2. İŞ KAZALARI
TANIM İş kazası, işyerinde çalışma sürecinde, fiziki ortam,
makine
arasındaki
ve
araç-gereçlerle
uyumsuzluktan
insan
kaynaklanan,
çalışanları, iş ekipmanlarını veya çalışma yerini
arızaya
uğratan,
önceden
planlanmayan ve istenmeyen bir olaydır.
TANIM ILO: “İş kazası belirli bir zarar veya yaralanmaya yol açan, önceden planlanmamış beklenmedik bir olaydır.” WHO : “İş kazaları, önceden planlanmamış, çoğu zaman kişisel yaralanmalara, makinelerin, araç ve gereçlerin zarara uğramasına, üretimin bir süre durmasına yol açan bir olaydır.”
TANIM
5510 Sayılı “Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu'nun 13.Maddesine göre; Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada, İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidişgelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özüre uğratan olaydır.
TANIM
Sigortalının işyerinde bulunduğu sırada Torna tezgahında çalışan bir işçinin gözüne çapak kaçması İşçinin işyerinde yemek paydos saati içinde arkadaşları ile yaptığı güreş esnasında ayağını kırılması Ücretli izinli iken işyeri ziyareti esnasında ayağı kayarak düşmesi sonucu yaralanması
TANIM
İşveren tarafından yürütülmekte olan iş nedeniyle veya görevi nedeniyle, sigortalı kendi adına ve hesabına bağımsız çalışıyorsa yürütmekte olduğu iş veya çalışma konusu nedeniyle işyeri dışında, Görevli olarak başka bir fabrikada elektrik tesisatı döşeyen bir elektrikçinin elektrik akımına kapılması
TANIM
Bir işverene bağlı olarak çalışan sigortalının, görevli olarak işyeri dışında başka bir yere gönderilmesi nedeniyle asıl işini yapmaksızın geçen zamanlarda Görevli bulunduğu zaman boyunca, görev harici zamanlarda tiyatroya, sinemaya, lokantaya gidebilir, işyerine dönünceye kadar tüm risklere karşı sigortalıdır.
TANIM
Emziren kadın sigortalının, çocuğuna süt vermek için ayrılan zamanlarda, 4857 Sayılı Kanunun 74.Maddesi : “Kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam 1.5 saat süt izni verilir. Bu süre işyerinde veya işyeri imkanlarının müsait olmaması durumunda evde değerlendirebilir.“
Emzirme süresi içinde evinde eline sıcak su dökülerek yanması
TANIM
Sigortalıların, işverence sağlanan bir taşıtla işin yapıldığı yere gidiş-gelişi sırasında meydana gelen ve sigortalıyı hemen veya sonradan bedenen ya da ruhen özre uğratan olaydır. Servis aracının trafik kazası yaparak işçilerin yaralanması veya işçinin servis aracından inerken düşmesi.
İŞ KAZASI ÇEŞİTLERİ UCUZ ATLATILAN (RAMAK KALA) İŞ KAZALARI Meydana gelmesi halinde, maluliyetle, sürekli veya geçici iş görmezlikle sonuçlanmayan iş kazalarıdır. Ceraskal gibi asılı duran ekipmanların düşmesi Herhangi bir yaralanma ile sonuçlanmayan yangın başlangıcı İş makinelerinin sebep olduğu ancak yaralanmaya sebebiyet vermeyen kazalar.
İŞ KAZASI ÇEŞİTLERİ Kazaların vahameti çok yüksek ancak bir şekilde çalışanlara veya ekipmana zarar olmamıştır.
Bu tür kazaların kayıtları tutulup, analizlerinin yapılarak sebeplerinin tesbit edilmesi, daha büyük kayıplarla sonuçlanabilir kazaların önlenmesine katkı sağlar.
İŞ KAZASI ÇEŞİTLERİ İLK YARDIM İLE SONUÇLANAN İŞ KAZALARI Kesik, burkulma, zorlanma, batma vb ile sonuçlanan iş kazalarıdır. Genellikle ilk yardım ile sonuçlanır. Kayıp işgünü sayısı 3 işgününden azdır.
İŞ KAZASI ÇEŞİTLERİ KAYIP GÜN İLE SONUÇLANAN İŞ KAZALARI Kayıt altına alınması yasal zorunluluk arz eden ve 3 işgününden fazla işgünü kayıbı ile sonuçlanan iş kazalarıdır. Kayıp işgünü, olay gününden istirahat sona erip çalışmaya başlanılan güne kadar geçen ve çalışılmayan işgünü toplamıdır. Ölümle sonuçlanan iş kazalarında kayıp işgünü sayısı, her bir ölüm olayı için, 7500 işgünü hesaplanır.
SINIFLANDIRMA ILO standartlarına göre; Yaralanma Türüne Göre Nedenlerine Göre Organlara (Vücuttaki Yerine) Göre
YARALANMA TÜRÜNE GÖRE 100- KIRIKLAR Kapalı kırıklar Açık kırıklar Diğer kırıklar (yer değiştirmiş kırıklar ve çıkıklı kırıklar) 200- ÇIKIKLAR, BURKULMA VE İNCİNMELER Kopma, yırtılma, burkulma, incinme, eklem içindeki kanamalar (lif kopması), rüptür, yırtık, tam olmayan kısmi çıkıklar, bağların ve birleşme yerlerinin yırtılması 300- YÜZEYSEL YARALANMALAR VE AÇIK YARALAR Yüzeysel yaralar Başta çarpma Açık yaralar 400- EZİK VE ÇÜRÜKLER Vücudun her yerinde meydana gelen ve derinin üstünü bozmayan yüzeysel travma sonucu oluşan ezik ve çürükler. 500- GÖZE VEYA DOĞAL VÜCUT BOŞLUKLARINA YABANCI CİSİM KAÇMASI Göze veya doğal vücut boşluklarına yabancı cisim kaçması (kulağa, boğaza, buruna, bronşlara, sindirim borusuna v.b.)
