Gezonde siervissen - hoe?

Gezonde siervissen –

hoe?

Ziekten herkennen Oorzaken opsporen en wegwerken Wetenschappelijk adviseur: Dieter Untergasser

Siervissen opnieuw gezond verzorgen — voorkomen en genezen erigel uitvo Met nosetabe diag

Inhoud: 1 2 3 4

5

Inhoud

6

7

8

9 10 11

12

13 14 15 16

2

Diagnosetabel voor visziekten 3 Een aquarium biedt natuurgetrouwe ontspanning 10 Uitwendige en inwendige ziekten: Van diagnose tot genezing 11 Vissen overzetten en met sera aqutan beschermen 12 Ziekten veroorzaakt door Ciliophora 13 4.1 Ichthyophthirius multifiliis (witte-stipziekte) ........................................................13 4.2 Cryptocarion irritans (zeewaterichthyo) ................................................................15 4.3 Brooklynella hostilis ....................................................................................................16 4.4 Glossatella .....................................................................................................................16 4.5 Trichodina......................................................................................................................16 4.6 Tetrahymena.................................................................................................................17 4.7 Chilodonella ..................................................................................................................17 Ziekten door flagellaten 18 5.1 Oodinium (fluweelziekte) ...........................................................................................18 5.2 Costia .............................................................................................................................19 5.3 Darmflagellaten............................................................................................................20 Ziekten door wormen 21 6.1 Gyrodactylidea..............................................................................................................21 6.2 Dactylogyridea .............................................................................................................21 6.3 Bloedzuigers.................................................................................................................22 Virusziekten 23 7.1 Lymphocystis ................................................................................................................23 7.2 Karperpokken ...............................................................................................................24 7.3 Voorjaarsvirus...............................................................................................................25 7.4 Buikwaterzucht bij karpers........................................................................................29 Ziekten door bacteriĂŤn 30 8.1 Witte-vlekziekte ...........................................................................................................30 8.2 Vinrot .............................................................................................................................31 8.3 Bacterieel kieuwrot .....................................................................................................31 8.4 Columnaris ....................................................................................................................32 8.5 Bloedende ontstekingen op de huid.......................................................................32 8.6 Buikwaterzucht bij aquariumvissen.........................................................................33 8.7 Erythrodermatitis ........................................................................................................34 Ziekten door schimmels 36 Menginfecties 37 Parasitaire kreeftjes 38 11.1 Lernaea ..........................................................................................................................38 11.2 Argulus...........................................................................................................................39 11.3 Ergasilus ........................................................................................................................39 DeficiĂŤntieaandoeningen 40 12.1 Tekort aan mineralen ..................................................................................................40 12.2 Gaatjesziekte.................................................................................................................41 12.3 Leververvetting............................................................................................................43 12.4 Tekort aan jodium........................................................................................................44 12.5 Osmotische schok .......................................................................................................45 Vitaminekuur 46 Voorkomen is beter dan genezen 47 Checklist voor foutopsporing 48 Trefwoordregister tekstdeel 55

Diagnosetabel voor visziekten De volgende diagnosetabel geeft u een overzicht van de belangrijkste visziekten bij siervissen en mogelijke oorzaken. Neem deze tabel voor het begin van een behandeling zorgvuldig en volledig door om een

Sym

m p to

exacte diagnose te kunnen stellen. Veel ziekten hebben namelijk een gelijkaardig ziektebeeld maar vergen een verschillende behandeling.

en

a enm Teggelen re

a t-

Hier en daar een grijze of melkachtige verkleuring van de huid; uitgerafelde vinnen bij vissen met lange vinnen; de vinnen worden samen geknepen

Costia necatrix: huiduitstrijkje met 300voudige vergroting onderzoeken; kleine, boonvormige zweepdiertjes bewegen zich bijzonder snel. ➤ sera costapur ➤ blz. 19

Chilodonella (de plekken zijn elliptisch of rond): huiduitstrijkje met 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken; platte, hartvormige, beweeglijke eencelligen. ➤ sera ectopur + sera costapur ➤ blz. 17

50 x

Hier en daar een duidelijk afgebakende, witachtige, verdikte slijmhuid Kleine, bleke plekken op de huid; gebrek aan eetlust en loomheid; uitscheiding van slijm (alleen in zeewater)

100 x

Tetrahymena: huiduitstrijkje met 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken; peervormige, beweeglijke eencelligen. ➤ sera ectopur + sera costapur ➤ blz. 17

Diagnosetabel voor visziekten

Duidelijk zichtbare, witachtige stippen (0,4 – 1,5 mm) in huid en vinnen

● Ichthyophthirius multifiliis ➤ sera ectopur + sera costapur ● Cryptocarion irritans (zeewaterichthyo): ➤ sera cyprinopur Met een sterke loep kunnen wervelende eencelligen in de huid worden waargenomen. ➤ blz. 13 – 15

20 x

400 x

ijke g el e M o gnos dia

Trichodina: huiduitstrijkje met minstens 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken; cirkelronde, hoedvormige, beweeglijke eencelligen. ➤ sera ectopur + sera costapur ➤ blz. 16 Zeewater Brooklynella: huiduitstrijkje met 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken; platte, hartvormige, beweeglijke eencelligen. ➤ sera cyprinopur ➤ blz. 16

100 x

Harige bedekking na slijmhuidverwondingen 40 x

Glossatella of Heteropolaria colisarum: met een sterke loep kunnen vele langwerpige eencelligen op een korte steel worden waargenomen. ➤ sera costapur ➤ blz. 16

3

Sym

m p to

en

Sterke slijmuitscheiding met lokale schimmelinfecties 40 x

ijke g el e M o gnos dia

a enm Teggelen re

a t-

Menginfectie: huiduitstrijkje met 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken; vele verschillende beweeglijke eencelligen, schimmels en bacteriën. ➤ sera ectopur + combinatie van verzorgingsmiddelen ➤ blz. 37

Wit, schimmelachtig Schimmelinfectie: huiduitstrijkje met 50-voudige vergroting onderzoeken. weefsel op de huid met lange, afstaande ➤ sera ectopur + sera mycopur draadjes ➤ blz. 36

Diagnosetabel voor visziekten

15 x

400 x

Witte lippen; witte randen aan de schubben; breiden zich elk uur uit; samenknijpen van vinnen

Columnaris -bacteriën: huiduitstrijkje met 100 – 800-voudige vergroting onderzoeken; 8 µm grote bacteriën voeren zwaaiende bewegingen uit. ➤ sera baktopur ➤ blz. 32

Vinrot: vele, zich snel bewegende De vinnen rotten met bacteriën zijn herkenbaar bij een 400-voudige vergroting. witte randen weg ➤ sera baktopur ➤ blz. 31

Vaste, 0,5 tot 1 mm grote, bolvormige cysten op huid en vinnen

Uitpuilende ogen en opstaande schubben (niet steeds alle symptomen)

Lymphocystis: de cysten voelen hard aan wanneer men er met de vinger over strijkt en komen niet los. ➤ preventief: sera cyprinopur ➤ blz. 23

● Buikwaterzucht of nierinfectie, organisch belast water ➤ blz. 33

Vijvervissen zwemmen onge● Voorjaarsvirus, infectueuze coördineerd; buikwaterzucht vlakke of puntvorhet water testen, in het bijzonder de mige bloedingen aan nitraatwaarde; de huid, de vinbasis pas gestorven vis seceren en kieuwen; (zie kleine afbeelding: bleke kieuwen; geopende lichaamsholte). eindstadium met ➤ sera cyprinopur, sera baktopur opzwelling van lijf, direct of sera KOI BAKTO TABS opstaande schubben, ➤ vanaf blz. 25 uitpuilende ogen (Exophthalmus) en getuite aars bij 15 – 18 °C

4

Sym

p

e to m

n

ijke g el e M o gnos dia

at ma n e Teggelen re

Witte plekken onder de huid

Bacteriële infectie: onderzoek van huiduitstrijkje met de microscoop bij 40 – 400-voudige vergroting. ➤ sera baktopur direct ➤ blz. 30

Fijne witte puntjes (< 0,3 mm) op huid en vinnen; de vis ziet eruit alsof hij met meel is bestoven

Oodinium: huiduitstrijkje met 100-voudige vergroting onderzoeken; bewegingsloze, ovalen structuur. ➤ sera oodinopur ➤ blz. 18 – 19

-

40 x

100 x

Afgeplatte, bijna doorzichtige, ovaalvormige luizen op de huid; bloedende, puntvormige stekels in de huid

Karperluis Argulus: met het blote oog waarneembaar. ➤ sera cyprinopur ➤ blz. 39

Koikarpers en karpers Erythrodermatitis: met het blote oog krijgen rode vlekken waarneembaar. ➤ sera cyprinopur, sera baktopur die zich tot diepe direct of sera KOI BAKTO TABS gaten met witte rand ontwikkelen ➤ blz. 34 – 35

Witte 0,5 – 2 mm lange kreeftjes aan de kieuwbladeren

Kieuwkreeftje Ergasilus: met het blote oog waarneembaar. ➤ sera cyprinopur ➤ blz. 39

Cirkelvormige 3 – 8 mm grote, bloederig ontstoken plekken op de huid

Bloedzuigers: de meerdere centimeters lange bloedzuigers zijn met het blote oog waarneembaar. ➤ sera ectopur, sera cyprinopur ➤ blz. 22

Diagnosetabel voor visziekten

Ankerworm Lernaea: met het blote oog Witte staafjes met kleine zakjes aan het waarneembaar. uiteinde die zich in ➤ sera cyprinopur de huid dringen ➤ blz. 38

40 x Foto’s Ergasilus: dr. Dirk Kleingeld

5

Sym

p

e to m

n

Gaatjes aan het hoofd

ijke g el e M o gnos dia

at ma n e Teggelen re

-

Gaatjesziekte bij cichliden, tekort aan mineralen – vaak in combinatie met een besmetting van de darm door zweepdiertjes: met het blote oog waarneembaar. ➤ sera baktopur direct of sera bakto Tabs ➤ blz. 41 – 42

Diagnosetabel voor visziekten

Tekort aan mineralen in zacht water: de symptomen zijn met het blote oog Vervormingen van kieuwdeksels, vinnen waarneembaar. en wervelkolom bij ➤ sera mineral salt, sera fishtamin, sera activant broedsel ➤ blz. 40

Witte of grijze verkleuring aan de kieuwen; de kieuwbladeren vallen af of komen los

Loogziekte, ammoniakvergiftiging of te hoge pH-waarde: de pH-waarde controleren en met sera pH-minus naar 7 terugbrengen.

Ter vergelijking: Aangetaste kieuwen gezonde kieuwen (kieuwdeksel verwijderd) (kieuwdeksel verwijderd)

40 x

Bleke kieuwen, melkachtige huidplekken, in het eindstadium komen de kieuwbladeren los

Bacterieel kieuwrot: uitstrijkje van de kieuwen met een microscoop onderzoeken. ➤ sera baktopur ➤ blz. 31

De ademhaling wordt elke dag sterker, tot de vissen snel ademhalend onder het oppervlak blijven hangen; enkelzijdige ademhaling; één of de beide kieuwdeksels tegen het lichaam geplakt of uitgespreid; de vissen schuren zich aan het kieuwdeksel

Kieuwwormen, Dactylogyridea: uitstrijkje van de kieuwen met de microscoop met 40 – 100-voudige vergroting onderzoeken. ➤ sera ectopur + sera mycopur ➤ blz. 21 – 22

Huidwormen, Gyrodactylidea: kleine, met het blote oog waarneembare, De vissen schuren zich, worden zich bewegende wormen op de huid. apathisch ➤ sera ectopur + sera mycopur ➤ blz. 21 10 x

50 x

6

De vissen staan schommelend en met geklemde vinnen onder het wateroppervlak of verstoppen zich; geen andere uiterlijke kentekenen

Bacteriële huidinfectie / inwendige infectie door bacteriën: huiduitstrijkje op bacteriën en individuele parasieten onderzoeken. ➤ sera baktopur, sera baktopur direct of sera bakto Tabs, sera costapur ➤ blz. 30 – 35

Sym

m p to

en

ijke g el e M o gnos dia

a enm Teggelen re

a t-

Slijmachtige huid; melkachtig troebel; bloedingen; dikke, troebele aanslag op de ogen; bruinachtige aanslag op de kieuwen

Zuurteziekte: pH-waarde en KH-waarde controleren, sera pH-plus bijgeven en met sera kH-plus voor een toereikende buffer zorgen; dan sera aqutan bijgeven.

Bleke verkleuring

Waterwaarden ongeschikt, te licht, geen schuilplaatsen, ongeschikt voer: rekening houden met de noden van de vissen en kwaliteitsvoer van sera gebruiken.

800 x Spironucleus sp.

Transparante blaasjes Gasbellenziekte, onder de huid oververzadiging van het water met gas: (0,5 – 2 mm) het water doorluchten.

Foto’s gasbellenziekte: dr. Lechleiter

Afgevallen vinnen

Osmotische schok na overbrenging: de geleidbaarheid meten; het water met sera ectopur verrijken tot dezelfde geleidbaarheid als die van het transportwater wordt bereikt. ➤ blz. 45

Diagnosetabel voor visziekten

Wegsmelting van vinnen

Besmetting van de darm door zweepdiertjes of tekort aan vitaminen en mineralen: ballaststofrijk FD-voer (voederdiertjes) geven. ➤ sera baktopur, sera bakto Tabs, sera fishtamin, sera activant, sera mineral salt ➤ blz. 20, 40, 41, 46

7

Sym

m p to

en

ijke g el e M o gnos dia

a enm Teggelen re

a t-

Ammoniakvergiftiging? ➤ de pH-waarde testen en met sera pH-minus tot pH 7 terugbrengen.

Alle vissen of alle vissen van een bepaalde soort sterven binnen enkele uren tot een dag, vaak met mooie kleuren ➤ acute vergiftiging:

CO2-toediening ongecontroleerd? ➤ het water doorluchten, seramic CO2-regelsysteem inbouwen.

Nitrietwaarde te hoog? ➤ meermaals een grote hoeveelheid water vervangen, dan sera aqutan en sera nitrivec bijgeven.

