April 2011

Commodore Info Bulletin April 2011

Spreekwoordelijk Het is altijd lente...

Voorwoord...

Het is altijd hollen en stilstaan in de Retro Scene. Lang blijft het stil, en opeens komen er allerlei nieuwe producten op de markt. En hoewel dat misschien als goed nieuws in de oren klinkt, ons geld kunnen we maar 1x uitgeven!

Het lijkt wel of de interesse weer aardig aan het groeien is. We merken dit aan het ledenbestand, aan de drukte op de clubdagen maar ook de generieke beurzen. Zo waren we afgelopen maand op de Retrobeurs in de Stolp te Apeldoorn waar het een drukte van jewelste was. Bonami had er weer heel wat werk van gemaakt en de sfeer was top. Bij binnenkomst stuitte we direct op de Atari stand met de twee vertrouwde en altijd vrolijke gezichten van Mr. en Mrs. Atari. Na even bijgepraat (en gehandeld) te hebben zijn we Richard en Robert even de handen wezen schudden. Veel tijd hadden ze niet want ze hadden over aandacht (helaas van enkel mannen) niet te klagen. Op een beurs waar Nintendo en Sega het meest vertegenwoordigd zijn vinden we dat behoorlijk positief.

We misten op de beurs onze enige rots in de branding, onze altijd aardige, zilverharige oude vriend met altijd een ander stuk hardware waar hij de mooiste verhalen over kan vertellen van de tijd dat hij er zelf nog mee gewerkt had! Een beurs is gewoon geen beurs zonder Giel de Zeeuw van de Stichting Computermuseum. We hopen hem de volgende keer weer aan te treffen. De hele beurs hebben we schuifelend af moeten leggen in verband met de drukte. De stemming was opperbest en het was weer een mooi dagje.

Ook aan drukte op onze clubdagen zien we een groeiende interesse voor de computers van weleer. Ons CommodoreGG twitter account kent reeds 90 volgers en ook daar mogen we positieve reacties ontvangen. Al met al ziet het er rooskleurig uit voor de retroscene, en dat is maar goed ook!

Van de Voorzitter Kriebels!

Langzaam begint alles weer te kriebelen. Het zonnetje wordt sterker, de vogeltjes beginnen te fluiten (vooral als je ’s-ochtends nog in je bedje ligt) en de krokusjes steken voorzichtig hun kopje boven het maaiveld uit.

Helaas is onze Commodore 64 niet op schoot te gebruiken, maar ’s-avonds laat, als het is afgekoeld of met zwembroek aan in de serre is het ook leuk om een spelletje te doen.

Het bezoekersaantal op de clubdag van februari was fantastisch en het lijkt erop dat we nog erg veel mensen kunnen binden. Het is niet alleen de band die we hebben op Commodore en/of Amiga gebied maar ook opvallend is de onderlinge gezelligheid als we bij elkaar zijn. Oud of jong, kort of lang, breed of dun, iedereen accepteert iedereen op een manier waarop veel clubs jaloers zullen zijn. We zijn dan ook voorlopig niet van plan om te stoppen. Integendeel we hebben weer een aantal bijzondere bijeenkomsten voor de boeg.

Het is belangrijk om respect voor elkaar te hebben en om te genieten van de fijne dingen die we allemaal hebben. 2011 is tenslotte nog niet zover opgeschoten maar wát een ellende op deze aardkloot. Noord Afrika en het Midden Oosten staan in vuur en vlam en in Japan is het ook één groot drama. Vooral dat laatste land geeft toch wel te denken. Een zó’n welvarend land op een zó’n hoogstaand peil en dan zo diep moeten gaan. Soms zit je naar de tv te kijken alsof het een computerspel is. Een gigantische golf water waarin autootjes en huizen ronddobberen alsof het niets is. In Libië een weg met uitgebrande auto’s en rookpluimen. En dan die marionet Kadaffi die onder een uit een autoraam gestoken paraplu een toespraak staat te prevelen. Met ongeloof zie je alles voorbij komen, het is allemaal onze eigen aarde. Duidelijk is wel dat ons eigen leefwereldje heel breekbaar is.

Daarom nogmaals, geniet van elk uur dat je onbezorgd rond kunt hobbelen!

Onze voorzitter Ron van Schaik

Commodore Info Bulletin April 2011

Vervlogen tijden

Nieuws & Info Commodore

Commodure USA BetterWB BetterWB is een nieuw workbench pakket, een beetje zoals AIAB, Amikit, AmigaSYS, ClassicWB, etc. BetterWB is een uitbreiding en een update van AmigaOS 3.1 maar zonder dat er extra hardware nodig is. Het werkt op elke Amiga, gebruikt minder dan 7MB van de hard-disk en is beschikbaar als diskette bestand. Als je BetterWB wil uitproberen heb je een Kickstart rom 3.1 en de AmigaOS 3.1 diskette set nodig. Alle (nieuwe) eigenschappen kan je op de BetterWB web pagina bekijken. hhttp://lilliput.amiga-projects.net/BetterWB.htm

Another World voor iOS Platformklassieker Another World komt later dit jaar uit voor iPhone, iPod Touch en iPad. Dat heeft de Franse maker van de game, Eric Chahi, aangekondigd.

Another World is een filmische tweedimensionale sciencefictiongame die in 1991 voor verschillende platformen werd uitgebracht, waaronder de Commodore Amiga en Atari ST. De game wordt nu overgezet voor iPhone, iPod Touch en iPad door het Franse DotEmu. "Het eerste prototype ziet er prachtig uit op de iPad, [DotEmu is] goed bezig", zegt Chahi.

Nieuwe features zijn nog onbekend, maar de oprichter van DotEmu, Xaviar Liard, stelt de fans gerust. "We stoppen veel liefde en zorg in de game om te verzekeren dat gamers de beste speelervaring hebben tijdens het spelen van dit spel op iOS." Bron: gamer.nl

Terwijl iedereen zich nog afvraagt of het hier een grap betreft, blijft Commodure USA haar site updaten. Daarnaast is er een heuze Twitter- en Facebooksite in de lucht geschoten en om het helemaal smeu誰g te maken zijn de Amiga modellen aangekondigd. Er prijken op de website nieuwe, en naar wij menen prachtige gepimpte A1000, A2000 en A3000 modellen in het zwart. De specs liegen er ook niet om maar we kunnen het niet helpen om hier met zeer sceptische ogen naar te kijken. Wellicht zijn de wonden uit de twintigste eeuw hier in meer of mindere maten de reden voor. Mocht dit echter geen Hoax betreffen, zijn we benieuwd naar de uiteindelijke versies. Misschien is de eerste releasedate 1 april? http://www.commodoreusa.net

Nieuwe Amiga Producten Een bedrijf genaamd Icontain gaat meerdere apparaten met de merknaam Amiga uitbrengen. De producten zijn momenteel: Amiga mobiele telefoon Sermo I met 1GHz Qualcomm Snapdragon processor, Android Froyo 2.2 en een 4,3" aanraakscherm. Een 7" Andriod tablet, All-in-one PC's en TV's http://icontainprotects.com

Alien Flash Stingray heeft een nieuwe cartridge ontwikkeld voor de Commodore C64 genaamd Alien Flash Cartridge. Dit is een 16MB Flash cartridge met USB en een AR Freezer Cartridge mode en EasyFlash compatibiliteit. De eerste serie van deze cartridge wordt nu geproduceerd en zal over een paar maanden beschikbaar zijn. Je kan het nieuws over deze cartridge volgen op de Lemon64 web pagina.

Bron: CommodoreGG

8-bit Typografie Typograwattus? Lettertypes, of in het Engels "Fonts" van 8-bit platformen van weleer. Op deze site vind je gratis lettertypes van de Apple II (1978), Atari 400/800 (1979), Acorn BBC Micro (1981), Sinclair ZX Spectrum (1982), Commodore 64 (1982) en de Amstrad CPC. Ze zijn erg mooi en diepgaand gedocumenteerd. http://tinyurl.com/8bitfonts

WinUAE v2.3.1 Er is een nieuwe versie beschikbaar van WinUAE, de Amiga emulator voor Windows. Wijzigingen in deze versie: Handmatige filter configuratie.

