Waterchemie

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

1

WATERCHEMIE Met het houden van een aquarium zal zeker vaak de beginnende liefhebber geconfronteerd worden met bepaalde termen over de zo belangrijke waterchemie. Middels deze informatie kunt U een beter inzicht krijgen in deze materie.

Onderstaande tabel geeft gemiddelde waarden weer. Per rivier of meer kunnen de waarden verschillend zijn. U kunt uw vakhandelaar of de literatuur raadplegen over de nauwkeurige behoefte van uw vissen. In een gezelschapsaquarium adviseren wij volgende waterwaarden: • • • •

pH tussen 7.0 en 7.8 GH tussen 8 en 12 ºdGH KH tussen 3 en 5 ºdKH Temperatuur tussen 22 en 25 ºC Gebied Zuid Amerika Midden Amerika Zuidoost Azië West Afrika Oost Afrika

pH 5.5 - 6.5 7.0 - 7.5 6.0 - 7.2 6.5 - 7.0 7.8 - 8.6

GH 1-4 8 - 12 4-7 1-4 8 - 15

KH 1-2 4-8 2-4 2-4 4-8

Specifieke soorten Zalmen, cichliden, meervallen Cichliden, levendbarende Barbeeltjes, modderkruipers, labyrinthvissen Cichliden, zalmen, meervallen Cichliden

Aquarium en vijvertechniek in de praktijk PH schaal 0 –14 De pH waarde geeft het aantal vrije waterstof (H+ ) ionen weer. Het aantal H+ ionen bepaald de zuurgraad van het water in een schaal van 0-14. Water (H2O) is opgebouwd uit H+ en OH- ionen. Hoe hoger het aantal H+ionen hoe zuurder het water, terwijl hoe meer OH- ionen hoe alkalischer het water is. Bij een pH van 7 is het water neutraal. Water met een pH 6 (10-6 H+ ionen) is bovendien 10 keer zuurder dan water met een pH van 7 (10-7 H+ ionen). De pH waarde wordt immers uitgedrukt als negatieve logaritme. De verhouding tussen vrije H+ ionen en OH- ionen bepaald dus de pH waarde. De pH in een gezelschapsaquarium kan het beste gehouden worden tussen 7,2 tot 7,8. Afhankelijk van de vis- en plantensoorten die worden gehouden ligt de pH waarde tussen de uitersten van 6,7 en 8,6. Voor een tuinvijver kan men het beste een pH tussen 7,2 en 8,5 aanhouden. Voor KOI-karpers hebben we echter hogere waarden tussen 8,0 en 8,5. In een aquarium met discusvissen dient de KH vrijwel 0 zijn. Bij deze KH waarde voelen discusvissen zich het beste in hun element. Hierbij hoort dan een pH-waarde die zal liggen tussen 6,2 en 6,8. Dit heeft wel als gevolg dat in een discusaquarium absoluut geen planten kunnen groeien, vaak tot grote ergernis van bepaalde aquariumliefhebbers die toch graag iets groen in hun bak willen zien.

Planten hebben echter een neutrale tot licht alkalische pH nodig.

KH Carbonaathardheid De KH waarde wordt gemeten als carbonaatgehalte (CO32-) in het water, ook wel de carbonaathardheid genoemd. De KH waarde is tevens van grote invloed op de pH waarde omdat het werkt als een buffer tegen verzuring. De balans tussen carbonaten en bicarbonaten zorgt in combinatie met koolzuurgas voor een stabiele pH-waarde zolang er voldoende carbonaten/bicarbonaten in het water aanwezig zijn. In de lucht komt koolzuurgas (CO2) voor, wat in water kan oplossen.

Wanneer koolzuur in water oplost bindt het zich in bepaalde mate met de vrije H+ ionen waardoor koolzuur H2CO3 (koolzuur) ontstaat. Bij voldoende mineralen in het water (calcium, magnesium, kalium en natrium) worden carbonaten gevormd (CaCO3, MgCO3, K2CO3, Na2Co3) met het aanwezige koolzuur.

GH-waarde De Gh-waarde, of ook wel de totale hardheid, is het totaal van calcium en magnesiumzouten. Deze mineralen zijn nodig voor de planten die deze als voedingsstof verbruiken. Het beste worden deze stoffen opgenomen bij een Gh-waarde van 12.

De osmotische druk is dan optimaal om de mineralen op te laten nemen door de planten. Zoals reeds uitgelegd gaan deze mineralen ook een verbinding aan met de carbonaten (althans voor een gedeelte). Het is echter zo dat Carbonaten gevormd uit deze mineralen (Calcium en Magnesium) slechts zeer moeilijk oplosbaar blijven in water. Dit is dan ook de reden wanneer men het carbonaatgehalte te sterk verhoogt dat de Gh-waarde daalt doordat het aanwezige Calcium en Magnesium in de vorm van carbonaten neerslaan. Dit proces kan tevens plaatsvinden door een sterke planten- en/of algengroei. Hierbij worden de bicarbonaten verbruikt waardoor de carbonaten uit Calcium en Magnesium neerslaan. Dit proces noemt men ook wel biogene ontkalking.

US- Geleidende vermogen Het geleidende vermogen (uS), ook wel micro-Siemens genoemd geeft de hoeveelheid opgeloste stoffenweer in het water. Bij water uit een omkeerosmose-installatie zal het geleidend vermogen ca. 30 - 70 uS zijn omdat bijna alle stoffen uit het water verwijderd zijn. Gedestilleerd water heeft een geleidend vermogen van bijna 0 uS. Het geleidend vermogen zegt niets over welke stoffen er in het water aanwezig zijn, het geeft slechts een indruk van de totaal aanwezige hoeveelheid stoffen. Het optimale geleidend vermogen voor een beplant aquarium of vijver is een waarde tussen 300 en 600 uS. Bij te lage waarde komt de aanvoer van voldoende mineralen als voedingsstof voor planten in gedrang. Bij te hoge waarden loopt de osmotische druk te sterk op waardoor planten verbranden.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

2

RH-waarde (Redoxpotentiaal) rH-waarde of redoxpotentiaal. Dit is de verhouding tussen reducerende (red-) en oxiderende stoffen (-ox). De reducerende stoffen zijn o.a. afvalstoffen, zoals bijvoorbeeld de afvalstoffen van vissen. De oxiderende stoffen zijn stoffen zoals bijvoorbeeld zuurstof en ozon die op hun beurt afvalstoffen verwerken (verbranden). In een goed functionerend filter zijn voldoende oxiderende stoffen aanwezig om tot een goede afbraak van de afvalstoffen te kunnen komen bv. dmv zuurstof. De afbraakprocessen verlagen echter ook de pH-waarde. Door rH metingen kan men een inzicht krijgen in het afbraakproces.

