ZOA-magazine najaar 2017

ZOA NAJAAR 2017

Tussen hoop en vrees noodhulp in Zuid-Sudan

M. HAIDER AHMADYER:

“Afghanistan heeft nog altijd hulp nodig”

broodnodig vechten voor een volle maag

1230 x voedselpakketten uitgedeeld in Jemen

INHOUD

18 miljoen mensen in nood

In Jemen grijpt cholera om zich heen. ZOA is ter plaatse.

20

4 In het nieuws: Jemen

6 Interview. De missie in Zuid-Sudan

11 Geke Kieft zag

in Dolo Ado de gevolgen van hongersnood

21 97 kilo voedsel en 8 liter olie. Dit delen we uit in Jemen.

16 Met zijn ZOA-salaris onderhoudt Stanley Armah zijn hele familie.

11

Geke Kieft bezocht het noorden van EthiopiĂŤ.

8

s t c Fa 10

2

ZOA MAGAZINE

131.314 kilo zaden.

Zo bestrijden we honger.

14 Nieuws uit het buitenland

17 Helden!

3 inspirerende verhalen uit Uganda

22 Alfa Accountants

zet zich in voor ZOA

23 Een brief uit Afghanistan

24 EO Metterdaad en ZOA

26 Nieuws Nederland 27 Stefan van Wiggen bezocht Uganda

VOORWOORD

Zoutend zout Het kan u bijna niet ontgaan zijn. Dit voorjaar werd door veel hulporganisaties aandacht gevraagd voor de heftige hongersnood in Oost-Afrika.

Miljoenen mensen werden met de dood bedreigd, hulp was dringend nodig.

Ook ZOA kwam in actie – en daar reageerde u massaal op.

Dankzij uw steun konden we in landen als Jemen, Ethiopië en Zuid-Sudan acute hulp verlenen, en daarmee veel levens redden.

Achter de schermen zagen wij hier bij ZOA wat de hongersnood met onze collega’s deed.

Soms trof de honger ons heel concreet: toen een van onze collega’s in Zuid-Sudan op veldbezoek was, bleken zijn lokale collega’s zelf ook getroffen door het gebrek aan voedsel. Of die collega in Jemen: tijdens een veldbezoek trof hij een klein jongetje in de armen van zijn vader aan. Gestorven aan ondervoeding.

Gelukkig konden we deze zomer veel mensen van de hongerdood redden. Dankzij uw hulp konden we tonnen aan voedsel uitdelen. Maar daarmee zijn we er natuurlijk nog niet. We doen er alles aan

3

ZOA MAGAZINE

om mensen op te leiden en hen te leren hoe ze een volgende ramp het hoofd kunnen bieden. Een mooi voorbeeld daarvan vind ik ons programma in Zuid-Sudan. Hier delen we voedsel uit waar dat nodig is, maar steunen we ook boeren in vredige gebieden door ze te helpen met zaden en landbouwgereedschap.

Ik ben daarom dankbaar voor al die collega’s in het veld, die daar zijn waar de meest kwetsbaren ons nodig hebben. Maar ook voor uw vrijgevigheid, waarmee u vanuit Nederland mensen in nood helpt. In dit vernieuwde magazine vertellen we u daar meer over.

Wat is het mooi om zo samen invulling te geven aan de Bijbelse opdracht om te zien naar onze naaste in nood. Samen een zoutend zout zijn, hier in Nederland en in crisisgebieden. Om zo, met elkaar, hulp, hoop en herstel te brengen.

Chris Lukkien Algemeen Directeur

FOTO WILMAR BOER/BEELDVOERDERS

“Dankzij uw hulp konden we tonnen aan voedsel uitdelen”

IN HET NIEUWS

4

ZOA MAGAZINE

JEMEN – Dat is even schrikken! Helemaal niet leuk natuurlijk, zo’n doktersbezoekje. Wat deze kleine, Jemenitische jongen niet weet is dat de vrouwelijke arts zijn leven weleens zou kunnen redden. Veel kinderen in het door oorlog verscheurde Jemen zijn de afgelopen maanden gestorven aan ondervoeding. De ZOA-medewerker die deze foto maakte, strijdt, samen met zijn team, om families van de hongerdood te redden.

Lees meer op pagina 20.

ZOA MAGAZINE

5

HOE GAAT HET IN ZUID-SUDAN

De lange adem van ons team in Zuid-Sudan

6

ZOA MAGAZINE

Vanwege de oorlog moest ZOA haar wederopbouwprojecten in het zuiden van Zuid-Sudan afbreken en noodhulp gaan verlenen. ZOAmedewerker Kees-Jan Hooglander over de risico’s en uitdagingen van werken in een conflictgebied.

TEKST JILKE TANIS // FOTO ANNELIE EDSMYR, PMU INTERLIFE SWEDEN

Het was een gevaarlijke en risicovolle missie. Begeleid door een konvooi zou ZOA een aantal vrachtwagens naar het zuiden van Zuid-Sudan rijden. Dwars door een oorlogsgebied vol hongerende soldaten en rebellen. De vrachtwagens, gevuld met vele tonnen voedsel, waren bestemd voor de achtergebleven burgers, die zich in de bush verstopt hadden. Het konvooi was al een tijd onderweg, toen gebeurde waar iedereen voor vreesde. Middenin het levensgevaarlijke gebied kreeg een van de vrachtwagens een lekke band. Daar stonden we: een prooi met twintig ton voedsel.

“En dan merk je pas echt hoeveel credits ZOA in Zuid-Sudan heeft. Twee dagen lang stonden we daar in dat conflictgebied.

Levensgevaarlijk. En er gebeurde niets!”

Kees-Jan Hooglander, programmamedewerker voor Zuid-Sudan, kan er nog steeds niet over uit. “Dit is nu echt zo’n voorbeeld van de bijzondere positie die ZOA heeft in het zuiden van Zuid-Sudan. Door de goede relaties met (kerk)leiders, burgers en politici, lukte het ZOA om als enige hulporganisatie met de verschillende strijdende partijen afspraken te maken om met een konvooi naar het zuiden te kunnen rijden. Als er dan zoiets gebeurt, zie je wat die contacten waard zijn.”

