Commodore Info Bulletin Oktober 2010
Spreekwoordelijk Cocktail Clubdag...
Voorwoord... Het blijft altijd weer een apart fenomeen, zo'n vakantie. Het duurt eeuwen voordat het zover is, gaat razendsnel voorbij, en voor je het weet ben je weer opgeslokt in de hectiek van allerdag. Wat we daarnaan doe? Een vet potje Chaos Engine... No Mercy style! Het moet ons echt van het hart, de laatste clubdag in Maarssen was anders. Er waren vreemde gezichten en het rook naar andere computers. En zoals het is met smaak, zo is het volgens ons ook met Retro! Het mengen ervan geeft nieuwe smaken, en we kunnen niet anders dan concluderen dat we de mannen en vrouwen van MSX en Atari een verrijking vonden van onze dag. Ik kreeg zwetende handen en dacht met weemoed terug aan kerst 1978, toen mijn vader thuiskwam met een megatas van de Free Record Shop. Een echte Atari 2600, en de PacMan uit de Arcade hal! Ik was 8 en mijn leven zou nooit meer hetzelfde worden. Het beeld vervaagde en ik ben weer in Maarssen. Ook de MSXen hadden het tussen al dat retro erg naar naar hun zin. Het leek alsof het altijd al zo geweest was, en na een half uur zaten de mannen bij elkaar te kijken. We denken dat deze integratie broodnodig en de enige manier van overleven is. En waarom ook niet? Bij thuiskomst heb ik gelijk mijn Harmony SD cartridge besteld voor in mijn Atari 2600, een stukje hardware waar ik tot voor de clubdag nog nooit van gehoord had! Op het moment van schrijven hadden we graag op de X2010 gestaan om hiervan verslag te doen, maar het is er helaas niet van gekomen. We willen namelijk meer de commodore scene, die nog wel degelijk leeft, de aandacht schenken die ze verdient. Deze maand natuurlijk de bekende onderdelen, waaronder de Commodore Basic Cursus van c64addict, de nieuwtjes, EHBO en meer. We proberen ons blad altijd te verbeteren en hebben deze maand iemand bereid gevonden om iets over de Atari te schrijven en hopen dat er onder de MSX mensen ook enthousiastelingen aanwezig zijn die aan ons blad bij willen dragen. We gaan vanaf nu ook een pagina wijden aan nieuwe Commodore spellen die uitkomen. Ook willen we iets met music gaan doen, maar daar zijn we nog over aan het denken. Als er mensen zijn die hier bij elke uitgave iets over willen schrijven, houden we ons van harte aanbevolen. Tenslotte stuitte we op het bericht dat er een Amiga Docu in de maak is. Een film-documantaire over het ontstaan en vallen van deze machtige computer. Het beloofd een mooie film te worden, de makers hebben ons reeds een interview toegezegd. Deze kunnen we in het volgende nummer verwachten. Voor de mensen die de tijd tussen de bulletin's te lang vinden, willen we de CommodoreGG twittersite nog even onder de aandacht brengen. Want naast het CommodoreGG youtube kanaal hebben we ook, hoe kan het tegenwoordig ook anders, een gelijknamige twittersite waar alle nieuwtjes voorbij komen. Samen met de andere leden, de AmigaScene.nl en de C64scene proberen we jullie zoveel mogelijk op de hoogte te houden
Van de Voorzitter Donkere maanden Het vakantiegevoel is nu echt het land uit. Iedereen is weer terug in ons kikkerlandje en al het bruin is figuurlijk, maar ook letterlijk van ons afgespoeld. De herfst laat zijn eerste voortekenen zien en de temperatuur zakt langzaam naar beneden. Het is kortom tijd om onze Commodore (of Atari of MSX) weer “uit het vet” te halen (als je dat al niet gedaan hebt) en lekker aan de gang te gaan. Wij zelf hebben in de eethoek een grote lange tafel staan, hier zit moeders de vrouw te knutselen en daarnaast past prima een C64. Gezellig beneden in de kamer Boulderdash spelen en toch bij elkaar zijn. Nu de eerste blaadjes beginnen te vallen worden onze clubdagen ook drukker. De oktoberdag is dit jaar weer eens een gewone ouderwetse clubdag. De opkomst op de Van Pong tot Playstation dag van vorig jaar was erg mager doordat de herfstvakantie begon, ook dit jaar is dat het geval en daarom gaan we deze retrodag in april (2011) houden. Helaas gaat het met onze moederorganisatie nog steeds moeizaam, het afkalven van het ledenbestand gaat wel trager maar is nog steeds niet geheel tot stilstand gekomen. Het gekke is dat wij het met ons cluppie naar verhouding behoorlijk goed doen, daar zijn onze gezellige bijeenkomsten denk ik debet aan. Inmiddels zijn we op onze vorige clubdag begonnen met een MSX en Atari hoek. Dit geeft weer een hoop extra deining op onze clubdagen, buiten dat zijn de trekkers van deze clubs zeer welkome en prettige gasten. Hopelijk gaat dat ook tot een soort kruisbestuiving leiden en kunnen we van elkaar leren. De HCC dagen gaan in zeer afgeslankte vorm tóch door, op moment van dit schrijven is nog niet bekend hoe wij het gaan invullen. Vorig jaar hadden we een soort eiland tussen alle grote stands en werden we door vele bezoekers zeer goed gewaardeerd. Hoe het dit keer gaat worden weet ik nog niet maar we houden jullie op de hoogte.
Onze voorzitter Ron van Schaik
Commodore Info Bulletin Oktober 2010
Vervlogen tijden
Nieuws & Info Commodore
UFE v2 USB-64 Luigi Di Fraia bekend door zijn digitale vervanging van de datassette (DC2N) is nu bezig met een nieuw project. Op dit moment werkt hij aan een USB systeem voor de Commodore C64. Het proto-type gebruikt twee apparaten. Een cartridge verzorgt de extra software en commando's om het USB apparaat te kunnen gebruiken en een user-port interface wordt gebruikt voor het aansluiten van de USB stick. Met het proto-type is het mogelijk om bestanden te laden of saven met 1.2 kB/s (serieel) of 9.5 kB/s parallel. Je kan de vorderingen volgen van de USB-64 op Luigi's web pagina. http://luigifraia.com/c64/usb-64/index.html
Pocket 1541 De Pocket 1541 is een emulator voor de 1541 disk drive. Pocket 1541 gebruikt een SD card om de data op te slaan, de ondersteunde formaten zijn: D64, M2I, PRG, D71, D81 en P00. De firmware is gebaseerd op de open source SD2IEC firmware. Het apparaat beschikt over vier knoppen en een LCD display waarmee het mogelijk is om de gewenste bestanden te benaderen die op de SD kaart staan. Bezoek de web pagina voor meer informatie. (De pagina is in het Italiaans maar kan met Google-Vertalen worden vertaald.) http://www.rgmelsat.com/display_lcd/display.htm
SPRedit Hermit heeft een nieuwe sprite editor gemaakt. Dit programma kan gebruikt worden op een PC en geet je de mogelijkheid om overlay sprites te bewerken. Je kan 4 x 4 overlay sprites bewerken en alle 16 kleuren gebruiken. Het programma heeft de volgende mogelijkheden: Zoom, Move, Load, Save, Convert, Teken opties: vullen, lijnes, cirkels, vierkanten, UNDO, REDO, Sneltoetsen, Commandline, etc. Er is ook een handleiding voor SPRedit beschikbaar. http://sourceforge.net/projects/spredit/
EvenMore Er is een update beschikbaar van Evenmore. EvenMore is een tekst-viewer voor de Amiga gemaakt door Chris Pervers. EvenMore beschikt over functies zoals proportioneel font ondersteuning, tekst in verschillende kleuren, bestand conversie plugins en meer. Versie 0.69 is de laatste..
UFE is een SD/MMC floppy drive emulator voor oude computers. Het wordt aangesloten op de floppy drive poort van de computer en doet zich voor als een echte floppy drive. De UFE heeft lees en schrijf toegang voor de Commodore AMIGA, Atari ST en Amstrad CPC computers. Ondersteuning voor ADF, DSK, ST en MSA bestanden. Kan twee floppy drives emuleren. Video overlay gebruikers interface. Firmware update (SD Card). Neem een kijkje op Retromaster's weblog voor alle details.De bovenste foto is een A500 en de onderste een geopende A1200 http://retromaster.wordpress.com/ufe/
NetSurf 2.5
Artur Jarosik heeft een update ter beschikking gesteld van zijn Amiga 68k web browser NetSurf. In deze update is nu de ondersteuning van cookies toegevoegd aan de browser. NetSurf is een HTML 4.01 en CSS2.1 compatible browser met Bookmarks, Thema en Favoriet knoppen, Unicode ondersteuning, Getvideo plugin, Site downloads en een zoek systeem. Systeemeisen zijn: AmigaOS 3.x, Picasso/CGX, 64 MByte en een minimaal een 020 CPU. http://aminet.net/package/comm/www/NetSurf-m68k
AmigaScene door de 200.000 grens! De AmigaScene heeft de 200.000 unieke bezoekers grens bereikt in net iets meer dan 3 jaar tijd.We gaan nu maandelijks structureel over de limieten van het hosting abonnement. Een goed teken! We kunnen trots zijn dat we dit bereikt hebben in Nederland, ook is te merken dat de Amiga weer opbloeit in ons landje.Maarssen wordt goed bezocht en de 25 Jaar Amiga party was boven verwachting. Een ieder bedankt die meegeholpen heeft onze hobby weer op de kaart te zetten. http://www.amigascene.nl
Gerommel bij Commodore USA? Commodore USA, LLC en Amiga Inc. hebben een overeenkomst gesloten dat CommodoreUSA wereldwijde licentie krijg om Amiga producten te leveren. Het zou gaan om Intel PC's waarop AROS draait iets wat al lang verkrijgbaar is.Commodore claimt 5 miljoen bezoekers gehad te hebben en 270.000+ berichten sinds het laatste bericht over de Commodore64 PC. Dit lijkt uit de lucht gegrepen op Alexa is weinig te vinden over deze resultaten. Via het forum van AmigaWorld heeft Hyperion (Ben Hermans) aangegeven dat ze een hun Amerikaanse advocaten achter CommodoreUSA aan hebben gestuurd. Op welk recht Ben Hermans zich beroept is nog onduidelijk, hij doelt op de schikking tussen Amiga Inc. en Hyperion van destijds. Kijkende naar de historie kan het iets te maken hebben met het feit dat Amiga Inc altijd heeft aangegeven dat het AmigaOS op specifieke (PPC) hardware moet draaien. CommodoreUSA gaat daarentegen x86 PC's leveren wat dus afwijkt van dit standpunt. Het is ook maar de vraag of de aankondiging op CommodoreUSA over de overeenkomst met Amiga Inc. op waarheid berust want Itec LLC & Amino (eigenaren van Amiga Inc.) worden niet genoemd in het persbericht. Er wordt verondersteld dat CommodoreUSA een grap is.
