Zaman Nederland

JUNI 2008 ~ JAAR: 4 ~ NUMMER: 30 ~ GRATIS

www.zamannederland.nl

Islamofobie?

Volgende editie Zaman Nederland verschijnt op 20 september 2008

e

6

Interview met directeur “Radar”

Sahar Jahish ndir (25):

9

Hatice Candir Want is niet nodig. voor de islam ia ziet je in de med h t beeld dat ld

Monique de Jon e. Ied sen op tot vred welke gelijk, ongeacht . Door of zij aanhangt

Jongeren over Islamofobie

12

EK Posters Turkije & Nederland

16

‘De Islam wordt verkeerd begrepen’

ZAMAN

JUNI 2008

COLUMN

Het lot beloont de stoutmoedigen

M

et de moslimgemeenschap in Sneek hadden we deze maand een voorlichtingsdag georganiseerd. Het was bedoeld voor christenen die wilden weten wat de Islam nu precies betekende. Het was een verademing te ervaren hoe begripvol men reageerde toen we onze geloofsovertuigingen deelden. We ontvingen beurtelings drie groepen van ongeveer vijftig personen, beantwoordden prangende vragen en behandelden enkele belangrijke geschilpunten met het Christendom.

De eerste vraag was of er in Sneek ook extremistische moslims waren. De tweede of je als moslim ook atheïst kon zijn.

Dat was het referentiekader dat men had. Een bejaarde juffrouw vroeg op zachtaardige toon of ik ook in God geloofde. ,,Welzeker, mevrouw,” zei ik. ,,En wat vinden jullie van Jezus Christus?” vervolgde ze. ,,Nou, wij geloven dat hij de Messias was, en als je niet in hem gelooft ben je geen moslim.

Maar we geloven niet dat hij de zoon van God is.” Ze was er even stil van. Perplex. Verbouwereerd.

Dit was ongehoord. Eensklaps begreep ik dat bijna iedere christen in de ruimte weinig tot niets van de Islam afwist. We grepen in. Luidkeels: ,,Welnu, wat is een moslim en wat is de Islam?”

Op dat moment hadden we de aandacht. Dit was de hamvraag die bij eenieder speelde, maar niemand wist die kennelijk uit te spreken.

Islamofobie is ontstaan door het jarenlange uitblijven van contacten over en weer en door de volkse aard van de eerste moslims in Nederland. Moskeeën werden gebouwd zonder publieke voorlichting en men zocht in die begintijd vooral elkaar op. De mediadruk van de afgelopen jaren dwingt moslims nu wel over hun geloof te vertellen en in de openbaarheid te treden. En het is de tweede generatie - de studenten en de young professionals - die het nu en straks moeten doen. Ik vind het bijvoorbeeld geweldig om te zien hoe Þenay Özdemir de draad heeft opgepakt en in haar glossy tijdschrift ook ruimte vrijmaakt voor Koran exegeses. Het bereikt mensen die je anders moeilijker zou kunnen benaderen.

Ik spreek met name mijn medestudenten er op aan. Blijf betrokken bij de moskee en de geloofsgemeenschap, want woordvoerders zijn nodig. Die woordvoerders zijn wij. En wees vooral niet bevreesd. Weet dat het lot de stoutmoedigen beloont. Treed naar voren; spreek je uit.

2

NEDERLAND

Oranje-artikelen in trek onder allochtonen EK-gerelateerde artikelen doen het goed onder allochtonen. Naar schatting zullen Turken, Marokkanen, Surinamers en Antillianen tijdens het EK 10,3 miljoen euro uitgeven aan Oranje vlaggetjes, slingers, etenswaren, t-shirts, electronica en overige EK-artikelen. Ook gespecialiseerde sportbladen als Voetbal International en Sportweek zijn met ruim 2,8 miljoen euro populair onder allochtonen. Daarnaast geven allochtonen ongeveer 2,9 miljoen euro uit aan pools die op het werk of door vrienden worden georganiseerd.

Dat blijkt uit een enquête van Foquz Etnomarketing onder 651 Turken, Marokkanen, Surinamers en

Antillianen van 15 jaar en ouder.

De enquête is gehouden voordat Nederland van Italië won.

Een op de vijf allochtonen (22%) denkt dat Nederland Europees Kampioen 2008 wordt, 15% denkt dat Nederland niet verder komt dan de eerste ronde. Om het Nederlandse elftal te steunen trekt 15% van de allochtonen tijdens de Oranjewedstrijden weleens iets oranjes aan, 67% volgt de Oranjewedstrijden op televisie, 17% doet dat samen met de buren of in een kroeg.

Oranje etenswaren zijn vooral onder Antillianen in trek: 23% zegt deze etenswaren te kopen. Het oran-

Amnesty ook kritisch over Nederland In Nederland doen gemeenten niet voldoende om racisme en discriminatie tegen te gaan, zo stelt Amnesty International in haar onlangs gepubliceerde jaarrapport.

In Nederland denken de meeste gemeenten volgens Amnesty dat discriminatie in hun gemeenschap geen probleem vormt. Daardoor worden te weinig maatregelen genomen om discriminatie en racisme binnen het onderwijs en op het niveau van de werkgelegenheid tegen te gaan.

VS en China De laatste jaren hebben de Verenigde Staten zich volgens de mensenrechtenorganisatie vooral onderscheiden door zich weinig aan te trekken van het internationaal recht. De Verenigde Staten zouden als machtigste land ter wereld moreel leiderschap moeten tonen, maar laten dat na. Het vasthouden van honderden mensen, veelal zonder aanklacht, in het detentiecentrum op de marinebasis Guantanamo Bay is daarvan een voorbeeld. Ook China krijgt er van Amnesty van langs. Het land zou, net als de VS, zijn machtige positie meer moeten gebruiken voor het verbeteren van de mensenrechten wereldwijd.

je voedsel is onder Turken het minst in trek (13% zegt deze te kopen).

Overigens denken Turken ook het minst vaak dat Oranje het EK 2008 zal winnen (12%). Hun voorkeur gaat merendeels (40%) uit naar Turkije.

Foquz

Gemeenten zetten zich in voor participatie allochtone vrouwen Onlangs hebben zich negen nieuwe gemeenten aangesloten bij het programma 'Duizend en één Kracht', dat 50.000 allochtone vrouwen in kansarme posities maatschappelijk wil activeren. In 2007 startten de pilotgemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Breda en Nijmegen met het opzetten en uitvoeren van dit programma. Deze pilot werd positief ontvangen.

Het succes van het programmaconcept heeft de negen gemeenten ertoe bewogen om de samenwerking ook aan te gaan. Op donderdag 5 juni zetten de gemeenten Hengelo, Arnhem, Sittard-Geleen, Eindhoven, Groningen, Leeuwarden, Zeist, Enschede en Amersfoort hun handtekening hiervoor tijdens de landelijke bijeenkomst van ‘Duizend en één Kracht’.

Nederlands eerste familie restaurant zonder alcohol

Afspraken Het project komt voort uit afspraken die een aantal grote vrijwilligersorganisaties maakte met de voormalige Commissie PaVEM (Participatie van Vrouwen uit Etnische Minderheidsgroepen). Deze commissie, ook wel bekend als de commissie Máxima, werd door de Nederlandse overheid in 2003 in het leven geroepen om meer vrouwen uit etnische minderheidsgroepen te laten deelnemen aan de samenleving. De afspraken gingen over het bevorderen van de participatie van allochtone vrouwen en het verkleuren van vrijwilligersorganisaties. Het ministerie van OCW heeft deze afspraken uitgewerkt in samenwerking met de ministeries van VROM, VWS en SZW. Trajecten

Önder Kaya studeert economie en schrijft als freelancer voor verschillende kranten.

Foto: Reuters

NIEUWS

Duizend en één Kracht bestaat uit een aantal deeltrajecten.

Samen versterken die de keten van activering van vrouwen naar daadwerkelijk vrijwilligerswerk en eventueel betaalde arbeid via scholing, begeleiding en bemiddeling. Daarbij wordt zoveel mogelijk samengewerkt met bestaande trajecten en activiteiten, vooral op het gebied van inburgering en re-integratie. Het programma moet allochtone vrouwen die op een grote afstand van de arbeidsmarkt staan een steuntje in de rug geven om hun weg naar vrijwilligerswerk te vinden. Tegelijkertijd helpt het verschillende vrijwilligersorganisaties om nieuwe vrijwilligers te werven.

Movisie

Tel.:030 214 82 68 / 06 45 904 550 WWW.OTTOMAANRESTAURANT.NL Jutfaseweg 219, 3522 HS Utrecht

ONTVANG (GRATIS) ZAMAN NEDERLAND info@zamanhollanda.nl Zaman Nederland is een Nederlandstalig maandblad van Time Media Group die u gratis wordt aangeboden.

Als u het niet wenst te ontvangen kunt u zich afmelden via: info@zamanhollanda.nl

NEDERLAND - Maandelijks Nieuws- en Opinieblad Juni 2008

Nr.: 30

Oplage: 50.000

Gratis

Uitgever:

Turks Festival in Almere een succes Stichting Waterval en succes gaan goed samen. Dat bleek ook weer in het weekeinde van 24 en 25 mei.

Voor de zesde keer op rij organiseerde Stichting Waterval met succes een Turks Festival in Almere.

Het festival werd ook deze keer gehouden in het Helen Parkhurst College te Almere. Het was een druk bezocht festijn. De vele activiteiten en hapjes hebben hier zeker toe bijgedragen. Bezoekers werden getrakteerd op veel cultuur en folklore. Zo waren er dansgroepen die in traditionele kledij volksdansen vertoonden, waar ook het publiek actief aan deel kon nemen. Daarnaast was er een Ebru kunstenaar die zijn schilderkunsten demonstreerde, een Turkse kapper, een zangkoor en nog veel meer.

Time Media Group

Hang 4, 3011 GG Rotterdam

Tel.: 010-2013744

PB 21028, 3001 AA Rotterdam

Fax: 010-2013749

info@zamanhollanda.nl

www.zamanhollanda.nl

Hoofdredacteur

Alaattin Erdal

Eindredacteur

A. van Cruyningen

Advertenties

Köksal Yazar

Mob.:+31(0)6-41 362 995

yazar@zamanhollanda.nl Correspondenten

Basri Doðan-Amsterdam

dogan@zamanhollanda.nl

Yasin Yaðcý-Rotterdam

yagci@zamanhollanda.nl Vertegenwoordigers

Asým S. Mecidhan-Deventer

mecidhan@zamanhollanda.nl

Fazlý Altýntaþ-Eindhoven

altintas@zamanhollanda.nl

Abdulmuttalip Demirci-Amsterdam Kemal Bolat-Noord-Holland

demir@zamanhollanda.nl bolat@zamanhollanda.nl balban@zamanhollanda.nl

Mustafa Balban-Zuid-Holland Ayhan Gülec-Brrabant

gulec@zamanhollanda.nl

ISSN: 1871-4722

3 NEDERLAND De Nederlandse taal als bindmiddel NIEUWS

ZAMAN

GAST COLUMN

Protesteren helpt, klagen niet

T

oen Bill Clinton nog president was, in 1998, werd er in de VS een Ambassador for Religious Freedom benoemd, als hoofd van de United States Commission on International Religious Freedom. Deze moet jaarlijks rapporteren aan het Congres over godsdienstvrijheid in de wereld.

Daartoe moeten alle plaatselijke ambassadeurs ook weer jaarlijks een rapport samenstellen voor deze hoge ambtenaar. Het was een actie van christelijk rechts, dat daarmee vooral de belemmeringen voor verspreiding van het christendom in de moslimwereld, in India en China wilde bestrijden.

De eerste ambassadeur was dan ook iemand die uit zendingskringen kwam. Rapporten zijn te vinden via http://www.uscirf.gov/. Het zijn vaak uitvoerige en gedetailleerde rapporten. Met heel veel opgeheven vingertjes: alles wat er niet goed is, wordt aan de kaak gesteld.

ISCIRF is niet de enige site die bericht over de religieuze toestanden in een aantal landen. Er zijn de rapporten van Human Rights KAREL STEENBRINK Watch, van Amnesty International. Daar lijkt nu een soort 'islamitisch tegenoffensief' gekomen te zijn in de vorm van de rapportage over Islamofobie in Europa. Deze rapporten zijn geschreven op initiatief van de OIC, Organization of the Islamic Conference, de 'islamitische wereldraad van kerken', maar vooral ook via staten met een aanzienlijke moslimbevolking (ook Suriname, met 20% moslims, zit daarbij).

Hun rapport is te vinden op http://www.oic-oci.org/oicnew/ en dan nog even doorzoeken naar Publications. Daar is ook een maandelijks bulletin te vinden over kwalijke zaken in de westerse wereld ten opzichte van moslims. Zou je dit een oorlog van commissies en rapporten moeten noemen, een soort papieren dialoog? Het is in ieder geval beter dan de fysieke oorlog!

Het laatste grote rapport dat nu beschikbaar is, over 2006, bevat ook een aantal bladzijden over Nederland. In het treurige hoofdstuk over geweldsincidenten wordt anderhalve bladzijde besteed aan een opsomming van anti-islamitische incidenten, 106 alleen al in november 2004, na de moord op Theo van Gogh. Ook over 2005 was er een hele waslijst van scholen en moskeeën die getroffen werden door vandalisme. Dat is een treurige opsomming. Haalt het wat uit? Er was in sommige Nederlandse kranten een klein bericht en daar bleef het ook bij.

Gelukkig is er ook een gunstige vermelding van initiatieven tot integratie en contact en tot bestrijding van islamofobie. De groep ‘Wij Amsterdammers’ en het initiatief om de lunch te gebruiken samen met je buren worden vermeld. Voor Rotterdam staat er het SPIOR, sinds 1990 gesteund door de gemeente, om de belangen van moslims en hun aanwezigheid in de stad te verbeteren. Ook de islamdebatten van begin 2005 in Rotterdam worden zeer geprezen. De rapporten van de OIC zijn geschreven in helder Engels, wars van sensatie. Zij tonen duidelijk dat het niet alleen gaat om klagen (dat helpt immers niet zo veel), zelfs niet alleen om protesteren tegen echt onrecht, maar vooral ook om het versterken van positieve initiatieven. Dat moet een beetje werken.