Diagnosetabel voor visziekten

Koperwaarde te hoog? Beschermingsmiddel voor planten? ➤ sera aqutan in dubbele dosis toedienen, sera super carbon inzetten.

pH-waarde te hoog?

➤ met sera pH-minus tot pH 7 terugbrengen.

De vissen schieten en springen in het pH-waarde te laag? aquarium rond ➤ met sera pH-plus en sera kH-plus verhogen; ter kalmering na een uur sera aqutan bijgeven. ➤ vergiftiging: Beschermingsmiddel voor planten: ➤ meermaals het water vervangen; sera super carbon inzetten.

Geven de decoratievoorwerpen giffen af?

➤ verwijderen, water vervangen en via sera super carbon filteren.

Onnatuurlijke verkleuring, donkere verkleuring; angstig gedrag; wanneer men op de aquariumruit klopt, schieten de vissen paniekerig in het rond ➤ sluipende vergiftiging:

Koper- of chloorgehalte te hoog?

➤ water verversen, dubbele dosis sera aqutan bijgeven, bij chloorgeur sera chlorvec toedienen.

Milieugiffen, ontsmettings- of reinigingsmiddelen uit de waterleiding? ➤ het leidingwater voor het gebruik 24 uur via sera super carbon filteren.

Filtercapaciteit gereduceerd?

➤ filter reinigen, water doorluchten.

De vissen hangen onder het wateroppervlak en ademen zeer snel ➤ zuurstofgebrek of te veel CO2:

CO2-toediening ongecontroleerd? ➤ seramic CO2-regelsysteem inbouwen.

sera zuurstof-Test ➤ sera oxypur toedienen.

Opgelet: bij teveel CO2 kan het zuurstofgehalte van het water toch nog normaal zijn.

8

Zuurstofgehalte

Beoordeling

0,5 mg/l

gevaarlijk

2 mg/l

bedenkelijk

4 mg/l en meer

toereikend

Sym

m p to

en

Gedeeltelijke donkere verkleuring van lichaamsdelen

ijke g el e M o gnos dia

a t-

Zenuwaantasting, zenuwcontusie: ➤ de vis in een quarantaineaquarium laten bekomen, voor het verminderen van de stress sera aqutan toedienen

40 x

Pleistophora–ziekte (echte neonziekte): ➤ cysten met sporen; weefselsafstrijk met de microscoop bij 40 – 400-voudige vergroting onderzoeken; aangetaste vissen verwijderen.

Onwelheid bij ongeschikt en belast water:

➤ rekening houden met de noden van de vissen;

de waterwaarden controleren; het water verversen, sera aqutan en sera nitrivec bijgeven.

Gelijkmatige donkere verkleuring van de hele vis

Afgeschuurde slijmhuid; groeven op de huid

Verwonding door vangst met ruw net of door het schuren tegen voorwerpen: ➤ sera schepnetten gebruiken; een dubbele dosis sera aqutan; bij diepere verwondingen sera mycopur; in de tuinvijver sera omnisan toedienen.

Diagnosetabel voor visziekten

Donkere en lichte verkleuring van lichaamsdelen; in extreme gevallen kromgroeiing van het lichaam; evenwichtsverlies

a enm Teggelen re

55,639 Voorjaarsvirus, bacteriële infectie: ➤ sera baktopur direct of sera KOI BAKTO TABS, sera cyprinopur ➤ blz. 25 Bloedende wonden

Schildklierzwelling, tekort aan jodium: ➤ sera GVG-mix, sera GVG-mix marin, sera granumarin, sera FD Krill 3 maal per week voeren; sera mineral salt aan het water toevoegen.

Zwelling aan de keel of in de kieuw

9

1 Een aquarium biedt natuurgetrouwe ontspanning

Voorwoord

Vaak bepalen stress en gejaagdheid het leven van alledag. Het verlangen naar ontspanning en evenwicht in de vrije tijd is dan ook perfect begrijpelijk. Een aquarium met zijn unieke combinatie van rust en levendigheid biedt als geen andere vrijetijdsbesteding een zinvolle mogelijkheid om zich even terug te trekken en te ontspannen. Daarom krijgt de mooie hobby die de aquaristiek is steeds meer aanhang. Een aquarium is balsem voor de ziel.

De aquaristiek is in de meest ware zin van het woord een levendige hobby.

10

Dit betekent ook dat u met de verzorging van levende wezens verantwoordelijkheid opneemt voor hun welzijn. Het kost echter helemaal niet zoveel moeite om de kleine biotoop van een aquarium intact te houden.

Bij sera werken vele gepassioneerde aquariumliefhebbers die u ook bij moeilijke vra-

gen het antwoord niet schuldig blijven. sera-medewerkers combineren hun opleiding met een passie voor de aquaristiek, wat hun in staat stelt om problemen snel te herkennen en vakkundig op te lossen.

Het sera-team ondersteunt eenieder die ge誰nteresseerd is in de fascinerende hobby der aquaristiek met een reeks infobrochures, die op een luchtige manier een antwoord geven op al uw vragen.

De voor u liggende infobrochure staat u met raad en daad bij, wanneer uw vissen ziek zouden worden. Behandeld worden onder andere: het veilig en tijdig herkennen van de belangrijkste visziekten, het toedienen van de correcte verzorgingsmiddelen en vooral de consequente preventie van ziekten om problemen met ziekten helemaal niet te laten opkomen.

Wij wensen u veel succes met de ziektebestrijding en goede beterschap voor uw vissen.

2 Uitwendige en inwendige ziekten: Van diagnose tot genezing

huid in een vroeg stadium worden herkend en tijdig worden behandeld.

Inwendige ziekten zijn niet zo makkelijk te herkennen. Bij een aandachtige waarneming uiten bijna alle ziekten zich in een abnormaal gedrag. Daartoe behoren een gebrek aan eetlust, abnormaal zwemgedrag, apathie en een verandering van kleur, vaak een donkere verkleuring. Aandachtige aquariumliefhebbers hebben ook bij inwendige aandoeningen al snel door dat er iets niet klopt.

Het is belangrijk om bij de behandeling de volgende volgorde te respecteren:

A

waarneming

B

Door de vissen regelmatig aandachtig te observeren kunnen vele ziekten al in het beginstadium worden herkend. De aangetaste vissen zijn nog niet verzwakt en de kans is groot dat gezonde vissen niet eens worden besmet.

De juiste diagnose is een absolute voorwaarde voor een succesvolle behandeling.

Door het gebruik van specifieke, op de ziekte toegespitste verzorgingsmiddelen wordt een onnodige belasting van vissen en planten vermeden. De keuze van de behandelingsmethode is afhankelijk van de gestelde diagnose. Voor de verschillende ziekten

diagnose

C

behandeling

Van diagnose tot genezing

Gelukkig komen ziekten in goed onderhouden aquariums zelden voor. Toch heeft menig aquariumhouder met een jarenlange ervaring al met dit probleem te maken gehad. Gelukkig kan, wanneer er bij uw siervissen toch eens een ziekte mocht uitbreken, door een zorgvuldig overwogen en snel handelen bijna altijd het ergste worden voorkomen.

Wij maken een onderscheid tussen uitwendige en inwendige ziekten. Uitwendige ziekten kunnen vooral aan de vinnen en de

bestaan er immers ook verschillende verzorgingsmiddelen. Een algemeen principe geldt echter bij alle aandoeningen: een snelle (be)handeling verhoogt de kansen op genezing aanzienlijk. Dat geldt in het bijzonder bij sterk besmettelijke ziekten.

Wij raden daarom aan om altijd minstens sera costapur en sera baktopur in huis te hebben om ook bij het uitbreken van een ziekte in het weekend of op feestdagen geen waardevolle tijd te verliezen.

11

3 Vissen overzetten en met sera aqutan beschermen Bij het vangen en overbrengen van vissen kunnen huidverwondingen niet altijd worden vermeden. In hygiënische omstandigheden en bij toediening van sera aqutan helen deze wonden echter snel.

Daarom wordt aanbevolen om aan het

water in het transportzakje enkele druppels sera aqutan toe te voegen. Bij het inzetten van de vissen in het aquarium moet in elk geval sera aqutan worden toegevoegd.

Vissen overzetten

sera aqutan geeft aan de vissen een 5-voudige bescherming: ●

kristalhelder water

●

biologische bescherming voor de slijmhuid

●

bindt zware metalen

●

neutraliseert de werking van chloor

●

het ideale antistressmiddel in het aquarium en bij het transport van de vissen

Met het sera vlokken- en granulaatvoer krijgen de siervissen door de gezonde voeding jodium en andere belangrijke mineralen.

Met deze passende voeding en verzorging worden uw siervissen optimaal beschermd

12

tegen ziekten.

Lees hierover ook de sera infobrochure “Natuurlijk aquariumonderhoud en waterfiltering”.

4 Ziekten veroorzaakt door Ciliophora Ciliophora of trilhaardiertjes zijn eencellige micro-organismen. In elk aquarium leven er vele verschillende soorten, waarvan de meeste te klein zijn om ze met het blote oog waar te nemen. Ze voeden zich met bacteriën en heel kleine zwevende deeltjes.

20 x

De eencellige Ichthyophthirius kan tot 1,5 mm groot worden en is met het blote oog duidelijk waarneembaar op de vishuid.

Omdat de vis bezaaid is met witte puistjes van deze grootte en eruitziet alsof hij met griesmeel is bestrooid, wordt Ichthyophthirius ook vaak “witte-stip”- of “grieskorrelziekte” genoemd.

De ziekte duikt eerst op de vinnen of de rug van de vissen op. Al in het beginstadium knijpen de vissen met hun vinnen en pro-

beren ze de verwekkers van zich af te schudden door zich aan planten en decoratie te schuren. In latere ziektenstadia kunnen zoveel verwekkers de huid aantasten dat er geelachtig witte vlekken worden gevormd.

Omdat de ziekte zich in het aquarium bijzonder snel uitbreidt, moet onmiddellijk worden begonnen met de bestrijding door sera costapur. sera costapur wordt altijd toegepast in bezette en ingerichte aquariums. Zo worden ook vrij in het aquarium zwemmende ontwikkelingsstadia (ciliosporen) van de parasieten gedood. Zowel vissen als planten verdragen sera costapur goed.

Ziekten veroorzaakt door Ciliophora

4.1 Ichthyophthirius multifiliis (witte-stipziekte)

Voor kleine vissen vormen ze een welkome aanvulling van het menu.

Enkele trilhaardiertjes zijn echter parasieten. Ze parasiteren het grootste deel van hun leven op de vis en voeden zich met zijn lichaamsmateriaal.

13

Ziekten veroorzaakt door Ciliophora

Omdat de Ichthyophthirius niet zoals andere parasieten op de huid van de vis zit, maar binnen in de slijmhuid leeft, is hij moeilijker te bereiken voor verzorgingsmiddelen.

De inzet van sera ectopur samen met sera costapur is bij de behandeling van Ichthyophthirius niet absoluut noodzakelijk, maar het kan helpen en het ondersteunt ook de bestrijding van andere ectoparasieten. sera ectopur zorgt ervoor dat de verwekkers zich van de huid losmaken en werkt door de langzame afgifte van zuurstof ook nog eens ontsmettend. Zo kan sera costapur nog efficiĂŤnter werken en kunnen de parasieten sneller worden gedood.

Met deze combinatie kan de ziekte sneller worden bestreden. Ichthyophthirius kan ook lange tijd latent in een aquarium aanwezig zijn. Bij stress, bijv. bij het bijzetten van nieuwe vissen, kan de ziekte dan op elk moment opnieuw uitbreken.

Voor het ondersteunen van de behandeling wordt daarom aanbevolen om de temperatuur drie dagen lang lichtjes (hoogstens met 2 °C; in elk geval letten op de tolerantiegrens van de vissen!) te verhogen en het Ontwikkelingscycli van Ichthyophthirius 1 De rijpe parasieten verlaten de vis en zoeken vrij zwemmend beschutte plaatsen in het aquarium met een geringe waterstroming op.

2 De parasiet vormt een vast kapsel (cyste) en deelt zich meerdere malen op. In de cyste ontwikkelen zich vele honderden ciliosporen.

3 De ciliosporen breken door het kapsel, zwemmen vrij rond in het aquarium en delen zich nogmaals op.

4 De ciliosporen vallen opnieuw dezelfde of andere vissen aan en boren zich in de huid.

14

water goed te doorluchten. Door de temperatuurverhoging wordt de ontwikkeling van de verwekkers versneld en het immuunsysteem van de vissen geactiveerd. Zo kunnen de verzorgingsmiddelen nog beter werken.

4.2 Cryptocarion irritans (zeewaterichthyo) 40 x

De in het zeewater optredende Cryptocarion-ziekte gelijkt sterk op Ichthyophthirius in zoetwater. Daarom wordt ze ook â&#x20AC;&#x153;zeewaterichthyoâ&#x20AC;? genoemd. De verwekker is ook een trilhaardiertje en zit hier diep in de huid van de vis. De duidelijk zichtbare, witte tot grijze stippen zijn verdikkingen van de slijmhuid, waaronder de eencelligen beschut leven. Ze laten zich slechts heel moeilijk afschudden en worden vaak opengescheurd wanneer men voor onderzoek een uitstrijkje neemt.

In een apart aquarium kunnen zeewatervissen ook worden behandeld met sera costapur. Na de behandeling mogen de vissen niet direct in het zeewateraquarium worden teruggezet omdat alleen al de sporen van het verzorgingsmiddel dodelijk kunnen zijn voor lagere diersoorten. Men laat de vissen daarom tien minuten lang in een aquarium met zuiver zeewater uit hun stamaquarium zwemmen en zet ze pas dan in het aquarium terug.

Ziekten veroorzaakt door Ciliophora

Door Ichthyophthirius veroorzaakte witte stippen op de huid.

sera cyprinopur wordt dagelijks gedurende vier tot zes dagen gegeven. Eiwitafschuimers, ozonisatoren en UV-waterzuiveraars moeten worden uitgeschakeld. Voor het berekenen van de exacte dosis moet de volledige waterhoeveelheid inclusief filters, compensatieaquarium enz. in rekening worden gebracht. Kleine dosissen tussen 0,2 en 2 ml kunnen exact worden afgemeten met behulp van een in de apotheek verkrijgbare insulinespuit.