Diverse meststoffen die door planten worden opgenomen bv. half- en sporenelementen werken ook reducerend op het aquariummilieu. Deze worden bij te grote hoeveelheden oxiderende stoffen verbrand. Het is dus zaak een goede balans te krijgen tussen oxiderende en reducerende stoffen. De mV-metingen welke met diverse elektronische meters worden gedaan zeggen iets over de verhouding tussen oxiderende en reducerende stoffen. Echter de pH-waarde zelf vormt ook een onderdeel van deze verhouding. Wil men deze rekenkundig mee verwerken dan rekent men de mV-waarde om in het RHgetal. Hierin zit de pH-waarde dan verrekend. Voor de exacte berekening kan men de bijgeleverde handleiding van het meetapparaat raadplegen. De omrekening is namelijk per apparaat verschillend en hangt in grote mate af van de bijgeleverde elektrode en de daarmee samenhangende celconstante van de elektrode.

Calciumgehalte Het calciumgehalte (ook wel kalkgehalte) is een zeer belangrijke factor in de opbouw van waterchemie. Op de eerste plaats omdat calcium een deel van de GH-waarde vormt omdat het een mineraal nodig voor de groei van planten in aquaria en vijvers. In zeewateraquaria is het Calcium bovendien een belangrijke factor voor de skeletopbouw van de lagere dieren. In zeewater kan men het verbruikte Calcium het beste regelmatig aanvullen. Vaak is dit is een poeder om met leidingwater kalkwater te maken in een afgesloten jerrycan. Als het poeder is bezonken en grotendeels is opgelost gebruikt men de ontstane oplossing voor het bijvullen van het verdampte water. In vijvers kan gebruik gemaakt worden van dergelijke afgeleide producten. Deze middelen zorgen voor een verhoging van het calcium- en Magnesiumgehalte waardoor tekorten in de mineraalbalans worden opgeheven.

Begrippen uit de wateranalyse (stikstofkringloop) Ammonium Ammonium is het eerste tussenproduct wat door bacteriën wordt gemaakt uit stikstofhoudende afval. Na een filterreiniging kan snel een ammoniumverhoging ontstaan door het wegnemen van bacteriën. Bacteriën gaan namelijk met het verwisselen van filtermaterialen verloren. Bij hoge pH waarden wordt het ongevaarlijke ammonium omgezet tot het zeer giftig ammoniak.

Dat is dan ook de reden dat in zeewateraquaria het ammonium / ammoniak gehalte veel lager gehouden dient te worden.

UV lampen breken de ammoniak af tot nitriet!

Nitriet Nitriet is een zeer giftig tussenproduct uit de stikstofkringloop. Zelfs bacteriën sterven hieraan als concentraties boven 1,5 mg/l ontstaan. Voor vissen kan een nitrietgehalte boven 0,15 mg/l al giftig en zelfs dodelijk werken. Planten kunnen dit tussenproduct niet verwerken. Men dient dus regelmatig het nitrietgehalte te meten. Vooral in pas opgestarte vijvers cq aquaria is dit uitermate belangrijk. Het nitrietgehalte kan men verlagen door een gedeeltelijke waterwisseling ofwel het toedienen van aerobe bacteriën in combinatie met een goede beluchting.

Nitraat Nitraat (NO3) is een eindproduct uit de stikstofkringloop. Het is het laatste product uit de aerobe kringloop van de afbraak van afvalstoffen tot voedingsstoffen voor de planten. Nitraat kan in geringe hoeveelheden door planten als voedingsstof worden opgenomen mits er een toereikende hoeveelheid ijzer en sporenelementen in het aquarium aanwezig zijn. Een te veel aan nitraat kan schadelijke gevolgen hebben. Dit uit zich onder andere in een toegenomen algengroei. Een dalend nitraatgehalte laat een afname van de groei van plantaardige organismen in het aquarium of de vijver zien. Als al het nitraat verwerkt is stopt de totale plantengroei in het aquarium of de vijver. In een goed functionerend aquarium moet er daarom ook altijd een beetje nitraat aanwezig zijn. Een aquarium in de juiste biologische balans heeft een nitraatgehalte dat juist hoog genoeg is om de planten van voldoende voeding te voorzien en algen net niet genoeg voeding hebben om te groeien. Planten hebben namelijk veel efficiëntere methoden voor de voedselopname zodat ze met veel lagere concentraties voedingsstoffen kunnen blijven groeien. Voor een gezelschapsaquarium dient het nitraatgehalte tussen 30 en 50 mg per liter te liggen.

Watertoebereiding Toevoegingen aan het leidingwater vooraf: De allerbelangrijkste toebereiding vindt al meteen in het begin plaats. Dit is wanneer er vers leidingwater aan het aquarium of vijver wordt toegevoegd. Omdat in het leidingwater vaak een te hoge hardheid bezit en een gebrek aan diverse sporenelementen is het water in vergelijking tot natuurlijk water uit de diverse tropische regio onbruikbaar qua samenstelling. Ook zal hierdoor vaak een onjuiste pH ontstaan. Bovendien neemt de vervuiling van het leidingwater steeds verder toe. Een verhoogt nitraatgehalte of een hoog Siliciumgehalte alsmede de aanwezigheid van zware metalen zoals koper en zink en nieuwbouwwijken maakt een behandeling van het water vooraf noodzakelijk. Hierbij kan men dan denken aan diverse producten die de slijmhuid van de tere vissen beschermen tegen zulke slechte invloeden. Ook zullen dergelijke producten het aanwezige koper of zink binden en hierdoor onschadelijk maken voor de vissen. Natuurlijk bevat het aldus behandelde water nog steeds te weinig sporenelementen voor een juiste plantengroei. Daarbij kan men dan de hulp inroepen van de diverse preparaten die als meststof aan het water worden toegevoegd. Dit dient natuurlijk met de nodige restricties te gebeuren. Een nieuw aquarium zal in het begin voldoende voeding bevatten door de ingebrachte voedingsbodem. Raakt deze voeding op (wat reeds na enkele weken kan gebeuren) dan dient dit te worden aangevuld met de meststof voor planten.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

3

Water voorbereiden dmv een omkeerosmose-apparaat De beste methode om water geschikt te maken voor aquariumgebruik is het gebruik van een omkeerosmose-systeem. Dit toestel is in staat om op adequate wijze alle stoffen uit het leidingwater te verwijderen. Echter worden niet alleen de afvalstoffen uit het water verwijderd, ook de nuttige mineralen en sporenelementen worden door het toestel verwijderd. Men verkrijgt dus uiteindelijk water wat bijna niets meer bevat. Dit is natuurlijk niet wenselijk. De noodzakelijk mineralen en sporenelementen dienen dan ook weer worden toegevoegd. Hiervoor zijn mineraalmengsel in de vakhandel verkrijgbaar.

