Nieprzeceniona siła Elżbieta Schwarz
Bajka w edukacji przedszkolnej i wczesnoszkolnej To prawda, co mówią o jej magicznej mocy – bajka rzeczywiście może wiele, choć znajdą się i tacy, którym truizmem wyda się stwierdzenie, że bajka uczy i wychowuje. Wyobraźmy sobie jednak bezbronny umysł dziecka, nagle wrzucony w naszą dorosłą rzeczywistość. Przecież tutaj nic nie jest ani naprawdę białe, ani czarne, wszystko ma wiele odcieni szarości. Nawet my, dorośli, gubimy się niekiedy w tym skomplikowanie skonstruowanym świecie i do końca nie wiemy, co jest naprawdę dobre, a co złe. A bajka to wie i chętnie nam tę wiedzę przekazuje.
Harmonijny świat W bajce wszystkie postaci są jasne i czytelne, a granice łatwe do uchwycenia, bo zarysowane ostrymi, mocno odbijającymi się liniami. Prawda to prawda, piękno to piękno, dobro to dobro, a zło to zło. Dziecko nie ma problemu z ich rozróżnie-
64
Op i n i e , r e f l e ks j e , d o ś w i a d c z e n i a
niem. I tak powinno być, bo nie jest to jeszcze odpowiedni czas na wątpliwości i niejasności. Szlachetny bohater zawsze zwycięża, dobro góruje nad złem. Widząc to, dziecko czuje się bezpieczne. Ten uporządkowany i pełen harmonii świat przemawia do jego psychiki i daje zadowolenie. Dzięki bajkom szybko przyswaja sobie ono poczucie sprawiedliwości, odpowiedzialności, zaufania, szacunku, uczy się tolerancji, nawiązywania bliskich, serdecznych kontaktów z drugim człowiekiem. Dowiaduje się też jeszcze jednej cudownej rzeczy: to nieważne, że jest małe i słabe. Przecież w bajce nawet ktoś słabszy może zwyciężyć, jeśli tylko stawi czoła przeciwnościom. Rodzi to optymizm, jest źródłem nadziei. Puste słowa? Nie. Widziałam entuzjazm, z jakim dzieci wczesnoszkolne głośno formułowały swoje marzenia po usłyszeniu Bajki o orle, który myślał, że jest kogutem. Orzeł urodził się w stadzie kur i całe swoje życie marzył
R e f l e ks j e 2/2021