De zeer besmettelijke Cryptocarion-ziekte wordt succesvol bestreden met sera cyprinopur, omdat dit verzorgingsmiddel ook de in het water zwemmende dochtercellen doodt. sera cyprinopur is schadelijk voor lagere diersoorten (bijv. steenkoralen, slakken, garnalen) en mag voorzichtigheidshalve enkel in een quarantaineaquarium worden toegediend.

15

4.3 Brooklynella hostilis De Brooklynella gelijkt qua uitzicht en grootte op de Chilodonella. Dit trilhaardiertje duikt als parasiet op de huid en kieuwen van tropische zeewatervissen op.

Eerst zijn er kleine bleke plekken op de huid te zien. In het begin vertonen de vissen een gebrek aan eetlust, ze ademen snel, worden geleidelijk aan traag en scheiden slijm af. De bleke plekken worden groter en in het eindstadium komen er platte stukjes huid los. De vissen sterven binnen enkele dagen, wanneer grotere stukken huid worden vernietigd.

Een onmiddellijke behandeling is daarom aangewezen. In zeewateraquariums zonder lagere dieren (of in een quarantaineaquarium) wordt sera cyprinopur dagelijks gedurende vier tot zes dagen conform de gebruikersinformatie toegediend. Zoals bij de bestrijding van Cryptocarion moet de waterhoeveelheid precies worden berekend en op basis hiervan de dosis exact worden afgemeten. In een zeewateraquarium zonder lagere dieren kan de Brooklynella ook met sera costapur veilig worden bestreden. De dosering gebeurt conform de gebruikersinformatie.

Ziekten veroorzaakt door Ciliophora

40 x

4.4 Glossatella 40 x Glossatella en Heteropolaria colisarum zijn sterk op elkaar gelijkende eencelligen, die zich in verwondingen op de vishuid nestelen. Ze vormen korte stelen waarmee ze zich aan de wondranden vastzetten en zo de genezing ervan verhinderen. Door de snelle vermenigvuldiging van de eencelligen wordt de wond overwoekerd met een soort harige bedekking. Verwarring met een schimmelinfectie is nauwelijks mogelijk omdat schimmels veel langere draadjes vormen. Met een loep zijn de zich voortbewegende eencelligen al

16

goed te herkennen. Wanneer de wond eenmaal bezet is, breiden de eencelligen zich ook langzaam uit naar de aangrenzende, gezonde delen van de huid. Ze voeden zich niet rechtstreeks van de wond maar van secundair optredende bacteriĂŤn en losse cellen van het gestoorde weefsel. Een behandeling met sera costapur bestrijdt de parasieten snel en laat de wond opnieuw genezen.

4.5 Trichodina 100 x Een infectie van de vishuid door het trilhaardiertje Trichodina is moeilijk waar te nemen. De vissen schuren zich zo nu en dan en stuiptrekken met de vinnen. De Trichodina is geen parasiet in de eigenlijke zin van het woord. De mondopening van de eencellige bevindt zich aan de van de vis weggekeerde zijde en wervelt zo bacteriĂŤn en losse celdelen naar binnen.

Daarom treft men de Trichodina meestal secundair aan bij vele huidinfecties. Met een schijfvormig hechtapparaat aan de holle onderzijde hecht de eencellige zich vast en irriteert hij de vishuid.

Huidverdikkingen en slijmafzonderingen, die de Trichodina opnieuw tot voedsel dienen, zijn hiervan het gevolg.

Bij goudvissen en koikarpers kan men zien dat de verwekker zich met het hechtapparaat geleidelijk diep in de slijmhuid boort, wanneer deze door andere infecties verdikt is.

Trichodina kan op betrouwbare wijze worden bestreden met sera costapur. In de tuinvijver dient u sera omnisan conform de gebruikersinformatie toe.

kans te geven om op te komen en deze reeds in het beginstadium met sera mycopur of sera baktopur te bestrijden.

4.7 Chilodonella 4.6 Tetrahymena De “hartvormige huidvervuiler” Chilodonella veroorzaakt 1 – 3 cm grote, witachtig doorschijnende verdikkingen van de slijmhuid. De vissen voelen zich onwel en gaan zich schuren. Wanneer er niets wordt ondernomen, nemen de vlekken op de huid toe tot de hele vishuid slijmerig wit is verdikt. De vissen staan nu schommelend in de waterstroom van het filter en worden toenemend apathisch.

Omdat de eencelligen zeer goed van de 50 x

ene vis naar de andere kunnen zwemmen, zal de ziekte snel uitbreiding; daarom moet snel een behandeling met sera costapur worden opgestart. sera costapur bestrijdt voor onderzoek Chilodonella op betrouwbare wijze. In de tuinvijver gebruikt u tegen Chilodonella sera omnisan.

Ziekten veroorzaakt door Ciliophora

Ook de eencellige Tetrahymena is geen echte parasiet maar duikt pas op wanneer de slijmhuid al door schimmels en bacteriën is geïnfecteerd. Hij voedt zich met bacteriën en met de fragmenten van afgebroken huidcellen. In overbezette aquariums kan het door de belasting van het water echter tot een massale vermenigvuldiging van Tetrahymena komen.

De eencelligen overvallen dan in grote getale de slijmhuid van de vissen. Draadvormige, witachtige huidverdikkingen zijn het gevolg. In het eindstadium komt de huid los en sterven de vissen. Een behandeling met sera costapur doodt op veilige wijze de ziekteverwekkers wanneer de behandeling consequent volgens de voorschriften wordt uitgevoerd. In hardnekkige gevallen, bij pH-waarden om en bij de 8 pH of wanneer in het aquarium een zeer sterk biologische filter wordt ingezet, moet drie dagen lang elke dag de basisdosis aan het water worden toegediend. Vóór elke nieuwe toediening van de verzorgingsmiddelen moet een waterverversing van 30% worden uitgevoerd. Het is nuttig secundaire infecties door schimmels en bacteriën niet de 40 x

17

5 Ziekten door flagellaten Flagellaten (zweepdiertjes) vormen een sterk uiteenlopende categorie binnen de eencelligen. Enkele soorten zijn uiterst klein, nauwelijks groter dan bacteriën, en bezitten slechts een of enkele zweepdraden. Toch kunnen ze zich daarmee zo snel voortbewegen dat men hen bij het obser-

Ziekten door flagellaten

5.1 Oodinium (fluweelziekte)

18

100 x Oodinium is een speciaal geval onder de eencellige visparasieten omdat dit organisme van plantaardige oorsprong is (het gaat om een zogenaamd “dinoflagellaat”).

In het beginstadium schuren de vissen zich aan voorwerpen en plantenbladeren; de ziekte wordt echter pas bij een sterkere bezetting duidelijk zichtbaar. Infecties in het zoetwateraquarium worden meestal door de Oodinium pillularis veroorzaakt, terwijl in zeewater de Oodinium ocellatum opduikt.

Bij Oodinium is de huid van de vissen bezaaid met uiterst kleine, witachtig gele stippen. De verwekkers zitten op de huid; ze bereiken een grootte van hoogstens 0,3 mm. Daarmee zijn ze aanzienlijk kleiner dan de Ichthyophthirius, waardoor men ze duidelijk van hen kan onderscheiden.

Een aantasting door Oodinium begint meestal aan de vinnen en breidt zich dan via het lichaam uit.

In vergevorderde stadia lijkt de vis als met meel bestoven; op de huid is een fluweelachtige bedekking zichtbaar. Daarom wordt de ziekte ook “fluweelziekte” genoemd. Deze bedekking is bijzonder duidelijk te zien wanneer de vis in de leng-

veren met de microscoop niet met het oog kan volgen. Andere soorten zijn daarentegen zo groot dat men ze bijna met het blote oog kan waarnemen. De meeste flagellaten zijn volkomen onschuldig, enkele hebben zich echter in de loop van de evolutie tot parasieten ontwikkeld.

terichting van de waarnemer staat.

In het eindstadium komen er kleine stukjes huid los en de ogen krijgen een troebele aanslag.

De Oodinium-ziekte is zeer besmettelijk.

Omwille van zijn plantaardige oorsprong wordt Oodinium door andere werkzame stoffen als bij eencellige diertjes bestreden.

Speciaal hiervoor werd het verzorgingsmiddel sera oodinopur ontwikkeld, dat zowel in zoetwater als in zeewater kan worden toegepast en de ziekteverwekkers

binnen de 3 tot 5 dagen doodt. sera oodinopur mag omwille van het kopergehalte niet in aquariums met lagere dieren worden toegepast.

Voor, tijdens en na de behandeling met sera oodinopur moet in elk geval een kopertest met de sera koper-Test worden doorgevoerd om de juiste koperconcentratie (0,3 mg/l) te bereiken.

De therapeutische dosis van 0,25 tot 0,3 mg Cu/l moet elke dag eenmaal worden ingesteld.

5.2 Costia Het zweepdiertje Costia necatrix, ook “boonvormige huidvervuiler” genoemd, veroorzaakt gelijkmatige, lichtjes melkachtige huidvervuilingen. Enkele jaren geleden werd de parasiet omgedoopt tot “Ichthyobodo necatrix”. Omdat de naam Costia echter nog steeds gebruikelijk en onder aquariumhouders bekend is, wordt hij verder gebruikt.

600 x

Een zorgvuldige controle van het kopergehalte is onontbeerlijk om mislukkingen bij de behandeling door een te gering kopergehalte evenals vergiftigingsverschijnselen door een te hoog kopergehalte met zekerheid uit te sluiten.

Een precieze dosering in het bereik tussen 0,1 ml tot 2 ml kan gebeuren met insulinespuiten uit de apotheek. Vrij koper moet na de behandeling door een gedeeltelijke waterverversing worden verwijderd. Daarna volgt een driedaagse filtering via sera super carbon. Het toedienen van een dubbele dosis sera aqutan bindt koperresten en maakt ze zo onschadelijk.

De Costia is een zwakteparasiet, die vaak latent in geringe hoeveelheid op de vissen leeft. De parasiet is zeer klein zodat men hem enkel onder een microscoop kan zien.

De Costia kan zich enkel ongeremd vermenigvuldigen wanneer de vissen onder stress staan en verzwakt zijn.

Als zuivere parasiet voedt de verwekker zich uitsluitend met de slijmhuid en sterft hij in het vrije water na korte tijd af. Bij een sterke aantasting kunnen grote stukken huid worden vernietigd, wat tot de dood van de vissen lijdt. sera costapur doodt de verwekkers op betrouwbare wijze. De gelijktijdige toediening van sera ectopur ondersteunt de behandeling.

Ziekten door flagellaten

100 x

19

5.3 Darmflagellaten

Ziekten door flagellaten

800 x Enkele flagellaatsoorten zijn aangepast aan een leven in de darm van de vissen. Ze leven daar meestal als parasieten en voeden zich met het voorgekauwde voer. Voor vele vissoorten maakt dit niets uit en ze voelen zich zelfs bij een sterke aantasting niet onwel. Andere vissoorten vertonen bij een besmetting door darmflagellaten een duidelijk ziektebeeld.

Bij veel cichlidesoorten komt het tot ziekteverschijnselen wanneer ze door darmflagellaten zijn besmet en nog andere verzwakkende factoren, zoals een onaangepaste voeding, tekort aan mineralen of vitaminen of stresstoestanden optreden (zie in dit verband ook deficiĂŤntieverschijnselen op blz. 40).

De vissen krijgen een donkere kleur, ze gedragen zich angstig en vertonen een gebrek aan eetlust. Darmflagellaten vermenigvuldigen zich bij een ongeschikte en ballaststofarme voeding bijzonder goed. Zo leidt het voeren met vlees van warmbloedigen tot een vermeerdering van de flagellaten. Bij een extreme besmetting vallen de dieren af en smelten de vinranden weg. De oorzaak daarvoor is een tekort aan voedingsstoffen omdat de flagellaten deze aan de voedselbrij in de darm onttrekken en zo aan de vis ontzeggen.

De meeste vissoorten hebben zich in de loop van hun ontwikkeling niet aan het verteren van vlees van warmbloedigen kunnen aanpassen.

Hun maagdarmkanaal heeft zich optimaal bekwaamd in het verteren van waterorganismen. Daarom worden eiwitten en vetten van warmbloedige dieren onvoldoende verteerd. De overgebleven eiwitten dienen voor flagellaten en nog andere bacteriĂŤn als voedingsbasis. In de uitwerpselen bevinden zich dan nog vele niet verteerde

20

eiwitten die tot een vermenigvuldiging van bacteriĂŤn in het water leiden, het filter belasten en zo resulteren in een snelle stijging van de nitraatwaarde.

Een juiste en afwisselende voeding met de sera voermiddelen voorkomt de vermeerdering van darmflagellaten. De voedingsstoffen zijn optimaal afgestemd op de behoefte van de vis en worden volledig verteerd.

Tijdens onderzoeken op lange termijn werden meerdere scholen aangetaste discusvissen onder een optimale voeding en stressvrij grootgebracht

zonder één enkel medicament toe te dienen. De vissen groeiden normaal op en paarden, geslachtsrijp op de leeftijd tussen tien en twaalf maanden. Ze hadden geen enkel probleem om met de eigen afweerkrachten de vermeerdering van flagellaten in de darm te onderdrukken.

Meestal is de darm van aangetaste vissen niet alleen door flagellaten maar ook door verschillende andere soorten beweeglijke bacteriën besmet. Wanneer de vissen onder stress komen te staan, worden hun afweer-

krachten verzwakt zodat deze verwekkers zich extreem kunnen vermenigvuldigen.

Bijgevolg voelen de vissen zich onwel en scheiden ze witte excrementen uit.

Met sera baktopur direct of sera bakto Tabs kan de ziekte worden behandeld. De werkzame stof bestrijdt de bacteriën en reduceert de besmetting door flagellaten.

Blijvend succes kan echter enkel worden bereikt wanneer de voeding wordt aangepast en de leefomstandigheden worden verbeterd.

6.1 Gyrodactylidea 10 x Levendbarende zuigwormen van de soort der Gyrodactylidea duiken vaker op bij vijvervissen, eerder zelden in warmwateraquariums. Ze zijn eerder op de huid dan aan de kieuwen van de vis te vinden. Sommige soorten worden tot drie millimeter groot en kunnen bij een precieze observatie al met het blote oog worden herkend.