MILJOENEN ZUID-SUDANEZEN ZIJN OP DE VLUCHT DOOR HONGERSNOOD

Veranderingen

Overvallen, slachtpartijen en stammenstrijd: Zuid-Sudan is in nood. Naast het politieke conflict tussen twee grote stammen, lijdt het jongste land ter wereld onder hongersnood, misoogsten, droogte en cholera. Alsof dat nog niet genoeg is, is er ook nog een gierende inflatie, waardoor geld niet aan te slepen is en banken failliet gaan. Vooral in het zuiden en midden van het land, sloegen daarom miljoenen mensen op de vlucht. Zij die achterbleven hebben vaak niets meer te eten of zitten klem tussen strijdende partijen.

Voor ZOA betekent dit dat ze haar projecten in het zuiden van het land stil moest leggen en zich nu vooral richt op het verlenen van noodhulp. Dat is niet altijd eenvoudig, aldus Kees-Jan. “Op een gegeven moment was een collega op veldbezoek in het midden van Zuid-Sudan, waar we samen met de EU een

→

ZOA MAGAZINE

7

“Hier in Nederland beseffen we niet altijd hoe moeilijk het werk daar is” project hebben. Hij schrok enorm toen hij daar aankwam. Zijn eigen personeel kon niet meer aan het werk vanwege de honger. Die mensen moesten eerst te eten krijgen, voor ze verder konden met het project. Een deel van het geld dat we voor de noodhulpactie kregen, hebben we besteed aan dit gebied.”

“Een ander deel van het geld ging naar een andere regio, waar flink gevochten werd. In dat deel van het land heeft de Nijl een brede delta, met veel eilandjes.

Heel veel mensen waren naar die eilandjes gevlucht, omdat daar niet werd gevochten.

Zij zaten daar geïsoleerd van de buitenwereld en waren alleen via bootjes bereikbaar.

ZOA heeft hier veel mensen bevoorraad met voedsel. Totdat daar het geweld zo toenam dat er tijdelijk geen hulp mogelijk was. Toen kregen we toestanden dat soldaten zich gingen verkleden en in de rij gingen staan voor eten. Dan is het heel moeilijk om te kunnen onderscheiden of je wel de juiste mensen helpt. We hebben alle mogelijkheden onderzocht om de mensen in leven te houden, maar op een gegeven moment konden we in dit gebied tijdelijk echt niet meer helpen.

Dat is moeilijk, want je weet dat er dan mensen zullen sterven van de honger.”

Niet alleen oorlogssituaties bemoeilijken het werk van ZOA in Zuid-Sudan, ook andere factoren kunnen een rol spelen in het opschorten van projecten. Zo moest het

8

ZOA MAGAZINE

succesvolle project met boerengroepen in het zuiden van het land verplaatst worden naar een ander deel van Zuid-Sudan. In dit project werden boeren gestimuleerd om meer te produceren, zodat ze hun overproductie naar de markt konden brengen en zo de lokale economie stimuleerden.

Volgens Kees-Jan heeft ZOA soms geen keus in het wel of niet stoppen van projecten. “In dit geval begon het met een signaal dat ons kantoor was overvallen. Alle apparatuur was gestolen en het kantoor ingenomen. De rebellen wilden een basis met goede wifi.

Maar zonder kantoor en apparatuur was het voor onze medewerkers niet meer mogelijk de projecten goed uitvoeren. Bovendien konden we ook niet meer over straat vanwege de veiligheidsrisico’s. Dan heb je geen andere keus dan te stoppen.”

“Het is trouwens hard bikkelen hoor, voor ons team in Zuid-Sudan. In een paar jaar tijd zijn we vijf keer een veldkantoor kwijtgeraakt, en bijvoorbeeld auto’s en apparatuur verloren.

Hier in Nederland beseffen we niet altijd even goed hoe moeilijk het werk daar is.”

Roeping

Overvallen kantoren en aanhoudende veiligheidsrisico’s. Soms is het werken in Zuid-Sudan best frustrerend voor het team, beaamt Kees-Jan. “Je moet absoluut geen droom hebben om dit land even uit de misère te trekken. Het motto ‘wij kunnen de wereld niet veranderen, maar voor een mens kunnen wij de wereld veranderen’ moet je hier wel op de been houden. Je moet heel erg op microniveau denken en het als een onopgeefbare roeping zien om de mensen

“WE BLIJVEN BOUWEN AAN PROJECTEN ROND VOEDSELVEILIGHEID EN LEVENSONDERHOUD”

hier niet ten gronde te laten gaan.

Maar je kunt er wel moedeloos van worden.

In een bepaald gebied waar ZOA werkt, was het lang rustig en regeerde een goede gouverneur. Het lukte hem om te voorkomen dat er slachtpartijen plaatsvonden in zijn gebied.

Voor ZOA was dit ideaal, we konden zo mooie projecten starten. Tot de dag kwam dat de president besloot Zuid Sudan op te delen in 28 provincies (in plaats van de bestaande 10 provincies). De gouverneur werd verplaatst en er brak oorlog uit… Van zulke acties word je weleens gefrustreerd. Dan heb je mensen nodig die een nachtje slapen, af en toe hun hoofd schudden en dan weer verder gaan.”

En nu verder

En verder gaan we. Hooglander vertrekt

DE ZUID-SUDANESE NIGHT BLIJFT HOPEN OP EEN BETER LEVEN.

binnenkort vanuit Apeldoorn richting Zuid-Sudan om mee te denken over de plannen voor 2018. “ZOA heeft veel ervaring met het werken in crisisgebieden. We hebben een mooi project waarin we vredescomités oprichten die er voor moeten zorgen dat mensen met elkaar gaan praten in plaats van met elkaar te vechten. Dit project is zo uniek, en werkt zo goed, dat de Verenigde Naties vroeg of ZOA strategisch partner van hen wilde worden.” Daarnaast blijven we bouwen aan de projecten rond voedselveiligheid en levensonderhoud. “Voorop staat daarbij de toekomst van de mensen in Zuid-Sudan.

