LEVEN! Den Haag #06

JAARGANG 03 NUMMER 06 LENTE 2010 E 5,50

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

06

Exclusief:

Paul

Verhoeven Voorjaarsshoppen in Voorburg De jeugd van

Martin

Jol Vorstelijk Vroondaal Royaltyfotografen over de koningin Den Haag • Delft • Leidschendam-Voorburg • Midden-Delfland • Pijnacker-NOOTDORP • Rijswijk • Wassenaar • Westland • Zoetermeer

De combinatie Barthen Keuken Design Center, MIELE en ZEYKO kent vele synoniemen.

Hoogstaand design, verrassend innovatief en kwaliteit op niveau zijn daar slechts enkele van...

Korevaarstraat 11, 2311 JS Leiden

telefoonnummer 071 514 98 59 www.barthenkeukendesigncenter.nl

INTRODUCING

YOUR NEW BUSINESS PARTNER‌ De 4e dimensie.

De nieuwe Panamera.

Porsche Centrum Amsterdam Sijsjesbergweg 50 1105 AL Amsterdam Zuidoost T: 020-4911911 F: 020-4524691 E: porsche@a-point.nl

Porsche Service Centrum Rotterdam Airport Frobenstraat 3 3045 RD Rotterdam T: 010-2110200 E: info@porschecentrumrotterdam.nl

Inhoud

128 Deze lente Interviews

14 Den Tex en Timmerije: schrijvende werk/partners 22 De Scheveningse jeugd van Martin Jol 54 Cesar Zuiderwijk, drummer met discretie 79 Het Vak: bijzondere Haaglanders in beeld 116 Acteur en levensgenieter Peter Tuinman 128 Paul Verhoeven over Jezus, galaxies en films

30

Lente in de regio

30 Binnen in de bunkers op Kijkduin 41 Delftse Hout, beste stadscamping van Europa 112 Marlot: toonbeeld van Nieuwe Haagse School

67 70

Oranje boven

67 De royaltyfotografen van Royal Press Europe 70 Hofleverancier Hoogeveen en Co 72 Oranje shopping 75 Liuba’s geliefde jewels 76 Steltman: juwelier met royalty appeal Succes in zaken

18 Chattelin: liefde op het eerste gehoor 36 Rabobank bankiert met lef 46 Exact 57 MSC Arbo 60 Met Bex en Domino’s in de skybox 90 Praalder: familiebedrijf in audio en video 106 Kort zakelijk 136 Katja Kiewit de Jonge

116 75

Eten, drinken en vrije tijd

54

16 The Harbour Club goes Rotterdam 40 Het lekkerste broodje komt uit Delft 42 Hot in de Horeca 5

Speel elk nummer.

In iedere kamer. Draadloos.

Het Sonos Multi-Room Music System geeft je muziek de ruimte. Want met Sonos kan je overal in huis genieten van je favoriete muziek. Luister in elke kamer naar een ander nummer of speel in elke kamer tegelijkertijd hetzelfde nummer. En bedien al je muziek eenvoudig en draadloos vanuit de palm van je hand.

Sonos biedt muziekliefhebbers toegang tot een oneindige hoeveelheid aan muziek; naast al je muziek op je pc, Mac of netwerkhardeschijf heb je gratis toegang tot meer dan 25.000 internetradiostations en miljoenen nummers van de online muziekdienst Deezer.

Sonos Controller 200

Installatie is eenvoudig en zonder enige technische kennis. Het enige wat je nodig hebt, is een breedbandinternetverbinding en een router. Plaats Sonos ZonePlayers in die kamers waar je muziek wil en geef je muziek de vrijheid!

Regel draadloos al je muziek in al je kamers. Zoek naar een artiest, selecteer een nummer of radiostation en druk op Play.

ZonePlayer 90

Sonos Controller for iPhone

Sluit aan op een home cinema of stereo-installatie en breng een wereld aan muziek naar geluidsapparatuur die je al bezit.

Bedien Sonos met een iPhone of iPod touch. De Sonos App kan je gratis downloaden in de App Store.

▼

▲

▼

ZonePlayer S5 ▲

▲ ZonePlayer 120

ZoneBridge ▲

5 geïntegreerde luidsprekers en 5 digitale versterkers leveren kristalhelder, kamervullend geluid.

Sluit je favoriete luidsprekers aan en de D-klasse versterker met 55 Watt per kanaal levert hoogwaardige geluidskwaliteit.

Koppel aan de router voor draadloze installatie van het Sonos systeem of gebruik ter uitbreiding van het netwerk.

Bezoek EP:TOL voor een uitgebreide demonstratie of ga naar www.sonos.com voor meer informatie. © 2004-2009 Sonos Inc. Alle rechten voorbehouden. Sonos is een geregistreerd handelsmerk van Sonos Inc. in de Verenigde Staten en andere landen. ZonePlayer en alle Sonos logos zijn handelsmerken van Sonos Inc. iPod en iTunes zijn geregistreerde handelsmerken van Apple Inc. in de V.S. en andere landen. iPhone is een handelsmerk van Apple Inc. www.sonos.com

Inhoud

38

Onderwijs

58 De Haagse Hogeschool helpt Hagenaars 62 University College The Hague bijna van start 110 Pim Breebaart neemt afscheid

12

Shopping en mode

54 Leuk voor je Leven 96 Voorjaarswinkelen in Voorburg 104 De Passage, 125 jaar allure 124 De Skihut klaar voor de zomer 136 Anderhalve eeuw Pelger

10 124

Gezondheid, beauty en welness

52

10 Mooimaker Roberto Dresia 12 Frits Humme over Chopra yoga 19 De kwaliteit van de Haaglanden kliniek 92 HagaZiekenhuis sterk in plastische chirurgie Wonen en interieur

44 Droombadkamers van Sjartec 47 Denneweg: interieurwalhalla 108 De vrijheid van Vroondaal

47

Kunst, cultuur en media

28 Cultuurspecials 38 Kunststad Delft blinkt uit En verder

19

8 Colofon 9 Editorial 118 De prijzenkast van Haaglanden 140 Places to Be 7

Armani

Jaargang 02, nummer 06, LENTE 2010

LEVEN! BLAD VAN ONTDEKKINGEN biedt een platform voor mensen, bedrijven en organisaties, bedoeld voor het

Hugo Boss

Westelijk deel van Zuid-Holland met Den Haag als kerngemeente. Het is een onafhankelijke uitgave over mensen, ondernemen, cultuur, media, kunst, wetenschap, bouwen, wonen, eten en drinken en alle boeiende en relevante ontwikkelingen voor inwoners en bezoekers met een meer dan gemiddelde interesse in dit gebied.

Corneliani

Uitgave LEVEN! magazine is een uitgave van SPC B.V. Hoofdredactie

Jacob Cohën

Caroline Ludwig caroline@levenmagazine.nl Uitgever Sander Pardon

Caruso

info@levenmagazine.nl Sales en relatiebeheer

Eduard Dressler

Annebert Simons (06) 24 63 96 93 Charlot de Graaf (06) 39 76 00 90 Bladcoördinatie Gerda Schukking Art direction Hans Zandvliet (Zabriski Media) Vormgeving Renate van Leeuwen, Jennefer Luijt, Nathalie van der Peijl, Kim Zwennes (Zabriski Media) Redactieadres Persberichten, uitnodigingen, suggesties voor artikelen naar info@levenmagazine.nl of per post: Tekstlab t.a.v. Caroline Ludwig, Pinksterbloemplein 12, 2555 EL Den Haag Aan dit nummer werkten mee Mieke Barendse, Martijn Beekman, Berend Jan Berendse, Floor de Booys, Daniëlle Braam, Marjolijn Brakel, Lotje Brat, Nicky Bredemeijer, Monique Brok, Sylvia Coenen, Nathalie van Dam, Wouter Dooijeweerd, Frank Emous, Maarten ­Fleskens, Charlot de Graaf, Alexander Hogervorst, Vera de Jonckheere, Noah van Klaveren, Jolanda Kleij, Bastiaan de Koning, Andrée Ludolph, Marlot Vereniging, Rolina Nell, Arenda Oomen, Hans Oostrum, Ariadna de Raadt, Adriaan Rees, Royal Press Europe, Peter de Ruig, Elly van Schaik, Femque Schook, Leontine Smith, Jeroen Stam, Enith Stenhuys, René Vlaanderen, Marloes Vreeburg, Dolf de Vries, Trudy van der Wees, Eddy Wenting, Angélique Werner, Hans Willink, René Zoetemelk, Bart Maat, Gerrit Schreurs, Fotozoom, Saskia Laurijsen, Sally-Jane Visser, Eelco Hupe, Elske Schreurs.

Verspreiding Verspreiding vindt plaats in de gehele regio Haaglanden, van Wassenaar tot en met het Westland, van Scheveningen tot en met Zoetermeer en wordt gedistribueerd bij leestafels, wachtruimtes van de dokter, tandarts, advocaat, notaris, bij gemeenten, restaurants, golfbanen, hotels, horeca, via alle adverteerders en wordt verstuurd naar een selectie van bedrijven met meer dan zeven medewerkers.

Abonnementen, bewijsexemplaren, verzending: Los nummer: € 5,50 Jaarabonnement: € 22,Abonnementen kunnen op ieder tijdstip ingaan en lopen automatisch door, tenzij ze dertig dagen voor de vervaldatum schriftelijk worden opgezegd. Adreswijziging (uitsluitend schriftelijk of per mail) drie weken van tevoren.

Maatkostuums vanaf E 299,-

Quality Company Support Secretariële Dienstverlening Postbus 557 - 2300 AN Leiden T (071) 517 47 47 secretariaat@levenmagazine.nl www.qualitycs.nl Oplage 15.000 ex.

Druk en afwerking Groen Media service, Thieme Rotatie ISSN 1871-9503 Cover Fotografie: Femque Schook, femfotografie.nl Concept: Eelco Hupe, nocliches.nl Model: Elize Been, visagie: Sally Jane Visser, sallyjane.nl Met extra dank aan Liuba Jewels voor het halssieraad

Breestraat 142-144, Leiden

T 071 513 32 58

Copyright Het overnemen van artikelen als bedoeld in artikel 15 van de auteurswet is niet toegestaan. SPC B.V. 2010©

Editorial

Net gewone mensen Krokussen op het Voorhout, vogeltjes die je ’s morgens enthousiast wakker fluiten, lammetjes in de wei en parken en perken die tot leven komen. Het is lente in Haaglanden en dat is iets om volop te vieren.

LEVEN! BLAD VAN ONTDEKKINGEN

JAARGANG 06 NUMMER 18 LENTE 2010 € 5,50

BLAD VAN ONTDEKKINGEN

18

JAARGANG 06 NO. 18 LENTE 2010

EXCLUSIEF:

PAUL

VERHOEVEN EINDELOOS VAREN IN

KAAG & BRAASSEM

LENTE MET

SJIMMY

BRUIJNINCKX

SERIE:

LEIDSE

www.trollbeads.nl • www.trollbeads.be Te verkrijgen bij de betere juweliers in onze regio:

Roeland Juweliers Hoofdstraat 72-74 Hillegom T (0252) 51 56 08

erTrollbeads.indd Lente 2010 rug 8,2 1 mm.indd 1

De Gunst Juwelier Nieuwe Rijn 7 Leiden T (071) 514 04 61 www.degunstjuwelier.nl

Adorae Juweliers Geversstraat 47 Oegstgeest T (071) 517 60 50

Juwelier Van Dam Schoolstraat 89-91 Voorschoten T (071) 561 26 77 www.juweliervandam.com

01-03-10 12:37

NOBELPRIJSWINNAARS LEIDEN • HILLEGOM • KAAG & BRAASSEM • KATWIJK • KOUDEKERK • LEIDERDORP • LISSE • NOORDWIJK • NOORDWIJKERHOUT OEGSTGEEST • RIJNSBURG • TEYLINGEN • VALKENBURG • VOORSCHOTEN • WASSENAAR • ZOETERWOUDE

01-03-10 13:59

LEVEN! magazine heeft twee edities, een voor de regio Den Haag en een voor de regio Leiden.

Meer weten over de mogelijk­heden? Mail ons: info@levenmagazine.nl

LEVEN! Magazine luidt dit heerlijke seizoen in met een koninklijk getint nummer. Onze majesteit beleeft op 30 april een bijzonder jubileum. Op die dag is ze namelijk dertig jaar koningin. Voor ons de aanleiding om dit nummer oranje te kleuren. En dat begint al bij de cover.

Niet alleen heeft model Elize prachtig vlammend oranjerood haar, ook het collier is koninklijk van kleur. Speciaal voor dit nummer maakte de Haagse sieradenontwerpster Andrée Ludolph dit opvallende sieraad.

De royaltyfotografen Albert Nieboer en Albert van der Werf, werkend onder de naam Royal Press Europe, vertellen over hun leven in de nabijheid van royals. Met hun camera volgen ze de Oranjes op de voet. Dat levert niet alleen prachtige beelden op, maar ook een bijzonder ­verhaal. Toen we het over de koningin als oma hadden, verzuchtte Van der Werf: “Wat dat betreft is ze net een gewoon mens.”

Door alle ceremonie en protocol zou je bijna vergeten dat de Oranjes ook maar stervelingen zijn, met dezelfde liefhebberijen als andere landgenoten. Zo houden zowel koningin Beatrix als prinses Máxima van winkelen. Een tijd geleden stond ik in het pashok bij H&M in de Wagenstraat te dubben over een rokje. Even advies inwinnen, dacht ik.

Maar de eerste die ik tegen het lijf liep, was Máxima, die gezellig met haar moeder aan het shoppen was. En haar

durfde ik het niet te vragen. (Gelukkig ben ik vanaf dit nummer van stylingproblemen af. Madison Fashion is zo vriendelijk om voor iedere fotoshoot een mooi setje te leveren.)

Wie koningin Beatrix winkelend wil tegenkomen, maakt het meeste kans op zaterdagochtend. Dan doet ze regelmatig zelf boodschappen in Wassenaar en in het Haagse Benoordenhout. Op het Van Hoytemaplein heeft ze verschillende vaste adresjes voor de weekendboodschappen.

Ja, ook de Oranjes zijn mensen van vlees en bloed.

Maar we hebben meer hoge gasten in dit nummer. Zo is er een exclusief onderhoud met regisseur Paul Verhoeven, de monarch van de Nederlandse film. Verderop in dit nummer vindt u een verslag van een avondvullend gesprek dat Dolf de Vries onlangs in Den Haag hield met zijn vriend Paul Verhoeven. De vorst onder de voetbaltrainers, Martin Jol, vertelt over zijn jeugd in Scheveningen. En drumkoning Cesar Zuiderwijk laat het achterste van zijn tong zien. Dit lunchgesprek vond plaats bij Ninaber van Eyben, de zaak van Cesars echtgenote. En laat daar nou een koninklijk serviesje te koop zijn dat speciaal voor de geboorte van prinses Amalia is gemaakt. De majestueuze cirkel is rond.

Pluk de lente!

Caroline Ludwig, hoofdredacteur

Met dank aan Bakkerij Klink in Voorburg.

9

Haagse topvisagist Roberto Dresia ziet de betrekkelijkheid van schoonheid

“ Ik werk vanuit de ziel van de vrouw” Topvisagist Roberto Dresia (47) begon 25 jaar geleden als één van de eersten met make-overs van gewone vrouwen. Inmiddels heeft hij de make-up verzorgd van vele topmodellen en bekende Nederlanders. In tegenstelling tot vakgenoten koketteert hij daar liever niet mee. “Ik ga niet op een hysterische manier met mijn vak om.”

T e k s t M o ni q u e B r o k

H

Een nieuwe lente, een nieuw uiterlijk?

Ben jij toe aan iets nieuws? Een nieuw kapsel en frisse make-up die je laat ­stralen? Durf te kiezen voor een ander uiterlijk. Via LEVEN! kun je in aanmerking komen voor een make-over van Roberto Dresia. Hij vertelt je hoe je met je eigen make-up een verrassende nieuwe look kunt creëren. Stuur een portretfoto en een korte motivatie waarom juist jij aan een metamorfose toe bent naar info@levenmagazine.nl.

In de volgende nummers laten we steeds de resultaten van de make-overs zien.

10

Fotografie Diana Kok

et overkomt hem zo nu en dan dat een goede vriendin een nieuwe kleur oogschaduw op heeft en hem op de man af vraagt wat hij er van vindt. Roberto Dresia houdt even zijn adem in. “Tja, zeg ik dan. Ehh, ja, ik weet het niet.” Op een dergelijk antwoord zit de vragenstelster doorgaans niet te wachten, maar het is symbolisch voor de wijze waarop Roberto met zijn vak omgaat. “In het dagelijks leven kijk ik niet op die manier. Als iemand mij zo’n vraag stelt, moet ik eerst in mijn rol van adviseur komen en met visagie-ogen gaan kijken. Pas dan zal ik mijn mening geven.”

Vijf uur show Roberto Dresia is zojuist terug uit Indonesië, waar hij samen met Yvonne Keuls, Willem Nijholt en Wieteke van Dort verbleef voor de opnames van televisieprogramma. Op de fauteuil in de woning boven Il Mondo kappers aan de Piet Heinstraat in Den Haag, waar hij de make-overs verzorgt van ‘gewone vrouwen’, vertelt hij over zijn doorbraak.

Nadat hij de kappersacademie had afgerond, won hij in 1984 een make-upwedstrijd georganiseerd door de school. Daardoor werd zijn belangstelling voor make-up en visagie gewekt. Stoutmoedig nam hij contact op met General Cosmetics in ­Alkmaar, producent van merken als Margareth Astor, Invite en Theater, waar directeur Guy van Rooyen hem aan- nam als visagist.

Een tijd lang maakte hij modellen op die gefotografeerd werden voor de kartonnen displays in winkels, tot het bedrijf zei ‘we gaan de Vijf uur show doen’. Roberto mocht een terugkerende rubriek verzorgen waarin hij het televisiekijkende publiek steeds een nieuwe make-up tip voorschotelde. ’Als je gezicht ons niet aanstaat of je makeuptips slaan niet aan, vlieg je eruit’, kreeg hij te horen. Het was zijn eerste kennismaking met de harde televisiewereld. Na een jaar werd zijn contract verlengd.

Inmiddels vertegenwoordigt hij het merk Lookx en heeft hij meegewerkt aan vele tv-programma’s, van de Miss Beautiful Black verkiezing en De Reis­tafel tot aan het door Lucille Werner gepresenteerde missverkiezingsprogramma voor vrouwen met een handicap. Op de planning staan onder meer nieuwe opnames van ‘De naakte waarheid’ gepresenteerd door Anita Witzier.

Ziel “Leco, Mari en ik doen eigenlijk hetzelfde, maar mijn make-ups zijn heel anders. Ik ga veel dieper, werk vanuit het innerlijk, vanuit de ziel van de vrouw en doe niet mijn trucje zoals Leco. Vrouwen zeggen vaak: ik moet een nieuw gezicht hebben.

Waar komt dat vandaan, vraag ik dan, of wat wil je veranderen. Of ze vinden dat ze er te oud uitzien. Tja, als je veel rimpels hebt, moet je geen glanskleuren gebruiken.”

Hij vraagt vrouwen die bij hem komen voor een make-over vaak om hun eigen make-up mee te

De Haagse mooimaker (links) met Miss Nederland 2008

brengen. “Ik leer ze hoe ze met de producten moeten werken. De basis van een goede visagist is zijn techniek, dan kun je met alle merken en met alle soorten vrouwen werken. Sommige artiesten willen alleen met de bekende merken worden opgemaakt, al maakt dat voor de kwaliteit vaak niets uit. Ik heb daarom twee make-up koffers: één met de allerduurste merken en één met merken als de Body Shop, Puppa, Max Factor, enz.”

“Ik zie in Den Haag vaak prachtige vrouwen die hun eigen tijdsbeeld bepalen.”

Topstylist Roberto Dresia tussen de missen die deelnamen aan Miss Nederland 2008

Schoonheidsideaal De techniek van het mooi maken, belicht slechts één kant van schoonheid. Roberto: “Ik heb moeite met het schoonheidsideaal van nu. Mensen zijn bang om oud en lelijk te worden. Vroeg of laat, zeg ik dan, komen we allemaal op het station met het bordje ‘oud’. Hoe ga je daar mee om? Ik zie in Den Haag vaak prachtige oudere vrouwen die hun eigen tijdsbeeld bepalen. En ik zie vaak hele mooie jonge vrouwen, van wie ik denk: je kunt aan de buitenkant wel mooi zijn, maar verander eens wat aan je karakter.”

Zelf ziet hij vooral de betrekkelijke kant van schoonheid. Schoonheid kan zomaar ineens ophouden, daarom moet je er van genieten als het er is. Een goede vriendin van mij was 27 toen ze wist dat ze ging sterven. Ze had mij gevraagd haar nog één keer zo mooi mogelijk te maken.

Dat wilde ze vastleggen op de foto als herinnering voor haar zoontje. Dat soort momenten zijn zo waardevol… daar draait het om. Dat is leven.”

11

Frits Humme:

“Chopra yoga voelt als thuiskomen na een lange vermoeiende reis” Het boek De zeven spirituele wetten van yoga van Deepak Chopra zorgde voor een ommekeer in het leven van Frits Humme. Hij is de enige Chopra yoga instructor in de Haagse regio en opende kort geleden zijn eigen yogastudio in de De Perponcherstraat. “Chopra leerde mij de spirituele kant van yoga.”

T e k s t F l o o r d e B o o y s F o t o g r a f i e Ar e nd a O o m e n

H

et is nog vroeg en Den Haag probeert de grijze ochtendnevel van zich af te schudden. Frits Humme is echter klaarwakker.

Als hij de voordeur open doet, ontsnapt er een vleugje wierook. Om zes uur zat hij al te mediteren. “Dat is voor mij een perfecte manier om de dag te beginnen. Ik word daar helder en energiek van.”

In evenwicht Humme is niet altijd een ochtendmens geweest.

Er was een tijd dat hij zich liever nog even omdraaide als de wekker ging. “Ik heb lang als dramaturg/regisseur in het theater gewerkt. Ik was een echte nachtvlinder, bleef na een voorstelling vaak nog even hangen om gezellig een glaasje te drinken met de acteurs. Een mooie tijd, waar ik met veel plezier aan terug denk. Maar ik voel me nu lichamelijk en geestelijk beter in balans dan ooit.” En dat is precies wat hij zijn leerlingen ook toewenst. “Als je in evenwicht bent, kun je de stormen van het leven beter hebben.”

Op de royale grenen eettafel ligt het boekje dat voor hem de grote ommekeer inluidde: De zeven spirituele wetten van yoga van Deepak Chopra.

Deze Indiase arts en wijsgeer heeft al meer dan veertig titels op zijn naam staan. Humme las ze bijna allemaal. “Centraal in zijn holistische ideeën over gezondheid staat zijn streven naar vereniging van Westerse wetenschappelijke kennis met oeroude Oosterse wijsheden en inzichten betreffende yoga, ayurveda en meditatie.” Een zwever zou Humme zichzelf niet willen noemen, wel is hij 12

altijd op zoek naar inzichten ter verdieping van zijn dagelijkse leven. Yoga beoefent hij – met tussenpozen – vanaf zijn dertigste. “Ik deed de klassieke Hatha yoga, vooral om mijn lichaamsbewustzijn te ontwikkelen. De spirituele kant van de yoga is daar, dankzij Deepak Chopra, later bij gekomen”.

Op zijn kop Tien jaar geleden stond zijn leven plotseling op zijn kop. “Mijn huwelijk liep stuk en ik moest op zoek naar ander werk. Mijn ex-vrouw was in die tijd kostwinner en ik zorgde overdag voor onze twee dochters. ’s Avonds werkte ik in het theater, een taakverdeling die ons aanvankelijk prima beviel, maar met regisseren verdiende ik niet voldoende om mezelf te kunnen onderhouden.”

Hij ging aan de slag als docent drama en later ook Nederlands bij het Aloysius College. Maar dat bleek zwaarder dan hij had gedacht. “Ik vond het vooral heel pittig om gemotiveerd te blijven, als leerlingen onder de maat bleven presteren.”

Begin 2006 brak er iets in hem. “Een burn-out, ik moest flink gas terug nemen. Yoga zorgde ervoor dat ik op de been bleef. Elke ochtend deed ik mijn oefeningen en die gaven me kracht.”

In diezelfde periode viel zijn oog in een spirituele boekhandel op het boekje van Deepak Chopra.

“Het was alsof ik naar dat boekje toe werd getrokken. Ik ben thuis meteen gaan lezen en

“Ik voel me lichamelijk en geestelijk meer in balans dan ooit.”

kon niet meer stoppen.” Bij de op dat moment enige Nederlandse yogadocent in deze specifieke vorm van yoga gaf hij zich op voor een cursus van zeven lessen. In elke les werd één spirituele wet behandeld. “Al tijdens de eerste les vielen alle puzzelstukjes op zijn plek. Het was heel anders dan de yoga die ik kende, veel rustiger, met meer aandacht voor het naar binnen schouwen, het gewaarworden. Het voelde als thuiskomen na een lange vermoeiende reis.”

Doorgeven Hij wist meteen dat hij dit pure gevoel wilde doorgeven, dat hij zélf Chopra yoga instructor wilde worden. Daarvoor moest hij de speciale opleiding bij het Chopra Center in New York volgen. Hij liet er geen gras over groeien en zat in juni 2006 in het vliegtuig. Daarna kwam alles in een stroomversnelling. Na het afronden van de opleiding begon hij in zijn woonkamer met de eerste lessen.

“Omdat ik in de Haagse regio de enige ben die deze vorm van yoga geeft, had ik al snel een paar cursisten.” Hij combineerde het nog steeds met

Frits Humme voor zijn gloednieuwe yogastudio in de De Perponcherstraat

een aantal uren in het onderwijs. In september 2007 durfde hij die zekerheid los te laten en helemaal op eigen kracht te vliegen. “Het voelt heerlijk vrij en de cursisten komen bijna als vanzelf naar me toe.”

Sinds februari dit jaar heeft Frits Humme zelfs een eigen yogastudio aan de De Perponcherstraat. “Het werd in mijn woonkamer te vol en deze studio kwam

op mijn pad. Ik leer steeds meer op mijn intuïtie te vertrouwen. Kansen te grijpen als ze voorbij komen, maar het ook te accepteren als het even niet loopt zoals je zou willen. Ik haal nog dagelijks inspiratie uit de zeven spirituele wetten, de yoga en de meditatie. Ze werpen steeds weer een ander licht op mijn weg in het leven.”

Frits Humme Certified Chopra Center yoga instructor De Perponcherstraat 118 2518 TA Den Haag T (070) 352 14 00

www.hummeyoga.nl 13

Werk/Partners

De kunstenaar en de schrijver Het is maar goed dat Anneloes Timmerije en Charles den Tex allebei auteur zijn. Anders was hun leven volgens Anneloes veel gecompliceerder. Al dertig jaar zijn ze elkaars eerste lezer. Dit voorjaar ligt van beiden een nieuwe roman in de boekhandel. Het schrijvers­echtpaar over samen huishouden en samen werken.

T e k s t V e r a d e J o nc k h e e r e

F o t o g r a f i e s a nd e r p a rd o n

E

r hangt een aanstekelijk vrolijke sfeer in het Haagse appartement, Anneloes en Charles hebben ieder zojuist een nieuw boek afgerond.

Charles schreef eerder negen thrillers, drie ervan werden bekroond met de Gouden Strop (Schijn van kans, De macht van meneer Miller en Cel). Op 6 mei ziet zijn tiende bloedstollende werk Wacht woord het licht. Het geschenk voor de Maand van het Spannende Boek (juni) is dit jaar eveneens van zijn hand. Anneloes schreef drie goed ontvangen non-fictiewerken en haar verhalenbundel Zwartzuur werd vier keer genomineerd voor een debuutprijs, waarvan één verzilverd. Op 15 april verschijnt haar romandebuut: De grote Joseph.

Huizen Elkaar ontmoet dankzij het schrijven?

Anneloes: “Nee, daar is geen pen aan te pas gekomen. Ik werkte net als journalist bij het Leidsch Dagblad toen een vriendin mij tipte dat er een kamer vrij kwam in het huis dat zij in Leiden bewoonde. Charles, net begonnen als freelance reclameschrijver, woonde daar ook. Zo is het gekomen. Wij weten niet beter, of het hóórt zo. Alle twee schrijven.”

Anneloes en Charles verhuisden eerst naar Amsterdam voordat zij een huis kochten in het Haagse Zeeheldenkwartier, 1 14

maar uiteindelijk vonden zij hun plek aan de rustige Benoordenhoutse Stalpertstraat, waar je in het voorjaar zelfs nachtegalen kunt horen.

“Ons huis in de Van Galenstraat was een stuk groter, maar we kochten dit appartement om onze droom van een huis in Frankrijk te kunnen realiseren. Als we aan een boek werken, laden we hond en kat in en rijden 700 kilometer zuidwaarts.”

Schrijvende echtparen zijn dun gezaaid. Sartre en De Beauvoir publiceerden volop en vormden op onnavolgbare wijze weliswaar een stel, maar waren niet getrouwd. Nicci (Gerrard) en (Sean) French doen het ook weer anders, zij werken als één schrijver aan een thriller. In Nederland blijven we steken bij auteursparen Jessica Durlacher/Leon de Winter en Esther/Berry Verhoef.

Economie Kun je in het kleine Nederlandse taalgebied van schrijven leven?

Charles: “Op dit moment wel, maar je weet nooit hoe lang dat standhoudt. Vele auteurs verkopen niet meer dan 3.000 boeken. Dat heeft niets met taalgebied te maken; dat gebeurt ook in de V.S.” Anneloes: “Wij hebben jaren achtereen keihard gewerkt om vrije tijd te ‘kopen’ voor het schrijven van een boek. In feite komt het erop neer dat je twee banen hebt. Dat is voor mensen met kinderen of een fulltime baan moeilijk te realiseren. Vóór ieder boek ligt een drempel.”

15

DĂŠ hotspot van de Scheveningse jachthaven

The Harbour Club | Dr. Lelykade 5 | Scheveningen | T 070-8913224 Dagelijks geopend vanaf 11.00 uur

www.theharbourclub.nl

“Ik moet er niet aan denken om samen op één kamer aan een manuscript te werken.”

Charles: “En het nemen van die drempel biedt geen enkele garantie dat je boek wordt verkocht. Net zomin als je de garantie hebt dat je uitgever ieder volgend boek zal uitgeven.”

Anneloes: “Ik denk wel dat wij het heel bont moeten maken, willen onze uitgevers werk van ons weigeren.”

Tweestemmig: “Maar het kan altijd.”

Kunnen jullie in elkaars nabijheid schrijven?

Charles: “Binnen één gemeente lukt wel…”

Anneloes: “Binnen één buurt zelfs! Meestal werk ik hier thuis aan dit bureau, Charles huurt een kilometer verderop een werkruimte. Ik heb daar zojuist de laatste hand mogen leggen aan De grote Joseph. Voor de laatste puntjes op de i heb ik totale afzondering nodig. Stijl is voor mij erg belangrijk, ik houd ervan om met zinnen en woorden in de weer te zijn.”

Charles: “In Frankrijk hebben wij ieder een eigen werkkamer. Ideaal! Ik moet er niet aan denken om samen op één kamer aan een manuscript te werken. Dan gebeurt er niks.”

Anneloes: “Als het moet, kan natuurlijk alles. Met opdrachtenwerk hebben we vroeger ook wel op één kamer gewerkt.”

Liefde Beïnvloedt het schrijverschap jullie relatie?

Annneloes: “Als Charles niét schreef, zou ons leven een stuk gecompliceerder zijn. Tijdens het schrijven ben ik een ontzettende eigenheimer. Buitengewoon gevoelig en niet geïnteresseerd in dingen buiten de wereld van mijn boek. De behoefte aan gesprekken daalt dan, zeker overdag, tot het nulpunt.

Charles weet precies wat het is, bij hem ziet het er misschien anders uit, maar we hoeven elkaar niets uit te leggen.”

Charles: “Daarbij is het wel heel erg handig dat we hetzelfde ritme hebben. Vroeg uit de veren en na het ontbijt direct aan het werk. Dat houdt de strakke discipline er makkelijker in dan wanneer de een nacht- en de ander dagschrijver zou zijn.”

Anneloes: “Zodra je met een boek bezig bent, kun je er niet veel naast hebben. Evenementen als weekends op stap,

afspraken met vrienden en gezellig uit eten tasten de moeizaam opgebouwde concentratie aan. Met iemand die aan het eind van de dag behoefte heeft aan een uitbundige agenda zou het lastig zijn een modus te vinden.”

Afwas Hoe typeer je de ander als schrijver?

Charles: “Anneloes is de kunstenaar. Zij kneedt het materiaal tot een verhaal, een kunstwerk.”

Anneloes: “Charles is de echte schrijver. Hij schrijft áltijd, ook als hij niet aan een boek werkt. Zolang ik hem ken, maakt hij notities. Overal liggen schriftjes met flarden van dialogen en mogelijke plots.”

Connie Palmen heeft ooit gezegd dat zij met kinderen geen schrijver was geworden.

Charles: “Wij hebben samen allerlei keuzes gemaakt die naar ons schrijverschap hebben geleid. En ik weet niet hoe dat eruit zou zien als we bij voorbeeld twintig jaar geleden kinderen hadden gekregen.”

Anneloes: “Misschien hadden we op een andere manier leren schrijven. Agatha Christie bedacht haar plots tijdens het afwassen.”

Charles: “Ik ken collega-thrillerschrijvers die schrijven naast een baan. Bijvoorbeeld Roel Janssen, redacteur bij NRC Handelsblad. Hij neemt af en toe een paar weken vakantie om een boek te voltooien. Anneloes en ik hebben nu eenmaal de behoefte ons terug te trekken om louter op het boek te focussen.

Anneloes: “W.F. Hermans gaf overdag college, vond het eten dampend op tafel – zonder dat hij ook maar één boodschapje had hoeven doen – en trok zich vervolgens terug op zijn zolderkamer. Zijn generatie mannen liet huishouden en gezin volledig aan hun vrouw over. Charles en ik houden samen huis.”

Op 15 mei a.s. is er ’s middags een signeersessie bij Boekhandel Couvée in de Van Hoytemastraat 66. www.charlesdentex.com en www.anneloestimmerije.nl 17

Peter Chattelin: “Elke klant heeft zijn eigen klankkleur” Sinds een jaar kan de audiofiel zijn hart ophalen in de Hofstad. Bij ­Chattelin Audio Systems in de Anna Paulownastraat is het oor van de klant koning. In de exclusieve hifiwinkel staat de beleving van muziek centraal. De sensatie van een live concert, terwijl je thuis op de bank zit.

T e k s t F lo o r d e B o oys

F o t o g r a f i e Ari a dn a d e R a a dt

Bij binnenkomst imponeert vooral de apparatuur.

Overal staan speakers, versterkers en cd-spelers.

De exclusieve merken klinken de leek onbekend in de oren: Avalon, Magico, Spectral, PrimaLuna en Primare. Maar de kenner gaat er van watertanden. De prijzen liggen hoger dan in een gemiddelde elektronicazaak maar dit vertaalt zich dan ook in een betere geluidskwaliteit en in een langere levensduur. Het is duidelijk, wie de winkel van Peter Chattelin betreedt, moet de alledaagse werkelijkheid loslaten. Dit is het walhalla van de hifi. Hier is het oor van de klant koning.

Ogen dicht Zodra de cd in de speler is geschoven en de eerste tonen klinken, gaan bijna als vanzelf je ogen dicht. Je vergeet alle apparatuur en de muziek stroomt binnen. Lou Reeds’ breekbare Vanishing act klinkt nog heel lang na. Als ook de 18

allerlaatste toon is weggestorven, zegt Peter Chattelin: “Muziek ís emotie. Het komt regelmatig voor dat ik een klant hier in de winkel wat laat horen en dat we in deze comfortabele lederen fauteuils allebei een traantje weg pinken. Dat maakt deze apparatuur mogelijk. De muziek klinkt zoals ze bedoeld is. Je hebt de sensatie van een live concert, maar zit lekker thuis op de bank met een goed glas. Dat is wat mijn klanten willen.

En ach, als muziek je léven is, dan is het een investering die zich terugbetaalt. Een concert is éénmalig, van deze topkwaliteit kun je dagelijks genieten.”

De jonge Chattelin kreeg muziek met de paplepel ingegoten. Zijn grootvader was professioneel organist en zijn vader was als hobbyist veel met geluidsapparatuur en muziek bezig.

Automonteur Aanvankelijk leek het lot een leven zonder muziek voor Chattelin te hebben uitgestippeld.

Hij volgde een opleiding tot automonteur. Toen hij op een van zijn eerste werkdagen in zijn overall onder een auto lag, bekroop hem het gevoel: ga ik dit mijn hele leven doen? Hij nam ontslag. Bij de audiozaak – waar hij later solliciteerde en werd aangenomen vanwege zijn gouden handjes – was hij meteen op zijn plek.

Chattelin leerde er de basis, maar was er snel uitgekeken. Op naar een andere topwinkel. En daarna maakte hij nog een overstap. “Ik heb op die manier veel geleerd. Niet alleen over de exclusieve merken, maar ook over het omgaan met de klanten die zich deze apparatuur kunnen veroorloven. Het is een heel persoonlijk traject dat je met zo’n klant ingaat. Je bent soms maanden bezig, voordat de verkoop gesloten is en de apparatuur naar tevredenheid in het huis van de klant is geïnstalleerd.

Dat is ook precies wat ik zo leuk vind aan dit werk. Dit wordt nooit eentonig, je bent altijd aan het finetunen. Elke klant heeft zijn eigen klankkleur.”

Chattelin Audio Systems Anna Paulownastraat 58 2518 BG Den Haag T (070) 363 20 50 info@chattelin.nl

www.chattelin.nl

Haaglanden Kliniek,

Kwaliteit is een keuze

19

Erkende kwaliteit in een ongedwongen sfeer raar grotendeels van de patiënt over, zodat de patiënt zich hier geen zorgen over hoeft te maken.

