voor
“ m a a n „Jouw
“Jouw aanhef” “Jouw tekstregel - 1” “Jouw tekstregel - 2” “Jouw tekstregel - 3” “Groet afzender”
OMA
voor beginners Paulus Vennebusch
Grootmoeder, waarom heb je zulke grote ogen?
Wat een vraag. Dan kan ik dit boek beter lezen! Gefeliciteerd, lieve lezeres, met je eerste kleinkind. Eindelijk ben je oma! En dat is altijd iets heel bijzonders, of je nu veertig, zestig of tachtig jaar oud bent. Vanaf nu is niets meer zoals het was, want het jongste familielid zal je leven op zijn kop zetten. Je hebt niets meer aan de kennis en de ervaring die je bij het grootbrengen van je eigen kinderen hebt opgedaan. Voor oma’s geldt de volgende formule: Opvoeden van eigen kinderen = liefde x strengheid Opvoeden van kleinkinderen = liefde x mildheid (snoep + ijs)2
Oma-zijn heeft niets met leeftijd te maken De term ‘oma’ staat voor sommige mensen gelijk aan ‘oude vrouw’. Niks van aantrekken: dat zijn dezelfde mensen die een tweedehandsauto als ‘oldtimer’ bestempelen. De oma van nu is bij de geboorte van haar eerste kleinkind 52 jaar en dus nog helemaal niet oud. Of wil je Jodie Foster en Demi Moore tot de senioren rekenen? En veel oma’s zijn nog jonger. Een groot deel van de Nederlandse grootouders zijn bij ‘de eerste’ pas ergens tussen de 40 en 50 jaar. Jonger dan 40 komt ook voor. Je kleinkind maakt het overigens helemaal niks uit hoe oud je bent!
Een grootmoeder in huis een schat in huis. Babylonische Talmoed
Wie ben ik en hoe word ik genoemd? Hoe wil je vanaf nu genoemd worden? Grootmoeder,
oma, omaatje, oudje of gromoe? Of liever heel modern Edith, Ria, Mathilde of _______ (vul hier je eigen naam maar in)? Als het om het aanduiden van je positie binnen
de familie gaat, kan je kleinkind dus kiezen uit allerlei mogelijkheden. Veel oma’s proberen de keus echter te beïnvloeden door hun voorkeur als een mantra te herhalen:
‘Kom eens bij oma?’ ‘Nu kookt oma pap voor je.’ ‘Gooi maar geen legoblokjes in oma’s prosecco.’
Deze methode kan werken, maar dat hoeft niet. Het kan gebeuren dat het kleinkind het voorstel overneemt en inderdaad ‘oma’ gaat zeggen. Het kan echter ook zo zijn dat het kind uiteindelijk zegt: ‘Houd eens op met over jezelf praten in de derde persoon!’
‘Oma! Oooooma!’ - huh, bedoelen ze jou? Mocht je later, als je kleinkind kan praten, ‘Oma!’ vanuit een van de kamers horen roepen, spring dan niet meteen op om bezorgd naar je kleinkind te rennen, want misschien bedoelt het kind jou helemaal niet, maar wil het iets heel anders.
Met ‘OMA’ kan namelijk ook het volgende bedoeld worden: • een rivier in Noordwest-Rusland • een stad in de Japanse prefectuur Aomori • de achternaam van een Noorse badmintonspeler (Hallstein Oma) • de olympische landafkorting voor Oman • afkorting van het Welsh mannenkoor ‘Only Men Aloud!’
Even lachen Oma gaat naar de dokter en zegt: ‘Dokter, u moet me weer toestaan om trappen te lopen. Ik heb er schoon genoeg van dat ik steeds in die regenpijp moet klimmen!’
