Nano Marinus Zeewater-aquaristiek in het allerkleinste formaat
Eenvoudig fascinerend - fascinerend eenvoudig
Onderhoudsarme mini-riffen voor in huis
Natuur beleven
Fascinatie
Nano-zeewateraquariums
Ontdek de fascinerende wereld van de nieuwe nano-zeewateraquariums – breng de betovering van tropische koraalriffen in uw woonkamer! Een aquarium met dieren van het koraalrif hoeft niet groot en gecompliceerd te zijn. En ook niet duur. Als u zich houdt aan het Dennerle Nano Marinussysteem en dit volgt, is het allemaal heel erg eenvoudig. Op de volgende pagina's verklappen we, wat u moet weten voor een geslaagde start. Dan kunt u weldra achterover leunen en ontspannen genieten van uw eigen kleine stukje zee.
2
Een oude regel zegt: hoe groter een zeewateraquarium is, hoe groter ook zijn belastbaarheid en biologische stabiliteit. Maar dat betekent niet, dat kleine aquariums onvermijdelijk instabiel zijn. Integendeel: met de juiste techniek en de juiste dierenbezetting kunnen tegenwoordig ook nano-aquariums met 30 tot 60 liter waterinhoud langdurig biologisch stabiel blijven. Veel dieren hebben een groot zeewateraquarium nodig voor hun welzijn, maar sommige kleine rifbewoners ontwikkelen zich duidelijk beter in een kleine bak. Deze qua uiterlijk en gedrag zeer spannende nano-rifbewoners leven in de natuur vaak stationair, bijv. in of bij een kleine grot, en hebben een slechts zeer beperkte actieradius. Zij zijn in grote aquariums nauwelijks te zien en worden snel opgegeten door vissen. Voor hen is een Nano Cube ideaal! Nano opent zelfs voor ervaren zeewater-aquarianen een geheel nieuwe wereld.
Wat heeft u nodig voor een nano-zeewateraquarium? Basisuitrusting ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Nano Marinus Cube Bodembeschermingsplaat Stromingspomp Verwarming Verlichting Bodemgrond Thermometer Zeezout Densitometer (areometer) Sporenelementen Voer voor de verschillende rifbewoners
Deze basisuitrusting werd kant-en-klaar samengesteld en onderling optimaal afgestemd in de complete set Nano Marinus Cube Complete Plus van Dennerle.
Accessoires ■ ■ ■ ■ ■ ■
Tijdschakelklok Lang pincet (bij voorkeur van kunststof) Ruitenreiniger (reiniger met magneet of mesje) Maatbeker 1-2 liter met schaalverdeling Schone emmer Startbacteriën
3
Waarom is het nieuwe Dennerle Nano Marinus Systeem zo bijzonder? Tot nu bestonden er veel reserves tegen zeewateraquariums. Ze werden beschouwd als veeleisend en duur, de vereiste aquariumtechniek als te ingewikkeld en de dieren als te kwetsbaar. Dennerle heeft een volledig nieuw concept voor het thema zeewater in het nano-segment ontwikkeld. Het resultaat is een eenvoudig, onderling optimaal afgestemd systeem met: ■ Veilige werking ■ Weinig verzorging en ■ Lage instapprijs Daarbij heeft Dennerle zich altijd op de natuur gericht.
Wat hebben zeewaterorganismen nodig? ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
4
Ideale waterstroming Geschikt licht voor de fotosynthese Kalkhoudend vestigingssubstraat Stabiele waterwaarden in een bij de soort passende omgeving Essentiële mineralen en sporenelementen Als gezelschap geschikte medebewoners Passende voeding voor beweeglijke dieren en filterdieren
Het Dennerle Easy Care System voor functionerende nano-zeewateraquariums bestaat uit zeven elementen, die in talrijke praktijktesten optimaal op elkaar werden afgestemd:
1
Nano Marinus Reef Sand Natuurlijke, kalkhoudende bodemgrond met optimale korrelgrootte van 0,7–1,2 mm. Ideale omgeving voor filterbacteriën en alle dieren uit de zandzone.
2
Nano Marinus Reef Salt Speciaal zeezout voor nano-zeewateraquariums met nauwkeurig uitgebalanceerde sporenelementen voor gezonde groei en prachtige kleuren.
3
Nano Marinus Bio-Circulator 4 in 1 Het hart van het Dennerle Easy Care concept: stroming, oppervlaktereiniging, filtering en 24 uursvoeding van de filterdieren.
4
Nano Marinus Reef Light De zon voor het nano-rif, met krachtig licht en optimaal afgestemd kleurenspectrum voor de van licht houdende koralen.
5
Nano ThermoConstant 25° De elektronisch geregelde, volledig automatische miniverwarming voor de optimale, behaaglijke temperatuur van 25°C.
6
Regelmatige waterwisseling: Een gedeeltelijke waterverversing van 10–15% per week verwijdert ongewenste afvalstoffen en voegt verse mineralen toe. Verbruikte sporenelementen worden aangevuld met Nano Marinus Reef Elements.
7
Levend steen en een aangepast aantal dieren Gezond levend gesteente uit de zee en op een nano-aquarium afgestemde dierenbezetting zorgen voor een langdurig stabiel biosysteem, waarin koralen optimaal kunnen groeien.
Wanneer u zich daaraan houdt, functioneert het! 5
De juiste standplaats Kies een relatief donkere standplaats, bijvoorbeeld in een hoek van de kamer. Direct zonlicht moet vermeden worden, omdat daardoor algenvorming en oververhitting kunnen ontstaan. Voordat u begint, spoelt u het aquarium schoon met warm leidingwater (zonder reinigingsmiddelen). De achterzijde van de Nano Cube kan met de bijgeleverde zwarte decoratiefolie worden beplakt. Zet het aquarium vervolgens met de veiligheidsonderlegger op een glad, horizontaal en voldoende belastbaar oppervlak. Totaalgewicht van het gevulde aquarium: ca. 40 kg (Cube 30) resp. 75 kg (Cube 60).
Inrichting en ingebruikname – Zo eenvoudig is het! De snelstartmethode – slechts 60 minuten! De Nano Cube kan met deze methode direct compleet ingericht worden en is, zo leert de ervaring, van het begin af aan biologisch stabiel. U heeft daarvoor uit een goed functionerend koraalrifaquarium nodig: ■Biologisch gerijpt aquariumwater en bodemgrond ■Levend steen: ca. 4 kg (Cube 30) resp. 8 kg (Cube 60).
í˘ą
Bodembeschermingsplaat inleggen. Gerijpte en niet gereinigde bodemgrond 2-3 cm dik aanbrengen.
í˘˛ Gerijpt zeewater bij het vullen voorzichtig over een bord laten lopen, om de bodem niet op te woelen.
6
í˘ł
Verwarming en stromingspomp installeren.
í˘´
Levend steen en macroalgen plaatsen.