Automatische resolutie. MIDI apparaat namen worden opgeslagen het configuratie bestand. Directory bestand systeem ACTION_LOCK_RECORD en ACTION_FREE_RECORD. Verbeterde emulatie van SCSI en de custom chipset. M68K AROS compatibele IDE en RTG emulatie. Lees meer over alle details van deze versie op de WinUAE web pagina. http://tinyurl.com/8bitfonts

TAPClean Front End Luigi Di Fraia heeft een update uitgebracht van zijn programma TAPClean Front End. Het programma beschikt nu over de mogelijkheid een TAP te splitsen. TAPClean Front End is een uitbreiding voor TAPClean met de volgende extra's: Hex monitor, Disassembler, CBM BASIC untokenizer voor PRG bestanden en een interactieve reportage van de inhoud van de cassette.

Het programma is beschikbaar voor Windows en Linux. http://www.luigidifraia.com/c64/index.htm

CharPad 1.7

DemoScene TV op de iPhone

Subchrist Software heeft een nieuwe nieuwe versie van CharPad uitgebracht. Met CharPad kun je tiles voor Commodore 64 spelletjes of demo's ontwerpen m.b.v. een Windows computer. Je kan nu werken met 1x1, 2x2, 3x3, 4x4 of 5x5 tiles. Pixel bewerken van hele tiles. 80x50 en 40x25 map editor. Vullen, verplaatsen en spiegelen. En je kan SEUCK compatibele achtergronden laden en saven.

Er is nu een iPhone app verschenen om allerlei demo's te bekijken. Vanwege een Apple restrictie is er nog geen 3G ondersteuning maar daar wordt aan gewerkt! Alleen Wifi voorlopig. Toen wij hem installeerden was hij nog gratis, maar het schijnt dat de volledige versie (of pro versie) â‚Ź 9,90 gaat kosten.

http://www.coder.myby.co.uk/charpad.htm

http://www.demoscene.tv/595-uk.html

Turbo Chameleon 64 Peter Wendrich's werkt aan de nieuwe Chameleon cartridge voor de Commodore 64. Op dit moment kun je de Chameleon Beta-4 firmware downloaden van zijn web page. Peter heeft ook de programmers manual voor de cartridge bijgewerkt. Deze pdf handleiding (34 pagina's) geeft veel gedetailleerde informatie over de Chameleon cartridge. http://www.syntiac.com/chameleon.html

Praktijk ervaringen Chameleon CBM prg Studio v0.3 Op de website van de Nederlandse C64scene kun je nu een verslag lezen over de ervaringen met de nieuwe Chameleon cartridge voor de Commodore 64. Deze cartridge heeft een VGA-uitgang, Turbo functie, Cyclus exacte REU, MMC/SD kaart, PS/2 aansluiting, Freezer, USB en Ethernet. Klik op de onderstaande link (Als je dit magazine als Pdf leest) http://www.c64scene.com/c64/?p=3443

Arthur Jordison heeft versie 0.3 (beta) van zijn CBM prg Studio uitgebracht. Het programma CBM prg Studio maakt het mogelijk om een BASIC of machinetaal programma in te tikken in een Windows omgeving. Het programma dat je gemaakt hebt kan worden omgezet naar een .prg bestand wat je daarna kunt gebruiken in een emulator of een echte C64 of VIC20. In deze versie: Programma's zijn nu als een project georganiseerd. Getabte MDI. Syntax inkleuring. http://www.ajordison.co.uk/ screenshots.html

Advanced AHI HDRecorder V1.20 Advanced AHI Recorder is een programma gemaakt door Thomas Wenzel en kan gebruikt worden om audio op te nemen op een hard-disk en werkt met elk AHI compatibele audio apparaat. In deze versie: FLAC voor 68K toegevoegd. FLAC compressie niveau naar 5 voor 68k / 8 voor PPC. Aantal stappen voor Gain- en Volume schuiven naar max. 32 stappen en er zijn een aantal sneltoetsen toegevoegd. http://aminet.net/search?query=ahirecord-

Multiple Classic Computer C64 Op YouTube kan je een promotie video bekijken van de Multiple Classic Computer Platform (MCC). De MCC is een FPGA bord die klassieke computers zoals Commodore, Atari, Sinclair en Amiga kan emuleren. http://www.youtube.com/ watch?v=g7FX2YaAcTI

CheeseCutter 0.4.0 CheeseCutter is een Muziek Tracker programma ontwikkeld door Abbadon van Fairlight. De JCH Tracker heeft als inspiratie gediend en het programma maakt gebruik van de reSID engine van Dag Lem. Een aantal van de wijzigingen in versie 0.4.0 zijn: Autoconf script.

Resid-fp voor extra filter nauwkeurigheid. Je kan nu uit followplay / playback tracking stappen zonder dat de muziek stopt. De afspeel marker kun je nu zien in de sequence view en de track mode. Je kan nu de momentele waarde van het sid-register dumpen. http://www.syntiac.com/chameleon.html

Stilte...

Het is al even een tijdje stil rondom A-EON en de X1000. Veel wordt op dit moment onder de pet gehouden en wordt in geheimhouding gecommuniceerd naar de beta testers. Er komt in ieder geval een witte X1000 met bijpassend wit toetsenbord en muis.

Bron: AmigaScene.nl

Meditate on this...

Elke Amiga gebruiker kent ze, vervloekt ze, negeert ze, maar slechts een aantal begrijpt ze! Je zit achter je Amiga -­‐ minding your own business -­‐ en op dat moment is het leven goed. Je aandacht wordt geves@gd op je Amiga-­‐LED. Vanuit je oog-­‐hoeken zie je de rode L ED knipperen en je gaat alvast op zoek naar passende vloekwoorden. Je Amiga reset zonder waarschuwing en, erger nog, zonder te saven! Dag highscore, dag document of vaarwel vele regels coding!

"Hemeltje" lijkt in zo'n geval niet de juiste ontlading te zijn op een of andere manier... Het scherm wordt zwart en een knipperend rood vlak met de G URU M EDITATION verschijnt. Om de oorzaak te verduidelijken stonden er een aantal (voor velen) nietszeggende cijfers onder. Maar wat betekenen ze nu eigenlijk?

De herkomst De term "Guru Medita.on Error" was een grap van de makers in de begindagen van de ontwikkeling van de eerste Amiga. Een van de producten van het bedrijf was het zogenaamde "Joyboard", een joys.ck die je met de voeten bediende, zoals een hedendaags Wii Balance Board. In de vroege stadia van ontwikkeling van het Amiga Computer besturingssysteem werden de ontwikkelaars soms zo gefrustreerd van de vele vastlopers dat ze, als een ontspanningstechniek, een spel ontwikkelden waarbij een persoon met de benen over elkaar op het Joyboard plaatsnam, zoals een Indiase Guru.

De speler moest zo s.l mogelijk ziHen. Diegene die het langst s.l kon blijven ziHen won het spel. Als een speler bewoog, veroorzaakte dat een "Guru Medita.on Error" en was de speler af.

In latere versies van de Amiga ROM (KickStart) werd de melding verwijderd, maar sommige gebruikers kozen ervoor om deze via een patch weer in te bakken.

Maar wat is het?

Vele programmeurs hebben nooit begrepen hoe belangrijk deze melding eigenlijk is. Voor hen is het slechts een verzameling van vreemde cijfers. Maar deze cijfers kunnen je eigenlijk precies vertellen wat er fout ging. En als je weet wat er fout ging, is het in de meeste gevallen niet moeilijk om de "bug" te vinden!

Als de Amiga dreigt vast te lopen, kan het gebeuren dat het systeem (Exec) doorheeR dat dat er iets mis zal gaan en grijpt in door de huidige taak te stoppen (halten). Exec opent vervolgens een systeemvenster met (bijvoorbeeld) onderstaand bericht: Software error - task held Finish all disk activity Select CANCEL to reset/debug Retry

Cancel

Dit gaf soms .jd om belangrijke bestanden op de achtergrond (Amiga Mul.tasking rulez!) op te slaan voordat je antwoord gaf op deze gewetensvraag (Als je C ANCEL klikte kreeg je bezoek van de Guru).

Gewetensvraag, omdat de Amiga in de problemen zat en ieder moment kon vastlopen en als je op dat moment data aan het wegschrijven was liep je het risico dat de gehele disk beschadigd raakte waardoor alle data kwijt was! Een lege diskeHe die je enkel gebruikte ten .jde van dit soort terminale keuzes.

Soms was de Exec niet in staat om de huidige opdracht te stoppen, en kwam de Guru direct op bezoek...

De G URU Alerts De Guru Alerts kwamen in twee smaken. In AmigaOS 1.x (Kickstart 1.1, 1.2 en 1.3) waren alle alerts rood. AmigaOS 2.x en 3.x introduceerde de "Recoverable Alerts" en deze waren geel, met uizondering van somige zeer vroege versies van 2.x waar ze groen waren. In het algemeen waren de kri.sche Dead-­‐End alerts in alle versies van het besturingssysteem al.jd rood. In veel gevallen kon je na Recoverable Alerts je werk nog voortzeHen. Toch werd door de experts aangeraden te rebooten na elke alert omdat het systeem niet meer stabiel -­‐ en dus te vertrouwen zou zijn.