YARALANMA TÜRÜNE GÖRE 600- SARSINTI VE İÇ YARALANMALAR Patlama sonucu yaralanmalar, çürük, sarsıntı ve ezilmeler, göğüs ve karın içindeki organlarda (akciğer kalp, mide, karaciğer, dalak ve böbrek gibi) vurma ve çarpma neticesi meydana gelen arazlar, doku yıkımı, yırtık, doku içinde kan ve serum toplanması, delinmeler ve kopmalar 700- YANMALAR, KİMYASAL YANMA, KAYNAR SU İLE HAŞLANMA VE DONMA Isısal yanmalar Kimyasal yanmalar (aşınma) Kaynar su ile haşlanma Soğuğa maruz kalarak donma 800- AKUT ZEHİRLENMELER VE ENFEKSİYONLAR Akut zehirlenmeler Bulaşmalar 900- YARALARIN BELİRLENMİŞ DİĞER TİPLERİ Radyasyon etkileri Işığın ve ısının etkileri Vücut sıcaklığının fizyolojik değerlerin altına düşmesi, …………. 1000- TİPİ BELİRTİLMEMİŞ YA DA SINIFLANMAMIŞ YARALANMALAR
NEDENLERİNE GÖRE
100- TAŞIT KAZALARI Motorlu taşıtın diğer bir vasıtaya, bir cisme veya bir insana çarpması Motorlu taşıta binip inerken meydana gelen kazalar Motorlu taşıtın devrilmesi sonucu yaralanmalar, …..
200- KAZA NETİCESİ ZEHİRLENMELER Kaza neticesi zehirlenmeler (Katı ve sıvı maddelerle, gaz ve buharla) 300- KİŞİLERİN DÜŞMESİ Kişilerin yüksek bir yerden ve çukur, derin bir yere düşmesi Kaza neticesi suda boğulma ve suya düşme 400- MAKİNELERİN SEBEP OLDUĞU KAZALAR 500- PATLAMA SONUCU ÇIKAN KAZALAR Ateşli silahlar sonucu ortaya çıkan kazalar Yanıcı maddelerin ateş alması ve patlamasından ileri gelen kazalar………. 600- NORMAL SINIRLAR DIŞINDAKİ ISILARA MARUZ KALMAK VEYA TEMAS ETMEK Sıcaklığa maruz kalmak (iklimsel veya çevresel) Soğuğa maruz kalmak (iklimsel veya çevresel) 700- DÜŞEN CİSİMLERİN ÇARPIP DEVİRMESİ Kayan ve çöken (toprak, kaya, taş, kar) Çökmeler (binalar, duvarlar, yapı iskeleleri, merdiven, eşya kümeleri vb.) Taşıma işlemi sırasında taşınan cisimlerin düşmesi sonucu oluşan kazalar …
NEDENLERİNE GÖRE 800- BİR VEYA BİRDEN FAZLA CİSMİN SIKIŞTIRMASI, EZMESİ,BATMASI, KESMESİ Vücudun veya bir organın iki cisim arasında kalarak sıkışması, ezilmesi. Bir cismin çarpması neticesinde çöken, devrilen bir cismin altında kalarak yaralanmak …… 900- ELEKTRİK AKIMINDAN İLERİ GELEN KAZALAR 1000- HERHANGİ BİR ŞEKİLDE VÜCUDUN ZORLANMASINDAN İLERİ GELEN İNCİNMELER Aşırı efor gerektiren cisimleri kaldırmak, itmek veya çekmek, tutmak veya atmak Ağır yorucu hareketler 1100-VÜCUDUN DOĞAL BOŞLUKLARINA YABANCI BİR CİSİM KAÇMASI Göze veya vücudun doğal boşluklarına yabancı cisim kaçması Nefes borusunun bir gıda maddesiyle tıkanması. 1200- HAYVANLARIN ISIRMASI, HAYVAN DARBELERİ, ZEHİRLİ HAYVANLARIN SOKMASI 1300- TEDAVİYE BAĞLI KAZALAR VE AŞILAMA KOMPLİKASYONLARI 1400- KAZALARIN SONRADAN MEYDANA ÇIKAN AKIBETLERİ 1500-KAYNAK YAPARKEN MEYDANA GELEN KAZALAR 1600-ÖLDÜRME VE YARALAMA Kendi kendini öldürme ve yaralama, Bir başkası tarafından öldürülme ve yaralanma 1700- SAVAŞ, TERÖR VE TOPLUMSAL OLAYLARDAN İLERİ GELEN TRAVMALAR 1800-ZARARLI MADDELERLE VEYA RADYASYONLA TEMAS ETMEK VEYA MARUZ KALMAK Zararlı maddelerin solunum veya sindirim yoluyla teması ya da emilmesi 1900- DİĞER NEDENLER
ORGANLARA (VÜCUTTAKİ YERİNE) GÖRE 100-KAFA Kafa derisi, kafatası, beyin ve kraniyal sinir ve damarlar. Kulak(lar), Göz(ler), Diş(ler), …. 200- BOYUN (BOYUN OMUR VE EKLEMLERİNİ DE KAPSAR) Boyun ve omurga Boyun bölgesinde özel tanımlanmamış alanlar Boyunda meydana gelip belirlenememiş olanlar. 300- SIRT Omur ve omurga Sırt bölgesinde özel tanımlanmamış alanlar Sırt bölgesinde meydana gelip belirlenememiş olanlar. 400- GÖVDE VE İÇ ORGANLAR Göğüs kafesi (kaburgalar ve köprücük kemiği dahil) Boğaz içindeki iç organların bulunduğu bölümler Pelvik ve karın bölgesi, iç organlar Dış genital bölge, ….
ORGANLARA (VÜCUTTAKİ YERİNE) GÖRE 500- ÜST EKSTREMİTELER Omuz ve omuz eklemleri Kol ve dirsek Bilek, El, …. 600- ALT EKSTREMİTELER Kalça ve kalça eklemi Bacak, diz dahil Ayak bileği, …. 700- BÜTÜN VÜCUT VE ÇOK YÖNLÜ YARALANMALAR Sistemik etkiler (Örneğin, zehirlenmeden ya da enfeksiyonlardan) Vücutta birden fazla bölgenin etkilenmiş olması 900-VÜCUDUN DİĞER BÖLÜMLERİNİN YARALANMASI 1000-TASNİF EDİLMEMİŞ VÜCUT YARALANMALARI
İŞ KAZALARINA NEDEN OLAN ETKENLER İş kazalarının sebebi yalnız kaza sırasında yaralanmış insan değil, bir çok faktör kazada rol oynar. Son yıllarda bir çok araştırmacı kazaları
Emniyetsiz Durumlar
Emniyetsiz Hareketler
başlığı altında incelemiştir.