Het prettige is verder dat er tijd voor de klant wordt genomen. Dat de patiënten de service van de plastisch chirurgen waarderen leert een kort onderzoek op internet. Het blijkt dat de patiënttevredenheid, gemeten door Mediquest, al jaren ruim boven de 8,5 ligt. Kwaliteit lijkt een bewuste keuze.

Plastische chirurgie

Den Haag huisvest sinds geruime tijd het Nederlands Centrum Plastische Chirurgie/Haaglanden Kliniek genoemd. Dit is het enige centrum in de regio vanaf de Bollenstreek tot het Westland waarin plastische chirurgie, huidtherapie en een schoonheidssalon in één pand zijn verenigd.

T e k s t D a ni ë l l e B r a a m F o t o g r a fI E Ar e nd a O o m e n

“

Of het nu gaat om permanente ontharing met de nieuwste lasertechniek, het chirurgisch verwijderen van een huidtumor of een ontstressende gelaatsmassage, onze klanten kunnen er vakkundig en zonder wachttijd voor terecht, mede dankzij onze avondspreekuren.” Aan het woord is Francisca van Rhoon, manager Kliniek van NCPC/Haaglanden Kliniek. Zij geeft leiding aan een hecht team van professionals die in een monumentaal pand in de Archipelbuurt in Den Haag hun cliënten met zorg omringen.

Hoge patiënttevredenheid “Ons centrum is de enige door het ministerie van VWS erkende instelling met die drie functies/disciplines in de regio. Ook op nationaal niveau zijn er niet veel centra die deze functionaliteiten samen bieden. Er is veel contact tussen de verschillende disciplines waardoor een flinke meerwaarde wordt gecreëerd,” vervolgt Francisca.

Het centrum heeft met alle verzekeraars contracten afgesloten en neemt de formaliteiten betreffende de vergoeding door de ziektekostenverzeke20

Het werkterrein van de aan de Haaglanden Kliniek verbonden plastisch chirurgen (in totaal zes, drie mannen en drie vrouwen), bestrijkt behalve de cosmetische chirurgie ook de verzekerde zorg.

Dit betekent dat men in de groot Haagse regio snel terecht kan voor alle mogelijke behandelingen, zoals het verwijderen van moedervlekken, maar dan zonder de wachttijd die in ziekenhuizen gebruikelijk is. Minstens vijf jaar werkervaring als plastisch chirurg, geregistreerd staan als lid van de Nederlandse Vereniging van Plastische Chirurgie en actief zijn in nascholing en kennisverbreding; dat zijn de eisen waaraan specialisten moeten voldoen voordat ze in de Haaglanden Kliniek kunnen werken. Het centrum werkt nauw samen met het Medisch Centrum Haaglanden (MCH). Een goed voorbeeld hiervan is de vestiging van een buitenpoli van de afdeling Dermatologie in hetzelfde pand. Patiënten met huidkanker kunnen vaak nog dezelfde dag door een van onze plastische chirurgen worden geopereerd in de volledig geoutilleerde operatiekamer. De state-ofthe-art luchtbehandeling van die operatiekamer wordt overigens permanent door de technische dienst van het MCH aangestuurd.

Huidtherapie Ook bij de huidtherapeuten vinden we eenzelfde professionaliteit terug. Ruime werkervaring, prettige bejegening en moderne technieken karakteriseren deze groep deskundigen. “In het voor- en najaar ligt de nadruk uiteraard op de permanente ontharingen voor het zomerseizoen“, zegt Francisca. “Daarnaast behandelen onze therapeutes veel huidafwijkingen zoals beenvaatjes en acne littekens met een uitgebreid arsenaal aan verschillende lasers. Individueel kunnen huid- en haarpigment namelijk om een speci-

fieke laser vragen. Wij hebben voor iedere cliënt de juiste oplossing.” Op de vraag of er ook nog een behandeling mogelijk is voor rimpels, moet ze glimlachen. “Dat is nu net onze meerwaarde.

De drie disciplines vullen elkaar aan. Een cliënt die in eerste instantie de plastisch chirurg consulteert, maar uiteindelijk door de huidtherapeute wordt behandeld met een microdermabrasie of een peeling voor haar rimpels, dat zien we hier vaak. De cliënt is minder duur uit en krijgt door de directe verwijzing snel het juiste advies en de goede behandeling.”

Schoonheidssalon Sinds eind vorig jaar is er in de kliniek ook een schoonheidssalon gevestigd die werkt met de producten van het exclusieve Franse merk Payot. Volgens de website kun je hier ook terecht voor een ontspannende massage. Ik trek de stoute schoenen aan. Queenie Djallal-Voorthuizen heet mij welkom in haar fraaie salon en in een zeer ontspannen omgeving geeft ze eerst een gezichtsbehandeling en vult dit aan met een heerlijke massage van de gestresste nekspieren. Ze legt uit dat de technieken en middelen die ze gebruikt, in het begin van de vorige eeuw al zijn ontwikkeld door Dr. Nadia Payot, een Franse dermatologe. Er is bewust voor dit merk gekozen, omdat er voor ieder huidtype een passende oplossing is. Ook een huid die makkelijk beschadigt door weersinvloeden zoals zonlicht kan beschermd of behandeld worden met deze productlijn. Als herboren verlaat ik het pand en slaap die avond erg lekker.

Een heerlijk ontspannende massage met de middelen en technieken van Payot

Werksfeer Wat opvallend is aan een bezoek aan de Haaglanden Kliniek is de prettige, ongedwongen sfeer die er hangt. De medewerkers hebben duidelijk plezier in hun werk en doen hun best om het de klanten naar de zin te maken. Om trouwens maar meteen een vooroordeel over privéklinieken weg te nemen: nergens zijn luie leren stoelen, open haarden of hoogpolig tapijt te ontdekken. Wel is er een moderne wachtkamer waar een uitstekende kop koffie kan worden gedronken. Francisca wil het nogmaals benadrukken: “Kwaliteit is voor ons een keuze en we zijn dan ook liever de beste dan de grootste kliniek van de regio.”

Haaglanden Kliniek Koninginnegracht 94, Den Haag T (070) 3385444, info@haaglandenkliniek.nl

www.haaglandenkliniek.nl 21

Van Haagse mensen, de dingen die voorbijgaan

De Scheveningse

pleintjes van Martin Jol T e k s t en f o t o g r a f i e P o rtr e t H a n s W i l l in k , B e e l d priv ĂŠ a rchi e f M a rtin J o l

Exclusief voor LEVEN! Magazine interviewt redacteur/fotograaf Hans Willink bekende mensen uit Haaglanden over een markant tijdvak in hun leven. De Scheveningse voetbalgrootheid Martin Jol bijt het spits af. De trainer van Ajax blikt terug op zijn jeugdjaren.

22

23

De onafscheidelijke broertjes Martin en Cock Jol in de achtertuin van de Wassenaarsestraat

Martin (links) met zijn jongste zusje Maritsa, broer Cock en hun moeder in 1959 aan de wandel in het Westbroekpark

A

ls voetballer bereikte Martin Jol in Den Haag een legendarische status door deel uit te maken van het team van FC Den Haag dat in 1975 de beker won. Maar ook doordat hij - tijdens zijn tweede periode in Haagse dienst – in 1986 ongeslagen kampioen werd van de eerste divisie. De middenvelder stond bekend om zijn grote inzet en scherpe tackles. Hij verdedigde tijdens 326 wedstrijden de Haagse kleuren. In die periode scoorde hij 32 doelpunten. Naast buitenlandse avonturen bij Bayern München, West Bromwich Albion en Coventry City, speelde Jol ook voor FC Twente.

Hij kwam drie keer uit voor Oranje. Maar het begon allemaal op Scheveningen.

Voetbalplekjes Op maandag 16 januari 1956 kregen de Scheveningse visser Maarten Jol en zijn Urkse vrouw Jannetje Mazereeuw hun vijfde kind: Maarten

een dikke drie jaar schelen. Mijn andere broers Ger en Klaas waren een stuk ouder. Die zaten al bij de marine. Cock en ik speelden graag en veel op straat. Voetbal natuurlijk. We liepen de Zeeweg op en daar bovenaan had je een parkeerterreintje van het toenmalige Hotel Savoy.

Dat was jarenlang ons voetbalplekje. Of we deden paaltjesvoetbal op een klein plein aan de achterkant van dat hotel. Dat had het nadeel dat je door het hoogteverschil moest zorgen dat je de bal niet over de rand speelde. Aan de overkant van ons huis had je een blinde muur met een verkeersbord ervoor. Daar schopten we ook graag een bal tegen. Het voetbal nam bij ons al vroeg een belangrijke plek in. Dat kwam door onze vader. Hij was gek van sport en luisterde vaak naar voetbal op de radio. Niet dat ik hem zelf ooit heb zien sporten, maar het beïnvloedde ons natuurlijk wel. Mijn vader volgde alles wat er te volgen was: voetbal, wielrennen, schaatsen, noem maar op. Eerst op de radio en later

“ Het was soms een roteind lopen naar JAC. Maar ja, dat veld en die goals hadden een magische aantrekkingskracht.”

Cornelius, roepnaam Maarten. Moeder Jannetje noemde haar nieuwste boreling liefkozend Marti, wat later Martin werd. Het gezin woonde aan de Wassenaarsestraat 111, letterlijk één bestrate duintop verwijderd van de boulevard. “Ik trok het meeste op met mijn broer Cock”, kijkt Jol terug op zijn jongste jaren. Hij oogt ontspannen, daar in het Scheveningse Brouwcafé, met uitzicht op de haven en dicht bij zijn geboortehuis. “Dat komt omdat wij maar 24

op televisie. We hadden al heel vroeg televisie, volgens Cock al in 1958. Ik kan me dat natuurlijk niet herinneren; ik was toen twee.”

Achterop de fiets Martin en Cock waren al vroeg onafscheidelijk en zijn dat tegenwoordig nog steeds. Cock was assistent van Martin, toen die als hoofdtrainer bij de amateurs van ADO Den Haag werkte. In diezelfde rolverdeling werkten ze ook bij de

Martin Jol (links) in het ADO jeugdteam dat in 1973 kampioen van Nederland werd

Jong Oranje 1973

zaterdagamateurs van SVV Scheveningen en boekten er succes. Daarna gingen beiden hun eigen weg om pas weer in 2008 te gaan samenwerken bij Hamburger SV en daarna bij Ajax.

Door die nauwe band zetten ze ook samen hun eerste schreden op een echt voetbalveld. Niet bij de club die ze in gedachten hadden, maar dat had een andere oorzaak dan algemeen wordt aangenomen: “Cock en zijn vriendje Mick Kok gingen in 1962 met moeder Kok in de auto op weg om zich in te schrijven bij de voetbalclub SV ’35. Ik zat achterin. Niet dat ik als zesjarige al mocht voetballen, maar meer omdat we altijd dingen samen deden. Die moeder werd gek van

ons. We voetbalden namelijk vaak in hun huis.

Dus vond ze dat Cock en Mick maar op een club moesten. Onderweg sloeg ze in plaats van rechtsaf, linksaf. Zo kwamen we langs JAC. De man aan wie we de weg vroegen naar SV ’35 vertelde dat JAC ook een leuke club was. Wij keken door de raampjes van die Opel naar buiten en zagen oranje shirts en witte broeken.

Dat waren de kleuren van het Nederlands elftal, dus wij waren meteen verkocht. Het is dus niet zo gegaan dat we op de fiets zijn verdwaald, zoals altijd wordt beweerd.

Wel ging ik altijd bij Cock achterop de fiets naar JAC. Als hij en Mick hun wedstrijden voetbal-

FC Den Haag seizoen 1975-1976 met de op 15 mei gewonnen KNVB-beker. Staand v.l.n.r.: Rinus Loof (assistent trainer), Rob Ouwehand, Simon van Vliet, Martin Jol, Woody Louwerens, Ton Thie, Joop Korevaar, Aad Mansveld, Lex Schoenmaker, Clemens Schrovers (fysiotherapeut) en Vujadin Boskov (trainer) Zittend v.l.n.r.: Leo de Caluwé, Aad Kila, Henk van Leeuwen, Roger Albertsen, Leen Swanenburg, Hans Bres en Dojcin Perazic

25

Assistent Cock en trainer Martin (met pet) in hun periode bij SVV Scheveningen (1995-1996)

“ We voetbalden iedere dag, maar op zondag heerste het geloof.”

De officiële portretfoto van Jol bij FC Den Haag in het seizoen 1976/1977

den, stond ik ergens achteraf tegen een bal te kleunen. Toen ik iets ouder was, mocht ik van hun leider twee of drie keer invallen. Dat was natuurlijk super. We waren helemaal gek van dat spelletje. Als het even kon gingen we na school of in de vakanties een paar keer per week naar de velden van JAC. Soms op de fiets, maar ook wel eens met de bus en dan een roteind lopen; van Bronovo tot aan de hoek van de Landscheidingsweg en de Buurtweg. Maar ja, dat veld en die goals hadden een magische aantrekkingskracht.”

Stratego Het was een mooie periode voor de kleine Martin. Voetbal voor de deur, op het strand vooral bij eb op het harde zand - en op de velden van JAC. Hoewel dat laatste niet altijd met toestemming gebeurde. “In de zomer werden die velden natuurlijk ingezaaid en mocht je er eigenlijk niet op voetballen”, weet Jol nog goed.

“Maar we gingen toch. Vaak met een stel vrienden uit de straat. Met een beetje pech duurde de pret niet lang. Er liep bij JAC een man rond genaamd Cor Zwijnenburg. Die deed vreselijk veel voor de club, beseften we later pas. Toen wij met onze vriendjes op die ingezaaide velden ravotten, kwam hij ons er vaak afjagen. Ik zie hem zo nog voor me met die grote leren jas van 26

hem. Wat konden we rennen als hij ons achterna zat. Dan gingen we maar weer ergens anders voetballen. Want dat deden we bijna dagelijks. Maar niet op zondag, dan heerste het geloof. ’s Morgens naar de kerk voor de dienst van tien uur, dan naar huis en half een naar de zondagsschool. Mijn vader heeft Cock wel eens stiekem op een zondag meegenomen naar een wedstrijd van het Nederlands elftal. Dat was heel wat in die tijd.”

“Ik was als een kind zo blij dat ik op tienjarige leeftijd eindelijk ook lid kon worden en in een echt team kwam te spelen. Cock en ik bleken goed te zijn. We scoorden veel doelpunten. Ik maakte er ooit dertien in één wedstrijd. Daardoor mocht ik vaak meedoen met oudere jongens. Daar zal ik ook wel beter van zijn geworden. Hoewel de techniek eveneens werd geperfectioneerd door het voetbal op straat. De conditie werd steeds op peil gehouden door een vaardigheid van Cock: hij was toen al een meester in het organiseren. Hij verzon van alles. Atletiekkampioenschappen, hardlopen naar het Kurhaus op en neer of over het Seinpostduin en dan weer terug. Daar kreeg je me een partij sterke benen van. Maar hij organiseerde ook toernooien in tafeltennis of Stratego. Altijd mooi!”

Die vaardigheid met Stratego zou Jol later in Engeland nog van pas komen. Toen hij bij West

De tweede interland van Martin Jol op 30-12-1980 in en tegen Uruguay: Staand v.l.n.r.: Pierre Vermeulen, Kees Kist, Martin Jol, Ernie Brandts, Hugo Hovenkamp Zittend v.l.n.r.: Pim Doesburg, Ronald Spelbos, Willy van de Kerkhof, Jan Peters, René van de Kerkhof, Bennie Wijnstekers

Bromwich Albion zat, speelde hij dit bordspel urenlang op zijn hotelkamer met teamgenoot Romeo Zondervan. Puur om de tijd te doden.

Ellendig afscheid Martin Jol was een opvallende jeugdspeler bij JAC. Niet alleen werd hij als twaalfjarige geselecteerd voor de Nederlandse jeugd, een bijzondere prestatie voor een speler van een amateurclub, maar hij debuteerde als vijftienjarige in het eerste van JAC. Uiteraard naast zijn broer Cock.

Martin: “Ik heb maar drie keer in het eerste van JAC gespeeld. Dat was in de nacompetitie van het seizoen 1970/1971. Het was mijn afscheid, want ik zou het seizoen daarna naar FC Den Haag gaan. Ik kreeg daar geen geld, wel een gratis buskaart. Na twee seizoenen bij de jeugd debuteerde ik op 20 januari 1974 in het eerste van FC Den Haag tijdens de thuiswedstrijd tegen Ajax. Ik speelde op Gerrie Mühren. We verloren die wedstrijd met 0-1.”

Jol zou drie jaar in Haagse dienst blijven en daarna tekenen bij Bayern München. Dat ene jaar als voetballer in Duitsland was geen onverdeeld genoegen: “Ik heb er dagelijks spijt van gehad. Eigenlijk was ik te jong. Ik had heimwee; miste het strand. Als ik vrij was, reed ik op en neer. Om maar even weer thuis te kunnen zijn.”

Van dat seizoen zal één ding altijd in zijn herinnering blijven. Op 7 november 1978 speelde hij met zijn ploeg tegen Ajax in de afscheidswedstrijd van Johan Cruijff. Jol kwam na rust, bij een stand van 0-3 in het veld en zag de score oplopen tot 0-8.

“Ik was de enige Nederlander in Duitse dienst

die het vreselijk vond wat er gebeurde. Ajax was destijds synoniem voor leuk en mooi voetbal.

Cruijff had dit niet verdiend. Hij was altijd mijn idool geweest; hij heeft het Nederlandse voetbal vorm gegeven. Voor zijn tijd had het Nederlands team moeite met kleine voetballanden, hij zorgde voor de omschakeling. Cruijff is het enige voetbalfenomeen van ons land. En dan zo’n afscheidswedstrijd. Wat moet die man zich - net als ik - ellendig hebben gevoeld.”

De hand van Jol Bayern München zou het enige buitenlandse avontuur zijn waar de Hagenaar slechte herinneringen aan overhield. Hij had het prima naar zijn zin bij de twee Engelse clubs waar hij voetbalde. Als trainer had hij een paar geweldige jaren in Londen bij Tottenham Hotspur, gevolgd door een mooi jaar hij Hamburg. Bij beide clubs heeft hij opmerkelijke resultaten neergezet. Dat deed hij als trainer trouwens overal: de amateurs van ADO Den Haag promoveerden onder zijn leiding van de derde klasse naar de hoofdklasse, Scheveningen werd met Jol aan het roer algeheel landskampioen, Roda JC won als underdog de KNVB beker en RKC Waalwijk werd met een bescheiden budget een stabiele middenmoter in de eredivisie. Nu is hij bezig aan zijn eerste seizoen bij Ajax. Geen gemakkelijk jaar, maar het lijkt goed te gaan. Jonge spelers debuteren en geloven in eigen kunnen. De hand van Jol wordt langzaam zichtbaar.

Het jongetje dat ooit bij JAC langs de lijn tegen een bal stond te kleunen, is niet meer weg te denken uit het internationale voetbal.

Martin Jol op de voorkant van Voetbal International van 10 mei 1986 na het behalen van het kampioenschap in de eerste divisie

27

CULTUUR Fotografie!

CultuurSpecials staat onder redactie van kunstkenner Wouter Dooijeweerd. U kunt uw informatie over kunst- en cultuuruitingen in de regio Haaglanden mailen naar info@xs2wouter.nl.

Uit de inzendingen wordt een selectie gemaakt.

De unieke, oude beelden uit de fotografische collectie van de Universiteit Leiden

De allereerste afbeelding (uit 1545) van het camera-obscuraprincipe, de originele camera van schilder George Hendrik Breitner, daguerreotypieën van meer dan 150 jaar oud: de fotografische collectie van de Universiteit Leiden is in vele opzichten uniek. Niet alleen is het de oudste en grootste museale fotocollectie van het land, de zorgvuldig samengestelde verzameling geeft ook een compleet overzicht van het ontstaan en de ontwikkeling van de fotografie. Ook het werk van hedendaagse fotografen en klassiekers als Alfred Stieglitz en Diane Arbus ontbreken niet. In het Fotomuseum is deze bijzondere collectie voor het eerst op grote schaal te zien.

Te zien t/m 18 april 2010

www.fotomuseumdenhaag.nl

Spectaculair Pink Project Pink Project is een zeer gepassioneerde Pink Floyd tribute en heeft de afgelopen jaren bijna 100.000 bezoekers verrast met prachtige optredens. Dit seizoen presenteren ze hun meest spectaculaire show tot nu toe: de Sleepwalking Back Again Tour part 2. Op 19 april bezoeken de Floydians het Circustheater. De complete uitvoering van het meesterwerk The Dark Side of the Moon en andere hoogtepunten uit het rijke Pink Floyd oeuvre staan op het programma. Qua decor en licht wordt uitgepakt met een enorme licht- en laserhow, levensgrote projecties en vliegende varkens.

19 april, Fortis Circustheater Scheveningen, www.fortiscircustheater.nl; www.pinkproject.nl

Hollands theater

Er zit veel suspence in het werk van Ine Lamers

Suggestieve beelden Het foto- en filmwerk van Ine Lamers is suggestief, het lijkt een geheim in zich te dragen. In haar installaties van kleurenfoto’s, dia’s en video’s op groot formaat wisselen verhalende en abstracte elementen elkaar af. Ze laten stedelijke stillevens met sporen van menselijke activiteit of verstilde ensceneringen met acteurs zien. De werken vormen een onderzoek naar de subjectieve waarneming en een verkenning van de eigenschappen van de media fotografie en film. De kunstenaar geeft gedurende de expositie lezingen over haar werk.

19 maart t/m 17 mei, DOK Centrum, Delft, www.dok.info

28

Toneelgroep de Appel heeft zich de laatste jaren met groot succes toegelegd op het fenomeen theatermarathon. In hun nieuwste productie, Tuin van Holland, gaan spelers en publiek op zoek naar de Nederlandse identiteit. In het sfeervolle Scheveningse theater komt de bezoeker ogen en ogen tekort. Rampjaren, water, geld, koloniën en markante persoonlijkheden als Willem de Zwijger, Johan van Oldenbarnevelt en de gebroeders De Witt passeren de revue. Het publiek stelt zelf zijn geschiedenis samen, maar iedereen begint en eindigt met hetzelfde verhaal. t/m 22 mei, Appeltheater, Den Haag, www.toneelgroepdeappel.nl

Indringende zoektocht naar Nederlandse identiteit

SPECIALS Cherkaoui De magie van

­

De evacuatie van Haagse bewoners wegens de lanceringen van V2 raketten op 11 en 12 september 1944

Op pad door de geschonden stad Onder de titel De Stad Geschonden presenteert het Haags Historisch Museum vier wandelroutes. Met behulp van een mobiele telefoon wandelt u langs Haags erfgoed uit de Tweede Wereldoorlog in Duindorp, de Bloemenbuurt, Clingendael en de voormalige Joodse buurt. Daar komt de geschiedenis tot leven. U hoort verhalen over fotograaf Menno Huizinga, de Joodse kinderen van Den Haag, Seyss Inquart en de aanleg van de Atlantikwall. In het museum zijn de wandelingen - inclusief PDA - te huur. Wanneer u zelf over een geschikte mobiele telefoon heeft, kunt u de mobiele applicatie via de site www.destadgeschonden.nl installeren en direct op pad gaan.

Vanaf april 2010, Haags Historisch Museum, www.haagshistorischmuseum.nl

Sidi Larbi Cherkaoui is een van de opvallendste internationale dansmakers van dit moment. Hij legt verbindingen tussen mensen en culturen, dans en muziek, oeroude tradities en vernieuwing. De Vlaams-Marokkaanse theatermaker was als kind al gefascineerd door de spiritualiteit en lichaamsbeheersing van de Chinese vechtkunst kung fu. Na een retraite bij de Shaolin-monniken maakte hij samen met hen de verbluffend mooie voorstelling Sutra.

1 mei, Lucent Danstheater, Den Haag, www.ldt.nl

Sutra brengt vecht-danskunst

Constant verlangen Galerie Project 2.0 presenteert het jonge, net afgestudeerde, talent Esther Nienhuis.

Haar werk refereert aan een constant verlangen (saudade) naar iets dat buiten haar eigen realiteit ligt, buiten bereik ook. Het kan in het verleden liggen als een herinnering of geprojecteerd zijn in de toekomst als een situatie die nog niet bestaat en waarschijnlijk nooit zal komen. Nienhuis probeert de grens die het heden isoleert van andere realiteiten voelbaar te maken. Haar nieuwste schilderijen werpen onder meer een blik op de weg van achter een beregende autoruit. De film van water op het anders onzichtbare glas vertekent het uitzicht.

Te zien t/m 18 april bij Galerie ­Project 2.0, Den Haag, Beregende blik op de weg www.project20.nl

Ode aan Miles

Feestmuziek van Kool & the Gang

Tijdens hun eerste lustrum brengt The Hague Jazz een ode aan icoon Miles Davis.

Zo zal Wallace Roney – die zijn trompet van de master kreeg – optreden met het Metropole Orkest. Jazzveteraan Toots Thielemans speelde regelmatig met Miles en zal op 12 juni met zijn mondharmonica het festival verblijden. Andere bekende namen: Candy Dulfer, Kraak & Smaak en feestband Kool & The Gang. Voor het eerst is Pure Jazz, dat andere leuke Haagse jazzfestival, geïntegreerd in The Hague Jazz. In een eigen zaal en lounge worden bijzondere concerten gepresenteerd.

11 en 12 juni, World Forum Convention Center, www.thehaguejazz.com

29

Ondergrondse ontmoeting tussen oorlog en vrede

30

Ronald Vrolijk, vrijwilliger van de Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen, in het donkere en vochtige bunkercomplex

Den Haag staat bekend als die mooie stad achter de duinen.

Onder diezelfde duinen ligt een deel van de Nederlandse geschiedenis van bijna een eeuw oud verborgen: de Atlantikwall.

Een 340 meter lange bunker bij Kijkduin wordt tegenwoordig bevolkt door vleermuizen. Slechts vier weken per jaar is het gangenstelsel voor een select gezelschap toegankelijk.

T e k s t J e r o e n St a m

F o t o g r a f i e Edd y W e ntin g

Onder de duinen bij Kijkduin gaat een ondergronds gangenstelsel schuil

L

angs de hele Nederlandse kust, langs rivieren en in weilanden in het zuiden van Nederland zijn de overblijfselen van een groot aantal bunkers uit de Tweede Wereld­ oorlog zichtbaar. De bunkers aan de kust zijn onderdeel van de Atlantikwall. Dit is een ­verdedigingslinie die de Duitsers tussen 1942 en 1945 over een afstand van ruim 4.000 km langs de gehele West-Europese kust aanlegden om de langverwachte aanval van geallieerde troepen af te weren. Die aanval werd uitein­ delijk ingezet in Normandië. Maar de bunkers die langs de West-Europese kust werden

gebouwd, bleken zo stevig dat ze ruim een halve eeuw later nog grotendeels intact zijn.

van de Atlantische verdedigingslinie onder de duinen van Kijkduin.

Haags historisch erfgoed

Ongenode gasten

De Stichting Atlantikwall Museum Scheve­ ningen (SAMS) zet zich in voor behoud van bunkers aan de Haagse kustlijn. Ze vormen immers een belangrijk deel van het Haags ­historisch erfgoed, zeker in het licht van ­internationale aspiraties van Den Haag als internationale tribunaalstad. Het motto van de stichting luidt dan ook ‘Ontmoeting tussen oorlog en vrede’. Met Ronald Vrolijk, vrijwilliger bij de stichting, bezoeken we een gedeelte

De bunkeringang wordt afgesloten door een zwaar metalen luik. Ronald Vrolijk: “Deze bunker is het hele jaar gesloten. Ze is dan de habitat van een kleine vleermuizenkolonie.

Vier weken per jaar krijgen we toestemming van de gemeente om onderhoud en renovaties uit te voeren. De wind heeft het zand hier jarenlang ongehinderd naar binnen geblazen.

Wij voeren het zand en puin af. En samen met Stichting Zoogdierenwerkgroep Zuid-Holland 31

Alle Duitse bunkers kenden een eigen, uniek registratienummer

Honderden meters wachten nog op uitgraving.

werken we zo aan een gunstig leefklimaat voor de vleermuizen. Bunkers trekken altijd nieuwsgierigen aan. Zwervers zoeken hier een droge en beschutte slaapplaats. Krakers willen er feesten geven. Wij conserveren met veel enthou­siasme dit deel van de Nederlandse oorlogs­geschiedenis.

Met ongenode gasten die ons werk verpesten met graffiti en vernieling zijn we niet blij, vandaar het luik. Het gat in het luik is een in- en uitgang voor vleermuizen.”

Na het verwijderen van het luik wordt een klein mangat zichtbaar. Binnen laten we onze ogen langzaam wennen aan de duisternis.

Links en rechts worden twee gangen zichtbaar, 32

opgetrokken uit gemetselde muren en een geboogd plafond. De muren glinsteren van het vocht. Vrolijk lacht: “Je kunt goed zien dat de mensen vroeger een stukje kleiner waren. Deze gangen zijn rond de 1.80 meter hoog. Pas op je hoofd!”

en het plafond zijn gemaakt van twee meter dik beton. Een van de ruimten, een schuilplaats van gewapend beton, is van Nederlandse makelij. Het Nederlandse leger werkte tijdens de Eerste Wereldoorlog namelijk aan de aanleg van een bunkerlinie langs de Noordzeekust.”

Nederlandse makelij

Klimkoker

Gebukt lopen we door de gangen. Vrolijk: “Dit bunkercomplex is een gangenstelsel van 340 meter lang, dat diverse ruimten met elkaar verbindt, waaronder een bombestendige Duitse manschappenbunker type 501, een munitiebergplaats en een waterbergplaats. De muren

Langzaam bewegen we ons door lange, lage gangen. De ondergrond bestaat uit los zand, trappen leiden naar ruimten die lager liggen, voor de manschappen en de opslag van munitie. Aan het einde van een gang houdt Vrolijk stil. “Hier stond een watertank van 1600 liter.

De ingang van het Duitse bunkercomplex in de Haagse duinen anno 2009.

In het metalen luik is het gat voor de vleermuizen zichtbaar 33

De klimkoker, de ontsnappingroute voor in de bunker gelegerde soldaten, zat in de oorlog vol met grind 34

De 340 meter lange bunker herbergt een Duitse manschappenbunker, een munitiebergplaats en een waterbergplaats.

Op de achtergrond is het gedeelte van Nederlandse makelij, dat nog stamt uit de Eerste Wereldoorlog, zichtbaar.

Dankzij de codering Ständige Ausbau wisten Duitse soldaten dat ze in deze bomvrije bunker beschutting konden zoeken bij bombardementen van de geallieerden

We vinden nog steeds voorwerpen van de ­Duitsers, maar zelden munitie of wapens.

Overigens werden deze bunkers in de oorlog gebouwd door Nederlandse aannemers uit de regio, in opdracht van de Duitsers.”

Aan het einde van het gangenstelsel aange­ komen vertelt Ronald dat dit complex zich ­uitstrekt tot onder de eerste duinenrij, maar honderden meters wachten nog op uitgraving.

In de laatste ruimte zien we de bevestigingspunten van een metalen kachel. Het is niet moeilijk voor te stellen hoe hier Duitse soldaten zich rond de stoof verwarmden. Vrolijk wijst op een gat in de wand. “Dit was de nood-

uitgang. Een klimkoker, die uitkomt in de duinen, zat vol grind en werd met een gasdichte deur afgesloten. Als de manschappen door bijvoorbeeld instorting ingesloten waren, groeven ze het onderste deel van de klimkoker uit, waardoor het grind de schuilkelder instroomde en de klimkoker zich opende. Hun nooduitgang was dus van buitenaf ontoegankelijk.”

Stad van recht en vrede De vrijwilligers van Stichting Atlantikwall Museum Scheveningen werken, met hulp van giften en kleine subsidies, in hun vrije tijd aan het behoud van de bunkers. Op speciale dagen

Bij de opruimwerkzaamheden komen de vrijwilligers van SAMS geregeld overblijfselen van Duits gereedschap tegen

worden rondleidingen verzorgd. Men werkt hard aan het toegankelijk maken van dit en andere unieke bunkercomplexen én aan plannen voor een bezoekerscentrum ten noorden van Scheveningen. Daar moeten in de toekomst overzichtstentoonstellingen komen van de Atlantische verdedigingslinie. In Den Haag, dat zich de internationale stad van recht en vrede noemt, willen ze een gedenkplaats inrichten waar alle informatie over deze bunkers en hun rol in de geschiedenis beschikbaar is.

Kijk voor meer informatie op www.atlantikwallmuseum.nl 35

Rabobankdirecteur Ron Droste ontspant op het Plein.

“Bij mij kom je niet op audiëntie” Ron Droste is directievoorzitter bij de Rabobank Den Haag en omgeving.

Op zijn eigen manier. “Ik wil toegankelijk zijn voor iedereen.” te k s t J o l a nd a K l e ij F O T OGRA F I E Enith St e nh u y s

H

et prototype van een bankdirecteur – beetje kalend, wat ouderdomsrimpeltjes, grijs pak – is hij zeker niet. Directievoorzitter van Rabobank Den Haag en omgeving Ron Droste (41) is jong, dynamisch en ondernemend.

“Hoewel ik genoeg grijze pakken in de kast heb hangen”, vertelt Droste lachend. “Maar ik ben een stuk jonger dan de gemiddelde bankdirecteur.

Daarom doe ik veel dingen anders. Ik houd bijvoorbeeld niet van hiërarchie. Bij mij kom je niet op audiëntie, ik wil toegankelijk zijn voor iedereen.”

Begrijpelijke banktaal Dat is dus precies waar Droste voor staat: contact met de samenleving. Op ieder niveau. “Ik ben een bouwer. Ik wil bruggen slaan tussen de verschillende onderdelen van de Haagse samenleving.

Particuliere klanten, de gemeente, het bedrijfsleven, het onderwijs. Het is mijn doel om deze partijen met elkaar te verbinden.” Daarom organiseert Rabobank Den Haag veel evenementen, zoals pas geleden een ledenevent in het voetbalstadion van ADO Den Haag, waar de mensen Droste het hemd van het lijf konden vragen. Hij vindt het belangrijk om ‘banktaal’ voor iedereen begrijpelijk te maken.

“Daar doe ik op zo’n bijeenkomst erg mijn best voor. Ik vind het een eer om vervolgens terug te horen dat iemand echt wat heeft gehad aan mijn verhaal. Onzinnige dingen verkondigen is er natuurlijk niet bij. Daar zou het Haagse publiek zeker geen genoegen mee nemen.”

Stadseconomie Droste is bijna een jaar aan het werk als directievoorzitter, maar Den Haag is geen vreemde stad voor hem. Onder meer als directeur Bedrijven en commercieel directeur bij zijn bank is hij al acht jaar dagelijks in de hofstad te vinden. Niet alleen om te werken voor de Rabobank maar ook om te genieten van de mooie plekken in de stad. “Den

Haag is een mooie, ondernemende gemeente, die we graag verder helpen in haar ontwikkeling.

Daarom geven we onze visie op het gebied van economische onderwerpen. Onze verwachting van de huizenmarkt, de werkloosheid en de bedrijvigheid. Daar gaan we heel actief mee om. Zo houden we ons sterk bezig met wijkontwikkeling en werken we intensief samen met de gemeente op het gebied van economisch onderzoek.”

Kritische ledenraad Uniek bij de Rabobank is de ledenraad waar in principe alle leden van de bank lid van kunnen worden. “De ledenraad vormt een permanente klankbordgroep. Niet alleen af en toe voor een onderzoek, zoals bij veel andere bedrijven, maar een waardevolle, kritische sparringpartner, waarmee we voortdurend over onze beleidsvoorne-

L ef vervangt Haagse bluf mens overleggen.” Mede hierdoor heeft de Rabobank al veel nieuwe initiatieven genomen. Een mooi voorbeeld daarvan is de Rabo Servicedesk in het gebouw van de Kamer van Koophandel.

Voorheen moesten ondernemers een aparte afspraak maken bij de bank om hun bankzaken te regelen. Sinds vorig jaar kunnen zij direct na hun inschrijving in het Handelsregister daarvoor terecht bij de Rabo Servicedesk onder hetzelfde dak. “Wij staan midden in de markt en zitten in zoveel mogelijk netwerken. Zo weet de Rabobank waar ondernemers behoefte aan hebben.”

Ondernemersplein Het zijn roerige tijden, toch blijft de Rabobank groeien. “Wij gaan gewoon door. Natuurlijk heeft de crisis gevolgen gehad voor de Haagse economie en dus ook voor ons.” Van Haagse bluf is

volgens Droste nooit sprake geweest onder ondernemers, “maar als die er al was, dan is de bluf tijdens de crisis vervangen door lef.” En daar is de Rabobank dol op. Lef is de eigenschap die nodig is om deze economisch moeilijke tijd weer te boven te komen en bij de ontwikkeling daarvan wil Droste graag helpen. “De crisis stimuleert ons om nieuwe initiatieven te ontplooien. Daarom hebben wij vorig jaar een tweedaags ondernemersevenement, het Ondernemersplein, georganiseerd samen met de gemeente en andere partners. De belangstelling was enorm en de positieve invloed op de ondernemerslust in de stad werkt nog altijd door.”

Actieve sponsor Behalve bij zakelijke evenementen is de Rabobank ook nauw betrokken bij de Haagse cultuur en sport. Allereerst door middel van een stimuleringsfonds. Dit fonds maakt mooie dingen mogelijk op maatschappelijk terrein. “Een deel van onze winst stoppen we in dit fonds en leden bepalen de uiteindelijke bestemming hiervan.”

Maar er gebeurt meer. Ook als sponsor is de Haagse bank heel actief in de stad. “We kunnen natuurlijk niet alles doen, maar we sponsoren in de breedste zin van het woord: van voetbalclub ADO tot Beatstad en van hockeyvereniging hdm tot Den Haag Sculptuur.” In totaal werkt Rabobank Den Haag mee aan de organisatie van zo’n tweehonderd evenementen. “Als het lukt, ga ik altijd even langs en anders gaat er wel één van mijn collega’s naar toe.”