Als de Amiga echt vastloopt, zal de powerLED enkele seconden knipperen en zal een Alert geac.veerd worden, zoals bijvoorbeeld:

Om dichter bij de oorzaak te komen kun je nu de foutmelding decoderen. Als de Guru Medita.on getoond werd, waren de op.ons (1) het systeem herstarten met de linker muisknop of (2) ROMWack op te roepen door middel van de rechter muisknop. (ROMWack is een ingebouwde minimalis.sche debugger die toegankelijk is door een 9600 bit/s terminal aan de seriële poort te koppelen.)

Er bestaan twee verschillende type nummers: De C PU Errors (680x0 Processor Traps) en System SoRware Errors.

CPU Errors (#0000000x.yyyyyyyy) De x kan de onderstaande waarden hebben: 2 Bus Error 3 Address Error 4 Illegal Instruc@on 5 Divide by zero 6 C HK Instruc@on 7 T RAPV Instruc@on 8 Privilege Viola@on 9 Trace A Opcode 1010 Emula@on B Opcode 1111 Emula@on

Hardware fout Word access op odd byte grens

Instruc@on word met een waarde tussen A000-­‐AFFF. Instruc@on word met een waarde tussen F000-­‐FFFF.

De yyyyyyyy geeR het adres aan van de opdracht die fout ging. (Het is meestal je eigen programma dat het probleem veroorzaakte). Als je een Guru Medita.on nummer kreeg zoals #00000005.00C13870, betekent dit dus dat een programma op adres C13870, een variabele door nul probeerde te delen (devide a value by zero). Omdat je nu weet wat de fout is hoef je enkel op de plekken te zoeken waar het programma de mogelijkheid had om een waarde door nul te delen, wat niet al te moeilijk zou moeten zijn.

System So@ware Errors ( #aabbcccc.dddddddd) Het eerste cijfer van het nummer (a) vertelt ons of de foutmelding een Recoverable Error of een Dead End Alert is.

Met andere woorden, of er nog redding mogelijk is. Als dit niet het geval is, zal het nummer starten met een 8. Is dit wel het geval, start het nummer met een 0. Bij fatale errors wordt het scherm tevens zwart, terwijl bij herstelbare fouten het scherm enkel iets naar beneden zakt.

Het eerste deel (aa) vertelt ons tevens welk Device, welke Library of welke Resource de veroorzaker was van het probleem: LIBRARIES: 01 Exec Library 02 Graphics Library 03 Layers Library 04 Intui.on Library 05 Math Library 06 C List Library 07 AmigaDOS Library 08 R AM Handler Library 09 Icons Library

DEVICES: 10 Audio Device 11 Console Device 12 GamePort Device 13 Keyboard Device 14 TrackDisk Device 15 Timer Device

RESOURCES: 20 CIA Resource 21 Disk Resource 22 Misc Resource

OTHERS: 30 BootStrap 31 Workbench 32 Disk Copy

Om een voorbeeld te geven, een nummer 04 aan het begin betekent dus: Een herstelbare foutmelding in de Intui.on Library. Een nummer 84 betekent dus een fatale fout in the Intui.on Library.

Het tweede veld (bb) van het Guru Medita.on nummer geeR ons een algemene indica.e over de oorzaak: 01 02 03 04 05 06 07

Geen geheugen (meer) Library kon niet aangemaakt worden Library kon niet geopend worden Device kon niet geopend worden Resource kon niet geopend worden Input/Output (I/O) Error Geen Signaal

Een nummer zoals 8201cccc betekent dus een fatale foutmelding in de Graphics Library, en het probleem werd veroorzaakt door geheugen problemen (niet genoeg geheugen).

Het laatste veld (cccc) voor de punt geeR iets gedetailleerde informa.e. Hieronder een lijst van sommige gebruikelijke Guru Medita.on nummers. De informa.e is genomen uit de headerfile "exec/alerts.h" (v1.3).

Exec Library: 01000000 81000001 68000 excep.on vector checksum 81000002 Execbase checksum 81000003 Library checksum failure 81000004 No memory to make library 81000005 Corrupted memory list 81000006 No memory for interrupt servers 81000007 InitStruct() of an A PTR source 81000008 A semaphore is in illegal state 81000009 Freeing memory already freed 8100000A Illegal 68k excep.on taken

Graphichs Library 02000000 82010000 Graphics out of memory 82010006 Long frame, no memory 82010007 Short frame, no memory 02010009 Text, no memory for TmpRas 8201000A BltBitMap, no memory 8201000B Regions, memory not available 82010030 MakeVPort, no memory 82011234 Emergency memory not available

Layers Library: 03000000 83010000 Layers out of memory

Trackdisk Device: 14000000 14000001 Calibrate: seek error 14000002 Delay: error on .mer wait

Timer Device: 15000000 15000001 Bad request 15000002 Power supply does not supply .cks

RAM Library: 08000000 08000001 No overlays in library seglists

IntuiPon Library: 04000000 84000001 Unknown gadet type 04000001 Recovery form of A N_GadgetType 84010002 Create port, no memory 04010003 Item plane alloc, no memory 04010004 Sub alloc, no memory 84010005 Plane alloc, no memory 84000006 Item box top < RelZero 84010007 Open screen, no memory 84010008 Open screen, raster alloc, no memory 84000009 Open sys screen, unknown type 8401000A Add S W gadgets, no memory 8401000B Open window, no memory 8400000C Bad State Return entering Intui.on 8400000D Bad Message received by I DCMP 8400000E Weird echo causing incomprehension 8400000F Couldn't open the Console Device

Amiga D OS Library: 07000000 07010001 No memory at startup 07000002 EndTask didn't 07000003 Qpkt failure 07000004 Unexpected packet received 07000005 Freevec failed 07000006 Disk block sequence error 07000007 Bitmap corrupt 07000008 Key already free 07000009 Invalid checksum 0700000A Disk Error 0700000B Key out of range 0700000C Bad overlay

Disk Resourcek.resource: 21000000 21000001 Get unit: already has disk 21000002 Interrupt: no ac.ve unit

BootStrap: 30000000 30000001 Boot code returned an error

En dan, tensloHe, het nummer na de punt (dddddd dd) kan drie dingen betekenen: (1) Het adres van de taak die het probleem veroorzaakte. Of (2) als de error optrad vanwege een soort van geheugen alloca.e/dealloca.e, dan is dit het adres van het memory block. Of (3) als de Exec echt de kluts kwijt is, dan is dit het nummer 48454C50, wat zich in A SCII laat vertalen in H ELP. (48=H, 45=E, 4C=L, 50=P) Met deze informa.e zou je beter in staat moeten zijn om de fout te achterhalen. In de meeste gevallen, zoniet al.jd, is het sneller te restarten, het hele voorval te vergeten en lekker verder te gamen. In de andere gevallen, happy troubleshoo.ng!

RJ Mical vertelt over de oorsprong van de Guru Medita.on melding op YouTube: hHp://www.youtube.com/watch?v=9oMy5Yv2Uzk Bron: hHp://en.wikipedia.org/wiki/Guru_Medita.on hHp://www.scotek.demon.co.uk/guru.html

Het eerste computerspel Uit het archief Tussen 1961 en 1962 wordt op het Massachusecs Ins@tute of Technology het eerste computerspel geschreven door Steve Russel. Het heet Spacewar en draait op de PDP-­‐1. Deze computer vult een flink deel van de kamer waar hij instaat.

Het spel wordt gespeeld door twee spelers die proberen een ruimteschip van elkaar kapot te schieten.

Ergo quoniam omnino aliquid agendum duxi, et id tempus ad

In het midden van het scherm bevindt zich de zon. De kunst is de zwaartekracht van de zon goed in te schaHen, zodat jouw torpedo’s met een fraaie curve je vijand weten te raken. De broncode van Spacewar wordt in de jaren 60 door Digital zelfs meegeleverd met hun P DP-­‐ computers. Zo is Spacewar erg populair onder studenten en medewerkers van universiteiten.

Nolan Bushnell heeR in de jaren 70 het inzicht dat computerspellen veel geld op zouden kunnen leveren, maar dan moest de hardware kleiner, eenvoudiger en heel veel goedkoper worden. Hij ontwikkelde "Computer Space", de eerste videospelmachine voor in de speelhallen.