De wormen verwonden de vissen met hun haken die zich diep in het weefsel boren. In het beginstadium schuren de vissen zich aan de bodemgrond en decoratie, daarna komt het tot slijmhuidverdikkingen en gaan de vissen schommelend in de waterstroming staan of liggen ze apathisch op de bodemgrond.

100 x

Ziekten door wormen

6 Ziekten door wormen

6.2 Dactylogyridea Verschillende soorten eileggende zuigwormen van de soort der Dactylogyridea leven als parasieten op de kieuwen en de huid van vissen. Bij aquariumvissen komen vooral op de kieuwen parasiterende soorten voor, bij vijvervissen zijn verschillende soorten kieuw- en

Wanneer u een besmetting met huidwormen vermoedt, moet u onmiddellijk een behandeling met sera mycopur starten. De werking wordt nog versterkt door sera ectopur.

21

huidwormen te vinden. Een lichte besmetting wordt door vissen goed verdragen en leidt niet tot klachten.

Bij een slechte hygiëne, stress en overbezetting vermeerderen de kieuwwormen zich echter sterk en de vissen beginnen zich te schuren en sneller te ademen. Bij een sterke aantasting staan ze zwaar naar lucht happend en met gespreide kieuwdeksels onder het wateroppervlak.

Ziekten door wormen

De kieuwwormen verwonden de vissen met hun hechtapparaat waarmee ze zich aan de vishuid vasthouden. De haken prikken in de gevoelige slijmhuid van de kieuwen en verwonden deze.

Daarop kunnen secundaire infecties door schimmels, bacteriën en verschillende eencelligen ontstaan. Daarom moet de behandeling met sera mycopur onmiddellijk worden opgestart wanneer u een aantasting door huid- of kieuwwormen vermoedt. Het gelijktijdig toedienen van sera ectopur heeft zin en versterkt de doeltreffendheid.

De hoger beschreven eencelligen en wormen komen in de meest verschillende menginfecties zeer vaak voor bij vijvervissen.

Omdat de eigenaar van een vijver meestal geen precieze diagnose kan stellen, werd het verzorgingsmiddel sera omnisan ontwikkeld. De efficiënte, op elkaar afgestemde combinatie van werkzame stoffen doodt op betrouwbare wijze alle eencellige diertjes zoals Oodinium en bestrijdt efficiënt huid- en kieuwwormen.

22

6.3 Bloedzuigers Bloedzuigers worden soms door onachtzaamheid samen met nieuw aangekochte vissen of door watervogels in de tuinvijver gebracht. Ze zijn meerdere centimeter groot en daardoor met het blote oog duidelijk herkenbaar. Met hun mondzuignap hechten ze zich aan de vissen, openen er een bloedvat en zuigen er het uittredende bloed op.

Wanneer ze vervolgens de vis verlaten, blijven er bloedende zuigvlekken op de huid achter. Omdat de bloedzuigers van vis tot vis trekken, kunnen er gevaarlijke ziekten worden overgedragen. Aan de vis hechtende bloedzuigers kunnen van de vis worden losgemaakt door ze met een in alcohol gedrenkt propje watten af te betten.

sera cyprinopur bestrijdt de parasieten in de tuinvijver.

7 Virusziekten Virussen zijn zo klein dat ze met een eenvoudige microscoop niet kunnen worden waargenomen. Ze kunnen enkel met elektronenmicroscopen en door arbeidsintensieve bewerkingen zichtbaar worden

Lymphocystis tast de huid van de vissen aan en wijzigt de slijmhuidcellen. Ze vergroten zich tot het honderdvoudige zodat ze met het blote oog duidelijk als woekeringen zichtbaar zijn. De tot meer dan een millimeter vergrote cellen zien eruit als op de huid hechtend broedsel. Wanneer men met de vinger over de getroffen huid gaat, voelen de verdikkingen als harde knobbeltjes aan.

De cellen vergroten zich door de gedwongen aanmaak van virussen. Tenslotte barsten de cellen open en miljoenen nieuwe virussen komen zo in het water terecht. Ze drijven in het rond en kunnen andere vissen besmetten. Meestal treedt de ziekte eerst aan de buitenste randen van de vinnen op, waarna deze op de rest van het lichaam overgaat.

Wanneer men de besmetting in het beginstadium opmerkt, kan men de rand van de getroffen vinnen met een scherpe schaar afknippen.

De basis van de vin mag daarbij niet verwond worden. Daarna moet de vis met sera baktopur worden behandeld, opdat de vinnen niet door andere ziekteverwekkers zouden worden ge誰nfecteerd. sera cyprinopur heeft een ontsmettende werking en verhindert zodoende de overdracht van de ziekte.

De beide verzorgingsmiddelen moeten samen worden toegediend. Het doseren van kleine hoeveelheden sera cyprinopur is mogelijk met insulinespuiten, die in de apotheek verkrijgbaar zijn.

Virusziekten

7.1 Lymphocystis 100 x

gemaakt. Ze tasten levende cellen aan en dwingen hen nieuwe virussen te produceren. Daarbij veranderen de cellen in zieke cellen zodat ze hun normale taken in het weefsel niet meer kunnen vervullen.

23

7.2 Karperpokken

Virusziekten

de vis opnieuw door. Dat zien wij vaak in het voorjaar wanneer de vissen na de koudeperiode verzwakt zijn.

De overdracht op andere vissen kan door een preventieve, dubbele behandeling met sera cyprinopur conform de gebruikersinformatie worden verhinderd. Deze moet worden doorgevoerd wanneer de temperatuur in de vijver tot boven de 12 째C is gestegen.

24

Ook de bij koikarpers meestal in het voorjaar optredende karperpokken worden door virussen veroorzaakt. Het gaat daarbij niet om echte pokken maar om een herpesziekte. Ze is niet op mensen overdraagbaar.

Op het lichaamsoppervlak van besmette vissen vormen zich bleke tot roze verdikkingen met een ronde tot ovalen vorm en een grootte tussen vijf en tien millimeter.

Tussen de infectie en het uitbreken van de ziekte kunnen meerdere maanden liggen.

De vissen lijken ook bij een sterke besmetting niet bijzonder onder de ziekte te lijden. In optimale leefomstandigheden genezen de huidverdikkingen mettertijd vanzelf. Toch blijft de ziekte latent aanwezig en breekt ze bij elke verzwakking van

Bij een sterke aantasting kunnen de getroffen vissen in een behandelingsaquarium gedurende 5 dagen met een normale dosis sera cyprinopur worden behandeld, waarbij ze tegelijk met sera KOI BAKTO TABS worden gevoed. De genezing verloopt dan sneller. sera KOI BAKTO TABS kunnen zonder probleem tot drie weken lang elke dag volgens de gebruikersinformatie worden gevoerd.

U mag in geen geval vergeten sera KOI MULTIVITAMIN of sera activant te geven om het immuunsysteem van de vissen te versterken.

7.3 Voorjaarsvirus De voorjaarsvirus bij karpers is een acute, besmettelijke virusinfectie. Ze kan alleen in de vijver raken via geïnfecteerde nieuwelingen. Wanneer vissen deze ziekte hebben doorstaan, worden ze zelfs immuun, maar blijven ze hun hele leven lang latente overdragers van de virussen.

Bij lage temperaturen vermenigvuldigen de virussen zich slechts zwak en in de winter zijn ze niet actief. Pas wanneer de temperatuur in het voorjaar boven de 6 °C stijgt en het immuunsysteem van de vissen verzwakt is, beginnen de virussen zich sterk te vermeerderen. Voorjaarsvirus wordt echt acuut bij temperaturen tussen 15 en 17 °C. Wanneer er niets wordt ondernomen, kunnen de meeste vissen binnen een week gestorven zijn.

Preventief moet men de vijver in het voorjaar, wanneer de temperatuur tussen 12 en 15 °C schommelt, driemaal met een interval van telkens één week conform de gebruikersinformatie met sera cyprinopur behandelen.

Meestal bestaan de eerste symptomen van voorjaarsvirus erin dat de vissen zich in de stroming van de filteruitloop verzamelen. Ze beginnen ongecoördineerd te zwemmen en lijden aan evenwichtsstoornissen. Dan treden puntvormige bloedingen op de huid, de kieuwen en de vinpunten op, die al snel groter worden. Wanneer men het kieuwdeksel even opheft, ziet men dat de kieuwen bleek zijn.

In het eindstadium komt het tot een zwelling van het lijf (buikwaterzucht), uitpuilende ogen en het tuiten van de aars en tot het afscheiden van slijmerige uitwerpselen.

Virusziekten

Zolang de temperatuur in de vijver hoger ligt dan 20 °C, breekt de ziekte niet uit.

De virussen worden pas in de herfst actief, wanneer de temperaturen dalen. De overdragende vissen worden dan weliswaar niet ziek maar scheiden via hun uitwerpselen en urine virussen af.

Het is nog niet helemaal duidelijk hoe andere vissen de virussen opnemen. Men vermoedt dat de virussen via de kieuwen in de bloedsomloop geraken. Zeker is dat karperluizen en bloedzuigers de virussen bij het bloedzuigen overdragen.

Daarom is het belangrijk de symptomen te kennen om tijdig te kunnen reageren.

25

Vanaf een watertemperatuur van 20 °C trekt de ziekte zich terug en boven de 25 °C zijn er geen sterfgevallen meer.

Des te eerder men de uitbraak van de ziekte herkent, des te groter zijn de kansen ze in te dammen. Tot vandaag is er nog geen medicament bekend dat actieve virussen in de vis doodt.

Virusziekten

Een eerste en belangrijkste maatregel is de temperatuur langzaam in meer dan 24 uur tijd tot 20 à 22 °C te verhogen.

Omdat dit in een vijver maar zelden mogelijk is, moeten de vissen in een behandelingsaquarium worden overgezet.

26

Wanneer het water een temperatuur van 20 °C heeft bereikt, voegt men per 100 liter 3 tabletten sera baktopur direct en 8 ml sera cyprinopur toe. Vervolgens verhoogt men de temperatuur heel langzaam tot 25 °C. sera baktopur direct verhindert secundaire bacteriële infecties en sera cyprinopur werkt ontsmettend tegen de niet actieve virussen in het water. Omdat de virussen bij 25 °C niet meer actief zijn en het immuunsysteem dan het best presteert, kunnen de vissen zich nu herstellen.

Virusziekten

De volgende vier dagen wordt telkens 8 ml sera cyprinopur per 100 liter water toegevoegd. Tijdens de behandeling moet de kwaliteit van het water in het oog worden gehouden. Het doorluchten van het water is noodzakelijk opdat de vissen voldoende zuurstof ter beschikking zouden hebben.

Zolang de vissen voeding opnemen, moet men hen een hoogwaardig voer geven dat men bovendien met sera KOI MULTIVITAMIN besprenkelt.

De voersoorten sera KOI ROYAL HOOFDVOER, sera biogranulat, sera KOI SPIRULINA of sera goldy Royal zijn bijzonder geschikt omdat ze sera KOI MULTIVITAMIN goed opzuigen. Vervolgens moet het geprepareerde voer zo snel mogelijk aan de vissen worden gegeven.

27

Behandelingsplan:

1 ste dag

2 de dag

De temperatuur zeer langzaam tot 20 °C verhogen, dan per 100 liter water 3 tabletten sera baktopur direct en 8 ml sera cyprinopur toedienen.

De temperatuur langzaam verhogen tot 25 °C, 8 ml sera cyprinopur per 100 liter water toedienen.

3 de – 5 de dag Dagelijks 8 ml sera cyprinopur per 100 liter water toedienen.

Virusziekten

6 de dag

28

Het water verversen en filteren via sera super carbon.

De vissen mogen niet in het koude water van de vijver worden teruggezet.

De vissen in een behandelingsaquarium met zuiver water van dezelfde temperatuur overzetten.

Omdat voorjaarsvirus zeer besmettelijk is en zich bij een optimale temperatuur in de vijver als een epidemie uitbreidt, kan een te trage reactie de dood van vele vissen tot gevolg hebben. Vissen die een duidelijke opzwelling vertonen, zijn vaak niet meer te redden en scheiden grote hoeveelheden virussen en bacteriën af. Men moet ze daarom tijdens de behandeling van de andere vissen scheiden en in een apart behandelingsaquarium overzetten.

800 x

7.4 Buikwaterzucht bij karpers

De besmettelijke buikwaterzucht bij karpers werd vroeger als een op zichzelf staande ziekte beschouwd.

Uit onderzoek met meer verfijnde methoden is gebleken dat het hier een verschijningsvorm van voorjaarsvirus in een gevorderd stadium zou kunnen zijn. tot een opzwellend lichaam en het ontstaan van uitpuilende ogen. De getroffen vissen kunnen vaak niet meer worden geholpen. De zieke vissen moeten onmiddellijk uit de vijver worden verwijderd en in een quarantaineaquarium worden overgezet om daar met een dubbele dosis sera baktopur direct te worden behandeld.

De gelijktijdige toediening van sera cyprinopur volgens het voorschrift ondersteunt de behandeling. In de tuinvijver geeft men vijf dagen lang elke dag de normale dosis sera cyprinopur.

Virusziekten

Zoals bij aquariumvissen kan het ziektebeeld van buikwaterzucht echter ook ingevolge inwendige bacteriële infecties optreden. Omdat in verzwakte vissen vele ziekteverwekkers zich vermeerderen, kan deze buikwaterzucht niet eenduidig aan één enkele oorzaak worden toegeschreven. Het ziektebeeld wordt meestal veroorzaakt door nierinsufficiëntie omdat deze dan niet meer voldoende vloeistof kan afscheiden. De vloeistof dringt in het weefsel en de lichaamsholte binnen en leidt zo

In plaats van het gebruik van sera baktopur direct kunnen ook ’s morgens en ’s avonds sera KOI BAKTO TABS worden gevoerd.

29

Ziekten door bacteriën

8 Ziekten door bacteriën

30

Bacteriën zijn in elk aquarium aanwezig. Ze vervullen vaak vele belangrijke opdrachten, zoals de afbraak van ammonium, nitriet en nitraat.

