SEPTEMBER 2011
Kawasan Perdagangan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia KEMENTERIAN PERUMAHAN DAN KERAJAAN TEMPATAN SEPTEMBER 2011
Cetakan Pertama 2010 Š Hakcipta Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan Malaysia
Hakcipta terpelihara Sebarang bahagian dalam laporan ini tidak boleh diterbitkan semula, disimpan dalam cara yang boleh dipergunakan lagi, ataupun dipindahkan dalam sebarang bentuk cara, sama ada dengan cara elektronik, gambar rakaman dan sebagainya tanpa kebenaran bertulis daripada Penerbit terlebih dahulu
ISBN 978-983-41729-8-5
Diterbitkan di Malaysia oleh Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia Kementerian Perumahan dan Kerajaan Tempatan Malaysia Tel: 03–2698 9211 Faks: 03–2692 9994
i
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
1. TUJUAN
1
2. LATARBELAKANG
1
3. SKOP 3.1 Definisi 3.2 Klasifikasi Kawasan Perdagangan 3.3 Perundangan dan Peraturan Lain
2 2 2 3
4. PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN 4.1 Pematuhan Kepada Perancangan Setempat 4.2 Pembangunan Perdagangan Mengikut Hierarki 4.3 Kepelbagaian Aktiviti Dan Peluang Penyertaan 4.4 Kemudahsampaian 4.5 Berkomponen dan Berkualiti 4.6 Kebersihan, Keselamatan, Keselesaan dan Harmoni 4.7 Inovatif, Estetika dan Beridentiti
3 3 3 3 4 4
5. GARIS PANDUAN UMUM 5.1 Perancangan dan Perletakkan Tapak 5.2 Susun Atur dan Reka Bentuk
3 5 6
5.3
Keperluan-keperluan Lain
6. GARIS 6.1 6.2 6.3 6.4 6.5 6.6 6.7 6.8
PANDUAN PERANCANGAN KHUSUS Hypermarket Superstore Departmental Store Pasaraya/Supermarket Kompleks/Mall Perniagaan Pangsapuri Perkhidmatan, Hotel, Pejabat dan Restoran Bangunan Bersepadu Kedai, Kedai Mampu Milik, Rumah Kedai, Kedai Pejabat 6.9 Arked/Bazar 6.10 Cafe Terbuka 6.11.1 Gerai : Statik 6.11.2 Gerai : Sementara 6.12 Pasar Borong, Pasar Basah dan Kering 6.13 Stesen Minyak
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
4 4
11 12 12 19 22 25 27 30 33 38 42 44 58 64 67 69
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
ii
Senarai Foto Foto 1: Foto 2: Foto 3: Foto 4: Foto 5: Foto 6:
Foto 7: Foto 8: Foto 9: Foto 10:
Ruang legar yang memberikan keselesaan kepada laluan pejalan kaki – Pavillion, Kuala Lumpur (9 Ogos 2010) Contoh laluan pejalan kaki yang selamat dan selesa – Kuala Kangsar (Jun 2010) Pintu gerbang yang bercirikan sense of welcoming - Sibu, Sarawak (April 2009) Contoh tempat letak kereta di dalam kawasan perdagangan – Restoran KFC Jalan Kepong, Kuala Lumpur (Ogos 2010) Ruang perhentian bas dan teksi yang ditempatkan di luar premis perdagangan – Carrefour, Subang Jaya (Mei 2009) Laluan keluar masuk yang diasingkan untuk keselamatan dan keselesaan pengunjung hypermarket – Giant Hypermarket, Seksyen 13, Shah Alam (Ogos 2009) Laluan pejalan kaki yang berbumbung dan selesa di dalam kawasan hypermarket – Tesco Extra, Shah Alam (Ogos 2010) Contoh badan air dalam kawasan perdagangan – Alamanda Putrajaya (Ogos 2010) Perletakkan CCTV di kawasan perdagangan – Kuala Terengganu (Julai 2011) Kemudahan troli yang mudah sampai perlu disediakan di kawasan hypermarket – Tesco Extra Shah Alam (Ogos 2010)
Senarai Rajah Rajah Rajah Rajah Rajah Rajah Rajah
5.1: 5.2: 6.1: 6.2: 6.3: 6.4:
Rajah 6.5: Rajah 6.6: Rajah Rajah Rajah Rajah Rajah
6.7: 6.8: 6.9: 6.10: 6.11:
Penyediaan jalan susur ke kawasan perdagangan dari jalan utama Ilustrasi zon penampan di kawasan perdagangan Konsep perletakkan hypermarket Perletakkan hypermarket selari dengan jalan utama Contoh susunatur kawasan hypermarket pada keluasan minimum Ilustrasi bangunan bersepadu – Soho, Pangsapuri perkhidmatan dan premis perniagaan ilustrasi bangunan bersepadu – Pejabat dan premis perniagaan Ilustrasi bangunan bersepadu – Pejabat, pangsapuri perkhidmatan, kompleks perniagaan Susun atur kedai mampu milik 1 Susun atur kedai mampu milik 2 Susun atur kedai mampu milik 3 Susun atur bagi medan selera luar bangunan Ilustrasi model sebuah medan selera
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Pemberitahuan
Garis panduan ini menggabung dan menggantikan Garis Panduan dan Piawaian Perancangan Kawasan Perdagangan bil. JPBD 11/97, Garis Panduan dan Piawaian Perancangan Hypermarket bil. JPBD 6/2003 dan Garis Panduan Perancangan Pembangunan Cafe Terbuka bil. JPBD 1/2002 yang disediakan oleh Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia. Garis panduan ini hendaklah dibaca bersama dengan peruntukan undangundang sedia ada khususnya Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172), Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133) dan Undang-Undang Kecil Bangunan Seragam 1984. Garis panduan ini tidak mengatasi mana-mana garis panduan lain, sama ada dari segi subjek atau pun pertapakan, yang disediakan di bawah peruntukan perundangan oleh mana-mana pihak. Ia perlu dibaca bersama dengan garis panduan/piawaian lain yang berkaitan yang disediakan oleh Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia dan juga agensi teknikal serta kementerian lain. Pelaksanaan dan penguatkuasaan kepada garis panduan umum dan garis panduan khusus yang terkandung di dalam garis panduan ini perlu diselaras dengan rancangan pemajuan sama ada, rancangan tempatan atau rancangan kawasan khas.
SEPTEMBER 2011
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 1.
TUJUAN
Garis panduan ini bertujuan membantu Pihak Berkuasa Negeri dan Pihak Berkuasa Tempatan serta semua pihak yang terlibat dalam merancang, mengawal dan membangunkan kawasan serta premis perdagangan. Ia juga digunapakai dalam pembentukan pelan-pelan pembangunan dan membangunkan projek-projek perdagangan. Selain itu, objektif-objektif garis panduan ini adalah untuk: •
menggalakkan pembangunan kawasan perdagangan baru di lokasi yang bersesuaian, strategik dan berharmoni serta tidak menjejaskan aktiviti perniagaan runcit tempatan;
•
menentukan penyediaan susun atur kawasan perdagangan yang lengkap, efektif dan menarik;
•
memperbaiki reka bentuk dan rupabentuk bangunan-bangunan perdagangan sediada di dalam kawasan bandar dan pusat-pusat kejiranan;
•
memperbaiki penampilan kawasan perdagangan (appearance) dan laluan awam (public right-of-way);
•
memperbaiki imej dan identiti kawasan perdagangan; dan
•
menggalakkan pembangunan yang mengambil kira keperluan pejalan kaki dan kenderaan tidak bermotor, pada masa sama memenuhi keperluan lalu
lintas kenderaan kenderaan berat.
2.
1 bermotor
dan
LATARBELAKANG
Aktiviti perdagangan perlu dirancang kerana ia merupakan komponen kegunaan tanah yang terpenting di kawasan bandar. Dengan pertumbuhan ekonomi semasa dan perubahan cara hidup memberi perspektif baru dalam penyediaan aktiviti perdagangan untuk memenuhi keperluan pelanggan. Perdagangan kini dilihat bukan sahaja sebagai satu aktiviti sokongan sahaja malah dilihat sebagai pemangkin kepada pembangunan setempat. Pembangunan perdagangan berskala besar seperti hypermarket atau kompleks/mall perniagaan boleh memberi kesan besar kepada aktiviti perniagaan runcit tempatan. Oleh itu, perhatian yang khusus haruslah diberi dalam merancang pembangunan aktiviti perdagangan ini supaya teratur, sesuai dan saling lengkap melengkapi mengikut fungsi dan khidmatnya.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
2
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 3.
SKOP GARIS PANDUAN
3.2
Garis panduan perancangan ini terbahagi kepada: panduan umum yang meliputi perancangan dan perletakan tapak, susunatur dan reka bentuk kawasan dan dalaman bangunan; dan
Klasifikasi Kawasan Perdagangan
Premis dan kawasan perdagangan diklasifikasikan seperti berikut:
• Garis
• Garis panduan khusus yang merangkumi
keperluan minimum bagi pembangunan kawasan perdagangan. Perincian mengenai aspek perletakan, struktur binaan, saiz minimum tapak, zon penampan dan lain-lain dimasukkan. Garis panduan ini terpakai untuk: •
•
Perancangan pembangunan perdagangan baru;
Hypermarket;
ii.
Superstore;
iii.
Departmental Store;
iv.
Pasaraya/Supermarket
v.
Kompleks/Mall Perniagaan
vi.
Pangsapuri Perkhidmatan, Hotel, Pejabat dan Restoran
vii.
Bangunan Bersepadu
viii.
Kedai, Kedai Mampu Milik, Rumah Kedai, Kedai Pejabat
ix.
Arked/Bazar
x.
Cafe Terbuka
xi.
Gerai Statik dan Gerai Sementara
xii.
Pasar Borong, Kering; dan
xiii.
Stesen Minyak
kawasan
Pembangunan sediada yang merangkumi pembangunan infill, pembangunan semula kawasan perdagangan dan tukar guna jenis perniagaan.
3.1
i.
Definisi
Perdagangan membawa maksud apa-apa aktiviti penawaran, pertukaran, perkhidmatan dan penyimpanan barangan untuk tujuan perniagaan.
Pasar
Basah
dan
Sila rujuk definisi bagi setiap klasifikasi perdagangan di atas di bahagian 6 garis panduan ini.
Premis Perdagangan bermaksud bangunan dan perkarangannya yang menempatkan aktiviti perdagangan. Kawasan Perdagangan adalah kawasan yang menempatkan premis dan aktiviti perdagangan. Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 3.3
Perundangan dan Peraturan Lain
Pembangunan kawasan perdagangan hendaklah mematuhi perundangan dan peraturan berikut: •
Kanun Tanah Negara 1960 (Akta 56);
•
Akta Kerajaan Tempatan 1976 (Akta 171);
•
Akta Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172);
•
Akta Jalan, Parit dan Bangunan 1974 (Akta 133);
•
Undang-Undang Kecil Seragam 1984 (UKBS);
•
Guidelines on Foreign Participation in the Distributive Trade Services Malaysia, Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan (KPDNKK), 2010;
Bangunan
•
Manual Saliran Mesra Alam (MASMA) 2000, Jabatan Pengairan dan Saliran;
•
Buku Teknologi Penuaian Air Hujan (Rainwater Harvesting Technology Guidebook), Jabatan Pengairan dan Saliran Malaysia, 2007; dan
•
Garis panduan lain yang berkaitan.
3
4.