Bushnell noemt zijn bedrijf Syzygy en laat de produc.e van de machine over aan Nutng Associates. De machine is van fiberglas en leverbaar in veel verschillende kleuren. Een gele Computer Space kast is te zien in de film Jaws. Er worden maar 1500 exemplaren van verkocht. De hoge moeilijkheidsgraad van het spel staat een grotere populariteit in de weg.

In 1972 bezoekt Bushnell de Amerikaanse tak van Philips, Magnavox. Hij ziet daar een tennis spel. Hij richt samen met Ted Dabney de firma Atari op (Atari is een term uit het Japanse bordspel Go). Zij verbeteren het tennisspel van Magnavox en noemen het resultaat Pong.

Het eerste prototype wordt getest in de bar van een vriend. De spelinstruc.es zijn: Avoid missing ball for high score.

Vooral het pong geluid dat klinkt als de bal teruggeslagen wordt trekt steeds meer de aandacht en al snel staat men in de rij om dit spel uit te proberen. De volgende dag komen de bezoekers al vroeg terug om Pong te spelen, maar ’s avonds houdt de machine ermee op. De reden was simpel. Het muntenbakje zat zo vol dat de munten kortslui.ng veroorzaakten.

In eerste instan.e is het plan om Pong in licen.e te laten maken, maar Bushnell ziet in dat je veel meer geld kunt verdienen door de machines zelf te verkopen. Pong wordt een groot succes. Maar natuurlijk heeR Magnavox door dat Pong wel erg veel lijkt op hun tennisspel. Atari betaalt uiteindelijk $ 700.000 en krijgt daarvoor de rechten op het bouwen van Pong machines.

In 1974 overtuigt Bushnell het Atari management ervan om ook een Pong spelcomputer voor in de huiskamer te maken. Maar de verkoop van de Odyssey van Magnavox is niet erg groot en men was niet enthousiast. In 1975 bestelt electronica warenhuis Sears 150.000 machines. Door het succes van deze Tele-­‐game besluit Atari ook onder eigen naam Pong op de markt te brengen. Bijzonder is dat Atari een speciale Pong chip ontwerpt. Dit maakt dat Atari een spelcomputer met geavanceerde func.e voor een lage prijs kan verkopen.

In 1976 komt de firma Fairchild met de Fairchild F. Deze spelcomputer maakt gebruik van verwisselbare cartridges. Ook Atari ziet hierin grote mogelijkheden, maar de firma mist de financiële middelen om dit project van de grond te krijgen. Bushnell verkoopt Atari voor 28 miljoen dollar aan Time Warner. Warner wil marktleider worden op het Iznachal'no gebied van spelcomputers en wil daarom veel geld investeren. In oktober 1977 komt de te geny, Atari Video Computer System (VCS) op de markt. Er zijn dan 10 spellen beschikbaar kotorye voor deze machine. Miljoenen exemplaren worden ervan verkocht en vele honderden otvechajut spellen worden ervoor gemaakt. In 1981 staat Atari er financieel prima voor. Met een za okrasy, marktaandeel van 75% is men marktleider op het gebied van spelcomputers. Ook op risunki i tip shersti, byli het gebied van spellen voor in de speelhallen is men met 40% marktleider.

In 1981 komt de opvolger van de V CS op de markt. Het is de 5200. Vanaf dat moment wordt de V CS bekend als Atari 2600. De 5200 is een geweldige spelcomputer. In bijna alle opzichten is hij superieur aan de 2600. Maar Atari kiest voor analoge joys.cks in plaats van de digitale zoals die gebruikt werden voor de 2600. De joys.cks zijn een ramp. Ze werken ma.g en gaan razendsnel kapot. De 5200 wordt nooit in Europa op de markt gebracht.

1983 gaat de geschiedenis in als het jaar van de spelcomputercrisis. Computers als de Commodore 64 zijn technische superieur aan de Atari 2600. De spellen voor de homecomputers zijn beter en bijna iedereen heeR al een spelcomputer. De markt stort in. Atari presenteert wel de 7800 Pro system, maar het lukt pas om deze machine in 1986 op de markt te brengen. Ondertussen leidt Atari grote verliezen.

Halverwege 1984 neemt Jack Tramiel 51% van de aandelen van Atari over van Warner (dat zelf 25% behoud). Dit betreR alleen de spel-­‐ en homecomputer tak van Atari. Onder de naam Atari Games houdt Warner de speelautomaten tak. Jack benoemt zijn zoons in het Atari management en begint met een stevige reorganisa.e van Atari. Van de 5000 medewerkers worden er 3500 ontslagen. En dat terwijl Atari in 1982 nog 10000 medewerkers had.

Tramiel beseR dat de toekomst ligt bij de homecomputers. Tramiel verwacht dat de 8 bit machines spoedig opgevolgd zullen worden door 16 biHers. Atari investeert in Amiga Technology. Dit bedrijf is bezig een 16 bit computer gebaseerd op de Motorola 68000 processor te bouwen.

Helaas kaapt Commodore op het laatste moment dit bedrijf voor de neus van Atari weg. Atari ontwikkelt dan zijn eigen 16 bits machine: de Atari S T. De S T wordt een groot succes.

In 1987 koopt Atari de rechten op een portable spelcomputer van Epyx. Epyx is de producent van succesvolle spellen als Summer Games en Impossible Mission. Epyx komt echter in geldproblemen door de ontwikkeling van een draagbare spelcomputer met kleuren LCD scherm. De Atari Lynx komt in oktober 1989 op de markt. Maar Atari heeR leveringsproblemen. Het is vooral de schuld van de kleuren LCD. Atari kan de Lynx pas na de Kerst leveren. De Game Boy van Nintendo is dan echter marktleider en staat deze posi.e niet meer af.

Begin jaren 90 ontwikkelt Atari twee nieuwe spelcomputers. Voor de korte termijn de Panther die is gebaseerd op de Atari S T. Voor de lange termijn ontwikkelt Atari een 64bits spelcomputer. De ontwikkeling van de Panther wordt plotseling gestopt als blijkt dat de ontwikkeling de 64 bits computer veel sneller gaat dan verwacht. In oktober 1993 komt de Jaguar op de markt. Wederom is Atari de concurrenten technologisch voor. Zeker als er een Cd-­‐rom als uitbreiding voor de Jaguar komt.

Maar de marke.ng van Atari laat con.nu steken vallen. Producten worden veel te vroeg aangekondigd. Sommige worden nooit op de markt gebracht anderen door technische problemen veel later dan gepland. Dit alles heeR een nega.ef effect op de verkopen en Atari raakt steeds meer in de financiële problemen. In juli 1996 gaat Atari een fusie aan met J TS. Atari wordt een onderdeel van deze kleine harddisk fabrikant. In februari 1998 verkoopt J TS Atari aan Hasbro Interac.ve Inc voor 5 miljoen dollar. Hasbro wordt in december 2000 gekocht door Infogames. In mei 2003 veranderd Infogames zijn naam in Atari. De naam Atari keert terug als label voor videospellen, maar nieuwe computers maakt Atari niet meer.

COMMODORE SX-64 de eerste draagbare kleurencomputer Het is een van de meeste gewilde collectorsitems onder verzamelaars van oude home-­‐ en gamecomputers: de Commodore S X-­‐64. Het is dan ook een fenomeen: de Commodore 64, de populairste homecomputer ooit, in draagbare vorm mét ingebouwd kleurenscherm. En hij is zeldzaam: werden van de C64 meer dan 20 miljoen stuks geproduceerd, bij de SX-­‐64 bleef de teller steken op 9000.

Voor die mensen die geen geld hebben voor een S X-­‐64 kun je er ook een vouwen. Niet hetzelfde maar beter dan niets. Kijk op hcp://@nyurl.com/sx64papier voor de het model en vouwinstruc@es!

Ook al gaat het op het eerste gezicht om twee totaal verschillende computers, de S X-­‐64 kon precies hetzelfde als de C64. In de stalen behuizing van de S X zat namelijk op een paar kleine uitzonderingen na dezelfde inhoud. Zelfs alle C64-­‐cartridges konden worden gebruikt, via een opening aan de bovenkant van de S X-­‐64

5 Inch kleurenscherm Het hart van de computerlieyebber gaat direct sneller kloppen zodra het deksel van de S X is gelicht: dat deksel blijkt het toetsenbord te zijn. Vervolgens wordt zijn aandacht getrokken door het 5 inch kleurenscherm aan de linkerkant op de computer zelf. Een kleurenmonitor, 5 inch, uit 1983! Helemaal rechts zit een klepje dat na opening vijf draaiknoppen blijkt te huisvesten voor onder meer de helderheid van het beeld en het geluidsvolume van de ingebouwde luidspreker.