Want als je van noodhulp naar wederopbouw wilt, in een door oorlog verscheurd land, moet je in mensen blijven investeren en trouw blijven.” j

De strijdende partijen in Zuid-Sudan veroorzaken enorm veel leed onder de bevolking. Night Christine (42) was er getuige van dat haar broer door soldaten werd vermoord. Samen met haar kinderen probeert ze nu een

nieuw leven op te bouwen in Uganda. Dat is niet altijd makkelijk, vertelt de Zuid-Sudanese vrouw. Night en haar kinderen kampen met de trauma’s uit het verleden en vechten elke dag weer om een beetje geld te verdienen. Ondanks het zware leven, geeft Night Christine de hoop niet op. Kijk op onze website het indrukwekkende getuigenis van een vrouw die haar hoop op Jezus richt en gelooft dat Hij haar en haar kinderen een goede toekomst geeft.

ZOA MAGAZINE

9

s t c Fa Facts about Food Tekst: Leonieke Dekker

ZOA werkt in

17 landen!

In elk land staat voedselzekerheid op de agenda.

In Oeganda hebben de boeren, doordat ze een training volgden,

203

275%

meer oogst dan vorig jaar

kalfjes geboren

in Batticaloa en Ampara, Sri Lanka door kunstmatige inseminatie

25.972 liter extra melk

in Ranamadu, Sri Lanka, door betere melktechnieken

131.314

kilo zaden

uitgedeeld aan 3.699 huishoudens in 18 gebieden in EthiopiĂŤ 10

ZOA MAGAZINE

156 vissers

in Sri Lanka hebben gemiddeld 15% meer inkomsten

92ton

voedsel en noodhulppakketten uitgedeeld rond Mosul. Er waren 66 vrachtwagens nodig om dit alles te vervoeren.

REPORTAGE

DE KAMELENMELK IS OP TEKST // FOTO GEKE KIEFT

De droogte in Ethiopië bedreigt mens en dier

→

ZOA MAGAZINE

11

Het noordoosten van Ethiopië snakt naar regen. De verzwakte bevolking is ten einde raad nu steeds meer mensen en dieren overlijden. Geke Kieft, programmamanager, bezocht het stadje Dolo Ado en zag dat ZOA hier werkelijk levens redt. Met water en veevoer.

Grote bruine vlaktes met hier en daar een stekelige struik. De wind raast over het landschap en zorgt ervoor dat de mensen met hun kuddes vee, of wat er nog van over is, de zon niet op hun huid voelen branden. Deze maand zou de laatste maand van het regenseizoen moeten zijn maar er is geen regen gevallen. De komende drie maanden wordt er zeker geen regen verwacht. Voor drie achtereenvolgende jaren is het extreem droog in dit gebied; het oosten en zuiden van Ethiopië en in de gehele regio van Oost-Afrika. Van deze drie jaren is 2017 het ergst, mede omdat de mensen en het vee zijn verzwakt na zoveel droogte.

Gebrek aan water

In het dorpje Dibi, waar normaal gesproken 160 gezinnen wonen, zijn slechts 40 gezinnen over. De overige 120 hebben hun vee meegenomen naar aangrenzende gebieden

12

ZOA MAGAZINE

waar nog wel wat water en voedsel voor het vee te vinden is. Een aantal gezinnen keerde al snel terug; de zwakke dieren konden de tocht niet aan en bezweken onderweg.

De mensen in Dibi halen hun drinkwater uit waterreservoirs, zogenaamde birka’s.

Deze zijn inmiddels bijna helemaal leeg. Het kleine laagje water dat erin staat is vervuild.

Twee uur verderop is een dam waar nog wat meer water is, maar ook dit water begint langzaam op te raken.

Afhankelijk van vee

De inwoners van Dibi en omringende dorpen zijn nomaden en volledig afhankelijk van hun vee. Zodra er geen voedsel en water voor het vee is, raakt het vee ernstig verzwakt, krijgt het ziektes, vermagert het en gaat zelfs dood. Dit betekent dat er geen koe- of kamelenmelk is voor de kinderen. Bovendien kun je zieke dieren niet slachten en eten.

Voorheen werden er nog wel groenten verbouwd, maar zonder regen is er geen enkele oogst. In de voorgaande jaren was het vooral het vee dat leed onder de droogte, nu worden ook mensen zwaar getroffen, met name door diarree, griep en dysenterie.

Er zijn maar weinig alternatieven. De ezels die nog wat kracht over hebben, worden meegenomen naar een gebied waar nog brandhout te vinden is. Na een reis van enkele dagen wordt het hout verkocht in het nabijgelegen stadje Dolo Ado. Met de opbrengst wordt wat sorghum (graan) en mais gekocht.

De jeugd haalt water of brandhout uit de regio en probeert dit te verkopen in Dolo Ado. Als dat niet lukt, proberen ze voedsel te krijgen bij de nabijgelegen vluchtelingenkampen. De regio biedt onderdak aan meer

VEEL KINDEREN RAKEN ONDERVOED DOOR HET GEBREK AAN MELK

ABDIRAHMAN HASSAN ADEN: “ONZE KINDEREN LIJDEN ON­ DER HET GEBREK AAN MELK EN VOEDSEL.”

dan 210.000 Somalische vluchtelingen in vijf kampen.

De nood in Dolo Ado en omgeving is groot.

ZOA is op dit moment de enige organisatie die noodhulp verleent in het gebied. We richten ons hier op de grootste noden: water en zorg voor het vee. Het is enorm belangrijk om ervoor te zorgen dat men de belangrijkste voedsel- en inkomstenbron niet kwijtraakt. We focussen ons op zo’n 1.500 huishoudens in verschillende dorpen in Dolo Ado. Dit zijn de meest kwetsbare huishoudens, geselecteerd in samenwerking met het districtsbestuur. j

ANGST OM DE LAATSTE SCHAPEN 90% van Abdirahmans veestapel stierf De impact van droogte in Ethiopië is enorm.

Voordat de droogte in zijn gebied toesloeg, had Abdirahman Hassan Aden (64) 220 geiten en schapen in zijn bezit. Nu heeft hij er nog maar 18, de rest is dood gegaan door de droogte. Dat heeft grote invloed op de gezondheid van Abdirahman en zijn gezin: zijn kinderen kunnen geen melk meer drinken, sommige van hen zijn ondervoed.