Iedereen heeft een bankrekening nodig. Daarom is de Rabobank volgens Droste echt overal te vinden in de stad. Om mensen te ontmoeten en feeling te houden met wat er leeft. In netwerken, tijdens evenementen en bij clubs in elke wijk, maar ook op een terrasje op het Plein. Overal kun je Droste en zijn collega’s tegenkomen.

E r.m.m.a.droste@denhaag.rabobank.nl

www.rabobank.nl/denhaag 37

Bekende patronen in de tentoonstelling 4DELFT in World Art Delft

Gilles Suffren

Grafittikunstenaar Arent Maatkant schilderde bekende Delftse gebouwen op een voormalige Van Gend en Loos-loods.

Mariette v.d. Ven

Mariette v.d. Ven

Jan van de Pavert

Panden in de Spoorzone zijn met Delftsblauw opgevrolijkt

De beeldentuin van World Art Delft

Kunstenaars leggen de laatste hand aan de keramieken lantaarnpalen op het Sint-Agathaplein

Een werk van Rolina Nell, getiteld Remain Flatland

Een stad vol kunst Een jaar lang staan beeldende kunst en vormgeving in Delft in de ­schijnwerpers. Van traditionele beeldende kunstuitingen tot beeldend theater, een symposium over kunst in de wijken en een Delftse museumnacht. Delft is namelijk Kunststad 2010.

T e k s t T r u dy va n d e r W e e s

F o t o g r a f i e B e r e nd j a n

b e r e nd s , Adri a a n R e e s e n g a l e ri e t e rr a

E

igenlijk is Delft natuurlijk al jaren een kunststad. Wie een bezoek brengt aan het historische centrum zal zich verbazen over het grote aantal galeries, waarvan een aantal met bijzonder hoge kwaliteit, de aantrekkelijke musea en de aanwezigheid van beeldende kunst op onverwachte plekken. Dat laatste beperkt zich niet alleen tot de historische binnenstad, ook in de buitenwijken wordt de voorbijganger op een verrassende wijze met beeldende kunst geconfronteerd. Zo prijken teksten van de Delftse schrijver Dirk Coster sinds kort op een galerijflat aan het naar hem genoemde plein. In de wijk Buitenhof is Hangplek Delft van start gegaan. Foto’s van vier fotografen zijn vergroot tot billboardformaat. Daarmee wordt het signaal afgegeven dat de wereld leuker wordt als je er met andere ogen naar kijkt.

Eretitel Dit jaar mag Delft zich officieel Kunststad noemen.

Een eretitel, die de stad heeft gekregen vanwege haar supermarktbenadering op cultureel ge­bied; niet elitair maar met beide voeten op de grond. Het begrip supermarktbenadering moet in dit verband letterlijk worden opgevat: creatieve ondernemers mochten zich vorig jaar op allerlei manieren presenteren in het tot culturele supermarkt omgevormde Lijm en Cultuur, een culturele werkplaats in het voormalige complex van de Lijm- en Gelatinefabriek aan de Rotterdamseweg. Een groot succes, dat dit jaar wordt herhaald, en goed voor de uitverkiezing van Delft tot Kunststad 2010. Met deze verkiezing - vorig jaar georganiseerd door de Kunstweek - worden Nederlandse gemeenten gestimuleerd beeldende kunst onder de aandacht te brengen. De gemeente die relatief het meest doet om de belangstelling voor beeldende kunst te vergroten, krijgt de eretitel.

Lantaarnpalen Delft heeft inderdaad een passie voor beeldende kunst. En te oordelen naar het aantal galeries en

musea, houdt beeldende kunst ook van Delft.

Beeldende kunst is iets waar je in Delft bijna letterlijk tegenaan loopt, of je wilt of niet. Van Hugo de Groot op de Markt, de Hoorn van overvloed op het Heilige Geest Kerkhof en het blauwe hart op de Oude Langendijk tot de nieuwste aanwinst: keramieken lantaarnpalen op het Sint-Agathaplein, het resultaat van een samenwerkings­project tussen een Chinese kunstenares en de Porceleyne Fles. De bijzondere lantaarnpalen benadrukken de relatie tussen Delft en China, de bakermat van het Delfts aardewerk. En dan hebben we nog niet eens genoemd de ludieke Nacht van de Kunstfabriek in Bacinol (erg leuk voor kinderen), de ­atelierroute en andere spontane creatieve ­oprisp­ingen die het dagelijks leven in Delft ver­ aangenamen en opfleuren. Zelfs telefooncellen doen er dienst als expositieruimte.

Spoorzone Ja, in Delft is eigenlijk altijd wel iets te doen op het gebied van beeldende kunst. Elke gelegenheid wordt aangegrepen om er een verbinding mee te leggen, soms als hoofdactiviteit, soms als randprogrammering. Zelfs renovatie- en sloopprojecten worden op een creatieve en inspirerende wijze opgefleurd. Zo namen een aantal artists in residence hun intrek in de sloopflats van Popthahof, de naoorlogse hoog­bouwwijk die wordt gereconstrueerd tot een moderne, gevarieerde woonwijk. De afbraak van het treinviaduct leidde al tot een aantal ludieke kunstprojecten in de spoorzone en dat zal zeker ook de komende jaren nog het geval zijn. Neem graffitikunstenaar Arent Maatkant. Hij beschilderde een voormalige Van Gend en Loos-loods in het spoorzonegebied met markante Delftse gebouwen en het heden, verleden en toekomst van de spoorzone.

“Delftenaren hebben de gemeente niet nodig om creatief te zijn en met initiatieven te komen”, is de overtuiging van Hilde van Sloten, beleidsambtenaar beeldende kunst van de gemeente Delft. “Maar als

gemeente vinden we het uiteraard wel belangrijk om die initiatieven te ondersteunen. Kunststad grijpen we onder meer aan om meer energie te steken in een betere samenwerking tussen galeries en gemeentelijke kunstinstellingen.”

Culturele weekenden Ook vorig jaar stond Delft al helemaal in het teken van cultuur. De gemeente had 2009 uitgeroepen tot cultuurjaar, met als grote publiekstrekkers vier culturele weekenden waarin tal van kunstzinnige en creatieve activiteiten plaatsvonden. Het predicaat Kunststad is een bijna logisch vervolg op dit bijzondere jaar, vindt Van Slooten.

“We hebben aan een groot publiek zichtbaar gemaakt wat er in Delft allemaal valt te beleven op het gebied van kunst en cultuur. Daarmee hebben we Delft op de kaart gezet. De volgende stap is om dat wat we hebben bereikt, te behouden en te versterken.”

De culturele weekenden worden ook dit jaar voortgezet. De bibliotheek (DOK), Theater de Veste, Centrum voor de Kunsten (VAK) en Erfgoed Delft zullen elk vanuit hun eigen expertise activiteiten organiseren, uiteraard ook weer met raakvlakken

Kunststad is een logisch vervolg op het Delftse cultuurjaar. met beeldende kunst. Voorts staan dit jaar diverse bijzondere tentoonstellingen op stapel, onder meer één met werk van Jan van de Pavert in 38CC, de nieuwe expositieruimte in Bacinol II, en één met werk van Jan Rijnders in museum Het Prinsenhof en DOK. In november wordt de Nacht van de Gracht georganiseerd, een Delftse museumnacht waarbij kunstinstellingen ’s nachts hun poorten openen voor het publiek, uiteraard met bijzondere manifestaties.

Ontdek wat Delft Kunststad heeft te bieden op

www.delft.nl/kunststad 39

Kleyweg’s stadskoffiehuis

Vlaanderen

De Wereldzaak

De lekkerste broodjes eet je in Delft Delft staat bekend als een creatieve stad. Die creativiteit strekt zich ook uit op culinair terrein. Voor de zoveelste keer viel een Delfts restaurant in de prijzen tijdens de wedstrijd om Het Lekkerste Broodje van Nederland.

T e k s t T r u dy va n d e r W e e s

D

e lunch is in Nederland lange tijd een ondergewaardeerde maaltijd geweest.

Waar men in het buitenland de tijd neemt voor een relaxte, uitgebreide, soms zelfs warme lunch, zet de Nederlander zijn tanden in een sober broodje kaas of kroket, en spoelt dit weg met een beker melk. Lunchen neemt echter in populariteit toe. Er komen in Delft steeds meer leuke gelegenheden, waar je bijzondere broodjes kunt eten en soms ook warm kan lunchen.

Jaarlijks in de prijzen Delft heeft een naam hoog te houden op het gebied van lekker lunchen, vooral als het gaat om lekkere broodjes. Vrijwel jaarlijks valt een Delfts restaurant, café of lunchroom in de prijzen tijdens de verkiezing van Het Lekkerste Broodje van 40

Nederland. Het aantal winnende en succesvolle broodjes van Kleyweg’s Stads Koffyhuis is al niet meer op de vingers van twee handen te tellen. De victorie begon in 1989, toen het Delftse etablissement voor het eerst de titel voor Het Lekkerste Broodje van Nederland binnenhaalde. Daarna volgde een reeks van overwinningen. De broodjes, met aansprekende namen als Energiebol of Broodje Vermeer, vonden allemaal hun weg naar de menukaart van Kleyweg’s Stads Koffyhuis.

Voorgerecht Sinds enkele jaren heeft Kleyweg’s er een geduchte concurrent bij: café-diner Vlaanderen, inmiddels ook al goed voor diverse trofeeën in de prijzenkast. Dit jaar komt Het Lekkerste Broodje van Nederland uit de keuken van Vlaanderen: de Ostrich-licious van chef-kok Erwin van Oosten.

Het is een bruin moutbroodje met een zalf van knolselderij en truffeltapenade, een mengsel van verschillende paddenstoelen en knapperige

krop- en friseesla. Als laatste komt het kort aangebakken en gerookte struisvogelvlees erop. Het broodje wordt afgemaakt met bietenstroop en een champignonfossiel. “Dat zijn twee dunne plakjes deeg, bestreken met eiwit, met daartussen een champignon”, legt Van Oosten uit. Hij nam voor de derde keer deel aan de wedstrijd en evenzoveel malen keerde hij met een mooie prijs terug naar huis. Toch vindt hij zich geen echte lunchkok. “Ik heb op de Holland Amerikalijn gewerkt en in de keukens van gerenommeerde restaurants De Lickebaertshoeve (Maasland), Van der Dussen (Delft) en Bistroquet (Den Haag).

Ik benader een broodje als een voorgerecht. Dat kun je soms ook heel goed op een broodje ser­ veren. Kijk maar naar de ingrediënten die ik heb gebruikt voor dit specifieke broodje.”

Lekker Anders Behalve Het Lekkerste Broodje van Nederland wordt tijdens de Horecava ook een prijs uitgereikt voor het gezondste broodje. Ook hier wist Vlaanderen zich al eens te onderscheiden. Lekker Anders is een prijs die sinds kort wordt toegekend voor een smakelijk hapje, gemaakt door mensen met een verstandelijke handicap. In deze cate­ gorie is Delft eveneens opvallend aanwezig. Dit jaar was Tobias Westervelds Delhi Makreel van De Wereldzaak goed voor een derde prijs.

Bekroond kamperen in de Delftse Hout Het vakantieseizoen komt er aan. Voor optimaal kampeergenot hoef je het gelukkig niet altijd ver te zoeken. Camping Delftse Hout viel onlangs in de prijzen en werd door kampeerliefhebbers uitgeroepen tot de mooist gelegen stadscamping van Europa.

T e k s t S y l vi a C o e n e n

De verkiezing van Camping van het Jaar wordt jaarlijks georganiseerd door de ANWB en de Kampeer & Caravan Kampioen. Ruim 1600 kampeerders hebben via de website van de ANWB meegedaan aan de verkiezing van de beste camping. De ligging van de camping in recreatie­ gebied Delftse Hout zorgde voor de winst.

Mooiste ligging Er waren zestien Europese campings genomineerd in vier verschillende categorieën. In de categorie mooist gelegen stadscamping nam Delft het

op tegen de stadscampings van Avignon, Bologna en Wenen.

De campings zijn voorgedragen door lezers van de Kampeer- & Caravan Kampioen en gebruikers van de populaire ANWB-campinggidsen. Ook de rapporten van de ANWB-campinginspecteurs speelden een belangrijke rol bij de verkiezing. De jury prees in het bijzonder de ligging en de kwaliteit. De objectieve meting van de ANWB kwam uit op een 9,1. De doorslag gaf de verbindingen die de camping maakt met de cultuur en de historie van Delft.

vers gebakken broodjes en een Wifi-verbinding beschikt het recreatiecentrum Delftse Hout over prima voorzieningen. Ieder uur rijdt een Delfts blauw treintje, de DelftXpress, naar het Marktplein in het historische centrum van de stad. Geen zin om op één pitje te koken? Geen probleem, het restaurant serveert heerlijke gerechten, waaronder de befaamde biologische Bieslandsteak. Voor liefhebbers van nog meer comfort zijn chalets en bungalows te huur.

DelftXpress

Korftlaan 5, Delft

Met onder meer een buitenzwembad, ’s ochtends

Recreatiecentrum Delftse Hout www.Delftsehout.nl 41

Hot in de Horeca

Koetjes Zoetermeer open!

Na een bouwperiode van circa twee jaar heeft restaurant Koetjes en Kalfjes Zoetermeer haar nieuwe staldeuren op donderdag 3 december jl. feestelijk geopend. ‘Koetjes’ Zoetermeer is gevestigd in een monumentale boerderij, beter bekend als de Sara Lydia hoeve in de Oosterheem buurt. Het restaurant heeft twee verdiepingen, waarvan de bovenverdieping in open verbinding staat met het restaurant op de begane grond. Bij binnenkomst vallen de kroonluchters met een diameter van drie meter je direct op, zo ook de houten constructie en de twintig meter lange pui met aangrenzend het grote zomerterras .

Er zijn diverse ruimtes geschikt voor private dining, feesten, recepties maar ook vergaderingen én er is een aanvraag bij de gemeente ingediend om hier te kunnen trouwen.

Koetjes en Kalfjes Zoetermeer Hugo de Grootlaan 2, wijk 28/29 Oosterheem 2729 NC Zoetermeer, T (079) 331 60 08

www.koetjesenkalfjes.com

Nieuwe

inrichting de Knip Een nieuwe lente én een nieuw decennium. Dit inspireerde Marcel van Teijlingen tot een nieuw lentefris interieur voor zijn Restaurant de Knip. De inrichting ademt kwaliteit, stijl en nodigt vooral uit tot genieten en gezellig samen zijn. Uitstekend lunchen, vergaderen of dineren in een eigentijdse Hollandse ambiance met de typerende landelijke rust van kabbelend water. De Knip is een prima plek om met familie wat te vieren op een mooie warme lenteavond of om je zakelijke relatie eens te trakteren.

Restaurant de Knip Kniplaan 22, Voorschoten, T (071) 561 25 73, www.restaurantdeknip.nl

Verdusie!

Voorburg

Met louter lofuitingen op culinaire beoordelingssites blijkt de voor-ieder-wat-wils-formule van Verdusie een schot in de roos. Chef Serge en zijn brigade werken met dagverse produkten en smeden deze samen tot uiteenlopende Franse gerechten, met een incidentele knipoog naar andere werelddelen. Bijzonder vriendelijk en kundige bediening, en een ruim vegetarisch en kinderaanbod.

Verdusie!

Herenstraat 98 2271 CK Voorburg. www.verdusie.nl info@verdusie.nl T (070) 327 23 54

42

Uit de kunst Een warme plek voor een lekker broodje of gebak. Aan de voorkant met uitzicht op de mooiste plek van Delft, achter in de serre tussen de planten en de papagaaien. Met mooi weer zit je heerlijk op het gezellige terrasje waar altijd wat te zien valt of waar je zelf gezien wordt.

Ook voor aparte dameskleding kun je hier van woensdag tot zondag terecht.

De smaak van

Thailand

Uit de kunst Oude Delft 140, Delft T (015) 212 13 19

www.uitdekunstdelft.nl

Jazz Sociëteit Wassenaar:

Top Jazz van

De locatie is al geweldig: het Dorpscentrum de Schoolstraat in de monumentale kern van Wassenaar. En wat daar binnen te bewonderen is maandelijks, is nog bijzonderder. Daar verzamelen zich namelijk de echte jazzliefhebbers die zich op hun wenken laten bedienen door de top van de Nederlandse Jazz. Was het in februari nog Harry Happel, Vincent Koning, Hans Mantel en Gijs Dikhuizen (zie foto) als kwartet, op zondag 21 maart komt het Peter Beets trio langs en zondag 18 april wordt het seizoen afgesloten met Frits Landesbergen Big Band. Say no more. Meer info: www.jazz-

Nederlandse

societeitwassenaar.nl

Wie de echte smaak van Thailand wil proeven, moet absoluut een keer naar Thai Fresh op de hoek van de Koningin Julianalaan. Daar bereiden ze de gerechten volgens de originele receptuur, niet aangepast aan de Europese smaak. De ingrediënten worden rechtstreeks uit Thailand geïmporteerd en dat proef je. Een echte aanrader is de verse, krokant gebakken Dorade. De bediening heeft kwaliteit hoog in het vaandel en weet wat gastvrijheid is, precies zoals in Thailand, compleet met glimlach. Ook het interieur is om van te smullen, een mooie mix van gekleurde letverlichting en sjieke kroonluchters. Het prachtige uitzicht op de vijver maakt het avondje genieten compleet. Zo wil je elke dag wel Thais!

Thai Fresh Koningin Julianalaan 230 Voorburg, T (070) 386 38 38

www.thai-fresh.nl

43

Sjartec Badkamers

Baden in een

Duinvilla

Als ontwerper zoek ik naar de balans tussen uitstraling en comfort. Een badkamer waar je in wast, leeft en geniet, maar die er ook te gek uitziet! Bij de familie van Egmond, uit Noordwijk aan Zee, realiseerden we een badkamer op maat, om volledig de wensen van de familie te kunnen vervullen. f o t o g r a f i e m a rtin k e n

Door een goede combinatie van materialen, ­formaten en producten weet Sjartec Badkamers voor elke opdrachtgever een perfect passende sfeer te creëren. Samen met de familie van Egmond heeft Toine Sjardin een ontwerp gemaakt dat zeer strak maar tijdloos is, van zeer duurzame materialen. Toine: “Ik vind dat de badkamer moet aansluiten bij het huis en zijn bewoners. Er is 44

bewust gekozen om geen natuursteen te gebruiken, maar voor maatwerk kwarts composiet platen. Zo zijn de vloer, de wanden, de bad­ ombouw en de wastafel gemaakt uit maatwerk platen mat wit composiet. De badombouw is volledig in verstek verwerkt en loopt door tot onder de wastafel van 3 meter breed. Het voordeel van de materiaalkeuze is dat het onderhoudsvrij is en geen krassen of vlekken kan geven.” Els van Egmond over het resultaat: “Het is heerlijk om te

zien dat na uitwerking van het ontwerp, ook in de praktijk de hele familie tegelijk van de ruimte gebruik maakt. Zo hebben we vanuit de dubbele doucheruimte zicht op kleine Frum die heerlijk in bad speelt.”

Sjartec badkamers Flevoweg 2, Leiden T (071) 565 90 00

www.sjartec.nl

Toine Sjardin: “Ik vind dat de badkamer moet aansluiten bij het huis en zijn bewoners.”

45

V

© CABINET Schranksysteme AG

I n t e r i e u r s p e c i a l

Vorstelijk wonen Van het kastje naar de kast

Ook altijd al gedroomd van een handige, luxe inloopkast? Bij Alles in Stijl leveren ze inbouwkasten in alle soorten en in allerlei materialen. Als dealer van het Duitse merk CABINET leveren ze de mooiste systemen, van klassiek Italiaans tot modern doorzichtig. Weinig ruimte of een schuin dak? Geen probleem, daar heeft Alles in Stijl allerhande slimme oplossingen voor en bovendien wordt alles helemaal op maat gemaakt. Loop binnen in de showroom om het CABINET-boek vol kastideeën op te halen.

Alles in Stijl Denneweg 68, Den Haag T (070) 364 03 23

www.allesinstijl.nl www.cabinet.de

Eindelijk. Lente. Tijd om eens lekker aandacht aan je interieur te besteden. Leven!

Magazine selecteerde de mooiste adressen om je inrichting nieuw leven in te blazen, met fijne kleine hebbedingetjes of prachtige nostalgische meubels, van strak tot antiek, van design tot maatwerk. Voor je eigen paleisje T e k s t N o a h v a n K l a v e r e n F o t o g r a f i e F e m q u e Sch o o k

47

Feestelijke stoelendans Voor wie van landelijke interieursferen houdt, is een bezoek aan M.J. Lodewijk een absolute must. Deze officiële dealer van Vincent Sheppard heeft tal van Lloyd Loom stoelen voor zowel binnen als buiten. Maar je vindt er ook meubels uit hergebruikte materialen of eenmalige oude stukken zoals bijzondere kasten uit India, tafels, kroonluchters en spiegels. Zo heb je altijd de kans om hier iets bijzonders tegen te komen. Al 20 jaar lang dus dat wordt dit jaar gevierd: Wie nu vijf stoelen koopt, krijg de zesde cadeau!

Vorstelijk M.J. Lodewijk Antiek en Maatwerk Denneweg 116, Den Haag T (070) 364 01 52

www.mjlodewijk.nl

Tussen de schuifdeuren

Op zoek naar een deur in een afwijkende maat? Of naar een deur in de jaren ‘30 stijl? Klassiek of juist modern? Bij Bod’or hebben ze meer deuren dan je durft te dromen. Er zijn exclusieve designerdeuren, schuifdeuren, deuren die in de wand kunnen worden geplaatst, plafondhoge deuren, uitgevoerd in hout, staal, leer, rvs of andere materialen. Niets is te gek. Ook verzorgt Bod’or de afwerking van de kozijnen en de plinten. Loop gerust eens binnen en haal het uitgebreide collectieboek op.

Bod’or/ Alles in Stijl Denneweg 68, Den Haag T (070) 364 03 23

www.bodor.nl 48

Werelds antiek Zweedse tafels, idyllische Franse stoelen of oude deuren uit het Midden Oosten waarin je heerlijk kunt wegdromen: Denneweg 33 ademt antiek.

Maar wel in een eigentijdse internationale sfeer. Persoonlijke aandacht voor de klant en een vriendelijke ontvangst maken dit tot een prima plek om te shoppen voor antiek dat past in een hedendaags interieur. Alsof dat nog niet genoeg is, bekleden ze antieke stoelen opnieuw met eigentijdse stoffen zodat ze weer jaren mee kunnen.

Denneweg 33, Denneweg 33, Den Haag, T (070) 346 29 46 www.denneweg33.nl

Unieke stukjes geluk Kunstliefhebbers halen hun hart op bij Neeltje Twiss. De uitgebreide collectie moderne kunst, antiek, decoratieve objecten en kunstvoorwerpen uit vorige eeuwen, komt goed tot zijn recht in het fijne pand met fraaie serre. Van kabinetten, schrijftafels en kroonluchters uit verschillende periodes tot beelden en kleurrijke schilderijen. Zo hangt er van half april tot half mei werk van Quillaume Lo-A-Njoe. Neeltje Twiss laat zien hoe je deze unieke stukjes geluk tot een eigentijds geheel combineert.

Neeltje Twiss, Denneweg 10, Den Haag, T (070) 346 77 68 www.neeltjetwiss.nl

Wie van houdt hout‌ Voor de mooiste (authentieke) houten meubelen ga je naar meubelmakerij Lelijveld & Van Gaalen. Je kunt het zo gek niet bedenken of ze werken ermee: kersen, eiken, noten, elzen, wenge, kastanje en nog veel meer soorten hout. In de eigen goed uitgeruste werkplaats kunnen ze aan elke meubelwens voldoen. Om alvast een indruk te krijgen van de mogelijkheden of het bespreken van een eigen ontwerp, neem je gewoon een kijkje in de showroom aan de Denneweg.

Lelijveld & Van Gaalen meubelmakers, Denneweg 182, Den Haag T (070) 3927356, www.lelijveldenvangaalen.nl 49

Architectonische sterke staaltjes Bureau voor architectonische vormgeving bas van pelt staat bekend om zijn perfectionisme, voorliefde voor hoogwaardige materialen en jarenlange ervaring in aankleding van interieurs. In nauw overleg met de klant komt bas van pelt tot een totaalconcept op het gebied van interieurvormgeving. Daarnaast kun je er terecht voor maatwerkproducten zoals kasten, gordijnen, karpetten of tafels, consequent uit de beste materialen vervaardigd. Een winkel voor de echte liefhebber van architectonische vormgeving! bas van pelt Lange Houtstraat 15b, Den Haag T (070) 363 06 18

www.basvanpelt.nl

Inspiration dealer Al ruim 25 jaar is Koole Woondecoratie dé winkel voor verf, behang, gordijnen, vloerbedekking en zonwering. Als een van de weinigen in Nederland zijn ze zelfs ‘luxaflex Inspiration Dealer’. En wie eens wat anders op de muur wil, vindt hier behang van Sandberg, een heel mooi product van Scandinavische makelij. Ook niet onbelangrijk: gedegen advies en goede service zijn hier vanzelfsprekend dus professioneel inmeten en ophangen van je aankopen is geen probleem.

Koole Woondecoratie Breitnerlaan 8, Den Haag T (070) 324 63 41

www.koolewoondecoratie.nl

Een heel eigen stijl Zoek je een totaalconcept op het gebied van modern interieur?

Eigen Stijl “woon en werkinterieur” biedt in een prachtige showroom op de 1e en 2e verdieping een keur aan exclusieve merken meubels, verlichting, karpetten en raambekleding. Voor verbouwingen werken ze samen met een architect en kasten worden in eigen beheer desgewenst op maat geproduceerd. Op de begane grond vind je onder de noemer Eigen Stijl “meubels met ervaring” beurs-en showroommodellen, gebruikte meubels, restantpartijen, met goede kortingen direct uit voorraad leverbaar. Hierdoor ziet de winkel er wekelijks anders uit; vind je deze week niet wat je zoekt, is het de week erna wellicht raak!

Eigen Stijl Anna Paulownastraat 41, Den Haag T (070) 365 82 89

www.eigenstijl.nl 50

1001 stoffen Wil je echt een bijzondere stof voor je meubels, gordijnen en plaids, voor binnen of buiten? Bij KA International varieer je eindeloos met meer dan 1000 verschillende stoffen van Spaans label en creëer je een eigentijdse klassieke sfeer. Omdat behalve persoonlijke smaak en voorkeur ook de lichtinval en de ruimte bepalend is, komt de interieurarchitect desgewenst thuis langs voor een advies op maat. Uniek is de virtual decorator waarmee je online al kunt zien hoe een KA stof eruit komt te zien op je nieuwe meubel.

KA International Frederikstraat 501, Den Haag T (070) 346 77 22

www.ka-international.nl

Bij ons in Den Haag In een van de gezelligste winkelstaten van Den Haag, de Frederikstraat, zit Ampère, gespecialiseerd in het geven van de juiste adviezen voor wooninrichting. Aanspreekpunt is Rogier Smit – jazeker, dé Rogier Smit van Bij ons in de PC. Hij maakt je wegwijs in de ruime collectie van diverse exclusieve artikelen voor in en om het huis: glaswerk, servies, bestek, kandelaars en ga zo maar door. Belangrijkste items betreffen de verlichting want als iets de sfeer bepaalt, is het wel licht en dat weten ze ‘Bij ons in Den Haag’ heel goed.

Ampère, Frederikstraat 967-D, Den Haag, T (070) 362 26 44

www.bijonsindenhaag.nl

Lekker landelijk Frans Als je de drempel bij Blanc D’Ivoire op de Frederikstraat bent gepasseerd waan je je acuut in Frankrijk. En je voelt je er meteen thuis, tussen eigen quilts met Franse motieven, originele ‘headboards’ en veel landelijk textiel. Bijzondere, sfeervolle kleuren van het Nederlandse verfmerk “Painting The Past”, en een keur aan gordijnen en overige accessoires. Kortom, je hoeft niet naar de Provence voor de echte Franse sfeer.

Blanc D’Ivoire, Frederikstraat 68 2514 LM Den Haag T (070) 360 01 44 www.blancdivoire.nl 51

LEUK VOOR Robe de la Résidente

O

ntwerper Michael Barnaart van Bergen is benoemd tot modeambassadeur van Den Haag. Ter gelegenheid hiervan ontwierp hij de ‘Robe de la Résidente’, hier gefotografeerd door Gerrit Schreurs. Op dit unieke gebreide jurkje is een oude kaart van het Haagse stadscentrum verwerkt. De elegante knits uit Barnaart van Bergen’s prêt-a-porter-collectie dragen comfortabel en combineren eenvoud met luxe. De ontwerpen zijn populair bij ambitieuze vrouwen met internationale flair. De ‘Robe de la Résidente’ is via de webshop verkrijgbaar en leverbaar in zwart-wolwit of donkerblauw-fuchsia.

www.boutiqueonline.nl

Altijd

wind mee

Helemaal nieuw dit jaar is deze Tesla Special van Koga Miyata. Een E-bike die tegemoet komt aan de meest veeleisende toerfietser.

Maximaal comfort door de complete uitrusting en geweldige rijeigenschappen. Met drie instelbare ondersteuningsniveaus met tiptoetsbediening en een extra krachtige ION motor zorgen heeft u altijd een prettig duwtje in de rug. De handige “park & ride” functie maakt wandelen en wegzetten een fluitje van een cent en zorgt ook tijdens het fietsen voor een extra boost.

Een klasse apart onder de E-Bikes! Leverbaar als herenmodel, of met fijne lage instap.

Profile Van Ruiten Parkweg 75-79, Voorburg T (070) 327 33 73,

www.prolifevanruiten.nl

FIT & Well

Stapel op etagères Dagmar Visée combineert brocante vondsten en nieuw serviesgoed in eigen atelier tot elegante etagères. Ieder exemplaar is een unieke eyecatcher, die een zomerse high tea of paasbrunch helemaal af maakt. Nieuwsgierig geworden? Kijk voor verkoop­ informatie op www.fraaigoed.nl.

52

Weldaad voor lichaam en geest In een monumentaal pand aan Ne­her­ park in Leidschendam is het unieke centrum FIT & Well gevestigd. Uniek in zijn soort! Een centrum waar je óók verantwoord kunt sporten als je medische klachten hebt. Rug, hernia, artrose etc. Maar het centrum heeft een prachtige uitstraling, alles behalve medisch.

Een prachtig zwembad, sauna en Turks stoombad om na de inspanning heerlijk te ontspannen. De ambiance is professioneel maar heel sfeervol.

FIT & Well Neherpark 7, Leidschendam.

T (070) 419 01 90, www.fitenwell.nl

R JE LEVEN MOOI mannenspul Al 15 jaar is American Crew marktleider op het gebied van ontwikkeling van producten voor de mannelijke kappersklant. Al deze producten zijn gebaseerd op natuurlijke ingrediënten die haar en hoofdhuid beschermen. Denk aan shampoos of stylingproducten met het voedende Tea Tree of het verfrissende Citrus Mint. Scheerproducten maken het aanbod compleet. De nieuwste introductie is het sensationele anti-hairloss concentrate. Speciaal voor Leven! Magazine lezers: De eerste 20 mannen die zich melden bij Studio Noordeinde voor een knipbehandeling krijgen hierbij een gratis verzorgingspakket (shampoo & conditioner) ter waarde van € 53,–.

www.americancrew.nl of www.studionoordeinde.nl

Dushi like you

Geef een knuffel Iemand verrassen wordt wel heel erg leuk met DUSHI like you. Op de website kun je heel eenvoudig zelf een knuffel samenstellen en voorzien van jouw persoonlijke boodschap. Je kunt zelfs jezelf namaken! Super om kado te geven aan jouw dushi: de liefde van je leven, je beste maatje of iemand uit je familie. Stiekem aan jezelf geven mag natuurlijk ook.

Je DUSHI is helemaal uniek en zegt echt alles voor en over jou. Ik ben geweldig. Jij trouwens ook! Daar draait het om bij DUSHI like you.

Moederdag, een verjaardag of zomaar iemand verrassen; geef een DUSHI. Vanaf € 24,95 verkrijgbaar op www.dushilikeyou.com.

Lucky Lips

Z

arb introduceert anticyclisch champagne drinken. Want waarom zou je champagne alleen drinken op mo­menten dat de traditie dat voorschrijft? Waarom niet als je boot zinkt? Op de bruiloft van je ex? Als je op de bus staat te wachten? Tijdens de biecht? Of omdat het dinsdag is? Overal. Altijd. Zarb is Franse straattaal voor ‘bizar’ en die naam wordt kracht bijgezet door de bijzonder opvallende flessen, zoals deze speciale Lips editie. Verkrijgbaar bij Sprankling, in de winkel en online, voor €36,50 Sprankling BV Lange Voorhout 25, Den Haag T (070) 363 76 73, F (070) 363 53 56, E info@sprankling.nl, www.sprankling.nl

Toys for boys Alle mannen worden weer jongens bij het zien van deze Indisch rode 911 4S Porsche. Porsche Centrum Amsterdam is het grootste Porsche Centrum van Europa en hier staan ook de meeste Porsche Approved Occasions. Dit is ook de engie shop met de echte Porsche merchandising in Nederland.

Porsche Centrum Amsterdam Sijsjesbergweg 50, Amsterdam T (020) 491 19 11,

www.porschecentrumamsterdam.nl

53

Golden Earrings’ Cesar Zuiderwijk

“Ik heb nog zoveel verhalen te vertellen” Drumbonen en Kaneelstokken – tot eind mei te zien – is de derde theatervoorstelling van Cesar Zuiderwijk. De 62-jarige Hagenaar trekt met zijn clowneske muzikale typetjes maandenlang volle zalen.

Alles met als basis dat eeuwige ritme, in handen, hart en hoofd, 24 uur per dag.

T e k s t en F o t o g r a f i e S a nd e r P a rd o n

D

e jongens maken ruimte vrij voor het maken van een nieuwe cd.

Meer dan veertig jaar zijn ze bevriend met elkaar en het spelen was en is altijd een uiting van pure vriendschap. Drummer Cesar Zuiderwijk voelt zich helemaal thuis in zijn rol, maar hij slaat met veel meer activiteiten zijn slag dan alleen met de Earring. Hij heeft zijn drumschool, toert met zijn eigen theatershow en speelt heel regelmatig met van alles en iedereen mee.

Vrienden Zuiderwijk is een beest op het toneel en een soort knuffelbeer als hij zich met een glas witte wijn in een diepe zitting naast de open haard nestelt. Ditmaal in de lunchroom van Ninaber van Eyben, de winkel van zijn vriendin Hester.

Een makkelijk moment om een beetje hardop te mijmeren over van alles. Op extremiteiten in gedrag of uitspraken hebben Zuiderwijk en zijn muziekmaten zich nooit laten betrappen. De Earring is braaf en ondeugend tegelijk en heeft 54

Bekentenissen aan tafel

generaties overleefd. De jongens zijn bovendien niet gewend om de vuile was buiten te hangen.

Ruimte of goede redenen voor roddels waren er eigenlijk nooit: “We hebben de pers er bovendien altijd van kunnen overtuigen dat ze maar beter niet al te rare dingen over ons moeten schrijven. Als je wilt dat het laatste wat je ziet een truck is met Golden Earring op de zijkant, dan moet je vooral dingen roepen over ons die niet waar zijn. Nee hoor, onzin, over ons is nooit veel geschreven en daar was ook gewoon weinig aanleiding toe.”

Zuiderwijk ziet zijn plek in de Earring niet als een huwelijk, maar puur als een goede vriendschap tussen vier individuen die op hun plek hun ding doen: “Wij zijn volkomen verschillend, maar fitten zelden op elkaar. We hebben

één keer een sabbatical gehad, dat was in 2000, maar toen zagen we elkaar wel gewoon. We komen alle vier min of meer uit eenzelfde milieu, we zijn van dezelfde leeftijd en misschien hebben we elkaar min of meer en onbewust opgevoed.

We hebben ook dezelfde interesses, vinden dezelfde films leuk, lezen dezelfde boeken. Er vallen bij ons geen stiltes als we een paar uur aan tafel zitten met elkaar.”

lijke kennissen te hebben dus troffen ze elkaar op wel eens op verjaardagen en feestjes. Er ontstond een onschuldige leuke vriendschap en ze gingen elkaar wat meer zien. Zuiderwijk: “We konden elkaar steunen en uiteindelijk mondde dat uit in pure liefde. Eigenlijk dacht ik in het begin al toen ik de winkel binnenkwam: “ik zou die dame er wel bij willen hebben. Binnenkort gaan we trouwen. Zo snel kan het gaan.”

Trouwen

Amerika

Zuiderwijk ontmoette zijn Hester enkele jaren geleden in haar winkel voor luxe serviezen in hartje Den Haag. Ze zaten beiden in een relatie en hadden in hun eigen wereld verschillende dingen te verwerken. De eerste kennismaking was in de winkel, maar ze bleken ook gezamen-

Rijk worden als muzikant is lastig geworden in Nederland, dat geeft Zuiderwijk ruiterlijk toe: “De Earring is pas geld gaan verdienen in Amerika toen onze Rinus (bassist Rinus Gerritsen, red.) de boekhouding ging doen. We reden de hele dag in limousines. Op elk vliegveld stonden

55

“Ik kwam hier in de winkel en dacht, ik zou die dame er wel bij willen hebben. Dat is gelukt.”

van de Stones, red) of de Moon-tour kiezen.

Expressief spelen dus en overal maling aan hebben. Dat fysieke van het drummen dat is wat me vroeger al aantrok. Overigens zijn de meeste echt grote drummers veel fijnzinniger dan ik.

Alleen het is mijn stijl niet. Ik kom er wel steeds meer achter dat het beter is om minder te doen dan meer te doen. Het jonge honden gedrag gaat er een beetje af. Wie begrijpt er nu wat ik zit te doen als ik duizend slagen maak, terwijl ik met de helft ook redelijk maat kan houden. En bovendien zing ik automatisch mee en dat dwingt je om simpeler te slaan. Doseren is het toverwoord geworden voor mij.”