Karel Steenbrink is emeritus hoogleraar Interculturele Theologie, Universiteit Utrecht

JUNI 2008

Zorg dat je goed Nederlands spreekt en dat de mensen uit je omgeving dat ook kunnen. Dat is de boodschap van een nieuwe overheidscampagne om iedereen in Nederland te laten meedoen. Door een inburgeringsof taalcursus te volgen, een taalcoach te nemen of zelf taalcoach te worden voor familie of bekenden. Zo kunnen nieuwe Nederlanders zichzelf redden, een toekomst opbouwen, vriendschappen opdoen en zich welkom voelen.

Ruim 500.000 mensen die in Nederland wonen, spreken geen of onvoldoende Nederlands. Om mee te kunnen doen in Nederland is het belangrijk dat iedereen de taal spreekt en de Nederlandse samenleving kent. Daarom roept de rijksoverheid álle Nederlanders op hun steentje bij te dragen. Onder het motto ‘de Nederlandse taal verbindt ons allemaal’ start half juni 2008 een meerjarige campagne.

Mogelijkheden Voor wie de taal nog niet goed spreekt en te weinig weet van Nederland zijn er verschillende mogelijkheden: Het volgen van een inburgerings- of taalcursus.

Een taalcoach nemen, iemand met wie je regelmatig Nederlands oefent, van

wie je meer over Nederland hoort en met wie je op pad gaat.

Meedoen aan activiteiten en cursussen van het buurthuis, de wijkvereniging, de gemeente of een lokale vrijwilligersorganisatie.

Actief deelnemen aan de samenleving, via werk, een stage, vrijwilligerswerk, meehelpen op de school van de kinderen, in het buurthuis, op de sportclub, via opvoedingsondersteuning.

mensen die in Nederland komen wonen verplicht om in te burgeren. Soms is inburgeren ook verplicht voor mensen die al langer in Nederland wonen. Deze mensen moeten een inburgeringsexamen doen en daarvoor slagen. Als voorbereiding hierop kunnen zij een cursus volgen.

Daarnaast is er een grote groep mensen die niet verplicht is het inburgeringsexamen te doen maar de Nederlandse taal nog niet goed genoeg spreekt. Met deze meerjarencampagne wil de rijksoverheid iedereen stimuleren om de Nederlandse taal te leren. Meer informatie is te vinden op de site: www.hetbegintmettaal.nl.

Het begint met taal Sinds 1 januari 2007 geldt de Wet inburgeren. Volgens deze wet zijn de meeste

Muldur Loodgietersbedrijf

Alle soorten CV installaties en loodgieters werkzaamheden voor aantrekkelijke prijzen.

Prijs ezel rijst de pan uit in Turkije

Tel: 0641528503 0643029839

De stijgende brandstofprijzen hebben in Turkije voor een opleving van de ezeltjesmarkt gezorgd.

De stijgende brandstofprijzen hebben in Turkije voor een opleving van de ezeltjesmarkt gezorgd. De prijzen van de dieren zijn omhoog geschoten van ongeveer 50 lira (bijna 30 euro) vorig jaar tot tussen de 100 en zelfs 350 lira dit jaar.

muldur@orange.nl

De tractor, die de ezel de afgelopen decennia razendsnel bijna uit beeld deed verdwijnen, wordt op het platteland alleen nog maar ingezet als het echt niet anders kan. Voor ritjes tussen dorp en veld is vervoer per ezel stukken goedkoper.

In sommige regio's, is het aantal werkezels het afgelopen jaar zelfs verdubbeld ANP

‘Allochtonen’ voelen zich ook ‘autochtoon’ Ruim 300 jongeren hebben meegewerkt aan een onderzoek naar jongeren en integratie. Het betrof zowel allochtone als autochtone jongeren, vooral in Rotterdam-Zuid en AmsterdamWest. Ze hebben deelgenomen aan groepsgesprekken en aan een internetenquête. Het Rijk en de gemeenten Amsterdam en Rotterdam maakten het onderzoek financieel mogelijk. Het is uitgevoerd door dr. George Muskens van het kleine en onafhankelijke onderzoekbureau DOCA Bureaus.

Uitkomsten Belangrijke uitkomsten van het onderzoek: 1. De overgrote meerderheid (87%) van de 'allochtone' respondenten voelt zich net zo veel 'autochtoon' als 'allochtoon'. Hun identificatie is niet eenzijdig 'allochtoon'.

2. 'Allochtone' identificatiepunten van deze respondenten

zijn het eigen geloof, de eigen taal en cultuur en de eigen mensen en familie.

Hun 'autochtone' identificatiepunten zijn de Nederlandse taal, actief meedoen in de samenleving, op het rechte pad blijven en een gezin vormen.

3. Spanningen zijn er zeker, met name vanwege discriminatie op de arbeidsmarkt en bij stages.

Voorbeelden die de deelnemers aan het onderzoek gaven waren soms heel persoonlijk; andere voorbeelden kwamen van kennissen en familie (‘mijn broertje’) en werden mede bepaald door beeldvorming.

4. De belangrijkste reactie op spanningen is onderwijs afmaken en diploma’s halen, alsook accepteren dat jongeren met een kleurtje een extra tandje bij moeten zetten. Het onderwijs en de scholen zijn de instituties waar de respondenten het meest vertrouwen in bleken te hebben.

299,85 delig 12 persoons luxe

porseleinservies.nl

www.

Tel. : +31 (0)618474283 geen bezorgkosten

ADVERTEREN IN ZAMAN yazar@zamanhollanda.nl +31(0)10 2013740

NIEUWS

ZAMAN

JUNI 2008

4

NEDERLAND

COLUMN omdat men het verschil tussen gewone moslims en terroristen niet altijd ziet, gaat men ook moslimmigranten in het eigen land wantrouwen.

Anderzijds voelen moslims zich gefrustreerd ls kibbelende kinderen, roepen we elkaar omdat er steeds weer negatief over hen wordt toe: “Wij zijn beschaafd, deugdzaam, bericht. Zij worden angstig als ze de economische betrouwbaar, jullie zijn primitief, crimineel en militaire dominantie van Westerse machten en gevaarlijk.’ Dat doen we vooral als we ons in zien, het machtsblok dat zich - ogenschijnlijk met onzekere tijden bedreigd voelen door ‘de ander’. willekeur - mengt in de aangelegenheden van De geschiedenis leert dat elke samenleving die moslimlanden, en zelfs onderdrukkende regimes neiging kent. In vroeger tijden werden de moslims steunt. nu eens gezien als handelspartners van de HollanDe vraag is: hebben deze problemen met reliders, dan weer als concurrenten of vijanden. En gie te maken? Gaat het natuurlijk beschouwde de hierbij om een bedreiging christelijke kerk de islam van ‘het Westen’ door ‘de SAJIDAH ABDUS SATTAR als rivaal. Daardoor waren islam’, een botsing tussen www.nimatullahi-soefi.nl er van oudsher al vijandculturen, of om heel iets beelden over moslims anders?

–beangstigende of spotHet verhaal gaat dat tende voorstellingen. een moslim eens aan een niet-moslim, de buurTegenwoordig zijn het de media die een man van de soefi-meester Bayazid, vroeg waarom hoofdrol spelen in de beeldvorming. Over het norhij zich nog niet tot de islam had bekeerd, terwijl male wordt nooit bericht, wel over wat ongewoon hij toch zo’n inspirerend voorbeeld had in meester en schokkend is. Met betrekking tot eigen land Bayazid? De ander antwoordde: ‘Een moslim als weet men wat normaal is en wat uitzonderlijk, hij kan ik niet worden en een moslim als jij wil ik maar van vreemde culturen is dat niet altijd duideniet worden.’ lijk. Tijd voor voldoende toelichting in de media is Het probleem ligt vooral bij het verschil dat er er meestal niet. is tussen onze verheven idealen en onze gebrekkige praktijk. Het ligt niet aan idealen als naasten‘Het probleem ligt vooral bij het verschil dat liefde, barmhartigheid, vredelievendheid, medeer is tussen onze verheven idealen en onze menselijkheid en gelijkwaardigheid dat we met gebrekkige praktijk’ elkaar botsen, maar aan het ontbreken daarvan in ons eigen gedrag. Voor de samenleving maakt het Dat vijandbeelden juist nu weer toenemen, laat niet uit of dergelijke motivaties voortkomen uit zich gemakkelijk verklaren. Westerlingen zijn christendom, islam, humanisme of de beginselen bang geworden door de aanslagen die gepleegd van democratie, als het resultaat maar leidt tot werden (valselijk) in naam van ‘de islam’. En onderling begrip en respect.

Vijandbeelden

A

Sajidah Abdus Sattar is coördinator van het Nimatullahi soefi-huis in Leiden (www.nimatullahi-soefi.nl) en schreef o.a. 'Islam voor beginners. Een heldere inleiding tot de wereld van de Islam' en 'De positie van de vrouw in de islam'.

Lassen Sleutelaar Industrie reiniging Grondkabel werken Magazijn medewerker Detacheren S. Levent E. Keskin

s.levent@kamer.nl e.keskin@kamer.nl

Rotterdam en omgeving

Van Riemsdijkweg 20 3088 HC Rotterdam Tel.: 010-429 59 45 Fax: 010-429 56 05

‘Klein Istanbul’ in grote steden Grote steden moeten allochtone wijken omvormen tot bijvoorbeeld een Klein Istanbul met grote winkelstraten en veel cultuuruitingen, vergelijkbaar met het Amerikaanse Little Italy en Chinatown.

Dat stelt Nicis, het kenniscentrum voor grote steden, in het onderzoeksrapport ‘economische kansen van etnische diversiteit’. Volgens Nicis is samenklonteren van buitenlandse bevolkingsgroepen goed voor hun economische ontwikkeling. Bovendien kunnen wijken als Klein Turkije of Klein Marokko een trekpleister worden voor binnen- en buitenlandse toeristen.

Nicis-directeur Wim Hafkamp van Nicis denkt dat in Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht altijd wel twee buurten zijn te vinden die voor deze aanpak in aanmerking komen. ,,Geef die wijken een eigen gezicht,’’ adviseert Hafkamp.

Volgens hem worden allochtone ondernemers in zulke bolwerken gestimuleerd iets te ondernemen, omdat ze verzekerd lijken van klandizie. Dat leidt tot een ‘sneeuwbaleffect’.

Sociaal- en stadgeograaf Gideon Bolt van de Universiteit Utrecht vindt de voorstellen van kenniscentrum Nicis ‘verfrissend en haalbaar’.

Nicis, Den Haag

adviseur praktijkleren Kenniscentrum GOC is dé partner op het gebied van praktijkleren en personeelsontwikkeling voor alle bedrijven en medewerkers in de creatieve industrie. Kennis verwerven, ontwikkelen en delen met de branche zijn hierbij belangrijke taken. Met de competentiegerichte kwalificatiestructuur zorgt de organisatie voor een goede aansluiting tussen onderwijs en beroepspraktijk. Daarnaast heeft het kenniscentrum GOC een belangrijke rol in de uitvoering van het praktijkleren, het ondersteunen van praktijkopleiders en het zorgen voor voldoende leerbedrijven. Voor alle activiteiten, producten en diensten, zie ook: www.goc.nl U bent verantwoordelijk voor het opbouwen en onderhouden van relaties met bedrijven en onderwijsinstellingen in de creatieve industrie.

U verwerft en beoordeelt (nieuwe) leerbedrijven, biedt ondersteuning in hun rol als leerbedrijf en bevordert de kwaliteit van praktijkleren door het aanreiken van verschillende instrumenten. U heeft een hbo werk- en denkniveau, bij voorkeur ervaring op het gebied van HRM en interesse in onderwijs- en arbeidsmarktontwikkelingen. U bent communicatief vaardig, resultaat- en klantgericht en beschikt over zelfstartend vermogen, goede adviesvaardigheden en organisatietalent.

Reageer via onze website met behulp van het referentienummer R0143.

Vervolgens ontvangt u informatie over de procedure. Een assessment center kan hiervan deel uitmaken. Contact: mevr. M. Dijkhuizen, 06 - 22 52 87 72.

Amsterdam Groningen Heerenveen Helmond Hengelo Maastricht Utrecht Zwolle

ZAMAN COLUMN

Islamofobie en waarheid

I

s geloof of overtuiging hetzelfde als het bezit van de waarheid? Ja, als je de waarheid definieert als een definitief houvast, iets wat voor altijd vaststaat, iets wat je nooit meer kunt of moet loslaten. Nee, als waarheid iets is waar je een heel leven hartstochtelijk naar op zoek bent, als iets wat ‘waargemaakt moet worden’. Waarheid in de eerste zin is iets voor angstige mensen. Waarheid in de tweede zin is risicovol, een manier van leven die een waagstuk inhoudt.

Waarheid als een onaantastbare mening sluit anderen uit als naïevelingen, ‘de linkse kerk’, ongelovigen of ketters. En die uitsluiting kan soms heel agressief zijn, door woorden, door iemand sociaal te beschadigen, maar soms neemt het zelfs levensbedreigende vormen aan. Waarheid in de tweede zin is juist inclusief, vraagt anderen om actieve respons, ja, om tegenspraak en kritische inzichten.

Als het om de Islam gaat, domineert tegenwoordig de eerstgenoemde definitie van waarheid – en dat aan de kant van Wilders zowel als aan de kant van bepaalde moslims. Wilders vindt de Islam een gevaarlijke, agressieve godsdienst (niet-agressieve moslims noemt hij ‘geen echte moslims’!)

En sommige moslims denken te beschikken over een door Allah gegarandeerde, voor immer vaststaande waarheid. Aan beide kanten wenst men geen discussie, die is zelfs onmogelijk: de posities staan immers voor altijd vast. Hoogstens tracht men tegenargumenten van de andere kant te gebruiken om de loopgraven nog meer te versterken. Het lijkt inderdaad op de stellingenoorlog in Frankrijk en Vlaanderen in de oorlog van 1914 – 1918. Zo nu en dan doet men een heftige uitval (soms met veel schade als gevolg), maar niemand wint er wat bij.