Tussen beeldscherm en knoppen zit een ingebouwde floppydrive, jawel, een echte Commodore 1541. Boven de drive was een opbergvak vrijgelaten, schijnbaar om floppy’s te bewaren, hoewel me dat onverstandig lijkt zo vlak naast een monitor.

Niet voor spelletjesfanaten Op de voorkant van dit prach.ge apparaat (de achterkant van het toetsenbord dus) staat ‘Execu.ve computer’. Niet bedacht voor de spelletjesfanaat dus: die kwam beter aan zijn trekken met de gewone Commodore 64 aangesloten op een grotere monitor of de tv. Maar ook als de S X-­‐64 alleen voor administra.eve doeleinden werd gebruikt, bleek het scherm van 5 inch wel erg veel van de ogen te vergen. Dat is een van de oorzaken van de geringe verkoopcijfers, al kon de S X ook worden aangesloten op een normale monitor. Maar ja, dat is natuurlijk niet echt de bedoeling van een portable.

Atlethisch Overigens valt op dat begrip ‘portable’ ook wel wat af te dingen. 10 Kilo is nogal wat, ook al schreef een Duitse computerrecensent in 1984 nog dat de handige draaghandle ervoor zorgde dat de eerste paar kilometer te voet met de S X kinderspel waren. Sportschoolbezoekertje misschien, die recensent? Of moet ik meer gaan trainen… Het begrip portable kon verder in twijfel worden getrokken omdat de S X-­‐64 al.jd in de buurt van een stopcontact moest staan. Er zat namelijk geen accu in.

Dat alles, gecombineerd met de prijs van zo’n 1000 dollar, maakte dat de S X-­‐64 anders dan de C64 geen succesnummer van Commodore werd. De produc.e, die was begonnen in 1983, werd stopgezet in 1986.

SX-­‐100 en DX-­‐64 De S X werd voor het eerst voorgesteld op de Consumer Electronics Show in de V S in januari 1983. Toen nog onder een andere naam, de S X-­‐100, die een zwart-­‐wit in plaats van een kleurenscherm had. De S X-­‐100 werd echter niet in produc.e genomen en werd vervangen door de S X-­‐64. Wél is er een DX-­‐64: een versie met twee floppydrives (daarvoor werd het opbergvak ‘opgeofferd’). Maar de DX-­‐64 is in zeer geringe aantallen geproduceerd, ergo: nog veel en veel zeldzamer dan de S X!

DotWatte?

Korte geschiedenis.

Ergens in 2004 toonde Dave Moorman op de Kentucky LUCKI expo een BASIC programmeer extensie met de naam DotBASIC. Het was een indrukwekkend stukje sokware. Het ondersteunde de muis, windows en menu's en nog veel meer mooie features. Ook de zogenaamde Event Regions werden geïntroduceerd. Dit waren gebieden op het scherm die bepaalde ac@es ac@veren als de muis eroverheen ging of erop klikte. Toen heel erg innoverend en verschrikkelijk knap gedaan. Het zag er tegelijker@jd ingewikkeld en log uit, tenminste, voor een beginnend programmeur zoals ik.

Dave was (en is) een aardige gast, dus praace we een @jd op de beurs. Ik kocht een Loadstar Tower C D bij hem, en hij stuurde me naar huis met een kopie van DotBASIC. Zodra ik thuis kwam, stopte ik het in een doos en vergat het al snel...

Originele tekst: Alan Reed (8bitcentral.com)

Download via:

hcp://fullmeasureband.com/files/dotbasic.zip

Ongeveer een jaar later was ik zoekende naar een bruikbare BASIC extensie voor de Commodore 64. Er waren er inmiddels meerdere om uit te kiezen, en ik probeerde er velen, maar ze waren allen slecht. Iedere extensie had wel een serieuze beperking waardoor ze feitelijk onbruikbaar waren. Dit verklaarde waarschijnlijk waarom er nooit een baanbrekende BASIC extensie gemaakt is voor de C64. Uiteindelijk herinnerde ik mijn DotBASIC. De complexiteit had mij eerder tegengehouden, maar ditmaal drukte ik de handleiding af en dook er vol goede moed in!

Er was inderdaad een leer-­‐curve, maar toen alle puzzelstukjes uiteindelijk op hun plaats vielen leek het alsof DotBASIC alles was waar ik naar op zoek was. Het was krach.g, gebruikte geen speciale hardare (zoals Simon's BASIC cartridge) en het beste van alles -­‐ de programma's die ik schreef in DotBASIC konden gedraaid worden op elke C64 net zoals een standaard BASIC programma. Het was pure liefde.

Ik nam contact op met Dave Moorman om mijn enthousiasme te tonen (en om een paar bugs door te geven), en was verrast om te horen dat hij gestopt was met DotBASIC om zich volledig te storten op een nieuw project: DotBASIC Plus. Hij stuurde mij een kopie, en ik was met stomheid geslagen. De kracht van de originele DotBASIC was er nog steeds, maar de complexiteit was verdwenen. Met DotBASIC Plus had Dave een nieuwe omgeving gecreëerd die beginnende C64 gebruikers de mogelijkheid gaf om erg professioneel ogende programma's in BASIC te schrijven.

De DotBASIC Plus documenta.e was een van de meest ongeorganiseerde Loadstar tekst bestanden die ik ooit uit mijn dot-­‐Matrix (!) printer zag rollen.

Om het allemaal wat makkelijker te maken converteerde ik deze tekst bestanden naar een M S Word document. Ik paste de opmaak wat aan, drukte het af en had nu iets wat prak.sch en mooier was dan de originele tekst bestanden. Voor mijn eigen vermaak bleef ik de documenta.e opleuken en stuurde het resultaat naar Dave als een kerstkado. Dave was behoorlijk onder de indruk, en al snel hadden we het idee dat, met een beetje werk, dit document getransformeerd kon worden tot een professionele DotBASIC Plus Gebruikershandleiding. Ik vond het een fantas.sch idee. DotBASIC Plus was een briljant programma en verdiende een mooie gebruikershandleiding!

Wat een recht-­‐toe-­‐recht-­‐aan klus leek, veranderde in een twee jaar lange (liefdevolle) opdracht.

Terwijl ik de handleiding aan het bewerken was, kon ik mij niet bedwingen de meeste commando's en features uit te proberen zodat ik er zeker van was dat ik wist waar ik over schreef. Al snel begon ik fouten te ontdekken en rolde in de func.e van beta-­‐tester. Als ik Dave om verduidelijking vroeg, kreeg hij vaak nieuwe ideeën die meer testen en documenta.e vroegen. Hoewel Dave de hoofd auteur bleef, schreef ik erg veel nieuw materiaal om de lege plekken op te vullen die door Dave als vanzelfsprekend werden geacht of om stukken tekst te koppelen.

Het was een erg leuke, erg mo.verende samenwerking met als resultaat een erg mooi product dat Dave verkocht tegen een redelijke prijs. Toen Dave de Commodore Scene verliet, gaf hij me de rechten om DotBASIC Plus te blijven distribueren. Na er goed over nagedacht te hebben, heb ik besloten om DotBASIC Plus vrij te geven als een gra.s download. Hoewel DotBASIC plus het geld meer dan waard zou zijn (en ik alle dona.es verwelkom), is mijn grootste mo.va.e te zien dat DotBASIC gebruikt wordt. Dus hier is hij!

De download bevat de DotBASIC Library disk in D64 formaat. Ook ingesloten is de DotBASIC U.lity disk, die komt als één D81 of vier D64's. Er is ook een "extras" disk en als laatste, de DotBASIC Plus User Guide, in P DF formaat!

Altered Beast

BC Racers

Je was de grootste strijder van je tijd. Nu is de dochter van Zeus ontvoerd door Hades, en hij heeft je met zijn krachten weer tot leven gewekt om zijn geliefde kind terug te brengen. Samen met de kracht des levens heb je de krachten van een weerwolf ontvangen, vormverandering. De blauwe wolven zullen een bol vrijgeven die je krachten zal doen toenemen. Verzamel er drie van om de Crinos-status te bereiken (half mens, half wolf). Als je deze vorm eenmaal bezit, zul je ultieme aanvalskrachten bezitten. De spatiebalk gooit vuurballen naar je vijanden, terwijl je met Enter een gemene aanval naar de vijand uitvoert.