De slechtste manier is om het water te mengen met gedeeltelijk leidingwater. Weliswaar heeft men dan weer voldoende mineralen maar men brengt ook weer een deel van de vervuiling mede terug.

Het gebruik van kunstharsen In tegenstelling tot een omkeerosmose wat als een filter werkt, werken kunstharsen als een soort spons om de opgeloste ionen (stoffen) uit het water te verwijderen. Natuurlijk raakt deze kunstmatige chemische spons verzadigd. Deze dient dan geleegd (geregenereerd) te worden. Afhankelijk van het type hars wordt voor het regeneratieproces een zuur dan wel een base gebruikt. Voor ion-specifieke harsen (kunstharsen die slechts een bepaalde stof willen opnemen) wordt vaak voor de regeneratie een zout gebruikt (bv kunstharsen om nitriet of nitraat te verwijderen). Een kunsthars kan ofwel Kationen (positief geladen deeltjes) verwijderen ofwel Anionen (negatief geladen deeltjes). Zulke harsen duit men vaak aan als KATIhars en ANI-hars. Wil men uitsluitend carbonaten verwijderen uit het leidingwater dan is het gebruik van alleen KATI-hars voldoende. Wil men het water ook ontharden en ontzouten dan dient men het water achtereenvolgens door een kolom met KATI-hars te laten lopen en daarna door een kolom met ANI-hars. In ieder geval dient het KATI- en ANI-hars nooit ondergebracht te worden in een aquarium of aquariumfilter. Men bereidt het leidingwater altijd separaat voor in een aparte container (kunststof). Hierdoor kan men het water vooraf meten en beluchten voordat het verder wordt gebruikt in het te vullen aquarium. Voor de ion-specifieke harsen zoals het nitriethars gelden andere gels. Deze harsen kan men na regeneratie onderbrengen in en mechanisch filter wat voorzien is van een voorfiltering dmv van watten en of schuim. Op deze manier kan men mits men zorgvuldig werkt gemakkelijk nitrieten en nitraten verwijderen.

Watercontrole Het nut van watercontrole Watercontrole kan plaatsvinden door metingen en visuele controle. Het beoordelen van bv de helderheid en kleur geeft al veel informatie mbt zuiverheid en gebruikt filtermateriaal. Turf geeft een oker verkleuring. Een pH-meting van turfwater bevestigt meestal een lage pH-waarde en een lage KH-waarde. Het meest doorslaggevend zijn de wateranalyses, althans mits ze juist worden geïnterpreteerd. Daarin zit in de praktijk dan ook de moeilijkheid. Voor een gezelschapsaquaria zijn de volgende parameters van evident belang. Hardheid, zuurgraad, geleidend vermogen, ammonium, nitriet, nitraat en fosfaat kunnen een uitsluitsel geven over de fysieke kwaliteit van het water en een indruk verschaven over de afvalverwerking dmv de aanwezige aerobe en anaerobe bacteriën. Ook andere optisch waar te nemen zaken zoals schuimvorming, watertemperatuur en de geur kunnen duidelijke aanwijzingen verschaffen over de kwaliteit van het water. Onze menselijke zintuigen zijn tot veel meer instaat dan menigeen vermoeden kan mits men er oog voor heeft.

Testen d.m.v. kleurvergelijking De pH-test is een kleurvergelijkingstest. Dit wil zeggen dat er aan een bepaalde hoeveelheid water een aantal druppels testvloeistof moeten worden toegevoegd waarna de kleur van de vloeistof vergeleken kan worden met een bijgeleverde kleurenkaart. De pH-waarde kan men dan simpelweg langs het kleurvlakje af lezen. Andere voorbeelden van colorietesten zin nitriet, nitraat en fosfaattesten. Wel dient men de kleurvergelijking onder daglicht of een kunstlicht wat het daglicht benadert te doen om een juist vergelijk mogelijk te maken.

Titratietesten Titratietesten zijn watertesten die door middel van een vloeistof welke druppelsgewijs wordt een uitslag geven over de te meten waarde. Er worden net zo lang druppels toegevoegd totdat de kleurindicator het omslagpunt bereikt. De kleur verandert dan of er ontstaat een nieuwe kleur. De hoeveelheid verbruikte druppels tot dit omslagpunt is de maat voor de te meten waarde. Voorbeelden van dergelijke testen zijn de bekende GH- en KH testkits.

Elektrische & elektronische meetapparatuur Er zijn diverse elektronische meetapparaten in de handel voor het bepalen van pH, geleidbaarheid en redox-waarde.

Bovendien kunnen sommige van deze toestellen deze waarden zelfs regelen. Bijvoorbeeld bij een pH regelapparaat wordt een magneetklep in en uitgeschakeld die de toevoer van koolzuurgas controleert afhankelijk van de ingestelde pH waarde. Ook kan dmv het regelen van de ozontoevoer de redox-waarde in een aquarium worden ingesteld. Dit gebeurt dmv een mV-regeling. Het praktisch nut van deze toestellen op een vijver is echter gering. Ze vinden veel meer toepassing in het aquarium en met name de zeewateraquaristiek. Ook is het mogelijk dmv een geleidbaarheidsregeling de waterhardheid op een bepaalde waarde te stabiliseren. Hierbij wordt dan de toevoer van osmosewater geschakeld door een magneetklep welke wordt bestuurd door de geleidbaarheidscontroller. Losse meetapparatuur voor het bepalen van deze waarden is in de handel verkrijgbaar onder diverse merken en soorten. Gemakkelijk en eenvoudig te bedienen maar wat onnauwkeurig zijn de meetapparaten in de vorm van een pen. Ze geven voldoende informatie om een globale indruk te krijgen van de te meten waarden. Wil men echter nauwkeurige analyses doen dan zal men terug moeten vallen op de daarvoor bestemde meetapparaten met een losse vervangbare elektrode.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

4

Waterbeheersing dmv biologie Biologische filtersystemen Biologisch filtersystemen kan men grofweg in twee varianten onderverdelen. De filters die onder zuurstofrijke omstandigheden functioneren en de filters die zuurstofarm of zuurstofloos werken. De laatste noemt men ook wel anaerobe filtersystemen. Deze zijn wat moeilijker op te starten. Doordat deze filters werken met anaerobe bacteriën die zonder zuurstof functioneren, zullen eerst de aerobe bacteriën de zuurstof in de filter verwijderen totdat het zuurstofgehalte dusdanig laag is geworden dat de anaerobe bacteriën kunnen vestigen. Bovendien hebben deze bacteriën een extra voedingsbron nodig in de vorm van een koolstofbron en mineralen.