PRINSIP-PRINSIP PERANCANGAN
4.1
Pematuhan Kepada Perancangan Setempat
Pembangunan premis dan kawasan perdagangan mestilah mengikut keperluan setempat dan berasaskan dasar-dasar rancangan struktur, rancangan tempatan dan rancangan kawasan khas. 4.2
Pembangunan Perdagangan Mengikut Hierarki dan Menjadi Pemangkin Pembangunan
Perancangan kawasan perdagangan mengikut hierarki pusat perdagangan. Ini boleh mencerminkan jenis dan skala pembangunan yang akan dibenarkan. Pembangunan hypermarket boleh menjadi pemangkin kepada pembangunan setempat dan pada masa yang sama ianya hendaklah tidak menjejaskan aktiviti perniagaan setempat sediada. 4.3
Kepelbagaian Aktiviti Perdagangan dan Peluang Penyertaan
Memberi perhatian untuk mempelbagaikan premis dan aktiviti perdagangan yang mampu menempatkan semua golongan peniaga. Penyediaan digalakkan perniagaan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
ruang niaga sokongan bagi merancakkan aktiviti di kawasan atau dalam
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN bangunan hypermarket dan kompleks/mall perniagaan. 4.4
Berkomponen dan Berkualiti
Premis dan kawasan perdagangan hendaklah dilengkapi dengan kemudahan sokongan yang mencukupi seperti tempat pembuangan sampah, bilik solat, tandas dan tempat letak kenderaan. Segala kemudahan sokongan yang disediakan hendaklah disediakan dengan berkualiti dan mematuhi piawaian yang ditetapkan. 4.6
negara ini dan memberi keselesaan kepada pengguna, terutamanya di dalam perancangan premis Cafe Terbuka.
Kemudahsampaian Yang Tinggi
Kawasan perdagangan hendaklah mudah sampai kepada semua golongan masyarakat dan boleh dihubungi oleh pelbagai mod pengangkutan bagi memudahkan pergerakan pengunjung. 4.5
4
Kebersihan, Keselamatan, Keselesaan dan Harmoni
4.7
Inovatif, Estetika dan Beridentiti
Reka bentuk dan susun atur premis perniagaan hendaklah inovatif dan memberi keutamaan kepada pemeliharaan peninggalan warisan, nilai estetika bagi melambangkan imej, identiti dan sosiobudaya tempatan disamping dapat mempertingkatkan suasana persekitaran yang menarik dan indah. Selain itu reka bentuk yang universal hendaklah ditekankan bagi memenuhi keperluan semua golongan masyarakat terutamanya golongan orang kurang upaya (OKU). Penyediaan struktur landskap lembut dan landskap kejur/hardscape yang unik dan ceria digalakkan.
Reka bentuk dan susun atur kawasan perdagangan serta struktur kemudahan hendaklah mengutamakan aspek-aspek keselamatan, kebersihan, mesra alam, mesra pengguna dan berharmoni dengan kawasan sekitar serta dapat meningkatkan interaksi pengguna. Ruang legar yang disediakan hendaklah mengambilkira keselesaan laluan pejalan kaki dan tidak mengganggu laluan awam. Susun atur, bahan dan kualiti perabot yang digunapakai hendaklah sesuai dengan iklim
Foto 1: Ruang legar yang memberikan keselesaan kepada laluan pejalan kaki – Pavillion, Kuala Lumpur (9 Ogos 2010)
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 5.
GARIS PANDUAN UMUM
5.1
Perancangan Tapak
•
•
dan
•
Jalan susur ini hendaklah mempunyai sirkulasi laluan yang berterusan dan bersambung ke jalan utama.
•
Jalan susur ini perlu mempunyai sekurang-kurangnya dua akses ke premis perdagangan supaya laluan jalan utama lancar.
•
Kawasan perdagangan tidak dibenarkan berkongsi lorong belakang dengan kawasan kediaman.
•
Laluan pejalan kaki yang bersambung, sistematik, selamat dan selesa hendaklah disediakan bagi meningkatkan kesampaian pejalan kaki ke pusat tumpuan awam. Rujuk Foto 2.
Perletakan
Dirancang di lokasi yang strategik di jalan utama (terutamanya aktiviti perdagangan berdensiti tinggi) dan hendaklah mudahsampai terutamanya dengan sistem pengangkutan awam. Menggalakkan ciri-ciri pemuliharaan, dan kesinambungan melalui penyusunan komponen guna tanah dan aktiviti yang bersesuaian, serasi dengan aktiviti pembangunan di kawasan sekitar.
•
Laluan keluar masuk tidak boleh menghadap terus ke jalan utama yang mempunyai rizab 20 meter ke atas.
•
Jalan susur (15 meter) hendaklah disediakan antara jalan utama dengan kawasan perdagangan.
5
Foto 2: Contoh laluan pejalan kaki yang selamat dan selesa – Kuala Kangsar, Jun 2010
•
Rajah 5.1:
Penyediaan jalan susur ke kawasan perdagangan dari jalan utama.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Pembangunan secara infill hendaklah mengambilkira faktor-faktor perletakan, kawasan persekitaran, jenis aktiviti, ketinggian bangunan dan nisbah plot
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN seperti yang ditentukan berkuasa tempatan.
oleh
pihak
•
Aktiviti perdagangan ringan dan perkhidmatan yang beroperasi di rumah kedai dan bangunan bersepadu serta tidak mencemarkan boleh diletakkan berhampiran dengan kawasan perumahan.
•
Zon penampan (buffer) selebar minimum 20 meter (66 kaki) hendaklah disediakan untuk melindungi pandangan dan menampan bunyi bising dari kawasan perdagangan dengan kawasan sekitarnya. Zon ini boleh diintegrasikan dengan ruang pejalan kaki, penanaman pokok serta ruang menunggu dan rehat di kawasan perdagangan tersebut.
Zon Penampan
5.2
Rajah 5.2:
•
Susun Atur dan Reka Bentuk
•
Perlu mengambilkira keadaan topografi asal tapak dan disesuaikan dengan elemen-elemen buatan tanpa menjejaskan keadaan dan keunikan alam semulajadi. Ini bagi menjamin keselamatan dan mengelakkan kejadian tanah runtuh dan banjir kilat di samping mewujudkan pemandangan persekitaran yang harmoni.
•
Ketinggian bangunan hendaklah dikawal bagi menjamin kesinambungan reka bentuk dan keseragaman garis latar langit dengan persekitaran bandar. ia juga bertujuan mengurangkan kesan bayang dan cahaya semulajadi (natural lighting) ke atas bangunan berdekatan. Di samping itu kawalan ketinggian perlulah mempastikan peredaran udara semulajadi yang baik dan menjamin tahap kesendirian (privacy). Selain daripada itu, penting juga mempastikan kawalan ketinggian menepati keperluan Bomba dan keperluan functional yang lain.
Zon Penampan
Kawasan Perdagangan
Kawasan Tanaman Hijau/Laluan Pejalan Kaki/Ruang Menunggu 3m(10’)
6
Kawasan Tanaman Hijau/Laluan Pejalan Kaki/Ruang Menunggu 3m(10’)
Ilustrasi Zon Penampan di Kawasan Perdagangan
Kajian impak ke atas peniaga tempatan hendaklah dijalankan bagi semua jenis perniagaan/perdagangan yang dibangunkan secara bangunan berasingan (free standing building) atau jika ruang lantai perniagaan adalah melebihi 3,000 meter persegi dan lebih (KPDNKK, 2010).
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Faktor bagi menentukan ketinggian adalah:
kawalan
a. Pertimbangan pengekalan mercu tanda, landskap bandar (townscape) dan bangunan/ kawasan berkepentingan sejarah, senibina dan warisan; Ketinggian bangunan perlu dikawal untuk mengekalkan serta menyesuaikannya dengan pemandangan dan ciri-ciri mercu
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN tanda yang berprestij dan menonjol atau zon-zon pengekalan. b. Keperluan functional perdagangan;
mencegah kebakaran serta keupayaan asas bangunan (building foundation).
aktiviti
Ini bertujuan untuk memenuhi keperluan pengudaraan dan cahaya siang hari (day lighting), aktiviti pemunggahan dengan selesa, keselamatan persekitaran dan lainlain.
•
Mengutamakan ciri-ciri senibina, budaya dan warisan yang melambangkan sosiobudaya dan sejarah tempatan untuk meningkatkan sense of place, suasana tempat yang harmoni, unik dan bermakna.
•
Bersifat anjal dan berdaya tahan (robust) kepada keperluan pelbagai aktiviti untuk mencerminkan suasana persekitaran bandar yang ceria dan pelbagai (variety).
•
Mewujudkan suasana perdagangan berasaskan konsep market place untuk memudahkan dan menarik perhatian orang ramai berkunjung.
•
Reka bentuk, susun atur dan tempat pintu masuk utama bangunan atau kawasan perdagangan hendaklah jelas dan highly visible. Elemen-elemen reka bentuk yang memberi pengunjung sense of welcome digalakkan bagi menambah baik keindahan identiti bangunan. Rujuk Foto 3.
•
Menyediakan tanda arah yang jelas menuju ke pintu masuk bangunan atau kawasan perdagangan.
c. Keperluan kawasan khusus; Bangunan-bangunan yang akan dibangunkan di sekitar dan dalam kawasan yang dikhaskan untuk laluan penerbangan dan komunikasi gelombang mikro perlu mempunyai had ketinggian tertentu dengan merujuk kepada Jabatan Penerbangan Awam dan Rancangan Pemajuan. d.
7
Kapasiti kemudahan infrastruktur; Ketinggian bangunan/ruang lantai perniagaan perlu dioptimumkan dengan keupayaan untuk menampung pertambahan isipadu lalu lintas supaya aliran lalu lintas lancar. Ketinggian bangunan/ruang lantai perniagaan juga hendaklah dikawal supaya kapasiti kemudahan infrastruktur dan awam sediada dapat menampung aktiviti yang dijalankan. Ketinggian bangunan juga hendaklah mengambilkira kemudahan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
8
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Foto 3: Pintu gerbang yang bercirikan sense of welcome.- Sibu, Sarawak (April 2009)
•
Foto 4:
Sirkulasi Dalaman a. Menyediakan hierarki jalan/lorong mengikut fungsi. Ia hendaklah berterusan, mempunyai reka bentuk yang selamat, mesra kanak-kanak, warga emas dan golongan OKU serta dihubungkan ke tempat-tempat tumpuan awam. b. Jalan susur dalaman hendaklah tidak kurang daripada 12 meter lebar (kecuali bagi bangunan hypermarket). Rujuk Lampiran 1. c. Menyediakan kemudahan tempat letak kereta yang mencukupi dengan mengambilkira keperluan pelanggan OKU dan pelanggan berkeluarga (kanak-kanak dan bayi) serta pemandu wanita berseorangan (single woman driver). d. Dilengkapi dengan kemudahan tempat letak kereta off-street parking atau on-street parking mengikut piawaian perancangan semasa. Rujuk Foto 4.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Contoh tempat letak kereta di dalam kawasan perdagangan – Restoran KFC Jalan Kepong, Kuala Lumpur (Ogos 2010)
e. On-Street Parking tidak boleh diletakkan di tempat-tempat berikut: o
Laluan keluar masuk bangunan.
o
Kawasan memunggah barang.
o
Kawasan seliaan.
o
Di persimpangan jalan, laluan lintasan pejalan kaki, perhentian bas dan teksi.
o
On-Street parking hanya dibenarkan pada sebelah tepian jalan sahaja.
o
Tidak dibenarkan di lorong tepi atau pemisah (fire-break) antara deretan rumah kedai.
laluan
perkhidmatan
f. Menyediakan ruang khusus untuk kemudahan perkhidmatan pengangkutan awam (bas dan teksi) dan kenderaan persendirian bagi
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
9
i. Perlu menyediakan sistem laluan siarkaki yang berterusan, berbumbung dan mesra kanakkanak serta golongan OKU dari tempat letak kereta ke bangunan perdagangan. Rujuk Foto 7.
menurun dan mengambil penumpang. Ruang tersebut hendaklah disediakan di luar premis perdagangan dan tidak menghalang kecekapan aliran lalu lintas. Rujuk Foto 5.
Foto 5: Ruang perhentian bas dan teksi yang ditempatkan di luar premis perdagangan – Carrefour, Subang Jaya (Mei 2009)
g. Laluan bagi kenderaan memunggah hendaklah diasingkan dari jalan susur ke tempat letak kereta pengunjung, pelanggan, pekerja dan penyewa.