Het is bijna onmogelijk om door dit soort vicieuze cirkels heen te breken. Geen van beide partijen is bereid het risico te nemen dat lang gekoesterde posities bijgesteld zouden moeten worden. In Nederland ken ik hiervan tenminste geen duidelijke voorbeelden. Wel zijn er mensen buiten de genoemde groepen, die trachten aan te tonen dat de werkelijkheid ingewikkelder in elkaar zit dan de simplistische, rotsvaste zwart/wit overtuigingen van degenen die God, de waarheid, het definitieve politieke doel, in hun zak menen te hebben. Maar nuances passen niet goed in een eendimensionaal wereldbeeld, dus ook deze mensen worden door de tegenover elkaar staande partijen weggehoond. Het gekke is dat de tegenstanders naar alle genoemde aspecten van hun handelen zoveel op elkaar lijken!

‘De enige oplossing is dat moslims en niet-moslims elkaar vinden in een eerlijke en open ontmoeting’ Er zijn telkens weer kleine incidenten, die de sfeer verder verzieken. Wilders die zich door extreem rechtse Denen laat toejuichen, een moslim die een plaats in een vliegtuig weigert omdat er een dame naast hem zit. ‘Zie je wel!’ De enige oplossing is dat moslims en niet-moslims elkaar vinden in een eerlijke en open ontmoeting, waar ze aan elkaar vragen kunnen stellen zonder direct afgebrand te worden, zonder taboes, bereid tot het kritisch onder de loep nemen van eigen meningen en handelwijzen. Het is een moeizame weg, want niets is zo moeilijk als het opgeven van gewoonte-denken en vooroordelen en het toelaten dat een vreemdeling of ongelovige kritisch een terrein betreedt dat men bewust of onbewust als heilig beschouwt. Ook heb ik niet de illusie dat mensen als Wilders of radicale imams tot zo'n gesprek te bewegen zouden zijn. Maar als het elders wel op gang komt, is er meer kans dat dergelijke mensen terecht komen waar ze eigenlijk thuis horen: in de marge.

Dr. Frits Florin is filosoof met als specialisme de filosofie van S. Kierkegaard. Daarvoor was hij 30 jaar werkzaam in het Nederlendse en Europese vluchtelingenwerk.

5

NIEUWS

NEDERLAND

JUNI 2008

Kabinet klaagt over klagend Nederland Volgens minister-president Jan Peter Balkenende heeft Nederland een veel te negatief zelfbeeld. Nederlanders hebben de neiging dingen die niet goed gaan breed uit te meten, terwijl we er in vergelijking met andere landen goed voorstaan. Het kabinet vindt zelf dat land en regering op de goede weg zijn, terwijl uit opiniepeilingen blijkt dat een groot deel van de bevolking ontevreden is over tal van maatregelen en dat het vertrouwen in het kabinet laag is.

Chagrijn en ontevredenheid Premier Balkenende en vicepremier Wouter Bos ontkennen niet dat een aantal dingen beter moet, maar zijn er wel van over-

tuigd dat het kabinet ‘op het goede spoor zit’. Bos wijst erop dat de kritiek uit de samenleving ook niet eenduidig is. Zowel links als recht is ontevreden, zegt hij. ‘De samenleving is het ook niet eens.’

Bos onderstreept verder dat 2008 het moeilijkste jaar is voor het kabinet, omdat nu een aantal impopulaire maatregelen genomen moet worden, zoals belastingverhogingen. Daardoor hopen ‘het chagrijn en de ontevredenheid’ zich op, aldus de vicepremier.

Balkenende zegt niet uit de voeten te kunnen met het cynisme en negativisme dat hij in de samenleving bespeurt.

‘Daarmee kom je geen stap verder.’

Koranvertaling Abdolah verkoopt goed De Koranvertaling van Kader Abdolah is een groot verkoopsucces. Sinds het boek enkele maanden geleden uitkwam, heeft uitgeverij De Geus 60.000 van de 75.000 exemplaren van de eerste druk verkocht. Een tweede druk van 60.000 exemplaren is in voorbereiding.

Auteur Abdolah schonk het eerste exemplaar van het boek, waaraan hij meer dan twee jaar heeft gewerkt, aan koningin Beatrix, ‘voor meer begrip en samenhang in het Koninkrijk’. De vertaling en het boek De boodschapper, die samen zijn verschenen, stond de afgelopen weken nummer één in de Boeken Top 10. De boodschapper is een vertelling over het leven van de profeet Mohammed.

Politieagenten van het korps Amsterdam-Amstelland kunnen korting krijgen als zij de Koranvertaling aanschaffen. Hun baas betaalt hun de helft van de prijs. De korpsleiding hoopt zo te bereiken dat de agenten meer inzicht in de islam en de aanhangers van dat geloof krijgen.

Gezondheidscentrum Sanitas Huisartsen Verloskundigen Kraamzorg Fysiotherapie Besnijdeniskliniek (Rotterdam, Utrecht en Arnhem) Maatschappelijkwerk Thuiszorg

Patiënten registratie gaat gewoon door.

Dorpsweg 35 D 3082 LB Rotterdam

Tel.: Fax:

010-294 05 95 010-294 05 96

www.sanitas.nl info@sanitas.nl

ESSAY

JUNI 2008

ZAMAN

6

NEDERLAND

Theorieën over islamitisch gevaar niet van vandaag of gisteren Een tijdje geleden begon ik een inleiding over beeldvorming omtrent de islam met het volgende citaat: “Tijdens de afgelopen jaren staan de moslims in Nederland onder zware druk. Politici en deskundigen benadrukken in hun uitlatingen ‘het islamitisch gevaar’ voor Europa. Zij drukken zich steeds vaker negatief uit over de integratie van moslims in de samenleving. (...) Niet alleen wordt de oorzaak van de zwakke maatschappelijke positie van moslims in verband gebracht met hun streven de eigen cultuur en identiteit te behouden, maar zij worden ook beschouwd als een vijfde colonne.“ CYRIEL TRIESSCHEIJN c.triesscheijn@radar.nl

I

k werd getroffen door de actualiteit van dit fragment. Het is echter de ‘flaptekst’ van een boek van 16 jaar geleden, getiteld ‘De mythe van het islamitisch gevaar’ van de Leidse wetenschappers Koningsveld en Shadid. Ik heb hun exposé over “de fictie van de nieuwe vijand” maar eens herlezen.

Het biedt een ijkpunt om te kijken naar de beeldvorming omtrent islam en wat daarin de afgelopen jaren is veranderd. Dat gaat niet zonder ook stil te staan bij de invloed van enkele kernspelers in publieke beeldvorming zoals ‘de’ media en ‘de’ politiek.

Beeldvorming islam Veel verhandelingen over de beeldvorming omtrent islam beginnen met de stelling dat de WTC aanslagen van 11 september 2001

een kentering markeren. Shadid en Koningsveld herlezend moet je constateren dat ‘de islam’ al wat langer in een bedenkelijk daglicht staat.

Shadid en Koningsveld memoreren bijvoorbeeld ook de affaire rond Mohammmed Rasoel’s ‘De ondergang van Nederland, land van de naïeve dwazen’ uit 1990. Niet voor niets deed de Anne Frank Stichting in 1992 aangifte tegen dit anti-islamitische schotschrift. De islam wordt in dit boek voorgesteld als een niet demonteerbare tijdbom onder de Nederlandse samenleving, als een religie die onlosmakelijk verbonden is met wreedheid, geweld, corruptie, minachting voor vrouwen en niet-moslims; de islam vormt volgens de auteur een vijfde colonne en islamitische organisaties en scholen zijn

per definitie broeinesten van antiwesters fundamentalisme. Shadid en Koningsveld beklemtonen dat dergelijke geluiden ook toen niet nieuw waren. Zij stellen dat Rasoel niet zozeer aansticht tot dergelijke gevoelens en gedachten, maar dat hij juist allerlei sluimerende opinies en gevoelens in de bevolking verwoordde.

Wellicht ten overvloede zij opgemerkt dat dergelijke geluiden ook al eerder in de politiek opdoken, met name in kringen van de Centrumpartij.

Ook in 1992 kon al uitvoerig worden gedocumenteerd hoezeer de situatie in het Midden-Oosten keer op keer van invloed blijkt op de beeldvorming omtrent islam in het algemeen, maar ook op de verstandhouding tussen moslims, joden en christenen hier te lande.

1992 was trouwens ook het eerste jaar dat de BVD in een jaarverslag waarschuwde voor het risico van de import van politieke, religieuze en interetnische conflicten als gevolg van migratie.

Shadid en Koningveld documenteren ook hoe de eerste Golfoorlog in 1991 een gezicht gaf aan het dreigende islamitisch gevaar. De oorlog werd ook gepresenteerd als een clash of cultures waarin de morele suprematie van de ene ten opzichte van de andere cultuur in het geding was.

In 1991 startte toenmalig VVD-leider Bolkestein een debat over botsende waarden tussen ‘de’ islam en ‘de’ westerse cultuur.

Terugkijkend dringt zich de conclusie op dat hedendaagse LPF-achtige stromingen veel van Bolkesteins punten uit de jaren 90 hebben geadopteerd.

Een andere opvallende overeenkomst is dat er ook toen al debat was over politieke correctheid, al werd het niet zo genoemd.

Conclusies anno 1992 Ik vat een aantal conclusies samen die Shadid en Koningsveld trekken in hun studie uit 1992.

De islam lijkt hard op weg om de positie van westers vijandbeeld over te nemen die na de aftakeling van het communisme in Oost- en Midden-Europa vacant is geworden.

De auteur is algemeen directeur van Stichting RADAR, bureau voor gelijke behandeling en tegen discriminatie in de politieregio’s Rotterdam-Rijnmond, Zuid-Holland-Zuid en Midden- en West Brabant. Hij publiceert deze bijdrage op persoonlijke titel.

In het debat over de dreiging van de islam zijn moslims zelf praktisch afwezig. Koningveld en Shadid stellen verder dat liberale islamitische standpunten, modernistische stromingen en bronnen praktisch genegeerd werden. Mede daardoor werd islam vrijwel gelijkgesteld aan fundamentalisme.

Daarbij kreeg het begrip moslim ook een etnische betekenis, het werd tegenover Nederland en de Nederlanders gesteld, het werd daarmee een on-Nederlands verschijnsel.

Dat leidt tot uitsluiting van mensen van de hoofdstroom van de samenleving, moslims trekken zich terug en door de toon van het debat bereik je uiteindelijk wat je juist wilde voorkomen: mensen worden geïslamiseerd, teruggeworpen op hun traditionele oriëntaties.

Hoe actueel zijn die conclusies van Shadid en Koningveld anno 2008?

Vacant vijandbeeld Er valt veel te zeggen voor de stelling dat de islam stuivertje heeft gewisseld met het communisme als meest gangbare vijandbeeld. Binnen de landsgrenzen mogen radicale en fundamentalistische stromingen in de islam zich al geruime tijd ‘verheugen’ in de warme belangstelling van de veiligheidsdiensten die in de tijd van de koude oorlog praktisch exclusief de communisten ten deel viel. Nota’s en programma’s gericht op de vroege herkenning van de radicale islam zijn niet van de lucht.

Maar ook in de dreiging van buiten de landsgren-

zen is de islam, of beter gezegd de radicale variant, een constante factor.

Fixatie op extremen Een tijdje geleden zat ik in een debat met een journalist die opmerkte dat de islam in Nederland een CIDI ontbeert. Natuurlijk bedoelde hij niet de gezaghebbende en invloedrijke organisatie van joodsen huize, hij bedoelde een Centrum voor Informatie en Documentatie over de Islam met een vergelijkbare status. Een dergelijke organisatie wordt node gemist in islamitisch Nederland. Bij ontstentenis daarvan is het woordvoerderschap ‘vanuit’ de islamitische gemeenschap een grillig gebeuren. Een bepaalde hang naar ‘woordvoerders’ met uitgesproken en vaak ook extreme standpunten kan media en opinieleiders niet worden ontzegd. Dat draagt niet bij aan de nuance in het debat.

Etnisering van de islam Ook in onze tijd doet zich het verschijnsel voor van islamisering en etnisering van allerlei vraagstukken.

Niet iedere misstap begaan door een moslim is een islamitische misstap. Toch wordt al snel de link met religie gelegd.

Denk bijvoorbeeld aan een term als ‘islamitische aanslagen’. Opvallend is de discussie over manifeste islamitische symbolen, zoals het ontwerp van een moskee, de hoogte van minaretten, de reglementering van het dragen van een hoofddoek. Aan dergelijke uitingen en uiterlijkheden lijkt in toenemende mate aanstoot te worden genomen.

ZAMAN

Dat leidt tot debat over de uitbanning van islamitische symbolen uit het gezichtsveld en met name uit het publieke domein. De discussie over de wenselijkheid en toelaatbaarheid van islamitische scholen is ook markant.

Uitsluiting uit de samenleving Er zijn de afgelopen jaren legio verhalen opgetekend over mensen die de polarisatie zat zijn en zich terugtrekken uit de hoofdstroom van de samenleving. In 2007 publiceerde RADAR het onderzoek ‘Gevallen en gevoelens van discriminatie onder Marokkaanse Rotterdammers’. Ook deze publicatie documenteert dat veel moslims het moe zijn om de hele tijd het mikpunt te zijn van wrevel, ergernis en wantrouwen in het publieke debat en de interactie in de maatschappij.

Mijn conclusie is dat Shadid en Koningsveld er niet zover naast zaten met hun analyse anno 1992.

Natuurlijk hebben zij bepaalde factoren niet voorzien of de invloed van bepaalde factoren onderschat. Ik noem een drietal zaken.

Invloed van geweld Toen Shadid en Koningveld hun studie publiceerden, werd gespeculeerd over geweldsdreiging en geweldspotentie. Intussen is sprake van een aantal geweldsfeiten die, in ieder geval in de ogen van de daders, islamitisch zijn geïnspireerd. Dat geldt zowel mondiaal (de WTC aanslagen) als hier om de hoek (de moord op Van Gogh bijvoorbeeld). Tegelijkertijd is sprake van toegenomen manifest geweld tegen islamitische voorzieningen en moslims.