í˘ľ
Lamp en afdekplaat installeren en de techniek in werking stellen. Verlichtingstijd: de 1e week 8 uur/dag vanaf de 2e week 10 uur/dag Dat was het al, en in de komende dagen kunt u observeren, welke kleine dieren samen met het gesteente al in uw Nano Cube-aquarium terecht zijn gekomen.
Na een week zet u de eerste kleine en sterke zachte koralen in de bak, na de tweede week kunt u daar nog meer zeedieren bij plaatsen, zoals heremietkreeften of garnalen.
Door de levende bodemgrond, die vele filterbacteriĂŤn en sedimenten bevat en waarin ontelbare kleine levende zeewezentjes als krabbetjes en wormpjes leven, zal het gewenste biologische evenwicht zich snel ontwikkelen. Om deze belangrijke kleine organismen niet te verwijderen moet de bodemgrond voor het aanbrengen niet of slechts zeer voorzichtig met wat aquariumwater worden uitgespoeld. In het begin kan het aquariumwater iets vertroebeld zijn door sediment, maar zal binnen enkele dagen weer helder zijn. 7
De stapsgewijze methode Het biologische evenwicht in de Nano Cube wordt in meerdere stappen opgebouwd. Na 8-10 weken kunnen meer kwetsbare zeedieren worden geplaatst.
í˘ą Dag
1
Bodembeschermingsplaat inleggen. Nano Marinus Reef Sand wassen en 2-3 cm dik aanbrengen. Het in een apart reservoir bereide zeewater toevoegen.
í˘˛
Stromingspomp en verwarming installeren en in werking stellen. Omdat het vers aangemaakte zoute water in het begin voor veel kleine organismen chemisch te agressief is, moeten we nu eerst even afwachten.
í˘ł
Na een week ca. 4 kg (Cube 30) resp. 8 kg (Cube 60) levend steen en indien mogelijk een handvol levende bodemgrond uit een goed werkend rifaquarium plaatsen. Daarnaast moet u nu een bosje macroalgen plaatsen, bij voorkeur de groene draadalg Chaetomorpha linum. Verlichting inschakelen: de 1e-2eweek 6 uur/dag de 3e–4e week 8 uur/dag vanaf de 5e week 10 uur/dag
Dag
7
í˘´ Dag
42 í˘ľ Dag
56 8
Na de rijpingsfase van 6 weken, als water en bodemgrond biologisch actief zijn en de bruine kiezelalgaanslag met zuurstofblaasjes verdwenen is, kunnen er sterke zachte koralen worden geplaatst.
Na 8-10 weken kunnen er meer zeebewoners, zoals garnalen of heremietkreeften in de bak gezet worden. Klein blijvende en stationair levende nano-vissen mogen ten vroegste na 14-16 weken in de bak gezet worden, en ook niet meer dan twee exemplaren voor een Cube 30.
TIP: Om de gewenningsfase veiliger te laten verlopen, kunt u Nano Marinus FB7 BactoClean filterbacteriĂŤn voor helder water gebruiken!
De gewenningsfase In de gewenningsfase zullen talrijke algen om de heerschappij in uw aquarium vechten en zich sterk vermeerderen. Dat zal ertoe leiden, dat het er in deze tijd soms niet echt fraai uitziet. Maak u daarover geen zorgen, want dit is normaal. Vooral kiezelalgen, die bruinachtige, vette aanslag produceren, manifesteren zich meestal al heel snel. Op bodemgrond en levend steen is een bruine laag met daarop vastzittende zuurstofbelletjes zichtbaar. In deze fase zijn de condities voor koralen en ander ongewervelden heel slecht. Ze zullen niet wennen, maar meestal direct te gronde gaan. Deze algen gebruiken voor hun groei echter veel kiezelzuur. Zodra dit verbruikt is, worden het er vanzelf weer minder. Daarbij helpt ook de macroalg die u geplaatst hebt, want deze concurreert met de ongewenste microalgen. Als de algaanslag te dik wordt, moet deze tijdens de wekelijkse, gedeeltelijke waterverversing met een dunne slang worden weggezogen of mechanisch verwijderd worden.
Tijdens de gewenningsfase zijn kiezelalgen normaal. Nu is een beetje geduld nodig, tot een biologisch evenwicht is bereikt.
9
Een paar tips Zeewater mengen Gebruik voor het mengen van het zeewater zo zuiver mogelijk water. Het beste is water uit een installatie voor omgekeerde osmose of gedestilleerd water. Leidingwater kunt u alleen gebruiken, als het gegarandeerd geen schadelijke stoffen bevat (koper, nitraat, fosfaat, etc.). Het water mag bij het mengen niet te koud zijn, maar moet ongeveer op kamertemperatuur zijn, zodat er later op de wand van de emmer geen kalkafzetting wordt gevormd. 34 g resp. 1 doseerlepel Nano Marinus Reef Salt per liter produceert een ideale dichtheid van ca. 1,023 (bij 25°C). Zodra alle zoutdeeltjes zijn opgelost en het water helder is, is het klaar voor gebruik. Eerst echter altijd de dichtheid controleren met de densitometer. Bij een te lage dichtheid wordt nog wat zout toegevoegd, bij een te hoge dichtheid wat water. Doe zeezout nooit rechtstreeks in het aquarium! Nano Marinus Reef Salt Speciaal zeezout voor kleine zeewateraquariums ■Bevat alle hoofd- en sporenelementen van tropisch zeewater in de natuurlijke verhouding ■Optimale kwaliteit, uit farmaceutisch zuivere zouten ■Ideale biotoopbasis voor koraalvissen, harde en zachte koralen, garnalen en alle andere bewoners van koraalriffen ■Afgestemd op de gevoelige voedingsstofsituatie van nano-aquariums
Zeewaterdichtheid meten De dichtheid is maatgevend voor het juiste zoutgehalte en daarmee de belangrijkste waarde van het zeewater. Zeedieren reageren zeer gevoelig op lagere of hogere zoutgehaltes en kortdurende schommelingen in de dichtheid. Zo meet u correct: í˘ą De droge, schone densitometer met droge vingers aan de punt vastpakken en in het water dompelen tot hij zelfstandig blijft drijven. í˘˛ De densitometer moet vrij drijven. í˘ł Er mogen geen luchtbelletjes op de densitometer zitten, omdat deze de meting beĂŻnvloeden. í˘´ De waarde op de schaalverdeling ter hoogte van het wateroppervlak aflezen (niet boven aan het "watervliesje" dat langs de densitometer omhoog kruipt!) 10
Zo leest u de dichtheid correct af:
1.022
1.023
1.024
Aanbevolen dichtheid: 1,022 tot 1,024 (bij 25°C) Optimaal: 1,023 (bij 25°C)
Bodemgrond wassen en in de bak doen De Nano Marinus Bodemgrond wordt in een emmer onder stromend leidingwater grondig gewassen om het zeer fijne gruis te verwijderen. Een aanvankelijke, lichte vertroebeling van het aquariumwater verdwijnt binnen korte tijd weer. Maak de laag bodemgrond niet dikker dan 2–3 cm, zodat er later in het onderste deel van de laag geen zuurstofgebrek ontstaat.