Jaren en jaren geleden, in het Stenen Tijdperk, organiseert de miljonair en playboy Millstone Rockafella een heuse wielerrace voor echte binken. De winnaar krijgt de “Ultimate Boulder Bash Bike” – een vereiste voor elke zelfrespecterende holbewoner. En zo geschiedde het, 8 teams verschenen, waarvan 6 uit 2 personen bestonden en de andere 2 uit enkele dinosaurussen.

Sommige deelnemers zijn echte VIPs (tenminste, als je bekend met holbewonerspellen): Chuck Rock & Chuck JR, Cliff Ace en Roxy, Stiggy en nog veel meer.

Aan het einde van elk level moet je tegen een baas vechten. Je zult deze bazen op verschillende manieren moeten verslaan. Onthoudt dat je de baas altijd bestudeert, en zijn aanvalspatroon leert. Vindt zijn zwakheden en buit ze uit. Ik zou deze game een 4 gegeven hebben, maar dit is slechts als gevolg van sentiment. Ik heb deze game urenlang gespeeld in mijn jeugd, en ik heb er slechts goede herinneringen aan.

Als ik echter op een serieuze manier naar deze game kijk, zal ik de game 3 punten moeten geven, omdat het in elk aspect middelmatig is. Dit zou je niet moeten afschrikken het spel te proberen.

Arcade Pool In dit spel kun je negen verschillende soorten poolbiljart spelen, variërend van 'US 9-ball' tot speed pool. Je kunt ook kiezen om de VS of de UK-regels te gebruiken of om een aangepast spel te beginnen.

De graphics zijn ok; je kunt geen wonderen verwachten bij een 2D biljart spel... De ballen zijn duidelijk te onderschijden en dan houdt het wel op. De geluidseffecten komen niet al te veel voor in dit soort spellen, maar er is een leuk piano muziekje dat wordt gespeeld tijdens het instellen, dat erg vervelend wordt als je het een tijdje hebt gehoord.

Je ziet de tafel in 2D vogelperspectief, hetgeen een goed overzicht geeft. Als je de bal wilt spelen is er handig hulplijntje dat je helpt. Het laat zien hoe de witte bal gaat rollen voor en na het raken van zijn doel. Voor beginners is het handig, maar meer gevorderden zouden het eigenlijk uit moeten zetten.

Al met al een leuk spel als je van het genre houdt, maar misschien niet voor een hele avond. Toch, omdat mooie, ouderwets pool spelletjes moeilijk te vinden zijn, is dit toch een voor de hand liggende keuze.

Je kiest de moeilijkheidsgraad vanuit het hoofdscherm: Practice (oefenen), Easy (makkelijk), Medium (middelmatig) en ROCKHARD (zelfmoord). Elke moeilijkheidsgraad heeft 8 rondes, waardoor er in totaal 32 banen zijn. Als je alle 8 wint, krijg je een trofee. Als je alles succesvol afrondt, krijg je de felbegeerde Boulder Bash Bike.

Om te beginnen moet je kiezen uit één der vijf teams om mee te racen. Het volgende scherm is een driedimensionaal beeld van de racebaan, en de camera zoomt in op je Flintstone-achtige wagen. Het wachten is op het wapperen van de vlag. Alle fietsen (behalve die met dinoʼs) hebben een zijspan met een tweede teamlid. Zijn (of haar) taak is de voertuigen van de tegenstanders slaan met een speciaal wapen. Er zijn hamers, knuppels, een krijsend vrouwtje en nog veel meer, afhankelijk van je gekozen team. Als je een tegenstander raakt, lopen ze een beschadiging op of ze worden van de baan gegooid. Wees voorzichtig: jij kan ook geraakt worden, en bij het rammen van je tegenstanders (of obstakels op de baan) loop je ook beschadigingen op. Is je wagen naar de maan, dan moet je een leven gebruiken om de race te herstarten.

De eerste race is in “Rock City”. Daarna race je in de nacht, de woestijn, de jungle, het moeras, een sneeuwstom, een grot en uiteindelijk in een vulkaan. Als je genoeg punten hebt verzameld in elke race, krijg je de trofee en komen de levels terug met een hogere moeilijkheidsgraad.

Voor dolle pret moet je eens de tweespelermodus aanzetten – er gaat niets boven elkaar te pesten in een splitscreen! Deze functie zorgt ervoor dat je het spel vaak opnieuw zal gaan spelen.

Conclusie: BC Racers is een erg leuk racespel dat erg goed gebruik maakte van de beschikbare begin jaren ʼ90-technologie. Ben je verzot op spellen als WackyWheels, dan is dit spel waarschijnlijk erg leuk voor jou. Een klassieker wordt het niet: de racebanen zijn eentonig en er zijn geen power-ups of speciale wapens die je kan ontdekken. Het spel krijgt 3 punten.

The Blues Brothers The Blues Brothers was gemaakt op basis van de gelijknamige film. Het is een typische arcadegame, maar het heeft iets verslavend. Ik denk dat het de multi-player modus is, waarin je samen met een vriend er tegenaan kunt gaan :) Er zijn net als in de film twee karakters (Jake en Elwood). Ze hebben geen enkele speciale kracht en het enige waarin ze verschillen is hun uiterlijk.

Je taak is het verzamelen van platen en het gebruiken van uitgangen van de levels. Er zullen veel obstakels zijn die je ofwel kunt ontwijken ofwel neer kunt gooien met behulp van kratten die door het hele level verspreid liggen. De game is niet erg innovatief en kan na enige tijd vervelend worden.

Desalniettemin kan het voor een redelijke hoeveelheid plezier zorgen, zeker in de multiplayer modus. Als je van dit genre houdt, zul je niet teleurgesteld zijn!

De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.

Cool Spot

Trolls

Net zoals Chicago Clubs hun producten populairder probeerden te maken door Zool uit te brengen, maakte 7-up Cool Spot om hun sodadrankje te promoten. Ook al heeft de game er voor mij niet voor gezorgd dat ik naar buiten ging om idiote hoeveelheden 7-up te halen, ik geniet nog steeds van de game om wat-ie is. Een eenvoudige en leuke ren- en springgame.

Het grootste deel van de gamecode zorgt voor het creëren van de verschillende animaties van Cool Spot. Hem aan de gang zien is voor mij al genoeg, maar de game zelf is ook fantastisch. Zorg ervoor dat-ie zich gaat vervelen en je kunt de animaties uit hun bol zien gaan. De rest van de graphics is ook mooi en sommige achtergronden zijn gewoon prachtig.

De monsters zijn ook leuk en hoewel ze er langzaam uit zien is deze game geen rustige wandeling door het park. Elk monster heeft zijn unieke aanvalspatroon en sommigen van hen vereisen meerdere schoten voor ze doodgaan.

Het doel van de game is om elk level met een zo hoog mogelijke coolheidsfactor te voltooien, en aan het einde van de missie je vrienden vrij te laten. In tegenstelling tot andere platformgames is deze niet zo rechtvooruit als-ie zou lijken. Je moet overal kijken om vooruit te gaan door de game.

Al met al is deze game zeker iets om uit te proberen.

Als het overal donker is en iedereen op bed ligt, weet niemand wat er gebeurt. Je kunt alleen maar gissen. In Trolls gist men op een oude kinderdroom. Speelgoed komt tot leven en begint hun dag in een wonderland dat bestaat uit dingen die je in een kinderkamer en verbeelding vindt.

In Trolls wandel je rond in een aantal gangen om een wereld te kiezen om in te spelen.

Iedere wereld bestaat uit vier levels. Om de een of andere duistere, mysterieuze reden liggen er kleine babytrollen over de levels verspreid en moet jij die verzamelen. Als je ze allemaal verzamelt kun je op een gevleugeld varken naar het volgende level rijden. Omdat je een trol bent uit midden jaren negentig, met dikke wangetjes en fel gekleurd haar, wordt je status aangeduid door je haarkleur. Paars is normaal. Wanneer je geraakt wordt, wordt je haar rood. Gifgroen maakt je lichaam zo zwaar als lood.

Gewapend met de stukken speelgoed die je overal in ballonnen kunt vinden, is het aan jou om op heuvelruggen te klimmen, een aantal absurde of goed getekende, hoewel ze altijd goed getekend zijn, vijanden te doden en de trollenbaby's te verzamelen. Als je dit in vier levels hebt gedaan, wordt die wereld gesloten en is het tijd om een andere te gaan zoeken. Tijdens die levels kun je letters verzamelen voor de woorden 'bonus' of 'bogus'. Het vormen van het woord 'bonus' brengt je naar een bonus-level, als je het huidige hebt afgemaakt. Als je 'bogus' had gevormd, kom je in een 'bogus'level. Het verschil tussen die twee, is dat je in een 'bogus'-level binnen bepaalde tijd een bepaald object moet vinden, of een leven verliest. Bonus-levels zijn zonder enig gevaar.