Nu ze geen schapen en geiten meer hebben, hebben Abdirahman en zijn familie geen andere keus dan wat brandhout te verzamelen. Dit brengen ze naar de stad, op 25 kilometer afstand, om het daar te verkopen. Abdirahman vreest dat de aanhoudende droogte ook de resterende

schapen en geiten de das om zal doen, waardoor zijn familie het vee niet meer kan gebruiken voor de productie van melk of de verkoop. Ook watergebrek is een groot probleem: Abdirahman haalt zijn water uit een waterput, waar nog een klein beetje water in zit. Dit water kan de familie echter niet drinken, omdat het verontreinigd is.

Tegen onze collega zegt Abdirahman: “Zien is geloven. Je ziet nu met eigen ogen hoe deze kinderen lijden onder het gebrek aan melk en voedsel. Onze laatste optie is om met het gezin naar de nabijgelegen vluchtelingenkampen te trekken en daar om voedsel te vragen.”

Met uw steuinj: geven w * 1250 huishoudens veevoer om hun vee 60 dagen te voorzien van voedsel * 12.500 stuks vee de juiste inentingen en verzorging om in leven te blijven * 210 huishoudens een container voor wateropvang * 210 huishoudens direct water * 210 huishoudens chemicaliën om water uit bronnen te zuiveren ZOA MAGAZINE

13

17 landen en duizenden verhalen. Berichten vanuit de hele wereld.

AP

WO

RL D M

BURUNDI

400.000 vluchtelingen Zoveel wonen er inmiddels in het kleine dichtbevolkte Afrikaanse land Burundi.

Volgens onze landendirecteur, Andrew Lippett, brengt deze hoeveelheid vluchtelingen grote uitdagingen mee. “Burundi is op dit moment in grote economische nood. Slachtoffer van de inflatie en slechte economische situatie zijn de arbeidersklasse en de armen in het land. Kinderen en families glijden in diepe armoede en kinderen raken ondervoed.”

We vragen uw gebed voor de situatie in Burundi en ons team ter plekke. Kijk op zoa.nl/Burundi wat wij doen om vrede, stabiliteit en hoop te brengen in dit land.

IRAK

Strijden tegen de monsters IS is verdreven en Mosul is, na jaren van terreur, officieel bevrijd. Voor de inwoners van de Iraakse stad is de horror echter nog niet voorbij: trauma’s en verlies van familieleden en vrienden stempelen het dagelijks leven. Vooral kinderen hebben het moeilijk; zij weten vaak niet meer hoe ze kind kunnen zijn en vertonen gedragsproblemen.

ZOA opende de afgelopen maanden op vier plekken in West- en Oost-Mosul ‘safe spaces’: plekken waar kinderen en hun

14

ZOA MAGAZINE

DE SITUATIE VAN DE VLUCHTELINGEN IS SCHRIJNEND

moeders leren hun trauma’s te verwerken.

Met hulp van psychologen en leraressen leren de kinderen hun gevoelens een plekje te geven en over het verleden te praten. De moeders kunnen eveneens hun verhaal kwijt en krijgen naast psychologische hulp ook handvatten hoe ze hun kinderen kunnen begeleiden.

Tijdens de eerste maand na opening van de centra, bezochten 545 vrouwen en 772 de safe spaces. De komende maanden worden nog veel meer bezoekers verwacht. De reacties op de ‘safe spaces’ zijn zeer positief: veel moeders geven aan het gedrag van hun kinderen te zien veranderen. Van schuchtere, timide kinderen veranderen ze in open jongens en meiden die het leuk vinden om het centrum te bezoeken.

KINDEREN IN MOSUL LEREN HUN TRAUMA’S VERWERKEN

Joop Teeuwen werkte in Irak en vertelt boeiend over zijn belevenissen. Boek hem als spreker via www.zoa.nl/campagne/ nodig-een-spreker-uit/

IN MYANMAR HELPT ZOA VLUCHTELINGEN MET DE WEDER­OPBOUW VAN HUN LEVEN

MYANMAR

Rijst op de plank

→

KIJK VOOR HET ALLERLAATSTE NIEUWS OP ZOA.NL/NIEUWS

De afgelopen weken waren de Rohingya's in Myanmar veel in het nieuws. Zij vluchtten massaal naar Bangladesh.

Meer dan dertig jaar ondersteunden we Karen-vluchtelingen uit Myanmar in vluchtelingenkampen in Thailand. Nu helpen we hen thuis in Myanmar een bestaan op te bouwen. De vluchtelingen die terugkeren naar hun dorpen in het bergland hebben het zwaar. Weer op eigen benen staan is lastig als je decennia in een kamp

hebt gewoond. Veel mensen kampen met ondervoeding en leven van rijst en bamboescheuten die ze plukken in het bos.

ZOA helpt, samen met partners, zo’n 5000 families met de belangrijkste problemen die ze tegenkomen. Zo leren we mensen weer hun eigen eten te verbouwen.

Naw Victoria, een van de deelnemers in een moestuinproject, vertelt: “In deze cursus heb ik al veel geleerd over gezond eten en het verbouwen van voedsel. Ik kan nu al bonen en waterkers oogsten, straks komen ook de pompoenen, bonen en zoete aardappels. Ik hoop dat we genoeg hebben om ook met onze buren kunnen delen.”

ZOA MAGAZINE

15

TEKST // FOTO JILKE TANIS

BLIJVEN ALS IEDEREEN GAAT “Ik wil Liberia zien ontwikkelen”

Het is de droom van iedere Liberiaan: naar Amerika! ZOA-medewerker Stanley Armah (42) besloot in zijn moederland te blijven om Liberia op te bouwen. Dat vraagt offers.

“Het is altijd mijn verlangen geweest om Liberia, als de oorlog voorbij zou zijn, op te bouwen. Toen het vredesakkoord in 2003 getekend werd, besloot ik dan ook om niet met mijn zus en broer mee te gaan naar Amerika om daar een nieuw leven te beginnen.

Ik zou in Liberia blijven om mee te werken aan de wederopbouw van mijn land.

Grote gevolgen De gevolgen van de keus om hier te blijven, zijn niet altijd makkelijk. Ik ben in mijn familie de enige die werk heeft, waardoor ik niet alleen het schoolgeld van mijn drie dochters, maar ook van de rest van mijn neefjes en nichtjes, moet betalen. Mensen denken dat ik heel rijk ben, omdat ik voor een internationale hulporganisatie werk. Daarom zijn een schoonzus en nichtje bij ons ingetrokken en moet ik ook mijn vader onderhouden.