Bonami start "GameClub"
C64SD v2.0
Het Bonami Spelcomputer Museum in 'Het Waaghuis' aan de Sint Antonieweg in Epe start met een gameclub voor liefhebbers - ofwel gamers van oude en nieuwe computerspellen. Om kennis te maken organiseren eigenaren John en Naomi Groenewold aankomende zondagmiddag - 26 september - van een tot vier uur een open dag. De leden van de 'Bonami GameClub' kunnen op de donderdagavond van zeven tot negen uur spelen op Arcadekasten, flipperkasten en game consoles zoals de Atari, Commodore, Nes, Amiga, Playstation, xBox, Sinclair ZX81, maar ook de xBox-360 en de Wii. Met ingang van 7 oktober kan iedereen vanaf 16 jaar in het kleine museum de geschiedenis van de spelcomputer ervaren. Het museum werkt ook samen met bedrijven en verenigingen. Het echtpaar Groenewold kan bijvoorbeeld een speelavond bij het bedrijf organiseren. En de nieuwe beheerder van tennisclub De Kuil, Christof Wijnhoud, wil zijn leden in de donkere, koude winterdagen, iets leuks kunnen aanbieden. "Wij zijn in overleg hoe dit te doen, maar een tennistoernooi met een spelcomputer is natuurlijk bijna vanzelfsprekend. We gaan er zeker iets leuks van maken, dat hebben we afgesproken", aldus John Groenewold. Een verjaardag kan ook in het museum - dat zelf nu zeven jaar bestaat gevierd worden. "Jazeker, maar ook voor een gezellige middag of avond met je vrienden, zonder aanleiding kun je hier terecht. Maak maar een afspraak."
Drive Emulators met SD kaart kennen we al een tijdje, maar de C64SD is weer een knap staaltje techniek. Het is gebaseerd op de SD2IEC oplossing maar met het verschil dat er nu een mooie aluminium behuizing omheen zit en een aansluiting voor een diskdrive of andere randapparatuur. Je kunt de C64SD zelfs in double-mode draaien, wat inhoudt dat je de ene C64SD op de andere prikt. Handig voor het kopiĂŤren van files.
De gameclub komt in principe op donderdagavond bij elkaar. Maar als er meer aanmeldingen zijn waarbij een andere dag de voorkeur heeft, kan er wellicht een andere groep gevormd worden. www.bonami-spelcomputer-museum.nl bron: destentor.nl
Basic terug in iPhone Emu In de eerste versie van Manomio's C64 emulatoren kon je via een truukje in het basic scherm komen. Omdat Apple hier gevaar in zag, stonden ze erop deze 'feature' direct te verwijderen op straffe van verwijdering uit de AppStore. Erg jammer, want kwaad kon dit natuurlijk niet. Dankzij het versoepen van de iOS Software Defelopment Kit afspraken, is de optie nu toch weer terug. Je kunt nu op je iPod touch en iPhone dus heerlijk aan het programmeren slaan in C64 Basic. Of men er meer in ziet dan een kortstondig geintje moet nog blijken, het is namelijk een behoorlijk karwei om met het onscreen toetsenbord de regels in te voeren. Zo kun je de cursus van C64addict (zie verder in de bulletins) dus nu ook onderweg doen! http://www.manomio.com
C64 USB Keyboard - Gamma Dat er nog steeds mensen zijn die de tijd nemen om een nuttige taak te vinden voor hun oude Commodore 64 is ons al bekend. Maar dat iemand een driver zou schrijven en een howto om een Breadbox als USB toetsenbord aan je PC te hangen hadden we niet durven dromen. Op verzoek van de Press Play on Tape band, die op zoek waren naar een speciaal input device, is de Deen met de nickname "Spiff" aan de slag gegaan. Op zijn site doet hij uitgebreid de methode uit de doeken. Let op, enig soldeer- en doe het zelf- werk is wel nodig. http://symlink.dk/projects/c64key/
C64 PS-2 Keyboard Voor de mensen, zoals wij, die niet al te technisch zijn aangelegd, is er ook een makkelijke methode. Het vervangen van klusserszweet door euros! Bij Arcade Retro Gaming bieden ze voor ongeveer 35 euro een kant en klaar toetsenboard aan, waar de Commodore karakters op gedrukt zijn. Dit is dus niet de in het vorige artikel genoemde Breadbox versie, maar een echt PS2 uitvoering. Dat kan dus nooit dezelfde kwaliteit worden. Voor de mensen die de prijs te hoog vinden, biedt het bedrijf ook toetsenbord stickers aan voor 5 euro! http://tinyurl.com/usbc64
http://c64sd.roxer.com/
Nieuwe Turbokaarten Amiga Individual computers is bezig met het ontwerpen van twee nieuwe turbokaarten voor de classic Amiga's. De ACA630 is een 68030 kaart op 25Mhz voor de Amiga 600. De kaart krijgt naar alle waarschijnlijkheid 32MB geheugen mee. De prijs voor deze kaart is vooralsnog onbekend. De ACA1230 is bedoeld voor de Amiga 1200 en er komen twee varianten. De eerste heeft een 68030 op 28Mhz en 64MB geheugen, de tweede is een 68030 op 56Mhz met 128MB. De kaarten worden hopelijk op de markt gezet voor resp. 99 en 199 euro. bron: amigascene.nl
PC64 - Return of the Breadbox Commodore heeft woensdag de productie van hun nieuwe PC64 aangekondigd. De PC64 zal een zogenoemde AIO (All In One) keyboard computer worden. Wat vooral opvalt bij de PC64 is zijn retro uiterlijk dat bij de oudere consumenten vast en zeker een gevoel van nostalgie zal doen opborrelen. Het chassis is dan ook een exacte replica van de oude C64. De PC64 zal uitgerust worden met een Intel Atom processor, 4GB aan ddr3 ramgeheugen en een harde schijf van 1TB. Verder heeft deze toetsenbordcomputer een hdmi-uitgang. En er is de keus een dvd/cdspeler of een blu-rayspeler. Wat de PC64 van Commodore moet gaan kosten is nog niet bekend. Het is in ieder geval de bedoeling om deze retro computer voor de feestdagen van dit jaar op de markt te zetten. bron: nu.nl
Commodore Sightings De Commodore Info Pagina heeft nu het aantal van 200 Commodore sightings bereikt. En nummer 200 is een speciale. In een aflevering van de Channel 4 computershow, 4 Computer Buff's, kan je Jack Tramiel zien. Hij praat over de nieuwe reeks van Atari computers. Andere voorbeelden van sightings zijn: Airwolf, Buck Rogers, Derrick, Futurama, Knight Rider, MacGyver, Magnum PI, Miami Vice, Police Academy 3, Red Dwarf, Sesame Street, Star Trek, The IT crowd en Wayne's World. bron: richardlagendijk.nl
Uit de NRC-NEXT van Augustus 2010
Trots als een pauw is hij. Zijn dochter staat in NRC.next! - Op de website pap, niet in de krant. - Oh ja. Geestdriftig ploegt mijn vader de blogs door en forwardt de link naar zijn volledige kennissenbestand. Maar een ding zit hem niet lekker. Hij kan soms geen kaas maken van mijn nerdterminologie. Ook niet als hij op de links in het blogje heeft geklikt. Dat heeft deels te maken met zijn niet-technische achtergrond, maar wordt volgens mij voornamelijk veroorzaakt door een generatiekloof. Je ontwikkelt nou eenmaal een ander vocabulair als je je jeugd niet op ICQ en CU2 hebt gesleten. Dat betekent niet dat de generatie van mijn vader geen nerds heeft voortgebracht.Integendeel. Menig vijftigplusser nerdt zich een ongeluk met zijn op zolder weggemoffelde modeltreinenlandschap. Ook de Amiga (uit ’85) de Commodore 64(’83), MSX (‘82) en Atari (’77) brengen heftige sentimenten teweeg bij deze groep. Het lijkt wel alsof er een soort gevoelige periode is waarin nerds een definitieve voorkeursobsessie ontwikkelen. Dat betekent niet dat de seniorennerds volledig zijn blijven hangen in het DOS-tijdperk. Ze internetten gezellig met de juniorennerds mee, maar houden het vooral bij functionele toepassingen. De hedendaagse hypes laten ze rustig aan zich voorbij gaan. Toch zijn er ook vijftigplussers die nog graag met hun tijd meegaan. Seniorennerd H. bijvoorbeeld verwerkte begin jaren tachtig de proefwerkresultaten van zijn leerlingen in het toen zeer innovatieve dBase. Tegenwoordig is hij -met enige hulp van zijn zoon- nog steeds goed op de hoogte van de laatste technologische trends en loopt hij altijd minimaal drie generaties GSMs voor op mij. Ik ben benieuwd wat voor soort nerd ik word als ik later groot ben. Zal ik tot in het einde der tijden blijven volhouden dat mijn roze Nintendo DS (bouwjaar 2006) de bom is? Of blijf ik jong van geest en barst mijn aanleunwoning straks van dedomotica? En met welke nerdobsessies streeft de generatie na mij me straks onverbiddelijk voorbij?