Bacterieculturen Door het enten van het aquarium of vijver met bacterieculturen kan men biologische filtersystemen of de bodem 'biologisch' opstarten. Door bv. het toepassen van een bacterieversneller kan men in een veel kortere tijdspanne een goed functionerend milieu bereiken. Dit komt omdat deze vloeibare bacterieculturen levende bacteriën bevatten die onmiddellijk hun werking ontplooien. Zorg dat de bodemlaag in de vijver voldoende dik is (In de vijver 10-15 cm, in een aquarium 3-10 cm). Om zich te vermenigvuldigen hebben deze bacteriën behalve zuurstof natuurlijk ook voedsel nodig. Hun voedsel is het afval wat door vissen wordt geproduceerd of langs andere weg in het aquarium of vijver beland. Het is als een sneeuwbal die van een helling rolt. Eenmaal aanwezig vermenigvuldigen de bacteriën zich en gaan beter functioneren naarmate de zuiverende werking toeneemt. Ook hun voortplantingsnelheid neemt dan toe. Hogere temperaturen geven een versnelling aan de voortplanting van deze bacteriën. Vooral in vijvers is dat goed merkbaar omdat gedurende de winter de bacteriële activiteit sterk afneemt.

De bacteriecultuur zorgt ervoor dat er geen ammoniak- of nitrietvergiftiging zal ontstaan en dat de ophoping van nitraat zal worden voorkomen. Een eventueel teveel aan nitraat kan ook nog worden afgebroken door anaerobe bacteriën (bacteriën die afbraak verrichten zonder zuurstof). Deze bacteriën zijn in staat om nitraat om te vormen tot elementair stikstofgas wat reukloos kan ontsnappen uit het water.

De bodem als biologisch substraat voor de afvalverwerking Het mag duidelijk zijn, dat afval wat door de vissen wordt geproduceerd, naar de bodem van de vijver zal zakken. Bij een juiste korrelgrootte zakt alleen het fijne slib weg naar de onderste bodemlaag. Het grovere slib blijft ofwel op de bodem liggen of bevind zich in het bovenste deel van de bodemlaag. In het bovenste deel van de bodemlaag bevindt zich nog juist voldoende zuurstof om de aerobe bacteriën de kans te geven het afval af te breken langs de zuurstofrijke weg. Hierdoor ontstaan nitraten. In het onderste deel van de bodemlaag waar veel minder of nauwelijks zuurstof aanwezig is wordt een milieu geschapen voor de anaerobe bacteriën die in staat zijn het vuil verder te verwerken. Dit gebeurt dan door de nitraatafbraak tot elementair stikstofgas. Ook zullen facultatief anaerobe bacteriën het fijne slib afbouwen tot oplosbaar afval.

Op die manier draagt de bodem door middel van haar depotwerking bij tot en natuurlijke zuivering (filtratie) van het vijvermilieu. In het aquarium zal dit slechts zeer moeizaam kunnen worden bereikt. De hogere temperaturen van het tropisch aquarium zorgen ervoor dat gemakkelijk giftige anaerobe plekken in de bodem ontstaan welke gevaarlijk toestanden kunnen creëren voor vissen en planten.

Waterbeheersing dmv chemie Bemestingsmiddelen Zoals reeds in het rubriekje ‘begrippen uit de wateranalyse’ is vermeld hebben planten voedingsstoffen nodig om zich optimaal te kunnen ontplooien. Buiten de in grote hoeveelheden verbruikte mineralen zoals Calcium, Magnesium, Natrium, Kalium, Fosfor, Nitraten etc. hebben planten ook sporenelementen nodig. Er zijn 2 soorten bemestingsmiddelen in de handel.

Complete bemestingsmiddelen die alle noodzakelijke stoffen bevatten. Een voorbeeld is HS AQUA Floracell welk een complete samenstelling is van mineralen en sporenelementen terwijl ijzermeststoffen slechts een combinatie van ijzer met sporenelementen bevatten. Welke van deze dient te worden toegepast hangt af van de bevolkingsgraad van de vijver of het aquarium. In dun bevolkte aquaria wordt een totaalmeststof gebruikt. In sterk bevolkte aquaria uitsluitend een ijzermeststof om te voorkomen dat hoeveelheden van de mineralen te sterk zouden oplopen.

Algenbestrijdingsmiddelen Alvorens we op goed geluk een algenbestrijdingsmiddel aan een aquarium of vijver toevoegen dient men zich af te vragen wat nu de oorzaak van deze algentoename is geweest. Meestal ontstaan algen door het toenemen aan afvalstoffen zoals nitraten en fosfaten. Ook kan door een stagnerende plantengroei de hoeveelheid afvalstoffen drastisch toenemen. Wil men toch een algenbestrijding gebruiken om in ieder geval snel van de algen te zijn verlost da dient men zich te realiseren dat door de algenbestrijding de algen plotseling afsterven. Deze afstervende algen vormen op zichzelf al een enorme belasting voor het aquarium of vijver. Dit kan gemakkelijk aanleiding geven tot vergiftigingen. Men kan dit voorkomen door voor het middel toe te dienen eerst de grootste hoeveelheid algen handmatig te verwijderen.

De combinatie van bemesting en bestrijding Beter is het om voor een biologisch oplossing te kiezen. Eerst dient men dan zorgvuldig na te gaan of het aquarium of vijver niet is overbevolkt. Niet het aantal vissen is bepalend voor de belasting van het milieu maar de hoeveelheid voedsel dat wordt verstrekt met een dito hoeveelheid afvalstoffen van de vissen. Voert men niet dan komt er ook geen afval bij. Het is dus zaak zuinig om te springen met de voedering. Vooral in een vijver kan in de koelere maanden een drastische verlaging van de hoeveelheid verstrekt voedsel goede resultaten worden bereikt. Ook is het mogelijk door op een juiste manier een plantenbemesting te gebruiken in combinatie met een bacteriestartcultuur om draadalgengroei terug te dringen. Uiteraard duurt een op deze manier ingezette biologische bestrijding vele malen langer dan het gebruik van een bestrijdingsmiddel tegen algen. Het resultaat echter is veel duurzamer doordat ook de oorzaak is weggenomen.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

5

Waterverbeteringsmiddelen Ruwweg kan men de bestaande waterverbeteringsmiddelen in een aantal categorieën opdelen tw:

Visbeschermingsmiddelen Een dergelijk middel brengt een kunstmatige slijmlaag aan op de huid van de vis. Speciaal op de plaatsen waar verwondingen zijn ontstaan door bv transport of slecht water zal het middel een beschermende laag vormen. Hierdoor worden infecties voor het grootste deel voorkomen. Ook zorgt een dergelijk middel voor een neutralisatie van het aanwezige chloor en koper in vers leidingwater. Deze stoffen kunnen snel aanleiding geven tot vergiftigingsverschijnselen bij gevoelige siervissen in zowel aquarium of vijver.