Welkom in de viplounge Sinds je kleinkind er is, behoor je definitief tot de vips, de ‘Very Important Persons’. Je hoeft daarvoor niet over een rode loper te lopen, je topless op een jacht te laten fotograferen of met Sylvie Meis een man te delen. Want voor je kleinkind ben je belangrijker dan alle sterren bij elkaar. Een Zwitsers onderzoek heeft aangetoond dat meer dan 90 procent van de mensen de relatie met hun grootouders als ‘belangrijk’ ervoer. De meesten noemden hun oma en opa ‘liefdevol’ en ‘gul’. De kleinkinderen vonden vooral de tijd die hun grootouders aan hen besteedden zeer waardevol. En daar krijg je van je kleinkinderen een levenslang geldend vippasje voor terug!
Gisteren nog een oudere dame, vandaag een jonge oma... Altijd gedacht dat je je direct stokoud gaat voelen zodra je oma wordt? Verrassing: het tegendeel is waar! Kleinkinderen blijken juist een bron van verjonging te zijn voor oma’s. Opeens doen ze dingen die ze voor het laatst deden toen ze een tiener waren. Want wees nou eerlijk: zou je op jouw leeftijd nog op handen en voeten door het huis kruipen, gekke gezichten trekken en in een fastfoodrestaurant een papieren hoedje op je hoofd zetten als je geen kleinkind had?
Vijf redenen waarom oma’s zich opeens weer jong voelen Ze klimmen op glijbanen. Ze praten met knuffeldieren. Ze tekenen met appelmoes gezichten in de rijstebrij. Ze likken hun vingers af. Ze kijken met plezier naar Sesamstraat.
Oma’s zijn cool Knot, breiwerk, blouse met kant – zo zag een klassieke grootmoeder er vroeger uit. Zulke oma’s bestaan nog wel, maar alleen nog in de poppenkast. De echte oma’s staan met beide benen in het moderne leven: ze zijn zitten vol
cool, slim en
energie. Sommige oma’s worden in de speel
tuin versleten voor hun eigen dochter (ook als ze eigenlijk alleen een zoon heeft).
Als soms iets ouderwets weer in de mode komt, merken we hoe geweldig onze oma’s geweest moeten zijn. Sigmund Graff (1898-1979), Duitse schrijver
Oma weet raad - maar niet altijd Natuurlijk ben je een expert als het om kinderen gaat. Je hebt het tenslotte allemaal meegemaakt met je eigen kinderen. Niemand kan je iets wijsmaken als het gaat om schrale babybilletjes, de ideale temperatuur van de pap en huismiddeltjes tegen verstopping. Maar je hebt ook zelf ervaren hoe je eigen moeder of schoonmoeder je er voortdurend en ongevraagd op wees wat je allemaal verkeerd deed. Denk daar nog eens aan terug – en laat je eigen kind zijn of haar eigen ouderlijke ervaringen opdoen. Je zult nog vaak genoeg om raad worden gevraagd.
Even lachen De kleine Finn heeft een schaafwondje op zijn hand en bloedt. Hij huilt erbarmelijk. Oma troost haar kleinzoon: ‘God maakt het snel weer beter.’ Finn houdt op met huilen en vraagt snikkend: ‘Moet ik naar boven of komt hij naar beneden?’
Een grootmoeder heeft altijd tijd voor je, ook als de rest van de wereld het druk heeft. Daniel Sanders (1819-1897), Duitse linguĂŻst
Geduld is een schone zaak De Nederlandse filosoof Spinoza wist al in de 17e eeuw: ‘Geduld is een deugd van de gelukkigen.’ Dat komt dan mooi uit. Als gelukkige oma heb je vast een langere adem dan tante Berg, die in de klassieker De kinderen uit de Kabaalstraat van Astrid Lindgren de rol van oma op zich nam. De Zweedse schrijfster beschreef de ambivalente houding van de oude dame als volgt: ‘Tante Berg is altijd twee keer blij. Eerst is ze blij als we komen en dan is ze blij als we weer gaan.’