door Paul Koster van de AmigaScene
Het idee van de party kwam eigenlijk nadat de trip naar Bletchley in Engeland niet door ging. In Bletchley daar werd de AmigaONE X1000 voor het eerst tentoon gesteld, het idee was dan ook om daar naar toe te gaan met een groepje enthousiastelingen. Helaas was er te weinig animo om daar naar toe te gaan en de rit er naartoe was ook al een slordige 10 uur. Info op: http://www.amiga25th.co.uk
Toen dacht ik bij mijzelf waarom doen wij er in Nederland niets aan? We hebben een fanatieke groep mensen op AmigaScene.nl en een hoop actievelingen bij de Commodore club. In Duitsland en Engeland werd de verjaardag van de Amiga wel 'groots' gevierd. Echter er was nog ruim 1 maand te gaan tot de 24e juli want die datum moest je eigenlijk wel hebben voor de 25 jaar party en niet erna of ervoor, dus ik moest behoorlijk haast gaan maken met organiseren. Mijn idee was altijd om het anders te doen dan in Maarssen, ik wilde het in een nette moderne locatie doen waarbij ook catering verzorgd kon worden. Daarnaast vond ik het idee van een 'demoscene' ook wel mooi, d.w.z. 1 groot 'hoofd-scherm' waar vanalles te zien is en overdwars allemaal tafels met het gezicht gericht naar het grote scherm. Al snel kwam ik bij Babylon uit en het klikte goed met het management. Met Sietse de manager aldaar had ik alle opties besproken voor een computer party van 20 man. We hadden een lijst gemaakt met prijzen en mogelijkheden en met dat in het achterhoofd ben ik verder gaan kijken naar een invulling van de dag. Kort daarna heb ik het animo gepeild bij de moderators van AmigaScene en die waren eigenlijk meteen enthousiast, voor mij de reden om dit aan de grote klok te hangen en overal kenbaar te maken. Toen kwam Kees (MrRed) om de hoek kijken. Die heeft mij geholpen met het het nadenken over de dag en we hadden de taken verdeeld. Om zelf niet teveel financieel risico te lopen hebben we ge誰nteresseerden gevraagd of ze zich 'officieel' willen aanmelden voor de party (zeker weten te komen). Dit werkte redelijk goed, uiteindelijk stonden er bijna 50 mensen op de lijst. Dit bood voor ons mogelijkheden om iemand fulltime de catering te laten doen. Dit was wel prettig, dan heb je daar zelf op die dag geen omkijken meer aan. Uiteindelijk zijn er twee mensen niet op komen dagen. Alhoewel ik hem op de dag zelf even kneep want bij een telling rond de middag was de helft nog maar op komen dagen. Uiteindelijk kwam het goed er waren zo'n 45 mensen op komen dagen voldoende om zelf geen financieel risico te lopen. Toch viel het me tegen hoeveel werk erin gaat zitten, je bent van alles aan het regelen vanaf de naambordjes van de Amiga's (bedankt Folkert) tot aan de catering. Babylon was heel behulpzaam in het meedenken en het bieden van mogelijkheden. Wat dat betreft TOP tent! Wat ik jammer vond is dat er bijna geen mensen van de Commodore-gg vereniging aanwezig waren. Hoe dit komt weet ik niet, wellicht is het niet goed doorgekomen? Wat ik niet had verwacht dat er toch mensen uit de demoscene de party bezochtten. Nu bleek dat er toch ge誰nteresseerden zijn in de Amiga, anders dan de reguliere bezoekers van de Commodore-gg club (HCC orgaan). Hieruit kan ik opmaken dat er meer interesse in de Amiga is dan we aanvankelijk dachten. De party was wat mij betreft geslaagd. Er waren meer mensen gekomen dan waar ik aanvankelijk vanuit ging (20 a 25 man). Er was zelfs een familie uit Belgie langs gekomen die als eerste bezoekers arriveerden en zelfs tot na het avondeten nog aanwezig waren.... Paul
Iets meer over... We zijn altijd op zoek naar leuke, enthousiaste of interessante mensen die iets kunnen bijdragen aan de Commodore community. Via onze wekelijkse bezoeken aan het forum van de c64scene.nl kwamen we in contact met een enthousiaste programmeur. Hij maakt voor de C64Scene een mooie basic cursus in het Engels die wij onze leden en liefhebbers niet wilden onthouden. Marc (webmaster) vond het een erg leuk initiatief en via hem kwamen we met de programmeur in contact. Een leerzame cursus met vertaling in het Nederlands was het vruchtbare gevolg. Toch leek het ons leuk om de man achter de programeerregels te leren kennen.
C64addict Programmeur
Wie is c64addict en wat doet hij in het dagelijks leven? Hij is een 40-‐jarige Commodore 64-‐fanaat, die op dit moment helaas werkloos is. Ik ben thuis in helpdeskwerk, heb voor verschillende grote (en een paar kleinere) bedrijven gewerkt. Ik zoek wel weer naar werk, maar in de helpdeskwereld is de cultuur teveel veranderd van "wij zijn er om u te helpen want u betaalt centen per minuut" naar "het mag niks kosten en moet veel opleveren en, o ja, dan was er ook nog de klant, die centen per minuut betaalt". Ik zou wel weer graag mee willen werken aan het opzetten van een volledig nieuwe helpdesk met een rol achter de schermen, want het vergaren van nog onbekende informatie over technische problemen van allerlei aard is iets dat me goed afgaat. Misschien is dat ook wel omdat ik, in tegenstelling tot de meesten, al bijna 15 jaar (met tussenperioden dat ik niet werkte, dus eigenlijk al langer) dat werk deed en in die tijd zo ongeveer alles wat je kon vasthouden of bedienen heb ondersteund. En dat dan wel op verschillende manieren. Dat varieerde van "Hier heb je een telefoon en een computer, de mensen bellen wel met vragen en je helpt ze maar zo goed je kan, en succes ermee" tot "Je moet precies volgens dit script te werk gaan, wat je er niet mee kan oplossen zet je door naar een volgende afdeling." Meestal hoorde je daarna dan niet wat er fout was gegaan en hoe het opgelost moest worden, dus echt een succes was dat niet. In het eerste geval heb ik voor mezelf de nodige informatie bij elkaar gezocht en die daarna verspreid onder collega's, in het tweede heb ik geprobeerd een wat zinniger structuur aan te brengen in de gebruikte scripts, omdat aan de andere kant van de lijn nu eenmaal toch menselijke klanten zitten die niet allemaal evenveel van computers weten en juist daarvoor jou bellen. Dat ik mijn echte naam niet geef is niet om stoer te doen of omdat ik reacties van mijn vroegere klanten vrees, maar gewoon om het gevoel van vroeger, met al die illegale kopieën die er in omloop waren (en zijn) terug te halen, waarbij hele groepen gevormd werden met de meest exotische aNkortingen tot naam. Het is voor mij ook een manier om mijn C64-‐wereld gescheiden te houden van de echte wereld, zodat ik er ook helemaal in kan duiken als ik daar behoefte aan heb. Wanneer ben je voor het eerst in aanraking gekomen met een Commodore computer en wat was het er voor één? Ik zal ongeveer 12 of 13 geweest zijn. Mijn broer had een VIC 20 gekocht, met datasette, 16k geheugenuitbreiding, en nog
wat spellen op tape en cartridge. Ik mocht er helemaal niet aankomen van hem, maar deed dat stiekem toch, want ik vond het wel erg leuk, kleurenbeeld en wat geluid erbij. Heb je nu nog veel soorten Commodore computers? Ik ben geen fanatiek verzamelaar, zoals anderen van de CGG die ik zou kunnen noemen... Ik heb dus die VIC 20 nu zelf in bezit (mijn broer is naar Amerika geëmigreerd en wilde hem toch maar niet meenemen) en heb een jaar nadat mijn broer de VIC 20 gekocht had, na het zoveelste verschil van mening met mijn broer over het gebruik van zijn computer, een Commodore 64 (breadbin, voor de kenners) gekocht, die ik na hard werken zelf verdiend heb. Aangezien mijn ervaringen met de datasette niet onverdeeld positief waren, heb ik er ook een 1541 bij gekocht. Inmiddels is de verzameling uitgebreid met nog 2 C64's (ook weer breadbins, dat zijn voor mijn gevoel toch de Èchte Commodore's!) waarvan er 1 een uitbreiding heeft die ik niet verder heb kunnen onderzoeken omdat een paar minuten na het eerste inschakelen het scherm op zwart ging, en hij zich niet weer liet aanzetten. Erg technisch onderlegd ben ik op het gebied van Commodore's niet (maar op het gebied van PC's weer wel) dus heb ik het probleem nog niet zelf kunnen oplossen. Heb je enig idee waarom de Commodore nog steeds zo populair is? Daarop heb ik een tegenvraag. Waarom zijn er nog steeds radiozenders met muziek uit de jaren 50, 60, 70, 80 en 90? Mijn antwoord: Ik denk dat die machientjes indertijd gewoon gaaf waren, dat ze een deel van de bevolking (niet iedereen had er een, al was het maar omdat ze niet goedkoop waren) een mogelijkheid gaven om meer te zijn dan slaven van radio en TV, van aanbod van anderen. Dat je zelf (hoe klein ook) je eigen spelletjes kon maken, of de spellen van andere makers kon spelen. Dat je vermaak dan ten koste ging van buitenspelen, dat kwam pas veel later aan de orde. Maar ook nu nog, met al die mooie dingen die computers van nu kunnen doen (tussen de blauwe schermen door dan), zelfs nu nog is er belangstelling voor wat in het verleden gebeurde. Niet alleen op gebied van Commodore, trouwens, ook de huidige PC kent een behoorlijk circuit van Retrogamers. Maar ik dwaal af. Waarom zijn ze nu nog populair? Omdat het juist zo knap was wat uit die machientjes gehaald werd.