Middelen om de fysieke waterkwaliteit te beïnvloeden (KH-plus, GH-plus, pH-minus.)

Dergelijke middelen kunnen zowel in een vijver als aquarium worden gebruikt om de pH, KH en GH-waarde aan te passen.

Wel dient men te realiseren dat een verhoging van de KH ook een verhoging van de pH met zich meebrengt. In een vijver tijdens extreem veel zweefalgen kan men hoge pH-waarden meten als gevolg van een koolzuurgebrek. Deze hoge pHwaarden kan men beter niet corrigeren. Indien de zweefalgengroei door een vlokkingsmiddel is verwijderd zal vaak vanzelf de pH-waarde terug zakken naar een normale waarde.

Geneesmiddelen Het gebruik van geneesmiddelen heeft ook invloed op de kwaliteit van het water en tast tevens bacteriën aan. Het is daarom belangrijk niet steeds gedurende langere tijd geneesmiddelen toepassen. Hierdoor is het mogelijk dat giftige tussenproducten ontstaan uit de afbraak van afvalstoffen zoals het giftige ammoniak. Na het gebruik geneesmiddelen kan men het beste het water gedeeltelijk te verversen. Ook het gebruik van een hoog actieve koolstof versnelt de verwijdering van de restanten van een dergelijk toegepast middel.

Waterbeheersing dmv techniek Filtersystemen Welk type filter men kiest hangt sterk samen met de vraag met wat voor milieu men te maken heeft. Een vijver zal meer baat hebben bij een goed mechanisch filter al dan niet gecombineerd met een biologisch werkend filter. Een zoetwater aquarium dat goed beplant is zal voldoende hebben aan een mechanisch filter, terwijl een zwaar belast cichliden aquarium zowel een aeroob als een anaeroob filter goed kan gebruiken. Een zeewateraquarium kan niet zonder een aeroob filter, alhoewel er steeds meer stemmen opgaan dat een sterke eiwitafschuimer voldoende zou zijn. Een combinatie van beiden lijkt de beste oplossing te bieden voor een aquarium met vissen. Voor een puur lagere dieren aquarium is een biologisch filter niet van evident belang en kan dan zelfs schadelijk werken door het stimuleren van rode algen. Dit omdat er geen belasting voor de bacteriën is. Deze zullen dan ook niet stabiel functioneren.

UV- lampen UV-lampen kunnen uitstekend worden ingezet om troebel water ontstaan door een overmaat aan zweefalgen helder te maken. Niet alleen zorgt een behandeling van UV voor het helder worden van het vijver- of aquariumwater ook wordt het schadelijk hoge bacterieaantal teruggebracht naar een meer normale waarde. Hierdoor kan men mits juist toegepast een veel lagere besmettingsgraad bereiken mbt infectieziekten. Een dergelijke UV-installatie met voldoende capaciteit wordt veel ingezet op aquariumstellingen welke door de vakhandel worden benut. Men dient zich echter te realiseren dat UV-licht ook invloed uitoefent op de in het water toegepaste medicamenten. Deze invloed kan zich zo sterk doen gelden dat medicamenten compleet onwerkzaam worden. Bij een behandeling met medicamenten (vooral antibiotica) dient de UVinstallatie dan ook te worden uitgeschakeld.

Ozonisatoren Ozon is een stof wat gemaakt kan worden uit zuurstof. Een ozonisator maakt met behulp van hoge spanning de ozon aan welke in een klein percentage in de uitstromende lucht voorkomt. Doordat Ozonmoleculen instabiel zijn proberen ze zich te verbinden met allerlei stoffen. Deze stoffen worden op hun beurt geoxideerd (verbrand). Als men deze ozonrijke lucht toevoert aan een aquarium dmv een eiwitafschuimer, ozonreactor of luchtsteen. Zullen de in het water aanwezige afvalstoffen worden verband. Hierdoor neemt natuurlijk de redoxwaarde van het water toe. Door een mV-regeling toe te passen op een ozonisator kan men dus de redoxwaarde naar boven toe regelen. Wel zal men in praktijk moeten zorgdragen voor een voldoende bescherming tegen ozon. Veel ozon in de lucht van de kamer waar het aquarium staat kan hoofdpijnen veroorzaken. Door de uitstromende lucht uit het aquarium of eiwitafschuimer via een koolfilter te laten lopen wordt de lucht ontdaan van vrije ozon. The hoge doseringen van het actieve ozon aan het aquariumwater kan schadelijke gevolgen hebben voor de vissen. Het is daarom raadzaam om het ozon voorzichtig toe te passen en niet te doseren in zuiver water. Een overdosering wordt hierdoor vermeden. Ozon is in principe ook toepasbaar op zoetwateraquaria en vijvers mits men de nodige voorzorgsmaatregelen in acht neemt. Vooral zwaar bevolkte aquaria en vijvers kunnen er groot voordeel mee doen.

Ozon is ook in staat nitriet af te breken tot nitraat. Het is daarom helemaal niet zo’n gek idee om bij nitrietproblemen in de vijver tijdelijk ozon te doseren tezamen met de overige maatregelen om nitrietproblemen op te lossen.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

6

CO2 - bemesting Planten verbruiken koolzuur. Althans als ze voldoende licht krijgen en de temperatuur hoog genoeg is. Ook de benodigde voedingstoffen mogen niet ontbreken. Planten kunnen soms zoveel koolzuur in een aquarium verbruiken dat dit volkomen op gaat. In dergelijke sterk beplante aquaria is een koolzuurtoediening dan ook wenselijk. Koolzuurtoediening verlaagt de pHwaarde. Hierdoor kan men met een pH-regelaar de hoeveelheid toegevoerd koolzuur regelen. Wel dient het aquarium waarop een koolzuurapparaat wordt geïnstalleerd een voldoende hoge KH-waarde te hebben om een te plotselinge pH-daling te voorkomen. Een KH-waarde boven 4 is dan ook noodzakelijk indien men veilig gebruik wil maken van een koolzuurapparaat.

Een koolzuurapparaat bestaat uit een diffusor, toevoerslang, ventielenset en een koolzuurcilinder. De regeling voor het koolzuur bestaat uit een pH-meter met een schakelklep voor gassen. Deze klep wordt in de toevoerslang van de diffusor gemonteerd en kan daardoor de toevoer van het koolzuurgas regelen. Ook wordt een koolzuurtoediening gebruikt in zeewateraquaria. Hierbij doorloopt het koolzuurgas een kalkreactor.