Nieuwe cd

“Je moet een artiest niet vragen naar het hoe en waarom van zijn succes.” er twee van die enorme dingen klaar, en dat voor vier eenvoudige Haagse jongens. Het was de bedoeling dat we ons zouden verdelen over die twee auto’s maar dat deden we natuurlijk niet. Dus constant reed er een lege wagen achter ons. Onze promotor betaalde dat allemaal zogenaamd. Zelfs ons wasgoed werd met de limousine heen weer gebracht naar de wasserij. Maar twee jaar later kwamen de rekeningen. Een gedenkwaardig moment was de dag dat we in het voorprogramma van Santana speelden en op weg naar het concert voor een stoplicht stonden. Naast ons stond een grote stationwagen met de bandleden van Santana erin en achter het stuur ... Carlos zelf. Toen dachten we, we doen iets niet goed. We hebben uiteindelijk twaalf tournees van telkens drie maanden in Amerika gezeten dus aardig wat getoerd. Daar kunnen we wel trots op zijn. Radar Love is het nationale truckerslied geworden, net als Twilight Zone. Ik heb zelfs ooit Mick Jagger Radar Love horen zingen.”

Niet voor minder Bezuinigen op crew en aankleding van de concerten hebben de heren muzikanten eigenlijk nooit gedaan. Een beetje flink concert zoals laatst in Ahoy, vereist een crew van minimaal 56

dertig man. Zuiderwijk: “Dat is onze status, we doen het niet voor minder. Er is veel apparatuur nodig, het moet gewoon goed klinken. Overigens niet met te veel poespas eromheen, gewoon puur, rock-’n-roll. Als Sting optreedt of de Stones zijn er honderden roadies op de been.”

De Stones is de basis van Zuiderwijk, op hun muziek heeft hij leren spelen. De gelijkenis met de Earring is treffend, wat betreft leeftijden, samenstelling en succesperiodes. Een antwoord op de vraag naar het waarom van dat lange succes blijft vaag: “Je moet een kunstenaar of artiest nooit vragen naar het succes of wat ze precies doen. Het antwoord is dan of heel wazig of zo specifiek dat ik denk: ‘lik me reet, doe normaal’. Een chef-kok maakt een perfect gerecht.

Als je er bij staat en het later exact nadoet smaakt het toch anders. Een volgende keer doet de chefkok het net even anders en smaakt het weer perfect, maar misschien toch net even anders. Zo werkt het ook met schilders en mensen die hun gevoel laten spreken. Van het werk van Jan Cremer krijg ik ademnood, zo goed.”

Helden van Zuiderwijk zijn de expressionisten van deze wereld. Drummer Keith Moon van The Who is er zo een: “Die gozer gooide de hele wereld op z’n kop. Hij kon twee dingen doen, of blijven spelen zoals Charlie Watts (drummer

De 35ste cd is inmiddels in de maak. Het initiatief hiervoor ligt steevast bij het songwriters duo Barry Hay en George Kooymans. Zij schrijven alle nummers voor de Earring. Zuiderwijk: “Ik begin daar niet aan, nooit gedaan. Ik heb op dat vlak niks te melden. Ik ben atonaal, ik hoor niet of iets vals is of niet. Maar je kunt ook niet aankloppen bij de heren of ze misschien weer es wat kunnen gaan schrijven. Zo werkt het niet. Op een dag komt Barry of George dan naar je toe met een nieuw stuk en dat proberen we dan even. Ik vind dat wel heel leuk. Ik zou elke avond wel andere dingen willen spelen dus sta open voor nieuw materiaal. Maar het is niet zo dat ik met de Earring móet spelen. Ik heb genoeg andere dingen en ik kan altijd op elk moment spelen, alleen of met anderen. In mijn nieuwe show Drumbonen en Kaneelstokken kan ik me helemaal uitleven. Als ik met de Earring speel is dat echt voor ons zelf.”

Zuiderwijk volgt het jonge talent via de ontelbare filmpjes op YouTube: “Vroeger hadden wij alleen een plaatje van Ringo Star en Charlie Watts. Nu kun je elke drummer binnenhalen via YouTube.

Alles is binnen handbereik. Maar andersom werkt het ook. Jonge drummers van tien, twaalf jaar die het fysiek aankunnen, kunnen de hele wereld binnenhalen op internet. Iedere grootheid staat er op en daar kun je van leren.” www.goldenearring.nl

Met dank voor de gastvrijheid van de ­Brasserie Ninaber van Eyben.

Hoogstraat 5, Den Haag

www.ninabervaneyben.nl

In Warmond is een van de beste Arbo diensten van Nederland gevestigd.

Het bedrijf van oprichtster arts Lidia Lupgens en partner Luc Schouten kiest namelijk niet voor ongebreidelde groei maar blinkt juist uit door efficiency, expertise en gespecialiseerde diensten zoals een eigen keuringscentrum. Met onder meer een geheel nieuwe website is MCS inmiddels volledig voorbereid op de komende twintig jaar.

MCS Arbo 20 jaar

Slagkracht

in plaats van grootte Lidia startte in 1990 haar eigen bedrijfsgezondheidsdienst, in een tijd dat het begrip Arbo niet eens bestond. En toen in 1994 de eerste arbodiensten het licht zagen, was MCS een van de eerste die zich omvormde tot een kleine, gespecialiseerde, zowel iso- als arbogecertificeerde arbodienst. Toen na de start het aantal medewerkers van MCS geleidelijk toenam, week Lidia uit van de ‘startlocatie’ in een woonhuis naar een grotere werkruimte die voorzag in een groei van verschillende activiteiten en specialismen binnen het bedrijf. De keuze viel op een ruime plek in Warmond, aan de rand van de A44. Naast de arbo-afdeling zette MCS in 2001 een veelzijdig keuringscentrum op dat nu na ruim 9 jaar in de hele regio bekendheid geniet als expertisecentrum voor een diversiteit aan keuringen waaronder periodiekmedische keuringen voor bedrijven, brandweer- duik- en ambulancekeuringen, keuringen voor het wegvervoer en (groot)rijbewijs maar ook voor beroepsgebonden vaccinaties en reizigeradviezen.

En uiteraard kunnen ook particulieren hier terecht voor een kleine check-up of een uitgebreid gezondheidsonderzoek.

Lidia Lupgens: “Van meet af aan heeft MCS zich gefocust op kwaliteit en niet op omvang of omzet. De expertise en dienstverlening komt door onze vakkennis, vakbekwaamheid en servicegerichtheid van de medewerkers. Dat zijn logischerwijs ook de criteria waarop MCS haar medewerkers selecteert.

De kern van de dienstverlening van MCS zijn de geregistreerde bedrijfsartsen. Deze hebben een heldere en objectieve manier van

adviseren. Ze denken mee met de klant en hebben kennis van de diverse branches waarin onze klanten vertegenwoordigd zijn.

Onze bedrijfsartsen worden daarbij beschouwd als de “account manager” van de organisatie waar zij zijn ingezet”

Toekomst: preventie Op één april 2010 bestaat MCS 20 jaar. Met de opgebouwde kennis er ervaring richt MCS haar beleid voor de komende jaren nadrukkelijk op preventie. MCS wil vooral bijdragen aan het voorkómen dat mensen ziek worden en uitvallen. In deze beleidskeuze spelen natuurlijk ook de maatschappelijke ontwikkelingen en politieke afwegingen mee waarin gekoerst wordt op langer doorwerken van ouderen. De werkgever die steeds meer verantwoordelijkheid zal krijgen en dus de regie zal moeten voeren over zijn medewerkers bij ziekte of gebrek, zal meer en meer te rade gaan bij en ondersteuning behoeven van een deskundige en gespecialiseerde arbodienst. De arbodienst zal de komende jaren dus steeds vaker als adviseur worden ingeschakeld. Daarop is MCS voorbereid.

MCS-Arbo Oosteinde 34 Warmond T (071) 30 12 449 info@mcs-arbo.nl

www.mcs-arbo.nl 57

Een student van De Haagse Hogeschool helpt een Haags echtpaar bij het invullen van belastingpapieren

Met twee benen in de Haagse samenleving De Haagse Hogeschool is met ruim 20.000 studenten in zeven interesse­ gebieden een van de grootste opleidingsinstituten van Nederland. Het opleidingsinstituut werkt actief aan het verstevigen van de relaties met de regio.

T e k s t J e r o e n St a m

F o t o g r a f i e M i e k e B a r e nd s e e n

Gij s b e rt K o rt e k a a s ( D e H a a g s e H o g e s ch o o l )

E

en groot deel van de studenten die momenteel aan De Haagse Hogeschool een bachelor- of masteropleiding volgen, zal later als professional aan de slag gaan in de regio Haaglanden. De invloed van De Haagse Hogeschool op de samenleving is hiermee groot.

Het opleidingsinstituut ontplooit dan ook tal van initiatieven, die door verschillende studierichtingen en hun studenten worden uitgevoerd. Het mes snijdt daarbij aan twee kanten. Burgers en bedrijven in de regio krijgen bijzondere en betaalbare diensten, projecten en activiteiten aangeboden.

58

Tegelijkertijd doen de studenten belangrijke ervaring op, die hen verder helpt in hun studie en in hun professionele carrière.

heid ook. De landelijke beweegnorm is een uur per dag. Helaas kennen we allemaal de verhalen over jonge kinderen die steeds dikker worden en minder bewegen dan eerdere generaties. We kampen momenteel met bewegingsarmoedig onderwijs. De Haagse Olympiade, gemodelleerd naar de Olympische Spelen, probeert kinderen te interesseren voor sport en warm te maken voor lichamelijke activiteiten. Op dit tweedaagse toernooi spelen ze

Haagse Olympiade Ieder jaar organiseert De Haagse Hogeschool in opdracht van de gemeente de Haagse Olympiade. Dit is een sportevenement waarmee 3.000 leerlingen uit groep 8 hun basisschoolperiode afsluiten. Gijsbert Kortekaas is docent aan de Academie voor Sportstudies, een opleiding die 700 studenten opleidt tot docent Lichamelijke Opvoeding en 350 studenten tot Sportmanager.

Kortekaas: “Bewegen is onontbeerlijk voor een gezonde levensstijl. Dat vindt de over-

Ieder jaar is de Haagse Olympiade een sportfestijn voor basisschoolleerlingen uit groep 8

basketbal, volleybal, voetbal en atletiek. Voor de kinderen is dit een feestelijk evenement dat volledig in het teken staat van sport, spel en bewegen.

Het project wordt uitgevoerd door derdejaars studenten van de Academie voor Sportstudies, die hier studiepunten mee verdienen.”

De bekende psycholoog René Diekstra werkt aan de Haagse Opvoedcanon

Opvoedcanon De bekende psycholoog René Diekstra werkte met zijn kenniskring aan het opstellen van de Haagse Opvoedcanon. De Opvoedcanon is een verzameling van wetenschappelijke kennis op het gebied van opvoeding. Met de canon maakt De Haagse Hogeschool die kennis breed toegankelijk voor het Haagse publiek. Met een website en een boek worden via Haagse basisscholen de ouders én de kinderen zelf bereikt. Het gaat er niet om ouders te vertellen hoe ze hun kind moeten opvoeden. Veel meer worden ouders bijgestaan en krijgen ze kennis en informatie aangeboden.

Iedereen die kinderen heeft, weet hoe moeilijk het soms kan zijn ze op te voeden – zeker in de wereld waarin we momenteel leven. ‘It takes a village to raise a child’ luidt een bekend gezegde. De Haagse Hogeschool werkt hier – op verzoek van wethouder Sander Dekker – aan mee.

Hulp bij belastingaangifte Belastingformulieren invullen is nooit leuk, maar voor sommigen is het een te moeilijke opgave.

Wim Dubbeldam is docent Belastingrecht: “Ieder jaar vanaf maart organiseert De Haagse Hogeschool de Huba, Hulp bij Belastingaangifte. Drie weken lang kunnen burgers uit Den Haag hun belastingaangifteformulier laten invullen door studenten Management, Economie en Recht en studenten Bedrijfseconomie. Op vijftig werkplekken in het Atrium van de school helpen de studenten ruim 800 Hagenaars per dag met hun aangifte. Dat zijn vaak mensen uit de directe omgeving; veel ouderen, zowel autochtonen als allochtonen. We bieden deze hulp in samenwerking met de Belastingdienst gratis aan. Het voordeel voor de burgers is evident. Voor de studenten betekent het een mooie ervaring in de praktijk en bovendien verdienen ze er enkele studiepunten mee.”

Regioregisseur Het mooiste voorbeeld van hoe De Haagse Hogeschool relaties met de regio Haaglanden opbouwt,

Regioregisseur Kitty Triest: “We zoeken actief contact met de samenleving en dragen oplossingen aan.” is wellicht de Regioregisseur. Teamleider Kitty Triest, voormalig docent Europese Studies: “We leiden studenten op die waarde hebben voor die regio en dus moeten voldoen aan de behoeften van regionale bedrijven en organisaties. Ons bureau – in casu onze studenten, docenten en lectoren – beantwoordt onderzoeksvragen van bedrijven en organisaties in de regio. Een mooi voorbeeld is de vraag van ondernemers in de gemeente Westland die we in samenwerking met de Kamer van Koophandel hebben beantwoord. Deze MKB-ers kampten met problemen rond Europese aanbestedingsregels en vroegen zich af of de gemeente Westland die regels niet veel te streng toepaste. Ze hadden het gevoel

dat ze daardoor omzet misliepen. Veertig studenten van De Haagse Hogeschool hebben die vraag onderzocht en concludeerden dat de gemeente Westland inderdaad te streng was. Het onderzoek heeft veel duidelijkheid verschaft voor zowel deze ondernemingen als voor de gemeente. De gemeente versoepelde hierna haar houding en de betrokken bedrijven kunnen nu sneller en eenvoudiger opdrachten van de gemeente verwerven. Ik vind dat een prachtig voorbeeld van hoe De Haagse Hogeschool actief contact zoekt met de samenleving en oplossingen aandraagt.

De Haagse Hogeschool staat zo met twee benen stevig in de samenleving.”

59

“Sfeer is bij ons belangrijker dan

zakendoen” Hun skybox in het ADO-stadion is veelbesproken. De eigenaars vormen een al even opmerkelijke combinatie. Toch klikt het zakelijk en privé enorm tussen René Baggerman, directeur van Bex Beveiliging, en Rob Spaans, franchisenemer van Domino’s Pizza. “We vullen elkaars netwerk aan.”

T e k s t N a th a l i e v a n D a m

“Rob en ik zijn al jaren supporter en sponsor van ADO. In 2004 was Bex ook shirtsponsor van ADO”, zegt René Baggerman, directeur van Bex Beveiliging. Rob Spaans, franchisenemer van Domino’s Pizza: “ADO is voor ons een heel belangrijke club. We slaan geen wedstrijd over en bezoeken ook uitwedstrijden. Maar onze passie gaat tot een bepaalde hoogte. Het is een gezonde verliefdheid, geen verblindende verliefdheid.”

Jan des Bouvrie René Baggerman (Bex Beveiliging, rechts) en Rob Spaans (Domino’s Pizza) in de door hen zelf ingerichte skybox

In het nieuwe ADO-stadion zijn Rob en René lid van de Residentieclub, de businessclub die vooral

F o t o g r a f i e Enith St e nh u y s

leden op directieniveau kent. René: “Op de tribune zaten we altijd al met relaties, die dan op een gegeven moment ook vrienden van je worden.

Sinds maart 2009 zijn Rob en ik samen eigenaar van een skybox met zestien stoelen.”

“Rob is echt de Jan des Bouvrie van deze skybox”, lacht René. “Hij heeft alles speciaal laten maken: van de bar en tafeltjes in zwarte pianolak tot de ronde, bronskleurige zitjes, gecapitonneerd met Swarovskistenen.” In combinatie met de houtkleurige vloer, de zwarte plafonds met uitgebreide sfeerverlichting en taupekleurige wanden toont de box chique.

René: “Bij ons in de skybox zit een selectie van relaties en vrienden. We gaan elkaar niet verplicht ‘zaken doen’ opleggen. Het is juist heel ongedwongen. De sfeer is belangrijker dan zaken doen. Daardoor krijgt netwerken toch beter gestalte. Iedereen voelt zich prettig hier.” En als ADO verliest? “Dan is de stemming in de box even wat bedrukt. Maar daarna gaan we wel verder met leven!”, lacht Rob.

Top tien omzet Rob en René opereren beiden in totaal verschillende branches. Zo is Rob sinds 1992 franchisenemer van Domino’s Pizza. Hij heeft veertien vestigingen onder zijn hoede, in Den Haag en omstreken, en in Rotterdam en Schiedam. En dat zijn niet de kleinste.

Robs ambities reiken nog verder. “Zelfs in deze tijd groei ik nog steeds; ik denk dat er in de regio nog wel vijf vestigingen bij komen. De formule van 60

René Baggerman (Bex Beveiliging, rechts) en Rob Spaans (Domino’s Pizza) in de door hen zelf ingerichte skybox

at we voelen voor W ADO is een gezonde verliefdheid

nemen of administratief werk te doen. Daar selecteer ik mijn medewerkers op. De basis is de beheersing van de Nederlandse taal, in woord en geschrift.” Gerenommeerde klanten weten hun weg naar Bex te vinden, zoals Robeco en de Voedsel en Warenautoriteit. Ook verzorgt Bex de avondbewaking van het ADO-stadion.

René: “Waar heb jij meer verstand van? Hoe kunnen we elkaar helpen? Dat hebben we ontdekt. De synergie die wij samen hebben, leidt uiteindelijk ook weer tot business. We vullen elkaars netwerk aan.” Vanuit die zakelijke kant is ook een vriendschap ontstaan.

Domino’s Pizza is heel sterk. Vooral over ons eigen scholingsprogramma, waarbij je een erkend mbo-diploma kan halen, is iedereen razend enthousiast.”

Golftoernooi

Rob: “We zijn allebei heel direct en zoeken elkaars grenzen ook op.” En dan gaat het er niet altijd zachtzinnig aan toe. René: “In Portugal hadden we een businessuitje. We sliepen bij elkaar op de kamer. Midden in de nacht kreeg ik een fles water over me heen. We waren het ergens niet over eens. Je kunt boos worden als je elkaar raakt.

Maar het is juist goed als dat gebeurt. Je gaat daardoor nadenken, doet er iets mee.” Rob beaamt dat. “We kunnen zowel zakelijk als privé met elkaar lachen en huilen. Maar niets moet. We zijn niet met elkaar getrouwd”, besluit hij lachend.

Gerenommeerde klanten René is al twintig jaar actief in de Haagse zakenwereld. Sinds 2001 is hij directeur van het zeventig man tellende Bex Beveiliging. “Wij doen onder meer objectbeveiliging, toegangscontrole en mobiele surveillance in de regio tussen Rotterdam, Den Haag en Utrecht.”

Bex levert kwaliteit en is vooral sterk in de dienstverlenende factor. “Als onze beveiliger toch ergens is, dan kan hij zich net zo goed nuttig en productief maken. Bijvoorbeeld door de telefoon aan te

“We hebben elkaar acht jaar geleden leren kennen, tijdens een golftoernooi”, zegt René. “Ik wist toen niet wat Rob deed, alleen dat hij een ervaren ondernemer was. Dat was de basis voor een goed gesprek. Toen kwam ik erachter dat het niet uitmaakt in welke discipline je actief bent.”

“Wij ondersteunen elkaar zakelijk, houden elkaar een spiegel voor. Mijn bedrijf gaat bijvoorbeeld dag en nacht door, de hele week. Maar ik heb ook een vrouw en drie kinderen. ‘Je moet ook eens naar huis’, zegt Rob dan tegen me.” Rob: “Andersom zie ik het soms niet als er in mijn bedrijf strubbelingen zijn of als er veranderingen doorgevoerd moeten worden. René als peoplemanager juist weer wel.”

Lachen en huilen

Bex Beveiliging Laan van Zuid Hoorn 57, 2289 DC Rijswijk T (070) 358 85 44, www.bexbeveiliging.nl 61

Tien jaar na de oprichting van Campus Den Haag is het zover. De plannen van wetenschappelijk directeur Prof. dr. Jouke de Vries komen uit. In september 2010 start Universiteit Leiden - Campus Den Haag samen met gemeente Den Haag het Leiden University College The Hague. Engelstalig, breed, residentieel en voor studenten met een missie.

Excelleren in Liberal Arts & Sciences

Leiden University College The Hague

Managing Director Charlotte GabriĂŤl, Dean Prof.dr. Christopher Goto-Jones en Educational Director Drs. Lieke Schreel.

62

T e k s t M a r l o e s V r e e b u r g f o t o g r a f i e M a a rt e n F l e s k e n s

I

n de afgelopen jaren heeft de Campus Den Haag zich toegelegd op het aanbieden van master avondopleidingen voor professionals. Inmiddels is de Campus uitgegroeid tot een instituut dat niet alleen academisch onderwijs aanbiedt, maar waar ook verschillende onderzoekscentra gevestigd zijn. Vanaf dit jaar komen daar reguliere bacheloropleidingen bij. Over enkele maanden opent Leiden University College The Hague (LUC The Hague) haar deuren aan het Lange Voorhout. Een driejarige Engelstalige bacheloropleiding in Liberal Arts & Sciences voor een kleine groep excellente en gemotiveerde studenten.

Excellentie Samen met Dean Prof.dr. Christopher GotoJones, zijn Educational Director Drs. Lieke Schreel en Managing Director Charlotte Gabriël verantwoordelijk voor LUC The Hague. Gabriël vertelt: “Met de start van een University College in Den Haag completeert de Universiteit Leiden een reeks van initiatieven op het terrein van excellentie: Het succesvolle Pre-University College biedt een breed 2-jarig programma voor getalenteerde VWO scholieren om kennis te maken met de verschillende disciplines van de Universiteit. Het Honours College biedt uitdagende trajecten voor reguliere Bachelor studenten ter verdieping van hun huidige studie of als extra studierichting.”

Residentieel concept Naar Amerikaans voorbeeld wonen en studeren de studenten onder één dak. De studenten starten met colleges in een statig pand aan het bekende Lange Voorhout en zullen studentenappartementen betrekken nabij station Hollands Spoor. Op termijn wil het College al haar activiteiten onderbrengen op een unilocatie in het centrum. Volgens Schreel is dit de perfecte manier om gefocust te blijven: “Juist in het dagelijks leven leer je veel over andere culturen. Het bevordert de interculturele samenwerking.” In het laatste studiejaar zoeken de studenten woonruimte in de stad.

Gabriël: “We willen ze stimuleren om een global citizen te worden. Dat vereist ook een zekere mate van zelfstandigheid.”

Global Challenges Nederland telt straks vijf University Colleges.

Van onderlinge concurrentie is echter geen sprake. Ieder College heeft zijn eigen identiteit en werkveld. Den Haag snijdt daarbij een geheel nieuwe markt aan. “Ons centrale thema is Global Challenges, een thema waar ik zelf volledig achter sta”, meent Schreel. “Den Haag is dé stad van vrede en veiligheid. Het is dan

ook niet verwonderlijk dat we ons programma rondom die speerpunten bouwen. Veel opleidingen leveren specialisten af. Maar om wereldproblemen op te lossen, zijn meerdere disciplines nodig. Dat willen we onze studenten bijbrengen. Zij zullen straks de bruggen moeten slaan, begrijpen dat je een probleem niet eenzijdig kunt aanpakken”, vertelt Schreel vol passie.

“Het klinkt misschien idealistisch, maar het is wel waar. Als managementteam willen we de wereld verbeteren en we zoeken naar studenten die dat ook willen.”

Het vinden van die student vraagt om een speciale aanpak. Gabriël is verantwoordelijk voor de wereldwijde werving. Jongeren die genoeg hebben van de zesjescultuur en klaar zijn voor een intensieve en internationale uitdaging. De gemiddelde student zal niet door de strenge toelatingsprocedure komen. Gabriël: “Onze Nederlandse doelgroep is vaak tweetalig opgevoed. Ze vinden Nederland te klein en willen in een internationale omgeving terecht komen. Dit College vormt de perfecte opstap naar een masteropleiding. Dat kan in Leiden, maar ook over de grens. We hebben goede contacten met gerenommeerde instituten als Cambridge, Oxford

Building knowledge for a better world of Harvard.” Leerlingen kunnen zich tot 1 april aanmelden voor het programma. Inmiddels zijn de eerste selectiegesprekken gevoerd. In die gesprekken werd voor Schreel en Gabriël direct duidelijk dat ze de juiste, getalenteerde en ambitieuze studenten te pakken hadden. Schreel: “Je staat versteld van het niveau van sommige 17-jarigen. Op de vraag waar ze zichzelf over vijftien jaar zien, kregen we antwoorden als: ‘Dan werk ik binnen de VN’ en ‘Dan ben ik de eerste vrouwelijke minister-president van Nederland.’” Aan ambitie geen gebrek. Gabriël: “Een student moet breed geïnteresseerd zijn en de meerwaarde daarvan ook inzien.” Schreel vult haar aan: “Niet: ik kan niet kiezen, maar: ik wil niet kiezen.”

Zaalverhuur Campus Den Haag beschikt over sfeervolle panden in het centrum van Den Haag. Wij bieden een prestigieus kader voor conferenties, symposia, colleges, debatten, vergaderingen en lezingen.

De zalen zijn ook uitstekend geschikt voor uw bijeenkomst, ze variëren in grote van 6 tot 150 personen en zijn voor zien van alle moderne presentatiemiddelen. Van vergaderingen tot congressen, het professionele team van Campus Den Haag ontvangt u graag. Kijk voor meer informatie op www.campusdenhaag.nl

De komende maanden bouwen zij verder aan het College. Schreel: “Het is veel werk, maar als ik zie hoeveel leerlingen geïnteresseerd zijn in onze opleiding, dan weet ik dat we goed bezig zijn. Dit is het beste van twee werelden. Studeren in de stad van vrede en veiligheid en aan de oudste universiteit van Nederland.” www.lucthehague.nl 63

Experience Steltman Experienc Since 1917

JUWELIER Steltman is een bekende specialist in diamanten, kleurstenen en parels. De indrukwekkende collectie handgemaakte sieraden uit eigen atelier varieert van klassiek en tijdloos tot modern en trendy, zoals de Steltman Diamond Collection.

Een selectie uit de merken die Steltman Juwelier hanteert: • Chopard • Pomellato • Tamara Comolli • Daniël K • Royall Asscher Cut • Mattioli • Pippo Perez • Vhernier • Schoeffel • Isabelle Fa • Roberto Demeglio

Plaats 26, 2513 AE Den Haag, Tel. (070) 346 96 01, Fax (070) 356 33 54, E-mail: juwelier@steltman.nl, www.steltman.nl

WATCHES Een unieke zaak in Nederland, volledig gespecialiseerd in topkwaliteit horloges. Als officieel dealer van de meest beroemde merken, biedt Steltman niet alleen een zeer uitgebreide collectie, maar beschikt met het eigen atelier en bevoegde horlogemakers over gedegen kennis die gekoppeld is aan een uitmuntende service.

Een selectie uit de merken die Steltman Watches hanteert: • Aspen • Baume & Mercier • Blancpain • Breguet • Cartier • Chopard LUC • Hublot • IWC • Jaeger-leCoultre • Lange & Söhne • Panerai • Patek Philippe

TAX FREE SHOPPING Non-EU residents enjoy a VAT refund on purchases made at Steltman.

Please ask for the conditions.

Noordeinde 15, 2514 GB Den Haag, Tel. (070) 365 94 33, Fax (070) 365 86 08, E-mail: watches@steltman.nl, www.steltman.nl

beatrix

30

jaar vorstin

65

Albert van der Werf en Albert Nieboer (rechts) bij de piramides van Teotihuacan bij Mexicostad. De foto is tijdens het recente staatsbezoek van de koningin aan Mexico gemaakt door hun collega Patrick van Katwijk

Albert Nieboer en Albert van der Werf van Royal Press Europe:

In de ban van de

Oranjes en andere royals

In het kielzog van de royals bereizen de fotografen Albert Nieboer en Albert van der Werf de wereld. Daar volgen ze niet louter de leden van het Nederlandse koningshuis, maar ook die van andere monarchieën.

Want: “Alleen van de Oranjes kunnen we niet leven.”

T e k s t C a r o l in e L u dwi g F o t o g r a f i e R o y a l P r e s s E u r o p e , P a tric k v a n K a twij k ( p o rtr e t N i e b o e r e n V a n d e r W e rf )

Sculptuur Biënnale Kijkduin 2007

S

inds acht jaar leggen de heren van Royal Press Europe het wel en wee van koningen en koninginnen, van prinsen en prinsessen vast. Dat dit geen sprookjeswereld is, blijkt wel uit hun drukke en zorgvuldig geplande agenda. Die is volledig afgestemd op de officiële activiteiten van de Oranjes en op belangrijke gebeurtenissen in de Europese koninklijke families.

Dicht bij het vuur Het begon allemaal met die ene chique foto die Albert ­Nieboer begin jaren tachtig van koningin Beatrix maakte.

Dat was bij de heropening van de Stadsschouwburg in ­Groningen, zijn geboortestad. Nieboer: “Met meer geluk dan wijsheid was die foto heel goed geslaagd, ik kreeg veel complimenten.”

Toch duurde het tot 2002 voordat hij van fotografie zijn vak maakte. “Ik werkte als graficus en deed fotografie als hobby er naast. Toen ik na een reorganisatie mijn baan kwijtraakte, heb ik me toegelegd op het fotograferen van de koninklijke familie. Mijn partner Albert ging altijd voor de gezelligheid mee. Vier jaar geleden zijn we vanuit het hoge Noorden naar Den Haag verhuisd, om dichter bij het vuur te zitten. Vanaf dat moment werken we beiden voor Royal Press Europe. Als er meerdere klussen op een dag zijn, verdelen we die. Vaak 66

Als Beatrix geen koningin was geweest, was ze vast een hoge bestuurder of een topondernemer geworden.

gaan we samen en maakt de een video-opnames en foto­ grafeert de ander.” De beelden verkopen ze aan landelijke kranten en bladen, aan televisieprogramma’s als Blauw bloed, RTL Boulevard en Shownieuws en aan internationale media. Van der Werf: “Máxima en de prinsesjes verkopen het best, dan de koningin, daarna komt een hele tijd niets en dan prins Willem-Alexander.”

Club van vier Hun fascinatie voor royalty kunnen de heren moeilijk ­verklaren. Al waren hun prinselijke voornamen, Albert ­(Nieboer) en Albert Philip (van der Werf), wellicht een voorteken. Nieboer: “Van huis uit ben ik niet koningsgezind.

Ook ben ik geen type voor rode lopers. Als ik een sport­ fanaat was geweest, was ik daar misschien ingerold. Ik vond het koningshuis altijd al leuk, met interessante mensen. Je maakt veel dingen mee en kan mooie reizen maken. Maar dat is wijsheid achteraf. Inmiddels kunnen we van dit werk leven, in het begin moest ik dat nog zien.”

Van achter hun camera maken ze veel van de Oranjes mee.

Van der Werf: “Je volgt de hele geschiedenis van de familie.

We waren bij de huwelijken, begrafenissen en maakten de eerste foto’s na de geboorte van de prinsesjes. In Nederland zijn er maar vier echte royaltyfotografen, naast ons nog twee anderen. Verder zijn er nog wat persfotografen, maar die doen ook andere onderwerpen.”

In de werkweek van de heren zit weinig structuur. Nieboer: “Soms weten we twee maanden van tevoren al waar we heen gaan, soms krijgen we twee uur vooraf een tip. We willen 67

Bezoek aan de Maanvallei tijdens staatsbezoek Chili 2003

niets missen, daarom is het fijn dat we nu allebei werken.

Soms vliegen we op een dag op en neer van Amsterdam naar Londen, van Londen naar Kopenhagen en van Kopenhagen weer terug.”

Door hun professionele aanpak zijn ze in staat soms als eerste een bijzonder beeld te brengen. Bijvoorbeeld toen prins Willem-Alexander na een valpartij op de schaats met zijn arm in een mitella liep. Van der Werf: “Vaak geldt: wie het eerst komt, het eerst maalt. Het is dus zaak jouw beelden zo snel mogelijk voor publicatie beschikbaar te stellen. In het buitenland kiezen we altijd een hotel dicht bij de gelegenheid.

Snel internet is essentieel, de tijdsdruk wordt steeds groter.

Dat was in het begin wel anders. Inmiddels zijn we gelukkig heel kundig in het organiseren van dit soort trips. Die routine is een groot voordeel.” Nieboer bezocht voor dit werk al vijftig landen, voor Van der Werf staat de teller iets lager.

Professionele afstandelijkheid De afgelopen jaren hebben ze koningin Beatrix honderden keren voor hun lens gehad. Veelvuldig, vaak wekelijks, verkeren ze in de nabijheid van de vorstin. Toch hebben ze nauwelijks contact met haar. Nieboer: “Zij doet haar werk, wij doen ons werk en de rest is privé. Regelmatig sta ik op een meter afstand van de koningin. Door de lens is ze dan heel dichtbij, terwijl er in werkelijkheid een enorme kloof is. Ik heb nog nooit een gesprek met haar gehad. Met WillemAlexander en Máxima overigens ook niet. En dat geldt voor alle collega’s. Iemand die het koninklijk huis al 25 jaar volgt, wordt niet anders behandeld. Ik respecteer die professionele afstandelijkheid, maar het voelt wel dubbel. Je komt elkaar zo vaak tegen dat je toch een band krijgt. Enkele chauffeurs en beveiligers kennen ons en daar maken we regelmatig en praatje mee.”

Heel zelden zijn er momenten waarop die ongenaakbaarheid doorbroken wordt.

Van der Werf: “Bij het staatsbezoek aan Litouwen zat ik ’s avonds met een collega in de kroeg. Opeens zagen we haar buiten voorbijkomen, we liepen er heen en toen zwaaide ze. En in India dacht Nieboer ook een teken van herkenning en waardering te zien toen een officieel fotomoment niet 30 seconden, maar een paar minuten duurde en wij niet bleven flitsen.”

Mediacode

Heropening Theater Diligentia 2004 68

Bladerend door de vele honderden beelden in hun MacBook Pro word je meegezogen in de wereld van koninklijke glitter en glamour. Op de foto’s zie je de koningin in allerlei verschil-

Privé is de koningin vast een hele lieve oma.

lende rollen. Bij officiële staatsbezoeken aan exotische oorden als Mexico, India en Chili en bij meer informele bijeenkomsten in eigen land. Van der Werf: “Bij culturele activiteiten of bij een bezoek aan bijvoorbeeld de Bijlmer zie je echt dat ze geniet. Dan is Beatrix één met haar volk.”

Ook legden de fotografen haar vast in de rol van grootmoeder.

In maart vliegen ze steevast naar Lech voor de jaarlijkse skifoto. Nieboer: “De koningin is privé vast een hele lieve oma.

Het is jammer dat we haar maar zelden zo zien.”

Doordat ze nooit in privésituaties fotograferen, ondervinden ze van de mediacode weinig last, behalve bij de intocht van Sinterklaas. Van der Werf: “Lokale krantjes mogen dan wel een fotograaf sturen, maar de mensen die alleen royalty fotograferen zijn niet welkom. Dan is de mediacode eenzijdig.”

Beide heren zijn overigens onder de indruk van het werk van de koningin. Nieboer: “Ik heb groot respect voor wie ze is en wat ze doet. Er is nu eenmaal weinig ruimte voor spontaniteit. Als fotograaf word je immuun voor die afstandelijkheid.

Als Beatrix geen koningin was geweest, was ze vast een hoge bestuurder geworden, net als Neelie Kroes, of een topondernemer als Sylvia Tóth.”

De ansichtkaarten van Royal Press Europe worden verkocht via Hamilton in de Haagse Passage. Leden van het Koninklijk huis kopen ze daar zelf overigens ook. Meer vorstelijke beelden zijn te vinden op www.royalpresseurope.nl

Een teken van herkenning in India (2007) 69

Binnenwerk

F O T OGRA F I E E D D Y W E N T I N G / W W W . E D D Y W E N T I N G . C O M

De Haagse fotograaf Eddy Wenting doorkruist de regio op zoek naar fraaie interieurs. Zo kwam hij terecht bij hofleverancier J. Hoogeveen & Co.

Sinds 1895 is aan de Veenkade de groot足 handel in loodgieter足 benodigdheden J. Hoogeveen & Co. gevestigd. Toen de drie bestaande panden te klein werden, kreeg de bekende architect Van Liefland begin twintigste eeuw opdracht een pakhuis te ontwerpen.

Daarbij liet hij zich inspireren door de Weense interpretatie van de Art Nouveau-stijl.

Achttien jaar geleden kreeg dit pand de monumentenstatus. Het interieur van het dertig meter diepe pakhuis is nog vrijwel authentiek.

Opvallend zijn de oude stellages en de nostalgisch ingerichte werkkamers. In 1995 werd Hoogeveen & Co. bij Koninklijke beschikking benoemd tot Hofleverancier.

71

we houden Koninklijk klinken Subtiele feestelijke witte bloemen sieren niet alleen de fles van Champagne PerrierJouët Grand Brut, maar ook de glazen. Het zijn de bloesems van de Chardonnay druif. Een plaatje om te zien, ware het niet dat de inhoud haar omhulsel nog in schoonheid overtreft. Bij menig gekroond hoofd is deze champagne favoriet.

Sprankling Champagne Boutique Lange Voorhout 25, Den Haag, T (070) 363 76 73, www.sprankling.nl

Orange manicure Je kunt het zo gek niet bedenken of het kan bij Sensationails.

Prachtige stiletto nagels, lang en puntig, zoals de naam doet vermoeden of met oranje topjes waarbij de kleuren overlopen van licht naar donker oranje of je kiest voor de traditionele french manicure met witte topjes maar dan met vroljke oranje nail-art.

De nail-art wordt al vanaf € 7,50 op je kunstnagel aangebracht in de lieflijkste bloemetjes of uitbundige al dan niet koninklijke patronen…

Royale

behandeling

Studio Noordeinde, gevestigd aan de Paleispromenade op steen­worp­afstand van het paleis Noordeinde is met recht een “leverancier van het hof”. Je kunt hier terecht voor een royale behandeling, van kleuren en knippen tot hair­ extensions van Great Lengths en partystyles. met echt haar. Voor de dames werken de topstylisten met producten van Kérastase, voor de heren al 15 jaar met American Crew. Daarom ontvangen de 20 eerste mannelijke lezers van Leven! Magazine een product van dit laatste merk kado bij een behandeling.