De graphics zijn fel gekleurd, allemaal goed gedaan en een inspiratie voor het voorstellingsvermogen. Alle animaties zijn vloeiend en tot in detail uitgewerkt.

Alle vijanden zijn met grote verbeelding en gevoel voor levelontwerp ontworpen, terwijl ervoor gezorgd is dat het uiterlijk niet al te herhalend werd. Hoewel de achtergronden dit in de hand zouden kunnen werken, doen de vijanden die je onderweg zal ontmoeten je dit vergeten.

Trolls is een fantastisch spel, leuk om te spelen en leuk om te kijken. Sommigen zullen het extreme gebruik van felle kleuren wellicht niet waarderen, maar 't is een goede afwisseling van alle donkere, duistere spellen, waarin je niet ziet wat er twee stappen voor je gebeurt. Als je kinderen hebt of een drugsverslaafde bent, vormt deze game een perfecte game voor je.

Oscar Deze leuke en kleurrijke arcade-game is een product van Flair software. Oscar is een typische platformjumper die ook uitgegeven werd voor de Amiga, zo'n jaar voordat het voor PC's uitkwam.

Deze game heeft niets te maken met de beroemde filmawards. Wel, niet direct. Je bent kleine Oscar, een eekhoornachtig wezen dat in het geanimeerde intro naar de bioscoop rijdt. In de bioscoop zijn zeven schermen en nog een aantal bonusschermen. Elk scherm is een level in de game. Het ontwerp van elk level is uniek met verschillende achtergronden, muziek, geluiden, monsters, en zelfs kleine Oscar is anders gekleed. Om een level door te komen, moet je oscars verzamelen, kleine standbeelden die op jou lijken. (Verrassing!)

Als je je quotum vult, moet je een 'cut'-teken zoeken en kun je doorgaan. Elk level zit vol met verschillende monsters die je kunt elimineren door erop te springen. Er zijn ook veel power-ups die je tijdens de game kunt gebruiken. Als je al je levens verliest kun je het opnieuw proberen door de 'lucky rabbits' te gebruiken. Dit is gewoon de naam van het spel voor een hervatting. Je kunt het spel niet opslaan. 't Is duidelijk dat de game op een conslolemanier is gemaakt. Zoals ik in het begin zei, heeft de game goed gemaakte, erg kleurrijke graphics en zijn er enkele speciale effecten ingestopt. Het ontwerp is voor ieder level anders..

Er is geen overdreven gebruik van hersenen vereist (het is tenslotte een arcade), alleen het verlangen naar een paar uur leuk plezier.

Zool Deze game spelt zich af in het snoepland (org. Candyland)! Het kon nauwelijks beter dan dat :-). Ik heb geen gegevens kunnen vinden die handig zouden kunnen zijn om uit te leggen wat voor een SOORT karakter je nou precies “navigeert”, maar het lijkt zeker iets te maken te hebben met Chupa Chups Company en zijn producten (als je enige informatie hierover hebt, dan wordt je commentaar op prijs gesteld). Hoe dan ook, hoewel dit een typische arcade is, is het “de snelheid” die het anders maakt dan de rest van die games. Al je tegenstanders zijn in het algemeen makkelijk te verslaan, maar ze komen bijna direct weer tot leven, waardoor je gedwongen wordt snel te spelen! En je zult moeite genoeg hebben ermee te stoppen.

De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.

Impressie van het spel: Defender of the Crown Het spel is gesitueerd in het Middeleeuwse Engeland. Je bent een Lord en je bezit een klein stukje land. Maar het land zelf is verdeeld.

De koning is vermoord, en de Noren en Saksen beschuldigen elkaar ervan. Alsof dat nog niet genoeg is, is de kroon van de koning ook nog eens verdwenen! Nu moet iemand (jij, met een beetje hulp van Robin) het land onder zijn heerschappij verenigen, en uitvinden wat er met de kroon is gebeurd en wie de koning heek vermoord.

Ergo quoniam omnino aliquid agendum duxi, et id tempus ad

Dat is het verhaal van dit legendarische spel. De naam Defender of the Crown zal zeker goede herinneringen oproepen bij vroegere Amigabezitters. Met dit spel was Cinemaware het eerste bedrijf (1986) dat de grote capaciteiten van de Amiga ten volle benutte, en dat feit leek een wonder in de verbijsterde ogen van vele gamers uit die tijd. In het titelscherm leken de gouden letters op de stene muur echt van goud, de ridders en andere mensen die op het scherm weergegeven werden leken bi te leven en de filmpjes leken als iets dat uit een sprookjesboek kwam.

Maar het spel verscheen niet alleen op de Amiga. Kort na de Amiga versie, maakte Cinemaware een PC versie. De PC versie is slechter dan die van de Amiga in graphics (EGA kan niet echt op tegen d Amiga versie met 4096 kleuren), en er zitten ook kleine verschillen in de gameplay.

Defender of the Crown is een turn-based strategiespel. Het hoofdscherm bestaat uit de kaart van Engeland, verdeeld in provincies. Het doel van het spel is om ze allemaal te veroveren. In het begin van het spel kies je een karakter. Er zijn vier karakters om uit te kiezen, elk met een specialiteit in ee van de vaardigheden die nodig zijn in het spel. Je beginpostitie is ook afhankelijk van welk startkarakter je kiest. Voor beginners adviseer ik een karakter dat goed is in zwaardvechten (fencing Nadat je je keuze gemaakt hebt begin je met een enkele provincie onder jouw heerschappij, een kasteel en een klein aantal soldaten. Voor elke beurt heb je een aantal acties om uit te kiezen. Je ka soldaten, ridders of katapulten voor je leger kopen. Je kunt ook soldaten van je thuisleger (de soldat die je hebt in je kasteel) overplaatsen naar je campagneleger (het leger dat je gebruikt om provincies te nemen).

Er is ook de optie om een vijandelijk kasteel te plunderen of een toernooi te houden.

Je kan zo veel versterkingen kopen als dat je goudvoorraad toestaat, en je krijgt meer goud naarmat je meer land verovert. Het verplaatsten van het campagneleger naar een provincie verovert die provincie, als het nog niet door iemand anders bezit wordt. Als er een vijandelijk campagneleger in d provincie aanwezig is zal er een gevecht plaatsvinden. De gevechten zijn nogal simpel en worden weergegeven door nummers op het scherm (Het enige slechte gedeelte van het spel – je ziet of commandeert nooit een gevecht).

Je geeft gewoon de orders, zoals een ʻwoeste aanvalʼ of een ʻwilde terugtochtʼ en je ziet simpelweg wel wat er gebeurt. Meestal wint degene met het grootste leger, en blijft in de provincie. Gevechten op provincies met kastelen zijn een beetje anders. Aan het begin van het gevecht moet je de muren neerhalen met je katapult (je moet tenminste één katapult in je leger hebben om een kasteel aan te kunnen vallen), maar daarna is het gevecht hetzelfde als de anderen (of je de muren nu vernietigd hebt of niet).

Het plunderen van een kasteel is het ʻarcadeʼ deel van het spel. Je kiest een kasteel om te plundere en onmiddellijk wordt de actie verplaatst naar binnenin dat kasteel, waar jij en twee van jouw mense in de binnenplaats en in de binnenste zaal tegen drie tot vier vijanden staan te vechten. Het enige w je tot dan toe hoeft te doen is je cursor op een vijand richten en zo snel mogelijk op de rechter muisknop drukken. Als je je vijanden overwint dan krijg je wat meer geld voor die speelbeurt. Het mo gezegd worden dat vijanden nooit je thuiskasteel plunderen. Maar dieven kunnen je geldvoorraad do slinken – dit is een van de willekeurige dingen die kunnen gebeuren in een beurt. Daar later meer ov De toernooien zijn steekspelen, en 99% van de tijd verlies je alles (het is het moeilijkste gedeelte van het spel), dus is het bij de keuze die je aan het begin krijgt, om voor land of alleen voor roem te vechten, beter om altijd gewoon maar voor de roem te gaan Ten slotte zijn er twee willekeurige dingen die in een beurt plaats kunnen vinden. De dieven zijn één ding, de andere is de ontvoering van een vrouwe. Als dat gebeurt kan je kiezen of je haar wilt prober te redden. De reddingsactie is precies hetzelfde als het plunderen van een kasteel. Het enige versch is dat wanneer je wint je aan het eind geen goud krijgt, maar in plaats daarvan een bruid… Je trouwt Het spel beloont je ook met een filmpje waarin je je bruid en jouw ziet in een een beetje romantische scène voor de haard.

