Kraków 2024
Spis bohaterek
Alicja 11
Anda Szemiotówna 17
Anne Frank 29 Ewa Tyszowska 35
Hermiona Granger 47
Ida Borejko 53
Koralina Jones 65 Lotta 71
Ludka 83
Ania Shirley 23
Gabrysia Borejko 41
Ita Kruszyńska 59
Lottie Brooks 77
Lusia Czerska (Figa) 89 Łucja Pevensie 95
Ania Shirley
Bohaterka serii książek napisanych w latach 1908–1939 przez kanadyjską pisarkę Lucy Maud Montgomery. Pierwszy tom zatytułowany jest Ania z Zielonego Wzgórza (1908 rok).
Ania Shirley urodziła się w Nowej Szkocji w Kanadzie. Smutno rozpoczęło się jej życie. Jej rodzice zmarli, gdy miała trzy miesiące. Od tamtej pory błąka się, mieszkając u różnych osób oraz w domu dziecka. Mimo wszystko Ania potra cieszyć się najmniejszymi nawet sprawami. Znasz być może takie osoby, które idąc ulicą, potra ą sto razy powiedzieć: „Jakie to piękne!”, „Ach! Cudo!” i wydaje się, że nic nie zmąci ich dobrego nastroju. Taka właśnie jest Ania.
Po wielu latach tułaczki tra a do domu rodzeństwa w starszym wieku: Maryli i Mateusza Cuthbertów. Nie spodziewa się, że znajdzie tam prawdziwą rodzinę, która pokocha ją i da jej poczucie bezpieczeństwa, którego nigdy dotąd nie miała. Ale nie wszystko idzie idealnie, zwłaszcza na początku. Przede wszystkim do domu Maryli i Mateusza miał tra ć chłopiec, aby pomóc przy prowadzeniu gospodarstwa. Anię wysłano do nich przez pomyłkę.
Mateusz nie ma wyjścia – kiedy odbiera Anię z dworca, musi zabrać ją ze sobą. Nie podoba się to jego siostrze. Minie trochę czasu, zanim Maryla pogodzi się z tym, że ma w domu dziewczynkę. Ale za to jaką! Zdolną i mądrą, a nade wszystko pracowitą.
Kiedyś Ania powiedziała, że cieszy się z tego, że jest ambitna i że chęć bycia lepszą nigdy się u niej nie kończy. Zaraz, czy to przypadkiem nie świadczy o tym, że Ania jest… kujonką? Być może, ale… co z tego? Czy dziewczyny, które lubią się uczyć, nie mają prawa znaleźć się w łobuziarskiej książce? Przecież nie chodzi tylko o to, aby rozbijać sobie kolana i wspinać się po drzewach. To właśnie Ania: odważna, pomysłowa i zabawna , z rudymi włosami i piegami (coś w tym jest, że wizualnie przypomina czasem Pippi Pończoszankę!). Nie pozwala, aby tragiczny los odebrał jej przyjemność z życia.
Kiedy Ania zdaje sobie sprawę, że spodziewano się na farmie chłopca, a nie jej, walczy o to, aby Mateusz i Maryla
Czy to nie przyjemnie, że jest tak dużo rzeczy, które jeszcze poznamy? Towłaśnie sprawia, że ja się tak cieszę życiem… Świat jest taki ciekawy… Niebyłby taki ani wpołowie, gdybyśmy wszystko owszystkim wiedzieli, prawda? Ania zZielonego Wzgórza
przekonali się, że dziewczyna też ma swoją wartość. I aby nikt nie mówił o niej, że jest niepotrzebna. To częsta sytuacja, nawet w dzisiejszych czasach, mimo że minęło ponad sto lat od momentu, gdy Lucy Maud Montgomery wymyśliła postać Ani. Dziewczęta i kobiety wciąż w wielu miejscach na świecie muszą udowadniać, że nie są gorsze od chłopców i mężczyzn. To oczywiście pochłania mnóstwo energii, ale dzięki tym wysiłkom są traktowane poważnie. To prawdziwa niesprawiedliwość, kiedy pogardza się kimś tylko dlatego, że nie urodził się chłopcem – tak jakby można było mieć na to wpływ.