En toch… ik ben nog altijd blij

16

ZOA MAGAZINE

met mijn keus. Toen ik in 2003 bij ZOA begon, zaten we in een naoorlogse setting, waarin we noodhulp verleenden en vluchtelingen ondersteunden. Zij leefden in de meest verschrikkelijke omstandigheden. In de jaren daarna specialiseerden we ons steeds meer in water en sanitatie, gezondheid en sociotherapie. Het motiveert me enorm om de impact van de projecten te zien.

Dromen verwezenlijken Het is mijn droom om Liberia te zien ontwikkelen tot een land dat beter is dan Amerika of een Europees land. En dat kunnen we! Liberia is rijk aan natuurlijke grondstoffen. Ik bid dat we een goede politieke leider krijgen, die investeert in de infrastructuur, gezondheidzorg en veilig water. Ondertussen blijf ik bij ZOA. Om te helpen mijn droom voor mijn land te verwezenlijken en om de mensheid te dienen. j

! n e d el H_

Soms heb je even een steuntje in de rug nodig om succesvol te worden. Lees de inspirerende verhalen van drie Ugandese jongeren, die de kans kregen bij te dragen aan de weder­opbouw van hun land.

TEKST // FOTO JILKE TANIS

Volgens zijn vrouw Bacia Stella hing Adradu Gofrey (23) vroeger vooral met vrienden rond. Inmiddels heeft hij 440 kippen onder zijn hoede – en daar geen tijd meer voor. “Ik slaap zelfs met ze in een hut.”

“Drie jaar geleden kreeg ik de kans om een training te volgen in het houden van pluimvee, op een school hier in de buurt.

Ik was daar blij mee, want ik zat veel thuis en zag geen mogelijkheden om wat van mijn leven te maken. Tijdens de training leerde ik alles over vaccinaties en kippenvoer en kreeg ik een startkapitaal.

Inmiddels heb ik 440 kippen.

Ik vind het erg leuk om met hen bezig te zijn. Ik slaap zelfs samen met hen in een hut. Zo kan ik ze in de gaten houden en bij problemen ingrijpen.

Mijn leven is veranderd door de cursus. Ik leerde hoe ik mijn pluimvee kan laten

groeien, hoe ik een business kan runnen en hoe ik geld kan investeren. Het is mijn droom om hier in mijn omgeving een belangrijke leverancier van kippen te worden. Ik moet kwaliteit produceren, zodat ik een bepaald niveau kan bereiken.

Ondertussen beginnen anderen in mijn omgeving mijn succes te volgen. Buren komen mijn kippen bekijken en als ze daar interesse in hebben, geef ik hen ook advies.

Mijn vrouw helpt mee, die wil nu zelf ook graag een cursus volgen. Dat zou leuk zijn, dan kunnen we ons bedrijf samen uitbouwen.” j

→ ZOA MAGAZINE

17

Ulwormungu Habil bleek na de vaktraining van ZOA niet alleen een goede imker, maar ook een fervent bijenliefhebber.

“Ik vond honing altijd al erg lekker, maar een potje hiervan was erg duur en ik wist niet hoe ik het zelf moest maken. Dankzij ZOA kan ik dat nu wel. Vergeleken met vroeger is mijn leven nu echt goed. Toen moest mijn familie me financieel ondersteunen en had ik als pasgetrouwde man bijna geen geld om mijn gezin te onderhouden. Nu kan ik dat wel. Inmiddels geef ik zelf ook trainingen aan boeren uit de buurt en leer ik hen hoe ze bijen kunnen houden.

Het leuke aan het houden van bijen is dat je niet alleen honing krijgt, maar ook veel mensen in de omgeving

18

ZOA MAGAZINE

helpt. Hun groenten en fruit groeien dankzij die bijen extra hard. Ook leuk is dat ik mijn bijen inmiddels goed ken. Een tijdje geleden had ik een periode waarin ik erg gestrest was. Ik ging naar de kliniek voor hulp, waar ze me adviseerden vaker televisie te kijken. Dan zag ik andere mensen en zou ik opknappen. Maar ik heb geen televisie, dus zat ik uren naar mijn bijen te staren. Dat bleek ook te werken!� j

Stella Nangiro (24) was huisvrouw, maar runt nu een succesvolle kapsalon. “Ik wilde graag zelf geld verdienen.”

“Op een dag hing hier in het dorp een advertentie van ZOA. Er werden studenten gezocht. Ik was op dat moment een huisvrouw met twee jonge kinderen. Hoewel ik het fijn vond om voor mijn kinderen te zorgen, wilde ik graag een opleiding volgen en zelf geld verdienen. Ik besloot te solliciteren, liet mijn kinderen achter bij mijn moeder en volgde een jaar lang een training om een vak te leren.

Ik werk nu sinds een half jaar als kapster en de zaken gaan goed. Ik heb regelmatig klanten en net voor de feestdagen is het heel druk. Ik houd van dit werk, omdat ik nu in

staat ben mijn eigen geld te verdienen en het schoolgeld, voedsel en medicijnen voor mijn kinderen kan betalen.

Ook vind ik het fijn om op deze manier mijn talent te kunnen gebruiken.

Het is mijn droom om ooit een unisalon te hebben, een salon waarbij mannen geknipt en vrouwen gestyled worden. Dat knippen van mannen is trouwens wel een kunst op zich, ik train nu op kinderen om dat onder de knie te krijgen. Ook wil ik graag personeel in dienst nemen, zodat we nog meer mensen kunnen bedienen.” j

→

KIJK OP WWW.ZOA.NL/ VOEDSELZEKERHEID VOOR MEER INFO OVER ZOA'S VOEDSELPROJECTEN

ZOA MAGAZINE

19

NOODHULP IN JEMEN

18 MILJOEN MENSEN IN NOOD In Jemen greep cholera de afgelopen maanden om zich heen. Het ZOA-team ter plekke zette alle zeilen bij om de mensen te helpen. Wat betekent uw steun in een land dat steeds dieper wegzakt in een humanitaire crisis?

