasına rondela konacak ve kontrsomun kullanılacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
El merdivenleri, kullanıldıkları yerlere, alt ve üst kısımları kaymayacak veya bu yerlerden kurtulmayacak şekilde yerleştirilecektir.
•
Taşınır merdivenlerde kollar, orta yerinden, bir tarafı eklemli, diğer tarafı çengelli lama yahut zincir ile birbirine bağlanacaktır.
•
Cıvata başı ve lama ile ahşap arasına rondela konacak ve kontrsomun kullanılacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Taşınır merdivenlerin üst bağlantıları menteşe ile yapılacaktır. Bağlantılar taşıyacağı yüke uygun boyutlarda olacak, kollara açılan delikler, menteşe cıvata çapından daha büyük olmayacaktır. Cıvatalarda kontrsomun kullanılacaktır.
•
Taşınır merdivenin son basamağında çalışılamaz.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Taşınır merdivenlerle el merdivenlerinin kol uçlarına, kaymayacak şekilde pabuçlar konacak, merdivenler madeni veya kaygan döşemelerde kullanılacak ise, pabuç altlarına ayrıca tırtıllı lastik veya mantar eklenecektir.
•
Merdivenler uzatılmak amacıyla birbirlerine eklenemez.
•
4 metreden uzun taşınır merdivenlerle el merdivenleri, çelik boru veya profilden yapılacaktır.
•
İşçilerin gelip geçtiği yerlerde kullanılacak merdivenin etrafı halat, zincir veya ahşap korkuluklarla çevrilecek ve görünür yerlere uyarma levhaları asılacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Sabit inşaat merdivenlerinde, çıkılacak platformlara korkuluk ve uygun eteklik konacak ve bu platformlar 60 santimetreden dar yapılmayacaktır.
•
Merdivenin bir veya her iki kolu, çıkılacak yerin platformunu en az 90 santimetre aşmış olacak ve merdivenin son basamağı ile platformun arası 30 santimetreyi geçmeyecektir.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
10 metre yüksekliğini geçen sabit merdivenlerde, her 10 metrede bir dinlenme platformu yapılacaktır.
•
Yapının duvar boşlukları kapatılmayan veya gerekli tedbirler alınmayan kısmında merdiven kullanılmayacaktır.
Merdivenlerde Alınacak Güvenlik Tedbirleri
•
Basamakları yapılmamış betonarme merdiven döşemelerine kayma veya düşmeyi önleyecek ahşap basamaklar ve kova boşluğu kenarlarına ise uygun korkuluklar yapılacaktır.
•
Düz saçtan veya madeni malzemeden yapılmış merdiven basamaklarının üstleri kaymayacak malzeme ile kaplanacaktır.
SIPA İSKELELERDE ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLER - Sıpa iskeleler dayanıklılık ve taşıyacağı yükler bakımından yeterli sağlamlıkta ve uygun malzemeden yapılacaktır. - Sıva veya hafif işler için kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki özellikler bulunacaktır. 1 - İskele genişliği 50 santimetreden az, yüksekliği 120 santimetreden çok, 2 - Platformların kalınlığı 5 santimetreden ve genişliği 40 santimetreden az, 3 - İskele kirişleri ve bacakları 5X10 santimetre kesitinden küçük, 4 - Takviye için kullanılacak çapraz ve düz bağlantılar, 2,5X10 santimetre kesitinden küçük olmayacaktır. - Sıpa iskelelerde, bacakları veya taşıyıcı orta kirişleri eksiz olacaktır. - İki sıpa iskele arası, merkezden merkeze 250 santimetreden çok olmayacak ve iskele ayak açıklığı, yüksekliğinin yarısını geçmeyecektir. - Sıpa iskele bacakları, düzgün ve sağlam yerlere oturtulacaktır. Bunun mümkün olmadığı hallerde, düzgünlüğü sağlamak için bacak altlarına konacak tek parçalı ahşap yastıkların yüksekliği 10 santimetreden çok olmayacaktır. - Duvar işlerinde veya 120 santimetreden yüksekte yapılacak işlerde kullanılacak sıpa iskelelerde aşağıdaki özellikler bulunacaktır. 1 - Genişlikleri 125 santimetreden az, 2 - Yükseklikleri 300 santimetreden çok, 3 - Platform kalınlığı 5 santimetreden az, 4 - İskele bacak ve kirişleri 10X10 santimetre kesitinden küçük, 5 - Takviye ve çaprazlar 2,5X15 santimetre veya 5X10 santimetre kesitinden küçük, olmayacaktır.