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER İşgörenin iş güvenliğini tehlikeye atan hatalı hal ve davranışlarından kaynaklanır. İşçilerin özellikle eğitim seviyesi, tecrübe düzeyi ve psikolojik durumları emniyetsiz hareketlerin yapılmasında önemli bir rol oynar.
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER
Sorumsuz biçimde görev verilmeden yada uyarılara aldırmadan güvensiz çalışmak
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Tehlikeli hızda çalışmak yada alet kullanmak Güvenlik donanımlarını kullanılmaz duruma sokmak Tehlikeli cihazlar kullanmak veya donanımı güvensiz biçimde yönetmek
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Güvensiz yükleme yapmak, istiflemek, karıştırmak vb
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Güvensiz durum yada duruşlar Hareketli yada tehlikeli yerlerde çalışmak
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Şaşırtmak, kızgınlık, suistimal, irkilme, şaka yapma gibi davranışlar
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Güvenliği önemsememek
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) HAREKETLER Kişisel koruyucu malzemeyi kullanmamak
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR Çalışma yerlerinde iş güvenliğini bozan ve iş ortamında tehlike arz eden bütün koşullar, genel olarak çevre, makine ve malzemelerden kaynaklanır. Koruyucusuz veya koruyucusu yeterli olmayan makineler veya bunlardaki montaj ve tasarım hataları, kusurlu ve noksan teçhizat, zayıf, kaygan veya arızalı döşeme yüzeyleri gibi çalışma ortamındaki eksik hususlar emniyetsiz durumlardır.
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR
İşyerinde kötü koruyucu yapılmış olması
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR Koruyucusuz veya koruyucusu yeterli olmayan makinalar
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR Kusurlu ve noksan teçhizat Kaygan, pürüzlü veya zayıf zemin
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR Güvensiz yapılmış makine, alet, teçhizat vb
GÜVENSİZ (EMNİYETSİZ) ŞARTLAR Güvensiz düzen, tıkanıklıklar, kapanmış geçitler Aydınlatma (yetersiz), ışık (göz kamaştıran), gürültü, sıcaklık, sağlık koşulları gibi çalışma ortamındaki eksiklikler Yapılan işin gerektirdiği kişisel koruyucu donanımların (iş elbisesi, gözlük, eldiven, maske vb) bulunmaması.
İŞ KAZALARININ ETKİLERİ VE MALİYETİ İŞÇİ AÇISINDAN İŞYERİ AÇISINDAN DOĞRUDAN KAYIPLAR DOLAYLI KAYIPLAR İŞGÜCÜ KAYBI ÜRETİM KAYBI
İŞÇİ AÇISINDAN İş kazalarının sonuçlarından en önemlisi, tartışmasız, çalışan insanın yaşamını yitirmesi yada yaşamının kalan kısmında birilerine muhtaç kalmasıdır. Birilerine bağımlı yaşayanlar için ölüm bir kurtuluş gibidir.
İŞÇİ AÇISINDAN İnsan yaşamının yada uzvunun değerini ölçmek ve maliyetini hesaplamak mümkün değildir. Hiç kimse gözünü yada kolunu para için değişmez.
İŞÇİ AÇISINDAN İş kazalarının işçi açısından önemi açıkça görülmekte ve en büyük bedeli kazayı geçiren işçi ödemektedir.
İş kazası sonucu yaşamını yitiren kişinin ailesi manevi ve maddi
yıkıma
çekmenin
sürüklenmektedir.
yanında
kazancın
Kaybettiklerinin
azalması
sorunları ile karşı karşıya kalabilmektedir.
nedeniyle
acısını geçim
İŞÇİ AÇISINDAN İş kazası sonucu sakat kalan kişi, eğer sosyal güvenlik kapsamında ise geçici veya sürekli iş görmezlik ödeneği almaya hak kazanır.
Geçici veya sürekli iş göremez duruma düşen işçinin çalışma yeteneği azalacak, belki de daha düşük gelir getiren bir işte çalışmak zorunda kalabilecektir.
İŞYERİ AÇISINDAN İş kazaları makine, malzeme ve ürün kayıplarına dolayısıyla da işletmede verimliliğin düşmesine neden olmaktadır. Uluslar arası çalışmalar, sağlıklı ve güvenli işyerlerinde verimliliğin yüksek olduğunu ortaya koymuştur. İş kazalarının önlenerek iş güvenliğinin sağlanması iş yerlerinde verimlilik ve üretim artışlarına yol açmaktadır. Çünkü iş kazaları iş akışını durdurarak üretimin kesintiye uğramasına neden olmaktadır. İş kazaları nedeniyle üretim araçlarında ve işgücünde yaşanan kayıplar, yeniden düzenleme ve onarım vb çalışmalar üretim maliyetlerini yükseltmektedir.
İŞYERİ AÇISINDAN Ayrıca, iş kazalarının çalışanlar üzerindeki etkisi ile işler yavaşlamakta, yaralanan kişilere yardımcı olan işçiler ve gözlemci personel ile olayı izleyen çalışanlar ve üst düzey yöneticilerin işgücü kayıpları ortaya çıkmaktadır. İş kazası sonucu işçilerin moral bozukluğu ve çalışma isteğindeki azalma üretimde niteliksel ve niceliksel düşmelere neden olabilir. İş kazasına uğrayan kişinin yerine yenisinin bulunması, yerleştirilmesi, gerekli niteliklerin kazandırılması vb ek maliyetler getirir.