Nano Marinus Reef Sand Speciale bodemgrond voor kleine zeewateraquariums ■ Zeer zuiver, natuurlijk calcium/magnesiumcarbonaat ■ Optimale korrelgrootte ca. 0,5 – 1,2 mm ■ Ideaal voor garnalen, krabben, grondels, kokerwormen, zeeanemonen, slakken en een soortenrijke microfauna ■ Bevat geen schadelijke stoffen. Geeft geen nitraat of fosfaat af ■ Stabiliseert de pH-waarde, levert waardevolle carbonaathardheid
Wat is levend steen? Stenen leven niet. In een koraalrif ontstaat echter voortdurend een op steen lijkende, kalksubstantie uit de skeletten van afgestorven steenkoralen en de schalen van schelpdieren en andere dieren, die door sponzen en kalkalgen met elkaar worden verbonden. In deze zachte, poreuze steen leven ontelbare zeediertjes en hij bevat allerlei soorten nuttige bacteriën. Elk stuk levend steen is een regelrechte microkosmos. Als een dergelijke steen in een aquarium wordt gebracht zonder grazende vissen – dus in een Nano Cube –, dan kunnen er al snel vele verschillende organismen worden geobserveerd, die zich ontwikkelen. Dat kunnen bijv. koralen zijn, zakpijpen of prachtige sieralgen, en niemand weet van tevoren, wat er zal groeien. Een stuk levend steen uit het koraalrif is daarom een regelrecht „marine verrassingspakket“. Het is belangrijk, dat het gesteente bij de speciaalzaak al een paar weken in gezond zeewater werd bewaard, zodat u er zeker van kunt zijn dat er geen afstervende organismen op aanwezig zijn, zoals sponzen. Kies mooi gevormde, poreuze stukken uit. Goede rifsteen ziet er niet grijs en "dood" uit, maar is overgroeid met allerlei verschillende organismen, bijv. roze kalkroodalgen, groene of rode macroalgen, kokerwormen of kleine koralen. Plaats de stenen altijd met de begroeide kant naar boven in het aquarium. 11
De Bio-Circulator De Nano Marinus Bio-Circulator 4in1 vormt het hart van het Nano Marinus Systeem. Deze wereldnoviteit werd speciaal voor de Nano Cube ontwikkeld. Door zijn viervoudige functie voor biologisch stabiele leefomstandigheden is een gemakkelijk onderhoud mogelijk van een gezonde en fascinerende onderwaterwereld met actieve, kleurrijke koralen, vissen, kreeften en garnalen.
Een krachtige, rustig lopende pomp zorgt voor optimale stromingscondities; met behulp van de stromingsdiffusor kan de stroming gericht gestuurd worden.
Een oppervlaktezuiger voor een kristalhelder wateroppervak (anders vormt zich op het wateroppervlak snel een vettig uitziende laag bacteriĂŤn, algen en andere micro-organismen, die de gasuitwisseling belemmert).
Met kleine filterspons voor 30 l
Met grote filterspons voor 60 l
Zonder filterspons
Verdeelt van het oppervlak weggezogen microorganismen permanent als natuurlijk planktonvoer in het aquarium; draagt daarmee bij aan de basisvoeding van alle filterende rifbewoners
TIP: Bij aquariums met veel filterende rifbewoners (koralen, schelpdieren, sponzen, kokerwormen e.d.) adviseren wij geen filterspons te gebruiken, zodat het plankton volledig ten goede komt aan deze dieren en niet gedeeltelijk wordt weggefilterd.
12
Een fijne filterspons voor het snel verhelderen van het water, bijv. na het reinigen van de ruiten.
Met afgeschuinde filterspons voor compacte hoekmontage
Natuurlijk rif: stroming is een van de belangrijke levensfactoren!
Reef Light De verlichting van uw Nano Cube is niet alleen noodzakelijk om de dieren te kunnen observeren, maar zorgt met name voor de voeding van de koralen. In het lichaamsweefsel van bijna alle koralen huizen eencellige algen, die hen het overgrote deel van het benodigde voedsel leveren. Deze zogenaamde symbiosealgen, zoöxanthellen genoemd, hebben voor de fotosynthese dagelijks tien uur (aanbeveling) licht van de juiste intensiteit en spectrumsamenstelling nodig. Daarom is het dagelijks verlichten met uw Nano Marinus Reef Light-klemlamp voor hen van levensbelang. U kunt deze het best voorzien van een tijdschakelklok, die het regelmatig in- en uitschakelen regelt.
Met de Nano Marinus Reef Light komt de zon op in uw aquarium.
Nano Marinus Reef Light schept de lichtverhoudingen van een natuurlijk koraalrif. Met de speciaal ontwikkelde, compacte tl-lamp Dennerle Nano Marinus Blue/White 1:3 krijgt u: ■ Helder, levendig licht van 10.000 kelvin plus actinisch blauw licht ■ Schitterende, fluorescerende kleuren bij koralen en andere zeedieren ■ Uitstekend groeilicht voor koralen
Vele koralen hebben symbiosealgen. Ze leven helemaal of overwegend van het licht.
Zo zien de meestal bruinachtig gekleurde symbiosealgen (zoöxanthellen) er onder de microscoop uit.
Hoe dieper je in de zee doordringt, hoe meer het rood verdwijnt, en hoe verder het spectrum in de richting van het blauw verschuift. Alle organismen hebben zich aan dit licht aangepast.
13
Welke dieren zijn geschikt voor de Nano Cube? In een klein Nano Cube-aquarium mogen alleen dieren worden geplaatst, die daarin ook langdurig op een bij de soort passende wijze kunnen worden verzorgd. Een klein koraal heeft bijv. weinig ruimte nodig, net als een levende spons, een kolonie schijfanemonen of kokerwormen. Hetzelfde geldt voor 2,5 cm lange grondeltjes, die een verkleinde zwemblaas hebben en niet erg actieve zwemmers zijn, of voor heel kleine garnaaltjes en andere kreeftachtigen, kleine slakjes of stekelhuidigen, zoals slang- of zeesterren.
Aanbevelenswaardige dieren voor een Nano Cube ■
Vastzittende ongewervelden, bijv. schijfanemonen, zachte koralen, orgelpijpkoralen, lederkoralen, hoornkoralen en kokerwormen
■
Beweeglijke ongewervelden, bijv. garnalen en heremietkreeften, kleine zeesterren en slangsterren, slakken.
■
Zeer kleine nano-vissen, bijv. de soorten Gobiodon, Elacatinus, Trimma of Eviota, die in de natuur sterk aan één plek gebonden leven en geen actieve zwemmers zijn.
Steenkoralen zijn relatief veeleisend qua verzorging en daarom niet aan te bevelen voor onervaren zeewater-aquarianen.