Handig: de studio is 7 dagen per week open en op werkdagen tot half 7!

Studio Noordeinde Noordeinde 52, Den Haag T (070) 365 51 53, www.studionoordeinde.nl 72

Sensationails

Franse kerkstraat 3, Voorburg T (070) 369 2864, www.sensationails.nl

Fan van FAB?

van oranje

Bij Jet’s in de Prinses Mariestraat verkopen ze alles voor de FAB-fan.

Zo zijn er tassen in alle soorten en maten, evenals prachtige portemonnees en hippe armbandjes. Met deze oranje suède sliertjestas van FAB Accessories voel je je helemaal de koning te rijk. Toch liever geen oranje? Hij is er ook in andere kleuren. Verder vind je er producten van het opkomende Belgische leermerk Noir et blanc, Indiase sjaals en originele designerclutches.

Jet’s Prinses Mariestraat 3, Den Haag, T (06) 51694931

Pure

SB Cosmetics

Beauty Institute Pure SB Cosmetics, gevestigd in Benoordenhout, biedt heerlijke Beauty Treatments van het gerenommeerde Franse cosmeticshuis Maria Galland. Verwen uzelf en geef u over aan professionele, koesterende en vaardige handen in een sfeervolle omgeving. Hier komt u letterlijk en figuurlijk tot rust.

Bij Pure SB Cosmetics vindt u exclusieve merken zoals KOH Cosmetics, Jane Iredale 100% mineralen make-up, LINARI roomfragrance, INeKE parfumes, Tweezerman, Suède design van Alyna, Jewels van PEP en Chaingang. En bij ieder bezoek verrast Pure SB Cosmetics u met een nieuw en exclusief assortiment lifestyle producten. Because you deserve to be treated like Royalty

Pure SB Cosmetics Van Diepenburchstraat 2, Den Haag T (070) 324 88 44, www.puresbcosmetics.nl

Oranje kroontjes Zonder het lekkers van Bakkerij Klink is het geen feest. Deze bakkerij die dateert van 1795 is sinds 1995 bij Koninklijk Besluit hof­ leverancier en levert al tientallen jaren lekkernijen af op Huis ten Bosch en Paleis Noordeinde voor hare Majesteit zelf. Er is genoeg om uit te kiezen: de vermaarde oranjetompoezen, oranje petit fourtjes of een smakelijk orangerietaartje met amandelspijs, een vleugje sinaasappel en een laagje oranje amandelmarsepein. Maar echt bijzonder zijn de oranje kroontjes: croissantdeeg gevuld met sinaas­appelroom en oranjebloesem. Hmmm! Enne… brood is hun specialiteit!

Bakkerij Klink Herenstraat 106, Voorburg, T (070) 386 45 03, info@lekkerstegebak.nl

73

we houden van oranje

T

opfietsje Wie kent niet de onvergetelijke beelden van een fietsende prins Claus op Koninginnedag?

Daarom mag een koninklijk rijwiel hier niet ontbreken. Deze Trek 3900 in de favoriete kleur van ons land is te verkrijgen bij Top Bikes voor maar € 399,-

Top Bikes Den Haag

Koninklijke stoffen

J

e huis omtoveren tot een waar paleis? Dan is het goed om even langs Mischa de Vries te gaan. Daar vind je de meest koninklijke stoffen in uiteenlopende dessins en kleurschakeringen, waarmee je je eigen ideeën en voorkeuren kunt omzetten in een compleet interieur volgens de laatste trends. Merken als Jane Churchill en Colefax and Fowler zijn slechts een paar van de toppers die je hier vindt. Parkeren kan gewoon voor de deur. Ook heel koninklijk!

Mischa de Vries Zwarte Pad 15, Voorburg, T (070) 369 32 55, www.mischadevries.nl

Hardies Mode:

be my guest De collectie met exclusieve topmerken van Hardies spreekt veel mensen aan: van jong tot oud, uit het hele land en daarbuiten, van bekend tot minder bekend.

Of iemand nu komt voor de haute couture, of voor een nieuwe confectie outfit zoals deze oogverblindende oranje avondjurk, goede service en kwaliteit horen gewoon bij Hardies. Niet verwonderlijk dus dat deze unieke damesmodezaak onlangs door de bezoekers van Your Opinion werd uitgeroepen tot winnaar van de gastvrijheidcampagne Be my guest!

HARDIES Mode Javastraat 45, Den Haag T (070) 364 70 65, info@hardies.nl, www.hardies.nl

74

Elandstraat 89, 2513 GM Den Haag T (070) 362 10 01, www.topbikes.nl

De geliefde juwelen van Liuba

LiubaJewels is de sieradenlijn van Andrée Ludolph.

Edelstenen in combinatie met goud of zilver vormen de basis voor haar creaties. Speciaal voor de cover van dit lentenummer ontwierp de sieradenmaakster een uniek koninklijk collier. Een bezoek aan haar atelier.

T e k s t L o tj e B r a t F o t o g r a fI E F e m q u e Sch o o k

De workshop in Bezuidenhout, waar de sieradenlijn ontworpen wordt, mag dan misschien piepklein zijn, alle professionele apparatuur staat er. Ook de bevlogenheid en het vakmanschap van de sieradenmaakster zijn er niet minder om. Andrée Ludolph ontwerpt al van jongs af aan sieraden en bleef dit altijd uit liefhebberij doen. Maar pas kort geleden kroop het bloed waar het niet gaan kon en maakte zij er haar beroep van. Ze vertelt: “Ik werkte als directiesecretaresse bij een vastgoedinvesteerder en op een gegeven moment zei hij: ‘Als dit je passie is en je gelooft er in, dan moet je er voor gaan!” Dat gaf de doorslag. Ze zegde haar baan op en waagde de sprong. De glazen kralen en het verzilverd koperdraad hebben inmiddels plaats gemaakt voor materialen als goud, saffier en diamanten in kraalvorm. Vooral de draagbaarheid van de ontwerpen is opvallend.

Vrouwen die van stenen houden De sieraden van Liuba (wat geliefde betekent in het Slavisch) zijn op het eerste gezicht misschien niet eens zo opmerkelijk, maar blinken bij nadere inspectie uit in vakmanschap, klasse en kwaliteit. “Vrouwen die van stenen houden,” zegt de ontwerp-

ster “zullen het unieke van mijn juwelen direct herkennen.” Ze krijgt ook regelmatig opdrachten van vrouwen die op zoek zijn naar een persoonlijk sieraad en zelf ideeën aandragen. Haar inspiratie haalt Andrée uit de stenen zelf; de kleur, de vorm en de manier waarop de stenen geslepen zijn, bepalen het uiteindelijke ontwerp.

Het verwerken van de edelstenen met goud- of zilverdraad doet Andrée met de hand; een pietepeuterig en tijdrovend werk. ”Het is priegelen op de vierkante millimeter” zegt ze, en houdt ter demonstratie een ketting omhoog met minuscule robijntjes waar fijn gouddraad doorheen gedraaid is. Voor welke vrouwen de Liuba lijn precies bedoeld is, vindt Andrée moeilijk te zeggen: “Dat is zo beperkend. Ik maak eigenlijk wat ik zelf mooi vind en gelukkig slaat dat bij veel vrouwen aan!”

Klein meesterwerk Toen Andrée gevraagd werd om voor de cover van het voorjaarsnummer van LEVEN! een fris, lenteachtig en koninklijk sieraad te ontwerpen, wist ze meteen wat het ging worden: een waterval van oranje stenen. Ze vertelt: “Ik belde mijn stenenman in India en vroeg hem zoveel mogelijk oranje stenen te verzamelen, anything orange goes, riep ik.”

Vervolgens sloot ze zich een aantal

dagen op in haar atelier om in opperste concentratie te werken aan de creatie van het collier met bijpassende oorbellen van saffier en robijn en armbanden. Het resultaat is een klein meesterwerk: verschillende losse kettingen vormen samen een rijk, oranje met goud gekleurd collier. De kettingen bestaan uit stenen als mandarijnkleurige granaat, carneool en citrien van verschillende slijpsels, waar gouddraad en gouden munten doorheen verwerkt zijn. De munten zijn beslagen met het LiubaJewels-logo en een subtiel tulp teken. LEVEN! is klaar voor de lente.

Het koninklijk collier is te koop bij Galerie Guthschmidt in Den Haag. Voor meer informatie: liubajewels@hotmail.com, T (06) 29 54 17 48 of kijk op www.liubajewels.com.

75

Time 76

e flies Steltman Watches tien jaar

De magie van Steltman Watches wordt zorgvuldig in stand gehouden. Door het Steltman team zelf, maar ook door de klanten, die zich graag in de wereld van de haute horlogerie laten onderdompelen. Het eerste decennium is zojuist afgesloten.

T e k s t en F o t o g r a f i e s a nd e r p a rd o n

In de tweede helft van 2009 vierde Steltman Watches haar jubileum op een manier die op wereldschaal uniek is in de branche. Twaalf weken lang werd de winkel aan het Noordeinde een decor van telkens wisselende brands. Elke week met een ander kwaliteitsmerk: Hublot, Cartier, Blancpain, Chopard, Brequet, Lange & Söhne, Blancpain, Jaeger-leCoultre, Aspen, Panerai, Patek Philippe en IWC. Een topserie high-end merken waar de liefhebbers van een echte ‘klok’ graag een paar uurtjes voor vrij-

maakten. Fabrikanten en horlogekenners lichtten de modellen toe en de gasten konden de kunst van de fijnmechanica met eigen ogen onder de microscoop bewonderen.

Andrew Brom kijkt terug op een mooie marathon. Veel werk en energie, maar ook veel enthousiaste bezoekers die zich konden verlustigen aan de Zwitserse en Duitste precisie van het horloge maken. Andrew: “We hebben alles uit de kast gehaald om elk merk dat we vertegenwoordigen zo goed mogelijk te presenteren.

Met uitgebreide collecties, ook museumstukken, primeurs en een toelichting van de fabrikant zelf. We gaan er vervolg aan geven door 77

Andrew Brom

Wat de klant hier vindt is een uitstekende service, met een atelier in huis en een heel persoonlijke benadering exclusieve bezoeken aan de fabrieken dit jaar.

Op die manier krijgt de liefhebber beter inzicht in de wereld van de mechanische horloges.”

Toekomst Steltman heeft haar positie als dé specialist op het gebied van hoogwaardige mechanische horloges verstevigd. Andrew: “Er is enorm veel te doen in onze branche, en we mogen ons verheugen op een groeiende klantenkring, door heel Nederland. Wat de klant hier vindt is een uitstekende service, met een atelier in huis en een heel persoonlijke benadering. Ik zeg altijd 78

‘het geheel moet kloppen’. Ik heb klanten waarvan ik weet dat als er een nieuw model komt, ik een exemplaar moet reserveren. Bij sommige van onze merken is de vraag naar horloges groter dan het aanbod, dat zijn de krenten in de pap. We voeren mooie merken waar een blijvende belangstelling voor is. Onze producten behouden hun waarde.”

Al meer dan negentig jaar een vertrouwde naam als het gaat om juwelen van de hoogste kwaliteit. Steltman biedt een hoge mate van expertise op het gebied van parels, kleuredelstenen en diamant en kan zich scharen in de top van de Nederlandse juwelierszaken, met een internationale clientèle.

Steltman Juwelier

Steltman Watches

Natuurlijk kent iedere liefhebber Steltman Juwelier, het zusterbedrijf enkele tientallen meters verder op de hoek Plaats-Noordeinde.

Noordeinde 15, Den Haag T (07) 365 94 33 watches@steltman.nl, www.steltman.nl

Iedereen heeft wel een bijzondere gave of talent. In Het Vak staan telkens portretten van gewone mensen, van Haaglanders zoals u en ik. Het zijn mensen die opvallen omdat ze iets uitzonderlijks doen. Voor hun werk of als hobby. Waarom doen ze wat ze doen? Hoe doen ze dat? Wat inspireert hen en hoe besteden ze hun – vaak schaarse – vrije tijd? De geportretteerden zijn heel verschillend, maar vertonen ook opmerkelijke overeenkomsten. Maar boven alles geldt: ieder z’n vak!

het

f o t o g r a f i e Ar e nd a O o m e n

vak Een rubriek over opvallende gewone mensen uit onze regio

J Media

Daar heb ik in mijn werk natuurlijk alles mee te maken. Wij adviseren klanten hoe zij het beste met de media om kunnen gaan. De juiste aandacht in de media is van essentieel belang en zorgt voor een goede positionering en reputatie van een onderneming. Zo heb ik veel bedrijven geïntroduceerd als Tango, Route Mobiel, Oxxio. Ook heb ik bedrijven bijgestaan tijdens fusies en overnames zoals afgelopen jaar bij de overname van Super de Boer door Jumbo.

Vrije tijd

Naam: Jeroen Sparrow Leeftijd: 49 Eerste baan: Adviseur Beroep: Managing director Sparrow & Partners Woon- en werkplaats: Den Haag Burgerlijke staat: Samenwonend Grootste overtuiging: Schep je eigen realiteit Tip voor de mensheid: Leef met een lach

Eerlijk gezegd heb ik weinig vrije tijd. In de avonden en weekenden ben ik vaak bij zakelijke borrels, diners en gala’s te vinden. Zelf organiseer ik jaarlijks ook een aantal evenementen zoals onze Nieuwjaarsreceptie, de boottocht door Amsterdam en natuurlijk de Tax Freedom Day, waarop wij vieren dat ondernemers vanaf die dag in het jaar voor hun eigen portemonnee werken in plaats van voor de belasting. Wanneer ik wel een moment voor mijzelf heb, ga ik graag lekker uit eten, op vakantie of – als het weer het toelaat – zeilen op de Kaag.

Eigen baas Al sinds 1988 heb ik mijn eigen communicatiebureau, onder­ nemer zijn zit in mijn bloed. Als eigen baas heb je alle vrijheid om de richting van het bedrijf te bepalen en om een team van medewerkers samen te stellen. Mijn klanten komen uit verschillende branches, dat houdt het interessant en afwisselend.

Communicatie Communicatie is onze core business. Iedereen communiceert, maar goed omgaan met de media is een kunst op zich en vergt veel persoonlijke contacten, expertise en ervaring. Communicatie is emotie, daarom moet je goed met mensen om kunnen gaan.

Ik zit al ruim twintig jaar in dit vak en heb daardoor de nodige ervaring opgedaan en een groot netwerk opgebouwd. Wij geven niet alleen communicatie advies aan bedrijven die positief in het nieuws willen komen, maar ook aan bedrijven of ondernemers die juist negatief in het nieuws zijn gekomen. Het is in zo’n geval belangrijk om helder na te denken en vooral om rustig te blijven.

Geef helder aan waar het om gaat, weet wat je wilt zeggen en blijf bij je standpunten.

Crisis

Het is allemaal psychologie. Natuurlijk zijn de tijden veranderd en is er sprake van een dip. Maar ik krijg er elke maand nog steeds nieuwe klanten bij en mijn bedrijf kent veel ondernemers waar het heel goed mee gaat. Waarom steeds weer dat negatieve nieuws, magere jaren zijn ook gezond. Doemscenario’s leiden tot somberheid, daar houd ik niet van. Om een positief geluid te laten horen heb ik in samenwerking met de Telegraaf en Henk Keilman de stop de crisis dag georganiseerd. Op deze dag hebben verschillende ondernemers alsook Willem Vermeend, Minister Maria van der Hoeven en staatssecretaris Frank Heemskerk, oplossingen voor de crisis aangedragen.

Inspiratie Ik haal mijn inspiratie uit kunst. Van kijken naar kunst word je creatief. Ik houd voornamelijk van kunstwerken uit de Cobra periode, zoals de werken van Karel Appel en Corneille. Naar sommige kunstwerken kan ik uren kijken en dan ontdek ik steeds weer nieuwe dingen.

Favorieten Ik houd van het goede leven, snelle auto’s, goede wijnen. Ik probeer dan ook ieder jaar mee te rijden met de Challenge. Helaas is het afgelopen jaar niet gelukt om mee te gaan, maar dit jaar hoop ik er zeker weer bij te zijn.

81

Naam: Katja Willoughby Leeftijd: 48 jaar Eerste baan: Suikerspinnen verkopen Beroep: Designer (van de merken Isla Ibiza Bonita en Amor Lola) en ondernemer (eigenaar Isla Ibiza Store in Voorburg) Woon- en werkplaats: Voorburg en het Spaanse eiland Ibiza Burgerlijke staat: Nederlandse Grootste overtuiging: Wie goed doet, goed ontmoet Tip voor de mensheid: Volg je hart!

Inspiratie Inspiratie heb ik gelukkig in overvloed. Ik haal veel uit nostalgie, spiritualiteit, symboliek en cultuur. Ik ben gek op alle symbolen die met liefde, geluk en spiritualiteit te maken hebben. Dit vind je altijd terug in mijn kleding.

Bijvoorbeeld door het gebruik van bedeltjes, roosjes, kralen en borduursels.

Ook moeten de collecties iets nostalgisch hebben. Ik laat me inspireren door de oude Victoriaanse tijd, door de Indiaanse en hippiecultuur en door de cowboy- en piratenstijl. Van dit alles maak ik een mix en die vertaal ik weer naar de mode van dit moment.

steentje kunnen bij dragen. Ik zou graag iets doen aan de problemen die daar spelen. Vooral de kinderen in India hebben mijn hart gestolen en voor hen zou ik graag iets willen betekenen.

Favorieten Dat is natuurlijk mijn gezin, mijn drie kinderen en mijn man waar ik na twintig jaar huwelijk nog stapelgek op ben. Het toppunt van geluk is voor mij met z’n vijven aan tafel, lekker eten op het strand van Ibiza, luisterend naar Spaanse gitaarmuziek.

Vrije tijd

Crisis

Eigenlijk voel ik me altijd vrij. Ik ben altijd bezig met creëren en op zoek naar inspiratie. Werk en vrije tijd loopt bij mij door elkaar heen, want juist als ik ontspannen ben, krijg ik inspiratie. Ik vind het heerlijk om aan het werk te zijn, dat voelt voor mij hetzelfde als vrij zijn.

Ik ga gewoon altijd door met waar ik mee bezig ben en geef met 100% met al mijn passie en kracht. Met de crisis houd ik me niet bezig. Ik was achttien toen ik mijn eerste winkeltje opende en was onzeker of het wel zou lukken. Mijn vader zei toen tegen me: ‘Katja, als je al je passie en liefde erin stopt en hard werkt, wordt het vanzelf een succes. En het heeft gewerkt. Natuurlijk maak ik me wel zorgen voor anderen, maar zelf volg ik gewoon mijn gevoel en natuurlijk mijn hart.

Strand Het strand is voor mij wel de ultieme plek om te relaxen. Heerlijk op een steen zitten en over de zee staren. De tijd staat dan stil en alles is oneindig.

Strandjutten, schelpen en verbleekte stukken hout zoeken of kralen rijgen en sieraden maken van schelpen. Het liefst natuurlijk op mijn favoriete strandje op Ibiza. Vroeger verkocht ik daar zelfs mijn zelfgemaakte creaties.

Recht en vrede O, wat zal dat heerlijk zijn. Ik kan me er soms erg druk over maken, maar het liefst wil je natuurlijk iets doen. We zijn er mee bezig om te onder­ zoeken hoe we in de landen waar onze kleding wordt geproduceerd een 82

Communicatie Soms vind ik het jammer dat er computers zijn, al weet ik dat we niet meer zonder kunnen. Ik vind een geschreven brief of kaartje nog steeds veel leuker om te krijgen en te sturen. Dat is toch een bezit voor het leven.

Zo heb ik nog steeds briefjes van mijn kinderen van vroeger. Als we op Ibiza zijn met ons gezin, waar we geen televisie, computer of playstation hebben, merk ik dat we veel eerder tot een leuk gesprek komen. Zelf gebruik ik zelden een pc. Door te tekenen met de hand kom ik tot veel meer creaties. En … eerlijk gezegd ben ik ook slecht met technologie.

Naam: Karel Luyben Leeftijd: 58 Eerste baan: Onderzoeker op het gebied van procestechnologie in Wageningen Beroep: Rector magnificus van de TU Delft Woon- en werkplaats: Delft Burgerlijke staat: Getrouwd met Gaby Kurth, een zoon van 17 Grootste overtuiging: Geen tweede agenda Tip voor de mensheid: Iedereen respect voor iedereen

Vrije tijd Ik werk veel en ervaar mijn werk eigenlijk als mijn grootste hobby. Daarnaast wandel ik graag en is luisteren naar hoorboeken, bijna altijd Engelstalige fictie, een van mijn hobby’s. Ook probeer ik samen met mijn vrouw wekelijks naar salsales te gaan. We doen een cursus nu voor de tweede keer, omdat we de eerste keer te veel lessen gemist hebben. Verder repareer ik graag dingen in en om het huis, aan de fiets of de auto. Met een muziekje erbij geeft dat de noodzakelijke afleiding.

Eigen baas Als jonge onderzoeker was er al heel wat ruimte om zelf mijn weg te zoeken en toen ik op mijn dertigste hoogleraar werd, gaf dat nog meer vrijheid. Als het anders was gelopen, was een eigen bedrijf een goed alternatief geweest.

Mijn vader had een schildersbedrijf, dus ik ben er wel mee opgegroeid. In 1989 heb ik zelf met collega’s een bedrijfje opgericht. Hoewel ik daar niet zelf werk, geef ik wel sturing. Het mooiste is om andere mensen een baan, een salaris en een toekomst te kunnen verschaffen op die manier.

2018 Als ik twee termijnen als rector magnificus van de TU Delft mag blijven, dan treed ik af in 2018. Dat lijkt me een mooie periode waarin je echt iets voor de universiteit kan betekenen. Mijn streven is om de universiteit opener te maken en de kwaliteit verder te verbeteren. De afgelopen jaren heb ik dat als decaan ook al kunnen realiseren bij de faculteit Technische Natuur­ wetenschappen.

Rust Eigenlijk slaap ik te weinig, maar er is wel rust in mijn hoofd. Gisteren heb ik met mijn vrouw naar Jiskefet gekeken, want Herman Koch is volgend jaar

gastschrijver aan de TU Delft. Ik heb het programma net kunnen uitkijken en viel toen in slaap op de bank. Anderhalf uur later werd ik wakker, tijd om weer aan de slag te gaan. Meestal werk ik tot een uur of drie en slaap dan vier en half uur.

Ontwikkeling De afgelopen jaren heb ik als decaan een zekere groei doorgemaakt van manager naar leider. Een leider is meer iemand die vertrouwen geeft, inspireert en visie uitdraagt. Leiderschap is het op basis van persoonlijk contact beïnvloeden van de prestaties van medewerkers. Een leider oefent zijn talent uit via mensen. Vandaar dat gestructureerde communicatie mijn manier is van aansturen: veel met mensen praten. Ik praat ook met ze over hun loopbaan; een eventuele carrièreswitch, een andere baan binnen de TU of nieuwe uitdagen binnen hun huidige baan. Dat medewerkers het naar hun zin hebben in hun werk is niet alleen heel belangrijk voor henzelf, maar ook voor de universiteit.

Inspiratie Het werken met jonge mensen inspireert me altijd. College geven geeft me een kick. Jammer dat dat er de komende jaren weinig meer van zal komen, maar er zullen op andere manieren regelmatig ontmoetingen met studenten plaatsvinden.

Talent Talent is bij de universiteit natuurlijk in ruime mate aanwezig en we zijn altijd op zoek naar nog meer mensen die de beste zijn op hun terrein. Ik vind dat nieuwe medewerkers altijd beter moeten zijn dan het gemiddelde dat je in huis hebt. Anders ga je er gemiddeld genomen op achteruit. Je moet dus mensen aan durven nemen die beter zijn dan je zelf bent.

85

Naam: Vandana Biere Leeftijd: 19 Eerste baan: Model Beroep: Student filiaalmanagement Woon- en werkplaats: Zoetermeer Burgerlijke staat: Ongehuwd Grootste overtuiging: Blijf altijd in jezelf geloven, no matter what happens!

Tip voor de mensheid: Laat een ieder in zijn of haar waarde.

2010 2010 zal voor mij een jaar vol met nieuwe ervaringen worden. Een belangrijk punt op mijn agenda is de Miss India Worldwide verkiezing in Zuid-Afrika.

Daar zal ik met alle trots Nederland gaan vertegenwoordigen tegenover 27 andere landen. Ook ben ik ambassadrice van de Seva Network Foundation.

Seva Network Foundation is een professionele organisatie voor ontwikkelingsamenwerking en streeft naar een wereld zonder armoede waar mensen vanuit diverse culturen en levensbeschouwingen met elkaar samenleven en werken. In juni zal ik daarom naar India reizen om de kinderen in het Himalayagebergte een helpende hand te bieden voor beter lesmateriaal, zodat de kwaliteit van hun onderwijs verbeterd wordt.

Ontwikkeling Het leven heeft veel te bieden, daarom vind ik het belangrijk om zoveel mogelijk kansen en mogelijkheden voor mezelf te creëren. Niet alleen voor nu, maar ook voor in de toekomst. Mijn grote droom is om in de mediawereld door te breken. Het lijkt mij fantastisch om in een film te mogen spelen, maar bijvoorbeeld ook om op een billboard te mogen staan.

Kansen die ik zeker niet zou laten liggen.

Thuis Mijn thuisbasis is de plek waar ik mezelf kan opladen om weer vol energie in het leven te staan. Ik hou van het drukke leven, maar ook om thuis een heerlijk dagje door te brengen met mijn familie en vrienden. Dit heb ik van jongs af aan mee gekregen en nu zou ik zeker niet meer zonder al die gezelligheid van thuis kunnen. Gedurende de miss­ verkiezing heb ik veel steun en advies van mijn familie en vrienden gehad, daar ben ik ze erg dankbaar voor. Het was voor mij daarom ook geweldig om hun het goede nieuws te vertellen dat ik de verkiezing heb gewonnen. Hun trotse blik, dat is voor mij een onvergetelijk moment.

Vrouwen Vrouwen laten steeds meer van zich horen in de maatschappij. Dit kan ik alleen maar aanmoedigen. In de huidige moderne samenleving zijn er genoeg mogelijkheden om als vrouw naar voren te treden. Helaas maken veel vrouwen hier te weinig of geen gebruik van. Daarom kan ik alleen maar zeggen: maak gebruik van de mogelijkheden die er zijn en laat je vooral niet tegenhouden door negatieve denkbeelden.

Nieuw De Miss India Holland verkiezing is de eerste verkiezing waar ik aan heb deelgenomen. Het leven als een Miss is nieuw terrein voor mij, maar ik geniet er met volle teugen van. Soms kan het wel zwaar zijn, omdat er veel van je wordt verwacht. Desondanks zie ik ieder moment als een leerzaam moment waardoor ik weer een ervaring rijker wordt.

Recht en vrede Ieder mens heeft rechten, maar ook plichten. Een onderwerp dat mij erg raakt, is kindermishandeling. Een van mijn doelstellingen voor in de toekomst is om werkzaam te zijn bij de Kinderbescherming. Kinderen zijn afhankelijke, kwetsbare deelnemers in de samenleving. Helaas wordt hier te vaak misbruik van gemaakt. Het is aan ons, ouderen, om hun te behoeden voor slechte invloeden in hun leven.

Nederland Nederland is een multicultureel land dat haar invloed uitoefent op verschillende gebieden, denk maar aan de media, de variëteit aan gerechten uit diverse culturen en de verschillende vormen van geloof. Al deze culturen hebben met hun invloeden Nederland op geheel eigen wijze verrijkt. Dat is naar mijn mening toch het meest typerend aan onze huidige samenleving.

86

Naam: Thomas Berkhout Leeftijd: 25 Eerste baan: Bij vader in de tuin Beroep: Semiprof wielrenner en medewerker tuinbouw Woon- en werkplaats: Wateringen/Schipluiden Burgerlijke staat: Samenwonend Grootste overtuiging: Je kunt beter een keer vallen dan nog nooit het geval van klimmen te hebben gehad Tip voor de mensheid: Laat iedereen in zijn waarde

Nieuw Sinds begin dit jaar rijd ik voor een nieuwe ploeg, voor het cycling team Van Vliet-EBH Elshof. Hiervoor kwam ik uit voor Rabobank. De overstap zorgt voor een hoop nieuwe dingen: een nieuwe omgeving, nieuwe mensen en nieuwe kansen. Bij Van Vliet - Elshof heb ik een andere positie dan voorheen, ik ben nu een van de kopmannen. Ook rijd ik nieuwe wedstrijden zoals de Ronde van het Groene Hart in maart en de klassieker Dwars door Nederland in juni.

Ontwikkeling Ik fiets vanaf mijn zevende en ben ieder jaar beter geworden. Helaas heb ik het afgelopen jaar door valpartijen veel pech gehad. Hopelijk zet de positieve ontwikkeling van de laatste jaren zich voort en zit er dit jaar een profcontract in. Om dat te bereiken ben ik nog serieuzer met mijn sport bezig.

Ik zit iedere week 20 tot 25 uur op de fiets en zorg voor ritme in mijn leven. ’s Ochtends werk ik bij mijn vader in de tuin, de middag is voor het fietsen.

Communicatie Om de koersen aantrekkelijker te maken heeft de internationale wielerunie besloten om bij een aantal wedstrijden de communicatie op de fiets te verbieden. De afgelopen twintig jaar hebben we met oortjes gereden. Met behulp van een microfoon konden we via de ploegleider met elkaar praten.

Ook gaf de ploegleider opdrachten en waarschuwingen voor bijvoorbeeld een glad wegdek. Zonder communicatie word het denk ik spannender. We moeten nog meer als team optrekken en dichter bij elkaar fietsen.

Crisis Ik zie de gevolgen van de crisis om me heen. In de tuinbouw gaat het slecht.

Dat merken mijn vader, die een orchideeĂŤnkwekerij in Schipluiden heeft, en

vele anderen in het Westland. De gasprijzen zijn hoog en er is weinig handel.

Ook het wielrennen heeft last van de crisis. Voor kleinere wedstrijden is het lastiger om geld binnen te halen.

Thuis Door het wielrennen ben ik best veel weg. Iedere maand ben ik wel een of twee weken van huis. Ik ben altijd weer blij als ik thuis ben. Daar kom ik tot rust en vind ik de gezelligheid van mijn vriendin en vrienden. Thuis is voor mij ook de polder. Ik ben opgegroeid in de Duifpolder, daar ben ik graag buiten om te genieten van de rust en de natuur. Ik fiets ook veel door de polder. Ik heb een vaste route van Wateringen, via Schipluiden naar het Groene Hart en Berkel en Rodenrijs.

Haaglanden Op de fiets kom ik ook wel in Den Haag, soms rijd ik naar Scheveningen. De drukkere delen van de stad mijd ik. Met al die stoplichten schiet dat niet op.

In het Westland word ik op de fiets vaak herkend. We hebben een echte Westlandse ploeg met jongens als Sjoerd Kouwenhoven, Jesper Asselman, Stefan Vreugdenhil en Rikke Dijkxhoorn.

Nederland Het lijkt me een goed plan als Nederland in 2028 de Olympische Spelen gaat organiseren. Dat is een mooie impuls voor de sport. Het sportklimaat in Nederland is goed, er zijn veel faciliteiten. Al gaat het geld niet altijd naar de juiste mensen. Voor de echte toppers is het financieel goed geregeld, de subtop heeft het moeilijker. De Olympische Spelen zal jonge talenten motiveren. Voor het zover is, maken bestuurders alweer ruzie over wie welke finale krijgt. Dat is weer typisch Nederlands.

89

Succesvol familiebedrijf in turbulente tijden De komst van online winkels voor audio- en videoapparatuur heeft de markt flink op zijn kop gezet. Dat lijkt een voordeel voor de consument, maar Praalder bewijst dat dit niet het einde van de traditionele elektronica­winkel betekent.

T e k s t J e r o e n St a m

D

e markt voor audio- en videoapparatuur staat onder zware druk. Prijsvechters schreeuwen in de stad met lage prijzen op enorme posters naar passerende shoppers. Op internet voeren prijsdumpers een ware veldslag en verkopen het nieuwste model LCD-televisie voor net een paar euro minder dan hun concurrent een paar websites verderop. De consument weet precies wat hij wil hebben en wie dat product voor de laagste prijs het snelst thuis bezorgt. Je zou haast denken dat het in deze tijd voor een traditionele winkel onmogelijk is om te concurreren met die elektronicasupermarkten en webwinkels.

Maar zoals vaker blijkt ook dit keer de werkelijkheid weerbarstiger dan op het eerste gezicht lijkt.

90

Vanuit de Haagse wijk Bezuidenhout verkoopt de firma Praalder aan een grote groep trouwe klanten hoogwaardige audio- en video-apparatuur.

Hun succesformule – die stamt van voor de Tweede Wereldoorlog – is verrassend eenvoudig.

Bijzondere geschiedenis Directeur/eigenaar Onno Praalder licht het succes van zijn bedrijf toe: “Wij zijn een echt familiebedrijf, met een heel bijzondere ontstaansgeschiedenis. Mijn grootvader had in de jaren dertig hier in de Theresiastraat een installatiebedrijf. Hij legde bij klanten elektriciteitsinstallaties aan, destijds nog op 110 volt. Na een ingeving van mijn grootmoeder openden ze in dezelfde straat een winkel voor elektronische huishoudelijke apparatuur. Eenvoudige wasmachines, mooie chromen broodroosters en gloeilampen. In die tijd was het echt bijzonder dat een vrouw een bedrijf begon. Ik ben dus ook echt trots op mijn oma.

Want mijn grootmoeder had de zorg voor de vijf kinderen en deed daarnaast het huishouden.

Maar ze bleek dus ook over een ware ondernemersgeest te beschikken. Die winkel die zij begon, werd de basis van wat ons bedrijf nu is.”

Neus tegen het glas “In de jaren vijftig kwamen mijn vader en een oom in de zaak. Het productassortiment werd uitgebreid met koelkasten, televisies, radio’s en platenspelers. Toen de eerste televisie in de etalage werd geplaatst, stonden mensen uit de buurt daar met hun neus tegen het raam gedrukt vol verbazing naar te kijken. En de groei van het bedrijf volgde de technologische ontwikkelingen op de voet. In de jaren zestig kwamen de eerste kwalitatief hoogwaardige geluidssystemen op de markt. Tien jaar later deed de term hifi zijn intrede en in de jaren tachtig kwamen de eerste Japanse merken met complete stereotorens. Al deze producten hebben we vanaf het eerste uur verkocht.”

Meerdere vestigingen “We zijn nog steeds een echt familiebedrijf en hebben nu 24 medewerkers die verspreid over meerdere vestigingen werken. In de Theresiastraat hebben zijn nu een witgoedwinkel, een audio-videowinkel en een Bang & Olufsen-center gevestigd, allemaal met een eigen team gespecialiseerde medewerkers en een eigen entree. In de Van Hoytemastraat (Benoordenhout) hebben we een echte buurtwinkel waar huishoudelijke apparatuur en televisies worden verkocht, en in onze winkel in de Appelstraat bieden we een exclusief Bose-assortiment. Ondanks de soms grillige ontwikkelingen waar we in deze tijd mee te maken hebben, lopen al deze winkels goed.”

Oplossingen op maat “De concurrentie is groter dan vroeger, zeker na de opkomst van wat wij noemen de elektronicasupermarkten. Toch hebben wij daar niet al te veel last van. Ons product bestaat vooral uit een combinatie van totaaloplossingen op audio- en videogebied, dus op maat gemaakte oplossingen voor de specifieke

“ De ondernemersgeest van oma legde de basis van het bedrijf” wensen van iedere klant, en een hoog serviceniveau.

Wij verkopen niet zozeer een enkele televisie of een losse versterker, maar denken met onze klanten mee over wat voor hun specifieke situatie de beste oplossing is. En daarbij nemen we ook – met een eigen team van installateurs – de installatie voor onze rekening, zodat alle kabels netjes uit zicht worden weggewerkt. Dat gebeurt in bestaande bouw of bij nieuwbouw, waarbij we al vanaf de bouwtekening meedenken over slimme oplossingen.”

Comfort en genot “Die projectmatige manier van werken om zo een mooie, multimediale oplossing te bieden – waarbij de kwaliteit van onze producten altijd centraal staat – oogst bij onze klanten veel waardering. Sommige oplossingen zijn weliswaar iets kostbaarder, maar daar staat tegenover dat het door ons geleverde audio- of videosysteem jaren meegaat en onze klanten gedurende die tijd veel comfort en genot bezorgt. De medewerkers van al onze winkels zijn specialisten op hun eigen vakgebied. Of dat nu de meest moderne plasmatelevisies zijn, high-end versterkers en speakers, of witgoed.

We merken dat klanten ons weten te vinden en waarderen. We hebben klanten die al tientallen jaren bij ons aankloppen, voor een gedegen advies over de levering van de juiste apparatuur.

Ondanks de veranderde markt zijn de consumenten volgens mij niet veranderd. Ze zoeken nog steeds naar zekerheid, naar kwaliteit en naar service. Wat wel is veranderd door de komst van internet is dat klanten veel wijzer zijn geworden en veel meer productkennis hebben dan voorheen. En dat vinden wijzelf alleen maar prettig, want zo kunnen we samen tot het juiste antwoord komen op hun behoefte.”

PRAALDER AUDIO/VIDEO CENTERS Theresiastraat 153-157, Den Haag T (070) 347 42 59 Appelstraat 133-143-145, Den Haag T (070) 368 47 10 / (070) 368 49 22 PRAALDER AUDIO/VIDEO/WITGOED CENTER Van Hoytemastraat 36, Den Haag T (070) 324 08 09 BANG & OLUFSEN PRAALDER Theresiastraat 151, Den Haag T (070) 322 22 73 PRAALDER WITGOED CENTER Theresiastraat 159-161, Den Haag T (070) 383 82 74 WEBWINKEL www.praalder.nl 91

In dit vak moet je een goed timmermansoog, gevoel voor symmetrie en detail hebben.