Bedrijven als MicroProse, US Gold, Activision en noem maar op, die toch dingen deden waar je heel graag van zou weten hoe ze dat voor elkaar kregen, wat je zelfs nu nog niet kunt achterhalen. En natuurlijk nostalgie. Het gevoel dat je had toen je met je computer onder de arm uit die winkel liep, je eerste tape in de datasette deed (of in mijn geval dus die eerste diskette in de 1541) en dan verbaasd staan over wat je allemaal zag gebeuren. Voor een deel is het echter ook de techniek die, weliswaar in kinderschoenen, zelfs meer dan 30 jaar later nog steeds werkt. Ik kan weliswaar niet alle Nloppy disks afspelen die ik nog heb, maar toch meer dan je zou durven denken. Dat is toch fantastisch? Hoe ben je in het programmeren gerold op de Commodore? Tja, eigenlijk stapje voor stapje. Op een bepaald moment had mijn broer op de VIC 20 een opzet gemaakt voor een roulettespelletje. Waarom juist dat? Geen idee, dat heeft hij me nooit kunnen zeggen. Maar op de C64 kon je gewoon meer doen dan op de VIC 20, zelfs met 16K uitbreiding. Dus uiteindelijk ben ik daar verdergegaan waar hij was opgehouden omdat het geheugen van de VIC ophield. Ik heb de programmeertechniek van de C64 uitgebuit (maar nog niet tot het niveau dat ik gebruik maakte van ON .. GOTO, ik gebruikte in plaats daarvan heel veel IF ... THEN structuren) en daarmee veel inzetmogelijkheden toegevoegd. Maar ook ik liep tegen de beperkingen van BASIC aan toen ik probeerde een "frequentietabel" toe te voegen waarin bijgehouden werd hoe vaak een bepaald getal viel binnen x keer spelen en wat de laatste 10 getallen waren. Uiteindelijk heb ik de C64 een hele tijd niet kunnen gebruiken omdat ik er geen plek voor heb om hem op te stellen. Ik mis onder andere een tweede TV, en een goede tafel waar ik aan kan zitten. Door emulatoren kon ik er weer induiken, en dat heb ik dan ook gedaan. Ik heb listings overgetikt uit boeken die ik had (of online vond) en gekeken hoe ze te werk waren gegaan. Daar leerde ik heel veel van. Wat vind je van de nieuwe ontwikkelingen die plaatsvinden op gebied van C64 of Amiga? (MMC64, HD64 etc.) De dingen die genoemd worden (MMC64 en HD64) gebruik ik zelf niet, maar dat er emulatoren zijn van (niet alleen) de C64 vind ik fantastisch. Ik kan op mijn laptop nu waar ik maar wil bezig zijn met de projekten die ik heb lopen. Daarover straks meer. De emulatoren van nu zijn heel goed, kunnen in real time de C64 nadoen, bieden ondersteuning voor virtuele diskettes (waar ik een complete harde schijf vol van heb gedownload van alle websites die ik maar kon vinden) en virtuele tapes (waar ik er ook heel veel van heb gedownload). Ik ben ooit begonnen met PC64, heb daarna VICE ontdekt, met opvolger Winvice, maar ook C64 Forever (met vrij beperkte bijgevoegde collectie software, maar wat toch wel makkelijk in het gebruik is). Ik heb op dit moment nog niet de behoefte om een 1541 U (of opvolger) aan te schaffen, maar als ik ooit weer plek heb, komt die er vast wel. Wat doe of deed je er mee en waarom? Wat ik er vooral mee deed was spelletjes spelen en (toen nog in mindere mate) programmeren. Nu, zoveel jaar later, ben ik bezig met het vertalen van oude, maar ook nieuwe spellen voor de C64. Gek genoeg in alle gevallen zijn dat duitstalige spellen die ik naar het Engels vertaal, omdat ik vind dat meer mensen ze zouden moeten leren kennen. Vroeger was er een tijdschrift in Duitsland dat zelfs in Nederland uitgegeven werd: 64'er. Dat tijdschrift bevatte veel informatie, maar ook listings en later diskettes met kant en klare programmatuur. Een paar van die spellen zijn me bijgebleven: Bijvoorbeeld Hotel (niet te verwarren met de versie waarin je klein kan beginnen en uit kan groeien tot een "Stauffenberger Hotel", maar de versie van FSH (Franzke's Software House) uit voornoemd blad, 64'er dus. In dat spel kun je in 15 verschillende steden over de hele wereld hotels opzetten. Als ze goed lopen en je regelmatig langs gaat om de winst op te halen, kun je van die winst een autoverzameling aanleggen. de auto's worden op veilingen verkocht aan de hoogste bieder. Wie van de 2 tot 4 spelers de meeste (of alle) auto's verzameld heeft, wint. In dat spel stonden trouwens een aantal storende fouten, die ik er met veel moeite uit heb weten te halen. Daarna ben ik het spel gaan vertalen naar het Engels. Met name de omzetting van vierkante meters naar vierkante voeten was lastig. Maar ik ben daar goed uitgekomen, gelukkig. Ik ben nu aan het testen of alle teksten wel goed uitgelijnd staan, of er nog andere fouten in het spel voorkomen, kortom, het is
bijna af. Wie belangstelling heeft kan me mailen via c64addict@hotmail.com, dan kan ik je erover op de hoogte houden. Dan is er nog een tweede spel, ook van FSH, dat in het origineel "Omnibus GmbH" heet, dat ik omgedoopt heb naar Omnibus, Inc. (Veel langer kon die naam niet worden). In dat spel beheer je een busmaatschappijtje, dat op een lijndienst begint en langzaam uit kan breiden tot een groot bedrijf dat alle vervoer in de regio doet. Je kunt het (net als Hotel) met maximaal vier spelers spelen, maar dus ook alleen. Moeilijkheid was bij dit programma, dat FSH de listing beveiligd had. Hij heeft voor elkaar gekregen dat de informatie van normaal 4 programmaregels (van elk 80 karakters) onder 1 regelnummer stond. Toch liep het programma goed. Ik heb met veel moeite de listing regel voor regel overgetikt, en ben nu bezig met het verwijderen van fouten die (mede door het overtikken) pas zichtbaar worden als je gaat spelen. Ook voor dit spel geldt: als je belangstelling hebt, meld je via c64addict@hotmail.com bij mij, dan kan ik je ook hierover op de hoogte houden van de ontwikkelingen. Ik heb trouwens geen Ninanciële bijbedoelingen, want de originele spellen zijn niet van mij en ik ben geen dief, ik ben alleen maar enthousiast over die spellen. Maar dat is nog niet alles. Ik ben voor (opnieuw) een Duitse programmeur bezig zijn spellen, die hij zelf naar het Engels vertaald heeft, op goed Engels en speelbaarheid te controleren. Dat is zeer leuk, want zo krijg ik die spellen het eerst... En dan is er natuurlijk nog mijn Cursus BASIC V2.0. Die wordt in dit blad in het Nederlands afgedrukt, als er plaats voor is, maar is ook in het Engels beschikbaar via het "andere" nederlandstalige Commodore-‐forum waarmee Commodore Gebruikers Groep samenwerkt, te weten c64scene.nl, waar ik ook veel te vinden ben. Ik hoop, dat jullie, voor zover je ermee bezig bent, veel plezier hebben aan mijn cursus. Ook daarvoor geldt: Als je vragen, opmerkingen, BASIC-‐problemen of suggesties voor onderwerpen hebt, meld dat via c64addict@hotmail.com en dan probeer ik zo snel mogelijk antwoord te geven.
Impossible Mission II
Test Drive
Impossible Mission is een spel dat tot de selecte groep van klassiekers voor de c64 behoort. En zoals het meestal het geval is met klassiekers, konden de makers ook ditmaal de verleiding niet weerstaan om voort te borduren op de inmiddels beproefde en succesvol gebleken formule. In Impossible Mission 2 zien we daarom niet alleen Elvin Atombender en agent 4125 teug, maar ook de inmiddels bekende robots, eindeloze gangen, liften en kamers met allerlei te doorzoeken objecten. Deze keer heeft de kwade genius zich verschanst in een uit vijf torens bestaand labyrint, waaruit hij dood en verderf dreigt te zaaien. De tand des tijds heeft agent 4125 nog aardig intact gelaten getuige de bekende buitelingen, en het is wederom zijn taak om zich een weg te banen tot het hoofdkwartier van Elvin. Daartoe dienen eerst de vijf torens van het complex stuk voor stuk te worden doorzocht. In Impossible Mission 1 kon het hele complex doorkruist worden, in deel 2 dient de zoektocht per toren te worden voltooid. Pas wanneer de cijfers zijn gevonden die het codegetal vormen voor de volgende toren, kan men zich naar een andere toren verplaatsen. In elke toren bevindt zich echter ook een fragment van een muziekstuk en dit fragment dient te worden gevonden voordat de toren verlaten wordt, omdat terugkeer naar een reeds bezochte toren onmogelijk is. In een later stadium dienen de muziekfragmenten aan elkaar te worden geregen en alleen dan is het mogelijk om in de lift te kome die naar Elvin's controletoren gaat. Goed opletten dus, want het is vrij pijnlijk om uren te spelen en uiteindelijk tot de conclusie te komen dat er een onderdeel ontbreekt. Op de bekende zakcomputer onderaan het scherm bevindt zich een cassetterecorder, waarop de fragmenten ten gehore kunnen worden gebracht. Voordat het zover is zal men echter wel de nodige levens verloren hebben door toedoen van de inmiddels bekende robotten die niet aan agressiviteit blijken te hebben ingeboet. Op enige details na verschilt het verhaal dus niet wezenlijk van de eerste versie en dit geldt eveneens voor de uitvoering van het spel. Net zo mooi, maar vrijwel identiek. De echte Impossible Mission aanhangers zullen er ongetwijfeld hun hart aan kunnen ophalen, maar wat mij betreft had er wel enige variatie in de bekende formule mogen worden aangebracht.