Zoals de naam reeds zegt is dit een buis gevuld bet kalksteen wat wordt opgelost door het water wat verrijkt is met koolzuur.

Op die manier kan men in zeewater eenvoudig het Calciumgehalte verhogen. Hierbij is het van evident belang ook de pHwaarde te laten regelen door een pH-controller zodat te lage pH-waarden worden vermeden. De KH-waarde wordt in dit zeewater ingesteld tussen 5 en 8 KH. Hogere KH-waarde houden het oplossen van Calcium tegen. In sommige gevallen kan een te hoge KH-waarde tot troebellingen van het zeewater leidden.

Filtermaterialen Filtermaterialen en hun specifieke doel: Er zijn een groot aantal filtermaterialen verkrijgbaar die elk weer hun eigen specifieke eigenschappen hebben, ze zijn in 4 groepen te onderscheiden:

Mechanische filtermaterialen zoals filterwatten en filtersponzen, werken niet veel anders dan de zeef uit de keuken: kleine zwevende deeltjes worden van het water gescheiden doordat ze achterblijven op het filtermateriaal.

Absorberende filtermaterialen zoals filterkool, turf en zeoliet en kunstharsen, beschikken over de eigenschap dat zij stoffen, zoals ammoniak, nitriet, nitraten, uitgewerkte medicijnen, carbonaten etc. kunnen adsorberen of binden.

Na een aantal maanden zijn deze filtermaterialen natuurlijk verzadigd of uitgewerkt en dienen dan vervangen te worden.

Verrijkende filtermaterialen zoals turf en turfgranulaat. Deze producten zuren het water aan en ontharden het water; zij zorgen voor een ideaal natuurlijk milieu van vissen uit humuszuurrijkwater, zoals Amazonas, Rio Negro.

Biologische filtermaterialen zoals de keramische filterbuisjes en bv. HS AQUA Denilit, zijn materialen die door hun poreuze structuur een gigantische oppervlakte hebben; Dit is een ideale aanhechtingsmogelijkheid voor nuttige bacteriën.

Absorberende filtermaterialen Absorbtieve materialen hebben alle een ding gemeen. Ze nemen stoffen uit het water op. Zoals reeds vermeld bij de rubriek watertoebereiding kunnen kunstharsen stoffen opnemen en wel ook heel specifiek een bepaalde groep stoffen. Een goed voorbeeld is het nitriethars welk kan worden gebruikt voor grote hoeveelheden nitriet te verwijderen in bv onbeplante aquaria met een hoge visbezettingsgraad. Koolstof is een elegant product om geur en kleurstoffen te verwijderen. Koolstof in actieve vorm is bovendien in staat grote hoeveelheden eiwitten te binden. Wel dient de koolstof regelmatig te worden vernieuwd.

Verzadigd koolstof zal namelijk grote hoeveelheden bacteriën aantrekken die het opgeslagen afval als voedsel benutten.

Hierdoor komt het afval weer in het aquarium terug. Ook wordt koolstof vaak ingezet om medicamenten of restanten te verwijderen. In combinatie toegepast met zeolieten kan men zowel eiwitten alsook het schadelijke ammoniak verwijderen.

Door het gecombineerd gebruik wordt bovendien de werkzaamheid van het Zeoliet sterk verlengd. Zeoliet zelf kan ook zware metalen verwijderen zoals Koper, Zink, Aluminium etc.

pH –stabiliserende materialen Deze materialen worden vooral toegepast in zeewater en alkalisch zoetwater zoals Malawi- en Tangayika-aquaria. Ze hebben tot doel de pH-waarde stabiel te houden in het bereik van 8,0 – 8,4. Vooral kunstharsen zoals het ANI-hars hebben mits juist toebereid een enorm buffer vermogen. Kalksteenvormen zoals biosubstraat hebben een zwak buffer vermogen.

Filterreiniging Het mag als bekend worden verondersteld dat in mechanische filtersystemen ook bacteriën zullen groeien. Dit komt door de enorme ophoping van slibafval. Deze tijdelijke bacterietoenames kunnen allerlei schadelijke stoffen produceren welke in het water terechtkomen. Bovendien is het niet gunstig dat slib in een mechanisch filter wordt afgebroken. Het komt dan weer terecht in de stikstofkringloop van het aquarium. Daarom dienen mechanische filtersystemen dan ook frequent te worden gereinigd. Filterwatten ongeveer 1 x per week. Absorberende filtermaterialen zoals koolstof en zeolieten om de 2 - 6 weken.

Uitleg over het reinigen van het filter Heel anders is het gesteld met de reiniging van biologische filtersystemen. In tegenstelling tot de mechanische dienen de biologische filtersystemen niet tot het opslaan van slib maar het herbergen van bacterieculturen. Daarom worden deze biofilters slechts sporadisch gereinigd. Als reiniging van deze biofilters noodzakelijk wordt vervangt men niet in een keer al het filtermateriaal maar met tussenpozen steeds een klein deel. Dit om te voorkomen dat we door een complete filterreiniging in een klap alle nuttige bacteriën verliezen. Mocht om een of andere redenen de bacteriecultuur in een biologisch filter nalaten dan (bv na gebruik van medicamenten) dan dient het filter opnieuw te worden geënt. De goede werking van een biologisch filter kan men zelf gemakkelijk controleren aan de hand van metingen van ammonium/ammoniak, nitriet en nitraat, althans wat betreft de werkzaamheid van aerobe biologische filtersystemen.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

7

Biologische filtersystemen Het hoe en waarom van biologische filtersystemen Biologische filtersystemen hebben in alle gevallen gemeen dat niet het filter zelf voor de verwerking van het afval zorg draagt maar de aanwezige bacteriën deze taak volbrengen. De aanwezige filtermaterialen in dit type filters dienen slechts tot dragermateriaal (huisvesting) voor de gewenste bacteriën. Veel vijvers en waterpartijen worden vooral in de zomermaanden snel troebel en groen waardoor geen vissen meer te zien zijn. Alleen een fonteinpompje met een sponsje kan daar geen verandering in brengen. Met een biologisch filter bent u in staat het water in korte tijd weer in conditie te brengen. Hoe gaat dat in praktijk? Een aquarium is toch een heel andere ecologisch systeem dan een vijver. Het aquarium bevat meestal een aanzienlijk kleinere inhoud. Hierdoor voltooien zich biologische processen in een aquarium vele malen sneller dan in een vijver. Bovendien is de temperatuur in een aquarium veel hoger wat micro-organismen en bacteriën veel sneller laat groeien.