Over de graphics in het spel zal ik niet veel zeggen, sinds je dat wel aardig uit de screenshots op ku maken. Ik weet dat het spel best simpel klinkt, maar ik verzeker je dat het leuk is te spelen. Het is makkelijk genoeg, het kan onmiddellijk geleerd worden en het is ook best moeilijk om uit te spelen. I raad dit spel vooral aan voor jongere spelers die nieuw zijn met turn-based strategiespellen.

Final Cartridge III Korte geschiedenis.

De Final Cartridge I II was een populaire extensie cartridge die was gemaakt voor de Commodore 64 en de Commodore 128 , geproduceerd door Riska BV Home & Personal Computers. Het bood een snellader , waardoor de snelheid van de diskdrive omhoog ging, en een freezer, waardoor de uitvoering van het programma kon worden gestopt om later te worden hervat.

De cartridge werd gekenmerkt door een "reset" knop en een "freeze" knop, evenals een L ED die aangaf of de module ac@ef was. De cartridge werd gekenmerkt door een "Final Kill"-­‐op@e (toegankelijk via de desktop, freezer of BASIC) die func@onaliteit uitgeschakelde . Dit was nodig omdat sommige sokware, met name games, niet compa@ble waren met fast-­‐laders, het uitschakelen van de cartridge betekende dat het nooit nodig was om deze te verwijderen.

De “Final Cartridge I II” was een van de meest populaire Commodore 64 uitbreidingen en had o.a. een Floppy snellader, Basic uitbreiding, een machine taal monitor, een freezer en zelfs een (zelden gebruikte) grafische desktop. Het grootste voordeel was de manier waarop de Final Cartridge I II de C64 ervaring uitbreidde. Het is gebleken dat er een aantal ongedocumenteerde instruc.es ingebakken zaten, die de moeite waard zijn.

Filtered Directory DOS"$<filter>"

Het D OS”$” commando gaf alle karakters die op de "$" volgde door aan de diskdrive, zodat een aantal specifieke filters mogelijk werden, waaronder:

DOS"$A*" :REM SHOW ALL FILES THAT START WITH "A"

Deze op.e is helaas niet beschikbaar voor het "@" commando in de monitor.

Fast Format DOS"F:NAME,ID" De 26 seconden fast format bekend vanuit de "Desktop" gebruikers interface is ook beschikbaar vanaf de command line. Dit werkt ook met het "@" commando in de monitor. Als "ID" weggelaten wordt, overschrijR het commando enkel de BAM en Direcotry, net zoals het "N" commando.

Disk Rename DOS"D:NAME,ID Dit commando hernoemt de disk zonder deze te wissen. Het I D mag 5 karakters lang zijn, dus de standaard "2A" kan overschreven worden.

FC I II ROM Banking B<0..3> B B, gevolgd door een nummer tussen 0 en 3, in de machinetaal monitor schakelt het bekijken van de ROMs van de F Inal Cartridge I II in. De betreffende ROM bank is zichtbaar tussen $8000 en $BFFF. B zonder een parameter schakelt de ROM zichtbaarheid weer uit.

Om de complete ROM van een F C3 naar disk te dumpen gebruik je: B T S B T S

0 8000 BFFF 8000 "B0",08,8000,C000 1 8000 BFFF 8000 "B1",08,8000,C000

iB 2 T 8000 BFFF 8000 S "B2",08,8000,C000 B 3 T 8000 BFFF 8000 S "B3",08,8000,C000

Agony Airball Airtaxi Alienator Ambermoon Anarchy Apache Apidya Apocalypse Aquanaut Arkanoid Armada Assassin Austerlitz Autoduel Awesome

Voor de puzzelaars onder ons, twee breinbrekers om op te lossen!

Werkweigering: Een vrouw zegt tegen haar man voordat hij naar zijn werk gaat : "Mijn nachtlampje doet het niet, zou jij daar straks even naar willen kijken?"

Geirriteerd wijst de man naar zijn voorhoofd en zegt: "Staat hier soms E LEKTRICIEN? Nee toch ???"

Als de man 's avonds weer thuis komt zegt de vrouw tegen haar man: "Heb je gezien dat het tuinhekje niet meer zo goed sluit ? Kun je daar zo even naar kijken?"

Weer wijst de man naar zijn voorhoofd: "Staat hier soms T IMMERMAN? Nee, toch ??? " De volgende ochtend lekt de kraan in de badkamer, en weer vraagt de vrouw aan haar man om daar even wat aan te doen...

Weer wijst de man naar zijn voorhoofd: "Staat hier soms LOODGIETER? Nee toch ??? " Als de man 's avonds weer thuis komt, doet het tuin hekje het weer prima. Als hij zich gaat wassen blijkt dat de kraan niet meer lekt, en als hij naar bed gaat, knipt zijn vrouw demonstra.ef haar nachtlampje aan.

"Heb jij dat allemaal zelf gemaakt?", vraagt de man verbaasd.

"Nee", zegt de vrouw , "ik heb gevraagd of dat de buurman het wilde doen, en dat wilde hij wel, maar dan moest ik een taart voor hem bakken, of met hem naar bed gaan."

"En... heb je een lekkere taart voor hem gebakken?" , vraagt de man.

De vrouw naar haar voorhoofd, en zegt: "Staat hier soms BAKKER?"

Konijn: Een paar komt een 3-­‐sterren restaurant binnen.

De ober vraagt wat ze willen drinken.

Zegt de vrouw: 'Voor mij roze champagne'.

De ober vraagt: 'En voor meneer'?

Zegt de vrouw: 'Een glas kraan water'.

De ober blijR discreet en brengt het gevraagde. Even later komt hij vragen of ze hun keuze hebben gemaakt.

'Jazeker' zegt de vrouw: 'Als voorgerecht neem ik foie gras, dan een halve kreeR, dan canard l'orange en als nagerecht kaas en een aardbeien taartje. En om te drinken mag je me een halve fles Petrus van 1989 geven'.

'En voor meneer'? vraagt de ober.

Zegt de vrouw opnieuw: 'Voor meneer enkele blaadjes sla als voorgerecht, dan gekookte wortelen en als nagerecht een ijsje op basis van rauwe worteltjes en om te drinken een glas groentesap'.

De ober ietwat gegeneerd zegt: 'Meneer is zeker op dieet'?

Waarop de vrouw antwoordt: Nee, maar zolang meneer overal gaat wippen als een konijn, zal meneer ook eten als een konijn!

Agenda

Van Pong tot Playstation

Zaterdag 16 april 2011 Van Pong tot Playstation Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen Van 10:00 tot 16:00 uur.

Extra's op deze dag: Heel veel soorten retro computers, deelname van allerlei andere Retro Game en Computer groeperingen zoals onder andere MSX, Atari, Nintendo, Vectrex, ZX Spectrum enzovoorts.

De meest unieke Retro Game en Computer dag van Nederland!

Zaterdag 18 juni 2011 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen Van 10:00 tot 16:00 uur.

Extra's op deze dag: Robots, knikkerbanen, robotarmen en aanverwante zaken zullen we (werkend) laten zien. Ook verwachten we deelname van andere clubs en groeperingen.

Natuurlijk is er de hele dag door van alles te doen op Atari, MSX, Amiga en Commodore gebied.

Wat is er te zien/indeling zalen: Bonami Spelcomputermuseum Stichting ComputerMuseum RetroCom Zandstra Gaming Mr. and Mrs. Atari Retro Computer en Games Museum Commodore Info Page Groen Retro Computers Sprokholt Retro Computers HCC MSX C16/Plus4 World HCC Commodore AmigaScene Ruud's Commodore Site (De meeste computers zullen voor bezoekers “bespeelbaar” zijn!)

Wordt Lid van de HCC Commodore Club!

Voor 24,75 euro per jaar ben je lid van de HCC Commodore Gebruikers Groep!

Als EXTRA krijg je dan een PDF jaarabonnement op dit mooie magazine "het Info Bulletin kado!"

Verder krijg je: • 4x per jaar het HCC!magazine • 10mb webruimte, en een eigen emailadres • Op vertoon van de clubkaart gratis deelname aan al onze Clubdagen • Gebruik van de weggeeftafel op Clubdagen • Ondersteuning van onze "helpdesk" • Hulp bij reparaties Ga naar http://commodore-gg.hobby.nl/lidworden.htm en join the club!