Bescherm zeedieren! Dennerle vraagt u om verantwoord met dieren om te gaan. Plaats alleen de dieren in uw Nano Cube, die ervoor geschikt zijn, omdat zij ook in de natuur een beperkte leefruimte nodig hebben. Koop zoveel mogelijk gekweekte dieren!
Schijfanemonen Schijfanemonen behoren tot de minst veeleisende bewoners van de Nano Cube. Zij hebben vanwege hun symbiosealgen niets meer dan licht en een zachte waterbeweging nodig. Behalve de prachtig gekleurde Ricordea florida komen ook de soorten Discosoma en Rhodactis in aanmerking. Een aantal soorten is aan het leven met weinig licht aangepast en bevolkt daarom ook de donkere delen van het rif. 14
Ricordea florida
Discosoma sp.
Rhodactis indosinensis
Korstanemonen Korstanemonen vormen vlakke kolonies van individuele poliepen. Vaak zijn ze tweekleurig en lijken op een bontgekleurd "bloementapijt", zoals de sterk aanbevolen vertegenwoordigers van de soort Zoanthus. Door hun symbiosealgen zijn ze niet afhankelijk van extra voeding, hoewel veel soorten meestal wel voer accepteren en daardoor sneller groeien. Korstanemonen zijn zeer sterke en dankbare bewoners, die een wat sterkere waterstroming prefereren.
Zoanthus sociatus
Let op! Met korstanemonen moet u in principe zeer voorzichtig omgaan. Veel soorten scheiden een zeer giftige stof af: palytoxine (met name de soorten Palythoa en Protopalythoa). Het onbeschermd hanteren van deze giftige stof kan zwaar lichamelijk letsel veroorzaken.
Xenia sp.
Zachte koralen Zachte koralen van de soort Xenia zijn zeer populair, vooral de soorten, waarvan de poliepen "pompen", hetgeen betekent dat ze met hun tentakels een ritmische sluitbeweging maken. Litophyton arboreum
Capnella imbricata
Zachte boomkoralen van de soorten Litophyton, Nephthea en Capnella behoren tot de interessantste koralen voor de Nano Cube. Zij bezitten symbiosealgen en kunnen gemakkelijk kunstmatig worden vermeerderd. Zachte koralen wiegen sierlijk in de stroming en zijn daarom altijd een blikvanger. Sarcophyton sp.
Sinularia sp.
Sinularia dura
Lederkoralen De schermvormige paddenstoelleders van de soort Sarcophyton zijn er erg sterk en stellen weinig eisen, net als de soort Sinularia. Ze behoren al decennia lang tot de vaste bezetting van zeewateraquariums. Als ze worden verstoord kunnen zij hun poliepen volledig intrekken. 15
Orgelpijpkoralen Orgelpijpkoralen ontlenen hun naam aan de op een orgelpijp lijkende bodemstam, waaruit de bloemachtige poliepen ontspruiten. Het madeliefjeskoraal van de soort Knopia, dat naar de Duitse aquariaan en auteur Daniel Knop werd genoemd, behoort door zijn gelijkenis met bloemen tot de mooiste koralen in de Nano Cube. Net als de orgelpijpkoralen van de soort Clavularia zijn ze uitstekend geschikt voor elk formaat Nano Cube. Hoornkoralen Hoornkoralen (gorgonen) worden vanwege hun groeiwijze ook wel zeewaaiers genoemd. Ze groeien rechtop en fijnvertakt, zoals bijv. Pseudopterogorgia americanum. Sommige hoornkoralen, die symbiosealgen bezitten, kunnen heel goed in de Nano Cube速 verzorgd worden. Ze kunnen ook eenvoudig kunstmatig vermeerderd worden. Nauw verwant aan de hoornkoralen zijn de sterpoliepen (Briareum), die het steensubstraat met een mooie laag poliepen overgroeien. Ze zijn erg sterk en niet veeleisend. Vanwege hun op bloemen lijkende poliepen mogen ze in geen enkele Nano Cube ontbreken.
Knopia octocontacanalis
Pseudopterogorgia americanum
Briareum asbestinum
Let op: "Trojaanse paarden"! Glasrozen van de soort Aiptasia zijn op zich mooie poliepen, maar kunnen zich zo sterk vermeerderen en andere ongewervelde dieren beschadigen, dat ze ver van elk aquarium gehouden moeten worden. 16
Bispira viola
Mikroprotula ovicellata
Borstelworm
Kokerwormen Kleine lederkokerwormen zoals Bispira viola (ca. 35 mm) belanden vaak ongemerkt met levend steen in de Nano Cube. Ze planten zich daar ongeslachtelijk voort en vormen soms dichte groepen. Met hun krans van voedingstentakels, waardoor ze op een bloem lijken, filteren ze het plankton uit het water. Ook kalkkokerwormen zoals deze Microprotula ovicellata (ca. 30–50 mm) kunnen samen met levend steen in de Nano Cube terechtkomen en zich daar uitstekend vermeerderen. Borstelwormen Borstelwormen zijn verwant aan de regenwormen. Sommigen vinden ze misschien niet bijzonder mooi, maar ze zijn in het aquarium bijzonder nuttig als verwerker van restjes. Ze eten voerresten en ander afval. Sommige soorten knagen algen van de ruiten. Let op: niet met blote handen aanpakken, de borstels kunnen pijnlijk "branden".
Asterina burtoni
Zeesterren De 10–20 mm grote ganzenvoet-zeesterren (Asterina burtoni) zijn interessante gasten in de Nano Cube. Als grazers eten zij de begroeiing van stenen en ruiten. Ganzenvoet-zeesterren vermeerderen zich door deling. Ontbrekende armen groeien later weer aan – een boeiend schouwspel. Een te sterke vermeerdering kan men echter beter voorkomen.
Slangster
Slangsterren Kleine slangsterren komen ook gemakkelijk met levend steen in uw Nano Cube terecht. Ze vermeerderen zich door deling. De ongeveer 10 mm diameter bereikende Amphipholis squamata plant zich zelfs geslachtelijk voort. Slangsterren zijn alleseters en ruimen resten op. Ze zitten graag in nauwe spleten, waaruit maar 1-2 armen steken, om naar voedsel te vissen. Sponzen De in groeivorm en kleurstelling zeer gevarieerd uitziende sponzen leven van uit het water gefilterde, fijne zwevende deeltjes. Op de afbeelding een blauwe spons van de soort Haliclona.
Haliclona sp.
17
Slakken Algenetende slakken zijn in elke Nano Cube een absolute must. Ze helpen bij het beperken van de algengroei en voorzien zichzelf van voedsel.
Euplica versicolor
Euplica met legsel
Euplica--slakken
Sommige soorten kunnen zich zelfs in het aquarium vermeerderen, maar worden daardoor echter nooit een probleem. Bij de slakkensoort Euplica sp. is het boeiende opgroeien van de jonge slakken in de legsels op de ruiten gemakkelijk te observeren.
Nerita sp.