Test drive is een spel dat zowel inspeelt op wensdromen, waaraan we ons allemaal weleens te buiten gaan. Een vijftal exotische sportwagens (Lamborghini, Porsche, Lotus, Ferrari en Corvette) worden door een ambitieuze verkoper met een grenzeloos vertrouwen in de mensheid afgestaan voor een proefrit op een bergweg vol opstakels. Na een keuze te hebben gemaakt uit de schitterende afbeeldingen met technische gegevens, kan de rit beginnen. Vanachter het wiel ontvouwt zich een slingerende weg met gapende afgrond vol slome zondagsrijders, gigantische vrachtauto's, verraderlijke bochten en gefrusteerde politiemannen. De besturing van de auto geschiedt door middel van het toetsenbord of de joystick. Bij het schakelen verschijnt iedere keer een apart "versnellingsvenster", terwijl linksboven in beeld een radardetector zit die zonder meer zijn nut bewijst. Het is zaak om de auto heelhuids naar boven te krijgen, niet te snel en niet te sloom maar vooral in goede staat. Wie denkt dat langzaam rijden de oplossing is, moet niet verbaasd zijn als bij het benzinestation wordt meegedeeld dat de rijder eigenlijk geen sportauto verdient en teruggaat naar af. Wie het spel al van de Amiga kent, weet dat de uitvoering van het spel zeer fraai is. Op de 64 is dat natuurlijk wel wat minder, maar niettemin zeer de moeite waard.
Test drive is in de loop der tijd ook op andere platformen verschenen! Zie de onderstaande foto's!
Een pc screenshot (testdrive 5)
Impossible Mission is in de loop der tijd ook op andere platformen verschenen, waaronder de Wii, zie onderstaande foto.
Een xbox 360 screenshot!
De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.
On the Farm
Mutilator
Dat er in 2010 nog steeds leuke spellen voor de Commodore 64 gemaakt worden bewijzen de jongens van "The New Dimension". Ze hebben zich ditmaal laten inspireren door het leven op de boerderij. De wollige held wordt gespeeld door een schaDg schaapje dat om de een of andere reden uit de handen van vossen, honden, vogels en de boer moet blijven. Niet iets waar je zo op het eerste zicht warm voor zou lopen denk je, maar ook ditmaal bedriegt de schijn. We vergeten dat de soms simpel ogende beelden garant konden staan voor waanzinnige gameplay. (Mission Impossible) Na het starten van het spel klinkt een opzwepend muziekje en kan het spel beginnen. Je bent er al snel achter, dit schaap houdt van bruin gras. Dit ligt her en der verspreid over het veld. Om het te kunnen eten moet je alles wat beweegt ontwijken. Het riekt naar pacman in schaapskleren, zonder de beperking van de gangen. Veel van je vijanden kun je uitschakelen door erop te springen, met uitzondering van de boer en de vogels. De levels worden geleidelijk aan moeilijker maar blijven op een of andere m a n i e r t o c h v e r s l a v e n d werken. Het "nog een leveltje" gevoel speelt hier sterk! Op de achtergrond en animaRe valt niets aan te merken; het spel zorgt voor een leuk Rjdverdrijf en is de moeite waard!
Schietspellen doen het natuurlijk altijd goed. Nu ben ik persoonlijk geen hardcore SEUCK (Shoot Em Up Construction Kit) fan, omdat de spellen die hiermee gemaakt worden vaak bepaalde trekjes gemeen hebben met elkaar. Het is moeilijk om een uniek spel te maken. Desalniettemin hebben ze een aardige poging gewaagd. Je bent als Alien natuurlijk naar de aarde gekomen om onze inteligentste levensvormen te ontvoeren! Het is je doel om je UFO door de ruimte te loodsen en de verschillende gebieden op aarde te beroven van haar… koeien. Hierbij wordt je gehinderd door mensen met hun arsenaal aan wapens. Dit samen met de uitstekende SID track maakt het spelen een aangename bezigheid. De moeilijkheidsgraad bouwt zich langzaam op en ook met dit spel ben je wel een avond zoet.
Release date: Maart 2010 Gemaakt door: The New Dimension WWW: http://noname.c64.org/csdb/release/?id=89349
Bionik Granny Returns
Release date: Augustus 2010 Gemaakt door: The New Dimension WWW: http://noname.c64.org/csdb/release/?id=93555 Granny is boos… Geen idee waarom, maar het doel van het spel is alles neer te slaan wat ademt en loopt. Hierbij dien je o.a. muzieknootjes, winkelwagentjes en koekenpannen die naar je gegooid worden te ontwijken. Af en toe valt er ook een muntje naar beneden en daar is het hem nu juist om te doen. De muntjes helpen je naar het volgende level, het mank slaan van mensen levert punten op. En wij maar betalen voor haar AOW. In principe is dat de uitleg voor het hele spel. Als je voldoende muntjes hebt verzameld, ga je naar het bonus level. Dit is een frogger cloon, maar in plaats van een kikker bestuur je Granny. Ik moet zeggen dat ik er persoonlijk meer plezier aan beleefde om Granny onder een auto te smijten, dan haar naar de overkant te loodsen. Het spel is redelijk eentonig, verveelde mij erg snel en het mooiste vond ik het introscherm. Ik begrijp dat dit een opvolger is van Bionik Granny, naar ik hoop een beter spel.
Release date: Maart 2010 Gemaakt door: The New Dimension WWW: http://noname.c64.org/csdb/release/?id=89690
Sub Hunter
Release date: December 2008 Gemaakt door: Cyber Systems WWW: http://noname.c64.org/csdb/release/?id=74139 Een overheidsexperiment is fout gegaan, waardoor het leven in de zee aangetast is en dieren in gruwelijke schepsels veranderen. Mensen worden vermist en het is aan jou de wereld te redden! Tot zover de intro. Een schietspel met onderzeeërs is misschien niet nieuw, maar deze versie is prachtig en zo veelzijdig! Je bestuurt in het eerste level jouw onderzeeboot al vurend door prachtig horizontaal scrollende velden met happende haaien en vijandige onderzeeërs. Het doel is het oppikken van mensen, die op deze diepte in de zee een baantje aan het trekken zijn, voordat de zuurstof van je onderzeeër op is. Dit is moeilijker dan het zo op het eerste gezicht lijkt maar de opzwepende muziek zorgt ervoor dat je het blijft proberen. Wat de moeilijkheidsgraad ook verhoogt is het feit dat je pas een torpedo af kunt vuren als je voorgaande torpedo ontploft of uit het beeld is. Nadat je door het eerste veld heen bent, verandert het spel. De onderzeeër staat bovenaan in het scherm en je moet alles wat beneden je zwemt trakteren op een lading TNT. Overleef je dit level, dan krijg je een level waarin je mensen van de zeebodem moet oppikken, terwijl je het horizontaal scholende ongedierte probeert te ontwijken. Dit is een spel van timing, zelfbeheersing en erg verslavend. Tel daarbij de waanzinnig muziek en extras (o.a. loader, intro, soundboard, Musicplayer, C64/VIC20 versie en one-on-one mini-game) op, en we hebben een winnaar!
De beoordeling gaat van 1 tot 5, waarbij 5 de hoogst mogelijke score is.
Eric Schwartz Retrogamer 80 - aug 2010 Deze maand in de Retrogamer, een interview met Eric Schwartz. In het Amiga verleden verdiende hij de naam Mr. Anima<on met het maken van populaire cartoons op het plaAorm. Misschien wel de meest bekendste is de intro in Team 17's Superfrog. Hij is tevens de bedenker van Amy the Squirrel en een van de oudste web commics. Ook heeL hij de Bit.Movie wedstrijd al meerdere malen gewonnen.
Retrogamer probeert elke maand een legende in de zogenaamde hotseat te krijgen. Deze maand was dat dus Eric Schwartz. Onderstaand hiervan de vertaling. Welke van jouw anima/es zou je willen aanraden aan onze lezers en waarom? De 'AnR-‐Lemming' demo. Ik zou deze parodie van Lemmings niet mijn beste werk noemen, maar het is waarschijnlijk mijn meest beroemde, tenminste, toen der Rjd. Ook mijn Amiga Tribute, die gevonden kan worden op YouTube en andere plekken op het internet. Het bevat het nummer "SRll Alive" van Portal, en is een zwarte geschiedenisles voor de Amiga en haar fans. Toegegeven, de entertainment waarde is aZankelijk van de bekendheid met de Amiga dus dit kan per persoon verschillend zijn. Wat is de herinnering waar je het meest trots op bent? Waarschijnlijk toen ik ontdekte dat mijn werk besproken werd in bladen zoals Amiga Format. Het was een openbaring dat mijn creaRes werden bekeken buiten de Verenigde Staten. Ik ben er best trots op deze belangstelling en heb veel van deze oude bladen bewaard. Van welke game of karakter zou jij wensen dat je hieraan meegewerkt had? Soms denk ik dat het erg leuk geweest was om onderdeel te zijn van een van de grote karakter-‐franchises zoals Mario of Sonic. Ik had ook graag een grotere invloed gehad op de in-‐game graphics van Superfrog, waarvan het meeste al af was tegen de Rjd dat ik gevraagd werd om de intro te verzorgen. Ik zou misschien gestuurd hebben op een meer volledig geanimeerde sRjl, gelijk aan bijvoorbeeld Earthworm Jim.