Stuurloosheid van de politiek In 2003 publiceerde de Raad voor de maatschappelijke ontwikkeling een lezenswaardig rapport onder de titel ‘medialogica’, over de invloed en verwevenheid van politiek en journalistiek. Het rapport maakt melding van een nieuw type politicus, de publicitus, die zijn politieke uitingen calculeert op media-impact.

‘De’ politiek staat per definitie altijd voor de keuze om volgend of leidend te zijn, zowel wat betreft onderwerpen die geagendeerd worden als de toonzetting van het debat. Naar mijn indruk is de politiek op dit moment ten aanzien van een onderwerp als Islam vooral volgend. Er worden onderwerpen opgepakt die scoren (of worden verondersteld te scoren) bij delen van de bevolking. De gevestigde politiek is erg onzeker geworden doordat men de politieke aardverschuiving van de Fortuynrevolte niet of onvoldoende heeft zien aankomen.

Daardoor zijn sommige politici als de dood om de boot te missen als iemand iets agendeert wat lijkt te scoren.

Ongekende polarisatie In 1992 was felle polarisatie in het politieke en maatschappelijke debat uitzonderlijk. Intussen is dat min of meer gemeengoed geworden. De explosieve ontwikkeling van columns als vrijplaatsen waar alles gezegd kan worden is daarvan slechts een component. In bredere kring wordt het motto ‘ik zeg wat ik denk’ gedegradeerd tot ‘ik hoef niet meer na te denken over wat ik zeg’. Die ongekende polarisatie kan ook niet los kan worden gezien van de digitalisering van de samenleving.

Feit en fictie Sinds de publicatie van ‘de mythe van het islamitisch gevaar’ is heel wat gepasseerd. De titel nodigt uit tot een slotbeschouwing over de vraag in hoeverre dat gevaar intussen is komen vast te staan of nog steeds de status heeft van een fictie. Een beschouwing over die vraag vergt meer woorden dan voor deze bijdrage aan de auteur zijn toegekend. De vraag is ook hoe relevant het antwoord op die vraag is voor de dagelijkse betrekkingen tussen moslims en niet-moslims in de Nederlandse samenleving.

Hoe verhoudt de macht van het feit zich tot die van de fictie?

In dat verband is het relevant om de Amerikaanse socioloog Thomas aan te halen, die het verschil tussen feit en fictie relativeert met de stelling: "If man defines situations as real, they are real in their consequences."

7

NEDERLAND

NIEUWS

JUNI 2008

Forse leges belemmeren migratie De in Nederland geldende gezinstarieven vormen een grote financiële druk voor reguliere gezinsmigranten. Voor een aantal andere, kwetsbare migrantengroepen als asielzoekers en vluchtelingen betekenen de hoge legestarieven een nog grotere belemmering.

Dat concludeert de Adviescommissie voor Vreemdelingenzaken (ACVZ) in het advies ‘Leges voor (arbeids)migratie naar Nederland’.

Restrictief Het advies is opgesteld op verzoek van staatssecretaris Albayrak. De staatssecretaris wilde in het bijzonder weten of de leges een belemmering vormen voor kennismigranten.

De ACVZ schrijft in haar advies

daar geen aanwijzingen voor te hebben gevonden. Wel worden de tergend omslachtige administratieve procedures als een belemmering ervaren. De hoogte van de leges is vooral een belemmering voor reguliere migranten. De Staatssecretaris Nebahat Albayrak ACVZ schrijft daarover: gezinsmigratie zoveel mogelijk te ‘Reguliere migranten die in het beperken.’ De leges voor verblijfskader van gezinsvorming of –hervergunningen zijn in Nederland eniging naar Nederland komen, hoger dan in de ons omringende ervaren de hoge legestarieven landen, met uitzondering van steeds vaker als onderdeel van een Engeland. restrictief beleid dat erop is gericht ACVZ

NIEUWS

ZAMAN

JUNI 2008

Overeenkomst in deugden kan integratie bevorderen Moslims, Christenen en nietreligieuzen verschillen niet zoveel van elkaar wat deugden betreft.

Dit stellen Groningse onderzoekers in het boek 'Nederland deugt'. Deugden hebben invloed op de manier waarop mensen zich in een samenleving gedragen en op wat ze van hun medeburgers verwachten. Vaak worden de deugden die mensen belangrijk vinden door religies ingegeven. In het huidige debat over de multiculturele samenleving besteedt men veel aandacht aan religieuze tegenstellingen. Maar zijn deze tegenstellingen wel zo groot? Bestaan er overeenkomsten in wat mensen met verschillende religieuze achtergronden als belangrijke deugden beschouwen?

Kunnen deze overeenkomende deugden integratie bevorderen?

Deugden in kaart gebracht Het onderzoek stond onder leiding van sociaal psycholoog Jan Pieter van Oudenhoven en arabist-islamkenner Fred Leemhuis. Zij hebben de deugden van christenen, moslims en niet-religieuzen in kaart gebracht. Dit deden ze door leerkrachten, tieners, ouders, gemeenteraadsleden en popartiesten van verschillende religies te vragen wat zij als belangrijke deugden beschouwen. Deze deugden kunnen volgens de onderzoekers als basis gebruikt worden in nieuwe programma's die erop gericht zijn integratie of sociale cohesie te bevorderen.

In het eerste deel gaan de onderzoekers in op de principes van goede omgang tussen burgers. Hierin presenteren ze hun onderzoeksresultaten over de deugden die onder moslims, christenen en niet-religieuzen belangrijk zijn.

Het tweede deel gaat over wat moslims over deugden denken. Centraal staat wat imams over deugden zeggen en hoe deze in preken tot de gelovigen komen. Omdat de islam voor veel Nederlanders nog onbekend terrein is, terwijl het toch de op een na grootste godsdienst in ons land is, leek het de onderzoekers belangrijk om hier specifiek aandacht aan te besteden.

Nederlandse islam Moslims wijken in hun opvattingen over deugden niet veel af van katholieken en protestanten in Nederland en ook niet van niet-religieuzen. Moderne deugden als respect, betrouwbaarheid, zorgzaamheid en openheid worden door de opinieleiders van diverse komaf gezien als belangrijk.

Volgens de onderzoekers kunnen deze overeenkomende deugden gebruikt worden als ‘trekkers van programma’s ter bevordering van integratie of sociale cohesie’.

Het aantal moslims in Nederland wordt vaak te hoog ingeschat. Veel eerste of tweede generatie immigranten uit islamitische landen zijn helemaal geen praktiserende moslims, terwijl zij in officiële cijfers wel worden meegerekend als moslims. De imams worden in zekere zin steeds Nederlandser. Dat blijkt uit het feit dat imams in Nederland allemaal ongeveer dezelfde bronnen gebruiken bij het maken van preken. Dit suggereert dat moslims, hoe verschillend wat betreft komaf ook, allemaal tegen dezelfde kwesties aanlopen, waarbij er als vanzelf in de praktijk een soort Nederlandse islam ontstaat.

Rijksuniversiteit Groningen

8

NEDERLAND COLUMN

Praten helpt niet

W

at is een fobie? Islamofobie, homojes opnieuw kennis leren maken met de andefobie, autochtonofobie, de lijst van re sekse. Dat gaat niet snel, en soms alleen met voorbeelden is schier eindeloos. De omwegen. Voordat deze man een confrontatie kern van een fobie is dat een kleine angst aangaat, kun je je een oefening voorstellen wordt uitvergroot tot een angst die niet meer waarbij de ´vrouwenvrezer´ zelf eens vrouwenklopt met de proporties van het probleem kleren aantrekt. Als dat lukt, weet de man al waarvoor je zo bang bent. En daar komt dan iets meer over ´de ander´, maar vooral over nog een complicerende factor bij. Fobieën zijn zichzelf. Hij ervaart dat hij iets denkt en voelt niet voor rede vatbaar. Met een verstandige over vrouwen op het moment dat hij zelf in uitleg kun je een fobie niet verhelpen. Met de een jurk en op hakken door de therapieruimte aanmoediging dat je alleen maar nat wordt als wandelt. Als dat lukt is het ´vrouw-zijn´ dat hij je van de duikplank springt, kun je iemand even heeft geoefend en even heeft ervaren een niet van watervrees afhelpen. Laat staan dat je opstap naar de confrontatie met een ´echte er iemand zo ver mee kunt krijgen om er plevrouw´. En dan natuurlijk wel rustig opbouzier aan te hebben om af en toe een ochtend te wen, eerst een aimabele oma, dan een begrippakken om twintig baantjes in het zwembad te volle, lieve twintiger, waarna pas de confrontrekken. tatie met een stevige kenau van rond de Een fobie, en zeker islamofobie, is een veertig. kwestie die je dus niet met een goed gesprek oplost. Het bewijs daarvan wordt geleverd ‘Islamofoben zullen zelf door commentaren in kraneven de kleren tenkolommen, op websites, aan moeten trekken van op radio en op televisie. We de moslim’ weten hoe weinig mensen onder Nederlandse moslims Er is natuurlijk een parallel zich aangetrokken voelen tot met islamofobie. Alleen terroristische actie, maar die ervaring helpt. Praten helpt cijfers helpen niet om de niet. Islamofoben zullen zelf stemming wat positiever te even de kleren aan moeten krijgen. We weten dat het de b.brandsma@planet.nl trekken van de moslim, dat goede kant op gaat met mag letterlijk, maar moet in arbeidsparticipatie en inteelk geval figuurlijk. Dat zal gratie van allochtonen (al jaren weten we dat ze iets vertellen over hen zelf. Islamofoben sinds de commissie van Stef Blok haar integraleren alleen onderscheid te maken tussen tierapport in de Tweede Kamer presenteerde), hun reële angst en irreële angst als ze zich maar echt helpen doen de feiten niet. In deze leren verplaatsen in hun moslimmedeburzin hebben we in Nederland inderdaad met gers. Maar daar worden ze nog niet bepaald een fobie te maken. Met geen mogelijkheid toe gedwongen. En dat heeft er veel mee te kun je ´foben´van hun fobie afpraten. Praten maken dat ze te veel hun oren laten hangen helpt niet. naar moslimhaters en moslimliefhebbers, ze Maar wat helpt dan wel? Heel voorzichtig zitten precies in de situatie die bepaald niet te werk gaan. Een man die een fobie heeft voor bevorderlijk is, zoals de ´vrouwenvrezer´ er vrouwen, moet je niet bij andere mannen zetgeen steek mee opschiet tussen vrouwenhaten die ook bang zijn voor borsten en billen. ters en vrouwenliefhebbers te zitten. OefeMaar het is nog erger voor zo iemand als je nen, om van je angst af te komen. Dat kan hem zet tussen allemaal vrouwenliefhebbers, alleen met kleine stapjes, en dat is precies wat die gewend zijn om na elke zinsnede een ieder van ons moet doen. Een klein stapje ´waarderende´ opmerking over vrouwen te zetten. maken. Nee, zo iemand moet met kleine stap-

BART BRANDSMA

Bart Brandsma is filosoof, schreef het boek De hel, dat is de ander; het verschil in denken van moslims en niet-moslims en is als onderzoeker verbonden aan het Dominicaans Studiecentrum te Nijmegen (www.bartbrandsma.nl)

Raad voor de Journalistiek: berichtgeving NOVA over Moslimomroep onjuist en tendentieus De Raad voor de Journalistiek (RvdJ) heeft onlangs zijn beslissing inzake de klacht van de Nederlandse Moslim Omroep (NMO) tegen het actualiteitenprogramma NOVA bekendgemaakt. De klacht betrof de NOVA-reportages van 11 oktober 2007 en 8 februari 2008, gewijd aan de NMO, waarin NOVA berichtte dat de NMO in handen zou zijn gevallen van radicale moslims, respectievelijk in een bestuurlijke crisis zou verkeren. De RvdJ oordeelt dat de NOVA-reportages ten onrechte de indruk wekken dat de NMO als gevolg van de vermeende radicalisering geen liberale programma’s meer uitzendt.

Een belangrijke rol in het oordeel speelt het feit dat de maker van de reportages, Arnob Chakrabarty, van 2003 tot en met 2007 voor de NMO heeft gewerkt en dus kan worden verondersteld bekend te zijn met de NMO-organisatie en –programmering. Nader onderzoek, bijvoorbeeld naar het optreden van de NMO-programmaraad,

was op zijn plaats geweest. In plaats daarvan worden in de reportages alleen personen aan het woord gelaten die met de NMO in conflict zijn. Aldus is de kijker eenzijdig en inadequaat geïnformeerd en heeft NOVA de grenzen overschreden van wat – gelet op de eisen van journalistieke verantwoordelijkheid – maatschappelijk aanvaardbaar is.

Voorts heeft de RvdJ overwogen dat NOVA (te) kort door de bocht heeft bericht over de (complexe) organisatorische veranderingen rondom de NMO. NOVA had in de berichtgeving omtrent het buiten het bestuur van de overkoepelende Stichting Verzorging Islamitische Zendtijd houden van de Alevitische en Ahmadiyya-moslims meer zorgvuldigheid kunnen betrachten. Dit betekent volgens de RvdJ echter niet dat NOVA aldus de grenzen van de journalistieke zorgvuldigheid heeft overschreden. Ten slotte oordeelt de RvdJ dat het beginsel van hoor en wederhoor door NOVA adequaat is toegepast.

ZAMAN

9

NIEUWS

NEDERLAND

JUNI 2008

Jongeren over Islamofobie Hannelore Struijs (20):

‘I

k vind dat islamofobie niet nodig is. Het komt denk ik door onwetendheid van mensen.

We zouden ons meer moeten verdiepen in andere culturen en meer naar de positieve aspecten moeten kijken dan alleen naar de negatieve. Natuurlijk is er een kleine groep die misschien wel bedreigend is, maar die verpest het voor een grote groep mensen. Doordat die kleine groep vaak negatief in het nieuws komt, krijgen autochtonen een negatief beeld van de islam. Misschien dat de media daarom ook meer positief nieuws over de islam zouden moeten brengen.’

