Nota bibliograficzna

Zamieszczone w niniejszej książce teksty były wcześniej publikowane na łamach Zachodniopomorskiego Dwumiesięcznika Oświatowego „Refleksje” (w latach 2015–2020). Wszystkie zostały jeszcze raz zredagowane i uzupełnione. Niektóre tytuły zmieniono. Wszystkie artykuły były powtórnie autoryzowane do druku. Poniższe zestawienie ma układ chronologiczny.

Małgorzata Mikut, Zaangażowanie (nr 1/2015, s. 58–61). Krzysztof Jaworski, Teoria aktora-sieci (nr 3/2015, s. 57–63). Maksymilian Chutorański, Wspieranie rozwoju (nr 4/2015, s. 61–63). Joanna Nawój-Połoczańska, Samodzielność w koncepcjach doradztwa zawodowego (nr 5/2015, s. 60–64). Lidia Marek, Odpowiedzialność (nr 2/2016, s. 50–53). Zdzisława Kawka, (Re)wizja edukacji (po)nowoczesnej (nr 4/2016, s. 56–61). Maciej Duda, Język jako narzędzie (szkolnej) socjalizacji (nr 5/2016, s. 60–63). Barbara Przywara, Technologia (nie)pamięci. Uczniowie, nauczyciele i rodzice w erze nowych mediów (nr 2/2017, s. 13–21). Mieczysław Gałaś, Czy szkoła ogranicza kreatywność? Transformacja systemu edukacji według Kena Robinsona (nr 3/2017, s. 10–19). Aleksandra Tłuściak-Deliowska, Kultura szkoły. Dlaczego warto ją odkrywać i jak ją kształtować? (nr 4/2017, s. 14–17). Renata Nowakowska-Siuta, Indywidualna konstrukcja. Koncepcja psychologiczna Lwa S. Wygotskiego (nr 4/2017, s. 18–22). Grzegorz Kowalczyk, Behawioryzm vs. konstruktywizm. Paradygmaty pedagogiczne (w) edukacji matematycznej (nr 6/2017, s. 73–77). Beata Gumienny, Integracja/inkluzja osób z niepełnosprawnością intelektualną. Ortopedagogika Otto Specka (nr 2/2018, s. 20–27). Krzysztof Przybylski, Niepełnosprawność. Zarys zagadnienia i przegląd piśmiennictwa. Część I. Od starożytności do I wojny światowej (nr 2/2018, s. 90–93).

Maciej M. Sysło, Myślenie komputacyjne. Nowe podejście do nauczania (nie tylko) informatyki (nr 3/2018, s. 26–34). Krzysztof Flasiński, Synergia wiedzy i rozrywki. Czego można się nauczyć z edukacyjnych kanałów na YouTubie? (nr 4/2018, s. 26–32). Krzysztof Przybylski, Niepełnosprawność. Zarys zagadnienia i przegląd piśmiennictwa. Część II. Od drugiej wojny światowej do współczesności (nr 4/2018, s. 98–102). Ilona Copik, Rzeczywistość poruszona. Pedagogika miejsca jako „przestrzenna gra” pomiędzy realnością a wirtualnością (nr 5/2018, s. 7–14). Jolanta Sujecka-Zając, Pedagogika i dialog. Umiejętność budowania relacji interpersonalnych w kształceniu przyszłych nauczycieli (nr 5/2018, s. 84–91). Krzysztof Przybylski, Niepełnosprawność. Zarys zagadnienia i przegląd piśmiennictwa. Część III. W stronę społecznego modelu niepełnosprawności (nr 6/2018, s. 90–95). Dorota Nawrat-Wyraz, Pedagogika (do) twórczości. Wybrane konteksty teoretyczne i praktyczne w perspektywie edukacji szkolnej (nr 2/2019, s. 13–21). Krzysztof Łuszczek, Transhumanizm a wychowanie. Technologia w edukacji na początku XXI wieku (nr 3/2019, s. 7–16). Piotr Stańczyk, Powrót do przyszłości. Część I. Materialistyczna pedagogika emancypacyjna – wprowadzenie do teorii (nr 4/2019, s. 31–35). Wanda Maria Dróżka, Ku otwartej profesjonalizacji. Część I. Kształcenie i doskonalenie zawodowe nauczycieli (nr 5/2019, s. 34–40). Piotr Stańczyk, Powrót do przyszłości. Część II. Od społecznej niezgody do trwałej zmiany – w stronę pedagogiki rewolucji (nr 6/2019, s. 30–36). Wanda Maria Dróżka, Ku otwartej profesjonalizacji. Część II. Zmiany społeczno-kulturowe a doskonalenie nauczycieli (nr 6/2019, s. 37–43). Katarzyna Nosek, Kompetencje kluczowe. Cechy charakterystyczne, predyspozycje i umiejętności nauczyciela

XXI wieku (nr 6/2019, s. 104–110). Jadwiga Szymaniak, Pedagogika literatury. Część I. Jak przywrócić radość czytania? (nr 2/2020, s. 92–97). Jadwiga Szymaniak, Pedagogika literatury. Część II. Formy i przykłady pracy z wykorzystaniem twórczości literackiej (nr 3/2020, s. 100–109). Anna Babicka-Wirkus, Nowe porządki. Kultura oporu szkoły jako stan wyjątkowy (nr 6/2020, s. 47–51).

Kaleidoscope. Contemporary pedagogical concepts

Edited by Maria Czerepaniak-Walczak and Sławomir Iwasiów

This book aims to show all kinds of shifts, changes and transformations – primarily in the field of education. Hence the title Kaleidoscope, which refers to a popular toy. We have collected scientific and popular science texts printed between 2015 and 2020 in the West Pomeranian Educational Bimonthly Refleksje – a magazine for teachers (and created by the educational and pedagogical community), which has been published continuously since 1991 in Szczecin by the West-Pomeranian Teacher Training Centre. Most of the articles were first published in the column entitled “Around pedagogical concepts”; that is why we decided to design this volume in a quasi-dictionary layout.

The presented set of issues (such as: Creativity, Resistance, School Culture, Professionalism, Support, Dialogue, Disability, etc.) covers, in the broadest outline, the latest trends in pedagogy, but also – in a slightly wider sense than academic research on education – contemporary changes in education against the background of the development of the latest theories within the humanities and social sciences. How does education change under the influence of developing culture, society and technology? What pedagogical theories and practices are valid today in everyday teaching? Why do some humanistic and social concepts “fall out of grace” and others take over their place?

Perhaps the progressivity of the 21st-century societies, built on the foundations of science, knowledge and digital technologies, offers a certain explanation for this state of affairs. Although in our (post-) pandemic times, mobility has become questionable, it is still the “moving forward” commandment that determines modernity. “Introducing changes”, “modernizing”, “reforming” – these are terms from the dictionary of contemporary social policy, which includes educational policy. Our kaleidoscope captures just this type of variety of concepts in contemporary humanities and social sciences.

Translation: Katarzyna Bielawna