92

Plastisch chirurgen van het HagaZiekenhuis:

Specialisten met ambitie Specialisten Marjorie Braam en Nicole Posch wisten van kinds af aan dat hun passie ligt in de plastische chirurgie. Ze hebben borstreconstructie als superspecialisatie en passen als enige Haagse plastisch chirurgen de diep-laptechniek toe. Momenteel werken ze aan een Centrum voor borstreconstructies in het HagaZiekenhuis.

T e k s t M a rj o l ijn B r a k e l F o t o g r a f i e H a n s O o s tr u m F o t o g r a fi e

H

et operatieschema begint om acht uur. Het zal echter anders lopen dan gepland. Door brand in een elektriciteitshuisje buiten het ziekenhuis zijn alle operaties gecancelled. Dat betekent voor Braam en Posch een schoongeveegde agenda. Een unicum. Tijd voor een uitgebreide fotosessie en een goed gesprek. Beladen met koek, chocola, Nespresso’s en een goed humeur zetten ze zich enthousiast en vol verhalen aan hun bureaus.

Diep-laptechniek Braam vertelt over de operatie die op het schema stond. Een borstreconstructie door middel van een innovatieve techniek: de zogenoemde diep-laptechniek. Hierbij wordt met eigen weefsel van de patiënt een nieuwe borst gemaakt. Borstreconstructies door middel van bijvoorbeeld siliconenprotheses zijn aan de orde van de dag in Nederlandse ziekenhuizen.

Maar de diep-laptechniek wordt in Den Haag alleen in het HagaZiekenhuis toegepast. Braam en Posch doen dertig van dit soort operaties per jaar. Dat lijkt weinig. Maar een dergelijke operatie neemt een volledige OK-dag in beslag en is arbeidsintensief. Braam en Posch opereren dan samen. De techniek is state of the art. Met als voordeel dat de borst mooier en natuurlijker oogt en dat de spier in de buik intact blijft.

Posch: “Stel je voor dat dit papier de lap uit de buik of de bil van de patiënt is.” Ze tekent, ze knipt en ja, daar ontstaat zowaar een tepel.

Braam: “Als kind was ik al goed in knutselen en dat is wel handig in dit vak. Het belangrijkste is dat je een goed timmermansoog hebt en gevoel voor symmetrie en detail.” Posch: “Ik heb voor-

V.l.n.r. Eric Boldingh (voorzitter Raad van Bestuur van Sophia Revalidatie), Marjolein Tasche (lid Raad van Bestuur HagaZiekenhuis), voormalig huisarts en politicus Rob Oudkerk en voormalig plastisch chirurg Barend Haeseker hadden de eer om de nieuwe afdeling officieel te openen met het doorknippen van een wel heel bijzonder lint

dat ik medicijnen ging studeren een blauwe maandag de kunstacademie gedaan, maar besefte al snel dat dit het niet was. Hoewel er raakvlakken zijn. Esthetiek is een belangrijk onderdeel van de plastische chirurgie. Ook al opereer je uit medische overwegingen, het is de kunst de patiënt zo tevreden mogelijk te maken.”

Grenzen Nog maar kort geleden wilden slechts 12% van de vrouwen met borstkanker een borstreconstructie.

Dat kwam ook omdat de patiënt er in het ziekenhuis vaak niet op deze mogelijkheid gewezen werd. Wees blij dat je nog leeft, was de houding.

Tegenwoordig maakt men direct na de operatie waarin de tumor verwijderd is, de patiënt de verschillende reconstructiemogelijkheden kenbaar en kan men meteen op een wachtlijst komen (voor reconstructie met eigen weefsel staat zes tot negen maanden). Het percentage borstreconstructies na borstkanker stijgt en wordt door de verzekeraar vergoed. Borstreconstructies om andere redenen worden hoogst zelden vergoed.

Posch: “Soms kunnen patiënten ook het onderste uit de kan willen halen. Ik heb wel eens iemand geweigerd omdat ik haar borsten gewoon prachtig vond en daar geen litteken voor wilde maken.

Af en toe zijn patiënten gewoon niet tevreden te krijgen. Die hebben een psychische afwijking, een body dysmorphic disorder. Mensen die hieraan lijden, hebben een verkeerd zelfbeeld en zijn

meestal na een operatie nog ontevreden. Dus kunnen ze beter met een psychiater gaan praten.”

Braam: “We maken veel foto’s. Patiënten kunnen zich blindstaren op een kleinigheid. Het is verhelderend om te zien wat de uitgangssituatie was.”

Kunstenaars Is de plastische chirurgie een gecompliceerd technisch vak of zijn jullie kunstenaars? Posch: “Het is voornamelijk een technisch vak. Vooral als ik denk aan de diep-laptechniek. Hiermee sluiten we een lap van de buik of de bil van de patiënt aan op een ander deel van het lichaam. Onder een microscoop laten we dan alle bloedvaten weer netjes op elkaar passen. Dat is precisiewerk.

Daarna komt het passen en meten: pondje eraf, draaien, shapen. Het heeft iets van beide.” Braam: “Wat me het meeste boeit in het vak is het creëren van iets nieuws. Iemand helpen een lichaamsonderdeel weer te laten werken of het in symmetrie met de rest van het lichaam te brengen.

Dan kan de patiënt weer vooruit.”

Rennen en vliegen Hoe combineren jullie dit werk met jullie privé­ situatie? Braam: “Mijn man en ik hebben drie kleine kinderen. Mijn drie werkdagen per week staan ingepland met patiëntgebonden activiteiten.

De broodnodige administratie schiet er dus bij in en moet op een vrije dag gebeuren. Frustrerend, maar ik probeer te plannen.” Posch: “Wij hebben een fulltime oppas, want ik werk vier dagen per week en we hebben ook drie kinderen. Woensdag is mijn vrije dag en daarop moet alles gebeuren: gesprek met de accountant, boodschappen, tandarts. ’s Middags geef ik hockeytraining, dan naar balletles en ‘s zomers ook nog tennisles. Dat is rennen en vliegen. Leuk, maar aan het eind van de dag ben ik helemaal kapot.”

Idealen Braam en Posch vormen samen met Richard Koch de maatschap Plastische Chirurgie. Koch richtte in het HagaZiekenhuis een Hand en Polscentrum op dat uniek is in Nederland. Voor de toekomst ambiëren Braam en Posch een Mammacentrum voor borstreconstructies in het HagaZiekenhuis. Dit naar het model van het Hand en Polscentrum dat eind januari verplaatst is naar de splinternieuw ingerichte locatie op de Sportlaan. Sleutel tot succes ervan zijn de samenwerkende disciplines.

De zorg is als het ware om de patiënt heen gegroepeerd. Voor hand en pols betekent dat behalve plastisch chirurgen, reumatologen, handtherapeuten en revalidatieartsen. Alles dicht bij elkaar in één centrum, dus prettig voor de patiënt.

93

EIKEN SHUTTERS EXCLUSIEF IN NEDERLAND GEPRODUCEERD

YOUR LIFEST YLE, NATURALLY

www.comfortshutters.nl

- MAATWERK - VOLLEDIGE LIJN LINDE HOUTEN SHUTTERS - ONTWERP IN EIGEN ATELIER - PUUR HOLLANDS VAKMANSCHAP - UITSTEKENDE SERVICE, KUNDIG EN PERSOONLIJK ADVIES - MONTAGE UITSLUITEND DOOR GECERTIFICEERDE MONTEURS - LEVERTIJD VANAF 6 WEKEN -

Onze openingstijden zijn: dinsdag, woensdag en donderdag

Ravensbergen Interieurs Vliet Noordzijde 71

van 9.30 - 12.15 uur en 13.45 - 17.30 uur

2231 GP RIJNSBURG

U kunt ons altijd bellen voor een afspraak:

info@ravensbergeninterieurs.nl

071 - 402 13 17 / 06 - 515 796 55

www.ravensbergeninterieurs.nl

Van buurmeisje tot hertogin Van 9 april tot 27 juni staat het historische centrum van Voorburg in teken van de Vrouwen rondom Huygens. Rondom dit thema worden allerlei evenementen georganiseerd en de ‘Vrouwen’ zelf zullen zich vertonen in diverse etalages. Meer over de dames in het leven van Huygens is te zien in de tentoonstelling die dan plaatsvindt in het Huygensmuseum Hofwijck en het nabij gelegen Stadsmuseum Leischendam-Voorburg. www.voorburgcentrum.nl

Voorburg’s Finest

De Romeinen wisten het al. Voorburg heeft allure. Het oude centrum staat bekend om de vele exclusieve modeboetiekjes, galleries en uitstekende restaurants. De gezellige Herenstraat is meer dan 2000 jaar oud en behoort zonder twijfel tot de mooiste winkelstraten van de regio.

F o t o g r a f i e F e m q u e Sch o o k T e k s t N o a h v a n K l a v e r e n

95

Samples for sale

W Woon wonders

Behalve het diverse aanbod leren jassen in verrassende kleuren, tassen en riemen van het Franse merk Redskins en het Duitse label Maze, vind je bij Headline ook donsjacks, ski-jacks, katoenen jacks, prachtige pashmina’s en soms ook sweaters en jeans. Van oorsprong is Headline een groothandel en dat heeft zo zijn voordelen. In de winkel aan de Parkweg verkopen ze naast voorraad ook samplecollecties. Bij samples heb je geen keuze in kleur of maat maar als een sample niet in productie gaat, heb je wel mooi een heel uniek jasje te pakken voor een leuke prijs!

Kadoshop Mi Vida nodigt uit tot snuffelen tussen de meest uiteenlopende woonaccessoires voor binnen en buiten. Je droomt weg bij het zien van veel moois zoals geurlampen van Lampe Bergee uit Parijs of het Portugese servies van Mateús en accessories van Riverdale. Omdat er wekelijks nieuwe producten binnenkomen, kun je er regelmatig inspiratie opdoen. Teveel om uit te kiezen? Eigenaresse en woonstyliste Eleonora geeft je graag persoonlijk advies. Zo wordt wonen een wonder.

Headline

Mi Vida

Parkweg 70c, Voorburg, T (070) 387 78 66

Herenstraat 87, Voorburg T (070) 387 50 02

Theun & Bloemen De fraaie art nouveau gevel met de typerende florale vormen is een perfect decor voor de artistieke composities van Theun & bloemen.

Schitterende boeketten en stralend gezonde planten om meteen het voorjaar in huis te halen, maar ook smaakvolle en eigentijdse arrangementen voor emotionele persoonlijke gebeurtenissen als bruiloften of een afscheid. Elke maand worden er themaworkshops gegeven, waarin verschillende technieken worden geleerd. Maak een bloemstuk in een ongedwongen sfeer en sta versteld wat er onder je handen ontstaat.

Workshops op maat zijn ook mogelijk.

Theun & Bloemen Herenstraat 127-129, Voorburg T (070) 369 3455, www.theunenbloemen.nl

Knappe kapper Haar kleuren hoeft niet slecht voor je haar te zijn. Bij Léon Zuidgeest kappers gebruiken ze producten van Fuente, zonder ammonia die toch 100 % dekken, ook grijze haren. De ervaren topstylisten wassen je haar met plantaardige shampoo’s of geven je een Japanse hoofdhuidmassage terwijl jij lekker ontspannen in een massagestoel zit. Maar dat doen ze niet voordat ze een haartest hebben gedaan zodat ze weten welke shampoo voor jouw haar het beste is.

Léon Zuidgeest Kappers Parkweg 58, Voorburg T (070) 386 10 86 www.leonzuidgeestkappers.nl 96

Verwennerij

aan de Vliet

Ontdek nu de nieuwe lentemenukaart van Griff. Vanaf 4 april is het heerlijke terras alweer open met een speciale terraskaart vol verse broodjes, salades en een selectie gerechten van de dinerkaart.

De bearchairs nodigen echt uit om van het schitterende uitzicht over de Vliet te genieten, met de lekkerste hapjes en drankjes onder handbereik. En als het toch eens wat frisser is: geen nood.

In het strakfrisse interieur van de volledig gerenoveerde zeepfabriek is het ook heerlijk toeven.

GRIFF friends & food Kerkstraat 60, Voorburg T (070) 211 70 70 www.griff.nl

Fijne wijnen Wijnspeciaalzaak Wijnheeren haalt zijn wijnen zelf uit diverse landen en dan het liefst bij de wat kleinere wijnhuizen, die feeling hebben met het vak. Net als de heren zelf! Al meer dan tien jaar komen wijnliefhebbers graag in het fraaie pand op de hoek van de Herenstraat en de Franse Kerkstraat, voor mooie relatiegeschenken en het brede assortiment fijne wijnen. Wie niet van wijn houdt, vindt vast iets lekkers in de bijzondere collectie single malt whisky’s.

Wijnheeren Herenstraat 103, Voorburg, T (070) 386 21 20 www.wijnheeren.nl

Smaakmaker

De Koepel E

en van de bekendste restaurants van Voorburg – en wijde omgeving – is natuurlijk Brasserie De Koepel. Dit unieke ronde restaurant en tevens officiele trouwlocatie, is prachtig gelegen middenin het groen van park ‘Vreugd en Rust’. Voor culinaire kwaliteit in combinatie met een lekker informele sfeer, zit je bij De Koepel helemaal goed. Wie de smaak te pakken heeft, kan 7 dagen per week terecht want De Koepel is elke dag open. Om blij van te worden!

Restaurant De Koepel Oosteinde 1, Voorburg, T (070) 369 35 72, www.brasseriedekoepel.nl

97

Zonnig

Isla Ibiza Bij de prachtige Isla Ibiza pilot store vind je de gehele collectie van Isla Ibiza en Amor Lola voor zowel meisjes als dames in de maten 92 tm 176 en S tm XXL. Groot voordeel is dat er in deze pilot store veel op voorraad is. Naast de dameskleding kunnen de jongens en heren ook komen shoppen in de grote collectie van Scotch en Soda en Kaporal Jeans. Daarnaast is er een breed assortiment zonnige accessoires zoals mooie suède laarzen, tassen, shawls, armbandjes en kettinkjes. Laat de lente maar komen!

Schatkamer van stoffen

Isla Ibiza/Amor Lola Herenstraat 28, Voorburg, T (070) 387 29 01, www.isla-ibiza.nl

In de schatkamer van stoffen en wallpapers van Mischa de Vries worden alle klanten warm ontvangen. Levering geschiedt alleen aan winkels maar ook als particulier ben je van harte welkom. Je maakt op een prettige manier kennis met het scala aan exclusieve stoffen en interieuraccessoires, alles volgens de laatste trends en ontwikkelingen op interieurgebied. Zo zijn er verfrissende combinaties met zachte tinten voor de lente maar ook warme, diepe kleuren in mooie dessins. In de collectie bevinden zich exclusieve merken als Manuel Canovas en Colefax and Fowler.

Mischa de Vries Zwarte Pad 15, Voorburg T (070) 369 32 55, www.mischadevries.nl

onumentaal hotel

R

estaurant Hotel Savelberg staat niet alleen bekend om het uitstekende eten en enorme aanbod aan wijnen, dit boetiekhotel is vooral een hotel van ongekend niveau. Geniet dus van een arrangement in combinatie met het restaurant. Heel fijn is de rustige locatie met tuin en terras aan de Vliet en tegelijk dichtbij het oude centrum van Voorburg en op 10 minuten van het centrum van Den Haag gelegen. Golfballetje slaan?

Ook dat kan. Extra bijzonder is dat het pand dat dateert uit 1751 een monument is en ooit bewoond werd door staatsman Groen van Prinsterer.

Hotel Restaurant Savelberg “Vreugd & Rust” Oosteinde 14, Voorburg T (070) 387 20 81, www.restauranthotelsavelberg.nl

98

G

Ga toch fietsen!

Ga toch fietsen! Fietsen wordt een feest deze lente bij Profile Van Ruiten. Met de custom build fietsen van Koga en Centurion, kun je een fiets helemaal naar eigen wens samenstellen, handig voor een fietsvakantie, maar ook voor dagtrips of woonwerkverkeer krijg je zo de ideale fiets. Wie ondanks het ruime assortiment van Batavus, Gazelle en Merida tot Brompton vouwfiets, niet slaagt, kiest gewoon voor tweedehands. In de winkels in Den Haag, Loosduinen, Rijswijk of Voorburg gaan kleine reparaties tussendoor, grote reparaties gaan op afspraak maar zijn binnen ĂŠĂŠn dag klaar.

Profile Van Ruiten, de fietsspecialist Parkweg 75-79, Voorburg T (070) 3273373, www.profilevanruiten.nl 99

Natúúrlijk…

Comfort Shutters is de eerste Nederlandse producent van massief eikenhouten shutters. De shutters worden in het atelier vervaardigd uit diverse houtsoorten van de hoogste kwaliteit, heel natuurlijk dus. Voordeel is dat ze op maat gemaakt worden en breed toepasbaar zijn, van de slaapkamer tot de keuken en de badkamer zodat je een mooie eenheid kunt creëren in het hele huis. Kleur en afwerking kunnen op iedere woonstijl worden afgestemd. Om het af te maken vind je hier ook nog woonaccessoires, zoals een groot assortiment kaarsen, kandelaars, ­kussens en prachtige plaids. Ook heel natuurlijk.

Comfort Shutters Herenstraat 27, Voorburg T (070) 387 21 28, www.comfortshutters.nl

100% gezond Drogisterij de Waag is gespecialiseerd in bijzondere produkten zoals vitamines, supplementen, natuurlijke medicijnen, gezonde voeding en cosmetica en een uitgebreide homeopatielijn. Voor deskundig advies over de artikelen en gezonde voeding draaien de goed opgeleide drogisten hun hand niet om. Nauw verbonden met de drogisterij is medisch centrum CMC de Bron waar verschillende artsen en therapeuten samenwerken waardoor de pa­tiënt een multidisciplinaire behandeling krijgt. Heel gezond!

Drogisterij de Waag en CMC de Bron

Boel beestenboel

Herenstraat 6, Voorburg T (070) 369 43 07 / (070) 300 18 80 www.forumdewaag.nl, www.cmcdebron.nl

S

Sinds de recente verbouwing heeft Buddies Dierentotaalzaak een nog completer assortiment. Vooral het aanbod accessoires is geweldig: van hondensnacks tot speciale riemen, van speelgoed tot mooie kattenmandjes. Het luxere segment maar niet voor luxere prijzen. Zo zien we het graag en de trouwe viervoeter vast ook. Thuisbezorgen is mogelijk, maar langskomen in de winkel is natuurlijk veel leuker. Je kunt dan in de fotokiosk direct een foto laten uitprinten van je trouwe viervoeter of een mok of t-shirt bestellen met de mooiste foto erop.

Buddies Dierentotaalzaak Herenstraat 119a, Voorburg T (070) 369 31 21, www.buddies-voorburg.nl

Schoenenparadijs voor klein en groot Bij Isshoe, met filialen in Rotterdam en Voorburg, hebben ze een originele collectie prachtige kinderschoenen, stoer voor de jongemannen en ladylike voor de jongedames. De medewerkers zijn helemaal ingesteld op kinderen en helpen je kroost met veel geduld aan een paar mooie stappers, van Clic, Rondinella of Quick om maar wat te noemen. En het allermooiste is dat er naast de kindercollectie ook moois voor de moeders zelf te vinden is. Check op www.isshoe.nl het enorme aanbod merken voor kids en dames.

Isshoe Herenstraat 142 A, Voorburg, T (070) 300 06 22, www.isshoe.nl

100

Big Buddha inspireert

H

et is gezellig exotisch snuffelen in deze winkel met oosterse woondecoratie en sieraden. De eigenaars werden tijdens hun reizen verliefd op Thailand en haar bewoners en startten daarom hun eigen stukje Azië in oud Voorburg. Het loont om regelmatig even langs te komen, want het zeer brede assortiment beelden, lampen, aardewerk, tassen, sjaals, wierook, etcetera wordt voortdurend aangevuld met leuke nieuwe items. Ook een uitstekend adres voor deskundig advies over een smaakvolle inrichting van huis, kantoor of praktijkruimte.

Big Buddha Wielemakersslop 8-10, Voorburg, T (070) 387 12 87, www.bigbuddha.nl

Lang leve... het buitenleven!

Buiten zijn wordt net even fijner met allweather laarzen of een water- en winddichte jas. In de sinds augustus vorig jaar uitgebreide winkel van Somerset House zijn stijlvolle en tijdloze producten te koop, als het even kan handgemaakt. De waxjassen zijn van gerenomeerde Engelse merken als Barbour en John Partridge en de (lams)wollen truien komen uit Ierland en Schotland. De hoeden van Borsalino en Stetson zijn bijna nergens meer te vinden. Bij Somerset House wel.

Somerset House country lifestyle

Twee winkels, tweeëntwintig topmerken

Kom binnen als u graag buiten bent Herenstraat 39-43, Voorburg T (070) 386 65 88, www.somersethouse.nl

Ondanks de enorme collectie mooie merken, straalt Diciassette rust uit. Yolande le Coultre is niet weg te denken uit de modebranche en mixt de merken bij elkaar om zo tot een totale look te komen voor ieder kleedmoment van de dag! Wie iets speciaals zoekt, is hier aan het juiste adres. Plezier, passie en professionaliteit zijn de kernwoorden van Diciassette en Undici en dat zie je!

Met twee winkels telt de collectie maar liefst tweeëntwintig topmerken. Snel op de site kijken of beter nog, even langsgaan!

Diciassette Herenstraat 17A, Voorburg T (070) 369 34 62, www.diciassette.nl

Undici Herenstraat 11, Voorburg T (070) 369 34 62, www.undici.nl

101

Metropolitan

wine versus food

Alles draait om kwaliteit

Smeltkroes van smaken

Sinds de opening in maart 2008 vinden ware fijnproevers hun weg naar Restaurant Metropolitan. Eigenaar Laurens van Dam houdt van een persoonlijke aanpak met zorg en aandacht voor elk product en elke gast. Resultaat?

Genieten met een hoofdletter.

V

F o t o g r a f i e F e m q u e Sch o o k T e k s t N o a h v a n K l a v e r e n

an Dam: “Ik ben Metropolitan begonnen omdat ik iets miste in de al bestaande horeca.

Goed eten voor een scherpe prijs én bij ieder gerecht een bijpassende wijn. We serveren maar liefst 22 soorten wijn per glas en hebben voor elk budget wat moois. Bij het dessert kun je kiezen voor een van de dessertwijnen of een mooie Port.

Voor bij de koffie staan er 10 soorten cognac en diverse huisgemaakte likeuren klaar.”

De ruime tafels en grote stoelen nodigen zeker uit tot lekker lang tafelen, romantisch met zijn tweeën of met een groep.

“Tot 18 personen kun je terecht in de opkamer, waar je je eigen ruimte hebt maar niet helemaal afgesloten bent van de gezelligheid van het restaurant. Onlangs is een nieuwe keuken geïnstalleerd in de bar waardoor we ook uitgebreide borrels kunnen verzorgen tot 70 personen waarbij maaltijd103

Metropolitan: een restaurant met elan!

vervangende amuses à la minute worden klaargemaakt”, vertelt Van Dam. “Wie zelf aan de slag wil, kan een kookworkshop, cocktailworkshop of wijnproeverij bijwonen.”

Van Dam werkt zoveel mogelijk met verantwoorde, lokale producten. “Alles draait om kwaliteit, daarom koop ik graag mijn ingrediënten bij mensen die er verstand van hebben. De kazen bijvoorbeeld koop ik bij Saskatoon, een klein stukje verderop in de Herenstraat. Een delicatessenwinkel met de beste kazen van Voorburg!”

“Mijn wijnen koop ik iets verder weg bij Drinkland op de Prinsenstraat in Den Haag. Ik doe al jaren met veel plezier zaken met hen en ze weten precies wat ik wil. Bij iedere nieuwe kaart komt de eigenaar met een paar dozen wijn om een perfecte combinatie met de gerechten te maken.”

In de zomer is het ook goed toeven bij Metropolitan. Achter de bar vind je een oase van rust in de moderne stadstuin.

Uit de wind en tot 20.00u in het zonnetje kun je hier genieten van een uitgebreid diner of gewoon een goed glas wijn.

Zelfs als het regent kun je dankzij de net aangelegde veranda heerlijk buiten zitten.

Liefhebbers van een sigaar of sigaretje hebben ook niets te klagen. Voor hen is er een speciale ruimte ingericht tussen de opkamer en de bar waar buiten verwarmd en overdekt in alle rust nagetafeld kan worden.

De uitstraling van restaurant Metropolitan verandert het hele jaar door. “Iedere drie maanden hebben we een nieuwe menukaart en wordt ook de kunstcollectie aangepast. We organiseren dan een vernissage waar de kunst door de kunstenaar wordt gepresenteerd en waar we amuses serveren van de gerechten op de nieuwe kaart. Alle ‘Vrienden van Metropolitan’ worden hiervoor uitgenodigd”, vertelt Van Dam. Als je ook ‘Vriend van Metropolitan’ wilt worden kun je een mail sturen naar info@restaurantmetropolitan.nl of surf voor meer informatie over restaurant Metropolitan naar www.restaurantmetropolitan.nl.

Restaurant Metropolitan Herenstraat 151, Voorburg T (070) 369 31 32, www.restaurantmetropolitan.nl 104

INGE DE BRUIJN for SAPPH BEACH速

125 Haagse

jaar Grandeur

In het hart van de Haagse binnenstad gaat de schitterende ­Passage schuil. Dit rijksmonument met allure is één van de mooiste 19e eeuwse pronkstukken die de stad rijk is. Het oudste winkelcentrum van Nederland jubileert, reden genoeg om eens stil te staan bij deze chique en bijzondere winkelgalerij.

Drie armen, twee bouwstijlen

e Passage is het oudste winkelcentrum van Nederland en werd, na een bouwperiode van drie jaar, in 1885 in gebruik genomen. De ’s-Gravenhaagsche Passage Maatschappij, initiatiefnemer voor de bouw, had de verwachting dat de Passage uitkomst zou bieden voor de vraag naar luxe artikelen. Tal van winkeliers speelden hier op in en vestigden zich in de statige winkelgalerij.

Door de Passage worden de Spuistraat, het Buitenhof en de Hofweg met elkaar verbonden. Het monument bestaat uit drie armen, die in het midden bijeenkomen ter hoogte van de rotonde met de lichtkoepel. De architectuur wordt gekenmerkt door het gebruik van twee verschillende bouwstijlen.

Zo is het gedeelte tussen de Spuistraat en het Buitenhof gebouwd volgens een internationale neorenaissance stijl, terwijl het gedeelte richting Hofweg in een expressionistische stijl is aangelegd. Net als veel andere buitenlandse passages uit dezelfde periode heeft de Haagse Passage een flinke omvang en bestaat deze uit vier verdiepingen: een laag met winkels, een entresol en twee verdiepingen met woningen.

Gerenommeerde locatie

Renovaties en wisseling van de wacht

P.W. Akkerman behoort tot de oude garde van winkeliers. Al sinds 1910 is de Vulpenspeciaalzaak in de Passage gezeteld.

Tijdens een ingrijpende renovatie, tussen 1959 en 1961, werden de ornamenten van de bovenverdiepingen afgehaald

T e k s t N ic k y B r e d e m e ij e r f o t o g r a f i e Sh o ppin g ni g ht F r a n k Em o u s , P a s s a g e P. R u tt e , o v e ri g e b e e l d e n v a n Archi e f

D

106

“Al honderd jaar is onze winkel hier gevestigd, eerst op nummer 10 en alweer enige tijd op nummer 15. We hebben in al die jaren heel wat winkeliers de revue zien passeren. Van feestneuzenwinkel tot parfumerie en van kapper tot platenzaak. Ons familiebedrijf heeft zijn draai hier goed gevonden en we voelen ons bevoorrecht op zo’n gerenommeerde en herkenbare locatie ons verkooppunt te hebben,” aldus de heer A. Akkerman.

ShoppingNight 17 juni Voor de vierde keer op rij wordt op donderdag 17 juni a.s. de ShoppingNight gehouden. Winkels in de Haagse binnenstad openen tijdens dit ultieme fashion & shopping event tot middernacht hun deuren en bieden tal van exclusieve kortingen.Waarbij de kortingen per uur oplopen tot wel 50%.

Daarnaast kunnen modeliefhebbers inspiratie op doen tijdens diverse modeshows op de 45 meter lange catwalk in de Grote Marktstraat. Ook op andere locaties in de Haagse Binnenstad vinden leuke fashion & life style evenementen plaats. Tijdens de ShoppingNight kan je met het evenementenprogramma en overzicht van kortingen in de hand, je eigen shoppingroute uitstippelen langs de grote warenhuizen, bekende modegiganten en trendy boutiques in de Hoogstraat, Noordeinde en de Prinsestraat. De ShoppingNight is een initiatief van Stichting Marketing Haagse Binnenstad en trok vorig jaar ruim 100.000 bezoekers. Het festival is onderdeel van The Hague Festivals dat van 10 tot en met 27 juni plaatsvindt. Voor het volledige programma van de ShoppingNight zie www.shoppingnight.nl

en onderging de ronde koepel een metamorfose. Ook veranderde in diezelfde periode de financiĂŤle en juridische structuur van de Passage. Zo namen de zittende winkeliers in 1960 het aandelenpakket over van de Haagse notabelen. Uiteindelijk zijn de aandelen in zijn geheel opnieuw verkocht en is Fortis ASR Vastgoed Vermogensbeheer al geruime tijd eigenaar van dit unieke winkelgebied. Deze partij ontwikkelde ook een nieuw renovatieplan, waarin de Passage onder de noemer plan du Passage in oude luister moest worden hersteld. Samen met de Haagse ontwikkelaar Provast werden de afgelopen jaren onder meer de oorspronkelijke ornamenten teruggebracht en zijn winkelpuien in oude staat teruggeplaatst. Er zijn ruimten boven en achter de winkels aan de verkoopruimten toegevoegd, waardoor vernieuwende winkelconcepten de mogelijkheid kregen zich te vestigen op deze historisch Haagse plek.

Zo werd de Passage in ere hersteld en is het al vele jaren de Haagse trots in de binnenstad. Van luxe cadeauartikelen tot stijlvol schrijfgerei en van fraaie keukenaccessoires tot exclusieve koffie en thee. Dit alles, samen met de architectuur, ligging, historie en de bijzondere winkels, maakt de Passage tot ĂŠĂŠn van de aantrekkelijkste winkelgebieden van Nederland.

Gedurende het hele jaar zullen tal van activiteiten in de Passage plaatsvinden om het jubileum te vieren. Zie www.depassage.nl.

Voor meer informatie over shoppen, cultuur en uitgaan in de Binnenstad Den Haag: www.puurdenhaag.com 107

Kort Zakelijk Beukendael Beheer

TOT IN DE PUNTJES GEREGELD Dominique Teves en Eveline Pulles vormen samen het team van Beukendael Beheer in Wassenaar.

Het bedrijf heeft in de loop der jaren – in Haaglanden en daarbuiten - al ruim honderdvijftig panden onder deskundig beheer gehad. Als onafhankelijk beheerkantoor verlenen zij alle service tijdens de verhuurperiode aan uw huis of appartement. Met professionele kennis van zaken en een persoonlijke aanpak. Het team houdt zich naast het beheer ook bezig met bouwbegeleiding. Voor de verbouwing verzorgen zij de planning, de begeleiding en de organisatie vanaf de start tot de afwerking van het project. “Een aantal van onze eigenaren en opdrachtgevers verkeert in het buitenland, waarvoor wij alle zorgen uit handen nemen.” Jarenlange ervaring, kwaliteit en flexibiliteit staan hoog in het vaandel bij dit Wassenaarse bedrijf.

Genieten in Leiden

Ontdek op een unieke manier de sfeervolle stad Leiden.

Leiden City Events biedt u diverse groepsarrangementen.

Vaar door de grachten van het historische centrum terwijl er een heerlijke lunch wordt geserveerd. Of geniet op één van de terrassen van een High Wine en laat u verrassen met heerlijke wijnen en canapés. Leiden City Events maakt graag een arrangement op maat voor u! Kijk voor diverse mogelijkheden op www.leidencityevents.nl Leiden City Events, Delftse Jaagpad 7, 2324 AA Leiden, T (071) 513 77 75, info@leidencityevents.nl

Beukendael Beheer, Beheer van onroerend goed en bouwbegeleiding Eikendael 16, Wassenaar, T (070) 511 71 19, www.beukendael.nl

Resorts voor relaties Alec van Lawick is sinds 1999 verbonden aan Hapimag, de exclusieve reisclub-voor-leden met hoofdzetel in Zwitserland. “Sinds 1963 hebben we een resort-portefeuille van 1.5 Miljard Zwitserse Franc opgebouwd in Europa, Noord- en Zuid Afrika en de V.S.” Met nog geen 7% hypothecaire belasting en een gemiddelde omzetgroei van 3% doet Hapimag het goed. Voor de particulier, en voor andere vastgoedaanbieders: “Iedereen weet dat de huizenmarkt sterk onder druk staat. Hierdoor wordt niet alleen op marges ingeleverd, maar moeten bovendien allerlei lokkertjes worden bedacht. Of

108

scooters en laptops potentiële kopers over de streep trekken weet ik niet, wel dat er geen beter denkbare incentive is dan jarenlang flink vakantie vieren”. Van Lawick is er van overtuigd dat hij een voor de hand liggend alternatief in handen heeft. “Beloon de koper simpelweg met zo’n 6.000 extra woningen in 60 Residenties en Resorts”.

Hapimag Wassenaar T (070) 514 55 67 Alec.vanlawick@hapimag.com

www.hapimagnederland.nl/vastgoed

De eerste indruk van receptionist(e) of telefonist(e)

MOOR PERFORMANCE “U zult het met mij eens zijn”, stelt Marijke de Moor van Moor Performance, “de receptionist(e) of telefonist(e) is bepalend voor de eerste indruk die klanten van uw organisatie krijgen. In onze trainingen staat professioneel en klantgericht klantcontact voorop”.

Moor Performance helpt receptionisten en tele­ fonisten hun eigen optreden en persoonlijke presentatie te verbeteren. Omgangsvormen, nonverbaal gedrag, houding en verzorging komen aan

bod. Maar ook leren zij met hun persoonlijke stijl en uitstraling optimaal aan te sluiten bij het gewenste beeld van de organisatie.

Trainingen en persoonlijk advies, teamspirit, enthousiasme, motivatie, humor en respect. Uw deelnemers zijn zich bewust van hun eigen gedrag en weten wat een klant verwacht. Uw klanten krijgen een positieve indruk en komen graag bij u terug.

www.moorperformance.nl

Lydia Derksen event intermediair

terug in topsegment De bekende event-organisator Lydia Derksen is steeds vaker in Haagse kringen te vinden. Voor haar een belangrijk werkgebied omdat hier veel bedrijven en organisaties tot haar klantenkring behoren. Derksen is ook al jaren nauw betrokken bij de publiciteit en sales van Frank Wentink’s Dinnershow of Dreams in Studio 21 in Hilversum. Wentink heeft deze dinnershow de afgelopen twee decennia uitgebouwd tot de grootste in zijn soort ter wereld. Derksen organiseert daarnaast echter haar eigen events voor het topsegment van het bedrijfsleven: “Er zit weer beweging in, merk ik. Opdrachtgevers zijn veel kritischer geworden en de besluitvorming duurt langer.

Mensen letten meer op kwaliteit en originaliteit.” Derksen organiseert Formule-1 dagen in ZuidFrankrijk, Yachtcharters in de Cote d’Azur, Golf-events, spectaculaire bedrijfsopeningen etc.

In gesprek met Lydia? Bel haar mobiel: (06) 11 53 69 01. www.wentinkevents.nl

Femque Schook:

Typische alleskunner De nu 27-jarige Haagse Femque Schook is sinds kort verbonden aan LEVEN! magazine (zie de cover van deze uitgave) en heeft zich vrij snel genesteld tussen de betere fotografen in onze regio. Femque heeft de fotoacademie achter de rug en laat zich graag scharen onder de reclamefotografen: “Als ik toch moet kiezen; ik ben geen persfotograaf nee, ik wil de tijd nemen voor een mooie foto. Producten, mensen, gebouwen, food en fashion.

Ik heb een eigen studio aan huis en kan veel verschillende opdrachten aan.” Kijk voor haar portfolio op: www.femfotografie.nl

109

De hele familie is blij in Vroondaal

Wonen in Den Haag, maar toch buiten Landelijk wonen en je eigen droomvilla bouwen, het kan in villawijk Vroondaal. LEVEN! Magazine is op bezoek bij Donja en Peet van ’t Zet die met hun drie zoons al bijna twee jaar in deze fraaie wijk wonen. te k s t N o a h v a n K l a v e r e n f o t o g r a f i e M a a rt e n F l e s k e n s

Duurzaam bouwen is mooier en beter voor het milieu

110

B

innen de hoek van de Monsterseweg en de Lozerlaan, op nog geen tien minuten van het strand, ligt de nieuwe villawijk van Den Haag. Hier bouwt u op een vrije kavel naar eigen wens een woning. Donja en Peet behoren met hun zoons Sjoerd, Bart en Niels bij de oudste bewoners. In de sfeervolle huiskamer steekt Donja enthousiast van wal: “We hebben veel in het buitenland gewoond en verbleven nog in Schotland toen we op zoek waren naar een huis in Den Haag. Dat bleek niet zo makkelijk. Maar toen Peet via de makelaar hoorde van de mogelijkheid om zelf een huis te bouwen, was hij direct enthousiast.” “Ja, ik wist dat er meer mogelijk moest zijn”, voegt haar man toe.

Nostalgisch Hoewel het een wat sombere dag is, is het binnen opvallend licht. In de woonkamer zorgt de 125 jaar oude schouw uit Frankrijk voor een authentieke, nostalgische sfeer. Wie niet beter weet, waant zich daadwerkelijk in lang vervlogen tijden.

Donja: “Het begon met een optie op een stuk grond. Tijdens onze vakantie hebben we teke­ ningen gemaakt van hoe we het huis graag wilden hebben. Vervolgens hebben we een aantal architecten gesproken. We zijn heel blij met de archi-

tect met wie we gewerkt hebben.” De Commissie Esthetiek, aan wie je je plan voorlegt, gaf meer tips dan beperkingen.