Er bestaan echter ook schadelijke, d.w.z. ziekteverwekkende bacteriën. Ook deze zijn in elk aquarium aanwezig, bij een zorgvuldige verzorging van het aquarium stellen deze echter geen probleem.

Sterke vissen met een intact immuunsysteem hebben voldoende afweerkrachten tegen bacteriële infecties.

1500 x

Door stress, slechte waterverhoudingen, een verkeerde voeding of ziekte verzwakte vissen zijn echter vaak gevoelig voor bacteriële aandoeningen.

Bacteriën veroorzaken vele ziekten, die niet altijd makkelijk te herkennen zijn.

8.1 Witte-vlekziekte De witte-vlekziekte wordt veroorzaakt door verschillende bacteriën. Ze is herkenbaar aan witte of grijswitte, matte en troebele vlekken op de vinnen en de huid. De slijmhuid scheurt open, men herkent schubloze plekken.

Wanneer de ziekte al zover gevorderd is dat de huid in toenemende mate wordt vernietigd, helpt het vloeibare sera baktopur alleen niet meer. Er moet in dit geval ook nog een behandeling met sera baktopur direct worden doorgevoerd. De werking van de beide verzorgingsmiddelen wordt bij combinatie van de volledige dosissen versterkt.

40 x

8.2 Vinrot

Vinrot

Aangetaste kieuwen (kieuwdeksel verwijderd) Ter vergelijking: gezonde kieuwen (kieuwdeksel verwijderd) 8.3 Bacterieel kieuwrot Bacterieel kieuwrot kan optreden wanneer de gevoelige slijmhuid van de kieuwbladen door parasieten zijn verwond. Bacteriën uit het water dringen binnen en tasten het weefsel aan. De afgestorven kieuwbladen zijn witachtig grijs gekleurd. Men kan de afgestorven delen duidelijk herkennen wanneer men het kieuwdeksel even opheft. sera baktopur bestrijdt de ziekteverwekkers onmiddellijk en laat de wonden helen.

De vernietigde kieuwbladen groeien echter niet meer aan. Omdat de kieuwen zeer sterk zijn doorbloed, kunnen er bacteriën in de bloedstroom geraken en inwendige organen infecteren. Daarom moet men tegelijk een behandeling met sera baktopur direct doorvoeren. De in het bloed binnengedrongen bacteriën kunnen zich dan niet meer in het organisme uitbreiden.

Ziekten door bacteriën

Het bacteriële vinrot wordt veroorzaakt door bacteriën die in elk aquarium aanwezig zijn. Gezonde vissen worden niet besmet omdat ze over voldoende afweerkrachten tegen de bacteriën beschikken. De ziekte breekt uit bij vissen die onder stress staan, mogelijk omdat ze bij het transport verwond zijn of omdat de bezettingsgraad van het aquarium te hoog is. Ook in combinatie met andere ziekten zoals de Columnaris-ziekte, schimmelinfecties, verwondingen of ingevolge een besmetting door parasieten kan vinrot optreden. Slechte hygiënische omstandigheden en het hierdoor door bacteriën belaste water bevorderen de ontwikkeling van de ziekte.

De vinnen komen vanuit de rand los en worden in het late stadium tot en met de vinbasis vernietigd. De behandeling mag niet worden uitgesteld. sera baktopur bestrijdt de bacteriën en laat vernietigde vindelen snel weer aangroeien.

Genezen na vier weken

Wanneer een gebrekkige hygiëne de oorzaak is, moeten nog voor aanvang van de behandeling de hygiënische voorwaarden worden verbeterd.

31

Ziekten door bacteriën

8.4 Columnaris

32

400 x Een infectie door de Columnaris-bacteriën is te herkennen door een witte donslaag van zeer dicht bij elkaar staande draadjes aan de mond, vinnen en schubranden. De witte plekken breiden zich op de vishuid snel uit. In het eindstadium kunnen de vinnen vanuit de rand loskomen en de vissen staan dan schommelend onder het wateroppervlak. Men moet onmiddellijk reageren want de ziekte breidt zich zo snel uit dat het hele bestand in gevaar is. In dit geval is het combineren van de verzorgingsmiddelen sera baktopur en sera baktopur direct absoluut gepast.

Omdat Columnaris-bacteriën de voorkeur geven aan alkalisch water, ondersteunt een reductie van de pH-waarde tot onder pH 7 met sera pH-minus de behandeling, uiteraard voor zover de vissen deze pH-verlaging verdragen.

Inwendige bacteriële infecties kunnen zich op verschillende manieren uiten. Zo vertonen de vissen geleidelijk storingen in het zwemgedrag, ze tollen, tuimelen of draaien in het rond. Hun reacties worden trager en ze worden uiteindelijk volledig apathisch.

Afhankelijk van welke inwendige organen aangetast zijn, sterven de vissen na een verschillend lange lijdenstijd.

8.5 Bloedende ontstekingen op de huid Karakteristiek voor een infectie door Aeromonas- en Pseudomonas-bacteriën zijn kleine bloederige plekken op de huid, bloedende ontstekingen aan de aars en aan de wortel van de vinnen. Geleidelijk vormen zich bloederig uitbarstende gezwellen in de huid en de spieren. Het is daarom absoluut noodzakelijk om onmiddellijk na het herkennen van de symptomen een behandeling met sera baktopur direct door te voeren. De werkzame stof van sera baktopur direct wordt zeer snel via de kieuwen en de darm in het organisme van de vissen opgenomen en werkt van binnen uit.

8.6 Buikwaterzucht bij aquariumvissen

niet meer presteren. In deze toestand kan de vis lange tijd pijn hebben.

Het eindstadium is bereikt wanneer er functionele storingen van de nier optreden of door infecties van de urinewegen de noodzakelijke waterhoeveelheid niet meer kan worden afgescheiden.

De overtollige vloeistof hoopt zich op in de lichaamsholte, in de schubzakken of achter de ogen. Een opzwellend lijf, opstaande schubben en uitpuilende ogen zijn het gevolg. Bij het waarnemen van ook maar één enkel teken moet onmiddellijk een

behandeling met sera baktopur direct worden doorgevoerd. In het beginstadium kunnen de vissen nog worden geholpen en kan de uitbreiding van de ziekte worden verhinderd.

Vissen die al een duidelijke zwelling van het lijf of uitpuilende ogen vertonen, moeten in een apart aquarium worden overgezet en kunnen daar met een dubbele dosis sera baktopur direct worden behandeld.

Ziekten door bacteriën

Door langere tijd aanhoudende stresssituaties wordt het immuunsysteem van de vissen verzwakt zodat er bacteriën in de organismen kunnen geraken. Vaak zijn slechts enkele vissen van het bestand getroffen. De ziekte begint met een bacteriële darminfectie.

Dat uit zich in het afscheiden van slijmerige uitwerpselen. Vervolgens begint de vis slechts weinig voedsel op te nemen.

In het verdere verloop van de ziekte komen er delen van de darmslijmhuid los. Ze blijven als witte, slijmerige stukken aan de aars van de vis hangen.

Zelfs wanneer de vis nog voedsel opneemt, kan hij dit niet meer verteren.

De inwendige organen worden gedeeltelijk verschrompeld en kunnen

Opgelet! Dit bijzonder doeltreffende antibacteriële verzorgingsmiddel brengt ook schade toe aan nuttige bacteriën in het filter. Het is daarom noodzakelijk het filter tijdens de behandeling van het aquarium los te koppelen en bijv. aan een emmer water in werking te stellen!

33

Ziekten door bacteriën

8.7 Erythrodermatitis Erythrodermatitis bij karpers wordt door bacteriën van de Aeromonas-soort veroorzaakt en treedt overwegend in de zomer en de herfst op. In de laatste jaren wordt echter meer en meer opgemerkt dat in het voorjaar geïmporteerde kweeksoorten uit warme landen de ziekte meebrengen. Omdat Erythrodermatitis een langzaam proces kent, komt het vaak voor dat de geïmporteerde vissen eerst een gezonde indruk achterlaten maar na enkele weken bloederig rode zweren krijgen en al snel daarop in grote getale sterven.

Erythrodermatitis begint met rode vlekken in de huid die zich dan tot openbarstende gezwellen ontwikkelen.

Door deze rode vlekken in het beginstadium wordt deze aandoening vaak verwarmd met voorjaarsvirus. In het verdere verloop zijn witomrande verzweringen en barsten met rood middelpunt karakteristiek. Deze komen vooral aan de zijkanten van het lijf en aan de staartwortel voor. Vaak treden er ook secundaire schimmelinfecties op de

34

wonden op. Doorbraken ter hoogte van het lichaam eindigen bijna altijd met de dood.

Als ziekteoverdragers worden zoals bij voorjaarsvirus bloedzuigende parasieten verdacht. Bij een tijdig ingezette behandeling zijn de kansen op genezing goed. Daarom moet bij nieuw ingevoerde goudvissen en koikarpers zo snel mogelijk een preventieve behandeling met sera cyprinopur worden doorgevoerd, waarbij vijf dagen lang een normale dosis wordt gegeven.

Daarna vervangt men een groot deel van het water. Deze behandeling herhaalt men na verloop van een week.

In acute gevallen, wanneer de vissen al openbarstende zweren vertonen, kan een behandeling in een quarantaineaquarium

Behandelingsplan: De vissen in een behandelingsaquarium met zuiver water van dezelfde temperatuur overbrengen. Gedurende de hele behandelingstijd moet aandacht worden besteed aan optimale waterverhoudingen en een goede hygiëne!

Op de 7 de dag vanaf het begin van de behandeling: De rode kleur van de wond verbleekt.

Op de 11de dag vanaf het begin van de behandeling: De wond heeft zich verder geheeld.

Op de 13 de dag vanaf het begin van de behandeling: De wond heeft zich gesloten.

1 ste dag De temperatuur langzaam tot 22 °C verhogen. 60 g sera ectopur, 3 tabletten sera baktopur direct en 8 ml sera cyprinopur op 100 liter water 2 de dag 8 ml sera cyprinopur op 100 liter water

Ziekten door bacteriën

met ventilatie en een mechanisch snelfilter bij 22 – 25 °C worden doorgevoerd. Op de eerste dag geeft men 60 g sera ectopur en 3 tabletten sera baktopur direct per 100 liter water in het aquarium. Daarbovenop wordt vijf dagen lang elke dag 8 ml sera cyprinopur per 100 liter water bijgegeven.

Vervolgens voert men een grote waterverversing door. De in warm water behandelde vissen mogen niet in een koude vijver worden overgezet.

De open wonden beginnen na de behandeling dicht te groeien. Het genezingsproces moet door een goede voeding en de toediening van vitaminen worden ondersteund. Voeren doet men met sera goldy, sera goldy Royal, sera bioflakes en sera biogranulat. Bij grotere koikarpers worden bovendien de soorten sera KOI ROYAL HOOFDVOER, sera KOI COLOR en sera KOI SPIRULINA gegeven.

Op de 21 ste dag vanaf het begin van de behandeling: De wond is geheeld.

3 de dag 8 ml sera cyprinopur op 100 liter water 4 de dag 8 ml sera cyprinopur op 100 liter water 5 de dag 8 ml sera cyprinopur op 100 liter water 6 de dag 50% waterverversing en via sera super carbon filteren

Op de 27 ste dag vanaf het begin van de behandeling: De wond is geheeld en volkomen dicht.

De vissen niet terugzetten in een koude vijver.

10 de dag 50% waterverversing

35

9 Ziekten door schimmels Schimmelinfecties aan de lichaamszijde na schaafwond

Ziekten door schimmels

60 x

Broed met schimmelinfectie (microscopische opname) Schimmels zijn opbouwende organismen en in elk aquarium aanwezig. Ze leveren een belangrijke bijdrage aan de hygiĂŤne door afvalstoffen zoals de uitwerpselen van de vissen te verwerken. De schimmelsporen zijn daarom altijd aanwezig in aquariumwater. Zolang de slijmhuid niet beschadigd is, kunnen schimmels de vissen niets maken. De slijmhuid vormt een effectieve bescherming tegen het binnendringen van de sporen. Alleen wanneer de slijmhuid door de vangst of een aantasting door parasieten verwond is, kunnen er zich schimmelsporen in de huid vastzetten en

Schimmelverbindingen en sporenkapsels van Saprolegnia onder de microscoop den snel weer dicht. Bij zware verwondingen en diepe schaafwonden moet onmiddellijk sera mycopur worden ingezet om een infectie te vermijden. sera ectopur ondersteunt de werking van sera mycopur en verhindert secundaire infecties door eencelligen en bacteriĂŤn in het beginstadium en na verwondingen.

Schaafwonden en schimmelinfecties op schaafwonden

ontwikkelen.

Daarom is het belangrijk om aan het aquariumwater ook bij lichte schaafwonden na het vangen en het transport onmiddellijk sera aqutan toe te voegen. De slijmhuidbeschermende component in sera aqutan maakt lichte verwondingen en schaafwon-

36

40 x

10 Menginfecties

van de vis gaat de onregelmatige verdikking van de slijmhuid nagenoeg het hele visoppervlak bedekken. De vissen staan eerst schommelend met geklemde vinnen onder het wateroppervlak en gaan in het eindstadium apathisch op de bodem van het aquarium liggen.

Een behandeling moet onmiddellijk na het herkennen van de ziekte worden opgestart.

Met een tienvoudig vergrotende loep kan men weliswaar meestal de huidwormen herkennen, de eencellige parasieten kunnen echter enkel met een microscoop met minimaal een 40-voudige vergroting worden waargenomen. In het aquarium kan de behandeling met een combinatie van de verzorgingsmiddelen sera costapur en sera mycopur gebeuren. Dit dekt nagenoeg het hele gamma van ziekteverwekkers en bovendien wordt een secundaire infectie door schimmels voorkomen. In de tuinvijver behandelt men de vissen met sera omnisan volgens de gebruikersinformatie.

Menginfecties

40 x Soms ziet men in een aquarium, maar vaker nog in de tuinvijver dat op de huid van vissen niet slechts één soort parasiet opduikt. De slijmhuid ziet er verdikt uit en wanneer men een uitstrijkje onder de microscoop onderzoekt, kunnen huidwormen en verschillende eencelligen zoals Costia, Chilodonella, Trichodina en Tetrahymena worden herkend. In het beginstadium schuren de vissen zich vaak tegen de bodem of voorwerpen, later staan ze apathisch met geklemde vinnen en schommelend in de waterstroming van de filterterugloop.