Welke mogelijkheden hee< computer anima/e jou gegeven? Mijn animaRes hebben me genoeg exposure gegeven om een behoorlijke berg werk aan te trekken. Ik had zelfs als animator voor een film kunnen werken als de Rming beter uitgepakt had -‐ ik studeerde ten Rjde van het verzoek en was niet van plan dit te onderbreken. Het starten van mijn eigen projecten hebben mij het zelfvertrouwen gegeven om mijn eigen weg te bewandelen, ongeacht wat mij dat hee^ opgelegeverd.
Ergo quoniam omnino aliquid agendum duxi, et id tempus ad
Wat is je donkerste herinnering van de computer industrie? Voor mijzelf zou dat zijn toen Commodore Computers faillissement aanvroeg in 1994 en het jaar van onzekerheid die daarop volgde. Dat was een moeilijke Rjd voor elke Amiga gebruiker of fan. En je beste? Het was goed te ontdekken dat het einde van Commodore niet het einde was van de Amiga. Ik was alRjd blij om nieuwe dingen te leren die ik aan mijn gereedschapskist kon toevoegen. Kun je een interessante anekdote met ons delen over jouw /jd in de Amiga industrie? Ik heb mijzelf nooit onderdeel beschouwd van de "Industrie", maar meer gewoon een persoon die meekeek vanaf de zijlijn. Daarentegen vond ik het alRjd grappig dat de columnisten die mijn Amiga animaRes besproken in de bladen, frequent elke vrouwelijke karakter die ik tekende verwarde met Iznachal'no geny, mijn eerste te 'beroemdheid', Amy the Squirrel. Ik vaae dit op als een hint om meer diversiteit aan te kotorye otvechajut za brengen in mijn creaRes.
okrasy, risunki i tip shersti, byli u vseh Hoe is de industrie de afgelopen jaren veranderd? homjachkov Een aantal R(prirodnyj entallen jaren geleden zaten de computers nog in het gebied van de technofielen en odinakovye vneshnij vid sirijskogo hobbisiten. Nu zijn computers meer een gebruiksvoorwerp geworden, een standaard apparaat voor
dagelijks gebruik. Ik zou geen van beide beter willen noemen, alhoewel ik de 'old days' wel mis. Ik zou niet de persoon zijn die ik vandaag de dag ben, zonder de tech en cultuur van 1989, toen ik het beste maakte met mijn Amiga...
Deel 3, laten zien wat je kunt... Omdat we in de cursus toch verder moeten, ga ik toch de oplossing alvast maar geven. En we hebben opnieuw I F ... T HEN statements nodig om verder te kunnen gaan. Om aan te geven, dat een nummer hoger of lager is dan het door de speler ingevoerde getal, zul je ze met elkaar moeten vergelijken. Dat doe je dus ook met het I F ... T HEN statement. Er zijn echter nog andere varia<es op het I F ... T HEN statement, die ik hier ook wil bespreken.
Springen met ON ... GOTO / GOSUB Een nadeel van het O N ... G OTO statement is, dat je het programma zelf moet vertellen waarheen het moet gaan als het wel of niet aab de voorwaarde hee^ voldaan. Ook waar het na de subrouRne heen moet moet je zelf opgeven. Dus hebben de "luie" BASIC-‐ontwikkelaars bij Commodore ook de O N ... GOSUB rouRne bedacht.
Het enige verschil tussen O N ... G OTO en O N ... G OSUB is, dat O N ... GOSUB teruggaat naar het volgende stukje programma op de plaats waar In dit geval zal ik proberen te werken met het het was toen het naar de subrouRne gestuurd werd, met alleen een "ON ... G OTO" statement. Eigenlijk is dat niet "RETURN" aan het eind van de benodigde subrouRne, die het programma weer terugstuurt naar de volgende instrucRe op de plek waarvandaan de echt nodig, omdat I F ... T HEN het ook zou subrouRne was aangeroepen. kunnen verwerken. Het principe is the same, maar hoe het uitgevoerd wordt verschilt er wel mee.
Met I F ... T HEN kun je alleen kijken of iets goed is of fout. Met O N ... G OTO kun je bepalen waar in het programma je naartoe wilt gaan als gevolg van een bepaalde keuze. Waar die keuze bekeken wordt, noemen we een subrou<ne.
Voor de rest werken beide statements hetzelfde, dus ik zal alleen de O N ... GOTO hier gebruiken, die eigenlijk toch al overbodig is. Er is wel nog een andere reden voor. De manier waarop het programma is opgebouwd zorgt ervoor, dat teruggaan naar het punt waar de verwijzing naar de subrouRne stond, niet echt helpt.
We zullen dus de regels 170 en 180 moeten verwijderen uit ons programma en in plaats daarvan wat andere regels moeten toevoegen. Dat kun je bijvoorbeeld doen, door naar een lege regel te gaan en daar 170[rt] (En op In de subrou<ne (een programma binnen een de regel daaronder 180[rt]) in te Rkken, waardoor ze gewist zullen zijn. programma, als het ware) zou je inderdaad, zoals we ook doen, kunnen kijken of een getal Probeer alRjd deze methode te gebruiken, als het kan. hoger of lager is dan de waarde die door de speler is ingegeven. Maar je zou een compleet spel in die subrou<ne kunnen stoppen, als je dat zou willen. Een spel dat alleen bereikt kan worden als aan de voorwaarde voldaan is die gedefinieerd wordt in het O N ... G OTO statement. Je zou het ook kunnen gebruiken als je eerder in je programma niet genoeg regelnummers gereserveerd hebt, maar je de extra programmaregels wel nodig hebt om een probleem op te lossen waaraan je eerder niet gedacht had, maar dat je tegenkwam <jdens het testen van je programma op fouten, verborgen gebreken en dergelijke.
Je zou ook over de bestaande regels 170 en 180 nieuwe instrucRes heen kunnen typen om ze te veranderen. Dat kan echter interessante situaRes tot gevolg hebben als een regel die je wilt verwijderen voorheen langer was dan 80 tekens. Want toen ik schreef dat een regel niet langer mag zijn dan 80 tekens, had ik er niet bij vermeld dat je voor de meeste BASIC commando's alorRngen kunt gebruiken, waardoor regels meer dan 80 tekens kunnen bevaaen zonder dat dit veel problemen gee^. Behalve bij het eroverheen typen met return, dan. Als je een volledige lijst met afgekorte commando's wilt zien, laat me dat dan weten, dan publiceer ik die in een volgend deel. Wat bedoel ik met interessante situaRes? Als je een regel had die langer was dan 80 tekens, werd het deel dat teveel is eraf gehaald door op return te Rkken aan het eind van de regel, omdat het mogelijk is dat de nieuwe regel ook meer dan 80 tekens bevat na invoer, die anders niet verwijderd zouden worden. Maar als je die extra tekens nog ergens voor nodig hebt, ben je ze wel kwijt!