DOĞRUDAN KAYIPLAR
Kaza anında yapılan ilk yardım masrafları
Kaza yapana ödenen geçici veya sürekli iş görmezlik ödenekleri
İstirahat günleri için ödenen ücretin 2/3’ü
Kazalıya veya ailesine ödenen maddi tazminatlar
Mahkeme ve avukat masrafları
Ölümlü kazalarda uygulanacak cezai hükümlerin bedelleri
DOLAYLI KAYIPLAR İŞGÜCÜ KAYBI
Kazalının uzun süre çalışamaması
Kazalıya yapılan ilk yardım
Kaza sonrası çalışanların üretime ara vermeleri
Usta ve yöneticilerin kazayı incelemek için kaybettikleri zaman
Yaralı kişinin yaptığı işin yeniden planlanması
DOLAYLI KAYIPLAR İŞGÜCÜ KAYBI
Tezgahların veya atölyenin veya işletmenin bir bölümünün veya tamamının kaybedilmesi (yangın veya patlama) Adli ve yasal masraflar İşe yeni bir çalışanın alınması gerekiyorsa verimlilik düşüklüğü Proses, makine veya tezgahların kısmen veya tamamen zarar görmesi nedeniyle tamir veya yeni makine alım giderleri Siparişin geç teslimi nedeniyle kayıplar
DOLAYLI KAYIPLAR ÜRETİM KAYBI Kaza sırasında üretime ara verilmesi Üretimin aksaması nedeniyle iş akışı ve programdaki aksamalar Makinaların durması Malzeme ve hammaddenin zarara uğraması Kayaya uğrayanın işe yeniden başlaması halinde işgücü verimliliğindeki düşüş Siparişlerin zamanında karşılanmamasından dolayı;
İşletmenin saygınlığının azalması Geç teslim nedeniyle tazminat ödemesi Erken teslimi halinde alınabilecek kazançlarda kayıplar
PERFORMANS ÖLÇÜTLER
PERFORMANS ÖLÇÜTLER Organizasyonlar güvenlik performanslarını (kendi kaza değerlerini) aynı endüstrideki diğer organizasyonlarla veya geçmiş dönemlerle kıyaslamak isterler. Bu kıyaslamaları yapabilmek için farklı büyüklükteki organizasyonlar ile kıyaslama yapılmasına izin verebilecek ölçüm yöntemlerinin kullanılması gerekir. Çok fazla işçi çalıştıran bir organizasyonda daha küçük olana göre daha fazla kaza olması beklenir. Bazı kazalar diğerlerine göre daha şiddetlidir. Bir kol kırılmasıyla ayak burkulmasını aynı kategoriye koymak gerçekçi olmaz.
PERFORMANS ÖLÇÜTLER Bu nedenle standart karşılaştırma yapabilmek için • Kaza sıklık oranı (hızı) • Kaza ağırlık oranı (hızı) ölçütleri geliştirilmiştir. SGK (http://www.csgb.gov.tr/) da kaza oranları bu iki ölçüt ile hesaplar ve bildirir.
PERFORMANS ÖLÇÜTLER Bu performans ölçütlerini belirleme çalışmaları şu faydaları sağlar: Mikro düzeyde (işyerlerinde) ya da makro düzeyde (ülke geneli), tüm veya bir bölümünde ne oranda kaza olduğu hakkında fikir verir. Yapılan (günlük, haftalık, yıllık) değerlendirmelerde çalışmaların etkinliği hakkında fikir verir. Sektörleri, çalışma koşulları açısından sıralama olanağı sağlamak suretiyle, sigortacılıkta (prim hesabında) kullanılır. Farklı büyüklükteki işyerlerinin kazalar açısından birbirleri ile karşılaştırılması olanağını sağlar. İş güvenliği çalışmalarına ışık tutar.
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) Kaza Sıkılık Oranı, meydana gelen kaza ile çalışma saatleri arasındaki ilgiyi gösteren bir ölçüttür. Çalışılan saatlere oranla milyon saatte bir meydana gelen iş kazası sayısıdır. Kaza Sıklık Oranı (KSO) iki farklı yöntem ile hesaplanır.
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) I.Yöntem Belirli bir dönemde (1 ay, 3 ay, 1 yıl) çalışılan 1.000.000 iş saati başına kaza sayısıdır. N : İş Kazası Sayısı CST : Çalışma Saatleri Toplamı olmak üzere
N * 1.000.000 KSO CST Çalışma saatleri toplamı, hesaplamanın yapıldığı belirli bir zaman diliminde çalışanların fiili çalışma saatleri toplamıdır.
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) I.Yöntem 200 işçinin çalıştığı bir işletmede Ocak 2014 ayında 10 iş kazası olduğunda, KSO ; Tam gün sayısı : 22 (22*8 = 176 saat) Cumartesi gün sayısı : 4 (4*5 = 20 saat) ÇST = 196 Saat 10 * 1.000.000 255,10 KSO 200 * 196
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) II.Yöntem Tam gün çalışan 100 kişi arasında kaç kaza olduğunu gösterir. N * 225.000 KSO CST
Formül, tam gün çalışan 100 işçinin, 50 hafta üzerinden haftada 45 saat çalıştığı kabul edilerek yapılan hesap sonucuna göre kaç kazanın olduğunu gösterir. 100 işçi * 50 hafta/yıl * 45 saat/hafta = 225.000 saat/yıl
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) Çalışma Saatleri Toplamı = Yıllık Ortalama Çalışan Sayısı * (365 gün – Çalışılmayan Gün Sayısı) * 8 saat Çalışılmayan gün sayısı hesaplanırken, iş kazası sebebiyle oluşan gün kayıpları, yıllık ücretli izin, ücretli mazeretli izinler (doğum, ölüm, evlenme vb), raporsuz hastalık durumları, ücretsiz mazeret izinleri (devamsızlık), işe geç gelme, resmi tatiller, sendikal izinler, doğal afetler nedeniyle kaybedilen işgünlerinin toplamı dikkate alınır. Ölümle sonuçlanan iş kazalarında kaybedilen günler dikkate alınmaz.
KAZA AĞIRLIK ORANI (HIZI) Kaza Ağırlık Oranı, kaybolan işgününün çalışılan saatler ile arasındaki ilişkiyi gösterir. KAO : Kaza Ağırlık Oranı K : Kayıp işgünü sayısı CST : Çalışma Saatleri Toplamı olmak üzere K * 1.000.000 KAO CST Bir takvim yılında çalışılan 1.000.000 saatte kaç iş gününün iş kazası nedeniyle kaybedildiğini gösterir.
K * 225.000 KAO CST
Çalışan her 100 saatte kaç saatin kaybedildiğini gösterir.