TEKST HENRIEKE BUIT // FOTO ZOA JEMEN

In Jemen is de ene crisis nog niet voorbij, of de volgende dient zich aan. Naast honger, waterschaarste en oorlog eist nu ook cholera het leven van duizenden mensen. In deze moeilijke context biedt ons team in Jemen humanitaire hulp. Maar hoe bepaal je wie je helpt als 18 miljoen mensen hulp nodig hebben? Landendirecteur Corine Verdoold legt uit: “Wij helpen de kwetsbaarste mensen.

Zwangere vrouwen bijvoorbeeld, ondervoede peuters en ouderen. Cholera slaat onder deze groepen het hardst toe. Deze mensen hebben zelfs geen geld meer voor een stuk zeep.”

Hulpverlenen is moeilijk. De oorlog is nog steeds in volle gang. Er vinden regelmatig bombardementen plaats. Wegen, bruggen en ziekenhuizen zijn beschadigd of verwoest.

Daarnaast is er het risico op ontvoeringen. Bij tijd en wijle is het zo gevaarlijk dat

20

ZOA MAGAZINE

medewerkers van ZOA het land uit moeten.

Dagelijks wordt vastgesteld of de veiligheid het toelaat om de projecten uit te voeren.

In deze omstandigheden zet ZOA alles op alles om de Jemenieten te ondersteunen.

Corine: “We voeren drinkwater aan met vrachtwagens. Op deze manier kunnen we schoon water aanbieden waar de cholera het hardst toeslaat. Daarnaast delen we voedselpakketten uit met basisvoedsel als meel, rijst, olie en bonen. Daarmee kunnen gezinnen ongeveer een maand vooruit. Het liefst zouden we dit een half jaar volhouden, maar het is lastig hiervoor het geld bij elkaar te krijgen. Soms wordt ons door de strijdende partijen de toegang ontzegt tot bepaalde gebieden. Daarom werken we veel samen met lokale organisaties en vrouwengroepen, zodat de voedseldistributies door kunnen gaan.”

De situatie in Jemen is in de afgelopen maanden alleen maar verder verslechterd. Heeft het in deze situatie zin om hulp te verlenen?

Corine’s antwoord is resoluut: “Geven heeft zin. Er zijn niet veel organisaties die toegang hebben tot dit land. Donaties zijn hard nodig om mensen van honger en cholera te redden.” j

Met uw steun geven wij: * 1230 gezinnen maandelijks een voedselpakket * 500 gezinnen in ieder geval drie maanden schoon drinkwater via water trucks * gezinnen toegang tot drinkwater via gerepareerde water systemen * gezinnen voorlichting om cholera te voorkomen * 150 gezinnen een systeem om regenwater op te vangen, waterfilters, hygienekits en voorlichting over hygiëne

DIT ZIT ER IN EEN VOEDSELPAKKET VOOR EEN GEZIN IN JEMEN

Het voedselpakket bevat 80 procent van het voedsel dat een 7-koppige familie in een maand eet.

HET MEEL WORDT GEBRUIKT OM BROOD TE MAKEN, HET BELANGRIJKSTE VOEDSEL IN JEMEN.

50 KILO TARWEMEEL 25 KILO RODE MEEL 10 KILO RIJST

→

KIJK OP WWW.ZOA.NL/ VOEDSELZEKERHEID VOOR MEER INFO OVER ZOA'S VOEDSELPROJECTEN

6 KILO BONEN 8 LITER OLIE 5 KILO SUIKER

1 KILO ZOUT

OOK EEN VOEDSELPAKKET GEVEN? GA NAAR ZOA.NL/VOEDSELZEKERHEID

→

ZOA MAGAZINE

21

ONDERNEMERS

SAMEN STAPPEN ZETTEN Accountant deelt kennis met ondernemers aan de andere kant van de wereld Naast steun van u als donateur is voor ZOA ook de ondersteuning van fondsen, ondernemers en bedrijven onmisbaar.

Alfa Accountants viert dit jaar haar 75jarig bestaan. In de afgelopen jaren is het bedrijf op verschillende manieren bij ZOA betrokken geraakt.

Er is bijna geen ZOA-land waar nooit iemand van Alfa Accountants op bezoek was. Een paar keer per jaar vliegen de bevlogen medewerkers van deze organisatie naar onze kantoren in het buitenland. Hier brengen ze als ZOA Business Ambassadors (ZBA) op projectniveau hun kennis en ervaring in of doen ze vrijwillig financiële controles (audits).

ZUID-SUDANESE ONDERNEMERS KUNNEN MET ONS OVERLEGGEN EN ZICHTZELF ONTWIKKELEN.

22

ZOA MAGAZINE

Audits

Sommige donateurs verlangen een controleverklaring bij gegeven subsidies. ZOA heeft een eigen, interne audit-afdeling, die minimaal een keer per jaar alle ZOA-landen bezoekt. Tijdens een landbezoek beoordelen ZOA-medewerkers de financiële processen en de kwaliteit van de uitgevoerde projecten in het land. ZOA heeft met Alfa een samenwerkingsverband waarbij een werknemer van Alfa Accountants de ZOA-werknemer bij de audit ondersteunt. Johannes Kroes, Assistent Accountant bij Alfa, bezocht in november 2016 Burundi en in juni dit jaar Ethiopië.

LEES HOE ZIJN REIS NAAR ZUID-SUDAN HET LEVEN VAN JAN MULDER VERANDERDE VIA ZOA.NL/JANMULDER

ZOA Business Ambassadors

Alfa Accountants heeft drie ZBA-ers, die hun kennis delen met ondernemers aan de andere kant van de wereld. Volgens Jan Mulder, lid van het ZBA-team Zuid-Sudan, is het erg inspirerend om de veerkracht van de boeren te zien die hij coacht. “Ons team bestaat uit ervaren ondernemers, die zelf ook tegenslagen hebben meegemaakt en daarmee leerden omgaan. Dat werkt ook samenbindend, we vullen elkaar goed aan. Er is een spreekwoord dat zegt dat een goede koning zich voor zijn val behoedt door naar raadgevers te luisteren. Die zijn zijn behoud. Door ons als ZBA-ers als raadgever te hebben, kunnen de Zuid-Sudanese boeren met ons overleggen en zichzelf ontwikkelen. Als Nederlandse ondernemers hebben wij elkaar anderzijds nodig om goede raad te kunnen geven. Dat verbindt. ” j

LEES HET REISDAGBOEK VAN JOHANNES KROES OP ZOA.NL/ JOHANNESKROES

Een brief uitAfghanistan...