Peet: “Vroondaal kent vier woonsferen: Het Park, De Hoogte, Het Goed en De Spiegel. Wij wilden graag een nieuw huis met een Jugenstijl sfeer: glas-in-lood, een historische trap en een vide.

Door voor het Park te kiezen, konden we dezelfde sfeer creëren als die van een oud huis. Die vrijheid om te bouwen met elementen die je zelf kiest, is echt een groot voordeel. Het enige waar wij rekening mee hoefden te houden, was de kleur steen en de tint dakpannen.”

Duurzaam bouwen Wat voor alle woonsferen geldt, is dat er duurzaam gebouwd wordt. Dat wil zeggen dat er alleen met echte materialen wordt gewerkt. Peet: “Je vindt hier geen kunststof kozijnen. Die zijn van hout. Ook de regenpijpen zijn van zink en niet van plastic.

Behalve dat het veel mooier is, is duurzaam bouwen ook beter voor het milieu. Het mooie is dat je daar als bewoner ook zelf van profiteert.

Onze woning is zo energiezuinig dat het ruim onder alle normen zit. De bouw zelf is wellicht wat duurder maar dat verdien je toch weer terug. Onze verwarming werkt met aardwarmte, via vier gaten van negentig meter diep wordt water uit de aarde

De landelijke villa van Donja en Peet

gebruikt in het verwarmingssysteem. Een nieuwe techniek die in bestaande huizen nauwelijks aan te leggen is. Daar komt nog bij dat je bij de verbouwing van een bestaand huis nooit weet wat je tegenkomt aan gebreken. Wanneer je zelf bouwt, heb je die niet.”

Ambassadeur Donja is zo enthousiast over het wonen op Vroondaal dat ze niet lang hoefde na te denken toen ze werd benaderd om ambassadeur van Vroondaal te worden. “Nog niet veel mensen kennen Vroondaal en weten wat er allemaal mogelijk is. Als ambassadeur probeer ik daar wat meer bekendheid aan te geven, bijvoorbeeld via beurzen. Ook is er een feestcommissie van bewoners. Die organiseert onder meer een borrel met Nieuwjaar of een grote barbecue in de zomer. Dat vergroot de toch al sterke saamhorigheid.”

De jongste zoon Niels steekt nieuwsgierig zijn hoofd om de hoek van de deur. Ook hij toont zich een ware ambassadeur van de wijk. “Ik heb hier heel veel vriendjes. In de zomer bouwen we hutten, in de winter iglo’s of we voetballen op het veldje hiervoor,” vertelt hij met een licht verlegen glimlach.

Donja: “Voor de kinderen is het ideaal. Op de fiets zijn ze in vijftien minuten op school in de Vogelwijk of met hun vrienden op de jeugdclub in City

Life Church op de Escamplaan. Sportfaciliteiten zijn er te over: voetbal, hockey, tennis en de Uithof, het is allemaal om de hoek. En niet te vergeten het strand, dus ook surfen is een optie.

Een unieke combinatie van een fantastische infrastructuur en toch veel ruimte en groen.

Vroondaal ligt op loopafstand van parken als Madestein en Ockenburg terwijl je met de tram zo in het centrum van Den Haag bent. Zo hebben we wel de lusten maar niet de lasten van het wonen in een grote stad.”

Het bouwtraject is Peet zo goed bevallen dat hij met liefde nog een huis zou bouwen. Ook Niels, die samen met zijn broers de eerste steen legde, heeft de smaak te pakken. “Als ik later groot ben, ga ik misschien ook zelf een huis bouwen.”

Ook uw droomhuis bouwen?

Kijk op www.vroondaal.nl of neem contact op met de Vroondaaladviseur via T (070) 342 01 24 of info@vroondaal.nl. Zij zijn altijd op de hoogte van het meest actuele aanbod en informeren u graag. Vroondaal is een ontwikkeling van Synchroon, Bouwfonds Ontwikkeling en gemeente Den Haag.

111

Pim Breebaart, voorzitter College van Bestuur De Haagse Hogeschool

“ Den Haag wordt leuker met meer twintigjarigen” T e k s t M o ni q u e B r o k

F o t o g r a f i e M a rtijn B e e k m a n

W

ie de school aan de Laakkade binnenloopt, wordt getroffen door de dynamische sfeer. Of ze nu rondlopen in gezellige groepjes of koffie drinken in een van de restaurants, overal voeren studenten geanimeerde gesprekken in talen uit alle windstreken. De 20.000 studenten met honderd verschillende nationa­ liteiten vormen gezamenlijk de wereld in het klein. Of, zoals Pim Breebaart het omschrijft: ‘een leerrijke omgeving waarin iedere student zich welkom, veilig en gewaardeerd voelt’.

Engelstalig onderwijs De Haagse Hogeschool verhuisde, met uitzondering van de Academie voor Sportstudies, bijna dertien jaar geleden naar het nieuwe pand aan de Laakkade. Daarvoor zaten de ­studenten op veertien verschillende locaties, verspreid over de stad. Toen Breebaart – onderwijsman in hart en nieren – rond die periode aantrad, viel hem op dat er weinig inter­ nationale en allochtone studenten rondliepen.

Om dat te veranderen, introduceerde hij op grote schaal Engelstalig onderwijs. “Studenten komen hier niet naar toe om Nederlands te leren, maar om een vak te leren”, aldus Breebaart.

De aantrekkingskracht van Den Haag als internationale stad en het Haagse opleidingenaanbod bleek groot. “Den Haag is erg bekend 112

Na 12,5 jaar nam Pim Breebaart (62) op 1 maart jl. afscheid als voorzitter van het College van Bestuur van De Haagse Hogeschool.

Onder zijn leiding groeide de hogeschool uit tot een instituut waar jongeren uit alle hoeken van de wereld een studie volgen. “Het imago van Den Haag als stad van recht en vrede helpt ons enorm om internationale studenten aan te trekken.” in de wereld, niet als regeringsstad maar wel als internationale stad van recht en vrede, waar organisaties als het Vredespaleis en het inter­ nationaal strafhof zijn gevestigd. Daar liften wij op mee.”

Eerste-generatie studenten Tegelijkertijd ging de hogeschool zich inspannen om meer Nederlandse studenten van ­niet-westerse afkomst te interesseren een vak­ opleiding te volgen. “Zo helpen onze studenten jongeren die in havo 5 zitten om zich te oriën­ teren op het hoger onderwijs. De boodschap die zij daar overbrengen is tweeledig: ga meteen doorstuderen en maak een keuze die bij je past.”

Als die jongeren eenmaal binnen zijn, worden ze niet aan hun lot overgelaten. Tijdens het eerste studiejaar op de hogeschool krijgen zogenaamde eerste-generatie studenten, jongeren van wie de ouders geen hoger onderwijs hebben gevolgd, een vierdejaars als tutor toegewezen. “Iedere student moet het zelf doen,

maar het is fijn als je gemakkelijk bij iemand terecht kunt. Iemand die je kan vertellen dat iedere student zich tijdens het eerste studiejaar wel eens afvraagt waar hij aan begonnen is.

Vaak is het gewoon een kwestie van doorzetten: een studie wordt pas leuk als je je tanden erin zet.”

Culturele verschillen De Haagse Hogeschool is er trots op dat studenten niet alleen een beroep leren, maar daarnaast ook worden opgeleid tot wereldburger, niet tot Hagenaar of Nederlander. Dat gaat niet vanzelf. Zo is er een speciaal diversiteitsprogramma dat werkt aan de deskundigheid en sensitiviteit van docenten op het gebied van culturele verschillen en groepsprocessen.

“Als er projectgroepen gevormd moeten worden, laten we studenten niet altijd zelf kiezen, maar letten we op een gemengde groepssamenstelling. We proberen bewust met groepsprocessen om te gaan door er veel over

Pim Breebaart creëerde op De Haagse Hogeschool een leerrijke omgeving waarin iedere student zich welkom, veilig en gewaardeerd voelt

“ Studeren is vaak een kwestie van doorzetten, het wordt pas leuk als je je tanden erin zet.” te praten. Iedere student moet zich hier thuis voelen. Niet voor niets waren we ruim tien jaar geleden de eerste school in Nederland met een halal-counter in de kantine. En denk nu niet dat die alleen door moslims wordt gebruikt!”

Studentenstad De belangrijkste onderwijsverandering van de laatste jaren wordt gevormd door het grote aantal lectoren dat De Haagse Hogeschool heeft binnengehaald. Toen Breebaart aantrad, kende de hogeschool niet één lector. Momenteel doen twintig lectoren, al dan niet gezamenlijk met docenten van de hogeschool, praktijkonderzoek in verschillende sectoren van de Haagse samenleving: zorg, ouderen, leefstijlverandering bij jongeren, stedelijke ontwikkeling, diversiteit en burgerschap, industrieel

ontwerpen enz. “De resultaten van die onderzoeken worden gebruikt in het onderwijsprogramma en zorgen voor een belangrijke kwaliteitsimpuls”, aldus Breebaart. “Met de komst van lectoren is de rol van de hogeschool in de Haagse samenleving nog sterker geworden.”

Hoewel studenten van De Haagse Hogeschool op verschillende gebieden een bijdrage leveren aan de Haagse samenleving is Den Haag volgens Breebaart vooral een ambtenarenstad (“alles is daardoor een beetje grijzig” ) en geen echte studentenstad. Dit wordt vooral veroorzaakt door het gebrek aan huisvestingsmogelijkheden. “Veel meer studenten moeten in Den Haag op kamers kunnen wonen. Je kunt hier zo vier- of vijfduizend studentenkamers laten bijbouwen, en ik verzeker je dat ze allemaal vol komen. De Stationsbuurt zou er bijvoorbeeld

enorm van opknappen, maar ook Den Haag als stad wordt aantrekkelijker en levendiger met meer twintigjarigen.”

Of Den Haag als stad wat meer van de jeugdige dynamiek van De Haagse Hogeschool kan overnemen, zal Breebaart niet van dichtbij meemaken. Op 1 maart jl. werd hij opgevolgd door Rob Brons, brandweercommandant regio Haaglanden. Zelf gaat hij eerst een wereldreis maken waarbij hij ook zijn zoon, dochter en kleinkinderen in Singapore zal gaat bezoeken. ”Wist je dat kinderen in Singapore al op de basisschool twee talen leren? Dat zouden ze hier ook moeten invoeren.”

www.dehaagsehogeschool.nl 113

Reclametekeningen uit de jaren dertig

De schoonheid van de Nieuwe Haagse School

Rondje

Marlot Marlot. Veel mensen hebben er wel van gehoord, een dure buurt tegen de grens van Wassenaar. Maar waar het precies ligt en hoe het eruit ziet…? Het wijkje ligt ingeklemd tussen doorgaande wegen; je rijdt er vaak langs maar zelden doorheen. En dat tot tevredenheid van de ruim duizend bewoners.

T e k s t R e n é V l a a nd e r e n ( V ri e nd e n v a n D e n H a a g ) f o t o g r a f i e P e t e r d e R u i g , M a r l o t V e r e ni g in g

D

In de lente is het vooraanzicht van de Parkflat omzoomd met bloesem

e Haagse wijk Marlot is maar klein, in een uur doorloop je alle straten. Wie die moeite neemt, wordt beloond met pure schoonheid: de opzet van de lanen en pleinen, de architectuur van de huizen en niet te vergeten de harmonieuze relatie tussen dat alles.

Da’s geen kunst voor een dure buurt, zal menigeen denken, maar dat is een misvatting. Met een hoop geld kun je een groot huis bouwen, maar een rij dure incidenten langs een weg levert niet automatisch een mooi totaalbeeld op.

Dirigistisch Grappig genoeg is het fraaie ensemble van Marlot het resultaat van de dirigistische stedenbouwkundige opvattingen van de gemeentelijke overheid in het begin van de 20e eeuw. In de 114

daaraan voorafgaande decennia had de gemeente de realisatie van zowel dure als goedkope nieuwe wijken (bijvoorbeeld de Schilderswijk en het Zeeheldenkwartier) overgelaten aan projectontwikkelaars en speculanten. Dat veranderde toen in 1918 de Dienst Stadsontwikkeling werd opgericht. De machtige directeur en de socialistische wethouders Jurriaan Kok en Machiel Vrijenhoek waren van mening dat tot dat moment het allesoverheersende belang van de grondeigenaren had geleid tot te dichte bebouwing. ‘De vrije werking van de maatschappelijke krachten heeft ons droefgeestige stadswijken gebracht. De vrijheid voor de enkeling was een ramp voor het algemeen.’ Dat mag anno 2010 allemaal wat ideologisch klinken, maar maatschappelijke veranderingen worden nu eenmaal begeleid door grote woorden.

Typisch voor Marlot: de kubische architectuur.

Deze bouwstijl maakt aan de buitenkant de ruimteverdeling binnenshuis zichtbaar. Opvallende elementen: de horizontale en verticale accenten in de vorm van betonnen gevelbanden, uitstekende luifels en zwaar uitgevoerde schoorstenen

Belangrijker is dat dit revolutionaire elan gepaard ging met groot idealisme op het gebied van een levendig stadsbeeld, veel groen en esthetisch verzorgde bouwwerken die goed in de omgeving passen. Dat zal ook vandaag menig liberaal als muziek in de oren klinken.

De Nieuwe Haagse School houdt het midden tussen de wellustige Amsterdamse School en het koele Nieuwe Bouwen.

Hoge ambities Terug naar die fraaie wijk aan de uiterste rand van de stad. De gemeente kocht het voormalige landgoed in 1917 van de Franse hugenoot Marlot voor 1 miljoen gulden (dat is nog geen €0,50 per m2).

Een deel van het gebied werd wandelpark. Een ander deel werd bestemd voor villabebouwing die – in de hooggestemde woorden van de gemeente – ‘zich verheft boven het gemiddelde peil der architectuur hier ter stede, opdat in deze buitengewoon fraaie omgeving ook bouwkundig iets goeds tot

stand wordt gebracht en een harmonisch geheel wordt verkregen. Als dan zal deze wijk een bijzonder aantrekkingspunt voor onze gemeente kunnen worden. Dit is echter alleen mogelijk, indien van den aanvang af de bebouwing in handen is van bevoegde architecten onder centrale leiding, zoodat niet aan het toeval wordt overgelaten, welk conglomeraat van gebouwen hier tot stand komt.’

Die centrale leiding was in handen van de samenwerkende Dienst Stadsontwikkeling, de Plantsoe-

nendienst, de Schoonheidscommissie en een aantal architecten van de Haagse Kunstkring. De architecten werkten in een verwante stijl die door een Amsterdammer de ‘Nieuwe Haagse School’ werd genoemd.

Nieuwe Haagse School De Nieuwe Haagse School was een gematigde, ‘beschaafd-moderne’ architectuurstroming die karakteristiek was voor Den Haag in het inter115

Het aanzicht vanaf de Hofzichtlaan, met achter de vijver huizen van de architect Verschoor

bellum 1920 - 1940. Geïnspireerd door Frank Lloyd Wright was het Berlage die deze bouwkundige vernieuwing in Nederland introduceerde.

De stroming vond een compromis tussen de fantastische vormenwellust van de Amsterdamse School en het koele rationalisme van het Nieuwe Bouwen. Kenmerkend was de expressieve kubische wijze waarop het uiterlijk van een gebouw de ruimtelijke organisatie ín het gebouw zichtbaar maakte. De bakstenen muurvlakken kregen horizontale accenten in de vorm van betonnen gevelbanden en vensterbanken, uitstekende luifels, bloembakken en ruim overstekende dakranden. Daarnaast zorgden toren(tje)s, dakverhogingen op hoeken en zwaar uitgevoerde schoorstenen voor monumentale verticale accenten, waardoor veelal een asymmetrisch totaalbeeld ontstond. Erkers, grote ramen en smalle 116

stalen kozijnen zorgden voor veel licht in de woning. Talrijke decoratieve details, zoals glasin-lood in het in- en exterieur en zwarte baksteenbanden in het buitenmetselwerk, gaven de woning een aangename en eigentijds-luxueuze uitstraling. Voor een levendig en plastisch gevelbeeld met licht-schaduw-contrasten werkten de architecten graag met uitspringende en teruggelegde ramen, ingangen en kolommen, met bijzondere metselverbanden en diepe voegen. Een geleidelijke overgang tussen binnen en buiten bereikten zij door toevoeging van terrassen, voorportalen, bordessen en opstapjes, gemetselde tuinmuren en bloembakken en pergola’s.

Parkflat Co Brandes was de architect die – naast een grote bouwproductie in onder meer Benoor-

denhout, Bezuidenhout, Bohemen en Wassenaar – de meeste ontwerpen in Marlot op zijn naam heeft staan. Zijn mooi gedetailleerde villa’s met hun licht golvende kap spraken tot de verbeelding. Het grootste bouwwerk van Marlot, de Parkflat, is ook van zijn hand. Het is een volumineus complex, dat echter door zijn beperkte hoogte en zijn levendige gevel met uitspringende erkers en teruggelegde balkons uitstekend in de omgeving past. De Parkflat is tachtig jaar geleden gebouwd als ‘woonhotel’. Deze woonvorm was vooral in Den Haag met zijn talrijke vermogende ex-Indië­gangers populair: een grote gelijkvloerse woning met alle voorzieningen, maar met een efficiënte inzet van de inmiddels schaarse en dure huisbedienden. De luxe van het woon­hotel was groot: een eigen tennis-

De Parkflat is een volumineus complex, maar door de beperkte hoogte en de levendige gevel met uitspringende erkers en teruggelegde balkons past het uitstekend in de omgeving.

De Parkflat van Co Brandes werd tachtig jaar geleden gebouwd als ‘woonhotel’. baan en restaurant, de mogelijkheid om het eten met een liftje naar de woning te laten brengen, logeervertrekken in de kapverdieping, centrale verwarming, telefoon, auto met chauffeur, tuinlieden en onderhoudspersoneel, vuilstortkokers, etc.

Harmonie Het voorzieningenniveau mag dan tegenwoordig iets soberder zijn, gebleven is het weldadige gevoel dat het prachtige gebouw en zijn omgeving oproepen. Loop over het ‘binnenhof’ en ervaar de harmonieuze aansluiting van de rijke architectuur en de zorgvuldig vormgegeven en onderhouden (semi-)openbare ruimte. In een woonomgeving waaraan zoveel aandacht is besteed, ga je je vanzelf anders gedragen. Hier wordt dan ook met toewijding gewoond. Wie

zichzelf op een zonnige dag een uurtje wil uitlaten, zal geen spijt krijgen van een rondje Marlot.

En wie daarna meer wil weten over de Nieuwe Haagse School, Berlage, Brandes, het woonhotel of de stadsontwikkeling in het interbellum, moet in de boekhandel maar eens vragen naar het boek Schoone eenheid van Teunissen-Freijser-De Ruig. Veel van het bovenstaande is aan dat boek ontleend.

Vrienden van Den Haag De Vrienden van Den Haag bewaken bij bouwplannen van de gemeente de juiste balans tussen behoud en vernieuwing. In deze serie speciaal voor LEVEN! Magazine belichten ze telkens een opvallend stedenbouwkundig onderwerp.

Meer informatie over deze vereniging is te vinden op www.vriendenvandenhaag.nl.

Zelf Marlot ontdekken?

Dat is het leukst onder leiding van een deskundige gids. Marcel Teunissen, auteur van de stijlbijbel over de Haagse School, organiseert wandelingen op zondag 18 april en zaterdag 24 april.

Tijd 13-15 uur, kosten: _7,50 p.p., kinderen en 65+ _5,-. Reserveren via www.nieuwehaagseschool.nl of (06) 54 77 37 79.

117

Geluksvogel Peter Tuinman:

“ Mensen moeten je niet kennen maar aan je denken” Met Amateurs! toert de in Den Haag woonachtige steracteur Peter Tuinman samen met een topcast vrolijk ouderwets door het land.

Ondanks de crisis zitten bij deze tragikomedie de zalen bomvol. Hoe sterk is de concurrentie tegenwoordig?

T e k s t en F o t o g r a f i e S a nd e r P a rd o n

H “Het leven biedt me veel meer dan alleen mijn werk.”

118

et kleinkunsttalent schrijver Wannie de Wijn, tekende eerst voor De Goede Dood en bedacht aan de andere kant van het spectrum ineens Amateurs!. Een intelligent stuk dat een hilarische kijk in de keuken van het amateurtoneel biedt. Een productie van zeldzame kwaliteit, met een ideale mix van zelfspot, humor, tragedie, timing en muzikaliteit, zonder karikaturaal te worden.

Herkenbaar Tuinman speelt in Amateurs! een vlinderdas­ dragende sul (met dank aan topgrimeur Arjan van der Grijn) die met pijn afstand doet van zijn regisseursfunctie en probeert te luisteren naar een voor deze keer ingehuurde professionele regisseur.

Peter Tuinman: “Het is een stuk met veel humor, maar de karakters blijven geloofwaardig. Dat is tegelijk ook moeilijk, want soms wil je doorden­ deren. Laatst kwam er na een voorstelling een mevrouw naar me toe die zei: ‘Ik regisseer zelf ook een amateurvereniging en dit zijn precies de problemen waar ik tegenaan loop’. Dan kost het me wel eens moeite om serieus te blijven, maar het geeft ook aan dat we het stuk herkenbaar neerzetten.

Nog steeds meng ik me na de voorstelling tussen

het publiek om reacties te peilen. Ik wil weten wat de mensen er echt van vinden. Amateurs! is een delicaat stuk, je kunt de plank niet misslaan door de kritiek zo maar naast je neer te leggen.”

Groot aanbod Tuinman woont met zijn vrouw, impresario Inge van der Werf, in het centrum van Den Haag. Hij is een geboren Fries. Peter Koop Tuinman (Twijzel, 1947) speelde in tientallen films, toneelstukken en televisieseries. Ook hij signaleert een verandering in de wereld van het theater: “Het aanbod is enorm, je moet opvallen door vooral hele goede stukken te maken. Wie goed speelt wordt gerecommandeerd. We speelden in een van de mooiste theaters van Nederland, in Zwolle, en daar in de provincie merk je dat de mond-tot-mond reclame goed werkt. Mensen bellen elkaar op.

Dat is goed, want het aanbod aan vrije producenten en grote gezelschappen is sterk gegroeid de afgelopen jaren. Als je kijkt naar het aanbod aan musicals, cabaret, toneel, muziek, noem maar op.

In dit kleine cultuurlandje is een enorme hoeveelheid zalen en zaaltjes, dat vind je nergens ter wereld. Wij houden daar blijkbaar van.”

Buitenverblijf op Bonaire Voor een acteur als Tuinman is het geen probleem om aan het werk te blijven. Hij zit tot eind 2011

vol en wisselt de seizoenen van hard werken in ­ Holland af met een overzeese vlucht naar zijn buitenverblijf op Bonaire. Hij relativeert meer, mooi passend bij zijn senioriteit: “Als ik hier ben, ben ik scherp en geef ik me helemaal. Maar ik wil niet van het toneel of de film afhankelijk worden. Die vrijheid trekt mij steeds meer. Als mijn carrière er straks op zit, ga ik net zo lief strandstoelen verhuren op Bonaire. Het leven biedt me veel meer dan alleen mijn werk. Het reizen met een gezelschap, hoe gezellig ook, wordt door de dichte wegen hier steeds tijdrovender. Ik realiseer me wel dat het voor jonge mensen lastiger is om zichtbaar te worden in dit wereldje. Maar talent verloochent zich niet. Als iemand echt wil en de passie heeft en het talent, dan kom je ergens bovendrijven.”

Tuinman typeert zichzelf vooral en graag als

levensgenieter: “Dat zou in mijn paspoort mogen staan. Ik ben wel een beetje een geluksvogel, maar je moet het ook opzoeken, jezelf dwingen in beweging te blijven. Mijn leraar Nederlands vroeger adviseerde me de toneelschool. Ik moest er niet aan denken, ik wilde topsporter worden. Uiteindelijk heb ik zelf gekozen voor film, theater en televisie.

En ik heb ervoor gezorgd dat ik zichtbaar ben.

Door te reizen blijf ik wakker in mijn hoofd.”

Amateurs! met naast Peter Tuinman ook de Haagse actrice Will van Kralingen en Wilbert Gieske is op de volgende data in Haaglanden te zien: 30, 31 maart en 1, 2 april in de Koninklijke Schouwburg: 16 april Westlandtheater de Naald, 20 april De Rijswijkse Schouwburg, 23 april ­Theater de Veste, Delft

“ Als mijn carrière er straks op zit, ga ik net zo lief strandstoelen verhuren op Bonaire.”

119

Event Company, Rijswijk Ondernemersprijs Haaglanden

Rabobank Beste werkgever van Nederland

i4talent Den Haag Aanmoedigings (ondernemers)prijs Haaglanden

Hofstede Meerzigt Zoetermeer Beste zakenrestaurant

120

Linneweever Optiek Wateringen ING Retail Prijs

Bib Gourmand: Maxime – Den Haag Rousseau – Den Haag eer Hoeve Kromwijk – Zoeterm

Frieda van Vorst, Voorburg ijs Aart van den IJssel Kunstpr g

Concreet Design, Den Haa Baby Tycoon Award

ntairemaker

Joost van der Valk / docume Den Haag Emmy Award

Delft Kunststad 2010 Westland erland Schoonste strand van Ned The Hague Festivals 16 Pinnacle Awards

Aus Greidanus / De Appel, Prosceniumprijs

Michellinsterren: Calla’s – Den Haag Seinpost – Den Haag Savelberg – Voorburg Paul van Waarden - Rijswijk Niven – Rijswijk

rd Winkelcentrum de Boogaa Rijswijk ernemen UDITE Award voor veilig ond Den Haag

De Kokkerie, Delft Grand Prix Culinaire Allure Tuinen, Monster ijs Tuin van het Jaar hovenierspr

Sportman en -vrouw van het jaar, Den Haag en Zeilers Thierry Schmitter Lisa Westerhof HanTing aurants 2e in Top 100 Chinese rest Rebecca, Den Haag ram Yoga Nederlands kampioen Bik g Ireneo Chiamella, Den Haa K KAB ijs Academiepr Mixx Inn, Den Haag Nieuwe Stad Prijs VU Cursuscentrum ’s Gravezande rompet Vrijwilligersjaarprijs De Loft

In de prijzen Evelein Pingen, Delft Ufd-Mecanoo prijs voor afstudeerder van het jaar Sportman van het jaar Wassenaar Zwemmer Erik Simons Rebecca van Leeuwen / Rabarber Den Haag Victorine Heftingprijs Naomi van As, Den Haag internationaal Beste hockeyster van de wereld C’est Joli, Den Haag Favoriete winkel Denneweg

Billabong, Scheveningen Strandtent van de toekomst Anjelica Cicilia / KOW , Den Haag Builing Passion Vrouw van het jaar Award Julius Pasgeld / columnist, Den Haag Haagse Kei Royal VKB / Table bin, Zoetermeer Award voor goed industrieel ontwerp DOK, Delft Beste bibliotheek van Nederland DI-RECT, Den Haag Promotieprijs

121

Allemaal winaars

De prijzenkast van Haaglanden puilt uit. Slechts een klein deel kreeg een plekje in de eregalerij op de vorige pagina’s. Haaglanden blinkt uit in tal van verassende categorieën. Zo won de Haagse documentairemaker Joost van der Valk een fel begeerde Emmy Award en mag Naomi van As zich een jaar lang hockeyster van de wereld noemen. Het strand van het Westland is uitgeroepen tot het schoonste van Nederland, DI-RECT won de Promotieprijs en Delft heeft met DOK de beste bibliotheek.

Een paar winnaars uitgelicht:

i4talent Daniëlle Kleyheeg van i4talent: “Wij willen anders zijn.”

Linneweever Optiek

Beste zelfstandige winkel van Nederland Opticien en audicien Ernest Linneweever uit Wateringen is er maar wat trots op. Hij won de ING Retailprijs en mag zich een jaar lang de Beste zelfstandige winkel van Nederland noemen. Dat is een mooie beloning voor Ernest en zijn team na de verbouwing en uitbreiding van vorig jaar. Uit het juryrapport: ‘Linneweever is één van de meest gerenommeerde opticiens van ons land. Op een verleidelijke, professionele maar ook gemoedelijke wijze wordt een modieus assortiment brillen en zonnebrillen gepresenteerd.’

Linneweever Optiek, Herenstraat 15, Wateringen T (0174) 29 31 40, www.linneweever.nl

Hofstede Meerzigt

Ondernemersprijs Haaglanden Aanmoedigingsprijs Het kan hard gaan in ondernemersland, weet Daniëlle Kleyheeg. In 2005 richtte zij i4talent op, een personele dienstverlener, die klanten bijstaat op het gebied van detachering en werving & selectie van personeel op MBO/HBO-niveau. In vijf jaar tijd wist zij een plek te veroveren tussen de veel grotere en oudere detacheringbureaus. In 2009 behoorde i4talent tot de 100 snelste groeiers van de FD Gazellen en deed Kleyheeg mee aan de verkiezing E&Y Entrepreneur of the Year, waar zij bij de laatste vier eindigde. De filosofie van de oprichtster: “Wij willen anders zijn.

Weg van die grijze muizen. Wij selecteren op mentaliteit”. i4talent, Wolga 9C, en Haag, T (070) 320 63 87, www.i4talent.nl

Beste zakenrestaurant Zoetermeer

Rabobank Populairste werkgever van Nederland Door Intermediair en de Intelligence Group werd de Rabobank uitgeroepen als favoriete werkgever van Nederland. Aan zowel klanten als medewerkers biedt de Rabobank optimale zekerheid en vertrouwen. Modern personeelsbeleid gecombineerd met een duurzame en innovatieve dienstverlening betalen zich dubbel en dwars uit. De Rabobank reikte ook zelf een prijs uit. Op 16 februari jl. kreeg Rens Boerendonk de Rabo Studenten Innovatieprijs uitgereikt voor de door hem samen met Jos Verheggen ontwikkelde Cubin en het bijbehorende ondernemersplan. De Cubin is een innovatieve reclamedrager en kleine prullenbak bestemd voor de horeca.

www.rabobank.nl, www.cubin.nl 122

Een fraaie Carrera van Linneweever

Hofstede Meerzigt is een modern restaurant in een monumentaal pand. De kaart is Fransinternationaal. Chef-kok Alain Adriaanse maakt graag gebruik van streekproducten uit de buurt van Zoetermeer. Het restaurant ligt in het prachtige Hollandse polderlandschap aan de rand van de stad. Geen wonder dat het veel bezoekers trekt en werd uitgeroepen tot beste zakenrestaurant van Zoetermeer.

Hofstede Meerzigt, Zonnenberg 10 Zoetermeer, T (079) 351 59 02

www.hofstedemeerzigt.nl

Feesten op Kasteel De Hooge Vuursche Tussen de uitgestrekte bossen van Hilversum en Baarn ligt Kasteel De Hooge Vuursche op een landgoed van 17 hectare. Het kasteel is geheel gerenoveerd en opnieuw ingericht.

De uitstraling van het kasteel is eigentijds en sfeervol waarbij gebruik gemaakt wordt van de kleuren goud, zwart, wit en zilver. Wat dacht u van een huwelijks- of verjaardagsfeest met een champagne buffet op het bordes of in de tuin met uitzicht over de fontein. In combinatie met uw feest kunt u ook gebruikmaken van de hotelkamers. Kasteel De Hooge Vuursche beschikt tevens over een gerenoveerd Koetshuis voor vergaderingen en trainingen. T (035) 541 25 41, www.hoogevuursche.nl.

Winnaar van de OndernemersPrijs Haaglanden 2010

Event Company De Event Company beschikt over 4 locaties met een bijzondere uitstraling. De monumentale locaties liggen centraal in de randstad, maar zeer rustig in beschermde natuurparken. Landgoed Voorlinden in Wassenaar, Landgoed Te Werve in Rijswijk, de Linden-

hof in Delft en Kasteel De Hooge Vuursche in Baarn lenen zich bij uitstek voor, seminars, presentaties en vergaderingen, maar vanzelfsprekend ook voor bruiloften, recepties, diners en feesten tot 450 personen.

De locaties staan bekend om haar enthousiaste

medewerkers, flexibiliteit, de goede bereikbaarheid en, niet in de laatste plaats, om haar eigen keukens.

Event Company, T (070) 415 21 85, www.eventcompany.nl

Vergaderen op Landgoed Te Werve, Rijswijk

Trouwen op Landgoed Voorlinden, Wassenaar Landgoed Voorlinden ligt op 10 minuten van Den Haag en centraal in de Randstad, maar zeer rustig in een beschermd natuurpark van 40 hectare, grenzend aan de Wassenaarse duinen. Via de lange oprijlaan van het landgoed bereikt u het monumentale landhuis en vanaf het terras heeft u een mooi uitzicht over het grote landgoed. Het landhuis zelf ademt de sfeer uit van een koloniaal Engels landhuis met grote kroonluchters, houten vloeren en 8 openhaarden. Trouwen kan verzorgd worden door de gemeente Wassenaar en vervolgens feest u in stijl op dit prachtige landgoed. Op de 1e en 2e etage bevinden zich tevens diverse luxe vergaderzalen. Vanuit alle ruimtes heeft u in ieder geval een prachtig uitzicht op het landgoed.

T (070) 511 92 42. www.voorlinden.nl

Landgoed Te Werve ligt in een beschermd natuurpark van 29 hectare in Rijswijk en is eenvoudig te bereiken via de A4 en A13. Via de oprijlaan van het landgoed komt u bij het monumentale landhuis en vanaf het terras heeft u uitzicht op de 175 jaar oude beuk. Het landhuis is heeft een lichte sfeer met eigentijdse verlichting en inrichting. Het is een bijzondere locatie voor uw huwelijksceremonie of feest. Vergaderen op Landgoed Te Werve is inspirerend en zeer comfortabel in de ruimtes op de 1e en 2e verdieping. T (070) 390 97 11, www.tewerve.nl

Presenteren in de Lindenhof, Delft De Lindenhof ligt op 10 minuten van Den Haag en Rotterdam centraal in de Randstad, maar zeer rustig gelegen aan de vijver van het Agnetapark in Delft.

Het schitterende monumentale pand bestaat uit meerdere ruimtes met ieder een eigen karakter. Zoals bijvoorbeeld de oude Toneelzaal uit 1914 met prachtige muurschilderingen en kolossale kroonluchters voor een presentatie, feestavond of diner. En bij mooi weer kan gebruik gemaakt worden van het grote terras. De gemeente Delft verzorgt de huwelijksceremonie in De Lindenhof. T (015) 21 21 489, www.delindenhof.nl 123

DeSkihut

een begrip in Nederland De Skihut in Scheveningen bestaat al meer dan 30 jaar en is in die tijd uitgegroeid tot een begrip. Met het grootste en meest diverse assortiment aan topmerken, biedt De Skihut haar klanten alles op het gebied van zomer- en wintersport. Dankzij de meer dan 3.000 m2 winkeloppervlakte in Scheveningen en het meest vakkundige personeel, ervaren klanten bij De Skihut zowel de beste kwaliteit producten als de beste service.

124

Uitgebreid en exclusief Uit het hele land komen klanten naar De Skihut voor haar topcollectie. In het winterseizoen loopt deze uiteen van de sportievere merken als Peak Performance en Kjus tot de meer luxe en trendy merken als Bogner en International Sportswear Company. En in de zomermaanden biedt De Skihut de meest uitgebreide collectie luxe badmode voor dames, heren en kinderen, en de grootste collectie Ugg-wear. In De Skihut vinden klanten niet alleen de laatste trends, maar ook de meest exclusieve mode. Zo zijn we de enige verkoper van RLX Ralph Lauren in Nederland en presenteert ze unieke corners van onder andere Burton, Ugg Australia, Peak Performance en vele andere merken.

125

Succesformule Niet alleen de kwaliteit van de producten staat centraal, we hechten eveneens veel belang aan deskundig personeel en een goede service. Dit alles om onze klanten zo goed mogelijk ter zijde te staan. Eigenaresse Petra Schaling van De Skihut: “Dat vinden wij erg belangrijk. Wij willen medewerkers met passie in de winkel, professionals die als geen ander begrijpen wat de klant wil en hem of haar daar tot in de puntjes bij helpen.”

Met deze succesformule is De Skihut binnen geringe tijd erg bekend geworden, maar vooral ook zeer gewaardeerd.

Nieuwe filialen Per 1 september vorig jaar is De Skihut uitgebreid.

Naast de nieuwe fysieke vestiging in Oosterbeek, is ook de internetwinkel, www.skihut.nl, geopend.

Zo is het concept van De Skihut in één keer toegankelijk voor heel Nederland en ver daarbuiten.

Eigenaresse Petra Schaling: “Wij denken dat de twee nieuwe filialen een toegevoegde waarde hebben voor onze klanten. Men kon ons tot nu toe enkel in Scheveningen bezoeken, maar met de komst van het filiaal in Oosterbeek zijn we gemakkelijker te bereiken voor klanten uit het hele land.

Bovendien zoeken we onze klanten op: met onze online winkel bieden wij hen de mogelijkheid om de succesformule van De Skihut online te ervaren en vanuit het comfort van hun huiskamer de laatste items voor de vakantie aan te schaffen.”

126

Bezoek een van de winkels van De Skihut en laat u verrassen door topkwaliteit en diversiteit.

De Skihut Scheveningen Vissershavenweg 55t 2583 DL Scheveningen De Skihut Oosterbeek Utrechtseweg 186/188 6862 AV Oosterbeek Webshop: www.skihut.nl 127

128

Paul Verhoeven

“Onze tijdelijkheid is

de grootste fout van het universum”

129

T e k s t D o l f d e V ri e s e n S a nd e r P a rd o n

F o t o g r a f i e S a nd e r P a rd o n

Regisseur Paul Verhoeven vertrok 25 jaar geleden uit ‘geestelijke armoede’ naar de Verenigde Staten en werd vervolgens de meeste succesvolle Nederlandse filmmaker in het buitenland. De laatste tijd wordt hij weer regelmatig in Den Haag gesignaleerd. Heimwee?

R

estaurant Oscars aan het Zwarte Pad in de Scheveningse duinen is een van de favoriete plekjes van Verhoeven. Het sneeuwt er nu, het is donker, koud en het heeft geijzeld.