KAZA SIKLIK ORANI (HIZI) Kaza Ağırlık Oranı, iş kazaları sonucu oluşan kayıp işgünü oranını verir. Kaybedilen bu günler, üretim sürecinde gerçekleştirilen faaliyetlerin aksamasına sebep olan göstergelerden biridir. Kayıp İşgünü Sayısı =
Geçici iş görmezlik süreleri + Sürekli İş görmezlik dereceleri toplamı * 75 + Ölüm vakası sayısı * 7.500
ÖRNEK 200 işçinin çalıştığı bir işyerinde Ocak 2014 ayında 15 adet iş kazası meydana gelmiş olup 75 geçici iş görmezlik günü %35 sürekli iş görmezlik dereceleri toplamı 2 ölüm olmuştur. 2014 takvimini dikkate alarak;
Kaza sıklık oranını
Kaza ağırlık oranını
ÖRNEK Kaza Sıklık Oranı Ocak 2014 ayı için; ÇST = 196 saat Tam gün sayısı: 22 (22*8 = 176 saat) Cumartesi gün sayısı: 4 (4*5 = 20 saat) 15 * 1.000.000 382,6 KSO 200 * 196
Kaza Ağırlık Oranı Kayıp İşgünü Sayısı =75 + 35(%)* 75 + 2 * 7.500 = 75 + 2.625 + 15.000 = 17.700 17.700 * 1.000.000 451.530,61 200 * 196
KAO
SGK HESAPLAMALARI SGK, yıllık iş kazası istatistiklerine ek olarak bu iki oranı da hesaplar. Hesaplamada, yıllık çalışma saatleri toplamı yerine prim tahakkuk eden gün sayısı dikkate alınır. N : İş Kazası Sayısı PTEGS : Toplam prim tahakkuk eden gün sayısı
N * 1.000.000 KSO PTEGS * 8
N * 225.000 KSO PTEGS * 8
SGK HESAPLAMALARI PTEGS, her gün için 8 saatlik tam çalışma ile çarpılarak tüm işçilerin bir yıl içinde toplam çalışma saati bulunur. NOT : Bir işçi herhangi bir ayda tam çalışmış ise, o ayda fiili iş günü sayısı 25 işgünü olsa da, prim tahakkuk eden gün sayısı 30 gün (240 saat) alınır. Oysa bir ayda ortalama 193 (30/7 hafta * 45 saat/hafta) iş saati vardır. SGK tarafından yapılan araştırmalara göre, iş kazası sıklık ve ağırlık oranları gittikçe azalmaktadır.
SGK HESAPLAMALARI
2007-2012 Yılları İş Kazası Sıklık Oranı
SGK HESAPLAMALARI 20 11 YILI (DÖNEMLER)
İŞ KAZASI SAYISI
İŞ KAZASI SIKLIK HIZI
TOPLAM PRİM TAHAKKUK EDEN GÜN SAYISI
GEÇİCİ İŞGÖRMEZLİK SÜRESİ (GÜN) 1,000,000 iş saati
100 kişide
OCAK-NİSAN
25.832
1.236.918.46 1
2,61
0,59
MAYIS-AĞUSTOS
28.639
1.300.781.91 9
2,75
0,62
EYLÜL-ARALIK
20.400
1.318.094.72 0
1,93
0,44
2,43
0,55
TOPLAM KSO
3.855.795.100 74.871 *74.871 1.000.000 2,43 3.855.795. 100 * 8
1.647.127
TOPLAM SÜREKLİ İŞGÖRMEZLİ K DERECE TOPLAMI
66.039
ÖLÜM VAKA SAYISI
GÜN
744
K : Kayıp İşgünü Sayısı = 1.647.127 + 66.039*75 + 744*7.500 = 12.180.052 12.180.052 * 1.000.000 394,86 3.855.795. 100 * 8
KAO
İŞ KAZASI AĞIRLIK HIZI
395
SAAT
0,32
KAZA OLUŞUM (SEBEP) TEORİLERİ
Kazalarla ilgili olarak değişik dönemlerde bazı teoriler oraya atılmış ve bunlar uzun yıllar iş güvenliği programlarına temel teşkil etmiştir. Kaza sebeplerini açıklamak için geliştirilen en genel teoriler (Dizdar 2008): Domino Teorisi İnsan Faktörleri Teorisi Kaza/Olay Teorisi Epidemiyoloji Teorisi Sistem Teorisi Kombinasyon Teorisi
Domino Teorisi Kaza önleme ve sanayi güvenliğinin ilk öncüsü Travelers Insurence Company’nin bir görevlisi olan Harbert W. Heinrich’dir. 1920’lerin sonlarında, 75.000 sanayi kaza raporu üzerinde çalıştıktan sonra, iş kazalarının; %88’ine iş arkadaşları tarafından ortaya konan güvenli olmayan hareketlerden %10’una güvenli olmayan koşullardan %2’sinin engellenemez olduğunu ortaya koymuştur. Heinrich’in
bu
oluşturmuştur.
çalışması,
domino
teorisinin
temelini
İnsan Faktörleri Teorisi Bu teori, iş kazalarını, eninde sonunda insan hatasından kaynaklanan olaylar zincirine bağlar. Teori, insan hatasına yol açan 3 önemli faktörü içerir : Aşırı yük, Uygun olmayan tepki ve Yerinde olmayan faaliyetler.
Kaza/Olay Teorisi Aşırı yüklenme, ergonomik tuzaklar ve/veya hataya karar verme, insan hatasına yöneltmektedir. Hataya
karar
verme
bilinçli
olabilir
ve
mantık
temelindedir veya bilinçsiz de olabilir. Son tarih, gözetlenme baskısı vb kişiyi güvenli olmayan bir yolda davranmak için karar vermeye götürebilir.
Epidemiyoloji Teorisi Endüstriyel hijyen, hastalık, rahatsızlık veya diğer sağlık bozukluklarına sebep olan çevre faktörü ile ilgilenir.
İş kazaları ve hastalıklar ile çevre faktörleri arasındaki nedensel ilişkiyi araştırır.
Sistem Teorisi Bir sistem, birlikte bir bütün oluşturan, düzenli bir biçimde karşılıklı ilişkide bulunan ve birbirini etkileyen bileşenler grubudur. Kişi, makine ve çevre bileşenleri birbirlerini etkiler. Bir CNC tezgahını kullanan deneyimli bir operatör iki hafta boyunca yıllık izine çıktığında, sistemin bir bileşenindeki bu değişim kaza olasılığını arttırır.