De verdikking van de slijmhuid begint bij koikarpers en goudvissen met een grijze aanslag. Met de voortschrijdende infectie wordt de aanslag wit van kleur en lost deze in kleine stukken op. In het laatste stadium komt meestal elke hulp te laat. Bij een regelmatige waarneming door de verzorger wordt de infectie in het beginstadium opgemerkt en kan de ziekte zich niet zo ver ontwikkelen.

Terwijl veel verwekkers bij één enkele infectie van de huid een relatief karakteristiek ziektebeeld vertonen, leiden menginfecties bij aquariumvissen tot onregelmatige en verschillend grote melkachtig witte vlekken, veroorzaakt door een verdikte slijmhuid. Bij een voortschrijdende uitbreiding van de verwekkers op de huid en een toenemende verzwakking

Menginfectie van Ichthyophthirius en Oodinium. Werd behandeld met sera costapur en sera oodinopur.

Genezen na vier dagen.

37

Parasitaire kreeftjes

11 Parasitaire kreeftjes

11.1 Lernaea De kreeftjes Lernaea worden door vele aquariumliefhebbers “ankerworm” genoemd omdat ze zich met hun

De Lernaea is zeer schadelijk voor de vis omdat hij hieruit constant bloed zuigt.

Men kan afzonderlijke kreeftjes met een spitse pincet vastpakken en met één ruk uit het weefsel trekken. vertakte hechtapparaat diep en vast in de vishuid verankeren en een lang uitgerekte lichaamsvorm zonder zichtbare segmenten hebben. Aan het achteruiteinde bevinden zich twee eizakjes.

De eieren hebben enkele dagen tot twee weken nodig om tot volle rijpheid te komen. Dan vallen ze af en de larven komen uit. Na de afgifte van de eieren sterft de moederkreeft en wordt deze door het visweefsel uitgestoten. Ook de larven zijn parasieten en zoeken de kieuwen van de vissen op om hieruit bloed te zuigen. Daar bereiken ze als larve de geslachtsrijpheid.

38

Na de paring verlaten de vrouwelijke larven de vis en deze zwemmen vervolgens korte tijd rond als planktonorganismen. Vervolgens zoeken ze een vis en boren ze zich in de huid in. Hier ontwikkelen ze zich dan tot het staafvormige kreeftje.

Vanwege de hierdoor ontstane lichte verwonding moet de vis met sera baktopur worden behandeld opdat de wond niet zou infecteren. De kreeftjes en hun larvenstadia kunnen met sera cyprinopur worden bestreden.

11.2 Argulus De karperluis Argulus is natuurlijk geen insect maar een schaaldier.

Hij is een zeer goede zwemmer en zoekt de vissen op om bloed te zuigen. Meestal blijft de karperluis slechts aan de

zijn omgevormd tot spitse klemhaken, waarmee hij in de huid van de kieuwen steekt en zich vastzet. Alleen de wijfjes leven als parasieten op de vissen, de mannetjes zijn planktonorganismen.

Het bloedverlies is sterk en vaak treden secundaire infecties zoals kieuwrot op. De kreeftjes kunnen enkel in het larvenstadium met levend voer uit visvijvers in een aquarium of tuinvijver geraken.

Door dit gedrag kunnen gevaarlijke ziekten zoals voorjaarsvirus, Erythrodermatitis en bacteriĂŤn van vis op vis worden overgedragen. Karperluizen zijn nagenoeg doorschijnend, alleen de ogen en zuignappen zijn donker gekleurd. Omwille van zijn grootte van 5 tot 8 mm is het ovaalvormige kreeftje meestal goed op de huid van de vissen te zien. Met een stiletachtige zuigstekel steekt de karperluis in de vaatjes onder de huid en zuigt hij bloed op. De bloederig rood gekleurde steekwondjes in de vishuid zijn karakteristiek en wijzen op deze besmetting, ook wanneer men geen karperluis ziet. Met sera cyprinopur kunnen de karperluizen op de vis en in de vijver worden bestreden.

Parasitaire kreeftjes

vis hechten tot hij zijn maaltijd heeft verorberd. Voor het verteren van het voer verlaat hij de vis en hij zoekt pas opnieuw een gastheer als hij weer honger krijgt.

Een vermenigvuldiging in het aquarium is onwaarschijnlijk omdat doorgaans niet de beide geslachten voorhanden zijn. Kieuwkreeftjes en hun larvenstadia kunnen met sera cyprinopur worden bestreden.

11.3 Ergasilus 40 x

Het kreeftje Ergasilus is evenals de Lernaea een Copepoda (roeipootkreeftje). Hij wordt zowat 1,5 mm groot. De voorste antennes Foto Ergasilus: dr. Dirk Kleingeld

39

12 Deficiëntieaandoeningen Vervorming van kieuwdeksel

Deficiëntieaandoeningen

12.1 Tekort aan mineralen Deficiëntieaandoeningen kunnen optreden wanneer het de vissen aan belangrijke mineralen ontbreekt. De vis is op de in het water opgeloste mineralen en sporenelementen aangewezen, die hij via de kieuwen en de huid opneemt.

Vooral grote vissen onttrekken veel mineralen aan het water.

Bovendien gaan in zuurstofrijk aquariumwater opgeloste mineralen en sporenelementen door precipitatie verloren.

Door een regelmatige waterverversing en de inzet van sera mineral salt kunnen de ontbrekende mineralen weer worden aangevuld.

Veel aquariumhouders hebben voor de verzorging en het kweken van bepaalde vissoorten zacht water nodig. Ze gebruiken daarom voor de waterverversing osmosewater of water uit ionenwisselaars.

Omdat aan dit water alle mineralen en sporenelementen onttrokken zijn, kunnen na enige tijd deficiëntieaandoeningen optreden. Vooral jonge vissen hebben tijdens hun ontwikkeling veel mineralen en sporenelementen nodig.

40

Wanneer in bepaalde ontwikkelingsstadia mineralen en sporenelementen ontbreken, komt het tot misvormingen aan vinnen en kieuwdeksels die later niet meer kunnen worden hersteld.

De ontbrekende stoffen kunnen worden aangevuld door het nieuw toegevoegde water met sera mineral salt te verrijken. Het speciaal voor dit doel ontwikkelde sera mineral salt bevat meer dan 60 mineralen en sporenelementen en biedt bij regelmatige toediening een efficiënte preventie voor dergelijke deficiëntieaandoeningen.

Vervorming van vinnen

Gaatjesziekte door tekort aan mineralen in osmosewater

12.2 Gaatjesziekte

Deficiëntieaandoeningen

Ook de gaatjesziekte bij de cichliden is van oorsprong een deficiëntieaandoening, die echter verschillende oorzaken kan hebben. Omdat ze vaak gepaard gaat met een besmetting door flagellaten in de darm van de vissen, werd dit lange tijd als primaire oorzaak beschouwd. De massale aantasting van de darm door flagellaten en bacteriën is echter dikwijls toe te schrijven aan een voorafgaande, ongepaste voeding.

De verwekkers verstoren de verteringsprocessen en beschadigen de slijmhuid van de darm. Vervolgens kunnen niet meer alle noodzakelijke voedingsstoffen, vitaminen en mineralen in de benodigde hoeveelheid worden opgenomen. Het komt tot een acuut tekort in het organisme van de vis.

De vis probeert dit te compenseren door kraakbeenweefsel aan het kopgedeelte te verschrompelen, waaruit hij dan de nodige stoffen wint.

De huid scheurt op de getroffen plaatsen open en de witte, opgeloste kraakbeenmassa treedt naar buiten. Wat achterblijft, is een kraterachtige verdieping. De ontstane gaten kunnen van één millimeter tot twee centimeter groot zijn.

selende voeding toegediend krijgen. Het vaak voeren met runderhart of ander warmbloedig vlees bevordert de vermenigvuldiging van darmflagellaten.

Door het regelmatig toedienen van sera mineral salt kan de gaatjesziekte worden voorkomen en reeds bestaande gaatjes groeien na verloop van meerdere maanden opnieuw dicht. Een voorwaarde hiervoor is echter dat de vissen een gezonde en afwis-

41

DeficiĂŤntieaandoeningen

Bovendien moet men aan het voer regelmatig sera fishtamin toevoegen omdat het organisme van de vissen de benodigde voedingsstoffen en levensbelangrijke mineralen alleen bij aanwezigheid van vitaminen kan opnemen.

Verzorgingsmiddelen bestrijden weliswaar de ziekteverwekkers maar het organisme van de vissen is door de ziekte verzwakt en moet kunnen helen.

Daarom is het bijzonder belangrijk om tijdens de genezingsfase van de vissen optimale leefomstandigheden en een hoogwaardige, gezonde en gevarieerde voeding wordt aangeboden.

Dat alleen volstaat echter niet. Naast de voeding moeten bijkomende vitaminen worden verstrekt om het organisme te versterken en het immuunsysteem te herstellen. Alleen zo kunnen de vissen na een doorstane ziekte opnieuw sterk worden. sera activant en sera fishtamin bevatten

42

alle voor de vis noodzakelijke vitaminen in de voor vissen optimale samenstelling. Men geeft deze vitaminen na een ziekte een week lang samen met het voer.

Wegsmelting van vin door het houden van de vis in osmosewater

12.3 Leververvetting Vervetting van de lever komt voor bij vissen bij een ongeschikte samenstelling van het voer. Voermiddelen waarvan de inhoudsstoffen niet optimaal op elkaar zijn afgestemd en die een verhoogd aandeel aan koolhydraten bevatten, kunnen vervetting van de lever veroorzaken. In oud, vochtig geworden voer kunnen zich gemakkelijk schimmels vestigen. Deze produceren sterk giftige stofwisselings-

Daarom is het nuttig sera activant of sera fishtamin bij te voeren.

Genezen discusvis na de regelmatige toediening van sera mineral salt

De leververvetting kan echter ook door ziekten zoals Hepatitis worden veroorzaakt. Deze is niet op mensen overdraagbaar. Wordt de lever beschadigd, dan komt het ook tot secundaire aandoeningen.

Deze worden vaak als de oorzaak beschouwd en zonder succes behandeld. De vissen sterven wanneer het leverweefsel voor het grootste deel vernietigd is. Bij een gevarieerde, gezonde, vitaminerijke voeding en optimale leefomstandigheden kan de vis een Hepatitis-besmetting overleven en kan het leverweefsel zich opnieuw herstellen.

DeficiĂŤntieaandoeningen

Leververvetting en vervette organen bij een koikarper (witachtige plekken)

producten die in een minimale concentratie in korte tijd de lever van zelfs grote vissen kunnen aantasten, wat zich uit in een extreme vervetting.

Men moet er daarom op letten dat de voerdosissen binnen de twee maanden opgebruikt zijn en niet in ruimtes met een hoge luchtvochtigheid worden bewaard. Licht en zuurstof vernietigen de vitaminen in geopende voerverpakkingen zeer snel.

43

12.4 Tekort aan jodium In sommige regio’s bevat het natuurlijke water onvoldoende jodium. Bij mens en dier leidt dit tot kropgezwellen wanneer het ontbrekende jodium niet wordt opgenomen via de voeding. Ook vissen kunnen aan deze deficiëntieaandoening leiden. Er vormt zich dan een groot gezwel in de keel.

Bij grote vissen kan dit zelfs vanuit het

jodiumhoudend voer geven en het water regelmatig met sera mineral salt behandelen. Daarbij is niet zozeer de toegediende hoeveelheid sera mineral salt belangrijk maar wel de regelmatige toediening ervan tot het kropgezwel weer geheeld is. Daarna volstaat het om aan de vissen tweemaal per week een jodiumhoudend voer te geven.

Deficiëntieaandoeningen

Kropgezwel bij een tekort aan jodium

44

kieuwbereik groeien. Een operatieve verwijdering helpt slechts kortstondig, na enkele weken is een dergelijk kropgezwel alweer aangegroeid.

Wanneer men daarentegen de vissen regelmatig jodium bijgeeft, zullen zelfs grote kropgezwellen vanzelf weer verschrompelen. Dat kan gebeuren via het regelmatig bij een waterverversing toedienen van sera mineral salt. Ook het geven van een jodiumhoudend voedingsmiddel brengt redding en werkt preventief. Jodiumhoudende voersoorten zijn sera FD Krill, sera GVG-mix marin en het granulaatvoer sera granumarin.

Wanneer men een tot tweemaal per week één of om beurt verschillende van deze voersoorten toedient, kan de vorming van kropgezwellen bij alle vissoorten en -groottes effectief worden voorkomen.

Wanneer een kropgezwel opduikt, moet u voor de behandeling elke dag één maal een

Het kropgezwel is door het voeren met een jodiumhoudend voedingsmiddel binnen de zes weken vanzelf verschrompeld.

12.5 Osmotische schok Wanneer vissen zonder aanpassingsfase uit een water met een hoge geleidbaarheid (hoog zoutgehalte) in een water met geringe geleidbaarheid worden overgezet, krijgen ze een osmotische schok. In nog tamelijk onschuldige gevallen, wanneer de ver-

het aquarium, waarin de vis moet worden overgezet, door de toediening van sera mineral salt aanpast. Verschillen van 100 tot 200 µS/cm zijn daarbij niet van pas. Men moet er daarbij wel op letten dat in µS/cm (microsiemens per centimeter) wordt

schillen niet zo ernstig zijn, komt alleen de slijmhuid los. Daarbij wordt het organisme van de vissen extreem belast en verzwakt.

Inwendige ziekten kunnen hiervan het gevolg zijn of de van haar slijmhuid beroofde huid kan door bacteriën en schimmels worden geïnfecteerd. Huid-, vin- en kieuwrot kunnen dan optreden.

Bij extreme verschillen in geleidbaarheid kunnen de fijne kraakbeengewrichten in de vinstralen door de hoge osmotische druk springen. De vinnen vallen in grote stukken af. De breukplaatsen kunnen al heel snel door bacteriën en schimmels worden geïnfecteerd, vooral omdat de vis extreem verzwakt is.

gemeten en niet in mS/cm (millisiemens per centimeter).