Foto 7: Laluan pejalan kaki yang berbumbung dan selesa di dalam kawasan hypermarket – Tesco Extra, Shah Alam (Ogos,2010)
h. Penyediaan jalan keluar masuk hendaklah ditempat yang strategik, mudah dan selamat.
j. Jalan buntu (cul-de-sac) tidak dibenarkan di kawasan perniagaan. •
Laluan Masuk
Laluan Keluar
Foto 6: Laluan keluar masuk yang diasingkan untuk keselamatan dan keselesaan pengunjung hypermarket – Giant Hypermarket, Seksyen 13, Shah Alam (Ogos 2009) Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Papan Iklan Perniagaan Menggunakan Bahasa Melayu dan mengikut ukuran serta susunan yang dibenarkan seperti dalam Garis Panduan Perancangan Papan Iklan Luar (JPBD SM. GP021, 2009).
10
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN •
Landskap
landskap, courtyard, penampan hijau.
a. Menyediakan plaza dan pedestrian mall berkonsepkan street shopping, courtyard serta lain-lain bentuk ruang lapang berlandskap. Seterusnya mewujudkan persekitaran kawasan perdagangan yang selesa, ceria dan sihat di samping dapat mewujudkan ruang untuk berinteraksi dan beristirehat.
jalan
atau
e. Mewujudkan persekitaran hijau seperti taman atas bumbung, pocket parks dan sebagainya. Rujuk Garis Panduan Perancangan Taman Atas Bumbung (JPBD SM. GP014-A, 2010). f. Menggalakkan penanaman pokok utama yang mempunyai ciri-ciri rendang, akar tidak merebak, tidak berbuah, dahan tidak rapuh, tidak mempunyai daun yang kerap gugur serta mudah diselenggarakan.
b. Mewujudkan rangkaian badan airdataran-taman awam untuk menghasilkan persekitaran bandar yang beridentiti, berbudaya dan mampan melalui elemen landskap.
g. Pokok renek dan penutup bumi digalakkan ditanam di kawasan jalan masuk utama, di pembahagi lot dan kawasan tempat letak kereta. h. Penanaman pokok utama dan renek hendaklah tidak mengganggu kualiti pandangan dari aspek pencahayaan, fungsi sistem CCTV dan keselamatan jalan raya. • Foto 8: Contoh badan air dalam kawasan perdagangan – Alamanda Putrajaya (Ogos 2010).
c. Mereka bentuk elemen landskap kejur seperti lampu dan permukaan berturap yang bersesuaian dengan landskap lembut. d. Menyediakan pemisah sama ada dalam bentuk tanah lapang,
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Pencahayaan dan Keselamatan Bagi tujuan memaksimumkan pengawasan dan mengurangkan ancaman keselamatan dari perbuatan jenayah (fear of crime), sistem pencahayaan yang mencukupi dan bersesuaian adalah perlu khususnya pada waktu malam. a. Pendawaian dan peralatan pencahayaan hendaklah diletakkan di tempat yang sukar dicapai oleh orang awam bagi tujuan
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN keselamatan vandalisma.
dan
mengelak
b. Lampu yang terang hendaklah disediakan di tempat yang terlindung atau terasing (remote or isolated areas) bagi menghindarkan perkumpulan dan aktiviti jenayah. c. Secara amnya, pencahayaan hendaklah ditekankan di kawasankawasan berikut: o o o o o
Laluan sirkulasi utama; Tempat letak kenderaan; Pintu masuk keluar ke kawasan dan bangunan perdagangan; Di sekeliling (perimeter) bangunan; dan Ruang-ruang kosong di antara garisan bangunan.
d. Sistem pengawasan keselamatan menggunakan CCTV digalakkan di kawasan dan bangunan perdagangan.
Foto 9:
11
5.3 KEPERLUAN-KEPERLUAN LAIN Sebarang kelulusan kemajuan kawasan perdagangan (permohonan kebenaran merancang) terutamanya bagi kawasan perdagangan berskala besar seperti hypermarket, superstore, departmental store dan kompleks/ mall perniagaan perlu mempertimbangkan atau mengambilkira keperluan-keperluan lain seperti berikut:•
Arahan-arahan yang diberikan oleh Jawatankuasa Perancang Negeri (JPN) bagi setiap negeri.
•
Menyedia Laporan Cadangan Pemajuan (LCP) (Seksyen 21A, Akta 172).
•
Menyedia Laporan Penilaian Kesan Trafik (TIA) atau Laporan Penilaian Trafik (TA) bagi saiz atau intensiti pembangunan tertentu.
•
Kajian Impak Cadangan Pembangunan terhadap perniagaan runcit setempat, lalu lintas, prasarana dan sosio ekonomi sediada hendaklah dijalankan untuk pertimbangan PBT.
•
Kajian persepsi pengguna digalakkan bagi memudahkan penterjemahan reka bentuk kawasan dan bangunan mengikut aspirasi penduduk tempatan.
Perletakkan CCTV di kawasan Perdagangan – Kuala Terengganu (Julai 2011)
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 6.
12
GARIS PANDUAN KHUSUS
6.1 Hypermarket Hypermarket adalah perniagaan gedung perniagaan layandiri dalam bangunan tunggal dengan keluasan ruang lantai perniagaan tidak kurang daripada 5,000 meter persegi yang menjual pelbagai jenis barangan pengguna, merangkumi barangan makanan dan bukan makanan, dalam pelbagai saiz, kuantiti dan bentuk pembungkusan. (KPDNKK,2010)
PERKARA Perletakan/ Perancangan Tapak
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Hypermarket tidak dibenarkan dibina di dalam kawasan pentadbiran PBT yang mempunyai kurang daripada 250,000 penduduk (KPDNKK, 2010). • Tidak digalakkan di kawasan perumahan, pusat kejiranan dan di kawasan perniagaan sediada. •
•
Tidak dibenarkan beroperasi dalam lingkungan jejari (radius) 3.5 kilometer daripada kawasan-kawasan perumahan dan pusat bandar Rajah 6.1: Konsep perletakan sediada (Rujuk Rajah 6.1). hypermarket
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
13
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Perlu diletakkan dan dintegrasikan dengan hierarki jalan pengagihan utama dengan kelebaran jalan minimum 60 meter untuk menampung lalu lintas yang tinggi dan pelbagai jenis kenderaan.
•
Perletakan hypermarket hendaklah mengikut hierarki petempatan dan berhampiran jalan utama. Jalan susur ke hypermarket perlu disediakan.
Rajah 6.2: Perletakan hypermarket selari dengan jalan utama
Tadahan Penduduk
Jenis Bangunan
•
Sekurang-kurangnya 250,000 orang penduduk per Hypermarket.
•
Tambahan satu Hypermarket bagi setiap penambahan 250,000 penduduk.
•
Hanya dibenarkan beroperasi di dalam bangunan tunggal (free standing building) dan digalakkan di pinggir bandar.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Keluasan Tapak
14
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Tidak kurang daripada 1.8 hektar.
•
Penentuan keluasan minimum kawasan hypermarket hendaklah berdasarkan keupayaan untuk menampung perkara berikut: a) Luas ruang lantai niaga minimum hypermarket ≥ 5,000 meter persegi; b) Luas ruang lantai niaga perniagaan sokongan di antara minimum 40 peratus hingga maksimum 80 peratus daripada keluasan ruang lantai niaga minimum hypermarket; c) Nisbah ruang minimum untuk gudang dan stor adalah 10 peratus dari keluasan keseluruhan ruang lantai perniagaan; d) 10 peratus kawasan lapang berfungsi; e) Bilangan tempat letak kereta pengguna, pekerja dan kenderaan pengangkut; f) Penyediaan ruang lantai kemudahan sokongan yang lain; dan g) Sirkulasi dalaman.
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada kelulusan PBT berkenaan.
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak.
Ketinggian • Kawalan ketinggian – digalakkan satu setengah tingkat, Bangunan maksimum 4 tingkat. Hypermarket • Bangunan 2 tingkat atau lebih – sediakan escalator/ walkalator. (Bangunan hypermarket • Bangunan 3 dan 4 tingkat – sediakan lif untuk pelanggan dan lif merujuk kepada bangunan di mana pengangkut. hypermarket beroperasi)
Keluasan Ruang Lantai
Jalan Keluar Masuk
•
Keluasan ruang lantai niaga minimum hypermarket – 5,000 meter persegi.
•
Keluasan ruang lantai niaga perniagaan sokongan – minimum 40 peratus hingga maksimum 80 peratus daripada luas ruang lantai niaga hypermarket.
•
Sekurang-kurangnya dua jalan keluar masuk dengan kelebaran tidak kurang daripada 30 meter.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
15
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
Lebar 15 meter.
Jalan Susur Dalaman
•
Lebar jalan tidak kurang daripada 12 meter.
Anjakan Bangunan
•
Tidak kurang daripada 20 meter – boleh diintegrasikan dengan sirkulasi dalaman, laluan pejalan kaki, tempat pengindahan dan penanaman pokok, serta taman atau tempat berehat.
•
Penanaman pokok di sekeliling kawasan hypermarket digalakkan.
Tempat Letak Kereta
Tempat letak kereta untuk pengunjung hypermarket boleh disediakan di bahagian hadapan atau di dalam bangunan sama ada di basement atau rooftop parking. • Perkiraan bagi keperluan tempat letak kereta hendaklah mengambilkira perkara berikut: •
•
o
Nisbah minimum tempat letak kereta dengan saiz ruang lantai perniagaan ialah 50 unit ruang letak kereta bagi setiap 1,000 meter persegi ruang lantai niaga atau mengikut peraturan-peraturan mengenai peruntukan tempat letak kereta di kawasan perniagaan yang ditentukan oleh PBT masing-masing atau mana yang lebih tinggi.
o
Minimum 30 unit tempat letak kereta bagi pekerja hypermarket. 3 unit tempat letak kereta bagi setiap 2 unit premis ruang niaga sokongan dengan bilangan minimum 15 petak. 1 unit tempat letak kereta bagi setiap unit gerai dengan bilangan minimum 15 petak.
o
TLK OKU: 2% daripada jumlah TLK
o
Bilangan tempat letak motosikal berbumbung dan berkunci adalah 10 peratus dari jumlah keseluruhan bilangan tempat letak kereta.
o
Minimum 10 petak tempat letak kenderaan penghantar atau pengangkut (treler, lori panjang dan kontena) disediakan secara berasingan daripada tempat letak kereta pengunjung, pelanggan dan pekerja.
Lebar jalan antara tempat letak kereta 4.9 meter.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
16
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
6.1 m
6.1 m
HYPERMARKET (5000 m.p)
4.9m
RUANG PERNIAGAAN
4.9m
4.9m
4.9m 6.1m
(Keluasan minima :40% daripada Hypermarket) 7.3m 6.1m
6.1m
6.1m masuk
keluar
PETUNJUK Ruang Hypermarket (5,000 m.p) Ruang Perniagaan (minima 40% ruang Hypermarket) Ruang Kemudahan Awam (seperti tandas dan surau) Laluan Troli (Lebar 2.1 m)
Nota: 1. Jumlah Tempat Letak Kereta adalah 406 petak 2. Anjakan bangunan setiap bahagian 20 meter
Landskap
Rajah 6.3: Contoh susunatur kawasan hypermarket pada keluasan minimum
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
17
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN KEMUDAHAN SOKONGAN
Bilik Solat
•
Disediakan secara bersepadu dengan tempat berwuduk tetapi berasingan untuk lelaki dan perempuan dan tidak bersebelahan dengan tandas awam.
•
Keluasan minimum – 24 meter persegi untuk bilik solat lelaki dan 25 meter persegi untuk bilik solat perempuan.
•
Penyediaan surau hendaklah berorientasikan ke arah kiblat.
•
Perletakan dan ruang hendaklah dirancang dari awal reka bentuk bangunan (hindarkan incidental spaces atau basement).
•
Boleh digunakan sebagai kawasan pameran berjangka.
•
Sediakan tempat duduk yang bersesuaian.
•
Dihiasi dengan landskap kejur dan lembut yang bersesuaian.
•
Ruang untuk telefon awam dan mesin perbankan ATM.