We vroegen een van onze collega’s uit Afghanistan om u een brief te schrijven. Dit is wat dr. Haider u wilde vertellen.

“Ik ben blij dat ik hen, die geen hoop meer hebben, kan helpen”

Mijn naam is M. Haider Ahmadyer. Ik kom uit Afghanistan en werk sinds dertien jaar voor ZOA, waarvan de laatste jaren als Manager General Affairs. Ik ben er trots op voor ZOA te kunnen werken, omdat dit een hulporganisatie is met een open werksfeer, die haar internationale en lokale werknemers gelijk behandeld. Daarnaast vind ik dat de organisatie goed omgaat met de meest kwetsbaren in dit land.

Afghanen hebben veel geleden onder armoede en de aanhoudende oorlog in het land. Ze verloren huis en haard en, door oorlog en explosies, geliefde familieleden. Ik ken hun pijn meer dan anderen die niet in Afghanistan wonen. Daarom ben ik blij dat ik hen, die bijzonder getroffen zijn, die geen hoop meer hebben en hen die het meest kwetsbaar zijn, kan helpen. Helaas heeft de oorlog mijn land nog altijd niet verlaten en zijn er nog steeds veel problemen. De mensen hebben nog steeds veel hulp nodig. Ze vragen ZOA dan ook om hen te blijven helpen, totdat ze op hun eigen benen kunnen staan. En totdat alle ontheemde mensen teruggekeerd zijn naar hun eigen huizen. Ze vragen ZOA om te blijven tot ze in een vredige omgeving een leven kunnen leiden zonder pijn.

In al die jaren dat ik voor ZOA werk, zag ik hele gemeenschappen veranderen. We draaien veel projecten. In twee provincies, op moeilijke en soms gevaarlijke plekken, werkten we bijvoorbeeld meer dan tien jaar aan vrede en stabiliteit en aan een goede infrastructuur. Door de bouw van meer dan 250 scholen, konden duizenden jongens en meiden naar school. Was eerst 99 procent van de gemeenschap analfabeet, nu kan meer dan 50 procent van de mensen lezen en schrijven.

Ik dank alle donoren, de internationale gemeenschap en al de vriendelijke Nederlanders die, door ZOA te steunen, deze kwetsbare mensen in mijn land helpen.

M. Haider Ahmadyer

ZOA MAGAZINE

23

EO METTERDAAD

DE BOUW VAN EEN HUIS IN BURUNDI

NIET ALLEEN WOORDEN, OOK DADEN ZOA’S SANNE DE BOER ONTVING DE CAMERAPLOEG VAN EO METTERDAAD

24

ZOA MAGAZINE

EO Metterdaad maakt bij de Evangelische Omroep televisieprogramma’s waarin ze aandacht vraagt voor de nood in de wereld. Tijd voor een kijkje achter de schermen bij deze mediaorganisatie waar ZOA al jaren mee optrekt. Hoe kijkt Peter Beker, hoofd van EO Metterdaad, naar de samenwerking?

FOTO EO METTERDAAD // TEKST HENRIEKE BUIT

Peter Beker, hoofd van EO Metterdaad

Een wekelijkse actie om geld op te halen via de televisie, dat is in Nederland vrij uniek.

Waarom vindt de EO dit belangrijk? “EO Metterdaad bestaat al 45 jaar, bijna net zo lang als de Evangelische Omroep. De oprichters van de Evangelische Omroep vonden het belangrijk dat het evangelie niet alleen met woorden, maar ook met daden verkondigd zou worden.”

Hoe beslissen jullie waar jullie aandacht voor vragen? “We zijn steeds in gesprek met hulporganisaties. Samen bepalen we waar hulp het hardst nodig is. We merken dat hulporganisaties elkaar ook steeds meer opzoeken en samenwerken, bijvoorbeeld in het Christelijk Noodhulpcluster. Soms kiezen we daarom voor een thema waarbij verschillende organisaties aanhaken. Op die manier maken we een gevarieerd programma.”

Hoe kijken jullie naar de samenwerking met ZOA? “In noodsituaties denken wij meteen aan ZOA. Jullie zijn een

heel professionele organisatie, dat zien we ook in de praktijk als we jullie projecten filmen. Bij het verder professionaliseren is het van belang je missie en achterban vast te houden. Dat is ook de uitdaging waar we als EO voor staan.”

Wat is voor EO-Metterdaad belangrijker: een mooi verhaal in beeld brengen of veel geld ophalen? “Ik vind het vooral belangrijk om mensen te informeren over onderwerpen waar ze normaal niet zoveel over horen. Neem bijvoorbeeld vredesopbouw in Burundi, dat is lastig in beeld te brengen. Het is niet zo concreet als bijvoorbeeld een kliniek of een waterput.

Maar vredesopbouw is wel heel belangrijk voor de toekomst van een land, dat kinderen opgroeien in vrede. Ik denk dat we juist deze verhalen op een creatieve manier moeten vertellen.” j

Programma-adviseur Sanne de Boer ontving de cameraploeg van EO Metterdaad in Cibitoke, Burundi. Een hele belevenis.

“Het was interessant om te zien wat er allemaal komt kijken bij het maken van televisie.

Gelukkig ging de samenwerking prima. Het camerateam gaf er bijvoorbeeld niet om om in de warmte een eind te lopen en de handen uit de mouwen te steken.

Wat ik ook bijzonder vond is dat ze bij de EO –net als bij ZOA- een weekopening hebben met gebed.

Een van de cameramensen vertelde me dat ze hadden gebeden voor de reis naar Burundi en voor mijn gezondheid. Ik had namelijk net voor de opnames een flinke keelontsteking opgelopen.

Volgens mij vonden veel mensen hier het vooral mooi dat er buitenlanders geïnteresseerd waren in hun verhaal. Zo vaak komt er geen bezoek van een cameraploeg. Ik heb sinds het bezoek op de markt al verschillende keren de vraag gehoord of ze nog eens terugkomen.”