Sahar Jahish (23): slamofobie is niet iets wat zich de laatste jaren pas afspeelt.

Sinds het ontstaan van de islam is er geprobeerd om deze religie in een kwaad daglicht te plaatsen. Enerzijds omdat andere godsdiensten deze geloofsovertuiging als bedreiging zagen, anderzijds omdat mensen het simpelweg niet kenden en op deze manier een zondebok aanwezen. Het verschil tussen islamofobie van toen en nu is dat deze religie in de politieke context misbruikt of gebruikt wordt. Misbruikt wordt het door groepen mensen te stigmatiseren; denk aan Geert Wilders met zijn PPV. Gebruikt wordt het door terroristische groeperingen om

‘I

Hannelore Struijs hun politieke doeleinden te bereiken; denk aan Osama Bin Laden met zijn Al Qaida terreurnetwerk. In Nederland heerst er naar mijn mening eerder een “allochtonofobie” dan islamofobie. Een angst voor het anders zijn. Men ziet in eerste instantie dat je anders bent, en niet dat je de islam aanhangt. Bij dat anders zijn creëren mensen beelden in hun hoofd die totaal niet kloppen. En die beelden kunnen pas gewist worden als mensen de tijd nemen om elkaar te leren kennen. En op die manier zullen veel vooroordelen verdwijnen. Dus als je problemen uit de wereld wilt helpen, moet je bij de kern beginnen.’

Sahar Jahish

Hatice Candir

Hatice Candir (25): n mijn ogen is islamofobie totaal overbodig. In de media hoor je dat veel mensen verkeerd handelen in de naam van de islam. En mensen die weinig van de islam afweten of niet omgaan met moslims krijgen hierdoor een verkeerd beeld van dit geloof. En dan gaan ze alle moslims over één kam scheren. Terwijl je er in alle culturen en geloven goede en slechte mensen tussen hebt zitten. Je moet mensen gewoon leren kennen en iedereen een kans geven. Het is daarbij belangrijk dat je niet bevooroordeeld bent. De angst

voor de islam is niet nodig. Want het beeld dat je in de media ziet van de islam, zoals bijvoorbeeld terroristische acties, is niet de ware islam. Islam betekent vrede en GEEN oorlog!’

‘I

Monique de Jong

Monique de Jong (22)

‘I

edereen heeft zijn eigen geloof. Daarin moet je iemand respecteren. Ook al ben je het er niet mee eens. Je hebt niet het recht om mensen te beoordelen op hun geloof. Naar mijn mening hoeft niemand bang te zijn voor de islam. Want dat is een geloof en geloof roept men-

sen op tot vrede. Ieder mens is gelijk, ongeacht welke religie hij of zij aanhangt. Door wat er de laatste jaren is gebeurd, zoals de moord op Theo van Gogh, hebben veel mensen een ander beeld van de islam gekregen. Maar je hoeft niet per se een moslim zijn om iemand te vermoorden of verkeerde dingen te doen. Dat kan ook een niet-moslim doen. Kijk maar naar de moordenaar van Pim Fortuyn. Dat was ook geen moslim. Kortom, islamofobie is overbodig. Je moet als mens ieder in zijn waarde laten. Ieder heeft zijn eigen geloof. En er is maar één God voor ons allemaal!’

Werkzoekenden

STEIGERBOUWERS Verantwoordelijkheidsgevoel Serieus en langdurige werk intentie Zijn onze verwachtingen

en

HULPMONTEURS

Goed salaris Beste mogelijkheden Perfecte werksfeer Is wat wij aanbieden

VCA verplicht infokilicbv@gmail.com Tel.: 010 477 93 24 - Fax: 010 - 477 72 07 - GSM: 0614237813 Groenweegje 138 3111 PB Schiedam

TEGENOVER MURADIYE MOSKEE

OPINIE

ZAMAN

JUNI 2008

10

NEDERLAND

Intellectueel gezelschap op bezoek in Istanbul

V

ier volle dagen training, ontspanning en vooral culturele beleving. Dit was het recept van de reis naar Istanbul die ondergetekende en hoofdredacteur Alaattin Erdal hebben meegemaakt. Het initiatief en de organisatie van de reis kwam vanuit de stichting Dialoog Academie. De stichting nodigde voor deze reis een diverse groep mensen uit. Zes professoren, doctores, studenten, journalisten en andere mensen vormden samen een intellectueel en uitdagend gezelschap.

Het doel van de reis was zowel het beleven van de culturele rijkdom van Istanbul als training in de dialoog. Tijdens de vier dagen bezocht het gezelschap een universiteit, een basisschool, het hoofdgebouw van Zaman, een ontwikkelingsorganisatie en diverse stichtingen. Natuurlijk werden ook diverse bezienswaardigheden bezocht, zoals de Blauwe Moskee en de Hagia Sophia.

Ook ging de groep per boot naar het Aziatische deel van de stad.

De groep werd tevens opgesplitst voor een bijzonder gastvrij diner

Turkije verwelkomt de dialoog bij een Turks gezin. Hoewel de tijd van de trainingen te kort was, bleken inhoudelijk sterke gesprekken gemakkelijk tot stand te komen. Dit dankzij diverse interessante sprekers en de mondige en geïnteresseerde mensen binnen de groep zelf.

gens best eens stuiten op tegenstand, maar dit is onvermijdelijk binnen het proces van acceptatie.

Door de dialoog leren we elkaar beter kennen en waarderen.

JURGEN VAN NIMWEGEN

Interculturele dialoog Tijdens de trainingen stond de interculturele en interreligieuze dialoog centraal. Deze dialoog komt niet alleen voort uit verstand (hoofd), maar ook uit welwillendheid (hart). Om de dialoog te kunnen voeren dient men tevens cultureel begrip te tonen (houding). De directeur van de stichting, Gürkan Celik, gaf eveneens aan dat de dialoog begint bij het respecteren van de religie of cultuur van de ander. Vervolgens dient men de ander ook te accepteren om uiteindelijk zelfs ervaringen samen te kunnen beleven.

Zo kan iemand het dragen van een hoofddoek van de buurvrouw respecteren, maar is het ook van

belang om het dragen van de hoofddoek te accepteren - bijvoorbeeld op de werkvloer. Uiteindelijk is een dialoog compleet als zelfs een kerstmaaltijd of ramadandiner samen ervaren wordt.

Onbekend maakt onbemind.

Vanuit deze gedachte werd het belang van de dialoog duidelijk.

Uit de gesprekken kwam naar voren dat ieder mens, ongeacht zijn of haar achtergrond en overtuiging, zelf de verantwoordelijkheid moet aanvaarden om de ander te leren kennen en de dialoog aan te gaan. Bij het vertrouwd raken met de ander, kun je overi-

Mooie Boodschap Het is een mooie boodschap in een tijd waarin de interculturele tegenstellingen de boventoon voeren, tenminste, in de meeste media. Ook een gastspreker op de Fatih Universiteit gaf aan dat in Nederland het belang van de dialoog en het accepteren van de ander een boodschap is die niet iedereen heeft begrepen. Zelf promoveerde hij aan de Technische Universiteit in Delft, maar buiten de academische wereld voelde hij zich niet altijd geaccepteerd als gelijkwaardig mens. Dit komt vanwege het negatieve stereotype naar moslims, zeker na de aanslagen op de Twin Towers en de moord op Van Gogh, aldus de spreker. Het wantrouwen jegens nieuwkomers heeft echter een medicijn en dit is het gesprek,

de ontmoeting en dus: de dialoog.

Verschillen overbruggen Graag wil ik afsluiten met de opmerking dat het uitzicht vanuit het hotel op de Bosporus en de Blauwe Moskee absoluut geweldig was. Istanbul, een stad met een inwonersaantal dat vergelijkbaar is met het inwonersaantal van Nederland, is behalve een grote stad ook een mooie stad en een goed voorbeeld van het enorme potentieel dat in Turkije aanwezig is. Niet alleen economisch, ook cultureel en spiritueel. Zelf beschouw ik Turkije als een aanwinst voor de Europese Unie, waar bepaalde veranderingen wenselijk zijn en ook haalbaar zijn, zeker als alle mensen in de Turkse democratie geaccepteerd worden en hun diverse culturele en religieuze praktijken uit kunnen voeren.

Istanbul: een geweldige stad, met niet voor niets enorme bruggen tussen Europa en Azië. De brug bestaat al, nu moeten mensen zelf het initiatief nemen op de brug de ander te ontmoeten.

Doen!

Foto: Luca Bruno / AP

Nederlandse Nationale Elftal EK 2008

Foto: Mahmut Burak Burkuk / Zaman

Turkse Nationale Elftal EK 2008

DE BRIEFWISSELING

ZAMAN

JUNI 2008

14

NEDERLAND

De Brief

Bridges to Fashion in Rotterdam Het derde weekend van september is Rotterdam fashion capital van Nederland.

Modeliefhebbers kunnen hun hart ophalen tijdens een vierdaagse mode-manifestatie: Bridges to Fashion. Aan de hand van modeshows, films, tentoonstellingen, symposia, talkshows en modefestijnen zoomt het festival in op het modeklimaat van Turkije en Nederland, en dat van Istanbul en Rotterdam in het bijzonder.

Net als Nederland gaat Turkije een steeds grotere rol spelen in de internationale modewereld. Turkse ontwerpers als Dilek Hanif en Gamze Saracoglu profileren zich met fantastische shows en steeds meer fashionmagazines zien er het levenslicht.Van 18 t/m 21 septem-

ber zet Bridges to Fashion op verschillende locaties in Rotterdam de Turkse en Nederlandse modewereld centraal.

Islamofobie: Angst voor wie eigenlijk?

Multidisciplinair programma Vier dagen lang dompelen bezoekers zich onder in een multidisciplinair programma waarin alle facetten van de mode aan bod komen, van streetwear tot haute couture.

Op 18 en 19 september zijn er overdag symposia en talkshows voor het vakpubliek, met in de avond voor iedereen toegankelijke talkshows en feestjes. Op vrijdagavond zijn alle ogen gericht op de catwalk, waar succesvolle Turkse en Nederlandse ontwerpers hun laatste collectie

Beste Alaattin,

tonen. Deze ontwerpers vormen samen een dwarsdoorsnede van de hedendaagse mode in Nederland en Turkije.

Voorlichtingsbijeenkomsten over woning- en hypotheekmarkt Sinds 2006 organiseren lokale Rabobanken informatiebijeenkomsten voor de Turkse gemeenschap.

Dit gebeurt aan de hand van de Turkstalige hypotheekpocket van de heer drs. Ahmet Yildirim. Sinds 2006 sponsort de Rabobank deze hypotheekpocket (Artik Engel kalmadi!, versie 2006/2007 en Konut satinalimi ve ipotek islemleri nasil olmali, versie 2007/2008).

In alle grote steden waar veel Turken wonen (Rotterdam, Den Haag, Utrecht en Amsterdam) is een bijeenkomst geweest. In sommige plaatsen (Tilburg, Eindhoven, Arnhem) zelfs meermalen, vanwege de grote vraag maar objectieve informatie over de woning-en hypotheekmarkt.

De bijeenkomsten vinden zowel in de lokale Rabobanken plaats als op locaties waar de Turkse gemeenschap bij-

eenkomt, zoals een moskee of een verenigingsgebouw.

Recentelijk zijn er twee bijeenkomsten geweest: de eerste in Utrecht (Rabobank Utrecht) en de tweede in IJmuiden, georganiseerd door Rabobank Velsen en omstreken. De bijeenkomsten worden over het algemeen druk bezocht, omdat de Turkse gemeenschap nog veel terrein moet winnen op de woning-en hypotheekmarkt.

Informatievoorziening integratie onder de loep Het Sociaal Cultureel Planbureau (SCP) verzorgt sinds het begin van de jaren negentig rapporten die inzicht beogen te geven in het verloop van de integratie van niet-westerse allochtone groepen. Het Jaarrapport Integratie 2007 is hiervan het meest recente voorbeeld. Onder de titel ‘Informatievoorziening integratie niet-westerse allochtonen’ is het onlangs verschenen. Het rapport is opgesteld op

verzoek van de minister voor Wonen, Wijken en Integratie en maakt deel uit van de informatievoorziening aan het parlement.

In de Tweede Kamer zijn recentelijk vraagtekens geplaatst bij de actualiteit van de in Nederland beschikbare bronnen. Deze publicatie bekijkt hoe het is gesteld met de informatievoorziening over niet-westerse allochtone groepen in Nederland. Van de in het Jaarrapport

In deze rubriek schrijven Alaattin Erdal en Frans Jozef van der Heijden elkaar elke

integratie gebruikte bronnen en indicatoren is geïnventariseerd in hoeverre actuele gegevens beschikbaar zijn en welke knelpunten er bestaan. Ook worden voorstellen gedaan op welke wijze in de komende jaren de informatievoorziening over niet-westerse allochtonen kan worden verbeterd.

Via de website www.scp.nl kunnen belangstellenden een pdf-versie van het rapport downloaden.

Is angst voor de Islam niet iets dat velen zich vanuit de ivoren toren van het politiek gelijk hebben laten aanpraten. Is de zogenaamde Islamofobie niet een verzamelwoord voor onbestemde gevoelens, die sommige politici met behulp van de media in leven houden? Voor wie zou je op straat ook zo maar bang zijn? Zelfs wanneer iemand uit de Balkan een van onze criminelen eigen neerschiet of een fundamenteel gelovig man meent de hemel te verdienen door een televisiemaker te vermoorden, zijn we toch niet Frans Jozef van plotseling met z’n der Heijden allen bang? Zelfs niet f.heyden@chello.nl wanneer jongelui, die de weg kwijt zijn, een leraar of een medeleerling doodsteken.

Natuurlijk is dat verschrikkelijk, maar daarom is nog niet iedereen in dit land bang.

Het is hier Israël niet of Afghanistan.