Binnen brandt de haard, wordt er gekookt en drinken we wijn. Verhoeven is direct scherp en gebruikt zijn lijf en mimiek om zijn bewondering, boosheid en enthou­ siasme over alles en iedereen kracht bij te zetten. Boos over de mensen die hem dwarszitten en bewondering en verbazing over het leven zelf. Hij denkt en praat graag buiten de aardse kaders om, op een manier zoals iedereen – hier en in de rest van de wereld – hem kent. Maar behalve over sterrenstelsels en fouten van de Schepper praat hij ook graag over film, Den Haag, Leiden, Couperus, Jezus van Nazareth en over de plek waar hij het liefst is.

Verschillen Verhoeven veroorlooft zich voor het eerst sinds lange tijd weer eens een retrospectief, ondanks de ontelbare interviews die hij de afgelopen decennia gaf. Hij kijkt nog een keer terug: “Ik kon hier gewoon niet meer aan de slag, er was te veel tegenwerking van het productiefonds en ik kreeg altijd negatieve kritieken. Ik had er samen met mijn vrouw Martine mijn buik van vol. Met grote moeite heb ik hier nog Spetters, De Vierde Man en Flesh & Blood gemaakt, daarna ben ik vertrokken. Want wat ik ook voorstelde, alles werd afgekeurd. Mijn films werden afgedaan als commercieel, niet ‘cultureel relevant’. Ze waren oppervlakkig en decadent. Pas eind jaren 90 veranderde de houding van het Filmfonds en lieten ze me – via van Toine Berbers – weten dat ze me zouden steunen als ik terugkwam naar Holland. Uiteindelijk is daar Zwartboek uit voort­ gekomen. Maar vlak vóór Zwartboek kreeg ik nog de wind van voren toen Van Mierlo met grote tegenzin de Bert Haanstra prijs aan mij uitreikte. Dat is dan weer een groot verschil met Amerika. Daar krijg je tijdens de uitreiking niet ook nog eens je tekortkomingen te horen. Dan wordt er gevierd en niet gezeurd. Het is trouwens meer een Europese karaktertrek, dat verwijtende toontje, ik hoor dat ook van Engelse en Franse regisseurs.”

Floris Verhoeven vleit niet om het gewin en hij heeft ook genoeg kritiek op het land waar hij al zo lang woont, Amerika. De vorm van politiek die ze daar bedrijven vindt hij vreselijk maar de vriendelijkheid, wel of niet gemeend, spreekt hem des te meer aan: “De aardige kant in de VS is dat àls je iets kunt maar je hebt niet de juiste credits, je toch veel sneller het voordeel van de twijfel krijgt. In Holland ben ik omstreeks 1960 heel voorzichtig met film begonnen, tijdens

mijn studie in Leiden. Dat was stapje voor stapje, eerst korte filmpjes van drie minuten, dan van vijf minuten, dan documentaires van twintig minuten. En toen de grote sprong, via de bekroonde documentaire over het Korps Mariniers naar de serie Floris. Mijn hele filmeducatie hangt af van wat ik bij het maken van die tv-serie heb geleerd. Mijn geluk was dat ze me er niet uittrapten na twee afleveringen toen bleek dat die serie 300% duurder uitviel dan was begroot. Eigenlijk kan je wel zeggen dat ik mijn hele filmcarrière te danken heb aan het geduld en vertrouwen van die producenten van Floris, met name Max Appelboom en natuurlijk de toenmalige NTS (nu NOS). Ik realiseer me dat mijn successen van draadjes en toevalligheden aan elkaar hangen. Zonder een aantal belangrijke mensen om me heen zou ik niks bereikt hebben. Engeltjes noem ik ze, de mensen die ik op het juiste moment tegenkwam en die mij richting gaven. Allereerst Martine, maar ook Ineke van Wezel, Gerard Soeteman, Rob Houwer en nog evenzoveel mensen in Amerika.”

Rutger Hauer De top bereiken in Amerika is voor een buitenlander lastig, zo niet onmogelijk, zeker in deze tijd. Verhoeven was een van de weinige Nederlanders die echt tot de elite doordrong, en met hem eigenlijk maar één Nederlandse acteur: zijn alter ego Rutger Hauer. Verhoeven: “Hij heeft een enorme staat van dienst, iedereen kent hem in de VS, hij heeft in meer dan zestig films gespeeld en daarbij zijn een paar hele goede films, zoals Blade Runner. Maar het blijft lastig, want er is daar voldoende talent en als je een accent hebt dan slaan ze je gauw over. Toch zijn er wel Europese acteurs en actrices die het daar goed gedaan hebben, zoals Kurt Jürgens en Sophia Loren in de jaren zestig. En natuurlijk is in de jaren dertig heel veel joods talent uit nazi-Duitsland naar Amerika gevlucht. Die mensen hadden – bij alle ellende – één voordeel: ze wisten dat ze nooit meer konden terugkeren. Zij waren daardoor meer gemotiveerd dan ik ooit geweest ben. Ik heb altijd gedacht terug te kunnen naar Holland als ik zou mislukken. Ik heb de deur nooit bewust open of dichtgehouden maar wel altijd gedacht terug te gaan als ik oud ben. Ik mis in Amerika de Hollandse gezelligheid. Het woord is niet eens te vertalen in het Engels. De emotionele belevenis in het dagelijks leven is veel leuker op de Denneweg dan in LA. Het heeft iets dorps. Rutger Hauer woont niet voor niets nog steeds in Friesland.”

Identificatie Rutger Hauer vertolkte in 1977 in ieder geval de hoofdrol in de beste Nederlandse film die ooit gemaakt is. Hij speelde de Leidse verzetsheld Erik Hazelhoff Roelfzema in Soldaat van Oranje. De versie voor televisie duurt maar liefst vier 131

“ Ik mis in Amerika de Hollandse gezelligheid. Het woord is niet eens te vertalen in het Engels. De emotionele belevenis in het dagelijks leven is veel leuker op de Denneweg dan in LA.”

uur en werd eind 2009 integraal uitgezonden op televisie.

De bioscoopversie was ook nog aan de royale kant: ruim twee uur. Nog steeds wordt de film uitgezonden en nog steeds kijken miljoenen mensen naar het overbekende oorlogsverhaal. Verhoeven probeert het te verklaren: “Belangrijk is dat de hoofdpersoon echt bestaan heeft. Hazelhoff was een man van vlees en bloed. In grote lijnen klopt het verhaal, ongeveer 70% van de film is waar. Dat is blijkbaar zo goed overgekomen, en wij hebben dat tijdens het filmen ook zo goed gevoeld, dat je dat terugvindt in de kwaliteit van de film. Daarnaast is het mijn totale identificatie met Erik Hazelhoff Roelfzema die net als ik een Leidse student was en op praktisch dezelfde plek woonde als ik in Leiden.

Alleen ben ik natuurlijk niet zo’n durfal als Erik. Daarnaast had ik Hauer tot mijn beschikking, die ik al kende vanaf Floris en die ik altijd gezien heb als degene in wie ik mij artistiek volledig kon uitdrukken, ook al is Rutger een heel ander mens dan dat ik ben.”

Hoogtepunt Het Amerikaanse avontuur van Verhoeven kende een absoluut hoogtepunt in de film Basic Instinct uit 1992. Dat vindt hij zelf ook: “Net als Soldaat van Oranje is dat een complete film. Alles klopt aan Basic Instinct. Daar valt niks aan te verbeteren. Zwartboek is een Europese triomf geworden, een mooi duet ook met Soldaat van Oranje. Deze toont de heroïsche, romantische kant en Zwartboek de duistere kant van de oorlog. Zwartboek was nodig om ook de donkere zijde van Nederland in de oorlog te laten zien, het verraad, de haat. Die film moest er komen. Jarenlang heb ik dat geroepen en werd het gezien als een soort valse belofte. Maar het project dateert al vanaf eind jaren zeventig. Soldaat van Oranje zal wellicht beter bekeken worden omdat daar sprake is van een echte held, een Leidse student, terwijl Thom Hoffman ook een Leidse student speelt, maar dan een foute. Zeven jaar geleden werd een documentaire gemaakt, Soldaat van Oranje revisited, en hebben we met de filmploeg Leiden bezocht en de kamer van Hazelhoff op het Rapenburg. We hebben toen met de studenten die er op dat moment woonden zitten discussiëren over de film.”

Levenslessen Verhoeven erkent de levenslessen die hij heeft moeten leren, vooral in zijn functie als regisseur. De alles bepalende houding in Nederland heeft hij de decennia daarna in Amerika afgeleerd. Verhoeven was een regisseur om heel bang voor te zijn. In wezen was de man zelf bang voor de acteurs.

Acteurs die na jaren opnieuw met hem werkten in Zwartboek herkenden Verhoeven nauwelijks; vriendelijker, meer geduld, verdraagzaam, zorgzaam. Verhoeven: “Ik heb in de VS een goede opleiding gekregen in aardig zijn en empatisch denken. Tot dan toe was het: It’s my way or no way.

Ik was me niet eens bewust dat ik zo handelde, ik vond het normaal om te commanderen en dat iedereen dan luisterde.

Maar ik heb in Amerika ontdekt, toen ik Robocop deed, 132

dat het daar niet werkt. Ik heb aardig wat sociaal-psychologische en onvergeeflijke fouten gemaakt. Het heeft drie films geduurd voordat ik me daar volledig had aangepast.

Ook mede door mijn vrouw Martine natuurlijk, die psycholoog is en mij regelmatig liefdevol corrigeerde.”

Bewondering Verhoeven heeft altijd alleen de films gemaakt die hij zelf leuk vond: “Soldaat van Oranje wilde ik doen omdat Hazelhoff een twintig jaar oudere versie van mezelf was.

Turks Fruit wilde ik doen uit bewondering voor Jan Wolkers.

Toen Wolkers enige kritiek op de film had (er werd volgens hem in de film te veel ‘gehuppeld’ en de scène met de Koningin vond hij totaal maf) wilde ik daar eerst niet aan, maar ik heb vaak gedacht: ‘Hij heeft gelijk’. Jan Wolkers en ik verschillen heel erg van elkaar. Ik zou dat boek nooit hebben kunnen schrijven. Ik zou ook niet hebben geleefd zoals hij dat kon. Een andere wereld. Soldaat van Oranje staat veel dichter bij me. Jan Wolkers was voor mij toen ik jong was de superartiest, dé kunstenaar. Ik voelde me bij hem echt een Leidse drol. Ik weet niet of ik zo’n ‘echte’ kunstenaar ben. Als filmregisseur ben je binnen het stramien van de mogelijkheden ook nog wel een artiest maar er is een heel strikt economisch kader waarbinnen je moet werken. Het gaat om miljoenen. Hollow Man kostte 100 miljoen dollar, net als Starship Troopers. Het laatste wat van Wolkers verfilmd is was Zomerhitte, maar dat vond ik geen goed verhaal, ook al heeft de film er het beste van gemaakt. Het verfilmen van literatuur is altijd een kritisch avontuur, want je werkt de fouten die in de roman zitten er bijna nooit meer uit. Kijk maar naar De Ontdekking van de Hemel van Harry Mulisch. Dat zijn 300 pagina’s wereld­ literatuur en dan worden het opeens 300 pagina’s Kuifje. Ik ben een groot fan van Kuifje, hoor, maar de combinatie werkte niet. En dat probleem konden ze er bij de film ook niet uitwerken. Mulisch’ boek is in verhouding tot Dan Brown in ieder geval een meesterwerk. Toen ik ‘De Ontdekking’ begon te lezen heb ik na 200 pagina’s Rob Houwer ’s avonds gebeld en gezegd: ‘Ik heb nou een boek gevonden dat gaan we verfilmen, daar kom ik voor naar Nederland.’

Hij zou de volgende ochtend meteen de rechten op het boek gaan kopen. Toen ben ik ’s nachts door gaan lezen. Om acht uur ’s morgens heb ik Rob weer gebeld en gezegd dat hij zich de moeite kon besparen. De problemen met het boek zijn dezelfde als later met de film.”

Angst en twijfel Verhoeven drijft als persoon zijn leven lang op twijfel. Twijfel over het leven, over de waarheid, twijfel over het universum, twijfels over de inzichten die hij verzamelde, meestal gebaseerd op het wetenschappelijke oogpunt van waaruit hij rondkijkt. Bèta-achtig, zijn aangeboren voorkeur. “Is het waar wat ik denk of is dat denken niets meer dan een vervalsing, een gordijn dat een andere – mogelijk buiten­ gewoon onaangename – werkelijkheid verhult. Dat het hele

f o t o g r a f i e : T h o m H o ffm a n

Tijdens het draaien van Zwartboek

“We zijn te vergelijken met een mierenhoop, de hele dag bezig, vol ambitie, maar waarmee?”

leven niks anders is dan een façade en er achter iets ánders schuilt gaat, iets dat ik alleen in mijn dromen (lees: nachtmerries) heb aanschouwd: iets vreselijks, de hel dus. Is mijn droomervaring van deze realiteit het laatste woord? Draait ‘iemand’ mij een rad voor de ogen? Dat zijn griezelige vragen en daarmee zaai je bij jezelf een onheilspellende twijfel. Natuurlijk kan je ook gewoon tot de conclusie komen dat juist dít denken grote onzin is, psychotisch. Ik denk wel dat het expliciete gebruik van geweld in mijn films vaak niets anders is dan een poging om mijn angst weg te filmen. Door heel hard op de realiteit te hameren bewijs ik voor mezelf dat die realiteit echt is en niet dat gordijn waar ik het net over had. Dat ik daarmee de krachten van het onderbewuste die me – met psychose – bedreigen in bedwang kan houden. Het geweld is dus een anker in de realiteit. De vraag is niet of er na dit leven nog een ander leven is, de vraag is eerder of er daarna iets vreselijks komt.

Ik stort me dus in mijn werk, dat is een goede bescherming, er lopen op dit moment vier projecten tegelijk.”

Compleet shocking Om zijn gevoel voor multidimensionaal denken vooral niet te laten opdrogen is Verhoeven sinds twee jaar geabonneerd

op twee vakbladen over sterrenkunde. Als jonge wiskundige had hij daar zijdelings mee te maken: “De laatste jaren ben ik me er weer in gaan verdiepen. Als je je realiseert wat er allemaal in het heelal bestaat, wat daar om ons heen gebeurt, wat er continu ontstaat maar ook geheel vernietigd wordt, dan is alles wat wij meemaken in verhouding een kleine korrel zand, inclusief de vreselijkheden van onze oorlogen. Galaxies die op elkaar stoten, als je alleen al de foto’s ziet in de tijdschriften, dat is voor mij adembenemend. Wat daar aan leven vernietigd wordt! En dan die miljoenen melkwegstelsels, het is niet te bevatten. Dat sterrenkun­ digen niet stapelgek worden als ze zich met die enorme vernietigingen identificeren is een wonder. We weten nu dat de meeste sterren planeten hebben en op sommige zal er ongetwijfeld leven zijn. Als twee sterrenstelsels door elkaar worden aangetrokken en het ene stelsel het andere kannibaliseert, wat denk je dat er dan met al dat leven gebeurt?

Vernietigd! Is het dan allemaal zinloos wat we hier op aarde doen? Ik vind het op zijn minst verontrustend. We zijn te vergelijken met een mierenhoop, de hele dag bezig, vol ambitie, maar waarmee? Wat blijft over na duizend jaar?

Mozart. Nog steeds interessant. De piramides, bronzen werktuigen. Maar over 50.000 jaar herinnert niemand zich 133

deze tijd nog. Ook het leven van Jezus van Nazareth niet.

Van mijn werk blijft dus zeker niks over. Ik heb zo’n hoorcollege over sterrenkunde op cd’s, dat ik in de auto afspeel.

De hoogleraar loodst je door het heelal heen. Aan het slot heeft hij het over het einde van het heelal. Zoals hij dat vertelt, dat is compleet shocking, alsof je van 100 kilometer vooruit ineens in de achteruit schakelt. Dit is zijn stelling: al het licht is weg, alle sterren zijn opgebrand het enig dat overblijft zijn gigantische stukken steen die in totale duisternis doelloos rondzwerven. Eigenlijk is het vreselijk wat die man zegt, maar niemand lijkt zich erover op te winden, ik hoor tenminste nooit iemand over dat ‘einde van het heelal’ praten. Niet hier en niet in Amerika. Helaas ben ik sinds dat college gedoemd om er over na te denken. Het besef van die realiteit, dat is de ontdekking van het afgelopen jaar in mijn leven. Wat dat betreft zijn dieren heel wat beter af, die hebben er geen weet van. Ook niet van doodgaan trouwens. Wij leven vanaf onze jeugd met de wetenschap dat we dood gaan. Dat is bijna een ziekte van het bewustzijn. Ik vind het een gigantische fout van het universum dat we doodgaan. Daarom is het beste wat je kunt verzinnen een volgend project om je in te storten, dan kun je die verontrustende gedachten opzij zetten. Misschien waren die abonnementen op de astronomische tijdschriften achteraf toch niet zo’n goed idee.”

Helden

f o t o g r a f i e : M i t a de G r o o t

“Ik wilde al jaren een film maken over Jezus en daarom heb ik een boek over hem geschreven. Nu het klaar is en straks de Engelse vertaling komt, weet ik niet of ik dat plan voor die film nog heb. Misschien ben ik er wel mee klaar nu. Ik geloof zelf niet dat het de gedachtegang van Jezus was om zoveel mogelijk te lijden als Christen. Hoe groter het lijden, hoe dieper het geloof? Onzin. Als mensen vragen of ik ­gelovig ben zeg ik altijd nee, ik ben een fan van Jezus. Het was een heel bijzonder mens, net als Einstein en Mozart.

Couperus is ook een van mijn helden. Voor elk van zijn boeken dat verfilmd zou kunnen worden zou ik direct tekenen, liever vandaag dan morgen. Lees maar De Berg van Licht, Oude mensen en de dingen die voorbij gaan, etc.

Begin jaren zeventig was ik op vakantie in Curaçao en toen bedacht ik wat de volgende film na Turks Fruit zou moeten zijn. Ik las daar De Berg van Licht en heb toen Gerard ­Soeteman en Rob Houwer proberen te overtuigen om dat te

134

gaan draaien, totaal outrageous natuurlijk, want dat is niet te betalen. Het werd uiteindelijk Keetje Tippel. Wat hebben Jezus, Jeanne d’Arc en Hitler gemeen? Hun gigantische invloed op de West-Europese beschaving. Jezus’ invloed strekt zich uit over West-Europa en Amerika, Jeanne d’Arc heeft de basis gelegd voor een onafhankelijk Frankrijk.

Hitler heeft natuurlijk een enorme erfenis achtergelaten, weliswaar negatief maar het is wel gebeurd, hij heeft Westen Oost-Europa totaal op z’n kop gezet. Atatürk heeft in een paar jaar tijd heel het Ottomaanse Rijk omgevormd, alle Westerse mogendheden weggevaagd en de republiek Turkije tot stand gebracht. Ook Gandhi was heel bijzonder, maar voor film vond ik dat toch wel een beetje saai. Weet je wie me nu aanspreekt? Dat meisje Laura Dekker, die de wereld rond wilde zeilen. Zo moet Jeanne d’ Arc eruit gezien hebben, dacht ik toen ik de foto in de krant zag, met een instelling van ‘fuck you all’. Jeanne d’Arc was ook nog maar zeventien.”

Emotie In alles wat Verhoeven doet, privé of werk, is de intuïtie altijd het sterkst: “Daarmee kan je beslissingen nemen over zulke ingewikkelde zaken dat je ratio daar geen antwoord op kan geven. Die intuïtieve processen zijn complexer dan de zwaarste computer die we nu hebben, kan berekenen omdat ze door een organische computer – het onderbewuste – worden uitgedokterd. Die bepaalt je leven meestal beter dan de ratio, die vaak in de fout gaat. Natuurlijk gebruik ik die ratio ook, maar de meeste beslissingen heb ik gelukkig op intuïtieve gronden genomen. Wat wel vaak gebeurt, is dat je de problemen die je beslissing met zich meebrengen onderschat. Zo had ik bijvoorbeeld gekozen om de film Total Recall te doen omdat ik het zo interessant vond de mix van droom en werkelijkheid, die in het script

“ Ik ben een fan van Jezus. Het was een heel bijzonder mens, net als Einstein en Mozart.”

“Kritiek blijft lang bij me hangen, pas na Zwartboek is de wond van Showgirls gedicht.”

Schrijver/acteur Dolf de Vries met boezemvriend Paul Verhoeven

Paul Verhoeven, Amsterdam 1938 Afgestudeerd wiskunde Leiden, 1964 Woonde van 1942-1956 en van 1985-1995 in Den Haag

stond beschreven, te gebruiken. Pas later besefte ik wat voor gigantische scriptproblemen er waren, bijna onoverkomelijk, maar ik zat er aan vast. Met behulp van een nieuwe scriptschrijver zijn we er toch nog redelijk doorheen gerold.”

De films Spetters en Showgirls leverden de zwaarste kritieken op voor Verhoeven. Hij legt de kritiek ook niet direct naast zich neer: “Als ik weer eens iets vreselijks lees dan ga ik uit eten met Martine en de kinderen. Kritiek blijft nou eenmaal lang bij me hangen. De enige oplossing is daarna een nieuwe film te maken. Na Showgirls heb ik min of meer mijn toevlucht moeten zoeken in science fiction. Niet erg maar je zou kunnen zeggen dat Zwartboek de wond van Showgirls pas gedicht heeft. Wat dat betreft is het een gevecht. Ik heb ook in de VS nooit echt kunnen doen wat ik wilde. Ik ben nu 71 en het is wonderbaarlijk dat ik nog in beeld ben. Als je al die jonge mensen om je heen ziet, vraag ik me wel af of ik nog aan de bak kom.”

Clinton Verhoeven is echter fysiek nog ijzersterk en heeft zich nooit afhankelijk gemaakt van drugs of alcohol: “Ik houd van vrouwen, that’s all. Eigenlijk raar dat ik nu met twee mannen om de tafel zit, dat doe ik nooit, liever met vrouwen. Ik ben een groot fan van Monica Lewinsky, een sterke vrouw die heel graag iets wilde hebben en dat is haar gelukt.

Clinton en Lewinsky zijn er ingeluisd door die Judas van een Linda Tripp. Clinton was voor mij een nog grotere held geweest als hij niet had gezegd: ‘I did not have a sexual rela-

tion with that woman…Miss Lewinsky’ maar in plaats daarvan: ‘I had some sex with Monica but I did not have intercourse’. Als hij dat had gezegd was hij voor mij nummer één geweest, nog boven Jezus. Verhalen dat dit een vooropgezette actie was van de Republikeinen zijn onzin. Ik geloof niet in conspiracy theorieën. Ook Kennedy is gewoon vermoord door een gek die toevallig raak geschoten heeft.”

Van Oldenbarnevelt Mijn droom is een film die moet gaan over de periode tussen Van Oldenbarnevelt en Johan de Wit. Dat tijdperk is in Holland zelfs nog interessanter dan de Tweede Wereldoorlog. De film eindigt met het uitsnijden van de darmen uit Johan Cornelis de Witt hier om de hoek op het Groene Zootje door een lynchmeute die vermoedelijk was opgestookt door de Oranjegroep. De Gouden Eeuw is sowieso een prachtige periode die nooit echt goed in beeld is gebracht. Dat wordt een dure productie, want het vraagt veel reconstructie. Toevallig ben ik nu ook in gesprek geraakt met mensen van de Remonstrantse kerk vanwege het komende Arminius jaar. Als je nu iets over Nederland wilt maken, buiten de Tweede Wereldoorlog, dan is het dit onderwerp wel. Dat zou een mooie afsluiting van mijn ­carrière zijn. Het grijpt terug op de verhalen die mijn vader – bij wie ik in de klas zat toe ik tien jaar oud was – met zoveel verve en verbeelding aan ons vertelde!”

Met dank aan Restaurant Oscars in Scheveningen voor de royale gastvrijheid. www.oscars.nl 135

P Eduard Pelger 150 jaar

Klanten uit het hele land

N

aast een trouwe klantenkring, die zich uitstrekt over heel Nederland, weet ook de jongere generatie Eduard Pelger te vinden. Al decennia wordt de herenkleding van Eduard Pelger hoog gewaardeerd. De vestigingen van Eduard Pelger in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam, hebben alle een breed en verrassend aanbod. De collectie bestaat uit pakken en avondkleding, jassen en jasjes, broeken, overhemden en dassen, casual, schoenen, pyjama’s, ondergoed en accessoires (zoals riemen, broekenpersen en manchetknopen). Kortom, de man kan hier van top tot teen aangekleed 136

Eduard Pelger bestaat dit jaar 150 jaar, en neemt – als Hofleverancier – al evenzoveel jaren een toppositie in als het gaat om herenkleding.

De vernieuwde winkel van Eduard Pelger in de Hoogstraat in Den Haag, wordt dagelijks door vele klanten bezocht. Hoe dat komt? Een ongelofelijk breed assortiment en een altijd kwalitatief hoogstaande collectie. worden. Vooraanstaande merken zijn in de winkels van Eduard Pelger te vinden, zoals Polo Ralph Lauren, Brax, Façonnable, Woolrich, Brooks Brothers, Paul & Shark en Gant.

Schoenmerken als Tod’s, Crockett & Jones, Church’s, Greve en Van Bommel zijn er ook te vinden.

Bekend in de grote steden Op prominente plaatsen in de grote steden heeft Eduard Pelger een vestiging; in de Haagse Hoogstraat, op de Stadionweg in Amsterdam en op de Coolsingel in Rotterdam. In alle vestigingen wordt de klant naar wens geadviseerd.

Het persoonlijk advies voorziet in hoge kwali-

teit door jarenlang vakmanschap en kennis van stoffen, trends en duurzaamheid. Eduard Pelger voert een eigen merk, naast maatpakken die worden gemaakt door onder andere Eduard Dressler en Ravazzolo. Door de prijs/ kwaliteitverhouding is zowel maatwerk als confectie voor jong en oud bereikbaar.

Eduard Pelger BV Hoogstraat 16 Den Haag, Coolsingel 60d Rotterdam, Stadionweg 91-95 Amsterdam T (070) 36 44 908, F (070) 34 56 146 www.eduardpelger.nl

137

Jarenlang was arts Katja Kiewiet de Jonge verbonden aan een van de beste klinieken voor esthetische geneeskunde in Nederland.

Onlangs opende ze haar eigen kleinschalige maar exclusieve praktijk aan de Westblaak in Rotterdam, met uitzicht over het hart van de Maasstad.

Een logische stap. Katja: “Het geeft veel voldoening om mijn praktijk geheel volgens mijn eigen filosofie op te zetten”.

“Ik kijk naar de persoon als geheel”

Eigen kliniek drs. Katja Kiewiet de Jonge

K

atja werkt nauw samen met een aantal dermatologen en plastische chirurgen. Zelf is zij inmiddels een autoriteit op het gebied van injec­ tables en laserbehandelingen. Haar unieke benadering gaat uit van een totaalbeeld van de cliënt; hoe is de persoon, de uitstraling, het gezicht, de persoonlijkheid. De technieken die ze gebruikt zijn in wezen ondergeschikt aan haar menselijk gerichte benadering.

Voorop bij Katja staat dat alle behandelingen veilig zijn en een natuurlijk resultaat geven: “Elke behandeling die we uitvoeren is bedoeld om de persoonlijkheid van iemand te onderstrepen en

het frisse uiterlijk van de jeugd terug te brengen en te houden. Belangrijk is ook dat het gezicht een natuurlijke bewegelijkheid behoudt. Dat staat voor mij voorop.”

Katja: “Door deze holistische aanpak gaan onze behandelingen veel verder dan het simpel wegwerken van wat rimpels of het behandelen van oneffenheden in het gezicht. Er is overigens vaak al heel wat te verbeteren met relatief kleine ingrepen. Maar juist die kleine verbeteringen kunnen al een grote positieve bijdrage leveren aan het uiterlijk en een patiënt weer laten stralen!”

Katja maakt gebruik van de meest moderne apparatuur voor de diverse behandelingen waar-

“ Ik geloof niet in gladde emotieloze gezichten, maar wel in het behouden van een fris uiterlijk.”

138

onder de Fractional CO2 laserbehandeling. Deze nieuwste techniek onder de lasers biedt een zeer effectieve huidverbetering en wordt ingezet om de huid weer veerkrachtiger en voller te maken, met minder rimpels en pigmentvlekken. De laser wordt ook met succes ingezet voor het verwijderen van acne littekens.

Daarnaast biedt Katja ook diverse botox-, injec­ tables- en peelingbehandelingen aan en werkt zij, als onderdeel van haar advies voor een algemene huidverbetering, met het revolutionaire Obagi huidverzorgingsysteem.

Behalve in Rotterdam houdt Katja ook regelmatig praktijk in Amsterdam en Hilversum.

Kiewiet de Jonge Kliniek Cosmetische dermatologie Westblaak 110, Rotterdam T (06) 14 06 50 11 info@kiewietdejongekliniek.nl

www.kiewietdejongekliniek.nl

De Orthospecialist

Supermoderne praktijk voor orthodontie (gebitsregulatie)

De artsen in de praktijk hebben na een studie tandheelkunde, de vierjarige fulltime specialisatie tot orthodontist gevolgd en houden zich uitsluitend bezig met de orthodontie.

In onze state of the art familie praktijk, behandelen wij kinderen en volwassenen volgens de laatste inzichten en technieken. Ook een behandeling met een zo goed als onzichtbare beugel is mogelijk.

De praktijk is uitstekend bereikbaar met auto, fiets en openbaar vervoer. Wij zijn gevestigd in het nieuwe winkelcentrum ’t Hogeveen in Leidschenveen. Het station van de Randstadrail bevindt zich naast de praktijk. Parkeren is gratis.

Tevens zijn wij gevestigd in de Haagsche wijk Benoordenhout.

Orthospecialist Leidschenveen Jaap Hoekdreef 36 2492 JS Den Haag (070) 327 30 54 (070) 327 27 08 Orthospecialist Benoordenhout Johannes Bildersstraat 13 2596 EE Den Haag (070) 324 27 06

Hapimag – Simply Life Uw leven een gebalanceerde invulling geven naar eigen inzicht en voorkeur: essentieel, maar niet altijd even makkelijk. Eén van de belangrijkste aspecten aan deze balans is de wijze waarop we onze vrije tijd doorbrengen. Want in ons gehaaste bestaan vergeten we wel eens hoe belangrijk het is om tijd met familie en vrienden door te brengen. Bijvoorbeeld voor korte, éénmalige trips, of voor jaarlijks terugkerende reizen. Om fysiek actief te zijn of juist rustig bij te tanken, om de innerlijke balans te hervinden of in een nieuwe

Hapimag | www.hapimagnederland.nl/leven | alec.vanLawick@hapimag.com

omgeving inspiratie op te doen. 5.300 Appartementen, vrij van huur en met als standaardnorm hoogwaardige voorzieningen en persoonlijke dienstverlening. Want wie in Hapimag investeert verzekert zich van meer vrijheid, keus en levenskwaliteit. Hapimag – Simply Life.

Meer informatie ontvangen? Mail ons dan uw gegevens toe. Voor meer informatie over Hapimag en het veelzijdige aanbod van Adressen: www.hapimagnederland.nl/leven

Places to Be

Society Lunch, Kuhrhaus

< Tony Tetro met twee mannequins

Inge de Bruijn

Ben Cramer en tafeldame

< Mariska van Kolck met partner Knut

Nieuwjaarsborrel Kijkduin, Atlantic < Marianne van Steenis en Eric van Baarsel

Anita Bos, Hotel Director NH,met Michel Knoester, F&B Manager

> Bert Hofman, Frits Huffnagel en Ben Niesen < mr. H.R. Lingen en rechts mr. R.H.G. Bovenlander, Stadsdeeldirecteur Loosduinen

> Frits Huffnagel en Frans van Steenis 140

Places to Be

Relatie-event Blakespoor > Henriette Dijkinga, Hanneke Raaphorst, Marijke Helwegen

< Vanessa Toet (van Frederiqueâ&#x20AC;&#x2122;s Choice, mevrouw en de heer Sebok

> Kristina Bozilovic, Tom Sebastian, Carmen Breeveld, Judith Graus

< Amber Raaphorst en Sander Pardon

Den Haag Marketing Promotieprijs 2009

Fotografie Frank Emous

> Wethouder Cultuur Marieke Bolle en wethouder Citymarketing Frits Huffnagel

< V.l.n.r: Marcel Veenendaal, Jamie Westland, Spike, Vince van Reeken, Frits Huffnagel en Dennis Weening

< V.l.n.r : Laura Nijhuijs, Bart Klaver, Linda van Leeuwen, Daan van de Kamp en Janneke Nijhuijs

< Edwin Jansen (manager Di-rect), Stella Weening en Dennis Weening

> V.l.n.r Maxim Gazendam, Marcel Elsjan of Wipper, Gerda Kloet, Astrid Noordermeer, Alec Messchaert < V.l.n.r: Ruud Wijkniet, Yuma Philipsen, Heleen Staal, Dorieke Cieremans, Nathalie Wijkniet.

Onderaan v.l.n.r: Sharon van Kempen en Laura van den Bosch

< V.l.n.r. Gerard Milo (Algemeen directeur Omroep West), Henk Ruijl (chef redactie, AD Haagsche Courant), Anja Overhoff (directeur Den Haag Marketing) en wethouder Frits Huffnagel 141

Places to Be

Uitreiking nieuwe editie Mare Liberum van Hugo de Groot, Vredespaleis. (v.l.n.r) Jeroen Vervliet (Vredespaleis), Hisashi Owada (Internationaal Gerechtshof), Robert Feenstra (bewerker nieuwe editie), Kirsten Sierag (classica) en Hans van der Meij (Uitgeverij Brill)

Prof. Robert Feenstra (links) en Hisashi Owada (rechts), President Internationaal Gerechtshof

> Marieke Bolle (wethouder Cultuur en Financiën Den Haag)

> André van de Waal (Coördesign, vormgever), met zijn vrouw Agnes

Winnaar Zilveren Camera, GEM

Speciale gast Vincent Mentzel (NRC) Presentator Wilfried de Jong met de oude en nieuwe bestuursvoorzitter van de Zilveren Camera: Arno Haijtema (nieuw) en Hans van Kouwenhoven (rechts, scheidend voorzitter)

< Winnaar van de Canonsprijs 2009 (voor talentvolle fotojournalisten tot 35 jaar): Ruben Joachim Terlou

142

Winnaar van het Fotoverhaal van het Jaar 2009: Emilie Hudig

< Frits Huffnagel reikt Zilveren Camera 2009 uit aan Pim Ras

Diligentia benefiet avond met Paul van Vliet

Places to Be Anne-Wil Blankers en Paul van Vliet

Sylvia T贸th, Ruud Lubbers, Paul van Vliet

NRC Fotograaf Vincent Mentzel en partner

Wethouder Frits Huffnagel, Caroline Wynaendts, Karin Doeksen, Heleen Duro van Oord, Mary Voeten Eventmanager AEGON, Jan Driessen, directeur Communicatie AEGON > Acteur Peter Tuinman en Frits Huffnagel

Paul van Vliet, Lideweij Hylarides, Kees Verkade, Jan Peter Balkenende

> Frank Wentink (Wentink Events) en event manager Lydia Derksen

Paul van Vliet, Jan Peter Balkenende, Esther Spierdijk, Marleen Zuijderhoudt 143

E I D I S B U S S D I E H R E V O T E M U N n e d r a a w r o o v e d r a a gn Vraa

> > > > >

Koopwoningen in Voorsche Park Appartementen vanaf  402.500,- v.o.n.

Herenhuizen vanaf  349.000,- v.o.n.

Twee-onder-een-kapwoningen vanaf  583.000,- v.o.n.

Villa’s vanaf  925.000,- v.o.n.

www.voorschepark.nl Voor meer informatie over dit bijzondere project kunt u contact opnemen met: Frans Spendel Makelaardij, tel. (071) 562 00 02 I Rijnland Makelaars, tel. (071) 561 79 40

Lancering Dutchypuppy shirts in de Sting

Places to Be

< Jim Bakkum, ambassadeur Dutchypuppy en Bridget Maasland

Dutchypuppy shirts collectie

> Saskia Laurijsen van COOS! en Bridget Maasland

Lancering programma Creatieve Stad < Wethouder Henk Kool maakt het programma Creatieve Stad bekend.

Gasten in de creatieve Haagse hotspot de Caballero Fabriek.

Marieke Bolle, Saskia Laurijsen (COOS!), Michael Barnaart van Bergen en Vincent Hollemans (COOS!).

< Wethouder Marieke Bolle draagt de nieuwste Haagse mode, de ‘Robe de la Résidente’.

145

Places to Be Een impressie

146

Steltman Watches Marathonweken

InspIratIe advIes Ontwerp & UItvOerIng

noort interieur BV Ambachtsweg 15 2222 AH Katwijk t 071- 40 80008 F 071- 40 80806

www.noortinterieur.nl

e info@noortinterieur.nl

In de wolken en uit de wind.

De nieuwe E-Klasse Cabriolet vanaf â&#x201A;Ź 51.900,Mercedes-Benz introduceert op 27 maart de nieuwe E-Klasse Cabriolet. Het heerlijke gevoel van open rijden krijgt een nieuwe dimensie. De E-Klasse Cabriolet is als enige auto ter wereld ook te voorzien van het AIRCAP-systeem.

Dit zorgt ervoor dat de rijwind effectief over de gehele passagiersruimte geleid wordt. Zo kunt u samen met maar liefst drie medepassagiers volledig windvrij genieten van open rijden. In elk seizoen van het jaar.

Tot ziens op 27 maart a.s.

Gem. verbruik van 5,4 tot 11,0 l/100 km (1 op 18,5 tot - 9,1), CO2-uitstoot: 143 tot 257 gram.

Mercedes-Benz Den Haag Donau 42, 2491 BA Den Haag, tel. 070 - 340 03 00.

Mercedes-Benz Wassenaar Rijksstraatweg 380, 2242 AD Wassenaar, tel. 070 - 511 93 11.

www.mbdb.nl, info@mbdb.nl