Meer weten over vredes­opbouw over Burundi?

De uitzendingen van EO Metterdaad worden uitgezonden op: afl. 1: 29 oktober om 10.05 uur en 2 november om 17.50 uur afl. 2: 5 november om 10.05 uur en 9 november om 17.50 uur afl. 3: 12 november om 10.05 uur en 16 november om 17.50 uur

ZOA MAGAZINE

25

Nieuws Nederland

Aimee

STEUN VOOR VROUWEN IN CRISISGEBIEDEN Aimée uit Congo, Salma uit Afghanistan en Sathiya uit Sri Lanka: ze zijn er alleen voor komen te staan. Wereldwijd zijn er veel vrouwen die lijden onder de gevolgen van oorlogen. Bijvoorbeeld omdat ze hun man verloren zijn door de oorlog, of omdat ze verkracht zijn en daarna verstoten door hun familie. ZOA vindt hen prachtvrouwen en wil hen daarom helpen. In speciale vrouwengroepen leren ze een vak en kunnen ze een eigen bedrijfje opstarten. Zo helpen we hen op weg naar een zelfstandig bestaan.

Jij bent een Prachtvrouw!

Samen staan vrouwen sterk! Met Prachtvrouwen dagen we jou en andere vrouwen uit om voor elkaar klaar te staan en elkaar te bemoedigen, inspireren en ontmoeten. Zowel hier in Nederland als in crisisgebieden.

Op zoa.nl/prachtvrouwen vind je hiervoor verschillende mogelijkheden.

Colofon Het ZOA-magazine is een periodieke uitgave van ZOA. Oplage: 30.000 ISSN: 1871-0727 KvK: 41009723

.”

NL46 INGB 0000 0005 50 NL02 RABO 0387 5120 12

Sathiya Salma Wil je ook betrokken zijn bij Prachtvrouwen? Word dan lid van de Facebookcommunity via facebook.com/prachtvrouwen.zoa of volg ons op instagram (@prachtvrouwen) voor inspiratie en verhalen van andere prachtvrouwen.

TERUGBLIK OP DE VLUCHT

BEKIJK HET HEOTA.NL/ FILMPJE OP Z WEN PRACHTVROU

Zaterdag 23 september vond Op de Vlucht plaats. Tientallen deelnemers gingen de uitdaging aan om acht uur als vluchteling te leven. Waar de dag rustig begon in het kantoor van ZOA, sloeg opeens de stemming om toen ze halsoverkop moesten vluchten naar een schimmige stedelijke opvang. Hier ontdekten ze de uitdagingen en dagelijkse bezigheden van vluchtelingen in de stad.

BEKIJK DE TERUGBLIK OP WWW.ZOA.NL/ TERUGBLIK-OP-DE-VLUCHT 26

ZOA MAGAZINE

Adres Sleutelbloemstraat 45 Postbus 4130 7322 AJ Apeldoorn T 055 36 63 339 I www.zoa.nl E info@zoa.ngo

Redactie Tineke Koelewijn (hoofdredactie), Henrieke Buit, Leonieke Dekker, Jilke Tanis (eindredactie) Aan dit nummer werkte verder mee: Geke Kieft Vormgeving Deelstra en de Jong, www.deelstraendejong.nl Fotografie Wilmar Boer (Beeldvoerders), Annelie Edsmyr (PMU Interlife Sweden), EO Metterdaad, Johannes Kroes, Jan Mulder, Jilke Tanis, Judith van Wiggen, ZOA Jemen Druk Drukkerij De Bunschoter © ZOA. ZOA staat positief tegenover het kopieren of vermenigvuldigen van artikelen, mits met bronvermelding.

Graag ontvangen wij een bewijsexemplaar.

Adressenbestanden van ZOA worden niet uitgeleend of doorverkocht.

uitgelicht

Met eigen ogen Stefan van Wiggen (15) haalde tijdens een actie van zijn school, het Driestar College, zoveel geld op dat hij de ZOA-projecten in Uganda mocht bezoeken. “Als er nu iemand komt collecteren voor Afrika, geef ik extra veel geld.”

STEFAN VAN WIGGEN MET SOUVENIR UIT UGANDA

Stond je daar ineens in Uganda voor de klas…

“Dat was heel bijzonder. We hielden op scholen in Uganda presentaties over ons leven in Nederland; we vertelden dat we in huizen wonen, molens hebben en dat het bij ons heel plat is. Dat was leuk om te doen.”

Wat vergeet je nooit meer?

“In Kampala kwamen veel kinderen van mijn leeftijd op ons af, die smeekten of we wat van ze wilden kopen. Een van de groepsleiders vertelde dat ik, als ik in Uganda geboren zou zijn, vanaf mijn tiende ook op straat had moeten werken. Daar schrok ik wel van. De mensen zijn zo arm hier, dat kunnen we ons in Nederland niet voorstellen.”

“Ook zal ik nooit de jongens vergeten die ik bij een school ontmoette. Zij hadden allemaal een heel goedkoop telefoontje, waarmee ze van ons heel veel foto’s maakten. Heel bijzonder. Ik heb nog een paar van die foto’s op mijn telefoon staan en van een van die foto’s mijn profielfoto gemaakt. Zo word ik er iedere dag aan herinnerd.”

Kon je daar voor je gevoel wat aan doen?

“Ja, met onze school voeren we ieder jaar actie voor ZOA. Samen hebben we dit jaar €111.269,- opgehaald!

Op die manier helpen we kinderen aan onderwijs.”

Heeft de reis je veranderd?

“Ja, ik heb veel geleerd over armoede en Afrika. Als er nu mensen aan de deur komen om voor Afrika te collecteren, geef ik nu extra veel geld. Ik weet nu hoe het moeilijk die mensen het daar hebben.”

ZOA MAGAZINE

27

MAAK JE OMGEVING BLIJ EN HELP VLUCHTELINGEN WERELDWIJD

BESTEL KRUIDNOTEN KIES EEN PERSOONLIJKE BOODSCHAP MAAK 10 MENSEN IN JE OMGEVING BLIJ

28

ZOA MAGAZINE

WWW.KRUIDNOTENACTIE.NL