Ruim baan: hier komt SUPER-oma! Mama wil shoppen, papa moet werken, de oppas moet voor haar wiskunde-examen blokken en alle anderen zijn met vakantie, hebben het druk, willen naar de film of staan in de file? Geen probleem: één belletje en SUPER-oma staat op de stoep. Voor haar kleinkind heeft SUPER-oma altijd tijd. En SUPER-oma heeft niet alleen SUPER-veel tijd, ze kan ook SUPER-goed zingen, SUPER-goed voorlezen,
SUPER-goed eten voeren, SUPER-goed spelen, SUPER-goed oppassen en SUPER-goed vertellen. Bovendien is ze SUPER-goed in luiers verschonen, badderen, wiegen en troosten. En als er nog iets SUPER-belangrijks ontbreekt, gaat ze SUPER-snel naar de supermarkt. Dat is toch gewoon SUPER?
Even lachen Stijn zegt tegen zijn vader: ‘Papa, als ik groot ben, ga ik met oma trouwen.’ De vader is verontwaardigd. ‘Dat kan niet! Je kunt toch niet met mijn moeder trouwen?’ ‘Waarom niet? Jij bent toch ook met mijn moeder getrouwd?’
Overgrootmoeder
Zelfs overgrootmoeders kunnen nog fris en fruitig zijn en zelfs nog een werkzaam leven hebben. Als je 64 bent, ben je ‘tegenwoordig’ ook nog gewoon vrij jong en kun kun je prima een dochter van 46 hebben die op haar 26e jouw eerste kleinkind heeft gebaard, en jouw kleinkind kan op 20-jarige leeftijd de ouder van jouw achterkleinkind zijn geworden.
Verhalen uit een andere tijd Voor een kleinkind is oma de beste verhalenverteller ter wereld. Want zij heeft een tijd meegemaakt die voor de kleine kinderen in de familie net zo ver en exotisch klinkt als voor ons volwassenen het paleoproterozoïcum (bespaar je het googlen, toen bestond je zeker nog niet).
Vertel de kinderen maar eens over een wereld met maar twee (zwart-witte!) televisiezenders! Met boeken van papier! Een wereld zonder smartphone, of zelfs überhaupt zonder telefoon! En probeer ze dan maar eens uit te leggen hoe de mensen tóch gewoon wisten te overleven!
Oma 2.0 blijf jezelf updaten Hoe fascinerend je verhalen over vroeger ook zijn, als je ook op de langere termijn enigszins interessant wilt
blijven voor je kleinkind, moet je de nieuwe tijd op je duimpje kennen. Als de kleintjes iets minder klein zijn, gaan ze zich ook voor muziek, mode en dergelijke interesseren en is actuele kennis vereist. Op de volgende bladzijden kun je zelf testen of je tegen de volgende generatie bent opgewassen.
De oma-test: ben ik up-to-date voor mijn kleinkinderen? Wat zal nooit op het verlanglijstje van je kleinkind staan? a) iPad b) iPod c) iPhone d) icoon
Wie is onder jonge muziekliefhebbers heel populair? a) Ramses Shaffy b) Justin Bieber c) Bing Crosby d) Jan Smit
Als je kleinkind iets echt heel goed vindt, zegt het: a) Tof! b) Vet! c) Leip! d) Gaaf!
Oplossing: 1 d), 2 b), 3 c) Bij twee foute antwoorden moet je je echt meer in de jongerenwereld verdiepen.
Een loflied op oma
Wil je dat je kleinkind je niet alleen lief vindt en bewondert, maar je ook toezingt? Dan moet je hem of haar snel het bekende lied van Hein Simons, alias Heintje, leren:
Omaatje lief. Een klassieker van het kindsterretje uit de jaren 60, met een mierzoete tekst. Zo zoet dat het glazuur misschien wel van je tanden springt. Omaatje lief,
blijf alstublieft, heel lang bij ons, net zolang als u leeft. U hoort bij mij, u bent van mij, niemand als ik die zo’n omaatje heeft.
Ik heb een lieve oma Ik ben haar lieve vent en dikwijls zegt mijn mammie dat oma mij verwent. Dan glimlacht oma even, en geeft mij gauw een zoen en zegt dan tegen mammie: ik kan het nu nog doen.