Hoe dan ook, hier zijn de toegevoegde regels:
170 ON(B>A)GOTO 1100 180 ON(B<A)GOTO 1200 1100 PRINT"HET NUMMER WAARAAN IK DENK IS LAGER. BLIJF HET PROBEREN!" 1101 IF(B-1)=ATHEN PRINT"JE ZIT ER DICHT BIJ!" 1199 GOTO150:REM MET ON ... GOSUB ZOU JE HIER RETURN ZETTEN ZONDER REGELNUMMER! 1200 PRINT"HET NUMMER WAARAAN IK DENK IS HOGER. BLIJF HET PROBEREN!" 1201 IF(B+1)=ATHENPRINT"JE ZIT ER DICHT BIJ!" 1299 GOTO150 Iznachal'no te geny, kotorye otvechajut za okrasy, 1300 END risunki i tip shersti, byli u vseh homjachkov odinakovye (prirodnyj vneshnij vid sirijskogo homjaka - zolotistyj korotkosherstnyj bez risunka). Odnako za desjatiletija Zoals je kunt zien heb ik wat extra aanmoediging ingebouwd, voor als de speler het nummer bijna geraden hee^. Dat zou je voor andere soderzhanija ih v domashnih uslovijah pojavilis' mutacii getallen (er 2 vanaf, er 3geny, vanaf of juist helemaal niet ivid n de buurt) ook kunnen doen, als je zou willen. - izmenennye vlijajushhie na vneshnij Als je met homjachka, het commando L IST[rt]* de lisRng ekijkt, zullen de regels automaRsch gesorteerd worden en de nieuwe regels dus in volgorde blagodarja chemu teper' bsushhestvuet
verschijnen. Dat is alles voor deze keer! Tot ziens in het volgende deel! De lisRng zoals we die tot nu toe hebben ziet er dan ongeveer zo uit:
0 PRINT[CL]"RAAD HET GETAL" 10 PRINT"DOEL VAN HET SPEL IS, HET GETAL" 20 PRINT"(EEN NUMMER TUSSEN 0 EN 100, INCLUSIEF" 30 PRINT"0 EN 100) DAT DE C64 UIT HEEFT GEZOCHT" 30 PRINT"IN ZO MIN MOGELIJK BEURTEN TE RADEN." 40 PRINT 50 PRINT"SUCCES!" 120 A=0:B=0:C=0 140 PRINT"GOED, IK HEB EEN NUMMER." 150 INPUT"AAN WELK NUMMER DENK IK NU";B 160 IFA=BTHENC=C+1:GOTO1000 170 IFA<>BTHENC=C+1 170 ON(B>A)GOTO 1100 180 ON(B<A)GOTO 1200 1000 PRINT"JE RAADDE HET NUMMER IN";C;"BEURTEN!" 1010 PRINT"NOG EEN KEER? J/N" 1020 GETA$ 1030 IFA$=""THEN1020 1040 IFA$="J"THENRUN 1050 IFA$="N"THENPRINT"JAMMER, HET WAS LEUK!" 1060 GOTO1020 1100 PRINT"HET NUMMER WAARAAN IK DENK IS LAGER. BLIJF HET PROBEREN!" 1101 IF(B-1)=ATHEN PRINT"JE ZIT ER DICHT BIJ!" 1199 GOTO150 1200 PRINT"HET NUMMER WAARAAN IK DENK IS HOGER. BLIJF HET PROBEREN!" 1201 IF(B+1)=ATHENPRINT"JE ZIT ER DICHT BIJ!" 1299 GOTO150 1300 END
TERMINOLOGIE ON ... G OTO Wordt gebruikt om een programma naar een subrouRne te sturen, die begint bij de regel die vermeld is na G OTO. Kan worden gebruikt om een verkeerde planning aan het begin op te vangen, maar kan ook om andere redenen gebruikt worden. Vanaf het laatste regelnummer van de subrouRne wordt het programma gestuurd naar het regelnummer dat vermeld staat. Is er geen regelnummer en heb je bijvoorbeeld een ON X=2 G OTO 10000 gemaakt, waarna je bij 10000 een rouRne hebt die je niet afsluit met (bijvoorbeeld) 10100GOTO2100, dan gaat het programma verder bij het eerstvolgende regelnummer (bijvoorbeeld 11000. ON ... G OSUB Doet ongeveer hetzelfde als O N ... G OTO, maar aan het eind wordt het programma door middel van een R ETURN instrucRe teruggestuurd naar waar het vandaan kwam. Deze construcRe is helaas niet alRjd mogelijk door de manier waarop een programma I F ... T HEN statements aZandelt. Je kunt het gebruiken voor een handeling die vaak opnieuw verricht moet worden op verschillende plaatsen in het programma Iznachal'no te geny, kotorye otvechajut za okrasy, (Bijvoorbeeld "DRUK O P S PATIE O M V ERDER T E G AAN" als een scherm volgezet is met tekens en je zeker wilt weten dat alles gelezen wordt. risunki i tip shersti, byli u vseh homjachkov odinakovye (prirodnyj vneshnij vid sirijskogo homjaka - zolotistyj LIST korotkosherstnyj bez risunka). Odnako za desjatiletija Dit commando wordt gihebruikt om een uslovijah programma dat in mutacii het geheugen opgeslagen zit, te bekijen. Helaas zal het niet alRjd werken, omdat soderzhanija v domashnih pojavilis' - izmenennye vlijajushhie vneshnij vidworden met machinetaal. Als dit is gedaan, zal een commando, bijvoorbeeld S YS programma's ook direct geny, in het geheugen na gezet kunnen homjachka, blagodarja sushhestvuet 64738 (De neae manier om een chemu C64 te teper' reseaen en alle geheugeninhoud te verliezen), of SYS49152, het programma starten.
Door Lennart Laat ik mijzelf een korte introductie gunnen; Mijn naam is Len (aka thelen), 29 jaar oud en al jaren enthousiast bezig met Atari (zolang de tijd strekt...) Op mijn 8e ruilde ik mijn op de rommelmarkt gekochte Atari 2600 in tegen een atari 800XL. Daar zat een 1010 datarecorder bij en de voor mij legendarische cursus ʻLeer in basic programmeren op de Atariʼ van Hellwich sr. en Hellwich jr. Dit was toentertijd best een pittige cursus voor mij, maar al snel kon ik wat dingen maken. Uiteraard droomde ik ervan games te gaan maken zoals ze te zien waren op de NES, maar zelfs de Atari 2600 kon ik niet benaderen. Later kocht ik een atari 130XE met een atari 1050 diskdrive, 200+ floppyʼs met illegaal gekopieerde games en een stapel Engelse boeken, met meer geavanceerde programmeersels. Echt iets leren van die boeken deed ik niet, gezien mijn Engels onder de maat was (eigenlijk beter: geen maat had). Het programmeren werd steeds minder, zeker toen ik besefte dat ik ʻmachine taalʼ moest gaan programmeren, dit leek mij veel te moeilijk. Met Turbo Basic XL die tussen mijn floppyʼs zat was het mogelijk best spectaculaire dingen te doen maken. Ik denk dat zo rond 1993 de hobby een beetje stokte. In 1994 ging ik aan de slag met Qbasic/Quickbasic 45, dat was een makkelijke overstap. Pascal, C en Java kwamen langs en wat 8086 assembly. Tussentijds sloot ik best weleens de Atari aan voor wat vermaak. Pas in het jaar 2002 besloot ik toch eens verder te gaan kijken naar de grote ʻmachinetaalʼ voor de atari 8 bit. Dit werd toen niet programmeren op de hardware zelf, maar cross-development op de pc met een Atari 8 bit emulator. Als kind droomde ik altijd ervan de mooiste games te maken voor de Atari 8 bit(beter dan die op de NES), en nu wilde ik dat ook echt gaan doen. Dat kan natuurlijk niet anders dan met 6502 assembly. Maar hoe beginnen we nu ? Laten we dan ook ter zake komen nu.......
Ik neem aan dat de meeste mensen op de pc zullen gaan programmeren, dus deze tutorial zal dan ook op de pc gericht zijn en ga ik er ook vanuit dat je een Atari 8 bit emulator hebt geïnstalleerd. Stap 1: We maken een mapje op het bureaublad (of waar je wilt) met de naam ‘A8prog’ (of de naam die je wilt.) Stap 2: download de MADS crossassembler van de volgende website : http://mads.atari8.info/ . Rechtsbovenin staat ‘Download package’ Pak de download uit, en zet het bestand ‘mads.exe in de map die je bij stap 1 hebt gemaakt. Stap 3: Open de map van stap 1, en ga naar bestand->nieuw->nieuw tekst document. Geef dit de naam "prog" Stap 4: Open het zojuist gemaakte tekstbestand, en type daar in: Mads prog.txt –o:output.xex Pause Stap 5: Ga naar bestand->opslaan als. Vul daar bij bestandsnaam in :’compile.bat’ Kies bij opslaan als type : ‘Alle bestanden’ en druk op ‘Opslaan’. Sluit nu de kladblok editor. Als het Klopt zitten nu de volgende bestanden in de map:
Stap 6: Dubbelklik nu op het bestand ‘prog’. Hier kunnen we nu onze 6502 assembly code in typen ! We typen daarom ons eerste programma in : De lege stukken doen we met de ‘TAB’ toets ! Verder nog even geen vragen stellen, we gaan naar Bestand en kiezen Opslaan. Sluit het kladblok.
Stap 7: We dubbelklikken in ons
mapje op ‘compile’ waarmee we onze assembly code omtoveren naar een atari file. Als we geen typefouten hebben gemaakt zien we dit :
Als er een ERROR staat hebben we een typefout gemaakt..Controleer dan even of alles juist staat.
Stap 8: Nu zien we dat er in ons mapje een extra icoon staat met de naam ‘output’. Dubbelklik hierop en ons atari programma start !
Dan zien we rechts het scherm : Ongelofelijk he ! Het programma werkt ! We hebben in ons programma de achtergrond kleur veranderd naar de kleur oranje !
Maar... Hoe werkt ons programma ? ORG $2E0 Dit zegt tegen de compiler dat de onderstaande regels op adres locatie in het Atari geheugen op plek $2E0 moeten komen. Adres $2E0 is de plek in de atari waar staat waar het uit te voeren programma staat. DTA $00,$40 DTA betekent data. Op geheugenplek $2E0 komt de data $00. Op geheugenplek $2E1 komt $40 te staan. Dit is het start adres van ons programma. Zie onderstaand. ORG $4000 Dit zegt tegen de compiler dat alle onderstaande regels op adres locatie in het Atari geheugen vanaf plek $4000 moeten komen. LDA #44 Dit laad het getal 44 in de accumodulator(dat is een register in de processor). 44 is kleur-nummer oranje. Als je hier 14 van maakt krijg je als kleur grijs/wit. Experimenteer hier maar eens mee ! STA $02C8 Dit stopt het getal van de accumodulator(44) in het register op adres locatie $02C8. Dit is het register voor de achtergrondkleur ! Als je hiervan $02C6 maakt verander je de kleur van het tekstkader ! Probeer maar eens ! Voor meer registers zie : http://atariarchives.org/c1ba/page180.php LOOP JMP LOOP Dit laat het programma steeds naar het label ‘LOOP’ springen. Dus er gebeurd verder niks. Pfff.. Ingewikkeld ? Ja... Best wel natuurlijk ! In elk geval zijn we nu helemaal klaar om ons eigen programma te maken. Het zal nog best wel wat tijd en geduld vergen eer men echt wat leuks kan maken. Maar wie bij het begin begint.... Nog wat handige linkjes : Assembly programmeren boek : http://atariarchives.org/mlb/ Grafische dingen met de atari maken: http://atariarchives.org/agagd/ Intressante boeken: http://atariarchives.org Goed Forum, ook voor programmeurs en hun vragen: http://www.atariage.com/ Mijn laatste spel voor de Atari downloaden: http://atari.fandal.cz/detail.php?files_id=6053 Beelden ervan: http://www.youtube.com/watch?v=pgeUcfGG7eo
Yar's Strike
Wat doe ik tegenwoordig ? Samen met Marius hebben wij ons eigen atari 8 bit software label ‘Inspiration Soft’. Dit hebben wij in december 2003 opgericht. We hebben verspreid over de jaren heel wat dingen gemaakt, en ook een hoop niet afgemaakt ! Wanneer we tijd en zin hebben maken we weer is wat leuks voor onze Atari’s. Zie onze (ook nog niet af..) website : http://www.inspiration-soft.com/ Vragen of opmerkingen ? Thelen2000AThotmailDOTcom (AT=@ DOT=.) Veel programmeer succes !!