Neritaslakken (soort Nerita) worden ongeveer 25 mm groot en behoren tot de beste algenverdelgers. Hun huisjes bezitten vaak een mooie tekening. Ook turboslakken van de soorten Turbo en Astraea (hier Turbo petholatus) zijn uitstekende algeneters. Volwassen zijn ze ca. 40 mm groot. Ook tolhoorns van de soorten Trochus (op de afbeelding Trochus conus) en Tectus voeden zich bij voorkeur met algen. Ook zij bereiken een diameter van maximaal 40 mm.
Turbo petholatus
Wormslakken van de familie Vermetidae leven vast op een plek, in een zelfgebouwde woonbuis. De buis is afgesloten met een deksel, er zijn slechts 2 kleine antennes te zien. Hun boeiende voedselopname met behulp van een kleverig slijmnet, dat ze zelf produceren en samen met het gevangen, zwevende voedsel opeten, kan goed worden geobserveerd.
Trochus conus
TIP: Voor sommige slakkensoorten is het goed, de achterruit of delen van de zijruiten niet regelmatig te poetsen, zoals deze als "slakkenweide" ter beschikking blijft. Wormslakken
18
Ein sie
dl e
bs re rk
Kreeften & garnalen Heremietkreeften (Paguristes und Clibanarius) Kleine heremietkreeftsoorten helpen de Nano Cube algenvrij te houden. Het is heel leuk om ze over de steendecoratie te zien klimmen. Er moet altijd alleen maar één kreeftsoort in de Cube gehouden worden. Uitstekend geschikt zijn de vuurrode Paguristes cadenati of blauwpotige Clibanarius tricolor. Er moeten altijd een paar grote slakkenhuizen – Nano Marinus Reef Shells – in de Cube liggen, zodat ze bij de volgende verschaling naar een groter huisje kunnen verhuizen!
Lybia tessellata
Boxerkrab (Lybia tessellata) De boxerkrab houdt in zijn scharen twee heel kleine zeeanemonen. Bij gevaar verdedigt hij zich daarmee als een boxer met zijn vuisten. De zeeanemonen profiteren van deze gemeenschap: ze krijgen voedsel, want om te eten trekt de krab de anemonen door voedselrijk bodemsediment, om zelf een deel van de deeltjes die blijven kleven op te nemen. Gedrongen poetsgarnaal (Thor amboinensis) De gedrongen poetsgarnaal (20 mm) behoort tot de potsierlijkste gasten, omdat hij als hij opgewonden is altijd met zijn achterdeel schommelt. Daarom wordt hij ook graag "sexy shrimp" genoemd. Samen met een aantal soortgenoten woont hij op een koraal, een zeeanemoon of een schijfanemoon.
Thor amboinensis
Lysmata amboinensis
Lysmata boggessi
Witgestreepte poetsgarnaal (Lysmata amboinensis) Dit is wellicht de bekendste garnalensoort in het zeewateraquarium. Poetsgarnalen zijn beweeglijke, vreedzame dieren, die zeer goede gezelschapsdieren zijn. Bij het voeren zijn ze niet kieskeurig en nemen het voer zelfs direct uit de hand van de verzorger aan. Ze moeten in paartjes worden gehouden. Verwante soorten zijn de mooie pepermuntgarnalen Lysmata wurdemanni of L. boggessi. Symbiosegarnalen (Periclimenes, Urocaridella) De gedeeltelijk doorzichtige symbiosegarnalen lijken op kleine feetjes. Dieren van de soorten Periclimenes en Urocaridella leven samen met een sessiel (vastzittend) ongewerveld dier, bijv. een koraal of een schijfanemoon. Voor hen is een Nano Cube het perfecte aquarium.
Urocaridella antonbruunii
19
Vissen De overgrote meerderheid van de koraalvissen, ook de klein blijvende, behoort tot de actief zwemmende dieren, waarvoor een Nano Cube niet geschikt is. De populaire clownvis, bekend uit de film "Finding Nemo" is daarvan een voorbeeld. Hij heeft meer ruimte nodig dan een klein aquarium kan bieden, ten minste 100 liter. Voor grondeltjes ligt dat anders. Zij zwemmen slechts zeer korte stukjes en zitten meestentijds rustig op een koraal of een steen, van waaruit ze hun omgeving observeren. De allerkleinsten onder hen hebben een lichaamslengte van nauwelijks meer dan 20 mm. Hun actieradius is ook in de vrije natuur kleiner dan het bodemoppervlak van een Nano Cube met een inhoud van 30 l. Deze visjes voelen zich goed in een dergelijk aquarium en ervaren dit leefgebied niet als ruimtelijke beperking. Integendeel: in een rifaquarium van normale grootte met talrijke grote, actief zwemmende vissen lijden zij onder alle drukte, verschuilen zich meestal en kunnen nauwelijks overleven. Een Nano Cube van 30 l of 60 l is voor hen veel beter geschikt. De Nano Cubes werden in ieder geval niet speciaal ontwikkeld voor het houden van vissen, maar voor koralen en andere ongewervelden, voor dieren die weinig onderhoud en technische voorzieningen vereisen. Het is de bedoeling om een klein stukje van een natuurlijk rif in de woonkamer te brengen, dat met weinig inspanning lange tijd biologisch stabiel functioneert. Vissen met een intensieve stofwisseling vereisen grotere hoeveelheden voedsel en daarmee meer technische voorzieningen, zoals een afschuimer, om de waterkwaliteit hoog te houden. Een ongewervelden-aquarium met koralen en garnalen functioneert biologisch meestal met aanzienlijk minder problemen dan een aquarium met vissen en is op zijn eigen wijze minstens net zo boeiend. Verzorg uw Nano Cube daarom in ieder geval in de eerste maanden zonder vissen. Pas wanneer er een biologisch evenwicht is bereikt, kunt u, bijv. bij de Cube 30, twee exemplaren van een nano-vissensoort plaatsen.
20
Wat mag er niet in? In de Nano Cube horen principieel geen dieren thuis, die onder deze randvoorwaarden op lange termijn niet kunnen overleven. Het is altijd belangrijk, aan de leefvoorwaarden van de gehouden dieren te voldoen. Dat betekent bijvoorbeeld, dat er geen actief zwemmende vissen mogen worden geplaatst, of jonge dieren van soorten, die als volwassenen te groot worden voor deze aquariums. Ook voedselspecialisten of soorten, die extreem constante condities vereisen, kunnen in nano-aquariums op den duur niet met succes worden gehouden. Alle dieren, bijvoorbeeld garnalen of kreeften, moet zo vredelievend mogelijk zijn en daarom goed in gezelschap kunnen worden gehouden.