Oma’s mogen (bijna) alles Als oma kun je alles maken. Je mag bijna alles, zonder er rekenschap voor te hoeven afleggen. Je mag je kleinkind zonder enige aanleiding een fiets geven. Het stiekem met snoep verwennen. Het langer televisie laten
kijken. Doordeweeks met hem of haar naar de dierentuin gaan. En vooruit: je mag het zelfs een proefles volksdansen cadeau doen. Er is maar ĂŠĂŠn ding dat ieder kleinkind haat en dat hem een levenslang omatrauma kan bezorgen. Dit ene ding is dan ook
ten strengste verboden:
je met een zakdoek en spuug chocoladevlekken van het gezicht van je kleinkind vegen! Nooit,
nimmer,
neverever mag
Wil je
intelligente kinderen, lees hun dan
sprookjes voor. Als je nog intelligentere kinderen wilt, lees hun dan
nog meer sprookjes voor.
Albert Einstein (1879-1955), Duitse fysicus
De overtreffende trap van ‘multitasking’:
‘omatasking’ Managers zijn er trots op dat ze zo goed kunnen multitasken. Ze leiden een telefonische vergadering, schrijven een zakelijke e-mail, ontslaan medewerkers en bezwangeren hun secretaresse – en dat allemaal tegelijk. Jij haalt daar als oma je schouders over op en zegt: ‘Ja, nou, én?’ Voor jou is multitasken de gewoonste zaak van de wereld: tegelijkertijd een luier verschonen,
zingen, knuffelen, hapjes voeren, temperaturen, flesjes opwarmen, instoppen, voorlezen en in slaap wiegen – dat is omatasking! Wie dat kan, kan ook 10 wereldconcerns tegelijk leiden. Alleen dat met die secretaresse, dat zou waarschijnlijk anders gaan.
Oma internationaal
Dit zegt men in het buitenland tegen oma’s: nonna (Italië) babcia (Polen) obaa-san (Japan) büyükanne (Turkije) avtó (Portugal) amma (IJsland)
De mensen die wij tot steun zijn, geven ons houvast in het leven. Marie von Ebner-Eschenbach (1830-1916), Oostenrijks schrijfster
Moderne oma’s op gympies De 44-jarige Nepalese oma Ang Dami Sherpa ontpopte zich in de Himalaya als oersterke berg-
beklimmer. Ze deed op de Mount Everest mee aan een hoogtemarathon en legde het 42
km
lange traject van het Everest-basiskamp (5364 m) naar Namche Bazaar (3446 m) af in 6
uur en
2 minuten. Geen slecht resultaat voor een oma – vooral niet als je bedenkt dat ze ook nog eens drie
maanden zwanger was.
Een oma die met haaien vecht terwijl ze zonder hulp van buitenaf 139 km over open zee zwemt – dat kan toch niet waar zijn? Jawel, het is waar: de 49-jarige Australisch-Britse
Penny Palfrey heeft het aangedurfd om
zonder beschermende haaienkooi van de Cubaanse hoofdstad Havana naar Florida te zwemmen. Gelukkig hebben de kleinkinderen het niet gezien. Anders is oma Penny niet geloofwaardig als ze hen waarschuwt dat ze niet te ver de zee in mogen.
Johanna Quaasuit het stadje Halle, nabij Leipzig, is de fitste oma van Duitsland. In 2012 werd de 86 jaar oude oma meervoudig seniorenkampioen turnen en sindsdien staat ze in het Guinness Book of Records vermeld als oudste turnster ter wereld. Dat kinderen dat ook cool vinden blijkt uit haar ongelooflijke populariteit op internet: de turnproef van oma Johanna was binnen enkele dagen maar liefst 5 miljoen keer bekeken op Youtube.
Veel kinderen zijn zo verwend omdat hun oma’s niet over de knie kunnen worden gelegd. Adele Sandrock (1863-1937), Nederlands-Duitse actrice
Even lachen Twee broertjes logeren bij oma. ’s Avonds in bed voor het slapengaan bidden ze nog. Oma zit in de kamer te breien. De oudste zegt: ‘Ik wil een skateboard.’ De jongste schreeuwt: ‘Lieve God, ik wil een nieuwe fiets!’ De oudste zegt: ‘Waarom schreeuw je zo? God is toch niet doof!’ De jongste antwoordt: ‘God niet, maar oma wel.’