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011)
Tandas Awam
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU.
•
Tandas OKU hendaklah sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Menyediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
Kawasan Lapang dan Ruang Legar dalam Bangunan
Tempat Pelupusan Sampah Sementara
• Diletakkan di kawasan yang terlindung dari pandangan awam. • Dilandskapkan bagi menghindari bau.
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
•
Perletakan pili bomba hendaklah memenuhi keperluan Jabatan Bomba dan Penyelamat Malaysia.
Tempat Menunggu Bas/Teksi
•
Menyediakan lay-by yang bersesuaian dan ditempatkan di luar premis Hypermarket samada di jalan susur atau jalan utama.
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki Berbumbung
•
Laluan pejalan kaki atau siar kaki berbumbung hendaklah disediakan secara terancang dengan mengambilkira connectivity antara komponen dalam premis perdagangan.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
18
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Ruang Memunggah
•
Keluasan ruang minimum dapat memuatkan sekurang-kurangnya dua kenderaan pengangkut dalam satu masa.
Tempat Penyimpanan Troli
•
Disediakan di dalam bangunan dan di kawasan tempat letak kereta.
Foto 10: Kemudahan troli yang mudah sampai perlu disediakan di kawasan hypermarket – Tesco Extra Shah Alam.
Keperluan Manual Saliran Mesra Alam (MASMA)
•
Disediakan sistem perparitan yang berkeupayaan menerima storm water yang maksimum selaras dengan keperluan dan syaratsyarat MASMA.
Tadahan Air Hujan
•
Menggalakkan pemaju menakung air hujan untuk digunakan dalam operasi selain penggunaan air bersih.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
19
6.2 Superstore Superstore adalah perniagaan layandiri dengan ruang lantai perniagaan 3,000 hingga 4,999 meter persegi yang menjual pelbagai barangan pengguna merangkumi barangan makanan dan bukan makanan. Hanya syarikat yang mengendalikan hypermarket boleh memohon untuk menjalankan perniagaan dalam format superstore (KPDNKK,2010).
Contoh superstore Giant dan Carrefour di dalam kompleks/ mall perniagaan. PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Perletakan
•
Superstore tidak boleh dibangunkan dikawasan pihak berkuasa tempatan yang mempunyai kurang daripada 200,000 penduduk (KPDNKK, 2010).
Keluasan Minimum
•
Tidak melebihi 1 hektar.
•
Penentuan keluasan minimum kawasan superstore hendaklah berdasarkan keupayaan untuk menampung perkara berikut: a) Luas ruang lantai niaga minimum superstore 3,000 - 4,999 meter persegi; b) Luas ruang lantai niaga perniagaan sokongan di antara minimum 40 peratus hingga maksimum 80 peratus daripada keluasan ruang lantai niaga minimum superstore; c) Nisbah ruang minimum untuk gudang dan stor adalah 10 peratus dari keluasan keseluruhan ruang lantai perniagaan; d) 10 peratus kawasan lapang berfungsi; e) Bilangan tempat letak kereta pengguna, pekerja dan kenderaan pengangkut; f) Penyediaan ruang lantai kemudahan sokongan yang lain; dan
•
Sirkulasi dalaman.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
20
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Bangunan
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Bangunan tunggal
•
Di dalam Kompleks/ mall perniagaan - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.5
•
Rumah kedai/bangunan bersambung - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.8
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada kelulusan PBT berkenaan.
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak.
Ketinggian Bangunan Superstore
•
Kawalan ketinggian – digalakkan satu setengah tingkat, maksimum 4 tingkat.
•
Bangunan 2 tingkat atau lebih – sediakan escalator/ walkalator.
•
Bangunan 3 dan 4 tingkat – sediakan lif untuk pelanggan dan lif pengangkut.
•
Tidak kurang daripada 20 meter – boleh diintegrasikan dengan sirkulasi dalaman, laluan pejalan kaki, tempat pengindahan dan penanaman pokok, serta taman atau tempat berehat.
•
Penanaman pokok di sekeliling kawasan superstore digalakkan.
•
Keluasan ruang lantai niaga minimum superstore– 3,000 - 4999 meter persegi.
•
Keluasan ruang lantai niaga perniagaan sokongan – minimum 40 peratus hingga maksimum 80 peratus daripada luas ruang lantai niaga hypermarket.
Jalan Keluar Masuk
•
Sekurang-kurangnya dua jalan keluar masuk dengan kelebaran tidak kurang daripada 30 meter.
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
Lebar 12 meter.
Tempat Letak Kereta
•
Tempat letak kereta untuk pengunjung superstore boleh disediakan di bahagian hadapan atau di dalam bangunan sama ada di basement atau rooftop parking.
•
Perkiraan bagi keperluan tempat mengambilkira perkara berikut:
Anjakan Bangunan
Keluasan Ruang Lantai Niaga
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
letak
kereta
hendaklah
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
21
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
•
o
Nisbah minimum tempat letak kereta dengan saiz ruang lantai perniagaan ialah 50 unit ruang letak kereta bagi setiap 1,000 meter persegi ruang lantai niaga atau mengikut peraturan-peraturan mengenai peruntukan tempat letak kereta di kawasan perniagaan yang ditentukan oleh PBT masing-masing atau mana yang lebih tinggi.
o
Minimum 30 unit tempat letak kereta bagi pekerja superstore. 3 unit tempat letak kereta bagi setiap 2 unit premis ruang niaga sokongan dengan bilangan minimum 15 petak. 1 unit tempat letak kereta bagi setiap unit gerai dengan bilangan minimum 15 petak.
o
TLK OKU: 2% daripada jumlah TLK.
o
Bilangan tempat letak motosikal berbumbung dan berkunci adalah 10 peratus dari jumlah keseluruhan bilangan tempat letak kereta.
o
Minimum 10 petak tempat letak kenderaan penghantar atau pengangkut (treler, lori panjang dan kontena) disediakan secara berasingan daripada tempat letak kereta pengunjung, pelanggan dan pekerja.
Lebar jalan antara tempat letak kereta 4.9 meter. KEMUDAHAN SOKONGAN
Kemudahan Sokongan
•
•
Bangunan tunggal - Perincian garis panduan / piawaian rujuk di para 6.1. Rumah kedai/bangunan bersambung - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.8. o
Tandas awam.
o
Tempat troli.
o
Alat pemadam kebakaran .
o
Ruang memunggah.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
22
6.3 Departmental Store Departmental Store adalah gedung dengan pelbagai saiz ruang lantai perniagaan yang menjual pelbagai jenis barangan pengguna yang dibahagikan mengikut jantina, umur dan barangan keperluan rumah, melalui layan diri atau dengan jurujual, secara amnya dibawah satu pengurusan. Departmental Store boleh menyediakan ruang untuk pasaraya tidak lebih daripada 2,000 meter persegi (KPDNKK,2010).
SURIA KLCC
Contoh departmental store Sogo di bangunan tunggal.
PAVILLION Contoh departmental store Isetan di dalam kompleks perniagaan. PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Perletakan
•
Dibenarkan beberapa departmental store beroperasi di dalam satu kompleks/ mall perniagaan di bawah pengurusan yang sama.
Jenis Bangunan
•
Bangunan tunggal.
•
Di dalam Kompleks/ mall perniagaan - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.5.
•
Rumah kedai/bangunan bersambung - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.8.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Keluasan Tapak Bagi bangunan tunggal
23
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Tidak kurang daripada 0.4 hektar.
•
Penentuan keluasan minimum kawasan departmental store hendaklah berdasarkan keupayaan untuk menampung perkara berikut: a) Luas ruang lantai niaga departmental store; b) Luas ruang lantai niaga perniagaan sokongan di antara minimum 40 peratus hingga maksimum 80 peratus daripada keluasan ruang lantai niaga departmental store; c) Nisbah ruang minimum untuk gudang dan stor adalah 10 peratus dari keluasan keseluruhan ruang lantai perniagaan; d) 10 peratus kawasan lapang berfungsi; e) Bilangan tempat letak kereta pengguna, pekerja dan kenderaan pengangkut; f) Penyediaan ruang lantai kemudahan sokongan yang lain; dan
•
Sirkulasi dalaman.
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada kelulusan PBT berkenaan.
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak.
Ketinggian Bangunan
•
Kawalan ketinggian – mengikut nisbah plot yang ditentukan oleh PBT.
•
Bangunan 2 tingkat – digalakkan menyediakan escalator/ walkalator.
•
Bangunan 3 tingkat dan ke atas – sediakan lif untuk pelanggan dan lif pengangkut.
•
Tidak kurang daripada 20 meter – boleh diintegrasikan dengan sirkulasi dalaman, laluan pejalan kaki, tempat pengindahan dan penanaman pokok, serta taman atau tempat berehat.
•
Penanaman pokok di sekeliling kawasan superstore digalakkan.
Jalan Keluar Masuk
•
Sekurang-kurangnya dua jalan keluar masuk dengan kelebaran tidak kurang daripada 30 meter.
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
Lebar 12 meter.
Anjakan Bangunan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
24
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Jalan Susur Dalaman
•
Lebar jalan tidak kurang daripada 12 meter.
Tempat Letak Kereta
•
Bangunan tunggal - Perincian garis panduan / piawaian rujuk di para 6.1
•
Bagi Bangunan Bersambung/Rumah Kedai
Kemudahan Sokongan
•
•
o
1 unit bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga
o
1 petak motosikal bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga.
Bagi Departmental Store di Bangunan tunggal - Perincian garis panduan / piawaian rujuk di para 6.1 Bagi Departmental Store di Rumah kedai/bangunan bersambung Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.8 o
Tandas awam
o
Tempat troli
o
Alat pemadam kebakaran
o
Ruang memunggah
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
25
6.4 Pasaraya/ Supermarket Pasaraya adalah perniagaan runcit bersaiz sederhana besar yang menjual pelbagai jenis barangan yang beroperasi dalam premis perniagaan dan ruang niaga.
PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Perletakan
•
Ditumpukan di sepanjang jalan utama dan diintegrasikan dengan jalan pengagihan daerah dan jalan pengagihan tempatan
Keluasan Minimum
•
Boleh menampung tempat letak kereta seperti mana yang telah ditetapkan oleh PBT, kawasan Plinth dan sirkulasi dalaman dengan kelebaran tidak kurang daripada 12 meter.
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada kelulusan PBT berkenaan
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak
Jenis Bangunan
•
Bangunan tunggal
•
Di dalam kompleks/mall perniagaan - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.5
•
Bersambungan dengan bangunan lain - Perincian garis panduan / piawaian lain rujuk di para 6.8
•
Tertakluk kepada kelulusan pihak berkuasa tempatan
Jalan Keluar Masuk
•
30 meter
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
15 meter
Anjakan Bangunan
•
Hadapan
• Tidak kurang daripada 12 meter
•
Belakang
• Tidak kurang daripada 6 meter
•
Sisi
• Tidak kurang daripada 6 meter
•
1 unit bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga
•
1 petak motosikal bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga.
•
TLK OKU: 2% daripada jumlah TLK.
Ketinggian Bangunan
Tempat Letak Kereta
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
26
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN KEMUDAHAN SOKONGAN
Bilik Solat
•
Disediakan secara bersepadu dengan tempat berwuduk tetapi berasingan untuk lelaki dan perempuan.
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
•
Sesuai diletakkan di belakang bangunan atau tempat yang terlindung daripada pandangan awam.
•
Dilandskap bagi menghadang pemandangan yang tidak menarik.
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
•
Disediakan di tempat bersesuaian.
Tempat Menunggu Bas/Teksi
•
Disediakan lay-by yang bersesuaian dan ditempatkan di luar premis pasaraya samada di jalan susur atau jalan utama.
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki Berbumbung
•
Laluan pejalan kaki atau siar kaki berbumbung hendaklah disediakan secara terancang dengan mengambilkira connectivity antara komponen dalam premis perdagangan.
Kawasan Taman atau Rekreasi
•
Boleh disediakan dalam bentuk laman luaran dataran/plaza atau laman dataran/courtyard.