Vissen voor de Nano Cube De witbandgrondel (Gobiodon albofasciatus) wordt slechts 25 mm lang en heeft weinig ruimte nodig. Hij brengt de meeste tijd op een koraal of een schijfanemoon door. Er zijn vele andere Gobiodon-soorten die uitstekend in een Nano Cube kunnen worden gehouden. Tot de soort Trimma behoort een groot aantal kleine visjes, die meestal heel kleurrijk zijn en nauwelijks actief zwemmen. Hier is de grappige roodgestreepte grondel (Trimma cana) te zien, die slechts 30 mm lang wordt. Grondels van de soort Eviota worden meestal 25 tot 30 mm lang en zitten graag op een koraal om hun omgeving te observeren. Hier is de Eviota bifasciata te zien. Tot de soort Elacatinus (voorheen Gobiosoma) behoren talrijke soorten, die met een maximale lengte van 40 mm erg klein en geschikt voor een Nano Cube zijn. Op de afbeelding: Elacatinus multifasciatus. Griessingers grondel (Discordipinna griessingeri) behoort wellicht tot de mooist voorstelbare grondels. Hij wordt slechts circa 30 mm lang en is veel te klein voor een aquarium van normaal formaat. In een Nano Cube daarentegen komt hij volledig tot zijn recht. Altijd in paartjes houden.
TIP:
In paartjes houden!
U moet in een Nano Cube van 30 l dan wel niet meer dan twee nano-vissen plaatsen, maar het moet idealiter ook een paartje zijn. Als deze vissen hun leven alleen, zonder partner moeten doorbrengen, voelen ze zich niet prettig. 21
Nano Marinus Cube 30 – voorbeeld 1 Hier een voorbeeld van een evenwichtig, biologisch stabiel functionerend nano-zeewateraquarium. De bezetting wordt gedomineerd door verschillende soorten zachte koralen en een groep van 12 gedrongen poetsgarnalen (Thor amboinensis). Deze mooie garnalen zijn niet graag alleen en voelen zich alleen in een groep echt op hun gemak.
Paddenstoelleder (Sarcophyton sp.)
Madeliefjeskoraal (orgelpijpkoraal, Knopia octocontacanalis)
Gedrongen poetsgarnaal („Sexy Shrimp“, Thor amboinensis)
Schijfanemoon (Discosama sp.
Gewei-caulerpa (Caulerpa prolifera)
Dit aquarium functioneerde op het moment dat de foto werd gemaakt al een jaar probleemloos in het onderzoekslaboratorium van Dennerle. Hun verzorging vereist maar weinig tijd. 22
Korstanemoon (Zoanthus sp.)
Schijfan
Paddenstoelleder (Sarcophyton sp.)
Schijfanemoon (Discosoma sp.)
Vinger-lederkoraal (Sinularia sp.)
.)
Korstanemoon (Zoanthus sp.)
Draadalg (Chaetomorpha sp.)
nemoon (Discosoma sp.)
23
Nano Marinus Cube 30 – voorbeeld 2 De hoofdrollen in dit prachtige nano-rifaquarium worden vervuld door twee witbandpoetsgarnalen (Lysmata amboinensis). Deze bijzonder aantrekkelijke en levendige garnalen zijn zeer vertrouwelijk en eten het voer, CrustaGran Marinus, zelfs uit de hand.
Madeliefjeskor (orgelpijpkoraa octocontacana Waaierkoralen (gorgoon, Pinnigorgia sp.)
Draadalg (Chaetomorpha sp.)
Ook dit aquarium werd op het tijdstip van de opname al meer dan een jaar in het onderzoekslaboratorium van Dennerle verzorgd en functioneerde altijd biologisch stabiel. 24
Floridaschijfanemoon (Riccordea florida)
Gewei-caulerpa (Caulerpa prolifera)
raal al, Knopia lis) Paddenstoelleder (Sarcophyton sp.)
Witgestreepte poetsgarnaal (Lysmata amboinensis)
Gewei-caulerpa (Caulerpa racemosa)
Cactusalg (Halimeda opuntia)
Schijfanemoon (Discosoma sp.)
Korstanemoon (Zoanthus sp.)
25
Voortdurende verandering Zodra uw Nano Cube is ingericht en verlicht, beginnen talrijke soorten zeealgen een strijd om de overheersing. Elke alg vermeerdert zich tot aan de grenzen van zijn "ecologische niche", om voedingsstoffen, mineralen en licht te benutten voor maximale groei. In de natuur weerstaan de algen op die manier de enorme vraatdruk van de dieren. Terwijl algen in het zoetwateraquarium eigenlijk altijd storend zijn, zien we in het zeewateraquarium behalve de lastige microalgen ook heel mooie en zeer nuttige bladalgen die macroalgen of sieralgen worden genoemd. En deze macroalgen kunnen bij de strijd om voedsel de groei van storende microalgen beperken. Dat is vooral belangrijk tijdens de gewenningsfase. Hier functioneert de groene draadalg Chaetomorpha het best, omdat deze zeer snel groeit, maar zich nergens vastzet en later gemakkelijk weer uit de bak verwijderd kan worden. Als u daarna ook macroalgen in het aquarium zou willen hebben dan kunt u bij de speciaalzaak voor zeeaquariums fraaie sieralgen kopen, bijv. roodalgen van de soort Halymenia of groene kalkalgen zoals Halimeda. Zij helpen niet alleen bij het terugdringen van microalgen, maar produceren daarnaast ook essentiĂŤle zuurstof. Dat geldt ook voor de zeer graag geziene kalkroodalgen, die als een mos over kale steenoppervlakken groeien.
Rode alg Halymenia sp.
26
Cactusalg Halimeda sp.
Kalkroodalg Mesophyllum sp.
Ook de dieren in uw Nano Cube beïnvloeden elkaar over en weer. Deze ontwikkelingen kunt u gemakkelijk herkennen als u goed kijkt en ook de allerkleinste levende wezentjes observeert. Elke diersoort zal zichzelf voortplanten tot aan de grenzen van zijn eigen "ecologische niche" en andere soorten beïnvloeden, als voedselconcurrent of als roofdier. Als meerdere soorten bijv. dezelfde microalg eten, dan zullen beide proberen hun populatie sneller te laten groeien dan de andere, en meestal zal dan al snel een ervan terrein winnen. Op deze manier ontwikkelt elke aparte Nano Cube zijn geheel eigen dierenpopulatie en is daarmee iets onvergelijkbaars, iets unieks – er bestaan geen twee dezelfde exemplaren op de wereld. Ook het soortenspectrum en de populatie zullen altijd blijven veranderen, zodat het op geen enkele dag in de toekomst precies hetzelfde zal zijn als vandaag. En juist dat maakt het zo spannend! Kijk goed! Probeer deze veranderingen in uw Nano Cube te ontdekken en ervaren.
Goed observeren is echt de moeite waard!
Kleine kreeftachtigen (Gammariden) zijn maar ca. 5 mm groot en belanden normaal gesproken samen met levend gesteente in het aquarium. Had u kunnen vermoeden, dat zulke kleine diertjes aan professionele interieurverzorging doen? Van vuil, dat in hun woonbuis valt, maken ze meteen kleine balletjes, die ze buiten de buis afvoeren. 27
Het voeren Net zo verschillend als de lichaamsbouw en de leefwijze van de dieren in het koraalrif, is ook hun voeding. Het ene dier is een rover die op andere dieren jaagt, het andere is planktoneter en wacht bijv. als vastzittende koraalpoliep of kokerworm op het moment, dat het voer door de waterstroming naar hem toe drijft. Het Dennerle Nano Marinus System bestaat uit drie voedingscategorieën.