Een verwisseling houdt een duizendvoudige zoutconcentratie in.

Deficiëntieaandoeningen

Discusvis met gesprongen vinnen door de osmotische schok bij het overbrengen.

Nadat de vis in het aangepaste water is overgezet, moet hem enige tijd worden gegund om te bekomen. Dan reduceert men de geleidbaarheid middels waterverversingen in kleine stappen en over een tijdspanne van enkele uren tot de gewenste waarde is bereikt.

Een osmotische schok kan worden voorkomen, wanneer men voor het overbrengen van de vis de geleidbaarheid van het transportwater meet en de geleidbaarheid van

45

13 Vitaminekuur

B1

A

Vitaminekuur

D3

B2

E

B5

H B6 B 12

Zoals ook bij andere levende wezens stellen vitaminen vissen in de mogelijkheid ontelbare stofwisselingsprocessen in het lichaam vlot te laten verlopen. Alleen daardoor is het verteren van voedingsstoffen en hun opname in het organisme mogelijk. sera voeders bevatten alle voor de vissen noodzakelijke vitaminen. Door binnendringende luchtvochtigheid en zuurstof worden de vitaminen echter na het openen van de verpakkingen geleidelijk aan vernietigd.

Daarom is het nuttig een tot tweemaal per week supplementair sera activant of sera fishtamin toe te dienen.

Door het gebruik van absoluut verse voederdiertjes en het bijzonder conserverende vriesdroogprocédé blijven de vitaminen en voedingsstoffen in de sera FD voersoorten volkomen behouden. Deze voeding, ook nog eens rijk aan ballaststoffen, geeft u eenmaal per dag aan uw vissen als tussendoortje. De natuurlijke ballaststoffen uit de chitinepansers van de voederdieren stimuleren de darmbeweging en reinigen de darm.

46

C

CHOLINE

K

FD-voederdieren zijn ook uitstekend geschikt voor het toedienen van sera fishtamin. Men geeft de druppels op de FD-voersoorten en deze zuigen de emulsie onmiddellijk op. Zo geraken de vitaminen met het voer direct in de darm van de vissen.

Bij het uitbreken van een ziekte en tijdens het daaropvolgende genezingsproces is de toediening van vitaminen absoluut noodzakelijk. De verzorgingsmiddelen bestrijden weliswaar de ziekteverwekkers, voor de genezing en het versterken van de afweerkrachten hebben de vissen echter nood aan extra vitaminen. Tijdens de behandeling en vervolgens nog een week lang in de herstelperiode geeft men elke dag éénmaal sera fishtamin (in de vijver sera KOI MULTIVITAMIN) bij het voer.

14 Voorkomen is beter dan genezen Ook vissen kunnen te leiden hebben onder stress.

Vooral een ontoereikende verzorging van het aquarium, overbezette aquariums en overvoering belasten het water en leiden tot een sterke aangroei van het aantal bacteriën. Des te meer bacteriën er zich in het water bevinden, des te sterker wordt het afweersysteem van de vissen belast. Niet alleen de hoge bezetting maar ook de waterbelasting zorgen daarom voor stress bij de vissen. Andere stressfactoren zijn een eenzijdige voeding, het samen zetten van niet bij elkaar passende vissen, angst door het vangen en het transport, gifstoffen in het water, ongeschikte plantenmest en een slechte inrichting van het aquarium die geen rekening houdt met de behoefte van de erin gehouden vissen.

onderhoud en waterfiltering” krijgt u uitvoerige en gefundeerde informatie over de stressvrije verzorging van aquariumvissen.

Wanneer u één of hoogstens twee uur per week aan de verzorging van uw aquarium schenkt, zal het u lange tijd veel plezier schenken. Wanneer toch eens een ziekte optreedt, dan staan u met deze infobrochure en de sera verzorgingsmiddelen uitstekende hulpmiddelen ter beschikking om uw vissen snel en efficiënt te helpen. Nog beter dan de succesvolle ziektebestrijding is in elk geval het voorkomen en verhinderen van ziekten. Vaak genoeg zijn het slechts kleinigheden die over de gezondheid of ziekte van aquariumvissen beslissen.

Om u te helpen eventuele fouten op te sporen en recht te zetten, hebben wij een vragenlijst voor het opsporen van de oorzaken opgesteld.

Wanneer u deze aandachtig doorneemt, kunnen fouten makkelijk worden herkend.

Bij onduidelijkheden kan u zich wenden tot uw vakhandelaar. Houd u in elk geval aan de opgegeven regels.

Voorkomen is beter dan genezen

Bij aquariumvissen is stress een van de veroorzakers van ziekten omdat hij de afweerkrachten van de vissen sterk verzwakt.

Stress ontstaat telkens wanneer de vissen in situaties verzeild raken waaraan ze hun organisme moeten aanpassen. Zo veroorzaakt bijvoorbeeld een onregelmatig werkende verwarming sterke temperatuurschommelingen waaraan de vissen telkens opnieuw moeten wennen. Dat houden ze een bepaalde tijd vol, dan worden ze echter zwakker en worden ze ziek.

Op basis van vele proeven, uitgevoerd aan verschillende universiteiten uit de hele wereld, staat het vandaag boven elke twijfel vast dat stress het immuunsysteem direct beschadigt en zo de afweerkrachten van vissen tegen ziekten verzwakt.

In de sera infobrochures “Zo richt ik mijn aquarium in”, “Zo voert u uw siervissen op natuurlijke wijze” en “Natuurlijk aquarium-

Wij wensen u veel plezier aan uw aquarium en uw gezonde, levendige vissen toe.

47

15 Checklist voor foutopsporing – Zo voorkomt u een nieuwe ziekte-uitbraak

1 Hoe groot is het aquarium?

Afmetingen van het aquarium:

In zeer kleine aquariums (minder dan 50 liter) is het creëren van gunstige biologische omstandigheden

Lengte:

breedte:

hoogte:

lastig, voor de beginner zelfs bijna onmogelijk. Wij

__________ cm x

___________ cm x

__________ cm

raden daarom aan aquariums van minstens 80 cm lang te kopen. Een zorgvuldige, regelmatige controle van

Resultaat gedeeld door 1000

het water wordt nog belangrijker naarmate het = ___________________ liter inhoud

aquarium kleiner is.

2 Welke filter gebruikt u?

Checklist voor foutopsporing

Uw vakhandelaar kan u zeggen of de filter voldoende Model:

groot is voor uw aquarium. De filtercapaciteit (in liter ______________________________________________

per uur) moet ongeveer gelijk zijn aan één tot anderhalve keer de aquariuminhoud. Beslissend is echter

Capaciteit (liter per uur):

het filtervolume. De sera bio-binnenfilters B hebben een zeer groot filtervolume (B 200: 9 liter, B 400:

______________________________________________

11,5 liter).

3 Hoeveel vissen zwemmen er in uw aquarium?

Aantal: ______________________________________ Vuistregel: (2 tot 5 cm lang, 1,5 liter per cm lengte, van 5 tot 9 cm vislengte rekent men 2 liter water per cm, van 9 tot 13 cm vislengte 3 liter per cm, bij grote vissen boven de 14 cm lengte 4 liter water per cm vislengte) Totale lengte van alle vissen samen in cm: ________________________________________ (geschat)

4 Welke vissoorten verzorgt u?

Mogelijke fouten zijn bijvoorbeeld: • Vissen die verschillende waterverhoudingen nodig hebben (hardheid, pH-waarde, enz.)

• Vissen met verschillende eisen qua temperatuur • Stress door het samen zetten van vreedzame met agressieve soorten • Stress door het samen zetten van zeer rustige met Uw vakhandelaar kan u zeggen of dieren bij elkaar passen.

48

zeer levendige soorten • Stress door het niet correct houden van de vissen (drie neonvissen zijn bijvoorbeeld nog geen school!)

5 Hoeveel planten zijn er in het aquarium en welke? _________________________________________ ( _____ stuks)

Voor een aquarium van 100 cm x 40 cm ca. 80 planten.

_________________________________________ ( _____ stuks)

Het aantal planten is afhankelijk van de grootte. Vraag

_________________________________________ ( _____ stuks)

advies aan uw vakhandelaar. Planten bieden schuil-

Vuistregel:

mogelijkheden en produceren zuurstof, ze binden

Lengte:

diepte:

gifstoffen en slaan deze in de bladeren op. Bovendien zijn ze belangrijke oriëntatiepunten voor territorium-

________________ cm

x ___________________ cm

gebonden vissen. Ze verminderen dus de stress.

Resultaat gedeeld door 50 = _________ aantal planten

6 Is uw aquarium pas in werking? ❏ neen

In een nieuw ingericht aquarium hebben zich nog

waarden bij vraag 24 in. Als onmiddellijke maatregel

geen nuttige micro-organismen ontwikkeld. Vooral

tegen een te hoge nitrietwaarde moet u sera nitrivec

ammonium/ammoniak en nitriet kunnen zich opho-

inzetten. Hiermee worden ammonium en nitriet snel

pen. Test het water daarom met de sera ammonium/

en veilig afgebroken.

ammoniak-Test en de sera nitriet-Test. Voer de

7 Alleen bij nieuw ingerichte aquariums:

wanneer werden voor het eerst vissen ingezet?

Na: ____________________________________

zijn. De “inlooptijd” kan door de inzet van sera aqutan en sera nitrivec (volgens de gebruikersinformatie)

Elk aquarium heeft een “inlooptijd” van enkele weken

worden ingekort.

nodig alvorens er vissen worden ingezet. In deze tus-

Bij het conform de gebruikersinformatie toedienen

sentijd groeien de planten en de belangrijke micro-

van sera nitrivec kunnen al na 24 uur de eerste vissen

organismen in de filter ontwikkelen zich. De verwar-

worden ingezet (bijv. 5 – 7 per 100 liter). Controleer

ming, het filter en de verlichting moeten in werking

voor de toediening van sera nitrivec de temperatuur!

Checklist voor foutopsporing

❏ ja

8 Hebt u in een ouder aquarium nieuwe vissen ingezet? ❏ ja

❏ neen

Het is mogelijk dat de waterwaarden geleidelijk aan

sen die uit goed water komen, verdragen de omstan-

verslechterd zijn. Vissen die al langer in het aquarium

digheden niet, worden ziek en kunnen dan andere

leven, raken daaraan gewend. Nieuw ingezette vis-

vissen aansteken.

49

9 Welke vissen hebt u het laatst gekocht?

Evenzeer is het samen zetten van zeer levendige visMogelijke fouten:

sen met rustige dieren – ook wanneer ze dezelfde

Wanneer bijvoorbeeld kleine neonvissen of kegelvlek-

grootte hebben – problematisch, omdat de rustige

barbelen in een aquarium worden gezet met grote en

vissen voortdurend gestoord en opgeschrikt worden.

levendige vissen, is dat voor de nieuwe vissen een

Daarbij speelt het geen rol welke vissen er eerst

enorme belasting. De dieren hebben, simpel gezegd,

waren en welke erbij gekomen zijn. Er ontstaat stress

een panische angst.

en stress werkt ziektebevorderend.

10 Hoe hebt u de pas verworven vissen

Ja Neen

Checklist voor foutopsporing

in uw aquarium ingezet?

a) Was de aquariumverlichting uitgeschakeld?

❏ ❏

b) Hebt u geleidelijk aan water uit uw aquarium in het zakje geschept?

❏ ❏

c) Werden de vissen na ongeveer 30 minuten met een vangnet overgezet en werd het transportwater weggegoten?

De aquariumverlichting moet worden uitgeschakeld.

sera aqutan beschermt de slijmhuid van de vissen

De door het transport gestoorde vissen worden snel-

tegen verdere schade en bindt agressieve substan-

ler rustig in het halfdonker.

ties, die de vissen schade zouden kunnen toebren-

De vissen moeten voorzichtig aan de wateromstan-

gen.

digheden in uw aquarium gewend worden.

Het materiaal van de sera schepnetten is glad en

Het transportwater zou bijv. parasieten of chemisch

zacht; zo worden de vissen bij het transport niet ver-

schadelijke stoffen kunnen bevatten. Door het weg te

wond.

gooien verhindert u dat deze mee in uw aquarium

Wanneer de vissen niet uiterst behoedzaam werden

worden opgenomen.

overgezet, raden wij aan onmiddellijk een dubbele

De vissen kunnen bij het transport huidverwondin-

dosis sera aqutan toe te dienen (middel voor het

gen hebben opgelopen die dan geïnfecteerd raken.

beschermen van de slijmhuid).

11 Doorlucht u het water? ❏ ja

❏ neen

Wanneer het filter te zwak is, bevordert het doorluchten van het water de zuurstoftoevoer. Het is echter beter om in het begin met een voldoend groot filter te werken. Zorg ervoor dat het wateroppervlak constant in beweging is. Dat bevordert de zuurstofopname. Zuurstofarm water is voor de aquaristiek gelijk aan “dood” water!

50

❏ ❏

12 Draait uw filter dag en nacht? ❏ ja

❏ neen

Het filter moet steeds blijven draaien. Wanneer hij ook

Voor aquariums met jonge vissen zijn de

maar een half uur wordt uitgeschakeld, of wanneer

sera binnenfilters L optimaal geschikt.

deze door het uitvallen van de stroom niet draait, valt de voor veel micro-organismen noodzakelijke toevoer van zuurstofrijk water weg. Dit resulteert in ontbinding en de vorming van ammonium en nitriet. Bij het opnieuw inschakelen wordt dan het besmette water uit het filter in het aquarium gepompt. Het filter mag alleen bij het voeren van jonge visjes korte tijd (enkele minuten) worden uitgeschakeld.

Het filter moet naargelang de vervuiling alle 4 – 6

na het uitwassen opnieuw worden gebruikt. Biologi-

weken grof worden gereinigd. Het filtermateriaal

sche filtermedia zoals bijv. sera siporax mogen enkel

zoals sera super carbon en sera super peat wordt ver-

in een schotel met aquariumwater worden uitge-

vangen. Keramisch materiaal zoals sera biopur en

spoeld opdat de waardevolle filterbacteriën niet ver-

sera biopur forte evenals de sera filterwatten kunnen

loren zouden gaan.