Chyba musi być granica dla błędów, jakie jedna osoba może uczynić, więc, kiedy popełnię już wszystkie, musi przecież nastąpić koniec.
Jesttostanowczo myśl bardzo pocieszająca. Ania zZielonego Wzgórza w postę
Ania wyróżnia się spośród swoich rówieśniczek nie tylko uporem i determinacją, ale – może przede wszystkim –brakiem ogłady. Lata spędzone wśród ludzi, którzy nie za bardzo się nią zajmowali, sprawiły, że dziewczynie obce są reguły „dobrego wychowania”. Łamie je więc nieumyślnie. Dzięki odwadze mówienia wprost, Ania potra postawić na swoim i osiągnąć cel. Udowadnia, że szczerość nie jest może zawsze pożądana, ale za to daje wolność w postępowaniu. A ponieważ Ania lubi ludzi i chce mieć z nimi jak najlepsze relacje, to wszystko, co robi, robi w dobrej wierze.
Jej najlepszą przyjaciółką jest Diana Barry, której zwierza się ze wszystkiego. To właśnie ta relacja jest dla Ani podporą w trudnych chwilach.
Jaka jest
szczera
pełna optymizmu
impulsywna
(co czasem kończy się niezłym ambarasem)
wyróżnia się brakiem ogłady
Ania?
nie pozwala odebrać sobie przyjemności życia
potra postawić na swoim i osiągnąć cel
Większość autorek książek o losach i przygodach łobuziar to osoby niepokorne. Taka też była Montgomery. Jej determinacja, aby zostać pisarką, była tak wielka, że kryła się ze swoją twórczością przed rodziną, aby nie posądziła ją, że „marnuje czas”. Początkowo nikt nie chciał wydać powieści o Ani Shirley, ale kiedy w końcu książka się ukazała – w kilka miesięcy stała się hitem. Rozgorączkowane czytelniczki niemal zmusiły autorkę, aby kontynuowała losy Ani i opisała jej dorosłe życie. Tak też się stało, a Montgomery wydała łącznie ponad 500 opowiadań, dwadzieścia powieści i dwa tomy wierszy.
Cóż, czasem nie warto słuchać marudzenia innych, że z twórczości nie da się wyżyć – warto robić swoje, najlepiej jak się umie.
Bądź jak Ania!
Piegi i rude włosy – jeśli je masz, to już jesteś podobna do Ani. Możesz również upodobnić się do niej, ale wcale nie będzie konieczne farbowanie włosów na wściekle rudy kolor ani dorysowywanie piegów permanentnym amastrem.
Staniesz się podobna do Ani na przykład wtedy, kiedy zaczniesz ćwiczyć bycie nauczycielką. W tym celu dobrze jest mieć duży zeszyt, w którym będziesz prowadzić listę obecności oraz wpisywać oceny i nieobecności na lekcji.
Przyda się również długi patyk do wskazywania na tablicy równań albo nowych liter.
Kto i czego będzie się uczył w twojej klasie? To zależy tylko od ciebie! Może będzie to nowy alfabet i szyfr zrozumiały tylko dla tych, którzy nie opuszczają lekcji z tobą? Uczennicami i uczniami mogą być twoje koleżanki i koledzy, przyjaciółki albo… rodzeństwo, rodzice lub dziadkowie. Oczywiście tylko pod warunkiem, że zgodzą się odrabiać prace domowe!
Wstęp
Cześć, bardzo się cieszę, że trzymasz w ręku książkę o… książkach. Przedstawiam w niej łobuziary, czyli niezbyt grzeczne literackie postaci, które mieszkają w powieściach i bajkach. Pomysł na ten zbiór był prosty: zgromadzić w jednym miejscu prawdziwą armię niepokornych bohaterek – kobiet i dziewczynek. A wszystko po to, by zobaczyć, jak wiele ich jest i w jaki sposób mogą inspirować czytelniczki i czytelników.