Daarom zullen ook biologische filtersystemen in een aquarium sneller 'gerijpt' zijn dan in een vijver. In ieder geval is het rijpen van een biologisch filter geen kwestie van uren of dagen maar van weken. Het is daarom bijzonder belangrijk een nieuw gestart biofilter te enten (te voorzien) van de juiste bacterieculturen. Doordat deze culturen (vaak) vloeibaar zijn en levende bacteriën bevatten is maar een korte startperiode nodig. Buiten de ent met bacteriën dienen de bacteriën natuurlijk ook van voedsel te worden voorzien. Het voedsel voor deze bacteriën is het langs natuurlijk weg ontstane afval. Dit kan slechts ontstaan als er vissen worden gehouden in het nieuwe aquarium of vijver en indien deze dan ook worden gevoederd!

De keuze van het type filter De keuze van het juiste type filter hangt regelrecht af van de doelstelling. Voor de afbraak van ammonium/ammoniak, nitrieten en eiwitten, polipeptiden etc. maakt men gebruik van de zogenaamde aerobe nitrificerende bacteriegroepen.

Deze werken dus alleen als er voldoende zuurstof in het water aanwezig is. Om de verbruikte zuurstof in het filter door de bacteriën aan te vullen kan men van de volgende technische middelen gebruik maken: beluchting, druppelfiltermethode (filter niet gevuld met water), roterende sproeifilters en een grotere doorstroomsnelheid. Heeft men als doelstelling de verwijdering van nitraten en/of fosfaten dan zal men dit onder anaerobe condities moeten doen. Hiervoor zijn andere bacteriegroepen nodig die zonder zuurstof werken (HS AQUA Denibac). Door slechts het water zeer langzaam door een lange kolom of bak te voeren wordt voorkomen dat er grote hoeveelheden zuurstof in het filter terecht komen. Een anaeroob filter is volkomen gesloten! Bovendien hebben anaerobe bacteriën een andere voedingsbron nodig om hun behoefte aan een organisch koolstof te bevredigen. Dit voedsel (bijv. HS AQUA Bactofood) kan worden toegevoegd onder constante toevoer aan het filter.

Hierdoor zijn de aanwezige bacteriestammen in staat het aanwezige nitraat af te breken tot elementair stikstofgas. Omdat elementair stikstof een gas is dient het anaerobe filter dan ook regelmatig te worden ontlucht.

De keuze van het filtermateriaal Het nuttige oppervlak van het dragermateriaal is bepalend voor het functioneren van het biofilter. Hoe groter het nuttig oppervlak, hoe beter. Veel materialen hebben wel een groot oppervlak maar de poriën zijn van de buitenzijde afgesloten.

Deze zijn dan ook niet te bereiken voor bacteriën. Het oppervlak van alle bereikbare poriën en het buitenoppervlak samen noemt men het nuttig biologisch oppervlak. Ook de structuur van het materiaal bepaald de capaciteit. Bacteriën stellen bijzondere eisen aan de poriegrootte. Te kleine poriën zullen dichtslibben terwijl bacteriën in te grote poriën zullen wegspoelen. Het beste materiaal is dus het materiaal met de meeste poriën in een formaat van 75 tot 150 micrometer waarbij de poriën opencellig dienen te zijn. Een goed materiaal kan men herkennen aan het lichte gewicht in droge toestand.

Of men besluit voor een kunststofproduct of een natuurproduct hangt samen met de grote van het filter. Een natuurproduct met bijzonder goede biologische eigenschappen is bv. HS AQUA Denilit. Ook de chemische eigenschappen van het dragermateriaal beïnvloeden de ontwikkeling van de bacterieculturen. Calciumhoudende materialen zijn omwille van de hardheidsbeïnvloeding en pH-verhoging in zoetwateraquaria minder geschikt. Materialen die een koolstofbron bevatten zijn juist weer goed bruikbaar in anaerobe filtersystemen. De chemisch neutrale materialen (die niets aan het water toevoegen of ontrekken) hebben in praktijk de langste levensduur. Wel dient men rekening te houden met het feit dat zich op het filtermateriaal in aerobe filters zich een biofilm afzet die de poriën kan doen dichtslibben. Met andere woorden, uiteindelijk dient ook een biologisch filter (mits het werkt!) van tijd tot tijd gedeeltelijk te worden gereinigd.

Aërobe biologische filtersystemen Het hoe en waarom van een aeroob filtersystemen Zoals reeds gezegd zullen aerobe filters veel zuurstof verbruiken. De bacteriën dienen dan ook van een constante aanvoer van zuurstof te worden verzekerd. Door het toepassen van grovere korrels neemt de doorstroming toe, waardoor er meer zuurstof in het filter beschikbaar komt. Kleinere korrels geven in tegenstelling de grovere een kleinere doorstroming, dus minder zuurstof in het filter. Kleinere korrels hebben natuurlijk wel veel meer oppervlak voor de aanhechting van bacteriën.

Er dient dus een compromis gesloten te worden tussen de korrelgrootte en de doorstroomsnelheid van het filter.

Doorstroomsnelheid (1ltr. cm2/per uur) In te snel doorstroomde filters zullen de bacteriën weinig kans tot aanhechting krijgen. Te langzaam doorstroomde filters zorgen niet voor voldoende aanvoer van zuurstof. In praktijk blijkt een doorstroomsnelheid van 1 ltr/cm2 per uur optimaal te zijn. Men kan dit bij een aeroob filter gemakkelijk berekenen door de bepaling van het oppervlak van de vakgrootte. Bv een filter met 5 kamers die ieder een oppervlak hebben van 200 cm2 zal een pompcapaciteit nodig hebben van 200 ltr/uur.

Formule: Lengte (cm) x Breedte (cm) x doorstroomsnelheid per cm2 (1 ltr. cm2/per uur) = pompcapaciteit (ltr/uur)

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden

Aquariaan Den Haag NL

www.aquariaan.nl

* Professionals in aquatic life INFO

8

Anaerobe biologisch filtersystemen Zuurstofarm of zuurstofloos Het anaeroob filter is ontworpen om het eenmaal gevormde Nitraat te verwijderen door de omzetting naar stikstofgas, wat dan ontwijkt. Belangrijk is een koolstofbron die de bacteriën nodig hebben als voeding, in de vorm van koolzuur, acetaten of andere koolwaterstofverbindingen. Het filter functioneert alleen onder zuurstofarme/zuurstofloze omstandigheden. Een ontluchting voor het ontstane stikstofgas is noodzakelijk. HS Aqua Denibac is een bacteriecultuur, die nitraat en slib in het water verwerkt zonder zuurstof te verbruiken. Nitraat en slib ontstaan door een incomplete biologische afvalverwerking. Door de toepassing van bv. HS Aqua Denibac worden deze afvalstoffen als het ware opgegeten. Ook het ontstane bioslib uit aerobe biofilters wordt onder deze anaerobe omstandigheden verwerkt. Een anaeroob filter kan men op goede werking controleren door redoxmetingen en een zuurstoftest van het uitstromende water.