Basisregels voor het voeren: Garnalen en andere kreeftachtigen ■
■
Basisvoedsel met CrustaGran Marinus: afhankelijk van grootte en activiteit van de dieren dagelijks 1–2 voerballetjes per dier Aanvullend, in plaats van CrustaGran, ten minste 1–2 maal per week diepvriesvoer, bijv. Mysis (aasgarnalen) of Artemia (pekelkreeftjes)
Filterdieren en kleine levende wezens (koralen, kokerwormen, schelpdieren, sponzen etc.) ■ Basisvoedsel met Nano Marinus CoralActiv: Elke 3-4 dagen afhankelijk van aantal dieren ½ - 1 afgestreken doseerlepel op 30 liter aquariumwater. ■ Aanvullend een keer per week verse, net uit het ei gekomen Artemia-naupliën
CoralActiv in een klein bakje met zeewater kort doorroeren tot alle bestanddelen zijn "opgelost", daarna in het aquarium doen (poeder niet rechtstreeks in de bak doen). Filterspons van de Bio-Circulator evt. verwijderen of een paar cm omhoog trekken, zodat het voer niet wordt weggefilterd. 28
Vissen ■
■
■
Basisvoedsel NanoGran Marinus (voorzover de vissen droogvoer accepteren): 1–2 maal per dag een klein snufje, afhankelijk van formaat en activiteit van de dieren Aanvullend, in plaats van NanoGran, ten minste 1–2 maal per week diepvriesvoer, bijv. Mysis, Artemia) Als de gehouden vissoort in principe geen droogvoer accepteert: 2 maal daags een heel klein beetje diepvriesvoer (Mysis, Artemia, e.d.)
Niet overvoeren!
TIP:
Teveel voer belast het water onnodig en kan een slechtere waterkwaliteit en overmatige algenvorming veroorzaken! Overvoeren is de meest voorkomende oorzaak van problemen met de goede werking van zeewateraquariums! Onthoud dat dieren in een goed werkend aquarium ook wel wat natuurlijk voedsel vinden. Dieren, die niet direct op het voer af gaan, kunnen gericht worden gevoerd met een pincet of pipet. Voer matig, maar regelmatig. Bij overmatige algenvorming de hoeveelheid voer tijdelijk verminderen.
Voerpauze Gebruik voor de BioCirculator een tussenstekker met schakelaar. Daarmee kunt u de stroming tijdens het voeren gemakkelijk uitschakelen. Belangrijk: niet vergeten later weer in te schakelen!
29
Verzorging van het aquarium Met slechts een paar handelingen zorgt u ervoor, dat het de dieren in uw Nano Marinus Cube altijd goed gaat. Dagelijks Visuele controle van de technische apparatuur (pomp, oppervlaktezuiger, lamp, verwarming, tijdschakelklok) ■ Is de temperatuur in orde? Moet zijn: 25 °C ■ Vul verdampt water aan tot de markering op de waterniveau-indicator (met water uit omgekeerde osmose, gedestilleerd water of leidingwater zonder schadelijke stoffen) - geen zout water! ■ Observeer de dieren die u verzorgt: zijn uiterlijk en gedrag normaal? ■ Voer de dieren ■
Wekelijks ■ Voer een gedeeltelijke waterverversing van 10–15% uit met op temperatuur gebracht zeewater. Belangrijk: Nano Marinus Reef Salt speciaal zout gebruiken! Geen keukenzout! ■ Reinig de ruiten, bij voorkeur met een reiniger met mesje. De "ronde hoeken" kunnen bijv. met Dennerle-filterwatten worden schoongemaakt. Als er veel biomassa wordt weggeschraapt, verwijdert u deze met de hand uit de bak (bijv. met pipet afzuigen) of filtert u het weg met de Bio-Circulator ■ Filterspons Bio-Circulator reinigen, het best door hem uit te spoelen in een bak met bij de waterverversing opgezogen zeewater om de filterbacteriën te sparen ■ Ook de afdekplaat moet altijd schoon zijn, zodat al het licht altijd in het aquarium terechtkomt ■ Vul de essentiële sporenelementen aan met Nano Marinus Reef Elements ■ Controleer de dichtheid. Aanbevolen waarde: 1,023 Maandelijks of indien nodig ■ Macroalgen inkorten of uitdunnen ■ Koralen uitdunnen
30
Waarom een gedeeltelijke waterverversing? Een gedeeltelijke waterverversing verwijdert afvalstoffen en voegt essentiële mineralen (bijv. calcium, magnesium) en sporenelementen toe. Een Nano Marinus Cube 30 bevat, volledig ingericht, netto ca. 22 l water. Met de handige waterniveau-indicator van Dennerle wordt de gedeeltelijke waterverversing gemakkelijker: een hoeveelheid ververst water van 2 l komt overeen met ca. 10%, een hoeveelheid van 3 l ca. 15%. Ververs in één keer nooit meer dan 20%. Het vervangende water moet dezelfde temperatuur en dichtheid als het aquariumwater hebben. Plotselinge veranderingen van de waterwaarden (temperatuur, dichtheid, etc.) moet u altijd vermijden, omdat dit veel stress bij de dieren veroorzaakt!
Dieren plaatsen Als u een nieuw aangeschaft dier in de Nano Cube plaatst, moet u eerst het transportwater ongeveer 45 minuten aan het aquariumwater aanpassen, zodat het dier niet door verschillende waterwaarden in een wisselshock raakt. Ga bij het plaatsen als volgt te werk: Plaats het nieuw aangeschafte dier samen met een deel van het water uit de transportzak in een schoon reservoir van kunststof. Leid dan met een dunne slang met slangklem aquariumwater naar dit reservoir, en wel met een lage druppelsnelheid, of voeg elke paar minuten kleine beetjes aquariumwater toe. Na ca. 45 minuten moet ongeveer driekwart van het water in het kunststof reservoir uit aquariumwater bestaan en ongeveer een kwart uit transportwater. Nu kan de nieuwe bewoner naar uw aquarium verhuizen. Verplaats hem dan, indien mogelijk, onder water en haal hem niet uit het water.