Kombinasyon Teorisi Çoğu kez bir kazanın nedeni sadece bir model/teori ile uygun şekilde açıklanamayabilir. Esas neden birkaç farklı model parçasını birleştirebilir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Heinrich herhangi bir alanda yürütülebilecek İş Sağlığı çalışmalarının 10 prensip üzerinde yapılmasını önermektedir. Prensip 1 : İş güvenliğinin asıl çalışma alanı tehlikeli durum ve tehlikeli davranışın ortadan kaldırılmasına yönelik olmalıdır. Bir kazanın meydana gelebilmesi için 5 olumsuzluğun ardı ardına sıralanması gerekir. “Kaza Zinciri” adı verilen bu olumsuzluklardan bir kısmına müdahale etme imkanı bulunmaktadır. Kaza zincirinin herhangi bir halkası ortadan kaldırıldığında, zincir kopar. Dolayısıyla kazanın meydana gelmesi önlenmiş olur.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Kaza zincirini oluşturan halkalar:
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Kaza zincirini oluşturan halkalar: Tabiat Şartları : İnsan bünyesi tabiat şartları karşısında zayıftır. Müdahale edilmesi mümkün değildir. Kişi Hatası : Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsemezlik, ihmalkarlık gibi şahsi özürlerdir. Uygun kişiye uygun iş vererek kısmen müdahale etme şansı vardır. Bedenen, ruhen ve sosyal yönden uygun elemanları uygun işlere yerleştirerek şahsi özürlerden kaynaklanacak iş kazaları en aza indirilebilir. Tehlikeli Hareketler ve Tehlikeli Şartlar : İş sağlığı çalışmalarında ortadan kaldırılması hedeflenir. Kaza : kaza meydana geldikten sonra kazayı en az zararla atlatabilmek için ilk yardım ve kurtarma çalışmalarının yapılması için hazırlıklı olunmalıdır. Zarar/Hasar (Yaralanma/Ölüm)
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 2 : Yapılan çalışmalar, iş kazalarının, %98’inin tehlikeli durum ve hareketlerden %2’sinin ise kaçınılmaz durumlardan kaynaklandığını ortaya koymaktadır. Bu tespit, iş kazalarının çok büyük bir bölümünün (%98) gerekli tedbirler alındığında önlenebilecek kazalar olduğunu göstermektedir. Başka bir deyişle, bu kazalar, insanların alınması gereken tedbirleri almamış olmalarından kaynaklanmaktadır. Tedbir alınması durumunda bu kazaları önlemek mümkündür. Şansa ve kadere sığınmadan kazaların sebeplerini ortadan kaldırmak gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 3 : Kaza sonucu meydana gelecek zararın büyüklüğü önceden kestirilemez. Bir kaza meydana geldiğinde, kazanın insana ne kadar zarar vereceği, olayın ağır yaralanma mı yoksa hafif yaralanma mı olacağı önceden kestirilemez. En basit bir olay insanın ölümüne sebep olabileceği gibi çok büyük bir kazada hiç kimsenin burnu bile kanamayabilir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 4 : Kazanın geliş sesini duymak ve tedbir almak gereklidir. Yapılan araştırmalar, her ağır yaralanma sonuçlanan kazanın temelinde veya öncesinde o 29 hafif yaralanma o 300 yaralanmasız olayın olduğunu göstermektedir.
veya
ölümle
Yani kaza gelmeden önce yüzlerce ikaz gelmektedir. Kazanın ayak sesleri dediğimiz bu ikazları duymak ve tedbir almak gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 5 : Tehlikeli davranışların nedenleri; Şahsi Kusurlar : Dikkatsizlik, pervasızlık, asabiyet, dalgınlık, önemsemezlik, ihmalkarlık gibi şahsi özürlerdir. Uygun kişiye uygun iş verilerek bu risk en aza indirilebilir. Eğitim Yetersizliği : Çalışanlar yaptıkları işlerle ilgili uymaları gerekli sağlık ve güvenlik tedbirleri hususunda eğitilmelidirler. Eğitimsizliğin neden olduğu bir olay olduğunda sorumluluk işverenindir. Fiziki Yetersizlik : İnsanlara fiziki yapılarına uygun işler verilmelidir. Fiziki Çevre : Tezgah ve aletler insana uygun olarak (ergonomik) tasarlanmalıdır. İnsanların farklı fiziki yapılarına göre ayarlanabilir olmalıdır. Çalışanların tehlikeli davranışlarda bulunmamaları için bu 4 maddede sıralanan tehlikeli davranış sebeplerinin ortadan kaldırılması gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 6 : Kazalardan korunmak için; Mühendislik ve revizyon Eğitim Ergonomi kurallarından yararlanma Teşvik tedbirleri uygulama Disiplin tedbirlerini uygulama çalışmalarının yapılması gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 7 : Kazalardan korunma yöntemleri ile üretim, maliyet, kalite kontrolü metodları benzerlik ve paralellik arz eder. İş yerinde iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri iyi ise üretim maliyeti düşük ve kalitesi de yüksek olur.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 8 : İş güvenliği çalışmalarına işletmenin üst düzey yöneticileri de katılmalı ve sorumluluğa ortak olmalıdır. Yöneticiler iş güvenliği konusunda bilinçli olmaz ve iş sağlığı ve iş güvenliğine gereken önemi vermezler ise bu konuda ilerleme kaydetmek çok zor olur. Dolayısıyla yöneticilerin iş güvenliği konularında eğitilmeleri, bilinçlendirilmeleri gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 9 : İş sağlığı ve iş güvenliği konusunda formen ve ustabaşı gibi ilk kademe yöneticileri çok önemlidir. Uygulayan ve uygulatan kişilerdir. Formen ve ustabaşıların iş sağlığı ve iş güvenliği konusunda hem tedbirleri uygulayabileceği hem de işçilere anlatıp inandırabileceği ve tavizsiz bir şekilde denetleyebileceği düzeyde eğitilmeleri ve bilinçlendirilmeleri gereklidir.
HEINRICH (DOMİNO) TEORİSİ Prensip 10 : İş güvenliği çalışmalarına birinci derecede insani duygular yön vermelidir. Ancak iş güvenliği tedbirlerinin; Üretimin artması Masrafların azalması sonucu maliyetlerin düşmesine unutulmamalıdır.
yardımcı
olacağı
İş kazası sonucu meydana gelen zararın, hesaplanabilen zararın en az 5 katı olduğu göz önüne alındığında masrafların ve dolayısıyla maliyetlerin artmasına ve sonuçda rekabet gücünün azalmasına sebep olur.
İSTATİSTİKLER
İŞ KAZASI SAYILARI Ülkemizde 2008 yılında yaşanan büyük krizler sonucu işyeri sayılarında büyük düşüşlere bağlı olarak da iş kazaları sayıları gittikçe azalmıştır. Son yıllarda, işyeri sayısındaki artış nedeniyle kaza sayılarında artış gözlenmekle birlikte, bu konuya verilen önem sonucunda iş kazalarında kayda değer azalmalar olacağı beklenmektedir.