•
Menyediakan tempat permainan kanak-kanak, tempat berteduh dan berehat.
Ruang Memunggah
•
Sesuai diletakkan di belakang bangunan.
Tandas Awam
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU dan sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Sediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
•
Disediakan di dalam bangunan dan di kawasan tempat letak kereta.
Tempat Penyimpanan Troli
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
27
6.5 Kompleks/Mall Perniagaan Kompleks/mall perniagaan adalah merupakan satu pusat pembangunan perniagaan yang dibangunkan secara komprehensif di mana ianya merangkumi pelbagai jenis ruang perniagaan seperti pusat membelibelah, butik, arked, bazar, studio fesyen, restoran, medan selera, pejabat, hotel dan sebagainya. Kedai Mampu Milik perlu disediakan sebanyak 10% daripada keseluruhan ruang lantai kasar kompleks/mall perniagaan.
Kompleks membeli-belah The Mall memiliki ciri-ciri kompleks/mall perniagaan. PERKARA Perletakan
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Di pusat bandar, kejiranan dan tempat tumpuan orang ramai.
•
Sesuai diletakkan di sepanjang jalan utama dan diintegrasikan dengan jalan pengagihan daerah dan jalan pengagihan tempatan.
•
Berhampiran terminal pengangkutan seperti Integrated Transport Terminal, LRT dan komuter.
•
Bangunan bersepadu boleh juga diintegrasikan bersama dengan kedai mampu milik, bangunan rumah kedai dan kedai pejabat.
Keluasan Minimum
•
Boleh menampung tempat letak kereta seperti mana yang telah ditetapkan oleh PBT, kawasan Plinth dan sirkulasi dalaman.
Jenis Bangunan
•
Bangunan tunggal.
•
Bangunan bersambung dengan kompleks atau bangunan lain.
•
Merupakan satu gedung besar tertutup dan dihubungi oleh laluan siarkaki dalaman.
•
Tertakluk kepada kelulusan pihak berkuasa tempatan berkenaan.
Ketinggian Bangunan dan Nisbah Plot
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
28
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Anjakan Bangunan –Hadapan, Belakang dan Sisi
•
Tidak kurang daripada 20 meter.
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak.
Jalan Keluar Masuk
•
30 meter.
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
15 meter.
Tempat Letak Kereta
•
1 petak kenderaan bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga.
•
Tambahan 1 petak motosikal bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga.
•
TLK OKU: 2% daripada jumlah TLK keseluruhan.
Kawasan Lapang
•
10 peratus daripada keseluruhan kawasan pembangunan hendaklah diperuntukkan untuk kawasan lapang dan dilandskap serta dilengkapi dengan kemudahan-kemudahan rekreasi dan sosial seperti courtyard, dataran dan plaza.
Bilik Solat
•
Disediakan secara bersepadu dengan tempat berwuduk tetapi berasingan untuk lelaki dan perempuan .
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
•
Sesuai diletakkan di belakang bangunan atau tempat yang terlindung daripada pandangan awam.
•
Dilandskap bagi menghadang pemandangan yang tidak menarik.
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011)
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
•
Disediakan di tempat bersesuaian.
KEMUDAHAN SOKONGAN Tempat Menunggu Bas/Teksi
•
Disediakan lay-by bersesuaian dan ditempatkan di luar kawasan kompleks/mall samada di jalan susur atau jalan utama
Ruang Memunggah
•
Sesuai diletakkan di belakang bangunan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
29
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki Berbumbung
•
Laluan pejalan kaki atau siar kaki berbumbung hendaklah disediakan secara terancang dengan mengambilkira connectivity antara komponen dalam premis perdagangan.
Kawasan Taman atau Rekreasi
•
Boleh disediakan dalam bentuk laman luaran dataran/plaza atau laman dataran/courtyard.
•
Menyediakan tempat permainan kanak-kanak, tempat berteduh dan berehat.
•
Merupakan sebahagian daripada kawasan lapang
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU.
•
Tandas OKU hendaklah sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Menyediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
Tempat Penyimpanan Troli
•
Disediakan di dalam bangunan dan di kawasan tempat letak kereta
Keperluan Manual Saliran Mesra Alam (MASMA)
•
Disediakan sistem perparitan yang berkeupayaan menerima storm water yang maksimum selaras dengan keperluan dan syaratsyarat MASMA.
Tadahan Air Hujan
•
Menggalakkan pemaju menakung air hujan untuk digunakan dalam operasi selain penggunaan air bersih.
Tandas Awam
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
30
6.6 Pangsapuri Perkhidmatan , Hotel, Pejabat dan Restoran •
Pangsapuri perkhidmatan adalah merupakan unit unit-unit unit kediaman berbilang tingkat yang menyediakan kemudahan perkhidmatan kepada pemilik atau penyewa seperti hotel.
•
Hotel merupakan aktiviti perdagangan yang menyediakan kemudahan penginapan.
•
Pejabat adalah bangunan yang menempatkan aktiviti perkhidmatan seperti bank, insurans dan perkhidmatan-perkhidma perkhidmatan lain.
•
Restoran adalah merupakan aktiviti perdagangan yang menyedia dan menghidang makanan dan minuman kepada pelanggan. Terdapat restoran yang dibina secara berasingan yang menawarkan drive-through dan penghantaran makanan seperti Mc Donald, KFC, Pizza Hut dan sebagainya.
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN PERKARA Perletakan
Pangsapuri Perkhidmatan
Hotel
Pejabat
Restoran
•
Berhampiran terminal pengangkutan seperti Integrated Transport Terminal,, LRT dan komuter komuter.
•
Di kawasan pusat perkhidmatan, pusat bandar atau di kawasan pinggiran bandar bandar.
•
Berhampiran dengan kawasan institusi dan pusat pengajian tinggi seperti universiti dan kolej kolej.
Jenis Bangunan
•
Bangunan tunggal.
Ketinggian Bangunan
•
Ketinggian maksimum hendaklah menepati nisbah plot yang ditetapkan oleh PBT.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Bergantung kepada keluasan yang ditetapkan oleh PBT. Tidak melebihi 2 tingkat.
31
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Pangsapuri Perkhidmatan
Hotel
Pejabat
Restoran
Anjakan Bangunan Minimum
•
Hadapan
: 12 meter.
•
Tepi dan Belakang
: 6 meter.
Kawasan Plinth
•
Tidak melebihi 60 peratus daripada keluasan tapak.
Jalan Keluar Masuk
•
15 meter.
Jalan Susur dari Jalan Utama
•
15 meter.
Tempat Letak Kenderaan
•
1 TLK / 46 meter persegi ruang lantai kasar perniagaan lain.
•
TLK OKU: 2% daripada jumlah TLK.
•
Tambahan 1 Tempat Letak Motorsikal / 84 meter persegi ruang lantai niaga.
Keperluan tambahan bagi Pangsapuri Perkhidmatan •
2 TLK/unit + 20% pelawat.
•
TLM : 20% daripada jumlah TLK.
Keperluan tambahan bagi Hotel •
1 TLK /3 bilik.
•
1 TLK/25 meter persegi ruang lantai kasar.
•
Tambahan 1 TLM/20 meter persegi ruang lantai kasar.
•
Tambahan minimum ruang beratur untuk 8 buah kereta jika kaunter drivethrough disediakan.
KEMUDAHAN SOKONGAN Bilik Solat
•
Disediakan secara bersepadu dengan tempat berwuduk tetapi berasingan untuk lelaki dan perempuan.
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran
•
Disediakan di tempat bersesuaian.
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
•
Sesuai diletakkan di belakang bangunan atau tempat yang terlindung daripada pandangan awam.
•
Dilandskap bagi menghadang pemandangan yang tidak menarik.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
32
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN GARIS PANDUAN/PIAWAIAN PERKARA
Pangsapuri Perkhidmatan
Hotel
Pejabat
Restoran
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Kawasan Taman/Rekreasi/ Lapang
•
Boleh disediakan dalam bentuk laman luaran dataran/plaza atau laman dataran/courtyard.
Kemudahan Ekslusif • CCTV untuk tujuan keselamatan
Tandas Awam
•
Gimnasium
•
Kolam renang
•
Kemudahan WiFi
•
Kemudahan dobi
•
Dewan serbaguna
•
Lot permainan
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU.
•
Tandas OKU hendaklah sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Menyediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
-
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
33
6.7 Bangunan Bersepadu Bangunan Bersepadu adalah merupakan premis yang mempunyai kepelbagaian kegunaan bercampur menegak dan fungsi yang berbeza iaitu untuk kediaman, perniagaan dan pejabat di dalam satu bangunan dalam aras yang berbeza.
PERKARA Perletakan
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Di dalam kawasan pusat bandar.
•
Berhampiran terminal pengangkutan seperti Integrated Transport Terminal, LRT dan komuter.
•
Ditempatkan di jalan-jalan utama, kawasan perumahan dan pusat tumpuan orang ramai.
•
Bangunan bersepadu boleh juga diintegrasikan bersama dengan kedai mampu milik, bangunan rumah kedai dan kedai pejabat.
Jenis Bangunan
•
Bangunan tunggal.
Saiz Tapak Minimum
•
0.8 hektar
Komposisi Ruang Lantai Kediaman
•
Minimum 30% daripada keseluruhan ruang lantai kasar bangunan.
Ketinggian Bangunan
•
Tertakluk kepada PBT.
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada PBT.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Tempat Letak Kereta
34
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Kediaman •
1TLK/unit kediaman+20% pelawat
•
20% TLM daripada jumlah TLK
•
2% TLK OKU daripada jumlah TLK
Perniagaan •
1 TLK bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga
•
Tambahan 1 TLM bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga. KEMUDAHAN SOKONGAN
Bilik Solat
•
Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan oleh pemaju atau PBT secara berpusat mengikut keperluan pekerja, pengunjung dan pemilik kedai.
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
•
Perlu disediakan oleh pihak berkuasa tempatan dan ditempatkan di kawasan yang tidak mengganggu aliran lalu lintas di dalam kawasan perniagaan.
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
•
Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti vandalisma.
Tempat Menunggu Bas/Teksi
•
Disediakan lay-by bersesuaian dan ditempatkan di luar kawasan perniagaan samada di jalan susur atau jalan utama .
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki.
•
Laluan pejalan kaki hendaklah disediakan bagi kemudahan pelanggan.
•
Saiz minimum adalah 2.5 meter bagi kawasan perdagangan luar bandar dan 3 meter bagi kawasan pusat perdagangan di bandar dan pusat bandar.
•
Lorong belakang berukuran minimum 6m untuk tujuan pemunggahan barang-barang.
Ruang Memunggah
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
35
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN KEMUDAHAN SOKONGAN
Tandas Awam
Kawasan Landskap
Lain-lain Kemudahan Tambahan
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU.
•
Tandas OKU hendaklah sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Menyediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
•
Disediakan kemudahan rekreasi seperti padang permainan, gelanggang badminton, tenis, jogging track samada di tingkat bawah atau di tingkat atas bangunan.
•
Minimum 3 meter tanaman pokok sekeliling kawasan bangunan (tidak termasuk jarak anjakan bangunan).
•
CCTV untuk tujuan keselamatan.
•
Gimnasium.
•
Kolam renang.
•
Kemudahan WiFi.
•
Kemudahan dobi.
•
Dewan serbaguna.
•
Lot permainan.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Rajah 6.4 : Ilustrasi Bangunan Bersepadu – Soho, Pangsapuri Perkhidmatan dan Premis Perniagaan
Rajah 6.5 : Ilustrasi Bangunan Bersepadu – Pejabat dan Premis Perniagaan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
36
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Rajah 6.6 : Ilustrasi Bangunan Bersepadu – Pejabat, Pangsapuri Perkhidmatan, Kompleks Perniagaan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
37
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
38
6.8 Kedai, Kedai Mampu Milik, Rumah Kedai, Kedai Pejabat • Kedai adalah sebuah tempat tertutup yang menjalankan kegiatan perniagaan dan
perkhidmatan yang khusus seperti kedai buku, kedai runcit, kedai makan, bakeri, dobi dan sebagainya. • Kedai mampu milik adalah sebuah tempat tertutup yang menjalankan kegiatan
perniagaan dan perkhidmatan berskala/modal kecil. Bagi setiap pembangunan kawasan perniagaan yang mempunyai 50 unit kedai atau lebih perlu menyediakan 20% kedai mampu milik (kedai kos rendah). • Rumah Kedai adalah premis perniagaan yang mempunyai dua fungsi berbeza iaitu untuk
kediaman dan perniagaan di dalam satu bangunan pada dua aras yang berbeza. • Kedai pejabat merupakan premis yang
mempunyai dua fungsi berbeza iaitu untuk
perniagaan dan pejabat.