Oma is de beste!
Misschien wist je het nog niet, maar je bent de liefste, mooiste, beste en leukste vrouw ter wereld. Gefeliciteerd! Eigenlijk had je allang in het Guinness Book of Records moeten staan. En dat gebeurt ook, zodra je kleinkind in staat is de jury over je recordprestaties te informeren. Want dat is een van de mooiste kanten van je nieuwe bestaan: in de ogen van je kleinkind ben je gewoon perfect (zolang je je kunt beheersen met zakdoek en spuug). En deze heerlijke toestand is natuurlijk wederzijds. Anders is het niet te verklaren dat oma’s elk stapje van hun kleinkind als achtste wereldwonder beschouwen.
Wat het kleinkind doet en hoe oma het interpreteert Hij laat een boertje
‘Hij kan praten!’
Ze spuugt pap uit
‘Ze wordt vast en zeker restaurantrecensent!’
Hij laat een windje
‘Hij laat zien wat hij van die muziek vindt.’
Hij kijkt dom
‘Hij kijkt precies als opa!’
Ze valt van de commode
‘Ze kan vliegen!’
Even lachen Oma zit in de bus. Tegenover haar zit een jongen die luidruchtig kauwgom kauwt. Oma zegt: ‘Sorry, ik kan je niet horen. Ik ben helaas doof.’
Weet je eigenlijk waaraan je je gezondheid dankt? De geneeskunst, het lot, het toeval of het gebed van oma? Michel de Montaigne (1533-1592), Franse jurist, politicus en filosoof
Het leven van een oma iets mooiers is er niet Je hebt in je leven al een heleboel meegemaakt: je hebt politieke stelsels zien ontstaan en zien vallen. Je hebt modetrends zien komen, gaan en weer zien komen. Je hebt Tsjernobyl, cafés en treinencoupés waar gerookt mocht worden en BZN overleefd. En als ervaren moeder weet je natuurlijk wat er nodig is om een kind op het leven voor te bereiden. Nu wordt er weer een beroep op je gedaan om deze levenslang verzamelde ervaring door te geven. Je sterke kanten, waarop nu weer een beroep wordt gedaan, zijn
Kennis, Gelatenheid, Tijd en Liefde. Verheug je daarom op de tijd die je met je kleinkind kunt doorbrengen en geniet van je nieuwe carrière als lieve oma!
Met kinderen samen zijn is als balsem voor de ziel Fjodor M. Dostojevski (1821-1881), Russische schrijver
In enkele gevallen was het niet mogelijk om de rechthebbenden op de afgedrukte citaten te achterhalen. © 2018 een uitgave van DE LANTAARN in samenwerking met PersonalGifts en YourSurprise. Oorspronkelijke titel: Oma für Einsteiger © 2014 arsEdition GmbH, München Illustraties en grafische vormgeving: Nadine Jessler © 2015 De Lantaarn b.v., Ede Vertaling: Willemien Werkman/Vitataal Redactie: Vitataal Illustraties: Shutterstock Lay-out: Fenatic Niets uit deze uitgave mag worden gereproduceerd door middel van elektronische of andere middelen, met inbegrip van geautomatiseerde systemen, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Vermenigvuldiging en verspreiding zijn, behalve voor private, nietcommerciële doeleinden, verboden en worden civiel- en strafrechtelijk vervolgd. Dit geldt in het bijzonder voor verspreiding van het werk via fotokopieën, film, radio en televisie, elektronische media en internet alsmede voor commercieel gebruik van de getoonde beelden en teksten.
*555555555* orderid/matchcode_bw
„Jouw naam“, Super oMa!en is niet
oma word „Jouw naam“, helpt je bij de je k e o b it D ! k ase moeilij nieuwe levensf ze e d p o g in id ken en voorbere et je nieuwe ta m je t a d n e zi ’ een en laat oma ter wereld te fs ie ‘l ls a n plichte om naar uit te t b e h n e g in d heleboel leuke kijken.
*555555555* orderid/matchcode_bw