Yıllara Göre İş Kazaları Sayıları
Ülkemizde 2012 yılında SGK tarafından yapılan araştırma sonuçlarına göre; iş kazası sayısı 74.871 olup; Ölüm 745 Meslek hastalığı sayısı 395 İşgünü kaybı 1.597.241 gün 2012 yılı istatistikleri dikkate alındığında, bir iş kazasında çalışanın kaybettiklerine ilaveten, her iş kazasında ortalama 21,33 günlük kayıp olmaktadır. Her 1000 kazadan biri ölümle sonuçlanmaktadır. İş kazalarının ~%28’i 1-3 işçi çalıştıran küçük işyerlerindedir. 50 işçiden az işçi çalıştıran işyerlerinde bu oran %55,47’ye yükselmektedir.
İş kazalarının İş Yerinde Çalışan Sigortalı Sayılarına göre Dağılımı (2012) İşyerinde Sigortalı Sayısı
Zorunlu Sigortalı Sayısı
Erkek
Kadın
Toplam
Oran (%)
1-3
1.446.443
19.489
1.744
21.233
1,376
4-9
1.824.657
4.598
288
4.886
0,249
10-20
1.658.196
6.211
387
6.598
0,371
21-49
1.928.303
8.263
550
8.813
0,423
50-99
1.063.928
5.700
417
6.117
0,526
100-199
1.042.986
6.839
622
7.461
0,668
200-249
302.497
1.893
179
2.072
0,634
250-499
788.849
4.879
479
5.358
0,629
500-1000
513.824
4.285
421
4.706
0,844
1001+
461.256
6.933
694
7.627
1,380
11.030.939
69.090
5.781
74.871
0,627
TOPLAM
Metal ürünleri üretim ile maden sektörlerinde iş kazası sayısı oldukça fazladır (sektöre göre) Önemli ölçüde bildirimsiz işçi çalıştırılması nedeniyle inşaat ve tarım sektöründe kaza sayısı düşük görünmektedir.
Sınıflarına Göre İş Kazaları (2012 Yılı) (Yaranın Çeşidine Göre Dağılımı) Yaranın çeşidi
Erkek
Kadın
Toplam
100- Kırıklar
7068
365
7433
200- Çıkıklar, burkulma ve incinmeler- (Kopma, yırtılma, burkulma, incinme, eklem içindeki kanamalar (lif kopması), rüptür, yırtık, tam olmayan kısmi çıkıklar, bağların ve birleşme yerlerinin yırtılması)
6081
498
6579
33574
2831
36405
6626
624
7250
921
50
971
143
6
149
1138 234 1584
108 39 107
1246 273 1691
11721 69090
1153 5781
12874 74871
300- Yüzeysel yaralanmalar ve açık yaralar 400- Ezik ve çürükler 500- Göze veya doğal vücut boşluklarına yabancı cisim kaçması 600- Sarsıntı ve iç yaralanmalar Patlama sonucu yaralanmalar, çürük, sarsıntı ve ezilmeler, göğüs ve karın içindeki organlarda (akciğer kalp, mide, karaciğer, dalak ve böbrek gibi) vurma ve çarpma neticesi meydana gelen arazlar, doku yıkımı, yırtık, doku içinde kan ve serum toplanması, delinmeler ve kopmalar 700- Yanmalar, kimyasal yanma, kaynar su ile haşlanma ve donma 800- Akut zehirlenmeler ve enfeksiyonlar 900- Yaraların belirlenmiş diğer tipleri 1000- Tipi belirtilmemiş ya da sınıflanmamış yaralanmalar TOPLAM - Total
İş Kazaları Vakalarının Sigortalıların Yaş Gruplarına ve Cinsiyetlerine göre Dağılımı 2011 Yaş Grupları
Erkek
Kadın
2012 Toplam
Erkek
Kadın
Toplam
-14 15-17 18-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65+
7 312 9.852 15.100 14.382 10.731 7.714 4.895 1.410 495 104 57
1 29 958 777 818 709 521 245 70 25 3 12
8 341 10.810 15.877 15.200 11.440 8.235 5.140 1.480 520 107 69
9 436 10.815 15.096 15.197 11.251 8.220 5.453 1.776 608 161 68
0 63 1.228 1.089 1.111 1.000 700 363 155 43 13 16
9 499 12.043 16.185 16.308 12.251 8.920 5.816 1.931 651 174 84
Toplam
65.059
4.168
69.227
69.090
5.781
74.871
İş Kazalarının Meydana Geldiği Saatlere Göre Dağılımı (2012)
İş Kazalarının Meydana Geldiği Saatlere Göre Dağılımı (2010-2012 Yılları)
Sektörlere Göre Ölümle Sonuçlanan Kazalar (2012)
İş Kazası Veya Meslek Hastalığı Sonucu Ölümlerin Ölüm Sebebine Göre Dağılımı (2006-2012 Yılları) ÖLÜM SEBEBİ
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
İŞ KAZASI
1.953
1.550
1.452
1.668
1.976
1.700
744
314
406
242
217
109
10
1
2.267
1.956
1.694
1.885
2.085
1.710
745
MESLEK HASTALIĞI TOPLAM
İŞ KAZALARININ BİLDİRİM YÜKÜMLÜLÜKLERİ
KAZA RAPORU Kayıp günlü, ilk yardım ile sonuçlanan veya ramak kala atlatılan her kazanın bir form ile kayıt altına alınması gerekmektedir. Bu formda; Kaza tarihi Kazanın meydana geldiği yer Kaza yapan çalışanın – Adı ve Soyadı – Sicil numarası – Yaşı – Eğitim durumu
Yaralanan bölge Yaralanma türü Kaza sebebi Şahitler Kazanın anlatımı
NEDENLERİN TESBİTİ Çalışanların yaralanmalarıyla sonuçlanan bir iş kazasında,
Formen ilk olarak ilk yardım yapılmasını düşünmelidir. Diğer personelin güvenliğinin sağlanmasıdır. Kaza olayı işyeri iş güvenliği birimine bildirilmeli ve gerekli raporlar tutulmalıdır. Bu raporlar kaza sebebini açıkça belirtir nitelikte ve bir daha aynı türden bir olay meydana gelmemesi için yapılacak çalışmalara ışık tutar yapıda olmalıdır.