PERKARA Perletakan
Jenis Bangunan
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Ditempatkan di jalan-jalan utama, pusat bandar dan pusat tumpuan orang ramai.
•
Kedai mampu milik boleh juga diintegrasikan bersama dengan bangunan rumah kedai, kedai pejabat dan bangunan bersepadu.
•
Bangunan teres dan setiap deretan tidak boleh melebihi 16 unit kedai.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Ketinggian Bangunan (Kawalan ketinggian juga tertakluk kepada RT/RKK sesebuah kawasan)
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN •
Tempat Letak Kereta
Kedai
•
Pusat Bandar
: tidak melebihi 5 tingkat
•
Luar bandar
: tidak melebihi 4 tingkat
•
Kedai Mampu Milik
•
Tidak melebihi 2 tingkat.
•
Rumah Kedai
•
Pusat Bandar
: tidak melebihi 5 tingkat.
•
Luar bandar
: tidak melebihi 4 tingkat.
•
Pusat Bandar
: tidak melebihi 5 tingkat.
•
Luar bandar
: tidak melebihi 4 tingkat.
•
Keluasan / Saiz Lot Minimum
39
Kedai Pejabat
•
Kedai
•
Saiz lot minimum 6 meter x 20 meter.
•
Kedai Mampu Milik
•
Saiz lot minimum 6 meter x 20 meter (kedai mampu milik 1 atau 2 tingkat).
•
3 meter x 20 meter bagi kedai mampu milik yang diintegrasikan dalam kedai satu tingkat.
•
6 rmeter x 10 meter bagi rumah kedai mampu milik yang diintegrasikan dengan kedai/kedai pejabat dua tingkat.
•
Rumah Kedai
•
6 meter x 20 meter
•
Kedai Pejabat
•
6 meter x 20 meter
•
1 petak kenderaan bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga
•
Tambahan 2% TLK untuk Golongan OKU dari jumlah TLK keseluruhan, dengan ramp
•
Tambahan 1 petak motosikal bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga.
•
Disediakan samada on-street parking atau off-street-parking.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Rajah 6.7: Susun atur Kedai Mampu Milik 1
Rajah 6.9: Susun atur Kedai Mampu Milik 3
Rajah 6.8: Susun atur Kedai Mampu Milik 2
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
40
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
41
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN KEMUDAHAN SOKONGAN
Kemudahan Lif
•
Perlu disediakan bagi premis perdagangan yang melebihi 4 tingkat termasuk aras bawah (ground floor).
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran
•
Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti vandalisma.
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki
•
Laluan pejalan kaki (veranda way) hendaklah disediakan bagi kemudahan pelanggan.
•
Saiz minimum adalah 2.5 meter bagi kawasan perdagangan luar bandar dan 3 meter bagi kawasan pusat perdagangan di bandar dan pusat bandar.
•
Lorong belakang berukuran minimum 6 meter untuk tujuan pemunggahan barang-barang.
Lorong Belakang
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
42
6.9 Arked/Bazar Arked/Bazar merupakan premis pernigaan yang ditempatkan di dalam lorong berbumbung atau di dalam bangunan yang menempatkan aktiviti perniagaan kecil-kecilan dan berbentuk tidak formal.
PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Perletakan
•
Ditempatkan di pusat-pusat tumpuan awam dan pusat bandar.
Jenis Bangunan
•
Kedai.
Ketinggian Bangunan
•
Tidak melebihi 4 tingkat.
Keluasan Tapak Minimum
•
0.4 hektar.
Saiz lot
•
Saiz lot minimum ialah 12 meter perseg.i
Nisbah Plot
•
Tertakluk kepada PBT.
Tempat Letak Kereta
•
1 petak kenderaan bagi setiap 46 meter persegi ruang lantai niaga.
•
Tambahan 2% TLK untuk golongan OKU dari jumlah TLK keseluruhan, dengan ramp.
•
Tambahan 1 petak motosikal bagi setiap 84 meter persegi ruang lantai niaga. KEMUDAHAN SOKONGAN
Bilik Solat
Kemudahan bagi Golongan OKU
•
Disediakan mengikut keperluan pekerja, pengunjung dan pemilik kedai.
•
Bilik solat lelaki dan wanita hendaklah diasingkan dan disediakan tempat mengambil wuduk di dalamnya.
•
Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
43
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
•
Perlu disediakan oleh pihak berkuasa tempatan dan ditempatkan di kawasan yang tidak mengganggu aliran lalu lintas di dalam kawasan perniagaan.
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
•
Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti vandalisma.
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki.
•
Laluan pejalan kaki hendaklah disediakan secara berbumbung dan bersambung diantara satu bangunan dengan bangunan yang lain bagi keselesaan pelanggan.
•
Saiz minimum adalah 2.1 meter.
•
Disediakan berasingan untuk lelaki, wanita dan golongan OKU.
•
Tandas OKU hendaklah sentiasa dibuka untuk digunakan.
•
Menyediakan ruang penyimpanan alat-alat dan bahan cucian tandas serta ruang rehat untuk pekerja pencuci tandas.
•
Menyediakan bilik menyusu/menyalin lampin bayi.
Tandas Awam
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
44
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 6.10 Cafe Terbuka
Cafe terbuka ditakrifkan sebagai restoran yang mengambil sebahagian ruang pejalan kaki, balkoni bangunan, sebahagian rizab jalan PBT, tapak awam atau kawasan terbuka persendirian untuk tujuan tempat berehat dan menyediakan kemudahan makanan dan minuman (Garis Panduan Perancangan Cafe Terbuka JPBD 1/2002, 2002). Jenis-jenis cafe terbuka ialah: Cafe Sudut
Cafe Beraras (Terraced Cafe)
Cafe Koridor
PERKARA Jenis Cafe
Definisi
Cafe Pesisir Air
GARIS PANDUAN/ Cafe Sudut
• Dibina di bahagian sudut bangunan asal.
Cafe Koridor
• Terbahagi
kepada tiga: o Ruang koridor di bawah satu bumbung kompleks/ mall perniagaan. o Ruang koridor laluan pejalan kaki lima kedai. o Ruang cafe di atas koridor pejalan kaki.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Beraras (Terraced Cafe) •
Dibina di luar bangunan komersil dengan pembinaan beberapa unit cafe di aras yang berlainan.
Cafe Pesisiran Air •
Cafe pesisiran air menjadikan elemen air sebagai tarikan utama. Dibina di atas rizab sungai atau pantai seperti promenade dan pelantar.
45
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Konsep cafe terbuka memberi gambaran mengenai suasana bersifat santai, moden, formal dan berkualiti. Ciri-ciri inilah yang membezakan antara kemudahan cafe terbuka dan gerai.
Cafe Nodal
Cafe Taman
Cafe Atas Bumbung
Cafe Lorong
PIAWAIAN Cafe Nodal
•
Terletak di tengah titik tumpuan awam seperti taman awam, courtyard bangunan atau di ruang terbuka yang dikelilingi oleh bangunan.
Cafe Taman
•
Terletak di dalam taman-taman contohnya taman yang berhadapan hotel, kawasan terbuka atau tempattempat eksklusif seperti padang golf.
Cafe Lorong
•
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Dibina di antara dua bangunan iaitu di lorong sisi tetapi tidak termasuk lorong belakang.
Cafe Atas Bumbung •
Dibina di bahagian bumbung bangunan termasuk podium.
46
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
GARIS PANDUAN/
Jenis Cafe
Perancangan Tapak
Saiz Minimum
Cafe Sudut
Cafe Koridor
Cafe Beraras (Terraced Cafe)
Cafe Pesisiran Air
•
Lokasi yang dibenarkan: i. Zon-zon perniagaan termasuk kompleks membeli-belah, shopping ii. Kompleks pejabat; iii. Hotel; iv. Terminal pengangkutan awam termasuk stesen LRT dan lapangan v. Pusat kejiranan; vi. Kawasan pelancongan; vii. Pesisir pantai/sungai; viii. Bangunan bersepadu; dan ix. Rizab jalan yang diselenggara oleh PBT.
•
Lokasi yang tidak dibenarkan: i. Di bawah rentis elektrik; ii. Di lorong belakang; iii. Berdekatan dengan tempat pembuangan/pelupusan sampah; dan iv. Laluan jalan raya utama.
•
Jalan masuk hendaklah melalui laluan pejalan kaki dan tidak boleh
• 90 meter persegi .
• 36 meter persegi.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• 90 meter persegi .
• 90 meter persegi.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
47
PIAWAIAN Cafe Nodal
Cafe Taman
Cafe Lorong
Cafe Atas Bumbung
street, kawasan perbankan;
terbang;
dihubungkan terus ke laluan utama kenderaan.
• 90 meter persegi.
• Antara 2.8-3.8 meter persegi.
• 36 meter persegi.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• 90 meter persegi.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Cafe
Struktur Binaan
48 GARIS PANDUAN/
Cafe Sudut
• Menggunakan
kanopi dan lainlain struktur teduhan. • Sistem
Cafe Koridor
• Ruang cafe boleh dibesarkan dan dikekalkan 1.5 - 2.3 meter
perparitan sediada hendaklah bertutup dengan syarat tidak menjejaskan saliran sediada. • Mengambilkira
keperluan dan kemudahan mesra pengguna dengan reka bentuk bersesuaian • Zon pemisah
antara cafe dengan kemudahan tempat letak kereta atau laluan trafik utama perlu disediakan bagi tujuan keselamatan dan keselesaan pengunjung.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Beraras (Terraced Cafe) • Keluasan
minimum ruang penyediaan adalah 4.5 meter x 4.5 meter • Beberapa cafe
dibina secara berjajar untuk menunjukkan sifat berulang bersesuaian dengan ciri semulajadi berbukit. • Susunan ruang
sajian disesuaikan dengan teres bukit tersebut dengan saiz minimum 3 meter x 4.5 meter.
Cafe Pesisiran Air • Keluasan ≥ 4.5
meter x 4.5 meter bagi ruang penyediaan. • Ruang sajian
secara memanjang ≥4.5 meter x 7.6 meter sejajar dengan sungai. • Promenade
tanaman pokok pada jarak 6 meter sepanjang pesisiran air. • Susur tangga
setinggi 1 meter dibina di pesisiran air sebagai ciri keselamatan. • Menggunakan
bahan-bahan tahan karat, kukuh dan bersesuaian dengan cuaca serta persekitaran persisiran air seperti tiupan angin kencang.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
49
PIAWAIAN Cafe Nodal
• Binaan cafe
hendaklah berhadapan dengan kawasan tumpuan (focal point) seperti air pancuran dan arca. • Binaan
bergantung kepada keluasan ruang awam (public space) di bangunan komersil. ditentukan oleh plot rationya. • Binaan cafe
terbuka seluas ≥7.5 meter x 7.5 meter termasuk ruang sajian dan minimum 4.5 meter x 4.5 meter bagi ruang penyediaan.
Cafe Taman
• 1.5-2.25 meter lebar
jarak antara meja.