Zaraz, zaraz: czy to oznacza, że mamy wzorować się na niekoniecznie grzecznych osobach?
Hm, właściwie tak! Bo nasze łobuziary oprócz tego, że są awanturnicami, są odważne i potra ą nieźle namieszać. Robią to zwykle po to, aby buntować się przeciwko zakazom. Aby być niezależnymi, dzielnymi dziewczynami. Aby poczuć się wolnymi od konwenansów i stereotypów. A jedno z najbardziej denerwujących przyzwyczajeń dorosłych polega na tym, że zabraniają psot i gli dziewczynkom tylko dlatego, że mają być miłe i sympatyczne. Grzeczne i ciche… Cóż, powiedzcie to naszym łobuziarom – zaśmieją wam się w nos! Dla nich najważniejsze jest spełnianie marzeń i realizowanie planów, często na przekór oczekiwaniom większości ludzi i przyzwyczajeniom społecznym.
Wbrew pozorom jednak literatura światowa i polska boją się odważnych i dzielnych postaci kobiecych. Często trzeba czytać nudne powiastki o tym, jak Ala posprzątała po obiedzie, pisnęła na widok myszy, a potem dygnęła i powiedziała wierszyk. To miło z jej strony, że mówi „proszę” i „dziękuję”, kiedy trzeba, ale dobrze by było, gdyby czasem pobiegała po ogrodzie, wydarła się wniebogłosy i potargała fryzurę. Stałaby się wtedy wielowymiarową postacią, pełną życia bohaterką z krwi i kości – chociaż opisaną na papierze.
Dorośli nie zawsze lubią buntowniczki i rebeliantki. Marudzą, że po awanturniczych lekturach dziewczynki stają się niegrzeczne (cokolwiek to znaczy) i nie chcą być dłużej potulne. Dlatego tym bardziej dziękuję tym starszym czytelniczkom i czytelnikom, którzy mieli odwagę sięgnąć po tę książkę i ją przeczytać lub wręczyć najmłodszym. A może sami, kiedy byli mali, marzyli o tym, aby trochę porozrabiać, ale nie mieli odwagi lub możliwości?
Ta książka ma również za zadanie zachęcić do sięgania po lektury i szukania w nich odpowiedzi na najważniejsze pytania. Owszem, ekrany telefonu i komputera potra ą przenieść w ciekawe światy, ale czytanie powieści, baśni, opowiadań pozwala odkryć niezwykłe historie. Sprawia, że możesz poczuć się wciągnięta w fantastyczną przygodę, w czasie której spotkasz niesamowite postaci. Być może będą to właśnie łobuziary? Może zechcesz być taka jak one? Trzymam kciuki i do zobaczenia w księgarni lub bibliotece.
Copyright © by Sylwia Chutnik
Copyright © for the illustrations by Aleksandra Szmida
Projekt okładki
Aleksandra Szmida
Redaktorka inicjująca
Agata Pieniążek
Redaktorka prowadząca
Paulina Jóźwik
Redakcja
Katarzyna Gliwińska
Korekta
Jakub Kornacki, Weronika Pikuła
Layout i łamanie
Karolina Korbut
Opieka produkcyjna
Karolina Korbut
Opieka promocyjna
Bogna Piechocka
Opieka redakcyjna
Ewelina Wójcikowska-Jakubiec i Buka
ISBN 978-83-240-9275-8
Książki z dobrej strony: www.znak.com.pl
Więcej o naszych autorach i książkach: www.wydawnictwoznak.pl
Społeczny Instytut Wydawniczy Znak
ul. Kościuszki 37, 30-105 Kraków
Dział sprzedaży: tel. 12 61 99 569, e-mail: czytelnicy@znak.com.pl
Wydanie I, Kraków 2024
Druk: Dimograf