Oluşturulacak bir ekip ile birlikte olay yeri incelenmeli, gerekli hallerde fotoğrafı alınmalıdır. Olaya şahit olan kişilerin ve kazalının yazılı beyanı alınmalıdır. Benzer kazanın tekrarlanmaması için olayın oluş nedenleri araştırılmalı, kök sebebi bulunmalıdır.
NEDENLERİN TESBİTİ Kök nedeni bulunduktan sonra uygunsuzluğu giderecek iyileştirme faaliyetleri planlanmalı, sonuçlar işletme içindeki diğer bölümlere de yaygınlaştırılmalıdır. Araştırma süreci; Kazanın olduğu yere gidiniz. Yaralı işçi ile (mümkünse) ve şahitlerle görüşün. Tutanak tutun. Kaza faktörlerini tesbit edin. İşçileri iş kazalarını önlemede fikirlerini söylemek için teşvik edin.
NEDENLERİN TESBİTİ
Konuya ilgi duyan personel ile görüş alış-verişinde bulunun.
Olaylara
başkaları
tarafından
da
çözüm
getirilmesi sağlanmış olunur.
Kaza raporunu doldurarak yetkililere bildirin.
5 neden analizi ile kök sebebi bulun.
Kaza
sonrası
makine
ve
koruyucuların
durumlarını
saptayın, düzeltilmesi gerekli olanları ilgililere bildirin.
İŞ KAZASI KAYITLARI İş kazaları ve meslek hastalıkları ile ilgili en önemli kaynak SGK istatistikleridir. SGK verileri yalnızca 3 günden fazla istirahatla sonuçlanan iş kazalarını içermektedir. Sadece bu istatistikler incelendiğinde bile ülkemizin iş kazaları açısından ne derece vahim durumda olduğu anlaşılmaktadır. Kayıt altına alınmayan 3 günden az istirahatla veya ilk yardım ile sonuçlanan kazalar küçümsenemeyecek kadar büyüktür. Buz dağının görünmeyen kısmıdır. İşletmelerin geçmiş yıllara göre iş kazaları konusundaki performanslarını ölçebilmesi için tüm kazarlın kayıt altına alınması gerekmektedir.
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 4/a bendine göre hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılan (işçilerin) sigortalıların iş kazası geçirmeleri halinde işverenleri tarafından derhal, işyerinin tescilli bulunduğu Sosyal Güvenlik Kurumunun (SGK) müdürlüğüne en geç kazadan sonraki üç iş günü içinde, yazı ile işyerinin tescilli bulunduğu Çalışma
ve
Sosyal
Güvenlik
Bakanlığı
devredilen
müdürlüğüne bildirmek zorundadırlar. (4857/77. Md.)
bölge
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ İş Kazası Bildirimi; Sosyal Güvenlik Kurumunca hazırlanan iş kazası ve meslek hastalığı bildirgesini vermekle yükümlü olanlar tarafından, internet yolu ile Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirirler. Ya da doğrudan veya posta yoluyla kazanın geçtiği yerdeki Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğüne gönderilir.
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim Formu www.sgk.gov.tr adresinden E-SGK başlığında “Diğer Uygulamalar”
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ “İş Kazası Meslek Hastalığı E-Bildirim” seçeneği ile giriş yapılabilir.
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ SGK tarafından işverene verilmiş Kullanıcı Kodu ve İşyeri Şifresi girildikten sonra
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ
gelen sayfada ”İş Kazası ve Meslek Hastalığı Bildirim İşlemleri” menüsü kullanılarak İş Kazası Bildirimi, Meslek Hastalığı Bildirimi ve yapılan bildirimlerin görüntüleme işlemleri yapılabilir.
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ İş Kazası Bildirim Girişi linki tıklandığı zaman ilk önce işyeri ve bildirimi yapan kişinin bilgilerinin girildiği ekran gelir. Sistem giriş sayfasındaki kullanıcı kodu bilgisini kullanarak sistemde işyerine ait bulduğu tüm bilgileri ekrana yansıtır.
İŞ KAZALARININ BİLDİRİMLERİ İş Kullanıcı, İş yeri bilgilerini doğru bir şekilde girdikten sonra “Devam Et” butonu yardımıyla, İş Kazası ile ilgili genel bilgilerin girildiği bir diğer sayfaya yönlendirilir. Kaza Bilgileri Kazayı Gören Şahit Kazayı Gören 2. Şahit İş Kazası Geçiren Sigortalı Bilgileri Kazaya İlişkin (Bildirim) Bilgiler ayrı ayrı gelen ekranlara girilir.
İŞ KAZALARI SORUŞTURMALARI Kolluk Kuvvetlerince Yapılan Soruşturma Türk Ceza Kanununa göre, yer yaralanma ve büyük maddi hasar oluşturan kaza ve yangın olayının soruşturulması gerekmektedir. Bu soruşturma kolluk kuvvetleri (polis veya jandarma) tarafından gerektiğinde de savcılık tarafından yapılır. Soruşturmada sorumlu kişilerin olup olmadığı, varsa sorumluluk durumları belirlenir. Olayda sorulu varsa, savcılık ceza mahkemesinde dava açar. Sorumlu yoksa savcı takipsizlik kararı vererek dosyayı kapatır. Sorumlu tespitinde bilirkişiden yararlanılır (Yiğit, 2013)
İŞ KAZALARI SORUŞTURMALARI SGK Tarafından Yapılan Soruşturma Bu soruşturmada yaralanan sigortalının veya sigortalı ölmüşse, hak sahiplerinin haklarının tespit edilmesi amaçlanır. Bu nedenle sigorta müfettişlerinin yaptığı bu soruşturmada, olayın meydana geliş şekli, iş kazası veya meslek hastalığı olup olmadığı, kusur oranları tespit raporlarında belirtilir.
İŞ KAZALARI SORUŞTURMALARI İş kazası veya meslek hastalığına maruz kalan ve bu yüzden zarara uğrayan işçi veya ölümü halinde hak sahipleri işverenden tazminat talep edebilirler. Kişinin sigortalı olması halinde kendisine sağlık yardımları yapılır, geçici veya sürekli iş görmezlik ödenekleri bağlanır. Yapılacak incelemede çalışanın uyması gereken iş güvenliği kurallarını ihlal etmesi sebebiyle kazaya neden olmuşsa, bu ödenekler çalışanın kusuru oranında kendisine ödenmez.