Cafe Lorong
Cafe Atas Bumbung
Lorong Rumah Kedai • Ruang 6.0 meter dibahagikan kepada ruang • Luas cafe adalah 3 landskap dan meter x 6 meter boleh ruang cafe dibina. terbuka. Lorong 12 meter • Ruang cafe • Luas cafe adalah 6 terbuka boleh meter x 6 meter. dibina ≥7.5 meter x 7.5 • 3 meter laluan pejalan meter. kaki dan jalan dihadang dengan bollards. Lorong rumah kedai 15 meter • Keluasan cafe lebih
fleksible dalam lingkungan 4.5 meter x 4.5 meter hingga 9 meter x 12 meter. • Binaan cafe seluas
4.57 meter x A (panjang rumah kedai).
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• Ruang sajian
dirapatkan pada dinding koridor dengan menyediakan rizab 2.25 meter pejalan kaki. • Ruang selebar
1.5–2.25 meter untuk pengunjung menikmati pemandangan.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Cafe
Kelebaran Ruang Terbuka/ Jarak Antara Cafe
50 GARIS PANDUAN/
Cafe Sudut
Cafe Koridor
• 6 – 9 meter • Laluan pejalan
kaki pada koridor panjangnya sekurangkurang 6 meter.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Beraras (Terraced Cafe) • Minimum 3
meter atau mengikut kelebaran teres bukit.
Cafe Pesisiran Air
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
51
PIAWAIAN Cafe Nodal
Cafe Taman
Cafe Lorong
Lorong Rumah Kedai 6 meter. • Anjakan selebar 3
meter binaan cafe terbuka. • 3 meter bagi rizab
pejalan kaki dan jalan perlu ditutup. Lorong 12 meter. • Anjakan bangunan
sebanyak 3 meter bagi penggunaan cafe terbuka pada sebahagian deretan kedai sahaja • Rizab jalan raya
selebar 6 meter untuk laluan kenderaan sehala.
Lorong Rumah Kedai 15 meter. • Lebar laluan pejalan
kaki 1.5 meter
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Atas Bumbung • Minimum 3
meter dari hujung bangunan
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Cafe
Hak Laluan Pejalan Kaki
52 GARIS PANDUAN/
Cafe Sudut
• Laluan pejalan
kaki antara 2.3 – 3 meter. • Menyediakan
ramp bagi keperluan golongan OKU.
Cafe Koridor
• Kelebaran
minimum antara 1.5 - 2.3 meter di sepanjang koridor.
• Laluan pejalan
kaki dengan bangunan lain hendaklah bersambung. • Memastikan
aktiviti cafe tidak mengambil ruang laluan pejalan kaki.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Beraras (Terraced Cafe) • Kelebaran
ruang pejalan kaki selebar 3 meter dan tangga dengan kelebaran yang sama untuk sirkulasi sekeliling bangunan.
Cafe Pesisiran Air • Rizab pejalan
kaki selebar 6 meter. • Terletak di
sepanjang sungai, laut dan tasik dengan saiz 3 meter.
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
53
KHUSUS Cafe Nodal
• Laluan pejalan
kaki bersaiz di antara 2.3 – 3 meter lebar.
Cafe Taman
• Laluan pejalan kaki
bersaiz 3 meter di dalam lingkungan cafe.
Cafe Lorong
Lorong Rumah Kedai 6 meter • Laluan pejalan kaki 1.5
meter serta laluan pada koridor bangunan. Lorong 12 meter. • 3 meter lebar ruang
pejalan kaki termasuk ruang tanaman pokok.
Lorong rumah kedai 15 meter • Rizab pejalan kaki dan
rizab landskap sekurang-kurangnya 3 meter.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Atas Bumbung
54
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Cafe
Landskap/ Lingkaran Hijau/ Zon Penampan
GARIS PANDUAN/ Cafe Sudut
Cafe Koridor
Cafe Beraras (Terraced Cafe)
Cafe Pesisiran Air
• Menggunakan kotak tanaman (planter box) sebagai salah satu elemen
pemisah antara ruang makan dan ruang tempat meletak kenderaan atau laluan trafik utama. • Ketinggian kotak tanaman hendaklah bersesuaian supaya tidak
melindungi pandangan trafik/pengunjung. • Kotak tanaman mestilah mudah alih dan mudah diselenggarakan. • Kotak tanaman diperbuat daripada bahan yang selamat, tahan dan
menarik seperti kayu dan besi.
• Menggalakkan
pokok yang berbunga di sepanjang masa.
• Pokok bunga
hiasan dan pokok teduhan berpasu sesuai digunakan.
• Pokok
berbunga tropika seperti Helicornia. • Pokok palma.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• Kotak tanaman
gabungan pokok berbunga seperti bunga kertas serta pokok daun berwarna (Ophiopogon) digalakkan.
55
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PIAWAIAN Cafe Nodal
Cafe Taman
Cafe Lorong
Cafe Atas Bumbung
• Jenis pokok perlu bersesuaian dengan tema dan perletakan cafe. • Penggunaan pokok teduhan adalah digalakkan untuk memberikan keselesaan kepada
pengunjung. • Kawasan premis cafe terbuka hendaklah dihias dengan landskap lembut dan landskap
kejur seperti bangku dan lampu hiasan untuk kemudahan pengunjung/pejalan kaki, arca, elemen air seperti air pancuran • Menyediakan sekurang-kurangnya 1.5 meter untuk jaringan hijau sebagai zon penampan
di sepanjang bahu jalan dan memisahkan ruang cafe dengan laluan trafik utama.
• Susun atur landskap
dibahagikan kepada gerbang taman, ruang sajian, ruang penyediaan, dan ruang sajian utama.
• Jenis pokok perlu
bersesuaian dengan tema cafe, contohnya pokok berpasu yang berwarna seperti Ixora coccinea sunkist, pokok teduhan dan tapak kuda.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• Susun atur
landskap kejur dan landskap lembut dibuat berpandukan perletakan cafe dan kesesuaian reka bentuk ruang dan konsep cafe.
56
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Cafe
Perabot cafe
GARIS PANDUAN/ Cafe Sudut
Cafe Koridor
Cafe Beraras (Terraced Cafe)
Kerusi dan Meja • Tidak menghalang jalan dan utiliti awam seperti tiang lampu, road signage dan pili bomba. • Bersih dan tersusun. • Bersesuaian dengan tema cafe. • Diperbuat daripada bahan yang tahan lama,
selamat, bahan tahan karat, kukuh dan sesuai dengan persekitaran cafe seperti kayu jati, besi/wrought iron dan cast aluminium. • Mudah alih.
Kipas Wap Air • Sesuai disediakan untuk keselesaan pengunjung. • Sebagai perabot sokongan.
Pagar dan Penghadang • Sebagai elemen pengasingan antara ruang
cafe dengan ruang awam. • Mudah alih. • Skrin kaca penghalang habuk dan asap
kenderaan
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Pesisiran Air
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
57
PIAWAIAN Cafe Nodal
Cafe Taman
Cafe Lorong
Payung/Awning • Payung dan flexible awning dicadangkan adalah jenis kanvas
atau non-vinyl. • Flexible awning sesuai digunakan di ruang terbuka. • Perletakan payung, kelebaran dan ketinggian flexible awning
hendaklah tidak menghalang laluan pejalan kaki dan papan tanda. • Sentiasa bersih, selamat dan menarik.
Papan Tanda dan Pengiklanan • Penyediaan papan tanda perlu mematuhi syarat-syarat PBT
dan selaras dengan Garis Panduan Perancangan Papan Iklan Luar( JPBD SM. GPP 021, 2009). ). Pencahayaan • Meningkatkan keceriaan kawasan cafe terbuka. • Mengutamakan aspek keselamatan pengunjung. • Menempatkan lampu yang sesuai di tempat tempat-tempat yang
strategik. • Meningkatkan kualiti visual.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Cafe Atas Bumbung
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 6.11.1
58
Gerai : Statik
Gerai adalah aktiviti perniagaan informal yang wujud di pusat bandar, pusat kejiranan, kawasan perumahan, kawasan perindustrian dan kawasan institusi yang menjual pelbagai barangan, minuman dan makanan dalam ruang yang disediakan secara tetap atau sementara dan lebih kecil daripada kedai. • Gerai statik adalah gerai/kelompok gerai yang dibina
diluar dari medan selera. Tapak yang terhad terutama sekali di pusat bandar atau dibina bersekali dengan perhentian bas atau di atas lot persendirian. • Medan selera dalam bangunan adalah kelompok gerai-
gerai di dalam bangunan yang dilengkapi dengan semua kemudahan sokongan. • Medan selera luar bangunan adalah gabungan beberapa
buah gerai statik dan dilengkapi dengan pelbagai kemudahan sokongan. Pembinaannya tertumpu di pusat perniagaan, kawasan perumahan, perindustrian, institusi dan taman awam. Ianya menggunakan bahan binaan konkrit dengan reka bentuk moden. • Kiosk adalah gerai statik yang dibina dalam pelbagai
jenis dan bentuk berupa replika seperti botol, buahbuahan dan sebagainya. Ianya bersesuaian dengan lokasi dan fungsinya bagi memenuhi keperluan orang ramai.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
59
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Medan Selera Dalam Bangunan
Perletakan
• Di pusat
perniagaan, kompleks pejabat, perindustrian atau institusi. • Boleh diletakkan di
kawasan pusat perniagaan, kawasan pasar, kawasan terminal bas, kompleks membeli-belah dan taman-taman awam.
Keluasan Minimum Ruang Lantai Tapak
• 500 meter persegi. – Ruang Gerai :
202.5 meter persegi – Ruang Makan :
Medan Selera Luar Bangunan • Ditempatkan di kawasan
yang tidak berhadapan dengan deretan kawasan perumahan dan bukan jalan-jalan utama yang sibuk dengan aliran lalu lintas. • Tidak mengganggu laluan
pejalan kaki,aktiviti sekitarnya dan kedudukan pili bomba. • Tidak dibenarkan
berdekatan kawasan pelupusan bahan buangan yang terdedah dengan bau busuk, asap, habuk, sisa toksik dan bahan pencemaran lain. • 1,305.6 meter persegi. – Ruang Gerai : 135 meter
Kiosk • Pusat-pusat
bandar, rangkaian laluan pejalan kaki, tempat tumpuan orang ramai, perhentian bas dan pengangkutan awam, pocket park di bandar, dataran atau plaza.
• 64 meter
persegi.
persegi – Ruang Makan : 135 meter
persegi
202.5 meter persegi – Ruang Legar :
95.0 meter persegi. Keluasan Gerai
• 4.5 meter x 4.5
• 4.5 meter x 3.0 meter
meter
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• 2 meter x 2
meter
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
Rajah 6.10: Susun atur bagi medan selera luar bangunan
Rajah 6.11: Ilustrasi model medan selera
sebuah
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
60
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
61
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN PERKARA
Medan Selera Dalam Bangunan
Medan Selera Luar Bangunan
Kiosk
Nisbah keperluan a) Perumahan
• Melebihi 20 hektar @ 800 unit
-
-
rumah : 1 medan selera. • 80 unit rumah : 1 gerai.
b) Perindustrian/ Perniagaan/ Institusi
• 30 unit kedai setingkat @ 15
-
unit kedai 2 tingkat @ ruang lantai industri 4,645 meter persegi @ 1,000 pekerja : 1 medan selera.
kedai setingkat @ 2,787 meter persegi : 1 kiosk.
Ketinggian Bangunan
-
Anjakan Bangunan
-
• Minimum 6 meter
-
Laluan Pejalan Kaki
-
• 1.8 meter lebar
-
Laluan Belakang
-
• 6 meter lebar
-
Tempat Letak Kereta
• Mengikut
keperluan tempat letak kereta bangunan.
• 1 – 2 tingkat
• 10 unit
-
• 24 meter persegi @ 1 petak
kereta • 24 meter persegi @ 1 petak
motorsikal • Ditempatkan samada on-street-
parking atau off-street-parking dan tidak mengganggu lalu lintas di dalam kawasan perniagaan. • Diintegrasi dengan landskap
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
-
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
62
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN PERKARA
Ruang Reka Bentuk Bangunan
Medan Selera Dalam Bangunan • Reka bentuk,
saiz dan warna perlu menarik dan sesuai mengikut konsep gerai.
Medan Selera Luar Bangunan
• Reka bentuk, saiz dan warna
payung perlu menarik dan sesuai mengikut konsep gerai.