Natuurlijk zien we op de tv schokkende beelden uit verre streken. Maar die beelden zijn toch niet uitsluitend en alleen toe te schrijven aan de Islam, en dan nog de meest terroristische uitlopers daarvan? Angst wordt ons meer aangepraat dan dat we plotseling een volk van bange ‘schijters’ zijn geworden. Voor wie zouden we ook bang moeten zijn? Neem de genocide in Afrika op basis van stammenoorlogen. Zijn we nu op straat bang voor mensen uit Afrika? In Azië is ook van alles mis, maar lopen we nu echt een straatje om voor opgeschoten Chinese jongelui?

Hoezo angst en voor wie dan? Voor Moslims om ons heen? Neem de weekmarkt. Ik koop graag bij een Turk, van wie de dochter (met een hoofddoek om) over groente en fruit praat zoals ik mij dat van thuis (als zoon van een groenteboer) herinner. Ze concurreert heftig met de gevestigde orde op de markt. Scheve ogen genoeg.

Maar niet omdat ze er voor uitkomt dat ze een moslima is, maar omdat meer mensen dan alleen Turken doorhebben dat ze goedkoper is.

‘Weet je waar ik wel bang voor ben? Dat die jongelui het hier voor gezien houden’ In een bijlage van de NRC werd een eindexamenklas van het VWO geportretteerd. Van iedere knul of meid werd vermeld, wat de achtergrond van zijn of haar familie was en welke toekomstplannen zij hadden. Geweldig om te lezen, maar werkelijk in de verste verte niet om bang van te worden. Eerder onze hoop in bange dagen van een afglijdende economie.

Beste Alaattin, weet je waar ik wel bang voor ben? Dat is dat die jongelui het hier voor gezien houden onder het motto: jullie zoeken het maar uit met al die overdreven angsten over onze godsdienst, onze cultuur en onze ideeën, die niets te maken hebben met een achterlijke vorm van de Islam in uithoeken van de wereld. Zij hebben daar dan ook helemaal niets mee. In ieder geval hoop ik dat ze blijven.

ZAMAN

wisseling maand over uiteenlopende onderwerpen die beiden na aan het hart gaan.

Ban alle vormen van angst uit je leven Beste Frans Jozef, Dat mensen bang zijn voor elkaar en voor het onbekende ligt aan het feit dat mensen sociale wezens zijn. Wezens die van nature gewend zijn om de lasten en de lusten van het leven, door de synergie met elkaars kunnen en kunde, tot aanvaardbare proporties terug te brengen.

We leven samen, bouwen samen en dromen samen met als ultiem doel, een veilige haven bouwen waar er plek is voor eenieder. Menselijke intuïties en emoties zijn gericht op het gedrag van anderen in onze omgeving. Zelfs onze blijdschap en tegenslag vieren en delen we ‘samen’.

Weliswaar leven we in een samenleving die Alaattin Erdal door sommigen onder Directeur ons wordt getypeerd als Time Media Group een ‘ver geïndividualia.erdal@timemedia.nl seerde samenleving’.

Mensen, individuen, die dachten de wereld met alles wat die te bieden heeft, te kunnen veroveren, komen helemaal in hun uppie te staan, omdat zij er niet bij hebben bedacht, dat een wereld zonder de anderen een verloren, zielloze wereld is.

In deze samenleving klinkt steeds vaker de stem van mensen die met nostalgie spreken over de goede oude tijden waarin het collectief het nog voor het zeggen had. Vervreemding heeft geleid tot een verwildering van ideeën en het verwateren van waarden, die decennialang als bindend element hebben gefungeerd.

Mensen zijn nu inderdaad ‘bang’ voor elkaar. Onbekend maakt inderdaad onbemind.

Dit alles heeft mijns inziens geleid tot onder meer een zelfgecreëerde vorm van angst en dat is stellig de slechtste raadgever die je maar kunt bedenken. Ik wil dat gevoel niet bagatelliseren of ontkennen, maar de angst zoals die veelvuldig wordt verwoord door sommigen onder ons, lijkt mij zo overdreven, onnodig en onterecht. Ik ben een moslim, en geloof me, er is waarschijnlijk niemand in Nederland te vinden die zich zo loyaal en vredelievend ten opzichte van de medemens opstelt. En gelukkig ben ik niet de enige moslim die er zo over denkt. Sterker nog, de overgrote meerderheid van de moslims in Nederland, zo blijkt ook uit een recent onderzoek, gedraagt zich hiernaar.

Beste Frans Jozef, De oorspronkelijke bewoners van dit land en hun bestuurders hebben verzuimd de nieuwkomers adequaat en tijdig op te vangen en te integreren binnen het geheel. Ook de nieuwkomers hebben zich te lang als buitenbeentjes gedragen. We hebben te lang naast elkaar geleefd, en jammer genoeg niet met elkaar. Contact was er nauwelijks en ook de behoefte en de wens om in contact te treden met de ander hebben we te lang onderdrukt. Nu zitten we met zijn allen te jammeren en te klagen over de ander, maar hopelijk ook over onszelf.

Mijns inziens is dit geen gelopen race. Er zijn nog volop mogelijkheden en kansen om het tij te keren. Laat je menselijke intuïties een rol spelen in je gedrag. Laat je leiden door de wil om samen met de ander te leven en te streven naar een veilig oord voor ons allen. Nederland is in het verleden best een veilig oord gebleken.

En hopelijk blijft het dat ook vandaag en in de toekomst.

15

NEDERLAND

DE BRIEFWISSELING JUNI 2008

Maritiem Museum Rotterdam presenteert Maritieme Canon In navolging van de Canon van Nederland die werd aangeboden aan het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, presenteert het Maritiem Museum Rotterdam de Maritieme Canon; een thematisch overzicht van de 50 belangrijkste ontwikkelingen in de Nederlandse maritieme geschiedenis. Het Maritiem Museum Rotterdam wil hiermee het Nederlands publiek bekend maken met het maritiem erfgoed.

Het is slecht gesteld met de kennis van de vaderlandse geschiedenis onder Nederlanders. Dat blijkt uit de Geschiedenismonitor van de Volkskrant, het Historisch Nieuwsblad en het tv-programma Andere Tijden. Slechts 54% van de Nederlanders kan vertellen welke eeuw bekend staat als de Gouden

Eeuw. “Nog minder Nederlanders zullen zich bijvoorbeeld realiseren dat de scheepvaart een essentiële rol speelde in de Gouden Eeuw” aldus Jeroen ter Brugge, Hoofd Collecties van het Maritiem Museum en initiatiefnemer van de Maritieme Canon.

“Het maritieme erfgoed is de grondslag van onze cultuur en moet gekoesterd worden.” Reden genoeg voor het Maritiem Museum Rotterdam om, naast de Canon van Nederland, ook een Maritieme Canon te presenteren. Deze is in de eerste plaats bedoeld om een breed publiek en het onderwijs in het bijzonder, een overzicht van de mari-

tieme historie te geven.

Het Maritiem Museum Rotterdam gaat deze herfst de discussie over de Maritieme Canon aan met het publiek, voordat deze definitief wordt vastgesteld. De Maritieme Canon wordt in juni 2009 middels een publicatie én een tentoonstelling in het Maritiem Museum Rotterdam gepresenteerd.

MMR

VRAAG EN ANTWOORD

ZAMAN

JUNI 2008

16

NEDERLAND

‘De Islam wordt verkeerd begrepen’ Fethullah Gülen aan het woord

‘W

e dienen onze opvatting van de Islam te herzien.

Als moslims dienen we ons af te vragen, hoe het komt dat anderen zich in deze wereld ontwikkelen en wij achteruitgaan. Met de Koran en Sunna [traditie van de profeet] als onze belangrijkste bronnen en met respect voor de grote wijzen uit het verleden, dienen we, in het besef dat we allen kinderen van deze tijd zijn, het verleden en heden te onderzoeken.

Ik ben op zoek naar denkers en onderzoekers die het noodzakelijke evenwicht tussen de onveranderlijke en veranderlijke aspecten van de Islam tot stand kunnen brengen. Ook zoek ik juristen die de Islam in het licht van de huidige jurisprudentie met haar moderne regels kunnen presenteren in eigentijdse taal. De eerste vijf eeuwen van de Islam waren een periode met veel van dergelijke onderzoekers en geleerden. In die periode bestond er een zeer grote vrijheid van denken.

Alleen in een dergelijk klimaat kunnen grote geleerden en denkers opgroeien.’

Hulusi Turgut, Sabah, 23-31 maart, 1997

Er bestaat geen dogmatisme in de Islam Hoe staat de Islam tegenover dogmatisme?

‘Als dogmatisme het blindelings aanof overnemen van iets betekent, zon-

der ruimte voor vrijheid van denken en gebruik van helder denken, bestaat er geen dogmatisme in de Islam. Met name in de opvatting van religie die zich in het Westen heeft ontwikkeld,

www.uwmakelaarsite.nl

worden wetenschap en geloof als verschillende zaken gezien. In de Islam vullen ze elkaar echter aan.

De Koran staat er op dat iedereen zijn of haar verstand gebruikt, dus nadenkt, redeneert, reflecteert, kritiseert en evalueert - en zo meer.’

Eyup Can, “Met Fethullah Gülen naar de horizon reiken” (vertaling), Zaman, augustus 1995

Islam, theocratie en tirannie

EV- en - nDÜKKAN - OFÝS WOONBEDRIJFSRUIMTE

KÝRA VERKOOP - ALIM AAN& HUUR SATIM

oor v d j i t Het is aarSite.nl kel UwMa

Advies bij aan- en verkoop Aan- en verkoop bemiddeling Taxaties - Huur - Verhuur - Beheer Goudse Rijweg 400, 3031 CK Rotterdam ^ Tel:010-212 52 97 ^ Fax:010-213 26 10

www.uwmakelaarsite.nl

Is er in de Islam, zoals de media beweren, sprake van despotisme of theocratie?

‘Er zijn altijd mensen die de Islam, net zoals zij alles op een kwalijke manier kunnen gebruiken, uitbuiten en godsdienst gebruiken om op despotische wijze te regeren. Dit betekent echter niet dat de Islam een despotische kant heeft. Ik denk dat een dergelijke bewering voortkomt uit een verkeerd begrip van deze kwestie.

De Islam heeft niets te maken met theocratie, een vorm van regeren ‘namens God’ die voortkomt uit de interpretatie van de kerkvaders. De Islam kent geen officiële geestelijke hiërarchie, noch een systeem van geestelijke leiders.’

Eyup Can, “Met Fethullah Gülen naar de horizon reiken” (vert.), Zaman, augustus 1995

Fundamentalisme ‘Fundamentalisme betekent fanatiek en dogmatisch trouw zijn aan bepaalde geloofsovertuigingen. Het heeft niets te maken met de Islam, ook al worden de Iraanse en Saoedische bewegingen door sommige mensen aan fundamentalisme toegeschreven. Dit betekent echter niet dat de Islam fundamentalisme voorstaat. De Iraanse en Saoedische versies staan op zichzelf en komen voort uit de sekten die deze leer aanhangen. De meerderheid van de moslims accepteert geen van beide.

Het is een vergissing om de Islam als fundamentalisme of moslims als fundamentalisten op te vatten. De zaak is in een verwarring van begrippen verstrikt geraakt, iets wat eerst opgelost dient te worden.’

Eyup Can, “Met Fethullah Gülen naar de horizon reiken” (vert.), Zaman, augustus 1995

Vrouwen en vrouwenrechten Wat zijn uw opvattingen over vrouwenrechten?

‘Dit is een zeer breed onderwerp. Het is nog een open debat. Het is erg moeilijk om mijn opvattingen over een dergelijk onderwerp samen te vatten. In een bepaald opzicht maken we geen onderscheid tussen mannen en

vrouwen. In een ander opzicht bestaan er fysieke en psychologische verschillen. Mijn opvatting is dat mannen en vrouwen als de twee kanten van de waarheid zijn, zoals de twee zijden van een munt.

Er kan geen man zijn zonder vrouw of vrouw zonder man; ze zijn samen geschapen. Zelfs het paradijs is pas een echt paradijs wanneer zij beiden daarin samen zijn. Dit is de reden dat Adam er samen met zijn partner leefde. Man en vrouw vullen elkaar aan.

Onze Profeet, de Koran en leringen uit de Koran gaan niet uit van man en vrouw als twee afzonderlijke schepsels. Ik denk dat het probleem is dat mensen dit onderwerp vanuit extremen benaderen en zo het evenwicht verstoren.’

Zijn er voorbeelden van de specifieke rol van de vrouw?

‘In het sociale leven van moslimgemeenschappen waarin de Islam niet ‘besmet’ is met nietIslamitische gebruiken of tradities, nemen moslimvrouwen volledig deel aan het dagelijks leven. Zo voerde A’isha, de vrouw van de Profeet, tijdens de beginperiode van de Islam een leger aan. Daarnaast was zij een spiritueel geleerde, wier opvattingen door iedereen gerespecteerd werden. De vrouwen baden samen met de mannen in de moskee.

ZAMAN

17

NEDERLAND

VRAAG EN ANTWOORD JUNI 2008

Een oude vrouw kon een khalief in de moskee over een juridische kwestie tegenspreken. Zelfs tijdens de Ottomaanse periode in de 18e eeuw, prees de vrouw van een Engelse ambassadeur de vrouwen en bewonderde zij hun rol in moslimgezinnen en de samenleving.’

Ertugul Özkök, “Hocaefendi Spreekt” (vert.) Hurriyet, januari 23-30, 199

Individuen en individuele mensenrechten ‘We zouden niet bang moeten zijn voor of ons bezorgd moeten maken over individuen, hun ontwikkeling of het feit dat zij andere individuen motiveren. De Koran beschouwt elk individu als een type mens in vergelijking met andere mensentypen. Het belangrijkste is de bron van de gevoelens en gedachten die hen voeden. Wanneer individuen een bepaalde manier van denken en begrip en een bepaald niveau bereiken, zullen ze begrijpen dat het noodzakelijk is om een sociaal leven te leiden. Ontwikkelde personen zullen de behoefte voelen om bij anderen te zijn, begrijpen dat ze niet alleen zouden willen zijn en andere leden van de samenleving geen schade dienen te berokkenen.

De individuen die langs deze weg zijn opgevoed, die hun rechten en vrijheden niet gebruiken om anderen kwaad te doen, maar bewust het belang van anderen boven dat van zichzelf verkiezen, zouden zich individueel moeten kunnen ontwikkelen.