31
Als het een keer teveel wordt... Koralen en andere vastzittende neteldieren hebben een verschillende groeisnelheid. Sommige soorten hebben in de natuur een extreem snelle voortplantingswijze ontwikkeld, om een te grote vraatdruk van dieren met een roofzuchtige leefwijze te weerstaan. Als deze vraatdruk in het aquarium ontbreekt, kan de voortplanting zo snel zijn, dat andere dieren worden verdrongen. Hier moet u als aquariaan ingrijpen en de ontbrekende vraatdruk vervangen door "tuinwerkzaamheden". Als het om populaire koralen gaat, kunt u misschien delen van de desbetreffende soorten afscheiden en aan andere aquarianen geven. Veel lederkoralen en zachte koralen kunnen worden vermeerderd door het afscheiden van delen ervan. Deze delen kunnen kunt u dan laten vastgroeien op nieuw substraatsteen. Als het echter om zogenaamde "Trojaanse paarden" gaat, dus storende organismen die een plaag vormen, omdat zij andere dieren beschadigen (bijv. glasrozen van de soort Aiptasia), dan moet u deze uit de bak verwijderen. U kunt het best het betreffende brok levend steen uit de bak halen en vervangen door een ander, want een poging deze organismen mechanisch te verwijderen, versnelt soms hun voortplanting in het aquarium.
TIP: Als u koralen vermeerdert door het afscheiden van delen, moet u deze snel uit het aquarium halen, zodat er niet teveel door het koraal afgescheiden stoffen in het aquarium terecht komen. Ook moet u bij koraal de weefselbeschadiging zoveel mogelijk beperken, omdat ze dan sneller en met minder problemen helen.
Handschoenen aanbevolen Veel koralen en andere vastzittende ongewervelde dieren beschermen zichzelf door middel van vraatgiften. Meestal zijn deze niet giftig voor de mens, maar bij gevoelige personen kunnen ze huidirritatie veroorzaken. Netelgif van de dieren kan op gevoelige huiddelen (bijv. de binnenzijde van de onderarmen) een vervelende neteluitslag veroorzaken. Bovendien bevatten bepaalde soorten korstanemonen (Zoanthiniaria) de giftige stof palytoxine, die ook voor mensen heel gevaarlijk is. Bescherm uzelf bij het werken in het aquarium tegen de door neteldieren afgescheiden stoffen. U kunt het best schone latexhandschoenen dragen. 32
Bijzonderheden tijdens de gewenningsfase Nitriet Tijdens de gewenningsfase verspreiden zich bacteriën, die ammonium in nitriet omzetten en nitriet in nitraat. Een tijdlang bestaat het risico, dat de eerste stap voltooid is, maar de tweede nog niet. Dan is het water giftig voor de aquariumbewoners, omdat het teveel nitriet bevat. U kunt dat gemakkelijk meten met een in de winkel verkrijgbare testoplossing. Als u onze gewenningsadvies opvolgt, blijken er in de praktijk geen verhoogde nitrietgehaltes voor te komen. Ongewenste algen In de eerste maanden bestaat er in principe altijd het gevaar dat een of meerdere ongewenste microalgensoorten zich overmatig vermeerderen. Bruine kiezelalglagen verdwijnen meestal weer na korte tijd, maar andere algen, bijv. rode smeeralgen of groene draadalgen, kunnen zeer hardnekkig zijn. Bestrijdingsmaatregelen: ■ Niet teveel dieren in de bak plaatsen ■ Niet overvoeren, hoeveelheid voer evt. tijdelijk verminderen ■ Regelmatig een gedeeltelijke waterverversing (15 %) uitvoeren ■ Dichtheid binnen de normale marge houden (1,022 –1,024) ■ Microalgen wegzuigen of mechanisch verwijderen Slijmalgen
Draadalgen
Kiezelalgen
Optimaal zeewater Veel kwaliteitsparameters van het water zijn meetbaar. Sommige moet u regelmatig meten (bijv. temperatuur, dichtheid), andere slechts bij problemen (bijv. nitriet, nitraat of fosfaat). Daarvoor zijn in de vakhandel simpele testkits verkrijgbaar. Als u uw Nano Marinus Cube volgens het Dennerle Easy Care System hebt ingericht en onderhouden, regelmatig een gedeeltelijke waterverversing uitvoert en de dieren er gezond uitzien en goed groeien, is proefondervindelijk vastgesteld, dat het meten van veel waterchemische factoren niet vereist is. 33
Afzonderlijke waterwaarden hoeven alleen nauwkeurig te worden gemeten, als de koralen er ongezond uitzien, slecht groeien of zelfs afsterven.
Aanbevolen waterwaarden Dichtheid 1,023 Temperatuur 25°C pH-waarde 8,0–8,3 Carbonaathardheid 6-12 °d Calcium 400 à 450 mg/l
Magnesium Nitriet Nitraat Fosfaat
1300-1350 0 < 20 < 0,1
mg/l mg/l mg/l mg/l
Wat te doen in de vakantie? Moet u uw Nano Marinus Cube een week lang alleen laten? Geen probleem, op voorwaarde dat u het laat functioneren met de bijbehorende afdekplaat, die de waterverdamping drastisch reduceert en de ruimte, waarin het aquarium staat, overdag niet warmer wordt dan 26°C. 3–4 dagen zonder voer zijn voor een biologisch goed functionerende Cube geen probleem. Bij een langere vakantie kunt u het best uw vrienden of buren over voeren en verversen van water voorlichten en het zeewater vooraf alvast klaarmaken.
Als het een keer te warm wordt... De optimale verblijfstemperatuur bedraagt voor tropische zeewaterdieren ca. 25°C. In de zomer, tijdens hittegolven, vormen dagen met een hogere temperatuur van 26–27°C voor de meeste dieren geen probleem. De watertemperatuur mag echter nooit tot boven 28°C stijgen! De handel levert aquariumventilatoren, waarmee u de temperatuur door de optredende verdampingskoelte met 2-4°C kan laten afkoelen (regelmatig het verdampte water vervangen!). U kunt de Nano Cube tijdens een hittegolf ook op een koelere plaats zetten.
Duik in de boeiende wereld van de tropische koraalriffen. Met het nieuwe Dennerle Nano Marinus System: Fascinerend eenvoudig – eenvoudig fascinerend. Veel plezier!
34
Colofon Concept & tekst (verantwoordelijke): Dr. Carsten Gretenkord, Dennerle GmbH Foto's: beeldarchief Nautilus Daniel Knop, Martin Grund (Dennerle GmbH) Chris Lukhaup Computergraphics en zetwerk: Timo Fledie (Dennerle GmbH) Š 2010 Dennerle GmbH, D-66957 Vinningen Alle rechten voorbehouden aan Dennerle GmbH. Het gehele werk is door de auteurswet beschermd. Elk gebruik buiten de grenzen van het auteursrecht zonder toestemming van Dennerle GmbH is niet toegestaan en strafbaar. Dat geldt in het bijzonder voor vermenigvuldiging, microverfilming, het opslaan en bewerken in elektronische systemen en vertalingen. Alle gegevens in deze vraagbaak werden zorgvuldig gecontroleerd en komen overeen met het laatste kennisniveau. Er kan echter geen garantie worden verleend. Aansprakelijkheid van de makers of Dennerle GmbH voor persoonlijke, materiÍle of vermogensschade is uitgesloten.
35
Meer beleven met Nano Marinus
Dennerle GmbH D-66957 Vinningen 2394-0810
www.dennerle.com/nano
Natuur beleven