14 Wanneer hebt u de laatste waterverversing doorgevoerd, en hoe groot zijn de hoeveelheden die worden ververst?

nen de kortste tijd op andere waterverhoudingen ________ / ________

instellen. De dieren worden daardoor onnodig verzwakt. Vooral wanneer de laatste waterverversing al

Ververs elke week ongeveer 20%. Wanneer u teveel

enige tijd geleden is, moet de omschakeling naar ver-

water in één keer ververst, moeten de vissen zich bin-

ser water behoedzaam gebeuren.

15 Vervangt u tegelijkertijd de filtermedia? ❏ ja

❏ neen

Checklist voor foutopsporing

13 Wanneer hebt u het laatst het filter gereinigd?

verloren. De inzet van sera nitrivec is dan onontbeerlijk om de gereinigde filtermaterialen onmiddellijk

Wanneer het water en de filtermedia gelijktijdig wor-

van nieuwe, levensnoodzakelijke nitrificatiebacteriën

den vervangen, gaan waardevolle bacteriënculturen

te voorzien.

16 Gebruikt u bij een waterverversing sera aqutan? ❏ ja

❏ neen

Leidingwater bevat dikwijls schadelijke substanties

inzet van sera aqutan worden schadelijke stoffen vei-

voor vissen zoals chloor of koper. Deze substanties

lig gebonden en wordt zo een aantasting van de vis-

irriteren de slijmhuid (chloor) of zijn voor vissen zelfs

sen vermeden. sera chlorvec neutraliseert schadelijk

giftig (vele vissen verdragen geen koper!). Door de

chloor direct bij het vermengen met leidingwater.

51

17 Vult u vaak water bij? ❏

❏ neen

ja

Water bijvullen vervangt geen waterverversing! Met

troleer regelmatig de geleidbaarheid met de sera

het leidingwater brengt u mineralen in het aquarium.

Combi pH- en geleidbaarheidsmeter of laat dit bij uw

Omdat deze echter niet mee verdampen, blijven deze

dierenspeciaalzaak controleren. Een duidelijke toe-

in het restwater achter. Bij elke bijvulling brengt u

name is een zeker signaal voor een ophoping van

opnieuw nieuwe mineralen in het aquarium. Op deze

mineralen.

wijze stapelen deze stoffen zich in het water op. Con-

18 Hebt u wortels of stenen in uw aquarium?

Checklist voor foutopsporing

❏ ja

52

❏ neen

Deze decoratievoorwerpen bieden de vissen schuilmogelijkheden evenals oriëntatiepunten voor hun territoriumgrenzen en verminderen als dusdanig de stress. Het is het beste om holtes en nissen te bouwen. Daarvoor zijn platte stenen bijzonder geschikt.

19 Wat voor stenen en welke bodemgrond hebt u

in uw aquarium?

Waar hebt u de stenen en bodemgrond vandaan?

______________________ / _______________________ relatief donkere bodemgrond gewend. Een te lichte bodemgrond irriteert ze en leidt tot stress. Een leemNiet elk gesteente is even geschikt voor aquarium-

achtige grond plakt makkelijk vast en onder de dan

doeleinden. Sommige stenen geven giftige zware

heersende zuurstofarme (anaërobe) omstandighe-

metalen in het water af. Omdat deze afgifte weliswaar

den ontwikkelen zich rottingsbacteriën. De nuttige

langzaam maar dan ook over een lange tijdspanne

nitrificatiebacteriën hebben zuurstof nodig, daarom

gebeurt, helpt ook het grondig afspoelen van de ste-

moet een doorspoeling van de bodemgrond met

nen niet.

water mogelijk zijn. Bodemgrond met scherpe kanten

Andere stenen bevatten dan weer kalk. Ook zij zijn

(lavagruis) is ongeschikt. Sommige vissen (bijvoor-

ongeschikt voor een zoetwateraquarium (uitzonde-

beeld pantsermeervallen) zoeken hun voedsel name-

ring: sommige vissen, bijvoorbeeld uit het Tanganyi-

lijk op de bodem en verwondingen zich aan een

kameer, hebben hard, kalkhoudend water nodig.

scherpe ondergrond. Verwondingen aan hun muil

Vraag raad aan uw vakhandelaar.).

hinderen de vissen bij het eten en leiden tot hun

Kalkhoudend gesteente herkent u heel eenvoudig:

dood! Goed geschikt zijn rivierzand met een korrel-

het schuimt wanneer men hierop sera pH-minus

grootte van ca. 1,5 mm en donkere kiezel met korrels

druppelt.

van ca. 2 – 4 mm groot. Koop uw bodemgrond en ste-

Ook de bodemgrond kan schadelijke stoffen afgeven.

nen enkel aan in dierenspeciaalzaken. Denk eraan

Bovendien zijn de kleuren en de korrelgrootte van

platte stenen te kopen waarmee u voor uw vissen

belang. De meeste vissen zijn van nature uit aan een

holen kan bouwen.

21 20 Wat voor wortels hebt u?

Waar hebt u de wortels vandaan?

Niet alle wortels zijn gelijk! Gebruik alleen met hars verzadigd veenhout uit de dierenspeciaalzaak. Dit hout is speciaal gereinigd en gespoeld voor aquariums. In het woud verzameld hout rot in het aquarium en geeft ook andere schadelijke stoffen af.

21 Welke temperatuur heerst er in uw aquarium? ________ °C

water verzwakt de dieren en maakt ze gevoeliger voor ziekten. Om deze reden is overigens ook degelijk advies (literatuur, vakhandel) belangrijk wanneer u

waarde waarbij ze zich bijzonder goed voelen. Bij de

nieuwe soorten wil kopen. Vissen waarvan de optima-

meeste in warmwateraquariums gehouden vissen en

le temperatuurwaarde meer dan ten hoogste 4 °C uit

planten ligt deze temperatuur om en nabij de 25 °C.

elkaar ligt, kunnen niet zo samen worden gehouden

De temperatuur mag niet wezenlijk van de optimale

dat alle vissen zich goed voelen. Met de betrouwbare

waarde afwijken. Te warm water versnelt het verou-

sera aquarium-thermostaatverwarming biedt u uw

deringsproces en bevat minder zuurstof. Te koud

vissen altijd de juiste temperatuur.

22 Hoe voert u? a) Welk voersoorten?

Een gevarieerde voeding met hoogwaardige voeders is een absolute voorwaarde voor gezonde, sterke vissen. Wees voorzichtig met levend voer en vriesvoeder: levend voer dat uit niet visvrije wateren stamt, bevat vaak parasieten! Vriesvoer van twijfelachtige afkomst is helemaal af te raden. Vriesvoer moet voor b) Hoe vaak? Hoe lang hebben de vissen nodig om het voer volledig op te eten?

❏ 1 x per dag ❏ 3 x per dag

❏ 2 x per dag ❏ ander ritme

het voeren in elk geval volledig ontdooid zijn! Te koud

Checklist voor foutopsporing

Dieren en planten kennen een optimale temperatuur-

voer leidt vaak tot darmaandoeningen! Omdat het dooiwater hoge fosfaat- en nitraatconcentraties bevat, moet het vriesvoer in een zeef onder stromend water met de juiste temperatuur worden gewassen. Dan wordt het met sera fishtamin met

________ minuten

vitaminen verrijkt.

Voer indien mogelijk 2 – 3 maal per dag in kleine porties. Niet opgegeten voer blijft liggen en vervuilt het

c)

Welke voedingsadditieven (bijvoorbeeld vitami-

water. Met een lepel wordt een gelijkmatige dosering

nepreparaten) gebruikt u?

makkelijker.

Een evenwichtige toevoer van vitaminen en sporenelementen is voor vissen onontbeerlijk. Met sera fishtamin en sera activant verzekert u uw vissen van een evenwichtige, optimale toevoer van vitaminen en sporenelementen.

53

23 Hoe groot zijn de door u gebruikte verpakkingen?

Hoe lang doet u met één voerverpakking?

❏ ❏

tot 100 ml tot 500 ml

❏ ❏

afgebroken. Gebruik uitsluitend hoogwaardig merktot 250 ml

voer. In transparante plastic potjes of zakjes aangebo-

meer dan 500 ml

den goedkoop voer van onduidelijke herkomst bevat bijna geen vitaminen en is nagenoeg waardeloos. Bij het gebruik van kleinere potjes hebt u ook vaker de

volstaat voor ________

mogelijkheid van voersoort te wisselen en uw vissen

Checklist voor foutopsporing

op een gevarieerde manier te voeren. Met het De gebruikte voerdozen moeten zo klein zijn dat ze

omvangrijke voerpallet van sera biedt u uw vissen

na 2, hoogstens 4 maanden zijn opgebruikt. Door het

altijd weer wat nieuws. De nieuwe sera Menu-voer-

regelmatig openen van de verpakking geraakt er licht

potten bevatten vier voersoorten voor een afwisse-

en lucht aan het voer. Daardoor worden er vitaminen

lende voeding.

24 Welke waterwaarden hebt u in uw aquarium en uw leidingwater?

Aquarium: Te sterke verschillen tussen het aquarium- en het leiGH

_________

KH

_________

dingwater en sterk van het optimale afwijkende waar-

pH

_________

Geleidbaarheid

_________

den in het aquarium vormen vaak de oorzaak van pro-

NH4/NH3

_________

NO2

_________

NO3

_________

Cu

_________

O2

_________

Cl

_________

blemen. Uw vakhandelaar geeft u graag advies.

Leidingwater: GH

_________

KH

_________

pH

_________

Geleidbaarheid

_________

NH4/NH3

_________

NO2

_________

NO3

_________

Cu

_________

O2

_________

Cl

_________

De in deze infobrochure opgenomen adviezen en behandelingsvoorstellen zijn zorgvuldig uitgekozen en gecontroleerd. Toch kunnen ze, omwille van de verschillende chemische verhoudingen in aquariums of vijvers, niet worden overgenomen zonder dat ze door de betrokken persoon op hun bruikbaarheid (worden ze verdragen?) in zijn aquariumof vijverwater worden gecontroleerd.

Het kan niet worden gegarandeerd dat de genoemde ver-

54

zorgingsmiddelen in aquarium- of vijverwater met kunststoffen of kunststofachtige materialen en met de steeds vaker in het drinkwater opgenomen chemicaliën en gifstoffen geen contra-indicaties zullen vertonen.

De uitgever sluit dan ook elke aansprakelijkheid en garantie voor de in deze infobrochure opgenomen aanwijzingen of voorstellen ingevolge persoonlijke letsels of materiële of financiële schade uit.

16 Trefwoordregister tekstdeel Benaming

Hoofdstuk

Hoofdstuk

Ichthyobodo necatrix 5.2 Ichthyophthirius multifiliis 4.1, 4.2, 5.1 Infectueuze buikwaterzucht bij karpers 7.4 Karperluizen 11.2 Karperpokken 7.2 Kieuwkreeftjes 11.3 Kieuwrot (bacterieel) 8.3, 11.3, 12.5 Kieuwwormen 6.2 Koraalvisziekte > > > > > > > > > zie Oodinium Kreeftjes, parasitaire 11 Kropgezwel 12.4 Lernaea 11.1, 11.3 Lymphocystis 7.1 Menginfectie 6.2, 10 Nierinsufficiëntie (bacterieel) 7.4, 8.6 Ontstekingen (huid) 8.5 Oodinium 5.1, 6.2, 10 Pseudomonas 8.5 Schimmelinfecties 8.2, 8.7, 9 Schimmels 4.4, 4.6, 6.2, 8.2, 8.7, 9, 10, 12.5 Slijmhuidverwondingen 4.5, 4.6, 6.2, 8.1, 9 Tekort aan mineralen 5.3, 12.1 Tetrahymena 4.6, 10 Trichodina 4.5, 10 Trilhaardiertjes 4 Vergiftigingen 5.1 Vermagering 5.3 Vervormingen door tekort aan mineralen 12.1 Verzweringen, bloedend openbrekend bij aquariumvissen 8.5 Verzweringen, bloedend openbrekend bij vijvervissen 8.7 Vinrot (bacterieel) 8.2, 12.5 Virussen 7 Voorjaarsvirus 7.3, 7.4, 8.7, 11.2 Witte-stipziekte 4.1 Witte-vlekziekte (bacterieel) 8.1 Wormen 6, 10 Zeewaterichthyo 4.2 Zuigwormen (eileggend) 6.2 Zuigwormen (levendbarend) 6.1 Zweepdiertjes 5

Trefwoordregister tekstdeel

Aeromonas 8.5, 8.7 Ankerwormen 11.1 Argulus 11.2 Bacterieel kieuwrot 8.3, 11.3, 12.5 Bacterieel vinrot 8.2, 12.5 Bacteriën 4.6, 5, 6.2, 7.3, 7.4, 8, 9, 11.2, 12.2, 12.5 Bloedende huidontstekingen 8.5 Bloedzuigers 6.3, 7.3 Boonvormige huidvervuiler 5.2 Brooklynella hostilis 4.3 Buikwaterzucht bij aquariumvissen 8.6 Buikwaterzucht bij karpers 7.3, 7.4 Chilodonella 4.3, 4.7, 10 Ciliophora 4 Columnaris 8.2, 8.4 Costia necatrix 5.2, 10 Cryptocarion irritans 4.2, 4.3 Dactylogyridea 6.2 Deficiëntieaandoeningen 12 Donkere verkleuring 2, 5.3 Ergasilus 11.3 Erythrodermatitis 8.7, 11.2 Flagellaten 5, 12.2 Flexibacter columnaris > > > > zie Columnaris Fluweelziekte 5.1 Furunkel, bloedend openbrekend bij aquariumvissen > > > > > zie verzweringen Furunkel, bloedend openbrekend bij vijvervissen 8.7 Gaatjesziekte 12.2 Glossatella 4.4 Grieskorrelziekte 4.1 Gyrodactylidea 6.1 Hartvormige huidvervuiler 4.7 Hepatitis 12.3 Heteropolaria colisarum 4.4 Huidontstekingen 8.5 Huidvervuiler 4.7, 5.2 Huidvervuiling (bacterieel) 8.1 Huidverwondingen 3, 4.4, 8.2, 9, 11.1 Huidwormen 6.1, 6.2, 10

Benaming

55