Anders zal er voortdurend sprake zijn van beoordelen en veroordelen, onderdrukken en onderdrukt worden, van wreedheid en slachtoffer zijn van wreedheden. Dit is een dimensie van het tragisch gebeuren in het Turkije van vandaag.’

Nevval Sevindi, “Interview met Fethullah Gülen in New York” (vert.), Yeni Yüzyil, augustus 1997

Humanisme Hoe kijkt de Islam naar humanisme?

‘Liefde is een van de onderwerpen waar vandaag de dag het meest over gesproken wordt en waar de meeste behoefte aan is. Liefde is eigenlijk als een roos in ons geloof en een dimensie van het hart die nooit verdort. Net zoals God het universum als kant op het weefgetouw der liefde heeft geweven, vormt liefde in de boezem van het bestaan, boven alles, de meest mystieke en mooiste muziek. De sterkste band tussen individuen in het gezin, de samenleving en natie is de band der liefde. Universele liefde toont zich door het gehele bestaan van de kosmos heen, met de hulp en steun van elk deeltje.

Dit is zo’n sterke waarheid dat de meest dominante factor in de geest van het bestaan, liefde is.

Als een individu in het universele koor, gedraagt ieder wezen zich op zijn eigen manier. Elk brengt een mystieke toon voort, ontvangen van een liefdesmelodie van God. Deze uitwisseling van liefde, van het loutere bestaan naar het werkelijke mens-zijn, van het ene wezen naar het andere, vindt echter [vaak] op onbewuste wijze plaats, omdat de Goddelijke Wil wezens zonder wil volledig beheert.

Mensen kunnen [echter ook] bewust deelnemen aan deze symfonie van liefde in het bestaan. Omdat zij de liefde in haar ware vorm ontwikkelen, ontdekken zij ook de manieren om deze op menselijke wijze te tonen. Zonder de liefde in hun ziel te verwaarlozen en in naam van de ware liefde, dient iedereen daarom anderen echte hulp en steun te bieden. Zij dienen de harmonie die in hun ziel geplaatst is te beschermen, of de liefde die als een natuurwet in de ziel van het bestaan is geplaatst.

Binnen het raamwerk van universele principes van de Islam, is het idee van liefde zeer uitgebalanceerd. Onderdrukkers en agressors wordt deze liefde ontzegd, omdat het hen, net zoals liefde en genade onderdrukkers agressiever maakt, aanmoedigt de rechten van anderen te schenden. Daarom dient men geen genade te hebben met mensen die de universele liefde bedreigen. Genade die een onderdrukker krijgt, is de meest genadeloze daad ten opzichte van de onderdrukte. De Profeet zei: “Helpt

uw broeder, of hij nu een onderdrukker of een slachtoffer is. U kunt een onderdrukker helpen als hij stopt (anderen) te

onderdrukken.” Het is mogelijk een tiran genade te geven als hij stopt met onrechtmatig handelen.’

Nevval Sevindi, “Interview met Fethullah Gülen in New York” (vert.) Yeni Yüzyil, augustus 1997

INTERVIEW

ZAMAN

JUNI 2008

18

NEDERLAND

‘Het is mooi om te zien hoe allochtone studenten echt iets van de samenleving proberen te maken’ Prof. mr. dr. Huib de Jong is lid van het college van bestuur van de Hogeschool Utrecht en hoogleraar Recht. Bij de Hogeschool beheert hij de portefeuilles onderwijs, onderzoek en personeelsbeleid.

Voordat hij in dienst trad bij de hogeschool was Huib de Jong 25 jaar werkzaam bij de Universiteit Twente en hij is daar nog steeds hoogleraar. Hij is tevens voorzitter van de synagoge in Enschede, die fier ‘de mooiste synagoge van West-Europa’ wordt genoemd. Zaman Nederland sprak met De Jong over onder andere islamofobie en allochtonenprofilering.

interview

ÖNDER KAYA

Is er volgens u sprake van een vorm van angst voor de Islam in Nederland?

‘Er bestaat wel degelijk onzekerheid en vrees. De Islam is nog steeds redelijk onbekend in Nederland en men legt eenvoudig een verband met incidenten die zich hebben voorgedaan. In de politiek is dit gevoel van onzekerheid versterkt, vooral sinds de ingrijpende aanslag in de Verenigde Staten. We hebben het allemaal via de televisie kunnen volgen en de indruk die dat op ons heeft gemaakt is ongekend. De

Prof. Huib de Jong stabiele politiek waar Nederland tot op dat moment altijd bekend om stond veranderde plotseling in een politiek van radicale tegenstellingen. Fortuyn

was daarbij degene die de ontstane onvrede over de gevestigde politiek verwoordde. Wilders vulde de leemte na zijn overlijden in. De vergelijking tussen Fortuyn en Wilders is echter niet zonder meer van toepassing. Als je de geschriften van Fortuyn er op naleest, zie je dat hij vreemdelingenbeleid in een veel breder perspectief plaatst. Het was slechts één van zijn vele politieke standpunten. De politiek van Wilders is daarentegen vlak en eenzijdig. De wijze waarop hij de Islam op de hak neemt is zeer kwetsend. Ook binnen de hogeschool voelen allochtone studenten en medewerkers zich er door te kijk gezet. Dat geldt niet alleen voor de moslim studenten en medewerkers. Ook de niet-moslims van andere dan Nederlandse afkomst voelen zich in het nauw gedreven. Hoe je het ook wendt of keert, hij is wel een politieke factor geworden. De peilingen liegen er niet om. Daarbij geeft zijn grove en directe taalgebruik hem een zekere identiteit die herkenbaar is en blijkbaar sommige mensen aanspreekt.’

‘Het debat dient zo te verlopen dat er altijd nog een gesprek mogelijk is’

Sommige mensen menen dat moslimse Nederlanders geen humor hebben en dat ze te snel op hun teentjes zijn getrapt als hun religie wordt bekritiseerd. Wat vindt u van deze verwijten?

‘We moeten zoeken naar wat ons bindt, in plaats van wat ons scheidt’ ‘Dat

Toch zet de manier van politiek bedrijven van Wilders weinig zoden aan de dijk.

‘Vrijheid van meningsuiting is een grondrecht dat bedoeld is om in alle openheid met elkaar te praten over besluiten die voor iedereen van belang zijn.

Het debat dient zo te verlopen dat er altijd nog een gesprek mogelijk is. De politiek behoort de dialoog, met andere woorden, te faciliteren. Daar is op dit moment bij Wilders geen sprake van. Ik kan me absoluut niet vinden in de politiek van Wilders. Zowel zijn woorden als zijn stijl staan ver van mij af. En dat terwijl er door Fortuyn mogelijkheden zijn ontstaan om belangrijke problemen die onbesproken bleven wel aan de orde te stellen. Wat sinds de jaren zestig onbesproken was gebleven kon plotseling wel bediscussieerd worden.

wordt niet alleen moslims in Nederland verweten, maar ook christenen. Ook zij hebben bepaalde ethische standpunten ingenomen waardoor ze bijvoorbeeld tegen het selecteren van embryo’s zijn op erfelijke vormen van kanker. Waarom zou iemand zijn geloof niet op vreedzame wijze mogen verdedigen? Het ligt volstrekt in de rede dat men zich gekwetst voelt als hun geloofsovertuigingen als achterlijk worden bestempeld en wat hen heilig is wordt beledigd.’

Een verschil tussen Nederlandse christenen en moslims is dat de ene groep wel woordvoerders heeft in het parlement en de andere niet.

‘Ik moet zeggen dat er intussen prominente woordvoerders opstaan, zoals Ahmed Marcouch en Mohamed Sini. Voor de positie van de moslims en voor onze samenleving is dat erg belangrijk. Ik heb in dit perspectief veel respect voor het initiatief Benoemen en Bouwen van Sini en Doekle Terpstra.”

ZAMAN Programmamaker Harry de Winter zei in een interview dat als iemand uitspraken als die van Wilders zou doen ten aanzien van Joden, diegene onmiddellijk zou worden vervolgd en afgeserveerd wegens antisemitisme.

‘Hij heeft volkomen gelijk. Joden hebben in ons land een lange geschiedenis van discriminatie en vervolgingen. Schuldgevoel is niemand vreemd. Vooral de massamoord in de Tweede Wereldoorlog heeft hier een belangrijke rol in gespeeld. Je zult echter ook moeten leren van die ervaringen en kijken naar de positie die zij door de tijden heen hebben gehad. Joden waren in Nederland de eerste en enige groep allochtonen. Zij probeerden zowel hun identiteit te behouden als te integreren in de samenleving. Als je de Nederlandse geschriften van eind negentiende, begin twintigste eeuw naleest, dan slaat de schrik je nog altijd om het hart, zeker als je weet wat er daarna is gebeurd. De terminologie die daar wordt gebruikt is kenmerkend voor hoe men door de tijd met joden omging. Ook zie je echter dat zij na verloop van jaren hun eigen rechten begonnen te verwerven.

Voor mij zijn er twee momenten geweest in de afgelopen periode die een grote relativerende bijdrage hebben geleverd aan de discussie rondom allochtonen. Eén daarvan is de publicatie van het boek Het Land van Aankomst, van Paul Scheffer. Daarin beschrijft hij

onder meer hoe een ontvangende en inkomende samenleving omgaat met immigratie. Hij geeft verhelderende voorbeelden van hoe dat bijvoorbeeld in de Verenigde Staten is gegaan, want er is in Nederland niet zomaar een ontwikkeling gaande. Het idee dat Nederland van een stabiele, homogene samenleving verandert in een dynamische immigratiesamenleving is een reële.

Het andere belangrijke moment is de uitlating geweest van Minister Ella Vogelaar dat de Islam onderdeel is of zal worden van de Nederlandse cultuur. Zij verwoordde wat ook in het boek van Scheffer naar voren komt; daarmee niet alleen een hoopvol beeld gevend, maar ook een schets van hoe natuurlijke processen verlopen. Want wil je maatschappelijke vrede houden, dan dien je op zoek te gaan naar een vorm van samenleven die evenwichtig is.

Zoeken naar wat ons bindt, in plaats van wat ons scheidt.’

En wat is volgens u hetgeen ons bindt?

‘Dat is ons verwerven van een inkomen. Dat is ons gezin. Dat is ons streven naar een goede toekomst. Onze idealen, waarbij we proberen over de grenzen van ons eigen leven te kijken. Onze poging vrede te bewaren en oorlogen te voorkomen. Duurzaamheid speelt de afgelopen jaren ook een steeds grotere rol. Juist om deze redenen heeft de synagoge van Enschede samen met andere geloofsgemeenschappen De Week van Ont-

19

NEDERLAND

moeting georganiseerd, waarbij christenen, joden en moslims met elkaar in dialoog gaan en praten over de regels van hun geloof en het godsbeeld dat zij hebben.’

‘Dat er een islamitische zuil is, geloof ik niet zo’ Professor Wasif Shadid zei onlangs in deze krant dat het ontstaan van een islamitische zuil in een verder ontzuilde samenleving oorzaak is voor de afgenomen tolerantie voor moslims. Ook de machtsstrijd als gevolg van de aanspraak van tweede generatie allochtonen op gelijke rechten zou debet zijn aan de spanningen in Nederland.

‘Dat er een islamitische zuil is, geloof ik niet zo. Is de Islam in Nederland dan sterk georganiseerd? De Nederlandse zuilen bestonden vroeger uit een breed maatschappelijk middenveld,

scholen, politieke partijen en ga zo maar door. Dan is de islamitische zuil niet zoals de Nederlandse zuilen waren. Ik herken ook - los van de opkomende woordvoerders die we al bespraken - geen gezamenlijke islamitische stem in Nederland. De moslims in Nederland zijn afkomstig uit totaal verschillende culturen en achtergronden.

Ik heb een periode de geschriften bestudeerd van Abdurrahman Wahid, de voormalige president van Indonesië. Bij hem zie ik een heel andere vorm van Islam dan hier in Nederland. Ook de Islam is divers, ongeacht of het nu om de eerste of tweede generatie gaat.

Waar we wel voor moeten waken is isolement van de moslims in Nederland. Wat dat betreft zie ik echter hoopvolle signalen.

Wat ik heel fascinerend vind om te zien binnen onze hogeschool is hoe gedreven allochtone studenten en medewerkers zijn. Vanuit

INTERVIEW JUNI 2008

hun achtergrond hebben ze een lange weg moeten afleggen om te komen tot waar ze nu zijn. Het is mooi om de scherpe analyses van studenten te horen en te zien hoe ze echt iets van hun eigen leven en de samenleving als geheel proberen te maken. Binnen de hogeschool hebben we een diversiteitbeleid waarin ook de werving van personeel met een dubbele culturele achtergrond aan de orde komt.

Ik merk bij deze collega’s dat ze een enorme toewijding tonen aan het vak van docent. Ze zien het opofferen van hun eigen tijd ten behoeve van studenten als een vanzelfsprekendheid. Ze zijn zeer gericht op de kwaliteit van hun beroepsuitoefening en spreken hun collega’s daar ook op aan. Ik geniet van hun betrokkenheid en ben er trots op dat dit binnen onze hogeschool kan. Hier zie je dat een samenleving met verschillende culturen inspirerend kan zijn.’

Hang 4, 3011 GG Rotterdam Nederland | tel: +31 (0)10 201 37 40 | fax: +31 (0)10 201 37 49

www.timemedia.nl | reclame@timemedia.nl

ZAMAN

21

COLUMN

OPINIE

NEDERLAND

JUNI 2008

COLUMN

Anti-islamisme: fictie of werkelijkheid?

Rare jongens, die fobieën

E

H

en vijandige houding ten opzichte van de islam of moslims in het Westen wordt de laatste decennia met de termen islamofobie en anti-islamisme aangeduid. In officiële (inter)nationale rapporten en in wetenschappelijke publicaties zijn deze termen reeds goed ingeburgerd. Als neologismen zijn beide termen tot stand gekomen naar analogie van bestaande verschijnselen, respectievelijk xenofobie en antisemitisme.