Kiosk
• Reka
bentuk, saiz dan warna perlu menarik dan sesuai mengikut konsep gerai. • Reka bentuk
yang unik (sculptural) • Reka bentuk
mesra pengguna dan mesra alam. • Melambangk
an imej bandar / kawasan setempat. • Diintegrasi
dengan kemudahan awam telefon
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
63
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Jenis Gerai
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Medan Selera Dalam Bangunan
Medan Selera Luar Bangunan
Kiosk
KEMUDAHAN SOKONGAN Tempat Pembuangan Sampah Sementara
• Perlu disediakan oleh pihak berkuasa tempatan dan ditempatkan di
Tandas Awam
• Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan samada dalam
kawasan yang tidak mengganggu aliran lalu lintas dan pandangan awam di dalam kawasan perniagaan. bentuk bergerak atau binaan tetap.
Bilik Solat
• Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan oleh pemaju
atau PBT secara berpusat mengikut keperluan pekerja, pengunjung dan pemilik gerai bagi. Kemudahan Bagi Golongan OKU
• Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dan mematuhi Garis
Pili Bomba dan Alat Pemadam Kebakaran.
Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti vandalisma.
Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011).
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
64
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN 6.11.2
Gerai : Sementara
• Penjaja bergerak adalah perniagaan yang bergerak dari satu kawasan ke kawasan yang
lain samada menggunakan karavan, troli atau kereta tolak yang boleh ubah alih dengan mudah. • Pasar malam, pasar minggu dan pasar tani adalah satu kawasan menjaja berkelompok
dalam satu jumlah yang besar. • Pasarr perayaan adalah aktiviti perniagaan yang mengikut pada musim tertentu seperti
pasar ramadhan.
PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Penjaja Bergerak
Perletakan
• Kawasan lapang lapang. • Tempat letak
kenderaan kenderaan. • Taman awam awam. • Tapak-tapak tapak yang
dirancang dan menjadi tumpuan orang ramai.
Pasar Malam, Pasar Minggu dan Pasar Tani • Jalan yang
menghadap jalan utama. • Jalan yang boleh
ditutup sementara dan tidak mengganggu lalu kenderaan lain.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Pasar Perayaan
• Medan tempat letak
kereta. • Jalan raya yang
ditutup sementara. • Lorong belakang
perkedaian.
65
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Penjaja Bergerak
Pasar Malam, Pasar Minggu dan Pasar Tani
Pasar Perayaan
• Kawasan tempat
-
Jenis penjaja
letak kereta berpusat (central parking area).
-
• Penjaja roda tiga. • Basikal. • Motorsikal.
-
-
• Van. • Kereta tolak.
Keluasan tapak
• Tidak perlu
ditetapkan.
• Kawasan
minimum 22 meter persegi. • Saiz ruang gerai :
2.1 meter x 4.8 meter
• 4.5 meter persegi
untuk 10 gerai. • Saiz ruang gerai
minimum : 3 meter x 1.5 meter • Saiz ruang gerai
maksimum : 6 meter x 4.5 meter Nisbah Penyediaan
• Disediakan
-
Tempat letak kereta penjaja
berasas kepada ruang yang ada serta permohonan penduduk setempat. • 2.5 meter x 4.8
meter. -
• Kemudahan
sediada atau sementara disediakan.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
• Disediakan berasas
kepada ruang yang ada serta permohonan penduduk setempat. • Kemudahan sediada
atau sementara disediakan.
66
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN Penjaja Bergerak
Kemudahan lain
Pasar Malam, Pasar Minggu dan Pasar Tani • Tong sampah
disediakan disepanjang pasar malam pada jarak 50 meter setiap satu untuk kemudahan pengunjung pasar. Menyediakan tong sampah (leach bin/RORO bin), di satu tempat khusus untuk peniaga • Sediakan lampu
-
jalan yang memudahkan urusan jual-beli.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Pasar Perayaan
• Boleh sediakan ruang
makan kepada pelanggan. • Perlu sediakan
tandas. • Ruang legar
pengunjung selebar 3 meter minimum (jarak antara gerai bertentangan) dan jarak antara gerai bersebelahan adalah 1.5 meter lebar. • Menyediakan tong
sampah (leach bin/RORO bin), di satu tempat khusus untuk peniaga
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
67
6.12 Pasar Borong, Pasar Basah dan Kering. • Pasar
basah dan kering menempatkan aktiviti penjualan barangan makanan harian seperti ikan, sayuran, buah-buahan dan sebagainya.
• Pasar
borong menempatkan aktiviti jual beli barangan secara pukal. Ia menawarkan perkhidmatan untuk tadahan penduduk yang ramai dan kawasan yang lebih luas.
PERKARA Perletakan
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN • Ditempatkan di kawasan tumpuan awam atau kawasan perniagaan
yang menghubungkan beberapa kawasan kejiranan. • Di kawasan yang dihubungkan oleh jalan utama di pinggir bandar. • Di kawasan yang tidak mengganggu lalu lintas dan ketenteraman
penduduk yang difikirkan sesuai oleh PBT. Jenis Bangunan
• Bangunan tunggal
Tempat Letak Kereta
• 1 TLK/46 meter persegi ruang lantai kasar • Tambahan 1 motosikal/ 84 meter persegi ruang lantai kasar. • Tambahan 2% TLK bagi OKU dengan ramp. • Tempat Letak Lori (TLL) : Minimum 3 petak, 2.9 meter x 2.9 meter
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Keluasan tapak/Saiz Lot Minimum
68
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN • Pasar basah
• Keluasan minimum 0.5 hektar
dan kering • Pasar borong
• Keluasan minimum 4-12 hektar
KEMUDAHAN SOKONGAN Bilik Solat
• Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan oleh pemaju
atau pihak berkuasa tempatan secara berpusat mengikut keperluan peniaga dan pengunjung. Kemudahan Memunggah
• Perlu diletakkan berasingan, sesuai diletakkan di belakang
Tempat Menunggu Bas/Teksi
•
Kemudahan bagi Golongan OKU
• Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi
Pili Bomba Dan Alat Pemadam Kebakaran
• Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti
Laluan Pejalan Kaki dan Siar Kaki
• Laluan pejalan kaki hendaklah disediakan bagi kemudahan
bangunan. Disediakan lay-by bersesuaian dan ditempatkan di luar kawasan perniagaan samada di jalan susur atau jalan utama Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011). vandalisma.
pelanggan. • Saiz minimum adalah 2.5 meter.
Tempat Pembuangan Sampah Sementara
• Ditempatkan dibelakang bangunan atau tempat yang terlindung
daripada pandangan awam . • Dilandskap bagi menghalang pandangan yang tidak menarik . • Pusat pembuangan sampah berasingan bagi bahan-bahan halal dan
tidak halal. Tandas Awam
• Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan samada dalam
bentuk bergerak atau binaan tetap. Lain-lain Kemudahan
• Ruang penimbang. • Stor sejuk beku berasingan bagi bahan-bahan halal dan tidak halal. • Papan tanda bangunan.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
69
6.13 Stesen Minyak Stesen minyak merupakan premis khas yang menyediakan kemudahan mengisi bahan api iaitu petrol, diesel dan NGV untuk kenderaan bermotor.
PERKARA
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN
Perletakan
• Di jalan-jalan utama samada di pusat bandar dan pinggir bandar.
Jenis Bangunan
• Bangunan berasingan
Keluasan/Saiz lot minimum
• Saiz lot minimum ialah 0.2 hektar tanpa perkhidmatan.
Tempat Letak Kereta
• Saiz lot minimum ialah 0.4 hektar dengan perkhidmatan.
Stesen Minyak Tanpa Perkhidmatan • Minimum 3 TLK.
Stesen Minyak Dengan Perkhidmatan • 1 TLK bagi setiap 46 meter persegi ruang
lantai kasar kawasan perkhidmatan (Kawasan perkhidmatan tidak termasuk kawasan pam minyak)
• 1 TLM bagi setiap 75 meter persegi ruang lantai kasar stesen
minyak. • 1 TLK OKU dengan penyediaan ramp untuk stesen tanpa
perkhidmatan. • 2 TLK OKU dengan ramp untuk stesen dengan perkhidmatan.
KEMUDAHAN SOKONGAN Kedai Serbaneka/ Restoran
• Bagi bangunan stesen minyak dengan perkhidmatan. • Tambahan minimum ruang beratur untuk 8 buah kereta jika
kaunter drive-through disediakan (restoran makanan segera). Bengkel Servis Kereta
• Bersebelahan dengan bangunan stesen minyak.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN PERKARA Bilik solat
70
GARIS PANDUAN/PIAWAIAN • Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan secara
bersepadu dengan tempat mengambil wuduk Tempat pembuangan sampah sementara
• Perlu disediakan di kawasan yang tidak mengganggu aliran lalu
Kemudahan bagi Golongan OKU
• Menyediakan kemudahan untuk golongan OKU dengan mematuhi
Pili bomba dan alat pemadam kebakaran
• Ditempatkan di tempat bersesuaian dan bebas daripada aktiviti
Tandas awam
• Disediakan berasingan untuk lelaki dan perempuan.
Tembok Penghadang
• Ketinggian 2.4 meter di bahagian belakang dan sisi stesen minyak.
lintas dan terlindung daripada pandangan awam
Garis Panduan Reka Bentuk Sejagat (JPBD SM. GP015-A, 2011). vandalisma.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
GARIS PANDUAN PERANCANGAN KAWASAN PERDAGANGAN
71
Lampiran 1: Jadual Rangkaian Jalan untuk Pembangunan Sirkulasi Kawasan Perdagangan KATEGORI JALAN 1.
Jalan Tempatan
PIAWAIAN JALAN
(Arterial)
40-50 meter – Jalan tempatan yang utama di kawasankawasan perniagaan
2.
Jalan Pengumpul (Collector Road)
30-40 meter – Jalan pengumpul memungut dan membawa masuk dan keluar dari kawasan perniagaan
3.
Jalan Perkhidmatan (Service Road)
20 meter bagi jalan biasa dan 15 meter bagi jalan perkhidmatan yang kecil. Jalan perkhidmatan ini disediakan jika bangunan-bangunan menghadap jalan-jalan utama.
4.
Jalan Belakang
a. Rumah kedai 1-3 tingkat memerlukan jalan belakang 6 meter. b. Rumah kedai lebih daripada 4 tingkat memerlukan jalan belakang 20 meter.
5.
Jalan Tepi
a. Rumah kedai 1-3 tingkat memerlukan jalan tepi 6 meter. b. Rumah kedai lebih daripada 4 tingkat memerlukan jalan tepi 20 meter.
6.
Jalan Buntu (cul-de-sac)
Jalan buntu tidak dibenarkan di kawasan perniagaan.
7.
“Urban Path” dan Laluan Laluan pejalan kaki berbeza-beza mengikut jenis kawasan Pejalan Kaki perniagaan. a. 3 meter bagi kawasan pusat perniagaan dan pusat bandar. b. 2.5 meter bagi kawasan perniagaan luar bandar dan pusat petempatan.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Rujukan : 1.
Kementerian Perdagangan Dalam Negeri, Koperasi dan Kepenggunaan, (dahulu dikenali sebagai Kementerian Perdagangan Dalam Negeri dan Hal Ehwal Pengguna) (2010), Guidelines on Foreign Participation in the Distributive Trade Services Malaysia.
2.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia (2009), Garis Panduan Perancangan Papan Iklan Luar (JPBD GP021)
3.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia (2011), Garis Panduan Perancangan Reka Bentuk Sejagat (Universal Design) (JPBD GP015-A)
4.
Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Perancangan Bandar dan Desa 1976 (Akta 172).
Malaysia
(2011),
Akta
Sebarang pertanyaan sila hubungi:
Pengarah Bahagian Penyelidikan dan Pembangunan Jabatan Perancangan Bandar dan Desa Semenanjung Malaysia
Tel: 03-2698 9211 Faks: 03-2692 9994 e-mel: bpp@townplan.gov.my Laman sesawang: http://www.townplan.gov.my