Behalve Commodore zijn nu ook Atari en Msx vertegenwoordigd !
Retro EHBO
We zien vaak vragen uit de verschillende fora naar voren komen, die interessant zijn om met de clubleden te delen. Met toestemming van de beheerders publiceren we in elk bulletin wat topics. Dank gaat dan ook uit naar de mensen van ons eigen CommodoreGG forum, de C64scene.nl en Amigascene.nl. Via info@retroguys.nl kunnen natuurlijk altijd vragen opgestuurd worden.
Swingende 1701 Monitor Berry meldde op het forum van de Commodore Gebruikers Groep dat hij een probleem had met een 1701 monitor. Het scherm bleek op en neer te dansen. Ron meldde terecht dat de 170x gevoeliger zijn voor electro-magnetische velden dan anderen monitoren. Randapparatuur kan hier dus behoorlijk van invloed zijn. Daarnaast is het zo dat dit type monitor een nogal snel fosfor heeft wat weinig nagloeit, wat ook onrustig over zou kunnen komen. Helemaal als je het rustige beeld van LCD gewend bent.
Startproblemen Veel mensen klagen na aanschaf van een retro computer dat deze rare kuren vertonen bij het opstarten. Meestal is er geen pijl op te trekken en lijkt er willekeur in het spel te zitten. De meest voorkomende reden is in dit geval stof. Vergeet niet dat sommige aparaten soms meer dan 10 jaar niet gebruikt zijn. Ook laat de opslag vaak te wensen over. Gekocht van een oud vrouwtje is hier geen garantie voor succes. Het devies is hier dus schoonmaken. Binnen en buiten en vooral de aansluitingen en userport. Op een goede tweede plaats volgt meestal de voeding, zoals behulpzame gebruikers wisten te vermelden. Zie ook de errorcodes hiernaast als derde optie!
U1/906108-02 (6526) CIA Startup screen normal, but no cursor. No keyboard or control port access. Partial failure: some keys or joystick positions don't work, one character appears ahead of startup cursor, screen fills at startup as if keys are being held down. Cartridge works. U2/906108-02 (6526) CIA Startup screen normal. No serial or user port access. "File not found" error when drive accessed. Cartridge works. Characters sometimes will show as blocks on startup screen. U3/901226-01 BASIC ROM Blank screen w/ border. Cartridge works. U4/901227-03 (early -02) KERNAL ROM Blank screen, no border. Most cartridges don't work but a few game carts (example: CBM Kickman and Jupiter Lander) will work with a normal screen because they bypass the Kernal ROM. U5/901225-01 CHARACTER ROM Normal startup border, but "garbage" characters where startup page characters should be. Cartridge works. U6/2114 SRAM (COLOR RAM) Startup screen shows flickering characters with shimmering colors. Check also PLA U17. U7/906107-01 (6510) MPU Blank screen, no border. Cartridge doesn't work. U8/7406 LOGIC CHIP Blank screen. Partial failure: drive access problems: drive resets, but "device not present" error. U9 - U12 & U22 - U24 8 RAM CHIPS (4164) (only 2 4464 RAM chips in C64C) Blank screen, no border. Shorted chips will get warmer than the other RAM chips. Partial failure: will sometimes produce garbage screen, abnormal number of bytes free or "out of memory" error on startup screen. U13/74LS257 (or MOS7708) LOGIC Blank screen or less than 38911 bytes free at startup. U14/74LS258 LOGIC Blank screen. U15/74LS139 LOGIC Blank screen U16/CD4066 (generic CMOS quad bilateral switch) Color problems such as random color "checkerboard" pattern on screen or no color.
Compact Flash op Amiga 600 Op de AmigaScene kwamen we de volgende vraag tegen. Rishca wilde graag een CF-kaart gebruiken als harde schijf in zijn Amiga 600. Om hier enigzins lekker mee te kunnen werken, werd aanbevolen om de Amiga 600 uit te breiden met 1MB chipram. Ook werd een PCMCIA SRAM fast-ram kaartje aanbevolen met 2 of 4 MB. De CF-kaart is in te bouwen met de speciale IDE adapters. Daarnaast kun je ook een PCMCIA adaper gebruiken waar je de CF kaart insteekt, echter is deze dan niet bootable. De beste optie zal waarschijnlijk de in de nieuwtjes besproken ACA640 zijn.
Voeding en Beeld Op de commodoreGG site werd de volgende vraag gesteld: "Ik heb mijn oude C64 uit de doos gehaald. Als ik hem aanzet, brandt soms het rode ledje vrij kort, vervolgens valt het uit. Als de led brandt, start de C64 ook op. Als de led uit is, is er ook geen beeld. De cassette speler werkt dan nog wel. De voeding is dan waarschijnlijk niet de oorzaak.". De voeding uitsluiten zou misschien te voorbarig zijn. Maar zowel de C64 als de voeding kunnen op de clubdagen tegen een zeer redelijke prijs getest en/of vervangen worden. Daarnaast kan het schakelaartje van de C64 slecht kontakt maken. Mogelijk zit er een breukje in het aansluitsnoer, of maakt de voedingsplug slecht kontakt. Kijk hier eerst eens naar. We krijgen wel vaker vragen die hierop lijken en een handig iets om naar terug te grijpen zijn de startup "schermen" waar je ook al wat informatie uit kunt halen. Zoals de BIOS piepjes van de PC, had Commodore haar U-codes. Soms helpen deze codes je om achter het defecte component te komen. We zullen de belangrijkste op een rij zetten:
U17/906114-01 (82S100PLA) PLA Blank screen, no border. It can produce colored screen or flashing color garbage instead of startup screen. It can cause intermittant loss of cursor, screen freeze and/or program crashes after warmup and it can put random characters on screen. This chip normally runs hot. It is the most common chip to fail in the C64 and it should run no hotter than the SID. U18/906112-01 (6581) SID Normal screen. No sound or garbled sound. Mouse or graphics tablet pointer stuck or jitters. If shorted, can cause blank or "garbage" screen. NOTE: computer will work without a SID plugged in (unplug to check). This chip normally runs hot. U19/906109-04 (6567) VIC (PAL version is 6569) Blank screen (may be light or dark) with no border. Sometimes will produce garbage or "checkerboard" screen, or screen that lacks contrast. If screen is blank or garbled from bad VIC, "blind" disk commands from keyboard may still work. U20/556 LOGIC, TIMER Blank screen. Computer will not reset, or RESTORE doesn't work. U25/74LS257 (or MOS7708) LOGIC Blank screen or less than 38911 bytes at startup. U26/74LS373 LOGIC Startup screen has normal border, but characters are scrambled. U27/74LS08 (or MOS7712) LOGIC Normal startup border, but screen full of "garbage" characters. U28/CD4066 (generic CMOS quad bilateral switch) Normal startup screen. Proportional mouse or graphics tablet doesn't work in one or both control (joystick) ports. U29/74LS74 LOGIC, DIVIDER Startup screen shows normal characters in multicolored "rainbow". U31/8701 MASTER OSC. (Some C64s use 74LS629N w/ support logic) Blank white screen, no border. Normal "whine" in nearby AM radio will be missing if the oscillator is not running. Check also VIC U19. U32/ 4044 CMOS LOGIC No monitor picture, just diagonal lines on screen. POWER PACK: Can produce many problems like blank screen (red LED on, dim, or off), program lock-up, garbage screen, hum bars moving on screen, hum in audio,damaged RAM or other chips, intermittant operation after warmup, etc.
Agenda 3 Oktober 2010 - Retro spelcomputer beurs De Stolp, Violierenplein 101 te Apeldoorn van 10:00 tot 16:00 uur. Georganiseerd door het Bonami Spelcomputer Museum. http://www.bonami-spelcomputermuseum.nl/ Zaterdag 16 oktober 2010 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur. http://commodore-gg.hobby.nl/ Zondag 14 november 2010 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag in Limburg! Gemeenschapshuis Heilust, Ons Limburgstraat 57, 6466CA Kerkrade van 10:00 tot 16:00 uur.
Commodore, MSX, Atari en Amiga dag! Zaterdag 16 oktober is er weer een Clubdag in het Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur. Op deze clubdag zal een presentatie worden gegeven door Antony Mo over WHDLoad en IGame. Natuurlijk is iedereen weer welkom die de Commodore en Amiga computers een warm hart toedraagt. Atari en MSX is daar inmiddels ook bijgekomen! Er is altijd van alles en nog wat te doen en te zien. We helpen je met reparaties, modificaties, software, solderen maar je kunt ook retro games komen spelen of gewoon komen kijken. Natuurlijk is er de hele dag door van alles te doen op Atari, MSX, Amiga en Commodore gebied.
Zaterdag 18 december 2010 Commodore, MSX, Atari en Amiga dag extra o.a. uitreiking innovatieprijzen, loterij en vlooienmarkt Trefpunt, Kerkweg 21 te Maarssen van 10:00 tot 16:00 uur.
Wordt Lid van de HCC Commodore Club! Voor 24,75 euro per jaar ben je lid van de HCC Commodore Gebruikers Groep! Als EXTRA krijg je dan een PDF jaarabonnement op dit mooie magazine "het Info Bulletin kado!" Verder krijg je: • 4x per jaar het HCC!magazine • 10mb webruimte, en een eigen emailadres • Op vertoon van de clubkaart gratis deelname aan al onze Clubdagen • Gebruik van de weggeeftafel op Clubdagen • Ondersteuning van onze "helpdesk" • Hulp bij reparaties Ga naar http://commodore-gg.hobby.nl/lidworden.htm en join the club!