Islamofobie betekent een overmatige angst voor vreemden c.q. voor moslims en de islam, terwijl anti-islamisme kan worden omschreven als een vijandige houding die zich kan uiten in vooroordelen, discriminatie, uitsluiting en in psychisch en fysiek geweld.

Hoewel de semantiek van beide termen de inhoud van het verschijnsel weergeeft, gaat de voorkeur uit naar de term anti-islamisme.

Deze weerspiegelt namelijk het dynamische en het bewuste karakter van de antipathie en haat ten opzichte van deze religie en haar belijders, in tegenstelling tot de term islamofobie die meer een psychische toestand van ziekelijke angst voor deze religie weergeeft.

Een veel gehoorde misvatting is dat, afgezien van de historische vooroordelen over deze religie, het anti-islamisme in het Westen pas na de aanslagen in Amerika in 2001 is opgekomen. Echter, reeds in 1992 hebben Van Koningsveld en ondergetekende in het boek ‘de mythe van het islamitische gevaar’ het verschijnsel uitgebreid besproken en zijn groei voorspeld. De groei zou vooral worden veroorzaakt door mazen in de wetgeving die het mogelijk maken om culturele en religieuze vijandsbeelden op te roepen en onder de vrijheid van meningsuiting te plaatsen, dit in tegenstelling tot ideologieën die zich uitdrukkelijk richten op vreemdelingenhaat en racisme. In de praktijk betekende dit dat vormen van strafbaar racisme in een culturele verpakking werden gegoten, terwijl de inhoud relatief onveranderd bleef. De auteurs van het hierboven genoemde boek voorspelden eveneens dat, gelet op de toen heersende beeldvorming over de islam, een dergelijke ideologie veel gemakkelijker aanhangers zou kunnen winnen, ook onder hen die vreemdelingenhaat als zodanig nadrukkelijk verwerpen. Het anti-islamisme als ideologie zou in staat geraken om een brede politieke beweging te mobiliseren waarbinnen zelfs grote verschillen in opvatting tussen top en basis over de werkelijke beleidsdoelstellingen ten aanzien van vreemdelingen mogelijk blijven. Wanneer prominente personen uit politiek en wetenschap ook systematisch aan de verspreiding van deze vijandsbeelden zouden gaan bijdragen, werd de kans groot dat er zelfs een institutioneel anti-islamisme zou ontstaan, aldus de auteurs. Deze zienswijze wordt thans in Nederland helaas bewaarheid met de opkomst van bewegingen als die van Wilders en Verdonk en voorheen die van Fortuyn. In feite bedienen (extreem) rechtse politieke partijen in West-Europa zich momenteel van dezelfde ideologische verpakking.

De Monitor Racisme en Extreemrechts, waarin een apart hoofdstuk wordt gewijd aan islamofobie, toonde aan dat in 2006 de incidentie van anti-islamitische uitingen in Nederland die van het antisemitisme heeft overtroffen, hoewel dat laatste ook een stij-

ging heeft doorgemaakt. Ook het rapport van de Europese Commissie tegen Racisme en Intolerantie (ECRI) van 2008 besteedt een apart hoofdstuk aan islamofobie en stelt dat moslims in Nederland onderworpen zijn aan stereotyperend, stigmatiserend en soms ronduit racistisch politiek taalgebruik, vooringenomen mediaberichtgeving en buitenproportionele aandacht voor veiligheids- en ander beleid. Een vergelijkbaar beeld met betrekking tot allochtonen wordt ontvouwd in rapporten van dezelfde commissie over andere landen van de Europese Unie, zoals België, Duitsland en Frankrijk, en komt eveneens naar voren in wetenschappelijk onderzoek.

‘Het anti-islamisme is geen fictie, het is een institutionele werkelijkheid geworden’ Uit deze en vele andere studies in het Westen blijkt overduidelijk dat het anti-islamisme geen fictie is, maar dat het een institutionele werkelijkheid is geworden. Als daar niets tegen wordt ondernomen zal dat de stabiliteit in de samenleving verstoren en etnische conflicten sterk doen verscherpen. De (lokale) overheid dient daarom haar verantwoordelijkheid ter zake te nemen en met effectieve maatregelen te komen.

Een adequate aanpak begint met het erkennen en bespreekbaar maken van het anti-islamisme in het land.

Naar analogie van het antisemitisme zou het eveneens strafbaar moeten worden gesteld, temeer daar steeds meer vooraanstaande Nederlanders van joodse achtergrond de overeenkomsten tussen de beide verwerpelijke verschijnselen zijn gaan inzien. Het ontkennen van anti-islamisme en het met ongeloof reageren op bevindingen van de hierboven genoemde rapporten zal alleen leiden tot meer groei van het verschijnsel en tot verdere polarisering en radicalisering. Op den duur zal het anti-islamisme als een vorm van modern racisme kunnen uitwaaieren naar andere (religieuze) groepen en ideologieën in de samenleving, met alle gevolgen van dien.

De aanbevelingen van de ECRI bieden goede handvatten om het verschijnsel een halt toe te roepen. In haar rapport over Nederland doet deze commissie onder meer een beroep op de Nederlandse autoriteiten om zich publiekelijk krachtig te verzetten tegen alle uitingen van anti-islamitische sentimenten in de politiek; geen maatschappelijke discussies te steunen die hoofdzakelijk streven naar polarisatie van de samenleving rond vraagstukken die de moslimgemeenschap aangaan; geen beleid te formuleren dat moslims direct of indirect discrimineert en alle mogelijke gelegenheden aan te grijpen om generaliseringen en associaties van moslimgemeenschappen met terrorisme in het publieke debat en de media aan de kaak te stellen.

Ten slotte zouden alle maatschappelijke organisaties als scholen, kerken en vakbonden evenals gewone burgers zich openlijk moeten distantiëren van dit verschijnsel, want het bereiken van rust, respect en gelijkwaardigheid in de samenleving is ieders verantwoordelijkheid.

evige hartkloppingen, klamme hande Islam. De Nederlander is ineens Islamoden en knikkende knieën. Een aanfoob? Het klinkt zelfs belachelijk; het heeft tal kenmerken van een emotie waar veel weg van een beroepsnaam. Er hoeven we niet bepaald gelukkig van worden, niet veel woorden aan te worden gewijd. Ik namelijk: angst. Het kan ons stevig in zijn kan niet anders, dan het neer te zetten als de greep houden. Erg vervelend, maar volgens angst voor het onbekende; en onbekend de psychologie is het een maakt immers onbemind. normaal gevoel. Angst De mens heeft vrees voor helpt ons namelijk alert te datgene waar hij of zij niet blijven en op te passen voor vertrouwd mee is. gevaar.

Door alle negatieve De betreffende emotie associaties en vooroordelen kan zich daarnaast maniis de Islam in de ogen van festeren in een vorm die bij de Nederlander ook nog ieder mens wel aanwezig eens totaal iets anders is, een fobie. Voor werkelijk geworden, dan het in a.saglam@columns4all.com alles bestaat er wel één. wezen is. Alles is na verHet varieert van de ‘populoop van tijd samengeklonlaire’ fobie voor spinnen tot de fobie voor terd tot één grote bedreiging. Een getinte groenten. man met baard, een vrouw met hoofddoek, Binnen de psychologie wordt een fobie Arabische teksten op winkelgevels, etc. De beschouwd als een irreële angst. Wanneer hele riedel passeert de revue. Stuk voor stuk een bepaalde situatie normaal gesproken zouden ze bij de burger ongemak veroorzaeen persoon geen angst hoort in te boezeken. Geheel ten onrechte, mijns inziens. men, maar hij hierdoor wel lichamelijke Het meest onbegrijpelijke is nog wel, dat spanningsreacties vertoont, dan is deze men zich laat meeslepen. Een beetje nuchteangst niet-reëel. re burger met gezond verstand zou de In onze huidige maatschappij is bovenberichtgeving in de diverse media niet klakdien een zorgelijke tendens ontstaan, waarkeloos aannemen, maar toetsen aan de bij de burger zich al snel ongemakkelijk voelt waarheid. wanneer iets ook maar enigszins afwijkt van Zegt u nou zelf. Waarom zou de Nederhet vertrouwde patroon. Alles moet namelijk lander zijn kostbare tijd en energie verspilkloppen en de orde mag niet worden verlen, terwijl het nergens voor nodig is? Ik zou stoord. zeggen: ga met onbevangen blik op onderNeemt u nu eens de absurde angst voor zoek uit en werk met betrouwbare bronnen!

AHMED SAĞLAM

"Ahmed Saglam (25) is organisatiepsycholoog en momenteel werkzaam als beleidsmedewerker bij het Ministerie van Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer"

prof.dr. WASIF SHADID

Prof.dr. W.A.R. (Wasif) Shadid is hoogleraar in interculturele communicatie. Verzorgt onderwijs en advisering en verricht onderzoek op dat vakgebied en de multiculturele samenleving in het algemeen.

Voor d

e

Horeca Restaurants, Eetcafés, Bistros en Afhaalcentra

Uw kassa beveiliging

* Bestellingen * Gebruik handterminals (optie)

* Gedetailleerde rekening per tafel

* Klantenkaarten * Statistieken

LAAT UW BESTELLINGEN "NIET VOORBIJGAAN"!

INTERVIEW

ZAMAN

JUNI 2008

22

NEDERLAND

Sascha Baggerman (PvdA):

“Investeren in de jeugd is investeren in de toekomst!”

Sinds april 2007 is Sacha Baggerman lid van het College van Gedeputeerde Staten van Noord-Holland. Zij is daarmee de jongste gedeputeerde ooit in deze provincie (31 jaar). Hiervoor was zij namens de PvdA vier jaar lang lid van de Provinciale Staten van Noord-Holland.

RIZA DOGAN

HAARLEM

Als we altijd negatieve opmerkingen maken, gaan jongeren zich er vanzelf naar gedragen.

In haar portefeuille zitten Jeugd, Zorg, Welzijn, Cultuur en Sport,Onderwijs en Arbeidsmarkt, Volkshuisvesting kwalitatief (regionale woonvisies, doelgroepen), Mediabeleid en Emancipatie.

Zaman Nederland sprak met haar.

Waarom de ‘Agenda Jeugd’?

Door de negatieve berichtgeving in de kranten van de afgelopen jaren in Nederland lijkt het of er iets mis is met de jeugd in deze provincie. Maar er gaat ook zoveel goed. Met Agenda Jeugd willen we gaan kijken wat nu de werkelijke cijfers zijn over hoe het gaat met jongeren in Noord-Holland.

Maar ook willen we het imago van de jeugd verbeteren, hen in een positief daglicht stellen.

Wat zijn uw verwachtingen ten aanzien van de jeugd in Nederland?

We hopen met z’n allen op een goede toekomst voor de jeugd in Nederland. De provincie heeft ook een zorgtaak. Er zijn ook jongeren waar het wat minder goed mee gaat door verschillende omstandigheden. Bijvoorbeeld omdat hun ouders niet op een goede manier voor ze kunnen zorgen of doordat ze er zelf soms een zooitje van maken. Maar over het algemeen gaat het wel goed met de jongeren in Nederland en zijn er zoveel goede voorbeelden van jongeren.

Hoe is het gesteld met de motivatie onder jongeren?

Volgens mij zijn er genoeg gemotiveerde jongeren in dit land die heel erg actief zijn, een actieve bijdrage leveren aan de samenleving. Wij willen die bijdrage graag stimuleren. Het is belangrijk dat we jongeren positief

Sascha Baggerman

benaderen, in een positief daglicht stellen, want als we altijd negatieve opmerkingen maken, gaan jongeren zich er vanzelf naar gedragen. Dat doet iedereen; als je maar vaak genoeg zegt tegen iemand dat diegene slecht is en niet goed functioneert, dan gaat diegene zich daar vanzelf naar gedragen.

Ik ben er van overtuigd dat als je investeert in de jeugd, je investeert in de toekomst! Dus als je nu investeert in jongeren, als je ze waardeert, dat je ze dan stimuleert om leuke dingen te gaan doen, om goede din-

gen te doen voor de samenleving. Dat je dan een belangrijke bijdrage levert aan de toekomst. Want daarbij moeten we het toch juist hebben van de jongeren.

Welke plannen heeft de provincie Noord-Holland voor de komende jaren?

De Agenda Jeugd is vooral ook bedoeld om een visie neer te zetten, visie op jongeren, hoe ga je om met jongeren. Als ambtenaren binnen de provincie Noord-Holland nieuw beleid maken, moeten ze de jongeren echt als doelgroep

zien.

Het gaat bijvoorbeeld om beleid op het gebied van milieu, verkeer en vervoer, ruimtelijke ordening. Jongeren krijgen bijvoorbeeld moeilijk een starterswoning.

Het is belangrijk dat we de goede cijfers hebben. De gemeenten die het beleid maken, willen we faciliteren met feiten en cijfers over jongeren. Hoeveel jongeren zitten er in de jeugdzorg, hoeveel jongeren vallen er nou uit op scholen, wat zijn daar de redenen van? Die cijfers hebben we gewoon niet goed op orde. Daar gaan we hard aan werken de

komende jaren. Ook willen we jongeren veel meer betrekken bij het maken van beleid. Laatst bij Bevrijdingspop hebben we jongeren gevraagd waar ze nu eigenlijk van wakker liggen.

Dit nemen we mee in ons beleid.

Wat vond u van het recente Wetenschapsfestival in Nemo?

Het Wetenschapsfestival dat door stichting Witte Tulp werd georganiseerd was een mooi voorbeeld van hoe je de allochtone jongeren op een positieve manier benadert en serieus neemt.

ZAMAN

23

NEDERLAND

JUNI 2008

Nur Market op de Lorentzlaan in Schiedam opent Tweede filiaal onder de naam NMS Supermarkt op Nieuwlandplein

Nieuwlandplein 10-17 3119 AH Schiedam Tel.: 010 273 12 79 Fax: 010 473 40 45

A I R E T E F A C S N O

D N E P O E G S I g 08.0

0 ee 0-20.0 *

00 * 00-22. .

8 0 g ijda ag / Vr d n a a M

a Zaterd

rste Z

and de ma n a v ondag

open