Het bypass systeem Een bypass-systeem is een filter wat het water slechts voor een gedeelte door het anaerobe filtersysteem stuurt. Dit wordt gedaan om dmv van slechts 1 pomp zowel een aeroob als een anaeroob filter te kunnen bedienen. Het water passeert dan voor het grootste gedeelte het aerobe filter. Bovendien wordt het uitloopwater van het anaerobe susteem toegevoerd aan de inloop van het aerobe filtersysteem. Hierdoor voorkomt men dat slecht functionerende anaerobe filtersystemen leidden tot een nitriet of ammoniakophoping in het aquarium of vijver. Het eventueel geproduceerde nitriet en ammoniak wordt dan immers weer door het aerobe filtersysteem afgebouwd.

Anaerobe biologisch filtersystemen … De voedingsstoffen voor de bacteriën.

Buiten de afvalstoffen die we willen afbreken in het biologisch filtersysteem (de nitraten) hebben de bacteriën zoals reeds vermeld een koolstofbron nodig. Omdat het gaat om levende wezentjes (bacteriën) hebben deze ook een constante aanvoer van deze voedingstoffen nodig. Dit kan men bereiken door bv het gebruik van denitraatzakjes of dmv een doseerpompje wat continu zeer kleine hoeveelheden van deze voedingstoffen aan het filter doseert. Te grote doseringen kunnen aanleiding geven tot watertroebellingen of een te snelle onttrekking van alle zuurstof uit het aquarium. Dit kan men eenvoudig voorkomen door het uitloopwater van een anaeroob filter te beluchten. In zeewateraquaria is het helemaal niet zo dom om het water uit een denitraatfilter via een ozonreactor te laten lopen. Hierdoor wordt eventueel aanwezig nitriet zeer snel afgebroken tot nitraat. Wel dient men er zorg voor te dragen dat er zich geen ozon in het aquarium zelf ophoopt. Dit zou namelijk snel aanleiding kunnen geven tot ongewenste giftige reacties bij de vissen. Dit kan men voorkomen door na de ozonreactor het water via een koolfilter te laten lopen. Men vult deze met een hoogactieve koolstof welke natuurlijk regelmatig dient te worden vervangen. Ziet men af van een ozonbehandeling dan laat men het uitloopwater terechtkomen in de inlaat van het normale aerobe filtersysteem. Als voedingstof kan men bijzonder goed de hulp inroepen van HS Aqua Bactofood wat bovendien volledig afbreekbaar is en geen schadelijke restanten achterlaat in zowel zoet- als zeewater.

Controle door metingen Bevat de uitloop van het anaeroob filter geen zuurstof meer dan werkt het filter goed. Ook zeer lage zuurstofwaarden onder 2 mg/ltr zijn nog acceptabel. Het redoxpotentotiaal dient niet te laag te worden. Bij te lage redoxwaarden gaan bacteriën over tot de reducering van sulfaten wat giftige sulfiden (zwavelwaterstofgas etc.) laat ontstaan. Deze zijn voor de vissen dodelijk.

In praktijk blijkt bovendien dat geringe hoeveelheden nitraat in het water verhinderen dat deze ongewenste situatie ontstaat.

Over de juiste waarde van het redoxgehalte lopen de meningen flink uit elkaar maar de ondergrens staat in ieder geval vast op -300 mV.

Voorwaarden voor het functioneren Wil een anaeroob filter goed werken dan is een pH van neutraal tot licht alkalisch noodzakelijk. Het water dient een laag zuurstofgehalte (onder 2mg/ltr) te hebben en zeer langzaam door het filter te stromen (in praktijk worden doorstroomsnelheden ingesteld tussen 5 tot 30 ltr. per dag). Het is uiterst belangrijk om er voor te zorgen dat deze lage doorstroomsnelheden constant blijven! Dit vereist speciale kranen om deze instelling zorgvuldig te kunnen doen. Ook heeft het gebruik van pijpen in plaats van slangen de voorkeur. Een plotselinge toename van de doorstroomsnelheid door een falende techniek laat de bacteriën in enkele uren afsterven en kan hierdoor de zorgvuldige opgebouwde stammen in een klap vernietigen. Tot is het zo dat een anaeroob filter niet hoeft te worden gereinigd indien het juist is geïnstalleerd en functioneert.

ALGEMEEN: Het is zéér belangrijk om regelmatig, bv. om de twee weken het aquariumwater (of vijverwater) te testen. Alléén zo kunt U mogelijke problemen vroegtijdig zien aankomen, dus voorkomen!. Bij U aquariumspecialist zijn vaak diverse soorten testen verkrijgbaar zoals: vloeistoftesten, teststrips 5 in1 tot geavanceerde elektronische testers.

Vraag bij twijfel altijd advies bij Uw aquariumspeciaalzaak hoe te handelen en neem desnoods nog wat water mee voor verdere controle.

DISCLAIMER Aquariumspeciaalzaken.nl e/o vermelde specialisten zijn uitdrukkelijk jegens lezers, opdrachtgever(s) cq koper(s) nimmer aansprakelijk voor mogelijke directe- e/o indirecte schaden mogelijk veroorzaakt door een door hen geleverd product (w.o. vissen, planten, lagere-dieren, medicijnen etc.) e/o diensten e/o mondeling dan wel schriftelijk e/o anderszins gegeven adviezen. Op natuurlijke processen in aquaria en tuinvijvers kunnen zij geen invloed uitoefenen. Het uiteindelijk biologisch juist functioneren van geleverde aquaria en tuinvijvers, ook al zijn deze door hen ingericht e/o worden door deze hen onderhouden, blijft voor verantwoording en rekening van de opdrachtgever(s) cq koper(s). Algemene- e/o aanvullendeverkoopvoorwaarden van de individuele ondernemer(s) cq bedrijven zijn altijd van toepassing. Het openen e/o downloaden van bestanden is altijd geheel voor eigen risico.

Aquariaan Den Haag NL ● Soestdijksekade 407 ● 2574 BA Den Haag ● Tel.: 070 3210011 ● info@aquariaan.nl Leveringen geschieden volgens voorwaarden als gedeponeerd bij KvK Den Haag en www.aquariaan.nl Prijswijzigingen en wijzigingen in specificaties voorbehouden